รายงานประจำปี 2564 สวส.

รายงานประจำ� ปี 2564



รายงานประจำ� ปี 2564

จัดพมิ พ์โดย
สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

กรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
88/7 ถนนติวานนท์ ต�ำบลตลาดขวญั อำ� เภอเมือง

จงั หวดั นนทบุรี 11000
โทร. 0-2589-9850-8, 0-2951-0000-11
E-mail: [email protected]

พิมพค์ รง้ั ที่
จ�ำนวน 70 เลม่
ISBN : 978-616-11-4821-8

พมิ พ์ท่ี
บรษิ ัท เทก็ ซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคช่นั จำ� กดั
158/3 ซ.ยาสบู 1 ถ.วิภาวดรี งั สติ แขวงจอมพล เขตจตุจกั ร กรงุ เทพฯ 10900

โทรศัพท์ 02 6178611

2 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข

คำ� น�ำ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข (สวส.) เป็นหน่วยงานที่มีห้องปฏิบัติการอ้างอิงด้านวิทยาศาสตร์
การแพทย์และสาธารณสุข รวมทั้งเป็นห้องปฏิบัติการวิจัยและพัฒนาในด้านชันสูตรโรคและดูแลสุขภาพ
ในสังกัดกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข โดยมีอ�ำนาจหน้าท่ีตามระบุในราชกิจจานุเบกษา
ในด้านศึกษา วิจัยและพัฒนา วิเคราะห์ และตรวจยืนยันทางห้องปฏิบัติการอันได้แก่ แบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา
พาราสิต ห้องปฏิบัติการทางด้านสุขภาพ ได้แก่ โรคทางพันธุกรรม พิษวิทยา ชีวเคมี ห้องปฏิบัติการทางด้าน
คุ้มครองผู้บริโภค ได้แก่ ตรวจวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์ก�ำจัดพาหะน�ำโรค การให้บริการการทดสอบความช�ำนาญ
ห้องปฏิบัติการ การวิจัยและทดสอบในสัตว์ทดลอง รวมทั้งการให้บริการเช้ือหรือสารมาตรฐาน นอกจากน้ีทาง
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขยังมีบทบาทในการตอบสนองท่ีรวดเร็วและมีศักยภาพในการพัฒนาทาง
ห้องปฏิบัติการเพ่ือรองรบั โรคอุบัตใิ หม่ อุบตั ิซ�้ำและเชือ้ อันตรายของประเทศ
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สถานการณ์การระบาดของโรคปอดอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัสโคโรนา
สายพันธุ์ใหม่ 2019 (โควิด 19) ท่ีมีการระบาดไปท่ัวโลกและระบาดยังหลายจังหวัดทั่วประเทศไทย สถาบันได้
ด�ำเนินการอย่างต่อเนื่องในด้านการตรวจหาเช้ือ ยืนยันและเฝ้าระวังการกลายพันธุ์ของเช้ือไวรัส SARS-CoV-2
โดยภารกิจดังกล่าวดำ� เนินงานควบคู่ไปกบั ภารกิจหลักในด้านอ่ืนๆ ของสถาบนั ในบริบทของการทำ� งานแบบการ
ด�ำเนินชีวิตแบบใหม่ (New Normal) เพ่ือให้งานการบริการ วิเคราะห์ วิจัยด้านโรคติดเช้ืออื่นๆ และงานด้าน
ค้มุ ครองผบู้ ริโภคยงั คงด�ำเนนิ ต่อไปไดอ้ ยา่ งต่อเนอื่ ง
ส�ำหรับรายงานประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ฉบับท่ีจัดท�ำขึ้นมาน้ี มีวัตถุประสงค์เพ่ือเผยแพร่
บทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบ และผลการด�ำเนินงานในรอบปีงบประมาณท่ีผ่านมา โดยมีเนื้อหาประกอบด้วย
ผลงานเด่น บทบาท สวส. ในเวทีโลก เร่ืองเล่า สวส. ความรู้สู้ประชาชน งานบริการตรวจวิเคราะห์และการ
บริหารจัดการ รวมทง้ั การสรุปกจิ กรรมภายในหน่วยงานทีส่ ำ� คัญท่ไี ดด้ �ำเนินงานมาในปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
อน่ึง ในการปฏิบัติงานในช่วงท่ีประเทศและท่ัวโลกเกิดวิกฤตการระบาดของโรคโควิด 19 น้ัน ขอขอบคุณ
คณะผู้บริหารที่ให้การสนับสนุนการด�ำเนินงานได้อย่างดีย่ิง และขอขอบคุณในความร่วมมือและความเสียสละ
ทุ่มเทงานการให้บริการและปฏิบัติงานของเจ้าหน้าท่ีทุกท่านท่ีส่งผลอันก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนและ
ระบบสาธารณสขุ ของประเทศได้อยา่ งสำ� เรจ็ ลุลว่ งด้วยด ี


(นายแพทยอ์ าชวินทร์ โรจนววิ ัฒน)์
ผู้อำ� นวยการสถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รายงานประจำ�ปี 2564 3

สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

สารบญั

คำ� น�ำ หนา้
สารบญั 3
ผงั โครงสร้าง 4
แผนทตี่ ง้ั website QR code 7
ทำ� เนยี บผบู้ ริหารและหวั หนา้ กลมุ่ /ฝ่าย/งาน สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข 8
9

บทที่ 1 วิสัยทัศน์ พนั ธกิจ บทบาทหน้าท่ ี 13

บทที่ 2 ผลงานเด่น 15
2.1 ห้องปฏิบตั ิการตรวจ “โควิด 19” 15
2.1.1 การเฝา้ ระวังการเปลี่ยนแปลงสายพนั ธ์ุเช้ือไวรสั โคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) 15
2.1.2 ปลดประเทศไทยจาก Red list 17
2.1.3 การตรวจรับรองหอ้ งปฏบิ ตั ิการ เครือข่ายเข้มแขง็ ตรวจ SARS-CoV-2 18
2.1.4 การประเมินชดุ น้�ำยาสำ� เร็จรูปตรวจวนิ ิจฉยั เชื้อไวรสั โคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) 20
2.2 งานตามคำ� รบั รองการปฏิบตั ริ าชการ 21
2.2.1 ตัวชี้วดั ท่ี 1.2 รอ้ ยละหอ้ งปฏบิ ัติการท่สี ามารถแจ้งผลการติดเช้อื ไวรัสโคโรนา 2019
ไดใ้ น 1 วนั 24
2.2.2 ตวั ชี้วดั ที่ 1.3 ระดับความส�ำเรจ็ ของการพฒั นาสมรรถนะหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ข่าย
เพื่อการเฝ้าระวงั เชอ้ื ดื้อยาต้านจุลชพี 26
2.2.3 ตวั ชว้ี ัดที่ 1.4 ความสำ� เร็จของการดำ� เนนิ การพฒั นาหอ้ งปฏิบัตกิ ารและรปู แบบการ
ตรวจวินจิ ฉัยวัณโรค 28
2.2.4 ตวั ชีว้ ดั ที่ 1.5 ระดบั ความส�ำเร็จของโครงการการช้บี ่งจุลชพี ก่อโรคของกลุม่ โรค
ไขไ้ มท่ ราบสาเหตุในผ้ปู ว่ ยคนไทย 30
2.3 งานวจิ ัยและการเผยแพร่ผลงาน 32
2.4 รางวัลแหง่ ความภาคภมู ิใจ 47
2.4.1 ดา้ นบคุ ลากร 47
2.4.2 ดา้ นผลงานวชิ าการ 50
2.4.3 ด้านอนสุ ิทธิบัตร 52

4 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

สารบัญ

บทที่ 3 บทบาท สวส. ในเวทโี ลก หนา้
3.1 โครงการความร่วมมือเพอื่ การพัฒนาระหวา่ งประเทศของไทยด้านสาธารณสขุ กับประเทศ 53
เพอ่ื นบา้ น
3.2 การด�ำเนินการภายใตก้ ฏอนามัยระหว่างประเทศ (IHR) 53
54

บทที่ 4 เรือ่ งเลา่ สวส 56
4.1 เร่อื งเลา่ จากผลงานท่ไี ด้รับรางวัล 56
4.1.1 รางวัลเลิศรัฐ 56
4.1.2 รางวลั จากการนำ� เสนอผลงานวิชาการ 58
4.2 เรือ่ งเลา่ จากห้องปฏบิ ัติการด้านชนั สูตรโรค 63
4.2.1 ห้องปฏิบัติการชีวนริ ภยั ระดบั 3 (Biosafety Level 3; BSL3) 63
4.2.2 โครงการรองรับโรคอุบตั ิใหม่ อุบัตซิ ำ้� (โครงการ EID) 65
4.3 เรอื่ งเลา่ จากหอ้ งปฏบิ ตั ิการดา้ นคมุ้ ครองผู้บรโิ ภค 66
4.3.1 การทดสอบประสทิ ธภิ าพทางชีววเิ คราะหข์ องผลติ ภณั ฑ์เคมีก�ำจัดยุงลายประเภท
หมอกควัน (Thermal fog) และประเภทฝอยละออง (Cold fog) โดยวธิ กี ารพน่
แบบฟุ้งกระจายในสภาพก่ึงภาคสนาม (Semi-field) 66
4.3.2 การทดสอบดา้ นความปลอดภยั ของผลิตภัณฑท์ างการแพทย์ในสตั ว์ทดลอง 68
4.4 เร่ืองเลา่ จากการบริหารจดั การองคก์ ร 69
4.4.1 คณุ ธรรมและความโปรง่ ใสการดำ� เนนิ งานของหน่วยงานภาครัฐ 69
4.4.2 การพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม 71
4.5 เรอื่ งเลา่ เสรมิ พลงั 76
4.6 เรือ่ งเลา่ จากการจัดการความร้ ู 77

บทท่ี 5 ความร้สู ปู่ ระชาชน 79
5.1 หนงั สือค่มู อื มาตรฐาน 79
5.2 Fact sheet 80

รายงานประจ�ำ ปี 2564 5

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

สารบญั

บทท่ี 6 ผลการดำ� เนินงานด้านบรหิ ารจัดการ หน้า
6.1 การดำ� เนินงานด้านระบบคณุ ภาพ 92
6.1.1 การทดสอบความช�ำนาญทางหอ้ งปฏิบตั ิการด้านการแพทย์และสาธารณสขุ 92
6.1.2 การสอบเทียบเคร่ืองมอื วิทยาศาสตร์ 93
6.2 การด�ำเนินงานของฝ่ายบรหิ ารท่วั ไป 98
6.3 การจดั ประชุมและอบรมสัมมนา 100
บทท่ี 7 กจิ กรรมภายในหนว่ ยงาน 110
ภาคผนวก
1. งานบริการ ตรวจวินิจฉยั /ยนื ยนั การประเมนิ คณุ ภาพชุดตรวจ 117
2. รายงานสถานการณโ์ รคจากหอ้ งปฏบิ ัติการ
3. ค�ำสง่ั แตง่ ตั้งคณะทำ� งานจัดท�ำหนงั สอื รายงานประจำ� ปี 2564 128
129
140
147

6 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

สายบงั คบั บญั ชา ผังโครงสราง

อธบิ ดกี รมวทิ ยาศาสตรก ารแพทย

รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตรการแพทยทีก่ ำกับดแู ล

ผอู ำนวยการสถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส าธารณสุข

รองผูอำนวยการสถาบนั วิจัยวิทยาศาสตรส าธารณสขุ

ฝา ยบรหิ ารท่ัวไป กลมุ ไวรสั วทิ ยาทางการแพทย กลมุ กีฏวทิ ยาทางการแพทย
• ฝา ยไวรสั ระบบทางเดนิ หายใจ • ฝา ยชวี วิทยาและนิเวศวิทยา
กลุม พฒั นาคุณภาพและวิชาการ • ฝา ยไวรสั ระบบทางเดินอาหาร • ฝา ยศกึ ษาควบคมุ แมลงโดยใชส ารเคมี
• กลุมพฒั นาคณุ ภาพและวชิ าการ • ฝายไวรสั ระบบประสาท • ฝา ยศกึ ษาควบคมุ แมลงทางชีววธิ ี
• สำนกั งานพฒั นาระบบคณุ ภาพหองปฏบิ ัติการ • ฝา ยพพิ ิธภณั ฑแมลงและอนุกรมวธิ าน
• ฝายวิเทศสัมพันธ และระบบไหลเวียนโลหิต
• ศูนยประสานงานความรว มมือทางวิชาการ • ฝา ยอาโบไวรสั และสนบั สนนุ งานกฏี วิทยา
• ฝา ยไวรัสกอมะเร็ง
กลมุ สัตวทดลอง • ฝา ยไวรสั ตบั อักเสบ กลมุ เช้อื ราวทิ ยาและพาราสติ วิทยา
สำนกั งานความปลอดภยั และสุขภาพบุคลากร กลมุ ภูมคิ ุมกันวทิ ยา • ฝายเชื้อราวทิ ยา พาราสติ
ศนู ยทดสอบความชำนาญหอ งปฏิบตั ิการ • ฝายปฏิบตั ิการดา นเชื้ออนั ตรายสงู
สำนกั งานคณะกรรมการดแู ลการเล้ียงและใช และสตั วร งั โรค
สัตวทดลอง และภูมิคุมกันวทิ ยา • ฝายรกิ เก็ตเซีย
• ฝายเลปโตสไปโรสสี เมดิออยโดสีส กลุมวินจิ ฉัยโรคกลาง
• หนวยวินิจฉยั โรคกลาง
และบรเู ซลโลสิส • ฝายทรัพยากรกลางทางหองปฏิบัติการ
• ฝายริกเกต็ เซยี • ศูนยป ระสานงานการตรวจวิเคราะห
• ฝายปฏบิ ตั ิการดา นเช้อื ถายทอด
และเฝา ระวังโรคทางหอ งปฏบิ ตั กิ าร
ทางการใหเลอื ด • ฝา ยสนับสนุนหองปฏิบตั ิการ
กลุม แบคทเี รียทางการแพทย กลมุ พิษวิทยาและชีวเคมี
• ฝายแบคทีเรียทวั่ ไป • ศูนยพษิ วิทยา
• ฝา ยเชื้อซาลโมเนลลา และชกิ เกลลา
• ฝายแบคทีเรียลำไส
• ฝายมัยโคแบคทีเรีย
• ฝายแบคทีเรียไรอ ากาศ
• ฝายตรวจวินจิ ฉัยแบคทีเรียทางการแพทย

กลมุ พนั ธกุ รรมทางคลินิก
• ฝายโลหิตวทิ ยา

รายงานประจำ�ปี 2564 7

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

แผนทตี่ ง้ั Website QR Code

แผนท่แี สดงท่ตี ัง้ ของสถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ (สวส.)

URL: http://nih.dmsc.moph.go.th/login/showimgdetil.php?id=1106

8 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ท�ำเนียบผ้บู ริหารและหวั หนา้ กล่มุ /ฝ่าย/งาน
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ต�ำแหน่ง ชือ่ -สกลุ หมายเลขโทรศัพท์
ผอู้ ำ� นวยการ นายแพทยบ์ ัลลังก์ อุปพงษ์ สำ� นกั งาน ภายใน มอื ถือ
ดร.นพ.อาชวินทร์ โรจนวิวัฒน์ 0 2951 0000-11, 99354-5 08 1973 1544
รองผู้อ�ำนวยการ (29 มกราคม 2564) 0 2591 1912 99354-5 08 1845 1961
0 2951 0000-11,
รองผอู้ �ำนวยการ ดร.เกรียงศกั ด ์ิ ฤชุศาศวตั 0 2591 1912
ดร.มาสเกียรติ บุญยฤทธิ์ 0 2951 0000-11 99313 08 5917 0044
รองผอู้ ำ� นวยการ (13 พฤษภาคม 2564) 0 2951 0000-11 99343 08 4021 3555
นางสาวนนั ทวรรณ เมฆา
ฝ่ายบริหารทวั่ ไป นายอธวิ ัฒน์ ปรมิ สริ ิคุณาวุฒิ 0 2951 0000-11 99302 08 9318 4596
หัวหนา้ ฝา่ ยบริหารทว่ั ไป (13 พฤษภาคม 2564) 0 2951 0000-11 99312 09 9195 5453
ดร.อรุ ุญากร จันทร์แสง
นางสาวอจั ฉรยี า อนกุ ลู พพิ ฒั น์ 0 2951 0000-11 99238 08 7009 7196
(13 พฤษภาคม 2564) 0 2951 0000-11 99312 08 9494 8658

นางประคอง ศรบี รรทดั ทอง 0 2951 0000-11, 99200 08 6043 5791
0 2581 5449,
0 2598 9865

หวั หนา้ งานสารบรรณ นางชนันทภ์ ัสส ์ พรหมขตั แิ ก้ว 0 2951 0000-11, 99215 -
0 2589 3408
หวั หนา้ งานการเจ้าหนา้ ท่ี นางสาวปิ่นดารา เทพสงิ ห์ทอง
หัวหน้างานพัสดุและการเงนิ นางประคอง ศรบี รรทดั ทอง 0 2951 0000-11 99695 -

0 2951 0000-11, 99200 08 6043 5791
0 2581 5449,
0 2598 9865

หวั หน้างานยานพาหนะ นายดำ� รงฤทธิ ์ วนิ ิจ 0 2951 0000-11, 99249 08 9768 8697
นายวนิ ัย บางสดุ 0 2589 9860
หัวหน้างานธุรการ นางสาวนภวรรณ เจนใจ
กลุ่มพัฒนาคุณภาพและวชิ าการ นางสาวนภวรรณ เจนใจ 0 2951 0000-11 99328 -
หัวหน้ากลมุ่ พัฒนาคณุ ภาพและ ดร.สริ พิ รรณ แสงอรณุ
วิชาการ นางดวงกมล อศั วตุ มางกุร 0 2951 0000-11, 99259 08 1371 0960
หวั หน้าฝ่ายวเิ ทศสัมพนั ธ์ (16 มีนาคม 2564) 0 2591 0343
0 2951 0000-11, 99259 08 1371 0960
หวั หนา้ ส�ำนักงานพัฒนาระบบ 0 2591 0343
คุณภาพหอ้ งปฏิบตั ิการ 0 2951 0000-11, 99149 08 9770 1144
0 2965 9729 99447 08 6974 1111
0 2951 0000-11,
0 2589 9867

รายงานประจำ�ปี 2564 9

สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ท�ำเนียบผู้บรหิ ารและหัวหนา้ กลุม่ /ฝ่าย/งาน
สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

ตำ� แหน่ง ช่อื -สกลุ หมายเลขโทรศพั ท์
นางสาวสพุ ชิ ฌาย ์ เติมเสรกี ลุ สำ� นักงาน ภายใน มอื ถือ
หัวหนา้ ศนู ยป์ ระสานความร่วมมอื นายรติกร กัณฑะพงศ์ 0 2951 0000-11 99242 08 1812 1715
ทางวิชาการ 0 2951 0000-11 99207 08 9896 9617
หวั หน้าส�ำนกั ความปลอดภยั และ นางสาวนันทวรรณ เมฆา
สขุ ภาพบุคลากร ดร.เกรียงศักด์ิ ฤชศุ าศวัต 0 2951 0000-11 99302 08 9318 4596
กลุ่มวนิ ิจฉยั โรคกลาง (16 มนี าคม 2564) 0 2951 0000-11 99313 8 5917 0044
หวั หนา้ ศนู ย์ประสานงานการตรวจ นางสาวนนั ทวรรณ เมฆา 0 2951 0000-11 99302 08 9318 4596
วิเคราะหแ์ ละเฝา้ ระวงั โรคทางหอ้ ง ดร.เกรียงศกั ด ิ์ ฤชศุ าศวัต 0 2951 0000-11 99313 08 5917 0044
ปฏิบัตกิ าร (16 มีนาคม 2564)
หวั หน้าหนว่ ยวนิ ิจฉยั โรคกลาง

หัวหน้าฝา่ ยทรพั ยากรกลางทาง นางสาวอจั ฉรยี า อนกุ ลู พพิ ฒั น์ 0 2951 0000-11 99312 08 9494 8658
หอ้ งปฏบิ ัตกิ าร

หัวหนา้ ฝ่ายสนบั สนุนห้องปฏิบัตกิ าร นางทพิ มาศ สุทธิวราคม 0 2951 0000-11 99441 08 3021 4197
ดร.เกรียงศกั ดิ์ ฤชุศาศวัต 0 2951 0000-11 99313 08 5917 0044
(16 มนี าคม 2564)

หวั หน้างานเตรยี มอาหารเลี้ยงเชอ้ื นางทพิ มาศ สุทธวิ ราคม 0 2951 0000-11 99441 08 3021 4197

หัวหนา้ งานเตรยี มเครอื่ งมอื ปลอดเช้ือ นายนภา ปฐมโยธิน 0 2951 0000-11 99222 08 1801 6039

หวั หนา้ ฝ่ายจุลทรรศน์อเิ ลก็ ตรอน นายชยั วัฒน ์ พูลศรกี าญจน์ 0 2951 0000-11 99250 08 9890 3342
ยุบเลกิ ฝา่ ย 16 มนี าคม 2564

กลมุ่ ไวรัสวทิ ยาทางการแพทย์

หวั หน้าฝ่ายไวรัสก่อมะเรง็ ดร.พิไลลักษณ ์ อัคคไพบูลย์ โอกาดะ 0 2951 0000-11 99305 08 1751 8634

หวั หน้าฝ่ายไวรัสระบบทางเดนิ หายใจ ดร.พไิ ลลักษณ ์ อคั คไพบูลย์ โอกาดะ 0 2951 0000-11 99305 08 1751 8634

หวั หน้าฝ่ายไวรสั ระบบทางเดนิ อาหาร นายรตกิ ร กณั ฑะพงศ์ 0 2951 0000-11 99207 08 9896 9617

หวั หนา้ ฝา่ ยไวรสั ระบบประสาทและ นางอจั ฉรยิ า ลกู บัว 0 2951 0000-11 99312 08 6895 7798
ระบบไหลเวยี นโลหติ

หวั หน้าฝา่ ยอาโบไวรสั ดร.เกรยี งศักด์ ิ ฤชศุ าศวตั 0 2951 0000-11 99313 08 5917 0044
นางสมุ าลี ชะนะมา 0 2951 0000-11 99304 08 9079 1304
(16 มนี าคม 2564)

หัวหนา้ ฝ่ายไวรัสตับอกั เสบ ดร.เกรียงศกั ดิ์ ฤชศุ าศวตั 0 2951 0000-11 99313 08 5917 0044

10 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ทำ� เนยี บผู้บริหารและหวั หนา้ กลมุ่ /ฝา่ ย/งาน
สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

ต�ำแหนง่ ชอ่ื -สกุล หมายเลขโทรศัพท์
กลมุ่ ภูมคิ มุ้ กนั วทิ ยา สำ� นกั งาน ภายใน มอื ถอื
หวั หนา้ ฝา่ ยปฏบิ ัติการด้านเชอื้ ดร.สุภาพร สุภารักษ์
ถ่ายทอดทางการให้เลือด ดร.สริ พิ รรณ แสงอรุณ 0 2951 0000-11 99185 08 3899 9844
หวั หนา้ ฝา่ ยปฏิบัตกิ ารดา้ นเชอื้ นายเรอื งชยั โลเกตุ
อนั ตรายสงู และภูมคิ ุ้มกนั วิทยา (16 มีนาคม 2564) 0 2951 0000-11, 99149 08 9770 1144
ดร.วัชร ี สายสงเคราะห์ 0 2965 9729 98384 08 6062 6316
ฝา่ ยเลปโตสไปโรสิส เมลอิ อยโดสสิ 0 2951 0000-11, 08 9483 4927
และบรูเซลโลสสิ 0 2965 9729
กลุม่ แบคทเี รียวิทยาทางการแพทย์ 0 2951 0000-11 99446
หัวหนา้ ฝา่ ยตรวจวนิ ิจฉัยแบคทเี รีย
ทางการแพทย์ ดร.พิไลลกั ษณ ์ อัคคไพบลู ย์ โอกาดะ 0 2951 0000-11 99305 08 1751 8634
หวั หน้าฝ่ายมัยโคแบคทีเรยี
นางสาวจณิศรา ฤดีอเนกสิน 0 2951 0000-11, 99535 09 5252 3475
หัวหน้าฝ่ายแบคทเี รยี ทัว่ ไป 02 580 1593,
หวั หนา้ ฝา่ ยแบคทีเรียไรอ้ ากาศ ดร.วนั ทนา ปวณี กติ ติพร 0 2580 1567
หวั หน้าฝ่ายทดสอบยนื ยนั ดร.ปิยะดา หวังรงุ่ ทรพั ย์ 0 2951 0000-11 99302 08 7705 9541
เชอ้ื ซาลโมเนลลาและชิกเกลลา นายชัยวัฒน ์ พลู ศรกี าญจน์ 0 2951 0000-11 99302 09 0954 9613
เปลี่ยนช่อื ฝา่ ย (16 มีนาคม 2564) 0 2951 0000-11 99250 08 9890 3342
หวั หนา้ ฝ่ายแบคทเี รยี ลำ� ไส้
นางสาวศรวี รรณา หทั ยานานนท์ 0 2951 0000-11 99417, 08 9045 7039
กลมุ่ เชอ้ื ราวทิ ยาและพาราสติ วทิ ยา 99411
หวั หนา้ ฝ่ายพาราสติ และ ดร.เดชา แปงใจ
สตั วร์ งั โรค นางสาวนันทวรรณ เมฆา 0 2951 0000-11 99437 08 5063 2674
หัวหนา้ ฝ่ายเช้อื ราวิทยา ดร.เดชา แปงใจ 0 2951 0000-11 99302 08 9318 4596
(16 มนี าคม 2564) 0 2951 0000-11 99437 08 5063 2674
หัวหนา้ ฝา่ ยริกเกต็ เซีย ดร.เดชา แปงใจ 0 2951 0000-11 99437 08 5063 2674
ยา้ ยมาจากกล่มุ ภูมคิ ุ้มกันวทิ ยา
(16 มนี าคม 2564)

รายงานประจ�ำ ปี 2564 11

สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ท�ำเนยี บผู้บริหารและหัวหนา้ กลมุ่ /ฝา่ ย/งาน
สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ตำ� แหน่ง ชือ่ -สกุล หมายเลขโทรศพั ท์
สำ� นกั งาน ภายใน มอื ถอื
กลุม่ กฏี วิทยาทางการแพทย์

หัวหนา้ ฝ่ายชวี วิทยาและนิเวศวทิ ยา ดร.จกั รวาล ชมภูศรี 0 2951 0000-11 99244 08 1925 1224

หัวหน้าฝ่ายศกึ ษาควบคมุ แมลงโดยใช้ ดร.พรรณเกษม แผ่พร 0 2951 0000-11 99236 08 5920 9868
สารเคมี

หัวหนา้ ฝา่ ยศึกษาควบคุมแมลงทาง ดร.อรุ ุญากร จนั ทรแ์ สง 0 2951 0000-11 99238 08 7009 7196
ชีววิธี นางสาวนติ ยา เมธาวณิชพงศ์ 0 2951 0000-11 99238 08 1541 2439
(16 มนี าคม 2564)

หัวหน้าฝ่ายพพิ ิธภัณฑแ์ มลงและ ดร.จิตต ิ จนั ทร์แสง 0 2951 0000-11 99231, 08 1566 6283
อนุกรมวธิ านและสนบั สนนุ งาน 99243
กฏี วทิ ยา

กลุ่มพันธุกรรมทางคลินกิ

หวั หน้ากลมุ่ พนั ธุกรรมทางคลินิก นางสาวนภวรรณ เจนใจ 0 2951 0000-11, 99259 08 1371 0960
ดร.เกรียงศกั ดิ์ ฤชศุ าศวัต 0 2591 0343 99313 08 5917 0044
(16 มีนาคม 2564) 0 2951 0000-11

หวั หนา้ ฝา่ ยโลหิตวิทยา นางสาวสาวิตร ี ด้วงเรอื ง 0 2951 0000-11 99325 08 0443 1194

ศนู ย์พิษวทิ ยา

หวั หนา้ ศูนยพ์ ษิ วทิ ยา นางสาวดุษฎี พลภทั รพิเศษกลุ 0 2951 0000-11 99720 08 1744 3876
ดร.ขวัญยนื ศรีเปารยะ 0 2951 0000-11 08 5044 1977
(16 มนี าคม 2564)

กลุ่มสตั ว์ทดลอง

หัวหน้ากล่มุ สัตวท์ ดลอง ดร.นวขนษิ ฐ์ สัจจานนท์ 0 2951 0000-11 99230 08 7690 0070

ส�ำนักงานการดูแลการเลย้ี งและใชส้ ัตวท์ ดลองของสถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

หวั หน้าสำ� นักงานการดูแลการเลยี้ ง ดร.บุษราวรรณ ศรวี รรธนะ 0 2951 0000-11 99701 08 1830 8360
และใช้สัตว์ทดลองของสถาบนั วจิ ัย
วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

12 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

1บทที่

วิสัยทัศน์ พันธกจิ
บทบาทหน้าที่

วิสยั ทัศน์

สถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข เป็นหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารอ้างองิ ของประเทศ ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์
และสาธารณสขุ ในการสรา้ งสรรค์องคค์ วามรูแ้ ละนวตั กรรม เพอื่ สขุ ภาพทด่ี ีของประเทศ


พนั ธกจิ

ตามราชกิจจานุเบกษา เล่ม 126 ตอนที่ 98 ก หน้า 74 ลงวนั ที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2552 กฎกระทรวง
แบง่ สว่ นราชการกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ พ.ศ. 2552 มีดงั น้ี
1. ศึกษา วิเคราะห์ วิจัยและพัฒนาองค์ความรู้และเทคโนโลยีทางห้องปฏิบัติการด้านสุขภาพ
ด้านชันสตู รโรค และด้านเทคโนโลยีชวี ภาพทางการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ
2. พฒั นาระบบและกำ� หนดมาตรฐานการตรวจวเิ คราะหท์ างหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารดา้ นสขุ ภาพ ดา้ นชนั สตู รโรค
และดา้ นเทคโนโลยีชวี ภาพทางการแพทยแ์ ละสาธารณสุข
3. เป็นห้องปฏิบัติการอ้างอิงด้านสุขภาพ ด้านชันสูตรโรค และด้านเทคโนโลยีชีวภาพทางการแพทย์
และสาธารณสุข

รายงานประจ�ำ ปี 2564 13

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

4. เป็นศูนย์ข้อมูลด้านสุขภาพ ด้านชันสูตรโรค และด้านเทคโนโลยีชีวภาพทางการแพทย์และ
สาธารณสุข
5. พัฒนาคุณภาพห้องปฏิบัติการ สนับสนุนด้านวิชาการและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการชันสูตรโรคแก่
ห้องปฏิบัติการเครือข่าย ห้องปฏิบัติการภาครัฐและภาคเอกชน รวมถึงการถ่ายทอดเทคโนโลยีชีวภาพทางการ
แพทยแ์ ละสาธารณสุข เพอ่ื การผลิตผลิตภัณฑร์ ะดับอุตสาหกรรมอยา่ งครบวงจร
6. ด�ำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยเชื้อโรคและพิษจากสัตว์ และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องและเป็น
ศนู ย์กลางขอ้ มูลเกี่ยวกับเชื้อโรคและพษิ จากสัตว์
7. ปฏบิ ตั งิ านร่วมกับหรอื สนับสนนุ การปฏิบัตงิ านของหน่วยงานอนื่ ท่เี กี่ยวข้องหรือท่ีไดร้ บั มอบหมาย

บทบาทหน้าท่ี

1. วิจัยและพัฒนา องค์ความรู้ ผลิตภัณฑ์ ชีวภัณฑ์ด้านการแพทย์และสาธารณสุข เพ่ือการวินิจฉัย
ป้องกนั ควบคมุ และรกั ษาโรค
2. วิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ และประเมินเทคโนโลยี เพื่อตอบสนองการระบาดของโรคอุบัติใหม่
โรคข้ามพรมแดน และโรคทีเ่ กดิ จากภยั พิบตั ิ
3. พัฒนาระบบเฝ้าระวังเชงิ รกุ ทางหอ้ งปฏิบัติการของโรคทเี่ ปน็ ปัญหาสาธารณสขุ และแจง้ เตอื นภัย
พัฒนาคุณภาพและเครือข่ายห้องปฏิบัติการ รวมท้ังก�ำหนดมาตรฐานวิธีวิเคราะห์ด้านการแพทย์และ
สาธารณสุข
4. เป็นศูนย์ข้อมูลของเชื้อโรคและพาหะน�ำโรค ด้วยเทคโนโลยีสารสนเทศและสารสนเทศภูมิศาสตร์
ดา้ นสาธารณสุข
5. เป็นศูนยเ์ กบ็ รักษาจลุ นิ ทรีย์ แมลง และตวั อย่างทางการแพทย์
6. ดำ� เนนิ การตามพระราชบัญญตั ิเชือ้ โรคและพษิ จากสัตว์ และกฎหมายอน่ื ทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง
7. ปฏิบัติงานหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานร่วมกับหน่วยงานอ่ืนท่ีเกี่ยวข้องท้ังในและต่างประเทศ
เพอื่ รองรบั การเขา้ ส่ปู ระชาคมอาเซยี น

14 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

2บทท่ี

ผลงานเด่น

2.1 หอ้ งปฏิบตั กิ ารตรวจ “โควดิ 19”
2.1.1 การเฝ้าระวังการเปลีย่ นแปลงสายพันธุเ์ ชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (SARS-CoV-2)

สถานการณ์การระบาดของโรคโควิด 19 ท่ีเมืองอู่ฮ่ัน มณฑลหูเป่ย สาธารณรัฐประชาชนจีน ตั้งแต่ช่วง
เดือนธันวาคม 2562 ทผ่ี ่านมา ได้สรา้ งความกงั วลไปทัว่ โลก สำ� หรบั ประเทศไทย กรมควบคมุ โรคไดด้ ำ� เนนิ การ
เฝ้าระวังคัดกรองผู้โดยสารเคร่ืองบินในเส้นทางท่ีบินตรงมาจากเมืองอู่ฮ่ัน ประเทศจีน ตั้งแต่วันที่ 3 มกราคม
พ.ศ. 2563 ณ ท่าอากาศยาน และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข
หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารอา้ งองิ ไขห้ วดั ใหญข่ องภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตไ้ ดต้ รวจยนื ยนั การตดิ เชอ้ื ไวรสั โคโรนา 2019
โดยตรวจรหัสพันธุกรรมท้ังจีโนมจากนักท่องเที่ยวชาวจีนซึ่งเป็นผู้ป่วยรายแรกและรายที่ 2 ของประเทศไทย
ด้วยเทคโนโลยีข้ันสูง Next generation sequencing (NGS) ได้เปน็ ผลสำ� เรจ็ ซึ่งพบว่าจีโนมมคี วามคล้ายคลึง
กบั จโี นมของผูป้ ่วยชาวจีนเมืองอฮู่ ่นั ทง้ั นี้ ผ้ปู ่วย 2 รายไมม่ ีความเก่ยี วข้องกนั และไม่เคยไปทีต่ ลาดอาหารทะเล
หัวหนาน ซ่ึงคาดว่าเป็นแหล่งเริ่มต้นของเชื้อ จึงเป็นไปได้ว่าเช้ือ SARS-CoV-2 ได้แพร่กระจายอยู่ในเขตพ้ืนท่ี
ประเทศจีนก่อนสัปดาห์แรกของเดือนมกราคม 2563 หรือก่อนหน้า และผลการศึกษาระบาดชีววิทยาระดับ
โมเลกุลและจ�ำแนกเชื้อไวรัสโคโรนาด้านจีโนมิกส์แสดงให้เห็นว่าเช้ือ SARS-CoV-2 มีความคล้ายคลึงกับเชื้อ
ไวรัสท่ีพบในค้างคาว ร้อยละ 88 (Identity) แต่มีระดับความสัมพันธ์ของวิวัฒนาการห่างจากเช้ือ SARS-CoV
(79% identity) และ MERS-CoV (50% identity)

รายงานประจำ�ปี 2564 15

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ติดตามการเปลี่ยนแปลงรหัสพันธุกรรมของเช้ือ SARS-CoV-2 ด้วย
เทคโนโลยี Next generation sequencing อย่างต่อเนื่องตั้งแต่เร่ิมการระบาดในประเทศไทยโดยติดตาม
ถอดรหัสพันธุกรรมของผู้ป่วยในประเทศ และผู้ที่เดินทางกลับจากต่างประเทศและอยู่ในพ้ืนที่กักกันแห่งรัฐ
ข้อมูลพันธุกรรมท่ีได้ทั้งหมดได้ถูกรวบรวมและสร้างเป็นฐานข้อมูลทางพันธุกรรมของสายพันธุ์เชื้อไวรัส
โคโรนา 2019 ซึ่งการติดตามวิวัฒนาการและการกลายพันธุ์ของเช้ือ เป็นประโยชน์ต่องานด้านการแพทย์และ
สาธารณสุข ใช้เป็นฐานข้อมูลอ้างอิงในการเปรียบเทียบสายพันธุ์เช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ท่ีพบในประเทศไทย
สนับสนุนการควบคุมและป้องกันโรค ท้ังน้ี โดยท่ัวไปเชื้อไวรัสจะมีการเปล่ียนแปลงของยีน จึงจ�ำเป็นต้องมีการ
ตดิ ตามเพือ่ ให้สามารถคัดเลือก พฒั นาวัคซนี ทีป่ อ้ งกันเชอื้ สายพันธ์ใุ หมไ่ ด้ตลอดเวลา
เส้นทางของรหัสพันธุกรรมเช้ือ SARS-CoV-2 ท่ีพบในประเทศไทย ตั้งแต่ผู้ป่วยยืนยันรายแรก
ซ่ึงเดินทางมาจากประเทศจีน เมื่อวันท่ี 8 มกราคม พ.ศ. 2563 จนกระทั่งช่วงต้นเดือนมีนาคม 2563 พบมี
ความแตกต่างของรหัสพันธุกรรมโดยจดั แบง่ กลมุ่ ตาม GISAID clade ไดเ้ ป็น Clade L ซงึ่ พบในผู้ป่วยที่เดินทาง
มาจากประเทศจีนในช่วงแรกของการระบาด และ Clade S พบในผู้ป่วยที่กระจายอยู่ในประเทศไทยส่วน
ใหญ่ส�ำหรับการระบาดระลอกแรกช่วงเดือนมีนาคม 2563 ต่อมาระยะระบาดระลอกใหม่ (ระลอกสอง)
ประมาณกลางเดือนธันวาคม 2563 พบผู้ติดเช้ือจ�ำนวนมากถึงร้อยละ 50 จากการค้นหาผู้ป่วยเชิงรุกท่ีตลาด
กลางก้งุ จังหวัดสมุทรสาคร พบเป็นเช้ือไวรัสสายพันธุ์ GH ต่อมาในระยะระบาดระลอกเมษายน (ระลอกสาม)
โดยพบเคสแรกรายงานที่สถานบันเทิงย่านทองหล่อ เป็นสายพันธุ์ GRY หรือ PANGO lineage: B.1.1.7 หรือ
เรียกชื่อตามองค์การอนามัยโลก คือ สายพันธุ์อัลฟา (Alpha) รายงานครั้งแรกท่ีประเทศอังกฤษ ซ่ึงเป็น
เช้ือกลายพันธุ์ท่ีจัดอยู่ในกลุ่ม variant of concern คือ สายพันธุ์ท่ีน่าเป็นห่วง เน่ืองจากมีอัตราการระบาด
ท่ีรวดเร็วมีความรุนแรงในการก่อโรคสูงขึ้น/ท�ำให้อัตราการเสียชีวิตสูงกว่าเชื้อสายพันธุ์ดั้งเดิมมีความเสี่ยง
ว่าวัคซีนหรือการรักษาในปัจจุบันจะไม่มีประสิทธิภาพพอต่อการต้านเช้ือไวรัสน้ี จากสายพันธุ์ การติดตาม
การกลายพนั ธด์ุ �ำเนนิ การอยา่ งตอ่ เนือ่ งโดยพบว่าสาเหตุการระบาดใหญร่ ะลอกเมษายน 2564 เกิดจากสายพนั ธุ์
อัลฟาในระลอกน้ีจะพบมีรายงานจ�ำนวนผู้ป่วย ผู้เสียชีวิตเพิ่มข้ึนต่อเนื่อง ต่อมาประมาณกลางเดือนพฤษภาคม
2564 พบสายพนั ธ์ุเดลตา (Delta) (PANGO lineage: B.1.617.2) ทีต่ รวจพบคร้งั แรกในอนิ เดียโดยพบครง้ั แรก
ในประเทศไทยในกลุ่มแคมป์คนงานก่อสร้างย่านหลักส่ี น�ำไปสู่การก�ำหนดมาตรการควบคุมและป้องกันโรค
รวมถงึ การปพู รมเรง่ ตรวจสายพนั ธใ์ุ นกลมุ่ ผตู้ ดิ เชอ้ื โดยเฉพาะกลมุ่ คนงานกอ่ สรา้ งดงั กลา่ ว เชอ้ื ไวรสั SARS-CoV-2
สายพันธุ์เดลต้าก่อให้เกิดการระบาดของโรค COVID-19 ที่แพร่กระจายและรุนแรงกว่าเดิม จนสายพันธุ์น้ี
กลายเปน็ เชอ้ื สายพนั ธห์ุ ลกั ทว่ั โลก รวมถงึ ประเทศไทย
กรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ เพมิ่ ขดี ความสามารถหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารให้สามารถตรวจการกลายพนั ธไุ์ ดอ้ ยา่ ง
ถกู ต้อง รวดเร็ว ในระยะแรกไดท้ �ำการประเมนิ เทคนคิ Multiplex Real-time PCR, SNP genotyping สำ� หรบั
ตรวจการกลายพันธุ์ เปรียบเทียบกับเทคนิค DNA sequencing และ/หรือ Whole genome sequencing
และขยายขีดความสามารถสู่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ 15 แห่ง ช่วยสนับสนุนให้สามารถติดตามการกลาย
พนั ธุ์ได้อย่างรวดเร็ว ครอบคลุมทั่วประเทศ สนับสนุนให้การควบคุมป้องกันโรคเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ย่ิงขน้ึ ส่งเสริมการก�ำหนดนโยบายในด้านตา่ งๆ ทงั้ ด้านการรกั ษา การปอ้ งกนั ดว้ ยวคั ซีน เป็นตน้

16 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้รับมอบหมายจากศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเช้ือ
ไวรัสโคโรนา 2019 (ศบค.) ให้รับผิดชอบในการติดตามข้อมูลการกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ทั้งน้ี
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ได้เสนอแต่งต้ังคณะกรรมการเฝ้าระวังการเปลี่ยนแปลงสายพันธุ์ ซึ่งประกอบด้วย
อาจารย์ ผู้เชี่ยวชาญจากมหาวิทยาลัย หน่วยงานภายใน และภายนอกกระทรวงสาธารณสุขเพ่ือให้เกิดการ
แลกเปลี่ยนข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลรหัสพันธุกรรมร่วมกับอาการทางคลินิก เพื่อสนับสนุนการเฝ้าระวังและ
ควบคุมโรคของประเทศไทยโดยรายงานผลการเฝ้าระวังสายพันธุ์เชื้อ SARS-CoV-2 หรือจัดท�ำส่ือสารความ
เสี่ยงกรณีเกิดเชื้อกลายพันธุ์ (new variants ) ต่อผู้บริหารระดับกระทรวงรายเดือน/รายสัปดาห์/กรณีเร่งด่วน
รวมถึง แบ่งปันขอ้ มลู sequence data ให้กับองค์การอนามัยโลกผ่านเว็บไซต์ GISAID

ดร.พไิ ลลกั ษณ์ อัคคไพบูลย์ โอกาดะ
ฝา่ ยไวรัสระบบทางเดนิ หายใจ

2.1.2 ปลดประเทศไทยจาก Red list

ตามทส่ี หราชอาณาจกั รประกาศปรบั สถานะประเทศไทยเขา้ สบู่ ญั ชรี ายชอ่ื ประเทศกลมุ่ เสย่ี งสงู (Red List)
ในช่วงสถานการณ์โควิดต้ังแต่วันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2564 ส่งผลให้ผู้ท่ีเดินทางจากประเทศไทยต้องถูกกักตัว
ตามที่ประเทศสหราชอาณาจักรก�ำหนดเป็นจ�ำนวน 10 วัน โดยผู้ถูกกักตัวต้องจ่ายค่าใช้จ่ายเองทั้งหมด ผู้ท่ีถือ
วีซ่าท่องเที่ยวไม่สามารถเดินทางเข้าสู่ประเทศสหราชอาณาจักรได้จนกว่าประเทศไทยจะถูกถอดออกจากบัญชี
ประเทศกลุ่มเสี่ยงสูง รวมถึงนักเรียน นักศึกษาท่ีฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด 19 ครบ 2 เข็มแล้วต้องกักตัวและ
ปฏิบัติตามมาตรการด้านสุขอนามัยที่รัฐบาลประเทศสหราชอาณาจักรก�ำหนดโดยไม่มีข้อยกเว้น ท�ำให้เกิดผล
เสียต่อภาพลักษณ์ของประเทศไทยในภาพรวม กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในฐานะที่เป็นหน่วยงานของรัฐที่มี
บทบาท หน้าที่ดูแลดา้ นการตรวจวินิจฉัยโรคโควดิ 19 ทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารของประเทศไทย จึงหาแนวทางแกไ้ ข
ให้ประเทศไทยถูกถอดออกจากบัญชีประเทศกลุ่มเส่ียงสูงให้เร็วที่สุดและเป็นไปอย่างยั่งยืน โดยการแสดงให้
ประเทศสหราชอาณาจักรและอ่ืนๆ สามารถเข้าถึงข้อมูลท่ีเป็นปัจจุบันของผลการตรวจวินิจฉัย รวมถึงข้อมูล
เช้ือไวรัสโควิด 19 สายพันธุ์ท่ีแพร่ระบาดในประเทศไทยเป็นการแสดงให้เห็นความพร้อมของประเทศไทย
ในการควบคุมสถานการณ์โควิด 19 ที่เป็นปัจจุบัน โดยมีประเด็นท่ีส�ำคัญประการหนึ่งที่ท�ำให้ประเทศไทย
จะไม่ตกอยู่ในบัญชีประเทศกลุ่มเส่ียงสูงในอนาคต คือ มีความถ่ีในการอัพโหลดข้อมูลผลการตรวจรหัส
พันธุกรรมทั้งจีโนม (Genome sequencing) เข้าสู่ระบบสากล (GISAID) ประเทศไทยโดยการด�ำเนินงานของ
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซง่ึ มีหน่วยงานหลกั ที่รว่ มกนั ดำ� เนนิ การ ได้แก่ คณะทำ� งานติดตาม ตอบโตบ้ ัญชรี าย
ช่ือกลุ่มประเทศเสี่ยงสูง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กองการแพทย์จีโนมิกส์และสนับสนุนนวัตกรรม

รายงานประจ�ำ ปี 2564 17

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

เครือขา่ ยศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ร่วมกันบรหิ ารจดั การเพ่ือเพิม่ ประสิทธภิ าพในการอพั โหลดขอ้ มลู ดงั กล่าว
อย่างต่อเนือ่ ง ประมาณ 450 ผล/สัปดาห์ ซึง่ เปน็ จ�ำนวนทเ่ี ป็นทย่ี อมรบั และตรวจสอบใหม้ ีความครอบคลุมตรง
กับการระบาดทแ่ี ทจ้ รงิ ในพน้ื ทภ่ี ายหลงั การประกาศถอดชอ่ื ประเทศไทยออกจากบญั ชรี ายชอื่ ประเทศกลมุ่ เสยี่ งสงู
ในวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2564 ประเทศไทยมีการอัพโหลดข้อมูลผลการตรวจรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมอย่างต่อ
เนอ่ื งและครอบคลุม

นายอธิวัฒน์ ปรมิ สิริคุณาวฒุ ิ
คณะทำ� งานตดิ ตาม ตอบโตบ้ ัญชรี ายช่อื กลุ่มประเทศเส่ยี งสูง

2.1.3 การตรวจรับรองห้องปฏบิ ตั ิการ เครอื ข่ายเขม้ แข็งตรวจ SARS-CoV-2

การตรวจสารพนั ธกุ รรมไวรสั SARS-CoV-2 ดว้ ยวธิ ี RT-PCR ใชเ้ ปน็ เครอื่ งมอื หลกั ในการวนิ จิ ฉยั โรคโควดิ 19
เช้ือไวรัส SARS-CoV-2 เป็นเช้ืออันตรายระดับ 3 การจัดตั้งห้องปฏิบัติการตรวจวิเคราะห์ไวรัส SARS-CoV-2
ตอ้ งเปน็ ชนดิ BSL2+ ซงึ่ ถกู ตรวจประเมนิ และขน้ึ ทะเบยี นหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยของกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์
เพ่ือให้มั่นใจว่าการตรวจวิเคราะห์มีคุณภาพ ถูกต้องตามหลักวิชาการ รวมทั้งมีความปลอดภัยทางชีวภาพ
ทงั้ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านและสง่ิ แวดลอ้ ม ในการนสี้ ถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ ไดแ้ ตง่ ตงั้ คณะท�ำงานตรวจประเมนิ
หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยตรวจ SARS-CoV-2 ทำ� หนา้ ทปี่ ระสานงานหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารทปี่ ระสงคเ์ ขา้ รว่ มเปน็ หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร
เครือข่ายตรวจ SARS-CoV-2 จัดทีมผู้ตรวจประกอบด้วยนักเทคนิคการแพทย์และนักวิทยาศาสตร์การแพทย์
ตรวจประเมินห้องปฏิบัติการโดยตรวจสถานท่ีจริง (Site visit) หรือตรวจออนไลน์ ตามรายการตรวจประเมิน
ห้องปฏิบัติการเครือข่ายตรวจ SARS-CoV-2 (Checklist) ซ่ึงจัดท�ำโดยคณะท�ำงานตรวจติดตามประเมินผล
หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ย SARS-CoV-2 ของกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ การตรวจประเมนิ แบง่ เปน็ 2 ดา้ น คอื ดา้ น
วชิ าการและดา้ นความปลอดภยั ทางชวี ภาพทางดา้ นวชิ าการประเมนิ ความพรอ้ มของสถานท่ีแผนผงั หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร
เครอ่ื งมอื และอปุ กรณไ์ ดร้ บั การสอบเทยี บพรอ้ มใชง้ าน ความสามารถของบคุ ลากร เอกสารอธบิ ายวธิ ที ำ� งานถกู ตอ้ ง
วิธีปฏิบัติงานเป็นไปตามมาตรฐาน มีการสัมภาษณ์บุคลากรเก่ียวกับความรู้ความเข้าใจในการตรวจวิเคราะห์
การควบคุมคุณภาพ การป้องกันการปนเปื้อน การสอบเทียบเครื่องมือ รวมท้ังการแก้ไขปัญหากรณีผลควบคุม
คุณภาพไม่ตรงตามเกณฑ์ที่ก�ำหนด ทางด้านความปลอดภัยทางชีวภาพประเมินความปลอดภัยของสถานที่
ทำ� smoke pattern test เพอื่ ตรวจประสทิ ธภิ าพของตชู้ วี นริ ภยั (Biosafety cabinet) ตรวจสอบเครอื่ งนงึ่ ฆา่ เชอื้
เส้นทางขนขยะติดเชื้อ และท่ีพักขยะติดเชื้อ สัมภาษณ์บุคลากรเกี่ยวกับการบรรจุตัวอย่าง การขนส่งตัวอย่าง
การจดั การขยะตดิ เชอื้ การประเมนิ ความเสยี่ ง การลดความเสยี่ ง การจดั การกรณมี กี ารกระจายของเชอ้ื จากหลอด
บรรจุ การสวมใสอ่ ปุ กรณป์ อ้ งกนั สว่ นบคุ คล รวมทงั้ มกี ารทดสอบบคุ ลากรในการถอดอปุ กรณป์ อ้ งกนั สว่ นบคุ คล
ดว้ ยสารเรอื งแสง หากผตู้ รวจประเมนิ พบขอ้ บกพรอ่ งจะแจง้ หวั หนา้ หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารดำ� เนนิ การแกไ้ ขโดยเรว็ หลงั จาก
นน้ั หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารทำ� การตรวจวเิ คราะหช์ ดุ ตวั อยา่ งทดสอบความชำ� นาญของสถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ
ซงึ่ มี 3 ชนดิ คอื ชดุ ตวั อยา่ ง Nasopharyngeal swab จำ� นวน 5 ตวั อยา่ ง ชดุ ตวั อยา่ งพลู Nasopharyngeal swab
จ�ำนวน 12 ตัวอย่าง และชุดตัวอย่างพูลน�้ำลายจ�ำนวน 15 ตัวอย่าง ห้องปฏิบัติการที่ตอบผลวิเคราะห์ถูกต้อง
ตามเกณฑท์ ก่ี ำ� หนดจะไดร้ บั ใบประกาศนยี บตั ร และขน้ึ ทะเบยี นเปน็ หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยตรวจ SARS-CoV-2
ของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 มีห้องปฏิบัติการในเขตกรุงเทพมหานครฯสมัคร
เข้าร่วมเป็นเครอื ข่ายตรวจ SARS-CoV-2 และถกู ตรวจประเมนิ จ�ำนวน 50 แห่ง ในจำ� นวนนไี้ ด้ขน้ึ ทะเบยี นแล้ว
จ�ำนวน 48 แห่ง อยู่ระหวา่ งการแกไ้ ขข้อบกพร่องจ�ำนวน 2 แห่ง

18 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

การตรวจรบั รองหอ้ งปฏบิ ัติการ

ผ้บู ริหารโรงพยาบาลและเจา้ หน้าที่หอ้ งปฏบิ ัตกิ าร
นางสุมาลี ชะนะมา

นางสาวสนุ ทรียา วัยเจริญ
คณะท�ำงานตรวจประเมินหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยตรวจ SARS-CoV-2

รายงานประจำ�ปี 2564 19

สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

2.1.4 การประเมนิ ชดุ นำ�้ ยาสำ� เรจ็ รปู ตรวจวนิ จิ ฉยั เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 (SARS-CoV-2)

ในการรองรับสถานการณ์การระบาดของโรคปอดอักเสบจากเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)
ในประเทศไทย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งมีภารกิจหลักตามกฎหมายในการเป็นห้องปฏิบัติการแห่งชาติ
ด้านการแพทย์และสาธารณสุข ได้รับมอบหมายจากกระทรวงสาธารณสุข ให้ก�ำกับดูแลด้านมาตรฐาน
ห้องปฏิบัติการ การตรวจสอบมาตรฐานเครื่องมือแพทย์ การประเมินน�้ำยาส�ำเร็จรูป (Commercial test kit)
ส�ำหรับเป็นข้อมูลประกอบการข้ึนทะเบียนตาม พรบ.เคร่ืองมือแพทย์ของส�ำนักงานคณะกรรมการอาหารและ
ยา (อย.) การประเมนิ คณุ ภาพของชดุ น้ำ� ยาตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อ SARS-CoV-2 เพ่ืออนญุ าตให้จ�ำหนา่ ย
ในประเทศไทยเป็นกรณีเร่งด่วน เรม่ิ ด�ำเนินการในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 ในช่วงท่ีพบการระบาดของโรคสงู
ขึ้นในประเทศ การน�ำเข้าผลิตภัณฑ์ชุดน้�ำยาตรวจหาสารพันธุกรรมเชื้อ SARS-CoV-2 จากบริษัทผู้ผลิตในต่าง
ประเทศ ซงึ่ มีจำ� นวนมากและหลากหลาย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยสถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ
เป็นหนึ่งในหน่วยงานท่ีได้รับมอบหมายให้ท�ำการประเมินชุดน�้ำยาดังกล่าว โดยอาศัยระเบียบตามประกาศ
ของ อย. ท่ีปัจจุบันได้ก�ำหนดเกณฑ์การประเมินทางห้องปฏิบัติการของชุดน�้ำยาตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อ
SARS-CoV-2 ให้สามารถทดสอบด้วยวธิ ี real-time RT-PCR และวธิ ีอื่นนอกเหนอื จากวิธี real time RT-PCR
เช่น RT-LAMP หรือ CRISPR เพ่ือตรวจสอบประสิทธิภาพ และคุณภาพเป็นให้เป็นไปตามมาตรฐานท่ีก�ำหนด
ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อห้องปฏิบัติการในการพิจารณาเลือกใช้ชุดน�้ำยาที่ได้ ส่งผลให้การตรวจวิเคราะห์มีความ
ถกู ต้อง นา่ เชอื่ ถอื
ขั้นตอนการประเมินประกอบด้วยข้ันตอนการรับเร่ืองประเมินจาก อย. การประชุมหารือร่วมกับ
ผปู้ ระกอบการ การทดสอบ การรายงานผล ทงั้ นี้ ระยะเวลาการประเมนิ ขน้ึ กบั จำ� นวนของชดุ นำ้� ยาทสี่ ง่ มาประเมนิ
ในชว่ งเวลาหนึ่งๆ โดยท่ัวไป ระยะเวลาการประเมินฯ 7 วนั ทำ� การ สำ� หรับชุดน�ำ้ ยาจ�ำนวน 1 - 3 ชดุ หากเกนิ กวา่ นี้
ระยะเวลาการประเมินอยู่ในช่วง 7 – 14 วันท�ำการ หรือมากกว่า แต่ไม่เกิน 30 วันท�ำการ ในการด�ำเนินการ
ประเมินฯ จะทดสอบความสามารถจากความไวและความจ�ำเพาะของชุดน้�ำยา ความไวของชุดน้�ำยาประเมิน
จาก limit of detection (LOD) หรือ analytical sensitivity ที่ตอ้ งสามารถตรวจพบสารพันธกุ รรมของเชอ้ื ได้
ไมม่ ากกวา่ 1,000 copies ในตัวอย่างปริมาณ 1 มล.หรอื 25 copies/reaction ส�ำหรบั ชดุ น�้ำยาทใ่ี ชว้ ธิ ี real-
time RT-PCR และต้องไม่มากกวา่ 4,000 copies ในตวั อยา่ งปรมิ าณ 1 มล. ส�ำหรบั ชุดนำ้� ยาท่ีใช้วธิ ีอ่นื นอกเหนือ
จากวธิ ี real time RT-PCR เชน่ RT-LAMP หรอื CRISPR ความจำ� เพาะของชดุ นำ้� ยาประเมนิ จากการไมม่ ปี ฏกิ ริ ยิ า
ขา้ มพวก (Cross-reactivity) กบั เชอ้ื ไวรสั ระบบทางเดนิ หายใจทใ่ี ชท้ ดสอบ ไดแ้ ก่ เชอื้ ไขห้ วดั ใหญช่ นดิ A และ B
เชื้อไวรัส RSV และเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์กลุ่มอาการของโรคทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (MERS-CoV)
ชดุ ตวั อยา่ งทใ่ี ชท้ ดสอบทจี่ ะถกู เตรยี มขนึ้ โดยฝา่ ยไวรสั ทางเดนิ หายใจ และจะควบคมุ ระบบทดสอบ ไดแ้ ก่ เครอื่ งมอื
อุปกรณ์ตัวอย่างทดสอบ และสภาวะแวดล้อม เพื่อให้ทุกบริษัทมั่นใจว่าได้รับการประเมินด้วยระบบเดียวกัน
โดยปัจจุบันสามารถเตรียมชุดตัวอย่างจากไวรัสโคโรนา 2019 สายพันธุ์อัลฟ่า (B.1.1.7) เบต้า (B.1.351) และ
เดลต้า (B.1.617.2) เพ่อื ใช้ทดสอบชุดน�้ำยาวินิจฉัยที่สามารถระบสุ ายพันธุ์รว่ มด้วย
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขได้ท�ำการประเมินคุณภาพชุดน�้ำยา
ตรวจสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) ไปท้ังสิ้น 94 ชุดน้�ำยา โดยเป็นชุดน�้ำยาที่ผ่าน
ประเมินตามเกณฑ์ จำ� นวน 69 ชดุ นำ�้ ยา

ดร.ดนตร ์ ชา่ งสม
ฝ่ายปฏบิ ัติการด้านเชอื้ อนั ตรายสงู และภูมคิ ุ้มกันวทิ ยา

20 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

2.2 งานตามคำ� รับรองการปฏิบตั ริ าชการ

ตามพระราชกฤษฎกี าวา่ ดว้ ยหลกั เกณฑแ์ ละวธิ กี ารบรหิ ารบา้ นเมอื งทด่ี ี พ.ศ. 2546 หมวด 8 การประเมนิ
ผลการปฏบิ ตั ิราชการ ก�ำหนดให้ส่วนราชการดำ� เนินการประเมินผลการปฏบิ ตั ิราชการของสว่ นราชการเกี่ยวกับ
ผลสมั ฤทธขิ์ องภารกจิ คณุ ภาพการใหบ้ รกิ าร ความพงึ พอใจของประชาชนผรู้ บั บรกิ าร และความคมุ้ คา่ ในภารกจิ
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้ลงนามค�ำรับรองการปฏิบัติราชการกับกระทรวง
สาธารณสขุ และมกี ารถา่ ยทอดตวั ชวี้ ดั ของกรมลงสหู่ นว่ ยงานประกอบดว้ ยตวั ชว้ี ดั ตามขอ้ ตกลงการปฏบิ ตั ริ าชการ
ท่ีผู้บริหารได้ลงนามไว้กับกระทรวงสาธารณสุข ตัวชี้วัดตามมาตรการปรับปรุงประสิทธิภาพการปฏิบัติราชการ
ตัวช้ีวัดผู้บริหารองค์การ นโยบายส�ำคัญของกระทรวงสาธารณสุข แผนบูรณาการ และแผนงานโครงการส�ำคัญ
ซ่ึงเป็นตัวช้ีวัดท่ีเช่ือมโยงมาจากตัวชี้วัดตามยุทธศาสตร์ด้านสาธารณสุข 20 ปี รวมท้ังตัวช้ีวัดท่ีเป็นภารกิจหลัก
ส�ำคัญของหน่วยงาน น�ำมาจัดท�ำค�ำรับรองการปฏิบัติราชการของหน่วยงาน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ เปน็ หนว่ ยงานระดบั กองในสงั กดั กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ทไ่ี ดร้ บั
การถ่ายทอดตัวช้ีวัดจากกรมในส่วนท่ีเกี่ยวข้องกับภารกิจ ทั้งในส่วนของภารกิจหลัก และภารกิจสนับสนุนน�ำ
มาจัดท�ำเป็นค�ำรับรองการปฏิบัติราชการของหน่วยงาน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ขึ้น และได้ลงนาม
คำ� รบั รองกบั กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ โดยมกี รอบการประเมนิ ผลของหนว่ ยงานประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
ดังน้ี

กรอบการประเมินผลของหนว ยงาน ประจำปง บประมาณ พ.ศ. 2564

มติ ิภายนอก (รอยละ 75)

• การประเมินตามมาตรการปรับปรงุ • ความพงึ พอใจของผูรับบรกิ าร
ประสิทธภิ าพในการปฏบิ ัตริ าชการ • การปรบั ปรงุ คณุ ภาพการใหบรกิ าร

• ขอตกลงการปฏิบัตริ าชการ (PA) ดานประสิทธผิ ล ดา นคณุ ภาพ
• ตัวช้ีวัดภารกจิ หลักของกรม/หนวยงาน/ (รอยละ 65) (รอ ยละ 10)

นโยบายผบู ริหาร
• การประเมนิ ผบู ริหารองคก าร

• การเบกิ จายงบประมาณ ดานประสทิ ธิภาพ ดา นการพัฒนา • การประเมนิ สถานะของหนว ยงานภาครฐั
• การลดการใชพ ลงั งาน (รอยละ 10) องคก าร ในการเปน ระบบราชการ 4.0 (PMQA 4.0)
• การลดและคัดแยกขยะมลู ฝอย
(รอยละ 15) • การจดั การความรขู องหนวยงาน
• คุณธรรมและความโปรงใสการดำเนนิ งาน

ของหนว ยงาน

มติ ภิ ายใน (รอ ยละ 25)

ที่มา : คมู่ อื การประเมนิ ผลการปฏบิ ตั ริ าชการตามคำ� รบั รองการปฏบิ ตั ริ าชการของหนว่ ยงานภายในสงั กดั กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย ์
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

รายงานประจำ�ปี 2564 21

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

สรปุ ผลการดำ� เนนิ การตามคำ� รบั รองการปฏบิ ตั ริ าชการของสถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ
ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ตวั ชีว้ ดั ผลการปฏิบตั ิราชการ หนว่ ย น้ำ� หนัก 1 เกณฑก์ ารให้คะแนนท่ีได้ 5 ผลการดำ� เนนิ งาน
วัด (รอ้ ยละ) 234 ผลการ ค่าคะแนน คะแนน
ดำ� เนนิ งาน ท่ีได้ ถ่วงน้�ำหนัก

มติ ภิ ายนอก : การประเมนิ ประสิทธผิ ล/คุณภาพการใหบ้ ริการ (นำ�้ หนัก : รอ้ ยละ 75)     

1. ดา้ นประสทิ ธผิ ล (น้�ำหนกั : ร้อยละ 65)

ตวั ชีว้ ัดท่ี 1 ตัวช้ีวดั ตามภารกิจหลกั ของ 65
กรม/หนว่ ยงาน/นโยบายผ้บู ริหาร

ตวั ชว้ี ดั ที่ 1.1 ระดบั ความสำ� เรจ็ ของรอ้ ยละ ระดับ 15 1 2 3 4 5 ร้อยละ 4.9920 0.7488
เฉลยี่ ถว่ งนำ้� หนกั การดำ� เนนิ การตามแผน (ร้อยละ (รอ้ ยละ (รอ้ ยละ (รอ้ ยละ (รอ้ ยละ 98.48
ปฏบิ ตั ริ าชการของหนว่ ยงาน 60) 70) 80) 90) 100)
ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ตัวชีว้ ดั ที่ 1.2 รอ้ ยละหอ้ งปฏิบัตกิ ารท่ีสามารถ รอ้ ยละ 15 80 85 90 95 100 ร้อยละ 3.3120 0.4968
แจง้ ผลการตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 ไดใ้ น 91.56
1 วัน

ตวั ช้วี ดั ที่ 1.3 ระดับความสำ� เร็จของการ ระดบั 15 1 2 3 4 5 ระดับ 5.0000 0.7500
พัฒนาสมรรถนะห้องปฏบิ ตั ิการเครือขา่ ย 1-5
เพ่อื การเฝา้ ระวังเช้อื ดอ้ื ยาตา้ นจุลชีพ

ตวั ชว้ี ดั ท่ี 1.4 ความส�ำเร็จของการดำ� เนนิ การ ระดับ 10 1 2 3 4 5 ระดบั 5.0000 0.5000
พัฒนาห้องปฏบิ ตั ิการและรูปแบบการตรวจ 1-5
วนิ ิจฉยั วณั โรค

ตัวชว้ี ดั ท่ี 1.5 ระดับความสำ� เร็จของโครงการ ระดับ 10 1 2 3 4 5 ระดบั 5.0000 0.5000
การชี้บ่งจุลชพี กอ่ โรคของกลุม่ โรคไข้ไม่ทราบ 1-5
สาเหตุในผ้ปู ว่ ยคนไทย

2. ดา้ นคณุ ภาพ (น้ำ� หนกั : ร้อยละ 10)

ตวั ช้วี ัดที่ 2 คุณภาพการใหบ้ ริการ 10

ตวั ชว้ี ัดที่ 2.1 รอ้ ยละของระดับ ร้อยละ 5 65 70 75 80 85 รอบที่ 1 5.0000 0.1500
ความพึงพอใจผ้รู บั บรกิ าร 92.06

รอบท่ี 2 1.0000
N/A

ตวั ช้ีวัดท่ี 2.2 ระดบั ความส�ำเรจ็ ของการ ระดบั 5 1 2 3 4 5 ระดับ 1-5 5.0000 0.2500
ปรบั ปรงุ คณุ ภาพการใหบ้ รกิ าร

มิติภายใน : การประเมนิ ประสิทธภิ าพ/การพฒั นาองคก์ าร (นำ้� หนกั : ร้อยละ 25)

1. ดา้ นประสทิ ธภิ าพ (นำ้� หนัก : ร้อยละ 10)

ตวั ชว้ี ัดท่ี 3 การเบกิ จา่ ยเงินงบประมาณ 5

ตัวชี้วัดที่ 3.1 การเบกิ จ่ายเงนิ งบประมาณ ร้อยละ 3
รายจ่ายภาพรวม

ตัวช้ีวัดท่ี 3.1.1 รอ้ ยละความสำ� เรจ็ ของ รอ้ ยละ (0.5) 50 52 54 56 58 รอ้ ยละ 5.0000 0.0250
การเบิกจ่ายเงนิ งบประมาณรายจ่ายภาพรวม 81.38
ไตรมาส 2

ตวั ชวี้ ดั ที่ 3.1.2 ร้อยละความสำ� เรจ็ ของ ร้อยละ (0.5) 73 75 77 79 81 ร้อยละ 5.0000 0.0250
การเบิกจ่ายเงนิ งบประมาณรายจา่ ยภาพรวม 86.75
ไตรมาส 3

22 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ตวั ชว้ี ดั ผลการปฏิบตั ริ าชการ หน่วย นำ�้ หนัก 1 เกณฑ์การให้คะแนนทไี่ ด้ 5 ผลการด�ำเนินงาน
วดั (ร้อยละ) 234 ผลการ ค่าคะแนน คะแนน
ดำ� เนนิ งาน ที่ได้ ถว่ งนำ�้ หนกั

ตวั ช้วี ัดท่ี 3.1.3 รอ้ ยละความสำ� เรจ็ ของ ร้อยละ (2) 92 94 96 98 100 รอ้ ยละ 5.0000 0.1000
การเบิกจ่ายเงินงบประมาณรายจ่ายภาพรวม 100
ไตรมาส 4

ตัวชว้ี ัดท่ี 3.2 รอ้ ยละความสำ� เรจ็ ของการเบกิ ร้อยละ 2
จ่ายเงนิ งบประมาณรายจา่ ยลงทุน

ตัวช้วี ดั ท่ี 3.2.1 การเบิกจ่ายเงินงบ ร้อยละ (0.5) 41 43 45 47 49 ร้อยละ 5.0000 0.0250
ประมาณรายจา่ ยลงทนุ ไตรมาส 2 78.33

ตัวชว้ี ดั ที่ 3.2.2 การเบิกจ่ายเงนิ งบ รอ้ ยละ (0.5) 61 63 65 67 69 ร้อยละ 5.0000 0.0250
ประมาณรายจ่ายลงทุน ไตรมาส 3 80.56

ตวั ช้ีวดั ที่ 3.2.3 การเบิกจา่ ยเงนิ งบ รอ้ ยละ (1) 92 94 96 98 100 รอ้ ยละ 5.0000 0.0250
ประมาณรายจ่ายลงทนุ ไตรมาส 4 100

ตัวช้วี ัดท่ี 4 ระดับความส�ำเร็จของการลด ระดับ 2 1 2 3 4 5 N/A 1.0000 0.0200
การใช้พลังงานของหนว่ ยงาน

ตัวชีว้ ัดที่ 5 ระดบั ความสำ� เรจ็ ของการ ระดบั 3 1 2 3 4 5 ระดบั 1-5 5.000 0.1500
ด�ำเนินงานตามมาตรการลดและคดั แยก
ขยะมลู ฝอยในหน่วยงาน

2. ด้านการพฒั นาองค์การ (น้ำ� หนัก : รอ้ ยละ 15) 

ตัวชว้ี ัดที่ 6 ระดับความสำ� เร็จของการ ระดบั 6 1 2 3 4 5 ระดับ 1-5 5.0000 0.3000
ประเมินสถานะของหน่วยงานภาครฐั
ในการเป็นระบบราชการ 4.0 (PMQA 4.0)

ตวั ชวี้ ัดท่ี 7 ระดับความส�ำเร็จของการ ระดบั 4 1 2 3 4 5 ระดบั 1-5 5.0000 0.2000
จดั การความรูข้ องหน่วยงาน

ตวั ชี้วัดที่ 8 ระดบั คณุ ธรรมและความโปรง่ ใส ระดับ 5 12345
การด�ำเนนิ งานของหนว่ ยงาน

ตวั ช้วี ดั ท่ี 8.1 การประเมนิ ตนเองตามแบบ ระดบั (1.5) 1 2 3 4 5 ระดบั 5 5.0000 0.0750
ตรวจการเปดิ เผยขอ้ มลู สาธารณะ
(Open Data Integrity and Transparency
Assessment : OIT)

ตัวชี้วัดท่ี 8.2 การสอื่ สารเพื่อสรา้ ง ระดบั (2) 1 2 3 4 5 ระดบั 2 2.0000 0.0400
การรบั รูข้ องผู้มสี ว่ นได้สว่ นเสยี ภายใน
(Internal Integrity and Transparency
Assessment : IIT)

ตวั ช้วี ดั ท่ี 8.3 การวดั การรบั รู้ของผู้มี ระดบั (1.5) 1 2 3 4 5 ระดับ 4 4.0000 0.0600
ส่วนได้สว่ นเสียภายนอก (External Integrity
and Transparency Assessment : EIT)

รวม 100 4.4656

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ได้ประเมินผลการปฏิบัติราชการตามค�ำรับรองการปฏิบัติราชการ
ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 มีผลการประเมนิ ตนเอง 4.4656 คะแนน จากคะแนนเต็ม 5.0000 คะแนน
(ผลการประเมนิ ตนเอง ณ วนั ท่ี 5 ตลุ าคม พ.ศ. 2564)

รายงานประจ�ำ ปี 2564 23

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

2.2.1 ตวั ชวี้ ดั ท่ี 1.2 รอ้ ยละหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารทส่ี ามารถแจง้ ผลการตดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019
ไดใ้ น 1 วนั

• ความเปน็ มาและความส�ำคญั
จากสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ท่ีมีการระบาดใหญ่
(Pandemic) ไปทั่วโลก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ซึ่งมีหน้าท่ีเป็นห้องปฏิบัติการอ้างอิงไข้หวัดใหญ่ของ
ภูมิภาค SEAR ได้ตรวจยนื ยนั การติดเชอ้ื ไวรัสโคโรนา โดยวธิ ีการถอดรหสั พันธุกรรมทัง้ จโี นม (Whole Genome
Sequencing) ภายใน 2 วนั หลังได้รับตวั อยา่ งผูป้ ่วยรายแรก และไดแ้ บ่งปนั ข้อมลู รหสั พันธกุ รรมน้กี ับเครือข่าย
หอ้ งปฏิบตั กิ ารอา้ งองิ ไขห้ วดั ใหญ่ผา่ นศูนย์ข้อมูล GISAID เพอื่ ใช้ประโยชนใ์ นการพัฒนาวธิ ตี รวจวินจิ ฉัยทางหอ้ ง
ปฏบิ ัตกิ าร สำ� หรบั ใช้ในการตรวจวนิ ิจฉยั ผ้ปู ่วยจำ� นวนมากให้ไดอ้ ย่างรวดเรว็ ตลอดจนการวิจยั พฒั นาวัคซนี และ
ยารักษาโรคข้นึ มาใช้ ซึง่ ตอ้ งดำ� เนนิ การอยา่ งเรง่ ด่วน เพ่อื ใหส้ ามารถควบคุมโรคได้ทันการณ์
นโยบายของรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และข้อส่ังการของปลัด
กระทรวงสาธารณสุข ให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ขยายขีดความสามารถห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลในทุก
จังหวัดท้ังภาครัฐและเอกชน ให้พร้อมตรวจเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ทั่วถึงในทุกพ้ืนที่ของประเทศไทย โดยตั้ง
เปา้ ใหม้ ีศักยภาพการตรวจทงั้ ประเทศไดอ้ ย่างนอ้ ย 20,000 ตวั อย่าง/วัน แบง่ เปน็ การตรวจในกรุงเทพมหานคร
10,000 ตัวอย่าง/วนั และตา่ งจังหวัด 10,000 ตัวอย่าง/วัน หรือ 835 ตัวอย่าง/เขตสุขภาพ ภายใตก้ ารดำ� เนิน
โครงการ “1 จังหวัด 1 แล็บ 100 ห้องปฏิบัติการ” ตรวจหาเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ให้ครอบคลุมทั้งประเทศ
รายงานผลใน 24 ชัว่ โมง ทง้ั นี้ ขอ้ มูล ณ วันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2563 กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ประกาศ
รับรองความสามารถห้องปฏิบัติการเครือข่ายตรวจเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ไปแล้วท้ังส้ิน 244 แห่ง เป็นห้อง
ปฏิบัติการในกรุงเทพและปริมณฑล 91 แห่ง และต่างจังหวัด 153 แห่ง โดยแบ่งเป็นภาครัฐ 162 แห่ง และ
ภาคเอกชน 82 แห่ง ซ่ึงเป็นความร่วมมือของท้ังภาครัฐและภาคเอกชน ช่วยให้การป้องกันควบคุมโรคเป็นไป
อย่างมีประสิทธิภาพ และสนับสนุนการค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ในกลุ่มผู้สัมผัสเสี่ยงสูง ในทุกพ้ืนท่ีของประเทศ
มีประสิทธิภาพย่ิงข้ึน เป็นไปตามหลักการขององค์การอนามัยโลกที่ก�ำหนดไว้ คือ คัดกรองรวดเร็ว (Early
detection) ตรวจวินิจฉยั รวดเร็ว (Early Diagnosis) รักษารวดเรว็ (Early Treatment)
จากข้อมูลข้างต้น สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุขได้ก�ำหนดเกณฑ์/เป้าหมายการประเมินผล
(Small Success) เพื่อวัดประสิทธภิ าพของการดำ� เนินงานตามตัวช้ีวดั ซึง่ แสดงผลการดำ� เนนิ งานดังตอ่ ไปน้ี

24 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

• ข้อมลู ผลการดำ� เนนิ งาน
สนับสนุนให้ทุกจังหวัดมีห้องปฏิบัติการเปิดบริการตรวจ COVID-19 อย่างน้อย 1 แห่ง ครบถ้วน
โดยหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารทไ่ี ดร้ บั อนญุ าตใหเ้ ปดิ บรกิ าร ตอ้ งดำ� เนนิ การขอเขา้ ใชร้ ะบบสารสนเทศ COLAB เพอ่ื รบั คำ� รอ้ งขอ
ตรวจที่ส่งมาจากแพทย์ หรือหน่วยงานด้านระบาดวิทยาผ่านระบบ DDC COVID โดยให้บันทึกรับตัวอย่างและ
บนั ทึกผลในระบบ COLAB โดยช้แี จงผา่ นการประชมุ ทางไกล และเผยแพร่เอกสารค�ำแนะน�ำผา่ นเวปไซต์
• คำ� ชแ้ี จงการปฏิบตั ิงาน/มาตรการที่ได้ด�ำเนนิ การ : มกี ารเปล่ียนกระบวนการดำ� เนินงาน โดย
1. เพมิ่ หน่วยพกั คอยผลตรวจ แสดงถงึ เกินความสามารถของโรงพยาบาล
2. เพ่มิ การตรวจ ATK แสดงถึงเกนิ ความสามารถของหอ้ งปฏบิ ัติการ
• อุปสรรคตอ่ การดำ� เนินงาน :
1. มี Outbreak เดอื นมกราคม – สิงหาคม 2564 ท�ำใหเ้ กิน Capacity
2. มีการเปล่ียนระบบการรายงานจากระบบ COLAB version I เป็น ระบบ COLAB version II
โดยเรมิ่ ใช้งานระบบใหม่ เมือ่ วันท่ี 19 เมษายน พ.ศ. 2564 ซึง่ ระบบ COLAB version II ยงั ไม่สามารถรวบรวม
ความทันเวลาออกมาได้อย่างถูกต้อง เน่ืองจากมีการปรับปรุงระบบการบันทึกข้อมูล และยังไม่มีระบบการทวน
สอบความถูกตอ้ งของขอ้ มูลในระบบ

ดร.พไิ ลลักษณ์ อคั คไพบลู ย์ โอกาดะ
ฝา่ ยไวรัสระบบทางเดินหายใจ

รายงานประจ�ำ ปี 2564 25

สถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

2.2.2 ตวั ชว้ี ดั ท่ี 1.3 ระดบั ความสำ� เรจ็ ของการพฒั นาสมรรถนะหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ย
เพอ่ื การเฝา้ ระวงั เชอ้ื ดอื้ ยาต้านจุลชพี

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์โดยศูนย์เฝ้าระวังเช้ือดื้อยาต้านจุลชีพแห่งชาติ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์
สาธารณสุขได้ด�ำเนินงานแบบบูรณาการกับศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ 15 แห่ง และเครือข่ายผู้เชี่ยวชาญจาก
หน่วยงานท้ังในและนอกสังกัดกระทรวงสาธารณสุข เพื่อพัฒนาสมรรถนะห้องปฏิบัติการเครือข่ายเฝ้าระวังเชื้อ
ด้ือยาของประเทศอย่างต่อเน่ือง โดยเร่ิมด�ำเนินการอย่างต่อเนื่องมาต้ังแต่ปีงบประมาณ 2540 ปัจจุบันมีเครือ
ข่ายห้องปฏิบัติการจ�ำนวน 103 แห่ง ประกอบด้วยโรงพยาบาลในภาคเหนือ 23 แหง่ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื
22 แห่ง ภาคกลาง 27 แห่ง ภาคใต้ 17 แห่ง ในกรุงเทพฯ 7 แห่ง และโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย 7 แหง่ โดยสรปุ
ผลการด�ำเนินงานในปี พ.ศ. 2564 ไดด้ งั น้ี
1. การพฒั นาสมรรถนะห้องปฏิบัตกิ ารโรงพยาบาลเครือข่ายในการเฝ้าระวังเช้อื ดอื้ ยาต้านจุลชพี
1.1 อบรมและประเมนิ สมรรถนะหอ้ งปฏิบตั ิการโรงพยาบาล/ศนู ยว์ ิทยาศาสตร์การแพทย์
1.1.1 อบรมเชิงปฏิบัติการ ให้กับเจ้าหน้าท่ีศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ จ�ำนวน 22 คน
วนั ท่ี 17-18 ธนั วาคม พ.ศ. 2563 ณ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ
1.1.2 สัมมนาออนไลน์ (webinar) ให้กับเจ้าหน้าท่ีโรงพยาบาล และศูนย์วิทยาศาสตร์การ
แพทย ์ จำ� นวน 9 ครง้ั ในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน พ.ศ. 2564

รูปท่ี 1 อบรมเชิงปฏิบัติการให้เจ้าหน้าท่ีจาก รูปท่ี 2 นพ.บลั ลงั ก์ อปุ พงษ์ รองอธบิ ดกี รมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์
ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์การแพทย์ เปดิ การอบรมและบรรยายในงานการสมั มนาออนไลน์ “การพฒั นา
สมรรถนะห้องปฏิบัติการเครือข่ายและระบบเฝ้าระวังเช้ือด้ือยา
ตา้ นจุลชีพ”

รปู ท่ี 3 แสดงรายละเอียดการสัมมนาออนไลน์ (webinar) ให้เจ้าหน้าท่ี
โรงพยาบาลและศนู ย์วทิ ยาศาสตร์การแพทย์ จำ� นวน 9 ครั้ง

26 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

1.2 ทดสอบความช�ำนาญหอ้ งปฏิบัตกิ ารโรงพยาบาล/ศูนยว์ ทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ได้ผลดงั น้ี
ส่งให้ โรงพยาบาล/ ตอบกลบั จาก ผลถกู ต้อง ผลถกู ตอ้ ง
ศวก. (แหง่ ) โรงพยาบาล/ศวก. (แหง่ ) (แหง่ ) (รอ้ ยละ)
EQA คร้งั ท่ี 1/2564 100 98 94 95.9

EQA ครงั้ ที่ 2/2564 100 100 100 100
1.3 ตรวจยืนยนั เช้ือ/ยนี ด้อื ยาที่เปน็ ปัญหา จำ� นวน 1,097 สายพันธุ์

2. เผยแพร่ขอ้ มูลจากระบบเฝา้ ระวงั เชอ้ื ด้อื ยาต้านจุลชพี
2.1 เผยแพร่ antibiogram ระดับเขตสุขภาพ ระดบั ประเทศ และสถานการณก์ ารด้ือยาบน website
2.2 พัฒนาระบบฐานข้อมูลน�ำเข้าข้อมูลระบบ web portal (AMR Lab Information Sharing
System: ALISS) และประชาสมั พันธใ์ ห้โรงพยาบาลน�ำรอ่ งใชง้ าน

รูปที่ 4 antibiogram และสถานการณ์การดอ้ื ยา รปู ท่ี 5 ระบบ AMR Lab Information Sharing
System: ALISS

3. การพัฒนาระบบเฝ้าระวังแบบค้นหาผู้ป่วยติดเชื้อด้ือยาตามแนวทางองค์การอนามัยโลก
(GLASS)
ไดฐ้ านขอ้ มลู จากโรงพยาบาลจำ� นวน 11 แหง่ และจดั ทำ� รายงานเสนอองคก์ ารอนามยั โลก เพอ่ื เปน็ ขอ้ มลู
ในการพัฒนาระบบเฝา้ ระวงั แบบค้นหาผู้ป่วยตดิ เชอื้ ด้อื ยาในระดบั ภูมิภาคและระดับโลก
4. ระบบเฝา้ ระวงั การดอ้ื ยาตา้ นจลุ ชพี ภายใตแ้ นวคดิ สขุ ภาพหนงึ่ เดยี ว (คน สตั ว์ อาหาร และสงิ่ แวดลอ้ ม)
4.1 จัดทำ� ระบบน�ำร่องระบบการเฝา้ ระวงั เชือ้ ด้อื ยา ESBL E. coli (Tricycle) ณ จงั หวัดฉะเชงิ เทรา
4.2 จัดท�ำร่างกรอบการท�ำงาน (Framework) และร่างคู่มือมาตรฐานโดยประชุมคณะท�ำงาน
พัฒนาระบบ เฝ้าระวังการดื้อยาต้านจุลชีพภายใต้แนวคิดสุขภาพหนึ่งเดียว (4 คร้ัง) ร่วมกับกรมอนามัย
กรมปศสุ ัตว์ กรมประมงกรมวชิ าการเกษตร กรมควบคมุ มลพษิ และส�ำนักคุณภาพและความปลอดภัยอาหาร
4.3 รายงานความก้าวหน้าผลการด�ำเนนิ งาน โดยประชมุ คณะอนุกรรมการพัฒนาระบบเฝ้าระวงั การ
ด้ือยาตา้ นจุลชพี ภายใต้แนวคดิ สุขภาพหนึ่งเดียว

รายงานประจำ�ปี 2564 27

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

รปู ที่ 6 นพ.บัลลงั ก์ อปุ พงษ์ รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์เป็นประธานในการประชมุ คณะทำ� งานพฒั นาระบบ
เฝ้าระวงั การดอื้ ยาต้านจุลชพี ภายใตแ้ นวคิดสขุ ภาพหน่งึ เดียว ครงั้ ที่ 4/2564

รปู ท่ี 7 นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เป็นประธานในการประชุมคณะอนุกรรมการพัฒนา
ระบบเฝา้ ระวงั การดอื้ ยาตา้ นจลุ ชพี ภายใตแ้ นวคดิ สขุ ภาพหนงึ่ เดยี ว ครงั้ ท่ี 1/2564 พรอ้ มดว้ ย นพ.อาชวนิ ทร์ โรจนววิ ฒั น์
ผอู้ �ำนวยการสถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข วนั ท่ี 10 สงิ หาคม 2564 และถา่ ยทอดการประชมุ ผา่ น Application
Zoom ใน GLASS report: 2021
5. ความร่วมมือกบั องคก์ ารอนามยั โลก (WHO Collaborating Center for AMR)
เป็นผู้ด�ำเนินแผนการทดสอบความช�ำนาญ (International EQA) ใหก้ บั สมาชิกจำ� นวน 13 ประเทศ

ดร.วันทนา ปวณี กิตตพิ ร
ฝา่ ยแบคทเี รยี ทวั่ ไป

2.2.3 ตัวช้ีวัดท่ี 1.4 ความส�ำเร็จของการด�ำเนินการพัฒนาห้องปฏิบัติการและรูปแบบ
การตรวจวินิจฉัยวณั โรค

วัณโรคเป็นโรคติดต่อท่ีเป็นปัญหาส�ำคัญทางสาธารณสุขของประเทศไทย กระทรวงสาธารณสุข
จึงมีนโยบายในการเรง่ รดั ยุตวิ ณั โรคตามเปา้ หมายขององค์การอนามัยโลก แตเ่ นื่องจากเช้อื วณั โรคมีการเจรญิ ช้า
การตรวจหาด้วยวิธีมาตรฐานด้วยการเพาะเลี้ยงเช้ือใช้เวลานานจึงทราบผลท�ำให้การรักษาล่าช้า ผู้ป่วยยัง
คงสามารถแพร่เชื้อได้ แม้จะมีการตรวจคัดกรองวัณโรคด้วยวิธีการตรวจหาเชื้อย้อมติดสีทนกรดซึ่งได้ผลเร็ว
แต่วิธีดังกล่าวมีความไวต่�ำ ดังน้ัน จึงควรมีเทคนิคอื่นท่ีได้ผลเร็ว ราคาไม่แพง มีความจ�ำเพาะสูง เพื่อช่วยเพิ่ม
ประสิทธิภาพของการตรวจคัดกรองให้ดีย่ิงข้ึน เทคนิคแลมป์เป็นเทคนิคทางอณูชีววิทยาที่มีประสิทธิภาพสูง
ง่าย และราคาถูก สามารถใช้ตรวจวินิจฉัยวัณโรคเพ่ือช่วยสนับสนุนการค้นหาผู้ป่วยวัณโรคกรมวิทยาศาสตร์
การแพทย์ได้พัฒนาการตรวจค้นหาวัณโรคโดยใช้เทคนิคแลมป์ซ่ึงเป็นเทคนิคท่ีมีความแม่นย�ำสูง ท�ำปฏิกริยา

28 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

ท่ีอุณหภูมิเดียว อ่านผลด้วยตาเปล่าและราคาไม่แพง เพ่ือน�ำไปปรับใช้ให้เหมาะสมส�ำหรับการปฏิบัติงาน
ในโรงพยาบาลชมุ ชน
โครงการนี้ร่วมกับศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ในการอบรมให้ความรู้และถ่ายทอดเทคนิควิธีการตรวจ
วิเคราะห์ให้กับโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชในพ้ืนท่ีรับผิดชอบและโรงพยาบาลที่สนใจรวมท้ังสิ้น 33 แห่ง
มีผู้เข้าร่วมทั้งส้ิน 52 คน โดยมีการทดสอบความสามารถทางห้องปฏิบัติการที่สนใจเข้าร่วมและมอบ
ประกาศนียบัตรให้กับผู้ผ่านเกณฑ์การทดสอบซ่ึงมีทั้งส้ิน 17 แห่ง และมีการสนับสนุนชุดทดสอบให้กับพื้นเป็น
โรงพยาบาลต้นแบบในการตรวจวิเคราะห์วัณโรคด้วยเทคนิคแลมป์ในพื้นที่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ท่ี 2
พษิ ณุโลก และศูนยว์ ทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยท์ ี่ 7 ขอนแก่น เพือ่ สามารถเปิดบรกิ ารและข้นึ ทะเบียนกับส�ำนกั งาน
หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ในการตรวจวิเคราะห์วัณโรคด้วยเทคนิคแลมป์ซึ่งปัจจุบัน โรงพยาบาล
ศรีสังวรสุโขทัยและโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชปัวได้ด�ำเนินการข้ึนทะเบียนพร้อมเปิดให้บริการแล้ว
โรงพยาบาลอืน่ อยู่ระหวา่ งด�ำเนินการขึ้นทะเบียนต่อไป
เป้าหมายส�ำคัญของการด�ำเนินการ คือ การพัฒนาศักยภาพห้องปฏิบัติการและเพิ่มประสิทธิภาพ
การตรวจคัดกรองวัณโรคโรคด้วยเทคนิคแลมป์ สามารถท�ำการตรวจได้ในจุดท่ีผู้ป่วยเข้ารับบริการเพื่อการ
ค้นหาผู้ป่วยท่ีครอบคลุมมากข้ึนลดการแพร่เชื้อสนับสนุนการยุติวัณโรค นอกจากนี้ ยังมีการขยายผลตรวจโรค
ส�ำคญั อืน่ ได้ด้วยเทคนคิ เดยี วกันอีกดว้ ย

โรงพยาบาลตรวจหาเชอ้ื วัณโรคดว้ ยเทคนคิ แลมป์

ฝกึ อบรมถา่ ยทอดเทคนคิ แลมป์ใหก้ บั หนว่ ยงานร่วมโครงการ
นางสาวจณิศรา ฤดีอเนกสิน
ฝา่ ยมัยโคแบคทเี รยี

รายงานประจำ�ปี 2564 29

สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข

2.2.4 ตัวช้ีวัดที่ 1.5 ระดับความส�ำเร็จของโครงการชี้บ่งจุลชีพก่อโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุ
ในผู้ป่วยคนไทย

ไข้ไม่ทราบสาเหตุ (pyrexia of unknown origin (PUO) เป็นปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุข
ท่ีส�ำคัญของประเทศไทย เน่ืองจากเป็นกลุ่มโรคท่ีไม่มีความชัดเจนในการวินิจฉัย อาการของผู้ป่วยคือ มีไข้สูง
เกนิ 38.3 องศาเซลเซียสนานกว่า 7 วัน โดยหลงั จากซกั ประวตั กิ ารเจ็บป่วยและตรวจร่างกายแลว้ ไมส่ ามารถหา
สาเหตุของไข้ได้ จากรายงานส�ำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค พบว่ามีการรายงานโรคน้ีเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อ
เน่ืองตง้ั แต่ปี พ.ศ. 2526 จนถงึ ปัจจุบันพบมากเป็นอนั ดบั 2 หรอื 3 ในกลุ่มโรคที่ต้องเฝา้ ระวงั โดยในปี พ.ศ. 2557
พบวา่ ในผู้ปว่ ยหน่งึ แสนรายจะเปน็ ภาวะนปี้ ระมาณ 575.5 ราย
ในปจั จบุ นั ไดม้ กี ารนำ� วธิ กี ารตรวจวเิ คราะหโ์ ดยใชเ้ ทคโนโลยกี ารหาลำ� ดบั เบสยคุ ใหม่ (เทคโนโลยเี อน็ จเี อส;
next-generation sequencing (NGS) technology) มาใช้เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการชี้บ่งเชื้อก่อโรคให้
ไดม้ ากข้นึ เนอ่ื งจากวิธีน้ีใหผ้ ลการวเิ คราะห์ล�ำดับนวิ คลโี อไทดใ์ นปรมิ าณทม่ี าก (high-throughput) ของหลาย
ตัวอย่างในเวลาเดียวกัน (multiplexing) และมีความไวในการตรวจหาการกลายพันธุ์สูง (high sensitivity)
ดังน้ันการใช้เทคโนโลยีเอ็นจีเอสร่วมกับการสกัดสารพันธุกรรมโดยไม่ต้องเพาะเลี้ยงเช้ือจึงเป็นอีกหน่ึงวิธีตรวจ
วิเคราะห์ท่ีจะสามารถน�ำมาเพิ่มประสิทธิภาพของการช้ีบ่งเช้ือก่อโรคโดยตรงจากสิ่งส่งตรวจทางคลินิกได้
อย่างไรก็ตามแม้ว่าในปัจจุบันห้องปฏิบัติการทางการแพทย์หลายแห่งสามารถเข้าถึงเทคโนโลยีเอ็นจีเอสได้ ร่วม
ท้ังการทดแทนวิธีตรวจวิเคราะห์ที่ใช้ในปัจจุบันด้วยเทคโนโลยีเอ็นจีเอสจะท�ำให้การตรวจวินิจฉัยโรคติดเชื้อใช้
เวลาและแรงงานในการตรวจน้อยลง แต่ในขณะนี้ประเทศไทยยังไม่มีการพัฒนาและทดสอบข้ันตอนและวิธี
การน�ำเทคโนโลยีเอน็ จีเอสมาใช้ตรวจวิเคราะห์และจำ� แนกเช้ือจุลชีพในสิ่งส่งตรวจทางคลนิ ิก
ปี พ.ศ. 2564 หน่วยวินิจฉัยโรคกลาง ได้พัฒนาวิธีและทดสอบการน�ำเทคโนโลยีเอ็นจีเอสมาใช้ในการ
ตรวจและจ�ำแนกเชื้อจุลชีพในผู้ป่วยโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุ โดยท�ำการทดสอบวิธีในการเตรียมตัวอย่างเลือด
เพื่อก�ำจัดเซลล์ของมนุษย์ซึ่งจะส่งผลต่อการวิเคราะห์ล�ำดับเบสด้วยเทคโนโลยีเอ็นจีเอส และการเปรียบเทียบ
ประสิทธิภาพชุดสกัดสารพันธุกรรมส�ำเร็จรูปเพื่อให้ได้สารพันธุกรรมทั้งหมดในตัวอย่าง (total nucleic acid)
โดยการวดั ปริมาณสารพันธกุ รรมดว้ ยวธิ ี Absolute quantitative PCR ที่พัฒนาข้นึ ในการวิจยั นี้ ผลการศกึ ษา
พบว่า การเตมิ 0.025% Saponin ลงในตัวอย่างพลาสมาหลงั ป่ันแยกด้วยแรงเหวี่ยง 200 x g จะชว่ ยกำ� จดั เซลล์
ของมนุษย์ออกได้มากท่ีสุด และยังคงรักษาปริมาณของสารพันธุกรรมของแบคทีเรียไว้ได้มาก จากนั้นท�ำการ
เปรียบเทียบประสิทธิภาพชุดสกัดส�ำเร็จรูป พบว่าชุดสกัดส�ำเร็จรูปที่ใช้หลักการ Spin column สามารถสกัด
สารพนั ธุกรรมของเชือ้ จุลชีพไดใ้ นปรมิ าณมากเมอ่ื เทียบกับชดุ สกัดทใี่ ช้หลักการอื่น ๆ จากน้ันจงึ ใช้วธิ ที ี่ไดท้ �ำการ
ศึกษามาเตรียมตัวอย่างของผู้ป่วยท่ีให้ผลลบกับการตรวจเชื้อไวรัสเดงกี ก่อนท�ำการวิเคราะห์ด้วยเทคโนโลยี
เอน็ จีเอส คอื การปัน่ แยกพลาสมาที่ 200 x g และเตมิ 0.025% Saponin แล้วสกัดสารพันธุกรรมดว้ ยชุดสกดั
ส�ำเร็จรูปที่ใช้หลักการ Spin column พบว่าเชื้อก่อโรคในกลุ่มไข้ไม่ทราบสาเหตุที่มีโอกาสพบได้บ่อย ได้แก่
Orientia tsutsugamushi, Rickettsia typhi, Leptospira spp. และ Plasmodium spp. ซึ่งขอ้ มูลเหล่าน้ี
สามารถเป็นแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ในการเฝ้าระวังโรคกลุ่มโรคไข้ไม่ทราบ
สาเหตใุ นประเทศไทย

30 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ผลการดำ� เนินงานครบถว้ นตามค�ำรบั รอง

ระดับคะแนน ผลการด�ำเนินงาน ปีงบประมาณ พ.ศ.2564
1 1.1 มแี ผนปฏบิ ตั กิ ารโครงการการชบี้ ง่ จลุ ชพี กอ่ โรคของกลมุ่ โรคไขไ้ มท่ ราบสาเหตใุ นผปู้ ว่ ยคน
ไทย ประจำ� ปีงบประมาณพ.ศ.2564ไดร้ บั อนมุ ัติจากอธิบดกี รมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
เมื่อวันท่ี 4 มกราคม พ.ศ. 2564 อนมุ ัตจิ ากผ้บู ริหารกรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
1.2 มีแผนปฏิบัติการการตรวจวินิจฉัยเช้ือจุลชีพก่อโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุด้วยวิธีทาง
ชวี โมเลกลุ และแผนไดร้ บั อนมุ ัตจิ ากผู้บริหารหนว่ ยงาน
2 2.1 ได้กระบวนการระดับห้องปฏิบัติการการวินิจฉัยเชื้อจุลชีพก่อโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุด้วย
วธิ ีทาง serology ไดร้ ับการอนุมตั ใิ ชเ้ มอ่ื วนั ท่ี 28 กันยายน พ.ศ. 2564
2.2 ได้กระบวนการระดับห้องปฏิบัติการการวินิจฉัยเชื้อจุลชีพก่อโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุด้วย
วิธี PCR ไดร้ ับการอนมุ ตั ใิ ชเ้ มอื่ วนั ที่ 28 กนั ยายน พ.ศ. 2564
3 3.1 ได้กระบวนการระดับห้องปฏิบัติการ เรื่อง การตรวจวินิจฉัยเชื้อจุลชีพก่อโรคไข้
ไม่ทราบสาเหตุด้วยวิธี Next-Generation Sequencing ได้รับการอนุมัติใช้เม่ือวันท่ี
28 กนั ยายน พ.ศ. 2564
3.2 ได้ด�ำเนินการตรวจวินิจฉัยเช้ือจุลชีพก่อโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุด้วยวิธีทางชีวโมเลกุล
จำ� นวน 95 ตวั อยา่ ง
4 4.1 มีขอ้ มูลจุลชพี กอ่ โรคที่เป็นสาเหตขุ องกล่มุ โรคไข้ไม่ทราบสาเหตใุ นประเทศไทย จ�ำนวน
95 ตัวอยา่ ง
4.2 มกี ารนำ� เสนอผลงานวจิ ยั ในการประชมุ วชิ าการ ของกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ประจำ� ปี
พ.ศ. 2564 เรอ่ื ง “การลดสดั สว่ นสารพนั ธกุ รรมมนษุ ยใ์ นตวั อยา่ งเลอื ดสำ� หรบั การตรวจ
เชอื้ กอ่ โรคดว้ ยเทคโนโลยกี ารวเิ คราะหด์ เี อน็ เอ” เมอื่ วนั ที่ 28 สงิ หาคม พ.ศ. 2564
4.3 มีการจัดอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้เกี่ยวกับการตรวจวินิจฉัยเช้ือจุลชีพก่อโรค
ด้วยวิธีทางชีวโมเลกุล (Molecular Techniques for Pathogen Identification)
ในวนั ที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2564 ผ่านการประชุมทางไกลด้วยโปรแกรม Zoom
Cloud Meetings ผู้เข้าร่วมมคี วามพงึ พอใจ คดิ เป็นร้อยละ 85.19
5 5.1 มีรายงานฉบับสมบูรณ์ของโครงการการชี้บ่งจุลชีพก่อโรคของกลุ่มโรคไข้ไม่ทราบ
สาเหตุในผปู้ ่วยคนไทย และรายงานลงในระบบ M-SIIS เมอื่ วันท่ี 5 ตลุ าคม พ.ศ. 2564
5.2 มีต้นฉบับผลงานวิจัย (Manuscript) เพื่อตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับชาติหรือ
นานาชาติ เรือ่ ง การประยุกต์ใช้ NGS ในทางจลุ ชวี วทิ ยาทางการแพทย์
5.3 มสี รุปผลการดำ� เนินงาน พรอ้ มปัญหา/อุปสรรค และข้อเสนอแนะเชงิ นโยบายเสนอต่อ
ผ้บู รหิ ารกรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ เมื่อวันท่ี 4 ตลุ าคม พ.ศ. 2564

ดร.อรพรรณ ศรีพชิ ัย
ฝา่ ยแบคทีเรียไรอ้ ากาศ
นางสาวปาริฉัตร แอน่ ดอน
หน่วยวินจิ ฉยั โรคกลาง

รายงานประจ�ำ ปี 2564 31

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

2.3 งานวิจัยและการเผยแพรผ่ ลงาน
งานวจิ ัย

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ได้การด�ำเนินงานวิจัย ซ่ึงเป็นภารกิจหลักตามยุทธศาสตร์ มุ่งวิจัย
พัฒนาเพื่อการเป็นห้องปฏิบัติการอ้างอิง การพัฒนาวิธีการตรวจ ชุดทดสอบและผลิตภัณฑ์เพื่อการควบคุม
ป้องกันโรคและประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมในการวินิจฉัยโรค เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชนและ
องค์กร และศึกษาด้านระบาดวิทยา การเฝ้าระวังโรคและประเมินความเสี่ยง เพ่ือการป้องกันโรคและแจ้งเตือน
ภยั สุขภาพ
ในปี 2564 ได้ด�ำเนินโครงการวิจัยทั้งส้ิน 32 โครงการ (โครงการวิจัยชุด 3 โครงการ และโครงการ
วิจัยเด่ียว 29 โครงการ) โดยแบ่งเป็น 1) โครงการวิจัย ท่ีได้รับเงินจัดสรรด้านการวิจัยและพัฒนา (สกสว.)
เป็นโครงการชดุ จำ� นวน2ชดุ (มี5โครงการยอ่ ย)และโครงการวจิ ยั เดย่ี ว18โครงการเชน่ โครงการการชบ้ี ่งจลุ ชีพ
กอ่ โรคของกลมุ่ โรคไขไ้ มท่ ราบสาเหตใุ นผปู้ ว่ ยคนไทย2)โครงการเฝา้ ระวงั เตอื นภยั สขุ ภาพเปน็ โครงการวจิ ยั เดยี่ ว
3 โครงการ เชน่ โครงการ เฝา้ ระวงั การติดเช้อื โรคสตั ว์สู่คน รกิ เกต็ เซีย คิวฟเี วอร์ บารโ์ ทเนโลซิส ในกลุ่มผู้ป่วย
ไขไ้ มท่ ราบสาเหตุ ในพนื้ ทเี่ ขตสขุ ภาพภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื และภาคเหนอื 3) โครงการภายใต้ โครงการบรู ณา
การกบั หน่วยงานอื่น เปน็ โครงการชดุ 1 โครงการ (มี 2 โครงการย่อย) และโครงการวิจัยเดีย่ ว 1 โครงการ เช่น
ชุดโครงการวิจัย โครงการส�ำคัญภายใต้โครงการวิจัยและพัฒนาสมุนไพรต้านเช้ือไวรัส COVID-19 ของ
สถาบันวิจัยสมุนไพร 4) โครงการที่ด�ำเนินการโดยได้รับเงินทุนวิจัยจากหน่วยงานภายนอกเป็นโครงการ
วิจัยเดี่ยว 3 โครงการ เช่น โครงการ Modified Enhancing Incorporation of Global and National
Antimicrobial Resistance Surveillance (Tier Laboratory Network) และ 5) โครงการที่ดำ� เนนิ การโดยไม่
ใชง้ บประมาณ เปน็ โครงการวจิ ัยเด่ยี ว 4 โครงการ เชน่ โครงการการประเมินประสทิ ธิภาพผลิตภัณฑเ์ คมีจาก
สารเคมกี ำ� จัดแมลง 4 กลุ่มต่อแมลงวันบ้าน Musca domestica L. เป็นตน้
แม้จะอยู่ในสถานการณ์การระบาดของเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 ทั่วโลก เป็นปีที่ 2 ติดต่อกัน การด�ำเนิน
งานวิจัยของสถาบันในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 โครงการวิจัยส่วนใหญ่ด�ำเนินการได้ตามแผนงาน นอกจากน้ี
คณะท�ำงานติดตามและประเมินผลโครงการวิจัย ร่วมกับ กลุ่มพัฒนาคุณภาพและวิชาการได้ด�ำเนินการติดตาม
และประเมินผลโครงการวิจัยจากข้อมูลรายงานวิจัย มีการรายงานผลประเมินรายไตรมาสเกิดการสนับสนุน
การด�ำเนินงานวิจัยให้มีคุณภาพ ท�ำให้สามารถเผยแพร่ผลงานในการประชุมวิชาการต่างๆ รวม 57 เรื่อง ดังนี้
1) ตีพิมพ์ในวารสาร 31 เรื่อง เป็นวารสารระดับนานาชาติ 13 เร่ือง และวารสารภายในประเทศ 18 เร่ือง
2) น�ำเสนอด้วยโปสเตอร์ ภายในประเทศ 20 เรอื่ ง 3) น�ำเสนอดว้ ยวาจา 6 เร่ือง ทง้ั นี้ เพอื่ สนบั สนุนทางวชิ าการ
ในการประชุม วิชาการของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ คร้ังที่ 29 เป็นต้น นอกจากนี้ ผลงานวิจัยที่เผยแพร่
ดา้ นตพี ิมพ์วารสารได้รวบรวมบทคดั ย่อไว้ในหนังสือรายงานนี้ จ�ำนวน 31 เร่อื ง (รายละเอยี ดข้อ 2.5)

32 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ผลงานวจิ ยั ไดร้ บั รางวลั รวม 4 เรอื่ ง โดยไดร้ บั จาก ก) การประชมุ วชิ าการวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยค์ รง้ั ท่ี 29
ประจำ� ปี 2564 จำ� นวน 2 เรอ่ื ง ไดแ้ ก่ 1) รางวลั ชนะเลศิ ประเภทการนำ� เสนอผลงานดว้ ยวาจา สาขา Medical
Science Symposium เรอื่ ง การทดสอบความชำ� นาญวธิ ี Real-time RT-PCR สำ� หรบั การตรวจเชอื้ SARS-CoV-2
รอบท่ี 1 ปี 2563 2) รางวัลรองชนะเลิศ ประเภทการน�ำเสนอผลงานด้วยวาจา สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์
ชุมชนเพ่ือการพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน เร่ืองการระบุชนิดเห็ดก้อนฝุ่นพิษโดยวิธีดีเอ็นเอบาร์โค้ด ข) การประชุม
The 20th International Conference of Public Health Sciences "Inno-Tech in Public Health"
(A Hybrid Conference) โดย วิทยาลัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จ�ำนวน 1 เรื่อง
ได้แก่ รางวัล Honorable Mention award เร่อื ง Multiple insecticide resistance/susceptibility status
of Aedes aegypti populations from dengue-risk area in Thailand และ ค) การประชุม The 12th
Science Research Conference, SRC12) Science and Technology: The Driving Force of Modern
Life จัดโดย คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จ�ำนวน 1 เร่ือง ได้แก่ รางวัลดีเด่นเหรียญเงิน เรื่อง
Geographical distribution and the resting sites of Aedes albopictus for the focal control
ส�ำหรับวิธีการตรวจท่ีพัฒนาข้ึนมาและสามารถน�ำไปใช้ประโยชน์ในการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติ
การ เพ่ือชว่ ยวนิ จิ ฉัยโรค สนบั สนุนการควบคุมและปอ้ งกนั โรค สนับสนนุ การเลือกใชย้ าอยา่ งเหมาะสม แจ้งเตอื น
ภยั สุขภาพ ลดความเสย่ี ง ผลงานสว่ นหนึง่ เปน็ นวัตกรรม เป็นองคค์ วามรู้ ท่ีสามารถอ้างองิ หรือพัฒนาตอ่ ยอดได ้
เชน่ การจดอนสุ ทิ ธบิ ัตรจ�ำนวน 3 เรอื่ ง คือ 1) เรือ่ ง กรรมวิธีในการตรวจหาเชอ้ื กอ่ โรคโควิด 19 2) เรอ่ื งกรรมวธิ ี
ในการตรวจหาเช้ือไวรัสก่อโรคติดเช้ือโคโรนา 2019 และ 3) เร่ืองกรรมวิธีการตรวจหาเช้ือวัณโรคด้วยปฏิกิริยา
การสังเคราะหด์ ีเอน็ เอในหลอดท่อี ณุ หภมู ิเดยี วแบบตรวจสอบสี (รายละเอยี ดขอ้ 2.6)

คณะท�ำงานติดตามและประเมนิ ผลโครงการวจิ ยั

รายงานประจ�ำ ปี 2564 33

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

โครงการวจิ ยั ของสถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

* แผนงานบูรณาการการวิจยั และนวตั กรรม

โครงการ: องคค์ วามรู้ งานวิจัยพัฒนาและนวตั กรรมด้านวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ทมี่ ีความเปน็ เลิศ
1. วจิ ยั ประยกุ ต์ดา้ นวิทยาศาสตร์การแพทย์
จำ� นวน 16 โครงการ/ ชดุ โครงการวิจยั
ลำ� ดบั โครงการ ผ้รู บั ผิดชอบ ระยะเวลา
1 ชุดโครงการวิจัย การพัฒนานวัตกรรมควบคุมยุงลายและยุง ดร.จกั รวาล ชมภศู รี 3 ปี
ลายด้ือยาพาหะไข้เลอื ดออกและไขซ้ ิกา และคณะ (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563-2565)
1.1 โครงการย่อยท่ี 1 การพัฒนาผลิตภัณฑ์สเปรย์อัดก๊าซก�ำจัดยุง ดร.จักรวาล ชมภูศรี 3 ปี
ลายและยุงลายด้อื ยาพาหะไข้เลือดออกและ ไขซ้ ิกา (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563-2565)
1.2 โครงการย่อยท่ี 2 การพัฒนาผลิตภัณฑ์เคมีประเภทฉีดพ่น ดร.ภเู บศร์ ยะอมั พันธ์ 3 ปี
หมอกควันส�ำหรับการควบคุมยุงลายและยุงลายด้ือยาพาหะไข้ (ปีงบประมาณ
เลอื ดออกและไขซ้ กิ า พ.ศ. 2563-2565)
1.3 โครงการยอ่ ยท่ี 3 การพฒั นาผลิตภณั ฑก์ ำ� จดั ลกู นำ�้ ยุงลายบา้ น นางสาวดนาพร สารพฤกษ์ 2 ปี
ดื้อยาจากแบคทเี รยี (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564-2565)
2 พัฒนาการตรวจวนิ จิ ฉยั เชอ้ื ไวรสั ซิกาด้วยวิธี Loop mediated นายภทั ร วงษ์เจรญิ 2 ปี
isothermal amplification (LAMP) (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563-2564)
3 การพัฒนาชุดตรวจวิธี Multiplex PCR และ LAMP ส�ำหรับ นางสาวศิริพร จันทนโ์ รจน์ 5 ปี
ตรวจหาเชื้อ Salmonella spp. ในอาหารและส่ิงแวดล้อมที่ (ปีงบประมาณ
เกย่ี วขอ้ งกบั มนษุ ยใ์ นประเทศไทย พ.ศ. 2563-2567)
4 การพัฒนาและประเมินความใช้ได้ชุดทดสอบอิมมูโนโครมาโท ดร.พไิ ลลกั ษณ์ อัคคไพบลู ย์ 3 ปี
กราฟีส�ำหรับเช้อื Escherichia coli O157 และ Shiga toxins โอกาดะ (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563-2565)
5 การเพ่ิมประสิทธิภาพการตรวจหาเช้ือวัณโรคอย่างง่าย นางสาวจณิศรา ฤดีอเนกสิน 2 ปี
ด้วยชุดตรวจ in-house loop-mediated isothermal (ปงี บประมาณ
amplification (LAMP) และการประเมินการใชง้ านในพนื้ ที่ พ.ศ. 2563-2564)
6 การศึกษา Whole genome ของเช้ือไวรัสก่อโรคอุจจาระ ดร.รตั นา ตาเจรญิ เมอื ง 2 ปี
ร่วงและอาหารเป็นพิษด้วยเทคนิค Next generation (ปงี บประมาณ
sequencing พ.ศ. 2563-2564)
7 การศึกษา Whole genome ของไวรสั หดั ท่พี บในประเทศไทย นางสาวพชั ชา อินค�ำสืบ 2 ปี
โดยวิธี Next General Sequencing (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563-2564)
8 การบูรณาการด้านพิษวิทยา จีโนมิกส์และชีวสารสนเทศเพ่ือ ดร.สทิ ธิพร ปานเมน่ 2 ปี
ศึกษาเห็ดพิษกลุ่มท่ีมีผลต่อระบบประสาท ระบบกล้ามเน้ือ (ปีงบประมาณ
และระบบเมแทบอลิก พ.ศ. 2564-2565)

34 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ล�ำดับ โครงการ ผ้รู บั ผิดชอบ ระยะเวลา
9 การศึกษาจีโนมของแบคทีเรียแกรมลบด้ือยาคาร์บาพีเนมและ ดร.วันทนา ปวณี กิตตพิ ร 3 ปี
โคลสิ ตินในประเทศไทย (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2562-2564)
10 การผลิตอนุภาคคล้ายชิคุนกุนยาไวรัสในเซลล์สัตว์เพ่ือการ ดร.เกรยี งศกั ด์ิ ฤชุศาศวัต 2 ปี
พฒั นาเป็นวัคซนี (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564-2565)
11 การศึกษาเชื้ออุบัติใหม่ในผู้ป่วยติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ นางสาวสิรภิ าภรณ์ ผยุ กัน 2 ปี
เฉียบพลนั รุนแรงดว้ ยวธิ ี Next-generation sequencing (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563-2564)
12 การพัฒนาการตรวจSeverefeverwiththrombocytopenia นางสาวศริ ริ ัตน์ แนมขนุ ทด 1 ปี
syndrome virus ในตัวอย่างผู้ปว่ ยสง่ ตรวจอาโบไวรัส (ปงี บประมาณ พ.ศ.
2564)
13 การชี้บ่งจุลชีพก่อโรคของกลุ่มโรคไข้ไม่ทราบสาเหตุในผู้ป่วย นางสาวปารฉิ ัตร แอ่นดอน 1 ปี
คนไทย (ปงี บประมาณ พ.ศ.
2564)
14 กลไกการดื้อยาปฏิชีวนะของเช้ือแบคทีเรียที่แยกได้จากผู้ป่วย ดร.อรพรรณ ศรีพิชัย 1 ปี
ในประเทศไทย (ปงี บประมาณ พ.ศ.
2564)
15 การพฒั นาวิธีตรวจวิเคราะหเ์ ชอื้ Campylobacter spp. แบบ นางสาวชตุ มิ า จติ ตประสาทศลี 3 ปี
รวดเร็วด้วยเทคนิค real-time PCR (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2563-2565)
16 การพัฒนาวิธี multiplex realtime PCR เพอ่ื ตรวจหาเชื้อไข้ นางสาวธนัสภา ธนเดชากุล 2 ปี
หวัดใหญ่ทดี่ ือ้ ตอ่ ยากลุม่ neuraminidase inhibitor (NAI) (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563-2564)

โครงการ: องคค์ วามรู้ งานวจิ ยั พฒั นาและนวตั กรรมดา้ นวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยท์ มี่ คี วามเปน็ เลศิ ทางวชิ าการ
2. วิจัยพน้ื ฐานด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์
จำ� นวน 4 โครงการ
ลำ� ดับ โครงการ ผูร้ ับผิดชอบ ระยะเวลา
1 ชุดโครงการวิจัย ชุดโครงการวิจัย การพัฒนาวิธีการตรวจ ดร.เบญจวรรณ เพชรสขุ ศิริ 2 ปี
วินจิ ฉยั โรคเลปโตสไปโรสสิ (Leptospirosis) และเมลอิ อยโดสสิ และคณะ (ปีงบประมาณ
(Melioidosis) ด้วยวิธี Loop-mediated isothermal พ.ศ. 2563-2564)
amplification (LAMP)
1.1 โครงการย่อยท่ี 1 การพัฒนาวิธีการตรวจวินิจฉัยโรคเลป ดร.วชั รี สายสงเคราะห์ 2 ปี
โตสไปโรสิส (Leptospirosis) ด้วยวิธี Loop-mediated (ปีงบประมาณ
isothermal amplification (LAMP) พ.ศ. 2563-2564)
1.2 โครงการยอ่ ยท่ี 2 การพัฒนาและประเมนิ วธิ กี ารตรวจวนิ ิจฉัย นางสาวจณิศรา ฤดีอเนกสิน 2 ปี
โรคเมลิออยโดสิส (Melioidosis) ด้วยวิธี Loop mediated (ปงี บประมาณ
isothermal amplification (LAMP) พ.ศ. 2563-2564)

รายงานประจ�ำ ปี 2564 35

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ล�ำดบั โครงการ ผูร้ บั ผดิ ชอบ ระยะเวลา
2 พัฒนาวิธี Multiplex real time RT-PCR เพือ่ ใช้ในการตรวจ ดร.รตั นา ตาเจริญเมือง 3 ปี
หาไวรัสโนโรในอาหารและน�้ำ (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563-2565)
3 การพัฒนาวิธีตรวจวิเคราะห์เชื้อก่อโรค Vibrio cholerae นางสาวศรวี รรณา หทั ยานานนท์ 2 ปี
และ Vibrio parahaemolyticus ทส่ี รา้ งสารพษิ ในตวั อยา่ ง (ปงี บประมาณ
อาหารพรอ้ มบรโิ ภคทมี่ อี าหารทะเลเปน็ สว่ น ประกอบ ดว้ ยวธิ ี พ.ศ. 2563-2564)
Multiplex Real-Time PCR Assay
4 การพัฒนาและประเมินประสิทธิภาพวิธีตรวจวินิจฉัยเช้ือก่อ ดร.วราวรรณ วงษบ์ ุตร 3 ปี
โรคอจุ จาระรว่ งจากตวั อย่างอาหารและนำ้� โดยวิธี Real-time (ปีงบประมาณ
PCR panel assay พ.ศ. 2563-2565)

3. โครงการวิจัยอ่นื ทไ่ี ม่ใชง้ บประมาณประจำ� ปี
จำ� นวน 4 โครงการ
ลำ� ดับ โครงการ ผู้รับผดิ ชอบ ระยะเวลา
1 การพัฒนาการให้เลือดด้วยวิธี Artificial Blood feeding ดร.จติ ติ จนั ทร์แสง 1 ปี
ส�ำหรับการผลิต รักษา และบริการ ยุงสายพันธ์มาตรฐาน
ในหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารสถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข (ปงี บประมาณ
2 พื้นท่ีเส่ียงโรคไข้เลือดออก วิเคราะห์ด้วยระบบสารสนเทศ ดร.จติ ติ จันทร์แสง พ.ศ. 2564)
ทางภมู ศิ าสตร์และสถิติขั้นสูง
1 ปี
3 การประเมินประสิทธิภาพผลิตภัณฑ์เคมีจากสารเคมีก�ำจัด ดร.สุนัยนา สท้านไตรภพ (ปีงบประมาณ
แมลง 4 กลมุ่ ต่อแมลงวันบา้ น Musca domestica L. พ.ศ. 2564)

4 การพัฒนาวิธีเตรียมตัวอย่างเลือดเพื่อจ�ำแนกเชื้อแบคทีเรีย ดร.ฉัตรทิพย์ เครือหงษ์ 1 ปี
โดยตรงด้วย MALDI-TOF MS (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564)

1 ปี
(ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2564)
ขอขยายเวลา
ถงึ ปี 2565

4. โครงการวิจยั /โครงการเงนิ ทนุ วจิ ัย/เงนิ ทนุ จากหนว่ ยงานภายนอก
จ�ำนวน 3 โครงการ
ล�ำดับ โครงการ ผรู้ ับผิดชอบ ระยะเวลา
1 การพัฒนาระบบเฝ้าระวังเช้ือด้ือยาต้านจุลชีพระดับชาติสู่ ดร.วันทนา ปวีณกิตตพิ ร 1 ปี
ระดบั โลก Modified Enhancing Incorporation of Global
and National Antimicrobial Resistance Surveillance (1 ก.ย. 2563 –
(Tier Laboratory Network) 31 ส.ค. 2564)
2 การประเมินผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ Bacillus thuringiensis นางสาวนติ ยา เมธาวณชิ พงศ์
subsp. israelensis (Bti) ท่ีเพาะเล้ียงด้วยกากถั่วเหลืองใน 2 ปี
การกำ� จดั ลกู น้�ำยุงลายในอ�ำเภอบา้ นคา จังหวดั ราชบรุ ี (1 ม.ี ค. 2564 –
28 ก.พ. 2566)

36 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ล�ำดับ โครงการ ผ้รู บั ผิดชอบ ระยะเวลา
3 การศกึ ษาปจั จยั ทเ่ี ปน็ สาเหตขุ องโรคอจุ จาระรว่ งและการตดิ ต่อ ดร.พไิ ลลักษณ์ อัคคไพบลู ย์ 5 ปี
ของเช้ือก่อโรคระบบทางเดินอาหารในเขตพื้นท่ีชายแดน โอกาดะ
ประเทศไทย-พมา่ (1 เม.ย. 2563 –
31 ม.ี ค. 2568)

5. โครงการอนื่ ๆ
จ�ำนวน 5 โครงการ
ลำ� ดับ โครงการ ผูร้ บั ผดิ ชอบ ระยะเวลา
1 โครงการวัณโรคสนบั สนุนการยุติวัณโรค นางสาวจณศิ รา ฤดีอเนกสิน 1 ปี
และคณะ (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564)
2 โครงการพฒั นาสมรรถนะหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครอื ขา่ ยและเฝา้ ระวัง ดร.วันทนา ปวณี กติ ติพร 7 ปี
เช้ือด้ือยาต้านจุลชีพ (Lab Network Capacity Building และคณะ (ปีงบประมาณ
and AMR) พ.ศ. 2558-2564)
3 โครงการรองรับโรคอุบตั ิใหม่ อุบัตซิ ำ้� และโรคโควิด 19 ดร.ปยิ ะดา หวงั รงุ่ ทรัพย์ 1 ปี
และคณะ (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564)
4 ชุดโครงการวิจัย แผนงานโครงการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐาน นางสาวนภวรรณ เจนใจ 1 ปี
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ธ�ำรงภารกิจห้องปฏิบัติ และคณะ (ปงี บประมาณ
การเครือข่ายองค์การอนามัยโลก และเพ่ิมศักยภาพคลัง พ.ศ. 2564)
ตวั อย่าง (Bio resources center)
4.1 โครงการย่อยที่ 1 โครงการเพ่มิ ศกั ยภาพคลงั ตัวอยา่ ง นางสาวอจั ฉรยี า อนกุ ลู พพิ ฒั น์ 1 ปี
และคณะ (ปงี บประมาณ
พ.ศ. 2564)
4.2 โครงการย่อยที่ 2 การธ�ำรงภารกิจห้องปฏิบัติการเครือข่าย นายรตกิ ร กณั ฑะพงศ์ 1 ปี
ขององค์การอนามัยโลก เพื่อเป็นศูนย์กลางข้อมูลอ้างอิงด้าน และคณะ (ปีงบประมาณ
เช้ือไวรัสก่อโรคท่ีเป็นปัญหาส�ำคัญของประเทศและภัยต่อ พ.ศ. 2564)
ความมัน่ คงดา้ นสขุ ภาพโลก
4.3 โครงการย่อยท่ี 3 พัฒนาห้องปฏิบัติการทดสอบการแพ้ด้วย ดร.นวขนษิ ฐ์ สัจจานนท์ 1 ปี
วิธี Guinea pig maximization test (GPMT) ตาม ISO (ปงี บประมาณ
10993 ในสัตว์ทดลองของผลิตภัณฑ์สุขภาพตามมาตรฐาน พ.ศ. 2564)
OECD GLP
5 โครงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วย HPV DNA ดร.พิไลลกั ษณ์ อัคคไพบูลย์ 1 ปี
testing โอกาดะ (ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2564)

รายงานประจำ�ปี 2564 37

สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

6. โครงการเฝ้าระวังและประเมนิ ความเส่ียง (Surveillance)
จำ� นวน 3 โครงการ
ลำ� ดับ โครงการ ผู้รับผดิ ชอบ ระยะเวลา
1 การเฝ้าระวงั การตดิ เชอื้ โรคสัตว์สคู่ น รกิ เกต็ เซยี คิวฟเี วอร์ บาร์ ดร.เดชา แปงใจ 2 ปี
โทเนโลซสิ ในกลุม่ ผู้ปว่ ยไขไ้ มท่ ราบสาเหตุ ในพนื้ ทีเ่ ขตสุขภาพ
ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ และภาคเหนอื (ปีงบประมาณ
2 การเฝ้าระวังเช้ือกลุ่มฟลาวิไวรัส (Flavivirus) ในตัวอย่างผู้ ดร.ภานกุ จิ กันหาจนั ทร์ พ.ศ. 2563-2564)
ป่วยจากโรงพยาบาลราชบุรี โรงพยาบาลล�ำปาง โรงพยาบาล
คลองขลุง โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเชียงของ โรง 2 ปี
พยาบาล เวยี งเชียงรุ้ง และโรงพยาบาลป่าแดด (ปงี บประมาณ
3 การเฝ้าระวังโรคโควิค-19 โดยการตรวจการปนเปื้อนเช้ือใน นางสาวจณศิ รา ฤดอี เนกสนิ พ.ศ. 2563-2564)
อาหารดว้ ยวธิ ี real-time RT-PCR และชดุ ตรวจ RT-LAMP
1 ปี
(ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2564)

การเผยแพรผ่ ลงาน
1. ตพี ิมพ์วารสาร 31 เร่ือง
ล�ำดับ ชอ่ื ผลงาน คณะผวู้ จิ ยั ชอ่ งทางเผยแพร่
1 การพฒั นาผลิตภัณฑก์ ำ� จดั ลกู น�ำ้ ยงุ ภานุกจิ กันหาจันทร์, ศรสี ุดา สมยั ใหม่, วารสารกรมวทิ ยาศาสตร์
ลายบา้ น (Aedes aegypti) ที่ตา้ นทาน จกั รวาล ชมภูศร,ี สรียา เรอื งพฒั นพงศ์, การแพทย์ 2563; 62 (4) :
ตอ่ สารเคมีก�ำจัดแมลงจากน�้ำมนั หอม พายุ ภักดนี วน, ชญาดา ข�ำสวัสดิ,์ 352-371
ระเหยในรูปแบบไมโครอิมัลชัน นาวยี ์ ศรวี รมย์ และ เกรยี งศกั ด์ิ ฤชศุ าศวตั
2 The Situation of Mushrooms Food ณฐั กานต์ หนูรน่ ุ สิทธพิ ร ปานเมน่ Thai journal of toxicology
Poisoning in Thailand: Symptoms สุจิตรา สกิ พันธ,์ ศริ วิ รรณ ลือดงั https://li01.tci-thaijo.org
and Common Species List ชุตมิ ญช์ อตุ วชิ ยั และดษุ ฎี พลภทั ร /index.php/ThaiJToxicol/
พิเศษกุล article/view/248088
3 Whole-Genome Sequencing of วันทนา ปวณี กติ ติพร, วัชราภรณ์ Frontiers in Microbiology,
Clinically Isolated Carbapenem- คำ� จุมพล, รัชฎาพร อ้งึ เจรญิ , section Antimicrobials,
Resistant Enterobacterales อนุศกั ดิ์ เกดิ สนิ Resistance and Chemo
Harboring mcr Genes in Thailand, therapy. 2021 Jan 11;11:
2016–2019 586368. doi: 10.3389/
fmicb.2020.586368.
eCollection 2020.
4 Draft Genome Sequence of Invasive วันทนา ปวีณกิตติพร, วัชราภรณ์ Microbiology Resource
Salmonella enterica Serovar คำ� จมุ พล, อนศุ กั ด์ิ เกดิ สิน Announcements. 2021
Cannstatt Harboring mcr-1.1, Feb 25;10(8):e01270-20.
Isolated from a Fatal Sepsis Case doi: 10.1128/MRA. 01270-
20.

38 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ลำ� ดบั ช่ือผลงาน คณะผูว้ ิจยั ชอ่ งทางเผยแพร่
5 Nasopharyngeal SARS-CoV-2 Viral Weerawat Manosuthi, Somlerk Japanese Journal of
Load Response among COVID-19 Jeungsmarn, Pilailuk Okada, Infectious Diseases.
Patients Receiving Favipiravir Pawita Suwanvattana, Warawan 2021 Jan 29.
Wongboot, Unchana Thawornwan, doi: 10.7883/yoken.JJID.
Lantharita Charoenpong, Surasak 2020.827.
Wiboonchutikul, Sumonmal
Uttayamakul, Wannarat A Pongpirul,
Apichat Wachirapan1, Paijit Warachit
6 Prevalence and antimicrobial Piyada Wangroongsarb, Nattapong International Journal
susceptibility of Campylobacter Cheunban, Chutima Jittaprasatsin, of Food Microbiology.
isolated from retail chickens in Thanitchai Kamthalang, Nonglak 2021 Feb 2;339:109017.
Thailand Saipradit, Pattharaporn Chaichana, doi: 10.1016/j. ijfood
Chaiwat Pulsrikarn, Sittiporn micro.2020.109017.
Parnmen, Orapan Sripichai
7 Bioefficiency test of aerosol Pungasem Paeporn, Journal of Health
insecticide products against a Sunaiyana Sathantriphop, Science. 2021. January-
dengue vector, Aedes aegypti Phubeth Ya-umphan, February; 30(1) : 162-167
Pongsakorn Mukkhun, Pornanong
Tassanai, Ake Tonopas
8 Laboratory and field evaluation Pungasem Paeporn, Journal of Disease
on the efficacy of temephos Sunaiyana Sathantriphop, Control. 2021 July-
for larval control of insecticide Wisachon Sripho, September; 47(Suppl 1)
resistant strains of the dengue Phubeth Ya-umphan, : 734-745
vector Aedes aegypti Menaka Vivon, Laweng Nilmanee
9 Synergistic effect of combination Pungasem Paeporn, Journal of Disease
deltamethrin and piperonyl Sunaiyana Sathantriphop, Control. 2021 July-
butoxide on behavioral avoidance Kanutcharee Thanispong, September; 47(Suppl 1)
and mortality responses of Aedes Phubeth Ya-umphan : 788-803
aegypti L. Pongsakorn Mukkhun,
10 Foodborne illness caused by Sittiporn Parnmen, Nattakarn Food Control. 2021
muscarine-containing mushrooms Nooron, Siriwan Leudang, October; 128. https://
and identification of mushroom Sujitra Sikaphan, Dutsadee doi.org/10.1016/j.
remnants using phylogenetics and Polputpisatkul, Onanong foodcont.2021.108182.
LC-MS/MS Pringsulaka, Sutheewan Binchai &
Achariya Rangsiruji
11 Associations between urinary Sujitra Sikaphan, Ratchaneekorn Journal of Associated
excretion of cadmium with Boonthum, Siriwan Leudang & Medical Sciences. 2021;
alpha-1 microglobulin and Sittiporn Parnmen 54(2): 35-41
microalbuminuria: a cross-
sectional study in northwestern
Thai population

รายงานประจำ�ปี 2564 39

สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ล�ำดับ ช่อื ผลงาน คณะผวู้ จิ ัย ช่องทางเผยแพร่
12 การพฒั นาหัวเช้อื B-Soy powder จาก นติ ยา เมธาวณชิ พงศ,์ นนั ทพร ผลสวุ รรณ,์ วารสารวิชาการสาธารณสุข.
กากถวั่ เหลอื งเพ่อื ใช้ผลติ สารชีวภาพ พรชยั วริ ยิ ะศรานนท,์ อรุ ญุ ากร จนั ทรแ์ สง, 2564; 30 (ฉบบั เพิม่ เตมิ 1):
กำ� จัดลูกนำ้� ยงุ รำ� คาญ สนุ ยั นา สทา้ นไตรภพ S183-S194.
13 Molecular Epidemiology Wantana Paveenkittiporn, Meghan Antimicrobial Resistance
of Carbapenem-Resistant Lyman, Caitlin Biedron, Nora and Infection Control.
Enterobacterales in Thailand, Chea, Charatdao Bunthi, Amy 2021 June 5; 10:88
2016–2018. Kolwaite and Noppavan Janejai
14 การพฒั นาตน้ แบบตวั อยา่ งเชอื้ เอชไอว-ี 1 สภุ าพร สภุ ารักษ,์ วารสารเทคนคิ การแพทย์
ในสภาพแหง้ บนหลอด สำ� หรับสอบ กนกวรรณ เงือ่ นจนั ทรท์ อง, ปีที่ 49 ฉบับท่ี 1 เมษายน
เทียบการตรวจหาปริมาณ เชื้อเอชไอวี บุษราวรรณ ศรวี รรธนะ, 2564
ในกระแสเลือด บลั ลังก์ อปุ พงษ์
15 Notch-1 Signaling Mediated Supaporn Suparak, วารสารกรมวิทยาศาสตร์
Dendritic cells - Induced Kanokwan Ngueanchanthong, การแพทย์ ปที ่ี 63 ฉบบั ที่ 2
Autologous NK Cell Proliferation Busarawan Sriwanthana, เมษายน - มิถนุ ายน 2564
and Cytotoxicity Activity to Somchai Sangkitporn
Cancer Cell
16 ผลของเอนไซม์ Indoleamine 2, สุภาพร สภุ ารกั ษ์, วารสารเทคนิคการแพทย์
3-dioxygenase ต่อการแสดงออกของ กนกวรรณ เง่ือนจันทรท์ อง, ปีท่ี 49 ฉบับท่ี 1 เมษายน
โมเลกลุ co-stimulatory บนเซลล์เดน็ ตะวนั ฉาย แสงเจริญ, 2564
ไดรติกและการทำ� ลายเซลลม์ ะเรง็ โดย บษุ ราวรรณ ศรวี รรธนะ,
เซลลล์ มิ โฟไซตช์ นดิ ที สมชาย แสงกิจพร
17 Insecticide susceptibility Phubeth Ya-umphan, Sunaiyana Journal of Disease
characterization and efficacy of Sathantriphop, Pongsakorn Control 2021 October -
insecticides for thermal space spray Mukkhun, Pungasem Paeporn, December ; 47(4)
application against insecticide- Wanapa Ritthison
resistant Aedes aegypti (L.) from
Chanthaburi Province.
18 พ้นื ที่เสยี่ งโรคไข้เลือดออก : วิเคราะห์ จติ ติ จันทรแ์ สง, จริยา ครุธบุตร์, วารสารกรมวิทยาศาสตร์
ผลการส�ำรวจกบั ดกั ไขย่ งุ ลายและข้อมลู ธณั ญภกั ษณ์ มากรนื่ , วรรณศิ า สบื สอาด, การแพทย์ 2564; 63 (1) :
ผปู้ ่วยโรคไขเ้ ลอื ดออกของประเทศไทย เอกรฐั เดน่ ชลชยั , สวุ รรณภา นลิ พนมชยั 78-91
ดว้ ยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และอรุ ญุ ากร จนั ทรแ์ สง
19 การเตอื นภัยการระบาดล่วงหนา้ ของ จติ ติ จนั ทรแ์ สง, ธณั ญภกั ษณ์ มากรนื่ , วารสารกรมวทิ ยาศาสตร์
โรคไขเ้ ลอื ดออกในประเทศไทยโดยใช้ จริยา ครุธบตุ ร,์ วรรณิศา สบื สอาด, การแพทย์ 2564; 63 (2) :
ปจั จัยดา้ นกีฏวิทยา ระบาดวทิ ยา และ เอกรัฐ เดน่ ชลชยั , ปติ ิ มงคลางกูร และ 370-385
อตุ ุนิยมวทิ ยา โดยการวิเคราะหด์ ้วยสถิติ อุรุญากร จนั ทรแ์ สง
ขั้นสงู และระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตร์
20 การสำ� รวจการแพรก่ ระจายเชิงพนื้ ท่แี ละ เอกรฐั เดน่ ชลชยั , วรรณศิ า สบื สอาด, วารสารกรมวทิ ยาศาสตร์
แหลง่ เกาะพักของยงุ ลายสวน (Aedes ปิติ มงคลางกูร, จติ ติ จันทรแ์ สง, การแพทย์ 2564; 63 (2) :
albopictus) ในจงั หวดั ชลบุรี เพ่อื การ อรุ ุญากร จนั ทร์แสง และอาชวินทร์ 386-402
ควบคมุ ยงุ ลายสวนอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ โรจนวิวฒั น์

40 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ลำ� ดบั ช่ือผลงาน คณะผูว้ จิ ัย ชอ่ งทางเผยแพร่
21 Efficacy of lemongrass aerosol Jakkrawarn Chompoosri, Journal of Disease
sprays against insecticide-resistant Chayada Khamsawads, Control. 2021 October-
Aedes aegypti mosquitoes from Ratana Tacharoenmuang December; 47(Suppl 2)
dengue risk areas in Nakhon
Pathom and Chanthaburi
Provinces
22 การพัฒนาและตรวจสอบความถกู ต้อง สุมาลี ชะนะมา, ภทั ร วงษ์เจรญิ , วารสารกรมวิทยาศาสตร์
ของวธิ ีส�ำหรบั การตรวจหาเช้อื ไวรัสซิกา ศริ ิรัตน์ แนมขนุ ทด, ลัดดาวัลย์ มแี ผนดี, การแพทย์2564; 63(2):
อรสิ รา โปษณเจริญ, พงศ์ศิริ ตาลทอง, 359-69
ฮสุ นียะห์ วาเต๊ะ, สารณิ ี ชำ� นาญรกั ษา,
วรารตั น์ แจม่ ฟา้ และอารรี ัตน์ สง่าแสง
23 Serological Difference after Acute Jurai Wongsawat, Patama Suttha, The American Journal
Zika Virus Infections between Sumalee Chanama, Somkid of Tropical Medicine
Children and Adults: Implication Srisopa, Nichapa Yonchocho and and Hygiene. 2021,
for Use of a Serological Test Putiporn Limpanadusadee pp1-5. https://doi.org/
10.4269/ajtmh.21-0134
24 Full genome-based Ratana Tacharoenmuang, Ratigorn Virus Genes. 2021; 57:
characterization of G4P[6] Guntapong, Sompong Upachai, 338–357
rotavirus strains from diarrheic Phakapun Singchai, Saori Fukuda,
patients in Thailand: Evidence for Tomihiko Ide, Riona Hatazawa,
independent porcine-to-human Karun Sutthiwarakom, Santip
interspecies transmission events Kongjorn, Napa Onvimala,
Tipsuda Luechakham,
Kriangsak Ruchusatsawast,
Yoshiki Kawamura, Busarawan
Sriwanthana, Kazushi Motomura,
Masashi Tatsumi, Naokazu Takeda,
Tetsushi Yoshikawa, Takayuki
Murata, Ballang Uppapong, Koki
Taniguchi and Satoshi Komoto
25 Genotyping of non-polio Napa Onvimala, Nathamon Virology Journal. 2021;
enteroviruses associated with Kosoltanapiwat, Pornpan 18:153
acute flaccid paralysis in Thailand Pumirat, Muthita Vanaporn,
in 2013 and 2014 Suchitra Nimmanitya, Ratana
Tacharoenmuang, Ratigorn
Guntapong and Pornsawan
Leaungwutiwong

รายงานประจ�ำ ปี 2564 41

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข

ล�ำดบั ชือ่ ผลงาน คณะผวู้ ิจยั ชอ่ งทางเผยแพร่
26 กลมุ่ ของยนี ทม่ี กี ารเปลยี่ นแปลงดเี อน็ เอ เกรียงศกั ด์ิ ฤชุศาศวตั , ลดั ดาวัลย์ วารสารกรมวทิ ยาศาสตร์
เมทลิ เลชัน่ ทผี่ นื่ และผวิ หนังท่ีไมม่ ี เทียมสงิ ห,์ พรรณทิพา พรตเจริญ และ การแพทย์ 2564; 63 (1):
รอยโรคของผูป้ ว่ ยโรคสะเก็ดเงนิ จงกลนี วงศป์ ิยะบวร 92-106
เปรียบเทียบกับผิวหนงั คนปกตโิ ดยวิธี
เมทิลเลชน่ั ไมโครอะเรย์
27 Anti-Chikungunya Virus Uranan Tumkosit, Uamporn Journal of Virology.
Monoclonal Antibody That Siripanyaphinyo, Naokazu Takeda, 2020 Sep 15;94(19)
Inhibits Viral Fusion and Release Motonori Tsuji, Yusuke Maeda,
Kriangsak Ruchusatsawat, Tatsuo
Shioda, Hiroto Mizushima, Prukswan
Chetanachan, Pattara Wongjaroen,
Yoshiharu Matsuura, Masashi
Tatsumi, Atsushi Tanaka
28 Draft Genome Sequence Peechanika Chopjitt, Microbiology Resource
of Methicillin-Resistant Thidathip Wongsurawat, Piroon Announcements. 2021
Staphylococcus aureus Harboring Jenjaroenpun, Parichart Boueroy, Jul 29; 10(30): e0061621.
SCCmec IX, Isolated from a Fatal Watcharaporn Kamjumphol, doi: 10.1128/MRA.
Bacteremic Pneumonia Case Rujirat Hatrongjit, Anusak Kerdsin 00616-21.
29 Drug-resistant Mycobacterium Janisara Rudeeaneksin, Benjawan Transactions of the
tuberculosis and its genotypes Phetsuksiri, Chie Nakajima, Royal Society of
isolated from an outbreak in Supranee Bunchoo, Krairerk Tropical Medicine
western Thailand. Suthum, Nattakan Tipkrua, Yukari & Hygience 2021;
Fukushima, Yasuhiko Suzuki 115(8):886-895.
30 T-SPOT®.TB test and clinical risk Waralee Aksornchindarat, Napat Journal of Microbiology,
scoring for diagnosis of latent Yodpinij, Benjawan Phetsuksiri, Immunology and
tuberculosis infection among Sopa Srisungngam, Janisara Infection 2021; 54(2):
Thai healthcare workers. Rudeeaneksin, Supranee Bunchoo, 305-311
Wiphat Klayut, Somchai Sangkitporn,
Thana Khawcharoenporn
31 Development of reverse Benjawan Phetsuksiri, Wiphat Thai Sciences and
transcription-loop-mediated Klayut, Sopa Srisungngam, Payu Technology Journal.
isothermal amplification (RT-LAMP) Bhakdeenuan, Supranee Bunchoo, 2021. 29(6): in press
for the detection of the causative Janisara Rudeeaneksin
agent of covid-19

42 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

2. น�ำเสนอด้วยวาจา 6 เรอื่ ง คณะผูว้ จิ ยั ช่องทางเผยแพร่
จติ ติ จนั ทรแ์ สง, วรรณศิ า สบื สอาด, การประชมุ วิชาการ
ล�ำดบั ชือ่ ผลงาน เอกรัฐ เด่นชลชัย, จรยิ า ครุธบตุ ร,์ วทิ ยาศาสตร์การแพทย์
1 พืน้ ทีเ่ สย่ี งโรคไขเ้ ลอื ดออกปี 2563 ธณั ญภักษณ์ มากรนื่ และคณะ ครงั้ ท่ี 29 ประจ�ำปี
วิเคราะหด์ ้วยระบบสารสนเทศทาง วพิ ฒั น์ กลา้ ยทุ ธ, โสภา ศรสี งั ขง์ าม, งบประมาณ พ.ศ. 2564
ภูมิศาสตรแ์ ละสถิตขิ นั้ สูง จณศิ รา ฤดอี เนกสนิ , พายุ ภกั ดนี วน, การประชมุ วชิ าการ
2 การพฒั นาเทคนคิ loop-mediated สุปราณี บุญชู และคณะ วิทยาศาสตรก์ ารแพทย ์
isothermal amplification ส�ำหรบั พายุ ภกั ดีนวน, สุปราณี บญุ ชู, ครัง้ ท่ี 29 ประจ�ำปี
การตรวจหาเชื้อ Burkholderia จณศิ รา ฤดอี เนกสนิ , อรทยั สพุ รรณ, งบประมาณ พ.ศ. 2564
pseudomallei อริ ิยะพร กองทัพ และคณะ การประชุมวิชาการ
3 การประเมนิ วธิ ี reverse transcription- วิทยาศาสตร์การแพทย์
loop-mediated isothermal ดนตร์ ชา่ งสม, สิรพิ รรณ แสงอรณุ , ครง้ั ที่ 29 ประจ�ำปี
amplification (RT-LAMP) สำ� หรบั การ รตั นร์ ะวี บญุ เมอื ง, ขนั ธท์ วิ า ชยั ราช, งบประมาณ พ.ศ. 2564
ตรวจหาเช้ือ SARS-CoV-2 ในตัวอย่าง สนุ ทรียา วยั เจริญ และคณะ การประชุมวิชาการ
ส่งตรวจ สริ ลิ ดา พิมพา, เพทาย อนุ่ ผล, วิทยาศาสตร์การแพทย ์
4 การทดสอบความช�ำนาญวธิ ี Real-time นุชธดิ า ธรรมชาติ และสภุ าพร สุภารักษ์ คร้ังท่ี 29 ประจำ� ปี
RT-PCR สำ� หรบั การตรวจเชอื้ SARS- งบประมาณ พ.ศ. 2564
CoV-2 รอบที่ 1 ปี 2563 กนกวรรณ เงอ่ื นจนั ทร์ทอง, งานประชุมวชิ าการ
5 สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข สุภาพร สุภารักษ์, บษุ ฎี ประทมุ วินิจ, วทิ ยาศาสตร์การแพทย์
ประกนั คุณภาพหอ้ งปฏิบตั ิการตรวจ มงคล คุณากร, บัลลังก์ อุปพงษ์ และ คร้ังที่ 29 ประจ�ำปี
ภมู คิ ุ้มกนั ไวรัสตบั อักเสบซี ระหว่าง คณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
.พ.ศ. 2560-2563 งานประชมุ วิชาการ
6 การประเมินคุณภาพหอ้ งปฏิบัติการ วิทยาศาสตร์การแพทย์
ตรวจฮีโมโกลบิน A1c โดยใช้ค่ากำ� หนด ครั้งที่ 29 ประจำ� ปี
จากหอ้ งปฏบิ ตั ิการอ้างองิ สากล งบประมาณ พ.ศ. 2564

3. นำ� เสนอด้วยโปสเตอร์ 22 เร่ือง
ล�ำดับ ช่ือผลงาน คณะผวู้ ิจยั ช่องทางเผยแพร่
1 Field evaluation of Le-mos จกั รวาล ชมภศู รี, ชญาดา ขำ� สวสั ดิ์, The 20th International
aerosol spray against บลั ลังก์ อปุ พงษ์ Conference of Public Health
insecticide-resistant Aedes Sciences "Inno-Tech in Public
aegypti mosquitoes, vector of Health" (A Hybrid Conference)
dengue and Zika viruses ในวนั ท่ี 6 พฤศจิกายน พ.ศ.2563
ณ ห้องประชุม อาคารสถาบัน 3
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จดั โดย
วิทยาลัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข
จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย

รายงานประจำ�ปี 2564 43

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ลำ� ดับ ชือ่ ผลงาน คณะผูว้ ิจัย ชอ่ งทางเผยแพร่
2 Chemical composition and ชญาดา ข�ำสวสั ดิ์, จกั รวาล ชมภศู ร,ี Joint International Tropical
mosquitocidal activity of บัลลงั ก์ อุปพงษ์ Medicine Meeting 2020
Cymbopogon citratus Essential ชญาดา ขำ� สวัสด,์ิ จักรวาล ชมภศู รี, แบบ Virtual Conference
oil against Aedes aegypti From บัลลังก์ อปุ พงษ์ (JITMM Virtual 2020) ภายใต้หัวข้อ
Dengue and Chikungunya Risk จกั รวาล ชมภศู ร,ี ชญาดา ขำ� สวสั ด,ิ์ “Tropical disease control
Areas บลั ลังก์ อุปพงษ์ amid COVID-19 pandemic”
3 Multiple insecticide resistance/ Phanukit Kunhachan, Laddawan ระหวา่ ง วนั ท่ี 15-16 ธนั วาคม พ.ศ.
susceptibility status of Aedes Mepheandee, Naruphong 2563 จดั โดย คณะเวชศาสตร์
aegypti populations from Poonikom, Husneeyah Vateh, เขตรอ้ น มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล
dengue-risk area in Thailand Pattara Wongcharoen, Laddawan The 20th International
Tiemsing, et al. Conference of Public Health
4 Point mutation in the voltage- Sciences "Inno-Tech in Public
gated sodium channel gene Health" (A Hybrid Conference)
of pyrethroid-resistant Aedes ในวันท่ี 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2563
aegypti mosquitoes and their ณ หอ้ งประชมุ อาคารสถาบนั 3
insecticide susceptibility จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย
จัดโดย วทิ ยาลัยวทิ ยาศาสตร์
5 Surveillance of Dengue virus, สาธารณสขุ จฬุ าลงกรณ์
Chikungunya virus, Zika virus, มหาวทิ ยาลยั
West Nile virus, Yellow fever Joint International Tropical
virus and Mayaro virus in Medicine Meeting 2020 แบบ
a sample of patients from Virtual Conference (JITMM
network hospitals Virtual 2020) ภายใตห้ วั ขอ้
“Tropical disease control
6 การติดตามการเปลี่ยนแปลงซโี รทยั ป์ amid COVID-19 pandemic”
ของเชือ้ เดงก่ีในจังหวดั ราชบุรีและลาํ ระหวา่ งวันท่ี 15-16 ธนั วาคม พ.ศ.
ปาง ปีพ.ศ.2561-2563 2563 จดั โดย คณะเวชศาสตรเ์ ขต
ร้อน มหาวิทยาลัยมหดิ ล
การประชุมวชิ าการวทิ ยาศาสตร์
การแพทย์ ครงั้ ที่ 29 ประจ�ำปี
งบประมาณ พ.ศ. 2564

วรารัตน์ แจม่ ฟ้า, นฤพงศ์ ภนู คิ ม, การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
ฮุสนยี ะห์ วาเตะ๊ , ภทั ร วงษเ์ จรญิ , การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจ�ำปี
สมุ าลี ชะนะมา และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564

44 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

ลำ� ดับ ชอื่ ผลงาน คณะผู้วิจยั ช่องทางเผยแพร่
7 การตรวจหาไวรสั เดงกดี ว้ ยวิธกี าร นฤพงศ์ ภนู คิ ม, ลัดดาวัลย์ มแี ผนด,ี การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
เพาะแยกเชื้อและการตรวจหาสาร ภทั ร วงษ์เจริญ, วรารัตน์ แจม่ ฟ้า, การแพทย์ ครง้ั ที่ 29 ประจำ� ปี
พันธุกรรม (Real time RT-PCR) อรสิ รา โปษณเจรญิ และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
ในตัวอยา่ งจากโรงพยาบาลล�ำปาง
พ.ศ. 2563
8 การตรวจวเิ คราะหโ์ รคไข้เดงกี ไข้เลือด ฮสุ นียะห์ วาเต๊ะ, นฤพงศ์ การประชุมวชิ าการวทิ ยาศาสตร์
ออกเดงกี และการตดิ ตามชนดิ ซโี รทยั ป์ ภูนคิ ม, สาริณี ชำ� นาญรักษา, การแพทย์ ครง้ั ท่ี 29 ประจำ� ปี
ในตวั อย่างโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ภัทร วงษเ์ จริญ, ลดั ดาวัลย์ งบประมาณ พ.ศ. 2564
มีแผนดี และคณะ
9 การระบาดของโรคไขป้ วดขอ้ ยงุ ลายใน ลัดดาวลั ย์ มแี ผนดี, วรารตั น์ แจม่ ฟา้ , การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
ประเทศไทย ปี 2562-2563 ภทั ร วงษเ์ จริญ, ศิริรตั น์ แนมขุนทด, การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจำ� ปี
สมุ าลี ชะนะมา และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
10 สถานการณข์ องโรคไขส้ มองอักเสบ สารณิ ี ชำ� นาญรกั ษา, อริสรา โปษณ การประชุมวชิ าการวทิ ยาศาสตร์
เจอใี นประเทศไทย ปี 2559-2563 เจรญิ , วรารัตน์ แจม่ ฟา้ , สุมาลี ชะนะ การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจ�ำปี
มา, ภัทร วงษ์เจริญ และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
11 การพัฒนาการตรวจ Banna virus อรสิ รา โปษณเจรญิ , ศริ ริ ตั น์ แนมขนุ ทด, การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
ในตวั อยา่ งผ้ปู ว่ ยโรคไขส้ มองอักเสบ สุมาลี ชะนะมา, สาริณี ชำ� นาญรักษา, การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจำ� ปี
ลดั ดาวลั ย์ มแี ผนดี และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
12 การศกึ ษาความสมั พันธข์ องค่าเมด็ บญุ ชยั ถิรศรณั ยจ์ ติ , การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
เลือดแดงในหนูไมซ์และหนแู รทด้วย ปัณณวฒั น์ ทมิ ภู, การแพทย์ ครง้ั ท่ี 29 ประจ�ำปี
เครื่องตรวจค่าโลหติ วิทยาอตั โนมัติ มาสเกยี รติ บุญยฤทธิ์ งบประมาณ พ.ศ. 2564
และกล้องโฮโลโทโมกราฟฟี
13 การพฒั นาตวั อย่างควบคมุ คุณภาพ สิรไิ พลนิ จอมจนั ยวง, สทุ ธวิ ฒั น์ ลำ� ไย, การประชุมวชิ าการวทิ ยาศาสตร์
ตน้ แบบเพอ่ื การทดสอบเอชไอวี พี24 สุภาพร สุภารกั ษ์, บัลลังก์ อุปพงษ์ การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจ�ำปี
แอนติเจน สำ� หรับชุดตรวจเอชไอวี งบประมาณ พ.ศ. 2564
แบบรวดเร็ว รนุ่ ท่ี 4
14 การพฒั นาตน้ แบบตวั อย่างควบคมุ เพทาย อ่นุ ผล, วิภาวี ธญั ญเจรญิ , การประชุมวิชาการวทิ ยาศาสตร์
คณุ ภาพแบบ Multi-markers ส�ำหรบั สุภาพร สุภารกั ษ,์ บัลลงั ก์ อุปพงษ์ การแพทย์ ครง้ั ที่ 29 ประจำ�
การตรวจเชื้อถา่ ยทอดทางการใหเ้ ลอื ด ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
15 Geographical distribution and เอกรัฐ เดน่ ชลชยั , วรรณิศา สืบสอาด, The 12th Science Research
the resting sites of Aedes จติ ติ จันทรแ์ สง, อรุ ญุ ากร จันทร์แสง Conference, SRC12 Science
albopictus for the focal control and Technology: The Driving
Force of Modern Life ในวนั ที่
6-7 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 จัดโดย
คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย
นเรศวร

รายงานประจำ�ปี 2564 45

สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ล�ำดับ ชอ่ื ผลงาน คณะผู้วิจยั ช่องทางเผยแพร่
16 การศกึ ษาการแพร่กระจายเชิงพืน้ ที่ เอกรฐั เด่นชลชยั , วรรณศิ า สืบสอาด, การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
และแหล่งเกาะพักของยุงลายสวน จิตติ จันทรแ์ สง, อรุ ุญากร จันทรแ์ สง การแพทย์ ครง้ั ที่ 29 ประจ�ำปี
(Aedes albopictus) เพอ่ื การ งบประมาณ พ.ศ. 2564
ควบคุม
17 การพัฒนาวิธกี ารตรวจเช้ือกอ่ โรค ศรวี รรณา หทั ยานานนท,์ งานมหกรรม DMSc R2R Forum
Vibrio cholerae และ Vibrio กฤษณา ภูรกิ ิตติชัย, ศศิธร รกั ญาติ, 2021 : R2R to New Normal
parahaemolyticus ท่สี ร้างสารพษิ วัลลภา เครือวงษ,์ Life น�ำเสนอผลงานในรูปแบบ
ด้วยวธิ ี Multiplex real-time PCR วราวรรณ วงษ์บุตร และ ออนไลน์ ในวนั ที่ 29 มิถนุ ายน
assay อาชวินทร์ โรจนวิวัฒน์ พ.ศ. 2564 จัดโดย กรม
วิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
18 พฒั นาวธิ ี Multiplex real-time ผกาพรรณ สงิ หช์ ยั , สมปอง อปุ ชัย, การประชุมวชิ าการวทิ ยาศาสตร์
RT-PCR เพือ่ ใชใ้ นการตรวจหาไวรสั รัตนา ตาเจรญิ เมอื ง, กรณั ย์ สทุ ธวิ ราคม, การแพทย์ ครง้ั ที่ 29 ประจำ� ปี
โนโรในอาหารและน้ำ� รตกิ ร กัณฑะพงศ์ และคณะ งบประมาณ พ.ศ. 2564
19 การศกึ ษาความสัมพันธข์ องเม็ดเลือด เสาวนี จติ ประเสรฐิ , การประชมุ วิชาการวทิ ยาศาสตร์
แดงจากการวัดค่าทางโลหติ วิทยากับ มาสเกยี รติ บญุ ยฤทธ์ิ, การแพทย์ ครงั้ ท่ี 29 ประจำ� ปี
การวดั ค่าการหักเหแสงในสัตวท์ ดลอง ปัณณวัฒน์ ทิมภู, งบประมาณ พ.ศ. 2564
ชนดิ กระต่ายและหนูตะเภา นวขนษิ ฐ์ สัจจานนท์
20 การพฒั นาเทคนคิ reverse วพิ ฒั น์ กลา้ ยุทธ, การประชมุ วชิ าการวทิ ยาศาสตร์
transcription-loop-mediated จณิศรา ฤดอี เนกสิน, การแพทย์ ครงั้ ที่ 29 ประจำ� ปี
isothermal amplification (RT- เบญจวรรณ เพชรสุขศิริ, งบประมาณ พ.ศ. 2564
LAMP) ส�ำหรบั การตรวจหาเชื้อ โสภา ศรีสงั ขงาม,
SARS-CoV-2 (Development พายุ ภักดนี วน และคณะ
of reverse transcription-
loop-mediated isothermal
amplification (RT-LAMP) for
SARS-CoV-2 detection)
21 ยนี ดอื้ ยากลมุ่ แมคโครไลนข์ องเชอ้ื แคม นฐั พงษ์ ช่ืนบาน, การประชมุ วชิ าการวทิ ยาศาสตร์
ไพโรแบคเตอรท์ ี่แยกไดจ้ ากผู้ ป่วย ชตุ มิ า จิตตประสาทศลี , การแพทย์ ครงั้ ที่ 29 ประจำ� ปี
และไก่ท่ขี ายในตลาดในประเทศไทย ธนิตชัย คำ� แถลง, งบประมาณ พ.ศ. 2564
ปิยะดา หวังรุง่ ทรัพย์,
อรพรรณ ศรพี ิชยั
22 วิธมี ลั ติเพลก็ เรียลไทม์พีซีอาร์และการ ธนติ ชยั ค�ำแถลง, การประชมุ วชิ าการวทิ ยาศาสตร์
วิเคราะหก์ ารคลายเกลียวสายดีเอ็นเอ ชตุ ิมา จิตตประสาทศลี , การแพทย์ ครง้ั ท่ี 29 ประจ�ำ
สำ� หรบั ตรวจเช้อื Clostridioides นฐั พงษ์ ชื่นบาน, ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
difficile และยนี สรา้ งสารพิษ อรพรรณ ศรีพิชยั ,
ปยิ ะดา หวงั รุ่งทรพั ย์

46 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

2.4 รางวลั แห่งความภาคภมู ิใจ
2.4.1 ด้านบุคลากร

ดร.พิไลลกั ษณ์ อคั คไพบูลย์ โอกาดะ

รางวัลข้าราชการพลเรอื นดเี ด่น ประจำ�ปี 2563
ชื่อผลงาน
1. การถอดรหัสพันธกุ รรมทัง้ จีโนมเชื้อกอ่ โรคโควิด 19 ดว้ ยเทคนิค
Next generation sequencing (NGS)
2. การพฒั นาวธิ ีตรวจวนิ จิ ฉยั เชอื้ กอ่ โรคโควดิ 19 ทางห้องปฏบิ ัตกิ าร
ชอื่ หน่วยงานผูใ้ หร้ างวัล
คณะอนกุ รรมการคัดเลอื กขา้ ราชการพลเรือนดเี ด่น
มอบรางวลั ในวนั ขา้ ราชการพลเรือน วนั ที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2564

นายเรืองชยั โลเกตุ

รางวัลคนดตี น้ แบบกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์
ประจำ�ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

รายงานประจำ�ปี 2564 47

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

นายเรืองชยั โลเกตุ นางสาววราลักษณ์ เลิศสุภางคกลู

รางวลั คนดี สวส. ครั้งที่ 1/2564 รางวลั คนดี สวส. คร้ังที่ 1/2564
สถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

นายประสพชัย อร่ามร่งุ โรจน์ ดร.เดชา แปงใจ

รางวลั คนดี สวส. คร้งั ที่ 1/2564 รางวลั คนดี สวส. ครง้ั ท่ี 2/2564
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

นายสุทธวิ ัฒน์ ล�ำไย นางชนันท์ภสั ส์ พรหมขตั แิ กว้

รางวลั คนดี สวส. ครัง้ ที่ 2/2564 รางวัลคนดี สวส. ครง้ั ที่ 2/2564
สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข สถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

48 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

นางทพิ มาศ สทุ ธวิ ราคม นางสาวชลลดา มีทรัพย์

รางวลั คนดี สวส. ครั้งที่ 2/2564 รางวัลคนดี สวส. คร้ังท่ี 2/2564
สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

นางสาววรรณษาทพิ ย์ นสิ ภา นางสาวศศธิ ร แขง็ แรง

รางวลั คนดี สวส. คร้ังที่ 2/2564 รางวัลคนดี สวส. ครง้ั ท่ี 2/2564
สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

นางสาวสุรชั นา มติ รรัตน์ นางสาวสิริอร เผ่าพันธ์

รางวลั คนดี สวส. ครัง้ ท่ี 2/2564 รางวลั คนดี สวส. ครัง้ ท่ี 2/2564
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

รายงานประจ�ำ ปี 2564 49

สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ