รายงานประจำปี 2564 สวส.

6.2 การด�ำเนนิ งานของฝ่ายบรหิ ารท่ัวไป

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข ประกอบดว้ ยบคุ ลากรหลากหลายต�ำแหนง่ และคณุ วุฒกิ ารศกึ ษาโดย
มีรายละเอยี ดดังตารางท่ี 1 และ 2
ตารางท่ี 1 อตั รากำ� ลังของสถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ตำ� แหน่ง ข้าราชการ ลูกจา้ ง พนกั งาน พนักงานกระทรวง รวม
1. ผู้อำ� นวยการ (คน) ประจ�ำ ราชการ สาธารณสุข (คน) (คน)
2. นักวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ (คน) (คน)
1 -- -1
161 - 1 1 163
3. นกั เทคนคิ การแพทย์ 13 - - - 13
4. นายสัตวแพทย์ 7 -1 - 8
5. นกั จัดการงานท่วั ไป 1 -- 12 13
6. นักวิชาการสาธารณสขุ 1 -- -1
7. เจา้ พนกั งานวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ 3 - - -3
8. เจา้ พนกั งานวทิ ยาศาสตร์ 2 -- -2
9. เจา้ พนกั งานธรุ การ 7 -- 13 20
10. เจา้ พนักงานการเงนิ และบัญชี 1 - - -1
11. พนกั งานขบั รถยนต์ - 2- 46
12. พนักงานบรกิ ารเอกสารทวั่ ไป - 2- -2
13. พนักงานพมิ พ์ - 1- -1
14. พนกั งานห้องปฏบิ ัตกิ าร - 16 2 - 18
15. พนกั งานธุรการ - 1- -1
16. นายช่างไฟฟ้า - -- 44
17. พนักงานบริการ - -- 44
18. พนกั งานประจำ� ห้องทดลอง - - - 30 30
รวม 197 22 4 68 291

100 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ตารางที่ 2 คณุ วุฒขิ องบุคลากรสถาบนั วิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ตำ� แหนง่ ขา้ ราชการ ลูกจ้างประจ�ำ พนักงานราชการ พนกั งานกระทรวง รวม
1. ปริญญาเอก (คน) (คน) (คน) สาธารณสขุ (คน) (คน)
2. ปริญญาโท 26 - - - 26
42 - 2 - 44
3. ปรญิ ญาตรี 123 - 1 21 145
4. ต�ำ่ กว่าปริญญาตรี 6 22 1 47 76
รวม 197 22 4 68 291

รายงานวเิ คราะห์ผลการจัดซ้ือจัดจา้ ง ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ ไดจ้ ดั ทำ� รายงานการวเิ คราะหผ์ ลการจดั ซอ้ื จดั จา้ ง ประจำ� ปีงบประมาณ
พ.ศ. 2564 เพ่ือให้เป็นไปตามแนวทางการประเมินคุณธรรมและความโปรงใสในการด�ำเนินงานของหน่วยงาน
ภาครัฐ ตลอดจนเป็นแนวทางปฏบิ ัติเพ่ือแก้ไขปรับปรุงและพัฒนาการปฏิบัตงิ านใหด้ ยี ง่ิ ข้นึ มีรายละเอียด ดังน้ี
1. ผลการดำ� เนนิ งานในภาพรวม
ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 สถาบนั ไดด้ ำ� เนนิ การจดั ซอ้ื จดั จา้ ง เงนิ งบประมาณ เงนิ บำ� รงุ และเงนิ งบกลาง
(ไมร่ วมเงินนอกงบประมาณ) รวมเปน็ เงินท้ังสิน้ 277,565,801.27 บาท

ตารางท่ี 3 แสดงรอ้ ยละเงินงบประมาณ เงนิ บ�ำรงุ และงบกลาง จำ� แนกตามหมวดที่ได้รบั จดั สรร (หน่วย:บาท)

หมวด เงนิ งบประมาณ เงินบำ� รุง งบกลาง รวม ร้อยละ
งบด�ำเนนิ งาน 15,595,919.57 113,904,892.70 111,147,000.00 240,647,812.27 86.70
งบลงทนุ 13,271,989.00 10,176,000.00 13,470,000.00 37,317,989.00 13.30
รวม (บาท) 28,867,908.57 124,080,892.70 124,617,000.00 277,565,801.27 100

รายงานประจ�ำ ปี 2564 101

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

แผนภมู แิ สดงรอ้ ยละ เงินงบประมาณ เงินบำ� รุง และงบกลางจำ� แนกตามหมวดทไ่ี ดร้ ับจดั สรร

ตารางท่ี 4 แสดงรอ้ ยละการจดั ซ้อื จัดจา้ งและการเบิกจ่าย จำ� แนกตามหมวด

หมวด เงนิ งบประมาณ เงนิ บำ� รุง งบกลาง รวม ร้อยละ
คา่ ครภุ ัณฑ์ 13,271,989.00 10,176,000.00 13,470,000.00 36,917,989.00 13.51
ค่าวสั ดุ 12,763,702.66 52,465,617.61 101,933007.54 167,162,327.81 61.19
ค่าจา้ งเหมา 213,834.25 837,419.15 18,735.00 1,069,988.40 0.39
คา่ ใชส้ อยอื่นๆ 1,124,879.47 35,191,297.94 - 36,316,177.41 13.30
ค่าซ่อมบำ� รุง 185,211.30 11,033,920.63 288,365.00 11,507,496.93 4.21
ค่าตอบแทน 1,308,291.89 14,376,637.37 4,488,375.00 20,173,304.26 7.40
รวม 28,867,908.57 124,080,892.70 120,198,482.54 273,147,283.81 100

แผนภมู แิ สดงรอ้ ยละการจดั ซ้ือจัดจ้างและการเบิกจา่ ย จ�ำแนกตามหมวด

2. งบประมาณแยกตามวธิ ีการจดั ซื้อจัดจา้ ง
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ใช้งบในการจัดซื้อจัดจ้างโดยใช้เงิน
งบประมาณ เงินบ�ำรุง เงินงบกลางโควิด เงินรายรับ รวมเป็นเงินท้ังสิ้น 298,227,919.22 บาท (สองร้อยเก้า
สิบแปดล้านสองแสนสองหม่ืนเจ็ดพันเก้าร้อยสิบเก้าบาทย่ีสิบสองสตางค์) พบว่าจ�ำนวนเงินในการจัดซ้ือจัดจ้าง

102 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

ตามหนังสอื ดว่ นท่ีสดุ ท่ี กค (กวจ) 0405.2/ว 115 เป็นจ�ำนวนเงินสงู สุด 126,210,016.06 บาท (หนงึ่ รอ้ ยยสี่ บิ
หกล้านสองแสนหนึ่งหมื่นสิบหกบาทหกสตางค์) คิดเป็นร้อยละ 45.32 และวิธีเฉพาะเจาะจง เป็นจ�ำนวนเงิน
ท้ังสิน้ 129,512,923.71 บาท (หนึ่งร้อยย่ีสิบเก้าล้านห้าแสนหนึ่งหมื่นสองพันเก้าร้อยยี่สิบสามบาทเจ็ดสิบเอ็ด
สตางค์) คิดเปน็ ร้อยละ 43.43 ตามลำ� ดบั

ตารางที่ 5 แสดงร้อยละของงบประมาณจ�ำแนกตามวิธกี ารจัดซ้ือจดั จา้ ง ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ประเภทงาน วิธกี ารจดั ซือ้ จดั จา้ ง จัดซอ้ื เร่งดว่ นตาม
จดั ซ้ือจดั จา้ ง ประกวดราคา ว115
ซือ้ จ้างทัว่ ไป เฉพาะเจาะจง คัดเลือก อเิ ล็กทรอนิกส์
รวมงบประมาณ 129,512,923.71 126,210,016.06
(298,227,919.22) 24,867,432 17,637,547.45 (42.32%)
(43.43%) (8.34%) (5.91%)

แผนภมู แิ สดงรอ้ ยละการจัดซอ้ื จัดจ้างจ�ำแนกตามหมวด

3. การวเิ คราะห์ผลการจัดซอ้ื จดั จ้าง
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ได้ด�ำเนินการจัดซ้ือจัดจ้างตามพระราชบัญญัติจัดซื้อจัดจ้างและ
การบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 และระเบยี บการจดั ซอ้ื จดั จา้ งและการบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560 และ
ตามก�ำหนดในกฎกระทรวง และประกาศท่เี ก่ยี วขอ้ งกับงานจัดซือ้ จัดจา้ ง ตามรายละเอยี ดดงั นี้

ตารางท่ี 6 แสดงจำ� นวนโครงการตามวิธจี ัดซอ้ื จัดจ้าง ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ล�ำดับ วิธกี ารจัดซื้อจัดจา้ ง จำ� นวนโครงการ
1 วิธีเฉพาะเจาะจง 2,094
2 วิธคี ัดเลือก 4
3 ประกวดราคาอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ 16
4 การจัดซ้ือจดั จ้างตามหนงั สือด่วนท่ีสดุ ที่ กค (กวจ) 0405.2/ว 115 31

รายงานประจ�ำ ปี 2564 103

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

แผนภมู ิแสดงจำ� นวนโครงการตามวธิ ีการจดั ซอื้ จัดจ้าง ประจ�ำปงี บประมาณ 2564

4. ปัญหาอุปสรรคหรือขอ้ จำ� กดั
ประเด็นปัญหาและข้อจ�ำกัดส่งผลกระทบต่อการด�ำเนินการตามแผนงานจัดซื้อจัดจ้างของสถาบัน
มีความล่าช้าไม่เป็นไปตามแผนงานท่ีวางไว้ และปัญหาที่เกิดจากภายในหน่วยงานและภายนอกหน่วยงาน
มีดงั ต่อไปน้ี
4.1 การสืบราคากลางจากผู้มีอาชีพใช้เวลานาน เน่ืองจากต้องใช้ระยะเวลาในการคิดและค�ำนวณ
ราคากลาง และบุคลากรของสถาบนั ขาดความเข้าใจในการจดั ทำ� ราคากลาง
4.2 บุคลากรของสถาบันขาดความรู้ความเข้าใจการจัดท�ำร่างขอบเขตและรายละเอียดคุณลักษณะ
ของพัสดุ และข้ันตอนการปฏิบัติท่ีเกี่ยวข้องตามแนวทางการป้องกันและผลประโยชน์ทับซ้อน ตามพระราช
บัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศท่ีเก่ียวข้องและ
หนงั สอื เวยี นท่ี กค (กวจ) 0405.2/ว214
4.3 การด�ำเนินการจัดซ้ือจัดจ้างตามหนังสือด่วนท่ีสุด ท่ี กค (กวจ) 0405.2/ว 115 ซ่ึงรวมไปถึง
การจดั ซอ้ื จดั จา้ งทว่ั ไปทมี่ คี วามเรง่ ดว่ น กระชนั้ ชดิ สง่ ผลใหเ้ กดิ ความเสยี่ งทจี่ ะเกดิ ขอ้ ผดิ พลาดในการดำ� เนนิ งาน
4.4 ผปู้ ฏบิ ตั งิ านขาดประสบการณแ์ ละความเขา้ ใจ การจดั ซอื้ จดั จา้ งตามระเบยี บการจดั ซอื้ จดั จา้ งและ
การบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560
5. แนวทางการปรบั ปรุงการด�ำเนินงานดา้ นการจดั ซ้ือจดั จ้าง
5.1 จัดท�ำกระบวนงานจัดซื้อจัดจ้าง ตามระเบียบพัสดุ โดยก�ำหนดระยะเวลาของกระบวนงาน
ในแต่ละวิธีให้เป็นมาตรฐานเพ่ือเป็นองค์ความรู้และคู่มือส�ำหรับการด�ำเนินงานเก่ียวกับการจัดซ้ือจัดจ้าง และ
ตดิ ตามผลการดำ� เนินงาน
5.2 จัดฝึกอบรมบุคลากรของกลุ่ม/ฝ่าย/งาน ด้านการจัดซื้อจัดจ้าง เพื่อพัฒนาศึกษา และท�ำความ
เขา้ ใจในขนั้ ตอนและแนวทางการปฏบิ ตั ติ ามพระราชบญั ญตั จิ ดั ซอื้ จดั จา้ งและการบรหิ ารพสั ดภุ าครฐั พ.ศ. 2560

104 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ขอ้ มลู ขยะมลู ฝอยของสถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตร์สาธารณสุข
ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ตารางที่ 7 แสดงจำ� นวนขยะมลู ฝอยของสถาบัน ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

เดอื น ประเภทขยะ (กโิ ลกรัม) รวม
ตุลาคม 2563 ขยะท่ัวไป โฟมสะอาด
พฤศจกิ ายน 2563 711.70 - 711.70
ธันวาคม 2563 810.50 - 810.50
844.70 - 844.70
มกราคม 2564 833.10 - 833.10
กมุ ภาพนั ธ์ 2564 819.80 - 819.80
มนี าคม 2564 1,239.80 - 1,239.80
เมษายน 2564 882.00 - 882.00
1,079.60
พฤษภาคม 2564 1,079.60 - 1,247.00
มถิ ุนายน 2564 1,247.00 - 974.30
1,295.50
กรกฎาคม 2564 974.30 - 1,123.50
สิงหาคม 2564 1,295.50 - 11,861.50

กนั ยายน 2564 1,123.50 -

รวม 11,861.50 0.00

แผนภมู แิ สดงจ�ำนวนขยะมลู ฝอยของสถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

รายงานประจ�ำ ปี 2564 105

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

ข้อมูลการใช้น้�ำมนั เชือ้ เพลิงของสถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ
ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

ตารางท่ี 8 แสดงจ�ำนวนการใช้นำ�้ มนั แต่ละประเภทในรถยนต์ราชการ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

เดอื น ประเภทนำ�้ มัน (ลิตร) รวม
ตุลาคม 2563 ดเี ซล เบนซนิ /แก๊สโซฮอล์ 418.02
378.67 39.35
พฤศจกิ ายน 2563 278.37 0 278.37
ธันวาคม 2563 331.80 32.55 353.37
มกราคม 2564 359.35 38.78 398.13
กมุ ภาพันธ์ 2564 278.43 27.45 305.88
มนี าคม 2564 375.78 37.52 413.31
เมษายน 2564 399.50 18.73 418.27
พฤษภาคม 2564 276.43 41.97 318.41
มิถุนายน 2564 510.72 0 510.72
กรกฎาคม 2564 687.30 33.90 721.22
สิงหาคม 2564 726.03 33.46 759.47
กันยายน 2564 609.70 66.60 676.30
5,212.08 370.306 5,571.465
รวม

แผนภูมแิ สดงจ�ำนวนการใช้นำ�้ มนั แตล่ ะประเภทในรถยนตร์ าชการ
ของสถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

106 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ขอ้ มูลสรปุ รายรับของสถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564
(คา่ ตรวจวเิ คราะห/์ เช้อื /ชดุ ทดสอบ/แมลง/ตัวอย่างควบคุม/อาหารเลี้ยงเช้ือ/แปลผลวเิ คราะหภ์ าษาองั กฤษ
และคา่ สมาชิกทดสอบความชำ� นาญ)
ตารางท่ี 9 แสดงข้อมลู สรุปรายรบั ของสถาบัน ประจ�ำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

เดือน จ�ำนวนเงิน (บาท)
ตลุ าคม 2563 15,097,060
พฤศจกิ ายน 2563 13,483,950
ธันวาคม 2563 2,119,350
มกราคม 2564 8,953,576
กุมภาพนั ธ์ 2564 3,526,660
มีนาคม 2564 6,039,100
เมษายน 2564 6,887,710
พฤษภาคม 2564 8,908,720
มถิ นุ ายน 2564 6,000,100
กรกฎาคม 2564 20,119,772
สงิ หาคม 2564 57,994,052
กนั ยายน 2564 222,089,861
รวม 371,022,311

ข้อมลู สรปุ รายรบั ของสถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ
ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564

รายงานประจ�ำ ปี 2564 107

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

สรปุ ผลการดำ� เนนิ งานของการเจ้าหน้าท่ี สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ตารางท่ี 10 ขอ้ มลู สรุปงานการเจ้าหนา้ ท่ี ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

ล�ำดับที่ รายการ ปรมิ าณงาน

1 รบั – สง่ หนงั สอื เอกสารทางราชการ 1,117 เร่ือง

2 จัดทำ� หนังสอื รบั รอง หนังสอื ราชการตา่ ง ๆ 418 เรอ่ื ง

3 จดั ท�ำทะเบยี นคมุ วนั ลา 326 ราย

4 สรุปวันลาประจ�ำวัน ประจำ� เดือน (สวส. 326 ราย , สล. 16 ราย) 342 ราย/วนั

5 จัดท�ำสญั ญาจ้างพนักงานกระทรวงสาธารณสขุ , พนกั งานราชการ, และ 102 ราย
ลกู จ้างโครงการ

6 ประเมนิ ผลทดลองปฏิบัติหน้าท่ีราชการ, ประเมินผลปฏบิ ัติราชการ 679 ราย
เพอื่ เลอ่ื นเงินเดอื นค่าตอบแทน

7 ลาคลอดบตุ ร, รายงานตวั กลับจากลาคลอด, ลาช่วยภริยาคลอดบตุ ร, 13 เรอื่ ง
ลาศกึ ษา

8 จดั ทำ� คำ� สั่งกระทรวง, คำ� ส่งั กรม, ค�ำส่งั สถาบนั ประกาศ หรอื อ่ืน ๆ 151 ค�ำสัง่
ทีเ่ ก่ียวข้อง

9 ประกันสังคม กองทุนสำ� รองเลย้ี งชพี ฌาปนกิจสงเคราะห์ ทำ� เรอ่ื งเบกิ 64 ราย
สวัสดกิ ารดา้ นตา่ ง ๆ บำ� เหน็จบ�ำนาญ กบข. กสจ. เครื่องอิสรยิ าภรณ์

10 ปรับวุฒิ เลื่อนระดับต�ำแหน่ง ลาออก แกไ้ ขข้อมูลส่วนบคุ คล โอน ยา้ ย 46 ราย
สลบั ตำ� แหนง่ ขออนมุ ัติจ้างเหมา

11 บตั รแสดงตน/บัตรประจำ� ตวั คีย์การ์ด 66 ราย

12 ลงข้อมลู ประวตั ิการฝึกอบรมในระบบ DPIS, แบบมอบหมายงาน, 1,304 ราย
ประวตั บิ ุคลากร

13 สอ่ื สารประชาสมั พนั ธ์ แจ้งเวยี นเอกสาร ชอ่ งทางต่าง ๆ 1,449 เรื่อง

14 จดั ท�ำทะเบียนหนงั สือท�ำลาย - หนงั สือเก็บ 4,461 เร่ือง

108 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

สรปุ ผลการด�ำเนนิ งานของงานสารบรรณ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข
ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ตารางท่ี 11 ขอ้ มลู สรปุ ผลการด�ำเนนิ งานงานสารบรรณ ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

เดือน ลงรับ เลขท่ี หนงั สือ เสนอ เวยี น จัดเก็บ จัดส่ง สืบค้น รวม/
เอกสาร ออก โตต้ อบ เอกสาร เอกสาร เอกสาร ไปรษณีย์ เอกสาร เรือ่ ง
เอกสาร
ตุลาคม 2563 1,308 967 129 529 435 569 3774 37 7,748
พฤศจิกายน 2563 1,137 991 164 502 342 511 2113 30 5,790
ธันวาคม 2563 1,969 1097 126 550 430 561 2035 27 6,795
มกราคม 2564 2,352 815 138 688 556 705 961 27 6,242
กุมภาพันธ์ 2564 2,151 964 213 702 393 625 2193 18 7,259
มีนาคม 2564 2,169 1291 274 665 433 712 1287 21 6,852
เมษายน 2564 3,049 918 281 823 533 827 2733 28 9,192
พฤษภาคม 2564 2,338 1021 168 661 495 672 1210 32 6,597
8,522
มถิ นุ ายน 2564 2,790 1364 194 674 425 624 2416 35 6,986
กรกฎาคม 2564 2,779 1364 161 567 425 591 1066 33 7,525
สงิ หาคม 2564 2,385 1597 182 594 402 589 1738 38 7,464
กนั ยายน 2564 1,975 1268 207 562 394 606 2407 45

ข้อมลู สรุปผลการดำ� เนนิ งานสารบรรณของสถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข
ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564

รายงานประจำ�ปี 2564 109

สถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

6.3 การจดั ประชุมและอบรมสัมมนา

6.3.1 ด้านบรหิ าร
ลำ� ดบั จำ� นวน
ที่ ชื่อหลักสตู ร ระยะเวลา ผู้เขา้ อบรมสมั มนา (ราย)
18 มีนาคม 2564 บคุ ลากรของสถาบันวิจัย 65
1 กำ� หนดทิศทางขบั เคล่อื นองคก์ ร วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข
ก้าวสู่ Thai NIH 4.0

6.3.2 ดา้ นวิชาการ
ลำ� ดบั จำ� นวน
ที่ ชือ่ หลกั สูตร ระยะเวลา ผู้เข้าอบรมสัมมนา (ราย)

1 การประชุม เร่ือง การน�ำนวัตกรรม 5 พฤศจกิ ายน 2563 เจา้ หนา้ ทจ่ี ากสำ� นกั งานชนั สตู ร 7
ทบี แี ลมป์ไปใช้ประโยชน์กับหน่วยงาน สาธารณสุข ส�ำนกั อนามยั 21
ของกรุงเทพมหานคร กรุงเทพมหานคร 1
2 การพัฒนาระบบเฝ้าระวังเช้ือด้ือยา 23-24 พฤศจกิ ายน เจ้าหนา้ ท่ีห้องปฏบิ ัติการ และ 68
ตา้ นจุลชพี ระดับชาติสู่ระดบั โลก 2563 โรงพยาบาลเครือข่าย
3 การฝึกงานทีฝ่ ่ายแบคทเี รยี ไร้อากาศ 23 พฤศจกิ ายน 2563 นสิ ิตชัน้ ปีที่ 4 5
- 12 มนี าคม 2564 คณะวิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
มหาวทิ ยาลัยนเรศวร 16
4 Infectious Substances Shipping ครง้ั 1: ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตร์การแพทย์
for Local Sample Transport in 24 พฤศจิกายน 2563 14 แหง่ 36
Thailand ครัง้ 2:
3 ธนั วาคม 2563
5 อบรมเทคนคิ วเิ คราะหไ์ วรสั ตบั อกั เสบเอ 25 พฤศจิกายน 2563 การประปานครหลวง และ
ครงั้ ท่ี 1 คณะสตั วแพทยศาสตร์
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
ราชมงคลตะวนั ออก
6 การประชุมออนไลน์ทางไกล เรื่องการ 26 พฤศจกิ ายน 2563 เจา้ หนา้ ท่ีจาก
พัฒนาศักยภาพห้องปฏิบัติการด้วย ศูนย์วิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
เทคนิค LAMP เพ่ือการสนับสนุนการ
ยตุ วิ ัณโรค
7 การอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนา 16 ธนั วาคม 2563 เจา้ หนา้ ทีห่ ้องปฏบิ ัตกิ าร
ศักยภาพการตรวจการติดเชื้อเอชไอวี
รายใหม่ (HIV-1 rapid Recency
test) (รุ่นที่ 2)

110 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ลำ� ดบั ชอ่ื หลกั สูตร ระยะเวลา ผู้เขา้ อบรมสมั มนา จำ� นวน
ที่ (ราย)
8 การด�ำเนินการโครงการการพัฒนา 17-18 ธนั วาคม 2563 บคุ ลากรส่วนกลาง 22
สมรรถนะห้องปฏิบัติการเครือข่ายเพื่อ ศูนยว์ ิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ 20
การเฝ้าระวังเชื้อดื้อยาต้าน และบุคลากรภายนอก
จุลชีพ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ ครง้ั 1: 150
9 การประชุม เร่ือง การพัฒนาเครือข่าย 25 ธันวาคม 2563 เจ้าหนา้ ที่หอ้ งปฏิบัตกิ ารของ ครั้ง 2: 51
ห้องปฏิบัติการตรวจวัณโรคในเขต โรงพยาบาลในเขตสุขภาพที่ 7 ครัง้ 3: 42
สุขภาพที่ 7 เพ่ือตรวจค้นหาวัณโรค และศูนยว์ ิทยาศาสตร์ ครั้ง 4: 42
รายใหม่ด้วย TB-LAMP (จัดร่วม การแพทย์ ครั้ง 5: 177
กับศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่ 7 ครง้ั 6: 93
ขอนแกน่ ) ครง้ั 7: 45
10 ก า ร เ ต รี ย ม ค ว า ม พ ร ้ อ ม ต อ บ โ ต ้ ครงั้ 1: 15 ม.ค. 2564 เจ้าหน้าท่ีจากโรงพยาบาล ครั้ง 8: 56
ภาวะฉุกเฉินด้านห้องปฏิบัติการ ครง้ั 2 : 29 ม.ค. 2564 และเจ้าหน้าท่ีศูนย์ ครั้ง 9: 52
ต่อโรคอุบัติใหม่ (EID) อุบัติซ้�ำกับ ครงั้ 3: 19 ก.พ. 2564 วิทยาศาสตร์การแพทย์ ครั้ง 10: 50
“DMSc-EID Network” ครง้ั 4: 19 ก.พ. 2564 ครง้ั 11: 68
ครง้ั 5: 12 ม.ี ค. 2564 ครง้ั 12: 54
ครง้ั 6: 26 ม.ี ค. 2564
ครงั้ 7: 9 เม.ย. 2564 1
ครงั้ 8: 23 เม.ย. 2564 40
ครง้ั 9: 7 พ.ค. 2564
ครง้ั 10: 21 พ.ค. 2564 40
ครง้ั 11: 4 ม.ิ ย. 2564
ครง้ั 12: 11 ม.ิ ย. 2564
11 ศึกษาดูระบบการท�ำงานที่เก่ียวข้อง 22 มกราคม 2564 คณะแพทยศาสตร์
กบั การตรวจวเิ คราะห์ทางไวรัสวทิ ยา โรงพยาบาลรามาธบิ ดี
มหาวิทยาลัยมหดิ ล
12 การอบรมเชิงปฏิบัติการ การจัดการ 9 กุมภาพันธ์ 2564 เจา้ หนา้ ทส่ี ถาบนั วจิ ยั
ค ว า ม รู ้ ข อ ง ก ลุ ่ ม แ บ ค ที เ รี ย วิ ท ย า วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ และ
ทางการแพทย์ กลุ่มเชอื้ ราและพาราสิต นักศึกษาฝกึ งาน
วทิ ยา ประจำ� ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564
ครงั้ ท่ี 1 เรอื่ ง การประยกุ ต์ใช้เทคโนโลยี
NGS ส�ำหรับงานวิจัยและการพัฒนา
นวัตกรรม
13 การจดั การความรู้ เรอ่ื ง การประยกุ ตใ์ ช้ 18 กมุ ภาพันธ์ 2564 เจา้ หน้าทห่ี ้องปฏบิ ตั กิ าร
เทคโนโลยี NGS ส�ำหรับงานวิจัยและ
การพฒั นานวัตกรรม

รายงานประจ�ำ ปี 2564 111

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

ลำ� ดับ ชอื่ หลกั สูตร ระยะเวลา ผู้เข้าอบรมสมั มนา จำ� นวน
ที่ (ราย)
14 การประชุมออนไลน์ทางไกล เรื่อง 18 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 เจา้ หน้าที่จากศนู ย์ 16
แนวทางการพัฒนาห้องปฏิบัติการ วิทยาศาสตร์การแพทย์
ในการตรวจวัณโรคด้วยเทคนิคแลมป์ ครั้ง 1: 95
เพื่อการบริการและข้ึนทะเบียนกับ ครั้ง 2: 76
ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ครง้ั 3: 65
(สปสช.) ครั้ง 4: 60
15 ติดอาวุธนักวิจัยรุ่นใหม่เพื่อรองรับ ครง้ั 1: 9 มี.ค. 2564 บคุ ลากรส่วนกลางและภูมิภาค ครั้ง 5: 66
งานตามพันธกิจกรมวิทยาศาสตร์การ ครง้ั 2: 1 เม.ย. 2564 ของกรมวิทยาศาสตร์ ครง้ั 6: 48
แพทย์ด้านการศึกษาวิจัย และพัฒนา คร้ัง 3: 23 เม.ย. 2564 การแพทย์ ครงั้ 7: 67
เพื่อให้ได้องค์ความรู้เทคโนโลยี และ ครง้ั 4: 11 พ.ค. 2564 ครง้ั 8: 61
นวัตกรรมด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ ครง้ั 5: 8 มิ.ย. 2564 ครั้ง 9: 74
และสาธารณสขุ ครั้ง 6: 29 ม.ิ ย. 2564
ครง้ั 7: 20 ก.ค. 2564 12
ครัง้ 8: 10 ส.ค. 2564 12
ครัง้ 9: 24 ส.ค. 2564 17
16 การอบรมเชิงปฏิบัติการเพ่ือพัฒนา 10-11 มนี าคม 2564 เจ้าหนา้ ทห่ี ้องปฏบิ ัติการ 30
ศักยภาพการตรวจการติดเช้ือเอชไอ
วีรายใหม่ (HIV-1 rapid Recency
test) (รุน่ ที่ 3)
17 ฝกึ การอมรมในพนื้ ท่ี เรอ่ื ง การถา่ ยทอด 18-26 มีนาคม 2564 เจ้าหนา้ ทห่ี ้องปฏบิ ตั ิการของ
วิ ธี ก า ร ต ร ว จ วั ณ โ ร ค ด ้ ว ย ชุ ด ต ร ว จ โรงพยาบาลในเขตสขุ ภาพที่ 7
DMSc TB FastAMP (ร่วมกับศูนย์
วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยท์ ี่ 7 ขอนแกน่ )
18 การอบรมเชิงปฏิบัติการเพ่ือพัฒนา 23-24 มนี าคม 2564 เจา้ หนา้ ทห่ี ้องปฏิบตั กิ าร
ศักยภาพการตรวจการติดเชื้อเอชไอ
วีรายใหม่ (HIV-1 rapid Recency
test) (รุ่นท่ี 4)
19 การอมรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง การ 1 เมษายน 2564 เจ้าหน้าทหี่ อ้ งปฏบิ ัตกิ ารของ
ต ร ว จ ห า เ ชื้ อ วั ณ โ ร ค ด ้ ว ย เ ท ค นิ ค โรงพยาบาลในเขตสุขภาพท่ี 1
LAMP โดยชุดน้�ำยาส�ำเร็จรูป DMSc และศนู ย์วทิ ยาศาสตรก์ าร
TB FastAMP (จัดร่วมกับศูนย์ แพทย์
วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยท์ ี่ 1 เชยี งใหม่)

112 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ลำ� ดบั ชอื่ หลักสูตร ระยะเวลา ผเู้ ข้าอบรมสมั มนา จ�ำนวน
ท่ี (ราย)
20 การพัฒนาสมรรถนะห้องปฏิบัติการ ครง้ั 1: 19 เม.ย. 2564 เจ้าหน้าท่จี ากโรงพยาบาล ครง้ั 1: 167
เครือข่ายเชื้อแบคทีเรียดื้อยาต้าน ครั้ง 2: 26 เม.ย. 2564 และเจา้ หนา้ ทศ่ี ูนย์ ครง้ั 2: 127
จุลชพี (webinar จ�ำนวน 9 คร้ัง) ครงั้ 3: 3 พ.ค. 2564 วิทยาศาสตรก์ ารแพทย์ ครัง้ 3: 189
ครั้ง 4: 17 พ.ค. 2564 ครั้ง 4: 203
ครั้ง 5: 24 พ.ค. 2564 ครั้ง 5: 140
ครง้ั 6: 31 พ.ค. 2564 ครั้ง 6: 208
ครง้ั 7: 14 มิ.ย. 2564 ครง้ั 7: 98
คร้งั 8: 21 ม.ิ ย. 2564 ครง้ั 8: 133
ครั้ง 9: 28 มิ.ย. 2564 คร้งั 9: 98
21 ก า ร อ บ ร ม เชิ ง ป ฏิ บั ติ ก า ร ค ว า ม 17-21 พฤษภาคม บุคลากรสว่ นกลาง 43
ปลอดภัยทางชีวภาพและการรักษา 2564 ศูนย์วิทยาศาสตรก์ ารแพทย์
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถาน และบุคลากรภายนอก 2
ปฏิบัติการระดับ 3 (Biosafety level กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ 1
3 laboratory) 42
22 ฝึกงานฝา่ ยแบคทเี รยี ลำ� ไส้ 17 พฤษภาคม - นักศึกษาชน้ั ปีท่ี 3 36
11 มิถนุ ายน 2564 ภาควชิ าจุลชวี วทิ ยา 2
คณะวทิ ยาศาสตร์
มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์
23 ฝึกงานฝ่ายแบคทเี รยี ไร้อากาศ 17 พฤษภาคม - 11 นักศกึ ษาชั้นปีท่ี 3
มิถนุ ายน 2564 ภาควิชาจลุ ชีววทิ ยา
คณะวิทยาศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์
24 การสมั มนาออนไลน์ Community of 20 พฤษภาคม 2564 บคุ ลากรภายในสถาบนั วิจยั
Practice (CoP-NIH: COVID-19 & วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข
CoP-NIH) เร่ือง
สถานการณป์ ัจจบุ ันของการติดเช้ือ
ไวรัสโคโรนา 2019 ชนดิ กลายพันธุ์
25 การสัมมนาออนไลน์ Community of 27 พฤษภาคม 2564 บคุ ลากรภายในสถาบันวจิ ยั
Practice (CoP-NIH: COVID-19 & วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ
CoP-NIH) เรอ่ื ง แนวทางการ ประเมิน
ชุดน้�ำยาตรวจสารพันธุกรรมเช้ือไวรัส
โคโรนา 2019
26 ฝึกงานฝา่ ยแบคทีเรยี ลำ� ไส้ 1 มถิ ุนายน - นกั ศกึ ษาชั้นปีท่ี 3
12 กรกฎาคม 2564 ภาควิชาจลุ ชีววิทยา
คณะวทิ ยาศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ

รายงานประจำ�ปี 2564 113

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ลำ� ดับ ชื่อหลักสูตร ระยะเวลา ผเู้ ข้าอบรมสมั มนา จ�ำนวน
ที่ 4 มิถนุ ายน 2564 เจ้าหน้าท่สี ถาบันวจิ ัย (ราย)
27 การอบรมเชิงปฏิบัติการ การจัดการ วิทยาศาสตร์สาธารณสุขและ 50
ความรขู้ องกลมุ่ แบคทเี รยี วทิ ยาทางการ 10 มิถนุ ายน 2564 นกั ศึกษาฝึกงาน
แพทย์ กลุ่มเช้ือราและพาราสิตวิทยา 35
ประจำ� ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ครง้ั ที่ 2 14 มถิ ุนายน 2564 บคุ ลากรภายในสถาบันวจิ ัย 50
เรือ่ ง Next Generation Sequencing: 17 มิถนุ ายน 2564 วิทยาศาสตร์สาธารณสุข 34
Methology & Application 30 มิถนุ ายน 2564 10
28 การสัมมนาออนไลน์ Community 1 กรกฎาคม 2564 เจ้าหนา้ ทห่ี ้องปฏิบตั ิการ 42
of Practice (CoP-NIH: COVID-19 บคุ ลากรภายในสถาบนั วจิ ัย 48
& CoP-NIH) เรื่อง การเพาะแยกเชื้อ 8 กรกฎาคม 2564 วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ
ไวรัสโคโรนา 2019 เจา้ หนา้ ที่จากกรมปศุสัตว์
จาก Clinical specimens กรมประมง กรมควบคมุ มลพษิ
29 การจดั การความรู้ เรอื่ ง Next Generation กรมอนามยั และสำ� นกั คณุ ภาพ
Sequencing: Methodology & และความปลอดภัยอาหาร
Application บคุ ลากรภายในสถาบันวิจยั
30 การสัมมนาออนไลน์ Community วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข
of Practice (CoP-NIH: COVID-19
& CoP-NIH) เรื่อง ค�ำถามท่ีพบบ่อย บคุ ลากรภายในสถาบันวจิ ยั
เกี่ยวกับวคั ซีนโควิด-19 วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข
31 การใชง้ านโปรแกรม WHONET ในการ
พัฒนาระบบเฝ้าระวังการด้ือยาต้าน
จลุ ชพี ภายใตแ้ นวคดิ สขุ ภาพหนงึ่ เดยี ว

32 การสัมมนาออนไลน์ Community
of Practice (CoP-NIH: COVID-19
& CoP-NIH) เร่ือง วิวัฒนาการระดับ
โมเลกุลของเชื้อไวรัส SARS-CoV-2
ทพี่ บระบาดในประเทศไทย

33 การสมั มนาออนไลน์ Community of
Practice (CoP-NIH: COVID-19 &
CoP-NIH) เรื่อง ค�ำแนะน�ำการตรวจ
วนิ จิ ฉยั โรคโควดิ -19 ทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร

114 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ลำ� ดบั ชือ่ หลักสตู ร ระยะเวลา ผู้เข้าอบรมสัมมนา จ�ำนวน
ท่ี 15 กรกฎาคม 2564 บคุ ลากรภายในสถาบันวจิ ัย (ราย)
34 การสมั มนาออนไลน์ Community of วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข 51
Practice (CoP-NIH: COVID-19 & 22 กรกฎาคม 2564
CoP-NIH) เร่อื ง Strengthen internal 29 กรกฎาคม 2564 บุคลากรภายในสถาบันวิจยั 43
and external audits of measles 5 สงิ หาคม 2564 วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ 54
rubella laboratory performance บคุ ลากรภายในสถาบันวิจัย 33
in the South-East Asia Region 7 กนั ยายน 2564 วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ
(SEAR) network 8 กนั ยายน 2564 บุคลากรภายในสถาบันวจิ ยั 19
35 การสัมมนาออนไลน์ Community 23 กันยายน 2564 วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ 34
of Practice (CoP-NIH: COVID-19 & 30 กันยายน 2564 3
CoP-NIH) เรอื่ ง Application การใช้ เจ้าหนา้ ทห่ี ้องปฏบิ ัติการ 52
กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนและงาน เจา้ หน้าทหี่ ้องปฏบิ ัตกิ ารและ
วจิ ยั ในอนาคต เจ้าหนา้ ทใ่ี ห้คำ� ปรึกษา
36 การสัมมนาออนไลน์ Community การประปานครหลวง
of Practice (CoP-NIH: COVID-19 บุคลากรสว่ นกลางและศูนย์
& CoP-NIH) เรื่อง การบริหารจัดการ วิทยาศาสตร์การแพทย์
ตัวอย่าง COVID-19 ในข้ันตอนการ
Unpack
37 การสัมมนาออนไลน์ Community
of Practice (CoP-NIH: COVID-19
& CoP-NIH) เร่ือง การศึกษา
ประสิทธิภาพและความคงทนของแผ่น
ฟิล์มโมเลกุลเดี่ยว (Monomolecular
Film; MMF) ในการก�ำจัดลูกน้�ำและ
ตัวโม่งยงุ ลาย
38 การอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนา
ศักยภาพการตรวจการติดเชื้อเอชไอ
วีรายใหม่ (HIV-1 rapid Recency
test) (รุ่นท่ี 5)
39 การอบรมเชิงปฏิบัติการเพ่ือพัฒนา
ศักยภาพการตรวจการติดเชื้อเอชไอวี
รายใหม่ (HIV-1 rapid Recency
test) (รนุ่ ที่ 6)
40 อบรมเทคนคิ วเิ คราะหไ์ วรสั ตบั อกั เสบเอ
ครงั้ ท่ี 2
41 การตรวจวินิจฉัยเชื้อจุลชีพก่อโรคด้วย
วธิ ีทางชีวโมเลกลุ

รายงานประจำ�ปี 2564 115

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

6.3.3 ดา้ นสนับสนุน จ�ำนวน
ลำ� ดบั (ราย)
ที่ ช่ือหลักสูตร ระยะเวลา ผู้เขา้ อบรมสัมมนา

1 การฟน้ื ฟูความรู้ด้านระบบคุณภาพ 18 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 บคุ ลากรภายในสถาบันวิจยั 55
หัวข้อเรอ่ื งการตรวจสอบเครอื่ งมอื วดั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ
อณุ หภมู ิ (รอบ 1)
2 การฟ้นื ฟคู วามรดู้ ้านระบบคุณภาพ 25 กมุ ภาพนั ธ์ 2564 บุคลากรภายในสถาบนั วิจยั 30
หัวข้อเรอ่ื งการสอบเทยี บตรวจสอบ วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข
และบำ� รงุ รักษา Piston pipette
(รุ่น 1)
3 การฟนื้ ฟูความร้ดู า้ นระบบคุณภาพ 4 มีนาคม 2564 บคุ ลากรภายในสถาบนั วิจยั 40
หวั ข้อเรอ่ื งการสอบเทยี บตรวจสอบ วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ
และบำ� รุงรักษา Piston pipette
(รุ่น 2)
4 การฟน้ื ฟคู วามรู้ด้านระบบคณุ ภาพ 20 สิงหาคม 2564 บคุ ลากรภายในสถาบันวจิ ัย 5
หัวข้อเร่ืองการตรวจสอบเคร่ืองมือวัด วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข
อุณหภูมิ (รอบ 2)
หมายเหตุ
- หน่วยงานผู้จัด คือ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ไม่รวมกรณีที่หน่วยงานภายนอกจัดและบุคลากรของ สวส.
ไปเขา้ ร่วม
- ผเู้ ข้าอบรม คือ บคุ ลากรส่วนกลางและศวก. รวมถึงภายนอกกรมฯ

116 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

7บทที่

กิจกรรม
ภายในหน่วยงาน

รูปภาพท่ี 1
การอบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร เรื่อง “การพัฒนาระบบเฝ้าระวังเช้อื ด้อื ยาต้านจุลชีพระดบั ชาติสูร่ ะดบั โลก”
เมอ่ื วนั ท่ี 23–24 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2563 ณ โรงแรมพลู แมนพทั ยา จี จ.ชลบรุ ี จดั โดยฝา่ ยแบคทเี รยี ทวั่ ไป

รายงานประจ�ำ ปี 2564 117

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รูปภาพท่ี 2
การอบรมเชิงปฏบิ ัติการ เรอื่ ง “การดำ� เนนิ การโครงการการพฒั นาศักยภาพห้องปฏบิ ัตกิ ารเครอื ขา่ ย

เพ่อื เฝา้ ระวังเช้ือดือ้ ยาต้านจลุ ชีพ ปีงบประมาณ 2564” เมื่อวนั ท่ี 17–18 ธันวาคม พ.ศ. 2563
ณ สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข จดั โดยฝา่ ยแบคทีเรยี ทว่ั ไป

รปู ภาพที่ 3
การอบรม เร่อื ง “การพฒั นาสมรรถนะห้องปฏิบัติการเครือข่ายและระบบเฝ้าระวังเชอ้ื ดื้อยาตา้ นจลุ ชพี ”

จดั จำ� นวน 9 ครัง้ เม่ือเดือนเมษายน-มิถนุ ายน 2564 ณ สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ
จดั โดยฝา่ ยแบคทเี รยี ทวั่ ไป

รปู ภาพท่ี 4
การอบรมเชิงปฏบิ ตั กิ าร เรื่อง “การใช้งานโปรแกรม WHONET ในการพฒั นาระบบเฝา้ ระวงั การด้ือยาตา้ นจลุ ชพี
ภายใตแ้ นวคดิ สขุ ภาพหนง่ึ เดยี ว” เมอื่ วนั ท่ี 30 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2564 ณ สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

จดั โดยฝา่ ยแบคทเี รยี ทวั่ ไป

118 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

รปู ภาพท่ี 5
การประชมุ คณะอนกุ รรมการพฒั นาระบบเฝา้ ระวงั การดอ้ื ยาตา้ นจลุ ชพี ภายใตแ้ นวคดิ สขุ ภาพหนง่ึ เดยี ว
คร้งั ที่ 1/2564 เมื่อวนั ที่ 10 สงิ หาคม พ.ศ. 2564 ณ หอ้ งประชมุ 110 อาคาร 100 ปีการสาธารณสุขไทย

กรมวทิ ยาศาสตร์การแพทย์ ถา่ ยทอดการประชมุ ผ่าน Application Zoom
จดั โดยฝ่ายแบคทีเรยี ทั่วไป

รปู ภาพที่ 6
นิทรรศการแถลงขา่ ว เตรียมความพรอ้ มรองรับเทศกาลปใี หมข่ องกระทรวงสาธารณสุข คาถาปใี หม่
ปลอดโรคปลอดภยั “ขบั ไมด่ ื่ม ดื่มไมข่ บั ” เพ่ือรณรงค์ปอ้ งกนั และลดอุบตั เิ หตทุ างถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2564
(กำ� หนดวนั ควบคุมเข้มขน้ ระหว่างวนั ที่ 29 ธนั วาคม พ.ศ. 2563 ถึง 4 มกราคม พ.ศ. 2564)
เมอ่ื วนั ท่ี 28 ธนั วาคม พ.ศ. 2563 ณ ห้องประชุมชัยนาทนเรนทร ส�ำนกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสุข
จงั หวัดนนทบุรี จดั โดยศนู ยพ์ ษิ วทิ ยา สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ ร่วมกับสำ� นักรงั สแี ละเครอ่ื งมือแพทย์

รายงานประจ�ำ ปี 2564 119

สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

รปู ภาพที่ 7
นทิ รรศการแถลงข่าว เตรียมความพร้อมรองรบั เทศกาลสงกรานตข์ องกระทรวงสาธารณสขุ

“สงกรานตส์ ขุ ใจ ขับข่ีปลอดภยั ห่างไกลโควิด”
เพื่อรณรงค์ปอ้ งกันและลดอุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลสงกรานต์ 2564
(กำ� หนดวนั ควบคมุ เขม้ ขน้ ระหวา่ งวนั ที่ 19 – 23 เมษายน พ.ศ. 2564) เมอื่ วนั ที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2564
ณ หอ้ งประชมุ ชยั นาทนเรนทร สำ� นกั งานปลดั กระทรวงสาธารณสุข จงั หวดั นนทบรุ ี จดั โดยศูนย์พิษวิทยา
สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข รว่ มกับสำ� นักรังสีและเคร่อื งมือแพทย์

รูปภาพท่ี 8
การสัมมนาออนไลน์ (Webinar) “DMSc-EID Network” จัดจ�ำนวน 12 คร้งั เม่อื เดือนมกราคม - มถิ นุ ายน

พ.ศ. 2564 ณ สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ จดั โดยคณะกรรมการเตรยี มความพรอ้ ม
และตอบโต้ภาวะฉุกเฉนิ ดา้ นหอ้ งปฏิบัติการ

120 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

รูปภาพท่ี 9
การประชมุ เชงิ ปฏบิ ตั กิ าร เรอื่ ง “การเตรยี มความพรอ้ มหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารในการรองรบั โรคอบุ ตั ใิ หมแ่ ละเชอ้ื อนั ตราย
ในประเทศไทย” เมอ่ื วนั ท่ี 8 เมษายน พ.ศ. 2564 ณ โรงแรมเซน็ ทาราแกรนดแ์ ละบางกอกคอนเวนชนั เซน็ เตอร์

เซน็ ทรลั เวลิ ด์ จดั โดยคณะกรรมการเตรยี มความพรอ้ มและตอบโตภ้ าวะฉกุ เฉนิ ดา้ นหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร

รปู ภาพท่ี 10
การอบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ าร เรอื่ ง “การกำ� หนดทศิ ทางขบั เคลอื่ นองคก์ รสู่ Thai NIH 4.0”
เมอื่ วนั ที่ 18 มนี าคม พ.ศ. 2564 ณ ทบั ขวญั รสี อรท์ แอนด์ สปา จงั หวดั นนทบรุ ี

จดั โดยกลมุ่ พฒั นาคณุ ภาพและวชิ าการ

รายงานประจ�ำ ปี 2564 121

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รูปภาพที่ 11
การประชมุ เสวนาออนไลน์ CoP-NIH จำ� นวน 10 ครงั้ ซง่ึ จดั ระหวา่ งวนั ที่ 20 พฤษภาคม – 5 สงิ หาคม พ.ศ. 2564

ผ่านระบบ ZOOM ณ หอ้ งประชุม A204 สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

122 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

รปู ภาพท่ี 12
การอบรมเชงิ ปฏิบตั ิการ เรือ่ ง “ความปลอดภัยทางชวี ภาพและการรกั ษาความปลอดภยั ทางชีวภาพในสถานปฏบิ ตั ิ
การระดบั 3 (Biosafety level 3 laboratory)” เม่อื วนั ที่ 17-21 พฤษภาคม พ.ศ. 2564 ณ ห้องปฏบิ ัตกิ าร

ชีวนิรภยั ระดับ 3 สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ จดั โดยฝ่ายทรพั ยากรกลางทางห้องปฏิบัติการ

รูปภาพท่ี 13
การอบรมเชงิ ปฏบิ ัติการ เรอ่ื ง “พัฒนาศักยภาพการตรวจการติดเชอ้ื เอชไอวรี ายใหม่
(HIV-1 rapid Recency test)” (Virtual meeting) จ�ำนวน 5 รนุ่ เมื่อเดอื นธันวาคม 256 – กนั ยายน 2564
ณ ห้องประชมุ สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข จัดโดยฝ่ายปฏบิ ตั กิ ารดา้ นเช้อื ถ่ายทอดทางการให้เลือด
สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ ร่วมกับศนู ยค์ วามร่วมมือไทย-สหรฐั ด้านสาธารณสขุ

รายงานประจำ�ปี 2564 123

สถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รปู ภาพท่ี 14
โครงการติดอาวุธนกั วิจัยรนุ่ ใหม่เพ่ือรองรบั งานตามพนั ธกจิ กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ด้านการศึกษาวิจัยและ

พัฒนาเพ่ือให้ได้องค์ความรู้ เทคโนโลยีและนวิตกรรมด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์และสาธารณสุข
เม่อื เดือนมกราคม-กรกฎาคม 2564 (9 ครัง้ ) จดั โดยกลุ่มพฒั นาคณุ ภาพและวชิ าการ

รูปภาพท่ี 15
การศึกษาดงู านการเพาะเลี้ยงแมลงสาบเยอรมัน (Blattella germanica) ของนิสติ ปรญิ ญาตรี
จากภาควิชากีฏวทิ ยา คณะเกษตรศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ เม่อื วันพุธที่ 14 ตลุ าคม พ.ศ. 2563

ท่ีฝา่ ยศึกษาควบคมุ แมลงโดยใช้สารเคมี

124 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รปู ภาพที่ 16
การอบรมส่งเสรมิ คุณธรรมจรยิ ธรรม ระหวา่ งวนั ท่ี 25 กมุ ภาพนั ธ-์ 18 มนี าคม พ.ศ. 2564 รวม 4 รนุ่

เพอ่ื จดั ทำ� บญั ชพี ฤตกิ รรมพงึ /ไมพ่ งึ ประสงค์ พรอ้ มทบทวนอตั ลกั ษณข์ องสถาบนั โดยมี วทิ ยากรคอื
อาจารยส์ มุ าลี โฆษติ นธิ กิ ลุ จัดโดยชมรมจริยธรรม สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

รูปภาพที่ 17
การประกาศอัตลกั ษณ์ของสถาบัน ประจ�ำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 คอื สามคั คี ซอื่ สัตย์ รับผิดชอบ

เม่อื วนั ที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2564 จัดโดยชมรมจรยิ ธรรม สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

รปู ภาพที่ 18
กิจกรรมส่งเสรมิ วฒั นธรรมไทยดว้ ยการแตง่ กายดว้ ยผา้ ไทย ตลอดเดือนเมษายน 2564

จดั โดยชมรมจริยธรรม สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

รายงานประจำ�ปี 2564 125

สถาบนั วจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รูปภาพที่ 19
กจิ กรรมบรจิ าคยาทยี่ งั ไมห่ มดอายุ สง่ ใหก้ บั คนไขท้ ข่ี าดแคลน โรงพยาบาลอมุ้ ผาง จงั หวดั ตาก

ผา่ นทางรา้ นยาเอก็ ซต์ า้ พลัส เม่อื วันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2564
โดยชมรมจรยิ ธรรม สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

รปู ภาพท่ี 20
กจิ กรรมบริจาคปฏิทินเกา่ สง่ มอบแดศ่ ูนยเ์ ทคโนโลยีทางการศึกษาเพื่อคนตาบอด อำ� เภอปากเกรด็ จังหวัดนนทบรุ ี

เมือ่ วันท่ี 2 มถิ ุนายน พ.ศ. 2564 โดยชมรมจริยธรรม สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

รปู ภาพท่ี 21
กิจกรรมบริจาคห่วงอะลูมิเนียม น�ำส่งให้กับมูลนิธิขาเทียมใน
สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน
พ.ศ. 2564 โดยชมรมจริยธรรม สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์
สาธารณสขุ

126 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

รูปภาพท่ี 22
กิจกรรมจิตอาสาทาสีอาคาร 1 และกิจกรรม 5 ส ในสัปดาห์ Big
Cleaning Day 5-19 เมษายน 2564 จัดโดยคณะท�ำงานดูแลระบบ
สาธารณูปโภค อาคาร และสถานท่ี สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

รูปภาพท่ี 23
กิจกรรมปลูกต้นทองอุไร เน่ืองในวันสถาปนาสถาบันวิจัย
วิทยาศาสตร์สาธารณสุข จัดขึ้นเม่ือวันที่ 2 เมษายน พ.ศ.
2564 จัดโดยคณะทำ� งานดูแลระบบสาธารณูปโภค อาคาร และ
สถานท่ี สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

รายงานประจ�ำ ปี 2564 127

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ภาคผนวก

128 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

1. งานบรกิ าร ตรวจวนิ จิ ฉัย/ยนื ยัน การประเมนิ คณุ ภาพชดุ ตรวจ

1.1 การตรวจวินจิ ฉยั แบคทีเรยี ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
สง่ ตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ
ล�ำดับ รายการทดสอบ

1 การตรวจหาเชื้อแบคทเี รยี กอ่ โรคระบบทางเดินอาหาร 565 279 49.38
ดว้ ยเทคนิคการเพาะเลยี้ งเชอื้
2 การตรวจหาเชือ้ แบคทเี รียก่อโรคระบบทางเดินหายใจ 67 3 4.48
ดว้ ยเทคนคิ การเพาะเลีย้ งเช้ือ ด้วยเทคนคิ การเพาะเลีย้ งเชื้อ
3 การตรวจหาเชื้อแบคทเี รยี กอ่ โรคในระบบอ่ืนๆ ดว้ ยเทคนิค 17 4 23.53
การเพาะเลย้ี งเชอื้
4 การตรวจวเิ คราะหเ์ ชือ้ แบคทเี รียในผลิตภณั ฑ์ชีวภาพ 4 4 100
5 การตรวจวนิ ิจฉัยเชอื้ แบคทีเรยี ด้วยเทคนิค MALDI-TOF MS 7 7 100
6 การตรวจหาเชือ้ Campylobacter ด้วยเทคนิคการเพาะเลี้ยง 3 3 100
เชื้อและทดสอบความไวของเชอ้ื ตอ่ ยาต้านจลุ ชีพ
7 การตรวจหาเชอื้ แบคทเี รียไรอ้ ากาศ ดว้ ยเทคนคิ การเพาะเลย้ี งเช้อื 11 6 54.54
8 การตรวจวนิ จิ ฉยั ผลิตภัณฑช์ วี ภาพ 300
(การตรวจหาเชอ้ื แบคทีเรียไร้อากาศ)

1.2 การตรวจวเิ คราะห/์ ยืนยนั เชอื้ แบคทเี รยี เชื้อรา ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก ร้อยละ
ล�ำดบั รายการทดสอบ
1 การตรวจยืนยนั เช้อื แบคทเี รยี ไร้อากาศ 124 124 100
2 การตรวจยืนยันเชอื้ Vibrio cholerae 16
- Vibrio cholerae non O1/non O139/non O141
- Vibrio parahaemolyticus 14 87.50
- Aeromonas veronii bv. sobria 1 6.25
3 การตรวจยนื ยันเชอ้ื Vibrio parahaemolyticus ในระดับ 1 6.25
Serotype 6
- Vibrio parahaemolyticus 5 83.33
- Vibrio cholerae non O1/non O139/non O141 1 16.67
4 การตรวจยืนยันเช้ือ Escherichia coli O157:H7 400
5 การตรวจยนื ยนั เชอ้ื Staphylococcus aureus 1
- Methicillin-susceptible Staphylococcus aureus (MSSA) 1 100

รายงานประจ�ำ ปี 2564 129

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ลำ� ดบั รายการทดสอบ ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ
6 การตรวจยืนยันเชอ้ื Diarrheagenic Escherichia coli 21
Escherichia coli non O157:H7, non-EAEC, non-EIEC, 21 100
non-EPEC, non-ETEC, non-STEC
7 การตรวจยืนยันเชื้อ Shiga toxin-producing Escherichia coli 1 0 0
(จากผู้ป่วย)
8 การตรวจหาสารพนั ธกุ รรม (Enterotoxin genes) ของเชื้อ 200
Vibrio cholerae ด้วยเทคนิค multiplex PCR
9 การตรวจหาสารพนั ธุกรรม (Hemolysin genes) ของเช้ือ Vibrio 11 3 27.27
parahaemolyticus ดว้ ยเทคนิค duplex PCR
10 การตรวจหาสารพันธกุ รรม (Enterotoxin genes) ของเชื้อ 31 11 35.48
Staphylococcus aureus ดว้ ยเทคนิค multiplex PCR
11 การตรวจวนิ จิ ฉัยเชื้อราประเภทยสี ต์ 29 20 68.97
12 การตรวจวินิจฉัยเชือ้ ราประเภทโมลด์ 240 225 93.75
13 การตรวจวนิ ิจฉัยเชอื้ Nocardia และ aerobic actinomycetes 5 5 100
14 การตรวจวินิจฉัยเช้อื ราและเช้อื Nocardia และ aerobic 7 7 100
actinimycetes ดว้ ยเทคนิค Sequencing
15 การตรวจหาเชอื้ รากอ่ โรคในผลติ ภณั ฑท์ มี่ จี ลุ นิ ทรยี เ์ ปน็ องค์ 400
ประกอบ
16 การตรวจยืนยนั เช้ือ Salmonella 288 285 98.96
17 การตรวจเช้ือแบคทีเรียกอ่ โรคไอกรนด้วยวิธี PCR 39 1 2.56
18 การตรวจเชอ้ื แบคทเี รยี กอ่ โรคเยอื่ หมุ้ สมองอกั เสบ ดว้ ยเทคนคิ PCR 4 3 75
19 การตรวจแยกและยืนยันเช้ือ Legionella spp. 2,804 288 10.27
20 การตรวจยนื ยันเชอ้ื แบคทีเรียแกรมบวก 93 85 91.40
21 การตรวจยืนยนั เชื้อแบคทเี รียแกรมลบ 796 767 96.36
22 การตรวจยนื ยนั เชอื้ แบคทเี รยี แกรมลบกลมุ่ glucose- nonfermen 208 193 92.79
tative gram-negative bacilli
23 การตรวจวิเคราะหโ์ รคเรื้อน ดว้ ยวิธี NAAT 1 1 100
24 การตรวจวิเคราะหว์ ณั โรค ด้วยวิธี PCR 88 11 12.50
25 การตรวจเชอ้ื วณั โรคโดยการเพาะเล้ียงบนอาหารเลีย้ งเชอ้ื ท่ี 26 1 3.85
เตรียม จากไข่
26 การตรวจการตดิ เชอ้ื วณั โรคโดยตรวจสารอนิ เตอร์เฟอรอนแกมมา 382 59 15.45
27 การตรวจวิเคราะหเ์ ชอ้ื วณั โรค/และวณั โรคดื้อยา ด้วย Real-time 3 3/0 100/0
PCR

130 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

ลำ� ดบั รายการทดสอบ ต.ค. 2563 ถึง ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก ร้อยละ
28 การตรวจวิเคราะห์เชื้อวณั โรค/และวณั โรคดอื้ ยา ดว้ ยเทคนคิ LPA 13 7/1 53.85/
7.69
29 การตรวจวิเคราะห์เชอ้ื วัณโรค/และวัณโรคดอื้ ยา rifampicin ด้วย 86 23/0 26.74/0
Xpert MTB/RIF

1.3 การตรวจวินจิ ฉัยทางน�ำ้ เหลือง ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ
ล�ำดับ รายการทดสอบ

1 การตรวจวนิ ิจฉัยโรคเลปโตสไปโรสสิ ดว้ ยเทคนิค Microscopic 110 4 3.64
Agglutination Test
2 การตรวจวนิ ิจฉัยโรคเลปโตสไปโรสิส ด้วยเทคนิค Indirect 177 6 3.39
Fluorescent Antibody
3 การตรวจวินิจฉยั โรคเมลิออยโดสิส ด้วยเทคนิค Indirect 120 7 5.83
Fluorescent Antibody
4 การตรวจหาสารพนั ธุกรรมของเช้อื เลปโตสไปรา ด้วยเทคนิค PCR 7 0 0

5 การตรวจวนิ ิจฉัยโรคบรเู ซลโลซิส ดว้ ยเทคนคิ ทางภมู คิ มุ้ กันวิทยา 23 9 39.13

6 การตรวจวินจิ ฉยั โรคตดิ เชือ้ ริกเก็ตเซยี ด้วยเทคนคิ IFA 96 9 9.38
(Scrub typhus)
7 การตรวจวินิจฉยั โรคตดิ เช้ือ ริกเกต็ เซีย ด้วยเทคนิค IFA 96 1 1.04
(Murine typhus)

1.4 การตรวจวินจิ ฉัยเช้อื ไวรสั ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ
ล�ำดบั รายการทดสอบ
1 การตรวจหาแอนตบิ อดตี อ่ ไวรัสเดงกี วิธี ELISA โดยใช้ 109 28 25.69
Tissue cultured antigen
2 การตรวจหาไวรสั เดงกี และการจำ� แนกชนดิ ของไวรัสเดงกี 17 6 35.30
วิธี RealTime RT-PCR
3 การตรวจหาแอนติบอดตี ่อไวรัสเจอแี ละเดงกี โดยวธิ ี Antibody 75 2 2.67
Capture ELISA
4 การตรวจหาแอนติบอดชี นดิ IgM ต่อเชอ้ื ไวรสั ชิคนุ กนุ ยา โดยวิธี 129 32 24.81
Antibody Capture ELISA

รายงานประจ�ำ ปี 2564 131

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ล�ำดับ รายการทดสอบ ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ

5 การตรวจหาไวรสั ชคิ นุ กุนยา โดยวิธี Reverse Transcription- 70 29 41.43
Polymerase Chain Reaction (RT-PCR) 390 00

6 การตรวจสารพันธุกรรมของเช้อื ไวรัสซิกาวธิ ี RealTime RT-PCR

7 การตรวจหา Anti-Zika IgM ด้วยชุดตรวจ EUROIMMUN 357 1 0.28

8 การตรวจหา Anti-Zika IgG ดว้ ยชดุ ตรวจ EUROIMMUN 305 88 28.85

9 การตรวจหาไวรัสเดงกี ไวรัสชคิ นุ กนุ ยา ไวรัสซกิ า วิธี Multiplex 8 6 75
realTime PCR
10 การตรวจหาสารพันธกุ รรมของเชอื้ ไวรสั ตับอกั เสบเอ (HAV-RNA) 33 0 0

11 การตรวจหาแอนติบอดีชนิด IgM ต่อไวรสั หัด ด้วยเทคนิค ELISA 101 0 0

12 การตรวจหาแอนติบอดชี นดิ IgG ตอ่ ไวรสั หัด ดว้ ยเทคนคิ ELISA 29 19 65.52

13 การตรวจหาแอนติบอดตี อ่ ไวรสั หดั ด้วยเทคนิค NT ในกรณสี งสยั 3 3 100
โรคไขส้ มองอักเสบ (SSPE) 19 00

14 การตรวจหาไวรัสหดั ด้วยเทคนิค Cell culture

15 การตรวจหาสารพันธุกรรมไวรัสหัด ดว้ ยเทคนคิ RT-PCR 19 0 0

16 การตรวจหาแอนติบอดชี นดิ IgM ตอ่ ไวรัสหัดเยอรมัน ดว้ ย 102 3 2.94
เทคนคิ ELISA 11 10 90.91
19 00
17 การตรวจหาแอนติบอดีชนิด IgG ตอ่ ไวรัสหดั เยอรมัน ด้วยเทคนิค
ELISA

18 การตรวจหาสารพันธกุ รรมไวรสั หดั เยอรมัน ดว้ ยเทคนคิ RT-PCR

19 การตรวจหาแอนตบิ อดชี นดิ IgM ตอ่ ไวรสั คางทมู ดว้ ยเทคนคิ ELISA 11 5 45.46

20 การตรวจหาแอนตบิ อดชี นดิ IgG ตอ่ ไวรสั คางทมู ดว้ ยเทคนคิ ELISA 14 11 78.57

21 การตรวจหาไวรัสคางทมู ดว้ ยเทคนคิ Cell culture 100

22 การตรวจหาสารพนั ธุกรรมของไวรัสคางทมู ดว้ ยเทคนคิ RT-PCR 1 0 0

23 การตรวจหาไวรสั พิษสนุ ขั บา้ ด้วยเทคนิค IFA 3 1 33.33

24 การตรวจหาสารพนั ธกุ รรมไวรัสพิษสุนขั บา้ ดว้ ยเทคนิค Nested 71 9 12.68
RT-PCR 30 30 100

25 การตรวจหาแอนติบอดีตอ่ ไวรสั พษิ สนุ ัขบา้ ด้วยเทคนิค RFFIT

26 การตรวจหาไวรัสโปลโิ อ ดว้ ยเทคนคิ Cell culture และ 257 11 4.28
Realtime RT-PCR
27 การตรวจหาสายพนั ธ์ุ ไวรสั โปลโิ อ ดว้ ยเทคนคิ Real-time RT-PCR 6
- สายพันธุว์ คั ซนี (Sabin-like) 6 100

132 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

ลำ� ดบั รายการทดสอบ ต.ค. 2563 ถึง ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ

28 การตรวจหาไวรัสเอนเตอโร ดว้ ยเทคนิค Cell culture 9 1 11.11

29 การตรวจหาสารพนั ธุกรรมไวรสั เอนเตอโร ดว้ ยเทคนคิ PCR 42 3 7.14

30 การตรวจหาสารพนั ธกุ รรมไวรสั กอ่ โรค มอื เทา้ ปากดว้ ยเทคนคิ PCR 24 14 58.33

31 การตรวจหาแอนติบอดีตอ่ ไวรสั ก่อโรคมอื เท้า ปาก ด้วยเทคนิค 61 6 9.84
Micro-NT 47 00

32 การตรวจหาแอนตบิ อดตี อ่ ไวรสั คอ็ กซากบี ี ดว้ ยเทคนคิ Micro-NT

33 การตรวจวินจิ ฉัยโรคอุจจาระร่วงจากไวรัสโรทา โดยวิธี PAGE 2 0 0

34 การตรวจวินจิ ฉยั โรคอุจจาระร่วงจากไวรสั โนโร ดว้ ยวิธี RT-PCR 130 1 0.77

35 การตรวจวินจิ ฉัยโรคอจุ จาระร่วงจากไวรัสโรทา ด้วยวิธี RT-PCR 111 1 0.90

36 การตรวจหาสารพันธกุ รรมของเชอื้ ไวรสั โคโรนา 2019 ด้วย 249,709 55,916 22.39
เทคนิค Real time RT-PCR
37 การตรวจหาสารพนั ธุกรรมไวรสั ไขห้ วัดใหญ่ ด้วยเทคนคิ Real 23 21 91.30
time RT-PCR
38 การตรวจหาสารพนั ธกุ รรมไวรสั เฮอรป์ ีส์ซิมเพล็กซ์ (HSV) 46 0 0
ด้วยเทคนคิ PCR
39 การตรวจหาแอนติบอดีชนดิ IgM ต่อไวรสั เฮอรป์ ีส์ซิมเพล็กซ์ 600
(HSV) ด้วยเทคนคิ ELISA
40 การตรวจหาแอนตบิ อดชี นดิ IgM ตอ่ เชอื้ Influenza A ดว้ ยวธิ ี ELISA 3 2 66.66

41 การตรวจหาแอนตบิ อดชี นดิ IgM ตอ่ เชอ้ื Influenza B ดว้ ยวธิ ี ELISA 3 1 33.33

42 การตรวจหาแอนตบิ อดีชนดิ IgM ตอ่ เชือ้ Adeno ดว้ ยวธิ ี ELISA 17 7 41.18

43 การตรวจหาแอนตบิ อดีต่อไวรสั ไข้หวดั ใหญ่ชนดิ A และ ชนิด B 3 3 100
ด้วยเทคนคิ HI 20 4 20

44 การตรวจหาแอนตบิ อดชี นิด IgM ตอ่ เช้อื VZV ดว้ ยวธิ ี ELISA

45 การตรวจหาแอนติบอดีชนดิ IgG ต่อเชื้อ VZV ดว้ ยวธิ ี ELISA 238 198 83.19

46 การตรวจวิเคราะห์หาแอนติบอดีต่อเช้ือ SARS-CoV-2 7,179 6,906 96.20
(COVID-19) ทางน้ำ� เหลืองวิทยา ชนิด IgG หรือ IgM

รายงานประจ�ำ ปี 2564 133

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

1.5 การตรวจวนิ จิ ฉยั พาราสติ ต.ค. 2563 ถึง ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก ร้อยละ
ลำ� ดับ รายการทดสอบ
1 ตรวจหาโปรโตซวั และพยาธลิ ำ� ไส้ ดว้ ยเทคนิค MIF 13 12 92.31

2 ตรวจหาเชือ้ พาราสติ ด้วยเทคนิคยอ้ มสี Giemsa 7 6 85.71

3 ตรวจหาเชื้อ Pneumocystis jirovecii ด้วยเทคนิคการย้อมสี 6 0 0
Toluidine Blue O และ Giemsa
4 ตรวจหา antibody ต่อเชื้อ Toxoplasma gondii ด้วยเทคนิค 7 5 71.43
Latex agglutination
5 ตรวจหา antibody ชนดิ IgG ตอ่ เชือ้ Toxoplasma gondii 7 5 71.43
ดว้ ยเทคนคิ ELISA 8 5 62.50
90 16 17.78
6 ตรวจหา antibody ชนดิ IgM ตอ่ เช้ือ Toxoplasma gondii
ด้วยเทคนคิ ELISA

7 ตรวจพยาธิล�ำไส้ ดว้ ยเทคนคิ concentration method

8 ตรวจหาเชอื้ Cryptosporidium spp. และ Giardia spp. 145 6 4.14
ด้วยเทคนิคปัน่ ตกตะกอนและย้อมสี
9 ตรวจหาพยาธจิ ากเนอื้ สตั วแ์ ละผลติ ภณั ฑ์ ดว้ ยเทคนคิ compression 9 0 0
และ digestion
10 ตรวจปลาส้ม แหนม โดยวิธี compression (Trichinoscope) 3 0 0
และวิธี digestion

1.6 การตรวจวินิจฉัยพันธุกรรมทางคลินิก ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
สง่ ตรวจ ผลบวก ร้อยละ
ลำ� ดับ รายการทดสอบ

1 การตรวจวนิ จิ ฉยั Alpha-thalassemia 1 (ชนดิ SEA และชนดิ ไทย) 643 62 9.64
โดยเทคนคิ Relative Quantitative PCR
2 การตรวจหาความผิดปกติของยีนธาลัสซีเมีย โดยการวิเคราะห์ 147 126 85.71
ลำ� ดบั การเรยี งตวั ของสารพนั ธกุ รรม (DNA sequencing/Reverse
dot blot hybridization)
3 การตรวจคัดกรองกลุ่มอาการดาวน์ในหญิงตั้งครรภ์ ด้วยวิธีตรวจ 44 7 15.90
หาสารชีวเคมี (Quadruple test)
4 การตรวจวินิจฉัยกลุ่มอาการดาวน์ โดยเทคนิค Molecular 3 0 0
Karyotyping

134 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

1.7 งานบรกิ ารทดสอบดา้ นสัตว์ทดลอง ต.ค. 2563 ถึง ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก ร้อยละ
ลำ� ดับ รายการทดสอบ

1 การทดสอบการระคายเคอื งทางผิวหนงั เบื้องตน้ ด้วยวธิ ี Primary 24 0 0
Skin Irritation Test ตามมาตรฐาน ISO17025
2 การทดสอบการแพท้ างผวิ หนงั ดว้ ยวธิ ี Closed patch test ตาม 12 0 0
มาตรฐาน ISO17025
3 การตรวจวินิจฉัย Botulinum toxin ในตัวอย่างผู้ป่วยกรณี 1 0 0
ระบาด

1.8 งานทดสอบประสิทธิภาพ ผลติ ภณั ฑ์ และกำ� จัดแมลงการแพทย์
ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ลำ� ดับ รายการทดสอบ สง่ ตรวจ ผ่านเกณฑ์ รอ้ ยละ

1 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดยุงและแมลงบินชนิด 100 90 90
ผง หรือน�้ำยาละลายนำ�้ โดยวิธเี ดนิ สมั ผสั
2 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดยุงและแมลงบินชนิด 2 2 100
ผง หรอื นำ้� ยาละลายน้�ำ โดยวธิ ีพ่นตกค้าง
3 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลานชนิดผง 106 76 71.70
หรือน้ำ� ยาละลายน�ำ้ โดยวธิ เี ดนิ สมั ผสั
4 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลานชนิดผง 2 2 100
หรือนำ้� ยาละลายนำ�้ โดยวธิ พี น่ ตกคา้ ง
5 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลานชนิด 36 30 83.33
กระป๋องอดั แกส๊ (Aerosol) โดยวิธเี ดินสัมผัส
6 การทดสอบประสทิ ธภิ าพวตั ถมุ พี ษิ กำ� จดั แมลงคลานชนดิ กระป๋อง 48 24 50
อัดแก๊ส (Aerosol) โดยวิธพี ่นตกค้าง
7 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลานประเภท 1 1 100
Aerosol โดยวิธี Direct spray
8 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงบินชนิดกระป๋อง 61 57 93.44
อัดแกส๊ (Aerosol) โดย Space spray
9 การทดสอบประสิทธภิ าพวตั ถุมพี ษิ กำ� จัดยงุ ประเภทจุดกนั ยุง 30 29 96.67
10 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดยุง ประเภท Electric 5 4 80
vaporizer mat/liquid
11 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมพี ษิ ก�ำจดั ลูกน�ำ้ ยุงลาย 22 11 50
12 การทดสอบประสทิ ธิภาพวัตถมุ ีพิษกำ� จดั ตวั อ่อนแมลง ประเภท 3 2 66.67
สารยบั ยงั้ การเจรญิ เตบิ โตของลกู นำ�้ ยงุ ในสภาพจำ� ลองธรรมชาติ

รายงานประจ�ำ ปี 2564 135

สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ล�ำดับ รายการทดสอบ ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผา่ นเกณฑ์ ร้อยละ
13 การทดสอบประสิทธิภาพวตั ถุมีพิษก�ำจดั ตัวออ่ นแมลง ประเภท 10 10 100
สารยับยั้งการเจริญเติบโตของหนอนแมลงวันในสภาพจ�ำลอง
ธรรมชาติ
14 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลาน ประเภท 2 2 100
เหยือ่ พษิ ก�ำจดั แมลงสาบ
15 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงบิน ประเภท 6 3 50
เหยอ่ื พิษก�ำจัดแมลงวัน
16 การทดสอบประสิทธิภาพวัตถุมีพิษก�ำจัดแมลงคลาน ประเภท 5 5 100
ผงโรย/ชอลก์ ก�ำจัดแมลงสาบ
17 การทดสอบประสิทธคิ ณุ ผลิตภณั ฑแ์ บคทเี รยี กำ� จัดลกู นำ�้ 1 1 100
18 การวิเคราะห์ค่าความแรงสารออกฤทธิ์ของผลิตภัณฑ์แบคทีเรีย 1 1 100
ก�ำจดั ลูกน้�ำยุงลาย
19 การทดสอบประสทิ ธภิ าพของผลติ ภณั ฑป์ อ้ งกนั ยงุ ตอ่ ยงุ กลางวนั 170 107 62.94
ในหอ้ งปฏบิ ตั ิการ
20 การทดสอบประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ไล่แมลงวันในตู้ Peet 8 6 75
Grady Chamber
21 การทดสอบประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ไล่แมลงสาบในตู้ Peet 6 0 0
Grady Chamber
22 การทดสอบประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ไล่ยุงกลางวัน/กลางคืน 9 0 0
(กึ่งภาคสนาม) ชนดิ ชบุ เคลือบสาร
23 การทดสอบประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์ไล่ยุงกลางวัน/กลางคืน 18 1 5.60
(กง่ึ ภาคสนาม) ชนิดไอระเหย
24 การทดสอบประสทิ ธภิ าพผลติ ภณั ฑก์ ำ� จัดมดในบ้านเรือน 43 23 53.49

1.9 การตรวจวเิ คราะหท์ างพิษวิทยา ต.ค. 2563 ถึง ก.ย. 2564
ตรวจพบ
ลำ� ดับ รายการทดสอบ ส่งตรวจ รอ้ ยละ

1 การตรวจวเิ คราะหส์ ารพษิ ไมท่ ราบชนิด 10 3 30

2 การวเิ คราะหป์ ริมาณแอลกอฮอล์ 357 - ไมเ่ กนิ ระดับท่กี ฎหมายก�ำหนด 18 5.04
- เกนิ ระดบั ทกี่ ฎหมายกำ� หนด 188 52.66
3 การตรวจวิเคราะห์ระดับเอนไซม์โค 25 - อยู่ในระดับปกติ 21 84
ลีนเอสเตอเรส - ไม่อยใู่ นระดับปกต ิ 4 16

136 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

4 การตรวจวิเคราะห์ระดับเอนไซม์อะ 1 - อยใู่ นระดับปกติ 1 100
ซติ ลิ โคลีนเอสเตอเรส - ไม่อย่ใู นระดบั ปกติ 0 0
5 การตรวจสารพิษและสัณฐานวิทยา 19 - สารพษิ กล่มุ amanitins 1 5.26
ในตวั อยา่ งเห็ด และ muscarine
- สณั ฐานวทิ ยา 17 89.47

1.10 การประเมินคุณภาพชดุ ตรวจ ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ส่งตรวจ ผลบวก รอ้ ยละ
ล�ำดับ รายการ

1 การประเมินคุณภาพชุดตรวจเอชไอวีก่อนจ�ำหน่ายในตลาด 13 2 84.61
(Pre-marketing)
2 การศึกษาการใช้งาน (Usability report) ชุดตรวจที่เก่ียวข้อง 5 4 80
กบั การตรวจคัดกรองการตดิ เช้อื เอชไอวี ดว้ ยตนเอง
3 การประเมินคุณภาพชุดตรวจสารพันธุกรรมเชื้อไวรัสโคโรนา 94 69 73.40
2019 (SARS-CoV-2) ดว้ ยเทคนิค Real-time RT-PCR

1.11 งานสนับสนุนหอ้ งปฏิบตั ิการ การให้บริการทางห้องปฏิบัติการอ่ืนๆ
ต.ค. 2563 ถงึ ก.ย. 2564
ล�ำดบั รายการ จ�ำนวน

1 การใหบ้ ริการยงุ สายพนั ธุม์ าตรฐาน 6 สายพนั ธ์แุ ก่หน่วยงาน 350 คร้งั
ภายในและภายนอกกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ (179,008 ตวั )

2 การจ�ำแนกชนิดแมลงทมี่ ีความสำ� คัญทางการแพทย์ 13 ตัวอยา่ ง
โดยใช้ลักษณะภายนอกเปน็ หลกั
3 งานใหบ้ รกิ ารหอ้ งปฏบิ ตั ิการ BSL 3 150 ครั้ง

4 งานบริการตรวจวิเคราะห์หาล�ำดับเบสดีเอน็ เอ ด้วยเครอ่ื ง 6,591 ตวั อย่าง
อัตโนมตั ิ (Sequence) 2,863 ตวั อยา่ ง

5 การใหบ้ ริการสายพนั ธุ์จลุ นิ ทรยี จ์ ลุ นิ ทรยี ท์ างการแพทย์

6 การใหบ้ รกิ ารเกบ็ รักษาสายพนั ธจ์ุ ลุ นิ ทรยี ์ 5,181 ตัวอย่าง

7 การให้บรกิ ารรับฝากทรพั ยากรชวี ภาพทางการแพทย์ 27,000 ตวั อยา่ ง

8 การตรวจสณั ฐานวทิ ยา ด้วยเทคนิคจุลทรรศนอ์ ิเล็กตรอนชนดิ 32 ตัวอย่าง
ลำ� แสงสอ่ งกราด (SEM) 11 ตัวอยา่ ง

9 การตรวจสัณฐานวิทยา ด้วยเทคนคิ จลุ ทรรศนอ์ เิ ล็กตรอนชนดิ
ล�ำแสงส่องผา่ น (TEM)

รายงานประจ�ำ ปี 2564 137

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ

1.12 การผลติ และจำ� หนา่ ยชดุ ทดสอบและผลติ ภณั ฑแ์ กส่ ว่ นราชการและหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเอกชน
ลำ� ดบั รายการ จำ� นวน
1 ตัวอย่างควบคุมคุณภาพส�ำหรับการตรวจเอชไอวี ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับ 394 ชดุ
อักเสบซี และซิฟิลิส โดยใช้เคร่อื งอัตโนมัติระบบปิด
2 ตัวอยา่ งควบคุมคณุ ภาพส�ำหรบั การตรวจเอชไอวี โดยชุดตรวจรวดเรว็ 336 ชดุ
3 ตัวอยา่ งควบคมุ คณุ ภาพสำ� หรบั การตรวจแอนตเิ อชไอวี และเอชไอวแี อนตเิ จน 14 ชุด
โดยชดุ ตรวจรวดเร็ว
4 ตวั อยา่ งควบคมุ คณุ ภาพสำ� หรบั การตรวจไวรสั ตบั อกั เสบซี โดยชดุ ตรวจรวดเรว็ 4 ชุด
5 ชดุ ตรวจโรคเลปโตสไปโรสสิ Leptospirosis-IFA 12 ชดุ
6 ชดุ ตรวจโรคเมลิออยโดสสิ Melioidosis -IHA 18 ชุด
7 อาหารเลีย้ งเชื้อสำ� เรจ็ รปู ส�ำหรบั การตรวจวเิ คราะห์แบคทเี รยี ทางการแพทย์ 5,379 ชดุ
8 น้�ำยาเก็บตัวอยา่ งสิ่งสง่ ตรวจเพื่อวิเคราะห์เชอ้ื ไวรัส 1,780,000 หลอด
(Viral transport medium; VTM)
9 ชุดตรวจโรคสครบั ไทฟัส Scrub typhus-IFA 59 ชดุ
10 ชุดตรวจโรคมวิ รีนไทฟัส Murine typhus-IFA 44 ชุด

138 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสุข

QR Code ระเบียบกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยว์ ่าด้วยอัตราคา่ บำ� รงุ การตรวจวิเคราะห์
และใหบ้ รกิ ารดา้ นชนั สตู รสาธารณสขุ

URL: http://nih.dmsc.moph.go.th/login/alls.php?topic=33
QR Code ค่มู ือการเกบ็ ตัวอยา่ งและการส่งตรวจ

URL: http://nih.dmsc.moph.go.th/lab_nih/labnih60.pdf

รายงานประจ�ำ ปี 2564 139

สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ

2. รายงานสถานการณ์โรคจากห้องปฏบิ ัติการ
2.1 สถานการณ์โรคไข้หวัดใหญ่และโรคโควดิ 19

การเฝ้าระวังโรคไข้หวัดใหญ่และโรคโควิด 19 จากการตรวจหาเช้ือไข้หวัดใหญ่ทางห้องปฏิบัติการใน
กลุ่มผู้ป่วยอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ โดยความร่วมมือระหว่างกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์และกรมควบคุม
โรค ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ระหว่างเดือนตุลาคม 2563 ถึง กันยายน 2564 จากการเฝ้าระวังตัวอย่าง
ผูป้ ่วยอาการคลา้ ยไขห้ วัดใหญจ่ ำ� นวน 3,367 ตัวอยา่ ง พบผูต้ ิดเชอ้ื ก่อโรคโควิด 19 จ�ำนวน 82 ตัวอยา่ ง คิดเป็น
ร้อยละ 2.44 พบผตู้ ิดเช้อื ไข้หวดั ใหญ่ชนดิ A(H3N2) จ�ำนวน 12 ตวั อย่าง คิดเปน็ รอ้ ยละ 0.36 พบผูต้ ดิ เช้อื ไข้
หวดั ใหญช่ นิด B จ�ำนวน 1 ตัวอย่าง คดิ เปน็ รอ้ ยละ 0.03 การเฝ้าระวงั เชอ้ื ไวรสั ไข้หวัดใหญ่ทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร
ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรคโควิด 19 ประกอบกับประชาชนปฏิบัติตามมาตรการการป้องกันโรค
ตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุข เน่ืองจากมีจ�ำนวนตัวอย่างน้อยกว่าในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่าน
มา โดยไม่พบผลบวกตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2564 ส่งผลให้ไม่มีข้อมูลสายพันธุ์เชื้อไข้หวัดใหญ่ในประเทศ
ซึ่งสอดคล้องกับสถานการณ์ไข้หวัดใหญ่ท่ีมีรายงานในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิคและอเมริกา

รูปที่ 1 จำ� นวนตวั อย่างท่สี ง่ ตรวจ จำ� แนกตามผลการตรวจเช้อื ไขห้ วดั ใหญท่ างหอ้ งปฏิบัติการรายสปั ดาห์
ต้ังแตว่ ันท่ี 30 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ถึงวนั ที่ 25 กนั ยายน พ.ศ. 2564 (อา้ งองิ จากกลุม่ พัฒนาระบบเฝ้าระวงั

ทางระบาดวิทยาโรคตดิ ต่อ กองระบาดวิทยา)
จากการศกึ ษาสายพนั ธไ์ุ วรสั ไขห้ วดั ใหญด่ ว้ ยการทดสอบคณุ สมบตั ทิ างแอนตเิ จนดว้ ยวธิ  ี HI การวเิ คราะห์
และยืนยันสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ ด้วยวิธี gene sequencing พบสายพันธุ์เชื้อไข้หวัดใหญ่ส่วนใหญ่ยังคง
คล้ายคลึงกับสายพันธุ์วัคซีนท่ีกระทรวงสาธารณสุขฉีดให้กลุ่มเป้าหมาย จากการศึกษาสายพันธุ์ไวรัสไข้หวัด
ใหญ่โดยน�ำมาเพาะเล้ียงในเซลล์เพาะเลี้ยงเพ่ือทดสอบคุณสมบัติทางแอนติเจน และทดสอบหาล�ำดับเบสด้วย
วธิ ี gene sequencing ส่วน HA และ NA ยนี ส์ จ�ำนวน 7 สายพันธ์ุ พบวา่ ยังคงคลา้ ยคลึงกับสายพันธว์ุ คั ซีนท่ี
กระทรวงสาธารณสุขฉีดให้กลุ่มเป้าหมาย โดยเช้ือในกลุ่ม A/(H3N2) มีความคล้ายคลึงกับสายพันธุ์ A/South
Australia/34/2019 ร้อยละ 100

140 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ส�ำหรับสายพันธุ์เชื้อก่อโรคโควิด 19 สอดคล้องกับสายพันธุ์ที่มีรายงานตามสถานการณ์ระบาดของ
ประเทศ โดยพบว่าในช่วงการระบาดระลอกสอง สายพันธุ์หลักได้แก่ B.1.36.16 และต่อมาช่วงระบาดระลอก
เมษายน 2564 เป็นตน้ มา พบสายพันธ์ุทีต่ ้องเฝ้าระวัง (Variant of concerns) ในประเทศไทย ได้แก่ B.1.1.7
(Alpha), B.1.617.2 (Delta) และ B.1.351 (Beta) ทั้งนี้ สายพันธุ์ Delta เป็นสายพันธุ์หลักท่ีกระจายอยู่ท่ัว
ประเทศไทย โดยพบมากกว่า 99%

รูปท่ี 2 แสดงสายพันธ์โุ ควดิ 19 ท่พี บในประเทศไทย จากการเฝา้ ระวงั ด้วย Whole genome sequencing

รูปที่ 3 แสดงสายพนั ธุ์โควิด 19 ท่พี บในประเทศไทย จากการเฝ้าระวงั ดว้ ย PCR-based method
จ�ำนวนผู้ป่วยและอัตราการติดเช้ือไข้หวัดใหญ่ที่ลดลงอย่างมาก อาจเป็นผลจากการก�ำหนดมาตรการ
ภาครฐั ภายใต้สถานการณ์ระบาดของโรคโควิด 19 เช่น การปิดสถานการศึกษา การปิดสถานบริการ การงด
จัดประชุมการหลีกเลี่ยงไปยังพื้นท่ีเส่ียง การรักษาระยะห่าง การสวมหน้ากากอนามัย อย่างไรก็ตาม การเฝ้า
ระวงั เช้ือไขห้ วัดใหญ่และเชอ้ื กอ่ โรคโควดิ 19 เป็นสงิ่ จ�ำเปน็ ทตี่ ้องดำ� เนินการอย่างตอ่ เน่ืองตอ่ ไป เพอื่ ใหไ้ ดข้ อ้ มลู
สนับสนุนการป้องกนั และควบคมุ โรคไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ

ฝา่ ยไวรัสระบบทางเดินหายใจ

รายงานประจำ�ปี 2564 141

สถาบนั วจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

2.2 สถานการณโ์ รคไขเ้ ลือดออกของประเทศไทย

โรคไข้เลือดออกเดงกี เป็นโรคติดเช้อื ไวรสั เดงกี ซึ่งแบง่ เป็น 4 ซีโรทยั ป์ คือ เดงกี 1 เดงกี 2 เดงกี 3 และ
เดงกี 4 มียุงลายบ้านและยุงลายสวนเป็นพาหะน�ำโรค จึงมักพบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกมากในช่วงฤดูฝนท่ีมี
แหลง่ เพาะพนั ธยุ์ งุ บริเวณท่ีพักอาศยั มากขนึ้
สถานการณ์โรคไข้เลือดออกของประเทศไทย สัปดาหท์ ่ี 43 พ.ศ. 2564 รายงานโดยกองโรคตดิ ตอ่ นำ� โดย
แมลง กรมควบคมุ โรค ต้งั แตเ่ ดอื นมกราคมถึง 3 พฤศจิกายน 2564 พบผู้ปว่ ยโรคไขเ้ ลอื ดออกรวม 8,396 ราย
เสยี ชวี ิต 6 ราย มอี ัตราป่วย 12.63 ต่อประชากรแสนคน และอตั ราปว่ ยตายร้อยละ 0.07 ซง่ึ จ�ำนวนผ้ปู ่วยสะสม
น้อยทสี่ ดุ เมอื่ เปรยี บเทยี บ ณ ชว่ งเวลาเดยี วกนั ของขอ้ มลู ยอ้ นหลงั 5 ป ี พบอตั ราปว่ ยสงู สดุ ในกลมุ่ อายุ 5-14 ปี
รองลงมา คอื กลมุ่ อายุ 15-24 ปี และ 0-4 ปี ตามลำ� ดับ ปี พ.ศ. 2564 พบผปู้ ่วยสูงสุดในเดอื นมิถนุ ายน จำ� นวน
1,508 ราย
งานบริการตรวจวิเคราะห์ของฝ่ายอาโบไวรัส สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข เป็นส่วนหน่ึงของ
ระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออก ผลตรวจในแต่ละปีถูกน�ำไปใช้วิเคราะห์ข้อมูลเพ่ือพยากรณ์โรคและวางแผน
รบั มอื การระบาด ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 (ตลุ าคม 2563 ถึงกันยายน 2564) ฝา่ ยอาโบไวรัสตรวจตวั อย่าง
น�้ำเหลืองผู้ป่วยสงสัยโรคไข้เลือดออก เพ่ือสนับสนุนการวินิจฉัยและยืนยันการติดเชื้อไวรัสเดงกี มีจ�ำนวน
ตัวอยา่ งท้ังสิน้ 122 ตัวอย่าง จากผูป้ ว่ ย 79 ราย โดยแบง่ เป็น 2 วิธคี ือ การตรวจหาแอนตบิ อดีตอ่ เชื้อไวรสั เดงกี
วธิ ี In-house capture ELISA จ�ำนวน 109 ตัวอย่าง พบผลบวก 28 ตัวอย่าง (ร้อยละ 25.69) และการตรวจสาร
พันธุกรรมไวรสั เดงกี วิธี Real-time PCR จ�ำนวน 17 ตัวอย่าง พบผลบวก 6 ตวั อย่าง (รอ้ ยละ 35.30) ซีโรทยั ป์
ของไวรสั เดงกที ตี่ รวจพบ ไดแ้ ก่ เดงกี 1 จำ� นวน 5 ตวั อย่าง และเดงกี 2 จ�ำนวน 1 ตัวอย่าง
จากข้อมูลตัวอย่างท่ีส่งมาตรวจ ณ ฝ่ายอาโบไวรัส หากจ�ำแนกเป็นรายภาค พบว่า ภาคเหนือมีจ�ำนวน
สง่ ตัวอย่างผปู้ ่วย 48 ราย ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื 13 ราย ภาคกลางรวมภาคตะวนั ออกและตะวนั ตก 15 ราย
และภาคใต้ 3 ราย สามารถยนื ยันผลบวกได้ 22, 5 และ 3 ราย ตามล�ำดบั จงั หวดั ท่ีสง่ ตวั อย่างตรวจมากทีส่ ุด
สามลำ� ดับแรก คือ แมฮ่ ่องสอน นา่ น และอุดรธานี ชนิดของซีโรทัยปท์ ี่ตรวจพบในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ยัง
คงเป็นชนิดเดียวกับในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 คือ เดงกี 1 และเดงกี 2 เดือนท่ีมีการส่งตรวจมากที่สุด คือ
เดอื นกรกฎาคม

ฝา่ ยอาโบไวรสั

2.3 สถานการณ์โรคอุจจาระรว่ งจากไวรสั โรทา

โรคอุจจาระร่วงจากไวรัส พบได้ในคนทุกกลุ่มอายุและท่ัวโลก ในประเทศไทยเป็นโรคท่ียังต้องเฝ้าระวัง
อย่างสม่�ำเสมอ จ�ำนวนผู้ป่วยมีแนวโน้มค่อนข้างคงที่ มีการระบาดในช่วงหน้าหนาว จากรายงานของส�ำนัก
ระบาดวิทยาในช่วงปี 2560- 2563 พบว่ามีอัตราป่วย 1571.83, 1843.43, 1624.54 และ 1255.85 ต่อแสน
ประชากร ตามล�ำดบั สามารถติดต่อไดจ้ ากคนสู่คนโดยกินอาหารหรือน�ำ้ ท่ีปนเป้ือนเช้อื ซึ่งไวรสั ทก่ี อ่ โรคอุจจาระ
ร่วงมีหลายชนิด อาทิ เช่น ไวรัสโนโร ไวรัสโรทา ไวรัสเอนเตอริคอะดิโน เป็นต้น จากข้อมูลของสถาบันวิจัย
วิทยาศาสตร์สาธารณสขุ พบว่า ไวรัสโรทามีบทบาทส�ำคญั ในการกอ่ โรคอจุ จาระรว่ งในประเทศไทย

142 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวิจยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสขุ

ไวรสั โรทา (Rotavirus) มี 8 group คอื A, B, C, D, E, F, G และ H โดย group A, B และ C กอ่ โรคใน
คนและ group A เป็นไวรัสท่ีเป็นสาเหตุของโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลันสูงสุด อาการมักรุนแรงในเด็กเล็กโดย
เฉพาะเด็กอายตุ าํ่ กว่า 5 ปี การติดตอ่ เป็นแบบ foecal oral route ระยะฟักตวั 1-2 วนั มอี าการไข้ ปวดทอ้ ง
อาเจียน และถ่ายเป็นน้�ำ มักหายได้เองภายใน 3-8 วัน ในบางรายผู้ป่วยมีอาการรุนแรงมากจ�ำเป็นต้องเข้ารับ
การรักษาท่ีโรงพยาบาลเนอื่ งจากมอี าการขาดนำ้� หากรบั การรกั ษาไมท่ นั หรอื ไมเ่ หมาะสม อาจเกดิ ภาวะชอ็ กและ
อาจเสยี ชวี ติ ได้  และเน่ืองจากมีหลายสายพันธุ์จึงสามารถเกิดโรคได้หลายครั้ง แม้จะมีการใช้วัคซีนถึง 2 ชนิด
แล้ว แต่ด้วยคุณสมบัติของไวรัสโรทาท่ีมียีนมากถึง 11 จีโนม จึงท�ำให้เกิดการผสมข้ามยีนกันในแต่ละ 11 ยีน
(Re-assortment) เกิดเป็นสายพันธุ์ใหม่ได้ง่าย ส�ำหรับไวรัสโรทาน้ีปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันได้แล้ว
จากข้อมูลการเฝ้าระวังโรคอุจจาระจากไวรัสโรทาของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ตั้งแต่เดือน
มกราคม 2559 – สิงหาคม 2564 ไดร้ บั ตวั อยา่ งท้ังจากผู้ปว่ ยและน�้ำดม่ื นำ�้ ใชท้ ่คี าดว่าเปน็ สาเหตุของการเกิดโรค
อจุ จาระร่วง จํานวนท้งั สนิ้ 1,318 ตวั อยา่ ง พบไวรัสโรทา จ�ำนวน 179 ตัวอย่าง คิดเป็นรอ้ ยละ 13.6 เม่อื น�ำไวรสั
โรทาทพ่ี บมาวิเคราะหส์ ายพันธ์ุพบสายพันธุ์ G3P[8] ร้อยละ 33.0 รองลงมาคอื G2P[4], G9P[8], G1P[6] และ
G1P[8] รอ้ ยละ 16.8, 11.7, 7.8 และ 6.1 ตามลำ� ดบั เมอื่ นำ� ไวรสั โรทาทง้ั 5 สายพนั ธม์ุ าถอดรหสั พนั ธกุ รรมทงั้ จี
โนม พบว่าสายพันธ์ุ G1P[6], G1P[8] และ G9P[8] มคี ุณลักษณะของจีโนมเปน็ Wa-like genetic backbone
(I1-R1-C1-M1-A1-N1-T1-E1-H1) ส่วนสายพันธุ์ G2P[4] และ G3P[8] นั้นมีจีโนมเป็น DS-1-like genetic
backbone (I2-R2-C2-M2-A2-N2-T2-E2-H2) ดงั แสดงรายละเอียดในตารางที่ 1
ตารางท่ี 1 แสดง genotype ท้งั 11 ยนี ของไวรัสโรทาท่ีพบในประเทศไทยชว่ งระหวา่ งเดือนมกราคม 2559 ถงึ
สงิ หาคม 2564

เมื่อน�ำรหัสพันธุกรรมทั้ง 11 ยีนไปเปรียบเทียบกับฐานข้อมูลใน EMBL/GenBank พบว่ายีนส่วน VP7
ของสายพันธุ์ G3P[8] นั้นมีต้นกำ� เนดิ มาจากไวรสั โรทาสายพนั ธุ์ G3 ท่พี บในมา้ (Equine G3 rotavirus) จากผล
การพบยนี ท่มี ีต้นกำ� เนิดมาจากสัตวน์ ้นั แสดงให้เห็นวา่ มีการเกดิ reassortant strains ของไวรัสโรทาทพ่ี บในผู้
ป่วยไทย ซง่ึ การเกดิ ไวรสั โรทาสายพนั ธลุ์ กู ผสมระหว่างคนกบั สตั วน์ ี้ อาจมผี ลท�ำใหว้ คั ซีนโรทาทใี่ ช้อยใู่ นปัจจบุ ัน
ไม่สามารถป้องกันการติดเช้ือไวรัสโรทาสายพันธุ์ลูกผสมนี้ได้ ซึ่งข้อมูลดังกล่าวนี้จะน�ำไปใช้สนับสนุนการคัด
เลือกวัคซีนชนิดที่จ�ำเพาะเจาะจงกับเด็กไทย ดังน้ัน การเฝ้าระวังการกลายพันธุ์หรือการเกิดสายพันธุ์ใหม่ของ
ไวรัสโรทานี้จึงมีความจ�ำเป็นต้องด�ำเนินการอย่างต่อเน่ือง เพื่อให้ทราบวิวัฒนาการทางจีโนมของเชื้อ เพ่ือเป็น
ข้อมูลสนับสนุนนโยบายด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคอุจจาระร่วงให้กับเด็กไทย รวมถึงจะเป็นประโยชน์ใน
การวิจัยต่อยอดด้านการพัฒนาชุดตรวจวินิจฉัยโรค การวิจัยและพัฒนาวัคซีนป้องกันโรค เป็นประโยชน์ในการ
วางแผนปอ้ งกนั โรค ชว่ ยลดอัตราการเจบ็ ปว่ ยของเดก็ ไทย ส่งเสรมิ ให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดขี น้ึ

ฝา่ ยไวรสั ระบบทางเดินอาหาร
รายงานประจำ�ปี 2564
143
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

2.4 รายงานสถานการณโ์ รคหัด ปี 2563 – 2564

ในปี 2563 ขอ้ มลู จากฐานขอ้ มลู โครงการกำ� จดั โรคหดั และหดั เยอรมัน พบว่ามตี ัวอยา่ งจากผู้ป่วยไข้ออก
ผ่ืนหรือสงสัยหัด ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
และศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ ในฐานะเป็นห้องปฏิบัติการเครือข่าย จ�ำนวนทั้งสิ้น 1,548 ราย ไม่มีรายงาน
ผู้ป่วยเสียชีวิต เป็นผู้ป่วยโรคหัดที่ได้รับการยืนยันทางห้องปฏิบัติการ 338 ราย (ร้อยละ 21.8) แยกตามกลุ่ม
อายุ ได้แก่ ผู้ปว่ ยอายุน้อยกวา่ 1 ปี จำ� นวน 69 ราย (รอ้ ยละ 20.4) กลมุ่ อายุ 1-4 ปี จ�ำนวน 58 ราย (ร้อยละ
17.2) กล่มุ อายุ 5 – 9 ปี จำ� นวน 22 ราย (ร้อยละ 6.5) กลุม่ อายุ 10-14 ปี จำ� นวน 22 ราย (รอ้ ยละ 6.5) กลมุ่
อายุ 15-24 ปี จำ� นวน 60 ราย (ร้อยละ 17.8) กลุ่มอายุ 25-34 ปี จำ� นวน 77 ราย (ร้อยละ 22.8) และกลมุ่ อายุ
ตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป จ�ำนวน 30 ราย (ร้อยละ 8.9) โดยจังหวัดท่ีพบผู้ป่วยสะสมมากท่ีสุด 5 อันดับแรก ได้แก่
จังหวัดนราธิวาส จำ� นวน 215 ราย (รอ้ ยละ 19.5) จังหวัดปัตตานี จำ� นวน 204 ราย (ร้อยละ 18.5) จังหวดั ชลบุรี
จำ� นวน 109 ราย (ร้อยละ 9.9) จังหวัดยะลา จ�ำนวน 75 ราย (ร้อยละ 6.8) จังหวัดระยอง จ�ำนวน 61 ราย
(ร้อยละ 5.5) และจงั หวัดภเู ก็ต จำ� นวน 61 ราย (ร้อยละ 5.5) ผูป้ ว่ ยสว่ นใหญไ่ มเ่ คยไดร้ บั วคั ซีนหรอื ไมแ่ นใ่ จว่า
เคยได้รบั วัคซีนมาก่อน จ�ำนวน 920 ราย (ร้อยละ 83.3) สายพันธุ์ไวรัสหัดท่ีพบ ได้แก่ สายพันธุ์ A1 (สายพันธุ์
วัคซีน), B3 และ D8

22 % Measles positive
78 % Non-measles

รูปท่ี 1 แสดงร้อยละผูป้ ว่ ยยืนยันโรคหดั จากตัวอยา่ งส่งตรวจทั้งหมดท่ไี ด้รบั ในปี 2563
ในปี 2564 ระยะเวลาตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2564 ถึง 31 ตุลาคม 2564 ข้อมูลจากฐานข้อมูล
โครงการกำ� จดั โรคหัดและหดั เยอรมนั พบวา่ มตี วั อย่างจากผปู้ ว่ ยไขอ้ อกผื่นหรือสงสัยหดั สง่ ตรวจทางห้องปฏิบตั ิ
การกรมวิทยาศาสตรก์ ารแพทยแ์ ละศนู ยว์ ิทยาศาสตรก์ ารแพทยใ์ นฐานะเปน็ หอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเครือข่าย จำ� นวนท้งั
สิ้น 220 ราย ไม่มีรายงานผู้ป่วยเสียชีวิต เป็นผู้ป่วยที่ได้รับการยืนยันทางห้องปฏิบัติการ 6 ราย (ร้อยละ 2.7)
พบผปู้ ว่ ยแยกตามกลมุ่ อายุ ไดแ้ ก่ ผปู้ ว่ ยอายนุ อ้ ยกวา่ 1 ปี จำ� นวน 4 ราย (รอ้ ยละ 66.7) และกลมุ่ อายุ 1-4 ปี
จำ� นวน 2 ราย (รอ้ ยละ 33.3) โดยจงั หวดั ทพี่ บผปู้ ว่ ย ไดแ้ ก่ จงั หวดั ยะลา จำ� นวน 3 ราย (รอ้ ยละ 50) จงั หวดั เชยี งราย
จำ� นวน 1 ราย (ร้อยละ 16.7) จังหวัดตรัง จ�ำนวน 1 ราย (ร้อยละ 16.7) และจังหวัดปัตตานี จ�ำนวน 1 ราย
(ร้อยละ 16.7) ผู้ป่วยส่วนใหญ่เคยได้รับวัคซีนมา 1 เข็ม จ�ำนวน 2 ราย (ร้อยละ 33.3) ในช่วงปี 2564 ไม่มี
ตัวอย่างส่งตรวจหาสายพนั ธไ์ุ วรัสหดั

144 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

3%

Measles positive
Non-measles

97 %
รูปที่ 2 แสดงรอ้ ยละผปู้ ่วยยืนยันโรคหดั จากตวั อยา่ งส่งตรวจทัง้ หมดท่ไี ด้รบั ในปี 2564

(ขอ้ มูล 1 มกราคม ถงึ 31 ตุลาคม 2564)

450

400

350

300

250

200

150

100

50

0
1 6 11 16 21 26 31 36 41 46 51 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 53 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 2 7 12 17 22 27 32 37

2561 2562 2563 2564

Measles Negative

รปู ที่ 3 กราฟแสดงจำ� นวนผูป้ ว่ ยยนื ยันโรคหดั ทางหอ้ งปฏบิ ัติการ จำ� แนกวนั เร่ิมป่วยตามสัปดาห์

ฝ่ายไวรสั ระบบประสาทและระบบไหลเวยี นโลหิต

รายงานประจ�ำ ปี 2564 145

สถาบนั วิจยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข

2.5 การตรวจยนื ยันเชือ้ Non typhoidal Salmonella ในระดับสายพันธุ์ ปี พ.ศ. 2564

Non typhoidal Salmonella เป็นเช้ือซาลโมเนลลา (Salmonella spp.) ที่ก่อให้เกิดอาการของ
โรคระบบทางเดินอาหารซึ่งพบได้บ่อยเกิดเนื่องจากการรับประทานอาหารท่ีปนเปื้อนเชื้อนี้เข้าไป ในผู้ติดเช้ือ
ทั่วไปที่มีอาการไม่รุนแรงไม่จ�ำเป็นต้องใช้ยาต้านจุลชีพเพราะอาการจะหายไปใน 7 วัน แต่ในประชากรกลุ่ม
เสี่ยง ได้แก่ ทารกแรกคลอด ผู้สูงอายุ สตรีตั้งครรภ์ และผู้มีระบบภูมิคุ้มกัน (Young, Old, Pregnant,
Immunocompromise: YOPI) สามารถพบการตดิ เชอ้ื ในกระแสเลอื ดและนำ� ไปสกู่ ารเสยี ชวี ติ ได้ จงึ จำ� เปน็ ตอ้ ง
ได้รับการรักษาโดยการวินิจฉัยจากแพทย์ร่วมกับผลตรวจทางห้องปฎิบัติการท่ีทราบสายพันธุ์และรูปแบบการ
ดอ้ื ยาตา้ นจลุ ชพี เพอ่ื เปน็ แนวทางการรกั ษาทเ่ี หมาะสม
จากข้อมูลการตรวจยืนยันสายพันธุ์ (ซีโรวาร์) ของเชื้อซาลโมเนลลา ระหว่างเดือนมกราคมถึงเดือน
ตุลาคม พ.ศ. 2564 ฝ่ายซาลโมเนลล่าและชิกเกลล่าได้รับตัวอย่างเชื้อบริสุทธิ์ท่ีตรวจจากผู้ป่วย อาหาร และ
ส่ิงแวดล้อม รวมท้ังส้ิน 271 ตัวอย่าง จ�ำแนกได้เป็น 59 ซีโรวาร์ โดยซีโรวาร์ท่ีพบสูงสุด 5 ล�ำดับแรก คือ
Salmonella Weltevreden, Salmonella Enteritidis, Salmonella enterica subsp. enterica 4,5,12:i:-
, Salmonella Rissen และ Salmonella Stanley โดยพบในสดั สว่ นร้อยละ 10.8, 8.6, 7.8, 6.3 และ 5.6
ตามลำ� ดับ โดยมีรายละเอียดตามตารางที่ 1

ตารางที่ 1 สายพันธุ์ของเช้อื Non typhoidal Salmonella ทต่ี รวจพบมาก 10 ลำ� ดับแรก
ล�ำดบั สายพนั ธุ์ จ�ำนวน ร้อยละ
1 S. Weltevreden 29 10.7
2 S. Enteritidis* 23 8.5
3 S. enterica subsp. enterica 4,5,12:i:- 21 7.7
4 S. Rissen 17 6.3
5 S. Stanley 15 5.5
6 S. Corvallis 13 4.8
7 S. Agona 11 4.1
8 S. Uganda 10 3.7
9 S. Chester 7 2.6
10 S. Derby 7 2.6
สายพนั ธุอ์ ่นื (49 serovar) 115 42.4
ไม่ใช่ Salmonella spp. 3 1.1
รวมทงั้ สน้ิ 271 100.0
* พบในตวั อย่างเลอื ด (Hemo-culture) จากผู้ป่วยในโรงพยาบาล จ�ำนวน 2 ตัวอย่าง

การพบ Salmonella Enteritidis ในตัวอย่างเลือดจากผู้ป่วยสอดคล้องกับการเฝ้าระวังเช้ือสายพันธุ์นี้
ในสัตว์ท่ีเป็นแหล่งรังโรค (ไก่กระทง และไก่ไข่) ของกรมปศุสัตว์ เน่ืองด้วยเป็นสายพันธุ์ที่มักก่อให้เกิดอาการ
ของโรคในมนุษย์ท่ีรุนแรงกว่าสายพันธุ์อ่ืน

ฝ่ายเช้ือซาลโมเนลล่าและชิกเกลล่า

146 รายงานประจำ�ปี 2564

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข

3. คำ� สง่ั แต่งตัง้ คณะทำ� งานจดั ทำ� หนงั สือรายงานประจำ� ปี 2564

คาส่ังสถาบันวจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ
ที่ ๖๓ /2564

เรื่อง แต่งต้ังคณะทางานจัดทาหนงั สือรายงานประจาปี 2564
ของสถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ

ด้วยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข จะดาเนินการจัดทาหนังสือรายงานประจาปี 2564
ของสถาบัน ในการนี้เพ่ือให้การจัดทาหนังสือรายงานประจาปีดังกล่าว เป็นไปด้วยความเรียบร้อย
และมีประสิทธิภาพ บรรลุวัตถุประสงค์ที่ต้ังไว้ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข จึงแต่งต้ังคณะทางาน
จัดทาหนงั สือรายงานประจาปี 2564 ของสถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ ดงั น้ี
1. ผ้อู านวยการสถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตรส์ าธารณสขุ ทีป่ รึกษา
2. นางสาวปิยะดา หวงั รุง่ ทรพั ย์ ทีป่ รกึ ษา
3. นางสาววนั ทนา ปวีณกติ ตพิ ร ทีป่ รกึ ษา
4. นายมาสเกยี รติ บญุ ยฤทธ์ิ ประธานคณะทางาน
5. นายชัยวฒั น์ พลู ศรกี าญจน์ คณะทางาน
6. นางดวงกมล อศั วฒุ มางกรุ คณะทางาน
7. นางสาวรตั นา ตาเจริญเมอื ง คณะทางาน
8. นางประคอง ศรบี รรทัดทอง คณะทางาน
9. นางสาวชตุ มิ ญชุ์ อตุ วชิ ัย คณะทางาน
10. นายสทุ ธิวัฒน์ ลาใย คณะทางาน
11. นายภูเบศร์ ยะอัมพันธ์ คณะทางาน
12. นางสาวพมิ พ์มาดา อณพัชทัศพงศ์ คณะทางาน
13. นางสาวชุตมิ า จติ ตประสาทศลี คณะทางาน
14. นางสาวชลลดา มที รัพย์ คณะทางาน
15. นางสาวนิตยา เมธาวณิชพงศ์ คณะทางาน
16. นายจักรวาล ชมภศู รี คณะทางานและเลขานุการ
17. นางสาวสุภาวดี สายแถม คณะทางานและผชู้ ่วยเลขานกุ าร
18. นางสาวจรยิ า ครุธบตุ ร์ คณะทางานและผู้ช่วยเลขานกุ าร
19. นางสาวธณั ญภกั ษณ์ มากรนื่ คณะทางานและผู้ชว่ ยเลขานุการ
20. นางสาวกมลทิพย์ รอดบางพง คณะทางานและผชู้ ว่ ยเลขานุการ
โดยใหม้ .ี ..

รายงานประจ�ำ ปี 2564 147

สถาบันวจิ ัยวิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

-2-
โดยให้มหี นา้ ที่ ดงั ตอ่ ไปน้ี

1. วางแผน กาหนดรูปแบบ และเนอื้ หาของรายงานประจาปี ๒๕๖4
2. รวบรวมผลงาน กิจกรรม ประจาปี ๒๕๖4 ของทุกกลุ่ม/ฝา่ ย/งาน ของสถาบนั วจิ ยั
วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข
3. สรุป วเิ คราะห์ คัดเลอื กกิจกรรม เพ่อื นาเสนอใหเ้ หมาะสม
4. จัดทาหนังสือรายงานประจาปี ๒๕๖4 ใหแ้ ลว้ เสร็จภายในกาหนดเวลา
ทัง้ น้ี ตัง้ แตบ่ ดั นีเ้ ป็นตน้ ไป และยกเลิกคาสง่ั สถาบัน ที่ 57/2563 ลงวันท่ี 19 ตลุ าคม 2563

ส่งั ณ วันท่ี ๑๕ ตุลาคม พ.ศ. 2564

148 รายงานประจ�ำ ปี 2564

สถาบันวจิ ยั วิทยาศาสตรส์ าธารณสุข

คาสง่ั สถาบนั วิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสขุ
ท่ี ๖๕ /2564

เร่ือง แต่งตัง้ คณะทางานจดั ทาหนังสือรายงานประจาปี 2564
ของสถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ เพม่ิ เติม

ตามคาสั่งสถาบันวจิ ยั วทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ ที่ 63/2564 ลงวนั ท่ี 15 ตุลาคม 2564 แต่งต้ัง
คณะทางานจัดทาหนงั สอื รายงานประจาปี 2564 ของสถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตรส์ าธารณสุข น้นั

เพ่ือให้การจัดทาหนังสือรายงานประจาปีดังกล่าว เป็นไปด้วยความเรียบร้อย มีประสิทธิภาพ
บรรลวุ ัตถปุ ระสงค์ทตี่ ั้งไว้ สถาบนั วจิ ัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสุขจึงแต่งต้ังคณะทางานจัดทาหนังสือรายงานประจาปี
2564 ของสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข เพ่ิมเติม จานวน 1 ราย คือ นายปัณณวัฒน์ ทิมภู ปฏิบัติหน้าที่
เป็นคณะทางาน

นอกนน้ั ใหเ้ ปน็ ไปตามคาส่ังเดมิ ทุกประการ
ทง้ั น้ี ตั้งแตบ่ ัดนี้เปน็ ตน้ ไป

สง่ั ณ วนั ที่ ๒๗ ตลุ าคม พ.ศ. 2564

รายงานประจำ�ปี 2564 149

สถาบันวิจัยวทิ ยาศาสตร์สาธารณสขุ