โรงเรียนทหารม้า
วชิ า การจัดดำเนนิ การการซอ่ มบำรงุ
เล่มที่ ๑
รหัสวชิ า ๐๑๐๒๒๓๐๖๐๑
หลักสตู ร พลประจำรถกู้และช่างเชอ่ื ม
แผนกวิชายานยนต์ กศ.รร.ม.ศม.
ปรชั ญา รร.ม.ศม.
“ฝึกอบรมวชิ าการทหาร วิทยาการทนั สมัย ธำรงไวซ้ ึ่งคุณธรรม”
ปรชั ญา วิสยั ทศั น์ พนั ธกิจ วตั ถุประสงค์การดำเนนิ งานของสถานศกึ ษา เอกลักษณ์ อัตลกั ษณ์
๑. ปรัชญา
ทหารม้าเป็นทหารเหล่าหนึ่งในกองทัพบกที่ใช้ม้าหรือสิ่งกำเนิดความเร็วอ่ืน ๆ เป็นพาหนะเป็นเหล่าท่ีมีความสำคัญ
และจำเป็นเหล่าหนึ่ง สำหรับกองทหารขนาดใหญ่ เช่นเดียวกับเหล่าทหารอ่ืน ๆ โดยมีคุณลักษณะท่ีมีความ
คล่องแคล่ว รวดเร็วในการเคล่ือนที่ อำนาจการยิงรุนแรง และอำนาจในการทำลายและข่มขวัญ อันเป็น
คุณลกั ษณะทส่ี ำคัญและจำเป็นของเหล่า โรงเรยี นทหารมา้ ศนู ย์การทหารมา้ มปี รชั ญาดงั นี้
“ฝึกอบรมวิชาการทหาร วทิ ยาการทนั สมยั ธำรงไวซ้ งึ่ คุณธรรม”
๒. วิสยั ทัศน์
“โรงเรียนทหารม้า ศูนย์การทหารม้า เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้วิชาการเหล่าทหารม้าที่ทันสมัย
ผลติ กำลงั พลของเหลา่ ทหารม้า ให้มลี ักษณะทางทหารท่ดี ี มีคณุ ธรรม เพ่อื เป็นกำลังหลกั ของกองทพั บก”
๓. พันธกจิ
๓.๑วจิ ยั และพัฒนาระบบการศกึ ษา
๓.๒ พัฒนาคณุ ภาพครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศกึ ษา
๓.๓ จดั การฝกึ อบรมทางวชิ าการเหล่าทหารมา้ และเหลา่ อนื่ ๆ ตามนโยบายของกองทัพบก
๓.๔ผลติ กำลงั พลของเหล่าทหารม้า ให้เปน็ ไปตามวัตถปุ ระสงคข์ องหลักสูตร
๓.๕ พัฒนาสือ่ การเรียนการสอน เอกสาร ตำราของโรงเรยี นทหารมา้
๓.๖ปกครองบังคับบัญชากำลังพลของหน่วย และผู้เข้ารับการศึกษาหลักสูตรต่างๆ ให้อยู่บนพื้นฐาน
คุณธรรม จรยิ ธรรม
๔. วตั ถปุ ระสงค์ของสถานศึกษา
๔.๑เพื่อพัฒนาครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา ให้มีความรู้ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้
ให้กับผู้เข้ารับการศึกษาได้อยา่ งมีประสทิ ธิภาพ
๔.๒ เพ่อื พฒั นาระบบการศึกษา และจัดการเรยี นการสอนผ่านสื่ออเิ ล็กทรอนกิ ส์ ใหม้ คี ุณภาพอยา่ งตอ่ เนอื่ ง
๔.๓ เพื่อดำเนินการฝึกศึกษา ให้กับนายทหารช้ันประทวน ที่โรงเรียนทหารม้าผลิต และกำลังพลท่ีเข้ารับ
การศึกษา ใหม้ คี วามรูค้ วามสามารถตามท่หี น่วย และกองทพั บกตอ้ งการ
๔.๔ เพือ่ พฒั นาระบบการบริหาร และการจัดการทรัพยากรสนบั สนนุ การเรยี นรู้ ใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด
๔.๕ เพือ่ พฒั นาปรับปรุงส่ือการเรยี นการสอน เอกสาร ตำรา ให้มีความทนั สมัยในการฝกึ ศึกษาอยา่ งตอ่ เน่อื ง
๔.๖เพื่อพัฒนา วิจัย และให้บริการทางวิชาการ ประสานความร่วมมือ สร้างเครือข่ายทางวิชาการกับ
สถาบันการศกึ ษา หน่วยงานอื่นๆ รวมท้งั การทำนุบำรงุ ศิลปวฒั ธรรม
๕. เอกลกั ษณ์
“เป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ทางวิชาการ และผลิตกำลังพลเหล่าทหารม้าอย่างมีคุณภาพเป็นการ
เพิ่มอำนาจกำลังรบของกองทัพบก”
๖. อตั ลักษณ์
“เด่นสงา่ บนหลงั มา้ เก่งกล้าบนยานรบ”
สารบัญ หน้า
1
ลำดับ วิชา 15
1 ระบบซอ่ มบำรุงของกองทัพบก 22
2 เอกสารซ่อมบำรงุ 38
3 การซ่อมบำรงุ ทางธรุ การ และ แบบพิมพ์ประวตั ิ 90
4 การสง่ กำลงั บำรงุ ช้ินสว่ นซ่อม
5 การระมดั ระวงั ความปลอดภยั และ เครอ่ื งดังเพลงิ
...................................................
หน้า |1
แผนกวชิ ายานยนต์ กองการศึกษา
โรงเรียนทหารม้า ศูนยก์ ารทหารมา้
คา่ ยอดศิ ร สระบรุ ี
----------
เอกสารนำ
วชิ า ระบบซอ่ มบำรงุ ของกองทพั บก
หมายเลขวชิ า ยน………………
-----------------------
1. ขอ้ แนะนำในการศกึ ษา
วิชา ระบบซ่อมบำรุงของกองทัพบก จะทำการสอนแบบเชิงประชุมโดยมี ความมุ่งหมายเพ่ือสอนให้
นักเรียนทราบถึงระบบการซ่อมบำรุงของกองทัพบกไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งการซ่อมบำรุงขั้นที่ 1 และขั้นท่ี 2
ซึ่งเป็นการซ่อมบำรุงระดับหน่วย เพื่อให้นักเรียนเข้าใจในระบบ การซ่อมบำรุง และสามารถดำเนินงานการ
ตรวจสภาพ การกำกบั ดแู ลกิจการซ่อมบำรงุ ในหนว่ ยได้
2. หวั ขอ้ สำคัญในการศึกษา
2.1 ให้นักเรียนศึกษาระเบียบ ทบ.ว่าดว้ ยการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ พ.ศ. 2524 ลง 22 เม.ย.24 และคำสั่ง
ทบ.ท่ี 200/9932 ลง 8 ส.ค.04 เรอ่ื งหลักการซ่อมบำรงุ ยุทโธปกรณ์สายสรรพาวธุ ในโครงการฯ
2.2 ให้นกั เรยี นทราบ
2.2.1 คำจำกดั ความท่สี ำคัญ
2.2.2 หลกั การซอ่ มบำรุง
2.2.3 ประเภทการซ่อมบำรงุ และขนั้ การซ่อมบำรงุ
2.2.4 ความรับผิดชอบในการซอ่ มบำรงุ ยุทโธปกรณ์
2.2.5 วธิ ีการปฏบิ ัติตามลำดับขน้ั การซอ่ มบำรุง
2.2.6 ความรับผิดชอบทางเทคนคิ
2.2.7 การตรวจสภาพยุทโธปกรณ์ และการรายงานผลการตรวจ
2.2.8 การดดั แปลงแกไ้ ขยทุ โธปกรณ์
2.2.9 ตารางประมาณเวลาการซ่อมบำรงุ
3. งานมอบ ให้นักเรยี นอ่าน
3.1 ระเบียบกองทัพบก ว่าดว้ ยการซอ่ มบำรงุ ยุทโธปกรณ์ พ.ศ.2524 ลง 22 เม.ย.24
3.2 คำส่ังกองทพั บก ท่ี 200/9932 ลง 8 ส.ค.04
3.3 คำสัง่ กองทพั บก ที่ 400/2507 ลง 9 พ.ย.07 และ คท.37 - 2810
3.4 เอกสารเพ่ิมเติม
4. เอกสารจา่ ยพร้อมเอกสารนำ: เอกสารเพ่มิ เติม
***************
หน้า |2
แผนกวชิ ายานยนต์ กองการศกึ ษา
โรงเรียนทหารม้า ศูนย์การทหารมา้
คา่ ยอดิศร สระบุรี
----------
เอกสารเพมิ่ เตมิ
วชิ า ระบบซอ่ มบำรงุ ของกองทัพบก
หมายเลขวชิ า ยน…….
----------
1. กล่าวนำ เหล่าทหารม้า กองทัพบกไทย มีอาวุธยุทโธปกรณ์ใช้งานอยู่หลายชนิด หลายประเภท
ยุทโธปกรณ์เหล่านี้จะต้องได้รับการซ่อมบำรุงที่ดีอย่างต่อเนื่องกัน เพื่อให้สามารถใช้ราชการได้ดี และมีอายุ
ยาวนานท่ีสุด ดังน้ันพลประจำยุทโธปกรณ์ เจ้าหน้าที่ซ่อมบำรุงและเจ้าหน้าท่ีผู้เก่ียวข้องจะต้องเข้าใจหลักการ
ซ่อมบำรุง และขอบเขตในการซอ่ มบำรุงในหน่วยตามหน้าท่ซี ง่ึ ตนรับผิดชอบอยโู่ ดยถอ่ งแท้
2. ความมุ่งหมายและมาตรฐานที่ต้องการ เพ่ือให้นักเรียนทราบระบบการซ่อมบำรุงของกองทัพบกไทย ทุก
ประเภท และทุกข้ันตอน โดยเฉพาะอย่างย่ิงการซ่อมบำรุงระดับหน่วย ข้ันที่ 1 และข้ันที่ 2 ซ่ึงเป็น การซ่อม
บำรุงข้ันมูลฐาน จนสามารถดำเนินงานการซ่อมบำรุง ตรวจสภาพ และกำกับดูแลกิจการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นไปตามคำสั่ง ทบ.ที่ 200/9932 ลง 8 ส.ค.04, คำส่ัง ทบ. ท่ี 400/2507 ลง 9
พ.ย.07 และระเบยี บ ทบ.วา่ ด้วยการซ่อมบำรงุ ยุทโธปกรณ์ พ.ศ.2524 ลง 22 เม.ย.24
3. ระเบยี บ และคำส่ัง ทบ. เก่ียวกับการซอ่ มบำรงุ ยุทโธปกรณ์
3.1 ใหย้ กเลกิ คำส่ัง ทบ.ท่ี 337/24721 ลง 22 พ.ย. 98 เร่อื ง การซ่อมบำรุงสง่ิ อปุ กรณ์ และยุทโธปกรณ์
3.2 ข้อความในระเบียบ คำส่ัง คำช้ีแจงและคำแนะนำอ่ืนใดของ ทบ. ที่ขัดแย้งกับระเบียบนี้ หรือท่ีกำหนด
ไว้ในระเบยี บนีแ้ ล้ว ให้ใชข้ ้อความในระเบียบน้ีแทน
ตอนที่ 1
4. คำจำกัดความทีส่ ำคัญ
4.1 ยุทโธปกรณ์ (Equipment) หมายถึง ส่ิงอุปกรณ์ (สป.) ที่จัดประจำบุคคล หรือประจำหน่วยตามที่
กำหนดไว้ในอัตราการจัดและยุทโธปกรณ์ (อจย.) ตามอัตราส่ิงอุปกรณ์ (อสอ.) หรือ ตามอัตราอ่ืนใด และ
หมายรวมถึงส่ิงอุปกรณ์ประเภท 4 ส่ิงอุปกรณ์ในการพัฒนาและสิ่งอุปกรณ์ในความรับผิดชอบของคลังสายยุทธ
บรกิ าร เว้นเคร่ืองบิน
4.2 การซ่อมบำรุง (Maintenance) หมายถึง การกระทำใด ๆ ท่ีมุ่งหมายจะรักษายุทโธปกรณ์ ต่าง ๆ ให้
อยู่ในสภาพท่ีใช้การได้หรือมุ่งหมายที่จะทำให้ยุทโธปกรณ์ท่ีชำรุดกลับคืนมาอยู่ในสภาพท่ีใช้การได้ และให้
หมายรวมถึงการตรวจสภาพ การทดสอบ การบริการ การซ่อมแก้ การซ่อมใหญ่ การซ่อมสร้าง การดัดแปลง
และการซอ่ มคนื สภาพ
4.3 การตรวจสภาพ (Inspection) หมายถึง การพิจารณาถึงสภาพการใช้การได้ของยุทโธปกรณ์โดยการ
เปรยี บเทยี บคุณลักษณะทางฟสิ กิ ส์ ทางเคมี ทางจักรกล และทางไฟฟ้า ตาม มาตรฐานทไี่ ด้กำหนดไว้
4.4 การทดสอบ (Test) หมายถึง การพิสูจน์ทราบสภาพการใช้การได้ของยุทโธปกรณ์ และการ ค้นหา
ขอ้ บกพร่องทางไฟฟ้า ทางเคมี และทางจักรกล โดยการใชเ้ คร่อื งมอื หรอื วิธีการทดสอบตา่ ง ๆ
4.5 การบริการ (Service) หมายถึง การทำความสะอาด การดูแลรักษาการประจุไฟฟ้า การเติมน้ำมัน
เชื้อเพลิง น้ำมันหล่อลื่น การเติมสารระบบความเย็น และการเติมลม การเติมก๊าซ นอกจากนั้น ยังหมาย
รวมถงึ ความตอ้ งการบริการพเิ ศษตา่ ง ๆ ที่กำหนดข้ึนตามความจำเปน็ เช่นการพ่นสี การหล่อลนื่ ฯลฯ เปน็ ต้น
4.6 การซ่อมแก้ (Repair) หมายถึง การซ่อมยุทโธปกรณ์ชำรุดให้ใช้การได้และยังหมายรวมถึง การปรับ
การถอดเปลีย่ น การเช่อื ม การยำ้ และการทำให้แข็งแรง
หน้า |3
4.7 การซ่อมใหญ่ (Overhaul) หมายถึง การซ่อมยุทโธปกรณ์ที่ชำรุดให้ใช้การได้อย่างสมบูรณ์ โดยกำหนด
มาตรฐานการซ่อมบำรุงไว้เป็นเอกสารโดยเฉพาะการซ่อมใหญ่อาจกระทำให้เสร็จได้โดย การแยกส่วนประกอบ
การตรวจสภาพสว่ นประกอบ การประกอบส่วนประกอบยอ่ ย และช้ินสว่ นตา่ ง ๆ ทั้งนจี้ ะตอ้ งมีการตรวจสภาพ
และทดสอบการปฏิบัตกิ ารประกอบด้วย
4.8 การซ่อมสร้าง (Rebuild) หมายถึง การซ่อมยุทโธปกรณ์ที่ชำรุดให้กลับคืนสู่สภาพมาตรฐาน อัน
ใกล้เคยี งกับสภาพเดมิ หรอื เหมือนของใหม่ ท้งั ในรูปร่าง คุณสมบัติในการทำงาน และอายุของการ ใชง้ าน การ
ซ่อมสร้างอาจกระทำให้สำเร็จได้โดยการถอดช้ินส่วนของยุทโธปกรณ์น้ันออก เพื่อนำไป ตรวจสภาพช้ินส่วน
และส่วนประกอบ และทำการซ่อมแก้ หรือเปลี่ยนชิ้นส่วน และส่วนประกอบท่ีชำรุด หรอื ใชก้ ารไม่ไดแ้ ล้วนำมา
ประกอบเปน็ ยุทโธปกรณช์ นิ้ ตอ่ ไป
4.9 การดัดแปลงแก้ไข (Modification) หมายถึง การเปล่ียนแปลงยุทโธปกรณ์ตามคำส่ัง การดัดแปลงน้ี
ต้องไม่เปล่ียนลักษณะมูลฐานเดิมของยุทโธปกรณ์ เพียงแต่เพื่อเปล่ียนภารกิจ หรือความ สามารถในการ
ทำงาน และเพิ่มความปลอดภยั แกผ่ ้ใู ช้และเพอ่ื ผลที่ตอ้ งการตามแบบท่กี ำหนดใหเ้ ปล่ยี นแปลงนนั้
4.10 การซ่อมคืนสภาพ (Reclamation) หมายถึง การดำเนินกรรมวิธีซ่อมยุทโธปกรณ์ที่ใช้การไม่ได้
เลิกใช้ ละท้ิง หรือเสียหายแล้วให้ใช้ประโยชน์ได้ หรือซ่อมชิ้นส่วนส่วนประกอบ หรือองค์ ประกอบของ
ยุทโธปกรณเ์ หล่านน้ั ให้ใชป้ ระโยชน์ได้ และนำกลบั คนื สายสง่ กำลังตอ่ ไป
4.11 การปรนนิบตั บิ ำรุง (Preventive Maintenance) หมายถงึ การดแู ล และการใหบ้ รกิ ารโดยเจา้ หน้าที่
เพื่อมุ่งประสงค์ท่ีจะรักษายุทโธปกรณ์ และเครื่องมือเครื่องใช้ให้อยู่ในสภาพท่ีใช้การได้ดี โดยจัดให้มีระบบการ
ตรวจสภาพ การตรวจค้น และการแกไ้ ขข้อบกพร่องก่อนที่จะเกดิ ขน้ึ หรอื กอ่ นที่
4.12 ถอดปรน (Canibilization) หมายถึง การถอดช้ินส่วน และส่วนประกอบตามที่ได้รับอนุมัติจาก
ยุทโธปกรณ์ครบชุด หรือองค์ประกอบที่เกี่ยวข้อง ซ่ึงสามารถซ่อมได้แต่ไม่คุ้มค่าหรือที่จำหน่าย แล้วเพื่อ
นำไปใชป้ ระโยชนใ์ ห้แกย่ ุทโธปกรณอ์ น่ื
4.13 ยุบรวม (Control Exchange) หมายถึง การถอดช้ินส่วนใชก้ ารได้จากยุทโธปกรณ์หนึ่งไปประกอบกับ
อีกยุทโธปกรณห์ นึ่ง
5. หลกั การซ่อมบำรงุ
5.1 การซ่อมบำรงุ ตอ้ งปฏบิ ตั ิตามคู่มือทกี่ รมฝ่ายยทุ ธบริการ หรือกรมฝา่ ยกิจการพเิ ศษท่รี ับผิดชอบ
ได้จัดพิมพ์ข้ึน หรือจัดหามาแจกจ่าย โดยให้ทำการซ่อมบำรุงได้ไม่เกินที่กำหนดไว้ และให้สอดคล้องกับ
สถานการณ์ทางการยทุ ธ
5.2 การซ่อมแก้ ต้องพยายามกระทำ ณ ท่ีซ่ึงยุทโธปกรณ์น้ันต้ังอยู่ เพ่ือให้ยุทโธปกรณ์นั้นกลับใช้งานได้
โดยเร็ว
5.3 ยุทโธปกรณ์ที่ชำรุดเกินขีดความสามารถของหน่วยท่ีจะทำการซ่อมบำรุง ให้ส่งซ่อมที่หน่วยซ่อมบำรุง
ประเภทสงู กว่า หรอื ขอใหห้ น่วยซ่อมบำรงุ ท่ีสงู กว่ามาทำการซอ่ มให้
5.4 ห้ามทำการซอ่ มแบบยบุ รวม เว้นแต่
5.4.1 ไดร้ บั อนมุ ัตจิ ากผู้มอี ำนาจใหก้ ระทำได้ หรือ
5.4.2 ในกรณีฉุกเฉิน และสถานการณ์ทางยุทธวิธีบังคับ ซึ่งไม่สามารถท่ีจะติดต่อกับหน่วยท่ีมีหน้าที่
สนับสนุนได้รวดเร็ว ทันเหตุการณ์ แต่ต้องรายงานให้ผู้มีอำนาจให้กระทำได้ทราบ โดยผ่านหน่วยสนับสนุน ใน
โอกาสแรกท่สี ามารถทำได้
6. ประเภทของการซ่อมบำรุง ใหแ้ บง่ การซอ่ มบำรงุ ออกเปน็ 4 ประเภท 5 ขน้ั ดงั นี้
6.1 การซอ่ มบำรุงระดบั หน่วย (Unit Maintenance) ข้ันที่ 1 และข้ันท่ี 2
6.2 การซ่อมบำรงุ สนับสนุนโดยตรง (Direct Support) ข้ันท่ี 3
6.3 การซ่อมบำรุงสนับสนุนทั่วไป (General Support) ขั้นที่ 4
หน้า |4
6.4 การซ่อมบำรุงระดับคลงั (Depot) ขน้ั ที่ 5
7. การซ่อมบำรุงระดับหน่วย คือ การซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ท่ีอยู่ในความครอบครองของหน่วยท่ีใช้
ยุทโธปกรณ์นั้น โดยผู้ใช้หรือพลประจำยุทโธปกรณ์ และช่างซ่อมของหน่วย การซ่อมบำรุงประเภทน้ี
ประกอบด้วย การตรวจสภาพ การทำความสะอาด การบริการ การรักษา การหล่อลนื่ การปรับ ตามความ
จำเป็น การเปลย่ี นชนิ้ ส่วนซ่อม เลก็ ๆ น้อย ๆ การซ่อมบำรุงระดับหน่วย จะกระทำอยา่ งจำกัด ตามคมู่ ือหรือ
คำส่ัง หรือผังการซ่อมบำรงุ (Maintenance Allocation Chart) ทอ่ี นุญาตให้กระทำไดใ้ นระดับน้ี
8. การซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรง คือ การซ่อมบำรุงที่อนุมัติให้กระทำต่อยุทโธปกรณ์ท่ีอยู่ในความ
รบั ผิดชอบการซ่อมบำรงุ ของหน่วยสนับสนุนโดยตรงซึ่งเป็นหน่วยท่กี ำหนดข้ึนตามอัตราการจัดและยุทโธปกรณ์
(อจย.) หรือ อัตราเฉพาะกิจ (อฉก.) และบ่งถึงภารกิจการซ่อมบำรุงดังกล่าวไว้ การซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรง
เป็นการซ่อมแก้อย่างจำกัดต่อยุทโธปกรณ์ครบชุดหรือซ่อมแก้ส่วนประกอบท่ีใช้งานไม่ได้ รวมทั้งการซ่อม และ
การเปลี่ยนสว่ นประกอบยอ่ ย (Subassemblies) และสว่ นประกอบธรรมดา (Assemblies)
9. การซ่อมบำรุงสนับสนุนท่ัวไป คือ การซ่อมแก้ยุทโธปกรณ์ท่ีใช้งานไม่ได้ ท่ีเกินขีดความสามารถ ของการ
ซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรงเพ่ือส่งกลับเข้าสายการส่งกำลังหรือเพ่ือสนับสนุนการแลกเปลี่ยน โดยตรง (Direct
Exchange) รวมท้งั ทำการซ่อมส่วนประกอบใหญ่ และสว่ นประกอบยอ่ ยเพอื่ ส่งเข้าสายการสง่ กำลงั
10. การซ่อมบำรุงระดับคลัง คือ การซ่อมบำรุงโดยหน่วยซ่อมข้ันคลังของกรมฝ่ายยุทธบริการ ซึ่งจะทำการ
ซ่อมใหญ่ยุทโธปกรณ์ที่ใช้งานไม่ได้ ให้กลับคืนอยู่ในสภาพที่ใชง้ านได้อย่างสมบูรณ์ตามคู่มือทางเทคนิค หรือ
ทำการซ่อมสรา้ งยุทโธปกรณ์ใหอ้ ยู่ในสภาพเหมือนของใหม่
11. หน้าที่ และความรับผิดชอบ การซ่อมบำรุงระดับหน่วย เป็นความรับผิดชอบของผู้บังคับหน่วย หน่วย
ใชย้ ทุ โธปกรณ์นั้น จะตอ้ งจดั ใหม้ กี ารดำเนนิ การ ดังนี้
11.1 ทำการปรนนิบัติบำรุงยุทโธปกรณ์ตามคู่มือการปรนนิบัติบำรุง หรือคำสั่งการหล่อล่ืนสำหรับ
ยุทโธปกรณ์ชนดิ น้ันโดยเครง่ ครดั
11.2 ทำการซ่อมบำรุงระดับหน่วยตามท่ีกำหนดไวใ้ นคู่มือทางเทคนิค หรอื ตามทส่ี ายยุทธบริการ กำหนดให้
กระทำ
11.3 ถ้ายุทโธปกรณ์ชำรุด หรือจำเป็นต้องปรนนิบตั ิบำรุงเกินกว่าท่ีกำหนดไว้ ให้ส่งไปรับการ ซ่อม หรือรับ
การปรนนบิ ัติบำรงุ ท่ีหนว่ ยสนับสนุนโดยตรง
11.4 กอ่ นยทุ โธปกรณไ์ ปดำเนินการตาม ข้อ 11.3 ให้หน่วยใชแ้ จง้ ใหห้ นว่ ยสนับสนนุ โดยตรง ทราบกอ่ นเมื่อ
ได้รับแจง้ ให้ส่งยทุ โธปกรณไ์ ปทำการซ่อมแล้วจงึ จัดสง่ ไป
ในกรณีที่หนว่ ยสนับสนุนโดยตรงสามารถส่งชุดซ่อมมาซ่อมยังหน่วยใช้ได้ ก็อาจจะส่งชุดซ่อม มาทำการ
ซ่อมให้ ทงั้ นห้ี น่วยสนับสนนุ โดยตรงจะต้องพิจารณาถงึ การประหยัด และสถานการณด์ ้วย
11.5 ก่อนส่งยุทโธปกรณ์ไปซ่อมท่ีหน่วยสนับสนุนโดยตรง หน่วยใช้จะต้องทำการปรนนิบัติบำรุง และทำ
การซอ่ มบำรงุ ในขนั้ ของตนใหเ้ รียบรอ้ ยเสยี ก่อน
11.6 ชิ้นส่วนซ่อมตามอัตราพิกัด เม่ือใช้ไปแล้วให้ทำการเบิกทดแทนไปยังหน่วยสนับสนุนโดย ตรงทันที
การเบิกใหป้ ฏิบตั ติ ามระเบียบกองทพั บก วา่ ด้วยการส่งกำลังส่ิงอปุ กรณป์ ระเภท 2 และ 4
11.7 การส่งยทุ โธปกรณไ์ ปซอ่ มใหป้ ฏบิ ัติตามระเบียบกองทัพบกว่าด้วยการ รับ-ส่ง สง่ิ อุปกรณ์ พ.ศ.2500
11.8 ในการซ่อมบำรุงหรือการปรนนิบตั บิ ำรงุ ข้ันหน่วยนน้ั พลประจำยุทโธปกรณ์มีหน้าที่ช่วยเหลอื ช่างซ่อม
ของหน่วย
11.9 ขอบเขตของการซอ่ มบำรุง ให้ปฏบิ ตั ติ ามคมู่ ือ คำสัง่ หรอื ระเบียบทีก่ ำหนดไวเ้ ป็น รายยทุ โธปกรณ์
12. การซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรง ผู้บังคับหน่วยซ่อมบำรุงสนับสนุนโดยตรงมีหน้าที่รับผิดชอบการ ซ่อม
บำรุงยุทโธปกรณ์ที่ส่งมาซ่อมยังหน่วยของตน และมีหน้าท่ีรับผิดชอบในการส่งกำลังชิ้นส่วนซ่อม หน่วยซ่อม
บำรงุ สนบั สนนุ โดยตรงต้องให้การสนับสนนุ โดยใกล้ชิดตอ่ หนว่ ยใช้ดังนี้
หน้า |5
12.1 ทำการซ่อมยุทโธปกรณท์ ่หี น่วยใช้ ในความรบั ผดิ ชอบส่งมาซ่อม
12.2 พิจารณาจัดชุดซ่อมเคล่ือนท่ีไปทำการซ่อม ณ ท่ีตั้งหน่วยใช้ถ้าสามารถทำได้ และประหยัดกว่า การ
ใหห้ น่วยใช้ยุทโธปกรณ์มาซอ่ มที่หน่วยสนบั สนุนโดยตรง หรอื ซ่อมโดยการแลกเปลย่ี นโดยตรง
12.3 ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางเทคนิคแก่หนว่ ยใช้ เพ่ือลดขอ้ ขัดข้อง และทำให้เครือ่ งมือปฏิบตั ิงาน ไดด้ ีข้ึน
12.4 ช่วยเหลอื หนว่ ยใชใ้ นการหาสาเหตุขอ้ ขัดข้องของยุทโธปกรณ์
12.5 ทำการกู้ซอ่ มยทุ โธปกรณ์ของหนว่ ยใช้ เม่อื ไดร้ ับการรอ้ งขอ
12.6 ทำการซอ่ มแบบยบุ รวม เมอ่ื จำเป็น และได้รบั อนมุ ตั แิ ล้ว
12.7 สนบั สนนุ ชนิ้ ส่วนซอ่ มตามอตั ราพกิ ัด และชิ้นส่วนซอ่ มตามความตอ้ งการ ให้แก่หน่วยใช้
12.8 ยุทโธปกรณ์ที่ซ่อมเสร็จแล้วให้ส่งกลับคืนหน่วยใช้การส่งคืนให้ปฏิบัติตามระเบียบกองทัพบก ว่าด้วย
การรับส่ิงอุปกรณ์ พ.ศ.2500 หรือส่งไปเป็นส่ิงอุปกรณ์สำรองการซ่อม (Maintenance Float) ในกรณีที่ได้ทำ
การซอ่ ม โดยการแลกเปลี่ยนกบั หนว่ ยใช้
12.9 รักษาระดับการสะสมชนิ้ สว่ นซ่อมตามทไี่ ดร้ บั อนุมัติ (ASL)
12.10 ขอบเขตการซอ่ มบำรงุ ให้ปฏบิ ัตติ ามคู่มอื ระเบียบหรือคำส่งั ที่กำหนดไวเ้ ป็นราย ยทุ โธปกรณ์
13. การซ่อมบำรงุ สนับสนุนท่ัวไป ผู้บงั คับหน่วยซ่อมบำรุงสนับสนุนทั่วไปมีหน้าที่รับผิดชอบในการสนับสนุน
หน่วยซ่อมบำรงุ สนับสนนุ โดยตรง ในเขตพ้นื ที่รบั ผิดชอบขอบเขตหนา้ ท่ีของหน่วยซ่อมบำรงุ สนับสนุนท่ัวไป มี
ดังน้ี
13.1 รบั ยทุ โธปกรณ์เพ่อื ทำการซ่อม หรอื ทำการซ่อมใหญ่จากหน่วยซอ่ มบำรุงสนับสนุนโดยตรง จากตำบล
รวบรวมหนว่ ยส่งกำลงั และหน่วยอื่น ๆ ท่ีมคี วามรับผิดชอบในการซอ่ มบำรงุ
13.2 ทำการซอ่ มใหญ่
13.3 สง่ ยุทโธปกรณ์ทซี่ ่อมเสร็จแลว้ เขา้ สายการส่งกำลัง
14. การซ่อมบำรุงระดับคลัง ดำเนินการซ่อมบำรุงโดยหน่วยที่มีหน้าท่ีซ่อมตามอัตราการจัดให้ทำการ ซ่อม
บำรุงระดับคลัง โดยกรมฝ่ายยุทธบริการหรือกรมฝ่ายกิจการพิเศษน้ัน เป็นผู้รับผิดชอบการซ่อม บำรุงระดับ
คลัง ใหด้ ำเนนิ การ ดงั นี้
14.1 กรมฝ่ายยุทธบริการเป็นผู้พิจารณาวา่ ยุทโธปกรณ์ใดที่มีอยู่ในความรับผิดชอบของตน จะมี การซ่อม
ระดบั คลัง
14.2 ทำการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ให้ได้มาตรฐาน ตามที่ได้กำหนดไว้ในคู่มือประจำยุทโธปกรณ์ นั้น หรือ
ตามคมู่ ือของบรษิ ทั ผผู้ ลิต
14.3 กรมฝ่ายยุทธบริการรับผิดชอบพิจารณากำหนดแนวความคิดในการซ่อมบำรุงระดับคลังเมื่อ ได้
แจกจ่ายยทุ โธปกรณน์ นั้ ให้หนว่ ยใช้ โดยกำหนดว่าจะตอ้ งทำการซอ่ มบำรุงระดบั คลงั เมือ่ ใด
14.4 ยุทโธปกรณท์ จ่ี ะนำมาซอ่ มนีค้ ่าซ่อมไม่ควรเกิน 65% ของราคาจดั หาใหม่
14.5 กรมฝ่ายยุทธบริการรับผิดชอบการวางแผนในรายละเอียด ได้แก่ จำนวนยุทโธปกรณ์ที่จะ เข้ารับการ
ซ่อม ความต้องการชิน้ ส่วนซ่อม ตลอดจนแผนการซ่อมโดยตอ้ งจัดทำให้แล้วเสร็จก่อนถึง กำหนดการซ่อมไม่
นอ้ ยกว่า 3 ปี และใหเ้ สนอความตอ้ งการในการซอ่ มเขา้ รบั การจดั สรรงบประมาณ
ล่วงหน้า 3 ปี
14.6 เมอื่ ซอ่ มเสรจ็ แล้วใหส้ ง่ ขนึ้ บญั ชคี ุมของกรมฝ่ายยทุ ธบริการ เพอื่ การแจกจา่ ยใหม่
15. กรมฝา่ ยยทุ ธบรกิ าร และกรมฝา่ ยกิจการพเิ ศษ ทีร่ ับผดิ ชอบส่งิ อุปกรณ์ ตามระเบยี บกองทัพบก ว่า
ดว้ ยความรับผดิ ชอบในส่งิ อุปกรณ์ พ.ศ.2518 มีหนา้ ที่ และความรับผดิ ชอบในการซอ่ มบำรงุ ดังนี้
15.1 กำหนดหลักการ และคำสง่ั หรือคำแนะนำทางเทคนคิ ได้แก่
15.1.1 แผนผังการแบ่งมอบการซอ่ มบำรงุ ระดับตา่ ง ๆ ( Maintenance Allocation Chart )
15.1.2 คู่มอื การใช้ยทุ โธปกรณ์
หน้า |6
15.1.3 คู่มือทางเทคนิค
15.1.4 คำสัง่ การหล่อลน่ื
15.1.5 คำสง่ั การดดั แปลงยุทโธปกรณ์
15.1.6 คำแนะนำทางเทคนคิ เก่ียวกบั คณุ ลกั ษณะและการใช้เครือ่ งมือเครื่องทดสอบและเครือ่ งอุปกรณ์
15.1.7 คำแนะนำเก่ยี วกับเทคนิคของการซ่อมบำรงุ วิธดี ำเนินการ และการวางผังโรงงานซ่อม
15.1.8 บัญชีรายชอ่ื ชิน้ ส่วนซอ่ มที่ใชใ้ นการซ่อมบำรงุ ทกุ ประเภท
15.2 ตรวจสอบทางเทคนคิ เก่ยี วกับการซ่อมบำรุงยทุ โธปกรณข์ องหนว่ ยต่าง ๆ
15.3 ให้ความช่วยเหลือและคำแนะนำแก่ผู้บังคับหน่วยทหาร ในเรื่องท่ีเกี่ยวกับการซ่อมบำรุง ระดับหน่วย
การซอ่ มบำรงุ สนับสนนุ โดยตรงและการซอ่ มบำรุงสนับสนุนทัว่ ไป
15.4 ทำการตรวจการซอ่ มบำรงุ ให้เปน็ ไปตามทรี่ ะเบียบการซอ่ มบำรุงกำหนดไว้
16. ผู้บัญชาการกองพล รบั ผิดชอบการซ่อมบำรงุ ยุทโธปกรณ์ ของหน่วยซอ่ มบำรุงในกองพล
17. ผ้บู ัญชาการกองบญั ชาการชว่ ยรบ รับผิดชอบการซ่อมบำรุงของหน่วยซอ่ มบำรงุ สนบั สนนุ ทวั่ ไป
18. แมท่ ัพภาค รับผดิ ชอบการซอ่ มบำรุงเปน็ ส่วนรวมในกองทพั ภาคของตน
19. กรมฝา่ ยยุทธบริการ รบั ผดิ ชอบทางเทคนิคท้งั ปวง และการซ่อมบำรงุ ระดับคลัง
20. ใหก้ รมสง่ กำลงั บำรุงทหารบก รกั ษาการณใ์ ห้เป็นไปตามระเบยี บน้ี
หน้า |7
ตอนท่ี 2
ความรับผดิ ชอบในการซอ่ มบำรุง
21. กล่าวทัว่ ไป ความรับผดิ ชอบในการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ มดี ังตอ่ ไปนี้
21.1 ความรับผิดชอบของผบู้ ังคับบญั ชา ผู้บังคับบัญชาทุกชน้ั จะต้องสอดส่องดแู ลกวดขันจนเป็นที่ แนใ่ จ
ว่ายุทโธปกรณ์ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของผู้ใต้บังคับบัญชาได้รับการปรนนิบัติบำรุง และซ่อมบำรุงให้อยู่ใน
สภาพใชก้ ารไดต้ ลอดเวลา นอกจากน้ันยังจะตอ้ งควบคุมดูแลให้การระวังรักษา และการใช้ ยุทโธปกรณ์เป็นไป
โดยถูกตอ้ งอีกด้วย
21.2 ความรับผิดชอบโดยตรง ความรับผิดชอบโดยตรง ซ่ึงแตกต่างไปจากความรับผิดชอบของ
ผู้บังคบั บัญชานั้น ได้แกค่ วามรับผิดชอบของผู้ทไี่ ด้รบั มอบโดยตรงแบ่งออกไดด้ งั นี้
21.2.1 ความรับผิดชอบส่วนบุคคล ได้แก่ความรับผิดชอบของผู้ท่ีได้รับมอบยุทโธปกรณ์ไว้ใช้ประจำ
และอยูภ่ ายใตก้ ารระวงั รกั ษาของผ้นู น้ั โดยตรง
21.2.2 ความรับผิดชอบทางกำกับการ ได้แก่ความรับผิดชอบของผู้บังคับหน่วยซ่ึงมีตอ่ ยุทโธปกรณ์ท่ี
อยใู่ นความดูแลของตน
22. การปรนนิบัติบำรงุ ยทุ โธปกรณ์
22.1 ผู้บังคับบัญชาทุกช้ันจะต้องรับผิดชอบในการควบคุมดูแลให้ผู้ใต้บังคับบัญชาของตนปฏิบัติตาม
คำแนะนำ และระเบียบปฏิบัติอันเกี่ยวกับการปรนนิบัติบำรุง โดยเคร่งครัด และจะต้องรับผิดชอบในการ
ควบคุมกำกับการให้ ผู้ใต้บังคับบัญชาของตนซ่ึงทำหน้าท่ีเป็นผู้ใช้ผู้สอน หรือพลประจำยุทโธปกรณ์ ต่าง ๆ
ได้รับการฝึกจนสามารถปรนนิบตั ิบำรุงยุทโธปกรณ์ท่ีได้รบั มอบไดโ้ ดยถูกต้องเรียบร้อยกับต้องรับผิดชอบในการ
กำหนดเวลาสำหรับทำการปรนนิบัตบิ ำรุงให้เพียงพอแกค่ วามจำเป็นอีกดว้ ย
22.2 เม่ือการปรนนิบัติบำรุงยุทโธปกรณ์ไม่อาจกระทำได้โดยพลประจำยุทโธปกรณ์นั้น ๆ ด้วย เหตุใดก็ดี ผู้
บงั คับหน่วยจะตอ้ งจดั เจ้าหนา้ ที่ผ้อู ่ืน หรอื ชดุ อนื่ ใหท้ ำการปรนนบิ ตั ิบำรุงตามความจำเป็น
22.3 ผู้บังคับบัญชาทุกช้ันต้องรับผิดชอบ ในการป้องกันมิให้มีการใช้ยุทโธปกรณ์ในทางท่ีผิด เมื่อ ปรากฏ
หลักฐานซึ่งแสดงว่ามีการใช้ยุทโธปกรณ์ในทางที่ผิดขึ้น ต้องดำเนินการสอบสวน และแก้ไขทันที การใช้
ยทุ โธปกรณใ์ นทางที่ผดิ ท่วั ไปมีดังนี้
22.3.1 ใช้ไม่ถกู ต้องเหมาะสมกับคณุ ลักษณะ หรือวิธกี ารใช้ยุทโธปกรณ์ไม่ระมดั ระวังใช้ หรอื ปฏิบตั กิ าร
โดยประมาท
22.3.2 ขาดการหล่อลืน่ หลอ่ ล่นื มากเกินไปหรอื ใช้วสั ดุหล่อลน่ื ท่ีทางราชการมิได้กำหนด ใหใ้ ช้
22.3.3 ไม่ตรวจสภาพการซ่อมบำรงุ ยทุ โธปกรณ์ให้พอเพยี งแกค่ วามจำเป็น
22.3.4 บกพรอ่ งในการซ่อมบำรงุ รวมท้ังขาดการบริการ และการปรบั ทถ่ี กู ตอ้ ง
22.3.5 ให้ผู้ที่ปราศจากคณุ วฒุ ิทำการซ่อมแก้ และใชเ้ คร่ืองมือ หรอื เคร่ืองอุปกรณ์ในการซ่อมไม่ถกู ตอ้ ง
เหมาะสม
22.3.6 ไมม่ อบหมายความรบั ผดิ ชอบโดยตรงในการซอ่ มบำรุงยุทโธปกรณ์
23. วิธกี ารปฏบิ ตั ติ ามลำดบั ขั้นการซ่อมบำรุง
23.1 การปฏิบัตกิ ารซ่อมบำรุงขน้ั ท่ี 1
23.1.1 ปฏิบตั ใิ นหน่วยระดับหมวด โดยผูใ้ ช้ (พลขับ และพลประจำรถ)
23.1.2 ทำการปรนนบิ ตั บิ ำรุงประจำวันและประจำสปั ดาห์
23.1.3 ใช้ตารางการปบ.การตรวจ และการบรกิ ารในคู่มอื พลประจำยทุ โธปกรณ์แตล่ ะชนิด ร่วมกับแบบ
พิมพ์ สพ.110 (ทบ.468-310) บัตรการใช้รถประจำวนั เป็นแนวทางในการปรนนบิ ตั บิ ำรุง
23.2 การปฏบิ ตั กิ ารซ่อมบำรงุ ขนั้ ที่ 2 ระดบั กองรอ้ ย
หน้า |8
23.2.1 ทำการปรนนิบัติบำรุงโดยใช้เครื่องมือประจำหน่วย ชิ้นส่วนซ่อมและอุปกรณ์ที่มีอยู่ตามอัตรา
ของหนว่ ย
23.2.2 ปรนนิบัติบำรุง 1,000 ไมล์(ประจำเดือน)สำหรับยานยนต์ล้อ และ 250 ไมล์ (ประจำเดือน)
สำหรับยานยนต์สายพาน ตามที่กำหนดไว้ในตารางการปบ.การตรวจและการบริการในคู่มือ-20 ทำการ
เปลย่ี นชิ้นส่วนซ่อมยอ่ ย การปรับตา่ ง ๆ และการซอ่ มแก้ยอ่ ย การก้รู ถในสนามและ การสง่ กลบั ตลอดจนกำกบั
ดแู ลพลขบั หรือพลประจำยุทโธปกรณใ์ นการปรนนบิ ัติบำรงุ ข้นั ท่ี 1
23.2.3 ใช้แบบพมิ พใ์ นการปรนนบิ ัติบำรงุ ดงั นี้
- แบบพมิ พ์ สพ.460 (ทบ.468-360) เปน็ แบบพมิ พก์ ำหนดการปรนนิบตั ิบำรงุ ยุทธภัณฑ์
- แบบพมิ พ์ สพ.461 (ทบ.468-361) เปน็ แบบพมิ พร์ ายการ ปบ. และตรวจสภาพทางเทคนิคของ
ยานยนตล์ ้อ
- แบบพิมพ์ สพ.462 (ทบ.468-362) เป็นแบบพิมพ์รายการ ปบ. และตรวจสภาพทางเทคนิคของ
ยานยนตส์ ายพาน
- ซองประวัตยิ ุทธภณั ฑ์ สพ.478 (ทบ.468-378)
23.3 การปฏบิ ัตกิ ารซ่อมบำรงุ ข้นั ท่ี 2 ระดับกองพนั
23.3.1 ทำการปรนนิบัติบำรุงโดยใช้ชุดเครื่องมือประจำหน่วย ช้ินส่วนซ่อม และอุปกรณ์ที่มีอยู่ตาม
อตั ราของหนว่ ย และใช้แบบพมิ พเ์ ช่นเดียวกบั ท่ีกำหนดไว้ในขอ้ 23.2.3
23.3.2 ปรนนิบัติบำรุงประจำ 6,000 ไมล์ (6 เดือน) สำหรับรถลอ้ และ 750 ไมล์ (3 เดอื น) สำหรับยาน
ยนตส์ ายพาน ตามที่กำหนดไว้ในตารางการปบ.การตรวจและการบรกิ ารในคู่มือ -20 ทำการเปลย่ี นชิ้นส่วนซ่อม
การปรับต่าง ๆ การซอ่ มแก้ การกรู้ ถในสนาม การส่งกลับ และงานพเิ ศษทีก่ องรอ้ ยขอรบั การสนบั สนนุ
23.4 การปฏบิ ตั ิการซอ่ มบำรงุ ข้ันที่ 3
23.4.1 ปฏิบัติการซ่อมโดยโรงซ่อมเคล่ือนที่ของหน่วยสรรพาวุธ และสะสมช้ินส่วนซ่อม ตามที่กำหนด
ไว้ และตามสถิตกิ ารใช้
23.4.2 ทำการซ่อมแก้ ยุทโธปกรณ์ที่ส่งซ่อม เพื่อคืนให้หน่วยใช้ เปล่ียนชิ้นส่วนใหญ่ และชิ้นส่วนย่อย
จัดหน่วยตรวจเมื่อผู้บังคับบัญชาต้องการความสนับสนุน และจ่ายชิ้นส่วนซ่อมให้กับหน่วยซ่อมขั้นต่ำกว่า ทำ
การกรู้ ถในสนาม ตลอดจนการส่งกลบั ภายในเขตจำกัด
23.5 การปฏบิ ัตกิ ารซ่อมบำรงุ ขน้ั ที่ 4
23.5.1 ปฏิบัติการซ่อมโดยโรงซ่อมกึ่งเคล่ือนที่ และสะสมชิ้นส่วนซ่อมของยุทโธปกรณ์ทุกชนิดสำหรับ
จา่ ยให้หน่วยซอ่ มขั้นต่ำกวา่
23.5.2 ทำการซ่อมช้ินส่วนย่อย ส่วนประกอบใหญ่ เพื่อส่งคืนให้หน่วยใช้ตามสายการส่ง กำลัง หรือ
เพ่ือส่งคนื เข้าคลัง และให้การสนบั สนนุ หนว่ ยซอ่ มขนั้ ต่ำกวา่ โดยใกลช้ ิด
23.6 การปฏบิ ตั ิการซ่อมบำรงุ ขั้นที่ 5
23.6.1 ปฏิบัติการซ่อมโดยโรงงานประจำที่ในเขตภายในโดยการซ่อมสร้างยุทโธปกรณ์ และสนับสนุน
สายการสง่ กำลังโดยส่งเข้าคงคลงั
23.6.2 จดั หาช้ินส่วนซอ่ ม และยุทโธปกรณเ์ พอ่ื จา่ ยให้กบั หนว่ ยซอ่ มข้ันต่ำกวา่ ใหม้ ใี ช้อยู่ ตลอดเวลา
หน้า |9
ตอนที่ 3
ความรบั ผดิ ชอบทางเทคนิค
24. กล่าวท่ัวไป กรมสรรพาวุธทหารบกมีหน้าท่ีรับผิดชอบทางเทคนิคเก่ียวกับการซ่อมบำรุงบำรุง
ยทุ โธปกรณส์ ายสรรพาวุธ
25. หลกั การทางเทคนิค
25.1 กรมสรรพาวุธทหารบก มีหน้าที่กำหนดการทางเทคนิคเกี่ยวกับ การซ่อมบำรุงตามท่ีได้ รับมอบ
อำนาจจากกองทพั บก ซึ่งได้แกก่ ารจัดทำ
25.1.1 ค่มู ือทางเทคนคิ
25.1.2 คำส่งั การใชน้ ้ำมันหลอ่ ลืน่
25.1.3 คำสงั่ ดดั แปลงแกไ้ ขยทุ โธปกรณ์
25.1.4 คำแนะนำทางเทคนิคเกย่ี วกับเครอ่ื งมือ เครอ่ื งทดสอบ และเคร่อื งอปุ กรณ์ในโรงซ่อม
25.1.5 คำแนะนำในการใช้ เคร่อื งมอื เคร่อื งทดสอบ และเครื่องอุปกรณ์ในโรงซ่อม
25.1.6 คำแนะนำเกีย่ วกับเทคนิคของการซอ่ มบำรุง วิธีดำเนินการ และการวางผงั โรงซ่อม
25.1.7 บญั ชรี ายช่อื ช้นิ อะไหล่ที่ใชใ้ นการซ่อมบำรงุ ทกุ ประเภท และทกุ ขนั้
25.2 การปฏิบัติตามหลักการทางเทคนิคท่ีกรมสรรพาวุธทหารบกได้ออกไว้แล้วเป็นหน้าที่ และความ
รับผิดชอบของผู้บังคับหน่วยทุกขั้นที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมบำรุงที่จะต้องควบคุมดูแลให้ผู้ใต้บังคับบัญชาปฏิบัติ
ตามโดยเครง่ ครดั และถกู ตอ้ ง
25.2.1 คำส่ังการหล่อล่ืน และคู่มือทางเทคนคิ เก่ยี วกับการใชย้ ทุ โธปกรณ์นั้น มีอำนาจบงั คบั เหนือคำส่ัง
หรือคำแนะนำใด ๆ ท้ังส้ิน ถ้าสามารถปฏิบัติไดใ้ ห้ปดิ หรอื เก็บไว้กับยทุ โธปกรณ์นั้น ๆ หรือ เกบ็ ไว้ ณ ที่ ๆ จะ
ปฏิบตั ิการซ่อมบำรงุ ในหนว่ ยโดยให้สามารถหยบิ ใชไ้ ด้ทันที
25.2.2 เจ้าหน้าที่ผู้ทำการตรวจสภาพจะต้องตรวจคำส่ังหล่อลื่น และคู่มือฯ เหล่านว้ี ่าหน่วยมีใช้อยู่ครบ
ครันเพียงใด และไดใ้ ชค้ ำส่ังหล่อลื่นกับ คู่มือทางเทคนิคตามวัตถุประสงค์หรือไม่แล้วให้บนั ทึกลงในรายงานผล
การตรวจสภาพดว้ ย
25.2.3 นอกจากน้ันผู้บังคับหน่วยทุกระดับ อาจกำหนดวิธีปฏิบัติปลีกย่อยเพ่ือให้เหมาะสมกับ
สถานการณ์ หรือสภาพของหนว่ ยแตล่ ะหน่วยข้นึ ใช้ เปน็ การภายในได้แตท่ ัง้ นี้ต้องไมข่ ัดต่อหลักการทางเทคนิค
ซึง่ กรมสรรพาวธุ ทหารบกได้กำหนดไว้
26. การกำกบั ดแู ลทางเทคนคิ
26.1 เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก นอกจากจะเป็นผู้รับผิดชอบในการซ่อมบำรุงประจำท่ีแล้ว ยังต้อง
รับผิดชอบในการตรวจสอบทางเทคนิคเก่ียวกับการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ของหน่วยตา่ ง ๆ ใน กองทัพบกด้วย
การตรวจสอบทางเทคนิคของการซ่อมบำรุงน้ีได้แก่ การวางมาตรฐานเกี่ยวกับสภาพใช้ การของยุทโธปกรณ์
ความสิ้นเปลืองในการซ่อม ระเบียบปฏบิ ัติในการตรวจสภาพที่แสดงให้เห็นผลของ การซ่อมบำรุงประจำหน่วย
ในสนามประจำท่ี และสภาพใชก้ ารของยุทโธปกรณไ์ ดโ้ ดยแนช่ ดั
26.2 เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบกจะต้องให้ความช่วยเหลือ และคำแนะนำแก่ผู้บังคับหน่วยทหาร ในเร่ือง
เกยี่ วกับการซอ่ มบำรงุ ประจำหน่วย และในสนาม
26.3 เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก หรือผู้แทน จะต้องออกตรวจเพื่อให้ความช่วยเหลือแนะนำแก่ หน่วย
สรรพาวุธซ่อมบำรุงในสนาม โดยความมุ่งหมายท่ีจะทำให้หน่วยสรรพาวุธซ่อมบำรุงในสนาม สามารถ
ดำเนนิ การตามภารกจิ โดยมีประสทิ ธภิ าพสูงทส่ี ดุ ทัง้ น้ใี หก้ ระทำอย่างนอ้ ยปีละ 1 คร้ัง
26.4 ให้เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก หรือผู้แทนไปตรวจเยี่ยมหน่วยต่าง ๆ ตามความจำเป็นให้ ทราบสภาพ
ยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ สภาพการปรนนิบัติบำรุงสภาพการซ่อมบำรุง และสภาพการส่ง กำลังในส่วนที่
ห น ้ า | 10
เกี่ยวข้องกับยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ ท้ังนี้ให้หน่วยต่าง ๆ ให้ความร่วมมือ และช้ีแจง ข้อเท็จจริงในเรื่องที่
เก่ยี วข้อง
ตอนท่ี 4
การตรวจสภาพยุทโธปกรณ์ และการรายงานผลการตรวจ
27. กล่าวท่ัวไป
ผู้บังคับหน่วยทุกข้ันมีอำนาจทำการตรวจสภาพยุทโธปกรณ์ของหน่วยภายใต้การบังคับบัญชา และใช้ผล
การตรวจสภาพนี้เป็นเครื่องวัดสภาพอนั แท้จริงของยุทโธปกรณ์ และประสิทธิภาพในการซ่อมบำรงุ ยุทโธปกรณ์
ในหน่วยใต้บังคับบัญชาของตน การตรวจสภาพซึ่งทุกหน่วยต้องได้รับการตรวจอย่างเป็นทางการและต้องมี
รายงานผลการตรวจเปน็ ลายลักษณอ์ กั ษรตามที่กองทพั บกไดก้ ำหนดไว้โดยละเอียดนน้ั มอี ยู่ 2 ประเภท คือ
27.1 การตรวจสภาพการซ่อมบำรุงยทุ โธปกรณส์ ายสรรพาวุธโดยผบู้ ังคับบญั ชา
27.2 การตรวจสภาพเฉพาะอยา่ งยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ
การตรวจสภาพการซอ่ มบำรุงยทุ โธปกรณ์สายสรรพาวุธโดยผู้บังคบั บญั ชา
27.1.1 การตรวจสภาพการซ่อมบำรุง ฯ โดยผู้บังคับบัญชาเป็นการตรวจ เพื่อให้เป็น ท่ีแน่ใจว่าการใช้
ยุทโธปกรณ์เป็นไปในทางที่ถูกท่ีควร การใช้ส่ิงอุปกรณ์เป็นไปโดยประหยัด และการ ดำเนินการใด ๆ เกี่ยวกับ
ยุทโธปกรณ์และส่ิงอุปกรณ์ท้ังปวงเป็นไปตามหลักการซ่อมบำรุงและส่งกำลัง ท่ีกองทัพบกได้กำหนดไว้ใน
ระเบยี บ คำสงั่ คำแนะนำ คูม่ ือและแบบธรรมเนยี มต่าง ๆ กับเพ่ือ ประเมนิ ค่าความพร้อมรบของหนว่ ย
27.1.2 การตรวจสภาพการซ่อมบำรุง ฯ โดยผู้บังคับบัญชาน้ันให้กระทำตามคำสั่งกองทัพบก (คำส่ัง
ชแ้ี จง) ที่ 13/1692 ลง 6 ก.พ.04 เรื่อง การตรวจสภาพการซ่อมบำรุง ฯ โดยผู้บงั คับบัญชา การตรวจสภาพ
เฉพาะอยา่ งยทุ โธปกรณส์ ายสรรพาวุธ
27.2.1 การตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ มีความมุ่งหมายให้ผู้บังคับบัญชาใช้เป็นเคร่ืองตรวจสอบความ
เพียงพอ และประสิทธภิ าพของ การซอ่ มบำรงุ ประจำหนว่ ย
27.2.2 การตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ นั้น ให้กระทำตามคำสั่งกองทัพบก (คำชี้แจง) ท่ี 19/15790 ลง
13 ก.ค. 03 เร่อื ง การตรวจสภาพเฉพาะอยา่ งยุทโธปกรณส์ ายสรรพาวุธ
27.2.3 ผูบ้ ังคบั บญั ชาช้นั ผบ.นขต.ทบ. และ ผูบ้ งั คบั บญั ชาชัน้ ผบ.พล หรอื เทียบเทา่ เปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบใน
การจัดให้มีการตรวจสภาพเฉพาะอย่างแก่ยุทโธปกรณ์ และหน่วยภายใต้การบังคับบัญชาของตนตาม
กำหนดการทบี่ ่งไวใ้ นคำส่ังกองทพั บก
27.2.4 การตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ นั้น ต้องกระทำโดยเจ้าหน้าที่ซึ่งมีความรู้ความสามารถในทาง
เทคนิคของยุทโธปกรณ์และการซอ่ มบำรงุ โดยมนี ายทหารชน้ั สญั ญาบตั ร ซ่งึ มีคุณวฒุ ิเหมาะสมเปน็ ผู้กำกับการ
28. นอกจากการตรวจสภาพดังกล่าวแล้ว ในข้อ 27.1,27.2 น้ัน ยังมีการตรวจสภาพอีกประเภทหนึ่ง ซ่ึงแม้ว่า
กองทัพบกยังไม่กำหนดวิธีการไวโ้ ดยแน่นอน แต่ผ้บู ังคับหน่วยทุกระดับจะตอ้ งกระทำเปน็ ประจำคือ การตรวจ
สภาพโดยผู้บังคับหน่วย ซ่ึงมีความมุ่งหมายท่ีจะตรวจสอบสภาพความพร้อมรบของ ยุทโธปกรณ์สาย
สรรพาวุธ อีกท้ังเป็นการตรวจสภาพการใช้ การปรนนิบัติบำรุงและการซ่อมบำรุง ซ่ึง ผู้บั งคับหน่วยต้อง
รับผิดชอบ ในฐานะของผู้บังคับบัญชาตามที่กำหนดไว้ในตอนที่ 3 แห่งคำสั่งนี้ว่าเป็นไปโดยถูกต้อง และสม
ความมุ่งหมายของทางราชการ วิธปี ฏิบัติการตรวจสภาพโดยผบู้ ังคับหน่วยโดยละเอียดน้ัน ให้เป็นอภิสิทธ์ขิ องผู้
บงั คบั หนว่ ยนัน้ ๆ ทจ่ี ะกำหนดขน้ึ ตามความเหมาะสม
ส่วนการตรวจสภาพทางเทคนิคนั้น ได้แก่การตรวจสภาพ ซึ่งหน่วยซ่อมบำรุงกระทำต่อ ยุทโธปกรณ์ท่ี
หน่วยทหารนำมาส่งซ่อม หรือในขณะที่หนว่ ยซ่อมบำรงุ ในสนามส่งชุดซ่อมออกไปปฏิบัติงาน ณ ท่ตี งั้ ของหน่วย
รบั การสนับสนุน ทง้ั น้ี เพ่ือให้สามารถประมาณความตอ้ งการ และวางแผนการซอ่ มบำรุงได้ถกู ตอ้ ง
29. การรายงานผลการตรวจสภาพ และการตรวจเยีย่ ม
ห น ้ า | 11
29.1 การรายงานผลการตรวจสภาพนั้น ต้องพยายามกระทำให้สั้นและชัดเจน และให้ผู้ทำการตรวจ เป็น
ผทู้ ำรายงานเสนอให้ผู้บังคับบัญชาช้ันเหนือต่อข้ึนไปจากหน่วยรับตรวจทราบ เพื่ออำนวยการแก้ไขขอ้ บกพร่อง
ต่างๆ ที่มีอยู่ การรายงานผลการตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ และการตรวจสภาพการซ่อมบำรุง ฯ โดย
ผู้บังคับบัญชา นนั้ ให้ปฏบิ ัตติ ามคำส่ังกองทัพบกวา่ ด้วยการตรวจสภาพน้นั ๆ
29.2 ผ้บู ังคับหนว่ ยทกุ หน่วย เป็นผดู้ ำเนินการตามความจำเป็นเพอ่ื ให้เปน็ ทแ่ี นน่ อนว่าได้มีการ ตรวจสภาพ
ตามทกี่ ลา่ วไวแ้ ล้วน้นั ให้หนว่ ยท่ีทำการตรวจสภาพเก็บสำเนารายงานผลการตรวจแตล่ ะประเภท ครั้งสุดท้าย
ที่ได้กระทำต่อหนว่ ยต่าง ๆ ไว้ 1 ฉบับเสมอ
29.3 เม่ือเจา้ กรมสรรพาวุธทหารบกหรือผู้แทนได้ตรวจเยี่ยมหน่วยต่าง ๆ ตามท่ีได้กล่าวมาในข้อ 26.5 แล้ว
ให้รายงานผลการตรวจเย่ียมพร้อมด้วยข้อเสนอแนะข้ึน 3 ชุด นำเสนอ ทบ. 1 ชุด ส่งให้หน่วยรับการตรวจ
ทราบ 1 ชุด เก็บไว้ที่กรมสรรพาวธุ ทหารบก 1 ชุด
30. การปอ้ งกันการตรวจซ้ำ
30.1 ผบ.นขต.ทบ. และผู้บังคับบัญชาชั้น ผบ.พล หรือเทียบเท่า และเจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก จะต้อง
พจิ ารณาดำเนินการ ใหม้ กี ารตรวจสภาพภายในขอบเขตของการตรวจสภาพแต่ละประเภทดัง ได้กลา่ วไว้แล้ว
30.2 ผู้บังคับบัญชาที่ทำการตรวจสภาพการซ่อมบำรุงฯ โดยผู้บังคับบัญชาจะต้องพิจารณา และนำ เอาผล
ของการตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ ท่ีได้กระทำข้ึนเม่ือก่อนหน้าในระยะเวลาอันใกล้พอสมควร มาใช้ในการ
กำหนดจดุ อนั ควรสนใจเปน็ พิเศษในการตรวจสภาพการซ่อมบำรุงโดยผู้บงั คบั บัญชาท่ีตน จะกระทำขน้ึ
31. การรายงานข้อบกพรอ่ งของยทุ โธปกรณส์ ายสรรพาวธุ
31.1 ในกรณีท่ีเกิดการบกพร่องข้ึนในยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ อันเน่ืองมาจากความไม่ เหมาะสมในการ
ออกแบบ วัสดุท่ีใช้ในการผลิต หรือฝีมือช่าง การสึกหรือการผุเป่ือยมากผิดปกติหรือ อาจจะเกิดอนั ตรายอย่าง
ร้ายแรงข้ึนแก่บุคคล และทรัพย์สินให้ผู้ท่ีเกี่ยวข้องในการจัดหา การใช้การ ซ่อมบำรุง การเก็บรักษา และ
แจกจ่าย ทำรายงานขอ้ บกพรอ่ งเสนอตามสายบรกิ ารสรรพาวุธ จนถึง กรมสรรพาวุธทหารบกโดยเรว็ ท่ีสดุ
31.2 ให้กรมสรรพาวุธทหารบกกำหนดวิธีการรายงานข้อบกพร่องของยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ ซึ่ง
จำเป็นต้องดัดแปลงแก้ไขขน้ึ เพ่ือใหผ้ ูท้ เ่ี ก่ยี วขอ้ งสามารถรายงานไดโ้ ดยถกู ต้อง
31.3 ในการตรวจสภาพการซ่อมบำรุงฯ โดยผู้บังคับบัญชาและการตรวจสภาพเฉพาะอย่าง ฯ เจ้าหน้าที่
ผู้ตรวจจะต้องทดสอบความรู้ความเข้าใจของเจ้าหน้าท่ีในหน่วยรับตรวจ และหน่วยสนับสนุน เก่ียวแก่ การ
รายงานข้อบกพรอ่ งยทุ โธปกรณส์ ายสรรพาวธุ ด้วย
ห น ้ า | 12
ตอนที่ 5
การดัดแปลงแก้ไขยทุ โธปกรณ์
32. ความม่งุ หมาย
ยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธที่ใช้ในกองทัพบกนั้น อาจมีความจำเป็นที่จะตอ้ งทำการดดั แปลงแก้ไข เพื่อเพ่ิม
ความปลอดภยั แก่ผู้ใช้ ลดงานซอ่ มบำรุง หรอื เพื่อเพม่ิ ประสทิ ธิภาพในการรบหรอื การใช้งาน
33. การดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์น้ัน ให้ทำตามคำส่ังกองทัพบกว่าด้วยการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์ นั้นๆ
ซ่ึงกองทัพบกจะได้ออกคำส่ังเป็นคร้ังคราวตามความจำเป็น โดยกำหนดยุทโธปกรณ์ ซึ่งจะต้อง ทำการ
ดัดแปลงแก้ไข ส่วนที่จะต้องทำการดัดแปลงแก้ไข ชน้ิ ส่วนท่ีจะต้องทำการดัดแปลงแก้ไข และ ผู้รับผิดชอบใน
การดัดแปลงแก้ไข รวมทง้ั วิธีดดั แปลงแก้ไขโดยละเอียด และเมอ่ื มีคำสั่งให้ดดั แปลง
แก้ไขยุทโธปกรณ์แล้ว ผู้มีหน้าท่ีรับผิดชอบในการดัดแปลงแก้ไขต้องดำเนินการตามคำส่ังทันทีจะละเว้น หรือ
เพิกเฉยเสยี มิได้
34. ห้ามมิให้ทำการดดั แปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์โดยมิได้รับคำสั่งหรือผิดแผกนอกเหนือไปจากแบบแผน ในคำสั่ง
ท่ีเก่ียวข้อง ในกรณีที่พิจารณาเห็นว่าถ้าหากฝืนใช้ยุทโธปกรณ์น้ัน ๆ ต่อไปแล้วอาจเกิดอันตราย อย่างร้ายแรง
แก่ชีวิต และทรัพย์สินแล้ว ให้งดใช้การยุทโธปกรณ์น้ันทันที แล้วรีบรายงานไปตามสาย การบังคับบัญชา
พรอ้ มท้ังขอ้ บกพร่องของยทุ โธปกรณ์สายสรรพาวุธ
35. การดัดแปลงแกไ้ ขยทุ โธปกรณ์จัดตามลำดับความเรง่ ด่วนออกเปน็ 2 ประเภท คือ
1. ประเภทดัดแปลงแก้ไขทันที และ 2. ประเภทปกติ
35.1 ประเภทดัดแปลงแก้ไขทันที เมื่อมีคำส่ังให้ดัดแปลงแก้ไขทันที ผู้รับผิดชอบต้องดำเนินการ ดัดแปลง
แก้ไขยุทโธปกรณ์ในหน่วยใชท้ ันทีก่อนท่ีจะใช้งานยุทโธปกรณ์ต่อไป สำหรับยุทโธปกรณ์ที่เก็บรักษาไว้คงคลัง
นนั้ ผู้รับผิดชอบในการเก็บรักษา และแจกจ่าย ต้องจัดการให้ยทุ โธปกรณ์น้ันไดร้ ับการดัดแปลงแก้ไขก่อน ที่จะ
จ่ายให้หน่วยทหาร ท้ังน้ีนอกจากคำส่ังดัดแปลงแก้ไขเฉพาะยุทโธปกรณ์แต่ละอย่างจะได้กำหนดไว้เป็นอย่าง
อ่นื
35.2 ประเภทปกติ การดัดแปลงประเภทนี้ ให้ผู้รับผิดชอบดำเนินการดัดแปลงแก้ไขโดยเร็วท่ีสุด เท่าท่ีจะ
ทำได้ ทั้งน้ีโดยไม่ทำให้เสียผลในการฝึกหรือการปฏิบัติตามภารกิจของหน่วยทหาร ส่วน ยุทโธปกรณ์ที่บรรจุ
หีบห่อเพื่อการเก็บรักษาไว้ในคลังสรรพาวุธนั้นไม่ต้องนำมาดัดแปลงแก้ไข ทั้งน้ี นอกจากคำสั่งดัดแปลงแก้ไข
เฉพาะยทุ โธปกรณแ์ ต่ละอย่างจะไดก้ ำหนดไว้เป็นอยา่ งอนื่
35.3 ให้กรมสรรพาวุธทหารบก รับผิดชอบในการตรวจสอบ และติดตามผลการดัดแปลงแก้ไข ให้เป็นไป
ตามคำส่งั โดยถูกตอ้ ง และตามกำหนดเวลา
36. การเสนอแนะใหม้ ีการดัดแปลงแกไ้ ข
36.1 ผู้มีหน้าที่เกีย่ วกับยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ มีสิทธิท์ ี่จะเสนอแนะให้มีการดัดแปลงแก้ไข ยุทโธปกรณ์
เพอื่ ความมงุ่ หมายดงั ไดก้ ลา่ วมาแล้วข้างตน้
36.2 ให้กรมสรรพาวุธทหารบกกำหนดวิธีการรายงานข้อบกพร่องของยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธ พร้อมท้ัง
สง่ิ ท่ีควรดัดแปลงแกไ้ ขขึน้ เพ่อื ใหห้ น่วยตา่ ง ๆ ยดึ ถอื เปน็ หลักปฏบิ ัติตอ่ ไป
36.3 เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบกมีหน้าท่ี พิจารณาข้อเสนอแนะในการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์ และ
ดำเนนิ การทางเทคนคิ อนั เหมาะสม เพอื่ ใหบ้ รรลผุ ลสมความมุ่งหมายดงั กลา่ วมาแล้ว
*************
ห น ้ า | 13
ตารางประมาณเวลาปฏิบัตงิ านซ่อมบำรงุ ยทุ โธปกรณ์ ทบ.สหรัฐ
การบริการหรอื การซอ่ ม ยานยนตส์ ายพาน ยานยนต์ล้อ
15 นาที (พลขับ)
บริการก่อนใชง้ าน 30 นาที (พลประจำรถ) 20 นาที (พลขับ)
5 นาที (พลขบั )
บริการหลงั ใชง้ าน 1 ชม (พลประจำรถ) 1 ชม. (พลขับ)
1-2 วนั (ช่าง 1 พลขับ 1)
บรกิ ารขณะหยุดพัก 15 นาที (พลประจำรถ) 1-2 วนั (ช่าง 1 พลขบั 1)
1-2 วนั (ช่าง 1 พลขับ 2)
บรกิ ารประจำสัปดาห์ 4 ชม. (พลประจำรถ) -
3 ชม. (ชา่ ง 2)
บริการประจำเดอื น 1 วัน (ช่าง 1 พลประจำรถ 2) -
30 นาที (ช่าง 2)
บรกิ ารประจำ 3 เดือน 1-1 1/2 วนั (ชา่ ง 1 พลประจำรถ 2)
-
บรกิ ารประจำ 6 เดอื น - -
15 นาที (พลขับ)
การยกเครอ่ื งยนตอ์ อกจากรถ 4 ชม. (ช่าง 1 พลประจำรถ 2) -
-
ถอดและเปลย่ี นเครอ่ื งยนต์ -
ถอดเปลย่ี นเฟืองขับข้นั สุดทา้ ย 6 ชม. (ชา่ ง 1 พลประจำรถ 2)
ถอดเปล่ียนเคร่ืองผ่อนแรง 1 ชม. (พลประจำรถ)
สะเทือน
ถอดเปล่ียนคานรบั แรงบดิ 1 ชม. (พลประจำรถ)
ถอดเปลี่ยนลอ้ กดสายพาน 1 ชม. (พลประจำรถ)
ถอดเปลี่ยนลอ้ -
ถอดเปลย่ี นสายพาน 1 ข้าง 6 ชม. (พลประจำรถ)
บรกิ ารสายพาน 1 ขา้ ง 30 นาที (พลประจำรถ)
สรปุ 1. การซ่อมบำรงุ มคี วามมุ่งหมายเพื่อรกั ษายุทโธปกรณท์ ่ีชำรุด ให้กลบั คืนสู่สภาพใชก้ าร
ไดร้ วมถึงการตรวจสภาพ การทดสอบ การบริการ การคัดแยกสภาพใชก้ ารได้ การ
ซอ่ มแก้ การซ่อมสร้าง การดัดแปลงแกไ้ ขและการซอ่ มคืนสภาพ
2. หนว่ ยซ่อมบำรงุ ขนั้ สงู สนบั สนุนหนว่ ยซอ่ มบำรงุ ข้นั ต่ำ
3. การซอ่ มบำรงุ เป็นความรับผิดชอบของผบู้ งั คับบัญชา
4. ถ้าการซ่อมบำรุงระดบั หนว่ ยเลว ระบบการซ่อมบำรงุ ของกองทัพบกก็ล้มเหลว
5. การซอ่ มบำรุงขั้นที่ 1 นับว่าสำคัญทสี่ ุดกว่าทกุ ขั้น
*************
สรปุ ระบบซ่อมบำรุงของกองทัพบก
การซอ่ มบำรุง การซอ่ มบำรงุ ระดบั หนว่ ย การซ่อมบำรงุ สนับสนุนโด
3
ข้ันที่ 1 2 เคลื่อนท่ี
ท่ไี หน ทีต่ ้งั ยทุ โธปกรณ์ หนว่ ยใช้ ผบู้ ัญชาการกองพล
ใคร ผใู้ ช้, พลประจำ หน่วยใช้
(ผูร้ ับผดิ ชอบ) ยทุ โธปกรณ์
อะไร ทำการ ปรนนิบัติบำรุงเพื่อป้องกัน ซ่อมแก้เล็ก ๆ ซอ่ มแกย้ ทุ ธภณั ฑ์หลกั แล
นอ้ ย ๆ และดแู ลรกั ษาไวใ้ ห้พร้อมรบ หนว่ ยใช้
อย่างไร - ทำการปรนนิบัติบำรุงตามท่ีกำหนดไว้ในคู่มือทาง - ทำการซอ่ มแก้ให้หน่วย
เทคนิคของยุทโธปกรณน์ ั้น ๆ - จดั ชุดซ่อมเคล่ือนทไ่ี ปช
- ทำการซ่อมบำรุงระดับหน่วย - ใหค้ วามชว่ ยเหลือทางเท
- ดำเนินการส่งซอ่ มไปยังหน่วยเหนือและแจ้งให้ - ชว่ ยเหลอื หน่วยคน้ หาข
หน่วยสนับสนนุ โดยตรงทราบ - ทำการกู้ซอ่ มเมอ่ื หน่วยร
- ทำการปรนนิบตั ิบำรงุ ก่อนสง่ ซ่อม - ทำการซอ่ มแบบยุบรวม
- รกั ษาระดับชนิ้ สว่ นซ่อมตามอตั ราพกิ ดั - สนบั สนุนชน้ิ ส่วนซอ่ มต
พกิ ดั
- ซอ่ มเสรจ็ แล้วส่งคืนหน
ขอบเขต ให้ปฏบิ ตั ติ ามคู่มือ คำส่ัง หรือระเบยี บทีก่ ำหนดไว้ ให้ ป ฏิ บั ติ ต าม คู่ มื อ
ระเบยี บท่ีกำหนดไว้
ห น ้ า | 14
ดยตรง การซ่อมบำรุงสนบั สนนุ ทว่ั ไป การซ่อมบำรงุ ระดับคลัง
45
กึ่งเคลือ่ นที่ โรงงาน
ผู้บัญชาการ กองบัญชาการช่วยรบ และ กรมฝ่ายยุทธบรกิ าร
แมท่ ัพภาครบั ผิดชอบเปน็ ส่วนรวม
ลว้ สง่ คนื ซ่อมแกย้ ทุ ธภณั ฑ์หลัก แลว้ ส่งคืน ซอ่ มสร้างเพอ่ื เก็บเปน็ อปุ กรณ์
ตามสายการส่งกำลัง คงคลังของสายยทุ ธบริการ
ยใช้ - ทำการซ่อมแกใ้ หญ่ - กรมฝ่ายยุทธบรกิ ารพิจารณา
ชว่ ยหนว่ ยใช้ - ทำการซ่อมใหญ่ การซอ่ ม
ทคนิค - ซอ่ มเสรจ็ แล้วสง่ เขา้ สายการสง่ กำลัง - ทำการซ่อมสรา้ งใหเ้ ขา้
ข้อขดั ขอ้ ง มาตรฐานของยทุ โธปกรณ์
ร้องขอ - ค่าซ่อมไม่ควรเกิน 65 % ของ
ม ราคาจดั หาใหม่
ตามอตั รา - วางแผนการจดั หาและแผนการ
ซอ่ มสร้างไว้ลว่ งหนา้ ไมน่ ้อยกว่า
นว่ ยใช้ 3 ปี
- ซอ่ มเสรจ็ แล้วเก็บเข้าคงคลงั
ค ำสั่ ง ห รือ ให้ปฏิบัติตามคู่มือ คำสัง่ หรือระเบยี บท่ี ให้ปฏิบัติตามคู่มือ คำส่ัง หรือ
กำหนดไว้ ระเบียบท่กี ำหนดไว้
ห น ้ า | 15
แผนกวิชายานยนต์ กองการศกึ ษา
โรงเรียนทหารม้า ศูนย์การทหารมา้
คา่ ยอดิศร สระบุรี
----------
เอกสารเพม่ิ เตมิ
วชิ า เอกสารการซ่อมบำรงุ
หมายเลขวชิ า ยน……………..
1. กล่าวโดยทั่วไป
เอกสารซ่อมบำรุงเปน็ สิ่งสำคญั ยิ่งสำหรับการดำเนินการซ่อมบำรงุ ยทุ โธปกรณ์ให้สามารถใช้ราชการได้
อย่างมีประสิทธิภาพและมีอายุยาวนาน เอกสารซ่อมบำรุงน้ันจะต้องทันสมัย หน่วยใดที่มียุทโธปกรณ์ไว้ใน
ครอบครอง แต่ปราศจากเอกสารซ่อมบำรุง หรือไม่นำเอกสารซ่อมบำรุง มาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อ
ยุทโธปกรณ์แล้ว ย่อมเป็นไปไม่ได้ที่ยุทโธปกรณ์ของหน่วยน้ัน จะใชง้ านได้อย่างสมบูรณ์ ผู้บังคับหน่วยหรือ
ผู้รับผิดชอบต่อการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์จะต้องมีหลักประกันว่าในหน่วยของตนมีเอกสารซ่อมบำรุงฉบับท่ี
ถูกตอ้ ง และทันสมัยตามจำนวนท่ีเหมาะสม
2. ชนิดของเอกสาร เอกสารท่ีใช้ราชการอยใู่ นกองทัพบก มีอยูเ่ ป็นจำนวนมากในรปู แบบของ
- ระเบยี บ
- คำสั่ง
- คำชแ้ี จง
- คู่มอื ทางเทคนคิ (คท.)
- คมู่ ือราชการสนาม (รส.)
- แบบพมิ พ์ต่าง ๆ สำหรับการปรนนบิ ัติบำรงุ และสง่ กำลัง
2.1 ระเบียบกองทพั บกจะออกระเบยี บเกี่ยวกับการซ่อมบำรงุ ไว้โดยแน่นอน เชน่
- ระเบยี บ ทบ.ว่าด้วยการส่งกำลังส่ิงอุปกรณ์ 2 - 4 พ.ศ. 2534
- ระเบียบ ทบ.วา่ ดว้ ยการรบั สงิ่ อปุ กรณ์ พ.ศ. 2534
2.2 คำส่ัง คำสั่งเกี่ยวกับการซ่อมบำรุงท่ีจะนำมาเป็นหลักฐาน และยึดถือเป็นหลักปฏิบั ติ เช่นคำสั่ง ทบ.
ท่ี 400/2507 ลง 9 พ.ย.07 เรื่อง ใหใ้ ช้คมู่ ือทางเทคนิค คท.37-2810 ในการตรวจสภาพ และการปรนนิบตั ิ
บำรุงยานยนต์ เป็นต้น
2.3 คำสั่งชี้แจง ทบ.จะออกคำส่ังช้ีแจง เชน่ คำสั่ง ทบ.(คำชี้แจง) ท่ี 13/1693 ลง 6 ก.พ. 04 เรื่องการ
ตรวจสภาพยทุ โธปกรณ์สายสรรพาวธุ โดยผูบ้ งั คบั บัญชา
2.4 คู่มอื ทางเทคนิค (คท.)เป็นเอกสารซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ ซ่ึงจะกำหนดชนิดของเอกสารตา่ ง ๆ ไว้เป็น
ระบบจำนวนตวั เลข ทั้งนี้เพ่ือให้ง่ายตอ่ การคน้ หา และการนำไปใช้ปฏิบตั ิ เอกสารซ่อมบำรงุ นย้ี ังกำหนดตวั ยอ่
ของชนิด
เอกสารไว้ เพ่ือมิใหเ้ กิดความสับสนในการนำไปใช้อีกด้วย เชน่
2.4.1 ตัวย่อ
- คมู่ อื ทางเทคนิค (คท.) (TM ) ย่อมาจาก TECHNICAL MANUAL
- คำสั่งการหล่อลืน่ (คล.) (LO ) ย่อมาจาก LUBRICATION ORDER
- คำสั่งดดั แปลงแกไ้ ขยทุ ธภณั ฑ์ (MWO ) ยอ่ มาจาก MODIFICATION WORK ORDER
ห น ้ า | 16
2.4.2 การกำหนดระบบจำนวนตัวเลข แทนความหมายของเหล่าต่าง ๆ เพ่ือมิให้เกิดสับสน และมี
ปัญหายุ่งยากในการค้นหาหลักฐานอ้างอิงสำหรับการปรนนิบัติบำรุงและซ่อมบำรุง การส่งกำลังยุทโธปกรณ์
นั้น จึงไดก้ ำหนดจำนวน
ตวั เลขซึ่งมคี วามหมายแทนเหลา่ ต่าง ๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี
- TM ทีม่ ตี วั เลขตอ่ ท้ายด้วยเลข 3 เป็นคู่มือของเหลา่ วิทยาศาสตร์
- TM ทีม่ ตี วั เลขตอ่ ทา้ ยด้วยเลข 5 เปน็ ค่มู ือของเหล่า ช่าง
- TM ท่ีมีตัวเลขต่อท้ายด้วยเลข 9 เป็นคู่มือของเหล่า สรรพาวุธ หรือหน่วยท่ีเก่ียวข้อง และ
ขอรับการสนบั สนุนการซ่อม และการส่งกำลังจากสรรพาวุธ
- TM ทม่ี ตี ัวเลขตอ่ ทา้ ยด้วยเลข 10 เป็นค่มู ือของเหล่าพลาธกิ าร
- TM ทม่ี ตี ัวเลขตอ่ ท้ายดว้ ยเลข 11 เปน็ คูม่ อื ของเหล่า สือ่ สาร
- TM ที่มตี วั เลขต่อท้ายด้วยเลข 55 เปน็ คมู่ ือของเหลา่ ขนสง่
1.4.3 ความหมายของ TM 9-2350-257-20-1
เพ่ือให้ผบู้ ังคับบัญชา เจ้าหน้าที่เกี่ยวขอ้ งและรบั ผิดชอบตอ่ การซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ตา่ ง ๆ ของ
หน่วยได้มีความเข้าใจในการนำเอกสารคู่มือประจำยุทโธปกรณ์มาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ถูกต้อง จึงจำเป็น
อย่างย่ิงที่จะต้องทราบความหมายของตัวย่อและระบบจำนวนตัวเลขดังตัวอย่าง ข้างต้นซ่ึงจะมีปรากฏท่ี
ส่วนบนของหนา้ ปก เอกสารคมู่ ือทางเทคนิค และเอกสารคูม่ ือสง่ กำลัง เชน่
- TM ย่อมาจากคำว่า TECHNICAL MANUAL หนังสือค่มู อื ทางเทคนคิ (คท.)
- 9 หมายถึง สายการบรกิ ารทางเทคนิค (เหล่าสรรพาวุธ)
- 2350 กลุ่มตัวเลข 4 ตัว หมายถึง ประเภท และพวกยุทธภัณฑ์ (FEDERAL SUPPLY
CLASSIFICATION ) เรียกชื่อย่อเป็นภาษาอังกฤษส้ันๆ ว่า (FSC) เลข 2 ตัวแรกของกลุ่มตัวเลข 4 ตัว
หมายถึง พวก หรือกลุ่ม (GROUP) ซึ่งมีประมาณ 76 กว่าพวก ขอยกตัวอย่างให้พอเข้าใจ 6 พวกแรก
ได้แก่
2.4.3.1. - 23 หมายถึง ยานยนต์ รถพ่วง รถจกั รยานยนต์
2.4.3.2. - 24 หมายถงึ รถแทรคเตอร์ (ลอ้ ยาง)
2.4.3.3. - 28 หมายถงึ เครือ่ งยนตแ์ ก๊สโซลนี (เครอ่ื งกำเนดิ กำลงั ) และส่วนประกอบ
2.4.3.4. - 30 หมายถงึ รถแทรคเตอร์ (สายพาน)
2.4.3.5. - 49 หมายถงึ เครอื่ งซ่อมบำรงุ และเคร่อื งมือซ่อมเคร่อื งยทุ ธภัณฑป์ ระจำโรงงาน
2.4.3.6. - 61 หมายถึง เคร่ืองกำเนิดไฟฟ้า เครื่องควบคุมและอุปกรณ์จ่ายกระแสไฟฟ้า เลข
2 ตัวหลังของกลุ่มตัวเลข 4 ตัว หมายถึง ประเภท (CLASS) ประเภทนั้นจะมีหลายประเภทแต่จะต้อง
ยกตัวอยา่ ง พอใหเ้ ข้าใจ 4 ประเภท ดังน้ี
2.4.3.7. - 00 หมายถงึ ยานยนตป์ ระเภทสายพาน รถสายพาน รถสายพานลำเลยี งพล
และรถอตั ตาจร (คูม่ ือเกา่ )
2.4.3.8. - 20 หมายถงึ ยานยนต์ประเภทล้อ
2.4.3.9. - 30 หมายถงึ รถพ่วงบรรทุกและรถชานต่ำ
2.4.3.10. - 50 หมายถงึ รถถงั และรถสายพานลำเลียงพล (คู่มือใหม่)
- 257 หมายถงึ ลำดบั ที่ของหนงั สอื คมู่ อื ประจำชนิดของยุทโธปกรณ์
- 20 หมายถงึ ตวั เลขทกี่ ำหนดไว้สำหรบั ข้นั การซ่อมบำรุง ซง่ึ แบง่ ขั้นการซ่อมบำรุง
ออกเปน็ 5 ข้ัน ซึง่ มีตัวเลขกำหนดไว้ ดังนี้
ห น ้ า | 17
10 สำหรับ ข้นั ที่ 1
20 สำหรบั ขัน้ ที่ 2
30 สำหรับ ขั้นที่ 3
40 สำหรับ ขัน้ ท่ี 4
50 สำหรับ ขั้นที่ 5
หมายเหตุ ปกตติ ัวเลขที่กำหนดขั้นการ ซบร.ของหน่วย สรรพาวุธ น้ันจะเขียนตัวเลข 34 หมายถึงใชไ้ ด้
ขั้น 3 และ ข้ัน 4 หรือ 35 คือใช้ได้ ต้ังแต่ขั้น 3 ข้ัน 4 และข้ัน 5 โดยอาจมีตัวเลขต่อท้ายตัวเลขท่ีกำหนดข้ัน
การ ซบร. ไว้
-1
-2
- 1 หมายถงึ ตวั รถ ( AUTOMOTIVE )
- 2 หมายถึง ปอ้ มปนื ( TURRET )
3. การใชค้ ู่มอื ทางเทคนคิ ประจำยทุ โธปกรณ์ และคู่มือสง่ กำลัง
3.1 TM 9 ที่มีตัวเลขลงท้ายด้วยเลข 10 เป็นหนังสือคู่มือแสดงข้อมูลรายละเอียดทางเทคนิคของ
ยุทธภัณฑ์แต่ละชนิด โดยจะรวบรวมคำแนะนำในการใช้ยุทโธปกรณ์ และการปรนนิบัติบำรุงยุทโธปกรณ์
ให้แกพ่ ลประจำรถ พอสรปุ เปน็
ขอ้ ๆ ไดด้ งั น้ี
3.1.1 แสดงขา่ วสาร คณุ ลักษณะ รายละเอยี ด มาตราทานของยุทโธปกรณ์ (ประกอบภาพ)
3.1.2 ใหค้ ำแนะนำการในเตรียมการกอ่ นท่จี ะนำยุทโธปกรณไ์ ปใช้งาน
3.1.3 ใหค้ ำแนะนำในการปรนนบิ ตั บิ ำรุงขน้ั ท่ี 1 ของพลประจำรถ
3.1.4 กำหนดแผนการหล่อลืน่
3.1.5 แสดงรายการเครื่องมือ เครื่องใช้ประจำยุทโธปกรณต์ ลอดจนการเกบ็ รกั ษา
3.1.6 แนะนำรายละเอียด วิธกี ารขนส่งยุทโธปกรณ์
3.1.7 แนะนำวธิ ีการทำลายจดุ สำคัญของยุทโธปกรณ์ เพือ่ ป้องกันมิให้ข้าศึกนำไปใชป้ ระโยชน์
3.1.8 แนะนำวิธีการใชย้ ุทโธปกรณใ์ นสภาพดินฟ้าอากาศผิดปกติ
3.1.9 อธิบายข้อขัดขอ้ ง สาเหตแุ ละวธิ กี ารแกไ้ ข
ตัวอยา่ ง คู่มือทางเทคนิคของพลประจำรถ รสพ.M113A2
---------------------------------------------------
TM 9-2350-261-10
OPERATOR'S MANUAL
CARRIER, PERSONNEL,FULL TRACK ARMORED M113A2
( 2350-01-068-4077 )
CARRIER,COMMANDPOST,LIGHT,TRACKED M577A2
( 2350-01-068-4089 )
CARRIER,MORTAR,107-MM,SELF-PROPELLED M106A2
( 2350-01-069-6931 )
CARRIER,MORTAR,81-MM,SELF-PROPELLED M125A2
ห น ้ า | 18
( 2350-01-068-4078 )
HEAD QUARTERS,DEPARTMENT OF THE ARMY
8 MAY 1962
---------------------------------------------------
3.2 คู่มือทางเทคนิค การซ่อมบำรุงที่มีเลขลงท้ายด้วย 20 เป็นคู่มือทางเทคนิคสำหรับการซ่อมบำรงุ ระดับ
หนว่ ย ซ่งึ อธิบายใหท้ ราบถงึ รายละเอยี ดของยุทโธปกรณ์ ซง่ึ พอสรปุ เป็นขอ้ ๆ ดังน้ี
3.2.1 อธบิ ายถึงคณุ ลกั ษณะ รายละเอยี ดและมาตราทานของยุทโธปกรณ์ (ประกอบภาพ)
3.2.2 แนะนำการบรกิ าร และการซ่อมบำรุงยทุ โธปกรณร์ ะคบั หน่วย
3.2.3 แนะนำการดำเนนิ กรรมวิธีเมื่อแรกรับตอ่ ยุทโธปกรณ์ ก่อนท่ีจะไปใช้งาน
3.2.4 แสดงรายละเอียด วธิ กี ารขนส่ง และการบรรทกุ ยุทโธปกรณ์
3.2.5 แนะนำวธิ ีการทำลายจุดสำคัญ ของยุทโธปกรณ์เพื่อปอ้ งกนั มิให้ข้าศกึ นำไปใช้ประโยชน์
3.2.6 กำหนดผงั แบ่งมอบการซอ่ มบำรุง ระดบั ตา่ ง ๆ ( MAINTENANCE ALLOCATION CHART )
3.2.7 แสดงรายการเคร่อื งมอื พเิ ศษ สำหรับการซ่อมบำรุงระดับหนว่ ย
3.2.8 อธบิ ายข้อขดั ข้อง สาเหตุและวิธกี ารแกไ้ ข
ตวั อย่าง คู่มอื ทางเทคนคิ สำหรบั การซ่อมบำรงุ ระดับหน่วยของ รถถัง M60A3 (ปอ้ มปนื )
TM 9-2350-253-20-2
TECHNICAL MANUAL
ORGANIZATION MAINTENANCE
TANK, COMBAT, FULL TRACKED:
105-MM GUN, M60A3
NSN 2350-00-148-6548
AND
NSN 2350-01-061-2306 (TTS)
TURRET
HEADQUARTERS,DEPARTMENT OF THE ARMY
DECEMBER 1979
3.3 คู่มือทางเทคนิค TM 9 ท่ีลงท้ายด้วยอักษร P เป็นเอกสารการส่งกำลังบอกรายการช้ินส่วนซ่อม ซึ่ง
อนุมตั ิให้หน่วยทีท่ ำการซ่อมบำรุงยทุ โธปกรณ์ ไดเ้ บิกชน้ิ ส่วนต่าง ๆตามรายการท่ีได้กำหนดไว้ แตล่ ะระดับช้ัน
การซ่อมบำรุง เก็บสะสมหรือเบิกทดแทนหมุนเวียน เพ่ือใช้ในการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ ปกติคู่มือทาง
เทคนิค TM 9 ที่ลงท้ายด้วยอักษร P จะมีประจำยุทโธปกรณ์ทุกชนิดและจะต้องทันสมัยและผู้ใช้คู่มือทาง
เทคนิคน้ีคือเจ้าหน้าที่ซ่อมบำรุงฯและนายสิบส่งกำลังสาย สพ.ของหน่วยทุกระดับมีรายละเอียดพอสรุปเป็น
ข้อ ๆได้ คือ
3.3.1 มสี ารบัญ รายการทีต่ อ้ งการทราบ
3.3.2 แสดงตารางรายการชิ้นสว่ นซอ่ ม ท่อี นมุ ัตใิ หห้ นว่ ยเบกิ สะสมชิ้นสว่ นซอ่ มอะไหล่ ให้ลด คงคลงั
( PLL. Prescribed load list )
3.3.3 มรี ปู ภาพชน้ิ ส่วนประกอบใหญ่ และชนิ้ ส่วนประกอบยอ่ ย
3.3.4 แสดงตารางหมายเลข และควบคมุ ชิ้นส่วน ชอ่ื ช้นิ ส่วนและตัวเลขอนุมัตใิ หห้ น่วย
3.3.5 แสดงรายการเครอ่ื งมอื พเิ ศษ สำหรบั การซ่อมบำรุงระดับหนว่ ย
ห น ้ า | 19
ตวั อยา่ ง คมู่ ือทางเทคนิค TM 9 ทลี่ งท้ายดว้ ยอกั ษร P รถถงั M60A3 (ตวั รถ)
---------------------------------------------------------------
TM 9-2350-253-20P-1
TECHNICAL MANUAL
ORGANIZATION MAINTENANCE
TANK,COMBAT,FULL TRACKED:
105-MM GUN, M60A3
NSN 2350-00-148-6548
AND
NSN 2350-01-061-2306 (TTS)
HULL
HEAD QUARTERS DEPARTMENT OF THE ARMY
DECEMBER 1979
---------------------------------------------------
3.4 คำสัง่ การหลอ่ ล่นื ( LUBRICATION ORDER) [ (LO) (คล.) ]
คำส่ังการหล่อลื่น จะทำเป็นรูปแผนผัง สำหรับให้พลประจำรถหรือผู้ปฏิบัติการหล่อลนื่ ไดป้ ฏิบัติตามคำส่ัง
ที่ระบไุ ว้ในแผนผัง ปกติจะมปี ระจำยทุ โธปกรณท์ กุ ชนดิ โดยมีรายละเอียดสรุปเป็นข้อ ๆ ได้ดังน้ี
3.4.1 แสดงตำบล หรอื จดุ สำคัญที่จะต้องทำการหลอ่ ล่ืน และชนดิ ของวสั ดุหล่อลื่นที่ใช้
3.4.2 บอกระยะเวลา จำนวนไมล์และชั่วโมงใช้งานของยุทโธปกรณ์ทีต่ อ้ งไดร้ บั การหล่อลน่ื
3.4.3 แนะนำวธิ หี ล่อลน่ื และการใชว้ สั ดหุ ลอ่ ลื่น ตามสภาพอุณหภูมิท้องถนิ่ ท่ีใช้ยุทโธปกรณ์
3.4.4 บอกจำนวนจุดหล่อลนื่ และปรมิ าณวสั ดหุ ล่อลนื่ ที่ใช้
ตวั อย่าง คำส่ังการหลอ่ ล่นื รสพ.M113A2
----------------------------------------------------
LO 9-2350-261-12
10 JULY 1990
CARRIER,PERSNONEL,FULL TRACKED,ARMORED,M113A2
2350-01-068-4077
CARRIER,COMMAND POST,LIGHT, TRACKED, M577A2
2350-01-068-4089
CARRIER,MORTAR,107-MM,SELF,PROPELLED,M106A2
2350-01-069-6931
CARRIER,MORTAR,81-MM,SELF-PROPELLED,M125A2
2350-01-068-4087
------------------------------------
3.5 อัตราการจัด และยุทโธปกรณ์ (อจย.) TABLE OF ORGANIZATION AND EQUIPMENT (TOE)
อัตราการจดั และยุทโธปกรณโ์ ดยปกติจะแสดงให้ทราบถึง ภารกจิ โครงสรา้ งการจดั หนว่ ย อัตราอนมุ ตั ิ
ให้มยี ทุ โธปกรณแ์ ละเจา้ หนา้ ท่ปี ระจำหนว่ ยทหาร เอกสารนแี้ บ่งออกเป็น 4 ตอน คือ
ห น ้ า | 20
ตอนที่ 1 กล่าวทั่วไป
ตอนที่ 2 ผงั การจดั
ตอนที่ 3 อัตรากำลงั พล
ตอนที่ 4 อัตรายุทโธปกรณ์
ตวั อย่าง
อัตราการจดั และยุทโธปกรณ์ (อจย.)
หมายเลข 17 - 15 กองพันทหารมา้ (รถถัง) ที่______
ตอนที่ 1 กลา่ วทั่วไป
1. ภารกจิ
2. การแบ่งมอบ
3. ขดี ความสามารถ
4. อตั ราลด
5. ยทุ โธปกรณ์
ตอนที่ 2 ผังการจดั
ตอนท่ี 3 อัตรากำลงั พล
ตอนที่ 4 อัตรายุทโธปกรณ์
หมายเหตุ อจย.จัดอยู่ในขน้ั ความลับประเภท ลบั
3.6 คำสง่ั การดดั แปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์ “MODIFICATION WORK ORDER” (MWO)
3.6.1 ความมงุ่ หมาย
ยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธที่ใช้อยู่ในกองทัพบกนั้น ให้มีการดัดแปลงแก้ไขได้เมื่อเกิดความจำเป็น
ในการป้องกันมิให้ยุทโธปกรณ์ชำรุดเสียหาย เพื่อเพิ่มความปลอดภัย เพื่อลดงานซ่อมบำรุง และเพ่ือเพิ่ม
ประสทิ ธภิ าพในการใช้งานให้สงู ข้นึ
3.6.2 การเสนอแนะ และการอนุมัติให้มีการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์
3.6.2.1 ผู้ที่มีหน้าที่เก่ียวข้องกับยุทโธปกรณ์ มีสิทธ์ิเสนอแนะให้มีการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์
ด้วยความมุง่ หมายดงั กล่าวมาข้างต้น โดยปฏิบัตติ ามวธิ กี ารซงึ่ กรมสรรพาวุธกำหนดขนึ้
3.6.2.2 เจ้ากรมสรรพาวุธทหารบก มีหน้าที่พิจารณาข้อเสนอแนะในการดัดแปลงแก้ไข
ยทุ โธปกรณ์ และดำเนนิ การทางเทคนคิ อันเหมาะสม เพ่ือใหบ้ รรลผุ ลตามความมงุ่ หมายดังกลา่ ว
3.6.3 การดัดแปลงแกไ้ ขยุทโธปกรณ์
ให้กระทำตามคำส่ังกองทัพบก ว่าด้วยการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์ในส่วนน้ัน ๆ และเม่ือมี
คำส่ังให้ดัดแปลงยทุ โธปกรณ์แล้ว ผู้มีหน้าที่ในการดัดแปลงแก้ไขต้องดำเนนิ การตามคำส่งั ทนั ที จะละเวน้ หรือ
เมินเฉยเสยี มไิ ด้
3.6.4 ห้ามทำการดัดแปลงแก้ไขยุทโธปกรณ์ โดยมิได้มีคำส่ังหรือทำการดัดแปลงแก้ไขให้ผิดแปลก
นอกเหนือไปจากแบบแผนในคำส่ังที่เก่ยี วข้อง ในกรณีท่ีพิจารณาเห็นวา่ อาจเกดิ อนั ตรายอย่างร้ายแรงแก่ชีวิต
แลทรัพยส์ ิน ใหง้ ดใช้ยุทโธปกรณ์สายสรรพาวุธน้นั แล้วรายงานตามสายการบังคบั บัญชาโดยเร็วทสี่ ดุ
3.6.5 การดัดแปลงแก้ไขยทุ โธปกรณต์ ามลำดบั ความเร่งดว่ น แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื
(1.) ประเภทต้องดดั แปลงทนั ที และ (2.) ประเภทปกติ
ห น ้ า | 21
3.6.5.1 ประเภทต้องดัดแปลงทันที เม่ือมีคำสั่งให้มีการดัดแปลงประเภทนี้ ผู้ท่ีรับผิดชอบในการ
ดัดแปลง ต้องดำเนินการดัดแปลงตามคำส่ังต่อยุทโธปกรณ์ในหน่วยใช้ก่อนท่ีจะใช้งานยุทโธปกรณ์ต่อไป
สำหรับยุทโธปกรณ์ที่เก็บรักษาไวใ้ นคลังสรรพาวุธนั้น ผู้รับผิดชอบในการรักษาและแจกจ่าย ตอ้ งจัดให้มีการ
ดดั แปลงก่อนท่ีจะจา่ ยยุทโธปกรณอ์ อกไปยงั หน่วยใช้ ทัง้ น้นี อกจากคำส่ังดดั แปลงแก้ไขเฉพาะยุทโธปกรณ์แต่
ละอย่างจะได้กำหนดไว้เป็นอย่างอื่น ให้กรมสรรพาวุธรับผิดชอบในการตรวจสอบและการติดตามผลการ
ดัดแปลงประเภทน้ี ให้เป็นไปตามกำหนดการท่ีบง่ ไว้ในคำสัง่ ดดั แปลง
3.6.5.2 ประเภทปกติ การดดั แปลงประเภทนี้ ให้ผรู้ ับผดิ ชอบการดัดแปลงดำเนนิ การดัดแปลง
โดยเร็วเท่าที่จะปฏิบัติได้ หรือดำเนินการให้ทันตามกำหนดที่บ่งไว้ในคำส่ัง ส่วนยุทโธปกรณ์ที่บรรจุหีบห่อ
เพื่อการศึกษาไว้ในคลังสรรพาวุธนั้นไม่ต้องนำมาดัดแปลง นอกจากคำสั่งการดัดแปลงแก้ไขเฉพาะ
ยุทโธปกรณ์แตล่ ะอย่างจะกำหนดไว้เปน็ อยา่ งอื่น
3.7 คมู่ ือราชการสนาม (รส.) FIELD MANUAL (FM)
คู่มือราชการสนาม เป็นหนังสือคู่มือ และจัดว่าเป็นเอกสารเก่ียวกับหลักนิยมทางทหารยุทธวิธี และ
เทคนิคต่าง ๆ
คูม่ ือราชการสนามนีจ้ ะบรรจุคำแนะนำ ขา่ วสารและเอกสารอา้ งอิงตา่ ง ๆ ซง่ึ เกยี่ วกบั การฝึกปฏิบตั ิของหนว่ ย
และเหลา่ ตา่ งๆ ในการปฏิบัติทางทหารและมีระบบจำนวนตัวเลขกำกับเอกสารของแต่ละเหล่า เช่น
- ทหารมา้ ยานเกราะ ขึ้นตน้ ดว้ ยเลข 17 (รส.17 ----------)
- ทหารราบ ขึ้นตน้ ด้วยเลข 7 (รส.7 -----------)
- ทหารทุกเหล่าใช้ได้ ขนึ้ ตน้ ด้วยเลข 20 (รส.20 ----------)
3.8 แบบพิมพต์ ่าง ๆ สำหรับใช้ในการปรนนิบตั บิ ำรงุ ตามคำส่ัง ทบ. ท่ี 400/2507 ลง 9 พ.ย.07
4. เอกสาร และคู่มอื สำหรับการซอ่ มบำรุงระดับหนว่ ย
เอกสาร และคู่มือสำหรับการซ่อมบำรุงระดับหน่วย จะต้องมีไว้เป็นหลักฐานอ้างอิงและใช้ปฏิบัติเกี่ยวกับ
การปรนนิบัติบำรุง การซ่อมบำรุง และการส่งกำลัง โดยเอกสารน้ันต้องทันสมัยและต้องนำมาใช้ให้เป็น
ประโยชนม์ ากทส่ี ุด
สรุป
เอกสารซ่อมบำรุง เป็นส่ิงจำเป็นอย่างย่ิงสำหรับ เจ้าหน้าท่ีของหน่วยต่าง ๆ ซึ่งมีหน้าที่เก่ียวข้องกับ
การปฏิบัติการปรนนิบัตบิ ำรุง การซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ ต่าง ๆ เชน่ ยานยนต์ และอาวุธ ฯลฯจำเปน็ ต้องใช้
เอกสารคู่มือทางเทคนิคประกอบการปฏิบัติทางเทคนิคทุกครั้ง และการท่ีหน่วยต่างๆ ไม่มีเอกสารคู่มือทาง
เทคนิค และคมู่ อื การสง่ กำลงั จะเกิดปญั หาต่าง ๆ ขึ้นได้ เชน่
- ทำใหก้ ารปรนนบิ ตั ิบำรุง การซ่อมบำรุง และการสง่ กำลงั ไม่เป็นไปอยา่ งถูกต้องและมีมาตรฐานเดียวกัน
- ทำใหก้ ารซอ่ มบำรุง ไม่มีประสิทธิภาพ อาจประสบความล้มเหลว
- อาจเป็นผลเสียหายต่อยุทโธปกรณ์ มีประสิทธิภาพการใช้งานตำ่ และมีอายุการใชง้ านน้อยไม่เปน็ ไปตาม
เวลาทไ่ี ด้รับการออกแบบไว้
**************
ห น ้ า | 22
แผนกวชิ ายานยนต์ กองการศกึ ษา
โรงเรียนทหารม้า ศูนย์การทหารมา้
คา่ ยอดิศร สระบุรี
----------
เอกสารเพิ่มเตมิ
วชิ า การซอ่ มบำรงุ ทางธุรการ และแบบพิมพป์ ระวัติ
หมายเลขวชิ า ยน. ……………………
1. กล่าวทว่ั ไป
การศึกษาวิชาการซ่อมบำรุงทางธุรการและแบบพิมพ์ประวัติ นักเรียนจะทราบถึงวิธีการปฏิบัติ
เก่ียวกับการใช้ยานยนต์ การบันทึกแบบพิมพ์ ต่างๆ ท่ีเก่ียวข้องรวมทั้งคู่มือ และคำสั่งต่างๆ ท่ีกองทัพบกได้
กำหนดข้ึน เพ่ือวางหนทางปฏิบัติให้เป็นไปในแนวเดียวกันเอกสารและแบบพิมพ์ประวัติซึ่งได้บันทึกไว้น้ีจะ
ช่วยให้ผู้ท่ีเก่ียวข้องทราบถึง ปัญหาข้อเท็จจริงและการแก้ไขที่ถูกต้อง ข้อสำคัญก็คือรู้ว่าเม่ือว่าท่านต้องการ
ทราบเรอ่ื งใด จะตรวจสอบไดท้ ่ไี หน โดยใช้เวลาน้อยทีส่ ดุ
2. ความม่งุ หมาย เพื่อให้มคี วามร้เู ก่ียวกับ
2.1 ระเบยี บปฏิบัตกิ ารใชแ้ บบพิมพ์ ซ่ึง ทบ.ไดก้ ำหนดแนวทางไว้
2.2 ความรับผดิ ชอบทุกระดับการบังคบั บญั ชา ในระบบการซอ่ มบำรุง
2.3 วิธีการปฏบิ ตั เิ ก่ียวกบั การใชย้ านยนต์ การ ปบ.และการบนั ทึกแบบพิมพ์
2.4 การใชค้ ู่มือ ระเบยี บ และคำสั่งที่เกี่ยวขอ้ ง
3. คำสั่ง คำส่ังทีเ่ กีย่ วข้องกบั แบบพมิ พ์ และรายงาน ทคี่ วรทราบ มดี ังนี้
- คำสั่ง ทบ.ท่ี 313/22986 เร่ือง วิธีการสง่ กำลังสาย สพ. ลง 1 พ.ย.98
- คำสง่ั ทบ.ท่ี 320/23630 เรอื่ ง วธิ ีการซ่อมบำรงุ ยุทโธปกรณส์ าย สพ. ลง 1 พ.ย.98
- คำสั่ง ทบ.ที่ 19/15790 เร่อื ง การตรวจสภาพเฉพาะอยา่ งยทุ โธปกรณ์สาย สพ. ลง 13 ก.ค.03
- คำสง่ั ทบ.ท่ี 200/9932 เรือ่ ง หลักการซอ่ มบำรุงยทุ โธปกรณส์ าย สพ. ลง 8 ส.ค.04
- คำสง่ั ทบ.ท่ี 13/1693 เร่ือง การตรวจสภาพการซ่อมบำรุงสาย สพ.ลง 6 ก.พ.04
- คำสง่ั ทบ.ท่ี 23/1150 เรื่อง กำหนดขนั้ การซ่อมบำรงุ ลง 28 มิ.ย.05
- คำสั่ง ทบ.ที่ 400/2507 เรอื่ ง การตรวจสภาพและการ ปบ.ยานยนต์ ลง 9 พ.ย. 07
- คำสง่ั ทบ.ท่ี 33/2510 เร่ืองรายงานยานยนตง์ ดใชก้ ารประจำเดอื น ลง 7 ก.พ.10
4. แบบพิมพ์ แบบพมิ พ์ซ่ึงใชซ้ ่อมบำรุงประจำหน่วยนั้นมคี วามมงุ่ หมายในการใช้ สรปุ เป็นข้อ ๆ ได้ ดังน้ี
4.1 ใชค้ วบคมุ การใชร้ ถ และการ ปบ.ให้เปน็ ไปอย่างถูกตอ้ ง
4.2 กำหนดวิธีการตรวจสภาพ และการ ปบ. ให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน
4.3 เป็นหลักฐานแสดงถึง สมรรถภาพของหนว่ ย
4.4 เปน็ หลกั ฐานในการรายงานการสอบสวน
4.5 ใช้ในการพจิ ารณาแบ่งประเภทของยานยนต์ ตามสภาพการใช้งาน
4.6 เพือ่ เป็นหลักฐานการเบิกจา่ ย
5. เอกสารการซ่อมบำรุงทางธุรการ เอกสารการซ่อมบำรุงทางธุรการ หมายรวมถึงแบบพิมพ์สภาพ และ
รายงานเอกสาร คู่มือทั้งหมดซึ่งกองทัพบกให้มีไว้เพอื่ กำหนด วธิ ีปฏิบตั ิเกี่ยวกับการ ปบ.ของหน่วย ใช้ซ่ึงแยก
ประเภทได้ 4 ประเภท คือ (ดูแผนผังประกอบ)
ห น ้ า | 23
5.1 แบบพมิ พค์ วบคมุ การใช้รถ และการ ปบ.
5.2 แบบพมิ พส์ ำหรับบริการ
5.3 แบบพมิ พ์การสง่ กำลงั
5.4 แบบพมิ พ์บนั ทึกสถิติ-รายงาน
6. แบบพิมพ์ที่ใช้ในการซ่อมบำรุงประจำหน่วย แบบพิมพ์ประเภทต่าง ๆ ท่ีกล่าวมาแล้ว ถ้าแบ่งตาม
ลักษณะการใชง้ านทางการซอ่ มบำรุง แบง่ ไดเ้ ปน็ 3 อยา่ ง คอื
6.1 แบบพมิ พ์ใช้ในการซ่อมบำรุงขนั้ ท่ี 1
6.2 แบบพิมพใ์ ช้ในการซ่อมบำรุงข้ันที่ 2
6.3 แบบพิมพ์ใชใ้ นการสง่ กำลัง
6.1 แบบพิมพใ์ ช้ในการซ่อมบำรุงข้ันท่ี 1
(1.1 ) แบบพิมพ์ บัตรการใช้รถประจำวัน ทบ.468 - 310 (สพ.110) บัตรน้ีเปรียบเสมือนบัตร
อนุญาตให้พลขับนำรถออกใช้งานนอกหน่วยได้ มีรายละเอียดการบันทึกและเกี่ยวข้องกับบุคคลหลายฝ่าย
ซึง่ การการบันทึกนัน้ ต้องสามารถเชือ่ ถือได้ ไม่มีการปลอมแปลง ทั้งนี้เพอ่ื ให้เจ้าหน้าที่ผู้เกย่ี วขอ้ งปฏบิ ัติงานได้
ถกู ต้อง และผูบ้ งั คับบัญชาได้ทราบถงึ สถานการณ์ท่ีแทจ้ ริง
( 1.1.1) การบนั ทึกบตั รการใช้รถประจำวนั เปน็ การบันทกึ เพ่ือวางแนวทางปฏิบัตเิ กี่ยวกับ
- การบันทกึ
- เวลาการใช้งาน
- จำนวนระยะทางการใชง้ าน
- ความสิน้ เปลอื ง สป.3
- รายงานการ ปบ.ข้นั ท่ี 1
- ขอ้ บกพร่องท่เี กิดข้ึน และการแก้ไข
(1.1.2) กรณียกเวน้ ไมต่ ้องใช้บัตรการใชร้ ถประจำวนั
- การปฏบิ ตั กิ ารทางยทุ ธวธิ ี
- ขบวนในความควบคุม
หมายเหตุ กรณีไม่ต้องใช้แบบพิมพ์นี้ พลขับจะต้องทำการ ปบ.ตามรายการท่ีระบุไว้ทุกนตอน
เช่นเดียวกัน แต่ไม่ต้องบันทึกแบบพิมพ์ ถ้าสถานการณ์ทางยุทธวิธีไม่เอ้ืออำนวย ให้งดเว้นการ ปบ.ได้บาง
รายการ แต่จะงดเวน้ ไม่ ปบ.เลยไม่ได้
(1.1.3) แบบพิมพ์บัตรใช้รถประจำวันใช้ทำการ ปบ.ประจำสัปดาห์ด้วย ถ้าใช้แบบพิมพ์บันทึกการ ปบ.
ประจำสัปดาห์ จะต้องเก็บเป็นหลักฐานไว้ในซองประวัติยุทธภัณฑ์ จนกว่าจะทำการ ปบ.ประจำเดือน แล้ว
จงึ จะทำลายได้ แบบพมิ พน์ ้ีใช้บนั ทกึ การ ปบ.ยานพาหนะได้ทุกชนดิ
(1.1.4) กรณีเกิดอุบัติเหตุ ในการนำรถออกใช้งานแล้วเกิดอุบัติเหตุข้ึน ต้องเก็บแบบพิมพ์น้ีไว้ กับ
รายงานอบุ ตั เิ หตุ สพ.91 จนกวา่ คดจี ะสนิ้ สดุ
(1.1.5) ลกั ษณะรายละเอยี ด และการบันทกึ
แบบพมิ พ์นมี้ รี ายการบนั ทึกท้งั สองหนา้ แบ่งเป็นส่วน ๆ 4 ส่วน ฉีกแยกจากกันได้
(รายละเอียดการบนั ทกึ ดูเอกสารแบบพิมพ์ ทบ.468-310 ประกอบ)
สว่ นที่ 1
ส่วนท่ี 2
ห น ้ า | 24
ส่วนที่ 3
สว่ นท่ี 4
( 2 ) แบบพิมพ์รายงานอุบัติเหตุ ทบ.468 - 702 (สพ.91) แบบพิมพ์รายงานอุบัติเหตุ ใช้สำหรับบันทึก
กรณีที่เกิดอุบัติเหตขุ ึ้น ฉะน้ันพลขับจะต้องนำแบบพิมพ์ รายงานอุบัตเิ หตุนี้ติดไปกับรถทุกครั้งท่ีนำรถออก
ใช้งานนอกหน่วย พลขับเป็นผู้บันทึกการรายงานน้ีเสนอต่อผู้บังคับบัญชา กรณีที่เกิดอุบัติเหตุทำให้เกิด
ทรัพย์สินเสียหาย ได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต หรือรถของตนมีส่วนเก่ียวข้องกับอุบัติเหตุน้ัน โดยต้อง
ดำเนนิ การ ดังนี้
(2.1) บันทึกแบบพมิ พร์ ายงานอบุ ัติเหตทุ ันทหี ลงั จากเกิดอบุ ตั ิเหตุ
(2.3) พยายามบนั ทกึ ในสถานที่เกิดเหตนุ ัน้
(2.4) รบี ยน่ื รายงานน้เี สนอต่อ ผบ.ชา ทนั ที
(2.3) การบันทกึ แบบพิมพ์รายงาน จะตอ้ งบนั ทึกทุกครงั้ ทม่ี อี ุบัติเหตุ ไม่มีข้อยกเว้น
(2.4) กรณีท่ีพลขับไม่สามารถบันทึกรายงานนี้ได้ เช่นได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต ให้ผบ.ชา โดยตรงของพล
ขบั (หรอื ผู้อาวุโสในขณะน้นั ) เปน็ ผบู้ ันทึกแทน
(2.5) ถา้ มีผู้บาดเจ็บให้พลขับรบี ดำเนนิ การช่วยเหลือผ้บู าดเจ็บก่อนแลว้ รบี บนั ทกึ รายงานน้ีทันที ท่ีมโี อกาส
(2.6) การบนั ทึกรายงาน ตอ้ งบันทึกตามขอ้ เทจ็ จริง
(2.7) บันทึกรายงานนี้ใช้เป็นหลักฐานของคณะกรรมการในการสอบสวนอุบัติเหตุ เพื่อพิจารณาถึงความ
รับผิดชอบ ฉะนน้ั ตอ้ งเก็บแบบพมิ พน์ ้ี จนกวา่ คดจี ะสน้ิ สดุ
(2.8) ลกั ษณะรายละเอยี ด และการบันทึก
(2.8.1) สัญลักษณ์
(2.8.2) หัวข้อท่พี ลขับตอ้ งบนั ทกึ
(2.8.3) หลักฐานของฝา่ ยตรงข้าม และชือ่ ท่ีอย่ขู องพยาน
( 3.) คำสัง่ การหลอ่ ล่ืน หรอื แผนการหล่อล่ืน (คล.) (LO) คำส่ังการหล่อลน่ื ปกตจิ ะทำเป็นรปู แผนผงั หรือ
ทำเป็นเล่มแบบคู่มือ จะลงท้ายด้วยเลข 10 และ 12 สำหรับให้พลประจำรถ หรือช่างผู้ทำการหล่อลื่นได้
ปฏิบัติตามท่ีกำหนดไว้ คำสั่งการหล่อลื่นจะมีประจำยุทโธปกรณ์ทุกชนิด โดยมีรายละเอียดสรุปเป็นข้อ ๆ ได้
ดงั น้ี
(3.1) แสดงจุดทต่ี ้องใหก้ ารหล่อล่นื และชนดิ ของวสั ดทุ ี่ใช้ทำการหล่อลน่ื
(3.2) บอกระยะเวลา หรือจำนวนระยะทางใช้งานของยุทโธปกรณ์ซ่ึงจะต้องได้รับการหล่อลื่นหรือบริการเม่ือ
ครบท่ีกำหนดไว้
(3.3) ให้คำแนะนำวิธกี ารหลอ่ ลน่ื และการใชว้ ัสดหุ ลอ่ ล่นื ตามอุณหภมู ิและสภาพของท้องถิ่นทีใ่ ช้ยทุ โธปกรณ์
(3.4) บอกจำนวนของวัสดุหลอ่ ลน่ื (ความจ)ุ
(3.5) ให้คำอธิบายและแสดงภาพประกอบรวมทั้งขน้ั ตอนในการปฏิบัติ
( 4.) คู่มือทางเทคนิคประจำยุทโธปกรณ์ (คท.) (TM) คู่มือทางเทคนิคประจำยุทโธปกรณ์ ที่มีตัวเลข
กำหนดข้ันการซ่อมบำรุงลงท้ายด้วยเลข 10 เป็นหนังสือคู่มือแสดงข้อมูลรายละเอียดทางเทคนิคของ
ยุทโธปกรณ์ ข้อมูลต่าง ๆ น้ีจะรวมคำแนะนำ วิธีใช้ยุทโธปกรณ์ และการปรนนิบัติบำรุงยุทโธปกรณ์แก่พล
ประจำรถ สรุปเปน็ ข้อ ๆ ได้ ดงั นี้
(4.1) แสดงรายละเอยี ด คุณลกั ษณะ มาตราทานของยทุ โธปกรณ์และภาพประกอบ
(4.2) ให้คำแนะนำในการเตรยี มการกอ่ นนำยุทโธปกรณ์ออกใชง้ าน
ห น ้ า | 25
(4.3) ให้คำแนะนำการใชย้ ทุ โธปกรณใ์ นสภาพดินฟา้ อากาศผิดปกติ
(4.4) ใหค้ ำแนะนำการ ปบ.ข้นั ที่ 1
(4.5) กำหนดแผนการหล่อล่นื
(4.6) แสดงรายละเอียดเครอื่ งมือเคร่ืองใช้ประจำยทุ โธปกรณ์ การเก็บรกั ษา การติดตงั้
(4.7) ใหค้ ำแนะนำรายละเอียด วธิ ีการขนสง่
(4.8) ให้คำแนะนำวธิ ีการทำลายจุดสำคัญของยทุ โธปกรณ์ เพ่อื มใิ ห้นำไปใช้ประโยชนไ์ ด้อกี
ใบอนญุ าตขบั ข่ยี านยนตท์ หาร
ใบอนุญาตขับขี่ยานยนต์ทหารนี้ กรมการขนส่งทหารบก เป็นผู้ทำการสอบคุณวุฒิ และออกให้แก่
บคุ คลที่ผ่านการทดสอบและรับรองคุณวฒุ ิแล้วเท่าน้ัน มีลักษณะคล้ายใบขับขี่ของกรมตำรวจ พลขับจะต้อง
นำใบอนุญาตขับขี่ยานยนต์ทหารติดตัวไปด้วยทุกครั้งเม่ือขณะทำการขับขี่ เพื่อแสดงว่าตนได้รับอนุญาตให้
ทำการขับข่ียานยนตท์ หารประเภทน้นั ๆ ได้ เพราะใบขบั ข่ียานยนตท์ หารนม้ี ีอยดู่ ว้ ยกันหลายประเภท
6.2 แบบพมิ พใ์ ชใ้ นการซอ่ มบำรงุ ขั้นท่ี 2 แบบพิมพ์ท่ใี ช้ในการซ่อมบำรุงขัน้ ที่ 2 ประกอบดว้ ย
(6.2.1) แบบพมิ พ์ที่ใชใ้ นการซ่อมบำรุง หรือตรวจสภาพ
(6.2.2) แบบพมิ พ์ท่ีใช้ในการควบคมุ การปฏบิ ัตกิ ารซอ่ มบำรงุ ยานพาหนะ
(1.) แบบพมิ พก์ ารจา่ ยรถประจำวัน ทบ.468-375 (สพ.9-75)
ก. แบบพมิ พน์ ีผ้ ู้จา่ ยรถใช้สำหรบั บนั ทึกควบคุมรายละเอยี ด ในการใช้รถประจำวนั ของหน่วย
ข. ผจู้ า่ ยรถ(ผ้ทู ่มี ีลายเซ็นปล่อยรถในบัตร สพ.110) จะรวบรวมการบันทกึ การขอรถ ลงในแบบพมิ พน์ ้ี และ
พยายามรวมการขนส่งเข้าดว้ ยกัน โดยพิจารณาถึง ประสิทธิภาพของยานพาหนะ เส้นทาง ความส้ินเปลือง
และการสึกหรอ รวมท้ังการจัดชนิดของยานยนต์ พลขับ ตามความเหมาะสม เพ่ือการประหยัดและให้การใช้
รถ บงั เกิดผลคุม้ คา่ มากท่ีสุด
ค. การตรวจสอบหลังจากการใช้รถ พลขับจะนำบัตรใช้รถ สพ.110 มาคืนแก่ผู้จ่ายรถ ๆ ต้อง
ตรวจสอบรายละเอยี ดการบนั ทึกของพลขับ จำนวนระยะทางการใชง้ านทัง้ หมด เพ่ือการวางแผนเกย่ี วกับการ
นำยานพาหนะเข้ารับการ ปบ. ตามจำนวนระยะทาง หรือวันที่กำหนด หากพลขับรายงานข้อบกพร่องของ
ยานยนต์ ผจู้ า่ ยรถจะฉีกท่อนล่าง พร้อมทำใบของานเสนอตอ่ นายสิบยานยนต์เพือ่ ดำเนินการแกไ้ ขตอ่ ไป
ง. การเก็บแบบพิมพ์การจ่ายรถประจำวัน ปกติจะเก็บไว้ 1 เดือนจึงทำลายได้ยกเว้น ถ้าเกิดอุบัติเหตุ จะ
บนั ทกึ รายการในหมายเหตุ และเก็บไว้จนกวา่ คดีจะส้นิ สุด
จ. ลักษณะรายละเอียดการบนั ทึก
การจ่ายรถข้ามวัน ผู้จ่ายรถจะต้องบันทึกการจ่ายรถในแบบพิมพ์ทุกวันจนกว่ายานยนต์นั้นจะกลับ
ในช่อง หมายเหตุ และหากยานยนต์น้ัน มีรายงานข้อบกพร่อง มีส่ิงผิดปกติหรือเกิดอุบัติเหตุ ผู้จ่ายรถจะ
บันทกึ ในช่องหมายเหตุ ดงั นี้
ยานยนต์บกพร่อง - ดูใบของาน
เกดิ อุบตั เิ หตุ - ดูรายงานอบุ ตั ิเหตุ
- ดูรายงานสอบสวน
(2.) แบบพมิ พร์ ายการตรวจสภาพเฉพาะอย่าง
ยานยนต์ล้อ ทบ.468 - 368 (สพ.9-68)
ยานยนตส์ ายพาน ทบ.468 - 369 (สพ.9-69)
ห น ้ า | 26
ก. แบบพมิ พร์ ายการตรวจสภาพเฉพาะอย่างท้ัง 2 แบบนี้ ใช้สำหรับบนั ทึกผลการตรวจสภาพเฉพาะ
อย่าง หรือการตรวจสภาพของ ผบ.ชา ซ่ึงปกติทำการตรวจอยา่ งน้อยปีละครั้ง แบบพิมพ์นเ้ี ปน็ เคร่อื งมืออยา่ ง
หนง่ึ ของ ผบ.ชา ในการหาขา่ วสารเก่ียวกบั สถานภาพยทุ โธปกรณ์
ข. การตรวจ จนท.ช่าง หรือผู้ท่ีมีความรู้ทางเทคนิคเป็นผู้ตรวจและลงเครื่องหมายที่ระบุไว้ตาม
รายการท่ีตรวจ พร้อมทั้งบันทึกการชำรุดส้ันๆ ในช่องหมายเหตุ ส่วนวิธีการปฏิบัติโดยละเอียดน้ัน ดูจาก
คมู่ อื ทางเทคนคิ ประจำรถ TM-20 และ TM 37-2810
ค. การเก็บแบบพิมพ์น้ีหลังจากทำการตรวจสภาพแล้ว จนท.จะส่งคืนมาพร้อมสรุปผลการตรวจซ่ึง
จะตอ้ งเก็บไวใ้ นซองประวตั ิยุทธภณั ฑ์ จนถึงการตรวจคร้งั ต่อไปเพ่ือติดตามผลการตรวจและแกไ้ ข
ง. ลกั ษณะรายละเอยี ดการบนั ทึก
ในแบบพิมพท์ ี่ใช้บันทกึ ผลการตรวจสภาพเฉพาะอย่างน้ี แยกเปน็ ตอนๆ 5 ตอน คือ
1. หอ้ งพลขบั
2. หอ้ งเครอื่ งยนต์
3. เคร่ืองบงั คบั การส่งกำลงั การหล่อลืน่ หอ้ งรบ (รถสายพาน)
4. ลกั ษณะภายนอก และอาวุธประจำ ระบบเครือ่ งพยงุ ตวั รถ
5. ล้อ เคร่ืองพยุงตัวรถและอุปกรณ์เครื่องมือและเคร่ืองประกอบ (รถสายพาน) ในหัวข้อแต่ละตอน
จะมีรายการตรวจประมาณ 10 - 12 รายการ ที่ว่างไว้ 3 รายการ เพื่อให้ผู้ตรวจเลือกตรวจเพิ่มเติม จาก
แบบพมิ พ์ สพ.461 และแบบพมิ พ์ สพ. 462
เครือ่ งหมาย
เรียบร้อย
ตอ้ งปรบั
ต้องเปลย่ี นหรือซ่อม
แกไ้ ขเรยี บร้อยแล้ว
3. ตารางกำหนดการ ปบ.ยุทธภณั ฑ์ (ทบ.468-360) (สพ.460)
ก. การ ปบ.ยุทธภัณฑ์ จะต้องกระทำโดยต่อเนื่องตามกำหนดเวลาเป็นวงรอบสม่ำเสมอ ในวันหนึ่งๆ
จะต้องมียานยนต์เข้ารับการ ปบ. จำนวนเฉล่ียเท่ากัน จึงจำเป็นต้องใช้แบบพิมพ์นี้ควบคุมระยะเวลา
และจำนวนยานพาหนะ
เข้ารับการบริการหล่อลื่น โดยนายสิบยานยนต์เป็นผู้จัดทำในการควบคุม ของนายทหารยานยนต์ และต้อง
ทำใหส้ มบูรณ์ล่วงหน้า 1 เดือน
(1) การใช้การปรนนิบัติบำรุงยุทธภัณฑ์ ต้องกระทำในเวลาต่างๆ กัน (ประจำวัน ประจำสัปดาห์
ประจำเดือน รอบ 3 เดือน และรอบ 6 เดือน) ให้ใช้แบบพิมพ์ท่ีกำหนดเวลาการ ปบ. ยานยนตล์ ้อ ยานยนต์
สายพาน เครื่องยนตห์ รือยทุ โธปกรณใ์ ด ๆ ที่มีเครอื่ งยนต์ตดิ ตั้งอยู่
(2) วิธีลงกำหนดการ ปบ.ให้ลงกำหนดการ ปบ. พร้อมทั้งประเภทการ ปบ.ไว้ล่วงหน้าด้วยตัวดินสอ
ตลอดทง้ั เดือนเมือ่ ไดท้ ำการ ปบ.ไปแล้วจงึ ลงหมึก พยายามแบ่งเฉลีย่ การ ปบ.แต่ละประเภทให้ดีพอท่จี ะไมท่ ำ
ให้ยานยนต์ หรือยุทโธปกรณ์ท่ีเข้ารับการ ปบ.แต่ละวันนั้น มีจำนวนแตกต่างกันมากเกินไป การลงอักษรย่อ
ประกอบการซ่อมบำรงุ นั้นให้ปฏบิ ัตดิ งั นี้
ส1 ส2 ส3 หมายถงึ การ ปบ.ประจำสปั ดาหท์ ่ี 1 ท่ี 2 และ ท่ี 3
ด1 ด2 ด3 ด4 ด5 หมายถึง การ ปบ.รอบเดอื นท่ี 1-2-3-4-5 ตามลำดบั
3 หมายถงึ การ ปบ.รอบ 3 เดือน (รถสายพาน)
ห น ้ า | 27
6 หมายถงึ การ ปบ.รอบ 6 เดอื น (รถลอ้ )
ชช. หมายถงึ ยานยนต์ชำรุด เพราะขาดชนิ้ ส่วนอะไหล่
ชส. หมายถึง ยานยนตช์ ำรุด เพราะสง่ ซ่อม
ชอ. หมายถึง ยานยนต์ชำรุด เพราะอุปัทวเหตุ
(3) การปฏิบัติงาน นายทหารยานยนต์ นายสิบยานยนต์ หรือผู้มีหน้าท่ีรับผิดชอบควบคุมการ ปบ.
จะต้องตรวจการ ปบ. ทุกวันว่าได้มีการ ปบ.ถูกต้องตามที่ได้กำหนดไว้หรือไม่ และลงนามกำกับไว้ในช่องผู้
ควบคุมรับผิดชอบ แล้วลงหมึกทับตัวดินสอเพื่อแสดงให้เห็นว่า ได้ปฏิบัติการ ซ่อมบำรุงไปเป็นการเสร็จสิ้น
เรียบรอ้ ยแล้ว กรณีท่ีไมส่ ามารถจะทำการ ปบ.ไดต้ ามกำหนดเวลาให้ใช้หมกึ เขียนวงกลมล้อมรอบตัวอักษรย่อ
ไว้ และให้รบี ทำการ ปบ.ทนั ทีเม่อื สามารถทำได้ และห้ามมใิ ห้เล่อื นกำหนดการ ปบ.ครั้งตอ่ ไปออกไป
ข. หลักการทำตารางกำหนดการ ปบ.ยทุ ธภณั ฑ์
(1) ต้องทราบจำนวนยุทโธปกรณ์ทง้ั หมด
(2) ทำทันทเี มอื่ ได้รบั ยทุ โธปกรณ์
(3) ทำครงั้ แรก 2 ฉบับ (เดอื นปัจจบุ ัน - ล่วงหนา้ 1 เดอื น)
(4) ทำล่วงหนา้ 1 เดือน
(5) ใชป้ ฏทิ ินกำหนดวันหยุด เสาร-์ อาทิตย์ เป็นแนวทาง
(6) กำหนดเกณฑว์ ันเฉลยี่ ส. ด. 3. 6.
(7) ด้านตารางวนั ท่ลี งด้วยดินสอดำ
(8) เว้นชอ่ งอะไหล่ 2 ชอ่ ง
ค. ลกั ษณะรายละเอียดการ ปบ.ยานยนตต์ อ้ งกำหนดลงไวต้ ลอดทง้ั เดือน มีรายการแบบพมิ พด์ ังน.ี้ -
(1) พลขบั 1 พลประจำ
(2) ผู้รับผิดชอบ 1 ควบคุมการ ปบ.
(3) ชื่อยทุ ธภัณฑ์
(4) วันหรอื ระยะทาง(ไมล์) ปบ.ครงั้ สดุ ท้าย
(5) หมายเลขภายในหน่วย
(6) กำหนดการ ปบ.ครั้งต่อไปในรอบเดอื น (1,000 ไมล์) หรือ 6 เดือน (6,000 ไมล์)
(7) หมายเลขทะเบียนยานพาหนะ
(8) ลงช่องกาเพียง 25 ช่อง อีก 2 ชอ่ งเหลอื ไวเ้ พอ่ื การโอนหรือบันทกึ สง่ิ จำเปน็
(9) ช่องวนั ทด่ี า้ นขวา ใชห้ มึกระบายทับ วนั เสาร-์ อาทติ ย์ ใช้ลงจำนวนเลขไมล์ทว่ี ่งิ มาแลว้
(10) การลงกำหนดการ ปบ.ของรถแต่ละคัน ลงช่องวันท่ีด้านขวา บรรทัดเดียวกับหมายเลข
ทะเบียน (ไมเ่ ว้นวนั หยดุ )
(11) เครอื่ งหมาย (คำแนะนำข้อ 2)
(12) กรณียานยนต์ไปราชการท่ีอ่ืนเม่ือกลับมาต้องนำ สพ.461, สพ.462 มาบันทึกลงในตาราง
กำหนดการ ปบ.ด้วย
(13) ยานยนตช์ ำรุดเพราะขาดชนิ้ ส่วน ตอ้ งทำการ ปบ.และ ชช.ไว้ตั้งแต่วนั ชำรุดจนกว่าจะคนื สภาพ
(14) ยานยนต์ชำรุดเพราะส่งซ่อมให้ลง ชส.ไว้ตั้งแต่วันที่ส่งซ่อม เม่ือรับกลับมามีผลเท่ากับการ ปบ.
รอบ 6 เดอื น ให้ลง 6. ในชอ่ งวนั ทร่ี ับกลบั
(15) ชำรุดเพราะอุปัทวเหตุ ซึ่งกำลังรอการสอบสวนลงช่อง ชอ.ช่องวันที่ๆ ชำรุดเมื่อถึงกำหนดการ
ปบ.ใหท้ ำการ ปบ.ด้วยยกเว้นกรณที ท่ี ำใหห้ ลกั ฐานทางคดีมีผลเสยี
ห น ้ า | 28
(16) ความสม่ำเสมอในการ ปบ. ให้พยายามทำการ ปบ.ตามกำหนดเวลาให้ได้ หากมีความจำเป็น
ไม่สามารถทำได้ เพราะไปราชการนอกหน่วยให้กระทำทันทีเม่ือยานยนต์กลับมา แต่ต้องไม่เปลี่ยนแปลง
กำหนดการ ปบ.ทก่ี ำหนดไว้เดิม
(17) การเตรียมการ ปบ. จนท.จ่ายรถจะตอ้ งตรวจสอบจำนวนระยะทางท่ีใช้งานอยู่เสมอเช่น วงิ่ ไป
แล้วเหลืออีก 10% ของ 1,000 ไมล์ วิ่งไปแล้วเหลืออีก 5% ของ 6,000 ไมล์ ให้เตรียมการเรียกรถเข้ารับ
การ ปบ.และไม่จ่ายรถใช้งานทางไกลจนกลับไม่ทันเข้ารับการ ปบ.อย่าว่ิงเกิน 10% ของ 1,000 ไมล์ และ
อยา่ วงิ่ เกนิ 5% ของ 6,000 ไมล์ โดยมไิ ดท้ ำการ ปบ.เป็นอันขาด
4. แบบพมิ พ์รายงาน ปบ.และตรวจสภาพทางเทคนิค
- ยานยนต์ล้อ ทบ.468 - 361 ( สพ.461 )
- ยานยนต์สายพาน ทบ.468 - 362 ( สพ.462 )
ก. แบบพิมพ์ท้ัง 2 ชนดิ ไม่ใชเ้ ป็นหลักฐานรายละเอยี ดสำหรับทำการ ปบ.เพียงใช้บนั ทกึ ผลการ ปบ.
และการตรวจสภาพทางเทคนิคเท่านั้น ส่วนวิธีการปฏิบัติ ปบ.โดยละเอียดน้ัน ต้องปฏิบัติตามคำสั่ง ทบ.ที่
400/2507 เรื่อง การตรวจสภาพและการ ปบ.ยานยนต์ประกอบคู่มือ (TM-20) รวมท้ังการตรวจ การ
ปรบั เปล่ียนช้นิ สว่ น ทงั้ น้เี พ่ือป้องกันมใิ หเ้ กิดขอ้ ผิดพลาด อันเป็นสาเหตใุ ห้เกดิ การชำรุด
ข. แบบพิมพน์ ใ้ี ช้บันทกึ ผลการ ปบ.หรอื ตรวจสภาพทางเทคนิคได้ 3 อย่างด้วยกนั
(1) บนั ทึกผลการ ปบ.ประจำรอบเดือน(ด1 ด2 ด3 ด4 ด5)
(2) บันทึกผลการ ปบ.ประจำรอบ 3 - 6 เดอื น (3. 6.)โดยชา่ งประจำหน่วย
(3) บนั ทึกผลการตรวจสภาพทางเทคนคิ (ทบ.) จนท.หน่วยซ่อมบำรงุ ขน้ั ที่ 3
หมายเหตุ การ ปบ.รอบ 3. 6. เดือน และการตรวจสภาพทางเทคนิคมีลักษณะคล้ายกันจึงใช้รายการ
เดยี วกนั แต่เลอื กใช้ตามความมงุ่ หมาย โดยขดี ฆา่ หัวขอ้ ท่ีไม่ต้องการ คือ ทน. และ ค.
ค. วิธีปฏบิ ตั กิ ารบันทึกท่วั ไป (ขอ้ 14 คำส่ัง ทบ. ท่ี 400/1407)
การบันทกึ
(1) ทำการ ปบ.หรือตรวจสภาพตามรายการท่ีระบุไว้ในแบบพิมพ์
(2) บันทึกรายละเอียดของยานยนต์
(3) เลอื กใช้ช่องท่ีทำการตรวจ ด ทน. ค.ให้ถูกต้องโดยขดี ฆ่าหัวข้อทไ่ี มต่ ้องการออกเสียยานยนตค์ ัน
ใดไมม่ รี ายการทีร่ ะบขุ ีดฆ่าออก
(4) ช่องสี่เหล่ียมตรงข้ามกับรายการ แสดงว่ารายการนั้นจะได้รับการ ปบ.อย่างใด หรือใช้ตรวจ
สภาพ และแกไ้ ขข้อบกพร่องตามความจำเปน็ หากมีสัญลักษณ์จะต้องได้รับการ ปบ. เพ่ิมเตมิ ตามสัญลักษณ์
แสดงไว้
(5) รายการตามแบบพิมพ์ท่ีไม่ขีดฆ่าออกให้ทำการ ปบ.ตามลำดับท่ีกำหนดไว้ตามคู่มือของรถน้ันๆ
หากในคมู่ อื ไมก่ ำหนดหมายเลขให้ถอื ปฏิบัตติ ามค่มู อื น้ี หากจำเปน็ ให้เปลยี่ นแปลงไดต้ ามความเหมาะสม
(6) ถา้ ตรวจพบขอ้ บกพร่องตอ้ งแกไ้ ขทันทีหรือรายงาน ผบ.ชา หรอื ส่งหนว่ ยเหนอื ทนั ที
(7) เม่ือตรวจสภาพ ทราบสถานภาพ ตามรายการในแบบพมิ พ์แลว้ ใหใ้ ชเ้ ครื่องหมายต่างๆ เหลา่ น้ี
ลงในชอ่ งสีเ่ หลี่ยม
- ข้อบกพร่องท่ีพบซ่ึงยังแก้ไขไม่ได้ หรือจำเป็นต้องส่งซ่อมหน่วยเหนือ ให้บันทึกเหตุผลส้ันๆ ลงในช่อง
หมายเหตุด้านหลังลงหมายเลขไว้ด้วย เพื่อสะดวกในการค้นหาเมื่อชา่ งประจำ หน่วยหรือหน่วยซ่อมขั้นเหนือ
ได้ซอ่ มเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้เขยี นวงเลบ็ ล้อมสญั ลักษณ์ แล้วลงนามรบั รองทับขอ้ บกพรอ่ งนั้น นายทหาร
ผู้รบั ผดิ ชอบควบคมุ กำกบั ดแู ลต้องลงนามรบั รองด้วย
ห น ้ า | 29
- การเขียนคำอธบิ ายในชอ่ งหมายเหตุให้เขยี นเฉพาะรายการท่ียังไม่สามารถแก้ไขได้ทนั ทีน้ัน
- รายการ ปบ.พิเศษ เมือ่ ทำการ ปบ.แล้วให้วงเล็บรอบตัวอักษรเช่นกัน เพ่ือแสดงให้ทราบวา่ ได้ทำเสร็จ
เรยี บรอ้ ยแลว้ วธิ ปี ฏิบัติ
- การ ปบ.ยานยนต์ ปกติห้ามมิให้ถอดแยกชิ้นส่วน นอกจากที่คู่มือประจำรถกำหนด ถ้าจำเป็นต้อง
ถอดแยก ต้องเปล่ียนปะเก็นทกุ ครั้ง
- การเปลี่ยนส่วนประกอบขนาดเล็กที่ซ่อมใหม่หรือเปล่ียนใหม่ ต้องตรวจให้แน่ใจวา่ สะอาด ได้หล่อล่ืน
และปรับถูกตอ้ งแลว้
- หลังตรวจสภาพทางเทคนิคแล้ว จะต้องทำให้ยานยนต์นั้นคืนสภาพใช้งานได้ทันที นอกจากยานยนต์
น้ันงดใชก้ าร เพราะขาดชนิ้ สว่ น
ง. การตรวจสภาพทว่ั ๆ ไป
คือการตรวจช้ินส่วนและส่วนที่ยึดและรองรับส่วนนั้นๆ ด้วย เช่น สภาพท่ัวๆไป การติดตั้งถูกต้อง
มัน่ คง ไมส่ กึ หรอเกนิ ควร
จ. คำจำกดั ความ
(1) สภาพเรียบร้อย ได้แก่ การตรวจสภาพภายนอกด้วยสายตาเพื่อจะดูว่าส่ิงนั้นไม่ชำรุดเสียหายจน
ใช้ราชการไม่ได้ และพิจารณาถึงสาเหตุการชำรุด สภาพเรียบร้อย อาจอธิบายเพิ่มเตมิ ไดว้ ่า ไม่บิด คด งอ ฉีก
ขาด หกั และไดร้ ับการหล่อลื่นถูกต้อง
(2) ติดตง้ั ถูกตอ้ งได้แก่ การตรวจสภาพภายนอกดว้ ยสายตาว่าสงิ่ น้ัน ติดตั้งอยู่ในตำบลท่ีถูกต้อง และ
ในลกั ษณะทีค่ วรจะติดต้ังอยูต่ ามปกติ
(3) ติดต้ังม่ันคงคือการตรวจสภาพภายนอกด้วยการจับเขย่า ใช้เหล็กลองงัด หรือใช้กุญแจลองขัน
เพ่ือตรวจดกู ารหลวมคลอน ตามแท่นโครงรับ แหวนกนั คลายแป้นเกลียวและสลักยึด
(4) สึกหรอเกินควร หมายถึงการสึกหรอจนเกือบจะเกินขอบเขตพกิ ัดหรือ เกนิ เขตพิกัดของสภาพใช้
ราชการได้ และอาจทำให้เกิดการชำรุดเสียหายขึ้นได้ก่อนถึงกำหนดการปรนนิบัติบำรุงรอบต่อไป ถ้าหากไม่
เปล่ียน
ฉ. สญั ลักษณ์และการ ปบ.พเิ ศษ
สัญลักษณ์ซ่ึงทำไวค้ รบกับรายการที่จะต้องทำการ ปบ.ตามระยะเวลานั้น แสดงวา่ ส่วนน้ันจะต้องได้ทำการ
ปบ.พเิ ศษตามอักษรทร่ี ะบุ ซง่ึ มคี วามหมายอธบิ ายไว้ในแบบพมิ พ์
ป. = ปรับ
อ. = ทำความสะอาด
ล. = หล่อลน่ื พิเศษนอกเหนอื จากทกี่ ำหนดในคำสัง่ การหล่อล่นื หรอื สว่ นท่ีถอดแยก
บ. = บริการ การกระทำพิเศษนอกเหนือจากการ ปบ.เช่น เติมน้ำกล่ัน น้ำมันห้ามล้อ ถ่าย หรือเติม
นำ้ มนั หล่อล่นื เปล่ยี นหรือทำความสะอาดไส้กรองนำ้ มันเครอ่ื ง
ข. = ขนั แน่น ปกติใช้กุญแจวัดแรงบิด เลอื กกุญแจถูกขนาด มแี หวนหรอื แปน้ เกลียวกันคลาย
ช. สถานการณ์ทางยุทธวิธี สถานการณ์ทางยุทธวิธีอาจทำให้ไม่สามารถทำการ ปบ.ทั้งหมดในคราวเดียว
อาจแบ่งเป็นตอนๆ โดยวางแผนให้แล้วเสร็จใน 1 สัปดาห์ หรือใช้เวลาเท่าที่หาได้ทำให้ได้ทั้งหมด หาก
สถานการณ์ทางยุทธวิธีบังคับ ไม่สามารถทำการ ปบ.ได้ทั้งหมด ให้ทำการ ปบ.แยกท่ีมีสัญลักษณ์พิเศษเป็น
อันดับแรก
ห น ้ า | 30
หมายเหตุ การบันทึกและวิธีปฏิบัติโดยละเอียด ดูจากคำส่ัง 400/2507 เร่ือง การตรวจสภาพและ การ
ปบ.ยานยนตป์ ระกอบคูม่ ือประจำรถ
ซ. การเก็บแบบพมิ พ์
แบบพิมพ์ 2 อย่างน้ี เมอื่ บนั ทกึ ผลการ ปบ.แล้วต้องเกบ็ ไว้ในซองประวตั ติ ามห้วงระยะเวลา ดงั น้ี
(1) บนั ทึกผลการ ปบ.รอบเดอื นเก็บไว้ การ ปบ. 3. 6. ครงั้ ตอ่ ไป
(2) บันทึกผลการ ปบ.รอบ 3. เก็บไว้ถงึ การ ปบ. 3. 6. ครงั้ ตอ่ ไป
(3) บันทึกผลการตรวจสภาพทางเทคนคิ ต้องเก็บไวถ้ งึ การตรวจสภาพคร้งั ตอ่ ไป
5. ซองประวัติยทุ ธภัณฑ์ ทบ.468-378 (สพ.478)
ก. ซองประวัติยุทธภัณฑ์มีประจำรถทุกคันและยุทธภัณฑ์หลักบางชนิด ปกติหน่วยซ่อมบำรุงเป็นผู้เก็บ
รักษา มีความมุง่ หมายในการใช้ ดังนี้
(1) ใช้บันทึกประวัติการซ่อมบำรุงของ จนท.สพ.ที่ทำการซ่อมแก้ เปลี่ยน หรือดัดแปลงท่ีได้กระทำ
มาแลว้ โดย บนั ทึกเฉพาะสว่ นประกอบทสี่ ำคัญเท่านนั้
(2) การโอน การส่งซอ่ ม หรือส่งคืน ขน้ั เหนอื ต้องสง่ ซองประวัตไิ ปพร้อมกบั ยานยนต์
(3) ใช้เก็บแบบพิมพก์ าร ปบ.และตรวจสภาพ
(4) รับตรวจ
ข. ซองประวัติยุทธภัณฑ์เป็นแหล่งข่าวสารสำคัญของ ผบ.ชา เกี่ยวกับการ ปบ.เพราะเก็บเอกสารแบบ
พมิ พต์ ่างๆ ไวค้ อื
(1) บตั รใชร้ ถทมี่ รี ายงานขอ้ บกพร่อง และใช้ ปบ.ประจำสปั ดาห์ (สพ.110)
(2) รายการ ปบ.และตรวจสภาพทางเทคนิคประจำรอบเดือน 3. 6.(สพ.461 สพ.462 อย่างใดอย่าง
หนง่ึ )
(3) ใบสง่ ซ่อม สพ.811
(4) คำสั่งการหล่อลนื่ ( คล. LO )
(5) รายงานอุบตั ิเหตุ สพ.91
(6) รายการตรวจสภาพเฉพาะอยา่ ง (สพ.9-68) (สพ.9-69)
(7) ใบของาน (สพ.9-76)
ค. ลกั ษณะรายละเอยี ดการบนั ทกึ ( ดตู ัวอย่าง )
6. ใบสง่ ซอ่ มและสง่ั งาน ทบ.468-311 (สพ.811)
ใบส่งซ่อมและสั่งงานน้ี ตามคำส่ัง ทบ.ที่ 400/2507 ระบุให้เป็นแบบพิมพ์ท่ีใช้ในการซ่อมบำรุงขั้นท่ี 2 ซึ่ง
ต้องเก็บไว้ในซองประวัติ แต่ในทางปฏิบัติเกี่ยวกับวิธีการดำเนินการน้ัน เก่ียวข้องกับการส่งกำลังด้วย จึงขอ
นำไปกล่าวถงึ ในเร่ืองแบบพมิ พ์ทใี่ ชใ้ นการสง่ กำลัง
แบบพมิ พท์ ่ีใช้ในการส่งกำลงั
ก. แบบพมิ พ์ท่ใี ช้ในการส่งกำลัง ตามคำสง่ั ทบ.ที่ 400/2507 ระบไุ วเ้ พยี ง 4 อยา่ งคอื
(1) ใบเบิก ทบ.400-006 (สพ.446)
(2) ใบส่งคนื ทบ.400-013 (สพ.447)
(3) ปา้ ยแลกเปลี่ยน หรือป้ายชอ่ื ชนิ้ ส่วน ทบ.468-281 (สพ.9-81)
(4) บัตรบัญชคี มุ ช้นิ ส่วนซอ่ มและสิ่งอปุ กรณ์ใช้ส้นิ เปลือง ทบ.400-068
ห น ้ า | 31
ข. แบบพิมพ์ท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั การสง่ กำลังเพ่มิ เตมิ ในปัจจุบนั นอกเหนือจากที่ระบุไว้ คือ.
(1) ทะเบยี นส่งกำลงั ทบ.400-002 ( สพ.272 )
(2) ใบเบิกช้นิ ส่วนภายใน ทบ.468-201 ( สพ.9-79)
(3) ใบติดตามใบเบกิ ทบ.400-071
(4) ใบของาน สพ.9-76
(5) ใบเบกิ หรือใบส่งคืน ทบ.400-007-1 และ
- ใบเบิกพรอ้ มขอการขนส่ง ทบ.400-007
- แบบรายการขออนมุ ัติจำหน่าย
- ทะเบยี นใบส่งงาน สพ.9-77
- บันทึกงานของชา่ ง
ค. แบบพิมพ์ที่ใช้ในการส่งกำลังมีไว้สำหรับใช้ในการเบิก การส่งคืน การควบคุมยอดสิ่งอุปกรณ์ การเก็บ
รกั ษา และการแจกจ่าย รวมท้งั การควบคุมการซอ่ มบำรุงประจำหนว่ ย
1. ใบเบิก ทบ.400-006 (สพ.446)
(ก) ใบเบิกน้ี ไว้ใหห้ นว่ ยใชเ้ บกิ สง่ิ อปุ กรณ์ตามสายการสง่ กำลังทุกสายงานไปยงั หนว่ ยสนบั สนุน
(ข) หน่วยใชเ้ บกิ ไปยัง มทบ.จทบ.หรอื มทบ.จทบ.ใช้เบกิ ไปยงั คลงั ฝา่ ยยุทธการ
(ค) การใช้
(1) การเบกิ ผู้เบิกและผรู้ บั ของ จะต้องมตี วั อย่างลายเซน็ ให้สายงานไวต้ รวจสอบด้วย
(2) ตอ้ งใช้ใบเบิกใหถ้ กู ต้อง คอื ทบ.400-006 หรือ ทบ.400-007-1
(3) ตรวจสอบรายละเอยี ดวา่ ไดก้ รอกรายการในใบเบกิ ครบถ้วนเช่น
(4) หมายเลขสิง่ อุปกรณ์
(5) หมายเหตใุ หช้ ัดเจน
(6) การเบิกยุทธภณั ฑ์หลกั และช้นิ ส่วนใหแ้ ยกเบิก
(7) สป.ที่หน่วยจัดหาได้เองหา้ มทำการเบกิ
(8) การส่งใบเบิกไม่ต้องมีหนังสือกำกับ เพราะใบเบิก มีรายละเอียดเพียงพอแล้ว และอาจทำให้
ลา่ ช้าเพราะกรรมวิธี
(9) ลกั ษณะแบบพมิ พ์
แบบพมิ พ์ 1 ชดุ มี 4 สี คอื ชมพู,ขาว,เขยี ว และ ฟ้า
สีชมพู และ สเี ขียว หน่วยจ่ายเกบ็ เปน็ หลกั ฐานทางบญั ชี
สฟี ้า ส่งคนื หน่วยเบิก พร้อมรับของ
สขี าว หน่วยเบกิ เก็บไว้เปน็ หลักฐานการเบกิ และตดิ ตาม
2. ทะเบยี นส่งกำลัง ทบ.400-002 ( สพ.272 )
(ก) ทะเบียนส่งกำลังใช้สำหรับลงที่ใบเบิกของหน่วยท่ีได้เบิกส่ิงอุปกรณ์ ไปยังหน่วยสนับสนุน มีความมุ่ง
หมายเช่นเดียวกับทะเบียนหนังสือราชการ ใช้บันทึกใบเบิกท้ังหมดในรอบปี สรุปความมุ่งหมายในการใช้
เปน็ ขอ้ ๆ ดงั น้ี
(1) บนั ทึกหลักฐานใบเบกิ
(2) ใชต้ รวจสอบการรับของค้างจา่ ย และตดิ ตาม
(3) ใช้ดัดแปลงเป็นทะเบยี นใบสง่ คนื ได้
ห น ้ า | 32
(ข) ลกั ษณะรายละเอียด
3. แบบพิมพ์ใบติดตามใบเบิก ทบ.400-071
(ก) แบบพิมพใ์ บติดตามใบเบิกมีไวเ้ พอ่ื ให้ใชต้ ามสายการส่งกำลังทุกสายงาน เพ่ือติดตามใบเบิกไปยังหน่วย
สนับสนนุ
(ข) หน่วยใช้ติดตามใบเบิกไปยัง จทบ.มทบ.หรือ จทบ.มทบ.ติดตามใบเบิกไปยังคลังไปยังสายงานยุทธ
บรกิ าร
หมายเหตุ รายละเอยี ดอยูใ่ นคำสง่ั ทบ.ท่ี 289/2511 เรื่อง การตดิ ตามใบเบกิ
(ค) วิธีใช้และการกรอกแบบพิมพ์
(1) วิธีใช้หน่วยเบิกไปแล้ว 45 วัน ต้องสอบทาน 1 คร้ัง (ทุกๆ 45 วัน) ให้ติดตามใบเบิก โดยใช้แบบ
พิมพ์ แบบ ก.ถา้ เกนิ กวา่ 90 วัน ยังไม่ไดร้ บั สป.ให้ติดตามใบเบกิ ด้วยแบบพมิ พ์ แบบ ข.
- หน่วยใช้เขยี นแบบพิมพ์ จำนวน 2 ใบ เกบ็ ไว้ที่หนว่ ยเบกิ 1 ใบ เสนอหนว่ ยจา่ ย 1 ใบ
- หนว่ ยจา่ ยเมื่อได้รบั ใบตดิ ตามใบเบกิ ให้บันทกึ ชีแ้ จงในแบบ ก.(ชอ่ งท่ี 6) และ ชอ่ งท่ี 7 แบบ ข.
(2) วธิ ีกรอกแบบพมิ พ์ แบบ ก.
ดตู วั อยา่ ง
----------------------------------
(3) วธิ ีกรอกแบบพิมพ์ แบบ ข.
ดตู วั อยา่ ง
----------------------------------
**************
4. ใบส่งคืน ทบ.400-013 (สพ.447)
(ก) ใบส่งคนื มไี ว้เพือ่ ใชส้ ่งคืนยทุ โธปกรณ์ทุกชนดิ ตามสายการสง่ กำลังไปยงั หนว่ ยสนบั สนุน
(ข) หนว่ ยใช้นำส่ิงอุปกรณส์ ่งคนื มทบ.จทบ.หรือ มทบ.จทบ.นำส่งคืนคลัง ฝ่ายยทุ ธบริการหรอื ฝ่ายกิจการ
พเิ ศษ
(ค) ใชน้ ำสง่ คนื ยทุ โธปกรณช์ ำรุด เกนิ อัตรา หรือยืม
(ง) การใช้
(1) ตรวจสอบการกรอกรายการในใบสง่ คนื ใหถ้ กู ตอ้ ง
(2) ส่งคืน สป.พรอ้ มกบั หลกั ฐานใบสง่ คืน
(3) หมายเหตุ ให้ชัดเจนว่า สง่ คืนเพราะเหตุใด ตามช่องระบุไวห้ รืออาจเพิม่ ข้อความตามความจำเป็น
(4) หาก สป.ที่ส่งคืนนั้น ได้เบิกรับของไปแล้ว ให้หมายเหตุด้วยว่า ได้เบิกรับของไปแล้ว ตามใบเบิก
ท่ี.........เมือ่ ........................
(5) การสง่ คนื ไม่ตอ้ งมหี นงั สอื กำกบั เพราะใบสง่ คืนมรี ายละเอียดเพยี งพอแลว้ และอาจทำให้ลา่ ชา้
(6) รายละเอยี ดท่ไี มก่ ลา่ วถึง หนว่ ยจา่ ยเป็นผู้บันทกึ
(7) ลกั ษณะแบบพิมพ์
- 1 ชุดมี 4 สี ชมพ,ู เขียว,ขาว และฟา้
- สชี มพู และสีเขยี ว หน่วยสนับสนนุ เก็บไว้เปน็ หลกั ฐาน
- สีฟา้ และ สีขาว หน่วยนำส่งคนื เกบ็ เปน็ สำเนา
ห น ้ า | 33
5. ใบเบิกและใบส่งคืน ทบ.400-007-1
(ก) ใบเบกิ และใบส่งคืน มีความมุ่งหมายในการใชเ้ ช่นเดียวกับใบเบกิ และใบส่งคืนดังกล่าวแล้ว แตกตา่ งกัน
ทแ่ี บบพิมพน์ ใ้ี ชเ้ ปน็ ท้งั ใบเบกิ และใบส่งคืน
(ข) แบบพิมพ์น้ีเบิกส่ิงอุปกรณ์ได้เพียงรายการเดียว วิธีปฏิบัติเช่นเดียวกับการทำใบเบิกใบส่งคืน สพ.446
และ สพ.447
(ค) การใช้
ลักษณะแบบพิมพ์
(1) ชดุ หนงึ่ มี 4 สี เช่นเดียวกัน
(2) การดำเนินกรรมวธิ ีทางเอกสาร เชน่ เดียวกัน
6. บัตรแลกเปลยี่ นชน้ิ ส่วนหรือปา้ ยช่ือช้นิ ส่วน สพ.9-81 (ทบ.468-281)
(ก) บัตรแลกเปล่ียนช้ินส่วน มีไว้เพื่อใช้เบิกส่ิงอุปกรณ์จากหน่วยสนับสนุนโดยตรงด้วยวิธีการแลกเปลี่ยน
โดยตรง ซึ่งการใชบ้ ัตรแลกเปล่ียนนี้หน่วยสนับสนุนจะแจ้งให้หน่วยทราบว่าสิ่งอุปกรณ์อะไรบา้ งท่ีใชบ้ ัตรนี้ทำ
การเบิกแบบแลกเปลีย่ นได้
(ข) ใช้ผกู กบั ชิ้นส่วนท่ีเก็บไวใ้ นชอ่ งตามตู้ ในคลงั ชิน้ ส่วน
(ค) การใช้
(1) ผูเ้ บกิ และรบั ของต้องมตี วั อย่างลายเซน็ ไว้ตรวจสอบ
(2) ตรวจสอบการกรอกรายการใหถ้ ูกตอ้ ง
(ง) ลักษณะรายละเอียด
(1) บัตรนแ้ี บ่งเป็น 3 ส่วน มีเลขกำกบั 1,2,3
หมายเลข 3 ผกู ติดชน้ิ สว่ นส่งคนื
หมายเลข 2 หนว่ ยจ่ายเกบ็ หรือผูกกับชิน้ ส่วนที่จ่ายให้
หมายเลข 1 หนว่ ยเบิกเก็บไวเ้ พอื่ ตดิ ตาม
(2) ขอ้ ความท้ัง 2 สว่ น คลา้ ยคลึงกัน ยกเว้น หมายเลข 2 มขี ้อความเพม่ิ เติม 5 ขอ้ ดังนี้
ข้อ 5
ขอ้ 6
ข้อ 7
ข้อ 8
ขอ้ 9
(3) การกรอกขอ้ ความ
- ชนิดของยานยนต์
- หมายเลขทะเบียน
- ช่ือชิ้นส่วน
- หมายเลขช้ินส่วน
- วันแลกเปลีย่ นและส่งคนื
หมายเหตุ ที่ด้านหลงั ของหมายเลข 3
7. บัตรบัญชีคุมช้นิ สว่ นซอ่ มและส่ิงอปุ กรณใ์ ช้สิ้นเปลือง ทบ.400-068
(ก) บตั รบญั ชีคมุ ช้ินสว่ นซอ่ ม และสิ่งอุปกรณ์ใช้สน้ิ เปลือง มีไวเ้ พื่อใช้ควบคุมจำนวนช้นิ สว่ นตามอตั ราพิกัด
ที่หนว่ ยมีอย่ใู นครอบครอง ตามบญั ชีชิ้นส่วนท่ี สพ.กำหนดไว้
ห น ้ า | 34
(ข) ใชค้ วบคมุ การเบิกจ่าย และค้างรบั คา้ งจา่ ย ของเจ้าหน้าทสี่ ง่ กำลัง
(ค) แจ้งสถานที่เกบ็ เพื่อสะดวกในการค้นหาและตรวจสอบ
(ง) ลักษณะรายละเอียด (วิธีเขยี นแบบพมิ พ)์
(1) หมายเลขสง่ิ อุปกรณ์ (ตาม บช.อพ.)
(2) รายการทใ่ี ช้แทนกนั ได้
(3) ชนดิ แบบ และ ปี ยทุ ธภัณฑ์
(4) คลงั แถว หรือ รถ
(5) ตอน หรอื ตู้
(6) ช่องหรอื ลน้ิ ชกั
(7) ระดับสะสมอนุมตั ิ (เขยี นดว้ ยดนิ สอดำ จาก บช.อพ.)
(8) คู่มอื (TM 9-20P)
(9) วนั , เดอื น, ปี
(10) รับ (จำนวนท่ีไดร้ ับ)
(11) จ่าย (จำนวนที่จา่ ยไป)
(12) คงคลัง (จำนวนในครอบครอง)
(13) ท่ีหลักฐานหรอื หมายเลขยุทธภัณฑเ์ ลขงานที่นำช้นิ ส่วนไปใช้
(14) วนั ,เดอื น,ปี (ใบเบกิ ชน้ิ ส่วน)
(15) ค้างรบั (ยังมไิ ด้รบั ของ)
(16) คา้ งจ่าย (ยงั ไมไ่ ดจ้ ่าย)
(17) ที่หลกั ฐาน (เลขที่ใบเบิก)
(18) ทะเบียนหน่วยจา่ ย (เลขที่ใบสัง่ จา่ ย)
หมายเหตุ แผ่นบันทึกนี้ ควรทำให้มีขนาดเล็กพอที่จะเก็บไว้ในล้ินชักหรือโต๊ะเก็บบัตรมาตรฐาน เป็น
กระดาษแขง็ ใช้ได้ 2 หนา้
8. ใบเบิกชิ้นส่วนภายใน ทบ.468-201 ( สพ.9-79 )
(ก) ใบเบิกช้ินส่วนภายใน ปกติใช้ควบคู่กับใบของาน ในกรณีที่การซ่อมบำรุงในคราวน้ันต้องการเปล่ียน
ชิ้นส่วน นายสิบยานยนต์เป็นผู้ทำใบเบิก 1 แผ่น ใบของาน 1 แผ่น เสนอต่อผู้มีอำนาจในการสั่งจ่ายช้ินส่วน
ช่างประจำหน่วยที่ทำการซ่อม หรือพลประจำรถ นำใบเบิกและของานนี้มอบกับ จนท.ส่งกำลังพร้อมของ
ชำรุด เม่ือเจ้าหน้าท่ีส่งกำลังตรวจสอบแล้ว จะรับของชำรุดพรอ้ มกับจ่ายชนิ้ ส่วนที่เบกิ ให้ผู้เบิกลงท้ายรับของ
แล้วเก็บใบเบกิ ช้ินสว่ นภายในและใบของานเป็นหลกั ฐาน เพอ่ื ดำเนินการทางบัญชตี อ่ ไป
(ข) ใบเบิกชิ้นสว่ นภายใน มคี วามมงุ่ หมายในการใชส้ รุปเป็นขอ้ ๆ ดงั นี้
(1) ใชเ้ บิกช้ินสว่ นจากเจ้าหน้าที่ส่งกำลงั กรณกี ารซอ่ มนน้ั จำเปน็ ต้องเปล่ียนชนิ้ สว่ น
(2) ปอ้ งกันมใิ ห้มีการสับเปลย่ี นชนิ้ ส่วน
(3) ป้องกนั การทจุ ริต
(4) ใช้เป็นหลักฐานการเบิกจ่าย การตัดยอดบัญชีคุมในบัตรบัญชีคุมและส่ิงอุปกรณ์ใช้สิ้นเปลือง
ทบ.400-068
(ค) ลกั ษณะรายละเอยี ด
9. ใบของาน สพ.9-76
ห น ้ า | 35
(ก) แบบพิมพ์ใบของานนี้มีไว้เพื่อขออนุมัติการซ่อมภายในหน่วยต่อข้ันสูงกว่า แต่ต้องไม่เกินข้ัน 2 ของ
หน่วย
(ข) สามารถใชเ้ ปน็ หลกั ฐานตรวจสอบการชำรุดของยานพาหนะในรอบปไี ด้ (เพราะตอ้ งเก็บในซองประวตั )ิ
(ค) กรณีการซ่อมนั้น จำเป็นต้องเปล่ียนช้ินส่วน นายสิบยานยนต์ ต้องทำใบของานอีก 1 ใบ ควบคู่กับใบ
เบกิ ชิ้นส่วนภายใน เพอื่ เสนอผู้มีอำนาจในการสง่ั จ่ายชนิ้ ส่วน จนท.ส่งกำลังจะเก็บใบเบิกชิ้นส่วนการใช้และใบ
ของานนีเ้ ป็นหลักฐานเพ่อื ดำเนินการทางบญั ชี
(ง) ผบ.หนว่ ย ใช้บันทึกการสง่ ซอ่ ม
(จ) จนท.ใชเ้ ป็นหลักฐานการเบกิ จ่าย
(ฉ) ลักษณะรายละเอยี ด
หน่วยของาน
---------------------
หนว่ ยซอ่ ม
--------------------
10. ใบส่งซอ่ มและสง่ั งาน ทบ.468-311 ( สพ.811 )
(ก) ใบส่งซ่อมและส่ังงาน มีไว้เพื่อใช้ในการนำยุทโธปกรณ์ท่ีชำรุดส่งซ่อมตามสายงานการส่งกำลังทุกสาย
งานไปยังหน่วยสนับสนุน
(ข) การใช้ ใบสง่ ซ่อมและสง่ั งานน้ี ตอ้ งนำส่งพรอ้ มกับยานยนตท์ ช่ี ำรุดและซองประวัติยทุ ธภัณฑ์
(ค) ผบ.หนว่ ย เทียบเท่า ผบ.พนั .หรือ ผบ.ร้อย.อิสระ เปน็ ผู้มอี ำนาจในการสง่ั การซอ่ ม
(ง) ฝอ.4 หรอื นายทหารยานยนต์ เป็นผู้นำส่งซอ่ ม
(จ) หลักการพจิ ารณาการส่งซอ่ ม ดูจากคำสัง่ ทบ.ท่ี 140/2526 เรอื่ ง การแบ่งชัน้ การซ่อมบำรงุ ยานยนต์
(ฉ) ลักษณะรายละเอียด และการบันทึกคำส่ัง ทบ.ท่ี 320/23630 เรื่อง วิธีการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์
สาย สพ.
(ช) การเก็บแบบพิมพ์ใบส่งซ่อมและส่ังงานนี้ ต้องเก็บไว้ในซองประวัติ ยุทธภัณฑ์จนถึงสิ้นปี (สีเหลือง)
เมือ่ ครบปีแล้ว แยกมาเกบ็ ในแฟ้มการส่งซ่อมอีก 1 ปี จงึ ทำลายได้
************
(สำเนา)
คำสัง่ กองทัพบก
ที่ 289/2511
เร่ือง การติดตามใบเบิก
-------------
เนื่องจาก การดำเนินการเบิกสิ่งอุปกรณ์ของหน่วยตา่ งๆ ในกองทัพบกขณะน้ียังไม่มีแบบพิมพ์ในการ
ติดตามใบเบิกเป็นมาตรฐานเดียวกัน จึงทำให้เกิดความยุ่งยากและล่าช้า ในด้านการส่งกำลังบำรุง เพื่อขจัด
ปัญหาดังกล่าวให้หมดไป จงึ ใหด้ ำเนินการดงั ต่อไปน้ี
1. ให้หนว่ ยเบกิ ใชแ้ บบพมิ พ์ในการติดตามใบเบิก ติดตามใบเบกิ ได้ทุกสายงาน
ห น ้ า | 36
2. การใช้แบบพมิ พต์ ิดตามใบเบิก ใหใ้ ช้ตามสายการส่งกำลงั ซง่ึ แบง่ ออกเปน็ สาย คอื
2.1 หน่วยใชต้ ิดตามใบเบิกไปยงั หน่วยสนับสนุนโดยตรง หน่วยสนับสนุนติดตามใบเบิกไปยังหน่วย
สนับสนุนสว่ นรวมหรือคลังฝา่ ยยทุ ธบริการ หรือฝา่ ยกจิ การพิเศษ
2.2 หน่วยใช้ติดตามใบเบิกไปยัง มทบ.จทบ.หรือ มทบ.จทบ. ติดตามใบเบิกไปยังคลังสายงานฝ่าย
ยทุ ธบรกิ าร หรือฝ่ายกิจการพิเศษ
3. แบบพมิ พ์การตดิ ตามใบเบิก ใช้ตามแบบพมิ พ์คำสง่ั นี้
4. ลักษณะและการใช้แบบพมิ พ์
4.1 ชอื่ แบบพมิ พ์ ติดตามใบเบิก
4.2 อกั ษรย่อและหมายเลขแบบพมิ พ์ ทบ.400-071
4.3 แบบพมิ พต์ ดิ ตามใบเบกิ ทบ.400-071 ใชต้ ามแบบพมิ พ์ท้ายคำส่งั น้ี
4.4 วธิ ใี ช้ดคู ำอธบิ ายหลงั แบบพิมพ์ประกอบคำส่ัง
ห น ้ า | 37
แผนกวิชายานยนต์ กองการศึกษา
โรงเรียนทหารมา้ ศูนยก์ ารทหารมา้
สระบุรี
------------------------------
เอกสารนำ
วชิ า เอกสารการซ่อมบำรงุ , การซอ่ มบำรงุ ทางธรุ การ และแบบพมิ พป์ ระวัติ
1 .ความมุ่งหมาย เพ่ือให้นักเรียนทราบวธิ ีปฏิบัตเิ กี่ยวกับการใชเ้ อกสารการซ่อมบำรุงและ แบบพิมพ์ตา่ ง ๆ
ท่ใี ช้ในการซอ่ มบำรงุ ระดบั หนว่ ย
2.ขอบเขตการศึกษา ให้นักเรยี นมคี วามรูใ้ นเรอ่ื ง
2.1 เอกสารการซอ่ มบำรงุ
2.2 แบบพิมพ์ทใ่ี ชใ้ นการซ่อมบำรุงขนั้ ที่ 1 ดงั ตอ่ ไปน้ี
2.2.1 บตั รการใช้รถประจำวัน ทบ.468-310
2.2.2 รายงานอุบตั เิ หตุ ทบ.468-702
2.2.3 คำส่งั การหล่อลื่น
2.2.4 คู่มือทางเทคนคิ ประจำยทุ โธปกรณ์
2.2.5 ใบอนุญาตขับข่ียานยนต์ทหาร
2.3 แบบพมิ พท์ ใี่ ช้ในการซ่อมบำรุงขนั้ ที่ 2 ดังตอ่ ไปนี้
2.3.1 รายการจ่ายรถประจำวัน ทบ.468-375
2.3.2 รายการตรวจสภาพเฉพาะอย่าง
- ยานยนต์ล้อ ทบ.468-368
- ยานยนตส์ ายพาน ทบ.468-369
2.3.3 ตารางกำหนดการปบ.ยทุ ธภณั ฑ์ ทบ.468-360
2.3.4 รายการปบ.และตรวจสภาพทางเทคนคิ
- ยานยนต์ล้อ ทบ.468-361
- ยานยนต์สายพาน ทบ.468-362
2.3.5 ซองประวัติยุทธภณั ฑ์ ทบ.468-378
2.3.6 ใบส่งซ่อมและสง่ั งาน ทบ.468-311
3.ระยะเวลาการศึกษา - ชัว่ โมง
4.หลักฐาน - คท.37-2810
- คำสงั่ ทบ.ที่ 400/2507 ลง 9 พ.ย.07 เร่อื งใหใ้ ช้ คท.37-2810 เกีย่ วกบั
การตรวจสภาพ และการปบ.ยานยนต์
5.งานมอบ ใหน้ กั เรียนศกึ ษา
- คำสั่งทบ.ท่ี 400/2507 ลง 9 พ.ย.07 เร่อื งใหใ้ ช้ คท.37-2810 เก่ยี วกับ
การตรวจสภาพ และการปบ.ยานยนต์
- ศกึ ษาและทำความเขา้ ใจกับแบบพมิ พ์ที่ใชใ้ นการซบร.ขั้นท่ี 1 และขั้นท่ี 2
- อา่ นเอกสารเพม่ิ เติม วชิ า เอกสารการซอ่ มบำรุง การซ่อมบำรุงทางธรุ การและแบบพิมพป์ ระวัติ
6.เอกสารจ่ายพรอ้ มเอกสารนำ เอกสารเพิม่ เตมิ
---------------------------------
ห น ้ า | 38
แผนกวชิ ายานยนต์ กองการศึกษา
โรงเรยี นทหารม้า ศนู ยก์ ารทหารม้า
สระบรุ ี
-----------------------------
เอกสารนำ
วิชา การสง่ กำลังบำรุงชน้ิ ส่วนซ่อม
หมายเลขวชิ า ยน. ...........................
1. ความมุ่งหมาย เพอ่ื ใหน้ กั เรยี นทราบถงึ วธิ ีการปฏบิ ตั ิ เกีย่ วกับการสง่ กำลงั ช้ินสว่ นซอ่ มยทุ โธปกรณ์
สายสรรพาวธุ
2. ขอบเขต ใหน้ กั เรียนมีความรใู้ นเร่ืองต่าง ๆ ดังนี้
2.1 คำจำกดั ความตา่ ง ๆ
2.2 การส่งซ่อมยุทโธปกรณส์ ายสรรพาวธุ
2.3 การเบิกจา่ ย
2.4 การยมื
2.5 การสง่ คนื
2.6 การขอจำหนา่ ย
2.7 การทำรายงานสอบสวน
3. ระยะเวลาการศกึ ษา - ชั่วโมง
4. หลกั ฐาน 4.1 ระเบียบกองทพั บก วา่ ด้วย การส่งกำลังสง่ิ อปุ กรณ์ ประเภท 2
และ 4 พ.ศ. 2534
4.2 คำสัง่ ทบ.ที่ 320/23630 ลง 9 พ.ย. 98 เรื่อง วิธซี อ่ มบำรงุ ยุทโธปกรณ์
สายสรรพาวุธ
4.3 ระเบียบ ทบ.ว่าด้วยชิ้นส่วนซ่อมตามอัตราพิกัด และช้ินส่วนซ่อมท่ีสะสม
พ.ศ.2512
5. งานมอบ ให้นกั เรยี นศึกษา
5.1 ระเบยี บกองทัพบก วา่ ดว้ ย การส่งกำลงั สง่ิ อุปกรณ์ ประเภท 2 และ 4
พ.ศ. 2534
5.2 คำส่งั ทบ.ที่ 320/23630 ลง 9 พ.ย. 98 เรื่อง วิธีซอ่ มบำรุง
ยุทโธปกรณส์ ายสรรพาวุธ
5.3 ระเบียบ ทบ.ว่าด้วยชินส่วนซ่อมตามอัตราพิกัด และช้ินส่วนซ่อมท่ีสะสม
พ.ศ.2512
6. เอกสารจา่ ยพร้อมเอกสารนำ เอกสารเพิม่ เติม
-----------------------------
ห น ้ า | 39
แผนกวิชายานยนต์ กองการศกึ ษา
โรงเรยี นทหารมา้ ศูนย์การทหารมา้
สระบรุ ี
-----------------------------
เอกสารเพม่ิ เตมิ
1. กล่าวท่วั ไป การส่งกำลัง และการซ่อมบำรุงประจำหน่วย เป็นกิจการ 2 ประการท่ีเก่ียวข้องสัมพันธ์จน
ไม่อาจแยกออกจากกันได้ เนื่องจากการซ่อมบำรุงจะดำเนินการไปได้ดี ย่อมต้องอาศัยการส่งกำลังที่มี
ประสทิ ธภิ าพดดี ้วย
2. ขอบเขต ใหน้ ักเรียนทราบแนวทางปฏบิ ัติ ในการดำเนินการเก่ียวกับ
2.1 วิธกี ารส่งกำลงั สายสรรพาวธุ
2.2 การใชแ้ บบพิมพ์ส่งกำลัง
2.3 วธิ กี ารเบกิ เปลยี่ นชน้ิ สว่ น
3. อธบิ าย การส่งกำลังที่ดำเนินการอยู่ในกองทัพบกยึดถือหลัก 4 ประการเป็นแนวทางกำหนด
วงรอบ การปฏิบัติ คือ
3.1 การเสนอความต้องการ
3.2 การจดั หา
3.3 การเก็บรกั ษา
3.4 การแจกจา่ ย
3.1 การส่งกำลังช้ินส่วนซ่อมสำหรับการซ่อมบำรุงระดับหน่วย ความตอ้ งการสิ่งอุปกรณ์ช้นิ ส่วน
ซ่อมของหน่วยจะลดลงเป็นอย่างมาก ถ้าหน่วยมีการซ่อมบำรุงท่ีดี กล่าวคือเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบในการซ่อม
บำรุงข้ันที่ 1 และ ขั้นที่ 2 ได้ปฏิบัติหน้าท่ีของตนอย่างเรียบร้อยสมบูรณ์ ตามท่ีกำหนดไว้ในตารางการ
ปรนนิบัติบำรุง การตรวจ และการบริการ (PMCS) ของยุทโธปกรณ์แต่ละชนิด โดยมีการกำกับดูแลตามสาย
การบงั คับบญั ชา อย่างเคร่งครดั
3.2 การควบคุม เจ้าหน้าท่ีผู้เกี่ยวข้องกับการส่งกำลังจะต้องควบคุมการปฏิบัติต่าง ๆ เก่ียวกับ
ช้ินสว่ นซ่อม ในเร่ืองการเกบ็ รักษา และการเบิกจ่ายชิ้นส่วนทีน่ ำไปใชใ้ นการซ่อม ให้ดำเนนิ ไปโดยถูกต้อง และ
เรียบร้อยตามระเบียบทไ่ี ดว้ างไว้
3.3 ระเบียบ คำส่ัง และคำชี้แจง เจ้าหน้าท่ีผู้รับผิดชอบการส่งกำลังจะต้องทราบระเบียบ คำส่ัง
และคำช้ีแจงตา่ ง ๆ ที่กองทัพบกได้กำหนดไว้ และต้องนำมาใชเ้ ป็นแนวทาง และหลักในการปฏบิ ัติ ดงั นี้
(1) คำส่ัง ทบ.ท่ี 320/23630 ลง 9 พ.ย. 2498 เร่ือง วิธีซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์ สาย
สรรพาวุธ
(2) ระเบยี บกองทพั บก วา่ ดว้ ยการรบั สิง่ อุปกรณ์ พ.ศ. 2500
(3) ระบยี บ ทบ.วา่ ดว้ ยชนิ ส่วนซอ่ มตามอัตราพิกัด และชิ้นสว่ นซ่อมทสี่ ะสม พ.ศ.2512
(4) ระเบยี บกองทัพบก ว่าด้วยการสง่ กำลังส่ิงอปุ กรณป์ ระเภท 2 และ 4 พ.ศ. 2534
3.4 การส่งกำลังระดับหน่วย การส่งกำลังระดับหน่วยมีขอบเขตจำกัด โดยหน่วยจะทำการเบิกจ่าย
ชน้ิ ส่วนซ่อม เฉพาะเท่าที่จำเป็นตอ้ งใช้ในการซอ่ มบำรุงของหน่วยเท่านนั้ ตามปกติหน่วยใช้ยทุ โธปกรณ์มักจะ
เป็นหน่วยทางยุทธวิธี ต้องการความคล่องแคล่วในการเคล่ือนที่สูง ดังนั้นเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ และช้ินส่วนซ่อม
ที่หน่วยได้รับอนุมัติให้มีอยู่ในครอบครองตามอัตรา จึงจำนวนเหมาะสมกับภารกิจ ซึ่งศึกษาข้อมูลได้จาก
อจย. หรือ อสอ. ของหนว่ ย และ คท.9-20 P หรอื ค่มู อื สง่ กำลังช้ินสว่ นซ่อมของยทุ โธปกรณ์ นัน้ ๆ
ห น ้ า | 40
3.5 ความล่าช้าในการส่งกำลัง ปัญหาสำคัญที่สุดในการบำรุงรักษายุทโธปกรณ์ ให้อยู่ในสภาพใช้
การได้ตลอดเวลานั้น อยู่ท่ีประสิทธิภาพในการซ่อมบำรุงระดับหน่วย อย่างไรก็ตามหน่วยย่อมไม่สามารถทำ
การซ่อมได้ทันที หากไม่มีชิ้นส่วนซ่อมมาทดแทนส่ิงท่ีชำรุด และหน่วยสรรพาวุธท่ีสนับสนุนไม่มีช้ินส่วนซ่อม
จ่ายให้ ย่อมไม่ใช่ความผิดของหน่วยเบิก โดยทั่วไปสาเหตุของความล่าช้าอันเน่ืองมาจากหน่วยใช้ หรือหน่วย
เบิก มดี งั น้ี
3.5.1 ลงลกั ษณะประจำสิง่ อปุ กรณผ์ ิด (ชื่อ และหมายเลขชิ้นส่วน)
3.5.2 ใชเ้ อกสารคู่มอื ส่งกำลังทล่ี ้าสมยั
3.5.3 ถว่ งเวลาในการเบกิ ไว้จนนาทีสุดท้าย
3.5.4 คำนวณสิทธิการในการเบกิ ผิด
3.5.5 สะสมในเบกิ ไวค้ ราวละมาก ๆ หรือไมน่ ำส่งหน่วยเบิกตามกำหนดเวลา
3.5.6 ทำใบเบิกแล้วไมน่ ำสง่ ทันที
3.5.7 เจา้ หนา้ ที่ไม่มคี วามรูใ้ นเรื่องการส่งกำลังดีพอ
3.5.8 ลา้ ชา้ เพราะรอผ้บู งั คบั บัญชาลงนาม
3.5.9 ไม่ไปรบั ชิน้ สว่ นทนั ที เมอื่ ไดร้ บั แจ้ง
3.5.10 การประสานงานระหว่างหนว่ ยเบกิ และหน่วยจ่ายไมใ่ กล้ชิดพอ
ปญั หาท้ังหมดที่กล่าวมานี้ อยู่ในวิสัยที่ผู้บังคับหน่วยจะแก้ไขได้ไม่ยากด้วยการตรวจ และกำกับดูแล
อย่าง
ใกล้ชิด โดยใช้สายการบังคับบัญชาในการซ่อมบำรุง สำหรับสาเหตุอ่ืน ๆ ยังมีอีกมากเช่น ปัญหาของหน่วย
สนบั สนุนเป็นตน้
--------------------------------------------
แบบพมิ พ์ทใี่ ช้ในการส่งกำลงั
ก. แบบพมิ พท์ ่ีใชใ้ นการสง่ กำลัง ตามคำสง่ั ทบ.ท่ี 400/2507 ระบุไวเ้ พยี ง 4 อยา่ งคอื
(1) ใบเบกิ ทบ.400-006 (สพ.446)
(2) ใบสง่ คนื ทบ.400-013 (สพ.447)
(3) ปา้ ยแลกเปล่ยี น หรอื ป้ายช่อื ช้นิ สว่ น ทบ.468-281 (สพ.9-81)
(4) บตั รบัญชีคุมช้ินส่วนซอ่ มและสง่ิ อุปกรณใ์ ชส้ ้นิ เปลือง ทบ.400-068
ข. แบบพมิ พท์ ่เี ก่ียวขอ้ งกับการสง่ กำลังเพิ่มเติมในปจั จุบนั นอกเหนอื จากท่ีระบไุ ว้ คือ.
(1) ทะเบียนส่งกำลัง ทบ.400-002 ( สพ.272 )
(2) ใบเบกิ ชิ้นสว่ นภายใน ทบ.468-201 ( สพ.9-79)
(3) ใบตดิ ตามใบเบิก ทบ.400-071
(4) ใบของาน สพ.9-76
(5) ใบเบิกหรอื ใบส่งคนื ทบ.400-007-1 และ
- ใบเบกิ พรอ้ มขอการขนส่ง ทบ.400-007
- แบบรายการขออนมุ ัติจำหนา่ ย
- ทะเบียนใบส่งงาน สพ.9-77
- บันทึกงานของชา่ ง
ห น ้ า | 41
ค. แบบพิมพ์ทใี่ ช้ในการสง่ กำลังมไี วส้ ำหรบั ใชใ้ นการเบิก การส่งคืน การควบคุมยอดส่ิงอุปกรณ์ การเก็บรักษา
และการแจกจ่าย รวมทัง้ การควบคมุ การซอ่ มบำรุงประจำหน่วย
1. ใบเบิก ทบ.400-006 (สพ.446)
(ก) ใบเบิกนี้ ไวใ้ ห้หน่วยใช้เบกิ สิง่ อปุ กรณ์ตามสายการส่งกำลังทุกสายงานไปยงั หน่วยสนับสนุน
(ข) หน่วยใช้เบิกไปยงั มทบ.จทบ.หรือ มทบ.จทบ.ใชเ้ บิกไปยงั คลังฝ่ายยทุ ธการ
(ค) การใช้
(1) การเบกิ ผูเ้ บิกและผรู้ บั ของ จะต้องมีตัวอย่างลายเซน็ ใหส้ ายงานไวต้ รวจสอบดว้ ย
(2) ต้องใชใ้ บเบิกใหถ้ กู ต้อง คือ ทบ.400-006 หรอื ทบ.400-007-1
(3) ตรวจสอบรายละเอียดวา่ ไดก้ รอกรายการในใบเบกิ ครบถ้วนเชน่
(4) หมายเลขสิ่งอปุ กรณ์
(5) หมายเหตุให้ชัดเจน
(6) การเบิกยุทธภัณฑ์หลักและชิ้นส่วนใหแ้ ยกเบิก
(7) สป.ท่ีหน่วยจดั หาได้เองหา้ มทำการเบิก
(8) การส่งใบเบิกไม่ต้องมีหนังสือกำกับ เพราะใบเบิก มีรายละเอียดเพียงพอแล้ว และอาจทำให้
ลา่ ชา้ เพราะ กรรมวธิ ี
(9) ลักษณะแบบพิมพ์
แบบพิมพ์ 1 ชุด มี 4 สี คือ ชมพู,ขาว,เขียว และ ฟา้
สีชมพู และ สีเขียว หนว่ ยจ่ายเกบ็ เปน็ หลักฐานทางบญั ชี
สฟี า้ ส่งคนื หนว่ ยเบิก พร้อมรับของ
สขี าว หน่วยเบกิ เกบ็ ไว้เป็นหลักฐานการเบกิ และตดิ ตาม
2. ทะเบียนส่งกำลัง ทบ.400-002 ( สพ.272 )
(ก) ทะเบียนส่งกำลังใช้สำหรับลงที่ใบเบิกของหน่วยที่ได้เบิกส่ิงอุปกรณ์ ไปยังหน่วยสนับสนุน มีความมุ่ง
หมายเช่นเดียวกับทะเบียนหนังสือราชการ ใช้บันทึกใบเบิกท้ังหมดในรอบปี สรุปความมุ่งหมายในการใช้
เป็นขอ้ ๆ ดังนี้
(1) บันทึกหลักฐานใบเบกิ
(2) ใช้ตรวจสอบการรับของค้างจา่ ย และติดตาม
(3) ใชด้ ัดแปลงเป็นทะเบยี นใบสง่ คนื ได้
(ข) ลกั ษณะรายละเอียด
3. แบบพมิ พใ์ บตดิ ตามใบเบิก ทบ.400-071
(ก) แบบพิมพ์ใบติดตามใบเบิกมีไว้เพอ่ื ให้ใช้ตามสายการส่งกำลังทุกสายงาน เพ่ือติดตามใบเบิกไปยังหน่วย
สนับสนุน
(ข) หน่วยใช้ติดตามใบเบิกไปยัง จทบ.มทบ.หรือ จทบ.มทบ.ติดตามใบเบิกไปยังคลังไปยังสายงานยุทธ
บริการ
หมายเหตุ รายละเอยี ดอยูใ่ นคำสง่ั ทบ.ที่ 289/2511 เรือ่ ง การติดตามใบเบิก
(ค) วิธใี ช้และการกรอกแบบพมิ พ์
(1) วิธีใช้หน่วยเบิกไปแล้ว 45 วัน ต้องสอบทาน 1 ครั้ง (ทุกๆ 45 วัน) ให้ติดตามใบเบิก โดยใช้แบบ
พมิ พ์ แบบ ก.ถา้ เกนิ กว่า 90 วัน ยงั ไม่ไดร้ ับ สป.ให้ติดตามใบเบกิ ด้วยแบบพมิ พ์ แบบ ข.
ห น ้ า | 42
- หน่วยใชเ้ ขยี นแบบพิมพ์ จำนวน 2 ใบ เก็บไว้ทหี่ นว่ ยเบกิ 1 ใบ เสนอหน่วยจา่ ย 1 ใบ
- หน่วยจ่ายเม่อื ไดร้ ับใบติดตามใบเบกิ ให้บันทึกชแ้ี จงในแบบ ก.(ช่องที่ 6) และ ชอ่ งท่ี 7 แบบ ข.
(2) วธิ ีกรอกแบบพมิ พ์ แบบ ก.
ดตู ัวอย่าง
----------------------------------
(3) วิธีกรอกแบบพมิ พ์ แบบ ข.
ดูตัวอยา่ ง
----------------------------------
**************
4. ใบส่งคนื ทบ.400-013 (สพ.447)
(ก) ใบสง่ คืนมไี ว้เพอ่ื ใชส้ ่งคืนยทุ โธปกรณท์ ุกชนิด ตามสายการสง่ กำลงั ไปยงั หนว่ ยสนบั สนนุ
(ข) หน่วยใชน้ ำสิง่ อุปกรณส์ ่งคนื มทบ.จทบ.หรอื มทบ.จทบ.นำส่งคนื คลงั ฝา่ ยยทุ ธบริการหรอื ฝา่ ยกิจการ
พเิ ศษ
(ค) ใช้นำสง่ คนื ยุทโธปกรณช์ ำรดุ เกินอตั รา หรือยืม
(ง) การใช้
(1) ตรวจสอบการกรอกรายการในใบสง่ คนื ให้ถกู ต้อง
(2) ส่งคืน สป.พร้อมกบั หลกั ฐานใบสง่ คนื
(3) หมายเหตุ ให้ชัดเจนวา่ ส่งคนื เพราะเหตุใด ตามชอ่ งระบไุ ว้หรืออาจเพ่ิมขอ้ ความตามความจำเปน็
(4) หาก สป.ที่ส่งคืนนั้น ได้เบิกรับของไปแล้ว ให้หมายเหตุด้วยว่า ได้เบิกรับของไปแล้ว ตามใบเบิก
ท่ี........เมอ่ื ........................
(5) การสง่ คนื ไม่ตอ้ งมีหนงั สือกำกับ เพราะใบสง่ คนื มรี ายละเอยี ดเพยี งพอแลว้ และอาจทำใหล้ า่ ช้า
(6) รายละเอยี ดท่ไี ม่กล่าวถึง หน่วยจ่ายเป็นผู้บนั ทกึ
(7) ลักษณะแบบพิมพ์
- 1 ชดุ มี 4 สี ชมพ,ู เขยี ว,ขาว และฟ้า
- สชี มพู และสเี ขียว หน่วยสนับสนนุ เกบ็ ไวเ้ ปน็ หลกั ฐาน
- สีฟา้ และ สขี าว หนว่ ยนำสง่ คืนเก็บเป็นสำเนา
5. ใบเบิกและใบส่งคืน ทบ.400-007-1
(ก) ใบเบิกและใบส่งคืน มีความมุ่งหมายในการใช้เช่นเดียวกับใบเบิกและใบส่งคืนดงั กล่าวแล้ว แตกตา่ งกัน
ที่แบบพมิ พ์นใี้ ชเ้ ป็นทงั้ ใบเบิก และใบสง่ คืน
(ข) แบบพิมพ์นี้เบิกสิ่งอุปกรณ์ได้เพียงรายการเดียว วิธีปฏิบัติเช่นเดียวกับการทำใบเบิกใบส่งคืน
สพ.446 และ สพ.447
(ค) การใช้
ลักษณะแบบพิมพ์
(1) ชุดหน่ึงมี 4 สี เชน่ เดียวกัน
(2) การดำเนินกรรมวิธที างเอกสาร เช่นเดียวกนั
ห น ้ า | 43
6. บัตรแลกเปล่ยี นชิ้นส่วนหรอื ปา้ ยชื่อชิ้นส่วน สพ.9-81 (ทบ.468-281)
(ก) บัตรแลกเปลี่ยนชิ้นส่วน มีไว้เพ่ือใช้เบิกส่ิงอุปกรณ์จากหน่วยสนับสนุนโดยตรงด้วยวิธีการแลกเปล่ียน
โดยตรง ซ่ึงการใช้บัตรแลกเปล่ียนนี้หน่วยสนับสนุนจะแจ้งให้หน่วยทราบว่าสิ่งอุปกรณ์อะไรบา้ งท่ีใชบ้ ัตรนี้ทำ
การเบิกแบบแลกเปลยี่ นได้
(ข) ใชผ้ ูกกบั ชน้ิ สว่ นที่เก็บไวใ้ นชอ่ งตามตู้ ในคลงั ชนิ้ ส่วน
(ค) การใช้
(1) ผู้เบิกและรบั ของตอ้ งมตี วั อยา่ งลายเซน็ ไวต้ รวจสอบ
(2) ตรวจสอบการกรอกรายการใหถ้ ูกตอ้ ง
(ง) ลกั ษณะรายละเอียด
(1) บัตรน้ีแบ่งเปน็ 3 สว่ น มีเลขกำกบั 1,2,3
หมายเลข 3 ผูกตดิ ช้นิ สว่ นส่งคนื
หมายเลข 2 หนว่ ยจ่ายเกบ็ หรอื ผูกกบั ช้นิ สว่ นที่จ่ายให้
หมายเลข 1 หนว่ ยเบิกเกบ็ ไวเ้ พื่อตดิ ตาม
(2) ข้อความทั้ง 2 ส่วน คลา้ ยคลงึ กนั ยกเวน้ หมายเลข 2 มีข้อความเพ่ิมเตมิ 5 ข้อ ดงั นี้
ข้อ 5
ขอ้ 6
ข้อ 7
ขอ้ 8
ข้อ 9
(3) การกรอกข้อความ
- ชนิดของยานยนต์
- หมายเลขทะเบยี น
- ช่อื ชน้ิ สว่ น
- หมายเลขชน้ิ สว่ น
- วนั แลกเปล่ียนและส่งคืน
หมายเหตุ ท่ดี า้ นหลงั ของหมายเลข 3
7. บตั รบญั ชีคุมชนิ้ ส่วนซ่อมและสง่ิ อปุ กรณใ์ ชส้ ิ้นเปลอื ง ทบ.400-068
(ก) บัตรบัญชีคุมช้ินส่วนซ่อม และส่ิงอุปกรณ์ใช้สิ้นเปลือง มีไว้เพ่ือใช้ควบคุมจำนวนชิ้นส่วนตามอัตรา
พิกัดที่หนว่ ยมอี ย่ใู นครอบครอง ตามบญั ชีชนิ้ ส่วนท่ี สพ.กำหนดไว้
(ข) ใชค้ วบคมุ การเบิกจ่าย และค้างรับ ค้างจา่ ย ของเจ้าหนา้ ท่สี ง่ กำลงั
(ค) แจ้งสถานทเี่ กบ็ เพ่ือสะดวกในการค้นหาและตรวจสอบ
(ง) ลกั ษณะรายละเอยี ด (วิธเี ขียนแบบพมิ พ)์
(1) หมายเลขส่งิ อุปกรณ์ (ตาม บชอพ.)
(2) รายการทใี่ ช้แทนกนั ได้
(3) ชนิด แบบ และ ปี ยุทธภณั ฑ์
(4) คลัง แถว หรือ รถ
(5) ตอน หรือ ตู้
(6) ช่องหรือลิ้นชัก
ห น ้ า | 44
(7) ระดับสะสมอนุมัติ (เขียนดว้ ยดนิ สอดำ จาก บช.อพ.)
(8) คู่มอื (TM 9-20P)
(9) วนั , เดือน, ปี
(10) รบั (จำนวนท่ไี ด้รบั )
(11) จา่ ย (จำนวนทจ่ี า่ ยไป)
(12) คงคลงั (จำนวนในครอบครอง)
(13) ที่หลกั ฐานหรือหมายเลขยทุ ธภณั ฑ์เลขงานท่นี ำชิ้นสว่ นไปใช้
(14) วนั ,เดอื น,ปี (ใบเบกิ ชิ้นส่วน)
(15) ค้างรับ (ยงั มไิ ดร้ บั ของ)
(16) คา้ งจ่าย (ยงั ไม่ไดจ้ ่าย)
(17) ทีห่ ลักฐาน (เลขท่ีใบเบิก)
(18) ทะเบียนหน่วยจ่าย (เลขทีใ่ บสั่งจ่าย)
หมายเหตุ แผ่นบันทึกนี้ ควรทำให้มีขนาดเล็กพอท่ีจะเก็บไว้ในล้ินชักหรือโต๊ะเก็บบัตรมาตรฐาน เป็น
กระดาษแข็งใชไ้ ด้ 2 หน้า
8. ใบเบิกชิน้ ส่วนภายใน ทบ.468-201 ( สพ.9-79 )
(ก) ใบเบิกช้ินส่วนภายใน ปกติใช้ควบคู่กับใบของาน ในกรณีท่ีการซ่อมบำรุงในคราวนั้นต้องการเปล่ียน
ชิ้นส่วน นายสิบยานยนต์เป็นผู้ทำใบเบิก 1 แผ่น ใบของาน 1 แผ่น เสนอต่อผู้มีอำนาจในการสั่งจ่ายชิ้นส่วน
ช่างประจำหน่วยที่ทำการซ่อม หรือพลประจำรถ นำใบเบิกและของานน้ีมอบกับ จนท.ส่งกำลังพร้อมของ
ชำรุด เม่ือเจ้าหน้าท่ีสง่ กำลังตรวจสอบแล้ว จะรับของชำรดุ พรอ้ มกับจา่ ยชิ้นส่วนท่ีเบิก ให้ผู้เบิกลงท้ายรับของ
แลว้ เก็บใบเบกิ ชิน้ ส่วนภายในและใบของานเป็นหลกั ฐาน เพือ่ ดำเนินการทางบัญชีต่อไป
(ข) ใบเบกิ ชนิ้ ส่วนภายใน มคี วามมงุ่ หมายในการใชส้ รปุ เป็นข้อๆ ดังนี้
(1) ใชเ้ บิกช้นิ สว่ นจากเจ้าหนา้ ทีส่ ่งกำลังกรณีการซอ่ มนัน้ จำเป็นตอ้ งเปลี่ยนชิ้นส่วน
(2) ปอ้ งกันมิให้มกี ารสับเปล่ยี นชนิ้ ส่วน
(3) ป้องกนั การทุจรติ
(4) ใช้เป็นหลักฐานการเบิกจ่าย การตัดยอดในบัตรบัญชีคุมชิ้นส่วนซ่อมและส่ิงอุปกรณ์ใช้สิ้นเปลือง
ทบ.400-068
(ค) ลักษณะรายละเอียด
9. ใบของาน สพ.9-76
(ก) แบบพิมพ์ใบของานนี้มีไว้เพื่อขออนุมัติการซ่อมภายในหน่วยต่อข้ันสูงกว่า แต่ต้องไม่เกินข้ัน 2 ของ
หนว่ ย
(ข) สามารถใช้เป็นหลกั ฐานตรวจสอบการชำรุดของยานพาหนะในรอบปีได้ (เพราะต้องเก็บในซองประวัต)ิ
(ค) กรณีการซ่อมนั้น จำเป็นต้องเปล่ียนชิ้นส่วน นายสิบยานยนต์ ต้องทำใบของานอีก 1 ใบ ควบคู่กับใบ
เบิก
ชิ้นส่วนภายใน เพ่ือเสนอผู้มีอำนาจในการส่ังจ่ายชิน้ ส่วน จนท.ส่งกำลังจะเก็บใบเบิกช้นิ ส่วนการใช้และใบขอ
งานนเี้ ปน็ หลกั ฐานเพ่ือดำเนนิ การทางบัญชี
(ง) ผบ.หนว่ ย ใช้บันทกึ การส่งซ่อม
(จ) จนท.ใชเ้ ปน็ หลกั ฐานการเบกิ จา่ ย
(ฉ) ลักษณะรายละเอยี ด
ห น ้ า | 45
หน่วยของาน
---------------------
หน่วยซ่อม
--------------------
10. ใบส่งซ่อมและสัง่ งาน ทบ.468-311 ( สพ.811 )
(ก) ใบส่งซ่อมและสั่งงาน มีไวเ้ พ่ือใชใ้ นการนำยุทโธปกรณ์ที่ชำรุดส่งซ่อมตามสายงานการส่งกำลังทุกสาย
งานไปยงั หนว่ ยสนบั สนนุ
(ข) การใช้ ใบส่งซอ่ มและสัง่ งานน้ี ต้องนำส่งพร้อมกับยานยนต์ที่ชำรุดและซองประวตั ิยุทธภัณฑ์
(ค) ผบ.หนว่ ย เทยี บเทา่ ผบ.พัน.หรือ ผบ.ร้อย.อสิ ระ เปน็ ผู้มีอำนาจในการสั่งการซ่อม
(ง) ฝอ.4 หรือนายทหารยานยนต์ เป็นผนู้ ำสง่ ซ่อม
(จ) หลักการพจิ ารณาการส่งซอ่ ม ดจู ากคำสัง่ ทบ.ที่ 140/2526 เรอ่ื ง การแบ่งช้นั การซอ่ มบำรุงยานยนต์
(ฉ) ลักษณะรายละเอียด และการบันทึกคำสั่ง ทบ.ท่ี 320/23630 เร่ือง วิธีการซ่อมบำรุงยุทโธปกรณ์
สาย สพ.
(ช) การเก็บแบบพิมพ์ใบส่งซ่อมและสั่งงานนี้ ต้องเก็บไว้ในซองประวัติ ยุทธภัณฑ์จนถึงส้ินปี (สีเหลือง)
เมอื่ ครบปแี ลว้ แยกมาเก็บในแฟม้ การสง่ ซอ่ มอีก 1 ปี จงึ ทำลายได้
************
ห น ้ า | 46
(สำเนา)
คำสั่งกองทัพบก
ท่ี 289/2511
เรอ่ื ง การตดิ ตามใบเบิก
-------------
เนื่องจาก การดำเนินการเบิกสิ่งอุปกรณ์ของหน่วยตา่ งๆ ในกองทัพบกขณะน้ียังไม่มีแบบพิมพ์ในการ
ติดตาม
ใบเบิกเป็นมาตรฐานเดียวกัน จึงทำให้เกิดความยุ่งยากและล่าช้า ในด้านการส่งกำลังบำรุง เพ่ือขจัดปัญหา
ดงั กล่าวใหห้ มดไป จงึ ใหด้ ำเนนิ การดังตอ่ ไปน้ี
1. ให้หนว่ ยเบกิ ใช้แบบพิมพ์ในการติดตามใบเบิก ติดตามใบเบกิ ไดท้ ุกสายงาน
2. การใช้แบบพมิ พ์ติดตามใบเบกิ ใหใ้ ช้ตามสายการส่งกำลงั ซ่ึงแบ่งออกเป็นสาย คือ
2.1 หน่วยใช้ติดตามใบเบิกไปยังหน่วยสนับสนุนโดยตรง หน่วยสนับสนุนติดตามใบเบิกไปยัง
หนว่ ยสนบั สนุนส่วนรวมหรอื คลังฝ่ายยทุ ธบรกิ าร หรอื ฝา่ ยกิจการพเิ ศษ
2.2 หน่วยใช้ติดตามใบเบิกไปยงั มทบ.จทบ.หรอื มทบ.จทบ. ติดตามใบเบกิ ไปยงั คลังสายงานฝา่ ย
ยทุ ธบรกิ าร หรอื ฝ่ายกิจการพเิ ศษ
3. แบบพิมพ์การติดตามใบเบกิ ใช้ตามแบบพิมพ์คำสง่ั นี้
4. ลกั ษณะและการใช้แบบพิมพ์
4.1 ชื่อแบบพิมพ์ ติดตามใบเบิก
4.2 อกั ษรย่อและหมายเลขแบบพิมพ์ ทบ.400-071
4.3 แบบพิมพต์ ิดตามใบเบิก ทบ.400-071 ใชต้ ามแบบพิมพ์ทา้ ยคำส่งั น้ี
4.4 วธิ ใี ชด้ คู ำอธบิ ายหลังแบบพมิ พป์ ระกอบคำส่งั
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
0102230601
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search