แผนการจัดการเรียนรู้ภาษาไทยพื้นฐาน 20000-1101

87

๘. ชน้ิ งาน/ภาระงานของนกั เรยี น
๘.๑ การแสดงสถานการณ์สมมติการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ
๘.๒ คำถามท้ายหนว่ ยการเรียนรู้ ตอนท่ี ๑, ใบงานท่ี ๑๑.๑ เรื่อง การพดู ในโอกาสต่าง ๆ และใบงาน

ที่ ๑๑.๒ เร่ือง การใช้ถอ้ ยคำและสำนวนโวหารในการพดู

๙. แหล่งการเรยี นรูเ้ พิม่ เตมิ
๙.๑ ห้องสมดุ ของโรงเรยี น
๙.๒ อนิ เทอรเ์ นต็
๙.๓ สอ่ื สิง่ พิมพต์ ่าง ๆ

๑๐. การวดั และประเมินผล วธิ กี ารวดั เคร่อื งมือวดั เกณฑ์การประเมิน
การถาม-ตอบ ตอบคำถามได้
ตวั บง่ ชี/้ พฤติกรรม ชุดคำถาม ถกู ตอ้ งมากกว่า
รอ้ ยละ ๘๐
ดา้ นความรู้ (K) แบบประเมินการ ถือว่าผา่ น
๑. อธิบายหลักการพูดและวิธีการพูดในโอกาสต่าง ๆ แสดงสถานการณ์
ได้ถกู ต้อง แสดงสถานการณ์
สมมติการพูด สมมติ การพูดใน
ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P) การประเมินจาก ในโอกาสต่าง ๆ โอกาสตา่ ง ๆ
๒. ใช้ถ้อยคำ สำนวนโวหารในการพดู แบบต่าง ๆ การแสดง ในหัวขอ้ ที่กำหนด
ได้เหมาะสม ได้คะแนนร้อยละ
สถานการณส์ มมติ ๘๐ ถอื ว่าผ่าน
การพดู ในโอกาส

ต่าง ๆ

ดา้ นคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A) การสงั เกต แบบสงั เกต ได้เกณฑค์ ุณภาพดี
๓. มสี ว่ นร่วมกบั กจิ กรรมในชัน้ เรียน พฤติกรรม พฤติกรรม
๔. รบั ผดิ ชอบต่องานทไี่ ด้รบั มอบหมาย

88

เกณฑก์ ารประเมินการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ (การกลา่ วทักทาย)

องค์ประกอบ คะแนนระดบั ความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ด้านอักขรวธิ ี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสยี ง ออกเสยี ง ออกเสยี งไม่
ได้แก่ ถกู ตอ้ งตาม ออกเสียงไม่ ออกเสียงไม่ ถูกตอ้ งตาม
- พยัญชนะ อักขรวธิ ี อกั ขรวิธี
- สระ ถกู ตอ้ งทุกคำ ถูกตอ้ งตาม ถกู ตอ้ งตาม
- วรรณยกุ ต์ จำนวน
ด้านเนอื้ หาและ - อักขรวธิ ี อักขรวธิ ี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรียบเรยี งประเด็น
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เนือ้ หาสอดคลอ้ ง
เน้ือหา ๓ ประเด็น ได้แก่ กับเกณฑก์ าร
- ถูกต้องตามหลักการ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารัตถภาพ เนือ้ หาสอดคลอ้ ง เนื้อหาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถูกต้องตามกาลเทศะ
ด้านบุคลกิ ภาพ กับเกณฑ์การ กับเกณฑก์ าร บคุ ลิกภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บคุ ลิกภาพ ๓ ประเด็น ได้แก่ พิจารณาครบทกุ พจิ ารณา กับเกณฑก์ าร
- แต่งกายเรยี บรอ้ ย พิจารณา
- ใชอ้ วัจนภาษาเหมาะสม ประเดน็ ๒ ประเด็น ๑ประเดน็
- มไี หวพรบิ และปฏภิ าณ
บคุ ลกิ ภาพ บุคลิกภาพ
สอดคล้อง สอดคล้อง
กบั เกณฑ์การ กับเกณฑ์การ
พิจารณา พิจารณา
ทุกประเด็น ๒ประเด็น

89

เกณฑ์การประเมนิ การพูดในโอกาสตา่ ง ๆ (การแนะนำตนเองและผ้อู ่นื )

องค์ประกอบ คะแนนระดับความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ดา้ นอักขรวธิ ี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสยี ง ออกเสยี ง ออกเสยี งไม่
ได้แก่ ถูกตอ้ งตาม ออกเสียงไม่ ออกเสียงไม่ ถกู ตอ้ งตาม
- พยญั ชนะ อกั ขรวธิ ี อักขรวิธี
- สระ ถกู ต้องทกุ คำ ถูกตอ้ งตาม ถกู ตอ้ งตาม
- วรรณยุกต์ จำนวน
ด้านเนื้อหาและ - อกั ขรวิธี อักขรวธิ ี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรียบเรียงประเด็น
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เนอื้ หาสอดคลอ้ ง
เนือ้ หา ๓ ประเด็น ได้แก่ กับเกณฑก์ าร
- ถูกตอ้ งตามหลักการ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารัตถภาพ เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถูกต้องตามกาลเทศะ
ดา้ นบคุ ลกิ ภาพ กับเกณฑ์การ กบั เกณฑก์ าร บุคลิกภาพ
มเี กณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บุคลกิ ภาพ ๓ ประเดน็ ไดแ้ ก่ พิจารณาครบทุก พจิ ารณา กับเกณฑก์ าร
- แต่งกายเรียบรอ้ ย พจิ ารณา
- ใช้อวจั นภาษาเหมาะสม ประเด็น ๒ ประเดน็ ๑ประเดน็
- มไี หวพริบและปฏิภาณ
บุคลกิ ภาพ บคุ ลิกภาพ
สอดคล้อง สอดคล้อง
กบั เกณฑ์การ กบั เกณฑ์การ
พิจารณา พิจารณา
ทุกประเด็น ๒ประเด็น

90

เกณฑก์ ารประเมนิ การพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ (การพดู ตอบรบั และปฏิเสธ)

องค์ประกอบ คะแนนระดับความสามารถ
แต่ละดา้ น
ด้านอกั ขรวธิ ี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑก์ ารพิจารณาจากออกเสยี ง ออกเสียง ออกเสยี งไม่
ได้แก่ ถกู ต้องตาม ออกเสยี งไม่ ออกเสยี งไม่ ถูกตอ้ งตาม
- พยญั ชนะ อกั ขรวิธี อกั ขรวิธี
- สระ ถูกตอ้ งทุกคำ ถูกต้องตาม ถูกต้องตาม
- วรรณยกุ ต์ จำนวน
ดา้ นเนื้อหาและ - อักขรวิธี อกั ขรวิธี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรยี บเรียงประเด็น
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เน้อื หาสอดคลอ้ ง
เน้อื หา ๓ ประเดน็ ไดแ้ ก่ กับเกณฑก์ าร
- ถกู ต้องตามหลักการ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พจิ ารณา
และสารตั ถภาพ เนือ้ หาสอดคลอ้ ง เนือ้ หาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถกู ตอ้ งตามกาลเทศะ
ด้านบุคลกิ ภาพ กับเกณฑ์การ กบั เกณฑ์การ บคุ ลกิ ภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บุคลกิ ภาพ ๓ ประเดน็ ได้แก่ พิจารณาครบทกุ พจิ ารณา กับเกณฑก์ าร
- แต่งกายเรียบรอ้ ย พิจารณา
- ใช้อวัจนภาษาเหมาะสม ประเดน็ ๒ ประเดน็ ๑ประเดน็
- มไี หวพรบิ และปฏิภาณ
บุคลิกภาพ บคุ ลกิ ภาพ
สอดคล้อง สอดคล้อง
กับเกณฑ์การ กบั เกณฑ์การ
พิจารณา พจิ ารณา
ทกุ ประเดน็ ๒ประเด็น

91

เกณฑก์ ารประเมนิ การพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ (การพดู แสดงความยินดี)

องคป์ ระกอบ คะแนนระดบั ความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ด้านอักขรวธิ ี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสียง ออกเสยี ง ออกเสยี งไม่
ไดแ้ ก่ ถกู ต้องตาม ออกเสยี งไม่ ออกเสียงไม่ ถูกตอ้ งตาม
- พยัญชนะ อักขรวธิ ี อักขรวิธี
- สระ ถกู ตอ้ งทุกคำ ถกู ต้องตาม ถูกต้องตาม
- วรรณยุกต์ จำนวน
ดา้ นเน้ือหาและ - อักขรวธิ ี อักขรวธิ ี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรียบเรียงประเดน็
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เน้อื หาสอดคลอ้ ง
เนอื้ หา ๓ ประเดน็ ได้แก่ กบั เกณฑก์ าร
- ถูกตอ้ งตามหลกั การ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารัตถภาพ เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง เนื้อหาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถกู ตอ้ งตามกาลเทศะ
ดา้ นบคุ ลกิ ภาพ กับเกณฑ์การ กบั เกณฑก์ าร บุคลิกภาพ
มีเกณฑ์การพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บุคลกิ ภาพ ๓ ประเด็น ไดแ้ ก่ พจิ ารณาครบทุก พิจารณา กับเกณฑก์ าร
- แตง่ กายเรียบรอ้ ย พิจารณา
- ใช้อวัจนภาษาเหมาะสม ประเดน็ ๒ ประเดน็ ๑ประเดน็
- มไี หวพรบิ และปฏิภาณ
บคุ ลิกภาพ บคุ ลกิ ภาพ
สอดคลอ้ ง สอดคล้อง
กับเกณฑก์ าร กบั เกณฑ์การ
พจิ ารณา พจิ ารณา
ทกุ ประเด็น ๒ประเดน็

92

แบบสงั เกตพฤติกรรมการทำงานกลมุ่

ชอ่ื วิชา ภาษาไทย ระดบั ชั้น…………........

เรอื่ ง การพดู ในโอกาสต่าง ๆ (๑) วันท.ี่ .............เดอื น..................................พ.ศ. ..............

คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ✓ ลงในช่อง

ท่ีตรงกับระดับคะแนน

ลำดับ ช่ือกลุม่ การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี การมี รวม
ที่ ความ ฟงั คนอื่น ตามท่ีได้รบั นำ้ ใจ สว่ นรว่ มใน ๒๐
คิดเหน็ มอบหมาย การปรบั ปรุง คะแนน
ผลงานกลุ่ม

๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔ ๓๒๑

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ ๔ คะแนน
ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
ปฏิบัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครง้ั ให้ ๒ คะแนน
ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบ้างครง้ั ให้ ๑ คะแนน
ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมน้อยคร้ัง

เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
๑๘ – ๒๐ ดีมาก
๑๔ – ๑๗ ดี
๑๐ – ๑๓ พอใช้
ตำ่ กวา่ ๑๐ ปรบั ปรงุ

ลงชื่อ.........................................................................ผปู้ ระเมนิ
(…………………………………………….)
........../.........../............

93

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑๓ รหสั วิชา
กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย เวลา ๓ คาบ
หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ ๑๒ เรือ่ ง การพดู ในโอกาสต่าง ๆ (๒)

๑. จดุ ประสงค์รายวชิ า
๑.๑ เพื่อใหส้ ามารถเลือกใช้ภาษาไทยได้ถูกตอ้ งตามหลักการใช้ภาษาเหมาะสมกับบุคคล กาลเทศะ

โอกาส และสถานการณ์
๑.๒ เพื่อให้สามารถนำความรู้และทักษะการฟัง การดู การอ่าน และการเขียนไปใช้สื่อสาร

ในชวี ิตประจำวันถกู ต้องตามหลกั การ

๒. สมรรถนะรายวชิ า
๒.๑ พูดตดิ ตอ่ กจิ ธรุ ะ พดู ในโอกาสต่าง ๆ ตามหลกั การและมารยาทของสงั คม

๓. แนวคิด
การพูดในโอกาสต่าง ๆ นั้นผู้พูดจะต้องรู้โอกาสในการพูด และเลือกใช้คำพูดให้เหมาะสมกับ

โอกาสนัน้ ๆ ซง่ึ แสดงถึงมารยาทท่ดี ขี องผพู้ ูด และสรา้ งความประทบั ใจใหแ้ ก่ผู้ฟัง

๔. ผลการเรียนรทู้ ี่คาดหวงั
ด้านความรู้ (K)
๔.๑ อธบิ ายหลักการและวิธีการพดู ในโอกาสต่าง ๆ ไดถ้ ูกตอ้ ง
ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
๔.๒ ใชถ้ ้อยคำ สำนวนโวหารในการพดู แบบต่าง ๆ ได้เหมาะสม
ด้านคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)
๔.๓ นกั เรยี นมีส่วนรว่ มกบั กจิ กรรมในช้ันเรยี น
๔.๔ นกั เรยี นรับผิดชอบต่องานที่ได้รบั มอบหมาย

๕. สาระการเรียนรู้ / เนื้อหาสาระ
๕.๑ การพูดแสดงความเสยี ใจ
๕.๒ การพดู สรุปความ
๕.๓ การพดู แสดงความคดิ เห็น
๕.๔ การพดู ตดิ ต่อกจิ ธุระ

94

๖. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้
คาบท่ี ๑
ขน้ั นำ
๑. แบง่ นกั เรียนออกเป็น ๒ กลุ่มเพือ่ เลน่ เกม “ภาษาทา้ O X” ทบทวนบทเรียนครง้ั กอ่ น กตกิ ามีดงั นี้
๑.๑ ส่งผู้แทนกลุ่มละ ๑ คนเพ่ือเปา่ ยงิ ฉุบ หากฝ่ายใดชนะจะไดเ้ ลือกว่าเปน็ x หรอื o
๑.๒ นักเรียนแต่ละฝ่ายผลัดกันตอบคำถามเกี่ยวกับการพูดในโอกาสต่าง ๆ (๑) จาก

แบบฝึกหัดตอบคำถามท้ายหน่วยการเรียนรู้ที่ ๑๑ ตอนที่ ๑ พร้อมจดบันทึกคำตอบลงในหนงั สือแบบเรียน
คำถามมีดังนี้

- การพูดในโอกาสต่าง ๆ จะเกดิ ข้นึ ได้เม่อื ใด
- ในการพดู ทุกครั้งเหตใุ ดต้องคำนึงถงึ กาลเทศะ
- จุดมงุ่ หมายในการพูดมคี วามสำคญั อย่างไร
- สัมพนั ธภาพของคนในสังคมเกย่ี วข้องกบั การพดู อยา่ งไร
- การปฏิสันถารกบั ผูฟ้ ังมีความสำคญั อยา่ งไร
- ผูเ้ รียนมคี วามเหน็ อยา่ งไรกับคำกลา่ วทีว่ ่า “การพูดสรา้ งได้ทง้ั มิตรและศัตรู” จงอภิปราย
- ในที่ประชุมหากมพี ระสงฆ์ผู้ใหญ่น่งั อยู่ด้วยควรกล่าวทักทายอย่างไร
- การแนะนำตนเองแตกตา่ งจากการพูดแนะนำคนอ่นื อย่างไร
- สง่ิ ท่คี วรระวังในการพูดตอบรบั มอี ะไรบา้ ง
- โอกาสใดบ้างทจ่ี ะพดู แสดงความยินดี
หากตอบได้ถูกต้องจะมีสิทธิ์ในการเลือกวาง o หรือ x ตามฝ่ายของตน แต่หากตอบผิดฝา่ ยตรงข้าม
จะมสี ทิ ธ์วิ างตวั อกั ษรแทน ฝา่ ยใดสามารถวางตัวอกั ษรเรียงเป็นแนวตรงหรือแนวทแยงตอ่ กันครบ ๓ ตัวก่อน
จะเปน็ ผชู้ นะ
๒. ครูบอกนักเรียนว่า หลังจากทบทวนการพูดในโอกาสต่าง ๆ ที่เรียนในคาบก่อนแล้ว เราจะนำ
ความรนู้ ้ันมาตอ่ ยอดกบั การพดู ในโอกาสต่าง ๆ ประเภทอน่ื จากน้นั จึงเชอ่ื มโยงเขา้ สบู่ ทเรยี น
ข้ันสอน
๑. นกั เรยี นและครูร่วมกนั อภิปรายการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ การพูดสรุปความ ประกอบโปรแกรม
นำเสนอ
๒. นกั เรียนแบง่ กลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน เพอื่ ทำกิจกรรม “๑๘๐ วินาทขี ่าว” โดยจะต้องช่วยกันสรุปความ
จากข่าวความยาวประมาณ ๒ หน้ากระดาษทีค่ รูกำหนด ให้สามารถพูดไดภ้ ายในเวลา ๑๘๐ วินาที (๓ นาที)
จากน้นั สง่ ผู้แทนกลุ่มละ ๑ คนพดู สรุปความจากข่าวตามทเ่ี ตรยี มมาในรูปแบบการรายงานข่าว

95

๓. นักเรียนแต่ละคนโหวตเลือกกลุ่มที่คิดว่าพดู สรปุ ความขา่ วได้ดีท่ีสุดและอยู่ภายในเวลาท่กี ำหนด
พิจารณาจากหลักการและเกณฑ์การประเมินการพูดสรุปความที่ครูมอบให้ โดยห้ามเลือกกลุ่มตนเอง
หากกลมุ่ ใดไดร้ ับคะแนนมากท่ีสดุ จะเป็นผู้ชนะ และได้รับรางวลั

ขน้ั สรุป
๑. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปการพูดสรุปความ และให้ข้อเสนอแนะรายกลุ่มเพื่อนำไปปรับใช้
ในการฝกึ ปฏิบัติการพูดคร้งั ต่อไป
๒. ครูมอบหมายให้นักเรียนอ่านเนื้อหาการพูดในโอกาสต่าง ๆ ได้แก่ การพูดแสดงความเสียใจ,
การพูดแสดงความคิดเห็น และการพดู ติดตอ่ กิจธรุ ะเพื่อเตรียมทำกจิ กรรมในคาบถดั ไป

คาบที่ ๒
ขั้นนำ
๑. นักเรียนชมวีดทิ ศั น์รายการ The Rapper เพลง แม่ ของ OZEEOOS ซงึ่ กลา่ วถึงการสูญเสียแม่ไป
จากนน้ั ครูถามคำถามวา่ หากนักเรยี นเจอสถานการณเ์ หมอื นในวดี ิทัศนจ์ ะสือ่ สารอยา่ งไรใหผ้ ู้ทสี่ ญู เสยี รสู้ กึ ดขี น้ึ
หรือไม่เกิดความทุกข์เพิ่มขึ้น (แนวคำตอบ : สื่อสารด้วยการพูดแสดงความเสียใจ ให้กำลังใจ และแสดง
ความหว่ งใยด้วยใจจริง)
๒. ครูสรปุ เพือ่ เชือ่ มโยงเข้าส่บู ทเรียนวา่ หากนักเรียนเจอสถานการณเ์ ชน่ นี้ควรจะสอื่ สารดว้ ยการพูด
แสดงความเสียใจ ให้กำลังใจ และแสดงความห่วงใยด้วยใจจริง โดยจะต้องคำนึงถึงกาลเทศะ สัมพันธภาพ
จุดมุ่งหมายของการพูด เนื้อหาของการพูด โอกาส และมารยาทในการพูด เพราะทุกถ้อยคำล้วนมีผล
ตอ่ ความรู้สึกของผู้ฟงั การพดู ในโอกาสอืน่ ๆ ก็เป็นเช่นเดยี วกัน
ขั้นสอน
๑. นักเรียนและครรู ่วมกนั อภปิ รายการพดู ในโอกาสต่าง ๆ ได้แก่ การพูดแสดงความเสียใจ, การพูด
แสดงความคิดเห็น, การพูดตดิ ต่อกจิ ธุระ ประกอบโปรแกรมนำเสนอ
๒. ครูมอบหมายภาระงานเพื่อให้นักเรียนวางแผน และเขียนบทพูดเพื่อแสดงสถานการณ์สมมติ
การพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ ในคาบถดั ไป ดังนี้

๒.๑ แบ่งนักเรียนออกเป็น ๒ กลุ่ม และส่งผู้แทนจับสลากหัวข้อในการแสดงสถานการณ์
สมมติการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ ในหวั ขอ้ ดงั ต่อไปนี้

๑. ร้านรับจดั ดอกไมเ้ สนอรูปแบบและราคาพวงหรีดและพมุ่ ดอกไม้ทใ่ี ช้ในงานศพ
๒. บรษิ ทั ออกแบบบ้านเสนอแบบและราคาต่อลูกคา้ แต่ลกู คา้ ปฎเิ สธ

96

โดยในแต่ละหัวข้อจะต้องประกอบด้วยการพูดแสดงความเสียใจ, การพูดติดต่อกิจธุระ
โดยตรง (แบบเผชิญหนา้ ), การพดู ตดิ ตอ่ กจิ ธุระทางโทรศพั ท์, การพดู แสดงความคิดเห็นเชงิ สนบั สนนุ , การพูด
แสดงความคิดเหน็ เชิงขัดแย้ง, การพดู แสดงความเห็นเชงิ วจิ ารณ์ และการพูดแสดงความเห็นเชิงแนะนำ

๓. ครูเป็นผู้ให้คำปรึกษาและคำแนะนำในขณะที่นักเรียนวางแผนและเขียนบทพูดเพื่อแสดง
สถานการณส์ มมตกิ ารพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ

ขนั้ สรปุ
๑. ครขู อผแู้ ทนนกั เรยี น ๓ – ๕ คนให้ร่วมกันสรุปองคค์ วามรูท้ ี่ได้รับ และสมุ่ ถามนักเรียนที่เหลือเพื่อ
ทบทวนความเข้าใจ
๒. ครูมอบหมายภาระงาน ได้แก่ คำถามท้ายหนว่ ยการเรียนรู้, ใบงานที่ ๑๒.๑ เรอื่ ง ความหมายของ
การพูดและใบงานท่ี ๑๒.๒ เรอ่ื ง หลักการพูดในโอกาสต่าง ๆ

คาบที่ ๓
ขัน้ นำ
๑. ครูชีแ้ จงเกณฑ์การใหค้ ะแนน และกติกาในการแสดงสถานการณ์สมมติ
ข้ันสอน
๑. นกั เรยี นแสดงสถานการณ์สมมติการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ ตามหวั ข้อที่จับสลากได้ กล่มุ ละ ๑๐ – ๑๕
นาที
ขน้ั สรุป
๑. นักเรียนและครูรว่ มกันสรปุ การพูดในโอกาสต่าง ๆ ทั้ง ๔ ประเภท และให้ข้อเสนอแนะรายกลุ่ม
เพื่อนำไปปรับใชใ้ นการฝึกปฏบิ ัตกิ ารพูดครงั้ ต่อไป

๗. ส่อื /นวัตกรรมการเรียนรู้
๗.๑ โปรแกรมนำเสนอ เรือ่ ง การพูดในโอกาสตา่ ง ๆ (๒)
๗.๒ ขา่ วความยาวประมาณ ๒ หน้ากระดาษ (กิจกรรม ๑๘๐ วนิ าทขี ่าว)
๗.๓ วีดิทศั น์รายการ The Rapper เพลง แม่ ของ OZEEOOS
๗.๔ หนงั สือแบบเรียนภาษาไทยพน้ื ฐาน

๘. ชนิ้ งาน/ภาระงานของนักเรยี น
๘.๑ การพดู สรปุ ความข่าว กิจกรรม “๑๘๐ วนิ าทขี ่าว”
๘.๒ แสดงสถานการณ์สมมติการพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ
๘.๓ คำถามท้ายหน่วยการเรยี นรู้, ใบงานที่ ๑๒.๑ เรื่อง ความหมายของการพดู และใบงานที่ ๑๒.๒

เรอื่ ง หลกั การพดู ในโอกาสต่าง ๆ

97

๙. แหล่งการเรียนร้เู พม่ิ เติม
๙.๑ หอ้ งสมุดของโรงเรยี น
๙.๒ อนิ เทอร์เน็ต
๙.๓ สือ่ ส่ิงพิมพ์ต่าง ๆ

๑๐. การวดั และประเมนิ ผล

ตวั บ่งชี้/พฤตกิ รรม วธิ ีการวัด เครอ่ื งมือวัด เกณฑ์การประเมนิ
ด้านความรู้ (K) ตอบคำถามได้
๑. อธิบายหลักการพูดและวิธีการพูดในโอกาสต่าง ๆ การถาม-ตอบ ชดุ คำถาม ถกู ตอ้ งมากกวา่
ไดถ้ ูกต้อง ร้อยละ ๘๐
การประเมินจาก แบบประเมนิ การ ถือวา่ ผ่าน
ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P) การแสดง แสดงสถานการณ์
๒. ใชถ้ อ้ ยคำ สำนวนโวหารในการพูดแบบตา่ ง ๆ สมมตกิ ารพดู ใน แสดงสถานการณ์
ได้เหมาะสม สถานการณส์ มมติ สมมติ การพดู ใน
การพดู ในโอกาส โอกาสต่าง ๆ โอกาสตา่ ง ๆ
ในหัวข้อทก่ี ำหนด
ตา่ ง ๆ ได้คะแนนร้อยละ
๘๐ ถือวา่ ผา่ น

ดา้ นคณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A) การสงั เกต แบบสงั เกต ได้เกณฑค์ ุณภาพดี
๓. มีสว่ นร่วมกบั กจิ กรรมในชัน้ เรียน พฤตกิ รรม พฤติกรรม
๔. รบั ผดิ ชอบตอ่ งานทไี่ ดร้ ับมอบหมาย

98

เกณฑก์ ารประเมินการพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ (การพูดแสดงความเสียใจ)

องค์ประกอบ คะแนนระดบั ความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ดา้ นอกั ขรวิธี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสียง ออกเสียง ออกเสยี งไม่
ไดแ้ ก่ ถูกตอ้ งตาม ออกเสียงไม่ ออกเสียงไม่ ถกู ต้องตาม
- พยัญชนะ อกั ขรวิธี อกั ขรวิธี
- สระ ถูกต้องทุกคำ ถกู ต้องตาม ถูกตอ้ งตาม
- วรรณยกุ ต์ จำนวน
ดา้ นเนอ้ื หาและ - อกั ขรวิธี อกั ขรวธิ ี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรยี บเรียงประเดน็
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เน้อื หาสอดคลอ้ ง
เน้ือหา ๓ ประเด็น ได้แก่ กบั เกณฑก์ าร
- ถกู ตอ้ งตามหลกั การ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารตั ถภาพ เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถูกต้องตามกาลเทศะ
ด้านบคุ ลกิ ภาพ กบั เกณฑ์การ กับเกณฑก์ าร บคุ ลิกภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บุคลกิ ภาพ ๓ ประเด็น ไดแ้ ก่ พิจารณาครบทุก พิจารณา กับเกณฑก์ าร
- แตง่ กายเรียบรอ้ ย พจิ ารณา
- ใช้อวจั นภาษาเหมาะสม ประเด็น ๒ ประเด็น ๑ประเดน็
- มีไหวพริบและปฏภิ าณ
บคุ ลิกภาพ บุคลิกภาพ
สอดคล้อง สอดคลอ้ ง
กับเกณฑ์การ กับเกณฑก์ าร
พิจารณา พจิ ารณา
ทุกประเด็น ๒ประเด็น

99

เกณฑก์ ารประเมนิ การพูดในโอกาสตา่ ง ๆ (การพดู สรปุ ความ)

องค์ประกอบ คะแนนระดับความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ด้านอักขรวิธี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสียง ออกเสียง ออกเสยี งไม่
ได้แก่ ถกู ต้องตาม ออกเสยี งไม่ ออกเสียงไม่ ถูกตอ้ งตาม
- พยัญชนะ อักขรวธิ ี อกั ขรวิธี
- สระ ถกู ตอ้ งทกุ คำ ถกู ต้องตาม ถูกต้องตาม
- วรรณยกุ ต์ จำนวน
ด้านเนอื้ หาและ - อกั ขรวธิ ี อักขรวธิ ี ๑๑ คำข้ึนไป
การเรียบเรยี งประเด็น
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เนือ้ หาสอดคลอ้ ง
เน้ือหา ๓ ประเด็น ได้แก่ กับเกณฑก์ าร
- ถูกต้องตามหลักการ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารัตถภาพ เนื้อหาสอดคลอ้ ง เนื้อหาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถูกต้องตามกาลเทศะ
ด้านบุคลกิ ภาพ กับเกณฑก์ าร กับเกณฑ์การ บคุ ลิกภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บคุ ลิกภาพ ๓ ประเด็น ไดแ้ ก่ พจิ ารณาครบทุก พจิ ารณา กับเกณฑก์ าร
- แต่งกายเรยี บรอ้ ย พิจารณา
- ใชอ้ วัจนภาษาเหมาะสม ประเดน็ ๒ ประเดน็ ๑ประเดน็
- มไี หวพรบิ และปฏภิ าณ
บุคลกิ ภาพ บุคลกิ ภาพ
สอดคล้อง สอดคล้อง
กบั เกณฑ์การ กบั เกณฑก์ าร
พิจารณา พิจารณา
ทุกประเด็น ๒ประเด็น

100

เกณฑ์การประเมินการพูดในโอกาสตา่ ง ๆ (การพูดแสดงความคิดเหน็ )

องคป์ ระกอบ คะแนนระดบั ความสามารถ
แตล่ ะด้าน
ด้านอักขรวิธี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑ์การพิจารณาจากออกเสียง ออกเสยี ง ออกเสียงไม่
ไดแ้ ก่ ถกู ตอ้ งตาม ออกเสียงไม่ ออกเสียงไม่ ถูกตอ้ งตาม
- พยัญชนะ อกั ขรวิธี อักขรวธิ ี
- สระ ถกู ตอ้ งทกุ คำ ถูกต้องตาม ถกู ตอ้ งตาม
- วรรณยุกต์ จำนวน
ด้านเนื้อหาและ - อักขรวธิ ี อกั ขรวิธี ๑๑ คำขน้ึ ไป
การเรียบเรยี งประเด็น
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เนอื้ หาสอดคลอ้ ง
เนอื้ หา ๓ ประเด็น ได้แก่ กบั เกณฑ์การ
- ถกู ต้องตามหลกั การ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารตั ถภาพ เน้อื หาสอดคลอ้ ง เนอ้ื หาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถกู ต้องตามกาลเทศะ
ดา้ นบุคลกิ ภาพ กับเกณฑ์การ กบั เกณฑ์การ บคุ ลกิ ภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บคุ ลกิ ภาพ ๓ ประเด็น ได้แก่ พิจารณาครบทุก พิจารณา กบั เกณฑ์การ
- แต่งกายเรยี บรอ้ ย พิจารณา
- ใชอ้ วัจนภาษาเหมาะสม ประเดน็ ๒ ประเดน็ ๑ประเดน็
- มีไหวพริบและปฏิภาณ
บุคลิกภาพ บุคลิกภาพ
สอดคลอ้ ง สอดคลอ้ ง
กับเกณฑก์ าร กับเกณฑ์การ
พิจารณา พจิ ารณา
ทุกประเดน็ ๒ประเด็น

101

เกณฑ์การประเมินการพดู ในโอกาสตา่ ง ๆ (การพูดตดิ ต่อกจิ ธรุ ะ)

องค์ประกอบ คะแนนระดับความสามารถ
แตล่ ะดา้ น
ดา้ นอักขรวธิ ี ๔ คะแนน ๓ คะแนน ๒ คะแนน ๑ คะแนน
มีเกณฑก์ ารพิจารณาจากออกเสยี ง ออกเสียง ออกเสียงไม่
ได้แก่ ถกู ต้องตาม ออกเสยี งไม่ ออกเสยี งไม่ ถูกต้องตาม
- พยญั ชนะ อกั ขรวิธี อกั ขรวธิ ี
- สระ ถูกต้องทุกคำ ถกู ตอ้ งตาม ถกู ต้องตาม
- วรรณยกุ ต์ จำนวน
ดา้ นเนอ้ื หาและ - อักขรวิธี อักขรวิธี ๑๑ คำขน้ึ ไป
การเรียบเรียงประเดน็
มีเกณฑ์การพิจารณาจากลักษณะ - จำนวน ๑ - ๕ จำนวน เนือ้ หาสอดคลอ้ ง
เน้ือหา ๓ ประเดน็ ไดแ้ ก่ กบั เกณฑ์การ
- ถูกตอ้ งตามหลกั การ คำ ๖ – ๑๐ คำ
- มีเอกภาพ สัมพันธภาพ พิจารณา
และสารตั ถภาพ เน้อื หาสอดคลอ้ ง เน้ือหาสอดคลอ้ ง ๑ ประเดน็
- ถกู ต้องตามกาลเทศะ
ด้านบุคลกิ ภาพ กับเกณฑก์ าร กบั เกณฑก์ าร บคุ ลกิ ภาพ
มีเกณฑก์ ารพจิ ารณาจาก สอดคลอ้ ง
บคุ ลกิ ภาพ ๓ ประเด็น ไดแ้ ก่ พิจารณาครบทุก พิจารณา กบั เกณฑ์การ
- แตง่ กายเรียบรอ้ ย พิจารณา
- ใชอ้ วัจนภาษาเหมาะสม ประเด็น ๒ ประเด็น ๑ประเดน็
- มไี หวพริบและปฏิภาณ
บคุ ลกิ ภาพ บุคลกิ ภาพ
สอดคลอ้ ง สอดคลอ้ ง
กับเกณฑ์การ กับเกณฑก์ าร
พิจารณา พจิ ารณา
ทกุ ประเด็น ๒ประเด็น

102

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

ชือ่ วิชา ภาษาไทย ระดบั ชั้น…………........

เรื่อง การพดู ในโอกาสต่าง ๆ (๒) วันท.ี่ .............เดือน..................................พ.ศ. ..............

คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงในช่องท่ี

ตรงกบั ระดับคะแนน

ลำดับ ชื่อกล่มุ การแสดง การยอมรับ การทำงาน ความมี การมี รวม
ท่ี ความ ฟงั คนอื่น ตามทีไ่ ด้รบั น้ำใจ สว่ นรว่ มใน ๒๐
คิดเหน็ มอบหมาย การปรบั ปรงุ คะแนน
ผลงานกลมุ่

๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔ ๓๒๑

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ ๔ คะแนน
ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤติกรรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครงั้ ให้ ๒ คะแนน
ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบ้างครง้ั ให้ ๑ คะแนน
ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมน้อยครั้ง

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ
๑๘ – ๒๐ ดมี าก
๑๔ – ๑๗ ดี
๑๐ – ๑๓ พอใช้
ตำ่ กวา่ ๑๐ ปรบั ปรงุ

ลงชอื่ .........................................................................ผปู้ ระเมนิ
(…………………………………………….)
........../.........../............

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๑๔ 103
กลุ่มสาระการเรยี นรู้ ภาษาไทย
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ ๑๓ เร่อื ง เทคนคิ การพฒั นาทักษะ รหสั วชิ า ๒๐๐๐๐-๑๑๐๑
เวลา ๔ คาบ
การรับสารและส่งสาร

๑. จดุ ประสงค์รายวิชา
๑.๑ เพื่อให้สามารถนำความรู้และทักษะการฟัง การดู การอ่าน และการเขียนไปใช้สื่อสาร

ในชวี ิตประจำวนั ถูกต้องตามหลกั การ

๒. สมรรถนะรายวชิ า
๒.๑ แสดงความรูเ้ ก่ยี วกบั หลักการใชภ้ าษาไทยในการฟงั การดู การอ่านและการเขยี น

๓. แนวคิด
การสื่อสารเป็นปัจจัยสำคัญหนึ่งในการดำรงชีวิต ทั้งการรับสารและส่งสาร เนื่องจากทุกคนจำเป็น

ตอ้ งใชท้ กั ษะการฟงั การดู การพดู การอา่ น และการเขยี นประกอบกันในชีวิตประจำวนั ฉะน้นั เพอื่ ให้การรับ
สารและส่งสารเป็นไปอยา่ งมีประสทิ ธิภาพ และเกดิ ประโยชนท์ งั้ ผรู้ ับสารและผูส้ ง่ สารควรพัฒนาความสามารถ
ของตนเองอย่เู สมอใหเ้ กิดประโยชนใ์ นการถา่ ยทอด และการรับขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ ง ๆ ในสังคม

๔. ผลการเรยี นรทู้ ีค่ าดหวัง
ด้านความรู้ (K)
๔.๑ อธิบายความหมาย ลกั ษณะ ความสำคัญ และรปู แบบของผังกราฟิกได้
ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๔.๒ สามารถรับสารและส่งสารดว้ ยผังกราฟกิ ได้
ด้านคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (A)
๔.๓ มีสว่ นรว่ มกับกิจกรรมในชน้ั เรียน
๔.๔ รับผดิ ชอบตอ่ งานที่ได้รบั มอบหมาย

๕. สาระการเรยี นรู้ / เนือ้ หาสาระ
๕.๑ ผงั กราฟกิ
๕.๒ การรับสารและส่งสารดว้ ยผงั กราฟิก

104

๖. กจิ กรรมการจัดการเรียนรู้
คาบที่ ๑
ข้นั นำ
๑. นักเรียนแบ่งกลุม่ เป็น ๒ กลุ่ม จากนั้นสง่ ผู้แทนกลุม่ ละ ๓ คน เพื่อแข่งขันตอบคำถาม โดยครูจะ

มอบคู่มือในการค้นคว้าให้กลุ่มละ ๑ เล่ม (เล่มที่ ๑ เป็นเนื้อหาสมบูรณ์ ไม่ผ่านการสรุป และเล่มที่ ๒ เป็น
เนื้อหาที่สรุปใจความสำคัญในรปู แบบผงั กราฟิก) หากกลุ่มใดตอบคำถามได้เร็วกว่าและถูกต้องจะเป็นผู้ชนะ
และได้รับรางวัล (หมายเหตุ : สถานการณ์ที่จะเกิดขึ้น คือ นักเรียนที่ได้รับคู่มือในการค้นคว้า เล่มที่ ๒
จะสามารถตอบคำถามไดเ้ ร็วกว่าและถกู ตอ้ ง เนอื่ งจากเปน็ ข้อความทสี่ รุปความแล้ว เข้าใจงา่ ย)

๒. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า เพราะเหตุใดกลุ่มที่ได้รับคู่มือในการค้นคว้า เล่มที่ ๒
จงึ สามารถตอบคำถามไดเ้ รว็ กวา่ และถกู ต้อง

๓. ครนู ำคู่มอื ในการค้นควา้ ทง้ั สองเล่มให้นักเรยี นดพู รอ้ มสรุป เพ่ือเชือ่ มโยงเข้าสู่บทเรียนว่า นกั เรียน
ทไี่ ด้รบั คมู่ อื ในการค้นคว้า เล่มท่ี ๒ สามารถตอบคำถามได้เร็วกวา่ และถูกต้อง เพราะเป็นเนอ้ื หาที่สรุปใจความ
สำคัญในรูปแบบผังกราฟิก จัดระเบียบความคิด และลำดับความสำคัญของข้อมูลมาแล้วจึงเข้าใจได้ง่าย
หากเราต้องการรับสารหรือส่งสารให้ทุกคนเข้าใจได้ง่ายและเปน็ ระบบ เรจึงควรจะต้องฝึกทักษะสื่อสารดว้ ย
ผังกราฟกิ

ขัน้ สอน
๑. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปราย เรื่อง เทคนิคการพัฒนาทักษะการรับสารและส่งสารด้วยผัง
กราฟิกในประเด็นความหมายของผังกราฟกิ ประกอบโปรแกรมนำเสนอ
๒. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๕ คน จากนั้นครูแจกภาพผังกราฟิกแต่ละประเภทให้ เพื่อร่วมกัน
วิเคราะห์ว่าผังกราฟิกแต่ละประเภทเหมาะที่จะใช้ในการส่ือสารเนือ้ หาแบบไหน เพราะอะไร จากนัน้ ออกมา
นำเสนอหน้าชั้นเรยี น
๓. นักเรียนและครูร่วมกันอภิปรายเพื่อสรุปกิจกรรมวิเคราะห์รูปแบบผังกราฟิกข้างต้น ประกอบ
โปรแกรมนำเสนอ
ขั้นสรปุ
๑. นักเรียนเขียนสิ่งที่ได้รับจากการเรียนเร่ือง ความหมายของผังกราฟิกและรูปแบบของผังกราฟิก
ลงในกระดาษที่ครูแจกให้

คาบท่ี ๒
ขั้นนำ
๑. นักเรียนจบั คตู่ อบคำถามแบบถกู ผิดจำนวน ๑๐ ขอ้ เพ่อื ทบทวนเนือ้ หาในคาบกอ่ น กติกามดี ังน้ี

105

๑.๑ หากขอ้ ความทีค่ รูกำหนดให้ถกู ตอ้ งให้ยกป้ายสเี ขียว
๑.๒ หากขอ้ ความทีค่ รูกำหนดให้ถูกตอ้ งใหย้ กป้ายสีแดง
หากคู่ใดตอบได้ถกู ต้องมากทสี่ ดุ จะเปน็ ผูช้ นะ และไดร้ ับรางวัล
๒. ครูเช่ือมโยงเข้าสู่บทเรียนว่า หลังจากเรียนหน่วยการเรียนรูน้ ี้จบแล้ว นักเรียนทุกคนจะต้องสอบ
ปลายภาคเรียน ซ่งึ วิชาภาษาไทยพ้นื ฐานมีหลายหนว่ ยการเรียนรู้ ดงั นนั้ วันนี้เราจะใชผ้ ังกราฟิกเปน็ เคร่ืองมือ
ชว่ ยใหก้ ารอ่านทบทวนเตรียมตัวสอบปลายภาคง่ายและเปน็ ระบบมากขน้ึ
ขน้ั สอน
๑. นกั เรียนและครอู ภปิ รายร่วมกันในประเด็นการรบั สารและส่งสารดว้ ยผังกราฟิก
๒. นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๒ – ๓ คน เพื่อจับสลากหัวข้อหน่วยการเรียนรู้จำนวน ๑ บทจาก
หนงั สอื ภาษาไทยพน้ื ฐาน และเขียนผงั กราฟกิ สรุปเนอื้ หา โดยใช้ผงั กราฟิกประเภทใดกไ็ ด้ แลว้ แลกเปลี่ยนกับ
เพื่อนร่วมช้นั เรียนในกลุ่มเฟซบกุ๊ หรอื ไลน์ เพือ่ นำไวใ้ ชอ้ ่านทบทวนเตรียมตวั สอบปลายภาค
๓. ครูให้คำแนะนำการเขียนผังกราฟิกสรุปเนื้อหาแก่นักเรียนแต่ละกลุ่ม โดยเน้นย้ำถึง
ความครอบคลุมเนือ้ หาและการลำดับความคดิ ทีเ่ ป็นระบบ
ขนั้ สรปุ
๑. ครูมอบหมายภาระงาน ดงั นี้
๑.๑ ทบทวนบทเรียนจากผังกราฟิกที่นักเรียนแลกเปลี่ยนกันในกลุ่มเฟซบุ๊กหรือไลน์
เพือ่ เตรียมตัวทำกจิ กรรมในคาบหน้า
๑.๒ คำถามทา้ ยหน่วยการเรียนรู้, ใบงานท่ี ๑๓.๑ เรอ่ื ง เทคนิคการพัฒนาการรบั สารและสง่
สาร และใบงานที่ ๑๓.๒ เรอื่ ง เขียนผังกราฟิก

คาบท่ี ๓ คาบท่ี ๔
ขั้นนำ
๑. ครูเปดิ คำนยิ ามของเน้ือหาแต่ละหนว่ ยการเรยี นรู้ เชน่ การเขียนเพอื่ ตดิ ตอ่ กจิ ธุระ การพดู ในโอกาส
ต่าง ๆ หรือการพัฒนาทักษะการรับสารและส่งสารด้วยผงั กราฟกิ เพือ่ ให้นักเรยี นช่วยกนั ทายคำตอบ จากน้ัน
สรุปว่า เนื้อหาทุกเรื่องที่กล่าวถึง คือ สิ่งที่นักเรียนเรียนในภาคเรียนนี้และกำลังจะสอบปลายภาคเรียน
โดยในวนั นจ้ี ะสรปุ และทบทวนอกี คร้ังเพม่ิ เตมิ จากทนี่ กั เรยี นทบทวนด้วยตนเอง
ข้ันสอน
๑. นกั เรยี นเลน่ เกม The Question Bingo เพ่อื ตอบคำถามทบทวนบทเรียน วิธกี ารเล่นมีดงั น้ี

๑.๑ นักเรียนตีตารางจำนวน ๙ ช่อง (๓×๓) และวาดรูปดาวลงในช่องใดช่องหนึ่ง
โดยกำหนดให้เป็นตัวฟรี

106

๑.๒ นักเรียนพิจารณาคำศัพทเ์ กี่ยวกับเนื้อหาทุกหน่วยการเรียนรู้ จำนวน ๒๐ คำ ซึ่งเป็น
คำตอบของคำถามทใ่ี ชใ้ นการทบทวนบทเรยี น จากน้นั เลอื กเติมลงในตารางใหค้ รบทกุ ช่อง

๑.๓ นักเรียนชว่ ยกนั ตอบคำถามจำนวน ๒๐ ข้อ โดยครเู ปน็ ผ้สู รุปคำตอบและอธิบายเพิม่ เตมิ
ทุกข้อ คำตอบของขอ้ ใดตรงกบั คำศพั ทท์ ี่เลือกเตมิ ลงในตารางให้ขดี เส้นทับ หากนกั เรียนคนใดบิงโก
แล้ว (ขีดเส้นทบั คำศัพท์ครบทกุ ชอ่ งในแนวต้ัง หรอื แนวนอน หรอื แนวทแยง) ให้ยกมอื โดยผู้ท่ีบิงโก
๕ คนแรกจะได้รบั ของรางวัล
ข้นั สรปุ
๑. นักเรียนท่บี ิงโก ๕ คนแรกรบั ของรางวัลจากครู
๒. นกั เรยี นซกั ถามข้อสงสัยเกย่ี วกับเนือ้ หาทจี่ ะสอบปลายภาค

๗. สื่อ/นวัตกรรมการเรียนรู้
๗.๑ โปรแกรมนำเสนอ เรื่อง เทคนคิ การพัฒนาทักษะการรบั สารและส่งสาร
๗.๒ หนงั สือแบบเรยี นภาษาไทยพน้ื ฐาน

๘. ช้ินงาน/ภาระงานของนักเรียน
๘.๑ ผังกราฟิกสรปุ เน้ือหาจากหนังสอื แบบเรียนภาษาไทยพ้นื ฐาน
๘.๒ คำถามทา้ ยหน่วยการเรยี นรู้, ใบงานที่ ๑๓.๑ เรอื่ ง เทคนคิ การพฒั นาการรับสารและสง่ สาร และ

ใบงานท่ี ๑๓.๒ เรื่อง เขยี นผงั กราฟกิ

๙. แหลง่ การเรียนรเู้ พิ่มเติม
๙.๑ ห้องสมุดของโรงเรยี น
๙.๒ อินเทอร์เนต็
๙.๓ สอ่ื สิ่งพมิ พ์ต่าง ๆ

107

๑๐. การวดั และประเมินผล

ตวั บง่ ชี/้ พฤติกรรม วิธกี ารวดั เคร่อื งมือวัด เกณฑ์การประเมนิ
การถาม-ตอบ ตอบคำถามได้ถกู ตอ้ ง
ด้านความรู้ (K) ชดุ คำถาม มากกว่ารอ้ ยละ ๘๐
๑. อธบิ ายความหมาย ลกั ษณะ ความสำคัญ และรปู แบบ ประเมนิ จาก
ของผงั กราฟกิ ได้ ผังกราฟกิ แบบประเมิน ถอื ว่าผา่ น
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P) การเขียน เขยี นผงั กราฟกิ
๒. สามารถรับสารและส่งสารด้วยผงั กราฟกิ ได้ ผังกราฟกิ ได้คะแนนตัง้ แต่ร้อยละ ๘๐
แบบสงั เกต
ด้านคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A) การสงั เกต พฤตกิ รรม ถอื วา่ ผ่าน
๓. มสี ว่ นร่วมกับกจิ กรรมในช้ันเรียน พฤตกิ รรม ได้เกณฑร์ ะดบั ดี
๔. รบั ผิดชอบตอ่ งานท่ีไดร้ ับมอบหมาย
ไดเ้ กณฑค์ ณุ ภาพดี

108

รายการประเมนิ เกณฑก์ ารประเมินการเขยี นผังกราฟกิ ๑ (ปรับปรุง)
คำอธบิ ายระดบั คุณภาพ

๔ (ดมี าก) ๓ (ดี) ๒ (พอใช้)

๑. สรปุ ความรู้ได้ สามารถสรปุ สามารถสรปุ สรปุ ความรูไ้ ม่ครบ สรปุ ความร้ไู ม่
ถูกต้อง ครบตรง ความรไู้ ดค้ รบและ ความรู้ได้ครบ ทุกประเดน็ ถูกต้อง
ประเดน็ ตรงประเดน็ และ ตรงประเด็นและมี
ถกู ต้องทกุ หัวข้อ ความถกู ตอ้ งเปน็
ส่วนใหญ่

๒. การเชอื่ มโยง สามารถเชอ่ื มโยง สามารถเชือ่ มโยง สามารถเช่อื มโยง สามารถเช่อื มโยง
ความร้ไู ดถ้ ูกตอ้ ง ความรูไ้ ด้ถกู ต้อง ความร้ไู ด้ และ ความรแู้ ละลำดับ ความรู้ได้ แต่ไม่
ตามลำดับข้นั ตามลำดับ ลำดับความ ความสัมพันธ์ เปน็ ไปตามลำดับ
ความสัมพันธ์ ความสมั พนั ธ์ สัมพันธ์ได้ ไดบ้ ้าง ความสัมพันธ์
ค่อนขา้ งครบ

๓. มคี วามคิด สามารถเขียนผงั สามารถเขียนผงั สามารถเขยี นผัง สามารถเขียนผัง
สรา้ งสรรคใ์ นการ ความคิดได้ใน ความคิดได้ถูกตอ้ ง ความคิดได้ และมี ความคิดได้ แต่
เขยี นผังความคิด รปู แบบที่ถกู ตอ้ ง และมีข้อบกพร่อง ข้อบกพรอ่ งเปน็ ขาดรปู แบบและ
และสวยงาม เพยี งเล็กนอ้ ย บางสว่ น ความสวยงาม

109

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุม่

ชื่อวิชา ภาษาไทย ระดบั ชนั้ …………........

เรอ่ื ง เทคนคิ การพัฒนาทักษะ วนั ท.ี่ .............เดือน..................................พ.ศ. ..............

การรับสารและส่งสาร

คำช้ีแจง : ใหผ้ ูส้ อนสงั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ ลงในช่องที่

ตรงกับระดบั คะแนน

ลำดบั ชือ่ กลมุ่ การแสดง การยอมรบั การทำงาน ความมี การมี รวม
ที่ ความ ฟังคนอื่น ตามท่ีได้รบั นำ้ ใจ ส่วนรว่ มใน ๒๐
คิดเหน็ มอบหมาย การปรบั ปรงุ คะแนน
ผลงานกลุ่ม

๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๔ ๓๒๑

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ ๔ คะแนน
ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมบอ่ ยครงั้ ให้ ๒ คะแนน
ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบา้ งครงั้ ให้ ๑ คะแนน
ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมน้อยครั้ง

เกณฑก์ ารตดั สินคณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ
๑๘ – ๒๐ ดีมาก
๑๔ – ๑๗ ดี
๑๐ – ๑๓ พอใช้
ต่ำกว่า ๑๐ ปรับปรงุ

ลงช่อื .........................................................................ผปู้ ระเมนิ
(…………………………………………….)
........../.........../..........

110

แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ ๑๔ รหัสวิชา ๒๐๐๐๐-๑๑๐๑
กลุ่มสาระการเรยี นรู้ ภาษาไทยพืน้ ฐาน เวลา ๑ คาบ
หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี – เรื่อง การทดสอบหลังเรยี น

๑. จุดประสงคร์ ายวชิ า
-

๒. สมรรถนะรายวิชา
-

๓. สาระสำคัญ
การทดสอบหลังเรียน เป็นการทดสอบผู้เรียนเมื่อจัดการเรียนการสอนเนื้อหาทุกหน่วยเสร็จสิ้นลง

โดยจัดการทดสอบเพื่อประเมินความรู้ความเข้าใจของผู้เรียนที่มีหลังจากเรียนเนื้อหาในหน่วยนั้น ๆ
และเพือ่ ให้ผูส้ อนนำผลการทดสอบที่ได้ไปปรับปรุงวิธีการสอนของตนเอง จัดหาแนวทางในการพัฒนาผูเ้ รียน
ที่ยังไม่ผ่านการประเมิน รวมถึงหาแนวทางในการสร้างเจตคติที่ดีต่อวิชาภาษาไทย เพื่อให้ผู้เรียนมีความ
ภาคภมู ใิ จในภาษาของตน และสามารถอนรุ กั ษแ์ ละสืบสานภาษาอันเป็นสมบัติของชาติไว้สบื ไป

๔. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
ดา้ นความรู้ (K)
๔.๑ เขา้ ใจเนอื้ หาในรายวิชาภาษาไทยพนื้ ฐาน
ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๔.๒ ทดสอบหลงั เรียน
ดา้ นคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)
๔.๓ มีความพึงพอใจและมีเจตคติทด่ี ีตอ่ การเรียนภาษาไทย

๕. สาระการเรยี นรู้ / เน้อื หาสาระ
๕.๑ การวดั และการประเมนิ ผลรายวิชาภาษาไทยพน้ื ฐาน

๖. กจิ กรรมการจดั การเรยี นรู้
ขน้ั นำ
๑. ครูกล่าวทักทายนกั เรียนและเช็ครายช่ือตามจำนวนนกั เรียน
๒. อธิบายคำช้ีแจงให้ผูเ้ รยี นเข้าใจตรงกนั ดงั นี้
๒.๑ แบบทดสอบก่อนเรยี นฉบบั น้ี เป็นแบบปรนยั ๕ ตัวเลือก

111

๒.๒ มเี วลาในการทำแบบทดสอบ ๓๐ นาที
๒.๓ ครจู ะมีการเตอื นเวลาทงั้ หมด ๓ ครั้ง คอื กอ่ นหมดเวลา ๑๕ นาที ก่อนหมดเวลา ๕ นาที
และหมดเวลา
๓. นักเรียนซักถามขอ้ สงสัย ครตู อบคำถาม
ขัน้ สอน
๑. ครแู จกแบบทดสอบกอ่ นเรยี น
๒. นักเรียนตรวจสอบความเรียบร้อยของกระดาษคำถาม กระดาษคำตอบ หากชำรุดหรือขาดหาย
ให้ยกมอื เพ่ือขอเปลีย่ นทันที
๓. เม่ือนักเรยี นพร้อม ครใู ห้สัญญาณเรมิ่ ทำขอ้ สอบ
๔. ครูให้สญั ญาณก่อนหมดเวลา ๑๕ นาที ๕ นาที และบอกหมดเวลา
๕. นักเรียนส่งกระดาษคำตอบจากด้านหลังมาข้างหน้า โดยเรียงตามเลขที่ ให้เลขที่น้อยกว่า
อยดู่ ้านบนและเลขทีม่ ากกว่าอยดู่ า้ นล่าง
๖. ครตู รวจสอบความเรยี บรอ้ ยของกระดาษคำตอบและกระดาษคำถามอีกครง้ั
ข้นั สรปุ
๑. ครูกล่าวชมเชยนักเรียนที่ให้ความร่วมและตั้งใจเรยี นมาตลอด พร้อมทั้งแจกกระดาษโพสตอ์ ทิ ให้
นักเรียนคนละ ๑ แผ่น
๒. นักเรียนเขียนความคิดเห็นลงไปในกระดาษในหัวขอ้ เมื่อฉันเรียนวิชานี้ : สิ่งที่ชอบ สิ่งที่ไม่ชอบ
และส่งิ ทอี่ ยากเสนอแนะหรืออยากใหป้ รบั ปรงุ โดยไมต่ ้องลงชอื่
๓. นักเรยี นส่งกระดาษคืนใหค้ รู

๗. สอ่ื /นวัตกรรมการเรียนรู้
๗.๑ โปรแกรมนำเสนอ เร่ือง การชแี้ จงการทำแบบทดสอบ
๗.๒ แบบทดสอบหลงั เรยี น

๘. ชิ้นงาน/ภาระงานของนกั เรยี น
-

๙. แหลง่ การเรียนรูเ้ พมิ่ เตมิ
๙.๑ ห้องสมดุ ของโรงเรียน
๙.๒ อนิ เทอรเ์ นต็
๙.๓ สื่อสงิ่ พมิ พ์ตา่ ง ๆ

112

๑๐. การวัดและประเมินผล

ตัวบ่งช/้ี พฤติกรรม วธิ กี ารวดั เคร่ืองมอื วัด เกณฑก์ ารประเมิน
ด้านความรู้ (K) การทำแบบทดสอบ แบบทดสอบหลังเรียน
๑. เข้าใจเน้ือหาในรายวชิ าภาษาไทย ทำแบบทดสอบ
พืน้ ฐาน การทำแบบทดสอบ แบบทดสอบหลังเรียน ถูกตอ้ งมากกวา่ รอ้ ยละ ๘๐
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๒. ทดสอบหลงั เรยี น ถือวา่ ผ่าน

ด้านคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A) ทำแบบทดสอบ
๓. มีความพงึ พอใจและมเี จตคติทด่ี ตี อ่ ถกู ต้องมากกวา่ รอ้ ยละ ๘๐
การเรยี นภาษาไทย
ถอื ว่าผา่ น

การสงั เกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ได้เกณฑ์คณุ ภาพดี

113

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการมีสว่ นร่วมในชั้นเรียน(รายบุคคล)
ผปู้ ระเมนิ ................................................................................ เรื่อง ...........................................................
ท่ี................. เดือน................................... พ.ศ. ................... ครัง้ ท่ี .............. ปกี ารศึกษา..........................
คำชี้แจง : แบบสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชั้นเรียนนี้สร้างขึ้นเพื่อให้ครูผู้สอนประเมินพฤติกรรม
การมสี ่วนรว่ มในชั้นเรยี นของนักเรยี นตามเกณฑ์การประเมินท่ีกำหนด โดยพิจารณาให้คะแนนนักเรียนตามความเหมาะสม

พฤติกรรม มีความ การใหค้ วาม มวี ินัยและมี ความตรงตอ่
รับผดิ ชอบ รว่ มมอื มารยาทในช้นั เวลา
เลขที่ รวม
เรยี น ๑๕
ชอ่ื -นามสกุล
๔๓๒๑๔๓๒๑๔๓๒๑๓ ๒ ๑

ข้อสงั เกตเพิม่ เติม
............................................................................................................................. ..........................................................................
.....................................................................................................................................................

เกณฑก์ ารประเมนิ ผล ลงชอื่ ......................................................ผูส้ ังเกต

ระดบั คะแนน ผลการประเมิน (...............................................)

๑๓ – ๑๕ ดมี าก ............/................../...........

๑๐ – ๑๒ ดี

๗ – ๙ ปานกลาง

๔ – ๖ พอใช้

๓ ควรปรับปรงุ

114

รายละเอียดเกณฑ์การให้คะแนน
แบบสังเกตพฤติกรรมการมีสว่ นรว่ มในช้ันเรียน (รายบุคคล)
คำชี้แจง : เกณฑ์การประเมินผลแบบสังเกตการมีส่วนร่วมในชั้นเรียนสร้างขึ้นเพื่อให้ครูใช้เป็นเกณฑ์ใน
การประเมนิ นักเรียนเปน็ รายบคุ คลโดยพิจารณาพฤติกรรมของนักเรยี นว่าตรงเกณฑ์ในช่องใด

เกณฑก์ าร ระดบั คะแนน
ประเมิน
๑. มคี วาม ดีมาก (๔) ดี (๓) พอใช้ (๒) ควรปรบั ปรุง (๑)
รบั ผดิ ชอบ มีความรบั ผิดชอบ ไมม่ ีความรับผดิ ชอบ
ตอ่ หน้าท่ีและ มคี วามผิดชอบต่องาน มคี วามรบั ผิดชอบ ต่องานและต่อหน้าท่ี
๒. การให้ความ งานทไ่ี ด้รับมอบหมาย ทไี่ ด้รับมอบหมาย
รว่ มมือในการทำ ทุกงาน และหน้าท่ี ต่องานและหนา้ ที่
กจิ กรรม ให้ความร่วมมือในการ ไมใ่ หค้ วามรว่ มมือใน
ทำกจิ กรรมอย่างดที ุก ทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย๗๐ ท่ไี ด้รบั มอบหมายตำ่ การทำกิจกรรมเลย
๓. มีวินัยและมี ครั้งดว้ ยความเต็มใจ
มารยาทใน และมคี วาม % กวา่ ๗๐ % ไมม่ ีวินยั ไม่มีมารยาท
ช้นั เรียน กระตอื รือร้น ในชน้ั เรยี นและไม่
มีวินัยและมารยาทใน ใหค้ วามร่วมมือในการ ให้ความร่วมมือในการ ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลง
๔. ความตรงต่อ ช้นั เรียนและปฏิบัติ
เวลา ตามขอ้ ตกลงอย่าง ทำกจิ กรรมแตข่ าด ทำกิจกรรมแตไ่ มค่ ่อย เขา้ ช้นั เรียนช้า
เครง่ ครัดทกุ ขอ้ เกินกวา่ ๑๐ นาที
ความกระตอื รือร้น เตม็ ใจ ตอ้ งมีการเตือน หรือไมเ่ ขา้ ชั้นเรียน

มีวนิ ยั และมารยาทใน มวี ินัยและมารยาทใน
ชัน้ เรียนแตป่ ฏบิ ัติตาม ช้ันเรียนแตไ่ มค่ ่อย
ขอ้ ตกลงไม่ครบ ขาด ปฏิบตั ิตามข้อตกลง
ข้อใดขอ้ หนงึ่ ละเมดิ ข้อตกลง ๒-๓
ข้อ
เข้าช้นั เรยี นตรงเวลา เขา้ ชัน้ เรียนช้า
๕-๑๐ นาที