PANDUAN PELAKSANAAN PERKHIDMATAN BIMBINGAN & KAUNSELING

MULA CARTA ALIRAN KERJA
KAUNSELING BERFOKUS

Berbincang antara Guru Bimbingan dan Kaunseling yang ada di sekolah

Berbincang dengan Pengetua dan Guru Disiplin (Jika perlu)
Mengesan murid berdasarkan maklumat daripada pelbagai sumber
Kategorikan murid mengikut bidang dan kumpulan sasaran
Kumpulkan murid dan berikan penerangan serta rasionalkan mereka

Edarkan Borang Profil murid

Murid menjalani proses kaunseling dan program khas

TIDAK Sediakan laporan dan catatan
Sediakan laporan dan catatan
Pelajar
berubah

YA
TAMAT

140

CARTA ALIR KES DISIPLIN
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

TERIMA ARAHAN

GURU DISIPLIN REKOD KES

HUKUM YA RUJUK JAWATANKUASA DISIPLIN
BUANG SEKOLAH TIDAK GURU KAUNSELING TERIMA KES

TIDAK

GURU KAUNSELING SEDIAKAN PROFIL MURID

GURU KAUNSELING TENTUKAN PEN-
DEKATAN BERSESUAIAN

PROSES KAUNSELING 1

TINDAKAN PAKAR YA
KONSULTASI
INTERVENSI RUJUK PAKAR

TIDAK

PROSES KAUNSELING 2

YA

KONSULTASI BERSAMA IBU BAPA

TIDAK

PROSES KAUNSELING 3

YA

PROGRAM KHAS

TIDAK

GURU KAUNSELING SEDIAKAN LAPORAN
DAN DOKUMENTASI

SERAH LAPORAN KEPADA PENGETUA /
GURU BESAR / PENOLONG KANAN

141

PROGRAM KAUNS
PERKHIDMATAN BIMBIN

SENARAI NAMA M

1. NAMA SEKOLAH : 2. DAER
3. NAMA PENGETUA : 4. NAM
5. BIDANG DISIPLIN : PONTENG SEKOLAH (CONTOH)

BIL NAMA MURID TINGKATAN/ JANTINA
1 TAHUN
2
142 3
4
5
6
7
8
9
10

DISAHKAN OLEH:

…………………………….
PENGETUA/GURU BESAR

SELING BERFOKUS ALAMAT BORANG A
NGAN DAN KAUNSELING
MURID SASARAN TELEFON

RAH :
MA KAUNSELOR :

NO. K/P

TARIKH:

BORANG PROFIL MURID BDK 1
PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS MURID

KATEGORI
NAMA GURU KELAS
TINGKATAN

1. PERIBADI NAMA …………………………………………………
1.1
1.2 UMUR ……………… 1.3 Jantina …………………..
1.4
1.5 NO. K.P …………………………………………………
1.6
1.7 TARIKH LAHIR …………………………………………………

ALAMAT RUMAH …………………………………………………

NO. TEL. RUMAH …………………………………………………

2. BUTIRAN BAPA ………………………………………………….
2.1 NAMA …………………………………………………..
2.2 UMUR ……………………………………..SEBULAN
2.3 PENDAPATAN …………………………………………………..
2.4 ALAMAT PEJABAT …………………………………………………..
2.5 NO. TEL. PEJABAT …………………………………………………..
2.6 NO. TEL. BIMBIT

3. BUTIRAN IBU ………………………………………………….
3.1 NAMA …………………………………………………..
3.2 UMUR ……………………………………..SEBULAN
3.4 PENDAPATAN …………………………………………………
3.5 ALAMAT PEJABAT …………………………………………………
3.6 NO. TEL. PEJABAT …………………………………………………
3.7 NO. TEL. BIMBIT

BUTIRAN WARIS NAMA ………………………………………………….
4.1 UMUR …………………………………………………..
4.2 ALAMAT PEJABAT …………………………………………………
4.3 NO. TEL. PEJABAT …………………………………………………
4.4 NO. TEL. BIMBIT …………………………………………………
4.5

DISEDIAKAN OLEH; DISAHKAN OLEH;

……………………………………… …………………………………..
TARIKH :

143

PROGRAM K
PERKHIDMATAN B

SENARAI NA
1. NAMA SEKOLAH :
3. NAMA PENGETUA :
5. BIDANG AKADEMIK : CEMERLANG & GALUS (CONTOH)

BIL NAMA PERKARA TOV OTI 1 OTI 2
1.

144

CATATAN P1 - Progra
P2 - Progra
TOOTVI -- OTapkeeraOtfiof nVaalluTear(gMeaterdkaIhncpreepmeerniktsaala(mn baurklaanhaunji1a)nbulanan/ P3 - Progra
peperiksaan tengah tahun)
KI - Kaunse
ETR - Expected Targeted Result KK - Kaunse
ATR - Actual Targeted Result Rumusan:
PA - Peperiksaan Akhir
PC - Peperiksaan Percubaan.

Borang Rumusan A

KAUNSELING BERFOKUS :
BIMBINGAN DAN KAUNSELING :
AMA MURID SASARAN

2. DAERAH
4. NAMA KAUNSELOR

Kehadira Catatan
2 ETR ATR n

Program /
P1 Bantuan

P2

P3

KI

KK

am 1
am 2
am 3

eling Individu
eling Kelompok

1. NAMA SEKOLAH PROGRAM K
3. NAMA PENGETUA PERKHIDMATAN B
5. BIDANG DISIPLIN
SENARAI NA
:
:
: MURID BERISIKO (CONTOH)

BIL NAMA PERKARA TOV OTI 1 OTI 2
1.

145

CATATAN P1 - Progra
P2 - Progra
OTOTVI -- TOapkeeraOtfiof nVaalluTear(gMeaterdkaIhncpreepmeerniktsaala(mn baurklaanhaunji1a)nbulanan/ P3 - Progra
peperiksaan tengah tahun)
KI - Kaunse
ETR - Expected Targeted Result KK - Kaunse
ATR - Actual Targeted Result Rumusan:
PA - Peperiksaan Akhir
PC - Peperiksaan Percubaan.

Borang Rumusan B

KAUNSELING BERFOKUS :
BIMBINGAN DAN KAUNSELING :
AMA MURID SASARAN

2. DAERAH
4. NAMA KAUNSELOR

Kehadira Catatan
2 ETR ATR n

Program /
P1 Bantuan

P2

P3

KI

KK

am 1
am 2
am 3

eling Individu
eling Kelompok

RUMUSAN PROGRAM KA
TAHU

SEKOLAH

BIL PROGRAM JUMLAH JUMLAH PER
MURID BERUBA
1. PELAJAR CEMERLANG
2. PELAJAR GALUS H
3. PONTENG POSITIF
4.
146 5.

ULASAN PENGETUA :

Tanda tangan:

AUNSELING BERFOKUS
UN :

RATUS JUMLAH PERATUS KESIMPULAN
BERUBAH
NEGATIF PROGRAM
GAGAL/BERJAYA

Cop Sekolah

PANDUAN KAJIAN TINDAKAN

147

PANDUAN KAJIAN TINDAKAN

BAHAGIAN 1

1.0 PENGENALAN
Modul ini disediakan untuk membantu guru bimbingan dan kaunseling sepenuh masa
(GBKSM) dalam usaha menjalankan kajian tindakan di sekolah. Tujuan utama modul ini ialah
untuk menyediakan panduan sebelum sesuatu tindakan dapat dirancang atau diambil
tindakan. Fokus modul adalah untuk memudahkan pengkaji membuat perancangan tindakan
dan melaksanakan kajian tindakan.

2.1 OBJEKTIF MODUL
Selepas menggunakan modul ini diharapkan GBKSM dapat;
 Memahami konsep asas kajian tindakan
 Mengetahui ciri-ciri utama kajian tindakan
 Mengetahui kepentingan kajian tindakan
 Membezakan antara ciri-ciri kajian tindakan dengan ciri-ciri kajian lain (kajian kes,
kajian strategi, konvensional dll)
 Mengetahui kaedah merancang dan melaksanakan kajian tindakan di sekolah
 Mengetahui kaedah merancang dan melaksanakan kajian tindakan di sekolah
 Merancang dan menulis kertas cadangan kajian tindakan
 Melaksanakan strategi tindakan
 Menulis pelaporan kajian tindakan.

BAHAGIAN 2

KONSEP ASAS KAJIAN TINDAKAN

1.0 DEFINISI
Mc. Niff (1988), “….Pendekatan untuk membaiki atau meningkatkan kualiti pendidikan melalui
perubahan yang menggalakkan guru-guru menjadi lebih sedar tentang amalan mereka sendiri,
menjadi kritis terhadap amalan-amalan tersebut dan bersedia untuk mengubah amalan-
amalan. Melibatkan guru melaksanakan inkuirinya sendiri serta melibatkan guru-guru lain
secara kolaboratif sewaktu mengadakan kajian”.

Elliott Adelman (1976) yang mempelopori kajian tindakan bilik darjah di United Kingdom,
menegaskan bahawa kajian tindakan adalah suatu pendekatan yang berusaha
mempertingkatkan mutu professional guru. Ia merupakan penyelidikan terhadap situasi sosial
di sekolah yang bertujuan memperbaiki kualiti amalan guru.

2.1 KEPENTINGAN KAJIAN TINDAKAN
 Suatu pendekatan untuk memperbaiki mutu amalan perkhidmatan bimbingan dan

148

kaunseling melalui perubahan amalan GBKSM.
 Melibatkan proses perkembangan amalan GBKSM yang sistematik melalui refleksi yang

membina dan analisis yang kritikal.
 Melibatkan pembinaan teori daripada amalan sebenar.Penekanannya kepada praktik.
 Membudayakan penyelidikan.
 Kolaboratif dengan guru-guru lain.

3.1 CIRI-CIRI UTAMA KAJIAN TINDAKAN
GBKSM dapat :
 Memperbaiki kualiti melalui perubahan perlaksanaan perkhidmatan bimbingan dan
kaunseling.
 Melibatkan proses perkembangan amalan bimbingan dan kaunseling yang sistematik
melalui refleksi yang membina.
 Merancang strategi tindakan melalui proses analitikal kritikal.
 Membina teori serta amalan sebenar dan penekanan kepada praktik.
 Keutamaan dalam memahami dan memperbaiki amalan GBKSM.

4.0 PERBANDINGAN PENDEKATAN KAJIAN TINDAKAN DENGAN KAJIAN LAIN YANG
BERSIFAT KUANTITATIF

Kajian TIndakan Lain-lain Kajian

TUJUAN

Memperbaiki Amalan GBKSM Dan Membuat Generalisasi Dan Menguji Teori
Membentuk Teori Peribadi Yang Praktis Serta Menjelaskan Prinsip.
Dan Kritis.

REKABENTUK KAJIAN

Boleh diubah suai berdasakan situasi Ditetapkan terlebih dahulu sebelum kajian

sebenar. dijalankan

Penyelidikan Adalah SUBJEK KAJIAN
Daripada Subjek.
Sebahagian Penyelidikan Bukan Subjek Kajian. Subjek
Kajian Adalah Contoh Yang Dipilih.

PENGKAEDAHAN

Dilakukan dalam situasi sebenar dan Nilai penyelidikan bergantung kepada teknik
analisis hasil kajian menggunakan teknik dan analisis statistik yang canggih.
dan kaedah deskripsi dan naratif.

LAPORAN HASIL KAJIAN

Laporan menggunakan bahasa yang Laporan bersifat teknikal
mudah dan difahami.

5.1 ETIKA DALAM KAJIAN TINDAKAN

 Bukti atau data yang diperolehi tidak boleh melibatkan pengenalan identiti kecuali dengan

kebenaran.

149

 Hak-hak kerahsiaan terpelihara.
 Penerbitan laporan hendaklah mendapatkan kebenaran daripada ahli jawatankuasa

kajian.

BAHAGIAN 3

PROSEDUR PELAKSANAAN KAJIAN TINDAKAN

1.1 MENGENALPASTI ISU / MASALAH / SITUASI

Untuk mengenalpasti perkara di atas, GBKSM perlu memusatkan perhatian terhadap perkara
-perkara berikut:

 Apakah yang sedang berlaku.
 Bagaimanakah sesuatu isu / masalah / situasi itu wujud.
 Apakah yang boleh dilakukan sebagai tindakan GBKSM.
 Menghadkan kajian kepada isu yang spesifik, tidak rencam.
 Memberi keutamaan berdasarkan persoalan yang mana perlu didahului seiringan dengan

kehendak pentadbiran sekolah dalam bidang perkhidmatan bimbingan dan kaunseling.
 Sebaik-baiknya kajian dilakukan secara kolaboratif (kerjasama dengan rakan sekerja)
 Menentukan bidang tindakan kajian dalam bimbingan dan kaunseling:

i. Bimbingan Akademik
ii. Kerjaya
iii. Psikososial dan kesejahteraan mental
iv. Kaunseling / bimbingan
v. Keibubapaan
vi. Pembangunan murid
vii. Pendidikan pencegahan dadah dan rokok
viii. Pendidikan pencegahan HIV / AIDS
ix. Pengurusan dan pentadbiran
x. Pengurusan bilik kaunseling
 Pemilihan isu kajian
i. Subjek dalam kawalan penyelidikan
ii. Perlukan tindakan segera
iii. Belum ditemui jalan penyelesaian dan memerlukan pengkajian
iv. Melibatkan penyelidikan dan rakan sejawat
v. Diyakini akan mendatangkan kesan yang baik ekoran kajian tindakan.
2.1 MERANCANG TINDAKAN
 Menyediakan matlamat tindakan
 Menyediakan rasional / sebab-sebab cadangan tindakan
 Contoh senarai tindakan-tindakan yang dicadangkan:
 Tugas dan tanggungjawab baru

150

 Aktiviti baru
 Bahan-bahan baru
 Struktur organisasi baru
 Falsafah dan konsep perubahan
 Penyataan cara-cara pemantauan yang ada
 Penilaian
 Penyataan keperluan yang lain seperti sumber rujukan, kewangan, tenaga,

kelengkapan, masa dan sebagainya.
 Bersesuaian dengan teori-teori praktik yang dibina daripada amalan sebenar.

3.1 MENINJAU DAN MENGUTIP DATA KAJIAN TINDAKAN
Contoh tinjauan dan kutipan data awal;
 Bahan-bahan dokumentasi seperti buku lawatan bilik B&K, jadual kedatangan, keputusan
peperiksaan, latar belakang murid, buku demerit murid dan sebagainya.
 Transkripsi hasil temubual dengan murid dan guru.

4.1 INSTRUMENT / ALAT UNTUK MENGENALPASTI MASALAH / ISU
 Pemerhatian
i. Secara langsung tanpa bantuan alatan teknikal.
ii. Pemerhatian menggunakan borang dan alat elektronik.
 Temubual
Kaedah ini membantu mengkaji mendapatkan maklumat secara mendalam yang boleh
dilakukan secara berstruktur.
 Ujian Kertas Pensil / Bertulis
Kaedah ini dirujuk sebagai salah satu kaedah untuk mengenalpasti masalah melalui
i. Ujian bulanan
ii. Ujian percubaan
iii. Ujian tahunan
iv. Ujian semester
 Soal selidik
Soal selidik digunakan untuk mengutip data secara formal. Soal selidik yang dibentuk
perlulah memenuhi objektif atau soalan kajian yang telah dikenalpasti.

5.1 MELAKSANAKAN TINDAKAN
Pada peringkat ini, GBKSM atau pengkaji melaksanakan aktiviti mengikut perancangan dan
jangkamasa ditentukan.

Contoh : Mempertingkatkan Kecemerlangan Murid

Taklimat

151

i. Ceramah kesedaran
ii. Bimbingan dan kaunseling kelompok
iii. Pemantauan kehadiran berterusan
iv. Kolaboratif dengan unit disiplin
v. “Sentuhan Kasih Pengetua / Guru Besar” – touching pentadbiran
vi. Penghargaan (siji) kerana perubahan positif murid
Pada ketika ini, GBKSM perlu membuat pemerhatian, refleksi dan penilaian terhadap setiap
aktiviti yang dilaksanakan.

PROSES KERJA KAJIAN TINDAKAN

4. PENILAIAN 1. KENALPASTI MASALAH

3. MELAKSANAKAN 2. PERANCANGAN

BAHAGIAN 4
PANDUAN PENULISAN KERTAS CADANGAN
Bagi menjalankan sesuatu kajian tindakan, GBKSM perlu memahami peringkat dan proses
penulisan dalam kajian tindakan seperti dalam carta aliran berikut :

152

PERINGKAT
PERMULAAN KAJIAN

Penulisan dan Pembentangan
Kertas Cadangan

Peringkat Pelaksanaan

Penulisan dan Pembentangan
Kemajuan Kajian

Peringkat Terakhir Kajian

Penulisan Laporan Kajian

Peringkat Penelitian Kajian

Peringkat Penerbitan Kajian

FORMAT KERTAS CADANGAN KAJIAN TINDAKAN
1.0 Tajuk kajian
2.0 Nama sekolah
3.0 Kumpulan penyelidikan
4.0 Tujuan / Objektif kajian
5.0 Isu / keperihatinan yang dikaji
6.0 Refleksi masalah
7.0 Sasaran kajian
8.0 Cadangan tindakan

153

9.0 Cadangan bahan yang diperlukan
10.0 Jadual pelaksanaan kajian
11.0 Anggaran perbelanjaan kajian

1.0 Tajuk Kajian
Tajuk kajian haruslah berkaitan dengan aspek-aspek yang boleh diselidiki dan
diambil tindakan.

2.0 Nama sekolah
Nyatakan nama sekolah tempat kajian dijalankan

3.0 Kumpulan Penyelidik
Catatkan nama GBKSM dan penyelidik yang terlibat

4.1 Tujuan / Objektif Kajian
Tujuan utama kajian tindakan adalah untuk
 Mengubah amalan GBKSM ke arah pendekatan yang lebih baik
 Membantu pihak lain mengetahui dan mengenalpasti amalan dalam proses
kaunseling
 Memahami situasi bimbingan dan kaunseling
Nyatakan secara spesifik tujuan / objektif kajian yang ingin dicapai.

5.1 Isu / Keperihatinan yang dikaji
Kenyataan atau keterangan yang menjelaskan keadaan sebenar masalah yang
dikaji. Penyataan boleh dijelaskan dalam pelbagai bentuk misalnya
 Penyataan masalah : contoh – GBKSM mengalami kesulitan dalam usaha
meningkatkan motivasi murid tingkatan 3.
 Bentuk keperihatinan : contoh – GBKSM memberi perhatian tentang isu buli
di asrama.
 Bentuk soalan : contoh – apakah yang dilakukan oleh GBKSM untuk
mengatasi masalah ponteng sekolah.

6.0 Refleksi masalah
Huraian tentang maklum balas kepada masalah yang dikaji.

7.0 Sasaran kajian
Menentukan subjek yang dikaji secara berfokus.

8.0 Tindakan yang dicadangkan
Huraikan bagaimanamelaksanakan perancangan serta kekangan yang dihadapi.

9.1 Bahan yang dicadangkan
Nyatakan segala bahan, instrument dan rujukan yang digunakan
 Contoh peralatan : laptop, LCD, pencetak, kertas A4 dan lain-lain.
 Contoh instrument : soal selidik, soalan ujian dan lain-lain.
 Contoh rujukan : buku-buku atau sumber rujukan lain.

154

10.0 JADUAL PERLAKSANAAN KAJIAN
Jadual pelaksanaan kajian perlu dapat dijalankan secara sistematik dan menepati
jangkamasa yang ditetapkan.
Contoh jadual pelaksanaan kajian :

Perkara Tarikh Catatan
Mesyuarat Jawatankuasa
Penulisan Kertas Cadangan Ikut keperluan
Mesyuarat Pembentukan Ujian Pra/Pos
Pelaksanaan Ujian Pra
Memproses Data Ujian Pra
Mesyuarat perancangan untuk temubual dan
pemerhatian
Analisis data ujian pra, temubual dan pemerhatian
Kaedah penyelesaian
Pelaksanaan
Pelaksanaan ujian pos
Memproses data ujian pos
Refleksi
Penulisan laporan kajian
Pemurnian laporan

11.0 Anggaran Perbelanjaan Kajian Jumlah (RM)
20.00
Bil Bahan / Perkara 20.00
1 Percetakan Soal Selidik – 50 Set 18.00
2 Percetakan Modul / Bahan Kajian – 50 Set 25.00
3 Kertas A4 – 2 Rim 25.00
4 Buku Catatan – 50 Buah 12.00
5 Fail Poket – 50 Buah
6 Marker Pen – 1 Kotak 120.00

Jumlah

155

BAHAGIAN 5

PANDUAN PELAPORAN KAJIAN TINDAKAN

GBKSM dapat mengemukakan pengetahuan atau maklumat yang diperolehi daripada kajian
melalui penulisan laporan. Maklumbalas mengenai dapatan kajian membolehkan refleksi kendiri
dilaksanakan. Bagaimanapun, terdapat berbagai cara atau gaya penulisan laporan kajian tindakan.
Di sini dikemukakan satu cadangan.

FORMAT MENULIS LAPORAN KAJIAN TINDAKAN

1.0 Tajuk
2.0 Penghargaan
3.0 Abstrak
4.0 Isi kandungan
5.0 Latar belakang kajian
6.0 Pernyataan masalah
7.0 Metodologi kajian
8.0 Tinjauan alat / instrumen kajian
9.0 Perancangan tindakan
10.0 Pelaksanaan perancangan tindakan
11.0 Refleksi
12.0 Kesimpulan
13.0 Bahan-bahan atau buku rujukan
14.0 Lampiran

1.1 TAJUK
Pada muka surat pertama laporan tulis tajuk kajian, nama atau nama-nama penyelidikan dan
tarikh selesai ditulis. Tajuk mesti tepat, ringkas dan menepati kajian yang dilaksanakan.

CONTOH:
i. Meningkatkan jumlah kehadiran murid ke sekolah (di satu kelas pilihan) –“Jom, ke

sekolah…”
ii. Meningkatkan jumlah klien sukarela ke bilik bimbingan dan kaunseling.
iii. Meningkatkan rasa hormat menghormati dalam kalangan murid.

2.0 PENGHARGAAN
Penghargaan hendaklah diberikan kepada semua pihak yang membantu melaksanakan
kajian atau menyiapkan laporan.

156

3.0 ABSTRAK
Dalam abstrak, terangkan tujuan kajian, kaedah dan dapatan kajian.

4.0 ISI KANDUNGAN
Senarai isi kandungan dan muka surat bagi pecahan tajuk.

5.0 LATAR BELAKANG KAJIAN
Terangkan latar belakang kajian seperti sejarah, isu, perkembangan dan sebagainya.

6.0 PERNYATAAN MASALAH
Huraikan masalah sebenar yang ingin dikaji berserta dengan sokongan daripada kenyataan-
kenyataan, penulisan, data dan sebagainya.

7.0 METODOLOGI KAJIAN
Huraikan reka bentuk kajian, sasaran kajian, batasan kajian, alat kajian serta jenis
penganalisisan kajian. Etika kajian juga boleh dimuatkan.

8.1 TINJAUAN ALAT / INSTRUMEN KAJIAN
Huraikan bagaimana anda melakukan tinjauan. Huraian ini mengandungi aspek-aspek
berikut:
i. Jenis instrumen untuk proses tinjauan
ii. Huraian dapatan daripada tinjauan
iii. Analisis dapatan daripada tinjauan
iv. Teori yang dibentuk daripada tinjauan yang dilakukan
v. Nyatakan persoalan yang diberi keutamaan fokus untuk diperbaiki.

9.0 PERANCANGAN TINDAKAN
Huraikan perancangan yang ingin dilaksanakan. Perancangan anda mungkin dalam bentuk
kaedah pengajaran baru, modul, aktiviti dan sebagainya. Perancangan anda perlu bersesuaian
dengan dapatan dari tinjauan dan teori yang anda bentuk.

10.0 PERLAKSANAAN PERANCANGAN TINDAKAN
Huraikan bagaimana anda melaksanakan perancangan serta kekangan yang dihadapi.

11.0 REFLEKSI
Huraikan bagaimana anda melakukan refleksi dan apakah maklumbalas yang diterima
daripada proses refleksi ini.

157

12.0 KESIMPULAN
Buat kesimpulan ringkas dan rancangan untuk proses gelungan berikutnya.

13.0 BAHAN –BAHAN ATAU BUKU RUJUKAN
Nyatakan segala bahan rujukan yang telah digunakan.

14.0 LAMPIRAN
Sertakan pada penghujung laporan segala bahan yang digunakan dalam kajian sebagai
lampiran kajian.

158

159

LAMPIRAN

160

SENARAI PEKELILING DAN SURAT SIARAN

Bil Perkara Rujukan Tarikh

Surat Pekeliling Ikhtisas No. 1 KP)BS).8548/1/(25) 27 September 1973
Sekolah-sekolah Menengah Berasrama
1 Penuh / Sains Rancangan Panduan KP(BS)8548A/Vol.11/ 5 Mei 1976
Pelajaran dan Kerjaya Di Sekolah-sekolah (49) 2 Jan1985
Menengah Berasrama Penuh / Sains 18 Mac 1996
KP(BS)8591/Jld.VII/(29) 11 Julai 1996
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 5/1976 6 Mei 1997
2 Kemudahan Bilik Untuk Panduan Pelajaran 27 Mei1998
8 Mac 1999
dan Kerjaya

Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 1/1985
3 Penubuhan Jawatankuasa Bimbingan

Pelajar Sekolah

4 Surat Siaran Perlantikan Kaunselor Sepenuh KP(BS-HEP)8543/6D(91)
Masa (Kaunselor Pelajar)

Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.3/1996

5 Panduan Tambahan: Pelantikan Guru KP(BS)8591/Jld.7(35)
Kaunseling Sepenuh Masa Di Sekolah

Menengah

6 Surat Siaran Pelaksanaan Kaunselor KP(BS)8591/Jld.7.(56)
Sepenuh Masa

Surat Siaran Tugas dan Peranan Kaunselor KP(BS/PSR)8542/99/
7 Pelajar : Pelaksanaan Kaunselor Sepenuh Jld.2(9)

Masa

8 Surat Siaran Tatacara Pelaksanaan Program KP(BS/HEP)8543/016(5)
Kaunseling HIV/AIDS di Peringkat Sekolah

9 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.2/1999 KP(BS)8591/Jld.XV(2) 9 Mac 1999
Penganjuran Program Motivasi Di Sekolah

10 Surat Siaran Penempatan Guru Kaunseling KP(BS/HEP)8543/019/ 21 Mac 1999
Sepenuh Masa Jld.2(45) 3 Ogos 2001
11 Januari 2002
Surat Siaran Perjawatan Guru Kaunseling KP(PP)0051/1/Jld.8(24) 19 Ogos 2002
11 Sepenuh Masa Di Sekolah Menengah dan 13 April 2004
KP(PP)0050/Jld.24(24) 26 Ogos 2008
Sekolah Rendah
KP(BS-MEN/REN)
12 Surat Siaran Waran Perjawatan Bil:S3 8510/06
Tahun 2002
KP(BS/MEN)
Pemberitahuan Pelantikan Guru Bimbingan 8510/05/017/Jld.12(18)

13 dan Kaunseling Sepenuh Masa (GBKSM) KP(BPSH-SPPK)601/3
Pegawai Perkhidmatan Pendidikan Jld.2(56)

Siswazah/Bukan Siswazah

14 Surat Siaran Tindakan Guru-Guru
Kaunseling Di Bawah Undang-Undang

Surat Siaran Pengurusan Guru Bimbingan
15 dan Kaunseling Di Sekolah Rendah dan

Menengah Seluruh Negara

161

Bil Perkara Rujukan Tarikh
17 Disember 2008
Surat Siaran Pelaksanaan Perkhidmatan KP(BPSH-SPPK)601/3 17 Disember 2008
16 Bimbingan dan Kaunseling Di Sekolah Jld.3(23)
29 Julai 2010
Rendah dan Menengah Seluruh Negara Surat Pekeliling Ikhtisas 8 Februari 2012
Bil.7/08
17 Persediaan Menghadapi Sesi Penggal
Sekolah Baru (BS/Dsr)201/002/1(01)

Surat Pekeliling Ikhtisas Bil 8 Tahun 2010 KP(BPSH-SPDK)
201/005/01/Jld.2(19)
18 Garis Panduan Mencegah Dan Menangani
Perbuatan Buli Dalam Kalangan Murid Di KP(BPSH-SPKD)
201/005/02 Jld.3 (43)
Sekolah

Surat Siaran KPPM Bil 4 Tahun 2012
19 Pelaksanaan Amalan Guru Penyayang

20 Surat Siaran Perekayasaan Perkhidmatan KP(BPSH-SPDK) 16 April 2012
Bimbingan dan Kaunseling Di Sekolah 201/005/02 Jld 4(05) 6 Jun 2013

21 Pelaksanaan Program Pendidikan Kerjaya KP(BPSH-SPKD)601/01
(Profil Kerjaya) Bagi Setiap Murid Tingkatan Jld 8 (13)
1 Sekolah Menengah

162

163

164

165

CONTOH TAJUK AKTIVITI KELAS GANTI GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING

BIDANG TINGKATAN MODUL

Pembangunan dan Peralihan hingga KEMAHIRAN BELAJAR
Pengembangan Sahsiah Diri Tingkatan 6  Membaca
Murid  Menulis
 Mencatat Nota
Peningkatan Disiplin Diri Murid Peralihan hingga  Pengurusan Masa
Tingkatan 6  Mengingat
 Mendengar
Pendidikan Kerjaya Murid Peralihan hingga  KBAT
Tingkatan 6
BIMBINGAN PEPERIKSAAN

ORIENTASI

PENGURUSAN DIRI

KEPIMPINAN

Jati Diri

Penghargaan Kendiri

Isu-Isu Semasa

Isu- Isu remaja
 Ponteng
 Buli
 Rempit
 Rokok/ Dadah
 Vandalisme
 Peras Ugut
 Gengsterisme
 Gangguan Seksual
 Sumbang Mahram

Pembangunan Sahsian dan Disiplin Murid (Anti Buli
dan Kesopanan)

INVENTORI KERJAYA
 IMK/ ITP

BIMBINGAN HALA TUJU SELEPAS UPSR
 Persediaan Ke Sekolah Menengah

BIMBINGAN HALA TUJU SELEPAS PT3
 Taklimat SBP/ MTD/ KV/ SM Teknik/ MRSM/

SMKA/ SKM

BIMBINGAN HALA TUJU SELEPAS SPM
 Taklimat Matrikulasi / IPTA/ IPTS/ ILKA/ TEVT
 Penulisan Resume
 Panduan Temuduga
 Biasiswa / Pinjaman

Psikososial Dan Kesejahteraan Peralihan hingga Kemahiran Mengurus Stress/ Emosi
Mental Murid Tingkatan 6 Perkembangan Remaja

Kemahiran Berkawan
Komunikasi Berkesan
Kemahiran Asertif

Budaya Penyayang

Kerukunan dan Kesejahteraan Keluarga

Isu-isu keibubapaan

Penyelesaian Masalah

166

RUJUKAN MODUL– MODUL BIMBINGAN DAN KAUNSELING

BIDANG MODUL
PEMBIMBING RAKAN SEBAYA (PRS)
Pembangunan dan Perkembangan PROGRAM MENTOR MENTEE
Sahsiah Diri Murid PROGRAM GURU PENYAYANG

Peningkatan Disiplin Diri Murid PEMBANGUNAN SAHSIAH DAN DISIPLIN
MURID
 Jom Ke Sekolah
 Jati Diri
 Kesopanan
 Anti Buli

Pendidikan Kerjaya Murid Buku Panduan Sistem eProfil Kerjaya Murid
(SePKM)

Psikososial dan Kesejahteraan Mental PANDUAN PENGURUSAN HISTERIA DI
SEKOLAH

DASAR WARGA EMAS NEGARA (DWEN)

167

PENGHARGAAN

Bahagian Pengurusan Sekolah Harian, Kementerian Pendidikan Malaysia dengan besar hati
merakamkan ucapan penghargaan dan terima kasih kepada semua pihak yang telah memberi
sumbangan sama ada secara langsung ataupun tidak langsung di dalam menjayakan penerbitan
Panduan Pelaksanaan Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling Di Sekolah Rendah dan
Menengah Edisi 2014.

Penghargaan turut dirakamkan kepada semua pihak yang terlibat dalam penulisan buku Panduan
Pelaksanaan Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling Di Sekolah Rendah dan Menengah
terbitan 2009.

Ahli-ahli Jawatankuasa Penulisan Buku Panduan Pelaksanaan Perkhidmatan Bimbingan dan
Kaunseling Edisi 2014 adalah :

PENASIHAT En. Abdullah bin Mad Yunus
Pengerusi Pengarah
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Ahli Jawatankuasa
En. Abdul Rahim bin Othman
Ketua Penolong Pengarah
Sektor Pengurusan Kaunseling dan Disiplin
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

En Saiful Affendi
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

Tuan Haji Rozman bin Harun
Penolong Pengarah Kaunseling
Sektor Pembangunan Kemanusiaan
Jabatan Pendidikan Negeri Johor

Penolong Pengarah Kaunseling
Jabatan-Jabatan Pendidikan Negeri

Penolong Pegawai Khas Kaunseling dan Kerjaya
Pejabat-pejabat Pendidikan Daerah

En Mohamed Zaidi bin Wahaid
SMK Nusajaya
Nusajaya, Johor
Mohd Rosny bin Mohd Rasid
SMK Taman Tun Aminah

168

Skudai, Johor

Hj Ahmad Yassin bin Lauto
SMK Taman Universiti
Skudai, Johor

Hjh Ruhanah bt Mohd Som
SMK Taman Universiti
Skudai, Johor

Siti Normah bt Zakaria
SMK Desa Skudai
Skudai, Johor

Emily Daramalinggam
SMK Taman Selesa Jaya
Skudai, Johor

Norsidah bt Rusek
SMK Damai Jaya
Skudai, Johor

Rosilah bt Ahmad
SMK Tanjung Adang
Gelang Patah, Johor

Asweizah bt Ahmad
SMK Bandar Baru Uda
Johor Bahru, Johor

Chu Siew Fong
SMK Skudai
Skudai, Johor

Muslinah bt Musa
SMK Mutiara Rini
Skudai, Johor

Nor Lelawati bt Majid
SMK IJ Convent
Johor Bahru, Johor

169

PENGHARGAAN BUKU PANDUAN PELAKSANAAN PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN
KAUNSELING SEKOLAH MENENGAH DAN RENDAH EDIISI 2009
Y. Bhg Dato’ Hajah Noor Rezan bt. Bapoo Hashim
Timbalan Ketua Pengarah Pendidikan Malaysia
(Sektor Operasi Pendidikan)
Dato’ Haji Zulkifly bin Mohd Wazir
Pengarah
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

Tuan Haji Mohd Anuar bin Abdul Hamid
Ketua Penolong Pengarah
Sektor Pengurusan Kaunseling dan Disiplin
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

En. Abdul Rahim bin Othman
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

YM Raja Mazlan bin Raja Shahdan
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

En. Ahmad Kamal bin Ariffin
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

Pn. Maznun bt Mohd Isa
Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
Kementerian Pendidikan Malaysia

En. Arjimi bin Hj. Dahlan
JPN Perak

En. Sabri bin Osman
JPN Kedah

170

Tuan Haji Mat Fauzi bin Saad
JPN Kedah
En. Mohd Fizer bin Mohd Ali
JPN Pahang
En. Mohd Khaidir bin Abdullah
JPN Selangor
En. Khairudin bin Mohd Amin
JPN Selangor
En. Mohd Mulub bin Mohd Yusof
JPN Negeri Sembilan
En. Shahrin bin Kamaruddin
JPN Negeri Sembilan
En. Mohd Taha bin Sali
JPN Terengganu
En. Ayob bin Ahmad
JPN Perlis
En. Rozlan bin Othman
JPN Perlis
Tuan Haji Rozman bin Harun
JPN Johor
Tuan Haji Ishak bin Ramli
JPN Pulau Pinang
En. Wan Ahmad Azmi bin Husain
JPN Kelantan
Cik Chong Choi Ling
JPN Sarawak
En. Awang bin Mad Said
JPN Sabah

171

Pn. Rosminah bt Jambol
JPWP Labuan
Pn. Normadiah bte Yussof
JPWP Labuan
Cik Rosnah bt Abdullah
JPWP Kuala Lumpur
En. Mohd Iman bin Jadi
JPWP Kuala Lumpur
Cik Fuziah bt Waris
JPWP Kuala Lumpur
Tuan Haji Shahidin bin Mohd Shah
JPN Melaka
En. Husin bin Hj. Chek
JPN Melaka
En. Safie bin Ibrahim
JPN Melaka
En. Kamarul Bahrin bin Mohd Rom
JPWP Putrajaya
En. Kamaluddin bin Mohd Kassim
JPWP Putrajaya
En. Abd Aziz bin Ismail
PPD Gombak, JPN Selangor
En. Zamzan bin Omar
SMKA Pedas, Negeri Sembilan
Tuan Haji Shuib bin Mustafa
SMK Paya Kemunting, Kedah
En. Samsudin bin Jiman
SMK Kompleks KLIA, Negeri Sembilan

172

En. Hasnan bin Yahya
SMK Seri Pantai, Kuala Lumpur
En. Mohamad Adi bin Ismail
SMK Syed Sirajuddin, Perlis
En. Mohd Azman bin Abas
SMK Seksyen 24 (2), Selangor
Pn. Suhanom bt Mohd Yusof
SK Puncak Alam 2, Selangor
En. Dzulkifli bin Md. Rejab
SMK Teluk Kumbar 2, Pulau Pinang
En. Asri bin Mohamad
SMK Tunku Mizan Zainal Abidin, Terengganu
Pn. Rohana bt Atan
SK Rahang, Negeri Sembilan
En. Zahbah bin Lep
SMK Dato’ Sri Amar Diraja, Johor
Cik Niza Rosniza bt Abdullah
SK Sri Amar, Johor
En. Zaaba Unnashir bin Hj. Othman
Sek Sains Sultan Haji Ahmad Shah, Pahang
Tuan Haji Ali bin Awang
SMK Pengkalan Cepa 2, Kelantan
En. Telasai bin Sikoi
SMK St. Patrick, Sarawak

173

En. Musli bin Andalan
Maktab Sabah, Sabah
En. Borhan bin Abd Karim
SMK Teknik Likas, Sabah
En. Jamiuddin bin Kasim
SMK Peramu Jaya, Pahang
En. Adnan bin Abdul Rahman
SMK Triang 3, Pahang
En. Ahamid bin Awang Bungso
SMK Labuan, WP Sabah
En. Mohamed Zaidi bin Wahaid
SMS Labuan, Sabah
En. Mohamad Nawi bin Jaffar
SMK Dato Mahmud Paduka Raja 2, Kelantan
En. Abu Yazit bin Saad
SMK Batu 5, Kedah
En. Ismail bin Hashim
SMKA Slim River, Perak

174

175