The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

ศาสนาฯ ม.3 หน่วยที่ 1

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by TigSpwd Maroengsit, 2021-09-25 10:44:15

ศาสนาฯ ม.3 หน่วยที่ 1

ศาสนาฯ ม.3 หน่วยที่ 1

คลิกเพ่ือแกไ้ ขสไตลช์ ่ือเรื่องตน้ แบบ

คลิกเพอื่ แก้ไขสไตลช์ ือ่ เร่อื งรองตน้ แบบ

25/09/64 1 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ละวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๑. อธิบายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือสู่ประเทศต่าง ๆ

ทวั่ โลก (คสล๑.กิ๑เมพ.๓่อื/๑แ) ก้ไขสไตล์ช่อื เรื่องต้นแบบ

๒. วิเคราะห์ความสาคัญของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือในฐานะ
ทช่ี ่วยสรา้ งสรรคอ์ ารยคธลรกิ รเพมือ่ แแกลไ้ ขะสคไตวลาช์ มื่อสเรงือ่ บงรสองุขตแน้ แกบโ่ บลก (ส ๑.๑ ม.๓/๒)

๓. วิเคราะห์พุทธประวัติจากพระพุทธรูปปางต่าง ๆ หรือประวัติศาสดา
ทตี่ นนบั ถือตามทก่ี าหนด (ส๑.๑ม.๓/๔)

25/09/64 2 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ2ละวัฒนธรรม ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๓

๔. วจิาเคกรปาระะควหตั์แลสิ ลาิกะวปเกพรชะา่อืพดฤแกตกเิตรื่อนไ้ งขตเลาส่ามไแแตบละบลศอช์ายส่่อืานงิกเกชรานอ่ืรตดงวั าอตเยนน้า่ินงชแ(ีวสบิต๑แ.บ๑ลมะ.๓ข้/อ๕ค)ิด

๕. อธบิ ายประวัตวิ นั สาคคัญลทิกเาพงอ่ื ศแกา้ไสขสนไาตตลช์ า่อื มเรทอื่ ี่กงราอหงตนน้ ดแบแบละปฏิบัตติ นไดถ้ กู ตอ้ ง
(ส ๑.๒ ม.๓/๕)

25/09/64 3 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

คลกิ เพื่อแกไ้ ขสไตล์ชื่อเร่ืองต้นแบบ

คลกิ เพือ่ แกไ้ ขสไตล์ชอื่ เรอ่ื งรองต้นแบบ

25/09/64 4 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ4ละวฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

คลิกเพหื่อแนกว่ ้ไขยสกไตาลร์ชเื่อรเยีร่ือนงตร้นทู้ แ่ีบ๑บ
พระพทุ ธคลกิ เพอ่ื แกไ้ ขสไตล์ชอ่ื เรือ่ งรองต้นแบบ

25/09/64 5 สงั คมศึกษา ศาสนา แ5ละวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓

๑. การเผยแผแ่ ละการนับถอื พระพุทธศาสนาของประเทศตา่ ง ๆ ท่ัวโลก

พระพทุ ธเจ้าทรงเผยแผห่ ลกั ธรรมคาสั่งสอน

จนพระพุทธศาสนคาเลจรกิ ิญเรพุ่งเรอื่ืองแในกแค้ไวข้นตส่าไงตๆล์ชือ่ เร่ืองต้นแบบ

ของชมพูทวีป มีประชาชนเล่ือมใสศรัทธา
อุทศิ ตนเปน็ พทุ ธสาวก และนับถือคพลริกะเพพ่อื ทุ แธกศ้ไขาสสไตนลาช์ ื่อเรือ่ งรองต้นแบบ

จานวนมาก จนถึงสมยั พระเจา้ อโศกมหาราช

25/09/64 การเผยแผแ่ ละการนับถอื พระพทุ ธศาสนา

6 สังคมศึกษา ศาสนา แ6ละวฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

พระองคท์ รงเลื่อมใสศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนามาก ทรงอุปถัมภ์การทาสงั คายนา

พระธรรมวนิ ัยครั้งที่ ๓ (พ.ศ. ๒๓๔) แลว้ ทรงสง่ คณะพระธรรมทตู ออกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา
ยังดินแดนตา่ ง ๆ รวม ๙ สาย คอื
สายที่ ๑ พระมัชฌนั ตกิ เถระเป็นหัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ แคว้นกัษมีระและแควน้ คนั ธาระ
สายที่ ๒ พระมหาเทวะเป็นหัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ แควน้ มหิสมณฑล

คลิกเพ่ือแก้ไขสไตล์ช่ือเร่ืองต้นแบบสายท่ี ๓ พระรักขิตเถระเปน็ หวั หน้าไปเผยแผ่ ณ วนวาสีประเทศ
สายท่ี ๔ พพรระะมธรหรามธรรักรขมติรคักเลปขกิ น็ เติ พหเ่อืถัวแรหกะ้ไนเขป้าสไน็ไปตหลเัวผช์ ห่ือยเนแรผอ่ืา้ งไ่ รปณอเงผปตยน้รแแันผบต่บปณระแเคทวศน้ มหาราษฎร์
สายท่ี ๕
สายที่ ๖ พระมหารักขิตเถระเปน็ หวั หนา้ ไปเผยแผ่ ณ เอเชียกลาง
สายที่ ๗ พระมัชฌมิ เถระเป็นหัวหนา้ ไปเผยแผ่ ณ หมิ วันตประเทศ
สายท่ี ๘ พระโสณเถระและพระอตุ ตรเถระเปน็ หวั หน้าไปเผยแผ่ ณ ดินแดนสุวรรณภมู ิ
สายที่ ๙ พระมหินทเถระเป็นหวั หนา้ ไปเผยแผ่ ณ เกาะลงั กา

25/09/64 7 สงั คมศึกษา ศาสนา แ7ละวฒั นธรรม ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ ๓

๑.๑ การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปเอเชีย
๑) พระพุทธศาสนาในประเทศอินเดีย

พระพุทธศาสนาได้มีความเจริญรุ่งเรือง
ไปในแคว้นต่าง ๆ โดยในรัชสมัยของพระเจ้า

อโศกมหาราช (คพ.ลศ.ิก๒เ๑พ๘-พอ่ื .ศแ. ก๒๖้ไ๐ข) สทรไงตทาลนุ ์ชอื่ เร่อื งต้นแบบ

บ า รุ ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า แ ล ะ ท ร ง อุ ป ถั ม ภ์ ก า ร
สงั คายนาพระธรรมวินัยคร้ังที่ ค๓ลิกรเวพมื่อทแก้ังไ้ ขดส้ทไตรลง์ชส่อื่งเรอ่ื งรองต้นแบบ
ค ณ ะ พ ร ะ ธ ร ร ม ทู ต ๙ ส า ย ไ ป เ ผ ย แ ผ่
พระพุทธศาสนาในดนิ แดนประเทศต่าง ๆ

การเผยแผ่พระพทุ ธศาสนา

25/09/64 8 สงั คมศึกษา ศาสนา แ8ละวฒั นธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

เ ม่ื อ พ ร ะ เ จ้ า อ โ ศ ก ม ห า ร า ช ส ว ร ร ค ต อ า ณ า จั ก ร เ ม า ร ย ะ เ ร่ิ ม แ ต ก แ ย ก
พราหมณ์ช่ือศุงคะได้สถาปนาตนเองขึ้นเป็นกษัตริย์พระนามว่า พระเจ้าปุษยมิตร
แ ล ะ ท ร ง อุ ป ถั ม ภ์ ศ า ส น า พ ร า ห ม ณ์ - ฮิ น ดู ส่ ง ผ ล ใ ห้ พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า เ สื่ อ ม ล ง

ต่อมาสคมัยลพรกิ ะเเจพ้าก่อื นแิษกกะแไ้ หข่งสราไชตวงลศ์์ชอ่ื เรอ่ื งต้นแบบ

กุษาณะ (พ.ศ. ๖๒๑-พ.ศ. ๖๔๔) ทรงเลื่อมใสใน
พระพุทธศาสนามากจนได้รับคกลาิกรเพขอ่ื นแาก้ไนขนสไาตมล์ชวื่อ่าเร่ืองรองต้นแบบ
“ พ ร ะ เ จ้ า อ โ ศ ก อ ง ค์ ที่ ๒ ” โ ป ร ด เ ก ล้ า ฯ
ให้สงั คายนาพระธรรมวินัยคร้งั ท่ี ๔

25/09/64 9 สังคมศึกษา ศาสนา แ9ละวัฒนธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี ๓

สมัยน้ีพระพุทธศาสนาเผยแผ่เข้าสู่

เอเชียกลางและจีน ปลาย พ .ศ. ๙๐๐

การศึกษาทางพระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง

มาก เกิดมหาวิทยาลัยทางพระพุทธศาสนาถึง

๗ แหง่ ท่ีสาคญั คคือ มลหกิาวเิทพยาื่อลยั แนากลันไ้ ทขาสไตล์ช่ือเร่ืองต้นแบบ
ราว พ.ศ. ๑๒๐๐-พ.ศ. ๒๒๐๐

กองทัพมุสลิมเข้ายึดอินเดียตอคนลเกิ หเพน่ือือแกแ้ไลขสะไตลช์ ่ือเร่ืองรองตน้ แบบ

อินเดียตอนกลาง ได้ทาลายวัดวาอาราม

สถานท่ีสาคัญของพระพุทธศาสนา และ อทุ ยานประวัติศาสตร์นาลนั ทามหาวิหาร ในอดีตเป็น

มหาวิทยาลัยนาลันทา ต้ังแต่นั้นเป็นต้นมา มหาวทิ ยาลยั พระพุทธศาสนาทีส่ าคัญของประเทศอินเดยี
ต้งั อยใู่ นเมืองนาลันทา รัฐพิหาร ประเทศอนิ เดีย
พระพุทธศาสนาก็เสอื่ มลง

25/09/64 10 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ1ล0ะวฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศึกษาปที ี่ ๓

ประมาณ พ.ศ. ๒๑๗๖ พ่อค้าชาวยุโรปเริ่มเข้ามาติดต่อค้าขายกับอินเดีย และต้ังกอง
ทหารเพ่ือคุ้มครองกิจการของตน ในท่ีสุดอังกฤษก็เข้ายึดครองอินเดีย ภายหลังจากได้รับ
เอกราช (พ.ศ. ๒๔๙๐) มีภิกษุและฆราวาสท้ังที่เป็นชาวอินเดียและต่างชาติได้ฟ้ืนฟู
พระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองขึ้นมาอีกครั้งหน่ึง เช่น อนาคาริก ธรรมปาละ ชาวลังกาเป็น

คลิกเพือ่ แก้ไขสไตล์ช่ือเรื่องต้นแบบผู้มีบทบาทสาคัญในการฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในอินเดีย โดยได้ต่อสู้นาพุทธคยาท่ีอยู่ในการ

ครอบครองของชาวฮินดูกลับคืนมาเป็นสมบัติของชาวพุทธ เซอร์อะเล็กซานเดอร์ คันนิงแฮม
นักโบราณคดีชาวอังกฤษ ผู้มบี ทคบลาิกทเพใือ่นแกกาไ้ ขรสบไูรตณลช์ ะอื่ ขเรุด่ือคงร้นอพงตุท้นธแสบถบานจนทาให้ชาวอินเดียเห็นถึง
ความย่ิงใหญ่ของพระพุทธศาสนาและสนใจใคร่รู้เรื่องราวของพระพุทธศาสนามากข้ึน
เซอร์เอดวิน อาร์โนลด์ นักประพันธ์ชาวอังกฤษ ได้เขียนหนังสือช่ือ “ประทีปแห่งเอเชีย”
ซ่ึงเป็นเรอื่ งราวเกย่ี วกับพระพทุ ธศาสนาเผยแพรไ่ ปทัว่ โลก

25/09/64 11 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ1ล1ะวฒั นธรรม ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

ใน พ.ศ. ๒๔๙๙ รัฐบาลอินเดียได้จัดงานฉลอง
พุทธชยันตี ๒,๕๐๐ ปีพระพุทธศาสนา และได้ฟื้นฟู
ส่งเสริมพระพุทธศาสนาขึ้นอีกครั้งหนึ่ง โดยได้จัดต้ัง
สถาบันการศึกษาข้ึนท่ีนาลันทา จัดให้มีการศึกษา

พสถราะนพทุที่สธาศคาัญสทนาาคงในพลมระหกิ พาุทวเิพทธศยาอ่ืาสลนแัยาตกแ่าลงไ้ ะๆขในแสปลีเดไะียปตวรกลับันป์ชนรี้มุงอ่ื ี เรื่องต้นแบบ

นปับระถชือพาชระนพวุทรธรศณาะสศนูทาทรจ่ีเมาือนงวนนคาลคนิกปับเพุรลือ่ะ้าแแนกไ้คปขวสฏ้นไิตญบลาอ์ช่ือณมเเรตบอ่ื นงยร์ องต้นแบบ
โดยการนาของ ดร.แอมเบดการ์ ซ่ึงท่านพยายามปฏิรูป
สังคมอินเดียให้มีความเสมอภาค เสรีภาพ ภราดรภาพ
และสันติภาพ โดยท่านได้รับอิทธิพลทางความคิดจาก
พระพทุ ธศาสนาในการดาเนนิ การต่าง ๆ ทางสังคม

25/09/64 12 สังคมศึกษา ศาสนา แ1ล2ะวฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี ๓

การนับถอื พระพุทธศาสนาในประเทศอินเดยี

ปัจจุบันชาวพุทธในอินเดียมีจานวนมากข้ึน

อั น เ น่ื อ ง ม า จ า ก มี ก ลุ่ ม บุ ค ค ล แ ล ะ อ ง ค์ ก ร ท า ง

พระพุทธศาสนาพยายามเผยแผ่พระพุทธศาสนาอย่าง

คลิกเพือ่ แกไ้ ขสไตล์ช่อื เร่ืองตน้ แบบจริงจัง ที่สาคัญเช่น สานักกรรมฐานของโกเอ็นกาได้ตั้ง
ศูนย์วิปัสสนานานาชาติ จัดอบรมแก่ผู้สนใจท้ังชาว
อินเดียและชาวต่างชาติ นอกจคาลกิกนเพ้ีย่ือังแไกด้ไ้ขขสยไตาลย์ชไื่อปเรยอื่ ังงรองตน้ แบบ

ประเทศต่าง ๆ ท่ัวโลก สมาคมมหาโพธิ์ได้ออกวารสาร

เผยแพร่หลายฉบับ และจัดต้ังโรงเรียน เช่น วิทยาลัย วัดไทยกสุ นิ าราเฉลมิ ราชย์
มหาโพธ์ิ พระธรรมทตู ไทยสายอินเดยี วดั สาคญั ในพระพทุ ธศาสนา
เมอื งกสุ ินารา รฐั อุตตรประเทศ ประเทศอนิ เดยี

25/09/64 13 สังคมศึกษา ศาสนา แ1ล3ะวฒั นธรรม ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓

๒) พระพุทธศาสนาในประเทศภฏู าน

ในราวศตวรรษที่ ๘ รัชสมัยพระเจ้าจักกยาลโป เหล่าเสนาอามาตย์ได้นิมนต์คุรุปัทม-
สั ม ภ ว ะ ( ผู้ เ ชี่ ย ว ช า ญ เ รื่ อ ง ตั น ต ร ะ แ ล ะ ไ ส ย ศ า ส ต ร์ จ า ก ม ห า วิ ท ย า ลั ย น า ลั น ท า )
มาช่วยรักษาพระเจ้าจักกยาลโปท่ีทรงประชวร พระองค์นิมนต์คุรุปัทมสัมภวะให้อยู่ที่เมืองพุมธัง

คลิกเพ่อื แก้ไขสไตล์ชื่อเร่อื งตน้ แบบแต่ท่านปฏิเสธ และขอให้รับพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจาชาติ พระพุทธศาสนาจึงได้

ประดษิ ฐตา่อนมมา่นั เคมง่ือในพภ.ศฏู .าน๑ต๗้ัง๙แ๖ตคน่ ลลน้ั าิกมมเพาะ่อื ปแาก้ไโขชสไหตรลือช์ ื่อดเรรุกอ่ื งอรมอชงติง้นโแปบบ(พระลามะจากทิเบต) ได้เดินทาง
มายังภูฏาน และได้ต้ังนิกายดรุกปะกัคยุ ล่วงมาถึงศตวรรษที่ ๑๗ ท่านซับดรุง งาวังนัมเยล
ได้รวบรวมเมืองน้อยใหญ่เป็นปึกแผ่น จนได้ฉายาว่า ซับดรุง (หมายความว่า ผู้ที่ทุกคนต้องยอม
ศโิ รราบให้) ทา่ นได้สร้างสถานท่สี าคญั ไว้หลายแหง่ เชน่ พูนาคาซอง

25/09/64 14 สังคมศึกษา ศาสนา แ1ล4ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี ๓

การนับถอื พระพุทธศาสนาในประเทศภูฏาน

ภูฏานเป็นเพียงประเทศเดียวในโลกท่ีนับถือ

พระพุทธศาสนานิกายตันตรยานหรือวัชรยานเป็นศาสนา

ประจาชาติอยา่ งเป็นทางการ พระพทุ ธศาสนานกิ ายตนั ตร-

ยานสญู หายไปจากคอลินเดิกียเซพ่ึงเป่อื ็นแดินกแด้ไนขตส้นกไาตเนิดลในช์ ชือ่่วงเรอ่ื งต้นแบบ

ท่ีกองทัพมุสลิมมารุกรานในต้นศตวรรษท่ี ๑๓ แล้วไป

รุ่งเรอื งอยใู่ นทเิ บต มองโกเลยี ภาคคลเหิกเนพือ่ แขกอ้ไงขเสนไตปลาช์ ลอ่ื เภรื่อูฏงารนองตน้ แบบ

จีน และญี่ปุ่น

พระพทุ ธศาสนานิกายตันตรยานไดซ้ มึ ซบั และหล่อ วัดทกั ซัง
หลอมเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกนั กบั วัฒนธรรมและวิถชี ีวิต เป็นวัดในพระพทุ ธศาสนา
ของชาวภูฏานอยา่ งลึกซ้งึ นกิ ายตนั ตรยาน ในประเทศภูฏาน

25/09/64 15 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล5ะวัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๓

๓) พระพทุ ธศาสนาในประเทศเนปาล

ในสมัยพุทธกาล ประเทศเนปาลเป็นส่วน
หนึ่งของประเทศอินเดีย สถานที่ประสูติของ

พระพุทธเจ้า คคือลลกิ ุมเพพินีว่อื ันแก็อกยู่้ไในขเขสตไปตระลเท์ชศอื่ เร่อื งต้นแบบ

เนปาลปัจจุบัน หลังจากที่พระคพลกิุทเพธ่อืเจแ้ากตไ้ ขรสัสไตรลู้แ์ชลื่อ้วเรไือ่ดง้ รองตน้ แบบ
เสด็จไปโปรดพระประยูรญาติท่ีกรุงกบิลพัสด์ุ แสดง
ให้เห็นว่าชาวเนปาลส่วนหนึ่งนับถอื พระพุทธศาสนา
มาแตค่ รง้ั พุทธกาลแล้ว

25/09/64 16 สงั คมศึกษา ศาสนา แ1ล6ะวัฒนธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

สมัยพระเจ้าอโศกมหาราชได้ทรงสร้างวัด

และเจดีย์หลายแห่งในเนปาล ซึ่งยังคงปรากฏอยู่ที่

นเขค้ารรกุการฐามนาปณรฑะคเุใทนลศปอิกัจินจเเุบดพันีย ื่อแพลรแะะใภกนิกสไ้ษมขุจัยาทสก่ีชอไาินวตเมดลุสียลไ์ชิมด้ ่อื เรอ่ื งต้นแบบ
อหันลมบีคห่านไปีเขด้า้วไยปหอลาังศจัยาใกนทเี่พนรปะคาพลลุทกิ เธพแศื่อลาแะสกไ้ไนดขาส้นเไสตาล่ือค์ชมัมอื่ สเภรูญีื่อรง์ รองต้นแบบ

ไปจากประเทศอินเดียแล้ว พระพุทธศาสนาใน

ประเทศเนปาลจงึ เส่อื มลงด้วย ประเทศเนปาล

25/09/64 17 สังคมศึกษา ศาสนา แ1ล7ะวัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

การนบั ถือพระพุทธศาสนาในประเทศเนปาล

๓. การเลอื กรับแลใะนใชพข้ .อ้ ศม.ูล๒ข๔่าว๘ส๙ารทคเ่ีณหะมธาะรสรมทูตจากประเทศศรีลังกาเดินทางมา
เข้าพบมหาราชแห่งเนปาล ได้มีการเจรจาให้คณะภิกษุที่ถูกเนรเทศ

ข้อมูลข่าวสการลทับี่ถค่ายืนทมอาดหทร่าือนานเสานรอทมมาหจาากเแถหรละ่งไขด้อ้เมดูลินตท่างางๆมทา่ีมเีอนยปู่มาลกมพายร้อแลมะกมับีวิธอีกัญารเชิญ

คลกิ เพอ่ื แก้ไขสไตล์ช่ือเรอื่ งต้นแบบนาเสนอทหี่ ลากหลายสพ่งิ รสาะคบัญรทมี่คสวารรนีรามิกาธพาจิ ตาุสรณ่วานใหนกนา่ึงรมเลาือบกรรบัรจแุไลวะ้ใในชข้ เอ้จมดูลียข์มา่ วหสาารรามชดี แงั นห้ี ่งเนปาล และ
พปรระ้อกมาทศ้ังคใเปหลิกิด้วเัหนพอ่ื้อวแิงสกสาไ้ มขขดุสปไพุรตณรละ์ชมือ่พีเทุรเปือ่ ธง็นศรอวางสันตนหน้ าแยขบุด้นึบงานของชาวพุทธทั่วแคว้นเนปาล

25/09/64 18 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ1ล8ะวฒั นธรรม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๔) พระพุทธศาสนาในประเทศศรีลงั กา

พระพุทธศาสนาได้เผยแผ่จากอินเดียสู่ลังกา
เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๖ ในคราวที่พระเจ้าอโศก
มหาราชทรงส่งพระเถระไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาใน
ดศินรีลแัดงกนาตใา่ นงปๆัจโจดุบยคันส)าลยโหิกดนยเ่ึงกพไาดรม้อื่ นาายแขงั เกอกงา้ไพะขลรังะสกมาหไ(ินตปทรละเถเท์ชรศะอ่ื เรือ่ งต้นแบบ

ตกษรงัตกรับิย์ขรัชองสลมังัยกขาอพงรพะรเจะ้เาจเท้าวเทานวาัมคนลปกิัมิยเพปตื่อิสิยแสตกะิสไ้ ขทสสระไงตเลซลช์ ึ่งื่อ่อื เมเปรใอ่ื็นสงรองตน้ แบบ
ศรัทธาในพระพุทธศาสนา ได้อุทิศมหาเมฆวันอุทยาน
เป็นวัด เรียกว่า“วัดมหาวิหาร” ถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า ไ ด้ เ ผ ย แ ผ่
พระพุทธศาสนาทเี่ ข้าสลู่ งั กาในยคุ นเ้ี ป็นพระพุทธศาสนา จากอินเดียสศู่ รลี งั กา

แบบเถรวาท

25/09/64 19 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ1ล9ะวัฒนธรรม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

การนับถอื พระพทุ ธศาสนาในประเทศศรีลังกา

๓. การเลอื กรับแลพะรใะชพ้ข้อุทมธูลศขาา่ สวนสารไดท้เี่ ขห้ามสาะู่ปสรมะเทศศรีลังกาจนมีความม่ันคงรุ่งเรือง
และต่อมาได้เส่ือมถอยลง เน่ืองมาจากการรุกรานจากชาติตะวันตก ชาว

ข้อมูลข่าวสลารังทก่ีถา่ามยีคทวอาดมหมรือุ่งนมาั่นเสทน่ีจอะมฟาจ้ืนาฟกูพแหรละ่งพขุท้อมธูลศตา่าสงนๆาจทึงี่มไีอดย้นู่มิมากนมตา์พย รแะลสะงมฆีวิธ์ชีกาาวรไทย

คลกิ เพ่ือแก้ไขสไตล์ชือ่ เร่ืองต้นแบบนาเสนอทห่ี ลากหลายสไิง่ปสอาคุปญั สทมี่คบวรทนชาามวาพลิจังากรณาทาใ่ีสนนกาใรจเลนือับกถรบัือพแลระะใพชขุ้ทอ้ ธมศลู ขาา่สวนสาารแมลดี งัะนม้ี ีผู้ที่ศรัทธาใน
เพจรริญะพรงุุ่ทเครธลอื ศิกงเาแพสลื่อะนแเกาป้ไขไน็ สปพไอตืน้ ลุปฐ์ชาสื่อนเมรขื่อบองรทงอวทงฒัต่ีพน้ นแมธบ่ารบแรมลละังมกอาจญนถพึงปรจัะจพุบุทนั ธศาสนาได้

25/09/64 20 สังคมศึกษา ศาสนา แ2ละ0วฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศึกษาปีที่ ๓

๕) พระพทุ ธศาสนาในทเิ บต

ใน พ.ศ. ๙๗๖ สมัยพระเจ้าลาโธ โธรี เย็นเซ
(กษัตริย์ทิเบตองค์แรก) ตัวแทนชาวอินเดียได้นาคัมภีร์
พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า แ ล ะ พ ร ะ พุ ท ธ รู ป ม า เ ป็ น เ ค รื่ อ ง

บรรณาการ คนคทิเลบตกิ จึงเไพด้รอ่ื ู้จักแพกระไ้ พขุทสธศไาตสนลาเ์ชป็น่อื เรอ่ื งต้นแบบ

ครัง้ แรก แต่ก็ยังไม่เป็นทแี่ พร่หลาย เพราะชาวทิเบตยังมี
ความเชื่อเร่ืองภูตผีปีศาจอยู่มากคลใิกนเพรา่ือวแกพ้ไุทขสธไศตตล์ชวื่อรเรื่อษงทรอ่ี งตน้ แบบ
๑๒ สมัยพระเจ้าสรอนสันคัมโป ทรงแผ่ขยายอานาจไป
ยังจีนและเนปาล พระเจ้าถังไท่จง (จักรพรรดิจีน)
และซึ่ว (กษัตริย์เนปาล) ต่างพระราชทานพระราชธิดา
ให้เป็นพระมเหสีเพือ่ ผกู สมั พนั ธไมตรี

25/09/64 21 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ละ1วฒั นธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๓

๕) พระพทุ ธศาสนาในทิเบต

พ ร ะ อ ง ค์ ท ร ง ส นั บ ส นุ น ใ ห้ มี ก า ร ศึ ก ษ า
พระพุทธศาสนาจากคัมภีร์ที่นาเข้ามาตั้งแต่ พ.ศ. ๙๗๖
และประกาศให้พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจาชาติ

โนดับยถกือาพรสระนพับุทสคธนศุนลาขสิกอนงเาพพนริกะอื่ มายเแหมกสหี าไ้๒ยขาพนสระไใอนตงสคลม์ทัยช์่ีทนรอ่ื้ีมงี เร่ืองต้นแบบ

พระภิกษุชาวจีนมาทิเบตเพ่ือแปลพระคัมภีร์และ
พระสูตรจานวนมาก พระเจ้าสครลอิกเนพสือ่ ันแกคไ้ ัมขสโปไตไลด์ช้ท่อื เรรง่ือสงร่งองต้นแบบ
สมณทตู ช่อื ทอนมี สมั โภตะ ไปศึกษาที่มหาวิทยาลัยนา
ลันทา เมื่อกลับมาทิเบต ท่านได้เริ่มงานประดิษฐ์อักษร
และเผยแผ่พระพุทธศาสนา ทาให้ประชาชนเล่ือมใส
พระพทุ ธศาสนามากขน้ึ

25/09/64 22 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ละ2วฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

การนบั ถอื พระพทุ ธศาสนาในทิเบต

๓. การเลือกรับแลใะนใอชข้ด้อีตมทูลิเขบา่ วตสมาีครทวี่เาหมมเาจะรสิญม รุ่งเรืองทางพระพุทธศาสนามาก

พระพุทธศาสนาแบบทิเบตมีเอกลักษณ์เฉพาะ คือ เป็นการผสมผสาน
ข้อมูลข่าวสราระทห่ีถว่าา่ ยงทพอรดะหพรืุทอนธาศเาสสนนอมาานจิกาากยแมหหล่งาขย้อามนูลทตั้ง่าจงาๆกทอ่ีมินีอเดยู่ยีมาแกลมะาจยีนแชละามวีวทิธิเีกบาตรเปน็

คลิกเพอ่ื แกไ้ ขสไตลช์ อ่ื เร่ืองตน้ แบบนาเสนอทีห่ ลากหลายสผงิ่ ู้ใสฝาค่ธญั รทร่ีคมวะรนแาลมาะพนจิ ิยารมณเาดใินนกทาารเงลไือปกแรบัสวแลงะบใุชญข้ ใอ้ นมลูทข่ีตา่ ่วาสงารๆมดีเมังนื่อี้ ตกอยู่ในการ

ปกครองคขลอิกงเพจอื่ีนแกวไ้ ัดขสนไับตลพช์ ัน่อื แเรห่ือง่งรทอั่วงตน้นคแรบลบาซา เหลือไม่ถึงหน่ึงร้อยแห่ง จน

แทบไม่หลงเหลือความเจริญรงุ่ เรอื งในอดตี

25/09/64 23 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ละ3วัฒนธรรม ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๖) พระพุทธศาสนาในประเทศจนี

พระพุทธศาสนาได้เข้าไปเผยแผ่ในประเทศจีนเม่ือประมาณพุทธศักราช ๖๐๘
ในสมัยของจกั รพรรดิฮนั่ เมง่ เต้แห่งราชวงคฮ์ ั่น พระองคท์ รงสง่ คณะทูตไปสบื ทอดพระพทุ ธศาสนา
ในอินเดี ย ค ณะทู ตชุด นี้ได้ เดิน ทาง กลั บ
พปรระะกเทาศศยจปีนมาพตรัง้อคคะมลดแ้วลิกะยพพเรพระะธ่ือภริรกแมษรกุ ัก๒ษไ้ ์ ขรรูปวสมคทไือั้งตลช์ ่อื เรื่องต้นแบบ

คั มภีร์ ข อง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า อีกส่ วน หนึ่ ง
จักรพรรดิฮั่นเม่งเต้ทรงพระกรุณคาลโิกปเพรอื่ ดแเกกไ้ ลขส้าไฯตล์ชื่อเรือ่ งรองต้นแบบ
ให้สร้างวัดแป๊ะเบ๊ย่ี (แปลว่า วัดม้าขาว เพื่อ
เ ป็ น อ นุ ส ร ณ์ แ ก่ ม้ า ที่ บ ร ร ทุ ก พ ร ะ คั ม ภี ร์ )
หลังจากน้ันพระกาศยปมาตังคะและพระธรรม
รักษ์ได้แปลคัมภีร์พระพุทธศาสนาเป็นภาษาจีน
เลม่ แรก วดั แป๊ะเบ๊ย่ี หรือวดั มา้ ขาว ประเทศจนี

25/09/64 24 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ2ละ4วฒั นธรรม ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

๖) พระพทุ ธศาสนาในประเทศจีน

เมื่อพระพุทธศาสนาเข้าสู่ประเทศจีนน้ัน

ชาวจีนส่วนใหญ่ยังคงนับถือลัทธิขงจ๊ือและลัทธิ

เเตล๋าื่อมตใอ่ สมใานโพมรว่ ะจพคือ้ ุทนลธักศิกปารสเานพชาญไื่อด์ผ้แู้มแสีคดวกงาหมไ้ ลสขักาธมสรารไรมถตขแลอละง์ชื่อเร่อื งตน้ แบบ
พระพทุ ธศาสนาให้ชาวเมอื งได้เห็นถงึ ความจริงแท้
อันลึกซ้ึงของพระพุทธศาสนาคลทิกาเพใ่ือหแ้ชกา้ไขวสจไตีนลเช์ก่ือิดเรือ่ งรองตน้ แบบ

ความเลื่อมใส มีการสร้างวัดวาอาราม และแปล

พระสูตรเป็นภาษาจีน พระพุทธศาสนาจึง ประเทศจีน
เจรญิ ร่งุ เรอื งมากยิ่งขนึ้

25/09/64 25 สังคมศึกษา ศาสนา แ2ละ5วฒั นธรรม ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี ๓

การนบั ถอื พระพทุ ธศาสนาในประเทศจนี

๓. การเลือกรบั แลพะรใะชพ้ข้อุทมธูลศขาา่สวนสาใรนทปีเ่ หรมะาเทะสศมจีนเป็นฝ่ายมหายาน ชาวจีนส่วนใหญ่
นับถือพระพุทธศาสนาควบคู่กับลัทธิขงจื๊อและเต๋า รัฐบาลจีนให้การ

ข้อมูลข่าวสสารนทั ี่บถ่าสยทนอุ นดจหั รดือตนั้ งาเพสุนทอธมสาจมาากแคหมลแ่งขห้อ่ งมปูลตร่าะงเๆททศี่มจีอี นยู่มแากลมะายส ภแลาะกมาีวิธรีกศาึ รก ษ า

คลิกเพ่ือแก้ไขสไตล์ชอื่ เรอ่ื งต้นแบบนาเสนอทห่ี ลากหลายสพิง่ รสาะคพัญุททธ่คี ศวรานสานมาาพแิจหา่งรณปารใะนเกทาศรเจลีนือกขรึ้นบั ใแนลกะรใชุงข้ เอ้ปม่ยูล์จขิงา่ วเสพาร่ือมเปดี งั็นนศ้ี ูนย์กลางการ
เผยแผพ่ ครละิกพเทุพื่อธแศกาไ้ สขนสไาตกลับ์ชอื่ปเรร่อืะงเทรอศงตต้น่างแบๆบ ท่วั โลก

25/09/64 26 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ2ละ6วฒั นธรรม ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓

๗) พระพทุ ธศาสนาในประเทศเกาหลี

เมื่อช่วง พ.ศ. ๙๑๕ สมณทูตซุนเตา

ไดน้ าพระพทุ ธศาสนาจากประเทศจนี เขา้ มาเผยแผ่

ใปนัจอจาุบณันา)จักพรรโะคคพกุูรทลยธอิกศนาเส(พปนราอื่ ะเเจแทรศิญกเกรไ้ าุ่งขหเรลสือีเหงไอนตืยอ่ใาลนงช์ ่อื เรื่องต้นแบบ

รวดเร็วมีการสร้างวัดข้ึนมคลากิ กเพมอ่ื าแยก้ไขคสรไตั้นลช์ถ่อืึงเรอ่ื งรองตน้ แบบ
พ.ศ. ๑๙๓๕ พระพุทธศาสนาในเกาหลีเร่ิมเสื่อมลง

เมื่อราชวงศ์โซซอนท่ีนับถือลัทธิขงจ๊ือขึ้นมามี

อานาจปกครอง ประเทศเกาหลี

25/09/64 27 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ2ละ7วัฒนธรรม ชัน้ มธั ยมศึกษาปีท่ี ๓

ใน พ.ศ. ๒๔๕๓ ประเทศเกาหลีตกอยู่ภายใต้
การปกครองของญี่ปุ่น ญ่ีปุ่นได้ออกกฎข้อบังคับควบคุม
วัดวาอารามต่าง ๆ ส่งเสริมให้พระสงฆ์มีครอบครัวได้และ
ดารงชีวิตเหมือนฆราวาส จนถึงช่วงตอนปลายสงครามโลก

คลิกเพ่ือแก้ไขสไตล์ชือ่ เรือ่ งตน้ แบบครั้งที่ ๒ กองทัพสหภาพโซเวียตและสหรัฐอเมริกาได้เข้ายึด

เกาหลจี ากญีป่ นุ่ เม่ือเกาหลีพ้นจากการปกครองของญี่ปุ่นแล้ว
ชาวพุทธในเกาหลีโดยเฉพาะพครละกิ สเพงื่อฆแ์กไดไ้ ข้มสีกไตาลร์ชเ่ือคเรลอื่ ่ืองรนอไงหตน้ วแบบ
ให้รัฐบาลยกเลิกข้อบังคับต่าง ๆ ซึ่งเกิดข้ึนในสมัยท่ีญ่ีปุ่น
ยึดครอง พร้อมท้ังให้คณะสงฆ์มีการปกครองตนเอง
และได้มีการจดั ทาธรรมนญู ปกครองคณะสงฆ์ขึน้ ด้วย

25/09/64 28 สังคมศึกษา ศาสนา แ2ละ8วฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

การนบั ถือพระพทุ ธศาสนาในประเทศเกาหลี

๓. การเลือกรบั แลเะนใ่ืชอ้ขงอ้ จมาลู ขก่าเวกสารหทลี่เหี เมหานะืสอมป ก ค ร อ ง ด้ ว ย ลั ท ธิ ค อ ม มิ ว นิ ส ต์
ซ่ึงไม่สนับสนุนพระพุทธศาสนา ดังนั้น พระพุทธศาสนาจึงเจริญรุ่งเรือง

ข้อมูลข่าวสใานรทเี่ถก่าายหทลอีใดตห้มรือานกากเสวน่าอมใานจปากัจแจหุบลัน่งขค้อณมูละตส่างงฆๆ์ใทน่ีมปีอรยะู่มเาทกมศาเยกาแหละลมีถีวือิธีกวา่ารเป็น

คลกิ เพอื่ แก้ไขสไตลช์ อ่ื เร่อื งตน้ แบบนาเสนอท่ีหลากหลายสเคพง่ิ ณสือ่ าะคคสญัวงาทฆมคี่ ์ทมวร่ันี่มนคีคามงวาขาพอมจิ งกาพร้าณรวะาหพในนุทก้าธามรศเาลากือสใกนนราับกกาแจิรลปกะใารชรับข้ ทอ้ตพ่ีมัวูลรใขะหา่สว้ทงสันฆารก์เกับมาีดเหหังนลตี้ใี ุกตาท้ ราณกนั์ต่อางยา่ ๆง
เข้มแข็งคคลือิกเพกื่อาแรกศไ้ ึกขสษไาตลน์ชออื่ เกรจอ่ื งารกอจงตะ้นมแีโบรบงเรียนพระปริยัติธรรมสาหรับสอน
ภกิ ษุ ภิกษณุ ี สามเณร และสามเณรี (สตรีทจี่ ะบวชเปน็ ภิกษุณี)

25/09/64 29 สงั คมศึกษา ศาสนา แ2ละ9วฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ๓

๘) พระพทุ ธศาสนาในประเทศญป่ี ุ่น

พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า เ ข้ า สู่ ป ร ะ เ ท ศ ญี่ ปุ่ น

เม่ือ พ.ศ.๑๐๙๕ ในรัชกาลพระเจ้ากิมเมอิ

โดด้วยยคพณระะทพูตุแทหธค่งรเูปกลาิกหธลงเีไพดแ้เลดอ่ื ะินแคทัมากงภไไ้ีปร์ขพญุท่ีปสุ่ธนไธพตรร้รอลมมช์ ่อื เรอื่ งต้นแบบ

พระเจ้ากิมเมอิทรงยอมรับนับถือพระพุทธศาสนา
พระพุทธศาสนาจึงเจริญรุ่งเรือคลงิกแเพตือ่ ่เแมกื่อ้ไขพสรไตะลอ์ชงอื่ คเร์ ่อื งรองตน้ แบบ

ส้ินพระชนม์ พระพุทธศาสนากเ็ สื่อมลง จนถงึ สมัย

เจ้าชายโชโตกุ พระองค์ได้ประกาศพระราชโองการ วดั โฮรวิ จิเป็นวัดเก่าแก่
เชิดชูพระรัตนตรัย อันเป็นพระราชโองการ ท่มี ีสถาปตั ยกรรมงดงามแห่งหน่งึ
พระจกั รพรรดิทย่ี กย่องพระพุทธศาสนา
ในประเทศญี่ปนุ่

25/09/64 30 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ0วฒั นธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๓

การนบั ถือพระพทุ ธศาสนาในประเทศญปี่ ่นุ

๓. การเลือกรับแลปะัจใชจ้ขุบ้อันมชลู าขว่าญวสี่ปาุ่รนทนี่เับหมถาือะพสรมะพุทธศาสนาควบคู่ไปกับลัทธิชินโต
พระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็นหลายนิกายหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ มี

ข้อมูลข่าวสนารักทก่ีถา่ารยศทึกอษดหารมือานกามเสานยอพมยาจาายกาแมหเลช่ง่ือขม้อปมูลรตะ่าสงาๆนพทร่ีมะีอพยู่มุทาธกศมาสยนแาลนะมิกีวาิธยีกตา่ารง ๆ

คลกิ เพอ่ื แกไ้ ขสไตล์ช่อื เรอื่ งต้นแบบนาเสนอทหี่ ลากหลายสเขิง่ ส้าาดค้วญั ยทกค่ี วันรโนดายมาจพัดจิ ตา้ังรณเปา็นในอกงาครเ์กลือากรรขับึ้นแอลงะคใช์กข้ าอ้ รมทลู ่ีใขห่าวญสา่ทรี่สมุดีดคังนือ้ี พุทธศาสนิก
ญสัมี่ปพุ่นันคธือแ์ กคหลา่งกิรญเจพัดปี่่ือกแุน่ ากกรไ้ จิขศสกกึ ไาษตรลาท์ชอื่าเงรพอ่ื งรระอพงตุท้นธแศบาบสนาทสี่ าคัญและก้าวหน้าทีส่ ดุ ของ

25/09/64 31 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ1วัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๑.๒ การเผยแผพ่ ระพุทธศาสนาในทวีปยโุ รป
๑) พระพทุ ธศาสนาในประเทศสหราชอาณาจักร

พระพุทธศาสนาเป็นที่น่าสนใจสาหรับ

อชาารว์โอนังลกด์ฤไษด้เขใคียนนลพหน.ิกศังส.เือพ๒ป๔รื่อ๒ะทแ๒ีปกแเมห้ไื่อ่งขเเอซเสชอียรไ์เตซอึ่งดลเปวช์ิ็นน ่ือเรือ่ งตน้ แบบ

เรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติแคลลิกะเหพ่ือลแักกค้ไขาสสไตอลนช์ ข่อื อเรงือ่ งรองต้นแบบ
พระพุทธศาสนาออกเผยแผ่จนได้รับความสนใจจาก
คนทั่วโลก ทาให้ชาวอังกฤษหันมาเล่ือมใสศรัทธา
และนบั ถอื พระพทุ ธศาสนามากขึ้นเรื่อย ๆ

25/09/64 32 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ2วัฒนธรรม ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

๓. การเลอื กรับแกละาใรชน้ขอ้บั มถูลือขา่พวสราะรพท่ีเทุ หธมศาะาสสมนาในประเทศสหราชอาณาจักร

การดาเนนิ การเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนาในประเทศสหราชอาณาจักร

ข้อมูลข่าวสเาปรท็น่ีถไ่าปยอทยอด่าหงรตือ่อนเานเสื่อนงอมาีกจาารกสแหร้าล่งขว้อัดมูลมตีก่าาง รๆกท่อี่มตีอั้งยมู่มูลากนมิธาิพยรแะลพะมุทีวธิธศีกาารสนา

คลกิ เพอื่ แก้ไขสไตลช์ ือ่ เรอ่ื งต้นแบบนาเสนอทห่ี ลากหลายสขิง่ ึ้นสาหคลญั าทย่ีคแวหรน่งามมาีกพาิจราสรณ่งคาใณนกะาธรรเลรอืมกทรบัูตไแปลเะผใชยข้ แ้อผม่พลู ขรา่ ะวพสาุทรธมศดี างั สนี้นายังประเทศ
ต่าง ๆ เแขคล้ลาิกะมเยพาัง่อืเมแผีกพยไ้ รขแะสผไสต่พงลฆ์ชรอ่ื์จะเพาร่ือกุทงปรธอรศงะตาเ้นทสแศนบตบา่าใงน ๆ เช่น ประเทศเมียนมา จีน
ญ่ีปุ่น ป ระเท ศสหราชอาณาจักร

ทาให้พระพุทธศาสนาในประเทศสหราชอาณาจักรมีทั้งนิกายเถรวาท

นิกายมหายาน

25/09/64 33 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ3ละ3วฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

๒) พระพทุ ธศาสนาในประเทศเยอรมนี

ชาวเยอรมันให้ความสนใจในพระพุทธศาสนามา

ตั้งแต่ก่อนสงครามโลกคร้ังท่ี ๒ โดยนักปราชญ์ทาง
พระพุทธศาสนากลุ่มแรก นาโดย ดร.คาร์ล ไซเดนสติกเกอร์

คลิกเพอื่ แกไ้ ขสไตล์ชื่อเร่อื งตน้ แบบนักปราชญ์ชาวเยอรมันได้ก่อตั้งสมาคมเพ่ือเผยแผ่

พระพุทธศาสนาขึ้นที่เมืองไลพคล์ซิกิกเพอื่ ใแนกปไ้ ขรสะไตเลทช์ ศือ่ เรยอ่ื องรรอมงตน้นี แบบ

เม่ือ พ.ศ. ๒๔๔๖ และส่งเสริมให้มีการจัดการศึกษาวิชา

พระพุทธศาสนา ประเทศเยอรมนี

25/09/64 34 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ4วฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี ๓

ต่อมามีการจัดพิมพ์หนังสือ วารสารและจุลสารด้าน

พระพุทธศาสนาออกเผยแพร่ หนังสือที่มีชื่อเสียงมาก

ท่ีสุด คือ พระพุทธวจนะ โดยพระภิกษุชาวเยอรมัน

มีฉายาว่าพรระะญหาคณวล่ดาลิ กิ งกสเพง คื่อรแากมไ้โขล กสคไตร้ั งลทช์่ี ือ่๒ เร่ืองตน้ แบบ
พระพุทธศาสนาในเยอรมนีซบเซามาก เพราะพรรค
สังคมนิยมแห่งชาติ ไม่ต้องการคใหลิก้มเพีกื่อาแรกดไ้ าขเสนไตินลกช์ าอื่ รเรข่ือองรงองตน้ แบบ

ศาสนาใด ๆ หลังจากสงครามโลกครั้งที่ ๒ สงบลง สงครามโลกครงั้ ท่ี ๒
ชาวเยอรมันหันมาพึ่งหลักธรรมทางศาสนา เร่ิมบูรณะ

วัดวาอาราม ความสนใจพระพทุ ธศาสนามีมากขึ้น

25/09/64 35 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ5วัฒนธรรม ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓

การนับถอื พระพุทธศาสนาในประเทศเยอรมนี

๓. การเลือกรบั แลปะใัจชจ้ขุบอ้ ันมใูลนขปา่ วรสะาเทรทศ่เี หยมอาระมสนมีมีผู้นับถือพระพุทธศาสนาเพิ่มมากขึ้น
ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นผู้ท่ีอาศัยอยู่ในเมืองสาคัญ ๆ เพราะเป็นที่ต้ังของพุทธ

ข้อมูลข่าวสาสรทม่ีถา่าคยมทแอดลหะรอืองนคา์กเสรนทอามงาจพารกะแพหลุท่งธขศ้อมาูลสตน่าาง ๆเชท่น่ีมีอฮยัมู่มบากูรม์กายเบแลอะรม์ลีวินิธีกมาริวนิก

คลกิ เพื่อแกไ้ ขสไตลช์ ่อื เร่อื งตน้ แบบนาเสนอทห่ี ลากหลายสโ่ิงสคาโคลญั ญท่ีควแรลนาะมแาพฟจิ รารงณกา์เใฟนิกรา์ตรเลนืออกรกบั จแาลกะในช้ีข้ม้อีกมาลู ขร่าแวปสาลรพมดีรังะนไี้ ตรปิฎกเป็น
พภารษะพาเุทยคธอลศริกามเสพันนือ่ แารกวคไ้ ขมือสถไศตึงาลมช์สีก่อืนาเสรรอื่ ภสงารรอแ้างหงตศ่งน้ กาแสรบุงนบเสบถอาร์ลนินเพแื่อลปะรยะังกมอีวบัดพอีกิธหีกลรรามยแทหา่งง
เชน่ วดั พทุ ธวิหาร วดั ไทยมิวนิค

25/09/64 36 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ6วฒั นธรรม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๓) พระพทุ ธศาสนาในประเทศเนเธอร์แลนด์

พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า ไ ด้ เ ผ ย แ ผ่ เ ข้ า สู่ ป ร ะ เ ท ศ

เนเธอร์แลนด์ โดยพ่อค้าชาวดัตช์ (ชาวเนเธอร์แลนด์) และ

ชาวพ้ืนเมืองจากประเทศศรีลังกาท่ีเดินทางไปศึกษาเล่า

เรียนในประเทศเนเธอร์แลนด์ แต่มีผู้นับถือพระพุทธศาสนา

คลิกเพอื่ แก้ไขสไตล์ชือ่ เร่ืองตน้ แบบไม่มากนัก หลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ชาวพุทธในกรุงเฮกได้
ฟพุื้นทฟธูพดรั ตะชพ์ เุทพธ่ืศอาเสปน็ นาศขู้ึนนมยา์ กอลีกคาคลงริกั้งใเพนโอื่ ดกแยกาไ้จขรัดสทไตตาั้งลชกช์ อื่มิ จเรรกอื่มงรชรรอางมวต้นแบบ

ของพุทธศาสนิกชน มีการบรรยายธรรม ฝึกสมาธิ ประเทศเนเธอร์แลนด์
ใน พ.ศ. ๒๕๐๗ ชาวพุทธได้ร่วมกันก่อตั้งกลุ่มพุทธศาสตร์

ศึ ก ษ า ที่ ก รุ ง เ ฮ ก เ พื่ อ เ ผ ย แ ผ่ แ ล ะ ท า กิ จ ก ร ร ม ท า ง

พระพทุ ธศาสนา 37 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ3ละ7วฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓

25/09/64

๓. การเลือกรบั แลกะใาชรข้ น้อมบั ลู ถขอืา่ วพสารระทพี่เหุทมธาะศสามสนาในประเทศเนเธอรแ์ ลนด์

ปัจจุบันการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศเนเธอร์แลนด์ได้รับ
ข้อมูลข่าวสากรทาี่ถร่าอยนทุอเคดหรราือะนหา์เแสลนอะมดาาจเานกิแนหงลา่งนข้อโมดูลยตพ่างรๆะภทิก่ีมีอษยุสู่มงากฆม์จาายกแปละรมะีวเิธทีกศารไทย

คลิกเพ่อื แก้ไขสไตล์ช่ือเรือ่ งต้นแบบนาเสนอที่หลากหลายสมง่ิ สีกาาคัญรสทรีค่ ้าวรงนวาัดมไาพทจิยาร๒ณาแในหก่งารคเลือือกวรัดบั พแุลทะธใชา้ขร้อามมลู ขแา่ ลวสะาวรัดมพีดังุทนธี้ วิหาร ทาให้

พระพทุ คธลศกิ าเสพนือ่ แากแ้ไพขสรไ่หตลลา์ชื่อยเแรลอ่ื งะรมอผีงตนู้ น้ ับแถบือบมากขน้ึ

25/09/64 38 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ3ละ8วัฒนธรรม ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี ๓

๑.๓ การเผยแผพ่ ระพุทธศาสนาในทวีปออสเตรเลีย
๑) พระพทุ ธศาสนาในประเทศออสเตรเลยี

พระพุทธศาสนาเข้าสู่ประเทศออสเตรเลียต้ังแต่

พ.ศ. ๒๔๕๓ โดยพระภกิ ษุชาวอังกฤษ ชอ่ื พระสาส์นธชะ

(มร.อี.สตีเวนสัน) ซ่ึงอุปสมบทที่ประเทศเมียนมาได้

คลกิ เพ่อื แก้ไขสไตลช์ อ่ื เร่ืองตน้ แบบเดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาแกช่ าวออสเตรเลีย ใน

พ.ศ. ๒๔๙๖ รฐั ควีนส์แลนด์ นวิ เคซลากิ ทเพเ์ ว่อื ลแกสไ้์ ขแสลไะตวล์ชิก่อื ตเอรื่อเรงรยี องต้นแบบ

ได้จัดต้ัง พุ ทธ สมาค มขึ้น เ พื่ อเ ผย แผ่ ห ลักธร ร ม

ในพระพุทธศาสนา โดยจัดพิมพ์วารสารเก่ียวกับ การจัดกิจกรรมเปดิ โรงเรยี นสอนภาษาไทย
พระพุทธศาสนาออกเผยแพร่ให้กับผู้สนใจ และใน ให้กบั เยาวชนที่สนใจในชว่ งปิดภาคเรียน
พ.ศ. ๒๔๙๘ ได้จัดตงั้ พทุ ธสมาคมแหง่ รัฐแทสเมเนียขน้ึ
ของวดั พุทธรังษี นครซดิ นีย์
ประเทศออสเตรเลยี

25/09/64 39 สงั คมศึกษา ศาสนา แ3ละ9วัฒนธรรม ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

ในช่วง พ.ศ. ๒๔๙๗-๒๔๙๙ พระเถระชาวพม่า
ช่ือ อูฐิติละ ได้ไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่ประเทศ
ออสเตรเลีย มีผู้สนใจฟังการบรรยายธรรมเป็นอันมาก และได้
จดั อบรมกรรมฐานแก่ชาวออสเตรเลยี ดว้ ย ในเวลาต่อมาพุทธ

สมาคมต่าง ๆ ทค่ัวลปรกิ ะเเทพศอื่ออแสเกตร้ไเขลียสไดไ้รต่วมลกช์ันจือ่ ัดเตร้ัง อ่ื งตน้ แบบ

สหพันธ์พระพุทธศาสนาแห่งออสเตรเลียข้ึน มีสานักงานใหญ่
อยู่ท่ีกรุงแคนเบอร์รา เพ่ือดาเนินคกลาิกรเพเผื่อยแกแไ้ผข่พสไรตะลพช์ ่อืุทเรธ่ือศงารสองนตาน้ แบบ
อย่างเป็นระบบ โดยจัดให้มีสถานที่แสดงปาฐกถาธรรม
สัมมนาทางวิชาการ และเป็นศูนย์รวมในการประกอบ
ศาสนกิจตามประเพณีของพระพุทธศาสนา ทาให้มีผู้นับถือ
พระพทุ ธศาสนามากขึน้ เป็นลาดบั

25/09/64 40 สงั คมศึกษา ศาสนา แ4ละ0วฒั นธรรม ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี ๓

๓. การเลือกรบั แลกะใาชร้ขนอ้ มบั ูลถขอืา่ วพสารระทพ่เี หุทมธาะศสามสนาในประเทศออสเตรเลีย

มีพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติได้ไปเผยแผ่
ข้อมูลข่าวสาพรทรี่ถะ่าพยุทธอดศหารสือนนาาใเสนนปอรมะาเจทาศกอแหอลส่งเขต้อรมเลู ตีย่ามงาๆกขทึ้นี่มีอมยู่ีมกาากรมสารย้างแวละัดมไีวทิธยีกใาหร้

คลิกเพอื่ แก้ไขสไตล์ชอ่ื เรื่องต้นแบบนาเสนอที่หลากหลายสเิ่งปสา็นคศัญนู ทย่ีค์กวรลนาางมกาาพรจิ เาผรยณแาผในพ่ กราะรเพลือทุ กธรศบั าแสลนะาใชเ้ขช้อ่นมูลวขดั่าวพสทุารธรมงัีดสังนี น้ี ครซิดนีย์
วัดไทยพคทุลิกธเาพร่อื าแมกไ้ เขมสอื ไตงลบ์ชรอื่ ิสเรเบือ่ งนรองต้นแบบ

25/09/64 41 สังคมศึกษา ศาสนา แ4ละ1วัฒนธรรม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓

๒) พระพทุ ธศาสนาในประเทศนิวซแี ลนด์

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศ

นิวซแี ลนดม์ คี วามคลา้ ยคลึงกับประเทศออสเตรเลีย

แต่พระพุทธศคาสลนิกาใเนพปร่อื ะแเทกศไ้นขิวซสีแไลตนลด์ ์ชอื่ เรื่องตน้ แบบ

ยังไม่เจริญรุ่งเรืองเหมือนในประเทศออสเตรเลีย
ส่วนใหญ่การเผยแผ่พระพุทธศาคสลนิกาเพจอ่ื ะแดกาไ้ ขเนสไินตกลา์ชอ่ืรเร่อื งรองตน้ แบบ

โ ด ย พ ร ะ ภิ ก ษุ ช า ว อั ง ก ฤ ษ ทิ เ บ ต ญี่ ปุ่ น

โ ด ย ก า ร ส นั บ ส นุ น ข อ ง พุ ท ธ ส ม า ค ม แ ห่ ง ประเทศนิวซแี ลนด์
เมืองโอกแลนด์

25/09/64 42 สังคมศกึ ษา ศาสนา แ4ละ2วฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๓. การเลอื กรับแลกะใาชร้ขน้อมับลู ถขอืา่ วพสารระทพี่เหทุ มธาะศสามสนาในประเทศนวิ ซแี ลนด์

ผู้นับถือพระพุทธศาสนาในประเทศนิวซีแลนด์ยังมีไม่มากนัก
ข้อมูลข่าวสาซรท่ึ งี่ถส่า่ยวทนอมดหารกือนจาะเสอนาอศมัายจอากยแู่ ตหลา่งมข้อเ มูลื อตง่างใ หๆ ญท่ีม่ ีอๆยู่มเาชกม่ นายเแวลละมลีวิ งิธีกตาั นร

คลิกเพื่อแกไ้ ขสไตล์ชอื่ เร่อื งต้นแบบนาเสนอท่หี ลากหลายสไิง่ สคารคสัญตท์่ีคเชวริรน์ชามดาพะจิ นาีรดณินาในโอกาตราเลโือกกรปับัจแจละุบใชัน้ขม้อีมวลูัดขไ่าทวสยาหร ลมดีางั ยนวี้ ัด ได้แก่
ววัดั ดโญพธาิญคณลากิณปเพารอ่ืระแากทม้ไีขปกสรไงุต(เลใวช์ นลอื่ ลเสริงัื่องตงฆรนั อรงตาน้ ชแู บปบถั ม ภ์ ) ท่ี เ มื อ ง โ อ ก แ ล น ด์

25/09/64 43 สงั คมศึกษา ศาสนา แ4ละ3วัฒนธรรม ช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ ๓

๑.๔ การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในทวีปอเมรกิ า
๑) พระพทุ ธศาสนาในประเทศสหรฐั อเมรกิ า

ออลคอตปตร์ะมชาาคณวลอพเกิ.มศรเ.ิพก๒ัน๔อ่ื ผ๒ู้แม๔ีคกพวัน้ไาเขมอกสเลเไื่ออตมช.ใลสเอ์ชใสน่อื . เรื่องตน้ แบบ

พระพุทธศาสนา ได้แต่งหนังสือชคลื่อกิ เปพุจอ่ื ฉแกา้ไวขิสสไัชตชลน์ชื่อาเทรือ่ างงรองต้นแบบ
พระพุทธศาสนาข้ึน แต่คนยังไม่ได้ให้ความสนใจเท่าใด
นัก จนกระท่ังใน พ.ศ. ๒๔๓๖ อนาคาริก ธรรมปาละ
พทุ ธศาสนกิ ชนชาวศรลี งั กา

ประเทศสหรฐั อเมรกิ า

25/09/64 44 สังคมศึกษา ศาสนา แ4ละ4วฒั นธรรม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๓

ท่ า น เ ป็ น ผู้ ท่ี มี ค ว า ม เ ล่ื อ ม ใ ส ใ น

พระพุทธศาสนามาก ได้เดินทางไปบรรยายธรรม

และเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนาในสหรัฐอเมรกิ าเปน็ ครง้ั

แส่รวกนใจหึงญเร่จ่ิมะมเีผปู้น็นัคบชถาลือวพจกิ ีรนเะแพพลุทะ่ือธชศาแาวสญกนี่ป้ไาุ่นเขพต่ิสม่อขไมึ้นตาซใลนึ่ง ช์ ือ่ เร่ืองต้นแบบ
พ .ศ . ๒๔๔ ๘ ชาว ทญ่ีน่ี ปคุ่ นรไแคดซล้ สิกนเพรแ้ือ่ าฟแงกร้ไวนขั สดซไตทิสลาโ์ชกอ่ืงเร่อื งรองต้นแบบ
พ ระ พุ ทธศา สน า ข้ึ น

เพ่ือใช้บาเพ็ญศาสนกิจ และเป็นศูนย์กลาง

ในการปฏิบัติธรรม ทาให้ชาวอเมริกันเริ่มให้ความ

สนใจพระพุทธศาสนามากขนึ้

25/09/64 45 สังคมศึกษา ศาสนา แ4ละ5วฒั นธรรม ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๓

๓. การเลือสกหรรับัฐแลอกะเใมาชรร้ขนิก้อมาับลู ถขือา่ วพสารระทพีเ่ หุทมธาะศสามสนาในประเทศ

ข้อมูลข่าวสารท่ีถ่ายทอปดรหะรืเอทนาศเสสนหอรมัฐาจอาเกมแรหิกลา่งขม้อีกมิจูลตก่ารงรๆมทตี่ม่าีองยู่มๆากทมี่าเกย่ียแวละขม้อีวิงธีกกาับร
พระพุทธศาสนาอย่างแพร่หลายและกว้างขวาง ท่ีเป็นเช่นน้ีเพราะมี

คลกิ เพอื่ แก้ไขสไตลช์ อื่ เร่ืองต้นแบบนาเสนอที่หลากหลายสชง่ิ สาาวคไญั ททยค่ี แวรลนะาชมาาพวิจเอารเณชียาใทน่ีนกาับรเถลืออื พกรรับะแพลุทะใธชศ้ขาอ้ สมลูนขา่าอวสยาู่ตรามมีดรงั ัฐนตี้ ่าง ๆ ใน

สหรัฐอเคมลริกิกเพา่ือเแปก็นไ้ ขจสาไนตลว์ชน่ือมเราือ่ กงรโอดงตยน้เฉแบพบาะคนไทยที่อยู่กันหนาแน่นใน
บางเมืองก็ได้ร่วมกันจัดต้ังวัดไทยขึ้นในชุมชนของตน เพ่ือประกอบ
พธิ ีกรรมทางศาสนาและพบปะกนั

25/09/64 46 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ4ละ6วัฒนธรรม ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ ๓

๒) พระพทุ ธศาสนาในประเทศแคนาดา

ก า ร เ ผ ย แ ผ่ พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า ใ น ป ร ะ เ ท ศ

แ ค น า ด า ไ ด้ เ ริ่ ม จ า ก พ ร ะ ส ง ฆ์ แ ล ะ ผู้ ที่ นั บ ถื อ

พชารวะอพเุทมธริศกันาสทนี่เขคา้าเชลม้ือาิกอชาาเศตพัยิตอ่า่ือยงู่ใแนๆกปเรชไ้ ะ่นขเทชสศาแไวคตเนอาเลชดียช์า ่อื เร่ืองตน้ แบบ

และมีการจัดตั้งองค์กรทางพระคพลุทกิ เธพศอื่ าแสกไ้นขาสอไตื่นล์ชๆอ่ื เรทอ่ื ่ี งรองต้นแบบ
สาคัญในการเผยแผพ่ ระพุทธศาสนาใหข้ ยายกวา้ งขนึ้

เช่น พุทธสมาคมแห่งออตตาวา กลุ่มชาวพุทธแห่ง

โตรอนโต คณะพระธรรมทตู แห่งอเมรกิ าเหนอื ประเทศแคนาดา

25/09/64 47 สงั คมศึกษา ศาสนา แ4ละ7วฒั นธรรม ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี ๓

๓. การเลอื กรบั แลกะใาชร้ขน้อมับลู ถขือ่าวพสารระทพ่ีเหุทมธาะศสามสนาในประเทศแคนาดา

ข้อมูลข่าวสารท่ีถ่ายทอปดัจหจรุบือนันามเสีกนาอรสมารจ้าางกวแัดหเลพ่งื่อขเ้อปม็นูลศตู่นางยๆ์รวทม่ีมจีอิตยใู่มจาชกมาาวยพแุทลธะมเปีวิธ็นีกวาัดร
ในพระพุทธศาสนานิกายสุขาวดี ซึ่งเป็นนิกายท่ีต้ังข้ึนครั้งแรกใน

คลิกเพอื่ แกไ้ ขสไตลช์ อื่ เร่อื งตน้ แบบนาเสนอทหี่ ลากหลายสปงิ่ สารคะัญเทที่ควศรนจาีมนาพิจมาีรหณลาใันกกคาราเลสือกอรบั นแทลี่ะเในชข้้ นอ้ มกูลขาา่ รวสเาจร มรดีิ ญงั นพี้ ุ ท ธ ส ติ

และนิกาคยลิกเซเพน่ือแแบก้ไบขญสไี่ปตลุ่น์ชื่อซเรึ่ง่ือยงึดรอถงือตหน้ ลแบักบปฏิบัติตามหลักอริยสัจ ๔ และ
มรรค ๘ เนน้ การนั่งสมาธเิ พ่ือการรู้แจ้ง

25/09/64 48 สังคมศึกษา ศาสนา แ4ละ8วฒั นธรรม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓

๒. ความสาคญั ของพระพุทธศาสนาท่มี ตี อ่ สงั คมโลก

๒.๑ ความสาคัญของพระพุทธศาสนาในฐานะท่ชี ่วยสรา้ งสรรค์อารยธรรม

พระพุทธศาสนานอกจากเป็นรากฐาน

สาคัญที่ช่วยคใหล้ชนิกชเาพติไอ่ื ทยแมกีศิล้ไปขวสัฒนไธตรลรมช์ อื่ เรื่องต้นแบบ

ท่ีเจริญก้าวหน้ามาตั้งแต่ในอดีตแล้ว ยังคงเป็น
สถาบันหลักของประเทศ แลคะลเกิ ปเพ็นอ่ื อแงกค้ไข์ปสรไตะลก์ชอ่อื บเรือ่ งรองตน้ แบบ
สาคัญของสงั คมไทย

25/09/64 ประเพณีแห่เทยี นพรรษาเปน็ วฒั นธรรม
ทส่ี บื ทอดมาจากพระพุทธศาสนา

49 สงั คมศึกษา ศาสนา แ4ละ9วฒั นธรรม ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ ๓

นอกจากน้ยี งั มีส่วนพฒั นาภมู ปิ ญั ญาของมนุษยชาติซึ่งทาให้อารยธรรมของโลกเจริญ
มากย่ิงขึ้น ดังที่ปรากฏในประวัติศาสตร์แห่งวัฒนธรรมและอารยธรรมของมนุษย์ ในท้องถิ่น
ต่าง ๆ แต่ละภมู ิภาค ซงึ่ ไดม้ กี ารนาไปปฏบิ ตั จิ นกลายเปน็ วถิ ชี ีวติ

ชนชาติไทยเป็นชนชาติที่เก่าแก่ท่ีมีวัฒนธรรมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวและมีความ

เจริญก้าวหน้ามคาตลลิกอดเเพวลื่อายแาวกนาไ้ นขเสช่นไตจิตลร์ชกรือ่รมเฝรา่อืผนงังตในน้ โบแสถบ์ วบิหาร ลวดลาย

ศลิ ปะไทย ศลิ ปวฒั นธรรมไทยเหลา่ นีก้ ็มรี ากฐานมาจากพระพุทธศาสนาเปน็ ส่วนใหญ่
พระพุทธศาสนามีส่วนคลชกิ่วเพยอ่ืสแรก้า้ไขงสสไรตลรช์คื่อ์อเรา่ือรงยรอธงรตรน้ มแบโบลก ทั้งอารยธรรมด้านวัตถุ

เช่น สถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม วรรณกรรม และด้านจิตใจ เช่น การปฏิบัติตน
ตามหลักธรรมคาสอน ซ่ึงในอารยธรรมของชนชาติที่พัฒนาแล้วจะมีการพัฒนาจิตใจควบคู่
กบั การพัฒนาปัญญา ซึ่งถือว่าการพัฒนาทั้งสองด้าน เป็นหลักการสาคัญของการพัฒนาตาม
แนวทางพระพทุ ธศาสนา

25/09/64 50 สงั คมศกึ ษา ศาสนา แ5ละ0วฒั นธรรม ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี ๓


Click to View FlipBook Version