Panduan Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) 2015

KEMENTERIAN
MPEANLDAYIDSIIAKAN

PANDUAN PELAKSANAAN
PROGRAM PEMBANGUNAN

GURU BAHARU (PPGB)
2015

KEMENTERIAN
PENDIDIKAN
MALAYSIA

Diterbitkan oleh:
Kementerian Pendidikan Malaysia
Bahagian Pendidikan Guru
Aras 2-6, Blok E13, Kompleks E
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62604 Putrajaya, Malaysia
Tel.: 03-88841144
Faks.: 03-88893057
Web: www.moe.gov.my

Hak Cipta
© Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian Pendidikan Malaysia

ISBN 978-983-9264-19-7

9 789839 2 64197

Sebarang kandungan tidak boleh diubah, disalin, diedar, dihantar semula, disiarkan, dipamerkan, diterbitkan, dipindah,
dijual atau diuruskan bagi tujuan komersil dalam apa jua bentuk sekalipun tanpa mendapat kebenaran secara bertulis
yang jelas terlebih dahulu daripada pihak penerbit.

Cetakan Pertama 2015

 Penasihat
Pengarah Bahagian Pendidikan Guru

 SIDANG EDITOR
Rosnarizah binti Abdul Halim (Bahagian Pendidikan Guru)
Abdul Mutalib bin Osman (Bahagian Pendidikan Guru)
Dr. Rosli bin Yacob (Bahagian Pendidikan Guru)
Dr. Noor Zaila binti Wahab (Bahagian Pendidikan Guru)
Dr. Razianna binti Abdul Rahman (Bahagian Pendidikan Guru)
Halida binti Yunus (Bahagian Pendidikan Guru)
Ali bin Abdul Rahman (Bahagian Pendidikan Guru)
Mohammad Nuri bin Hussin (Bahagian Pendidikan Guru)
Mohd Sukri bin Zainol (Bahagian Pendidikan Guru)
Aney Marinda binti Muhammad Amin (Bahagian Pendidikan Guru)
Siti Fatimah binti Hj. Sahar (Bahagian Pendidikan Guru)
Mohd Amin bin Said (Institut Pendidikan Guru Kampus Pendidikan Teknik)
Hjh. Hajar binti Hj. Nordin (Institut Pendidikan Guru Kampus Pendidikan Islam)
Juairiah binti Marjonet (Institut Pendidikan Guru Kampus Bahasa Melayu)
Azeran bin Osman (Jabatan Pendidikan Negeri Melaka)
Abdullah bin Abdull Manaf (Jabatan Pendidikan Negeri Kedah)
Nordan bin Abu Bakar (Jabatan Pendidikan Negeri Pahang)
Hj. Madaile bin Hj. Basri (Jabatan Pendidikan Negeri Sabah)
Dayangku Hasnah binti Hj. Awang Bolhan (Jabatan Pendidikan Negeri Sarawak)
Zaimah binti Zakaria (SMK Dato’ Undang Musa Al-Haj)



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

K ata AL U - a l u a n

Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia
Sektor Pembangunan Profesionalisme Keguruan

Bismillahirahmanirrahim Guru Baharu, penekanan akan diberikan
Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, kepada aplikasi pengetahuan dan kemahiran,
selamat sejahtera dan salam 1Malaysia terjemahan dasar berkaitan pengajaran dan
pembelajaran (PdP) dan hubung kait teori
Transformasi pendidikan akan lebih efektif dan amalan PdP dengan mengambil kira
jika fokus khusus diberikan kepada perkembangan terkini pendidikan di Malaysia
usaha meningkatkan pencapaian murid dan serta keperluan pendidikan abad ke-21.
pada masa yang sama penekanan diberikan
terhadap inisiatif membangunkan kapasiti guru Seiring dengan perubahan yang berlaku dalam
secara berterusan sepanjang kerjaya mereka. sistem pendidikan Malaysia pada masa ini,
Selaras dengan itu, Makmal NKRA Kualiti Bahagian Pendidikan Guru (BPG) sebagai
Guru pada April 2010 memutuskan bahawa bahagian yang bertanggungjawab untuk
Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) pelaksanaan PPGB mengambil inisiatif untuk
adalah satu daripada lima belas (15) inisiatif mengemas kini dan menambah baik pengisian
yang perlu dilaksanakan untuk memastikan program ini dengan menghasilkan Panduan
kecemerlangan profesion keguruan. Perkara Pelaksanaan Program Pembangunan Guru
ini turut diberikan penekanan di bawah Baharu (PPGB) 2015. Penghasilan panduan
Anjakan Keempat dalam Pelan Pembangunan ini adalah secara bersama dengan Jabatan
Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 iaitu Pendidikan Negeri, Institut Pendidikan Guru
Mentransformasi Profesion Keguruan Menjadi Malaysia dan pihak sekolah berdasarkan
Profesion Pilihan antaranya dengan berfokus pengalaman melaksanakan PPGB selama tiga
kepada peningkatan kualiti guru melalui tahun. Harapan saya agar panduan ini dapat
pelaksanaan Pembangunan Profesionalisme digunakan secara berkesan oleh semua pihak
Berterusan (PPB). yang berkepentingan dalam membangunkan
kompetensi dan profesionalisme Guru Baharu
PPGB yang bermula pada tahun 2011 hingga secara holistik.
kini adalah sebahagian daripada PPB untuk
memberikan sokongan kepada Guru Baharu DATUK DR. AMIN BIN SENIN
mencapai potensi mereka melalui bimbingan
berstruktur di peringkat sekolah. Pada fasa
permulaan pembangunan profesional berterusan

5

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

K ata AL U - a l u a n

Pengarah Bahagian Pendidikan Guru

Selamat sejahtera dan salam 1Malaysia dilengkapkan dengan pengetahuan berkaitan
dasar pendidikan terkini untuk diterjemahkan
Program Pembangunan Guru Baharu dalam strategi pengajaran dan pembelajaran
(PPGB) bermula pada tahun 2011 di serta tugas harian mereka mendidik murid di
sekolah-sekolah di bawah Kementerian sekolah. Maka Panduan Pelaksanaan Program
Pendidikan Malaysia (KPM) dan sehingga kini Pembangunan Guru Baharu (PPGB) 2015
lebih daripada 19,000 Guru Baharu di seluruh dihasilkan sebagai asas untuk memastikan Guru
negara telah mengikuti program ini. Melalui Baharu dapat menguasai dan memantapkan
program bimbingan berstruktur berasaskan kompetensi profesionalisme mereka selaras
sekolah, program ini dibangunkan untuk dengan hasrat KPM agar guru di Malaysia
profesionalisme Guru Baharu yang pertama kekal berkualiti ke arah mentransformasi
kali menceburi diri dalam profesion keguruan di pendidikan negara. Panduan ini digunakan
sekolah. Guru Baharu yang mengikuti program sebagai rujukan bukan hanya oleh Guru
ini, antara satu hingga tiga tahun dan dalam Baharu, tetapi juga bahan rujukan Guru
tempoh masa tersebut, mereka dibimbing Mentor, Pentadbir Sekolah, Pejabat Pendidikan
untuk meningkatkan pengetahuan, kemahiran Daerah, Jabatan Pendidikan Negeri dan pihak
serta amalan nilai profesional sebagai guru berkepentingan yang terlibat secara bersama
yang berkualiti dan profesional. Dapatan kajian untuk memastikan keberkesanan pelaksanaan
impak yang dilaksanakan pada tahun 2014 program ini.
terhadap Guru Baharu yang mengikuti PPGB
dari tahun 2011 hingga 2013 menunjukkan Diharapkan Panduan PPGB ini dapat membantu
program ini memberi perubahan yang positif Guru Baharu mengamalkan budaya kerja
terhadap pengetahuan, kemahiran, sikap dan cemerlang di sekolah untuk melahirkan murid
nilai profesionalisme mereka. yang boleh berhadapan dan bersaing dalam
dunia global masa hadapan.
Selaras dengan Pelan Pembangunan Pendidikan
Malaysia (Pendidikan Prasekolah hingga Lepas DATUK EE HONG
Menengah) 2013-2025 dan Pelan Pembangunan
Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin
Sekolah) KPM Edisi 2014, pengisian program ini
ditambah baik bagi memastikan Guru Baharu

6

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Kandungan 9
Bab 1 Latar Belakang
Pendahuluan 11
12
Objektif PPGB 13
Panduan Pelaksanaan PPGB 2015

Bab 2 Pelaksanaan Fasa PPGB 15

Pengenalan 17
Fasa Orientasi 19
Fasa Pementoran 29
Fasa Pembangunan Profesionalisme 37
Contoh Pelaksanaan PPGB 43

Bab 3 Dokumen PPGB 47

Pengenalan 49

i. Surat Lantikan Guru Mentor oleh Pentadbir Sekolah 49

ii Akuan Terima Guru Mentor dan Guru Baharu 51

iii. Log Pementoran 53

iv. Borang Penilaian Guru Baharu 55

v. Laporan Status Pelaksanaan PPGB 59

vi. Sijil Penyertaan dan Sijil Penghargaan PPGB 62

Bab 4 Bahan Rujukan 65

Pengenalan 67

Panduan Pementoran 69

Surat Siaran KPM Bilangan 21 Tahun 2012: Panduan 77

Pelaksanaan PPGB di Sekolah-sekolah di bawah KPM

Kompetensi Profesional Guru 95

Bibliografi 101
Penghargaan 105

7



Bab 1

Latar Belakang



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

PENDAHULUAN

Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) ialah salah satu daripada program yang
menyokong pembangunan profesionalisme berterusan Guru Baharu iaitu guru yang pertama
kali memasuki perkhidmatan pendidikan dan ditempatkan di sekolah. Program ini dilaksanakan
berasaskan sekolah (work-based programme) melalui bimbingan berstruktur dan meliputi Fasa
Orientasi, Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan Profesionalisme. Tempoh pelaksanaan
PPGB ini adalah antara satu (1) hingga tiga (3) tahun.

Guru Baharu diletakkan di bawah bimbingan seorang Guru Mentor yang berpengalaman
untuk mempelajari tentang persekitaran dan budaya kerja sekolah serta mendapatkan
pengetahuan yang lebih mendalam berkaitan sistem dan aspirasi pendidikan negara. Guru
Baharu juga berpeluang mendalami bidang pengajaran dan pembelajaran (PdP) berdasarkan
ilmu dan kemahiran sedia ada, mempelajari pengurusan mata pelajaran serta pengurusan
dan pentadbiran sekolah melalui interaksi, tunjuk ajar dan bekerja secara bersama dengan
guru lain seperti Penolong Kanan, Ketua Bidang, Ketua Panitia, Guru Kaunselor serta guru
penasihat kokurikulum, sukan dan persatuan/kelab di sekolah. Guru Baharu juga digalakkan
menggunakan inisiatif kendiri untuk mempelopori tugas, tanggungjawab dan peranan mereka
di sekolah selaras dengan aspirasi pembangunan profesionalisme berterusan bagi setiap guru.
Secara keseluruhannya, PPGB dilaksanakan untuk mengupaya Guru Baharu melahirkan murid
yang berpengetahuan, berfikiran tinggi, berkemahiran memimpin, berkebolehan berkomunikasi
dalam pelbagai bahasa, beretika dan beridentiti nasional.

Rajah 1: Pengenalan Program Pembangunan Guru Baharu

program pembangunan
guru baharu

Program sokongan terhadap pembangunan
profesionalisme dan kompetensi Guru Baharu

Program pembelajaran melalui bimbingan
berstruktur berasaskan sekolah

Program penyesuaian antara ilmu dan
kemahiran sedia ada Guru Baharu
dengan situasi semasa sekolah

11

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

OBJEKTIF PPGB

Secara khususnya, Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) bertujuan untuk membantu
Guru Baharu:

• mengadaptasi persekitaran, komuniti dan budaya sekolah bagi membolehkan mereka
berperanan dalam situasi sebenar,

• memperkembangkan potensi mereka melalui:

• amalan sikap positif;
• peningkatan daya suai, daya tahan, daya saing dan daya cipta;
• peningkatan kemahiran memerhati, keprihatinan dan kepekaan terhadap murid;
• kemahiran menyepadukan teori dengan amali PdP; dan
• penguasaan dan pemantapan strategi pengajaran serta kemahiran mengenal

pasti dan menyelesaikan masalah PdP.

• membangun kompetensi profesionalisme secara berterusan iaitu melalui peningkatan
pengetahuan, pemantapan kemahiran dan pengamalan nilai profesional yang lebih
kukuh bagi memenuhi keperluan pendidikan abad ke-21.

Rajah 2: Dimensi Kompetensi Profesional Guru Baharu

kemahiran pengetahuan

Nilai
Profesional

Sumber Rujukan:
Dipetik daripada Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin
Sekolah) Kementerian Pendidikan Malaysia Edisi 2014 (m.s. 17-19).

12

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

PANDUAN PELAKSANAAN PPGB 2015

Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) pada asasnya adalah berpandukan
Modul Program Pembangunan Guru Baharu yang telah dibangunkan dalam Makmal NKRA
Kualiti Guru pada tahun 2010 dan Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)
Bilangan 21 Tahun 2012: Panduan Pelaksanaan PPGB di Sekolah-sekolah di bawah KPM.
Kini dengan berlakunya perubahan dalam dasar pendidikan antaranya dengan pelancaran
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 (Pendidikan Prasekolah hingga Lepas
Menengah) dan Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin
Sekolah) KPM Edisi 2014, maka Panduan Pelaksanaan PPGB 2015 dihasilkan dengan isi
kandungannya dikemaskinikan dan disusun semula dengan maklumat dan bahan terkini bagi
Fasa Orientasi, Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan Profesionalisme.
Selaras dengan itu, Panduan Pelaksanaan PPGB ini perlu dibaca bersama-sama dengan
dokumen berikut:

• Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) Bilangan 21 Tahun 2012:
Panduan Pelaksanaan PPGB di Sekolah-sekolah di bawah KPM.

• Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 (Pendidikan Prasekolah hingga
Lepas Menengah).

• Pelan Pembangunan Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah) KPM
Edisi 2014.

Isi kandungan panduan ini disusun dengan cadangan fokus atau kandungan berserta cadangan
tempoh masa pelaksanaan bagi Fasa Orientasi, Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan
Profesionalisme untuk rujukan Guru Baharu, Guru Mentor, Pentadbir Sekolah serta guru lain
di sekolah bertujuan:

• sebagai asas untuk PPGB dilaksanakan di sekolah; dan
• untuk mewujudkan keselarasan dalam isi kandungan dan pengoperasian program

di sekolah-sekolah seluruh negara.

13

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Panduan ini mengandungi empat (4) bab seperti berikut:
• Bab 1 Latar belakang menerangkan secara ringkas Program Pembangunan Guru
Baharu (PPGB) serta memperkenalkan kandungan Panduan Pelaksanaan Program
Pembangunan Guru Baharu 2015.
• Bab 2 Pelaksanaan Fasa PPGB mengandungi maklumat berkaitan Fasa Orientasi,
Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan Profesionalisme berserta cadangan susunan
fokus atau isi kandungan dan cadangan tempoh pelaksanaan bagi setiap fasa.
• Bab 3 Dokumen PPGB menggariskan dokumen yang digunakan dalam pelaksanaan
PPGB bersama tatacara penyediaan dan penggunaan dokumen iaitu:
• Surat Lantikan Mentor oleh Pentadbir Sekolah
• Akuan Terima Guru Mentor dan Guru Baharu
• Log Pementoran
• Borang Penilaian Guru Baharu
• Laporan Status Pelaksanaan PPGB
• Sijil Penyertaan PPGB dan Sijil Penghargaan PPGB
• Bab 4 Bahan Rujukan memaparkan bahan bacaan dan dokumen rujukan bagi
pelaksanaan PPGB seperti berikut:
• Panduan Pementoran
• Surat Siaran Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) Bilangan 21 Tahun
2012: Panduan Pelaksanaan PPGB di Sekolah-sekolah di bawah KPM
• Kompetensi Profesional Guru, petikan daripada Pelan Pembangunan
Profesionalisme Berterusan (Guru dan Pemimpin Sekolah) Kementerian
Pendidikan Malaysia Edisi 2014, m.s. 17-19

14

Bab 2

Pelaksanaan Fasa
PPGB



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

PENGENALAN

Pada dasarnya, pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) distrukturkan secara
tiga (3) fasa iaitu Fasa Orientasi, Fasa Pementoran dan Fasa Pembangunan Profesionalisme
seperti dalam Rajah 3.

Rajah 3: Fasa Pelaksanaan Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB)

PPGB bermula dengan Fasa Orientasi selama tiga bulan pertama. Dalam tempoh fasa ini,
Guru Baharu juga melalui Fasa Pementoran bersama-sama Guru Mentor yang dilantik khas
oleh pihak sekolah untuk membimbing dan sebagai focal point Guru Mentor. Sepanjang
tempoh ini juga; Guru Baharu berpeluang melalui program pembelajaran untuk membangunkan
kompetensi profesional mereka. Oleh itu, ketiga-tiga fasa dalam program ini boleh berlaku
secara serentak. Pusingan ini berlaku pada tahun pertama dan dijangka majoriti Guru
Baharu akan melengkapkan PPGB dengan jayanya dalam tempoh ini. Sekiranya Guru Baharu
memerlukan bimbingan lanjut, PPGB disambung ke tahun kedua dan tahun ketiga.

17

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan isi kandungan bagi ketiga-tiga fasa ini disusun secara berasingan bagi tujuan
persembahan dalam Panduan Pelaksanaan PPGB ini. Berikut adalah maklumat ringkas
berkaitan isi kandungan bagi setiap fasa:

Maklumat Fasa Fasa Fasa
Tempoh Fasa Orientasi Pementoran Pembangunan
Objektif Profesionalisme
Cadangan Kaedah Pelaksanaan • •
Dokumentasi Guru Baharu • • •
Rekod Guru Mentor • •
Cadangan Minggu Pelaksanaan • • •
Fokus • •
Perincian Kandungan • •
Keberhasilan (Outcomes) •
Dimensi Kompetensi Profesional • •
Penilaian dan Pentaksiran Guru Baharu •
Cadangan Tempoh Masa •
Aspek •
Dimensi Pengetahuan ••
Dimensi Kemahiran ••
Dimensi Nilai Profesional
Cadangan Bulan Pelaksanaan •
Catatan •
•
•
•
•
•
•

•
••

Bagi tujuan pelaksanaan, Guru Mentor boleh mengubah suai dan menggabungkan aspek
atau fokus kandungan daripada mana-mana fasa yang difikirkan sesuai untuk memenuhi
keperluan semasa Guru Baharu sepanjang tempoh pelaksanaan PPGB.

18

Fasa Orientasi



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Tempoh Fasa : 3 bulan pertama selepas Guru Baharu melaporkan diri di
Objektif sekolah (dilaksanakan seiring dengan Fasa Pementoran dan
Cadangan Kaedah Fasa Pembangunan Profesionalisme).
Pelaksanaan
: Membantu Guru Baharu mengadaptasi persekitaran, komuniti
Dokumentasi Guru dan budaya sekolah bagi membolehkan mereka berperanan
Baharu dalam situasi sebenar.
Rekod Guru Mentor
Catatan : Sesi formal & tidak formal

1. Penerangan

2. Perbincangan

3. Pemerhatian & catatan

4. Pengumpulan maklumat

5. Bimbingan

6. Ceramah & bengkel

7. Ziarah/ lawatan sosial

: Portfolio

Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan
PPGB

: Log Coaching and Mentoring

: 1. Guru Mentor membimbing Guru Baharu menyediakan
portfolio (Rujuk Format Penyediaan Portfolio, m.s. 25).

2. Guru Mentor memastikan Guru Baharu menyiapkan
perkara 1, 2, 4 dan 5 pada akhir 3 bulan pertama (Rujuk
Senarai Semak Portfolio, m.s. 26).

3. Pentadbir Sekolah, Guru Mentor, Staf dan Persatuan Ibu
Bapa dan Guru (PIBG) memberikan taklimat, penerangan
secara formal dan tidak formal kepada Guru Baharu.
Memasyarakatkan Guru Baharu dengan budaya masyarakat
setempat dengan menghadiri dan melibatkan diri secara
berterusan dalam majlis perkahwinan, perayaan agama/
kaum dan sebagainya.

21

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan Cadangan dan Perincian Kandungan Keberhasilan
(Outcomes)
Minggu Fokus
Menerap dan
1 Profesionalisme • Merealisasi Fokus KPM mengamal
Keguruan nilai-nilai
§ Strong Implementation, Rapid profesionalisme
keguruan
Execution – Excellence: dalam tugas
harian
Ultimate Reach of an
Memahami dan
Organization (SIRE-EURO) bersedia untuk
menyesuaikan
§ Menimba Ilmu, diri dengan
Menyempurnakan Akhlak persekitaran
(‘sapaan’, ‘beri laluan’, dan amalan
‘kebersihan’) kerja serta
menghormati
• Kod Etika Keguruan budaya dan
adat resam
• Standard Guru Malaysia (SGM) komuniti
setempat
• Standard Kualiti Pendidikan
Malaysia (SKPM)

2 Budaya, • Visi, Misi dan Aspirasi/Hala tuju

Organisasi dan sekolah

Persekitaran • Latar belakang dan pencapaian
Sekolah murid

• Organisasi sekolah

• Taraf sekolah

• Persekitaran sekolah

• Guru dan budaya kerja sekolah

• Budaya komuniti tempatan:

§ Majlis keagamaan dan
kebudayaan

§ Adat resam

§ Kepercayaan

§ Pantang larang

§ Bahasa/loghat/dialek

§ Nilai

§ Makanan dan pakaian

§ Adat istiadat hal ehwal anak
negeri

22

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Cadangan Cadangan dan Perincian Kandungan Keberhasilan
(Outcomes)
Minggu Fokus

3 Pentadbiran • Pentadbiran Sekolah Mengetahui

dan § Pengurusan dan tugas-tugas dan memahami
Pengurusan jawatankuasa sekolah tugas-tugas
Sekolah pentadbiran
§ Polisi dan peraturan sekolah dan
pengurusan
§ Kemudahan prasarana

§ Pengurusan prosedur dan sekolah

kewangan sekolah

§ Pengurusan Headcount

§ Pengurusan data dan
maklumat murid

§ Pengurusan Teknologi
Maklumat dan Komunikasi
(TMK)

§ Aspek lain yang berkaitan

• Organisasi PIBG

• Peranan Pejabat Pendidikan
Daerah, Jabatan Pendidikan
Negeri dan Kementerian
Pendidikan Malaysia

4 Pekeliling • Pekeliling Perkhidmatan Awam Mengetahui

Perkhidmatan § Perintah-perintah Am Bab ‘A’ dan mendalami
Awam, hingga Bab ‘G’ peranan dan
Pekeliling KPM, tanggungjawab
§ Pekeliling Perbendaharaan
Dasar dan guru sebagai

Program KPM • Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) penjawat awam
serta haluan
kerjaya dalam • Falsafah Pendidikan Kebangsaan

profesion • Pekeliling Ikhtisas dan Surat Siaran
keguruan KPM

• Dasar-dasar KPM;

§ Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia (PPPM)

§ Pelan Pembangunan
Profesionalisme Berterusan
(PPPB)

§ Penilaian Bersepadu Pegawai
Perkhidmatan Pendidikan
(PBPPP)

§ Misi dan Visi KPM

§ MBMMBI

23

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan Cadangan dan Perincian Kandungan Keberhasilan
(Outcomes)
Minggu Fokus

5 Pengurusan Hal • Perkhidmatan bimbingan dan Memahami dan
6–7 Ehwal Murid kaunseling bersedia untuk
melaksana
8–9 Pengurusan • Pengurusan kebajikan murid tugas-tugas
10 Kurikulum • Pendaftaran dan pertukaran murid pengurusan
• Dokumen standard/kurikulum sekolah.
11 – 12 Pengurusan • Rancangan Pelajaran Harian dan
Kokurikulum Memahami dan
Pengurusan Rancangan Pelajaran Tahunan bersedia untuk
Sukan • Pengurusan Buku Rekod Mengajar melaksanakan
Pengurusan • Pengurusan jadual waktu tugas-tugas
Sahsiah Murid • Pengurusan pentaksiran pengurusan
sekolah.
berasaskan sekolah dan
peperiksaan
• Buku teks
• Aspek lain yang berkaitan
• Pengurusan dan pengendalian
aktiviti kokurikulum
• Aspek lain yang berkaitan
• Pematuhan kepada Dasar 1Murid
1Sukan
• Aspek lain yang berkaitan
• Disiplin murid
• Rekod salah laku murid

24

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

FORMAT PENYEDIAAN PORTFOLIO

1. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
1.1 Kurikulum Vitae
1.2 Falsafah Pendidikan Kebangsaan
1.3 Skop Kerja
1.4 Sasaran Kerja Tahunan

2. PROFIL SEKOLAH
2.1 Maklumat Asas Sekolah
2.2 Objektif Sekolah/ Unit
2.3 Logo, Visi, Misi dan Piagam Sekolah
2.4 Carta Organisasi
2.5 Lampiran :
i) Pelan Sekolah
ii) Takwim Sekolah
iii) Peraturan Sekolah
iv) Lagu Sekolah
v) Koleksi Dokumen Berkaitan

3. PELAN PEMBANGUNAN PROFESIONAL
3.1 Matlamat Pengajaran/ Kepimpinan Masa Hadapan
3.2 Cadangan Aktiviti untuk Penambahbaikan
3.3 Penyertaan dalam Aktiviti PPB

4. SUMBANGAN KEPADA ORGANISASI/ PROFESION
4.1 Senarai Tugas dan Jawatankuasa
4.2 Sumbangan kepada KPM/ JPN/ PPD
4.3 Penulisan/ Penerbitan

5. BAHAN BUKTI DALAM PdP/ KEPIMPINAN
5.1 Sukatan Mata Pelajaran/ Rancangan Mengajar dan Penilaian/
Perancangan Strategik
5.2 Contoh Hasil Kerja

6. ANUGERAH/ PENCAPAIAN
6.1 Anugerah Perkhidmatan
6.2 Anugerah dalam PdP/ Kepimpinan/ Lain-lain

7. PENILAIAN PdP/ KEPIMPINAN
7.1 Bahan Bukti Keberkesanan Pengajaran/ Kepimpinan
7.2 Rakaman Video Pengajaran/ Kepimpinan
7.3 Maklum Balas Murid/ Ketua Jabatan

25

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

SENARAI SEMAK PORTFOLIO

A. Diisi oleh Guru Baharu Bulan Bulan
[Sila tanda ( √ ) bagi perkara yang telah lengkap] ke-3 ke-12

1. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
1.1 Kurikulum Vitae
1.2 Falsafah Pendidikan Kebangsaan
1.3 Skop Kerja
1.4 Sasaran Kerja Tahunan

2. PROFIL SEKOLAH
2.1 Maklumat Asas Sekolah
2.2 Objektif Sekolah/ Unit
2.3 Logo, Visi, Misi dan Piagam Sekolah
2.4 Carta Organisasi
2.5 Lampiran:
i) Pelan Sekolah
ii) Takwim Sekolah
iii) Peraturan Sekolah
iv) Lagu Sekolah
v) Koleksi Dokumen Berkaitan

3. PELAN PEMBANGUNAN PROFESIONAL
3.1 Matlamat Pengajaran/ Kepimpinan Masa Hadapan
3.2 Cadangan Aktiviti untuk Penambahbaikan
3.3 Penyertaan dalam Aktiviti PPB

4. SUMBANGAN KEPADA ORGANISASI/ PROFESION
4.1 Senarai Tugas dan Jawatankuasa
4.2 Sumbangan kepada KPM/ JPN/ PPD
4.3 Penulisan/ Penerbitan

5. BAHAN BUKTI DALAM PdP/ KEPIMPINAN
5.1 Sukatan Mata Pelajaran/ Rancangan Mengajar dan
Penilaian/ Perancangan Strategik
5.2 Contoh Hasil Kerja

6. ANUGERAH/ PENCAPAIAN
6.1 Anugerah Perkhidmatan
6.2 Anugerah dalam PdP/ Kepimpinan/ Lain-lain

7. PENILAIAN PdP/ KEPIMPINAN
7.1 Bahan Bukti Keberkesanan Pengajaran/ Kepimpinan
7.2 Rakaman Video Pengajaran/ Kepimpinan
7.3 Maklum Balas Murid/ Ketua Jabatan

Tandatangan Guru Baharu : …………........ .……........

Tarikh : …………........ .……........

26

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

B. Semakan oleh Guru Mentor Bulan ke-12

Bulan ke-3 Setiap perincian dalam perkara
3, 6 (jika berkaitan) dan 7 telah
Perkara 1 hingga 7 telah dilengkapkan.
disediakan.
Ulasan :
Setiap perician dalam perkara 1, ...................................................................
2, 4 dan 5 telah dilengkapkan. ...................................................................
...................................................................
Ulasan : ...................................................................
...................................................................
................................................................... Tandatangan
...................................................................
...................................................................

Tandatangan

................................ ................................
(Guru Mentor)
(Guru Mentor) Tarikh :

Tarikh :


C. Pengesahan oleh Pengetua/Guru Besar
Ulasan :
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

Tandatangan

.................................................
(Pengetua/Guru Besar)
Tarikh :

27



FASA PEMENTORAN



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Tempoh Fasa : • Satu tahun bermula dari hari pertama Guru Baharu
melaporkan diri di sekolah. (Rujuk catatan di m.s. 32)

• Tempoh boleh dilanjutkan sekiranya Guru Baharu tidak
menunjukkan peningkatan kemahiran dan kompetensi
yang ditetapkan (rujuk Dimensi Kompetensi Profesional
di bawah).

Objektif : Memberi bimbingan, sokongan dan bantuan secara profesional
dan berstruktur kepada Guru Baharu sehingga Guru Baharu
mencapai tahap Kompetensi Profesionalisme seperti yang
dihasratkan (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2014):

• Memupuk sikap positif, dan mengamalkan nilai profesional
keguruan;

• Meningkatkan daya suai, daya tahan, daya saing dan
daya cipta;

• Meningkatkan kemahiran memerhati, keprihatinan dan
kepekaan terhadap murid;

• Menyepadukan teori dengan amali PdP;

• Menguasai dan memantapkan strategi pengajaran; dan

• Mengenal pasti dan menyelesaikan masalah PdP dan
seterusnya memperkembangkan potensi guru.

Dimensi Kompetensi 1. Pengetahuan
Profesional 2. Kemahiran
3. Nilai Profesional

Cadangan Kaedah : Sesi formal & tidak formal
Pelaksanaan 1. Penerangan
2. Perbincangan
3. Pemerhatian & catatan
4. Pengumpulan maklumat
5. Bimbingan
6. Ceramah & bengkel

Dokumentasi Guru : Portfolio
Baharu
Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan
PPGB

31

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Rekod Guru Mentor : Log Coaching and Mentoring (Rujuk Panduan Pementoran,
m.s. 69)

Penilaian & : 1. Berasaskan Portfolio Guru Baharu
Pentaksiran 2. Penilaian Guru Baharu
Terhadap
Pembangunan Guru
Baharu:

Cadangan Tempoh : Sepanjang tahun
Masa

Catatan:

1. Fasa Pementoran merangkumi Fasa Orientasi.

2. Kandungan yang tercatat dalam Fasa Orientasi dikembangkan dengan lebih terperinci
melalui mod yang lebih praktikal:

a. Guru Baharu diberi peluang untuk mengambil bahagian secara aktif dan hands-on
dalam pelbagai aktiviti pengajaran dan pembelajaran dalam dan luar bilik darjah.

b. Guru Baharu juga diberi pengalaman dalam pengurusan hal ehwal murid dan program
sekolah yang juga meliputi aspek pentadbiran dan sebagainya.

c. Guru Baharu juga dipimpin melaksanakan kajian tindakan terhadap proses pengajaran
dan pembelajaran bagi tujuan memperbaiki amalan pengajaran dan pembelajaran.

32

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Cadangan dan Fokus Kandungan

Aspek Dimensi Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai
Pengetahuan Profesional

Proses • Kandungan mata • Menterjemah kurikulum • Ketuhanan

Pengajaran dan pelajaran • Merancang Rancangan § Bersyukur
Pembelajaran Pelajaran Tahunan & • Penyayang
(menjurus • Kurikulum (KSSR/ Rancangan Pelajaran
kepada mata • KBSM/ KSSM) Harian § Ikhlas
pelajaran/ § Bertimbang rasa
Pentaksiran

bidang Berasaskan • Pelaksanaan PdP

pengkhususan) Sekolah (PBS) dan (mengaplikasi teori kepada § Berbudi bahasa
Penilaian
amalan) § Empati
• Ilmu Pendidikan,
pedagogi § Set induksi • Integriti

• Pelbagai § Sumber pendidikan § Amanah
pendekatan PdP
dan psikologi § Kemahiran komunikasi § Berakauntabiliti
(contoh:
pengurusan § Teknik penyoalan § Adil
kelas (classroom
management) dan § Kemahiran Berfikir Aras • Efisien

Tinggi (KBAT)

§ Tugasan murid § Berilmu

pengurusan murid) § Kreatif, kritis dan

inovatif

§ Ketepatan

§ Interpersonal dan
intrapersonal

§ Berdaya tahan

§ Berdaya usaha

• Kecintaan terhadap
profesion

§ Imej keguruan

§ Kualiti keguruan

• Patriotisme dan
tanggungjawab

sosial

§ Pengorbanan
untuk negara

§ Toleransi sosial

33

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan dan Fokus Kandungan

Aspek Dimensi Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai
Pengetahuan Profesional
Penilaian dan
Pentaksiran • PBS yang • Penilaian pembelajaran • Adil
Pencapaian
Murid merangkumi murid • Integriti

komponen seperti: • Refleksi pengajaran guru

Ø Pedagogi

Ø Pentaksiran
Sekolah (PS)

Ø PAJSK

Ø Pentaksiran
Psikometrik

• UPSR

• PT3

• SPM

Pengurusan Bilik • Kepentingan • Pengurusan kelas • Efisien

Darjah bilik darjah yang • Menguruskan bilik darjah
kondusif
kondusif untuk

pembelajaran

• Susun atur kelas
abad ke-21

Pengurusan • Pekeliling ikhtisas • Mengenal pasti kesalahan • Ketuhanan
Disiplin Murid
mengenai disiplin disiplin pelajar dan • Penyayang
pelajar yang sedang merujuk kepada prosedur

berkuat kuasa pengurusan disiplin • Integriti

Pengurusan • Sistem Fail • Mengurus fail secara • Integriti
Fail, Aktiviti sistematik dan boleh • Efisien
dan Program • Pekeliling/dasar diakses dengan mudah
Kokurikulum berkaitan
(Aktiviti Kelab, • Merekodkan dan
Persatuan menguruskan pensijilan
dan Badan
Beruniform)

34

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Cadangan dan Fokus Kandungan

Aspek Dimensi Dimensi Kemahiran Dimensi Nilai
Pengetahuan Profesional

Pengurusan • Pentaksiran Aktiviti • Mengurus fail secara • Perpaduan
Fail, Aktiviti dan Jasmani, Sukan dan sistematik dan boleh • Toleransi
Program Sukan Kokurikulum diakses dengan mudah • Tolak ansur
1Murid 1Sukan • Efisien
• Merekodkan dan
menguruskan pensijilan

Pengurusan • Sistem Fail • Merekodkan dan • Ketuhanan
Kebajikan Murid menguruskan kebajikan • Penyayang
• Pekeliling/dasar
berkaitan • Integriti

Pengurusan • Fungsi • Fasilitasi • Penyayang
Kaunseling Perkhidmatan
• Memotivasi murid • Efisien
Kaunseling

• Mengurus kebajikan murid

• Mengenal pasti
dan membantu
memperkembangkan
potensi murid

Pengurusan • Pekeliling • Asas Perakaunan • Integriti
Kewangan dan Perbendaharaan • Pengurusan Kewangan • Efisien
Pentadbiran yang sedang • Akauntabiliti
Sekolah berkuat kuasa

• Outcome-based
budgeting (OBB)

Pengurusan • Pelan tindakan, • Menyediakan kertas • Integriti
pengoperasian, konsep • Efisien
Program-
etiket dan protokol
program Sekolah

(Contoh:

Hari Graduasi
Sekolah,

Hari Anugerah
Cemerlang)

35



FASA PEMBANGUNAN
PROFESIONALISME



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Tempoh Fasa : Hari pertama Guru Baharu melapor diri di sekolah dan berterusan
Objektif sepanjang kerjaya sebagai guru.

Cadangan Kaedah : Membimbing dan membangunkan kompetensi profesionalisme
Pelaksanaan Guru Baharu dalam meningkatkan pengetahuan, kemahiran
dan nilai profesional yang berkaitan bagi memenuhi keperluan
pendidikan abad ke-21.

: Dilaksanakan secara formal dan tidak formal:

1. Inisiatif kendiri (individu dan berasaskan sekolah)

2. Inisiatif Kementerian Pendidikan Malaysia

Dokumentasi Guru Cadangan aktiviti PPB:
Baharu • Komuniti Pembelajaran Profesional (Professional Learning

Rekod Guru Mentor Community - PLC)
• Portal e-Guru
• Wacana Ilmu
• Penyelidikan
• Penulisan dan Pengkaryaan
• Lawatan Penanda Aras
• Ulasan Buku
• Inovasi
• Coaching and Mentoring
• Bengkel
• Peningkatan Akademik
• Kursus
• Aktiviti PPB (Guru dan Pemimpin Sekolah Edisi 2014)

: Portfolio
Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan
PPGB

: Log Coaching and Mentoring
Nota: Dokumen yang sama digunakan sepanjang pelaksanaan
PPGB

39

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan Pelaksanaan

Cadangan Fokus Kandungan Keberhasilan Catatan
Bulan (Outcomes)

1 Dasar-dasar KPM • Amalan dan Mengetahui, • Dilaksanakan
pelaksanaan memahami dan semasa Fasa
Rujuk • Pelan pembangunan menghayati Orientasi
Panduan Pembangunan profesionalisme serta dapat
Orientasi Pendidikan berterusan menterjemahkan • Bahan-bahan
Malaysia dasar utama berkaitan boleh
(PPPM) • Strategi KPM dimasukkan
pelaksanaan dalam Portfolio
• Pelan pembangunan PPB
Pembangunan profesionalisme
Profesionalisme berterusan • Pendedahan
Berterusan kepada
(PPPB) sistem-sistem
pengurusan
• Penilaian KPM. Contoh:
Bersepadu SPL KPM,
Pegawai HRMIS, SPS dan
Perkhidmatan lain-lain (sila layari
Pendidikan www.moe.gov.
(PBPPP) my untuk rujukan
lebih lanjut)
• Misi dan Visi
KPM

2 Etika Keguruan dan • Peranan dan Akauntabiliti Boleh dilaksanakan
Penjawat Awam tanggungjawab
Rujuk guru sebagai sebagai pendidik semasa Fasa
Panduan • penjawat awam
Orientasi Orientasi
Adab ‘Bina Ilmu,
Menyempurna
Akhlak’

3 Pengurusan • Prosedur Mengamalkan Boleh dilaksanakan
semasa Fasa
Rujuk Kewangan Sekolah kewangan sekolah pengurusan Orientasi
Panduan
Orientasi – pembelian, kewangan

petty cash dan peribadi dan

sebagainya sekolah yang

• Integriti dalam positif

menguruskan

kewangan

40

Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

Cadangan Pelaksanaan

Cadangan Fokus Kandungan Keberhasilan Catatan
Bulan (Outcomes)
• Menghadapi Boleh dilaksanakan
4-5 Pedagogi Bilik murid pelbagai Mempelbagai semasa sesi
Darjah keupayaan dan kaedah dan LADAP, PLC,
kebolehan dalam pendekatan pementoran
KBAT kelas yang sama pengajaran
Contoh aspek
• Menerapkan Mahir KBAT – program
kemahiran berfikir menggunakan i-THINK dilakukan
aras tinggi dalam aplikasi KBAT dalam PdP guru
PdP dalam PdP
6 Penilaian dan
pentaksiran dalam • Pentaksiran Memahami dan
mata pelajaran Berasaskan melaksanakan
Sekolah (PBS) penilaian dan
pentaksiran
i) UPSR dengan penuh
integriti
ii) PT3

iii) SPM

iv) STPM/STAM

• Rekod
perkembangan
pembelajaran
murid

7 Kajian Tindakan • Pendedahan Menghasilkan Rujuk Buku Manual

kepada kajian kajian Kajian Tindakan

tindakan tindakan untuk terbitan BPPDP di

• Mengenal pasti penambahbaikan laman web
masalah dan fokus proses PdP www.moe.gov.my

kajian, mengumpul

data dan menulis

laporan kajian

tindakan

• Perkongsian hasil
kajian tindakan
kepada pihak
sekolah

41

kementerian Panduan Pelaksanaan Program
pendidikan Pembangunan Guru Baharu
malaysia (PpgB) 2015

Cadangan Pelaksanaan

Cadangan Fokus Kandungan Keberhasilan Catatan
Bulan (Outcomes)

8 dan Pendidikan abad • Pembacaan Guru Baharu Book review
seterusnya ke-21 dan ulasan dapat dikira sebagai
buku berkaitan mengaplikasikan latihan yang boleh
perkembangan ciri-ciri dimasukkan dalam
terkini dalam pembelajaran di SPL KPM
pendidikan abad ke-21

• Pembelajaran
sepanjang hayat

• Lawatan penanda
aras

42

CONTOH
PELAKSANAAN PPGB



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

45



Bab 3

Dokumen PPGB



Panduan Pelaksanaan Program kementerian
Pembangunan Guru Baharu pendidikan
(PpgB) 2015 malaysia

PENGENALAN

Dokumen Program Pembangunan Guru Baharu (PPGB) adalah dokumen yang diperlukan bagi
memulakan dan melaksanakan PPGB. Perincian setiap dokumen serta tatacara penyediaan
dan penggunaan dokumen adalah seperti di bawah.
I. Surat Lantikan Guru Mentor oleh Pentadbir Sekolah
Surat Lantikan Guru Mentor adalah surat arahan kepada Guru Mentor yang dipilih

khas untuk membimbing Guru Baharu membangunkan kompetensi profesional mereka.
Pemilihan Guru Mentor adalah berdasarkan kesesuaian opsyen Guru Mentor dan
opsyen Guru Baharu, pengalaman mengajar, pengetahuan, kemahiran dan personaliti
Guru Mentor.
Tatacara
1. Surat lantikan ini dikeluarkan kepada Guru Mentor sekurang-kurangnya satu (1)

minggu selepas Guru Baharu melaporkan diri di sekolah.
2. Maklumat seperti nama dan nombor kad pengenalan Guru Mentor dan nama

Guru Baharu serta tempoh pelaksanaan program dinyatakan.
3. Surat lantikan ini ditandatangani oleh Pengetua atau Guru Besar.
4. Satu (1) salinan surat disimpan dalam fail sekolah.

49