Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi (Panduan Sekolah)

KANDUNGAN

PRAKATA MUKA SURAT
SINGKATAN KATA
3
FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN 4
VISI DAN MISI KPM
5
6

KONSEP 7 Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
JARINGAN DAN JALINAN DENGAN AGENSI LUAR 9

KEPIMPINAN SEKOLAH 13
PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN 17

PENGURUSAN KEHADIRAN MURID ORANG ASLI DAN PERIBUMI 23
PENGURUSAN TRANSISI MURID TAHUN ENAM KE TINGKATAN SATU 43

3 ELEMEN KEBUDAYAAN MASYARAKAT ORANG ASLI DAN PERIBUMI 56
PENGURUSAN KELAS DEWASA ORANG ASLI DAN PENAN/PERIBUMI (KEDAP) 62

LAMPIRAN 65
PENGHARGAAN 71

1



PRAKATA Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh dan Salam Sejahtera.
Pihak Bahagian Pengurusan Sekolah Harian merakamkan ucapan tahniah dan syabas
kepada panel penggubal di atas penghasilan panduan ini.
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 di bawah Inisiatif #57: Transformasi
Pendidikan Orang Asli dan Peribumi dilaksanakan bagi memastikan ekuiti, iaitu
kesamarataan akses pendidikan murid Orang Asli dan Peribumi seiring dengan pendidikan
arus perdana dapat direalisasikan dengan kesungguhan dan komitmen semua pihak.
Panduan ini bertujuan untuk memberi rujukan kepada pihak sekolah khususnya sekolah
Orang Asli dan Peribumi untuk pelaksanaan program yang digabungjalinkan mengikut
keperluan khusus dan keperluan masyarakat Orang Asli dan Peribumi. Pihak Bahagian
Pengurusan Sekolah Harian juga memberi perhatian bagi kaedah Pedagogi Pengajaran
dan Pembelajaran kepada murid Orang Asli dan Peribumi yang sesuai dengan persekitaran
masyarakat Orang Asli dan Peribumi dengan menyediakan panduan ini kepada guru-guru
di sekolah Orang Asli dan Peribumi.
Akhir kata, diharapkan dengan adanya panduan ini dapat membantu pentadbir sekolah,
guru dan komuniti dalam melaksanakan aktiviti dan program di sekolah Orang Asli dan
Peribumi ke arah mempertingkatkan budaya pengurusan, pentadbiran sekolah dan
pelaksanaan program yang lebih berkesan dan berjaya. Seterusnya dapat menarik minat
murid untuk hadir ke sekolah dan menerima pendidikan seperti mana yang dihasratkan
dalam meningkatkan kemenjadian murid dan sekolah berkualiti.
Sekian, terima kasih

3

Singkatan kata

BPSH : Bahagian Pengurusan Sekolah Harian
GB : Guru Besar
GPK : Guru Penolong Kanan
IPT : Institusi Pengajian Tinggi
JPN : Jabatan Pendidikan Negeri
JAKOA : Jabatan Kemajuan Orang Asli
JKR : Jabatan Kerja Raya
KEDAP : Kelas Dewasa Orang Asli dan Penan/Peribumi
MPKK : Majlis Pengurusan Komuniti Kampung
PdP : Pengajaran dan Pembelajaran
PPD : Pejabat Pendidikan Daerah
PIBG : Persatuan Ibu Bapa dan Guru
PBT : Pihak Berkuasa Tempatan
RMT : Rancangan Makanan Tambahan
SOP : Standard Operasi Prosedur
TNB : Tenaga Nasional Berhad

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Ahli Jawatankuasa Teknikal Induk di bawah Inisiatif #57: Transformasi
Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Kementerian Pendidikan Malaysia

1. Bahagian Pengurusan Sekolah Harian, 5. Bahagian Perancangan dan Penyelidikan
Aras 3 & 4, Blok E2, Kompleks E, Dasar Pendidikan,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
62604, Putrajaya Aras 1-4, Blok E8, Kompleks E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
2. Bahagian Pembangunan Kurikulum, 62604, Putrajaya
Aras 4-8,Blok E9, Kompleks E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 6. Bahagian Pendidikan Teknik dan Vokasional,
62604, Putrajaya Aras 5-6, Blok E14, Kompleks E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
3. Bahagian Pendidikan Guru, 62604, Putrajaya
Aras 2 -6, Blok E13, Kompleks E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 7. Institut Pendidikan Guru Malaysia,
62604, Putrajaya Aras 1-3, Blok 2250, Jln Usahawan 1,
63000 Cyberjaya

4. Bahagian Psikologi dan Kaunseling, 8. Unit Pelaksanaan & Prestasi Pendidikan
Aras 1, Blok E9, Kompleks E, (PADU),
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
62604, Putrajaya Aras 3, Blok E9, Kompleks E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
62604, Putrajaya

4

KEMENTERIAN Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
PENDIDIKAN
MALAYSIA

FALSAFAH PENDIDIKAN
KEBANGSAAN

Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha berterusan
ke arah memperkembangkan lagi potensi individu

secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan
insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek,

rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepada
kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini
adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu

pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia,
bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai
kesejahteraan diri, serta memberi sumbangan

terhadap keharmonian dan kemakmuran
masyarakat dan negara.

5

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
VISI DAN MISI KPM
PPPM

6

Konsep

Program yang digabung jalin mengikut keperluan khusus dan
persekitaran murid Orang Asli dan Peribumi

UNG JALIN 1.0

5.0 - kerjasama dengan
agensi kerajaan

- komuniti
- universiti awam/institusi

pengajian tinggi pihak
yang berkepentingan
GABPengurusan
Program Kehadiran
Transformasi Pendidikan Orang Asli dan PeribumiMurid Orang Asli
dan Peribumi

Peng4u.r0usan Transformasi 2.0
Pendidikan Kepimpinan
Transisi Murid Orang Asli dan
Orang Asli Peribumi Sekolah

dan Peribumi
Tahun 6 ke
Tingkatan 1

3.0
Pengajaran dan
Pembelajaran

- Didik Hibur
- Kit Pengukuhan
Pedagogi Murid Orang Asli
dan Peribumi

7



1.0 Jaringan dan Jalinan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
/ Kerjasama dengan Agensi,

Komuniti, IPT dan
Pihak Berkepentingan

9



1.0 Jaringan dan Jalinan / Kerjasama dengan Agensi, Komuniti,
IPT dan Pihak Berkepentingan

Objektif • Memperoleh sumber untuk membantu sekolah
• Mengukuhkan rakan strategik dalam pembangunan pendidikan

Orang Asli dan Peribumi

PROSEDUR DAN TINDAKAN Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Mula
Mengenal pasti intervensi/objektif
Jemputan rakan strategik
Mengendalikan mesyuarat
Melaksanakan aktiviti
Menyediakan laporan dan tindak susul
Simpan rekod

Tamat

11

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI JARINGAN DAN JALINAN /
KERJASAMA DENGAN AGENSI, KOMUNITI, IPT DAN PIHAK YANG BERKEPENTINGAN

Perincian Cadangan Program

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Langkah / 1. Mengenalpasti masalah/isu dan bantuan yang
Aktiviti diperlukan oleh pihak sekolah
2. Menubuhkan ahli jawatankuasa khas
Faktor 3. Menyenarai dan mengenalpasti agensi yang boleh
Kejayaan Utama
membantu pihak sekolah
4. Mengadakan pertemuan dan perbincangan dengan

agensi terlibat
5. Merangka program jaringan dan jalinan bersama pihak

agensi yang berkenaan
6. Memberi bimbingan budaya masyarakat setempat
kepada pihak sekolah
7. Melaksanakan aktiviti bersama rakan strategik

yang telah dikenal pasti contohnya hari terbuka
8. Menyediakan pelaporan untuk dipanjangkan kepada
pihak berkenaan dan sebagai dokumentasi pihak sekolah

1. Sokongan daripada pelbagai agensi yang terlibat
2. Komitmen dari pihak sekolah
3. Kerjasama daripada komuniti
4. Sumbangan kewangan dan kepakaran yang sesuai

Cabaran 1. Kerjasama daripada agensi terlibat
2. Kerjasama komuniti
3. Komitmen sekolah

Pihak 1. Pentadbir
berkepentingan 2. Guru
3. Murid
4. PIBG
5. Komuniti

Impak

1. Kecemerlangan sekolah dapat dipertingkatkan
2. Rasa kesepunyaan (sense of belonging) terhadap sekolah ditingkatkan
3. Penambahbaikan infrastruktur sekolah
4. Pendidikan murid Orang Asli dan Peribumi seiring pendidikan arus perdana

12

2.0 Kepimpinan
Sekolah



2.0 Kepimpinan Sekolah

1. Objektif PROSEDUR DAN TINDAKAN Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
2. Pelaporan
• Melahirkan pemimpin sekolah yang semarak jiwa
• Menggunakan segala input dan kepakaran dengan optimum
• Melahirkan pemimpin yang cekap dan berintegriti tinggi

• Dokumentasi
• Impak
• Cadangan penambahbaikan

15

PELAN TINDAKAN
KEPADA KEPIMPINAN SEKOLAH

Perincian Cadangan Program

Ciri Kepimpinan 1. Guru Besar dan GPK mesti mempunyai misi dan visi yang jelas
Sekolah 2. Bekerja secara berpasukan dan berkomunikasi dengan berkesan

dalam organisasi
3. Mempunyai perancangan strategik yang jelas
4. Kepimpinan sekolah mesti ;

4.1 Mempunyai iltizam yang kuat
4.2 Bersikap tegas dan bijaksana dalam membuat keputusan
4.3 Bersikap terbuka menerima idea dan pandangan
5. Kepimpinan sekolah mesti menguasai pelbagai ilmu dan kemahiran
dalam bidang pengurusan
6. Pemimpin mesti berfikiran kreatif, kritis dan inovatif
7. Mempunyai sensitiviti terhadap perubahan persekitaran
8. Pemimpin mesti mempunyai akauntabiliti dan integriti yang tinggi
9. Mengutamakan pelanggan seperti murid, ibu bapa dan komuniti
setempat
10. Mempunyai semarak jiwa sebagai pemenang

11. Mengamalkan sistem pengurusan yang sistematik

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Faktor 1. Pemimpin sekolah mesti mahir dan berilmu
Kejayaan Utama 2. Boleh menjadi role model
3. Boleh bekerjasama dalam organisasi
4. Sokongan ibu bapa dan komuniti

Cabaran 1. Komitmen pemimpin sekolah
2. Pengalaman dan penyesuaian budaya

Pihak 1. Pihak pentadbir sekolah
berkepentingan 2. Guru-guru
3. Murid
4. PIBG

Impak

1. Sekolah diurus dengan sistematik dan berkesan
2. Keyakinan tinggi oleh masyarakat terhadap sekolah
3. Kecemerlangan sekolah

16

3.0 Pengajaran
dan

Pembelajaran



3.0 Pengajaran dan Pembelajaran

Didik Hibur Program Pengukuhan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
Pedagogi
• Guru berkemahiran dan
mempunyai minat yang • Program Intervensi Khas
mendalam Murid Orang Asli dan Peribumi
PIKAP
• Murid terlibat secara aktif
dalam pembelajaran dan • Panduan Membina Bahan
pemudahcaraan Rujukan Mudah Bahasa
Orang Asli dan Peribumi
• Pembelajaran tidak terikat di
dalam kelas sahaja • Sisipan Elemen Budaya
(Flexible classroom) Orang Asli dalam kurikulum
Pendidikan Kesenian
• Pembelajaran dengan (Pendidikan Seni Visual,
menggunakan kemahiran Pendidikan Muzik) dan
seni budaya Pendidikan Jasmani

• Penerapan elemen mesra nota :
rimba dalam PdP 1. KEDAP dan panduan untuk

nota : sekolah terlibat sahaja
1. Pelaksanaan PdP mengikut 2. Rujuk Kit Pengukuhan Pedagogi

kesesuaian persekitaran sekolah Murid Orang Asli dan
Peribumi oleh BPK

19

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM/AKTIVITI DIDIK HIBUR

Didik Hibur • Mewujudkan suasana pembelajaran yang menyeronokkan
• Menarik minat murid ke sekolah dan bersemangat untuk belajar
• Mempelbagaikan kaedah pembelajaran dan pengajaran
• Menerapkan elemen mesra rimba dalam PdP

Perincian Cadangan Program

Langkah / 1. Guru diberi pendedahan pendekatan didik hibur dalam PdP secara
Aktiviti berkala

2. Guru mempelbagaikan pendekatan PdP
3. Guru bebas melaksanakan PdP di dalam atau di luar kelas dengan

memberi keutamaan kepada keselamatan murid
4. Guru menyesuaikan PdP mengikut suasana, budaya dan keadaan

harian masyarakat setempat
5. Guru menerapkan unsur kecindan dalam PdP untuk menarik minat

murid
6. Pelibatan murid secara aktif dalam pembelajaran
7. Memberi pengukuhan positif dalam bentuk hadiah, makanan dan

peralatan kebersihan diri yang sesuai dengan budaya Orang Asli
dan Peribumi seperti syampu, ubat gigi dan lain-lain

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Faktor 1. Komitmen yang rendah dalam kalangan pentadbir dan guru
Kejayaan Utama 2. Guru tidak melaksanakan kaedah didik hibur dalam PdP
3. Murid yang terlalu pasif

Cabaran 1. Kemahiran guru (pedagogi )
2. Pelibatan murid yang aktif
3. Komitmen pengurusan sekolah

Pihak 1. Guru-guru
berkepentingan 2. Murid
3. PIBG
4. Komuniti

Impak

1. Menarik minat murid untuk melibatkan diri secara aktif dalam PdP
2. Meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah
3. Membentuk kemenjadian murid secara holistik
4. Meningkatkan profesional guru dalam PdP
5. Pendidikan murid Orang Asli dan Peribumi selari dengan pendidikan arus perdana

20

PELAN TINDAKAN KOMUNIKASI ASAS ORANG ASLI DAN PERIBUMI SETEMPAT

Komunikasi • Merapatkan hubungan antara murid, guru dan masyarakat
Asas Orang Asli • Membantu guru menyampaikan kaedah pengajaran dan
dan Peribumi
Setempat pembelajaran dengan lebih berkesan
• Meningkatkan keyakinan masyarakat kepada sekolah

Perincian Cadangan Program

Langkah / 1. Mempraktik komunikasi asas Orang Asli dan Peribumi setempat Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
Aktiviti dalam perbualan harian di sekolah

Faktor 2. Membudayakan komunikasi asas Orang Asli dan Peribumi setempat
Kejayaan Utama dalam program rasmi sekolah seperti perhimpunan mingguan,
mesyuarat agung PIBG, program radio sekolah dan lain-lain
Cabaran
3. Mewujudkan keprihatinan dan peka terhadap murid Orang Asli dan
Pihak Peribumi setempat
berkepentingan
4. Melaksanakan komunikasi asas Orang Asli dan Peribumi setempat
dengan menyediakan kamus Bahasa Asli setempat

5. Menggunakan komunikasi asas Orang Asli dan Peribumi setempat
dalam PdP, papan tanda dan perbualan harian di sekolah

6. Mengadakan minggu Bahasa Orang Asli dan Peribumi setempat

1. Komitmen pentadbir dan guru
2. Kesedaran masyarakat setempat
3. Sumber rujukan Bahasa Orang Asli dan Peribumi
4. Kesediaan guru

1. Komitmen pentadbir dan guru
2. Kesedaran masyarakat setempat
3. Sumber rujukan Bahasa Orang Asli dan Peribumi
4. Kesediaan guru

1. Pentadbir Sekolah
2. Guru
3. Murid
4. PIBG
5. Komuniti

Impak

1. Menarik minat murid untuk melibatkan diri secara aktif dalam PdP
2. Meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah
3. Membentuk kemenjadian murid secara holistik
4. Meningkatkan kecekapan pedagogi guru

21

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN PROGRAM / AKTIVITI KUALITI PdP GURU

Kualiti PdP Guru • Menguasai subjek dan kemahiran pedagogi dalam sesi
pembelajaran dan pengajaran

• Menguasai kemahiran psikologi dan asas kaunseling

Perincian Cadangan Program

Langkah / 1. Guru mengetahui latar belakang setiap muridnya
Aktiviti 2. Guru menguasai subjek yang diajar dan perlu mahir dalam pedagogi
3. Guru mengaplikasikan penggunaan teknologi terkini secara

optimum
4. Guru melaksanakan PdP dalam suasana menyeronokkan,

menghiburkan dan terkawal
5. Guru mengaplikasikan asas kemahiran psikologi dalam PdP
6. Guru juga mesti mempunyai kemahiran asas kaunseling bagi tujuan

mendorong dan meningkatkan potensi serta keyakinan diri murid
7. Guru dapat menggunakan bahasa yang mudah difahami dalam PdP

Faktor 1. Kemahiran guru (pedagogi)
Kejayaan Utama 2. Pelibatan aktif murid
3. Komitmen pentadbir dan guru

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Komitmen pentadbir
2. Pengalaman dan kemahiran guru
3. Pelibatan murid

Pihak 1. Pentadbir Sekolah
berkepentingan 2. Guru
3. Murid
4. PIBG
5. Komuniti

Impak

1. Menarik minat murid untuk terlibat aktif dalam PdP
2. Meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah
3. Membentuk kemenjadian murid secara holistik
4. Guru lebih yakin dan berketrampilan

22

4.0 Pengurusan
Program Kehadiran
murid Orang Asli
dan Peribumi.



4.0 Pengurusan Program Kehadiran murid Orang Asli
dan Peribumi.

Faktor yang mempengaruhi peratus kehadiran murid

Gaya Motivasi Akses Sokongan Pedagogi
Kepimpinan Murid dan dan Guru
Fasiliti
Sekolah Dorongan
Ibu Bapa

Pelaksanaan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Program Pelaksanaan Amalan Terbaik Kehadiran murid
Kebitaraan, Peningkatan PeOrirbaunmgiAkselisedkaonlah
Parameter
Kehadiran & Transisi Jumlah
Aras murid Kebolehlaksanaan peruntukan
Pelibatan
semua murid

Keperluan Pelaksanaan Impak Program

25

Program Peningkatan Kehadiran
1. Gaya Kepimpinan Sekolah

Faktor yang • Sikap penyayang
mempengaruhi: • Kegembiraan
• Saling hormat menghormati

Cadangan • Program mengenali budaya masyarakat setempat oleh
Program Tok Batin

• Program kemasyarakatan bersama-sama
komuniti setempat

• Penubuhan skuad cakna

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Sasaran • Pentadbir sekolah dan guru

Peranan • Sentiasa membina hubungan yang baik dengan
Guru Besar pemimpin setempat dan masyarakat

Peranan • Sentiasa peka dan mendapatkan info berkaitan
Guru masyarakat setempat

• Memastikan keselamatan murid diutamakan

• Sentiasa peka dan mendapatkan info berkaitan
masyarakat setempat

• Mematuhi arahan pentadbir sekolah
• Memastikan keselamatan murid diutamakan

26

Program Peningkatan Kehadiran
2. Motivasi Murid

Faktor yang • Minat ke sekolah
mempengaruhi: • Kesedaran pendidikan
• Pendedahan kepada dunia luar

Cadangan • Mengadakan program yang menarik seperti Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
Program Kokurikulum, ceria dan beraneka (Korianeka)

Sasaran • Menyediakan menu kegemaran murid (RMT)
• Memberi penghargaan kehadiran murid secara

mingguan/bulanan/tahunan
• Merancang program berterusan dengan agensi luar
• Mengadakan program Guruku Idolaku, Muridku Idolaku

• Murid, ibu bapa

Peranan • Mengadakan program yang menarik minat
Guru Besar murid ke sekolah

Peranan • Mengadakan program kemenjadian murid
Guru • Merancang pelan tindakan
• Menyelesaikan masalah yang berbangkit

• Menjalankan PdP yang menyeronokkan (fun learning)
• Melaksanakan program kemenjadian murid

27

Program Peningkatan Kehadiran

3. Akses dan Fasiliti

Faktor yang • Lokasi sekolah jauh dari penempatan
mempengaruhi: ⇒Melebihi 5km berjalan kaki
⇒Melebihi 20km berkenderaan (bot, sampan, rakit)

• Kemudahan pengangkutan

Cadangan • Jejak pintu ke pintu – guru pergi ke rumah dan
Program menjemput murid yang tidak hadir

• Penggunaan jadual waktu luwes/fleksibel

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Sasaran • Agensi kerajaan/swasta, ibu bapa, murid

Peranan • Mengadakan program yang menarik minat murid
Guru Besar ke sekolah

• Kolaboratif antara pihak berkepentingan dengan
pihak sekolah

• Merancang pelan tindakan

Peranan • Menjalankan PdP yang menarik minat murid
Guru • Mengadakan program menarik minat untuk murid

tinggal di asrama

28

Program Peningkatan Kehadiran
4. Sokongan dan Dorongan Ibu Bapa

Faktor yang • Kesedaran kepentingan pendidikan
mempengaruhi: • Keyakinan potensi dan kebolehan anak-anak
• Pendedahan kepada dunia luar

Cadangan • Cakna Ibu Bapa/ Sukarelawan Ibu Bapa Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
Program • Ibu bapa diberi motivasi ketika hadir ke sekolah dalam

Sasaran program/aktiviti yang dilaksanakan contohnya
bantuan
awal persekolahan
• Tok Batin/ pemimpin kaum/ Tuai Rumah memainkan
peranan memberi kesedaran kepada ibu bapa
• Kerjasama JAKOA/PPD/JPN

• Ibu bapa, komuniti

Peranan • Merancang program permuafakatan bersama-sama
Guru Besar ibu bapa

• Menjadi penghubung antara ibu bapa dengan pihak
berkepentingan

Peranan • Melaksanakan program permuafakatan ibu bapa
Guru

29

Program Peningkatan Kehadiran

Faktor yang 5. Pedagogi Guru
mempengaruhi:
• PdP berkesan
Cadangan • Guru kreatif
Program • PdP mengambil kira pengetahuan sedia ada dan latar

belakang murid
• Guru mahir penggunaan multimedia dalam PdP

• Bimbingan SISC+ dan guru besar
• Lawatan ke Sekolah Kluster Kecemerlangan dan

Sekolah Orang Asli dan Peribumi yang memenangi
Seminar Perkongsian Amalan Terbaik Peringkat
Kebangsaan
• Bengkel inovasi dan kreativiti
• Kursus pemantapan pedagogi guru
• Pembelajaran berasaskan projek
• Membudayakan kajian tindakan

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Sasaran • Guru

Peranan • Bimbingan dan khidmat bantu oleh guru besar
Guru Besar • Perancangan pelan tindakan pembangunan

profesionalisme guru yang berterusan

Peranan • Merancang dan dan melaksanakan PdP yang
Guru berkesan dan kreatif

• Melaksanakan kajian tindakan
• Mewujudkan jaringan dan jalinan antara Sekolah

murid Orang Asli dan Peribumi dengan Sekolah
Kebangsaan/Kluster
• Menerapkan elemen pedagogi mesra rimba dalam PdP
guru

30

Cadangan Aktiviti: Program Peningkatan Kehadiran
Murid Orang Asli dan Peribumi

Objektif: Meningkatkan peratus kehadiran murid ke sekolah

Bil. Aktiviti Keterangan Aktiviti

1. Korianeka Aktiviti yang menggabungkan kokurikulum, ceria dan
beraneka yang bertujuan menarik minat murid ke
sekolah

2. Jejak Pintu Ke Pintu Aktiviti menjejak murid Orang Asli dan Peribumi yang
tidak hadir ke sekolah dengan bantuan rakan sebaya,
guru-guru dan komuniti

3. Mong Sekolah Pemberian ganjaran dalam bentuk makanan kepada
Mong Cak murid-murid yang hadir ke sekolah

4. Khidmat Gotong - royong dengan kerjasama MPKK, Tok Batin/
Masyarakat pemimpin kaum/ Tuai Rumah dan komuniti

5. Pusat Transit Menyediakan pusat transit bagi mengumpul murid Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
6. Cakna Ibu Bapa di satu tempat yang selamat semasa bencana bagi
melaksanakan aktiviti pembelajaran

Sesi dialog bagi membuka minda ibu bapa murid Orang
Asli dan Peribumi akan kepentingan pendidikan kepada
anak mereka

1. Memberi anugerah kepada murid yang mempunyai

pencapaian yang baik dalam peratus kehadiran,

7. Anugerah Pencapaian pencapaian akademik, pelibatan aktif dalam
Murid kokurikulum dan sahsiah
2. Memberi sijil dan mempamerkan gambar murid yang

menerima penghargaan

3. Pelaporan/ penilaian/ penambahbaikan

1. Merancang takwim/ jadual

8. Bimbingan Guru Besar 2. Melaksanakan bimbingan dan refleksi
3. Dialog prestasi/ post mortem

4. Penambahbaikan

1. Melantik ahli jawatankuasa

2. Mengenal pasti sekolah yang akan dilawati

9. Lawatan Perkongsian 3. Menghantar surat permohonan lawatan
Ilmu 4. Mengadakan lawatan dan perkongsian pintar

5. Dialog prestasi/post mortem

6. Penambahbaikan

31

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (KORIANEKA)

Perincian Cadangan Program

Langkah / KORIANEKA
Aktiviti 1. Pelantikan ahli jawatankuasa & kertas kerja – pemilihan

aktiviti / implikasi kewangan
2. Jemputan tenaga luar / penetapan tarikh
3. Surat pemberitahuan kepada ibu bapa / kutipan wang
4. Mesyuarat ahli jawatankuasa pelaksana
5. Pelaksanaan aktiviti
6. Dokumentasi
7. Penilaian

Faktor 1. Kerjasama guru, komuniti dan tenaga luar
Kejayaan Utama 2. Perancangan yang teliti

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Tenaga pakar

Pihak 1. Komuniti dan ibu bapa
berkepentingan 2. Agensi

Impak

1. Kehadiran murid / pelibatan meningkat
2. Pencapaian murid meningkat
3. Keyakinan diri dan semangat kerjasama dalam kalangan murid meningkat
4. Kreativiti murid bertambah dengan mempamerkan hasil kerja murid
5. Penghargaan dapat memberi galakan kepada murid untuk menyertai aktiviti

32

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (JEJAK PINTU KE PINTU)

Perincian Cadangan Program

Langkah / JEJAK PINTU KE PINTU
Aktiviti 1. Pembentukan ahli jawatankuasa untuk mengenal pasti

murid yang tidak hadir
2. Kenal pasti lokasi tempat tinggal murid
3. Menjejaki murid di rumah dan kenal pasti masalah murid
4. Strategi penyelesaian masalah – bantuan rakan sebaya/

penduduk kampung/sediakan pengangkutan
5. Beri galakan murid ke sekolah

Faktor 1. Kerjasama antara ahli jawatankuasa / tenaga luar
Kejayaan Utama (JAKOA)

2. Kenderaan yang sesuai

Cabaran 1. Komitmen pentadbir sekolah
2. Kerjasama daripada ibu bapa
3. Faktor muka bumi dan cuaca Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Pihak 1. Pihak sekolah
berkepentingan 2. Murid
3. Komuniti

Impak

1. Kehadiran murid meningkat
2. Hubungan sekolah dengan komuniti semakin erat
3. Memupuk kesedaran kepentingan menuntut ilmu

33

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI MONG SKULAH MONG CAK

(HADIR SEKOLAH ADA MAKAN)

Perincian Cadangan Program

Langkah / MONG SKULAH MONG CAK
Aktiviti 1. Merancang pelaksanaan program
2. Pembentukan ahli jawatankuasa
3. Menetapkan menu makanan
4. Menyediakan makanan yang menjadi kegemaran murid
5. Pengurusan bahan mentah yang teratur untuk

mengelakkan keracunan
6. Menyediakan aktiviti yang boleh menarik minat murid

hadir ke sekolah melalui penyediaan makanan

Faktor 1. Program RMT
Kejayaan Utama 2. Kerjasama guru,pengusaha kantin dan ibu bapa

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Fasiliti tempat penyimpanan makanan
2. Penghantaran bekalan ke kawasan pedalaman

Pihak 1. Pihak sekolah
berkepentingan 2. Murid
3. Komuniti

Impak

1. Kehadiran murid meningkat
2. Murid rasa dihargai dan dirai
3. Meningkatkan keyakinan diri dan semangat untuk ke sekolah

34

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (KHIDMAT MASYARAKAT)

Perincian Cadangan Program

Langkah / KHIDMAT MASYARAKAT
Aktiviti 1. Menubuhkan skuad cakna komuniti
2. Mengenalpasti kawasan yang terjejas
3. Merangka pelan tindakan program/aktiviti
4. Menghubungi hospital, kontraktor TNB, JKR, JAKOA, PBT,

Majlis Pengurusan Komuniti Kampung(MPKK) sebagai
bantuan

Faktor 1. Kerjasama JAKOA, komuniti dan agensi luar
Kejayaan Utama

Cabaran 1. Akses kemudahan ke kawasan pedalaman
2. Faktor keselamatan
3. Kerjasama pihak berkepentingan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Pihak 1. Pihak sekolah
berkepentingan 2. Murid
3. Komuniti

Impak

1. Memudahkan akses ke kawasan sekolah
2. Kehadiran murid meningkat

35

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM /AKTIVITI (PUSAT TRANSIT)

Perincian Cadangan Program

Langkah / PUSAT TRANSIT
Aktiviti 1. Menubuhkan ahli jawatankuasa
2. Mengenal pasti tempat tinggal murid yang berisiko
3. Makluman kepada ibu bapa dan Tok Batin/ pemimpin

kaum/ Tuai Rumah
4. Mengenal pasti tempat transit dan guru yang terlibat
5. Menyediakan bahan atau aktiviti pembelajaran yang

sesuai
6. Menempatkan murid sewaktu bencana berlaku
7. Laporan/post mortem
8. Penambahbaikan

Faktor 1. Kerjasama komuniti dan agensi berkaitan
Kejayaan Utama 2. Kesesuaian bahan dan aktiviti yang disediakan

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Cuaca
2. Bentuk muka bumi
Pihak 3. Kerosakan bahan dan alatan yang disediakan
berkepentingan
1. Ibu bapa

Impak

1. Kehadiran murid meningkat
2. Memupuk kerjasama dalam kalangan guru dan komuniti
3. Memupuk nilai kepentingan menuntut ilmu

36

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (CAKNA IBU BAPA)

Perincian Cadangan Program

Langkah / CAKNA IBU BAPA
Aktiviti 1. Melantik ahli jawatankuasa
2. Mengadakan majlis motivasi untuk ibu bapa ketika
program sekolah seperti penyerahan wang Bantuan Awal

Persekolahan dan KWAPM
3. Guru besar dan Tok Batin/ pemimpin kaum/ Tuai Rumah
memberi taklimat mengenai kesedaran pendidikan
kepada ibu bapa.
4. Melibatkan kerjasama JAKOA

Faktor 1. Kerjasama JAKOA, Tok Batin/ pemimpin kaum/ Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
Kejayaan Utama Tuai Rumah dan ibu bapa

Cabaran 1. Penyertaan ibu bapa

Pihak 1. Ibu bapa
berkepentingan 2. Murid
3. Pihak sekolah

Impak

1. Masalah kehadiran dapat diminimumkan
2. Kesedaran tentang pendidikan dapat dipertingkatkan

37

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI ANUGERAH PENCAPAIAN MURID

Perincian Cadangan Program

Langkah / ANUGERAH PENCAPAIAN MURID
Aktiviti 1. Membuat kertas kerja
2. Melantik ahli jawatankuasa
3. Mengenal pasti murid-berdasarkan data kehadiran,
pencapaian akademik, pelibatan aktif dalam

kokurikulum dan sahsiah
4. Mewujudkan sudut kecemerlangan murid
5. Pelaporan
6. Penilaian
7. Penambahbaikan

Faktor 1. Kerjasama guru/ ibubapa
Kejayaan Utama

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Perancangan oleh pihak pengurusan
2. Sambutan oleh ibu bapa

Pihak 1. Pihak sekolah
berkepentingan 2. Murid

Impak

1. Kehadiran murid meningkat
2. Murid rasa dihargai dan dirai
3. Meningkatkan keyakinan diri dan semangat untuk hadir ke sekolah

38

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (BIMBINGAN GB)

Perincian Cadangan Program

Langkah / BIMBINGAN OLEH GURU BESAR
Aktiviti 1. Merancang takwim/jadual
2. Melaksanakan bimbingan dan pementoran
3. Dialog prestasi/post mortem
4. Penambahbaikan

Faktor 1. Mematuhi takwim
Kejayaan Utama

Cabaran 1. Perancangan jadual pencerapan

Pihak 1. Guru Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
berkepentingan 2. Pihak Pentadbir

Impak

1. Penambahbaikan PdP guru
2. Perkongsian ilmu
3. Meningkatkan kerjasama dalam kalangan guru
4. Peningkatan keputusan akademik
5. Kemenjadian murid

39

PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN
PROGRAM / AKTIVITI (LAWATAN PERKONGSIAN ILMU)

Perincian Cadangan Program

Langkah / LAWATAN PERKONGSIAN ILMU
Aktiviti 1. Melantik ahli jawatankuasa
2. Mengenal pasti sekolah yang akan dilawati
3. Menghantar surat permohonan lawatan
4. Mengadakan lawatan
5. Dialog prestasi/post mortem
6. Penambahbaikan

Faktor 1. Kerjasama sekolah
Kejayaan Utama

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran 1. Perancangan takwim sekolah

Pihak 1. Guru
berkepentingan 2. Pihak pentadbir sekolah

Impak

1. Penambahbaikan PdP guru
2. Perkongsian ilmu
3. Meningkat kerjasama dalam kalangan guru
4. Peningkatan keputusan akademik

40

PENGUKURAN KEJAYAAN

PERKARA INDIKATOR

1. Kehadiran murid Peratus kehadiran bulanan /
peratus purata kehadiran
2. Pelibatan murid tahunan

PROGRAM 3. Pelibatan badan Peratus pelibatan murid dalam
PEMERKASAAN korporat/swasta program kebitaraan

KEHADIRAN 4. Penyertaan/ 1. Nilai sumbangan/ tajaan
MURID pelibatan murid di 2. Kepakaran tenaga kerja
luar sekolah
Bilangan dan peringkat
5. Pelibatan ibu bapa/ penyertaan /jemputan
komuniti menyertai aktiviti

6. Anugerah/ Bilangan/peratus kehadiran ibu Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
pengiktirafan bapa menyertai aktiviti yang
diadakan
7. Hebahan media
Bilangan dan peringkat
anugerah/pengiktirafan yang
diterima

1. Diketahui umum
2. Kekerapan paparan
3. Promosi di media

41



5.0 Pengurusan
Transisi Murid Tahun 6
ke Tingkatan 1



5.0 Pengurusan Transisi Murid Tahun 6 ke Tingkatan 1

Faktor yang mempengaruhi peratus transisi murid

Lokasi Ekosistem Tiada Sokongan Motivasi Kecaknaan
sekolah sekolah ikon dan Murid Guru
menengah
Dorongan
ibu Bapa

Pelaksanaan Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi

Program Kemenjadian Program Transisi Seminar Perkongsian
pemerkasaan murid Orang Amalan Terbaik
Asli (Tahun6)
Kehadiran Jumlah
Parameter peruntukan
Pelibatan
semua murid Tahap murid Kebolehlaksanaan
program

Pelaksanaan Impak Program Post mortem

45

Cadangan Aktiviti: Transisi Murid Orang Asli dan Peribumi

Objektif : Meningkatkan transisi murid ke sekolah menengah

Bil. Aktiviti Keterangan Aktiviti

1. Kem Asrama dan 1. Kem ini dilaksanakan selama 3 hari di feeder school
Orientasi Khas sebelum murid tingkatan satu mendaftar secara rasmi
di sekolah menengah
2. Mentor Mentee
2. Sepanjang kem ini mereka diberi pendedahan tentang
Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi kehidupan pelajar di sekolah baharu serta kemudahan-
kemudahan yang ada.

3. Fasilitator kem ini terdiri daripada murid senior dalam
kalangan kaum mereka serta guru bimbingan dan
kaunseling

4. Ibu bapa mereka juga dibenarkan melawat dan melihat
suasana asrama agar meyakinkan mereka bahawa
anak-anak mereka bakal ditempatkan di sekolah
berkenaan

1. Memperkasakan peranan mentor mentee khususnya
dalam konteks murid Orang Asli dan Peribumi

2. Meningkatkan keyakinan murid Orang Asli dan
Peribumi bahawa mereka juga diambil berat
dan diberi kasih sayang

3. Memberi keprihatinan yang tinggi, menerima
mentee tanpa syarat dan menarik keinginan mereka
untuk terus kekal bersekolah

3. Pecutan Dinamika 1. Mengenal pasti Orang Asli dan Peribumi
Diri tempatan yang berjaya dalam pelbagai profesion

2. Program motivasi untuk murid Orang Asli dan Peribumi
yang akan ke tingkatan satu

4. Program Cakna 1. Menubuhkan ahli jawatankuasa program

Murid Orang Asli 2. Mesyuarat 3 kali setahun

dan Peribumi 3. Perbengkelan pengetua dan guru sekolah menengah

Sekolah Menengah Fasilitator: GB Sekolah Orang Asli dan Peribumi

4. Kunjung mesra oleh guru sekolah menengah

ke perkampungan Orang Asli dan Peribumi

5. Program Transisi

6. Kumpul data dan laporan

7. Penilaian

46

Cadangan Aktiviti: Transisi Murid Orang Asli dan Peribumi

Objektif : Meningkatkan transisi murid ke sekolah menengah

Bil. Aktiviti Keterangan Aktiviti

5. Pelibatan Ibu Bapa 1. Jerayawara kepentingan belajar di sekolah menengah

dan Komuniti (PIBK) 2. Memberi pendedahan kepada ibu bapa dan komuniti

tentang aktiviti sekolah

3. Memberi kesedaran kepada ibu bapa dan

komuniti untuk membantu pihak sekolah

6. Latihan On Site 1. Memberi pendedahan kepada ibu bapa dan murid

tentang kehidupan masyarakat luar dan kepentingan

pendidikan untuk mengubah nasib mereka pada masa

depan

2. Memotivasikan masyarakat Orang Asli dan Peribumi

bahawa mereka juga boleh berjaya seperti masyarakat

lain

7. Transformasi 1. Meningkatkan kerjasama antara agensi yang berkaitan
Minda Orang Asli untuk terlibat dalam program masyarakat Orang Asli
dan Peribumi dan Peribumi

2. Memberi pendedahan kepada masyarakat Orang Asli Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
dan Peribumi tentang peluang kerjaya

8. Jalinan Kasih 1. Program yang dilaksanakan untuk memberi kesedaran
kepada murid yang bukan Orang Asli atau Peribumi
bahawa murid Orang Asli dan Peribumi adalah
sebahagian daripada warga sekolah yang berhak
mendapat hak yang sama

2. Menggalakkan murid yang bukan Orang Asli
atau Peribumi memberi sokongan moral kepada murid
Orang Asli dan Peribumi di sekolah

3. Mengelakkan kes buli berlaku ke atas murid Orang
Asli dan Peribumi untuk memastikan kelangsungan
pembelajaran mereka sehingga tamat persekolahan
menengah

4. Memberi keyakinan kepada murid Orang Asli dan
Peribumi bahawa mereka diterima sebagai sebahagian
warga sekolah

5. Mewujudkan suasana pembelajaran yang
harmoni antara murid Orang Asli dan Peribumi
dengan murid yang bukan Orang Asli atau Peribumi

47

CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN

PROGRAM/AKTIVITI KEM ASRAMA/ORIENTASI KHAS

Perincian Cadangan Program

Langkah / 1. Menubuhkan ahli jawatankuasa
Aktiviti 2. Mesyuarat penyelarasan
3. Pendaftaran peserta
4. Taklimat dan suai kenal
5. Motivasi
6. Qiamullail untuk murid Islam
7. Lawatan
8. Gotong-royong
9. Bengkel dan pembentangan

Faktor 1. Sokongan dan komitmen jawatankuasa
Kejayaan Utama 2. Sokongan ibu bapa dan murid
3. Tenaga fasilitator dan urus setia yang mahir
4. Kemudahan domestik mencukupi
5. Kesediaan murid

Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi Cabaran • Kerjasama ibu bapa
• Fasilitator berkemahiran

Pihak • JAKOA, JPN, PPD dan Pejabat Kesihatan Daerah
berkepentingan • Pentadbir sekolah rendah dan menengah
• RELA

Impak

1. Keyakinan tinggi oleh ibu bapa untuk menghantar anak-anak ke sekolah
2. Murid lebih berkeyakinan dan bersedia untuk ke sekolah menengah
3. Peratus transisi murid tingkatan satu meningkat

48

CADANGAN PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN

PROGRAM/AKTIVITI MENTOR MENTEE

Perincian Cadangan Program

Langkah / 1. Menyediakan kertas kerja
Aktiviti 2. Menubuhkan jawatankuasa
3. Mesyuarat penyelarasan
4. Majlis penyerahan Mentor Mentee
5. Pelaksanaan aktiviti
6. Pelaporan program/aktiviti
7. Penilaian
8. Penambahbaikan

Faktor 1. Sokongan dan komitmen ahli jawatankuasa
Kejayaan Utama 2. Sokongan ibu bapa dan murid
4. Tenaga fasilitator dan urus setia yang mahir
5. Kemudahan sesuai dan mencukupi

Cabaran • Kerjasama ibu bapa Transformasi Pendidikan Orang Asli dan Peribumi
• Kemahiran fasilitator

Pihak • Pihak sekolah
berkepentingan • Ibu bapa
• Murid

Impak

1. Mentee lebih berkeyakinan
2. Mentor lebih mengenali dan memahami mentee mereka dengan lebih rapat
3. Mengubah persepsi guru dan masyarakat sekolah terhadap murid Orang Asli

dan Peribumi
4. Peratus transisi ke tingkatan satu meningkat

49