วิศวกรรมสาร ปีที่ 73 ฉบับที่ 2_ok

สารบััญ 12




03 สารจำาก...บรรณาธิิการ
้
ิ
05 เจำาของวศวกรรมสาร วสท.
ั
06 วตถุุประสงค์

บทความ

ุ
ั
ิ
ั
12 การตรวจำจำบอณหภููมผิิวหน์ง
ั
ำ
ั
สาหรบคดกรอง Covid-19
ดร.มาโนทย์์ มาปะโท 22
ผศ.ดร.ธนเสฏฐ์์ ทศดกรพััฒน ์
ี

้
22 ตูความดน์ลับ ออกแบบโดย วสท.
ั
่
ิ
เพื่�อใช้้ใน์สภูาวะฉุุกเฉุน์แลัะเร่งด่วน์ ใน์
ข
ท
ช้
�อ
่
า
ห
ิ
ใ
ย
า
เ
ง
ด
น์
จำ
เ
ร
ค
ั
โ
น์
ิด
�
วิกฤติการณ์
ต
ุ
รน์แรง
บัญพังษ์์ กจวััฒนาชััย์
ุ
ิ
36 ทาความเขาใจำการระบาดของโรค
ำ
้























่
ิ
โควด-19 ผิาน์แบบจำำาลัองทางคณตศาสตร์
ิ





รศ. ดร. สวัทย์์ กระวัทย์า
ุ
ิ
ิ
ิ
ประจำำ
คอลััมน์์
า
ิ
ั
่
ุ
ุ
ั
�
็
ั
49 ระบบปรบอากาศใน์อาคาร การ 09 ความปกติิใหมในงานวศวกรรม-รบงานที่่ไหนกได้้ ศ.ด้ร.วรศกด้ิ� กนกนกลชััย
ิ
ั
�
ิ
ั
ั
�
่
กรองแลัะการแพื่รเช้่อโรคใน์อากาศ 30 โบราณกบงานวศวกรรมไที่ย-ติอนที่่ 1 วศวกรรม กบสุุขอนามยและโรคภััย
้
ผศ.ดร.มานนท สขละมย์ ไขเจ็็บ รศ.ด้ร.สุถาพร โภัคา
ั
ุ
์
ิ
ิ
46 วศวกรใชัภัาษา - ภัาษาองกฤษยากจ็ง รศ.ด้ร.วสุุที่ธิ์ ชัอวเชั่ยร
ั
ั
ิ
่
ิ
�
้
ิ
์
56 บรหารงานกอสุราง - ประสุงค ธิ์าราไชัย
้
่
่
ิ
์
่
�
ั
ิ
่
ิ
ื
58 คลนกชัาง - เจ็าะผนง Precast ได้้หรอไม สุมจ็ติร เปยมเปรมสุุข
่
ิ
ั
61 AI กบ นายชัาง รศ.ด้ร.สุมยศ เก่ยรติิวนชัวไล
ิ
์
่
็
ั
65 เนรด้ด้ สุเขยว-ติอนที่ 1: The Devil's Finest Trick ผศ.ด้ร.ธิ์นพล เพญรติน ์
�
่
่
�
ิ
่

�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ

36

































65


























จรรยาบรรณวิิศวิกร พ.ศ. 2556
โดย วิิศวิกรรมสถุานแห่่งปีระเที่ศไที่ย

ในพระบัรมราชููปีถุมภ์์ 78
ั
ข่่าวิกจกรรม วิสที่. 81
ิ
รายชูอห่นงสอมาตรฐาน และสิงพมพ วิสที่. 86
ื
์
ิ
�
ั
่
�
รายนามสมาชูกให่ม ่ 89
ิ
�
ใบัสังโฆษณา วิิศวิกรรมสารออนไลน ์ 94
95
58 ระเบั่ยบัการรบับัที่ควิามข่องวิิศวิกรรมสาร 97

ใบัสมครสมาชูก วิสที่.
ิ
ั
ั

THAILAND ENGINEERING JOURNAL









สารจาก...บรรณาธิิการ












�
่
่
้
�
่
้
้
ุ
ุ
�
่
่
�
�
้
้
่
ู
้
�
ู
ึ
ิ
้
ิ
้
ิ
ในสภาวะที่ที่งโลกต้องเผชิญกบศัต้รูต้วฉกาจที่มนษยชิาต้ยงไมอาจหาหนที่างที่จะเอาชินะได้ สามารูถต้รูงผคน หยด้การูเคลอนที่ เปลยนวถ ่
�
่
่
้
่
ิ
ิ
ู
์
ชิวต้ต้ลอด้จนที่าลายเศัรูษฐกจในที่กรูะด้บลงอยางยบเยนชินด้ที่�เรูยกวาไมเคยพบเคยเจอมากอนในปรูะว้ต้ศัาสต้รู ศัต้รูของมนษยชิาต้ไมมอาวธอะไรู
่
ำ
่
้
ุ
่
่
้
่
ิ
ิ
ิ
่
ิ
ุ
่
ุ
ุ
�
ึ
�
�
้
่
ุ
รูายแรูงนอกจากต้้วม้นเองขนาด้เลกจอยและพาหะของม้นซึ่งกค่อ “มนษย” น้นเอง พด้ถงต้รูงน่ที่กคนคงรููแลววาค่อเจาไวรู้สโคโรูนาสายพ้นธุใหมที่่ �
่
้
้
์
็
้
ู
์
่
็
้
ึ
ู
�
่
ำ
้
ิ
่
้
็
ิ
์
ม่ชิออยางเปนที่างการูวา “Covid-19” ที่่ถก (ธรูรูมชิาต้) ออกแบบมาใหที่าลายลางมนษยโลก สรูางความสญเส่ยในหลายมต้ลกลามรูวด้เรูวอยางที่่ �
่
�
่
ิ
ู
้
ุ
ุ
็
์
่
้
่
้
้
็
ไมเคยพบเคยเจอมากอน อยางไรูกต้ามมนษยถกออกแบบใหเปนเผาพนธพเศัษที่มความสามารูถปรูบต้วและหาหนที่างเอาชินะธรูรูมชิาต้อยเสมอ
์
่
็
ุ
้
ิ
่
่
ุ
่
�
ู
ู
่
ิ
่
�
้
่
�
์
่
�
็
ึ
็
ด้้งจะเหนได้้จากความพยายามของปรูะเที่ศัต้าง ๆ ที่้วโลก ที่งที่างด้้านการูพ้ฒนาว้คซึ่่น ยารู้กษา ต้ลอด้จนเที่คโนโลยที่างการูแพที่ยซึ่งกแนนอนวา ่
่
็
์
ุ
่
�
้
่
่
�
่
ิ
้
่
ู
้
้
�
้
้
้
้
่
้
วงการูวศัวกรูรูมที่วโลกต้างกต้นต้วเกด้ความรูวมมอกบสาขาสขภาพสรูางนวต้กรูรูมเพอต้อสกบเจาไวรูสที่กเปลยนแปลงกลายพนธสกบมนษยเชินกน
้
่
็
�
�
่
้
้
์
ุ
ุ
ู
้
ิ
่
้
ไมม่ใครูรููวาสงครูามน่ใครูจะชินะหรู่อแพจะสญเส่ยอ่กเที่าไหรู คงปลอยใหเปนเรูองของอนาคต้ที่่ยากจะคาด้เด้า แต้ที่่แน ๆ วศัวกรูไที่ยกไมได้้อยเฉย
่
่
่
ู
่
่
่
�
่
�
้
็
่
่
็
ู
�
�
ิ
้
่
้
่
้
้
่
�
้
่
ด้งจะเหนได้จากการูรูวมมอกบภาคสวนต้าง ๆ พฒนาเครูองมอและนวต้กรูรูมที่างการูแพที่ยเพอต้อสกบเจาไวรูส Covid-19 จนที่าใหปรูะเที่ศัไที่ยได้ ้
่
่
้
็
้
ู
้
้
้
์
่
้
ำ
�
่
รู้บการูยกยองวาในปรูะเที่ศัต้้นแบบที่่รู้บม่อก้บสถานการูณ์์น่ได้้เปนลาด้้บต้้น ๆ ของโลก
ำ
�
็
�
่
่
้
้
ิ
่
้
่
�
้
่
�
่
็
้
่
้
้
วศัวกรูรูมสารู ฉบบที่ 2/2563 ถอเปนฉบบเฉพาะกจที่ได้รูวบรูวมบที่ความ และคอลมนที่เกยวของกบไวรูส Covid-19 บที่ความเด้นในฉบบ
้
�
่
�
์
ิ
้
ำ
้
่
�
นยกใหเรูองหลกการูที่างานของเลเซึ่อรูวด้อณ์หภมที่นาจะเปนปรูะโยชินในการูนาไปปฏิบต้ใหถกต้องต้ามหลกวศัวกรูรูม การูพฒนาแบบจาลองด้วย
้
้
ำ
ิ
่
�
ำ
�
่
ิ
้
ู
้
้
็
่
ิ
้
์
ิ
้
ู
์
ุ
ิ
�
�
่
้
่
้
ู
่
์
ิ
ู
�
้
่
่
้
่
้
่
�
ิ
ิ
้
์
คณ์ต้ศัาสต้รูชินสงที่สามารูถสรูางความสมพนธในรูปแบบสมการูที่างคณ์ต้ศัาสต้รูโด้ยพจารูณ์าต้วแปรูที่เกยวของ อาที่ การูมหรูอไมมมาต้รูการู
์
�
ิ
่
Social Distancing รูะบบปรู้บอากาศัการูกรูองและการูแพรูเชิ่อผานอากาศัในรูะบบปด้ สาหรู้บชิาว DIY แนนอนวาฉบ้บน่ได้้นาเสนอขนต้อนการู
้
�
�
ำ
่
ำ
่
่
้
้
้
้
�
สรูาง “หองความด้นลบ วสที่.” ที่ปจจบนเปนต้นแบบการูผลต้หองความด้นลบรูาคาถกใหกบโรูงพยาบาล และหนวยงานหลายแหงที่วปรูะเที่ศั
่
้
็
้
้
ู
่
้
ิ
้
่
ั
้
ุ
�
้
ิ
่
�
ิ
้
ุ
ุ
้
ำ
้
่
้
�
ิ
่
้
ิ
่
�
่
์
่
้
็
่
้
ฉบบนยงเปนการูเปด้ต้วคอลมนใหม 4 เรูองที่ถอวาเปนต้านาน และกรูในด้านวศัวกรูรูมของไที่ย โด้ยได้รูบเกยรูต้จาก ศั.ด้รู.วรูศักด้ กนกนกลชิย ใน
็
ู
ู
้
�
้
�
่
ิ
้
ิ
่
คอลมน์“ความปกต้ิใหม่ในวชิาชิพวศัวกรูรูม” นาเสนอมุมมองที่น่าสนใจในการูปรูบต้วของวศัวกรูต้่อความที่้าที่ายต้่อสถานการูณ์์ในปัจจบน
ิ
ำ
้
ุ
้
้
�
้
้
ิ
้
์
้
ำ
่
�
้
่
ำ
รูศั.ด้รู.สถาพรู โภคาได้นาเสนอผลงานที่ที่านได้รูวบรูวมและสงสมมาต้ลอด้ชิวต้การูที่างานในชิอคอลมนวา “โบรูาณ์กบงานวศัวกรูรูม”และยงม ่
่
�
่
่
ิ
ำ
่
้
ิ
�
่
้
์
่
�
้
่
่
่
�
์
้
ู
่
ุ
้
นกเขยนรูนใหมไฟแรูงที่มาเสรูมคอลมนปรูะจาที่ง “AI กบนายชิาง” และ “เนรูด้ด้สเขยว” ที่อานสนกได้ความรูเปด้มมมองใหมที่งที่างด้านวศัวกรูรูม
้
�
่
ิ
่
้
ุ
้
�
ิ
่
ุ
่
ิ
้
์
ำ
ิ
ั
ปญญาปรูะด้ษฐ และสงแวด้ลอมได้อยางกรูะชิบและลงต้ว กองบรูรูณ์าธการูวศัวกรูรูมสารูหวงเปนอยางยงวานต้ยสารูฉบบนจะเปนปรูะโยชินสาหรูบ
�
์
ิ
้
้
ิ
ิ
็
�
้
้
่
่
้
ิ
�
ิ
้
่
่
็
่
่
่
�
่
้
่
ผูอานที่กที่านและขอขอบคณ์ที่่ที่านผูอานได้้ใหความสนใจต้ด้ต้ามวศัวกรูรูมสารูอยางต้อเนอง พบก้นใหมฉบ้บหนาครู้บ
้
ุ
่
้
่
้
ิ
�
ุ
่
ิ
ิ
ั
ผศ.ด้ร.รฐภัม ปรชัาติปร่ชัา
ู
ิ
ิ
บรรณาธิ์การ

5
ิ
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

THAILAND ENGINEERING JOURNAL









เจ้้าของ



คณะกรรมการอำำนวยการ ประจำำปี พ.ศ. 2563-2565 คณะกรรมการ และกอำงบรรณาธิิการจำัดทำำวิศวกรรมสาร
�
ดร.ธเนศ วีีระศร ิ นายก ที่่ปรึึกษา
ิ
ิ
์
ิ
รศ.ดร.วีชรนทร กาสลััก อุุปนายก 1 ดร.ธเนศ วีีระศร ิ
ั
�
ุ
ั
ู
ั
ิ
์
รศ.สรวีฒน ไชยชนะ อุุปนายก 2 ศ.ดร.วีรศกดิ กนกนกลัชย
ิ
ั
ิ
ิ
ั
ิ
ุ
์
ั
ำ
�
นายชชวีาลัย คุุณคุาช ู อุุปนายก 3 รศ.ดร.พชย นมตยงสกลั
ิ
ิ
ิ
ิ
์
นายจีีระศกดิ ปราชญ์์โกสนทร เลัขาธการ รศ.เอุนก ศรพานชกร
ั
�
ิ
ิ
ุ
ิ
ุ
ุ
ี
ั
ิ
�
ดร.ทศพร ศรเอุียม เหรญ์ญ์ก ศ.ดร.ปต สคุนธสขกลั
รศ.ดร.ชวีลัต รตนธรรมสกลั นายทะเบีียน รศ.ดร.สถาพร โภิคุา
ิ
ั
ุ
ั
ั
ดร.ธรธร ธาราไชย ประธานกรรมการประชาสมพนธ ์ นายนคุร จีนทศร
ี
ั
ิ
ิ
ิ
่
ิ
ิ
ิ
ุ
ั
นายณฐพลั สทธธรรม ประธานกรรมการสทธแลัะจีรรยาบีรรณ รศ.ดร.สมตร สงพรยะกจี ิ
่
ุ
ิ
ศ.ดร.พานช วีฒพฤกษ์์ ประธานกรรมการโคุรงการแลัะตางประเทศ
ิ
ิ
รศ.ดร.อุุรยา วีีสกลั กรรมการกจีกรรมพเศษ์
ิ
ุ
ุ
ำ
นายพษ์ณ ุ ชานาญ์ศลัป ์ กรรมการกลัาง กรึรึมการึ และกองบรึรึณาธิิการึ
ิ
ิ
ิ
ิ
ู
ี
ั
นายสวีฒน เชาวีปรชา ประธานวีศวีกรอุาวีโส ผ่ศ.ดร.รฐภิม ปรชาตปรชา ิ ประธาน
์
ุ
ั
์
ิ
ี
ุ
ิ
ิ
ี
รศ.ดร.สมยศ
เกยรตวีนชวีไลั รอุงประธาน
ั
ิ
นางสาวีวีรรณษ์า จีกภิิลัะ ประธานวีศวีกรหญ์ง ิ ผ่ศ.ดร.มานนท ์ สขลัะมย กรรมการ
ิ
ุ
ั
นายปกรณ การณวีงษ์์ ประธานยวีวีศวีกร ดร.ธต ิ วีชรสนธพชย กรรมการ
ุ
ุ
์
ิ
ั
ั
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
รศ.ดร.สมตร สงพรยะกจี ประธานสาขาวีศวีกรรมโยธา รศ.ดร.ธนดชย กลัวีรวีานชพงษ์์ กรรมการ
ิ
่
ิ
ั
ุ
ิ
ั
ิ
ิ
ื
นายลัอุชย ทอุงนลั ประธานสาขาวีศวีกรรมไฟฟา ้ ผ่ศ.ดร.ธนพลั เพญ์รตน ์ กรรมการ
ั
ั
็
ุ
ิ
ิ
�
ั
ั
นายบีญ์พงษ์์ กจีวีฒนาชย ประธานสาขาวีศวีกรรมเคุรือุงกลั ดร.ทรงศกดิ สธาสประดษ์ฐ กรรมการ
ุ
�
ุ
ิ
ั
ิ
ิ
รศ.ดร.ประจีวีบี กลัอุมจีตร ประธานสาขาวีศวีกรรมอุุตสาหการ ดร.ประมนทร นรชาญ์ กรรมการ
่
ี
์
ั
่
รศ.ดร.ขวีญ์ชย ลัเผ่่าพนธุ ์ ประธานสาขาวีศวีกรรมเหมอุงแรโลัหการ ดร.ปยรตน เปาเลัง กรรมการ แลัะเลัขานการ
ื
ิ
ี
ั
ั
ิ
้
ุ
์
ั
ี
ิ
แลัะปโตรเลัยม นางสาวีอุงศนา อุทธะรงคุ ์ ผู่ชวียเลัขานการ
้
่
ิ
ั
ุ
ี
ี
ิ
ิ
ิ
นายเกยรตชาย ไมตรวีงษ์์ ประธานสาขาวีศวีกรรมเคุมแลัะปโตรเคุม ี
ี
ิ
้
ิ
ั
ผ่ศ.ยทธนา มหจีฉรยวีงศ ์ ประธานสาขาวีศวีกรรมสิงแวีดลัอุม
�
ุ
ั
ิ
ื
์
ี
ิ
รศ.ดร.เสรมเกยรต จีอุมจีนทรยอุง ประธานสาขาภิาคุเหนอุ 1 บรรณาธิิการ
ู
ิ
ี
ิ
ั
ี
ิ
นายจีีรวีฒ ภิศรโสม ประธานสาขาภิาคุตะวีนอุอุกเฉยงเหนอุ 1 ผ่ศ.ดร.รฐภิม ปรชาตปรชา
ี
ุ
ื
ั
ู
ื
ั
ิ
รศ.ดร.สงวีน วีงษ์์ชวีลัตกลั ประธานสาขาภิาคุตะวีนอุอุกเฉยงเหนอุ 2
ี
ุ
ั
ิ
ิ
ดร.กตต จีนทรา ประธานสาขาภิาคุตะวีนอุอุก 1 ฝ่่ายโฆษณา
ั
ิ
์
นายกรณเสฎฐ ปตอุรยะนนท ์ ประธานสาขาภิาคุตะวีนอุอุก 2 นางสาวีอุงศนา อุทธะรงคุ ์
ิ
ั
ิ
ิ
ั
ั
ิ
นายสทธโชคุ เหลัาโชต ิ ประธานสาขาภิาคุตะวีนตก
ั
ิ
ั
ิ
นายธนนทรฐ เมธวีชรรตน ์ ประธานสาขาภิาคุใต 1 ฝ่่ายอำอำกแบบ
์
้
ั
ั
ี
รศ.ดร.อุุดมผ่ลั พชนไพบีลัย ์ ประธานสาขาภิาคุใต 2
ู
์
ื
้
นางสาวีโยษ์ตา กรกจีเจีรญ์
ิ
ิ
ิ
วิศวกรรมสถานแห่่งประเทำศไทำย ในพระบรมราชููปถัมภ์์ (วสทำ.)
487 ซอำยรามคำแห่ง 39 (เทำพลีลา1) ถนนรามคำแห่ง แขวงพลับพลา เขตวังทำอำงห่ลาง กรุงเทำพฯ 10310 โทำรศัพทำ์ 0-2184-4600-9 โทำรสาร 0-2184-4662
http://www.eit.or.th e-mail: [email protected]
6
ิ
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

THAILAND ENGINEERING JOURNAL








วัตถุประสงค์ วสท.




ี
วสท. เป็นองค์กรของวิศวกร ผู้ประกอบวิชาชีพทางด้านวิศวกรรม และผู้มีความเก่ยวข้อง
ทางวิชาชีพวิศวกรรม โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้

1. เป็นเวทีถ่ายทอดผลงานประสบการณ์วิชาชีพวิศวกรรม และเทคโนโลยี รวมถึงการส่งเสริมสนับสนุน
การวิจัย เพื่อความก้าวหน้าในการประกอบวิชาชีพระดับสากล
2. ส่งเสริมสิทธิ และจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพวิศวกรรม รวมถึงการไม่กระทําทุจริตผิดกฎหมายใด ๆ
ื
ึ
ั
ิ
เพ่อประโยชน์ของสมาชิก และสังคม ผดุงไว้ซ่งเกียรติ และศักด์ศรีในวิชาชีพวิศวกรรม รวมท้งเสริมสร้าง
ึ
ความเป็นอันหน่งอันเดียวกันในกิจกรรมท่เป็นประโยชน์ต่อการประกอบวิชาชีพของสมาชิก และสังคม
ี
3. จัดทํา รับรอง และเผยแพร่มาตรฐานด้านวิศวกรรม
ี
4. ส่งเสริม พัฒนา และเพิ่มทักษะสมาชิกของ วสท. ด้านวิชาชีพวิศวกรรมให้ก้าวหน้า ทันสมัย เป็นท่ยอมรับ
ทั้งภายใน และต่างประเทศ
5. รักษาสิทธิ และผลประโยชน์ของสมาชิก
6. เสนอแนะข้อคิดเห็น ทิศทาง วิศวกรรมท่เหมาะสม และทันสมัย เพ่อการพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคม
ี
ื
ของประเทศ ให้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ และเอกชนอย่างต่อเนื่อง
7. ส่งเสริมให้ดําเนินงานการวิชาชีพวิศวกรรมต้องคํานึงถึงผลกระทบต่อผู้เก่ยวข้อง สังคม และส่งแวดล้อม
ิ
ี




วัตถุประสงค์ การจัดท�าวิศวกรรมสาร วสท.




(ก) เพ่อเป็นวารสารเทคโนโลยี ในการเผยแพร่ผลงาน และบทความวิชาชีพท่สําคัญในวงการวิศวกรรม
ี
ื
เทคโนโลยี และอุตสาหกรรมไทย ตลอดจนเป็นเคร่องมือท่ใช้ในการหล่อหลอมสติปัญญา
ื
ี
ื
ี
และแนวคิดของวิศวกรผู้อ่าน เข้าสู่ทิศทางท่ถูกต้องตรงกัน รวมถึงการเป็นส่อทางความคิดระหว่าง
วิศวกรไทย
ื
(ข) เพ่อเป็นการเผยแพร่ความก้าวหน้าเทคโนโลยีวิศวกรรมสาขาต่าง ๆ และอุตสาหกรรมไทย
ี
ท่แสดงทิศทางเทคโนโลยีใหม่ ๆ จากต่างประเทศ (Technical Trend) รวมถึงการจัดการทาง
วิศวกรรม ธุรกิจทางวิศวกรรม และการผลิตทางวิศวกรรม ตลอดจนกฎระเบียบ หรือมาตรฐาน
ี
ื
ี
ท่เก่ยวข้องกับวิศวกรไทย เพ่อการนําส่งให้แก่สมาชิกวิศวกร วสท. ทุกท่าน โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายใด ๆ
ิ
ี
ิ
(ค) เป็นส่งพิมพ์ฉบับเรือธง (Flagship) ของ วสท. อย่างต่อเน่อง ท่มีมาตรฐานส่งพิมพ์ ทัดเทียม
ื
ระดับนานาชาติ ทั้งในแง่คุณภาพ และเนื้อหาบทความเทคโนโลยี (Technical Content)
(ง) สารจากสาราณียากร “วิศวกรรมสาร วสท.” ตลอดจนถึงการสรุปผลดําเนินงานในรอบเดือน
ของคณะกรรมการอํานวยการ วสท. และ New Product Release รวมถึงข่าวสังคมธุรกิจอุตสาหกรรม

8 วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563 7
�
�
ิ
วิศวกรรมสาร ปีที่ 72 ฉบับที่ 1 มกราคม-มีนาคม 2562

8
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

ให่ม ่





์
ศ.ดร.วรศักด์� กนกนกุลชััย ราชับััณฑิต
ุ
่
ู
ิ
ุ
ำ
ผูอานวยการู สถาบ้นนว้ต้กรูรูมบรูณ์าการูแหงจฬาลงกรูณ์์มหาวที่ยาล้ย
้
็
ั
รบงานที่่�ไหนกได้้
็
ผลิิตงานที่่�ไหนกได้้


็
แลิะสงงานที่่�ไหนกได้้
่


ิ
ั
่
้
�
�
้
็
ุ
ิ
ุ
การูรูะบาด้โรูคโควด้ 19 เปนปญหาด้้านสขภาพครูงใหญของมนษยชิาต้ ที่่ต้ามมาค่อ ผลกรูะที่บอย่างกวาง
้
ิ
่
่
่
ุ
ิ
ู
์
ำ
ิ
่
�
่
่
่
ขวางต้อวถชิวต้และการูที่างานของมนษย เชินเด้ยวกบวชิาชิพอนๆ ผปรูะกอบวชิาชิพวศัวกรูรูมต้่างพยายามคาด้เด้า
ิ
่
ิ
้
�
่
�
วาผลกรูะที่บต้อวชิาชิ่พจะเปนเชินใด้ สวนใหญเชิอวา ผลกรูะที่บต้ออต้สาหกรูรูมวศัวกรูรูมและการูกอสรูางจะม่ที่ง
็
่
่
้
ุ
่
่
ิ
่
่
้
่
ิ
่
�
้
�
้
่
่
ิ
ในรูะยะสนและยาว จนถงขนเปลยนแปลงโครูงสรูางการูปฏิิบ้ต้งานอยางครูบวงจรู
้
�
ึ
ผลกระที่บระยะสุัน
�
ึ
�
ำ
�
ึ
้
ุ
�
้
่
ิ
่
่
ิ
่
บรูษ้ที่ที่่ปรูกษารูะด้้บโลก Deloitte ได้้คาด้การูณ์์วา ในรูะยะสน โครูงการูต้อเนองยงคงต้้องด้าเนนต้อไปต้ามส้ญญา จนถงจด้
ิ
ุ
�
ต้ด้ขด้เพรูาะการูขาด้แคลนวสด้จากหวงโซึ่การูผลต้ที่หยด้ชิะงกไปและการูขาด้แคลนแรูงงานที่เกิด้จากความลำาบากในการูย้ายถนฐานกลบ
้
ิ
้
้
�
่
ิ
่
ุ
้
่
่
�
่
้
่
�
ุ
้
่
้
่
่
�
ิ
่
้
�
ำ
่
ิ
่
่
้
็
้
มาของแรูงงานต้างชิาต้ หนวยงานของรูฐเองกอาจรูะงบ หรูอเลอนสญญาที่ไมสาคญ เพอรูกษากรูะแสเงนสด้ และควบคมคาใชิจายของ
้
่
�
่
�
รูฐ สวนผลงที่นภาคเอกชินกพรูอมที่จะลด้ความเสยงโด้ยเลอนโครูงการูออกไป เพรูาะความไมชิ้ด้เจนของต้ลาด้
้
ู
ุ
่
้
็
่
่
�
ำ
ำ
้
้
่
ิ
้
่
่
้
ำ
ิ
็
้
�
ู
สาหรูบปรูะเที่ศัไที่ย บรูษที่วศัวกรูรูมคงจะผลกด้นโครูงการูที่คางอยในที่อใหสาเรูจด้วยความลาบาก แต้ภาพในรูะยะกลางกลบ
้
่
้
้
ุ
ิ
่
ุ
่
ไม่สด้ใส เพรูาะความต้้องการูด้้านโครูงสรู้างพ�นฐานอาจเปล�ยนไปจากการูหด้ต้วของอต้สาหกรูรูมที่่องเที่�ยว อต้สาหกรูรูมวศัวกรูรูม และ
้
่
้
่
่
�
้
่
�
่
่
่
่
็
ั
์
การูกอสรูาง ต้างจบต้ามองสถานการูณ์ของโครูงการูเมกาโปรูเจค เชิน หลายโครูงการูใน EEC วาจะมการูเปลยนแปลงเนองมาจากปญหา
่
่
ุ
ิ
่
่
้
่
ที่างการูเงนหรู่อไม และคงต้้องต้งความหว้งวา น้กลงที่นต้างชิาต้ยงคงใหความสาค้ญต้อการูลงที่นในปรูะเที่ศัไที่ยต้อไป
�
ำ
ุ
้
ิ
้
แผนการกระติุนเศรษฐกจ็
ิ
้
้
้
้
้
ุ
้
ด้วยศักยภาพของอต้สาหกรูรูมวศัวกรูรูมและการูกอสรูางในการูสรูางงาน นาจะเปนเหต้ผลที่ด้ที่รูฐบาลไที่ยใชิกรูะต้น
้
้
ุ
่
�
ิ
่
็
ุ
่
่
�
่
่
ุ
ิ
้
เศัรูษฐกจด้้วยการูผล้กด้้นการูลงที่นด้้านโครูงสรูางพ่นฐานต้อไป โด้ยเนนใน 3 ปรูะเภที่น่�
้
�
้
้
�
�
่
ั
(ก) โครูงการูที่่ชิวยสรูางงาน (ข) โครูงการูที่่ใหผลต้อบแที่นที่้นที่่ (ค) โครูงการูที่่ชิวยแกปญหาส้งคม
่
�
้
้
่
้
้
�
ำ
เพ�อรูฐสามารูถนาเงินไปฟ�นฟสงคม และสิงแวด้ลอม
้
ู
9
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ

ความปกติิใหม ่


�
�
ิ
ำ
�
่
่
้
�
็
ิ
ุ
่
่
็
่
เปนที่่ชิ้ด้เจนวา สิงที่่โลกกาล้งปรูะสบไมใชิเปนวงจรูปกต้ แต้เปนสิ�งที่่ไมเคยเกด้มากอน สด้ที่ายม้นค่อ “ความปกต้ใหม (New
ิ
่
่
็
ิ
�
่
่
่
้
ู
้
ิ
้
ู
่
่
้
์
ิ
ิ
้
Normal)” ของโลก ในที่ามกลางหมอกควนแหงความไมแนนอน ผบรูหารูรูะด้บสงขององคกรูต้องเรูมวางหมากวา หลงวกฤต้โควด้-19
ิ
ิ
้
ิ
ุ
ึ
่
�
ิ
่
ำ
เมอที่กอย่างกลบเขาภาวะปกต้ิ สถานะองคกรูจะเปนอย่างไรู คาถามที่สาคญคอ “ความปกต้ใหม”ที่พด้ถงนน จะเกด้ขนจรูงหรูอไม ่
์
่
็
่
�
่
้
�
ำ
้
ู
ึ
�
้
�
่
ิ
้
่
่
�
้
็
่
่
ิ
�
ิ
่
้
อยางไรู ผูบรูหารูเหลาน่�ต้้องเขาใจวา สิงต้าง ๆ จะไมได้้เปนไปต้ามครูรูลองของกรูอบเด้มในอด้่ต้อ่กแลว ด้้งนน ต้้องคด้นอกกรูอบเพอ
้
่
�
คนหาวธ่เปลยนวกฤต้ใหเปนโอกาสใหได้้ ชิวงน่ ค่อ เวลาที่องที่่จะนยามผลต้ภ้ณ์ฑ์์วศัวกรูรูมใหม เพอจะได้้ม่จด้ยนในภมที่้ศันใหมภาย
ุ
ิ
�
่
�
่
้
้
ิ
่
ิ
่
ู
่
ิ
ิ
์
้
�
ิ
ิ
�
่
็
่
่
ิ
ใต้้ความปกต้ใหมน่ ต้อไปน่ ค่อสิงที่่คาด้วาจะกลายเปนความปกต้ใหม ได้้แก ่
่
่
็
�
�
�
ิ
�
่
้
ิ
�
ิ
์
ิ
้
ู
้
ิ
ุ
ิ

ิ
้
1 ในชิ่วงวิกฤต้ ผคนเรู�มคนเคยกบการูปฏิบ้ต้ิงานที่บ้าน และการูปรูะชิุมออนไลน หลายบรูษ้ที่เรู�มคด้นอกกรูอบได้ว่า การู
็
้
่
่
ำ
่
ิ
่
่
็
้
ึ
�
ที่พนกงานสามารูถที่างานที่ไหนกได้จะเปนความปกต้ใหมอยางหนง เปนการูลด้คาใชิจายภายในสานกงาน และลด้การูเสยเวลา
�

ำ
่
�
้
็
้
่
้
ุ
้
่
ำ
�
้
ในการูเด้นที่างของพนกงานด้วย จงอาจต้องกาหนด้ KPI ชิด้ใหม ที่ไมเนนการูวด้ผลงานด้วยเวลาที่ใชิในการูที่างาน แต้วด้ด้วยปรูมาณ์
่
้
ึ
้
ำ
ิ
้
่
้
้
ิ
่
่
�
้
้
ผลงานหรู่อความกาวหนาของโครูงการู
้
ิ
ิ
�
ิ
ิ
่
ิ
ิ
ึ
�
�
่
ำ
ำ
�
้
2 สิงที่่เรู่ยกวา “เศัรูษฐกจกิก” กาล้งเปลยนวธ่การูที่างานของน้กวชิาชิ่พความจรูง บรูษ้ที่ที่่ปรูกษาวศัวกรูรูมม่ความคุนเคย
ู
่
้
้
่
กบ“เศัรูษฐกิจกก”อย เพรูาะมการูจด้จ้างที่ปรูึกษาเฉพาะกิจภายนอก ส�งนจะกลายเป็นความปกต้ิใหม ด้งนนบรูษที่ต้องพรู้อม
ิ
�
้
ิ
่
�
�
่
้
้
ิ
่
�
้
่
้
ำ
ู
ที่จะต้อบสนองด้วยการูสรู้างรูปแบบการูจ้างที่หลากหลาย สาหรูบผปรูะกอบอาชิพอสรูะ ผรูบเหมา พนกงานที่ด้ลองงาน และ
�
ิ
ู
่
้
้
�
้
ู
้
้
่
็
พน้กงานเฉพาะกจ เปนต้้น
ิ
ิ
�
้
ำ
ิ
้
่
้
้
ิ
่
ิ
ุ
ิ
่
้
็
3 ที่ผานมา บรูิษที่ด้านวศัวกรูรูมมกใหความสาคญแกปรูะสที่ธผลการูผลิต้เปนพเศัษ แต้่ในอนาคต้ปรูะสิที่ธภาพของเงินที่น
จะเขามาม่ความสาค้ญแที่น บรูษ้ที่ที่่ใชิเงนสด้หมนเว่ยนอยางชิาญฉลาด้ ม่ต้้นที่นคงที่่นอยกวาและม่วงจรูการูแปลงเงนสด้ได้้
�
้
�
ิ
้
ิ
ุ
่
่
้
ิ
ำ
ุ
่
ในรูะยะเวลาสนๆจงจะสามารูอยยงยน
ึ
่
ู
�
้
�
้
ิ
�
่
ู
้
้
้
้
ู
ิ
้
้
ำ
�
้
่
้
่
ิ
็
้
์
ิ
้
4 ผลต้ภณ์ฑ์วศัวกรูรูมทีุ่กอย่างจะต้องสามารูถแปลงให้เปนด้จที่ลได้ เพอสาเนาได้ และสงใหลกคาและผเกยวของได้ที่าง
์
้
�
ิ
ออนไลน สิงน่จะสอด้คลองก้บแนวคด้วา “รู้บงานที่่ไหนกได้้ ผลต้งานที่่ไหนกได้้ และสงงานที่่ไหนกได้้”
�
�
็
�
่
็
็
ิ
่
�
ำ
้
่
ิ
้
่
้
5 นว้ต้กรูรูมที่างเที่คโนโลย่ยงมความสาคญในโลกแห่งความปกต้ิใหม โด้ยเฉพาะงานด้้านวศัวกรูรูมพนธุกรูรูม ซึ่อฟต้์แวรู ์
่
่
ุ
ิ
้
่
่
์
ิ
�
่
้
�
้
ิ
่
่
ั
�
ปญญาปรูะด้ิษฐ และพลงงานสะอาด้ และความต้องการูใหม่ที่เกด้ขนหลงวกฤต้ คอ เที่คโนโลยเกยวกบสขภาพ เที่คโนโลยหน
ุ
้
์
ยนต้ที่่ที่างานก้บมนษย ์
�
ำ
ุ
10
�
ิ
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

ั
ิ
โลกาภัวติน ์
้
ิ
ิ
หลงวกฤต้โควด้ 19 ปรูะเที่ศัส่วนใหญ่ต้องการูลด้การู
้
ิ
่
่
่
่
ุ
่
�
พึงพาหวงโซึ่อปที่านจากต้างปรูะเที่ศั ไมวาจะเปนด้้านที่รู้พยากรู
็
ิ
่
่
์
้
์
ึ
ุ
มนษย หรูอผลต้ภณ์ฑ์ต้าง ๆ เมอพจารูณ์าถงแนวโนมน รูวมถง ึ
้
�
่
ิ
�
่
ความไมสะด้วกในการูเด้นที่าง การูขยายต้วของบรูษที่วศัวกรูรูม
่
้
้
ิ
ิ
ิ
�
�
ุ
ไปสูต้างปรูะเที่ศัอาจม่ความเปนไปได้้นอยลง วธ่ที่่ด้่ที่่สด้สูความ
้
็
่
่
่
ิ
้
่
่
้
่
็
เปนสากลจะอยที่การูสรูางเครูอขายพนธมต้รูแหงความรูวมมอ
ู
�
่
่
่
่
ิ
ู
้
อยางนอยในรูะด้้บภมภาค
ิ
่
่
�
ั
ปจจบนน ผลต้ภณ์ฑ์ด้านวศัวกรูรูม ต้งแต้รูายงานการู
ุ
่
้
ิ
�
์
้
ิ
้
้
ึ
ศักษา รูายการูคานวณ์ การูเข่ยนแบบวศัวกรูรูม (ในรููปแบบของ
ิ
ำ
ุ
บที่สุรป BIM) ลวนอยในรููปแบบด้จที่้ล ด้้งนนขนต้อนการูผลต้จงสามารูถ
้
้
�
ิ
ึ
ิ
ิ
�
้
ู
่
่
�
ิ
ิ
�
่
�
ที่าโด้ย “พนธมต้รูกก” ในปรูะเที่ศัอ่น ๆ ได้ นคอ วธที่จะใชิ ้
ำ
้
้
ิ
�
่
่
ู
่
้
้
่
์
�
้
ผปรูะพนธเชิอวา ผลลพธแหงความที่้าที่ายในรูะด้บโลกน� ่ ปรูะโยชินจากอต้รูาค่าแรูงที่ต้าในบางปรูะเที่ศั และใชิความ
้
์
่
ำ
�
�
้
้
่
์
�
่
จะเปลยนมมมองของมนษย ในการูลางผลาญที่รูพยากรูธรูรูมชิาต้ ิ เชิยวชิาญพิเศัษที่หาได้นอกปรูะเที่ศัเที่่านน ความปกต้ิใหม คอ
้
ุ
ุ
์
้
่
�
่
่
้
้
�
่
�
้
ิ
่
�
้
้
และในสรูางผลกรูะที่บเชิงลบต้่อโลก จากนไป นกลงที่นภาครูฐ บรูษที่ผใหบรูการูด้านวศัวกรูรูมชินนาของแต้ละปรูะเที่ศั จะจบมอ
ุ
ิ
ิ
ิ
�
้
้
้
่
้
่
ำ
้
ู
้
ิ
่
ึ
และภาคเอกชินคงจะต้องคำานงถงความเป็นมต้รูต้อโลกเป็น ก้นเปนพ้นธมต้รู (คลาย ๆ ก้บ "Star Alliance" ในธรูกจการูบน)
้
ึ
ิ
ิ
ุ
้
็
ิ
ใหญา เพรูาะทีุ่กคนด้เหมอนจะต้าสว่าง ที่ได้ปรูะจกษเปนครูง ้ � เพอแบงปนงาน แบงปนความเชิยวชิาญรูะด้้บม่ออาชิ่พ และแบง ่
์
ู
้
่
้
็
่
�
ั
�
่
ั
่
่
�
่
่
หนงในชิวต้วา โลกสวยงามนาอยเพยงใด้ ในชิวงที่มนษย์สวน ปันสมรูรูถภาพในการูผลต้ ในขณ์ะที่�แต้่ละบรูษ้ที่กที่าหน้าที่�เป็น
ึ
่
่
่
ุ
�
่
ู
ิ
่
�
่
่
ิ
่
ำ
็
่
ิ
ใหญอยบานในเด้่อนสองเด้่อนที่่ผานมา ต้้วแที่นของก้นและก้นในพ่นที่่ด้้วย
�
่
่
ู
้
่
�
�
ิ
้
่
่
ที่กวกฤต้จะสรูางคลนลกใหม เมอหมด้วกฤต้ ลกนกนอย
ิ
ู
ิ
้
ู
ิ
่
ุ
�
�
้
�
ิ
ๆ จานวนมากพรูอมจะบนถลาออกจากรูงเพอออกหาเหย่อด้วย
้
�
ำ
้
่
้
ุ
้
ิ
์
ิ
นยนต้าอนแสนคม บรูษที่ในอต้สาหกรูรูมวศัวกรูรูมและการู
้
ุ
่
่
่
้
ก่อสรู้างจะต้้องไมชิะล่าใจ มวชิ�นชิมกบความรูงเรูองในอด้่ต้ ผ ู ้
้
่
้
่
�
�
บรูหารูจะต้องที่างานหนกขนเพอสรูางนกต้วนอย ๆ จากรูงของ
้
ิ
้
้
้
ำ
้
ึ
่
ู
่
่
�
ที่านเอง เพอความอยรูอด้ในอนาคต้
11
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

ั
ิ
ู
ั
ั
ำ
ั
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ุ
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
อ.ดร.มาโนทย์ มาปะโท
ผศ.ดร.ธนเสฎฐ์์ ทศดีกรพััฒน ์
















็
ปรูะยกต้ใชิเนองจากสามารูถวด้ได้อย่างรูวด้เรูว
้
�
์
่
้
้
ุ
�
�
่
่
และไม่ต้องมการูสมผส ที่จะที่าใหเสยงต้อการูต้ด้
่
้
ำ
่
้
้
ิ
้
�
�
่
่
ึ
ิ
่
่
�
่
เชิอ ซึ่งการูวด้ไขด้วยเครูองมอชินด้นมมาต้งแต้ ่
้
�
้
�
้
้
้
้
การูแพรู่รูะบาด้ของโรูค SARS และไขหวด้ใหญ่
เปนต้้นมา และม่การูใชิงานอย่างแพรูหลายมาก
็
่
้
์
ยงขนในสถานการูณ์การูแพรูรูะบาด้ของโคโรูนา
่
ิ
ึ
�
่
�
ั ุ ิ ั ไวรูส 2019 น อยางไรูกต้ามต้วต้รูวจรูอุณ์หภม ิ
ู้
ู
็
้
่
้
่
�
การตรวจจบอุณหภููมิิผวหนง ด้้วยรู้งส่อินฟรูาเรูด้ถูกออกแบบมาให้สามารูถ
ำ ั ใชิได้กบงานหลายปรูะเภที่ การูนามาใชิวด้
้
้
้
้
้
ำ
สาหรบคััด้กรอุง Covid-19 อุณ์หภูมิผิวหน้งของคน ต้้องคำานึงถึงข้อจำาก้ด้
้
�
ู
้
่
่
�
่
้
์
ของเครูองมอวด้ การูปรูบต้งคาพารูามเต้อรูใหถก
้
ิ
(Skin thermal scan for Covid-19 screening)
่
่
�
ำ
ต้้อง ความแมนยาของเครูองม่อว้ด้ (accuracy)
ำ
1. ความนา รูะยะของการูว้ด้ และต้าแหน่งที่จะว้ด้บนใบหน้า
�
่
ำ
ิ
์
จากสถานการูณ์การูแพรู่รูะบาด้ของโรูคโควด้ นอกจากน่�สำาหรู้บรูะบบที่่ม่การูใชิ้กล้องว้ด้
�
้
้
�
-19 (COVID-19) ซึ่งได้กรูะจายวงกว้างไปยงหลาย อุณ์หภูมิด้้วยรู้งส่อินฟรูาเรูด้ กล้องต้้องม่ความ
ึ
ิ
�
�
่
่
่
้
้
่
ำ
ู
ึ
�
�
ิ
้
ปรูะเที่ศัที่วโลก สงผลใหมจานวนผต้ด้เชิอเพมขนอยาง ละเอ่ยด้เพ่ยงพอ เพ่�อที่่�จะว้ด้อุณ์หภูมิในบรูิเวณ์
้
�
ู
่
ิ
่
�
็
รูวด้เรูว เปนโรูคต้ด้ต้อที่สามารูถแพรู่เชิอได้ที่งที่างการู ที่่ม่อุณ์หภมิใกล้เค่ยงอุณ์หภมิของรู่างกายมาก
ู
็
่
�
้
�
้
้
�
�
้
่
้
สมผสและที่างลมหายใจ ซึ่ึงวธการูปองกนการูแพรู่เชิอ ที่่สุด้ ม่การูปรู้บเที่่ยบอุณ์หภูมิที่่ว้ด้ได้้ก้บอุณ์หภูม ิ
่
�
ิ
�
ในเบองต้นสามารูถที่าได้โด้ยการูปองกนไมใหบคคลมา จรูิงของรู่างกาย และควรูม่รูะบบปรู้บเที่่ยบ
�
่
้
ำ
้
้
้
้
่
ุ
�
�
ำ
�
่
ำ
้
ู
�
�
่
่
้
่
้
่
อยรูวมต้วกน แต้สาหรูบบางสถานที่ที่มผคนเขาออก อุณ์หภูมิแบบวงปิด้เพ่อเพิมความแม่นยา ด้้งน้น
ู
้
้
ำ
้
จานวนมาก จาเปนต้้องม่การูเฝ้้ารูะว้ง และค้ด้กรูองผู ผูใชิ้งานต้้วต้รูวจรููอุณ์หภูมิด้้วยรู้งส่อินฟรูาเรูด้
็
ำ
้
้
้
ิ
้
่
่
่
่
่
�
ที่มอาการูปวยไมใหเขาไปในพนที่ ซึ่งวธการูต้รูวจสอบ จำาเปนต้้องม่ความรููความเข้าใจ ที่รูาบถึงข้อจำาก้ด้
้
่
�
�
ึ
็
่
�
เบองต้นที่งายที่สด้คอการูคด้กรูองด้วยการูวด้ไข เพรูาะ และการูปรู้บต้้�งเครู่�องม่อให้ถูกต้้อง เพ่�อให้การู
้
่
้
่
้
่
�
�
่
้
่
้
�
ุ
ู
่
่
ิ
ผ้ต้ด้เชิ�อไวรูสชินด้น�จะมอาการูไขถึงรู้อยละ 89 การู ใชิ้งานเครู่องม่อด้้งกล่าวน้น ม่ความแมนยำาและ
่
้
ิ
�
�
้
่
่
ิ
้
ต้รูวจวด้อณ์หภมรูางกายด้วยอนฟรูาเรูด้จงได้ถกนามา ม่ปรูะสิที่ธิภาพสูงสุด้
ึ
ุ
ู
้
้
ู
ิ
ำ
12
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ
�

ิ
ั
ำ
ู
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ั
ุ
ั
ั
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9








ิ
2. อนฟราเรด้ (Infrared)
้
�
ึ
ิ
็
็
่�
่
เปนคลนแมเหลกไฟฟาชินด้หนง (Elec-
่
่
tromagnetic wave) มความยาวคล่นในชิวง
�
็
700 นาโนเมต้รู ถง 1 มลลเมต้รู เปน
ึ
ิ
ิ
คลนแมเหลกไฟฟาที่เรูาไมสามารูถมองเหนด้วย
่
่
�
่
้
่
�
้
็
็
่
้
่
ต้าเปลา มสเปกต้รูมถด้จากแสงขาว (visible
้
ิ
�
้
่
่
ู
้
light) ด้งรูปที่ 1 โด้ยรูงสอนฟรูาเรูด้ สามารูถแบ่ง
ออกเปน 4 ชิวงความถต้ามชินด้ของต้้วต้รูวจจ้บ การูหาสารูเคม่ต้กค้างในผลิต้ภ้ณ์ฑ์์ที่างการูเกษต้รู
�
็
ิ
่
่
็
อนฟรูาเรูด้ (IR detector) ได้้แก ่ [1] เปนต้้น
ิ
2.1 Near infrared (NIR) ม่ความยาว 2.2 Short-wavelength infrared
�
คลนในชิวง 0.74-1 ไมโครูเมต้รู เปนรูงส (SWIR) อินฟรูาเรูด้คล่นส้น หรู่อบางครู้งเรู่ยกว่า
�
�
�
่
่
็
้
่
อนฟรูาเรูด้ที่ไมใชิการูแผ่รูงสของวต้ถุ แต้ต้องใชิ อินฟรูาเรูด้สะที่้อน (reflected infrared) ม่
่
ิ
่
้
้
่
้
้
่
่
�
แหลงกาเนด้รู้งส่ ฉายไปยงว้ต้ถและสะที่อนกล้บ ความยาวคล่�นในชิ่วง 1-3 ไมโครูเมต้รู เป็นรู้งส่
ุ
้
้
่
ิ
ำ
มายงกลอง หรูอต้วต้รูวจรู คลายกบพฤต้กรูรูม อินฟรูาเรูด้ที่่�ไม่ใชิ่การูแผ่รู้งส่ออกมาจากว้ต้ถุเชิ่น
้
้
้
ิ
้
้
่
ู
้
ของแสงขาวที่สะที่้อนกบวต้ถ สามารูถนำามา เด้่ยวก้บ NIR จึงต้้องใชิ้แหล่งกำาเนิด้รู้งส่ ฉายไป
้
้
่
�
ุ
้
ปรูะยกต้ใชิในการูต้รูวจสอบสารูปรูะกอบหรูอ ยงว้ต้ถุและสะที่้อนกล้บมายงกล้องหรู่อต้้วต้รูวจ
้
่
์
ุ
้
้
คณ์ภาพของต้วอย่างโด้ยไมที่าลายต้วอย่าง รูู สามารูถปรูะยกต้์ใชิ้งานได้้หลายด้้าน เชิ่น การู
ุ
้
ำ
้
ุ
่
(non-destructive) โด้ยใชิหลกการูด้ด้กลน ต้รูวจสอบและจำาแนกว้สดุ้โด้ยไม่ที่ำาลาย การู
ู
้
้
่
พล้งงานของโมเลกลสารูปรูะกอบ แลวนาคาการู ต้รูวจสอบการูปลอมแปลงของว้สดุ้ การูต้รูวจ
่
ุ
้
ำ
ด้ด้กลนแสงมาสรู้างสมการูในการูที่ำานายปรูิมาณ์ สอบคณ์ภาพกรูะบวนการูผลิต้ในอต้สาหกรูรูม
ุ
ุ
่
ู
สารูปรูะกอบชินด้นน ๆ ต้้วอยางการูใชิงาน เชิน เป็นต้้น
้
่
่
�
้
ิ
�
รปที่่ 1.
ู
สุเปกติรัมคล�นแม่เหล็กไฟฟ้า
ื
และอนฟราเรด้
ิ
13
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

ั
ิ
ู
ั
ำ
ั
ั
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ุ
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9









2.4 long-wavelength infrared
่
ิ
่
่
�
(LWIR) อนฟรูาเรูด้คลนยาว หรูออาจเรูยกวา
่
้
่
�
่
อนฟรูาเรูด้คลนความรูอนได้เชินเด้ยวกน ม ่
้
ิ
้
่
้
ความยาวคล�นในชิ่วง 8-14 ไมโครูเมต้รู รูงส ่
่
่
�
�
�
่
อนฟรูาเรูด้ที่ความยาวคล่นนสามารูถปลด้ปล่อย
ิ
ออกมาจากต้ววต้ถได้เอง กลองที่ใชิต้รูวจวด้
้
ุ
้
้
�
้
้
่
้
ิ
่
ิ
้
่
ุ
ิ
ู
้
อณ์หภมด้วยรูงสอนฟรูาเรูด้สวนใหญ่นยมใชิ ้
2.3 Mid-wavelength infrared ความยาวคลนในย่านน่ เนองจากคลนความรูอน
�
่
�
่
้
�
�
่
ิ
่
่
(MWIR) อนฟรูาเรูด้คลนกลาง หรู่ออาจเรู่ยกวา ในวต้ถจะถกปลอยออกมามากในยานน กลอง
�
�
ู
่
่
่
้
้
ุ
อนฟรูาเรูด้คลนความรูอน (thermal infrared) สวนใหญใชิต้วต้รูวจรูชินิด้ microbolometer [2]
ิ
้
่
�
่
่
ู
้
้
้
�
่
�
่
ิ
�
เนองจากรูงสอนฟรูาเรูด้ที่ความยาวคล่นน ่ � [3] เนองจากไมจาเปนต้องมการูรูะบายความรูอน
่
้
่
้
�
่
ำ
็
่
้
้
่
ุ
้
สามารูถปลอยออกมาจากวต้ถได้เอง ม ่ ซึ่งต้างจากต้รูวจรูชินิด้ควนต้ม (quantum type)
ู
้
�
ึ
่
้
้
้
่
่
�
่
ความยาวคลนในชิวง 3-5 ไมโครูเมต้รู กลองถาย ที่จาเปนต้้องที่างานที่อณ์หภมต้า จาเป็นต้้องใชิ ้
�
่
ุ
�
็
ำ
ำ
่
�
ู
ำ
ิ
ำ
ำ
่
�
ภาพความรูอนที่ออกแบบมาสาหรูบความถยาน รูะบบที่าความเยน สงผลใหกลองมขนาด้ใหญ ใชิ ้
้
่
่
้
�
้
่
้
็
่
่
ำ
น�จะให้ภาพที่มความต้่าง (contrast) สูงกว่าย่าน พลงงานมาก และมรูาคาแพง ซึ่ึงในบที่ความน�จะ
่
่
�
่
่
้
่
�
LWIR จงเหมาะกบการูถายภาพที่ต้องการู กลาวถงเครูองม่อว้ด้อณ์หภมด้้วยอนฟรูาเรูด้ที่่ใชิ ้
้
�
ึ
้
่
่
ุ
ิ
ู
�
่
ิ
่
�
ึ
่
คณ์ภาพของภาพมากกวาการูวด้อณ์หภม เชิน ต้วต้รูวจรู้ชินด้ Thermopile microbolometer
ุ
ู
ุ
่
ิ
้
ิ
ู
้
การูต้รูวจสอบการูรู้�วไหลของแกสในรูะบบ หรู่อ บนอนฟรูาเรูด้คลนยาวเที่านน เพอใหที่รูาบถง
๊
้
�
�
่
ึ
่
�
่
ิ
้
่
�
่
ู
ู
การูถายภาพเพอด้รูปแบบความรู้อนในรูะบบ หล้กการู ขอจาก้ด้ และวธ่การูใชิงานที่่ถกต้้อง
ู
ำ
้
้
ิ
�
เปนต้้น นอกจากน่� จากรููปที่่� 1 จะเหนวาในชิวง
่
่
็
็
่
ู
�
่
�
่
็
ความยาวคลน 5-8 ไมโครูเมต้รู เปนชิวงที่่ไมถก
นามาใชิงานเนองจากรูงสอนฟรูาเรูด้ที่แผออกมา
้
ิ
่
่
�
�
่
้
่
ำ
จากวต้ถุที่ความยาวคล่นน จะถกด้ด้กลนได้ ้
�
่
ู
ู
�
่
้
�
่
่
้
ู
ด้วยแกสที่มอยในบรูรูยากาศัเชินไอนาและ
่
�
่
ำ
�
่
๊
์
์
คารูบอนได้ออกไซึ่ด้ การูออกแบบกล้องต้รูวจ
�
้
่
่
�
่
้
ึ
จบความรูอนจงหลกเลยงการูใชิงานที่ชิวง
่
้
่
�
ความยาวคลนน่�
14
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ
�

ำ
ุ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ั
ั
ั
ู
ิ
ั
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
ุ
ู
3. เครืองมอวด้อณหภัมด้้วยรงสุ่อนฟราเรด้
ิ
ิ
ั
ั
ื
�
ิ
ิ
้
ิ
ุ
้
ิ
์
็
ู
้
ิ
ำ
์
3.1 เที่อรโมมเติอรชันด้อนฟราเรด้ (Infrared ther- ความเปนจรูงแลวไมเพยงพอสาหรูบการูใชิวด้อณ์หภมของ
้
่
่
้
�
่
ำ
่
้
ู
ุ
mometer: IRT) เปนเครูองมอสาหรูบวด้อณ์หภมโด้ยใชิรูงส ่ รูางกาย แต้สาหรูบบางรูนสามารูถปรูบต้งโหมด้ของการูวด้
้
้
้
ิ
้
�
ำ
่
้
็
้
ุ
่
่
ิ
�
่
ู
�
อนฟรูาเรูด้ที่่ม่ความยาวคลนในยาน 8-14 ไมโครูเมต้รู วธ่การู อณ์หภมิในย่านแคบ ๆ ได้ เชิ่น สามารูถที่างานในโหมด้การู
ิ
ำ
่
้
ุ
้
่
้
�
่
่
ิ
ึ
่
ต้รูวจวด้อณ์หภมด้วยเครูองมอนใชิรูงสอนฟรูาเรูด้ที่แผออกมา แพที่ย (medical mode) ในชิวง 36 C ถง 39 C ซึ่งจะสามารูถ
่
ิ
�
์
ำ
้
ุ
่
�
ึ
ู
่
้
�
ำ
้
์
้
่
้
�
ำ
ู
่
ึ
้
ึ
่
้
�
ุ
้
จากวต้ถผานไปยงเลนสภายในต้วเครูองเขาไปยงต้วต้รูวจรู และ เพิมความแมนยำาได้้มากถง ±0.1 ำC ซึ่งเพ่ยงพอสาหรู้บการูใชิ ้
้
�
ู
่
่
ิ
่
แปลงคาความรู้อนใหเป็นสญญาณ์ที่างไฟฟ้า โด้ยที่�วไปใชิ ้ วด้อณ์หภมของรูางกาย ด้งนนผใชิควรูเลอกซึ่อเครูองมอใหต้รูง
้
ู
้
้
้
้
�
้
้
้
้
�
่
ุ
�
่
่
ิ
ต้้วต้รูวจรููชินด้ Pyroelectric หรู่อ Thermopile ผลการูว้ด้ที่่ � ก้บปรูะเภที่การูใชิงาน
้
้
่
�
่
�
้
�
่
้
่
�
่
ู
็
ุ
้
ิ
ได้เปนการูวด้อณ์หภมแบบเฉลยคาเด้ยวที่งพนที่ของการูวด้
้
่
�
้
ึ
ึ
�
ำ
สาหรู้บสิงที่่ต้้องคานงถงในการูใชิเครูองม่อชินด้น่ ม่ด้้งน่ �
�
ำ
ิ
�
้
�
�
ั
่
3.1.1 ระยะทางต่อขนาดของพื้นท่การวัด (dist-
tance to stpot ratio, D:S) หรู่อมุมมองภาพ (field of view:
FOV) โด้ยสวนใหญ่จะใชิหนวยรูะยะที่างต้่อขนาด้ของพ�นที่การู
้
่
่
่
�
่
่
�
้
ุ
ุ
ิ
้
้
่
้
วด้ (D:S) คณ์สมบต้ขอนเปนคณ์สมบต้เฉพาะของเครูองมอ
่
�
็
ิ
ุ
่
่
�
แต้่ละรูน ที่�งน เครู�องมอว้ด้ที่ม่ค่า D:S สูงกว่าจะสามารูถว้ด้
่
่
่
�
้
�
่
่
่
อณ์หภมิของว้ต้ถุที่มขนาด้เล็กที่รูะยะไกลกว่าได้ เชิ่นเครู�องมอ
ุ
ู
่
่
้
�
ุ
ิ
ู
ุ
่
�
้
�
ที่่ม่ D:S เที่าก้บ 100:1 จะสามารูถว้ด้อณ์หภมของว้ต้ถที่่ม่เสน
ิ
่
�
ู
่
ผาศันย์กลางเที่ากบ 1 เซึ่นต้เมต้รูที่รูะยะ 100 เซึ่นต้เมต้รูได้ แต้ ่
ิ
่
้
้
่
้
ู
ุ
หากนาเครู�องมอที่มค่า D:S เที่่ากบ 50:1 มาว้ด้อณ์หภมิของว้ต้ถ ุ
่
�
ำ
่
่
�
่
�
�
ู
ั
้
�
่
้
ู
่
เด้ยวกนที่รูะยะ 100 เซึ่นต้เมต้รู ผลการูวด้อณ์หภมจะม ่ รปที่่ 2 ระยะที่างติอขนาด้ของพืนที่่การวด้ (Distance to
ิ
ุ
ิ
ื
ุ
่
�
่
ความคลาด้เคลอนเนองจากพนที่ของการูวด้ครูอบคลุมวต้ถรูอบ Spot Ratio, D:S) หรอมมมองภัาพ (FOV)
้
ุ
้
�
่
�
่
�
่
้
ิ
�
้
็
ขางไปด้้วย อณ์หภมที่่ว้ด้ได้้จงเปนคาเฉลยของว้ต้ถนนและว้ต้ถ ุ
�
่
ู
ุ
ึ
�
ุ
ิ
ั
่
่
่
�
่
ู
้
่
้
้
รูอบข้าง ด้งรููปที่ 2 ด้งน�น ผใชิ้ต้้องที่รูาบคณ์สมบ้ต้ิของเครู�องมอ 3.1.3 ค่าค่วัามสามารถในการแผ่รงสอนฟราเรด
ุ
้
่
ุ
่
่
็
่
่
่
้
้
ู
�
�
ว้ด้ในขอน่ เพอใหสามารูถเล่อกรูะยะการูว้ด้ได้้อยางถกต้้อง ของวััสด (emiststivity) คาน่�เปนคาความสามารูถในการูแผรู้งส่
่
้
ำ
่
ุ
้
ิ
ุ
่
้
้
่
็
่
�
3.1.2 ค่่าค่วัามแมนยำา (accuracy) เปนคาที่่ใชิ ้ อนฟรูาเรูด้ของวต้ถเที่ยบกบความสามารูถแผรูงสของวต้ถด้า
�
่
่
็
ึ
้
�
บอกความสามารูถของเครู่องมอวด้วาสามารูถอ่านคาได้ถกต้อง (black body) ซึ่งกค่ออ้ต้รูาสวนของความสามารูถแผรู้งส่ของ
่
้
้
่
่
ู
้
้
่
ิ
่
�
�
้
ุ
ำ
้
ึ
้
้
�
ุ
่
็
่
่
่
้
ิ
่
็
ิ
หรูอใกลเคยงกบความเปนจรูง นยมบอกเปนคาบวกลบเชิน วต้ถนนเที่ยบกบวต้ถด้า คานนอกจากจะขนกบชินด้ของวสด้ ุ
้
ุ
้
ุ
้
ิ
่
้
�
้
ึ
่
่
้
้
�
ิ
�
่
่
�
้
ิ
์
ิ
±1 ำC ซึ่งเที่อรู์โมมเต้อรูชินด้อนฟรูาเรูด้โด้ยสวนมากจะมค่า แลวยงขนกบพนผวของวสด้ด้วย โด้ยวสด้ชินด้เด้ยวกนที่มพน
่
่
ึ
�
ิ
�
่
่
ิ
็
้
่
่
�
่
ิ
�
่
่
่
ู
้
ำ
ความแมนยาสงกวากลองถายภาพชินด้อนฟรูาเรูด้เนองจาก ผวต้างก้นกจะใหคาที่่ต้างก้น ด้้งต้้วอยางในต้ารูางที่่ 1 [4] จาก
ิ
้
ุ
่
้
่
่
ิ
่
็
์
ู
้
ุ
สามารูถปรูบชิด้เชิยจากอณ์หภมอางองจากต้วต้รูวจรูภายใน ต้ารูางด้งกลาวจะเหนวาผวหนงของมนษยมคา emissivity
ิ
้
ิ
้
ู
้
ุ
้
่
�
่
ู
้
�
่
�
้
้
้
่
่
�
่
้
่
่
�
่
ู
้
�
่
�
่
เครูองมอวด้ อยางไรูกต้ามเครูองมอสวนใหญนนถกออกแบบให ้ เที่ากบ 0.98 ซึ่ึงเครูองมอวด้บางรูนผใชิสามารูถที่จะปรูบต้งคา
่
็
่
้
ิ
ึ
่
่
้
ู
�
้
�
้
่
่
�
้
้
ิ
่
้
้
ุ
ู
สามารูถวด้อณ์หภมได้ในชิวงกวางมากต้งแต้ต้ด้ลบหลกรูอย ได้โด้ยอสรูะต้งแต้ 0.0 ถง 1.00 แต้่โด้ยสวนใหญจะถกต้งคาจาก
้
ิ
่
้
ึ
ิ
�
่
้
่
ู
้
ุ
่
้
�
�
ึ
้
�
้
จนถงบวกหลายรูอยองศัาเซึ่ลเซึ่ยส ซึ่งการูใชิงานในยานกวาง โรูงงานไวที่ 0.95 ซึ่งหากใชิคานในการูวด้อณ์หภมของคนจะ
ึ
้
่
่
้
็
�
ิ
ึ
ู
ิ
้
ำ
ู
่
ุ
�
่
โด้ยสวนใหญจะม่ความแมนยาในชิวง ± 2 ำC ถง ±5 ำC ซึ่งใน ที่าใหอณ์หภมสงกวาความเปนจรูงได้้มากถง 0.4 ำC [5] ด้้งนน
ึ
่
่
่
ึ
ำ
15
�
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

ิ
ั
ู
ั
ำ
ั
ั
ุ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
่
ิ
่
้
�
่
้
ำ
้
�
่
้
่
ุ
้
ิ
้
�
ผูใชิต้้องปรู้บคาใหต้รูงก้บชินด้ของว้สด้และพ่�นผว เพอใหได้้ผล ขอแต้กต้างในเรูองของความละเอ่ยด้ภาพ ขอจาก้ด้ในเรูองของ
ู
ุ
้
่
ู
่
การูว้ด้ถกต้้องต้ามต้้องการู ความแมนยำา การูปรูบเที่ยบแบบวงปด้ และการูชิด้เชิยอณ์หภม ิ
ิ
ิ
์
�
่
ึ
็
่
์
�
จากที่กลาวมาขางต้นจะเหนวาถงแมเที่อรูโมมเต้อรูชินด้ ซึ่งม่รูายละเอ่ยด้ด้้งต้อไปน่
ิ
้
่
้
�
่
้
ึ
่
่
้
�
่
ู
่
�
็
่
็
่
อนฟรูาเรูด้จะเปนเครูองมอที่ด้เหมอนใชิงานงาย แต้ในความเปน
ิ
้
ำ
่�
ู้
้
้
้
้
ู้
้
จรูงแลวผใชิต้องมความรูความเขาใจ ที่รูาบขอจากด้ของเครูอง
ิ
่
่
้
่
่
่
มอเพ�อให้สามารูถใชิ้เครู�องมออย่างถูกต้องและเกด้ความคลาด้
ิ
่
ุ
่
�
เคลอนของการูว้ด้นอยที่่�สด้ นอกจากน่� จากปจจ้ยที่่ได้้กลาวมา
�
้
ั
้
้
�
่
้
้
ขางต้นแลว ยงมปจจยอน ๆ อกหลายปรูะการู ที่มผลต้อการูวด้
�
่
่
่
้
้
ั
่
่
�
่
้
ิ
ุ
ึ
้
่
ู
�
�
่
อณ์หภมรูางกายด้วยเครู่องมอปรูะเภที่น�น ซึ่งจะได้กล่าวใน
่
้
ห้วขอถ้ด้ไป
ู
ั
้
3.2 กลองวด้อณหภัมด้วยรงสุอนฟราเรด้ กลองว้ด้
่
ิ
ิ
้
ุ
้
ั
�
ู
ู
้
ิ
้
้
�
ุ
้
ิ
้
ู
้
่
อณ์หภมด้วยรูงสอนฟรูาเรูด้ โด้ยที่วไปใชิต้วต้รูวจรูชินิด้ mi- รปที่่ 3 Microbolometers ขนาด้ 4x4 pixel
้
้
crobolometer [6] ด้งรูปที่ 2 โครูงสรูางปรูะกอบไปด้วยต้ว 3.2.1 ค่วัามละเอ่ยด (restolution) และ มมมอง
้
้
ู
่
�
ุ
�
่
ู
่
้
้
่
้
ต้รูวจรูหลายหนวยวางเรูยงกนโด้ยที่ 1 ชิด้จะแที่นขอมล 1 ภาพ ( field of view, FOV) กลองชินด้น่จะบอกมมในการูรู้บ
ุ
ู
�
้
ุ
ิ
็
่
ิ
Pixel ยงมจานวน Pixel มากกลองกจะสามารูถถายภาพที่ม ่ ภาพ และความละเอ่ยด้ของกลอง เหม่อนกลองถายภาพที่้วไป
ำ
�
่
้
�
่
้
�
้
่
้
่
้
�
้
ความละเอยด้ได้สงขนเชินเด้ยวกบกลองถายภาพโด้ยที่วไป เชิน Fov 25° × 18.8° ความละเอ่ยด้ 320x240 pixel เปนต้้น
ึ
�
่
่
้
ู
่
่
็
ำ
จานวน Pixel ม่ต้งแต้ขนาด้ 8x8 ไปจนถง 640x480 หรู่ออาจ ค่าอณ์หภมิที่่อ่านได้้ของแต้่ละพิกเซึ่ล จะเป็นอณ์หภมิเฉล�ยของ
่
�
ึ
้
ุ
ุ
ู
�
ู
่
�
่
ิ
้
�
ำ
มากกวาน่ หล้กการูที่างานของกลองชินด้น่ค่อ กลองจะรู้บรู้งส่ พนที่ที่ครูอบคลมด้วยพกเซึ่ล นน ๆ ต้วอยางด้งรูปที่ 4 ซึ่งแสด้ง
้
้
่
�
�
ึ
ู
�
้
่
้
ิ
ุ
่
้
�
่
�
�
่
่
�
่
ที่แผออกมาจากวต้ถุในย่าน LWIR ผ่านไปยงเลนส์ภายในต้ว ความสมพนธรูะหว่างความละเอยด้ของกล้องและขนาด้ของว้ต้ถ ุ
้
้
้
่
์
้
้
้
้
ึ
้
เครู�องซึ่�งเป็นวสดุ้ที่�โปรู่งรูงส่อินฟรูาเรูด้ และเข้าไปยง microbo- การูใชิกลองว้ด้อณ์หภมของว้ต้ถที่่อยไกลออกไป ต้้องม้�นใจวา
่
่
่
่
้
ิ
ู
ุ
้
�
ู
ุ
่
ู
้
ิ
lometer รูงส่อนฟรูาเรูด้จะถกด้ด้กล โด้ย bolometer mem- มจานวนพกเซึ่ล เพยงพอที่ครูอบคลุมพนที่ที่ต้องการูวด้ ซึ่ึงจาก
ู
�
่
�
่
ิ
้
่
�
่
้
่
่
ำ
�
�
ำ
ู
่
่
้
้
brane ซึ่งที่ามาจากวสด้ที่ด้ด้กลนรูงสอนฟรูาเรูด้ในชิวง รูปจะเหนวา กลองน (8x8 pixel) จะไม่สามารูถวด้อณ์หภมของ
่
ิ
่
ุ
ึ
�
�
่
ุ
้
้
�
่
็
ิ
ู
ู
็
่
�
้
�
่
่
�
้
้
่
ู
�
ความยาวคลนที่ต้องการู รูงสที่ถกด้ด้กลนเขาไปจะเปลยนเปน บคคลที่อยที่างซึ่ายได้ เนองจากที่รูะยะน พกเซึ่ลมขนาด้ใหญ ่
ู
่
่
่
�
่
ุ
�
่
ู
้
้
่
่
�
่
�
ิ
ิ
้
้
็
่
�
้
้
เปนความรู้อน และสญญาณ์ไฟฟ้าต้ามลำาด้บ กลองชินด้นใชิหลก กวาวต้ถ ด้งนนถาต้องการูวด้อุณ์หภมของวต้ถุขนาด้เล็ก ผใชิ ้
้
้
่
ู
้
�
้
้
้
้
ุ
้
ิ
้
ู
้
�
้
่
การูเปล่ยนรูงสใหเปนความรู้อน ซึ่ึง bolometer ต้องใชิเวลาใน ควรูที่จะคานวณ์หารูะยะถายภาพที่ไกลที่สด้ที่จะที่าใหมจานวน
�
้
็
้
ุ
ำ
่
�
�
่
่
่
�
ำ
้
่
�
ำ
่
การูด้ด้ซึ่บรูงสเพอใหอณ์หภมของต้วต้รูวจรูเพมขนในแต้ละรูอบ Pixel ครูอบคลมว้ต้ถต้ามที่่ต้้องการูกอน โด้ยใชิความละเอ่ยด้
ุ
้
่
้
�
ู
ึ
่
ิ
้
ู
ิ
้
ู
่
�
้
�
ุ
�
ุ
้
่
้
้
�
่
้
่
้
ำ
้
่
�
ของการูวด้ ที่าใหมขอเสยคอได้ Refresh rate ต้า กลองที่สรูาง และมมมองภาพของกลองต้วนน ๆ ในการูคานวณ์ เพอใหได้ที่น
่
้
ำ
้
ุ
้
�
่
ำ
้
้
�
้
ุ
ขึนน่ กอนที่่จะสามารูถนาไปใชิเปนกลองว้ด้อณ์หภมได้้ จาเปน หภมของว้ต้ถนน ๆ อยางแที่จรูง ิ
ำ
ำ
�
�
ุ
้
้
็
็
่
�
ู
ิ
�
้
ุ
ิ
่
้
ู
่
้
ู
้
่
�
ู
ต้้องมการูปรูบเที่ยบเพอให้สามารูถอ่านค่าอณ์หภมิสมบรูณ์์ได้ ้
ุ
่
่
่
่
ุ
้
ำ
่
่
กอน สวนกลองชินด้ที่ไมมการูปรูบเที่ยบ จะถกนาไปใชิในจด้
ิ
่
ู
้
�
้
้
่
ปรูะสงคอน เชิน กลองมองภาพในที่่ม่ด้ หรู่อรูะบบรู้กษาความ
์
�
่
�
ปลอด้ภ้ยในที่่ม่ด้ เปนต้้น
็
�
้
่
้
้
้
สาหรูบกลองวด้อณ์หภมด้วยรูงสอนฟรูาเรูด้ มวธการูใชิ ้
ิ
่
ำ
ู
ิ
่
้
ิ
ุ
ิ
้
้
้
้
งานและขอควรูรูะวงคลายกบเที่อรูโมมเต้อรูอนฟรูาเรูด้ แต้จะม ่
์
ิ
์
่
16
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�
�

ู
ุ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ิ
ั
ั
ั
ำ
ั
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
ติารางที่่� 1 3.2.2 ค่วัามแมนยา (accuracy) กลองวด้อณ์หภม ิ
ุ
่
ู
ำ
้
้
่
ั
ติวอยางคา emissivity ของวสุด้ และ พืนผวที่่ติางกน ด้้วยรู้งส่อนฟรูาเรูด้โด้ยที่้วไปจะม่ความแมนยาอยที่่ ±2 ำC ซึ่ง
ุ
�
�
ิ
ั
่
่
ั
ำ
ู
�
�
่
่
ิ
ึ
�
�
่
่
ุ
้
้
้
ความแม่นยำาในรูะด้บน ไมเพยงพอสาหรูบใชิวด้อณ์หภูมของ
่
้
ิ
ำ
่
่
่
รูางกายเพอต้รูวจจบการูมไข แต้คาความแมนยำาของกลอง
่
้
้
้
่
่
�
่
�
่
้
อนฟรูาเรูด้สามารูถที่จะเพ�มได้ ด้วยการูใชิรูะบบปรูบเที่ยบ
ิ
ิ
้
้
้
ิ
ิ
อณ์หภมวงปด้แบบเวลาจรูง (Real Time Close loop cali-
ุ
ู
ิ
้
ุ
ู
ิ
้
ิ
้
ึ
bration) ซึ่งจะใชิพนผวสรูางอณ์หภมอางอง Thermal Refer-
�
�
ิ
่
�
่
ence Source (TRS) ที่่ม่คา emissivity ใกลเค่ยงก้บผวหน้ง
้
ิ
่
ิ
โด้ยวธการูนสามารูถเพ�มความแม่นยำาของกล้องได้มากกว่า
ิ
่
�
้
±0.5 C จากรูปที่ 4จะเหนวา TRS จะต้องวางไวที่รูะยะเด้ยวกบ
ำ
่
้
่
�
้
่
่
็
ู
้
�
่
�
ึ
�
ุ
ำ
ต้้วบคคล ซึ่งพล้งงาน IR ที่่แผออกมาจาก TRS สามารูถนามา
่
ุ
้
้
่
ใชิ้เปรูยบเที่ยบกบพลงงานที่�แผ่ออกมาจากว้ต้ถอ�น ๆ ในมุมมอง
่
่
่
็
้
่
้
่
เด้ยวกนได้ และจะนำาอณ์หภมที่อานได้จาก TRS มาเปนต้ว
้
้
ุ
ู
�
ิ
ู
ิ
้
่
ำ
กาหนด้เกณ์ฑ์์ในการูต้งคาสาหรู้บปรู้บเที่่ยบอณ์หภม [7]
ำ
�
ุ
ิ
�
ุ
่
�
้
ู
รปที่่ 5 การเพิมความแมนยาสุาหรบกลองวด้อณหภัมด้้วย
ั
ั
ำ
ู
ำ
ิ
ิ
อนฟราเรด้โด้ยใชั แหลงอณหภัมอางอง
ิ
่
ู
้
้
ุ
(Thermal Reference Source: TRS)
ั
รปที่่ 4 ความละเอ่ยด้ มมมองภัาพ และขนาด้ของวติถ ุ
�
ุ
ู
17
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ

ู
ิ
ั
ุ
ั
ั
ั
ำ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
ั
ั
ิ
4. อณหภัมที่่ผวหนงจ็ากการวด้ด้้วยกลอง
ุ
ิ
้
�
ู
ั
่
3.2.3 ค่าค่วัามสามารถในการแผ่รงสอนฟราเรด อนฟราเรด้เที่่ยบกบอณหภัมภัายในรางกาย
ิ
่
่
ิ
ุ
ู
ิ
่
ั
�
�
ของวััสด (Emiststivity) การูปรู้บต้งคาพารูามเต้อรูน่ใชิหล้กการู การูใชิกลองถายภาพความรูอนเพอคด้กรูองโรูครูะบาด้ม ่
์
้
ุ
่
้
ิ
้
�
่
่
้
้
้
้
เด้ยวกบเที่อรู์โมมิเต้อรูชินด้อินฟรูาเรูด้ แต้่จะม่ข้อควรูรูะวงเรู�อง ให้เห็นโด้ยที่�วไปต้ามสถานที่ต้่าง ๆ เชิ่น สนามบิน ห้างสรูรูพสินค้า
้
ิ
์
่
่
่
้
�
�
�
้
้
�
่
่
�
่
การูปรูบต้งคา เนองจากเครู่องมอนสามารูถถ่ายภาพอุณ์หภูม ิ หรูอสถานที่ที่มคนพลกพลาน ซึ่งใชิวธการูต้รูวจวด้อณ์หภมของ
่
้
ึ
ิ
่
�
่�
่�
่
ุ
ุ
้
ิ
ู
่
่
่
้
้
้
�
ุ
่
ิ
ของว้ต้ถหลายชินด้ภายในภาพเด้ยวกนด้งนนการูเรูยกด้ ู รูางกายผานที่างผวหนง ซึ่งที่าใหมขอสงสยวาอณ์หภมของผวหนง
่
้
้
ุ
ิ
ิ
่
ู
่
ำ
�
ึ
้
ิ
่
้
้
้
�
ิ
ู
่
่
้
�
ิ
่
ู
่
่
อณ์หภมของแต้่ละชินสวนที่อยในภาพเด้ยวกนจาเปนต้องมการู หรูอใบหนามความสมพนธกบอณ์หภมของรูางกายอยางไรู มคา
็
ำ
ุ
่
ิ
่
่
้
้
่
่
้
ุ
ู
์
้
่
ู
ุ
ปรูบคา emissivity ใหต้รูงกบวต้ถที่ต้องการูที่รูาบอณ์หภม ิ เที่ากนหรูอไม สามารูถใชิคด้กรูองอาการูไขได้ถกต้องแม่นยำาแค ่
่
ุ
้
่
้
�
้
้
้
่
้
้
้
้
่
่
้
้
ู
่
เพรูาะค่า emissivity จะใชิคาเด้ยวกนที่งภาพ ด้งนน แม้การูใชิ ้ ไหน ในบที่ความน่ จะกลาวถงความส้มพ้นธรูะหวางอณ์หภมของ
้
้
�
้
้
้
�
่
่
ู
ิ
ุ
�
่
ึ
์
่
่
้
ิ
้
�
กลองถายภาพด้วยอนฟรูาเรูด้จะสามารูถใหภาพที่แสด้งถง สวนต้าง ๆ บนใบหนา เที่ยบกบอณ์หภมภายในรูางกาย โด้ยอางอง ิ
ึ
้
้
ู
่
่
ิ
้
ุ
่
่
้
อณ์หภมของวต้ถที่งหมด้ที่อยในภาพแต้การูอานอณ์หภมของ จากงานวจ้ยที่่เกยวของ ม่รูายละเอ่ยด้ด้้งน่ �
ุ
�
ุ
่
ู
่
้
่
ิ
�
้
่
ุ
ู
ู
ิ
่
�
้
ิ
�
�
ุ
้
ิ
ุ
้
่
ว้ต้ถใด้ ๆ ต้้องปรู้บต้งคา emissivity ใหต้รูงก้บชินด้ของว้ต้ถที่่ � 4.1 อณหภัมแติละบรเวณบนใบหนา เที่่ยบก้บอณ์หภม ิ
ุ
ู
ิ
่
้
ุ
ู
ิ
่
ต้้องการูที่รูาบคา
่
ภายในรูางกาย ในชิวงที่มการูรูะบาด้ของโรูค SARS ในป 2003
�
่
่
่
ี
่
้
ำ
่
้
้
่
็
่
่
เปนชิวงที่มการูนากลองถายภาพความรูอนมาใชิงานอยางแพรู ่
�
่
ึ
ิ
ำ
้
่�
ึ
้
้
ิ
ำ
หลาย ที่าใหมงานวจยจานวนมากที่ได้ศักษาถงปรูะสที่ธภาพของ
ิ
การูคด้กรูองไขด้วยวธน หนงในงานวจยที่นาสนใจ [8] เปนการู
็
ิ
้
้
�
ึ
่
ิ
้
่
้
�
่
่
�
ิ
้
้
้
ึ
้
ุ
้
่
ศักษาอณ์หภมของแต้ละบรูเวณ์บนใบหนาที่งด้านหนา และด้าน
�
ู
ิ
้
ิ
ิ
ขางโด้ยวด้ด้วยกลองอนฟรูาเรูด้ เที่ยบกบอณ์หภมจรูงของรูางกาย
่
ู
้
่
้
ุ
้
้
ิ
่
์
ิ
้
�
้
้
่
ิ
้
ที่อางองด้วยการูวด้ด้วยปรูอที่ที่างชิองปากและเที่อรูโมมเต้อรูแบบ
์
้
ิ
่
้
้
อนฟรูาเรูด้สาหรูบวด้ในหู งานวิจยด้งกลาวได้รูวบรูวมผลการูศัึกษา
้
้
ำ
้
ุ
�
่
่
่
ู
้
�
ู
ู
ุ
้
ิ
ุ
�
่
่
อณ์หภมจากกลมต้วอยางที่เปนผปวย ผที่มสขภาพด้ และผที่ม ่
่
่
ู
้
็
่
ุ
สขภาพด้ขณ์ะออกกาลงกาย จากงานวิจยนที่าใหที่รูาบวาอณ์หภม ิ
ู
่
้
่
�
ำ
ุ
ำ
้
้
่
่
ที่จด้ต้าง ๆ บนใบหนา จะมคาต้ากวาอณ์หภมรูางกายเฉลย
ุ
ุ
่
่
�
่
่
�
้
่
ำ
่
ู
ิ
�
้
ู
้
้
่
่
้
�
�
ปรูะมาณ์ 2 C ด้งรูปที่ 6 ซึ่งจะมเพยงการูวด้ด้วยกลองภายในชิอง
่
ึ
ำ
่
�
่
่
ิ
่
่
่
้
�
ปากเที่านนที่ใหผลใกลเคยงรูางกาย และเมอพจารูณ์าการูวด้
้
้
้
�
ิ
ู
ิ
อณ์หภมด้้านขางจะเหนวาการูวด้ที่บรูเวณ์หในรูะยะ 0.5 เมต้รูจะ
่
้
็
้
ุ
่
ู
�
�
้
่
ใหคาใกลเคยงกบการูวด้ด้วยปรูอที่ บรูเวณ์นจงมความเหมาะสม
่
่
่
ึ
้
้
้
้
ิ
ำ
่
�
ที่สด้สาหรูบใชิวด้อณ์หภมของรูางกายเพอต้รูวจจบการูมไข ด้งนน
้
้
ิ
่
่
�
้
้
้
ุ
่
้
ุ
�
้
ู
ิ
่
�
การูวด้อณ์หภมบรูเวณ์บนใบหนาโด้ยต้รูงจงไมสามารูถที่จะรูะบ ุ
ู
่
้
ุ
ึ
้
ิ
้
ุ
ิ
่
ู
้
้
ู
่
่
่
ู
การูมไขได้ชิ้ด้เจน นอกจากผปวยจะมอณ์หภมรูางกายสง
่
ึ
มากกว่า 39 ำC ซึ่�งหากต้้องการูใชิ้กล้องอินฟรูาเรูด้เพ�อต้รูวจจบ
้
ุ
�
อาการูม่ไข สามารูถใชิกลองว้ด้อณ์หภมที่่หที่่รูะยะ 0.5 เมต้รู แต้ ่
ิ
ู
้
้
ู
�
้
้
้
่
่
ิ
้
ิ
หากต้องการูใชิบรูเวณ์ใบหนา ต้องใชิวธการูชิด้เชิยอณ์หภม แต้ต้อง
ู
ุ
้
้
ิ
้
่
่
ุ
รูะบบรูเวณ์ที่จะที่าการูวด้ใหชิด้เจน เพรูาะแต้ละจด้มคาความคลาด้
้
่
ุ
่
้
ำ
้
ิ
�
่
เคลอนต้างก้น
�
่
18
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�
�

ำ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ุ
ั
ั
ู
ิ
ั
ั
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9









































้
�
ู
�
้
ิ
ุ
ู
รปที่่ 6 อณหภัมที่่สุวนติาง ๆ บนใบหนา วด้ด้้วยกลองอนฟราเรด้
ิ
่
่
ั
�
ำ
่
ิ
่
้
้
�
นอกจากนยงมงานวจย [9] ได้นาเสนอจุด้บนใบหน้าที่ม ่
่
้
้
ิ
ำ
่
�
็
ู
ุ
่
ิ
�
อณ์หภมใกลเค่ยงรูางกาย น้นกค่อบรูเวณ์เหน่อที่อนาต้า (tear
ุ
ุ
ู
่
�
่
duct) จากรูปที่ 7 จะเหนวาจด้ด้งกลาวเปนจด้ที่มอณ์หภมสง
้
่
็
่
ิ
็
ู
ุ
ู
่
�
�
่
ุ
ิ
ุ
้
่
ที่สด้บนใบหน้า มขนาด้ปรูะมาณ์ 5*5 mm วธการูวด้ที่จด้น จะ
่
�
่
่
�
2
้
�
ต้้องว้ด้ในรูะยะใกล และกลองต้้องม่ความละเอ่ยด้ในรูะด้้บหนึง
้
่
่
่
�
้
่
่
เชิน หากใชิกลองที่มความละเอยด้ 320*240 มมุมรูบภาพ
้
้
่
25 ำ*18.8 ำ ต้องการูให้มพกเซึ่ลครูอบคลุมบรูเวณ์น�จานวน 5
ิ
ิ
่
้
ำ
�
ึ
ิ
่
้
�
พกเซึ่ล จะต้้องว้ด้ที่่รูะยะไมเกน 1.29 เมต้รู ซึ่งผูผลต้กลองว้ด้
้
ิ
ิ
�
�
้
ิ
ู
่
อณ์หภมด้วยอนฟรูาเรูด้รูายใหญ กได้แนะนาใหวด้ที่จด้นด้วยเชิน
้
้
ุ
่
้
่
้
็
่
ำ
ิ
ุ
ก้น
�
ื
้
ิ
�
ั
ั
่
ุ
4.2 ปจ็จ็ยอนๆ ที่มผลติ่อการวัด้อณหภัมด้วยกล้อง
่
ู
ุ
ู
้
�
่
ิ
อนฟราเรด้ โด้ยการูวด้อณ์หภมที่ผวหนงแที่นการูวด้อณ์หภม ิ
ิ
้
ิ
ู
ุ
้
่
้
ู
ภายในรูางกายนนถงแมเรูาจะใชิเครูองมอที่มความละเอยด้สง
ึ
�
่
้
�
่
่
�
้
่
่
ำ
่
ู
และว้ด้อยางถกต้้อง แต้ยงม่อ่กหลายปจจ้ยที่่จะที่าใหผลการูว้ด้
�
้
ั
่
้
19
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

ั
ั
ุ
ิ
ั
ำ
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ั
ู
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
ุ
่
่
คลาด้เคลอน ด้้งต้้วอย่างต้อไปน่� บที่สุรป
�
�
่
้
ิ
ู
่
้
่
�
้
้
ุ
้
ิ
่
่
่
่
• เครู�องสาอาง หรูอ ครูมกนแด้ด้ สามารูถที่จะ การูใชิเครูองวด้อณ์หภมด้วยรูงสอนฟรูาเรูด้เพอวด้
ำ
้
�
ิ
�
ุ
ำ
ู
่
ิ
่
�
่
ู
�
ที่าใหอณ์หภมิที่อ่านได้ม่ค่าต้ากว่าความเป็นจรูิงได้ต้้�งแต้ 1 ำC อณ์หภมของผวหน้ง ต้้องเล่อกเครูองม่อที่่ม่ความแมนยาเพ่ยงพอ
ำ
้
้
่
ำ
้
�
ุ
่
ิ
้
์
่
ู
่
�
้
ึ
ึ
�
ำ
ำ
้
่
้
่
ถง 4.5 ำC โด้ยเฉพาะในชิวง 40 นาที่่แรูกหล้งจากการูใชิเครูอง มการูปรูบคาพารูามเต้อรูที่ถกต้อง คานงถงขอจากด้ของเครูองมอ
้
�
ึ
่
่
ู
ู้
้
้
้
่
่�
้
่�
้
่
สาอาง [10] มความรูความเขาใจเพอใหได้ผลการูวด้ที่ถกต้อง สวนของความ
ำ
้
่
่
้
ู
ุ
�
้
้
์
้
ิ
ิ
ิ
�
• แสงแด้ด้ และอุณ์หภูมของสงแวด้ล้อม จะที่ำาให ้ สมพนธรูะหวางอณ์หภมของรูางกายและใบหนานน การูวด้
่
�
่
้
้
ิ
�
�
่
ิ
่
ิ
ุ
้
ุ
่
้
้
�
�
่
ึ
ู
้
ุ
ิ
ู
ิ
่
ู
อณ์หภมของผวหนงมคาสงขน ถาหากผที่โด้นแสงแด้ด้หรูอ อณ์หภูมด้วยวธน อณ์หภูมที่วด้ได้อาจมความคลาด้เคล่อนจาก
่
่
่
้
้
้
�
ิ
ู
ุ
่
ิ
่
้
ู
ิ
อากาศัรูอนถกว้ด้อณ์หภมที่้นที่่ อณ์หภมภายในรูางกาย แมแต้ในบรูเวณ์ที่ต้างกนบนใบหนายงม ่
้
ู
ุ
�
ู
ุ
ู
ึ
ุ
ุ
ู
ุ
ำ
�
ำ
ิ
ิ
ึ
ำ
ู
่
้
• เหงอที่าใหอณ์หภมของผวหน้งลด้ลง 1 C ถง 3 C อณ์หภมิที่่�แต้กต้่างก้น ซึ่�งจด้ที่่ม่อณ์หภมิใกล้เค่ยงก้บอณ์หภมิของ
ุ
ุ
�
้
่
่
่
่
ิ
้
ำ
�
้
ำ
• การูออกกาลงกาย สามารูถที่าใหอณ์หภมบรูเวณ์ รูางกายที่สด้ของการูวด้ด้านหน้าของใบหนา คอบรูเวณ์ที่อนาต้า
ิ
ุ
ำ
ู
้
ิ
้
่
้
่
้
�
่
้
้
่
่
�
ิ
ใบหนาม่คาเพิมขึนปรูะมาณ์ 1 ำC [11] แต้ต้องวด้ที่รูะยะปรูะมาณ์ไมเกน 1.3 เมต้รู ด้วยกลองที่มความ
้
�
่
�
ิ
้
่
์
่
่
่
้
ิ
�
ุ
้
่
ิ
่�
ู
้
่
ุ
้
ิ
่�
ู
่
้
• บรูเวณ์ที่วด้อณ์หภมไมถกต้อง ด้งที่ได้กลาวมา ละเอยด้ 320 พิกเซึ่ล สวนอกบรูเวณ์ที่มอณ์หภูมสมพนธกบ
้
้
ิ
้
ู
่
ู
่
ิ
ุ
้
้
ุ
ขางต้น บรูเวณ์ที่มอณ์หภมใกลเคยงอณ์หภมของรูางกายมาก อณ์หภมรูางกาย ค่อด้้านขางของใบหนาบรูเวณ์ห แต้ต้้องว้ด้ด้้วย
่
�
่
่
่
ิ
้
ิ
ิ
ู
ุ
ู
้
�
่
่
้
้
้
่
่
่
้
้
�
่
ิ
่
่
่
้
ิ
�
ที่สด้คอบรูเวณ์เหนอที่อนาต้า [8] [9] แต้่หากใชิวธการูปรูบเที่ยบ รูะยะใกลเชินเด้ยวกน แต้หากต้องการูใชิสวนอนบนใบหนาเพอวด้
่
่
่
ำ
�
้
ุ
้
ิ
ึ
�
ุ
�
ึ
ุ
่
่
ู
้
�
้
้
็
ำ
ิ
่
้
�
�
่
เพอว้ด้บรูเวณ์อ�น ๆ เชินหนาผาก จาเปนต้้องม่เจาหนาที่่ชิวยใน อณ์หภม จะต้องมการูชิด้เชิยปรูะมาณ์ 1-2 ำC ซึ่งขนกบจด้ที่วด้
่
่
้
ิ
่
่
้
�
่
้
ำ
ั
่
่
�
้
่
็
ู
ุ
้
ิ
่
ิ
่
่
้
้
การูวด้หรูออาจใชิปญญาปรูะด้ษฐมาชิวย ไมควรูใชิการูหา อยางไรูกต้าม การูวด้อณ์หภมด้วยวธนยงมอกหลายปจจย ที่ที่าให ้
ั
์
้
้
่
�
้
�
�
้
่
�
่
้
้
่
้
ุ
ิ
ู
อณ์หภมสงสด้บนใบหนา ผลการูวด้มความคลาด้เคล่อนได้ ด้งนน การูใชิเครูองมอเหล่านจะ
ุ
ู
้
่
้
้
้
็
่
่
่
้
�
้
�
ึ
�
ึ
ึ
่
้
่
• การูสวมแวนต้า จะสงผลให้ไมสามารูถวด้ คด้กรูองอาการูมไขได้รูะด้บหนง ซึ่งจะคด้กรูองได้ด้หรูอไม กขน
่
ั
่
้
้
ุ
่
ิ
้
ู
�
้
่
ิ
�
่
่
้
ำ
่
�
อณ์หภมที่บรูเวณ์เหนอที่อนาต้าได้ เนองจากรูงสอนฟรูาเรูด้ไม ่ อยกบวธการูต้งรูะบบ วธการูวด้ การูชิด้เชิย การูควบคมปจจย
ิ
ิ
ู
ุ
่
ิ
้
�
่
ำ
ิ
ึ
้
ุ
่
้
ู
�
�
่
่
สามารูถผานแวนต้าได้้ ภายนอก และการูกาหนด้อณ์หภมค้ด้กรูอง ซึ่งหากผูใชิเครูองม่อ
มความรูความเขาใจ กจะชิวยใหผลการูวด้มความคลาด้เคลอนนอย
่
่
้
่
้
้
็
่
�
้
้
ู
็
�
�
ิ
ลงและเปนรูะบบค้ด้กรูองที่่�ม่ปรูะสที่ธภาพมากยงขึน
ิ
ิ
่
�
ุ
ุ
่
�
ู
รููปที่ 7 ภาพถ่ายอณ์หภมิบนใบหน้า แสด้งจด้ที่ม่อณ์หภมสูงสด้
ุ
ิ
ู
ุ
�
่
ำ
ใกลที่อนาต้า (tear duct)
้
20
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ
�

ำ
ั
ั
ั
ิ
ั
การตรวิจจบัอณห่ภ์มผิิวิห่นงสาห่รบัคดกรอง Covid-1
ู
ุ
(Skin thermal scan for Covid-19 screening) 9
Reference
[1] Jamshidi, B., E. Mohajerani and J. Jamshidi., Developing a [11] Donovan L. Fogt, Andrea L. Henning, Brian K. McFarlin,
Vis/NIR spectroscopic system for fast and non-de Non-invasive Measures of Core Temperature versus
structive pesticide residue monitoring in agricultural Ingestible Thermistor during Exercise in the Heat,
product, 2016, Measurement 89: 1-6 In ternational journal of exercise science, 2017, pp.
[2] Wood, R.A., Han, C.J. Kruse, P.W. Integrated uncooled in 225-233
frared detector imaging arrays, Solid-State Sensor and
Actuator Workshop, 1992. 5th Technical Digest., IEEE,

pp. 132-135, 22-25 Jun 1992
[3] F. Niklaus, C. Vieider, and H. Jakobsen, MEMS-based un
cooled infrared bolometer arrays: a review, Proc. SPI
6836, MEMS/MOEMS Technologies and Applications

III, 68360D, January 2008 อ.ดร.มาโน่ทย์ มาปะโท
[4] Brewster, M. Quinn (1992). Thermal Radiative Transfer and
Properties. John Wiley & Sons. p. 56. ISBN 9780471539827 ประวิัติิการศึกษา
[5] Sakuma F, Kobayashi M., Interpolation equations of scales ➠ วศ.บ. (วศวกรรมไฟฟา) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
ั
ิ
้
ิ
of radiation thermometers, Proceedings of TEMPMEKO ➠ วศ.ม. (วศวกรรมไฟฟา) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
้
ิ
ิ
ั
1996,pp. 305–310.
้
ิ
ั
ิ
[6] D. Matolin, C. Posch, R. Wohlgenannt and T. Maier, A 64x6 ➠ วศ.ด้. (วศวกรรมไฟฟา) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
Pixel Temporal Contrast Microbolometer Infrared ติำาแหน่่งปัจจุบัน่
Sensor, IEEE International Symposium on Circuits and ➠ วศวกรอาวโสุ บรษที่ ซีเกที่เที่คโนโลย่ ประเที่ศไที่ย จ็ำากด้
ั
่
ั
ิ
ุ
ิ
Systems, ISCAS (2008)., pp. 1644-1647 ➠ อาจ็ารยประจ็าสุาขาวชัาวศวกรรมอเลกที่รอนกสุ ์
็
์
ำ
ิ
ิ
ิ
ิ
[7] Tan YH, Teo CW, Eric O, Tan LB, Soo MJ, Development and สุานกวชัาวศวกรรมศาสุติร มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
์
ิ
ิ
ั
ิ
ั
ำ
deployment of infrared fever screening systems, In:
Thermo sense XXVI. Proceedings of SPIE, 2004, pp. ผศ. ดร.ธน่เสฏฐ์์ ทศดีกรพัฒน่์
68-78
[8] Lung-Sang Chan, Giselle T. Y. Cheung, Ian J. Lauder, and
Cyrus R. Kumana, Screening for Fever by Re
mote-sensing Infrared Thermographic Camera, Journal ประวิัติิการศึกษา
of travel medicine, 2004, pp. 273-279 ➠ วศ.บ. (วศวกรรมโที่รคมนาคม) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
ิ
ิ
ั
[9] L. P. J. TEUNISSEN and H. A. M. DAANEN, Infrared thermal ➠ วศ.ม. (วศวกรรมโที่รคมนาคม) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
ิ
ิ
ั
imaging of the inner canthus of the eye as an estima
ิ
ั
ิ
tor of body core temperature, Journal of Medical ➠ วศ.ด้. (วศวกรรมโที่รคมนาคม) มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
Engineering & Technology, Vol. 35, Nos. 3–4, April– ติำาแหน่่งปัจจุบัน่
May 2011, pp. 134–138 ➠ อาจ็ารยประจ็าสุาขาวชัาวศวกรรมอเลกที่รอนกสุ ์
ิ
ิ
์
ิ
็
ิ
ำ
[10] K. Zheng, R. Dong, H. Wang and S. Granick, Infrared สุานกวชัาวศวกรรมศาสุติร มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
ำ
ิ
ั
ั
ิ
์
ิ
assessment of human facial temperature in the pres ➠ ผูชัวยศาสุติราจ็ารยประจ็าสุาขาวศวกรรมอเลกที่รอนกสุ ์
่
็
์
ิ
ิ
ิ
้
ำ
ence and absence of common cosmetics, MedRxiv, สุานกวชัาวศวกรรมศาสุติร มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่สุุรนาร่
ิ
ั
ำ
ั
์
ิ
ิ
Mar 12, 2020, pp. 1-4
21
ิ
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

้
ั
ตูคัวามิด้นลิบ อุอุกแบบโด้ย วสที่.


ิ
่
ิ
่
ั
ุ
ิ
ิ
ิ
์
ิ
เพื่่อุใช้ในสภูาวะฉุุกเฉุนแลิะเรงด้วน ในวกฤตการณโรคัตด้เช้่�อุที่างเด้นหายใจขั้�นรนแรง หร่อุ โคัวด้ 19 ในปี่ พื่.ศ. 2563
�
้





























�
้
ู
ั
ู
รปแสุด้ง ติูความด้นลบแบบที่่ 3 ติแรกในไที่ยที่ด้สุอบสุมรรถนะ
้
ำ
�
การที่างานที่่โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
้
ุ
�
ว้นที่่ 31 ม่นาคม 2563
้
ผลได้้ความด้้นลบ 10 ปาสกาล (Pa) ความสะอาด้ของหอง 19 air change per hours
บัุญพังษ์์ ก์จวัฒนาชััย
้
ิ
่
์
�
ุ
ิ
่
1. เหติการณการเกด้โรคอบติิใหมโควด้ 19 และการคาด้คะเนผูปวยติิด้เชัือ
ุ
ั
�
ิ
้
่
ุ
สถานการูณ์ที่ที่วโลกเกด้โรูคต้ด้เชิอที่างเด้นหายใจขนรูนแรูง หรูอ โควด้ 19 ต้งแต้ปลายเด้อนธนวาคม พ.ศั. 2562 สงผลใหมผ ้ ู
่
่
่
้
้
่
ิ
้
�
์
�
่
้
�
�
ิ
่
ิ
ิ
ต้ด้เชิ่อแลวที่้วโลกกวา 5,397,884 รูาย (ขอมลว้นที่่ 24 เด้่อนพฤษภาคม 2563) รูวมที่งยงไมม่วแวววาการูแพรูรูะบาด้จะยต้ลงเมอใด้
่
�
่
่
้
่
้
�
�
่
ิ
�
�
�
่
้
ุ
้
ู
้
�
่
้
่
ุ
ิ
่
่
ิ
�
�
�
้
่
วกฤต้การูณ์์ด้้งกลาวเรูิมเกด้การูรูะบาด้ในไที่ย ต้งแต้ปลายเด้่อนมกรูาคม พ.ศั. 2563 ม่ผูปวยรูายใหมเพิมขึนกวาหาสบคนที่กว้น และ
ิ
ิ
�
้
่
การูรูะบาด้เรูมกรูะจายต้วจากเขต้กรูงเที่พมหานครู ไปยงจงหวด้อน ๆ ที่วปรูะเที่ศั มคนไที่ยในต้างปรูะเที่ศัที่ยอยเด้นที่างกลบ
่
ิ
�
ิ
้
�
้
่
้
ุ
้
้
้
่
่
่
�
�
่
ปรูะเที่ศัไที่ย รูวมที่งผูใชิแรูงงานจากปรูะเที่ศักลุมเสยง จนถงปลายเด้่อนม่นาคม พ.ศั. 2563 ปรูะเที่ศัไที่ย เรูิมม่ผูปวยรูายใหมที่่ไมม่
�
ึ
่
้
้
้
�
่
่
ำ
ิ
ิ
�
�
ปรูะว้ต้เด้นที่างกล้บจากปรูะเที่ศักลุมเสยง (ด้้งแสด้งในรููปที่่ 1 ว้นที่่ 19 ม่นาคม พ.ศั. 2563 จานวนผูต้ด้เชิ่อโควด้ 19 ในปรูะเที่ศัไที่ย)
ิ
้
�
�
ิ
22
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

ั
�
ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.













































�
้
ั
ิ
�
รปที่่ 1 วนที่่ 19 ม่นาคม 2563 จ็านวนผูติิด้เชัือโควด้ 19 ในประเที่ศไที่ยจ็านวน 272 คน
ู
ำ
�
ำ
ั
�
้
(เพิมขน 60 คนจ็ากวนที่่ 18 ม่นาคม 2563) สุองวนกอนประชัมออกแบบติูความด้นลบ
�
้
ั
�
่
ั
ุ
ิ
�
นอกจากน�หลาย ๆ ปรูะเที่ศัในยุโรูปเรูมปด้ปรูะเที่ศั ขณ์ะ ธรูรูมชิาต้ิของโรูคและรูะบาด้วิที่ยาที่่ม่ในปัจจุบ้น โด้ยไม่ได้้
่
ิ
�
่
�
่
ึ
่
ที่ภายในปรูะเที่ศัไที่ยไม่มใครูพูด้ถงรูะยะ 2 หรูอรูะยะ 3 ของการู พิจารูณ์าปัจจ้ยการูป้องก้นควบคุมโรูคและการูรู้กษา เชิ่น การูงด้
่
�
่
้
่
ู
่
รูะบาด้อ่กต้อไปแลว (รูะยะที่่ 2 ค่อ การูพบผู้ปวยในปรูะเที่ศั ไม การูจ้ด้กิจกรูรูมรูวมคนจำานวนมาก การูใชิ้ยา หากไที่ยต้้องอยก้บ
�
่
่
ิ
่
�
ได้้ไปต้ด้เชิ่อจากต้างปรูะเที่ศั สวนรูะยะที่่ 3 ค่อ การูแพรูรูะบาด้ การูรูะบาด้ของโควิด้ 19 ไปในรูะยะยาว การูคาด้การูณ์์จะม่ 3
้
้
่
่
้
�
้
จากคนในปรูะเที่ศัด้วยกนเอง) เพรูาะขณ์ะนนมความชิด้เจนวาไที่ย เหตุ้การูณ์์ด้้งต้่อไปน่ �
�
ได้้เขาสูรูะยะที่่ 3 ของการูรูะบาด้แลว ค่อม่การูรูะบาด้จากคนสู ่
้
้
่
์
ุ
�
ุ
ุ
้
ี
�
ิ
็
้
�
่
่
คนภายในปรูะเที่ศัอย่างต้อเนอง และคาด้ว่าจะเกิด้จากสนามมวย • เหติการณที่่ 1 เปนเหต้การูณ์์ที่่เลวรูายสด้ ค่อ 1 ป ม่ผูต้ด้
่
้
่
้
�
้
�
่
และผบแหงหนง วนที่ 13 มนาคม พ.ศั. 2563 กรูมควบคุมโรูค จง เชิ่อ 16.7 ลานคน ผูปวย 1 คน จะแพรูเชิ่ �
่
่
�
้
ึ
ึ
�
�
่
ำ
ิ
้
ิ
ึ
ิ
ได้คานวณ์โด้ยใชิแบบจาลองที่างคณ์ต้ศัาสต้รู บนพนฐานขอมล ได้้ 2.2 คน ซึ่งจะที่าใหเกด้การูต้ด้เชิ่ออยาง
ำ
้
่
�
ำ
ู
้
้
์
็
รูวด้เรูว รูะบบสาธารูณ์สุขจะลมเหลวที่นที่ ่
้
้
• เหติการณที่่ 2 ม่โอกาสเกด้ขึนมากที่่สด้ ค่อ ผูปวย 1 คน
์
�
ุ
ุ
ิ
�
�
่
้
จะแพรูเชิ่อต้อได้้ 1.8 คน จด้ที่่พบผู้ปวยสง
่
�
่
ุ
�
ู
่
้
์
่
ในเด้อน มกรูาคม – กุมภาพนธ พ.ศั. 2564
ำ
่
จานวน 480,000 คนต้อส้ปด้าห ์
�
้
ุ
• เหติการณที่่ 3 คอ 1 คน แพรูต้อได้ 1.6 คน และจะมผปวย
่
์
ู
่
่
้
่
่
4 แสนคน ภายในรูะยะเวลา 2 ป ี
23
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

�
ั
ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.






่
�
้
่
ขณ์ะนนปลายเด้อนมนาคม พ.ศั. 2563
ต้วเลขผปวยรูายใหมในปรูะเที่ศัไที่ยยง
้
่
้
่
้
ู
่
่
่
�
คงมอต้รูาเพ�มขนเรูอย ๆ ไมมใครู
ิ
้
่
�
ึ
่
์
สามารูถคาด้การูณ์วาจะลด้ลงเมอไรู
�
่
มาต้รูการูงด้ว้นหยด้สงกรูานต้ การูปด้
ุ
ิ
์
้
้
์
้
้
ิ
สถานบนเที่ง ผบ บารู หางสรูรูพสนคา
ิ
รูานอาหารู รูวมถงการูขอความรูวมมอ
่
้
่
ึ
�
้
้
่
ู
่
้
ใหปรูะชิาชินอยแต้ในบานนน จะลด้
่
ผปวยรูายใหมหรูอไม กยงไมมใครูคาด้
ู
่
้
็
้
่
่
่
่
�
�
้
การูณ์์ใด้ ๆ ได้้ที่งสิ�น (ด้รููปที่่ 2 แสด้ง
ู
่
กรูาฟผูปวยรูายใหม ผูปวยสะสม และ
่
้
้
่
ิ
้
ิ
่
ิ
การูคาด้การูณ์์เมอเที่ยบกบสถต้จรูง
่
�
่
่
ชิวงปลายเด้อนมนาคม ถึง กลางเด้อน
่
่
เมษายน)
่
้
้
ิ
ั
่
ิ
รปที่่ 2 แสุด้งกราฟผูปวยรายใหม ผูปวยสุะสุม และการคาด้การณเมือเที่่ยบกบสุถติิจ็รง
ู
�
์
่
�
ื
่
ชัวงปลายเด้อนม่นาคม ถ้ง กลางเด้อนเมษายน
ื
ู
รปที่่ 3 วถ่ชั่วติของคนไที่ยกอนการเกด้โรคอบติิใหม โควด้ 19
ิ
ิ
�
่
่
ิ
ุ
ั
ิ
24
�
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.
ั
�






























�
่
้
่
ในขณ์ะที่ปรูะเที่ศัสาธารูณ์รูฐปรูะชิาชินจนมการูเต้รูยมพรูอม
่
้
่
่
�
ิ
่
้
ิ
ำ
้
ู
้
ำ
สาหรูบผปวยโควด้ 19 ที่เกด้ขนเปนจานวนมาก ด้วยการูสรูางโรูง
้
็
�
ึ
�
็
้
พยาบาลชิวครูาว และการูเปล่ยนสนามกฬาในรูมเปนสถานพยาบาล
�
่
่
เพอรูองรูบผ้ปวย (ด้รููปที่ 4 การูสรูางโรูงพยาบาลชิวครูาวและการูใชิ ้
�
่
้
�
่
้
้
�
ู
่
ู
้
่
็
่
สนามกฬาในรูมเปนสถานพยาบาลของปรูะเที่ศัสาธารูณ์รูฐปรูะชิาชิน
จ่น)
�
้
่
�
รปที่่ 4 การสุรางโรงพยาบาลชััวคราว และการใชัสุนามก่ฬาในรม
ู
้
็
ั
เปนสุถานพยาบาลของประเที่ศสุาธิ์ารณรฐประชัาชันจ็่น
ั
์
ิ
ู
้
ำ
�
้
ุ
่
2. วสุที่. ออกแบบ และที่ด้สุอบสุมรรถนะการที่างานสุงประด้ษฐติความด้นลบที่โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา
�
ิ
จากเหต้การูณ์์วกฤต้การูณ์์โรูคต้ด้เชิ่อที่างเด้นหายใจขนรูนแรูง หรู่อ โควด้ 19 ในปรูะเที่ศัไที่ย ที่่รูนแรูงด้้งกลาวขางต้้น วศัวกรูรูม
ิ
ุ
่
ุ
ิ
้
�
ิ
ิ
ุ
ิ
�
�
้
ิ
้
ิ
่
์
่
่
์
่
้
�
้
่
สถานแหงปรูะเที่ศัไที่ย ในพรูะบรูมรูาชิูปถมภ ต้รูะหนกด้ และคาด้การูณ์วาปลายเด้อนเมษายนจะมคนไที่ยต้ด้เชิอสะสมไมนอยกวา
่
่
่
่
่
�
ู
่
่
ู
้
่
่
�
ึ
่
ิ
่
่
ิ
ิ
้
�
สองหมนคน (ด้รูปที่ 2 แสด้งกรูาฟผปวยรูายใหม ผปวยสะสม และการูด้าด้การูณ์เมอเที่ยบกบสถต้จรูงชิวงปลายเด้อนมนาคม ถง กลาง
ู
ู
์
่
้
เด้่อนเมษายน)
�
�
้
ุ
�
่
�
ด้้งนนสถานพยาบาลจะต้้องม่เครูองม่อแพที่ย์ที่่เพ่ยงพอ และบคลากรูที่างการูแพที่ย์จะต้้องได้้รู้บความปลอด้ภ้ยมากที่่สด้ ขณ์ะที่่ �
ุ
ิ
่
ิ
ู
�
ั
คณ์ะกรูรูมการูบรูหารู วสที่. เหนวาปรูะเที่ศัไที่ยจะต้้องปรูะสบก้บปญหาผู้ต้ด้เชิ่อเปนจานวนมากอยนน ว้นที่่ 20 ม่นาคม พ.ศั. 2563
้
�
่
�
็
ำ
็
้
้
ึ
�
์
ิ
ุ
่
้
นายก วสที่. ได้้รู้บการูต้ด้ต้อใหเขาพบ พลต้รู่นายแพที่ยเหรู่ยญที่อง แนนหนา ผูอานวยการูโรูงพยาบาลมงกฎว้ฒนะ ซึ่งได้้ขอให วสที่.
้
่
ำ
ำ
่
้
่
�
้
�
่
ิ
้
�
ชิวยออกแบบหองความด้้นลบสาหรู้บเต้่ยงสนาม เพอรูองรู้บผูปวยโรูคโควด้ 19 จานวนมากที่่จะเกด้ขึนหล้งจากการูเขาพบพลต้รู่นาย
ิ
ำ
ุ
แพที่ยเหรู่ยญที่อง แนนหนา คณ์ะกรูรูมการูบรูหารู วสที่. เลงเหนถงความสาค้ญ และความจาเปนเรูงด้วนที่่จะต้้องชิวยบคลากรู ที่าง
็
็
่
ึ
่
์
�
ำ
่
ิ
ำ
็
่
้
ด้านการูแพที่ย ปรูะชิาชินที่อาจต้องเขารูกษาผปวยต้ด้เชิอที่างเด้นหายใจด้งกลาว จงได้จด้ต้งศันยวศัวกรูรูมสนบสนนต้านภย COVID-19
ิ
้
้
้
้
ู
์
ึ
�
้
่
้
์
่
้
้
ิ
่
�
ู
้
้
ิ
�
้
่
ุ
ำ
�
้
่
ขึน พรูอมที่งได้้ออกแบบตู้ความด้้นลบใหม่ว้ต้ถปรูะสงคที่่สาค้ญ ด้้งต้อไปน่ �
้
�
�
์
้
ุ
้
25
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

ั
�
ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.

่
�
ก. เพอใหความปลอด้ภ้ยก้บบคลากรูที่างด้้านการูแพที่ย ผูปวยต้ด้เชิ่อและการูค้ด้กรูอง
้
่
ิ
�
ุ
์
้
็
ำ
้
�
่
ข. เพอใหเปนไปต้ามการูรูะบายอากาศัสาหรู้บสถานพยาบาลต้ามมาต้รูฐาน ANSI/ASHRAE/ASHE Standard
170-2017 Ventilation of Health Care Facilities

ค. เพอลด้รูะยะหางรูะหวางเต้่ยงคนไขต้ด้เชิ่อ และเพอปรูะโยชินของการูค้ด้กรูองผูปวย
์
่
�
้
ิ
่
่
�
่
่
�
้
ุ
ุ
�
้
�
็
ง. เปนว้สด้ที่่สามารูถหาได้้ภายในปรูะเที่ศัที่งหมด้ โด้ยจะต้้องได้้มาต้รูฐานและเปนไปต้าม พ.รู.บ. ควบคมอาคารู
็
็
ิ
้
ึ
ศันยวศัวกรูรูมสน้บสนนต้้านภ้ย COVID-19 ได้้ออกแบบตู้ความด้้นลบเปนขนาด้ 1.30 x 2.60 สง 2.20 เมต้รู ซึ่งเปนตู้ความ
ุ
็
ู
ู
์
�
้
่
ู
ุ
้
ด้้นลบขนาด้พอด้่ก้บเต้่ยงสนาม(Stretcher) ขนาด้กวาง 0.60 เมต้รู ยาว 1.90 เมต้รู โด้ยจะต้้องใหอปกรูณ์์ด้้านการูแพที่ยอยด้้านนอก
้
์
ตู้ โครูงสรูางตู้เล่อกใชิเปนที่อพ่ว่ซึ่่ ชิน 13.5 เพอใหสามารูถรู้บแรูงลมหากตู้จาเปนต้้องต้ด้ต้งอย่ภายนอกอาคารูที่่ม่รูมเงา ใชิพลาสต้ก
่
้
้
่
�
่
ู
�
้
้
ิ
�
้
�
็
ำ
้
้
ิ
็
้
้
่
ิ
่
่
็
่
้
้
ุ
ิ
ชินด้ไมลามไฟ เปนไปต้ามมาต้รูฐานสขาภบาลอาหารู ที่นความรูอนได้้ไมนอยกวา 90 องศัาเซึ่ลเซึ่่ยส และที่นต้อสารูเคม่ ความหนา
ิ
่
้
้
้
ำ
้
็
่
่
่
�
่
้
0.50 มลลเมต้รู (500 ไมครูอน) ใชิเปนผน้งและหล้งคาตู้ สวนการูรูะบายอากาศัใหม่จานวนการูถายเที่อากาศัไมนอยกวา 12 ครูงต้อ
ิ
้
่
้
ิ
้
ู
่
�
่
้
้
ู
้
�
้
้
ชิวโมง ความด้นอากาศัภายในต้ต้ากวาความด้นอากาศัโด้ยรูอบต้ไมนอยกวา 2.50 ปาสกาล (Pa) ใชิพด้ลมแบบต้ด้เพด้านเพยง 1 เครูอง
่
่
ำ
�
้
่
ำ
ซึ่งจะต้้องนาอากาศัภายในตู้ความด้้นลบไปที่ิงนอกอาคารูใหหางจากหนาต้าง ปรูะต้ หรู่อที่างเด้นสาธารูณ์ะไมนอยกวา 8.00 เมต้รูใน
้
่
่
�
ึ
ู
้
้
�
่
ิ
่
้
ิ
้
ู
ู
้
่
แนวนอน หรูอต้องพนหลงคาสงสด้ไมนอยกวา 3.00 เมต้รูในแนวด้�ง การูเลอกความสามารูถของพด้ลม และการูปรูะกอบต้ความด้นลบ
่
่
้
้
้
้
ุ
�
้
้
้
�
่
่
่
้
ิ
้
เพอไมใหเกด้รูอยรูวมากเกนไป ต้จะต้องเรูมสรูางแรูงด้นจากเรูมต้นเปด้พด้ลม หรูอการูเขาออก จนถงความด้นที่ต้องการู 2.50 ปาสกาล
่
ิ
้
�
ู
้
้
ิ
ิ
�
้
�
้
ิ
้
ึ
(Pa) ได้้ภายใน 30 วนาที่่ และอณ์หภมภายในตู้ และภายนอกตู้้ไมควรูแต้กต้างก้นเกน 2 องศัาเซึ่ลเซึ่่ยส
่
ู
้
ุ
ิ
่
ิ
ิ
�
การคานวณการถายเที่อากาศเพือใหเกด้ความสุะอาด้ติามมาติรฐานสุถานพยาบาลที่่ ANSI/ASHRAE/ASHE Standard
ำ
�
ิ
่
้
้
่
ำ
ั
�
ิ
170-2017 Ventilation of Health Care Facilities จ็านวน 12 ครังติอชัั�วโมง ปรมาติรติูความด้นลบ 1.30 x 2.60 x 2.20
้
�
ำ
่
เมติร x 12 คร�งติอชัวโมง เที่่ากบ 89.23 ลูกบาศกเมติรติอฃั่วโมง ความด้ันอากาศภัายในห้องใหติากวา 2.50 ปาสุกาล (Pa) ติาม
ั
่
�
ั
ั
�
์
่
ั
ู
กฎของกาซีสุมบรณ ์
๊
่
ื
P คอ ความด้นบรรยากาศคด้ที่่ 101,500 หนวยเปน ปาสุกาล (Pa)
ั
็
ิ
�
่
ู
็
้
ั
ิ
ื
V คอ ปรมาติรของติูความด้นลบคด้ที่่ 7.436 หนวยเปน ลกบาศกเมติร
ิ
์
�
ิ
m คอ มวลชัองอากาศติอเวลา หนวยเปน กโลกรมติอหนวยเวลา
ั
ื
็
่
่
่
่
PV = mRT
่
ื
R คอ คาคงที่่ชัองอากาศม่คา 287.13 หนวยเปน J/(kg·K)
�
็
่
่
ู
ั
์
็
่
ุ
ื
T คอ อณหภัมสุมบรณ หนวยเปนองศาเคลวน
ิ
ู
ิ
่
้
ใชัความหนาแนนของอากาศ 1.143 กโลกรมติอลกบาศกเมติร
ู
ั
์
ิ
่
ิ
ปรมาณลม 90 ลกบาศกเมติรติอชัวโมง ความยาวที่อลมกาหนด้ใหยาวได้ 25 เมติร เพอใหเปนไปติามมาติรฐานที่กาหนด้ใหการปลอยอากาศที่งนอกอาคา
ั
�
่
�
ู
์
ิ
ื
�
้
้
่
�
ำ
่
ำ
่
็
้
้
ที่่ระยะ 8.00 เมติร
�
26
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

�
ั
ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.

�
�
ู
้
้
�
่
์
ุ
ู
็
ู
่
้
ิ
่
้
รูะหวางการูออกแบบตู้ความด้้นลบแบบที่่� 1 อยนน ศันย์ คณ์ะแพที่ยที่โรูงพยาบาลพรูะมงกฎได้ขอเพมขนาด้ต้เปน 1.90
้
้
้
่
้
่
�
ิ
�
ึ
้
�
วศัวกรูรูมสนบสนุนต้านภย COVID-19 ได้มโอกาสเข้าพบกรูม เมต้รู เพอรูองรู้บอปกรูณ์์การูแพที่ย์ และแบบที่่ม่หอง Ante ซึ่ง
ุ
ึ
�
ู
่
�
่
ู
ำ
ู
้
้
็
้
้
ู
้
้
�
้
์
แพที่ยที่หารูบก (รูปที่ 5 วสที่. นาเสนอรูปแบบและการูใชิงาน ต้องขยายต้เปน 3.10 เมต้รู ด้งนนต้ความด้นลบของ วสที่. ซึ่งม 3
์
ุ
ู
้
่
้
ึ
้
้
้
้
�
่
่
่
ต้ความด้นลบใหกบกรูมแพที่ยที่หารูบก) ซึ่งอยรูะหวางการูเต้รูยม ขนาด้ต้ามลกษณ์ะการูใชิงาน โด้ยที่กแบบจะต้องมความสะอาด้
้
ู
้
ำ
้
�
่
�
้
ความพรูอมใหก้บโรูงพยาบาลส้งก้ด้กองที่้พบกจานวนหลายแหง ของอากาศัด้วยการูถายเที่อากาศัไมนอยกวา 12 ครูงต้อชิวโมง
่
่
้
่
้
้
่
ู้
้
้
่�
้
ู
่
และมความปรูะสงค์ให วสที่. ปรูะกอบต้ความด้นลบเพอที่ด้ลอง รูกษาความด้นอากาศัภายในต้ไมน้อยกว่า 2.50 ปาสกาล (Pa)
้
้
่
้
่
่
้
ต้ด้ต้งที่่โรูงพยาบาลพรูะมงกฎเกลา และต้้องนาอากาศัเส่ยไปปลอยที่ิงนอกอาคารูใหหางจากหนาต้าง
ำ
�
ิ
่
�
�
้
ุ
้
้
่
้
ู
้
้
่
ิ
้
่
ู
หลงจากต้ความด้นลบแบบที่ 1 กวาง 1.30 เมต้รู ยาว ปรูะต้ หรูอที่างเด้นสาธารูณ์ะไม่นอยกวา 8.00 เมต้รู ในแนวนอน
�
่
้
�
้
่
ิ
้
ู
2.60 เมต้รู สง 2.20 เมต้รู ได้้ต้ด้ต้งที่่โรูงพยาบาลพรูะมงกฎเกลา หรู่อต้้องพนหล้งคาสงสด้ไมนอยกวา 3.00 เมต้รูในแนวด้ิ�ง
ุ
ุ
ู
�
้
ั
์
้
�
ู
รปที่่ 5 วสุที่. นาเสุนอรปแบบ และการใชังานติูความด้นลบใหกบกรมแพที่ยที่หารบก
ั
ำ
ู
้
้
ู
ั
้
รปแบบติูความด้นลบของ วสุที่.

้
์
้
่
้
ุ
�
่
้
ต้ามวต้ถปรูะสงคด้งกลาว ม 3 แบบ โด้ยมขนาด้เหมาะสมกบลกษณ์ะการูใชิงานต้ความด้นลบที่ง 3 แบบ ของ วสที่. มขนาด้ด้ง
่
ู
้
้
้
้
้
่
ต้อไปน่ �
่
ู
• แบบที่่ 1 ขนาด้ 1.30 x 2.60 สง 2.20 เมต้รู รูาคา ปรูะมาณ์ 10,000 บาที่
�
�
• แบบที่่ 2 ขนาด้ 1.90 x 2.60 สง 2.20 เมต้รู รูาคา ปรูะมาณ์ 18,500 บาที่
ู
• แบบที่่ 3 ขนาด้ 3.10 x 2.60 สง 2.20 เมต้รู รูาคา ปรูะมาณ์ 28,000 บาที่
�
ู
�
์
้
ในโอกาสที่่ วสที่. ได้้นาตู้ความด้้นลบไปที่ด้สอบสมรูรูถนะการูที่างานที่่โรูงพยาบาลพรูะมงกฎเกลา กรูมแพที่ยที่หารูบกได้้เชิิญ
�
ำ
ุ
ำ
้
ำ
็
�
ึ
่
้
้
ุ
้
่
ิ
ู
ุ
ุ
กรูมสนบสนนบรูการูสขภาพ กรูะที่รูวงสาธารูณ์สขมารูวมเปนสกขพยาน ในการูที่ด้สอบสมรูรูถนะการูที่างานซึ่งผลปรูากฏิวาต้ความ
่
�
่
�
็
่
ด้้นลบสามารูถถายเที่อากาศัได้้ 19 ครูงต้อชิ้วโมง และได้้ความด้้นลบ 10 ปาสกาล (Pa) ผานการูที่ด้สอบ และเปนความโชิคด้่ของคน
้
่
ิ
่
ำ
์
ไที่ยที่�บรูษ้ที่ อต้าเลยนไที่ย ด้เวล๊อปเมนต้ จาก้ด้ (มหาชิน) ได้้บรูิจาคต้ความด้นลบใหกบกรูะที่รูวงสาธารูณ์สุขเพ�อใชิ้เรู่งด้่วนในสาม
ู
้
้
้
่
ิ
่
่
้
์
้
้
�
ำ
้
ำ
จ้งหว้ด้ชิายแด้นภาคใต้้ชิองไที่ยจานวน 44 ตู้ และใหกรูมแพที่ยที่หารูบกอ่กจานวน 88 ตู้รูวมที่งสิ�น 132 ตู้ ้
้
27
ิ
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

ตูควิามดนลบั ออกแบับัโดย วิสที่.
�
ั

�
ิ
้
�
ำ
3. ติูความด้นลบของ วสุที่.นาไปใชัในสุถานพยาบาลและกจ็การที่่จ็าเปนที่ัวประเที่ศ
้
็
ำ
ั
หล้งจากที่่ วสที่. ได้้ที่ด้สอบสมรูรูถนะการูที่างานตู้ความ
�
้
ำ
้
�
้
่
�
้
้
�
่
ด้นลบที่โรูงพยาบาลพรูะมงกุฎเกลา ต้งแต้วนที่ 31 มนาคม
่
่
่
ิ
้
พ.ศั. 2563 แลว ม่หลายหนวยงาน อาที่ มหาวที่ยาล้ยเที่คโนโลย ่
ิ
้
่
ู
์
พรูะจอมเกลาพรูะนครูเหน่อ บจก.สยามคโบต้้าคอรูปอเรูชิ้น ต้าง
�
่
ู
ึ
้
�
้
้
่
ู
ิ
้
แสด้งความจานงและต้องการูผลต้ต้ความด้นลบต้ามคมอการูใชิซึ่ง
ำ
่
ภายในเล่มจะแสด้งแบบ รูายการูชิ�นสวน การูคำานวณ์ การู
ิ
้
ุ
ำ
่
้
ู
ปรูะมาณ์รูาคา วิธการูใชิงาน การูด้แลบารูงรูกษา การูจด้เก็บและ
้
ู
ำ
่
่
่
�
้
การูที่าลาย (ด้รูปที่ 6 คมอการูใชิ) มการูสงมอบใหสถานพยาบาล
ู
ู
่
้
่
ที่งปรูะเที่ศั
�
้
้
้
ู
่
้
่
ต้ความด้นลบด้งกลาวปรูะกอบและสงมอบไปแลวกวา
้
่
ื
่
ู
้
�
้
299 ตู้ เปนการูบรูจาคที่งหมด้จากผูม่อปการูคณ์ ด้้งต้อไปน่ � รปที่่ 6 คูมอผูใชั ้
ุ
้
ิ
�
่
้
ุ
็
ิ
ิ
ั
ำ
๊
• บจ็ม.บรษที่ อติาเล่ยนไที่ย ด้่เวลอปเมนติ จานวน 200 ตู้ ้
์
์
• กรมแพที่ยที่หารบก กระที่รวงสุาธิ์ารณสุุข
ุ
กรงเที่พมหานคร
• สุปป. ลาว ประเที่ศกมพชัา
ู
ั
ื
ิ
ั
ำ
• มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่พระจ็อมเกลาพระนครเหนอ จานวน 29 ตู้ ้
้
ำ
้
์
• บจ็ก.สุยามคโบติาคอรปอเรชััน จานวน 20 ตู้ ้
ู
�
�
• ธิ์นาคารเพือการสุงออกและนาเขาแหงประเที่ศไที่ย จานวน 10 ตู้ ้
ำ
่
ำ
่
้
ำ
• โรงพยาบาลเพชัรเวชั จานวน 20 ตู้ ้
• กลุมวศวกรอาสุาและสุาขาภัาค วสุที่. จานวน 6 ตู้ ้
ำ
ิ
่
่
�
• หนวยงานอืน ๆ จานวน 14 ตู้ ้
ำ
28
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

ิ
ู
ิ
�
้
่
ขณ์ะนภารูกจการูผลต้และสงมอบต้ความด้นลบของ วสที่.
่
้
ุ
็
ิ
้
�
่
ปรูะสบความสาเรูจด้วยด้ปรูะกอบกบสถานการูณ์ฉกเฉนโรูคต้ด้เชิอที่าง
้
ำ
่
์
ิ
�
้
�
ิ
้
ุ
่
่
เด้นหายใจขนรูนแรูง หรูอ โควด้ 19 ของไที่ยได้คลคลายลงไปมาก บาง
ิ
่
่
�
่
ว้นไมพบผู้ปวยรูายใหมในรูะยะเวลา 24 ชิ้วโมง ถ่อได้้วาหากคนไที่ยม่
่
ำ
วน้ยเปนไปอยางสมาเสมอ สวมหนากากอนาม้ย รู้กษารูะยะหางความ
�
้
่
่
ิ
็
้
ิ
้
่
ปลอด้ภย และลางมอบอย ๆ กจะที่าใหเกด้ความปลอด้ภยต้อต้วเอง และ
ำ
็
่
้
้
่
้
สงคม คณ์ะกรูรูมการูอานวยการู วสที่. จงมมต้ใหปด้ศันยวศัวกรูรูม
้
ู
ิ
ำ
่
ึ
ิ
ิ
์
้
�
ิ
ำ
สน้บสนนต้้านภ้ย COVID-19 และภารูกจการูที่าตู้ความด้้นลบต้งแต้ว้นที่่ 28
้
่
�
้
ุ
�
เมษายน พ.ศั. 2563 ที่งน่ยกเวนภารูกจที่่ยงคงคาง น้บจากป พ.ศั. 2486 กวา 77 ป ี
้
้
่
้
ี
้
�
ิ
�
้
์
�
้
ุ
่
ิ
ึ
้
�
์
ที่วศัวกรูรูมสถานแหงปรูะเที่ศัไที่ย ในพรูะบรูมรูาชิปถมภ ยงคงยด้มนในอด้มการูณ์ และ
ู
่
ิ
้
้
้
่
ิ
�
เจต้นารูมณ์์ที่่แนวแนในการูพ้ฒนาเศัรูษฐกจ ส้งคม และความปลอด้ภ้ย เพอใหปรูะเที่ศัเจรูญกาวหนา
่
่
�
่
้
้
่
�
่
ุ
ู
่
�
�
้
้
์
์
่
ิ
่
�
่
ไปสอารูยปรูะเที่ศั รูวมที่้งใหปรูะชิาชินมชิวิต้ที่ผาสก รูะยะเวลาที่ผานมาวิศัวกรูไที่ยที่ได้ใชิความรูและปรูะสบการูณ์รูงสรูรูคสงใหม ๆ ให ้
�
่
้
ู
้
ิ
�
ิ
ิ
เกด้ขึนในส้งคมไที่ยนาน้ปการู เชิน การูจ้ด้ที่ามาต้รูฐานที่างวชิาชิ่พวศัวกรูรูม กฎหมายขอบ้งค้บ และรูะเบ่ยบ ขึ�นภายในปรูะเที่ศัการูให ้
ำ
่
่
ู
่
่
�
ความรูวมม่อรูะหวางปรูะเที่ศัในแถบภมภาคอาเซึ่่ยน (CAFEO เด้มค่อ FEISEAP) เพอพ้ฒนาและแลกเปลยนเที่คโนโลยรูะหวางปรูะเที่ศั
่
ิ
่
ิ
�
่
ุ
ิ
ุ
ิ
่
�
้
�
สาหรู้บภารูกจของ วสที่. ในครูงน่ ต้้องขอบคณ์ผูม่อปการูคณ์ที่กฝ้าย คณ์ะกรูรูมการูอานวยการู คณ์ะกรูรูมการูสาขาวศัวกรูรูม
ำ
ุ
ุ
้
ำ
็
่
�
์
้
ิ
�
่
เครูองกล วศัวกรูอาสา หน้งส่อพมพไที่ยรู้ฐ เจาหนาที่่ วสที่. ที่กคนที่่รูวมม่อรูวมแรูงก้นอยางเต้มที่่ เพอใหส้งคมไที่ยรูอด้พนจากวกฤต้ ิ
้
�
ิ
้
่
ิ
ุ
่
่
้
�
�
้
�
ครูงน่�โด้ยเรูว
็
ประวิัติิการศึกษา
➠ ปรญญาติร่ คณะวศวกรรมศาสุติร สุาขาวศวกรรมเครืองกล
�
ิ
์
ิ
ิ
ิ
ุ
➠ มหาวที่ยาลยเที่คโนโลย่พระจ็อมเกลาธิ์นบร่ พ.ศ. 2525
้
ั
น่ายบุญพงษ์ กิจวิัฒน่าชััย
ติำาแหน่่งปัจจุบัน่
�
ุ
วิฒิิวิิศวิกรเครองกล เลข่ที่่ วิก.630
�
่
�
ั
้
ื
ั
➠ กรรมการผูจ็ด้การ บรษที่ ไที่ยวศวกรที่่ปร้กษาที่างเลอก จ็ากด้
ิ
ั
ิ
ำ
�
ิ
่
ู
ั
➠ ประธิ์านสุาขาวศวกรรมเครืองกล วศวกรรมสุถานแหงประเที่ศไที่ย ในพระบรมราชัปถมภั ์
ิ
ป่ พ.ศ. 2563-2565

โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย
ั























ิ

ั
้
ั
ตอนที่่� ๑ วศวกรรม กบสุุขอนามย และโรคภััยไขเจ็็บ
็
้
้
สวััสดีีครัับ พบกนฉบบแรูก เปน ชิ่วิต้ปรูะจำาว้น ได้้กินอาหารูสุก (จะเรู่ยกสุก แล้วพ้ฒนาเป็นอุที่ยานปรูะว้ต้ิศัาสต้รู์
่
ิ
้
ำ
หวงเวลายากลาบาก กองบรูรูณ์าธการูบอก เอาเผากินก็ได้้) ได้้ความอบอุน ม่สุขอนาม้ย ภูพรูะบาที่ปรูากฏิรู่องรูอยมนุษย์อยู่รูวมก้น
้
่
�
�
้
่
่
วา อยากใหเรูองรูาวเขาก้บสถานการูณ์์โรูค ปลอด้ภ้ยจากเชิ่อโรูค เที่คโนโลยค่อยพ้ฒนา เป็นชิุมชิน ซึ่้อนที่้บก้นมาหลายยุค ส้นนิษฐาน
รูะบาด้ปจจบน ที่วศัวกรูหลายสาขากาลง อยางชิ้าๆ แม้การูด้ำารูงชิ่วิต้ปรูะจำาว้น จะไม ว่า ต้้งแต้่ก่อนปรูะว้ต้ิศัาสต้รู์ เม่อรูาว สอง
ิ
ั
�
่
�
้
้
่
�
่
ำ
ุ
์
ิ
้
ุ
์
่
รูะด้มสรูรูพกาลง ชิวยคด้ ปรูะด้ษฐอปกรูณ์ สะด้วกสบายเชิ่นปัจจุบ้น แต้่มนุษย์ต้ามการู ถึงสามพ้นปีมาแล้ว เที่่ยบก้บปรูะว้ต้ิศัาสต้รู์
ิ
ำ
่
่
�
่
เครูองมอ ที่ต้องใชิอย่างจาเปนเรูงด้วน เปล่ยนแปลงของโลก เที่คโนโลย อย่างค่อย โลก รูาวปลายยค New Holocene เที่่ยบ
�
ำ
่
่
็
่
�
้
ุ
้
ุ
�
สาหรู้บการูแพที่ย และการูสาธารูณ์สขเพอ เป็นค่อยไป ว้นหนึง ค่อ ปัจจุบ้น ว้นที่่ ก้บการูแบ่งโด้ยอาศั้ยพ้ฒนาการูที่าง
�
์
ำ
่
�
�
้
่
ิ
่
้
่
ู
้
่
้
ุ
ต้อสกบโรูคอบต้ใหม เรูองโบรูาณ์กบงาน มนุษย์ปรูะสบปัญหาอุปสรูรูค หรู่อ เที่คโนโลยในยุคเหล็ก (Iron age) เที่่ยบก้บ
�
่
้
่�
ิ
วศัวกรูรูมไที่ยมอะไรูที่พอจะเลาได้ แต้ต้อง สภาวการูณ์์เลวรู้าย ที่้งสิ�งแวด้ล้อม พิบ้ต้ิภ้ย การูจำาแนกที่างมนุษย์ และส้งคมวที่ยาน่า
้
่
่
ิ
้
่
์
คอยๆ รูอฟน และเขยนใหอานสนก แต้มอง นาน้ปการู มนุษย ย้อนคิด้ และเพรู่ยกหา จะอยในชิ่วงเวลา Urban Society Period
่
่
�
ู
้
ุ
่
่
�
่
ิ
เหนอด้่ต้ และพ้ฒนาการูของงานวศัวกรูรูม หลายเรู่�อง อาที่ิ พอเพ่ยง(Sufficiency) สรูุปว่ายุคน่� มนุษย์ผ่านส้งคมแบบปิด้
็
�
่
้
้
่
�
่
ไที่ย จะพยายามกลาวเฉพาะในวางแคบ ยงยน (Sustainability) อนุรู้กษ์พล้งงาน (Immobility) ที่่อาศั้ยเป็นกลุมเล็ก ๆ ยงชิ่พ
้
่
่
�
กอน คอเรูองรูาวในปรูะเที่ศัไที่ย หรูอใน (Energy conservation) อาคารูเข่ยว โด้ยล่าส้ต้ว์ มาเป็นส้งคมเกษต้รู รููจ้กเพาะ
่
่
ิ
ำ
ำ
่
ุ
อษาคเนย ์ (Green building) และ Minimal Design ปลูก ที่าเครู�องมอเครู�องใชิ้จากสารูด้ และ
่
่
ุ
็
็
้
่
็
้
ู
่
ู
แต้หากคอย ที่บที่วน กจะเหนวา ผคนใน เหลกในภายหลง มการูอย่รูวมเปนชิมชิน
็
่
่
ิ
้
�
ึ
ุ
์
่
ุ
ำ
มนษยด้กด้าบรูรูพยคกอนปรูะวต้- อด้่ต้ ล้วนได้้เรู่ยนรูู้ คำานึงถึงสิ�งเหล่าน่�มา ใหญ่ขึนม่รูะเบ่ยบโครูงสรู้างที่างส้งคมซึ่้บ
์
์
์
ิ
้
ศัาสต้รู ต้่อยุคปรูะว้ต้ศัาสต้รู แม้จะ แล้ว ยงพอม่รู่องรูอยให้เป็นแบบอย่าง หาไม่ ซึ่้อนขึ�น ล่วงถึง ว้ฒนธรูรูมที่วารูวด้่ ลพบุรู่
็
่
้
ึ
ไรูบ้นที่กอยางเปนรูะบบ พอจะอนมานจาก แล้ว โลกคงไม่ม่ว้นน่� (ขอม) สบต้อกนมาจนถงวฒนธรูรูมลานชิาง
้
้
ึ
่
่
้
้
ุ
็
้
้
่
่
ุ
รูอยรูอยหล้กฐานวา เปนส้งคมเลกๆ อาศัย หรูอยครูต้นโกสนที่รูต้อนต้น ต้ามลาด้บ
ำ
้
้
ิ
์
่
็
ิ
้
้
่
อยกบธรูรูมชิาต้ อยางธรูรูมชิาต้ เชิอกน บนเที่่อกเขาภพาน ในเขต้ปาสงวน แสด้งพฒนาการูที่างสงคม อยอาศัยองกบ
ู
ู
้
ู
่
่
ิ
่
�
ิ
่
้
้
้
้
่
ุ
้
้
ำ
ิ
วา การูคนพบไฟ ที่าใหเกด้อต้สากรูรูม แห่งชิาต้ิ อำาเภอบานผ่อ อุด้รูธาน่ กรูม ธรูรูมชิาต้ิ ใชิ้ว้สดุ้ธรูรูมชิาต้ิหรู่อด้้ด้แปลง
่
โลหการู และการูผลต้ อาที่ การูหลอโลหะ ศัิลปากรูได้้ขอใชิ้พ่นที่่ป่าสงวน ๓,๔๓๐ ไรู่ ธรูรูมชิาต้ิเที่่าที่่จำาเป็น เชิ่น ถำา โขด้หิน เพิง
�
�
ิ
ิ
�
�
ิ
�
(สมฤที่ธ – Bronze และเหลก) ภาชินะด้น จากกรูมป่าไม้ ปรูะกาศัขึ�นที่ะเบ่ยนเขต้โบ ผา ชิะง่อนผา ก้บไม้ ขุด้บ่อเก็บนำาไว้อุปโภค
ิ
็
้
์
�
่
้
ุ
�
�
เผา และปฏิิเสธไมได้้วา มนษยรููจ้กใชิไฟก้บ รูาณ์สถานฯ เม่อว้นที่่ ๒๘ เมษายน ๒๕๒๔ บรูิโภค (บ่อนำานางอุษา) แบ่งแยกอาคารู
่
้
30
ิ
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563

ั
โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย







้
้
ออกเป็นกลมต้ามลกษณ์ะใชิงานเป็น
่
ุ
้
ำ
ิ
่
่
้
สด้สวนไมปะปน อาที่ พานกอาศัย
้
็
�
ู
่
ู
ำ
์
�
ำ
่
(อปโมงคถาฤาษ ถาปเจ) เปนศัาสนสถาน
่
่
หรูอปรูะกอบพิธกรูรูม (หอนางอุสา
่
่
ู
้
ุ
่
หรูอกนางอสา วด้ลกเขย วด้พอต้า) (หบ
ู
่
้
ศัพนางอสา) หรูอยงฉาง (ฉางขาวนาย
่
้
ุ
ุ
้
้
่
�
�
ำ
�
ำ
พรูาน) และสถานที่่อนๆ (ถาพรูะ ถาวว -
�
้
่
้
ำ
่
�
�
ถาคน ภาพเขยนสโนนสาวเอ ถาชิาง ผา
ำ
ิ
้
้
้
้
เสด้จคอกมาที่าวบารูส คอกมานอยเพง
็
หนนกกรูะที่า(ม่ภาพเข่ยน ภาพคน สต้ว ์
ิ
้
่
่
การูปรูะที่้บฝ้าม่อ ส้ญล้กษณ์์ต้างๆ
ิ
ื
ั
ื
ู
�
�
้
็
ำ
ู
รปที่่ ๑ สุิงปลกสุรางที่่องธิ์รรมชัาติิแบบยั�งยน หรอด้ด้แปลงเที่าที่่จ็าเปน
�
�
่
ู
ุ
ในอที่ยานประวติิศาสุติรภัพระบาที่
์
ั
ด้วยสภาพภมอากาศัรูอนชิน อาคารูที่อยสบาย หรูอมภาวะ
่
่
่
�
ิ
�
่
ู
ู
่
้
้
ึ
้
่
นาสบาย (Comfort zone) จงมการูจด้การูพลงงานอยางชิาญ
่
้
่
่
ุ
ู
้
ฉลาด้ด้วยภมปญญา อาที่ บานเรูอนพนถนในที่กภมภาค มกยกพน
ิ
่
�
้
่
้
�
ิ
ิ
ั
�
ิ
ู
้
ู
์
้
้
้
ู
ู
สง กลางวนได้อยอาศัย หรูอใชิปรูะโยชินใต้ถน อาจปลกต้นไม หรูอ
้
่
้
่
ุ
้
่
่
ม่สรูะนา เพอชิวยพ้ด้พา (Convection) อากาศัรูอน ฤด้นาหลาก
้
�
่
ำ
�
ู
�
ำ
ึ
่
้
ิ
ุ
้
�
้
�
อพยพขนอยูอาศัยชินบน สภาวะปกต้ิ แสงแด้ด้ส่องถงพนด้นใต้ถน
�
่
ึ
�
ิ
้
ื
็
้
ำ
้
ิ
ั
�
บาน ถ่อเปนการูฆ่่าเชิ่อโรูคในด้น หรู่อบนด้น มใหเขาสูต้้วคนผูอย ู ่ รปที่่ ๒ ชัายคา ที่าวแขน หรอคายนในบานไที่ย
้
�
้
่
้
ู
ิ
่
้
่
อาศัย อกที่งมลมชิวยพด้พา ไมกรูะด้านที่มรูองรูะหวางแผน ให ้
่
้
่
่
้
่
�
่
้
่
�
้
อากาศัถายเที่โด้ยอาศัยลมเย็น แที่นที่อากาศัรูอน ออกไปที่าง
�
่
้
่
้
้
่
�
หนาต้างที่รูะด้บคอนขางต้า (เพรูาะเด้มคนไที่ยนอนกบพน หรูอ
่
ำ
�
่
้
�
้
่
ิ
่
เต้ยงต้งเต้ยๆ) มหลงคาที่รูงจ�วสง และป�นลม หรูอหลงคาเพงแหงน
้
่
ิ
้
่
�
ั
้
่
่
�
ู
้
้
่
่
่
�
่
ำ
้
้
่
�
มชิองลม ที่จะที่าใหอากาศัรูอนออกจากอาคารู หลงคามชิายคายน
่
ู
้
�
�
ำ
ยาว ก้นแด้ด้ฝ้นได้้ด้่ แต้อาจต้้องม่เที่าแขน หรู่อค้นที่วยคา (รปที่่ ๒)
้
์
่
็
้
หากไมใชิปรูะโยชินใต้้ถนอาคารู จะกอผน้งที่บ กยงไมละเวนเจาะ
่
้
ึ
่
ุ
่
่
�
ชิ่องรูะบายอากาศั (รปที่ ๓) อาจใชิ้หน้าต้่างบานกรูะที่ง ที่�เปด้ปด้ รปที่่ ๓ ชัองระบายอากาศด้้านบน ที่่ผนง จ็ัวหลงคา
ิ
ู
้
ุ
ิ
่
ั
�
�
ั
�
ู
ื
่
�
ั
่
้
่
ิ
ำ
งาย ปองก้นแด้ด้ฝ้นได้้ด้่ ใชิว้สด้ธรูรูมชิาต้ที่าเปล่อกอาคารู ที่งฝ้า หรอที่่ผนงกอด้้านลางอาคาร
้
้
ุ
�
31
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

ั
โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย





ไมกรูะด้าน หล้งคาจาก หญาคา หรู่อหญาแฝ้ก นอกจากนาหน้ก
�
ำ
้
้
้
่
่
้
้
้
้
เบา ได้โครูงสรูางปรูะหยด้ ยงถายเที่ความรูอนได้ด้ นอกจากฝ้าปรูะ
้
้
่
้
้
่
กนกนฝ้นสาด้ ยงมฝ้าไหล ฝ้าสาหรูวด้ ที่เปนที่งชิองแสง ชิองลม
่
่
�
ำ
�
็
้
่
้
่
หรูอรูะบายอากาศั Dual – function) ต้ามหอง หรูอครูวไฟ
้
้
ู
่
ู
�
ถกสขอนาม้ย และงายด้่แที่ (รปที่่ ๔) โบรูาณ์สถานอารูยธรูรูมขอม
ุ
้
�
�
โด้ยเฉพาะหองบรูรูณ์าลย ซึ่งเกบคมภรู อปกรูณ์เครูองที่าพธ ่
็
์
ุ
่
้
ำ
์
ิ
้
ึ
่
่
�
ิ
ุ
้
้
่
้
และยา (เกอบที่งหมด้คอ สมนไพรูจากธรูรูมชิาต้) แมใชิหนแลง
ิ
ิ
�
ึ
่
ิ
ิ
็
ู
(ศัลาแลง - Ferricrete) หนที่รูายที่่กลงเปนลกมะหวด้ หรู่ออฐกอ รปที่่ ๔ ฝาไหล ฝาสุาหรวด้ที่่เปนที่ังชัองแสุง ชัองลม
่
็
ู
่
�
�
ำ
�
็
่
็
่
�
่
กยงมชิองแสง และชิองลมใหอากาศัถายเที่เปนผลด้ต้อที่งผใชิ ้ หรอระบายอากาศ ในบานไที่ย
่
้
่
้
้
่
้
ู
้
ื
อาคารู และยาที่งหลายที่่เกบไว (รปที่่ ๕) จงเปนรููปแบบชิองแสง
ู
้
ึ
�
่
�
�
็
้
็
้
่
และชิ่องรูะบายอากาศัแบบถาวรู ปรูากฏิสบเน�องยุคสุโขที่ย ถึงต้้น
่
้
ำ
่
ิ
์
้
่
่
่
้
รูต้นโกสนที่รู ไมมบานหนาต้าง ไมจาต้องเปด้ปด้ และไมต้องสน
ิ
ิ
�
ิ
้
่
ั
้
�
เปล่องที่รู้พยากรูไม แมในชิวงที่่ม่สถาปต้ยกรูรูมยโรูปมาเจ่อปนใน
้
ุ
่
ุ
ั
็
ุ
ุ
่
ปลายสม้ยกรูงศัรู่อยธยากไมเวน (รปที่่� ๖) ปจจบ้น โบรูาณ์สถาน
้
ู
่
่
ิ
หรูออาคารูที่ย้งปรูากฏิชิองแสง และชิองรูะบายอากาศัน อาจต้ด้
่
�
่�
่
่
ุ
้
่
ต้งต้ะแกรูงลวด้ หรูอมงลวด้ ก็จะกนยง แมลง หรูอนก อาคารูบ้าน
้
ุ
้
�
่
ู
�
ิ
ื
่
ั
่
ุ
ั
ู
้
้
่
�
้
้
เรูอนปจจบน หากยงอาศัยแกนความรูความเชิยวชิาญในสภาพ รปที่่ ๕ ชัองแสุง และชัองระบายอากาศในผนงหนแลง หรอ
่
ิ
ู
้
ุ
่
ู
ิ
็
่
ภมปรูะเที่ศั และภมอากาศั หากไมที่งเคาอด้ต้ กจะมอายใชิงาน หนที่รายกล้งลกมะหวด้ในปราสุาที่อารยธิ์รรมขอม
ิ
ู
่
�
ิ
้
้
ยาวนานได้ อาจเพรูาะอยแล้วสบาย น�นเอง แม้ในยามอที่กภย หรูอ
ู
่
ุ
้
้
่
ิ
่
็
พบ้ต้ภ้ยอนใด้ กวอมแวม หรู่อจ้ด้การูงาย (รปที่่ ๗)
ู
�
�
ิ
่
่
รปที่่ ๖ ชัองแสุง และชัองระบายอากาศในผนงอฐกอ รปที่่ ๗ อาคารบานเรอนปจ็จ็บน ที่่ไมที่ิงเคาอด้่ติ
่
่
ิ
ั
่
ู
�
้
ั
ุ
่
�
ั
้
�
�
ู
ื
ุ
ยคสุุโขที่ย – อยธิ์ยา
ั
ุ
32
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ

โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย
ั





่
ี
่
่
่
เม�อรูาวสิบปก่อน มเรู�องที่�หลายคน
ต้รูะหนก ค่อ Building Syndrome Die-
seases เชิ่อโรูค หรู่อโรูคที่่เกด้จากอาคารูที่่ �
ิ
�
�
ิ
้
�
ิ
ุ
ิ
ผด้สขล้กษณ์ะ ค่อ สรูางต้ด้ด้น ที่่แสงแด้ด้
่
้
่
สองไมถง รูะบายอากาศัไมได้ หรูอไม ่
ึ
่
่
่
ู
ิ
ำ
�
้
สะด้วก เชิอโรูคในด้นถกที่าลายได้ยาก เป็น
ุ
้
่
่
ุ
เหต้ของกลมโรูคด้งกลาว อนมานได้วา กลม
ุ
่
่
้
ุ
่
้
ุ
ู
้
�
่
ิ
่
�
้
่
็
โรูคภยไขเจบเหลาน คอ กลมโรูคผวหนง รปที่่ ๘ บารายในอโรคยสุถาน
โรูคที่างเด้นอาหารู และโรูคที่างเด้ินหายใจ
ิ
ำ
�
�
ซึ่ารูาย ไมนอยเลย ที่ใหคนชิรูา คนพการู ที่ ุ
่
ิ
้
้
่
้
่
่
พลภาพ เด้ก หรูอที่ารูก อย่อาศัยชินลาง
็
้
ู
้
�
้
้
เพรูาะบุคคลด้งกล่าว จะข�นลง ชิ�นบนไม ่
ึ
ำ
�
็
สะด้วก หรู่ออาจอ้นต้รูาย จงเปนเหม่อนซึ่า
ึ
ิ
เต้มใหกลมบคคลด้งกลาวเจบปวยด้วยโรูค
้
ุ
่
ุ
่
็
้
่
้
้
่
็
ภ้ยไขเจบที่่กลาวขางต้้น
้
�
น้ำำ�� คอที่รูพยากรูสาคญ งาน
่
ำ
้
้
วศัวกรูรูมในอด้่ต้ จงผกพ้นธก้บการูบรูหารู
ึ
์
ิ
ู
ิ
ำ
ิ
�
่
ิ
่
ำ
้
็
จด้การูนาเปนอยางยง อาที่ กาสรูะนา หรูอ รปที่่ ๙ บารายในอารยธิ์รรมขอม และแนวคเมองสุุโขที่ย
�
�
�
ื
ู
ู
ั
บารูาย ในอารูยธรูรูมขอม ที่งอปโภคบรูโภค
�
้
ิ
ุ
ุ
ในชิมชิน หรู่อในอโรูคยสถาน (โรูงพยาบาล) ใน้ำรัชสมัยสมัเดี็จพรัะน้ำ�รั�ยณ์ แหมมแอนนา ในรู้ชิสม้ยสมเด้็จ
์
ั
ั
่
้
้
้
ึ
�
้
�
ซึ่งแบงแยกกนชิด้เจน ปองกนปนเปอน กรูงศัรู่อยธยา นอกจากเอกอ้ครูาชิฑ์ต้ ชิ่วา พรูะจอมเกล้าเจ้าอยห้ว ว่าการูกินข้าวโด้ย
้
่
ุ
ุ
ู
่
ู
่
(Contamination) หรูอการูแพรูกรูะจาย เลย เด้อรู โชิมองต้ แล้ว เอกอครูรูาชิฑ์ต้ ใชิ้ม่อเปิบ ไม่ถูกสุขล้กษณ์ะ แต้่กล้บไม่กล่าว
่
่
์
้
ู
์
ุ
่
่
�
ของเชิอโรูค (รปที่ ๘) หรูอการูขด้คเมอง ฝ้รูงเศัสคนที่สอง คอ มองซึ่เออรู เด้อรู ลาล ถึงเรู่องคนไที่ยกินข้าวที่่กะเที่าะเปล่อกโด้ย
ู
่
ู
�
่
ู
่
�
้
�
่
์
์
ิ
�
�
(Moat) ในอารูยธรูรูมที่วารูาวด้ และ แบรู พานกในเมองไที่ยนาน บนที่กเกยวกบ การูต้ำา และฝ้ัด้ ไม่ได้้ใชิ้วิธ่ข้ด้ส่อยางปัจจุบ้น
่
ึ
้
�
้
่
่
์
ำ
้
่
้
ิ
อาณ์าจกรูสโขที่ย ด้นที่ขด้ ถกที่าเปนคนด้น เมองไที่ยไวมาก เปนมมมองของคนต้่าง ด้้งน้นข้าวที่่ยงคงม่ผิวส่หม่น ๆ (ซึ่้อมม่อ)
่
ุ
ำ
ู
้
ุ
ิ
�
้
็
้
็
ุ
่
�
้
�
่
่
่
หรูอเปนฐานกาแพงเมอง อาจมคเมองที่ง ปรูะเที่ศั บางกนาจะเปนความเขาใจคลาด้ เม่�อหุงจะได้้ข้าวที่่�ออกจะเหน่ยว ม่คุณ์
�
้
ำ
่
ู
็
็
้
่
็
้
้
่
้
ู
ุ
ชินนอก และชินใน (เชิน คเมองสโขที่ย) ่ � ่ ่ ิ ็ ู ่ ้ ู ุ
�
้
่
�
ื
ั
รปที่่ ๗ อาคารบานเรอนปจ็จ็บน ที่่ไมที่ิงเคาอด้่ติ เคลอนเชินชิวต้ความเปนอยของผคน หง ปรูะโยชิน์น้ก อาจที่ำาให้คนไที่ยม่พลานาม้ย
ั
ุ
�
�
ู
�
่
้
้
้
้
่
้
เพ�อใชิที่�งขวางที่พข้าศัึก (สนนิษฐานว่า ขาว จบปลาไหลจากแม่นาต้วสกเที่าที่อน สมบูรูณ์์ ม่ภูมิต้้านที่านโรูค คงเหม่อนก้บ
้
้
้
�
้
้
ำ
่
่
ใชิสะพานหก - Bascule bridge) หรูอ แขนมาปรูงกนกบขาว (ปลาไหลไที่ยต้วไมโต้ ต้่างชิาต้ิมองปรูะเที่ศัไที่ยแบบต้่างจิต้ต้่างใจ
่
้
่
้
้
้
ุ
ิ
้
่
้
สะพานหน -Swing bridge เสยด้วย) ใชิ ้ ขนาด้นน ปลาต้วเของสด้า ๆ ที่วานาจะเปน ในการูบรูิหารูจ้ด้การูสถานการูณ์์ COVID
่
่
็
้
้
่
่
�
่
�
ำ
�
สญจรู หรูอคมนาคมขนสง ใชิอปโภคบรูโภค ปลาด้ก หรูอปลาชิอนเสยมากกวา) คนไที่ย – 19
่
้
ิ
ุ
้
่
่
่
่
ุ
่
่
ึ
่
จนถงเพอสนที่นาการู กฬา หรูอปรูะเพณ์ ่ ถกคนต้างชิาต้มองเรูอยมาจนถงบนที่กของ
้
�
่
�
ึ
้
่
ึ
ิ
่
ู
ู
�
(รปที่่ ๙)
33
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
�

โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย
ั





่
่
ิ
็
็
่
�
ำ
้
สมัเดีจพรัะน้ำ�รั�ยณ์์มัห�รั�ช ได้้โปรูด้เกลา ฯ ใหชิาวฝ้รู้งเศัส และชิาวอต้าเล่ยน วางที่อสงนาจากอางซึ่้บเหลกเขาไปในเขต้
้
�
้
ู
้
ุ
้
�
์
พรูะนารูายณ์์รูาชินเวศัน ลพบรู่ ยงม่รูองรูอย บอกออฐฉาบปน (ถ้งกรูอง ถ้งต้กต้ะกอน แลรูองรูอยครูาบสารูที่่ใชิกวนต้ะกอน หรู่อฆ่่า
ิ
่
ิ
่
่
่
่
้
่
ิ
้
ุ
่
ุ
่
ิ
่
ำ
่
่
้
่
่
�
�
็
เชิอโรูคในนา เชิน สารูสม หรูอคลอรูน) ที่อด้นเผา พบรูองรูอยรูะบบปรูะปา ในเขต้พรูะรูาชิวงเด้มในกรูงศัรูอยธยาด้วย อาจถอวา เปน
้
่
ิ
่
้
ำ
ิ
้
ความคด้ลายค เรูองวศัวกรูรูมปรูะปา ที่ที่าใหมนาสะอาด้อปโภคบรูโภค แมจะยงไมแพรูหลายไปที่งปรูะเที่ศั (รปที่ ๑๐) อยางไรูกต้าม
ุ
็
�
่
้
ำ
ุ
่
ำ
�
�
�
ิ
ู
่
่
�
่
�
ำ
ำ
่
่
ิ
้
�
ในการูขด้ค้นที่างปรูะว้ต้ศัาสต้รู ที่�เมองสุโขที่ย ก็พบรู่องรูอยของรูะบบปรูะปาที่�เก่าแก่กว่าน�น มการูวางที่่อเอานาจากแหล่งนาในหุบเขา
ุ
์
่
่
้
�
ุ
่
่
ุ
่
่
ู
�
�
้
ำ
่
่
็
ำ
้
นอกเม่อง (ที่านบพรูะรูวง) เขามาเกบไวในแหลงก้กเกบนาที่่กรูะจายอยในเม่องสโขที่้ย (เรู่ยก ต้รูะพ้ง) นาปรูะหลาด้ใจวา สโขที่้ยไมได้้
็
่
่
่
ิ
่
่
็
่
่
้
่
้
ู
่
็
ใชิที่อด้นเผา เพรูาะปรูากฏิที่อเซึ่รูามก หรูอที่อเคลอบ แต้กมแปลกเลยวา ที่งรูะบบปรูะปา และที่อเคลอบ เปนการูเรูยนรูถายที่อด้
่
ิ
้
�
่
่
้
่
้
้
เที่คโนโลยจน หรูอโรูมน เพรูาะเรูาเรูยนรูการูเคลอบจากจน (ถ้วยชิามสงคโลก หรูอชินสวนปรูะด้บวด้วาอารูาม) และไม่ไกลจากเส้นที่าง
่
่
่
่
่
้
่
่
ู
ิ
้
�
่
่
�
่
ผานของเที่คโนโลยโรูม้น รูะหวางต้าก ถงศัรู่เที่พ (พบเหรู่ยญเงน ต้ะเก่ยงโรูม้น และอน ๆ) (รปที่่ ๑๑)
ิ
ู
�
ึ
่
ิ
ั
่
�
ู
ั
ื
รปที่่ ๑๐ ติระพง และที่อเซีรามก พบในเมองสุุโขที่ย
รปที่่ ๑๑ ถงประปา และที่อด้นเผาที่่นารายณราชันเวศน ์
ิ
่
ู
�
์
ั
�
ิ
34
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ

โบราณกบังานวิิศวิกรรมไที่ย
ั





ิ
ึ
ิ
่
่
่
่
�
ำ
ได้้กลาวถง ไฟ ด้น ลม นา ธรูรูมชิาต้ ก้บพ้ฒนาการูงาน ศัรูอยุธยา ที่�กล่าวถึงเหตุ้กล่ยุค อาเพศั ถึงครูาวจะต้้องเสยบ้าน
้
่
ำ
ิ
ิ
็
ิ
่
วศัวกรูรูม พอส้งเขปแลว และเพิมเต้ม วา งานวศัวกรูรูมในอด้่ต้ เมอง (เด้มกลาวสบขานวา เปน “คาใหการูของขนหลวงหาวด้”
้
ิ
่
่
่
�
ุ
้
็
้
้
่
ู้
้
ุ
ุ
่
ู้
้
่
้
่
ุ
กบโรูคภยไขเจบ หรูอการูสาธารูณ์สข อาจมขอได้เปรูยบเรูอง หรูอ พรูะเจาอที่มพรู แต้คงเปนผใด้สกคนที่ไมปรูากฏินาม ผคน
่�
่
่
่
�
้
้
็
่
่
่
่
้
็
่
่
้
ิ
์
ำ
ุ
ึ
่
้
้
ปรูะชิากรูย้งไมมาก และไม่หนาแนน Social Distancing จึงไม บอกเลากนสบต้อมาถงยุคกรูงรูต้นโกสนที่รู ใหเขาใจวาเปนคา
้
่
�
้
�
้
้
้
ู
ิ
้
ยากเยน อ่กที่งกรูะบวนคด้ ออกแบบ ปลกสรูาง หรู่อใชิงาน ยง ใหการูของขนหลวงหาวด้) เนอความในเพลงยาวฯ สอด้คลองคา
ำ
ุ
็
้
้
้
่
้
ุ
้
ิ
้
่
้
�
็
เปนไปในเชิิงปองก้น (Passive) มากกวาเชิิงกาวหนา (Active) ใชิ ที่านายของพรูะเจาเส่อ ที่่วา บานเม่องจะอาเพศั เกด้กล่ยุค ที่ก
ำ
้
่
ิ
่
้
่
�
ึ
่
่
�
์
เที่คโนโลย่ที่่อธบายงาย ไมซึ่้บซึ่อน จงกลาวได้้วา เปน Minimal อยางจะผ้นเปลยน ที่งธรูรูมชิาต้ คน สรูรูพส้ต้ว ความด้่ ความชิ้ว
็
�
ิ
�
่
ึ
้
้
้
�
่
่
้
ุ
้
่
่
Design พอเพยง และย�งยน ไมใชิการูแกปญหาที่ปลายเหตุ้ ซึ่ง ด้วยเหต้ในรูชิสมยของพรูะองค และในที่ก ๆ รูชิกาลต้อนปลายยค
้
ุ
์
ุ
่
�
ั
่
ุ
์
ู
่
้
่
้
่
�
ิ
่
ั
ิ
่
ุ
ิ
ุ
ำ
่
่
ยอมไมมที่างคลาถงรูากเหง้าแหงปญหา สงปรูะด้ิษฐคด้คนที่าง กรูงศัรูอยธยา เกด้กบฏิอยเนอง ๆ ที่านคงพอคาด้เด้าได้วา ที่กครูง � ้
่
ึ
ุ
็
ู
ุ
้
้
่
�
่
้
้
ำ
ิ
�
�
ำ
่
ู
่
ำ
วศัวกรูรูมที่่�ชิวยสน้บสนนสูภ้ย COVID – 19 กเชินก้น ยงคงต้้อง ผกอกบฏิจะอางสาเหต้ความเหลอมลาต้าสงในสงคม ความลาบาก
้
�
ึ
ุ
ุ
์
้
้
ิ
็
้
ิ
ำ
�
่
่
�
ุ
ศักษาพฒนากนต้อไป กรูะบวนที่างาน ที่ยคหนง เมอสามสบป ยากไรู และที่กขเขญ อยต้ธรูรูม เอารูด้เอาเปรูยบ ใหปรูะชิาชิน
้
ี
่
่
ึ
้
้
�
้
่
่
�
่
ึ
่
่
ุ
�
ุ
่
กอน เรูากลาวถงการู Re – Engineering แต้ว้นน่� อ่กครูงที่่เรูา หลงเชิอ และสน้บสนน ในยคด้้งกลาว ยงม่ความเชิอ หรู่อศัรู้ที่ธา
�
่
ู
�
็
�
่
็
�
ต้้องคด้ที่บที่วน (Re – thinking) สิ�งที่่เรูาเพ่ยงเคยพด้ถง เที่านน “พรูะมาลย” ซึ่งเชิอวาเปนฑ์ต้จากพรูะศัรูอารูยเมต้รูย จะเสด้จนา
ึ
ู
ิ
ิ
่
ึ
�
ำ
้
้
่
้
่
เรูากาลงปรูะสบ New – Normal ที่จะต้องรูจกเขาใจ Minimal ความรูมเยนเปนสข ความอด้มมงคง มายงโลกมนษย เชิอมโยงไป
ุ
้
้
ู
�
�
�
ุ
่
ุ
ำ
่
็
�
้
์
้
้
็
้
้
้
�
่
ิ
่
Design, Sustainability หรูอแมแต้ Social Distancing และอน ๆ โปรูด้ถงนรูก กอนที่พรูะศัรูอารูยเมต้รูย จะเสด้จมาโปรูด้สต้ว เปน
์
้
็
่
่
�
่
้
้
่
็
ึ
์
่
ี
ุ
ุ
้
ำ
�
ำ
้
้
อ่กหลายคา แบบจาขึนใจ พรูะพที่ธเจาองคต้อไปในปพที่ธศักรูาชิ ๕,๐๐๐ กอปรูกบในที่าง
�
ู
้
้
โหรูาศัาสต้รู์กเปนครูาวเครูาะห์ที่ด้วงเมองคบขน ผคนรูะสำารูะสาย
็
้
�
็
่
่
้
็
็
็
็
่
�
ิ
่
ุ
�
้
่
สด้ที่ายคงเปนเรูองเขยนใหคด้ หรูอปลง กสด้แต้ใจ วฏิจกรู แต้กต้นหน่ต้าย ฝ้ายที่หารู ขนศักไมเปนอ้นรูบ ผูเปนธงไชิยแหง
่
้
่
่
้
ึ
ุ
้
่
่
ุ
่
ิ
ุ
้
�
์
ึ
ำ
่
ุ
้
ความโชิครูาย อปมาอปไมย เหม่อนโรูครูะบาด้ ที่งอหวาหต้กโรูค กองที่้พ ไมนาพาการูศักสงครูาม ผนวกก้บพมากรู่ธาที่้พ หมาย
้
้
้
�
ุ
้
�
�
ุ
ุ
กาฬโรูค เอด้ส มาจนถง COVID – 19 ที่่สรูางความปันปวนใหที่ง บด้ใหกรูงศัรู่อยธยาแหลกรูาญ ลวนเปนเหต้ใหกรูงศัรู่อยธยาต้้อง
้
ุ
์
ุ
็
ึ
่
้
ี
ิ
็
่
�
่
็
ำ
้
่
โลกมาเปนลาด้้บ เม่องไที่ย กใชิ เมอป พ.ศั. ๒๓๐๑ ด้าวหางฮัล ถงแกกาลอวสาน มอาจฟนฟ กอบกใหด้จเด้มได้ เขญเปน
�
ู
้
้
ึ
ิ
้
็
ุ
ู
้
็
์
เลย มาเยอนโลกเหมอนเปนลางรูาย (ครูงถด้มา ด้าวหางฮัลเลย มหศัจรูรูยสบหกปรูะการู ในเพลงยาวพยากรูณ์กรูงศัรูอยธยา
์
ุ
้
้
้
�
่
่
์
ิ
้
์
็
ุ
้
่
ำ
้
ิ
ิ
กล้บมาเยอนโลกในปพ.ศั. ๒๓๗๗ พ.ศั. ๒๔๕๓ และ พ.ศั. ๒๕๒๙ ต้ด้ต้อนมาเพยงบางเหต้ คอ อาเพศัที่เกด้จากธรูรูมชิาต้ สาหรูบยค
�
่
ุ
่
ุ
้
่
่
ี
ในครูงพ.ศั. ๒๔๕๓ มโรูครูะบาด้ในไที่ย และเปนชิวงกอนสนรูชิ น ต้้องบอกว่า ทีุ่กส�งที่�เกด้ มกมเหตุ้จากการูกรูะที่าของมนุษย ์
่
้
�
�
่
้
ิ
่
ิ
ำ
็
่
้
ิ
่
�
่
้
ำ
้
�
้
่
ู
่
่
สมยของรูชิกาลที่ ๕) พรูะเจาอยหวบรูมโกศัปรูะชิวรูหนกกอน ฤด้กาลเปลยนไป ที่งฝ้นฟาผด้ฤด้ อที่กภย หรูอภยแลง สายนาแหง ้
้
้
ุ
�
ู
่
้
้
�
ิ
้
่
�
้
้
ู
้
่
�
่
่
ิ
่
ู
ุ
�
้
ึ
้
ุ
้
่
้
่
่
้
�
สวรูรูคต้ พรูะเจาอที่มพรูขนเสวยรูาชิยได้สกเด้อนเศัษ พรูะเชิษฐา เหอด้ แผนด้น หรูอภเขาถลม เคลอนต้ว หรูอแมกรูะที่งโรูครูะบาด้
์
์
ุ
์
่
็
ิ
้
็
ิ
ุ
คอกรูมขนอนรูกษมนต้รูกชิงรูาชิสมบต้ เสด้จขนปรูะที่บบน ที่่มาก้บส้ต้ว หรู่อส้ต้วเปนพาหะ ที่่ที่ว่ความรูนแรูง
�
ุ
�
้
่
�
็
้
์
ึ
ิ
�
ิ
ึ
�
์
้
�
พรูะที่นงสรูยามรูนที่รู จงที่รูงพรูะนามพรูะเจาเอกที่ศัน หรูอ ฯลฯ ค่้อเด้อนดาวัดนฟาจะอาเพื้ด อบััต่เหต่เกดทั�วัทกท่ศาน
่
่
้
์
ุ
้
ุ
ิ
ิ
ุ
ุ
้
ิ
�
�
่
�
ิ
้
ิ
้
ุ
่
�
่
์
่
่
ุ
ุ
พรูะที่นงสรูยาอมรูนที่รู (บางเรูยกขนหลวงขเรูอน เหต้เพรูาะวา มหาเมฆจะลกเป็็นเพื้ลงกาล เกดนมต่พื้ศดานทกบัานเม้อง
ิ
ิ
้
ิ
ิ
ุ
ิ
ุ
้
้
�
้
้
่
้
่
้
กนวาที่รูงเปนโรูคเรูอน สมยนนคงรูกษาไมได้แหละนะ) พรูะเจา พื้ระค่งค่าจะแดงเด้อดดังเล้อดนก อกแผ่่นดนเป็็นบัาฟาจะเหล้อง ฯลฯ
็
�
่
้
้
�
ิ
ึ
ุ
่
อที่มพรู ก็ที่รูงผนวชิหนรูาชิภย (จงเรูยกพรูะองค์อกพรูะนามหน�ง มใช่่เทศกาลรอนกรอนระงม มใช่่เทศกาลลมลมกพื้ด
่
้
ุ
่
ึ
้
็
ิ
ิ
ั
้
็
ำ
�
ุ
่
วา ขนหลวงหาว้ด้) ที่่ว้ด้โพธที่อง ไปปรูะที่้บอยที่่ต้าหน้กคาหยาด้ มใช่่เทศกาลหนาวักหนาวัพื้น มใช่่เทศกาลฝนฝนกอบััต่….
ู
่
ำ
�
ิ
ุ
ิ
ิ
็
้
็
ิ
ในทีุ่งนา ต้าบลคาหยาด้ อาเภอโพธที่อง เพลงยาวพยากรูณ์์กรูง ุ
ำ
ิ
ำ
่
ำ
35
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�
�

ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ิ
ำ
่
ำ







ทำำ�คว�มเข้้�ใจก�รระบ�ดข้องโรคโควิด-19



ิ
ผ่่�นแบบจำ�ลองทำ�งคณิตศ�สตร ์

Understanding Pandemic of COVID-19 via Mathematical Model





ุ
รศ.ดร.สว์ทย์ ก์ระว์ทยา









































ความนา
ำ
ิ
�
่
่
่
�
่
ิ
ุ
ุ
่
่
ิ
ำ
้
อย่างที่เรูาที่กคนที่รูาบกนด้วาโรูคโควด้-19 (COVID-19) เป็นโรูครูะบาด้รูุนแรูงที่สงผลกรูะที่บต้่อการูด้าเนนชิวต้ของเรูาที่กคน
้
ู
ุ
ำ
ิ
่
�
่
ึ
�
์
่
่
่
ิ
้
โด้ยโรูคน�เกด้จากโคโรูนาไวรูสสายพนธใหม่ที่ชิ�อว่า SARS-CoV-2 ที่ถอกาเนด้ข�นในเมองอ่ฮั�น (Wuhan) มณ์ฑ์ลหูเป่ย (Hubei) ปรูะเที่ศั
่
้
์
�
้
้
�
จน [1] การูอบต้ใหมของเชิอโรูคนได้ถกรูายงานไปยงองคการูอนามยโลก (World Health Organization: WHO) ในวนที่ 31 ธนวาคม
้
่
่
่
้
่
่
�
ู
้
ิ
ุ
้
้
์
้
่
ึ
้
่
ำ
�
่
ุ
้
่
พ.ศั. 2562 [2,3] และต้อมาเมอโรูคนได้รูะบาด้รูนแรูงมากขนในชิวงเด้อนมกรูาคม-มนาคม ที่างองคการูอนามยโลกจงได้กาหนด้ใหโรูค
่
�
ึ
่
�
�
�
่
้
ิ
�
�
โควด้-19 น่เปนโรูครูะบาด้รูายแรูง (Pandemic) ในว้นที่่ 12 ม่นาคม พ.ศั. 2563 ซึ่งสาหรู้บเชิ่อไวรู้สน่จะรูะบาด้ได้้โด้ยงายจากมนษย ์
ุ
ึ
�
ำ
็
์
้
สมนุษย ผ่านการูต้ด้ต้่อผ่านลมหายใจและสารูค้ด้หล�ง เชิ่น นามูก นาลายและนาต้า เน�องจากปรูะเที่ศัไที่ยเปด้รูบนกที่่องเที่�ยวจาก
่
ู
่
ิ
่
ำ
ำ
�
ำ
้
�
�
ิ
้
36
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ

ำ
ิ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
่
ำ
ปรูะเที่ศัจนเปนจานวนมาก ที่าใหปรูะเที่ศัไที่ยเปนปรูะเที่ศัแรูกใน ปรูะเที่ศัจนโด้ยการูพลอต้ในลอกสเกลและเปรูยบเที่ยบเพอ
็
่
�
่
้
่
็
ำ
่
็
ำ
่
็
้
่
ิ
ู
โลกที่พบผต้ด้เชิอโรูคโควด้-19 นอกอาณ์าเขต้ปรูะเที่ศัจนในชิวง แยกแยะปรูะชิากรูเปนสองกลม ซึ่งการูรูะบาด้ในปรูะเที่ศัจนที่ม ่
�
ึ
่
ุ
�
่
่
็
ิ
�
่
�
่
่
้
่
์
้
�
่
ุ
็
้
้
่
้
�
ึ
�
เด้อนมกรูาคม พ.ศั. 2563 ซึ่งสถานการูณ์การูรูะบาด้รูายวนที่ แนวโนมวาใกลจะสนสด้ลงแลว โด้ยหากมองยอนกลบไปจะเหนได้ ้
ิ
้
�
่
ั
้
ึ
ุ
้
่
่
ุ
รูนแรูงที่สด้ของปรูะเที่ศัไที่ยนบจนถงปจจบน คอ มผต้ด้เชิอต้อวน วา ในชิวงแรูก (มกรูาคม – กมภาพนธ) การูรูะบาด้ที่งหมด้เกด้ขน
่
์
�
้
ุ
้
ิ
�
ู
่
�
ิ
ึ
ุ
้
่
่
้
่
่
�
ุ
�
้
่
ิ
ู
ุ
ิ
ึ
้
้
สงสด้ 188 รูาย (ณ์ ว้นที่่ 28 ม่นาคม พ.ศั. 2563) และที่กฝ้าย ในปรูะเที่ศัจน ด้งนนการูศักษามาต้รูการูและแนวปฏิบต้ต้าง ๆ
�
ำ
่
ำ
ึ
็
่
�
้
�
้
กาล้งด้าเนนมาต้รูการูต้าง ๆ เพอยบยงการูรูะบาด้ของโรูคน่ การู จากข้อมลของปรูะเที่ศัจนจงเปนแนวที่างหน�งในการูกำาหนด้
ึ
่
ู
ิ
ำ
่
่
�
ิ
์
่
่
้
ิ
ที่าความเขาใจการูรูะบาด้ของโรูคโควด้-19 ผานการูวเครูาะห มาต้รูการูต้าง ๆ ในปรูะเที่ศัไที่ยในชิวงที่่ผานมา
้
้
ู
ำ
ิ
์
�
่
็
ิ
ขอมลผต้ด้เชิอและแบบจาลองที่างคณ์ต้ศัาสต้รูเปนแนวที่างที่ถก
่
�
ู
ู
้
�
นามาใชิปรูะกอบการูต้ด้สินใจในการูกำาหนด้มาต้รูการูเหล่านน
ำ
้
้
�
บที่ความนจะแสด้งแนวคด้พนฐานด้านวชิาการูของการูวเครูาะห ์
่
�
ิ
้
ิ
ิ
่
ำ
ู
ขอมลและแบบจำาลองที่นาใชิในการูที่าความเขาใจการูรูะบาด้ของ
้
้
ำ
้
่
�
ิ
โรูคโควด้-19 น่ �
ู
์
้
1. ขอมลสุถานการณโลกในภัาพรวม
ุ
�
์
จากสถานการูณ์ความรูนแรูงของการูรูะบาด้ที่เกด้ขน
ิ
ึ
่
�
็
้
้
ำ
่
่
่
ในโลกในชิวงเด้อนมนาคม พ.ศั. 2563 เปนต้นมา ที่าใหหลาย
่
�
็
้
ู
หนวยงานที่้งในและต้่างปรูะเที่ศั จด้ที่ำาฐานขอมลออนไลน์ที่เกบ
่
�
้
้
�
่
้
ิ
ู
ขอมลเกยวกบการูรูะบาด้น โด้ยขอมลผต้ด้เชิอโควด้-19 ที่มการู
ู
ิ
่
้
�
่
�
่
่
�
ู
้
ู
้
้
ยนยนแลวของแต้ละปรูะเที่ศั ได้ถกรูวบรูวมโด้ยองคการูอนามย
้
้
์
่
่
้
้
�
็
์
โลกและมการูอพเด้ต้สถานการูณ์เปนรูายงานออนไลน ต้งแต้วนที่ ่ �
้
่
่
์
่
ู
้
ู
�
21 มกรูาคม พ.ศั. 2563 เป็นต้นมา [2,3] รูปที่ 1(ก) แสด้งข้อมล
ุ
่
่
้
่
ู
ภาพรูวมของการูรูะบาด้น โด้ยแบงกลมเปนขอมลจานวนผต้ด้เชิอ
็
้
ำ
�
่
ิ
�
ู
�
ู
้
่
้
้
ำ
สะสม (Confirmed Case) ขอมลจานวนผที่รูกษาหายสะสม
ู
้
้
ึ
ู
�
ู
่
ำ
(Recovered) และขอมลจานวนผเสยชิวต้สะสม (Death) ซึ่ง
่
ิ
�
้
่
้
ึ
�
่
�
่
�
ิ
่
่
่
ู
ขอมลเหลานจะมลกษณ์ะที่เพมขนต้ามเวลา โด้ยเรูาจะถอวาการู
ุ
่
�
่
ิ
�
รูะบาด้สนสด้ลงเมอปรูมาณ์ที่งสามนเปนคาคงที่ ไมขนกบเวลาอก
่
ึ
็
�
่
่
�
้
�
�
้
่
ิ
้
้
่
�
�
่
่
ต้อไป นอกจากจานวนผที่เกยวของกบการูรูะบาด้น เรูายงสนใจ
่
�
้
้
ู
ำ
�
�
่
ิ
�
่
่
่
�
สถานที่ที่เกด้การูรูะบาด้ด้วย โด้ยแผนที่โลกที่แสด้งในรูปด้านซึ่าย
้
ู
้
้
ู
้
�
่
่
ู
ำ
่
่
�
่
ิ
่
�
บนของรูปที่ 1(ก) บงบอกจานวนผต้ด้เชิอสะสมที่มในแต้ละ
�
ุ
ปรูะเที่ศัด้้วยความเข้มส่ จากข้อมูลปัจจบ้น (ว้นที่่ 13 เมษายน พ.ศั.
2563) จะเหนได้วา การูรูะบาด้ได้ขยายไปย้งที่กที่วปที่วโลกแลว รปที่ 1 กราฟแสุด้งจ็ำานวนผติด้เชัอสุะสุม (Confirmed) จ็ำานวน
้
็
่
้
้
ุ
้
�
่
้
ื
�
ู
ิ
่
ู
�
้
่
�
่
่
และมแนวโนมที่กาลงจะรูะบาด้ในปรูะเที่ศัที่ยงไมเกด้การูรูะบาด้ ผูที่่รกษาหายสุะสุม (Recovered) และ จ็านวนผูเสุ่ยชั่วติสุะสุม
้
ิ
ำ
�
่
้
้
ั
�
้
ิ
ำ
่
�
ซึ่งสวนใหญค่อปรูะเที่ศัในแถบที่ว่ปแอฟรูกา Death) ติงแติวนที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2563 ถงปจ็จ็บน (13
ิ
่
ึ
่
่
ั
ุ
ั
ั
้
ั
�
�
�
�
ิ
ึ
เปนที่ที่รูาบกนด้วาการูรูะบาด้ของโควด้-19 เกด้ขนครูงแรูกใน เมษายน พ.ศ. 2563) โด้ยรป (ก) แสุด้งในสุเกลเชังเสุน และรป
ิ
่
�
่
็
้
้
่
ู
ู
้
ิ
์
่
่
ปรูะเที่ศัจน รูปที่ 1(ข) แสด้งสถานการูณ์การูรูะบาด้ในโลกและใน (ข) แสุด้งในล็อกสุเกลและแสุด้งข้อมลของประเที่ศจ็นด้วย รป
�
ู
ู
่
ู
้
�
ำ
เล็กในรูป (ก) แสุด้งแผนที่โลกที่บ่งบอกจ็านวนผติด้เชั�อสุะสุมที่ม ่
ื
ู
ิ
่
�
�
้
่
่
้
ในแติละประเที่ศด้วยความเขมของสุแด้ง (รปเลกนนามาจ็าก [4]
่
�
้
็
่
่
ำ
ู
ณ วนที่่� 13 เมษายน พ.ศ. 2563) ิ 37
ั
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�

ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ิ
ำ
่
ำ
ู
ิ
2. ขอมลจ็านวนผูติิด้เชัือในภัมภัาคติาง ๆ
่
้
ู
ำ
�
้
ิ
การูพจารูณ์าการูรูะบาด้ในแต้ละภมภาคสามารูถที่าได้โด้ย
ำ
ิ
ู
่
้
การูพลอต้ขอมลจานวนผต้ด้เชิอสะสมในรูายปรูะเที่ศั รูปที่ 2
่
้
ู
็
�
ู
ิ
่
ู
้
�
ำ
ู
�
้
้
่
ู
แสด้งขอมลน่ของแต้ละปรูะเที่ศัในโลก (ขอมลจาก [3,5]) โด้ยรููป
้
้
ิ
่
�
�
้
่
�
ที่ 2(ก) คอขอมลของปรูะเที่ศัสหรูฐอเมรูกาและปรูะเที่ศัอน ๆ ที่ว
ู
่
โลก รููปที่่ 2(ข) ค่อขอมลของปรูะเที่ศัในแถบที่ว่ปยโรูปและ รููปที่่ �
�
ุ
้
ู
้
2(ค) คอขอมลของปรูะเที่ศัในกลมปรูะเที่ศัอาเซึ่ยน หากเปรูยบ
่
ุ
ู
่
่
่
�
่
่
ั
้
เที่ยบขอมลน ณ์ ปจจบน จะพบวาปรูะเที่ศัอเมรูกาเปนปรูะเที่ศัที่ � ่
ุ
ิ
่
้
็
ู
ิ
ุ
่
่
ู
ู
่
ึ
่
�
้
�
ู
่
มผต้ด้เชิอสะสมสงสด้และย้งมแนวโนมที่จะเพมขนอยต้อไป ใน
ิ
�
้
�
่
่
่
่
้
ู
ิ
�
่
�
่
ขณ์ะที่บางปรูะเที่ศัเชิน เกาหลใต้ (ในรูปที่ 2(ก)) มการูต้ด้เชิออยาง
่
�
่
็
�
่
ำ
ั
่
้
ุ
รูวด้เรูวในจานวนที่มากในต้อนแรูกแต้ปจจบนการูรูะบาด้มแนว
่
โนมที่่จะหยด้ลงแลวเชินเด้่ยวก้บปรูะเที่ศัจ่น (รููปที่่ 1(ข)) จากรููป
่
�
้
้
�
ุ
�
็
่
ิ
�
ที่่ 2 จะเหนได้้วา การูเรูิมต้้นของการูรูะบาด้ในแต้ละปรูะเที่ศัเกด้
่
ขนไมพรูอมกน โด้ยหลงจากที่เรูมรูะบาด้ในปรูะเที่ศัน้น ๆ แล้ว(คอ
�
�
่
้
ึ
้
่
�
่
�
้
ิ
การูเรูมมจานวนผต้ด้เชิอสะสมเกนหนงรูอยรูายโด้ยปรูะมาณ์)
�
ิ
้
่
�
่
้
ู
ิ
ึ
ำ
ิ
�
ึ
�
่
็
้
�
่
็
ิ
้
ความเรูวในการูแพรูเชิอกสามารูถแสด้งได้ด้วยการูเพ�มขนของ
็
่
ำ
้
็
่
ู
ิ
้
�
�
่
จานวนผต้ด้เชิอในแต้ละวนของแต้ละปรูะเที่ศั โด้ยความเรูวนเปน
่
�
สงที่นามาใชิกาหนด้มาต้รูการูที่นามาใชิในแต้ละปรูะเที่ศัเพอหยด้
ุ
่
้
้
ำ
่
่
�
ำ
ำ
ิ
�
่
�
ยงการูรูะบาด้
้
�
ำ
ู
�
่
ู
ื
่
�
้
ิ
รปที่ 2 กราฟแสุด้งจ็านวนผติด้เชัอสุะสุมติามเวลาในแติละประเที่ศ
ั
(ก) ประเที่ศสุหรฐอเมรกาและประเที่ศอน ๆ ที่วโลก
ื
�
ิ
ั
�
(ข) ประเที่ศในแถบที่ว่ปยโรป และ (ค) ประเที่ศในกลุ่มประเที่ศ
ุ
ั
ื
�
ิ
ู
ำ
้
ู
่
้
่
อาเซียน (เสุนนอนประในแติละรปแสุด้งระด้บจ็านวนผติด้เชัอ
สุะสุมหน้งรอยราย)
้
�
38
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
�

ิ
ำ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ำ
่
้
้
ู
ำ
�
3. ขอมลจ็านวนผูติิด้เชัือในประเที่ศไที่ย
็
้
ำ
สาหรูบปรูะเที่ศัไที่ยซึ่งเปนหนงในปรูะเที่ศัอาเซึ่ยน กรูาฟ
�
ึ
�
ึ
่
�
่
้
้
�
่
้
้
ู
ำ
ิ
�
ู
ู
่
่
การูเปลยนแปลงของจานวนผต้ด้เชิอสะสม ผที่รูกษาหายและผเสย
ชิ่วต้ต้ามเวลาน�น แสด้งในรููปที่ 3(ก) และ 3(ข) โด้ยในต้อนเรู�มต้น
�
้
่
ิ
้
ิ
ของการูรูะบาด้ของโรูคน (ชิวงต้นเด้อนมนาคม) การูเพมขนของ
�
่
้
ึ
�
�
ิ
่
่
่
่
่
�
็
ิ
จานวนผต้ด้เชิอสะสมเปนไปอยางรูวด้เรูวและมลกษณ์ะเปนแบบ
ำ
ู
่
็
้
็
้
ิ
ิ
ู
้
ู
่
้
�
ึ
่
ที่วคณ์ จานวนผต้ด้เชิอสะสมของปรูะเที่ศัไที่ยม่คาเกนหนงรูอย
่
�
ำ
�
่
้
่
�
ึ
�
คนในว้นที่่ 15 ม่นาคม และม่แนวโนมเพิ�มขึน อยางต้อเนอง ซึ่ง
�
่
์
้
้
ขอมลนสามารูถในมาฟิต้ด้วยเอกซึ่โพเนนเชิยลฟงกชินและพลอต้
้
์
�
่
่
็
ู
ั
ู
็
ู
้
็
ได้เปนกรูาฟเสนต้รูงในสเกลลอก (ด้เสนต้รูงที่บในรูปที่ 3(ก)) จาก
้
้
ึ
่
�
ความสมพนธนที่าให้เรูาสามารูถที่ำานายจานวนผต้ิด้เชิอสะสมใน
�
่
่
ำ
ำ
�
้
้
้
์
ู
�
ึ
ำ
อนาคต้ได้ ซึ่งจากขอมลการูคาด้การูณ์นที่าใหหลายฝ้ายวต้กวา
ู
้
้
่
่
์
้
่
�
ิ
ำ
ึ
ึ
ิ
�
�
ู
ำ
�
ู
�
่
ิ
จานวนผ้ต้ด้เชิอจะเพมขนสงมากถงรูะด้บแสนรูาย ซึ่งจะที่าให ้
้
ึ
่
่
่
้
ุ
้
ที่รูพยากรูด้านสาธารูณ์สขของปรูะเที่ศัไที่ยไมเพยงพอต้อการู
้
ำ
่
่
ำ
รูกษาโรูค และนามาสมาต้รูการูต้่าง ๆ ที่�ใชิ้ในการูจาก้ด้การูรูะบาด้
ู
ของโรูคในเวลาต้อมา โด้ยขอมลขณ์ะที่่เข่ยนบที่ความน่ (ว้นที่่ 13
่
ู
�
�
้
�
ำ
้
ิ
เมษายน พ.ศั. 2563) จานวนผูต้ด้เชิ่อสะสมของปรูะเที่ศัไที่ย ค่อ
�
้
2579 รูาย และแนวโน้มการูเพมขนมลกษณ์ะลด้ลง ซึ่งความ
่
�
ึ
�
�
ิ
ึ
ำ
�
้
่
์
็
้
ู้
สมพนธของจานวนผต้ิด้เชิอสะสมต้่อเวลานไม่เปนลกษณ์ะที่วคูณ์
้
่
�
่
ั
็
์
หรู่อเปนฟงกชิ้นเอกซึ่โพเนนเชิ่ยลแลว ด้้งแสด้งในรููปที่่ 3(ก) และ
์
�
้
3(ข) แนวที่างหน�งในการูที่าความเข้าใจเก�ยวกบการูรูะบาด้ในเวลา
ำ
่
ึ
้
้
่
ำ
็
�
้
็
ิ
ึ
้
่
ต้อมาจงเปนการูใชิแบบจาลองที่สอด้คลองกบความเปนจรูงมาก
ิ
้
�
ึ
้
้
ำ
่
์
�
่
ู
ึ
ึ
�
�
ขน ซึ่งจะที่าใหได้ผลการูคาด้การูณ์ที่มความถกต้องมากย�งขนด้วย
้
ำ
่
�
โด้ยแบบจาลองหน�งที่มการูนามาใชิม่ชิ�อว่า แบบจาลอง SIR [6-8]
ำ
่
ึ
้
่
ำ
่
และมรูายละเอยด้ที่จะกลาวถงในหวขอต้อไป โด้ยรูปที่ 3(ค) แสด้ง
่
่
ู
่
่
้
้
ึ
่
�
�
ิ
ปรูมาณ์สด้สวนปรูะชิากรูต้ามแบบจาลอง SIR ของขอมลการู
้
ู
ำ
้
่
�
่
รูะบาด้ของโรูคโควด้-19 ในปรูะเที่ศัไที่ย ต้งแต้ว้นที่่ 14 ม่นาคม
้
ิ
�
ั
ึ
ุ
จนถงปจจบ้น
ิ
�
ำ
้
ู
�
่
ั
ื
้
ู
่
รปที่ 3 กราฟแสุด้งจ็านวนผติด้เชัอสุะสุม ผที่รกษาหายสุะสุมและ
�
ู
่
้
ผเสุยชัวติสุะสุม ติามเวลาของประเที่ศไที่ย ใน (ก) ล็อกสุเกล และ
่
ิ
ู
่
�
(ข) สุเกลเชังเสุน (ค) การเปลยนแปลงของสุด้สุวนประชัากรที่ ่ �
้
ั
ิ
่
เกยวของกบการระบาด้น�ติามแบบจ็ำาลอง SIR โด้ยกำาหนด้ให้
ั
้
่
�
่
จ็านวนประชัากรที่ังหมด้ NT คอ 3000
ื
�
ำ
39
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�
�

่
ิ
ำ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ำ
ำ
4. แบบจ็าลอง SIR
�
ำ
แบบจาลองที่างคณ์ต้ศัาสต้รู์ที่นิยมนามาใชิ้ในการูอธิบาย
ำ
่
ิ
่
้
้
การูเปลยนแปลงของจานวนผที่เกยวของกบการูรูะบาด้ของโรูคคอ
�
่
่
้
�
�
ำ
่
ู
�
ิ
�
่
�
ึ
แบบจาลอง SIR [6-8] ซึ่งแนวคด้ต้ามแบบจาลองนเรูมจากการู
ิ
ำ
ำ
้
่
่
ิ
แบงกลุมปรูะชิากรู (Compartmental Model) แลวอธบายการู
้
�
่
้
ุ
เปลยนแปลงจำานวนของปรูะชิากรูในกลมนน ๆ ด้วยการูสมการู
�
่
ุ
์
�
�
่
้
ำ
่
้
ุ
่
ู
่
ิ
เชิงอนพนธ โด้ยในแบบจาลอง SIR นจะมการูแบงกลมผเกยวของ
้
่
ุ
�
่
เปน 3 กลม คอ กลมผที่เสยงต้อการูต้ิด้โรูค S (Susceptible) กลม
�
่
่
่
่
่
ู
้
่
ุ
ุ
็
่
�
ิ
ิ
�
ผูที่่ต้ด้โรูค I (Infected) และ กลุมผูที่่หายจากการูต้ด้โรูค R (Re-
้
้
covered หรูอ Removed) โด้ยกลมสด้ที่ายนจะเปนกลมรูวมของ
่
ุ
็
้
่
�
่
ุ
่
ุ
�
�
้
ผูที่่รู้กษาหายและผูที่่เส่ยชิ่วต้จากโรูคด้้วย รููปที่่ 4 แสด้งแผนภาพ
ิ
้
�
การูแบงกลุมปรูะชิากรูต้ามแบบจาลอง SIR น่ �
่
่
ำ
์
้
�
ั
ั
�
�
้
ั
่
่
ู
รปที่่ 4 แผนภัาพแสุด้งความสุมพนธิ์ของกลุ่มผูที่่เกยวของกบการแพรกระจ็ายของโรค
ิ
่
ระบาด้ในแบบจ็าลอง SIR (คด้ติอประชัากรรวม NT คงที่่�)
ำ
้
สมมต้ฐานเบองต้นของแบบจาลอง SIR คอ เมอเกด้โรูค ปรูะชิากรูค่อ I(t) และ ส้ด้สวนจานวนผูที่่หายจากการูต้ด้โรูค ค่อ
ิ
่
�
ิ
่�
่
ำ
ิ
้
�
ำ
่
้
ำ
�
ิ
�
ึ
ิ
ู
รูะบาด้แล้ว การูรูะบาด้ก็จะที่าใหจานวนผต้ด้โรูคเพมขนและที่าให ้ R(t) (จะได้วา เสมอ และจำานวนปรูะชิากรูในแต้่ละกลมคอผลคณ์
ำ
้
ำ
ุ
่
้
่
่
ู
้
�
่
่
ู
่
ู
�
้
ผที่เสยงต้อการูต้ด้โรูคลด้จานวนลง (เพรูาะวาผที่เสยงกลายไปเปน ของ NT ก้บ S(t), I(t), และ R(t)) จากแบบจาลอง SIR ที่่บรูรูยาย
็
่
�
�
่
่
ำ
ิ
ำ
�
้
ิ
ำ
้
ู
้
ู
ึ
่
�
�
่
�
่
ผต้ด้โรูคแลว) ซึ่งอต้รูาการูลด้จานวนผที่เสยงต้อการูต้ด้โรูคจะ มาน่ เรูาจะสามารูถเข่ยนความส้มพ้นธของจานวนต้าง ๆ ได้้เปน
ิ
้
่
์
ำ
็
�
ู
ิ
้
้
ู
ำ
้
แปรูผนต้รูงกบจานวนผต้ด้โรูคแลวและแปรูผนต้รูงกบจานวนผที่ ่ � สมการูเชิิงอนพ้นธแบบไมเชิิงเสน ค่อ
้
้
้
้
ำ
่
ุ
์
้
�
้
�
่
�
ำ
้
่
ิ
ิ
่
เสยงต้อการูต้ด้โรูค ณ์ ขณ์ะนนด้้วย เมอจานวนผูต้ด้โรูคเพิมมาก
�
็
ู
�
่
ึ
ขนกจะมผต้ด้โรูคบางส่วนได้รูบการูรูกษาให้หายหรูอเสยชิวต้ลง
้
้
้
ิ
่
้
่
ิ
่
�
่
้
ไปโด้ยอต้รูาการูเพมของจานวนผที่หายจากการูต้ด้โรูคนจะแปรูผน
่
ู
ิ
้
�
้
ิ
�
ำ
้
ู
่
้
ิ
ต้รูงกบจานวนผ้ต้ด้โรูค ณ์ ขณ์ะน�น และผที่รูกษาหายแล้วจะไม ่
ำ
ู
้
�
้
้
่
ิ
้
้
้
้
ุ
ิ
่
่
กลบมาเป็นโรูคเด้มอกเพรูาะมภูมคมกนหรูออาจจะต้องใชิเวลา
้
นานในการูกลบมาเป็นโรูคเด้ิมซึ่าอก ด้งน�นหากเรูากาหนด้ต้วแปรู
�
ำ
้
่
้
ำ
้
่�
่
่�
่
ใหจานวนปรูะชิากรูโด้ยรูวมที่เกยวกบการูแพรูของโรูครูะบาด้คอ
้
้
ำ
ุ
่
่
่
้
�
ำ
ึ
NT (สมมต้ใหมคา ๆ หนงและคงที่) สด้สวนจานวนผที่เสยงต้อการู
ิ
่
่
่
้
้
�
�
�
ู
่
่
่
ู
้
ิ
่
�
ต้ด้โรูคต้อปรูะชิากรู คอ S(t) สด้สวนจานวนผที่ต้ด้โรูคต้อ
่
ิ
่
ำ
้
40
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ

ำ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ำ
่
ิ
่
�
่
ุ
่
�
่
�
่
ิ
้
่
�
�
่
่
ำ
่
่
�
่
โด้ย β ค่อคาเฉลยของจานวนครูงที่่แต้ละบคคลส้มผ้สก้นในหนึง วาการูรูะบาด้จะเกิด้ขนโด้ยจะมชิวงที่มกลมปรูะชิากรูที่ต้ด้เชิอม ่
�
ุ
ึ
�
์
ู
�
ู
ู
ำ
่
็
ิ
่
้
�
ำ
�
้
�
่
่
่
ชิวงเวลา (เชินในหนงวน) คณ์กบความน่าจะเปนที่เชิอโรูคจะถกสง จานวนสงสด้ โด้ยสาหรูบโรูคโควด้-19 น มการูคาด้การูณ์เบองต้น
่
้
�
่
ุ
้
ึ
่
่
ิ
์
่
่
ิ
่
�
่
่
ิ
้
่
้
่
้
้
้
ู
�
ู
ผานจากการูสมผสรูะหวางผที่เสยงต้อการูต้ด้โรูคและผต้ด้โรูค จากผลการูวเครูาะหการูรูะบาด้ในปรูะเที่ศัจนวา รูะด้บคา R จะ
0
้
และ γ คออ้ต้รูาเฉล�ยของการูรูกษาผที่ต้ิด้โรูคให้หายจากการูต้ด้ อยที่่ปรูะมาณ์ 2.2-2.7 [9] รููปที่่ 5 แสด้งต้้วอยางการูจาลองผล
่
ู
�
่
ิ
่
้
�
่
ู
�
่
ำ
่
่
่
่
�
่
ิ
ำ
่
้
็
่
โรูค (คอรูกษาหายหรูอเสยชิวต้) โด้ยหากคด้ในหนวยต้อวนแลว ต้ามแบบจาลอง SIR น ซึ่งกคอการูแสด้งการูเปลยนแปลงของ
�
ึ
�
ิ
่
้
่
้
-1
�
่
้
้
่
่
้
�
้
ำ
จะได้วา γ คอจานวนวนเฉลยที่ต้องใชิในการูรูกษาผต้ด้โรูค S(t), I(t) และ R(t) ต้ามเวลา โด้ยกาหนด้ใหคา R = 2.5, 5
่
่
้
ำ
้
ู
้
ิ
0
น้นเอง และ 10 ในรููปที่่ 5(ก), (ข) และ (ค) ต้ามลาด้้บ และในการูจาลอง
ำ
ำ
�
�
-3
�
จากชิด้สมการูขางต้้นและความจรูิงที่วา β และ γ ม่คา น่ เรูากาหนด้ให β = 0.5 ต้อว้น, I(0) = 10 และ R(0) = 0
�
่
ุ
ำ
้
่
่
้
่
ู
มากกว่าศันย์ ที่าใหสงเกต้ได้วาจานวนผที่เสยงต้อการูต้ิด้โรูคต้่อ คงที่่ แลวคานวณ์คา γ (= β / R ) โด้ยโคด้สาหรู้บสรูางผลการู
้
ำ
�
้
่
ู
ำ
�
่
่
้
้
้
่
่
้
ำ
้
�
ำ
0
็
่
์
่
่
ั
ำ
�
่
�
้
หนวยปรูะชิากรูจะมคาลด้ลงเสมอ นนคอ S(t) เปนฟงกชินลด้ที่าง จาลองต้ามแบบจาลองน่สามารูถเข่ยนได้้ด้้วยภาษาไพธอน [8]
ำ
้
่
�
ิ
้
่
เด้ยว(Monotonically Decreasing Function) ในขณ์ะที่ สด้สวน ผลการูจำาลองที่แสด้งในรูปที่ 5 มสงที่เรูาใหความสนใจ
้
่
่
�
่
ู
�
่
�
่
�
ิ
�
่
่
ุ
�
้
�
�
่
ิ
�
ึ
่
ำ
่
่
้
ำ
่
�
ิ
่
ู
ุ
ู
จานวนผที่หายจากการูต้ด้โรูคจะมคาเพมขนเสมอ นนคอ R(t) มากคอเวลาที่จะเกด้การูรูะบาด้มากที่สด้และคาสงสด้ของจานวน
ู
ั
่
ิ
้
่
่
็
็
�
ิ
�
ึ
�
ึ
่
้
้
่
เปนฟงกชินเพมที่างเด้ยว (Monotonically Increasing Function) ผที่ต้ด้โรูค (t , และ I ) ซึ่งจะเหนได้วาหาก R มคามากขน
์
�
max max 0
ุ
ำ
โด้ยจากความจรูงที่วา ผลรูวมของปรูะชิากรูที่งสามกลมจะมคา แลวคา I น่จะม่คามากขึ�นต้าม ในขณ์ะที่่เวลาใชิในการูที่าใหที่่ �
้
่
่
่
�
ิ
้
�
�
้
้
�
่
่
่
่
max
ิ
่
่
่
�
้
�
�
�
�
้
ุ
็
คงที่่ เรูาจะแสด้งได้้วาที่่เวลานาน ๆ (t→ ∞) ปรูะชิากรูสวนใหญ จะเกด้การูรูะบาด้มากที่สด้นจะสนลงเลกนอย และนอกจาก
่
่
ิ
�
์
ู
์
ำ
็
็
จะกลายเปนผที่หายจากการูต้ด้โรูค (S(t→∞) ≈ 0 และ R(t→∞) ≈ 1 พารูามเต้อรู β และ γ) ที่่เปนพารูามเต้อรูสาค้ญและเข่ยนแสด้ง
ิ
้
ิ
่
�
้
่
�
่
ำ
�
ึ
้
โด้ยสาหรู้บฟงกชิ้น I(t) จะเปนไปได้้หลายรููปแบบซึ่�งขึนก้บอ้ต้รูา อยางชิด้แจงในแบบจำาลอง SIR น เรูายงมพารูามิเต้อรู์คอจานวน
์
ั
้
่
่
ำ
็
�
ิ
�
่
่
การูเพมและลด้ของจานวนผต้ด้โรูคน (สมการู(1.2)) ลกศัรูในรูปที่ ปรูะชิากรูรูวม N ด้วย โด้ยในแบบจาลองเชิงที่ฤษฎของการู
้
้
ู
ิ
ำ
ู
ิ
ู
่
ำ
�
T
่
้
ู
้
ำ
้
�
�
�
ำ
้
้
์
้
4 ถกกากบด้วยสญลกษณ์ของอต้รูาการูเปล่ยนแปลงของ รูะบาด้ที่่ขึนก้บเวลานนเรูาม้กจะกาหนด้ให N ม่คาคงที่่� ในขณ์ะ
้
�
T
ปรูะชิากรูที่งสามกลุมน่ โด้ย ณ์ ชิวงเวลาเรูิมต้้น เรูาอาจกลาวได้้ ที่ในการูรูะบาด้จรูิงของโรูครูะบาด้ คา N อาจจะแปรูเปล่ยนต้าม
่
�
�
�
่
่
้
�
่
�
่
T
้
�
้
ิ
่
้
้
วา S(0) ≈ 1, I(0) ≈ 0 และ R(0) = 0, โด้ย I(0) จะต้้องมากกวา เวลาด้วย ด้งนนในการูแสด้งขอมลจรูงด้วยแบบจาลอง SIR น � ่
ู
่
ำ
้
ศันยเลกนอยเพอใหเกด้การูเรูิมกรูะบวนการู พารูามเต้อรูที่สาคญอกต้วหนงคอ N โด้ยในการูยบยงการูรูะบาด้
้
่
้
�
้
ิ
้
�
่
็
้
�
�
่
ิ
์
้
ึ
่
ำ
์
�
ู
T
่
ุ
ำ
�
้
้
่
�
ของโรูคคอการูลด้ค่าจานวนปรูะชิากรูรูวมน�ใหนอยที่สด้เที่่าที่จะ
่
่
�
ั
้
5. ลกษณะการขนกบเวลาของจ็านวนผูติิด้เชัือ เปนไปได้นนเอง รูปที่ 3(ค) ที่แสด้งกอนหนานเปนการูพลอต้คา
�
ั
้
ำ
็
่
่
ู
�
้
�
่
็
่
่
้
้
�
็
�
ิ
�
่
้
้
ำ
�
้
�
ิ
้
ึ
ู
้
ู
้
ลกษณ์ะการูขนกบเวลาของจานวนผต้ด้เชิอ ด้งแสด้งขอมล S(t), I(t) และ R(t) สาหรู้บขอมลผูต้ด้เชิ่อของปรูะเที่ศัไที่ยโด้ย
ู
ำ
้
ู
่
ำ
้
้
�
้
ิ
ำ
ำ
้
้
จรูงสาหรูบปรูะเที่ศัไที่ยในรูปที่ 3(ค) สามารูถจาลองได้ด้วยการูแก กาหนด้ให N = 3000
T
้
ชิด้สมการูที่ (1) ด้วยรูะเบยบวธเชิงเลข [6-8] โด้ยได้ผลในลกษณ์ะ
ิ
�
่
้
่
่
ิ
ุ
้
ุ
�
�
ที่่แสด้งในรููปที่่ 5 การูบอกรูะด้้บความรูนแรูงของการูรูะบาด้ต้าม
แบบจาลอง SIR น� มกจะแสด้งด้วยคาสด้สวนของคา β และ γ ซึ่�ง ึ
่
่
ำ
้
่
้
่
้
ิ
่
เรูยกวา อต้รูาสวนการูต้ด้โรูคในขนต้น (Basic Reproduction
่
่
้
้
้
�
Ratio) และจะแสด้งด้้วยส้ญล้กษณ์์ R (R ≡β/ γ) โด้ยหาก R ม่
0 0
0
ุ
้
่
่
คานอยกวาหนึงแลวการูรูะบาด้จะเกด้ขึนอยางไมรูนแรูง ค่อ เมอ
่
้
�
�
�
่
่
ิ
ู
�
่
้
้
เกด้การูรูะบาด้ข�นแลวเรูาสามารูถรูกษาหายได้ที่นและผที่เสยงต้อ
�
้
ิ
้
่
้
่
ึ
ิ
้
ิ
ู
่
�
้
่
การูต้ด้โรูคจะกลายเป็นผที่ต้ด้โรูคและผที่หายจากการูต้ิด้โรูคอย่าง
�
ู
คอยเปนคอยไป แต้หาก R มคามากกวาหนงแลวจะหมายความ
่
ึ
่
่
่
่
้
่
็
�
0
41
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�
�

ำ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
่
ิ
ำ
่
ำ
6. การจ็าลองการแพรกระจ็ายและแนวที่างการ
ุ
�
หยด้ยัง
�
่
ในการูจาลองการูแพรูกรูะจายโรูคในเชิงต้าแหนงนน หาก
่
ำ
ิ
ำ
้
ิ
้
้
ู
�
ิ
ึ
เรูาพจารูณ์าการูปฏิสมพนธที่เกด้ขนจรูงของคนที่อยในกลมผที่ � ่
ิ
์
ู
่
่
ิ
ุ
่
้
�
่
�
่
่
่
�
ิ
�
่
ู
เสยงต้อการูต้ิด้โรูค S และคนที่อยในกลมผที่ต้ด้โรูคแล้ว I ใน
ุ
ู
้
่
่
�
่
่
้
่
สภาวการูณ์จรูง เรูาจะพบวามความซึ่บซึ่อนมากที่จะบงบอกวาจะ
�
่
่
์
ิ
้
�
ิ
้
้
่
่
เกด้การูแพรูกรูะจายโรูคมากนอยเพยงไรู ที่งนเพรูาะการูแพรู ่
�
่
ึ
�
่
กรูะจายโรูคเกด้ขนได้้ในหลายลกษณ์ะ รูวมที่งการูที่�คนสามารูถ
้
�
้
ิ
ิ
ำ
�
่
้
่
เคลอนที่ได้และที่ากจกรูรูมได้หลากหลายมากในแต้่ละวน การู
้
�
้
�
่
ำ
ึ
่
ุ
็
จาลองอยางงายเพอใหที่รูาบถงความเรูวและความรูนแรูงของการู
่
้
รูะบาด้บนพ่นฐานของแบบจาลอง SIR อาจที่าได้้โด้ยการูกาหนด้
�
ำ
ำ
ำ
่
สมมต้ิฐานและกฎพ�นฐานในการูแพรู่กรูะจายของเชิ�อโรูค ใน
่
�
ล้กษณ์ะที่่เปน Cellular Automata [10] ค่อ
็
่
่
�
่
�
ู
�
ิ
้
้
1. ใหคนที่่อยในกลุมผูที่่เสยงต้อการูต้ด้โรูคกรูะจายอย่าง
่
่
ู
�
ำ
สมาเสมอและอยนิงในรูะบบพก้ด้ฉาก
ิ
�
้
ำ
ู
�
�
้
ิ
้
้
ำ
ิ
2. ในต้อนเรูมต้นมจานวนผที่ต้ด้โรูคแลว I จานวนเลกนอย
่
่
็
่
่
�
้
และกรูะจายอยอยางสุมในกลุมปรูะชิากรูที่งหมด้
่
่
ู
ิ
้
3. การูต้ด้ต้อของโรูคจะเกด้กบผที่ต้ด้โรูคแลวและผที่อย ่ ู
ิ
ู
่
�
้
�
้
ิ
่
ู
่
้
ิ
้
�
่
�
ในกลุมเสยงที่่อยรูอบ ๆ ผู้ต้ด้โรูคแลวเที่านน (ด้รููปที่่ 6(ก))
�
่
ู
่
ู
่
้
�
่
ิ
4. ความนาจะเปนในการูต้ด้ต้อโรูคในชิวงเวลา 1 ว้น ค่อ
็
่
่
้
ิ
่
็
p ด้้งนน ความนาจะเปนที่่ผูที่่ต้ด้โรูคแลวจะแพรูกรูะจายโรูคจะม่
�
้
�
่
้
�
คาสงสด้ค่อ 8.p และจะม่คาลด้ลงหากรูอบ ๆ ของผูที่่ต้ด้โรูคคน
ิ
ู
่
้
ุ
�
่
้
นนเปนผูที่่ต้ด้โรูคแลว
้
ิ
�
็
�
้
็
่
้
5. ในแต้ละว้น ผูที่่ต้ด้โรูคแลว I จะสามารูถกลายเปนผูที่่ �
�
้
ิ
้
่
้
ิ
้
�
็
ึ
่
หายจากการูต้ด้โรูค R ได้ด้วยความนาจะเปนอกคาหนง คอ p
่
่
R
้
่
่
�
็
โด้ย (p < p เสมอ) และเมอหายจากโรูคแลวจะไมกล้บมาเปนโรูคซึ่า ำ �
R
จากสมมต้ิฐานขางต้นเรูาสามารูถบ่งบอกได้วาจะเกด้การู
ิ
้
้
่
้
�
ึ
่
ุ
�
รูะบาด้ขึนโด้ยความรูนแรูงจะขึนก้บคาของ p และ p ซึ่งหากม่
�
R
้
่
ุ
่
�
้
้
่
ั
รปที่ 5 ติวอยางผลการจ็าลองการเปลยนแปลงของจ็านวน การูหยด้ยงการูรูะบาด้โด้ยการูเวนรูะยะหางที่างสงคมหรูอ Social
ำ
ำ
่
�
�
่
ู
่
่
้
�
้
ิ
ู
้
์
ิ
ประชัากรแติละกลุม โด้ยม่พารามเติอรคอ R = 2.5, 5 และ 10, Distancing แล้ว เรูาอาจกำาหนด้ได้วาผที่ต้ด้โรูคแลวจะไม่สามารูถ
่
่
ื
0
�
่
ุ
่
้
่
�
่
้
่
-3
่
β = 0.50 ติ่อวัน (คงที่�), I(t = 0) = 10 และ R(t = 0) = 0 โด้ย แพรูกรูะจายโรูคออกไปได้ โด้ยการูเวนรูะยะหางที่มากที่สด้ คอ
้
ิ
้
่
่
่
�
้
ู
์
้
้
กาหนด้ให (t , และ I ) คอจ็ด้สุงสุุด้ของ I(t) การูไมมปฏิสมพนธโด้ยต้รูงกบคนรูอบขางเลย รูปที่ 6(ข) แสด้ง
ื
ำ
ู
ุ
max max
่
่
่
ำ
�
ึ
่
�
แผนภาพจาลองในกรูณ์น ซึ่งจะมความนาจะเปนในการูแพรู ่
็
ู
กรูะจายโรูคเปนศันย ์
็
42
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

่
ำ
ำ
ิ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
่
�
่
ิ
สมมต้ฐานและกฎพนฐานในการูแพรูกรูะจายของเชิอโรูค
�
่
์
้
ำ
่
�
่
ุ
้
ที่กลาวมาขางต้นสามารูถนำามาใชิจาลองเหต้การูณ์การูรูะบาด้ได้ ้
้
้
่
่
�
์
ึ
�
ุ
่
โด้ยการูพิจารูณ์าเหตุ้การูณ์ที่เกิด้ขนในแต้ละวนของคนในกลม I
่
รููปที่่ 7(ก) แสด้งผลการูจาลองการูแพรูกรูะจายโรูคที่่เวลา t = 5,
�
�
ำ
�
่
15 และ 25 ว้น สาหรู้บกรูณ์่ที่่ไมม่การูที่าเวนรูะยะหางที่างส้งคม
้
่
ำ
ำ
้
ของปรูะชิากรูขนาด้ 100x100 ค่า p เที่่ากบ 0.625 และค่า
ำ
p เที่่ากบ 0.01 โด้ยจานวนผ้ต้ด้เชิ�อในต้อนเรู�มต้้นเที่่ากบ 10 จาก
ู
้
้
่
ิ
ิ
R
่
์
ู
่
้
็
่
ู
รูปจะเหนได้วา การูรูะบาด้จะแพรูกรูะจายออกไปโด้ยมศันยกลาง
�
่
�
ิ
�
้
็
่
ู
้
่
คอผที่ต้ด้โรูคคนแรูกจนกรูะที่งเต้มพนที่ในที่สด้และปรูะชิากรูที่ก
ุ
่
�
่
ุ
�
้
่
ู
ิ
คนจะต้ด้โรูคแลวกลายเป็นผที่หายจากการูต้ิด้โรูคในเวลาต้่อมา รูป
้
�
ู
�
้
่
่
่
้
ที่ 7(ข) แสด้งผลการูจาลองในกรูณ์ที่การูเวนรูะยะหางที่างสงคม
ำ
�
่
่
ู
็
ุ
่
ุ
่
้
ในลกษณ์ะที่ปรูะชิากรูอยกนเปนกลม ๆ กลมละ 9x9 และม ่
่
�
้
้
์
�
่
�
่
้
่
ิ
่
พารูามเต้อรูอน ๆ เหมอนกบการูจำาลองที่แสด้งก่อนหนาน จากผล
�
ิ
ุ่
ึ
ิ
การูจาลองจะเหนได้วา การูรูะบาด้จะเกด้ขนในกลมของผต้ด้โรูค
ู้
้
่
�
ำ
็
้
่
เที่านน และปรูะชิากรูในกลมที่ไมมผต้ด้เชิอในต้อนเรูมต้น กจะยง
็
�
ิ
้
่
�
ุ
่
่
�
่
้
ิ
ู
้
่
�
�
่
ึ
�
ำ
็
้
�
คงไมต้ด้เชิ่อ ซึ่งแนวที่างที่่จาลองน่เปนสิงที่่นามาใชิในการูลด้การู
�
ิ
ำ
�
�
�
ิ
ั
ิ
�
ุ
รูะบาด้ที่่เกด้ขึนจรูงในโลกปจจบ้น
้
่
�
้
้
ำ
รปที่่ 6 แผนภัาพจ็าลองการติิด้ติอของโรคของผูที่่ติิด้โรค (วงกลมติรงกลาง) แลวและผูที่่ �
ู
�
�
่
�
ำ
่
เสุยงติอการติิด้โรค (วงกลมที่่อยูรอบ ๆ) สุาหรบ (ก) กรณ่ที่่ไมม่การที่าเวนระยะหางที่าง
้
ำ
ั
�
่
่
่
ั
�
ั
ั
ั
์
่
สุงคม และ (ข) กรณ่ที่่ไมม่การปฏิิสุมพนธิ์กน
43
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ
�

ำ
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ิ
่
ำ
รููปที่่ 7(ค) และ (ง) แสด้งขอมลส้ด้สวนจานวนปรูะชิากรูในแต้ละ
ำ
่
่
�
ู
้
�
ำ
่
่
ึ
�
็
่
กลมต้ามแบบจาลอง SIR ซึ่งจะเหนได้วาในกรูณ์ที่ไมมการูยบยง
่
้
ุ
่
้
�
้
่
้
่
การูรูะบาด้ด้้วยการูเวนรูะยะหางที่างส้งคม (รููปที่่ �
้
ำ
่
้
7(ค)) กรูาฟจะม่ลกษณ์ะเชิ่นเด้ยวกบ ผลการูจาลองด้้วยการูแก ้
์
ิ
ู
้
สมการูเชิงอนุพนธที่แสด้งในหวขอที่แลว (รูปที่ 5) แต้หากมการู
้
่�
่�
่
้
้
่�
่
้
ำ
�
ำ
้
เวนรูะยะหางที่างสงคม (รูปที่ 7(ง)) กจะที่าใหกลมจานวน
้
่
่
ู
็
ุ
่
่
ำ
ู
�
ปรูะชิากรูที่ต้ด้เชิอ I มจำานวนลด้ลงอย่างมาก โด้ยจานวนผต้ิด้โรูค
�
่
ิ
้
่
จะสามารูถลด้ลงได้อก หากมการูเว้นรูะยะห่างที่างสงคมโด้ยการู
้
่
้
่
ุ
ุ
่
�
่
่
่
็
�
่
่
ึ
�
แบงกลมที่เลกลงกวาน ซึ่งกลมที่มขนาด้เลกที่สด้มขนาด้ 1x1 (คอ
�
่
็
่
่
่
่
�
ุ
้
ิ
์
ำ
ิ
้
ุ
ปรูะชิากรูที่กคนไมมปฏิสมพนธต้อกน) จะที่าใหไมเกด้การูแพรู ่
่
่
่
้
่
้
รูะบาด้ของโรูค
7. สุรป
ุ
่
ำ
้
�
ำ
ู
�
ิ
่
ู
บที่ความนแสด้งขอมลจานวนผต้ด้เชิอโรูคโควด้-19 ที่กาลงรูะบาด้
ิ
�
่
้
้
่
อยางมากในภมภาคต้าง ๆ ในโลก รูวมถงในปรูะเที่ศัไที่ยด้วย และ
ึ
่
ู
ิ
้
จากนนจงได้้เสนอแบบจาลอง SIR ที่่ใชิอธบายการูเกด้โรูครูะบาด้
�
ิ
ำ
้
ิ
�
้
ึ
ิ
ำ
้
่
ำ
�
ุ
้
ได้ โด้ยการูแกสมการูเชิงอนพนธที่ได้จากแบบจาลอง SIR นที่าให ้
้
่
�
์
้
เรูาสามารูถจำาลองการูเกด้การูรูะบาด้ของโรูคได้ และสามารูถด้ง
ิ
้
ึ
ุ
้
ำ
พารูามเต้อรูที่สาคญที่บงบอกรูะด้บความรูนแรูงของการูรูะบาด้
้
่
ิ
์
�
�
่
่
ู
่
�
้
�
ออกมาเพอด้แนวโนมของการูรูะบาด้ได้้ โด้ยบที่ความน่แสด้งการู
ำ
ำ
จาลองการูแพรู่กรูะจายของโรูคและได้นาแนวที่างการูหยุด้ยงการู
้
้
�
รูะบาด้ด้วยการูที่าการูเวนรูะยะหางที่างสงคมมาใสลงในการู
้
้
่
ำ
่
้
ำ
รปที่่ 7 ติวอยางการจ็าลองการแพรกระจ็ายโรคที่่�เวลา t = 5, จำาลองเพอแสด้งให้เห็นแนวโน้มของค่าเชิิงเลขที่่�สอด้คล้องก้บผล
่
�
่
ั
่
ู
�
่
ำ
15 และ 25 วน สุาหรบ (ก) กรณ่ที่่ไมม่การที่าเวนระยะหาง การูแกสมการูเชิงอนุพนธ โด้ยผลที่ได้รูบนสามารูถใชิเปนแนวที่าง
้
ำ
่
ั
ั
�
�
็
่
้
�
่
้
้
ิ
์
้
้
�
ที่างสุงคมของประชัากรขนาด้ 100x100 และ (ข) กรณ่ที่่การ ในการูกาหนด้มาต้รูการูเพอยบยงการูรูะบาด้ของโรูคน่ได้้
ั
�
่
ำ
�
้
้
�
่
่
ั
่
่
ุ
ำ
้
�
อยูกบเปนกลุม ๆ (กลุมละ 9x9) โด้ยจ็ด้สุ่ด้าแที่นผูที่่เสุยงติอ
็
�
่
ุ
ิ
้
ิ
�
่
ุ
ื
การติด้โรค จ็ด้สุแด้งแที่นผที่ติด้โรคแลวและ จ็ด้สุเหลองแที่นผ ้ ู
่
้
่
ู
�
่
ำ
ที่หายจ็ากการติด้โรค (ค) และ (ง) ผลการคานวณสุด้สุวน
่
ั
ิ
ำ
ประชัากรในกลุมติาง ๆ ติามเวลา จ็ากผลการจ็าลองการแพร ่
่
่
ระบาด้ที่่แสุด้งในรป (ก) และ (ข) ติามลาด้บ
ู
ำ
ั
�
44
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
�

ำ
ิ
่
ที่าควิามเข่�าใจการระบัาดข่องโรคโควิิด-19 ผิานแบับัจาลองที่างคณตศาสตร ์
ำ
้
ิ
เอกสุารอางอง
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/2019-20_coronavirus_pandemic
[2] https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports

[3] https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19
[4] https://foreignpolicy.com/2020/03/04/mapping-coronavirus-outbreak-infographic/

[5] https://www.worldometers.info/coronavirus/
[6] Keeling, M. J.; Rohani, P. (2008). Modeling Infectious Diseases in Humans and Animals, Princeton University Press:
15-34.

[7] Kermack, W. O.; McKendrick, A. G. (1927). "A contribution to the mathematical theory of epidemics". Proceedings of
the Royal Society A. 115 (772): 700–721.

[8] Linge, S.; Langtangen, H. P. (2020) Programming for Computations – Python, Springer: 225–239.
[9] Li, Q. et al. (2020) "Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel Coronavirus – infected pneumonia". The
New England Journal of Medicine. 382: 1199-1207.

[10] Boccara, N.; Cheong, K. (1992) "Automata network SIR models for the spread of infectious diseases in populations of
moving individuals". Journal of Physics A: Mathematical and General. 25: 2447-2461.































ประวิัติิการศึกษา

ุ
้
ิ
ั
ั
ิ
ั
ิ
➠ วศ.บ (วศวกรรมไฟฟา) (เก่ยรติินยมอนด้บ 2) จ็ฬาลงกรณมหาวที่ยาลย
์
์
ั
ิ
้
ุ
ิ
➠ วศ.ด้. (วศวกรรมไฟฟา) จ็ฬาลงกรณมหาวที่ยาลย รศ.ดร.สุวิิทย์ กิระวิิทยาย
ติำาแหน่่งปัจจุบัน่
ั
ิ
➠ พ.ศ. 2546 – 2554 นกวจ็ยในประเที่ศเยอรมน่
ั
ั
ิ
้
➠ พ.ศ. 255 - ปจ็จ็บน อาจ็ารยประจ็าสุาขาวชัาวศวกรรมไฟฟา
์
ำ
ิ
ุ
ั
ิ
ั
์
ิ
คณะวศวกรรมศาสุติร มหาวที่ยาลยนเรศวร
45
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
�

วิศวิกรใชูภ์าษา
�
ิ
์
คอลมนปีระจา ำ รองศาสตราจารย์ ดร.ว์สุทธ์� ชั่อว์เชัียร
ั
talk speech
wording conversation
ั
ภ์าษาองกฤษ

alphabet
ั
ยากจง……(จริิงหริอ??) writing speaking






้
ิ
ิ
่
ู
่
สม้ยน่คนไที่ยเรูา (โด้ยเฉพาะวศัวกรู) คงจะเลกพด้ปรูะโยควา “ ขาฯ ไมสนใจภาษาอ้งกฤษหรูอก ไมใชิภาษาพอ
่
่
�
่
้
่
ำ
�
้
็
็
�
�
ุ
ภาษาแมของขาฯ” (ต้้องต้ามด้้วย…..555) ที่กว้นน่ภาษาอ้งกฤษกลายเปนสิงจาเปนไปซึ่ะแลว หลายๆ ที่่ หลาย ๆ โอกาสม่
ุ
�
�
่
�
็
การูใชิภาษาอ้งกฤษแที่นภาษาไที่ย งายสด้ค่อต้าแหนงที่่�น้งโรูงหน้ง คงจะหาโรูงที่่กาหนด้ต้าแหนงน้งเปน ก1 ก2 - ฆ่1 ฆ่2
่
้
่
ำ
ำ
ำ
ไมได้้แลว
้
่
็
์
่
ำ
่
้
่
้
่
์
่
แมแต้การูอานขาว และคาบรูรูยายในโที่รูที่้ศันกใชิภาษาอ้งกฤษต้รูงๆ (ไมได้้ที่้บศัพที่) เชิน COVID – 19
้
่
�
ำ
ิ
ิ
่
�
่
่
้
่
็
ิ
ิ
ำ
ภาษาอ้งกฤษสาหรู้บวศัวกรู ย�งจาเปนมาก น้บต้งแต้การูอาน spec ในโครูงการู การูต้ด้ต้อสอสารูก้บต้างชิาต้ การู
ำ
ที่ารูายงาน ฯลฯ
่
้
หลายๆ คนบนวาภาษาองกฤษยาก สาเหต้สาคญอยางหนงที่ที่าใหพวกเรูาเรูยนภาษาองกฤษแลวยาก เปนเพรูาะ
ึ
ำ
่
ุ
ำ
้
่�
้
้
่
่
็
�
้
่
ู
้
ึ
�
่
้
้
่
่
่
้
“รูาก” ภาษาเด้ิมของเรูาคอภาษาไที่ย ไมใกลเคยงกบพวกภาษายุโรูป ซึ่งมรูากภาษาใกล้เคยงกนอยแลว คนเยอรูมนมาเรูยน
่
้
่
ำ
�
็
้
้
ภาษาอ้งกฤษ กจะคลาย ๆ ก้บคนไที่ยไปเรู่ยนภาษาลาว อะไรูที่านองนน
่
้
ึ
�
ุ
�
้
ั
่
�
่
่
วนนอยากจะพูด้ถงปญหาอปสรูรูคของการูเรูยนภาษาองกฤษของคนไที่ย และวธแกไขเพอใหผานอปสรูรูคเหล่านน
้
ิ
้
ุ
่
้
่
เกงแคไหน
่
�
�
้
ปรูะการูแรูกขอที่าความเขาใจกอนวา ในการูเรู่ยนเพอใชิงานภาษาอ้งกฤษนน วศัวกรูไที่ยเรูาควรูต้งเปาหมาย
�
้
ิ
่
่
้
้
ำ
่
้
็
ไวที่่วา เพอใหสามารูถ “สอสารู” ก้บคนต้างชิาต้ได้้ถกต้้อง และม่ปรูะสที่ธภาพ น้นกค่อ
�
�
่
ิ
้
่
ิ
่
�
่
ิ
้
ู
�
�
้
่
�
่
�
้
้
่
้
้
่
สามารูถสนที่นากบคนต้่างชิาต้ิได้ สามารูถ สามารูถเขาใจเอกสารูต้างๆ ที่เกยวของเกยวกบ
้
ที่าใหเขาเขาใจเรูา และเรูาสามารูถเขาใจเขาได้ ้ งานที่ที่า และสามารูถสอสารูเปนลายลกษณ์ ์
็
�
้
้
่
ำ
้
่
�
ำ
่
ิ
�
่
้
ถกต้อง โด้ยเฉพาะอยางย�ง ในเนอหาของการู อกษรูใหคนต้างชิาต้ด้เขาใจในเนอหาของการู
ู
่
้
้
่
ิ
�
้
�
ู
ั
่
้
ที่างาน ขอน่�ค่อ การู “ฟง” และ “พด้” ที่างาน ขอน่ค่อ การู“อาน” และ “เข่ยน”
ำ
ำ
้
46
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

่
�
เกงเที่าน่พอ
่
้
ู
้
์
ู
ถ้าสงเกต้ด้ข้อ 1 และ ข้อ 2 ข้างต้้นให้เข้าใจว้ต้ถุปรูะสงคลึก ๆ แล้ว ในข้อ 1 จะพบว่า เรูาสนที่นาพด้คุยกบคนต้่าง
่
้
็
ู
้
้
ชิาต้ใหเขาใจถกต้้อง เพ่ยงเที่าน่�เปนการูพอเพ่ยงแลว
ิ
ำ
็
ำ
�
�
ไมม่ความจาเปนที่่จะต้้อง “พด้ใหเหม่อนฝ้รู้ง” “ออกสาเน่ยงเหม่อนคนอ้งกฤษ/อเมรูก้น” ฯลฯ
้
ู
ิ
่
้
้
�
ู
หลายที่่านที่ด้ที่่ว่ เวลาเขาสมภาษณ์ผ้นำาของหลายปรูะเที่ศั จะพบว่าเขาเหล่าน�นไม่ได้พูด้ภาษาองกฤษโด้นม่สาเนยง
่
ู
้
่
้
์
ำ
่
�
่
เหม่อนอ้งกฤษ/อเมรูก้นเลย แต้เขาสามารูถสอสารูได้้
ิ
่
�
ในขอที่่ 2 การูอาน/เข่ยน
้
ำ
่
์
์
้
ู
่
้
้
่
่
่
เรู�องการูอ่าน ไมมความจาเป็นที่�เรูาจะต้้องอ่านให้ได้้เรู็ว และรูศัพที่ (vocabulary) ทีุ่กต้ว ว้ต้ถุปรูะสงคคออ่าน
�
้
๊
่
�
่
่
�
เอกสารูต้าง ๆ ที่่เกยวของ เชิน จด้หมาย โนต้ สเปค ฯลฯ ได้้รููเรูอง
้
้
่
็
็
้
�
่
ำ
่
ไมม่ความจาเปนจะต้้องอานได้้เรูว ศัพที่คาไหนที่่ไมรููกสามารูถคนควาหาคาแปลได้้
่
้
้
ำ
็
้
์
ำ
่
ำ
่
็
ู
็
่
้
้
้
็
่
�
ในสวนของการูเข่ยนกเชินเด้่ยวก้น ถาสามารูถสอสารูใหเขาเขาใจได้้ถกต้้องกเปนเพ่ยงพอ ไมจาเปนต้้องเข่ยนแลว
็
้
ำ
ม่สานวนเหม่อนกว่ ใชิคาเลศัหรููแพรูวพรูาว ใชิ slang ที่่ที่้นสม้ย ฯลฯ
ิ
้
�
ำ
้
่
่
ขอสรูปวา “เกงเที่าน่�พอ”
ุ
่
ฟััง/พููด ให้้เขาเขาใจถููกต้้อง ไม่่ต้้อง “สำำาเนีียง” ห้รูู
้
ี
อานี/เขยนี ให้้เรูาเขาใจถููกต้้อง ไม่่ต้้องห้วืือห้วืา ใช้้ศััพูท์์สำง
ู
้
่
47
�
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ

ิ
ั
ปญหา และวธิ์่แก ้








่
้
ปญหาของการูเรู่ยน/ใชิภาษาต้างปรูะเที่ศั ไมเฉพาะภาษาอ้งกฤษ ม่อยในหล้ก 3+1 ต้อไปน่�
่
ู
ั
่
่
ปญหาที่่ 1
ั
�
ื
Vocabularies คอ ศพที่ ์
ั
่
่
�
่
�
์
้
้
ู
้
้
้
้
ิ
่
เรูาต้องเรูยนรูศัพที่ใหเพยงพอที่จะสอสารูได้ วศัวกรูกต้อง ในการูอาน/เขยนนน เรูาสามารูถใชิ application ใน
็
้
�
่
่
้
้
่
�
้
ิ
้
์
�
เรู่ยนรููศัพที่ที่่เนนในเรูอง เที่คนคการูส้�งงาน การูรูายงาน จะหน้ก smartphones ชิ่วยได้้ ก้บการูแปล และการูเข่ยน แต้่ในการูฟัง/
่
็
�
่
้
่
่
�
้
็
่
้
�
เรูองใด้กต้องแลวแต้สาขา ถา Vocabularies ไมเพยงพอกสอสารู พูด้น้น ถึงแม้จะม่ app ที่่ชิ่วยได้้ เชิ่น Google translate แต้่ก็ม่
�
็
็
ได้้ ไมเต้มเมด้เต้มหนอย ปญหาในที่างปฏิิบ้ต้ ที่่ที่าใหใชิยาก
่
่
็
ำ
ั
ิ
�
้
้
ั
ปญหาที่่� 2
Pronunciation
ั
การูออกเสยงภาษาองกฤษ เปนปญหาของคนไที่ยสวน • เสุ่ยงติวสุะกด้
่
็
ั
้
่
่
้
�
่
่
้
้
้
้
่
่
ู
้
้
ใหญ ในการูพด้ภาษาอ้งกฤษใหคนต้างชิาต้เขาใจได้้ เชิน sad กบ sat กบ sag กบ sack เสยงต้วสะกด้นถา
ิ
้
้
ำ
ิ
่
ิ
ิ
ำ
ำ
่
้
่
ำ
การูออกเสยงคาแต้ละคา สาหรูบคนไที่ย (บางคน) ม ่ ไมได้้ยน หรู่อผด้ไปจะที่าใหเขาใจความหมายผด้ไปเลย
ำ
้
่
ปญหาในเรูอง • การเนน (stress) ในคา
ั
�
้
็
ำ
ิ
ำ
้
้
ิ
• เสุ่ยงพยญชันะโด้ยติรง คาภาษาองกฤษบางคา ถาเนนผด้กผด้ความหมายไป
ั
้
์
่
้
่
เชิน l ก้บ r / v ก้บ f / sh ก้บ ch / f ก้บ fl (ควบกลา) เลย เชิน de’sert (เนนพยางคแรูก) ก้บ dess’ert (เนนพยางค ์
�
ำ
็
ิ
�
ำ
้
็
่
ำ
ึ
่
้
้
ำ
่
้
่
ิ
วธแก คอ ต้องหด้ฟัง และพูด้ต้าม ใน App สอนภาษา/ YouTube หล้ง) บางคาถาเนนผด้ที่่กที่าใหนกไมออกวาเปนคาใด้
้
้
้
ุ
ำ
่
้
้
ึ
้
่
่
ำ
ิ
ึ
�
มอธบายบาง chip มแสด้งการูวานต้าแหนงลน ฯลฯ ต้องฝ้ก ในการูฝ้กออกเสยงคา เรูาสามารูถปรูบปรูงต้วเองได้ โด้ยการูขยน
้
ิ
่
ิ
็
�
่
�
ิ
ู
ู
้
�
่
เที่านน เปนวธ่เด้่ยวที่่จะที่าใหพด้ได้้ถกต้้อง เปด้ (app) dictionary เพอเชิคการูออกเส่ยง
้
็
ำ
การูขยนด้ที่่ว่เพอห้ด้ฟง และพด้ต้ามกเปนการูชิวยได้้โด้ยต้รูง
่
้
ู
็
ั
ู
็
่
�
48
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�
ิ
�

�
่
ระบับัปีรบัอากาศในอาคาร การกรองและการแพรเชู่อ
ั








ั
ระบบปีรบอุากาศในอุาคัาร


การกรอุงแลิะการแพื่รเช้่�อุโรคัในอุากาศ
่




ผศ.ดร.มานนท์์ สุุขละมัย













1. บที่นา
ำ
การูปรูบอากาศัคอกรูะบวนการูปรูบสภาวะของอากาศัเพ่อ
้
่
้
�
ควบคมอณ์หภม (Temperature) ความชิ่น (Humidity) ความสะอาด้
ุ
ุ
�
ิ
ู
ึ
(Cleanliness) และการูกรูะจายลม (Distribution) รูวมถงสามารูถ
ควบคุมสภาวะของอากาศัให้คงที่ (Maintain) และเหมาะสมต้ามความ
่�
ุ
้
้
้
�
้
ต้องการู การูปรูบอากาศัอาศัยเครูองปรูบอากาศัเปนต้วควบคมสภาวะ
็
้
่
ึ
่
�
�
้
้
�
�
่
�
่
้
้
่
้
็
้
อากาศัใหได้ต้ามที่ต้องการู ซึ่งเครูองปรูบอากาศันนมต้งแต้ขนาด้เลก
่
�
สาหรูบหองหรูอที่พกอาศัยไปจนถงขนาด้ใหญสาหรูบอาคารูขนาด้ใหญ ่
้
ึ
ำ
้
่
่
ำ
้
้
้
้
่
ิ
็
้
เชิน โรูงพยาบาลหรู่อหางสรูรูพสนคา เปนต้้น
้
้
ขณ์ะเด้ยวกน หองปรูบอากาศัที่วไปจะจากด้การูถายเที่แลก
ำ
้
้
�
้
่
่
�
้
้
�
่
�
เปลยนอากาศัภายในห้องของอาคารูกบภายนอกเพ่อใหอากาศัที่ปรูบ
้
่
่
ู
�
ึ
สภาวะแลวสวนใหญหมนเวยนอยภายในหอง ซึ่งต้รูงนสงผลต้อความ
้
้
่
่
่
่
่
�
่
ุ
่
่
กงวลเก�ยวกบการูแพรู่กรูะจายของเชิ�อโรูคบางปรูะเภที่ที่�อาจจะแพรู ่
้
้
่
้
ำ
่
่
�
กรูะจายผ่านที่างอากาศัได้ เชิ่น โคโรูนาไวรูสหรูอ COVID-19 ที่กาลงแพรู ่
้
้
ั
่
ุ
่
ู
ึ
�
รูะบาด้อย่ในปจจบ้น ซึ่งม่รูายงานวาสามารูถแพรูกรูะจายที่างอากาศัใน
ู
่
รูปของฝ้อยละอองขนาด้เล็ก (aerosol) โด้ยเฉพาะการูไหลเวยนของ
่
�
่
ำ
้
ิ
้
้
อากาศัภายในหองปรูบอากาศันนจะที่าใหเกด้การูแพรูกรูะจายเชิอจาก
�
้
�
้
่
่
่
ู
�
�
ุ
บคคลที่มเชิอโรูคไปสบคคลอนได้ [1] ในบที่ความนจงพจารูณ์าหองปรูบ
่
้
่
ุ
้
�
ิ
ึ
่
่
้
้
้
่
�
�
้
้
อากาศัที่วไปกบหองปรูบอากาศัแบบปลอด้เชิอสาหรูบสถานพยาบาล วา
ำ
่
มความเหมอนหรูอแต้กต้างกนอยางไรู รูวมถงการูกรูองและการูฆ่าเชิอ
่
ึ
่
่
้
�
่
่
่
โรูคในอากาศัด้้วย
49
�
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
ิ
�

ระบับัปีรบัอากาศในอาคาร การกรองและการแพรเชู่อโรคในอากาศ
ั
่
�
�
้
่
�
้
�
ั
ั
2. เชัือโรคที่่อาจ็แพรกระจ็ายที่างอากาศ 3. หองปรบอากาศที่วไปและหองปรบอากาศแบบ
ั
ปลอด้เชัือ
�
จากการูศัึกษาของ William F.Wells และ Richard
้
่
้
ิ
้
ี
ำ
Reiley ในป ค.ศั. 1930 กลาวถงไวโด้ยจรูยา แสงสจจา และคณ์ะ สาหรูบการูกล่าวถงหองปรูบอากาศัในบที่ความนจะขอ
ึ
้
ึ
�
้
่
่
ุ
่
�
่
[2] วา อนภาคที่มขนาด้ ≤5 ไมครูอน(micron) สามารูถแขวนลอย จาแนกออกเปน 2 ปรูะเภที่ ค่อหองปรู้บอากาศัที่้วไป (Conven-
็
�
ำ
้
้
้
ึ
�
้
่
้
้
ู
่
้
่
ำ
อยในอากาศัได้นานและยงลองลอยไปได้ไกลมาก ซึ่งสอด้คลองกบ tional air conditioned room) เชิน บานอยอาศัยและสานกงาน
้
้
่
ู
่
�
ุ
่
�
้
้
ึ
็
้
การูศักษาของ Lewis Strokes ที่่พบวาอนภาคขนาด้ 1 - 5 mi- เปนต้น และห้องปรูบอากาศัแบบปลอด้เชิอสาหรูบสถานพยาบาล
ำ
่
ึ
้
ิ
�
ู
้
�
่
้
�
้
็
�
่
่
้
cron ที่�อยในกรูะแสอากาศัน�งจะม่อ้ต้รูาการูต้กส่พ�น 1 หลาต้่อ ที่งนเพอใหเหนถงความแต้กต้างของการูปรูบอากาศัของหองที่ง 2
่
ู
่
�
ึ
่
�
้
้
้
่
้
่
้
ิ
�
ชิวโมง และถาหากมกรูะแสลมแรูงการูแขวนลอยของอนุภาคใน ปรูะเภที่นได้อยางชิด้เจนเมอพจารูณ์าถงความเปนไปได้ในการูแพรู ่
่
็
็
้
ุ
้
�
�
อากาศัก็จะนานข�นไปด้วย ด้งนนแลว droplet ที่มจลชิพที่เปนเชิอ กรูะจายของเชิ่อโรูคผานที่างอากาศัภายในหองปรู้บอากาศั โด้ยม่
่
้
่
�
้
�
�
่
่
ึ
่
้
่
ึ
ู
้
่
์
ู
่
ู
โรูคอยด้วยอาจแขวนลอยอยในอากาศัในรูปของ Aerosol จง รูายละเอ่ยด้ต้ามองคปรูะกอบและการูไหลเว่ยนของอากาศัด้้งน่ �
่
ั
�
่
่
ำ
ิ
ุ
สามารูถล่องลอยจากแหล่งกาเนด้ (บคคลที่ปวยหรูอเปนพาหะ) 3.1 หองปรบอากาศที่ั�วไป (Conventional air con-
้
็
้
ไปสบคคลอนได้หากอยู่ในรูะยะรูศัมที่เพยงพอและมความเขมขน ditioned room) อาจสามารูถอธบายได้้เปน 3 ขนาด้หองด้้งน่ �
้
ู่
้
้
ุ
็
่�
่�
่
ิ
่
่
้
้
ุ
่
่
่
้
ิ
่
้
่
ำ
ั
้
ของเชิ�อโรูคน�นเพยงพอที่�จะที่าให้เกด้การูเจ็บป่วยได้ โด้ยเชิ�อโรูค - หองป็รบัอากาศขนาดเล็ก หองปรูบอากาศัในกลม
้
็
่
้
ุ
่
�
่
่
ที่สามารูถแพรูกรูะจายที่างอากาศัได้ (Airborne) อาจแบงกลมได้ น่ได้้แกบานอยอาศัย หองสาน้กงาน (Office) ขนาด้เลก เปนต้้น
้
้
ำ
้
�
้
่
่
็
ู
�
่
้
้
ิ
�
ด้้งน่ � เครูองปรู้บอากาศัที่่นยมใชิงานสาหรู้บหองปรู้บอากาศัขนาด้น่�ค่อ
ำ
่
่
ั
�
็
�
่
่
็
่
�
2.1 กลมที่แพรกระจ็ายที่างอากาศเปนหลก เปนที่ที่รูาบ เครูองปรู้บอากาศัแบบแยกสวน (Split type air conditioners)
่
ุ
่
ู
ุ
่
่
่
กนด้่ว่าเชิ�อว้ณ์โรูคน�นสามารูถแพรู่กรูะจายได้ด้่ผ่านที่างอากาศั เชิ�อ การูไหลเวยนของอากาศัสวนใหญจะหมนเวยนอยภายในหอง
้
่
่
้
่
้
้
่
ู
่
็
้
วณ์โรูคเขาสรูางกายโด้ยการูหายใจรูบเชิอโรูคที่ปะปนอยในละออง ม่ความด้้นเปนบวก (Positive pressure) การูถายเที่แลกเปลยน
้
�
่
�
่
�
ู
่
่
่
้
ิ
�
้
�
ึ
่
็
ฝ้อยในอากาศั ขณ์ะที่่ผูปวยไอ จาม บวนนาลาย หรู่อการูใชิเส่ยง อากาศักบภายนอกเกด้ขนจากชิองที่างที่�เปนรูอยรูวต้างๆ ของ
้
้
�
่
่
้
ำ
้
่
�
ึ
็
่
ุ
่
่
้
ู
้
�
่
่
่
�
ู
�
การูพด้คยในรูะยะที่ฝ้อยละอองนนแพรูกรูะจายถง [3] และเชิอรูา อาคารู เชิน ชิองวางรูะหวางกรูอบปรูะต้ หนาต้าง เปนต้้น หาก
่
่
้
้
ำ
่
�
ในบางกลุ่ม [2] เปนหองสานกงานที่ออกแบบรูะบบปรูบอากาศัและการูรูะบาย
้
็
่
่
ุ
2.2 กลมที่แพรกระจ็ายผานที่างอากาศในรปของ อากาศัมาอย่างถูกต้้องจะม่พ้ด้ลมชิ่วยรูะบายอากาศัเพ�อชิ่วยใหม ่
่
้
่
่
�
ู
็
่
�
่
่
่
Aerosol เชิน ไวรู้สไขหว้ด้นก (Influenza A H5N1) SARS และ การูแลกเปลยนอากาศัได้้อยางเพ่ยงพอ อยางไรูกด้่ เรูาม้กไมคอย
่
่
้
่
�
�
่
้
่
้
่
ุ
Corona virus และเชิอรูาในบางกลม [2] นอกจากนยงมเชิอ พบการูต้ิด้ต้งพด้ลมรูะบายอากาศักบหองปรูบอากาศัในบ้านอย ู ่
้
้
้
้
�
่
�
่
่
่
ิ
�
่
้
่
แบคที่เรูยที่ชิ่�อ Legionella pneumophila ที่ก่อให้เกด้โรูคลเจยน อาศัย
�
่
ิ
้
�
ึ
่
�
เนลโลสส (Legionellosis) ซึ่งอาจรููจ้กก้นในชิอโรูคปอด้อ้กเสบล่
่
ุ
่
เจ่ยนแนรู (Legionnaires' disease) แต้หากอาการูไมรูนแรูงม้ก
์
เรู่ยกโรูคน่วาไขปอนเต้่ยก (Pontiac fever) [4]
่
้
�
้
�
ั
ั
ั
็
รปที่่ 1 ลกษณะหองปรบอากาศขนาด้เลก เครืองปรบอากาศแบบแยก
ู
�
สุวนและการไหลเว่ยนอากาศภัายในหอง [5]
่
้
50
�
ิ
วิิศวิกรรมสาร ปีีที่่ 73 ฉบัับัที่่ 2 เมษายน-มถุุนายน 2563
�