คู่มือการใช้ ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า ป.6

47

1. เขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าจากรปู ที่กำหนดให้

2. ตอบคำถามตอ่ ไปน้ี
1. วงจรไฟฟา้ แบบวงจรปดิ และวงจรเปดิ มีลักษณะแตกตา่ งกันอยา่ งไร
ตอบ..........................................................................................................
.................................................................................................................
................................................................................................................
2. แผนภาพขอ้ ใดแสดงสว่ นประกอบพื้นฐานของวงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยได้ครบถว้ น

ชือ่ - สกุล.........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........
ครศู ุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

48

สนุกกับการทดลอง

การทดลองท่ี 3 แผนภาพของวงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยเป็นอย่างไร

จดุ ประสงค์ : เขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างง่าย

วัสด/ุ อุปกรณ์ 3. ออดไฟฟา้
1. หลอดไฟ 4. กระบะใส่ถ่านไฟฉาย
2. ถ่านไฟฉาย 6. สายไฟ
3. มอเตอรต์ ดิ ใบพดั

ข้นั ตอนการทดลอง

1. ต่อวงจรไฟฟ้าอย่างง่าย โดยใช้อปุ กรณต์ ่างๆ

1.1 วงจรไฟฟา้ ทท่ี ำใหห้ ลอดไฟสวา่ ง
1.2 วงจรไฟฟา้ ท่ที ำใหม้ อเตอร์ตดิ ใบพดั ทำงาน
1.3 วงจรไฟฟ้าทท่ี ำใหอ้ อดไฟฟา้ ดงั
2. เขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ยของแต่ละวงจร โดยใชส้ ญั ลกั ษณ์
แทนอปุ กรณ์ไฟฟา้ ตา่ ง ๆ

3. ตอบคำถามหลงั ทำกจิ กรรม

การทดลอง เรื่อง แผนภาพของวงจรไฟฟ้าอย่างง่ายเป็นอย่างไร
https://youtu.be/toBECHV3ASM

ครูศภุ ลักษณ์ เกิดหนู

49

บนั ทึกผลการทดลอง การทดลองท่ี 3 แผนภาพของวงจรไฟฟ้าอย่างง่ายเป็นอย่างไร

การทดลอง แผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างง่าย
1. วงจรไฟฟา้ ทท่ี ำใหห้ ลอดไฟสว่าง

2. วงจรไฟฟ้าท่ที ำให้มอเตอรต์ ิด ใบพัดหมนุ

3. วงจรไฟฟ้าที่ทำให้ออดไฟฟ้าดัง

ตอบคำถามหลงั ทำกิจกรรม

1. วงจรไฟฟา้ คอื อะไร
ตอบ..............................................................................................................................
2. วงจรไฟฟ้าอย่างง่ายท่ีทำใหห้ ลอดไฟฟ้าสว่างได้ประกอบดว้ ยอะไรบ้าง
ตอบ.............................................................................................................................
3. วงจรไฟฟ้าท่ที ำให้ไฟฟา้ ไหลครบวงจร อุปกรณ์ไฟฟ้าทำงาน เป็น
⃝ วงจรเปิด ⃝ วงจรปดิ
4. การเขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างง่ายมปี ระโยชน์อย่างไร
ตอบ............................................................................................................................
...................................................................................................................................

1.........................................................................ช้ัน..............เลขท่.ี .........
2.........................................................................ชนั้ ..............เลขท.่ี .........
3.........................................................................ชนั้ ..............เลขท.ี่ .........
4.........................................................................ชั้น..............เลขท.่ี .........
5.........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

50

แนวการตอบ

1. เขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้าจากรปู ที่กำหนดให้

2. ตอบคำถามต่อไปนี้
1. วงจรไฟฟ้าแบบวงจรปิดและวงจรเปดิ มีลักษณะแตกต่างกันอยา่ งไร
ตอบ..ว..ง..จ..ร..ป..ดิ....เ.ป...็น..ก...า.ร..ต...่อ..ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ค..ร..บ..ว..ง..จ..ร..แ..ล...ะ..เ.ค..ร..อ่ื...ง.ใ..ช..้ไ.ฟ...ฟ..้า..ส...า.ม...า..ร..ถ...
..........ท..ำ..ง..า.น...ไ.ด...้ ..ส...่ว..น..ว..ง..จ..ร..เ.ป...ดิ ...เ..ป..็น...ก..า..ร..ต..อ่..ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้..ไ.ม...ค่ ..ร..บ..ว..ง..จ..ร..แ..ล...ะ........
..........เ.ค..ร..อื่ ..ง..ใ.ช..้ไ..ฟ..ฟ...า้..ไ.ม...ส่ ..า..ม..า..ร..ถ..ท...ำ..ง.า..น...ไ.ด...้ ..................................................
2. แผนภาพข้อใดแสดงสว่ นประกอบพื้นฐานของวงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยไดค้ รบถ้วน



ช่ือ- สกลุ .........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........
ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

51

แนวการตอบ

การทดลองที่ 3 แผนภาพของวงจรไฟฟ้าอยา่ งงา่ ยเป็น
อยา่ งไร

บันทกึ ผลการทดลอง

การทดลอง แผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างง่าย
1. วงจรไฟฟ้าที่ทำใหห้ ลอดไฟสว่าง

2. วงจรไฟฟ้าทท่ี ำใหม้ อเตอร์ติด ใบพดั หมนุ

3. วงจรไฟฟ้าที่ทำให้ออดไฟฟ้าดัง

ตอบคำถามหลงั ทำกิจกรรม

1. วงจรไฟฟ้า คืออะไร
ตอบ..ว..ง..จ..ร...ไ.ฟ...ฟ...า้....เ.ป...็น...เ.ส...้น...ท..า...ง..ท..ี่ก...ร..ะ..แ...ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ..ห..ล...ม...า..จ..า..ก...แ..ห...ล...ง่ ..ก..ำ..เ..น...ิด..ไ..ฟ...ฟ...้า...ผ...่า..น...ตัวนำ
.........ไ..ฟ...ฟ...า้ ...แ...ล..ะ...อ..ปุ...ก...ร..ณ....ไ์ .ฟ....ฟ...้า...แ...ล..้ว...ไ.ห...ล..ก...ล..ับ...ส...ู่แ..ห...ล..่ง..ก...ำ..เ.น...ิด...ไ.ฟ....ฟ...้า..เ.ด...มิ ..ไ..ด..้ค...ร..บ...ว..ง..จ..ร.

2. วงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยท่ีทำใหห้ ลอดไฟฟ้าสว่างได้ประกอบด้วยอะไรบ้าง
ตอบ.......แ..ห...ล..ง่..ก...ำ..เ.น...ดิ...ไ.ฟ...ฟ....า้ ...ส...า..ย..ไ..ฟ....อ...ุป...ก..ร...ณ....์ไ.ฟ...ฟ...้า...................................................

3. วงจรไฟฟา้ ทที่ ำให้ไฟฟา้ ไหลครบวงจร อปุ กรณ์ไฟฟ้าทำงาน เปน็

⃝ วงจรเปิด ⃝✓ วงจรปิด

4. การเขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างง่ายมปี ระโยชนอ์ ย่างไร
ตอบ..........ช...่ว..ย..ใ..ห...เ้ .ข..ีย...น...ว..ง..จ..ร...ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ..ด..้ง..่า...ย....ส..ะ...ด..ว...ก....ร..ว..ด...เ.ร..ว็....แ...ล..ะ...เ.ป...น็ ...ส..า..ก...ล............
...................................................................................................................................

ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

52

แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี 7 ระยะเวลา 1 ชัว่ โมง
เรอ่ื ง การต่อเซลลไ์ ฟฟ้า (1) ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 6
หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 3 แรงไฟฟา้ และวงจรไฟฟา้
กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

1. มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวช้ีวดั

ว 2.3 ป.6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองดว้ ยวธิ ที ่เี หมาะสมในการอธิบายวธิ ีการและ
ผลของการต่อเซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนกุ รม

ป.6/4 ตระหนักถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมโดยบอกประโยชน์
และการประยกุ ตใ์ ชใ้ นชีวิตประจำวนั

2. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

1) อธบิ ายวธิ ีการและผลของการต่อเซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรมได้ (K)
2) ออกแบบการทดลองและทดลองตอ่ เซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรมได้ (P)
3) นำความรู้เร่ืองการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนกุ รมมาใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวนั ได้ (A)

3. สาระการเรยี นรู้

การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนุกรม

4. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด

เม่อื นำเซลลไ์ ฟฟา้ หลายเซลล์มาตอ่ เรยี งกัน โดยให้ข้วั บวกของเซลล์ไฟฟา้ เซลล์หน่ึงต่อกบั ขั้วลบของอีก
เซลล์หนึง่ เป็นการต่อแบบอนุกรม ทำให้มีพลังงานไฟฟ้าเหมาะสมกับเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ซึ่งการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบ
อนุกรมสามารถนำไปใชป้ ระโยชน์ในชีวติ ประจำวัน เชน่ การตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าในไฟฉาย

5. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์

ความสามารถในการส่ือสาร การสงั เกต มวี นิ ัย
ความสามารถในการคดิ
ความสามารถในการแก้ปัญหา การทดลอง ใฝ่เรยี นรู้
ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ
การพยากรณ์ มุ่งมัน่ ในการทำงาน

การลงความเหน็ จากข้อมูล

การจัดกระทำและส่ือความหมายข้อมลู

การตีความหมายข้อมูลและลงขอ้ สรุป

การสร้างแบบจำลอง

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

53

6. กิจกรรมการเรียนรู้

ข้นั นำ

ขน้ั กระตุน้ ความสนใจ
1. ทบทวนความรู้เดิมของนักเรียน โดยสุ่มนักเรียนออกมา 2 คน ให้ดูภาพต่อวงจรไฟฟ้าจากชุดกิจกรรม
การเรียนรูว้ ทิ ยาศาสตร์ เรอ่ื ง ไฟฟา้ และวงจรไฟฟ้า และเขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าอย่างงา่ ยท่ีหน้ากระดาน

2. นกั เรยี นดูแผนภาพวงจรไฟฟา้ อย่างงา่ ย แล้วให้บอกว่า 2 ภาพน้ีต่างกันอย่างไร
3. วงจรไฟฟ้าทม่ี ีการใชถ้ ่านไฟฉาย 1 ก้อนกับ 2 ก้อน หลอดไฟสวา่ งเทา่ กันหรือไม่ เพราะเหตุใด

(แนวคำตอบ ตอบตามความคิดเห็นนักเรียน)
4. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า หากเพิ่มจำนวนถ่านไฟฉายมากขึ้นจะมีผลต่อความสว่างของหลอดไฟ

หรอื ไม่
5. ครูสนทนากับนักเรียนเพื่อนำเข้าสู่กิจกรรมการเรียนรู้ว่า เราจะหาคำตอบได้ว่า หากเพิ่มจำนวน

ถ่านไฟฉายมากขนึ้ จะมผี ลตอ่ ความสว่างของหลอดไฟหรอื ไม่ จากกจิ กรรมตอ่ ไปนี้

ข้ันสอน

ขน้ั สำรวจค้นหาและอธิบาย
1. ครูแบ่งกลุ่มนกั เรียนออกเป็นกลุ่มละ 4-5 คน (คละเกง่ กลาง ออ่ น) ใชก้ ลมุ่ เดมิ
2. ตัวแทนกลุ่มรับชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า ศึกษาความรู้เรื่อง
การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ และส่อื powerpoint
3. แต่ละกลุม่ ศกึ ษาการทำกิจกรรมสนกุ กับการทดลองที่ 4 เรอ่ื ง การต่อเซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนกุ รม
4. สมาชิกในกลุ่มร่วมกันตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของจำนวนถ่านไฟฉายที่เรียงต่อกันกับ
ความสว่างของหลอดไฟฟ้า พร้อมกำหนดตัวแปรในการทดลองแล้วบันทึกผล
-ปัญหา : จำนวนถา่ นไฟฉายที่เรยี งต่อกนั มคี วามสมั พนั ธก์ บั ความสว่างของหลอดไฟอย่างไร
-สมมตฐิ าน : จำนวนถ่านไฟฉายมาก จะทำใหห้ ลอดไฟฟา้ สว่างมากข้นึ
- ตัวแปรตน้ : จำนวนถา่ นไฟฉาย
- ตวั แปรตาม : ความสวา่ งของหลอดไฟ
- ตวั แปรควบคมุ : ลกั ษณะการต่อถ่านไฟฉาย หลอดไฟดวงเดิม

ครูศภุ ลกั ษณ์ เกิดหนู

54

6. ต่อวงจรไฟฟ้า โดยในช้เซลล์ไฟฟ้า 1, 2, 3 และ 4 ก้อน ตามลำดับ เขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้าและ
บันทกึ ความสว่างของหลอดไฟ
7. ตอบคำถามหลงั ทำกจิ กรรม

1. การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบใดที่ทำให้หลอดไฟสว่างมากที่สุด มีลักษณะอย่างไร และเราเรียก
การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบนว้ี า่ อย่างไร
(แบบท่ี 4 ตอ่ เซลล์ไฟฟ้าโดยนำขว้ั บวกตอ่ กับกับขว้ั ลบ เรยี งกันไปเรือ่ ย ๆ เรียกว่าเป็นการต่อ
เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม)
2. หลอดไฟฟ้าในวงจรไฟฟา้ แบบใด ที่มีกระแสไฟฟา้ มากท่ีสุด ทราบไดอ้ ย่างไร
(แบบท่ี 4 เพราะหลอดไฟสว่างมากทสี่ ดุ )
3. ถ้าตอ้ งการใหห้ ลอดไฟฟา้ สวา่ งมากขึ้นอกี จะมีวธิ ีการอย่างไร
(เพมิ่ จำนวนถา่ นไฟฉาย โดยนำเซลล์ไฟฟ้าแบบขวั้ บวกตอ่ กับกบั ขว้ั ลบ เรยี งกันไปเร่ือย ๆ)
4. สรปุ ผลการทดลองได้วา่ อยา่ งไร
(จากการทดลอง เมื่อเพิ่มจำนวนถ่านไฟฉาย หลอดไฟจะสว่างมากขึ้น เนื่องจากการนำ
เซลล์ไฟฟ้า หลายๆเซลล์มาเรียงต่อกันแบบอนุกรม จะทำให้มีกระแสไฟฟ้าในวงจรมากกว่า
การต่อเซลล์ไฟฟา้ เซลล์เดียว)

ข้นั สรุป

1. ตัวแทนกลุ่มออกมานำเสนอผลการทำกิจกรรม แลกเปลยี่ นเรยี นรู้
2. ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั อภิปรายและสรุปผลการทำกิจกรรมวา่ เม่อื นำถ่านไฟฉายมาเรียงตอ่ กนั โดย
ให้ขัว้ บวกของเซลล์ไฟฟา้ เซลลห์ น่ึงตอ่ กับขัว้ ลบของอีกเซลล์หนึ่งเรียงต่อกนั แลว้ นำไปตอ่ เขา้ กับ
วงจรไฟฟา้ จะทำให้หลอดไฟฟ้าสวา่ งได้ เม่อื เพิ่มจำนวนถา่ นไฟฉาย หลอดไฟจะสว่างมากข้ึน
เนอ่ื งจากมีกระแสไฟฟา้ ในวงจรมากกว่าการต่อเซลล์ไฟฟา้ เซลล์เดียว

7. สื่อการเรยี นการสอน

1. ชดุ กิจกรรมการเรียนรู้ เรือ่ ง ไฟฟา้ และวงจรไฟฟา้
2. ใบกิจกรรม “สนุกกับการทดลองท่ี 4 เร่ือง การตอ่ เซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรม”
3. Powerpoint เรอ่ื ง วงจรไฟฟ้าอยา่ งง่าย
5. วิดิทศั นก์ ารทดลองตอ่ เซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรม

ครศู ภุ ลักษณ์ เกดิ หนู

55

8. การวัดผลและประเมินผล

1. วธิ ีการ
1.1 การสงั เกตพฤติกรรมนักเรยี นขณะเข้าร่วมกจิ กรรม
- สังเกตการปฏิบตั ติ นในความสามารถในการตอบคำถาม
- สงั เกตความสนใจในการร่วมกิจกรรม
- สังเกตการใชท้ กั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
1.2 ตรวจผลงาน
- ใบกิจกรรม “สนกุ กับการทดลองที่ 4 เร่ือง การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม”

2. เครอ่ื งมือการวัดและประเมินผล
- แบบสังเกตพฤติกรรมนกั เรียน
- แบบสังเกตการปฏิบตั งิ านกลมุ่
- แบบประเมินชนิ้ งาน

3. เกณฑ์การวัดและประเมนิ ผล
- ใช้เกณฑ์ร้อยละ 70 ข้นึ ไป

ครศู ุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

56

3. การตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้า

ตวั ชวี้ ัด

ว 2.3 ป.6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองด้วยวธิ ที ่ีเหมาะสม
ในการอธบิ ายวธิ ีการและผลของการต่อเซลลไ์ ฟฟา้
แบบอนุกรม

ว 2.3 ป.6/4 ตระหนกั ถึงประโยชนข์ องความร้ขู องการต่อ
เซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมโดยบอกประโยชน์
การประยุกต์ใช้ในชวี ติ ประจำวัน

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

57

เซลล ์ ไฟฟ ้ า ค ื อ แหล ่ งกำเนิ ด เซลล์ไฟฟา้ ทพ่ี บเหน็ ในชีวติ ประจำวนั
กระแสไฟฟ้าหรอื แหล่งจา่ ยกระแสไฟฟ้าแบบ
หนึ่งที่ใช้ปฏิกิริยาเคมีทำให้เกิดกระแสไฟฟ้า
ได้ ตัวอย่างของเซลล์ไฟฟ้าที่เราพบเห็นได้
บอ่ ยที่สดุ กค็ ือ ถ่านไฟฉาย นน่ั เอง

ในเซลลไ์ ฟฟา้ ทกุ แบบตอ้ งมขี ว้ั บวก (+) และข้วั ลบ (-)

เม่อื เราต่อวงจรไฟฟ้า จะเกิด
กระแสไฟฟ้าไหลจากข้วั บวก
ไปยังขว้ั ลบของเซลลไ์ ฟฟา้

ถ่านไฟฉาย 1 ก้อน = เซลลไ์ ฟฟ้า 1 เซลล์
เซลลไ์ ฟฟ้าหลาย ๆ เซลล์ ท่ีต่อเขา้ กนั เรียกวา่ แบตเตอร่ี

ท่ีมา : สอ่ื พระเทพ 60 พรรษา วิชาวิทยาศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 6

ครูศุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

58

การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม คือ การนำเซลล์ไฟฟ้า หลาย ๆ เซลล์ มาเรียง
ต่อกันเพียงแถวเดียวทำให้กระแสไฟฟ้าเดินไปทิศทางเดียว โดยให้ขั้วบวกของเซลล์ไฟฟ้า
เซลล์หนึ่งต่อกับขั้วลบของอีกเซลล์หน่ึงเรียงกันไปเรื่อย ๆ ช่วยเพิ่มความความต่างศักย์
(โวลต)์ หรอื แรงดนั ไฟฟา้ ทำให้มีกระแสไฟฟา้ ในวงจรมากข้นึ

ในกรณีที่ต่อหลอดไฟฟ้า โดยใช้ถ่านไฟฉายหลายก้อนจะส่งผลให้หลอดไฟมีความ
สวา่ งมากขึ้น

ที่มา : หนงั สือเรียนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 6 บริษทั เลิร์น เอ็ดดเู คชนั่
จำกัด

- - +- +
+
แบบที่ 2
+- แบบท่ี 1

แบบที่ 1 และ 2 เป็นการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมเหมือนกัน
แบบที่ 1 นำเซลล์ไฟฟ้าใส่กระบะหรือรางถ่าน ช่วยให้เกิดความสะดวก
และประหยดั พน้ื ท่ใี นการต่อเซลล์ไฟฟ้าค่ะ

ครูศภุ ลักษณ์ เกิดหนู

59

การประยกุ ตใ์ ช้ เราสามารถนำความร้เู กี่ยวกบั การต่อเซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนุกรม
ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ เนื่องจากมีอุปกรณ์ไฟฟ้าหรือเครื่องใช้ไฟฟ้า
ต่าง ๆ ทต่ี อ้ งใชเ้ ซลลไ์ ฟฟ้าหลายเซลล์ตอ่ เข้าด้วยกัน จึงจะทำงานได้ เช่น

นอกจากการต่อเซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนกุ รมแล้ว ยงั มกี ารตอ่
เซลล์ไฟฟ้าอกี แบบหนึ่ง เรียกว่า การต่อเซลลไ์ ฟฟา้ แบบขนาน
เปน็ การนำเซลล์ไฟฟา้ มาวางขนานกนั โดยขว้ั บวกแตล่ ะก้อนตอ่
เข้าดว้ ยกนั และขั้วลบแต่ละก้อนตอ่ เขา้ ด้วยกนั แล้วจงึ ตอ่ เขา้ กบั
วงจรไฟฟ้า ดงั ภาพ

ซง่ึ การต่อเซลลไ์ ฟฟ้าแบบขนาน ไม่ช่วยให้จ่ายพลงั งานไฟฟ้าไดม้ าก
ข้ึน แต่จะทำให้เซลล์ไฟฟ้ามีอายกุ ารใชง้ านนานข้นึ

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

60

สนกุ กับการทดลอง

การทดลองที่ 4 การตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบอนกุ รม

จุดประสงค์ : ออกแบบการทดลองและทดลองเพ่ืออธบิ ายวิธีการและผลของการต่อ
เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม
ปัญหา : จำนวนถ่านไฟฉายทเ่ี รยี งต่อกนั มีความสัมพนั ธ์กบั ความสว่างของหลอดไฟอย่างไร

วัสด/ุ อุปกรณ์

1. หลอดไฟ LED 4. กระบะใส่ถ่านไฟฉาย

2. ถ่านไฟฉาย AA 4 กอ้ น 5. สวิตช์

3. สายไฟพร้อมหวั หนบี ปากจระเข้

ขนั้ ตอนการทดลอง

1. ให้นักเรียนแบง่ กลมุ่ กลมุ่ ละ 4-5 คน

2.ตงั้ สมมตฐิ านเกยี่ วกับความสมั พนั ธข์ องจำนวนถ่านไฟฉายทเี่ รียงตอ่ กนั
กับความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า พรอ้ มกำหนดตวั แปรในการทดลองแล้ว
บนั ทกึ ผล

3. แตล่ ะกล่มุ ช่วยกนั ออกแบบการทดลอง โดยเขียนแผนภาพวงจรไฟฟา้
อย่างง่ายที่ใช้ถา่ นไฟฉาย 1, 2, 3 และ 4 ก้อน เพือ่ ตรวจสอบสมมตฐิ าน

4. ทดลองตอ่ วงจรตามแผนภาพ สงั เกตความสวา่ งของหลอดไฟ
แลว้ บันทึกผล

การทดลอง เรอ่ื ง การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนกุ รม

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกิดหนู

61

การทดลอง เรอ่ื ง การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม
ปัญหา : จำนวนถ่านไฟฉายที่เรียงต่อกนั มีความสัมพนั ธ์กบั ความสว่างของหลอดไฟอย่างไร

สมมติฐาน : ..........................................................................................................................

...................................................................................................................................................

ตวั แปรตน้ : ..........................................................................................................................

...................................................................................................................................................

ตัวแปรตาม : .........................................................................................................................

...................................................................................................................................................

ตัวควบคมุ : ............................................................................................................................

...................................................................................................................................................

https://st4.depositphotos.com/1642684/31286/v/600/de
positphotos_312865182-stock-illustration-simple-
electric-circuit-experiment-for.jpg

ครูศภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

62

ออกแบบและบันทึกผลการทดลอง

การทดลองท่ี 4 การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรม

กจิ กรรมการตอ่ แผนภาพวงจรไฟฟ้า ผลการสังเกต

เซลลไ์ ฟฟ้า ความสว่าง

ของหลอดไฟ

แบบท่ี 1
ใช้เซลล์ไฟฟ้า 1 กอ้ น

แบบที่ 2
ใชเ้ ซลลไ์ ฟฟ้า 2 ก้อน

แบบที่ 3
ใช้เซลล์ไฟฟ้า 3 กอ้ น

แบบที่ 4
ใช้เซลล์ไฟฟ้า 4 ก้อน

ใส่หมายเลขแสดงระดับความสว่างของหลอดไฟ

1 = สวา่ งเล็กน้อย 3 = สวา่ งมาก

2 = สว่างปานกลาง 4 = สว่างมากทส่ี ดุ

ครูศภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

63

ตอบคำถามหลังทำกิจกรรม

1. การต่อเซลล์ไฟฟา้ แบบใดทีท่ ำให้หลอดไฟสว่างมากที่สุด มลี กั ษณะอยา่ งไร
และเราเรยี กการตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบนี้วา่ อยา่ งไร
ตอบ..........................................................................................................
2. หลอดไฟฟา้ ในวงจรไฟฟา้ แบบใด ที่มกี ระแสไฟฟา้ มากที่สดุ ทราบไดอ้ ย่างไร
ตอบ..........................................................................................................
3. ถา้ ตอ้ งการให้หลอดไฟฟ้าสว่างมากข้ึนอกี จะมวี ิธกี ารอย่างไร
ตอบ..........................................................................................................
4. สรปุ ผลการทดลองไดว้ า่ อย่างไร
ตอบ..........................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................

1.........................................................................ชน้ั ..............เลขท.่ี .........
2.........................................................................ชนั้ ..............เลขท่.ี .........
3.........................................................................ช้ัน..............เลขท่ี..........
4.........................................................................ช้นั ..............เลขที.่ .........
5.........................................................................ช้ัน..............เลขที.่ .........

ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

64

การทดลองที่ 4 เรื่อง การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนุกรม แนวการตอบ

ปญั หา : จำนวนถ่านไฟฉายทเ่ี รยี งตอ่ กันมคี วามสัมพนั ธก์ ับความสว่างของหลอดไฟอยา่ งไร

สมมตฐิ าน : ..จ..ำ..น...ว...น...ถ..า่..น...ไ..ฟ...ฉ...า..ย...ม..า...ก....จ..ะ...ท...ำ..ใ.ห...้ห...ล...อ...ด..ไ..ฟ...ฟ...้า...ส..ว...า่ ..ง..ม...า..ก..ข...ึน้ .......................

...................................................................................................................................................

ตัวแปรตน้ : ...จ..ำ..น...ว...น...ถ..า่...น...ไ.ฟ...ฉ...า..ย.........................................................................................

...................................................................................................................................................

ตวั แปรตาม : ..ค...ว..า..ม...ส...ว..า่..ง..ข...อ...ง..ห..ล...อ...ด...ไ.ฟ................................................................................

...................................................................................................................................................

ตัวควบคมุ : .....ล...ัก..ษ...ณ.....ะ..ก...า..ร..ต...่อ...ถ..า่...น...ไ.ฟ...ฉ...า..ย......ห...ล...อ...ด..ไ..ฟ...ด...ว..ง..เ..ด...มิ ........................................

...................................................................................................................................................

https://st4.depositphotos.com/1642684/31286/v/600/de
positphotos_312865182-stock-illustration-simple-
electric-circuit-experiment-for.jpg

ครูศุภลักษณ์ เกิดหนู

65

แนวการตอบ

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกิดหนู

66

แนวการตอบ

ตอบคำถามหลังทำกจิ กรรม

1. การตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบใดที่ทำให้หลอดไฟสว่างมากที่สดุ มีลกั ษณะอย่างไร
และเราเรียกการตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ แบบนวี้ ่าอย่างไร
ตอบ.....แ..บ...บ..ท...ี่ .4....ต...อ่ ..เ.ซ..ล...ล..์ไ..ฟ..ฟ...้า..โ..ด..ย..น...ำ..ข..ว้ั..บ...ว..ก..ต...่อ..ก...บั ..ก...บั ..ข..ัว้..ล...บ....เ.ร..ยี..ง..ก...ัน......
.............ไ.ป..เ..ร..่อื ..ย....ๆ....เ.ร..ยี..ก...ว..่า..เ.ป...น็ ..ก...า..ร..ต..่อ...เ.ซ..ล...ล..ไ์ .ฟ...ฟ...า้..แ..บ...บ..อ...น..กุ...ร..ม............

2. หลอดไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้าแบบใด ทีม่ กี ระแสไฟฟา้ มากทส่ี ุด ทราบไดอ้ ยา่ งไร
ตอบ.....แ..บ...บ..ท...ี่ .4....เ.พ...ร..า..ะ..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ...ส..ว..่า..ง..ม..า..ก...ท..่ีส...ุด.........................................
..........................................................................................................

3. ถา้ ตอ้ งการใหห้ ลอดไฟฟ้าสว่างมากขนึ้ อีก จะมีวิธกี ารอยา่ งไร
ตอบ.....เ.พ...ม่ิ...จ..ำ..น..ว...น..ถ...า่ ..น..ไ.ฟ...ฉ...า..ย....โ.ด..ย...น..ำ..เ..ซ..ล..ล...ไ์ .ฟ...ฟ...้า..แ..บ..บ...ข..วั้..บ...ว..ก..ต...่อ..ก..ับ...ก..บั.....
.............ข..ว้ั ..ล..บ....เ.ร...ยี ..ง..ก..ัน...ไ.ป...เ.ร..่ือ..ย....ๆ.........................................................

4. สรปุ ผลการทดลองได้ว่าอยา่ งไร
ตอบ....จ...า.ก...ก..า..ร..ท...ด..ล...อ..ง....เ.ม..่ือ...เ.พ...มิ่ ..จ...ำ.น...ว..น...ถ..่า..น...ไ.ฟ...ฉ..า..ย....ห...ล..อ...ด..ไ.ฟ...จ...ะ..ส..ว..า่..ง..ม..า..ก. ข้ึน
............เ.น...ื่อ..ง..จ..า..ก..ก...า..ร..น...ำ..เ.ซ..ล..ล...์ไ.ฟ...ฟ...้า...ห...ล..า..ย...ๆ..เ.ซ..ล...ล..ม์...า..เ.ร..ยี ..ง..ต...อ่ ..ก...ัน..แ..บ...บ..อ...น...ุก..รม จะทำ
............ใ.ห...ม้ ..กี..ร...ะ..แ..ส..ไ..ฟ...ฟ...้า.ใ..น..ว..ง..จ..ร...ม..า..ก..ก...ว..า่ ..ก..า..ร..ต...อ่ ..เ.ซ...ล..ล...ไ์ .ฟ...ฟ...้า..เ.ซ..ล...ล..์เ.ด...ยี ..ว......

ครูศภุ ลักษณ์ เกดิ หนู

67

แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี 8 ระยะเวลา 1 ชัว่ โมง
เรอื่ ง การต่อเซลลไ์ ฟฟา้ (2) ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 6
หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3 แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า
กลุ่มสาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

1. มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวช้ีวัด

ว 2.3 ป.6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองด้วยวิธีทเี่ หมาะสมในการอธิบายวธิ ีการและ
ผลของการต่อเซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม

ป.6/4 ตระหนักถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมโดยบอกประโยชน์
และการประยุกตใ์ ชใ้ นชวี ติ ประจำวนั

2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

1) อธบิ ายวธิ กี ารและผลของการตอ่ เซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรมได้ (K)
2) ออกแบบการทดลองและทดลองตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรมได้ (P)
3) นำความรู้เรื่องการตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมมาใช้ประโยชน์ในชีวติ ประจำวันได้ (A)

3. สาระการเรียนรู้

การตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม

4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด

เมอ่ื นำเซลลไ์ ฟฟา้ หลายเซลลม์ าตอ่ เรยี งกัน โดยให้ขั้วบวกของเซลลไ์ ฟฟา้ เซลล์หนึ่งต่อกบั ขั้วลบของอีก
เซลล์หนึง่ เป็นการต่อแบบอนุกรม ทำให้มีพลังงานไฟฟ้าเหมาะสมกับเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ซึ่งการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบ
อนุกรมสามารถนำไปใชป้ ระโยชนใ์ นชีวิตประจำวนั เช่น การตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ ในไฟฉาย

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคดิ การสงั เกต การทดลอง มวี นิ ัย
ความสามารถในการแกป้ ัญหา
ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ การพยากรณ์ ใฝเ่ รียนรู้

การลงความเหน็ จากข้อมลู มงุ่ มนั่ ในการทำงาน

การจัดกระทำและส่ือความหมายข้อมลู

การตีความหมายข้อมูลและลงขอ้ สรปุ

การสรา้ งแบบจำลอง

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

68

6. กจิ กรรมการเรยี นรู้

ขน้ั นำ

ขั้นกระตนุ้ ความสนใจ
1. นักเรียนดูถ่านไฟฉายขนาด 1.5 V และ 9 V ที่ครูเตรียมมาให้ จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันแสดงความ
คดิ เห็นวา่ ใชถ้ ่านแบบใดต่อกบั วงจรไฟฟ้าแลว้ จะทำให้หลอดไฟสว่างมากกว่า
2. ครูอธิบายเพิ่มเติมว่า เซลล์ไฟฟ้ามีอยู่หลายแบบหลายขนาด ซึ่งแต่ละแบบมีความเหมาะสมในการใช้
งานแตกตา่ งกนั แต่ในเซลลไ์ ฟฟา้ ทกุ แบบจะมขี ้ัวไฟฟา้ 2 ขัว้ คอื ขัว้ บวกและขวั้ ลบ
3. ให้นกั เรียนยกตัวอย่างอุปกรณไ์ ฟฟ้าหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใชเ้ ซลลไ์ ฟฟ้าหลายเซลล์
4. ครูสนทนากับนักเรียนว่า อุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละชนิดใช้เซลล์ไฟฟ้าจำนวนแตกต่างกัน ให้นักเรียนทำ
กิจกรรมเพอื่ เรยี นรู้เกี่ยวกับการตอ่ เซลลไ์ ฟฟา้ หลายๆ เซลล์ในอุปกรณ์ไฟฟ้าในชวี ิตประจำวัน

ขั้นสอน

ขั้นสำรวจค้นหาและอธิบาย
1. ครูแบง่ กลุ่มนักเรยี นออกเป็นกลมุ่ ละ 4-5 คน (คละเกง่ กลาง อ่อน) ใชก้ ล่มุ เดมิ
2. นกั เรยี นทำกจิ กรรม “รวมพลังเซลลไ์ ฟฟา้ ” โดยปฏบิ ัตดิ ังนี้
1) นกั เรยี นแตล่ ะคนคือเซลล์ไฟฟ้า 1 เซลล์ มีพลงั งานไฟฟ้า 1.5 V ด้านขวามอื คือขั้วบวก ด้านซ้ายมือคือ
ข้วั ลบ
2) ครูจะสุ่มหยิบบัตรเงื่อนไขขึ้นมา 1 ชิ้น แล้วให้นักเรียนในกลุ่ม รวมกันให้มีพลังงานรวมมาก
พอที่จะทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าสามารถทำงานได้ โดยต้องจับมือให้ถูกขั้ว กลุ่มที่ทำถูกต้องได้รับ
คะแนน ในใบสะสมคะแนนรายกลุ่ม
3) นักเรียนร่วมกันสรุปผลการทำกิจกรรมว่า การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมจะทำให้ผลรวมแรงดันไฟฟ้า
(โวลต์) หรือพลังงานไฟฟ้าในวงจรเพ่ิมขึ้น เมื่อเราต่อเซลล์ไฟฟ้าที่มีกำลังน้อยกว่าเครื่องใช้ไฟฟ้าจะไม่
สามารถทำงานได้ ถ้าต่อเซลล์ไฟฟ้าที่มีกำลังพอดี ก็จะทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าทำงานได้ดี แต่ถ้าเราต่อ
เซลล์ไฟฟา้ ทีม่ ีกำลังมากกว่าเคร่ืองใช้ไฟฟา้ อาจทำงานหรือเคร่ืองใช้ไฟฟ้าอาจเสยี หายได้
4) ครูอธิบายเพิ่มเติมว่า เราไม่ควรนำเซลล์ไฟฟ้าเก่ามาใช้ร่วมกับเซลล์ไฟฟ้าใหม่ เพราะจะเป็นสาเหตุทำ
ให้กระแสไฟฟ้าในวงจรลดลงได้ เนื่องจากกระแสไฟฟ้ารวมของวงจรจะมีค่าเท่ากับกระแสไฟฟ้าของ
เซลลไ์ ฟฟ้าท่ตี ่ำทีส่ ุด
5) ครูตั้งประเด็นให้นักเรียนอภิปรายว่า เซลล์ไฟฟ้าที่ใช้หมดแล้วควรทำอย่างไร จนได้ข้อสรุปว่า
เซลล์ไฟฟ้า เป็นหน่งึ ในขยะอนั ตราย เพราะมีสว่ นผสมของสารเคมี หากต้องการทง้ิ ควรแยกออก

ครูศุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

69

จากขยะประเภทอ่ืนๆ แลว้ ทำสญั ลักษณ์บอกว่าเป็นขยะอันตราย เพอ่ื ให้หน่วยงานท่ีรับผิดชอบจะ
ไดน้ ำไปกำจดั อยา่ งถกู วธิ ี
3. ตัวแทนกลุ่มรับชดุ กจิ กรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้ ศกึ ษาความร้เู ร่ือง การต่อ
เซลลไ์ ฟฟา้ และสือ่ powerpoint
4. ให้สมาชิกทุกคนในกลุ่มทบทวนความเข้าใจด้วยการทำแบบฝึกทักษะที่ 2 เกี่ยวกับการต่อเซลล์ไฟฟ้า
แบบอนกุ รม

ขนั้ สรุป

1. นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้จากกิจกรรมได้ว่า เมื่อนำเซลล์ไฟฟ้าหลายเซลล์มาต่อเรียงกัน โดยให้
ข้วั บวกของเซลล์ไฟฟ้าเซลล์หนึง่ ตอ่ กบั ขั้วลบของอีกเซลล์หน่ึงเปน็ การต่อแบบอนุกรม ทำให้มีพลังงาน
ไฟฟ้าเหมาะสมกับเครื่องใช้ไฟฟ้า ซึ่งการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมสามารถนำไปใช้ประโยชน์ใน
ชวี ิตประจำวัน เช่น การตอ่ เซลล์ไฟฟา้ ในไฟฉาย

7. สื่อการเรยี นการสอน

1. ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู้ เรื่อง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้
2. แบบฝึกทักษะท่ี 2
3. Powerpoint เรอื่ ง การต่อเซลลไ์ ฟฟ้า

8. การวดั ผลและประเมนิ ผล

1. วิธีการ
1.1 การสงั เกตพฤติกรรมนกั เรียนขณะเข้าร่วมกิจกรรม
- สงั เกตการปฏิบตั ิตนในความสามารถในการตอบคำถาม
- สงั เกตความสนใจในการร่วมกจิ กรรม
- สังเกตการใชท้ ักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
1.2 ตรวจผลงาน
- แบบฝกึ ทกั ษะที่ 2

2. เครื่องมือการวัดและประเมนิ ผล
- แบบสังเกตพฤติกรรมนกั เรยี น
- แบบสังเกตการปฏบิ ัติงานกลุม่
- แบบประเมินชน้ิ งาน

3. เกณฑ์การวัดและประเมนิ ผล
- ใช้เกณฑร์ ้อยละ 70 ขึน้ ไป

ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

70

1. สงั เกตภาพแลว้ ตอบคำถาม

+ -+ -+ -

1.1 จากภาพวงจรใดทห่ี ลอดไฟฟา้ มีความสว่างมากทสี่ ุด เพราะเหตุใด
ตอบ.........................................................................................................................

1.2 เขยี นแผนภาพการตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าให้ถกู ต้อง

12 3

2. ดูภาพแลว้ ตอบคำถามตอ่ ไปน้ี

2.1 จากภาพเปน็ การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมหรอื ไม่
เพราะเหตุใด ตอบ .......................................................

........................................................................................

2.2 ยกตวั อย่างการตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมทพ่ี บใน
ชีวิตประจำวันมาอย่างนอ้ ย 2 ตัวอย่าง

ตอบ ..............................................................................

ชื่อ- สกลุ .........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........

ครูศุภลกั ษณ์ เกิดหนู

71

แนวการตอบ

1. สงั เกตภาพแล้วตอบคำถาม

+ -+ -+ -

1.1 จากภาพวงจรใดทีห่ ลอดไฟฟา้ มคี วามสว่างมากท่ีสุด เพราะเหตใุ ด

ตอบ.....ว...ง..จ..ร...ท...่ี .3....เ..พ...ร..า...ะ..ม...เี .ซ...ล..ล...์ไ..ฟ...ฟ...า้..ม...า..ก.....ท..ำ...ใ.ห...ม้ ...กี ..ร...ะ..แ...ส..ไ..ฟ...ฟ...า้...ใ.น...ว..ง..จ...ร..ม...า..ก.

1.2 เขยี นแผนภาพการต่อเซลล์ไฟฟ้าให้ถกู ต้อง

12 3

2. ดภู าพแล้วตอบคำถามต่อไปน้ี

2.1 จากภาพเป็นการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนกุ รมหรอื ไม่

เพราะเหตุใด ตอบ ....เ..ป...็น....เ..พ...ร..า..ะ...เ.ป...น็...ก...า..ร..ต...อ่.............

....เ.ซ...ล...ล..์ไ..ฟ...ฟ...้า..ท...่ีน...ำ..ข...ั้ว..บ...ว..ก...ต...อ่ ...ก..บั...ล...บ...ไ.ป...เ.ร...่ือ...ย....ๆ............

2.2 ยกตวั อยา่ งการต่อเซลล์ไฟฟา้ แบบอนกุ รมที่พบใน
ชวี ิตประจำวันมาอย่างนอ้ ย 2 ตวั อยา่ ง

ตอบ .....ข..น้ึ ...อ...ย..กู่...ับ...ด...ุล..ย...พ...ิน...ิจ...ข..อ...ง..ค...ร..ผู...สู้ ...อ..น....................

ชื่อ- สกลุ .........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........

ครศู ภุ ลักษณ์ เกิดหนู

72

แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 9 ระยะเวลา 1 ช่ัวโมง
เรือ่ ง การต่อหลอดไฟฟา้ ไฟฟ้า (1) ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 6
หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3 แรงไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า
กลุ่มสาระการเรยี นร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ชี้วัด
มาตรฐาน ว 2.3 เขา้ ใจความหมายของพลงั งาน การเปล่ียนแปลงและการถ่ายโอนพลังงาน ปฏิสัมพนั ธ์
ระหว่างสสารและพลงั งาน พลงั งานในชีวติ ประจำวัน ธรรมชาตขิ องคล่นื ปรากฏการณ์
ทเี่ กี่ยวข้องกบั เสยี ง แสง และคล่ืนแมเ่ หล็กไฟฟ้า รวมท้งั นำความรู้ไปใช้ประโยชน์

ตัวชี้วดั ป.6/5 ออกแบบการทดลองและทดลองด้วยวิธที ่เี หมาะสมในการอธิบายการต่อหลอดไฟฟา้
แบบอนกุ รมและแบบขนาน

ป.6/6 ตระหนักถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน
โดยบอก

ประโยชน์ ข้อจำกดั และการประยกุ ต์ใชใ้ นชีวิตประจำวนั

2. จุดประสงค์การเรยี นรู้
2.1 ด้านความรู้ (K), ภาระงานงาน/ช้นิ งาน (C) นักเรยี นสามารถ
16) อธบิ ายวิธีการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรมและขนานได้
17) เขยี นแผนผงั ความคิดเปรยี บเทยี บผลของการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนานได้

2.2 ด้านทักษะและกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์ (P) นกั เรียนสามารถ
1) ออกแบบการทดลองและทดลองตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนานได้
2) ปฏิบตั กิ ารทดลองตามขน้ั ตอนทคี่ รูกำหนดไดอ้ ย่างถูกต้อง

2.3 ดา้ นเจตคติ (A)
1) ความมีวนิ ัย ใฝเ่ รียนรู้ มงุ่ มั่นในการทำงาน

3. สาระการเรียนรู้
การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รม เป็นการต่อหลอดไฟฟ้าแบบเรยี งตอ่ กนั โดยกระแสไฟฟ้าทีผ่ ่านหลอด

ไฟฟา้ แตล่ ะดวงจะมีปริมาณเดยี วกัน เมือ่ ถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหน่งึ ออกหรือหลอดชำรุด จะทำให้
หลอดไฟฟ้าทเ่ี หลอื ดบั ทงั้ หมด การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบขนาน เปน็ การต่อหลอดไฟฟ้าแต่ละดวงคร่อมกนั ทำ
ให้มปี รมิ าณกระแสไฟฟา้ แยกผ่านแตล่ ะเส้นทางตามสายไฟฟา้ ท่ผี ่านหลอดไฟฟ้าแต่ละดวง เม่ือถอดหลอด
ไฟฟา้ ดวงใดดวงหนงึ่ ออก ทำให้หลอดไฟฟ้าท่ีเหลือยังคงสว่างอยู่

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

73

4. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม เมื่อถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออกทำให้หลอดไฟฟ้าที่เหลือดับ

ทั้งหมด ส่วนการต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน เมื่อถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออก หลอดไฟฟ้าที่เหลือยัง
สว่างได้ การต่อหลอดไฟฟ้าแต่ละแบบสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น การต่อหลอดไฟฟ้าหลายดวงใน
บ้านต้องตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบขนาน เพอื่ เลอื กใช้หลอดไฟฟา้ ดวงใดดวงหนึ่งได้ตามต้องการ

5. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน และคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น
1) ความสามารถในการส่ือสาร
- การอธิบาย การเขยี น การพูดหน้าชั้นเรียน
2) ความสามารถในการคดิ
- การสังเกต การคิดวเิ คราะห์ การเปรียบเทยี บ การจำแนกประเภท การจดั จำแนก
ความคดิ เปน็ แผนภาพ การสร้างคำอธบิ าย การอภิปราย การสอื่ ความหมาย การทำกจิ กรรม
การทดลองโดยใชก้ ระบวนการทางวิทยาศาสตร์
3) ความสามารถในการแก้ปญั หา
- การแกป้ ัญหาขณะปฏิบตั กิ ิจกรรม
4) ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ
- กระบวนการกลุ่ม
คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์
1) มีวนิ ยั
2) ใฝ่เรียนรู้
3) มงุ่ ม่นั ในการทำงาน

6. กิจกรรมการเรียนรู้

นำเขา้ สบู่ ทเรียน (15 นาที)

ขั้นกระตนุ้ ความสนใจ Engagement
1. ครูใหน้ ักเรียนทำกิจกรรม brain gym ขยับกาย ขยายสมอง
2. ทบทวนความรูเ้ ดิมของนักเรยี น จากการทดลอง เรื่อง การต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมในคาบที่แลว้

ว่า
การเพิ่มจำนวนเซลล์ไฟฟ้าทำให้แรงดนั ไฟฟ้าในวงจรมากข้ึน ส่งผลหลอดไฟฟา้ จงึ มีความสว่างมากข้นึ

ครศู ภุ ลักษณ์ เกดิ หนู

74

3. ครูตั้งคำถามถามว่าหากเราเพิ่มจำนวนหลอดไฟในวงจรไฟฟ้าโดยท่ีจำนวนของเซลล์ไฟฟ้าท่ีใช้ยังคง
เท่าเดิมผลจะเปน็ อยา่ งไร ให้นกั เรียนแสดงความคิดเหน็ ตามความเขา้ ใจ

4. ครูให้นักเรียนดูภาพการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนานจากชุดกิจกรรมการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ ครถู ามนกั เรยี น ดงั นี้

- ลกั ษณะการต่อหลอดไฟฟ้าท้ัง 2 แบบ เหมือนกนั หรือแตกต่างกนั อย่างไร
(นกั เรียนตอบตามความเขา้ ใจ)
- ทราบหรือไม่วา่ ลักษณะการตอ่ หลอดไฟฟ้าทง้ั 2 แบบ เรียกวา่ อะไร
(การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม และแบบขนาน)
5. ทดสอบความเข้าใจของนกั เรียนเกย่ี วกบั ลกั ษณะการต่อหลอดไฟฟ้าท้ัง 2 แบบ ดว้ ยการสมุ่ นักเรียน
เล่นเกมเปิดแผ่นป้ายทายภาพวงจรไฟฟ้าที่กำหนดให้ว่า เป็นการต่อหลอดไฟฟ้าแบบใด หากตอบถูกจะได้รับ
คะแนนสะสมสว่ นตวั ซ่งึ สามารถแลกของรางวัลตามขอ้ ตกลงได้
5. ครสู นทนากบั นักเรียนเพื่อโยงเขา้ สู่กจิ กรรมการเรียนรวู้ ่า ถา้ นกั เรียนอยากรู้ว่าการต่อหลอดไฟฟ้าทั้ง
2 แบบแตกตา่ งกนั อย่างไร ให้ความสวา่ งของหลอดไฟแตกต่างกันหรือไม่ เราจะไดเ้ รียนรู้จากกจิ กรรมต่อไปนี้

จดั กิจกรรมการเรียนรู้ (30 นาท)ี

ขน้ั สำรวจคน้ หา Exploration
3. ครูแบ่งกลมุ่ นักเรยี น กลมุ่ ละ 4-5 คน เหมอื นคาบทแี่ ล้ว
(แตล่ ะกล่มุ คละเพศ และคละนักเรียนเกง่ ปานกลาง และอ่อน)
4. ครแู จกชุดกจิ กรรมประกอบการเรยี นวิทยาศาสตร์
เร่อื ง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้ ให้นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่
ศึกษาจุดประสงค์ และข้นั ตอนการทำกิจกรรมสนกุ กับการทดลองที่ 5
การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รมและแบบขนาน
5. ครูและนกั เรยี นพูดคุยทำความเขา้ ใจเกย่ี วกับขัน้ ตอนการทำกิจกรรม
โดยใหน้ ักเรยี นร่วมกันตอบคำถามว่า
- การทดลองมีท้งั หมดกีต่ อน ( 2 ตอน )
- ตอนที่ 1 มีขั้นตอนการทำกิจกรรมอย่างไรบ้าง (แนวการตอบ : ช่วยกันต่อหลอดไฟฟ้าจำนวน 2
หลอด แบบอนกุ รมและแบบขนาน จากอปุ กรณท์ กี่ ำหนดให้ พรอ้ มเขียนแผนภาพวงจรไฟฟา้ )
6. ตวั แทนกลุ่มรับอปุ กรณก์ ารทดลอง ครแู นะนำอปุ กรณ์
7. ท้าทายนักเรยี นแต่ละกลุม่ โดยการให้ต่อหลอดไฟฟา้ 2 หลอด แบบอนกุ รม โดยใชอ้ ปุ กรณ์ท่กี ำหนดให้
แล้วทำใหห้ ลอดไฟฟา้ ทั้ง 2 หลอดทำงาน ถ้ากล่มุ ใดทำสำเรจ็ ก่อนจะได้รบั คะแนนเปน็ รายกลุ่มในแผ่น
สะสมคะแนน และครูให้ความช่วยเหลอื กลุม่ อ่นื ในการทำกิจกรรม

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

75

8. นักเรียนเขียนแผนภาพการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมโดยใช้สัญลักษณ์ของอุปกรณ์ในวงจรไฟฟ้า
บนั ทกึ ในใบกจิ กรรม

9. แตล่ ะกลุ่มช่วยกนั ต่อหลอดไฟฟ้า 2 หลอด แบบขนาน และทำตามขอ้ ที่ 6

10. แต่ละกลุ่มศึกษาการทำกิจกรรมตอนที่ 2 โดยครูและนักเรียนพูดคุยทำความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอน
การทำกิจกรรม

11. นักเรียนทำกิจกรรมการทดลองตอนที่ 2 สังเกตความสว่างของหลอดไฟที่ต่อแบบอนุกรมและขนาน
กรณีเพิ่มหลอดไฟในวงจร และถอดหลอดไฟออกจากวงจร บันทึกผลในใบกิจกรรมพร้อมตอบคำถาม
หลงั ทำกิจกรรม

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

76

สรุปความรู้ (15 นาท)ี

ขั้นอธบิ ายความรู้และลงขอ้ สรุป Explanation
1. นกั เรยี นแต่ละกลุม่ นำเสนอผลการทำกจิ กรรมและการอภปิ รายถงึ ผลท่ีเกิดขน้ึ หนา้ ชน้ั เรยี น
2. แลกเปลีย่ นเรียนรู้ และตรวจสอบความถกู ต้องของคำตอบแตล่ ะข้อ ดังนี้
- การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รม และแบบขนาน แบบใดให้ความสวา่ งของหลอดไฟมากกว่ากนั
(การต่อหลอดไฟแบบขนาน)
- การตอ่ หลอดไฟแบบอนุกรม ถา้ ถอดหลอดไฟฟา้ ออก 1 หลอด ผลจะเป็นอย่างไรเพราะเหตใุ ด
(หลอดไฟดวงท่ีเหลือจะดับ เพราะการถอดหลอดไฟดวงใดดวงหน่งึ ออกทำให้เกดิ วงจรเปิด วงจรไฟฟา้ ไม่ครบวงจร)
- การตอ่ หลอดไฟแบบขนาน ถ้าถอดหลอดไฟฟ้าออก 1 หลอด ผลจะเป็นอย่างไร เพราะเหตุใด
(หลอดไฟดวงที่เหลือจะยงั คงสว่างอยู่ เพราะกระแสไฟฟา้ สามารถแยกผ่านไปหลอดไฟดวงทเ่ี หลือได้
ทำใหเ้ กดิ วงจรปดิ วงจรไฟฟ้าครบวงจร)
3. ครูและนักเรยี นร่วมกันสรปุ ผลการทำกิจกรรม และสรปุ สง่ิ ทเ่ี ขา้ ใจเปน็ ความร้รู ว่ มกนั วา่
การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม เป็นการต่อหลอดไฟแบบเรียงต่อกัน เมื่อถอดหลอดไฟฟ้าหลอดใด
หลอดหนึ่งออกทำให้หลอดไฟฟ้าที่เหลือดับทั้งหมด เพราะทำให้วงจรไฟฟ้าไม่ครบวงจร ส่วนการต่อ
หลอดไฟฟ้าแบบขนาน เป็นการต่อหลอดไฟแต่ละดวงคร่อมกัน ทำให้กระแสไฟฟ้าแยกผ่านหลอดไฟ
แตล่ ะดวงได้
เกดิ เปน็ วงจรยอ่ ย เมื่อถอดหลอดไฟฟา้ หลอดใดหลอดหนึ่งออก หลอดไฟฟา้ ทเี่ หลือกย็ ังสว่างได้

ขน้ั ขยายความรู้ Eaboration
4. นกั เรียนตอบคำถามกระตนุ้ ความคิดว่า การต่อหลอดไฟฟา้ ในบา้ นนยิ มต่อแบบใด ทำไมจงึ คดิ เชน่ น้นั
(แนวคำตอบ การต่อแบบขนาน เพราะเมื่อหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งเสีย หลอดไฟฟ้าดวงอื่นยังใช้
งานได)้
5. ครูและนักเรียนรว่ มกันบอกความแตกตา่ งของการตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมและแบบขนาน

6. ครมู อบหมายใหน้ กั เรียนสรา้ งสรรคช์ ิ้นงาน เขียนแผนภาพความคิด เปรียบเทียบความแตกต่างของ
การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน รวมถึงยกตัวอย่างเกี่ยวกับการต่อวงจรไฟฟ้าแบบ
ต่างๆ ไปใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวนั โดยทำลงในกระดาษแข็งขนาด A4 แล้วตกแตง่ ให้สวยงาม เปน็
ชนิ้ งานรายบคุ คล

7. ภาระงาน/ช้นิ งาน
1. ใบกจิ กรรมการทดลองท่ี 5 เร่ือง การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรมและแบบขนาน
2. ชิน้ งาน แผนภาพความคดิ เปรยี บเทียบความแตกตา่ งของการต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม
และแบบขนาน

ครูศุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

77

8. การวดั และประเมินผล
ขนั้ ประเมินผล Evaluation

สงิ่ ทีต่ ้องการวดั วิธีการประเมนิ ผล เครื่องมือ เกณฑ์

ดา้ นความรู้ (K) - นกั เรยี นทำ
กจิ กรรมถกู ตอ้ ง
1) อธบิ ายวธิ ีการต่อหลอดไฟฟา้ - ตรวจใบบันทึกกิจกรรม - แบบประเมินช้นิ งาน / รอ้ ยละ 70 ขนึ้ ไป

แบบอนุกรมและขนานได้ การทดลองที่ 5 เร่อื ง การต่อหลอด ภาระงาน -ช้ินงานได้คะแนน
จากการประเมนิ
2) อธิบายและเปรียบเทียบผล ไฟฟา้ แบบอนุกรมและแบบขนาน ร้อยละ 70 ขน้ึ ไป

ของการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบ - คณุ ภาพอยู่ใน
ระดบั ดี ผ่าน
อนกุ รมและแบบขนานได้ - - ตรวจชน้ิ งาน แผนภาพความคดิ - แบบประเมนิ ช้ินงาน / เกณฑ์

เปรียบเทยี บการตอ่ หลอดไฟฟ้า ภาระงาน - คุณภาพอยูใ่ น
ระดบั ดี ผา่ น
แบบอนกุ รมและแบบขนาน เกณฑ์

ดา้ นทกั ษะและกระบวนการ (P)

1) ออกแบบการทดลองและ - สงั เกตทักษะ/กระบวนการทาง - แบบประเมนิ ทกั ษะ

ทดลองตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบ วิทยาศาสตรข์ ณะทำกิจกรรม กระบวนการทาง

อนกุ รมและแบบขนานได้ วทิ ยาศาสตร์

2) ปฏบิ ัตกิ ารทดลองตามข้ันตอน

ทีค่ รกู ำหนดได้อยา่ งถูกตอ้ ง

ดา้ นคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

ด้านวิทยาศาสตร์ (A)

1) ความมวี นิ ัย ใฝ่เรยี นรู้ มุ่งมัน่ ใน - สงั เกตคุณลักษณะจากการทำ - แบบประเมนิ คุณลักษณะ

การทำงาน กิจกรรมในชน้ั เรียน อนั พึงประสงค์

9. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้

9.1 ส่ือการเรยี นรู้

4) ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เร่ือง ไฟฟา้ และวงจรไฟฟา้

5) วัสดุ-อุปกรณท์ ใ่ี ชใ้ นกิจกรรมการทดลองท่ี 5 การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน

6) Powerpoint เรอ่ื ง การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรมและแบบขนาน

7) ภาพการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รมและแบบขนาน

9.2 แหล่งการเรยี นรู้

1) ห้องเรยี น 2) อนิ เทอร์เนต็

ครศู ภุ ลักษณ์ เกิดหนู

78

ภาพการต่อหลอดไฟฟ้ าแบบอนุกรมและแบบขนาน

ครศู ุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

79

สนกุ กบั การทดลอง

การทดลองท่ี 5 การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รมและแบบขนาน

จุดประสงค์

1. ทดลองและอธิบายการตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมและแบบขนาน พร้อมทั้งเขียนแผนภาพ

วงจรไฟฟ้าได้

2. อภิปรายและอธิบายความแตกต่างระหว่างการตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมและขนานได้

วัสด/ุ อุปกรณ์

1. หลอดไฟฟ้า LED จำนวน 3 หลอด 3. แผ่นอลมู ิเนียมฟอยล์

2. ถา่ นไฟฟ้า 9V จำนวน 1 ก้อน 4. แป้งโดว์

ขั้นตอนการทดลอง

ตอนท่ี 1
1. แบ่งกลมุ่ กลุม่ ละ 4-5 คน แต่ละกลุ่มรว่ มกนั หาวธิ ีการต่อหลอดไฟฟ้า 2 หลอด
แบบอนกุ รม โดยเลือกอุปกรณท์ ่กี ำหนดให้ และทำให้หลอดไฟฟ้าทุกหลอดสวา่ ง
2. เขยี นแผนภาพการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รม ท่ีทำให้หลอดไฟสวา่ งท้งั 2 ดวง บันทึกผล
3. ทำการทดลองตามข้อ 1-2 โดยเปลยี่ นเปน็ การตอ่ หลอดไฟฟา้ เป็นแบบขนาน

ตอนที่ 2

1. ตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรมเหมือนตอนที่ 1 แต่เพม่ิ จำนวนหลอดไฟฟ้าอีก 1 หลอด
ในวงจร สงั เกตความสว่างของหลอดไฟท้งั 3 หลอด บนั ทึกผล

2. ถอดหลอดไฟฟ้าในวงจรออก 1 ดวง หลอดไฟฟา้ ทเ่ี หลือจะเป็นอยา่ งไร
จากนั้นบันทึกผล

3. ทำกจิ กรรมตามข้อ 1-2 แต่เปลี่ยนเปน็ การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน
สังเกตแลว้ บันทกึ ผล

4. ตอบคำถามหลังทำกจิ กรรม
5. แตล่ ะกลมุ่ นำเสนอผลการทดลอง

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

80

การทดลองที่ 5 การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน
ตอนที่ 1 ออกแบบการต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนุกรมและแบบขนาน

วธิ ีการตอ่ หลอดไฟ แผนภาพการต่อหลอดไฟ

แบบอนกุ รม

แบบขนาน

ตอนท่ี 2 สงั เกตความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า ท่ีตอ่ แบบแบบอนกุ รมและแบบขนาน

วิธกี ารต่อ ความสว่างของหลอดไฟเมอื่
หลอดไฟ
แบบอนุกรม เพิ่มหลอดไฟในวงจร 1 หลอด ถอดหลอดไฟออก 1 ดวง

แบบขนาน หลอดไฟทกุ ดวง หลอดท่เี หลอื

⃝ สว่างเทา่ กัน ⃝ สว่าง

⃝ สว่างไม่เท่ากัน ⃝ ไม่สวา่ ง

⃝ ความสวา่ งแต่ละหลอดคอ่ ยๆ ลดลง

⃝ ความสว่างแต่ละหลอดเทา่ เดมิ

หลอดไฟทุกดวง หลอดที่เหลือ

⃝ สว่างเทา่ กัน ⃝ สว่าง

⃝ สว่างไมเ่ ท่ากนั ⃝ ไม่สว่าง

⃝ ความสว่างแต่ละหลอดค่อยๆ ลดลง

⃝ ความสว่างแตล่ ะหลอดเทา่ เดิม

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

81

ตอบคำถามหลงั ทำกจิ กรรม

1. การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม และแบบขนาน แบบใดให้ความสวา่ งของหลอดไฟ
มากกว่ากัน
ตอบ...........................................................................................................................

2. การต่อหลอดไฟแบบอนุกรม ถ้าถอดหลอดไฟฟา้ ออก 1 หลอด ผลจะเป็นอย่างไร
เพราะเหตใุ ด
ตอบ............................................................................................................................
...........................................................................................................................
3. การต่อหลอดไฟแบบขนาน ถ้าถอดหลอดไฟฟา้ ออก 1 หลอด ผลจะเปน็ อย่างไร
เพราะเหตุใด
ตอบ............................................................................................................................
...........................................................................................................................

4. สรุปผลการทดลองได้วา่ อย่างไร
ตอบ........................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

5. นกั เรยี นคิดวา่ หลอดไฟที่ให้แสงสว่างตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้านของเรา มกี ารต่อ
วงจรไฟฟ้าลักษณะใด เพราะเหตใุ ด
ตอบ........................................................................................................................
...............................................................................................................................

1.........................................................................ชนั้ ..............เลขท.่ี .........
2.........................................................................ชัน้ ..............เลขที.่ .........
3.........................................................................ชัน้ ..............เลขที่..........
4.........................................................................ชน้ั ..............เลขท่ี..........
5.........................................................................ชั้น..............เลขท่.ี .........

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกิดหนู

82

การต่อหลอดไฟฟ้า มี 2 แบบ คอื
การต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รม

คือ การต่อหลอดไฟฟ้าแบบเรียงต่อกัน โดยกระแสไฟฟ้าที่ผ่านหลอด
ไฟฟ้าแต่ละดวงจะมีปริมาณเดียวกัน เมื่อถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออก
หรอื หลอดชำรดุ จะทำให้หลอดไฟฟ้าทเี่ หลือดบั ท้ังหมดเพราะทำให้วงจรไฟฟ้าไม่
ครบวงจรและไมม่ ีกระแสไฟฟ้าไหลผ่าน ดังภาพ

การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รม แสดงผลการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม
เมอ่ื มีหลอดใดหลอดหน่ึงชำรดุ

เนื่องจากกระแสไฟฟ้าทีทิศทางการไหลเพียงทิศทางเดียว
กระแสไฟฟ้าฟ้าจะไหลผ่านหลอดไฟแต่ละดวงเป็นปริมาณเดียวกัน มี
การแชร์กระแสไฟฟ้ากัน ดังนั้นความสว่างของหลอดไฟจะน้อยกว่า
การตอ่ หลอดไฟแบบขนาน

ครูศุภลักษณ์ เกิดหนู

83

ประโยชน์
• การต่อวงจรไมย่ งุ่ ยากซบั ซอ้ น
• สามารถเปิดหลอดไฟฟา้ ทกุ ๆ ดวงในวงจรได้พร้อมกัน
ขอ้ จำกดั
• หากหลอดไฟฟ้าดวงหนึ่งชำรุดหรือถูกถอดออกหลอดไฟฟ้า
ดวงทเ่ี หลอื จะดับทงั้ หมด (วงจรไฟฟา้ เปิด)

การประยกุ ต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั
• ใช้กับการตอ่ หลอดไฟฟา้ ทีต่ อ้ งการให้สว่างพร้อมกนั เช่น โคมไฟ
หรือไฟประดับตามสถานที่ต่าง ๆ ไฟกะพริบตามงานรื่นเริง การ
ตอ่ ฟวิ ส์ภายในบ้านหรือในอาคารสถานท่ตี ่าง ๆ

ครูศุภลักษณ์ เกดิ หนู

84

การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน

คอื การตอ่ หลอดไฟฟา้ แตล่ ะดวงคร่อมกนั ทำให้มีปรมิ าณกระแสไฟฟ้าแยก
ผ่านแต่ละเส้นทางตามสายไฟฟ้าที่ผ่านหลอดไฟฟ้า แต่ละดวง เมื่อถอดหลอดไฟฟ้า
ดวงใดดวงหนึ่งออกหลอดไฟฟ้าที่เหลือยังคงสว่างอยู่ เพราะยังมีกระแสไฟฟ้าไหล
ผ่านในเส้นทางอ่นื อยู่ เกดิ วงจรไฟฟา้ ปดิ ดังภาพ

การต่อหลอดไฟฟา้ แบบขนาน แสดงผลการต่อหลอดไฟฟา้ แบบขนาน
เมอ่ื มีหลอดใดหลอดหน่ึงชำรดุ

เนื่องจากมีทิศทางการไหลของกระแสไฟฟ้าฟ้าหลายทิศทาง ดังนั้น
กระแสไฟฟ้าจะแยกผ่านหลอดไฟแต่ละดวงเหมือนกันทุกประการ ทำให้
ความสว่างของหลอดไฟมากกวา่ การตอ่ หลอดไฟแบบขนาน

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

85

ประโยชน์
• หลอดไฟฟ้าทกุ ดวงสว่างเท่ากัน
• เม่ือหลอดไฟฟา้ ดวงหนึ่งเสยี หลอดไฟฟา้ ดวงอืน่ จะยงั คงทำงานไดต้ ามปกติ
• สามารถเปิดหรือปิดหลอดไฟฟ้าเฉพาะดวงท่ีต้องการใช้งานได้

ขอ้ จำกดั
• ตอ้ งใช้อุปกรณ์ตอ่ หลอดไฟฟา้ มากกวา่ แบบอนุกรม
• วธิ กี ารตอ่ หลอดไฟฟ้าซับซอ้ นมากกวา่ การต่อแบบอนกุ รม

การประยกุ ต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั
• การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนานถูกนำมาใช้ประโยชน์กับเครื่องใช้ไฟฟ้า
ภายในบ้าน โดยมีวิธีการต่อที่ซับซ้อนกว่าการต่อแบบอนุกรม แต่มี
ประสิทธภิ าพในการใช้งานดีกวา่ เพราะหากเครอื่ งใช้ไฟฟา้ ชนิดหนึ่งมีปัญหา
เครอ่ื งใช้ไฟฟ้าชนดิ อื่นจะยังคงใช้งานได้ตามปกติ

การตอ่ วงจรไฟฟา้ ภายในบา้ น

ครศู ุภลกั ษณ์ เกดิ หนู

86

นอกจากการตอ่ วงจรไฟฟ้าแบบอนกุ รมและขนานแล้ว ในบางครั้งเราอาจพบ
วงจรไฟฟ้าท่มี ีทัง้ การต่อแบบอนุกรมและการต่อแบบขนานรวมอย่ใู นวงจรเดยี ว เราเรียก
วงจรไฟฟ้าแบบน้วี า่ วงจรผสม

ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

6874

แนวการตอบ

การทดลองท่ี 5 การต่อหลอดไฟฟา้ แบบอนกุ รมและแบบขนาน
ตอนที่ 1 ออกแบบการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบขนาน

วธิ ีการตอ่ หลอดไฟ แผนภาพการต่อหลอดไฟ

แบบอนุกรม

แบบขนาน

ตอนท่ี 2 สงั เกตความสวา่ งของหลอดไฟฟ้า ที่ตอ่ แบบแบบอนุกรมและแบบขนาน

วิธกี ารตอ่ ความสว่างของหลอดไฟเม่อื
หลอดไฟ
แบบอนกุ รม เพิ่มหลอดไฟในวงจร 1 หลอด ถอดหลอดไฟออก 1 ดวง

แบบขนาน หลอดไฟทกุ ดวง หลอดทเี่ หลอื

⃝ สว่างเทา่ กัน ⃝ สว่าง

⃝ สว่างไม่เท่ากัน ⃝ ไม่สว่าง

⃝ ความสวา่ งแตล่ ะหลอดค่อยๆ ลดลง

⃝ ความสว่างแตล่ ะหลอดเทา่ เดมิ

หลอดไฟทุกดวง หลอดทเ่ี หลอื

⃝ สว่างเท่ากัน ⃝ สว่าง

⃝ สว่างไม่เท่ากัน ⃝ ไม่สว่าง

⃝ ความสวา่ งแตล่ ะหลอดคอ่ ยๆ ลดลง

⃝ ความสว่างแต่ละหลอดเท่าเดิม

ครศู ุภลักษณ์ เกิดหนู

8685

ตอบคำถามหลงั ทำกิจกรรม

1. การตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม และแบบขนาน แบบใดใหค้ วามสว่างของหลอดไฟ
มากกว่ากัน

ตอบ.....แ..บ...บ...ข..น...า..น.......................................................................................................

2. การตอ่ หลอดไฟแบบอนกุ รม ถ้าถอดหลอดไฟฟา้ ออก 1 หลอด ผลจะเป็นอย่างไร
เพราะเหตใุ ด
ตอบ....ห..ล...อ..ด..ท...ี่เ.ห...ล..อื...จ..ะ..ด...บั ....เ.พ...ร..า..ะ..ก..า..ร..ถ...อ..ด...ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ด..ว..ง..ใ..ด..ด...ว..ง..ห..น...งึ่ ..อ..อ...ก..ท...ำ................
...........ใ.ห...เ้ .ก..ิด...ว..ง..จ..ร..เ.ป...ิด....ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ม...่ค..ร..บ...ว..ง..จ..ร....................................................
3. การต่อหลอดไฟแบบขนาน ถ้าถอดหลอดไฟฟ้าออก 1 หลอด ผลจะเป็นอย่างไร
เพราะเหตใุ ด
ตอบ...ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ด...ว..ง.ท...เ่ี.ห...ล..ือ...จ..ะ..ย...งั .ค...ง..ส..ว..่า..ง..อ..ย...ู่ .เ.พ...ร..า..ะ...ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ส..า..ม...า..ร..ถ..แ..ย...ก..ผ...่า.น...ไ.ป...
..........ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..ด...ว..ง..ท..่ีเ..ห..ล...ือ..ไ.ด...้ .ท...ำ..ใ.ห...้เ.ก..ดิ...ว..ง..จ..ร..ป...ิด....ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...้า..ค..ร..บ...ว..ง..จ..ร................
4. สรุปผลการทดลองไดว้ ่าอย่างไร
ตอบ...ก..า..ร..ต..อ่ ..ห...ล..อ..ด..ไ..ฟ..ฟ...า้..แ..บ..บ...อ..น..ุก...ร..ม...เ..ป..น็ ..ก...า..ร..ต..่อ..ห...ล..อ..ด..ไ..ฟ..แ..บ...บ..เ.ร..ีย...ง.ต...อ่ ..ก..นั....เ.ม..อ่ื...ถ..อ..ด...ด..วงใดดวง
..........ห..น...ึ่ง..อ..อ..ก....ห..ล..อ...ด..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..ท..่ีเ.ห..ล...อื ..ด..บั....เ.พ...ร..า..ะ..ท..ำ..ใ.ห...้ว..ง.จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...้า..ไ.ม..ค่...ร..บ..ว..ง..จ..ร...ส..ว่..น...ก..า..ร..ต..่อหลอด
..........ไ.ฟ...ฟ..า้..แ..บ...บ..ข..น...า.น....เ.ป...น็ ..ก..า..ร..ต...อ่ ..ห..ล...อ..ด..ไ.ฟ...แ..ต..ล่...ะ..ด..ว..ง..ค..ร..อ่ ..ม...ก..ัน....ท..ำ..ใ.ห..ก้...ร..ะ..แ..ส..ไ.ฟ...ฟ...า้ ..แ..ย..ก. ผ่าน
..........ห..ล...อ..ด..ไ.ฟ...แ..ต..ล่...ะ..ด..ว..ง..ไ.ด..้..เ.ก..ดิ..เ..ป..็น..ว..ง..จ..ร..ย..่อ...ย...เ..ม..ื่อ..ถ..อ...ด..ห..ล...อ..ด..ไ..ฟ..ด...ว..ง.ใ..ด..ด..ว..ง..ห..น...่งึ ..อ..อ..ก....หลอด
..........ไ.ฟ...ฟ..า้..ท...เ่ี .ห..ล...อื ..ก..็ย..งั..ส..ว..า่..ง..ไ.ด..้.................................................................................
5. นกั เรียนคิดวา่ หลอดไฟทใี่ ห้แสงสว่างตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้านของเรา มกี ารตอ่
วงจรไฟฟ้าลกั ษณะใด เพราะเหตุใด
ตอบ.....ต..่อ..แ...บ..บ...ข..น..า..น....เ..พ...ร..า..ะ..ห..า..ก...ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ....ด...ว..ง..ใ.ด...ด..ว..ง..ห...น..ึ่ง..เ.ส...ีย................................
............ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ด...ว..ง..อ..ื่น...ก..ย็ ..งั..ค...ง..ส..ว..่า..ง..อ..ย...ู่ไ.ด..้..............................................................

ครศู ภุ ลักษณ์ เกิดหนู

89

แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 10 ระยะเวลา 1 ชัว่ โมง
เรอื่ ง การต่อเซลลไ์ ฟฟ้า (2) ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 6
หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 3 แรงไฟฟา้ และวงจรไฟฟ้า
กลุ่มสาระการเรียนร้วู ิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี

1. มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชี้วัด

ว 2.3 ป.6/3 ออกแบบการทดลองและทดลองดว้ ยวธิ ที ี่เหมาะสมในการอธิบายวธิ ีการและ
ผลของการตอ่ เซลลไ์ ฟฟ้าแบบอนุกรม

ป.6/4 ตระหนักถึงประโยชน์ของความรู้ของการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบอนุกรมโดยบอกประโยชน์
และการประยกุ ตใ์ ช้ในชวี ติ ประจำวนั

2. จดุ ประสงค์การเรียนรู้

1) อธบิ ายวธิ กี ารและผลของการต่อเซลลไ์ ฟฟา้ แบบอนุกรมได้ (K)
2) ออกแบบการทดลองและทดลองต่อเซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรมได้ (P)
3) นำความรู้เรื่องการตอ่ เซลล์ไฟฟ้าแบบอนกุ รมมาใชป้ ระโยชน์ในชีวติ ประจำวันได้ (A)

3. สาระการเรียนรู้

การตอ่ เซลล์ไฟฟา้ แบบอนุกรม

4. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด

เมือ่ นำเซลลไ์ ฟฟ้าหลายเซลลม์ าต่อเรยี งกนั โดยใหข้ วั้ บวกของเซลลไ์ ฟฟา้ เซลล์หนึ่งต่อกบั ขั้วลบของอีก
เซลล์หนึ่งเป็นการต่อแบบอนุกรม ทำให้มีพลังงานไฟฟ้าเหมาะสมกับเคร่ืองใช้ไฟฟ้า ซึ่งการต่อเซลล์ไฟฟ้าแบบ
อนุกรมสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในชวี ิตประจำวนั เชน่ การต่อเซลล์ไฟฟา้ ในไฟฉาย

5. สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์
ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคิด การสงั เกต การทดลอง มวี นิ ัย
ความสามารถในการแก้ปัญหา
ความสามารถในการใช้ทักษะชีวติ การพยากรณ์ ใฝเ่ รียนรู้

การลงความเห็นจากข้อมลู มงุ่ มนั่ ในการทำงาน

การจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมลู

การตคี วามหมายข้อมลู และลงขอ้ สรปุ

การสรา้ งแบบจำลอง

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

90

6. กจิ กรรมการเรียนรู้

ขนั้ นำ

ขน้ั กระตนุ้ ความสนใจ
1. ทบทวนความรู้เดมิ ชัว่ โมงทแี่ ล้ว โดยตอบคำถามต่อไปน้ี
- การต่อหลอดไฟฟ้าแบบเรียงต่อกัน เป็นการต่อหลอดไฟฟ้าแบบใด(การต่อหลอดไฟฟ้าแบบ
อนุกรม)
- การตอ่ หลอดไฟฟ้าแต่ละดวงครอ่ มกนั เป็นการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบใด(การต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน)
- เพราะเหตุใดเมื่อต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม ถ้าถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออก หลอด
ไฟฟ้า ที่เหลือจึงดับหมด(แนวคำตอบ เพราะเมื่อถอดหลอดไฟฟ้าออกดวงใดดวงหนึ่ง จะทำ
ให้ไมม่ กี ระแสไฟฟ้าไหลผา่ น ทำใหว้ งจรไฟฟ้าไมค่ รบวงจร ไฟทเี่ หลือจงึ ดบั )
- เพราะเหตุใดเมื่อต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน ถ้าถอดหลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออก หลอด
ไฟฟา้ ทีเ่ หลอื จงึ ไมด่ บั เหมือนการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม)
(แนวคำตอบ กระแสไฟฟ้าแยกผ่านแต่ละเสน้ ทางตามสายไฟฟ้าท่ีผ่านหลอดไฟฟ้าแต่ละดวง)

ข้ันสอน

ขน้ั สำรวจค้นหาและอธิบาย
1. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษานำเสนอภาระงานคาบที่แล้ว เกี่ยวกับการเขียนแผนภาพความคิด
เปรียบเทยี บความแตกตา่ งของการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมและแบบขนาน รวมถึงยกตัวอย่าง
เกี่ยวกับการตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบต่างๆ ไปใชป้ ระโยชน์ในชวี ิตประจำวนั นำเสนอหน้าชั้นเรียน
2. นกั เรยี นร่วมกนั แสดงความคดิ เหน็ เตมิ เต็ม การเปรียบเทยี บความแตกตา่ งของการต่อหลอดไฟฟ้า
แบบอนกุ รมและแบบขนาน ท่เี พื่อนในหอ้ งอาจจะยงั นำเสนอไม่ครบ
3. ครูและนักเรยี นรว่ มกนั สรุปความแตกต่างของการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและขนาน ว่า

การตอหลอดไฟฟาแบบอนุกรม การตอหลอดไฟฟาแบบขนาน

เปนการตอหลอดไฟเรียงตอกนั เรอ่ื ย ๆ เปนการตอหลอดไฟครอมกัน

มีทศิ ทางการไหลของกระแสไฟฟา มที ิศทางการไหลของกระแสไฟฟา
เพยี งทศิ ทางเดยี ว หลายทิศทาง

มีการแชรกระแสไฟฟากัน มีกระแสไฟฟาผานทีละวงจร
ทาใหหลอดไฟสวางนอยกวา ทาใหหลอดไฟสวางมากกวา
แบบขนาน แบบอนุกรม

เมอ่ื มหี ลอดไฟดวงใด เม่อื มหี ลอดไฟดวงใด
ดวงหน่งึ ดับ หลอดที่เหลอื จะดับดวย ดวงหน่ึงดบั หลอดทเ่ี หลือยังสวางอยู

วทิ า าสตรแ์ ละเทค น ล ี ชนั้ ประ ม ก าปที่

ครูศภุ ลักษณ์ เกดิ หนู

91

4. ครูตั้งประเด็นปัญหาว่า การต่อหลอดไฟประดับเป็นการต่อวงจรไฟฟ้าแบบใด จากนั้นให้นักเรยี น
รว่ มกันอภิปรายจนได้ขอ้ สรุปว่า การต่อหลอดไฟประดับเป็นการตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม

5. ครูอธิบายเพิ่มเติมว่า ถ้าตอ่ หลอดไฟประดับจำนวนไม่เกิน 50 ดวง ใหต้ ่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรม แต่
ถ้าต่อหลอดไฟประดับจำนวนมากกว่า 50 ดวงขึ้นไปใช้วิธีการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมและแบบ
ขนาน โดยแบง่ เป็นชุดๆ ชดุ ละประมาณ 50 ดวงตอ่ หลอดไฟฟ้าแบบอนุกรมแลว้ มาต่อขนานเนื่องจาก
ถา้ เกิดมหี ลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนง่ึ เสียหลอดไฟฟ้ากจ็ ะดับเฉพาะชุดน้ันหลอดไฟฟ้าชุดอื่นยังสวา่ งอยู่

6. ตัวแทนกลุ่มศึกษาความรู้เกี่ยวกับการต่อหลอดไฟฟ้า จากชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เรอื่ ง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟา้ และส่อื powerpoint

7. ให้สมาชิกทุกคนในกลุ่มทบทวนความเข้าใจด้วยการทำแบบฝึกทักษะที่ 3 เกี่ยวกับการต่อหลอด
ไฟฟ้าแบบอนกุ รมและแบบขนาน

ขนั้ สรุป

1. นกั เรียนร่วมกันสรุปความรูจ้ ากกิจกรรมได้วา่ การตอ่ หลอดไฟฟา้ แบบอนุกรม เม่ือถอดหลอดไฟฟ้า
ดวงใดดวงหนึ่งออก ทำให้หลอดไฟฟ้าที่เหลือดับท้ังหมด ส่วนการต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนาน เมื่อถอด
หลอดไฟฟ้าดวงใดดวงหนึ่งออก หลอดไฟฟ้าทีเ่ หลอื ยงั สว่างได้ การต่อหลอดไฟฟ้าแตล่ ะแบบสามารถ
นำไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น การต่อหลอดไฟฟ้าหลายดวงในบ้านต้องต่อหลอดไฟฟ้าแบบขนานเพ่ือ
เลือกใชห้ ลอดไฟฟา้ ดวงใดดวงหน่ึงได้ตามต้องการ
2. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลงั เรยี น

7. ส่อื การเรยี นการสอน

1. ชุดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง ไฟฟา้ และวงจรไฟฟ้า
2. แบบฝกึ ทกั ษะท่ี 3
3. Powerpoint เรอื่ ง การต่อหลอดไฟฟา้
4. แบบทดสอบหลังเรียน เรอื่ ง ไฟฟา้ และวงจรไฟฟา้

8. การวัดผลและประเมนิ ผล

1. วธิ กี าร
1.1 การสังเกตพฤติกรรมนกั เรียนขณะเข้าร่วมกจิ กรรม
- สังเกตการปฏิบตั ิตนในความสามารถในการตอบคำถาม
- สงั เกตความสนใจในการร่วมกิจกรรม
- สงั เกตการใชท้ ักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์

ครูศภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู

92

1.2 ตรวจผลงาน
- แบบฝึกทกั ษะท่ี 3
- แบบทดสอบหลงั เรยี น

2. เครือ่ งมือการวัดและประเมนิ ผล
- แบบสงั เกตพฤติกรรมนักเรียน
- แบบสงั เกตการปฏิบตั งิ านกลุ่ม
- แบบประเมินชิ้นงาน
- แบบทดสอบหลงั เรียน

3. เกณฑ์การวัดและประเมินผล
- ใช้เกณฑร์ อ้ ยละ 70 ขึ้นไป

ครูศภุ ลกั ษณ์ เกิดหนู

93

1. พิจารณาภาพแล้วตอบคำถาม วงจร B
วงจร A

1.1 วงจร A เป็นวงจรแบบใด วงจร B เปน็ วงจรแบบใด
ตอบ.........................................................................................................................

1.2 ถา้ หลอดไฟในวงจร A หลอดใดหลอดหน่งึ ดบั จะเกิดอะไรข้ึน เพราะเหตุใด
ตอบ.........................................................................................................................

1.3 ถ้าหลอดไฟในวงจร B หลอดใดหลอดหนงึ่ ดับ จะเกิดอะไรขึ้น เพราะเหตุใด
ตอบ.........................................................................................................................

1.4 สงั เกตภาพวงจร A และวงจร B เปรียบเทยี บความเหมือนและความแตกตา่ งของ 2 วงจร

วงจร A วงจร B

ครูศุภลักษณ์ เกดิ หนู

94

2. เลือกอุปกรณ์ทกี่ ำหนดให้ จากน้ันออกแบบการต่อหลอดไฟฟ้าแบบอนกุ รมกับ
แบบขนาน แลว้ เขียนแผนภาพวงจรไฟฟ้า

หลอดไฟฟา้ 3 ดวง ถ่านไฟฉาย 3 ก้อน สวติ ชไ์ ฟฟา้ 1 อัน

แผนภาพวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม แผนภาพวงจรไฟฟ้าแบบขนาน

3. บอกประโยชน์และข้อจำกัดของการตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รมกับแบบขนาน

แบบอนกุ รม การต่อวงจรไฟฟ้า แบบขนาน

ประโยชน.์ ................................. ประโยชน.์ .................................
................................................. .................................................
................................................. .................................................
.................................................. ..................................................
ขอ้ จำกดั ข้อจำกดั
................................................. .................................................
................................................. .................................................

ช่ือ- สกุล.........................................................................ช้นั ..............เลขท่.ี .........

ครูศุภลักษณ์ เกดิ หนู

95

แบบทดสอบหลงั เรียน

เร่อื ง ไฟฟ้าและวงจรไฟฟ้า

คำช้ีแจง 1. แบบทดสอบหลงั เรียนมี 10 ข้อ
2. ใหน้ กั เรียนเลอื กคำตอบท่ีถกู ต้องท่สี ดุ ตอบลงในสมุด

1. แรงไฟฟ้าเกิดข้ึนไดอ้ ยา่ งไร 4. แผนภาพข้อใดแสดงส่วนประกอบ
ก. นำวตั ถุบางชนดิ ทเี่ ปียกขดั ถูกัน พน้ื ฐานของวงจรไฟฟ้าอย่างง่ายได้
ข. นำวัตถุบางชนิดท่ีแห้งขัดถูกัน ครบถว้ น
ค. วางแม่เหล็กตา่ งข้ัวไว้ใกล้กัน
ง. วางแมเ่ หลก็ ข้วั เดียวไวใ้ กลก้ นั ก. ข.

ขณะทีเ่ ราหวผี มในวันท่ีมีอากาศแห้ง เรา ค. ง.
รูส้ ึกว่าเกิดแรงดึงดูดระหว่างเส้นผมกับ
หวีพลาสติก 5. ข้อใดเขยี นแผนภาพของวงจรไฟฟ้าที่
แสดงในรูปไดถ้ กู ตอ้ ง
2. คำอธบิ ายข้อใดไม่เกย่ี วข้องกับ
เหตกุ ารณ์ดงั กล่าว +-

ก. มกี ารถ่ายโอนประจุลบระหวา่ งหวี ก. ข.
กับเส้นผม ค. ง.

ข. เส้นผมกบั หวมี ปี ระจไุ ฟฟ้าต่างชนดิ กนั
ค. มกี ารถ่ายโอนประจบุ วกขณะหวีผม
ง. เกิดแรงไฟฟ้าระหวา่ งเส้นผมกับหวี

3.วัตถุ A และวัตถุ B มีประจุไฟฟ้าเป็น
บวก เมื่อนำวัตถุ A และ B เข้าใกลก้ ัน
จะเกิดแรงในขอ้ ใด

ก. แรงสัมผัส
ข. แรงดงึ ดูด
ค. แรงตงึ ผิว
ง. แรงผลกั

ครศู ุภลักษณ์ เกดิ หนู

96

6. วัตถุขอ้ ใดทำหนา้ ทแี่ ทนสายไฟฟา้ ได้
ก. ไส้ดินสอ
ข. ยางลบ
ค. ไม้บรรทัดพลาสติก
ง. ไมจ้ ้มิ ฟัน

7. ภาพใดท่หี ลอดไฟสว่างที่สดุ 9. หากหลอดไฟฟ้าดวงที่ 5 ดบั ข้อใด
ก. ภาพที่ 1 ต่อไปนี้ถูกตอ้ ง
ข. ภาพที่ 2
ค. ภาพท่ี 3 ก. หลอดไฟฟา้ ดวงที่ 1 และ 2 เท่านั้น
ง. ภาพที่ 2 และ 3 ที่ยงั สวา่ งอยู่

8. ขอ้ ใดกล่าวถึงการต่อหลอดไฟฟ้าแบบ ข. หลอดไฟฟ้าดวงที่ 3 และ 4 เท่าน้ัน
อนกุ รมไดถ้ ูกตอ้ ง ทย่ี ังสว่างอยู่

ก. เมอื่ หลอดไฟฟ้าดวงหน่ึงชำรดุ หลอด ค. หลอดไฟฟา้ ดวงท่ี 1 2 3 และ 4
ไฟฟา้ ดวงอ่ืนจะดับดว้ ย ทยี่ ังสวา่ งอยู่

ข. ตอ้ งใช้อุปกรณใ์ นการต่อมากกวา่ ง. หลอดไฟฟ้าดวงท่ี 1 2 3 และ 4
แบบขนาน ดบั ทัง้ หมด

ค. เลือกเปดิ หลอดไฟฟ้าเฉพาะดวงที่ 10. เราควรต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้านแบบใด
ต้องการใชไ้ ด้ ก. แบบอนกุ รม
ข. แบบขนาน
ง. การต่อวงจรยุ่งยากกวา่ การต่อ ค. แบบผสม
แบบขนาน ง. แบบวงจรสลบั

53

ครศู ภุ ลกั ษณ์ เกดิ หนู