แผนการจัดการเรียนการระดับ ม.ปลาย

102

ใบงานท่ี 1
..................................................................................................

1. ใหผ้ ู้เรยี นอธิบายความหมาย ความสาคญั และประโยชน์ของวิธีการทางประวัติศาสตร์ มาพสงั เขป

..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.............................................................................................. ................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
........................................................................................................................... .......................................... .........
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
........................................................................ ................................................................................... ...................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
2. อธบิ ายวิธกี ารทางประวตั ิศาสตร์

..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.................................................................................... ..........................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ....................
..............................................................................................................................................................................

103

104

แผนการจดั การเรยี นรู้ ครัง้ ท่ี 10

กลุม่ สาระการเรยี นรู้ สาระ การพฒั นาสังคม รายวชิ า ประวตั ิศาสตร์ชาตไิ ทย สค32034

เนื้อหาการเรยี นรทู้ ี่ 4 มรดกไทยสมยั รัตนโกสนิ ทร์ 5 การเปลีย่ นแปลงของชาติไทยสมัยรตั นโกสนิ ทร์

วนั ท่ี เดือน พ.ศ. เวลา 09.00 น. -12.00 น. ถงึ 13.00 น.- 16.00 น.

1. มาตรฐานการเรียนร้รู ะดับ
มีความรู้ ความเข้าใจ ตระหนกั เกี่ยวกับภูมิศาสตร์ ประวตั ิศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ การเมืองการปกครอง

ในโลก และนามาปรับใช้ในการดาเนนิ ชีวติ เพ่ือความมนั่ คงของชาติ
2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

2.1 เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถอธิบายความสาคัญของมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์ และการเปลี่ยนแปลง
ของชาตไิ ทยสมัยรตั นโกสนิ ทร์ได้

2.2 เพ่อื ใหผ้ ้เู รียนสามารถฝึกทกั ษะพนื้ ฐานเกย่ี วกับมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์ และการเปล่ียนแปลง
ของชาติไทยสมัยรัตนโกสินทร์ได้อยา่ งคล่องแคล่ว

2.3 เพือ่ ใหผ้ เู้ รยี นสามารถสรา้ งความสามัคคี และตรงต่อเวลาในการปฏบิ ัตงิ านทไี่ ด้มอบหมายได้
3. สาระการเรียนรู้ สาระการพัฒนาสงั คม
4. ผลการเรยี นรทู้ ีค่ าดหวัง

4.1 ความสาคัญของมรดกไทยสมยั รัตนโกสินทร์ และการเปล่ียนแปลงของชาตไิ ทยสมยั รตั นโกสินทร์
4.2 ฝึกทักษะพ้ืนฐานเกี่ยวกับมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์ และการเปล่ียนแปลงของชาติไทยสมัย
รตั นโกสินทร์ไดอ้ ยา่ งคลอ่ งแคลว่
4.3 สามารถสรา้ งความสามคั คี และตรงต่อเวลาในการปฏิบัติงานทีไ่ ดม้ อบหมาย
5. กจิ กรรมการเรียนรู้
5.1 ขน้ั การกาหนดสภาพปัญหา (O : orientation)

ครูทักทายและสอบถามนักศึกษา อธิบายความสาคัญเกี่ยวกับมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์

และการเปลย่ี นแปลงของชาติไทยสมยั รตั นโกสินทร์

5.2 ขนั้ การแสวงหาขอ้ มลู และการเรยี นรู้ (N : new way of learning)
5.2.1 นาเสนอกจิ กรรมการเรียนรู้ต่อเนอื่ ง (กรต.) และแลกเปลย่ี นเรียนรู้รว่ มกนั
กลมุ่ ท่ี 1 มรดกไทยสมยั รตั นโกสนิ ทร์
กลุ่มท่ี 2 มรดกไทยท่ีมผี ลตอ่ การพฒั นาชาตไิ ทย
กลุ่มท่ี 3 การอนรุ กั ษม์ รดกไทย
กลมุ่ ที่ 4 เหตกุ ารณส์ าคญั ทางประวตั ศิ าสตรท์ ่มี ีผลต่อการพัฒนาชาตไิ ทย

5.3 การปฏบิ ัติและการนาไปใช้ ( I : implementation)
5.3.1 ให้นักศึกษาแลกเปล่ียนเรียนรู้ภายในกลุ่มตามใบงานท่ีได้รับ และส่งตัวแทนนาเสนอ

หน้าชัน้ เรยี น
5.3.2 ครูและนักศึกษาร่วมกนั สรปุ องค์ความรู้รว่ มกนั
5.3.3 ครูให้นักศกึ ษาแบ่งกลุ่มมอบหมายงานการเรียนรูต้ ่อเน่ือง (กรต.) ออกเปน็ 4 กลุ่ม
กลมุ่ ท่ี 1 สมบตั วิ สั ดศุ าสตร์
กล่มุ ที่ 2 การใชป้ ระโยชนจ์ ากวสั ดุ
กลมุ่ ท่ี 3 มลพษิ จากการผลิตและการใชง้ าน
กลมุ่ ที่ 4 ผลกระทบต่อส่ิงมชี ีวิตและส่ิงแวดลอ้ ม

105

5.4 ขั้นการประเมินผล (E : evaluation)
5.4.1 ประเมินผลจากการเรียนรู้ การนาเสนอโดยใช้กระบวนการกลุ่ม การรายงาน และ
การทาทดสอบยอ่ ย ทดสอบกอ่ นเรยี น การซักถาม และการสังเกต
6. การวัดผลประเมนิ ผล
6.1 การสังเกต
6.2 การนาเสนอ และการซักถาม
7.สอ่ื และวสั ดอุ ุปกรณ์
7.1 ใบความรู้
7.2 ใบงาน
7.3 หนังสอื เรียน
7.4 อนิ เทอร์เน็ต
8. แหลง่ เรียนรู้
8.1 กศน.ตาบล
8.2 ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอ
8.3 สถาบันศึกษาปอเนาะ
9. ตัวชว้ี ดั การเรียนรู้
9.1 ร้อยละ 80 ของผู้เรียนสามารถอธิบายความสาคัญของมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์ และ
การเปลย่ี นแปลงของชาติไทยสมยั รัตนโกสนิ ทร์ได้
9.2 ร้อยละ 80 ของผู้เรียนสามารถฝึกทักษะพ้ืนฐานเก่ียวกับมรดกไทยสมัยรัตนโกสินทร์ และ
การเปลีย่ นแปลงของชาตไิ ทยสมยั รตั นโกสินทร์ไดอ้ ยา่ งคล่องแคล่ว
9.3 ร้อยละ 80 ของผ้เู รียนสามารถสรา้ งความสามคั คี และตรงต่อเวลาในการปฏิบัตงิ านที่ได้
มอบหมายได้

ลงช่อื ........................................................ครูผู้สอน
(นายอาหามะ ตาเยะ)
ตาแหน่ง ครูกศน.ตาบล

106

ความคดิ เหน็ หวั หนา้ งานการศึกษาข้ันพื้นฐาน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ่ื .............................................หัวหน้างานการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน
(นางมทั มา แวนาแว)
ตาแหน่ง ครูกศน.ตาบล

ความคิดเห็นผบู้ ริหารสถานศึกษา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………….....…………………………………………………………………………………………….…

ลงชื่อ................................................ผูบ้ รหิ ารสถานศึกษา
(นางหทยั กาญจน์ วัฒนสทิ ธ์ิ)

ผอู้ านวยการศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุไหงปาดี

107

ใบความรทู้ ่ี 1
เรอ่ื งที่ 1 ความหมายและความสาคญั ของมรดกไทย

คณะกรรมการอานวยการวันอนุรักษ์มรดกไทย ให้ความหมายคาว่า มรดกไทยหมายถึง มรดกทาง
วัฒนธรรมทีแ่ สดงออกถึงสัญลักษณข์ องความเป็นชาติ ซง่ึ ได้แก่ โบราณวัตถุศิลปวัตถุ โบราณสถาน วรรณกรรม
ศิลปหัตถกรรม นาฏศิลป์ และดนตรี ตลอดจนถึงการดาเนินชีวิตและคุณค่าประเพณีต่าง ๆ อันเป็นผลผลิต
รว่ มกันของผคู้ นในผืนแผ่นดินในชว่ งระยะเวลาท่ีผ่านมา

มรดกไทย สามารถแบ่งได้ 7 ประเภท ดังนี้
1. โบราณวัตถแุ ละศิลปวัตถุสมัยต่าง ๆ หมายถึง ส่ิงของ หรือ ร่องรอยของความเจริญในอดีตท่ีผ่าน
มา ซ่ึงมีคุณค่าต่อคนรุ่นหลัง เช่น ศิลปะทวารวดี ลพบุรี สุโขทัย อยุธยา และศิลปรัตนโกสินทร์โบราณวัตถุ
ส่วนมากเป็นลวดลายปูนปน้ั และลวดลายดนิ เผา เศยี รพระพุทธรปู เคร่อื งสังคโลก ปูนปั้นรูปยกั ษ์เทวดา
2. ศิลปวัตถุ เป็นผลงานสร้างสรรค์ทางทัศนศิลป์ที่ประกอบด้วย ผลงานศิลปะ ลักษณะต่าง ๆ เช่น
ภาพเขียน รูปปั้น เคร่ืองลายคราม เคร่ืองถม เครื่องทอง และส่ิงที่ทาด้วยฝีมืออย่างประณีต มีคุณค่าสูงส่ง
ในทางศลิ ปะ เปน็ ต้น
3. โบราณสถาน เป็นหลักฐานเกี่ยวกับประวัติของสถานที่นั้น อันเป็นประโยชน์ในทางศิลปะ
ประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี รวมถึงสถานที่ท่ีเป็นแหล่งโบราณคดี แหล่งประวัติศาสตร์และอุทยาน
ประวัตศิ าสตร์ดว้ ย โบราณสถานโดยท่ัวไป หมายถึง อาคารหรือสิ่งก่อสร้างที่มนุษย์สร้างขึ้น ท่ีมีความเก่าแก่ มี
ประวัติความเป็นมาที่เป็นประโยชนทางด้านศิลปะ ประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี และยังรวมถึงสถานท่ีหรือ
เนินดินที่มีความสาคัญทางประวตั ศิ าสตร์ หรือมีรอ่ งรอยทเ่ี ปน็ กิจกรรมของมนุษย์ปรากฏอยู่
4. วรรณกรรม หมายถึง วรรณคดีหรือศิลปะ ท่ีเป็นผลงานอันเกิดจากการคิด และจินตนาการ แล้ว
เรียบเรียง นามาบอกเล่า บันทึกขับร้อง หรือส่ือออกมาด้วยวิธีต่าง ๆ โดยทั่วไปแล้วจะแบ่งวรรณกรรมเป็น 2
ประเภท คอื วรรณกรรมลายลกั ษณ์ คือ วรรณกรรมที่บันทึกเป็นตัวหนังสือ และวรรณกรรมมุขปาฐะ อันได้แก่
วรรณกรรมที่เล่าด้วยปาก ไม่ได้จดบันทึก ด้วยเหตุนี้วรรณกรรมจึงมีความหมายครอบคลุมกว้างถึงประวัติ
นทิ าน ตานาน เร่อื งเล่าขาขนั เรอื่ งสัน้ นวนยิ ายบทเพลง คาคม เป็นตน้
5. ศิลปหัตถกรรม จาแนกเป็นประเภทต่าง ๆ ได้หลายลักษณะ เช่น การจัดประเภทของงาน
ศิลปหัตถกรรมไทยตามประโยชน์ใช้สอย เช่น ที่อยู่อาศัย เคร่ืองมือประกอบอาชีพ อาวุธเครื่องใช้ต่าง ๆ
เคร่ืองนุ่งห่ม ยานพาหนะ และวัตถุที่เก่ียวเน่ืองกับความเชื่อ การจัดประเภทของงานศิลปหัตถกรรมไทยตาม
วัสดุและกรรมวิธกี ารผลติ เชน่ การปัน้ และหลอ่ การทอและเย็บปกั ถกั รอ้ ย
การแกะสลกั การก่อสรา้ ง การเขียนหรอื การวาด การจักสาน การทาเครื่องกระดาษ และกรรมวิธีอ่ืน ๆ การจัด
ประเภทของงานศิลปหัตถกรรมไทยตามสถานภาพของช่าง เช่น ศิลปหัตถกรรมฝีมือช่างหลวง ศิลปหัตถกรรม
ฝีมอื ชาวบ้าน
6. นาฏศลิ ป์และดนตรี
“นาฏศิลป์” หมายถงึ ศลิ ปะการฟ้อนรา หรือความรู้แบบแผนของการฟ้อนราเป็นสิ่งที่มนุษย์ประดิษฐ์
ดว้ ยความประณีต งดงาม ให้ความบันเทิง โน้มน้าวอารมณ์และความรู้สึกของผู้ชมให้คล้อยตาม ศิลปะประเภท
นี้ต้องอาศัยการบรรเลงดนตรี และการขบั ร้องเข้าร่วมด้วยเพื่อส่งเสริมให้เกิดคุณคา่ ยิง่ ข้ึน
“ดนตรีไทย” สันนิษฐานว่าได้แบบอย่างมาจากอินเดียเน่ืองจากอินเดียเป็นแหล่งอารยธรรมโบราณที่
สาคัญแห่งหนึ่งของโลก อารยธรรมต่าง ๆ ของอินเดียได้เข้ามามีอิทธิพลต่อประเทศต่าง ๆ ในแถบเอเชียอย่าง
มาก ท้ังในด้านศาสนา ประเพณี ความเชื่อ ตลอดจนศิลปะแขนงต่าง ๆ โดยเฉพาะทางด้านดนตรี และยังถือ
เปน็ มรดกอนั ล้าคา่ ของชาตไิ ทยอกี ดว้ ย

108

7. ประเพณีตา่ ง ๆ ประเพณไี ทยแบ่งออกไดเ้ ปน็ 2 ลกั ษณะ คือ
1) ประเพณีส่วนบุคล ได้แก่ ประเพณีเก่ียวกับการแต่งงาน ประเพณีการเกิดประเพณีการตาย
ประเพณกี ารบวช ประเพณกี ารขึ้นบ้านใหม่ ประเพณีทาบญุ อายุ เป็นต้น
2) ประเพณีส่วนรวม ได้แก่ ประเพณีทางศาสนาต่าง ๆ เช่น ประเพณีการทาบุญเข้าพรรษา ออก
พรรษา ประเพณีตรุษ สารท ลอยกระทงประเพณีเทศกาลสงกรานต์ และประเพณีวันสาคัญทาง
พระพทุ ธศาสนา เปน็ ตน้
ความสาคัญของมรดกไทย
มรดกไทยเป็นสิ่งท่ีบุคคลในชาติควรให้ความสาคัญและหวงแหน เพราะเป็นส่ิงท่ีบ่งบอกความเป็น
เอกลักษณ์ของชนชาติไทย ซึ่งแสดงให้เห็นความเจริญรุ่งเรืองของประเทศไทยต้ังแต่อดีตที่ผ่านมาจวบจน
ปัจจุบัน มรดกไทยจงึ มีความสาคญั ในด้านตา่ ง ๆ ดงั น้ี
1) แสดงใหเ้ หน็ ถึงประวัติศาสตรค์ วามเปน็ มาของชนชาติของเผา่ พนั ธท์ุ ้องถน่ิ
2) แสดงถึงเกียรติและความภาคภูมิใจของคนในท้องถ่ินและของคนในชาติ ทาให้เกิดความรัก หวงแหน เห็น
คุณคา่
3) ก่อใหเ้ กดิ ความรสู้ ึก ความสามัคคี เป็นอนั หน่ึงอนั เดยี วกันในชาติ เปน็ ความมนั่ คงของชาติ

109

ใบงานที่ 1
1. ให้ผูเ้ รยี นอธิบายความหมายและความสาคญั ของมรดกไทย มาพสงั เขป

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................ .................................................................... ..............
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................................................ ..
..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................. .............
..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
..................................................................................................................................................... .........................
..............................................................................................................................................................................
....................................................................................................................... .......................................................
.......................................................................................................................................... ....................................
..............................................................................................................................................................................
2. ให้ผเู้ รยี นยกตัวอยา่ งมรดกไทยสมยั รัตนโกสนิ ทร์ได้อย่างน้อย 3 เรือ่ ง

........................................................................................................... ...................................................................
............................................................................................................................................ ..................................
..............................................................................................................................................................................
................................................................................................ ..............................................................................
.................................................................................................................................. ............................................
....................................................................................... .......................................................................................

110

111

แผนการจัดการเรียนรู้ คร้งั ที่ 1๑

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สาระ การพัฒนาสังคม รายวชิ า การเรียนร้สู ้ภู ัยธรรมชาติ สค3203๒

เน้อื หาการเรยี นรู้ท่ี ภัยแล้ง

วันที่ เดอื น พ.ศ. เวลา 09.00 น. -12.00 น. ถึง 13.00 น.- 16.00 น.

1. เนอ้ื หา
1. ความหมายของภัยแลง้

1.1 ความหมายของภยั แลง้
1.2 ความหมายของฝนแล้ง ฝน ท้ิงชว่ ง
2. ลักษณะการเกดิ ภยั แลง้
2.1 สาเหตุและปจั จัยการเกดิ ภยั แล้ง
2.2 ผลกระทบที่เกดิ จากภยั แลง้
2.3 หว้ งเวลาการเกิดภัยแล้ง และ พื้นท่ี เสยี่ งภัยต่อการเกดิ ภยั แล้งใน ประเทศไทย
และประเทศต่าง ๆ ในโลก
2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
1. อธิบายความหมายของภยั แล้ง
2. อธบิ ายความหมายของฝน แล้ง ฝนทิง้ ช่วง
3. บอกสาเหตุ และปัจจัย การเกิดภยั แล้ง
4. บอกผลกระทบทีเ่ กิดจาก ภัยแลง้
5. ตระหนกั ถงึ ภยั และ ผลกระทบทเี่ กดิ จากภัยแลง้
6. บอกห้วงเวลาการเกดิ ภยั แล้ง และพ้นื ท่ีเส่ียงภยั ต่อการ เกิดภัยแลง้ ในประเทศไทย
3. สาระการเรยี นรู้ สาระการพัฒนาสังคม
4. ผลการเรียนรทู้ คี่ าดหวงั
1. เข้าใจและสามารถอธบิ ายความหมายของภัย แลง้
2. เข้าใจและสามารถอธบิ ายความหมายของฝน แล้ง ฝนทิ้งชว่ ง
3. เขา้ ใจและสามารถบอกสาเหตุ และปจั จยั การเกิดภยั แล้ง
4. บอกผลกระทบที่เกดิ จาก ภยั แล้ง
5. ตระหนักถึงภยั และ ผลกระทบท่เี กิดจากภยั แล้ง
6. บอกห้วงเวลาการเกดิ ภัย แลง้ และพ้ืนที่เสย่ี งภัยตอ่ การ เกดิ ภัยแลง้ ในประเทศไทย
5. กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้ันที่ 1 กาหนดสภาพ ปัญหา ความต้องการในการเรยี นรู้(O: Orientation)
นกั ศกึ ษาแบ่งกลุ่มๆละ 3 คนเลอื กประธานและเลขานุการกลมุ่ แลว้ ตง้ั ชือ่ กล่มุ เพราะในการเรียนรเู้ รอื่ ง
โครงงานตงั้ แต่บดั นี้เปน็ ต้นไปนักศึกษาจะต้องปฏบิ ัตงิ านเปน็ กลุ่มเดมิ จนงานเสร็จสน้ิ สมบรู ณ์
ขน้ั ท่ี 2 แสวงหาข้อมูลและจดั การเรยี นรู้(N: New ways of learning)
นักศกึ ษาศึกษาบทเรียนผา่ นเวบ็ ในหน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 1 เรือ่ ง “ความรเู้ ก่ยี วกับภยั แล้ง”จากน้ัน ให้นกั ศกึ ษา
ทา ใบงาน เพื่อวดั ความรู้ความเข้าใจเน้ือหา
ขั้นที่ 3 ปฏิบตั ิและนาไปประยกุ ตใ์ ช้ (I: Implementation)
- ครสู มุ่ ตัวแทนนกั ศึกษา 2- 3 กลุ่ม สรปุ ความหมายภัยแล้ง”
(ครูเตมิ เต็ม)

112

- นักศึกษาและครรู ว่ มกันสรุปองค์ความรู้“ความรเู้ กย่ี วกับภัยแล้ง จากนน้ั ให้นักศกึ ษาสรปุ เปน็ แผนทค่ี วามคดิ
- ครแู ละนกั ศึกษารว่ มกนั สรปุ คาตอบตาม ใบงาน ครอู ธิบาย เพมิ่ เตมิ และใหน้ ักศกึ ษาซักถามเพม่ิ เติม
- ครแู นะใหน้ กั ศกึ ษาไปศึกษาเพม่ิ เติม เรือ่ ง “ความรูเ้ กีย่ วกับภยั แลง้ ” จากบทเรียนผ่านเวบ็ ในช่ัวโมงค้นคว้า
ตอนเชา้ ก่อนเขา้
6. การวดั ผลประเมนิ ผล

6.1 การสงั เกต
6.2 การนาเสนอ และการซกั ถาม
7.สือ่ และวัสดอุ ุปกรณ์
7.1 ใบความรู้
7.2 ใบงาน
7.3 หนงั สอื เรยี น
7.4 อินเทอรเ์ น็ต
8. แหลง่ เรยี นรู้
8.1 กศน.ตาบล
8.2 หอ้ งสมุดประชาชนอาเภอ
8.3 สถาบันศึกษาปอเนาะ
9. ตัวชี้วดั การเรยี นรู้
9.1 รอ้ ยละ 80 ของผู้เรียนสามารถอธบิ ายความหมายของภยั แล้งได้
9.2 ร้อยละ 80 ของผเู้ รยี นสามารถอธิบายถงึ ผลกระทบทเี่ กดิ จากภยั แล้งได้
9.3 ร้อยละ 80 ของผู้เรียนสามารถสร้างความสามัคคี และตรงต่อเวลาในการปฏิบัตงิ านทไ่ี ด้
มอบหมายได้

ลงชอื่ ........................................................ครผู ู้สอน
(นายอาหามะ ตาเยะ)
ตาแหนง่ ครูกศน.ตาบล

113

ความคดิ เหน็ หัวหนา้ งานการศึกษาขน้ั พื้นฐาน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชือ่ .............................................หวั หน้างานการศึกษาขน้ั พ้ืนฐาน
(นางมัทมา แวนาแว)
ตาแหนง่ ครูผูช้ ว่ ย

ความคิดเหน็ ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………….....…………………………………………………………………………………………….…

ลงชอื่ ................................................ผบู้ ริหารสถานศึกษา
(นางหทัยกาญจน์ วัฒนสิทธ์ิ)

ผู้อานวยการศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุไหงปาดี

114

แบบทดสอบก่อนเรียน คาช้ีแจง เลือกคาตอบท่ีถูกตอ้ งท่ีสุดเพยี งคาตอบเดียว
1. ข้อใดไม่ใช่ผลกระทบจากการเกดิ ภยั แล้ง
ก. ผลกระทบทางด้านสงั คม
ข. ผลกระทบทางด้านเศรษฐกจิ
ค. ผลกระทบทางด้านสงิ่ แวดล้อม
ง. ผลกระทบทางด้านวัฒนธรรม
2. บคุ คลในข้อใดสามารถช่วยปอ้ งกนั ภยั แล้งได้ในระยะยาว
ก. สมควรปลูกต้นไม้ในสวนหลงั บ้าน ข. สมใจภาวนาขอให้ฝนตก
ค. สมคดิ ทาทร่ี องน้าฝนเพ่อื กักเก็บนา้ ไว้ใช้ ง. สมจิตรฟงั ขา่ วพยากรณ์อากาศทุกวนั
3. สถานการณ์ภยั แลง้ ของประเทศไทยส่วนใหญ่จะเกดิ ขึน้ ในภาคใด
ก. ภาคเหนือ ภาคใต้
ข. ภาคเหนือ ภาคตะวนั ออก
ค. ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
ง. ภาคตะวนั ออก ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
4. ขอ้ ใดใหค้ วามหมายของ “ภัยแล้ง”ไดถ้ ูกต้องท่ีสุด
ก. ภยั ที่เกดิ จากการขาดแคลนน้าในช่วงหนา้ แลง้ จนกอ่ ให้เกดิ ความเสียหาย
ข. ภัยทเ่ี กดิ จากความอุดมสมบูรณ์ของพนื ที่ป่าไม้ลดลงมากจนก่อใหเ้ กิดความแห้งแล้ง และส่งผลกระทบต่อ
ชมุ ชน
ค. ภยั ทเ่ี กิดจากการขาดแคลนน้าในพื้นที่ใดพ้ืนทห่ี นึ่งเปน็ เวลานานจนก่อให้เกิด ความแห้งแล้ง และสง่ ผล
กระทบตอ่ ชมุ ชน
ง. ภยั ทีเ่ กิดจากความแปรปรวนของสภาพลมฟา้ อากาศจนก่อใหเ้ กดิ ความแหง้ แล้ง และส่งผลกระทบต่อชมุ ชน

5. การปอ้ งกันและแก้ไขปัญหาภัยแล้งวธิ ีใดดีท่ีสดุ
ก. การขดุ เจาะน้าบาดาล ข. การสรา้ งเขื่อนกักเกบ็ น้า
ค. การแจกจา่ ยน้าแก่ประชาชน
ง. การรักษาปา่ ไมใ้ ห้คงความอุดมสมบรู ณ์

115

6. ขอ้ ใดเปน็ สาเหตขุ องการเกิดภัยแลง้ ท่ีเกดิ ขึ้นโดยธรรมชาติ
ก. การตัดไมท้ าลายป่า ข. การทาลายช้นั โอโซน
ค. การเปลี่ยนแปลงสภาพภมู ิอากาศ
ง. ผลกระทบของภาวะเรือนกระจก
7. ในปัจจบุ นั ประเทศไทยปลูกหญา้ แฝกเพอ่ื แก้ไขปญั หาใด
ก. ดินขาดปยุ๋ ไนโตรเจน
ข. เศรษฐกิจตกต่า
ค. การชะล้างการพงั ทลายของดิน ง. การขาดแคลนวัสดมุ ุงหลงั คา
8. ข้อใดไม่ใช่ภัยพิบตั ทิ ม่ี ีผลสืบเนื่องมาจากการตัดไม้ทาลายป่า
ก. ภยั แล้ง
ข. แผ่นดินถลม่ ค. แผ่นดินไหว
ง. น้าท่วมฉบั พลนั
9. ผเู้ รยี นสามารถตดิ ตามขา่ วพยากรณอ์ ากาศไดจ้ ากหน่วยงานใด
ก. กรมวชิ าการเกษตร ข. กรมอุตุนยิ มวทิ ยา ค. กรมทรัพยากรธรณี
ง. กรมทรพั ยากรและสิง่ แวดลอ้ ม
10. ขอ้ ใดเปน็ การป้องกนั ภยั แลง้ ท่ีมีประสิทธภิ าพมากทสี่ ดุ
ก. งดการตัดไม้ทุกประเภท
ข. หาฝนเทียมในบรเิ วณท่ีแห้งแล้ง ค. ลดการใชน้ า้ โดยใช้เฉพาะทจี่ าเป็น ง. ลดการทาลายป่า และเพิ่มพ้นื ท่ปี า่

เฉลยขอ้ สอบก่อนเรยี น
1. ง 2. ก 3. ค 4. ค 5. ง. 6. ค 7. ค 8. ค 9. ข 10. ง.

116

117

ใบความรู้
เร่อื ง ลกั ษณะการเกิดภยั แล้ง

จากสภาพฝนแล้งและฝนท้งิ ช่วง จะเปน็ สาเหตสุ าคญั ใหเ้ กดิ ภัยแล้ง ความแห้งแลง้ ของสภาพภมู อิ ากาศ ภูมิ
ประเทศ จะทาใหเ้ กิดไฟไหม้ป่าได้ หรือสภาพดนิ แห้ง แตกระแหง

สาเหตุและปัจจยั การเกดิ ภัยแล้ง

ปจั จยั ท่ที าใหเ้ กิดภยั แลง้ เกดิ ข้ึนจากสาเหตุหลายประการทัง้ จากการกระทาของมนุษย์และจากธรรมชาติ

1. จากธรรมชาติ

1) การเปล่ยี นแปลงอุณหภูมโิ ลก คอื บรรยากาศของโลกเป็นสิ่งท่ีเคลือ่ นไหว อยู่ตลอดเวลา (Dynamic)
ภมู อิ ากาศของโลกจงึ มีการเปล่ียนแปลงเป็นชว่ งเวลาสน้ั บา้ งยาวบา้ ง ข้นึ อยู่กบั ปจั จยั สาเหตุนานาประการ เช่น
การ ระเบดิ ของภเู ขาไฟทาใหเ้ กดิ การเปลี่ยนแปลงสภาพ ภมู ิอากาศเพยี งชว่ งเดือนหรือปี การพ่งุ ชนของอกุ า
บาตทาให้เกิด การเปล่ียนแปลงหลายสบิ ปี การเพม่ิ ข้ึนของมลภาวะทางอากาศก่อให้เกิดการเปลยี่ นแปลงนบั
ศตวรรษ การเปลยี่ นแปลง ของกระแสน้าในมหาสมทุ รและขนาดของแผน่ น้าแข็ง ตลอดจนการเปลี่ยนแปลง
ของวงโคจรโลก

2) การเปล่ยี นแปลงสภาพภูมิอากาศ หรอื การเปลีย่ นแปลงภูมิอากาศ คือ การเปล่ยี นแปลงการกระจาย ทาง
สถิติของรูปแบบสภาพอากาศเมอ่ื สภาพอากาศเฉล่ยี หรือความ แปรผนั ของเวลาของสภาพอากาศเก่ยี วกับภาวะ
เฉล่ียทก่ี ินเวลานานหลายสิบปถี ึงหลายล้านปีอาจมี การเปล่ียนแปลงคอื มีเหตุการณส์ ภาพอากาศสุดขวั้ มากขนึ้
หรอื นอ้ ยลง การเปลย่ี นแปลงภูมอิ ากาศ มีสาเหตุจากปจั จัยอย่างกระบวนการชวี นะ ความแปรผันของรังสีดวง
อาทติ ย์ทโี่ ลก ไดร้ บั การแปร สัณฐานแผน่ ธรณภี าค และการปะทุของภเู ขาไฟ กจิ กรรมบางอยา่ งของมนุษย์ยงั
ถูกระบุวา่ เป็น สาเหตุ สาคัญของการเปลยี่ นแปลงภูมิอากาศ มักเรียกว่า “โลกร้อน”

3) การเปลีย่ นแปลงของระดับน้าทะเล คือ ระดบั น้าทะเลทีเ่ พิ่มขึ้นบ่งช้ี การเปลีย่ นแปลง

อากาศ เมื่ออุณหภูมิมหาสมทุ รสงู ขน้ึ ได้ส่งผลให้ระดับน้าทะเลที่สูงข้ึน หรือ เรยี กวา่ Sea Level Rise มาจาก
2 สาเหตุ หลัก คือ การขยายตวั ของมวลนา้ ทะเลจากทอี่ ุณหภมู ิ สงู ขน้ึ (ประมาณรอ้ ยละ 30) และการเพมิ่ ขึ้น
ของปริมาณนา้ ทะเล เน่ืองจากการละลายของ ธารนา้ แข็งบนแผน่ ดนิ และการละลายของนา้ แขง็ ข้ัวโลก
(ประมาณรอ้ ยละ 55)

4) ภยั ธรรมชาติ เช่น วาตภัย คอื ภยั จากลม หรอื พายุที่มีความรนุ แรงจนทาให้เกิดความเสยี หายอยา่ ง รนุ แรง
ในวงกว้าง

1.1. จากการกระทาของมนุษย์

1) การทาลายชัน้ โอโซน

118

ชัน้ โอโซน เปน็ ส่วนหนง่ึ ของชัน้ บรรยากาศของโลกที่ประกอบดว้ ยโอโซนใน ปรมิ าณมาก ช้ันโอโซนช่วยดูดซบั
รังสอี ัลตราไวโอเลตจากดวงอาทติ ย์ประมาณร้อยละ 97 - 99 ของรังสีท้ังหมดท่ีแผ่ มายังโลกโอโซน คอื
รูปแบบพิเศษของออกซิเจน ทเี่ กดิ ขึน้ ตามธรรมชาตใิ นชน้ั ของบรรยากาศช้นั บน ๆ ชั้นโอโซนน้มี ี

ความสาคัญและมปี ระโยชนต์ ่อโลก ช้ันโอโซนอยหู่ า่ งจากผิวโลก ประมาณ 20 ไมล์ โดยอยูใ่ นบรรยากาศชนั้
สตราโตส เฟยี ร์ ช้ันโอโซนจะชว่ ยปอ้ งกันไม่ให้รังสีอลุ ตราไวโอเลต็ จากดวงอาทิตย์ส่องมาถงึ โลกของเราดวง
อาทิตย์ทาใหเ้ กิดรังสีที่ เป็นอันตรายตอ่ ชวี ติ ด้วย ชั้นโอโซนมคี วามสาคัญอยา่ งย่ิง เพราะทาหน้าท่ีเป็นเกราะคุ้ม
กันปกป้องพืชและสัตวจ์ ากรังสที ่ี เป็น อนั ตรายของดวงอาทิตย์ ดงั น้ันหากชั้นโอโซนบางลงเราก็ไดร้ ับการ
ปกปอ้ งน้อยลงด้วย เราเรียกรังสีที่เปน็ อนั ตราย จากดวงอาทิตยว์ ่า อุลตราไวโอเล็ต เปน็ รังสีทไ่ี มส่ ามารถ
มองเห็นได้ หากมีปรมิ าณ น้อยรงั สอี ลุ ตราไวโอเล็ตจะปลอดภัย และมปี ระโยชน์ โดยช่วยให้รา่ งกายของเรา
ไดร้ ับวิตามนิ อี แต่ถ้าเราได้รับรังสีอุลตราไวโอเล็ตที่มากเกินไปจะเป็นสาเหตุ ท่ที าให้ผวิ หนงั อกั เสบเน่ืองจากแพ้
แดดได้ นอกจากนี้รังสีอุลตราไวโอเลต็ ปริมาณมากยังทาลายพืชในไรแ่ ละต้นพืชเลก็ ๆ ในทะเล ซ่งึ เป็นอาหาร
ของปลา

2) ผลกระทบของภาวะเรือนกระจก

ปรากฏการณ์เรือนกระจก คือ ปรากฏการณท์ ่ีโลกมีอุณหภมู ิสูงขึ้นเนอ่ื งจาก พลังงานแสงอาทติ ย์ในช่วงความ
ยาว คล่ืนอนิ ฟาเรดทสี่ ะท้อนกลับถกู ดดู กลนื โดยโมเลกุลของไอนา้ คารบ์ อนไดออกไซด์ มเี ทน และไนตรัส
ออกไซด์ ในบรรยากาศทาให้โมเลกุลเหลา่ น้ีมพี ลังงานสงู ข้ึน มกี ารถา่ ยเทพลงั งานซ่งึ กนั และกันทาให้ อุณหภมู ิ
ชนั้ บรรยากาศสูงขึน้ การถา่ ยเทพลังงานและความยาวคลน่ื ของโมเลกุลต่อ ๆ กนั ไปในบรรยากาศทาใหโ้ มเลกุล
เกดิ การส่นั และเคลื่อนไหว ตลอดเวลาเมือ่ มาสมั ผสั ถูกผิวหนังของเราทาให้เกดิ ความรสู้ ึกรอ้ น

3) การพฒั นาด้านอตุ สาหกรรม

การพัฒนาดา้ นอุตสาหกรรม (industrial development) เปน็ การทาให้

ภาค 5 อตุ สาหกรรมเจริญเติบโต (growth) หรอื ขยายตัว (expand) และมีการใชเ้ ทคโนโลยี การผลิตเพิ่มขึ้น
ส่งผลให้ เกิดมลภาวะทางอากาศ การเปล่ยี นแปลงสภาพภูมิอากาศ และอาจจะเกิด สภาวะโลกร้อนได้

4) การตดั ไมท้ าลายปา่

การทาลายป่า คือ สภาวะของปา่ ตามธรรมชาตทิ ถ่ี ูกทาลายโดยการตัดไมแ้ ละ การเผาป่าเกิดข้ึนไดจ้ ากหลาย
สาเหตุ เช่น การนาตน้ ไม้และถา่ นไม้มาใช้หรือเพื่อจาหน่าย การตัด ต้นไม้โดยไม่ปลูก ทดแทนดว้ ยจานวนท่ี
เพียงพอ ก่อให้เกดิ ความเสียหายตอ่ ท่ีอย่อู าศยั ความหลากหลายทางชวี ภาพ และสง่ ผลเสียต่อการ กักเกบ็ กา๊ ซ
คารบ์ อนไดออกไซด์ในบรรยากาศ โดยพชื พน้ื ที่ป่าท่ีถกู ทาลายโดยมากจะเกดิ ความเสียหายจากการพงั ทลาย
ของหนา้ ดนิ และ คุณภาพของดนิ จะลดลงกลายเป็นทดี่ ินท่ีทาประโยชนไ์ ม่ได้

ในประเทศไทย ภยั แล้งเกดิ จากสาเหตหุ ลัก ๆ 4 ประการ ดังน้ี

119

1. ปริมาณฝนตกน้อยเกนิ ไปเกิดสภาวะฝนท้งิ ชว่ งติดตอ่ กันเป็นเวลานานหรอื การกระจายน้าฝนท่ีตกไม่
สมา่ เสมอตลอดท้ังปี ซ่ึงกรณีหลังจะทาให้การขาดแคลนน้าเปน็ บางชว่ ง หรือบางฤดูกาลเท่านน้ั แต่ถา้ หากฝน
ตกน้อย กว่าอัตราการระเหยของนา้ ก็จะทาให้บรเิ วณนนั้ เกิด สภาพการขาดแคลนนา้ ทีต่ ่อเนอ่ื งอยา่ งถาวร

2. ขาดการวางแผนในการใช้นา้ ท่ดี ี เชน่ ไม่จัดเตรียมภาชนะหรืออา่ งเก็บน้า รองรับน้าฝนท่ีตกเพ่อื นาไปใช้
ในช่วงขาดแคลนนา้

3. ลกั ษณะภูมิประเทศไม่อานวยจึงทาให้บรเิ วณนนั้ ไม่มแี หลง่ นา้ ธรรมชาติ ขนาดใหญแ่ ละถาวรหรืออยู่ใกลภ้ มู ิ
ประเทศลาดเอียงและดนิ ไม่อุ้มน้า จึงทาให้การกักเก็บนา้ ไว้ใช้ทาไดย้ าก เชน่ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของ
ประเทศ ไทย

4. พืชพันธ์ุธรรมชาตถิ ูกทาลายโดยเฉพาะพ้นื ทป่ี ่าตน้ นา้ ลาธาร 2.2 ผลกระทบที่เกดิ จากภัยแลง้ ภัยแล้งใน
ประเทศไทยมผี ลกระทบโดยตรงกับการเกษตรและแหล่งน้า เนือ่ งจาก ประเทศไทยเป็นประเทศทป่ี ระชาชน
ประกอบ อาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนใหญ่ ภยั แลง้ จึงสง่ ผล เสียหายต่อการเกษตร เชน่ พื้นดินขาดความชุ่มชน้ื
พชื ขาดน้า พชื ชะงักการเจริญเติบโต ผลผลติ ทไี่ ด้มีคุณภาพต่า รวมถึงปริมาณลดลง สว่ นใหญภ่ ยั แล้งที่มีผล
ตอ่ การเกษตร มักเกิดในฤดู ฝนท่ีมี ฝนท้ิงชว่ งเปน็ เวลานาน ผลกระทบท่ีเกิดข้นึ รวมถึงผลกระทบดา้ นตา่ ง ๆ
ดังน้ี

1.2 ด้านเศรษฐกจิ สิ้นเปลืองและสญู เสียผลผลิตทางการเกษตร ปศุสัตว์ ป่าไม้ การ ประมงเศรษฐกจิ ทว่ั ไป
เชน่ ราคาท่ีดินลดลง โรงงานผลติ เสียหาย การว่างงาน สญู เสยี อตุ สาหกรรมท่องเที่ยว ส่งผลให้ รายได้ของ
ประเทศลดลงก่อให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจ

1.3 ดา้ นสง่ิ แวดล้อม สง่ ผลกระทบต่อสัตว์ตา่ ง ๆ ทาให้ขาดแคลนน้า เกิดโรคกับสัตว์ สูญเสยี ความหลากหลาย
พันธ์ุ รวมถงึ ผลกระทบด้านอุทกวทิ ยา ทาให้ระดบั และปรมิ าณน้าลดลง พน้ื ทช่ี มุ่ น้าลดลง ความ เค็มของนา้
เปลี่ยนแปลง ระดบั นา้ ในดนิ เปล่ียนแปลง คุณภาพนา้ เปลี่ยนแปลง เกิดการกดั เซาะของดนิ ไฟป่าเพมิ่ ขึน้
สง่ ผลต่อคณุ ภาพอากาศและสูญเสียทศั นียภาพ เป็นตน้

1.4 ด้านสังคม เกิดผลกระทบในดา้ นสุขภาพอนามยั เกิดความขดั แย้งในการใช้นา้ และ การจดั การคณุ ภาพ
ชวี ติ ลดลง

เอเซยี

2. หว้ งเวลาการเกดิ ภัยและพ้ืนท่เี สยี่ งภยั ตอ่ การเกดิ ภยั แล้งในประเทศไทย และ ประเทศตา่ ง ๆ ในทวีป

2. 1 หว้ งเวลาการเกิดภยั แลง้ และพืน้ ท่เี ส่ียงภยั ในประเทศไทยชว่ งฤดูหนาวต่อเนื่องถึงฤดูรอ้ น ซ่งึ เรม่ิ จาก

ครึง่ หลังของเดอื นตุลาคมเป็นต้นไป บริเวณภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคตะวนั ออก
จะมี ปรมิ าณฝนลดลง เปน็ ลาดบั จนกระทงั่ เข้าสู่ฤดูฝนในช่วงกลางเดือนพฤษภาคมของปีถดั ไป

ซ่ึงภัยแล้งลักษณะน้ีจะ เกดิ ขึ้นเปน็ ประจาทุกปี

ตารางแสดงหว้ งเวลาการเกดิ ภยั แล้งและพ้ืนที่เสยี่ งภยั

120

พน้ื ที่เสี่ยงภยั แล้งในประเทศไทย ทีไ่ ดร้ บั ผลกระทบจากภัยแล้งมาก ได้แก่ บรเิ วณภาค

ตะวันออกเฉยี งเหนือตอนกลาง เพราะเปน็ บริเวณที่อทิ ธิพลของมรสุมตะวนั ตกเฉยี งใต้ เข้าไปไมถ่ งึ อย่างไรก็
ตาม ทกุ ภมู ิภาคของประเทศไทยมีโอกาสประสบภัยแล้งและชว่ งกลางฤดฝู น ประมาณปลายเดือนมิถุนายนถงึ
เดอื นกรกฎาคมจะ มีฝนท้งิ ชว่ งเกิดข้นึ ภยั แล้งลกั ษณะนีจ้ ะเกดิ ขน้ึ เฉพาะท้องถิ่นหรือบางบรเิ วณ บางคร้ังอาจ
ครอบคลุมพืน้ ที่เปน็ บรเิ วณ กว้างเกอื บทุกภมู ิภาคของ ประเทศมโี อกาสประสบภยั แลง้

2.2 หว้ งเวลาการเกิดภัยแล้งและพืน้ ท่เี สยี่ งภัยของประเทศต่าง ๆ ในทวปี เอเชยี

ประเทศ จีน

ภัยแลง้ ทร่ี ้ายแรงท่ีสุดในรอบ 300 ปีเลยทเี ดียว เปน็ ภัยแลง้ ที่สง่ ผลกระทบตอ่ ผลผลติ ทางการเกษตรในทาง
ตอนเหนอื ของจนี ซ่งึ เปน็ แหล่งผลิตขา้ วสาลีทีใ่ หญ่ของโลก ซึ่งอาจมี ผลทาใหร้ าคาขา้ วสาลี ในตลาดโลกผนั
พวนได้ สานักงานอตุ นุ ยิ มวทิ ยาแห่งประเทศจีนประกาศว่า มณฑลยนู นาน เสฉวน กุ้ยโจว และเขต ปกครอง
ตนเองชนชาตจิ ้วงกวางสปี ระสบภัยแลง้ ซ่งึ มบี าง พ้ืนทปี่ ระสบภัยแลง้ รนุ แรง ตัง้ แต่เดือนพฤศจิกายนเปน็ ต้นมา
ภาคตะวนั ตกเฉียงใต้และภาคใต้ของ จนี มีฝนตกน้อย มณฑลยนู นานทีป่ ระสบภัยแลง้ รนุ แรงท่สี ุดมีปริมาณฝน
ในช่วงเขา้ สฤู่ ดูใบไมร้ ่วง ลดลงรอ้ ยละ 50 จากระยะเดียวกันของปีก่อน ๆ เปน็ ปริมาณน้อยท่สี ุดหลังจากปี
1951 เป็นตน้ มา ปจั จุบนั พชื พนั ธกุ์ ารเกษตรประสบภัยแล้งอย่างรนุ แรง

ประเทศอนิ เดยี

นายประนาบ มุคเคอร์จี รัฐมนตรีกระทรวงการคลังของอนิ เดยี เปดิ เผยวา่ อินเดียจะนาเข้า อาหารเพื่อ
แก้ปัญหาขาดแคลนอันเนื่องมาจากภัยแลง้ เพ่ือชว่ ยเหลอื ประชาชน ที่ไดร้ บั ความเดอื ดร้อนจากภยั แล้ง ซึง่ ส่งผล
กระทบต่อประชากร 700 ล้านคน ทง้ั น้คี วามแหง้ แลง้ ได้สง่ ผลกระทบต่อพ้ืนท่เี กือบคร่ึงหน่ึงของอนิ เดยี โดย
ราคาอาหาร ปรับตัวสูงขน้ึ ร้อยละ 10 หลงั จากฝนไม่ตกตอ้ งตามฤดูกาล โดยมผี ลกระทบต่อการปลูกขา้ ว ถ่ัว
เหลือง อ้อย และฝา้ ยอนิ เดยี จะนาเขา้ อาหารจากต่างประเทศมากขนึ้ ในช่วงน้ี อยา่ งไรก็ตามกลับ กลายเป็น
การเพิ่มความหว่นั วิตกขน้ึ วา่ ราคาอาหารหลาย รายการจะมรี าคาทเ่ี พิม่ ขึ้น รัฐบาลอินเดีย กล่าวว่า รฐั บาลจะมี
มาตรการทร่ี ับประกนั ว่าราคาอาหารจะมเี สถียรภาพ

ช่อื .......................................................................ระดบั .......................รหัสนกั ศึกษา...........................................

121

ใบงาน
เร่อื ง ลักษณะการเกดิ ภยั แล้ง

1 อธิบายความหมายภยั แลง้ ฝนแล้ง และฝนท้งิ ชว่ ง
1)ภัยแลง้ หมายถึง
…...............................................................…............................................................ ...................................
................................................................................................................................................... .................
........................................................................................................................... ........................................
....................................................................................................................................... .............................
2) ฝนแลง้ หมายถงึ
..................................................................................................…………….........…………………………….........
......................................................................................................................................... ...........................
................................................................................................................................................................... .
........................................................................................................................... .........................................
3) ฝนทง้ิ ชว่ ง หมายถึง
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................................................. ........
............................................................................................................................. .........................................
.......................................................................................................................................... ..........................
2 บอกความแตกต่างระหว่างฝนแลง้ และฝนท้ิงช่วงมาพอสังเขป
............................................................................................................................. ..........................................
.........................................................................................................................................................................
3 บอกสาเหตุของการเกดิ ภัยแลง้ พอสังเขป
.................................................................................................................................................................... .....
.........................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................ .................................

122

แบบทดสอบหลังเรยี น คาช้ีแจง เลอื กคาตอบท่ถี กู ต้องที่สุดเพียงคาตอบเดียว
1. บคุ คลในข้อใดสามารถช่วยปอ้ งกนั ภยั แล้งได้ในระยะยาว
ก. สมควรปลกู ตน้ ไม้ในสวนหลงั บ้าน ข. สมใจภาวนาขอให้ฝนตก
ค. สมคดิ ทาท่ีรองนา้ ฝนเพ่อื กักเกบ็ นา้ ไวใ้ ช้
ง. สมจิตรฟงั ขา่ วพยากรณ์อากาศทุกวนั
2. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ผลกระทบจากการเกิดภยั แล้ง
ก. ผลกระทบทางดา้ นสังคม
ข. ผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจ
ค. ผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อม

123

ง. ผลกระทบทางด้านวัฒนธรรม

3. ข้อใดให้ความหมายของ “ภัยแล้ง”ได้ถกู ต้องทส่ี ดุ
ก. ภัยท่เี กิดจากการขาดแคลนน้าในช่วงหน้าแล้งจนก่อให้เกดิ ความเสียหาย
ข. ภัยท่ีเกิดจากความอดุ มสมบูรณข์ องพนื ท่ปี า่ ไมล้ ดลงมากจนกอ่ ใหเ้ กิดความ
แหง้ แลง้ และสง่ ผลกระทบต่อชุมชน
ค. ภยั ที่เกดิ จากการขาดแคลนนา้ ในพน้ื ที่ใดพนื้ ทีห่ นึ่งเปน็ เวลานานจนก่อใหเ้ กดิ ความแห้งแลง้ และสง่ ผล
กระทบต่อชุมชน
ง. ภยั ทเ่ี กิดจากความแปรปรวนของสภาพลมฟา้ อากาศจนก่อใหเ้ กดิ ความแห้งแลง้ และสง่ ผลกระทบต่อชมุ ชน

4. ข้อใดเปน็ สาเหตขุ องการเกิดภยั แล้งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ
ก. การตัดไม้ทาลายปา่
ข. การทาลายชน้ั โอโซน
ค. การเปลีย่ นแปลงสภาพภมู ิอากาศ
ง. ผลกระทบของภาวะเรือนกระจก

5. สถานการณภ์ ัยแล้งของประเทศไทยส่วนใหญจ่ ะเกดิ ขน้ึ ในภาคใด
ก. ภาคเหนอื ภาคใต้
ข. ภาคเหนือ ภาคตะวันออก
ค. ภาคเหนอื ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ
ง. ภาคตะวนั ออก ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ

6. ขอ้ ใดเปน็ การป้องกันภยั แลง้ ทม่ี ีประสิทธภิ าพมากทีส่ ุด
ก. งดการตดั ไม้ทุกประเภท
ข. หาฝนเทยี มในบรเิ วณที่แห้งแล้ง
ค. ลดการใชน้ ้าโดยใชเ้ ฉพาะท่ีจาเป็น

124

ง. ลดการทาลายป่า และเพิ่มพ้ืนทป่ี า่

7. ในปจั จุบันประเทศไทยปลกู หญา้ แฝกเพอ่ื แก้ไขปญั หาใด
ก. ดินขาดป๋ยุ ไนโตรเจน
ข. เศรษฐกิจตกตา่
ค. การชะลา้ งการพังทลายของดนิ
ง. การขาดแคลนวสั ดมุ ุงหลงั คา

8. การป้องกนั และแก้ไขปัญหาภัยแลง้ วิธีใดดีทส่ี ุด
ก. การขดุ เจาะนา้ บาดาล ข. การสร้างเข่ือนกักเก็บน้า
ค. การแจกจา่ ยนา้ แกป่ ระชาชน
ง. การรกั ษาป่าไมใ้ ห้คงความอุดมสมบรู ณ์
9. ขอ้ ใดไม่ใชภ่ ัยพิบตั ิทม่ี ีผลสืบเน่ืองมาจากการตัดไม้ทาลายป่า
ก. ภยั แล้ง
ข. แผน่ ดินถลม่
ค. แผ่นดนิ ไหว
ง. น้าท่วมฉับพลัน
10. ผูเ้ รียนสามารถตดิ ตามข่าวพยากรณ์อากาศไดจ้ ากหน่วยงานใด
ก. กรมวชิ าการเกษตร ข. กรมอตุ ุนยิ มวิทยา ค. กรมทรัพยากรธรณี
ง. กรมทรัพยากรและส่งิ แวดลอ้ ม

เฉลยขอ้ สอบหลังเรยี น
1. ก 2. ง 3. ค 4. ค 5. ค 6. ง 7. ค 8. ง 9. ค 10. ข

125

127

แผนการจดั การเรยี นรู้ ครัง้ ท่ี 1๒

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้ สาระ การพัฒนาสังคม รายวชิ า การเรียนรสู้ ภู้ ยั ธรรมชาติ สค3203๒

เนือ้ หาการเรียนร้ทู ่ี ความหมาย ของวาตภัยและ ลักษณะการ เกิดวาตภยั

วนั ท่ี เดอื น พ.ศ. เวลา 09.00 น. -12.00 น. ถงึ 13.00 น.- 16.00 น.

1. เนอ้ื หา
1.ความหมายของวาตภัย

1.1ความหมายของวาตภยั
1.2ประเภทของวาตภัย
2.ลกั ษณะการเกิดวาตภัย
2.1สาเหตุและปจั จัยการเกดิ วาตภยั
2.2 ผลกระทบที่เกิดจากวาต ภัย
2.3พน้ื ท่เี ส่ียงภยั ตอ่ การเกิด วาตภัยในประเทศไทยและ ประเทศตา่ งๆในโลก
2. จุดประสงค์การเรยี นรู้

1.บอกความหมายของวาตภยั
2.บอกประเภทของวาตภยั
3.บอกสาเหตุ และปจจยั การเกิดวาต ภัย
4. บอกผลกระทบทเ่ี กดิ จากวาตภยั
5. ตระหนกั ถึงภัยและผลกระทบทีเ่ กดิ จากวาตภัย
6. บอกพ้นื ทีเ่ สย่ี งภัย ตอการเกิดวาตภัยในประเทศไทยและ ประเทศตาง ๆ ในโลก
3. สาระการเรยี นรู้ สาระการพัฒนาสงั คม
4. ผลการเรียนรทู้ ค่ี าดหวงั
1.บอกความหมายของวาตภยั
2.บอกประเภทของวาตภัย
3.บอกสาเหตุ และปจจยั การเกดิ วาต ภยั
4. บอกผลกระทบทีเ่ กิดจากวาตภัย
5. ตระหนกั ถงึ ภยั และผลกระทบท่ีเกดิ จากวาตภยั
6. บอกพน้ื ทีเ่ ส่ียงภยั ตอการเกิดวาตภยั ในประเทศไทยและ ประเทศตาง ๆ ในโลก
5. กจิ กรรมการเรียนรู้
ข้นั ที่ 1 กาหนดสภาพ ปญั หา ความต้องการในการเรียนรู้ (O: Orientation)
1.1 ครซู กั ถามหรอื ตัง้ คาถาม ถามนกั ศกึ ษาเกยี่ วกบั เรื่องที่จะเรียนวา่ นักเรียนมีความพร้อมในการเรียน มากนอ้ ย
เพยี งใด
1.2 ข้อสงสัยก่อนเข้าสู่บทเรียนในข้ันตอ่ ไป
ข้นั ที่ 2 แสวงหาข้อมูลและจัดการเรยี นรู้ (N: New ways of learning)
2.1ครกู ับนักศึกษารว่ มกันวางแผนการเรยี นรู้ในเร่ือง ความหมาย ประเภท และลักษณะการเกิด วาตภัย
2.2 ครสู นทนากบั นักศึกษาเกย่ี วกบั ความหมาย ประเภท และลกั ษณะการเกิดวาตภัย

ข้นั ที่ 3 ปฏิบตั ิและนาไปประยกุ ต์ใช้ (I: Implementation)

128

3.1 แบง่ กลุม่ นักศึกษากลมุ่ ละ 4-5 คน ให้รว่ มกนั แลกเปลีย่ นเรียนรู้ศึกษาเรื่องความหมาย ประเภท และลักษณะ
การเกิดวาตภัย แลว้ ทากิจกรรมใบงาน

3.2นักศึกษาแตล่ ะกล่มุ ร่วมกนั สรุปกจิ กรรมจากใบ ความรู้ ครกู บั นักศึกษาร่วมกันสรปุ ความรู้ ทไี่ ด้รับ
ขนั้ ที่ 4 ประเมินผลการเรียนรู้ (E: Evaluation)

4.1 ครแู ละนักศึกษารว่ มกนั สรุปเรือ่ ง สถานการณ์วาตภัยและแนวทางการป้องกนั การ แก้ไขปญั หาผลกระทบที่เกดิ
จากวาตภัย

4.2 ใหน้ กั ศึกษาใบงานที่ 3
6. การวัดผลประเมินผล

6.1 การสังเกต
6.2 การนาเสนอ และการซักถาม
7.สอ่ื และวัสดุอุปกรณ์
7.1 ใบความรู้
7.2 ใบงาน
7.3 หนงั สือเรียน
7.4 อินเทอร์เน็ต
8. แหล่งเรยี นรู้
8.1 กศน.ตาบล
8.2 หอ้ งสมุดประชาชนอาเภอ
8.3 สถาบันศกึ ษาปอเนาะ
9. ตวั ชวี้ ดั การเรียนรู้
1.รอ้ ยละ ๘๐ของผู้เรียนบอกความหมายของวาตภยั ได้
2.ร้อยละ ๘๐บอกประเภทของวาตภัยได้
3.ร้อยละ ๘๐บอกสาเหตุ และปจจยั การเกิดวาต ภยั ได้
4. ร้อยละ ๘๐บอกผลกระทบทเ่ี กิดจากวาตภัยได้
5. ร้อยละ ๘๐ตระหนักถงึ ภัยและผลกระทบท่ีเกิด จากวาตภัยได้
6. รอ้ ยละ ๘๐บอกพน้ื ทีเ่ สี่ยงภัย ตอการเกิดวาตภัยในประเทศไทยและ ประเทศตาง ๆ ในโลกได้

ลงชื่อ........................................................ครูผ้สู อน
(นายอาหามะ ตาเยะ)
ตาแหนง่ ครูกศน.ตาบล

129

ความคิดเหน็ หัวหน้างานการศึกษาขัน้ พ้ืนฐาน
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่ือ.............................................หวั หน้างานการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน
(นางมทั มา แวนาแว)

ตาแหน่ง ครูผู้ช่วย

ความคดิ เห็นผู้บรหิ ารสถานศึกษา
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………….....…………………………………………………………………………………………….…

ลงช่ือ................................................ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษา
(นางหทยั กาญจน์ วฒั นสิทธิ์)

ผ้อู านวยการศูนย์การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุไหงปาดี

: ฝ 130
1.
ฝ
2. -
23
45

3.

.
4.

ฝ

5.

6.
23
45

7.

8.
ฝ
ฝ

9.

131

10.
-

132

1.
-43)

1.1
1.2

-
1.3

133

2.
2.1

2.2

3.
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5

134

3.6
3.7
3.8
3.9 -

135

3.10
3.11
3.12
3.13
3.14

3.15

3.16
98-9830, 399-4012-3

4.

4.1
4.2
4.3
4.4

4.5

4.6

124

: ้ี
1.
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................
............................................................................................................................. .......................................
....................................................................................... .............................................................................

2.
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................... ...........

3.
....................................................................................... .............................................................................
............................................................................................................................. .......................................
.......................................................................................................................................... ..........................
........................................................................................................ ............................................................
............................................................................................................................. .......................................
........................................................................................................................................................... .........
......................................................................................................................... ...........................................

132

แผนการจดั การเรียนรู้ คร้ังท่ี 1๓

กลมุ่ สาระการเรียนรู้ สาระ การพฒั นาสงั คม รายวชิ า การเรยี นรูส้ ู้ภยั ธรรมชาติ สค3203๒

เนอื้ หาการเรียนร้ทู ่ี สถานการณ์วาตภยั และแนวทางการป้องกนั การแก้ไขปญั หาผลกระทบทเ่ี กิดจากวาตภัย

วันท่ี เดอื น พ.ศ. เวลา 09.00 น. -12.00 น. ถึง 13.00 น.- 16.00 น.

1. เนอ้ื หา
1.สถานการณการเกิดภยั แล้ง

1.1 สถานการณภยั แล้งในประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลก
1.2 สถิติการเกดิ ภัยแล้งของประเทศตา่ งๆในโลก
2.แนวทางการป้องกนั และการแก้ไขปญั หาผลกระทบทเ่ี กิดจากภัยแล้ง
2.1 การเตรียมความพร้อมรบั สถานการณการเกดิ ภยั แล้ง
2.2 การปฏบิ ตั ิขณะเกดิ ภัยแล้ง
2.3 การปฏบิ ัตติ นหลังเกิดภยั แล้ง
2. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
1.บอกสถานการณภัยแล้งในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ ในโลก
2.วิเคราะห์เปรียบเทียบสถิติการเกิดภัยแล้งของประเทศต่าง ๆ ในโลกและคาดคะเนการเกิดภัยแล้ง
ในอนาคต
3.บอกวธิ ีการเตรยี มความพร้อมรับสถานการณการเกิดภยั แล้ง
4.บอกวธิ กี ารปฏิบัติขณะเกิดภัยแล้ง
5.บอกวธิ ีการปฏิบตั ติ นหลงั เกิดภัยแล้ง
6.เสนอแนวทางการป้องกันและการแกไ้ ขปญหาผลกระทบท่เี กิดจากภยั แล้ง
3. สาระการเรียนรู้ สาระการพัฒนาสังคม
4. ผลการเรียนรทู้ ่คี าดหวัง
1.บอกความหมายของวาตภัย
2.บอกประเภทของวาตภัย
3.บอกสาเหตุและปัจจยั การเกิดวาตภยั
4. บอกผลกระทบทเ่ี กิดจากวาตภัย
5. ตระหนักถงึ ภัยและผลกระทบทเี่ กิดจากวาตภยั
6. บอกพ้ืนทเี่ ส่ยี งภัย ตอการเกดิ วาตภยั ในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ ในโลก
5. กิจกรรมการเรยี นรู้
ข้นั ท่ี 1 กาหนดสภาพ ปัญหา ความตอ้ งการในการเรียนรู้ (O: Orientation)
1.1 ครซู กั ถามหรอื ตงั้ คาถาม ถามนกั ศกึ ษาเกี่ยวกับเรื่องที่ จะเรียนวา่ นักเรียนมีความพร้อมในการเรียนมาก
นอ้ ย เพียงใด
1.2 ข้อสงสยั กอ่ นเขา้ ส่บู ทเรียนในข้ันตอ่ ไป
ขัน้ ที่ 2 แสวงหาข้อมลู และจดั การเรียนรู้ (N: New ways of learning)
2.1ครกู ับนกั ศกึ ษาร่วมกนั วางแผนการเรยี นรู้ในเรื่อง สถานการณ์วาตภัยและแนวทางการป้องกันการแก้ไข
ปัญหา ผลกระทบที่เกิดจากวาตภัย
2.2 ครสู นทนากับนักศึกษาเกี่ยวกบั สถานการณว์ าตภัยและ แนวทางการป้องกันการแก้ไขปัญหาผลกระทบ
ทีเ่ กิดจาก วาตภัย

133

ขัน้ ท่ี 3 ปฏิบัติและนาไปประยุกตใ์ ช้ (I: Implementation)
3.1 แบ่งกลุ่มนักศึกษากลุ่มละ 4-5 คน ให้ร่วมกัน แลกเปล่ียนเรียนรู้ศึกษาเร่ืองสถานการณ์วาตภัยและ

แนวทางการป้องกันการแก้ไขปัญหาผลกระทบทีเ่ กดิ จากวาตภยั แลว้ ทากจิ กรรมใบงาน
3.2ครแู ละนกั ศกึ ษาแต่ละกลมุ่ ร่วมกันสรปุ เน้อื หาอีกครงั้

ขั้นที่ 4 ประเมินผลการเรยี นรู้ (E: Evaluation)
4.1ครูและนักศึกษาร่วมกันสรุปเร่ืองสถานการณ์วาตภัย และแนวทางการป้องกันการแก้ไขปัญหา

ผลกระทบทเ่ี กดิ จากวาตภัย
4.2 ใหน้ กั ศกึ ษาใบงานท่ี 4

6. การวัดผลประเมินผล
6.1 การสังเกต
6.2 การนาเสนอ และการซกั ถาม

7.สื่อและวสั ดุอปุ กรณ์
7.1 ใบความรู้
7.2 ใบงาน
7.3 หนังสือเรยี น
7.4 อนิ เทอรเ์ นต็

8. แหลง่ เรียนรู้
8.1 กศน.ตาบล
8.2 ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอ
8.3 สถาบันศกึ ษาปอเนาะ

9. ตัวช้ีวดั การเรยี นรู้
1.รอ้ ยละ80บอกสถานการณภยั แล้งในประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลก
2.วิเคราะห์เปรียบเทียบสถิติการเกิดภัยแล้งของประเทศต่าง ๆ ในโลกและคาดคะเนการเกิดภัยแล้ง

ในอนาคต
3.บอกวธิ ีการเตรียมความพร้อมรับสถานการณการเกดิ ภัยแล้ง
4.บอกวิธีการปฏิบัตขิ ณะเกิดภัยแล้ง
5.บอกวธิ ีการปฏิบัตติ นหลังเกดิ ภยั แลง้
6.เสนอแนวทางการป้องกนั และการแกไ้ ขปญหาผลกระทบทีเ่ กิดจากภัยแล้ง

ลงชอ่ื ........................................................ครูผสู้ อน
(นายอาหามะ ตาเยะ)
ตาแหนง่ ครูกศน.ตาบล

134

ความคดิ เหน็ หัวหน้างานการศึกษาขัน้ พ้นื ฐาน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงช่อื .............................................หวั หน้างานการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน
(นางมทั มา แวนาแว)
ตาแหนง่ ครูผชู้ ่วย

ความคิดเหน็ ผบู้ รหิ ารสถานศึกษา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………….....…………………………………………………………………………………………….…

ลงชอื่ ................................................ผูบ้ ริหารสถานศึกษา
(นางหทัยกาญจน์ วัฒนสทิ ธ์ิ)

ผอู้ านวยการศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั อาเภอสุไหงปาดี

135

แบบทดสอบก่อนเรียน คาช้ีแจง:ให้นกั ศกึ ษาเลอื กคาตอบท่ถี กู ต้องท่ีสดุ เพยี งคาตอบเดยี ว

1.การเกิดวาตภยั ในข้อใด ไม่สมั พนั ธก์ บั แหลง่ ท่ีเกดิ
ก.พายไุ ซโคลนเอลลี – ออสเตรเลีย
ข.พายุไซโคลนนาร์กีส – พม่า
ค.พายโุ ซนรอ้ น ปาบึก – ไทย
ง.พายุไตฝ้ ุ่นกิสนา – ฟิลิปปินส์
2. การเกดิ วาตภัยสง่ ผลกระทบต่อสงั คมอยา่ งไร
ก. ทาใหค้ นเสียชีวติ
ข. ทาใหไ้ ดร้ ับบาดเจ็บ
ค. ทาใหส้ าธารณูปโภคเสยี หาย
ง. ทาใหเ้ กดิ ความวติ กกังวล
3. เมอื่ เกดิ วาตภยั ควรปฏิบตั ิอยา่ งไร
ก. เปดประตหู นาตางทกุ บาน
ข. พยายามควบคมุ สตอิ ยางสงบ
ค. เดินออกไปอย่ใู นพื นที่โล่งแจง้
ง. ใชเ้ ทียน ไมข้ ีดไฟหรือสิ่งทีจ่ ะท้าใหเ้ กดิ เปลวไฟ
4. ขอ้ ใดกล่าวถึงวาตภัยได้ถูกตอ้ ง
ก. ภยั ท่ีเกดิ จากไฟไหมป้ า่ ที่ก่อให้เกิดหมอกควัน
ข. ภยั ที่เกิดจากนา้ ท่วมพืน้ ท่ีการเกษตรของประชาชน
ค. ภยั ท่เี กดิ จากการปล่อยกา๊ ซจากโรงงานอุตสาหกรรม
ง. ภัยทีเ่ กิดข้ึนจากพายลุ มแรงจนทาใหเ้ กิดความเสยี หาย

136

5. ขอ้ ใดเรียงลาดบั ความรุนแรงของพายหุ มุนเขตร้อนจากน้อยไปหามากไดถ้ ูกต้อง
ก. ดีเปรสชัน่ โซนรอ้ นไต้ฝนุ่
ข. ไตฝ้ ่นุ โซนรอ้ นดีเปรสช่ัน
ค. โซนร้อนไตฝ้ ุ่นดีเปรสชน่ั
ง. ดเี ปรสชัน่ ไตฝ้ นุ่ โซนร้อน
6. พายหุ มุนเขตร้อนเกดิ ขนึ้ ในมหาสมุทรอินเดยี เรยี กว่าอะไร
ก. ไซโคลน
ข. บาเกียว
ค. ทอร์นาโด
ง. เฮอร์ริเคน
7. กอ่ นเกิดพายุฝนฟ้าคะนองจะมสี ญั ญาณเตอื นอยา่ งไร
ก. ฝนตกหนกั
ข. อากาศเย็น
ค. ท้องฟ้าโปร่ง
ง. อากาศร้อนอบอ้าว
8. สาเหตขุ องวาตภยั ในขอ้ ใดถูกต้อง
ก. ฝนตก
ข. มนษุ ยส์ รา้ งขึน้
ค. ปรากฏการณ์ทางทะเล
ง. ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ
9. หลงั เกดิ วาตภัยควรปฏบิ ตั ิตนตามข้อใด
ก. หากมีผบู้ าดเจ็บให้ช่วยเหลอื ทันที
ข. ตดิ ตามฟงั ขา่ วอากาศจากแหล่งข่าวรฐั บาล
ค. ควรดับไฟปลดสะพานไฟฟ้า ปิดวาลว์ แกส๊
ง. พกั ในอาคารท่ีมัน่ คงตลอดเวลาขณะเกดิ ววาตภยั

137

10. แนวทางการป้องกันและการแก้ไขปญั หาผลกระทบทีเ่ กิดจากวาตภยั บคุ คลใดปฏบิ ตั ิถูกต้อง
ก. นายแสงออกไปยืนท่โี ล่งแจ้ง ขณะเกิดพายุลมแรง
ข. นายหมอกพกั ในอาคารท่ีไมม่ ัน่ คงขณะเกดิ วาตภัย
ค. นายแซมเตรียมวิทยุและอุปกรณ์สอื่ สารชนิดใชถ้ า่ นแบตเตอรี่
ง. นายปราชญไ์ มต่ ดิ ตามข่าวบนั เทงิ จากรายการโทรทัศน์ต่าง ๆ

141

แผนการจดั การเรยี นรู้ ครั้งท่ี 1๔

กลุ่มสาระการเรียนรู้ สาระ การพฒั นาสงั คม รายวิชา การเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ สค3203๒

เน้อื หาการเรียนรู้ที่ สถานการณ์ดิน โคลนถลม่ ใน ประเทศไทย และประเทศ ต่าง ๆ ในโลก วันท่ี

เดอื น พ.ศ. เวลา 09.00 น. -12.00 น. ถงึ 13.00 น.- 16.00 น.

1. เนื้อหา
.สถานการณ์ดนิ โคลนถล่ม
1. สถานการณ์การเกิดดิน โคลนถลม่ ในประเทศไทย
2. สถานการณก์ ารเกดิ ดิน โคลนถลม่ ในเอเชยี
3 สถานการณก์ ารเกิดดนิ โคลนถลม่ โลก
4. แนวทางการป้องกันและ แกป้ ัญหาผลกระทบท่ีเกิดจาก ดนิ โคลนถล่ม

4.1 การเตรียมความพร้อม รับสถานการณ์การเกิดดินโคลน ถล่ม
4.2 การปฏิบัตขิ ณะเกิดดิน โคลนถลม่
4.3 การปฏบิ ัติหลงั การเกิดดินโคลนถล่ม

2. จุดประสงค์การเรียนรู้
๑. บอกสถานการณด์ ินโคลนถล่ม ในประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลกได้
๒. แนวทางและการเตรยี มความ พร้อมเพื่อการปอ้ งกันและการ แกไ้ ขปัญหาผลกระทบทเี่ กิดจาก ดนิ โคลนถล่มได้
๓. บอกวิธปี ฏิบัติขณะเกดิ ดินโคลน ถลม่ ได้

3. สาระการเรียนรู้ สาระการพัฒนาสงั คม
4. ผลการเรียนรทู้ ค่ี าดหวงั

๑. บอกสถานการณ์ดนิ โคลนถล่ม ในประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลกได้
๒. แนวทางและการเตรยี มความ พร้อมเพือ่ การป้องกันและการ แกไ้ ขปัญหาผลกระทบท่เี กิดจาก ดินโคลนถล่มได้
๓. บอกวธิ ีปฏิบัติขณะเกิดดินโคลน ถลม่ ได้
5. กิจกรรมการเรียนรู้
ขน้ั ท่ี 1 กาหนดสภาพ ปญั หา ความตอ้ งการในการเรียนรู้(O: Orientation)
1.ครูทักทายผเู้ รียนและชวนคยุ เรือ่ งสถานการณด์ นิ โคลน ถลม่ ในประเทศไทยและประเทศต่างๆในโลก
2. ครูสอบถามผเู้ รียน และเช่ือมโยงประสบการณ์ของผู้เรียน โดยการให้ผูเ้ รยี นยกตัวอยา่ งแนวทางการป้องกันและ
แก้ปญั หาผลกระทบที่เกิดจากดินโคลนถล่มมาคนละ 1 อย่าง 3.ครแู ละผเู้ รียนรว่ มกันแสดงความคิดเหน็ เกี่ยวกับแนว
ทางการป้องกนั และแกป้ ญั หาผลกระทบทเ่ี กดิ จากดนิ โคลน ถลม่
ขน้ั ที่ 2 แสวงหาขอ้ มลู และจัดการเรยี นรู้ (N: New ways of learning)
1. ครอู ธิบายสถานการณ์ดินโคลนถลม่ ในประเทศไทยและ ประเทศตา่ งๆในโลกแนวทางการป้องกนั และแก้ปัญหา
ผลกระทบทเ่ี กิดจากดินโคลนถล่ม
2. ครใู หผ้ ูเ้ รียนดูคลิปวดิ ีโอ จาก https://www.youtube.com/watch?v=WsMzqUy0_hE

ข้ันที่ 3 ปฏบิ ัติและนาไปประยกุ ตใ์ ช้(I: Implementation)
1.ครใู หผ้ ้เู รียนศึกษาใบความรู้หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 เร่อื ง สถานการณ์ดินโคลนถล่ม และแนวทางการป้องกนั และ
แก้ปัญหาผลกระทบที่เกิดจากดินโคลนถล่ม
2.ครูสุ่มผูเ้ รยี นตอบคาถามจากใบความรูด้ ังกล่าว และ อธบิ ายเพิ่มเติมในสว่ นทีผ่ ู้เรยี นยังไมเ่ ข้าใจ

142

ขน้ั ท่ี 4 ประเมนิ ผลการเรียนรู้ (E: Evaluation)
1. ใหผ้ ูเ้ รยี นทาแบบฝึกหัด
2. ครูเฉลยแบบฝกึ หัด และสรุปสงิ่ ท่ีไดเ้ รยี นรูร้ ่วมกบั ผเู้ รียน โดยผเู้ รียนบันทึกสิ่งทไี่ ด้เรียนรู้ลงในบันทกึ การเรยี นรขู้ อง
ผเู้ รยี น
3. ให้ผู้เรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน
4. ครเู ฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ครแู ละผเู้ รยี นสรุปสิง่ ทไ่ี ด้ เรียนรู้ร่วมกัน
6. การวัดผลประเมนิ ผล

6.1 การสังเกต
6.2 การนาเสนอ และการซักถาม
7.สื่อและวสั ดุอปุ กรณ์
7.1 ใบความรู้
7.2 ใบงาน
7.3 หนังสอื เรยี น
7.4 อนิ เทอร์เน็ต
8. แหล่งเรียนรู้
8.1 กศน.ตาบล
8.2 ห้องสมุดประชาชนอาเภอ
8.3 สถาบนั ศึกษาปอเนาะ
9. ตัวชวี้ ัดการเรียนรู้
๑. ร้อยละ๘๐ ของผเู้ รียน บอกสถานการณ์ดนิ โคลนถลม่ ในประเทศไทยและประเทศตา่ ง ๆ ในโลกได้
๒.ร้อยละ๘๐ ของผู้เรียน แนวทางและการเตรียมความ พร้อมเพื่อการป้องกันและการ แก้ไขปัญหาผลกระทบที่
เกดิ จาก ดินโคลนถล่มได้
๓. รอ้ ยละ๘๐ ของผูเ้ รยี น บอกวธิ ีปฏบิ ัตขิ ณะเกิดดนิ โคลน ถลม่ ได้

ลงชอื่ ........................................................ครูผสู้ อน
(นายอาหามะ ตาเยะ)
ตาแหนง่ ครูกศน.ตาบล

ความคดิ เหน็ หวั หน้างานการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………

143

ลงชื่อ.............................................หัวหน้างานการศกึ ษาขัน้ พื้นฐาน
(นางมัทมา แวนาแว)

ตาแหน่ง ครูผู้ชว่ ย
ความคดิ เห็นผู้บรหิ ารสถานศึกษา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………….....…………………………………………………………………………………………….…

ลงช่ือ................................................ผูบ้ รหิ ารสถานศกึ ษา
(นางหทยั กาญจน์ วัฒนสิทธิ์)

ผูอ้ านวยการศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั อาเภอสุไหงปาดี

1.
.ห
.ห

. 144
.
หห ห
2.
.ห
.
.
.ห

3. ห ห
. ห
.
. ห
.

4.
.
.ห
.
.

5. ห ห
.ห
.ห
.ห
.ห

145

6.
.
.
.
.

7. ห
. ห หห ห
. หห
.
.

8. ห
.
.
. หห
.

9. ห
.
.ห
.
.

146

10. ห
.ห ห
.
. หห ห
.ห

ฉ
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

147

ๆ

ห

ห หห
หห ห ห ำ

ห

22 2531 ห ำ ห 230
ห 1,500 ห ห 6,150

1,000

11 2543 ำห ห

10 ห 2 ห 363 ห ห

4 2544 ำ ห 43 ห 4 ห 18 ห

100

11 ห 2544 ำห ห 109 136 ห 4
ห 188 ห ห 441 ห 645

22 2547 ห 10 ำห

400 120 ห 100 ห

17 2547 ำ ห 14 ห ห ห ห
10 ห ห
10

22 2549 ห 66 ำห ห 3,076 ห
128,800 ห 37

ห ห ำ 430 ห

9 2549 ำ ำ หห 8 ห 29 ห

3 ห 2554 ห 1194 - 10
ห ห 1ห ห 9ห 9 12

23 2554 หห
ห 1 ห2

28 2554 หห ห

148

4ห ำ4 หำ 1
ห
ห
ห

. . 2552-2556
https://dpmcr.files.wordpress.com/2015/06/

149

ๆ

24 ห ห 7ฎ
ห ฉ
ๆ ห ห
30-40
2553 ฉ
2556 ห “ หห
(Soulik)”ห ห
ห ำห ำ ฉ ห
ฉฉ

หห ฎ 2556 ห

หห “”

(Soulik) 7 ฎ 2556 ห ห ห
30-40 ห
ฉ หห ฉ ห
ห
ห หฉ ฉ 3ห

หห

ห ห ห2 5

30

ฎ 2556 ห ฉห ฉ ห

150

ฉ