The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

แผนการสอน อช21002 สมบูรณ์

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by นายมานพ ชาวกำแพง, 2022-05-25 23:33:50

แผนการสอน อช21002 สมบูรณ์

แผนการสอน อช21002 สมบูรณ์

1

คําอธิบายรายวิชา ทักษะการพฒั นาอาชีพ อช21002 จาํ นวน 4 หน่วยกติ
ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น

มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ
1. มีความรู้ ความเข้าใจทักษะในการพัฒนาอาชีพที่ตัดสินใจเลือกบนพื้นฐานความรู้ กระบวนการ ผลิต

กระบวนการตลาดทีใ่ ช้นวตั กรรม เทคโนโลยีทีเ่ หมาะสม และประยุกต์ใช้ภมู ิปญั ญา
2. มีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถจัดทําแผนงานและโครงการธุรกิจ เพื่อพัฒนาอาชีพเข้าสู่ตลาด การ

แขง่ ขันตามศกั ยภาพ 5 ด้านไดแ้ ก่ ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาตใิ นแต่ละพ้ืนที่ ศักยภาพ ของพืน้ ที่ตามลักษณะ
ภมู ิอากาศ ศกั ยภาพของภูมิประเทศและทําเลท่ีตง้ั ของแต่ละพ้ืนที่ ศักยภาพของศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถี
ชีวติ ของแต่ละพ้ืนที่ ศักยภาพของทรัพยากร มนุษยใ์ นแตล่ ะพ้นื ที่ และแนวคิดปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง เพ่ือสู่
ความเขม้ แขง็
ศึกษาและฝกึ ทักษะเกย่ี วกับทกั ษะอาชีพท่ีต้องการพฒั นาอาชีพ ดังน้ีคือ

ความจําเป็นในการฝึกทักษะเพื่อพัฒนาอาชีพ กระบวนการผลิต กระบวนการตลาด ที่ใช้นวัตกรรม
เทคโนโลยี ความหมาย ความสําคัญของการจัดการเพื่อพัฒนาอาชีพ และระบบการจดั การเพ่ือการพัฒนาอาชีพ ท่ี
ตัดสินใจเลือก แหล่งเรียนรู้ในการฝึก วิธีการฝึก การตดั สนิ ใจเลือกแหล่ง และวิธกี ารฝึก การบันทกึ รายงาน การฝึก
ทักษะการพัฒนาอาชีพโดยประยุกต์ใช้ภมู ปิ ญั ญา

ความหมาย ความสําคญั ของการจดั ทํา และหรอื ปรับปรงุ การจดั การอาชีพ
การทําแผนธุรกิจ แผนธุรกิจเป็นแผนแม่บทในการประกอบอาชีพของทุกคนในครอบครัว ชุมชน ซึ่ง เป็น
กระบวนการในการระดมความคิดจากการวิเคราะห์ชุมชนที่กําหนดด้วยวิสัยทัศน์ พันธกิจ รายได้ ค่านิยม ของ
ชมุ ชน ตามศกั ยภาพ 5 ดา้ นไดแ้ ก่ ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพื้นท่ี ศักยภาพของพื้นทีต่ าม ลักษณะ
ภมู ิอากาศ ศักยภาพของภูมิประเทสและทาํ เลที่ต้ังของแต่ละพ้นื ท่ี ศกั ยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถี
ชวี ติ ของแต่ละพื้นท่ี ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพืน้ ที่ และแนวคิดปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือสู่
ความเขม้ แขง็ เป็นผลสาํ เรจ็ โดยกาํ หนดเป้าหมายและกลยทุ ธ์ การดําเนินงานทีจ่ ะ ดาํ เนินการไปตามแผนธุรกิจ
การจัดการความเสี่ยง เป็นการวิเคราะห์ศักยภาพและจัดการเกี่ยวกับผลการดําเนินการในอดีตที่ผ่านมา
ในช่วงระยะเวลา 2-3 ปี จนถึงปัจจุบัน เน้นยอดขายของประเภทสินค้า คา่ ใช้จา่ ยต่างๆ ผลกาํ ไร วเิ คราะห์ คแู่ ขง่ ขนั
วิเคราะห์ ส่วนครองตลาดสัมพันธ์ วิเคราะห์สมรรถนะของธุรกิจ วิเคราะห์สภาวะแวดล้อมภายใน ด้านจุดแข็ง
จุดอ่อน วิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกด้านโอกาสและอุปสรรค ว่าประเด็นใดจะทําให้เกิด ความเสี่ยงในการ
ประกอบอาชพี ต้องจัดการแก้ปัญหาความเสยี่ งนัน้ เพือ่ ความเข้มแข็งในอาชพี
การจัดการการผลิต หรือการบริการ เป็นการจัดการเกี่ยวกับ การควบคุมคุณภาพให้ได้มาตรฐานตาม
ความตอ้ งการของตลาด การใช้นวัตกรรม เทคโนโลยี การลดต้นทุนการผลติ หรอื การบริการ
การจัดการการตลาด เป็นการนําผลผลิตเข้าสู่ตลาด ซึ่งดําเนินการโดยการโฆษณา การประชาสัมพันธ์
การวิจัยตลาด การส่งเสริมการขาย การจัดทาํ ข้อมลู ฐานลกู ค้า ความสามารถกระจายสินค้าใหถ้ ึงลูกค้า
ปฏิบตั กิ าร จดั ทําแผนและโครงการพฒั นาธุรกิจ

2
การจดั ประสบการณ์การเรียนรู้

สํารวจ วิเคราะห์ทักษะที่ต้องการพัฒนาอาชีพแหล่งฝึกและวิธีการฝึก กระบวนการผลิต กระบวนการ
ตลาดที่ใช้นวัตกรรม เทคโนโลยี การถอดบทเรียนจากการฝึกทักษะเพื่อการพัฒนาอาชีพโดยประยกุ ต์ใช้ภูมปิ ัญญา
เป็นการศึกษาปฏบิ ัติจริงด้วยการทําแผนธรุ กิจของชมุ ชน หรือของผู้เรียนตามศกั ยภาพ 5 ด้านได้แก่ ศักยภาพของ
ทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพื้นที่ ศักยภาพของพื้นที่ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพของภูมิประเทศและทําเล
ที่ตั้งของแต่ละพื้นที่ ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวิตของแต่ละพื้นท่ี ศักยภาพของทรัพยากร
มนุษยใ์ นแตล่ ะพ้นื ที่ และแนวคดิ ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง การจัดการความเสย่ี ง

การจัดการการผลิต การจัดการการตลาด อาจสร้างสถานการณ์จําลองขึ้นมาหรือพาไปศึกษาของจรงิ เพื่อ
ฝึกปฏิบัติและนําแผนปฏิบัติการต่างๆ เข้าสู่วิถีชีวิต หรือดําเนินการจริงตามวิถีชีวิต เพื่อผู้เรียนจะเกิดความรู้
ความสามารถในการบริหารจดั การธรุ กจิ อย่างแทจ้ ริง
การวดั และประเมนิ ผล

ประเมินจากสภาพจริงจากผลงานการเรียนรู้ และผลการเรียนรู้ การทําแผนงาน และโครงการพัฒนา
อาชีพ โดยการนาํ ภมู ปิ ัญญาในชมุ ชนมาประยกุ ต์ใช้

3

รายละเอยี ดคําอธบิ ายรายวิชา ทักษะการพฒั นาอาชีพ อช21002 จาํ นวน 4 หน่วยกติ

ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

มาตรฐานการเรยี นรู้ระดบั

1. มีความรู้ ความเข้าใจทักษะในการพัฒนาอาชีพที่ตัดสินใจเลือกบนพื้นฐานความรู้ กระบวนการ ผลิต

กระบวนการตลาดท่ใี ช้นวตั กรรม เทคโนโลยที ่ีเหมาะสม และประยุกต์ใช้ภูมปิ ญั ญา

2. มีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถจัดทําแผนงานและโครงการธุรกิจ เพื่อพัฒนาอาชีพเข้าสู่ตลาด การ

แขง่ ขนั ตามศักยภาพ 5 ด้านไดแ้ ก่ ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแต่ละพ้นื ที่ ศกั ยภาพ ของพ้นื ท่ตี ามลักษณะ

ภูมิอากาศ ศกั ยภาพของภูมิประเทสและทาํ เลท่ีตง้ั ของแต่ละพื้นท่ี ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณีและวิถี

ชวี ิตของแต่ละพ้ืนที่ ศกั ยภาพของทรัพยากร มนษุ ยใ์ นแตล่ ะพนื้ ที่ และแนวคดิ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสู่

ความเขม้ แข็ง

ท่ี หัวเรื่อง ตวั ช้ีวดั เนอ้ื หา จาํ นวน
(ชว่ั โมง)

1 ทักษะใ น ก า ร 1. อธิบายความจาํ เป็นในการฝึก 1. ความจาํ เป็นในการฝึกทักษะ 80

พฒั นา ทักษะ กระบวนการผลติ กระบวนการผลิต กระบวนการตลาด

อาชีพ กระบวนการตลาดทใี่ ช้นวตั กรรม ท่ใี ช้นวัตกรรม เทคโนโลยเี พ่ือ

เทคโนโลยี พฒั นาอาชีพ

2. อธบิ ายความหมาย ความสําคญั 2. ความหมาย ความสําคัญของการ

ของการจัดการอาชีพ และระบบ จดั การอาชีพ

การจดั การ เพื่อการพัฒนาอาชีพ

โดยประยุกต์ใช้ภูมิปญั ญา

3. สาํ รวจแหล่งเรียนรู้ และ 3. แหล่งเรยี นรู้ และสถานทฝ่ี ึกอาชพี

สถานท่ีฝึกทักษะในการพฒั นา

อาชพี

4. วางแผนในการฝึกทักษะอาชีพ 4. การวางแผนโดยกําหนดสิง่ ต่างๆ

โดยพฒั นาต่อยอด และ ดงั น้ี

ประยุกต์ใช้ภมู ปิ ญั ญา - ความรู้และทักษะท่ีต้องฝึก

- วิธีการฝึก

- แหล่งฝึก

- วัน เวลาในการฝึก ฯลฯ

5. ฝึกทกั ษะอาชีพตามแผนที่ 5. การฝึกทักษะอาชพี

กําหนดไว้ได้โดยมีการบันทึก - การจดบันทึก

ขน้ั ตอนการฝึกทุกขนั้ ตอน - ปัญหาและการแกป้ ัญหา

- ข้อเสนอแนะ

ฯลฯ

ที่ หวั เร่ือง ตัวชวี้ ัด เนือ้ หา 4
2 การทาํ แผน 1. วิเคราะห์ชุมชน โดยการระดมความ จํานวน
คดิ เหน็ ของ คนในชมุ ชน และกาํ หนด 1. การวเิ คราะหช์ ุมชน (ชัว่ โมง)
ธรุ กจิ เพอ่ื การ วิสัยทัศน์ พนั ธกจิ รายได้ ค่านิยม ของ - จุดแข็ง
พัฒนาอาชีพ ชุมชน เป้าหมาย และกลยุทธ์ ตาม - จุดออ่ น 10
ศักยภาพ 5 ด้านได้แก่ ศักยภาพของ - โอกาส
3 การจดั การ ทรัพยากรธรรมชาติ ในแต่ละพื้นท่ี - อปุ สรรค 20
ความเส่ยี ง ศกั ยภาพของ พืน้ ทีต่ ามลกั ษณะ
ภมู อิ ากาศ ศกั ยภาพของภูมปิ ระเทศ ตามศักยภาพ 5 ด้านได้แก่
และ ทําเลทตี่ ้ังของแต่ละพน้ื ที่ - ศักยภาพของทรัพยากร
ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม
ประเพณแี ละวถิ ีชีวิตของแต่ละ พน้ื ที่ ธรรมชาติในแต่ละพน้ื ที่
ศักยภาพของทรัพยากร มนุษย์ในแต่ - ศกั ยภาพของพืน้ ทต่ี ามลักษณะ
ละพ้ืนที่ และ แนวคิดปรัชญาของ
เศรษฐกจิ พอเพยี ง ภมู อิ ากาศ
- ศกั ยภาพของภูมิประเทศและ
2. วางแผนปฏบิ ัตกิ าร
1. วิเคราะห์ศักยภาพ และจดั การ ทาํ เลทีต่ ง้ั ของแต่ละพนื้ ท่ี
เกี่ยวกับผลการดําเนนิ การใน - ศักยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม
อดตี ทีผ่ ่านมา 2-3 ปี จนถึง
ปจั จบุ ัน ประเพณแี ละวิถชี วี ิตของแต่ละพ้นื ที่
- ศักยภาพของ
2. อธบิ ายวิธแี ก้ปญั หาความเสยี่ ง
ทรัพยากรมนษุ ย์ในแต่ละพื้นท่ี
2. การกําหนดวสิ ยั ทศั น์ พันธกิจ
เป้าหมายและกลยทุ ธ์ ในการกาํ หนด
แผนพัฒนาธุรกจิ ของชมุ ชน
3. การวางแผนปฏบิ ตั กิ าร
1. การวิเคราะหศ์ ักยภาพ และ
การจัดการความเสีย่ งกับผล
การดําเนินงาน

- ประเภทสนิ คา้
- ค่าใช้จา่ ยต่างๆ
- ผลกาํ ไร
- คแู่ ขง่ ขนั
- ส่วนครองตลาด
- สมรรถนะของธุรกิจ
- สภาวะแวดล้อมภายในจุดแขง็
จดุ ออ่ น
- สภาวะแวดล้อมภายนอกด้าน
โอกาสและอุปสรรค
2. การแกป้ ญั หาความเสี่ยง

5

ท่ี หัวเร่อื ง ตวั ช้ีวดั เน้อื หา จาํ นวน
(ช่วั โมง)

เพอ่ื ความมนั่ คงของอาชพี

3. สามารถวางแผนปฏบิ ตั ิการ 3. การวางแผนปฏิบตั ิการ

4 การจัดการการ 1. จัดการเก่ียวกับการควบคุม คณุ ภาพ 1. การจดั การเก่ียวกับการ ควบคุม 10

ผลิต หรือการ คณุ ภาพ

บรกิ าร 2. อธิบายวิธกี ารใช้นวัตกรรม 2. การใช้นวัตกรรม เทคโนโลยีใน

เทคโนโลยีในการผลิต การผลติ

3. อธิบายข้ันตอนการลดต้นทุน การ 3. การลดต้นทุนการผลิตหรอื การ

ผลติ หรอื การบรกิ าร บรกิ าร

4. จดั ทําแผนการผลติ หรือการ บริการ 4. การจดั ทาํ แผนปฏิบัติการ

5 การจัดการ 1. จดั การการตลาดเพอื่ นาํ ผลผลติ เขา้ 1. การจัดการการตลาด 10

การตลาด สูต่ ลาด - การโฆษณา

- การประชา สัมพันธ์

- การวิจัยตลาด

- การส่งเสรมิ การขาย

- การทาํ ขอ้ มลู ฐานลูกค้า

- การกระจายสินคา้

2. สามารถจัดทาํ แผนการจัดการ 2. การจัดทําแผนปฏบิ ตั ิการ

การตลาด

6 การขับเคล่ือน 1. วเิ คราะห์ความเป็นไปได้ของ 1. การวเิ คราะหค์ วามเปน็ ไป ไดข้ อง 20

เพื่อ พัฒนา แผนพฒั นาธรุ กิจ แผนพฒั นาอาชีพ

ธุรกจิ 2. พฒั นาแผนพฒั นาอาชีพ 2. การพฒั นาแผนพฒั นาอาชีพ

3. ขั้นตอนการขบั เคล่ือน แผนพัฒนา 3. ข้ันตอนการขับเคล่ือน แผนพัฒนา

อาชพี อาชีพ

4. อธิบายปัญหา อุปสรรค และ แนว 4. ปัญหา อุปสรรค และ แนว

ทางแก้ไขทเ่ี กดิ จากการ ขับเคล่อื นแผน ทางแก้ไขทีเ่ กดิ จากการ ขบั เคลื่อน

ธรุ กจิ แผนธุรกจิ

7 โครงการพัฒนา 1. อธิบายความสําคญั ของการทํา 1. ความสําคัญของโครงการ พฒั นา 10

อาชีพ โครงการพฒั นาอาชพี อาชีพ

2. เขียนโครงการ 2. ขนั้ ตอนการเขียนโครงการ

3. เขยี นแผนปฏิบตั ิการ 3. การเขียนแผนปฏบิ ัตกิ าร

4. ตรวจสอบโครงการได้ถกู ต้อง และ 4. การตรวจสอบโครงการ

เหมาะสม

6

ตารางวิเคราะหย์ ากงา่ ยรายวิชาทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 จำนวน 4 หนว่ ยกติ

ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้

ท่ี ตัวชีว้ ดั เนือ้ หา จํานวน ออกแบบแผน
(ชั่วโมง) การจัดการเรยี นรู้
พบกลุ่ม กรต.

1 ทกั ษะในการพัฒนาอาชพี 80

1. อธบิ ายความจําเป็นในการฝึก 1. ความจาํ เป็นในการฝึกทักษะ ✓

ทักษะ กระบวนการผลติ กระบวน กระบวนการผลิต กระบวนการตลาดท่ี

การตลาดทีใ่ ช้นวตั กรรม เทคโนโลยี ใช้นวตั กรรม เทคโนโลยีเพ่อื

พัฒนาอาชีพ

2. อธบิ ายความหมาย ความสําคัญ 2. ความหมาย ความสําคัญของการ ✓

ของการจัดการอาชีพ และระบบ จดั การอาชีพ

การจดั การ เพอ่ื การพฒั นาอาชีพ

โดยประยกุ ตใ์ ช้ภูมปิ ญั ญา ✓
3. สํารวจแหล่งเรยี นรู้ และสถานที่ 3. แหล่งเรยี นรู้ และสถานท่ฝี ึกอาชพี

ฝึกทักษะในการพฒั นาอาชีพ ✓
4. วางแผนในการฝึกทักษะอาชพี 4. การวางแผนโดยกาํ หนดส่งิ ต่างๆ

โดยพฒั นาต่อยอด และประยุกต์ใช้ ดงั น้ี

ภมู ิปญั ญา - ความรู้และทักษะทต่ี ้องฝึก

- วธิ กี ารฝึก

- แหล่งฝึก

- วนั เวลาในการฝึก

ฯลฯ

5. ฝึกทกั ษะอาชีพตามแผนท่ี 5. การฝึกทักษะอาชีพ ✓
กาํ หนดไว้ได้โดยมีการบนั ทกึ - การจดบันทึก

ขัน้ ตอนการฝึกทุกข้นั ตอน - ปญั หาและการแกป้ ัญหา

- ข้อเสนอแนะ

ฯลฯ

2 การทําแผนธุรกิจเพ่ือการพัฒนา 10

อาชพี

1. วเิ คราะห์ชมุ ชน โดยการระดม 1. การวเิ คราะหช์ มุ ชน ✓

ความคดิ เหน็ ของ คนในชมุ ชน และ - จดุ แข็ง

กาํ หนด วสิ ยั ทัศน์ พนั ธกิจ รายได้ - จุดออ่ น

ค่านยิ ม ของชุมชน เป้าหมาย และ - โอกาส

กลยทุ ธ์ ตามศักยภาพ 5 ดา้ นได้แก่ - อุปสรรค

ศักยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ตามศกั ยภาพ 5 ด้านได้แก่

7

ท่ี ตวั ชวี้ ดั เน้ือหา จาํ นวน ออกแบบแผน
(ช่ัวโมง) การจัดการเรยี นรู้
พบกลุ่ม กรต.

ในแตล่ ะพื้นท่ี ศักยภาพของ พ้ืนที่ - ศักยภาพของทรัพยากร

ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพ ธรรมชาติในแต่ละพื้นท่ี

ของภูมปิ ระเทศและ ทําเลทตี่ ้ังของ - ศกั ยภาพของพ้ืนทต่ี ามลกั ษณะ

แตล่ ะพนื้ ที่ ศกั ยภาพของศลิ ปะ ภมู ิอากาศ

วัฒนธรรม ประเพณีและวิถีชีวติ - ศักยภาพของภูมิประเทศและทํา

ของแต่ละ พื้นท่ี ศักยภาพของ เลท่ตี งั้ ของแตล่ ะพื้นท่ี

ทรพั ยากร มนษุ ยใ์ นแต่ละพนื้ ท่ี - ศักยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม

และ แนวคดิ ปรชั ญาของเศรษฐกิจ ประเพณีและวถิ ชี ีวิตของแต่ละพ้ืนที่

พอเพียง - ศักยภาพของ

ทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพน้ื ที่

2. การกําหนดวสิ ยั ทัศน์ พันธกจิ

เป้าหมายและกลยทุ ธ์ ในการกําหนด ✓

2. วางแผนปฏิบัติการ แผนพฒั นาธุรกิจของชมุ ชน ✓
3. การวางแผนปฏิบัตกิ าร

3 การจดั การความเสีย่ ง 20

1. วิเคราะห์ศกั ยภาพ และจดั การ 1. การวเิ คราะหศ์ ักยภาพ และ ✓

เกยี่ วกับผลการดําเนนิ การใน การจัดการความเสย่ี งกับผล

อดตี ท่ผี ่านมา 2-3 ปี จนถึง การดําเนินงาน

ปจั จบุ ัน - ประเภทสินค้า

- ค่าใช้จา่ ยต่างๆ

- ผลกาํ ไร

- คแู่ ขง่ ขนั

- ส่วนครองตลาด

- สมรรถนะของธรุ กจิ

- สภาวะแวดล้อมภายในจุดแข็ง

จุดออ่ น

- สภาวะแวดล้อมภายนอกดา้ น

โอกาสและอปุ สรรค

2. อธบิ ายวธิ ีแก้ปัญหาความเส่ยี ง 2. การแกป้ ัญหาความเส่ยี ง ✓

เพอื่ ความม่นั คงของอาชพี 3. การวางแผนปฏบิ ตั ิการ ✓
3. สามารถวางแผนปฏิบัตกิ าร

ที่ ตัวช้ีวัด เนอ้ื หา จาํ นวน 8
(ชั่วโมง) ออกแบบแผน
4 การจดั การการผลิต หรอื การ 1. การจดั การเกีย่ วกับการ ควบคมุ การจดั การเรียนรู้
บริการ คุณภาพ 10 พบกลุ่ม กรต.
1. จดั การเกยี่ วกับการควบคุม 2. การใช้นวัตกรรม เทคโนโลยีในการ
คุณภาพ ผลติ ✓
2. อธบิ ายวิธีการใช้นวัตกรรม 3. การลดต้นทนุ การผลติ หรอื การ ✓
เทคโนโลยีในการผลิต บริการ ✓
3. อธบิ ายขัน้ ตอนการลดต้นทุน 4. การจดั ทาํ แผนปฏิบตั ิการ ✓
การผลติ หรอื การบริการ
4. จดั ทําแผนการผลิตหรอื การ 1. การจดั การการตลาด 10
บรกิ าร - การโฆษณา ✓
- การประชา สมั พันธ์
5 การจดั การการตลาด - การวจิ ัยตลาด ✓
1. จัดการการตลาดเพอ่ื นาํ ผลผลติ - การส่งเสริมการขาย
เขา้ สู่ตลาด - การทาํ ขอ้ มูลฐานลูกค้า 20
- การกระจายสนิ ค้า ✓
2. สามารถจัดทําแผนการจดั การ ✓
การตลาด 2. การจดั ทาํ แผนปฏบิ ตั กิ าร
6 การขบั เคลอ่ื นเพื่อ พัฒนาธรุ กิจ ✓
1. วเิ คราะห์ความเป็นไปได้ของ 1. การวเิ คราะหค์ วามเป็นไป ไดข้ อง ✓
แผนพฒั นาธุรกจิ แผนพัฒนาอาชีพ
2. พัฒนาแผนพัฒนาอาชีพ 2. การพัฒนาแผนพัฒนาอาชีพ 10
3. ขน้ั ตอนการขบั เคลื่อน 3. ขน้ั ตอนการขบั เคลื่อน แผนพฒั นา ✓
แผนพฒั นาอาชีพ อาชพี
4. อธิบายปัญหา อุปสรรค และ 4. ปญั หา อปุ สรรค และ แนวทาง
แนวทางแก้ไขท่ีเกิดจากการ แก้ไขท่ีเกิดจากการ ขับเคลื่อนแผน
ขบั เคลอ่ื นแผนธุรกจิ ธุรกิจ
7 โครงการพฒั นา อาชพี
1. อธิบายความสําคญั ของการทาํ 1. ความสําคญั ของโครงการ พัฒนา
โครงการพฒั นาอาชพี อาชีพ
2. เขียนโครงการ 2. ขน้ั ตอนการเขียนโครงการ

ที่ ตัวชว้ี ดั เน้อื หา จํานวน 9
(ชั่วโมง)
ออกแบบแผน
3. เขียนแผนปฏบิ ัติการ 3. การเขยี นแผนปฏบิ ัตกิ าร
4. ตรวจสอบโครงการได้ถกู ต้อง 4. การตรวจสอบโครงการ การจดั การเรียนรู้
และเหมาะสม
พบกลุ่ม กรต.





10

แผนการจัดการเรยี นรู้ (พบกลุ่ม)
รายวิชา ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 จำนวน 4 หนว่ ยกติ

ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
ครง้ั ที่ 2 จำนวน 6 ชั่วโมง

เร่ือง ทักษะในการพัฒนาอาชพี

ตวั ชวี้ ัด
1. อธิบายความจําเป็นในการฝกึ ทักษะ กระบวนการผลติ กระบวน การตลาดทีใ่ ช้นวัตกรรม เทคโนโลยี
2. วางแผนในการฝกึ ทักษะอาชีพโดยพฒั นาตอ่ ยอด และประยุกต์ใชภ้ ูมปิ ัญญา

เน้ือหา
1. ความจําเป็นในการฝึกทกั ษะ กระบวนการผลติ กระบวนการตลาดทีใ่ ชน้ วตั กรรม เทคโนโลยีเพื่อพัฒนา

อาชพี
2. การวางแผนโดยกําหนดสงิ่ ตา่ งๆดงั นี้
- ความรู้และทกั ษะท่ตี อ้ งฝกึ
- วิธกี ารฝึก
- แหล่งฝกึ
- วนั เวลาในการฝึก
ฯลฯ

ขัน้ ตอนการจัดกระบวนการเรียนรู้
ขน้ั ท่ี 1 การกำหนดสภาพปัญหา ความต้องการในการเรยี นรู้

ครแู ละผ้เู รยี นพูดคุยถึงเรอ่ื งการฝกึ ทกั ษะอาชีพท่จี ำเปน็ ในปจั จบุ นั

ขน้ั ที่ 2 การแสวงหาข้อมูลและจดั การเรียนรู้

1. ครอู ธิบายความจําเปน็ ในการฝึกทักษะ กระบวนการผลติ กระบวนการตลาดทีใ่ ชน้ วัตกรรม เทคโนโลยี

2. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่มๆละเท่าๆ กัน เพื่อศึกษาค้นคว้าจากอินเตอร์เน็ตและแบบเรียนเพิ่มเติมเรื่องความ
จาํ เปน็ ในการฝกึ ทักษะ กระบวนการผลิต กระบวน การตลาดที่ใชน้ วตั กรรม เทคโนโลยี และวางแผนการฝึกทักษะ
อาชพี รว่ มกนั ภายในกลุ่ม โดยเนน้ ให้มีการพัฒนาตอ่ ยอด และประยุกต์ใช้ภูมปิ ัญญา กาํ หนดใหม้ หี วั ข้อดงั ตอ่ ไปน้ี

- ความรูแ้ ละทกั ษะทต่ี ้องฝึก
- วิธกี ารฝกึ
- แหล่งฝึก
- วนั เวลาในการฝึก
3. ใหผ้ ้เู รยี นสรุปองค์ความรู้ท่ีได้ โดยจดั ทำเปน็ รปู แบบแผนผังความคดิ และส่งตัวแทนออกมานำเสนอ

หน้าชั้นเรยี น

ขัน้ ที่ 3 การปฏิบตั แิ ละประยุกต์ใช้

ครูและผเู้ รียนสรปุ องคค์ วามรู้ทไ่ี ด้รว่ มกัน และมอบหมายให้ผูเ้ รยี นจดั ทำใบงานและแบบทดสอบย่อย

11

ขน้ั ที่ 4 การประเมนิ ผล
1. ใบงาน
2. แบบทดสอบย่อย

สอ่ื
1. หนงั สอื เรยี น/หนงั สืออื่น ๆที่เกย่ี วข้อง
2. อินเตอร์เน็ต
3. ใบความรู้

การวัดผลประเมนิ ผล
การตรวจผลงานจากใบงานและการทดสอบ

12
ใบความรู้ คร้งั ท่ี 2
วิชา ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้น
เรื่องทักษะทีจ่ ำเปน็ ต่อการประกอบอาชีพ
การประกอบอาชีพทุกชนิด ต้องมีความรู้ ความสามรถเฉพาะในอาชพี นั้นๆ และมีทักษะที่จำเป็นเพือ่ ทีจ่ ะ
สามารถประกอบอาชีพน้ันๆ ไดส้ ำเรจ็ ทักษะที่จำเป็นท่ีควรพฒั นาตัวเองในการประกอบอาชพี มีดังน้ี
1. ทักษะกระบวนการทำงาน
ทักษะกระบวนการทำงาน เป็นการเรียนรู้กระบวนการทำงานและลงมือปฏิบัติงานด้วยตนเองโดยมุ่งเนน้
การฝึกวิธีการทำงานอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดความเชี่ยวชาญในงานที่ทำ ทั้งการทำงานเป็นรายบุคคลและการ
ทำงานเปน็ ทีม
2. ทกั ษะกระบวนการแก้ปัญหา
ในการทำงานต้องประสบกับปัญหา เราต้องหาทางจัดการแก้ปญั หา เข้าใจปญั หา และคิดแกป้ ัญหาน้นั ได้
อย่างเดด็ ขาดทันท่วงที โดยมีวิธีการแกป้ ัญหาดังน้ี
1. การสังเกต
2. การวิเคราะหแ์ ละแยกแยะปัญหา
3. สรา้ งทางเลอื กในการแก้ปัญหา
4. ประเมนิ ทางเลือกหรือวิธีในการแก้ปัญหา
3. ทกั ษะการทำงานรว่ มกนั
เราต้องพัฒนาตัวเองให้สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ โดยต้องเป็นบุคคลที่มีบุคลิกนิสัยยืดหยุ่น
ประนปี ระนอม สามารถเขา้ กบั ผู้อ่ืนได้ แลกเปลีย่ นข้อมลู กบั ผอู้ นื่ เสมอ มีความจรงิ ใจ ไม่เอาเปรียบผอู้ ่ืน
4. ทักษะการแสวงหาความรู้
ในการทำงานทุกอยา่ ง เราจะต้องศึกษาหาความรูเ้ พ่ิมเติมตลอดเวลา เพราะว่าปจั จุบันวิทยาการต่างๆ ได้
พฒั นาและเจริญก้าวหนา้ อยา่ งรวดเร็ว โดยแสวงหาความรู้จากตำรา หนงั สือพิมพ์ วารสาร โทรทศั น์ ฯลฯ
5. ทักษะการจดั การ
ทักษะการจัดการ เป็นทักษะที่มีความจำเป็น โดยเฉพาะบุคคลที่เป็นผู้บริหาร ต้องมีความสามารถในการ
วางแผน จดั ระบบงาน จัดระบบบุคคล มอบหมายงานหรอื ส่ังการ และการประเมินผลงานได้
https://sites.google.com/site/nganxachiph2 0 0 1 1 0 0 1 / hnwy-thi-5 - hlak-kar-ptibati-tn-ni-ngan-
xachiph/5-2-thaksa-thi-capen-tx-kar-prakxb-xachiph

13
เรอื่ ง แหล่งเรียนรแู้ ละสถานท่ฝี กึ อาชีพ
จากการที่ผู้เรียนได้ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนากระบวนการผลิต กระบวนการตลาด การประยุกต์ใช้
ภูมิปัญญาและนวัตกรรม/เทคโนโลยีแล้ว ทำให้รู้ว่าต้องพัฒนาอาชีพด้านใดบ้าง ในการพัฒนาความรู้ เพื่อการ
พัฒนาอาชีพ จำเป็นที่ผู้ประกอบการอาชีพต้องศึกษาข้อมูลจากแหล่งเรยี นรู้เฉพาะ เช่น ต้องการเงินทุนเพื่อนำไป
ซื้อเครื่องจักรก็ต้องศึกษาจากแหล่งเงินทุน หรือขาดแรงงานก็ต้องจัดเตรียมหาแรงงานในช่วงที่ต้องการ เป็นการ
เตรียมความพร้อมเพ่ือรองรับการพฒั นาอาชีพ
ผู้ที่มคี วามสามารถในการบริหารจดั การธรุ กิจได้อยา่ งมปี ระสิทธิภาพ จำเปน็ จะต้องรู้จักเลอื กใช้ ได้แก่
1. แหลง่ เรยี นรู้และสถานทีฝ่ กึ อาชพี
แหล่งเรียนรู้และสถานที่ฝึกอาชีพ หมายถึง แหล่งที่มีข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ ประสบการณ์ สารสนเทศ
และเทคโนโลยี สำหรับผเู้ รยี นใช้ในการแสวงหาความรแู้ ละหรือฝึกทกั ษะในการประกออาชีพ ซ่ึงมอี ย่ตู ามธรรมชาติ
และมนุษย์สร้างขึ้น แหล่งในที่นี้อาจจะเป็นเอกสาร สถานที่ ตัวบุคคล ผู้รู้ แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติ เช่น ทะเล ป่า
ภูเขา แหล่งเรียนรู้ที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น ห้องสมุด พิพิธภัณฑ์ อินเทอร์เน็ต เว็บไซต์ต่าง ๆแหล่งเรยี นรู้และสถานท่ี
ฝึกอาชีพมีความสำคญั ตอ่ การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้สำหรบั ผเู้ รียน โดย เฉพาะผู้เรยี นทอี่ ยูน่ อกระบบโรงเรยี นท่ีต้อง
ศึกษาหาความรู้ด้วยตนเองเป็นส่วนใหญ่ จึงต้องอาศัยแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ใกล้ตัว เช่น ห้องสมุดอำเภอ ศูนย์การ
เรียนชุมชน ภูมิปัญญา แหล่งธรรมชาติต่าง ๆ ผู้เรียนสามารถศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเอง แหล่งเหล่ านี้เป็น
ขมุ ทรพั ยท์ างปญั ญาทสี่ ามารถค้นหาความรไู้ ด้ไม่รูจ้ บ
ปจั จุบันสถานท่ีฝึกอาชพี มีหลากหลายท้งั ภาครัฐและเอกชนที่จัดใหก้ บั ประชาชนท่ัวไป เชน่ สำนกั งาน
กศน. กระทรวงแรงงาน สำนักงานคณะกรรมการอาชวี ศกึ ษา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โรงเรียนของเอกชนตา่ ง
ๆ ท่เี ปดิ สอนหลักสูตรวชิ ีพระยะสัน้
2. แหลง่ เงนิ ทุน
แหล่งเงินทุน หมายถึง แหล่งที่สามารถให้กู้ยืมเงินเพื่อการประกอบอาชีพได้ ซึ่งมีทั้งแหล่งเงินทุนของ
ภาครัฐและเอกชน เช่น ธนาคารพาณิชย์ต่าง ๆ สหกรณ์ กองทุนกู้ยืมต่าง ๆ การที่จะกู้ยืมได้ต้องมีโครงการรองรับ
เพือ่ ให้แหลง่ เงินทุนพจิ ารณาความเปน็ ไปได้ในการส่งใช้เงนิ คนื
3. แหลง่ วสั ดุ อุปกรณ์ เคร่ืองจักร
แหลง่ วสั ดุ อปุ กรณ์ เครื่องจักร หมายถึง แหลง่ ขายหรือแหล่งทีจ่ ะได้มาของวัสดุ อุปกรณ์ เคร่ืองจกั ร ที่
เก่ียวข้องกบั การประกอบอาชีพ เชน่ ประกอบอาชีพการเกษตรจะต้องมวี ัสดอุ ปุ กรณ์ เครือ่ งจักรท่ีเก่ยี วข้อง เช่น
พันธพุ์ ืช ป๋ยุ รถแทรกเตอร์
4. แหล่งแรงงาน
แหล่งแรงงาน หมายถึง แหลง่ ที่จะไดแ้ รงงานมาใช้ ได้แก่ แรงงานจาก คน สตั ว์ และเครื่องจกั รที่ใช้
- แรงงานคน หมายถึง แรงงานเจ้าของกบั แรงงานนอกท่ีจา้ งมาทำงาน
- แรงงานสตั ว์ หมายถึง แรงงานสตั ว์ทใ่ี ช้ในการประกอบอาชีพ เช่น แรงงานจากวัว ควาย ช้าง มา้ ท่นี ำมาใชใ้ นการ
ประกอบอาชีพ
- เครอื่ งจกั ร บางอาชพี มกี ารใช้เคร่ืองจกั รในการประกอบอาชีพ เชน่ อาชีพทำนาอาจจะต้องใชร้ ถไถ อาชพี ทำ
เหล็กดดั ประตู หน้าตา่ ง อาจจะใช้เคร่ืองเชอ่ื ม ต้องพจิ ารณาว่า อาชีพของตนเองใชเ้ ครอื่ งจักรอะไรบ้าง ทีม่ ีอยู่
ล้าสมยั หรอื ไม่อยา่ งไร ขนาดหรอื จำนวนพอเพยี งกบั การผลิตหรือไม่

14
5. ตลาด

คือ แหล่งที่มีทั้งผู้ซ้ือและผูข้ ายสนิ คา้ ต่าง ๆ จากผู้ผลติ ไปสู่ผูบ้ ริโภคหรอื ผู้ใช้บริการน้ันๆ ได้รับความพอใจ
รว่ มถงึ การพฒั นาอาชพี มีวตั ถปุ ระสงค์ในการขยายตลาดขายสินคา้ ให้มากขึ้น โดยพิจารณาตลาดเดิมวา่ สามารถรับ
สนิ ค้าที่พฒั นาข้ึนใหมไ่ ด้หรอื ไม่ ถ้าไมไ่ ดจ้ ะต้องหาตลาดใหมร่ องรับ
https://sites.google.com/site/khrusiriphrbangsukh/raywicha-thaksa-kar-phathna-xachiph

15
ใบงาน คร้ังท่ี 2
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชพี อช21002 ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้
ชอื่ – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำชแ้ี จง ให้ผูเ้ รยี นตอบคำถามต่อไปนี้ (10 คะแนน)
1. จงบอกถึงประโยชนข์ องการวางแผนการฝกึ ทักษะเพื่อพัฒนาอาชพี
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.................................................................................................................................................................................. ..
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................ ....................................
..................................................................................................... ...............................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
......................................................................................................................................................................... ...........
2. ข้นั ตอนการวางแผนการฝึกทกั ษะเพื่อพฒั นาอาชพี มีอะไรบา้ ง
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………........................................................................................
.................................................................................................... ................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................

16
เฉลยใบงาน ครง้ั ที่ 2
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้
ชื่อ – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำชี้แจง ใหผ้ เู้ รียนตอบคำถามตอ่ ไปน้ี (10 คะแนน)
1. จงบอกถงึ ประโยชนข์ องการวางแผนการฝึกทักษะเพือ่ พัฒนาอาชพี
ตอบ ประโยชน์ของการวางแผนการฝกึ ทกั ษะเพื่อพัฒนาอาชีพ มดี งั น้ี

1. มีโอกาสวเิ คราะห์ทักษะที่จำเปน็ และต้องฝกึ อย่างถถี่ ้วน
2. ทำให้ครอบคลุมทักษะท่ตี ้องการฝึกและมองเหน็ ภาพรวมของการพฒั นาอาชพี ทง้ั ระบบ
3. สามารถวางแผนในการเลือกสถานทฝ่ี กึ และวธิ ีการฝกึ ได้ เช่นฝกึ ทักษะกับหน่วยงานทรี่ ับผิดชอบ
โดยตรง หรือบางทักษะอาจจะฝกึ ดว้ ยตวั เองได้

2. ข้นั ตอนการวางแผนการฝึกทกั ษะเพ่ือพัฒนาอาชีพมอี ะไรบ้าง
ตอบ ขนั้ ตอนการวางแผนการฝึกทกั ษะเพือ่ พัฒนาอาชีพมีดังต่อไปน้ี

1. สรุปทกั ษะที่ต้องการฝึกเพิ่มเตมิ
2. ศึกษาหาข้อมูลเกย่ี วกับแหล่งฝกึ ทักษะอาชีพ และประสานงานกบั แหลง่ ฝึกว่าต้องการฝึกเรอื่ งใดบา้ ง
เมือ่ ใด
3. กำหนดวนั เวลา สถานทีใ่ นการฝกึ ทักษะทงั้ หมดลงในแผนการฝกึ
4. ผูท้ ่ตี ้องการฝึกควรศึกษาเรื่องทต่ี ้องการฝึกทักษะด้วยตนเองล่วงหน้าไปก่อน เพื่อใหม้ ีความเขา้ ใจใน
ระดับหนง่ึ แล้วจอเปน็ คำถามท่ยี งั ไมเ่ ข้าใจเพอื่ นำไปซักถามในวนั เวลาท่ีมีการฝกึ จริง

17

แบบทดสอบย่อย ครงั้ ท่ี 2

รายวิชา ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

ชอ่ื – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ขอ้ สอบปรนัย จำนวน 5 ข้อ (5 คะแนน)
คำช้ีแจง : ใหผ้ เู้ รียนเลอื กคำตอบทีถ่ ูกตอ้ งทีส่ ดุ เพียงข้อคำตอบเดยี ว

1. การจัดการพัฒนาอาชีพตอ้ งจดั ทำอะไรเปน็ อันดับ ข. ระดบั ต้น

แรก เพื่อให้เกิดความสำเรจ็ ตามเปา้ หมาย ค. ระดบั กลาง

ก. ผลติ สินค้า ง. ถูกทกุ ข้อ

ข. คน้ หาตลาด 4. แผนการทำงานควรมีส่วนประกอบพืน้ ฐานตามข้อ

ค. พัฒนาผลิตภณั ฑ์ ใด

ง. จัดทำแผนปฏิบตั กิ าร ก. แผนงาน แผนเงนิ แผนคน

2. ขอ้ ใดไม่ใชล่ กั ษณะของการวางแผน ข. แผนงาน แผนเงนิ แผนเวลา

ก. ตอ้ งกำหนดวัตถุประสงค์ให้ชัดเจน ค. แผนงาน แผนคน แผนเวลา แผนค่าใช้จ่าย

ข. อาจไมส่ ำเร็จตามวตั ถุประสงคก์ ไ็ ด้ ง. ไม่มีข้อใดถกู

ค. เปน็ การกำหนดสิ่งท่ีจะทำในอนาคต 5. ขอ้ ใดต่อไปน้ีเปน็ เทคโนโลยพี ื้นฐาน

ง. เป็นหลกั ประกันวา่ งานต้องสำเร็จตาม ก. กงั หนั นำ้

วตั ถุประสงค์ ข. เตาอบแสงอาทติ ย์

3. ภูมิปัญญาชาวบ้านเปน็ เทคโนโลยีระดับใด ค. การใช้ถา่ นแทนฟืน

ก. ระดบั สูง ง. เทคโนโลยีอุตสาหกรรม

จงตอบคำถามต่อไปน้ี

1. ขั้นตอนการดำเนนิ การตามกระบวนการผลติ มีอะไรบา้ ง

............................................................................................................................. .......................................................

........................................................................................................................................................... .........................

.......................................................................................................... ..........................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................... .....................................................

............................................................................................................................. .......................................................

2. ประโยชนข์ องกระบวนการตลาดท่ใี ชน้ วัตกรรมเทคโนโลยมี ีอะไรบ้าง

............................................................................................................................................ ........................................

........................................................................................... ............................................................................. ............

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................................................

18
เฉลยแบบทดสอบยอ่ ย ครั้งที่ 2
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้
ช่อื – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ขอ้ สอบปรนัย จำนวน 5 ข้อ (5 คะแนน)
คำชแี้ จง : ใหผ้ ู้เรยี นเลือกคำตอบทถี่ ูกต้องท่ีสุดเพียงข้อคำตอบเดยี ว

1. ง
2. ง
3. ข
4. ค
5. ก
ขอ้ สอบอัตนัย จงตอบคำถามตอ่ ไปน้ี
1. ขน้ั ตอนการดำเนนิ การตามกระบวนการผลิตมีอะไรบ้าง
ตอบ 1. การทำการศึกษาว่าลูกคา้ หรอื ผู้บริโภคตอ้ งการอะไร แบบใด รูปร่าง ลักษณะและคณุ สมบัตอิ น่ื ๆ
อยา่ งไรบ้าง
2. การออกแบบ ให้สอดคล้องกบั ความต้องการของลกู ค้า
3. หาวตั ถดุ ิบ อุปกรณ์ เทคโนโลยี
4. ทำการผลิต
5. ทดสอบคุณลักษณะ และขอการรบั รองมาตรฐาน
6. ปรับปรงุ ขอ้ บกพร่อง
7. ทำการผลติ
2. ประโยชนข์ องกระบวนการตลาดทใี่ ชน้ วตั กรรมเทคโนโลยีมีอะไรบ้าง
ตอบ 1. ก่อให้เกดิ สนิ ค้าใหมๆ่ และการบรกิ ารที่เปน็ เย่ียม
2. เกดิ การหมนุ เวียนจบั จา่ ยใชส้ อยตามความพึงพอใจ
3. เศรษฐกจิ ทุกระดบั ได้รบั การขับเคล่อื น
4. เกดิ การเช่ือมโยงจากผผู้ ลิตวัตถุดิบ โรงงาน การผลติ การจดั จำหนา่ ย เกดิ ระบบขนส่งเพือ่ การจำหน่าย
และการบริการ จนสง่ ถึงมือผู้บริโภค
5. เศรษฐกิจหมนุ เวยี นในภาคีเครอื ข่ายระหวา่ งประเทศ

19

บันทกึ หลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

ครงั้ ท่ี ................

วันท่ี ................... เดือน ....................................................พ.ศ. .................. ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

………………………………………………………………………………………………………………………...............................................

............................................................................................................................. .......................................................

.......................................................................................................................................................................... ..........

......................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. .......................................................

.............................................................................................................................................. ......................................

............................................................................................. .......................................................................................

จำนวนนักศึกษา ทั้งหมด....................คน ชาย...............คน หญงิ ...............คน

จำนวนนกั ศกึ ษาท่ีเข้าเรียน ทง้ั หมด....................คน ชาย...............คน หญงิ ...............คน

จำนวนนักศกึ ษาท่ขี าดเรยี น ทั้งหมด....................คน ชาย...............คน หญิง...............คน

สภาพการจดั การเรยี นรแู้ บบพบกลุ่ม (ปัจจยั กระบวนการจดั กิจกรรมและผูเ้ รยี น)

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................ ....................................................................................... .................

......................................................................................................................................... ...........................................

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................................................

สภาพการจัดการเรียนรูแ้ บบเรียนรดู้ ้วยตนเอง (ปัจจัยกระบวนการจดั กิจกรรมและผู้เรยี น)

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................. ...................................................

........................................................................................................................................ ............................................

....................................................................................................................................................... .............................

..................................................................................................... ...............................................................................

ดา้ นสอ่ื การเรยี นรู้

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

................................................................................................................................................................................. ...

ปัญหาท่ีพบและการแก้ไขปัญหา (อยา่ งไร)

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................ ..................................................................................... ...................

............................................................................................................................. .......................................................

20
ขอ้ คิดเห็นขอ้ เสนอแนะ (เพื่อการปรบั ปรุงแกไ้ ข/พัฒนา)
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื ...................................................ผูบ้ นั ทกึ
(....................................................)

เสนอข้อคิดเหน็
1. ........................................................................................................................... ................................

...................................................................................................................................................... ........................
2. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

ลงช่อื .............................................................ผตู้ รวจเสนอ
(....................................................)
นายทะเบยี น

การดำเนนิ การแก้ไข/พัฒนา
1. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
2. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

ลงชอ่ื .............................................................ผู้บรหิ ารสถานศกึ ษา
(...............................................................)
ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอดอนเจดีย์

ผลจากการนำขอ้ เสนอแนะไปปฏบิ ัติ
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .............................................................ผ้ปู ฏิบัติ
(.............................................................)

21

แผนการจดั การเรยี นรู้ (พบกล่มุ )
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชพี อช21002 จำนวน 4 หนว่ ยกิต

ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้
ครั้งท่ี 3 จำนวน 6 ชั่วโมง

เร่อื ง การทําแผนธุรกจิ เพอ่ื การพัฒนาอาชีพ
ตัวช้ีวดั

1. วิเคราะห์ชมุ ชน โดยการระดมความคิดเห็นของ คนในชมุ ชน และกาํ หนด วิสัยทศั น์ พันธกิจ รายได้
ค่านยิ ม ของชุมชน เป้าหมาย และกลยุทธ์ ตามศกั ยภาพ 5 ดา้ นไดแ้ ก่ ศกั ยภาพของทรัพยากรธรรมชาติ ในแตล่ ะ
พ้ืนท่ี ศักยภาพของ พืน้ ท่ตี ามลกั ษณะภูมิอากาศ ศักยภาพของภมู ิประเทศและ ทาํ เลที่ตงั้ ของแต่ละพ้นื ที่ ศักยภาพ
ของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวิถีชวี ิตของแต่ละ พ้นื ที่ ศกั ยภาพของทรพั ยากร มนุษย์ในแตล่ ะพ้ืนท่ี และ
แนวคิดปรชั ญาของเศรษฐกิจ พอเพียง

2. วางแผนปฏบิ ตั ิการ
เนือ้ หา

1. การวิเคราะหช์ ุมชน
- จุดแขง็
- จุดออ่ น
- โอกาส
- อปุ สรรค

ตามศกั ยภาพ 5 ด้านได้แก่
- ศกั ยภาพของทรัพยากร ธรรมชาติในแต่ละพื้นที่
- ศกั ยภาพของพื้นท่ตี ามลกั ษณะภูมิอากาศ
- ศกั ยภาพของภมู ิประเทศและทาํ เลที่ตั้งของแต่ละพื้นท่ี
- ศกั ยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณแี ละวิถีชีวิตของแต่ละพืน้ ที่
- ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแตล่ ะพ้ืนที่

2. การกาํ หนดวิสยั ทศั น์ พันธกิจ เป้าหมายและกลยทุ ธ์ ในการกําหนดแผนพัฒนาธุรกจิ ของชมุ ชน
3. การวางแผนปฏบิ ัติการ
ขั้นตอนการจดั กระบวนการเรยี นรู้
ขั้นท่ี 1 การกำหนดสภาพปัญหา ความต้องการในการเรยี นรู้
ครูทบทวน กรต.สัปดาห์ที่ผ่านมา และพูดคุยซักถามผู้เรียนเรื่องทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิอากาศ
ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวิถีชวี ติ ในชุมชนของผเู้ รียน

22
ข้นั ท่ี 2 การแสวงหาข้อมูลและจดั การเรียนรู้

1. ครูอธิบายเรอ่ื งการวเิ คราะห์ชุมชน จดุ แข็ง จุดอ่อน โอกาส อุปสรรค ตามศกั ยภาพ 5 ด้านไดแ้ ก่
ศักยภาพของทรัพยากร ธรรมชาตใิ นแตล่ ะพื้นที่ ศักยภาพของพืน้ ท่ตี ามลักษณะภมู ิอากาศ ศกั ยภาพของภมู ิ
ประเทศและทําเลท่ีตั้งของแต่ละพื้นท่ี ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวถิ ชี ีวิตของแตล่ ะพื้นท่ีและ
ศักยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพ้นื ที่

2. ครใู ห้ผู้เรียนแบ่งกลุม่ 5 กลมุ่ โดยร่วมกนั ศึกษาคน้ ควา้ เกี่ยวกับการวเิ คราะห์ศกั ยภาพ 5 ด้าน ของ
ชุมชนจากหนังสอื เรียน อินเตอร์เนต็ ในเรอื่ งตอ่ ไปน้ีตามหัวขอ้ ท่ีกำหนดให้ดังน้ี

- ศกั ยภาพของทรัพยากร ธรรมชาตใิ นแต่ละพื้นท่ี
- ศักยภาพของพืน้ ที่ตามลกั ษณะภมู ิอากาศ
- ศกั ยภาพของภมู ิประเทศและทําเลท่ตี ้งั ของแต่ละพ้นื ที่
- ศกั ยภาพของศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณีและวิถชี วี ติ ของแตล่ ะพนื้ ที่
- ศักยภาพของทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละพื้นท่ี
ให้แต่ละกลุ่มสรุปองค์ความรู้ที่ได้ลงในกระดาษบรู๊ฟ เป็นรูปแบบแผนผังความคิด พร้อมทั้งส่งตัวแทนออกมา
นำเสนอหนา้ ชั้นเรยี น
3. ครูอธิบายเรื่องการกําหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมายและกลยุทธ์ ในการกําหนดแผนพัฒนาธุรกิจ
ของชุมชน หลังจากนั้นให้ผู้เรียนศึกษาเรื่องการวางแผนปฏิบัติการจากแบบเรียน อินเตอร์เน็ต โดยให้สรุปองค์
ความรูท้ ่ีได้ลงในสมดุ บนั ทกึ การเรียนรู้
ขั้นท่ี 3 การปฏิบตั ิและนำไปประยกุ ตใ์ ช้
ครูและผู้เรียนสรปุ องคค์ วามรู้รว่ มกัน และมอบหมายให้ผเู้ รียนทำใบงานและแบบทดสอบยอ่ ย
ข้ันที่ 4 การประเมนิ ผล
1. ใบงาน
2. แบบทดสอบย่อย
3. บันทึกการเรยี นรู้
สอ่ื
1. หนังสอื เรยี น/หนงั สืออ่ืน ๆทเ่ี กย่ี วข้อง
2. อินเตอรเ์ น็ต
3. ใบความรู้
การวดั ผลประเมนิ ผล
การตรวจผลงานจากใบงานและการทดสอบ

23
ใบความรู้ คร้งั ท่ี 3
วิชา ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้
เรือ่ งการวเิ คราะห์ชุมชน
การวิเคราะห์ชุมชน เพื่อต้องการทราบว่าปญั หาและความต้องการที่แท้จรงิ ของชุมชน คืออะไร สาเหตุของ
ปัญหา และความต้องการเป็นอย่างไรจึงวางแผนดําเนินการแก้ไขปัญหาในขั้นต่อไป สิ่งทีสำคัญท่ีสุดในการ
วิเคราะหช์ ุมชน ก็คอื ประชาชนจะต้องมีส่วนรว่ มในการวิเคราะห์ ถา้ หากประชาชนมสี ่วนรว่ มมากเท่าใด การทราบ
คําตอบของปัญหาและแนวทางในการแก้ไข ปัญหาก็ย่อมจะมีมากข้ึนเท่านั้น ซึ่งข้ันตอนของการวิเคราะห์ชุมชนมี
อยู่ 4 ประการดังตอ่ ไปนี้
1. ศึกษาสภาพปัญหา และความต้องการของชุมชน ถ้าหากปัญหาและความต้องการมีหลายอย่าง ขณะเดียว
จะตอ้ งเรยี งลาํ ดับความสำคัญของปัญหา และความตอ้ งการ ซ่งึ จะต้อง สาํ รวจและจัดลาํ ดับความสําคัญของปัญหา
และความตอ้ งการต่างๆ ตามความต้องการของ ประชาชนในชุมชน
2. ศึกษาสาเหตุของปัญหา เป็นการค้นหาเหตุที่ทําให้เกิดปัญหา จําเป็นต้องอาศัยข้อมูล ต่างๆเป็นพื้นฐาน
ประกอบการวิเคราะห์ ซึ่งวิธีการหาสาเหตุของปัญหาและความต้องการในชุมชนนั้นมีหลายวิธีได้แก่ การสังเกต
การศกึ ษาประวัติศาสตรภ์ มู ิหลงั ของชุมชน การสอบถาม การสมั ภาษณ์การสํารวจเปน็ ต้น
3. ศึกษาความสามารถในการแก้ไขปัญหา หากศึกษาความสามารถ หรือระดับภูมิปัญญาความสามารถของชุมชน
ในการแกไ้ ขปญั หาต่างๆ มคี วามจําเปน็ อย่างมาก ในเรื่องของทรัพยากรในชุมชน และการมีสว่ นร่วมของประชาชน
ในการแก้ไขปัญหามากน้อยอย่างไร แม้จะมีทรัพยากรเพียงพอ แต่ประชาชนไม่มีความพร้อมที่ จะแก้ไขปัญหาก็
ยอ่ มทจี่ ะไมส่ ามารถดําเนนิ การได้
4. ศึกษาแนวทางในการแก้ไขปัญหา มีการวางแผนการดําเนินการต่างๆ เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาและ
ความตอ้ งการของชุมชนซ่ึงมีหลายวิธดี งั น้ี
4.1 การประชุมวิเคราะห์และสรุประหว่างผู้สํารวจเก็บข้อมูล ผู้ปฏิบัติงานในชุมชน และผู้เชี่ยวชาญเพื่อท่ีจะ
ดาํ เนินการวางแผนในการแก้ไขปญั หาและความต้องการของชุมชน โดยวิธนี ี้ประชาชนไม่ได้มาเกี่ยวขอ้ งดว้ ย
4.2 การประชุมวิเคราะห์และสรุประหว่างผู้สํารวจข้อมูล ผู้ปฏิบัติงานและผู้นําชุมชน ตลอดจนองค์กรชุมชน
ผู้นํากลมุ่ ตา่ งๆ ในชุมชนเป็นส่ิงทมี่ ปี ระโยชน์ทาํ ให้ได้ทราบความคิดเห็นท้ัง สองฝ่าย แตอ่ าจจะมีข้อเสยี เปรียบในแง่
ท่ีฝา่ ยผูน้ าํ ชมุ ชนอาจจะไม่กล้าพดู ไม่กล้าที่จะแสดงออก ทาํ ให้อาจจะเป็นผรู้ ับฟงั ความคิดเห็นเสียมากกว่า
4.3 การแยกประชุม และสรุปการวิเคราะหช์ ุมชนระหว่างฝา่ ยประชาชนกับฝ่าย เจ้าหน้าที่ ทีเ่ ก่ียวข้องกับงาน
พัฒนาไม่ว่าจะเป็นของรัฐและองค์กรเอกชน จะเป็นประโยชน์อย่าง มาก เพราะทุกฝ่ายได้แสดงความคิดเห็นและ
สรุปแนวทางแก้ไขปัญหาได้อย่างเตม็ ท่ีหลังจากนน้ั เมอื่ ต่างฝ่ายได้ข้อสรปุ แลว้ นาํ มาประชุมพจิ ารณาวิเคราะห์สรุป
รว่ มกันอกี ครั้ง กจ็ ะได้ข้อสรปุ ลู่ทางการวางแผนแก้ไขปญั หาและความตอ้ งการของชุมชน
4.4 ผู้นําชุมชน องค์กรชุมชน อาสาสมัคร และกลุ่มต่างๆ ภายในชุมชนร่วมกันประชุม พิจารณาวิเคราะห์
ชุมชน เพื่อวางแผนหาลู่ทางแกไ้ ขปญั หาและความตอ้ งการของชุมชนโดย เจ้าหน้าทขี่ องรฐั หรือเอกชนที่ทาํ งานด้าน
พัฒนาจะเป็นท่ีปรึกษาเท่านั้น วิธีการนี้เป็น วิธีการที่ดีที่ประชาชนภายในชุมชนได้ตระหนักถึงความสามารถของ
ตนเองไดร้ ู้ จักการวเิ คราะห์ ชุมชนของตน โดยมเี จา้ หน้าที่เป็นท่ีปรึกษาเท่านน้ั
4.5 การประชุมและสรุปการวิเคราะห์ชุมชนโดยชุมชนเองปราศจากการช่วยเหลือมีที่ ปรึกษาจากภายนอก
ชุมชน วิธีการนี้เป็นวิธีการที่ดีและสมบูรณ์ที่ประชาชนช่วยเหลือด้วยตนเอง หาแนวทางการพัฒนาด้วยตนเอง
ภายในชุมชนของตน

24
การวิเคราะหช์ ุมชนกับการวางแผนงานพฒั นา

การวางแผนงานพัฒนาที่ผ่านมามักเกิดจากการตัดสินใจของบุคคลภายนอกชุมชน เป็นผู้กําหนดปัญหาและ
ความต้องการของชุมชนโดยพยายามใช้ทัศนะ และความต้องการของตน โดยไม่คํานึงถึงสภาพโครงสร้างทาง
เศรษฐกิจ การเมือง สังคม และวัฒนธรรมของชุมชนที่แท้จริง เป็นอย่างไรก็ตามการศึกษา และวิเคราะห์ชุมชนจึง
เป็นหัวใจสำคัญในการวางแผนพัฒนา ซึ่งทําให้ทราบสภาพปัญหาและความต้องการที่แท้จริงของบุคคลภายใน
ชุมชนนั้นๆ โดยคํานึงถึงการมีส่วนร่วมของประชาชน ดังท่ี ภาครัฐได้ตระหนักถึงความสําคัญในการพัฒนาที่
ประชาชนมีส่วนร่วมจึงได้ วางโครงสร้าง และรูปแบบการวางแผนพัฒนาชนบทท่ีเปิดโอกาสให้ชาวบ้านได้เสนอ
ความเห็นโดย มีการตั้งองค์กรประชาชนในระดับหมู่บ้าน คือ “คณะกรรมการพัฒนาหมู่บ้าน (กม.)” ให้มีหน้าท่ี
กําหนดกจิ กรรมการพฒั นาหมบู่ ้าน โดยเรม่ิ ตั้งแตช่ ่วงแผนพัฒนาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ฉบบท่ี 5 เป็นต้นมา
โดยถอื หลักปรชั ญาวา่ การพัฒนาหมบู่ ้านต้องสอดคล้องกับสภาพปัญหาและ สนองความต้องการของประชาชนใน
ระดับท้องถิ่น ดังนั้นในการจัดทําแผนพัฒนาชนบทระดับ ตําบล อําเภอ และจังหวัด จึงได้มาจากข้อเสนอแนะ
ของหมู่บ้านตา่ งๆ ดงั ทแ่ี สดงอยใู่ นภาพของกระบวนการวางแผนพัฒนาที่มาจากประชาชน

25

เรื่องการวิเคราะหจ์ ุดอ่อนจุดแข็ง 4 ดา้ น (SWOT)

การวิเคราะห์จุดอ่อนจุดแข็งขององค์กร 4 ด้าน (SWOT) คือ แนวคิดในการวางแผนกลยุทธ์ในงานด้าน
การตลาดโดยการวเิ คราะหใ์ น 4 ด้านได้แก่ จดุ แขง็ จุดเด่นของธุรกจิ จุดอ่อนข้อเสียเปรียบของธรุ กจิ โอกาสปจั จัยที่
เอื้อประโยชน์ให้ดำเนินธุรกิจ และปัญหาอุปสรรคที่อาจมีผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจ สามารถนำมาเป็น
เครื่องมือในการประเมินสถานการณ์เพื่อกำหนดแผนการตลาด ข้อแตกต่างระหว่างจุดแข็งกับโอกาสในการทำ
ธุรกจิ ก็คือจดุ แข็งเป็นปจั จัยท่ีเกดิ จากสภาพแวดล้อมภายใน สว่ นโอกาสน้นั เป็นผลจากสภาพแวดลอ้ มภายนอก

การวเิ คราะหจ์ ุดอ่อนจดุ แข็งขององค์กร 4 ด้าน (SWOT) คอื กลยุทธ์หรือเทคนคิ ด้านการตลาดรูปแบบหนึ่ง
มีความหมายมาจากอักษรย่อภาษาอังกฤษ 4 ตัวได้แก่

- จุดแข็งภายในองค์กร (S หรอื Strengths) หมายถึง ปจั จัยตา่ งๆ ทีท่ ำใหเ้ กิดความเข้มแข็งหรือเป็นจุดแข็ง
ขององค์กรที่จะนำไปสู่การได้เปรียบคู่แข่งขัน เป็นข้อดีที่เกิดจากสภาพแวดล้อมภายใน เช่น จุดแข็งด้านการเงิน
ด้านการผลิต ด้านทรัพยากรบุคคล ด้านคุณภาพของสินค้า นักธุรกิจใช้ประโยชน์จากจุดแข็งเหลา่ นี้ในการกำหนด
กลยุทธ์การตลาด

- จุดอ่อนภายในองค์กร (W หรือ Weaknesses) หมายถึง ปัจจัยต่างๆภายในองค์กรที่ทำให้เกิดความ
อ่อนแอ หรือเป็นจุดอ่อน นำไปสู่การเสียเปรียบคู่แข่ง เป็นปัญหาหรือข้อบกพร่องที่เกิดจากสภาพภายในซึ่งนัก
ธุรกิจออนไลนจ์ ะตอ้ งหาวิธีแกไ้ ขปัญหานัน้ ให้ได้

- โอกาสจากภายนอกองค์กร (O หรือ Opportunities) หมายถึง ปัจจัยต่างๆ ภายนอกองค์กรที่เอ้ือ
ประโยชนใ์ ห้ซึง่ เปน็ โอกาสท่ีชว่ ยส่งเสริมการดำเนินธุรกิจ

- อุปสรรคจากภายนอกองค์กร (T หรือ Threats) หมายถึง ปัจจัยต่างๆภายนอกองค์กรที่เป็นอุปสรรคต่อ
การดำเนินงาน เป็นข้อจำกัดที่เกิดจากสภาพแวดล้อมภายนอก นักธุรกิจจำเป็นต้องปรับกลยุทธ์การตลาดให้
สอดคล้องและพยายามขจดั ปญั หาอปุ สรรคทีเ่ กิดข้ึนให้หมดไป

26
ใบงาน ครง้ั ท่ี 3
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้
ช่ือ – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำช้แี จง ให้ผ้เู รียนตอบคำถามต่อไปนี้ (10 คะแนน)
1. ขน้ั ตอนของการวิเคราะหช์ ุมชน 4 ประการ คือ
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................................................................. .......
............................................................................................................................ ........................................................
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................. ...................................
................................................................................................ ....................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
2. การวางแผนมีความสำคญั อย่างไร จงอธิบาย
........................................................................................................................................................ ............................
....................................................................................................... .............................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................................................................ ........
.......................................................................................................................... ..........................................................
3. จงอธบิ ายขัน้ ตอนของการวางแผน
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... .....................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

27
เฉลยใบงาน คร้งั ที่ 3
รายวิชา ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้
ชื่อ – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำชแี้ จง ให้ผเู้ รยี นตอบคำถามต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. ขน้ั ตอนของการวิเคราะห์ชุมชน 4 ประการ คือ
ตอบ 1. ศกึ ษาสภาพปญั หา และความตอ้ งการของชุมชน ถา้ หากปญั หาและความตอ้ งการมีหลายอย่าง ขณะเดียว
จะตอ้ งเรยี งลาํ ดับความสำคัญของปัญหา และความตอ้ งการ ซงึ่ จะต้อง สาํ รวจและจดั ลําดับความสาํ คัญของปัญหา
และความตอ้ งการตา่ งๆ ตามความต้องการของ ประชาชนในชุมชน

2. ศึกษาสาเหตุของปัญหา เป็นการค้นหาเหตุที่ทําให้เกิดปัญหา จําเป็นต้องอาศัยข้อมูล ต่างๆเป็นพื้นฐาน
ประกอบการวิเคราะห์ ซึ่งวิธีการหาสาเหตุของปัญหาและความต้องการในชุมชนนั้นมีหลายวิธีได้แก่ การสังเกต
การศึกษาประวัติศาสตร์ภมู ิหลังของชมุ ชน การสอบถาม การสมั ภาษณ์ การสํารวจ เป็นตน้

3. ศึกษาความสามารถในการแก้ไขปัญหา หากศึกษาความสามารถ หรือระดับภูมิปัญญาความสามารถของ
ชุมชนในการแก้ไขปัญหาต่างๆ มีความจําเป็นอย่างมาก ในเรื่องของทรัพยากรในชุมชน และการมีส่วนร่วมของ
ประชาชนในการแกไ้ ขปัญหามากน้อยอย่างไร แม้จะมีทรัพยากรเพียงพอ แต่ประชาชนไม่มีความพรอ้ มท่ี จะแก้ไข
ปญั หากย็ อ่ มทจ่ี ะไมส่ ามารถดําเนินการได้

4. ศึกษาแนวทางในการแก้ไขปัญหา มีการวางแผนการดําเนินการต่างๆ เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหา
และความตอ้ งการของชุมชน
2. การวางแผนมีความสำคัญอยา่ งไร จงอธบิ าย

1. ช่วยลดความเสย่ี งท่ีจะเกดิ ข้นึ จากความไม่แนน่ อนในการทํางานได้ เพราะไดม้ ีการเตรยี มการหรอื เตรียม
ความพร้อมไว้ในแผนล่วงหน้าแล้ว

2. ทําให้การดําเนินการของสถานประกอบการเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงการ
ดําเนินการสิ้นสดุ

3. เป็นการยอมรับความคดิ วิธกี ารใหม่ ๆ ในการดาํ เนินการเนอื่ งจากมกี ารเปล่ยี นแปลงอยู่ตลอดเวลา
4. ช่วยประหยัดเวลาในการดําเนินการ เนื่องจากการวางแผนทําให้มองเห็นภาพรวมของการทํางานได้
ตลอดทัง้ กระบวนการ
5. ทําให้สมาชิกของสถานประกอบการมีความเข้าใจ สามารถมองเห็นภาพการทํางานร่วมกันได้ โดยมี
แผนงานเป็นเครอ่ื งมอื การดาํ เนินงานท่ีชดั เจนขึ้น
6. ทําให้เกิดการประสานงานที่ดีในสถานประกอบการ เนื่องจากสมาชิกทุกคนรู้แนวทางการทํางาน
ล่วงหน้า
7. เป็นแรงจงู ใจที่ดีในการทํางานของสมาชิกในสถานประกอบ
3. จงอธบิ ายขั้นตอนของการวางแผน
1. ขน้ั การกําหนดวัตถปุ ระสงค์ตอ้ งใหช้ ัดเจน เพอ่ื เป็นแนวทางการปฏบิ ัตหิ รอื การดาํ เนนิ กิจกรรมต่าง ๆ
2. ขั้นการกําหนดวัตถุประสงค์ การกําหนดวัตถุประสงค์ต้องมีความชัดเจนว่าจะทําเพื่ออะไรและ
วตั ถปุ ระสงค์นนั้ จะต้องมคี วามเป็นไปไดห้ รือไม่ และสามารถวัดผลได้

28
3. ขั้นการตั้งเป้าหมาย เป็นการระบุเป้าหมายที่จะทําว่าตั้งเป้าหมายในการดําเนินการไว้จํานวนเท่าใด
และสามารถวัดไดใ้ นช่วงเวลาส้นั ๆ
4. ขั้นการกําหนดขั้นตอนการทํางาน เป็นการคิดไว้ก่อนว่าจะทํากิจกรรมอะไรก่อน หรือหลัง ซึ่งการ
กาํ หนดแผนกจิ กรรมนีจ้ ะทาํ ใหก้ ารดําเนนิ งานบรรลตุ ามวัตถุประสงค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5. ข้นั ปฏิบตั ิกจิ กรรมตามแผน ซ่ึงจะต้องดําเนินการอย่างต่อเนอื่ งจงึ จะได้ผล
6. ขั้นการปรับแผนการปฏิบัติงาน ในบางครั้งแผนที่วางไว้เมื่อได้ดําเนินการไประยะหนึ่งอาจจะทําให้
สถานการณ์เปลี่ยนไป ผู้ประกอบการจึงควรมีการปรับแผนบ้างเพื่อให้สอดคล้องกับความเป็นจรงิ มากข้ึน และการ
ดาํ เนนิ งานตามแผนจะมีประสิทธิภาพข้นึ

29
แบบทดสอบย่อย ครัง้ ที่ 3
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น
ชอื่ – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ข้อสอบปรนยั จำนวน 5 ข้อ (5 คะแนน)

คำชแ้ี จง : ใหผ้ ้เู รยี นเลือกคำตอบทีถ่ ูกต้องท่ีสดุ เพียงข้อคำตอบเดียว

1. ข้อใดคือสว่ นประกอบของแผนธุรกิจ ค. การวเิ คราะห์พันธกจิ ของหน่วยงาน

ก. กระบวนการผลิต ง. การสำรวจทบทวนและวิเคราะห์แนวโน้มใน

ข. แหลง่ วัตถุดิบ อนาคต

ค. การตลาด 4. ผู้ใดควรทำหนา้ ทก่ี ำกับและตดิ ตามในการ

ง. ถูกทุกขอ้ ปฏิบัตงิ าน

2. ข้อใดไม่ใช่ ลักษณะของแผนทดี่ ี ก. ทีมงาน

ก. ต้องไม่มีความยืดหยุ่นตามสถานการณ์ ข. เลขาโครงการ

ข. กำหนดวัตถปุ ระสงค์ของแผนอยา่ งชัดเจน ค. บุคคลภายนอกองค์กร

ค. ต้องกำหนดมาตรฐานของการปฏบิ ัติงานไว้ ง. หวั หนา้ หรอื ผู้บังคบั บัญชา

ง. ตอ้ งนำไปปฏิบัตงิ ่ายและสะดวกต่อการ 5. ขอ้ ใดคือความจำเปน็ ของการวางแผน

ปฏิบัติ ก. กำหนดมาตรฐาน

3. ข้อใดคือข้นั ตอนแรกของการวางแผนกลยทุ ธ์ ข. กำหนดวัตถุประสงค์

ก. การสร้างวิสยั ทัศนข์ องแผน ง. กำหนดวิธปี ฏบิ ตั กิ าร

ข. การสำรวจประเด็นทางเลือก ง. ถูกทุกขอ้

ข้อสอบอัตนัย จงตอบคำถามตอ่ ไปนี้

1. การดําเนนิ การวเิ คราะห์ชุมชน โดยใช้เทคนิค SWOT มีอะไรบ้าง พร้อมบอกความหมาย

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

2. วิสยั ทศั น์ หมายถึง

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

............................................................................................................................................................. .......................

30
เฉลยแบบทดสอบย่อย ครงั้ ท่ี 3
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชพี อช21002 ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้
ชอื่ – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ข้อสอบปรนยั จำนวน 5 ขอ้ (5 คะแนน)
คำชี้แจง : ให้ผ้เู รียนเลอื กคำตอบทถ่ี ูกตอ้ งทส่ี ุดเพียงข้อคำตอบเดยี ว
1. ง
2. ก
3. ง
4. ง
5. ง
ข้อสอบอตั นัย จงตอบคำถามตอ่ ไปน้ี

1. การดําเนินการวเิ คราะห์ชมุ ชน โดยใช้เทคนิค SWOT มอี ะไรบา้ ง พรอ้ มบอกความหมาย

เป็นเทคนิคสําหรับการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบว่า มีผลดีหรือผลเสียอย่างไรต่อสิ่งที่จะ
กระทาํ มีรายละเอยี ด ดงั น้ี

S (Strength) จุดแข็ง หมายถึง ความสามารถ หรือสถานการณ์ภายในชุมชนที่เป็นเชิงบวกซึ่งสามารถ
นํามาใช้ประโยชน์ในการทํางาน เพื่อให้งานบรรลวุ ัตถปุ ระสงค์ หรือก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการทํางาน ส่งผลให้งาน
ท่ที าํ เกดิ ความเข้มแข็ง

W (Weakness) จุดอ่อน หมายถึง สถานการณ์ภายในชุมชนที่เป็นเชิงลบ ซึ่งไม่สามารถนํามาใช้เป็น
ประโยชน์ในการทาํ งาน เพ่อื ให้งานบรรลวุ ัตถปุ ระสงค์ หรอื ไมก่ ่อให้เกิดประโยชน์ต่องาน อาจส่งผลให้งานท่ีทําเกิด
ความล้มเหลวได้

O (Oportunity) โอกาส หมายถงึ ปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกชุมชน ทีเ่ อ้ือประโยชน์ในการทํางานให้
บรรลุวตั ถุประสงค์ หรอื หมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกทีเ่ ป็นประโยชน์ต่อการดําเนินงาน

T (Treat) อุปสรรค หมายถึง ปัจจัยและสถานการณ์ภายนอกชุมชน ที่ขัดขวางหรือไม่สนับสนุนต่อการ
ทาํ งานใหบ้ รรลุวตั ถปุ ระสงค์ หรอื หมายถึง สภาพแวดล้อมภายนอกท่เี ป็นปญั หาต่อการดําเนินงาน
2. วิสัยทศั นห์ มายถึง

การมองภาพอนาคตของผู้นำและสมาชิกในองค์กรและกำหนดจุดหมายปลายทางที่เชื่อมโยงกับภารกิจ
คา่ นยิ ม และความเชอื่ มเข้าด้วยกนั แลว้ มงุ่ สจู่ ุดหมายปลายทางท่ีต้องการ จดุ มุ่งหมายปลายทางดงั กล่าวต้องชัดเจน
ท้าทาย มพี ลัง และมคี วามเปน็ ไปได้

31

บนั ทกึ หลังการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

ครงั้ ท่ี ................

วันท่ี ................... เดอื น ....................................................พ.ศ. .................. ระดับ มัธยมศกึ ษาตอนต้น

จุดประสงค์การเรยี นรู้

………………………………………………………………………………………………………………………...............................................

............................................................................................................................. .......................................................

.......................................................................................................................................................................... ..........

......................................................................................................................... ...........................................................

............................................................................................................................. .......................................................

.............................................................................................................................................. ......................................

............................................................................................. .......................................................................................

จำนวนนกั ศกึ ษา ท้งั หมด....................คน ชาย...............คน หญงิ ...............คน

จำนวนนักศกึ ษาทีเ่ ข้าเรยี น ทง้ั หมด....................คน ชาย...............คน หญงิ ...............คน

จำนวนนกั ศึกษาทข่ี าดเรียน ท้ังหมด....................คน ชาย...............คน หญิง...............คน

สภาพการจดั การเรยี นรู้แบบพบกลุ่ม (ปัจจัยกระบวนการจดั กิจกรรมและผูเ้ รียน)

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................. ...................................................

......................................................................................................................................... ...........................................

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

สภาพการจดั การเรยี นรู้แบบเรยี นรูด้ ว้ ยตนเอง (ปัจจัยกระบวนการจัดกิจกรรมและผู้เรียน)

............................................................................................................................. .......................................................

...................................................... ............................................................................................................ ..................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

ด้านส่อื การเรียนรู้

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

ปัญหาที่พบและการแกไ้ ขปัญหา (อย่างไร)

............................................................................................................................. .......................................................

.................................................................. ............................................................................................... ...................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

32
ขอ้ คิดเหน็ ข้อเสนอแนะ (เพ่ือการปรบั ปรุงแก้ไข/พัฒนา)
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................

ลงชอ่ื ...................................................ผบู้ ันทกึ
(....................................................)

เสนอขอ้ คดิ เห็น
1. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
2. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

ลงช่อื .............................................................ผตู้ รวจเสนอ
(....................................................)
นายทะเบยี น

การดำเนินการแกไ้ ข/พฒั นา
1. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
2. ........................................................................................................................... ................................

..............................................................................................................................................................................

ลงชื่อ.............................................................ผู้บรหิ ารสถานศกึ ษา
(...............................................................)
ผูอ้ ำนวยการ กศน.อำเภอดอนเจดีย์

ผลจากการนำข้อเสนอแนะไปปฏิบัติ
.................................................................................................................. ............................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงช่ือ.............................................................ผูป้ ฏิบตั ิ
(.............................................................)

33
แผนการจัดการเรยี นรู้ (พบกลมุ่ )
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชพี อช21002 จำนวน 4 หน่วยกติ

ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้
ครั้งท่ี 18 จำนวน 6 ชั่วโมง
เรอื่ ง การจดั การความเสี่ยง

ตวั ชีว้ ดั
วเิ คราะห์ศักยภาพ และจดั การเก่ียวกับผลการดําเนินการในอดีตท่ผี า่ นมา 2-3 ปี จนถงึ ปัจจบุ ัน

เน้ือหา
การวเิ คราะห์ศกั ยภาพ และการจดั การความเสยี่ งกับผลการดาํ เนินงาน
- ประเภทสนิ คา้
- ค่าใช้จ่ายตา่ งๆ
- ผลกําไร
- คู่แข่งขัน
- สว่ นครองตลาด
- สมรรถนะของธุรกิจ
- สภาวะแวดล้อมภายในจุดแข็ง จุดอ่อน
- สภาวะแวดลอ้ มภายนอกดา้ นโอกาสและอปุ สรรค

เรอื่ ง การขบั เคลือ่ นเพ่ือพัฒนาธุรกิจ

ตัวช้ีวดั
1. วเิ คราะห์ความเป็นไปได้ของ แผนพัฒนาธรุ กจิ
2. พฒั นาแผนพฒั นาอาชพี
3. ขั้นตอนการขบั เคลื่อน แผนพัฒนาอาชีพ

เนื้อหา
1. การวิเคราะหค์ วามเปน็ ไป ได้ของแผนพัฒนาอาชีพ
2. การพัฒนาแผนพฒั นาอาชีพ
3. ขน้ั ตอนการขับเคลื่อน แผนพัฒนาอาชีพ

ข้นั ตอนการจดั กระบวนการเรยี นรู้
ขนั้ ท่ี 1 การกำหนดสภาพปญั หา ความต้องการในการเรียนรู้

ครทู บทวน กรต.สปั ดาหท์ ผ่ี า่ นมา และพดู คยุ กับผเู้ รยี นในเร่ือง การทำธุรกจิ ของบุคคลในชุมชนของผู้เรียน
ท่ปี ระสบความสำเรจ็ และสามารถนำมาเป็นตัวอย่างได้
ขั้นท่ี 2 การแสวงหาข้อมูลและจัดการเรียนรู้

1. ครใู ห้ผเู้ รยี นแบ่งกล่มุ ละเท่า ๆ กัน จำนวน 5 กล่มุ โดยให้ร่วมกนั ศกึ ษาค้นควา้ เกี่ยวกับการขับเคลือ่ น
ธรุ กิจเพอื่ ขยายอาชีพ จากใบความรู้ หนังสอื เรียน อินเตอร์เน็ต ในเร่ืองต่อไปนี้

1. ความหมายของความเสย่ี งและการจัดการความเส่ียง
2. การวิเคราะหศ์ ักยภาพและการจดั การความเสี่ยงกับผลการดำเนินงาน
3. การวิเคราะห์ความเปน็ ไปได้ของแผนพฒั นาอาชีพ

34
4. การพฒั นาแผนพฒั นาอาชีพ
5. ขัน้ ตอนการขับเคล่ือน แผนพฒั นาอาชีพ
2. ใหแ้ ต่ละกลุ่มสง่ ตวั แทนออกมานำเสนอผลการศึกษาคน้ ควา้
ข้นั ท่ี 3 การปฏิบัตแิ ละนำไปประยกุ ต์ใช้
ครูและผู้เรยี นรว่ มกันสรุปองค์ความรู้ทไ่ี ด้ และให้ผู้เรียนสรุปความร้ทู ่ไี ดล้ งในสมดุ บันทึกการเรยี นรู้ จดั ทำ
ใบงานและทำแบบทดสอบย่อย
ข้ันท่ี 4 การประเมนิ ผล
1. ใบงาน
2. แบบทดสอบย่อย
3. บันทกึ การเรียนรู้
สอ่ื
1. หนงั สอื เรียน/หนังสืออ่ืน ๆท่เี ก่ียวข้อง
2. อนิ เตอรเ์ นต็
3. ใบความรู้
การวัดผลประเมินผล
การตรวจผลงานจากใบงานและการทดสอบ

35

ใบความรู้ ครง้ั ท่ี 18
วชิ า ทักษะการพัฒนาอาชพี อช21002 ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนต้น

เรอื่ ง ความหมายของความเส่ียงและการจดั การความเสยี่ ง

ความเสยี่ ง (Risk) คอื ความไมแ่ น่นอนที่เกิดขนึ้ และมีผลต่อการบรรลุเป้าหมายหรือวตั ถุประสงค์ท่ีต้ังใจไว้
ความเสี่ยงนีจ้ ะถูกวดั ด้วยผลกระทบที่ไดร้ ับและความน่าจะเป็นของเหตุการณ์ หรือ โอกาส หรอื เหตุการณ์ท่ีไม่พึง
ประสงค์ ที่จะทำใหอ้ งคก์ รไมบ่ รรลวุ ัตถุประสงคน์ นั้ ๆ

การจัดการความเสี่ยง (Risk Management) หมายถึงกระบวนการวางแผนการบริหารและการจัดการ
ความเส่ียง เพื่อช่วยในการตัดสินใจของบคุ คลหรอื ธุรกจิ ใดๆ ในอันทจ่ี ะหาวิธกี ารท่ีดีที่สดุ เพอ่ื ใชเ้ ปน็ แนวทางในการ
ตัดสินใจแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ทั้งนี้เพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นให้น้ อยที่สุด โดยมี
คา่ ใชจ้ า่ ยนอ้ ยทีส่ ดุ

การจัดการความเสี่ยง หรือ การบริหารความเสี่ยง (Risk Management) คือ กระบวนการในการระบุ
(Risk Identification) การวิเคราะห์ (Risk Analysis) การประเมิน (Risk Assessment) การดูแลตรวจสอบและ
ควบคุมความเสี่ยง (Risk Control) ที่สัมพันธ์กับกิจกรรมและกระบวนการทำงาน เพื่อให้องค์กรลดความเสียหาย
จากความเสี่ยงมากทส่ี ุด อนั เนอื่ งมาจากความเส่ียงทีอ่ งคก์ รต้องเผชญิ ในช่วงเวลาใดเวลาหน่งึ
ประโยชนจ์ ากการจัดการความเสี่ยง

1. เป็นการสร้างฐานข้อมูลความรู้ที่มีประโยชน์ต่อการบริหาร และการปฏิบัติงานในองค์กร เป็น
แหล่งข้อมูลสำหรับผู้บริหารในการตัดสินใจด้านต่างๆเนื่องจากการจัดการความเสี่ยง เป็นการดำเนินการซึ่งตั้งอยู่
บนสมมตุ ิฐานในการตอบสนองต่อเป้าหมายและภารกิจหลักขององค์กร

2. ช่วยสะทอ้ นใหเ้ ห็นภาพรวมของความเสยี่ งตา่ งๆ ท่ีสำคญั ไดท้ ง้ั หมดทำใหพ้ นักงานภายในองค์กรมีความ
เข้าใจถึงเป้าหมายและภารกิจหลักขององค์กรและตระหนกั ถึงความเสี่ยงสำคัญที่ส่งผลกระทบในเชิงลบต่อองค์กร
ได้อยา่ งครบถว้ น ซง่ึ ครอบคลุมความเส่ยี งทีม่ เี หตทุ ัง้ จากปจั จยั ภายในองค์กร และจากปัจจยั ภายนอกองคก์ ร

3. เป็นเครื่องมือสำคัญในการบริหารงาน ช่วยให้ผู้บริหารสามารถมั่นใจได้ว่า ความเสี่ยงได้รับการจัดการ
อย่างเหมาะสมและทันเวลา รวมทั้งเป็นเครื่องมือที่สำคัญของผู้บริหารในการบริหารงาน และการตัดสินใจในด้าน
ต่างๆ เช่นการวางแผน การกำหนดกลยุทธ์ การติดตามควบคุมและวัดผลการปฏิบัติงานซึ่งจะส่งผลให้การ
ดำเนนิ งานเปน็ ไปตามเปา้ หมายและสามารถสรา้ งมูลค่าเพ่ิมใหแ้ กอ่ งค์กรได้เป็นอย่างดี

4. ช่วยให้การพัฒนาองค์กรเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ทำให้รูปแบบ การตัดสินใจในการปฏิบัติงานของ
องค์กรมกี ารพัฒนาไปในทิศทางเดียวกนั เชน่ การตัดสนิ ใจโดยทผี่ ู้บริหารมีความเข้าใจในกลยุทธ์ วตั ถุประสงค์ของ
องคก์ ร และระดับความเส่ียงอย่างชัดเจน

5. ช่วยให้การพัฒนาการบริหารและจัดสรรทรัพยากรเป็นไปอย่างมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล การ
จัดสรรทรัพยากรเป็นไปอย่างเหมาะสม โดยพิจารณาถึงระดับความเสี่ยงในแต่ละกิจกรรมและการเลือกใช้
มาตรการในการจัดการความเส่ียง

ในการทำธุรกจิ องค์กรย่อมมกี ารกำหนดวัตถุประสงค์ของภาพรวม (Objective Establishment) องค์กร
และหน่วยงานต่างๆ ทชี่ ัดเจน และสามารถวัดผลได้ น่ันคอื สิง่ แรกกอ่ นทจี่ ะทำาการจัดการความเสี่ยงใน 4 ขนั้ ตอน
ดังตอ่ ไปน้ี

36
1. การระบคุ วามเสยี่ ง (Risk Identification)

การระบุความเสี่ยงของกระบวนการทำงานนั้นๆ ควรมีการระดมสมองรว่ มกนั ของคนทำงานโดยตรงและ
ผู้เกีย่ วขอ้ ง เพราะพวกเขาเหลา่ นัน้ เป็นคนทีร่ ูด้ ที ี่สดุ จากประสบการณ์ตรง ระบุความเส่ยี งทม่ี ีโอกาสเกิดขนึ้ ได้
ออกมาให้มากทสี่ ุด
2. การประเมนิ ความเสี่ยง (Risk Assessment)

การประเมินความเสี่ยง หรือเป็นขั้นตอนที่เรียกว่า การวิเคราะห์และเรียงความสำคัญความเสี่ยง
(Analyze & Prioritize Risk) เมื่อทำการระบุความเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ทั้งหมดแล้วจากขั้นตอนแรก ขั้นตอน
ต่อไป คือ ทำการวิเคราะห์ ประเมนิ โอกาสในการเกิดความเสยี่ งนน้ั ๆ (Likelihood) และความรุนแรงถา้ ความเส่ียง
นี้เกิดขึ้นจริง (Severity) แล้วเรียงลำดับ ความสำคัญของความเสี่ยงทั้งหมด เพื่อเลือกเฉพาะความเสี่ยงที่สำคัญ
จริงๆ กับงาน โดยใช้ตารางประเมินความเสีย่ ง (Risk Matrix) เป็นตัวช่วยประเมิน การประเมินความเสี่ยง ทีมงาน
ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดควรร่วมกันประเมินจาก ประสบการณ์ในการกระบวนการทำงาน และการมีผู้ชำนาญพิเศษ
(Specialist) มาร่วม จะทำให้สามารถประเมนิ ความรนุ แรงได้ชัดเจนมากข้ึน
3. การวางแผนรับมือกับความเสย่ี ง (Risk Response Planning)

1. การลดความเสี่ยง (Risk Reduction) ความเสี่ยงที่ได้รับอาจลดลงได้ ด้วยวิธีการหาทางป้องกัน เพื่อมิ
ให้มีความ เสียหายเกิดขึ้น การลดความเสี่ยงนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะลดจำนวนคร้ังของความเสียหายลง หรือลด
ความรุนแรงของเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งเรียกว่า แนวทางป้องกัน (Mitigation Plan) การวิเคราะห์
อาจอาศยั ขอ้ มลู ในอดตี ปัจจุบัน ซึง่ รวมถงึ ข้อมลู การคาดการณใ์ นอนาคตประกอบการตัดสนิ ใจ

2. การโอนความเสี่ยง (Risk Transfer) เป็นวิธีการจัดการความเสี่ยงอีกรูปแบบหนึ่ง ที่ธุรกิจจะต้อง
วิเคราะห์และตัดสินใจที่จะเลือกโอนความเสี่ยงออกไปในรูปแบบใด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ของธุรกิจนั้นๆ
เชน่ การโอนความเสีย่ งไปใหบ้ คุ คลอ่นื ที่มใิ ช่บริษทั ประกันโดยสัญญา หรือการโอนความเส่ียงไปใหบ้ ริษทั ประกันภัย
ตามรปู แบบและเงอ่ื นไขทธี่ ุรกจิ ต้องการ

3. การหลีกเลี่ยงความเสี่ยง (Risk Avoidance) การหลีกเลี่ยงความเสี่ยงอาจกระทำได้โดยวิธีการง่ายๆ
โดยทธ่ี ุรกจิ ไมพ่ ยายาม เขา้ ไปยุ่งเก่ียวกับกิจกรรมท่ีก่อให้เกดิ ความเส่ียง แต่วิธีการหลีกเล่ียงความเสี่ยงนี้น่าจะ เป็น
วิธีสุดทา้ ยหลังจากทไี่ ด้พิจารณาแล้วเหน็ ว่าไม่อาจใชว้ ธิ ีการอน่ื เข้ามาแก้ไขได้ เท่านั้น การตดั สินใจในวิธีการนี้ธุรกิจ
ต้องเปรียบเทียบข้อดีและข้อเสียก่อนการตัดสนิ ใจ

4. การรับความเสี่ยงไวเ้ อง (Risk Acceptance/Retention) คือการที่ผู้บริหารขององค์กรนั้นๆ ยินยอมที่
จะรับภาระความเสย่ี งหรือความเสียหายทเี่ กิดข้ึนนั้นไว้เอง เนอ่ื งจากเลง็ เห็นวา่ โอกาส หรือความน่าจะเป็นที่จะเกิด
ความเสียหายอยใู่ นวิสัยท่ีการทำธรุ กจิ นั้นยอมรับได้
4. การลงมอื ทำ ติดตามและควบคมุ (Risk Implement & Control)

เมื่อการดำเนินงานในขั้นต่างๆ ได้ดำเนินงาน ผ่านพ้นไป ขั้นตอนนี้จะเป็นการดำเนินการ ติดตามผล ที่ได้
กระทำไป ทบทวนและควบคุมความเสี่ยง อย่างไรก็ตาม แม้จะมีการจัดการกับความเสี่ยง ที่ถูกระบุไว้เป็นอย่างดี
แลว้ องค์กรไม่ควรอยู่น่ิงหรือ หยดุ กจิ กรรมการจัดการความเส่ียง เพราะความจรงิ แล้วความเส่ยี งใหม่ๆ เกิดขึ้นได้
เสมอ ดังนั้น ทุกๆ องค์กรควรมีกิจกรรมในการประเมินความเสี่ยงใหม่ๆ ท่ี อาจเกิดขึ้นในองค์กรตลอดเวลา เพ่ือ
หาทางรับมอื และ จัดการกับความเสีย่ งท่ีอาจเกดิ ขึ้นอยา่ งเหมาะสมและทันทว่ งที

37
ใบงาน คร้งั ท่ี 18
รายวิชา ทกั ษะการพัฒนาอาชพี อช21002 ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น
ช่ือ – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำช้แี จง ให้ผ้เู รยี นตอบคำถามต่อไปน้ี (10 คะแนน)
1. การประกอบธรุ กิจต้องอาศัยปจั จัยอะไรบา้ ง จงอธิบาย
............................................................................................................................. .................................................
.............................................................................................................................................................. ................
.................................................................................................................. ............................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
2. ประเด็นสำคัญเก่ยี วกับแผนธรุ กิจมีอะไรบา้ ง
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
3. ขน้ั ตอนการขบั เคล่ือนแผนพฒั นาอาชีพมีอะไรบา้ ง
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
4. การวเิ คราะหค์ วามเป็นไปไดข้ องแผนพฒั นาอาชพี มีอะไรบา้ ง
.............................................................................................. ................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

38
เฉลยใบงาน ครั้งที่ 18
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้
ช่อื – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

คำชแ้ี จง ใหผ้ ้เู รยี นตอบคำถามตอ่ ไปน้ี (10 คะแนน)
1. การประกอบธุรกจิ ต้องอาศยั ปจั จยั อะไรบ้าง จงอธิบาย

1. Money หมายถงึ เงนิ ลงทุน ซงึ่ แหล่งเงนิ ทนุ นน้ั จะได้มาจาก 2 แหล่ง คอื จากเจ้าของและจากการ
กู้ยืม

2. Manpower หมายถึง แรงงานคน ท่จี ะนำไปใชใ้ นการผลติ สนิ คา้ และบรกิ าร
3. Materials หมายถงึ วัสดุ อปุ กรณ์ วตั ถุดบิ เคร่ืองมือ เครือ่ งจกั รต่างๆ
4. Management หมายถงึ การจดั การ การวางนโยบายหรอื การวางแผนงานในดา้ นการใชป้ จั จยั การ
ผลิตใหเ้ หมาะสม
5. Marketing หมายถงึ การดำเนินการดา้ นการตลาดในการจดั จำหน่ายสินคา้ และบริการทผี่ ลิตขึ้นมา
ใหก้ ับกลมุ่ ผบู้ รโิ ภคทเี่ ปน็ เป้าหมาย
6. Method หมายถงึ การกำหนดหลักเกณฑ์ หรือระเบียบ วธิ กี ารต่างๆ ในการดำเนินงานใหเ้ ปน็ ไปตาม
ข้ันตอนท่ีดที ส่ี ุดเพอื่ ความมีประสิทธภิ าพและธรุ กิจจะได้ประสบผลสำเรจ็
2. ประเด็นสำคัญเกย่ี วกับแผนธุรกิจมอี ะไรบา้ ง
1. ทําความเข้าใจแผนพฒั นาโดยให้ประชาชนทงั้ ชมุ ชน ได้ร่วมเรยี นรู้เป็นการสร้างความเข้าใจเพ่ือให้เกดิ
การมีสว่ นร่วมในการปฏบิ ัติการแก้ปัญหาตามแผน
2. ออกแบบระบบปฏิบัติการตามแผน เพื่อให้มองเห็นรายละเอียดของเป้าหมายการดําเนินการ
กระบวนการ และกําหนดนโยบายเพอ่ื ใช้ดําเนินงานให้เกดิ ประสิทธิภาพ
3. กําหนดตัวบ่งชี้ความสาํ เรจ็ โดยการกําหนดตวั บ่งชค้ี วามสําเร็จของกิจกรรมที่กําหนดไว้ในแผนพัฒนา
4. จัดการความรู้ขับเคลื่อนระบบปฏิบัติการสู่ความสําเร็จ โดยการส่งเสริมให้ผู้นําชุมชนเป็นผู้จัดการ
ความรู้ขับเคลื่อนสู่ความสําเร็จ
5. ตรวจสอบสภาพภายในกิจกรรมโดยจดั การเรียนรู้ไห้ประชาชนมที กั ษะตรวจสอบสภาพภายในกิจกรรม
เพอื่ การพฒั นาอย่างต่อเนื่อง
6. การตรวจตดิ ตาม แก้ไขขอ้ บกพร่อง การดําเนินงานตามแผน โดยการส่งเสรมิ ใหผ้ ู้นําชมุ ชนได้ปฏบิ ัติการ
ตรวจตดิ ตามและแกไ้ ขขอ้ บกพร่องการทํางานตามแผน
7. การเสนอผลงานต่อสาธารณชน จัดกจิ กรรมส่งเสริมผู้นําชุมชนและประชาชนได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
และสรุปความรู้พร้อมการนําเสนอผลการดําเนนิ งาน
8. การพฒั นาสู่ความม่ันคงยั่งยนื ผู้นําชุมชนและประชาชนร่วมกันวเิ คราะห์ กําหนดวางรากฐานของ
ความม่ันคงและย่ังยืน
9. จัดระบบสารสนเทศ ส่งเสริมการดาํ เนินงานให้ผู้นําชมุ ชนและประชาชนร่วมกันนาํ องค์ความรู้จาก
กิจกรรมต่าง ๆ ของกระบวนการมาจดั เป็นระบบสารสนเทศพร้อมนาํ มาบูรณาการประยุกต์ใช้กับการทาํ งานของ
ตนเอง

39
3. ขัน้ ตอนการขับเคลื่อนแผนพฒั นาอาชีพมอี ะไรบ้าง

1. การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของแผนปฏิบัติการ
2. การพัฒนาแผนปฏิบัตกิ าร
3. จัดการความรู้การขับเคลื่อนแผน
4. การวเิ คราะหค์ วามเป็นไปไดข้ องแผนพัฒนาอาชีพมีอะไรบ้าง
1. ทนุ ท่มี ีอยู่ของชมุ ชน
1) ทุนทางทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ดินเหนยี ว ทราย แหล่งน้ำ ธรรมชาติ ส่งิ แวดล้อม เป็นต้น
2) ทนุ ทางศาสนา ศลิ ปะ วฒั นธรรม
3) ทุนทางปัญญาของชุมชน เป็นองค์ความรู้ท่มี ีอยู่ในชมุ ชน
2. ความสามารถหลักของชุมชน
การพัฒนาอาชีพของชุมชน สิ่งสาํ คญั ท่ตี ้องวเิ คราะห์คือ ความสามารถของชุมชนให้ถ่องแท้จึงจะทาํ การ
กาํ หนด กลยุทธ์ การสร้างคุณค่า และการเจรญิ เติบโต รวมถึงการสร้างความสามารถในการแขง่ ขนั อย่างย่ังยนื
ตอ่ ไปได้ถูกต้องและเหมาะสม
3. ความต้องการพฒั นา
เกิดจากการมองเห็นอย่างลึกซึ้งของคนในชุมชน บนฐานข้อมูลภายในตนเอง ครอบครัวและชุมชน
สามารถระบุออกมาได้ทันทีและ ตรงกับความเป็นจริง ความสําคัญ การวิเคราะห์ความต้องการพัฒนา ถึงแม้จะมี
การสํารวจ สอบถาม จากคนภายในชุมชนแต่จากสภาพการเปลี่ยนแปลงของสังคม เศรษฐกิจ อาจจะมีผลให้ การ
สํารวจทั่วไปที่พยายามจะดึงข้อมูล สภาพเศรษฐกิจ สังคมครัวเรือน ออกมาประมวลผล วิเคราะห์แล้วแปล
ความหมาย นาํ มาใช้ทาํ แผนเพือ่ การพฒั นาจึงมีโอกาสเกดิ ความคลาดเคลื่อนต่อการพัฒนา

40
แบบทดสอบย่อย ครง้ั ที่ 18
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนต้น
ช่อื – นามสกลุ ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ขอ้ สอบปรนยั จำนวน 5 ขอ้ (5 คะแนน)

คำชแ้ี จง : ให้ผเู้ รยี นเลอื กคำตอบทถ่ี ูกต้องท่ีสดุ เพียงข้อคำตอบเดียว

1. เรามวี ิธีจดั การความเสี่ยงได้อย่างไร ค. การตัดสนิ ใจลงมือปฎบิ ัติงาน

ก. การสำรวจความเส่ียง ง. วางแผนเพ่อื ดำเนนิ การปฎิบัติงานตดิ ตาม

ข. การบรหิ ารความเส่ยี ง ตลอดระยะเวลา

ค. การยอมรบั ความเส่ียง 4. การแก้ปญั หาท่ีเกิดจากการขบั เคลือ่ นแผนธุรกิจ

ง. การวเิ คราะห์ความเสี่ยง ต้องผา่ นการปฎิบัติการในขอ้ ใด

2. ขั้นตอนการขบั เคล่ือนแผนพฒั นาอาชีพข้อใดเปน็ ก. ปรับปรุง สรุปผล ตรวจสอบ ติดตาม

ลำดับสุดทา้ ย ข. ตรวจสอบ ปรับปรงุ สรุปผล ตดิ ตาม

ก. สรุปผลและประเมินผล ค. ติดตาม ตรวจสอบ สรุปผล ปรบั ปรุง

ข. นำแผนไปสกู่ ารปฎิบตั ิ ง. ปรับปรุง ตดิ ตาม สรปุ ผล ตรวจสอบ

ค. การวิเคราะห์ศักยภาพชุมชน 5. ใครมกี ารวางแผนปฎบิ ัติการจดั การความเส่ยี ง

ง. วเิ คราะหค์ วามเปน็ ไปได้ของแผนธรุ กิจ ตั้งแต่เร่ิมต้นธุรกจิ

3. ข้อใดเป็นข้นั ตอนสุดท้ายของกระบวนการในการ ก. สมจติ จดั สัมภาษณบ์ คุ ลากร

จดั การอาชีพ ข. สนองจัดออกแบบสอบถาม

ก. ติดตามผลการปฎิบตั ิงาน ค. สมชายกำหนดตวั ชวี้ ัดประสทิ ธภิ าพ

ข. ประเมนิ ผลการปฎิบัติงาน ง. สมศกั ดิจ์ ดั อบรมให้ความรูบ้ คุ ลากรทุกฝา่ ย

จงตอบคำถามต่อไปนี้

1. ปัจจัยในการเคราะห์ศักยภาพและการจัดการความเสยี่ งกบั ผลการดาํ เนนิ งาน มีอะไรบ้าง

............................................................................................................................. .................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

..............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................

............................................................................................................................. .................................................

41
เฉลยแบบทดสอบย่อย คร้งั ที่ 18
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชพี อช21002 ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น
ช่อื – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

ขอ้ สอบปรนัย จำนวน 5 ขอ้ (5 คะแนน)
คำชีแ้ จง : ให้ผเู้ รยี นเลอื กคำตอบทถ่ี ูกตอ้ งทสี่ ุดเพียงข้อคำตอบเดียว

1. ข 2. ก 3. ก 4. ข 5. ข
จงตอบคำถามต่อไปนี้

1. ปจั จยั ในการเคราะห์ศกั ยภาพและการจดั การความเสย่ี งกับผลการดําเนินงาน มีอะไรบ้าง
1. สินคา้ หมายถงึ สิ่งที่มีตวั ตน เช่น เสื้อ รองเท้า หรือไม่มีตวั ตน เช่น แก๊ส ซือ้ ขายได้ และสร้างความพงึ พอใจ
ให้กบั ผู้บริโภคได้
2. ประเภทสนิ ค้าแบง่ ตามลกั ษณะการซื้อหรอื การบริโภค แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ

1) สินคา้ อุปโภค บรโิ ภค หมายถึง สนิ ค้าหรอื บริการทผ่ี ู้ซ้ือซื้อไปเพ่อื ใช้เอง หรือเพื่อใช้ในครอบครวั สนิ ค้า
อุปโภค บรโิ ภค

2) สินคา้ อตุ สาหกรรม หมายถึง สินค้าทซี่ ้ือมาเพ่ือนาํ มาใช้ผลติ เป็นสินคา้ อนื่ ต่อไป หรือเพ่อื ใช้ในการ
ดําเนินงานของธุรกิจ เช่น วตั ถดุ บิ อุปกรณ์เคร่ืองจักร เครือ่ งมอื สิ่งก่อสร้าง เป็นต้น
3. คา่ ใช้จา่ ยต่าง ๆ หมายถึง ต้นทุนส่วนทหี่ ักออกจากรายได้ในรอบระยะเวลาท่ีดาํ เนนิ การงานหนง่ึ ๆ
4. ผลกําไรคอื ผลตอบแทนที่กิจการได้รับจากการขายสนิ ค้าหรือบรกิ าร จากการประกอบธรุ กจิ หรือเกดิ จากการ
ดําเนินงาน รวมท้ังกิจกรรมอื่นซึ่งเกย่ี วเนอ่ื งกบั การประกอบธุรกจิ หรอื การดาํ เนนิ งาน
5. คแู่ ขง่ ขัน การมคี ู่แขง่ ขนั ทางธุรกจิ เปรียบเสมือนมยี าชูกําลังท่จี ะทาํ ให้กิจการและพนักงานขาย ต่าง ๆ มคี วาม
เขม้ แข็งและอดทนที่จะดําเนินการต่อไปอย่างมปี ระสิทธภิ าพ
6. ส่วนครองการตลาด หมายถึงอัตรายอดขายสนิ ค้าต่อยอดขายท้งั สิน้ ของคู่แข่งขนั ในการวิเคราะห์ส่วนครอง
ตลาด โดยจะหาส่วนครองตลาดทเี่ กิดขึ้นแล้วนําไปเปรยี บเทยี บกบั อัตราส่วนครองตลาดทไ่ี ด้กําหนดไว้แล้ว
7. สมรรถนะธรุ กจิ หมายถึง ความรู้ ทกั ษะ และคณุ ลักษณะที่จาํ เป็นของบุคคลในการทาํ งานบรหิ ารธุรกิจให้
ประสบความสําเรจ็ มผี ลงานได้ตามเกณฑ์หรือมาตรฐานท่ีกําหนดหรอื สงู กว่า
8. สภาพแวดล้อมภายใน หมายถงึ การศึกษาจุดแข็ง จดุ อ่อน กลยุทธ์และวธิ กี ารของคู่แขง่ ขนั เพ่ือให้สามารถหา
มาตรการในการตอบสนอง
9. สภาพแวดล้อมภายนอก หมายถึง การศกึ ษาโอกาสและอุปสรรค ต้องมคี วามรู้เก่ียวกับโครงสร้างธรุ กจิ ของตัว
องค์กรเอง ขอ้ มลู ลกู ค้า ข้อมลู คู่แขง่ ข่าวสารทางเศรษฐกิจท้ังภายในและภายนอกประเทศมาเป็นตวั ช่วยในการ
วิเคราะห์บนพืน้ ฐานของข้อมูลท่ีเป็นจรงิ
10. วงจรความเสย่ี ง หมายถึง การตดั สนิ ใจของผู้บรกิ ารทกุ ระดบั จะต้องเผชิญกับความเสี่ยง การที่จะต้องเผชิญ
และตอ้ งเอาชนะความเสี่ยงได้น้ัน

42

บันทกึ หลังการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้

คร้งั ท่ี ................

วันท่ี ................... เดือน ....................................................พ.ศ. .................. ระดับ มธั ยมศกึ ษาตอนตน้

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้

………………………………………………………………………………………………………………………...............................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

..........................................................................................................................................

จำนวนนกั ศึกษา ท้ังหมด....................คน ชาย...............คน หญิง...............คน

จำนวนนกั ศึกษาทเี่ ข้าเรยี น ทัง้ หมด....................คน ชาย...............คน หญิง...............คน

จำนวนนักศึกษาทีข่ าดเรียน ทัง้ หมด....................คน ชาย...............คน หญงิ ...............คน

สภาพการจัดการเรียนรแู้ บบพบกลุ่ม (ปจั จยั กระบวนการจัดกจิ กรรมและผูเ้ รยี น)

.............................................................................................................................. ......................................................

.............................................................................................................. ..................................................... .................

......................................................................................................................................... ...........................................

................................................................................................................................... .................................................

.................................................................................. ..................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................. .......................................................

สภาพการจัดการเรียนรู้แบบเรยี นรดู้ ว้ ยตนเอง (ปัจจัยกระบวนการจัดกิจกรรมและผูเ้ รยี น)

............................................................................................................................. .......................................................

.................................................................................................................................................................. ..................

................................................................................................................ ....................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

ดา้ นส่ือการเรยี นรู้

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .......................................................

ปญั หาท่ีพบและการแก้ไขปัญหา (อย่างไร)

............................................................................................................................. .......................................................

............................................................................................................................... .....................................................

............................................................................................................................. .......................................................

....................................................................................................................................................................................

43
ข้อคดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ (เพื่อการปรบั ปรุงแก้ไข/พัฒนา)
................................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................

ลงชื่อ...................................................ผู้บนั ทึก
(....................................................)

เสนอข้อคดิ เหน็
1. ...........................................................................................................................................................

.................................................................................................... ..........................................................................
2. ........................................................................................................................... ................................

.................................................................................................................................................. ............................

ลงชอ่ื .............................................................ผู้ตรวจเสนอ
(....................................................)
นายทะเบียน

การดำเนนิ การแกไ้ ข/พฒั นา
1. ...........................................................................................................................................................

............................................................................................................................. .................................................
2. ........................................................................................................................... ................................

..............................................................................................................................................................................

ลงชื่อ.............................................................ผู้บรหิ ารสถานศกึ ษา
(...............................................................)
ผูอ้ ำนวยการ กศน.อำเภอดอนเจดยี ์

ผลจากการนำข้อเสนอแนะไปปฏบิ ตั ิ
.................................................................................................................. ............................................................
............................................................................................................................. .................................................

ลงชือ่ .............................................................ผปู้ ฏิบัติ
(.............................................................)

44

แผนการจดั การเรียนรู้ (พบกลุม่ )
รายวชิ า ทกั ษะการพัฒนาอาชพี อช21002 จำนวน 4 หนว่ ยกติ

ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้
ครง้ั ท่ี 19 จำนวน 6 ช่ัวโมง

เร่ือง โครงการพฒั นาอาชีพ

ตวั ช้วี ัด
1. อธบิ ายความสาํ คญั ของการทาํ โครงการพัฒนาอาชีพ
2. เขียนโครงการ
3. เขยี นแผนปฏบิ ัตกิ าร
4. ตรวจสอบโครงการได้ถกู ต้อง และเหมาะสม

เนือ้ หา
1. ความสาํ คัญของโครงการพัฒนาอาชีพ
2. ข้นั ตอนการเขยี นโครงการ
3. การเขยี นแผนปฏิบัตกิ าร
4. การตรวจสอบโครงการ

ขน้ั ตอนการจดั กระบวนการเรยี นรู้
ขน้ั ที่ 1 การกำหนดสภาพปญั หา ความตอ้ งการในการเรยี นรู้

ครแู ละผเู้ รียนพูดคยุ ถึงอาชีพของผเู้ รยี นหรอื อาชีพของผปู้ กครองในปจั จุบนั วา่ ประกอบอาชพี อะไรแลว้ มี
แนวทางท่จี ะพฒั นาอาชีพไดอ้ ย่างไรบ้าง
ข้นั ที่ 2 การแสวงหาข้อมูลและจดั การเรยี นรู้

1. ครูอธบิ ายเกย่ี วกับความสำคัญของโครงการพฒั นาอาชพี ข้ันตอนการเขียนโครงการพัฒนาอาชพี การ
เขยี นแผนปฎบิ ตั ิการและการตรวจสอบโครงการ

2. แบ่งผูเ้ รยี นออกเปน็ 3 กลุ่มๆ ละเท่าๆ กันศึกษาเกย่ี วกับข้ันตอนและการเขียนโครงการพฒั นาอาชีพ
จากใบความรู้ อินเตอร์เน็ตและหนงั สอื เรยี น จากน้นั ให้ผูเ้ รียนจดั ทำโครงการพฒั นาอาชพี กลุม่ ละ 1 โครงการและ
สง่ ตัวแทนออกมานำเสนอหน้าชนั้
ขนั้ ท่ี 3 การปฏบิ ัตแิ ละนำไปประยุกต์ใช้

ครแู ละผูเ้ รียนสรปุ องค์ความรู้ท่ีได้รว่ มกนั และมอบหมายให้ผเู้ รียนจดั ทำใบงานและแบบทดสอบย่อย

ขั้นท่ี 4 การประเมินผล
1. ใบงาน
2. แบบทดสอบย่อย
3. โครงการ

สอ่ื
1. หนังสอื เรยี น/หนังสืออืน่ ๆท่ีเก่ียวข้อง
2. อนิ เตอรเ์ น็ต
3. ใบความรู้

45

การวดั ผลประเมินผล
การตรวจผลงานจากใบงาน โครงการและการทดสอบ

46
ใบความรู้ ครงั้ ท่ี 19
วิชา ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้
เร่อื ง โครงการพฒั นาอาชพี
ความหมายของโครงการ
พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ให้ความหมายของคำโครงการว่า หมายถึง"แผนหรือ
เค้าโครงการตามที่กะกำหนดไว้"โครงการเป็นส่วนประกอบสว่ นหน่ึงในการวางแผนพัฒนาซึ่งช่วยให้เห็นภาพ และ
ทศิ ทางการพฒั นา ขอบเขตของการท่สี ามารถติดตามและประเมนิ ผลได้
โครงการเกิดจากลักษณะความพยายามที่จะจัดกิจกรรม หรือดำเนินการให้บรรจุวัตถุประสงค์ เพ่ือ
บรรเทาหรือลดหรือขจัดปัญหา และความต้องการทั้งในสภาวการณ์ปัจจุบันและอนาคต โครงการโดยท่ั วไป
สามารถแยกไดห้ ลายประเภท เชน่ โครงการเพ่อื สนองความต้องการ โครงการ
พฒั นาท่วั ๆไป โครงการตามนโยบายเร่งดว่ น เปน็ ต้น
ข้ันตอนในการเขยี นโครงการ
1. ชอื่ แผนงาน
2. ช่ือโครงการ
3. หลกั การและเหตุผล
4. วตั ถปุ ระสงค์
5. เปา้ หมาย
6. วธิ ีดำเนินการ
7. ระยะเวลาดำเนนิ การ
8. งบประมาณ
9. ผู้รบั ผดิ ชอบโครงการ
10. หนว่ ยงานท่ใี ห้การสนับสนนุ
11. การประเมินผล
12. ผลประโยชนท์ ่คี าดวา่ จะได้รับ
องค์ประกอบของโครงการ
องคป์ ระกอบพ้ืนฐานในโครงการแต่ละโครงการนัน้ ควรจะมีดังนี้
1. ชื่อแผนงาน เป็นการกำหนดชื่อให้ครอบคลุมโครงการเดียวหรือหลายโครงการที่มีลักษณะงานไปใน
ทิศทางเดยี วกนั เพือ่ แกไ้ ขปญั หาหรือสนองวัตถุประสงค์หลกั ทก่ี ำหนดไว้
2. ชื่อโครงการ ให้ระบุช่ือโครงการตามความเหมาะสม มีความหมายชัดเจนและเรียกเหมือนเดิมทุกคร้ัง
จนกวา่ โครงการจะแลว้ เสรจ็
3. หลกั การและเหตุผล ใช้ช้ีแจงรายละเอยี ดของปญั หาและความจำเปน็ ทเี่ กดิ ขึน้ ที่จะต้องแก้ไข ตลอดจน
ชแ้ี จงถึงผลประโยชน์ทจ่ี ะได้รับจากการดำเนนิ งานตามโครงการและหากเป็นโครงการท่ีจะดำเนินการตามนโยบาย
หรือสอดคล้องกับแผนจังหวัดหรือแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือแผนอื่น ๆ ก็ควรชี้แจงด้วย ทั้งนี้
ผู้เขยี นโครงการบางทา่ นอาจจะเพิ่มเตมิ ข้อความว่าถ้าไม่ทำโครงการดังกล่าวผลเสยี หายโดยตรง หรอื ผลเสียหายใน
ระยะยาวจะเป็นอย่างไร เพื่อใหผ้ ู้อนุมัติโครงการไดเ้ หน็ ประโยชนข์ องโครงการกว้างขวางขน้ึ

47
4. วัตถุประสงค์ เป็นการบอกให้ทราบว่า การดำเนินงานตามโครงการนั้นมคี วามตอ้ งการให้อะไรเกิดขึ้น
วัตถุประสงค์ที่ควรจะระบุไว้ควรเป็นวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน ปฏิบัติได้และวัดและประเมินผลได้ ในระยะหลัง ๆ น้ี
นกั เขยี นโครงการทม่ี ผี ู้นยิ มชมชอบมักจะเขยี นวตั ถุประสงค์เปน็ วัตถปุ ระสงคเ์ ชิงพฤติกรรม คอื เขยี นให้เป็นรูปธรรม
มากกว่าเขียนเป็นนามธรรม การทำโครงการหนึ่ง ๆ อาจจะมีวัตถุประสงค์มากกว่า 1 ข้อได้ แต่ทั้งนี้การเขียน
วัตถปุ ระสงค์ไว้มาก ๆ อาจจะทำให้ผู้ปฏิบัติมองไม่ชดั เจน และอาจจะดำเนินการให้บรรลุวตั ถุประสงค์ไม่ได้ ดังน้ัน
จงึ นิยมเขียนวตั ถุประสงค์ทีช่ ดั เจน-ปฏิบตั ไิ ด-้ วัดไดเ้ พยี ง 1-3 ขอ้
5. เป้าหมาย ให้ระบวุ า่ จะดำเนินการสิ่งใด โดยพยายามแสดงให้ปรากฏเป็นรปู ตัวเลขหรือจำนวนท่ีจะทำ
ได้ภายในระยะเวลาที่กำหนด การระบุเป้าหมาย ระบุเป็นประเภทลักษณะและปริมาณ ให้สอดคล้องกับ
วัตถุประสงค์และความสามารถในการทำงานของผูร้ ับผดิ ชอบโครงการ
6. วิธีดำเนินการหรือกิจกรรมหรือขั้นตอนการดำเนินงาน คืองานหรือภารกิจซึ่งจะต้องปฏิบัติในการ
ดำเนินโครงการให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ ในระยะการเตรียมโครงการจะรวบรวมกิจกรรมทุกอย่างไว้แล้วนำมา
จัดลำดับว่าควรจะทำสิ่งใดก่อน-หลัง หรือพร้อม ๆ กัน แล้วเขียนไว้ตามลำดับ จนถึงขั้นตอนสุดท้ายที่ทำให้
โครงการบรรลวุ ตั ถุประสงค์
7. ระยะเวลาการดำเนินงานโครงการ คือการระบุระยะเวลาตั้งแต่เริ่มต้นโครงการจนเสร็จสิ้นโครงการ
ปจั จบุ ันนิยมระบุ วัน-เดอื น-ปี ทีเ่ ริม่ ต้นและเสรจ็ ส้ิน การระบจุ ำนวน ความยาวของโครงการเชน่ 6 เดอื น 2 ปี โดย
ไมร่ ะบุเวลาเรม่ิ ตน้ -สน้ิ สดุ เป็นการกำหนดระยะเวลาทีไ่ ม่สมบรู ณ์
8. งบประมาณ เป็นประมาณการค่าใช้จ่ายทั้งสิ้นของโครงการ ซึ่งควรจำแนกรายการค่าใช้จ่ายได้อย่าง
ชัดเจน งบประมาณอาจแยกออกไดเ้ ปน็ 3 ประเภท คือ
- เงนิ งบประมาณแผ่นดิน
- เงินกแู้ ละเงนิ ชว่ ยเหลอื จากต่างประเทศ
- เงินนอกงบประมาณอืน่ ๆ เช่น เงนิ เอกชนหรอื องค์การเอกชน เป็นต้น
การระบยุ อดงบประมาณ ควรระบแุ หล่งท่ีมาของงบประมาณดว้ ย นอกจากนี้หัวขอ้ นีส้ ามารถระบุ
ทรัพยากรอ่นื ที่ต้องการ เชน่ คน วัสดุ ฯลฯ
9. เจ้าของโครงการหรือผู้รับผิดชอบโครงการ เป็นการระบุเพื่อให้ทราบว่าหน่วยงานใดเป็นเจ้าของหรือ
รบั ผิดชอบโครงการ โครงการย่อย ๆ บางโครงการระบุเปน็ ชอื่ บคุ คลผูร้ ับผิดชอบเป็นรายโครงการได้
10. หน่วยงานที่ให้การสนับสนุน เป็นการให้แนวทางแก่ผู้อนุมัติและผู้ปฏิบัติว่าในการดำเนินการ
โครงการนั้น ควรจะประสานงานและขอความรว่ มมอื กับหน่วยงานใดบ้าง เพ่อื บรรลวุ ัตถปุ ระสงค์ที่ตัง้ ไว้
11. การประเมินผล บอกแนวทางว่าการติดตามประเมินผลควรทำอย่างไรในระยะเวลาใดและใช้วธิ กี าร
อย่างไรจึงจะเหมาะสม ซึ่งผลของการประเมินสามารถนำมาพิจารณาประกอบการดำเนินการ เตรียมโครงการท่ี
คล้ายคลงึ หรือเกย่ี วข้องในเวลาต่อไป
12. ผลประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ เมื่อโครงการนั้นเสร็จสิ้นแล้ว จะเกิดผลอย่างไรบ้างใครเป็นผู้ได้รับ
เรอื่ งน้สี ามารถเขยี นท้งั ผลประโยชน์โดยตรงและผลประโยชน์ในด้านผลกระทบของโครงการดว้ ยได้
ลกั ษณะโครงการที่ดี โครงการทด่ี มี ลี กั ษณะดังนี้
1. เป็นโครงการทีส่ ามารถแก้ปญั หาของท้องถน่ิ ได้
2. มีรายละเอยี ด เนือ้ หาสาระครบถว้ น ชดั เจน และจำเพาะเจาะจง โดยสามารถตอบคำถามต่อไปนไี้ ด้
คือ

48
- โครงการอะไร = ชื่อโครงการ
- ทำไมจึงตอ้ งริเริ่มโครงการ = หลักการและเหตผุ ล
- ทำเพอ่ื อะไร = วตั ถุประสงค์
- ปรมิ าณทจ่ี ะทำเท่าไร = เปา้ หมาย
- ทำอย่างไร = วธิ ดี ำเนินการ
- จะทำเมอื่ ไร นานเท่าใด = ระยะเวลาดำเนินการ
- ใชท้ รพั ยากรเท่าไรและได้มาจากไหน = งบประมาณ แหลง่ ทมี่ า
- ใครทำ = ผู้รับผดิ ชอบโครงการ
- ตอ้ งประสานงานกับใคร = หนว่ ยงานท่ใี ห้การสนับสนนุ
- บรรลวุ ตั ถุประสงค์หรือไม่ = การประเมินผล
- เมอื่ เสรจ็ สนิ้ โครงการแลว้ จะได้อะไร = ผลประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั
3. รายละเอียดของโครงการดงั กลา่ ว ต้องมีความเก่ียวเนื่องสัมพันธ์กัน เช่น วัตถปุ ระสงค์ตอ้ งสอดคล้อง
กบั หลักการและเหตผุ ล วิธีดำเนนิ การตอ้ งเป็นทางที่ทำให้บรรลวุ ัตถปุ ระสงค์ได้ ฯลฯ เป็นตน้
4. โครงการท่รี เิ รม่ิ ขึ้นมาต้องมีผลอย่างน้อยท่สี ดุ อยา่ งใดอย่างหนง่ึ ในหัวข้อตอ่ ไปนี้
- สนองตอบ สนบั สนุนตอ่ นโยบายระดบั จงั หวดั หรือนโยบายสว่ นรวมของประเทศ
- ก่อให้เกิดการพฒั นาท้งั เฉพาะส่วนและการพฒั นาโดยสว่ นรวมของประเทศ
- แก้ปญั หาทีเ่ กดิ ข้ึนได้ตรงจุดตรงประเดน็
5. รายละเอียดในโครงการมีพอที่จะเปน็ แนวทางให้ผ้อู น่ื อ่านแล้วเขา้ ใจ และสามารถดำเนนิ การตาม
โครงการได้
6. เปน็ โครงการท่ีปฏิบัติไดแ้ ละสามารถติดตามและประเมินผลได้

49
ใบงาน ครัง้ ท่ี 19
รายวชิ า ทักษะการพัฒนาอาชีพ อช21002 ระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้น
ช่อื – นามสกุล ...................................................................กศน.ตำบล ..........................................

1. ให้ผู้เรียนเขียนโครงการขยายอาชีพท่สี ามารถสร้างรายได้ โดยการเขยี นตามขัน้ ตอนมา 1 โครงการ
1. ชอื่ โครงการ
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
2. ชอ่ื ผรู้ ับผิดชอบโครงการขยายอาชีพ
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
3. หลักการและเหตุผล ความสำคญั ของโครงการขยายอาชพี
.................................................................................................... .......................................................................... ......
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.................................................................. ............................................................................................. .....................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................................. .......................................
................................................................................................................. ...................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
4. วัตถปุ ระสงค์
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................................ ....................
.............................................................................................................. ......................................................................
5. เป้าหมาย
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
..................................................................... ............................................................................................. ..................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.................................................... ........................................................................................... .....................................
............................................................................................................................. .......................................................

50
6. ระยะเวลา
............................................................................................................................. .......................................................
...................................................................................................................................... ..............................................
.................................................................................... ................................................................................................
7. สถานทปี่ ระกอบโครงงานอาชีพ
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
...................................................................................................................................................... ..............................
8. งบประมาณ
......................................................................................... ...........................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
9. วธิ ดี ำเนนิ การ/ขั้นตอนการดำเนินโครงการขยายอาชีพ
...................................................................................................................................... ..............................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
.......................................................................................................................................................... ..........................
......................................................................................................... ...........................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
10. ปญั หาและแนวทางแก้ไข
................................................................................................................................................................................ ....
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................... .............................................
................................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
11. ผลที่คาดว่าจะได้รบั จากการทำโครงการขยายอาชพี
............................................................................................................................. .......................................................
................................................................................................................................................... .................................
................................................................................................. ...................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................


Click to View FlipBook Version