eriatna, 2017) อยา่ งไรกต็ ามการ 22.43 ไมโครเมตร ในขณะทบ่ี รเิ วณอทิ ธพิ ลจากความ
กนิ ไป อาจนาไปสกู่ ารเสยี รปู ของ ร้อนของรอยเช่ือมท่ีไม่อบอ่อนมีขนาดเกรนเฉล่ียท่ี
สยี ความแขง็ แรง แต่จะได้สมบตั ิ 133.33 ไมโครเมตร และการอบอ่อนท่อี ุณหภูมิ 900
วเพมิ่ ขน้ึ ซง่ึ อาจจะไมVส่ ง่oผl ล4ใ0น.ทNางo 2, Marcอhง-ศAาpเซrilล2เซ0ีย2ส1 ส่งผลให้เกรนโตข้นึ เช่นกนั มีขนาSดtudy of Fatigue Behavior of AISI 1050 Steel annealing with 171
รงบิดได้เช่นกัน (Michel et al., เกรนท่ี 254.41 ไมโครเมตร ตามลาดบั Metal Active Gas Process
(2) ผลกภาารยทใดต้(กส2าอ)รบทผดลคกสวอาาบรมทคลดว้าาสแมอลสบ้าดคทงวภ่ี ใาาหมร้เละหค้า็นวแาสวมด่าเงภคใ้นาหทย้เหดใต็สนอว้ บ่า Kumar, P. & Singh. A. (2014). “Experimental and
การทดสอบความเลด้ายี ทวกี่ภนั ารกะารคอวบาอม่อเนคช้นน้ิ งทาดนเสพอลบาทเดผ่ี ลียติ วจกาันกเหกลาก็ รกลา้ numerical investigation of strain rate effect on low
อบออ่ นชิน้ งานเพลคาาทร์บผี่ อลนิตจเกากรดเหAลIS็กIก1ล0า้5ค0 าอรุณ์บหอภนูมิเอกบรอด่อนAทIS่ี 9I00 cycle fatigue behaviour of AA 5754 alloy”. Materials
1050 อุณหภมู ิอบอองอ่ ศนาทเซ่ี 9ล0เซ0ียอสงสศาามเาซรลถเรซบั ียแสรงลส้าาไมดา้ ร2ถ35ร,บั78แ0รรงอบ Science and Engineering, 364, 1-7.
ล้าได้ 235,780 รอกอ่บนกกา่อรเนสยีกหาารยเสซียง่ึ สหาามยารถซปึ่งรสะเามมนิ าอรายถกุ ปารรละา้เไมดินจ้ าก Lin, C.Y. & Chang, K.Y. (2010). “Elucidating the
เอพายิ่มกุอาารยลุกา้ าไรดลจ้ า้ าไกดส้ อส5มาม3กยก.กุา4าารร0รลเา้ปไ=อด้ร15เ์03ซ.4−น็ 00.1ต32เป8์ อ(loรgเ์ ซ−น็ loตg6์ 662) แแลละะสสาามมาารรถถเพม่ิ microstructure and wear behavior of tungsten carbide
multi-pass cladding on AISI 1050 steel”. Journal of
(3) ผวิ รอยแตก(ห3)ลผังวิกราอรยทแดตกสหอลบงั คกาวราทมดลสา้ อมบีกควาารมขลยา้ ามยกี าร Materials Processing Technology, 210(2), 219-225.
จากขอบช้ินงานทขดยสาอยบจากโขดอยบมชีกน้ิ งาารนลทุกดลสาอมบเโขด้ายไมปกี ใานรลเุกนล้ือาวมัสเขดา้ ไุ ป Lin, C.Y. ; Hung, J.P. & Hsu, T.C. (2008). “Failure
ทจนดกสรอะบทไดั่งพ้ จ้ืนึงทเกี่หิดนกใรท้านบัานั ตเรภทนแัดาที้ือรตทนัวะกใสัี่เคดหดหวุาจลักมนือแเกไคบรมน้ ะบ่สทททดางั่ นัพมสอทน้ืาบทรที ไถ่หี นัดรน้ใจับ้าดงึตภเดักาทดิ ร่เีกะหาคลรวือแตไามกม่สหเาคกั มแ้นาบรบถ Analysis of Reverse Shaft in the Transmission
System of All-Terrain Vehicles”. Journal of Failure
Analysis and Prevention, 8, 75–80.
ส กวิจงิตขัยตลจาาิกแกรลครงะณามไนดะปวเ้รทจิับรยัคะกนโทมกกานไี้หิรตดาดโสาตลลศร้วนอิบกัยิทับงงรกีอยาวสราุตานิจมนลรวสัยสัยปุจนิ าจรนยัรเหาานคบัะชกก้ีไกรสภดรค่ือานัฏ้รรณศงบันุสมมกะงเือคาขเมรทใลรสนหอื่าคนแกางโับลมวานสะิทรอืโไนทใลดยุนนดย้ราเกับคีอลสารกุัตยอ่อืราบสรงทรามาสคดชือหนวลใภับกานอสัมฏรกงนราุมนร Michel, S., Kieselbach, R. & Martens, H. (2006). “Fatigue
strength of carbon fibre composites up to the
he microstructure oลf า้thจeาwกeสldาขาวชิ าวิศเควรก่ือรงรมมืออใุตนสกาาหรกทาดรสอคบณคะววาศิ มวลก้ารจรามกศสาาสขตาวริช์ า gigacycle regime (gigacycle-composites),” International
Journal of Fatigue, 28(3), 261-270.
Okuda, K., Ogawa K. & Ichikawa Y. (2019). “Influence
one at 900 oC มหาวิทยาลยั เทคโวนิศโลวยกีรารชมมอุงตคสลาศหรกีวาชิ รยั สคงณขะลวาิศวซกงึ่ รทรามงศคาณสะตร์ of microstructure on fatigue property of ultra-
ผวู้ จิ ยั รสู้ กึ ซาบซงึ้ เปมหน็ าอวยิทา่ ยงายลง่ิ ยั เจทงึ คใคโนรโข่ ลอยขีราอชบมพงคระลคศรณุ ีวชิเปยั น็สงอขยลา่ างซ่งึ high-strength steels”. Frattura ed Integrità Strutturale,
สงู ไว้ ณ โอกาสนี้ดทว้ ายงคณะผู้วิจัยรู้สึกซาบซ้ึงเป็ นอย่างย่ิง จึงใคร่ 48, 125-134.
การยดื อายุการลา้ และโครงสร้าง ขอขอบพระคณุ เป็นอย่างสงู ไว้ ณ โอกาสน้ดี ว้ ย Peasura, P. & Sumarn, L. (2013). “Effect of Post Weld
ลาคดพงอก็งวสล่อกจบาอรุนลลวมา้ง้าภห่างไรคดเชาล้อฟาด้ค้ิงันนรองกับงบ์เตราการอ์ไ่อรินิเดรนไเวตกหชปณ์มเา่ือนลกกรีรมั้ีงรเอากดแปเAAรยากอเลmmAเรต๊ส่ียชกIเบิSปee่นชือโสIrrก่AfScือมแตiio1cคocปมาแStข0rraadลใลลอร5aTTnุนมne0งงะiอMne-sW-า้sSCttEeงoieone6อclngdl0i.งิeti6ranAtเAo/yอngElmWldกe6feSSodส0Mroriา6cFDacรMaaTitS(อ1nee2t-eti.้าt1r0ag1Sysiง12anu.toอ2i,dDlenscิ()งaSi1..g2Ter.d0tte1aya1sMnn0AftTdoi:d)nSe2ra.gsT0rTtMS,dM1eAt0asMrTmtutieee(nc2estgErth2riuta6ioancrM0ldanasd6ld.en/EEftwoM(Sh6d2reooa0i0tldct6idS1eoiMier2tnfnirota-)a)gy1r..lisn2.-, Heat Treatment on Carbon Steel AISI 1050 in Heat
Effected Zone”. Advanced Materials Research, 650.
612-615.
Sivam S.P.S.S., Loganathan, G.B., Umasekar, V.G.,
Kumar, P.S.S. & Raja, S. (2019). “Study on
Microstructural Characteristics and Mechanical
Behaviour of AISI1050 Steel under Various Heat
An American National Standard. Treatments”. International Journal of Vehicle
Basquin, O.H. (1910). “The exponential law of endurance Structures & Systems, 11,15-20.
tests: American Society of Testing Materials”. Sari, N.Y & Yilmaz, M. (2006). “Investigation of abrasive
ASTM,10, 625-630. + erosive wear behaviour of surface hardening
Cryderman, R., Shamsaei, N. & Fatemi, A. (2011). “Effects methods applied to AISI 1050 steel”. Materials &
of continuous cast section size on torsion deformation Design, 27(2), 470-478.
and fatigue of induction hardened 1050 steel shafts”. Shibata, H., Tokaji, K., Ogawa, T. & Shiota, H. (1996).
Journal of Materials Processing Technology, 211(1), “Microstructure dependence of fatigue strength and
66-77. fatigue crack propagation in titanium aluminide”.
Das, B., Bakkar, A., Khutia, N. & Das, D. (2017). “Low International Journal of Fatigue, 18(2), 119-125.
Cycle Fatigue Performance Evaluation of TMT rebar.” Shiozaki, T., Tamai, Y. & Urabe, T. (2015). “Effect of
Materials Today: Proceedings, 4(2), 2554-2563. residual stresses on fatigue strength of high strength
Fan, K.L., Liu, X. S., He, G.Q., Cheng, H., & Zhang, steel sheets with punched holes”. International
Z. (2015). “Influences of strain rate on the low Journal of Fatigue, 80, 324-331.
cycle fatigue behavior of gravity casting Al alloys”.
Materials Characterization, 107, 239-248.
172 Nipon Maneechot, Chaiyoot Meengam J Sci Technol MSU
Sitthipong, S., Towatana, Sitticharoenchai, P. & Meengam, C. Zhao, Z., Xu, P.F., Cheng, H., Miao, J. & Xiao, F.R.
(2017). “Abrasive Wear Behavior of Surface (2019). “Characterization of Microstructures and
Hardfacing on Propeller Shafts AISI 4140 Alloy Fatigue Properties for Dual-Phase Pipeline Steels
Steel”. Materials Today: Proceedings, 4, 1492–1499. by Gleeble Simulation of Heat-Affected Zone”.
Materials, 12(12), 1-13.
Sitthipong, S., Towatana, P., Sitticharoenchai, A. &
Meengam, C. (2017).“Fatigue Life Evaluation of Zulmiardi & Meriatna. (2017). “Study on Impact Strength
Weld Surfacing LB 52 Grade”. Key Engineering Against Welding Smaw on Hardening Steel AISI
Materials, 744, 259-263. 1050”. Emerald Publishing Limited, 1, 259-264.
Sitthipong, S., Towatana, P., Sitticharoenchai, A. &
Meengam, C. (2016). “Life Extension of Propeller
Shafts by Hardfacing Welding,” Materials Science
Forum, 872, 62-66.
การประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของเซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์แบบใช้วัสดุกรอง
ส�ำ หรบั บ�ำ บดั น้�ำ เสยี น�ำ้ ชะขยะ
An economic worthiness assessment of a bio-filter microbial fuel cell for leachate
wastewater treatment
วจัสกร กาญจนะ1*, ฐติ พิ งศ์ พรหมจอม2, วรนิ ทร์ มสี ตั ย2์
Wajussakorn Kanjana1*, Thitiphong Promjom2, Warin Meesat2
Received: 10 July 2020 ; Revised: 9 October 2020 ; Accepted: 16 November 2020
บทคดั ยอ่
งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเก่ียวกับการประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของระบบเซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ (Microbial Fuel
Cell, MFC) ส�ำ หรบั บ�ำ บดั น�้ำ เสยี เพอื่ ใชเ้ ปน็ ขอ้ มลู ประกอบการตดั สนิ ใจการลงทนุ ระบบผลติ เชอ้ื เพลงิ ทางเลอื กใหมโ่ ดยพจิ ารณา
รายไดจ้ ากปรมิ าณก�ำ ลงั ไฟฟา้ จากกจิ กรรมการยอ่ ยสลายสารอนิ ทรยี ข์ องจลุ นิ ทรยี แ์ ละปรมิ าณคารบ์ อนเครดติ จากการตดิ ตง้ั ระบบ
เผาก๊าซชีวภาพเพื่อลดการปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก ผู้วิจัยทำ�การทดลองโดยใช้ถังปฏิกรณ์เซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ในระดับ
ห้องปฏิบตั ิการเพ่อื บำ�บดั นำ้�ชะขยะ ขนาดถงั 7.8 ลิตร ใสว่ ัสดกุ รอง ไบโอบอลโดยมอี ตั ราส่วนชอ่ งวา่ งวัสดุกรอง 10% ใช้ทดสอบ
ชว่ งระยะเวลาเกบ็ กกั น�ำ้ เสยี แตกตา่ งกันระหวา่ ง 24-96 ชวั่ โมง ผลการทดลองพบวา่ ถงั ปฏิกรณท์ ีม่ ีเก็บกัก 96 ช่ัวโมงทอ่ี ตั ราการ
กรองน้ำ�เสีย 16 ลิตร/วัน มีประสิทธิภาพการบำ�บัดซีโอดีและผลิตกำ�ลังไฟฟ้าสูงที่สุด โดยสามารถบำ�บัดซีโอดีได้เท่ากับ 76%
และให้ความต่างศักย์สูงสุดเท่ากับ 41.67 มิลลิโวลต์ ดังน้ันผู้วิจัยจึงเลือกถังปฏิกรณ์ที่ระยะเวลาเก็บกักดังกล่าวสำ�หรับการ
ประเมนิ การขายไฟฟ้าและคารบ์ อนเครดิตของระบบเซลลเ์ ชือ้ เพลงิ จลุ นิ ทรีย์ จากการศึกษาพบวา่ รายได้หลกั ของระบบเกิดจาก
การขายคาร์บอนเครดิตเพียงอย่างเดียวเท่ากับ 1,079 บาท/ถัง/ปี เทียบจากปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ลดลงเท่ากับ 2.2 ตัน-
คาร์บอนไดออกไซต์เทียบเท่า/ถัง/ปี และพบว่าไม่เกิดรายได้จากการขายไฟฟ้าอย่างมีนัยสำ�คัญโดยท่ีมีปริมาณไฟฟ้าท่ีผลิต
ได้เทา่ กบั 0.03 วตั ต์-ช่วั โมง/ถงั /ปี ผลวิเคราะหค์ วามคุ้มคา่ ของการลงทนุ ระบบเซลลเ์ ช้อื เพลงิ จลุ นิ ทรีย์ขา้ งตน้ จากมูลคา่ ปจั จบุ ัน
สทุ ธิ (Net Present Value, NPV) และอัตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return, IRR) ตลอดระยะเวลาเดนิ ระบบ
10 ปีโดยคิดอัตรามูลค่าลดต่อปีคงท่ี 7.73% พบว่าถังปฏิกรณ์ดังกล่าวไม่คุ้มค่าต่อการลงทุนโดยมีมูลค่าปัจจุบันสุทธิเท่ากับ
-27,106 บาท และอัตราผลตอบแทนภายในเท่ากับ -22% จากต้นทุนวัสดุอุปกรณ์และเดินระบบท้ังหมด 35,000 บาท ทั้งน้ี
หากวิเคราะห์แนวโน้มการลงทุนจะมีความคุ้มค่ามากข้ึนหากเพิ่มจำ�นวนถังปฏิกรณ์ในระบบให้มากข้ึนและพัฒนาระบบเพื่อ
เพมิ่ ประสิทธภิ าพการบ�ำ บดั ซโี อดีของระบบ การเพ่ิมจำ�นวนถงั ปฏกิ รณเ์ ปน็ 10 ถงั (อตั ราการไหลรวม เท่ากับ 160 ลิตร/วัน)
จะสง่ ผลใหม้ ลู คา่ ปัจจุบันสทุ ธิเทา่ กับ 37,537 บาท และอัตราผลตอบแทนภายในเท่ากับ 16% จากตน้ ทนุ ทั้งหมดเทา่ กบั 41,404
บาท ตลอดระยะเวลาเดนิ ระบบ 10 ปี หากประกอบกบั การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการบ�ำ บดั ซโี อดขี องระบบจาก 76% เปน็ 90% อตั รา
ผลตอบแทนภายในจะเพ่ิมเปน็ 22% จากผลการทดลองข้างต้นผู้วิจัยจงึ เสนอแนะให้ผสู้ นใจลงทนุ ระบบเซลล์เชอื้ เพลงิ จุลินทรยี ์
ในปัจจุบันควรพิจารณาปัจจัยด้านกำ�ลังการบำ�บัดน้ำ�เสียและประสิทธิภาพของระบบเพ่ือวัตถุประสงค์ในการบำ�บัดนำ้�เสียร่วม
กบั การเก็บกักก๊าซชีวภาพไปใช้ประโยชน์ในการประกอบการตดั สินใจ
ค�ำ ส�ำ คัญ: ความคุ้มคา่ ทางเศรษฐศาสตร์ เซลล์เชอื้ เพลิงจลุ ินทรยี ์ การประเมนิ กา๊ ซเรอื นกระจก
1 อาจารย์ สาขาวศิ วกรรมสง่ิ แวดล้อม คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม อำ�เภอกันทรวชิ ยั จงั หวัดมหาสารคาม 44150
2 นสิ ิตปริญญาตรี สาขาวิศวกรรมสง่ิ แวดลอ้ ม คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม อ�ำ เภอกนั ทรวชิ ยั จังหวดั มหาสารคาม 44150
1 Lecturer, Environmental Engineering, Faculty of Engineering, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150,
Thailand.
2 Undergraduate Student, Environmental Engineering, Faculty of Engineering, Mahasarakham University, Kantharawichai District,
Maha Sarakham 44150, Thailand.
* Corresponding author: Wajussakorn Kanjana, Environmental Engineering, Faculty of Engineering, Mahasarakham University,
Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150, Thailand.
174 Wajussakorn Kanjana, Thitiphong Promjom, Warin Meesat J Sci Technol MSU
Abstract
This research assessed economic worthiness of a microbial fuel cell (MFC) for wastewater treatment in order to provide
information for investment guidance on new renewable fuel. Key financial parameters were incomes from electricity
production from microbial activity and carbon credits earned from burning released biogas, which reduces greenhouse
gas emission. Researchers operated a laboratory-scale reactor of MFC model, with a volume of 7.8 liters, for landfill
leachate wastewater treatment, filled with Bioballs as bio-filter (10% void ratio) and then varying hydraulic retention time
(HRT) in a range of 24-96 hours. The results showed that the reactor with HRT of 96 hours, operated with a filtration
rate of 16 liters/day, had the highest efficiency of COD removal and electricity potential difference, which were 76%
and 41.67 millivolt, respectively. Therefore, the reactor with HRT of 96 hours was selected to assess incomes from
electricity sale and carbon credit from the MFC. The analysis pointed out that the most profitable revenue from the
MFC was caused from only carbon credit, 1,079 baht/reactor/year, derived from greenhouse gas emission reduction
of 2.2 ton-carbon dioxide equivalent/reactor/year, while electricity sale did not significantly make revenue by producing
electricity of 0.03 watt-hour/reactor/year. From the results of worthiness analysis for the MFC system, to meet criteria
of net present value (NPV) and internal rate of return (IRR) for 10-year operating period with an constant discounted
rate of 7.73%, it was concluded that the MFC reactor was not worthy of an investment with NPV and IRR of -27,106
Baht and -22%, respectively, from all equipment and operation costs of 35,000 baht. Nevertheless, when considering
the analysis of an investment, it would be more worthy by increasing the number and improving treatment efficiency
of reactors. Increasing the number of reactors to 10 reactors (equivalent to a filtration rate of 160 liters/day) effected
a change of NPV and IRR to 37,537 Baht and 16%, respectively, from all investment costs of 41,404 upon 10-year
operating period. If increasing the number of reactors featuring improving COD treatment efficiency from 76% to
86%, IRR would increase to 22%. From the abovementioned results, the researchers suggested that those interested
in MFC investment, for now, should consider factors, such as treatment capacity and efficiency of the system for
purpose of wastewater treatment together with a biogas collecting system for utilization, as information for an
investment decision making.
Keywords: Economic worthiness analysis, Microbial Fuel Cell, Greenhouse gas assessment
บทนำ� สารอนิ ทรยี ป์ อ้ นเข้าสเู่ ซลลเ์ ช้ือเพลิง
ปัจจุบันได้มีการพัฒนาออกแบบถังปฏิกรณ์เซลล์
โลกมคี วามตอ้ งการใชพ้ ลงั งานเพมิ่ มากขนึ้ เนอื่ งจากสงิ่ อ�ำ นวย เชื้อเพลิงจุลินทรีย์เพ่ือบำ�บัดและผลิตกระแสไฟฟ้าจากน้ำ�ชะ
ความสะดวกทั้งหลายในปัจจุบันซึ่งมนุษย์ประดิษฐ์ขึ้นมาล้วน ขยะสังเคราะห์ โดยมีหลักการ คือ เติมนำ้�ชะขยะเข้าไปยัง
แต่ต้องการพลังงานมากขึ้นในรูปแบบต่างๆ ซึ่งพลังงานท่ีใช้ ถังปฏิกรณ์ท่ีมีข้ัวไฟฟ้าขั้วลบหรือแอโนด (Anode) จุ่มอยู่
เพอ่ื อ�ำ นวยสะดวกสว่ นใหญน่ น้ั ไดม้ าจากเชอ้ื เพลงิ ฟอสซลิ เชน่ เพ่ือให้จุลินทรีย์ย่อยสลายสารอินทรีย์ในน้ำ�ชะขยะแล้วปล่อย
ถา่ นหนิ แกส๊ ธรรมชาติ และน�ำ้ มนั เปน็ ตน้ ประกอบกบั จ�ำ นวน อิเล็กตรอนและโปรตอนออกมาจากปฏิกิริยาชีวเคมีการย่อย
ประชากรโลกท่ีเพิ่มขึ้นทำ�ให้ความต้องการใช้พลังงานมีแนว สลายสารอินทรีย์ โดยอิเล็กตรอนจะผ่านข้ัวไฟฟ้าข้ัวลบเข้าสู่
โน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องส่งผลให้แหล่งเช้ือเพลิงฟอสซิลเป็น วงจรไฟฟ้าแล้วจึงถูกปล่อยสู่ถังปฏิกรณ์ท่ีมีขั้วไฟฟ้าข้ัวบวก
ทรัพยากรที่มีอยอู่ ย่างจำ�กัดลดน้อยลง อีกทงั้ การใช้เช้ือเพลิง หรือแคโทด (Cathode) จุ่มอยู่ซึ่งทำ�ให้เกิดความต่างศักย์
ฟอสซิลยังส่งผลกระทบในด้านลบต่อสิ่งแวดล้อมในหลายๆ (Voltage) ท่ีอิเล็กตรอนไหลเวียนไป ขณะท่ีโปรตอนซ่ึงเป็น
ด้านโดยเฉพาะสภาวะโลกร้อน ดังนั้นการแสวงหาแหล่ง อนุมูลอิสระไฮโดรเจน (Ionized hydrogen) จะเคลื่อนท่ีผ่าน
พลังงานทดแทนท่ีมีศักยภาพการผลิตพลังงานสูงและเป็น สารละลายในถงั ปฏกิ รณไ์ ปยงั ขวั้ ไฟฟา้ ขว้ั บวกและท�ำ ปฏกิ ริ ยิ า
มติ รตอ่ สงิ่ แวดลอ้ มจงึ มแี นวโนม้ ทจ่ี ะชว่ ยแกป้ ญั หาดงั กลา่ วได้ กบั กา๊ ซออกซเิ จนละลาย (Dissolved oxygen) ก่อเกดิ เป็นน้�ำ
ซง่ึ เซลล์เชอ้ื เพลิงจุลนิ ทรีย์ (Microbial Fuel Cell, MFC) เป็น เพื่อทำ�ให้สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าอย่างต่อเน่ือง (ขวัญลดา
อีกทางเลือกหนึ่งท่ีกำ�ลังได้รับความสนใจพัฒนา เนื่องจาก พลสมบัติ และ สุภาวดี ศิริประทมุ , 2560) แต่ทง้ั น้ีพบว่าเซลล์
สามารถเปล่ียนพลังงานเคมีจากกิจกรรมการย่อยสลายสาร เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ในปัจจุบันยังมีข้อกำ�จัดเก่ียวกับปริมาณ
อาหารของจลุ นิ ทรยี ไ์ ปเปน็ พลงั งานไฟฟา้ ไดน้ านตราบเทา่ ทม่ี ี
เสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลาง 20 ซม. สงู 30 ซม. โดยแบง่ ชอ่ งเป็น เทยี
2 ช่อง ไดแ้ ก่ ช่องรปู กระบอกดา้ นล่างใสว่ สั ดุกรองทท่ี า ใน
An Economic WortจกแhiากnรeกวรsยไเsสฟดAน้ ต้าsกนs์เeปรบs็ะนsนสmรใอูปeสบnท่ขtปรoวั้๋ ุยงfไสaLแฟeเ่ีลBฟaหiะco้ลาhข-fแย่aีiวlั้ttคมeeไrโฟขWMทนฟaiดcาs้าrtดoeแขbwกอวัi้ aaวโไlt้าeนฟFrงดuฟTe1r้lาแe0Cทaลetซmะาllชมจefon่าอ.rtกงยรผาูปว้า175 ไ ด้ จ
Vol 40. No 2, March-April 2021 ปล
ชีวภ
กระแสไฟฟ้าท่ีผลิตได้ ซึ่งอาจเนื่องมาจากถังปฏิกรณ์ที่ ผ1า้0แซกรมไ.ฟนต้าเ์ ปเส็นยี รจูปะทถรูกงสปีเ่ หล่อลี่ยยมเขขา้นราะดบกบวา้ทงาง1น0้าซเขมา้. ดยา้ านวบ1น0 อุปก
ออกแบบขึ้นยังเป็นสภาวะจำ�ลองและยังมีงานวิจัยอยู่อย่าง ซแมล.้วนไหำ้�เลสยีย้จอะนถจูกาปกลด่อ้ายนเขล้า่าระงบผบ่าทนาวงสั นด้ำ�ุกเขร้าอดง้าไนหบลนลแล้น้วอไอหกล ค่าใ
จำ�กัดที่ศึกษาสภาวะธรรมชาติของจุลินทรีย์ในการย่อยสลาย ยตอ้ รนงจทาากงดนา้ น้าเลขา่ งา้ ผแา่ ลนะวอสั อดกกุ จรอางกไรหะลบลน้บอผอ่ากนตทรงาทงานง้านอ�ำ้ เอขกา้ แดลงะั ถงั พ
แหลง่ น�ำ้ เสยี จรงิ เพอื่ เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพในการผลติ กระแสไฟฟา้ อFอigกuจrาeกร1ะบบผา่ นทางนำ้�ออก ดงั Figure 1 Tab
(ณฐั วฒุ ิ คลา้ ยสงคราม และ กนั ยรตั น์ โหละสตุ , 2558) ตลอดจน inve
วัสดุอุปกรณ์ท่ีใช้ในออกแบบเซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ เช่น
ขั้วไฟฟ้า และ เยื่อเลือกผ่านไอออน มีราคาสูง (กันยรัตน์ In
โหละสุต และคณะ, 2554) จากสาเหตุดังกลา่ วการศึกษาเพอ่ื Mi
ประเมินผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร์จากเซลล์เช้ือเพลิง ce
จุลินทรีย์จึงมีความจำ�เป็นเพ่ือวิเคราะห์แนวโน้มความคุ้ม bio
ค่าในการลงทุนและเสนอแนะแนวทางพัฒนาตามหลักทาง ho
เศรษฐศาสตร์ (ขนษิ ฐา หมโู่ สภญิ , 2554 ; ณฐั สริ ิ แสงธรรมธร, Mi
2552) ce
bio
เป็นที่ทราบกันว่าการลงทุนโครงการส่วนใหญ่ FiguFirgeur1eC1 oCnofnigfiguurraation ooffMMicircorboiabliaFlueFluCeelllC(MelFlC) ho
มั ก ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ผ ล ก ร ะ ท บ ท า ง ล บ ต่ อ ส่ิ ง แ ว ด ล้ อ ม แ ล ะ (MFC)
ทรัพยากรธรรมชาติ ดังน้ันการดำ�เนินงานโครงการใดๆ กการาทรดทสดอสบอปบระปสริทะธสิภิทาพธกิภาารพบำ�กบาัดรนบำ้�าเสบียดั แนล้าะผเสลยีิต Fig
นอกจากความคมุ้ คา่ ทางการเงนิ แลว้ จ�ำ เปน็ ตอ้ งมกี ารประเมนิ ไแฟลฟะ้าผทลำ�ติ โดไฟยเฟต้ิมาทนำ้�าเโสดียยเขเต้าถมิ ังนป้าฏเิกสรยี ณเข์อา้ ยถ่างงั ตป่อฏเกนิ ื่อรณง ์อ(Cยo่าnง- biog
ถึงผลกระทบทางลบทเี่ กิดขน้ึ ควบคู่ไปดว้ ย tตin่อuเoนu่ือsงflo(Cwo) nทtiี่อnัตuรoาuกsาfรloไหwล) ท16อ่ี ตั ลริตารก/วาันรไนห้ำ�ลเส1ีย6เปล็นติ นรำ้�/ วิธีก
ดังนั้น “การประเมินมูลค่าทางเศรษฐศาสตร์ส่ิง ชวะนั ขยนะ้าจเาสกยีบเอ่ ปฝ็นงั กนล้าบชะตข�ำ บยละหจนากองบป่อลฝงิ ังอกำ�ลเภบอตเมาือบงลจหังนหอวดัง เช้ือ
แวดลอ้ ม” (Environmental economics valuation) จงึ เป็นวิธี มปหลางิ สาอราคเาภมอเมมีคอื า่ งซีโจองัดหี 1ว2ดั 8ม-2ห4า0สการรมั ค/ลาติมรมทคี อ่ี ่าตั ซรโีาอสด่วนี 1ช2อ่ 8ง ต่ า ง
การประเมินมูลค่าผลกระทบท้ังทางบวกและทางลบเป็นตัว ว-า่ 2ง4ว0สั ดกกุ รรมัอง/ล1ิต0%ร ทเน่ีออ่ื ตั งจราากสเ่ปวนน็ อชตั ่อรงาวส่าว่ นงวชสัอ่ งดวุกา่ งรวอสั งดกุ1ร0อ%ง เสถ
เงินเพื่อนำ�ไปประเมินความคุ้มค่าของโครงการโดยพิจารณา ทเ น่ีมีป่ื อรงะสจทิ าธกภิ เาปพ็ นกาอรับต�ำ รบาัดสซ่วโี อนดชีสูง่อทงส่ี วุด่ า(ขงววัญัสลดดุากพรลอสงมทบ่ี มตั ิี
ผลกระทบต่อส่ิงแวดล้อมด้วย (Bateman & Turner, 1993) แปลระะสสภุ ทิ าธวิภดีาศพริ ปิกราะรทบมุ า,บ2ด5ั 6ซ0ีโ)อแดลีสว้ นูง�ำทม่สี าุดทด(สขอวบญั ปลัจจดยั าระพยละ
ดังน้ันงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินมูลค่าทาง เสวมลาบเกัตบ็ ิ กแักลนะ�้ำ เสสุภียทาว่ี 2ด4ี ,ศ4ิร8ิป, ร72ะทแุมละ, 29566ช0)ัว่ โมแง ลเพ้ว่ือนเาลมือกา
เศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อมของเซลล์เช้ือเพลิงต้นแบบจากผล รทะดยะสเอวลบาปเกัจ็บจกยั ักรทะี่ทยำ�ะใเหว้รละาบเบกป็บรกะสกั ิทนธ้าิภเาสพยี กทา่ีร2บ4ำ�,บ4ัด8ซ,ีโอ7ด2ี
ตอบแทนทางการเงินโดยการขายไฟฟ้า และผลตอบแทนใน แแลละะผล9ติ 6ไฟชฟัว่ ้าโสมงู งทสี่ เุดพ่ือเลือกระยะเวลาเก็บกักท่ีทาให้
การลดผลกระทบสงิ่ แวดลอ้ มโดยการขายคารบ์ อนเครดติ จาก ระบบปรกะาสรทิ วิเธคภิ ราพะหก์คาวราบมาคบุ้มดั ทซุนโีขออดงกแี าลระลผงลทติ ุนไเฟซลฟล้า์เชสื้อูง
การลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกออกสู่ช้ันบรรยากาศจากการ เทพส่ีลดุงิ จลุ นิ ทรยี จ์ ะพจิ ารณาแยกเปน็ 2 รปู แบบการลงทนุ ไดแ้ ก่
บำ�บัดนำ้�เสียด้วยจุลินทรีย์โดยการรวบรวมและเผาก๊าซมีเทน เซลล์เช้ือกเพารลวิงจิเคุลินราทะรหีย์แคบวบาไมมค่ตุม้ ิดทต้ัุงนแขลอะตงกิดตารั้งรละงบทบุนเกเซ็บกลักล์
ท่ีปลดปล่อยมาจากเซลล์เช้ือเพลิงจุลินทรีย์ เพื่อเป็นข้อมูล กเช๊าซ้อื ชเพีวภลางิ พจุลโดนิ ยทแรตยี ล่ จ์ ะะแพบบจิ กาารรณลงาทแุนยจกะเวปิเ็คนรา2ะหรูป์ควแาบมบค้มุกคาร่า
ประกอบการตดั สนิ ใจตอ่ การลงทนุ ตอ่ ไป จลางกทตุน้นทไดุนแ้รวกม่ เตซ่อลปลี ์เเชทอ้ืียเบพกลับงิ รจาลุ ยนิไดท้รรวยี มแ์ ตบ่อบปไีทม่ีแ่ตตดิกต่างั้ งแกลันะ
ดตงั ิดราตยัง้ ลระะเอบยี บดเใกน็บTกabักlกe๊า1ซผชลีวตภอบาแพทนโจดายกแปตริม่ลาะณแคบาบร์บกอานร
วธิ ีการดำ�เนนิ งานวิจยั เครดติ ไดจ้ ากการประเมนิ ปรมิ าณกา๊ ซเรอื นกระจกทปี่ ลดปลอ่ ย
จากถังปฏิกรณ์จากระบบเก็บกักก๊าซชีวภาพมาใช้ประโยชน์
เซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์ถูกออกแบบจากถังปฏิกรณ์ เปน็ เชอื้ เพลิงทง้ั หมด ค่าวสั ดุอปุ กรณ์ระบบเก็บกักก๊าซมเี ทน
กรองชวี ภาพไมเ่ ตมิ อากาศแบบไหลขนึ้ (Up-flow non-aerobic ได้จากการประเมินค่าใช้จ่ายในการติดตั้งระบบ โดยมีวัสดุ
bio filter) ท�ำ จากถังพลาสตกิ ใสเส้นผ่าศูนยก์ ลาง 20 ซม. สงู อุปกรณ์ ได้แก่ ถังพลาสติก ท่อพีวีซี และวาล์วกันย้อน ดัง
30 ซม. โดยแบ่งช่องเป็น 2 ชอ่ ง ไดแ้ ก่ ชอ่ งรูปกระบอกดา้ น Figure 2
ล่างใส่วัสดุกรองท่ีทำ�จากเส้นกระสอบปุ๋ยและข้ัวไฟฟ้าแอโนด
และช่องรูปกรวยด้านบนใส่ข้ัวไฟฟ้าแคโทด ข้ัวไฟฟ้าทำ�จาก
นบน อุปกรณ์ระบบเก็บกักก๊าซมีเทนได้จากการประเมิน J Sci Technol MSU
ออก ค่าใชจ้ ่ายในการตดิ ตงั้ ระบบ โดยมีวสั ดุอุปกรณ์ ไดแ้ ก่
ก ดงั
176ถงั พWลaาjuสsตsกaิ koทrอ่nพKaวี nซี jaี แnaล,ะTวhาitลipว์ hกoนnั gยPอ้ rนomดjoงั mF,iWguarrein 2Meesat
าเสยี
อย่าง Table 1 Scenarios of Microbial Fuel Cell (MFC) โดยที่
ลติ ร/ Tinavbelest1m enSt cenarios of Microbial Fuel Cell (MFC) ป ล่อยออกBจEาyกครอื ะปบรบมิ บาำ�ณบคัดานร้ำ�บ์ เอสนียได(อตอันกคไาซรด์บเ์ อทนยี ไบดเทอาอ่ ทกป่ีไซลดด์
นอง Investmeinntvestment Cost (Ct) เทียบเท่า/ปี)
Insvceestnmaerinot Return (Bt) ข องกา๊ ซมGีเทWนPเท_CียHบก4 บั คกือ๊าซคค่าศารักบ์ ยอภนาไพดกอาอรกกไ่อซใดห์ ้เ(กเทิด่าโกลกบั ร2้อ5น)
128 Misccreonbaiarilofuel จากระบบMบB�ำ บEัดWนW,้�ำtreเaสtmยี enti,y(คตือนั /ปปี)ริมาณก๊าซมีเทนท่ีปลดปล่อย
10% - EquipCmosetn(tCct)ost for -EleRcetrtiucrinty(Bt) (ลบ.ม./ป)ีQww,i,y คือ ปริมาณน้ำ�เสียท่ีเข้าระบบบำ�บัดน้ำ�เสีย i
ง ท่ี มี บ �ำ บัดนำ้�เCสOีย Di i(nตfloนัw,i/,ลy บค.ือม./ป) ริมาณซีโอดีของนำ้�เสียเข้าระบบ
า พล Mcicerlol bwiaitlhfouuetl - mEqicuriopmbieanl tfuceolstcefollr -pEolewcetrricqituyapnotwityer
นามา ceblilowgiathsout m-icLroabioarl fcuoesl tcfeollr quantity
8, 72 bihoogladserholder - sLyasbtoermcoospt eforar tsioysntem - Electricity
ทาให้ Microbial fuel op- eEraqtuioipnment cost for
ฟ้ าสูง
ซลล์ Mcicerlol bwiaitlhfuel - mEqicuriopmbieanl tfuceolstcefollr -pEowleectrriqciutyanptoitwyer
บการ ceblilowgiaths biogas m-icEroqbuiaiplmfueenl tceclol st for q-uCaanrtibtyon credit
งและ hohlodledrer --bopib-sLEoeyiaLgqorsbauaagtosibetapiroomsmhcnroeoholcdnsooptteldserfcoteroarrfsotstioryfosntrem q-quCuaaannrtbtitioytyn credit
บการ
ข องระบบhบCำ�OบD,Bดั Lน,i ค�ำ้ เือสียปรiะ(ส%ทิ )ธภิ าพการบำ�บัดการบำ�บดั ซีโอดี
(MeMthCaFnwew,trceaotmrreent,cBtLi,oI คnือfaคc่าtoปr)จั จ(เัยทกา่ ากรับแก0ไ้.8ข)ส�ำ หรบั กา๊ ซ
มเี ทน
(เท่ากBบัO,w0w.ค25ือ ค่าการเกิดก๊าซมีเทนจากการย่อยสลายซี
โอดี ตนั มเี ทน/ตนั ซโี อดี)
ส V วจจ 5ตป2ขจแวเตเbF0ุ0าาลลลอ่oาฏิธชสiิiธ่า1กก0og้วางิlงgนกิ้ีกtือี9ถกงยๆuกaนgถกuทรเ)โาgrๆสaาีั�ำางาขณยr อพeรeรรมปรsาeรณขหียยร,์เ2ตรกเโไภปแป ภขปกแเตBไ ปสตสB คขโVVวลาปฏว ซhสส กป์์ดดณมอ ดดไ่อ ะ ครภาาาออา้้าEooEิ O เิลล ง ิลลรรCาาเิกลล 2ล ถถoดร ทิาน ยย คโภGก2เเป ไขสBคMขป แM2แVBปกภโตGกส ตปก Vไจจรควย้้ลลร ค ำ�llรร มมวว จ ยยy yดดะะo สสtt Cร ะ ลดดlิ ดดายยร ิ้ีี มมมดดบ 55์จ าาจทท aaนงงาาาา๊๊ออสท่าา้้าาEooE ััdถ ออลล รลรลาาWWคคnBB รจจุรููลลลล ณกก นนล ปปถถท์เ ยย== กกVจจรร))ไไ้้ลลรร วggซซพา า llารรอ ลมมeววว ่่ยยyy fัิิีีชดดรนนงปป าCะะ ttา พพ ืืาววEEi ออ ิยย ฟฟ ภภนีี ออรรดดบบ ลล์์ าาททgPP aa งงตัสสรeeดณก) ัั์่ออเ ี น ถีณยา ปrมมคค จจููลล ื้อกกกก นนปป ณะ ทท ััะดด oซWW== กก รรuไไะะลล่่าาะggกกออ ,, าาตตออ,, ฟฟูู __่ยอคท่่ ิิีี นนปปก ์ ไ พพเืืัเเวว ฏีี จ งออห ปป ก ฟฟ( ภภออรรrWW หnลลาาเ เรร ่่ สสแแeeพพคคลรรOO พ ยยCCนน ทท รรดโออสเ ้้a่Sา กกปาา กมา นททััดด รป 55ิ ,,าากำะะลล ่่ าา�f พกกออด,, ีีรรขาาตตยย,, ฟฟููล ์รรtt่่ สส tาา ข์ คจจขข ไไตตาอ CCrrHH i ล นน ร tปป ยยน็,, ิiีดดน ยeeมม00าา มรร ล g ่่ แแพพคคา รรOOร ิิo ยย ย์ปปเฏeมมรร์์ดด ออ ่ื ้้อรคค ้อaa าา าา ออ อ ,,ไไวิงาาต ้อVV 44 55เเ 00าาช งง ปัuปปีีณััรรง ttยยnี เเคป์ ิิ รร่่ ออไล สส อ าา aปmmจจขข ตตออ CC ททว กกเ มม ฟฟากงงาา ิวว ม ยยรร,,กตต ดดมม00นน คคร ไ)) ้ื อ ขr ิิ มปป รมม่์์ด า ee ิคค นรรร dโโ าาัั ออกกดออ,,ไไมo าาร ออง ์ ××ถถเลลaณณVV ไ ยยฟีี าา00 ะะ nnวงง ออ ปปัั ้้ ีีเเออ ิิืืมิ รฟฟเลู ออค จจ้า ิออมิิขมม กก ะfมtty้ ฟฟ กกงงซาาจท ววาา ((ูลครรตต ตาาพ,,นนt ไ มมงััง))บบจ กกเเ รรyyส ฟ ณ UUา ง้้รรi เ นนโโ หหกก,,้w..าคค า รรออ ××ถถาาดดลลาาณณไไ คคoาา ด่ะะาาคคมมปปร่ออ าȠȠ ฟ้้ม์์ตต ีี s ฟว ลจจ ณ ู่ภตตทกก ออ ิิมม ยย จจ สณ NN้ซซ าาา(( a ณณาาี์์มมย คแแมม บบ มมnาาง งัั่่ััาาก์เ กกเเ ์ออรรtืื ั ิิ่่ ิฏฏนดิ UUาาง ้้ นน ่่นนบบหห ,,ัั่ี.. าแคค,,าา รรขอ่่อทูatภ าาดดฟาา = = ศดดาากมมปปFF ศศ ์ȠȠ ซ วรร์ตต์ ีี ลลe คค จกตตงง ก ))วยยไ จจกก พกิกิNN ลงง ยย t ณณกกปปอมม์์มม แแมมบบปปยาาป ัั ์์ีเเัCCาก้�ำ์์าr กกบบกก ิิัั่่ๆๆฏฏุ้้e าาลด ่่ ววนน๊่่าาล ะาา ,,าา ่่ออทท oศศ ้วา==รรรร××∑∑ สสาาFF ง๊๊ ลาา วามรรบ รร ีีาา ลล,,รคค rย งงยยCC ิ)นเรร ซ้))จ กกิกกิออขข รรนนคคงง ข ยยณณจfeลมมะะ ร ถปปยยััมม ลลซซ ์์ีีกกสCCิิรงัะ ิกกม บบ ตต ๆๆ้้ต เ ่่์ววิิว ภภ าาา มมCC,,ทข ศศpเ ((ึณณงรรรร∑∑×× ะะแแนน สส ทงงไ์ตเาาาาบบ าัเ าาถอง,, ,,าาคค ยย่่าCC ์์ร ออรร ่ง กเเา ออ ขข รรนนคค l สน ฟ ณณาา ะะ ชัั,,ร ยยลล กกaททบบwาาสส ปมณณ ตตซซมม ่าอไไณ ืยี เเ อ จริิ ง าาะะ์์ง ววมมเเ สCC,, ((พพ××ณณ ะะแแนนถีย ททำ××งงc�าาาา22,, สสฟ ,/, ้ืณณไไิดดอยย่่พพศ่่ ์์ีีฏเ ออททรรรร ลลเเaแแ นวาา บบ ป ูถงกก ตงง e ต ก,,ยย ์ทท ีใบบาาสส 00ยตซซกกมม าา า่่าฟฟไไ ภเบ์บ์ ะะ้า์์ักtวว ลลเเ เิ ออ คคกจ่่ลลmช ่่ออืืกถถ××ีีีจจ า๊า๊)ร×× ป ก22,,ัวัรeสส11รรกก// บบ,,งณณไไ ดด พพาา่่ ีีตอททพลลแแ าา บบา ปปออ์์ยเเฟฟงง ซซ้้ ้ รออ ขวรรววววรงงะ าาออัั,,00ต99er าภฟฟรริ ๊๊ด ชชป พาา ลล××ราออ คค่่ลล ่่ ออืืถถีีีีดจจาานน ์ณ แ))แะปป ้้ เเ ดด้nมมััอล11นนรรนนกกจจดั))กกกกิิบบ,,าา ้า ม ์า ตอ้อ้ ืื์์เเฟฟปปซซ ้้ จ ออรรรัววววงลtงงาาฏบบสออัั,, ไไ99ม××นึึปปเเฏฏคคิ๊๊ งงีี่่ทท ออ ชช(์(พไไ เพววาาr×× ล เเาา่ นิิททา ปป้้ก เเดดbดด__ััะOนนSนนจจไดด))กกิิeซาาเเย ัันนูลิ่่พพทใใเาาซซกก กดด้ออ้ิิรรืืรรปปซซ ณณำ� ฟงiขบบก ้ีรรานนท××ออหหึึปป ฏฏคคpขtงงoทท ่ลพคคไไpยยวว ีีะะ ดาเเาาอรรeิิ ลลๆดด (__นนรืืดดอ รเเ(( ร ออgฟ ออัันนlทท่ี่่พพ ปเเาา้้eซซกก เเดดิิ้ลรรรรUเเา น์์ ณณณณวว OOaaบัา ตต งิิง รรกกะ์์ a้้ ณย44งเเขา ปปมมกกคคยย ีีnนนาาะะ ปป้า์่่เ ีีาาลรรโโสd ราาลลcภดดN นนจจแืืททs ัั((ppก ออววดด ิิ์์ชมเเ ็็ณเเดดปเเ ไไิิ์์ นนณณววาOOสนนyมมเเeดตตลล ์่ิงิง ูุุกกขขภส์์ลล ้้eeาเ44Fเเ ปปมมาตตีีโโh ยยื้Cซซนนอาา มยยสสโโิาาเรmดดจจจจททปตตซััยppปปววnnลลไินนิลาาะs้้์์Cรเเo็็รรดดต้้ิินนาเาะนนมมดดเเบบปปiิเีีุุกกฟขขลลปปยยteeาา่่สสทนrกกยาาlพลตตีียยeททตะะรรลCเaายยdสสCCนนวcอ์์จจตตรรปปnnินินาาเเกก้้มงง่่ลลููภภ่่ฟรรอรรออ่ี้้nิิถetาามมอจจลบบปปรรu((ีีCยะะลททiiะยยeาาทท่่สสรศศาาอออ่่อ้้เเิrrนททกก((rกะะยยรรtCCาานนย้ัีีาิรiงเเงccรรกกททาาตต)์เเกก์,่่งงtูู่่ภภาานนกกมมยยััิิาามม์จจววรราา์์uuะะใใททiiททณณศศ่่ััาาrrกกทททท((จจนนนนนนขขยยชชาายยิิีีะะเเรรiiccกกาาตต่่กกttาากกมมััาาาาววาาออ่่่่ีีีี์์์์uuใใ้้ณณััททททบบัันนนนกกนนยยชชิิะะรรงงii มเ o;( ท V ล tt่่่่ีีีี์์ซบ้้ fดณาaลี่ ลาRกlเงuิชทลมทeกeเา์)่อืtวชนุ,uน่า(โ(N( ลiโIIBภณ ณCI i B(พลNภพCIอ้ืrN N นัRRRR NN77 nดด(คค งง เttttPP จจ ิิ07PCNดโBIiUPาา..ชิชิ พท RRRReeคคยยทท C เ(C ลณพภเภ(IBเiNณโลiIผโI(N(ผIB พ คคR 77ออ :ดืื าา.RRRRVVค NN77มชม Vชั tดดVาาFtยยPtt 7์คคล งง ออทท,,33แืืIออttืืุนุนลล ttPPR จจยรร ิิค าาท..ชชิิคR ือมมนน อRRRRอ่อ่้ืนืืออeeคยยBทท 3)คคPP งิrr77%%Vออลืืใใ =คค=ณณ ่่ีีาากกเเVV=ท== ,Lือ าาตตือยยเอผผtt จนนR ตตัั%าาััอททีช,,ซซ33ืืออืืนนุุrr ะนนคคแรรออพNNืื มมนนาาค))่ีeeออrลุนนงาา้้กกPPลลrr%%รร0ทท้วี)ใใ==คคณณลลต่่ีีลเเตัผ==ออ∑∑ืื) รร ตตPPลssIนผผือ ววนนโโตตัันาาิาาัั ซซดด ตตมมททกกrrัด==โนนคคคR ลลออ ะ์์้นืื รล))ee((ททตดด ee งโ่่นนาาาา้้สสิกกดVV ลลททารรททท ชช11ออออลลลลััููใววเเืนนุุป ์์ออ∑∑ืืา ดRII ทตnnจ ss กกววโโลคยยาา ววนชช่่ผผดด ตตดดอมมยnnททกก==ออ ลลบบ ตตรนนคค่่ ัั((์์สาา ขข มeeจั==((ยttดด ลุ่่อาาสส ุน อททนนาา, ttตัคคออชช11จออ้้ออยืืกูู11ี้้ ลลอััููลลววงงเเนนุุ ์์ววออ่าา่วมรรแแ ีีชชIIeennจ ออVV กกคนูลิยยบ รรววชช่่ ดnn ข2==ะ00ลลเเ ออนนบบร ตตนนคค์ัต่่าาััา((ปปาาาาิินออ ตตrrขขัั ททจจttยัาววไ++้้ีีงงพพลล aa�ำนนาา−−คทttพคคออ้้แ5ืืnnอ11า อรดดงงนนออผผาาาา่่ดรรรแแัั ีชชีeeกจจออกกดดVVล ัังงััครรตตน นนรรยยงงll ผ่==ว4ลลลลaaาเเ ∑∑นนทา ราาuuงคคปปาตต จิาาตตrr ััแทท้วว ลลจจวว++ ้้แแีีกาา ดงงพพลลทท าาใใ==aa −−่าลล วขข nnป0เิยยllกงง ดดีลไไนน))ผิิeeผผาาา นัั,,่่นนออจจกกก ดดณณุบุบ ดดตตคััรรรรนนคงง 11 llวลลตออ ณุุนน จจลล)aa∑∑ ออRR กุuuตทคครดด์,, าตต ั จล วว ลล22จปปลล ขาา ่ททกก าาใใ== ่ารนนออออ วัั ขข่อ(( ดดะะลลุุllมงง ณ))ิิรeeงงคคไไ NN า อ,,จ่่ตaa้้นนออม่55 ณณีุบุบ ไงงดดททตตรรีี าออ 1111าาา ุุนน จจ บบววกกสสป ลนนออกกRR ออิิดด,, ลรู ดุุมม(( ุtt้้บบทท22 ปปลล44อPPะกก อาีรรงัตนนม ออออััee(( ิิ77ุลลุจจาาททลงุุงงคคเเไไาาแแคาาNNี ++ ทท้้ตตaa55หต้00งงีีคค ววบก−−แัต11ุนุนนVVาาับบ( บบรกกค..ทสสนนกกิิดดยยรรงาากก ททุุามมธธ((่tt้้ทท 74477))PPรรooาาา ่เเาิิรร์คท่่ าาาาeeแร 77))ใใสลลทททุุล้้เเยยีีรร แแาาปคคุกกุนุ++ทท้้ตตตต ยยิิ.0033ีีกมม มคคffววาา−−นน นนุนุนเเรVVดาบบ ว ท..7นงงุรร ))ทแแาณณททนุธธมมหหรราา จ77ัใ%%))รรooาาลลเเล์์ าิิส่่าาสรร RRสสภภาอปป ))ใใ3 ททลล ด ้้นยยีี นคคไไภ าารรตต ยยลล ิิจ33ธีีมม ่่ออffรืืนน ออนนงเเรรวม่ ูต เเ์์ููตต%กีีงงดดee// ))(แแททะะลลาา==ุนุนเมมหหปรร ภบุล%%ิาลลทต์์ป ปะะอือืดดลล% RRสสนภภคปป ททคร ttหห เยยไไรรแแ าา้้งงลล ยNN่่ใใีี่่งออ/uuืืออทีนัรรีีาบลุนเเ))ืืออููตตีีลออชดดปttee//ททุ้มททะะาานน==ุุนน00กกใใ)คคท์์อองงใปปrrดะะยอือืดดPPดดส่ีอาาย้ีใttหหนนื่อยยรร่อnnแแน้้)ีทกกNNปปุนนุ่่ใใ่่นิินีีtววuuัันุีีตตนใงเเ))ออยยทุVVงงััttดมมหนนน00งกกใใคคหห์์นอองงาาีีrrุน(นททPPถถดดเเ::คาานนปุกกุรร((นนธวnn(บอลล((ููรปป่่ฟฟนินิมมววัับบหตตรรมมIขยย%%ี้(VVงงัััั่่ีีมุ้มมIIาา้้งงาาีี่าิทีือnคคหหาาเาาีี(RRtt(ออืืคคทท้้เเ::ออาา((นนรอุุกกาารร((รรงทNผผMคลลููtปปเทยฟฟมมี่))า่่าMMบบรร((มมออeมมททุุอื้้RRกกลล่่งีีวงใใIItาา้้าาีีบบคคา่่าปปeุลลกRRttออ/ืืคค้้aฏฏrนนออนิาาตต((อกััาาททaaสงงรร//กกปผผ))(เกntาา่่MMาาััปปจจ((iออตตาบมมททุุ้้RRมกกททลลัตใใiiารริิเnดปปบบกกววนุนุPี)aปปnnททับลลจจีีฟรนน))ตตััรททaaาางงา//อ่ืกกออ,))รนุุนีีกุ่่าาl,,ททโโrขขาาััปปจจรรลุุบบตต//ลทททสสiieารรอ้ปป0ปปววนนุุ2บบnnรทท22RดดNออจจีี่่ลลีีณณง))00งนนสาาs((ัั่่ออววใุนุน/.ีี่่าา0อีี,,ททโโ))ขข00บบปบุบุ8//งงแแทaนทePงงสสยยว่นนสสปป1บบง์์22ดด11แแออกก9่่ลลีีเเtnาา00ทที)นนทท((ุัั่่ปววนนVุนททุุ9eีีลลจจ))0099บบลลซซ)งงแแททาาtงงยย1นนุุสสนนีนนดด11แแธธกกรระะะะาาทททท0));;ลลททุุลลจจ99ลลิิททาา%ุุนนนนดดธธลลรระะะะ));;ิิ์์
Vol 40. No 2, March-April 2021 An Economic Worthiness Assessment of a Bio-filter Microbial Fuel Cell for 177
Leachate Wastewater Treatment
ผลการทดลองและวิจารณ์ 0.0003 กโิ ลวตั ต์-ชวั่ โมง โดยท่อี ัตราคดิ ลด 7.73% มีมลู ค่าผล
ตอบแทนจากการขายไฟฟ้าทั้งหมด 0.0009 บาท จากราคา
ผู้วิจัยได้ทำ�การเลือกถังปฏิกรณ์เซลล์เช้ือเพลิง ขายไฟฟ้าจากพลังงานเชื้อเพลิงทดแทน 2.8 บาท/หน่วย
จลุ นิ ทรยี ท์ มี่ อี ตั ราสว่ นชอ่ งวา่ งวสั ดกุ รอง 10% ทรี่ ะยะเวลาเกบ็ (สำ�นักงานนโยบายและแผนพลังงานกระทรวงพลังงาน,
กักแตกต่างกันเพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการบำ�บัดซีโอ 2562) และสามารถลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกรวม 22.12
ดลี ะลายนำ�้ (Soluble Chemical Oxygen Demand, SCOD) ตนั -คารบ์ อนไดออกไซตเ์ ทยี บเทา่ โดยทอี่ ตั ราคดิ ลด 7.73% มี
ในน�ำ้ ชะขยะและน�ำ้ ทผ่ี า่ นการบ�ำ บดั แลว้ ผลของประสทิ ธภิ าพ มลู คา่ ผลตอบแทนจากการขายคารบ์ อนเครดิตทงั้ หมด 7,894
การบ�ำ บดั ในชว่ งเสถยี รภาพของการบ�ำ บดั พบวา่ ถงั ปฏกิ รณท์ ่ี บาท ซึ่งมีผลตอบแทนสุทธิปแี รกของการลงทนุ เทา่ กับ 1,079
ระยะเวลาเกบ็ กกั 96 ชวั่ โมงมีประสิทธิภาพการบ�ำ บัด SCOD บาท จากราคาขายคารบ์ อนเครดิต 487.7 บาท/ตัน-คาร์บอน
สูงสุดเท่ากับ 76% โดยมีค่า SCOD ของนำ้�ชะขยะเข้าถัง ไดออกไซต์ (บญุ รอด เยาวพฤกษด, 2562)
จปโาอฏกหิกถร์มงัณป(์ขฏ1วิก12ญัรณ,0ล0์ ด20า7ม,2พลิ 0ลล0กิสรมมัมิลบ/ลลตั ิกิติรรแมั แล/ลละติะสนรุภ�้ำ ดทางั ีผ่วแา่ดสนีดศกงาิรในริปบรF�ำ ะiบgทดัuุมrอe,อก3
โ2ด5ย6ท0่ี)ระเยมะ่อืเวเปลารเยี กบ็บเกทักยี ดบังกกบั ลผ่าวลรงะาบนบวจใิ หยั ้คขวอางมสตุจ่าริงาศักศยุก์แรล์ ะ เรือนกระจกรวม 22.12 ตัน-คาร์บอนไดออกไซต์
กนริมะติแส(2ไฟ55ฟ3้า)ทพ่ีมบีค่วาม่าเามกอ่ืทเี่สพุดม่ิ เรทะ่ายกะับเว4ล1า.เ6ก7บ็ กมกัิลขลิอโวงลเซต์ลแลล์ ะ Taเผbทlลeตีย2อบ บเแททcE่eาqนlulจiiโpnาmดกveกeยsnาtทmtรข่ีaอeาnnัตยdt รคlaาาbรคoบ์ ิrดอcนลoเsดคtsร7ดfo.ติ7rท3m%งั้ iหcrมoมดbีมia7ูlล,8fคu9e่4าl
0เช.0อ้ื 8เ3พมลลิงิ จลแิุลอนิ มทแรปยี รจ์ ์ าทกี่คา่ 1ค2วาเปม็ตน้าน24ทาแนลทะ่ี 53060ชโวัอ่ โหมม์ ง (จขะวญั 1ตบ,นัา0Itท-7eคm9ซารบLง่ึ บ์iมาsอtทผี นลจไตาดอกอบรอuาแกnคทไitาซนขตสา์ทุ ย((CBบธคaoปิุญาhsีรแttร)บ์รอกอดSนข(caBเอเolยavคsงahาtรกgt*ว)ดeาพติรฤลD4กงe8ทษp(7Bcrุน์,.eoa7เc2shทit5taบ)า่t6eาก2dทบั)/
แลกรโเทปะอดลับาย็ะาหนผใะหพ์3ลมเ8ว6ง้คลล1ซา่สาชาน่งึคม–เั่ววกมบวโ1ิจม็บีคาตั 0ัยงกมวิ6ขแักตาจลอมขมะ่าะงทอิลงสสง�ำศลสมั ภุเใกัุิโจซหพาวิรยลค้วนัาลล์มดา่ ธตเ์คีคีศชศส์์ว่าุกอื้ทริอาเปิรเม่พคีดพ์นรตวคมิ่ละิม่าาทลิงขิางมจ้อ,ีุน้ึศลุ2ต(งกัจ2นิ5ก้ายา56ทนบักม์50ร3ทงคี)ยี 3า)เ่าา์จม4นเนาพพอ่ื ขกมบเม่ิ 3อปลิ 1วข0งรล2่า้ึน0ผยี โเิ จเมบูว้วกปาื่อลเจิ ิโน็กทเตยัลพยี 23์ บ่ิม44
มสิล่วลนโิ วคล่าตค์ วเปาน็ มต81่า-ง1ศ06ักยม์ิลทล่ีแโิ ตวลกตต์ ่ทาง่ีคกวาันมอตา้าจนเทปา็นนเ3พ0ร0ากะิโล Investment cost for microbial fuel cell
โอองหค์ม์ปซระ่ึงมกคีอวบารมะสบมั บพเันซธลส์ ลอ์เดชค้อื ลเ้อพงกลับิงแงาลนะขนอ้างเผส้วู ยี ิจทัย่ใี สช่ว้ไนมค่ ่า
คเหวมามอื ตนา่ กงนัศกั ทยงั้ท์ นแ่ี ้ีผตวู้กจิ ตยั า่ จงกงึ ไนั ดอใ้ าชจพ้เปาน็รเาพมรเิ าตะออรงป์ ครป์ ะรสะทิกธอภบิ ราะพบบ lPitleTarsaticblbeuck2etE7.q8uipmbuec1nkett and60labor c6o.6sts for m53ic.4robial
เเใขแทตศซชอ่ลอรร้พลงาไะษลารปบปฐ์เระชตศารบื้อมน้ิมาบเสิเทาพตตตณุนอนลรริมง์ตเกอ์ปแ่อาางลรปไลทะะปรงัสน่ีทะไิทำ้�รเฟเมธาสิภบฟนิ ียาต้คาทพ้นทวี่ใแชาท่ผี ลม้ไุนละมคมปิต่เุม้หารไปทิมมดารุนือ้ขณะนทอเกกมางัำน�ิงนรลเะคศังทบวไร้ังาฟบษนมฟตฐ้ีผคศ้านู้วุ้มทาิจเท่ีผอสัยุนลตงจิตททึงรไไ์า่ี ดดง้้ Wfausetelwcateelrl investm1etnantk 183 19.8
FigFuigruere33 PPrroofilfeileof Soof luSbloeluCbhleemiCcahleOmxyicgaeln DOexmyagnedn 1in2fl0uelinteIttretamnkList 163.2
D(eSmCOanDd) in(SinCfluOenDt)anidn efifnlufelunet nfrtomanmdicroebffialul efunetl cferollmfor unit Cost Salvage Deprecia
microbialdfiuffeerlenctehllydforarudliciffreerteennttionhytidmreau(HlicRTre) tention (Baht) cost* ted cost
time (HRจTา)กการประเมินผลตอบแทนการลงทุนถังปฏิกรณ์ Wastewater 1 tank 45 4.9(Baht) 40.1(Baht)
เซลล์เชื้อเพลิงจุลินทรีย์พบว่าในระยะเวลาการลงทุน 10 ปี PefVfluCPIennplvatipesteastintcmk e10ntlitceorst ce9ll.6 6.6 77.4 53.4
จากเงนิ ลงจทานุ กกการากรอ่ปสรระา้ เงมแินละผเดลนิตรอะบแบทง้ันหกมาดรล35ง,ท00ุน0ถบังาท PcoVmClbpitupoeicnrpkeenetts7.8 b1f80outrce1murkmnseei-titscrobi1a80l72fu6e0l 90.8
โปดฏยกิมรีรณาย์เลซะลเอลียเ์ ชดอ้ืดเงั พทลแี่ งิสจดุลงนิในทTรaยี bพ์leบ2ว่าปใรนารกะฏยวะ่าเถวลงั ปากฏากิ รรณ์ 11.2
ทลี่องทัตรุนาก1า0รกปรี จอางก1เ6งนิ ลลิตงรท/วุนันกาสรากม่อาสรถร้าผงลแิตลกะำ�เลดังนิ ไฟระฟบ้าบรวม
ทงั้ หมด 35,000 บาท โดยมรี ายละเอยี ดดงั ท่แี สดงใน CVoolmt1Wimnp2efual0tuteseerltrientewtrtaatenrk 11taunnikt 3,001083 330 19.8 2,670 163.2
Table 2 ปรากฏว่าถังปฏิกรณ์ท่ีอัตราการกรอง 16 390 42.9 347.1
1 unit
CurrWenatmsteetwerater 11taunnikt 23,04405 2,534.4 4.920,505.6 40.1
PH eanffdluOenRtPtamnekter 1 unit 8,200 902 7,298
Tan1k0irolintesrtand 1 unit 300 33 267
ITCnohvteeacPPcsloktVVdmmevCCeappnlruppoet eiicnfppoieaeertnebtdisogcaosstmhu1oe1nl8dut0ietensrrits 87 9.631,512.6 77.4
490102
53.9 11.2 436.1 90.8
TPcooVmtCaVCCpl poouodinlermptrepmeepnrenetusctttmeiearrteetdecost 15 uunniitts 537,000 6.3 330 50.7 2,670
1 unit 390
1 unit 42.9 4862.80,530457..16
Laborr cost for operating system 23,040 2,534.4
(R2pLe5uam5ymm8OPTap)areHRksnnuP:tkam*nRmirdoeenfteerrred 1timu10neist 3,80,02000 - 902 3,000 7,298
fro1muTnhite Army 3C0o0mptroller (201353) หรือ สบช2.67
stand
Total depreciated cost 31,512.6
Investment for biogas holder
17ร(ผแเเครกเ(0ครคป8BEทงพา.ะวบ ลแ-ชoลปตรมม เไค(เ0ผแปรคจเรกเ(ราวลาวฏ0ิน2ศEBecทคพง่วาะบาร่ิfมาส.ะมงวงรุดตบอืีาาตวอบฏลาวฏ0กิ70onรบินก้โบceาคล์ท่มทาเบดมขิ่กมทามบรตอ้ตนจาบกิ9sถด,ษn0กริcชoสnบบก1ังาลอมุค1ุนงนเนWcมบดครามบอรทจohณ9ยไงถัnฐงร่cู0ชาสบทใไบ6นัaงมุวณ้ค1ราอกปลบดุm-แ้คมาูนุปนเaศลoดhณ-งไ6ัแงู่าs0์lบทไะนุจพน6าเ2าคมุอ้ejกทชปฏ้ดุm-แาผ้มผ้ไ์เคคผรเuค-ทciบมแวจs07์แกทcไุพงพ)นาม2า่ทอ่สคFผจลืะุsทดชนaลฏก้่ิผู่าล้รคผาวัทci่ดบคมพขน,ลันขs7เทาcต่คเi่ิมวู้ิ่า1ทoต่อlตลืงดัุโตรgป้ทดผนaกตม่ิิeูพาล้จaะนทแวุเ้ม่กคนอ,ิหจดจิขุม้ร0fจหณเอuิซต1oตlริ่งัkอตรแิปท้ลน่รีัตอิยาeพจ์มามาลงยัแิุ่คม้ารpย6-กอาคsroบ0f/หณมลมะก2ดสร่์อตeงกรเแอื่บวรีไัูลรกอไยciคะ่rาทมลง่า่ิคาp6แงls1ล2กแnไณลดู/ดเดมาoอะกาaสซัคดอน์ตกตชไวบวิแนรลไciำค�ะ่ทฟา0%์เ4ลคl1ว้รอรtงกแตัlดKเ่ดาดาo่อุชา้อด้บื่าaาซกอก็ัeวดนตทไลวแนเลิใทลฟะ0่าpผบรลถaมรลตอรtงกl้ือคป้)เเิทากผดนเงา้อ้ืแ่อตeวจรงทนางl(n่ค้ลใทาลาะลดงpคาัคa-รถบเรทถมาตโBรั้งาวท้)เากาทิกลผนทเj2พซตกงตจรนaปรางlnตF่คะมุนดา้มัรรกงงุมคนeัคมa-ถาาโ2ุนาตลทnุะ่นลนึ่อืทงก่2อาลtบัร้iตนกลจปnรี้หาคกnรFลย)ทมุดขg้ม%ัหรรaงงมรบ2งิะอนุกงขอตรอุ7่cกนอืง่อทาะtับ�ำาา่า,iทuฎลปทา้ัคะงทนก์ยเจ)ีขgมร%h4บวนแ8บรทการดรกทงอกหขมTอrุนหบงนุตะาุา่ิลาuกไฎ่ี-1ทeขาะ,ออทนทืามจถมาับhต4ุานนsิแาบน9ทกา์ครโทดมหกบจินrาบ,ารดงตนิตกiพกไัน่cงีด1เรงeา้4ออปืา4tจ4าจแาทมุาวดน้รยแาเiทา์ดณทดaกปบาเpชก,รข0งยรดา1ซกนตกจิรพสวานรงา4ศไลเ4lรจังทนทhรมววก้ฎเ4ีeยาุะณนกทัรด์าคฟูมากงอเลงชกรข0วารซารีoยจิปบามหาศจงาลัิรกสทนเ้ยปบแราห่า่วาาลที4คกโษpุnฟดนบัรด์า์แากอพลงนราเ1วยารรปรนณรุยกผทgเจiงไ์ัทรก่สรา้บเยปแรับหา้lฐNดทาลที6คกษด้บชีหเดื่ณัดัอะoพลน้ัมบฟอนืวร9มชณะีุยศPธผบัทท0าเไบ์Pรล่tราอหบเต้ืัทะาฐดาNอค้ชดิ่หีมดั์ะอไ่ลูเาบพrลฟิาฟอจนื9pเVถตชกะเศออ่ธoทาล4วตมายลวัีคแอกหงอ้คPืัทสาพโดกNอด้lิ่มาmไังเขาุต้ลฟิดนาติa1งจงโ้รารชทยีกวดเัาิ่อดตนแVัวบตมายปตลักงPคัดมนสพn,โไอาดขม้jรา้ปร9าาทดาุoตล4นดยรงงโ้ตรงรติดtัแ้ฏิฟ/นดวยตนยVกวาูกงมลคแตลmนก)วผดม0ะ์รุไอาข้จนกามป่้ดนามกอชิยกลนปราทคตุ้ฟมคงนัลาิ4ทแ้าฟนลย,ยกาูุลกงลาแมนIทีตท์รรุาดะรจขมุ้มรR(่ะุ่คกวร0้นตWากอไีดลานนรปิาทฟคลEากครเาณต้ะาปนุลุนบาด.คนข่ซีาตRอโรซอฏราะโข0ทเเรaะุI่กวุ้cรเ้นมราาดานใิว้รทาขพ่าRทนก์ดบรวเลม้ือย้ี0าาะนง่rึoวมอนรหขโรซคาอฏทาตiโเทเ1อเำ�I้เ9nมุแ็รมRเยnดกมนนดม่ิยิย่ทีาพงRกขทนงดวลม่ยาค้ีาา่อ0ถใ่งึงวอรoทีแบ์หM่านฏท้มุ็มRโกยกดกมนนดรมิ่ยิย่mีังางนผกดา้ถถาื่อeวาาาี์ ทiทบันดยe่าังงัรงcงรsี่ at เอเจปพางเตจอลม่ิกคพายง่ีเรก์ปมติ่กคนวารมเิ์กปแระจตปาครกทมิวระลาอังัดค้กงนทบนไาอตวงัข้้ีคปนบ่นณาอ่าจวข้ีคงงาหณNอ่าๆเกาซPงหงNกเลVาซาซจPนลก่ึแางลV์เวจนลชเลจิ แาปะว้อื์เยั นลช็นเนนIพะRว้อื ถ้ี ตนRเลIังพR้นิงถออRจลังทาุตัลิงุจอนอจินรไาุตลัาคทมJจกนิรรง่ตไSาาทียมทรcกรi์รง่ทต่ีกาTกยี ร่อี(รรeFบ์ังทออกciกคhx่อีกงรบnัe่าออแoทdแคกงบlลไ่่ีาMcแบดทะแoSบ้ลไs่ี Uบดtะ)้
แคลาะรไบ์ ดอผ้ นลเตคอรบดแติ ทมนลู สคทุ ่าธรจิ วามกก7า8ร,ข9า4ย1คบาราบ์ ทอนเครดติ มลู คา่ รวม เปลย่ี นแปลงไปจากงานวจิ ยั น้ี
78,941 บาท
Figure 4 Financial returns of electricity and carbon FigFuirgeur5e 5CCoommppaarriissoonn oof finvinevsetmsetmntecnotstc, oresttu,rnreatnudrn
maniFacdrniwogdwbourioratwherltionhf5ueritnsehesClinscboseeemstlwlsbpseeayefbtursnwieestele1towcmenteanelnleoksn1fyasintn1tedavmne1tka0stntmaaknenkndastnmd1ci0ocrs1ott0b,aianrltekastnukrns
ดขเแเวสวโป เกปเบสกรทซกศพปคอปาส่ับึ้นา้าวระากาึ่ารึงาังดน็้รมก่ิมรดะเศทบซรmปสยบบลมระหรษบ(ดปปีลสาแปะกุาาภกอึ่ย่ีรึงเาสังบ้iเาดริมงติททาcับรดล1รปมรรัปะหตษาบนรทปิเทัดงrะถแอทดธง่ิย่ีปมสซบคลาoถรถมลนสแาัดธุนแน้รวเงิภี่ขนผลรทาภิb่ยีีโาพดจเทิแ่งัียั้ปนทดภิกิมมยซวาจภถพ่ยีออลiแปูมาธณน้นวธaิ่มทรนี่มขลพาโาอีนโาิางเกตาดปมิ่ิฏภิภิไlยวนจวปจพีพพองาออขตกักรคณแฟกผไีขfิกปาลาสังโาอค้ตมระางuืน้าดดวขัปมิ่รา้ลาพตกนผผรพงอะดรบ่ตาัตกรคeกการท้ไจอีลกขปณรก์กคสู้กว้ะมบปงุลกสlขรลราภฟาะางผ่ี์งผาบิอจลิาสทรา่าร�ำกร์cริารรรกคงขอกรราวิรรัยฟพวะปทิบงลทิละธeอะลเภทอาท้ึา่น์งถขมรบาางสปจ้ริักบภบlสัดรุธรากกปงนงกlุะหนาดาาร่าอรึงทิะอละษเททซเวิภาิทบสยรยsบบกราาศลรเปยมทปบสย่ี่าพธะนณโีyาเธุะคนคอืราข่มีอทึรกราู่กทอ็ลกาสทิภนsนิดบรบขภบพิผาน้ึเบงรมรทษ์,ีพจั่ีดบมยา่ทิีtออธรแคอแาขeลา้ททรา2าดขรดาาัีขาเินิป้น์บืดีธผแภคพิปง้mาลบ5ทรพเรอุกจแก่ีอมิอซตภิพลรอแรทงทาลล5ก็ทาลดข่นดาังตกงงงสะีผตโะีะรานทป4มิ่ตรพต่ผีงอุรกกแรอิวบอซตขงอบ์สาัพา้้น)ียเลปขร่ะีล่ผะวอิโตกกแงงครสดาิรบท้อโีผาทอตผบ์ทนตอรบงมรจขคออตลขรงาัารนี้ไนธลง้ังะลบข่่ีี้มเง่ผดะทอดบแาดาร่ิิ่รไน้าตแหสิเากภจตตปทอบก7คงิตยัขำ�กคฟตอล้ไตีิทาทางมไอ้านง6นดกร่มีาลบเดซคาIก่ขิิ่นรา่ตธตดตพRชบาปรระ%7าอืผี7งัยนัป่ึ้งผ้สาไน้ึิภทะเไ์ียส่้น้กรแจRขน6เ6บนรปลดปารคIรทสลชเาดRท์ิทท%ระถ%ลอะรตะแบ์ปัรแน้ผ้ลาพมา่นพกตยีสอ้เจธRินมเขงวพึง่เีอ่ลลร่ียอทมงลชไหนิาท์ิกทถภถิอาคะบงท้ึ์บี่ยนละผมนก9นิกรา่นพทตณึงมาหธา่ขึง่เีาตอ้ันงบวอ0่มแูเ้วางอเขาหรรดภหิพอาบค้ตึาร่ขคน%9ารปผจนผIีิอ9แรยกียบRิมนะืมจอเนิ0ราวั้บากกยวเัล0ลงู้วใอเ์ู่ทาำป�กสRดด%รไพรหทดาคผรมัซ่ท%งจาาาจิแรบยฟ์บละัะบมนนิตะิขขด้เร้ราางกึรกย่งึำ�เัพบั่บูดที่พยกอฟสดซดออยีใซจาาบหบบซนนอ่ืังงงบ้ามิ่่ึงนินติรงึรง่ึ ี้
hcroFeliFddgieigutrursreael4e4 FFfirinnoaamnncciaaial lmreretiuctrrunorsbniosafloefflueeceltelricccittaryilclaitnwyditahcnardbbioocnagracbrseodnit เส9Fค-คถ2เถอ2ก0กงูi่า2ตg่ัาาง0ั ิดส%ปอกถกคถดิ %uยปร%ตคดุ รต่ัาาางrัา์บคเสฏวeขะทยรปรตรตถว2อราสิึ้นกิ บ์เเ6เอาสฏ2ลึามิงนทิปทปไรมอ%เริมิกัคกิปเธณลลอ-คลลินคษ้มุคิภ2รทก็่ยีเิกว่ีตัย์ ลเณค0ุล้มณา�ำ ตพาคนษานอื%า่พใก็ คม์มรหล์,บวตณบขตพข่สาอคอื2้มสัอ่วตแอวตัมรน้์,บว5บคีก่ดาอพงาไ่พอา2จ5วกวาแุรกมฟนม5ลก4าันร่าาะาพรสคจ5กล)มตบฟากธรอัมล4งารวค์สผตบเ้าyางทพก)พตลมุ้าาลรแินเท=ุนสผงรตเันมม่ิปคกบัมพ่มีทอโา0ลธ่า็ินาปสบนดเ.นริใมีพุิ่ก์รนพ3ัมัมรยนyแอ1ปทาป9โะน้ื ม่เอืพก0ทนิ ร=ดรxสพรรทีคเาป-ะ่ทันถงยียทพะิ 0ร่0อื่าเผี แรังสใร์ธมล.มร.ธม่ิเ1ป1ะหวิยกีะทงพ์ิ นคีภิิ 4เป4yฏมหทด้ใ์มรธ่าขมิ่xาหแรกิวุนายีไ=น-รภิิอพปะต0่ารกด้ฟเงิ่ะขงสาพง.ณ0่กรไขยหขี3รตอพทิม.ะามิ่ 3Iน้ึ3ะง์ต่ิน้ึวR์งกสร่ธมขไบข9ั้ง่ารเดRทิมลภิ้ึนป(ผแแีxน้บึะงงัภว่ธมตถลบาลลแท––าIภงิพ่ีย่ึง(ผีะทบR2บ7่แี ภคคห0นอ2าลก6าสแRบภา่.า%แพาร%ใท1ดาบคูหมปืจอI41–รงกาRบภถถทลิใผ้ ใาRนึงงึงูหม้า1าริ้
creditsaslealferomfroammiacrombiaclrofubeilaclaflluweilthcabilol gwasithobldieorgas แตเ่กกาดิ รคเปวลามย่ี นคแุ้มปคล่างตค่อ่ากปารระลสงทิ ทธุนภิ โาดพยขมอคีง่ราะรบะหบวแ่าบงบI1R0R –
FIลปRiถ ขแตhปลงรgRบoาทึ้นงาังรuปกมlบทาไุrนdเeมฏลฎกทถeุนสำ�่มกิฎงวั่าr5ูงสดเราก่าวดเกบัูเณงกถบมั่าเนยีเวกมจงัแถ์่มือวด่ือ่าาอ่ืวป3บโงังัเ่ือกงรเ่ด7าทฏปบแทจะเต,ยรส5ทกฏีิยยีบ1า้นมะด3บร0บกีิยกบบทคี ง7ณมรถบมรา่ใุนบแลูณนะแ์งัแูลมNถบแคบลบม์คแังูPลFา่บบะบคีพบ่บผาiVคgถบวมผล1ลบ่uาแ1าังถต6าตีลrผลม0เeส1%อัง้ตนดะคล0ตบถเ5อทีมุ้ยIตดิกRตแงัถบคุวนเอียทาRนงัมา่โแทบเมนวต่ือดพเคีทม่อรโลทแงอ่ ยววดพม่ิคีจานา่ทกามมดากยขีววารนมกกีคบีัซรบาัมน้ึวคบัรลรม่ีแามีไค3ะวงุมต้ดลคม7บกท่ามNน้คงัะ,ุม้่มบนุบั5แทสPก่าNค3มาสต่ตสวนุVับ7P่ากงูตีนด่อ้นตกตปVแจ้นแปกงทว่อร้ลนาทลใราาาแุ่ะกนนกทะะนุรรกลา1กะเุฎนะร6พบอว%บบม่ิ า่ ถัง2ป2ฏ%ิกถรณึง ์ต-2ัง้ 0แ%ต่ ต76า%มคถวึงาม9ส0%มั พขัน้นึ ธไ์ปyท=าใ0ห.3้ม9คีxว–าม0.14
ทIR่อRพีวเทซี ี่าโกดบั ยท3่ไี 7ม,่จ5�ำ3เ7ป็นแตล้อะง1ล6ง%ทุนตคาอมลพาิวดเตบั อรด์แงั ลแะสเคดรงอื่ ใงนมือ แต่การเปลย่ี นแปลงค่าประสทิ ธภิ าพของระบบแบบ 10
ตFรigวuจrวeัด5ต่าเงนๆ่ือซงจ่ึงเาปกน็ รตะน้ บทบนุ มคตีงท้นี่ ท(Fุนixเeพdิม่ cขosน้ึ t)ไมเพ่มม่ิ าเกตจิมาทกั้งน้ี ถังปฏิกรณ์ตัง้ แต่ 76% ถึง 90% ข้นึ ไปทาให้มคี วาม
ค่า NPV และ IRR อาจไม่ตรงกบั ค่าท่ไี ด้จากการคำ�นวณหาก
จ�ำ นวนถงั อตั ราการกรอง และองคป์ ระกอบของเซลลเ์ ชอ้ื เพลงิ
จลุ ินทรีย์ทอ่ี อกแบบเปลยี่ นแปลงไปจากงานวจิ ัยนี้
ความสมั พนั ธ์ y = 0.14x – 0.33 ดงั ทแ่ี สดงใน Figure IRผRลตเทอา่บกแบั ท7น.7จ3า%ก)คาสรว่ ์บนใอนนกเรคณรรี ดวิตมผรละตบอบบแคทวนรจผาลกิต
6คุม้ ค่าในการลงทุนเพม่ิ ขน้ึ ถงึ ค่า IRR สงู สดุ 22% ตาม คกาารล์บงั อไนฟเฟคผ้ารลใดหกติ ไ้าดพรป้ ปบรวระ่าะมรเาะมณบินบ3พส0บา,0มว0า่0ารใถกนลโิ ลกดวปรตั ณรตมิ ีท์-าช่ีณไวั่ มโผม่รลงวติ /ปมี
ความสมั พนั ธ์ y = 0.14x – 0.33 ดงั ท่แี สดงใน Figure WorthเไผกเIเ2พฟiRnพพ5าลอ่ืeฟR,ล่่ืืออsใ0ต้าหงsั0ใใเไอไท้หห0AดIฟบR่าs้้อ้กsกฟแIIRยRRโeิ บ้ัทา่าลsRRมใงsวน7หmนคี ตัมม.จไ้7้่าอeตีีดาคคอ3nย์-กtป่่้ย%าาเชหoา่ครออวั)f่งละายยโaLนมอืมสร่่eาา้อปBาว่์งaบงงยณiรน/coนนปอะh-ใ7fีม้้aนออนi3lจ%ttาee0ยยกเงึ ณrค,รคW0Mณ11รุม้0a333ดi0cคีรs%%rิตกวt่าoeกมโิตbwโ((ิลiผรหห่อลaaวะลltกวรรeตั FบตตืืัาrออตuอรบTตออe-์ ลบrชl์-คยยeชงแวCัa่ว่่ทาาวัโทet่ mรมงงโุนlนlมผนนงeทfจo/nง้้ลออปค่ีาrt/ิตปียยก่าี
V6ol 40. No 2, March-April 2021 179
An Economic
ค25า,ร0์บ0อ0นกเโิ คลรวดตั ติ ต์-พชบวั่ โวม่างร/ะปบี จบงึสคาุม้มคา่ารตถ่อลกดาปรรลมิ งาทณุนผทลค่ี ติ่า
ไIRฟRฟ้าเทได่าอก้ ยบั า่ 7ง.น7้อ3ย%เห) ลสอื ว่ ปนรใะนมการณณีร3วกมโิผลลวตตั อตบ-์ ชแวทั่ โนมจงา/ปกี
เคพาอ่ืรใ์บหอ้ นIRเRครมดคี ิต่าอพยบา่ วง่นาร้อะยบ7บ%สามารถลดปรมิ าณผลติ
Figure 6 Relationship of Internal Rate of Return ไฟฟ้าไดอ้ ย่างน้อยเหลอื ประมาณ 3 กโิ ลวตั ต-์ ชวั่ โมง/ปี
(IRR) and Soluble Chemical Oxygen Demand
(sCOD) removal efficiency between 1 tank and 10 เพอ่ื ให้ IRR มคี ่าอย่างน้อย 7%
tanks microbial fuel cell system
ก F((F(ตกtt(กปขตคกaaIIssRRiiำ่าอาน�ุ่าา้อรCCnnggยรรลรFะกกRRทkkuuOOกกกเคัiงssาาgนุ))rrมรDDไาาารรaeeruทmmอeนิฟรลลเเn))raaปปmงงบ์ั66edกง้งััiiฟnnrrจccใจจจลลไไoeeอา61Sddrrน้าาาฟาาRRฟvย่ยีoo่ีmmนล6oกทกaRกกกbbนนeeฟงฟัเlooluรผี่SSeผลคผiiผผllไแแ้aa้evvaaาbณาlตลooิฟรลaลลลปfllปaalทttทfeดlltiiรกิiตทีกmuuฟกกffllooicลลผ่oีผ่uuี/ติiCาbbไeennวรา่ี้งeาาinงาeeลcลดรวllhffนssรnคัsรรคทeeดrllffติติทeมhho้hcทiiมททว)วccccง่รัีymไbiiiไแดีpามppiiดาeeทคดดะดeeiCCดabiมลมลllูบcลลวoแลล่nnีll้มlehh้มooะaคอคfรอบccสssออfteeไมีfflมuีwมุผ้Iyyงมุ้yy่งดามงงแnmmOeลูeูลทIIssลททนทtททงบnnlร่bbexคettiiคติ่ีใพนุccพ่วeec้ีttอนุyeer่่พพีีnบน่eeาn่eาaaไgมmmttยบบนrraบบwwดดl1นellดlผnn1Fซlวว้nอเง้ัววees้องัaatลพRi่่ึOOaา่งนาyถgย่่eeนาายDllตnsaผไผอ่ืuนัnnผผงxxัซ้นัซet้kRRมtอerใลyyปลeผmลล่งึeผหง่11ึบ่mมaaaggตตไฏตตวู้oไanวู้tteeรแ้ีนม7อtteefอมจิnกิdออะจaaิnnทั่มยRบdยบั่มบแรยnnบบั1ooนสeนีจณแลแkk(นบีจ0แแffDDtsจำง�ึัยะuททงึมัยC์ททaatาทeeคRRraทส(นนnสค8ีOnกอmmนนัาnญeeาาddาจวจกตDkกั(จจคttaaกIคตsuuาาาRา)าราา11nnญัามrrกญก่ัอรราRกก00nnddรกก) าารร FFiigguurree88RRelealtaiotniosnhsiphiopf IonfteIrnnatel rRnaatleRofaRteetoufrnR(IeRtRur)nand
เปกปารลระ่ยี กเมนานแิลปกงั ไลาฟงลคฟงั วไ้าาฟทมฟผ่ีค้าลมุ้ ทติท่รีไนุ ะดบด้มังบมี นแลู ้นั บคผบ่าูว้ นจิ 1้อัยถจยึงงัซทปง่ึ �ำไฏกมกิ า่มรรนีณปัยร์ ะส(อเามตัคินรญั กาำ�ลงั (IRelRec)triacnityd peroledcutcrticiointyfrpomrodaumctiicornobifarol fmuelacemll,icinroclbuidailng
Fรคไกคปกขคตฟวiวานนุุ่าาอ้้รgมยฟรรระกททuผกกผเคrา้ ุนนุมeลรรทลารททออนิติรเตรี่7ปงงงงบ์ไััะก้้อดใใแบลอาบ11นนลเ้ย่ีบนล66พแกกะนแงัเทอื่รรลลคไ8บแณณในตติิฟรหปบดจรรททีีฟร้ล//า1ติะววรร่่ีี้งากบววถนนคััทดกมมบงัว))ง่รัีาปแแมาทคคะรฏมลลีคบขววแ่ี ะะกิควรราบสไไารมุผผ้ยดมมแมณลลทคงบรร่่คตติิ์าใุนวว(บุ้นนรอไไมม์ทบดดดตั ผผ1Fุนเเงอ้้ัรลลพพiนาถgนทตตกอ่่อืืuนังั้เ้งั ออคาrใใปใผeหหรบบนรฏวู้กดกรรแแ้้7จิกิระะิรตททยอับบแรณนนงจณลบบดีทจจงึ1ะมมัง์าาทรี่6(ทคค8ีีกกวอาลี่แมววกกตกั ติสาาแาาารรมมดลรรรา/ะวงไในั มน)่ fuel cell, includingccaarbrboonncrcerdeitdritetruertnurn
ขายคารบ์ อนเครดติ ดงั ทแ่ี สดงใน Figure 7 และ 8
9เรไกทคลทรตถจผ 0แสคปสใ เคสใลสวจกทตสเเลพนดเตทกสเกสสลลวสทลลคคจจใใเเสสffต((FFเาอพม0.คาิหตาุ้อม่ัางาลรีอ่านะuuรงงัII0ิ่งมพพ้วราคคนหหาัง้ย้นกจกะะงงงง%RRมiiิ่ัมงปงง่่ิิรวว้้ะรระราา่อกนนรืาารัังกแใงงท่ัตคอกื้้้ee3ggทุปปลาุ ่อหรรืมแแใใทท่่ออากกไืื้้สบม์แบชกาทท/ปปาลลาาดเุุขขฏเRRาหหวมมllใร่าร่มอุแแนuuวชชังดุดดลขกเ1นดวววรรทใใิ่่มมออผีจมุุชำนนร�บเา้อางัังึ้าะทนุุดนิตcc้ึนนิกด))ันใไrrมมสชชเเบบ้้โป้ืาาจบ6ถตัอดดกตติิน้ลึนรบิะรลใใธทลไไeeใน้หสสeeรปปโโดลบารไดฟนิรรา0า็ใใ้้หหขทสกตรรงนำนาดด�ลลaaบบะภิไดดฟฟดรตัโดllงปณาาบเ็็อเถ้เ้ขนนนนllมยกะะคกรรทโโเรบฟราป,,มด88์-ออใnnคะถถบ�ำ้้กเเ้้กเรเมมยยอคคซาเเมฟฟพทชะึ้ดดนละบบผนกกพา้กศ7กกเเชยรรสญั์าตาบในุddัะดii้มม่ือรพพพยซดาิาบบพพชชสสบีnnญญโััาาบหงริว่ัะะต.้้ไายยลรซ่รคRRดดาอือาาจิิาาบ้ือ้นบบดจเริอบน7รเเรรถขรง่ึccกรแ่่ว่ปออืืจจบบ้้โืืออบมเงษพจจรรค้ริิบิดตรรรเเพeeาถถเน้ขขรรงา่บึา3ิee่่ววบตแบดามาจาllเเำ้�ทกมทองัาสพพพขเเ้้uuาา/บบาาอื่เบบบบรา่าาิllาาจไนฐรัทกก%ฒกมมllยยออบังังาวเพพีะขจาีeeยงงรเซปาaa็ิ่งอซบดง่ีนรร์ฟบddผากกเยยสณศละาาีียยซงงเเคปปรทัาาบ/ไนบ็็งงอไบบccาดด่ผีดบอรงแคttบนณณลยลลตถiiซซฏัว่ึง้ลภทอีบบกยดไไงฟiiาผผิะnnดรรงงttคคกลบบตตooำ�งฏฏัาววดนิ้้าัวเาลลกกจวrrงงไยิิาังรดดัตทดสนลลบกิร๊จ้า0ggาพดดาาััiiจล้้รบาาาลลโกใววnnรยยฟรดัันททดดระ์เcc/ายากกิิร๊๊ต00่าาวยตอจจลล้้าด.ใหเปรรานบซะแรชาานนเ์กจssาายยาื่อะดัาทตตii0กมะลccค้ฟา..หาานนมซซกttรรชบใงาาาาบไอรเเ์์กกณยยกล้hh00บี้ือึรก้มมเรงyy้้าชาบ3าาเบaaนำชช้�เอางงไไออรแคณณเ์ใกกยยก้้ซก้อรดา้้ืปแาาชชะบะาาบiiล33เทสไกเรเเบชาลrrนใคคppีรเเดำ�์วจมบตออดด้้ืืพพุะแบบม้วสสาไไคกกบัbbรรบเดทลหppปชช้ลลงน็ยีีรเ์์ววีจำา1ก�จจบอแืทุุกะิพ้้มมตภววะบเเร่ดดรรปปพ้้ลเooตัยยทา่ิคrrีีจจมลาาลจก้กบออแแนืืร้6รรooใประะพพภภะะกรซาัขดทมาผ่ooอ่ีวาััตตคคะรจจล้้nnบหารรรร์ิขงรระเ่ิะา่มต่า%ุวปนกกffาราาขขภอททมมมจยัรโใddมกตันลลลล์ชบมาายีคขขะะาา่่นจพงตตบ่่าาววเิกท้อรมมเาดขน์ลใใ-งรจรกกccไมายยมuuีคีคีIIติรนนพพงงดลเเื้ิิำ้�หจกกอีแุลททอชมมวกะาาผยnnนน์์บค--งดทะจะ้ึยกนมาใยังrrมมียเอาccจจชนูลชช์ววิกกไะะุเล้วเิยยนนนeeคคพน็านttทจจพลวับกกสาาไทเเางามออ้ทถ่กทาttบใชสจพฟั่นนลูนีeeิิุุลละคพพาายนรiiิddพพมววััไไฟทวนเาางงิาารตโรเิ่่ทาาถบบooสบัั่นนีุนบี่กรมาะัืง้ังอrrงืู้คคี่ขอกคนนรราาิิมมฟศล่ฟฟาiiะมโโรรเเโบท์nnคมบบร่่กกnnไรรttรหทปืืึฟอองงูขธกกผเูลโาาาายคยศศวกลเ่นาวรกาิยกมมงบบทท์์รฟคคา้aaียกกงฟฟดอุขคร้พมีคrrผผิภยยนคคมฏำ้กก�ลล้คึรววดกาาารไ่ะจตดารร้ษะมลาาซeeางงll/ออุุff์รรไย้้มมรี็บยฟนน้้วใพา่้ึดครราาพผไไแ่่ถตตดrr่ลาิดดุตกาาาิเตลษษลลาาาไรดttริ//ทผอยยหงึ่ีีตฐooนนวเไ์RRพดดาuuคคจผผแแกถถถเกต้พาจรล่ิ้ไาลจิมปิงนรังรรงบิิพัไขผผ้ถ้ตตงฐฐคดศmmไ์์ไ่ีลจ้มลมจจrrถถเเงึซไจจรลล่่๊aa้้าาาลลาดำ�ณติจาแะัหัังงงตง/ิัขขาทรก้ทnnวคคดดศศูกามิ่ลละาปรถ3้าทงงีกแึึไไสซกไราาttมฟตตแุะะััาลตตึ่งง//งจิิก้ตป่ะอาไ่าeeาาาส่ีใเดยปป์จรรรถถ3้้อาาส7รททขีกกณูกนกกมมฟฟรำท�าaaรถิาตเชดปป่่ฟนแชกีออ�ำไไ่รกียฏดดงยยูแฟะสส7,ีีอตมิต้นึููณกกคคใ1าากรรถถอะวฟฟลแแ5ถีีำงีิน�ว่น้ัเบปooากกขท3มฏฏฟแแฟฟ์าท,หตตติิตตก้คคิิกจปใใน1เ6รmmออะะโัทปผญอาางั5ใ3งงเนนภััังffาร7นึ้วำฟฟร�ทราาีคหหรตต้น้้ิิหพี่่กกแาอจจใ์6าเ0รร้รไททปปออ็าาราาน37รปรลกะรซฏ,ะบววบiiโลาีรรหยตขน้้ฟวา่ซRR่่กาาcc5์ใ์ใ้บมัาาาเเ0ต้้รรา้ก์อบื่า7รรณรรบกกตสนซซฏฏเฏแบบพลโโลลก่ึหหิงกนนั์บดางงั้เทอrrซซน3กก็ยกยชาางกยฟ่ึคeeบ์์ร่เอณณบบนนบิทooอพแแ้มบลทกก่่แิตกึึมิิิองงรบงง์พัททเไ7นนงเทไ็็ายยกกงงถากก้ืไอ่่ไึึttไาาา่าใเา้bbพบ้้ทณมมบบธททตตuuิออรรร่ืทรคคอบ์์ุดนนทไไดมดททหพไไกาดมิ่ถถรราไไเาาาางง1าาึเiiิภณณณ2แrr/บ่่ื่อaaพาททรพบบุุุ้เมนนนนทวมมดด้จ้จI่ดดี่้์า้1รรรรเnn้0าารงงงงื่อึึ R2พทก/llกาลาาาารคา6ล่่ีี่่ยี์้้ไ์์้้ใ%พRัทปบิ่นกมิดมมดกยกช0ิง่างี่้
Figure 7 Relationship of Internal Rate of Return
(IRR) and electricity production from a microbial กเามร่อืพเัฒดนิ ราะเพบื่บอเทพอ่ี ิ่มตั กรำ�าลกังาไรฟกฟรอ้าทงที่ผส่ีลงูิตขไนด้ึ ้จตางั้ กแรตะ่ บ16บ0เซลลติ ลร์เ/ช้ือ
fuel cell, not including carbon credit return เพวนัลิงขจนุ้ลึ ินไปทรซียง่ึ์กจ็เะปท็นาอใีกหแร้ นะบวทบามงมี หลู นค่ึง่าใกนากไารรเ3พ7่ิม,5ค3ว7ามบคาุ้มทค่า
FigFuirgeur7e 7RReelalatitoionnsshhiipp ooffInItnetrenranlaRlaRteaotef RoeftuRrne(tIuRrRn) ตอ่ การลงทุน หากไมพ่ ิจารณารายไดจ้ ากคาร์บอนเครดิตร่วม
(IRRa)ndanedlecetrlieccitytripcriotydupcrtioodnufcrotimona fmroicmrobaialmfuieclrocbelila, l ดว้ ยพบวา่ ระบบเซลล์เชื้อเพลงิ จุลนิ ทรีย์ท่อี ตั ราการกรอง 16
fFuigelucreell7, nRoetnliaontcioilnuncdsluihndigipngcoacfrabrIobnontenrcncrreaedldiiRtt rraeettteuurrnonf Return ลิตร/วนั ควรพัฒนาการผลติ กำ�ลังไฟฟ้าให้ไดถ้ ึง 25,000 กโิ ล
(IRR) and electricity production from a microbial วตั ต-์ ชว่ั โมง/ปี แตห่ ากพจิ ารณารายไดจ้ ากคารบ์ อนเครดติ รว่ ม
จ fuาeกlคcาeรll์บ,ผอnลนoกเtคาinรรดcปlติ uระdรเiะnมบgินบพcคaบวrวbร่าoผใnลนิตcกกrรeำ�ณdลiีทงั t ไี่ไrฟeมtฟ่รuวา้ rnมใหผ้ไลดต้ปอรบะมแาทณน ดว้ ยควรพฒั นาการผลติ ก�ำ ลงั ไฟฟา้ ใหไ้ ดถ้ งึ 3 กโิ ลวตั ต-์ ชว่ั โมง/
30,000 กโิ ลวตั ต-์ ช่ัวโมง/ปี เพ่อื ให้ IRR มีค่าอย่างนอ้ ย 13%
(หรืออย่างน้อย 25,000 กิโลวัตต์-ช่ัวโมง/ปี จึงคุ้มค่าต่อการ
ลงทนุ ทค่ี า่ IRR เทา่ กบั 7.73%) สว่ นในกรณีรวมผลตอบแทน
จากคารบ์ อนเครดติ พบวา่ ระบบสามารถลดปรมิ าณผลติ ไฟฟา้
ได้อย่างนอ้ ยเหลอื ประมาณ 3 กิโลวัตต-์ ชั่วโมง/ปี เพ่อื ให้ IRR
มคี า่ อยา่ งน้อย 7%
180 Wajussakorn Kanjana, Thitiphong Promjom, Warin Meesat J Sci Technol MSU
ปี จากผลการทดลองขา้ งตน้ หากผทู้ สี่ นใจจะลงทนุ ระบบเซลล์ ณฐั สิริ แสงธรรมธร. (2552). การผลิตกระแสไฟฟา้ จากน�ำ้ เสีย
เชอื้ เพลงิ จลุ นิ ทรยี ใ์ นปจั จบุ นั ควรพจิ ารณาตดิ ตงั้ ระบบเกบ็ กา๊ ซ โดยใชเ้ ซลลเ์ ชอื้ เพลงิ จลุ ชพี . มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร.์
ชวี ภาพเพอื่ เพม่ิ รายไดจ้ ากการขายคารบ์ อนเครดติ รวมถงึ การ
เพม่ิ ขนาดหรอื อตั ราการกรองของระบบเพอื่ ใหร้ ะบบมคี วามคมุ้ บุญรอด เยาวพฤกษ.์ (2562). ราคาของคาร์บอนเครดติ . พ.ศ.
ค่าต่อการลงทุนมากยิ่งข้ึน แต่ท้ังน้ีงานวิจัยที่มีวัตถุประสงค์ 2562. ; จาก http://siamcarbonmarkets.blogspot.com.
ในการเพิ่มประสิทธิภาพและการผลิตไฟฟ้าเป็นส่ิงจำ�เป็นเพ่อื
พฒั นาระบบเซลลเ์ ชอ้ื เพลงิ จลุ นิ ทรยี ใ์ หเ้ ปน็ ระบบผลติ เชอื้ เพลงิ ภาคภูมิ อัตตสริ ิลักษณ.์ (2554). ประสิทธิภาพของเซลลเ์ ช้ือ
ทดแทนเชงิ พาณชิ ยใ์ นอนาคต เพลิงจุลชีพแบบห้องเดี่ยวในการผลิตกระแสไฟฟ้าจาก
น้ำ�เสียฟารม์ สกุ . ปรญิ ญานิพนธ์ คณะวศิ วกรรมศาสตร์
กิตตกิ รรมประกาศ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย.
ง า น วิ จั ย น้ี ไ ด้ รั บ ทุ น ส นั บ ส นุ น จ า ก ค ณ ะ สำ�นักงานนโยบายและแผนพลังงานกระทรวงพลังงาน.
วิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม ภายใตโ้ ครงการ (2562). ผู้ผลิตไฟฟ้าขนาดเล็กมาก. พ.ศ.2562. จาก
ทุนอุดหนุนงานวิจัยอาจารย์รุ่นใหม่ งบประมาณเงินรายได้ http://www.eppo.go.th/index.php/th/electricity/private/
ประจำ�ปี 2562 และขอขอบพระคุณ ผศ.ดร.เพชร เพ็งชัย vspp.
นางสาวขวญั ลดา พลสมบัติ และ นาวสางสภุ าวดี ศิริประทมุ
เป็นอย่างสูงที่เอื้อเฟื้อข้อมลู ประกอบการทำ�วจิ ยั ฉบับน้ี ส�ำ นกั งานปลดั บญั ชกี องทพั บก (สบช.). (2555). ปรบั ปรงุ หลกั
เกณฑ์การคำ�นวณค่าเสื่อมราคาทรัพย์สินถาวร. แผนก
เอกสารอ้างองิ บญั ชที รพั ยส์ นิ และเงินกองทนุ กบช.ฝป.
กันยรัตน์ โหละสุต และคณะ. (2554). เซลล์เช้ือเพลิงจุลชีพ สุจิรา ศุกร์นิมิต. (2553). การผลิตกระแสไฟฟ้าในเซลล์เชื้อ
วิวัฒนาการ การผลิตไฟฟ้าจากน้ำ�เสีย. มหาวิทยาลัย เพลิงจุลินทรีย์แบบห้องคู่โดยใช้น้ำ�เสียจากโรงงาน
ขอนแกน่ . อตุ สาหกรรมผลไมก้ ระป๋อง. ปริญญานพิ นธ์จุฬาลงกรณ์
มหาวทิ ยาลยั .
ขนิษฐา หมู่โสภิญ. (2554). เซลลเ์ ชอื้ เพลิง: แนวทางใหม่เพ่อื
การผลติ พลงั งาน. มหาวิทยาลัยอบุ ลราชธาน.ี อนิ ทอุ ร เขม็ มา และณฐั วรรณ รกั ษา. (2561). ผลของอตั ราสว่ น
ชอ่ งวา่ งชน้ั กรองทม่ี ตี อ่ การบ�ำ บดั ฟอสเฟตและซลั เฟตใน
ขวัญลดา พลสมบตั ิ และ สุภาวดี ศิรปิ ระทมุ . (2560). ผลของ น�ำ้ ชะขยะดว้ ยเซลลเ์ ชอ้ื เพลงิ จลุ นิ ทรยี ท์ ส่ี รา้ งจากถงั กรอง
อตั ราสว่ นชอ่ งวา่ งชน้ั กรองทมี่ ตี อ่ การบาํ บดั ซโี อดแี ละบโี อ ชีวภาพไม่เติมอากาศแบบไหลขึ้น. วิทยานิพนธ์คณะ
ดใี นน�ำ้ ชะขยะดว้ ยเซลลเ์ ชอื้ เพลงิ จลุ นิ ทรยี ท์ ส่ี รา้ งจากถงั วิศวกรรมศาสตร: มหาวิทยาลยั มหาสารคาม.
กรองชีวภาพไม่เตมิ อากาศแบบไหลข้ึน. ปรญิ ญานิพนธ์
คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม Bateman, I.J., & Turner, R.K. (1993). Valuation of the
environment, methods and techniques: The contingent
คณะทำ�งานเพื่อพิจารณากำ�หนดอายุการใช้งานสินทรัพย์ valuation method, Sustainable Environmental
ของ อผศ. (2562). ปรับปรุงหลกั เกณฑก์ ารคำ�นวณค่า Economics and Management. Principles and Practice,
เสอ่ื มราคาสินทรพั ยถ์ าวร. พ.ศ.2562. จาก http://www. Belhaven Pre.
wvo. thaigov.net/ตารางอายุการใช้งานสินทรัพย์ถาวร
ของ%20อผศ.pdf. Main, M.A. (2019). Project Economics and Decision
Analysis, Volume I, Deterministic Mode.
ณชิ านนั ท์ ทองนาค. (2540). การศกึ ษาความเปน็ ไปไดใ้ นทาง
เศรษฐศาสตรใ์ นการน�ำ น�้ำ เสยี ทผี่ า่ นการบ�ำ บดั กลบั มาใช้ UNFCCC. (2019). Small-scale Methodology, Methane
ประโยชน์ในเขตพืน้ ที่เมอื งพัทยา จังหวดั ชลบุรี. ฐานข้อ Recovery in Wastewater Treatment AMS-III-H.
มลวิทยานพิ นธไ์ ทย. Version 19.0 Sectoral scope(s): 01 and 13, United
Nation Framework Convention on Climate.
ณฐั วฒุ ิ คลา้ ยสงคราม และกนั ยรตั น์ โหละสตุ . (2558). การผลติ
กระแสไฟฟา้ จากเซลลเ์ ชอื้ เพลงิ จลุ ชพี โดยใชต้ น้ กกราชนิ .
วศิ วกรรมสารมหาวิทยาลัยขอนแกน่ , 42(1), 117-124.
การออกแบบตวั ควบคมุ พไี อทตี่ อ่ เรยี งกนั ของวงจรแปลงผนั ก�ำ ลงั แบบเพมิ่ แรงดนั ไฟฟา้ โดย
ใชอ้ ลั กอริทมึ ตาบเู ชิงปรับตัว
The cascade PI controller design of a boost converter using an adaptive Tabu search
algorithm
วภิ ษู ณะ ฉายนิ ทุ1*
Wiphusana Chayinthu1*
Received: 15 October 2020 ; Revised: 26 October 2020 ; Accepted: 10 November 2020
บทคดั ยอ่
บทความน้ีได้นำ�เสนอการออกแบบตัวควบคุมพีไอท่ีต่อเรียงกันของวงจรแปลงผันกำ�ลังแบบเพิ่มแรงดันไฟฟ้าโดยใช้อัลกอริทึม
ตาบูเชิงปรับตัว แบบจำ�ลองทางพลวัตของระบบอิเล็กทรอนิกส์กำ�ลังสามารถหาได้จากวิธีค่าเฉลี่ยปริภูมิสถานะทั่วไปซึ่งนำ�มา
ใชเ้ ปน็ ฟงั กช์ นั วตั ถปุ ระสงคแ์ ทนการใชแ้ บบจ�ำ ลองทผี่ า่ นคอมพวิ เตอร์ ผลการจ�ำ ลองสถานการณแ์ สดงใหเ้ หน็ วา่ วธิ กี ารทนี่ �ำ เสนอ
สามารถให้ผลการตอบสนองของแรงดันขาออกของวงจรแปลงผันกำ�ลังแบบเพ่ิมแรงดันไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพที่ดีกว่าวิธี
การแบบด้ังเดิม ในเรอ่ื งของช่วงเวลาขาข้ึนและชว่ งเวลาเข้าท่ี ทเ่ี รว็ กว่า และสว่ นที่พุง่ เกนิ น้อยกวา่ ซ่ึงมคี ่าเท่ากับ 1.44 วินาที 2
วนิ าที และ 0 เปอรเ์ ซ็น ตามลำ�ดบั นอกจากน้วี ิธีการออกแบบทีน่ ำ�เสนอในบทความนี้ยงั เปน็ วธิ กี ารทม่ี คี วามสะดวกและมีความ
ยืดหย่นุ สําหรบั วศิ วกรรมไฟฟ้าในการออกแบบตวั ควบคมุ ของระบบอิเลก็ ทรอนิกสก์ �ำ ลงั ได้เป็นอย่างดี
ค�ำ ส�ำ คญั : วงจรแปลงผันก�ำ ลงั แบบเพ่ิมแรงดันไฟฟา้ ตัวควบคมุ พไี อท่ีต่อเรยี งกนั ตาบูเชิงปรับตวั วธิ ีค่าเฉลยี่ ปริภมู ิสถานะ
ท่ัวไป
Abstract
This paper presents the cascade PI controllers design for a boost converter using an adaptive tabu search algorithm.
The dynamic model of the power electronic system derived from the generalized state-space averaging method is
used as an objective function instead of the model from software packages. intensive time-domain simulation results
show that the offered methods can provide a better response to the output voltage of the boost converter than the
conventional method. In terms of the faster rise-time and settling time and lesser percent overshoot, which were 1.44
seconds, 2 seconds, and 0 percent, respectively.sAlso, this approach is useful and flexible for electrical engineerg to
design a controller of power electronic systems with good performancs.
Keywords: Boost Converter, Cascade PI Controller, Adaptive Tabu Search, Generalized State-Space Averaging
method
1 อาจารย,์ สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตรแ์ ละสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลสุวรรณภมู ิ ตำ�บลหนั ตรา
อำ�เภอพระนครศรีอยุธยา จงั หวัดพระนครศรอี ยุธยา 13000 ติดต่อ: E-mail, [email protected], เบอร์โทรศพั ท์ 02-979-6999
1 Lecturer, Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering and Architecture, Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi.
60 Moo 3 Asian Highway, Phranakhon Si Ayutthaya 13000
* Corresponding author: Wiphusana Chayinthu.
182 Wiphusana Chayinthu J Sci Technol MSU
บทนำ� ของวงจรแปลงผันกำ�ลังแบบเพ่ิมแรงดันท่ีมีตัวควบคุมนั้นมี
ปัญหาท่ีสำ�คัญก็คืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์กำ�ลังท่ีทำ�หน้าท่ี
วธิ ีการทางปญั ญาประดษิ ฐ์ (Artificial Intelligence: AI) มกี าร เป็นสวิตช์ซ่ึงเมื่อหาแบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์แล้วทำ�ให้
ประยกุ ใชก้ นั อยา่ งแพรห่ ลายทางดา้ นวศิ วกรรมหลายดา้ นเชน่ ได้แบบจำ�ลองท่ีขึ้นกับเวลา (Time-varying model) ซ่ึงถ้า
การระบเุ อกลกั ษณข์ องระบบโดยใชอ้ ลั กอรทิ มึ ตาบเู ชงิ ปรบั ตวั นำ�แบบจำ�ลองไปใช้กับอัลกอริทึมตาบูเชิงปรับตัวจะใช้เวลา
(Puangdownreong, et al., 2012 ; Sujitjorn et al., 2006 ; ในการจำ�ลองสถานการณ์ท่ีนานและการหาแบบจำ�ลองค่อน
Puangdownreong et al., 2005 ; Kulworawanichpong et al., ข้างยุ่งยาก ดังนั้นจึงต้องนำ�แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์ของ
2005 ; Kulworawanichpong, et al., 2004 ; Udomsak, et al., ระบบอิเล็กทรอนิกส์กำ�ลังมาวิเคราะห์โดยผ่านวิธีเฉล่ียปริภูมิ
2017) (Adaptive Tabu Search: ATS) การออกแบบตวั ควบคมุ สถานะทั่วไปเพื่อกำ�จัดผลของสวิตช์ ทำ�ให้ได้แบบจำ�ลอง
พีไอของวงจรเรียงกระแสสามเฟสที่ควบคุมได้ในระบบไฟฟ้า ทางคณติ ศาสตรท์ ไี่ ม่ข้นึ กับเวลา (Chonsatidjamroen et al.,
บนเคร่ืองบินโดยใช้อัลกอริทึมตาบูเชิงปรับตัว (Suyapan, 2012 ; Chayinthu et al., 2017 ; Chanpittayagit et al.,
et al., 20177 การออกแบบวงจรกรองกำ�ลังไฟฟ้าโดยใช้อัล 2017) (Time-invariant model) เปน็ ผลใหเ้ วลาในการจ�ำ ลอง
กอริทึมเชิงพันธุกรรม (Narongrit, et al., 2010) (Genetic สถานการณ์มคี วามไวมากข้ึน และเหมาะสมกับการออกแบบ
Algorithm: GA) การจดั การพลงั งานไฟฟา้ ของระบบผลติ ไฟฟา้ ตวั ควบคุมและการใช้งานกับอัลกอริทมึ ตาบเู ชงิ ปรบั ตัว
ระหวา่ งเซลลแ์ สงอาทติ ยแ์ ละแบตเตอรโี่ ดยใชก้ ารเคลอ่ื นทขี่ อง แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์ที่ได้จากวิธีค่าเฉลี่ย
กลมุ่ อนภุ าค (นนทนนั ท์ พลพนั ธ์ และประชา ค�ำ ภกั ดี, 2562) ปริภูมิสถานะทั่วไปจำ�เป็นต้องตรวจสอบความถูกต้องของ
(Particle Swarm Optimization: PSO) และการประยกุ ตก์ าร แบบจำ�ลองโดยการจำ�ลองสถานการณ์เปรียบเทียบกับชุด
คน้ หาแบบแกง๊ (Gang Search: GS) เพอื่ ออกแบบตวั ควบคมุ บล็อก SimPowerSystemTM บนโปรแกรม MATLAB จาก
PI แบบหลายวัตถุประสงค์สำ�หรับตัวคุมค่าแรงดันอัตโนมัติ ผลลัพธ์ของการเปรียบเทียบท้ังสองที่ได้ให้ผลการตอบสนอง
(เดชา พวงดาวเรือง, 2557) ทถี่ กู ต้องท้งั สภาวะช่วั ครู่ (Transient state) และสภาวะอยู่ตัว
ในบทความน้ีวิธีการทางปัญญาประดิษฐ์ที่ใช้จะ (Steady state) ทำ�ให้สามารถนำ�แบบจ�ำ ลองทางคณติ ศาสตร์
ถูกเรียกว่าอัลกอริทึมตาบูเชิงปรับตัวสำ�หรับใช้ออกแบบตัว ไปใชเ้ ปน็ ฟงั กช์ นั วตั ถปุ ระสงคข์ องกระบวนการอลั กอรทิ มึ ตาบู
ควบคุมพีไอของวงจรแปลงผันกำ�ลังแบบเพิ่มแรงดันไฟฟ้า เชิงปรบั ตวั ได้ ล�ำ ดับตอ่ ไปน�ำ แบบจ�ำ ลองทางคณิตศาสตร์เขา้
(Boost converter) ตัวควบคุมของวงจรดังกล่าวทำ�หน้าที่ สู่กระบวนการค้นหาค่าพารามิเตอร์ของตัวควบคุมด้วยอัลกอ
ควบคุมแรงดันไฟฟ้าขาออกให้คงที่ ดังนั้น อัลกอริทึมตาบู ริทึมตาบูเชิงปรับตัว เม่ือได้ค่าพารามิเตอร์ท่ียอมรับได้นำ�ไป
เชิงปรับตัวถูกนำ�มาประยุกต์ใช้ในการออกแบบตัวควบคุมพี เปรียบเทียบกับวิธีการออกแบบตัวควบคุมแบบด้ังเดิม ซ่ึง
ไอท่ีต่อเรียงกันซึ่งทำ�ให้ได้ผลการตอบสนองทางด้านแรงดัน พบว่า การออกแบบตวั ควบคมุ โดยใช้อลั กอรทิ มึ ตาบูเชงิ ปรบั
ไฟฟา้ ขาออกของวงจรแปลงผนั ก�ำ ลงั แบบเพมิ่ แรงดนั ไฟฟา้ ให้ ตัวให้ผลการตอบสนองที่ดีกว่าวิธีการออกแบบด้ังเดิมในเรื่อง
มปี ระสทิ ธภิ าพทดี่ ที สี่ ดุ เทา่ ทจ่ี ะท�ำ ได้ โดยโครงสรา้ งภายในของ ของชว่ งเวลาขาขนึ้ (Rise-time) เวลาเขา้ ที่ (Settling-time) เรว็
ตัวควบคุมพีไอที่ต่อเรียงกันประกอบไปด้วยลูปการควบคุม กวา่ และสว่ นท่ีพุ่งเกิน (Percent Overshoot) น้อยกว่า ดงั นนั้
กระแสไฟฟ้าและลูปการควบคุมแรงดันไฟฟ้า โดยปกติแล้ว การออกแบบตัวควบคุมโดยใช้อัลกอริทึมตาบูเชิงปรับตัวเป็น
บลอ็ กไดอะแกรมอยา่ งงา่ ยจะถกู น�ำ มาใชส้ �ำ หรบั การออกแบบ ประโยชน์อย่างมากสําหรับวิศวกรในการออกแบบตัวควบคุม
ตัวควบคุมดัวยวิธีการแบบดั้งเดิม (Conventional method) ของระบบอิเล็กทรอนิกส์กำ�ลังได้เป็นอย่างดี ซึ่งงานวิจัยใน
ด้วยเหตุนี้การออกแบบตัวควบคุมพีไอท่ีต่อเรียงกันต้องใช้ อนาคตจะออกแบบตัวควบคุมสำ�เร็จรูปที่ให้วิศวกรสามารถ
แบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์ที่หาได้จากการใช้วิธีค่าเฉล่ีย กรอกค่าพารามิเตอรไ์ ดอ้ ย่างอัตโนมัติ
ปรภิ มู สิ ถานะท่วั ไป (Generalized State-Space Averaging
Method: GSSA) ซ่ึงเป็นวิธีที่นิยมใช้กับวงจรแปลงผันกำ�ลัง ระบบไฟฟา้ ทพ่ี ิจารณา
ไฟฟ้ากระแสตรงเปน็ กระแสตรง (Emadi, 2004 ; Salem et ระบบไฟฟ้าที่พิจารณาในบทความนี้แสดงได้ดัง
al., 2014 ; Sarwar et al., 2017 ; Azer & Emadi, 2020 ;
Pakdeeto et al., 2017) (DC to DC Converter) นอกจาก ตตFiววัั gคเuหวrนeบย่ี ค1วมุ นพปำ�ไี รอLะทCก,ตี่ อตอ่ บัวเไรเปกยี ็บดงกป้วนัยระซแจงึ่หุภCลา่งCยจ, ใ่าโนหยมลไลีฟดปู ตฟกัว้าาตกรา้ รคนะวทแบสาคนตมุ รRกงcรแะVแลdสcะ,
น้ีเม่ือตัวควบคุมถูกออกแบบผ่านอัลกอริทึมตาบูเชิงปรับ ไฟฟ้าเป็นลูปด้านใน (Inner loop) และลูปการควบคุมแรง
ตัว กระบวนการค้นหาพารามิเตอร์ของตัวควบคุมจำ�เป็นที่ ดันไฟฟ้าเป็นลูปด้านนอก (Outer loop) (Tsang & Chan,
จะต้องจำ�ลองบนระบบอิเล็กทรอนิกส์กำ�ลังผ่านแบบจำ�ลอง 2005 ; Rabiaa et al., 2018 ; Moutaki et al., 2018) ซงึ่
ทางคณิตศาสตร์สำ�หรับใช้ปรับจูนตัวควบคุมจนกระท่ังได้ค่า
พารามิเตอร์ท่ียอมรับได้ การหาแบบจำ�ลองทางคณิตศาสตร์
ก(ควคeFบFKVTtoiงVวiรลวgs*guVaจpVoบะ็อutบa*o,um Kแ เสจmรอVพตแ ใจ ปแทulจdvกeกeแคค(ค(FบFคววบรFF.uแrมntKKกVVคcหTTะ,rำา�สทยคาoัวeากtt่ีแ,tตiooลคกคFF(Feeบวค((วบบFววคบคeคeiiงงาบVVววFFFFiioรรลลoวว,geสggKKKKVVVV่ืบอุiTTTssกลไ**มgguul้ม2VVกดคู่กaaุกรxนจจttttppะooooาปiiiiงงงงVVม่VVVVอFdooววววต.บบiiiiะรลลลลdวว็็ออvuu2Kttบบaaggggบด**oo4ไหsssอ,,0****สgggguuuuuuบา2VVVVuuาllตพัจจงdd&aaaaรวับบvvจจจจppppรรVVVViพeเ..uuooooแแบบบบะาrrลe็็็็ออออnnuuuuttแ0กกttttบบaaaคคccฟ****goooo1Fมง,,,,อ,,มรirrไuuuuคคครuuuuาlllleeบจจจจจddddาาดแแว,,ttvvvvัรรรรค,lม ีไ....อuuuuแ.Tggrrrrleeสสางvnnnttttดกกกก1ทคคคค)ucccc8ุุถไไรมมีiย22C,,,,แrrrrิเะกคค)วุุกกeeeexxฟาาาาแแแแ,,,,ttttัgคปปงมมอำ�/า่..ัรNลhผตvvgggล,22eeeeKKสrดด)้ใsไไุุุุไไไไ00งมมมม่ีวไแ222222งบบพพา&&ุุhกกกกCกxxxxดuวขeปปปปา้มมุมนCลท....eำ�ลลาvvvvoแจdแแด2222KKKKอโกฟฟนัดดดด11ไFFิเกซออ0000Fiiดรก2222Kaพพพพ&&&rบมคบัลอ,,aงKดีีดไไคพTT*oลลลลา2เงงvvบ่แแีต11รeอ้เ88ฟทรร1111FFFFiiอCCออออiiiiiักะะนs2n่งึัFsนฟฟรนpggุ่ออมิเปงปค,,,,าn//gจกีีีีับไไไไhhpผผ์ขTTTTร,,xยงงงงvvvv))1111cssี่ไ8888บ cอรรงง,ตiiii,แแ=CCC,แTรี่ะะะะงvมhhCCiาว,ข1uuฟvวtggggั้้้ออออน็CCำทท////ามุกu�aieeรอgไhhhhผผผผ(าาอ,,,,FนhIัันน))))ใssssrิMซซFFงงดดแแแแทhเจอกกKKททaa2ลัฏ1rrhhhCCCC ,เuuuuอdะLaaLขีแลKKย้FCCCCททททurชรeeeeoจทฟพooเเieรา่่งีีตตแeeนนนนััััeปซซซซFFFFii�ำลดดกกcssรnn0gกกกก่่KKKK)งงึึััaaasseึหaeังrrrrรรนนppมจcปปนlงaaaaKผnnะKKKKrอggiบแตอาึงีppยm้ooooxxเอ่่่่ีีีีตตตตี่eeeeตcc่glลลไccออ์ขี,,eiiiiู,,แแ0uกกกก็ฟssssrvvนnnnป่่่่แงงงงึึึึมมััssssาา,,11วรรรรแsนนeักvvppppttiP์หป็็ตnnnngggguuนงตaaii1ไไพcงppppัวเงอ,xxxxนนdงhhIIuลccccนอ่่่่rr่อccccออออะอ,,,,5rเเarvc,,,แแแแททvvvv22ลลมมมมาาาา้สง,,,,,,บ1111สแK+vvvvddIttttLLLLรขขhไ็ดrr2uuuu้aaaa*าiiiiอตooคฟฟาeกไไคภeeรรrทานแแhhhhIIIIhงrrrrเาtลลงุccเเเเ00กะTจททททดee222ลลลลหeeัังง-eม,,,,แบddddccLLLLนนllKKLLLLขขขขiFโแแรบออrrrrp;ีี้ยยooooงmmฟฟเาบวeeeeรรรรทeัวAแแแแนัcตllลลารต1่ีููลณK00ccccฟฟ,ร00hปปดแแeeee้eeeeัังังังงรeeแiiลPPiียือนccccนนนนllllKKKKปiทแแแแบออออ11mพพีีีียยยยบงงmmmmLR,,นddงงพาเคลลpูgllllลลลลาัวะะเ่55แอrraavv1ูข000eฟฟปแแแแม้้oiยบบeeeeTVIIลiiiiะPPPPนงพดด็K**า้าา,ตต1111กกพพพพชำงงงงL�rม,,,,ddddงงงงงจนuคiลลลลคaaิตาาttะะะะวใบเ555rrrraaaaปvvvvะะTTXอfแi้้cกhบบบบใ้IIIIวทIเiiFFoดบ;;lไ****cาาคใร้้ตตตตกกกกเเิำLััQrววt�่ิัันนccแงมนb*รรiุมิเวาาาาชttttบuทhhะะะะTTTTลeลi-tรหลiง,eดศัจนoยปป2iiiiFFFFiiDีตcบบบบc;;;i่ี้tณhลRRเเนนาปััััาาเเววววคคiลันััันนนccccggรรรรบ-แขข้วee1งIhhhhูรa็อooงคK0VVปn(ะย้แL้พพแปป็็งiiiiKKขceมมอRRRนอา2(นนuuาาาาmเเเเะคคคคoggggโaaดDตววใใิรธขขขขคKะeeeeรaออผff2ติกcooooนsกoIVVVVุIIบ์ooมพพพพบ็็pKKKKเดccอดfLLมมมมQQrrงิ่่ิรมมนนสnuuuubb**ัiiเิเิaaaบีววววบบคัในxบ1งuu,cลลiุuมออออffffnลttงงั,,ไศพeeนp.vานำooIIII�DDFooooัdตตcciiiบccccงยทtthhพ์บtขeLLLLQQQQnrrrriiKิิ่่่่ิิ้มมมมน,bbb****iiiiเิเิเเิิaดาแแบบบบ11sIIuuuu่tาตvhููรรลลaaไตttttบดคคงงงง,,,,อeeeeปปnnมาLLeooooรมกDDDDiyซตตตตcccceeKiiiiบtttthhhhtแออeจ22((mmอiiiี่iจไgsฟตตเeีนpไแแแแะะ1111อIIIIรรaaันููรรรรaadccสssคคคคัะIIปป้วุุnnnnrวLLLLรมมไาร,ำฉ1�eeeeมraดดงบำออออ่c�ึรรnn2222(upmmmmำi�ลงวอeตตตตxxบบงงeccะะะะะiiVรรรรaaaบcฟccccต์/พพย..ssssาา,นIอฟไcุุุุเมมมมCddลภiiaล์ขilsพพ์์ขขลดดeennลr่lตเรรรร้้่dบVrแaaาดดาา.yxxxxทบบบบปoงงงงccccoiiiiaาบฟพพพพe....บราาาาคัปเeeeมม,้นาัdddddงiiiiuอบบttพพพพ์์์์eeอขขขขี่cยฟาenอออ้้cssกอกัวaaaaดดดดาีีนนไไs*จoพtนันั์ข็น่บบบบีตดdrrsแาeKeeeeมมมมไไไ็112ยนฟrrงaaบบบบlttteดccปcงออออลล+งง้ววกssssออeeoคำ�ีีีีนนรpไไไไeาV2าัันันนนัคอypฟง//นนฟฟไไ่ื่rrrrxฟบัอCCทอuไไไไ0aaa1111llssใrบเaaasllcccc้+ตตัเ่่ddมลลลลลบงงงง,ววววาาออออeeeePi)ร..า:รททts-ทวooKาาoฟฟงiร////ป่านนฟฟฟฟไไไไช,,d1ddyCCCCฟaaaaKใเlllssssบ่ีเออccัฟฟงuตตตติภพ่่่่ddddกกอt(อวัวัาาาาข...ททททooรIบหาาาาแd่่ปฟฟฟฟีีรsตตดดeช่eะpีssพtee8KK็น,,,Oมิddddง22ฟฟกออแccccฟฟฟฟi้าเ้้กก,กกกกงะคคววััววััแppdออูาาVVtามo,บc*vียyypp่่่่mีีีีKตตตตดดดดลคv่ssss้บเxx็นนeeeeััKKKKพออeใ00222ลฟฟฟฟเบบีท์Pิจคบ้้ช++uสK้้้้,,กกoPP*ii))าา;คคคครรสpง,ss--าาาา)VVVVาททววกิooสนiiyyyyippppชวผงmุ่่่่xxxxR11ััััะมออออ000่ึคปเเ,ูบบบบงt่ิาIuu้้้้++++มบัณนี่ตnพtt((บออด,,,,iPPPPiiii)าาาารรรร้IIpssssน----บบMททททววววแแeKooooา่ถiiiiรรกแิ่่eeงีีพพttซ88OOก111ลสc,เเเเน่าดแแรcกuuuutittttแ((ออออัวแแอวกใIIIIงccบบบบrิีีจXยยแเmmรรรรKKrาลลคค่่่่eeeeิตีีีีพพพพบtttti888ันOOoูoคึง่เาณปานิจิจ,แแแแuuสส้สวoาคoo;;รvแแแแัไตออออภกกccccาา(ีีีียยยยนiiพlผผvmmmmKKKKงงลคคคคnอุุRRศuมะะมม,,รงoบttรขิิจจจจิิาาl Nuuสสสส้ยงnnน,ดดดiiooooก;;;วรรMMlกกกกถeeาtiiiiกกแแผผผผงงงงะยtุุุุRRRRทลลeะมมมม่ืคาccคoาาอ,,,,นนrดดรรFดttาาาาttณอannnnตอบดดคiiii้KoใงงrrMMMจาoeeทุrrกกกกแแแแปบบสััภู่นนrรููลoopccccณณปปว้ี่นนนนดดดดรรรรใiพน้้kัววooนttttนอ(ไไns่งวัlาคภภงงงงgrr4คปคโสะรllpBCrrrrถาlบบบบ่ัวตหuu)ัััันนนนLูรซoooบiบณณณณปาขขlle,้้้้ยยววววooooดดกดdกกlหไไไไไuiภภภภll(มุงาา.า่จllั(รiไttxะหiuuueeย*รooาาาr้xoTบบบบ่ึงแขขขขคllllฟnยยยยaaตตnดดดดออคคกแยr้้oเใในจจsปllllาาะะาาาาพกาสo์ขtttrrแppeeeeงeใกooาาาาาh,พพใekkนนุมบeaaaตตตตแปโค4สคออออคคคคบss่่้้้้งงทจัววัBCาา,กใใใใขuฟจจจจะะรราต(ควปคโสแค4ซง่าBC))อลrrrrกไeppีไuiiาดตoพพพพaน1akkkนนนนโ4คสคปdd(รงBC.า่ดssss่่่่ังงงง(วัวัวัวัาาาาบร้ึนบาอxะะะะรณ)ดคย(่อรีล้ง่1า.าo่้xัา(าะา))งึ่รงx**ดiiiร=ายr)xoเrไง(งนC.ddddา)่ัะ(รกxoยoเงdกบนาสรู้x์ะ,กo=ใดด****ยoเกเคเหเสเกห,นอทจδaa,กAuะใดกaวoLอทจ,ก1000uกมปป,uวสาอแxตใo1นันภกว(c(้=ทจาu,กา(uณตาosน1นาาัอวนณ)=่2ีxออoกาuาอา็ณ,็)ต่่อีoยนร,น=้ืนoนไบมา่าcoไ)รท21ร=1าอณไ)dก่บีส่งึไร)o−กาาVδ)=dกติ,ดบฟร=ส)Kรกaไแ่หใูอเ)ค= ส ออสสต คเคเกหคกเเสหเวเสเด=าฟuδδaaaadAAกIL=หอบบอสง1ร000ัแอ=แ0ช้oนLLดอมปมปpปป1dCว1000ภสสxxศวหKc(้=อoบเ−ฟอแรย1ายงัม((1((าตาา่เเเเสหเเสหคคเสเเหเกสหภั,้นอา((ณณLวแcอาา้δδδδ=aaaaaaaaAAAAuฟอcอนนc111000)N==22าvxxพVอบแeย1จอองภปมปปมมปมp็็ปป,,ิ็็วบc่า้ส4=่อ่อสสสถxxxxนน,,=้้ืืเนนLานมท1ยt+มมา0ะคKบ้((((ooาู่ต1ู่((((ใบรรา่าาาา,ก22ก((((อณณอ11า−ถกcาทนนนน1111Vห1่่====้งงึึ2222ากvบxxxxเยoKKบกoแδδ−))ก่δบ2าใูาVติติ,,น็็็็่อา,,,,็็ส))ื่่อออ่่อมทนนนน,,,,−้้้1ืืืืนนเp−K−กPเเแมมมมคคา่ใูคคบKสLI==าาooooงKงรVuัว−อ1uuก2222จัาาVII==1111p1แาค0ุ้,oนบ่่่่ปจpCงงงงึึึึขKวงกตแnาชช่ัKใูLLบแδδδδc))))ioตx0้CCิติต,,,,Koนใลตศศx,จp))))((Looวtเเรสบ,−−KpแรรKกบทpบvเเเเI11คuVงVคคคคนร====าาาาน้น้่่ั้cารxแ4vuuuuVuบ0,cc้IIIIcc====oนแ))pNNจ,่าuวะcห,พพpคlKยยส4บCvvชชชชVบไีpงงaLLLLรiวัิิถtiจCCCC0ะpะถถKบ,ศศpt==(((แรLLioาาooooเเเเอม,ส4−−−−ท(u++,iรรรรCคคล1111ใา11tdcv,0ะV้น่่่่บKบาาาาI,,vบ่nีนIcc,occcc0จccccตหหKดบ,ใ))))pi(NNN0ส4เเพพพพiาS−่คuะ่มาLvนooบูแ−δδtco22งงงง้pK20ะ0LขชซบKออ่่บใิิิิสส์Lืื(หK0ถถถถ,LIL====าตLLLเเาา−−Vu−−อ1รมจ++++ช−Ipก1อpสสคคคคงคδ1111oKKี่,งงvVVบKeoCL1Ic,Kcบtcccccuอ1cจหLช้p1สีciาว้คตxขขสพ,=เเเเมลnnาา−x,CL,VวLpoooo1ttบโจเบ=ooδδδδ2222(pปร4สคแค,วกxKKKใใไ่ออ่่ออ่,ตตLIอvสส้ciVกัตืืืืxVBCδδซuอ1งลจ่cKK=เเเเึx,p−−−−า1xL04−−−−้nททppาคtก0บc,0ัทpงนนสสสสกevาC้้v,KKKKaา่งงงงVVVVVcVม)uu2cยดiuาวx4ci้vกตxา่หหา,,ลiบคคัวxll,ขขขขL,,า่ยยดCCctงnnnบาpีีoppะoaaกยอา(nyoooov0รiiv+Vง,iงVKKKKppใใใใ.ตตางา่บiลttวัาัc(ไtรรiixd4ั,คมรบxKKKKIxรoงาททททppppนอa่t•0ึ,ต่านนนนr,ccciา,้้้้Rลx),,,,าย0่่แnndีีIIuuuu4,vuมrIIคอ่ืu่,iูยัวาii((น−าc0Kตหหหห,,,,0คiiδ,−−lll่่Lคยยยยoเoง่าาLLCCCCดK0อนนากแแรดKeีีีีบตน,ppppi้้้aaaa022รLLคขขuซซร่xลูiiii์์าะcppppd((o00,0ซงกLLttttรDคIรรoiiiLVVน=tdจ0ตIIตคc,tLรδδีอxcccc0=ก้m2สอี,eeง11cc,,,,,,ร,,,,cบค่่่่u=่nnnีีีีIIIIวccูใcccดd,Vว2LL0,cาiiii=((((งtทL(ะพพยวViiiii้,pส−−−−ี่LLุมตัาaจ์ooาLLLLซในนนน,ก11บบ=รแแแแucจ้l้้้้=0,,ง,V2222วอxxiLLLL0อขขซซซซไไงออแ์=(Kัว0ัท((((δδδ0000บวLLLLงง,่่yึึัVVVVciา่,าtซึง00SlIIIIกcc=้อวส0ีx,่าvvδδδδัaa(uลาา=0ัทง,บ))eeeต1111ccccC,,,,,Vวรviiouuบccccน=,ัccccหeนLLLLoวบคvT,วบมัK,,Aพ0ซrดดoสาตoบLLLLข=ี่ooooา0i1111บบบบคมnnyy001า++pออ,,,,งงoัทง-xxxxณoไไไไ)งงาาออบ่ลึคบทδδδδδδδKงง=xxo่่่่Rึึึึวา4คมค0000utt••มccccIrrอาถบvvvvtง,aaa่าึuกKrร))))=,Rsoคไiiiiuuuu,,−−4K,puม(vIไ)บδδxกd,,,,าดดดดKม่่KKจคอมาา้emรรดกeeDคเ่ณิ้้00อคร(งdnnnnyyyy่0000กtก++++ึpคปคค44โโสปคสบงงงงK−คองงาLบบบบรีxR,BBCCคδtuา2xxxx==4IuมจจxCcIDคK=วกtttt••••่าบdtกีrrrxxดK==ฟว,tmmคางv,LVหี(xคVตหD2,อKุม22อc,,,,x−−−−วcuะะ0deยยดดiiiiδδδδ,ppc�ำาaงDค(าางaao(่่่่KKKK0VาาาารรดดดดดLteeeeอก้้้้0000งงุมLคกi((่าLแ1บงง000ีทSKKัััcKo..าาง0่่2iVx,L่าััp(((c(าารรอ,,,แว====จจจจxxdoรo,i)1บ่า,งา=dแ(xxxxSภ====CาาลVิคmmmvวบcxxx,CC่า้oมุvv=(0มฟoบบcุ,ว,ตจcร2222ข0อลราiielTTมม1า,(ะะKKAAocยยยยdiiiirrสสคppppvtตตooยย*บ=าiooเเaaaaทi่0าทooอ=อนนpSppงงงงงขบาix,่า),ะะลลาKKKKััััั(1,oKKกกถ,utooรuVี่cกาาาาd,,,,ทยe,=อ,−คvบบ,,บา่,,a0กกาิ0งทo,,ถCCCCไ,,tคsขvvvvำuδบบi)ทอuใใ1�ue1ppอณo((vvรyTTTT้iาบมddKKKKAAAA,−ทrrrrมมสสสสกตตตตศooot=mmททจจu0รเเ่่คิิtu−,,ออกกกร((uuาVอIพppppeppoณถอtกลลลลวว,,่ไδδบuีด่KKKK(−ีeจxxKCCVหกIVคtแuKK−,่tKล,ดวกใiู,I1ลั,,,,vv,,uuกาา่xxบีตตตตอeุ-,,,,ลoaข์,ณงVoooหนนม0ึugงpppp,มuu((((บvvvv−eeLiiทบบccงใdddd,คotuมมมมLัmmmmดดIดลเ่่่่แิกกaออออกง((((1o0้าาก0ออppppo่นopKKณณoo0ี))างงอLจp)VVs่่LLldpp,,,,ีีวVหδδδδรลิ0oo,KxxxxCCCCดoooบมมooKKKK่า2าัcุงวตt==cจCCากี้vvvvไ,,,,ช)caVd,)xxxxมงodรรตn,==ล0,,ิA)แ*=ดไไ,อออoLอllมucุวตuuuueeecciiii−))ซาccccvต)iiv,,Vdบา่ททoouดดpptกกกก่p*งง=ก)เีddฺแกกาา)้จ)),,dาบบััะ0KKKK0ooooสสสงงลิpδVVVVรLLLLpppp่ว0oส4าVVccddมง,cุ1้วตไนuoooo,,−−==ooooา)อt====δ,,aaดดa0ะCCCCาdKบy(*=oก่0,าδδอหหป,,,,้uuงศโdtuuคี้−ออ0ไวxรรlllii)งงพK+ว่ึcccc,กกδyuงiiiiuuvบรรeรoททททoooooLLาKอศppppxจtปooงงบ0ใาาาา,11000000)))2,,,,ดาวััไไ่พ0าม2ดด่่ง((าีียeeuไกVVVVxมccccออIIddddVVแแต)−−−ttKK-เpด,,,,11จ−−−−t11y,,,,,aaaaภภดวัKaLIวVccศtย้้นoo==i0ขข์์,,ต้uอ1δδδδuuuuจบทuuuuชuuรพRp-1ทพ่าเัคททiiiiราา,ใใdd,,oofe,กกาLLrCtsดดลลจuuuuรรรรรรร110ออ,อดว)ooooppo00มci+ลตxllvไไไไ*จลดดด่่่่((((วีีีีีeeee้าxไ,-sLาVi,IIIIVVVVtยยปร−−−−บ22ััttttKKKK0งงtt+pccp1111กaยมบบvา่่าVชชccV,,))รจวทิีc้))oooo0ยไ,าข์,,,,ux,,4Vทท้11กออีuuuutวK−−ัททททาฺยแa1sv,จใใใใา่ีvvอdddd,,,,))cooooร,,สิLLLL0า่่าดดดดลลจย−−C่่กม))เเีี1111าาvVVIู้้1เิธpppp00ี่000000tจiงวัδδเ้อตาฺแไllllVaCาttสKKนนกกooแแอD็2222ััั่่tงงงใใููttttδδccccK,i1์ิธxนลใาชชชชccccอาใ((,,,,))))dกก,aBา,ปป้้โโ))))poIL−−t,,,,บชioานอฺแคร0งงตบบปcKK++ววcส−−−−,ixงงึมδδงลึvvvvผ))))0ก,,,,ง2Lัััี่า่าดu1แxxาค่่่่uvก่))))เเเเีีีี00ูต้้อ้้้้าc22ooนนเ00000000a0ปtาppδδδδ,ชTBoววLocxxp2KKีตดนนนuดดiบบนกxรตδδδδเััทอKK่งtรVV(((((นีcยอpiiกกกกตต้้,,eปปปปแ้้บบโโโโtแแ−−−−,RR(ปรc,เเtััิuuคงงรรeKKKK++++วว้,,สวxท2ีตเนักลδδδδuรvvVVก=บตiง้eoว,xxxx,Vtวเ))ต,ootรx=xจจ++2222vvn**วpp,xK−oลัสส44อiixxxxซรปป้ัง้++=0ดดดดอท0vcc,ยยttxส00ะะ0ัทงัััKKKKKKบบeยVVVVtนนนียiiii,,uuรตก,,ป้้้บδสรีีบบบบRRRR,วว0เเเKKัััวััรรรร11ลณvvบจจออี่า,,,,,บงเoณตยvvv่บบกาCCีอ,้vooKKอK))))ooi)0oooooเ++++vvvv****์TาCCttี่าารงyตนใ0มมดiiiiปปคDDม็็−−,,++++ppoKKอcccc,งยยยยนน่มยrใใึ,ีKK์LLIIVBBRppรย,,,,ผvuuuuuuออบบกใ11ดจจีีีี4คควuม,pp11Ioccวี่ccKKKKคค−ังบi01111รvvvvมต,,จจจากลล0ึึออออK=งง,LLCCััาsคCCCCคผกa,K์บนcciia,,xตงxx,ชชTTใลลCCCCttttpp่K,xxา,,LLDคมิoอiipttDDDDบบุ็็vtppกKKKKกกกิคuกovvLนนน+VVตใใใใ((ีVVccผก2BBBBอแแucc่นัpppp่าาาัcืxx,,(ิม44บบบบบอ,ียpวควtdลcccccccc,ววxxตตาทxเเง,,กก่าา่ลลลลึึึิcc(งงงVLLLLKาiiััััtKจ,,ยยันKมุubนxxvvุทcδกวม0iipiัวผ,,,,่ชชชชTTTTxx(KK−−อออpppppe้้CูooเiiiiKตออi่vvLoาแสxx,,iสสSiiรกลลx,า่าาา((((tนัo(ccccdd,,,,บบน0แแδδเeIIวivศ,,,,่(((รกCาIนนแตi00x,งตตสบo,,คร,vวxxxxตตต,,เเเเตกกกกuบpoo00i0าออ้้ovviiiiชง,,,,,เออ,คมขKKuuov่่ii่00cููiCiกxxxxาึcoccL100oeirxxxLLKKKK−−−−yyล,นนออทV้้้้v,=สา,,,มตตารารบvvvvรร),xxxxมมสสสสLออแงงถtเ)มrvกา0i่uvvc,กบบiδδδδxคาccาลรcttn−−ไaบii00ลโ,าo้้,==สสีี,,,,,,oooooมδ==ก0ัรรออออ้้้คควvvvvอกe,,,VVวออKKKKoooณาiiiix0000==δcิงงงr,,aต,ววI−ม,,คKKiััyyyySรนนนนคtกuซซใุุรvv,,,,I==กก00uu,,,,,ยีรเมมมม++กบม่0กัั0ลททงงบีออมดด,uiาVหืืvvvvuXาa)n,tะสววL0−−−−อuบบiiii,ายี0000ททกิิาาδล====,,,,บKK,uKKจจaKKงรรรรoคป0ทุุ,,,าททδδooหtมมLppงงง,,,,iก0ทาKKKKcCCคำ�eทKKคคนมม,ุุุุยีLLาoovvvvtกกกกลuuuuังงแ−รร่่)ั++++ึึงdoViovลิร,,ออออนนบทา00uuuRRtดiiแืืืืoIIมย,้นii44cุuuมมวตงIIก,vงาสททททแตาาัppKKงิิิิiidาา+oKKKKร,,KKKKจจ0KKKK*,,=คมม0ccCCiiึึoุKKccททาLLกδδδδiงมบppppนxxiia,ยร,VVแรvv,,CCCCu้DDคค,,มมeาาKKKKฤำ�))แLLLLooooัttแงคาoคLLoลKnLLรรรรีี)xooo่่0iiีาcc22ง,,,,นนนนiiKแu0000ท้งบxxiiiiไccวIIIIccววฤiiiiเ)ไไกddลลโโแค,,าาลyงงnppppาว((iiiiooδδVVาาศt,,,,ามุร,,,,มมมม0rxxccccCCCCiiiiδึึึึรccccccccLLLLตตพก00บIIiiตัแiiiiriit((บนเVVVViเใใพูวvvvv,,,,์,,,,มมมมษคจาาาii่่ล))))าาnp,เเแ)SSร(ดว−ะLLLLา((((บxx,,า่pยดดดดc,,าK)))((iiiiiiบccccuu,,,iiiiกxxxx-รรษtccccLL00ออuuมไไไไ,,ลลโ)ไบะบ์δδคคลvvช,่ีบบณ,,ใาuooooδδδδ000,ooร2ททT5436ขหหxxxxทiiนδδδcccc11ตตตตบevooIIIIั00าาาiiiiณsอccvKททรiใใใh0==บ)ttตวะมลท่ิเเเเน−−นมาฎVVจถถวีัttดดดดด้,,,,ไiiiiมนuuVแแuuuuยย,,้้,รบ,,บLLLLK0000งงออuuuuน,,อกฎKiδδδδ++าง,,,,uuu)00))))จ00ทิอนriททททeeooบVณณtหหหบบัฺแยย−−กสL0000าาาาบcccc้้,xคค่ttuuบีณCCนIItttt1แแิธะKK−−−−เLกกอา่่ีีวัaVVVVาีiKKทuuททVVpบบหหวแแxo่ย,,,,0pี้้้้0เ,,A่oกปหแ,,,,รงงxสเรcc++++ีาaaท0000งooว0000จi00พUoooo,Icปบบบบ,LLctt(xยยยย่จีเเา((((เเ2ููปี์์ดu้้้กต,iเppiพแแแu−−เtKKKKบบ))สppiddKKว(ลลิิา((((KKKKuuuuททณถบบLooอ0มมXาccุุ์วตต2,lV6354แไไบทบาาลลชช,,่่ลคีีVddรมา,,eiพtTT**==ณร0าาg(2vv5346cา((((tเs่ิมลottttาvvKK,,เเเเเiiูููู,ัง้็์์์์uuo*,ppppรน−−−−,*บบบงppppKKKKณ่ิม่่นมม00าา0งร,,2ไไ6435น)0))))บ))KKบเัทร0ออพไไบบบiKKบiiลลลลัชชชช,,,,่่yy0uีีอยงงง่ีาiจจ,,,,ิิoศศiittTTTTuล00VV)เ))))่ิกล,มพพvvvv่ีLLงตvvvv,,KKKKniiiiCCCCรจขo,,LLดดวว์tiiเมมpp)ใด))))00pp00,,,,เเ,--่่oootปปอบบบKKKKใรรccออออrดKKKKcciiiiงตงงงงาาผั้งจจจจกิิิิ(iiiiบ,,IIccVVVV่,,อ4อชccอืgจLLLLาาssปปา,,,,รCCCC00CCCCiปiiuuีนมมยนLLLLiiจจ2ีี่้้xiiiiไไppppมิLLVVอออp0000pppp0000tเเ์์่่ooooVVปปปปทงลลรรรรccccVVccccบรราาาานััจจจว,,,,IIIIccccวั4tt,,,,hccฺttแccccงxงโบโแรสคooารงใสสิปป็็oo**iiii11นนuuuu,,**ออาา)iiiiนรaaaสาาe4,,ใLLLLนนooออออต์์์์บบสััVVVV00xxัั00uuลลลลออVVVVรรรรVอชเm่uuv่ีะกาดาาาลทปccccttttมooooรF22ว็็uuooooน****กกะลตตnนนเเ,,,,tt****ttrเเo,ภ,,,,นนไารttบบบบัััั0000ดดททัับ0000uuuuอออองงตตมก0ee((ttนuuuuาลลลรร้44อaชชใง*กล่ีiบกยuค,,อ็ดโม22ttttxxเเรร00ttttเททg,ียาดดดดลนบบลยยงงงงตตตตครแบแสโโีีััดวว((((าบดtัั44อออ4444ชชงงงกขีี่่tงิิตตอ(แสโครบโมา(((((4า่ก))คi์์้ดคท2222xxxxใใวV,,อooททททะuแัดงบคโรโแสูบบบบoร2ปม53642่่ผรััััีีกกFววววรวVองัั4444นะลังงทดงังริิอเบมoนรF.าวนน่ล))))อืุไแ่่Vบะอมั่งออppoะฤดนคrาลn1มงมร))))))F*งวันบ่่่่ีีีีiบลกยทกuววน1อxxก็นงo*ไงเiบ่รดกียue้ีเgบอ็บลeeไนษดสสบ)งใด.ะ*เgดาขtปiกลเเยนuvv่่กาาอด็ม8ฟบาด4รกค1ขค่tีาัเทgนนดมน้าลัuอ4rrก,,คูดคบบปดรรนฎ3(ขนtัuมมทกก00ั็Kูงรอันมาปาะ4นaa3.กเคกนค่ัรทอืัุไงมร่8อฟu.ูrาะ1้ป่ฟx่ีลอืลุไมว่น,,ียียเัททลังrราทกอน1บวาาไ.ttงเ่่ดีกกทeคอืุวไไม่กน)iTไพไกงrแาเ1piiใ่(ด.ีeา((((้ลปู,ไทาัูปแแักงนฟใoo.รรงไรVVณ1ง0เา่ป่ี2งงดาี5634eัฟ,บงนดฟน้อไร1hวาา่ใี.าัvก่ิมPน3(ดแปน้าอแ็Kรคคฟลลกnnะนงร1แ3(่ีาoo)รัร))))ก็Kกกน8ดน้ฟะอนKeะ*้ฟสลรบรรลฟ3(8uuIฟบ็Kรระล้บฟะCนล))ละะอาาR์รครชว8ttบ)ฟTกแาแะ้pฟลคลวpททมนนู)ปTามัััูปกcแอบp้คบ้งVV้วนนูb((ปงาาบัปูว,บ)TงVVนกhวแัร,กกp้(vกo,(บงPูปาแาลัูปhวvกกssงvxxกVV่่ีีแPทดุอlooาแรกสเม,บงกววKแhปsวesn*คoสooรบกvกPถuuIตาแiiKพรรeล*))สกCบ((แาา((((((((ะอRuuIooาร์กรช,,รรttลนCกัา)K)าtาeอณณแแ*R00สc์บิรช2253356464pมttดuuIKมรรcวาอ่แลค้าCอ้วrpอิ่มมbR((รง์บมรช=cอttครรมนง้วาัkรแ,b((งบ(oไ())))))))))psแมร=ลมoนcัคแบแสโรโรอแ,vกคย
Vol 40. No 2, March-April 2021 A Study of travel behavior and accessibility of shuttle bus 201
in Khon Kaen University
เขียว เป็นกลุ่มที่ควรได้รับการพัฒนาปรับปรุงในงานบริการ (3) ปรับปรุงเส้นทางการเดินรถ Shuttle bus ให้
มากกวา่ สายสีเหลอื ง ครอบคลมุ พน้ื ทเี่ พ่มิ มากขนึ้
ในขณะท่ีผู้ใช้บริการมีความพึงพอใจทางด้าน
กายภาพในเสน้ ทางสายสเี ขยี วและสายสนี �ำ้ เงนิ สงู ทสี่ ดุ ในขณะ กิตติกรรมประกาศ
ทส่ี ายอน่ื ๆ ควรพฒั นาปรบั ปรงุ ดา้ นกายภาพหรอื จดุ จอดรบั -สง่
ผู้โดยสารใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพดีข้นึ งานวจิ ยั นสี้ �ำ เรจ็ ไดด้ ว้ ยการสนบั สนนุ งบประมาณจาก
จากสภาพปัญหาด้านกายภาพและการวิเคราะห์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ สาขาวชิ าวศิ วกรรมโยธา มหาวทิ ยาลยั
พฤติกรรมการเดินทางของผู้ใช้ สามารถเห็นถึงสภาพปัญหา ขอนแกน่
ของทพี่ กั อาศยั หอพกั ในมหาวทิ ยาลยั พบวา่ บรเิ วณหอพกั ยงั
ไมม่ ที างเดนิ เทา้ เขา้ ถงึ หนา้ หอพกั สง่ ผลใหผ้ ใู้ ชบ้ รกิ าร ไมม่ สี งิ่ เอกสารอา้ งองิ
อ�ำ นวยความสะดวกสบายท่ีจะเดนิ ทางไปใชบ้ ริการรถ Shittle
bus กาญจนก์ รอง สอุ งั คะ และคณะ. (2557). ระบบขนสง่ สาธารณะ
นอกจากน้ีผู้ใช้บริการเส้นทางสายสีส้ม สายสีม่วง ส�ำ หรบั ผสู้ งู อายใุ นภาคตะวนั อออกเฉยี งเหนอื . ส�ำ นกั วชิ า
และสายสีเหลือง มีความพึงพอใจในด้านเวลาสูงกว่าค่าเฉล่ีย วศิ วกรรมศาสตร์. มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีสรุ นาร.ี
รวมทุกสาย ในขณะที่เส้นทางสายสีแดง นำ้�เงิน และสายสี
เขียว ผู้ใช้บริการมีความพึงพอใจต่ำ�กว่าค่าเฉล่ีย ควรมีการ ฐานุตรา จันทรเกตุ. (2554). ความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ
จดั การเส้นทางเดินรถใหม่ เพ่ือใหผ้ ใู้ ช้บริการมคี วามพงึ พอใจ ตอ่ คณุ ภาพของการใหบ้ รกิ ารรถยนตโ์ ดยสารประจ�ำ ทาง
มากขน้ึ และสามารถเดนิ ทางได้รวดเร็วมากข้ึน ของบริษัท ขนส่ง จ�ำ กดั ณ สถานีขนสง่ ผโู้ ดยสารจังหวัด
สภาพปัญหาด้านเวลาและการวิเคราะห์พฤติกรรม สระบุรี. มหาวทิ ยาลยั แทคโนโลยรี าชมงคลธญั บุร.ี
การเดินทางของผู้ใช้ สามารถเห็นถึงกลุ่มผู้ใช้บริการที่พัก
อาศัยอยู่ห่างจากจุดจอดรับ-ส่งผู้โดยสาร ทำ�ให้ต้องเดินทาง ปวีณา คำ�พุกกะ. (2559). ความเต็มใจของนักศึกษาและ
มาใช้บริการท่ีสถานีหน้าคอมเพล็กซ์ ส่งผลให้ใช้เวลาในการ บุคลากรในการจ่ายค่าบริการรถตู้โดยสารสาธารณะ
เดินทางเพ่มิ มากขึ้น ท�ำ การปรบั ปรุงเส้นทางของสายสีเขียว เสน้ ทางมหาวทิ ยาลยั อบุ ลราชธานปี ลายทางสถานขี นสง่
อบุ ลราชธาน.ี วารสารวชิ าการมหาวทิ ยาลยั ฟารอ์ สี เทอรน์ ,
สรุปปัจจัยท่ีมีผลต่อแรงจูงใจของผู้ไม่ใช้บริการ 10(1), 21-32
รถ Shuttle bus
ผลการวิเคราะห์การพยากรณ์แรงจูงใจของผู้ไม่ใช้ ปทั มา อยเู่ ยน็ . (2555). การจดั ตารางเวลาเดนิ รถขนสง่ มวลชน
บริการรถ shuttle bus ด้วยการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกส์ ภายในมหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยใช้โปรกรมเอกเซล
แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า แรงจูงใจทางด้านกายภาพเพิ่ม โซลเวอร์. [ปริญญาวิศวกรรมศาสตร์มหาบัณฑิต สาขา
ข้ึน 1 คะแนน โอกาสท่ีผู้ไม่ใช้จะอยากใช้บริการรถ Shuttle วศิ วกรรมโยธาบณั ฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ ].
bus เพิ่มขึ้น 6.3 เทา่ และสามารถสรา้ งสมการพยากรณ์ เพ่ือ
ทำ�นายโอกาสที่จะเลือกใช้บริการรถ Shuttle bus ของผู้ไม่ ศรญั ญา แกว้ ศร.ี (2554). ปจั จยั ทม่ี ผี ลตอ่ การตดั สนิ ใจของผใู้ ช้
ใชบ้ รกิ าร จากตัวแปรพยากรณ์ 1 ตวั แปร คือ แรงจงู ใจดา้ น บรกิ ารรถโดยสารปรบั อากาศเสน้ ทางสรุ าษฎร-์ กรงุ เทพฯ
กายภาพ ดงั นั้น เพื่อเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพ และเพม่ิ ปริมาณการ ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี. [บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต
ใช้บริการ ควรใหค้ วามส�ำ คญั ในการปรบั ปรงุ ดา้ นกายภาพ อาทิ มหาวทิ ยาลัยราชภัฎสรุ าษฎร์ธานี].
เช่น
(1) การปรับปรุงส่ิงอำ�นวยความสะดวกท่ีจุดจอด ศิฌวิชญ์ เรืองขำ�. (2560). ทัศนคติและพฤติกรรมของผู้ใช้
รับ-ส่งผ้โู ดยสาร ได้แก่ หลงั คากันแดดกนั ฝน และหน้าจอแส บรกิ ารรถตโู้ ดยสารเสน้ ทางกรงุ เทพฯ (เอกมยั )-บางแสน.
ดงสถานะของรถ Shuttle bus [รัฐประศาสนศาสตรมหาบณั ฑิต มหาวิทยาลัยบรู พา].
(2) การปรบั ปรงุ จดุ จอดรบั -สง่ ผโู้ ดยสาร ใหม้ ชี อ่ งจอด
(Bay parking) ที่มขี นาดเพยี งพอตอ่ การเขา้ จอดรถ Shuttle อนุภาค เสาร์เสาวภาคย์ และคณะ. (2554). ปจั จยั ทม่ี ผี ลต่อ
bus และ อปุ สงคก์ ารใชบ้ รกิ ารรถสาธารณะ (สลี่ อ้ แดง) กรณศี กึ ษา
: กลมุ่ วยั รนุ่ ในจงั หวดั เชยี งใหม.่ วารสารวทิ ยาการจดั การ,
28(1), 17-31.
อาริยา หมัดหลี. (2559). ความพึงพอใจของผู้ใช้บริการรถ
โดยสารประจำ�ทางของบริษัท วีระกร จำ�กัด เส้นทาง
หาดใหญ่-สไุ หงโกลก. [ปรญิ ญารฐั ประศาสนศาสตรมหา
บณั ฑิต. มหาวิทยาลัยหาดใหญ]่ .
Bureau of Academic Administration and Development.
(2018). Number of students and personnel of Khon
Kaen University. [Online]. https://registrar .kku.ac.th/
home/.
202 Haruesit Chatathicoon, Ladda Tanwanichkul J Sci Technol MSU
Jolaoye, A.A. & Salawu, A.O. (2017). Assessment of Scott M., Sarker M., Peterson D., Hough J. (2011).
Students Satisfaction And Propensity of Patronage University of North Dakota Campus Shuttle Study,
of Intra-Campus Shuttling Bus in Hussainiadamu Final report. Small Urban & Rural Transit Center
Federal Polytechnic Kazaure: A Qualbus Approach. Upper Great Plains Transportation Institute North
Kazaure. Journal Of Humanities And Social Science, Dakota State University Fargo, ND.
22(12), 15-22.
Volosin, S.E. (2014). A Study of University Student Travel
KKU Smart Transit. (2015). KKU Smart Transit. [Online]. Behavior A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of
http://kst.kku.ac.th/. the Requirements for the [Degree Doctor of Philosophy,
University of Arizona state].
คุณภาพอากาศภายในอาคารและความสัมพันธ์กับกลุ่มอาการผิวหนังของนักศึกษาแพทย์
ขณะเรียนมหกายวิภาคศาสตร์
Indoor air quality and its associations with skin related syndrome among medical
students during gross anatomy dissection
เสาวนยี ์ หน่อแกว้ 1, ปัณณธร ธรรมบตุ ร1, รัฏชพงศ์ ไชยเดช1,
กาญจนา ชา้ งแก้ว1, ณัฐพงศ์ ยมสมติ 1, อารุญ เกตุสาคร1*
Saowanee Norkaew1, Pannathorn Thammabut1, Ratchapong Chaiyadej1,
Kanjana Changkaew1, Nattapong Yamasamit1, Arroon Ketsakorn1*
Received: 9 September 2019 ; Revised: 23 December 2019 ; Accepted: 4 January 2021
บทคดั ย่อ
การศกึ ษานเี้ ปน็ การศกึ ษาแบบภาคตดั ขวางโดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ประเมนิ คณุ ภาพอากาศภายในอาคารปฏบิ ตั กิ ารกายวภิ าคและ
หาความสมั พนั ธก์ บั กลมุ่ อาการผวิ หนงั ของนกั ศกึ ษาแพทยข์ ณะเรยี นมหกายวภิ าคศาสตรซ์ งึ่ ด�ำ เนนิ การเกบ็ ขอ้ มลู ระหวา่ งเดอื น
สงิ หาคมถงึ พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2561 เปน็ ระยะเวลาท้ังส้ิน 4 เดือน เกบ็ รวบรวมขอ้ มูลโดยใชแ้ บบสอบถามซึ่งถกู พฒั นาขน้ึ จากผู้
วิจัยและใชเ้ ครือ่ งมอื ทางวทิ ยาศาสตร์สำ�หรับตรวจวดั พารามิเตอร์อากาศภายในอาคาร แบบสอบถามประกอบดว้ ยลักษณะของ
ประชากร ลกั ษณะของอาคาร และกลมุ่ อาการผวิ หนงั ใชส้ ถติ สิ มั ประสทิ ธสิ์ หสมั พนั ธข์ องเพยี รส์ นั และสมั ประสทิ ธส์ิ หสมั พนั ธแ์ บบส
เปยี รแ์ มนส�ำ หรบั การวเิ คราะหข์ อ้ มลู ผลการศกึ ษาแสดงใหเ้ หน็ วา่ มี 12 ปจั จยั ทม่ี คี วามสมั พนั ธก์ บั กลมุ่ อาการผวิ หนงั ของนกั ศกึ ษา
แพทย์ขณะเรียนมหกายวิภาคศาสตร์ท่ีระดับนัยสำ�คัญ 0.05 และเห็นได้ชัดเจนว่ามี 3 ปัจจัยจาก 12 ปัจจัย(ความช้ืนสัมพัทธ์
จ�ำ นวนแบคทเี รยี ทงั้ หมดในอากาศ และความเขม้ ของแสงสวา่ ง) ทมี่ อี ทิ ธพิ ลกบั กลมุ่ อาการผวิ หนงั โดยใชก้ ารวเิ คราะหก์ ารถดถอย
พหคุ ณู จากนน้ั น�ำ ปจั จยั ทงั้ 3 ปจั จยั พยากรณก์ ารเกดิ กลมุ่ อาการผวิ หนงั โดยพบวา่ ปจั จยั ทงั้ 3 ปจั จยั สามารถท�ำ นายการเกดิ กลมุ่
อาการผวิ หนังได้อยา่ งแมน่ ย�ำ ร้อยละ 99.1 ดงั นั้น ควรดำ�เนนิ การจดั การท้งั 3 ปัจจยั โดยการประยกุ ต์หลักวิศวกรรมเพือ่ ควบคุม
คณุ ภาพอากาศภายในอาคารปฏิบตั กิ ารทางกายวภิ าคให้อยใู่ นเกณฑ์ที่ยอมรบั ได้
ค�ำ ส�ำ คญั : กลุม่ อาการผวิ หนงั คุณภาพอากาศภายในอาคาร มหกายวภิ าคศาสตร์ หอ้ งปฏบิ ัตกิ าร นกั ศกึ ษาแพทย์
Abstract
The purpose of this cross-sectional study was to assess associations of skin related syndrome (SRS) related to
indoor air concentration in a dose-dependent manner among medical students during gross anatomy dissection at
a university in Thailand. The study was conducted between August and November 2018. Data collection involved
using questionnaires which were developed by the researchers and used appropriate analytical instruments for the
measurements of indoor air parameters. The questionnaires contained items related to population characteristics,
building characteristics, and SRS. Pearson’s correlation coefficient and Spearman’s rank correlation were used to
analyze data. The results showed that there were 12 factors significantly associated with SRS during gross anatomy
dissection by medical students (P<0.05). Apparently, there were three influencing variables which included relative
humidity, total bacteria in indoor air, and light intensity as tested using regression analysis. A regression model was
run to predict the SRS of medical students from the 3 variables. These variables could significantly predict the SRS of
medical students with a total success rate of 99.1% (R2=0.991). Therefore, efforts should be made to manage those
1 คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ศนู ย์รังสติ ถนนพหลโยธิน ตำ�บลคลองหนึง่ อำ�เภอคลองหลวง จงั หวัดปทมุ ธานี 12121
1 Faculty of Public Health, Thammasat University Rangsit Center, Phahon Yothin Road, Klong Nueng, Klong Luang, Pathumthani, 12121, Thailand
* Corresponding Author: Asst. Prof. Dr. Arroon Ketsakorn, Faculty of Public Health, Thammasat University Rangsit Center, Phahon Yothin Road,
Klong Nueng, Klong Luang, Pathumthani, 12121, Thailand, Email: [email protected]; Phone: +66 2564 4440 ext. 7422; Fax: +66 2516 2708
204 Saowanee Norkaew, Pannathorn Thammabut, Ratchapong Chaiyadej, J Sci Technol MSU
Kanjana Changkaew, Nattapong Yamasamit, Arroon Ketsakorn
variables by applying an engineering approach to controlling the environmental parameters related to indoor air quality
in the gross anatomy laboratory room.
Keywords: skin-related syndrome ; indoor air quality ; gross anatomy dissection ; laboratory room ; medical students
Introduction of contaminants in indoor air in a dose-dependent manner
among medical students during gross anatomy dissection
In Thailand, indoor air pollution is a topic of interest. Due in a university in Thailand.
to economic growth and urban development, construction
of high-rise buildings as well as department stores, Materials and methods
schools and offices may cause indoor air pollution. The
Environmental Protection Agency (EPA), a Federal agency Study area
of the United States of America, stated that workers spent The study area was a gross anatomy dissection
up to 90% time in an indoor environment each day(US study room located on the 1st floor of a building a,
EnIvnIinrtrotronodmduueccntittoiaonln Protection Agency, 2020) . Notably, MThaatemrimalassaantdUmneivtehrosdditsys, Thailand. This gross anatomy
improper veInnIntiTlTahhtaiaiolialnanndidn,, itnihndedoooborruaialidririnppgoolllluuettiaioodnnsiisstoasitcokpicbuoiflding Sdtiusdsyecatrieoan room wis ventilated naturally as shown in Figure
synindintertoerermesste.t.D(DZuueaemtotoaenecciooennotomamilci,c2ggr0roo1ww3tthh;aPannoddnuusrrbobananni &ddevRealodpdmi,en2t0, 10). 1. Indoor aTihreqsutuadliytyaarrmeeaaowwnaiatssoarainggrgroosasssraeananaastotowmmeyyrdedisissseeectctiatoiosnn4 areas
AcccoonrndsstirnturgucctittooionnaoPoffuhhbigiglhich--rHrisiseeeabblutuhilidldSinintgagstsisaatsiscswwereelllpaaossrtd,ethpaertmmoenrbt idity satusdsyhroowomn inlocFaitgedureoonn2 t;thhee 11sstt fflolooorr ooff aa bbuuilidldiningg aatt
ratesstootorferesrse,,ssscpchihrooaootlsolsrayanndddiosofefifcaicesesesmsmahayyacscaaiunussceereiinnaddsooeoordr amir oporelluotiovne.r the 1aTd1da 5 s.isi.hss,aIIssssnnameehhddnccoomoottdwwiioooaornrnnsn8aaaii)rrnnAAtioiorrooFrrFqqUmeemiiugugnaaauauwiwvlrlriBAieateeatyysrs::2s2mvm;vicc;teyeoooyon,nn,nnnttiiitiltttTloaTaaoarhtrhtiieieinnananddigiglla13nananaanardggtrdetue.urr.araoorasasTuulTllhwylpphwyiesiasesarosreseofgsgssfhrsshroeoosteostuwsttswuasdnansdesianiena4nn4nnFtaaFsaittagroistgerou(meuaGmr(aeyrsGeysrorouupp12) ,
pasTTthhedeeEcEnanvdvirieoronnammseenhntaatalsl PtPhrroeotetecmctitooionrntaAAliggteyennrccayyte((EE(PPMAAi)n),,isaatrFyFeeoddfeerrPaallublic AAAAAAAA4 rrrrrrrr,eeeeeeeeaaaa6aaaa,CABDCADBa:::::::: nccccNccNoooooodoonnnnnnAAtttsttts7aaaaaarrtt)iuiieeiiuinnnnnnddaa4e314e13nnCDggggggttsrrrsr::rrooooooucNuuuuupppoppposssnsoootosfoofafftfsfsuistssntsutudttutuduude4ddeddeeneneengnnttnntsstrtststsoss((G(u(G(G(GGGprrorrorsorouoouuupuuoppppp1f132)3s2),,,,t45u45,,,d,6a6e,an,nandadntns8d8d)7)(7G))roup 3,
Heaaaglgtehen,nccy2yo0of1ft8hthe)e.UUInnnitdieteoddoSSrtataatetierssoqofufAaAmlmiteeyrriiccaaan,,sdsttaastteeicddktthhabatut wwilodorriknkeegrrsssyn-
ccb2amceaaiHa w2mggdicasnnaoooyuern0snn0lerhed,eioomrmusdnin1dod1nbstIerch(S.r2icaOcps(bchcdogiHsialibdlmum2niMaeScdcelsHchop2e(htrrScO.bcscdicIai(sggicpyaootegoeAr93eruaetnrr0saBmleinpltrueaMSpdhtoieotllhnm0eaygopetooaAn0eausatrnrBtinprsrmemhsyemv1aysgaBhcoreRerhc)rruaednhdoeltShoetbtsanBoeenshmrprmns1vaymodagantrcitr(eRd.at1a3lcaatSscaoand;S,leottbreppteasSioreoegsoeotUdoclirctnt(t3laStaecr(ucdthhooonillshral3tTtppeShO)(iordoosemlttUolnnorltpndtRrec;)-dthdoeoiuhonignacasmShaiSinfrhSri,)dcinteainolen,o(rrepndtsi;)utalzmienhaanudecgiSSinfahr,istiylyitsamrrIesi,(reaststpotuaHlzm2)nnercrladaruRudenrniaSnBrghmnntiyypdiiitsgmoEeoe(anhtetupate.2nenrcorirsaRrlrsina0tgramntpmdiiiadeErueM(isaannvaenuearegr(seo%sdnhoriciarsnnSnta0tsognovttRa(ed,1rd(ooiaaMereSfsni(ssoistc(risn:nutttdilPgbpnovpttRo(fv1dnoeoieqMsnonfonsiup,eZsare8nnst(roR:cuayt)etHetlPbcetptolfv(be)qlnoieeniguBe,Ziaeoe8nnosuouoV:moyaHetdelleutotar)ramibxPlnc,hlsitenigisadenyoiuo%omzraaasa.roadelut(Sr)rtanmataxcoannnimctramttSei%rrlioiWOar9aas.roy(ncatVsntneaxonapotsimnmclatpdemisltinirrehnsaoiWa9ynattVaIono)itm)dilupbats0nnhtlglislslaiooehnasatrenaOtmliso,saIPo).hdnid(ssltubeoed0utCHgla,otsryoeoatpenOt%,rmlfo,liP.ifihitfadssneidHnlc,yothrytaeieatpes%,tceouoimCslimfsesfad.RnittdphrOny2n2,htaetatsrsittouomCiegmaw(ie,lboathoOoc2b2ng(sratoonsnm(intaeoeiesa0wi0lbdrMahioooscbnoegnq&)sosCenoCm(olnaoceacfs0l0aedmtsyhitoooet,&a)sn01tCi2to((illovecffliartaseasttucriras,niau0dua1toismk(ie(GigOvesfpimrtasoa2oednO8w3ocrabraosoniaRtdttiaskmaelG0yOaWe2cydnsi8gwe3aca(ohunsahRtattbtHarlsy0taann)eprtocRfsinel)re(hlpflunhonPiHae&seea01anhnt)gof;.rtoi)p,Refle)he,erralptoPr1iecaloeeaehhoritcoef;.fi,mefeplr,srh,StsHrsi1dcnotrorSrhioridcgeiL3fea2apqrhtkh9tSsmrnsdlaPnnburlrniaohrsyegiLnema2ieeqhkad9oenyaPmnltu)Rnoaayuenua0meaasieueeo)bndOue-sR),smelt)slaueona0sseissue)iadut-.sstaeselsthnmlnko1,)msrsssas,,p;issdehts.oasefasenooaiotbnukb1)cer,a,,stsipPho2asetSciids)od3bubeu,etlasel2swipPrnsnuhtencStiiwrttd3ucusitf,ltlhaoredl2sSetrnsnhaetLnSttwrcucurneimtf0a,hlhna,m0dwSotif,daadvatvhtayorniiackBene(a,;acom0ice,deadvndhaltlfyaiitetryruBeSea;com1ec0eimddsGciltlaelteefaatilSotvlhirin1isPelmdodsnSaesielliamgssiet.ovcliwfnrinlomsPlt0SaoiRiiir,iwmgamshs8t.i,wf,amilhmftr0connRnyiiirenamystonui,olissceampilRiiennnyne)nnAeysouharoissicaunil2niSaa2ea))ungAgdaqemdahadssr.uuno2poenriSa2kfsayuoggdqemsdedm.utpreen.rnccfgrtaoesS0stmcsot0euseinis,accsgeer,nsosu0snacu0iso-russicicepscssen,osrderqearsnco1lc(pcsonoaerldeobsqkerP1rdeo1le()syntsaoaaedataaisRaot(rsls1see,zeyduntsaat-ftaais6ecRt(cliraselno,znuZnatdeeas6ecmaouiraltlnoS9ianrnZasveeayolmotaotalcrttaSe0iknrte)aawenyoaStmba.critamektsae)uudtettynetmibcrSi.leaisaiupfB)dtyttye,lpl(euao.rleoalhdfBsy)lolrepl(nece&iausbrrmirsodsp.SMloeraBe&ihddbltt,TsmrspMg.tnblosaeSenltt,TsBubarnrymtxtnpelbidsuSeeoto,dao2rnymuxipdtuPooe2oahetuaivietRriSueRun2cnhtac(evte(ofcoirinvatsmRnucnrS(dtmo(frivame0lmonalr0iSaedSnrnhnelioeleatlr0miSrdeaddSnairnsoiem(iofetarimsdydndainreSmsgo,tfmaeincf(2oesefis,1t(meais°cR(2oasaiifiseeatilzasiRfdvWaii°et,smnirnselCotocsiadeSW°ts0ninneeortonCsisaeothav0hlneeet6sbniCsrhashealuSdtlsboiidrtgx(ideaiarnSdtdditgxmtt)yidinrtdtdclsoneomtt)yco)iatqidreeq)clsRonnpeo)noiibiire)oaclis)ndoiibsliioa,alseli),,ddkoteiefsanda,aae.f,drkoea,ooa.efsndaefdrhuey,uc.ftftsedimoeoylffntlsnmsuimeeoyon2lil,cnsloaeodyon2a,nior,clongNdutaxcrn,ny,enagNlafcr(bbay,Tm,menfbbsgro0ma,deiogenvsbugrroo0anoglv2tamueroZmncfl2itauemdeccouudeHlsld(2ouulere1HteeadsrPed(2her1rtdelerPe0ibirlwnroideCe0rlmwnopgCetiiaamlletbnstmgeyr0tiftiipnolt0brser0eepllno0saarledieuyxelle1aearuyduyoday1ddreeudodahddtOiatth1ttateOu)imdnt1aotaoarteu)tbdaoigab3etbrcdgoibtomta3iiirgortmtbnciiiicuwn(inciii9nnnrnahahav9luncnvncrnaaahhaloit(ul2cvcilafrteli2hmlpetSahmrWaytitimiafayntiaiirir)f))daggdCdeelenhheihn)g))dsgcgcdeeyenlelhheihnsccyllaefaio-,r.,,.,la-,arell.,,.o,sllicRnateatsttOsraaonitstiusuhioteinnSaenonreaael2ruontoesltti))ioeddnddscyllssr-,f,f,,,t, FFiigFguuigrreeu..r11e.. 1GG.rrooGsssrsoaasnnsaatatoonmmayytoddmiisssyseedcctitisoiosnnescsttutiuoddynyrsrootouomdm.y. room.
FFiiggFuuirrgeeu.. 2r2e.. II2nnddIoonoodrroaaoiirrr qqauuiraalqliittyuyammliotoynnitimtoororininnggitaoarrreienaag.. area.
SSttuuddyy ddeessiiggAnn aanncddroppsasa-rrsttieiccciiptpioaannnattsls study was conducted
Vol 40. No 2, March-April 2021 Indoor Air Quality and its Associations with Skin related Syndrome among 205
Medical Students during Gross Anatomy Dissection
Study design and participants extract agar for fungi. ApPersonal pump with sorbent tube
A cross-sectional study was conducted between (10% ; 2- hydroxyethyl) piperidine on XAD-2, 120 mg/60
August and November 2018. The study was carried out mg) was used for all area and personal formaldehyde
among students who studied gross anatomy dissection. concentration in the air sampling. Personal pumps were
calibrated and set up at for 0.01 to 0.10 liters/minute ;
All participantsewere overl18 years old students NIOSH Method 254ueemployinf gas chromatography wih,
and were chosen through random sampling. The FID detector was used for analyzing the formaldehyde
recruitment process was based on the inclusion and concentration in the air.
exclusion criteria. As a result, 53 students were recruited After environmental samples were completed,
as participants and were separated to work on 6 questionnaires were collected and analyzed.
anatomical parts as follows ; Data analysis
The data were analyzed with the statistical
1) Anatomy of back and suboccipital region: program Statistical Package for Social Sciences (SPSS
designated ‘Back’ version 23). Descriptive statistics such as frequency
and percentage were used for analyzing the socio-
2) Pectoral region, axilla and upper extremities: demographic of the respondents as well as gender, age,
designated ‘Upper limb’ and underlying diseases. The analysis also included the
number of hours the students spent studying daily and
3) Muscle of facial expression and mastication: weekly. Pearson’s correlation coefficient and spearman’s
designated ‘Superficial face’ rank correlation were used to determine the association
between those variables, and SRS. Furthermore, regres-
4) Dissection of temporal region and TMJ: sion analysis was used to identify the factors significantly
designated ‘Deep face’ associated with SRS and predict its possible occurrence.
regression analysis wan also performed to predict SRS.
5) Dissection of triangle of neck: designated Before using regression analysis, several key
‘Anterior Neck’ assumptionenwere considere.: The linear correlation was
confirmed between SRS and the independent variables.
6) Anterior abdominal wall and abdominal organs: The use of scatter plots showed whether there was a
designated ‘Abdominal’. linear correlation. There was no multivariate normality
and multicollinearity. Variance Inflation Factor (VIF) values
Data collection and Instruments and homoscedasticits were used to teed an assumptions.
Questionnaires were completed by face-to-face A plot of standardized residuals versus predicted valuen
interviews with all participants after clasashad finished. was used to show whether pointe were equally distributed
General information and SRS during gross anatomy across all values of the independent variables. All key
dissection were assessed via questionnaires. The assumptions were passed for testing.
questionnaires were developed and adopted from Ethical consideration
previous studies by researchers based on the severity Ethical approval to conduct this study was
level which was approved by 3 experts before data received from the Human Research Ethics Committee of
collection with IOC ; 0.70-1.00. Thammasat University, No.3. Ethical approval number
is 061/2561 and the date of approval was September
The environmental parameters related to indoor 5, 2018.
air quality, total fungi and bacteria in ambient air were
measured using IAQ meter and impactors. The Indoor air
quality meter (Q-TRAK Indoor Air Quality Monitor Model
7575) was calibrated to tomtaelavsouloaftilceaorbrgoanndiciocxoidmep(oCuOnd2)s,
carbon monoxide (CO),
(TVOCs), temperature and relative humidity (RH%).
An impactor (Bio Sampler: SAS SUPER ISO 100) was
calibrated and set up at flow 100 liters/minute with a
dish containing trypticase soy agar for bacteria and malt
206 Saowanee Norkaew, Pannathorn Thammabut, Ratchapong Chaiyadej, J Sci Technol MSU
Kanjana Changkaew, Nattapong Yamasamit, Arroon Ketsakorn
Results and Discussion wearers. About 81.1% of the respondents had no
underlying diseases and more than 88.0% took 3 hours
General information for gross anatomy dissection class each time (day/week),
Table 1 demonstrates the general profile and 28.3%, 20.8%, 18.9%, 17.0%, 17.0%, and 11.3% of the
SRS of the sample population. There were 53 respondents respondents reported that they had SRS symptoms in
including 37 females and 16 mally. The results showed part of back, anterior neck, upper limp, superficial face,
that 69.8% of the female participants were between abdominal, and deep face dissection, respectively.
19-26 years old and 88.7% were non-contact lens
Table 1 General characteristics and SRS of the respondents (n=53)
Part of Gross Anatomy Dissection, n (%)
Characteristics Back Upper Superficial face Deep face Anterior neck Abdominal
limp
16 (30.2)
Gender Male 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 37 (69.8)
Female 37 (69.8) 37 (69.8) 37 (69.8) 37 (69.8) 37 (69.8) 24 (45.3)
16 (30.2)
19 24 (45.3) 24 (45.3) 24 (45.3) 24 (45.3) 24 (45.3) 3 (5.7)
2 (3.8)
20 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 16 (30.2) 2 (3.8)
5 (9.4)
Age (Years old) 21 3 (5.7) 3 (5.7) 3 (5.7) 3 (5.7) 3 (5.7) 1 (1.9)
48 (90.6)
(Mean + SD: 20.45 + 23 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 5 (9.4)
2.074) 24 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 2 (3.8) 43 (81.1)
10 (18.9)
25 5 (9.4) 5 (9.4) 5 (9.4) 5 (9.4) 5 (9.4) 44 (83.0)
9 (17.0)
26 1 (1.9) 1 (1.9) 1 (1.9) 1 (1.9) 1 (1.9)
0 (0)
Contact lens wearing No 48 (90.6) 47 (88.7) 45 (84.9) 47 (88.7) 48 (90.6) 44 (83.0)
9 (17.0)
Yes 5 (9.4) 6 (11.3) 8 (15.1) 6 (11.3) 5 (9.4)
Underlying Diseases No 43 (81.1) 43 (81.1) 43 (81.1) 43 (81.1) 43 (81.1)
Yes 10 (18.9) 10 (18.9) 10 (18.9) 10 (18.9) 10 (18.9)
Time of Gross Anatomy 3 50 (94.3) 37 (69.8) 45 (84.9) 52 (98.1) 51 (96.2)
Dissection class (Hours/
time) 4 3 (5.7) 15 (28.3) 8 (15.1) 1 (1.9) 2 (3.8)
(Mean + SD: 3.12 + 0.334) 5 0 (0) 1 (1.9) 0 (0) 0 (0) 0 (0)
Skin-related syndrome No 38 (71.7) 43 (81.1) 44 (83.0) 47 (88.7) 42 (79.2)
(SRS)
Yes 15 (28.3) 10 (18.9) 9 (17.0) 6 (11.3) 11 (20.8)
Environmental and indoor air concentrations Guideline 2010(World Health Organization, 2010) Table
3 describes the environmental parameters related to the
The indoor air concentrations for biological indoor air quality result. For TVOC, the mean indoor air
parameters in Table 2 ranged in a dose-dependent concentration was 1.60 ppm (range 1-2 ppm). All of the
manner from 122.5 to 535.0 CFU/m3, 137.5 to 775.0 sampling areas were below the recommended limits of
CFU/m3 for total fungi and total bacteria in indoor air, the Department of Health (Thailand) (less than 2 ppm).
respectively. Most of the high number of colony counts Based on formaldehyde concentration
per 1 m3 of air were in anatomy of back and suboccipital measurement in both the laboratory environment and in
region dissections. The results showed that two areas personal sampling, the mean formaldehyde concentration
for fungal content in indoor air and three areas for in laboratory area was 0.5312 ppm (range 0.0421-1.0801
bacteria in indoor air were found to be higher than WHO
Vol 40. No 2, March-April 2021 Indoor Air Quality and its Associations with Skin related Syndrome among 207
Medical Students during Gross Anatomy Dissection
ppm). More than 75% of the area points were below the humidity measured ranged from 64.0 to 82.6 % (mean
recommended limits of Occupational Safety and Health 72.8 %). The highest located in area D with Anatomy of
Administration (OSHA) Standard (≤0.75 ppm). However, back and suboccipital region dissection.
half of them were found to be higher than OSHA Standard
with the mean formaldehyde concentration 0.6655 ppm This study found that carbon dioxide b(CeOlow2)
(range 0.0437– 1.3841 ppm). The highest concentration and carbon monoxide (CO) concentration were
was in group 7 (area B) in anatomy of back and the recommended limits of ASHRAE 62 (less than 700
suboccipital region dissection. pcopnmceanntdratleiosnswthaasn4599p.5pmpp,mrewspitehcrtaivnegley)f.roTmhe42m3e.0a-n51C1O.02
The results demonstrated that the temperature ppm while CO concentration range from 0.60-3.80 ppm
and relative humidity in sampling areas were higher (mean 1.72 ppm).
than the American Society of Heating, Refrigerating, and
Air-conditioning Engineers (ASHRAE) Standard 55-2010 In addition, more than 60.0% of light intensity
(range 22.0-26.1 °C and range 30.0-65.0%, respectively). sampleg areas were found below the Department of Thai
The mean temperature of sampling areas was 31.06 oC, Labour Standard (>400 lux) with range from 311.6-532.8
in muscle of facial expression and mastication dissection Lux. The lowest level located in area B while learning
were found highest temperature in area A and C. Relative anatomy of back and suboccipital region dissection.
Table 2 Biological parameters
Part of Gross n=20 Area Colony counts per 1 m3 of air (CFU/m3)
Anatomy Dissection
Fungal in indoor air Bacteria in indoor air
1 A 357.5 737.5*
1 B
Back and suboccipital region 1 C 507.5* 775.0*
Upper limp 1 D
1 A 387.5 732.5*
Superficial face 1 B
1 C 255.0 480.0
1 D
1 A 262.5 225.0
1 B
1 C 440.0 150.0
1 D
1 A 535.0* 197.5
442.5 137.5
315.0 232.5
382.5 302.5
337.5 172.5
322.5 197.5
267.5 262.5
Deep face 1B 337.5 202.5
1C 295.0 207.5
270.0 200.0
1D 390.0 240.0
147.5 295.0
1A 220.0 182.5
122.5 180.0
Anterior neck 1B
1C
1D
Noted: * means higher than WHO Standard 2010 (≤500 CFU/m3)
208 Saowanee Norkaew, Pannathorn Thammabut, Ratchapong Chaiyadej, J Sci Technol MSU
Kanjana Changkaew, Nattapong Yamasamit, Arroon Ketsakorn
Table 3 The environmental parameters related to indoor air quality
Total Formaldehyde concentration (ppm) Relative
Humidity
Part of Gross VOCs Temp (pCpOm2 ) CO Light
Anatomy concentra- (°C) (%) n=20 (ppm) (lux)
Dissection Area tion (ppm) Area Personal sampling n=20 n=20 n=20 n=20
sampling n=12
n=20
n=12
Back and A 1.0 G1 0.7656 a 28.1b 81.8 c 451 2.4 339.8 d
suboccipital
region B 2.0 0.7324 to G5 1.0707 a 28.4b 82.4 c 511 1.3 311.6 d
0.9667 a G3 0.8900 a 28.3 b 82.5 c 436 1.5 314.8 d
C 2.0 G7 1.3841 a
D 2.0 There are no study Not 28.3 b 82.6 c 451 1.8 342.1 d
groups in this area. applicable
Upper limp A 1.0 Not applicable Not 31.8 b 69.9 c 435 1.9 420.2
applicable
B 2.0 0.5330 to G2 1.3581 a 31.8 b 70.1 c 465 1.5 345.8 d
C 2.0 1.0801 a G8 0.9209 a
Not applicable
Not 31.8 b 70.2 c 473 0.6 336.5 d
applicable
D 2.0 There are no study Not 31.7 b 69.9 c 453 1.1 259.7 d
groups in this area. applicable
Superficial face A 1.0 Not applicable Not 32.4 b 71.4 c 466 1.2 532.8
applicable
B 1.0 0.0421 to Not applicable Not 32.3 b 70.2 c 460 1.2 514.5
C 2.0 0.1177 G4 applicable 70.1 c 462 1.2 502.5
0.0437 32.4 b
G6 0.0858
D 1.0 There are no study Not 32.3 b 69.3 c 464 1.1 362.4 d
groups in this area. applicable
Deep face A 1.0 Not applicable Not 31.7 b 64.6 c 423 3.7 444.6
applicable
B 1.0 Not applicable Not 31.9 b 64.1 c 438 3.7 403.0
applicable
0.4809 to
C 2.0 0.5511 G4 0.6982 31.9 b 64.4 c 449 3.8 392.7 d
G7 0.5608
D 1.0 There are no study Not 31.9 b 64.0 c 436 3.7 263.0 d
groups in this area. applicable
Anterior neck A 2.0 G1 0.0865 31.1 b 76.4 c 451 0.7 368.0 d
B 2.0 0.2372 to G5 0.1218 31.1 b 77.2 c 481 0.6 328.4 d
C 2.0 0.5338 Not applicable Not 31.0 b 77.2 c 485 0.6 392.1 d
applicable
D 2.0 There are no study Not 31.0 b 77.6 c 500 0.7 307.7 d
groups in this area. applicable
Notes: a means higher than OSHA Standard (≤0.75 ppm), b means higher than ASHRAE Standard 55-2010 (range 22.0-26.1 oC), c means higher
than ASHRAE Standard 55-2010 (range 30.0-65.0%), d means lower than Department of Thai Labour Standard (≥400 lux)
Vol 40. No 2, March-April 2021 Indoor Air Quality and its Associations with Skin related Syndrome among 209
Medical Students during Gross Anatomy Dissection
Association between independent variables The results showed that the correlations between
and SRSIndependent variables included anatomical part anatomical part of gross anatomy dissection, temperature,
subject to gross anatomy dissection, study duration of light intensity and SRS were highly negative. In addition,
gross anatomy dissection class, number of microbial the correlation between carbon monoxide (CO) and SRS
colonies, formaldehyde concentration both of personal was low negative.
caanrdboanrema osnaomxpidlieng(C, lOig)h,ttointatelnvsoiltayt,ilceaorbrgoanndiciocxoidmep(oCuOnd2)s, In contrast there was a highly positive correlation
(TVOCs), temperature and relative humidity (RH%). The between relative humidity and SRS. In terms of bacteria
association between independent variables and SRS were in indoor air, formaldehyde concentration in area samples
analyzed using Spearman’s rank correlation coefficients and SRS, there was a positive correlation (Spearman’s
and Pearson’s correlation coefficient as shown in Table rank correlation coefficient 0.481 and 0.498 respectively at
4-5. p-value<0.01) while the correlation between fungi in indoor
air, formaldehyde concentration in personal samples, total
VOCs, CO2 and SRS was low positive.
Table 4 Association between part of gross anatomy dissection and skin-related syndrome (SRS)
Independent variables Pearson’s Correlation Coefficient p-value
* p-value<0.05 Part of gross anatomy dissection -0.996 <0.001*
Table 5 Association between independent variables (Internal scale) and skin-related syndrome (SRS)
Independent variables Spearman’s Correlation Coefficient p-value
Time of gross anatomy dissection class 0.047 0.443
Fungi in indoor air 0.212 0.001*
Bacteria in indoor air 0.481 <0.001*
Formaldehyde concentration (personal sampling) 0.359 <0.001*
Formaldehyde concentration (area sampling) 0.498 <0.001*
Total VOCs 0.146 0.018*
Temperature -0.906 <0.001*
Relative Humidity (%RH) 0.894 <0.001*
CO2 0.341 <0.001*
CO -0.281 <0.001*
Light intensity -0.872 <0.001*
* p-value<0.05
Socio-demographic, environmental and indoor Where
air monitoring was included into the model to test their
correlation with SRS. Regression analysis covered Y= SRS prevalence rate
twelve affected variables from those analyses. Only three
influencing variables were tested by using regression 2 =X1N=otTpoatassl )bacteria in indoor air evaluation (1 =
analysis as shown in Table 6. The regression analysis Pass,
model formula is shown in Equation (1).
Y = 0.055 + 0.093X1 + 0.013X2 + 0.006X3 (1) X2 = Light intensity evaluation (1 = Pass, 2 = Not
pass)
Not pasXs3)= Relative humidity evaluation (1 = Pass, 2
=
210 Saowanee Norkaew, Pannathorn Thammabut, Ratchapong Chaiyadej, J Sci Technol MSU
Kanjana Changkaew, Nattapong Yamasamit, Arroon Ketsakorn
Table 6 Regression analysis model for predicting SRS prevalence rate
Independent variables Unstandardized Coefficients t p-value*
B Std. Error
50.559 <0.001*
Constant 0.055 0.001 131.813 <0.001*
24.729 <0.001*
Total bacteria in indoor air evaluation: X1 0.093 0.001 10.498 <0.001*
Light intensity evaluation: X2 0.013 0.001
Relative humidity evaluation: X3 0.006 0.001
R=0.996 R2=0.991 Std.Error=0.00390 F=10011.290 Sig=0
* p-value<0.05
This study found that 28.3%, 20.8%, 18.9%, The results further showed that between environmental
17.0%, 17.0%, and 11.3% of the respondents reported factors including temperature, light intensity and SRS,
that they had SRS symptoms in part of back, anterior there was a high negative correlation while between carbon
neck, upper limp, superficial face, abdominal, and deep monoxide (CO) and SRS. However, the correlation
face dissection respectively which supported the results between relative humidity and SRS was found to have a
of one previous study (Takaoka et al., 2016) . Two areas high positive correlation. The association between bacteria
with fungi in indoor air and three areas with bacteria in in indoor air, formaldehyde concentration in area samples
indoor air were found to be higher than WHO Standard. and SRS had a positive correlation while the association
Similarly, research in 2010 in the USA found that the mean between fungi in indoor air, formaldehyde concentration
concentration in indoor airborne culturable bacteria and pinospietirvseoncaolrrsealamtipolne.s,TthoitsalisVOfoCusn,dCtOo 2baensdimSiRlaSr had low
fungi was similar while other studies found values more to other
than 10 times higher (Mainelis & Yao , 2004 ; Madureira studies on indoor air quality and SRS (Sahlberg et al.,
et al., 2015) According to formaldehyde concentration 2013 ; Lu et al., 2016 ; Yeo et al., 2009 ; Crook & Burton,
measured in both laboratory environment and personal 2010) A regression analysis model was ran to predict
sampling, about 25% of the area points had higher SRS prevalence rate of medical students from three
concentration than the recommended limits of the OSHA influencing factors successfully predicted 99.1%
Standard. The highest concentration was in anatomy of (R2=0.991) which was a good fit for the data. Based on
back and suboccipital region dissection sections. This previous literature, there were risk factors for symptom
affirms a similar study in formaldehyde exposure among groups and indoor air quality associated with SBS which
medical students during anatomy laboratory which can be used for predicting SBS by multiple logistic
reported that sections of anatomy regions related to higher regression analysis (Bak et al., 1997 ; Arikan et al., 2018)
formaldehyde concentrations (Promtes et al., 2014). Conclusions
Moreover, half of the personal samples had formaldehyde
concentration higher than OSHA standards. The highest This study found that in some areas of gross
concentration was in group 7 (area B) in anatomy of back anatomy dissection study rooms, the levels of fungi and
and suboccipital region dissection. bacteria in indoor air were higher than WHO Guideline
The results demonstrated that temperature 2010 and more than 50.0 % of formaldehyde concentration
and relative humidity sampling areas were higher than of personal samples were found to be higher than OSHA
ASHRAE Standard 55-2010. This may be according to Standard. In addition, temperature and relative humidity
the natural ventilation in the laboratory. In addition, more sampling areas were higher than ASHRAE Standard 55-
than 60.0% of light intensity measurements in sampling 2010 and most of light intensity sampling areas were found
areas were below the Department of Labour Protection to be below the Department of Labour Protection and
and Welfare standard. Welfare standard. The 12 factors significantly associated
with SRS during gross anatomy dissection of medical
Vol 40. No 2, March-April 2021 Indoor Air Quality and its Associations with Skin related Syndrome among 211
Medical Students during Gross Anatomy Dissection
students. Only 3 variables ; relative humidity, total bacteria Madureira, J., Paciëncia, I., Rufo, J. C., Pereira, C., Teixeira, J.
in indoor air, and light intensity could significantly predict P. and De Oliveira Fernandes, E. (2015).
SRS of medical students. Assessment and determinants of airborne bacterial
A cross-sectional study can only show a snapshot and fungal concentrations in different indoor
in time, with an underestimation of the actual situation environments: Homes, child day-care centres,
because data are collected from a small population and primary schools and elderly care centres.
small numbers of study sites. This study concentrated on Atmospheric Environment, 109, 139-146.
medical students, and can serve as a baseline for relevant
agencies. Thus, university policy implementation and risk Mainelis , An, H., G. & Yao, M. (2004). Evaluation
communication will be introduced to the students and staff of a high-volume portable bioaerosol sampler in
to develop safety programs and sustain improvement laboratory and field environments. Indoor air, 14,
of behavior. Future directions of this research include 385-393.
applying the engineering approach to controlling the
environmental parameters related to indoor air quality in Merrill, R. M. (2008). Environmental epidemiology:
the gross anatomy laboratory room. principles and methods. Jones & Bartlett Learning.
Acknowledgements Ministry of Public Health. (2018). Public Health Statistics
A.D.2018. https://bps.moph.go.th/new_bps/ sites/
This study was funded by the Thammasat default/files/statistic%2061.pdf
University’s Research Administration Division. We would
like to thank medical students for their participation and Ponsoni, K. and Raddi, M. S. G. (2010). Indoor Air
faculty of medicine, Thammasat University Rangsit Center quality related to occupancy at an air-conditioned
for supporting facilities and data collection. public building. Brazilian Archives of Biology and
Technology, 53(1), 99-103.
References
Promtes, K., Harncharoen, K., Ekpanyaskul, C. (2014).
Arikan, I., Tekin, Ö. & Erbas, O. (2018). Relationship Cancer risk assessment of inhalation formaldehyde
between sick building syndrome and indoor air exposure among medical students during anatomy
quality among hospital staff. La Medicina del lavoro, laboratory. Thai Journal of Toxicology, 29(1-2), 8-22.
109(6), 435-443.
Reuben, U., Ismail, A. F., Ahmad, A. L., Maina, H. M.
Bak, J. J., Cho, S. H., Park, B. J. & Kang, D. H. (1997). and Daud, A. (2019). Indoor Air Quality and Sick
Sick Building Syndrome and the Related Factors in Building Syndrome Among Nigerian Laboratory
Office Workers. Journal of Preventive Medicine and University Workers. Journal of Physical Science,
Public Health, 30(1), 157-170. 30(1), 179-195.
Crook, B. and Burton, N. C. (2010). Indoor moulds, Sahlberg, B., GunnbjÖrnsdottir, M., Soon, A., Jogi, R.,
sick building syndrome and building related illness. Gislason, T., Wieslander, G., Janson, C. & Norback,
Fungal Biology Reviews, 24, 106-113. D. (2013). Airborne molds and bacteria, microbial
volatile organic compounds (MVOC), plasticizers and
Lu, C., Deng, Q., Li, Y., Sundell, J. and Norbäck, D. (2016). formaldehyde in dwellings in three North European
Outdoor air pollution, meteorological conditions and cities in relation to sick building syndrome (SBS).
indoor factors in dwellings in relation to sick building Science of the total environment, 444, 433-440.
syndrome (SBS) among adults in China. Science of
the Total Environment, 560, 186-196. Sun, Y., Zhang, Y., Bao, L., Fan, Z., Wang, D. & Sundell, J.
(2013). Effects of gender and dormitory environment
on sick building syndrome symptoms among college
students in Tianjin, China. Building and Environment,
68, 134-139.
212 Saowanee Norkaew, Pannathorn Thammabut, Ratchapong Chaiyadej, J Sci Technol MSU
Kanjana Changkaew, Nattapong Yamasamit, Arroon Ketsakorn
Takaoka, M., Suzuki, K. and Norbäck, D. (2016). Sick Yeo, Y., Lee, S., Lim, C., Quek, L. & Ooi, S. (2009).
building syndrome among junior high school A review of elderly injuries seen in a Singapore
students in Japan in relation to the home and school emergency department. Singapore medical journal,
environment. Global Journal of Health Science, 8(2), 50(3), 278-283.
165-177.
Zamani, M. E., Jalaludin, J. & Shaharom, N. (2013).
US Environmental Protection Agency. (2020). Sources of Indoor air quality and prevalence of sick building
indoor air pollution-biological pollutants. http://www. syndrome among office workers in two different
epa.gov/iaq/biologic.html offices in Selangor. American Journal of Applied
Sciences, 10(10), 1140-1147.
World Health Organization. (2010). WHO guidelines f o r
indoor air quality: selected pollutants.
Pสrมoบpตัerิขtiอeงsตoวั fดℜำ�เaนm-ินoกpาeรraℜtoraminในmปinรiิภmมู aโิlคsรtrงuสcรtu้างreเลs็กpสaดุceทwีม่ iีอthุดมanคตidิ eal
ยุทธพงศ์ มนสั ทิพารมณ1์ , ดรุณี บญุ ชาร2ี *, โชคชยั วริ ยิ ะพงษ3์ ,
Yutthapong Manuttiparom1, Daruni Boonchari2*, Chokchai Viriyapong3
Received: 19 October 2020 ; Revised: 20 December 2020 ; Accepted: 8 January 2021
บทคัดย่อ บนปรภิ ูมิ
ในบทความนี้ ผวู้ ิจยั ได้นำ�เสนอเซตเปดิ แบบ δ-m เซตเปดิ แบบ a-m ฟงั ก์ชันแบบ δ-m-local ตวั ด�ำ เนินการแบบ
โครงสรา้ งเล็กสดุ ที่มอี ดุ มคตพิ รอ้ มทงั้ ศกึ ษาสมบตั ิของฟงั ก์ชนั และตวั ดำ�เนนิ การนี้ Ram
คำ�สำ�คญั : เซตเปดิ แบบ δ-m เซตเปดิ แบบ a-m ฟงั ก์ชันแบบ δ-m-local ตัวดำ�เนินการแบบ Ram ปริภูมิโครงสร้างเล็กสดุ ทีม่ ี
อดุ มคติ
Abstract
In this article, the concepts of δ-m-open sets, a-m-open sets in a minimal structure space with an ideal are
introduced. In addition, we present an a-m-local function oapnedraatonr.Ram-operator in a minimal structure space with
an ideal. We studied the properties of the function and this
Keywords: δ-m-open sets, a-m-open sets, δ-m-local functions, Ram-operator, a minimal structure space with
an ideal.
1 นสิ ติ ปรญิ ญาโท, คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหาสารคาม อ�ำ เภอกนั ทรวชิ ัย จงั หวดั มหาสารคาม 44150
2 ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์, คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม อำ�เภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม 44150
3 ผู้ช่วยศาสตราจารย์, คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม อำ�เภอกันทรวชิ ยั จังหวัดมหาสารคาม 44150
1 Master degree student, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150, Thailand.
2 Asst. Prof., Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150, Thailand.
3 Asst. Prof., Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150, Thailand.
* Corresponding author ; Daruni Boonchari, Faculty of Science, Mahasarakham University, Kantharawichai District, Maha Sarakham 44150,
Thailand. [email protected].
214 Yutthapong Manuttiparom, Daruni Boonchari, Chokchai Viriyapong J Sci Technol MSU
Introduction (4) If A⊆B, then CIm(A)⊆CIm(B) and
In 1945, Vaidyanathaswamy (1945)defined a local function
in an ideal topological space and studied some properties Intm(A)⊆Intm(B).
of this function. In 1996, Maki, Umehara and Noiri (1996) (5) A⊆CIm(A) and Intm(A)⊆A.
defined a minimal structure and studied some properties (6) CIm(CIm(A)) = CIm(A) and Intm(Intm(A)) =
of this structure. In 2014, Al-Omeri et al. (2014) defined Intm(A).
an a-local function in an ideal topological space and also Lemma 2.4 (Maki & Gani, 1999) Let (X,m) be
a minimal structure space and mTh-eonpexn∈CseImt(AU)
studied some properties of an a-local function. Later in if and only if U∩A≠Ø) for A⊆X, x∈X.
2016, Al-Omeri et al. (2016) dsetufindeieddasnoRmae-opperorapteorrtieins an
ideal topological space and of containing X. every an
this operator. In this article, we introduce the concepts of Definition 2.5 (Rosas et al., 2009) Let (X,m) be
δ-m-open sets and δ-m-open sets in a minimal structure a minimal structure space and A⊆X.
space with an ideal and study some fundamental (1) AAisiscacllaeldlemd -rme-gruelgaurloaprecnloifsAe=dIniftmX(C\ImA(Ai)s)
properties. Moreover, we introduce the notions of δ-m-local (2)
afulnocntgionwsitahndstRuadmy-oinpgerastoomrseinpmroinpiemratilesstrurecltautreedsptaoceasn, m-regular open.
δ-m-local function and an Ram-operator defined above. The family of all m-regular open sets of X is
denoted by r(m) and the family of all m-regular closed
Preliminaries sets of X is denoted by rc(m).
Definition 2.15 Let X be a nonempty set and Definition 2.6 (Ozbakir & Yildirim, 2009) An ideal
P(X) the power set of X. A subfamily m of P(X) is called I on a minimal structure space (X,m) is a nonempty
a minimal structure (briefly MS) on X if Ø∈m and X∈m. collection of subsets of X which satisfies the following
By (X,m) we denote a nonempty set X properties ;
with a minimal structure m on X and it is called a
minimal structure space. Each member of m is said (1) A∈I and B⊆A implies B∈I (heredity),
to be m-open and the complement of m-open is (2) A∈ I and B∈ I implies A∪B∈ I (finite
said to be m-closed. additivity).
Definition 2.2 (Noiri & Popa, 2009) Let (X,m) be The set I together with a minimal structure
a minimal structure space and A⊆X. The m-closure of A, space (X,m) is called a minimal structure space with an
ideal, denoted by (X,m, I ).
denoted by dCeIfmin(Aed) and the m-interior of A, denoted by Main Results
Intm(A), are as follows ;
Definition 3.1 Let (X,m) be a minimal structure
1) CIm(A)=∩{F:A⊆F, X \ F∈m}, space. A subset A is said to be δ-m-open if for each X∈A
there exists an m-regular open set G such that X∈G ⊆
2) Intm(A)=∪{U:U⊆A, U∈m}. A. The complement of δ-m-open set is called δ-m-closed.
The family of all δ-m-closed sets of X, denoted by δCm(X).
Lemma 2.3 (Maki & Gani, 1999) Let (X,m) be a Theorem 3.2 Let (X,m) be a minimal structure
minimal structure space and A,B⊆X, the following space and A ⊆ X. The arbitrary union of δ-m-open sets
properties hold ; is a δ-m-open set.
(1) CIm(X \ A)=X \ Intm( A) and Intm(X \ A)=X \ Proof Let Bα be a δ-m-open set for all α∈J where
asJxun∈icshGma-βtnrh⊆eagintBudβlxae⊆rx∈αos∈BpeJBeαt.nαa.SnsTidenhtcleeeGrteβBfoxβsr∈ueicsαh∈αδJ∈BtJ-hBαmaα.-toiTsXpheδ∈en-Grm,eβ-t⊆hoeepxBreiesnβt..seTxβhis∈etnsJ
CIm(A).
(2) If X \ A∈m, then CIm(A)=A and if A∈m, then
Intm(A)=A.
(3) CIm(Ø)=Ø, CIm(X)=X, Intm(Ø)=Ø, and
Intm(X)=X.
Vol 40. No 2, March-April 2021 Properties of Ram-operator in Minimal Structure Space with an Ideal 215
Definition 3.3 Let (X,m) be a minimal structure So x ∈ G ⊆ X \ A and we get that x ∈ Iδm(X \ A). Hence x
space and A⊆X. A point x∈X is called a δ-m-cluster point ∉ X \ Iδm(X \ A). Thus ⊆ Cδm(A).
of A if U∩A≠Ø for each m-regular open set U containing X\ Iδm(X \ A)
(2) Since X \ A ⊆ X, we have Cδm(X \ A) = X \
ITδhme(Xre\fo(Xre\IAδm)()Xby\ (1) and we get \ A) = X \ Iδm(A).
X. Cδm(X
A) = X \ Cδm(X \ A).
Definition 3.4 Let (X,m) be a minimal structure
space and A⊆X. The set of all δ-m-cluster points of A
is called δ-m-closure of A and is denoted by CAδmis(Ac)aallendd Definition 3.8 Let (X,m) be a minimal structure
the union m-regular open sets contained in space and A⊆X.
the δ-m-interior of A, denoted by Iδm(A). (1) A is called a-m-open if A ⊆ Idnetmn(oCteIdm(Ibδym(MA)))a..
The family of all a-m-open sets of X
Theorem 3.5 Let (X,m) be a minimal structure is
(2) A is called a-m-closed if CIδm(Intm(Cδm(A)))⊆A.
space and A⊆X. Then A is δ-m-open if and oδn-lymif-oIδpme(An.)=BAy.
Proof (⇒) Suppose that A is space Theorem 3.9 Let (X,m) be a minimal structure
definition of δth-mer-einetexrisiotsr,aInδmm(A-r)e=gAu.laLreotpxe∈n As.etSOincseucAh and A⊆X. Then A is a-m-open if and only if X \ A
is δ-m-open, is a-m-closed.
Htheant cxe∈AO=⊆IAδm.(TAh)=isAim. (p⇐lie)sItthfoaltloxw∈sIδfmr(oAm). TThheeonreAm⊆I3δ.m2(.A). Proof Assume that A is a-m-open. Then A ⊆
LAIne)t)mm).(mCTaIhme2(rI.eδ3mfo(aArne)d),)X.Tah\neAdoirXsema\ -Am3⊇.-7c,lXoXs\e\(dIA.nt⊇m (CCIImm((IIδnmt(mA()C))δ)m.(XBy\
Theorem 3.6 Let (X,m) be a minimal structure
space and A,B⊆X. The following property hold ;
Conversely, assume that X \ A is a-m-closed.
(1) If A⊆B, then Iδm(A)⊆Iδm(B), T(\CAhIe)m)n()I⊇CδmI(XmA(I\)n)()tXm⊇(\CAAδ).m.(HBXey\nLAcee))m)Am⊆isaXa2\-.Am3 -aaonnpddenXT.h\eCoIrme(mInt3m.(7C, δImn(tXm
Example 3.10 Let X = {a, b, c, d} with a minimal
(2) If A⊆B, then Cδm(A)⊆Cδm(B). structure m = {Ø, {a,b}, {b,c}, {c,d}, {a,d}, x}. Then r(m)
= {Ø, {a,b}, {a,d}, {b,c}, {c,d}, x}, and δOm(x) = {Ø, {a,b},
Proof (1) Assume that A⊆B and xs∈ucIhδm(thAa)t. {a,d}, {b,c}, {c,d}, {a,b,c}, {a,b,d}, {a,c,d}, {b,c,d}, x}, M
Then, there exists an m-regular open set G
x∈G⊆A. Since A⊆B, we have x∈G⊆A⊆B. This implies a= {Ø, {a,b}, {a,d}, {b,c}, {c,d}, {a,b,c}, {a,b,d}, {a,c,d},
that x∈Iδm(B). Hence Iδm(A)⊆Iδm(B).
{b,c,d}, x}. In this example {a,b},{a,d}∈M a but {a,b} ∩
(2) Let A⊆B. Assume tUhact oxn∉taCiδnmin(Bg).XThsuecnhthtehraet {a,d} = {a} ∉ M a, that means M a does not have the
exists an m-regular open set property that any finite intersection of a-m-open sets is
U∩B=Ø. Since A⊆B, we have U∩A⊆U∩B =Ø. Thus a-m-open.
x∉Cδm(A). Therefore Cδm(A)⊆Cδm(B).
Theorem 3.7 Let (X,m) be a minimal structure
space and A⊆X. The following properties hold ;
Definition 3.11 Let (X,m) be a minimal structure
(1) Cδm(A) = X \ Iδm(X \ A), space and A⊆X. The a-m-closure of A, denoted by
and the a-m-interior of A, denoted by aIm(A), are daeCfimn(eAd)
(2) Iδm(A) = X \ Cδm(X \ A). as follows ;
TtbG hyhasuctusoXcnCh\trδtIamhδP(pmaAr(otoX)sxoi⊆\tf∈iAv(X1eG))..\WS⊆AIδosemXs(twuhX\meiAl\lre.eAsTht)ehh.oxaewitsnttxhsG∉aa∩tnXCAmδ\=mI-(ØδrAme)(gaX=unl\dXaArx\)∉Io.δpCmWe(δXenm(\gsAAee))tt. (1) aCm(A)=∩{F:X \ F∈ M a an d A⊆F},
(2) a and U⊆A}.
aIm(A)=∪{U:U∈ M
Theorem 3.12 Let (X,m) be a minimal struc-
ture space and A xa∈-mX-,oTpehnensext∈UaCcom(nAta)inifinganxd.
y c Next, we show that X \ aItδm(xX∉ \ A) ⊆ . CTδmh(eAn) only if U∩A≠Ø for ⊆ X,
b i s ontrapositive. Assume t C exists
not a δ-m-cluster point h δhme(rAe) every
x T Proof (⇒) Suppose that there exists an a-m-open
of A. set U containing x such that U∩A=Ø. So A ⊆ X \ U and
an m-regular open set G containing x such that G∩A =Ø.
X \ U is a-m-closed. Since aCm(A) is the intersection of
216 Yutthapong Manuttiparom, Daruni Boonchari, Chokchai Viriyapong J Sci Technol MSU
all a-m-closed sets containing A, aCm(A) ⊆ X \ U. Since Theorem 3.18 Let (X,m) be a minimal structure
x ∉ X \ U, we have space and A⊆X. The following properties hold ;
x ∉ aCm(A).
(⇐) Assume that x∉ aAC⊆m(FA)a. nTdhexn∉thFe.rCeheoxoisstes (1) aCm(aCm (A)) = aCm(A),
an a-m-closed set F such
that (2) aIm(aIm (A)) = aIm(A).
U = X \ F. Then U is a-m-open and x ∈ X \ F = U.
Moreover, U ∩ A ⊆ (X \ F) ∩ F = Ø. isParo-omf-c(1lo) sCedle,aarlCy ma(aCCm(mA()A⊆)) a⊆CamC(amC(Am)(.AT)h)e. rSeifnocree
Theorem 3.13 Let (X,m) be a minimal structure aCm(A)
space and A, B ⊆ X. The following properties hold ;
aCm(aCm (A)) = aCm(A).
(1) If A ⊆ B, then aCm(A) ⊆ aCm(B). (2) Clearly aIm(aIm (A)) T=hearIemf(oAr)e. Since aIm(A)
a-m-open, aIm (A) ⊆ aIm(aIm (A)).
(2) If A ⊆ B, then aIm(A) ⊆ aIm(B). aIm(aIm (A)) =
aIm(A).
Proof (1) Assume that A ⊆ B and x x∉suacChm(thBa)t. Let (X,m, I ) be a minimal structure space with
Then there exists an a-m-open set U containing an ideal. For each x∈X, let M a (x) = {U : x∈U, U∈M a}
Ua n∩a-Fm=-o(pØ2e).nSLeisnetctAeU⊆As⊆BucaBhn, dtUhax∩t∈xAa∈=ImU(ØA.⊆)H. ATe.hneSceninxtche∉erAeaC⊆emxB(iAs,t)sx. be the family of all a-m-open sets that contain x.
Definition 3.19 Let (X,m, I ) be a minimal struc-
ture space with an ideal and Then a* I
∈ U ⊆ B. Therefore x ∈ aIm(B). A ⊆ X. A m ( ,m) =
{x∈X:U∩A∉I , for every U∈M a (x)} is called a- m
Proposition 3.14 Let (X,m) be a minimal structure -local function of A with respect to I and m. We denote
space. Then Ø∈M a and X∈M a. simply Aa* for (a* I
m A ,m).
m
aam nn-ddresgsouolXaØPr⊆∈rooMpIoneftnSma.i(.nCTcChIemleeØ(nIaδr⊆mXly(XIinsX)t)mδ)=.(-CmTIIhn-moet(mIprδee(mCfn(oØ,Irme)t(h)X)a,X)tØ)∈,isiMssoIaδm-aXm(.X-)ois=peaXnn,, Remark 3.20 The minimal ideal is {Ø} and
Theorem 3.15 Let (X,m) be a minimal structure the maximal ideal is P(x) in any minimal structure
space. Then the arbitrary union of elements of M a space with an ideal (X,m, I ). It can be deduced that
belongs to M a. (a* and Aam* ( P( X), m) = ∅ for every
A { ∅} , m) =aC m( A)
m
A ⊆ X.
Remark 3.21 In general, A ⊄ Aa* and A a* ⊄ A.
m m
The next example shows that Aa*
A ⊄ m .
Proof Let Vα be a-m-open for all α∈J and Example 3.22 Let X = {a,b,c,d} with a minimal
SaC(GCliIlnmI=αmc(I(αe∈δI∈mδJJmV(V.V(ααGαT.⊆)))h))T⊆u.GhsTC,ehαnIiti∈msJ(VfVIioδmααlmlo(p⊆⊆GwlieI)sIn)sn.ttttmThmh(haa(CetCtnlVIImmδIα(mn(I⊆(ItδVδmmmIα(((nC)GVtIm⊆α)m)()()C)II).δδImmmfT((o(VGhIrδαe)m)ar()eGla)lfn⊆o)α)dr)eI∈nfsoGJtomr. structure m = {Ø, {a,b}, {b,c}, {c,d}, {a,d}, X} and I =
{Ø, {a}, {b}, {a,b}}, A = {a,b}. Then M a = {Ø, {a,b},
⊆ Intm (CIm(Iδm(G))). {a,d}, {b,c}, {c,d}, {a,b,c}, {a,b,d}, {a,c,d}, {b,c,d}, X} and
a*
Corollary 3.16 Let (X,m) be a minimal A m = ∅.
structure space. Then the arbitrary intersection of
a-m-closed sets is an a-m-closed set. Theorem 3.23 Let (X,m,I ) be
a minimal structure space with an ideal and A, B ⊆ X.
The following properties hold ;
(1) ( ∅) a* =∅. ]
m
Proof Let Gα be a-m-closed for all α∈J. (2) If A ⊆ B, then Aa* ⊆ Ba* .
m m
Then X \ GSα is a - m -open and so ( X \ Gα ) is (3) ( A a* ) a* ⊆ A a* .
a-m-open. nc X αα∈)J, is m m m
a-m-closed. e = ( X\G
i \ G α∈j G (4) Aa* ∪ Ba* ⊆ ( A ∪ B) a* .
m m m
α∈J α α∈J α
(5) ( A B) a* A a* Ba* .
∩ m ⊆ m ∩ m
Remark 3.17 In a minimal structure space, by (6) ( A \ B) a* \ ( B) a* ⊆ A a* \ Ba* .
Corollary 3.16, aCm(A) is a-m-closed. m m m m
Vol 40. No 2, March-April 2021 Properties of Ram-operator in Minimal Structure Space with an Ideal 217
Proof (1) Assume ( ∅) a* ≠ ∅. Then there Theorem 3.26 Let (X,m, I ) be a minimal
m structure space with an ideal and A⊆X. The following
exists a* Since X∈M a (X), X∩Ø∉I. It properties hold ;
x∈( ∅) m .
contradicts with X∩Ø=Ø∉I. Therefore ( ∅) a* =∅. (1) If A∈I , then a*
m m
(2) Assume that A⊆B. We will show that A ∅.
=
Aa* ⊆ Ba* by contrapositive. Suppose that x∉Bam* . Then (2) If U∈I , then A =a* ( A ∪ U ) a* .
m m m
there exists U∈M a (X) such that U∩B∈I . From A⊆B m
and the property of I, U∩A∈I. Therefore x∉ A a* . (3) If U∈I , then Aa* = ( A \ U ) a* .
m m m
(3) Assume that x∈( A a* ) a* , and U∈M a (X). Proof (1) Assume that Aa* ≠ ∅. Then there exists
m m m
a* Since X∈M a (x), A=X∩A∉ I .
Then Aa* ∩ U ∉ I and so Aa* ∩ U ≠ ∅. Thus there ex- x∈ A m .
m m
ists a* and so a (y). This implies that (2) Assume that U∈I. Since A⊆A∪U by Theo-
y∈ A m ∩ U , y∈U∈M rem 3.23(2), we get Aa* a* Next, we will prove
m ( A U ) m .
A∩U∉I . Therefore x∈ A a* . ⊆ ∪
m
that ( A ∪ U ) a* ⊆ A a* by contrapositive. Suppose that
(4) Since A⊆A∪B and B⊆A∪B, by (2) m m
a* Then there exists a(x) such that A∩V∈I.
Aa* ⊆ ( A ∪ B) a* and Ba* ⊆ ( A ∪ B) a* . So x∉ A m . V∈M
m m m m
Aa* Ba* a* Since (A∪U)∩V=(A∩V)∪(U∩V)∈I , (A∪U)∩V∈I .
m ∪ m ⊆ ( A ∪ B) m . Therefore a*
x∉( A ∩ U ) m .
(5) Since A∩B⊆A and A∩B⊆B, by (2)
a* Aa* and a* Ba* So (3) Assume that U∈I . Since
( A ∩ B) m ⊆ m ( A ∩ B) m ⊆ m .
A a* ( A X ) a* ( A ∩( ( X \ U ) U ) ) a* ( ( A \ U ) ∪( A U ) ) a*
( A ∩ B) a* ⊆ A a* ∩ Ba* . m = ∩ m = ∪ m = ∪ m
m m m
and A∩U⊆U∈I , by (2) A a* = ( A \ U ) a* .
(6) Since A\B⊆A, by (2) ( A \ B) a* ⊆ Aa* . S o m m
m m
a* Ba* Aa* Ba* Definition 3.27 Let (X,m,I ) be a minimal
( A \ B) m \ m ⊆ m \ m . structure with an ideal. An operator ℜam:P( X) →P( X)
is defined as follows ; for every A∈P(X),
Theorem 3.24 Let (X,m) be a minimal structure
space and I , J are ideals on X where I ⊆J . Then
a* J a* I ,m) for all ℜam( A) ={ x∈X : there exists U∈M a(x) such that U\A∈
A m ( ,m) ⊆ A m ( A⊆X. I }.
Proof Let A⊆X. Assume that Theorem 3.28 Let (X,m,I ) be a minimal
Aa* J Then U∩A∉J for every U∈M a (x).
x∈ m ( , m) . structure space with an ideal and A∈P(X). Then
Since I ⊆J , U∩A∉I for every U∈M a (x). Thus ℜam( A) =X \( X \ A) a* .
Aa* I Hence JA a* , m) ⊆ Aam* ( I, m). m
x∈ m ( , m). m (
Proof Let x∈ℜam( A). Then there exists
Theorem 3.25 Let (X,m, I ) be a minimal an a-m-open set U containing x such that U\A∈
structure space with an ideal and A⊆X. The following
properties hold ; I. Thus U ∩ (X \ A)∈ I . So x∉( X \ A) a* and hence
m
a* Therefore a*
(1) a* x∈ X \ ( X \ A) m . ℜam( A) ⊆ X \ ( X \ A) m .
m
A ⊆ aC m( A) , For the reverse inclusion, let x∈ X \ ( X \ A) a* .
m
(2) A a* aC m( A) , Aa* is an a-m-closed Then a* Thus there exists an set
m = (i,e., m x∉( X \ A) m . a-m-open
subset). U containing x such that U∩(X \ A)∈I . This implies that
anParo-mof-c(l1o)seAdsssuemt eFthsautchx∉thaaCtm(AA⊆).FTahnedn there U \ A∈I . Hence x∈ℜam( A). So X \ ( X \ A) a* ⊆ ℜam( A) .
exists m
x∉F. Therefore a*
ℜam( A) =X \( X \ A) m .
Thus x ∈ X \ F, and so X \ F ∈M a (x). Hence (X\F)∩A = s tructureEmxa=mp{Øle, 3.29 Let X = {a,b,c,d)} with a minimal
Ø∈ I , and so a* This implies that Aa* {c,d}, {a,d}, X} andI =
x∉ A m . m ⊆ aC m( A) . {a,b}, {b,c},
(2) It is clear that Aa* ⊆ aC m( A a* ) . Next, we {Ø, {a}, {b}, {a,b}}, A = {a,b}. Then = {Ø, {a,b}, {a,d},
m m {b,c}, {c,d}, {a,b,c}, {a,b,d}, {a,c,d}, {b,c,d}, X} and
will prove that a* a* Let Aa* and
aC m( A m ) ⊆ A m . x∈aC m( m )
U∈M a ( x). Then A a* ∩ U ≠ ∅. Therefore there exists ℜam( A) ={a,b}.
m
a* so U∈M a ( y). Since a* A∩U∉I ,
y∈ A m ∩ U , y∈ A m , Theorem 3.30 Let (X,m, I ) be a minimal structure
and so x∈ A a* . Then Aa* = aC m( Aa* ) . space with an ideal, and A ⊆ X. Then ℜam( A) is a-m-open.
m m m
= X\ (X\ A)am* . Therefore am(A\ U)=am(A). properties
(2) Assume that U I . By Theorem
Acknowl
218 Yutthapong Manuttiparom, Daruni Boonchari, Chokchai Viriy3a.p2o6n(g3), we have am(A=U) X\ (X\J(ASci TUe)c)hamn* ol MSU
The autho
Proof We know that ℜam( A) =X \( X \ A) a* and = X\ ((X\ A)\ U)am* = X\ (X\ A)am* = am( A). helpful co
m It has rece
a* is a-m-closed. Therefore ℜam( A) is a-m-open. (33))AsAssusmuemtehat h(aAt\ B(A)\(B\)∪A)(B I\ A. ) ∈ I . in mathem
( X \ A) m TT hhuuss am(A)=am(A\ (A\ B))
Referenc
Theorem 3.31 Let (X,m, I ) be a minimal
structure space with an ideal and A,B⊆X. Then the Vaidyanath
following properties hold ; =am ((A\ (A\ B))(B\ A)) theory in s
20, 51-61.
(1) If A⊆B, then ℜam( A) ⊆ℜam(B). = am(B).
Al-Omeri W
(2) If A⊆B, then ℜam( A∩B) ⊆ℜam( A)∩ℜam(B). 3w .2e6g(3e)t,thw((4a4e)t) gAℜAesst=amsstu(humAamt)eethXth=aam\at((tAAXA)\∈=AXII)\am.*.( BByy TThheeoorreemm 3.26(3), lo
XX\=A\ X)am*am* . Xa* to
(3) If A⊆B, then ℜam( A) ∪ℜam(B) ⊆ℜam( A∪B). X\ m . 15
(4) If A∈M a, then A ⊆ℜam( A). Tss ℜthtrrueamuco(ctrAuteru)em=rTesℜ3ph.a3esamc3op(eℜraLewceammeti(thA(3wXa).)3ni,tmi3fhiad,neLadIaeonltna)lyi(ndiXbfde(e,mXaAal,\ImAaiX)n)namd*i.mb=TeaA(hl(e⊆aXnX\m.Ai)nTami*hm)eama*n.l Al-Omeri W
am(A)=Proamo(fItamf(oAllo)w) siffaronmd othnelyfaifcts that, op
(5) If A⊆B, then ℜam( A) ⊆ℜam(ℜam( A)). M
Proof (1) Assume that A⊆B. Then X \ B⊆X \ A.
By Theorem 3.23(2), a* a* and hence
( X \ B) m ⊆ ( X \ A) m ( X\ I=) (ℜ(Xam\( AA))am=* )Xam* .\ ( X \ A) a* and
m
X \ ( X \ A) a* ⊆ X \ ( X \ B) a* . Therefore ℜam( A) ⊆ ℜam( B). A)am* ℜa
m m
PI rIo)of foℜlloam*w(ℜs amf*r(oAm) a* ]a*
(2) Since A∩B⊆A and A∩B⊆B, It )th=eXfa\c[tXs \th( Xat\, ( X \ A) m ) m
ℜam( A∩B) ⊆ℜam( A) and ℜam( A∩B) ⊆ℜam(B) . There- = X \(( amX*IIT)I=\)h(Ae()rXameamam**(f\)(oAamA*re).)am=a*m*(ℜ)XAam*am\).)((=XA)X\ =A\ ℜ[)Xam*am\(a(ℜnXdam\ ((AXa)\) Aif )aam*n)]dam* only if
fore ℜam( A∩B) ⊆ ℜam( A) ∩ℜam(B). ]
(3) Since A⊆A∪B and B⊆A∪B,
( X \ A)
ℜam( A) ⊆ℜam( A∪B) and ℜam(B) ⊆ℜam( A∪B). There- D=iXs\c(u(sXs\ioAn)am*a)amn* .d Conclusion
fore ℜam( A) ∪ℜam(B) ⊆ ℜam( A∪B). The aim of this article is to introduce the results
(4) Assume that A∈M a. Then X \ A of properties of some sets in a minimal structure space
is a-m-closed. By Theorem 3.25(1), we get that
a* T h e r e f o r e with an ideal. In addition, we study some properties of
( X \ A) m ⊆ aC m( X \ A) =X \ A. δ-m-open sets, a-m-open sets in a minimal structure space
A =X \( X \ A) ⊆ X ( X \ A) a* =ℜam( A). with an ideal. Moreover, we define an δ-m-local function
m
(5) By Theorem 3.30, we get that ℜam( A) is aidnedala. nSRomam-eopproerpaetrotireisn a minimal structure space with an
a-m-open. By (4), we get that ℜam( A) ⊆ℜam(ℜam( A)). of them are obtained.
ture Theorem 3.32 Let (X,m, I ) be a minimal struc- Acknowledgements
space with an ideal and A, B, U⊆X. Then the following
properties hold ; The authors would like to thank the referees
for helpful comments suggestions on the manuscript.
(1) If U∈I , then ℜam( A\ U) =ℜam( A). It has received help from seniors, juniors, and friends in
(2) If U∈I , then ℜam( A∪U) =ℜam( A). mathematics as well.
(3) If (A \ B)∪(B \ A)∈ I , then ℜam( A) =ℜam(B).
(4) If A∈I , then ℜam( A) =X \ Xam* . References
Proof (1) Assume that A⊆X, U ∈I . By Theorem Vaidyanathaswamy, R. (1945). The localization theory
3.26(2) and 3.28, we have a* in set-topology. Proc. Indian Acad. Sci. 20, 51-61.
ℜam( A\ U) =X \( X \( A\ U ) ) m
Al-Omeri, W, Noorani, M. & Al-Omari, A. (2014). a-local
= X \ ( ( X \ A) ∪ U ) ) a* = X \ ( X \ A) a* . Therefore function and it’s properties in ideal topological space.
m m Fasc. Math, 53, 1-15.
ℜam( A\ U) =ℜam( A).
Al-Omeri, W., Noorani, M. & Al-Omari, A. (2016). The
(2) Assume that U∈I . By Theorem 3.26(3), operator in ideal topological space. Creat. Math,
we have a* 25, 1-10.
ℜam( A=∪U) X \ ( X \ ( A ∪ U ) ) m
= X \ ( ( X \ A) \ U ) a* = X \ ( X \ A) a* = ℜam( A) .
m m
Vol 40. No 2, March-April 2021 Properties of Ram-operator in Minimal Structure Space with an Ideal 219
Noiri, T. & Popa, V. (2009). A generalization of some Ozbakir, O.B. & Yildirim, E.D. (2009). On some closed
forms of g-irresolute functions. European j. of Pure sets in ideal minimal spaces. Acta Math. Hungar,
and Appl. Math, 2(4): 473-493. 125(3), 227-235.
Maki, H, Umehara, T. & Noiri, T. (1996). Every
Maki, H., Nagoor & Gani, K.C. (1999). On generalized topological space 1in7p, r3e3T-412/2.. Mem. Fac. Sci. Kochi
semi-open and preopen sets. Pure Appl. Math, 49, Univ. Ser. A Math.
17-29.
Rosas, E., Rajesh, N. & Carpintero, C. (2009). Some new
type of open and closed sets in minimal structure-II.
International Mathematical Form, 44, 2185-2198.
การสร้างเครอื่ งวดั สนามแม่เหล็กกระแสสลับอยา่ งงา่ ยสำ�หรบั การเรียนการสอน
Construction of a simple alternative current (AC) magnetic field meter for classroom
teaching
ทิพย์วรรณ หงกะเชิญ1*, สมประสงค์ โพธส์ิ ดุ 2, นัตติพร เจริญชพี 2, รตั นสดุ า สภุ ดนัยสร1, ธนพงษ์ เชือ้ ฉุน1
Tippavan Hongkachern1*, Somprasong PhoSud2, Nattiporn charcencheep2, Rattanasuda Supadanaison1,
Tanapong Chuachun1
Received: 14 December 2020 ; Revised: 17 February 2021 ; Accepted: 2 March 2021
บทคัดย่อ
งานวจิ ยั นเี้ ปน็ การสร้างเครอ่ื งวัดสนามแม่เหล็กกระแสสลบั ประกอบไปดว้ ย 1) หวั วดั สร้างจากลวดทองแดงอาบนำ้�ยาพันรอบ
แกนเหล็กทำ�หน้าที่รับสัญญาณสนามแม่เหล็กกระแสสลับ 2) กล่องแสดงผลทำ�หน้าท่ีวัดสัญญาณที่ได้จากหัววัด ประมวลผล
ขอ้ มลู ดว้ ยบอรด์ โหนด เอม็ ซยี ู (NodeMCU) และแสดงผลการวดั แบบดจิ ติ อล (Digital) บนจอแอลซดี ี (LCD) ในหนว่ ยมลิ ลเิ ทสลา
ศกึ ษาเปอรเ์ ซน็ ตค์ วามคลาดเคลอ่ื นของเครอ่ื งวดั สนามแมเ่ หลก็ ทส่ี รา้ งขน้ึ เทยี บกบั เครอื่ งวดั สนามแมเ่ หลก็ มาตรฐานเทสลามเิ ตอร์
และศกึ ษาคุณภาพของเครือ่ งวดั สนามแมเ่ หลก็ กระแสสลบั โดยผ้เู ชี่ยวชาญด้านการจัดการเรยี นการสอนฟิสกิ ส์ จำ�นวน 3 ทา่ น
ผลการศึกษาพบว่าเครื่องวัดสนามแม่เหล็กกระแสสลับอย่างง่ายท่ีสร้างขึ้น สามารถวัดและแสดงผลค่าสนามแม่เหล็ก
กระแสสลับได้ใกล้เคยี งกบั เครือ่ งวัดมาตรฐาน มคี วามคลาดเคลื่อนไมเ่ กนิ 6 เปอรเ์ ซน็ ต์ เม่ือใชว้ ัดค่าสนามแม่เหลก็ กระแสสลับ
ในชว่ ง 2.3-5.1 มิลลิเทสลา ความถ่ี 50 เฮิรตซ์ และมีคณุ ภาพอยใู่ นระดับดีมาก
คำ�สำ�คัญ: สนามแม่เหล็กกระแสสลบั ขดลวดเหนย่ี วนำ� การเรยี นการสอน
Abstract
An alternative electromagnetic field meter which consisted of 1) a probe made of an iron core, which is wrapped
around by copper wire that is a function of receiving AC magnetic field signals, and 2) a display box having the
function of taking signals from the probe to process with Node MCU and displaying the measuring results on a digital
LED screen in a millitesla unit. The percentage error of measured results using the invented magnetometer are
compared with ones obtained with the standard tesla meter. The efficiency of the magnetic field meter is considered
for physics teaching management specialists.
The results of study showed that the simple AC magnetic field meter invented here can measure and display
the AC electromagnetic field from the coil. The results were close to those obtained from the standard meter. We
found that the percentage error is not more than 6 % of the measured magnetic field in the range of 2.3-5.1 mT and
in the frequency of 50 Hz, and that the level of quality of the invented meter is very good.
Keywords: AC magnetic field, Induction coil, Learning Teaching
1 อาจารย,์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา กรงุ เทพมหานคร 10600
2 นักศกึ ษา, คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภฏั บ้านสมเด็จเจา้ พระยา กรุงเทพมหานคร 10600
1 Lecturers, Faculty of Science and Technology, Bangsomdejchaopraya Rajabhat University, Bangkok 10600
2 Student, Faculty of Education, Bangsomdejchaopraya Rajabhat University, Bangkok 10600
* Corresponding author email: [email protected]
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
jfile_no183_97770
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search