The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by tahfizmadani, 2021-09-27 00:02:00

MATAN TUHFATUL ATHFAAL 2021_UNaz

SULAIMAN AL-JAMZURY

Keywords: ILMU TAJWID

‫مركز تلقي القرآن أستاذ نظري‬

MATAN TUHFAH AL-ATHFAAL
(SYEIKH SULAIMAN BIN HUSSAIN Al-JAMZURI)

Susunan Oleh: UNaz El-Qari Al-Malizi

Biografi Pengarang

• Sulaiman bin Husain bin Muhammad bin Syalabiy al-Jamzuri.
• Masyhur dengan panggilan “al-Afandiy”.
• Dilahirkn pada bulan Rabi’ul Awwal pada tahun 1160H.
• Al-Jamzuri ada nisbah kepada salah satu nama kampung yang bernama “Jamzur” di daera Thanta,

Mesir.
• Bermazhab Syafie dan Ahli Sunnah wal Jamaah.
• Tidak dipastikan tarikh wafat namun sehingga 1208H beliau masih hidup ketika menyelesaikan kitab

al-Fath al-Rahmani dan juga ada pendapat menyatakan beliau masih hidup sehingga tahun 1215H
• Imam Jamzuri adalah ulama abad ke 12 hijriyah.

Guru & Murid Pengarang

1. Syaikh Nuruddin Ali Bin Umar Bin Hamd Bin Umar Bin Naji Bin Fanisy. Terkenal dengan
panggilan Imam Al-Mihiy iaitu nisbah kepada tempat Al-Miyah (sebuah perkampungan diwilayah
Mesir. Beliau merupakan ahli dalam di bidang Tajwid dan Qiraat dan menyebarkan ilmunya di sekitar
Al-Azhar. Nama beliau ada di sebut dalam matan Tuhfatul Athfal. Beliau wafat pada tahun 1204 H.

2. Sayyid Mujahid Al-Ahmadi. Nama penuh beliau Muhammad Abu Nuja, masyhur dengan
panggilan Sayyidi Mujahid. Merupakan ulama’ pada abad ke-12 Hijriyyah. Beliaulah yang memberi
gelaran “al-Afandy” (dalam bahasa Turki menunjukkan keagungan dan ketinggian) kepada Imam
Al-Jamzuri dan dari beliau Imam al-Jamzuri mengambil ilmu tareqat (kesufian).

Komentar Ulamak

Syeikh Nuruddin Ali bin Umar bin Hamad al-Mihi (guru syeikh Sulaiman
al-Jamzuri dalam ilmu tajwid dan Qiraat) berkata:

“ Dia (sulaiman al-Jamzuri) itu merupakan seorang yang soleh (al-Akh
al-Shalih) lagi bertaqwa dan bertuah (al-Muttaqi al-Falih)”.

Karya Penulisan

Antara Kitab Penulisan Beliau:
1. Tuhfatul Athfal Fii Tajwid al-Quran.
2. Fathul Aqfal Fii Syarh Tuhfatul Athfal.
3. Nazm Kanzul Ma’ani Bi Tahrir Hirzul Amani.
4. Al-Fathur Rahmani Bi Syarh Kanzul Ma’ani.
5. Al-Manzhumah Fi Tariqah Imam Warsy Min Usul Wa Farsy.
6. Jami’ al-Musirrah Fi Syawahid al-Syathibiyyah.

Kandungan Perbahasan Tuhfatul Athfal

1. MUQADDIMAH 6. HUKUM PERTEMUAN DUA HURUF
2. HUKUM NUN SUKUN & TANWIN 7. PEMBAHAGIAN MAD
3. HUKUM MIN & NUN BERSABDU 8. HUKUM MAD
4. HUKUM MIM SUKUN 9. PEMBAHAGIAN MAD LAZIM
5. HUKUM LAM “AL” & LAM FE’EL 10. PENUTUP

BAB 1: MUQADDIMAH BAIT

01-05

‫ َد موماً ُسلَيم َما ُن ُه َو اْ م َل مم ُزوريي‬# ‫َي ُقو ُل ال َّرا يِج َرْم َحةي الم َغ ُفوري‬ 1
2
Berkata seorang yang sentiasa mengharap rahmat al-Ghaffar (Maha Pengampun), seseorang itu bernama Sulaiman al-

Jamzuri. ‫ ُُ َم َّم ٍد َوآِيلي َو َم من تَ َل‬# ‫اْ م َل مم ُد ّيلَِّلي ُم َصليياً لَََع‬

Segala puji bagi Allah serta solawat ke atas utusanNya, Baginda Muhammad beserta keluarga dan semua yang
mengikutinya.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

SAMB..

‫ يِف النُّو ين َوال َّتنمويي ين َوالم ُم ُدو يد‬# ‫َو َب مع ُد َه َذا النَّ مظ ُم ليلم ُم يري يد‬ 3
Dan demikian selepas itu. Himpunan gubahan syair ini dipersembahkan untuk al-Murid (penuntut), dalam pembahasan 4
‫َس َّميم ُت ُه بي ُت مح َفةي املأَ مط َفا يل‬ 5
Nun, Tanwin‫ل‬d‫ ي‬a‫ا‬n‫ َم‬M‫َك‬ud‫لم‬u‫ا‬d ‫(ى‬huk‫ذي‬um‫ه‬-hِ‫ ي‬u‫ي‬ku‫ يم‬m‫ال م‬pe‫ا‬m‫خ َن‬a‫ ي‬nj‫يم‬a‫ش‬nَ gan‫) من‬.‫َع‬ #

Aku namakan ia dengan Tuhfatul Athfal, daripada riwayat syeikh kami al-Mihiy yang memiliki al-Kamal (kesempurnaan
‫ َوا ملأَ مج َر َوالم َق ُبو َل والثَّ َوا َب‬# َ ‫أَ مر ُجو‬
ilmu). ‫ال ُّط َّل َب‬ ‫َينم َف َع‬ ‫أن‬

‫بيهي‬

Aku berharap (matan ini) dapat bermanfaat untuk para Tullab (pelajar), serta (amalan ini) mendapat balasan, diterima
dan ganjaran pahala.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM PERBAHASAN UTAMA
(TUHFATUL ATHFAL)

HUKUM ASAS BACAAN AL-QURAN (IZHAR/ IKHFA’ / IDGHAM & MAD)

NUN SAKINAH & TANWIN NUN & MIM MUDUD (PEMANJANGAN)

LAM TA’RIF & FE’EL TANPA SEBAB SEBAB

BACAAN: IZHAR / IKHFA / IDGHAM HAMZAH SUKUN
HUKUM PERTEMUAN 2 HURUF (TAMATHUL/ TAQARUB/ TAJANUS)
2 4 6
HARAKAT HARAKAT HARAKAT

BAB 2: HUKUM NUN SUKUN & TANWIN BAIT

06-16

‫ أَ مر َب ُع أَ محكاَ ٍم فَ ُخ مذ تَبمييي ين‬# ‫ليل ُّنو ين إي من ت َ مس ُك من َوليل َّتنمويي ين‬ 6
7
Nun Sukun dan Tanwin itu, padanya ada empat hukum maka ambillah (lihatlah) penjelasanku! 8
‫َفا ملأَ َّو ُل امل يإ مظ َها ُر َقبم َل أَ مح ُر يف‬
‫ ليلم َح يق يس ٍت ُرتي َب مت َفلم َت معري يف‬#

Pertama: Izhar yang didahului oleh huruf-huruf di rongga halkum iaitu 6 huruf yang tersusun maka kenalilah!
‫ ُم مه َم َل َتا ين ُث َّم َغ مْ ٌي َخا ُء‬#
‫َه مم ٌز َف َها ٌء ُث َّم َع مْ ٌي َحا ُء‬

Iaitu Hamzah diikuti Ha’ kemudian ‘Ain dan Ha yang tidak bertitik keduanya, dan seterusnya Ghain dan Kha.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM NUN SAKINAH & TANWIN

1. IZHAR 2. IDGHAM 3. IQLAB 4. IKHFA’

NUN SAKINAH & TANWIN bertemu ‫( ء ه ع ح غ خ‬dalam satu atau dua kalimah bagi Nun

Sakinah & satu kalimah bagi Tanwin).

Dikenali “IZHAR HALQI”: Sifat dengung Nun pada kadar Muzharah

‫‪Contoh Bacaan Izhar Halqi (Nun Sakin-Dua Kalimah):‬‬

‫يم من َعلَ ٍق‬ ‫إي من ُه َو إي َّل‬ ‫َم من أَ َم َن‬
‫َم من َخ َّف مت‬ ‫يم من يغ مسلي مْ َي‬ ‫يم من َحيم ُث‬

‫‪Contoh Bacaan Izhar Halqi (Nun Sakin-Satu Kalimah):‬‬

‫َأ من َع مم َت‬ ‫يمنم َها‬ ‫يَنم َئ مو َن‬
‫َوالم ُمنم َخني َق ُة‬ ‫َف َس ُينمغي ُضو َن‬ ‫َوا منَ مر‬

‫‪Contoh Bacaan Izhar Halqi (Tanwin-Dua Kalimah):‬‬

‫َج َّن ٍة َع ي َل ٍة‬ ‫َسلَ ٌم ي َه‬ ‫َع مْ ٍي َءاني َي ٍة‬
‫ََ مش ٍء َخلَ َق ُه‬ ‫َع ُف ًّوا َغ ُفو ًرا‬ ‫نَا ًرا َحا يم َي ًة‬

SAMB..

‫ يِف يَ مر ُملُو َن يعنم َد ُه مم َق مد ثَبَ َت مت‬# ‫ َوالثَّا يِن إي مدَ َغ ٌم ب ي يس َّت ٍة َأتَ مت‬9

Kedua: Idgham padanya dengan 6 huruf, terhimpun dalam kalimah YARMALUNA menurut tetapan sisi para ulamak Qurra’

‫ فييمهي بي ُغ َّن ٍة بي َينم ُمو ُعلي َما‬# ‫ لَ يك َّن َها قي مس َما ين قي مس ٌم يُ مد َغ َما‬10

Akan tetapi ia (idgham) dibahagi kepada 2 jenis bacaan, (Jenis Pertama) iaitu dibaca idgham beserta ghunnah (dengung)

dikenali hurufnya da‫ل‬laَ mَ‫ت‬ himpunan k‫ َّم‬a‫ُث‬ta‫ا‬Y‫ َي‬A‫ من‬N‫ُد‬M‫ك‬Uَ . ‫تُ مد َغ مم‬ ‫َف َل‬ ‫بي يكلم َم ٍة‬ ‫َ َكنَا‬ ‫إي َذا‬ َّ
‫إيل‬
‫يصنم َوا ٍن‬ # 11

Terkecuali apabila ia berada dalam satu kalimah, maka ia tidak diidghamkan seperti bacaan pada kalimah DUNYA dan
SHINWA.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM NUN SAKINAH & TANWIN

1. IZHAR 2. IDGHAM 3. IQLAB 4. IKHFA’

NUN SAKINAH & TANWIN bertemu ‫ي ر م ل و ن‬

2.1 Idgham Bi Ghunnah: ‫ينمو‬ 2.2 Idgham Bi Ghairi Ghunnah: ‫ر ل‬

Dikenali “IDGHAM MA’AL GHUNNAH”: Sifat dengung Nun pada kadar Mudghamah
TERHALANG IDGHAM APABILA BERADA DALAM SATU KALIMAH

Contoh Bacaan Idgham Bi Ghunnah (Nun
Sakinah):

(Berlaku pertemuan pada keadaan dua kalimah sahaja) ‫َمن َيم َش‬

‫يمن َو َرائي يه مم‬

‫إين َّن َف َع يت‬ ‫يمن َّما ٍء‬

Contoh Bacaan Idgham Bi Ghunnah (Tanwin):

‫(َخْم ٌي َو َأبم َق‬Berlaku pertemuan pada keadaan dua kalimah sahaja) ‫ُو ُجو ٌه يَ مو يمئي ٍذ‬
‫يع َظا ًما َّّني َر ًة‬ ‫َن مف ٌس َّما‬

KAEDAH BACAAN KAMIL & NAQIS

Sempurna : Sebutan huruf pertama (pada makhraj dan sifatnya) dilenyapkan sepenuhnya pada huruf kedua.

Dizahirkan pada tulisan dan bacaan dengan tasydid yang sempurna.

Tidak Sempurna : Sebutan huruf pertama tidak dilenyapkan sepenuhnya (kekal sifatnya) pada huruf kedua. Tiada
dizahirkan pada tulisan melainkan pada bacaan dengan tasydid yang tidak sempurna.

‫ُو ُجوهٌ يَ مو يمئي ٍذ َخْم ٌي َو َأ مب َق‬IDGHAM NAQIS BI GHUNNAH

‫يع َظا ًما َّّني َر ًة‬IDGHAM KAMIL BI GHUNNAH ‫َن مف ٌس َّما‬

‫‪FAKTOR BERLAKU KAMIL & NAQIS PADA‬‬
‫‪NUN SAKINAH DAN TANWIN‬‬

‫‪SYARAT PERTAMA : 1. TAMATHUL 2. TAQARUB 3. TAJANUS‬‬
‫)‪SYARAT KEDUA : SHAGHIR (huruf pertama sakin, huruf kedua berbaris‬‬

‫إدَغم َكمل بغنة‬ ‫تماثل ( مخرج دان صفة)‬ ‫ن‬ ‫ن‬
‫إدَغم َكمل بغنة‬ ‫تجانس ( صفة)‬ ‫م‬
‫إدَغم ناقص بغنة‬ ‫تجانس ( مخرج)‬ ‫و‬
‫إدَغم ناقص بغنة‬ ‫تجانس ( صفة)‬ ‫ي‬
‫ل‬
‫إدَغم َكمل بغْي غنة‬ ‫تقارب ( مخرج)‬ ‫ر‬
‫إدَغم َكمل بغْي غنة‬ ‫تقارب ( مخرج)‬

Idgam Bi Ghunnah (Satu Perkataan) dinamakan
IZHAR MUTLAQ

(Berlaku 4 tempat sahaja di dalam al-Quran) ‫ُد من َيا‬

‫بُنم َيا ٌن‬

‫قينم َوا ٌن يصنم َوا ٌن‬

SAMB..

‫ يِف ال َّل يم َوال َّرا ُث َّم َكري َرنَّ مه‬# ‫ َوالثَّا يِن إي مدَ َغ ٌم بي َغْم يي ُغ َّن مة‬12
Jenis Kedua: Dibaca Idgham dengan tanpa ghunnah (dengung), iaitu pada berjumpa Lam dan Ra yang bergetar padanya.

‫ يمي ًما بي ُغ َّن ٍة َم َع ا مل يإ مخ َفا يء‬# ‫ َوالثَّالي ُث امل يإقم َل ُب يعنم َد اْملَاءي‬13
Ketiga: Iqlab yang didatangi padanya huruf Ba’, maka dibalikkan bacaan kepada mim bersama ghunnah dan disertai ikhfa’
(kesamaran).

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM NUN SAKINAH & TANWIN

1. IZHAR 2. IDGHAM 3. IQLAB 4. IKHFA’

2.2 Idgham Bi Ghairi Ghunnah: ‫ر ل‬ ‫ب‬NUN SAKINAH & TANWIN bertemu

Dikenali “IDGHAM BILA GHUNNAH”: Dikenali juga “IKHFA’ MAJAZI”:
Sifat dengung Nun tidak beramal Sifat dengung Nun pada kadar Mukhfah
(al-Syathibi)

Contoh Bacaan Idgham Bi Ghairi Ghunnah
(Nun Sakinah & Tanwin):

(Berlaku pertemuan pada keadaan dua kalimah sahaja)

‫ُّْلَ ًدا‬ َ ‫َما‬ ‫َولَ مم يَ ُكن َِّ ُل‬
‫ل‬

‫َغ ُفو ٌر َّر يحي ٌم‬ ‫ا مس َت مغ َن‬ ُ‫َّر َءاه‬ َ
‫أن‬

Contoh Bacaan Iqlab (Nun Sakinah & Tanwin):

(Berlaku pertemuan pada satu dan dua kalimah) ‫َفأَنبَتم َنا فييم َها‬

‫يمن َب مع يد َما‬

‫َن مف ٌس بي َما‬

SAMB..

‫ يم َن اْ م ُل ُرو يف َوا يج ٌب ليلم َفا يض يل‬# ‫َوال َّرابي ُع ا مل يإ مخ َفا ُء يعنم َد الم َفا يض يل‬ 14
15
Keempat: Ikhfa’ menurut sisi al-Fadhil (ulamak Qurra’), daripada baki huruf-huruf hijaiyyah yang wajib (28 huruf) bagi 16
‫اْملَيم يت‬ ‫م‬
ulama‫ َه’ا‬Q‫ ُت‬u‫نم‬r‫م‬rَّ a‫’ض‬.َ ‫َق مد‬ ‫َه َذا‬ ‫ِ يك يم‬ ‫يِف‬ # ‫يِف ََخم َس ٍة يم من َب مع يد َع مْ ٍش َر مم ُز َها‬

Padanya terdapat 15 huruf (jumlahnya), Rumuznya dalam bentuk bait syair yang telah aku himpunkannya...

‫ ُد مم َطيي ًبا زي مد يِف تُ ًق َض مع َظالي َما‬# ‫يص مف َذا ثَناَ َك مم َجا َد َش مخ ٌص َق مد َس َما‬

(huruf-hurufnya pada tiap awal kalimah yg di merahkan)

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM NUN SAKINAH & TANWIN

1. IZHAR 2. IDGHAM 3. IQLAB 4. IKHFA’

NUN SAKINAH & TANWIN bertemu ‫َستُج َز َص َّد َك فَ ِثق َض َط ٍظ َش ٍذ‬

Dikenali “IKHFA’ HAQIQI”: Sifat dengung Nun pada kadar Mukhfah

‫‪Contoh Bacaan Ikhfa’ Haqiqi (Nun Sakinah-‬‬
‫‪Satu Kalimah):‬‬

‫)‪Shugra (Istifal‬‬ ‫)‪Kubra (Isti’lak‬‬ ‫َمنم ُثو ًرا‬ ‫أَ َأنم َذ مر َت ُه مم‬ ‫َأنم َصا ًرا‬
‫امل يإن م َسا ُن‬ ‫َو َينم َقلي ُب‬ ‫َأن م َشأَ ُك مم‬
‫ا مل يإ م يني ُل‬ ‫َعنم َك‬
‫َينم َطلي ُقو َن‬ ‫يعنم َد َربي يه مم‬ ‫ُمنم َت َه َها‬ ‫ُينم َف ُخ‬ ‫َأنم َزلمنَا‬

‫َفلم َينم ُظري‬ ‫َمنم ُضو ٍد‬

‫‪Contoh Bacaan Ikhfa’ Haqiqi (Nun Sakinah-‬‬
‫‪Dua Kalimah):‬‬

‫)‪Shugra (Istifal‬‬ ‫)‪Kubra (Isti’lak‬‬

‫َجا َءهُ‬ ‫َ‬ ‫َمن ََك َن‬ ‫َمن َث ُقلَ مت‬ ‫يمن َصلم َص ٍل يمن ُذنُوبي ُك مم‬
‫أن‬ ‫َف َمن َشآ َء يمن قُ َّو ٍة‬
‫َمن َد َّس َها‬
‫َمن َط َغ‬ ‫يمن يس يجي ٍل‬ ‫َمن َز َّك َها يمن في َّض ٍة‬

‫يمن َ يضي ٍع يمن َظ يهْ ٍي‬ ‫تَ َز َّك‬ ‫َ‬
‫أن‬

‫‪Contoh Bacaan Ikhfa’ Haqiqi (Tanwin):‬‬

‫)‪(Berlaku pertemuan pada keadaan dua kalimah sahaja‬‬

‫)‪Shugra (Istifal) Kubra (Isti’lak‬‬

‫َع مْ ٌي َجاري َي ٌة‬ ‫كي َرا ًما َكتيبيْ َي‬ ‫َما ًء َ َّثا ًجا‬ ‫يِ َسا ًع َذلي َك‬ ‫َص ًّفا َص ًّفا‬
‫ََ َشابًا َط ُهو ًرا‬ ‫َو َكأم ًسا يد َها َقا‬ ‫َعبي َد ٍت َسئي َح ٍت‬ ‫ُك ُت ٌب َقيي َم ٌة‬ ‫ََ مش ٍء َش يهي ٌد‬
‫َعآئي ًل فَأَ مغ َن‬ ‫َص يعي ًدا َز َل ًقا‬
‫َظليي ًل‬ ‫ًّ‬ ‫َم مس يج ًدا ي َضا ًرا‬ ‫ني مع َم ٍة تُجم َزى‬
‫يظل‬

BAB 3: HUKUM MIM & NUN BERSABDU BAIT

17

‫ َو َس يم ّ ُل ًُّك َح مر َف ُغ َّن ٍة بَ َدا‬# ‫َو ُغ َّن يميم ًما ُث َّم نُونًا ُش يد َدا‬ 17

Dan sempurnakan Ghunnah (dengung) pada huruf Nun dan Mim yang bertanda sabdu, Dinamakan keduanya dengan
Harfu Ghunnah.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HARFU GHUNNAH

‫أَ َّن إي َّن ُه َّن أَ َّما إي َّما ُث َّم‬

Dikenali “WAJIBUL GHUNNAH”: Sifat dengung Nun & Mim pada kadar Musyaddadah

BAB 4: HUKUM MIM SUKUN BAIT

18-23

‫اْ ملي َجا‬ ‫ِي يلى‬ ‫َلي َن ٍة‬ َ َ # ‫َوالم يمي ُم إي من ت َ مس ُك من تَ يِج َقبم َل الم يه َجا‬ 18
‫ألي ٍف‬ ‫ل‬ 19
20
Bermula Mim ketika ia sukun berada sebelum huruf hijaiyyah, selain Alif Layyinah bagi orang yang hija’ (berakal)
‫أَ محكاَ ُم َها ثَ َلثَ ٌة لي َم من َض َب مط‬
‫ إي مخ َفا ٌء ا مدَ َغ ٌم ِإَو مظ َها ٌر َف َق مط‬#

Padanya ada 3 hukum bagi mereka yang telah menetapkannya, iaitu Ikhfa’, Idgham dan Izhar sahaja.

‫ َو َس يمهي ال َّش مفوي َّى ليلم ُق َّراءي‬# ‫َفاملأَ َّو ُل امل يإ مخ َفا ُء يعنم َد اْملَا يء‬

Maka yang PERTAMA: Ikhfa’ ketika bertemu huruf Ba’, dinamakannya dengan Ikhfa’ Syafawi oleh ulamak Qurra’

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM MIM SUKUN

1. IKHFA’ 2. IDGHAM 3. IZHAR

‫ب‬MIM SUKUN bertemu

Dikenali “IKHFA’ SYAFAWI”: Sifat dengung MIM pada kadar Mukhfah

SAMB..

‫ وسم إدَغما صغْيا يا فتى‬# ‫ والثاِن إدَغم بمثلها أتى‬21

Adapun yang KEDUA: Idgham ketika bertemu huruf yang datang serupa dengannya, dinamakan ia dengan Idgham Saghir

wahai orang muda!

‫ من أحرف وسمها شفوية‬# ‫ والثالث الإظهار ِف اْلقية‬22

Dan yang KETIGA: Izhar bertemu baki huruf, daripada huruf-huruf hijaiyyah (28 huruf) itu dan dinamakannya dengan Izhar

Syafawi.

‫ لقربها ولتحاد فاعرف‬# ‫ واحذر لدى واو وفا أن تختفى‬23

Berhati-hatilah engkau pada bertemu huruf Waw dan Fa dari kesamaran, kerana berhampirannya (makhraj dengan huruf
Fa’) dan bersamaannya (makhraj dengan huruf Waw) maka kenalilah ia!

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM MIM SUKUN

1. IKHFA’ 2. IDGHAM 3. IZHAR

‫م‬MIM SUKUN bertemu

Dikenali “IDGHAM SYAFAWI”: Sifat dengung MIM pada kadar Mudghamah.
Berhati-hati apabila bertemu huruf WAW DAN FA’

BAB 5: HUKUM LAM “AL” & LAM FE’EL BAIT

24-29

‫ أُو َل ُه َما إي مظ َها ُر َها فَلم َت معري يف‬# ‫املأَ مح ُر يف‬ ‫َقبم َل‬ ‫َحا َل ين‬ ‫َم‬ ‫لي َل يم‬ 24
‫أل‬ 25
26
Bagi huruf Lam pada Al itu padanya ada 2 keadaan apabila berada sebelum huruf hijaiyyah, yang Pertama dibaca

Izhar.‫ه‬.ُ m‫ َم‬a‫يم‬ka‫قي‬e‫ َع‬ngk‫ف‬au‫ م‬k‫َخ‬en‫َو‬alil‫ك‬aَ h !‫يم ين ابم يغ َح َّج‬ # ‫َقبم َل ا مر َب ٍع َم مع َع مْ َش ٍة ُخ مذ يعلم َم ُه‬

Terdapat 14 h‫ يع‬uَ‫ف‬ruf‫ا‬m‫ َه‬a‫ َز‬k‫م‬a‫ر م‬eَ n‫َو‬gka‫ا‬u‫ ًض‬am‫يم‬b‫ َأ‬il‫ة‬lٍ a‫ش‬hَ mْ‫ م‬a‫ع‬nَ f‫و‬aَ at ilmunya, dari himpunan kata “ibgh‫ يع‬i‫َب‬h‫مر‬ajَ‫أ‬ja‫ف‬kaِ‫ ي‬w‫ا‬a‫َه‬kh‫ ُم‬a‫غ‬fَ َ‘a‫ مد‬q‫ي‬i‫إ‬m‫ا‬a‫َم‬hu‫ثَانيي” يه‬

#

Kedua dibaca dengan Idgham pada 14 huruf juga dan telah dihimpun dalam rumuz (rangkai kata), maka manfaatkanlah!

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM LAM “AL” (LAM TA’RIF)

1. IZHAR 2. IDGHAM

LAM SUKUN bertemu (14 Huruf) ‫ابم يغ َح َّج َك َو َخ مف َعقييم َمه‬

Dikenali “IZHAR QAMARI”: Diumpama al-Qamar (bulan) kerana jelas
kelihatan an-Nujum (bintang-bintang) dilangit krtika bersama rembulan.

SAMB..

‫ َد مع ُسو َء َظ ٍن ُز مر ََ يشي ًفا ليلم َك َر مم‬# ‫يط مب ُث َّم يص مل َرْم ًحا َت ُف مز يض مف َذا ني َع مم‬ 27
28
(lihat 14 hurufnya pada setiap awal rangkai kata diatas..) ‫َوال َّل ُم ام ُلو ََل َس يم َها َق ممري َّي مة‬ 29

‫ َوال َّل ُم ا ُل مخ َرى َس يم َها َش مم يس َّي مة‬#

Bagi Lam yang pertama dinamakan dengan Qamariyyah, dan Lam yang kedua dinamakannya dengan Syamsiyyah
‫َوأَ مظ يه َر َّن َل َم في مع ٍل ُم مطلَ َقا‬
‫ يِف َنموي قُ مل َن َع مم َوقُلم َنا َوالم َت َق‬#

Dan Jelaskan (pada semua bacaan) Lam Feel secara Mutlaq, pada contoh seperti Qul Na’am, Qulna dan Iltaqaa.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

HUKUM LAM “AL” (LAM TA’RIF)

1. IZHAR 2. IDGHAM

‫ َد مع ُسو َء َظ ٍن ُز مر ََ يشي ًفا ليلم َك َر مم‬# ‫ يط مب ُث َّم يص مل َرْم ًحا َت ُف مز يض مف َذا ني َع مم‬: LAM SUKUN bertemu (14 Huruf)

Dikenali “IDGHAM SYAMSI”: Diumpama al-Syams (Matahari) kerana tiada kelihatan an-
Nujum (bintang-bintang) dilangit kita bersama Matahari.

BAB 6: HUKUM PERTEMUAN DUA HURUF BAIT

30-34

‫ َح مرفَا ين َفالم يمثم َل ين فيي يه َما أَ َح مق‬# ‫إي من يِف ال يص َفا يت َوالم َم َخاري يج ا َّت َف مق‬

Apabila sifat dan makhrajnya bersamaan pada dua hurufnya, maka ia dinamakan dengan mithlain (mutamathilain)

‫ َوِيف ال يص َفا يت ا مخ َت َل َفا يُلَ َّق َبا‬# ‫ِإَو من يَ ُكو َن مَخم َر ًجا َت َقا َر َبا‬

Dan apabila berdekatan pada makhrajnya, namun berbeza pada sifatnya maka ia dinamakan…
‫ُم َت َقاري َب مْ يي أَ مو يَ ُكو َن ا َّت َف َقا‬
‫ يِف مَخم َر ٍج ُدو َن ال يص َفا يت ُح يق َقا‬#

Mutaqaribain, Atau apabila bersamaan pada makhrajnya sedangkan tidak pada sifatnya maka dinamakan ia…

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

SAMB..

‫ أَ َّو ُل ُ ٍك َفال َّص يغْ َي َس يم َْ مي‬# ‫بيالم ُم َت َجان ي َس مْ يي ُث َّم إي من َس َك من‬

Dengan Mutajanisaini. Kemudian jika sukun pada semua awal hurufnya maka dinamakan ia dengan AL-SHAGHIR
‫أَ مو ُح ير َك اْ م َل مر َفا ين يِف ُ ٍك َف ُق مل‬
‫ ُ ٌّك َكبيْ ٌي َوا مف َه َمنم ُه بيالم ُم ُث مل‬#

Atau jika berbaris pada semua kedua hurufnya maka dinamakan ia AL-KABIR dan fahamilah dengan (melihat) contoh-
contohnya.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

PERTEMUAN DUA HURUF

HARAKAT MAKHRAJ & SIFAT

1: Sukun 1: Baris 1: Baris Makraj : Sama Makhraj : Dekat Makhraj : Sama
2: Baris 2: Baris 2: Sukun Sifat : Sama Sifat : Beza Sifat : Beza

SHAGHIR KHABIR MUTLAQ MUTAMATHILAIN MUTAQARIBAIN MUTAJANISAIN

SAMB.. MUTAMATHILAIN

Mutamathilain Shagir dibaca Idgham, adapun Kabir & Mutlaq dibaca Izhar menurut Thariq Syathibiy

SAGHIR َ KABIR MUTLAQ
‫أ ين‬
‫بي َع َصا َك‬ ‫ا م يضب‬ ‫فييهي ُه ًدى‬ ‫َش َق مق َنا‬
‫يَ مذ َه ُب بيامل َأبم َصاري‬
‫َوقَد َّد َخ ُلوا‬ ‫الم َم مو يت تَحمبي ُسو َن ُه َما‬ ‫َما نَنم َس مخ‬

‫َف ُق مل َهل لَّ َك‬ ‫تُْم َت ُكوا‬ َ
‫أن‬

SAMB.. MUTAQARIBAIN

Mutaqaribain Shagir, Kabir & Mutlaq dibaca Izhar melainkan pada Hukum Nun Sakinah & Tanwin dan LAM bertemu
RA’ ( ‫) قل رب‬, QAF bertemu KAF ( ‫ ( ألم ّنلقكم‬dibaca Idgham menurut Thoriq Syathibi.

SAGHIR KABIR MUTLAQ

‫قَ مد َس يم َع اّلَِّ ُل‬ ‫َر َزقَ ُك ُم اّلَِّ ُل‬ ‫َولَن تَ مر َض‬
‫ِإَوذم َز َّي َن لَ ُه مم‬
‫َع َد َد يسنيْ َي‬
‫إيذم َجآ ُءو ُك مم‬ ‫بياْملَيي َنا يت ُث َّم‬

SAMB.. MUTAJANISAIN

Mutajanisain Shagir dibaca Idgham (7 huruf: ‫ د ت ط‬/ ‫ ث ذ ظ‬/ ‫)م ب‬, adapun Kabir & Mutlaq dibaca Izhar menurut
Thoriq Syathibi.

SAGHIR KABIR MUTLAQ

‫َقد َّت َب َّْ َي‬ ‫ِإَو َذا النُّ ُفو ُس ُزوي َج مت‬ ‫َأتَ مد ُعو َن َب مع ًل‬

‫ا مر َكب َّم َع َنا‬ ‫ال َّصلي َحا يت ُطو َب‬

*sifat ‫يمن َّما ٍء‬

BAB 7: PEMBAHAGIAN MAD BAIT

35-41

‫ َو َس يم أَ َّو ًل َطبيي يع ًّيا َو ُهو‬# ‫َوالم َم ُّد أَ مصِي ٌّل َوفَ مر يِ ٌّع َِ ُل‬

Dan pada MAD itu terdapat ASLI dan FAR’IE dan dinamakan pada yang awal (ASLI) itu dengan MAD THABI’IE dan ia..
‫ َو َل بي ُدونيهي اْ م ُل ُرو ُف تُجم َت َل مب‬#
‫َس َب مب‬ ‫ل َََع‬ ‫َِ ُل‬ ‫تَ َو ُّق ٌف‬ َ ‫َما‬
‫ل‬

tidak bergantung dengan sebab serta tiada terdapat padanya juga huruf-huruf yang dibawa (berhubung)..
‫بَ مل أَ ُّى َح مر ٍف َغْم يي َه مم ٍز أَ مو ُس ُكو من‬
‫ َجا َب مع يد َم ٍد فَال َّطبيي يِ ُّع يَ ُكو من‬#

Bahkan, setiap huruf selain HAMZAH atau SUKUN yang datang setelah mad maka itulah MAD THABI’IE.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

SAMB..

‫ َس َب مب َك َه مم ٍز أَ مو ُس ُكو ٍن ُم مس َج َل‬# ‫َوا مْل َخ ُر الم َف مر يِ ُّع َم مو ُقو ٌف لَََع‬

Dan selainnya (Mad Thabi’e) itu adalah MAD FAR’IE iaitu yang bergantung dengan sebab seperti HAMZAH dan SUKUN
secara mutlak. ‫ يم من َل مف ٍظ َوا ٍى َو م َه يِف نُو يحي َها‬# ‫ُح ُرو ُف ُه ثَ َلثَ ٌة فَ يعي َها‬

Pada hurufnya (MAD) itu ada tiga (syarat) iaitu terhimpun dari lafaz “WAY” pada contoh: “NUU-HII-HAA”

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

SAMB..

‫يُلم ََ َت مم‬ ‫َم‬ ‫َقبم َل‬ ‫َو َفتم ٌح‬ ‫ََ مش ٌط‬ # ‫َوالم َك مْ ُس َقبم َل ام َلا َو َقبم َل الم َواوي َض مم‬
‫أل ٍف‬

Dan (Syaratnya): KASRAH‫ َنا‬s‫لي‬e‫ع‬b‫ م‬eُl‫أ‬um‫ ٍك‬Yُ A dan DHAMMAH sebelum WAW serta FATHAH sebelum ALIF yang tidak berubah
(konsisten)
‫إي ين انمفي َتا ٌح َقبم َل‬ # ‫َوالليْ ُي يمنم َها املَا َو َوا ٌو ُس يك َنا‬

Dan bagi AL-LIIN iaitu pada huruf YA dan WAW berkeadaan sukun yang didahului oleh FATHAH sekeliannya.

Pusat Talaqqi UNaz: Melahir Generasi Mahir Al-Quran

Penjelasan:

PEMBAHAGIAN MUDUD

(HURUF: ALIF / WAW/ YA’)

SYARAT:
FATHAH SEBELUM ALIF / KASRAH SEBELUM YA’ / DHAMMAH SEBELUM WAU

ASLI FAR’IE SUKUN ‘ARIDH
(TIADA SEBAB & HUBUNGAN) (BERSEBAB & BERHUBUNGAN)
AL-LIIN:
SELEPAS MAD TIADA SUKUN & SELEPAS MAD BERTEMU FATHAH SEBELUM YA’
HAMZAH dikenali dengan HAMZAH & SUKUN SECARA FATHAH SEBELUM WAU
MAD THOBI’IE
MUTLAQ


Click to View FlipBook Version