ประกาศสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต ๔ เรื่อง ให้ใช้กรอบหลักสูตรบูรณาการ หน่วย หน้าที่พลเมือง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต ๔ ตามที่ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ (ฉบับปรับปรุง 2560) กำหนด แนวทางการวัดผลและประเมินผลด้านคุณธรรมจริยธรรม ค่านิยมที่พึงประสงค์ ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่ต้องได้รับ การปลูกฝังและพัฒนาผ่านการจัดการเรียนการสอน การปฏิบัติกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนในลักษณะต่าง ๆ จนตกผลึกเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในตัวผู้เรียน การประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ต้องใช้ข้อมูล จากการสังเกตพฤติกรรม ซึ่งใช้เวลาในการเก็บข้อมูลพฤติกรรมเพื่อนำมาประเมินและตัดสิน โดยบูรณาการ ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ ๘ กลุ่มสาระ จัดในกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน จัดโครงการเพื่อพัฒนาคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ ปลูกฝังคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยสอดแทรกในกิจวัตรประจำวันของสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4 ขึ้น โดยความร่วมมือจากตัวแทน ฝ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้จัดทำกรอบหลักสูตรบูรณาการ หน่วยหน้าที่พลเมือง ซึ่งประกอบด้วย ๓ ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์สาระการเรียนรู้ ขั้นที่ 2 การวิเคราะห์ประเด็นของการเรียนรู้ ขั้นที่ 3 การวางแผนการจัดกิจกรรมบูรณาการ ทั้งนี้ กรอบหลักสูตรบูรณาการ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4 ได้รับ ความเห็นชอบจากคณะกรรมการเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4 เมื่อวันที่ ๒1 เดือน เมษายน พ.ศ. ๒5๖6 เพื่อให้สถานศึกษาได้นำกรอบหลักสูตรบูรณาการไปใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอน ต่อไป จึงประกาศให้ใช้กรอบหลักสูตรบูรณาการ หน่วยหน้าที่พลเมือง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4 บัดนี้เป็นต้นไป ประกาศ ณ วันที่ 2๑ เดือน เมษายน พ.ศ. ๒๕๖6 (นายชาญกฤต น้ำใจดี) ผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4
คำนำ การจัดทำหลักสูตรบูรณาการ หน่วยหน้าที่พลเมือง กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ – ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ สาระเพิ่มเติม หน้าที่พลเมือง และหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา เพื่อใช้ในการบริหารการจัด การศึกษาและพัฒนาผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ตามธรรมชาติ และเต็มศักยภาพตามเจตนารมณ์ ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๔๒ ฉบับปรับปรุง (พุทธศักราช ๒๕๔๕) ....................... สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4 ได้จัดทำกรอบหลักสูตรบูรณาการ โดยความร่วมมือจากตัวแทนฝ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ตามขั้นตอนเริ่มตั้งแต่ขั้นวิเคราะห์สาระการเรียนรู้ ขั้นวิเคราะห์ประเด็นของการเรียนรู้และขั้นวางแผนการจัดกิจกรรมบูรณาการ.......................................... กรอบหลักสูตรบูรณาการเล่มนี้ประกอบด้วย บทนำ เป้าหมายและจุดเน้น สาระการเรียนรู้แกนกลาง สาระเพิ่มเติม และหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา การนำกรอบสาระการเรียนรู้บูรณการสู่การพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษาเพื่อให้โรงเรียนนำกรอบและแนวทางไปจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาต่อไป กลุ่มนิเทศติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่นเขต 4
สารบัญ หน้า ประกาศสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต ๔ คำนำ ก สารบัญ ข ส่วนที่ ๑ ความนำ 1 หลักสูตรกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ๓ หลักสูตรวิชาเพิ่มเติม หน้าที่พลเมือง 6 หลักสูตรต้านทุจรติศึกษา 20 ส่วนที่ ๒ กรอบบูรณาการหลักสูตร หน่วยหน้าที่พลเมือง 22 ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ 23 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 26 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 28 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 31 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 33 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 35 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ 37 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 41 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 45 บรรณานุกรม 49 ภาคผนวก 51 คณะกรรมการจัดทำหลักสูตรบูรณาการ 52
PAGE \* MERGEFORMAT2 ความนำ กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ ให้เป็น หลักสูตรแกนกลางของประเทศ โดยกำหนดจุดหมาย และมาตรฐานการเรียนรู้เป็นเป้าหมายและกรอบทิศทาง ในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดี มีปัญญา มีคุณภาพชีวิตที่ดีและมีขีดความสามารถในการแข่งขันในเวที ระดับโลก (กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๔๔) พร้อมกันนี้ได้ปรับกระบวนการพัฒนาหลักสูตรให้มีความสอดคล้อง กับเจตนารมณ์แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ ที่มุ่งเน้นการกระจายอำนาจทางการศึกษาให้ท้องถิ่นและสถานศึกษาได้มีบทบาทและมีส่วนร่วม ในการพัฒนาหลักสูตร เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพ และความต้องการของท้องถิ่น (สำนักนายกรัฐมนตรี, ๒๕๔๒) จากการวิจัย และติดตามประเมินผลการใช้หลักสูตรในช่วงระยะ ๖ ปีที่ผ่านมา (สำนักวิชาการและ มาตรฐานการศึกษา, ๒๕๔๖ ก., ๒๕๔๖ ข., ๒๕๔๘ ก., ๒๕๔๙ ข.; สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, ๒๕๔๗; สำนักผู้ตรวจราชการและติดตามประเมินผล, ๒๕๔๘;สุวิมล ว่องวาณิช และนงลักษณ์ วิรัชชัย, ๒๕๔๗; Nutravong, ๒๐๐๒; Kittisunthorn, ๒๐๐๓) พบว่า หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๕ มีจุดดีหลายประการ เช่น ช่วยส่งเสริมการกระจายอำนาจทางการศึกษาทำให้ท้องถิ่นและสถานศึกษามี ส่วนร่วมและมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาหลักสูตรให้สอดคล้องกับความต้องการของท้องถิ่น และมีแนวคิด และหลักการในการส่งเสริมการพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวมอย่างชัดเจน อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาดังกล่าวยัง ได้สะท้อนให้เห็นถึงประเด็นที่เป็นปัญหาและความไม่ชัดเจนของหลักสูตรหลายประการทั้งในส่วนของเอกสาร หลักสูตร กระบวนการนำหลักสูตรสู่การปฏิบัติ และผลผลิตที่เกิดจากการใช้หลักสูตร ได้แก่ ปัญหาความสับสน ของผู้ปฏิบัติในระดับสถานศึกษาในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา สถานศึกษาส่วนใหญ่กำหนดสาระและผล การเรียนรู้ ที่คาดหวังไว้มาก ทำให้เกิดปัญหาหลักสูตรแน่น การวัดและประเมินผลไม่สะท้อนมาตรฐาน ส่งผล ต่อปัญหาการจัดทำเอกสารหลักฐานทางการศึกษาและการเทียบโอนผลการเรียน รวมทั้งปัญหาคุณภาพ ของผู้เรียนในด้านความรู้ ทักษะ ความสามารถและคุณลักษณะที่พึงประสงค์อันยังไม่เป็นที่น่าพอใจ นอกจากนั้นแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๐ ( พ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) ได้ชี้ให้เห็น ถึงความจำเป็นในการปรับเปลี่ยนจุดเน้นในการพัฒนาคุณภาพคนในสังคมไทยให้ มีคุณธรรม และมีความรอบรู้ อย่างเท่าทัน ให้มีความพร้อมทั้งด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และศีลธรรม สามารถก้าวทันการ เปลี่ยนแปลงเพื่อนำไปสู่สังคมฐานความรู้ได้อย่างมั่นคง แนวการพัฒนาคนดังกล่าวมุ่งเตรียมเด็กและเยาวชน ให้มีพื้นฐานจิตใจที่ดีงาม มีจิตสาธารณะ พร้อมทั้งมีสมรรถนะ ทักษะและความรู้พื้นฐานที่จำเป็นในการ ดำรงชีวิต อันจะส่งผลต่อการพัฒนาประเทศแบบยั่งยืน (สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, ๒๕๔๙) ซึ่งแนวทางดังกล่าวสอดคล้องกับนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการในการพัฒนาเยาวชนของชาติเข้าสู่โลก ยุคศตวรรษที่ ๒๑ โดยมุ่งส่งเสริมผู้เรียนมีคุณธรรม รักความเป็นไทย ให้มีทักษะการคิดวิเคราะห์ สร้างสรรค์ มีทักษะด้านเทคโนโลยี สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น และสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมโลกได้อย่างสันติ (กระทรวงศึกษาธิการ, ๒๕๕๑)
๑ หลักการ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีหลักการที่สำคัญ ดังนี้ ๑. เป็นหลักสูตรการศึกษาเพื่อความเป็นเอกภาพของชาติ มีจุดหมายและมาตรฐานการพื้นฐาน ของความเป็นไทยควบคู่กับความเป็นสากล ๒. เป็นหลักสูตรการศึกษาเพื่อปวงชน ที่ประชาชนทุกคนมีโอกาสได้รับการศึกษาอย่างเสมอภาค และมี คุณภาพ ๓. เป็นหลักสูตรการศึกษาที่สนองการกระจายอำนาจ ให้สังคมมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา ให้สอดคล้องกับสภาพและความต้องการของท้องถิ่น ๔. เป็นหลักสูตรการศึกษาที่มีโครงสร้างยืดหยุ่นทั้งด้านสาระการเรียนรู้ เวลาและการจัด การเรียนรู้ ๕. เป็นหลักสูตรการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ๖. เป็นหลักสูตรการศึกษาสำหรับการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัย ครอบคลุม ทุกกลุ่มเป้าหมาย สามารถเทียบโอนผลการเรียนรู้ และประสบการณ์ จุดหมาย หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดี มีปัญญา มีความสุข มีศักยภาพในการศึกษาต่อ และประกอบอาชีพ จึงกำหนดเป็นจุดหมายเพื่อให้เกิดกับผู้เรียน เมื่อจบ การศึกษาขั้นพื้นฐาน ดังนี้ ๑. มีคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่พึงประสงค์ เห็นคุณค่าของตนเอง มีวินัยและปฏิบัติตนตาม หลักธรรมของพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ๒. มีความรู้ ความสามารถในการสื่อสาร การคิด การแก้ปัญหา การใช้เทคโนโลยี และมีทักษะชีวิต ๓. มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีสุขนิสัย และรักการออกกำลังกาย ๔. มีความรักชาติ มีจิตสำนึกในความเป็นพลเมืองไทยและพลโลก ยึดมั่นในวิถีชีวิตและการปกครอง ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ๕. มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย การอนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อม มีจิต สาธารณะที่มุ่งทำประโยชน์และสร้างสิ่งที่ดีงามในสังคม และอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างมีความสุข
๒ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในการพัฒนาผู้เรียนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งเน้นพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพ ตามมาตรฐานที่กำหนด ซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะสำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ดังนี้ สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งให้ผู้เรียนเกิดสมรรถนะสำคัญ ๕ ประการ ดังนี้ ๑. ความสามารถในการสื่อสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวัฒนธรรมในการใช้ภาษา ถ่ายทอดความคิด ความรู้ความเข้าใจ ความรู้สึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารและ ประสบการณ์อันจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาต่อรองเพื่อขจัดและลด ปัญหาความขัดแย้งต่าง ๆ การเลือกรับหรือไม่รับข้อมูลข่าวสารด้วยหลักเหตุผลและความถูกต้อง ตลอดจนการ เลือกใช้วิธีการสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่มีต่อตนเองและสังคม ๒. ความสามารถในการคิด เป็นความสามารถในการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิด อย่าง สร้างสรรค์ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้หรือสารสนเทศ เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมได้อย่างเหมาะสม ๓. ความสามารถในการแก้ปัญหา เป็นความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ ที่เผชิญได้ อย่างถูกต้องเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและข้อมูลสารสนเทศ เข้าใจความสัมพันธ์และการ เปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่าง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู้ ประยุกต์ความรู้มาใช้ในการป้องกันและแก้ไข ปัญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อตนเอง สังคมและสิ่งแวดล้อม ๔. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต เป็นความสามารถในการนำกระบวนการต่าง ๆ ไปใช้ในการ ดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ด้วยตนเอง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง การทำงาน และการอยู่ร่วมกันในสังคม ด้วยการสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีระหว่างบุคคล การจัดการปัญหาและความขัดแย้งต่าง ๆ อย่างเหมาะสม การปรับตัวให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดล้อม และการรู้จักหลีกเลี่ยงพฤติกรรมไม่พึง ประสงค์ที่ส่งผลกระทบต่อตนเองและผู้อื่น ๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีเป็นความสามารถในการเลือก และใช้ เทคโนโลยีด้านต่าง ๆ และ มีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในด้านการเรียนรู้ การสื่อสาร การทำงาน การแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ถูกต้อง เหมาะสม และมีคุณธรรม
๓ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เพื่อให้ สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข ในฐานะเป็นพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้ ๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ๒. ซื่อสัตย์สุจริต ๓. มีวินัย ๔. ใฝ่เรียนรู้ ๕. อยู่อย่างพอเพียง ๖. มุ่งมั่นในการทำงาน ๗. รักความเป็นไทย ๘. มีจิตสาธารณะ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนา ที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา หรือศาสนาที่ตนนับถือ สาระที่ ๒ หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม และธำรง รักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย และ สังคมโลก อย่างสันติสุข มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และธำรงรักษา ไว้ซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์ มาตรฐาน ส.๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภคการใช้ ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจหลักการ ของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดำรงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ มาตรฐาน ส.๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ และ ความจำเป็นของการร่วมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก
๔ สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร์ มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ สามารถใช้ วิธีการทางประวัติศาสตร์มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ในด้านความสัมพันธ์และ การเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์อย่างต่อเนื่อง ตระหนักถึงความสำคัญและสามารถ วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดขึ้น มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธำรงความเป็นไทย สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผล ต่อกัน และกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ในการค้นหา วิเคราะห์ สรุป และใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจิตสำนึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ ทรัพยากรและ สิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ทำไมต้องเรียนสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ช่วยให้ผู้เรียนมีความรู้ ความเข้าใจ การดำรงชีวิตของมนุษย์ทั้งในฐานะปัจเจกบุคคลและการอยู่ร่วมกันในสังคม การปรับตัวตามสภาพแวดล้อม การจัดการทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด เข้าใจถึงการพัฒนา เปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย กาลเวลา ตามเหตุปัจจัยต่าง ๆ เกิดความเข้าใจในตนเอง และผู้อื่น มีความอดทน อดกลั้น ยอมรับในความแตกต่าง และมีคุณธรรม สามารถนำความรู้ไปปรับใช้ในการดำเนินชีวิต เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติ และสังคมโลก เรียนรู้อะไรในสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมว่าด้วยการอยู่ร่วมกันในสังคม ที่มีความเชื่อม สัมพันธ์กัน และมีความแตกต่างกันอย่างหลากหลาย เพื่อช่วยให้สามารถปรับตนเองกับบริบทสภาพแวดล้อม เป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ มีความรู้ ทักษะ คุณธรรม และค่านิยมที่เหมาะสม โดยได้กำหนดสาระ ต่าง ๆ ไว้ ดังนี้ • ศาสนา ศีลธรรมและจริยธรรม แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หลักธรรม ของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือ การนำหลักธรรมคำสอนไปปฏิบัติในการพัฒนาตนเอง และการอยู่ ร่วมกันอย่างสันติสุข เป็นผู้กระทำความดี มีค่านิยมที่ดีงาม พัฒนาตนเองอยู่เสมอ รวมทั้งบำเพ็ญประโยชน์ ต่อสังคมและส่วนรวม • หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิต ระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ลักษณะและความสำคัญ การเป็น
๕ พลเมืองดี ความแตกต่างและความหลากหลายทางวัฒนธรรม ค่านิยม ความเชื่อ ปลูกฝังค่านิยมด้าน ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข สิทธิ หน้าที่ เสรีภาพการดำเนินชีวิตอย่างสันติสุข ในสังคมไทยและสังคมโลก • เศรษฐศาสตร์ การผลิต การแจกจ่าย และการบริโภคสินค้าและบริการ การบริหารจัดการทรัพยากร ที่มีอยู่อย่างจำกัดอย่างมีประสิทธิภาพ การดำรงชีวิตอย่างมีดุลยภาพ และการนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ ในชีวิตประจำวัน • ประวัติศาสตร์ เวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ วิธีการทางประวัติศาสตร์ พัฒนาการ ของมนุษยชาติจากอดีตถึงปัจจุบัน ความสัมพันธ์และเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ต่าง ๆ ผลกระทบที่เกิดจาก เหตุการณ์สำคัญในอดีต บุคคลสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ในอดีต ความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย แหล่งอารยธรรมที่สำคัญของโลก • ภูมิศาสตร์ ลักษณะของโลกทางกายภาพ ลักษณะทางกายภาพ แหล่งทรัพยากร และภูมิอากาศ ของประเทศไทย และภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก การใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ความสัมพันธ์กัน ของสิ่งต่าง ๆ ในระบบธรรมชาติ ความสัมพันธ์ของมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษย์สร้าง ขึ้น การนำเสนอข้อมูลภูมิสารสนเทศ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน คุณภาพผู้เรียน จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ • มีความรู้เรื่องเกี่ยวกับตนเองและผู้ที่อยู่รอบข้าง ตลอดจนสภาพแวดล้อมในท้องถิ่น ที่อยู่อาศัย และ เชื่องโยงประสบการณ์ไปสู่โลกกว้าง • มีทักษะกระบวนการ และมีข้อมูลที่จำเป็นต่อการพัฒนาให้เป็นผู้มีคุณธรรม จริยธรรม ประพฤติ ปฏิบัติตามหลักคำสอนของศาสนาที่ตนนับถือ มีความเป็นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ การอยู่ร่วมกันและ การทำงานกับผู้อื่น มีส่วนร่วมในกิจกรรมของห้องเรียน และได้ฝึกหัดในการตัดสินใจ • มีความรู้เรื่องราวเกี่ยวกับตนเอง ครอบครัว โรงเรียน และชุมชนในลักษณะการบูรณาการ ผู้เรียน ได้เข้าใจแนวคิดเกี่ยวกับปัจจุบันและอดีตมีความรู้พื้นฐานทางเศรษฐกิจได้ข้อคิดเกี่ยวกับรายรับ-รายจ่าย ของครอบครัว เข้าใจถึงการเป็นผู้ผลิต ผู้บริโภค รู้จักการออมขั้นต้นและวิธีการเศรษฐกิจพอเพียง • รู้และเข้าใจในแนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หน้าที่พลเมือง เศรษฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และภูมิศาสตร์ เพื่อเป็นพื้นฐานในการทำความเข้าใจในขั้นที่สูงต่อไป จบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ • มีความรู้เรื่องของจังหวัด ภาค และประทศของตนเอง ทั้งเชิงประวัติศาสตร์ ลักษณะทางกายภาพ สังคมประเพณี และวัฒนธรรม รวมทั้งการเมือง การปกครอง และสภาพเศรษฐกิจโดยเน้นความเป็น ประเทศไทย • มีความรู้และความเข้าใจในเรื่องศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ปฏิบัติตนตามหลักธรรมคำสอน ของศาสนาที่ตนนับถือ รวมทั้งมีส่วนร่วมศาสนพิธี และพิธีกรรมทางศาสนามากยิ่งขึ้น
๖ • ปฏิบัติตนตามสถานภาพ บทบาท สิทธิหน้าที่ในฐานะพลเมืองดีของท้องถิ่น จังหวัด ภาค และประเทศ รวมทั้งได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมตามขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมของท้องถิ่นตนเอง มากยิ่งขึ้น • สามารถเปรียบเทียบเรื่องราวของจังหวัดและภาคต่าง ๆ ของประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน ได้รับการพัฒนาแนวคิดทางสังคมศาสตร์ เกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม หน้าที่พลเมือง เศรษฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และภูมิศาสตร์ เพื่อขยายประสบการณ์ไปสู่การทำความเข้าใจในภูมิภาค ซีกโลกตะวันออก และตะวันตกเกี่ยวกับศาสนา คุณธรรม จริยธรรม ค่านิยม ความเชื่อ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม การดำเนินชีวิต การจัดระเบียบทางสังคม และการเปลี่ยนแปลงทางสังคมจากอดีตสู่ปัจจุบัน รายวิชาเพิ่มเติม หน้าที่พลเมือง การศึกษาของประเทศไทยให้ความสำคัญกับการพัฒนาคุณภาพของเด็กไทย โดยสะท้อนจาก พัฒนาการจัดการศึกษาอย่างต่อเนื่อง กระทรวงศึกษาธิการเห็นความสำคัญของการปฏิรูปการศึกษาเพื่อให้ นำไปสู่การปฏิบัติที่ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการปฏิรูปครูปฏิรูปโรงเรียน และปฏิรูประบบบริหารจัดการศึกษา ทั้งนี้ในประเด็นของหลักสูตรได้เน้นการพัฒนาหลักสูตร การเรียนการสอน และการบริหารจัดการ เพื่อให้คน รุ่นใหม่เกิดกระบวนการคิดอย่างมีระบบ และแก้ปัญหาอย่างเป็นเหตุเป็นผล รวมทั้งการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม การสร้างระเบียบวินัย การมีจิตสำนึกความรับผิดชอบต่อสังคม การยึดมั่นในสถาบันชาติศาสนา พระมหากษัตริย์และความภาคภูมิใจ ในการเป็นคนไทย ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาและยกระดับคุณภาพ ของสังคมไทยในอนาคต แนวคิดดังกล่าวคือ การพัฒนาความเป็นพลเมืองไทย และพลเมืองโลก ในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ซึ่งเป็นวิสัยทัศน์ของหลักสูตรแกนกลางการศึกษา ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ นอกจากนี้ในการจัดการศึกษาของโลก มีแนวโน้มเกิดการเปลี่ยนแปลงในมิติ ด้านเนื้อหาและการเรียนรู้เช่น การส่งเสริมการพัฒนาด้านทักษะ การรู้เท่าทัน ทักษะชีวิต (Life Skills) การบูรณาการในลักษณะสหวิทยาการ รวมทั้งมีการเน้นวิชาการศึกษา เพื่อความเป็นพลเมือง (Citizenship Education) กอปรกับในขณะนี้มีนโยบายด้านการเรียนการสอนวิชาประวัติศาสตร์และหน้าที่พลเมืองของคณะ รักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ(คสช.) ที่ส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนในชาติได้มีความรู้ความเข้าใจในเรื่อง ประวัติศาสตร์ความเป็นไทย รักชาติศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์และเป็นพลเมืองดีในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข มีความปรองดองสมานฉันท์เพื่อสันติสุขในสังคมไทย และ กำหนดค่านิยมหลัก ๑๒ ประการ เพื่อสร้างคนไทยที่เข้มแข็งนำไปสู่การสร้างสรรค์ประเทศไทยให้เข้มแข็ง ดังนี้ ๑. มีความรักชาติศาสนา พระมหากษัตริย์ซึ่งเป็นสถาบันหลักของชาติในปัจจุบัน ๒. ซื่อสัตย์เสียสละ อดทน มีอุดมการณ์ในสิ่งที่ดีงามเพื่อส่วนรวม ๓. กตัญญูต่อพ่อแม่ผู้ปกครอง ครูบาอาจารย์ ๔. ใฝ่หาความรู้หมั่นศึกษาเล่าเรียนทางตรงและทางอ้อม ๕. รักษาวัฒนธรรมไทย ประเพณีไทยอันงดงาม ๖. มีศีลธรรม รักษาความสัตย์หวังดีต่อผู้อื่น เผื่อแผ่และแบ่งปัน ๗. เข้าใจ เรียนรู้การเป็นประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขที่ถูกต้อง ๘. มีระเบียบวินัยเคารพกฎหมาย ผู้น้อยรู้จักเคารพผู้ใหญ่ ๙. มีสติรู้ตัว รู้คิด รู้ทำ รู้ปฏิบัติตามพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
๗ ๑๐. รู้จักดำรงตนอยู่โดยใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว รู้จักอดออมไว้ใช้เมื่อยามจำเป็น มีไว้พอกินพอใช้ถ้าเหลือก็แจกจ่าย จำหน่าย และขยายกิจการ เมื่อมีความพร้อมโดยมีภูมิคุ้มกันที่ดี ๑๑. มีความเข้มแข็งทั้งร่างกายและจิตใจ ไม่ยอมแพ้ต่ออำนาจฝ่ายต่ำ หรือกิเลส มีความละอาย เกรงกลัวต่อบาปตามหลักของศาสนา ๑๒. คำนึงถึงผลประโยชน์ของส่วนรวมและต่อชาติมากกว่าผลประโยชน์ของตนเอง สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาการศึกษาไทย ในประเด็นของการพัฒนาการเรียนการสอนหน้าที่พลเมืองในฐานะที่เป็นกลไกสำคัญในการเตรียมพลเมือง ของชาติไปสู่การเป็นพลเมืองดีที่มีประสิทธิภาพ นอกจากจะมีการกำหนดสาระหน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และ การดำเนินชีวิตในสังคม ในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม แล้ว และเพื่อพัฒนาผู้เรียน ให้มีความรู้ทักษะ เจตคติและคุณลักษณะอันพึงประสงค์สอดคล้องกับนโยบายการพัฒนาการเรียน การสอน หน้าที่พลเมือง และค่านิยมหลัก ๑๒ ประการ จึงนำมาสู่การกำหนดรายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง โดยเน้น การพัฒนาผู้เรียน ในเรื่อง ความเป็นไทย รักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ความปรองดอง สมานฉันท์ และความมีวินัยในตนเอง เพื่อให้สถานศึกษานำไปจัดเป็นรายวิชาเพิ่มเติมในหลักสูตรสถานศึกษาตามกรอบ ความคิดในการพัฒนารายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
๘ เป้าหมายสำคัญในการจัดการเรียนรู้รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง จุดเน้นและขอบข่าย รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง จุดเน้นที่ ๑ ความเป็นไทย ๑. ลักษณะที่ดีของคนไทย (มารยาทไทย กตัญญูกตเวทีเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เสียสละ) ๒. ศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และประเพณีไทย (การแต่งกาย ภาษา ภูมิปัญญา ประเพณี) จุดเน้นที่ ๒ รักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ การเห็นคุณค่าและการแสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ จุดเน้นที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ๑. การดำเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย ๒. การมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น ประมุข
๙ จุดเน้นที่ ๔ ความปรองดอง สมานฉันท์ ๑. การอยู่ร่วมกันในสังคมแห่งความหลากหลาย ๒. การจัดการความขัดแย้งและสันติวิธี จุดเน้นที่ ๕ ความมีวินัยในตนเอง ซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ ยอมรับผลที่เกิดจาก การกระทำ ของตนเอง
๑๐ ผลการเรียนรู้และสาระการเรียนรู้รายวิชาเพิ่มเติมหน้าที่พลเมือง จุดเน้นที่ ๑ ความเป็นไทย ๑.๑ ลักษณะที่ดีของคนไทย (มารยาทไทย กตัญญูกตเวทีเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เสียสละ) ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๑. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทย มารยาทไทย - การแสดงความเคารพ (การไหว้) - การรับประทานอาหาร - การทักทายด้วยวาจา และยิ้ม ๒. แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ต่อบุคคลในครอบครัว ความกตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ ป.๒ ๑. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทย มารยาทไทย - การพูดด้วยถ้อยคำไพเราะ - การมีกิริยาสุภาพอ่อนน้อม ๒. แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ต่อบุคคลในโรงเรียน ความกตัญญูกตเวทีต่อบุคคลในโรงเรียน ป.๓ ๑. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีมารยาทไทย มารยาทไทย - การต้อนรับผู้มาเยือน - การปฏิบัติตนตามกาลเทศะ ๒. แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ต่อบุคคลในชุมชน ความกตัญญูกตเวทีต่อบุคคลในชุมชน ป.๔ ๑. เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนเป็นผู้มี มารยาทไทย มารยาทไทยในพิธีการต่าง ๆ - การกล่าวคำต้อนรับ - การแนะนำตัวเอง แนะนำสถานที่ ๒. แสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ต่อผู้ทำประโยชน์ในสังคม ความกตัญญูกตเวทีต่อผู้ทำประโยชน์ ในสังคม
๑๑ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๕ ๑. เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนเป็นผู้มี มารยาทไทย มารยาทไทย - การสนทนา - การปฏิบัติตนตามกาลเทศะ - การต้อนรับผู้มาเยือน ๒. รู้คุณค่าและบำรุงรักษา ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การรู้คุณค่า การใช้อย่างประหยัดและคุ้มค่า และ การบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ป.๖ ๑. ปฏิบัติตนและชักชวนผู้อื่นให้มี มารยาทไทย มารยาทไทย - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การปฏิบัติตนตามกาลเทศะ - การต้อนรับผู้มาเยือน ๒. มีส่วนร่วมและชักชวนผู้อื่นให้ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ๑.๒ ศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และประเพณีไทย (การแต่งกาย ภาษา ภูมิปัญญา ประเพณี) ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๓. เห็นความสำคัญของภาษาไทย ความสำคัญของภาษาไทย ป.๒ ๓. เห็นประโยชน์ของการแต่งกาย ด้วยผ้าไทย การแต่งกายด้วยผ้าไทย ป.๓ ๓. เห็นคุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาท้องถิ่นในเรื่องต่าง ๆ ป.๔ ๓. มีส่วนร่วมในขนบธรรมเนียม ประเพณีไทย ขนบธรรมเนียมประเพณีไทยในท้องถิ่น ป.๕ ๓. มีส่วนร่วมในศิลปวัฒนธรรมไทย ศิลปวัฒนธรรมไทย ป.๖ ๓. มีส่วนร่วมในขนบธรรมเนียม ประเพณีศิลปวัฒนธรรม และภูมิ ปัญญาไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณีศิลปวัฒนธรรม และ ภูมิปัญญาไทย
๑๒ จุดเน้นที่ ๒ รักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ การเห็นคุณค่าและการแสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๔. เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ ๑. กิจกรรมเกี่ยวกับชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๒. วันสำคัญของชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - การออม - การประหยัด ๒. หลักการทรงงาน - ประหยัด เรียบง่าย ได้ประโยชน์สูงสุด - ความซื่อสัตย์สุจริต จริงใจต่อกัน ป.๒ ๔. เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ ๑. กิจกรรมเกี่ยวกับชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๒. วันสำคัญของชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - ความขยัน - ความอดทน ๒. หลักการทรงงาน - การพึ่งตนเอง - รู้รัก สามัคคี
๑๓ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๓ ๔. เข้าร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ ๑. กิจกรรมเกี่ยวกับชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๒. วันสำคัญของชาติศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - ความซื่อสัตย์ - ความเสียสละ ๒. หลักการทรงงาน - การมีส่วนร่วม - ความเพียร: พระมหาชนก ป.๔ ๔. เห็นความสำคัญและแสดงออกถึง ความรักชาติยึดมั่นในศาสนา และ เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ - การใช้สินค้าไทย - การดูแลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุ - การรักษาสาธารณสมบัติ - การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี - การปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและ พระจริยวัตร ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - การมีวินัย - การข่มใจ ๒. หลักการทรงงาน - ประโยชน์ส่วนรวม - พออยู่พอกิน ป.๕ ๔. เห็นคุณค่าและแสดงออกถึง ความ รักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูน สถาบันพระมหากษัตริย์ - การใช้สินค้าไทย - การดูแลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุ - การรักษาสาธารณสมบัติ - การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี - การปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและ พระจริยวัตร
๑๔ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ - ความสามัคคี ๒. หลักการทรงงาน - ทำตามลำดับขั้น - ทำงานอย่างมีความสุข ป.๖ ๔. เห็นคุณค่าและแนะนำผู้อื่น ให้ แสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นใน ศาสนา และเทิดทูนสถาบัน พระมหากษัตริย์ - การใช้สินค้าไทย - การดูแลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุ - การรักษาสาธารณสมบัติ - การปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนที่ดี - การปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและ พระจริยวัตร ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง ๑. พระบรมราโชวาท - ความใฝ่รู้ - ความกตัญญูกตเวที ๒. หลักการทรงงาน - องค์รวม - ทำให้ง่าย จุดเน้นที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ๓.๑ การดำเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๖. ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กติกา และ หน้าที่ที่ต้องปฏิบัติในห้องเรียน ข้อตกลง กติกา และหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติใน ห้องเรียน - การรักษาความสะอาด - การรักษาของใช้ร่วมกัน - การส่งงาน
๑๕ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๒ ๖. ปฏิบัติตนตามกฎ ระเบียบ และ หน้าที่ที่ต้องปฏิบัติในโรงเรียน กฎ ระเบียบ และหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติใน โรงเรียน - การแต่งกาย - การเข้าแถว - การดูแลพื้นที่ที่ได้รับมอบหมาย ป.๓ ๖. ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติใน ห้องเรียนและโรงเรียน ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหน้าที่ที่ต้อง ปฏิบัติในห้องเรียนและโรงเรียน - การใช้สิ่งของ เครื่องใช้และสถานที่ของ ส่วนรวม - การดูแลรักษาสิ่งของ เครื่องใช้และสถานที่ ของส่วนรวม ป.๔ ๖. มีส่วนร่วมในการสร้างและปฏิบัติ ตามข้อตกลง กติกา ของห้องเรียน ๑. ข้อตกลง กติกา ในห้องเรียน - การรักษาความสะอาด - การรักษาของใช้ร่วมกัน - การส่งงาน ๒. การใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการสร้าง ข้อตกลง กติกา ด้วยหลักเหตุและผล และ ยึดถือประโยชน์ส่วนรวม ป.๕ ๖. มีส่วนร่วมในการสร้างและปฏิบัติ ตามกฎ ระเบียบ ของโรงเรียน ๑. กฎ ระเบียบ ในโรงเรียน - การรักษาความสะอาด - การรักษาของใช้ร่วมกัน - การดูแลพื้นที่ที่ได้รับมอบหมาย ๒. การใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการสร้าง กฎ ระเบียบ ด้วยหลักเหตุและผล และยึดถือ ประโยชน์ส่วนรวม ป.๖ ๖. ปฏิบัติตนและแนะนำผู้อื่นให้ ปฏิบัติตามข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ ของห้องเรียนและโรงเรียน ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ ในห้องเรียนและ โรงเรียน - การใช้สิ่งของ เครื่องใช้วัสดุอุปกรณ์และ สถานที่ของส่วนรวม - การดูแลรักษาสิ่งของ เครื่องใช้วัสดุอุปกรณ์ และสถานที่ของส่วนรวม
๑๖ ๓.๒ การมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น ประมุข ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ใน ฐานะสมาชิกที่ดีของครอบครัว และ ห้องเรียน บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ครอบครัว และห้องเรียน - เชื่อฟังคำสั่งสอนของพ่อแม่ญาติผู้ใหญ่และครู ป.๒ ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ใน ฐานะสมาชิกที่ดีของห้องเรียน และ โรงเรียน บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ห้องเรียน และโรงเรียน - การเป็นผู้นำและการเป็นสมาชิกที่ดี - หน้าที่และความรับผิดชอบ ป.๓ ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่และ มีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของ ห้องเรียน และโรงเรียน ๑. บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ห้องเรียน และโรงเรียน - การใช้สิทธิและหน้าที่ - การใช้เสรีภาพอย่างรับผิดชอบ ๒. กิจกรรมต่าง ๆ ของห้องเรียนและโรงเรียน ป.๔ ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ มี ส่วนร่วมและรับผิดชอบในการ ตัดสินใจในกิจกรรมของครอบครัว และห้องเรียน ๑. บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ครอบครัว และห้องเรียน - การเป็นผู้นำและการเป็นสมาชิกที่ดี - การมีเหตุผลและยอมรับฟังความคิดเห็น ของผู้อื่น - การปฏิบัติตามเสียงข้างมากและยอมรับ เสียง ข้างน้อย ๒. กิจกรรมต่าง ๆ ของครอบครัวและห้องเรียน ป.๕ ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหน้าที่ มี ส่วนร่วมและรับผิดชอบในการ ตัดสินใจในกิจกรรมของห้องเรียน และโรงเรียน ๑. บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ห้องเรียนและโรงเรียน - การยึดถือหลักความจริง ความดีงาม ความ ถูกต้อง และหลักเหตุผล - การยึดถือประโยชน์ของส่วนรวมเป็นสำคัญ - การยึดหลักความเสมอภาคและความยุติธรรม ๒. กิจกรรมต่าง ๆ ของห้องเรียนและโรงเรียน
๑๗ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๖ ๗. เห็นคุณค่าและปฏิบัติตนตาม บทบาทหน้าที่ มีส่วนร่วมและ รับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรม ของห้องเรียน และโรงเรียน ๑. บทบาทหน้าที่ของการเป็นสมาชิกที่ดีของ ห้องเรียนและโรงเรียน - การเป็นผู้นำและการเป็นสมาชิกที่ดี - การยึดถือประโยชน์ของส่วนรวมเป็นสำคัญ - การใช้สิทธิและหน้าที่ - การใช้เสรีภาพอย่างรับผิดชอบ ๒. กิจกรรมต่าง ๆ ของห้องเรียนและโรงเรียน จุดเน้นที่ ๔ ความปรองดอง สมานฉันท์ ๔.๑ การอยู่ร่วมกันในสังคมแห่งความหลากหลาย ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๘. ยอมรับความเหมือนและความ แตกต่าง ของตนเองและผู้อื่น ความเหมือนและความแตกต่างระหว่างบุคคล ในเรื่องเชื้อชาติภาษา เพศ สุขภาพ ความ พิการ ความสามารถ ถิ่นกำเนิด ฯลฯ ป.๒ ๘. ยอมรับความเหมือนและความ แตกต่าง ของตนเองและผู้อื่น ป.๓ ๘. ยอมรับและอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่าง สันติ ๑. ความเหมือนและความแตกต่างระหว่าง บุคคล ในเรื่องเชื้อชาติภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการ ความสามารถ ถิ่นกำเนิด สถานะ ของบุคคล ฯลฯ ๒. การอยู่ร่วมกันอย่างสันติและการพึ่งพา ซึ่งกัน และกัน - ไม่รังแก ไม่ทำร้าย - ไม่ล้อเลียน - ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน แบ่งปัน ป.๔ ๘. ยอมรับและอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่าง สันติและพึ่งพาซึ่งกันและกัน ป.๕ ๘. ยอมรับความหลากหลายทาง สังคม-วัฒนธรรมในท้องถิ่น และอยู่ ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและพึ่งพาซึ่ง กันและกัน ๑. ความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรม ในท้องถิ่น ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดล้อม ๒. การอยู่ร่วมกันอย่างสันติและการพึ่งพา ซึ่งกัน และกัน - เคารพซึ่งกันและกัน - ไม่แสดงกิริยาและวาจาดูหมิ่นผู้อื่น - ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน แบ่งปัน
๑๘ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๖ ๘. ยอมรับความหลากหลายทาง สังคม-วัฒนธรรมในประเทศไทย และอยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างสันติและ พึ่งพาซึ่งกันและกัน ๑. ความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรม ในประเทศไทย ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดล้อม ๒. การอยู่ร่วมกันอย่างสันติและการพึ่งพา ซึ่งกันและกัน - เคารพซึ่งกันและกัน - ไม่แสดงกิริยาและวาจาดูหมิ่นผู้อื่น - ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน แบ่งปัน ๔.๒ การจัดการความขัดแย้งและสันติวิธี ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ ๙. ยกตัวอย่างความขัดแย้งใน ห้องเรียน และเสนอวิธีการแก้ปัญหา โดยสันติวิธี ความขัดแย้งในห้องเรียน และวิธีการ แก้ปัญหา โดยสันติวิธีในกรณี - ความคิดเห็นไม่ตรงกัน - การละเมิดสิทธิของผู้อื่น ป.๒ ๙. ยกตัวอย่างความขัดแย้งใน โรงเรียน และเสนอวิธีการแก้ปัญหา โดยสันติวิธี ความขัดแย้งในโรงเรียนและวิธีการแก้ปัญหา โดยสันติวิธีในกรณี - หน้าที่และความรับผิดชอบ - การใช้ของส่วนรวม ป.๓ ๙. ยกตัวอย่างความขัดแย้งในชุมชน และเสนอวิธีการแก้ปัญหาโดยสันติ วิธี ความขัดแย้งในชุมชนและวิธีการแก้ปัญหา ความขัดแย้งโดยสันติวิธีในกรณี - การใช้สาธารณสมบัติ - การรักษาสิ่งแวดล้อม ป.๔ ๙. วิเคราะห์ปัญหาความขัดแย้ง ใน ท้องถิ่น และเสนอแนวทางการ แก้ปัญหา โดยสันติวิธี ความขัดแย้งในท้องถิ่น และแนวทางการ แก้ปัญหาโดยสันติวิธีในกรณี - การใช้สาธารณสมบัติ - การรักษาสิ่งแวดล้อม ป.๕ ๙. วิเคราะห์ปัญหาความขัดแย้ง ใน ภูมิภาคของตนเอง และเสนอ แนว ทางการแก้ปัญหาโดยสันติวิธี ความขัดแย้งในภูมิภาคของตนเอง และ แนวทาง การแก้ปัญหาโดยสันติวิธี - การจัดการทรัพยากร (น้ำ ป่าไม้ที่ดิน) - การขัดแย้งทางความคิด
๑๙ ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๖ ๙. วิเคราะห์ปัญหาความขัดแย้ง ใน ประเทศไทย และเสนอแนวทาง การ แก้ปัญหาโดยสันติวิธี ปัญหาความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในประเทศไทย และแนวทางการแก้ปัญหาโดยสันติวิธี - การละเมิดสิทธิ - การรักษาสิ่งแวดล้อม จุดเน้นที่ ๕ ความมีวินัยในตนเอง ซื่อสัตย์สุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝ่หาความรู้ตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ ยอมรับผลที่เกิดจาก การกระทำ ของตนเอง ชั้น ผลการเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ป.๑ – ๓ ๑๐. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง คุณลักษณะของผู้มีวินัยในตนเอง - ความซื่อสัตย์สุจริต - ขยันหมั่นเพียร อดทน - ใฝ่หาความรู้ - ตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ - ยอมรับผลที่เกิดจากการกระทำของตนเอง (การพัฒนาผู้เรียนให้มีวินัยในตนเองให้นำไป บูรณาการกับผลการเรียนรู้และสาระการ เรียนรู้ของจุดเน้น ที่ ๑ - ๔ ที่เกี่ยวข้อง) ป.๔ – ๖ ๑๐. ปฏิบัติตนเป็นผู้มีวินัยในตนเอง คุณลักษณะของผู้มีวินัยในตนเอง - ความซื่อสัตย์สุจริต - ขยันหมั่นเพียร อดทน - ใฝ่หาความรู้ - ตั้งใจปฏิบัติหน้าที่ - ยอมรับผลที่เกิดจากการกระทำของตนเอง (การพัฒนาผู้เรียนให้มีวินัยในตนเองให้นำไป บูรณาการกับผลการเรียนรู้และสาระการ เรียนรู้ของจุดเน้น ที่ ๑ - ๔ ที่เกี่ยวข้อง)
๒๐ หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) ยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2560 -2564) ยุทธศาสตร์ที่ 1 “สร้างสังคมที่ไม่ทนต่อการทุจริต” ได้มุ่งเน้นให้ความสำคัญในกระบวนการปรับสภาพสังคม ให้เกิดภาวะที่ “ไม่ทนต่อการทุจริต” โดยเริ่มตั้งแต่กระบวนการกล่อมเกลาทางสังคมในทุกระดับช่วงวัย ตั้งแต่ ปฐมวัยเพื่อสร้างวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริต และปลูกฝังความพอเพียง มีวินัยซื่อสัตย์สุจริตยึดประโยชน์ ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตนเป็นการดำเนินการผ่านสถาบันหรือกลุ่มตัวแทนที่ทำหน้าที่ในการ กล่อมเกลาสังคมให้มีความเป็นพลเมืองที่ดีมีจิตสาธารณะเสียสละเพื่อส่วนรวมและเสริมสร้างให้ทุกภาคส่วน มีพฤติกรรมที่ไม่ยอมรับและต่อต้านการทุจริตในทุกรูปแบบและได้กำหนดกลยุทธ์ 4 กลยุทธ์ กล่าวคือ กลยุทธ์ ที่ 1 ปรับฐานความคิดทุกช่วงวัยตั้งแต่ปฐมวัยให้สามารถแยกระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ ส่วนรวม กลยุทธ์ที่ 2 ส่งเสริมให้มีระบบและกระบวนการกล่อมเกลาทางสังคมเพื่อต้านทุจริต กลยุทธ์ที่ 3 ประยุกต์หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเครื่องมือต้านทุจริต และกลยุทธ์ที่ 4 เสริมพลังการมีส่วนร่วมของ ชุมชน(Community)และบูรณาการทุกภาคส่วนเพื่อต่อต้านการทุจริตคณะกรรมการ ป.ป.ช. จึงได้มีคำสั่ง ที่ 646/2560 ลงวันที่ 26 เมษายน 2560 แต่งตั้งคณะอนุกรรมการจัดทำหลักสูตร หรือชุดการเรียนรู้และ สื่อประกอบการเรียนรู้ด้านการป้องกันการทุจริตซึ่งประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิหรือผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงาน ด้านการศึกษาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดทำหลักสูตรการเรียนการสอน จากทั้งภายในและภายนอก หน่วยงานรวมทั้งผู้ทรงคุณวุฒิจากองค์กรภาคเอกชนเพื่อดำเนินการจัดทำหลักสูตรหรือชุดการเรียนรู้และสื่อ ประกอบการเรียนรู้ ด้านการป้องกันการทุจริต นาไปใช้ในการเรียนการสอนให้กับนักเรียน นักศึกษาในทุก ระดับชั้นเรียนทั้งในส่วนของการศึกษาตั้งแต่ระดับปฐมวัยอนุบาล ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา ทั้งภาครัฐและเอกชน รวมทั้งอาชีวศึกษาและการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย นอกจากนี้ ยังรวมถึงสถาบันการศึกษาอื่นที่เกี่ยวข้อง เช่น สถาบันการศึกษาในสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ สถาบันการศึกษาทางทหาร เป็นต้น เพื่อให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาทั้งระบบรวมทั้ง บุคลากรภาครัฐและรัฐวิสาหกิจ รวมทั้งภาคประชาชน เพื่อเป็นการปลูกฝังจิตสานึกในการแยกแยะประโยชน์ ส่วนตนกับประโยชน์ส่วนรวมจิตพอเพียงต้านทุจริต และสร้างพฤติกรรมที่ไม่ยอมรับและไม่ทนต่อการทุจริต เพื่อเป็นการป้องกันการทุจริต โดยเริ่มปลูกฝังนักเรียนตั้งแต่ปฐมวัยจนถึงมัธยมศึกษาปีที่ 6 สำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จึงจัดทำรายวิชาเพิ่มเติม “การป้องกันการทุจริต” ให้สถานศึกษาทุกแห่ง นำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนเพื่อปลูกฝังและสร้างวัฒนธรรมต่อต้านการทุจริต ให้แก่นักเรียนสร้าง ความตระหนักให้นักเรียน ยึดถือประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน มีจิตพอเพียงต้านทุจริตละอาย และเกรงกลัวที่จะไม่ทุจริตและไม่ทนต่อการทุจริตทุกรูปแบบ รายละเอียดของหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) ตามที่สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติร่วม กับสำนักงาน คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการจัดทำหลักสูตรหรือชุดการเรียนรู้ และสื่อประกอบการเรียนรู้ ด้านการป้องกันการทุจริตสำหรับใช้เป็นเนื้อหามาตรฐานกลางให้สถาบันการศึกษา หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำไปใช้ในการเรียนการสอนให้กับกลุ่มเป้าหมายครอบคลุมทุกระดับชั้นเรียน เพื่อปลูกฝังจิตสำนึกในการแยกประโยชน์ส่วนบุคคลและประโยชน์ส่วนรวม จิตพอเพียงการไม่ยอมรับและ ไม่ทนต่อการทุจริต โดยใช้ชื่อว่าหลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (Anti-Corruption Education) หลักสูตรที่ 1 หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยมีแนวทางการนำไปใช้ตามความเหมาะสมของแต่ละโรงเรียน ดังนี้
๒๑ 1. นำไปจัดเป็นรายวิชาเพิ่มเติมของโรงเรียน 2. นำไปจัดในชั่วโมงลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้ 3. นำไปบูรณาการกับการจัดการเรียนการสอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและ วัฒนธรรม (สาระหน้าที่พลเมือง) หรือนำไปบูรณาการกับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ จุดมุ่งหมายของรายวิชา เพื่อให้นักเรียน 1. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม 2. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับความละอายและความไม่ทนต่อการทุจริต 3. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับ STRONG / จิตพอเพียงต่อต้านการทุจริต 4. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับพลเมืองและมีความรับผิดชอบต่อสังคม 5. สามารถคิดแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวมได้ 6. ปฏิบัติตนเป็นผู้ละอายและไม่ทนต่อการทุจริตทุกรูปแบบ 7. ปฏิบัติตนเป็นผู้ที่ STRONG / จิตพอเพียงต่อต้านการทุจริต 8. ปฏิบัติตนตามหน้าที่พลเมืองและมีความรับผิดชอบต่อสังคม คำอธิบายรายวิชา ศึกษาเกี่ยวกับการแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตนกับผลประโยชน์ส่วนรวม ความละอาย และความไม่ทนต่อการทุจริต STRONG / จิตพอเพียงต่อต้านการทุจริต รู้หน้าที่ของพลเมืองและรับผิดชอบ ต่อสังคมในการต่อต้านการทุจริต โดยใช้กระบวนการคิด วิเคราะห์ จำแนก แยกแยะ การฝึกปฏิบัติจริง การทำ โครงงานกระบวนการเรียนรู้5 ขั้นตอน (5 STEPs) การอภิปราย การสืบสอบ การแก้ปัญหา ทักษะการอ่าน และการเขียนเพื่อให้มีความตระหนักและเห็นความสำคัญของการต่อต้านและการป้องกันการทุจริต ผลการเรียนรู้ 1. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตน กับผลประโยชน์ส่วนรวม 2. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับความละอายและความไม่ทนต่อการทุจริต 3. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับ STRONG / จิตพอเพียงต่อต้านการทุจริต 4. มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับพลเมืองและมีความรับผิดชอบต่อสังคม 5. สามารถคิดแยกแยะระหว่างผลประโยชน์ส่วนตน กับผลประโยชน์ส่วนรวมได้ 6. ปฏิบัติตนเป็นผู้ละอายและไม่ทนต่อการทุจริตทุกรูปแบบ 7. ปฏิบัติตนเป็นผู้ที่ STRONG / จิตพอเพียงต่อต้านการทุจริต 8. ปฏิบัติตนตามหน้าที่พลเมืองและมีความรับผิดชอบต่อสังคม 9. ตระหนักและเห็นความสำคัญของการต่อต้านและป้องกันการทุจริต รวมทั้งหมด 9 ผลการเรียนรู้
๒๒ กรอบบูรณาการหลักสูตร หน่วยหน้าที่พลเมือง............................................................................ หลักสูตรบูรณาการ หน่วยหน้าที่พลเมือง ประกอบด้วย องค์ความรู้ ทักษะ หรือกระบวนการเรียนรู้ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ซึ่งกำหนดให้ผู้เรียนทุกคนในสถานศึกษาได้เรียนรู้ และสถานศึกษาสามารถ จัดการเรียนรู้ ตามความเหมาะสม ตามศักยภาพ และความพร้อมของสถานศึกษาโดยการบูรณาการ ดังนี้
การบูรณาก หน่วยบูรณาการ ชั้นประถมศึ ชื่อหน่วย เด็ รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่มเ (หน้าที่พลเ สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนิน ชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจ และปฏิบัติตน ตามหน้าที่ ของการเป็น พลเมืองดี มี ค่านิยมที่ดีงาม 1. บอก ประโยชน์ และปฏิบัติ ตนเป็น สมาชิกที่ดี ของ ครอบครัว และโรงเรียน - การเป็นสมาชิกที่ ดีของครอบครัว และโรงเรียน รู้จักกล่าวคำ ขอบคุณ ขอโทษ การไหว้ผู้ใหญ่ ปฏิบัติตาม ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบของ ครอบครัวและ โรงเรียน มีส่วนร่วมใน กิจกรรมของ ที่ 1. ความ เป็น ไทย 1.1/2 แสดงออกถึง ความกตัญญู กตเวทีต่อ บุคคลใน ครอบครัว คว พ่อ
การหลักสูตร ร หน้าที่พลเมือง ศึกษาปีที่ 1 ด็กดีรู้หน้าที่ เติม มือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง วามกตัญญูกตเวทีต่อ อแม่ ญาติผู้ใหญ่ 1. การคิด แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตนและ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 1. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการ แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตน กับ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 5. สามารถ คิดแยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ การคิดแยกแยะระหว่าง ผลประโยชน์ส่วนตนและ ผลประโยชน์ส่วนรวม - การคิดแยกแยะ - ระบบคิดฐาน 2 - ระบบคิดฐาน 10 523
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่มเ (หน้าที่พลเ สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ ครอบครัวและ โรงเรียน มีระเบียบวินัย มีน้ำใจ - ประโยชน์ ของการปฏิบัติตน เป็นสมาชิกที่ดี ของครอบครัว และโรงเรียน
เติม มือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง ส่วนตน กับ ผลประโยชน์ ส่วนรวมได้ 2 4
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่มเ (หน้าที่พลเ สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ 2.ยกตัวอย่าง ความสามารถ และความดี ของตนเอง ผู้อื่นและบอก ผลจากการ กระทำนั้น - ลักษณะ ความสามารถและ ลักษณะความดี ของตนเองและ ผู้อื่น เช่น ความกตัญญู กตเวที ความมีระเบียบ วินัย ความ รับผิดชอบ ความขยัน อดทนอดกลั้น การเอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่และ ช่วยเหลือผู้อื่น ที่ 5. ความมี วินัยใน ตนเอง ข้อ 5.10 ปฏิบัติตน เป็นผู้มีวินัย ในตนเอง คุณ ใน
เติม มือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง ณลักษณะของผู้มีวินัย นตนเอง - ความซื่อสัตย์ สุจริต - ขยันหมั่นเพียร อดทน - ใฝ่หาความรู้ - ตั้งใจปฏิบัติ หน้าที่ - ยอมรับผลที่ เกิดจากการ กระทำของ ตนเอง 3.STRONG / จิต พอเพียง ต่อต้านการ ทุจริต 3. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับ STRONG / จิตพอเพียง ต่อต้านการ ทุจริต STRONG / จิตพอเพียง ต่อต้านการทุจริต - ความพอเพียง - ความโปร่งใส - ต้านทุจริต - ความเอื้ออาทร 2 5
การบูรณาก หน่วยบูรณาการ ชั้นประถมศึ ชื่อหน่วย ค่านิ รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พลเ สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และ การดำเนินชีวิต ในสังคม มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจและ ปฏิบัติตนตาม หน้าที่ของการ เป็นพลเมืองดี มี ค่านิยมที่ดีงาม 2.1/1 ปฏิบัติตนตาม ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหน้าที่ที่ ต้องปฏิบัติใน ชีวิตประจำวัน 2.1/3 แสดง พฤติกรรมใน การยอมรับ ความคิด ความเชื่อ - ข้อตกลง กติกา กฎ ระเบียบ หน้าที่ ที่ต้องปฏิบัติ ในครอบครัว โรงเรียน สถานที่ สาธารณะ เช่น โรงภาพยนตร์ โบราณสถาน ฯลฯ - การยอมรับความ แตกต่างของคนใน สังคมเรื่องความคิด ความเชื่อ ที่ 1. ความ เป็น ไทย ข้อ 2. รักชาติ ยึดมั่น ใน ศาสนา และ เทิดทูน ข้อ 1.1/2 แสดงออกถึง ความกตัญญู กตเวที ต่อบุคคล ในโรงเรียน 2.4 เข้าร่วม กิจกรรม เกี่ยวกับชาติ ศาสนา และ สถาบันพระ มาหากษัตริย์
การหลักสูตร ร หน้าที่พลเมือง ศึกษาปีที่ 2 นิยมของเด็กดี เติม เมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง ความกตัญญู กตเวทีต่อต่อบุคคล ในโรงเรียน กิจกรรมเกี่ยวกับ ชาติ ศาสนา และ สถาบัน พระมหากษัตริย์ 1.การคิด แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตนและ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 1. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการ แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตน กับ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 5. สามารถ คิดแยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ การคิดแยกแยะระหว่าง ผลประโยชน์ส่วนตนและ ผลประโยชน์ส่วนรวม - การคิดแยกแยะ - ประโยชน์ส่วนตน และประโยชน์ส่วนรวม - ระบบคิดฐาน 2 - ระบบคิดฐาน 10 5 2 6
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พลเ สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ และการ ปฏิบัติของ บุคคลอื่นที่ แตกต่างกัน โดยปราศจาก อคติ 2.1/4 เคารพในสิทธิ เสรีภาพของ ตนเองและ ผู้อื่น ความสามารถ และ การปฏิบัติตนของ บุคคลอื่นที่แตกต่าง กัน - สิทธิและเสรีภาพ ของตนเองและผู้อื่น สถาบัน พระ มหา กษัตริย์
เติม เมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง ส่วนตน กับ ผลประโยชน์ ส่วนรวมได้ 8. ปฏิบัติตน ตามหน้าที่ พลเมืองและ มีความ รับผิดชอบต่อ สังคม 2 7
การบูรณาก หน่วยบูรณาการ ชั้นประถมศึ ชื่อหน่วย เด็ก รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการ ดำเนินชีวิต ในสังคม มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจ และปฏิบัติตน ตามหน้าที่ ของการเป็น พลเมืองดี มีค่านิยมที่ดี งาม ส 2.1/1สรุป ประโยชน์และ ปฏิบัติตนตาม ประเพณีและ วัฒนธรรมใน ครอบครัวและ ท้องถิ่น ประเพณีและ วัฒนธรรมใน ครอบครัว เช่น การแสดงความ เคารพ และการ เชื่อฟังผู้ใหญ่ การ กระทำกิจกรรม ร่วมกันใน ครอบครัว ประเพณีและ วัฒนธรรมใน ท้องถิ่น เช่น การเข้าร่วม ประเพณีทาง ที่ 1.1 ลักษณะที่ดี ของคนไทย ข้อ 1.1/1 ปฏิบัติตน เป็นผู้มี มารยาท ไทย ข้อ 1.1/2 แสดงออก ถึงความ กตัญญู กตเวที
การหลักสูตร ร หน้าที่พลเมือง ศึกษาปีที่ 3 ดีมีวัฒนธรรม มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการ เรียนรู้ เรื่อง มารยาทไทย -การต้อนรับผู้มาเยือน -การมีกิริยาสุภาพ อ่อนน้อม ความกตัญญูกตเวที ต่อบุคคลในโณงเรียน 1. การคิด แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตนและ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 3.STRONG / จิตพอเพียง ต่อต้านการ ทุจริต 1. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับการ แยกแยะ ระหว่าง ผลประโยชน์ ส่วนตน กับ ผลประโยชน์ ส่วนรวม 3. มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับ STRONG / จิตพอเพียง - การคิดแยกแยะ ระหว่างผลประโยชน์ ส่วนตนและ ผลประโยชน์ส่วนรวม - การคิดแยกแยะ - ระบบคิดฐาน 2 - ระบบคิดฐาน 10 - ผลประโยชน์ส่วนตน และผลประโยชน์ ส่วนรวม - การขัดกันระหว่าง ประโยชน์ส่วนตนและ ผลประโยชน์ส่วนรวม 5 2 8
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ ศาสนา ประเพณี เกี่ยวกับการ ดำเนินชีวิต ประโยชน์ของการ ปฏิบัติตนตาม ประเพณีและ วัฒนธรรมใน ครอบครัวและ ท้องถิ่น ส2.1/3 อธิบาย ความสำคัญ ของ วันหยุดราชการ ที่สำคัญ วันหยุดราชการที่ สำคัญ ที่ 2. รักชาติ ยึดมั่นใน ศาสนา และเทิดทูน สถาบัน พระมาหา กษัตริย์ ข้อ 2.4 เข้าร่วม กิจกรรม เกี่ยวกับ ชาติศาสนา และสถาบัน พระมาหา กษัตริย์
มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการ เรียนรู้ เรื่อง ต่อต้านการ ทุจริต 7. ปฏิบัติตน เป็นผู้ที่ STRONG / จิตพอเพียง ต่อต้านการ ทุจริต STRONG / จิต พอเพียงต่อต้านการ ทุจริต - ความพอเพียง - ความโปร่งใส - ต้านทุจริต - ความเอื้ออาทร กิจกรรมเกี่ยวกับชาติ ศาสนา และสถาบัน พระมหากษัตริย์ 2 9
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลการ เรียนรู้ ส 2.1/2บอก พฤติกรรมการ ดำเนินชีวิตของ ตนเองและ ผู้อื่นที่อยู่ใน กระแส วัฒนธรรมที่ หลากหลาย พฤติกรรมของตน เอและเพื่อน ๆ ในชีวิตระจำวัน เช่น การทักทาย การทำความ เคารพ การ ปฏิบัติตาม ศาสนพิธี การรับประทาน อาหาร การใช้ ภาษา (ภาษาถิ่น กับภาษาราชการ และภาษอื่น ๆ ) ที่ 4.1 การ อยู่ร่วมกัน ในสังคม แห่งความ หลากหลาย ข้อ 4.8 ยอมรับและ อยู่ร่วมกับ ผู้อื่นอย่าง สันติ
มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการ เรียนรู้ เรื่อง 1. ความเหมือนและ ความแตกต่างระหว่าง บุคคลในเรื่องเชื้อชาติ ภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการ ความสามารถ ถิ่นกำเนิด ฯลฯ 2. การอยู่ร่วมกัน อย่างสันติและการ พึ่งพาซึ่งกันและกัน - ไม่รังแก ไม่ทำร้าย - ไม่ล้อเลียน - ช่วยเหลือซึ่งกัน และกัน 30
การบูรณาก หน่วยบูรณาการ ชั้นประถมศึ ชื่อหน่วย หน้าที่พลเมือง รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลกา เรียนรู้ สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนิน ชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจและ ปฏิบัติตนตาม หน้าที่ของการ เป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดี งามและธำรง รักษาประเพณี ส.2.1ป.4/1 1. ปฏิบัติตน เป็นพลเมืองดี ตามวิถี ประชาธิปไตย ในฐานะที่ดี ของชุมชน - การเข้าร่วม กิจกรรม ประชาธิปไตย ของชุมชน เช่น การรณรงค์ การเลือกตั้ง - แนวทางการ ปฏิบัติตนเป็น สมาชิกที่ดี ของชุมชน เช่น การอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม สาธารณสมบัติ ที่ 3. ความเป็น พลเมืองดี ในระบอบ ประชาธิปไตย อันมี พระมหากษัตริย์ ทรงเป็นประมุข ข้อ 7. ปฏิบัติตน ตามบทบ หน้าที่ มี ส่วนร่วม และ รับผิดชอ ในการ ตัดสินใจ ในกิจกรร ของ ครอบครั
การหลักสูตร ร หน้าที่พลเมือง ศึกษาปีที่ 4 งดีในสังคมพหุวัฒนธรรม มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง ร รู้ สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง น บาท อบ รม ัว ๑. บทบาท หน้าที่ของการ เป็นสมาชิกที่ดี ของครอบครัว และห้องเรียน - การเป็นผู้นํา และการเป็น สมาชิกที่ดี - การมีเหตุผล และยอมรับฟัง ความคิดเห็น ของผู้อื่น 4.พลเมือง กับความ รับผิดชอบ ต่อสังคม พลเมืองกับความ รับผิดชอบต่อ สังคม - เรื่องการเคารพ สิทธิหน้าที่ต่อ ตนเอง และผู้อื่น ที่มีต่อครอบครัว - ระเบียบ กฎ กติกา กฎหมาย - ความ รับผิดชอบ (ต่อ ชุมชน) พลเมืองกับความ รับผิดชอบต่อสังคม 831
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลกา เรียนรู้ และวัฒนธรรม ไทยดำรงอยู่ ร่วมกันใน สังคมไทยและ สังคมโลกอย่าง สันติสุข โบราณวัตถุ และโบราณสถาน การพัฒนาชุมชน และ ห้องเรียน
มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง ร รู้ สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง น - การปฏิบัติ ตามเสียงข้าง มากและยอมรับ เสียงข้างน้อย ๒. กิจกรรม ต่าง ๆ ของ ครอบครัวและ ห้องเรียน - ความเป็น พลเมือง 32
การบูรณาก หน่วยบูรณาการ ชั้นประถมศึ ชื่อหน่วย หน้าที่พลเมือง รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลกา เรียน สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนิน ชีวิตในสังคม มาตรฐาน ส 2.1 เข้าใจและ ปฏิบัติตนตาม หน้าที่ของการ เป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดี งามและธำรง รักษาประเพณี ส.2.1ป.5/1 1. ยกตัวอย่าง และปฏิบัติ ตน ตาม สถานภาพ บทบาทสิทธิ เสรีภาพและ หน้าที่ใน ฐานะพลเมือง ดี - สถานภาพ บทบาท สิทธิ เสรีภาพ หน้าที่ของ พลเมืองดี เช่น เคารพเทิดทูน สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ อนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ ปฏิบัติตนตาม กฎหมาย -คุณลักษณะของ พลเมืองดี เช่น ที่ 4. ความ ปรองดอง สมานฉันท์ ข้อ 8. ยอมรับแ อยู่ร่วมกั ผู้อื่นอย่า สันติและ พึ่งพาซึ่ง และกัน
การหลักสูตร ร หน้าที่พลเมือง ศึกษาปีที่ 5 งดีในสังคมพหุวัฒนธรรม มเติม ลเมือง) หลักสูตรต้านทุจริตศึกษา (การป้องกันการทุจริต) จำนวน ชั่วโมง าร นรู้ สาระการเรียนรู้ หน่วย ผลการเรียนรู้ เรื่อง และ กับ าง ะ งกัน ๑. ความ หลากหลายทาง สังคมวัฒนธรรม ในท้องถิ่น ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดล้อม ๒. การอยู่ ร่วมกันอย่าง สันติและการ พึ่งพาซึ่งกัน และกัน 4.พลเมือง กับความ รับผิดชอบ ต่อสังคม พลเมืองกับความ รับผิดชอบต่อสังคม - เรื่องการเคารพ สิทธิหน้าที่ต่อตนเอง และผู้อื่น - ระเบียบ กฎ กติกา กฎหมาย - ความรับผิดชอบ (ต่อสังคมความเป็น พลเมือง พลเมืองกับ ความรับผิดชอบ ต่อสังคม 8 33
รายวิชาพื้นฐาน (สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม) สาระเพิ่ม (หน้าที่พล สาระ/ มาตรฐาน ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้ แกนกลาง จุดเน้น ผลกา เรียนรู้ และวัฒนธรรม ไทยดำรงอยู่ ร่วมกันใน สังคมไทยและ สังคมโลกอย่าง สันติสุข มานะทำประโยชน์ เพื่อส่วนรวมมี ค่านิยม ประชาธิปไตย มี คุณธรรม