อยุธยา

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  ‡²™›£°”± š¡ ¸ 
งานประดับมุก เปนศิลปะการตกแตงที่ทำขึ้น จากการใชเปลือกหอยบางชนิดที่มีคุณลักษณะพิเศษ คือ มีความแวววาวสามารถสะทอนแสงใหเกิดเปนสีตาง ๆ นำมาฉลุเปนชิ้นเล็ก ๆ ทำเปนลวดลายตาง ๆ ตามที่กำหนด แลวนำมาติดประดับตกแตงพื้นผิวของภาชนะใชสอย และประดับตกแตงสวนประกอบของอาคาร งานศิลปกรรม ที่ทำขึ้นดวยกรรมวิธีดังกลาว มักจะเรียกโดยทั่วไปวา เครื่องประดับมุกหรือเครื่องมุก งานประดับมุกเปนงานที่ตองอาศัยฝมือ ความประณีต ความละเอียดออนในการปฏิบัติงาน และตองเปนงานที่ชางหลายงานตองดำเนินงานรวมกัน ตั้งแตชางเขียนลาย ชางตัดและโกรกชิ้นมุก ชางร ัก และ ชางประดับมุก จึงสรางผลงานใหมีคุณคาสวยงามไดงานประดับมุกจึงถือเปนงานศิลปหัตถกรรมชั้นสูง ที่มักใชในงานประดับสิ่งของเครื่องสูงของพระมหากษัตริยและงานประดับอาคารทางศาสนา แตกอน สามัญชนจะไมนิยมใชเพราะถือวาเปนของสูง มีคา และทำไดยาก ภาชนะเครื่องใชที่เปนงานประดับมุก ไดแกพาน ตะลุม โตะ ตูตูพระธรรม ตูพระมาลัย ธรรมาสนฝาบาตร กลองใสหมากพลูสวนประกอบ ของอาคาร เชน งานประดับมุกที่บานประตูหนาตางของโบสถวิหาร และหอไตร ในพระอารามหลวง และพระที่นั่งในพระบรมมหาราชวัง งานประดับมุกไทยนั้นเชื่อกันวานาจะเริ่มตนทำมาตั้งแตสมัยอยุธยา งานประดับมุกที่เกาแกที่สุด ที่เหลืออยูในปจจุบัน คือ ตูพระไตรปฎก ที่แสดงอยูในพิพิธภัณฑสถานแหงชาติพระนคร ซึ่งมีฝมือยอดเยี่ยม งดงามมาก และบานประตูประดับมุกที่วิหารหลวง ซึ่งประดิษฐานพระพุทธชินราช วัดพระศรีมหาธาตุ จังหวัดพิษณุโลก สรางข ึ้นใน พ.ศ. 2299 บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ที่มาของภาพ : โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. หนา 365. ชุดที่ 4 ประณีตศิลป แหงอยุธยา

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  ‡²™À„£·È ­‡–¡Á¥°À„£·È ­‡¥‡¢²ªµ งานเครื่องถมและเครื่องลงยาสี นับเปนงานประณีตศิลปชั้นสูงอีกอยางหนึ่ง ในสังคมไทย เครื่องถมและเครื่องลงยาสี เปนหนึ่งในเครื่องราชูปโภคของไทย มาตั้งแตสมัยอยุธยา โดยเครื่องถม เปนศิลปะการประดับตกแตงเครื่องใช และภาชนะตาง ๆ ใหมีความสวยงาม ดวยการทำลวดลายที่ขูดบนผิวภาชนะ ที่เปนเงินหรือทองใหเดนชัดขึ้น และ ถมโลหะสีดำลงไปในรองที่ขูดหรือสลัก เปนลายนั้นใหเต็ม จึงทำใหเครื่องถมนั้น มีลวดลายแกะสลักเปนสีเงินหรือสีทอง ตัดกับสีพื้นซึ่งเปนสีของน้ำยาสีดำสนิท เครื่องถมมีหลายประเภท เชน ถมเงิน ถมทอง ถมตะทอง (การระบายทองหรือแตมทองเปนแหง ๆ) การทำเครื่องถมจะทำไดเฉพาะภาชนะเครื่องใชที่เปนเงินหรือทองเทานั้น และเปนภาชนะ เครื่องใชที่นิยมกันมากสำหรับคนไทยในสมัยโบราณ เชน กระโถน คนโท กลองยา เชี่ยนหมาก และยังใชเปนเครื่องประกอบพระอิสริยยศของเจานายและขุนนางไทยในสมัยโบราณ ในสมัยอยุธยา สมเด็จพระนารายณมหาราชไดพระราชทานเครื่องถมเปนบรรณาการแกพระเจาหลุยสที่ 14 แหงฝรั่งเศส ที่มาของภาพ : โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. หนา 416. ชุดที่ 4 ประณีตศิลป แหงอยุธยา

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร สวนเครื่องลงยาสีเปนการประดับตกแตงภาชนะเครื่องใชโลหะของไทยอีกอยางหนึ่ง ที่มีกรรมวิธีคลายคลึงกับเครื่องถม ดวยการนำแรบางชนิดที่หลอมละลายไดเชน แกว มาหลอมละลาย และใสลงไปในชองที่แกะลวดลายไวใหเปนตัวยาแทนน้ำยาถม ซึ่งมีหลายสีและสามารถทำลงบน โลหะอื่น ๆ นอกเหนือจากเงินและทองคำ เชน ทองแดง และนาค บางครั้งเรียกวา เครื่องลงยาสีราชาวดี สันนิษฐานวาคนไทยไดรับอิทธิพลมาจากชาวอาหรับและชาวเปอรเซีย ที่เดินทางมาคาขายในสมัยอยุธยา โดยเปนสวนหนึ่งของเครื่องบรรณาการของสมเด็จพระนารายณมหาราชที่ไดพระราชทานใหแก พระเจาหลุยสที่ 14 แหงฝรั่งเศส เชนเดียวกับเครื่องถม ปจจุบันการทำเครื่องถมและเครื่องลงยาสีมีนอยมาก เพราะถือเปนของมีคาและราคาสูง อีกทั้งการทำตองใชฝมือและความละเอียดประณีตสูง จึงใชกันอยูในราชสำนักและผูมีฐานะเทานั้น งานเครื่องถมลงยาสีขันน้ำเสวยทองคำลงยา บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. ที่มาของภาพ : โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. หนา 414.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร POST-TEST คำชี้แจง ใหนักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. ขอใดหมายถึง “ประณีตศิลป” ก. ผลงานทางศิลปกรรม ข. ผลงานศิลปะที่ใชฝมือในการสรางสรรคใหงดงามประณีต ค. ศิลปะของชนชั้นสูง คือ พระมหากษัตริยและพระราชวงศ ง. ถูกทุกขอ 2. ขอใดหมายถึงแผนกของงานชางหลวงตามทำเนียบทางราชการ ก. ชางศิลปกรรม ข. ชางประณีตศิลป ค. ชางสิบหมู ง. ชางจตุสดมภ 3. ตราประทับราชการใชชางประเภทใดเปนหลัก ก. ชางสลัก ข. ชางหลอ ค. ชางเขียน ง. ชางแกะ 4. งานชางประดับมุกใชชางประเภทใดเปนหลัก ก. ชางรัก ข. ชางบุ ค. ชางสลัก ง. ชางกลึง 5. ตูพระไตรปฎกในพิพิธภัณฑสถานแหงชาติพระนครที่มีฝมือยอดเยี่ยมงดงามและเกาแกที่สุด ที่เหลืออยูในปจจุบันเปนงานประณีตศิลปประเภทใด ก. งานแกะสลักไม ข. งานเครื่องถม ค. งานเครื่องลงยาสี ง. งานประดับมุก ชุดที่ 4 ประณีตศิลป แหงอยุธยา

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร 6. ภาชนะเครื่องใชและเครื่องประกอบพระอิสริยยศของเจานายและขุนนางไทย ในสมัยอยุธยาเปนงานประณีตศิลปประเภทใด ก. งานแกะสลัก ข. งานเครื่องถม ค. งานเครื่องลงยาสี ง. งานประดับมุก 7. ภาชนะเครื่องใชโลหะของไทยที่ทำจากทองแดงและนาค โดยมีศิลปะการประดับ ตกแตงใหสวยงามเปนงานประณีตศิลปประเภทใด ก. งานแกะสลัก ข. งานเครื่องถม ค. งานเครื่องลงยาสี ง. งานประดับมุก 8. เครื่องถมทำดวยโลหะชนิดใดเปนหลัก ก. เงินและทอง ข. ทองแดงและนาค ค. สำริดและตะกั่ว ง. เงิน ทองแดง และทองเหลือง 9. งานประณีตศิลปประเภทใดที่สมเด็จพระนารายณมหาราชทำเปนเครื่องราชบรรณาการ ใหแกพระเจาหลุยสที่ 14 แหงฝรั่งเศส ก. ถมเงินและถมทอง ข. ถมทองราชาวดี ค. งานประดับมุก ง. เครื่องถมและเครื่องลงยาสี 10. วัสดุหลักที่ใชในงานประดับสิ่งของเครื่องสูงของพระมหากษัตริยและงานประดับ อาคารทางศาสนาคือขอใด ก. เงิน ทอง ข. เปลือกหอย ค. มุกและเพชร ง. ถูกทุกขอ เฉลย 1. ข 2. ค 3. ง 4. ก 5. ง 6. ข 7. ค 8. ก 9. ง 10. ข

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร ความสอดคล องก ั บหล ักส ู ตรแกนกลางการศึกษาข ั้ นพื้ นฐาน พ ุ ทธศักราช 2551 การศึกษาชุดสื่อการเรียนรูประวัติศาสตรอยุธยา ผานสื่อ Virtual Field Trip ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตรอยุธยา : มรดกโลก นักเรียนจะไดรับความรูซึ่งสอดคลองกับมาตรฐาน การเรียนรูและตัวชี้วัดชั้นปดังนี้ ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสำคัญของเวลา และยุคสมัยทางประวัติศาสตร สามารถใชวิธีการทางประวัติศาสตรมาวิเคราะหเหตุการณตาง ๆ อยางเปนระบบ ม.2/ส 4.1 ขอ 1 ประเมินความนาเชื่อถือของหลักฐานทางประวัติศาสตร ในลักษณะตาง ๆ ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปญญาไทย มีความรัก ความภูมิใจ และธำรงความเปนไทย ม.2/ส 4.3 ขอ 1 วิเคราะหพัฒนาการของอาณาจักรอยุธยาและธนบุรีในดานตาง ๆ ม.2/ส 4.3 ขอ 2 วิเคราะหปจจัยที่สงผลตอความมั่นคงและความเจริญรุงเรือง ของอาณาจักรอยุธยา ม.2/ส 4.3 ขอ 3 ระบุภูมิปญญาและวัฒนธรรมไทยสมัยอยุธยาและธนบุรี และอิทธิพลของภูมิปญญาดังกลาวตอการพัฒนาชาติไทยในยุคตอมา ชุดท ี่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร PRE-TEST คำชี้แจง ใหนักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. เหตุผลที่ทำใหอุทยานประวัติศาสตรไดรับการยกยองจาก UNESCO ใหเปนมรดกโลก ทางวัฒนธรรม ก. เปนที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาในอดีต ข. เปนแหลงอาหารและแหลงเกษตรกรรมตั้งแตอดีตถึงปจจุบัน ค. เปนแหลงยืนยันถึงอารยธรรมที่ยังคงปรากฏถึงปจจุบัน ง. ถูกทุกขอ 2. นครประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีความเจริญรุงเรืองในชวงใด ก. พุทธศตวรรษที่ 12 - 18 ข. พุทธศตวรรษที่ 19 - 20 ค. พุทธศตวรรษที่ 23 - 24 ง. พุทธศตวรรษที่ 19 - 24 3. ปญหาของอุทยานประวัติศาสตรคือขอใด ก. การขยายตัวของเมือง ข. ที่อยูอาศัยบดบังทัศนียภาพ ค. ภัยจากธรรมชาติทำลายโบราณสถาน ง. ถูกทุกขอ 4. พระมหากษัตริยพระองคใดอุทิศพื้นที่วังใหเปนวัดพระศรีสรรเพชญอยุธยา ก. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจาอูทอง) ข. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ค. สมเด็จพระนารายณมหาราช ง. สมเด็จพระเจาทรงธรรม 5. พระที่นั่งจักรวรรดิไพชยนตมหาปราสาท ตั้งอยูในบริเวณใด ก. เขตพระราชฐานชั้นนอก ข. เขตพระราชฐานชั้นกลาง ค. เขตพระราชฐานชั้นใน ง. นอกเขตพระราชฐาน ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตรอยุธยา : มรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร 6. พระพุทธรูปทรงเครื่อง มีความหมายตรงกับขอใด ก. พระพุทธรูปที่ทรงเครื่อง เชน เทวดา ข. พระพุทธรูปที่ทรงเครื่องกษัตริย ค. พระศรีอาริยเมตไตร ซึ่งจะเปนพระพุทธเจาในอนาคต ง. ถูกทุกขอ 7. ซำปอกง หรือหลวงพอโต วัดพนัญเชิง สรางขึ้นในสมัยใด ก. กอนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเปนราชธานีไทย ข. สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจาอูทอง) ค. สมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ง. หลังการลมสลายของอาณาจักรอยุธยา 8. วัดที่ถือเปนแบบอยางในการสรางวัดพระศรีรัตนศาสดารามในกรุงเทพมหานคร ก. วัดราชบูรณะ ข. วัดพระศรีสรรเพชญ ค. วัดพระเมรุราชิการาม ง. วัดพนัญเชิง หรือวัดหลวงพอโต 9. ลักษณะเดนของวัดพระศรีสรรเพชญคือขอใด ก. พระพุทธรูปนั่งขนาดใหญเต็มพื้นที่อาคาร ข. พระเจดียใหญเปนทรงระฆังแบบลังกา ค. พระปรางควัดบรรจุเครื่องทองที่เปนราชูปโภค ง. พระเจดียสามองคตั้งเรียงรายเปนสัญลักษณ 10. วัดใดเปนที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพเจาอายพระยาและเจาสามพระยา ก. วัดราชบูรณะ ข. วัดพระศรีสรรเพชญ ค. วัดพระเมรุราชิการาม ง. วัดพนัญเชิงหรือวัดหลวงพอโต เฉลย 1. ค 2. ง 3. ง 4. ข 5. ก 6. ง 7. ก 8. ข 9. ง 10. ก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  ¡£”Â¥
5IF
8PSME
)FSJUBHF
ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก อุทยานประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา ในอดีตเปนที่ตั้งของกรุงศรีอยุธยาราชธานีของไทย เปนเวลายาวนานมากกวา 400 ป (พ.ศ. 1893 - 2310) ดวยปจจัยทางภูมิศาสตรและที่ตั้งที่อยูใน บริเวณที่ราบลุมแมน้ำเจาพระยาที่อุดมสมบูรณลอมรอบดวยแมน้ำ 3 สาย คือ แมน้ำเจาพระยา แมน้ำ ปาสัก และแมน้ำลพบุรีอีกทั้งราชธานีอยูใกลกับอาวไทย เมื่อผนวกกับนโยบายทางดานการปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมของราชสำนักอยุธยา สงผลใหกรุงศรีอยุธยาเจริญรุงเรืองในทุก ๆ ดานอยางรวดเร็ว กลายเปนศูนยกลางทางการเมืองและการคาที่สำคัญของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต อุทยานประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา ในปจจุบันยังคงปรากฏรองรอยความเจริญ ทางดานอารยธรรมอันยิ่งใหญงดงาม และทรงคุณคา สะทอนความสงางามของปราสาทราชวัง ที่มาของภาพ : องคการบริหารสวนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ทองเที่ยวราชธานีเกาไปกับนายก อบจ. พระนครศรีอยุธยา. หนาปกในหลัง. แผนที่อยุธยามรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร วัดวาอาราม ปอมปราการ บานเรือนที่อยูอาศัย ตลอดจน วิถีชีวิตของชาวอยุธยาในอดีต อีกทั้งยังสะทอนถึงความ ชาญฉลาดของบรรพชนในอดีตที่ไดเลือกที่ตั้งเมืองในบริเวณ ที่อุดมสมบูรณ เปนแหลงอาหารและแหลงเกษตรกรรม มาจนถึงปจจุบัน รวมทั้งผลงานทางดานสถาปตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม ประณีตศิลปยังเปนประจักษพยาน แสดงถึงความเจริญรุงเรืองทางอารยธรรมของไทยในภูมิภาค เอเชียตะวันออกเฉียงใตในชวงพุทธศตวรรษที่ 19 - 24 อีกดวย หลักฐานแหงอารยธรรมของชาวกรุงศรีอยุธยา สงผลใหนครประวัติศาสตรแหงนี้ไดรับการยกยองจาก องคการศึกษา วิทยาศาสตรและวัฒนธรรมแหงสหประชาชาติ (UNESCO) ใหเปนมรดกโลกทางวัฒนธรรม เมื่อพุทธศักราช 2534 ดวยคุณสมบัติที่ครบถวนตามหลักเกณฑคือ “เปนสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของอารยธรรม หรือ อารยธรรมที่ปรากฏใหเห็นอยูในปจจุบัน หรือวาที่สาบสูญ ไปแลว” อุทยานประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีเนื้อที่ 1,810 ไรตั้งอยูภายในเกาะเมืองอยุธยา เขตเทศบาลเมือง พระนครศรีอยุธยา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยกรมศิลปากรไดประกาศ กำหนดเขตที่ดินโบราณสถานพระนครศรีอยุธยา ครอบคลุมเกาะเมืองอยุธยาและพื้นที่รอบเกาะนอกเมือง ทุกดานที่ปรากฏหลักฐานดานประวัติศาสตรโบราณคดีเมื่อพุทธศักราช 2540 ประมาณ 3,000 ไร ปจจุบันนครประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีการขยายเมืองเพื่อสรางที่อยูอาศัยตาง ๆ ทำใหบดบังทัศนียภาพที่สวยงาม เปนการทำลายคุณคาของโบราณสถานไปอยางมาก บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. ที่มาของภาพ : ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรีอยุธยา : มรดกล้ำคา ภูมิปญญาเลื่องลือ. หนา 155.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  ž£°£²Š§ ±‡Âš£²“Ù™„£›£°§± • ´¨²ª•£lž£°™„£¨£µ­¢ ¸ ˜¢²
เมื่อแรกสถาปนากรุงศรีอยุธยาเปน ราชธานีไทยนั้น พระราชวังหลวงซึ่งเปนที่ประทับ ของพระมหากษัตริยอยุธยา อยูในบริเวณที่ตั้ง วัดพระศรีสรรเพชญสันนิษฐานวาเปนปราสาท ที่สรางดวยเครื่องไม ปรากฏนามพระที่นั่งใน พระราชพงศาวดารวามีพระที่นั่งไพฑูรยมหาปราสาท พระที่นั่งไพชยนตมหาปราสาท และพระที่นั่ง ไอศวรรยมหาปราสาท พระที่นั่งมังคลาภิเษกมหาปราสาท ตอมาในสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจาสามพระยา) ไดเกิดเหตุเพลิงไหมพระที่นั่ง ถึงสองครั้งคือ ใน พ.ศ. 1983 และ พ.ศ. 1984 ในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ไดทรงอุทิศพื้นที่วังใหเปนวัดพระศรีสรรเพชญ และโปรดเกลาฯ ใหส รางพระราชวังขึ้นใหม ทางดานเหนือของพระราชวังเดิม มีอาณาเขตจด แมน้ำลพบุรีปจจุบันพระราชวังโบราณของกรุงศรีอยุธยา ถูกทำลายไปหมดสิ้น หลังจากการเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2310 ทำใหเราไมทราบแนชัดวาพระที่นั่งตาง ๆ มีลักษณะเปนอยางไร นอกจากรองรอย ฐานพระที่นั่งตาง ๆ และการวิเคราะหจากพระราชพงศาวดารเทานั้น ที่มาของภาพ : ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรีอยุธยา : มรดกล้ำคา ภูมิปญญาเลื่องลือ. หนาปกหนา. ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร พระราชวังโบราณแบงพื้นที่ออกไดเปน 3 สวน คือ 1. เขตพระราชฐานชั้นนอก เปนที่ตั้งของสถานที่ทำการตาง ๆ เชน ศาลลูกขุนใน โรงเก็บ พระราชรถ และพระที่นั่งจักรวรรดิไพชยนตมหาปราสาท ซึ่งสรางขึ้นในสมัยพระเจาปราสาททอง เมื่อ พ.ศ. 2175 เพื่อใชสำหรับทอดพระเนตรการตรวจพลสวนสนาม การซอมพยุหยาตราทางชลมารค และพระราชพิธีตามพระราชประสงค 2. เขตพระราชฐานชั้นกลาง เปนที่ตั้งของพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท เขาใจวาเปน พระที่นั่งองคแรกที่สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถโปรดเกลาฯ ใหสรางขึ้น เพื่อใชสำหรับพระราชพิธีสำคัญ เชน พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระราชพิธีโสกันตพระที่นั่งวิหารสมเด็จมหาปราสาท ซึ่งสรางขึ้นใน สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพื่อใชประกอบพระราชพิธีตาง ๆ พระที่นั่งสุริยาสนอมรินทรมหาปราสาท ซึ่งสรางขึ้นตอเนื่องในหลายรัชสมัย เพื่อใชทอดพระเนตรขบวนแหพยุหยาตราทางชลมารค 3. เขตพระราชฐานชั้นใน บริเวณนี้เปนพระตำหนักที่ประทับสำหรับเจานายสตรีโดยพื้นที่ ทางตอนเหนือถูกกันเปนฝายหนา เปนที่ตั้งพระที่นั่งบรรยงกรัตนาสนมหาปราสาท หรือพระที่นั่ง ทายสระ ตั้งอยูบนเกาะ มีสระน้ำลอมรอบ สำหรับเปนที่ประทับสำราญพระราชหฤทัย พระที่นั่งทรงปน เปนทองพระโรงสำหรับเสด็จออกวาราชการแผนดิน ทางดานหลังของพระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท มีรองรอยของพระที่นั่งตรีมุขตั้งอยู ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาฯ ทรงโปรดเกลาฯ ใหสรางพลับพลาตรีมุขขึ้นในบริเวณที่สราง พระที่นั่งตรีมุขเดิม เพื่อประกอบพระราชพิธีบวงสรวงบุรพกษัตริยในวาระที่พระองคครองราชยครบ 40 ป เทากับสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถแหงอยุธยา ตอมาใน พ.ศ. 2531 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพล อดุลยเดช ไดเสด็จประกอบพระราชพิธีบวงสรวงบุรพกษัตริยาธิราชเจา ในพิธีสมโภชรัชมังคลาภิเษก ทรงครองราชยครบ 42 ปที่พลับพลาแหงนี้เชนกัน บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. วินัย พงศศรีเพียร. บรรณาธิการ. อยุธยา : พรรณนาภูมิสถาน และมรดกความทรงจำแหงพระนครศรีอยุธยา. โครงการวิจัยเมธีวิจัยอาวุโส (สกว.). กรุงเทพฯ : อุษาคเนย, 2551.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  š£²“ª–²™ª³„±Ã™™„£›£°§± • ´¨²ª•£lž£°™„£¨£µ­¢ ¸ ˜¢²
นครประวัติศาสตรพระนครศรีอยุธยา มีโบราณสถานสำคัญจำนวนมาก สะทอน ใหเห็นถึงความเจริญรุงเรืองทั้งทางดานเศรษฐกิจและศิลปกรรมที่สำคัญ เชน ที่มาของภาพ : 1. องคการบริหารสวนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ทองเที่ยวราชธานีเกาไปกับนายก อบจ. พระนครศรีอยุธยา. หนา 6. 2. ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรีอยุธยา : มรดกล้ำคา ภูมิปญญาเลื่องลือ. หนา 131. วัดพระศรีสรรเพชญ วัดพระศรีสรรเพชญเปนวัดที่สำคัญที่สุดของกรุงศรีอยุธยา มีฐานะเปนวัดสวนพระองคของ พระมหากษัตริยตั้งอยูในเขตพระราชฐานจึงไมมีพระสงฆจำพรรษา นับเปนตนแบบของการสรางวัด ในพระบรมมหาราชวังของกรุงรัตนโกสินทรคือ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม วัดพระศรีสรรเพชญ 1 วัดราชบูรณะ พระนครศรีอยุธยา2 ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก 

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร วัดพระศรีสรรเพชญ เปนวัดที่มีพระเจดีย 3 องคตั้งเรียงรายเปนสัญลักษณวัดนี้สมเด็จ พระบรมไตรโลกนาถไดโปรดเกลาฯ ใหสรางขึ้น ตอมาใน พ.ศ. 2035 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (พระเชษฐาธิราช) พระโอรสของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ไดทรงโปรดเกลาฯ ใหสรางเจดียใหญ 2 องค เพื่อบรรจุพระบรมอัฐิพระราชบิดาและพระเชษฐา มาถึงรัชกาลสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (หนอพุทธางกูร) โปรดเกลาฯ ใหสรางพระเจดียใหญอีก 1 องคเพื่อบรรจุพระอัฐิสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ระหวางเจดียประธาน 3 องคมีมณฑปคั่นอยูดานหนามีพระวิหารหลวง สรางขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2042 เพื่อประกอบพระราชพิธีสำคัญ ตาง ๆ ในวิหารเคยมีพระพุทธรูปหุมทองคำมีพระนามวา พระศรีสรรเพชญดาญาณ แตถูกทำลาย เมื่อครั้งเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ 2 สมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ใหอัญเชิญมาบรรจุไวเจดียวัด พระเชตุพนวิมนมังคลาราม แลวถวายพระนามวา เจดียพระศรีสรรเพชญดาญาณ วัดราชบูรณะ วัดราชบูรณะ เปนวัดที่สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจาสามพระยา) โปรดเกลาฯ ใหสรางขึ้น เมื่อ พ.ศ. 1967 ณ บริเวณที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพเจาอายพระยา และเจายี่พระยา ซึ่งกระทำยุทธหัตถี แยงชิงอำนาจเพื่อขึ้นครองราชสมบัติตอจากสมเด็จพระอินทราชา ซึ่งเปนพระราชบิดา วัดราชบูรณะ มีพระปรางคเปนเจดียประธาน ทางดานหนาคือทิศตะวันออกเปนวิหารหลวง ดานทิศตะวันตกคือพระอุโบสถ เมื่อคราวเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ 2 วัดนี้เสียหายมาก แตองคพระปรางค ของวัดยังอยูในสภาพดีราวปพ.ศ. 2500 คนรายไดลักลอบขุดของมีคาที่บรรจุอยูในพระปรางคไปสวนหนึ่ง ปจจุบันโบราณวัตถุที่คนพบในวัดราชบูรณะ เชน เครื่องทอง ซึ่งเปนเครื่องราชูปโภค พระพุทธรูป พระเทวรูป ไดเก็บรักษาไวในพิพิธภัณฑสถานแหงชาติเจาสามพระยา พระนครศรีอยุธยา บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. วินัย พงศศรีเพียร. บรรณาธิการ. อยุธยา : พรรณนาภูมิสถาน และมรดกความทรงจำแหงพระนครศรีอยุธยา. โครงการวิจัยเมธีวิจัยอาวุโส (สกว.). กรุงเทพฯ : อุษาคเนย, 2551.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร  ž£°ž ¸ —˜£¹›ª³„±Ã™™„£›£°§± • ´¨²ª•£lž£°™„£¨£µ­¢ ¸ ˜¢²
ที่มาของภาพ : องคการบริหารสวนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ทองเที่ยวราชธานีเกาไปกับนายก อบจ. พระนครศรีอยุธยา. หนา 47 และ 48. พระพุทธรูปสำคัญในนครประวัติศาสตรอยุธยา มีหลายองคดวยกันที่ยังคงความสวยสงา งดงามในปจจุบัน เชน หลวงพอโตวัดพนัญเชิง วัดพนัญเชิง เดิมเรียกกันวา “พระเจาพแนงเชิง” นั้นเปนที่ประดิษฐานพระพุทธรูป ขนาดใหญ เปนที่เคารพสักการะของชาวไทยและชาวจีนจำนวนมาก ชาวบานเรียกพระพุทธรูปนี้วา หลวงพอโต สวนชาวไทยเชื้อสายจีนเรียกวา ซำปอกง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว พระราชทานนามวา พระพุทธไตรรัตนนายก หลวงพอโตวัดพนัญเชิง พระพุทธรูปทรงเครื่องวัดหนาพระเมรุ ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร หลวงพอโต หรือหลวงพอพนัญเชิง เปนพระพุทธรูปปูนปน ลงรักปดทอง ปางมารวิชัย สรางขึ้น กอนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเปนราชธานีพระพักตรมีลักษณะแปนสี่เหลี่ยม พระนาสิกใหญเสนพระศก ขมวดเปนยอดแหลม หนาตักกวาง 20 เมตร สูง 19 เมตร ซึ่งแตเดิมนั้นประทับอยูกลางแจง และมีเรื่องเลา เกี่ยวกับความศักดิ์สิทธิ์มากมาย แมกระทั่งพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ก็ไดบันทึกไววา เมื่อคราวจะเสีย กรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2310 นั้น พระเจาพแนงเชิงมีน้ำพระเนตรไหลจรดพระนาภี หลวงพอโตวัดพนัญเชิง มีการซอมแซมปฏิสังขรณหลายครั้งในสมัยรัชกาลที่ 5 เกิดไฟไหม ใน พ.ศ. 2444 ทำใหหลวงพอโตชำรุดเสียหายหลายแหง จึงโปรดเกลาฯ ใหบูรณปฏิสังขรณครั้งใหญ และในรัชกาลปจจุบันไดมีการซอมแซมอีกหลายครั้ง จึงปรากฏสภาพอยางที่เห็นอยูในปจจุบัน พระพุทธรูปทรงเครื่องวัดหนาพระเมรุ วัดหนาพระเมรุหรือวัดพระเมรุราชิการาม ซึ่งเปนที่ที่พระมหาจักรพรรดิของอยุธยาใชทำ สัญญาสงบศึกกับพระเจาหงสาวดีบุเรงนองของพมา เมื่อ พ.ศ. 2092 คราวสงครามชางเผือกนั้น ในพระอุโบสถวัดหนาพระเมรุประดิษฐานพระพุทธรูปทรงเครื่ององคใหญที่สุดองคหนึ่ง เปนพระพุทธรูป ประทับนั่งปางมารวิชัย พระพักตรดูสงา สงบนิ่ง และนาเกรงขาม ซึ่งไดรับพระราชทานนามภายหลังวา “พระพุทธนิมิตวิชิตมารโมลีศรีสรรเพชญบรมไตรโลกนาถ” ซึ่งสรางในสมัยสมเด็จพระเจาปราสาททอง (พ.ศ. 2172 - 2199) พระพุทธรูปทรงเครื่อง หมายถึง พระพุทธรูปทรงเครื่องกษัตริยซึ่งที่มาอาจหมายถึง พระศรีอาริยเมตไตร ผูซึ่งจะไดตรัสรูเปนพระพุทธเจาองคที่ 5 ที่ไดเสด็จมาสั่งสอนและนำสังคมเขาสู ยุคอุดมสมบูรณและสงบสุขในอนาคต ปจจุบันพระองคยังเปนเทพบุตรอยูในสรวงสรรคจึงทรงเครื่อง เชนเทวดาทั้งหลาย หรืออาจจะหมายถึงพุทธประวัติตอนที่พระพุทธเจาทรมานพญามารชมพูบดีดวยพญามาร อวดตนมั่งมีร่ำรวย แตงกายสวยงาม พระพุทธเจาจึงเนรมิตพระองคใหมีความงามกวาพญามาร ดังนั้น พญามารจึงยอมรับพระพุทธเจา บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำรา สังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตาแหงประเทศไทย, 2546. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร POST-TEST คำชี้แจง ใหนักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงขอเดียวลงในกระดาษคำตอบ 1. สิ่งที่แสดงถึงความเจริญรุงเรืองทางอารยธรรมของกรุงศรีอยุธยาที่ UNESCO ยกยอง ใหเปนมรดกทางวัฒนธรรม คือขอใด ก. ที่ตั้งและสภาพภูมิศาสตรเหมาะสม ข. เปนแหลงอาหาร แหลงเกษตรกรรม และแหลงการคาตั้งแตอดีต ค. เปนศูนยกลางทางการปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมของไทยในอดีต ง. ผลงานทางดานสถาปตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม และประณีตศิลปของอยุธยา 2. กรุงศรีอยุธยาเปนศูนยกลางการปกครองของราชอาณาจักรไทยในชวงใด ก. พ.ศ. 1789 - 2400 ข. พ.ศ. 1789 - 2310 ค. พ.ศ. 1893 - 2310 ง. พ.ศ. 1893 - 2325 3. ปญหาในขอใดที่เปนการทำลายคุณคาของโบราณสถานในอุทยานประวัติศาสตรใหลดนอยลง ก. การขยายตัวของเมือง ข. ความทรุดโทรมของโบราณสถาน ค. ภัยจากธรรมชาติทำลายโบราณสถาน ง. นักทองเที่ยว 4. บริเวณที่ตั้งของพระราชวังหลวงในสมัยเริ่มการสถาปนากรุงศรีอยุธยาอยูณ ที่ใด ก. ใกลแมน้ำเจาพระยา ข. บริเวณที่ตั้งวัดราชบูรณะ ค. พระที่นั่งมังคลาภิเษกมหาประสาท ง. บริเวณที่ตั้งวัดพระศรีสรรเพชญ 5. วัดราชบูรณะสรางขึ้นในรัชกาลใด ก. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ข. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 ค. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ง. สมเด็จพระนารายณมหาราช ชุดที่ 5 นครประวัติศาสตร  อยุธยา : มรดกโลก

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร 6. ศาลลูกขุนในตั้งอยูในพื้นที่สวนใดของพระราชวังโบราณ ก. นอกเขตพระราชฐาน ข. เขตพระราชฐานชั้นใน ค. เขตพระราชฐานชั้นนอก ง. เขตพระราชฐานชั้นกลาง 7. พระที่นั่งที่สรางขึ้นในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเพื่อใชประกอบพระราชพิธี ตาง ๆ คือขอใด ก. พระที่นั่งสรรเพชญมหาปราสาท ข. พระที่นั่งวิหารสมเด็จมหาปราสาท ค. พระที่นั่งสุริยาสนอมรินทรมหาปราสาท ง. พระที่นั่งจักรพรรดิไพชยนตมหาปราสาท 8. วัดที่เปนอนุสรณถึงเจาอายพระยาและเจายี่พระยาที่กระทำยุทธหัตถีแยงชิงอำนาจ กันเองคือขอใด ก. วัดราชบูรณะ ข. วัดพนัญเชิง ค. วัดพระศรีสรรเพชญ ง. วัดพระเมรุราชิการาม 9. วัดที่มีลักษณะเดนเปนพระเจดียสามองคตั้งเรียงรายเปนสัญลักษณคือขอใด ก. วัดราชบูรณะ ข. วัดพนัญเชิง ค. วัดพระศรีสรรเพชญ ง. วัดพระเมรุราชิการาม 10. วัดที่เปนประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดใหญที่สรางขึ้นกอนการสถาปนากรุงศรีอยุธยา เปนราชธานีคือขอใด ก. วัดราชบูรณะ ข. วัดพระศรีสรรเพชญ ค. วัดพระเมรุราชิการาม ง. วัดพนัญเชิง หรือวัดหลวงพอโต เฉลย 1. ง 2. ค 3. ก 4. ง 5. ข 6. ค 7. ข 8. ก 9. ค 10. ข

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร บรรณาน ุ กรม โครงการสืบสานมรดกวัฒนธรรมไทย. มรดกชางศิลปไทย. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2512. คึกฤทธิ์ ปราโมช, ม.ร.ว. และคณะ. ลักษณะไทย : ภูมิหลัง. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช จำกัด, 2551. ชาญวิทยเกษตรศิริ. บรรณาธิการ. อยุธยา : Discovering Ayutthaya. กรุงเทพฯ : มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตรและมนุษยศาสตรและมูลนิธิโตโยตา แหงประเทศไทย, 2546. . อยุธยา : ประวัติศาสตรและการเมือง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร, 2542. ปรีดีพิศภูมิวิถี. คูมือทองเที่ยวอยุธยา เพื่อการศึกษาประวัติศาสตรสำหรับนักเรียนระดับ มัธยมศึกษา. สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม : เชียงใหม, 2552. วินัย พงศศรีเพียร. บรรณาธิการ. อยุธยา : พรรณนาภูมิสถาน และมรดกความทรงจำ แหงพระนครศรีอยุธยา. โครงการวิจัยเมธีวิจัยอาวุโส (สกว.). กรุงเทพฯ : อุษาคเนย, 2551. ศิลปากร, กรม. กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร. ประชุมพงศาวดาร ฉบับ กาญจนาภิเษก เลม 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว, 2542. . รวบรวมบันทึกประวัติศาสตรอยุธยาของฟานฟลีต (วันวลิต). กรุงเทพฯ : หจก. โชติวงศปริ้นติ้ง, 2546. . สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร. โคลงภาพพระราชพงศาวดาร พรอมบทขยายความและบทวิเคราะห. กรุงเทพฯ : หจก. อรุณการพิมพ, พิมพครั้งที่ 6, 2550. ศึกษาธิการ, กระทรวง. พระนครศรีอยุธยา : มรดกโลกล้ำคา ภูมิปญญาเลื่องลือ. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2548. . หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานประวัติศาสตรชั้นมัธยมศึกษาปที่ 2. กรุงเทพฯ : องคการคาของคุรุสภา, 2554. องคการบริหารสวนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ทองเที่ยวราชธานีเกาไปกับนายก อบจ. พระนครศรีอยุธยา. กรุงเทพฯ : บริษัท รังสิมันตจำกัด, ม.ป.ป.

 Virtual Field Trip ประวั ต ิศาสตร คณะผ ู  จัดทำ ที่ปรึกษา นายชินภัทร ภูมิรัตน เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นายชัยพฤกษ เสรีรักษเลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา นางเบญจลักษณ น้ำฟา รองเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน นางสาววีณา อัครธรรม ผูอำนวยการสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา นางสุกัญญา งามบรรจง ผูเชี่ยวชาญดานการพัฒนาสื่อและการเรียนรู ร.ท.หญิงสุดาวรรณ เครือพานิช ผูอำนวยการสถาบันสังคมศึกษา นางสาวเยาวลักษณ เตียรณบรรจง ผูอำนวยการกลุมพัฒนาสื่อการเรียนรู ผูเขียน นางระวิวรรณ ภาคพรต นางสาวมาลี โตสกุล นางมนพร จันทรคลอย ผูตรวจ ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร รศ.วุฒิชัย มูลศิลป ดร.ปรีดี พิศภูมิวิถี บรรณาธิการ นางฟาฏินา วงศเลขา ผูรับผิดชอบโครงการ นางฟาฏินา วงศเลขา