หน่วยที่ 2

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ

รหสั วชิ า 20100-1007 ช่อื วิชา งานเครื่องมือกลเบ้อื งตน้

หน่วยท่ี 2 ช่อื หน่วย เครื่องเจยี ระไนลับคมตัดและงานลบั คมตดั

ชื่อเรื่อง เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัด, เครือ่ งมอื วดั และตรวจสอบคมตัด, การลับมดี กลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลงึ ปาดหน้า, การลับมีดไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสว่าน

หน่วยท่ี 2
เคร่อื งเจียระไนลบั คมตดั และงานลบั คมตดั

หวั ขอ้ เรื่อง (Topics)

1.1 เครอ่ื งเจยี ระไนลบั คมตัด
1.2 เครือ่ งมือวัดและตรวจสอบคมตัด
1.3 การลบั มีดกลงึ ปอกขวา
1.4 การลบั มีดกลงึ ปาดหนา้
1.5 การลับมีดไสราบ
1.6 การลับมีดไสบ่าฉาก
1.7 การลับดอกสวา่ น

แนวคดิ สาคัญ (Main Idea)

คมของเคร่ืองมือตดั เช่น มดี กลึง มีดไส ดอกสว่าน เป็นต้น เม่ือนามาทาการตดั เฉือนวัสดจุ ะเกิดการ
เสียดสกี ันระหวา่ งคมตัดกบั เนื้อวสั ดชุ ิ้นงาน ทาให้เกิดความรอ้ นและมอี ุณหภูมิสูง ส่งผลให้คมตัดเกิดการสึกหรอ
ดังนนั้ ช่างผปู้ ฏบิ ัตงิ านจึงตอ้ งศกึ ษาและปฏิบัตเิ กย่ี วกบั การลับคมตดั ใหถ้ ูกต้อง ทั้งนี้เพอื่ ให้เครื่องมือตดั ท่ใี ช้งานแล้ว
สามารถนากลบั มาใช้งานได้อีกคร้งั ซ่งึ หนว่ ยเรียนนี้จะศกึ ษาเฉพาะการลบั คมตดั มดี กลงึ มดี ไส และคมตัดของ
ดอกสว่านโดยเครื่องเจียระไนลบั คมตดั เท่านั้น

สมรรถนะยอ่ ย (Element of Competency)

แสดงความรเู้ กีย่ วกบั เคร่ืองเจียระไนลบั คมตดั และงานลบั คมตัดตามคูม่ ือ

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุง่ เนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชือ่ วิชา งานเครื่องมอื กลเบ้อื งตน้

หน่วยท่ี 2 ชื่อหน่วย เครื่องเจยี ระไนลับคมตัดและงานลบั คมตดั

ชื่อเรอ่ื ง เครื่องเจยี ระไนลับคมตดั , เครอ่ื งมือวัดและตรวจสอบคมตดั , การลับมดี กลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มีดกลึงปาดหนา้ , การลบั มีดไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสว่าน

จุดประสงค์การปฏิบตั ิ (Performance Objectives)

1. ระบุชอ่ื ส่วนประกอบของเคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั
2. อธิบายวิธีการใช้งานของเครื่องเจียระไนลบั คมตัด
3. อธิบายวธิ ีการบารุงรักษาเคร่ืองเจยี ระไนลับคมตดั
4. บอกการใชเ้ คร่ืองเจยี ระไนลับคมตัดเพอ่ื ความปลอดภยั
5. ระบุช่ือเครื่องมือวดั และตรวจสอบคมตัด
6. อธิบายขน้ั ตอนการลบั มีดกลึงปอกขวา
7. บอกขอ้ ควรปฏบิ ัติในการลบั มีดกลึงปอกขวา
8. อธบิ ายขน้ั ตอนการลบั มีดกลงึ ปาดหนา้
9. อธบิ ายขน้ั ตอนการลับมีดไสราบ
10. อธิบายขั้นตอนการลบั มดี ไสบ่าฉาก
11. อธบิ ายวิธีการลับดอกสว่าน
12. บอกข้อควรปฏิบตั ิในการลบั ดอกสว่าน

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชื่อวิชา งานเคร่ืองมือกลเบอ้ื งตน้

หน่วยที่ 2 ชือ่ หน่วย เคร่ืองเจียระไนลบั คมตัดและงานลบั คมตัด

ชอ่ื เรอ่ื ง เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตัด, เคร่อื งมือวัดและตรวจสอบคมตัด, การลบั มดี กลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมีดกลึงปาดหน้า, การลบั มีดไสราบ, การลับมีดไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสว่าน

1.1 เครอ่ื งเจยี ระไนลับคมตดั

เคร่ืองเจียระไนลับคมตัด (Grinding Machine) ประกอบด้วย ล้อหินเจียระไนรูปทรงกระบอกท่ี
ประกอบอยใู่ นแกนเพลาของมอเตอรท์ ง้ั 2 ด้าน โดยท่ดี า้ นหน่งึ เปน็ ล้อหินละเอียดและอกี ดา้ นหน่ึงเปน็ ลอ้ หนิ
หยาบ เครื่องเจียระไนลบั คมตัดโดยทัว่ ไปมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบตงั้ โตะ๊ และแบบตง้ั พื้น ซ่งึ ในหนว่ ยน้ีจะศกึ ษา
เฉพาะเครื่องเจยี ระไนแบบตง้ั พืน้ เทา่ น้ัน

รปู ที่ 1.1 ชนิดของเครือ่ งเจยี ระไนลับคมตัดแบบต้ังโต๊ะและแบบตง้ั พ้นื

1.1.1 สว่ นประกอบของเครือ่ งเจียระไนลับคมตัด
เครื่องเจยี ระไนลับคมตดั มสี ว่ นประกอบทส่ี าคัญ เช่น ฐานเครื่อง มอเตอร์ต้นกาลัง ล้อหิน

เจียระไน (ดา้ นหยาบและละเอียด) และแท่นรองรบั ชนิ้ งาน ดงั รูปที่ 1.2

มอเตอร์ แผน่ นิรภยั

ล้อหนิ เจียระไน

แทน่ รองรับชิน้ งาน แผน่ ประกบล้อหินเจียระไน

ถงั บรรจนุ า้ หลอ่ เย็น สวติ ช์เคร่ือง

ฐานเคร่ือง

รปู ที่ 1.2 ส่วนประกอบของเครอ่ื งเจียระไนลับคมตัด

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชอ่ื วิชา งานเครื่องมอื กลเบ้อื งต้น

หนว่ ยท่ี 2 ชือ่ หน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตัดและงานลบั คมตัด

ชอ่ื เร่ือง เครื่องเจยี ระไนลับคมตดั , เคร่ืองมือวดั และตรวจสอบคมตัด, การลบั มดี กลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลึงปาดหน้า, การลับมดี ไสราบ, การลับมีดไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสวา่ น

1.1.2 การใช้เครอ่ื งเจียระไนแบบลบั คมตดั
การใช้เครือ่ งเจยี ระไนลับคมตัดมีขน้ั ตอนดังน้ี
1. ตรวจสอบความพร้อมของเครื่องเจียระไนก่อนทางานทุกคร้ัง ซึ่งหากพบวา่ จดุ ใดจดุ หนึ่ง

ของเครือ่ งไม่อย่ใู นสภาพท่พี ร้อมใช้งาน หา้ มใชเ้ คร่อื งเจียระไนลับคมตัดโดยเด็ดขาด
2. แต่งหน้าหนิ เจียระไนใหเ้ รยี บก่อนลงมือปฏบิ ตั งิ าน

รปู ท่ี 1.3 การแต่งหน้าหนิ เจียระไน

รปู ที่ 1.4 การแต่งหนา้ หินเจยี ระไน
3. ปรับระยะหา่ งของแทน่ รองรับช้ินงานกับล้อหินเจียระไนให้ห่างกันประมาณ 1–2 มม.

แผนการจัดการเรยี นรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ช่อื วิชา งานเคร่ืองมอื กลเบอ้ื งต้น

หน่วยท่ี 2 ช่ือหน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตัดและงานลบั คมตัด

ชอื่ เร่อื ง เครื่องเจยี ระไนลบั คมตดั , เคร่ืองมือวดั และตรวจสอบคมตัด, การลับมดี กลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลงึ ปาดหนา้ , การลบั มีดไสราบ, การลับมีดไสบา่ ฉาก, การลับดอกสวา่ น

4. เปิดสวิตช์มอเตอร์ใหล้ อ้ หนิ เจียระไนหมนุ คงที่ก่อน และเพ่อื ความปลอดภัยในการเปิด
สวติ ช์ ใหผ้ ปู้ ฏิบัตงิ านยนื ตรงกลางระหวา่ งล้อหินท้ัง 2 ด้าน ทั้งนเี้ พราะเม่ือเปดิ สวติ ช์ เศษลอ้ หนิ เจยี ระไนหรือ
เศษวัสดุทตี่ ิดค้างอยู่บนเคร่ืองเจียระไนลับคมตัดอาจกระเด็นถูกผู้ปฏบิ ตั ิงานได้

รูปท่ี 1.5 การปรับระยะหา่ งของแทน่ รองรบั ชนิ้ งานกับลอ้ หินเจยี ระไน

5. การเร่ิมต้นลบั คมตัด ในขณะปฏิบัติงาน เมือ่ เครอ่ื งมือตัดร้อน ให้จุม่ ในน้าหล่อเยน็ จากนน้ั
จึงกลับไปลบั ต่ออีกครัง้ โดยให้ปฏิบัตเิ ชน่ น้ไี ปเร่อื ย ๆ จนกว่าการลบั คมตัดจะแล้วเสร็จ

6. หลงั เลกิ ใช้เครอ่ื งเจยี ระไนลับคมตัดให้ปิดสวติ ชม์ อเตอร์ทกุ คร้ัง
7. ทาความสะอาดเครอ่ื งเจยี ระไนลบั คมตดั และบรเิ วณปฏิบัติงานทกุ ครงั้ หลงั เลกิ ใชง้ าน

1.1.3 การบารงุ รักษาเคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั
1. กอ่ นใชเ้ คร่ืองเจียระไนลบั คมตัดทกุ คร้ังต้องตรวจดูความพร้อมของเครอื่ งเสมอ
2. ถ้ากระแสไฟฟา้ ขดั ข้อง ห้ามใชเ้ คร่อื งเจียระไนลับคมตดั เพราะอาจทาให้มอเตอร์ไหม้
3. หลงั เลกิ ใช้ ใหท้ าความสะอาดเครอ่ื งเจยี ระไนลบั คมตดั ทุกครง้ั

1.1.4 ความปลอดภัยในการใช้เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตดั
ในขณะใชเ้ คร่ืองเจียระไนลบั คมตดั อาจก่อให้เกิดอันตรายแกผ่ ้ปู ฏิบัตงิ านหลายลกั ษณะ เชน่

ผงเศษล้อหินเจยี ระไนกระเด็นเขา้ ตา นิว้ มอื ถกู ล้อหนิ เจียระไนตดั ล้อหนิ เจยี ระไนแตกกระเดน็ มาถกู ผูใ้ ช้
เป็นตน้ ดงั นัน้ เพื่อความปลอดภัยควรปฏบิ ัติดงั น้ี

1. ตรวจสอบความเรียบร้อยของเครอ่ื งเจียระไนลบั คมตดั ก่อนเปดิ สวติ ช์เร่มิ ทางาน
2. แตง่ กายให้รัดกมุ ในขณะใชเ้ ครอื่ งเจยี ระไนลบั คมตดั
3. สวมแวน่ นิรภัยทุกครงั้ ท่ีปฏิบัตงิ านเพ่ือป้องกันเศษเจยี ระไนกระเดน็ เขา้ ตา

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุง่ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ชอื่ วิชา งานเคร่ืองมือกลเบื้องต้น

หนว่ ยท่ี 2 ชอ่ื หน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั และงานลับคมตัด

ชือ่ เรือ่ ง เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตดั , เครือ่ งมอื วัดและตรวจสอบคมตดั , การลับมีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มดี กลงึ ปาดหนา้ , การลับมดี ไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสว่าน

4. ขณะเจียระไนลบั คมตดั ควรจมุ่ เครอ่ื งมอื ตัดในนา้ หล่อเย็นบ่อย ๆ เพ่ือลดความร้อน
5. การลับคมตัดตอ้ งจบั เครื่องมือตัดใหแ้ นน่ ทุกคร้งั
6. ปรบั แตง่ ลอ้ หนิ เจียระไนให้เรียบและหา่ งจากแทน่ รองรบั ชิ้นงานไมเ่ กนิ 2 มม.
7. หา้ มสวมถุงมือขณะปฏบิ ัติงานเจยี ระไนโดยเฉพาะเครื่องมือตดั ส้นั ๆ
8. หา้ มใชผ้ า้ หอ่ หุ้มเครือ่ งมอื ตัดขณะปฏบิ ตั ิงานเจียระไนโดยเด็ดขาด

1.2 เครือ่ งมอื วัดและตรวจสอบคมตัด

1.2.1 ใบวดั มมุ
ใบวัดมมุ (Angle Protractor) เปน็ เครอื่ งมือใช้สาหรบั วดั ค่ามมุ ตง้ั แต่ 0 ถึง 180 องศา ใชใ้ น

การวดั มุมของคมตดั เชน่ มดี กลึง มดี ไส มุมจิกดอกสวา่ น เป็นตน้

รูปท่ี 1.6 ใบวดั มมุ และการใช้ใบวดั มมุ
1.2.2 เกจวัดมุมดอกสว่าน

เกจวดั มมุ ดอกสว่าน (Drill Grinding Gage) ใช้สาหรับวัดมุมดอกสว่าน ซง่ึ มีมมุ รวม 118
องศา และวดั ความยาวคมตัดของสว่านดว้ ย

รปู ท่ี 1.7 เกจวัดมุมดอกสว่าน

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุ่งเนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชือ่ วิชา งานเครื่องมือกลเบ้ืองตน้

หน่วยที่ 2 ชื่อหน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัดและงานลับคมตดั

ชอื่ เร่อื ง เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัด, เคร่อื งมือวดั และตรวจสอบคมตดั , การลับมดี กลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมีดกลงึ ปาดหนา้ , การลบั มีดไสราบ, การลับมีดไสบ่าฉาก, การลบั ดอกสวา่ น

รปู ท่ี 1.8 การวดั มมุ และวัดความยาวของคมตัดดอกสวา่ น

1.3 การลบั มดี กลงึ ปอกขวา

รปู ท่ี 1.9 ขนาดมุมของมีดกลึงปอกขวา
1.3.1 ข้นั ตอนการลับมดี กลึงปอกขวา

1. ลับมมุ เอยี งคมตดั ดา้ นที่ 1 เท่ากับ 30 องศา และมุมหลบข้างเท่ากบั 8 องศา พร้อมกัน

รูปท่ี 1.10 การลับมุมเอยี งคมตดั ด้านท่ี 1

แผนการจัดการเรยี นรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ชือ่ วิชา งานเคร่ืองมอื กลเบือ้ งต้น

หนว่ ยท่ี 2 ชอ่ื หน่วย เครื่องเจียระไนลบั คมตัดและงานลับคมตัด

ชอ่ื เร่ือง เคร่ืองเจียระไนลับคมตดั , เครือ่ งมือวัดและตรวจสอบคมตัด, การลับมีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลึงปาดหน้า, การลับมีดไสราบ, การลบั มีดไสบา่ ฉาก, การลับดอกสวา่ น

2. ลบั มมุ รวมปลายมีดเท่ากับ 90 องศา และมุมหลบหนา้ มีดด้านท่ี 2 เท่ากบั 8 องศา พร้อมกัน

รปู ที่ 1.11 การลับมมุ รวมปลายมีดและมมุ หลบหน้ามีดด้านที่ 2
3. ลบั มมุ คายข้างด้านท่ี 3 เท่ากับ 14 องศา

รูปที่ 1.12 การลับมมุ คายข้างดา้ นท่ี 3

1.3.2 ขอ้ ควรปฏิบตั ิในการลับมีดกลึงปอกขวา
1. ก่อนลับมีดกลงึ ควรศึกษาแบบงานและลาดับขนั้ ในการปฏบิ ัตงิ านใหเ้ ข้าใจก่อนลงมือ

ปฏิบตั งิ าน
2. สวมแว่นนริ ภยั ป้องกนั เศษเจียระไนขณะปฏบิ ัตงิ านทุกครัง้
3. ตรวจสอบความพร้อมของเครื่องเจียระไนลับคมตัดก่อนลบั คมตัดทุกครัง้
4. แตง่ หนา้ ลอ้ หินเจยี ระไนใหเ้ รียบ
5. ปรับระยะห่างของแท่นรองรับชนิ้ งานกบั ล้อหินเจียระไนให้ถูกต้อง (ประมาณ 1–2 มม.)
6. จับมดี กลึงด้วยมือทั้ง 2 ขา้ งให้แน่นและม่นั คง
7. เร่มิ ลับมดี กลึงดว้ ยล้อหนิ หยาบก่อนล้อหนิ ละเอยี ด
8. อยา่ ออกแรงกดในขณะลับคมตัดมากเกินไปเพราะจะทาให้คมตดั ของมีดกลงึ ไหม้
9. ขณะลับคมตดั ให้เลอ่ื นมีดกลึงไป–มาบรเิ วณหน้าลอ้ หนิ เจยี ระไน เพื่อใหห้ น้าล้อหนิ

เจยี ระไนสกึ หรออย่างสม่าเสมอ
10. ตรวจสอบมุมของมีดกลงึ ทุกครงั้ ทล่ี บั เสร็จในแตล่ ะมมุ
11. ทาการลบรอยเยินตา่ ง ๆ ของมดี กลึงด้วยหินนา้ มัน

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชอื่ วิชา งานเครื่องมือกลเบ้อื งตน้

หน่วยที่ 2 ชือ่ หน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัดและงานลับคมตดั

ชอื่ เรอื่ ง เครื่องเจียระไนลบั คมตัด, เคร่อื งมอื วัดและตรวจสอบคมตัด, การลับมีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มีดกลึงปาดหน้า, การลับมดี ไสราบ, การลบั มดี ไสบ่าฉาก, การลับดอกสวา่ น

1.4 การลบั มดี กลึงปาดหนา้

รูปท่ี 1.13 ขนาดมุมของมดี กลงึ ปาดหน้า

1.4.1 ขนั้ ตอนการลับมีดกลงึ ปาดหน้า
1. ลับมุมเอียงคมตัดเทา่ กับ 12 องศา และมมุ หลบขา้ งมีดเท่ากับ 8 องศา พรอ้ มกนั

รูปที่ 1.14 การลับมมุ เอยี งคมตัดและมุมหลบข้างมีด
2. ลับมมุ รวมปลายมีดเท่ากบั 55 องศา และมมุ หลบหนา้ มดี ด้านท่ี 2 เทา่ กบั 27 องศา

พรอ้ มกัน

รปู ท่ี 1.15 การลับมมุ รวมปลายมีดและมุมหลบหน้ามดี ด้านที่ 2

แผนการจัดการเรียนรมู้ งุ่ เนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชอื่ วิชา งานเคร่ืองมือกลเบอื้ งต้น

หนว่ ยที่ 2 ชื่อหน่วย เครื่องเจยี ระไนลับคมตดั และงานลับคมตัด

ช่อื เรอ่ื ง เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตดั , เครือ่ งมือวดั และตรวจสอบคมตัด, การลับมดี กลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มีดกลึงปาดหนา้ , การลับมดี ไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสวา่ น

3. ลับมุมคายข้างเท่ากับ 14 องศา

รูปท่ี 1.16 การลับมุมคายขา้ ง

1.5 การลับมดี ไสราบ

รูปที่ 1.17 ขนาดมมุ ของมดี ไสราบ
1.5.1 ขัน้ ตอนการลับมีดไสราบ

1. ลับมุมเอยี งคมตัดเทา่ กับ 10 องศา และมมุ หลบขา้ งเท่ากับ 5 องศา พร้อมกนั

รูปท่ี 1.18 การลับมมุ เอยี งคมตดั และมุมหลบขา้ ง

แผนการจัดการเรียนรมู้ ่งุ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ช่ือวิชา งานเคร่ืองมือกลเบื้องต้น

หนว่ ยท่ี 2 ช่ือหน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั และงานลบั คมตดั

ชอื่ เร่ือง เคร่ืองเจียระไนลบั คมตดั , เครอ่ื งมือวดั และตรวจสอบคมตัด, การลบั มีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มดี กลึงปาดหนา้ , การลบั มีดไสราบ, การลับมดี ไสบา่ ฉาก, การลับดอกสว่าน

2. ลับมมุ รวมปลายมดี เท่ากบั 90 องศา และลับมุมหลบข้างของมีดด้านที่ 2 เทา่ กับ 5 องศา

พร้อมกัน

รปู ที่ 1.19 การลับมุมรวมปลายมดี และลับมุมหลบขา้ งของมดี ด้านท่ี 2
3. ลบั มมุ คายข้างเท่ากบั 15 องศา

รปู ที่ 1.20 การลับมมุ คายข้าง

1.6 การลับมดี ไสบ่าฉาก

รูปท่ี 1.21 ขนาดมุมของมีดไสบา่ ฉาก

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุ่งเนน้ สมรรถนะ

รหัสวชิ า 20100-1007 ช่อื วิชา งานเคร่ืองมอื กลเบอ้ื งต้น

หน่วยที่ 2 ช่ือหน่วย เครื่องเจียระไนลับคมตัดและงานลับคมตัด

ชือ่ เรือ่ ง เครื่องเจียระไนลบั คมตดั , เครอื่ งมือวดั และตรวจสอบคมตดั , การลับมีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลึงปาดหนา้ , การลับมดี ไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลับดอกสว่าน

1.6.1 ขัน้ ตอนการลบั มีดไสบา่ ฉาก
1. ลับมุมหลบดา้ นหนา้ มีดไสเท่ากบั 8 องศา โดยให้ตั้งฉากกบั ลาตวั ของมดี

รูปท่ี 1.22 การลับมุมหลบด้านหน้ามีดไส
2. ลบั มุมหลบด้านข้างซ้ายเทา่ กับ 1 องศา และมมุ หลบด้านข้างมีดเท่ากบั 2 องศา พร้อมกัน

(ด้านท่ี 1)

รปู ที่ 1.23 การลับมมุ หลบดา้ นขา้ งซา้ ยและมุมหลบด้านข้างมีด (ด้านที่ 1)
3. ลบั มมุ หลบด้านข้างขวาเท่ากับ 1 องศา และมมุ หลบขา้ งมีดเทา่ กับ 2 องศา พร้อมกัน

(ดา้ นที่ 2)

รูปที่ 1.24 การลบั มมุ หลบดา้ นขา้ งขวาและมุมหลบดา้ นขา้ งมดี (ด้านที่ 2)

แผนการจดั การเรยี นรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ช่อื วิชา งานเคร่ืองมอื กลเบอ้ื งต้น

หนว่ ยที่ 2 ช่ือหน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัดและงานลับคมตัด

ช่อื เรอื่ ง เครื่องเจียระไนลับคมตดั , เครือ่ งมอื วัดและตรวจสอบคมตดั , การลบั มีดกลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มีดกลึงปาดหนา้ , การลบั มดี ไสราบ, การลบั มดี ไสบ่าฉาก, การลบั ดอกสว่าน

4. ลบั มมุ คายดา้ นบนเทา่ กับ 8 องศา

รูปท่ี 1.25 การลบั มุมคายด้านบน 8 องศา

1.7 การลับดอกสว่าน

รปู ท่ี 1.26 ส่วนประกอบของดอกสว่านคมเล้ือย (Twist Drill)

รปู ที่ 1.27 มมุ ของดอกสว่านคมเล้อื ย

แผนการจัดการเรียนรมู้ ุง่ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วิชา 20100-1007 ชอ่ื วิชา งานเครื่องมือกลเบือ้ งตน้

หนว่ ยที่ 2 ชอ่ื หน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั และงานลบั คมตดั

ช่อื เรื่อง เครื่องเจยี ระไนลบั คมตดั , เครือ่ งมือวัดและตรวจสอบคมตดั , การลับมีดกลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มดี กลึงปาดหนา้ , การลบั มีดไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลับดอกสว่าน

1.7.1 ขนั้ ตอนการลับดอกสวา่ น
การลับดอกสวา่ นแบบคมเลื้อยทม่ี มี ุมรวมปลายดอกสว่าน 118 องศา และมีมุมหลบ 8 ถึง

12 องศา มีขน้ั ตอนดังนี้
1. จบั ปลายดอกสวา่ นดว้ ยมือท้ัง 2 ขา้ งใหแ้ น่นและมนั่ คง

รูปที่ 1.28 การจบั ดอกสว่านก่อนลับ
2. วางน้วิ ช้ลี งทแ่ี ทน่ รองรบั ชน้ิ งานของเคร่ืองเจยี ระไน โดยให้ดอกสวา่ นทามุม 59 องศากบั
ผวิ หนา้ หนิ เจียระไน และให้ส่วนปลายของกา้ นสว่านต่ากว่าสว่ นปลายดอกสวา่ นเล็กนอ้ ย

รปู ท่ี 1.29 การวางแนวใหด้ อกสว่านทามมุ 59 องศากับผิวหนา้ หินเจยี ระไน

แผนการจดั การเรียนรมู้ งุ่ เน้นสมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชือ่ วิชา งานเครื่องมอื กลเบอ้ื งตน้

หน่วยท่ี 2 ชื่อหน่วย เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตัดและงานลบั คมตัด

ชือ่ เรื่อง เครื่องเจียระไนลับคมตดั , เครอื่ งมือวัดและตรวจสอบคมตัด, การลับมดี กลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมีดกลึงปาดหนา้ , การลับมีดไสราบ, การลบั มีดไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสว่าน

3. เลอ่ื นดอกสวา่ นเขา้ ไปหาลอ้ หินเจียระไนอยา่ งช้า ๆ จนกระทั่งมุมหลบของดอกสว่าน
สัมผัสกับผวิ หน้าของหนิ เจียระไน

รูปที่ 1.30 การเล่ือนดอกสวา่ นเข้าไปหาล้อหินเจียระไน

รูปที่ 1.31 การลับคมตดั ดา้ นที่ 1 เท่ากับ 59 องศา และมมุ หลบเทา่ กับ 8–12 องศา
(ทมี่ า : http://toolingaround.flexiblelearning.net.au/Drills/page_08.htm)

4. หมุนดอกสวา่ นไปจนถึงมุมคมตัดของดอกสว่านดา้ นท่ี 2

รปู ท่ี 1.32 ทศิ ทางการเคลื่อนท่ีพร้อมหมนุ กา้ นสวา่ น

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชือ่ วิชา งานเคร่ืองมอื กลเบื้องต้น

หนว่ ยท่ี 2 ชื่อหน่วย เคร่ืองเจียระไนลบั คมตัดและงานลับคมตัด

ชอ่ื เรอ่ื ง เคร่ืองเจยี ระไนลบั คมตดั , เครื่องมอื วัดและตรวจสอบคมตดั , การลบั มดี กลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลงึ ปาดหนา้ , การลับมีดไสราบ, การลับมีดไสบ่าฉาก, การลับดอกสว่าน

5. ลบั คมตดั ดา้ นท่ี 2 พร้อมกบั มุมหลบ 8–12 องศา โดยกระทาซ้าในข้นั ตอนที่ 2–5

รปู ท่ี 1.33 การลับคมตัดด้านท่ี 2 และมุมหลบ
6. ขณะลับคมตัด มือข้างทีจ่ ับก้านสวา่ นใหก้ ดลงเลก็ น้อยพร้อมกบั บิดให้สวา่ นหมุนไปดว้ ย

รูปท่ี 1.34 การจบั กา้ นสว่านโดยการกดกา้ นดอกสว่านและบิดสว่านไปพร้อมกนั
7. ตรวจสอบความยาวของคมตัดด้วยเกจวัดดอกสว่าน

รูปท่ี 1.35 การตรวจสอบความยาวของคมตัด

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุ่งเน้นสมรรถนะ

รหัสวชิ า 20100-1007 ช่อื วิชา งานเครื่องมือกลเบ้ืองต้น

หนว่ ยที่ 2 ชอื่ หน่วย เครื่องเจียระไนลับคมตัดและงานลบั คมตดั

ช่ือเรอ่ื ง เครื่องเจียระไนลับคมตัด, เคร่อื งมอื วัดและตรวจสอบคมตัด, การลบั มีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลึงปาดหนา้ , การลับมีดไสราบ, การลบั มดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสวา่ น

8. ตรวจสอบมุมรวมของปลายดอกสวา่ น

รปู ท่ี 1.36 การตรวจสอบมุมรวมของปลายดอกสว่าน

1.7.2 ขอ้ ผดิ พลาดและผลจากการลับดอกสว่านไมถ่ ูกตอ้ ง
การลับดอกสว่านอาจมีข้อผิดพลาด ซ่ึงจะสง่ ผลต่อรูเจาะทเี่ กิดขึน้ ดงั ตัวอยา่ งในตารางที่ 1.1

ตารางที่ 1.1 ข้อผดิ พลาดและผลจากการลบั กอดสว่านไม่ถูกต้อง

ภาพประกอบ ขอ้ ผิดพลาด ผลที่เกดิ ขนึ้

 ปลายดอกสว่านไมต่ รง 1. รูเจาะโตกวา่ ขนาดของดอกสว่าน
เส้นแนวแกนของกา้ นสว่าน 2. ขณะเจาะช้นิ งานจะเกิดการ
สน่ั สะเทอื น
 มุมคมตัดไมเ่ ท่ากนั 3. คมตดั ของดอกสวา่ นสกึ หรอเร็ว
4. หากกดเจาะดว้ ยแรงมาก ๆ อาจทาให้
ดอกสว่านหกั ได้
5. ในขณะเริ่มเจาะอาจเกดิ การลืน่ ไถล

1. ปลายรเู จาะเปน็ 2 ช้นั ในกรณที ่เี จาะรู
ไม่ทะลุ
2. คมดอกสวา่ นตดั จะเฉือนชนิ้ งานเพียง
คมด้านเดยี ว
3. รเู จาะเบ้ียวไม่ตรงศนู ย์
4. คมดอกสวา่ นดา้ นทม่ี ีมุมนอ้ ยกว่าจะ
สึกหรอเร็ว

แผนการจัดการเรยี นรมู้ ุง่ เนน้ สมรรถนะ

รหสั วชิ า 20100-1007 ชื่อวิชา งานเคร่ืองมือกลเบื้องตน้

หน่วยที่ 2 ช่ือหน่วย เคร่ืองเจียระไนลับคมตัดและงานลบั คมตัด

ชื่อเร่ือง เคร่ืองเจยี ระไนลับคมตดั , เคร่ืองมอื วดั และตรวจสอบคมตัด, การลับมีดกลงึ ปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลบั มีดกลงึ ปาดหนา้ , การลับมดี ไสราบ, การลับมดี ไสบา่ ฉาก, การลบั ดอกสวา่ น

ภาพประกอบ ข้อผิดพลาด ผลท่เี กดิ ขึน้
 ปลายดอกสว่านไม่ตรงเสน้
แกน 1. รูเจาะโตกวา่ ขนาดของดอกสวา่ น
 มุมของคมตดั ขนาดไมเ่ ทา่ กนั 2. ดอกสว่านจะใช้คมตัดเพยี งดา้ นเดียว
ในการเจาะ
 ปลายดอกสวา่ นไม่ตรงเส้น 3. ขณะเจาะช้นิ งานจะทาให้ดอกสว่าน
แกน เกิดการส่ันสะเทอื น
 มุมของคมตัดยาวไม่เทา่ กัน 1. รูเจาะโตกวา่ ขนาดของดอกสว่าน
2. ในขณะเริ่มเจาะจะเกดิ การลน่ื ไถล
ทาใหไ้ มต่ รงตาแหนง่ ทตี่ ้องการ

1.7.3 ขอ้ ปฏิบตั ใิ นการลับดอกสว่าน
การลบั ดอกสวา่ นด้วยมอื อาจมกี ารผดิ พลาดได้หลายลกั ษณะ เชน่ มุมรวมปลายดอกสวา่ น

เลก็ หรือโตเกินไป คมตัดอาจสั้นหรือยาวกว่ากัน มุมฟรเี ลก็ หรือใหญ่เกนิ ไป เปน็ ตน้ ดงั นนั้ เพือ่ แก้ปญั หา
ดงั กลา่ ว ควรปฏิบัติงานตามคาแนะนาดังนี้

1. ขณะท่ลี ับคมตัดดอกสว่านควรใช้น้าหล่อเยน็ เพ่ือป้องกันไม่ใหด้ อกสว่านไหม้ ซึง่ เปน็
สาเหตทุ าใหค้ วามแข็งของคมตัดดอกสว่านลดลง

2. สวมแวน่ นิรภัยปอ้ งกันเศษเจียระไนขณะปฏบิ ัติงาน
3. ตรวจสอบความเรียบรอ้ ยของเครือ่ งเจยี ระไนลบั คมตัด
4. แต่งหนา้ ล้อหนิ เจยี ระไนให้เรียบและสมา่ เสมอ
5. ปรับระยะหา่ งของแทน่ รองรบั งานให้ถกู ตอ้ ง
6. ขณะลบั ดอกสว่าน ควรเล่ือนดอกสว่านไป–มาบริเวณหนา้ ล้อหินเจยี ระไน เพ่ือให้หนา้ หิน
เจยี ระไนสึกหรออย่างสมา่ เสมอ
7. ตรวจสอบมมุ และความยาวของคมตดั ทุกคร้ังหลงั จากทล่ี ับเสรจ็ ในแตล่ ะมุมแล้ว

แผนการจดั การเรียนรมู้ ุ่งเนน้ สมรรถนะ

รหัสวิชา 20100-1007 ชอ่ื วิชา งานเครื่องมอื กลเบือ้ งต้น

หน่วยที่ 2 ช่ือหน่วย เครื่องเจยี ระไนลับคมตดั และงานลับคมตัด

ช่ือเรอ่ื ง เครื่องเจยี ระไนลบั คมตัด, เคร่ืองมือวัดและตรวจสอบคมตดั , การลบั มีดกลึงปอกขวา, จานวน 12 คาบ
การลับมดี กลึงปาดหนา้ , การลบั มดี ไสราบ, การลบั มีดไสบ่าฉาก, การลับดอกสว่าน

8. การลบั ดอกสวา่ นดว้ ยมอื อาจมกี ารผิดพลาดได้ เชน่ มมุ จิกเล็กหรือโตเกินไป คมตัดอาจ
สั้นหรอื ยาวไม่เท่ากัน มุมฟรีไมเ่ ทา่ กัน เป็นตน้ ดังน้นั เพื่อแกป้ ัญหาดังกลา่ ว ผปู้ ฏิบัติงานอาจใช้อปุ กรณ์ชว่ ยลับ
ดอกสว่านเชน่ ตวั อย่างในรปู ท่ี 1.37

รูปที่ 1.37 การใช้อปุ กรณช์ ว่ ยลับดอกสวา่ น