Piano book - Thippapa

ชดุ การสอนเพื่อสง่ เสรมิ ทกั ษะการอา่ นและบรรเลงโนต้ สากลสาหรบั เปียโนตามแนวคิดของโคดาย
ร่วมกับเทคนิคการเรยี นรู้แบบกลุม่ ร่วมมือ

สาหรบั นักเรยี นชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 โรงเรียนพจิ ติ รพิทยาคม จังหวัดพิจิตร

นางสาวทพิ ปภา แอน่ ดอย
นายชยั อนันต์ สาวิกัน
นายปฏภิ าณ ไทยตรง
นายปฏิภาณ เพ็ญแสง
นายสราวฒุ ิ สระทองมี

คำนำ

ชุดการสอนเพ่ือสง่ เสริมทักษะการอ่านและบรรเลงโนต้ สากลสาหรบั เปียโนตามแนวคดิ ของโคดาย

ร่วมกบั เทคนิคการเรยี นรู้แบบกลมุ่ รว่ มมือ จดั ทาขนึ้ เพ่ือแก้ปญั หาการอ่านโน้ตสากลสาหรบั การเล่นเปียโน
พนื้ ฐาน ใช้เปน็ สอ่ื ประกอบการจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอนกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ศิลปะ (ดนตรี) สาหรับ
นกั เรยี นระดับชน้ั มัธยมศกึ ษา เพอ่ื ให้นักเรยี นเกดิ ทกั ษะการเรยี นรู้มพี ฒั นาการทกั ษะการอา่ นโน้ตและการ
เลน่ เปียโนให้มปี ระสิทธภิ าพและผลสมั ฤทธิท์ างการเรียนสงู ขึ้น ชุดการสอนเพื่อสง่ เสริมทักษะการอ่านและ
บรรเลงโน้ตสากลสาหรบั เปยี โน มจี านวน 2 บทและ 4 หนว่ ยการเรียนรดู้ งั นี้ บทที่ 1 หลกั การอา่ นโนต้
สากลสาหรับการเลน่ เปยี โน ประกอบด้วย หน่วยการเรยี นรู้ที่ 1 เรื่องบรรทดั 5 เส้น หน่วยการเรียนรู้ที่ 2
เรื่องตวั โนต้ บทท่ี 2 การเล่นเปียโนพืน้ ฐาน หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 1 เรือ่ งการเตรียมตัวก่อนเลน่ เปียโน หน่วย
การเรียนรู้ที่ 2 เรอื่ งการหัดเล่นเปยี โน

ผ้จู ดั ทาหวังเป็นอย่างย่ิงว่าชุดการสอนเพอื่ ส่งเสรมิ ทกั ษะการอ่านและบรรเลงโนต้ สากลสาหรับ
เปียโนตามแนวคิดของโคดาย รว่ มกับเทคนิคการเรยี นรูแ้ บบกลุ่มรว่ มมอื เล่มนี้จะเปน็ ประโยชน์ต่อนกั เรยี น
ระดับชัน้ สาหรับนักเรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีท่ี 5 ของโรงเรียนพจิ ิตรพิทยาคม จงั หวัดพิจติ รและโรงเรยี นอน่ื ๆ

คณะผู้จดั ทา

สำรบญั
คานา
สารบัญ
คาอธิบายชดุ การสอน
คาแนะนาสาหรับการใชช้ ดุ การสอนการอ่านโน้ตสากลสาหรบั เปียโน สาหรบั ครผู ู้สอน
คาแนะนาสาหรบั การใช้ชดุ การสอนการอ่านโนต้ สากลสาหรบั เปียโน สาหรับนกั เรยี น
ขน้ั ตอนการใช้ชดุ การสอนการอ่านโนต้ สากลสาหรับเปียโน
แผนการจัดการเรยี นรู้
แบบวัดผลสมั ฤทธ์กิ ่อนเรียนด้วยชุดการสอน
บทที่ 1 หลกั การอ่านโนต้ สากลสาหรบั เปียโน
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 1 เรื่องบรรทัด 5 เส้น

- กญุ แจประจาหลัก
- ห้องเพลง/เส้นกน้ั ห้อง
แบบฝึกหดั ท่ี 1
เฉลยแบบฝึกหัดที่ 1
แบบทดสอบหลังเรยี นหน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น
หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 2 เร่อื งตวั โน้ต
- ตัวโน้ต/ตัวหยดุ
- Time Signature

- เครอื่ งหมายแปลงเสียง
แบบฝกึ หดั ที่ 2
เฉลยแบบฝกึ หดั ที่ 2
แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 2
เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นหน่วยการเรียนรทู้ ี่ 2
บทที่ 2 การเลน่ เปียโนพ้ืนฐาน
หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 1 เรื่องการเตรยี มตวั ก่อนเลน่ เปยี โน
- การนั่งและการวางมือ
- เปยี โน
แบบวัดทกั ษะหลังเรียนหน่วยท่ี 1
หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 เรือ่ งการหดั เลน่ เปียโน
- การเลน่ ทีละมือ
- Chord Progression ของ C Major

- การเล่นพรอ้ มกันสองมือ
- คาศพั ท์ทางดนตรีท่คี วรทราบในเบ้ืองตน้
แบบฝกึ หดั ท่ี 2
แบบวดั ทักษะหลงั เรยี นหนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 2
แบบวัดทักษะหลังเรยี นท้ายบทท่ี 2
แบบวัดผลทักษะหลังเรยี นดว้ ยชดุ การสอน
แบบวดั ผลสมั ฤทธ์ิหลงั เรียนด้วยชุดการสอน
เฉลยแบบวดั ผลสัมฤทธิห์ ลังเรียนดว้ ยชุดการสอน

คำอธิบำยชดุ กำรสอน

การเรยี นรู้โดยใช้ชุดการสอนเพือ่ สง่ เสริมทกั ษะการอ่านและบรรเลงโนต้ สากลสาหรับเปียโน
สาหรับนักเรียนชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 5 ตามแนวคดิ ของโคดาย รว่ มกบั เทคนิคการเรยี นรแู้ บบกล่มุ รว่ มมือจะ
ใช้ในการเรียนการสอนวชิ าดนตรี ใชร้ ะยะเวลาในการเรยี น 8 ชว่ั โมง เพื่อช่วยใหน้ กั เรยี น สามารถเรยี นได้
ง่ายขึ้น ชว่ ยใหม้ ีความรคู้ วามเขา้ ใจในการอา่ นและบรรเลงโนต้ สากลสาหรบั เปียโน มากขึ้น โดยใหน้ ักเรียน
ปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอนท่ีกาหนดไว้ดงั นี้

คำแนะนำสำหรบั นกั เรียน

1. ศกึ ษาเน้ือหาของบทเรยี นในให้ละเอียด วเิ คราะหแ์ ละทาความเข้าใจให้ชัดเจน หากจาเป็นใหม้ ี
การ บนั ทึกความจา เพื่อการเรยี นร้แู ละจดจาทค่ี งทน

2. ทาความเขา้ ใจในแตล่ ะแบบฝกึ เสรมิ ทักษะดนตรีและตอบคาถามตามความรคู้ วามเขา้ ใจท่ไี ด้รับ
จากการเรียนรู้จากชุดการสอนใหค้ รบถ้วน

3. ผูเ้ รียนตอ้ งตัง้ ใจปฏิบตั ิงาน และร่วมกนั สรปุ เนอื้ หาอย่างจริงจัง

4. ผู้เรียนตอ้ งใชส้ ือ่ นวัตกรรมประกอบชดุ การสอน และวสั ดุ อปุ กรณ์อน่ื ๆ ในชดุ การสอนอย่าง
ระมัดระวัง

5. ใหน้ ักเรยี นทาแบบทดสอบจานวน 30ข้อ ทง้ั ดา้ นความรู้และแบบทดสอบทักษะปฏบิ ัติหลังใช้ชดุ
การสอนเพอื่ สง่ เสริมทกั ษะการอา่ นและบรรเลงโน้ตสากลสาหรับเปียโน สาหรบั นกั เรยี นช้นั ประถมศึกษาปี
ที่ 5 ตามแนวคิดของโคดาย

คำแนะนำสำหรับผสู้ อน

1. ผสู้ อนเตรยี มวสั ดอุ ปุ กรณ์ชุดการสอนล่วงหน้า ศึกษาแผนการจัดการเรียนรู้ใหล้ ะเอยี ด
2. จดั ชน้ั เรียน โดยแบง่ นกั เรียนออกเปน็ กล่มุ กลุ่มละ 5-6 คน
3. ก่อนเรมิ่ เรียน ใหผ้ ูส้ อนจดั เตรียมวัสดุอุปกรณ์ของชุดการสอน
4. ดาเนินกจิ กรรมการสอน ตามแผนการจัดกิจกรรมในชุดการสอน
5. ขณะที่นักเรยี นประกอบกจิ กรรมในแบบฝึกเสริมทักษะดนตรผี ้สู อนตอ้ งไม่พดู เสยี งดงั หากมี
ความ จาเปน็ ทจี่ ะต้องอธบิ ายรายกลุ่มหรือรายบุคคล ตอ้ งไมร่ บกวนกิจกรรมของกลมุ่ อนื่

6. ขณะที่นักเรียนประกอบกจิ กรรม ผูส้ อนควรเดนิ ดูการทางานและการใช้สื่ออยา่ งใกล้ชิด
7. เมื่อผ้เู รียนประกอบกิจกรรมเสร็จเรยี บรอ้ ยแลว้ ให้เก็บสื่อการสอนของแต่ละกลมุ่ นาส่งครูผู้สอน
8. การสรปุ บทเรยี น ควรใหท้ ุกกลุ่มรว่ มกนั สรปุ

วัตถุประสงค์ของชดุ กำรสอน

1. เพอ่ื พัฒนาความรใู้ นการอา่ นโน้ตสากลสาหรับเปียโนเบ้ืองต้น
2. เพ่ือพฒั นาทักษะปฏิบตั กิ ารเล่นเปยี โนเบ้ืองตน้
3. เพ่อื พฒั นาความร้คู วามสามารถในดา้ นมนุษย์สัมพันธแ์ ละกลมุ่ สัมพนั ธ์

รำยชอ่ื หน่วยกำรสอน

บทท่ี 1 หลักการอ่านโน้ตสากลสาหรบั การเล่นเปยี โน ประกอบดว้ ย

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 เร่ืองบรรทัด 5 เสน้

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 2 เรื่องตวั โน้ต

บทที่ 2 การเล่นเปยี โนพ้ืนฐาน

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 1 เรอ่ื งการเตรียมตัวก่อนเลน่ เปียโน

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 เร่อื งการหดั เล่นเปียโน

ขน้ั ตอนกำรใชช้ ุดกำรสอนกำรอำ่ นโน้ตสำกลสำหรับเปียโน

เริ่ม

แบบทดสอบกอ่ นเรียน

แนวคิดของโคดาย บทที่ 1 หนว่ ยกำรเรยี นรู้ท่ี 1
บทที่ 1 หน่วยกำรเรียนรทู้ ี่ 2

ไม่ผ่ำน แบบฝึกหัด

แบบทดสอบผลสัมฤทธิ์
หลังเรียนบทท่ี 2

ไม่ผ่ำน บทที่ 2 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 1
แบบทดสอบทักษะ
เทคนิค
บทที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 2 การ
แบบฝึกทักษะเปยี โน เรียนรู้
แบบกล่มุ
จบ คะแนนสงู แบบทดสอบทักษะ ร่วมมอื
กวา่ กอ่ นเรยี น ปฏิบัตหิ ลงั เรียน
คะแนนน้อยกว่ำก่อน
เรยี น

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

คำสง่ั จงทำเครอ่ื งหมำยวงกลมรอบคำตอบทถ่ี ูกตอ้ ง

1. ขอ้ ใดกล่าวถึง บรรทดั 5 เส้น ไม่ถูกตอ้ ง

ก. ประกอบดว้ ยชอ่ ง 5 ช่อง ข. ใชส้ าหรบั บันทกึ ตวั โน้ตตามระดับเสยี ง

ค. นับจากเสน้ ดา้ นขา้ งขึน้ ไปเป็น เสน้ ที่ 1 2 3 4 5

ง. นับจากเส้นด้านบนลงมาเปน็ เสน้ ที่ 5 4 3 2 1

2. จากภาพเปน็ โน้ตตัวใดและเสยี งใด

ก. โน้ตตวั ดา และเสียงที ข. โนต้ ตวั ขาว และเสียงโด

ค. โนต้ ตัวดา และเสียงลา ง. โนต้ ตวั ดา และเสียงซอล

2. เคร่ืองหมายน้ี คือขอ้ ใด
ก. กญุ แจโด ข. กุญแจซอล ค. กุญแจฟา ง. เครื่องหมายแปลงเสียง

3. เครอ่ื งหมายนี้ คอื ข้อใด

ก. กุญแจโด ข. กญุ แจซอล ค. กุญแจฟา ง. เครอ่ื งหมายแปลงเสียง

4. Bar Lines คอื เสน้ อะไร

ก. เส้นกั้นหอ้ ง ข. เส้นเพมิ่ เสยี ง ค. เส้นลดเสียง ง. เสน้ กัน้ ช่อง

5. ตัวโนต้ ดนตรีหลักมีทัง้ หมดกเ่ี สยี ง

ก. 5 เสยี ง ข. 6 เสยี ง ค. 7 เสียง ง. 8 เสียง

6. สญั ลักษณ์ D แทนเสยี งอะไร

ก. ลา ข. ที ค. โด ง. เร

8. สัญลักษณ์ A แทนเสียงอะไร

ก. ลา ข. ที ค. โด ง. เร

9. ข้อใดกลา่ วผิดเกยี่ วกบั ค่าของตัวโน้ต

ก. โนต้ ตวั ขาว 2 ตวั มีคา่ เท่ากับโน้ตตวั กลม 1 ตวั

ข. โน้ตเขบ็ตหนง่ึ ชน้ั 2 ตวั มีค่าเท่ากบั โน้ตตวั ดา 2 ตวั

ค. โน้ตตวั ดา 2 ตวั ตวั มีค่าเท่ากับโนต้ ตวั ขาว 1 ตวั

ง. โนต้ ตวั กลม 1 ตวั มีค่าเท่ากับโน้ตตัวโนต้ เขบต็ หนงึ่ ช้นั 8 ตวั

10. ความสมั พันธใ์ นข้อใดถกู ต้อง ข.
ก.

ค. ง.

11. เคร่ืองหมายแปลงเสยี ง มอี ยู่ กี่ชนิด อะไรบา้ ง
ก. 2 ชนิดได้แก่ ชาร์ป ,แฟลต
ข. 4 ชนดิ ได้แก่ ชาร์ป ,แฟลต ,ดบั เบิ้ลชารป์ ,ดบั เบลิ้ แฟลต
ค. 5 ชนดิ ไดแ้ ก่ ชารป์ ,แฟลต ,ดบั เบิล้ ชาร์ป ,ดบั เบล้ิ แฟลต ,เนเจอรลั
ง. 6 ชนดิ ไดแ้ ก่ ชาร์ป ,แฟลต ,ดบั เบิ้ลชาร์ป ,ดบั เบล้ิ แฟลต ,ทริปเปิล้ ชาร์ป ,ทริปเปลิ้ แฟลต

12. เครือ่ งหมาย ทาหน้าที่อยา่ งไร ข. เปล่ียนระดับเสียงของตัวโน้ตให้ตา่ ลง 1 ข้นั
ก. กาหนดให้ตวั โนต้ กลบั สู่ระดบั เสียงปกติ

ค. เปล่ยี นระดับเสยี งของตวั โน้ตใหส้ งู ขึน้ 1/2 ขั้น ง. เปล่ียนระดบั เสยี งของตวั โนต้ ใหต้ ่าลง 1/2 ขน้ั

13. เคร่อื งหมาย ทาหน้าท่อี ย่างไร

ก. เปล่ียนระดับเสยี งของตวั โนต้ ใหต้ า่ ลง 1/2 ข้ัน. ข.เปลย่ี นระดบั เสยี งของตัวโนต้ ให้สูงข้ึน 1/2 ข้ัน
ค.กาหนดให้ตวั โนต้ กลับส่รู ะดับเสยี งปกติ ง. เปลีย่ นระดบั เสยี งของตัวโนต้ ให้ตา่ ลง 1 ขน้ั

14. เครอ่ื งหมาย ทาหนา้ ท่อี ย่างไร

ก. เปลยี่ นระดบั เสยี งของตวั โน้ตให้ต่าลง 1/2 ขน้ั . ข.เปลีย่ นระดบั เสียงของตวั โนต้ ให้สูงข้ึน 1/2 ขั้น
ค.กาหนดใหต้ ัวโน้ตกลับสูร่ ะดับเสียงปกติ ง. เปลี่ยนระดับเสียงของตัวโนต้ ให้ตา่ ลง 1 ขนั้
15. อัตราจังหวะสองธรรมดา (Simple duple time) คือ ข้อใด
ก. 2/4 ข. 3/4 ค. 3/7 ง. 6/8
16. อตั ราจงั หวะ 4/4 สามารถใสต่ ัวโนต้ เขบต็ 1 ชน้ั ไดก้ ีต่ ัว ตอ่ จานวน 1 ห้องเพลง

ก. 2 ตวั ข. 4 ตวั ค. 8 ตวั ง. 16 ตวั

17. ทา่ น่งั การเลน่ เปียโนทีถ่ ูกตอ้ งควรเป็นอยา่ งไร

ก.ตามสบาย ข.กม้ หน้า ค.หลงั ตรงมีสง่า ง.เกรง็ แขน

18. การวางมือทัง้ 2 ขา้ งลงบนคีย์เปียโนในลกั ษณะใด ไม่ถูกต้อง

ก.คว่ามอื โดยน้ิวมือโค้งลงใช้ปลายนิ้วสัมผัสคยี ์ ข. มือเหมือนมลี กู บอลกลม ๆ อย่ใู นอ้งุ มือขณะเลน่

ค. ควา่ มอื โดยน้ิวมือโค้งลงใชข้ ้อนว้ิ สัมผสั คีย์

ง. นว้ิ ก้อยและนิว้ โปง้ เผลอแนบลงกบั ป่มุ มากกว่าน้ิวอื่นๆ

19. การวางเทา้ ในการเล่นเปียโนควรวางเทา้ อยา่ งไร

ก. ยกเท้า ข. วางเท้าไปข้างหลัง ค.วางเท้าธรรมดา ข้างเลย ออกไปนดิ หน่อย

ง. เขยง่ เทา้ เล็กน้อย

20. ผเู้ รยี นควรจะจาเลขที่น้วิ ก่อนฝกึ เล่น มีท้งั หมดกีเ่ ลข

ก. 4 ข. 5 ค. 7 ง. 10

21. เปียโนมีช่วงเสียงกวา้ ง ก่ี ออคเทฟ (Octaves)

ก. 5 ออคเทฟ (Octaves) ข. 6 ออคเทฟ (Octaves)

ค. 7-8 ออคเทฟ (Octaves) ง. 9 ออคเทฟ (Octaves)

22. เปียโนมที ้งั หมดกลี่ ิ่ม

ก. 84 ล่มิ ข. 88 ล่ิม ค. 86 ลมิ่ ง. 90 ลมิ่

23. คยี ์บอร์ด เปน็ ส่วนประกอบด้วยคยี ส์ ขี าวและสีดาสลบั กนั ไปโดยทางซ้ายสดุ จะให้โทนเสียงทีเ่ ปน็ อยา่ งไร

ก. ต่าสดุ ข. ตา่ ค. สงู ง. สูงสดุ

24. การเลน่ เปยี โนมอื ขวานวิ้ หัวแมม่ อื ควรอยตู่ าแหน่งใด

ก. Middle A ข. Middle B ค.Middle G ง.Middle C

25. การเลน่ เปยี โนมอื ขวาสอดคล้องกบั กุญแจประจาหลักใด

ก. กุญแจฟา ข. กุญแจซอล ค.กุญแจโด ง.กุญแจเร

26. คอรด์ C major ประกอบดว้ ยโนต้ อะไรบ้าง

ก. C F A ข.C E G ค.A C E ง.D F A

27. การเล่นเปียโนท้งั 2มือ มือซ้ายจะเล่นกุญแจประจาหลักใด

ก. กุญแจโด ข. กุญแจเร ค. กญุ แจ ฟา ง. กุญแจ ซอล

28. จากภาพคือสัญลกั ษณ์ ที่แสดงเพ่ือให้ปฏิบัตอิ ย่างไร

ก.เครอ่ื งหมายหยดุ เพลง ข. เครอ่ื งหมายลดความเรว็ ค. เคร่ืองหมายย้อน ง. เครื่องหมายจบ

29. หมายถงึ ลกั ษณะเสียงอย่างไร ง.เงียบทันที
ก. ดงั ขึน้ ข.เบาลง ค. เรง่ จังหวะ

<30. สญั ญาลักษณ์ แสดงถึงการปฏิบตั อิ ย่างไร

ก. ดงั ขึน้ ทลี ะน้อย ข.เบาลงทลี ะน้อย ค. เงียบทันที ง. ชา้ ลง

Flowchart หน่วยกำรเรยี นรทู้ ี่ 1 เร่มิ

นาเขา้ สูบ่ ทเรยี น

แนวคิดของโคดาย หนว่ ยการเรียนรูท้ 1่ี
อธบิ ายเรือ่ งบรรทดั 5
เส้น

ชีแ้ จงแบบฝึกหดั

ตรวจ
แบบฝกึ หัด

ใหค้ ะแนน

ผ่าน ไมผ่ า่ น

สรุปเนอื้ หา
ทดสอบหลงั เรยี น

จบ

แผนกำรเรียนรู้ท่ี 1

เร่อื ง “บรรทดั 5 เส้น”

กลมุ่ สำระกำรเรียนรู้ ศลิ ปะ ระดับช้ัน มัธยมศกึ ษาปีท่ี 5 เวลำ 60 นำที

*****************************************************************************

หัวเรอื่ ง

1. บรรทัด 5 เสน้ 2. กญุ แจประจาหลัก

3. ห้องเพลง/เส้นก้นั ห้อง

วัตถุประสงคก์ ำรเรยี นรู้

1. อธบิ ายความหมายของบรรทัด 5 เส้น กญุ แจประจาหลักและเส้นกัน้ ห้องได้ (K)

2) เขยี นบรรทดั 5 เส้นและกุญแจประจาหลักได้ (P)

ตำรำงแผนกำรจัดกำรกำรเรยี นรู้

ลำดับที่ ขัน้ ตอนกิจกรรม วธิ กี ำร รูปแบบกำรสอน สอื่ กำรสอน ระยะเวลำ
TDL/SDL - 5 นาที
1. นาเขา้ สกู่ ารเรียน บรรยาย/พูดคยุ 20 นาที

สร้างบรรยากาศ 10 นาที

ในหอ้ ง

2. ประกอบกิจกรรมการเรียน บรรยาย/พดู คยุ TDL/SDL ใบความร้ทู ี่ 1

3.1 ใบความรทู้ ่ี 1 หลกั การ เนื้อหาการอา่ น

อ่านโน้ตสากลสาหรบั เปียโน โน้ตสากลตาม

เนือ้ หา แนวคดิ ของโค

- บรรทัด 5 เสน้ ดาย

- กญุ แจประจาหลัก

- เส้นกน้ั หอ้ ง

3. แบบฝกึ หัด บรรยายและให้ TDL/SDL แบบฝกึ หดั ที่ 1

นักเรียนทา

แบบฝึกหัด

4. สรปุ เน้อื หา - ถามตอบกับ TDL/SDL - 5 นาที
5. แบบทดสอบหลงั เรียน นักเรยี น 20 นาที
SDL แบบทดสอบ
ทดสอบ

สอื่ ทีใ่ ช้
1. ใบความรูท้ ่ี 1

กำรประเมนิ ผล
1. ประเมินผลสัมฤทธ์ิจากแบบฝึกหดั หลงั เรยี น

ใบควำมรทู้ ่ี 1 หลักกำรอำ่ นโน้ตสำกลสำหรับเปียโน

หนว่ ยกำรเรยี นรทู้ ่ี 1 เรื่องบรรทดั 5 เสน้
บรรทดั หา้ เสน้ (Staff) ประกอบดว้ ยเสน้ ตรงขนานกันจานวน 5 เสน้ และ ช่องบรรทัดจานวน 4

ช่อง โดยเสน้ บรรทดั มีระยะห่างเทา่ กัน การนับเสน้ หรือ บรรทัดหา้ เสน้ ให้นบั ตามลาดับจากล่างไปบน โดย
นบั เสน้ หรือช่องลา่ งสุดเปน็ 1 2 3 4 5 ตามลาดับ ในการบันทกึ ตวั โน้ตและสญั ลกั ษณ์ต่าง ๆ ทางดนตรี
สากลจะบันทึกบน บรรทดั ห้าเส้นเป็นหลัก ใชบ้ ันทกึ ตัวโนต๊ ประกอบด้วยเสน้ 5 เสน้ โดยเรยี งลาดบั ดงั น้ี

กญุ แจประจำหลกั
กุญแจ (Clef) กุญแจ คือ สัญลักษณ์ทางดนตรีท่บี ันทึกไว้ที่บรรทัดหา้ เสน้ เพอื่ กาหนด ระดบั เสยี ง

โน้ตที่อยู่ในช่อง และอย่บู นเส้นของบรรทัดห้าเส้น กุญแจที่ใชใ้ นปัจจุบัน มี 3 แบบ ดังนี้

กุญแจซอล หรอื กญุ แจ G (G clef) คือ กุญแจท่ีกาหนดให้โน้ตซอล (G) อยูบ่ รรทดั เสน้ ที่ 2 กุญแจชนิดนี้
นิยมมากในกลุม่ นักดนตรี นักรอ้ ง ใช้กบั เคร่ืองดนตรีที่นิยม ท่วั ไป เชน่ กีตาร์ ไวโอลิน ทรัมเปต็ ฯลฯ กุญแจ
ซอลมชี อ่ื เรียกภาษาองั กฤษ คือ เทรเบิลเคลฟ (Treble clef)

( หมายเหตุ : กุญแจซอลตอ้ งเรมิ่ จากการม้วนหัวคาบเสน้ ที่2)
กญุ แจฟำ หรอื กุญแจ F (F clef) คอื กุญแจที่กาหนดให้โน้ตฟา (F) อยู่บน เสน้ ท่ี 4 กญุ แจชนิดนี้นยิ มใชก้ ับ
เสียงร้อง หรือเครื่องดนตรีท่ีมีเสยี งต่า เช่น เชลโล เบส ทรอมโบน ฯลฯ กญุ แจฟามชี ่อื เรยี กภาษาอังกฤษอีก
ช่ือคือ เบสเคลฟ (Bass clef)

( หมายเหตุ : กุญแจฟาต้องเรม่ิ มว้ นหวั คาบเส้นท่ี4)
กญุ แจโด กญุ แจประจาหลัก C(C-clef) เสยี งโดกลาง (middle C) กึง่ กลางกญุ แจโด

เส้นกันหอ้ ง (Bar line) เสน้ กนั ห้อง คือ เสน้ ตรงแนวต้ังที่ขีดขวางบรรทัดหา้ เสน้ เพื่อกัน้ แบง่ โนต้
ในแตล่ ะห้อง ให้มจี านวนจังหวะตามทเ่ี คร่อื งหมายกาหนดจังหวะกาหนดไว้ ใช้กัน้ หอ้ งเพลง และใช้กัน้ จบ
ตอนหรือจบท่อนเพลง โดยใช้เส้นกนั หอ้ งคู่ (Double Bar Line)

แบบฝกึ หดั ท่ี 1

คาชีแ้ จง : จงเขยี นกุญแจซอลและกญุ แจฟา ลงบนบรรทัด 5 เส้น ให้ถูกต้อง กุญแจละ 10 ตัว
( 5 คะแนน)

แบบทดสอบหลังหนว่ ยกำรเรยี นที่ 1

คำส่ัง จงทำเคร่ืองหมำยวงกลมรอบคำตอบทถ่ี กู ต้อง 10 ข้อ 10คะแนน
1. ขอ้ ใดกล่าวผิดเกีย่ วกบั บรรทัด 5 เส้น
ก.บรรทัด 5 เสน้ มที ้งั หมด 5เส้น
ข.เส้นแนวนอน 5 เสน้ และอยหู่ ่างเปน็ ระยะเท่ากันเป็นจานวน 4 ชอ่ ง
ค.เรียงลาดับเส้นท่ี 1 จากด้านลา่ งข้ึนไป
ง.เรียงจากดา้ นบนลงมาเปน็ เส้นท่ี 1 2 3 4 5 ตามลาดบั

2. จากภาพคือเครื่องหมายใด

ก.กุญแจซอล ข.กญุ แจ ฟา ค.กญุ แจโด ง. กุญแจลา

3. จากภาพคือเครอื่ งหมายใด

ก.กุญแจซอล ข.กญุ แจ ฟา ค.กญุ แจโด ง. กุญแจลา

4. จากภาพคอื เคร่ืองหมายใด

ก.กุญแจซอล ข.กุญแจ ฟา ค.กุญแจโด ง. กุญแจลา

5. จากภาพเป็นตวั ใดและโน้ตเสียงใด

ก. โนต้ ตัวขาว เสยี งฟา ข.โนต๊ ตัวดาเสียงลา

ค.โน้ตตวั กลมเสียง โด ง.โน้ตตัวกลมเสยี ง ซอล

6. ข้อใดไมใ่ ชค่ ุณสมบัติของบรรทดั 5 เส้น

ก. เรยี งจากเสน้ ด้านลา่ งขึน้ ไปไดด้ งั น้ี 1 2 3 4 ตามลาดับ

ข. เสน้ และชอ่ งดังกลา่ วมีไวส้ าหรับบง่ บอกระดบั เสียงของตัวโนต๊ ท่ีนามาวาง

ค. เส้นท่ี 2 คอื เสียงที

ง.เสน้ หรือชอ่ งดา้ นทางล่างแทนระดบั เสยี งตา่ ทางด้านบนจะแทนระดบั เสยี งที่สูงขึ้น

7. จากภาพเสน้ ท่ี 3 ของบรรทัด 5 เส้นคอื เสียงใน

ก. เสียงที ข.เสยี งลา
ค.เสยี งเร ง.เสียง มี

8. จากภาพตาแหน่งสี โดอยู่ท่ี เส้นใด
ก.เสน้ ที่ 2 ข.เสน้ ท่ี 3 ค.เส้นที่ ง.เส้นท่ี 5

9. จากภาพคอื ตาแหนง่ เสยี งใด

ก. โด ข. มี ค. ฟา ง. ซอล

10. (Bar line) คืออะไร

ก. เส้นจบเพลง ข. เส้นก้นั หอ้ ง ค.เสน้ กาหนดระดับเสียง

ง. เส้นบอกตาแหน่งกญุ แจประจาหลกั

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยกำรเรียนร้ทู ี่ 1

ข้อท่ี คำตอบ
1. ง
2. ก
3. ข
4. ค
5. ง
6. ค
7. ก
8. ข
9. ค
10. ข

Flowchart หนว่ ยกำรเรียนรทู้ ่ี 2

เรม่ิ

นาเข้าส่บู ทเรียน

แนวคิดของโคดาย หนว่ ยการเรยี นรูท้ 2ี่
อธิบายเร่ืองตวั โนต้

ชีแ้ จงแบบฝึกหดั ทงั้ 3

ตรวจ
แบบฝกึ หดั

ทบทวน/สรุปเนอื้ หา ไมผ่ า่ น ใหค้ ะแนน

ผ่าน

ทดสอบหลงั เรยี น
จบ

แผนกำรเรียนรู้ที่ 2

เรอ่ื ง “ตวั โนต้ ”

กลุ่มสำระกำรเรยี นรู้ ศิลปะ ระดับช้ัน มธั ยมศึกษาปที ี่ 5 เวลำ 60 นำที

*****************************************************************************

หวั เรอื่ ง

1.ตวั โนต้ /ตวั หยุด 2. Time Signature

3. เครื่องหมายแปลงเสยี ง

วตั ถุประสงค์กำรเรยี นรู้

1. อธบิ ายค่าของตัวโน้ตได้ (K) 2. อธิบายความหมายและวธิ ใี ช้เครอ่ื งหมายแปลงเสียงได้(K)

3. อธิบายตัวเลขบนและลา่ งของ Time Signature ได(้ K)

ตำรำงแผนกำรจดั กำรกำรเรยี นรู้

ลำดบั ที่ ขนั้ ตอนกจิ กรรม วิธีกำร รปู แบบกำรสอน สื่อกำรสอน ระยะเวลำ
TDL/SDL - 5 นาที
1. นาเข้าส่กู ารเรยี น บรรยาย/พูดคุย 20 นาที

สร้างบรรยากาศ 10 นาที

ในหอ้ ง

2. ประกอบกจิ กรรมการเรยี น บรรยาย/พดู คยุ TDL/SDL ใบความรู้ท่ี 2

3.1 ใบความรู้ที่ 1 หลักการ เน้อื หาการอา่ น

อ่านโน้ตสากลสาหรับเปยี โน โน้ตสากลตาม

เนอ้ื หา แนวคิดของโค

- ตวั โนต้ ดาย

- Time Signature

- เครื่องหมายแปลงเสียง

3. แบบฝึกหดั บรรยายและให้ TDL/SDL แบบฝกึ หัดท่ี 2
แบบฝกึ หดั ท่ี 3
นกั เรยี นทา แบบฝึกหัดที่ 4

แบบฝึกหดั

4. สรุปเนอื้ หา - ถามตอบกบั TDL/SDL - 5 นาที
5. แบบทดสอบหลังเรยี น นกั เรยี น 20 นาที
SDL แบบทดสอบ
ทดสอบ

สือ่ ที่ใช้ B
1. ใบความรู้ท่ี 2 ที
ใบควำมรู้ท่ี 2 Ti

หน่วยกำรเรยี นรทู้ ่ี 2 เร่อื งตวั โนต้

กำรเรยี กชือ่ ตวั โน้ต การเรยี กชื่อตัวโน้ตสากลทน่ี ยิ มมี 2 ระบบ ไดแ้ ก่

1. ระบบโซฟำ (So-Fa system) ใชเ้ รียกตวั โน้ต เรยี งลาดับ จากเสยี งต่าไป เสียงสงู ดังน้ี

โด (Do) เร (Re) มี (Mi) ฟา (Fa) ซอล (Sol) ลา (La) ที (Ti)

CDE FGA
โด เร มี ฟา ซอล ลา
Do Re Mi Fa Sol La

2.ระบบตัวอักษร (Latter system) ใช้เรียกชอื่ โนต้ เรียงลาดบั จากเสียงต่าไป เสยี งสูง ดงั น้ีA B C D E F G
โดยใช้ตวั อกั ษร A แทนดว้ ยตวั ลา

ABCDEFG
ลา ที โด เร มี ฟา ซอล
La Ti Do Re Mi Fa Sol

การเรยี กชอ่ื โน้ตในกุญแจ เม่อื ใชก้ ุญแจซอล (G clef) เรียงลาดบั จากตัวโด ดังน้ี

เมอ่ื ใช้กุญแจฟา (F clef) เรยี งลาดบั จากตัวโด ดงั น้ี

ตวั โนต้ (Note) ตวั โน้ต เปน็ สญั ลกั ษณ์ท่ใี ชบ้ นั ทึกแทนระดับเสียง และความยาวของเสียง ส่วนประกอบ
สาคญั ของตัวโนต้ ไดแ้ ก่ ส่วนหัวตัวโนต้ และส่วนหางตัวโนต้ ซึง่ ข้นึ อยู่กับ ลักษณะโน้ตต่างๆ
เมื่อตัวโน้ตอยู่ตา่ กว่าเสน้ ท่ี 3 หางตวั โนต้ จะช้ีขน้ึ

เมือ่ ตัวโน้ตอย่สู งู กวา่ เส้นที่ 3 หางตัวโน้ตจะชล้ี ง

เมื่อกลุ่มตัวโน้ตอยูเ่ ส้นท่ี 3 หางตัวโน้ตจะช้ขี ึ้นหรือลงก็ได้ ข้ึนอยูก่ บั กลุ่มตัวโนต้

การรวบรวมหางตัวเขบ็ต โนต้ ตวั เขบต็ ลกั ษณะเดยี วกัน เชน่ ตัวเขบ็ต 1 ช้ัน หรอื ตัวเขบต็ 2 ช้ัน สามารถ
เขียนหางตัวโน้ตรวบรวมเปน็ หมวดหมู่ เพ่ือความสวยงามเปน็ ระเบียบง่ายต่อการอ่าน

คำ่ ตวั โนต้ คา่ ตัวโน้ต ลกั ษณะตวั โน้ตมีหลายลกั ษณะ ค่าตัวโน้ตลกั ษณะต่าง ๆ สามารถ เปรยี บเทยี บคา่
ความยาวโน้ต และมีช่อื เรยี กลักษณะโนต้ ต่าง ๆ ดังนี้

ภมู ิเปรียบเทยี บคา่ ตัวโน้ต

แผนภูมเิ ปรียบเทยี บคา่ ตวั โน้ต

แผนภูมเปรยี บเทียบคา่ ตัวโน้ต
จะเหน็ ว่าค่าจังหวะนับของโนต้ ตัวกลมมากทส่ี ุด ตัวขาว ตัวดา ตวั เขบ็ต 1 ชนั้ ตัวเขบต็ 2 ช้นั และตัวเขบต็ 3
ช้นั จะมีค่าลดลงทลี ะคร้งั ตามลาดับ

แบบฝึกหัดท่ี 2

คาชแี้ จง : ตอบคาถามต่อไปน้ี (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
1. ระบบโซฟำ (So-Fa system) ใช้เรยี กตัวโนต้ เรยี งลาดับ จากเสียงตา่ ไป เสยี งสงู
………………………………………………………………………………………………………………………
2. ระบบตัวอักษร (Latter system) ใชเ้ รยี กชอ่ื โน้ต เรยี งลาดับจากเสยี งต่าไป เสียงสงู ดังนี้
………………………………………………………………………………………………………………………..

คาชแ้ี จง : ให้ทาเครื่องหมาย √ หนา้ ข้อท่กี ล่าวถูกต้อง และทาเครือ่ งหมาย x หนา้ ขอ้ ที่กลา่ วผดิ (ขอ้ ละ 1
คะแนน)
........1. เม่อื ตวั โนต้ อยู่ต่ากวา่ เสน้ ที่ 3 หางตวั โนต้ จะชข้ี ้ึน
........2. เมอื่ ตวั โนต้ อยสู่ งู กว่าเสน้ ท่ี 3 หางตัวโนต้ จะชีล้ ง
........3. โน้ตตวั กลมมคี า่ 4 จังหวะ
........4. โน้ตตวั ดามคี า่ 2 จังหวะ
........5. ตัวเขบ็ต 1ชั้น มีค่า1 จังหวะ
........6. โน้ตตัวขาวมีค่า 2 จังหวะ
........7. ตวั เขบต็ 2ชั้น มี คา่ 1สว่ น4 จังหวะ
........8. โนต้ ตัวกลม + โน้ตตวั ดา มีคา่ 5 จงั หวะ
........9. โนต้ ตัวกลม – โนต้ ตวั ขาว มคี ่า 2 จงั หวะ
........10. โน้ตตัวกลม = โนต้ ตัวขาว + โน้ตตัวขาว

เฉลยแบบฝกึ หัดท่ี 2

คาช้ีแจง : ตอบคาถามต่อไปน้ี (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
1. ระบบโซฟำ (So-Fa system) ใชเ้ รียกตวั โน้ต เรยี งลาดบั จากเสยี งตา่ ไป เสียงสูง
CDEFGAB
2. ระบบตวั อกั ษร (Latter system) ใช้เรยี กช่ือโนต้ เรียงลาดับจากเสยี งตา่ ไป เสียงสูง ดงั น้ี
ABCDEFG

คาชีแ้ จง : ใหท้ าเคร่ืองหมาย √ หน้าข้อท่กี ลา่ วถูกต้อง และทาเครอื่ งหมาย x หน้าข้อท่ีกล่าวผดิ (ข้อละ 1
คะแนน)

√1. เม่อื ตัวโน้ตอย่ตู ่ากว่าเส้นที่ 3 หางตัวโน้ตจะชีข้ น้ึ
√2. เมอื่ ตัวโนต้ อยสู่ ูงกวา่ เส้นที่ 3 หางตัวโนต้ จะชี้ลง
√3. โน้ตตัวกลมมีคา่ 4 จังหวะ
X4. โนต้ ตวั ดามคี ่า 2 จงั หวะ
X 5. ตวั เขบต็ 1ช้ัน มคี ่า1 จังหวะ
√6. โนต้ ตัวขาวมีค่า 2 จังหวะ
√7. ตัวเขบต็ 2ช้ัน มี คา่ 1ส่วน4 จงั หวะ
√8. โน้ตตัวกลม + โนต้ ตัวดา มคี า่ 5 จงั หวะ
√9. โน้ตตัวกลม – โนต้ ตัวขาว มคี ่า 2 จงั หวะ
√10. โน้ตตวั กลม = โนต้ ตวั ขาว + โนต้ ตัวขาว
ผ่ำนเกณฑ์ 70%

ตัวหยุด คอื สญั ลกั ษณ์ทางดนตรีที่กาหนดให้เงียบเสียง หรือไม่ให้เล่นในระยะเวลา ตามค่าตัวหยุด
นน้ั ๆ ตวั หยดุ มหี ลายชนดิ สอดคล้องกบั ตวั โน้ตลักษณะตา่ ง ๆ

เส้นน้อย (Leger Lines) เส้นน้อย คือ เส้นสน้ั ๆ ที่อยูต่ า่ กว่าหรือสงู กวา่ บรรทดั ห้าเส้น มีระยะหา่ ง
เทา่ กับ บรรทัดหา้ เส้น โน้ตทอ่ี ยู่ต่าหรอื สงู มาก ๆ จะต้องอาศยั เส้นนอ้ ยตามลาดบั เช่น โนต้ ทคี่ าบเสน้ จะ
เรยี งลาดบั กบั โน้ตที่อยใู่ นช่อง ถา้ หากเส้นน้อยมมี ากกว่าสามเส้น ควรใช้ วธิ ีการเปล่ยี นกุญแจประจาหลกั
หรือใช้เครอ่ื งหมายคู่แปดช่วย เพ่อื ให้สะดวกต่อการอา่ น

แบบฝึกหัดที่ 3

คาชแี้ จง : ให้นักเรียนเขียนตัวโน้ตและสัญลักษณต์ ัวหยุดลงบนบรรทดั 5 เส้นให้ ถูกต้อง (ขอ้ ละ 1 คะแนน)
ตวั โนต้

ตัวกลม ตัวขาว ตวั ดา ตัวเขบต็ 1ชั้น ตวั เขบต็ 2ชน้ั ตวั เขบต็ 3ชั้น

ตัวหยดุ
ตวั กลม ตวั ขาว ตวั ดา ตัวเขบ็ต1ช้ัน ตัวเขบต็ 2ชั้น ตวั เขบต็ 3ชั้น

เครื่องหมำยกำหนดจงั หวะ (Time Signature) เคร่อื งหมายกาหนดจงั หวะ คือ ตัวเลขสองตัวที่
เขยี นไว้หลงั กุญแจ คลา้ ยลกั ษณะ เลขเศษส่วนแต่ไม่มเี ส้นขีดค่ันกลาง เลขตวั บนจะบอกวา่ 1 หอ้ งเพลงมีกี่
จงั หวะ สว่ นเลขตัว ล่างบอกโน้ตท่ใี ชเ้ ป็นเกณฑ์1 จงั หวะ เช่น

นอกจากนีเ้ ครื่องหมายกาหนดจังหวะ ยังมีลกั ษณะทเี่ ป็นสัญลกั ษณซ์ ่ึงใช้แทน ตัวเลขได้ เชน่

อัตรำจังหวะ เปน็ เครื่องหมายกาหนดอตั ราจังหวะ ทบี่ อกถึงคา่ ตัวโนต้ และ จานวนจงั หวะในแต่
ละหอ้ งเพลง อัตราจังหวะ (Time) เป็นกลุม่ โน้ตทีถ่ ูกจดั แบ่งจังหวะ เคาะทีเ่ ท่า ๆ กัน ในแตล่ ะห้องเพลง
และทาใหเ้ กิดชีพจรจังหวะ (Pulse) คอื การเน้น จงั หวะหนกั -เบา กลุ่มอตั ราจังหวะโดยท่ัวไปมี 3 ลกั ษณะ
คอื

1 อัตราจงั หวะสองธรรมดา (Simple duple time) คอื จังหวะเคาะ ในแตล่ ะหอ้ งเพลงมี 2
จังหวะ เชน่

2 อตั ราจังหวะสามธรรมดา (Simple triple time) คือ จงั หวะเคาะ ในแต่ละห้องเพลงมี 3 จังหวะ
เช่น

3 อตั ราจังหวะสธี่ รรมดา (Simple quadruple time) คอื จงั หวะเคาะใน แตล่ ะห้องเพลงมี 4
จังหวะ เช่น

เครือ่ งหมาย > คอื การเน้นจังหวะที่โนต้ ในจังหวะที่ 1 ของแตล่ ะอัตราจงั หวะ
แสดงการเคาะอัตราจงั หวะ 1 จงั หวะ พืน้ ฐานการเคาะ 1 จงั หวะ อาจใช้การตบเทา้ จากจุดเรม่ิ ต้น
ตบเท้าลง คือ จังหวะตก แล้วยกเทา้ ข้ึนจดุ เดมิ คือ จังหวะยก

เครื่องหมำยแปลงเสียง (Accidentals) เครอื่ งหมายแปลงเสียง เป็นสัญลกั ษณ์ทางดนตรีทใี่ ช้
บนั ทกึ เพ่อื ให้ระดบั เสียงของ โนต้ ตวั น้ันเปลีย่ นแปลงไปจากระดับเสยี งเดมิ เคร่ืองหมายแปลงเสียงมีอยู่ 5
ชนิดไดแ้ ก่

แฟลต็ (Flat) เปลี่ยนระดบั เสียงของตวั โนต้ ใหต้ า่ ลง 1/2 ขน้ั

ชารป์ (Sharp) เปลย่ี นระดบั เสียงของตวั โนต้ ใหส้ งู ขึ้น 1/2 ขน้ั

xดบั เบิลชาร์ป (Double Sharp) เปล่ียนระดบั เสียงของตัวโนต้ ให้สงู ข้นึ 1 ขนั้

ดบั เบลิ แฟลต็ (Double Flat) เปล่ียนระดบั เสียงของตัวโน้ตให้ตา่ ลง 1 ขนั้

เนเจอรัล (Natural) กาหนดให้ตัวโน้ตกลับสรู่ ะดบั เสยี งปกติ

แบบฝกึ หดั ท่ี 4

คาช้ีแจง: จงเตมิ ตัวโน้ตประจุด ใหส้ มั พันธก์ บั ข้อต่อไปนี้ให้ถูกต้อง (ขอ้ ละ 1 คะแนน)

…………………………………

…………………………………
…………………………………
…………………………………

เฉลยแบบฝึกหัดท่ี 4

คาช้แี จง: จงเตมิ ตวั โนต้ ประจุด ใหส้ มั พันธ์กับข้อต่อไปน้ีให้ถกู ต้อง (ขอ้ ละ 1 คะแนน)

เกณฑ์กำรใหค้ ะแนนแบบฝึกหดั หน่วยกำรเรียนรทู้ ี่ 2

ลำดับ หวั หอ้ ผำ่ น ไม่ผำ่ น
1 แบบฝกึ หดั ที่ 1 6-10 0-5
2 แบบฝกึ หัดที่ 2 7-12 0-6
3 แบบฝกึ หัดท่ี 3 7-10 0-6
4 แบบฝึกหดั ที่ 4 3-5 0-2

แบบทดสอบหลงั เรียนหนว่ ยกำรเรยี นรู้ที่ 2

คำสั่ง จงทำเครื่องหมำยวงกลมรอบคำตอบทถี่ ูกตอ้ ง
1. ข้อใดคอื สว่ นประกอบสาคญั ของตัวโน้ต
ก. ส่วนหวั ตัวโน้ต ข.สว่ นหัวตวั โน้ต และสว่ นหางตัวโน้ต
ค. ส่วนกลางและสว่ นหางตัวโนต้ ง.สว่ นหางตวั โน้ต

2.โน้ตดนตรมี ีทง้ั หมดกี่เสยี ง

ก. 6 เสยี ง ข. 8 เสยี ง ค. 7 เสยี ง ง. 5 เสยี ง
3. ระบบโซฟา (So-Fa system) ใชเ้ รียกตัวโน้ต เรียงลาดบั จากเสียงต่าไป เสยี งสูงเริม่ ต้นทต่ี ัวใด

ก. E ข. G ค. A ง. C

4. โนต้ ตวั ใดมีค่า เทา่ กบั 4

ก. โนต้ ตวั กลม ข.โนต้ ตัวขาว ค.โนต้ ตวั ดา ง.โน้ตตวั เขบต็

5. เรียงค่าของตัวโนต้ จากน้อยไปมากตามขอ้ ใด

ก.โน้ตตัวกลม,โนต้ ตัวขาว, โนต้ ตัวดา, โนต้ ตัวเขบต็

ข. โนต้ ตัวดา,โน้ตตวั ขาว,โน้ตตวั เขบต็ โน้ตตวั กลม

ค.โน้ตตัวเขบต็ ,โนต้ ตัวดา,โน้ตตัวขาว,โน้ตตัวกลม

ง. โน้ตตวั กลม,โน้ตตวั ดา,โน้ตตัวขาว,, โน้ตตวั เขบต็

6. สัญญาลกั ษณ์ A แทนโนต้ เสียงใด

ก. เสยี งลา ข. เสยี งมี ค.เสยี งเร ง. เสียงโด

7. สญั ญาลักษณ์นี้เรยี กว่าอะไร
ก. ชาร์ป ข.ดบั เบิ้ลแฟลต็ ค.ดับเบ้ิลชารป์ ง.แฟล็ต

8. เคร่อื งหมายแปลงเสียงใดท่ี ทาใหโ้ นต๊ เสยี งสูงขน้ึ ครง่ึ เสยี ง
ก. ชาร์ป ข.ดับเบล้ิ แฟล็ต ค.ดบั เบ้ลิ ชารป์ ง.แฟล็ต

8. ขอ้ ใดกลา่ วถงึ เลขตวั บนของ Time Signature

ก.เลขบอก จงั หวะใน 1 หอ้ งเพลง ข.เลขบอก ตวั โนต้ ใน 1 ห้องเพลง

ค. เลขบอกค่าตัวโนต้ ง. เลขบอกจังหวะใน 1แถว

9. ข้อใดกล่าวถึงเลขตวั ล่างของ Time Signature

ก.เลขบอกจังหวะใน 1แถว ข.เลขบอกจังหวะ

ค.เลขบอก จังหวะใน 1 หอ้ งเพลง ง.เลขบอกโนต้ ท่ีใชเ้ ป็นเกณฑ์

10. ถ้าตอ้ งการลดเสยี งโน้ตลง 1เสียง ควรใช้เครื่องหมายแปลงเสียงใด

ก.เครอ่ื งหมายชาร์ป ข. เครอ่ื งหมายแฟลต็ ค.เครื่องหมายดบั เบ้ลิ แฟล็ต

ง.เครื่องหมายเนเจอรลั

เฉลยขอ้ สอบทำ้ ยหน่วยกำรเรียนร้ทู ี่ 2 คำตอบ
ข
ขอ้ ที่ ค
1. ง
2. ก
3. ค
4. ก
5. ข
6. ก
7. ง
8. ค
9.
10.

บทที่ 2
Flowchart หน่วยกำรเรียนรูท้ ่ี 1

เร่ิม

แบ่งกลุ่มทำกำรเรียนรู้แบบ นาเขา้ สบู่ ทเรียน
ร่วมมือ แบ่งกลุ่มกลุ่มละ 6 คน
หน่วยการเรยี นร้ทู 1่ี
เตรยี มความพรอ้ มก่อนเลน่ เปียโน
อธิบายการวางมอื และการน่ัง
อธิบายเปียโน

สาธิตการวางมอื และการน่งั เลน่ เปียโน

ทดสอบ ไมผ่ า่ น

ประเมนิ โดยใชแ้ บบสงั เกต
รายบคุ คล

ผ่าน

ทดสอบหลงั เรยี น
จบ

แผนกำรเรยี นรู้ที่ 1

เรื่อง “การเตรียมตวั ก่อนเล่นเปยี โน”

กลมุ่ สำระกำรเรียนรู้ ศิลปะ ระดับชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 5 เวลำ 60 นำที

*****************************************************************************
หวั เร่อื ง

1. ท่านงั่ และการวางมือ
2. คีย์บอร์ด
วตั ถุประสงคก์ ำรเรยี นรู้
1. อธิบายส่วนประกอบบนเปียโนได้ (K)

2) สามารถน่งั เล่นเปยี โนในทา่ ทถ่ี ูกต้องได้ (P)

ตำรำงแผนกำรจัดกำรกำรเรยี นรู้

ลำดับที่ ขนั้ ตอนกิจกรรม วธิ กี ำร รูปแบบกำรสอน สื่อกำรสอน ระยะเวลำ
1. TDL/SDL - 5 นาที
นาเขา้ สกู่ ารเรียน บรรยาย/พูดคุย
2. สรา้ งบรรยากาศ TDL ใบความร้ทู ี่ 3 10 นาที

3. ในหอ้ งเรียน TDL/SDL ใบความรทู้ ี่ 3 20 นาที

4. ประกอบกิจกรรมการเรียน บรรยาย SDL แบบประเมนิ ทักษะ 15 นาที

ใบความรู้ที่ 3 ส่วนประกอบบน

เปียโน

ประกอบกจิ กรรมการเรียน บรรยาย/สาธติ

ใบความรูท้ ี่ การน่ังและการ

วางมือท่ีถกู ต้อง

ทดสอบหลังเรยี น ทดสอบทักษะ

ปฏิบตั ิ

สื่อท่ใี ช้
1. ใบความรทู้ ่ี 3
2. เปียโน

กำรประเมินผล
1. ประเมินผลสมั ฤทธจิ์ ากการสังเกตพฤติกรรม

ใบควำมรทู้ ี่ 3 หดั เล่นเปยี โน

ท่ำน่ังและกำรวำงมอื

1.ทำ่ นง่ั
- น่งั ตวั ตรง หลังตรง
- ปล่อยแขนสบาย ๆ ไม่ต้องเกร็ง
- ข้อศอกอยู่สงู กว่าคียเ์ ปยี โนเล็กน้อย
- เกา้ อ้ีเปยี โน ควรจะตงั้ ขนานกับเปียโนไม่เอียงไปทางซ้ายหรือทางขวา
- การวางเทา้ ควรวางเทา้ บนพ้นื ตามธรรมดา โดยอาจใหเ้ ท้าขวาวางอยหู่ นา้ เท้าซา้ ยเลก็ น้อย
2.กำรวำงมือ
- นวิ้ มอื ทั้ง 5 นิ้วมหี มายเลขกากับดังภาพประกอบรูปที่ 2 ผู้เรียนควรจะจาเลขน้วิ ท้ัง 5 ให้แม่นยาเสียก่อนที่
จะเร่ิมเล่นเปยี โน
- วางมอื ทั้ง 2 ข้างลงบนคีย์เปียโนในลักษณะทค่ี วา่ มือโดยน้ิวมอื โค้งลงใชป้ ลายนิ้วสมั ผสั คีย์ทีละนวิ้ ลกั ษณะ
ของมือให้คิดว่าขณะที่กาลังเล่นเปียโนอยู่ในมือของเราเหมือนมีผลส้มหรอื ลูกบอลกลม ๆ อยูใ่ นอุ้งมือดว้ ย
ดงั นัน้ รปู มือจะมลี ักษณะโค้งดังภาพประกอบรปู ที่ 3

คียบ์ อรด์

เป็นสว่ นประกอบดว้ ยคีย์สขี าวและสดี าสลับกนั ไปโดยทางซ้ายจะเปน็ เสียงต่าส่วนทางขวาจะเปน็ เสยี งสงู

จะเห็นได้วา่ คยี เ์ ปียโนประกอบด้วยช่ือเรียกเป็นตัวอักษรภาษาองั กฤษทัง้ 7 ตัวเรยี งกันไปเรอื่ ย ๆ
ดังน้นั เพื่อให้งา่ ยต่อการเล่นเราจงึ กาหนดโน้ตตวั หน่ึงเปน็ หลกั สาหรบั ผทู้ ี่ฝกึ เลน่ ใหม่ ๆ
ดูภาพประกอบรูปที่ 5

เราเรยี กโน้ตตวั นี้วา่ Middle C หรอื C กลางเพราะวา่ เปน็ C ท่อี ยกู่ ึ่งกลางของเปียโนดงั น้ันผ้เู รยี น
ควรจะจดจาใหไ้ ดว้ า่
1. ตาแหนง่ ของ Middle C หรือ C กลางอยู่ที่ไหน
2. การเรียงลาดบั ของโนต้ แต่ละตัวเปน็ อยา่ งไร

แบบฝึกหดั ที่5

คำสงั่ จงนำคำต่อไปน้ี เสยี งสงู เสยี งต่า เสยี งโด(C) เสยี งเรชารป์ (D#) เสยี งลาชารป์ ( A#)
ไปเตมิ ในชอ่ งว่ำงใหถ้ ูกต้อง

เสยี ง…………………. เสยี ง…………………. เสยี ง………………….

เสยี ง......... เสยี ง.........

แบบประเมินทักษะ หวั ข้อพฤตกิ รรม เกณฑ์การให้คะแนน
ลาดับ

ถูกต้อง ไมถ่ ูกต้อง

(1คะแนน) (0คะแนน)

1 นั่งตัวตรง/หลังตรง
2 ขอ้ ศอกสูงกว่าเปยี โนเล็กนอ้ ย
3 วางเทา้ ราบกับพื้นธรรมชาติ
4 การวางมอื ควา่ มือนวิ้ มอโค้งลง ใชป้ ลายนวิ้ สมั ผสั

Flowchart หน่วยกำรเรียนรทู้ ี่ 2

เรม่ิ

แบ่งกลุ่มทำกำรเรียนรู้แบบกลุ่ม นาเขา้ สู่บทเรียน
ร่วมมือ แบ่งกลมุ่ กลุ่มละ 6 คน
อธบิ ายหน่วยการเรียนรู้ท2ี่
- การเล่นเปยี โน
- chord Progression ของ C
-คาศพั ทท์ างดนตรเี บอื้ งตน้ ทค่ี วรทราบ

ผสู้ อนแจกแบบฝึกหดั พรอ้ มสาธิต

ใหน้ กั เรยี นฝึกซอ้ ม ไมผ่ า่ น
แบบช่วยเหลอื กนั
ในกลมุ่

ประเมินโดยใชแ้ บบสงั เกต
รายบคุ คล

ผ่าน

ทดสอบหลงั เรยี น
จบ

แผนกำรเรียนรู้ท่ี 2

เร่อื ง “การหัดเล่นเปียโน”

กลุ่มสำระกำรเรียนรู้ ศลิ ปะ ระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 5 เวลำ 3 ช่วั โมง

*****************************************************************************
หวั เรื่อง

1. การเล่นทีละมือ (ไลเ่ สกล)
2. Chord Progression ของ C
3. การเล่นสองมือพร้อมกัน
4. คาศพั ทท์ างดนรีทคี่ วรรู้เบ้ืองตน้
วตั ถุประสงคก์ ำรเรียนรู้
1. อธิบายความหมายของคาศัพท์ทางดนรที ี่ควรรู้เบอื้ งต้นได้ (K)

2. สามารถไลเ่ สกลตามแบบฝึกหัดได้ (P)

3. สามารถเล่นเพลงอย่างงา่ ยได้ (P)

ตำรำงแผนกำรจดั กำรกำรเรยี นรู้

ลำดับที่ ข้นั ตอนกิจกรรม วธิ กี ำร รูปแบบกำรสอน สื่อกำรสอน ระยะเวลำ
1. TDL/SDL - 5 นาที
2. นาเขา้ สูก่ ารเรียน บรรยาย/พดู คยุ TDL ใบความรู้ที่ 4 10 นาที
สรา้ งบรรยากาศ
3. TDL/SDL ใบความรทู้ ่ี 4 15 นาที
ในหอ้ งเรยี น
4. SDL แบบฝกึ หัดท่ี 6 90 นาที
ประกอบกิจกรรมการเรยี น บรรยาย

ใบความรทู้ ี่ 4 ความหมายของ

คาศัพท์ทางดนรี
ทีค่ วรรเู้ บือ้ งต้น

ประกอบกิจกรรมการเรียน บรรยาย/สาธติ

ใบความรทู้ ี่ 4 การเลน่ เสกล

และเพลงอย่าง

ง่ายใหน้ กั เรยี นดู

ประกอบกจิ กรรมการเรียน ใหน้ ักเรยี น
แบบฝึกหดั ท่ี 6 ฝึกซ้อมตาม
ทักษะปฏบิ ัติ แบบฝกึ หดั ท่ี
กาหนดให้

5. ทดสอบหลังเรยี น ทดสอบทักษะ SDL แบบประเมินทกั ษะ 60 นาที
ปฏิบัติ

สอ่ื ทีใ่ ช้
1. ใบความรทู้ ี่ 4
2. เปยี โน
3. แบบฝึกหดั ที่ 6

กำรประเมนิ ผล
1. ประเมินผลสมั ฤทธิ์จากการสงั เกตพฤตกิ รรม

ใบควำมรูท้ ี่ 4 กำรเล่นเปียโน
กำรเล่นทลี ะมือ
หลังจากท่ผี ู้เลน่ สามารถอา่ นโน้ตไดค้ ล่องแล้วขอใหด้ ตู ัวอย่างตอ่ ไปน้ี

จากตวั อย่างข้างตน้ ผูเ้ รยี นจะสังเกตเห็นวา่ ใชก้ ญุ แจซอนดังนั้นให้ใช้มอื ขวาเลน่ โดยวางน้ิวหนง่ึ มอื
ขวาทต่ี าแหน่งMiddle C กลางบนเปียโน จากนน้ั ให้เล่นโน้ตทีละตัวชา้ ๆ และนบั จงั หวะให้ถูกต้อง ทา
เช่นเดยี วกนั กับตัวอยา่ งที่ 2

Chord Progession ของ C Major

Chord Progression ของ C Major ประกอบดว้ ย Chord I, IV และ V ก่อนอ่ืนเราต้องทาความ
เขา้ ใจกับคาว่า Chord กันกอ่ น Chord ในทนี่ ป้ี ระกอบดว้ ยโนต้ 3 ตัวทีเ่ ล่นพรอ้ มกัน Chord I หรือ C
major chord ประกอบดว้ ยโนต้ CE และ G ดังตัวอยา่ งที่ 1

Chord IV หรือ F major chord ประกอบดว้ ยโนต้ C F และ A ดังตวั อย่างท่ี 2

Chord V หรอื G, ประกอบด้วยโน้ต B E และ G ดังตวั อย่างท่ี 3

หมายเหตตุ ัวเลข I IV และ V จาเป็นต้องใชเ้ ลขโรมนั เราจะไม่เขียนเลข Chord เปน็ เลขอารบกิ
เมอ่ื ผู้เรียนได้รู้จัก Chord ทั้ง 3 แล้วให้พิจารณา Chord Progression ของ C Major ข้างล่างน้ี

1. โน้ตทงั้ 3 ตวั ของแต่ละ Chord หมายความว่าใหเ้ ล่นพร้อมกันโดยใช้นิว้ ทก่ี าหนดให้
2. กุญแจซอลใช้มือขวาเลน่ กุญแจฟาใชม้ ือซา้ ยเล่นเลน่ ทลี ะบรรทัดไม่ต้องเลน่ พร้อมกนั )
3. วางมือบนเปยี โนใหถ้ ูกต้องมือขวานว้ิ 1 3 และ 5 วางท่ี CE และ G ตามลาดับนบั จังหวะใหค้ รบจากนน้ั ดู
โนต้ ห้องต่อไปทาเช่นเดียวกนั
4. มอื ซ้ายนวิ้ 5 3 และ 1 วางท่ี CE และ G ตามลาดับทาเช่นเดยี วกับมือขวา
5. ผเู้ รยี นควรจะหัดเปลีย่ น Chord ใหค้ ลอ่ งก่อนจะเรม่ิ หัดเล่นเพลง 2 มอื

กำรเลน่ 2 มือพร้อมกัน

หลงั จากทผ่ี เู้ รยี นไดห้ ดั อ่านโน้ตทล่ี ะมือตลอดจนเปล่ียน Chord แลว้ ขอให้ดูตัวอย่างของเพลงท่ตี ้องฝกึ เล่น
2 มือ แต่ก่อนอนื่ ผู้เรียนควรจะทราบ
1. ตาแหนง่ ของตัวโน้ตตา่ ง ๆ บนบรรทดั 5 เส้นทัง้ กุญแจซอลและกญุ แจฟา
2. หดั เปลี่ยน Chord I IV และ V, จนชานาญแล้ว