รายงานประจำปี 2566 สำนักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 95 1.2 กำรบูรณำกำรควำมร่วมมือของภำคีเครือข่ำยในกำร ป้องกัน และปรำบปรำมกำรค้ำมนุษย์จ.พระนครศรีอยุธยำ การด าเนินการโครงการศูนย์บริการวิชาการพัฒนาสังคมและจัดสวัสดิการสังคม ในระดับพื้นที่ กิจกรรมการจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM) สสว.1 ได้สอบถามองค์ความรู้จากหน่วยงานในเขตพื้นที่ความรับผิดชอบ โดยองค์ความรู้ที่เสนอ มาต้องมาจากผลงานที่โดดเด่น หรือผลลัพธ์ในการด าเนินที่เป็นเลิศของหน่วยงานในปี2565 ซึ่งทางคณะท างานการจัดการความรู้ของสสว.1 ประจ าปี 2566 ได้พิจารณาคัดเลือกผลงาน “การบูรณาการความร่วมมือของภาคีเครือข่ายในการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ จ.พระนครศรีอยุธยา” เพื่อจัดท าองค์ความรู้ในการปฏิบัติงานของทีมสหวิชาชีพ และ ส านักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ภาคีเครือข่าย วัตถุประสงค์ เพื่อจัดท าองค์ความรู้ในการปฏิบัติงานของทีมสหวิชาชีพและภาคีเครือข่าย กลุ่มเป้าหมาย คณะอนุกรรมการศูนย์ปฏิบัติการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์จังหวัด พระนครศรีอยุธยา ผลการศึกษา จ.พระนครศรีอยุธยา มีสถานการณ์การค้ามนุษย์ ที่มีสถานะที่เป็นทั้งต้นทาง ทางผ่าน และปลายทาง โดยเฉพาะการค้ามนุษย์รูปแบบการค้าประเวณี เนื่องจากจ.พระนครศรีอยุธยา เป็นจังหวัดที่มีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การเกษตรกรรม และ การบริการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นมากมาย ประกอบกับ จ.พระนครศรีอยุธยาเป็นจังหวัดทางผ่านทั้ง ขึ้นเหนือ และลงใต้ท าให้มีการอพยพเคลื่อนย้ายถิ่นฐานของประชากรจากทุกภูมิภาคทั้ง ในประเทศไทยและต่างประเทศ

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 96 ปัญหำและข้อจ ำกัดในกำรท ำงำน เพื่อปอ้งกันและแก้ไขปัญหำกำรค้ำมนุษย์ ผลการลงพื้นที่ถอดบทเรียนสะท้อนให้เห็นว่า ปัญหาการค้ามนุษย์นั้นมักประสบ กับความยากล าบากในการเข้าไปแก้ไขปัญหา ทั้งนี้เพราะปัญหาดังกล่าวเป็นปัญหาที่มี ความเชื่อมโยงเกี่ยวพันกับเงื่อนไขปัจจัยอื่น ๆ อย่างซับซ้อน เป็นต้นว่า ความคลุมเครือ ในการตีความการมองต่างมุม ไม่ชัดเจน การรับมือกับปัญหาที่ภาคส่วนต่าง ๆ พอท าได้ คือ การขับเคลื่อนงานด้านการป้องกันปัญหาและการตั้งรับปัญหาซึ่งปรากฏออกมา ในลักษณะของการช่วยเหลือ เยียวยาเหยื่อการค้ามนุษย์ต่าง ๆ ฉะนั้นในกระบวนการ ขับเคลื่อนงานการท างานเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ของหน่วยงาน/ องค์กรต่าง ๆ จึงเต็มไปด้วยข้อจ ากัด สามารถสรุปได้ดังนี้ - ผู้ปฏิบัติงานขาดงบประมาณ และอัตราก าลังคน จังหวัดใหญ่มีเจ้าหน้าที่ ค้ามนุษย์ 1 คน - ล่าม ในการแปลภาษาไม่มี - ขาดองค์ความรู้ในการท างานร่วมกัน ไม่มีการพัฒนาต่อยอด - ความปลอดภัยของเจ้าหน้าที่ในการลงพื้นที่ - การติดตามผลหลังจากส่งต่อเคส - บุคลากรทีมสหวิชาชีพมีจ านวนน้อยและเวลาว่างไม่ตรงกัน - การปรับเปลี่ยนผู้รับผิดชอบบ่อยจึงท าให้เจ้าหน้าที่การท างานไม่ต่อเนื่อง - สถานประกอบการไม่ให้ความร่วมมือกับคณะกรรมการตรวจสอบการจ้าง แรงงาน - ปัญหาการจัดการเคส กรณีที่มีข้อมูลรั่วไหล - ความเสี่ยงในการออกตรวจพื้นที่สถานบันเทิง และเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบ ในการตรวจไม่มีบัตรพนักงานเจ้าหน้าที่ พร้อมทั้งอ านาจการตัดสินใจและด าเนินการด้าน กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 97 ภาพการจัดท าองค์ความรู้ในการปฏิบัติงานของทีมสหวิชาชีพและภาคีเครือข่าย

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 98 2. การเพ่ม ิ ความรแ ู ้ ละทกัษะดา ้ นการจดับรก ิ าร ในปี 2566 สสว.1 ได้จัดกิจกรรมเพิ่มความรู้และทักษะด้านการจัดบริการ เพื่อพัฒนาบุคลากรในหน่วยงานทีม One Home พม. ในพื้นที่ 7 จังหวัด 2.1 เรื่อง “กระบวนกำรท ำงำนศูนย์ช่วยเหลือสังคมต ำบล” วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้ได้เครื่องมือ องค์ความรู้ในการด าเนินงานศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบล 2. เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากร พม. ให้มีความรู้ ความเข้าใจและสามารถน าไป ถ่ายทอดให้กับคณะท างานศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบลในพื้นที่ได้ กลุ่มเป้าหมาย ข้าราชการและเจ้าหน้าที่ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในเขตพื้นที่จังหวัดปทุมธานี จ านวน 60 คน วิธีการด าเนินการ การฝึกอบรมในครั้งนี้ มีรูปแบบการฝึกอบรมที่เป็นการเน้นการฝึกอบรมเชิง ปฏิบัติการ (Workshop) โดยเป็นไปตามแนวทางการพัฒนาก าลังคนภาครัฐให้มีทักษะ ด้านดิจิทัล ให้มีการปรับรูปแบบการพัฒนาโดยน าแนวทางจัดการเรียนรู้แบบผสมผสาน มาใช้ และในการฝึกอบรมให้ลดการบรรยาย ระยะเวลาการฝึกอบรมและสถานที่จัดการฝึกอบรม ระหว่างวันที่ 7 - 8 มี.ค. 2566 ณ สถานสงเคราะห์เด็กอ่อนรังสิต อ.ธัญบุรี จ.ปทุมธานี

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 99 ขั้นตอนด าเนินการ 1. วิเคราะห์และก าหนดหลักสูตรการประชุมฝึกอบรม สัมมนาฯ ที่สอดคล้องกับ บริบทความต้องการ สถานการณ์ ยุทธศาสตร์ แผนแม่บททางสังคมของพื้นที่ หลักสูตรที่ 1 และ 2 2. จัดท าหลักสูตรและจัดหาผู้เชี่ยวชาญในการให้องค์ความรู้ 3. จัดฝึกอบรมตามแผน 4. สรุปผลการจัดประชุมฝึกอบรมฯ 5. จัดท ารายงานฉบับสมบูรณ์ และเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผลงานทางช่องทาง เว็บไซต์ https://tpso1.m-society.go.th สรุปผลการด าเนินงาน การด าเนินงานเรื่อง “กระบวนการด าเนินงานศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบล” เป็น การให้ความรู้ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกฎหมาย ระเบียบที่เกี่ยวข้อง แผนงาน/โครงการ งบประมาณ งานด้านสวัสดิการสังคม กระบวนการท างาน เพื่อใช้เป็นคู่มือ/แนวทางการ ด าเนินงานให้กับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง อาทิ คณะท างานศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบล เจ้าหน้าที่ พม. อพม. เป็นต้น ซึ่งจะก่อให้เกิดประโยชน์ในการด าเนินงานศูนย์ช่วยเหลือ สังคมต าบล ในพื้นที่ความรับผิดชอบของสสว.1 และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความ มั่นคงของมนุษย์ต่อไป ซึ่งในการอบรมให้ความรู้ 1. เรื่อง “ประสบการณ์ในการช่วยเหลือ และบูรณาการแผนงาน/โครงการ ด้านการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เพื่อขับเคลื่อนศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบล 2. เรื่อง “การด าเนินงานศูนย์และประสานงาน อพม. น าไปสู่การเป็นศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบลการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน” 3. เรื่อง “การบริหารงานภายในศูนย์ช่วยเหลือสังคมต าบลเพื่อขับเคลื่อนโครงการพื้นที่ ปฏิบัติการทางสังคม (Social Lab) 4. ถอดบทเรียนกระบวนการด าเนินงานศูนย์ ช่วยเหลือสังคมต าบล

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 100 ภาพการเพ่ม ิ ความรแ ู ้ ละทักษะด ้ านการจัดบร ิ การ

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 101 2.2 เรื่อง “กำรสร้ำงเนื้อหำเพื่อประชำสมัพันธผ์ ่ำน ช่องทำง Social Media” วัตถุประสงค์ 1. เพื่อให้บุคลากรมีความรู้และสามารถจัดท าการสร้างเนื้อหา เพื่อประชาสัมพันธ์ ผ่านช่องทาง Social Media 2. เพื่อเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ภารกิจการด าเนินงานของกระทรวงการพัฒนา สังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ให้เป็นที่รับรู้อย่างกว้างขวาง ผ่านช่องทางสื่อสังคม ออนไลน์ กลุ่มเป้าหมาย ข้าราชการและเจ้าหน้าที่ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในเขตพื้นที่ความรับผิดชอบของ สสว.1 วิธีการด าเนินการ การฝึกอบรมในครั้งนี้ มีรูปแบบการฝึกอบรมที่เป็นการเน้นการฝึกอบรมเทคนิค การคิดเนื้อหา (Content) การวางแผน และการตัดต่อคลิปวิดีโอ โดยเป็นไปตามแนว ทางการพัฒนาก าลังคนภาครัฐให้มีทักษะด้านดิจิทัล ให้มีการปรับรูปแบบการพัฒนาโดย น าแนวทางจัดการเรียนรู้แบบผสมผสานมาใช้ และในการฝึกอบรมให้ลดการบรรยาย โดยจัดอบรมฯ ใน 2 รูปแบบ คือ 1) ผู้เข้าร่วมอบรมฯ ณ สถานที่จัดอบรม จ านวน 36 คน 2) ผู้เข้าร่วมอบรมฯ ในรูปแบบออนไลน์ จ านวน 44 คน ระยะเวลาการฝึกอบรมและสถานที่จัดการฝึกอบรม วันที่ 25 เมษายน 2566 ณ ห้องประชุม สสว.1

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 102 สรุปผลการด าเนินงาน การอบรมประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาสมรรถนะบุคลากรและภาคีเครือข่าย หลักสูตร “การสร้างเนื้อหา เพื่อประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทาง Social Media” ซึ่งการอบรม ครั้งนี้ ได้รับเกียรติจาก อาจารย์วงเดือน พลอยงาม และนายธนพล บุญศรี จาก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร เป็นวิทยากรบรรยาย 1) การให้ความรู้และฝึกปฏิบัติการใช้เครื่องมือผ่านสื่อสังคมออนไลน์ในหลากหลาย รูปแบบ เช่น แอพพลิเคชั่น Facebook เป็นสื่อสังคมออนไลน์ที่ใช้งานกันอย่างแพร่หลาย ทุกเพศทุกวัย Tiktok ติดอันดับผู้ใช้งานสูงสุด 2) Capcut เครื่องมือที่มีรูปแบบส าเร็จรูป สวยงาม เหมาะส าหรับงานเร่งด่วน โปรแกรม Canva Google Site และVoice Ai โดยให้ใช้เทคนิคตัดต่อในการจัดท าคลิป วิดีโอให้น่าสนใจ เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ภารกิจหน้าที่ของกระทรวง พม. 3) การฝึกปฏิบัติท าคลิปวิดีโออย่างง่าย เช่น การประกาศวันหยุดของหน่วยงาน การแนะน าองค์กรและภารกิจหน้าที่ขององค์กร รวมไปถึงการประชาสัมพันธ์ล าดับขั้นตอน การเข้ารับบริการของหน่วยงาน 4) การประเมินผลการวิเคราะห์แบบประเมินการอบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนา สมรรถนะบุคลากรและภาคีเครือข่าย หลักสูตร “การสร้างเนื้อหา เพื่อประชาสัมพันธ์ผ่าน ช่องทาง Social Media” การประเมินผลการส ารวจครั้งนี้ ผู้เข้าร่วมโครงการส่วนใหญ่มีความพึงพอใจ อยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด ประเด็นค าถามโดยมีค่าเฉลี่ยสูงสุดด้านวิทยากร คือ ความ ชัดเจนในการอธิบายเนื้อหา และค่าเฉลี่ยต่ าสุดด้านวิทยากร คือ การใช้เวลาในการอธิบาย ได้เหมาะสม ในส่วนด้านความรู้ที่ได้รับ/ด้านการน าความรู้ไปใช้ คือ สามารถใช้งาน Social Media ได้ และค่าเฉลี่ยต่ าสุด คือ น าไปใช้งานในการประกอบอาชีพได้คิดภาพรวม ของจ านวนและร้อยละของความพึงพอใจและความรู้ที่ได้จากการเข้ารับการอบรม ร้อยละ 77.97

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 103 ภาพการอบรมประชุมเชิงปฏิบัติการพัฒนาสมรรถนะบุคลากรและภาคีเครือข่าย หลักสูตร “การสร้างเนอ ื้หา เพ ื่อประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทาง Social Media”

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 104 3. โครงการการขบัเคลื่อนพ้ืนที่ปฏิบตัิการทางสังคม (Social Lab) เกิดจำกแนวคิดกำรบริหำรจัดกำรผลงำนวิจัย ไปสู่กำรใช้ประโยชน์และกำรวิจยัเพื่อพัฒนำชุมชน (CBR) ในกำรขับเคลื่อนพื้นที่ปฏิบัติกำรสังคม (Social lab) กรณีศูนย์ช่วยเหลือสังคมต ำบลให้เป็ นพื้นที่ต้นแบบ กำรน ำผลงำนวิจัยไปใช้ประโยชน์ และกำรพัฒนำกลไกเครือข่ำยทำงวิชำกำร เพื่อจัดท าและพัฒนางานด้านวิชาการรวมทั้งพัฒนาข้อเสนอเชิงนโยบายด้าน สังคมที่เหมาะสมสอดคล้องกับบริบทพื้นที่จังหวัดและกลุ่มจังหวัด น าองค์ความรู้ที่ได้จาก การรวบรวมผลงานวิชาการด้านการพัฒนาสังคมครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมาย มาทดลอง ใช้ในการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ เพื่อให้ได้รูปแบบ (Model) ในการแก้ไขปัญหาทางสังคม ในพื้นที่ และน าสู่การใช้ประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ ซึ่งในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ได้ด าเนินการในพื้นที่องค์การบริหารส่วนต าบลบ้านนา อ าเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก ได้น ารูปแบบ Model “การจัดการขยะในชุมชน” ที่จะสามารถเป็น ต้นแบบให้กับชุมชน/พื้นที่อื่นน าไปใช้ประโยชน์ได้ต่อไป โดยรูปแบบ Model ดังกล่าว ปรากฏตามภาพ ดังนี้ โครงการการขับเคล ื่อนพ ื้นท ี่ปฏิบัติการทางสังคม (Social Lab)

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 105 จากรูปแบบ Model การจัดการขยะในชุมชนบ้านนา จะเห็นได้ว่าทุกขั้นตอนจะให้ผู้น า ชุมชน ผู้น าท้องถิ่นและภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เข้ามามีส่วนร่วมตั้งแต่เริ่มต้น ไม่ว่าจะ เป็นการค้นหาประเด็นปัญหาการวิเคราะห์สาเหตุของปัญหา วิธีการแนวทางการแก้ไข ปัญหาเพื่อให้ได้แนวทางในการจัดการขยะ และร่วมเรียนรู้การจัดการขยะเพื่อน าไป ถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้รับเผยแพร่ให้กับคนในชุมชนต่อไป “Model การจัดการขยะในชุมชนบ้านนา”

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 106 4.การสังเคราะห์ผลงานวิจัย การสังเคราะห์ผลงานวิจัย การศึกษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จากผลงานวิจัย/ วิชาการ มีวัตถุประสงค์ 3 ข้อ คือ 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมั่นคง ของมนุษย์จากผลงานวิจัยตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2558 - 2564 2) เพื่อให้ได้ข้อค้นพบจากผลงาน ทางวิชาการที่มีประเด็นหลักส าคัญที่ท าให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ 3) เพื่อให้ได้ข้อเสนอแนะ เชิงนโยบายและแนวทางการด าเนินงานที่สามารถน าผลงานไปใช้ประโยชน์หรือต่อยอด ได้ โดยใช้วิธีการสังเคราะห์ผลงานวิจัยของสสว.1 - 11 ปี 2558 - 2564 จ านวน 50 เรื่อง แบ่งออกเป็น 7 ประเด็นศึกษา ได้แก่ 1. ด้านอาเซียน 2. ด้านกลุ่มชาติพันธุ์ 3. ด้านค้ามนุษย์ 4. ด้านกลุ่มเปราะบางทางสังคม 5. ด้านสตรีและครอบครัว 6. ด้านเด็กและเยาวชน 7. ด้านผู้สูงอายุ สามารถสรุปผลการสังเคราะห์ผลงานวิจัย ของสสว.1 - 11 ตามวัตถุประสงค์ ของการศึกษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จากผลงานวิจัย/วิชาการ สสว.1 - 11 ดังนี้ โครงการการศ ึ กษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมนั่คงของมนุษย์ จากผลงานวิจัย/วิชาการ สสว.1-11 (สังเคราะห์ผลงานวิจัย)

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 107 1. เพื่อศึกษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จากผลงานวิจัย ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2558 - 2564 พบว่า ประเด็นที่ผู้วิจัยให้ความสนใจมากที่สุด ได้แก่ ประเด็นที่ 1 ด้านผู้สูงอายุ เนื่องจากประเทศไทยก าลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จึงมีการจัดท าผลงานวิจัยเพื่อ ศึกษาความต้องการด้านการจัดสวัสดิการสังคมและบริการสังคมของหน่วยงานรัฐและ เอกชน รวมทั้งศึกษาลักษณะการออมของช่วงวัยต่าง ๆ เพื่อเตรียมความพร้อมเข้าสู่วัย ผู้สูงอายุ ซึ่งต้องมีการเตรียมความพร้อมด้านการเงินเพื่อการรักษาพยาบาลและค่าใช้จ่าย อื่น ๆ ในอนาคต จึงศึกษา ดังนี้ ประเด็นด้านการมีงานท าและรายได้สามารถสะท้อนประเภทของ ผู้สูงอายุที่เป็นหัวหน้าครอบครัว ผู้สูงอายุที่อยู่อาศัยเพียงล าพัง และผู้สูงอายุที่ต้องการ ช่วยเหลือครอบครัว ด้วยช่วงวัยและสมรรถนะการท างานจึงท าให้มีอัตราการจ้างงาน ผู้สูงอายุต่ าและส่งผลกระทบต่อรายได้ของผู้สูงอายุและผู้สูงอายุบางส่วนพึ่งพาเงินจาก เบี้ยยังชีพที่เป็นสวัสดิการของรัฐเท่านั้น ประเด็นด้านเครือข่ายทางสังคมการเข้าร่วมกลุ่มต่าง ๆ ทางสังคมของ ผู้สูงอายุเพื่อเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ โดยมีชุมชนเป็นกลไกในการขับเคลื่อน กลุ่มต่าง ๆ การศึกษาประเด็นคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ โดยการใช้นวัตกรรม เศรษฐกิจพอเพียงและการมีส่วนร่วมของทุกช่วงวัยในครอบครัวและชุมชนเพื่อเข้าร่วม กิจกรรมต่าง ๆ และน าไปสู่การพัฒนาศักยภาพ การจัดสวัสดิการและบริการที่เหมาะสม กับผู้สูงอายุแต่ละประเภท

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 108 ประเด็นที่ 2 ประเด็นกลุ่มเปราะบางทางสังคมและประเด็นสตรีและครอบครัว ประเด็นกลุ่มเปราะบางทางสังคม แบ่งเป็น 4 ประเภท ได้แก่ คนไร้ที่พึ่งและคน พิการ, ผู้ด้อยโอกาส, ประชากรแฝง และคนขอทาน กลุ่มคนเหล่านี้มักถูกเหลื่อมล้ าทาง สังคม สาเหตุความยากจน สุขภาพร่างกายและพฤติกรรมส่วนตัว ท าให้ถูกเอารัดเอา เปรียบในสังคมได้ง่าย น ามาสู่การหารูปแบบและแนวทางการด าเนินงานแก้ไขปัญหา กลุ่มเปราะบางทางสังคม ประเด็นด้านสตรีและครอบครัว แบ่งเป็นการศึกษาประเด็นบทบาทสตรีกับการ มีส่วนร่วมกิจกรรมชุมชน และการสร้างความเข้มแข็งในครอบครัว โดยความร่วมมือของ ทุกภาคส่วนในการด าเนินกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน เพื่อรับฟังปัญหาและด าเนินการแก้ไข ความขัดแย้งในครอบครัว เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันการเกิดความรุนแรง ในครอบครัวด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม ประเด็นที่ 3 ประเด็นการค้ามนุษย์ เพื่อหาแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหา รวมทั้งแนวทางการคุ้มครอง ผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์เพื่อเป็นการเยียวยาทางจิตใจของผู้ถูกกระท าและจัด สวัสดิการที่เหมาะสมต่อไป ประเด็นที่ 4 ประเด็นด้านเด็กและเยาวชนและประเด็นด้านกลุ่มชาติพันธุ์ ประเด็นด้านเด็กและเยาวชน ผลงานวิจัย ปี 2558 - 2560 ของส านักงาน ส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 - 11 มุ่งศึกษาประเด็นการตั้งครรภ์ก่อนวัยของเด็กและ เยาวชนเพื่อหารูปแบบการป้องกันและเฝ้าระวังปัญหาการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรและ แนวทางการจัดสวัสดิการที่เหมาะสมส าหรับเด็กและเยาวชนที่ตั้งครรภ์ รวมทั้งรูปแบบ การจัดการทางสังคมเพื่อแก้ไขปัญหาความรุนแรงในเด็กและเยาวชน

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 109 ประเด็นกลุ่มชาติพันธุ์ศึกษาความต้องการและสภาพปัญหาของกลุ่มชาติพันธุ์ เพื่อหาแนวทางการจัดสวัสดิการสังคมที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยมีชุมชนเป็น กลไกในการคุ้มครองและดูแลกลุ่มเป้าหมาย ประเด็นที่ 5 ประเด็นอาเซียน เนื่องจากประเทศไทยก าลังเข้าสู่ประชาคมอาเซียนจึงต้องมีการปรับปรุงระบบ สวัสดิการสังคมและศึกษาแนวทางการจัดสวัสดิการสังคม เพื่อให้คนในประเทศเข้าถึง สวัสดิการได้อย่างทั่วถึงและครอบคลุมการใช้ชีวิตประจ าวันภายใต้การเปลี่ยนแปลงเมื่อ เข้าสู่ประชาคมอาเซียน 2. เพื่อให้ได้ข้อค้นพบจากผลงานทางวิชาการที่มีประเด็นหลักส าคัญที่ท าให้เกิด องค์ความรู้ใหม่ การสังเคราะห์ผลงานวิจัยของสสว.1 ปี 2558 - 2564 และสามารถสังเคราะห์ ผลงานวิจัยให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ ดังนี้ 2.1 ด้านผู้สูงอายุแบ่งออกเป็น 5 ประเด็นศึกษา ประเด็นที่ 1 การบริการทางสังคม ได้รับองค์ความรู้ด้านรูปแบบการ บริการสังคม 3 รูปแบบ ได้แก่ 1) รูปแบบการบริการโดยภาคธุรกิจเอกชน 2) รูปแบบ การบริการโดยองค์กรสาธารณกุศล 3) รูปแบบการบริการที่บ้านโดยชุมชน และองค์ ความรู้ด้านความต้องการของผู้สูงอายุด้านสวัสดิการสังคมและบริการทางสังคม ในประเทศไทย สามารถแบ่งออกเป็น 3 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านสุขภาพอนามัย 2) ด้าน เศรษฐกิจและรายได้ 3) ด้านนันทนาการ

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 110 ประเด็นที่ 2 ด้านคุณภาพชีวิต ได้รับองค์ความรู้ด้านรูปแบบในการพัฒนา คุณภาพชีวิต 2 รูปแบบ ได้แก่ รูปแบบที่ 1 สภาพการใช้นวัตกรรมเศรษฐกิจพอเพียง ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ รูปแบบที่ 2 การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของคนทุกช่วงวัยในครอบครัวและชุมชน ประเด็นที่ 3 การมีงานท าและการมีรายได้ได้รับ 2 องค์ความรู้ใหม่ คือ 1) องค์ความรู้ด้านสถานการณ์การประกอบอาชีพ การมีรายได้และการมีงานท าของ ผู้สูงอายุ 2) องค์ความรู้ด้านการส่งเสริมการท างานเพื่อสร้างอาชีพและรายได้ของ ผู้สูงอายุ ประเด็นที่ 4 เครือข่ายทางสังคม ได้รับ 4 องค์ความรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพ ชีวิตผู้สูงอายุโดยใช้เครือข่ายเป็นกลไก ได้แก่ 1) แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ในท้องถิ่นโดยใช้โรงเรียนผู้สูงอายุเป็นฐาน 2) แนวทางการพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ ในชุมชนโดยความร่วมมือของภาคีเครือข่าย 3) แนวทางการพัฒนาการบริหารแบบ มีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายดูแลผู้สูงอายุในชุมชนเพื่อการยกระดับการรับมือ สถานการณ์ภัยพิบัติ 4) กลยุทธ์การสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายผู้สูงอายุของ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ประเด็นที่ 5 การออม ได้รับ 2 องค์ความรู้การออมเงินเพื่อเตรียมความ พร้อมเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ ได้แก่ 1) การเตรียมความพร้อมในการออม จ านวน 6 ด้าน คือ ด้านสุขภาพร่างกาย, ด้านการเตรียมความพร้อมด้านที่อยู่อาศัยและสภาพแวดล้อม, ด้านการเตรียมความพร้อมด้านสังคม, ด้านการเตรียมความพร้อมทางการเงิน, ด้านการ เตรียมความพร้อมด้านเศรษฐกิจ และด้านการเตรียมความพร้อมด้านเทคโนโลยี และนวัตกรรม 2) กลยุทธ์ส่งเสริมการออมให้แก่วัยผู้ใหญ่ 3 กลยุทธ์ คือ (1) กลยุทธ การส่งเสริมการเพิ่มรายได้และลดรายจ่าย (2) กลยุทธ์การส่งเสริมความรู้สู่การออม (3) กลยุทธ์การสร้างความตระหนักความตระหนักในการออม

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 111 2.2 ด้านสตรีและครอบครัว แบ่งประเด็นที่ศึกษาได้ 2 ประเด็น คือ 1. บทบาทสตรีต่อการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม 2. ครอบครัวเข้มแข็ง เป็นการศึกษาประเด็นการเสริมสร้างครอบครัว ให้แข็งแรงและป้องกันการเกิดความรุนแรงในครอบครัว จากการสังเคราะห์ผลงานวิจัย ด้านสตรี ได้รับ 3 องค์ความรู้ได้แก่ 1) องค์ความรู้ด้านสตรีในประเด็น สถานภาพ ปัจจัยและปัญหา อุปสรรคในการเข้ามามีส่วนร่วมกิจกรรมของชุมชน 2) บทบาทสตรีต่อการพัฒนาสังคม ในพื้นที่/การเข้ามามีส่วนร่วมกิจกรรมของชุมชน 3) แนวทางส่งเสริมบทบาทสตรีในการ ขับเคลื่อนกิจกรรมชุมชนเพื่อน าไปสู่การป้องกันและแก้ไขปัญหา/กลยุทธ์การพัฒนาสตรี มุสลิมให้มีบทบาทต่อการพัฒนาสังคม ด้านครอบครัว ได้รับ 2 องค์ความรู้ ได้แก่ 1) กระบวนการขับเคลื่อนที่น าไปสู่การแก้ไขปัญหาความรุนแรง ในครอบครัวอย่างเหมาะสม 2) แนวทางในการจัดการแก้ไขปัญหาความรุนแรง ในครอบครัว 2 กรณี คือ กรณีปัญหายังไม่เกิดและกรณีปัญหาเกิดขึ้นแล้ว 2.3 ด้านการค้ามนุษย์ได้รับองค์ความรู้ใหม่ 3 ประเด็น ดังนี้ 1. แนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ 2. แนวทางการปฏิบัติเพื่อช่วยเหลือคุ้มครองผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ 3. การสร้างและพัฒนากลไกในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 112 2.4 ด้านอาเซียน ได้องค์ความรู้ใหม่ จ านวน 2 ประเด็น คือ 1. ระบบการจัดสวัสดิการสังคมส าหรับกลุ่มเป้าหมายของกระทรวงการ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ 2. แนวทางการจัดสวัสดิการสังคมส าหรับกลุ่มเป้าหมายของกระทรวงการ พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เมื่อเข้าสู่ประชาคมอาเซียน 2.5 ด้านกลุ่มเปราะบางทางสังคม ได้รับองค์ความรู้ใหม่ 4 ประเด็น คือ 1. สาเหตุหรือปัจจัยที่ท าให้คนเหล่านั้นเป็นกลุ่มเปราะบางทางสังคม คือ การเหลื่อมล้ าทางสังคม ความยากจน การถูกเอารัดเอาเปรียบในสังคม สุขภาพร่างกาย และพฤติกรรมส่วนตัว 2. กลุ่มเปราะบางแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ คนไร้ที่พึ่งและคนพิการ, ผู้ด้อยโอกาส, ประชากรแฝง, คนขอทาน 3. รูปแบบและกระบวนการด าเนินงานของกลุ่มเปราะบางทางสังคม 4. ปัญหา-อุปสรรค และแนวทางการด าเนินงานแก้ไขปัญหากลุ่ม เปราะบางทางสังคม 2.6 ด้านเด็กและเยาวชน ได้รับ 2 องค์ความรู้ คือ 1. รูปแบบการป้องกันและเฝ้าระวังปัญหาการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร และ รูปแบบการจัดการทางสังคมเพื่อแก้ไขปัญหาความรุนแรงในเด็กและเยาวชน 2. การศึกษาแนวทางการจัดสวัสดิการที่เหมาะสมส าหรับกลุ่มเป้าหมาย ตั้งครรภ์ในวัยรุ่น

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 113 2.7 ด้านกลุ่มชาติพันธุ์ได้รับ 3 องค์ความรู้ใหม่ คือ 1. สภาพปัญหาและความต้องการของกลุ่มชาติพันธุ์ที่สอดคล้องกับการ จัดสวัสดิการสังคม 7 ด้าน ได้แก่ ด้านการศึกษา, ด้านสุขภาพอนามัย, ด้านที่อยู่อาศัย, ด้านการมีงานท าและรายได้, ด้านความมั่นคงทางสังคม, ด้านบริการทางสังคม และด้าน นันทนาการ 2. แนวทางส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เหมาะสมกลุ่มแก่กลุ่มชาติ พันธุ์ 3. การจัดสวัสดิการสังคมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์ โดยใช้ ชุมชนและพัฒนาระบบกลไกในการคุ้มครองดูแลกลุ่มชาติพันธุ์ 3. เพื่อให้ได้ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายและแนวทางการด าเนินงานที่สามารถน าผลงาน ไปใช้ประโยชน์หรือต่อยอดได้ ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่ได้จากการศึกษาสถานการณ์ด้านสังคมและความมั่นคง ของมนุษย์จากผลงานวิจัย/วิชาการของสสว.1 - 11 เพื่อขับเคลื่อนการจัดสวัสดิการ สังคมและบริการทางสังคมที่เหมาะสมส าหรับกลุ่มเป้าหมายมี ดังนี้ 1) สนับสนุนการจัดสวัสดิการสังคมและบริการทางสังคมส าหรับผู้สูงอายุที่เน้น ด้านสุขภาพอนามัย ด้านเศรษฐกิจและรายได้ และด้านนันทนาการ เพื่อพัฒนาคุณภาพ ชีวิตผู้สูงอายุ ด้านกาย จิต สังคม และบูรณาการท างานร่วมกับครอบครัว ชุมชน ภาคี เครือข่ายและหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมใน กิจกรรมทางสังคมซึ่งส่งผลดีต่อผู้สูงอายุ 2) ส่งเสริมบทบาทสตรีทุกศาสนาในการมีส่วนร่วมและขับเคลื่อนกิจกรรมชุมชน

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 114 3) การเฝ้าระวังไม่ให้เกิดปัญหาความรุนแรงในครอบครัว โดยมีชุมชน และ หน่วยงานต่าง ๆ มีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหา 4) ส่งเสริมให้เกิดการพัฒนากลไกการปฏิบัติงานในการป้องกัน แก้ไข เยียวยา ช่วยเหลือ และคุ้มครองผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ 5) ส่งเสริมให้เกิดการฟื้นฟูศักยภาพกลุ่มเปราะบางทางสังคมในทุกมิติ ให้สามารถช่วยเหลือตนเองได้ ลดความเหลื่อมล้ าทางสังคม ลดความยากจน และ มีสุขภาพกาย จิต สังคมที่ดี 6) จัดกิจกรรมให้ความรู้เรื่องเพศศึกษา แก่เด็กและเยาวชนทั้งในชุมชน และในสถานศึกษา โดยบูรณาการจัดกิจกรรมร่วมกับชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ความรู้ที่เหมาะสมและเป็นการส่งเสริมการป้องกันและเฝ้าระวังปัญหาการ ตั้งครรภ์ก่อนวันอันควรในวัยรุ่น 7) ส่งเสริมให้เกิดการจัดสวัสดิการสังคมครอบคลุมทั้ง 7 ด้าน สวัสดิการ สังคม แก่กลุ่มชาติพันธุ์ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต และคุ้มครองดูแล ให้เกิดความเท่าเทียม กันในสังคม ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อขับเคลื่อนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ มีดังนี้ 1) สนับสนุนให้เกิดการบูรณาการท างานร่วมกันอย่างเข้มแข็งระหว่าง พม. กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อขับเคลื่อนการปฏิบัติงานช่วยเหลือ กลุ่มเป้าหมายให้ครอบคลุมทุกมิติ 2) การพัฒนาศักยภาพบุคลากรที่ท างานกับกลุ่มเป้าหมาย เพื่อเพิ่ม ประสิทธิภาพในการท างาน โดยการจัดอบรมผู้ปฏิบัติงานทุกกลุ่มเป้าหมาย เพื่อ สังเคราะห์การด าเนินงานของผู้ปฏิบัติงานทุกกลุ่มเป้าหมายและแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ด้านการปฏิบัติงานที่น่าสนใจ สามารถน าไปปรับใช้กับกลุ่มเป้าหมายของตนเองได้

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 115

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 116 5.โครงการวิจัยเรื่อง โครงกำรวจิ ัยเรื่อง สถำนกำรณ์และรูปแบบที่เหมำะสม ในกำรจัดสวัสดิกำรสังคมส ำหรับผู้สูงอำยุในยุค ที่ผ่ำนพ้นวิกฤติโรคโควิด-19 (Next Normal) ปีงบประมำณ 2565 ระเบียบวิธีวิจัย เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี Mixed – Methods ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและ การวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย ผู้สูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ในความรับผิดชอบของสสว. 1 ได้แก่ จังหวัดปทุมธานี นนทบุรี สมุทรปราการ นครนายก พระนครศรีอยุธยา อ่างทอง สระบุรี และกรุงเทพมหานคร ผลการศึกษา กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรค โควิด-19 โดยมีภาระค่าใช้จ่ายที่เพิ่มสูงขึ้น มีรายได้ลดลง เนื่องจากราคาสินค้าอุปโภค บริโภคมีราคาเพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับตนเอง และบุคคลในครอบครัว ไม่สามารถประกอบ อาชีพได้ ถูกพักงาน และถูกเลิกจ้าง โครงการวิจัย ประจ าปีงบประมาณ 2565

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 117 ความคิดเห็นเกี่ยวกับสวัสดิการจากหน่วยงานภาครัฐ ในภาพรวมกลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นว่าสวัสดิการที่กลุ่มตัวอย่างได้รับจาก หน่วยงานภาครัฐมีความเหมาะสมอยู่ในระดับน้อย โดยด้านที่น้อยที่สุด คือ การบริการทาง การแพทย์และการสาธารณสุขที่จัดไว้ โดยให้ความสะดวกและรวดเร็วแก่ผู้สูงอายุเป็นกรณี พิเศษ เช่น การจัดช่องทางพิเศษในการให้บริการแก่ผู้สูงอายุ ในสถานพยาบาล ส าหรับสวัสดิการจากหน่วยงานภาครัฐที่กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นว่าเหมาะสม มากที่สุด คือ ด้านการยกเว้นค่าเข้าชมสถานที่ของรัฐ เช่น พิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ อุทยาน แห่งชาติ แหล่งท่องเที่ยว เป็นต้น รองลงมา คือ การดูแลส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุระยะยาว สวัสดิการเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ สวัสดิการด้านการบริการตรวจสุขภาพ สวัสดิการด้านการ ฝึกอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการด ารงชีวิตของผู้สูงอายุ เช่น การดูแลตนเองการดูแลสุขภาพ เป็นต้น ข้อเสนอแนะมาตรการ/นโยบาย 1. การจัดสวัสดิการด้านสถานที่ในการดูแลผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง โดยจัดให้ เป็นรัฐสวัสดิการพื้นฐานที่ครอบคลุมในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ 2. การปรับอาคารสถานที่ให้มีทางลาดชัน หรือในหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน โดยจัดให้เป็นข้อกฎหมาย ข้อบังคับที่ทุกหน่วยงานต้องจัดให้มี 3. การจัดโครงการ หรือกิจกรรมในการสร้างการยอมรับผู้สูงอายุจากคนในสังคม ซึ่งอาจอยู่ในรูปแบบการประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมในการยอมรับคุณค่าของผู้สูงอายุจาก คนในสังคม 4. การให้ความรู้ในการเตรียมความพร้อมก่อนถึงวัยสูงอายุ 5. สวัสดิการด้านความปลอดภัย เช่น การเดินทางไปยังสถานที่สาธารณะ แสงสว่าง ป้ายเตือน การจัดระบบการขนส่งที่อ านวยความสะดวกในการเดินทางให้แก่ผู้สูงอายุ 6. การบูรณาการท างานด้านผู้สูงอายุ ร่วมกันกับหน่วยงานท้องถิ่น ในพื้นที่ ทั่วประเทศ

ส่วนที่ 2 สรุปผลการด าเนินงานที่ส าคัญ ปี2566 รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 118 7. มาตรการ เร่งด่วน ในการจัดสวัสดิการส าหรับผู้สูงอายุที่อยู่ในกลุ่มซึมเศร้า มีความกังวล ความเครียด และกลุ่มจิตเวท โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องสูญเสียบุคคล ในครอบครัวในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ซึ่งเป็นกลุ่มที่ต้องการความช่วยเหลือเป็น การเร่งด่วน 8. การจัดสวัสดิการสังคมส าหรับผู้สูงอายุ ไร้คิว ในทุกหน่วยงานภาครัฐ 9. การจัดให้มีสถานสงเคราะห์ในทุกจังหวัด เพื่อรองรับกลุ่มผู้สูงอายุที่ยากไร้ อยู่เพียงล าพัง และประสบปัญหาทางสังคม เล่มรายงานผลการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยเรื่อง สถานการณ์และรูปแบบที่เหมาะสม ในการจัดสวัสดกิารสงัคม ส าหรับผู้สงูอายุในยุคที่ผ่านพ้นวิกฤติโรคโควิด-19 (Next Normal)

รายงานประจ าปี 2566 (ANNUAL REPORT 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 ส ่ วนท ี ่ 3 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน

ส่วนที่ 3 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 120 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน บทสรุป สรุปผลการปฏิบัติราชการตามค ารับรองการปฏิบัติราชการของส านักงานส่งเสริม และสนับสนุนวิชาการ 1 ประจ าปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 จ านวน 5 ตัวชี้วัด โดยได้ ด าเนินการครบตามเกณฑ์การประเมิน/ค่าเป้าหมาย รอบ 12 เดือน เรียบร้อยแล้ว ซึ่งผล การด าเนินงานระดับความส าเร็จอยู่ในระดับคะแนนที่ 5 ครบทุกตัวชี้วัด ดังนี้ ตัวชี้วัดที่ 1 :ระดับความส าเร็จในการช่วยเหลือประชากรกลุ่มเป้าหมายตาม โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มเปราะบางรายครัวเรือน ได้ด าเนินการก ากับติดตาม ด าเนินงานของกลุ่มจังหวัดในพื้นที่รับผิดชอบด าเนินงานให้ความช่วยเหลือ/พัฒนา คุณภาพชีวิตครัวเรือนเปราะบางได้เฉลี่ยร้อยละ 100 จากเป้าหมายครัวเรือนเปราะบาง จ านวน 51,213 ครัวเรือน และรายงานการก ากับติดตามผลเรียบร้อยแล้ว ตัวชี้วัดที่ 2 : ระดับความส าเร็จในการจัดท าข้อเสนอเชิงนโยบายด้านสังคมใน ระดับประเทศ ได้จัดท าสรุปข้อเสนอเชิงนโยบายด้านสังคม โดยมีข้อเสนออย่างน้อย 5 ประเด็น ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายตามกรมในสังกัดกระทรวง พม. เสนอต่อ ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เห็นชอบ และส่งต่อหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงเผยแพร่ในรูปแบบดิจิทัลผ่านช่องทางต่าง ๆ ได้แก่ เพจ facebook, Website, Line OA ของ สสว.1 และมีการติดตามการใช้ประโยชน์และถอดบทเรียนจาก ข้อเสนอเชิงนโยบายด้านสังคม ตัวชี้วัดที่ 3 : ระดับความส าเร็จของการจัดท ารายงานสถานการณ์ทางสังคม ระดับกลุ่มจังหวัด ได้จัดท ารายงานคาดการณ์แนวโน้มของสถานการณ์ทางสังคมในระดับ จังหวัด และกลุ่มจังหวัด ฉบับสมบูรณ์ มีการเผยแพร่รายงานการคาดการณ์แนวโน้มของ สถานการณ์ทางสังคมรูปแบบดิจิทัล รวมถึงประเมินผลความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน

ส่วนที่ 3 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 121 และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และติดตามผลการน ารายงานการคาดการณ์แนวโน้มของ สถานการณ์ทางสังคมไปใช้ประโยชน์อย่างน้อยโดยเฉลี่ยร้อยละ ๖๐ ตัวชี้วัดที่ 4 : ระดับความส าเร็จการขับเคลื่อนพื้นที่ปฏิบัติการทางสังคม (Social Lab) ได้จัดท ารายงานการถอดบทเรียนและการจัดท าองค์ความรู้ (KM) รายงาน สรุปผลการน า (Model) ไปปฏิบัติการในพื้นที่ มีการเผยแพร่ผลงานวิชาการในรูปแบบ ดิจิทัลผ่านช่องทางต่าง ๆ รวมถึงน าเสนอรูปแบบ (Model) ต่อ สนง.พมจ. /One Home/ ภาคีเครือข่ายในพื้นที่ เพื่อใช้ประโยชน์ในการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ ตัวชี้วัดที่ 5 : ระดับความส าเร็จของการพัฒนาชุดข้อมูลทางสังคมในระดับ พื้นที่ ได้จัดท ารายงานการจัดท าชุดข้อมูลทางสังคมในระดับพื้นที่ เผยแพร่ชุดข้อมูลทาง สังคมรูปแบบดิจิทัล จัดท ารายงานผลการด าเนินงานเสนอผู้บริหารกระทรวง พม. ติดตาม ผลการน าชุดข้อมูลทางสังคมในระดับพื้นที่ไปใช้ประโยชน์

ส่วนที่ 3 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 122 ทิศทางการด าเนินงาน ในปี พ.ศ.2565 ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 เข้าสู่กระบวนการ ประเมินความคุ้มค่าและยกระดับและเพิ่มประสิทธิภาพการด าเนินงานส านักงานส่งเสริม และสนับสนุนวิชาการ 1 – 11 โดย ก.พ.ร. ได้พิจารณาให้กระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์ วิเคราะห์การปรับบทบาท ภารกิจ หน้าที่และอ านาจ ปรับวิธีการท างานหรือปรับกระบวนการท างานใหม่ เพื่อยกระดับการด าเนินงานส านักงาน ส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 – 11 ซึ่งควรจะมีการปรับปรุงในประเด็นต่าง ๆ ตามข้อเสนอจากการศึกษาโครงการเพื่อประเมินความคุ้มค่าการด าเนินงาน ส านักงาน ส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 - 11 จากโครงการดังกล่าว ส านักงานส่งเสริมและ สนับสนุนวิชาการ 1 จึงมีแนวทางในการขับเคลื่อนการด าเนินงานในปีงบประมาณ 2567 ตามข้อเสนอแนะ แนวทางการ Transform ดังนี้ ระยะสั้น (1 - 2 ปี) สร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้รับบริการและผู้เกี่ยวข้อง สร้าง มาตรฐานส าหรับงานพื้นฐาน รวมถึงด าเนินการพัฒนาองค์ความรู้ของบุคลากรเพื่อมุ่งไปสู่ นักประสานงานด้านวิชาการในระดับพื้นที่ จัดท าฐานข้อมูลเครือข่ายทางวิชาการในระดับ พื้นที่ และจัดท าแนวทางการท างานร่วมกับเครือข่ายทางวิชาการที่ชัดเจน เช่น การจัด ประชุมทางวิชาการในประเด็นที่เป็นจุดสนใจของพื้นที่ การจัดท ารายงานสถานการณ์ทาง สังคมในระดับพื้นที่เพื่อการน าเสนอในเวทีระดับจังหวัดและกลุ่มจังหวัด การพัฒนาระบบ ฐานข้อมูลทางสังคมระดับพื้นที่เพื่อการน าไปใช้สนับสนุนการท างานของหน่วยงานระดับ จังหวัดและกลุ่มจังหวัด มีการใช้ Social Media เพื่อการประชาสัมพันธ์และการสื่อสาร องค์กร ระยะกลาง (3 – 5 ปี) จัดโครงสร้างองค์กรและอัตราก าลังให้สอดคล้องกับภารกิจ ใหม่ ๆ มีการพัฒนามาตรฐานการท างานในงานที่ชับซ้อนขึ้น ซึ่งรวมไปถึงการคัดสรร บุคลากรที่มีความรู้เฉพาะด้าน การพัฒนางานวิชาการที่มีคุณภาพมากขึ้นผ่านระบบการ รับรองมาตรฐานทางวิชาการ เช่น การเผยแพร่เอกสารทางวิชาการ การพัฒนางานวิชาการ

ส่วนที่ 3 บทสรุป และทิศทางการด าเนินงาน รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 123 ที่น าไปสู่การปฏิบัติ การสร้างระบบทดลองทางสังคมระดับพื้นที่เพื่อให้เกิดการน าไปขยาย ผลอย่างกว้างขวาง การใช้ประโยชน์จากฐานข้อมูลขนาดใหญ่ และมีการเพิ่มทักษะของ บุคลากรอย่างเป็นระบบทั้งในระดับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงาน ระยะยาว (5 ปีขึ้นไป) การรับรองมาตรฐานการท างานในลักษณะการประเมิน มาตรฐานและสมรรถนะเพื่อยกระดับองค์กรให้สู่องค์กรธรรมาภิบาลที่ได้มาตรฐาน มีการ ประสานความร่วมมือจากหน่วยงานในระดับภูมิภาค หน่วยงานเพื่อนบ้าน หรือหน่วยงาน ที่เป็นคู่เทียบในระดับสากล เพื่อเป็นการยกระดับองค์การด้านวิชาการในระดับพื้นที่ รวมถึงการเป็นองค์กรวิชาการที่มีการสนับสนุนการใช้ข้อมูลระดับพื้นที่ในการจัดท า นโยบายหรือมาตรการที่จ าเพาะเจาะจงมากขึ้น (Socio -Local Data Driven Organization)

รายงานประจ าปี 2566 (Annual Report 2023) ส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 124 คณะผู้จัดท ำ ที่ปรึกษา นางสาวทัศนีย์ สุชีวกุล ผู้อ านวยการส านักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 รวบรวมและเรียบเรียง กลุ่มนโยบายและยุทธศาสตร์ 1. นางสาวรยากร งามดี นักพัฒนาสังคมช านาญการพิเศษ 2. นางสาวเปรมจิต ศิริวัฒนะตระกูล นักพัฒนาสังคมช านาญการ 3. นางสาวชณากานต์ หนูมา นักพัฒนาสังคมปฏิบัติการ 4. สิบเอกเมธี ดีอก นักพัฒนาสังคม 5. นางสาวปทุมมา ไชยบุญ นักพัฒนาสังคม 6. นายพัฒนภูมิ ผ่องยุบล นักวิเคราะห์นโยบายและแผน แหล่งข้อมูล 1. ฝ่ายบริหารงานทั่วไป 2.กลุ่มนโยบายและยุทธศาสตร์ 3.กลุ่มการวิจัยและการพัฒนาระบบเครือข่าย ออกแบบและภาพประกอบ นางสาวปทุมมา ไชยบุญ นักพัฒนาสังคม

สำ นักงานส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 1 เลขที่ 1/2 หมู่ที่ 2 ตำ บลรังสิต อำ เภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี 12110 โทร. 0 2577 1857 https://tpso1.m-society.go.th