BUKU PANDUAN IMAM REMAJA (PUTERA) 2023

BUKU PANDUAN IMAM REMAJA PUTERA Sekolah-Sekolah Menengah Negeri Johor UNIT PEMBANGUNAN ADAB DAN NILAI SEKTOR PENDIDIKAN ISLAM JABATAN PENDIDIKAN NEGERI JOHOR EDISI 2023

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [2] BAHAGIAN A ( PERKARA WAJIB ) PESERTA WAJIB MENGUASAI SEMUA ITEM DALAM BAHAGIAN INI KOD: 01 PENGETAHUAN ASAS AGAMA , FARDHU ‘AIN & FARDHU KIFAYAH ( Hanya wajib baca dan memahaminya sahaja dengan bimbingan guru ) Perkara Butiran 1.0 Tasawwur Islam Pengertian Islam : Perkataan Islam dari perkataan ‘ Salima ‘ yang bermakna : Tulus dan suci dari kecacatan zahir dan batin ; Damai dan aman atau sejahtera ; Taat dan menyerah . 1.0.1 Keistimewaan Islam Antaranya : 1. Agama yang datang daripada Allah SWT - Sumber dan peraturannya adalah daripada Allah SWT melalui wahyu yang disampaikan kepada Rasulullah SAW . Ia bukan lahir dari pemikiran dan falsafah karut yang ditaja oleh manusia yang serba kelemahan . 2. Ajarannya Adil - Segala ajarannya adalah sempurna dan adil , jauh sekali dari kekurangan dan kezaliman terhadap penganutnya . 3. Ajarannya adalah Lengkap - Ianya merangkumi dalam semua perkara dari perkara kecil ( adab masuk tandas ) sehinggalah dalam urusan pemerintahan negara . 4. Islam adalah al-Din yang Universal - Islam diturunkan untuk seluruh manusia dengan tidak membezakan warna kulit , bahasa , geografi dan sejarah . Kerahmatan Islam meliputi kepada semua makhluk sama ada binatang , manusia dan juga tumbuhan . 5. Ajarannya Progresif dan Dinamik - Ajarannya yang sesuai sepanjang masa dan keadaan , sehingga Islam selalu dapat memenuhi hajat manusia sehingga manusia tidak akan merasa sempit semasa menghadapi cabaran hidup di atas dunia ini . 6. Ajarannya Senang , Tidak Susah - Semua ajarannya adalah senang dan sesuai dengan fitrah kejadian manusia yang suka kepada perkara yang baik dan senang . 7. Tidak ada paksaan - Islam tidak memaksa sesiapa pun menganut ajarannya . Mereka yang memilih Islam mesti di atas kesedaran bukan di atas paksaan .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [3] 1.0.2 Sumber Hukum Islam 4 sumber hukum utama ( primer ) yang disepakati oleh para ulama dalam Islam iaitu : 1. Al-Quran – Kalam Allah SWT yang bermukjizat , lafaznya dalam bahasa Arab dan maknanya daripada Allah SWT yang termaktub dalam mushaf ( naskhah AlQuran yang bertulis tangan atau bercetak ) , dipindahkan secara mutawatir . Membacanya menjadi satu ibadat . Cth : Halalnya jual-beli dan haramnya riba . 2. As-Sunnah / Al-Hadis – Semua yang dinaqalkan ( dipindahkan atau diambil ) daripada Nabi SAW sama ada perkataan , perbuatan dan taqrir ( pengakuan ) Baginda . Cth : Mencela orang mukmin adalah fasiq dan memeranginya adalah kufur . 3. Al-Ijma’ – Persepakatan semua ulama mujtahid di kalangan umat Nabi Muhammad SAW terhadap sesuatu hukum syarak pada suatu masa selepas wafatnya Rasulullah SAW . Cth : Sepakat para sahabat bahawa datuk ( lelaki ) mendapat 1/6 bahagian daripada harta warisan apabila si mati mempunyai anak lelaki dan tidak ada bapa . 4. Al-Qias – Menyamakan sesuatu perkara yang tidak dinyatakan hukumnya ( cabang ) dengan perkara yang lain yang dinaskan hukumnya ( asal ) disebabkan ada persamaan antara keduanya dari segi illah ( sebab yang membawa kepada sesuatu hukum ). Cth : Haramnya mana-mana minuman yang memabukkan termasuk jenis-jenis dadah diqiaskan kepada haramnya arak kerana illahnya ( sebabnya ) itu ialah memabukkan . - Manakala sumber lain ( sekunder ) yang tidak sepakati pula ialah Al-Ijtihad , AlIstihsan , Al-Masolih Al- Mursalah , Al-‘Uruf , Mazhab Sahabi , Al-Istishab , Saddu Az-Zara’i , Syar’u Man Qablana dan Amal Ahlul Madinah . 1.0.3 Asas & Prinsip Umum Islam Islam adalah sebagai al-Din yang lengkap dan sempurna yang akan membicarakan segala perkara dalam kehidupan manusia dan tidak ada sedikit kekurangan dan kecacatan dalam ajarannya . Berikut adalah penerangan mengenai Asas dan prinsip-prinsip umum Islam yang boleh memberikan ruang kepada manusia untuk menyesuaikannya : 1. Aqidah - Ialah kepercayaan kepada Allah yang tersimpul kukuh di dalam jiwa manusia tanpa ada sedikit keraguan terhadap kesempurnaan ajaran Islam . 2. Ibadah - Satu ketundukan dan pengabdian kepada Allah yang Esa dalam segala aspek kehidupan , atau dalam erti kata yang lain segala pekerjaan dan amalan yang dilakukan semata-mata kerana Allah , maka ini ialah ibadah . 3. Syariah - Ialah perundangan yang telah ditetapkan oleh Allah kepada manusia dan tidak boleh diubah dengan apa cara sekalipun . Syariah Allah memelihara 6 prinsip , iaitu ; Agama , nyawa , keturunan , maruah , akal dan harta .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [4] 4. Akhlak - Ialah sifat-sifat yang telah menjadi tabiat seseorang . Ia bukan sesuatu yan bersifat takalluf ( sesuatu yang dibuat-buat ) tetapi telah menjadi perangai dan miliknya yang sebenar . 5. Kebudayaan - Islam juga mempunyai kebudayaan dan cara hidup yang tersendiri berteraskan taqwa kepada Allah SWT . Islam berusaha untuk menghapuskan segala bentuk kebudayaan yang tidak sesuai dengan kehendak Islam . 6. Ilmu Pengetahuan - Islam memerangi amalan buta huruf di kalangan umatnya di samping mewajibkan penganutnya menuntut ilmu pengetahuan tanpa mengira lelaki atau perempuan . 7. Ekonomi - Ajaran Islam adalah ajaran yang tidak memisahkan antara dunia dan akhirat . Islam berusaha meningkatkan taraf hidup manusia dengan menggesa supaya umatnya rajin bekerja dengan mencari sumber rezeki yang halal . 8. Politik - Manusia ialah makhluk sosial yang sering berhubung antara satu dengan yang lain , justeru itu ia mesti ada bimbingan daripada seseorang yang diamanahkan untuk mentadbir urusan hidup mereka . 9. Dakwah - Iaitu mengajak manusia kepada pengabdian diri kepada Allah . Ia adalah tugas yang mulia dan inilah tugas para nabi dan rasul apabila diutuskan menjadi rasul . 10. Pergaulan ( Hubungan Sosial ) - Manusia sebagai makhluk sosial , ia tidak boleh hidup bersendirian . Ia mesti bergaul antara satu dengan yang lain . Oleh itu , Islam menetapkan adab-adab pergaulan sesama mereka supaya keharmonian di dalam masyarakat dapat diwujudkan termasuk perkara yang berkaitan dengan sistem kekeluargaan , mu’amalah , kehakiman , perhubungan antarabangsa dsb . 11. Jihad - Iaitu pengerahan tenaga dari seorang Muslim dalam mempertahan dan menyebarkan Islam menurut keredhaan Allah . Ia mempunyai beberapa bentuk di antaranya : a) Berjihad dengan lisan b) Berjihad dengan harta kekayaan c) Berjihad dengan jiwa untuk membebaskan diri dari cengkaman nafsu 1.0.4 Ciri-Ciri Keistimewaan Syariat Islam Antaranya ialah : 1. Rabbaniyyah ( Ketuhanan ) - Segala hukum , konsep , prinsip , nilai dan peraturan yang terkandung dalam Islam adalah bersumberkan Wahyu Allah SWT dan Hadis Nabi SAW . 2. Insaniyyah ( Kemanusiaan ) - Ianya bersifat kemanusiaan sejagat kerana ianya diturunkan oleh Allah SWT untuk seluruh manusia dan rahmat Allah kepada mereka sepanjang zaman dan di semua tempat .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [5] 3. Syumuliyyah ( Lengkap ) - Iaitu agama Islam yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW lengkap dan sempurna serta meliputi kehidupan di dunia dan di akhirat . 4. Waqi’iyyah ( Praktikal ) - Bermaksud Islam itu mampu diamalkan oleh semua golongan manusia . 5. ‘Alamiyyah ( Sarwajagat ) - Iaitu Islam ialah agama yang sesuai bagi semua manusia tanpa mengira bangsa , tempat dan zaman . Islam juga membawa rahmat kepada seluruh makhluk termasuk haiwan dan tumbuh-tumbuhan . 6. Kombinasi antara Thabat ( Teguh ) dan Murunah ( Anjal ) - Teguh dari segi prinsip dan matlamat , Anjal dari segi cabang dan cara pelaksanaannya sehingga syariat Islam tidak hanyut dan tunduk kepada manamana suara yang batil . - Antara perkara yang termasuk konsep thabat ialah :- a) Akidah ( mentauhidkan Allah ) b) Ibadat ( ibadat khusus spt solat , puasa , zakat dan haji ) c) Ketetapan hukum syariah ( melibatkan hukum wajib , sunat , harus , makruh dan haram ) . 7. Wasatiyyah ( Kesederhanaan ) - Iaitu pertengahan dan saksama antara dua aspek yang bertentangan tanpa terpengaruh kepada salah satunya dengan meninggalkan aspek yang lain . - Kesederhanaan boleh dilihat melalui aspek-aspek berikut :- a) Akidah – Mempercayai sesuatu yang nyata atau zahir dan perkara-perkara ghaib yang mempunyai dalil serta bukti . b) Ibadat – Tidak meringankan dan tidak sampai membebankan umatnya . c) Kerohanian dan kebendaan – Seimbang antara tuntutan kehidupan di dunia dengan kebahagiaan hidup di akhirat yang abadi . d) Undang-undang – Tidak bercanggah dengan fitrah manusia dan tidak pula memberi kebebasan yang mutlak . e) Individu dan masyarakat – Setiap individu mempunyai hak dan tanggungjawab yang wajib dilaksanakan bagi menjamin kehidupan yang harmoni dan sejahtera . 8. ‘Adalah ( Keadilan Mutlak ) - Adalah menjadi tujuan Islam itu menegakkan keadilan yang mutlak di kalangan manusia seluruhnya dengan menegakkan persaudaraan di kalangan mereka , memelihara kehormatan , agama , nyawa , maruah , keturunan dan harta benda dengan bermatlamatkan dunia dan akhirat . 1.0.5 Tujuan Syariat Islam ( Maqasid Syari’ah ) Terbahagi kepada tiga bahagian : a) Daruriah ( Kepentingan ) – Segala sesuatu yang perlu ada bagi manusia untuk memelihara kemaslahatan dalam beragama dan juga kemaslahatan dalam menjalani kehidupan . - Tanpanya , maka tidak wujud kemaslahatan hidup di dunia bahkan akan menyebabkan kerosakan dan kemusnahan kepada mereka . Manakala di akhirat , hilangnya keselamatan dan nikmat dan manusia kembali kepada Allah SWT dalam penyesalan yang nyata .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [6] - Maka , ada enam prinsip utama yang perlu dipelihara iaitu :- 1. Memelihara Agama - Allah menghukum orang yang murtad ( keluar dari agama Islam ) dengan hukuman bunuh sebagai balasan demi menjaga agama Allah yang agung ini sentiasa terpelihara , bukan untuk dipermainkan . 2. Memelihara Nyawa - Islam telah menetapkan kepada mereka yang membunuh dengan sengaja akan dikenakan hukum bunuh balas ( qisas ) . 3. Memelihara Keturunan - Islam mensyariatkan perkahwinan untuk melangsungkan zuriat manusia di atas dunia ini . Justeru Islam mengharam sama sekali perzinaan dengan mengenakan hukuman 100 kali sebatan bagi yang belum berkahwin dan rejam sampai mati bagi yang muhson ( telahpun berkahwin ) . 4. Memelihara Kehormatan Diri ( Maruah ) - Islam menyuruh umatnya menjaga batas-batas pergaulan , percakapan dan menjalin hubungan persahabatan dengan baik . Untuk menjamin maruah seseorang itu , maka Islam menetapkan hukuman 80 kali sebatan dalam kes qazaf ( menuduh orang yang baik melakukan zina ) . 5. Memelihara Akal - Allah mengharamkan benda-benda yang memabukkan kerana hendak memelihara akal manusia . Islam telah menghukum kepada mereka yang sabit melakukan kesalahan dengan 40 kali sebatan . 6. Memelihara Harta - Allah mensyariatkan supaya mereka yang mencuri harta dikenakan hukuman potong tangan apabila mempunyai syarat-syarat dan bukti yang sahih . Manakala bagi perompak , hukumannya ialah dipotong tangan dan kaki secara silang . Tetapi sekiranya dia merompak dan membunuh , maka hukumannya dibunuh serta dipalang . b) Hajiyah ( Keperluan ) – Maslahah yang diperlukan oleh manusia untuk memberi kemudahan dan menghilangkan kesempitan kepada mereka . - Sekiranya tiada , ia tidak menjejaskan peraturan hidup manusia sebagaimana ketiadaan perkara darurat tetapi ia menyebabkan kesukaran dan kesusahan . Cthnya : Keringanan mengerjakan solat qasar dan jamak ketika musafir , keharusan berburu untuk keperluan hidup , berjual-beli dsbnya . c) Tahsiniyah ( Keelokan / Kecantikan ) – Maslahah yang berkaitan dengan maruah iaitu berpegang dengan adat-adat yang baik dan akhlak yang mulia . - Sekiranya tiada , maka ia tidak menjejaskan sama sekali peraturan-peraturan hidup sebagaimana kehilangan dalam aspek darurat dan ia tidak menyebabkan kesusahan dan kesempitan sebagaimana kehilangan dalam aspek hajiyah . Walaubagaimanapun , ia menyebabkan kehidupan mereka dipandang hina dan kurang sopan pada pandangan orang ramai . Cthnya : Disyariatkan bersuci atau menutup aurat sebagai salah satu asas yang penting dalam menentukan sesuatu ibadah mencapai tahap kesempurnaan , larangan dari berjualbeli dengan barang yang najis , adab makan-minum , haramnya membunuh wanita , orang tua dan kanak-kanak dalam peperangan .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [7] Perhatian : Mukammilah ( Pelengkap ) – Merujuk kepada hukum-hukum yang disyariatkan oleh Islam bagi menyempurnakan maqasid daruriyah , hajiyah dan tahsiniyah . - Walaupun demikian , ketiadaannya tidak menjejaskan hukum asal perkara tersebut . Cthnya : Azan dan solat berjemaah disyariatkan bertujuan menzahirkan syiar Islam , larangan berkhalwat sebagai menutup jalan kepada zina , larangan menipu ketika berjual-beli dsbnya . 1.0.6 Matlamat Islam Enam perkara : 1. Membina Insan yang Soleh - Iaitu insan yang beriman dan berakidah , beribadat dan beramal soleh , berakhlak dan bersopan santun , bersyariat dan bermanhaj , berdakwah dan berjihad , berakal dan berilmu , insan pembangunan dan produktif yang melayakkannya menjadi khalifah di muka bumi ini . 2. Membina Keluarga yang Soleh - Iaitu dengan cara perkahwinan yang disyariatkan oleh Allah yang merupakan sel pertama dan satu keperluan untuk membina sebuah masyarakat yang soleh. 3. Membina Masyarakat yang Soleh - Iaitu masyarakat yang mana individu-individu dan keluarga-keluarganya terikat dengan nilai-nilai tinggi Islam dan prinsip-prinsipnya yang ideal yang bersatu di atas dasar akidah Islam , menghargai amal yang soleh , berdakwah dan melakukan amar makruf nahi mungkar , berjihad pada jalan Allah , memupuk persaudaraan dan kasih 7ea ra serta saling bekerjasama dan nasihat menasihati dan berperadaban tinggi . 4. Membina Umat yang Soleh - Iaitu umat yang melaksanakan risalahnya , membangunkan kehidupannya atas dasar akidah dan syariat , mendidik generasinya mengikut pertunjuknya , menyebarkan risalahnya ke seluruh alam serta membawa bersamanya rahmat , cahaya dan kebaikan buat umat manusia keseluruhannya . 5. Membina Negara yang Soleh - Iaitu membentuk sebuah Negara Islam yang mengarahkan segala urusan pemerintahan dan pentadbirannya tunduk kepada hukum Islam yang bersumberkan al-Quran dan Hadis serta ijtihad yang benar . 6. Menyeru ke arah kebaikan umat Islam - Umat Islam adalah bertanggungjawab melakukan amar makruf nahi mungkar kerana tugas utama umat ini ialah menyampaikan dakwah dan risalah Islam ke seluruh pelusuk dunia . 1.1 Konsep Aqidah Pengertian Aqidah : Kepercayaan yang tersimpul kukuh dan teguh dalam jiwa sehingga tidak mungkin akan terurai oleh apa jua suasana dan keadaan . 1.1.1 Unsur Pembentukan Aqidah Meliputi tiga unsur yang saling kait-mengait iaitu : 1. Peranan Akal - Berfungsi untuk melihat , memikir , mengkaji , membanding , menimbang dan seterusnya mengisbatkan kewujudan Allah .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [8] 2. Peranan Iradah - Bermakna kemahuan dengan penuh kerelaan hati untuk menerima dan tunduk patuh kepada hakikat keimanan yang telah diakui oleh akal akan kebenarannya. 3. Peranan Wujdan ( Perasaan ) - Kebenaran keimanan yang telah dibuktikan oleh akal dan ilmu perlu diserapkan di dalam hati supaya ia menjadi ebati dalam darah daging manusia . Apabila manusia telah sampai ke tahap ini , mereka akanmerasakan semua makhluk tidak bernilai kecuali Allah SWT semata-mata . - Cara membentuk akidah yang berunsur wujdan perlulah melalui 3 proses amalan iaitu :- a) Penyiraman jiwa dengan ayat-ayat suci Allah b) Pembersihan hati dari sifat-sifat yang terkeji c) Pemupukan dengan amalan soleh 1.1.2 Keistimewaan Aqidah Islam Lima perkara : 1. Aqidah Rabbaniyyah - Bererti kepunyaan Tuhan yang bersumber dari Al-Quran dan As-Sunnah . 2. Aqidah Islam sesuai dengan fitrah semulajadi manusia - Ertinya manusia ini dari segi kerohaniannya ia telah menerima konsep ketuhanan sejak daripada mereka berada di dalam kandungan ibu . 3. Aqidah yang sentiasa menerima bukti - Ini bererti setiap perkara yang dikemukakan untuk membuktikan kebenaran aqidah Islam mesti akan diterima oleh akal yang waras dan tidak boleh ditolak dengan hujjah , kerana ia mempunyai bukti yang cukup jelas dan padat . 4. Aqidahnya jelas dan terang - Tidak ada kesamaraan dan kekaburan untuk memahaminya . Aqidahnya tepat dan tetap tanpa menerima apa-apa perubahan , penambahan , pengurangan dan penyesuaian sejak ia mula diturunkan kepada para rasul sebelum daripada Nabi Muhammad SAW . Kesemuanya menyeru manusia supaya mengabdikan diri kepada Allah . 5. Aqidah sebagai pembentuk peribadi - Ia dapat membentuk insan yang mantap dan teguh jiwanya yang menjadi sumber kekuatan Islam dan umatnya . 1.2 Iman Menurut kebanyakan pendapat Ulama Ahlu Sunnah wal Jamaah , Iman bererti: Pengakuan dengan lidah , kepercayaan dalam hati dan amalan dengan anggota. - Iman boleh bertambah jika disertakan amal soleh dan ia juga boleh berkurang jika melakukan perkara dosa dan maksiat kepada Allah . 1.2.1 Rukun Iman Enam perkara : 1. Beriman kepada Allah 2. Beriman kepada Malaikat 3. Beriman kepada Kitab 4. Beriman kepada Nabi dan Rasul 5. Beriman kepada Hari Qiamat / Akhirat 6. Beriman kepada Qadar dan Qadak

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [9] 1.3 Beriman Kepada Allah Berdasarkan 3 Konsep Ketuhanan berikut : 1. Tauhid Rububiyyah : Iaitu keyakinan dalam hati secara mutlak bahawa Allah SWT sebagai Pencipta , Pemilik dan Pentadbir seluruh alam . 2. Tauhid Uluhiyyah : Iaitu mengakui bahawa hanya Allah SWT yang Esa yang layak disembah , ditaati dan dipatuhi secara mutlak . 3. Tauhid Asma’ Wa Sifat : Iaitu meyakini bahawa Allah SWT memiliki nama- nama yang indah dan mulia ( 99 nama ) serta memiliki sifat-sifat yang sempurna ( Khususnya 20 Sifat wajib bagi Allah ) . - Antara 20 Sifat tersebut ialah spt Wujud ( Ada ) ; Qidam ( Tiada permulaan ) ; Baqa’ ( Kekal ) ; Mukhalafatuhu lil hawadith ( Berlainan dengan sekalian makhluk ) ; Qiyamuhu bi nafsih ( Berdiri dgn Sendirinya ) ; Wahdaniah ( Maha Esa ) ; Qudrah ( Maha Kuasa ) ; Iradah ( Maha Berkehendak ) ; Ilmu ( Maha Mengetahui ) ; Hayat ( Maha Hidup ) ; Sama’ ( Maha Mendengar ) ; Basor ( Maha Melihat ) ; Kalam ( Maha Berkata-kata ) dan banyak lagi sifat Allah SWT yang disebut dalam Al-Quran . - Kesempurnaan-Nya tidak terhingga dan tidak mungkin dicapai oleh akal manusia yang lemah ini . 1.3.1 Ayat & Hadis Mutasyabihat Maksudnya : Ayat-ayat tentang sifat-sifat Allah SWT yang tidak dapat difahami dengan jelas oleh akal kerana menggunakan lafaz yang sama dengan sifat yang ada pada makhluk-Nya . Terdapat dua perbezaan pandangan ulama Ahli Sunnah Wal Jamaah : a) Ulama Salaf – Mereka tidak mentakwilkan makna sifat tersebut daripada makna asalnya tetapi keadaan sebenarnya terserah kepada Allah SWT jua yang lebih mengetahui hakikatnya yang sebenar . b) Ulama Khalaf iaitu mereka yang berada selepas kurun kelima hijrah ( ada juga yang berpendapat selepas kurun ketiga hijrah ) – Mereka mentakwilkan makna sifat tersebut mengikut penyesuaian yang munasabah yang selaras dengan dalildalil aqli dan tatabahasa Arab . Perhatian : - Jalan ikutan yang selamat adalah pegangan salaf . - Walaupun mereka berbeza pendapat dalam hal ini , tetapi semuanya bersepakat pada dasarnya bahawa Allah SWT itu Maha Suci daripada bersifat dengan sifat makhluk-Nya . - Mereka beriman dengan Asma Wa Sifat berdasarkan 3 asas berikut iaitu : - (i) Menyucikan Allah SWT dari menyerupai makhluk dan sifat-sifat kekurangan ( tanpa tashbih ) . (ii) Beriman dengan Nama-Nama Allah dan Sifat-Sifat-Nya yang sabit di dalam Al-Quran dan hadis , tanpa mengurang , mengubah ( tahrif ) dan menafikan- Nya ( taktil ) . (iii) Menghapuskan perasaan ingin tahu kaifiyyat dan bentuk sifat-sifat ini (takyif)

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [10] 1.4 Beriman Kepada Malaikat Maksudnya : Mempercayai wujudnya para malaikat ciptaan Allah SWT yang mulia yang menjadi pesuruh-pesuruh-Nya . Malaikat ialah sejenis makhluk halus yang berakal , tiada nafsu , yang dijadikan dari sejenis cahaya , tidak berjantina , tidak berkahwin , tidak makan dan minum , boleh menjelma dalam pelbagai rupa yang baik , mempunyai pelbagai tugas ( tugas umum dan juga tugas khusus ) dan sentiasa beribadah serta taat kepada segala perintah Allah SWT . - Antara tugas umum malaikat ialah ; - a) Menanggung ‘Arasy ; b) Memohon rahmat dan istighfar kepada orang mukmin ; c) Bergilir-gilir mengawasi manusia dsb 1.4.1 Jumlah Malaikat Jumlahnya sangat ramai . Namun , hanya 10 nama Malaikat sahaja yang wajib diketahui ( dan tugas khusus mereka ) iaitu : a) Jibril – Menyampaikan wahyu Allah kepada para rasul . b) Mika’il – Mengurus rezeki , menurunkan hujan dan menumbuhkan tanaman . c) Raqib – Mencatit kebajikan manusia ( di sebelah kanan manusia ). d) ‘Atid – Mencatit kejahatan manusia ( di sebelah kiri manusia ) . e) Izra’il – Mengambil nyawa sekalian yang hidup . f) Munkar dan g) Nakir – Memeriksa dan menyoal orang-orang mati . h) Israfil – Meniup sangkakala hari qiamat . i) Malik – Menjaga neraka j) Ridhwan – Menjaga syurga 1.4.2 Jin , Iblis & Syaitan Selain daripada Malaikat , Allah SWT juga menciptakan ‘ jin ‘. Jin ialah sejenis makhluk halus yang dijadikan daripada api yang menyala , mempunyai akal dan perasaan , makan minum dan tidak terpelihara dari kesalahan dan dosa . - Oleh itu di kalangan mereka , ada yang Islam dan ada yang kafir , ada yang baik dan ada yang jahat dan mereka juga boleh menjelma dalam pelbagai rupa. - Iblis dan syaitan juga adalah tergolong dari kalangan jin kerana mereka juga diciptakan drpd api . Oleh kerana mereka ingkarkan perintah Allah supaya sujud kepada Nabi Adam , maka mereka termasuk dlm golongan orang-orang kafir yang derhaka kpd Allah . Mereka sentiasa melakukan maksiat terhadap Allah dan menghasut manusia melakukan maksiat kpd-Nya . - Godaan syaitan ini dilakukan dengan berbagai-bagai rupa dan cara , sehingga ia dapat meresap ke dalam jiwa manusia . 1.5 Beriman Kepada Kitab Maksudnya : Mempercayai bahawa Allah SWT mempunyai beberapa buah kitab yang merupakan Firman Allah yang hakiki . Isinya mengandungi berbagai perintah dan larangan-Nya , janji baik dan ancaman-Nya serta peraturanperaturan yang diturunkan kepada para Rasul-Nya melalui perantaraan wahyu sebagai panduan hidup manusia ke jalan yang benar . 1.5.1 Cara Wahyu Diturunkan Ada berbagai bentuk iaitu : 1. Secara langsung ( ilham / mimpi yang benar ) 2. Terdengar bunyi spt loceng 3. Terdengar suara di sebalik hijab / di sebalik alam biasa 4. Melalui Malaikat Jibril ( sama ada diperhubungkan jiwa Rasul dengan Jibril dengan cara tertentu / Jibril menjelma dirinya spt manusia untuk bercakap-cakap dengan Rasul yang kdg-kdg dapat disaksikan juga oleh para sahabat ) .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [11] 1.5.2 Jumlah Kitab Suci Jumlah kitab suci Allah itu banyak . Namun , hanya 4 buah kitab sahaja yang wajib dipercayai iaitu : a) Kitab Taurat – Kepada Nabi Musa a.s b) Kitab Zabur – Kepada Nabi Daud a.s c) Kitab Injil – Kepada Nabi Isa a.s d) Kitab Al-Quran – Kepada Nabi Muhammad SAW ( secara berperingkat selama 23 tahun iaitu 13 tahun di Mekah dan 10 tahun di Madinah ) . - Selain kitab , Allah juga menurunkan 100 suhuf ( catatan wahyu yang sedikit bilangannya ) yang diturunkan kpd Nabi Syis ( 50 ) , Nabi Idris ( 30 ) , Nabi Ibrahim ( 10 ) dan Nabi Musa ( 10 ) . - Hanya kitab suci Al-Quran sahaja yang dijamin keasliannya oleh Allah SWT hingga ke hari qiamat , sedangkan kitab-kitab yang lain banyak yang telah diubah dan diselewengkan oleh golongan tertentu dari org Yahudi dan Kristian . 1.6 Beriman Kepada Nabi & Rasul Nabi ialah lelaki pilihan Allah yang diwahyukan kepadanya untuk dirinya sahaja dan tidak wajib menyampaikannya kepada orang lain . Rasul ialah lelaki pilihan Allah yang diwahyukan kepadanya untuk dirinya dan wajib menyampaikannya pula kepada orang lain . - Ini bererti bahawa setiap Rasul adalah Nabi dan setiap Nabi tidak semestinya menjadi Rasul . 1.6.1 Bilangan Para Nabi & Rasul Menurut keterangan para ulama , bahawa jumlah para nabi semuanya adalah 124,000 ribu orang , manakala yang menjadi rasul seramai 313 orang . - Walaubagaimanapun , para rasul yang wajib diketahui hanyalah 25 orang sahaja iaitu : Adam , Idris , Nuh , Hud , Soleh , Ibrahim , Lut , Ismail , Ishak , Ya’qub , Yusuf , Ayyub , Syu’aib , Musa , Harun , Zulkifli , Daud , Sulaiman , Ilyas , Ilyasa’ , Yunus , Zakaria , Yahya , Isa dan Muhammad SAW ( penutup segala Nabi yang diutuskan kepada sekalian bangsa manusia termasuk jin ) . - Di kalangan Rasul tersebut ada pula yang mendapat gelaran Rasul Ulul Azmi iaitu Nabi Nuh a.s ; Nabi Ibrahim a.s ; Nabi Musa a.s ; Nabi Isa a.s dan Nabi Muhammad SAW . Perhatian : 1. Setiap Rasul membawa dakwah yang sama iaitu menyeru manusia mentauhidkan Allah SWT dan hanya beribadah kepada-Nya semata-mata , walaupun syariat mereka berbeza antara satu sama lain . 2. Syariat yang dibawa oleh Rasulullah SAW telah memansuhkan syariat-syariat yang dibawa oleh para Nabi yang terdahulu . Oleh itu , syariat yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW wajib diikuti oleh semua manusia ( termasuk jin ) hingga hari qiamat . 1.6.2 Mukjizat Para Nabi & Rasul Mereka juga dikurniakan mukjizat iaitu perkara luar biasa yang dianugerahkan oleh Allah kepada mereka untuk membuktikan kebenaran , kenabian dan kerasulan serta melemahkan musuh-musuh mereka . - Antara mukjizat ( mukjizat hissi ) tersebut ialah : a) Nabi Soleh – Keluar unta dari dalam batu besar . b) Nabi Ibrahim – Tidak hangus apabila dibakar oleh Raja Namruz . c) Nabi Musa – Tongkatnya menjadi ular yang besar ; Dapat memancarkan 12 mata air bila memukul batu dan dapat membelah laut merah selepas di kejar Firaun .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [12] d) Nabi Daud – Dapat melembutkan baju besi dan mempunyai suara yang sangat merdu . e) Nabi Sulaiman – Dapat memerintahkan angin dan juga jin serta memahami bahasa binatang . f) Nabi Isa – Dapat menyembuh orang buta ; penyakit sopak dan menghidupkan orang mati . g) Nabi Muhammad – Dapat membelah bulan ; Keluar air dari jarinya ; Peristiwa isra dan mikraj ; Makanan yang sedikit menjadi banyak ; Batu berzikir di atas tangan Baginda ; Kitab Al-Quran ( suatu mukjizat maknawi yg terbesar sekali ) 1.6.3 Sifat Wajib Bagi Rasul 4 sifat yang wajib ada pada Rasul ialah As-Sidq ( Benar ) ; Al-Amanah ( Jujur ) ; At-Tabligh ( Menyampaikan ) dan Al-Fatonah ( Bijaksana ) . - Dan harus bagi Rasul mempunyai sifat sebagaimana manusia biasa tetapi tidak membawa kepada tercemarnya darjat kerasulan mereka spt makan , minum , lapar , dahaga , berasa dingin , panas , sakit , sihat , berusaha mencari rezeki dan sebagainya termasuk menemui ajal . - Rasul juga wajib bersifat maksum iaitu mereka terpelihara daripada melakukan sebarang kesalahan dan dosa terhadap Allah sama ada lahir atau batin . 1.7 Beriman Kepada Hari Qiamat / Akhirat Maksudnya : Iaitu keyakinan bahawa suatu masa nanti ( hanya Allah sahaja yang mengetahuinya ) dunia ini akan rosak binasa , hancur lebur dan segala yang bernyawa dan yang hidup akan mati semuanya . 1.7.1 Tanda-Tanda Qiamat Walaubagaimanapun , terdapat beberapa tanda ( yang disebut dalam Al-Quran dan hadis Nabi SAW ) sebelum berlakunya qiamat yang terbahagi kepada dua : 1. Tanda-Tanda Kecil - Antaranya : Kebangkitan Nabi Muhammad SAW itu sendiri ; Anak-anak hamba menjadi raja / pemimpin ; Orang-orang kampung / pengembala kambing menjadi hartawan dan membangunkan bangunan yang besar dan tinggi ; Anak derhaka kepada ibubapanya ; Urusan negara dipegang oleh orang yang bukan ahlinya ; Negeri-negeri kecil disatukan menjadi besar ; Banyak berlaku pergaduhan dan peperangan ; Banyak berlaku gempa bumi dan bencana alam ; Wanita berkelakuan dan berpakaian menyerupai lelaki dan sebaliknya ; Perzinaan dan minum arak semakin berleluasa dsb . 2. Tanda-Tanda Besar - Antaranya : Keluar asap tebal hingga memenuhi angkasa ; Munculnya ‘ Dajal ‘ yang merosakkan agama dan menyesatkan manusia ; Munculnya ‘ Yakjuj dan Makjuj ‘ yang melakukan kerosakan di atas muka bumi ; Munculnya ‘ Imam AlMahdi ‘ dari keturunan Rasulullah SAW yang akan menegakkan syariat Islam ; Munculnya ‘ Nabi Isa ‘ yang memperbaharui semula syariat Islam , membawa kebenaran dan menghapuskan segala kejahatan dan kemungkaran ; Keluar binatang dari bumi yang boleh bercakap dengan manusia ; Matahari naik dari sebelah barat ; Terhapusnya Al-Quran dari mashaf dan dada manusia ; Diutusnya suatu angin yang mematikan sekalian orang mukmin ; dan akhir sekali seluruh manusia akan murtad dari agamanya .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [13] 1.7.2 Peringkat Perjalanan Manusia Selepas Mati Selepas mati , manusia akan melalui beberapa peringkat kehidupan iaitu : 1. Alam barzakh iaitu tempat sementara menunggu hari akhirat bagi manusia yang telah mati ( bercerai roh daripada jasad ) , sama ada mati kerana terbakar / tenggelam / dimakan binatang buas dsb . - Alam barzakh merupakan permulaan alam akhirat , di mana rohnya itu akan dikembalikan semula kepada badannya untuk disoal oleh Malaikat Munkar dan Nakir dan mendapat nikmat atau azab kubur mengikut amalan masing-masing . 2. Perhimpunan Di Padang Mahsyar Manusia akan dihidupkan kembali dari kuburnya untuk dikumpulkan di padang mahsyar dalam keadaan sangat lapar dan haus , berkaki ayam , bertelanjang dan tidak berkhatan . - Secara umumnya manusia di padang mahsyar ini akan terbahagi kepada 2 golongan iaitu golongan para Nabi , wali serta solihin dan golongan orang kafir dan derhaka kepada Allah . 3. Kolam Air ( Al-Kautsar ) - Mereka kemudiannya mendatangi kolam Al-Kautsar yang disediakan oleh Allah kepada para Nabi dan umatnya masing-masing ( tetapi org kafir , golongan derhaka dan mengerjakan dosa besar akan ditahan dari mendatangi kolam ini ). 4. Perhitungan ( Hisab ) / Timbangan ( Al- Mizan ) - Kesengsaraan di padang mahsyar yang tidak tertanggung oleh manusia kerana lamanya menunggu masa perbicaraan Tuhan , akhirnya akan dipohon syafaat oleh Nabi Muhammad SAW ( dinamakan ‘ Syafaat ‘Uzma ‘ ) agar dipercepatkan hari perhisaban tersebut . - Maka , segala amalan mereka dihisab dan ditimbang dalam neraca keadilan Allah untuk menerima pembalasan masing-masing . Amalan pertama yang dihisab ialah berkaitan dengan solat . Dan seluruh anggota badan akan turut memberi kesaksian di atas kesalahan diri masing-masing . - Walaubagaimanapun , seramai 70 ribu orang dari umat Nabi Muhammad SAW yang akan masuk syurga tanpa hisab . 5. Titian Sirat - Semua manusia kemudiannya diperintahkan melalui satu titian sirat , iaitu jambatan yang dibentangkan atas neraka menuju ke syurga . - Senang susahnya melalui titian ini adalah bergantung kepada amalan mereka di dunia . Antara mereka ada yang melaluinya pantas spt kilat , spt angin , spt kuda yang berlari , ada yang berjalan kaki , merangkak dan mengesot dsb . 6. Neraka / Syurga - Orang yang buruk amalannya akan jatuh ke neraka ( tempat yang penuh dengan pelbagai azab ) dan yang baik amalannya dimasukkan ke syurga ( tempat yang penuh dengan pelbagai nikmat ) dengan rahmat Allah jua . - Neraka dan syurga sekarang ini sudah ada dan akan berkekalan selamalamanya , tidak berubah dan tidak binasa . - Azab yang paling ringan dalam api neraka ialah seseorang yang dipakaikan sepatu dari api neraka yang menggelegakkan otaknya . Adapun nikmat yang paling besar di dalam syurga pula ialah melihat wajah Allah SWT .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [14] 1.8 Beriman kepada Qadar dan Qadak Qadar- Ialah ketetapan yang ditentukan oleh Allah terhadap makhluk-Nya pada azali lagi ( iaitu suatu ketika yg belum ada sesuatu apa pun lagi kecuali Allah ) . Qadak – Ialah pelaksanaan ketetapan Allah pada azali juga . - Ada ulama yang berpendapat bahawa pengertian qadar dan qadak itu adalah sebaliknya , dan ada juga berpendapat bahawa ianya satu erti sahaja . - Kesimpulannya ialah , bahawa segala sesuatu yang sudah berlaku dan yang akan berlaku semuanya itu adalah menurut apa yang sudah ditentukan dan ditetapkan oleh Allah SWT sejak azali . 1.8.1 Pembahagian Qadar & Qadak Terbahagi kepada 2 jenis iaitu : 1. Qadar Qadak Mubram – Takdir yang ada dalam ilmu Allah yang tidak akan berubah spt Jenis bangsa ; Kelahiran anak lelaki dan perempuan ; Kaya dan miskin ; Jodoh pertemuan ; Berlakunya malapetaka dan bencana alam dsb . 2. Qadar Qadak Mu’allaq – Takdir yang tertulis di Luh Mahfuz yang masih menerima perubahan dengan usaha ikhtiar manusia spt Sebab-sebab yang membawa kecelakaan dan kebahagiaan seseorang ; Sebab-sebab yang membawa kederhakaan dan ketaatan dsb . - Para ulamak membahagikan ajal ( tempoh mati bagi sesuatu yang hidup ) kepada 2 bahagian iaitu : Ajal mubram ( ajal umum yang ditetapkan oleh Allah mengikut ilmu-Nya yang tidak boleh diubah-ubah lagi ) dan Ajal muallaq ( yang digantung pelaksanaannya kepada sebab dan kadar sesuatu spt panjangnya umur manusia dengan sebab berdoa dan menghubungkan tali silaturrahim . Perhatian : Perbuatan manusia terbahagi kepada 2 bahagian iaitu :- a) Perbuatan Ikhtiari – yang lahir dengan usaha dan ikhtiar ( pilihan ) manusia spt Berniaga ; Menternak ; Melakukan pahala atau melakukan dosa . b) Perbuatan Idhtirari – yang lahir tanpa usaha dan ikhtiarnya spt Menggigil kesejukan ; Menguap ketika mengantuk ; Gerak nafas ; Denyutan jantung dsb. - Hanya perbuatan ikhtiar sahaja yang berada di bawah taklif syarak dan akan dipertanggungjawabkan di sisi Allah sama ada mendapat pahala atau dosa . - Manakala konsep Tawakal yang sebenar ialah berserah kepada Allah SWT setelah berusaha dan berikhtiar dengan bersungguh-sungguh . 1.9 Gejala Yang Merosakkan Iman & Islam Lima perkara yang boleh merosakkan Iman : 1. Syirik besar ( setiap unsur yang membawa kepada menyekutukan Allah ) 2. Kufur besar ( kufur iktikad ) 3. Nifaq ( berpura-pura Islam ) 4. Fasiq ( ingkar suruhan dan larangan Allah ) 5. Riddah ( keluar dari Islam ) Perhatian : Iman juga boleh terbatal sama ada melalui : a) Kepercayaan ( Iktikad ) Cth : Tidak percaya wujudnya hari akhirat ; Khurafat ; Mempercayai bomoh , ramalan dan tilikan ; Merasakan ada panduan yang lebih baik daripada sunnah Nabi SAW ; Ragu tentang dosa pahala ; Menganggap syariat Islam tidak sesuai diamalkan pada masa kini . b) Perkataan . Cth : Berkata “ Kalau tidak kerana aku , pasti tak menjadi “ ; “ Semua yang aku dapat hasil usaha aku semata-mata “ ; “ Kerana ubat inilah aku sembuh “ atau menghalalkan perkara yang sudah tetap haramnya atau sebaliknya .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [15] c) Perbuatan Cth : Menghina Al-Quran atau Al-Hadis ; Berjumpa bomoh sekalipun mendakwa tidak mempercayainya ; Berdoa kepada selain daripada Allah ; Membenci sunnah Nabi SAW ; Melakukan sihir ; Menyokong orang kafir memerangi Islam ; Memakai tangkal dan azimat . 1.9.1 Pengaruh Asing Yang Bertentangan Dengan Islam Antara bentuk ancaman ialah : 1. Menyalurkan hiburan yang keterlaluan ( hedonisme ) hingga melalaikan dan melupakan Tuhan spt Black Metal , Muzik Rock dsb . 2. Menyebarkan bentuk-bentuk pemikiran / ideologi yang bertentangan dengan Islam spt Sekularisme , Nasionalisme , Sosialisme , Materialisme , Ateisme , Liberalisme , Komunisme , Pluralisme dsb. 3. Menjajah negara lain yang lemah dan menyebarkan ideologi dan budaya mereka di negara yang dijajah . 4. Menyemai budaya yang bertentangan dengan Islam spt Valentine’s Day , budaya Couple , April Fool , mementingkan kebendaan dsb . 5. Mengeksploitasi penggunaan media massa dan media elektronik untuk menyebarkan diayah spt melalui filem , akhbar , majalah , internet dsb . 6. Menyerapkan amalan hidup mementingkan diri sendiri dan tidak menggalakkan kesatuan . 7. Memperkenalkan pelbagai fesyen yang bercanggah dengan syariat Islam spt Punk , Skin Head dan pelbagai pertandingan yang mendedahkan aurat . 8. Memperjuangkan hak kesamarataan antara lelaki dengan perempuan . 9. Memperjuangkan hak kebebasan individu yang bercanggah dengan fitrah kejadian manusia dan syariat Islam spt lesbian dan gay . 10. Menerapkan sistem riba dalam muamalat dan ekonomi Islam ( kapitalisme). 1.10 Konsep Ibadah Pengertian Ibadah : Ketundukan yang tiada layak menerimanya melainkan Allah SWT . 1.10.1 Syarat Suatu Perkara Menjadi Ibadah Hendaklah memenuhi empat perkara iaitu : 1. Niat kerana Allah SWT . 2. Perkara yang dibenarkan oleh syarak . 3. Semua amalan mesti mengikut peraturan yang ditentukan . 4. Ibadah khusus tidak boleh diabaikan . 1.10.2 Pembahagian Ibadah Terbahagi kepada dua iaitu : 1. Ibadah Umum - Pengabdian diri secara langsung kepada Allah SWT menerusi urusan duniawi yang bersangkut hubungan sesama makhluk yang berlandaskan aqidah dan syariah Islam . Cth : Mencari rezeki yang halal untuk diri dan keluarga ; Menuntut ilmu ; Membuka industri untuk memberi peluang pekerjaan kepada orang ramai ; Berbaik dengan jiran tetangga dsb . 2. Ibadah Khusus - Suatu bentuk pengabdian diri seorang hamba kepada Tuhannya secara langsung bagi mendapat keredhaan-Nya . Cth : Melaksanakan kelima rukun Islam ; Melakukan ibadah sunat ; Membaca AlQuran ; Zikrullah ; Berdoa ; Istighfar ; Taubat dsb .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [16] 1.11 Rukun Islam Lima perkara : 1. Mengucap Dua Kalimah Syahadah . 2. Menunaikan Solat lima waktu sehari semalam . 3. Berpuasa dalam bulan Ramadan . 4. Mengeluarkan Zakat . 5. Menunaikan Haji bagi yang berkemampuan . 1.12 Mengucap Dua Kalimah Syahadah Maksudnya : Penyaksian bahawa tiada Tuhan yang berhak disembah dan ditaati dengan sebenarnya melainkan Allah SWT , dan penyaksian bahawa Nabi Muhammad SAW itu sebenarnya pesuruh Allah SWT . - Ucapannya ialah : أشهد أن ال اله اال هللا و أشهد أن محمدا رسول هللا Maksudnya : “ Aku naik saksi bahawa tiada Tuhan yang disembah melainkan Allah , dan aku naik saksi bahawa Nabi Muhammad itu pesuruh Allah . “ 1.12.1 Syarat Sah Syahadat Empat perkara : a) Diucapkan dengan lidah kalimah syahadah itu . b) Mengerti akan maksud dan erti yang dibacanya . c) Ditasdiqkan ( dibenarkan ) dengan hati sekalian yang diketahuinya . d) Diamalkan dengan anggota . 1.12.2 Tuntutan Syahadah Dua perkara : 1. Dibuktikan dengan menunaikan rukun Islam yang lima . 2. Menurut segala perintah Allah SWT dan meninggalkan segala larangan-Nya . 1.12.3 Perkara Yang Membatalkan Syahadah Syeikh Sa’id Hawa di dalam bukunya “ Tuntutan Syahadah Dan Gejala Murtad “ merumuskan 20 Gejala Kekufuran Yang Membatalkan Syahadah iaitu : 1. Bertawakkal dan bergantung harapan selain daripada Allah SWT . 2. Mengingkari nikmat Allah SWT dalam berbagai-bagai bentuk . 3. Bekerja dan beramal dengan tujuan selain kerana Allah SWT . 4. Membuat undang-undang menurut kemahuan manusia bukan menurut kehendak dan ketentuan yang diwajibkan oleh Allah SWT . 5. Menumpukan segala ketaatan kepada selain Allah SWT dengan cara yang tidak dikehendaki Allah SWT . 6. Menjalankan hukum selain hukum Allah SWT atau Tidak menggunakan hukum Allah SWT sebagai rujukan dalam semua masalah . 7. Membenci atau menentang salah satu ajaran Islam atau seluruh ajaran Islam. 8. Mencintai kehidupan dunia melebihi kecintaan terhadap akhirat ( cinta dunia ) dengan menjadikan dunia sebagai tujuan utama serta merupakan segala- galanya dalam kehidupan . 9. Menghina mana-mana kandungan Al-Quran atau Al-Sunnah atau orang alim yang menegakkan Islam atau memperolok-olokkan hukum Allah SWT atau syariat-Nya . 10. Menghalalkan apa yang diharamkan Allah SWT atau sebaliknya . 11. Tidak beriman dengan seluruh sumber hukum daripada Al-Quran dan Al- Sunnah . 12. Mengangkat orang kafir dan munafiq sebagai pemimpin serta tidak menyukai orang yang berpegang pada aqidah Islam dan orang mukmin . 13. Tidak beradab dengan Rasulullah SAW .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [17] 14. Takut dan lemah hati untuk menegakkan tauhid dan merasa senang untuk menegakkan syirik . 15. Menyatakan bahawa terdapat pertentangan antara zahir ayat Al-Quran dengan isinya . 16. Tidak beriman dengan syariat Allah SWT dengan sebenarnya serta mengingkari Nama-Nama dan Sifat-Sifat Allah SWT . 17. Tidak mengenal Rasulullah SAW secara benar atau menafikan sifat terpuji yang dikurniakan Allah SWT kepadanya atau menghina Rasul atau sifat- sifat Rasul atau tidak yakin Rasulullah SAW sebagai teladan terbaik , seperti golongan yang terpengaruh dengan pandangan dan pendapat orientalis . 18. Melakukan sesuatu ibadah atau amalan bukan kerana Allah SWT seperti sujud atau menyembah bukan kerana Allah SWT , sujud dan tawaf di tempat selain Ka’bah . 19. Mengkafirkan orang yang mengucap Kalimah Syahadah dan tidak mengkafirkan orang yang ingkar terhadap Dua Kalimah Syahadah . 20. Melakukan sesuatu ibadah dengan riyak ( menunjuk-menunjuk ) . 1.13 Pembahagian Hukum Syarak Dalam Islam Terbahagi kepada lima hukum : 1. Fardhu ( Wajib ) – Suatu perintah syarak yang mesti dikerjakan . Apabila dikerjakan berpahala dan jika ditinggalkan berdosa . - Terbahagi kepada 2 iaitu ;- a) Fardhu ‘Ain - Iaitu tuntutan yang wajib dikerjakan oleh setiap orang Islam yang mukallaf ( baligh dan berakal ) . Cth : Solat lima waktu ; Puasa Ramadan ; Mengeluarkan Zakat ; Menunaikan Haji ; Menuntut ilmu , dsb . b) Fardhu Kifayah - Iaitu wajib dikerjakan oleh sekumpulan orang Islam , bukan ke atas setiap individu . Apabila sebahagian mereka melakukan tuntutan tersebut ( sehingga terlaksana ) , maka ia memadai dan dosa orang-orang lain ( yang tidak melakukannya ) akan gugur . Tetapi semuanya dianggap derhaka dan berdosa sekiranya tidak ada seorang pun yang menunaikannya . Cth : Pengurusan Jenazah ; Mempelajari ilmu kedoktoran , sains dan teknologi ; Menggerakkan ekonomi negara ; mempertahankan negara ; berniaga dsb. 2. Sunat ( Mandub / Mustahab ) – Suatu anjuran syarak yang sebaik-baiknya dilakukan . Pelakunya diberikan pahala dan tidak berdosa jika ditinggalkan . Cth : Solat sunat ; Puasa sunat ; Bersedekah ; Beriktikaf di Masjid ; Membaca AlQuran ; Beristighfar ; Berselawat ; Berzikir ; Berdoa dsb . 3. Haram – Perkara yang dituntut oleh syarak supaya ditinggalkan secara putus , iaitu bila dilakukan akan berdosa dan bila ditinggalkan berpahala . Cth : Syirik ; Derhaka pada kedua ibubapa ; Murtad ; Membunuh ; Berzina ; Menuduh orang baik berzina ; Minum arak ; Mencuri ; Berjudi ; Bercouple , Membuka aurat di hadapan orang yang bukan mahram dsb . 4. Makruh – Iaitu suatu anjuran syarak yang sebaik-baiknya ditinggalkan . Jika dikerjakan tidak berdosa dan bila ditinggalkan berpahala . - Terbahagi kepada 2 iaitu :-

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [18] a) Makruh Tahrim – Iaitu sesuatu pekerjaan makruh yang menghampiri kepada haram melakukannya . Dikenakan balasan jika dilakukan tetapi tidak sama dengan balasan melakukan perkara haram . Cth : Solat sunat mutlak ketika terbit / ketika terbenam matahari . b) Makruh Tanzih – Iaitu makruh biasa , yakni berpahala meninggalkannya dan tidak berdosa mengerjakannya . Cth : Berpuasa pada hari Arafah bagi jemaah Haji ; Berbekam di bulan Ramadan ; Bersamaan perbuatan dengan imam ketika solat dsb . 5. Mubah ( Harus / Jaiz / Halal ) – Iaitu boleh memilih dan diberi kebebasan untuk melakukannya atau meninggalkannya . Oleh itu , perbuatan tersebut tidak diberi pahala atau dosa sama ada ia dilakukan atau ditinggalkan . Cth : Makan dan minum ; Bermain ; Tidur dsb . Perhatian : Tasyri’ Islam ( Ilmu Fiqh ) tulen spt hukum-hakam ibadah adalah bersumberkan kepada wahyu Allah SWT yang diturunkan kepada Nabi SAW . Kaedah-kaedah umum tasyri’ yang telah digariskan oleh Islam dan mesti dijadikan panduan oleh kaum Muslimin adalah sebagai berikut :- 1. Dilarang membahas hukum sesuatu peristiwa yang belum berlaku sehingga ia benar-benar terjadi secara nyata . 2. Menjauhi banyak bertanya dan memutarbelitkan permasalahan sehingga menjadikannya sukar . 3. Menghindari percanggahan dan perpecahan dalam soal agama . 4. Pemasalahan yang diperselisihkan mestilah dikembalikan kepada Al-Quran dan Sunnah . - Para sahabat dan generasi soleh berikutnya telahpun mengamalkan kaedahkaedah ini dalam menggali perundangan Islam . - Kehadiran imam mazhab yang empat juga menjadi penyumbang bagi pelestarian tradisi yang menjadi pegangan generasi sebelum mereka . 1.14 Bersuci Ertinya : Menghilangkan segala najis dan hadas pada tubuh badan , pakaian atau tempat hingga boleh mengerjakan solat dsb . 1.14.1 Jenis Bersuci Terbahagi kepada dua : 1. Bersuci daripada hadas Hadas terbahagi kepada 2 iaitu :- a) Hadas kecil – Hadas yang sedikit larangan kerananya yang berlaku pada anggota manusia yang empat iaitu muka , kedua tangan , kepala dan kedua kaki , di mana ia menegah daripada sahnya solat dan seumpamanya . - Mesti dihilangkan dengan berwuduk atau tayammum . b) Hadas besar – Hadas yang banyak larangan kerananya yang berlaku pada seluruh badan di mana ia menghalang daripada sahnya solat dan perkara-perkara yang termasuk dalam hukumnya . - Wajib dihilangkan dengan mandi wajib atau tayammum . 2. Bersuci daripada najis . - Ini berhubungan dengan badan , pakaian dan tempat .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [19] 1.14.2 Perkara Yang Dilarang Ketika Hadas Kecil Lima perkara : 1. Mengerjakan solat - solat fardu atau sunat . 2. Sujud tilawah atau sujud syukur . 3. Menyentuh atau menanggung ( mengangkat ) Al-Quran . 4. Membaca Khutbah Jumaat . 5. Mengerjakan tawaf di Kaabah . 1.14.3 Perkara Yang Dilarang Ketika Hadas Besar a) Berjunub Tujuh perkara : 1. Mengerjakan solat . 2. Sujud tilawah atau sujud syukur . 3. Menyentuh atau menanggung ( mengangkat ) Al-Quran . 4. Membaca Khutbah Jumaat . 5. Mengerjakan tawaf di Kaabah . 6. Membaca Al-Quran – walau satu ayat sekalipun kecuali dengan niat zikir . 7. Iktikaf ( berhenti ) di masjid – boleh sekadar lalu sahaja . b) Haid dan Nifas Sepuluh perkara : Semua tujuh perkara di atas dan ditambah dengan perkara berikut : 8. Berpuasa – puasa wajib atau sunat . 9. Bersetubuh atau berseronok dengan isteri pada kawasan antara pusat dan lutut . 10. Bercerai ( talak ) - walaupun perceraian tetap sah . 1.14.4 Alat Bersuci Alat yang sah dibuat bersuci ada 4 perkara iaitu : 1. Air yang mutlak . 2. Debu-debu tanah untuk kegunaan tayammum . 3. Benda-benda kesat spt kayu , batu keras , tisu dsb . 4. Samak iaitu bahan-bahan tertentu untuk menyuci kulit bangkai selain daripada anjing dan babi . 1.14.5 Pembahagian Air Terbahagi kepada empat : 1. Air yang Suci dan Menyucikan ( Air Mutlak ) - Air yang boleh diminum dan dibuat bersuci sama ada beristinjak , berwuduk , mandi hadas , membasuh najis dsb . Cth : Air hujan ; Air laut ; Air sungai ; Air perigi ; Air mata air ; Air salji dan Air embun 2. Air yang Suci tetapi Tidak Menyucikan - Air yang hanya boleh diminum atau membasuh benda-benda yang bukan najis sahaja . Terbahagi kepada tiga :- a) Air Mutaghoyyir – Air yang telah berubah salah satu sifatnya ( warna / rasa / bau ) dengan sebab bercampur dengan sesuatu yang suci . Cth : Air kopi ; Air teh dsb . b) Air Mustakmal – Airnya sedikit ( kurang dari dua qullah ) yang sudah terpakai untuk mengangkat hadas sama ada hadas kecil ataupun besar , sedang air itu tidak berubah sifatnya dan tidak pula bertambah timbangannya. c) Air Muqaiyad – Air tumbuh-tumbuhan atau air buah-buahan . Cth : Nira ; Air kelapa ; Air anggur ; Jus oren dsb .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [20] 3. Air Yang Makruh Dipakai ( Air Musyammas ) Air yang terjemur pada matahari dalam bekas selain daripada bekas emas dan perak . 4. Air Bernajis ( Air Mutanajjis ) Terbahagi kepada 2 jenis : a) Air yang kurang daripada dua qullah yang dimasuki oleh najis sama ada air itu berubah ataupun tidak salah satu sifatnya . b) Air yang lebih daripada dua qullah yang dimasuki oleh najis lalu air itu berubah rasa , bau atau warnanya . - Hukum air ini tidak boleh digunakan untuk bersuci atau diminum , kecuali jika ianya lebih dari dua qullah dan tidak berubah apa-apa sifatnya . Perhatian : Banyaknya dua qullah iaitu panjang , lebar dan dalamnya sebanyak 1 ¼ hasta ( 230 liter ) . 1.14.6 Pembahagian Najis & Cara Membersihkan nya Terbahagi kepada tiga : 1. Najis Mughallazah ( Najis berat ) - Iaitu najis Anjing dan Babi dan keturunan yang lahir daripada kedua-duanya atau salah satu . Cara membasuhnya : Dibasuh sebanyak 7 kali , salah satu di antaranya hendaklah dicampur dengan tanah . 2. Najis Mukhaffafah ( Najis ringan ) - Iaitu air kencing anak lelaki yang belum sampai umurnya 2 tahun dan belum makan sesuatu selain daripada susu ibunya . Cara membersihkannya : Memadai dengan memercikkan air atas benda yang terkena najis tersebut meskipun tidak mengalir . 3. Najis Mutawassitah ( Najis pertengahan ) - Iaitu semua najis selain daripada najis mughallazah dan mukhaffafah spt darah , nanah , muntah , tahi , air kencing , bangkai , mazi , arak dan segala jenis cecair yang memabukkan , susu dan mani binatang yang haram dimakan termasuk bahagian binatang yang diambil daripada badannya semasa ia hidup . - Terbahagi pula kepada 2 bahagian : a) Najis Hukmiah – Iaitu yang kita yakini adanya tetapi tidak nyata zatnya, baunya , rasanya dan warnanya , spt kencing yang sudah lama kering sehingga sifat-sifatnya telah hilang . Cara menyucikannya : Cukup dengan mengalirkan air di atas benda yang terkena najis tersebut . b) Najis ‘Ainah – Iaitu yang masih ada zat , warna , rasa atau baunya , kecuali warna atau baunya yang sangat sukar untuk menghilangkannya , ini dimaafkan. Cara membersihkannya : Hendaklah dengan menghilangkan zat , rasa , warna dan baunya . Perhatian : 1. Antara najis yang dimaafkan ialah : a) Bangkai yang tidak mengalir darahnya . Cth : Nyamuk ; Lebah ; Semut dsb . b) Najis yang sedikit . Cth : Sedikit darah ; Sedikit muntah ; Sedikit nanah dsb . c) Najis kecil yang sukar hendak dipelihara ( umum al-balwa ) .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [21] Cth : Debu-debu najis di jalanraya ; Tahi burung yang sukar dielakkan dsb . d) Percikan air kencing yang terlalu sedikit yang tidak dapat dilihat oleh mata yang sihat penglihatannya ( apabila mengenai pakaian atau badan ) , sama ada najis tersebut mughallazah , mukhaffafah atau mutawassitah . e) Darah yang ada pada daging . 2. Terdapat 3 jenis bangkai yang tidak dihukum sebagai najis iaitu : Bangkai ( mayat ) manusia ; Ikan dan Belalang . 3. Air tuak dan air perahan buah-buahan yang telah menjadi mabuk itu adalah najis , tetapi boleh menjadi suci bila ia bertukar menjadi cuka dengan sendirinya. 4. Kulit bangkai selain daripada anjing dan babi dan pecahan dari kedua-duanya , boleh disucikan dengan di samak , iaitu :- (a) Membuang darah , lendir dan lemaknya , kemudian disapu dengan benda yang boleh menghilangkan baunya spt kapur dsb . (b) Dikeringkan kulit itu , kemudian memadai dibasuh dengan air yang suci sekali jirus sahaja . 1.14.7 Qadha Hajat & Adabnya Ertinya : Membuang air besar atau kecil . Cara Yang Sunat : 1. Mencari tempat yang terlindung dari pandangan orang . 2. Masuk tandas dengan melangkah kaki kiri , serta membaca doa . 3. Keluar dari tandas dengan melangkah kaki kanan , serta membaca doa . 4. Memakai alas kaki spt selipar , kasut dsb . 5. Menutup kepala walaupun dengan sapu tangan . 6. Beristibra’ ( berdehem-dehem ) selepas kencing . Cara Yang Makruh : 1. Sambil berdiri , kecuali ada keuzuran . 2. Bercakap-cakap pada sesuatu perkara yang tidak mustahak . 3. Di dalam lubang yang belum diketahui ada binatang di dalamnya . 4. Di bawah pokok buah-buahan atau di air tenang . 5. Berhampiran dengan tempat perkuburan . Cara Yang Haram : 1. Membawa bersama sesuatu yang bertulis dengan Nama Allah atau nama- nama Nabi . 2. Menghadap atau membelakangkan qiblat jika di tanah lapang atau di tempat- tempat yang tidak berdinding . 3. Di dalam lubang yang diketahui ada binatang di dalamnya . 4. Di atas kubur . 5. Di dalam tempat-tempat beribadat spt masjid , surau dsb . 6. Di atas Al-Quran , kitab-kitab agama atau di atas makanan-makanan . 7. Di tempat-tempat perhentian manusia dan di jalan-jalan raya . 1.14.8 Istinjak & Caranya Ertinya : Menghilangkan najis yang terdapat pada kemaluan selepas membuang air kecil atau besar . Hukumnya : Adalah wajib sama ada dengan air atau dengan benda-benda kesat lagi suci spt kayu , batu dsb tetapi menggunakan kedua-duanya sekali adalah lebih baik . - Tidak sah beristinjak dengan benda-benda yang najis atau yang terkena najis .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [22] Syarat beristinjak dengan benda kesat : 1. Benda itu kering spt batu , kayu dan sebagainya . 2. Bukan benda-benda yang bertulis dengan ayat-ayat Al-Quran , Hadis dan seumpamanya . 3. Bukan benda-benda yang dihormati spt makanan , tulang , pakaian dan sebagainya . 4. Najis yang keluar tidak melecer ke tempat lain . 5. Hendaklah dihilangkan najis itu sekurang-kurangnya dengan 3 biji batu ataupun dengan sebiji batu yang tiga segi . Dan kiranya tidak suci lagi , hendaklah ditambahkan sehingga suci . Perhatian : Makruh beristinjak atau menyentuh zakarnya dengan tangan kanan . 1.15 Wuduk Ertinya : Membasuh beberapa anggota badan yang tertentu dengan menggunakan air yang dimulai dengan niat . 1.15.1 Syarat Sah Wuduk Sembilan perkara : 1. Muslim . 2. Mumayyiz ( Dapat membezakan baik buruknya sesuatu pekerjaan ) . 3. Suci daripada haid , nifas dan junub . 4. Menggunakan air yang suci lagi menyucikan ( Air Mutlak ) . 5. Mengetahui mana yang fardu dan sunat . 6.Tidak ada sesuatu yang melekat pada anggota wuduk , yang boleh menghalang sampainya air wuduk ke anggota wuduk spt cat , getah , lilin dsb. 7. Tidak ada yang melekat pada anggota wuduk , yang boleh merubah sifat-sifat air ( rasa , rupa dan baunya ) sehingga air itu bukan lagi tergolong air mutlak spt dakwat dsb . 8. Anggota wuduk benar-benar dilalui dan diratai oleh air wuduk . 9. Orang yang berpenyakit kencing selalu menitik , atau wanita istihadah , hendaklah mengambil wuduk apabila benar-benar hendak menunaikan solat . 1.15.2 Fardu / Rukun Wuduk Enam perkara : 1. Niat ( ketika membasuh muka ) . Cth : ‘Sengaja aku mengangkat / menghilangkan hadas kecil , atau aku ambil air sembahyang fardu atasku kerana Allah Taala ‘ 2. Membasuh muka . 3. Membasuh kedua-dua belah tangan hingga ke siku . 4. Menyapu sebahagian kepala . 5. Membasuh kedua-dua belah kaki hingga ke buku lali . 6. Tertib . 1.15.3 Perkara Sunat Wuduk Banyak antaranya ialah : 1. Menghadap qiblat . 2. Membaca ‘ Basmalah ‘ ketika mula-mula hendak berwuduk . 3. Mendahulukan anggota yang kanan dari yang kiri . 4. Membasuh kedua-dua belah tangan hingga ke pergelangannya . 5. Menyelang-nyelangi anak-anak jari tangan dan kaki serta janggut yang lebat . 6. Menggosok gigi ( bersugi ) . 7. Berkumur serta menghisap air ke dalam hidung . 8. Menyapu air pada semua kepala . 9. Melebihkan basuhan pada bahagian kepala dan bahagian atas daripada siku dan dua buku lali di kedua-dua kaki .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [23] 10. Menyapu kedua-dua telinga . 11. Meniga-nigakan basuhan pada tiap-tiap anggota wuduk . 12. Membaca doa selepasnya . 13. Muwalat ( berturut-turut ) . 14. Berhemat menggunakan air . 15. Tidak berkata-kata ketika berwuduk . 1.15.4 Perkara Makruh Wuduk Antaranya : 1. Berlebih-lebihan menggunakan air dan tidak terlalu sedikit . 2. Mendahulukan anggota yang kiri dari yang kanan . 3. Mengelap wuduk dengan tuala / sapu tangan tanpa keuzuran spt terlalu sejuk 4. Memukul muka dengan air . 5. Membasuh / menyapu lebih daripada 3 kali basuhan / sapuan yang yakin atau kurang daripada itu . 6. Meminta tolong orang lain supaya membasuh anggota wuduknya tanpa Keuzuran . 7. Berlebihan berkumur dan memasukkan air ke dalam hidung bagi orang yang berpuasa . 1.15.5 Perkara Yang Membatalkan Wuduk Lima perkara : 1. Keluar sesuatu dari dua jalan ( qubul dan dubur ) sama ada kencing , air besar , darah atau kentut . 2. Bersentuhan kulit antara lelaki dengan perempuan yang bukan mahram . 3. Menyentuh kemaluan ( qubul atau dubur ) dengan tapak tangan sama ada kemaluan sendiri mahupun orang lain . 4. Hilang akal kerana mabuk , pitam , sakit , gila , pengsan dsb . 5. Tidur yang tidak tetap kedudukannya . 1.15.6 Perkara Yang Disyaratkan Berwuduk Tiga perkara : 1. Solat - sama ada solat fardu atau sunat . 2. Tawaf mengelilingi Kaabah . 3. Menyentuh Al-Quran atau menanggungnya atau membawanya . 1.16 Mandi Ertinya : Mengalirkan air ke atas badan dengan niat yang tertentu . 1.16.1 Pembahagian Mandi Terbahagi kepada dua : 1. Mandi Sunat – Mandi yang solat tetap sah walaupun tanpanya , tetapi syarak menghukumnya sunat kerana mengambilkira banyak perkara . Cth : Mandi pada hari Jumaat ; Mandi pada dua hari raya ; Mandi selepas memandikan mayat ; Mandi Gerhana Matahari dan Bulan ; Mandi untuk solat Istisqa’ ( minta hujan ) ; Mandi selepas memeluk Islam dan Mandi yang berkaitan dengan ibadat haji . 2. Mandi Wajib - Mandi kerana berlakunya perkara-perkara yang mewajibkan mandi . Maka ibadat yang memerlukan kepada bersuci tidak sah tanpanya.

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [24] 1.16.2 Rukun Mandi Wajib Tiga perkara : 1. Menghilangkan najis terlebih dahulu di badan jika ada sebelum mandi . 2. Niat ( ketika mula membasuh anggota badan ) . Cth : “ Sahaja aku mandi wajib / mengangkat hadas besar / mengangkat janabah / mengangkat hadas haid atau nifas / untuk mengharuskan solat dari sekalian tubuhku , fardu kerana Allah Taala “ . 3. Meratakan air ke seluruh badan yang zahir termasuk kulit atau rambut . Air juga hendaklah disampaikan ke bahagian dalam rambut dan pangkalnya . 1.16.3 Perkara Yang Mewajibkan Mandi Lima perkara : 1. Berjunub ( iaitu keluar mani atau bersetubuh ) . 2. Keluar darah haid . 3. Keluar darah nifas ( darah yang mengiringi selepas bersalin ) . 4. Wiladah ( bersalin ) , walau anak yang lahir itu tidak basah sekalipun . 5. Mati selain dari mati syahid ( mati dalam peperangan melawan musuh Allah ). 1.16.4 Jenis Darah Terbahagi kepada tiga : 1. Darah Haid – Iaitu darah yang biasa keluar dari rahim perempuan setelah umurnya meningkat 9 tahun lebih . Tempoh haid paling pendek ialah satu hari satu malam , dan tempoh paling panjang ialah 15 hari 15 malam . Manakala tempoh kebiasaannya ialah 6 atau 7 hari . 2. Darah Nifas – Iaitu darah yang keluar selepas beranak atau keguguran . Sekurang-kurangnya tempoh nifas ialah sekejap sahaja , tetapi kebiasaannya 40 hari dan paling maksimun ialah 60 hari . 3. Darah Istihadah – Iaitu darah penyakit yang keluar dari rahim perempuan tidak pada masa-masa yang tertentu . - Darah ini membatalkan wuduk tetapi tidak mewajibkan perempuan mandi . Perempuan yang keluar darah istihadah wajib mengerjakan solat dan puasa . Oleh itu , ia hendaklah membasuhnya , mengikat / membalut tempat keluarnya dan hendaklah berwuduk setiap kali hendak solat fardu . 1.17 Tayammum Ertinya : Menyapu debu tanah yang suci ke muka dan kedua-dua belah tangan dengan niat dan cara yang tertentu . 1.17.1 Sebab Tayammum Empat perkara : 1. Ketiadaan air sama ada secara hissi , iaitu zat air itu sendiri tidak kelihatan atau secara syar’ie , iaitu zat air itu ada , tetapi tidak boleh digunakan untuk bersuci kerana sangat berhajat untuk meminumnya . 2. Air terlalu jauh daripadanya . 3. Keuzuran kerana sakit . 4. Cuaca yang terlalu sejuk . 1.17.2 Syarat Sah Tayammum Lima perkara : 1. Mengetahui masuk waktu secara yakin . 2. Mencari air selepas masuk waktu . 3. Berijtihad menentukan arah qiblat sebelum bertayammum . 4. Menghilangkan najis terlebih dahulu . 5. Menggunakan tanah yang berdebu dan suci .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [25] Perhatian : 1. Bertayammum kerana berhadas besar adalah sama caranya dengan tayammum kerana berhadas kecil . 2. Kadar yang dapat dikerjakan dengan sekali tayammum ialah satu perbuatan fardu dan beberapa perkara sunat . 1.17.3 Rukun Tayammum Tiga perkara : 1. Niat – ” Sahaja aku bertayammum untuk membolehkan solat kerana Allah Taala “ 2. Menyapu muka dan kedua tangan sampai ke siku dengan dua kali tepuk . 3. Tertib . 1.17.4 Perkara Sunat Tayammum Tiga perkara : 1. Semua perkara yang disunatkan berwuduk adalah disunatkan ketika bertayammum . 2. Membuka atau menceraikan jari-jari tangan ketika menepuk tanah . 3. Menipis atau mengurangkan ketebalan tanah dengan menepuk kedua-dua tapak tangan atau meniupnya . 1.17.5 Perkara Yang Membatalkan Tayammum Empat perkara : 1. Setiap perkara yang membatalkan wuduk adalah membatalkan tayammum . 2. Ada air . 3. Mampu untuk menggunakan air spt orang yang sembuh daripada sakit . 4. Murtad . Perhatian : Sekiranya air didapati selepas selesai solat , maka solatnya sah dan tidak wajib diqada’ . Begitu juga apabila solat telah dimulakan ia hendaklah disempurnakan dan hukumnya sah . 1.17.6 Hukum Bagi Pesakit Yang Luka @ Patah Pesakit yang ditimpa luka atau patah , yang berhajat kepada meletakkan ikatan ( balutan ) dan ubat di atas tempat luka atau patah , maka dia wajib melakukan Tiga perkara berikut : 1. Membasuh bahagian yang selamat ( tidak sakit ) pada anggota yang luka atau patah . 2. Menyapu seluruh balutan atau ikatannya . 3. Bertayammum sebagai ganti membasuh bahagian yang sakit apabila sampai kepada anggota tersebut ketika berwuduk . - Sekiranya balutan di atas anggota yang luka atau patah tidak diperlukan , maka dia wajib membasuh bahagian anggota yang sihat dan bertayammum bagi menggantikan bahagian yang luka sekiranya dia tidak boleh membasuh tempat sakit ( luka ) tersebut . - Dia wajib mengulangi tayammum pada setiap kali solat fardu sekalipun dia tidak berhadas . Manakala anggota-anggota lain , ia tidak wajib dibasuh ( semula ) melainkan sekiranya dia berhadas . Perhatian : Orang yang memakai balut , wajib mengqada’kan solat sekiranya balut tersebut berada dalam salah satu keadaan berikut : a) Apabila dia meletakkan balutan itu dalam keadaan tidak suci ( berhadas ) dan dia uzur ( tidak dibenarkan ) membukanya . b) Balutan itu berlaku pada anggota tayammum , iaitu muka dan kedua tangan . c) Apabila kawasan yang sihat dibalut melebihi kadar balutan pada tempat sakit.

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [26] 1.18 Azan & Iqomah Azan merupakan lafaz khusus yang disyariatkan oleh Islam untuk menyatakan masuknya waktu solat fardu dan untuk menyeru orang-orang Islam supaya berkumpul mengerjakannya . Iqomah ialah menyuruh bangkit dan berdiri yang hadir kepada mengerjakan solat dengan lafaz-lafaz yang tertentu . Hukumnya : Sunat ketika ingin mengerjakan solat sama ada solat tunai atau qada’ . Termasuk sunat diazankan pada telinga kanan dan diiqomahkan pada telinga kiri pada anak yang baru lahir . Perhatian : Dalam solat sunat , solat kedua Hari Raya , solat Gerhana Bulan atau Matahari , solat Istisqa’ ( minta hujan ) dan solat Tarawih tidak memakai azan atau iqomah . Hanya disunatkan mengucap ‘ As-Solatu Jami’ah ‘ . Bagi jemaah perempuan disunatkan iqomah sahaja . 1.18.1 Syarat Sah Azan & Iqomah Enam perkara : 1. Muslim 4. Yakin masuk waktu 2. Mumayyiz 5. Muwalat ( berturut-turut ) kalimahnya 3. Lelaki 6. Tertib 1.18.2 Perkara Sunat Azan Antaranya : 1. Berwuduk / Suci daripada hadas kecil dan hadas besar . 2. Menghadap qiblat . 3. Berdiri di waktu azan dan iqomah . 4. Azan dilaungkan di tempat yang tinggi spt menara . 5. Membaguskan suara agar yang mendengar tertarik mendatangi solat . 7. Menyebut kalimah-kalimah azan dengan tartil ( tenang , jelas dan betul ) . 6. At-Tarji’ ( Mengulang lafaz azan ) , yakni sebelum mengucapkan syahadatain , muazzin membaca syahadatnya dengan perlahan . 7. Menambah di waktu subuh selepas " الفالح على حي " dengan lafaz . ( kali 2 sebanyak " ( الصالة خير من النوم " 8. Muazzin menutup kedua telinganya dengan kedua hujung jari telunjuknya dan memalingkan mukanya ke kanan tatkala mengatakan ‘ الصالة على حي ’ dan ke kiri tatkala mengatakan ‘ الفالح على حي. ’ 9. Tidak meleret-leret ketika menyebut lafaz azan serta tidak berlagu . 10. Pendengar azan disunatkan diam serta mengucapkan apa yang dilafazkan oleh bilal . Tetapi ketika muazzin menyebut الصالة على حي dan على حي الفالح . ال حول وال قوة اال باهلل العلي العظيم dijawab hendaklah , 11. Berdoa dan berselawat ke atas Nabi SAW selepas azan .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [27] 1.18.3 Lafaz Azan & Iqomah Lafaz Azan Lafaz Iqomah اَهلل أكبر أهلل أكبر أشهد أن ال اله اال هللا أشهد أن محمدا رسول هللا حي على الصالة حي على الفالح قد قامت الصالة قد قامت الصالة أهلل أكبر هللا أكبر ال اله اال هللا اَهلل أكبر أهلل أكبر 2x أشهد أن ال اله اال هللا 2x أشهد أن محمدا رسول هللا 2x حي على الصالة 2x حي على الفالح 2x أهلل أكبر هللا أكبر ال اله اال هللا 1.19 Solat Ertinya : Beberapa perkataan dan perbuatan yang dimulai dengan takbir dan disudahi dengan salam , dengan syarat-syarat tertentu . Hukumnya : Fardhu ‘Ain ke atas setiap Muslim yang mukallaf ( aqil baligh ) . - Lima solat fardhu yang wajib ialah Subuh ( 2 rakaat ) ; Zohor ( 4 rakaat ) ; Asar ( 4 rakaat ) ; Maghrib ( 3 rakaat ) dan Isyak ( 4 rakaat ) . 1.19.1 Syarat Wajib Solat Tujuh perkara : 1. Muslim . 2. Baligh ( sampai umur ) . - Boleh diketahui dengan 3 cara iaitu : a) Bermimpi keluar mani . b) Keluar darah haid bagi perempuan ( setelah genap umurnya 9 tahun ) . c) Genap umur 15 tahun qamariah ( apabila tidak berlaku mimpi / keluar darah haid ) . 3. Berakal . 4. Suci daripada haid dan nifas . 5. Orang yang sedar . - Orang yang terlupa atau tertidur tidak wajib solat tetapi wajib qada’ bila ia teringat semula . 6. Sampai seruan dakwah . 7. Tidak cacat dua pancaindera . - Orang yang buta dan tuli sejak dari kecil tidak wajib solat . Perhatian : Kanak-kanak yang berumur 7 tahun , wajib digalakkan mengerjakan solat dan wajib dipaksa apabila sampai umurnya 10 tahun . 1.19.2 Syarat Sah Solat Lima perkara : 1. Suci daripada hadas kecil dan hadas besar . 2. Suci daripada najis sama ada pada badan , pakaian atau tempat . 3. Menutup aurat . - Aurat lelaki ialah antara pusat hingga lutut . Manakala aurat perempuan ialah seluruh anggota badan kecuali muka dan dua tapak tangan . 4. Menghadap qiblat dengan dada .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [28] - Harus meninggalkan arah qiblat dalam 3 keadaan iaitu : a) Ketika sangat ketakutan spt masa perang . b) Solat sunat di waktu musafir ( hanya ketika mengangkat takbir sahaja wajib menghadap qiblat ) . c) Ketika waktu yang tidak diketahui di mana arah qiblat spt masa kabus dsb . 5. Yakin masuk waktu iaitu dengan 3 cara sama ada ilmu yang yakin ; ijtihad ; taqlid kepada orang yang mengetahuinya atau mujtahid . 1.19.3 Rukun Solat Empat belas perkara : Terbahagi kepada 3 rukun iaitu : - a) Rukun Qalbi ( Hati ) 1. Niat ( dalam takbiratul ihram ) . أصلي فرض الصبح ركعتين هلل تعالى :Cth Maksudnya : “ Sahaja aku solat fardu subuh 2 rakaat kerana Allah Taala “ b) Rukun Qauli ( Perkataan ) 2. Takbiratul Ihram iaitu mengucap ‘ Allahu Akbar ‘ . 3. Membaca surah Al-Fatihah . 4. Membaca Tasyahhud / Tahiyyat Akhir . 5. Membaca Selawat ke atas Nabi SAW sekurang-kurangnya على صل اللهم محمد selepas Tasyahhud / Tahiyyat Akhir . 6. Mengucapkan salam yang pertama . c) Rukun Fi’li ( Perbuatan ) 7. Berdiri betul bagi orang yang mampu . – Solat sunat hukumnya harus sahaja . 8. Rukuk . 9. Iktidal . 10. Sujud sebanyak dua kali . 11. Duduk antara dua sujud . 12. Duduk Tasyahhud / Tahiyyat Akhir . 13. Toma'ninah ( iaitu berhenti sebentar sekadar bacaan ' Subhanallah ' ) ketika rukuk , iktidal , sujud dan duduk antara dua sujud . 14. Tertib . Perhatian : 1. Tujuh anggota sujud ialah Dahi , Dua tapak tangan , Dua belah lutut dan Dua belah perut jari kaki . 2. Tidak sah sujud dengan dahi yang tertutup . 1.19.4 Sunat Sebelum Solat Empat perkara : 1. Azan . 2. Iqomah . 3. Bersugi / bersiwak ( menggosok gigi ) . 4. Meletakkan sesuatu ( pemisah ) di hadapannya spt dinding , tiang , tongkat , hamparan sajadah dsb .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [29] 1.19.5 Sunat Ketika Solat Terbahagi kepada dua : 1) Sunat Ab’ad : Semua perkara yang kalau ditinggalkan , maka ia boleh ditampung semula dengan sujud sahwi di akhir solat . Antaranya : Tasyahhud Awal ; Selawat ke atas Nabi SAW selepas tasyahhud awal ; Duduk untuk membaca tasyahhud awal ; Selawat ke atas keluarga Nabi SAW selepas tasyahhud akhir ; Membaca qunut ketika iktidal di rakaat kedua solat Subuh . 2) Sunat Hai’ah : Perkara yang kalau ditinggalkan , ia tidak membawa kepada perlunya sujud sahwi . Antaranya : a) Mengangkat kedua tangan ketika takbiratul Ihram , ketika rukuk dan bangkit daripadanya . b) Meletakkan tangan kanan di atas belakang tapak dan pergelangan tangan kiri di bahagian bawah dada dan atas pusat ketika berdiri . c) Melihat tempat sujud . d) Membaca doa Iftitah selepas takbiratul ihram . e) Membaca Al-Isti’azah selepas doa iftitah . f) Membaca kuat dan perlahan di tempat-tempat tertentu . g) Membaca ‘Amin ‘ selepas bacaan Al-Fatihah . h) Membaca sesuatu daripada ayat Al-Quran selepas Al-Fatihah pada rakaat pertama dan kedua . i) Mengucap takbir ketika berpindah rukun . j) Membaca tasbih ketika rukuk dan sujud . k) Membaca doa antara dua sujud . l) Duduk iftirasy pada tempat selain duduk tawarruk . m) Duduk tawarruk pada tahiyyat akhir . n) Membaca Selawat Ibrahimiah dan doa selepas tasyahhud akhir . o) Memberi salam yang kedua . p) Sentiasa khusyuk di sepanjang solat . Perhatian : Qunut terbahagi kepada 3 iaitu : 1. Qunut Subuh – Iaitu dibaca ketika setiap solat subuh . 2. Qunut Witir – Iaitu dibaca di pertengahan akhir Ramadan . 3. Qunut Nazilah – Iaitu dibaca ketika berlakunya bala kolera , taun , huru-hara , perang dsb . 1.19.6 Sunat Selepas Solat Tiga perkara : 1. Istighfar , zikir dan berdoa . 2. Berpindah tempat dari tempat solat fardu ketika hendak menunaikan solat sunat . 3. Apabila berkumpulnya kaum lelaki dan perempuan dalam solat berjemaah , maka disunatkan kaum lelaki agar tetap duduk di tempat mereka sehinggalah golongan perempuan meninggalkan tempat mereka . 1.19.7 Perkara Yang Dibolehkan Dalam Solat Sebelas perkara : 1. Senyum . 2. Membunuh ular atau binatang yang berbahaya . 3. Berjalan sedikit apabila perlu . 4. Mendukung bayi .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [30] 5. Menjawab salam dengan isyarat . 6. Mengingatkan Imam . 7. Menerangkan kesilapan Imam . 8. Memuji Allah SWT . 9. Sujud di hujung kain yang dipakai . 10. Membaca Mushaf ( Al-Quran ) . 11. Teringat sesuatu . 1.19.8 Perkara Makruh Ketika Solat Antaranya ialah : 1.Meninggalkan perkara sunat . 2. Memalingkan muka ke kanan atau ke kiri kecuali kerana keperluan . 3. Memandang ke langit / Memandang sesuatu yg melalaikan / memejam mata . 4. Bermain-main dengan rambut dan menyinsing hujung baju ( spt lengan ) . 5. Solat ketika makanan telah dihidangkan yang hatinya teringin memakannya . 6. Menahan kencing dan air besar . 7. Dalam keadaan terlalu mengantuk . 8. Membuka mulut ketika menguap . 9. Berdiri di atas satu kaki atau solat sambil bercekak pinggang . 10. Membaca surah di rakaat ketiga dan keempat . 11. Meludah ke kanan atau ke hadapan . 12. Solat di tempat-tempat berikut spt bilik air , jalan , pasar , kawasan perkuburan , gereja , tempat sampah dan tempat unta duduk . 1.19.9 Perkara Yang Membatalkan Solat Dua belas perkara : 1. Meninggalkan Rukun atau Menambah rukun perbuatan dengan sengaja . 2. Berkata dengan sengaja , iaitu selain daripada Al-Quran , zikir dan doa . 3. Banyak bergerak dengan anggota kasar ( 3 kali berturut-turut ) . 4. Makan dan minum dengan sengaja . 5. Berhadas sebelum salam yang pertama . 6. Terkena najis sama ada pada badan , pakaian atau tempat . 7. Terbuka aurat dengan sengaja . 8. Berdehem , ketawa , menangis , mengerang sakit dengan sengaja jika jelas dari setiap perbuatan tersebut dua huruf , sekalipun tidak difahami . 9. Berpaling dada dari arah qiblat . 10. Berubah niat . 11. Mendahului Imam dengan 2 rukun . 12. Murtad . 1.20 Solat Ketika Sakit Orang yang sakit diberi kemudahan mengerjakan solat dengan apa cara yang terdaya dilakukannya , iaitu : a) Cara solat sambil duduk ( bagi yang tidak mampu berdiri ) - Sebaik-baiknya duduk iftirasy dan bila hendak rukuk hendaklah ia menundukkan kepalanya hingga sama paras dengan lutut ( atau dahinya setentang dengan tempat sujud ) dan bila iktidal hendaklah ia angkatkan kepalanya semula serta melepaskan kedua-dua tangannya . b) Cara solat mengiring ( bagi yang tidak mampu duduk ) - Sebaik-baiknya mengiring di atas lambung kanan dan menghadap dada dan mukanya ke qiblat . Kalau tidak mampu rukuk dan sujud , hendaklah diisyaratkan dengan kepala sahaja , iaitu isyarat sujud lebih rendah daripada isyarat rukuk .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [31] c) Cara solat sambil menelentang ( bagi yang tidak mampu mengiring ) - Dikehendaki mengunjurkan kedua-dua kakinya ke arah qiblat dan ditinggikan kepalanya supaya terangkat sedikit untuk menghadap qiblat , kemudian segala pergerakan solatnya dilakukan dengan isyarat sahaja . d) Cara isyarat sahaja ( bagi yang tidak mampu lagi ) Perhatian : Solat – solat sunat boleh dikerjakan dengan cara duduk pada bila-bila masa dan keadaan sekalipun . 1.21 Solat Qosar & Jamak a) Solat Qosar : Memendekkan solat dari empat rakaat menjadi dua rakaat . b) Solat Jamak : Mengumpulkan dua solat dalam satu waktu . Terbahagi kepada 2 iaitu :- a) Jamak Taqdim – Iaitu menunaikan solat yang kedua dalam waktu yang pertama . b) Jamak Ta’khir – Iaitu melewatkan solat yang pertama dan ditunaikan dalam waktu yang kedua . Hukumnya : Harus bagi musafir . Perhatian : Maksud perbezaan 3 istilah berikut iaitu : 1. Mustautin – Mereka yang tinggal tetap pada suatu tempat sama ada ia dilahirkan di situ atau tidak . 2. Mukim – Mereka yang tinggal di suatu tempat tetapi tidak berniat untuk menetap di situ spt pelajar yang tinggal di asrama atau orang yang tinggal buat sementara sahaja . 3. Musafir – Mereka yang sedang dalam perjalanan jauh yang diharuskan . 1.21.1 Syarat Umum Solat Qosar & Jamak Lima perkara : 1. Tahu menuju arah tertentu dan tempat yang dimaksudkan . 2. Musafirnya tidak bertujuan maksiat . 3. Orang musafir telah melepasi pagar pekan / bangunan yang hendak ditinggalkan . 4. Orang musafir tidak berniat untuk tinggal di tempat tujunya selama 4 hari ( tidak termasuk hari masuk dan hari keluar ) . - Apabila berniat demikian , maka tempat yang ditujunya itu dianggap sebagai tempat tinggalnya ( menjadi orang yang bermukim ) . Dia tidak harus menjamak dan qosarkan solatnya kecuali ketika dalam perjalanan sahaja . - Sekiranya dia berniat untuk tinggal kurang daripada 4 hari atau tidak tahu tempoh tinggalnya kerana tidak diketahui bila dapat disempurnakan kerjanya , maka solat jamak dan qosar boleh dilakukan sehinggalah dia pulang ke pekannya semula bagi masalah yang pertama ( tinggal kurang dari 4 hari ) dan diberi tempoh selama 18 hari tidak termasuk hari sampai dan hari pulang ( bagi yang tidak diketahui tempoh tinggalnya ) . 5. Perjalanannya tidak kurang dari 2 marhalah ( Berlaku perbezaan pendapat di kalangan ulamak , antaranya sama ada 81 / 89 / 91 / 100 km ) . - Walaupun ada khilaf ulama dalam penentuan jarak jauhnya , namun untuk berhati-hati bolehlah dikira dari 60 batu ( 100 km ) .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [32] 1.21.2 Syarat Qosar Lima perkara : 1. Solat yang tunai sahaja yang boleh diqosarkan . 2. Solat yang diqosarkan hanyalah solat yang 4 rakaat sahaja iaitu solat Zohor , Asar dan Isyak . 3. Tidak boleh berimamkan orang yang solat sempurna / bermukim . 4. Berkekalan perjalanannya sehingga sempurna solat . 5. Diniatkan qosar di dalam masa takbiratul ihram . أصلي فرض الظهر ركعتين قصرا أداء هلل تعالى :Cth Maksudnya : “ Sahaja aku solat fardu Zohor 2 rakaat qosar kerana Allah Taala “ 1.21.3 Syarat Jamak Syarat Jamak Taqdim : 1. Ditunaikan secara tertib antara keduanya , iaitu menunaikan solat yang pertama ( punya waktu ) diikuti solat yang kedua . ( Dimulakan solat zohor dari asar , solat maghrib dari isyak ) 2.Berniat jamak untuk menunaikan solat kedua ke dalam waktu yang pertama sebelum selesai solat yang pertama ( sebelum salam ) . Disunat berniat ketika takbiratul ihram . أصلي فرض الظهر ركعتين قصرا مجموعا اليه العصر أداء هلل تعالى :Cth Maksudnya : “ Sahaja aku solat fardu Zohor 2 rakaat qosar serta dijamakkan dengan Asar kerana Allah Taala “ 3. Ditunaikan secara muwalat ( berturut-turut ) antara kedua-dua solat kecuali diselangi oleh iqomah dan mengambil wuduk , maka jamaknya tidak batal . 4. Berkekalan musafirnya sehingga takbir solat yang kedua , tetapi tidaklah disyaratkan sehingga selesai solat yang kedua . Syarat Jamak Ta’khir : 1. Berniat melewatkan solat yang pertama ketika waktunya ( berniat ta’khir sebaik sahaja masuk waktu Zohor atau Maghrib ) 2. Berkekalan musafirnya sehingga selesai kedua-dua solat tersebut . Perhatian : 1. Solat Jamak Ta’khir ini tidak disyaratkan tertib ( yang mana dahulu dan yang mana kemudian ) . 2. Harus Solat Taqdim ketika hujan lebat dan kampung itu kawasannya berbecak , dengan syarat solat itu didirikan secara berjemaah di masjid yang jauh dan hujan turun berterusan dari awal solat pertama hingga diberi salam dan ketika awal solat kedua . 3. Harus juga melakukan Jamak Taqdim bagi solat Asar dengan solat Jumaat ketika musafir . 1.22 Jenis Sujud Terbahagi kepada 3 jenis : 1. Sujud Sahwi – Sujud yang dilakukan sebanyak 2 kali setelah selesai bacaan tahiyyat akhir sebelum salam bagi menampung kecacatan yang berlaku . Sebab Sujud Sahwi : - a) Tertinggal rukun / bertambah rukun / membaca surah bukan pada tempatnya ketika solat . - Sekiranya tertinggal rukun , hendaklah terlebih dahulu melakukan rukun yang tertinggal sekiranya jarak tidak jauh dan ia teringat sebelum memberi salam . b) Tertinggal sunat ab’ad . - Apabila terlupa melakukan sunat ab’ad , ia tidak boleh kembali melakukannya setelah masuk ke rukun seterusnya dengan sempurna .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [33] c) Melakukan perbuatan yang dilarang ( yang boleh membatalkan solat sekiranya sengaja ) kerana terlupa . d) Syak pada bilangan rakaat . - Ketika ini , hendaklah mengambilkira bilangan yang sedikit , dan sempurnakan rakaat yang masih berbaki kemudian sujud sahwi . 2. Sujud Tilawah / Sajadah – Sujud ( 1 kali ) apabila membaca atau mendengar orang lain membaca ayat-ayat yang tertentu dalam Al-Quran sama ada ketika solat atau di luar solat . 3. Sujud Syukur – Sujud ( 1 kali ) kerana mendapat nikmat spt lahirnya anak , beroleh harta , terpelihara dari bahaya dsb . Hukumnya : Sunat Syarat-Syarat Sujud :- 1. Menutup aurat . 2. Bersuci daripada hadas dan najis . 3. Menghadap qiblat . Tatacaranya : Apabila teringat melakukan perkara yang menyebabkan Sujud Sahwi , sebelum memberi salam ( bagi Sujud Sahwi ) atau Sebaik sahaja mendengar ayat tilawah ( bagi Sujud Tilawah ) atau mendapat berita gembira dsb ( bagi Sujud Syukur ) , maka hendaklah bertakbiratul ihram beserta dengan niat , dan terus melakukan sujud sekali ( kecuali Sujud Sahwi dilakukan 2 kali ) , kemudian duduk tawarruk dan memberi salam . Perhatian : 1. Sekiranya Imam terlupa Sujud Sahwi , maka makmum bolehlah Sujud Sahwi setelah Imam memberi salam . 2. Disunatkan Sujud Tilawah bagi yang mendengar , dengan syarat orang yang membacanya itu sujud . 1.23 Solat Berjemaah Hukumnya : Sebahagian ulama mengatakan Fardhu ‘Ain , manakala yang lain mengatakan Fardhu Kifayah . Ada juga yang mengatakan Sunat Muakkad dan inilah pendapat Imam Syafi’e rhm . Perhatian : 1. Sekurang-kurangnya solat berjemaah ialah seorang Imam dan seorang makmum . 2. Masih mendapat pahala berjemaah bila makmum dapat mengikut Imam sebelum Imam memberi salam . 1.23.1 Keuzuran Solat Berjemaah Antaranya ialah : 1. Cuaca terlampau sejuk / terlampau panas / Angin kuat . 2. Hujan atau jalan berlumpur . 3. Terpaksa buang air . 4. Sangat lapar / dahaga . 5. Memakan makanan yang berbau spt petai , bawang , jering dsb . 6. Sangat mengantuk . 7. Sakit yang menyusahkan berjalan ke tempat berjemaah . 8. Menjaga orang sakit yang tiada orang lain yang menjaganya . 9. Takut pemiutang / kepada orang zalim . 10. Siap sedia untuk bermusafir .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [34] 1.23.2 Susunan Orang Yang Paling Berhak Menjadi Imam Hendaklah mengikut Susunan yang berikut : 1. Yang paling baik bacaannya . 2. Yang paling alim berkenaan dengan As-Sunnah . 3. Yang paling dahulu berhijrah / Yang paling baik akhlaknya . 4. Yang paling tua umurnya . Perhatian : Orang yang berwuduk boleh menjadi makmum kepada orang yang bertayammum dan menyapu khuf . Orang yang solat berdiri boleh menjadi makmum kepada orang yang solat duduk , Orang yang baligh boleh menjadi makmum kepada kanak-kanak . Orang yang merdeka boleh menjadi makmum kepada hamba . Orang yang sihat boleh menjadi makmum kepada orang yang sakit . Orang yang solat tunai boleh menjadi makmum kepada orang yang solat qada’ dan orang yang solat fardu juga boleh menjadi makmum kepada orang yang solat sunat dan begitulah sebaliknya . 1.23.3 Susunan Makmum Dalam Solat Berjemaah Hendaklah mengikut Susunan yang berikut : 1. Lelaki Dewasa . 2. Kanak-kanak Dewasa . 3. Khunsa ( orang yang mempunyai 2 alat jantina ) . 4. Kanak-kanak Perempuan . 5. Perempuan Dewasa . 1.23.4 Syarat Sah Mengikut Imam Sebelas perkara : 1. Makmum hendaklah berniat mengikut Imam , tetapi Imam hanya sunat sahaja berniatkan Imam . 2. Makmum hendaklah mengikut Imam di dalam segala pekerjaannya dan tidak boleh mendahului Imam walau pada satu perbuatan sekalipun . 3. Mengetahui gerak-geri perbuatan Imam , sama ada dengan cara dapat melihat atau melihat saf makmum di belakang , mendengar suara Imam ataupun suara muballigh ( bilal yang menguatkan suara ) . 4. Berhimpun atau berkumpul Imam dengan makmum pada satu tempat . - Keadaannya adalah seperti berikut :- a) Kedua-duanya di dalam satu bangunan walaupun jarak di antara kedua- duanya sangat jauh . b) Kedua-duanya tidak berada dalam satu bangunan ( cthnya di padang ) atau Imam di dalam bangunan dan makmum di luar atau belakang , maka jarak di antara kedua-duanya tidak boleh melebihi 300 hasta ( lebih kurang 150 m ) dan jangan ada dinding yang menghalang di antara kedua-duanya . 5. Makmum hendaklah ke belakang sedikit daripada Imam iaitu diukur mengikut tumitnya . 6. Makmum jangan menyalahi Imam terhadap perkara sunat . - Termasuk Sujud Sahwi iaitu wajib menuruti Imamnya pada perbuatan dan tidak pada meninggalkannya kerana apabila Imam meninggalkan Sujud Sahwi maka sunatlah makmum Sujud Sahwi selepas salam Imam . 7. Imam tidak terpengaruh oleh solat orang lain . 8. Persamaan solat di antara Imam dan makmum . 9. Imam mestilah lelaki . 10. Imam mempunyai bacaan yang baik . 11. Tidak boleh mengikut Imam yang diketahui batal solatnya .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [35] Perhatian : Sekiranya Imam terlupa / tersilap , maka makmum lelaki hendaklah menegurnya dengan ucapan ‘ Subhanallah ‘ , manakala makmum perempuan dengan cara menepukkan tangan ke paha . 1.23.5 Pengertian Makmum Muafiq & Makmum Masbuq Makmum terbahagi kepada dua : 1. Makmum Muafiq – Makmum yang mempunyai masa yang cukup bersama Imam untuk membaca Al-Fatihah dengan bacaan yang sederhana . - Sekiranya masih belum selesai membaca Al-Fatihah sedangkan Imam telah rukuk , maka hendaklah ia menghabiskan Al-Fatihahnya itu sehingga Imam selesai sujud dan bangun dari sujud yang kedua . - Sekiranya makmum masih tidak selesai juga sedangkan Imam sudah pun bangun berdiri ataupun duduk tahiyyat akhir , maka hendaklah makmum itu memilih sama ada berpisah dengan niat mufaraqah ( berpisah ) ataupun terus mengikut Imam dan rakaat itu tidak diambil kira . Jika tidak berbuat salah satu antara kedua hal tersebut , maka batallah solatnya . 2. Makmum Masbuq - Makmum yang tidak mendapat masa yang cukup membaca Al-Fatihah bersama Imam . - Orang yang berkeadaan begini sekiranya ia dapati Imam sedang rukuk , maka hendaklah ia terus bertakbir serta niat sekali dan setelah berdiri sebentar ( sekadar bacaan ‘ Subhanallah ‘ ) teruskanlah rukuk bersama Imam . - Sekiranya dapat berhenti sejenak bersama Imam semasa rukuk , maka itu adalah dikira satu rakaat walaupun tidak sempat atau tidak membaca Al-Fatihah kerana Al-Fatihahnya itu ditanggung oleh Imam . - Sekiranya ia berkesempatan berdiri bersama imam dalam masa yang singkat , maka hendaklah ia membaca Al-Fatihah sekadar mana yang dapat dan teruskan mengikut Imam dalam rukuk dengan syarat dapat berhenti bersama dalam rukuk itu . 1.24 Solat Jumaat Ertinya : Solat dua rakaat berjemaah yang ditunaikan dalam waktu Zohor pada hari Jumaat , mengikut syarat-syaratnya yang tertentu . Hukumnya : Fardhu ‘Ain ke atas setiap individu Muslim lelaki . 1.24.1 Syarat Wajib Jumaat Tujuh perkara : 1. Muslim 5. Lelaki 2. Baligh 6. Sihat tubuh badan 3. Berakal 7. Bermukim di tempat Jumaat didirikan 4. Merdeka Perhatian : 1. Orang yang bermustautin di suatu tempat yang tidak sah didirikan solat Jumaat spt sebuah kampung yang tidak cukup bilangan 40 orang ahlinya , maka dia tidak diwajibkan solat Jumaat . 2. Orang yang bermukim sementara , hukumnya tetap Fardu ‘Ain tetapi ia tidak termasuk dalam bilangan 40 orang ahli Jumaat . 3. Orang musafir sunat sahaja mendirikan solat Jumaat dan ia juga tidak termasuk bilangan 40 orang ahli Jumaat . 4. Orang yang meninggalkan Jumaat 3 kali berturut-turut tanpa keuzuran menjadi satu dosa besar dan dikira dari orang munafik .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [36] 1.24.2 Syarat Sah Jumaat Lima perkara : 1. Didirikan di sebuah perkampungan / pekan / Bandar . 2. Bilangannya tidak kurang daripada 40 orang ahli yang cukup syarat wajib solat Jumaat termasuk Imam , mulai dari awal khutbah pertama sehingga selesai solat . 3. Didirikan dalam waktu Zohor . 4. Tidak berbilang solat Jumaat di tempat itu selama ia boleh dibuat dalam satu jemaah . 5. Didahului oleh dua khutbah . Perhatian : 1. Sesiapa yang dapat mengikut satu rakaat bersama Imam , maka sah Jumaatnya . 2. Sesiapa yang terlewat sampai ke masjid dan didapati Imam sedang membaca tahiyyat akhir , maka hendaklah dia berniat solat Jumaat mengikut Imam tetapi dia melaksanakan solat Zohor ( 4 rakaat ) . 1.24.3 Fardu / Rukun Jumaat Dua perkara : 1. Dua khutbah sebelum Jumaat . - Rukun kedua-dua khutbah ialah : Memuji Allah ; Selawat ke atas Nabi SAW ; Wasiat taqwa ; Membaca sedikit daripada ayat Al-Quran ( salah satu dari dua khutbah ) dan Berdoa terhadap orang Mukmin ( pada khutbah kedua ) . - Syarat Sah dua khutbah : Telah masuk waktu Zohor ; Tidak dikemudiankan daripada solat ; Khatib hendaklah lelaki ; Khatib berada dalam keadaan suci daripada hadas dan najis ; Khatib menutup aurat ; Khatib berdiri bagi yang mampu ; Suara khatib hendaklah nyaring agar rukun-rukun khutbah didengari oleh 40 orang ahli Jumaat ; Rukun-rukun khutbah dibaca dalam bahasa Arab termasuk ayat-ayat Al-Quran ; Hendaklah duduk sebentar selepas khutbah yang pertama ; Berturut-turut rukun-rukunnya . 2. Melaksanakan solat Jumaat dua rakaat secara berjemaah . 1.24.4 Perkara Sunat Jumaat & Adab Umum a) Sebelum ke masjid 1. Memotong kuku , memperelokkan rambut dan menghilangkan bulu-bulu spt mengguntingkan misai , bulu ketiak , bulu ari-ari dsb . 2. Mandi sunat Jumaat . 3. Berhias diri dan memakai pakaian yang elok dan bersih . 4. Memakai wangi-wangian . 5. Datang lebih awal ke masjid . b) Ketika di masjid 1. Solat Sunat Tahiyyatul Masjid . 2. Berniat iktikaf . 3. Membaca Al-Quran sebelum khatib berkhutbah . 4. Mendengar khutbah dengan penuh teliti dan khusyuk . Adab Umum ( Amalan Sunat ) pada hari Jumaat dan malamnya : 1. Membaca surah Al-Kahfi . 2. Banyak berdoa . 3. Banyak berselawat ke atas Nabi SAW .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [37] 1.25 Solat Sunat ( An-Nafl ) Ertinya : Solat selain fardhu , kerana ia merupakan tambahan daripada apa yang difardukan oleh Allah SWT . 1.25.1 Pembahagian Solat Sunat & Jenisnya Terbahagi kepada dua bahagian : 1) Solat sunat yang tidak disunatkan berjemaah Terbahagi kepada dua iaitu :- (i) Solat sunat yang mengiringi solat fardhu ( Solat Sunat Rawatib ) Terbahagi pula kepada dua iaitu :- a) Sunat Muakkad – Iaitu 2 rakaat sebelum solat Subuh ; 2 rakaat sebelum solat Zohor dan 2 rakaat selepasnya ; 2 rakaat selepas solat Maghrib dan 2 rakaat selepas solat Isyak . b) Sunat tidak Muakkad – Iaitu 2 rakaat sebelum dan selepas solat Zohor yang kedua-duanya merupakan tambahan kepada 2 rakaat yang muakkad ; 4 rakaat sebelum solat Asar , 2 rakaat ringan sebelum solat Maghrib dan 2 rakaat ringan sebelum solat Isyak . (ii) Solat sunat yang tidak mengiringi solat fardhu a) Solat Sunat Tahiyyatul Masjid – Solat 2 rakaat sebelum duduk setiap kali masuk masjid . b) Solat Sunat Witir – Dilakukan di antara solat Isyak dan sebelum terbit fajar . Sekurang-kurangnya 1 rakaat ( makruh ) dan yang paling sempurna 11 rakaat ( 6 salam ) dan diakhiri dengan 1 rakaat . c) Solat Sunat Tahajjud – Solat sunat yang tidak mempunyai bilangan rakaat yang tertentu . Dilakukan selepas bangun tidur dan sebelum azan Subuh . d) Solat Sunat Dhuha – Sekurang-kurangnya ialah 2 rakaat dan yang paling sempurna ialah 8 rakaat . Waktunya bermula daripada naik matahari sehingga gelincir ( yang paling afdhal setelah berlalunya ¼ siang ) . e) Solat Sunat Istikharah – Disunatkan kepada sesiapa yang ingin membuat pilihan yang terbaik dalam sesuatu yang diharuskan spt menghadapi sesuatu masalah penentuan , pemilihan , pekerjaan ataupun cita-cita . Bilangan rakaatnya 2 rakaat ( 1 salam ) atau 12 rakaat ( 6 salam ) . f) Solat Sunat Hajat - Bilangan rakaatnya paling kurang 2 rakaat ( 1 salam ) atau sehingga 12 rakaat ( 6 salam ) . Tatacara mengerjakannya ada berbagai-bagai bacaan dan kaedah . Namun rukun-rukunnya tetap sama . Cthnya : Bacaan surah / ayat selepas AlFatihah ; bagi rakaat pertama dibaca ayat al-Kursi 7 kali . Manakala rakaat kedua dibaca surah al-ikhlas 11 kali . Dalam sujud terakhir dibaca tasbih berikut : ال . solat selepas berdoa kemudian اله اال انت سبحانك اني كنت من الظالمين

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [38] g) Solat Sunat Tasbih - Dianjurkan mengerjakannya pada setiap malam. Sekiranya tidak mampu , pada setiap minggu , atau setahun sekali atau sekurang-kurangnya sekali seumur hidup . Dilakukan 4 rakaat ( 1 salam jika siang dan 2 salam jika malam ) . Bacaan surah selepas Al-Fatihah ; rakaat pertama surah at-Takathur ; rakaat kedua surah al-Asr ; rakaat ketiga surah al-Kafirun dan rakaat keempat surah al-Ikhlas . - Tasbih dibaca 300 kali ( 75 kali setiap rakaat ) mengikut kaedah berikut : selepas membaca surah sebelum rukuk ( 15 kali ) ; selepas membaca tasbih biasa dalam rukuk ( 10 kali ) ; selepas membaca tahmid dalam iktidal ( 10 kali ) ; selepas membaca tasbih biasa dalam sujud ( 10 kali ) ; selepas membaca doa ketika duduk antara dua sujud ( 10 kali ) ; selepas membaca tasbih biasa dalam sujud kedua ( 10 kali ) ; sebelum berdiri hendaklah duduk istirehat dan baca tasbih ( 10 kali ) . Bagi rakaat kedua waktu siang hari , baca tasbih ini selepas tahiyyat awal ( 10 kali ) . Bagi rakaat terakhir , baca tasbih ini selepas tahiyyat akhir ( 10 kali ) . h) Solat Sunat Mutlak ( solat sunat yang tidak ada nama dan waktu ) - Sunat dilakukan pada mana-mana waktu sama ada waktu malam atau siang kecuali pada waktu tertentu yang dilarang mendirikannya . 2) Solat sunat yang sunat pula dilakukan secara berjemaah a) Solat Sunat Dua Hari Raya ( Hari Raya Puasa dan Hari Raya Haji ) - Hukumnya Sunat Muakkad . Waktunya bermula dengan terbitnya matahari hingga gelincirnya ( waktu yang paling afdhal ialah ketika matahari naik sekadar panjang lembing / tinggi segalah ) . - Dilakukan solat 2 rakaat bermula dengan takbiratul ihram , dan disunatkan bertakbir sebanyak 7 kali ( pada rakaat pertama ) dan 5 kali ( pada rakaat kedua) sebelum membaca al-Fatihah . Disunatkan berkhutbah dengan 2 kali khutbah selepas selesai solat ( segala syarat dan rukun adalah sama sebagaimana khutbah Jumaat kecuali khutbah pertama sunat dimulakan dengan 9 kali takbir dan khutbah kedua 7 kali takbir ) . - Sunat hukumnya menyembelih binatang korban bermula selepas solat sunat hari raya Haji pada 10,11,12 dan sebelum terbenamnya matahari13 Zulhijjah. b) Solat Sunat Tarawih – Disyariatkan khusus pada bulan Ramadan . Hukumnya Sunat Muakkad . Waktunya antara solat Isyak dan solat Subuh dan sebelum Solat Witir . Bilangan rakaatnya sekurang-kurangnya 8 rakaat dan sebanyak-banyaknya 20 rakaat ( tidak termasuk 3 Solat Witir ) . Didirikan setiap 2 rakaat dengan satu salam . c) Solat Sunat Gerhana Matahari ( Al-Kusuf ) / Gerhana Bulan ( Al-Khusuf ) – Hukumnya Sunat Muakkad ketika berlakunya gerhana tersebut dengan bermunajat kepada Allah SWT agar dihilangkan bala dan dikembalikan cahaya . Mempunyai 2 rakaat . - Caranya ( tahap minimum ) ialah dilakukan pada setiap rakaat dengan 2 kali berdiri , 2 kali membaca Al-Fatihah dan ayat serta 2 kali rukuk tanpa memanjangkannya ( berdiri , membaca dan rukuk , kemudian berdiri , membaca dan rukuk ) . Apabila solat telah sempurna , maka Imam bangun berkhutbah dengan 2 khutbah ( segala syarat dan rukun adalah sama dengan 2 khutbah Jumaat ) dengan mendorong orang ramai supaya bertaubat dan melakukan kebaikan . d) Solat Sunat Istisqa’ ( minta hujan ) - Disyariatkan ketika hujan tidak turun dan mata air kekeringan . Paling afdal dengan melakukan perkara berikut iaitu Pertama : Imam hendaklah menyuruh

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [39] orang ramai bertaubat , bersedekah dan berpuasa selama 4 hari berturut-turut . Kedua : Imam keluar beramai-ramai dalam keadaan berpuasa , memakai pakaian yang lusuh , khusyuk dan hina menuju ke padang yang luas bersama-sama orang ramai solat 2 rakaat spt solat 2 hari raya . Ketiga : Selesai solat , Imam hendaklah berkhutbah dengan 2 khutbah spt khutbah hariraya , kecuali kedua-duanya dimulai dengan istighfar 9 kali pada khutbah yang pertama dan 7 kali pada khutbah yang kedua sebagai ganti kepada takbir . Keempat : Disunatkan membawa kanak-kanak kecil , orang tua , binatang ternakan ke tempat solat kerana musibah yang berlaku adalah menimpa mereka semua . Perhatian : Harus melakukan solat sunat yang tidak disunatkan secara berjemaah ( spt solat sunat hajat , solat sunat dhuha , solat sunat tahajjud , solat sunat mutlak dsb ) secara berjemaah , dan tidak dikatakan makruh . 1.25.2 Waktu Yang Dilarang Solat ( Makruh ) Pada lima waktu : 1. Selepas solat Subuh sehingga naik matahari . 2. Ketika naik matahari hingga tingginya dari kaki langit sekadar 7 hasta ( mengikut pandangan mata ) . 3. Ketika matahari tegak di tengah-tengah langit , kecuali hari Jumaat . 4. Selepas solat Asar sehingga terbenam matahari . 5. Ketika terbenam matahari . Perhatian : 1. Bagi solat yang mempunyai sebab , maka tidak dilarang spt solat qada’ , solat sunat tahiyyatul masjid , solat sunat qabliyah Asar dan Subuh yang tidak sempat dilakukan sebelumnya , solat gerhana matahari atau bulan dan solat jenazah . 2. Di kota Mekah tidak haram melakukan solat pada bila-bila masa jua pun . 1.26 Puasa Ertinya : Menahan diri daripada makan dan minum serta perkara-perkara yang membatalkan puasa bermula dari terbit fajar ( Subuh ) hingga terbenam matahari ( Maghrib ) disertakan dengan niat ( pada malamnya ) . Hukumnya : Fardhu ‘Ain 1.26.1 Jenis Puasa Terbahagi kepada lima : 1. Puasa Fardhu – iaitu puasa Ramadhan selama sebulan ( 29 / 30 hari ) . 2. Puasa Wajib . Terbahagi pula kepada 2 iaitu :- a)Puasa Nazar – Puasa yang diniatkan untuk dilakukannya kerana terkabulnya sesuatu hajat . b)Puasa Kifarat – Puasa dalam erti kata membayar denda kerana melanggar syarat-syarat berpuasa spt bersetubuh dengan isteri pada siang hari bulan Ramadhan . 3. Puasa Sunat - Puasa selain yang fardhu dan wajib . 4. Puasa Makruh 5. Puasa Haram 1.26.2 Syarat Wajib Puasa Enam perkara : 1. Muslim 4. Sihat 2. Baligh 5. Bermukim 3. Berakal 6. Suci daripada haid dan nifas

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [40] 1.26.3 Syarat Sah Puasa Empat perkara : 1. Muslim . 2. Berakal dan Mumayyiz . 3. Suci daripada haid dan nifas . 4. Apabila nyata masuknya bulan Ramadhan . 1.26.4 Rukun Puasa Dua perkara : 1. Niat pada malamnya , iaitu sebelum terbit fajar . نويت صوم غد عن أداء فرض شهر رمضان هذه السنة هلل تعالى Cth : “ Sahaja aku berpuasa pada esok hari dalam menunaikan fardu bulan Ramadhan pada tahun ini kerana Allah Taala “ 2. Menahan diri daripada perkara-perkara yang membatalkan puasa mulai dari terbit fajar hingga terbenam matahari . Perhatian : 1. Bagi puasa Ramadhan hendaklah berniat untuk berpuasa Ramadhan pada esok hari ( iaitu ditentukan jenisnya ) pada setiap malamnya . 2. Bagi puasa sunat , niat tidak disyaratkan pada waktu malam dan tidak perlu ditentukan . Niatnya sah dilakukan sebelum tergelincir matahari dan sah juga dengan niat mutlak ( dengan syarat dia belum makan sesuatupun sebelum masa tergelincir tersebut ) . 1.26.5 Perkara Sunat Ketika Puasa Dua belas perkara : 1. Menyegerakan berbuka puasa . 2. Berbuka puasa dengan buah tamar , jika tiada maka dengan air bersih . 3. Membaca doa berbuka . 4. Bersahur . 5. Melambatkan bersahur . 6. Memperbanyakkan membaca Al-Quran , bertadarrus , beriktikaf di masjid , berzikir , berselawat , dan membuat amal kebajikan ( terutama pada 10 malam yang terakhir bagi puasa Ramadhan ) . 7. Sentiasa bersedekah . 8. Menjauhkan perkara yang sia-sia sama ada percakapan atau perbuatan . 9. Mandi junub lebih awal sebelum masuknya waktu Subuh . 10. Tidak berbekam dan seumpamanya . 11. Menyediakan makanan untuk mereka yang berbuka puasa . 12. Mengerjakan Solat Tarawih ( bagi puasa Ramadhan ) . 1.26.6 Perkara Makruh Ketika Puasa Antaranya : 1. Setiap perkara yang menyalahi perkara sunat ketika berpuasa spt melewatkan berbuka , menyegerakan bersahur , berbekam , bersuntik dsb . 2. Sebahagiannya pula termasuk dalam perkara yang diharamkan spt mengumpat , menghasut , mencela dan berdusta . 3. Berkumur-kumur . 4. Memasukkan air ke dalam rongga hidung secara berlebih-lebihan . 5. Bersugi selepas gelincir matahari . 6. Mandi yang berlebihan . 7. Merasa makanan di hujung lidah . 8. Mencium isteri dan seumpamanya . 1.26.7 Sembilan perkara : 1. Makan atau minum dengan sengaja meskipun sedikit .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [41] Perkara Yang Membatalkan Puasa 2. Memasukkan sesuatu benda ke dalam rongga melalui liang yang terbuka dengan sengaja , termasuklah menelan semula kahak atau ludah yang sudah sampai di bibir . - Maksud rongga ialah apa yang berada antara bawah halkum hingga ke perut . 3. Muntah dengan sengaja . 4. Keluar haid atau nifas . 5. Gila . 6. Pengsan / sawan sepanjang hari sejak terbit fajar hingga terbenam matahari . 7. Mengeluarkan mani dengan sengaja . 8. Bersetubuh dengan sengaja walaupun tanpa keluar mani . 9. Berbuka puasa sebelum yakin masuk waktunya . 10. Murtad . Perhatian : Orang yang bersetubuh pada siang hari bulan Ramadhan , maka kedua-duanya perlu mengqada’ puasa berkenaan . Hanya suami yang wajib membayar kifarat ( denda ) seperti berikut : Memerdekakan hamba Mukmin , sekiranya tidak mampu hendaklah berpuasa dua bulan berturut-turut tanpa putus . Kalau tidak mampu , hendaklah memberi makan kepada 60 orang fakir atau miskin . Tetapi jika persetubuhan itu berlaku kerana terlupa , jahil tentang haramnya atau dipaksa ke atasnya , maka tidaklah wajib kifarat . 1.26.8 Golongan Yang Harus Berbuka Puasa Lima golongan : 1. Orang sakit yang boleh memberi mudarat kepada dirinya sekiranya dia berpuasa . - Wajib qada’ selepas sihat . 2. Orang musafir yang jauhnya 2 marhalah . - Wajib qada’ . 3. Orang yang terlalu tua dan amat lemah yang tidak mampu lagi untuk berpuasa / orang sakit yang tiada harapan sembuh . - Tidak wajib qada’ , tetapi wajib membayar fidyah ( denda ) iaitu setiap hari satu mud ( cupak ) beras atau makanan lain yang kebiasaan di negeri itu . 4. Perempuan hamil yang takut mudarat ke atas dirinya sahaja . - Wajib qada’ , tetapi jika takut memberi mudarat kepada kandungannya wajib qada’ dan membayar fidyah . 5. Perempuan yang menyusukan anak , jika khuatir ke atas dirinya sahaja menjadi lemah . - Wajib qada’ , tetapi jika khuatir kekurangan susu untuk anak yang disusukannya maka wajib qada’ dan membayar fidyah . Perhatian : 1. Ada pendapat ulama mengatakan bahawa bagi perempuan yang hamil dan menyusukan anak , diharuskan membayar fidyah sahaja , tidak perlu qada’ . Manakala pendapat lain mengatakan boleh meninggalkan puasa dengan apa juga niatnya dan wajib qada’ di hari lain spt orang sakit , tidak ada fidyah . Satu lagi pandangan mengatakan bagi perempuan yang hamil boleh meninggalkan puasa tetapi wajib qada’ sahaja manakala bagi perempuan yang menyusu wajib qada’ dan membayar fidyah . 2. Satu mud adalah sama timbangannya dengan 6 ons ( 1 kati ) iaitu sama dengan 2 tin susu lebih . 3. Termasuk mereka yang dikenakan fidyah puasa ialah :-

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [42] a) Mereka yang tidak dapat mengqada’ puasa sehingga masuk Ramadhan kali kedua . ( Fidyahnya satu cupak beras untuk setiap hari yang ditinggalkan di samping mengqada’ puasa ) bagi setahun tertinggal . Kalau tidak diqada’ sehingga melampaui 2 tahun , maka dikenakan dua cupak tetapi puasa tetap juga diqada’ mengikut bilangan hari dia berbuka ( tiada tambahan ) . b) Orang yang ada qada’ puasa tetapi meninggal dunia sebelum sempat berbuat demikian . ( Fidyahnya dibuat oleh kerabat si mati atau diambil daripada harta pusakanya ) . 1.26.9 Puasa Sunat Lapan jenis : 1. Puasa sunat enam hari dalam bulan Syawal khususnya selepas Aidil Fitri . - Berturut-turut enam hari adalah lebih afdal . 2. Hari Isnin dan Khamis setiap minggu . 3. Hari Tasu’a ( 9 Muharram ) . 4. Puasa hari ‘Asyura ( 10 Muharram ) . 5. Puasa 9 Zulhijjah ( sempena wuquf di Arafah ) bagi orang yang tidak mengerjakan ibadat haji . 6. Puasa hari 13, 14 dan 15 setiap bulan qamariah ( dinamakan hari-hari putih ). 7. Puasa hari 28 , 29 dan 30 setiap bulan qamariah . 8. Puasa Nisfu Sya’ban ( 15 Sya’ban ) . Perhatian : 1. Seseorang yang berpuasa sunat diharuskan membatalkan puasa jika dia mahu ( hukumnya makruh sahaja ) , dan tidak diwajibkan mengqadanya . Tetapi orang yang sedang mengqada’ puasa wajib , diharamkan membatalkan puasanya . 2. Perempuan yang ingin berpuasa sunat perlulah meminta izin daripada suami terlebih dahulu . 3. Persetubuhan pada waktu mengerjakan puasa sunat tidak perlu kepada penggantian puasa dan kifarat sebagaimana puasa Ramadhan . 1.26.10 Puasa Makruh Lima jenis : 1. Puasa pada hari Jumaat sahaja . Cthnya : Tidak didahului oleh puasa hari Khamis sebelumnya atau Sabtu selepasnya . 2. Puasa pada hari Sabtu sahaja . 3. Puasa Wishol - iaitu melakukan puasa tanpa berbuka hingga waktu sahur . 4. Puasa Dahri – iaitu berpuasa terus-menerus sepanjang tahun . 5. Puasa sunat bagi isteri tanpa izin suami . 1.26.11 Puasa Haram Lima jenis : 1. Hari Raya Aidil Fitri pada 1 Syawal . 2. Hari Raya Aidil Adha pada 10 Zulhijjah . 3. Tiga hari Tasyriq iaitu 11,12 dan 13 Zulhijjah . 4. Puasa 15 sehingga 30 Sya’ban bagi bukan qada’ atau puasa sunat yang tidak pernah dilakukan sebelum 15 Sya’ban . 5. Hari Syak iaitu hari yang diragui antara 30 Sya’ban atau sudah masuk 1 Ramadhan , kecuali apabila hari syak bertepatan dengan hari kebiasaannya berpuasa . 1.27 Zakat Ertinya : Ibadat dengan cara mengeluarkan harta yang tertentu , diberi kepada golongan tertentu dengan kadar dan syarat tertentu . Hukumnya : Fardhu ‘Ain .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [43] 1.27.1 Jenis Zakat Terbahagi kepada 2 jenis iaitu : 1. Zakat ‘ Badaniah ‘ – Zakat tubuh badan atau zakat fitrah . 2. Zakat ‘ Maliah ‘ – Zakat harta benda spt Zakat binatang ternakan ; Zakat biji-bijian / buah-buahan ; Zakat emas dan perak ; Zakat harta rikaz ; Zakat wang dan perniagaan ; Zakat saham dsb . 1.27.2 Rukun Zakat Dua perkara : 1. Niat , iaitu ingatan di dalam hati menentukan zakatnya . Cth : “ Inilah fitrahku / zakat hartabendaku “ . 2. Mengeluarkannya , iaitu memberi kepada mereka yang berhak menerimanya. 1.27.3 Syarat Wajib Zakat Fitrah Tiga perkara : 1. Muslim . 2. Merdeka ( hamba tidak wajib mengeluarkan zakat ) . 3. Sempat hidup sewaktu terbenam matahari hari terakhir Ramadhan . 3. Dia mempunyai kelebihan harta daripada keperluan makanan untuk dirinya sendiri dan orang yang dalam tanggungannya . Perhatian : 1. Berikut adalah waktu dan hukum membayar fitrah pada waktu berikut : a) Waktu Harus – iaitu dari awal Ramadan sampai hari akhir Ramadan . b) Waktu Wajib – Iaitu dari terbenam matahari hari akhir Ramadan . c) Waktu Sunat – Iaitu dibayar selepas solat Subuh sebelum menunaikan solat Hari Raya . d) Waktu Makruh – Iaitu membayar fitrah selepas solat Sunat Hari Raya tetapi sebelum terbenam matahari pada Hari Raya itu . e) Waktu haram – Iaitu dibayar selepas terbenamnya matahari pada Hari Raya itu . 2. Kadar Zakat Fitrah ialah 1 gantang Baghdad makanan asasi sesuatu tempat spt beras atau gandum ( mengikut cara asal ) atau sebanyak 2.27 kg bersamaan nilai mengikut kadar nilai mata wang semasa ( mengikut sukatan / timbangan ) . 3. Cth lafaz bagi Zakat Fitrah ialah : “ Inilah wang bagi menggantikan beras fitrah yang wajib bagi diriku / dan tanggunganku pada tahun ini kerana Allah Taala “ . Sekiranya diwakilkan : “ Inilah wang bagi menggantikan beras fitrah yang wajib bagi ……………… pada tahun ini yang diwakilkan kepadaku kerana Allah Taala “ . 1.27.4 Syarat Wajib Zakat Harta Lima Perkara : 1. Muslim . 2. Merdeka . 3. Sempurna Milik . 4. Memiliki Nisab ( had minima harta yang dimiliki ) . 5. Cukup Haul setahun ( qamariah ) atas pemilikan nisab , kecuali Zakat Tanaman atau Buah-buahan . 1.27.5 Jenis Zakat Harta Terbahagi kepada lima : 1. Binatang Ternakan ( spt Unta ; Lembu ; Kerbau ; Kibasy ; Kambing ) - Nisab bagi Unta ( 5 ekor ) ; Lembu / Kerbau ( 30 ekor ) ; Kibasy / Kambing ( 40 ekor ) .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [44] - Antara syarat tambahan bagi binatang yang dikenakan zakat ialah binatang ternakan itu dipelihara pada tempat yang bebas spt padang rizab , atau dilepaskan binatang itu pada padang rumput yang disewa dengan harga yang murah . Binatang itu juga bukan binatang yang digunakan untuk bekerja spt menarik kereta , membajak sawah , mengangkat barang dsb . 2. Tanaman / Biji-bijian dan Buah-Buahan yang menjadi makanan asasi yang mengenyangkan ( spt Padi ; Barli ; Gandum ; Jagung dsb / Tamar dan Anggur sahaja ) - Nisabnya ialah apa yang sama atau lebih daripada 5 wasq ( 400 gantang ) , maka wajib dikeluarkan satu kail ( gantang ) . - Kadar zakatnya 10% ( 1/10 ) iaitu 40 gantang sahaja . - Zakat tanaman-tanaman padi , gandum dan sebagainya , dikira setelah dituai dan dibersihkan jeraminya mengikut kadar sukatannya . - Zakat tanaman dan buah-buahan ini dikenakan berulang-ulang kali apabila berulang-ulang tanaman itu dalam setahun . 3. Mata Wang ( Emas dan Perak ) - Nisab bagi Emas seberat 20 misqal ( kira-kira 96 gram ) . Manakala bagi Perak 200 dirham kira-kira ( 672 gram ) . - Kadar zakatnya 2.5 % ( 1/40 ) . 4. Harta Galian ( sama ada Emas / Perak yang dikeluarkan dari perut bumi) dan Rikaz ( harta kekayaan yang dijumpai tertanam di dalam tanah hasil simpanan orang jahiliah dahulu iaitu sebelum Islam ) - Wajib dikeluarkan serta merta jika cukup nisab sebagaimana nisab Emas dan Perak . 5. Harta Perniagaan besar atau kecil - Zakatnya sebanyak 2.5 % ( 1/40 ) . 6. Zakat Saham – Wang yang dilaburkan dalam syarikat / perniagaan - Zakatnya sebanyak 2.5 % atas nilai terendah sesuatu tahun semua saham ( setelah ditolak hutang atas saham-saham tersebut ) . Perhatian : 1. Perhiasan Emas dan Perak yang dipakai oleh wanita ( dengan syarat tidak terlalu banyak sehingga melampau ) maka ianya tidak wajib dikenakan zakat . 2. Wang kertas yang ada sekarang ada nilainya ( memegangnya serupa dengan memegang Emas dan Perak ) , maka wajib dikeluarkan zakat apabila cukup nisabnya . 3. Mendahulukan zakat sebelum cukup Haul dibolehkan . 4. Bagi orang yang tidak mengeluarkan zakatnya beberapa tahun disebabkan sesuatu hal , maka wajib bagi dirinya mengeluarkan seberapa tahun yang tidak dibayarnya itu . 5.Harta-harta yang dicuri atau dirampas bila sudah dapat dikembalikan ke dalam miliknya , wajib dikeluarkan zakatnya . 6. Harta-harta Baitul Mal atau harta-harta yang diwakafkan kepada umum , tidaklah wajib dikeluarkan zakatnya . 1.27.6 Golongan ( Asnaf ) Yang Berhak Lapan golongan : 1. Fakir – Mereka yang tidak mempunyai harta dan tidak dapat berusaha atau usahanya tetap tidak berhasil ( tidak sampai 50% dari keperluan hidupnya ) .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [45] Menerima Zakat 2. Miskin – Mereka yang mempunyai harta hasil dari usahanya tetapi masih tidak mencukupi untuk keperluan hidupnya . 3. ‘Amil – Mereka ( pegawai ) yang dilantik oleh pemerintah untuk mengumpulkan zakat yang akan dibahagikan kepada mereka yang berhak . 4. Muallaf – Mereka yang baru memeluk agama Islam . 5. Hamba Makatab – Hamba yang dijanjikan tuannya untuk dimerdekakan dengan membayar wang . 6. Gharim – Orang yang berhutang yang tidak sanggup membayarnya kerana keperluan masyarakat . 7. Fi Sabilillah – Orang yang berperang / berjihad untuk menegakkan agama Allah dan yang menjalankan kegiatan dakwah Islam serta untuk kemaslahatan umum . 8. Ibnu Sabil – Orang yang musafir ( bukan kerana maksiat ) yang kebetulan terputus bekalannya dalam perjalanan . Perhatian : Zakat tidak boleh dipindahkan dari negeri yang wajib dikeluarkan zakat ( iaitu tempat harta itu ) selagimana masih wujud orang yang berhak menerimanya di negeri tersebut walaupun ke negeri yang jaraknya dekat . 1.27.7 Golongan Yang Tidak Layak (Haram) Menerima Zakat Lima golongan : 1. Orang Hartawan dan ada usahanya ( pekerjaan ) . 2. Hamba Belian / Tetap menjadi Hamba Sahaya . 3. Keturunan Bani Hasyim dan Bani Muttalib ( Keturunan Rasulullah SAW ) . 4. Orang Kafir . 5. Orang yang berada di bawah tanggungan si pemberi zakat spt isterinya , anaknya dsb . - Isteri yang kaya dan hartanya wajib dikeluarkan zakat disunatkan memberikan zakat hartanya itu kepada suaminya yang fakir . Perhatian : Memberi zakat kepada keluarga sendiri yang termasuk dalam salah satu daripada golongan-golongan tersebut adalah diutamakan . 1.28 Haji Ertinya : Mengunjungi Baitullah di Mekah sekali seumur hidup kepada orang yang mampu untuk melakukan beberapa amal ibadah pada bulan haji dengan rukun dan syarat tertentu . Hukumnya : Fardhu ‘Ain bagi yang mampu sahaja . Maksud mampu ialah :- a) Mampu menyediakan perbelanjaan menunaikan ibadah tersebut untuk dirinya dan nafkah secukupnya untuk ahli keluarganya . b) Mempunyai kenderaan untuk pergi dan balik . c) Aman dalam perjalanan . d) Memiliki tubuh badan yang sihat . e) Mempunyai kelapangan masa f) Jika perempuan hendaklah pergi bersama mahramnya / suaminya / bersama perempuan lain yang dipercayainya ( bilangan paling minima ialah 2 orang ) . - Bagi orang buta , harus ada yang memimpinnya . 1.28.1 Syarat Wajib Haji Lima perkara : 1. Muslim 4. Merdeka 2. Berakal 5. Berkuasa

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [46] 3. Baligh 1.28.2 Jenis Haji ( dan umrah ) Terbahagi kepada 3 jenis : 1. Haji Ifrad - Dikerjakan dengan berniat mengerjakan Haji dan Umrah secara berasingan . Umrah tidak dikerjakan dalam bulan-bulan Haji (atau tidak dikerjakan langsung ) 2. Haji Tamattu’ ( bersenang-senang ) - Ialah mendahulukan ibadah Umrah sampai bertahallul . Setelah membuka ihram , bebas melakukan perkara yang disukai . Bila tiba masa untuk wuquf di Arafah ( pada 9 zulhijjah ) , ihram dipakai semula dan ibadah Haji pula dikerjakan hingga selesai . 3. Haji Qiran - Ialah mengerjakan Haji bersama-sama Umrah . Sewaktu memakai ihram diniatkan serentak untuk Haji dan Umrah . 1.28.3 Rukun Haji Enam perkara : 1. Berniat ihram Haji . نويت الحج و أحرمت به هلل تعالى Maksudnya : “ Sahaja aku menunaikan Haji dan berihram aku dengannya kerana Allah Taala “ 2. Wukuf ( berhenti ) di Padang Arafah mulai tergelincir matahari ( waktu Zohor ) 9 Zulhijjah sampai terbit fajar pada 10 Zulhijjah . 3. Tawaf mengelilingi Kaabah sebanyak 7 kali ( dinamakan tawaf rukun / ifadah) 4. Sa’ei di antara Bukit Safa dan Bukit Marwah sebanyak 7 kali . 5. Bercukur sekurang-kurangnya memotong 3 helai rambut . 6. Tertib bagi sebahagian rukun . Perhatian : 1. Ihram ialah berniat masuk mengerjakan Haji atau Umrah dengan mengenakan pakaian ihram iaitu pakaian yang bukan berkurung spt baju bagi lelaki . Bagi perempuan , tak boleh memakai kaus . 2. Rukun-rukun Umrah adalah sama kecuali wukuf di Arafah . 3. Bagi orang yang sudah mengerjakan Sa’ei selepas Tawaf Qudum , tidak payah lagi bersa’ei selepas Tawaf Rukun ( Ifadah ) . 1.28.4 Perkara Wajib Haji Hukumnya : Jika tertinggal Hajinya sah , tetapi wajib membayar ‘ dam ‘ (denda) Antara perkara wajib Haji ialah : 1. Ihram di miqat . 2. Bermalam di Muzdalifah . 3. Melontar Jamratul Aqabah . 4. Bermalam di Mina ( malam tasyrik iaitu 11 , 12 dan 13 Zulhijjah ) . 5. Melontar ketiga-tiga Jamrah ( Jamratul Ula , Wusta dan Aqabah ) pada hari 11 , 12 dan 13 Zulhijjah . 6. Menjauhkan diri daripada perkara yang dilarang semasa berihram . Perhatian : Wajib Umrah ialah niat ihram dari miqat dan tidak melakukan perbuatan yang dilarang semasa berihram .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [47] 1.28.5 Perkara Sunat Haji Antaranya ialah : 1. Mandi sebelum memakai pakaian ihram . 2. Solat sunat 2 rakaat sebelum memakai pakaian ihram . 3. Membaca talbiah sesudah ihram . Lafaz talbiah ialah : لبيك اللهم لبيك , لبيك ال شريك لك لبيك , ان الحمد و النعمة لك والملك ال شريك لك 4. Berdoa sesudah membaca talbiah . 5. Mandi ketika hendak masuk kota Mekah dan ketika hendak wukuf di Padang Arafah . 6. Mengerjakan Tawaf Qudum ( tawaf selamat datang ) . 7. Mengucup Hajarul Aswad / melambai sahaja atasnya . 8. Menyentuh / melambai pada sudut Yamani tanpa dikucup . 9. Membaca zikir dan doa ketika tawaf . 10. Solat sunat 2 rakaat sesudah tawaf . 11. Minum Air Zam-Zam sesudah solat sunat solat Tawaf . 12. Masuk ke dalam Kaabah kalau ada kesempatan . 13. Bermalam di Mina pada malam 9 Zulhijjah . 14. Berada di Arafah beberapa minit sesudah terbenam matahari . 15. Berada di Muzdalifah sehingga terbit fajar 10 Zulhijjah . 16. Membanyakkan ucapan talbiah , zikir , doa , tahmid , tasbih dsb di sepanjang masa mengerjakan Haji sehingga selesai . 17. Mengerjakan Haji dengan cara Haji Ifrad , iaitu mengerjakan Haji dahulu , kemudian barulah dikerjakan Umrah . 18. Ziarah ke makam Nabi SAW di Madinah , setelah selesai mengerjakan Haji . Perhatian : Sunat-sunat Umrah pula ialah Mandi sunat ihram ; Solat sunat ihram ; Mengucup Hajarul Aswad ; Membaca talbiah dan Membaca doa-doa . 1.28.6 Perkara Yang Membatalkan Haji Empat perkara : 1. Meninggal atau tertinggal salah satu daripada rukun-rukunnya . 2.Berjimak ( persetubuhan ) sebelum Tahallul Awal . 3. Luput waktu Arafah . 4. Murtad . 1.28.7 Pembahagian Miqat Terbahagi kepada 2 bahagian : 1. Miqat Zamani Bermaksud : Tempoh tertentu yang sah dilakukan ihram Haji ( dan Umrah ) . i) Bagi Haji – Mulai 1 Syawal hingga terbit fajar 10 Zulhijjah ( dinamakan bulan Haji ) . ii) Bagi Umrah – Sepanjang tahun kecuali pada hari-hari tasyrik dan ketika mengerjakan ibadat Haji di Arafah sehingga selesai mengerjakan segala rukun dan wajib Haji . 2. Miqat Makani Bermaksud : Tempat-tempat di mana para jemaah Haji ( dan Umrah ) dikehendaki untuk memakai pakaian ihramnya .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [48] i) Bagi Haji – Tempat-tempat tersebut ialah seperti berikut : a) Qarnul Manazil – Bagi orang yang datang dari arah Najd . b) Mekah – Bagi orang yang berada di Mekah . Pemakaian ihramnya bermula dari rumah mereka . c) Zulhulaifah ( sekarang Bi’r Ali ) – Bagi orang yang datang dari arah Madinah d) Yalamlam – Bagi orang yang datang dari arah Yaman . e) Zatul ‘Irqin – Bagi orang yang datang dari arah sebelah Iraq . ii) Bagi Umrah – sama spt miqat Haji kecuali bagi orang berkeinginan mengerjakan Umrah dari Makkah , maka miqat mereka ialah di Tanah Halal . Perhatian : Kawasan Tanah Haram ialah satu kawasan yang telah ditentukan sempadannya dari semenjak Nabi Allah Ibrahim a.s lagi . Jaraknya yang lebih hampir sekali bernama Tanaim , iaitu kira-kira 3 batu dan yang jauh sekali bernama Jaaranah , iaitu kira-kira 18 batu . 1.28.8 Larangan Semasa Berihram Dua belas perkara : 1. Lelaki tidak boleh memakai pakaian yang berjahit . 2. Lelaki tidak boleh menutup kepala dengan pakaian spt songkok dan serban . 3. Perempuan tidak boleh menutup muka dan tapak tangan dengan pakaian yang melekat . 4. Tidak boleh memakai wangi-wangian dan minyak rambut . 5. Tidak boleh bercukur , memotong atau mencabut rambut ( bulu ) . 6. Tidak boleh memotong kuku . 7. Tidak boleh bertengkar , bermusuh , atau memutuskan silaturrahim sesama umat Islam . 8. Tidak boleh bercumbu-cumbuan / mengerjakan mukadimah jimak . 9. Tidak boleh bersetubuh . 10. Tidak boleh membunuh binatang liar yang halal dimakan dagingnya . - Tetapi boleh membunuh 5 jenis binatang yang berbahaya , iaitu Kala jengking ; Burung Helang ; Burung Gagak ; Tikus dan Anjing gila . 11. Tidak boleh mencabut , memotong atau mematahkan tumbuh-tumbuhan termasuk rumput . 12. Tidak boleh melangsungkan akad nikah . - Ertinya tidak boleh kahwin , mengahwinkan orang , menjadi saksi orang kahwin atau wali dalam perkahwinan . Perhatian : 1. Orang yang berakad nikah dalam masa ihram Haji atau Umrah itu tidak sah dan haram , tetapi Hajinya tidak batal . 2. Orang yang terbatal Haji atau Umrahnya wajib diteruskan kerjanya hingga selesai serta diwajibkan qada’ . 3. Melakukan persetubuhan selepas Tahallul Pertama tidak batal Haji , tetapi dikenakan membayar dam sahaja . 1.28.9 Jenis Tawaf Terbahagi kepada 5 jenis iaitu : 1. Tawaf Qudum – Iaitu tawaf selamat datang yang disunatkan kepada orang-orang yang baru sampai ke Mekah .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [49] 2. Tawaf Umrah – Iaitu bilamana masuk ke Mekah dengan mengerjakan ihram Umrah . Tawaf salah satu rukun Umrah . Dengan Tawaf Umrah ini memadailah untuk Tawaf Qudum . 3. Tawaf Haji ( dinamakan Tawaf Ifadah ) – Iaitu tawaf rukun yang dimestikan ke atas orang-orang yang mengerjakan Haji dan Umrah . 4. Tawaf Sunat – Iaitu tawaf biasa sebagai satu ibadat yang boleh dikerjakan pada bila-bila masa sahaja . 5. Tawaf Wida’ – Iaitu tawaf selamat tinggal yang diwajibkan ke atas orang-orang yang hendak meninggalkan tanah suci Mekah .. Perhatian : 1. Niat Tawaf ialah : “ Sahaja aku tawaf 7 keliling kerana Allah Taala “ . 2. Kalau Tawaf Haji atau Umrah , maka sunat berniat . Tetapi tawaf biasa iaitu bukan Tawaf Haji atau Umrah , maka diwajibkan berniat . 1.28.10 Syarat Sah Melontar , Tawaf & Sa’ei Syarat Sah Melontar : 1. Hendaklah dengan batu ( bukan dengan tanah ) . 2. Dilakukan lontaran sesudah masuk Zohor . 3. Dilontar dengan teratur , satu lepas satu dengan 7 biji anak-anak batu , walau apa jenis sekalipun . 4. Tertib , iaitu dimulakan lontaran itu pada jamrah yang pertama ( Jamrah Ula ) kemudian kedua ( Jamrah Wusta ) dan yang akhir ( Jamrah Aqabah ) . 5. Dilontar ke dalam kawasan yang ditentukan dan tidak memadai dengan dicampakkan begitu sahaja . 6. Lontaran itu hendaklah dengan niat melakukan ibadat kepada Allah SWT . - Orang yang uzur kerana sakit atau lainnya dan tidak dapat melontar jamrah , sedang keuzurannya itu tidak diharapkan akan hilang di masa dan hari melontar itu , boleh mewakilkan kepada orang lain , walau dengan mengupah sekalipun . Syarat Sah Tawaf : 1. Mesti menutup aurat dan suci dari hadas dan najis . 2. Tawaf di dalam masjid dan di luar Kaabah . 3. Dimulakan di garisan yang membetuli dengan Hajarul Aswad dan menyudahkannya di situ juga . 4. Diniatkan ketika hendak memulakannya . 5. Mengelilingi Kaabah dengan mengarahkan rusuk kiri ke arah Kaabah . 4. Mengeliliniginya sebanyak 7 kali . Syarat Sah Sa’ei : 1. Dikerjakannya selepas tawaf . 2. Mulakan dengan niat ketika naik ke atas pinggir Bukit Safa dan sebaik- baiknya dengan menghadap qiblat . 3. Berjalan sebanyak 7 kali antara kedua-dua bukit tersebut , dan sebaik- baiknya berlari sedikit . - Pusingan pertama dari Safa ke Marwah dan pusingan kedua dari Marwah ke Safa dan begitulah seterusnya sehingga berakhir di Marwah .

Buku Panduan Imam Remaja Putera Sekolah-sekolah Menengah Negeri Johor [50] - Disunatkan berjalan kencang berlari-lari anak di pertengahan , di tempat yang ada pertandaan lari ketika Sa’ei . Perhatian : Tawaf dan Sa’ei boleh dikerjakan dengan menaiki kenderaan atau di atas usungan dan sebagainya bagi orang-orang yang tidak berkuasa . 1.28.11 Jenis Tahallul Tahallul ialah membebaskan diri daripada Haji dan kewajipannya , juga daripada larangan yang ditetapkan ke atasnya . Waktunya : Bermula selepas pertengahan malam 10 Zulhijjah . Terbahagi kepada dua bahagian iaitu : 1. Tahallul Pertama ( Awal / Asghor ) - Berlaku apabila melaksanakan 2 perkara antara perkara-perkara berikut :- a) Melontar Jamrah Aqabah . b) Bercukur . c) Tawaf ( yang diiringi dengan Sa’ei sekiranya seseorang itu belum melakukan Sa’ei sesudah Tawaf Qudum . - Selepas Tahallul Pertama ini dilaksanakan , seseorang itu boleh melakukan 10 perkara yang diharamkan ketika berihram kecuali yang berkaitan dengan wanita iaitu berjimak , mukadimah jimak dan akad nikah . 2. Tahallul Kedua ( Thani / Akbar ) - Terjadi sekiranya telah melakukan Tawaf Ifadah ( Tawaf Rukun ) . Maka segala perkara yang diharamkan pada masa seseorang itu memakai ihram , boleh dilakukan . 1.28.12 Jenis Dam Dam ialah denda yang ditetapkan kerana melakukan kesalahan dalam masa ihram Haji , sama ada kerana meninggalkan perkara-perkara wajib atau membuat perkara yang dilarang . Terbahagi kepada lima jenis : 1. Dam Tartib ( Tersusun ) dan Taqdir ( Ditentukan ) - Wajib dikeluarkan apabila melakukan atau meninggalkan perkara berikut : a) Mengerjakan Haji Tamattu’ . b) Mengerjakan Haji Qiran . c) Tidak berihram dari miqat . d) Tidak melontar jamrah . e) Tidak bermalam di Muzdalifah . f) Tidak bermalam di Mina . g) Tidak mengerjakan Tawaf Wida’ . - Dam yang dikenakan ialah : Menyembelih seekor kambing atau 1/7 daripada lembu / unta . Sekiranya tidak mendapatinya hendaklah Berpuasa selama 10 hari ( 3 hari sewaktu Haji dan 7 hari apabila pulang ke tanah air ) . 2. Dam Takhyir ( Pilihan ) dan Taqdir ( Ditentukan ) - Wajib dikeluarkan apabila melakukan perbuatan yang dilarang ketika ihram spt berikut : a) Mencukur rambut sekurang-kurangnya 3 helai setempat dan serentak . b) Memotong kuku .