บทเรียนพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาธุรกิจเกษตรของเกษตรกรรุ่นใหม่

เกษตรกรนักดูแลสุขภาพ 49

เกษตรกร
นักดูแลสขุ ภาพ

เมอื่ ธรรมชาตคิ อื ยาท่ีดีทสี่ ฟดุ

เมอื่ สขุ ภาพคอื สิง่ ที่สำ�คัญทส่ี ดุ ในชวี ติ ‘ไมม่ ีโรคคอื ลาภอนั
ประเสรฐิ ’ ธรรมชาตจิ งึ เปน็ คำ�ตอบสำ�หรบั คนทต่ี อ้ งการ
‘บำ�บัด’ และ ‘พักผ่อน’ เพ่ือสร้างสมดุลในการใชช้ ีวติ
“นกั ดแู ลสขุ ภาพ” คอื บคุ คลทใ่ี หค้ วามสำ�คญั ตอ่ การมสี ขุ ภาวะ
ที่สมบรู ณท์ ง้ั กายเละใจ เเละทำ�การเข้าใจถึงคุณค่าของชวี ิต
อยูเ่ สมอ โดยคำ�นงึ ถงึ ความจำ�เปน็ ทแี่ ทจ้ รงิ ซ่งึ สอดคล้องกบั
ความต้องการทีจ่ ะดูแลตนเองเเละครอบครัว จากน้ัน
จึงแบ่งปนั ความรู้ หรือพลังงานบวกไปยังผอู้ ืน่
วถิ ีเกษตรยัง่ ยนื ไม่ได้มอบใหก้ บั มนษุ ยเ์ พียงแค่เร่ืองของ
‘สุขภาพกาย’ แต่ยังเปน็ ส่งิ สำ�คัญทที่ ำ�ใหม้ นุษยไ์ ดเ้ ริ่มต้น
ดูแลจติ ใจตัวเอง โดยการออกแบบชีวติ ตัวเองใหส้ อดคล้องไป
กับธรรมชาติ เร่มิ จากส่งิ เล็กๆ ทส่ี ามารถทำ�ไดจ้ ากตน้ ทุนเดมิ
ทีม่ อี ยู่ ทน่ี ำ�ไปส่กู ารใช้ชีวิตบนรากฐานของความสมดลุ
ตัวอยา่ ง ‘เกษตรกรนักดแู ลสขุ ภาพ’ ทงั้ สองคนนี้ ไดพ้ สิ จู น์
เเล้ววา่ วถิ ีการทำ�การเกษตรอย่างยั่งยนื นน้ั ชว่ ยทำ�ให้
‘สขุ ภาพกาย’ และ ‘สุขภาพใจ’ พฒั นาไปพรอ้ มกนั อยา่ ง
มัน่ คงได้

50

สร้างสมดุล สขุ ภาพ

ดว้ ยเกษตรบำ�บัด

สมบัติ สวสั ดผิ ล
เกษตรกร จงั หวัดกาญจนบรุ ี

เกษตรกรนักดูแลสุขภาพ 51

“ตอนลกู ชายสองขวบ ผมเรมิ่ สงั เกตเหน็ วา่ ลกู ไมพ่ ดู
และสือ่ สารกับเราเเปลกๆ เหมอื นห่นุ ยนต์ ไมม่ ีชีวิต
ไมม่ ีจิตใจ ผมกบั คุณเดอื นเลยพาไปหากมุ ารเวช
ประจ�ำ ซึ่งกบ็ อกกบั เราวา่ ให้รอดอู าการไปกอ่ น
เราเลยศกึ ษาหาข้อมลู เองไปเรือ่ ยๆ จนน็อตครบ
สามขวบ หมอกย็ ืนยันวา่ เขามอี าการ Asperger’s
Syndrome”

นีค่ ือหน่งึ ปจั จยั หลกั ทีท่ �ำให้ คุณสมบัติ สวสั ดผิ ล ตัดสินใจ
บอกลาชวี ิตนกั ธรุ กิจเจ้าของบรษิ ทั ไอที และเดนิ ทางกลับบ้าน
ท่ีจังหวดั กาญจนบุรี เพือ่ ผนั ตวั มาเปน็ ‘คนปา่ ’ ด้วยความม่งุ มัน่
ต้ังใจอยากใช้เกษตรในการบ�ำบัด Asperger’s Syndrome ของ
น็อต-ลูกชาย เพื่อใหเ้ ขาพ่ึงพาตนเองได้ เเละมคี ณุ ภาพชวี ติ ที่ดี
ท่ามกลางธรรมชาติ ทีก่ ารอยู่ภายใต้ระบบในเมอื งไมส่ ามารถ
ตอบโจทย์ใหเ้ ขาได้

Asperger’s Syndrome เป็นชอ่ื ของโรคความบกพรอ่ งทาง
พัฒนาการ ท�ำใหย้ ากตอ่ การเข้าสังคม เน่ืองจากไมส่ ามารถ
เข้าใจสหี นา้ ท่าทางหรือความรู้สกึ ของมนษุ ยไ์ ดอ้ ย่างครบถ้วน
เเละมีพฤตกิ รรมยึดติดกบั กิจวตั รทีท่ �ำประจ�ำ หมกม่นุ กับการ
ท�ำอะไรซ้�ำๆ แต่จะฉลาดและรอบรู้อยา่ งลกึ ซ้งึ ในส่ิงทีต่ ัวเอง
สนใจเป็นพเิ ศษ Asperger’s ไม่ใช่ชอ่ื ของโรคท่ีคนในสงั คมไทย
คุน้ เคยนัก ดงั นัน้ คณุ สมบัตจิ งึ ใชเ้ วลาส่วนใหญ่ศึกษาและ
รวบรวมองค์ความรตู้ า่ งๆ รวมทัง้ เเบ่งรายไดท้ ุกเดือนมา
สนบั สนนุ โครงการวิจัย โดยมจี ดุ ประสงค์หลกั คอื การบ�ำบดั
อาการของลกู ชาย เเละมผี ลพลอยไดค้ อื การเผยเเพรค่ วามรเู้ พอื่
สาธารณะประโยชน์ เขาใชเ้ วลาขบั รถไปกลบั วนั ละ 5-6 ชวั่ โมง
จากบางพลี-สมุทรปราการ ไปยงั รามค�ำเเหง เพอ่ื พานอ็ ต
ไปพบปะกบั หมอเเละนกั สงั คมสงเคราะหผ์ เู้ กบ็ ขอ้ มลู ท�ำการวจิ ยั
เรอ่ื งโรค Asperger’s ซึ่งยังเปน็ ท่ีรจู้ กั นอ้ ยมากในตอนน้นั

52 สมบัติ สวัสดิผล

“ท่เี คยหวงั ไว้ว่าจะท�ำน่นู ท�ำน่ี จะเตบิ ใหญเ่ ป็นนักธุรกจิ ใหญ่โต
แมต้ อนน้ีจะไมม่ อี ะไรเลย แตถ่ า้ รกั ษาหรือวา่ ดแู ลใหล้ กู เขา
พงึ่ พาตัวเองได้ เราจะท�ำทุกอยา่ ง แค่ค�ำนี้ค�ำเดียว มนั คือสจั จะ
ต้ังแต่นนั้ มา ผมไม่ไดท้ ้งิ ธุรกิจนะ ก็ท�ำประคองเพือ่ ใหม้ ัน
มรี ายได้มาดูแลนอ็ ต แต่ท�ำอยใู่ นเมอื งตามประสาคนเมือง

ภายในระยะเวลาสามปี ความพยายามทัง้ หมดของคุณสมบัติ
ก็ท�ำให้น็อตสามารถสอื่ สารกับเขาได้ หลังจากน้ันคณุ สมบตั ิ
จึงให้ลกู ชายทดลองเขา้ เรียนในหลากหลายระบบ ไม่วา่ จะเปน็
โรงเรียนรฐั บาล เอกชน หรอื สายอาชีพ ทวา่ อาการของเขา
ไมด่ ีขน้ึ เลยตลอดช่วงวยั เรียน

“นอ็ ตเปน็ เหมอื นซุปเปอรค์ อมพิวเตอร์ ทมี่ ี
หน่วยความจำ� ไมส่ น้ิ สดุ เเต่ไม่มี Firewall คอื ไมว่ ่า
จะโปรเเกรมดีหรือไวรสั รา้ ย เขารับหมด”

ด้วยเหตุผลนี้ การอยู่ในระบบสถาบันทไ่ี ม่สามารถรองรบั
ความพเิ ศษของนอ็ ตได้ จงึ ท�ำใหอ้ าการของเขาเเยล่ ง คุณสมบัติ
จึงลองสอนทักษะตา่ งๆ ใหเ้ เกน่ อ็ ตด้วยตนเอง เพื่อศกึ ษาระบบ
การตอบรับขอ้ มลู ของเขา เร่ิมทกี่ ารสาธติ ท่านวดเทา้ เเผนไทย
ให้นอ็ ตดู 25 ท่า เมอ่ื เข้าท่าที่ 26 น็อตก็เริ่มท�ำเองได้โดยท่ี
คณุ พอ่ ใหค้ �ำเเนะน�ำเพยี งเลก็ นอ้ ย จากนนั้ มา ทา่ ท่ี 30 เปน็ ตน้ ไป
น็อตกเ็ รมิ่ ท�ำเองได้ โดยท่คี ุณพอ่ นอนเปน็ หุ่นให้อย่างสบายๆ
คณุ สมบตั ิเลยสงั เกตเหน็ วา่ ‘Automatic Learning’ ของลูก
เริม่ ท�ำงานเเลว้ เเละน�ำหลกั การน้มี าปรับใช้ในการเรียนรู้
เรอ่ื งต่างๆ เมื่อกลบั บา้ นไปท�ำเกษตร

เกษตรกรนักดูแลสขุ ภาพ 53

คณุ สมบตั เิ ล่าวา่ ก่อนจะใหน้ อ็ ตเริ่มศกึ ษาการตดั หญา้ ซ่งึ ดู
เปน็ สง่ิ ที่อนั ตราย เขาตอ้ งลงมอื ดว้ ยตัวเองกอ่ นเป็นอันดับแรก
เมือ่ ศึกษาจนแน่ใจ เข้าใจองคป์ ระกอบทั้งหมดตั้งแตต่ น้ จนจบ
ไมว่ ่าจะเป็นเรื่องอปุ กรณ์ท่แี ตกตา่ งกันออกไปตามการใช้งาน
คุณสมบตั กิ เ็ ลอื กทจ่ี ะไม่ใช้ใบมดี คอปเตอร์ (ใบมีดแบบมี
วงแหวนล้อมรอบ) ที่คนนิยม เพราะถา้ หลุดมอื จะไมส่ ามารถ
ควบคุมได้และอาจเกิดอุบตั ิเหตุ หรือเรอื่ งการแตง่ กาย ก็เลอื ก
ทีจ่ ะให้นอ็ ตใส่หมวกกนั น็อก ถุงมือ เเละเสอื้ ผา้ หนาๆ เพอ่ื ให้
ปลอดภยั มากทสี่ ดุ

“ห้าปมี าน้ี ผมมีเครือ่ งตดั หญ้าใหน้ ็อตห้าตวั
ทงั้ หมดเกอื บหา้ สบิ ไร่ นอ็ ตตดั คนเดยี วเกอื บทงั้ หมด
เขาจดั การไดเ้ องทกุ อยา่ ง ไม่วา่ จะซอ่ มเคร่ือง
ลา้ ง เปลย่ี น ทานำ�้ มัน เปล่ียนหัวเทยี น ได้ด้วยตัว
ของเขาเอง โดยทีผ่ มไม่ตอ้ งยุง่ เร่ืองการตัดหญ้า
อกี แล้ว ถามว่าแบบน้ี โรงเรยี นท่ไี หนเขาจะสอน
ให้ผมได้”

การน�ำการเกษตรเขา้ มาใช้ในการบ�ำบดั และดูแลผูม้ ีอาการ
Asperger’s เป็นเรอื่ งทีใ่ หม่มากในสังคมไทย และไมใ่ ชเ่ รอ่ื งที่
ใครๆ คนุ้ เคย ดงั นนั้ กระบวนการของคณุ สมบตั จิ งึ ถกู คนรอบขา้ ง
ตงั้ ค�ำถามอยู่เสมอ ถงึ ความเป็นไปไดแ้ ละความเหมาะสมใน
การมอบหมายใหน้ ็อตท�ำการเกษตร เเต่การทค่ี ุณสมบตั ไิ ดค้ อย
สงั เกตเเละประเมินผลของลกู อย่างต่อเนื่อง ต้งั เเต่ความสนใจ
เรือ่ งการดแู ลสขุ ภาพเริม่ เเรก การปรึกษาแพทย์ผเู้ ชย่ี วชาญ
มาจนถงึ การตอ่ ยอดหลกั การของ ‘Automatic Learning’ มาเปน็
วธิ ีการท�ำเกษตรบ�ำบัด ก็ได้ก่อใหเ้ กิดผลลัพธท์ ีด่ มี ากกว่าทีค่ ดิ
เพราะการเกษตรนัน้ เปลีย่ นใหค้ วามหมกมุ่นและย�ำ้ คดิ ย�้ำท�ำ
ของนอ็ ตซ่งึ เคยเป็นเรอื่ งแปลกประหลาดเม่ืออยู่ท่ีอ่นื กลายเป็น
ความถนัดเฉพาะทางท่เี ชีย่ วชาญย่ิงกวา่ ใครๆ

54 สมบัติ สวัสดิผล

นอกจากนัน้ วถิ ชี ีวิตในสวนปา่ ยังท�ำใหค้ ณุ สมบตั มิ ีสุขภาพกาย
แขง็ แรงถงึ ขนาดสามารถยกปนู หนัก 50 กิโลกรมั ได้ด้วยตวั
คนเดยี ว และชว่ ยรักษาฝา้ ที่แกม้ สองขา้ งของภรรยา จากทเี่ คย
เสยี คา่ รกั ษาพยาบาลไปหลายแสนโดยไรผ้ ล แตเ่ เคก่ นิ มลั เบอรร์ ่ี
ปลอดสารจาก ‘สวนสมบตั ’ิ เป็นระยะเวลาปกี วา่ ๆ รอยฝา้ ก็
หายไปได้ เมอ่ื ค้นหาขอ้ มูลต่อ พวกเขาพบว่า มัลเบอรร์ ่ี มสี าร
ตา้ นอนุมลู อสิ ระท่ีเรียกวา่ “แอนโทไซยานิน” ซึ่งช่วยยบั ยั้ง
การท�ำงานของเอนไซมไ์ ทโรซิเนส ที่เมอ่ื มีปริมาณมากเกนิ ไปจะ
ท�ำใหเ้ กดิ ความผดิ ปกตทิ างผวิ หนงั เชน่ รอยดา่ งด�ำ ฝา้ และกระ

“ฝ้าเลือดกแ็ กท้ ่ีเลอื ดไงครับ” เขากลา่ ว สะท้อน
แนวคดิ การแก้ปญั หาที่ตน้ เหตขุ องคณุ สมบตั ิ
ท่ีค�ำนงึ ถงึ สขุ ภาพทย่ี ่งั ยืนอยู่เสมอ

เกษตรกรนกั ดูแลสขุ ภาพ 55

กวา่ การท�ำ ‘เกษตรบ�ำบดั ’ จะประสบความส�ำเรจ็ อยา่ งในทกุ วนั นี้
ทัง้ คณุ สมบตั แิ ละน็อตเดนิ ทางผา่ นความยากล�ำบากและ
กระบวนการท่ียาวนานมาตลอดหลายปี และคงไม่มีอะไร
ท่ีท�ำให้คนเปน็ พ่อทกุ ขท์ รมานใจมากไปกว่าการเหน็ ว่าลูก
ไมส่ ามารถเเสดงความรกั ตอ่ ครอบครัวได้ เเละใชช้ ีวติ ในสงั คม
ได้อย่างยากล�ำบาก แต่คุณสมบตั เิ ล่าวา่ การไดเ้ หน็ ลูกชายมี
สขุ ภาพกาย สุขภาพใจท่ีดขี น้ึ โดยไมต่ อ้ งใชย้ าหรอื สารเคมีเข้าไป
ในร่างกาย และยงั สามารถดูเเลตวั เองได้อย่างมัน่ คง นัน้ เปน็
ส่ิงทท่ี �ำให้ความพยายามตลอดมากลายเป็นสิ่งทคี่ มุ้ คา่ ท่สี ุด

ผลพลอยไดข้ องการฟน้ื ฟแู ละบำ� บดั อาการของนอ็ ต
ภายใตว้ ถิ ธี รรมชาติ คือผนื ดนิ ของสวนปา่ ท่ีเดิม
เคยเปน็ ไรม่ ันสำ� ปะหลงั เชงิ เด่ียว กลับกลายมาเปน็
สวนที่อดุ มสมบูรณ์ไปด้วยแร่ธาตุ พนั ธไุ์ มน้ านาชนิด
และแปลงผกั ปลอดสารพษิ การได้ตอ่ สู้ร่วมกนั กับ
ครอบครัวเพ่ือคืนชวี ติ ทแี่ ขง็ แรงและเป่ยี มสขุ ให้กับ
น็อต ยงั ท�ำใหท้ กุ คนในครอบครัวมสี ขุ ภาพกายเเละ
ใจที่ดี สามารถกนิ อยู่ และใช้ชีวิตร่วมกบั ธรรมชาติ
ได้อยา่ งย่งั ยนื และสมดลุ จนคณุ สมบตั ิถงึ กบั พูด
ทงิ้ ทา้ ยกับเราว่า

“ผมสามารถตายตอนน้เี ลยก็ยังได้ เพราะครอบครวั ของผม
พึ่งพาตวั เองได้ อยไู่ ด้อยา่ งมคี วามสขุ และไมม่ ีอะไรตอ้ งเป็นห่วง
อีกแล้ว”

56

วางแผน ‘เกษียณ’

เพ่อื เปล่ยี นมาท�ำ ‘เกษตร’

ศวิ ภรณ์ นภาวรานนท์
เกษตรกร จงั หวัดสรุ าษฎร์ธานี

เกษตรกรนกั ดแู ลสุขภาพ 57

“ถ้ารอเกษยี ณตอนอายุ 60 เเล้วค่อยกลับไปดแู ลพอ่ แม่
ตอนนั้นพวกเขาก็คงไมอ่ ยูแ่ ล้ว เราจะกลบั บ้านไปอกี ท�ำไม
ถงึ ตอนนัน้ เรากค็ งไม่มเี เรงไปเดนิ ปา่ หรอื ไปเที่ยวไหนเเลว้ ดว้ ย
เราเลยคดิ วา่ ชวี ติ มนั ส้นั นดิ เดียว อยากท�ำอะไรก็รีบท�ำ”

น่คี ือค�ำพดู ของ คณุ พร หรอื พอลล่า จริ าพร ทองใหม่ อดตี
ขา้ ราชการ Technical Support ของกรมสรรพากร จังหวดั
สรุ าษฎร์ธานี ท่เี ตบิ โตมาพรอ้ มกับความหลงใหลในเรอ่ื งของ
การดแู ลสขุ ภาพและการปลูกผักมาตลอดชวี ิต เธอตดั สนิ ใจ
เกษยี ณอายตุ วั เองล่วงหนา้ หลังจากวางแผนมาอยา่ งถ่ีถ้วน
แล้วเดนิ ทางกลบั บา้ นมาท�ำตามความฝันทจี่ ะได้มีแปลงผักสด
สะอาดเปน็ ของตัวเอง

“เดย๋ี วนีพ้ ืชผกั ทีเ่ ราไดก้ ินกนั มีสารพิษทงั้ นน้ั
เคยไดย้ นิ ไหมว่า เกษตรกรจะปลกู ผักสองแปลง
แปลงหน่ึงเอาไว้กนิ เอง ไมใ่ ส่สารพษิ อกี แปลงหนงึ่
ใช้สารเคมที ั้งหมด เพราะปลกู เพอ่ื ขาย เรือ่ งแบบ
นมี้ ันมีอยจู่ รงิ แล้วเราเปน็ คนชอบกินสลัด เราเคย
จนิ ตนาการมาตลอดวา่ ถา้ เราอยบู่ า้ นสวน เราอยาก
จะตื่นเชา้ ไปเก็บผกั ในสวนของเรามาท�ำสลดั กนิ
แต่กอ่ นหน้านี้มนั มขี ้อจ�ำกดั คือ เราอย่ใู นเมือง
หนั ไปทางไหนกเ็ จอพืน้ ปนู ”

ถึงแม้วา่ ความฝนั ทจี่ ะมีบา้ นสวนเปน็ ของตวั เองจะยงั ไปกันไม่ได้
กบั ชีวติ ในแฟลตกลางเมอื งใหญ่ แตค่ ุณพรกไ็ ม่เคยทอดทิ้ง
ความรักในการปลกู ผัก เมื่อเจอพนื้ ที่เหมาะๆ ในลานจอดรถ
เธอกร็ บี ด�ำเนินการขอใช้พน้ื ท่ี แลว้ เปลีย่ นขอบก�ำแพงว่างๆ
ท่ไี มม่ คี นใช้งาน ให้กลายเปน็ สวนผกั ขนาดย่อมท่เี ตม็ ไปด้วย
ผักสลดั และผกั สวนครัวปลอดสารพษิ อย่าง พรกิ ต้นหอม
ผักชี ฯลฯ ใหท้ กุ คนในแฟลตเดินมาเด็ดไปกินไปใช้ร่วมกนั ได้

58 ศวิ ภรณ์ นภาวรานนท์

นอกจากจะสรา้ งพืน้ ท่ขี องสวนข้นึ มาดว้ ยตัวเองแลว้ คณุ พร
ยังสง่ ตอ่ แนวคิดดๆี ในการกินผักปลอดสารท่ปี ลกู เองแบบนใ้ี ห้
กบั คนรอบตวั โดยเฉพาะเด็กๆ ทอ่ี าศัยอยู่ในแฟลตใกลเ้ คยี ง

“เราชวนเด็กๆ แถวนน้ั บอกวา่ เน่ีย ปา้ พรปลูก
ต้นไม้อยู่ มาปลกู ดว้ ยกนั ไหม เด็กๆ ก็ปลกู สิ
เพราะมนั นา่ สนุก พอปลกู แลว้ เดก็ ๆ กต็ ดิ ชือ่ ไว้
ตน้ ไหนเปน็ ของใคร จากเด็กทีไ่ มเ่ คยกนิ ผัก
ก็มาตดั ผกั ของตัวเองไปกนิ ”

เม่ือสวนขนาดจิ๋วของเธอเรม่ิ อยตู่ วั คณุ พรกเ็ รม่ิ น�ำผกั ท่เี หลือ
จากการกินและแจกจ่าย มาตอ่ ยอดเป็นเมนูสลัดโรลล์ขาย
เพ่ือนๆ และคนรอบตัว จากรายได้หลักร้อย หลักพัน
กลายมาเปน็ หลักหมนื่ ในเวลาเพียงนิดเดยี ว แถมด้วยลูกคา้
ประจ�ำอกี มากมายทค่ี อยมาถามไถข่ อซอื้ เสมอ

“บางช่วงท่เี ราปลกู ผกั ไม่ทันแล้วมคี นมาขอซือ้ เพือ่ นๆ บางคน
กบ็ อกว่า “ไปซ้อื ห้างมาขายสิ” แตเ่ ราไมเ่ อา เราอยากขายผัก
ท่ีเราปลกู เอง เพราะเราม่นั ใจวา่ เราปลกู แล้วมนั ปลอดภยั
มนั ไม่มสี ารเคมี เราอยากใหค้ นไดก้ ินแบบน้ี เราไม่อยาก
จะซือ้ จากหา้ งมาท�ำขายพวกเขา”

เกษตรกรนักดแู ลสขุ ภาพ 59

ความหลงใหลในการดแู ลสุขภาพผา่ นการกนิ อาหารปลอดภยั
ผนวกกบั ประสบการณ์ และเงนิ ทเ่ี กบ็ ออมมา ประกอบร่างกนั
อย่างสมบูรณ์แบบในช่วงเวลาทีค่ ุณพรตัดสนิ ใจเกษียณกอ่ น
เวลา เเละเดนิ ทางกลับบา้ นที่พทั ลงุ เพอื่ ดเู เลคณุ พอ่ อายุกวา่
90 ปี คณุ แมท่ ป่ี ่วยเปน็ โรคไต พรอ้ มกบั สานฝันท่ีจะไดม้ ี
สวนผักปลอดสารอยูห่ น้าบา้ น และมีผลผลติ ปลอดภยั ให้
คนในครอบครัวกนิ ทกุ วนั

คณุ พรเปลย่ี นลานทรายหน้าบา้ นของครอบครวั ใหก้ ลายเปน็
‘เเหล่งอาหารปลอดภยั ’ เมอ่ื ไม่ได้เปน็ เเคเ่ พียงคนปลกู แต่ยัง
เป็นคนที่ท�ำอาหารเองกบั มอื คณุ พรจงึ รวู้ า่ ควรเลอื กปลกู ผกั
หรือสมุนไพรชนิดไหนเพ่อื ใหต้ อบสนองกบั ความตั้งใจอยาก
จะน�ำวตั ถุดบิ ปลอดสารมาท�ำอาหารทด่ี ีต่อสุขภาพให้กับตวั เอง
และคนในครอบครวั

“เราเลอื กทำ� สวนสมรม ซงึ่ เป็นสิ่งท่คี นภาคใต้เรา
ท�ำกนั มานาน เราเลือกปลูกไม้หลายๆ อยา่ งรวมกัน
ในไร่ โดยเริ่มตน้ จากการปลกู ในสง่ิ ทอ่ี ยากกินกอ่ น
ปลูกทีละเลก็ ๆ น้อยๆ ปลกู เท่าทม่ี ีเพือ่ พสิ จู นว์ า่
มนั ทำ� ไดแ้ ละเราอยูก่ บั มันไดจ้ ริง”

กวา่ จะได้ออกมาท�ำสวนตามความฝนั แบบน้ี คุณพรได้วางแผน
การเกษยี ณเอาไวอ้ ย่างรอบคอบมาตัง้ แต่สมัยท่ียังท�ำงานอยู่
ในเมอื ง เธอค�ำนวณเวลาท�ำงานให้ครบอายุราชการ ซึง่ ระบุ
ใหท้ �ำงานนาน 25 ปขี ้นึ ไป ถึงจะได้รับเงนิ บ�ำนาญหลังเกษยี ณ
แมว้ ่าเธอยังท�ำไมค่ รบระยะเวลาทก่ี �ำหนด เเตก่ ็ยงั มสี ทิ ธิ
สวัสดิการอ่นื ๆ สามารถเบกิ คา่ เทอมลูกได้ เเละบังเอญิ ว่าลูก
คนเลก็ ของเธอ ซง่ึ เปน็ โปรเเกรมเมอรท์ �ำงานหาเงนิ ได้ต้ังแตย่ งั
เรียนมหาวิทยาลัย จึงช่วยแบ่งเบาคา่ ใช้จ่ายใหค้ ณุ พรไปได้มาก

60 ศวิ ภรณ์ นภาวรานนท์

ผนวกกบั เธอตระหนกั ถึงเวลาที่จะไดอ้ ยู่กับพ่อแมท่ ลี่ ดน้อยลง
เรื่อยๆ เธอจงึ ตดั สนิ ใจเกษียณอายุราชการมาท�ำตามฝนั ได้
โดยท่ีไม่ตอ้ งกงั วลกับภาระคา่ ใชจ้ ่าย

คุณพรเลา่ วา่ เธอใชเ้ วลาไปทั้งหมด 6 เดือนนับต้ังแต่วันท่ี
ตัดสนิ ใจลาออก เพ่อื จดั การทุกอย่างในชวี ติ ให้ลงตวั ท่ีสดุ
ในการเตรยี มตัวออกจากงาน เธอกจ็ ัดการสอนงานให้กับนอ้ งๆ
เพอื่ ใหท้ กุ อยา่ งสามารถด�ำเนนิ ตอ่ ไปไดอ้ ยา่ งไมม่ ปี ญั หา นอกจาก
การวางแผนการเกษียณอยา่ งรอบคอบแล้ว อกี สงิ่ หน่งึ ที่ส�ำคญั
ท่ีท�ำให้คุณพรประสบความส�ำเร็จกค็ ือการศึกษาหาความรดู้ ้วย
ตนเอง กลา้ คิด กลา้ ท�ำ กล้าทดลอง และไมก่ ลัวความลม้ เหลว
ไม่ว่าในขั้นตอนการทดลองปลูก ทดลองน�ำไปท�ำอาหาร
ทดลองขาย หรือแมแ้ ตเ่ ทคนิคทางการเกษตรต่างๆ กเ็ กิดขึ้นมา
จากการทดลองซ้�ำแลว้ ซ้�ำอีก จนไดอ้ อกมาเปน็ วิธกี ารทีเ่ หมาะ
กับตัวเองทสี่ ดุ

“เมอื่ กอ่ นตอนท่ีปลูกแรกๆ พี่กใ็ ส่ปุย๋ นะ แตผ่ กั มันกไ็ มโ่ ต
พอท�ำไปเรื่อยๆ เรากเ็ รม่ิ เรียนรูว้ ่ามันไมต่ ้องใส่ NPK อะไร
มากมาย ถ้าจะปลกู ผกั แค่เอาดนิ ข้ีวัว ข้ีหมู ขไ้ี ก่ ยกเว้น
ข้เี กยี จ มาหมักไว้ แล้วเอาฟางมาคลุม เดอื นนึงสองเดือน
พอมนั ยอ่ ยสลายแล้ว ไปปลูกเถอะ ยังไงผกั ก็โต จุลินทรยี ์

เกษตรกรนักดแู ลสขุ ภาพ 61

มนั ชว่ ยย่อยส่งิ เหลา่ น้ี ให้พชื น�ำเอาสารอาหารไปใชไ้ ด้ จริงๆ
นีม่ ันเป็นเรือ่ งท่ีเราคนุ้ เคยกนั อยแู่ ลว้ เพยี งแตว่ ่าเราหลงลมื ไป
เพราะเมอ่ื กอ่ นขวี้ วั ขคี้ วายทอี่ ยใู่ นสวนกว็ างสมุ อยกู่ บั กองฟางตรงนน้ั
มนั กเ็ กดิ เปน็ การหมกั ดนิ และดแู ลแปลงโดยวธิ ที �ำธรรมชาต”ิ

นอกจากนน้ั คณุ พรยงั หมนั่ ตามหาเครอื ขา่ ยทม่ี แี นวคดิ คลา้ ยคลงึ
มาแลกเปล่ียนความรู้และสนับสนุนซึ่งกันและกันอยู่เสมอ
ซง่ึ ท�ำใหไ้ ด้เรียนรกู้ ารคิดค�ำนวณในเรื่องของการออกแบบพน้ื ท่ี
เพอื่ ใหไ้ ดผ้ ลผลติ ทีด่ ที ี่สดุ โดยทีไ่ มใ่ ช้สารเคมี ไม่ท�ำรา้ ยสุขภาพ
ของตนเองเเละสง่ิ เเวดลอ้ ม รวมไปถงึ การเรยี นรรู้ ะบบการปลกู พชื
หมุนเวียน ที่ท�ำใหเ้ ธอสามารถมีกินมใี ชไ้ ดใ้ นทุกฤดกู าล

ปจั จบุ ันชวี ิตหลังเกษียณของคณุ พรคอื การเก็บเกี่ยวผลผลิต
จากส่งิ ทีค่ ่อยๆ สรา้ งไว้ ท�ำให้เธอพงึ่ พาตนเองไดอ้ ย่างมั่นคง
โดยนอกจากจะมีเวลาให้กับครอบครัวและคนใกล้ชิดแล้ว
ยงั มีเวลาใหต้ ัวเองไดท้ �ำในสิง่ สนใจอย่างสม่�ำเสมอ ไมว่ ่าจะเปน็
การเดนิ ปา่ การท�ำการเกษตร การท่องเทีย่ ว หรอื การท�ำ
กจิ กรรมเพอ่ื สังคม ภายใต้ความเชอ่ื ว่า

“หลงั เกษยี ณเราไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งทงิ้ ทกุ อยา่ งแลว้ กลบั มา
อยู่บ้านเฉยๆ ก็ได้ คนเรายังมีคุณค่า ยังมีส่ิงท่ี
อยากท�ำ ถ้าเรากลับมาอยู่เฉยๆ แม้จะมีเงินออม
พอให้อยู่ได้ แต่น่ันมันไม่ใช่ชีวิต ชีวิตมันต้องมี
การขับเคลือ่ น เพราะตอนที่เราทำ� งาน เราทำ� เพ่อื หา
เลย้ี งชพี พม่ี องว่าการเกษียณมันคือการกลบั มา
ใช้ชวี ติ ในอกี รปู แบบหนงึ่ ที่เราต้องการมากกวา่ ”

62 เกษตรกรนักดแู ลสุขภาพ

นีค่ อื ตัวอยา่ งของ ‘นกั ดูแลสุขภาพ’ ทนี่ ำ�การเกษตร
เข้ามาสรา้ งความสมดุลระหวา่ งชวี ติ และธรรมชาติ
อย่างยั่งยืน ไมว่ ่าจะเปน็ คณุ สมบตั ิ สวัสดิผล ผู้นำ�
เอาวถิ ีเกษตรสวนปา่ มาปรบั ใช้ในการบำ�บดั และดแู ล
ลกู ชายที่มีอาการ Asperger’s หรอื คุณจิราพร
ทองใหม่ ผู้หลงใหลในเเหล่งอาหารปลอดภัย
จนกลายเปน็ วถิ ีทเี่ ลีย้ งชพี เเละใช้ชวี ิตในอดุ มคตไิ ด้

พวกเขาเปรยี บเสมือนนกั สรา้ งสมดุลท่ตี ่างทดลอง เรยี นรู้
รอคอย และอดทน กับทุกการเปลย่ี นแปลงของชวี ติ ทไ่ี มเ่ พยี ง
มภี าวะสมบรู ณ์ทางกาย แต่ยงั สมบูรณ์ทางจิตใจ จนน�ำ ไปสู่
ความเขา้ ใจในคุณคา่ ของชวี ติ แลว้ ความสมดุลของคณุ ล่ะ
เปน็ แบบไหน?

ขอขอบคณุ  

คณุ สมบตั ิ สวัสดิผล เกษตรกรเจ้าของสวนสมบัติ อ�ำ เภอไทรโยค จงั หวดั กาญจนบรุ ี
www.facebook.com/suansombut
คุณจริ าพร ทองใหม่ เกษตรกรเจ้าของไร่เคียงตะวนั อำ�เภอศรีนครินทร์ จังหวัดพทั ลุง
www.facebook.com/raikiengtawan

เรื่องราวทดี่ จี าก
คนกล้าคืนถิ่น…
ถึงคนรนุ่ ใหม่

64 พทิ กั ษ์ ธเนศถาวรกุล

คพิทนักกษล์ ธ้าเคนศืนถถา่นิ ว…รกลุ

พทิ กั ษ์ ธเนศถาวรกลุ อยู่ จ.สรุ าษฏรธ์ านี เดมิ เปน็ คนกรงุ เทพฯ
จากการทาบทามโดยเพอ่ื นเอม็ (ทีมงานผ้เู ร่มิ ก่อตง้ั โครงการ
คนกล้าคนื ถ่นิ กบั ดร.สมุ ทิ แช่มประสิทธ์ิ) ท่เี คยขับเคล่ือน
เครอื ข่ายธนาคารต้นไมด้ ้วยกันชวนใหม้ าร่วมทีมงานก่อต้งั
โครงการคนกลา้ คนื ถิน่ และร่วมขบั เคลื่อนในปี 2558 กต็ อบ
ตกลงทันทเี นอื่ งจากตลอดชีวิตท่ผี ่านมากท็ �ำงานขบั เคลอ่ื น
เกษตรบนพ้นื ท่ปี า่ ตน้ นำ�้ ล�ำธารและเคยเปน็ ผู้ชว่ ยหน่วยต้นนำ�้
พะโต๊ะชุมพรรว่ มขบั เคลอื่ นเครือข่ายธนาคารต้นไม้ และเคย

เรือ่ งราวทีด่ จี ากคนกล้าคนื ถิน่ …ถึงคนร่นุ ใหม่ 65

รว่ มสรา้ งศูนย์เรียนร้เู ศรษฐกิจพอเพยี งโครงการพัฒนาพื้นที่
หนองใหญ่ตามพระราชด�ำริ จึงเห็นวา่ ตนเองพอมรี ากฐาน
เกย่ี วกบั การขบั เคลอ่ื นวถิ เี กษตรยงั่ ยนื ตามหลกั ปรชั ญาของ
เศรษฐกจิ พอเพยี งอยแู่ ลว้ และท�ำงานมวลชนกบั สังคมมาเกอื บ
ทงั้ ชวี ติ เลยท�ำให้การตัดสินใจไม่ยาก ได้มารับภารกิจเป็น
รองผ้อู �ำนวยการโครงการคนกลา้ คนื ถิ่นโดยมคี ุณพงศา ชแู นม
เปน็ ผอ. โครงการฯ ในปแี รกเร่ิมตน้

ดังนนั้ ในปถี ัดมากไ็ ดป้ รบั เปลยี่ นโครงสร้างการบรหิ ารจดั การ
โครงการคนกลา้ คืนถนิ่ เปน็ ทีมสนบั สนนุ โดยรับภารกิจเป็น
ผปู้ ระสานงานโครงการคนกลา้ คืนถิน่ จนถึงปจั จุบันปี 2563

ซง่ึ ในปัจจุบนั ปี 2563 นี้ นอกจากรบั ภารกจิ โครงการ
คนกลา้ คนื ถ่ินแล้วกย็ ังท�ำสวนเกษตรผสมผสาน ปลกู ป่าปลูก
ไม้ผล และเนน้ ไปทางทเุ รยี นอินทรีย์ได้อยู่ในวถิ ีเกษตรคู่ขนาน
กบั ภารกิจขับเคลอ่ื นสังคมด้านการท�ำเกษตรอินทรยี ย์ ง่ั ยืน

ส่วนภารกจิ หลักโดยตรง ก็ทำ� หนา้ ที่ประสานงาน
ท่ัวประเทศ และทำ� หนา้ ทใี่ ห้คำ� ปรกึ ษา แลกเปลีย่ น
เรียนรู้ การจัดกิจกรรม ขับเคลื่อนโครงการ
คนกลา้ คนื ถิ่นทุกอยา่ ง รวมถึงรบั ภารกจิ เป็นท่ี
ปรึกษาให้กับบริษัทคนกล้าคืนถิ่น วิสาหกิจ
เพอื่ สงั คม ทจ่ี ะพฒั นาใหก้ ลายเปน็ กระดกู สนั หลงั
ท่ีมั่นคงของโครงการคนกลา้ คืนถิน่

66 แคลน่า แก้วสมศรี

คแคนลกนลา่ ้าแกค้วืนสถมิ่นศร…ี

“แคลนา่ แกว้ สมศรี ชอ่ื เลน่ แคลนา่ การศกึ ษาปรญิ ญาตรสี าขา
เทคโนโลยคี อมพิวเตอร์ จบมากม็ ีอาชีพเปน็ ชา่ งภาพสารคดี
ลงพ้นื ท่ที �ำ งานในชมุ ชนท�ำ งานกบั ชาวบา้ น สว่ นใหญก่ จ็ ะเปน็
ในเรือ่ งท่ีเกย่ี วข้องกบั การเกษตร วถิ ชี ีวิต คล้ายๆ กบั อาชีพของ
พอ่ แมผ่ มทที่ ำ�อย่กู ็คือทำ�สวน ผมมองว่าอาชพี นีเ้ หนื่อยลำ�บาก

เรอื่ งราวทีด่ ีจากคนกล้าคนื ถน่ิ …ถึงคนรนุ่ ใหม่ 67

แล้วตอ้ งขยันเอามากๆ ถงึ จะมคี วามสุข จนเราคิดอยากจะ
เปล่ียนรูปแบบการท�ำ เกษตรแบบเดมิ ๆ ให้งา่ ยไมล่ ำ�บาก
เคยฝนั อยากมสี วนผลไม้ แปลงผกั ในทด่ี นิ ท่เี ปน็ ของตัวเอง
จนไดเ้ จอกับผู้ใหญท่ ่านถงึ ชกั ชวนใหเ้ ข้ามารูจ้ ักโครงการ
คนกล้าคนื ถ่นิ โดยเสนอให้ผมมาเปน็ เจ้าหนา้ ทโี่ ครงการ
คนกลา้ คืนถ่นิ ตงั้ แต่ยคุ ชุดปฏบิ ัติการ (ชป.) หรือที่
เรยี กกนั ว่าพ่อบ้านในปจั จุบนั

6 ปีมาท่อี ยู่กับโครงการคนกลา้ คนื ถิ่น เปน็ ทั้ง
กระบวนกรอบรม คนกล้าคนื ถนิ่ /ผปู้ ระสานงาน
เหมือนประหน่งึ ไดฝ้ ึกตวั เองไปพรอ้ มๆ กนั จนคดิ วา่
สามารถนำ�กลบั มาพฒั นาตัวเอง ปัจจุบันผมไดม้ ี
ทีด่ นิ เป็นของตวั เองประมาณ 2 ไร่กว่า และเอา
หลักคิด ชดุ วชิ าองคค์ วามรูน้ นั้ มาลองปรับใช้
ใหเ้ กิดขึ้นจริงตามท่ีตัวเองไดค้ ดิ ฝันเอาไว้

ผมสรา้ งแหลง่ อาหารในพน้ื ทข่ี องตนเอง ไดก้ นิ ไดอ้ ยู่
มีความสุขทุกคร้ังท่ไี ดย้ ืนอยบู่ นแผน่ ดนิ ของตวั เอง
มีอาหารที่ปลอดภยั ไว้กินไว้ให้กบั คนท่ีเรารกั แคน่ ้ี
ก็เพยี งพอแลว้ สำ�หรบั ชีวติ ผม ชวี ติ ที่สร้างได้
และกำ�หนดเองไดไ้ ม่พงึ่ ใคร”

68 นเรนทร์ อินนพุ ฒั น์

คนเนรนกทลร้า์ อคนิ นื นถุพนิ่ัฒ…น์

“หลงั จากเรยี นจบระดบั ปวส.สาขาช่างอเิ ลค็ ทรอนกิ ส์ เมอื่ ปี
2540 ไดเ้ ขา้ ท�ำงานในบริษทั เอกชนแห่งหนึ่ง ในต�ำแหนง่
ชา่ งเทคนิคดแู ลและซอ่ มบ�ำรงุ ระบบเครอื ข่ายโทรศพั ทม์ อื ถือ
และตดิ ตงั้ ระบบเครอื ขา่ ย ใหก้ บั ธนาคารและบรษิ ทั ชน้ั น�ำมากมาย
ซง่ึ ในเวลานนั้ คา่ ตอบแทนและสวสั ดิการต่างๆ ก็ถือว่ามาก
พอสมควร แตเ่ นอื่ งจากภาระหนา้ ท่คี วามรบั ผดิ ชอบเพิม่ ขน้ึ
มเี วลาใหก้ บั ครอบครวั น้อยลง สดุ ท้ายก็ตอ้ งตดั สนิ ใจลาออก
เม่ือปี 2550 มาประกอบธุรกิจส่วนตัวรับเหมาก่อสร้าง
ตดิ ต้งั ระบบไฟฟา้ รับออกแบบและจัดสวน ธุรกจิ ก�ำลงั ไปไดด้ ี
มีรายรับเข้ามาครอบครัวกนิ อยู่สบาย จนกระท้งั เก็บเงนิ ไดซ้ อ้ื ที่
1 แปลง เม่อื กลางปี 2557 แตค่ วามสขุ ในชีวิตและเวลาสว่ นตวั
ก็เร่มิ หายไปอีกครั้งเพราะตอ้ งยงุ่ กับการหาเงิน เงิน เงิน

และแลว้ กต็ อ้ งขวนขวายหาอาชพี ใหมอ่ กี ครง้ั ซง่ึ อาชพี แรกทคี่ ดิ ได้
ในตอนนน้ั กค็ อื เกษตรกรเพราะคดิ ว่าไมต่ ้องวุ่นวายกบั คนท�ำได้
เรื่อยๆ เป็นงานอดเิ รกคกู่ ับธรุ กิจทท่ี �ำอยู่ และกไ็ ดต้ ดั สินใจ

เรื่องราวทดี่ จี ากคนกล้าคนื ถน่ิ …ถึงคนรุ่นใหม่ 69

เข้าร่วมอบรมกับโครงการคนกล้าคืนถนิ่ รุ่นที่ 1 เมอื่ ปี 2558
เปน็ ระยะเวลา 5 วัน 4 คนื หลังจากน้ันลงแปลงท�ำจรงิ อีก
5 เดอื นโดยมพี เี่ ลี้ยงคอยคดิ ตามให้ค�ำแนะน�ำปรกึ ษาพาท�ำ
ซง่ึ จดุ เปลยี่ นมนั อยทู่ ห่ี ลงั จากอบรมเสรจ็ เรากลบั มคี วามมนั่ ใจวา่
อาชีพเกษตรกรและโครงการคนกลา้ คนื ถ่นิ จะสามารถสรา้ ง
รายไดแ้ ละท�ำให้เรายนื อยไู่ ดใ้ นอาชีพเกษตร จงึ ตัดสนิ ใจทง้ิ งาน
และธรุ กิจทกุ อย่างพร้อมเงินเกบ็ 1 กอ้ น แตแ่ ลว้ ทกุ ๆ อย่างก็
ไมเ่ ป็นไปอยา่ งที่คดิ เพราะทกุ ๆ อย่างมันยากไปหมด ต้นไมต้ าย
ทนุ หาย รายไดไ้ มม่ ี แตก่ ย็ งั โชคดเี พราะหลงั จากการอบรมไดม้ กี าร
รวมกลมุ่ เพอื่ นคนกลา้ คนื ถนิ่ ขน้ึ มา 1 กลมุ่ คอื กลมุ่ “ปลาทวนนำ�้ ”
ไดเ้ ขา้ มาชว่ ยคิดช่วยท�ำและยังมีเครอื ขา่ ยเพ่อื นในโครงการอกี
มากมายคอยใหค้ �ำแนะน�ำปรกึ ษาจนเราสามารถผ่านจดุ ท่ี
ยากล�ำบากนัน้ มาได้

“ผมนายนเรนทร์ อนิ นุพัฒน์ เรียนจบการศกึ ษา
ระดับปริญญาตรี สาขายุทธศาสตร์พฒั นาท้องถ่ิน
(เกยี รตนิ ิยมอนั ดบั 1) เปน็ คนกลา้ คนื ถ่นิ รนุ่ 1
ปี 2558 เปน็ พ่อบา้ น (ผูป้ ระสานงานโครงการ
คนกลา้ คืนถนิ่ ) พื้นที่จังหวดั นครศรีธรรมราช ตรัง
พัทลงุ ใชป้ ระสบการณใ์ นเส้นทางอาชีพเกษตรกร
กบั การตดั สินใจทีผ่ ิดพลาดววู่ ามหกั ดบิ ทง้ิ วชิ าชพี
เดิมโดยลืมค�ำวา่ ‘เริ่มจากสิ่งทม่ี ’ี คอยให้ค�ำแนะนำ�
เกษตรกรรนุ่ ใหม่ๆ”

ซง่ึ ยคุ นี้ใครท่อี ยากเดินเขา้ มาในวถิ ีเกษตรมีค�ำแนะน�ำวา่
ควรส�ำรวจส่ิงทต่ี นเองมใี หด้ ีให้รอบคอบเสียก่อนเชน่ บรบิ ท
สงั คม พื้นที่ องค์ความรู้ เครือขา่ ยฯลฯ และทีส่ �ำคัญที่ขาด
ไม่ไดค้ ือ ‘ความรคู้ วามช�ำนาญและวิชาชพี เดิมทเี่ รามนี �ำมาใช้
ให้มากทสี่ ดุ ควรท�ำควบคกู่ ันไปก่อนในช่วงแรกส�ำหรบั มือใหม่’”

70 พิพากษา ธเนศถาวรกลุ ฟอร์เรส

ฟคพิพอนรกาเ์กรลษส้าาคธืนเนถศิน่ ถ…าวรกลุ

“ชีวิตในช่วงกอ่ นเข้ารว่ มโครงการ ยังหาตัวตนของตวั เองไม่เจอ
ยังไม่ร้วู ่าสดุ ท้ายแล้วเราเกิดมาสามารถทำ�อะไรไดบ้ ้าง จนได้
เข้ามามสี ่วนร่วมในคนกลา้ คนื ถน่ิ ทำ�ให้เห็นถึงมมุ มองความคดิ
ของคนท่ีรเิ ริ่มโครงการ จนถงึ ผ้เู ขา้ ร่วมอบรม ไดเ้ ห็นแนว
ความคดิ จากคนเคยลองผิดลองถกู ประสบการณช์ วี ิตทีส่ ุดท้าย
หนั กลับมาอยู่ในวถิ เี กษตร

เร่ืองราวที่ดีจากคนกล้าคนื ถน่ิ …ถึงคนรนุ่ ใหม่ 71

จนปัจจบุ นั ตอนนี้ทีบ่ ้านมสี วนผสมผสาน สามารถกลับไปใช้ชวี ติ
อย่ใู นวิถีได้ แตใ่ นเมือ่ ชีวติ เราสามารถอยใู่ นวถิ ีทยี่ งั่ ยืนได้ กต็ อ้ ง
ชว่ ยคนอน่ื สงั คม สง่ิ แวดลอ้ ม ทง้ั โลกอยไู่ ด้ เชน่ เดยี วกบั เราดว้ ย
จงึ เขา้ มาชว่ ยใหบ้ รกิ ารส�ำ รวจออกแบบพน้ื ท่ี Eco FarmDD

“สดุ ทา้ ยโครงการคนกลา้ คืนถ่นิ ไมใ่ ช่แค่โครงการ
เกษตรท่วั ๆ ไป นอกจากไดอ้ งคค์ วามรู้ วธิ ีคิด
การเรม่ิ จากสง่ิ ทม่ี ี แลว้ ยงั ไดเ้ จอเพอ่ื นตา่ งรนุ่ ตา่ งวยั
แตห่ วั ใจสเี ขยี ว เปน็ สงั คมทอ่ี บอนุ่ มแี ตค่ วามเออ้ื เฟอ้ื
เผอ่ื แผ่ แบง่ ปนั จนทกุ วนั นส้ี ามารถไปเทย่ี ว กนิ นอน
ได้ทกุ จังหวัดในประเทศไทย”

พพิ ากษา ธเนศถาวรกุล ฟอร์เรส
คนกลา้ คืนถ่ินรนุ่ 5/1
อบรมบา้ นบม่ เพาะครสู ุพจน์ นครสวรรค์ :)”

72 ชไมพร ศกั ดา

คชไนมพกรลศ้าคกั ดนื าถนิ่ …

“หากถามวา่ จดุ เปลย่ี นของนิ ระหวา่ งชวี ติ ชว่ งกอ่ นเขา้ รว่ มคนกลา้ ฯ กบั หลงั เขา้ รว่ มกบั
คนกล้าฯ คือ การถูกชักชวนเชิงบังคับให้มาสมัครคนกล้าคืนถิ่น และต้องรอลุ้น
จนมีรายชือ่ และได้รับการอบรมตลอดระยะ 5 วนั 4 คืน ทำ�ใหน้ ิเองไดใ้ ชน้ ามสกุล
คนกลา้ คนื ถน่ิ รนุ่ 1 รนุ่ แรกของโลก หรอื รนุ่ หนลู องยา ในปี 2558 จนท�ำ ใหต้ วั เราเอง
คดิ ไดว้ า่ อาชีพทีเ่ ราทำ�มันสามารถทำ�ให้ตวั เราเองมอี สิ ระมากกวา่ ส่งิ ที่เราเคยท�ำ มา
และมเี วลาทจ่ี ะท�ำ ตามสง่ิ ทต่ี วั เองคดิ ไดม้ ากกวา่ เดมิ มเี พอ่ื นมากขน้ึ มเี ครอื ขา่ ยมากขน้ึ
มีแหลง่ ความรู้ทางการเกษตรทกี่ ว้างขวางกวา่ เดิม
ชีวติ ที่นิเคยใชม้ ากอ่ นทจี่ ะเจอคนกล้าคืนถ่ิน คือ เป็นลูกจา้ งโรงงานอตุ สาหกรรม
ปลากระปอ๋ ง แลว้ ลาออกมาเปดิ รา้ นขายตน้ ไม้ ชอ่ื สวนศกั ดา และรบั ออกแบบจดั สวน
ตามสถานทร่ี าชการ หรอื บา้ นจดั สรรคท์ ว่ั ไป แตส่ ง่ิ ทน่ี เิ คยท�ำ หรอื ก�ำ ลงั ท�ำ ณ ขณะนน้ั
มันรู้สึกว่านิอึดอัดและเริ่มเบื่อเนื่องจากการที่ต้องใช้เวลาหรือความคิดของตัวเอง
ไปกบั นายจา้ งหรอื บคุ คลอน่ื เยอะเกนิ ไป จนกระทงั่ ไดผ้ า่ นกระบวนการบม่ เพาะตามท่ี
โครงการจัดมา จึงมกี ารเปลีย่ นแนวความคดิ แนวปฏบิ ตั ทิ ี่ชัดเจน

เรือ่ งราวทีด่ ีจากคนกล้าคนื ถน่ิ …ถึงคนรนุ่ ใหม่ 73

“สง่ิ ทไ่ี ดแ้ ลว้ นำ�มาใชไ้ ดจ้ ริง คอื การทำ�งานท่ีนิรัก
และชอบ ควบคู่กบั การทำ�เกษตรตามวิธที ี่เราเอง
ถนดั และงา่ ยขน้ึ รจู้ ักรับฟังคนอนื่ ๆ พดู หรือ
แสดงความคดิ เหน็ มากขน้ึ ยอมรบั หรอื แบง่ ปนั
ท้ังสิ่งของหรอื มติ รภาพท่ดี ีให้กันเยอะขน้ึ เรยี นรทู้ ่ี
จะใชช้ วี ิตของตวั เองง่ายขึน้ ตา่ งจากท่เี คยใชม้ า”

ณ ปจั จบุ ัณ นิคิดว่า ชวี ิตทน่ี ิเป็นอยู่ ณ ปจั จุบันนี้ มคี วามสุข
มากกวา่ ตอนทท่ี �ำ งานโรงงาน หรอื รบั ออกแบบจดั สวน อาจจะเพราะ
ตอนนีม้ อี ิสระทางด้านอาชีพทมี่ ากข้นึ ไดท้ �ำ ในส่ิงท่ีรักจรงิ ๆ
แม้ไม่ไดเ้ ปน็ เกษตรกรปลูกผกั เลี้ยงสตั ว์ เปน็ กจิ วัตรทกุ วนั
กต็ าม แตน่ เิ องไดท้ �ำ เกษตรตามวธิ ที น่ี ริ กั นชิ อบ คอื การเปน็ แมค่ า้
เล้ียงกระบองเพชร ปลกู ปา่ ปลูกผัก ขายผลไม้ทส่ี วนตัวเองมี
ไม่ต้องจ�ำ เปน็ ตอ้ งขายสง่ ให้ใคร ขายเองเกบ็ เองตามก�ำ ลงั ของ
ครอบครวั เท่านน้ี ถิ ือวา่ มันคือความสขุ มากพอแล้ว

ในเวลานีช้ ีวติ ของนางสาวชไมพร ศักดา หรือนิเชาว์ มคี วามสขุ
มากพอทอี่ ยากจะบอกวา่ อาชพี เกษตรกรไมใ่ ชแ้ ปลว่าตอ้ งไปทำ�
นา ปลกู ผัก เลยี้ งสัตว์ ท�ำ สวน หรอื อะไรกต็ ามเพยี งแค่อย่างใด
อยา่ งหนง่ึ แตต่ อนนน้ี เิ องมคี วามสขุ บนอาชพี แมค่ า้ กระบองเพชร
ท่มี ผี ลไม้ตามฤดกู าลบางชนดิ มผี กั ท่ีปลกู เองนดิ หนอ่ ยไว้กนิ
และที่สำ�คญั กวา่ คอื มเี พื่อนๆ ทรี่ ่วมอดุ มการณ์มากมายทั่วทงั้
ประเทศไทยน้ีเยอะแยะไปหมด เพราะฉะนน้ั อยากจะขอบคุณ
คนกล้าคนื ถนิ่ ทที่ �ำ ใหน้ เิ องค้นพบความสขุ ตามแบบทตี่ วั เองมี
และตวั เองชอบหรอื เปน็ อยูไ่ ดอ้ ยา่ งลงตัว”

“อยคู่ นเดียวมันเหงา มาอยแู่ บบพวกเราดกี ว่า”

74 สนั ติภาพ สายอินตะ๊

คสันนตกภิ ลา้าพคสืนายถอน่ิ นิ …ต๊ะ

“ก่อนหนา้ น้ีท�ำ งานอยตู่ ่างประเทศ ท�ำ งานในร้านอาหาร
เปน็ เวลา 8 ปแี ละพบวา่ การใชช้ วี ติ ทต่ี า่ งประเทศไมไ่ ดต้ อบโจทย์
ของตนเอง เพราะเราเปน็ ลูกผูช้ ายเพียงคนเดียวของครอบครวั
ทบ่ี า้ น พอ่ แมก่ อ็ ายมุ ากแลว้ แมย่ งั มาปว่ ยอกี จงึ ใชช้ วี ติ ทม่ี กี ลบั มา
สานต่อ มาช่วยเหลือท่บี า้ นทำ�เกษตรพร้อมกับดแู ลครอบครัว

ถงึ เวลาท่ตี ้องกลบั เราจะกลบั มาเร่ิมชวี ิตใหม่ที่ไทยอย่างไร
ที่บา้ นมกี ารท�ำ เกษตรเป็นวิถอี ยแู่ ล้ว เราก็ท�ำ งานประจ�ำ ควบคู่
ไปด้วยจึงได้เหน็ ทางโครงการคนกลา้ คนื ถน่ิ ประกาศรบั สมัคร
ผเู้ ข้าอบรมโครงการคนกล้าคืนถ่นิ เราจึงสมัครคิดวา่ น่คี ือ
ทางออกในการทำ�เกษตร เมอื่ อบรมจบ ไม่ได้เปน็ อยา่ งทีเ่ ราคิด

เรอ่ื งราวทด่ี จี ากคนกล้าคืนถิ่น…ถงึ คนร่นุ ใหม่ 75

หรือคาดหวงั ไว้ โครงการฯ เขาไม่ไดส้ อนให้เราจับจอบกบั เสียม
ขดุ ดนิ หรือปลูกอะไรเลย แต่เปน็ การปรับเปล่ยี นความคิดใหเ้ รา
คดิ ถึงการพ่งึ ตนการสร้างเครอื ขา่ ยการพง่ึ พากนั ท�ำ ใหเ้ รา
ไดต้ ระหนกั รู้ หลายเรอ่ื งและน�ำ ความรทู้ ่ีได้จากการอบรมไป
ปรบั ใช้กบั งานประจำ�และงานเกษตรทเ่ี ราทำ�

“ผมนายสันติภาพ สายอินต๊ะ เพือ่ นเรียกโจซ่ี
เป็นคนกลา้ คืนถิน่ รุ่นท่ี 2 และเป็นผปู้ ระสานงาน
โครงการคนกลา้ คนื ถน่ิ จงั หวดั เชยี งราย หรือที่
ใครๆ เรียกว่าพอ่ บ้าน เรียนจบสาขาสารสนเทศ
เพอ่ื การสื่อสาร ระดับปริญญาตรี มหาวทิ ยาลยั
เทคโนโลยีราชมงคลล้านนาเชียงราย และตอนน้ี
กลบั มาใชช้ ีวิตทช่ี ว่ ยเหลือสงั คม และเปน็ ผูป้ ระสาน
งานโครงการคนกลา้ คืนถิน่ และยังมวี ถิ ีเกษตรใน
ชวี ติ ดแู ลสานตอ่ การทำ�เกษตรของครอบครวั
ช่วยสง่ เสริมการขายผลผลติ ในแปลงของตนเอง
ทำ�ให้มเี วลาอยู่กับครอบครัวมากกว่าเม่อื ก่อน
ซึง่ อนั นีบ้ อกไดเ้ ลยว่าเปน็ ความสุขทไี่ ม่สามารถ
ประมาณค่าไดด้ ว้ ยตวั เงิน”

เมื่อใครคดิ จะกลบั บา้ นให้ศกึ ษาและหาขอ้ มูลหรอื ทดลองเรม่ิ ทำ�
จากสิง่ เล็กๆ ไปกอ่ นวา่ เราชอบหรอื รกั มันจรงิ ไหม เพราะการ
ท�ำ การทำ�เกษตร มนั ตอ้ งใชเ้ วลาและความอดทน ยงั ไม่พอตอ้ ง
สู้กับแรงกดดันจากสังคมรอบข้างอีกมากมายในช่วงแรกๆ
ให้ลองทำ�เกษตรควบคู่กับงานประจำ�ไปกอ่ นเพ่อื เปน็ รายไดเ้ สรมิ
และนำ�ความรูค้ วามเขา้ ใจเรอ่ื งเกษตรมาปรบั ใชจ้ นกว่าจะ
ไดม้ ีผลผลิตในแปลงที่สรา้ งรายได้ รายวนั รายเดอื น รายปี
เปน็ ท่ีแน่นอน ควรมีการวางแผนก่อนการลงทนุ หรือสามารถ
ปรึกษาเครอื ข่าย อยา่ รีบรอ้ น เดินอย่างมนั่ คงแลว้ คุณจะพบ
ความสุขทแี่ ทจ้ รงิ บนค�ำ วา่ ‘เกษตรบนวิถที ่มี ่ันคง’”

76 ณฌิ า กณั เจยี ก (มณีฉาย)

คณนฌิ กาลกา้ ัณคเจนื ียถกิน่ (…มณีฉาย)

“ชือ่ ณฌิ า กัณเจยี ก (มณีฉาย) ชื่อเลน่ ปมุ่ อายุ 42 ปี
คนกลา้ ฯ รนุ่ ท่ี 3/2 นครศรีธรรมราช โหนด 23 บ้านบ่มเพาะพ่ีเล็ก นาโยง ตรงั

เรอื่ งราวทดี่ ีจากคนกล้าคนื ถน่ิ …ถงึ คนรนุ่ ใหม่ 77

ก่อนมาเปน็ คนกลา้ คนื ถิ่น กท็ �ำ งานโรงงาน 2-3 โรงงาน
เปน็ พนกั งาน QC พนกั งานควบคมุ เครอ่ื ง CNC เจา้ หนา้ ทส่ี โตร์
ควบคมุ สตอ็ คสนิ คา้ วสั ดุสนิ้ เปลอื ง วตั ถุดิบ และอะไหลซ่ อ่ ม
บ�ำ รงุ สดุ ท้ายเปน็ พนักงานธุรการทวั่ ไปในบรษิ ทั เครนแห่งหนง่ึ
ในจังหวดั ชลบุรี แล้วก็ลาออกถาวร ใช้เวลา 10 กวา่ ปี ท�ำ งาน
ในต�ำ แหนง่ ลกู จา้ งกอ่ นตดั สนิ ใจเปน็ นายตวั เองดว้ ยการขายของ
ตามตลาดนัดทั่วเมอื งชลบรุ ี สงั คมตลาดนัดไมไ่ ดแ้ ตกต่างจาก
สังคมลูกจ้างมากนัก ต่างกัน 2 ข้อในความคิดของเราคือ
1. มคี วามเป็นอสิ ระ 2. ท่แี ขง่ ขันแย่งชงิ กนั เพือ่ ตวั เอง ไม่ใชเ่ พื่อ
เจา้ นาย สว่ นอยา่ งอน่ื เหมอื นๆ คลา้ ยๆ กนั ในทส่ี ดุ กเ็ หนอ่ื ยกาย
เหน่อื ยใจ เร่ิมท้อ เบ่อื หนา่ ยอีกคร้งั ระหวา่ งที่ท้อใจกน็ กึ ถงึ
ค�ำ สอนในหลวงรชั กาลท่ี 9 ตลอดเวลา เรม่ิ คน้ หาความพอเพยี ง
เร่ิมคดิ ทำ�ยังไงถงึ จะพอเพยี ง ท�ำ ยงั ไงถึงจะมคี วามสุข

และแล้วกไ็ ดบ้ งั เอิญเจอ โครงการคนกล้าคืนถ่ิน
แต่ยงั ไมร่ วู้ า่ มนั คอื อะไร ยงั ไง เรม่ิ คน้ หาตอ่ ในเฟสบคุ๊
ในกูเกิล้ ยูทปู เว็บไซต์ ศกึ ษาและเดาไปเร่อื ยๆ เพราะ
ไมค่ อ่ ยรรู้ ายละเอยี ดมากจากทค่ี น้ หาเจอ กค็ งเหมอื น
การอบรมทัว่ ไป แต่มนั ดูแปลกๆ มอี ะไรทีม่ ากกวา่
การอบรมอนื่ ๆ แน่นอน จากนั้นก็ตดั สินใจเลย
กลับบ้านต่างจงั หวดั ไปเริ่มต้นใหม่

78 ณฌิ า กณั เจียก (มณีฉาย)

แรกๆ กลบั บา้ นสามีท่จี งั หวดั นครศรีธรรมราชกย็ งั ไมร่ ูจ้ ะท�ำ
อะไรก็ขายของตลาดนัดแถวนัน้ สามกี ต็ ัดยาง แลว้ ก็คดิ กนั ว่า
เราจะท�ำ เศรษฐกจิ พอเพยี งกันยังไง นกึ ถงึ ในหลวงรัชกาลที่ 9
กน็ กึ ข้ึนมาไดว้ ่าตอ้ งปลกู หญ้าแฝก แตไ่ ม่รจู้ ะไปหาที่ไหน ก็เริ่ม
ค้นหาอีกในกูเกิล้ กเ็ จอวา่ มีท่สี �ำ นักงานทด่ี ินจงั หวดั ก็ไปสิ
ไปถึงไมม่ ีเจ้าหนา้ ที่เลย ไมร่ ู้เขาไปไหนกันหมด ก็เดนิ ดู เดนิ หา
วา่ คนอย่ไู หน ไปเจอคนนงึ เหมอื นเปน็ คนงานปลูกตน้ ไม้ เขาก็
บอกเราว่าไมม่ หี ญา้ แฝก ตอ้ งลงชือ่ จองควิ ไว้ กลับบ้านมา
ดว้ ยความผิดหวังเลก็ นอ้ ย แตย่ ังไม่ส้นิ หวัง ทักแชททางเฟสบคุ๊
ไปหาผูช้ ายคนหน่ึงท่เี ข้าใจว่าตอ้ งรเู้ รอื่ งโครงการคนกล้าคืนถ่ิน
ชื่อพก่ี อล์ฟ กบั พ่นี เรนท์ ถามเขาว่าจะหาหญ้าแฝกได้ท่ไี หน
และอบรมคนกลา้ ฯ ยงั ไง ไมน่ านกไ็ ดค้ ยุ กนั ทางโทรศพั ท์ พแ่ี กก็
อธบิ ายแนะน�ำ ดที กุ อยา่ งเลย ตอนนน้ั รสู้ กึ ดใี จและมคี วามหวงั มาก
พแ่ี กแนะนำ�ใหเ้ ราไปบ้านปราชญ์ชาวบ้านทใ่ี กล้ทีๆ่ เราอยู่
มากท่ีสุด น่ันคอื ศนู ย์ถา่ ยทอดเทคโนโลยีเกษตรธรรมชาติ
บา้ นลงุ โน ช�ำ นาญกจิ นน่ั เอง ไปแลว้ กป็ ระทบั ใจลงุ มโนหลายๆ อยา่ ง
เกยี่ วกบั วิธคี ิด วิธีพูด และปฏิบัติของแก จากนน้ั กไ็ ปทีน่ นั่
บอ่ ยๆ เพ่อื ขอคำ�ช้ีแนะด้านการทำ�เกษตร แล้วก็มีโอกาส
ไดอ้ บรมเกษตรทฤษฎใี หมท่ บี่ ้านของลงุ มโน

“และแลว้ ชว่ งเวลาของการอบรมคนกลา้ คนื ถน่ิ กม็ าถงึ
จำ�ไดว้ า่ รีบกรอกสมคั รเป็นคนแรกๆ ของรุ่นนนั้
แลว้ กต็ ดั สินใจแน่วแน่ ตง้ั ใจมาก อยากรวู้ า่ ท่ีเรา
เคยเห็นเขาทำ�อะไรแปลกๆ กนั ในวงกลม แลว้ ก็ไดร้ ู้
ท้ังหมด ภายใน 5 วัน 4 คืน กบั เพือ่ นคนกล้าฯ
รนุ่ เดยี วกนั 30 กวา่ คน ถา้ จำ�ไมผ่ ดิ รสู้ กึ วา่ มนั คมุ้ คา่
กวา่ การอบรมอืน่ ๆ ทเ่ี ราเคยได้ผ่านการอบรมมา
ในสมยั ท่ีเราอยใู่ นวงั วนสังคมลูกจ้าง”

เรอ่ื งราวทดี่ ีจากคนกล้าคนื ถนิ่ …ถึงคนรุ่นใหม่ 79

อบรมเสรจ็ เรม่ิ บา้ ปลกู โนน่ นน่ี น่ั เยอะแยะไปหมด ตายเกลอ่ื นบา้ ง
ตายอนาถบา้ ง รอดบ้าง เรียนผิดเรียนถูกไปเร่ือย เพราะทเ่ี รา
ไปอบรมมาเหมือนเขาจะบอกเราใหเ้ รยี นผดิ เรียนถูกเอาเอง
‘ไม่มผี ดิ ไม่มีถูก’ กบั ให้เพลยี้ ของเพอื่ น นั่นแหละครูท่ีดีที่สดุ
คือลงมือทำ�เอง ได้เรียนรู้อะไรหลายอยา่ ง ทำ�เองผิดเองไม่ตอ้ ง
โทษคนอ่ืน ทำ�ไดก้ ด็ ใี จ แลว้ กไ็ ด้รูว้ า่ ชวี ติ มันไม่ง่าย เจออุปสรรค
กต็ อ้ งแกไ้ ข หรอื ปลอ่ ยวาง เราคอื คนทม่ี สี ทิ ธต์ิ ดั สนิ ใจ ชว่ งแรกๆ
มนั จะขลกุ ขลกั หนอ่ ย จรงิ ๆ กไ็ มห่ นอ่ ยนะหนกั เอาการอยู่
ดว้ ยความทไ่ี ม่ไดเ้ ตรียมพรอ้ ม ไม่มีพ้ืนฐาน ไม่มคี วามรู้ และ
ทนุ เดิมด้านนิสยั หรอื สนั ดานเรา วูว่ าม ใจเรว็ ด่วนได้ ใชอ้ ารมณ์
เป็นหลักมนั กเ็ กิดปญั หาขึน้ มาเรื่อยๆ กว่าจะผ่านจุดนน้ั มาได้
โซซดั โซเซ.... การมีชีวติ อยู่ การสรา้ งชวี ิต บางครง้ั ดี บา้ งครง้ั ก็
ไมไ่ ดด้ ี ปะปนกนั ไปใหเ้ ราไดเ้ รยี นรกู้ นั ตอ่ ไป

“จนถึงจดุ น้กี ค็ ดิ วา่ มนั ดีแลว้ ท่ีเราตัดสินใจในวันนั้น
เราไดพ้ บความสงบนง่ิ ในใจของเราเอง โดยทีเ่ รา
เรยี นรมู้ นั ดว้ ยตัวเอง และเข้าใจถอ่ งแทเ้ กย่ี วกับ
การใช้ชีวิต พอเพยี งอยา่ งไร ให้ใจและกายเป็นสุข
แต่ละคนมีความพอเพยี งในแบบของตัวเอง
แค่ทกุ คนตอ้ ง คดิ และลงมอื ทำ�ดว้ ยตัวเอง
ขอบคณุ โครงการคนกล้าคืนถน่ิ ขอบคณุ
ครอบครัวคนกล้าคะ่ ”

@บ้านสวนพ่อตา…เรมิ่ จากสงิ่ ทเี่ รามี…คืนถิ่น คืนฐาน
สืบสานชุมชน”

80 มงคล เพ็ชรเนยี ม

คมงนคกลลเพ้าช็ครืนเนถยี ่นิ ม…

“สวสั ดีครบั ผมลงุ แสบหรือนายมงคล เพ็ชรเนียม เปน็ คนกล้า
คนื ถน่ิ รนุ่ 2 โหนด 4 ก�ำแพงเพชร ผมดใี จท่ีไดเ้ ป็นส่วนหน่ึง
ของคนกล้าคนื ถน่ิ ท�ำใหร้ จู้ กั เพื่อนทม่ี ี อดุ มคติ อุดมการณ์
เดียวกัน คอยให้ก�ำลังใจคอยสอน คอยเป็นท่ีปรึกษาในดา้ น
การเกษตร

เรอ่ื งราวทด่ี ีจากคนกล้าคนื ถนิ่ …ถงึ คนรุ่นใหม่ 81

ประวัตขิ องผมน้นั ต้องยอ้ นไปในสมยั ท่ผี มอายุ 7 ขวบ ผมนัน้
ชอบท�ำการเกษตรตงั้ แต่ 7 ขวบ เพราะมีเหตุการณ์สมัยกอ่ น
ในนำ้� มปี ลาในนามขี า้ วจรงิ ๆ ผมขบั รถยำ่� นาอยู่ แลว้ เหน็ ปลาชอ่ น
ตวั ขนาดใหญ่ ผมว่งิ ออกมาเลยปล่อยรถหางไถแลว้ ไปจับปลา
พอจับปลาได้ เงยหนา้ มองรถไถปนี คนั นาคว�ำ่ เหน็ รถคว่ำ� ดใี จ
หวั เราะใหญ่ แลว้ กบ็ อกกบั ตวั เองวา่ นแ่ี หละชวี ติ จงึ ตง้ั ปณธิ านวา่
ตัวเองจะตอ้ งท�ำเกษตร อนาคตจะต้องเป็นเกษตรกรเปน็
ชนคนชนบท คณุ ครตู อนผมอยู่ ป.2 เขาใหย้ กมอื วา่ อนาคตโตขนึ้
จะเปน็ อะไร มผี มคนเดียวทีย่ กมือข้ึนแล้วตอบครอู ยา่ งดงั วา่
ผมจะเปน็ ชาวนา เพ่อื นๆ ก็หัวเราะ แตก่ ไ็ ม่เป็นไรครบั เพราะ
เปน็ ความตั้งใจอย่แู ลว้

“หลงั จากจบ ม.3 กย็ งั มคี วามคดิ เดมิ ๆ อยวู่ า่ จะตอ้ ง
เปน็ ชาวนา แตจ่ ะทำ� อยา่ งไรเมอื่ ตวั เองไมม่ ที ด่ี นิ ทำ� กนิ
จึงเขา้ เมอื งท�ำงานเพอื่ เกบ็ เงินซ้อื ท่เี ปน็ ของตนเอง
แล้วเรม่ิ ศึกษาทฤษฎขี องในหลวงรชั กาลท่ี 9 ต้งั แต่
อายุ 16 ปี สะสมประสบการณ์ไปเรอ่ื ยๆ ท่ไี หนจัด
งานเกษตรกจ็ ะแอบแฝงไปไมห่ ยดุ หยอ่ น เพ่ือนำ� มา
ปรับใช้และคดิ กระบวนการของตัวเราเองคำ� ของ
ในหลวงรัชกาลท่ี 9 ทา่ นบอกวา่ จะท�ำอะไรจะตอ้ งมี
ความรู้ ผมจงึ เรมิ่ เรยี นตอ่ กศน. จนจบ ม.6 แลว้ กล็ ง
สาขาเกษตรทส่ี โุ ขทยั ธรรมาธริ าชจนจบปรญิ ญาตรี
และเกบ็ เงนิ ไดส้ กั กอ้ นกค็ อื ทตี่ ามความฝนั

82 มงคล เพช็ รเนยี ม

แล้วในปี 2559 ก็มีโครงการดๆี ของโครงการคน
กลา้ คนื ถ่ิน มเี พ่อื นทเี่ ป็นรุ่นพปี่ ี 1 ไปเจอกนั ในงาน
พพิ ธิ ภัณฑ์เกษตรเฉลมิ พระเกียรติ แกกแ็ นะนำ� ใหไ้ ป
สมัครรนุ่ 2 ผมกไ็ มล่ ีลาไม่รีรอสมัครทันที และกไ็ ด้
มาอบรมทีบ่ ้านผมเพราะบ้านลงุ เหลมิ พลี ี อำ� เภอ
บึงสามัคคี จังหวัดกำ� แพงเพชร พอหลังจากอบรม
เสรจ็ กว็ างแผนทีจ่ ะออกจากงาน เพ่ือมาท�ำตาม
ความฝัน”

วนั ที่ผมเขยี นใบลาออก และผมไดก้ ลบั บา้ นนั้นคือความฝนั ผม
เป็นจรงิ แลว้ ผมท�ำส�ำเร็จแล้ว ต่อจากนไ้ี ปคอื ก�ำไรชีวติ ของผม
แตพ่ อออกมาก็ไมไ่ ด้สมความปรารถนา ถูกไล่ออกจากบ้าน
ตนเอง อยู่ได้แค่อาทติ ยเ์ ดียว จงึ ต้องออกมากางเตน็ ท์นอนอยู่
กลางทุง่ คนเดยี วกบั หมา 1 ตวั กลางแดดกลางฝน แล้วค่อยๆ
สรา้ งกระท่อมอยู่คนเดียว โดยไมค่ ิดท่ีจะถอย การไลอ่ อกมา
จากบ้านตวั เองเปน็ ก�ำลงั ใจสงู สุดทจ่ี ะท�ำให้ผมตอ้ งสตู้ อ้ งพิสจู น์
ตนเองใหเ้ ขาไดเ้ หน็ กบั ค�ำทด่ี ถู กู วา่ หากนิ กบั ดนิ ไมเ่ จรญิ ไมร่ วย
การทผี่ มเปน็ คนจงั หวดั อน่ื ไมร่ จู้ กั คนในจงั หวดั ก�ำแพงเพชรเลย
ท�ำให้มืดแปดดา้ น ผมเอาค�ำของในหลวงมาใช้อกี รอบนึงค�ำว่า
ยิ่งให้ไปยิง่ ไดม้ า ขาดทุนคือก�ำไร ผมเร่ิมน�ำผลผลติ จากสวน
ไปแจกให้กับชาวบา้ น 3 หมบู่ า้ น จึงไดค้ นและรจู้ กั คนมากมาย
ทัง้ มูลสตั ว์ทง้ั ปยุ๋ หมักท้ังฟางท้ังรถไถนา ชาวบา้ นเอามาให้
ใชฟ้ รๆี โดยไมค่ ิดอะไร ผมตอ้ งการมรี ายได้ แต่โครงการ
คนกลา้ คนื ถ่ินสอนใหผ้ มร้จู กั วา่ ให้มองในส่ิงที่ตนเองมี เร่มิ จาก
สง่ิ ทต่ี นเองมี ผมเลยเกบ็ เมลด็ พนั ธไ์ุ มป้ า่ มาใสถ่ งุ เพาะช�ำกลา้ ไม้
ในเวลาชว่ งบ่ายๆ แดดแรงๆ ท�ำไปท�ำมากไ็ ด้เยอะ นีค่ ือรายได้
ท่ที �ำใหผ้ มลมื ตาอา้ ปากได้ ผมยงั เลี้ยงกบ เล้ียงปลา ขายอกี
เป็นอะไรได้อกี อยา่ ง

เรอื่ งราวท่ดี จี ากคนกล้าคนื ถนิ่ …ถึงคนรนุ่ ใหม่ 83

ระยะเวลาผ่านไป 3 ปี ท�ำใหผ้ มมเี ครือข่ายกวา่ 1,200 คน
ในจงั หวดั ก�ำแพงเพชร คนใกลต้ ัวและชาวบา้ น เรมิ่ ท�ำตาม
จากทเี่ คยไลอ่ อกจากบ้าน จากคนทีเ่ คยวา่ ไอบ้ ้า เริม่ ท�ำตาม
ท�ำให้รู้สึกว่าเร่ิมมคี วามสขุ กับมนั เพราะผมเอาค�ำของในหลวง
รัชกาลท่ี 9 มาด�ำรงชีวติ ท�ำอะไรให้เปน็ ขัน้ เปน็ ตอน เรมิ่ จาก
สิง่ ท่ีมี ไม่ขา้ มขนั้ คือ ท�ำให้ตัวเองมกี ินมีใช้ มีอยู่ มคี วาม
รม่ เย็นเปน็ ข้ันพ้นื ฐาน สว่ นข้ันก้าวหนา้ นั้นกค็ ือท�ำบุญท�ำทาน
แจกจา่ ย แปรรปู เก็บรกั ษา แล้วค่อยเอาไปขาย และสดุ ทา้ ย
เมื่อเรามกี นิ คนเดยี วแลว้ เราไมส่ ามารถอย่ไู ด้ จะเกิดการแยง่ ชงิ
การแยง่ กันเกดิ ขนึ้ เราจงึ สรา้ งเครอื ขา่ ยพาคนอนื่ ท�ำดว้ ย สดุ ทา้ ย
กม็ เี ครอื ขา่ ยท่ีเข้มแข็งและมีความสุข”

84 ดษิ พงศ์ มว่ งงาม

คดษินพกงลศ้า์ มคว่ นื งงถา่ินม…

“ผมทิง้ ถ่นิ บินไปสู้ชวี ติ ท�ำงานส่งตัวเองเรยี นทีส่ หรัฐต้งั แต่
มธั ยมจนจบปริญญาโท ตอนนั้นมีเงินติดตัวไปแค่ $200
สร้างฐานะและครอบครัวเป็น Purchasing Manager อยู่
โรงงานเฟอรน์ เิ จอรเ์ กรดพรีเมยี่ มที่ส่งขายท่ัวโลก งานดี เงินดี
ครอบครวั มคี วามสขุ และไมเ่ คยคดิ จะกลบั มาใชช้ วี ติ อยเู่ มอื งไทย
จนกระทง่ั ไดร้ ับขา่ วรา้ ยจากเมอื งไทยวา่ พอ่ ของภรรยาป่วยเปน็
มะเรง็ ในปอดระยะสุดทา้ ย นอ้ งชายของภรรยาก็พงึ่ พาอาศัย
ไมไ่ ดเ้ นือ่ งจากตดิ สุรางอมแงม แม่แฟนกท็ �ำอะไรไมเ่ ปน็ ถูก
เอาเปรียบจากคนรอบขา้ ง จงึ ท�ำใหต้ ัดสนิ ใจพาครอบครัวกลับ
มาดูแลพอ่ ภรรยา กลบั มาได้แค่ 3 อาทิตย์ พอ่ ของภรรยากเ็ สยี

เร่ืองราวท่ดี ีจากคนกลา้ คืนถิ่น…ถงึ คนร่นุ ใหม่ 85

“ตอนทต่ี ัดสินใจกลบั เมอื งไทยนัน้ เครยี ดมาก
เพราะกลับมาไม่ร้จู ะทำ� อะไร จะใหไ้ ปสมคั รงานก็
อายุมาก แลว้ แถมไม่ชนิ กบั วนิ ัยการทำ� งานของ
คนไทย จนวันหน่ึงเปิดเจอรายการหอมแผน่ ดนิ
ซึง่ เปน็ รายการเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง
ดูแล้วชอบมาก ฝนั อยากกลบั มาใชช้ วี ิตแบบนั้น
จงึ กลับมาและตง้ั ใจจะอย่อู ย่างพอเพยี ง”

แต่เมอื่ กลับมา ความฝนั กับความจริงมันชา่ งต่างกันเหลอื เกนิ
ไปตดิ ต่อขอความรู้และขอความช่วยเหลอื เก่ยี วกบั เศรฐกจิ -
พอเพยี งจากหน่วยราชการทุกท่ี ไม่วา่ จะเปน็ กรมพฒั นาทดี่ นิ
เกษตรจงั หวดั กรมปศสุ ตั ว์ ประมง แมก้ ระทงั่ หนว่ ยงานทอ้ งถนิ่
ทั้งผู้ใหญ่บ้านและหมอดนิ อาสา ผดิ หวังกลบั มาทุกท่ี ไอท้ ่ี
ประกาศวา่ มีโครงการดีๆ ส�ำหรบั เกษตรกร รอไปเลย กวา่ จะ
ถึงควิ เราก็คงอีก 200 ปี ทเ่ี จ็บปวดทสี่ ดุ กค็ ือแทนท่จี ะแนะน�ำ
เราในดา้ นเกษตรผสมผสานตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง
กลบั แนะน�ำให้เราท�ำเกษตรแปลงใหญป่ ลูกพชื เชิงเด่ยี ว
ผมได้แตน่ งั่ มองภาพในหลวงรัชกาลท่ี 9 ทต่ี ิดอยบู่ นผนงั ใน
ส�ำนักงานแห่งนน้ั นกึ อยูใ่ นใจว่าพระองค์จะรูไ้ หมหนอ ส่ิงท่ี
พระองคพ์ ยายามสอนนน้ั ข้าราชการของพระองค์ท�ำตรงกนั ขา้ ม

86 ดษิ พงศ์ มว่ งงาม

จนมีเพ่ือนแนะน�ำโครงการคนกล้าคนื ถ่นิ ให้ ผมกับภรรยาและ
ลกู สาว เราทง้ั สามคนเข้ารว่ มรับการอบรมเปน็ คนกลา้ คืนถน่ิ รุ่น
2/2 ท่จี ังหวดั น่าน เป็นความประทบั ใจไม่รู้ลืม เพราะนอกจาก
จะเรียนการท�ำเกษตรแล้ว ยังเรียนเกี่ยวกบั การวางแผน
การออกแบบแปลง พรอ้ มท้ังแนวคดิ อย่างมีเหตมุ ผี ลซ่ึงสามารถ
น�ำมาปรบั ใชใ้ นวถิ แี ละชวี ติ ประจ�ำวนั ของเราได้ สองปแี รกหลงั จาก
การอบรมจากคนกลา้ คนื ถิน่ เราเป็นเกษตรกรไฟแรงที่ลองท�ำ
ลองปลกู ทกุ อยา่ ง รวมทง้ั ไปศกึ ษาดงู านจากหลายทเี่ พอื่ น�ำกลบั มา
ปรับใช้ทส่ี วน แตด่ ูเหมอื นเราจะไม่กา้ วหนา้ และประสบความ
ส�ำเรจ็ เทา่ ท่ีควร “เริม่ จากส่ิงทม่ี ี อยา่ มองในสิง่ ท่ขี าด” นค่ี อื
สิ่งทคี่ นกล้าคนื ถิน่ พยายามบอก ทค่ี ือสิง่ ทเ่ี รามักมองขา้ ม

“จากทเ่ี ราท�ำเกษตรไมเ่ ป็นเลย จับจอบถางหญ้า
ยงั ไมเ่ ปน็ วนั นี้ ณ ทีบ่ า้ นสวนพดี่ ษิ เราหยดุ มองหา
สิ่งที่เราขาด สิง่ ทีเ่ ราไมม่ ี แตเ่ ราใช้สิ่งทเี่ รามีใหเ้ กิด
ประโยชนส์ ูงสดุ เราทำ� เกษตรตน้ ทนุ ตำ่� ครบวงจร
เรามขี า้ วเต็มยุ้งฉางจากนาของเราเอง เราสีข้าว
เอง รำ� ที่ได้จากการสีข้าวใช้เป็นสว่ นผสมอาหารให้
ม้า ววั เปด็ ไก่ และปลาทเี่ ราเลยี้ งไว้ มลู สัตว์ก็จะ
น�ำมาเป็นป๋ยุ ใส่ต้นไมผ้ ลไม้ทเี่ ราปลูก”

เร่อื งราวทด่ี จี ากคนกลา้ คืนถ่ิน…ถึงคนรุ่นใหม่ 87

‘คืนถ่นิ คืนฐาน สืบสานชุมชน’ ตอนท่ีเราอบรมคนกล้าคนื ถ่ิน
ตอนน้นั เราคดิ ไดแ้ ตว่ า่ เราคนื ถ่ิน คืนฐานแลว้ แต่จะสบื สาน
ชมุ ชนยังไงยังคดิ ไม่ออก แตว่ นั นี้เราไดค้ �ำตอบแล้ว ทกุ วันนี้
เราใช้ชวี ิตอย่างมีความสขุ ไม่ใช่เพื่อตนเอง แต่เพอื่ คนอ่ืน
เพ่อื ชุมชน เราแจกทุนการศึกษาใหแ้ ก่เดก็ ดีแต่ขาดทุนทรพั ย์
อกี ทงั้ เดก็ จดั ตงั้ เครอื ขา่ ยนำ้� ผงึ้ ปา่ คณุ ธรรมเพอ่ื เปน็ การรกั ษา
สง่ิ แวดลอ้ มน้�ำ และชว่ ยสรา้ งรายไดใ้ หก้ บั เกษตรกรอินทรยี ์ใน
ชมุ ชน อกี ทง้ั สร้างเครือขา่ ยสนับสนนุ สนิ ค้าเกษตรอินทรยี ์ท่ี
ถอื เปน็ คนกล่มุ น้อยในทอ้ งถิน่

“สดุ ทา้ ยอยากจะฝากวา่ หากท่านคิดวา่ เศรษฐกจิ
พอเพยี งคอื การปลกู ผกั ผลไมข้ ายหรอื มรี ายไดห้ ลกั
จากการเกษตรท่านคิดผิดแล้ว ปรชั ญาเศรษฐกิจ
พอเพียงคอื แนวคิด คือวิถี ไม่ใชอ่ าชีพ บา้ นสวน
พ่ดี ษิ เอง ก็ไม่ไดม้ ีรายไดจ้ ากการเกษตร เราท�ำ
เกษตรกรรมยดึ หลักเศรษฐกจิ พอเพยี งเป็นวิถี
ซ่งึ นำ� ความสขุ สงบมาใหเ้ รา”

@ นายดิษพงศ์ มว่ งงาม
แคโ่ หรบา้ นๆ แคค่ นเลยี้ งมา้ แห่งบา้ นสวนพด่ี ิษ”

88 วันลี ช่นื เกาะสมุย

ควันนลกี ชลื่นา้ เกคานื ะสถม่นิ ยุ …

“การเริม่ ตน้ ท่ไี ม่ไดเ้ กิดจากการติดลบทางดา้ นอารมณแ์ ละ
ความรู้สึกท่ีขัดแยง้ ในใจ กบั การกลบั มาบา้ นเพื่อการขดั เกลา
และปรับตัว เพ่อื ตอ้ งยืนหยดั ทจี่ ะอยโู่ ดยล�ำพังใหไ้ ดอ้ ย่างย่งั ยืน
การท�ำการเกษตรที่ตอ้ งขดั เกลาตัวตน ใหเ้ ข้าใจธรรมชาติ และ
สิ่งแวดล้อม รวมทั้งธรรมชาตขิ องคน (ตัวเอง) ว่าต้องการอะไร
ในชวี ิต หลากหลายความรูส้ ึก อยากเอาชนะ อยากอยนู่ งิ่ ๆ
อยากยอมแพก้ บั ทุกส่งิ (อยากเดินหนา้ อยนู่ ่งิ ๆ หรอื ถอยหลงั )
นน้ั คอื ความร้สู กึ ที่ไม่เขา้ ใจตัวเอง

เรือ่ งราวทด่ี จี ากคนกลา้ คืนถิ่น…ถึงคนร่นุ ใหม่ 89

“ในวนั ทีเ่ ขา้ อบรมกระบวนการ ‘คนกล้าคนื ถน่ิ ’ มนั
เรมิ่ กระบวนการเรียนรตู้ วั ตน ทงั้ ตัวเราเองและผู้อื่น
มันถกู เริ่มขดั เกลาตั้งแตเ่ ร่ิมตน้ อย่างเงียบๆ และ
ไม่รู้ตัว แต่ความขัดแย้งภายในมนั ยงั ไมถ่ กู ล้างหรอื
ลบออกไปจากกระบวนการแต่ 5 วัน 4 คนื หรอก
หากแต่วา่ การได้รจู้ ักผู้คนมากมายจากกระบวนการ
ตา่ งๆ ทำ� ให้เราเหน็ ความความตา่ งและความเหมอื น
ของคนมากขึ้น มันเรม่ิ ก่อตวั ในการเขา้ ใจผูอ้ น่ื และ
เริม่ จะเขา้ ใจตัวเอง กระบวนการวางแผนชีวติ เรม่ิ ข้นึ
ซึง่ เปน็ เร่อื งยากมาก ทจ่ี ะวาดจินตนาการลงใน
แผน่ กระดาษสกั ใบ เพราะไม่เคยทำ� มากอ่ นในชวี ิต
เรม่ิ วาดด้วยสัญลกั ษณ์ ทคี่ นอนื่ ยากจะเขา้ ใจ
แต่ส�ำหรับตัวเองเริ่มเห็นจติ นาการลางๆ”

หลงั การอบรมกลบั มาสวู่ ถิ ที ต่ี อ้ งเรมิ่ ตน้ อยา่ งทลุ กั ทเุ ล ดว้ ยความ
ไมเ่ หน็ ดว้ ยของครอบครัว และความไม่เขา้ ใจของคนรอบขา้ ง
แต่ก็ตั้งอย่างมุ่งมั่นปณิธานว่าไม่เอาเกษตรเคมีเชิงเดี่ยว
ไม่เอาสารโดยเดด็ ขาด จากสวนปาล์มร้างๆ ในพ้นื ท่ี 4 ไร่
จะต้องหลากหลาย จะตอ้ งอยูไ่ ด้ จะต้องท�ำไดด้ ว้ ยตวั เอง
และจะตอ้ งท�ำแบบง่ายๆ ไรข้ ้อจ�ำกดั ไม่มแี บบแผนท่ีชัดเจน
แตย่ นื หยดั บนความหลากหลายดา้ นระบบนเิ วศ เรม่ิ ตน้ จากการ
ท�ำความเขา้ ใจธรรมชาติ เรียนร้ทู ่จี ะเลยี นแบบธรรมชาติ
ไมฝ่ ืน แต่เตมิ แต่ง คอ่ ยๆ เติมทกุ อยา่ งลงไป แรกๆ เตมิ ไป
กล็ ้มหายตายจาก เนือ่ งจากสภาพดนิ ที่เคยถูกกระท�ำจากสวน
ปาลม์ เชงิ เดีย่ ว แต่กค็ ่อยขยับ 1- 3 ปี ไม่มรี ายไดจ้ ากสวนเลย
มเี พยี งรายได้จากงานโพรเจกต์จากองคก์ รระหว่างประเทศ

90 วนั ลี ชน่ื เกาะสมุย

(โครงการสนับสนุนชมุ ชนขนาดเล็ก: GEF SGP UNDP)
ที่ท�ำต่อเนอ่ื งมากอ่ นลาออกงาน (หน่วยอนรุ ักษแ์ ละจัดการ
ตน้ นำ�้ พะโตะ๊ ) และรับงานจา้ งท่ัวๆ ไปเท่าทตี่ วั เองพอจะท�ำได้
ก่อนออกจากบ้านกป็ ลกู ตน้ ไม้ หรอื ขยายพันธ์ุพืชชนิดตา่ งๆ ไว้
ทกุ ครัง้ เพื่อให้เขาไดเ้ ตบิ โตในขณะทเ่ี ราตอ้ งเดนิ ทางไปท�ำส่งิ อืน่
คอ่ ยๆ เติมลงไปในแปลงอย่างไม่มรี ูปแบบ ไมส่ วยงาม และ
ไมม่ ีระเบยี บ

“แตใ่ นระหวา่ งการเดนิ ทางและการทำ� การเกษตรสง่ิ
ที่ไม่ขาดหายกันไปเลยคือเพื่อนในกลุม่ คนกลา้ ฯ
ยังมีความสมั พนั ธ์ที่ดมี กี ารสอ่ื สารอยา่ งตอ่ เนอื่ ง
นนั่ คือพลังบวก ท่ไี ดเ้ ห็นการก้าวเดนิ และการเก้ือ
หนนุ ใหท้ กุ คนมพี ลงั รว่ มกนั ขยบั ขยายงานของตวั เอง
อยา่ งมงุ่ มั่นและมพี ลงั เม่อื เหน็ บางคนท่ีเร่ิมอ่อนลา้
กับปัญหาของตวั เองท่แี ตกตา่ งกันไป กม็ กี ลุม่
หรอื เพอื่ นๆ คนกลา้ ฯเขา้ ไปชว่ ยกระตนุ้ ชว่ ยกนั ฉดุ รงั้
เสรมิ แรงกนั เปน็ ภาพทง่ี ดงาม เป็นความสมั พนั ธ์
ท่ีแปลกประหลาดทค่ี นรู้จกั แคไ่ มก่ ีว่ นั แตเ่ ขา้ ใจกนั
และช่วยเหลือกนั เปรียบเสมอื นพ่นี อ้ ง หรอื เพ่อื นฝูง
ท่พี บกันมานาน

เรอ่ื งราวทดี่ จี ากคนกล้าคืนถ่นิ …ถึงคนรุ่นใหม่ 91

ในทส่ี ดุ โจทยท์ ต่ี ง้ั มาแตต่ อนตน้ กไ็ ดพ้ บค�ำตอบในยคุ สถานการณ์
โรคระบาด (Covid-19) รสู้ กึ ถงึ ความสงบ ร่มเย็น ปลอดภยั
เมือ่ ท่ัวโลกประสบปญั หา เรากลบั อยไู่ ดใ้ นพ้ืนที่ 4 ไร่ มีอาหาร
มรี ายได้จากในสวน แมน้ ไม่ไดร้ ับการชดเชยจากรัฐ แต่กลบั
เกบ็ เกี่ยวได้จากผลผลติ ในสวน จากพนั ธ์ุพชื ทเี่ รม่ิ ปลูกสะสมไว้
ในแปลง กระแสการปลกู ต้นไมม้ าแรง พันธ์ุไมแ้ ทบทกุ ชนดิ ใน
สวนกลบั ขายได้ด้วยการขายออนไลน์ และหาความสุขสงบ
ได้จากพ้ืนที่ของเรา รู้สึกถึงความมั่นคง สงบ ท่ีแท้จริง
การถกู ขดั เกลาจากบทเรยี นที่ไดจ้ ากธรรมชาตอิ ยา่ งแทจ้ รงิ
ความสุขของมนั อยู่ใกลๆ้ ตัวนี่เอง

@ วนั ลี ช่ืนเกาะสมยุ : คนกลา้ ฯ รุน่ 1 ชมุ พร”

92 พรเทพ คงเสถยี ร

คพรนเกทพล้าคคงเนื สถถยีิน่ ร…

“จากพนักงานบรษิ ัททท่ี ำ�งานทางดา้ นไอที ออนไลน์ กว่า 20 ปี
มเี ชย่ี วชาญดา้ นอคี อมเมริ ซ์ ไดท้ มุ่ เทท�ำ งานหาเงนิ เลย้ี งครอบครวั
ถงึ แมเ้ ป็นงานท่ชี อบและถนัด แต่ดว้ ยรปู แบบการทำ�งาน
ทตี่ ้องดูแลระบบงานทางด้านออนไลน์ตลอด 24 ช่วั โมง
ไมม่ ีเวลาเป็นของตนเอง ใช้แรงสมองอย่างหนัก ทำ�ให้เครียด
และไม่เป็นปรกติสุข จงึ มีความตั้งใจวา่ จะดำ�รงชวี ติ บนเส้นทาง
เกษตรกรในวิถีเกษตรย่งั ยืน ไดเ้ รียนรู้ สะสมความรู้จาก
ปราชญ์ แหลง่ เรยี นรตู้ า่ งๆ และไดเ้ รม่ิ ลงมอื ปฏบิ ตั ิ จนไดเ้ ขา้ รว่ ม
อบรมโครงการคนกล้าคืนถ่ิน ปที ี่ 3 (2560) ณ วนเกษตรเขา
ฉกรรจ์ และเรม่ิ ต้นชวี ิตวิถีเกษตรเต็มตวั

เรื่องราวท่ีดีจากคนกล้าคนื ถิน่ …ถึงคนรุ่นใหม่ 93

ปัจจบุ นั ผมเปน็ เกษตรกร และทป่ี รกึ ษาบรษิ ทั ฯ ด้านไอที
อีคอมเมิร์ซ ผมเป็นคนกล้าฯ ทที่ ำ�เกษตรยงั่ ยืน ในรปู แบบ
วนเกษตร เกษตรผสมผสาน สวนสมรม บนพน้ื ฐานเกษตร
อินทรีย์ มกี ารจัดการพืน้ ท่ี 7 แปลง (27 ไร)่ ในนามสวน
กสกิ รรมธรรม (ชาต)ิ วถิ ี หรอื สวนหมอ่ นไม้ ใหเ้ ปน็ สวนเรยี นรู้
เพอ่ื การท่องเทีย่ วทมี่ นี วตั กรรม ดว้ ยการออกแบบแปลง
ตามบรบิ ทพื้นท่ี บรหิ ารจดั การตามระบบเกษตรอนิ ทรยี ์ ไดแ้ ก่
สวนเกษตรผสมผสาน สวนไผร่ ่วมยาง สวนสมรม สวนยาง
สมรม สวนพชื สหาย ป่ายางวนเกษตร ส�ำ หรับเปน็ แหล่ง
ศกึ ษาเรยี นรู้ทางดา้ นการเกษตรที่เนน้ การปฏิบตั ิให้สอดคล้อง
กับธรรมชาติ เรยี นรูว้ ชิ าชิวิตทสี่ มดลุ กบั ระบบนเิ วศน์ และ
พัฒนาให้เป็นศนู ย์เครือข่ายสมาคมอาหารธรรมชาตยิ ัง่ ยนื
นครศรธี รรมราช เพ่ือขับเคลอื่ นระบบอาหารปลอดภัย
ดว้ ยกระบวนการรบั รองมาตรฐานเกษตรอนิ ทรยี แ์ บบมสี ว่ นรว่ ม
(PGS นครศรธี รรมราช) รวมทง้ั สรา้ งร้านปนั กันใหเ้ ป็นรา้ นค้า
อนิ ทรยี แ์ ละจดุ รวบรวมผลติ เกษตรอินทรยี ์ โดยอาศยั การท�ำ
ตลาดออนไลนแ์ ละเชอื่ มโยงผลผลติ ไปยงั เครือขา่ ยตลาด
เกษตรอินทรียส์ ่ผู บู้ รโิ ภค

“นอกจากนน้ั ยงั มกี ารพฒั นานวตั กรรมและเครอ่ื งมอื เกษตรเพอ่ื ใชง้ าน
ในพืน้ ที่ เช่น เคร่อื งตัดหญ้ากา้ นสน้ั -ก้านยาว เครื่องผสมอาหารสัตว์
มอื หมุน เครอื่ งฉีดนำ้ �หมักชวี ภาพ เตาเผาถ่านระบบไร้ของเสยี
ตอู้ บถงั พลงั แสงอาทติ ยร์ ะบบลมรอ้ น เตาเผาขยะควนั น้อย รถสูบนำ้ �
ระบบสายยาง เป็นตน้ เผยแพร่ทางส่ือออนไลน์ (Facebook: คนทำ�
สวนหม่อนไม้ นายเซมเบ้, monmai.com) ใหเ้ กษตรกรสามารถนำ�ไป
สรา้ งใชง้ านไดโ้ ดยไมม่ ลี ขิ สทิ ธิ์ รวมทง้ั ใชค้ วามรู้ทางดา้ นไอทีไปช่วย
พัฒนาระบบงาน แอพพลิเคชั่น ใหแ้ กห่ น่วยงานหรือองคก์ รทีท่ ำ�งาน
ทางดา้ นเกษตรย่งั ยนื อีกด้วย”

94 นฤมล บุญเคล้ิม

คนฤนมกลลบ้าญุ คเืนคลถิ้ม่ิน…

“ชอ่ื นางสาวนฤมล บญุ เคล้ิม ชอื่ มล คนกล้าคืนถิ่น รนุ่ ที่
1/2558 จบการศกึ ษาระดับปรญิ ญาตรี เอกการจัดการทั่วไป
4 ปจี ากมหาวิทยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช (มสธ.) อดีตท�ำงาน
บรษิ ัทเอกชน ต�ำแหน่งเจ้าหนา้ ทป่ี ระสานงานดา้ นส่งเสริม
การลงทนุ (BOI) ปี 2552 บรษิ ทั ปดิ กจิ การจงึ ไดก้ ลบั มาดแู ลพอ่
กับแม่ท่จี งั หวัดนครนายก และไดเ้ ข้าอบรมเรยี นรหู้ ลกั เศรษฐกจิ
พอเพยี งท่ศี ูนยภ์ ูมิรกั ษธ์ รรมชาติ จงึ เร่ิมท�ำน�ำ้ หมกั ชีวภาพ
ปยุ๋ หมกั และเผาถ่านเพ่อื เกบ็ น�้ำส้มควนั ไม้

เร่ืองราวที่ดจี ากคนกลา้ คนื ถิ่น…ถงึ คนรนุ่ ใหม่ 95

ปี 2558 ไดเ้ ขา้ อบรมโครงการคนกลา้ คืนถนิ่ รนุ่ ท่ี 1
รอบท่ี 2 ทว่ี นเกษตรเขาฉกรรจ์ ของ ดร.เกริก
มมี ุ่งกจิ สระแกว้

ปี 2560 ท�ำโครงการ 91101 ผลติ ปยุ๋ อนิ ทรยี ค์ ณุ ภาพ (วศิ วกรรม
แม่โจ้ ไม่พลกิ กลับกอง) และเขา้ รว่ มอบรมโครงการนักวิจัย
ชมุ ชนด้านสงิ่ แวดล้อม กับสถาบนั วิจยั พฤตกิ รรมศาสตร์ มศว.
ท�ำโครงการวจิ ยั ขยะแลกปุย๋ ได้รางวลั โครงการวิจัยและนักวิจยั
ชมุ ชนดา้ นส่งิ แวดล้อมดีเดน่ จากท่านผู้ว่าราชการจังหวดั
ปี 2561 ท�ำโครงการวจิ ัยศนู ย์เรยี นรชู้ มุ ชนด้านสิง่ แวดลอ้ ม
กับสถาบันวิจยั พฤตกิ รรมศาสตร์ มศว. ไดร้ บั รางวัลโครงการ
วิจัยและนักวิจยั ชุมชนดา้ นส่ิงแวดลอ้ มดีเด่น จากท่านผวู้ ่า
ราชการจงั หวดั

ปี 2562 เปิดเปน็ ศูนยก์ ารเรยี นรู้ชมุ ชนดา้ นสิ่งแวดล้อม ต�ำบล
หนองแสง อ�ำเภอปากพลี นครนายก เม่อื วนั ที่ 30 เมษายน
2562 โดยนายณัฐพงศ์ ศิริชนะ ท่านผูว้ า่ ราชการจังหวัด
เปน็ ประธาน ปี 2663 เข้ารว่ มกิจกรรมขยายผลโมเดล
คนกล้าคืนถนิ่ ท่มี ูลนธิ สิ ่งเสริมการออกแบบประเทศไทย
เปน็ โมเดล:แหล่งเรยี นรู้

ปจั จบุ นั เปน็ แหล่งเรยี นรู้ใหก้ บั ชมุ ชน นกั เรียน นักศึกษา
มหาวทิ ยาลัย หน่วยงานภาครฐั ท�ำให้ไดม้ เี วลาดแู ลแม่ พน่ี อ้ ง
มกี ิจกรรมรว่ มกนั สร้างเครือข่ายทงั้ ภายในและภายนอกชุมชน”

“ข้อคดิ และประสบการณท์ ่ีได้จากโครงการคนกลา้
คนื ถ่นิ และจากการลงมือท�ำคือเรม่ิ จากสิ่งทม่ี ี
แรงบนั ดาลใจจากพอ่ หลี บญุ เคลมิ้ และพอ่ หลวง ร.9”

96 กิจจา อนรุ กั ษา

คกจิ นจกาลอ้านคุรักนื ษถานิ่ …

“การเดนิ ทางของผม นายกจิ จา อนรุ กั ษา ในการเปลย่ี นเสน้ ทาง
จากงานประจ�ำเขา้ สวู่ ถิ ีเกษตรเร่มิ ขนึ้ ในปี 2557 เร่ิมจาก
การที่ผมท�ำงานประจ�ำอยู่ และไดเ้ ปลีย่ น “ความคดิ ” จากคน
ท�ำงานทม่ี ีเวลาวา่ งแคอ่ าทติ ยล์ ะ 1 วัน อยากอย่บู า้ นและท�ำ
กิจกรรมกับครอบครวั ในตอนแรกต้องยอมรบั เลยวา่ ท�ำเกษตร
ไม่เปน็ เลยจึงเร่ิมศกึ ษาจากยูทปู กเู ก้ลิ และหนงั สอื ตา่ งๆ
เพราะไมเ่ คยท�ำเกษตรเลย อาจจะงงวา่ ท�ำไมไมส่ อบถามกับ
ชาวบา้ นหรอื ญาตพิ ี่น้อง เพราะเคยสอบถามแลว้ แตก่ ็โดน
ต่อตา้ นว่าอยา่ ท�ำเลย มันไปไม่รอดหรอก มีตวั อยา่ งใหเ้ หน็
เยอะแยะแล้ว แตต่ อนแรกๆ ผมยังไม่ไดค้ ดิ อะไรมากแค่
อยากท�ำเกษตร ท�ำกจิ กรรมกบั ครอบครวั ในวันหยุดและ
หลงั เลกิ งานแค่นัน้

เร่อื งราวทีด่ จี ากคนกล้าคืนถนิ่ …ถึงคนรุ่นใหม่ 97

เรม่ิ จากการเพาะเหด็ กป็ ระสบความส�ำเรจ็ ไดอ้ ยา่ งดี ท�ำไดข้ ายเปน็ จากนนั้ กเ็ รมิ่ ขยาย
ปลูกผกั สวนครวั หลงั บ้าน ปลกู ไวก้ ินในครอบครวั เหลอื จากกินกแ็ บ่งขายให้รา้ นคา้
ท�ำไปเร่อื ยๆ จนติดเปน็ นสิ ัย ถา้ วนั ไหนไม่ได้ท�ำจะรูส้ ึกเหมอื นขาดอะไรไป ในวธิ ีการ
ท่ผี มท�ำน้นั สว่ นใหญ่จะท�ำในเวลากลางคืนเพราะท�ำในเวลาหลงั จากเลกิ งานแล้ว
จนชาวบา้ นวา่ ผมเป็นคนบ้า จนดึกถงึ จะนอน จนขยายพนื้ ทีท่ �ำไปเรอื่ ยๆ หาพชื ที่
แปลกและไมค่ ่อยมใี ครปลกู มาลงในแปลง เช่น หม่อนกินผล ตะไคร้หอม มะเขอื พวง
ไรห้ นาม มะเดือ่ ฝรั่ง

พอเรม่ิ ปลูก กไ็ ด้ถ่ายภาพพืชที่เราปลกู ลงในเฟสบุ๊ค เพอื่ บันทึกขอ้ มลู แลว้ ก็มีเพือ่ นๆ
ในเฟสบคุ๊ สนใจอยากปลูกดว้ ยจงึ ขอแบง่ ซ้อื เพอ่ื ไปปลกู จึงได้แบ่งจ�ำหน่ายไป นเี่ อง
คอื จุดเปลยี่ น จากนัน้ กเ็ ริ่มอัพเดทลงในเฟสบคุ๊ ทุกวนั และเรมิ่ ขายพืชทเี่ ราปลกู ได้
จนตกใจในรายไดว้ า่ เราขายออนไลนไ์ ดเ้ กอื บเทา่ กบั เงนิ เดอื น จงึ ไดเ้ รมิ่ มองเหน็ ชอ่ งทาง

จากนั้นได้รับข่าวสารจากโซเชียล ว่าโครงการคนกล้าคนื ถิ่นเปิดรบั สมัคร จึงคิดว่า
คงเปน็ โอกาสทดี่ ที เี่ ราจะไดพ้ บเพอ่ื นๆ และไดร้ บั ความรใู้ หมๆ่ ผมสมคั รคนกลา้ คนื ถน่ิ
ในรุน่ ท่ี 2/2 สถานที่อบรม หนิ ผาฟา้ นำ�้ ทอ่ี �ำเภอแกง้ คร้อ จงั หวดั ชัยภมู ิ ไดร้ จู้ ัก
เพื่อนๆ และได้ความรู้ใหม่ๆ มาปรับใชใ้ นการท�ำงาน หลังจากอบรมเสรจ็ ก็กลับมาเริ่ม
ปรับปรงุ วธิ ีการท�ำงานใหม่ เริ่มเรยี นรกู้ ารแปรรูปและเรียนรกู้ ารขายออนไลนไ์ ปด้วย
ไมน่ านกป็ ระสบความส�ำเรจ็ ในหลายเรอื่ งทั้งการขายออนไลน์ การแปรรูปเพ่ิมมลู คา่
เพอื่ จ�ำหน่าย และสามารถเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ให้กับคนท่ัวไปไดเ้ ขา้ มาศึกษาดูงาน
จนเป็นทย่ี อมรับอยา่ งแพรห่ ลาย มีคนมากมายเข้ามาศึกษาดงู านท่ศี นู ย์เรยี นรู้

“ปัจจบุ นั เป็นผผู้ ลติ และจำ� หนา่ ยนวัตกรรมตูอ้ บแห้งพลังงานแสง
อาทิตย์ แบบ 2 ระบบ ไฟฟ้าและโซลาร์เซลล์ ส่งขายใหก้ บั ลูกค้าจาก
ท่วั ประเทศ สรา้ งรายได้เปน็ อยา่ งดี และท่ีสำ� คญั ได้ทำ� งานอยูบ่ ้าน
อยู่กบั ครอบครวั อยา่ งที่ต้งั ใจไว้อย่างมีความสุขครับ”

หากทา่ นใดสนใจอยากมาศกึ ษาดูงาน มาเรยี นรทู้ ี่ศนู ย์เรยี นรูแ้ ละแหล่งเรียนร้กู าร
แปรรูปผลผลติ ทางการเกษตรเพมิ่ มลู ค่าจากพลงั งานแสงอาทติ ย์ เชญิ ไดท้ ่ี 149 ม.11
ต.บ้านเลา่ อ.เมือง จ.ชยั ภูมิ โทร 0986267848 ครบั ”

98 กฤศ พัฒนสงิ ห์

กคฤนศกพลฒัา้ คนนืสิงถห่ิน์ …

“เมื่อสง่ิ ท่ไี มใ่ ช่ ยงั ไงมันกไ็ มใ่ ช.่ .. คนหลายคนกลวั ท่จี ะ
เปล่ยี นแปลงตัวเอง กลวั ทีจ่ ะเริ่มต้นสิ่งใหม่กลัวทจี่ ะกลับไปสู่
จดุ เรม่ิ ตน้ .. แตส่ �ำ หรบั ผมไมไ่ ดค้ ดิ แบบนน้ั ครบั ทนั ทที เ่ี หน็ โพสต์
รบั สมคั ร ‘คนกลา้ คนื ถน่ิ ’ หลงั ไดอ้ า่ นรายละเอยี ด กส็ มคั รทนั ที
แบบไม่ตอ้ งคดิ อะไรมาก ง่ายๆ ไดเ้ รียนรสู้ ่งิ ใหม่ๆ ก็เท่านนั้
หลังจากทีไ่ ดล้ งทะเบียนไป ตวั เองก็ตอ้ งเดนิ ทางไปทำ�งาน
ท่ีต่างประเทศ ซึง่ ส่วนตวั ณ ตอนน้ันประกอบอาชพี เปน็
ชา่ งสัก เปิดร้าน Tattoo อยู่ป่าตอง แนน่ อนอยูแ่ ล้วครับการทำ�
ธรุ กจิ มนั กม็ ขี น้ึ ลง เปน็ เรอ่ื งทว่ั ไป แตส่ ง่ิ ทไ่ี มเ่ ปลย่ี นคอื ‘คา่ เชา่ รา้ น’
นน่ั แหละครบั ทเ่ี ปน็ ตวั แปรหลกั ใหต้ อ้ งเดนิ ทางไปสกั ตา่ งประเทศ
เกาหลี ช่างสักเขานยิ มไปกัน 60 กว่าวันกับการใช้ชวี ิตใน
ต่างแดนตัวคนเดียวนั่งรอเมื่อไหร่จะไดก้ ลับบ้านสกั ที เม่ือกลับ