dhamma

101

2.2.11 หนองแวงกม็ ี..ผีบญุ
ปพ.ศ. 2443 ถึงพ.ศ.2446 ในเขตมณฑลอีสานที่มีขาหลวง

ผสู ําเรจ็ ราชการ คอื พระบรมวงศเธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค ไดเกิด
บุคคลผูไดรับความเช่ือถือกลุมหน่ึงรวบรวมไพรพลตอตานการปกครอง
ของรัฐดวยเหตุผลตางๆผานการโฆษณาชักชวนจนถึงการใชกําลังสูรบ
ฝายรัฐเปนผูชนะ นําไปสูการกวาดลาง จับกุม เพ่ือไปพิจารณาโทษ ลง
ทัณฑอ าญาแผนดนิ สูงสดุ คือประหารชวี ติ ดว ยการตดั คอ ผูนําฝายกบฏที่
ไดรับการยอมรับจะถูกเรียกวาองค หนึ่งในจํานวนท่ีถูกจับกุมไดคือ
“องคพรหมมา”บา นแวงแกว อําเภอเข่ืองใน (ปจจุบันโอนขึ้นกับจังหวัด
ศรีสะเกษ)

ศิรชัช (นาย) พรหมดี นามปากา
“ธรรม ทัพบูรพา” สัมภาษณคุณตาอวน
พรมดี ตีพิมพในหนังสือ ประวัติศาสตร
วัฒนธรรมและวิถีศรีสะเกษ ป 2555
ความโดยสรุปวา คําวาผีบุญท่ีจริงแลวก็
คือคนเรียนธรรมบานเรานี่เอง ถือเปนผูใฝรู ใฝเรียนเปนขั้นๆจน
สาํ เร็จธรรมคนในพื้นถิ่นจะเรียกผูเรียนธรรมวาองค “องคพ รหมมา”
กอ็ ยใู นความหมายน้ี

102

องคพรหมมาเปนคนบานหนองแวงน่ีเอง เฮือนทานอยูหางจากบาน
ตาอวนเพียงสิบเมตรเศษ ภรรยาช่ือยายกอน ในยุคนั้นยังไมใชนามสกุล
ปูยาตายายเลาใหฟงวามีคนท่ีเปนศิษยถูกจับไปพรอมกันกับทานหลาย
คน เจาหนาท่ีบานเมืองจะเจาะเอ็นรอยหวายแลวรอยดวยเชือกพาไป
จองจําและพิจารณาโทษที่เมืองอุบล องคพรหมมาถูกประหารชีวิตดวย
การตัดคอ นําศีรษะมาแขวนไวท่ีปองเอี้ยมเฮือนของทานเพื่อเปนการ
ประจานและใหค นอ่ืนกลวั ไมใ หเอาเยีย่ งอยาง จนไดระยะเวลาหนึ่งจึงนํา
ศีรษะไปเสียบไวที่หัวนาขององคพรหมมาบริเวณหัวหนองแวง ชาวบาน
เรียกวา “เนินผีหัวขาด”จนถึงปจจุบัน แตขาดการบอกเลาเรื่องราว
แนวคิด อุดมการณขององคพรหมมาเพราะเกรงกลัวตอกฎหมายและ
อาญาแผนดิน แมแตญาติพี่นองก็ไมมีใครสืบสาวราวเรื่องนับญาติเพราะ
ความเกรงกลัวน่ันเอง จึงบันทึกไวเพื่อใหลูกหลานไดทราบวา หนองแวง
มี “องคพรหมมา ผูถูกตราวากบฏผีบุญ” เพ่ือเปนบาทฐานในการ
สืบคน ตีความหมาย ใหคุณคา แทนความพยายามที่จะการกลบฝง
ประวตั ิศาสตรส ว นนไ้ี ป
2.2.12 ชมรมหนองแวงหนองแกว

กอต้ังเมื่อปพ.ศ.2543 โดยการนําของคุณพอทวี บุญเฉลียว ที่ได
รวบรวมชาวตําบลหนองแวง หนองแกว อําเภอกันทรารมย ที่มีถิ่นพํานัก
ภูมิลําเนา ในเขต อาํ เภอเมืองฯ อําเภอวารินชําราบ จังหวัดอุบลราชธานี
มีวัตถุประสงคเพ่ือประสานความรัก ความสามัคคี ความผูกพัน ระหวาง
สมาชิก ดูแลสวัสดิการ พบปะสังสรรค แสดงออกซ่ึงความกตัญูตอถิ่น
กําเนิด ดวยการชว ยเหลือสงั คมและสาธารณกุศล

103

ตลอด20กวาปท่ีผานมา ลูกหลานชาวหนองแวงหนองแกว จะได
เห็นทานผูทรงคุณวุฒิจากชมรมฯกลับมาชวยเหลือถิ่นกําเนิดอยาง
ตอ เน่อื งโดยตลอดเชน งานกฐิน งานผา ปา งานบุญสังฆทาน และงาน
สาธารณกศุ ลอน่ื ๆ ปจจุบนั ประธานชมรมคอื พนั โทฉลอง ไชยยศ

วิรตั น 104
ปย พงศ
อารมย คณะผูจดั ทํา
พิสมยั
พรวุฒิ พรหมดี
รัฐธรรมนูญ นาโสก
ธรี ะ พรหมดี
กลุ นารี นาโสก
แสนคม คาํ แกว
นริ ุตติ์ อาจหาญ
เศรษฐพฒั น พรอ มเพรียง
ธรรมนติ ย นิยมไทย
เศรษฐธรรม กายแกว
ธีรนันท แหลงหลา
พรหมดี
นาโสก
พรหมดี
นาโสก

105

106

พิมพท่ี : เอกรัตนการพิมพม ุกดาหาร
๑๐๓/๖ ถนนววิ ิธสรุ การ อําเภอเมืองมกุ ดาหาร
จงั หวัดมกุ ดาหาร ๔๙๐๐๐
โทรศพั ท. 089-5713945