การปลูกพืชผักและสมุนไพร

2 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

คํานาํ

มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร เปน แหลง รวมนวตั กรรมองคค วามรตู า ง ๆ
และเทคโนโลยีทางการเกษตร โดยสํานักสงเสริมและฝกอบรม กําแพงแสน
ทมี่ ภี ารกจิ ในการสรา งและพฒั นาเกษตรกรใหส ามารถพง่ึ พาตนเอง ไดด าํ เนนิ งาน
โครงการรสรา งและพัฒนาเกษตรกร ผูป ระกอบการและเจา หนาทผ่ี ปู ฏบิ ตั งิ าน
ดานการผลิต การแปรรูป และการตลาดสินคาการเกษตรข้ึน เพื่อเปนการ
ลดชอ งวา งการเขา ถงึ องคค วามรแู ละนวตั กรรมระหวา งเกษตรกรกบั มหาวทิ ยาลยั
เกษตรศาสตร ซึ่งเปนโครงการที่สอดคลองกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหงชาติฉบับที่ 12 ไดกําหนดตามแนวคดิ เกย่ี วกับประเทศไทย 4.0 ทม่ี ี
ยทุ ธศาสตรทีส่ ําคัญคอื การพฒั นาสคู วามมั่นคง มงั่ คงั่ และยง่ั ยืน ดว ยการสราง
ความเขมแข็งจากภายในขับเคลื่อนตามแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
ผา นกลไกประชารฐั เพอ่ื ปฏริ ปู โครงสรา งเศรษฐกจิ ใหป ระเทศไทยเปน ประเทศ
ท่ีมีรายไดสูง ปรับเปล่ียนโครงสรางไปสู Value based Economy หรือ
เศรษฐกิจท่ีขับเคล่ือนดวยนวัตกรรม รวมถึงสอดคลองตามยุทธศาสตรของ
กลุมจงั หวัดภาคกลางตอนลาง 1 ทต่ี องการยกระดบั การผลติ ภาคเกษตรกรรม
พาณิชยกรรมปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิต โดยเนนวิทยาศาสตร เทคโนโลยี
และนวัตกรรม เนนการเปนเมืองนวัตกรรมอาหารเพื่อสงเสริมพัฒนาคุณภาพ
การผลิตสนิ คา เกษตร และเกษตรอตุ สาหกรรมทีไ่ ดม าตรฐาน

เอกสารคูมือ เร่ืองการปลูกพืชผักและสมุนไพร ไดจัดทําข้ึนเพ่ือ
รวบรวมองคความรูตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของกับการปลูกผักในโรงเรือน การปลูก
มะเขือเทศเชอรี่ และการแปรรูปมะเขือเทศ เพื่อใหผูเขารวมโครงการและ
เกษตรกรทส่ี นใจ ไดน าํ ไปศกึ ษาเรยี นรู ทบทวน เปน แนวทางในการปฏบิ ตั ิ และ
พฒั นาอาชพี อยา งเปน ระบบ ยกระดบั รายไดข องตนเองและชมุ ชนใหด ยี งิ่ ขนึ้ ตอ ไป

สํานักสง เสริมและฝก อบรม กาํ แพงแสน
มีนาคม 2561

ก า ร ป ลู ก 3
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

4 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

ก า ร ป ลู ก 5
พชื ผัก áÅÐสมุนไพร

¼ŒªÙ Ç‹ ÂÈÒÊμÃÒ¨ÒÏ ´Ã.¸ÃÃÁÈÑ¡´Ôì ·Í§à¡μØ
ÀÒ¤ÇԪҾתÊǹ ¤³Ðà¡ÉμÃ
ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÂÑ à¡ÉμÃÈÒÊμÏ ÇÔ·ÂÒà¢μ¡Òí ᾧáʹ ¨§Ñ ËÇÑ´¹¤Ã»°Á

การปลูกพืชในโรงเรือนมีมานานแลวตั้งแตยุคโรมัน เพื่อปกปองพืช
ท่ีตองการปลูกจากสภาพแวดลอมท่ีไมเหมาะสม การปลูกพืชในโรงเรือนจึงมี
ถิ่นกําเนิดและนิยมปฏิบัติกันในประเทศที่อยูในเขตหนาวหรือก่ึงหนาว
สวนประเทศในเขตรอน เชน ประเทศไทย การปลูกพืชในโรงเรือนเพ่ิงไดรับ
ความนิยมเมื่อไมนานนัก เพ่ือใชปลูกพืชผักท่ีมาจากตางแดนและมีราคาแพง
สนองความตอ งการของผบู รโิ ภครนุ ใหม รวมทง้ั เพอ่ื การผลติ พชื ผกั ใหป ลอดภยั
จากศัตรูพืชตางๆ (แมลง และโรค) มารบกวน ลดการใชสารกําจัดศัตรูพืช
เปน อนั ตรายตอ มนษุ ยแ ละสิ่งแวดลอม ซง่ึ ทาํ ไดย ากหากปลกู นอกโรงเรอื น

6 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

ความหมายของโรงเรือน

โรงเรือน (greenhouse or giasshouse) หมายถึง สิ่งกอสรางที่
มุงดวยวัสดุโปรงแสงที่ใหแสงซึ่งเปนส่ิงจําเปนตอการเจริญเติบโตของพืชผาน
เขามาภายในได และส่ิงกอสรางนี้ควรมีความสูงเพียงพอท่ีมนุษยจะเขาไป
ทาํ งานไดโดยสะดวก

ในภาษาอังกฤษ มคี ําทนี่ ยิ มใชเ รียกโรงเรือน 2 คาํ คอื greenhouse
(กรีนเฮาส) และ glasshoue (กลาสเฮาส) คาํ วา greenhouse เปน คําทใี่ ช
เรียกโรงเรือนโดยท่ัวไป คํานี้มีที่มาจากการที่โรงเรือนมุงดวยวัสดุโปรงแสง
เมื่อมองจากภายนอกจึงมองเห็นพืชที่ปลูกอยูภายในซึ่งสวนใหญเปนสีเขียว
(green) สว นคําวา glasshouse ซง่ึ แปลเปน ภาษาไทยวา โรงเรอื นกระจกน้ัน
ใชเรียกโรงเรือนท่ีใชกระจกเปนวัสดุมุงโรงเรือนโรงเรือนกระจกเปนโรงเรือน
ปลูกพืชท่ีสรางข้ึนในยุคแรกๆ แตตอมาเมื่อมีการประดิษฐวัสดุโปรงแสงชนิด
อน่ื ๆ ได เชน พลาสตกิ โพลคี ารโ บเนต และไฟเบอรก ลาสขนึ้ โรงเรอื นในระยะหลงั
จึงนิยมใชวัสดุชนิดใหมเหลาน้ีในการมุง เพราะมีนํ้าหนักเบากวาและมีราคา
ถกู กวา

การผลิตพชื (ผกั ) ในโรงเรอื นจึงหมายถงึ การปลกู พืช (ผัก) ภายใต
ส่ิงกอสรางมุงดวยวัสดุโปรงแสงท่ียอมใหแสงซ่ึงจําเปนตอการเจริญเติบโต
ผานเขา มาได เพ่ือปกปองพชื (ผัก) จากสภาพแวดลอ มภายนอกท่ไี มเ หมาะสม
นัน่ เอง

ความเปน มาของการผลิตพืชในโรงเรือน

จากหลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร ความพยายามของมนษุ ยท จ่ี ะปกปอ ง
พชื ทีป่ ลกู จากสภาพอากาศท่ไี มเ หมาะสม มีมาต้ังแตยคุ โรมัน โรงเรือนทีส่ ราง
ในสมัยนัน้ เปนโครงสรางแบบงายๆ มขี นาดไมใหญ ตั้งอยู บนรถเข็นท่ีสามารถ
เคลื่อนยายตนแตงกวาท่ีปลูกเขาไปไวในบานในเวลากลางคืนเพ่ือใหพนจาก

ก า ร ป ลู ก 7
พืชผัก áÅÐสมุนไพร

อากาศหนาวเย็น และนาํ ออกมาใหมในเวลากลางวนั เพอ่ื รบั แสงแดด สวนโรงเรือน
ยุคใหมที่มีโครงสรางคลายคลึงกับโรงเรือนที่เห็นในปจจุบันมาเริ่มตนในชวง
คริสตศตวรรษที่ 16 ในยุคที่โลกมีการติดตอคาขายทางทะเล ระหวางโลก
ตะวนั ตก กบั โลกตะวนั ออก เกิดการนาํ พันธุพชื จากซีกโลกเขตตะวนั ออก
ซง่ึ เปนพชื เขตรอน ไปปลกู ในเขตกง่ึ หนาวและเขตหนาวจงึ ตองหาทางปกปอง
พืชน้ัน มีรายงานวาโรงเรือนที่มีโครงสรางคลายในปจจุบันเกิดข้ึนคร้ังแรก
ในประเทศอิตาลี สรางขึ้นเพ่ือใชปลูกและดูแลรักษาพืชตางถ่ิน ตอมาวิธีการนี้
ไดแพรหลายไปยังประเทศอ่ืนๆ ในยุโรป เชน เนเธอรแลนด และอังกฤษ
ในระยะแรกการปลูกพืชในโรงเรือนน้ันไดแพรหลายอยูในแวดวงของ
สถานศึกษาและมหาวิทยาลัยท่ีมีการศึกษาดานพฤษศาสตรเทานั้น
ในประเทศอังกฤษมีคําเฉพาะท่ีเรียกโรงเรือนสําหรับการปลูกพืชในลักษณะนี้
วา “Conservatory” ซ่ึงใหความหมายถึง สถานที่เก็บ ดูแลและรักษาพืช
สวนประเทศฝรั่งเศส ใชคาํ วา “Orangeries” เพื่อสือ่ ถึงวา โรงเรอื นในประเทศ
ฝรั่งเศสสมัยน้ันใชปลูกและดูแลรักษาพืชตระกูลสมซ่ึงเปนพืชตางถิ่นของ
ฝรงั่ เศส

ตอ มาในชว งคริสตศ ตวรรษท่ี 17 เมื่อเทคโนโลยีดา นการผลติ กระจก
และโลหะมคี วามเจรญิ กา วหนามากขึ้น จึงทําใหมีการสรางโรงเรือนกระจกทม่ี ี
ขนาดและรปู รางใหญและสวยงามข้ึนอกี แตกย็ งั คงใชเพ่อื การปลูก ดูแลรกั ษา
พืชตางถ่ิน และเพื่อการศึกษาดานพืช จนมาถึงศตวรรษท่ี 19 เม่ือสังคม
มคี วามเจรญิ กา วหนา มากขน้ึ พรอ มกบั ความตอ งการบรโิ ภคพชื ผกั จากตา งแดน
หรอื พชื ผกั นอกฤดกู นั มากขนึ้ โดยเฉพาะในกลมุ ผคู นทเ่ี ปน เชอื้ พระวงศ ขนุ นาง
และคหบดีที่ร่ํารวย ความตองการบริโภคผักและผลไมตางแดน รวมทั้ง
ของนอกฤดูนี้เองท่ีผลักดันใหเกิดความคิดที่จะทําการผลิตพืชในโรงเรือน
เปนการคา เกิดข้ึนอยางกวางขวางในยุโรป จึงเปนจุดเร่ิมตนของการพัฒนา
คนควา และวิจัยรูปแบบ และวิธีการปลูกพืชในโรงเรือนเปนการคามาเปน

ลาํ ดับจวบจนถึงปจ จุบนั

8 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

ทาํ ไมจึงตอ งปลูกพืชในโรงเรือน

การปลูกพืชในโรงเรือนมีจุดเริ่มตนมาจากประเทศในเขตอบอุนและ
เขตหนาว ทม่ี อี ากาศหนาวเย็นจัดในฤดูหนาว จนพชื หลายชนิดโดยเฉพาะ
ผกั และไมด อก ไมป ระดบั หลายชนดิ ไมส ามารถดาํ รงชวี ติ ได มนษุ ยจ งึ คดิ หาทาง
ท่ีจะปกปองพืชเหลานั้น โดยการสรางโครงสรางท่ีเรียกวาโรงเรือนข้ึนมา
และทําการปลูกพืชอยูภายในนั้น เพ่ือปกปองพืชจากสภาพแวดลอมที่
ไมเหมาะสมน้ัน

ประโยชนข องการปลกู พืชในโรงเรอื น

แมว า วตั ถปุ ระสงคข องการกอ สรา งโรงเรอื นในยคุ แรก กเ็ พอื่ ปกปอ งพชื
จากสภาพแวดลอมภายนอกที่ไมเหมาะสมในบางชวงเวลา เชน ในฤดูหนาว
เปน ตน ตอมาเมื่อมีการศกึ ษาคน ควา และวิจยั เกย่ี วกับการปลูกพืชในโรงเรอื น
มากขนึ้ จงึ ทําใหเราสามารถใชประโยชนโ รงเรือนอีกหลายประการ ดังนี้

1. ประโยชนในดานปกปองพืชจากสภาพแวดลอมท่ีไมเหมาะสมกับ
การเจรญิ เตบิ โตของพืช ไดแ ก

1.1 อุณหภูมิของอากาศท่ี

ไมเหมาะสม ไดแก อากาศหนาวจัดและ

รอ นจดั

1.2 ภยั ธรรมชาตติ า งๆ ไดแ ก

นํา้ คา งแข็ง หิมะ ลกู เหบ็ ฝน พายุ และ

กระแสลมแรงจดั โรงเรอื นสามารถปกปองพชื

1.3 ศัตรูธรรมชาตขิ องพชื จากศตั รแู ละภัยธรรมชาติ
ไดแก แมลง โรค และสตั วตา งๆ และใหส ภาพแวดลอมที่ดไี ด

2. ประโยชนในดานควบคุมหรือดัดแปลงปจจัยท่ีจําเปนตอการ

เจริญเติบโต ใหมีสภาพท่ีเหมาะสมกับการเจริญเติบโตและใหผลผลิตแกพืช

ก า ร ป ลู ก 9
พชื ผกั áÅÐสมุนไพร

มากที่สุด ซึ่งปจจัยเหลาน้ี สามารถควบคุมไดงายข้ึนเม่ือปลูกพืชในโรงเรือน

ไดแก แสง อุณหภูมิ ความช้ืนสัมพัทธของอากาศ กาซคารบอนไดออกไซด

ความชนื้ และธาตอุ าหารในดนิ หรอื วสั ดปุ ลกู

3. ประโยชนในดานขยายชวงเวลาของการปลูกพืชในรอบปใหยาวนาน
มากขน้ึ กวา เดิม (ปลูกพชื นอกฤดู) เพราะในโรงเรือนเราสามารถควบคมุ ปจ จยั
ท่ีจําเปนตอการเจริญเติบโตของพืชไดงายกวาการปลูกนอกโรงเรือน ทําให
สามารถขยายระยะเวลาของการปลูกพืชไดหลายรุนในรอบป นอกจากนี้ยัง
สามารถชวยยืดอายุการปลกู พชื บางชนดิ ใหยาวนาน เชน พรกิ และมะเขือเทศ
ทส่ี ามารถดํารงชีวิตไดย าวนานขน้ึ หากสภาพแวดลอ มเหมาะสม

ประเภทของโรงเรือน

ปจจุบันรูปรางของโรงเรือนมีความหลากหลายและแตกตางกันมาก
ทงั้ ขนาด รปู ทรง และวสั ดทุ ี่ใชม ุงหลงั คา สามารถแบง ประเภทของโรงเรือน
ออกได ดงั นี้

1. แบง ตามจํานวนโรงเรอื น
1.1 โรงเรอื นหลงั เด่ียว
1.2 โรงเรือนหลงั แฝด

2. แบง ตามรูปทรงหลังคา
2.1 หลงั คาหนาจวั่
2.2 หลังคาโคง มน
2.3 หลงั คาฟน เล่ือย

1.1 โรงเรอื นหลงั เด่ยี ว (Stand- โรงเรอนเดี่ยว
alone greenhouse)

หมายถึง โรงเรือนท่ีมเี พียง
1 หลงั คาเทาน้นั ความกวางของ
โรงเรือนมีระยะที่แนนอนและอยูใน

10 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

ชว ง 6-12 เมตร สาํ หรบั โรงเรือนท่ที าํ ดว ยทอ เหล็กกัลวาไนซ ความยาวของ
โรงเรือนเพิ่มหรือลดไดตามขนาดพ้ืนที่ใชสอยท่ีตองการโรงเรือนเด่ียว
โดยท่ัวไปมกั มีความยาวอยรู ะหวาง 30-40 เมตร

1.2 โรงเรอื นหลงั แฝด (Multlple-span greenhouse)
หมายถึง โรงเรือนท่ีมีหลายหลังคาในหลังเดียวกัน โดยนําโรงเรือน

หลังเด่ียวมาตอกนั ทางดานขา งตลอดความยาว รอยตอระหวา งหลังคาท้ังสอง
ทมี่ าเชอื่ มกนั จะกลายเปน สว นของรางนาํ้ (gutter) สาํ หรบั การระบายนา้ํ ดงั รปู

โรงเรอนแฝด

2.1 โรงเรอื นแบบหนา จั่ว (Gable)

หลังคาจ่ัวเปนรูปทรงหลังคาที่นิยมท่ัวไป มีความแข็งแรง ทนทาน
รบั นาํ้ หนกั ของตน พชื ทต่ี อ งขนึ้ คา งไดด ี มที ง้ั แบบหลงั คาจว่ั ชนั้ เดยี วและสองชน้ั
เพ่อื ระบายอากาศ

หนา จั่วหลังคาเดย่ี ว หนาจว่ั หลงั คาแฝด 3

ก า ร ป ลู ก 11
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

2.2 โรงเรือนหลงั คาโคง มน (Quonset)

หลังคารูปโคงมนน้ีสรางงายจึงมีราคาถูก แตไมเหมาะกับพ้ืนที่ที่มี
อากาศรอ นจดั เพราะหลงั คาไมมชี องระบายอากาศ

หลังคาโคง มนเด่ียว

หลงั คาโคงมนแฝด

2.3 โรงเรือนหลังคาฟนเลือ่ ย (Saw-tooth)

เปนรูปแบบหลังคาโรงเรือนแฝดที่ออกแบบมาเพื่อใชในเขตอากาศ
รอ นจัดในหลงั คามชี อ งเปด กวางเพือ่ การระบายอากาศทด่ี ีขึ้น

โรงเรอนหลังคาแบบฟน เลือ่ ย

12 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

ชนิดของวัสดุมงุ โรงเรอื น

วัสดุโปรงแสงท่ีนิยมใชเปนวัสดุมุงหลังคาและดานขางของโรงเรือน
มอี ยหู ลายชนดิ แตล ะชนดิ มคี วามสามารถในการใหแ สงผา นและมคี วามทนทาน
ตอ รังสีดวงอาทติ ยทไ่ี มเ ทา กนั จงึ มอี ายใุ ชงานนานแตกตา งกนั

1. กระจก (Glass) เปนวัสดุท่ีนํามาใชมุงโรงเรือนมาต้ังแตยุคแรก
และใชก ันจนถึงปจ จุบนั เปน วสั ดุท่ียอมใหแสงผา นไดด ีทสี่ ุด (>90%) ทนทาน
ตอ รงั สดี วงอาทติ ย มอี ายกุ ารใชง านนาน แตไ มท นแรงกระแทก และยงั มขี อ เสยี
ตรงนํ้าหนักมาก จึงตองการโครงสรางท่ีแข็งแรง ทําใหคากอสรางโรงเรือน
กระจกมีราคาสูงท่ีสุด ในปจจุบันมีเหลือใชงานในประเทศยุโรปตอนบนและ
ทวปี อเมรกิ าตอนบน ท่ตี ้งั อยเู หนอื เสน แวง 40 ํ ซ่ึงมีความเขมแสงนอยจึงตอง
เลอื กใชก ระจกเปน วสั ดุมงุ โรงเรอื น

โรงเรอนกระจกท่ีมีหลังคาเปด ไดเ พ่อื การระบายอากาศทดี่ ี

2. พลาสติกโพลีเอทธีลีน (Polyethylene) เปนวัสดุมุงโรงเรือน
ที่ยอมให แสงผานไดคอนขางดี (80-90%) และไมทนตอรังสีดวงอาทิตยมี
อายกุ ารใชงาน 3-5 ป ขนึ้ กบั ความหนาของพลาสตกิ ความหนาของพลาสติก
ท่ีนิยมใชเพื่อใหมีอายุใชงานไดนานอยูที่ 200 ไมครอน และอายุการใชงาน

ก า ร ป ลู ก 13
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

ของพลาสติกยังข้ึนกับปริมาณของสารปองกันรังสีดวงอาทิตยที่ผสมไวใน
เน้ือพลาสติกดวย พลาสติกโพลีเอทธีลีนเปนวัสดุมุงโรงเรือนที่มีราคาถูกที่สุด
จงึ ไดรบั ความนยิ มมากที่สดุ ในปจจบุ ัน

โรงเรอนทม่ี งุ ดว ยพลาสติกโพลีเอทธลนี

3. แผนโพลีคารบ อเนต (Polycarbonate sheet) เปนวัสดทุ ี่
แสงผา นไดป านกลาง (70-80%) แตม อี ายใุ ชง านนาน 7-10 ป นานกวา พลาสตกิ
มีนํ้าหนักเบากวากระจก มีราคาที่ถูกกวากระจก แตยังแพงกวาพลาสติก
จงึ ยงั ไมคอ ยมีการใชงานมากนกั ในประเทศเขตรอน

โรงเรือนทีม่ งุ ดว ยแผน โพลีคารบอเนต

14 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

การลดอณุ หภูมิภายในโรงเรือน

การลดอุณหภูมิภายในโรงเรือนเปนสิ่งสําคัญมากสําหรับโรงเรือน
ที่ตั้งอยูในเขตรอน เชน ในประเทศไทยเพราะในเวลากลางวันเม่ือโรงเรือน
ไดรับแสงอาทติ ย อุณหภูมขิ องอากาศในโรงเรือนจะคอ ยๆ เพิ่มสงู ขนึ้ (Green-
house effect) จนสูงกวาอุณหภูมิภายนอกโรงเรือนซึ่งเปนอันตรายตอพืช
ที่ปลูกได ดังน้ัน โรงเรือนในเขตรอนจึงควรมีระบบระบายหรือลดความรอน
ภายในโรงเรอื น ซงึ่ สามารถทาํ ได 2 แบบ คือ

• แบบอาศัยธรรมชาติ (Natural cooling)

• แบบตองอาศัยอปุ กรณช วย (Artificial cooling)

1. การลดอุณหภูมิภายในโรงเรือนแบบอาศยั ธรรมชาติ คอื การอาศัย
ลมธรรมชาตเิ พอ่ื พดั หรอื ดดู เอาอากาศรอ นออกไปจากโรงเรอื นทางชอ งลมและ
อาศัยหลักการเคล่ือนที่ของอากาศรอนซ่ึงลอยตัวออกไปทางชองลมและ
อากาศเย็นภายนอกเคล่ือนเขา มาแทนท่ี

ลูกศรสีแดง แสดงการเคล่อื นทีข่ องอากาศรอน ลกู ศรสนี ้ําเงิน
แสดงการเคลื่อนท่ีของอากาศเย็น

ก า ร ป ลู ก 15
พชื ผกั áÅÐสมุนไพร

2. การลดอุณหภมู ิภายในโรงเรือนแบบอาศยั อุปกรณช ว ย
2.1 การลดอณุ หภมู ดิ ว ยระบบการระเหยของนา้ํ (Evapo-ratlve

cooling system)
โรงเรือนที่มีระบบลดอุณหภูมิแบบน้ี ดานหน่ึงของโรงเรือน

ซึ่งมักเปนดานทายโรง จะติดต้ังแผนเย่ือกระดาษ (Cooling pad) ท่ีมีโพรง
คลายรังผึ้งใหอากาศจากดานนอกโรงเรือนไหลผานเขามาได เหนือแผนเย่ือ
กระดาษขึ้นไปมีทอน้ําท่ีปลอยนํ้าลงมาชโลมกระดาษใหเปยกตลอดเวลา เชน
ดานตรงขา มกบั ดา นที่ตดิ ต้ังเยอื่ กระดาษจะมีพดั ลมคอยดดู อากาศออกไปจาก
โรงเรอื น สงผลใหอากาศนอกในโรงเรอื นที่อยดู านหลงั แผนเยอ่ื กระดาษถูกดูด
ใหไหลเขามาแทนท่ีผานโพรงอากาศที่อยูบนเยื่อกระดาษซ่ึงชุมไปดวยนํ้า
นํ้าจึงใชพลังงานความรอนแฝงจากอากาศเปล่ียนสถานภาพเปนไอนํ้า
สงผลใหอากาศที่ไหลผานเขามาน้ันมีอุณหภูมิที่ตํ่าลง อากาศที่เย็นลงแตจะมี
ความชื้นเพ่มิ ขึ้นนจ้ี ะถูกดูดอยางตอเนื่องใหเคลื่อนท่ีตอเขามาดานในโรงเรือน
และออกไปจากโรงเรอื นทางดานพัดลม เมื่อเวลาผานไป อุณหภมู ิภายใน
โรงเรือนจึงคอยๆ ลดลงได อยางไรกต็ ามอณุ หภูมภิ ายในโรงเรอื นที่ดา นใกล
กบั เยอ่ื กระดาษมกั จะตา่ํ กวา ดา นพดั ลมเสมอ ประสทิ ธภิ าพของการลดอณุ หภมู ิ
ของอากาศดวยวิธีนี้ขึ้นกับปริมาณความช้ืนเร่ิมตนท่ีอากาศน้ันมีอยูกอนแลว
หากเปน อากาศแหง ความชน้ื สัมพัทธต ํ่า น้ําก็จะระเหยเปนไอไดมากอุณหภูมิ
ของอากาศน้ัน ก็จะลดลงไดมากตามไปดวย ถาอากาศเร่ิมตนมีความชื้นต่ํา
ระบบนจ้ี ะชว ยใหล ดอณุ หภมู ลิ งไดต าํ่ กวา ภายนอกไดม ากถงึ 10 องศาเซลเซยี ส
แตถา อากาศเร่มิ ตนมคี วามช้นื สงู อาจลดอณุ หภูมิลงไดเ พียง 4-5 องศาเซลเซียส
เทาน้นั

ดา นในและดานนอกของโรงเรอื นทมี่ รี ะบบลดอุณหภูมิแบบการระเหยของน้าํ

16 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

2.2 ระบบลดอณุ หภมู ดิ ว ยการพน หมอก (Mist-spray system)
โรงเรือนท่ีมีวิธีการลดอุณหภูมิอากาศดวยวิธีน้ีจะติดตั้ง

หัวพนหมอกสูงจากพื้น 2-2.5 เมตร และมีระบบน้ําท่ีมีแรงดัน 2-4 บาร
เมอ่ื ฉดี ผา นหวั พน หมอก จะไดล ะอองนา้ํ ทม่ี คี วามละเอยี ดสงู มากเหมอื นหมอก
ละอองน้ําเมื่อสัมผัสกับอากาศรอนจะใชความรอนแฝงจากอากาศเปล่ียน
สถานภาพกลายเปนไอ วิธีการพนหมอกน้ีจะพนและหยุดเปนเวลาส้ันๆ เชน
พน 0.5-1 นาที และหยุดพนนาน 1-3 นาที สลับกันไป อากาศบริเวณน้ัน
จึงคอยๆ มีอุณหภูมิลดลงได และเมื่ออากาศบริเวณนั้นใกลอิ่มตัวดวยนํ้า
จะตองหยุดการฉีดพนจนกวากระแสลมจะชวยพัดพาเอาความชื้นออกไป
ใหอากาศบรเิ วณน้นั มคี วามชื้นลดลงเสียกอ น

หัวพน หมอก (mist nozzie) โรงเรือนขณะทาํ การพนหมอกเพ่ือลดอณุ หภมู ิ

ชนดิ พชื ผักทีน่ ยิ มปลกู ในโรงเรือน

เนื่องจากการปลูกพืชในโรงเรือนมีตนทุนการผลิตท่ีคอนขางสูง
ผักท่ีเหมาะสมในการปลูกภายในโรงเรือนจึงตองเปนผักท่ีมีมูลคาสูงซึ่งมี
ทงั้ กลมุ ผกั กินใบ และผกั กนิ ผล

ผกั กนิ ใบ ไดแ ก ผกั สลดั ปวยเหลง็ ตง๋ั โอ วอเตอรเ ครส มซิ บู ะ มติ ซนู า
และร็อคเก็ต เปน ตน

ผักกินผล ไดแ ก แคนตาลูป สตรอเบอรร่ี พริกหวาน มะเขอื เทศ
ทานสดผลใหญ มะเขอื เทศเชอรี่ มะเขอื มว ง แตงกวาญป่ี นุ เปนตน

ก า ร ป ลู ก 17
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

ผักสลดั ชนิด เรด คอรอล ผักตั๋งโอ
(Red coral) (Graland chrysanthemum)

สตรอเบอรร ่ พรกหวาน
(Strawberry) (Sweet pepper)

ผักสลดั ชนดิ บทั เธอร เฮด ผักปวยเหลง็
(Butter head) (Spinach)

18 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

ผลกั สลัดชนิดกรน-โอค ผกั ร็อคเกต็
(Green oak) (Rocket saland)

ผักสลดั ชนิด เรด-โอค ผักวอเตอรเ ครส
(Red oak) (Water cress)

มะเขอเทศเชอร่ มะเขอเทศทานผลสด
(Cherry tomato) (Table tomato)

ก า ร ป ลู ก 19
พืชผัก áÅÐสมุนไพร

แคนตาลูป
(Cantaloupe)

ระบบการปลกู พชื ในโรงเรือน ระบบไฮโดรโพนกิ สแ บบ
เอน็ เอฟ ที ปลกู ผกั สลัด
ในการปลูกพืชในโรงเรือนปจจุบัน ระบบปลูกพชื (พรกหวาน)
มกั หนั มาใชก ารปลกู พชื โดยไมใ ชด นิ เปน หลกั
เนอื่ งจากดนิ มนี าํ้ หนกั มากจงึ ลาํ บากในการยา ย ในวัสดุปลกู
มคี วามยงุ ยากในการผสมดนิ และการฆา เชอื้ โรค
และไขแ มลงศัตรพู ชื ทง้ั กอ นและหลังการปลูก
โดยทั่วไประบบการปลูกโดยไมใชดินมีอยู
3 ระบบใหเ ลอื ก ไดแก

1. ระบบการปลกู พืชในสารละลาย
ธาตุอาหาร ท่ีรากพืชแชอยูในสารละลาย
ตลอดเวลา อันเปนเทคนิคที่รูจักกันดีใน
ช่ือของ “ไฮโดรโพนกิ ส” (Hydroponics)

2. ระบบการปลูกพืชในวัสดุปลูก
(Substrate culture) ที่รากพชื เจริญเตบิ โต
และอาศัยอยูในวัสดุปลูกชนิดไมใชดิน คือ

20 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

ไมม ธี าตอุ าหารอยกู อนเลย เชน ขุยมะพราว
ถา นแกลบ เวอรม คิ ไู ลท เพอรไรท เปน ตน

3. ระบบการปลูกพืชแบบรากลอย
ในอากาศ รากพืชถกู จัดให ลอยอยใู นอากาศ
ภายในหอ งมดื (Dark chamber) ซง่ึ มชี อื่ เรยี ก
เปน ทร่ี จู กั กนั ดวี า “แอโรโพนกิ ส” (Aeroponics) ระบบปลูกแบบแอรโรโพนกิ ส
ในบรรดาระบบการปลกู พืชโดยไมใชดินทั้งสามขางตน ไฮโดรโพนิกส และ
ระบบการปลูกในวัสดุปลูก เปนระบบที่นิยมใชในการปลูกพืชผักในโรงเรอื น
มากกวาแบบ “แอโรโพนิกส” ท่ีมีความยุงยากในการเตรียมอุปกรณมากกวา
ไฮโดรโพนิกสเปนระบบที่นิยมนํามาใชปลูกผักกินใบที่มีทรงพุมขนาดเล็ก
และมนี า้ํ หนกั นอ ย สว นกรณขี องผกั กนิ ผลซง่ึ มที รงพมุ ขนาดใหญแ ละนา้ํ หนกั มาก
เหมาะทีจ่ ะปลกู ดวยระบบการปลูกในวสั ดุปลูกมากกวา

การเพาะกลา

การเพาะกลากอนการยายปลูก เปนวิธีการท่ีนิยมใชในการปลูกพืช
ในโรงเรอื น เนอ่ื งจากเมล็ดพนั ธุของพืชท่ีนาํ มาปลกู ในโรงเรือนมักเปน เมลด็ ท่มี ี
ราคาแพง เชน พนั ธุลกู ผสม F-1 ไดแก แคนตาลปู พรกิ หวาน และมะเขือเทศ
บางชนิดเปนเมล็ดพันธุลูกผสมเปดแตก็มีคุณภาพสูงและผานการเคลือบ
หรือพอก จงึ มรี าคาแพง เชน ผกั สลดั ตางประเทศ เมลด็ พนั ธเุ หลานีล้ วนแตมี

ตน กลา แคนตาลปู ท่วี าง
ใหร บั แสงแดดตอนเชา

ก า ร ป ลู ก 21
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

จนกลา ที่เพาะในวัสดเุ พาะกลา ในถาดเพาะ

ความงอกดีในการเพาะจึงไมจําเปนตองใชเมล็ดพันธุจํานวนมาก ถา เปน ระบบ
ไฮโดรโพนิกสจะเพาะเมล็ดในเวอรมิคูไลทผสมกับเพอรไลทหรือในฟองน้ํา
แตถาเปนการปลูกในวัสดุปลูกจะเพาะกลาในถาดเพาะกลาหรือถุงเพาะกลา
โดยใช พีทมอส หรอื ขุยมะพรา วผสมใหโ ปรง เปนวสั ดเุ พาะกลา

ในการเพาะกลาลงในวัสดุเพาะกลาใหหยอดเมล็ดเพียงหนึ่งเมล็ด

ตอหลุม โดยฝงใหลึกประมาณ 1-2 ซม. ขึ้นกับขนาดเมล็ด โดยสังเกตวา

หลังรดนํ้าแลวเมล็ดจะโผลพนผิววัสดุเพาะกลาจากนั้นใหความช้ืนแกวัสดุ

เพาะกลาใหชุม แตไมถึงกับแฉะ นําไปวางไวในโรงเรือนเพาะกลา หรือที่มี

แสงแดดรําไร หมั่นใหความชนื้ แกวัสดเุ พาะกลา อยาใหแ หง ประมาณ 3-5 วัน

เมลด็ จะเรมิ่ งอก เมอ่ื เรม่ิ เหน็ ใบจรงิ คแู รก

ใหเ ปลยี่ นมารดดว ยนาํ้ ปยุ เกลด็ ในความ

เขมขนเจือจางเพ่ือใหปุยไนโตรเจนกับ

ตนกลา พรอมกับการเพ่ิมแสงใหกับ

ตนกลามากข้ึน โดยเฉพาะในชวงเชา

จนเมอื่ ตน กลา มอี ายุครบ 2-3 สปั ดาห

หรือมีใบจริง 2 คขู ึน้ ไปกพ็ รอมทีจ่ ะยาย ตน กลาแคนตาลปู
ปลกู ในโรงเรือน หลังยายลงภาชนะปลูก

22 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

วสั ดุปลกู

วัสดุปลูกท่ีใชในการปลูกพืชในโรงเรือนน้ัน ขึ้นกับระบบการปลูกพืช
ในโรงเรือนที่เลือกใช หากเปนการปลูกในระบบไฮโดรโพนิกส ท่ีรากพืช
แชในสารละลายธาตุอาหารโดยตรงและตลอดเวลาก็ไมจําเปนตองใชวัสดุ
ปลูกใดๆ เพียงแตเพาะตนกลาผักในวัสดุเพาะกลาท่ีเหมาะสมกับระบบน้ัน
แลวจึงยา ยลงระบบแตถาเปนการปลกู ในวสั ดปุ ลูกกจ็ าํ เปน ตองมกี ารเลือก
และเตรยี มวสั ดปุ ลกู ทเี่ หมาะสมจงึ จะประสบความสาํ เรจ็ วสั ดปุ ลกู ทเ่ี หมาะสม
ควรมคี ุณสมบัติท่ีเก็บความช้ืนไดดี (25-40% โดยปริมาณ) ในขณะเดียวกัน
ก็ตองระบายนํ้าและมีชองวางของอากาศที่เหมาะสม (10-25% โดยปริมาตร)
ไมมีเกลือสะสมมากเกินไป (<3 ms/cm) และมีคาความเปนกรด-ดาง
อยูในชว งท่เี หมาะสม (pH5.5-6.5)

ขุยมะพราวเก็บความชนื้ ไดด ี
ผสมเพอรไลทเพ่ือใหไดวสั ดปุ ลูก

ท่รี ะบายอากาศไดด ขี ึน้

ชนิดของวัสดุปลูกท่ีมีการนํามาใชปลูกพืช ขยุ มะพราวอัดกอนสะดวก
ในโรงเรือนปจจุบนั มหี ลายชนิดสามารถแบง ใชง านและขนสง
ออกตามแหลง กําเนดิ เปน 2 กลมุ คอื

1. วัสดุปลูกจากอนินทรียสาร
(Inorganic substrate) ไดแก เพอรไลท
เวอรมิคูไลท ร็อควลู พูมิส และไฮโดรตรอน

ก า ร ป ลู ก 23
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

2. วัสดปุ ลูกจากอนิ ทรยี ส าร (Organic substrate) ไดแก พีทมอส
ขยุ มะพราว เปลือกมะพรา วสบั ถา นแกลบ แกลบสด เปน ตน

วัสดุปลูกจากอินทรียสารที่กลาวขางตนโดยเฉพาะร็อควูล เปนวัสดุ
ปลูกท่นี ยิ มใชป ลกู ในโรงเรอื นในตางประเทศ สวนในประเทศไทยน้ันไมน ิยมใช
อาจเนอื่ งจากมรี าคาแพง เพราะตอ งนําเขา มาจากตา งประเทศ สว นเพอรไลท
และเวอรมิคูไลทแมจะมีการนําเขามาแตก็เพ่ือใชเปนวัสดุเพาะกลาผักสลัด
สาํ หรบั การปลกู พชื แบบไฮโดรโพนกิ ส เทคนคิ เอน็ เอฟ ที (MFT) เปน สว นใหญ

การปลูกผักกินผลในโรงเรือนของประเทศไทยนิยมใชวัสดุอินทรีย
ในประเทศเพราะหาไดงา ยและมีราคาถูกทน่ี ิยมมากไดแกขุยมะพรา ว ในอดตี
นิยมนํามาใชผ สมกบั วสั ดุอื่นๆ เชน ถานแกลบ หรอื แกลบดนิ เชน ปจจบุ ันมีการ
พัฒนาขยุ มะพราวใหมสี มบตั ิเหมาะที่จะเปนวัสดุปลูกไดเพยี งอยางเดียว

พรกหวานปลกู ในมะพรา วสบั พรกหวานปลกู ในวัสดบุ รรจ
ในถงุ พลาสตกิ ถงุ พลาสตทิ รงหมอนขา ง

ในการปลูกพืชในวัสดุปลูกนี้วัสดุปลูกจะถูกบรรจุลงในภาชนะ
รปู ทรงตา งๆ ไดหลายแบบ อาทิเชน กระถางพลาสติก ถงุ พลาสติก ถงุ พลาสตกิ
ทรงหมอนขาง รางปลูกพลาสติก เปนตน แตดานลางของทุกภาชนะตองมี
รรู ะบายน้ําใหพอเพียงอยาใหนํ้าขังจนเปนอันตรายตอรากพืชสวนการใหนํ้า

24 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

หรือสารละลายจะนิยมใชระบบน้ําหยด
ที่มีสายน้ําหยดวางผานไปตามแถวพืช
และมีหัวจายน้ําหยดแยกจากสายนํ้าหยด
มายังตนพืชในภาชนะ 1-2 หัวหยดตอวัน
และมกี ารกใหน า้ํ เปน เวลาตามความตอ งการ
ของพชื ในแตละวัย

การใหน ํ้าแกพ ืชในโรงเรือน

ในการปลูกพืชในโรงเรือนแบบ
ไฮโดรโพนกิ ส รากพชื ไดรบั นาํ้ ตลอดเวลาจึง พรกหวานปลกู ในวสั ดบุ รรจ
ไมม ีปญหาเรอ่ื งการใหน ํา้ แตในการปลกู พืช ถุงพลาสตทิ รงหมอนขา ง
แบบใชว สั ดปุ ลกู นน้ั รากพชื เจรญิ เตบิ โตและอาศยั อยใู นวสั ดปุ ลกู ซง่ึ เปน ของแขง็
แตเก็บความช้นื ได พืชจะไดร บั น้าํ จากการใหของผูปลูกเทา น้ัน ผปู ลกู จึงตอ ง
มีความรูเก่ียวกับความตองการน้ํา และอาหารของพืชในแตละชวงเวลาของ
การเจริญเตบิ โตพชื จงึ จะเจริญเติบโตไดด ี

ในแตละวันพืชตองการน้ําเพื่อการเจริญเติบโตเพียงไมมาก แตน้ํา
สวนใหญท่ีพืชดูดขึ้นมาจะถูกนําไปใชในการคายนํ้า การคายนํ้าของพืชน้ัน
ขึ้นกับอุณหภูมิและความช้ืนสัมพัทธของอากาศซ่ึงเปล่ียนแปลงไปในรอบวัน
เชนเดียวกบั การระเหยของนํ้าจากพืน้ ผิว จึงสามารถประมาณการคายนา้ํ ของ
พืชจากคาการระเหยของนํ้าพ้ืนผิวจากถาดวัดการระเหยน้ํา (Ep) ที่ตั้งไวใน
บรเิ วณทปี่ ลกู พืช เชน ภายในโรงเรือนน้นั ได

คา Ep มหี นว ยเปน มิลลิเมตรตอ วัน (มม./วัน) ถาพบวา วนั น้อี านได
3 มม./วนั แสดงวาเมือ่ วานตลอดทัง้ วัน การระเหยน้ําจากพ้นื ผิวมีคาเทา กับ
3 ลติ รตอพ้ืนทห่ี นงึ่ ตารางเมตร พชื มกี ารคายนํ้าเปน สดั สว นกับคา Ep น้ี

ก า ร ป ลู ก 25
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

เราเรียกสัดสวนนี้วา สัมประสิทธ์ิของถาดวัดการระเหย หรือคา kp เมื่อพืช
ยังเล็กจึงยังคายนํ้าไมมาก ความตองการนํ้าของพืชในแตละวันจะนอยกวา
การระเหยจากถาด kp จงึ อาจอยูท่ีประมาณ 0.5 หรอื 50% แตคา kp จะเพมิ่
ขน้ึ เรือ่ ยๆ ตามการเจรญิ เตบิ โตของพืชจนสูงสุดเมอ่ื พืชออกดอก

(ในกรณีของพืชท่ีหยุดการเจริญเติบโตเมื่อออกดอก) คา kp ของพืช
จะใกลเคียงกับ 1.0 หรือ 100% เราจึงคํานวณความตองการน้ําของพืชใน
แตล ะวนั ได โดยนาํ คา Ep มาคูณกบั kp จะไดเปนความตองการใชนํ้าของพชื
ในวันน้ันที่ตองใหน้ําแกพืชเพื่อชดเชยความช้ืนในดินที่สูญเสียไปในวัน
ท่ีผานมาสมมตวิ า คา Ep จากถาดวัดการระเหยอา นได 3 มม./วนั และสมมติ
วา พชื วยั นมี้ คี า kp เทา กบั 0.5 วนั นต้ี อ งใหน า้ํ กบั พชื เทา กบั 3 x 0.5 หรอื 1.5 ลติ ร
ตอ ตารางเมตร ถามีพ้ืนท่ีปลูก 100 ตร.ม. ตองใหน า้ํ แกด ินเทา กบั 1.5x100
หรือ 150 ลิตร ดังน้ันจึงตองเปดระบบน้ําหยดใหจายน้ํา 150 ลิตร ตอ
100 ตารางเมตร ตอวัน แตเน่อื งจาก เราปลูกในวัสดปุ ลกู ท่ีบรรจุอยภู าชนะ
ทม่ี ปี รมิ าตรจาํ กดั การใหน าํ้ ในคราวเดยี วกนั อาจทาํ ใหว สั ดปุ ลกู รบั นาํ้ ไดไ มห มด
และไหลออกกนภาชนะไป หรือทําใหวัสดุแฉะเกินไป เราจึงนิยมแบงให
หลายๆ ครง้ั ในรอบวนั ใหไดปรมิ าณนา้ํ เทา กบั ท่ีตองการใหท งั้ หมด

อยางไรก็ตามในการใหนํ้าแกพืชท่ีปลูกในภาชนะในโรงเรือนน้ัน
ในรอบวนั ควรมนี าํ้ ซมึ ออกจากวสั ดปุ ลกู บา ง ไมน อ ยกวา 20% ของปรมิ าณนา้ํ
ที่ใหแกภาชนะน้ัน เพื่อใหแนใจวาวัสดุปลูกไดรับน้ําเพียงพอจนถึงระดับ
ความชื้นสนามท่จี ะมีนาํ้ ที่เปน ประโยชนแกพชื ไดม ากท่สี ดุ

26 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

การใหธ าตุอาหาร

ในการปลกู พชื ในโรงเรอื นนนั้ นยิ มปลกู ดว ยวธิ กี ารปลกู พชื โดยไมใ ชด นิ
ดังนั้นสารละลายธาตุอาหารจึงเปนหัวใจสําคัญของการปลูกในลักษณะน้ี
สารละลายธาตอุ าหารเปน สารละลายทม่ี แี รธ าตอุ าหารทจี่ าํ เปน ทง้ั หมด 13 ชนดิ
ท่ีพืชตองการ การเตรียมสารละลายธาตุอาหารทําไดโดยการละลายปุยเคมี
ชนิดที่ละลายนํ้าไดและมีความบริสุทธ์ิคอนขางสูงท่ีใชเปนแมปุยเคมีในวงการ
เกษตรหรือที่เรียกวา กรีนเฮาส เกรด (greenhouse grade) มาละลาย
ในความเขม ขน ทไี่ ดผ า นการคาํ นวณแลว วา จะแตกตวั ใหแ รธ าตอุ าหารแตล ะชนดิ
ในความเขมขนท่ีเหมาะสมกับความตองการใชของพืชแตละชนิด ดังน้ัน
กอนการเตรียมสารละลายธาตุอาหารจึงตองทราบปริมาณของปุยแตละชนิด
ที่จะตองนํามาละลายนํ้า หรือที่เรียกวา สูตรของสารละลายธาตุอาหาร
น่นั เองสูตรสารละลายธาตอุ าหารและวธิ ีการเตรียมโดยละเอียดนนั้ หาไดจาก
ตําราหรือคมู ือการปลูกพชื โดยไมใชด นิ ทั่วไป

ในการเตรียมสารละลายธาตุ
อาหารนั้น นิยมเตรียมใหมีความเขมขน
สูงกวาความเขมขนปกติ คือ ประมาณ
50-200เทา ของความเขม ขน ทพี่ ชื ตอ งการ
เรียกวา สารละลายธาตุอาหารเขมขน
(Stock solution) เมื่อใดที่ตองการใช
ก็เพียงแตน ําไปเจือจางใหไดความเขมขน
ท่ตี อ งการใหกับพืชแตล ะชนิด

ในการจายปุยใหแกพืชท่ีปลูก ปม ดดู สารละลายธาตอุ าหาร
ในโรงเรือนที่มีระบบการใหนํ้าแบบนํ้าหยด เขม ขนไปผสมกับน้ํากอนจาย
นยิ มจายปุยเขา ไปในระบบนา้ํ โดยใชปม
ไปตามระบบน้ํา

ก า ร ป ลู ก 27
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

ดูดปุยเขมขนเขาไปเจือจางกับนํ้าจนไดสารละลายธาตุอาหารในความเขมขน
ทีต่ อ งการและจา ยใหก บั พืชไปพรอ มๆ กับการใหน้ําเสมอ

ความเขมขนของสารละลายธาตุอาหารที่ใหกับพืชนิยมวัดเปนคา
การนําไฟฟา หรือท่ีเรียกยอๆ วาคา EC มีหนวยเปน mS/cm คา EC
ท่เี หมาะสม ขึน้ กบั ชนิดของพืช ผักกินใบควรใชค า EC ระหวาง 1-2 mS/cm
สว นผกั กนิ ผลใชค า EC ระหวาง 2-4 mS/cm เม่อื เริ่มตนปลูก ตน พชื มีขนาด
เล็ก ควรใชคา EC ในระดับตํ่ากอ นแลวจึงเพิ่มข้นึ ตามการเจรญิ เติบโตของพชื

การจัดทรงพมุ

ในการปลูกพืชผักในโรงเรือนมักเปนการปลูกพืชโดยใชระยะชิดเพื่อ
ใชพื้นท่ีใหเกิดประสิทธิภาพมากท่ีสุด พันธุพืชท่ีมักนํามาปลูกจึงนิยมใชชนิด
มกี ารเจริญเติบโตแบบทอดยอด (Indeterminate type) ดงั นนั้ ในระหวา ง
การปลูกจึงตองมีการทําคางใหกับตนพืชไดอาศัยเกาะเลื้อยข้ึนสูดานบน
อยา งเปน ระเบียบและไดรบั แสงอยางท่ัวถึง

พชื ผกั บางชนดิ เชน มะเขอื เทศ สามารถมอี ายเุ กบ็ เกยี่ วนานถงึ 9 เดอื น
จึงตองคอยจัดทรงตนไมยอดเลื้อยชนหลังคาโรงเรือน โดยตองคอยหยอนคาง

อุปกรณในการขน้ คา งพชื ใน โรงเรอน ไดแ ก เชอก รอก และเข็มขัดรัดตน

28 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

รวมกับการเล่ือนคางไปขางหนาใหลําตนสวนลางเอนลาดไปกับพ้ืนโรงเรือน
และทอดไปตามความยาวของแถวปลูกพืช

ตนมะเขือเทศขนึ้ คา ง
อยา งเปน ระเบียบในโรงเรือน

ตน มะเขอื เทศทีม่ อี ายเุ ก็บเกย่ี ว
ยาวนานไดร ับการจัดลําตนใหทอดไป

กบั พนื้ ตามแถวปลกู

การเกบ็ เกีย่ วและคัดบรรจุ พรกหวานในกลองกระดาษ
รอการขนสง
ในการปลูกพืชผักในโรงเรือน
ถาปฏิบัติไดอยางถูกตองแลว พืชจะ
เจรญิ เติบโตไดรวดเร็ว จึงทาํ ใหเกบ็ เกย่ี ว
ไดเ รว็ กวา การปลกู นอกโรงเรอื นประมาณ
1-2 สัปดาหเปนอยางนอย และผลผลิต
ตอพ้ืนที่ก็ยังสูงกวาและมีคุณภาพดี
สะอาด และยงั ปลอดสารพษิ แตเ นอื่ งจาก

ก า ร ป ลู ก 29
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

การผลิตในลักษณะนี้มีตนทุนการผลิตที่สูง จึงจําเปนตองจําหนายในราคา
ท่ีสูงกวาผลผลิตที่ปลูกนอกโรงเรือน กอนการจําหนายจึงตองมีการคัดเกรด
ของผลผลติ ขายแยกตามคณุ ภาพ เพ่อื ใหไดผลตอบแทนสงู สุดจึงคมุ คา กับการ
ลงทุน

การคดั พรกหวานตามคุณภาพ
ดว ยเคร่องคัด

30 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

ก า ร ป ลู ก 31
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

32 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

ÈÙ¹ÂǏ Ô¨ÂÑ áÅоѲ¹Ò¾×ª¼¡Ñ à¢μÌ͹
ÀÒ¤ÇԪҾתÊǹ ¤³Ðà¡ÉμÃ
ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂà¡ÉμÃÈÒÊμÏ Ç·Ô ÂÒà¢μ¡Òí ᾧáʹ ¨§Ñ ËÇ´Ñ ¹¤Ã»°Á

ลักษณะทัว่ ไป

มะเขือเทศเชอร่ี มีชื่อวิทยาศาสตรว า Lycopersicon esculentum
Mill โดยทั่วไปมัก หมายถงึ มะเขอื เทศทมี่ ีขนาดผลเลก็ จิว๋ นํ้าหนกั ผลประมาณ
5-15 กรมั มสี ผี ลหลากหลาย ตง้ั แต เหลือง แดง มว งมว งเขมจนเกือบเปนสดี าํ
รูปรางผลแตกตางกนั เชน กลม ยาว รี รปู ไข หวั ใจ ลักษณะเดนของมะเขือเทศ
เชอร่ี คอื รสชาติหวานอมเปรยี้ วเลก็ นอย มี Soluble solid Content สูง
(คา Brix ประมาณ 6-9) รสชาติจึงเขมขนกวามะเขือเทศประเภทสีดา หรือ
มะเขือเทศผลโตทวั่ ไป เหมาะทจี่ ะใชบ ริโภคผลสดทงั้ ผลหรือใสในสลัดมากกวา
นําไปประกอบอาหารหรือใสในสมตํา นอกจากนี้มะเขือเทศเชอร่ียังสามารถ
นาํ ไปแปรรปู เปนมะเขือเทศอบแหง ไดรับความนิยมแพรหลาย ใชบ รโิ ภคเปน
ของกินเลนทม่ี ปี ระโยชนก วาขนมกรุบกรอบทวั่ ไป

ก า ร ป ลู ก 33
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

มะเขือเทศเปนพืชท่ีไดรับการพัฒนาพันธุในเขตอบอุนจึงตองการ
อากาศคอ นขา งเยน็ ในการตดิ ผล เมอ่ื นาํ มาปลกู ในภมู ภิ าคเขตรอ นประเทศไทย
จงึ เหน็ ไดว า มะเขอื เทศสามารถเจรญิ เตบิ ทางดา นลาํ ตน ใบและสามารถออกดอก
ไดดีตลอดท้ังป แตการท่ีดอกจะติดเปนผลไดดี ดอกน้ันตองเกิดในสภาพ
อากาศคอนขางเย็น โดยมีอุณหภูมิกลางคืนที่เหมาะสมอยูระหวาง 17-20
องศาเซลเซียส ดังน้นั การปลกู มะเขือเทศท้ังการผลิตผลสดและผลติ เมลด็ พนั ธุ
ในบา นเรา จงึ ปลูกไดด เี พียงฤดเู ดยี ว คอื ฤดหู นาว ซึ่งนอกจากจะมีอากาศเยน็
แลวยังเปนชวงท่ีมีทองฟาแจมใส แสงแดดจัดและความชื้นในอากาศต่ํา
คอนขา งแหง ทําใหโรคและแมลงศตั รูนอ ย

พนั ธแุ ละเมล็ดพันธุ

ในประเทศไทยมักพบเห็นมะเขือเทศท่ีมีผลเล็กจิ๋วตามทองถ่ิน
ทั่วไปทุกภาค เรียกกันวา มะเขือสม แตไมจัดเปนมะเขือเทศเชอรี่ เพราะ
ไมน ิยมรบั ประทานผลสด เนือ่ งจากมีรสเปรย้ี วจงึ ถกู นาํ ไปใชแ ตง กลิ่น ปรุงรส
ในการประกอบอาหารพ้นื บา น เชน นา้ํ พริกตา งๆ เมลด็ พันธมุ ะเขอื เทศเชอรี่
สวนใหญเปนพันธุลูกผสม นําเขามาจากตางประเทศ หาซื้อไดจากบริษัท
ผลติ เมลด็ พนั ธุเอกชน เชน บริษทั เจยี ไต บรษิ ทั เพอ่ื เกษตรกร บรษิ ทั ทเี อสเอ
บริษทั เฟรนชพิ ซดี เปน ตน ศูนยวจิ ัยและพฒั นาพืชผักเขตรอ น มหาวทิ ยาลยั
เกษตรศาสตร กําแพงแสน นครปฐม ทาํ การคัดเลอื กพนั ธุมะเขือเทศเชอร่ี และ
ปลอยพันธุสูเกษตรกรตั้งแตป 2538 ชื่อพันธุ CH 154 ซึ่งเปนพันธุผสม
ปลอยและคอนขางทนรอน สามารถเก็บเมลด็ พันธปุ ลูกตอ ไปได มีการเจริญ
เติบโตแบบก่งึ เลื้อย คอื เมอ่ื ออกดอกตดิ ผลไปไดระยะหนึง่ จะหยุดการเตบิ โต
ทางดานลาํ ตน ใบ เพือ่ สง อาหารทส่ี รา งไปเลยี้ งผล ตอมาเม่ือผลเรม่ิ สุกแกบ าง
จะแตกกง่ิ ใหมเ ติบโตตอไป แตถ า ใชระยะปลูกถต่ี น เบยี ดกนั แนน มาก จะไมมี
แขนหรือแขนนอย ทาํ ใหลาํ ตนเตบิ โตตอไปเร่อื ยๆ จนตนอาจยาวกวา 2 เมตร
ตอ 1 ป ตนสูงชว ยพยุงลาํ ตนไมใหลม

34 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

ลักษณะมะเขือเทศเชอรี่พันธุ CH 154 มีรูปรางผลยาวรี ผลสีแดง
เนื้อหนา นา้ํ นอ ย (เนอื้ ไมเละแฉะ) นํา้ หนักผลประมาณ 5-15 กรมั มีเมล็ดนอย
ตง้ั แต 0-10 เมลด็ ตอ ผล โดยเฉพาะอยา งย่ิงถาติดผลในสภาพทอ่ี ณุ หภูมสิ ูงกวา
22 องศาเซลเซียส มักจะไมมีเมลด็ ในผลเมล็ดพันธุมะเขือเทศเชอร่ี CH 154
1 กรัม มีจาํ นวนเมลด็ ประมาณ 500-600 เมลด็

การเจรญิ เติบโตและวงจรชวี ติ

มะเขือเทศเปนพืชท่ีออกดอกไดโดยไมตองรับการกระตุนจาก

อุณหภูมิต่ําและชวงแสงท่ีเหมาะสมหรืออาจกลาวไดวา การออกดอกข้ึนกับ

อายขุ องมะเขอื เทศนนั่ เอง

อายกุ ารงอก 4-5 วนั หลงั หยอดเมลด็

อายุการออกดอก 45-50 วัน หลังหยอดเมล็ด

อายุเก็บเกี่ยว 80-85 วัน หลังหยอดเมลด็ เปน ตน ไป

อายผุ ลสุกแดง 32-37 วนั หลังดอกบาน

ชวงเก็บเกี่ยวจะยาวนานประมาณ 1-3 เดือน ขึ้นอยูกับสภาพตน-
ฤดกู ารการระบาดของโรคแมลงและการปฏบิ ตั ดิ ูแลรกั ษา (หมายเหตุ ในสภาพ
ท่ีอากาศคอนขางเยน็ อณุ หภมู ิตา่ํ กวา 15 องศาเซลเซยี ส อายุการเจรญิ เตบิ โต
จะใชเวลายาวนานมากขึ้น เชน ระยะผลสุกแดงอาจใชเวลามากกวา 40 วัน
หลงั จากดอกบาน)

สภาพแปลงปลูกและการใหผลผลติ ของมะเขอเทศเชอร่

ก า ร ป ลู ก 35
พชื ผัก áÅÐสมุนไพร

สภาพดินและความอุดมสมบรู ณข องดนิ
มะเขือเทศเจริญเติบโตไดดีทั้งในดินรวนเหนียวและดินรวนปนทราย
แตดินที่ปลูกควรมีการะบายน้ําดี เพราะมะเขือเทศไมชอบน้ําขังแฉะ ดังน้ัน
ถามีฝนตกติดตอกันหลายวันจะตองเรงระบายนํ้าออกใหเร็วที่สุด ดินควรเปน
ดินรวน มีความอุดมสมบูรณพอสมควรตามธรรมชาติมีอินทรียวัตถุมาก หรือ
ไดร บั การปรบั ปรงุ โดยใสป ยุ คอก ปยุ หมกั รว มกบั ปยุ เคมคี วามเปน กรดดา ง (pH)
ประมาณ 6.5 ถา pH ของดินสูงหรือต่ํากวานี้จะเปนสาเหตุใหเกิดการ
ขาดธาตอุ าหารบางชนิดหรือเปน พษิ เน่อื งจากธาตุอาหารมากเกินไป

แหลงปลกู และปญ หาการปลกู มะเขอื เทศในฤดูกาลตางๆ

ภาคกลาง (ใชอําเภอกําแพงแสน จังหวัดนครปฐม เปนตัวอยาง)
ฤดูฝนเร่ิมต้ังแตเดือนมิถุนายนเปนตนไป) โดยมีฝนตกหนักในเดือนกันยายน
และตลุ าคม บางปฝ นอาจเลยไปถงึ กลางเดอื นพฤศจกิ ายน ชว งทอี่ ณุ หภมู ลิ ดลง
ต่ําสุดอยูระหวางเดือนธันวาคมถึงมกราคม ซึ่งท่ีอําเภอกําแพงแสน จังหวัด
นครปฐม มีชวงที่อุณหภูมิตํ่ากวา 20 องศาเซลเซียส เพียงระยะเวลาส้ันๆ
อยูในชว งประมาณ วนั ท่ี 25 พฤศจกิ ายนถงึ 30 มกราคม ราว 65 วนั เทา นัน้
สาํ หรับฤดรู อ นเร่มิ ตง้ั แตเดือนกมุ ภาพันธถงึ พฤษภาคม โดยเดือนเมษายนจะมี
อุณหภูมิกลางวันสูงท่ีสุดประมาณ 35-38 องศาเซลเซียส จึงเห็นไดวาชวงที่
ปลูกมะเขือเทศไดงายที่สุด และใหผลผลิตสูงสุดมีเพียงชวงส้ันๆ ในฤดูหนาว
การหยอดเมลด็ ในชว งตงั้ แตป ลายเดอื นกนั ยายนถงึ ตน เดอื นพฤศจกิ ายน จะทาํ
ใหชวงดอกบานของมะเขือเทศตกอยูในชวงท่ีมีอุณหภูมิต่ําท่ีสุดของปพอดี
ไมม ปี ญ หาเรอื่ งการไมต ดิ ผลนอกจากนสี้ ภาพอากาศทค่ี อ นขา งแหง จงึ มศี ตั รพู ชื
นอยกวาฤดูอื่นๆ ชวงท่ีควรหลีกเล่ียงการหยอดเมล็ดปลูกคือชวงต้ังแต
ปลายเดือนมกราคมถงึ กลางเดอื นมนี าคม เนอ่ื งจากชว งออกดอกจะไปตรงกับ

36 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

ชวงสภาพอากาศท่ีอุณหภูมิสูงกวา 35 องศาเซลเซียส ของเดือนเมษายน
ดอกจะรวงมาก เพราะอาหารท่ีตน มะเขือเทศสรางไดจะถกู ใชไปในการหายใจ
จนหมด การฉีดฮอรโมนชวยติดผลก็มักไดผลไมคอยดีนัก และผลท่ีติดก็มักมี
รูปรางผลไมสมบูรณพอท่ีจะสงตลาดได เกิดผลบิดเบี้ยวผิดรูปรางเปน
เปอรเซ็นตสูง สําหรับการปลูกมะเขือเทศในฤดูฝนจะตองวางแผนลวงหนา
หาวธิ รี ะบายนา้ํ ออกจากแปลงปลกู ใหไ ดเ รว็ ทสี่ ดุ ไมใ หม นี า้ํ ขงั แฉะในแปลงปลกู
ใชฮอรโมนชวยติดผลเพราะสภาพอากาศยังคงมีอุณหภูมิสูงกวาที่มะเขือเทศ
จะติดผลไดดี พยายามทําใหแปลงปลูกโปรง โลง ระบายอากาศดี เพื่อลด
ปญ หาเร่ืองโรคทัง้ ทางใบและทางราก

ภาพแสดงคาเฉล่ยี 15 ป ของประมาณฝน อณุ หภูมิสูงสุดและต่าํ สดุ
จํานวนวันท่ฝี นตกในแตล ะเดือนท่ี อาํ เภอกําแพงแสน จงั หวัดนครปฐม

ต้งั แต ป 2546-2560

ก า ร ป ลู ก 37
พชื ผัก áÅÐสมุนไพร

ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สภาพอากาศจะแตกตางจากภาคกลาง
พอสมควร (ใชสกลนครเปนจังหวัดตัวอยาง) จากสภาพแสดงภูมิอากาศเฉลี่ย
10 ป ของจังหวดั สกลนคร จะเห็นไดว า จังหวดั สกลนคร เร่มิ เขาสฤู ดหู นาวเรว็
อณุ หภูมลิ ดต่ําลงกวา 20 องศาเซลเซยี ส ต้ังแตตน เดือนพฤศจกิ ายน เปน ตนไป
และยาวนานไปจนถึงปลายเดือนมีนาคม รวมระยะเวลาถึง 5 เดือน ซึ่งเปน
สภาพอุณหภูมิท่ีเหมาะสมในการติดผลของมะเขือเทศท่ีคอนขางนาน ดังน้ัน
การปลูกมะเขือเทศในจังหวัดสกลนครชวงฤดูแลง จึงไมมีปญหาการไมติดผล
จากสาเหตุของอุณหภูมิที่สูงเกินไปดังท่ีเกิดในภาคกลาง อาจเกิดปญหาบาง
หากมีฝนหลวงในฤดูในชว งฤดหู นาว ซงึ่ จะทําใหต นมะเขือเทศทก่ี ําลังสวยงาม
กลับกลายเปนตนมะเขือเทศท่ีมีใบแหง ตนเหี่ยวเฉาทั้งแปลงเน่ืองจากโรคลง
ทาํ ลายรนุ แรงในระยะเวลาชว่ั ขา มคนื ในชวงฤดูฝนการปลูกมะเขือเทศ จะตอ ง
เสีย่ งกบั สภาพฝนท่ีคอนขางมากเฉล่ียประมาณ 1,700 มิลลิลิตรตอ ป ฝนจะ
เรมิ่ ตกหนกั ตัง้ แตเดอื นพฤษภาคม ถาเดือนกันยายน ซ่งึ ในชว งน้มี ีวันท่มี ีฝนตก
เฉล่ีย 16-22 วันตอ เดอื น การทม่ี ฝี นตกหนกั และบอ ยครงั้ เปนอุปสรรคตอการ
เตรียมแปลงปลูกตามกําหนดเวลาและการกําจัดวัชพืชท่ีเติบโตอยางรวดเร็ว
รวมท้ังมีน้ําขังแฉะในแปลงปลูก ทําใหเกิดโรคทางเดินระบาด และความชื้น
ในอากาศทีค่ อนขางสงู อยา งตอ เนื่องทําใหเกดิ โรคทางใบรนุ แรง ซง่ึ ยากลาํ บาก
ตอการปอ งกนั กาํ จัดใหไดผล การปลกู มะเขอื เทศในฤดฝู น จงึ ตอ งมกี ารเตรยี ม
แกไ ขปญ หาตง้ั แตก อ นปลกู เชน การยกแปลงปลกู ใหส งู มากทสี่ ดุ เทา ทจ่ี ะทาํ ได
ใชระยะปลูกกวางกวาปกติเพื่อใหมีดินมากพอในการยกแปลงสูงและทําใหมี
อากาศถา ยเทดี มกี ารเตรยี มชอ งทางระบายนา้ํ ออกจากแปลงปลกู ใหไ ดเ รว็ ทส่ี ดุ
ไมเกิน 1-2 วนั หลงั จากฝนตก หรอื เลอื กพ้ืนทีป่ ลูกทเ่ี ปน ดินทรายหรอื สรา ง
โรงเรอื นหลงั คาพลาสติกปอ งกันฝน เปนตน

38 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

ภาพแสดงคาเฉลี่ย 10 ป ของปริมาณฝน อุณหภมู ิสูงสุดและตา่ํ สดุ จาํ นวนวัน
ทฝ่ี นตกในแตละเดอื นท่ี จังหวัดสกลนคร ตั้งแตป 2551-2560

ความสัมพัทธของชวงหยอดเมล็ดมะเขือเทศกับปญหาสภาพอากาศ
ท่จี ังหวดั สกลนคร

หยอดเมลด็ ระหวา งวนั ที่ ตลุ าคมถงึ มกราคม เปน ชว งทปี่ ลกู มะเขอื เทศ
ไดงายท่ีสุด เพราะเปนชวงท่ีสภาพอากาศเหมาะสมตอการเจริญเติบโตและ
ตดิ ผล อากาศทคี่ อ นขา งแหง ทาํ ใหม ปี ญ หาโรคแมลงนอ ย อยา งไรกด็ อี าจประสบ
ปญหาในชวงแรกบางฤดูฝนยาวนานกวาปกติ สงผลใหการเตรียมแปลงปลูก
ทาํ ไดย าก อาจไมม เี วลาตากดนิ เพยี งพอ สง ผลใหเ กดิ การระบาดของโรคทางดนิ
ซ่ึงมักจะทําใหตนมะเขือเทศตายในจํานวนมาก ในชวงออกดอกจนถึงระยะ
เกบ็ เกยี่ วผลผลติ ซงึ่ เปน ระยะทตี่ น มะเขอื เทศเรม่ิ ออ นแอลง นอกจากนห้ี ากเกดิ
ภาวะฝนหลงฤดู จาํ เปน ตอ งรีบฉดี พน ยาปอ งกันเชอื้ ราทนั ที มฉิ ะนัน้ โรคทางใบ
จะทาํ ความเสียหายอยางรุนแรงได

ก า ร ป ลู ก 39
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

หยอดเมลด็ ระหวา งวันที่ 15 เมษายน – 30 สงิ หาคม เปนชว งท่ีปลูกมะเขอื เทศ
ไดย ากทสี่ ดุ ตองเสีย่ งกบั สภาพฝนตกหนักตลอดฤดูปลูก แตหากสามารถรกั ษา
สภาพตนมะเขือเทศไดดี การปลูกในชวงน้ีมักไดราคาดีกวาชวงฤดูหนาว
แตปญหาจากโรค แมลง การกําจัดวัชพืช การระบายนํ้า รวมท้ังการเตรียม
แปลงปลกู ทาํ ไดย ากขนึ้ การปลกู มะเขอื เทศในโรงเรอื นหลงั คมพลาสตกิ จะชว ย
แกป ญหาไดมาก

หยอดเมลด็ ระหวา งวันที่ 1 กุมภาพันธ -15 เมษายน เปนชว งเขาสู
ฤดรู อ นบางพนื้ ทอ่ี าจขาดแคลนนาํ้ ชลประทานบางพนื้ ทอ่ี าจประสบปญ หาศตั รู
เชน นก หนู เนอ่ื งจากไมมีแหลงอาหารอ่ืนๆ การปลกู ในชว งน้ีมกั ไดผ ลผลิตต่ํา
เพราะอุณหภูมิกลางวันในเดือนเมษายนบางวันสูงถึง 40 องศาเซลเซียส
ควรพกั ดนิ หรอื ปลกู พชื อน่ื สลบั เชน พชื ตระกลู ถวั่ เพอื่ ปรบั ปรงุ ดนิ ในแปลงปลกู
ใหมอี ินทรียวตั ถเุ พิม่ ข้นึ นา จะใหผลดีในระยะยาวมากกวา

การเพาะกลาและการปลกู

1) เตรียมเมล็ดพันธุที่มีคุณภาพดี อายุ

การเก็บรักษาเมล็ดพันธุควรไมเ กนิ 1ปหรอื นบั จาก

วนั ผลติ ทร่ี ะบุบนฉลากกํากับไมเกิน 1 ป เพราะ

เมล็ดพันธุที่มีอายุการเก็บรักษาเกิน 1 ป เมล็ด

อาจเสื่อมคุณภาพ ทําใหความงอกตาํ่ เมล็ดพันธมุ ะเขือเทศเชอร่ี

2) การเตรียมแปลงเพาะกลา หรือวัสดเุ พาะกลา

เลือกพ้ืนท่ีทําแปลงเพาะกลาที่มีแสงแดดสองถึงตลอดท้ังวัน ไมเปน

ทลี่ ุมน้าํ ขงั ขดุ ดนิ ยกแปลงกวาง 1 เมตร ปรับสภาพดินใหร ว นโปรงโดยเตมิ

ปุยหมัก หรือปุยคอกหมัก หรือถานแกลบ หรือแกลบอัตรา 2 กิโลกรัม

ตอตารางเมตร ปรบั ผวิ หนา ดนิ ใหเรยี บ ใชไมขดี บนผวิ หนาแปลงเปน รอยต้นื ๆ

ประมาณ 0.5-1.0 เซนติเมตร แตละรอยหางกัน 10 เซนติเมตร วางเมล็ด

40 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

มะเขือเทศลงในรอยหางกัน 2-3 เซนติเมตร ใชถานแกลบผสมปุยหมัก
กลบเมลด็ บางๆ นาํ ไมไ ผม าโคง เปน โครงคลมุ ดว ยพลาสตกิ ใสหรอื ตาขา ยไนลอ น
ปอ งกนั ฝนและแสงแดดจดั เกนิ ไปในระยะตน กลายังออ น

สําหรบั การเพาะกลา ในถาดเพาะ อาจใชดินรว นตามโคนไมห รอื กอไผ
ที่ใบรวงทับถมและยอยสลายดีแลว ปุยหมัก ปุยคอกหมัก หรือวัสดุตางๆ
ทร่ี ว นโปรง อมุ น้ําดี นา้ํ หนักเบา หาไดในทองถิน่ มาผสมกนั เปนวัสดเุ พาะเชน

1. ดนิ รว น : ปุยหมักหรือปุยคอกหมัก อัตรา 1:1 โดยปริมาตร
2. ปยุ หมกั หรอื ปุยคอกหมกั : ถานแกลบ : ขุยมะพราว อัตรา 1:1:1
โดยปรมิ าตร
ขณะที่ผสมคลุกเคลาสวนผสมตางๆ เขาดวยกันควรรดน้ําเล็กนอย
เพ่ือใหวัสดุมีความชื้นพอสมควรท่ีจะชวยใหน้ําซึมลงในวัสดุไดอยางทั่วถึงเม่ือ
รดนา้ํ อกี ครง้ั หลังจากหยอดเมลด็ เรียบรอ ยแลว
3) วธิ ีการเผาแกลบแบบ“kuntung”(คุนตัง้ )เพอื่ ใหไ ดถา นแกลบ
ทสี่ ะอาดและไมเปน ข้ีเถาแกลบ

การเตรยี มเตาเผา
1. นําถังนํ้ามันท่ีเปนโลหะขนาด 300 ลิตร ใสดิน1/2 หรือ 1/1
ตามขวาง
2. เจาะรกู ลมขนาดเสน ผา ศนู ยก ลางปรมิ าณ 4-6 นวิ้ ตรงกลางกน ถงั
3. ใชทอ เหล็กเสน ผา ศนู ยกลาง 4-6 น้วิ ยาวประมาณ 30 เซนติเมตร
มาเชอ่ื มติดกบั กน ถัง แลว ใชแ ผน สังกะสยี าว 1.5 เมตร มามว นเปน ทอสวมทบั
ทอ เหล็กท่ตี ดิ กนถงั
4. เจาะดานขางถาใหเปนรอยเปดเล็กๆ อาจใชขวานจามหรือใชที่
เจยี รกรีดเปนรอยยาว 5-10 เซนติเมตร หางกนั 10 เซนตเิ มตร โดยรอบ
5. เตรียมอางใสน้ําขนาดใหญ อาจใชร องซีเมนตขนาด 1.20 เมตร
ทม่ี กี นปด สนทิ ก็ได

ก า ร ป ลู ก 41
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

วธิ ีการเผา
1. กอ กองไฟเลก็ ๆ ดว ยเศษไม พอไฟตดิ ดี นําถังนํา้ มันทีเ่ ตรยี มเปน
เตามาควาํ่ บนกองไฟ ตอ ปลองควันเขากับเตา
2. โรยแกลบบนถงั นา้ํ และดา นขา งใหร อบ หนาประมาณ 30 เซนตเิ มตร
3. แกลบจะไหมเปนวงสีดําลามออกไปรอบๆ ทีละนอย คอยระวัง
ไมใหม ีเปลวไฟลุกไหม โดยใชพล่ัวดา มยาวพลกิ เกลย่ี กลบใหเ ปลวไฟดับ หรือ
คอยเติมแกลบตรงบรเิ วณทม่ี เี ปลวไฟลกุ ไปเรอื่ ยๆ
4. เมอ่ื กองแกลบกลายเปน ถา นแกลบสที งั้ กอง ใชพ ลวั่ ตกั ถา นแกลบ
ใสลงในอางน้ําเพื่อดับการคุไหม ถาใชนํ้าฉีดกองถานแกลบจะตองทําให
ดบั สนทิ จรงิ ๆ มฉิ ะนนั้ กองถา นแกลบจะคไุ หมภ ายหลงั นาํ ถา นแกลบทดี่ บั สนทิ
มาผง่ึ ใหแหง เก็บไวใ ชตอ ไป
5. การทาํ แตละครัง้ ใชเ วลาประมาณ 1-4 ชวั่ โมง จะไดถานแกลบ
ที่เปนวัสดทุ ีส่ ะอาด อุม นา้ํ ดี รว นโปรง เหมาะสําหรับใชเ ปน วัสดุเพาะกลา หรือ
วัสดุปลูกตน ไมไดดี

4) การเพาะเมลด็
ปรกติเมล็ดพันธุลูกผสมจะมีความสมบูรณดีกวาเมล็ดพันธุผสม
ปลอย สามารถงอกได 99-100% ดังนัน้ จงึ ไมจาํ เปนตอ งหยอดเมลด็ เผ่ือเกิน

42 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

กวาหลุมละ 1 เมล็ด ชวงที่สําคัญที่สุดของการเพาะกลาอยูในชวง 7 วัน
หลังจากหยอดเมล็ด ขบวนการงอกเริ่มตนดวยเมล็ดดูดน้ําเขาไป ขบวนการ
หายใจเรม่ิ ทาํ งาน สรา งนาํ้ ยอ ยในเมลด็ เพอ่ื เปลยี่ นอาหารทส่ี ะสมไวเ ปน พลงั งาน
ในการงอก ระยะนตี้ อ งการทง้ั ความชนื้ และออกซเิ จนจากอากาศ ดงั นน้ั หลงั จาก
แชเมล็ดใหดูดนาํ้ 6-12 ชว่ั โมง แลวจึงนําเมลด็ มาหอดว ยผาช้นื เก็บในกระตกิ นํา้
เรียกวา “การบมเมล็ด” หลังจากหยอดเมล็ดลงถาดเพาะ ใชผาพลาสติก
คลุมถาดเพาะไวเปนการ “บมถาดเพาะ” เมื่อเมล็ดงอกโผลพนดินจึงเปดผา
พลาสติกออก การใชพลาสตกิ คลุมถาดเพาะเปน วธิ รี กั ษาความชืน้ ของดิน
ในถาดเพาะไดดี โดยเฉพาะในชวงฤดูหนาวท่ีอากาศแลงและมีลมแรง ถาไมใช
การบมถาดเพาะดวยการคลุมผาพลาสติกจะตองรดนํ้าถาดเพาะกลาทุกวัน
อยางประณีต เพือ่ ไมใหว ัสดุปลกู แหงเกินไป เมล็ดทีเ่ ร่ิมงอกจะชะงักการเตบิ โต
ในมมุ กลับถา วัสดปุ ลกู แฉะเกนิ ไป กจ็ ะทาํ ใหเมลด็ ขาดอากาศตายไดเ ชน กัน

หลังจากตนกลางอกแลว ดูแลตนกลาในถาดเพาะตอไปอีก 30 วัน
โดยในชวง 15 และ 20 วันหลังจากหยอดเมล็ด รดปุยเคมีสูตร 15:15:15
ละลายนาํ้ อตั รา 100 กรัมตอ น้าํ 20 ลิตร หลงั จากรดปุย แลว รดนาํ้ ตามเบาๆ
เพ่ือลางปุยออกจากใบ และกอนยายปลูกประมาณ 1 สัปดาห ควรทําให
ตนกลามะเขือเทศแข็งแรงทนทานโดยใหตนกลาไดรับแสงแดดเต็มท่ี และลด
ปรมิ าณนา้ํ ทใ่ี หล ง อาจงดนา้ํ นานขน้ึ จนตน กลา เรมิ่ เหยี่ วแลว ใหน าํ้ ใหมท าํ เชน น้ี
2 ครัง้ เปน การกระตนุ ใหตน กลา สะสมอาหารไวในตน มากขึน้ กวา ปรกติ เพอ่ื ใช
ในการงอกรากใหม ตนกลาที่ดีควรมีลําตนแข็งแรง ไมอวบฉํ่านํ้า การทําให
ตนกลาแข็งแรงกอนยายปลูกเปนการเตรียมความพรอมตนกลาที่จะออก
ไปสูแปลงปลูกท่ีสภาพแวดลอมเปลี่ยนไปอยางกะทันหัน ตนกลาจะรอดตาย
มากขึน้ กรณที ่ีไมสามารถยายปลกู ไดต ามกาํ หนด ตนกลาอยใู นถาดเพาะเปน
เวลานาน 50-60 วนั ทําใหรากขดเปนวง กอนนําไปยายปลูกควรกรีดราก
ดว ยมดี หรอื ใชก รรไกรตดั รากตามแนวเดยี วกบั ลาํ ตน 1-2 รอย เปน การตดั ราก

เพอ่ื ใหร ากใหมเ กิดขึ้นไดงา ย

ก า ร ป ลู ก 43
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร

หยอดเมล็ดพันธุลงถาดเพาะ กลบดวยวัสดเุ พาะกลาบางๆ

คลุมดว ยตาขา ยพรางแสง ตนกลา มะเขอเทศอายุ 7 วนั

ตน กลา มะเขอเทศ ตนกลาอายุ 30 วนั
อายุ 15-20 วนั พรอ มยา ยปลูก

44 ก า ร ป ลู ก
พืชผกั áÅÐสมนุ ไพร

5) การเตรียมดนิ
- ไถพรวน ตากแดด

อยา งนอ ย 7 - 10 วนั เพื่อฆา เชื้อโรค
ซ่ึงเปนการลดการเกิดโรคทางดิน
ในระยะตอไป

- ใสอ นิ ทรยี วตั ถุ1,000-
2,000 กก./ไร โดยรองกน หลมุ และโรย แปลงปลกู ทค่ี ลุมดวยพลาสตกิ
บริเวณผิวหนาดิน จุดประสงคเพ่ือให และเจาะหลุมตามระยะปลกู

อนิ ทรยี วตั ถเุ ปน อาหารของจลุ นิ ทรยี แ ละเปน แหลง ใหธ าตอุ าหารรองแกม ะเขอื เทศ
- ฤดูฝน ยกแปลงปลูกใหสูงท่ีสุดเทาที่จะทําได เพ่ือใหราก

มะเขือเทศมีบริเวณท่ีแหงมากและเร็วที่สุดหลังจากฝนตกหรือขณะท่ีฝนตก
ตอเน่ืองหลายวัน และอาจตองขยายระยะระหวางแถวใหกวงข้ึนเพ่ือจะไดมี
ดนิ มากพอสําหรับตั้งแปลงปลกู ใหส งู ตามตองการ หรอื เลอื กแปลงปลูกท่เี ปน
ดนิ รวนทราย

6) การปลกู
การปลูกสามารถทําได 2 รูปแบบ คือ หยอดเมล็ดลงแปลงปลูก
โดยตรง เมอื่ เมลด็ งอกแลว จดั ระยะระหวา งตน หา งกนั อยา งนอ ย 20-30 เซนตเิ มตร

หรือเพาะกลาในถาดเพาะแลวยาย
ป ลู ก โ ด ย ใ ช  ร ะ ย ะ ป ลู ก ป ร ะ ม า ณ
40-50 เซนตเิ มตร ระยะระหวา งแถว
ประมาณ 75-100 เซนติเมตร หรือ
ประมาณ 4,000-5,000 ตนตอไร
ก า ร ป ลู ก โ ด ย ใ ช  ร ะ ย ะ ป ลู ก แ ค บ
การยายตน กลา ลงแปลงปลกู 5-10 เซนติเมตร ทาํ ใหพ ุม แนน แยง
และใหน า้ํ ทันทหี ลงั ยา ยปลกู อาหารกนั เอง ใบบงั แสง อบั ลมถายเท

ก า ร ป ลู ก 45
พชื ผัก áÅÐสมุนไพร

อากาศไมส ะดวก เกดิ โรคแลว ควบคมุ ยาก (สาํ หรบั การหยอดเมลด็ ลงแปลงปลกู
โดยตรง มกั ทาํ กนั ในภาคกลางทมี่ รี ะบบนา้ํ แบบพน ฝอยตดิ ตง้ั ในแปลงเรยี บรอ ย
อยา งไรกด็ อี าจมบี างหลมุ ไมง อกหรอื ตายไป ผปู ลกู สามารถแกป ญ หาโดยเตรยี ม
ตน กลาสาํ หรบั ยายซอมในถาดเพาะประมาณ 2-5 เปอรเซ็นตของจํานวนตน
ทป่ี ลกู ทงั้ หมด โดยเพาะกลา ในวนั เดียวกนั จะชว ยใหต น มะเขอื เทศท่ยี ายซอ ม
เตบิ โตทนั กนั กบั ตน ทีป่ ลูกในแปลงโดยตรง)

การปฏบิ ตั ดิ ูแลรักษา

1) การคลุมแปลงดว ยพลาสตกิ เพอ่ื รักษาความชน้ื ของดิน ปองกนั
การชะลางผิวหนาดินเม่ือฝนตกหรือใหน้ํา ชวยลดปริมาณวัชพืชในแปลงปลูก
นอกจากน้ียังชวยลดเปอรเซ็นตผลเนาและการระบาดของโรคทางใบ ซ่ึงจะ
ชวยใหผลผลิตเพ่มิ สูงขึน้ ประมาณ 20-40% อยา งไรกด็ ีในฤดูรอ นไมค วรคลุม
แปลงปลูกดวยพลาสติกเพราะจะทําใหด ินมอี ุณหภมู ิสูงกวา 30 องศาเซลเซยี ส
เกิดผลกระทบตอการเจริญเติบโตของรากพืชและจุลินทรียในดิน ควรใช
เศษฟางแหง คลมุ แปลงปลูกแทนพลาสตกิ จะไดผลดกี วา

2) การใหปยุ ตัวอยา งการใหป ุยมะเขือเทศ โดยใชป ยุ สตู รตา งๆ ทมี่ ี
จําหนา ยในทองตลาด เพื่อใหมีการคืนธาตอุ าหารกลับสดู นิ ในอตั ราเดียวกับท่ี
นําผลผลิตออกไปจากแปลงปลกู ประมาณ 4 ตันตอ ไร

(1) ปุยรองพ้ืน ใชปุย 15-15-15 อัตรา 20 กิโลกรัมตอไร
รองกน หลมุ พรอ มกับปยุ คอกหรอื ปยุ หมกั อตั รา 1,000 กโิ ลกรัมตอ ไร

(2) ปยุ แตงหนา ท่อี ายุ 7-10 วนั หลงั ยา ยปลกู ใชส ูตร 46-0-0
อตั รา 7-10 กโิ ลกรัมตอ ไร หรอื 21-0-0 อตั รา 15 กิโลกรมั ตอ ไร

(3) ปยุ แตง หนา ทอี่ ายุ 25-30 วนั หลงั จากยา ยปลกู ใชป ยุ 15-15-15
อตั รา 20 กโิ ลกรมั ตอ ไรผ สมกบั ปยุ 0-0-60 อัตรา 10 กิโลกรมั ตอไร

46 ก า ร ป ลู ก
พชื ผัก áÅÐสมนุ ไพร

(4) ปุยแตงหนาท่ีอายุ 40-50 วัน หลังจากยายปลูก ใชปุย
15-15-15 อตั รา 20 กโิ ลกรมั ตอ ไร ผสมกบั ปยุ 0-0-60 อตั รา 10 กโิ ลกรมั ตอ ไร
สาํ หรบั ในดนิ ทรายควรเพมิ่ ปริมาณปยุ 0-0-060 ทใ่ี สใ นครง้ั ที่ 4 มากขน้ึ เพอื่
ชดเชยการมธี าตโุ ปแตสเซยี มตาํ่ กวา ดนิ เหนยี ว และหากผลผลติ ทนี่ าํ ออกไปจาก
แปลงปลกู มากกวา 4 ตนั ตอไร ควรเพมิ่ ปริมาณปุยทใ่ี หม ากข้นึ ตามสว นดวย

3) การใหน้ํา ในระยะแรกตนมะเขือเทศยังมีขนาดเล็กตองการนํ้า
ปริมาณไมมากนัก แตเมื่อผานระยะติดผลแลว ผลกําลังเติบโตซ่ึงยังคงมีการ
บานของดอกอยูดวย เปนระยะท่ีตองการน้ํามากขึ้น และระยะนี้ควรควบคุม
ความช้ืนในดินใหสมํ่าเสมอดวยการใหนํ้าบอยครั้ง ถาสภาพดินมีความช้ืนสูง
และถูกปลอยใหแหงสลับกัน จะเกิดการขาดธาตุแคลเซียม ซ่ึงปรากฏอาการ
ท่ีผลเปนโรคกนเนา และเมล็ดภายในผลเสียหาย อยางไรก็ดีการใหน้ําจําเปน
ตอ งพอเหมาะไมแ ฉะเกนิ ไป มฉิ ะนน้ั โรคทางใบและทางรากจะทาํ ความเสยี หาย
แกต น มะเขือเทศอยางรุนแรง

การใหนาํ้ แบบปลอ ยตามรอง

ก า ร ป ลู ก 47
พชื ผกั áÅÐสมุนไพร

การใหนํ้าแบบระบบหยด

4) การปก คาง และการตกแตง พันธุม ะเขือเทศทม่ี ีการเจริญเติบโต
แบบพุมหรือแบบก่งึ เล้ือย สามารถปลูกโดยไมจาํ เปน ตอ งปกคา งชว ย อาจใช
วิธีขยายระยะปลูกใหกวางข้ึนเพื่อไมใหทรงพุมเบียดชิดติดกันแนนเกินไป
แตการปลูกมะเขือเทศเพื่อผลิตเมล็ดพันธุจําเปนตองปกคางชวยโดยเฉพาะ
การปลูกพันธุท่ีมีการเจริญเติบโตแบบเล้ือยขึ้นคาง การปกคางจะชวยลด
ความเสียหายของผลเนาเน่ืองจากผลสัมผัสกับดินลดการเขาทําลายของโรค
ทางใบ ชวยใหการปฏิบัติงานในแปลงปลูกทําไดสะดวกซึ่งเปนผลใหผลผลิตสูงขนึ้
แตการปกคางตองลงทุนคอนขางสูง
ทงั้ คาไมค างแรงงานในการปกคางและ
ผูกตนมะเขือเทศกับไมคาง รูปแบบ
ของการปกคางมะเขือเทศเชอร่ี อาจเปน
แบบกระโจมแหลมเม่ือปลูกแถวคู
หากปลูกแถวเดี่ยวมักใชตาขายไนลอน

48 ก า ร ป ลู ก
พืชผัก áÅÐสมนุ ไพร

ขึงตามแถว ใชคาง เด่ยี วคํ้าเปน ระยะๆ
เชน เดยี วกบั การปก คา งแตงกวาสาํ หรบั
มะเขือเทศเชอร่ี CH 154 มักไมม ี
การตัดแตงหรือตัดแตงเพียงเล็กนอย
โดยการปลิดแขนงท่ีมีขนาดเล็กที่อยู
ดานในทรงพุมออกเพื่อใหทรงพุม
โปรง อากาศถา ยเทสะดวก นอกจากนี้ การปกคา งชวยพยงุ ลําตน
อาจมีการตัดแตงชอดอกท่ี 1-3 ออกกอนติดเปนผล เน่ืองจากการปลอยให
ติดผลในระยะแรกๆ ขณะที่ตนยังมีขนาดเล็กจะทําใหตนเติบโตชา และผล
ในชอแรกมักมีขนาดใหญเกนิ ไปตลาดไมตองการ

5) การเพิ่มการตดิ ผล
- ระยะกอนออกดอก บาํ รงุ ตน มะเขือเทศไมใ หเ ติบโตทางลาํ ตน

ใบมากเกนิ ไปโดยสงั เกตกงิ่ ใบไมย ดื หรอื ฉา่ํ นาํ้ กา นชอ ดอกและดอกมขี นาดใหญ
ไมเ รยี วเลก็ การเตบิ โตทางลาํ ตน และใบมากเกนิ ไปเกดิ จากสาเหตตุ น มะเขอื เทศ
ไดรับธาตุไนโตรเจนมาก แสงแดดนอย หรือธาตุโปแตสเซียมนอยเกินไป
การไดไนโตรเจนมากเกินไปทําใหดอกรวงไมติดผลและมักเกิดโรคกันเนาท่ีผล
มากขึ้น การปรับสมดุลของธาตุอาหารทําโดยปรับสูตรปุยใหมีโปแตสเซียม
มากขึ้นและใหน ํ้านอ ยลง

- ฉดี พน ดว ยฮอรโ มนชว ยในการตดิ ผล เชน 4-CPA ความเขม ขน
25-50 ppm. ฮอรโ มน 4-CPA จะเปนพษิ ตอใบทําใหใบหด ยน ผดิ รูปรา ง
โดยเฉพาะสภาพอากาศรอ นจะทาํ ใหเ ปน พษิ มากขน้ึ จงึ ควรฉดี ในชว งเยน็ ใกลค า่ํ
ควรฉดี นอ ยครง้ั เพราะการฉดี บอ ยครงั้ จะยงิ่ ทาํ ใหใ บเสยี รปู รา งมากขน้ึ เลอื กฉดี
ในชวงท่มี ดี อกบานมากๆ และใชอัตราความเขมขนต่ํา หรือใชพ กู ันจุม ฮอรโมน
ปา ยท่ชี อ ดอก

ก า ร ป ลู ก 49
พืชผกั áÅÐสมุนไพร

- ระยะติดผล บํารุงตนมะเขือเทศใหสมบูรณ โดยอาจใชปุย
ทางใบเสริม เพอ่ื ใหตน มะเขือเทศสมบรู ณ มอี าหารเพียงพอที่จะสงไปเลีย้ งผล
ท่ตี ิดใหเตบิ โตไดอยางสมบูรณ หากตนไมแ ขง็ แรงผลทตี่ ดิ จะเติบโตไดไมดี ผล
อาจมีขนาดเล็กเกินไปหรอื บดิ เบี้ยวผิดรูปราง ไมส ามารถสงตลาดไดเชน กนั

6) ลดการแตกของผล
- รักษาความช้ืนในแปลงปลูกใหสมํ่าเสมอโดยใหน้ําบอยครั้งๆ

ละไมมาก
- ฉีดพน แคลเซียม โบรอน โดยฉดี ใหถ ูกผลอยางนอยสปั ดาหละ

1 ครั้ง เพราะแคลเซียมเปนธาตุที่พืชตองการมากและเปนองคประกอบของ
เซลลทําใหผนังเซลลแข็งแรง ปรกติแคลเซียมจะเคล่ือนยายจากดินจากราก
สผู ลไดด กี วา การใหแ คลเซยี มทางใบ จงึ ควรตรวจดสู ภาพดนิ ดว ยวา ดนิ เปน กรด
หรือดางและมีแคลเซียมเพียงพอหรือไม ถาดินเปนกรดควรใสปูนตั้งแตตอน
เตรียมดิน

โรคและการปอ งกันกาํ จดั

1) โรคเหยี่ วเขียว เกิดจากเชอ้ื แบคทเี รีย Ralstonia solanacearum

(Yabuuchi et al.) จัดเปนโรคสําคัญที่ทําความเสียหายแกมะเขือเทศเปน

อันดับหน่ึง เปนโรคท่ีระบาดแพรหลายและรวดเร็ว พบเกือบทุกแหงท่ีมีการ

ปลกู มะเขอื เทศมะเขอื เทศแสดงอาการ

เหย่ี วเฉา และตายทัง้ ตน อยางรวดเรว็

ในเวลาเพยี ง 2-3 วัน ถานําตนตดั

ตามขวางจะเห็นสวนท่ีเปนทอนํ้า

ทออาหารถูกทําลายเปนสีนํ้าตาล

ถาตองการพิสูจนใหแนใจวาเปน

โรคนี้หรือไม ใหนําตนที่ตัดตามขวาง โรคเหยี่ วจากเชอ้ รา

50 ก า ร ป ลู ก
พชื ผกั áÅÐสมนุ ไพร