Lembaran PBD Sains Thn 5

PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd. (732516-M) No. 18, Jalan PJS 5/26, Taman Desaria, 46150 Petaling Jaya, Selangor Darul Ehsan. Tel: 03-7783 3233, 7783 5233 Faks: 03-7783 7233 E-mel: [email protected] Laman web: www.penerbitilmubakti.com © Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd. (732516-M) 2024 Pertama kali diterbitkan 2024 ISBN 978-629-473-131-8 Cetakan: 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Semua hak cipta terpelihara. Sebarang bahagian dalam buku ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh digunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk atau cara, baik secara elektronik, mekanik, gambar, rakaman dan sebagainya, tanpa kebenaran terlebih dahulu daripada Penerbit Ilmu Bakti Sdn. Bhd. (732516-M). Penyunting: Nur Ain lftitah Mohamad Razali Pereka kulit buku: Brenda / Noor Azmideka Nor Rashid Pereka letak: Tan Lee Choo Teks diset dalam KBSR 12 poin Dicetak di Malaysia oleh Worldline Marketing Sdn. Bhd. Imbas Kod QR untuk muat turun E-RPH • Nota Ekspres • Pentaksiran Pertengahan Tahun • Ujian Akhir Sesi Akademik • Jawapan Imbas Kod QR untuk muat turun • Video LK 10 • Video LK 45 Imbas Kod QR untuk muat turun Jadual Rekod Pentaksiran Bilik Darjah Sains KSSR Tahun 5 UNIT 1 : Kemahiran Saintifik LK1 – LK8 UNIT 2 : Manusia Tutorial Video Vdi eo Tutorial 10 LK9 – LK15 UNIT 3 : Haiwan LK16 – LK26 UNIT 4 : Tumbuhan LK27 – LK34 UNIT 5 : Elektrik LK35 – LK44 UNIT 6 : Haba Tutorial Video Vdi eo Tutorial 45 LK45 – LK53 UNIT 7 : Pengaratan LK54 – LK59 UNIT 8 : Jirim LK60 – LK66 UNIT 9 : Fasa Bulan dan Buruj LK67 – LK72 UNIT 10 : Mesin LK73 – LK76 Kandungan Lembaran PBD Sains T5 BM Kandungan.indd 2 27/9/2023 12:06:07 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

1 Lembaran Kerja 1 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Inkuiri dalam Sains Tahap Penguasaan : TP1, TP3 Halaman Buku Teks: 2 – 7 Unit 1 Kemahiran Saintifik Suatu penyiasatan dijalankan oleh sekumpulan murid terhadap dua jenis tumbuhan dalam rajah di bawah. Buat pemerhatian terhadap tumbuhan tersebut. 1 Padankan tumbuhan P dan Q dengan ciri-ciri khas untuk melindungi diri berdasarkan pemerhatian kamu. TP 1 P Q 2 Bina satu peta pokok untuk menunjukkan pengelasan tumbuhan P dan Q berdasarkan ciri-ciri khas tumbuhan melindungi diri. Beri dua contoh tumbuhan lain yang mempunyai ciri-ciri khas yang sama seperti tumbuhan P dan Q dalam peta pokok yang kamu bina. TP 3 Ciri-ciri khas Menghasilkan getah yang melekit Mempunyai duri yang tajam Tumbuhan P Q Peta Pokok Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.1, 1.1.2 Betik Keladi Durian Bunga ros Ciri-ciri khas Menghasilkan getah yang melekit Mempunyai duri yang tajam Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 1 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

2 3 Tema: Inkuiri dalam Sains Lembaran Kerja 2 Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 2 – 7 Unit 1 Kemahiran Saintifik Rajah di bawah menunjukkan dua jenis haiwan herbivor. Tandakan (✓) pada pernyataan yang betul. TP 2 KBAT Lengkapkan jadual di bawah untuk menunjukkan pengelasan haiwan berdasarkan tabiat pemakanan haiwan. TP 3 W X 1 Haiwan herbivor ialah haiwan yang makan tumbuhan sahaja. ✓ 2 Haiwan W makan jumlah tumbuhan kurang daripada haiwan X. 3 Haiwan W makan jumlah tumbuhan lebih banyak daripada haiwan X. ✓ Tabiat pemakanan haiwan Karnivor Herbivor Omnivor Haiwan Singa Lembu Beruang Harimau Kerbau Ayam Helang Zirafah Itik Itik Zirafah Beruang Singa Lembu Helang Ayam Harimau Kerbau Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.1, 1.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 2 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

2 3 Lembaran Kerja 3 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Inkuiri dalam Sains Tahap Penguasaan : TP2, TP3, TP4 Halaman Buku Teks: 2 – 7 Unit 1 Kemahiran Saintifik Jawab soalan berikut berdasarkan rajah di bawah. Rajah di bawah menunjukkan tumbesaran tumbuhan P yang diperhatikan. PdPc PdPc Aktiviti PAK-21 Aktiviti PAK-21 PAK-21 PdPc Chunking (Gabungan) 1 Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan berempat atau berlima. 2 Setiap kumpulan akan diberikan pita pengukur untuk melaksanakan tugasan di luar bilik darjah. 3 Arahan: (a) Cari sejenis tumbuhan yang ada di persekitaran sekolah. (b) Catatkan nama tumbuhan, ambil ukuran diameter batang, tinggi dan panjang daun tumbuhan tersebut. (c) Catatkan semua maklumat yang diperoleh. 1 Adakah tumbesaran tumbuhan P boleh diukur? Tandakan (✓) pada jawapan yang betul. TP 3 KBAT ✓ Ya Tidak 2 Apakah alat dan unit piawai yang sesuai digunakan untuk mengukur ketinggian tumbuhan P? TP 2 Pembaris / Pita ukur dalam unit sentimeter (cm) 3 Berapakah ketinggian tumbuhan P pada hari kesepuluh? TP 4 6 cm Hari pertama 0 1 2 3 4 5 6 7 9 10 cm 8 Hari kelima Hari kesepuluh Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.1, 1.1.2, 1.1.3 Jawapan cadangan Panjang daun = 8 cm Diameter batang = 20 cm Tinggi = 100 cm Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 3 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

4 5 Tema: Inkuiri dalam Sains Lembaran Kerja 4 Tahap Penguasaan : TP3, TP4 Halaman Buku Teks: 2 – 9 Unit 1 Kemahiran Saintifik Jawab soalan berikut berdasarkan aktiviti di bawah. Jadual di bawah menunjukkan keputusan yang diperoleh daripada penyiasatan tersebut. Diameter belon (cm) 2 4 6 8 10 Jarak yang dilalui oleh kereta mainan (cm) 10 20 30 Y 50 1 Ramalkan nilai Y dalam jadual di atas. TP 3 KBAT 40 cm / Nilai antara 30 cm dan 50 cm 2 Mengapakah jarak yang dilalui oleh kereta mainan bertambah apabila diameter belon bertambah (inferens)? TP 4 KBAT [Mengapa] Kerana belon yang lebih besar menghasilkan daya tolakan yang lebih besar. 3 Berdasarkan jadual di atas, bina graf palang untuk menunjukkan perubahan jarak yang dilalui oleh kereta mainan. TP 4 KBAT Mari kita jalankan satu penyiasatan saintifik. Adakah saiz belon boleh mempengaruhi jarak yang dilalui oleh kereta mainan? 0 10 20 30 40 50 Diameter belon (cm) Jarak yang dilalui oleh kereta mainan (cm) 2 64 8 10 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.4, 1.1.5, 1.1.6 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 4 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

4 5 Lembaran Kerja 5 Nama: Kelas: Tarikh: Tahap Penguasaan : TP3, TP4 Halaman Buku Teks: 2 – 9 Unit 1 Kemahiran Saintifik Tema: Inkuiri dalam Sains Halaman Buku Teks: 2 – 9 Unit 1 Kemahiran Saintifik Jawab soalan berikut. Jadual di bawah menunjukkan keputusan yang diperoleh daripada suatu penyiasatan ke atas beberapa jenis makanan. Jenis makanan Perubahan warna kertas litmus Biru Merah Limau kasturi Biru kepada merah Tiada perubahan Peria Tiada perubahan Merah kepada biru Air Tiada perubahan Tiada perubahan 1 Ramalkan perubahan warna pada kertas litmus biru dan merah dalam jadual di atas. TP 3 2 Nyatakan satu inferens yang sesuai bagi penyiasatan ini. TP 3 KBAT Bahan berasid menukarkan warna kertas litmus biru kepada merah. Beri contoh lain bagi setiap bahan yang bersifat neutral, berasid dan beralkali. TP 4 1 Neutral: Larutan gula 2 Berasid: Cuka 3 Beralkali: Sabun Sifat bahan Neutral Berasid Beralkali Jenis makanan Limau kasturi Peria Air Padankan jenis makanan di bawah dengan sifat bahan yang betul. TP 4 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.4, 1.1.5, 1.1.6 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 5 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

6 7 Tema: Inkuiri dalam Sains Lembaran Kerja 6 Tahap Penguasaan : TP3, TP4 Halaman Buku Teks: 8 – 13 Unit 1 Kemahiran Saintifik Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. Rajah di bawah menunjukkan pinggan yang diisi dengan 100 mfi air dan diletakkan di bawah sinaran Matahari. Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan yang dijalankan untuk menentukan masa yang diambil untuk air tersejat sepenuhnya. 1 Tandakan (✓) pada jawapan yang betul, berdasarkan pemerhatian kamu dalam penyiasatan di atas. TP 3 (a) Isi padu air di dalam pinggan berkurang. ✓ (b) Isi padu air di dalam pinggan bertambah. (c) Isi padu air di dalam pinggan tidak berubah. 2 Nyatakan satu sebab (inferens) berdasarkan pemerhatian ini. TP 4 KBAT Air tersejat ke persekitaran. 1 Ramalkan masa yang diambil untuk semua air di dalam mangkuk tersejat sepenuhnya. TP 3 KBAT Lebih dari 36 jam. 2 Apakah definisi secara operasi bagi penyejatan? TP 3 Penyejatan ialah proses isi padu air di dalam bekas berkurang. 100 ml air Mangkuk 55 ml air Selepas 12 jam Pinggan 100 ml air Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.7, 1.1.8, 1.1.9 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 6 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

6 7 Lembaran Kerja 7 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Inkuiri dalam Sains Tahap Penguasaan : TP3 Halaman Buku Teks: 8 – 13 Unit 1 Kemahiran Saintifik Sel kering Mentol Suis Wayar Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. TP 3 Rajah di bawah menunjukkan sebuah litar lengkap. Sekumpulan murid menjalankan penyiasatan untuk mengetahui bagaimana untuk menambahkan kecerahan mentol. 1 Berdasarkan penyiasatan di atas, nyatakan (a) pemboleh ubah dimanipulasikan: Bilangan sel kering (b) pemboleh ubah bergerak balas: Kecerahan mentol (c) pemboleh ubah dimalarkan: Bilangan mentol 2 Nyatakan satu hipotesis yang dapat dibuat berdasarkan jawapan kamu di 1. Jika bilangan sel kering bertambah, maka kecerahan mentol akan bertambah. 3 Apakah masalah yang akan timbul jika lebih banyak mentol dipasang dalam litar tersebut? Jelaskan. KBAT [Apa] Kecerahan mentol akan berkurang [Mengapa] kerana tenaga elektrik yang dibekalkan perlu dikongsi antara semua sel kering. Kuiz Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.10, 1.1.11 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 7 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

8 9 Tema: Inkuiri dalam Sains Lembaran Kerja 8 Tahap Penguasaan : TP6 Halaman Buku Teks: 8 – 13 Unit 1 Kemahiran Saintifik Rancang satu eksperimen tentang bagaimana saiz kapal terbang kertas boleh mempengaruhi jarak terbang kapal terbang kertas. TP 6 KBAT Tujuan: Untuk menyiasat hubungan antara saiz kapal terbang kertas dengan jarak yang dilalui oleh kapal terbang kertas. . Pernyataan masalah: Adakah saiz kapal terbang kertas boleh mempengaruhi jarak terbang kapal terbang kertas? Hipotesis: Jika saiz kapal terbang kertas bertambah, maka jarak yang dilalui oleh kapal terbang kertas berkurang. . Pemboleh ubah: Dimanipulasi Bergerak balas Dimalarkan Saiz kapal terbang kertas Jarak terbang kapal terbang kertas Reka bentuk kapal terbang kertas Alat dan bahan: 3 kapal terbang kertas yang berlainan saiz, pita pengukur Langkah-langkah: 1 Sediakan 3 helai kertas A4. 2 Bina 3 kapal terbang kertas yang berlainan saiz mengikut rekaan sendiri. 3 Lepaskan kapal terbang kertas yang paling kecil dan perhatikan jarak yang dilaluinya. 4 Ulang langkah 3 dengan menggunakan saiz kapal terbang kertas yang lain. 5 Catatkan hasil pemerhatian dalam jadual. Pemerhatian: Saiz kapal terbang kertas Jarak yang dilalui oleh kapal terbang kertas (cm) 30 20 10 1 Berdasarkan penyiasatan di atas, apakah faktor yang mempengaruhi jarak yang dilalui oleh kapal terbang kertas? Saiz kapal terbang kertas 2 Adakah reka bentuk kapal terbang kertas boleh mempengaruhi jarak terbang kapal terbang kertas tersebut? Mengapa? KBAT Ya, [Mengapa] kerana bentuk aerodinamik boleh mengurangkan daya geseran udara. Kesimpulan: Apabila saiz kapal terbang kertas bertambah , jarak yang dilalui oleh kapal terbang kertas berkurang . Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 1.1 Kemahiran Proses Sains SP 1.1.10, 1.1.11, 1.1.12 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 8 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

8 9 Lembaran Kerja 9 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP2 Halaman Buku Teks: 20 – 21 Unit 2 Manusia Labelkan bahagian-bahagian yang terdapat dalam sistem rangka manusia pada rajah di bawah. TP 1 Jawab soalan berikut. TP 2 1 Namakan bahagian dalam sistem rangka manusia berdasarkan fungsi-fungsi di bawah. TP 2 Bahagian sistem rangka Fungsi Tulang belakang Menyokong tubuh Tulang rusuk Melindungi organ dalaman Tulang tangan dan tulang kaki Sebagai sokongan dan pergerakan tubuh Tengkorak Melindungi otak 2 Pada pendapat kamu, apa yang akan berlaku jika kepala kita tidak mempunyai tengkorak? TP 2 KBAT Risiko [Apa 1] otak mudah tercedera dan [Apa 2] boleh menyebabkan kematian. 2 Tengkorak 4 Tulang belakang 3 Tulang tangan 1 Tulang rusuk 5 Tulang kaki Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.1 Sistem Rangka Manusia SP 2.1.1, 2.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 9 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

10 11 Tema: Sains Hayat Lembaran Kerja 10 Tahap Penguasaan : TP1, TP2 Halaman Buku Teks: 23 – 27 Unit 2 Manusia Bulatkan kedudukan sendi yang terdapat dalam sistem rangka manusia pada rajah di bawah. TP 1 Tulis BETUL atau SALAH pada pernyataan di bawah. TP 2 1 Sistem rangka penting untuk mengekalkan bentuk tubuh. BETUL 2 Pergerakan sistem rangka dibantu oleh darah. SALAH Isi tempat kosong dengan perkataan yang betul. TP 1 1 Sendi ialah tempat pertemuan dua atau lebih tulang pada tubuh. 2 Sendi membolehkan pergerakan dan kebolehlenturan tubuh. Nyatakan semua sendi yang terlibat dalam aktiviti di bawah. TP 1 1 Bahu, siku, lutut, pinggul dan buku lali 2 Bahu, siku, pergelangan tangan Video Tutorial Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.1 Sistem Rangka Manusia SP 2.1.3, 2.1.4 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 10 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

10 11 Lembaran Kerja 11 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP2 Halaman Buku Teks: 23 – 27 Unit 2 Manusia Padankan bahagian utama dalam sistem peredaran darah manusia di bawah dengan nama dan fungsinya dengan betul. TP 1 TP 2 Bahagian utama Nama bahagian Fungsi Jantung Mengangkut oksigen, nutrien, air dan bahan kumuh. Darah Mengepam darah ke seluruh tubuh. Peparu Tempat pertukaran gas oksigen dan gas karbon dioksida. Salur darah Mengangkut darah ke seluruh bahagian badan. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.2 Sistem Peredaran Darah Manusia SP 2.2.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 11 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

12 13 Lembaran Kerja 12 (a) (b) Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP4 Halaman Buku Teks: 28 – 29 Unit 2 Manusia Jawab soalan berikut. 1 Padankan laluan darah berikut dengan kandungan darah yang betul. TP 2 3 Pada pendapat kamu, apakah cara untuk memelihara sistem-sistem dalam tubuh kita supaya dapat berfungsi dengan baik? TP 4 KBAT Kita perlu menjaga kesihatan kita dengan cara [Apa 1] makan makanan yang seimbang dan [Apa 2] bersenam. 2 Lengkapkan gambar rajah blok kitaran laluan peredaran darah dalam tubuh manusia di bawah dengan organ yang betul. TP 2 Peparu ke jantung Darah mengandungi lebih karbon dioksida Darah mengandungi lebih oksigen Laluan darah Kandungan darah Seluruh tubuh ke jantung (a) (b) Peparu Jantung Tubuh manusia Darah mengandungi lebih karbon dioksida dan kurang oksigen Darah mengandungi lebih oksigen dan kurang karbon dioksida Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.2 Sistem Peredaran Darah Manusia SP 2.2.1, 2.2.2, 2.2.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 12 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

12 13 Lembaran Kerja 13 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP4 Halaman Buku Teks: 30 – 33 Unit 2 Manusia Tandakan (✓) bagi jawapan yang betul berdasarkan teka-teki di bawah. TP 2 TP 4 Main peranan Didik Hibur Sistem rangka ✓ Sistem peredaran darah Sistem pernafasan Tengkorak ✓ Tulang rusuk Tulang belakang Jantung Peparu ✓ Otak Gas karbon dioksida Gas oksigen ✓ Gas hidrogen Jantung ✓ Peparu Otak Sistem rangka Sistem peredaran darah ✓ Sistem pernafasan Saya ialah sistem yang penting dalam tubuh manusia. Saya menyokong tubuh manusia. Tanpa saya, manusia tidak dapat berdiri dengan tegak atau bergerak dengan mudah. Kawan-kawan, siapa saya? Badan saya keras. Saya terletak di bahagian kepala. Fungsi saya ialah melindungi otak yang lembut. Siapakah saya? Saya ialah organ pernafasan. Saya menukarkan gas oksigen kepada gas karbon dioksida. Jika saya tidak dijaga dengan baik, kamu akan mendapat penyakit asma dan bronkitis. Siapakah saya? Saya berada di dalam udara. Saya tidak berwarna dan tidak dapat dilihat dengan mata kasar. Saya akan diserap ke peparu apabila kamu menarik nafas. Cuba teka siapa saya. Saya terdiri daripada bahagian kiri dan bahagian kanan. Bahagian kiri mengepam darah kaya dengan oksigen. Bahagian kanan mengepam darah kaya dengan karbon dioksida. Tugas saya ialah mengepam darah ke seluruh badan. Cuba teka siapa saya. Saya ialah sistem yang penting dalam tubuh manusia. Fungsi saya ialah mengangkut oksigen, nutrien, air dan bahan kumuh. Saya terdiri daripada jantung, salur darah dan peparu. Kawan-kawan, siapa saya? Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.1 Sistem Rangka Manusia 2.2 Sistem Peredaran Darah Manusia SP 2.1.1, 2.1.2, 2.2.1, 2.2.2, 2.2.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 13 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

14 15 Tema: Sains Hayat Lembaran Kerja 14 Tahap Penguasaan : TP5 Halaman Buku Teks: 34 – 41 Unit 2 Manusia Padankan sistem-sistem di bawah dengan nama yang betul. TP 5 Jawab soalan berikut berdasarkan pernyataan di bawah. Seorang lelaki sedang menikmati makanannya dengan sangat gelojoh. 1 Apakah yang akan berlaku kepada lelaki tersebut? Tandakan (✓) pada jawapan yang betul. TP 5 (a) Lelaki itu akan tercekik. ✓ (b) Lelaki itu akan menghabiskan makanan dengan cepat. 2 Berdasarkan jawapan kamu di 1, apakah sistem-sistem yang terlibat dalam kejadian tersebut? TP 5 (a) Sistem pencernaan dan (b) Sistem pernafasan . 3 Jelaskan jawapan kamu tentang perkaitan antara sistem yang kamu nyatakan di 2. Lengkapkan pernyataan di bawah dengan perkataan yang betul TP 5 . Apabila lelaki tersebut (a) tercekik , makanan (b) tersekat di (c) esofagus dalam sistem (d) pencernaan . Hal ini menyebabkan (e) udara sukar untuk masuk ke dalam trakea. Akibatnya, lelaki tersebut sukar untuk (f) bernafas . tersekat esofagus bernafas pencernaan udara tercekik Sistem peredaran darah 1 Sistem pernafasan 2 Sistem rangka 3 Sistem pencernaan 4 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.3 Perkaitan antara Sistem dalam Tubuh Manusia SP 2.3.1, 2.3.2, 2.3.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 14 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

14 15 Lembaran Kerja 15 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP5, TP6 Halaman Buku Teks: 34 – 41 Unit 2 Manusia Jawab soalan berikut. Rajah di bawah menunjukkan seorang budak lelaki yang patah tulang ketika bermain bola. 1 Mengapakah kaki budak lelaki tersebut lebam dan bengkak di kawasan yang patah? TP 5 [Mengapa] Pengaliran darah pada kakinya telah terganggu. 2 Tandakan (✓) pada sistem badan manusia yang terlibat dalam situasi tersebut. Sistem peredaran darah ✓ Sistem pencernaan Sistem rangka ✓ 3 Apakah nutrien yang diperlukan bagi menyokong perkembangan tulang? TP 5 Kalsium 4 Penjagaan semua sistem dalam badan manusia sangat penting untuk memastikan sistem-sistem tersebut berfungsi dengan baik. Jelaskan bagaimana kita boleh memelihara sistem dalam tubuh kita agar dapat menjamin kehidupan yang sihat. TP 6 Kita perlu menjaga kesihatan dengan [Bagaimana 1] mengamalkan makanan yang seimbang, [Bagaimana 2] bersenam dan beriadah. Kuiz Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 2.3 Perkaitan antara Sistem dalam Tubuh Manusia SP 2.3.1, 2.3.2, 2.3.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 15 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

16 17 Tema: Sains Hayat Lembaran Kerja 16 Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 50 – 57 Unit 3 Haiwan Padankan haiwan-haiwan di bawah dengan ciri atau tingkah laku khas yang betul. TP 2 TP 3 Haiwan Haiwan Ciri atau tingkah laku khas haiwan Sisik yang keras Menggulungkan dirinya Hidup dalam kumpulan Mempunyai cangkerang keras Mempunyai sengat berbisa Mengeluarkan dakwat hitam Mempunyai corak seperti mata palsu Memutuskan anggota badan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan SP 3.1.1, 3.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 16 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

16 17 Lembaran Kerja 17 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 50 – 57 Unit 3 Haiwan Jawab soalan berikut. 1 Apakah yang dimaksudkan dengan kemandirian spesies haiwan? Tandakan (✓) pada jawapan yang betul. TP 2 (a) Keupayaan haiwan untuk memastikan spesiesnya berkurang. (b) Keupayaan haiwan untuk mengekalkan spesiesnya bagi mengelakkan kepupusan. ✓ (c) Keupayaan haiwan untuk memastikan spesiesnya mengalami ancaman kepupusan. 2 Rajah di bawah menunjukkan cara sotong dan landak untuk melindungi diri daripada musuh. Mengapakah haiwan-haiwan di atas perlu melindungi diri daripada musuh? TP 3 KBAT [Mengapa] Untuk memastikan kemandirian spesies / Untuk mengekalkan spesiesnya supaya tidak pupus. Isi tempat kosong dengan perkataan yang betul mengenai ciri dan tingkah laku khas haiwan di bawah untuk melindungi diri daripada musuh. TP 2 Buaya mempunyai sisik keras untuk melindungi dirinya daripada kecederaan . Kura-kura memasukkan anggota badannya ke dalam cangkerang apabila diancam musuh. 1 2 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan SP 3.1.1, 3.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 17 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

18 19 Tema: Sains Hayat Lembaran Kerja 18 Tahap Penguasaan : TP3 Halaman Buku Teks: 51 – 57 Unit 3 Haiwan Lengkapkan teka silang kata di bawah berdasarkan pembayang yang diberi. TP 3 fi S ff D ffl B E U U N R ffi A N G G O fl T A  K U L I T T A E U A T N M L G B  C A N G K E R A N G I N  P A L S U G I N  G A J A H MENEGAK fi Lipan, lebah dan kala jengking mempunyai untuk melindungi diri daripada musuh. ff Landak mempunyai tajam untuk melindungi diri daripada musuh. ffl Ikan melindungi dirinya dengan mengembungkan badan yang berduri. fl menggulungkan badan untuk melindungi dirinya daripada musuh.  akan mengeluarkan bau busuk apabila rasa terancam. MELINTANG ffi Sotong gurita dan cicak akan bertingkah laku dengan memutuskan badan untuk menyelamatkan diri.  Badak sumbu mempunyai keras untuk melindungi diri daripada kecederaan.  Kura-kura akan memasukkan kepala dan kaki ke dalam apabila terancam.  Rama-rama menggunakan corak seperti mata palsu untuk mengelirukan musuhnya.  hidup berkumpulan untuk menjamin keselamatan spesiesnya. Didik Hibur Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan SP 3.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 18 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

18 19 Lembaran Kerja 19 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP2 Halaman Buku Teks: 50 – 62 Unit 3 Haiwan Jawab soalan berikut. Rajah di bawah menunjukkan dua jenis haiwan. TP 1 TP 2 Bison Unta 1 Apakah ciri sepunya yang dimiliki oleh dua haiwan tersebut bagi melindungi diri daripada cuaca melampau? Kedua-dua bison dan unta mempunyai bonggol 2 (a) Adakah unta yang mempunyai dua bonggol mampu bertahan lebih lama tanpa makanan berbanding dengan unta yang mempunyai satu bonggol? ✓ Ya Tidak (b) Mengapa? KBAT Unta yang mempunyai dua bonggol [Mengapa] menyimpan lebih banyak lemak berbanding dengan unta yang mempunyai satu bonggol. Ramalkan ciri khas haiwan berikut bagi melindungi diri daripada cuaca melampau. TP 1 Bulu yang tebal. Lapisan lemak yang tebal. Berendam dalam lumpur . 1 2 3 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan SP 3.1.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 19 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

20 21 Lembaran Kerja 20 2 3 5 4 Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 50 – 62 Unit 3 Haiwan Lengkapkan peta dakap di bawah tentang tingkah laku khas haiwan untuk melindungi diri daripada cuaca melampau. TP 2 TP 3 Cuaca panas melampau Cuaca sejuk melampau Berendam dalam lumpur 1 Bermigrasi Berhibernasi Tingkah laku khas haiwan Kerbau Gajah Tupai tanah Ular Paus Burung bangau Peta Dakap Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwana SP 3.1.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 20 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

20 21 Lembaran Kerja 21 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 64 – 69 Unit 3 Haiwan Jawab soalan berikut berdasarkan rajah di bawah. TP 2 TP 3 Rajah di bawah menunjukkan dua jenis haiwan. Buaya Ikan tilapia 1 Apakah proses yang dijalankan oleh haiwan-haiwan di atas untuk menambahkan bilangan spesiesnya? Pembiakan 2 Bagaimanakah haiwan-haiwan di atas menjalankan proses yang dinyatakan di 1? Bertelur 3 Apakah persamaan bagi haiwan-haiwan di atas? Tandakan (✓) pada jawapan yang betul. Mempunyai corak seperti mata palsu Membawa anak di dalam mulutnya ✓ Bertelur dengan banyak ✓ Menyerang apabila anaknya diganggu 4 Mengapakah haiwan-haiwan di atas berkelakuan seperti yang dinyatakan di 3? KBAT Kelakuan tersebut merupakan cara haiwan-haiwan di atas [Mengapa] memastikan kemandirian spesiesnya. 5 Beri dua contoh haiwan lain yang membiak melalui cara yang sama dengan buaya. Ular dan katak Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan SP 3.1.4, 3.1.5 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 21 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

22 23 Lembaran Kerja 22 Terdapat dua cara pembiakan haiwan, iaitu bertelur dan melahirkan anak. Tandakan (✓) pada cara haiwan memastikan kemandirian anaknya yang betul. TP 2 TP 3 1 Kucing tidak menyusukan anaknya selepas dilahirkan. 2 Gajah bergerak dalam kumpulan untuk menyukarkan musuh menangkap anaknya. ✓ 3 Anak kanggaru tidak membesar di dalam kantung ibunya. 4 Buaya, cicak dan belalang menyembunyikan telur mereka. ✓ 5 Ular melingkari telurnya dan menyerang apabila didekati. ✓ 6 Rama-rama bertelur di permukaan bawah daun untuk menyembunyikan telurnya daripada musuh. ✓ PdPc PdPc Aktiviti PAK-21 Aktiviti PAK-21 PAK-21 PdPc Projek 1 Lakar haiwan imaginasi kamu pada sehelai kertas A4 dan senaraikan ciri-ciri khas yang terdapat pada haiwan imaginasi kamu. 2 Murid dikehendaki menyediakan alat dan bahan daripada bahan terpakai yang dikumpulkan di rumah masing-masing. 3 Bina model haiwan imaginasi kamu dengan menggunakan bahan-bahan terpakai tersebut. TP 3 Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 64 – 69 Unit 3 Haiwan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.1 Kemandirian Spesies Haiwan 3.2 Mereka Cipta Model Haiwan SP 3.1.4, 3.1.5, 3.2.1, 3.2.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 22 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

22 23 Lembaran Kerja 23 Nama: Kelas: Tarikh: Jawab soalan berikut. Rajah di bawah menunjukkan suatu habitat sawah padi. Perhatikan rajah di bawah. 1 Berdasarkan pemerhatian kamu, apakah sumber tenaga utama bagi habitat di atas? Tandakan (✓) bagi jawapan yang betul. TP 1 Air Udara ✓ Matahari 2 Lengkapkan pernyataan di bawah dengan jawapan yang diberi bagi menjelaskan hubungan antara hidupan dalam habitat di atas. TP 1 rantai makanan sawah padi melengkapi keseimbangan makanan tempat tinggal Habitat merupakan (a) tempat tinggal hidupan di suatu tempat seperti di (b) sawah padi . Dalam habitat tersebut, terdapat hubungan (c) makanan antara hidupan yang dikenali sebagai (d) rantai makanan . Semua hidupan dalam suatu habitat adalah saling (e) melengkapi antara satu sama lain untuk memastikan (f) keseimbangan alam. Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 74 – 81 Unit 3 Haiwan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.3 Hubungan Makanan antara Hidupan SP 3.3.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 23 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

24 25 Tema: Sains Hayat Lembaran Kerja 24 Tahap Penguasaan : TP2, TP4 Halaman Buku Teks: 74 – 81 Unit 3 Haiwan Jawab soalan berikut. Rajah di bawah menunjukkan satu rantai makanan dalam suatu habitat. 1 Padankan pengeluar dan pengguna dengan hidupan yang betul. TP 2 Pengeluar Pengguna Tikus Padi Ular Helang 2 Pada pendapat kamu, apakah maksud pengeluar? TP 2 Pengeluar ialah benda hidup yang boleh membekalkan makanan kepada hidupan lain. 3 Apakah maksud anak panah ( ) dalam rantai makanan di atas? TP 2 Dimakan oleh 4 Mengapakah tumbuhan hijau sangat penting dalam hubungan makanan antara hidupan? TP 4 KBAT Tumbuhan hijau menyerap tenaga daripada cahaya matahari dan menjalankan proses fotosintesis untuk [Mengapa] menghasilkan makanan serta memindahkan tenaga tersebut kepada hidupan lain dalam bentuk makanan yang dihasilkan. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.3 Hubungan Makanan antara Hidupan SP 3.3.2, 3.3.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 24 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

24 25 Lembaran Kerja 25 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 82 – 86 Unit 3 Haiwan Helang Rumput Belalang Katak Ular Biawak Beluncas Burung pipit Padi Tikus Belalang Burung pipit Ular Helang Jawab soalan berikut berdasarkan rajah di bawah. Rajah di bawah menunjukkan siratan makanan di sebuah padang. 1 Apakah maksud siratan makanan? TP 3 Siratan makanan ialah gabungan beberapa rantai makanan dalam suatu habitat . 2 Lengkapkan rantai makanan di bawah. TP 2 Rumput Beluncas Burung pipit Biawak Helang Bina siratan makanan di sebuah sawah dengan haiwan berikut. TP 3 KBAT Burung pipit, ular, padi, helang, tikus, belalang Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.3 Hubungan Makanan antara Hidupan SP 3.3.4, 3.3.5 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 25 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

26 27 Lembaran Kerja 26 Jawab soalan berikut. Rajah di bawah menunjukkan satu siratan makanan. Ayam Kambing Itik Sayur Beluncas Ular 1 Bagaimanakah pengeluar dalam siratan makanan di atas mendapat tenaga? TP 4 Pengeluar mendapat tenaga daripada cahaya matahari. 2 Apakah proses yang dijalankan oleh pengeluar untuk mendapatkan tenaga tersebut dan apakah bentuk simpanan tenaga tersebut? TP 4 Pengeluar menjalankan proses fotosintesis dan tenaga disimpan dalam bentuk makanan iaitu kanji. 3 Jelaskan bagaimana perpindahan tenaga berlaku bermula daripada pengeluar kepada pengguna. TP 5 KBAT Tenaga yang ada pada pengeluar akan berpindah kepada pengguna apabila pengguna pertama makan pengeluar dan pengguna seterusnya makan pengguna pertama. Perpindahan tenaga ini berterusan sehingga pengguna terakhir. 4 Dalam rantai makanan atau siratan makanan, apakah simbol yang digunakan untuk menunjukkan perpindahan tenaga berlaku? TP 4 Anak panah 5 Berdasarkan siratan makanan di atas, tulis satu rantai makanan dan tunjukkan perpindahan tenaga tersebut dengan warna merah. TP 6 Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP4, TP5, TP6 Halaman Buku Teks: 74 – 81 Unit 3 Haiwan Kuiz Sayur Beluncas Ayam Ular Contoh: Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 3.3 Hubungan Makanan antara Hidupan SP 3.3.6, 3.3.7 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 26 12/09/2023 4:20 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

26 27 Lembaran Kerja 27 Nama: Kelas: Tarikh: 1 2 3 4 5 6 Nyatakan ciri khas bagi tumbuhan di bawah untuk melindungi diri daripada musuh dan tulis fungsi bagi setiap ciri khas yang dinyatakan. TP 2 TP 3 Ciri khas: Berduri tajam Fungsi: Mencederakan musuh apabila disentuh. Ciri khas: Berbulu halus Fungsi: Menyebabkan gatal apabila disentuh. Ciri khas: Beracun Fungsi: Menyebabkan keracunan apabila dimakan. Ciri khas: Menghasilkan getah Fungsi: Melekit bagi mengelakkan dimakan. Ciri khas: Berbau busuk Fungsi: Mengelakkan musuh mendekatinya. Ciri khas: Berduri tajam Fungsi: Mencederakan musuh yang cuba memakannya. Durian Pokok betik Pokok buluh Rafflesia Pokok pong pong Kaktus Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 94 – 97 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.1 Kemandirian Spesies Tumbuhan SP 4.1.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 27 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

28 29 Lembaran Kerja 28 PdPc PdPc Aktiviti PAK-21 Aktiviti PAK-21 PAK-21 PdPc Suai Padan 1 Aktiviti dijalankan secara berkumpulan. 2 Guru menyediakan kad-kad gambar tumbuhan dan kad-kad ciri khas untuk melindungi diri daripada musuh. 3 Murid-murid dikehendaki memadankan setiap kad gambar dengan kad ciri khas yang betul. Jawab soalan berikut. TP 3 Rajah di bawah menunjukkan sejenis buah tempatan. 1 Apakah ciri khas buah tersebut untuk melindungi diri daripada musuh? Menghasilkan getah 2 Bulatkan dua buah-buahan lain yang mempunyai ciri sama seperti buah tersebut. Nangka Nanas Mangga Oren 3 Terdapat tumbuhan yang mempunyai lebih daripada satu ciri khas untuk melindungi diri daripada musuh. Beri satu contoh tumbuhan tersebut dan jelaskan ciri khasnya. [Apa] Pokok keladi. [Mengapa] Pokok keladi menghasilkan getah dan bahan beracun. Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP3 Halaman Buku Teks: 94 – 97 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.1 Kemandirian Spesies Tumbuhan SP 4.1.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 28 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

28 29 Lembaran Kerja 29 Nama: Kelas: Tarikh: Lengkapkan jadual di bawah tentang ciri khas tumbuhan untuk menyesuaikan diri dengan iklim dan perubahan musim. TP 2 TP 5 Tumbuhan 1 2 3 Ciri khas • Akar yang panjang • Batang yang menyimpan air • Daun berbentuk jarum • Batang yang menyimpan air • Menggulungkan daun Menggulungkan daun Kegunaan ciri khas tumbuhan • Membolehkannya menyerap air jauh di bawah tanah • Membolehkannya terus hidup dalam cuaca panas • Mengurangkan kehilangan air • Membolehkannya terus hidup dalam cuaca kemarau • Mengurangkan kehilangan air Mengurangkan kehilangan air Tumbuhan 4 5 6 Ciri khas Menggugurkan daun Daun berpecah-pecah Daun berbentuk jarum halus Kegunaan ciri khas tumbuhan Mengurangkan kehilangan air Mengurangkan rintangan angin dan menjadikannya tidak mudah tumbang ketika angin kencang Mengurangkan kehilangan air Pokok kaktus Pokok pisang Pokok tomato Pokok getah Pokok kelapa Pokok ru Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP2, TP5 Halaman Buku Teks: 98 – 103 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.1 Kemandirian Spesies Tumbuhan SP 4.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 29 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

30 31 Lembaran Kerja 30 Peta Pokok Pong-pong Angsana Kapas Rambutan Semarak api Lalang Kelulut Keembung Nipah Jambu batu Bendi Teratai Cara pencaran biji benih Melalui air Pong-pong Teratai Nipah Angsana Lalang Kapas Rambutan Jambu batu Kelulut Semarak api Keembung Bendi Melalui manusia dan haiwan Melalui angin Melalui mekanisme letupan Bina sebuah peta pemikiran yang sesuai bagi mengelaskan tumbuhan berikut berdasarkan cara pencaran biji benih. TP 1 TP 4 Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP4 Halaman Buku Teks: 104 – 111 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.2 Pencaran Biji Benih SP 4.2.1, 4.2.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 30 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

30 31 Lembaran Kerja 31 Nama: Kelas: Tarikh: Tandakan (✓) bagi ciri yang betul bagi biji benih atau buah berikut dan namakan agen pencarannya. TP 1 TP 4 1 Kelapa ✓ Sabut berongga 2 Mangga Warna yang tidak menarik Kulit kalis air ✓ Bau yang harum ✓ Warna yang cerah ✓ Isi yang boleh dimakan Agen pencaran: Air Agen pencaran: Manusia dan haiwan 3 Kekabu Mempunyai cangkuk 4 Kemuncup ✓ Mempunyai cangkuk ✓ Kering apabila matang ✓ Ringan dan mudah melekat ✓ Merekah apabila masak Besar dan berat Agen pencaran: Mekanisme letupan Agen pencaran: Manusia dan haiwan 5 Meranti ✓ Struktur bersayap 6 Teratai ✓ Struktur berongga ✓ Mudah diterbangkan angin Mudah diterbangkan angin Besar dan berat Besar dan berat Agen pencaran: Angin Agen pencaran: Air Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP4 Halaman Buku Teks: 104 – 111 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.2 Pencaran Biji Benih SP 4.2.1, 4.2.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 31 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

32 33 Lembaran Kerja 32 L M Jawab soalan berikut. TP 4 Rajah di bawah menunjukkan dua jenis tumbuhan. 1 Berdasarkan rajah di atas, nyatakan ciri-ciri yang ada pada biji benih untuk mudah dipencarkan. L: Ringan M: Struktur berongga 2 Berdasarkan jawapan kamu di 1, apakah agen pencaran bagi biji benih L dan M? L dipencarkan oleh angin. M dipencarkan oleh air. 3 Nyatakan satu contoh tumbuhan lain yang mempunyai cara pencaran yang sama dengan biji benih L dan M. Tulis ciri biji benih tumbuhan yang kamu nyatakan. Cara pencaran sama dengan Tumbuhan Ciri biji benih L Biji meranti Mempunyai struktur bersayap M Buah kelapa Kulit berlilin Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP4 Halaman Buku Teks: 104 – 111 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.2 Pencaran Biji Benih SP 4.2.2, 4.2.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 32 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

32 33 Lembaran Kerja 33 Nama: Kelas: Tarikh: Padankan ciri biji benih atau buah berikut dengan agen pencaran dan contoh yang betul. TP 1 TP 4 1 Mempunyai struktur bersayap 2 Ringan dan mempunyai rongga udara 4 Menjadi keras dan kering apabila matang 3 Bercangkuk dan berbulu halus 5 Disaluti kulit berlilin dan sabut berongga Ciri Agen pencaran Contoh Mekanisme letupan Haiwan Angin Air Kemuncup Keembung Teratai Kelapa Angsana Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP1, TP4 Halaman Buku Teks: 104 – 111 Unit 4 Tumbuhan Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.2 Pencaran Biji Benih SP 4.2.2, 4.2.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 33 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

Contoh: Kulit berlilin Sabut yang berongga 34 35 Lembaran Kerja 34 Jawab soalan berikut. TP 4 1 Lukis rajah satu biji benih atau buah yang dipencarkan melalui air. 1 Pada rajah di atas, labelkan dua ciri biji benih atau buah tersebut yang membolehkannya dipencarkan melalui air. 2 Nyatakan satu contoh biji benih atau buah lain yang dipencarkan melalui air. Teratai/Pong-pong/Nipah Tulis cara pencaran yang betul bagi biji benih yang mempunyai ciri-ciri di bawah. TP 4 1 Lenggai biji benih menjadi kering dan tegang apabila matang. Mekanisme letupan 2 Isi buah boleh dimakan dan mempunyai warna yang terang. Melalui manusia atau haiwan Nyatakan tiga kepentingan kemandirian spesies haiwan dan tumbuhan. TP 6 1. Memastikan sumber makanan yang berterusan kepada hidupan. 2. Mengelakkan kepupusan. 3. Keseimbangan alam dikekalkan dengan saling kebergantungan antara pelbagai hidupan. Tema: Sains Hayat Tahap Penguasaan : TP4, TP6 Halaman Buku Teks: 104 – 111 Unit 4 Tumbuhan Kuiz Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 4.2 Pencaran Biji Benih SP 4.2.2, 4.2.3, 4.2.4 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 34 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

34 35 Lembaran Kerja 35 Nama: Kelas: Tarikh: 4 6 2 5 3 + AA 1 Sumber tenaga elektrik Akumulator Panel suria Bateri/Sel kering Dinamo Jana kuasa hidroelektrik Generator Lengkapkan peta buih di bawah dengan sumber yang menghasilkan tenaga elektrik. TP 1 Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 116 – 117 Unit 5 Elektrik Peta Buih Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.1 Sumber Tenaga Elektrik SP 5.1.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 35 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

36 37 Tema: Sains Fizikal Lembaran Kerja 36 Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 116 – 117 Unit 5 Elektrik Tulis sumber tenaga elektrik yang betul berdasarkan penerangan berikut. TP 1 Penerangan Sumber tenaga elektrik Generator 1 Membekalkan tenaga elektrik bagi peniaga pasar malam. Akumulator 2 Membekalkan tenaga elektrik kepada kenderaan bermotor. Dinamo 3 Membekalkan tenaga elektrik kepada lampu basikal. Bateri 4 Membekalkan tenaga elektrik kepada peralatan kecil seperti lampu suluh dan kereta mainan. Jana kuasa hidroelektrik 5 Membekalkan tenaga elektrik ke seluruh bandar untuk tujuan perindustrian dan domestik. Panel suria Bateri Panel suria Akumulator Jana kuasa hidroelektrik Dinamo Generator 6 Membekalkan tenaga elektrik yang dihasilkan daripada cahaya matahari kepada peralatan elektrik dalam rumah. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.1 Sumber Tenaga Elektrik SP 5.1.1 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 36 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

36 37 Lembaran Kerja 37 Nama: Kelas: Tarikh: Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP2 Halaman Buku Teks: 118 – 122 Unit 5 Elektrik Kenal pasti komponen elektrik yang ditunjukkan. Kemudian, tulis fungsi dan lukis simbol bagi komponen elektrik tersebut. TP 2 Bateri/Sel kering Suis Mentol Wayar penyambung Komponen elektrik Fungsi Simbol 1 Membekalkan tenaga elektrik dalam kuantiti yang kecil 2 Menyambungkan atau memutuskan suatu litar elektrik 3 Menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga cahaya 4 Menyambungkan semua komponen dalam suatu litar elektrik Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.2 Litar Bersiri dan Litar Selari SP 5.2.1, 5.2.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 37 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

38 39 Tema: Sains Fizikal Lembaran Kerja 38 Tahap Penguasaan : TP2, TP3 Halaman Buku Teks: 118 – 122 Unit 5 Elektrik Namakan jenis litar yang ditunjukkan dan lakarkan rajah litar tersebut menggunakan simbol yang betul. TP 2 TP 3 KBAT Jenis litar Rajah litar 1 2 3 4 5 Litar bersiri Litar selari Litar selari Litar bersiri Litar bersiri Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.2 Litar Bersiri dan Litar Selari SP 5.2.1, 5.2.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 38 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

38 39 Lembaran Kerja 39 Nama: Kelas: Tarikh: R S T Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP5 Halaman Buku Teks: 123 – 128 Unit 5 Elektrik Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. TP 5 Sekumpulan murid menjalankan suatu penyiasatan menggunakan tiga jenis litar bersiri seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah. 1 Lengkapkan jadual di bawah dengan kecerahan mentol dalam litar R, S dan T. KBAT Litar R S T Bilangan mentol 1 2 3 Kecerahan mentol Sangat cerah Cerah Malap 2 Bandingkan kecerahan mentol dalam litar R, S dan T jika bilangan sel kering diubah dan bilangan mentol dikekalkan sebanyak dua biji. Lengkapkan jadual di bawah. KBAT Litar R S T Bilangan sel kering 1 2 3 Kecerahan mentol Malap Cerah Lebih cerah 3 Nyatakan kesimpulan bagi penyiasatan di 1 dan 2. 1 Semakin bertambah bilangan mentol, semakin malap kecerahan mentol. 2 Semakin bertambah bilangan sel kering, semakin bertambah kecerahan mentol. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.2 Litar Bersiri dan Litar Selari SP 5.2.3, 5.2.4, 5.2.5 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 39 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

40 41 Lembaran Kerja 40 X Y Z Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP5 Halaman Buku Teks: 118 – 122 Unit 5 Elektrik Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. TP 5 Sekumpulan murid menjalankan suatu penyiasatan menggunakan tiga jenis litar selari seperti yang ditunjukkan dalam rajah di bawah. 1 Lengkapkan jadual di bawah dengan kecerahan mentol dalam litar X, Y dan Z. KBAT Litar X Y Z Bilangan mentol 1 2 3 Kecerahan mentol Cerah Cerah Cerah 2 Bandingkan kecerahan mentol dalam litar X, Y dan Z jika bilangan sel kering diubah dan bilangan mentol dikekalkan sebanyak dua biji. Lengkapkan jadual di bawah. KBAT Litar X Y Z Bilangan sel kering 1 2 3 Kecerahan mentol Cerah Lebih cerah Sangat cerah 3 Nyatakan kesimpulan bagi penyiasatan di 1 dan 2. 1 Semakin bertambah bilangan mentol, kecerahan mentol tetap sama/tidak berubah. 2 Semakin bertambah bilangan sel kering, semakin bertambah kecerahan mentol. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.2 Litar Bersiri dan Litar Selari SP 5.2.3, 5.2.4, 5.2.5 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 40 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

40 41 Lembaran Kerja 41 Nama: Kelas: Tarikh: M2 M3 S2 S1 S1 S2 M2 M1 M1 S3 Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP5 Halaman Buku Teks: 129 – 131 Unit 5 Elektrik Litar M Litar N Jawab soalan berikut berdasarkan rajah di bawah. TP 5 1 Bandingkan kecerahan mentol dalam litar M dan litar N. Mentol dalam litar N lebih cerah daripada mentol dalam litar M. 2 Nyatakan pemerhatian bagi situasi berikut. Situasi Pemerhatian Dalam litar M, suis S1 dibuka. Mentol M1 dan M2 tidak menyala. Dalam litar N, suis S3 sahaja dibuka. Mentol M1 dan M2 menyala, manakala mentol M3 tidak menyala. Dalam litar M, suis S1 dan S2 ditutup. Mentol M1 dan M2 menyala. Dalam litar N, suis S1 sahaja dibuka. Mentol M1, M2 dan M3 tidak menyala. Dalam litar N, suis S2 dan S3 dibuka. Mentol M1 sahaja yang menyala. Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.2 Litar Bersiri dan Litar Selari SP 5.2.6, 5.2.7 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 41 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

42 43 Lembaran Kerja 42 Lengkapkan pantun empat kerat di bawah dengan mengisi ruang kosong dengan perkataan yang diberikan. TP 3 1 Anak dara nyanyi senada, Berpakaian kebaya berhias suasa, Sumber tenaga perlu ada, Agar kehidupan mudah sentiasa. 2 Kelap-kelip unggas cahaya, Terbang malam tersipu-sipu, Basikal pastinya perlu cahaya , Dinamo diguna hidupkan lampu. 3 Kancing baju butang katup, Tunggu rakan di tepi tingkap, Suis ditekan tanda tertutup , Jadilah litar elektrik lengkap. 4 Bermain congkak beria-ia, Sungguh khusyuk tatapan mata, Tanpa suis tak menyala ia, Walaupun sel kering disusun merata. 5 Suatu hari pergi beraya, Mohon maaf sebab terkata, Litar bersiri malap cahaya, Litar selari silaukan mata. 6 Kanak-kanak makan rambutan, Makan rambutan bawah jambatan, Hati-hati guna peralatan , Agar tidak terkena renjatan . Renjatan Selari Peralatan Tenaga Elektrik Dinamo Tertutup Suis Cahaya Mudah Bersiri Sel kering Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP3 Halaman Buku Teks: 116 – 139 Unit 5 Elektrik Didik Hibur Kuiz Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.3 Keselamatan Pengendalian Peralatan dan Penjimatan Elektrik SP 5.3.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 42 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

42 43 Lembaran Kerja 43 Nama: Kelas: Tarikh: Jawab soalan di bawah berdasarkan situasi yang diberikan. TP 4 1 Situasi 1: Ah Meng baru sahaja keluar dari bilik air. Ah Meng terus menggunakan tangannya yang basah untuk mematikan suis lampu bilik air. (a) (i) Pada pendapat kamu, adakah tindakan Ah Meng betul? Ya ✓ Tidak (ii) Mengapa? KBAT Kerana Ah Meng mungkin boleh terkena renjatan elektrik. (b) Berikan satu cadangan untuk mengelakkan kemalangan seperti yang kamu nyatakan di 1(a). KBAT [Bagaimana] Memastikan tangan sentiasa kering ketika menghidupkan atau mematikan suis elektrik. 2 Situasi 2: Rashid menggunakan banyak peralatan elektrik di dalam biliknya. Dia menghabiskan masa dengan bermain permainan video. Rashid juga memasang kipas, radio dan mengecas telefon pintarnya. Semua peralatan elektrik tersebut disambungkan kepada satu soket elektrik. (a) Apakah kemungkinan yang akan berlaku sekiranya situasi di atas tidak berubah? Kebakaran yang disebabkan oleh litar pintas mungkin akan berlaku. (b) Apakah yang perlu dilakukan oleh Rashid untuk mengelakkan kejadian yang kamu nyatakan di 2(a)? KBAT [Apa] Rashid perlu menyambungkan setiap peralatan elektrik kepada soket yang berlainan dan hanya menggunakan peralatan yang perlu sahaja. Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP4 Halaman Buku Teks: 135 – 136 Unit 5 Elektrik Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 5.3 Keselamatan Pengendalian Peralatan dan Penjimatan Elektrik SP 5.3.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 43 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

44 45 Lembaran Kerja 44 1 2 3 4 Jangan sambungkan terlalu banyak palam peralatan elektrik pada satu soket. Pastikan palam dan soket elektrik yang digunakan sentiasa dalam keadaan elok. Pastikan tangan kering sebelum menghidupkan atau mematikan suis elektrik. Gunakan palam plastik khas untuk memasukkan plag 2 pin pada soket elektrik. Berdasarkan rajah berikut, nyatakan langkah keselamatan yang perlu diambil ketika mengendalikan peralatan elektrik. TP 6 Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP6 Halaman Buku Teks: 137 – 139 Unit 5 Elektrik SK 5.3 Keselamatan Pengendalian Peralatan dan Penjimatan Elektrik SP 5.3.3 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 44 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

44 45 Lembaran Kerja 45 Nama: Kelas: Tarikh: Jawab soalan berikut. TP 1 1 Padankan istilah di bawah dengan maksudnya yang betul. Suhu Tenaga yang mengalir dari kawasan yang lebih panas ke kawasan yang lebih sejuk. Ukuran darjah kepanasan atau kesejukan sesuatu bahan atau objek. Haba 2 Apakah alat yang digunakan untuk mengukur suhu? Termometer 3 Apakah unit piawai dan simbol bagi suhu? Darjah Celcius, °C 4 Rajah di bawah menunjukkan dua jenis alat pengukuran bagi suhu. A B (a) Namakan alat A dan alat B. A: Termometer inframerah B: Termometer makmal (b) Nyatakan fungsi alat A dan alat B. KBAT A: Mengukur suhu objek pada suatu jarak, tanpa sentuhan. B: Mengukur suhu bahan kimia dalam makmal. (c) Bagaimanakah aras merkuri di dalam alat B berubah dengan perubahan suhu? KBAT Apabila suhu meningkat, merkuri mengembang dan aras merkuri meningkat. Apabila suhu menurun, merkuri mengecut dan aras merkuri menurun. Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 146 – 149 Unit 6 Video Tutorial SK 6.1 Haba dan Suhu SP 6.1.1, 6.1.2 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 45 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

46 47 Lembaran Kerja 46 30 40 50 30 40 50 Lukis aras meniskus pada dua jenis termometer di bawah bagi menunjukkan bacaan suhu 40 °C. TP 1 Jelaskan teknik mengukur suhu air di dalam bikar berdasarkan rajah berikut. TP 1 1 Pegang termometer secara menegak . 2 xxxxxxxxx Masukkan termometer ke dalam air tanpa mencecah dasar dan lihat aras merkuri apabila merkuri berhenti bergerak. 3 50 30 10 40 20 Laraskan kedudukan mata pada meniskus merkuri. Ambil bacaan suhu . Termometer alkohol Termometer merkuri Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 147 – 149 Unit 6 Haba 1 2 Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 6.1 Haba dan Suhu SP 6.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 46 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

46 47 Lembaran Kerja 47 Nama: Kelas: Tarikh: 1 15 °C 2 5 °C 3 30 °C 4 65 °C 5 90 °C 6 100 °C 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 10 20 30 10 20 30 20 30 40 50 60 70 80 90 100 80 90 100 Lakarkan kedudukan mata dan tulis suhu air yang ditunjukkan dalam rajah berikut. TP 1 Ramalkan sama ada bacaan termometer meningkat atau menurun dalam situasi berikut. TP 1 Situasi Bacaan termometer meningkat / menurun 1 Zaki memanaskan sebikar air suling. Meningkat 2 Lee Lian mengeluarkan kek yang siap dibakar daripada ketuhar. Menurun 3 Jyothi menjemur kuali besi di atas bangku di luar rumah. Meningkat 4 Mary menyimpan jus oren yang baru dibeli ke dalam peti sejuk. Menurun Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP1 Halaman Buku Teks: 147 – 149 Unit 6 Haba Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 6.1 Haba dan Suhu SP 6.1.2 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 47 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.

48 49 Lembaran Kerja 48 Jawab soalan berikut berdasarkan penyiasatan di bawah. Sekumpulan murid Tahun 5 Cempaka menjalankan satu penyiasatan untuk mengetahui takat beku dan takat didih air. Rajah di bawah menunjukkan pemerhatian bagi penyiasatan tersebut. Jadual di bawah menunjukkan keputusan yang diperoleh daripada penyiasatan tersebut. Masa pemanasan (minit) Suhu air (°C) 0 0 2 15 4 60 6 85 8 100 10 1 Apakah hubungan antara pemboleh ubah yang terlibat dalam penyiasatan ini? TP 2 KBAT Semakin bertambah masa pemanasan, semakin tinggi suhu air. 2 Ramalkan suhu air pada minit ke-10. TP 2 100 °C 3 Beri inferens bagi jawapan kamu di 2. TP 2 KBAT [Mengapa] Air telah mencapai takat didihnya, iaitu 100 °C. Ais Termometer Termometer Air mendidih Dipanaskan 8 minit Tema: Sains Fizikal Tahap Penguasaan : TP2 Halaman Buku Teks: 150 – 151 Unit 6 Haba Kuiz Lembaran PBD Sains KSSR • Tahun 5 Menguasai Belum Menguasai SK 6.1 Haba dan Suhu SP 6.1.3 Lembaran PBD Sains T5 BM.indd 48 12/09/2023 4:21 PM PENERBIT ILMU BAKTI SDN. BHD.