รายงานนิเทศภายในโรงเรียนบ้านบ่อทอง ปีการศึกษา 2566

ห น ้ า | 1

ห น ้ า | 2 รายงานผลการนิเทศภายในโรงเรียน ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบ้านบ่อทอง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

ห น ้ า | 1 คำนำ รายงานการดำเนินงานการนิเทศภายในโรงเรียนบ้านบ่อทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 จัดทำขึ้นเพื่อรวบรวมผลการดำเนินงาน การวิเคราะห์ผลการดำเนินงาน ตามเครื่องมือนิเทศภายในสถานศึกษา การสรุปผลความสำเร็จในการดำเนินงาน ประมวลภาพการจัด กิจกรรม และหลักฐานที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการนำข้อมูลสำหรับการวางแผนการดำเนินงาน ตามแผนปฏิบัติการประจำปีของโรงเรียนบ้านบ่อทอง เป็นข้อมูลพื้นฐานประกอบการตัดสินใจการดำเนิน กิจกรรมต่าง ๆ ของผู้บริหารในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนให้มีคุณภาพ สามารถพัฒนา นักเรียนให้มีมาตรฐานทางการศึกษา พัฒนากระบวนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของครูผู้สอน โรงเรียนบ้านบ่อทอง ขอขอบคุณคณะกรรมการสถานศึกษา คณะครู นักเรียน ผู้ปกครอง และ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการดำเนินงานนิเทศภายในสถานศึกษาและรูปแบบการจัด กิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีศักยภาพ ในการยกระดับคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนและสร้างความเชื่อมั่น ต่อชุมชนต่อไป วราภรณ์ สิงห์อ่อน ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบ่อทอง

ห น ้ า | ข สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข บทสรุปสำหรับผู้บริหาร ค ตอนที่ 1 บทนำ 1 ความเป็นมาและความสำคัญ 1 วัตถุประสงค์ 1 เป้าหมาย 1 ประเด็นการนิเทศและกิจกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน 3 ระยะเวลาในการนิเทศ 3 ผลที่คาดว่าจะได้รับ 3 ตอนที่ 2 หลักการ แนวคิด แนวทางการดำเนินงานนิเทศภายในโรงเรียน 4 ตอนที่ 3 วิธีดำเนินการนิเทศภายในโรงเรียน 18 กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียน 18 ปฏิทินการนิเทศภายในโรงเรียน 24 เครื่องมือนิเทศภายในโรงเรียน 24 เครื่องมือประเมินผลการนิเทศภายในโรงเรียน 29 ตอนที่ 4 ผลการนิเทศภายในโรงเรียน 31 ผลการนิเทศภายในโรงเรียน 31 ความสำเร็จจากการดำเนินงานการนิเทศภายในโรงเรียน 3 ปีการศึกษา 38 (รางวัลของผู้บริหาร ของครูผู้สอน ของนักเรียน ของโรงเรียน) รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2566 38 รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2565 39 รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2564 40 ตอนที่ 5 สรุปจุดเด่น จุดควรพัฒนา และข้อเสนอแนะ 45 ภาคผนวก (ภาพกิจกรรม โล่รางวัล เกียรติบัตร ประกาศ ฯลฯ) 47 เอกสารอ้างอิง 77 คณะผู้จัดทำ 78

ห น ้ า | ค บทสรุปสำหรับผู้บริหาร รายงานการนิเทศภายในของโรงเรียนบ้านบ่อทอง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา นครราชสีมา เขต 4 วัตถุประสงค์เพื่อให้โรงเรียนสามารถขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามนโยบาย และจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 สู่การปฏิบัติ พัฒนาและสร้างความเข้มแข็งระบบการนิเทศ ภายในโรงเรียน เพื่อค้นหาจุดที่ควรพัฒนาเพื่อให้การช่วยเหลือ ชี้แนะ ให้คำปรึกษา สร้างทางเลือก เติมเต็มต่อยอด ด้วยวิธีการจากการพูดคุย สนทนา ซักถาม สังเกต ตรวจสอบ ที่เน้นเชิงประจักษ์ ตามสภาพจริง ที่เป็นไปตามบริบทของโรงเรียน โดยโรงเรียนบ้านบ่อทอง ได้แต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศ ภายใน จัดประชุมสร้างความรู้ความเข้าใจในรูปแบบการนิเทศภายในโดยใช้รูปแบบ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” ขั้นตอนของการนิเทศภายในมีขั้นตอนดังนี้ 1. การวางแผน (Plan) เข้าใจ คือ การสร้างให้เกิดความมั่นใจในข้อมูลพื้นฐานด้วยการศึกษาข้อมูลทุกมิติของโรงเรียน ค้นหารากฐานของปัญหา โดยรวบรวมองค์ความรู้ไว้ 2 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 รู้ชัดปัญหา โดยรู้ข้อมูลพื้นฐาน ความต้องการ สภาพปัญหาที่เกิดขึ้น นโยบาย เป้าหมายของโรงเรียน ขั้นที่ 2 ศึกษาบริบท รู้บริบทของครูผู้สอนที่จะรับการนิเทศแต่ละคนเชิงลึก โดยผู้บริหาร สถานศึกษาและครูผู้สอนร่วมกันวางแผนแก้ไขปัญหาการจัดการเรียนการสอน ทำให้มีข้อมูลนักเรียน รายบุคคลไปออกแบบการเรียนรู้ที่มีความเหมาะสมกับผู้เรียน และข้อมูลการจัดการเรียนรู้ที่ไม่สนอง ความต้องการของผู้เรียนและหลักสูตร ร่วมกันหาแนวทางแก้ไขปัญหาและพัฒนานวัตกรรม การจัด การเรียนรู้ ทำให้มีแผนการจัดการเรียนรู้ หลักการทฤษฎี ศาสตร์การสอนเป็นแนวทางในการพัฒนา การจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนบ้านบ่อทอง 2. ขั้นการดำเนินการ (Do) เขาถึง คือ การสื่อสารและสร้างความมีส่วนร่วม โดยมุ่งสร้างความเข้าใจ ความมั่นใจ ให้โรงเรียน ชุมชนและผู้เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนามากที่สุด มี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 3 กำหนดเป้าหมาย โดยการกำหนดเป้าหมาย เลือกประเด็น แนวทางในการพัฒนา จัดลำดับความสำคัญของปัญหาหรือความต้องการเร่งด่วนหรือที่เห็นว่าสำคัญที่สุดก่อน ขั้นที่ 4 วางแผน ออกแบบ โดยวางแผน ออกแบบกระบวนการพัฒนาด้วยการมีส่วนร่วม จากการนำปัญหาและความต้องการจากผลการวิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศตามประเด็นการนิเทศมากำหนด รายละเอียดของกิจกรรมเพื่อจัดทำแผนนิเทศภายในโรงเรียน และสื่อสารเพื่อให้ความเข้าใจตรงกัน พัฒนา คือ การเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพโรงเรียนและชุมชน สร้างทีมพี่เลี้ยง ออกแบบ หลักสูตร และโปรแกรมการพัฒนาการศึกษาดูงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้และฝึกปฏิบัติของโรงเรียนและชุมชน รวมทั้งให้คำแนะนำนิเทศ กำกับ ติดตาม และสนับสนุน มี3 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 5 ลงมือทำ นำกระบวนการที่ได้วางแผน ออกแบบ ลงสู่การปฏิบัติเพื่อพัฒนา ศักยภาพโรงเรียนด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม มีทีมพี่เลี้ยงให้คำแนะนำ นิเทศ กำกับ ติดตาม และสนับสนุน ขั้นที่ 6 นำสะท้อนผล การเรียนรู้การทำงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อนำสู่การปรับปรุง การทำงานให้ดีขึ้น

ห น ้ า | ง ขั้นที่ 7 ดลใจพัฒนาให้ยั่งยืน เสริมสร้างขวัญ กำลังใจ ให้มีจิตสำนึกในการพัฒนา สู่ความยั่งยืน 2.3 ขั้นการตรวจสอบ (Check) หลังการนิเทศทุกครั้ง ผู้บริหาร ทีมนิเทศและผู้รับการนิเทศได้จัดให้มีการทบทวน ผลการปฏิบัติงาน เพื่อเป็นเครื่องมือถอดบทเรียน หรือองค์ความรู้ เป็นการรวบรวมบทเรียนที่ได้จาก การนิเทศ มีเป้าหมายที่จะเพิ่มประสิทธิภาพของการนิเทศนั้น ๆ เพื่อให้สามารถทำได้ดีขึ้นในครั้งต่อไป การปฏิบัติและการทบทวน เป็นการทบทวนวิธีการนิเทศ ทั้งด้านความสำเร็จและปัญหาที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ไม่ใช่ เพื่อค้นหาคนที่ทำผิดพลาด ไม่ใช่การกล่าวโทษใครทั้งสิ้นแต่เป็นการทบทวนเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การนิเทศ เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นและเพื่อไม่ให้เกิดปัญหานี้ขึ้นอีกในขณะเดียวกันก็คงไว้ซึ่งวิธีการที่ดีอยู่แล้ว เพื่อนำไปสู่การวางแผนดำเนินการนิเทศในครั้งต่อไปที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 2.4 ขั้นการประเมินผล (Act) การติดตาม ตรวจสอบการดำเนินงานของสถานศึกษาปฏิบัติเป็นระยะ และเมื่อสิ้นสุด กระบวนการ นำผลการติดตาม ตรวจสอบ สู่การวิเคราะห์ประสิทธิภาพ และประสิทธิผลของ การดำเนินงาน และใช้ข้อมูลสารสนเทศ เพื่อการวางแผนพัฒนาการดำเนินงานต่อไป โดยใช้เทคนิค การชี้แนะ (Coaching) หลักการในการกำกับ ติดตาม ประเมินและรายงานผล ยึดหลักการ ดังนี้ 1) ความเป็นระบบ (System) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการความมีระบบ แบบแผน เป็นขั้นเป็น ตอนที่ชัดเจน 2) การมีส่วนร่วม (Collaboration) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย ทำงานเป็นทีม มีความสามัคคี ช่วยเหลือเกื้อกูล เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน 3) ความพอเพียง (Sufficiency) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการความพอเพียง ตระหนัก ถึงความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณ วัสดุ อุปกรณ์ มีความพอประมาณ และมีเหตุมีผลรองรับในการ ดำเนินงาน รายงานผลการนิเทศภายในของโรงเรียนบ้านบ่อทองครั้งนี้มีจุดเด่น จุดควรพัฒนา และข้อเสนอแนะ ดังนี้ จุดเด่น 1. โรงเรียนมีระบบบริหารจัดการที่มีคุณภาพ 2. โรงเรียรนมีแหล่งการเรียนรู้ภายในโรงเรียนที่ส่งเสริมและสนับสนุนการเรียนการสอน อย่างหลากหลาย และสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพและปลอดภัย 3. โรงเรียนมีเทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัยในการจัดการเรียนรู้ 4. โรงเรียนมีภาคีเครือข่ายจากหลากหลายหน่วยงานมาช่วยพัฒนาคุณภาพการศึกษา 5. โรงเรียนจัดกิจกรรมตามนโยบาย จุดเน้น เพื่อพัฒนาและส่งเสริมสถานศึกษาให้ยกระดับ คุณภาพให้สูงขึ้น 6. ครูและบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา 7. นักเรียนได้รับการพัฒนาความรู้และทักษะเต็มตามศักยภาพ จุดควรพัฒนา 1. ผู้บริหารส่งเสริมโครงการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ให้สูงขึ้น 2. ครูควรพัฒนาวิธีการจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการ ออกแบบการเรียนรู้ที่หลากหลาย

ห น ้ า | จ เป็นรายบุคคล สามารถวัดประเมินผลตามสภาพจริง 2. อาคารเรียนบางอาคารมีสภาพที่เก่า มีระบบไฟฟ้าที่ไม่ปลอดภัยและห้องเรียนไม่เพียงพอ 3. ห้องสมุดมีสภาพเก่า หนังสือไม่เหมาะกับนักเรียน 4. โรงเรียนควรจัดทำแหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม หรือพัฒนาแหล่งเรียนรู้ที่มีอยู่เดิมให้มีความทันสมัย เหมาะสมแก่การเรียนรู้ เช่น ห้องพิเศษคอมพิวเตอร์ เป็นต้น 5. ครูไม่มีห้องน้ำเฉพาะใช้ 6. การผลิตและใช้สื่อการเรียนรู้ที่หลากหลาย 7. ครูผู้สอนมีภาระงานอื่นที่นอกเหนือจากงานสอนมากเกินไป ข้อเสนอแนะ 1. นักเรียนควรได้รับการส่งเสริมให้มีร่างกายแข็งแรง โดยส่งเสริมให้มีความตระหนักและรู้จักเลือก รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มีสารอาหารครบทั้ง 5 หมู่ ดื่มนมที่มีประโยชน์ และออกกำลังกาย อย่างสม่ำเสมออย่างน้อยวันละ 15-20 นาที เนื่องจากนักเรียนมีอยู่ในภาวะโภชนาการเกิน ดังนั้นครูกวดขัน พฤติกรรมของผู้เรียนที่มีน้ำหนัก ส่วนสูง และสมรรถภาพทางกายต่ำกว่าเกณฑ์เป็นพิเศษให้ต่อเนื่อง 2. นักเรียนควรได้รับการพัฒนาให้มีผลการทดสอบระดับชาติ (O-NET) สูงขึ้นทุกกลุ่มสาระ การเรียนรู้ โดยการปลูกฝังนิสัยการรักการอ่านให้เกิดกับผู้เรียนตั้งแต่ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 และร่วมกันปรึกษาและทำข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้ปกครองในการกำชับผู้เรียนให้สนใจท่องและทบทวน บทเรียน นอกเหนือจากเวลาเรียนในโรงเรียน ฝึกให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์โจทย์ปัญหาที่เป็นแบบอัตนัย เน้นการคิดวิเคราะห์ โดยครูควรหาแนวข้อสอบที่หลากหลายมาให้ผู้เรียนได้ฝึกทำอย่างต่อเนื่อง และจัด กิจกรรมติวเข้ม PreO-NET กิจกรรมแข่งขันทักษะทางวิชาการ และกิจกรรมซ่อมเสริมอย่างจริงจัง 3. นักเรียนควรได้รับการพัฒนาให้มีทักษะทางด้านการคิด โดยการจัดกิจกรรมการทำโครงงาน ทำแผนผังความคิด (Mind Mapping) บูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องตลอด ทั้งปีการศึกษา 4. โรงเรียนมีระบบการจัดการศึกษาที่ดีอยู่แล้ว และควรขอความร่วมมือจากผู้นำท้องถิ่น องค์การบริหารส่วนตำบล คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองและศิษย์เก่า เพื่อระดมทุน สนับสนุนการจัดกิจกรรมต่าง ๆ ให้กับนักเรียนทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง และสร้าง ความตระหนักให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายเห็นความสำคัญของการศึกษาของบุตรหลานในชุมชน 5. ครูควรทำบันทึกหลังสอนให้เป็นปัจจุบัน และนำข้อมูลจากการทำบันทึกหลังการสอนมาปรับปรุง แผนการจัดการเรียนรู้ให้เหมาะสม สอดคล้องกับพฤติกรรมของผู้เรียน ครูควรบันทึกข้อมูลที่มีประโยชน์ ต่อการพัฒนาผู้เรียน การพัฒนาวิธีการสอน และการพัฒนาสื่อ ซึ่งจะเป็นข้อมูลพื้นฐานที่มีประโยชน์นำไปสู่ การวิจัยในชั้นเรียน 6. โรงเรียนมีระบบการประกันคุณภาพภายในที่ดีอยู่แล้ว และควรจัดทำแผนงานพัฒนาคุณภาพ ของสถานศึกษาควรยึดกรอบตามมาตรฐานที่กำหนด และสอดรับกับวิสัยทัศน์ พันธกิจ และเป้าหมาย ที่สถานศึกษากำหนด และให้มีความชัดเจน จัดทำระบบข้อมูลสารสนเทศให้ถูกต้อง ทันสมัย ครอบคลุม สามารถให้บริการแก่ผู้ต้องการใช้ได้ทุกเวลา รวมทั้งสร้างความเข้าใจกับบุคลากรในโรงเรียนเกี่ยวกับเรื่อง การประกันคุณภาพภายในและการดำเนินงานในสถานศึกษาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการของการบริหาร การศึกษา ทุกคนจะต้องปฏิบัติให้เป็นกิจวัตรและถือเป็นเรื่องปกติ

ห น ้ า | 1 ตอนที่ 1 บทนำ 1. ความเป็นมาและความสำคัญ กระบวนการพัฒนาและยกระดับคุณภาพการศึกษาให้ประสบผลสำเร็จ ประกอบด้วยองค์ประกอบ 3 ประการ คือ กระบวนการบริหารการศึกษา กระบวนการเรียนการสอน และกระบวนการนิเทศการศึกษา สำหรับกระบวนการนิเทศการศึกษาเป็นกระบวนการที่ผู้นิเทศใช้ข้อมูลจากการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผล สำหรับการวางแผนในการให้คำแนะนำช่วยเหลือ ร่วมคิด ร่วมทำ และสนับสนุนให้มี การพัฒนาคุณภาพการศึกษา ให้สูงขึ้นตรงตามสภาพความต้องการที่แท้จริงของการพัฒนา โดยผ่านครูผู้สอน และผู้บริหารโรงเรียน รวมทั้งการชี้แจงการแสดงหรือการแนะนำเกี่ยวกับการบริหารจัดการโรงเรียน การบริหารจัดการชั้นเรียน การพัฒนาการเรียนการสอน กระบวนการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา เป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้เป็น คนดีคนเก่ง มีคุณภาพ พร้อมสำหรับวิถีชีวิตในศตวรรษที่ 21 มีความเป็นเลิศด้านทักษะสื่อสารภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และภาษาที่สาม มีทักษะความรู้ด้านดิจิทัล (Digital Literacy) เพื่อใช้เป็นเครื่องมือใน การเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีนิสัยรักการเรียนรู้และการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต สู่การเป็นคนไทยที่มีทักษะวิชาชีพชั้นสูง เป็นนักคิด เป็นผู้สร้างนวัตกรรม เป็นนวัตกร เป็นผู้ประกอบการ เป็นเกษตรกรยุคใหม่ และอื่น ๆ สอดคล้องกับความต้องการของประเทศ มีความยืดหยุ่นทางด้านความคิด สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นภายใต้สังคมที่เป็นพหุวัฒนธรรม และมีความสามารถในการจัดการสุขภาวะ ของตนเองให้มีสุขภาวะที่ดีสามารถดำรงชีวิตอย่างมีความสุขทั้งด้านร่างกาย และจิตใจ โรงเรียนบ้านบ่อทองตระหนักและเห็นความสำคัญของการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา จึงได้ดำเนินการพัฒนาการนิเทศการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน เพื่อส่งเสริมและพัฒนา วิธีการ รูปแบบ เทคนิคการนิเทศเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ และพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน พัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีเพื่อการนิเทศการศึกษา ส่งเสริมการนิเทศและสร้างความเข้มแข็งของการนิเทศ ภายใน พัฒนารูปแบบวิธีการนิเทศบูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น/ประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา และพัฒนางานนิเทศเพื่อส่งเสริมการอ่านการเขียนของผู้เรียน 2. วัตถุประสงค์ 2.1 เพื่อให้โรงเรียนสามารถขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษาตามนโยบายและจุดเน้นของ กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 สู่การปฏิบัติ 2.2 เพื่อพัฒนาและสร้างความเข้มแข็งระบบการนิเทศภายในโรงเรียน 3. เป้าหมาย 3.1 เชิงปริมาณ 3.1.1 นักเรียนร้อยละ 70 ได้รับการพัฒนาคุณภาพให้มีความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะ อันพึงประสงค์ตามที่หลักสูตรกำหนด 3.1.2 ครูร้อยละ 70 ได้รับการส่งเสริมและพัฒนาวิธีการ รูปแบบ เทคนิคการนิเทศ เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์และพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน พัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีเพื่อการนิเทศ การศึกษา พัฒนารูปแบบวิธีการนิเทศบูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น/ประวัติศาสตร์กับหลักสูตร สถานศึกษา และพัฒนางานนิเทศเพื่อส่งเสริมการอ่านการเขียนของผู้เรียน

ห น ้ า | 2 3.1.3 โรงเรียนมีคู่มือการนิเทศภายในโรงเรียน จำนวน 1 เล่ม 3.2 เชิงคุณภาพ 3.2.1 นักเรียนมีความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามที่หลักสูตรกำหนด 3.2.2 ครูมีวิธีการ รูปแบบ เทคนิคการนิเทศเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์และพัฒนาสมรรถนะของ ผู้เรียน พัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีเพื่อการนิเทศการศึกษา พัฒนารูปแบบวิธีการนิเทศบูรณาการ แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น/ประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา และพัฒนางานนิเทศเพื่อส่งเสริมการอ่าน การเขียนของผู้เรียนที่เข้มแข็งและมีประสิทธิภาพ 3.2.3 โรงเรียนมีคู่มือการนิเทศภายในโรงเรียนที่มีประสิทธิภาพ 4. ประเด็นการนิเทศและกิจกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน 4.1 ประเด็นการนิเทศ 4.1.1 ประเด็นการนิเทศของโรงเรียน 1) ด้านสถานศึกษา 2) ด้านผู้บริหาร 3) ด้านครู 4) ด้านผู้เรียน 4.1.2 ประเด็นการนิเทศของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 1) ปลูกฝังความรักในสถาบันหลักของชาติและน้องนำพระบรมราโชบายด้านการศึกษาสู่การปฏิบัติ 2) จัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์หน้าที่พลเมือง ศีลธรรมและประชาธิปไตย 3) ปรับกระบวนการจัดการเรียนรู้ให้ทันสมัยและหลากหลาย 4) ส่งเสริมการอ่าน เพื่อเป็นวิถีในการค้นหาความรู้และต่อยอดองค์ความรู้ที่สูงขึ้นการยกระดับ 5) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน RT NT O-NET 4.2 กิจกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน กิจกรรมต่าง ๆ ที่ใช้ในการนิเทศการศึกษา เป็นเครื่องมือสำคัญเพื่อส่งเสริมและพัฒนาการ ปฏิบัติงานของครู ซึ่งจะช่วยให้การดำเนินการนิเทศบรรลุเป้าหมาย กิจกรรมการนิเทศมีหลากหลาย เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ครูและนักเรียน ดังนั้น โรงเรียนบ้านบ่อทองขอนำเสนอกิจกรรมการนิเทศ ที่สำคัญและใช้มาก ดังนี้ 1. การบรรยาย (Lecturing) เป็นกิจกรรมที่เน้นการถ่ายทอดความรู้ ความเข้าใจของผู้นิเทศไปสู่ รับการนิเทศ ใช้เพียงการพูดและการฟังเท่านั้น 2. การบรรยายโดยใช้สื่อประกอบ (Visualized Lecturing) เป็นการบรรยายที่ใช้สื่อเข้ามาช่วย เช่น สไลด์ แผนภูมิ แผนภาพ มัลติมีเดีย อินโฟกราฟฟิก เป็นต้น ซึ่งจะช่วยให้ผู้ฟังมีความสนใจมากยิ่งขึ้น 3. การจัดนิทรรศการเกี่ยวกับวัสดุและเครื่องมือต่าง ๆ (Exhibiting materials and equipment) เป็นกิจกรรมที่ช่วยในการฝüกอบรมหรือเป็นกิจกรรมสำหรับงานพัฒนาสื่อต่าง ๆ 4. การสังเกตในชั้นเรียน (Observing in classroom) เป็นกิจกรรมที่ทำการสังเกตการปฏิบัติงาน ในสถานการณ์จริงของบุคลากร เพื่อวิเคราะห์สภาพการปฏิบัติงานของบุคลากร ซึ่งจะช่วยให้ทราบจุด หรือจุดบกพร่องของบุคลากร เพื่อใช้ในการประเมินผลการปฏิบัติงานและใช้ในการพัฒนาบุคลากร

ห น ้ า | 3 5. การสัมภาษณ์แบบไม่ชี้นำ (Non-directive interview) เป็นการพูดคุยและอภิปราย หรือการแสดงแนวความคิดของบุคคลที่สนทนาด้วย ลักษณะการของการสัมภาษณ์จะสนใจกับปัญหา และความสนใจของผู้รับการสัมภาษณ์ 6. การอภิปราย (Discussing) เป็นกิจกรรมที่ผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศปฏิบัติร่วมกัน ซึ่งเหมาะสมกับกลุ่มขนาดเล็กมักใช้ร่วมกับกิจกรรมอื่น ๆ 7. การระดมสมอง (Brainstorming) เป็นกิจกรรรมที่เกี่ยวข้องกับการเสนอแนวความคิดวิธีการ แก้ปัญหา หรือใช้ข้อแนะนำต่าง ๆ โดยให้สมาชิกแต่ละคนแสดงความคิดโดยเสรี ไม่มีการวิเคราะห์ หรือวิพากษ์วิจารณ์แต่อย่างใด 8. การบันทึกวิดีโอและการถ่ายภาพ (Videotaping and photographing) วิดีโอเทป เป็นเครื่องมือที่แสดงให้เห็นรายละเอียดทั้งภาพและเสียง ส่วนการถ่ายภาพมีประโยชน์มากในการจัด นิทรรศการกิจกรรมนี้มีประโยชน์ในการประเมินผลงานและการประชาสัมพันธ์ 9. การจัดทำเครื่องมือและแบบทดสอบ (Instrumenting and testing) กิจกรรมนี้เกี่ยวข้องกับการ ใช้แบบทดสอบและแบบประเมินต่าง ๆ 10. การประชุมกลุ่มย่อย (Buzz session) เป็นกิจกรรมการประชุมกลุ่มเพื่ออภิปรายในหัวข้อเรื่อง ที่เฉพาะเจาะจง มุ่งเน้นการปฏิสัมพันธ์ภายในกลุ่มมากที่สุด 11. การจัดทัศนศึกษา (Field trip) กิจกรรมนี้เป็นการเดินทางไปสถานที่แห่งอื่น เพื่อศึกษาดูงาน ที่สัมพันธ์กับงานที่ตนปฏิบัติ 12. การเยี่ยมเยียน (Inter visiting) เป็นกิจกรรมที่บุคคลหนึ่งไปเยี่ยมและสังเกตการทำงานของ อีกบุคคลหนึ่ง 13. การเขียน (Writing) เป็นกิจกรรมที่ใช้เป็นสื่อกลางในการนิเทศเกือบทุกชนิด เช่น การเขียน โครงการนิเทศ การบันทึกข้อมูล การเขียนรายงาน การเขียนบันทึก ฯลฯ 5. ระยะเวลาในการนิเทศ ปีการศึกษา 2566 6. ผลที่คาดว่าจะได้รับ 5.1 นักเรียนมีความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามที่หลักสูตรกำหนด 5.2 ครูมีวิธีการ รูปแบบ เทคนิคการนิเทศเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์และพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน พัฒนาสื่อ นวัตกรรม และเทคโนโลยีเพื่อการนิเทศการศึกษา พัฒนารูปแบบวิธีการนิเทศบูรณาการแหล่ง เรียนรู้ในท้องถิ่น/ประวัติศาสตร์กับหลักสูตรสถานศึกษา และพัฒนางานนิเทศเพื่อส่งเสริมการอ่าน การเขียนของผู้เรียนที่เข้มแข็งและมีประสิทธิภาพ 5.3 โรงเรียนมีคู่มือการนิเทศภายในโรงเรียนที่มีประสิทธิภาพ

ห น ้ า | 4 ตอนที่ 2 หลักการ แนวคิด แนวทางการดำเนินงานนิเทศภายในโรงเรียน การพัฒนาคุณภาพการศึกษา กระบวนการนิเทศเป็นกระบวนการหนึ่งที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ดังนี้ การพัฒนาคุณภาพการศึกษา จะสำเร็จได้ตามเป้าหมาย จำเป็นต้องมีองค์ประกอบสำคัญในการ พัฒนา คือ กระบวนการบริหาร กระบวนการจัดการเรียนรู้ และกระบวนการนิเทศ ที่ต้องร่วมกันสนับสนุน ส่งเสริมไปด้วยกันในลักษณะของ “เกลียวเชือก” กระบวนการนิเทศการศึกษา (supervision) เป็นกระบวนการที่ทำให้เกิดการพัฒนาและปรับปรุงกระบวนการเรียนการสอนของครู โดยมุ่งให้เกิด การจัดการเรียนรูhที่มีประสิทธิภาพส่งผลถึงคุณภาพของผู้เรียน กระบวนการนิเทศการศึกษาช่วยทำให้เกิด การพัฒนาคน พัฒนางาน สร้างการประสานสัมพันธ์ และขวัญกำลังใจ ซึ่งต้องดำเนินงานให้ประสาน สัมพันธ์กับกระบวนการอื่นในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้บรรลุตามเป้าหมาย ทำให้เกิดการพัฒนา ที่ยั่งยืนถาวร ดังที่สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษา ขั้นพื้นฐาน, 2549 : 52) กล่าวว่า “การจัดการที่ดีเป็นกุญแจนำไปสู่ความสำเร็จขององค์กร การนิเทศที่ดี นำไปสู่การจัดการที่ดี” การนิเทศภายในโรงเรียน การนิเทศภายในโรงเรียน เป็นกิจกรรมสำคัญที่สุดในการสนับสนุนการเรียนการสอนภายในโรงเรียน ให้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นหน้าที่ที่สำคัญของผู้บริหารสถานศึกษาต้องดำเนินการให้เกิดขึ้น ภายในโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และครูได้ปรับปรุงคุณภาพการเรียนการสอนภายในชั้นเรียน รวมทั้งเป็นกระบวนการประกันคุณภาพของโรงเรียนว่า โรงเรียนสามารถบริการจัดการภายในโรงเรียน จนถึงเป้าหมายสุดท้าย คือ คุณภาพผู้เรียนที่มีคุณภาพตามมาตรฐานหลักสูตรและเป้าหมายที่ตั้งไว้ รวมทั้ง โรงเรียนและบุคลากรในโรงเรียนเป็นที่ยอมรับจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ซึ่งไทลาฮัน (Tilahun, 1998 : 2168 : A) ได้ทำการวิจัยเรื่อง การจัดกิจกรรมการนิเทศภายในที่พึงประสงค์ของประเทศเอธิโอเปีย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครู ศึกษานิเทศก์ นักวิชาการ ผลการวิจัยพบว่า การจัดกิจกรรมการนิเทศภายในสถานศึกษา เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย คือ การฝึกอบรม แนะนำ การฝึกปฏิบัติการสาธิตการสอนโดยศึกษานิเทศก์ การประชุมกลุ่มย่อยของครู การเยี่ยมชั้นเรียน การสังเกตการสอน ครู ศึกษานิเทศก์ นักวิชาการ มีความเห็นสอดคล้องกันว่า การจัดกิจกรรมการนิเทศภายในสถานศึกษาจัดอยู่ในระดับปานกลาง บัลลิส (Bullis, 1980 : 35) ได้วิจัยเรื่อง การรับรู้บทบาทการนิเทศของครูใหญ่ในโรงเรียน ประถมศึกษา โดยมีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาบทบาทของการนิเทศ วิธีการนิเทศโดยใช้แบบสอบถาม พบว่า ผู้รับผิดชอบมาก คือ ครูใหญ่และผู้ช่วยครูใหญ่ ครูผู้สอนทำหน้าที่ส่วนนี้น้อย ส่วนเทคนิคที่ได้ผล ได้แก่ วิธีเยี่ยมชั้นเรียน การประชุมร่วมกับคณะครู ดูคุณภาพ ผู้เรียน กระบวนการบริหาร กระบวนการเรียนการสอน กระบวนการนิเทศ สภาพปัญหา ความต้องการ

ห น ้ า | 5 เชสเตอร์ (Chester, 1996 : 284 - 288) ได้ศึกษา การบริหารงานวิชาการของผู้บริหารการศึกษา ทั่วประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่า พฤติกรรมที่ทำให้การบริหารงานวิชาการของผู้บริหารมีสมรรถนะสูง เนื่องมาจากการส่งเสริมให้ครูมีความรู้ ความสามารถเพิ่มขึ้น ได้แก่ การส่งเสริมให้ครูใช้เทคนิคการสอน หลากหลายวิธี อภิปรายปัญหาการปรับปรุง การสอนในที่ประชุม จัดปฐมนิเทศเพื่อช่วยครูใหม่ จัดให้มี การอบรมความรู้เกี่ยวกับวิชาการศึกษาเพิ่มเติมแก่ครู เพื่อปรับปรุงเทคนิคการสอน เชมัว และลี (Seymour and Lee, 1999 : บทคัดย่อ) ศึกษาเกี่ยวกับคู่มือนิเทศการสอนใน ชั้นเรียนของครูใหญ่ พบว่า ครูใหญ่หรือผู้บริหารควรนิเทศการสอน และควรเพิ่มทักษะเกี่ยวกับการใช้ หลักสูตรให้กับครูผู้สอน รวมใช้กลยุทธ์ในการร่วมมือกันในการนิเทศการสอน การนิเทศภายในโรงเรียน ศึกษานิเทศก์จะเป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนให้ระบบการนิเทศภายในโรงเรียนเกิดขึ้นด้วย ภารกิจบทบาท หน้าที่ของศึกษานิเทศก์ และจำเป็นต้องมีความรู้ความสามารถและทักษะในการสร้างระบบนิเทศภายใน โรงเรียน ในเรื่อง 1) ความหมายของการนิเทศภายในโรงเรียน 2) จุดมุ่งหมายของการนิเทศภายในโรงเรียน 3) หลักการของการนิเทศภายในโรงเรียน 4) ขอบข่ายของการนิเทศภายในโรงเรียน 5) กระบวนการ และขั้นตอนการนิเทศภายในโรงเรียน 6) เทคนิค/วิธีการนิเทศภายในโรงเรียน 7) กิจกรรมการนิเทศภายใน โรงเรียน ความหมายของการนิเทศภายในโรงเรียน การนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียน เป็นกิจกรรมสำคัญที่สุดในการสนับสนุนการเรียนการสอน ภายในโรงเรียน ให้ดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นการยั่วยุให้ผู้บริหารสถานศึกษาซึ่งเป็นหน้าที่ ที่สำคัญอย่างหนึ่งของผู้บริหารสถานศึกษาต้องดำเนินการให้เกิดขึ้นภายในโรงเรียนและครูปรับปรุงคุณภาพ การเรียนการสอนภายในชั้นเรียนและโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น คำว่า “การนิเทศ” มาจากภาษาอังกฤษว่า “Supervision” ความหมายตามพจนานุกรมฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง ชี้แจงแสดง จำแนก (ราชบัณฑิตยสถาน, 2542 : 441) มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช (2536 : 118) ให้ความหมายว่า การนิเทศภายในโรงเรียน หมายถึงการ ปฏิบัติงานร่วมกันระหว่างผู้บริหารกับครูในโรงเรียนในการปรับปรุงพัฒนาการทำงานของครู ให้มีประสิทธิภาพ เพื่อส่งผลให้นักเรียนมีคุณภาพตามกรอบที่หลักสูตรกำหนด สาโรช บัวศรี (2540 : 68) ได้ให้ความหมายของการนิเทศว่า การนิเทศเป็นการช่วยเหลือดูแล และตรวจตรา แนะนำสนับสนุนส่งเสริมและเกื้อกูลเพื่อให้งานฝ่ายวิชาการและธุรการในโรงเรียนหรือแต่ละ ลักษณะงานเกิดผลดีซึ่งไม่เกี่ยวกับการบังคับบัญชาแต่ประการใด แต่เป็นการแนะนำช่วยเหลืออย่างเปิดเผย สาย ภานุรัตน์ (2530 : 11) ให้ความหมายของการนิเทศว่า เป็นความพยายามอย่างหนึ่ง ในหลาย ๆ อย่างที่จะช่วยให้การส่งเสริมให้การศึกษามีคุณภาพด้านการเรียนการสอน สงัด อุทรานันท์ (2529 : 7) มองการนิเทศเป็นกระบวนการทางวิชาการในการสร้างสรรค์และ ในการทำงานร่วมกับครูและบุคลากรทางการศึกษา เพื่อปรับปรุงตัวของเขาให้เกิดความมั่นใจจะปฏิบัติ ได้ถูกต้อง ก้าวหน้าเกิดประโยชน์สูงสุดและบรรลุเป้าหมายทางการศึกษาที่พึงประสงค์ สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2529 : 7) ให้ความหมายการนิเทศการศึกษา หมายถึง ความพยายามทุกชนิดของผู้ที่ได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่นิเทศการศึกษาให้คำแนะนำเป็นที่ปรึกษา ครูและ/หรือผู้อื่นที่ทำงานการศึกษาเพื่อช่วยให้เกิดสิ่งต่อไปนี้ 1. ครูรู้จักวิธีปรับปรุงการสอนและการให้การศึกษาให้เหมาะสมกับสภาพท้องถิ่น 2. ช่วยให้เกิดความงอกงามในวิชาชีพทางการศึกษา 3. ช่วยพัฒนาครู

ห น ้ า | 6 4. ช่วยเหลือและปรับปรุงวัตถุประสงค์ของการศึกษา 5. ช่วยเหลือและปรับปรุงวิธีสอน 6. ช่วยเหลือและปรับปรุงการประเมินผลการสอน กราสกี้, มาร์ติน และวาลเดน (Kragewski, Martin and Walden, 1983 : 97) ได้กล่าวถึง ความหมายของการ นิเทศภายในโรงเรียนว่าเป็นส่วนหนึ่งของการนิเทศการศึกษาที่ทำให้บุคลากรในโรงเรียน ดำเนินการเปลี่ยนพฤติกรรมการสอนของครูให5เหมาะสมขึ้นเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพ การเรียนการสอนให้ สูงขึ้น วัชรา เล่าเรียนดี (2553 : 143) กล่าวถึง การนิเทศภายในโรงเรียนว่าเป็นกระบวนการนิเทศ การศึกษาและกิจกรรมต่าง ๆ ที่มุ่งพัฒนาการเรียนการสอนที่จัดดำเนินการในโรงเรียนโดยบุคลากรในโรงเรียน โดยบุคลากรในโรงเรียนเป็นหลัก ซึ่งประกอบด้วย ผู้บริหารโรงเรียน คณะครู และบุคลากรอื่นที่เกี่ยวข้อง กับการศึกษาในโรงเรียน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาในโรงเรียนโดยตรง กลิคแมน และสตีเฟ่น (Glickman & Stephen. 2001 : 14) กล่าวว่า การนิเทศภายใน สถานศึกษา หมายถึง เครื่องมือ กิจกรรม หรือภาระงานที่ช่วยพัฒนาการเรียนการสอนของครู ทั้งนี้ การนิเทศภายในสถานศึกษามุ่งเน้นให้ครูร่วมมือกันพัฒนาการเรียนการสอนให้มีประสิทธิผลและประสิทธิภาพ จากความหมายของการนิเทศภายในโรงเรียนที่นักการศึกษาและหน่วยงานทางการศึกษาที่กล่าวไว้ สรุปได้ว่า การนิเทศภายในโรงเรียน หมายถึง กระบวนการดำเนินงานร่วมกันระหว่างบุคลากรทุกคน ในโรงเรียน เพื่อการแก้ไข ปรับปรุงและพัฒนางานการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้นักเรียน ได้รับการพัฒนาให้มีคุณภาพตามเป้าหมายการศึกษาที่กำหนดและมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น จุดมุ่งหมายของการนิเทศภายในโรงเรียน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กำหนดจุดมุ่งหมายของการนิเทศภายในโรงเรียน ไว้ดังนี้ (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2547 : 180-181) 1. เพื่อให้การศึกษามีศักยภาพในการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้สอดคล้องกับมาตรฐานหลักสูตร และให้เป็นไปตามแนวทางของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 2. เพื่อให้สถานศึกษาสามารถบริหารและจัดการเรียนรู้ได้อย่างมีคุณภาพ 3. เพื่อพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับความต้องการของชุมชนสังคม ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทุกด้าน 4. เพื่อให้บุคลากรในสถานศึกษาได้เพิ่มพูนความรู้ทักษะและประสบการณ์ในการจัดกิจกรรม การเรียนรู้และการปฏิบัติงาน ตลอดจนความต้องการในวิชาชีพ 5. เพื่อส่งเสริมให้สถานศึกษาปฏิรูประบบบริหาร โดยให้ทุกคนมีส่วนร่วมคิดร่วมทำร่วมตัดสินใจ และร่วมรับผิดชอบ ชื่นชมในผลงาน สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2541 : 55) ได้กำหนดจุดหมายการนิเทศ ภายในไว้ว่า 1. เป็นการช่วยให้ครูผู้สอนสามารถปรับปรุงตนเอง และกิจกรรมการเรียนการสอน 2. สามารถพัฒนาพฤติกรรม บุคลิกภาพการสอนของครูให้ดีขึ้น 3. สนับสนุนความรู้ความสามารถของครูในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 4. กำกับ ควบคุม ติดตามผลการปฏิบัติของครูในการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง 5. ส่งเสริมความสร้างสรรค์และการทำงานร่วมกันเป็นคณะ

ห น ้ า | 7 อุทัย บุญประเสริฐ และชโลมใจ ภิงคารวัฒน์ (2528 : 3) ได้กล่าวถึงจุดมุ่งหมายสำคัญของ การนิเทศภายในไว้ว่า 1. ให้ได้ผลงานดีมีคุณภาพสูง 2. พัฒนางาน 3. พัฒนาคน 4. ประสานงานและประสานสัมพันธ์ระหว่างบุคคลที่เกี่ยวข้อง 5. สร้างขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงานของบุคลากร สงัด อุทรานันท์ (2529 : 12) กล่าวว่า จุดประสงค์ของการนิเทศการศึกษา เพื่อ 1. พัฒนาคน 2. พัฒนางาน 3. สร้างการประสานสัมพันธ์ 4. สร้างขวัญและกำลังใจ รัชนีย์ พรรฒพานิช (2532 : 3-4) ได้สรุปจุดมุ่งหมายของการนิเทศได้3 ประการ คือ 1. เพื่อพัฒนาคุณภาพคน ให้มีความรู้ ความสามารถอย่างได้ผล มีความรับผิดชอบ สามารถทำงาน ร่วมกับผู้อื่นทั้งในฐานะผู้นำและผู้ตามที่ดี ทำงานครบวงจร คือ คิด ทำ และแก้ไขปัญหาที่ เกิดขึ้น 2. เพื่อพัฒนาคุณภาพงาน โดยไม่ได้มาเฉพาะประสิทธิผลของงานเพียงอย่างเดียว แต่เน้น ที่ประสิทธิภาพของงานเป็นสำคัญ 3. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต เป็นการนิเทศ เพื่อเสริมสร้างจิตใจและความคิดให้กว้างขวาง มองการณ์ไกล มุ่งประโยชน์ของส่วนร่วมสังคมและประเทศชาติ มีคุณธรรมและจิตสำนึก ต้องพัฒนาคน พัฒนางานอย่างต่อเนื่อง ไม่ติดอยู่ในกรอบข้อจำกัดของปัญหา อุปสรรค หรือทรัพยากรแต่อย่างใด สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2534 : 9) ได้กำหนดจุดมุ่งหมายของการ นิเทศภายในโรงเรียนไว้ ดังนี้ 1. เป็นการช่วยให้ครูผู้สอนสามารถปรับปรุงตนเองและกิจกรรมการเรียนการสอน 2. สามารถพัฒนาพฤติกรรม บุคลิกภาพการสอนของครูให้ดีขึ้น 3. สนับสนุนความรู้ความสามารถของครูในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 4. กำกับ ควบคุม ติดตามผลการปฏิบัติงานของครูในการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง 5. ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และการทำงานร่วมกันเป็นคณะ ปรียาพร วงศ์อนุตรโรจน์ (2536 : 264 – 265) กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของการนิเทศการศึกษาไว้ดังนี้ 1. เพื่อพัฒนาและสGงเสริมการบริหารและงานวิชาการของสถานศึกษา 2. เพื่อการบริหารงานวิชาการในสถานศึกษาให5มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น 3. เพื่อสำรวจ วิเคราะห์ วิจัย และประเมินผล เพื่อปรับปรุงคุณภาพและมาตรฐาน การศึกษา 4. เพื่อพัฒนาหลักการและสื่อการเรียนการสอนให้ได้มาตรฐาน และเอกสารทางวิชาการ ให้มีประสิทธิภาพสอดคล้องกับความต้องการและจำเป็นของสถานศึกษาและครู 5. เพื่อพัฒนาบุคลากรโดยเฉพาะครูให้มีความรู้ทักษะ และประสบการณ์อันจำเป็น ที่นำไปใช้ในการเรียนการสอน การจัดการศึกษา อีกทั้งให้ครูสามารถแก้ปัญหาได้

ห น ้ า | 8 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (2547 : 180-181) ได้กำหนดจุดมุ่งหมายของ การนิเทศภายในโรงเรียนไว้ดังนี้ 1. เพื่อให้การศึกษามีศักยภาพในการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้สอดคล้องกับมาตรฐานหลักสูตร และให้เป็นไปตามแนวทางของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 2. เพื่อให้สถานศึกษาสามารถบริหารและจัดการเรียนรู้ได้อย่างมีคุณภาพ 3. เพื่อพัฒนาหลักสูตรและการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับความต้องการของชุมชนสังคม ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทุกด้าน 4. เพื่อให้บุคลากรในสถานศึกษาได้เพิ่มพูนความรู้ทักษะและประสบการณ์ในการจัดกิจกรรม การเรียนรู้และการปฏิบัติงาน ตลอดจนความต้องการในวิชาชีพ 5. เพื่อส่งเสริมให้สถานศึกษาปฏิรูประบบบริหาร โดยให้ทุกคนมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมตัดสินใจ และร่วมรับผิดชอบ ชื่นชมในผลงาน สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2542 : 55) ได้รายงานถึงจุดหมายการนิเทศ ภายในไว้ว่า 1. เป็นการช่วยให้ครูผู้สอนสามารถปรับปรุงตนเอง และกิจกรรมการเรียนการสอน 2. สามารถพัฒนาพฤติกรรม บุคลิกภาพการสอนของครูให้ดีขึ้น 3. สนับสนุนความรู้ความสามารถของครูในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน 4. กำกับ ควบคุม ติดตามผลการปฏิบัติของครูในการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง 5. ส่งเสริมความสร้างสรรค์และการทำงานร่วมกันเป็นคณะ โกลแฮมเมอร์และคณะ (Goldhammer and Others, 1980 : 13) ได้กล่าวถึง การนิเทศเป็น ลักษณะงานที่มอบหมายให้ครู หรือผู้นิเทศที่จะกระตุ้นให้ครูหรือครูแนะแนวในโรงเรียนได้มีการพัฒนาโดยนำ วิธีการสอน สื่อการ สอนมาใช้โดยเน้นถึงในการติดต่อสื่อสารที่จะช่วยเหลือครูในการแก้ปัญหาช่วยเหลือครู ตลอดจนสร้างบรรยากาศที่ดีระหว่างครูและนักเรียน บริกก์และจัสท์เมน (Briggs and Justman, 1952 : 6) สรุปว่า เป็นเรื่องของความร่วมมือ การกระตุ้นและการชี้แนะให้ครูก้าวหน้าในอาชีพ เพื่อให้ครูได้เกิดพลังที่จะกระตุ้น ชี้แนะนักเรียนของตนเอง โดยใช้สติปัญญาทำให้นักเรียนเข้าร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน สเปียร์ (Spears, 1967 : 10) กล่าวว่า เป็นกระบวนการที่ทำให้เกิดการปรับปรุงการเรียนการสอน ของครูโดยการทำงานร่วมกับบุคลากรที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ยังเป็นกระบวนการกระตุ้นความเจริญก้าวหน้า ของครูและมุ่งหวังที่จะช่วยเหลือครูเพื่อให้สามารถช่วยเหลือตนเองได้ กู๊ด (Good, 1973 : 9) กล่าวว่า เป็นความพยายามของผู้ที่ทำหน้าที่นิเทศที่จะช่วยในการให้ คำแนะนำแก่ครู หรือผู้อื่นที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับการศึกษาให้สามารถปรับปรุงการสอนของตนเองให้ดีขึ้น ช่วยให้เกิดความเจริญก้าวหน้าในอาชีพและช่วยในการพัฒนาความสามารถของครูด้วย แฮร์ริส (Harris, 1975 : 13) กล่าวว่า เป็นสิ่งที่บุคลากรในโรงเรียนกระทำต่อบุคคลหรือสิ่งใด สิ่งหนึ่งโดยมีวัตถุประสงค์ที่จะคงไว้หรือเปลี่ยนแปลง ปรับปรุงการดำเนินการเรียนการสอนในโรงเรียน เพื่อมุ่งให้เกิดประสิทธิภาพในการเรียนการสอนเป็นสำคัญ จากแนวคิดของนักการศึกษาและและหน่วยงานทางการศึกษา สรุปได้ว่า จุดมุ่งหมายของการนิเทศ ภายในโรงเรียนมุ่งพัฒนาคน พัฒนางาน มีการประสานสัมพันธ์การทำงานร่วมกัน มีการสร้างขวัญ และกำลังใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรเพื่อให้ได้ผลงานที่ดีมีคุณภาพ

ห น ้ า | 9 หลักการของการนิเทศภายในโรงเรียน หลักการนิเทศการศึกษา เป็นแนวทางหรือกฎเกณฑ์ที่กำหนดขึ้น เพื่องานนิเทศการศึกษาตาม ความคิดเห็น ความเชื่อและประสบการณ์ของนักการศึกษา ดังนี้ สงัด อุทรานันท์ (2529 : 8) กล่าวว่าหลักการนิเทศการศึกษา มีดังนี้ 1. การนิเทศการศึกษา เป็นกระบวนการทำงานร่วมกันระหว่างผู้บริหาร ผู้นิเทศและผู้รับ การนิเทศ 2. การนิเทศมีเป้าหมายอยู่ที่คุณภาพของนักเรียน แต่การดำเนินงานนั้นจะกระทำโดยผ่าน “ตัวกลาง” คือ ครูและบุคลากรทางการศึกษา 3. การนิเทศการศึกษา (ในประเทศไทย) เป็นบรรยากาศแห่งความเป็นประชาธิปไตย ชารี มณีศรี (2521 : 31-39) ให้ความเห็นว่าหลักการเบื้องต้นของการนิเทศการศึกษา มีดังนี้ 1. เป็นการช่วยกระตุ้นการประสานงานและแนะนำ 2. ตั้งอยู่บนรากฐานของประชาธิปไตย 3. เป็นกระบวนการส่งเสริมสร้างสรรค์ 4. เกี่ยวกับการปรับปรุงหลักสูตร 5. เป็นการสร้างมนุษยสัมพันธ์ 6. มุ่งส่งเสริมบำรุงขวัญ 7. มีจุดมุ่งหมายขจัดช่องว่างระหว่างโรงเรียนกับชุมชน วัชรา เล่าเรียนดี (2553 : 116-117) กล่าวถึงหลักการสำคัญของการนิเทศภายในสถานศึกษา ดังนี้ 1. การให้ความร่วมมือร่วมใจสอน 2. การสร้างความผูกพันต่อภาระหน้าที่ด้วยความเต็มใจของบุคลากรในโรงเรียนและครู 3. การประสานสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน 4. การประสานกันทุกฝ่าย 5. เป็นประชาธิปไตย 6. การยึดความแตกต่างของมนุษย์และพัฒนาการของมนุษย์แต่ละวัย 7. การมีเป้าหมายเดียวกัน คือคุณภาพการศึกษาของผู้เรียน ดังนั้น ผู้นิเทศจึงต้องยึดหลักการนิเทศ ดังต่อไปนี้ 1. ผู้นิเทศต้องมีความรู้ความเข้าใจในหลักการนิเทศอย่างถูกต้อง ตรงประเด็น มีระบบและขั้นตอน ที่ชัดเจนในกระบวนการนิเทศ 2. กระบวนการนิเทศที่เกิดขึ้นต้องเกิดจากความร่วมมือของคณะครูทุกคนที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ใน โรงเรียน และการนิเทศ 3. ต้องเป็นไปเพื่อการพัฒนากระบวนการเรียนการสอนของครู และการนิเทศการศึกษาควรมี การบริหารเป็นกระบวนการเชิงระบบ มีการวางแผนการดำเนินงาน มีขั้นตอนในการปฏิบัติงาน ถือหลักการ มีส่วนร่วมในการทำงานมีความเป็นประชาธิปไตย มีการดำเนินงานอย่างสร้างสรรค์ มีการแก่ปัญหาที่เกิดขึ้น จากการเรียนการสอน 4. สร้างสภาพแวดล้อมในการทำงานให้ดีขึ้น สร้างความผูกพันและความมั่นคงต่องานอาชีพ รวมทั้ง พัฒนาและส่งเสริมวิชาชีพครูให้มีความรู้สึกภาคภูมิใจในวิชาชีพของตนเองพร้อมที่จะรับการพัฒนา อย่างต่อเนื่อง สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2541 : 52-53) ได้ให้หลักการนิเทศภายใน โรงเรียนประถมศึกษาที่น่าจะนำไปสู่ความสำเร็จ ดังนี้

ห น ้ า | 10 1. การนิเทศภายในโรงเรียน จะต้องดำเนินการอย่างเป็นระบบและต่อเนื่องตามขั้นตอนกระบวนการ นิเทศ 2. บุคลากรที่เป็นหลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาระบบการนิเทศภายในโรงเรียน คือ ผู้บริหาร โรงเรียนจะต้องดำเนินการโดยเปิดโอกาสให้คณะครูในโรงเรียนมีส่วนร่วมในการดำเนินการการนิเทศภายใน โรงเรียน จะต้องสอดคล้องกับความต้องการ ความจำเป็นในการพัฒนาครูในโรงเรียนและสอดคล้องกับระดับ พัฒนาการของครู จากแนวคิดของนักการศึกษาและและหน่วยงานทางการศึกษา สรุปได้ว่า หลักการของการนิเทศ ภายในโรงเรียน เป็นการปฏิบัติงานร่วมกันระหว่างผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศตามความต้องการและความ จำเป็นในการพัฒนา โดยมีเป้าหมายเดียวกัน ขอบข่ายการนิเทศภายในโรงเรียน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2545, หน้า 54-56) ได้กล่าวว่า การบริหารโรงเรียน จะบรรลุสำเร็จตามจุดมุ่งหมายของหลักสูตรได้ดีนั้นย่อมต้องอาศัยงานบริหาร 4 งาน คือ 1. งานบริหารงานวิชาการ 2. งานบริหารงานบุคคล 3. งานบริหารทั่วไป 4. งานบริหารแผนและงบประมาณ งานวิชาการถือเป็นงานหลักของโรงเรียนที่มีความสำคัญที่สุด ซึ่งผู้บริหารสถานศึกษาจะต้องให้ ความสำคัญมากกว่ากิจกรรมด้านอื่น ๆ เพื่อให้การเรียนการสอนได้ผลตามเป้าหมายงานวิชาการ ประกอบด้วยงานย่อย ๆ ดังนี้ 1. งานกำหนดเป้าหมายและการวางแผนงานวิชาการ 2. งานหลักสูตรและการนำหลักสูตรไปใช้ให้เหมาะสมกับท้องถิ่น 3. งานจัดหาวัสดุการสอนและส่งเสริมการใช้สื่อการสอน 4. การจัดตารางสอนจัดครูเข้าทำการสอน 5. งานวางแผนการสอนกำหนดการสอนการสอน 6. งานจัดชั้นเรียนแบ่งกลุ่มนักเรียน 7. งานนิเทศการสอน 8. งานประเมินผลการศึกษา 9. งานห้องสมุดงานเครื่องเขียนแบบเรียน 10. งานพัฒนาการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ 11. งานประชุมอบรมเสริมความรู้ครู 12. งานการใช้ทรัพยากรในชุมชนเพื่อการเรียนการสอน 13. การจัดทำบันทึกการใช้แบบฟอร์มต่าง ๆ ทางวิชาการ สรุปรายงานประจำตัวนักเรียน แบบกรอกคะแนนประเมินผลประจำปี 14. งานหลักฐานแสดงผลการเรียนเพื่อย้ายสถานศึกษาหรือได้รับการยกเว้น กลิกแมน (Glickman, 1985 : 23) ได้จัดขอบข่ายงานนิเทศของโรงเรียนไว้5 งานมาใช้ดังนี้ 1. การให้ความช่วยเหลือแก่ครูโดยตรง 2. การเสริมสร้างประสบการณ์ทางอาชีพ 3. การพัฒนาการทำงานกลุ่ม

ห น ้ า | 11 4. การพัฒนาหลักสูตร 5. การวิจัยเชิงปฏิบัติการในห้องเรียน ปีเตอร์ โอลิวา และจอร์ช พาวลาส (Peter Oliva & George Pawlas, 2004 อ้างถึงในประกิต สิงห์ทอง, 2551 : 21) ได้เสนอขอบข่ายของการนิเทศภายในไว้ ดังนี้ 1. การพัฒนาการสอน 2. การพัฒนาหลักสูตร 3. การพัฒนาทีมงาน จากแนวคิดของนักการศึกษาและและหน่วยงานทางการศึกษา สรุปได้ว่า ขอบข่ายของการนิเทศ ภายในโรงเรียน เป็นการกำหนดกรอบเนื้อหาในการพัฒนางานร่วมกันเพื่อให้บรรลุผลตามที่กำหนดไว้ กระบวนการและขั้นตอนนิเทศภายในโรงเรียน สงัด อุทรานันท์ (2530 : 84-85) กล่าวถึง กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียนเพื่อพัฒนากระบวน การจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย 1. การวางแผน (Planning-P) 2. การให้ความรู้ก่อนการนิเทศ (Informing-I) 3. การปฏิบัติการนิเทศ (Doing-D) 4. การสร้างเสริมขวัญกำลังใจ (Reinforcing-R) 5. การประเมินผลการนิเทศ (Evaluating-E) 6. การรายงานผลการนิเทศ (Reporting-R) 1. การวางแผน (Planning-P) เป็นขั้นตอนที่ผู้บริหาร ผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศจะทำการประชุม ปรึกษาหรือ เพื่อให้ได้มาซึ่งปัญหาและความต้องการจำเป็นที่ต้องมีการนิเทศ รวมทั้งวางแผนถึงขั้นตอน การประชุม ปรึกษาหารือ เพื่อให้ได้มาซึ่งปัญหาและความต้องการจำเป็นที่ต้องมีการนิเทศ รวมทั้งวางแผน ถึงขั้นตอนการปฏิบัติเกี่ยวกับการนิเทศที่จัดขึ้น 2. การให้ความรู้ก่อนการนิเทศ (Informing-I) เป็นขั้นตอนของการให้ความรู้ ความเข้าใจถึงสิ่งที่ จะดำเนินการ ว่าต้องอาศัยความรู้ ความสามารถอย่างไรบ้าง จะมีขั้นตอนในการดำเนินการอย่างไร และจะ ดำเนินการอย่างไรให้ผลงานออกมาอย่างมีคุณภาพ ขั้นตอนนี้จำเป็นทุกครั้งสำหรับเริ่มการนิเทศที่จัดขึ้นใหม่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดก็ตาม และมีความจำเป็นสำหรับงานนิเทศที่ยังเป็นไปไม่ได้ผล หรือได้ผลไม่ถึงขั้นที่พอใจ ซึ่งจำเป็นที่จะต้องทบทวนให้วามรู้ในการปฏิบัติงานที่ถูกต้องอีกครั้งหนึ่ง 3. การปฏิบัติการนิเทศ (Doing-D) ประกอบด้วยการปฏิบัติงาน 3 ลักษณะ คือ การปฏิบัติงาน ของผู้รับ การนิเทศ (ครู) การปฏิบัติงานของผู้ให้การนิเทศ (ผู้นิเทศ) การปฏิบัติงานของผู้ให้การนิเทศ (ผู้นิเทศ) การปฏิบัติงานของผู้สนับสนุนการนิเทศ (ผู้บริหาร) 4. การสร้างเสริมขวัญกำลังใจ (Reinforcing-R) เป็นขั้นตอนของการเสริมแรงของผู้บริหาร เพื่อให้ผู้รับการนิเทศมีความมั่นใจและบังเกิดความพึงพอใจในการปฏิบัติงานขั้นนี้อาจดำเนินไปพร้อม ๆ กับผู้รับการนิเทศที่กำลังปฏิบัติงานหรือการปฏิบัติงานได้เสร็จสิ้นแล้วก็ได้ 5. การประเมินผลการนิเทศ (Evaluating-E) เป็นขั้นตอนที่ผู้นิเทศทำการประเมินผล การดำเนินงานที่ผ่านไป แล้วว่าเป็นอย่างไร หลังจากการประเมินผลการนิเทศ หากพบว่ามีปัญหาหรือมี อุปสรรคอย่างใดอย่างหนึ่งทำให้ การดำเนินงานไม่ได้ผลจะต้องมีการปรับปรุงแก้ไข ซึ่งการปรับปรุงแก้ไข อาจทำได้โดยการให้ความรู้เพิ่มเติมในเรื่องที่ปฏิบัติใหม่อีกครั้ง ในกรรีที่ผลงานยังไม่ถึงขั้นน่าพอใจหรือได้

ห น ้ า | 12 ดำเนินการปรับปรุงการดำเนินงานทั้งหมดไปแล้ว ยังไม่ถึงเกณฑ์ที่ต้องการ สมควรที่จะต้องวางแผนร่วมกัน วิเคราะห์หาจุดที่ควรพัฒนา หลังใช้นวัตกรรมด้านการเรียนรู้เข้ามานิเทศ วัชรา เล่าเรียนดี (2553 : 226) ได้นำเสนอกระบวนการนิเทศภายในโรงเรียนที่เป็นการปรับปรุง และพัฒนาการจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียนโดยตรง ดังนี้ 1. วางแผนร่วมกันระหว่างผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศ 2. เลือกประเด็นหรือเรื่องที่สนใจจะปรับปรุงพัฒนา 3. นำเสนอโครงการพัฒนาละขั้นตอนการปฏิบัติให้ผู้บริหารโรงเรียนได้รับทราบเพื่ออนุมัติ การดำเนินการ 4. ให้ความรู้หรือแสวงหาความรู้จากแหล่งต่าง ๆ จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับเทคนิค การสังเกต การสอน ความรู้เกี่ยวกับวิธีสอน และนวัตกรรมใหม่ๆ ที่น่าสนใจ 5. จัดทำแผนการนิเทศ กำหนดวัน เวลา ที่จะสังเกตการสอน ประชุมปรึกษาหารือ เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และประสบการณ์ 6. ดำเนินการตามแผนโดยครูและผู้นิเทศ (แผนจัดการเรียนรู้และแผนนิเทศ) 7. สรุปและประเมินผลการปรับปรุง พัฒนา และรายงานผล สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (2544 : 16) ได้กำหนดขั้นตอนการนิเทศภายใน โรงเรียน ประกอบด้วย การศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา ลำดับความสำคัญของปัญหา การวางแผน ดำเนินการ วางแผนการสร้าง เครื่องมือและพัฒนาวิธีการ ติดตามและประเมินผล จากแนวคิดของนักการศึกษาและและหน่วยงานทางการศึกษา สรุปได้ว่า กระบวนการและขั้นตอน นิเทศภายในโรงเรียน เป็นการกำหนดแนวทางการปฏิบัติงานร่วมกันอย่างเป็นระบบเพื่อให้การช่วยเหลือ แนะนำ ครูผู้สอนในโรงเรียนเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุเป้าหมายและ วัตถุประสงค์ที่หลักสูตรกำหนดไว้ เทคนิค/วิธีการนิเทศภายในโรงเรียน เทคนิคหรือวิธีการจัดการนิเทศภายในโรงเรียน มุ่งเน้นการปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนและ การปฏิบัติงาน การจัดการนิเทศภายในโรงเรียนเป็นงานสำคัญที่โรงเรียนต้องดำเนินการ โดยเลือกวิธีการ จัดการนิเทศให้เหมาะสมกับสภาพการณ์และบุคลากรภายในโรงเรียนซึ่ง วไลรัตน์ บุญสวัสดิ์ (2538 : 42) ได้กล่าวไว้ว่าการนิเทศการศึกษาจะประสบความสำเร็จด้วยดีนั้น ผู้นิเทศจำเป็นจะต้องทราบเทคนิคในการ นิเทศการศึกษาเป็นอย่างดีเทคนิคหรือวิธีการจัดการนิเทศภายในโรงเรียนซึ่งมีนักการศึกษาได้เสนอไว้ ดังนี้ Glatthorn (1984 อ้างถึงในวัชรา เล่าเรียนดี, 2548 : 102-109) ได้เสนอเทคนิค/วิธีการนิเทศ ที่หลากหลายวิธี คือ การศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการ การวางแผน และกำหนดทางเลือก การสร้างสื่อ และเครื่องมือ การประเมินผล และรายงานผล การปฏิบัติการนิเทศ ภายในโรงเรียน

ห น ้ า | 13 1. การนิเทศแบบคลินิก (Clinical Supervision) หลักการนิเทศแบบคลินิก เป็นการนิเทศที่ เน้นกระบวนการปรับปรุงการสอนของครูอย่างเข้มข้นที่ต้องวางแผนอย่าง เป็นระบบ มีการกระทำอย่าง รอบคอบทุกขั้นตอน และทำให้ครบวงจรในการนิเทศซึ่งประกอบด้วย การประชุมก่อน การสังเกตการ สังเกตการสอน การวิเคราะห์ข้อมูลหลังการสังเกตการสอนการประชุมหลังการวิเคราะห์ข้อมูลและการ ประเมินผลโดยวงจรการนิเทศจะต้องกระทำซ้ำ ๆ หลาย ๆ ครั้งตลอดปี สำหรับผู้ที่ทำหน้าที่นิเทศ ควรได้รับการฝึกฝนวิธีการและเทคนิคการนิเทศแบบนี้ โดยเฉพาะ และควรมีสัมพันธภาพอันดีกับผู้รับการนิเทศการนิเทศแบบคลินิกเริ่มจากแนวคิดของ Goldhammer and Gogan (1969, 1973, quoted in Glickman and others 1995 : 287-290) การนิเทศแบบคลินิกเป็นทั้งความคิดรวบยอดเกี่ยวกับการนิเทศ (Concept) และโครงสร้างของ การดำเนินการนิเทศ (Structure) Goldhammer, Andersonand Krajewski (1993, quoted in Glickman and others 1995 : 288) ได้เสนอลักษณะสำคัญของการนิเทศแบบคลินิกสรุปได้ดังนี้ 1. การนิเทศแบบคลินิก เป็นเทคโนโลยีในการปรับปรุงการเรียนการสอนโดยตรง 2. การนิเทศแบบคลินิก เป็นส่วนสำคัญที่แทรกอยู่ในกระบวนการจัดการเรียนการสอน 3. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่มีเป้าหมายวัตถุประสงค์ชัดเจน โดยเชื่อมโยง ระหว่าง ความต้องการของโรงเรียนและความต้องการในความเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพของครูในโรงเรียน 4. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่สร้างความสัมพันธ์ที่ดีในการทำงานในวิชาชีพ ระหว่างครูและผู้นิเทศ 5. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่จะต้องมีความเชื่อใจเชื่อถือซึ่งกันและกัน โดยสะท้อนให้เห็นถึงความเข้าใจสนับสนุนกันและกันและความผูกพันในการที่จะพัฒนาตนเองให้ เจริญก้าวหน้า 6. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่เป็นระบบถึงแม้ว่าการดำเนินการจะต้อง ยืดหยุ่น มีการปรับเปลี่ยนวิธีการอย่างต่อเนื่อง 7. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่สร้างสรรค์เชื่อมโยงช่องว่างระหว่างความจริง กับอุดมการณ์ 8. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่อยู่บนพื้นฐานความเชื่อที่ว่า ผู้นิเทศคือผู้ที่มี ความรู้อย่างแท้จริง เกี่ยวกับการวิเคราะห์การสอนและการเรียนรู้ รวมทั้งการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ระหว่างเพื่อนมนุษย์ 9. การนิเทศแบบคลินิก เป็นกระบวนการที่ต้องมีการให้การฝึกอบรมสำหรับผู้ที่จะทำ หน้าที่นิเทศก่อนที่จะนำการนิเทศแบบคลินิกไปใช้ โดยเฉพาะในเรื่องเทคนิคการสังเกตการสอนและ การดำเนินการนิเทศแบบคลินิกที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 2. การนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพ (Cooperative professional Development) การนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพ จัดเป็นวิธีนิเทศการสอนแบบหนึ่งของระบบการนิเทศแบบหลากหลาย วิธีการของ Glatthorn (1984, อ้างใน วัชรา เล่าเรียนดี 2545 : 137) การนิเทศแบบร่วมมือพัฒนาวิชาชีพ เป็นกระบวนการนิเทศที่ครูตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ร่วมมือร่วมใจกันปฏิบัติงาน เพื่อปรับปรุงความเจริญก้าวหน้า ในวิชาชีพของตนเอง โดยปกติจะมีการสังเกตการสอนกันและกันในชั้นเรียนแลกเปลี่ยนกันให้ข้อมูลย้อนกลับ จากการสังเกตการสอนกัน และอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกัน Glatthorn (1984 : 40-41) ได้กล่าวถึง ลักษณะพิเศษของการนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพ ดังต่อไปนี้

ห น ้ า | 14 1. ความสัมพันธ์ระหว่างผู้รับการนิเทศมีความเป็นทางการและเป็นเรื่องของสถานศึกษา ระดับหนึ่งนั่นคือ มีการดำเนินการในโรงเรียนโดยบุคลากรในโรงเรียนตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป มีกระบวนการ การทำงาน มีการแลกเปลี่ยนการสังเกตการสอนในชั้นเรียนกันและกัน และมีความสัมพันธ์ฉันท์เพื่อน ที่ใกล้ชิดกัน 2. การจับคู่กันสังเกตการสอนอย่างน้อย 2 ครั้ง หรือมากกว่า 2 ครั้ง ตามความจำเป็นและ มีการให้ข้อมูลย้อนกลับภายหลังการสังเกตการสอน 3. เน้นความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนร่วมงาน ถึงแม้ว่าผู้บริหารหรือผู้นิเทศอาจจะมีส่วน เกี่ยวข้องในการจัดดำเนินการและติดตามดูแลโครงการเป็นบางครั้ง หรือเข้าสังเกตการสอนในชั้นเรียน จัดประชุมกับอภิปราย โดยเข้าร่วมโครงการโดยตลอดก็ได้ 4. เน้นความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ไม่มีการประเมินมาเกี่ยวข้องการนิเทศในแบบดังกล่าว เพื่อให้การชมเชยผู้ปฏิบัติไม่ใช้ระบบการประเมินผลการปฏิบัติงานด้วยมาตรฐาน ดังนั้น ข้อมูลจากผล การสังเกตการสอนหรือจากการประชุมจะไม่ควรนำไปใช้ในกระบวนการประเมินผลครูของผู้บริหาร ลักษณะสำคัญ 4 ประการ ของการนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพ เป็นลักษณะที่สำคัญของวิธีการ นิเทศแบบหลากหลายวิธีการ แต่อย่างไรก็ตามจากความหมายของคำว่า การนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพซึ่ง มีความหมายกว้างขึ้น ทำให้เกิดความหลากหลายในการปฏิบัติในการนิเทศแบบร่วมพัฒนาวิชาชีพ การนิเทศ แบบร่วมพัฒนาวิชาชีพไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่มีการนำไปใช้อย่างแพร่หลายตั้งแต่ปีค.ศ. 1968 ได้นำวิธีการนิเทศ แบบดังกล่าวไปใช้ แต่ค่อนข้างจะเป็นทางการ สรุปปัญหาที่เกิดขึ้น (Glatthorn, 1984 : 88) คือ ครูที่ร่วม โครงการประสบปัญหาด้านเวลาในการสังเกตการสอนกันและกัน แต่ที่สำคัญข้อดีของการนิเทศแบบร่วม พัฒนาวิชาชีพเกิดขึ้นกล่าว คือ ครูมีโอกาสแลกเปลี่ยนวิธีสอนซึ่งกันและกัน ครูเกิดแรงจูงใจทางบวก เกี่ยวกับการสอนของตนเอง ครูเกิดความเข้าใจในงานของเพื่อนร่วมงานมากขึ้น และครูเกิดความเข้าใจ ตัวนักเรียนของตนเองมากยิ่งขึ้น 3. การนิเทศแบบเพื่อนนิเทศเพื่อน (Peer Coaching) การนิเทศแบบเพื่อนนิเทศเพื่อน เป็นการนิเทศภายในรูปแบบหนึ่งที่เน้นการพัฒนาปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนของครูและเพื่อส่งเสริม ปฏิสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครูและบุคลากรอื่น ๆ ในโรงเรียน วัชรา เล่าเรียนดี (2545 : 156-158) ได้กล่าวถึงการนิเทศแบบเพื่อนนิเทศเพื่อน ว่าเป็นวิธีการที่ครู และเพื่อนครูหรือครูในสาขาอื่นหรือบุคลากรที่ไม่ใช่บุคคลในสายผู้สอนตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ร่วมกันมาปฏิบัติงาน เกี่ยวกับการพัฒนาปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น หรือร่วมกันพัฒนาโรงเรียนให้มี ประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จะต้องมีการวางแผนการปฏิบัติร่วมกัน มีการสังเกตการสอน วิเคราะห์การสอน และการให้ข้อมูลป้อนกลับ (Feedback) รูปแบบต่าง ๆ ของเพื่อนนิเทศเพื่อน (Peer Coaching) ได้จำแนกการนิเทศแบบเพื่อนนิเทศเพื่อน (Peer Coaching) เป็น 3 ประเภทซึ่งแต่ละประเภทจะมีจุดเน้น หรือจุดมุ่งหมายในการพัฒนาต่างกัน ดังนี้ 1. Technical Coaching เป็นการนิเทศที่ช่วยและส่งเสริมการถ่ายโยงความรู้ทักษะและวิธีการสู่ การปฏิบัติจริง ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด (หลังการฝüกอบรมเทคนิควิธีการใหม่ ๆ หรือนวัตกรรมใหม่ๆ) 2. Collegial Coaching เป็นการนิเทศที่ช่วยให้ครูได้พัฒนาปรับปรุงการจัดการเรียนการสอน ของตนเองด้วยตัวเอง เป็นการปฏิบัติงานพร้อมกันระหว่างผู้นิเทศกับครูหรือครูกับเพื่อนครูหรือครู กับบุคลากรอื่น ๆ ในโรงเรียน 3. Challenge Coaching เป็นการนิเทศที่ช่วยเหลือและให้ความร่วมมือในการแก้ปัญหาการสอน ที่เกิดขึ้นเสมอและยังไม่ได้รับการแก้ไขซึ่งเป็นงานที่ท้าทายความสามารถในการแก้ปัญหาของบุคคลที่เกี่ยวข้อง

ห น ้ า | 15 ข้อดีของการเพื่อนนิเทศเพื่อน (Peer Coaching) 1. ช่วยให้มีการช่วยเหลือแนะนำซึ่งกันและกันอย่างต่อเนื่องทำให้มีการปรับปรุงพัฒนาการจัด การเรียนการสอนอย่างสม่ำเสมอ 2. เป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้ครูได้ปรับปรุงและพัฒนาการสอนของตนเองอย่างต่อเนื่อง 3. เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้ความคิดทักษะวิธีสอนซึ่งกันและกัน 4. ส่งเสริมการทำงานร่วมกันในสายเดียวกันหรือต่างสาขากัน 5. สร้างเสริมสภาพแวดล้อมที่ดีในโรงเรียนสร้างบรรยากาศที่ดีในการร่วมมือกันปฏิบัติงาน 6. ช่วยให้ครูได้ตระหนักถึงความสำคัญและเป้าหมายในการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน 7. ช่วยเติมช่องว่างระหว่างครูด้วยกัน ช่วยสลายกฎแห่งความโดดเดี่ยวของครูแต่ละคน ช่วยทำให้ครูรู้สึกว่า ตนเองมีเพื่อนหัวอกเดียวกันประสบปัญหาคล้ายกัน ข้อเสนอแนะในการเริ่มต้นโครงการเพื่อนนิเทศเพื่อน (Peer Coaching) 1. เปิดโอกาสจัดเวลาให้มีการสังเกตการสอนเพื่อนร่วมงานทั้งในโรงเรียนเดียวกัน และโรงเรียน อื่นที่มีชื่อเสียงขณะเดียวกันเปิดโอกาสให้รับการสังเกตการสอนจากเพื่อน 2. จัดประชุมปฏิบัติการเพื่อสำรวจจุดเด่นจุดบกพร่องในการจัดการเรียนการสอนของตนเอง 3. ให้ความรู้ทบทวนหลักการและวิธีการสอนที่มีประสิทธิภาพหรือวิธีที่จะนำมาใช้ทดลองปฏิบัติ 4. ให้การฝึกอบรมฝึกปฏิบัติทักษะที่จำเป็น เช่น ทักษะการสังเกตการสอน 4. การนิเทศภายในแบบพัฒนาการ (Supervisory Approach in Developmental Supervision) ในการนิเทศแบบพัฒนาการนั้น Glickman and others (1995 : 135-171) ได้กำหนด วิธีการนิเทศหรือพฤติกรรมการนิเทศ 4 แบบ คือ 1. วิธีให้การนิเทศแบบชี้นำควบคุม (Directive Control Approach) เป็นพฤติกรรมการนิเทศ ภายในที่เน้นการประพฤติปฏิบัติด้วยการพูด การใช้ภาษา ท่าทางต่าง ๆ ในการให้คำแนะนำช่วยเหลือครู ในการปรับปรุงและพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ซึ่งสามารถที่กระทำได้กับครูเป็นรายบุคคลและเป็นกลุ่ม 2. วิธีให้การนิเทศแบบชี้นำให้ข้อมูล (Directive Informational Approach) เป็นพฤติกรรม การนิเทศภายในแบบชี้นำให้ข้อมูลมีลักษณะเช่นเดียวกันกับการนิเทศแบบชี้นำควบคุม เพียงแต่ไม่ชี้นำ หรือไม่แนะนำวิธีการปฏิบัติให้ครูโดยตรง แต่ให้ข้อมูลและวิธีการหลายวิธีให้ครูได้เลือกปฏิบัติซึ่งผู้นิเทศ ควรจะต้องพยายามลดพฤติกรรม การนิเทศแบบชี้นำควบคุมให้น้อยลง และพยายามส่งเสริมครูในการ ตัดสินใจมากขึ้นเรื่อย ๆ จนครูสามารถที่จะร่วมคิดร่วมปฏิบัติงานได้กับบุคคลอื่น โดยไม่ต้องอาศัยผู้นิเทศ ช่วยแนะนำตลอดเวลา 3. วิธีให้การนิเทศแบบร่วมมือ (Collaborative Approach) เป็นพฤติกรรมการนิเทศภายใน ที่เน้นทั้งผู้นิเทศและครูจะร่วมกันตัดสินใจในวิธีการแก้ปัญหาและการปฏิบัติงานตลอดเวลา ทั้งครูและผู้นิเทศ จะให้ข้อเสนอแนะแก่กันและกัน เพื่อร่วมกันพิจารณาหาข้อตกลงร่วมกันในการปฏิบัติ 4. วิธีให้การนิเทศแบบไม่ชี้นำ (Non - directive Approach) เป็นพฤติกรรมการนิเทศภายใน ที่ผู้นิเทศจะใช้พฤติกรรมในการพูดคุยทำงานร่วมกับครู โดยที่ครูจะเป็นผู้ที่ตัดสินใจด้วยตัวเอง ผู้นิเทศ เป็นเพียงผู้ช่วยในการสนับสนุนในเรื่องต่าง ๆ ที่ครูร้องขอเท่านั้น จากแนวคิดของนักการศึกษาและ หน่วยงานทางการศึกษา สรุปได้ว่า เทคนิคและวิธีการนิเทศภายในโรงเรียน เป็นการกำหนดแนวทาง การพัฒนางานร่วมกันอย่างเป็นระบบเพื่อร่วมแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นโดยการมีส่วนร่วมของผู้ที่เกี่ยวข้องภายใต้ ข้อตกลงร่วมกัน

ห น ้ า | 16 กิจกรรมการนิเทศภายในโรงเรียน กิจกรรมต่าง ๆ ที่ใช้ในการนิเทศการศึกษา เป็นเครื่องมือสำคัญเพื่อส่งเสริมและพัฒนาการ ปฏิบัติงานของครู ซึ่งจะช่วยให้การดำเนินการนิเทศบรรลุเป้าหมาย กิจกรรมการนิเทศมีหลากหลาย ซึ่งผู้นิเทศสามารถเลือกใช้ให้เหมาะสมกับจุดมุ่งหมายของการนิเทศแต่ละครั้ง เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด แก่ครูและนักเรียน ดังนั้นผู้นิเทศจึงต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกิจกรรมการนิเทศ โดยจะขอนำเสนอ กิจกรรมการนิเทศที่สำคัญและใช้มาก 23 กิจกรรม ดังนี้ 1. การบรรยาย (Lecturing) เป็นกิจกรรมที่เน้นการถ่ายทอดความรู้ ความเข้าใจของผู้นิเทศไปสู่ รับการนิเทศ ใช้เพียงการพูดและการฟังเท่านั้น 2. การบรรยายโดยใช้สื่อประกอบ (Visualized Lecturing) เป็นการบรรยายที่ใช้สื่อเข้ามาช่วย เช่น สไลด์ แผนภูมิ แผนภาพ มัลติมีเดีย อินโฟกราฟฟิก เป็นต้น ซึ่งจะช่วยให้ผู้ฟังมีความสนใจมากยิ่งขึ้น 3. การบรรยายเป็นกลุ่ม (Panel presenting) เป็นกิจกรรมการให้ข้อมูลเป็นกลุ่มที่มีจุดเน้นที่ การให้ข้อมูลตามแนวความคิดหรือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 4. การให้ดูภาพยนตร์หรือโทรทัศน์ (Viewing film and television) เป็นการใช้เครื่องมือที่สื่อทาง สายตา ได้แก่ ภาพยนตร์ โทรทัศน์ วิดีโอเทป เพื่อทำให้ผู้รับการนิเทศได้รับความรู้และเกิดความสนใจ มากขึ้น 5. การฟังคำบรรยายจากสื่อผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สื่อสังคมออนไลน์ การถ่ายทอดสด (Live) การประชุมทางไกล (Conference) ซึ่งกิจกรรมนี้เป็นการใช้วิธีการบันทึกในรูปแบบดิจิทัลเพื่อนำเสนอ แนวความคิดของบุคคลหนึ่งไปสู่ผู้ฟังคนอื่น 6. การจัดนิทรรศการเกี่ยวกับวัสดุและเครื่องมือต่าง ๆ (Exhibiting materials and equipment) เป็นกิจกรรมที่ช่วยในการฝüกอบรมหรือเป็นกิจกรรมสำหรับงานพัฒนาสื่อต่าง ๆ 7. การสังเกตในชั้นเรียน (Observing in classroom) เป็นกิจกรรมที่ทำการสังเกตการปฏิบัติงาน ในสถานการณ์จริงของบุคลากร เพื่อวิเคราะห์สภาพการปฏิบัติงานของบุคลากร ซึ่งจะช่วยให้ทราบจุด หรือจุดบกพร่องของบุคลากร เพื่อใช้ในการประเมินผลการปฏิบัติงานและใช้ในการพัฒนาบุคลากร 8. การสาธิต (Demonstrating) เป็นกิจกรรมการให้ความรู้ที่มุ่งให้ผู้อื่นเห็นกระบวนการและวิธีการ ดำเนินการ 9. การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structured interviewing) เป็นกิจกรรมสัมภาษณ์ที่กำหนด จุดประสงค์ชัดเจนเพื่อให้ได้ข้อมูลต่าง ๆ ตามต้องการ 10. การสัมภาษณ์เฉพาะเรื่อง (Focused interviewing) เป็นกิจกรรมการสัมภาษณ์แบบกึ่ง โครงสร้าง โดยจะทำการสัมภาษณ์เฉพาะโรงเรียนที่ผู้ตอบมีความสามารถจะตอบได้เท่านั้น 11. การสัมภาษณ์แบบไม่ชี้นำ (Non-directive interview) เป็นการพูดคุยและอภิปราย หรือการแสดงแนวความคิดของบุคคลที่สนทนาด้วย ลักษณะการของการสัมภาษณ์จะสนใจกับปัญหา และความสนใจของผู้รับการสัมภาษณ์ 12. การอภิปราย (Discussing) เป็นกิจกรรมที่ผู้นิเทศและผู้รับการนิเทศปฏิบัติร่วมกัน ซึ่งเหมาะสมกับกลุ่มขนาดเล็กมักใช้ร่วมกับกิจกรรมอื่น ๆ 13. การอ่าน (Reading) เป็นกิจกรรมที่ใช้มากกิจกรรมหนึ่ง สามารถใช้ได้กับคนจำนวนมาก เช่น การอ่านข้อความจากวารสาร มักใช้ร่วมกับกิจกรรมอื่น 14. การวิเคราะห์ข้อมูลและการคิดคำนวณ (Analyzing and calculating) เป็นกิจกรรมที่ใช้ใน การติดตาม ประเมินผล การวิจัยเชิงปฏิบัติการและการควบคุมประสิทธิภาพการสอน

ห น ้ า | 17 15. การระดมสมอง (Brainstorming) เป็นกิจกรรรมที่เกี่ยวข้องกับการเสนอแนวความคิดวิธีการ แก้ปัญหา หรือใช้ข้อแนะนำต่าง ๆ โดยให้สมาชิกแต่ละคนแสดงความคิดโดยเสรี ไม่มีการวิเคราะห์ หรือวิพากษ์วิจารณ์แต่อย่างใด 16. การบันทึกวิดีโอและการถ่ายภาพ (Videotaping and photographing) วิดีโอเทป เป็นเครื่องมือที่แสดงให้เห็นรายละเอียดทั้งภาพและเสียง ส่วนการถ่ายภาพมีประโยชน์มากในการจัด นิทรรศการกิจกรรมนี้มีประโยชน์ในการประเมินผลงานและการประชาสัมพันธ์ 17. การจัดทำเครื่องมือและแบบทดสอบ (Instrumenting and testing) กิจกรรมนี้เกี่ยวข้องกับ การใช้แบบทดสอบและแบบประเมินต่าง ๆ 18. การประชุมกลุ่มย่อย (Buzz session) เป็นกิจกรรมการประชุมกลุ่มเพื่ออภิปรายในหัวข้อเรื่อง ที่เฉพาะเจาะจง มุ่งเน้นการปฏิสัมพันธ์ภายในกลุ่มมากที่สุด 19. การจัดทัศนศึกษา (Field trip) กิจกรรมนี้เป็นการเดินทางไปสถานที่แห่งอื่น เพื่อศึกษาดูงาน ที่สัมพันธ์กับงานที่ตนปฏิบัติ 20. การเยี่ยมเยียน (Inter visiting) เป็นกิจกรรมที่บุคคลหนึ่งไปเยี่ยมและสังเกตการทำงานของ อีกบุคคลหนึ่ง 21. การแสดงบทบาทสมมติ (Roleplaying) เป็นกิจกรรมที่สะท้อนให้เห็นความรู้สึกนึกคิด ของบุคคล กำหนดสถานการณ์ขึ้นแล้วให้ผู้ทำกิจกรรมตอบสนองหรือปฏิบัติตนเองไปตามธรรมชาติ ที่ควรจะเป็น 22. การเขียน (Writing) เป็นกิจกรรมที่ใช้เป็นสื่อกลางในการนิเทศเกือบทุกชนิด เช่น การเขียน โครงการนิเทศ การบันทึกข้อมูล การเขียนรายงาน การเขียนบันทึก ฯลฯ 23. การปฏิบัติตามคำแนะนำ (Guided practice) เป็นกิจกรรมที่เน้นการปฏิบัติในขณะที่ปฏิบัติ มีการคอยดูแลช่วยเหลือ มักใช้กับรายบุคคล

ห น ้ า | 18 ตอนที่ 3 วิธีดำเนินการนิเทศภายในโรงเรียน กระบวนการนิเทศภายในโรงเรียน โรงเรียนบ้านบ่อทองได้ดำเนินการนิเทศภายในโดยใช้รูปแบบ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” ซึ่งหมายถึง กระบวนการนิเทศภายในสถานศึกษา โดยน้อมนำหลักคิดตามแนวพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในการพัฒนาสถานศึกษาให้มี ความยั่งยืน โดยมีเป้าหมายอยู่ที่คุณภาพของผู้เรียน มีแนวทางการดำเนินการ ดังนี้ 1. การวางแผน (Plan) เข้าใจ คือ การสร้างให้เกิดความมั่นใจในข้อมูลพื้นฐานด้วยการศึกษาข้อมูลทุกมิติของโรงเรียน ค้นหารากฐานของปัญหา โดยรวบรวมองค์ความรู้ไว้ 2 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 รู้ชัดปัญหา โดยรู้ข้อมูลพื้นฐาน ความต้องการ สภาพปัญหาที่เกิดขึ้น นโยบาย เป้าหมายของโรงเรียน ขั้นที่ 2 ศึกษาบริบท รู้บริบทของครูผู้สอนที่จะรับการนิเทศแต่ละคนเชิงลึก โดยผู้บริหาร สถานศึกษาและครูผู้สอนร่วมกันวางแผนแก้ไขปัญหาการจัดการเรียนการสอน ทำให้มีข้อมูลนักเรียน รายบุคคลไปออกแบบการเรียนรู้ที่มีความเหมาะสมกับผู้เรียน และข้อมูลการจัดการเรียนรู้ที่ไม่สนอง ความต้องการของผู้เรียนและหลักสูตร ร่วมกันหาแนวทางแก้ไขปัญหาและพัฒนานวัตกรรม การจัด การเรียนรู้ ทำให้มีแผนการจัดการเรียนรู้ หลักการทฤษฎี ศาสตร์การสอนเป็นแนวทางในการพัฒนา การจัดการเรียนการสอนของโรงเรียนบ้านบ่อทอง ภาพการนิเทศภายในโดยใช้รูปแบบ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา”

ห น ้ า | 19 2. ขั้นการดำเนินการ (Do) เขาถึง คือ การสื่อสารและสร้างความมีส่วนร่วม โดยมุ่งสร้างความเข้าใจ ความมั่นใจ ให้โรงเรียน ชุมชนและผู้เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนามากที่สุด มี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 3 กำหนดเป้าหมาย โดยการกำหนดเป้าหมาย เลือกประเด็น แนวทางในการพัฒนา จัดลำดับความสำคัญของปัญหาหรือความต้องการเร่งด่วนหรือที่เห็นว่าสำคัญที่สุดก่อน ขั้นที่ 4 วางแผน ออกแบบ โดยวางแผน ออกแบบกระบวนการพัฒนาด้วยการมีส่วนร่วม จากการนำปัญหาและความต้องการจากผลการวิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศตามประเด็นการนิเทศมากำหนด รายละเอียดของกิจกรรมเพื่อจัดทำแผนนิเทศภายในโรงเรียน และสื่อสารเพื่อให้ความเข้าใจตรงกัน ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนศึกษาข้อมูลพื้นฐาน ความต้องการ สภาพปัญหาที่เกิดขึ้น นโยบาย เป้าหมายของโรงเรียน ร่วมกันวางแผนแก้ไขปัญหาการจัดการเรียนการสอน ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนร่วมกันกำหนดเป้าหมาย โดยการกำหนดเป้าหมาย เลือกประเด็น แนวทางในการพัฒนา และวางแผน ออกแบบกระบวนการพัฒนา

ห น ้ า | 20 พัฒนา คือ การเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพโรงเรียนและชุมชน สร้างทีมพี่เลี้ยง ออกแบบ หลักสูตร และโปรแกรมการพัฒนาการศึกษาดูงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้และฝึกปฏิบัติของโรงเรียนและชุมชน รวมทั้งให้คำแนะนำนิเทศ กำกับ ติดตาม และสนับสนุน มี3 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 5 ลงมือทำ นำกระบวนการที่ได้วางแผน ออกแบบ ลงสู่การปฏิบัติเพื่อพัฒนา ศักยภาพโรงเรียนด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม มีทีมพี่เลี้ยงให้คำแนะนำ นิเทศ กำกับ ติดตาม และสนับสนุน ขั้นที่ 6 นำสะท้อนผล การเรียนรู้การทำงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อนำสู่การปรับปรุง การทำงานให้ดีขึ้น

ห น ้ า | 21 ขั้นที่ 7 ดลใจพัฒนาให้ยั่งยืน เสริมสร้างขวัญ กำลังใจ ให้มีจิตสำนึกในการพัฒนา สู่ความยั่งยืน 2.3 ขั้นการตรวจสอบ (Check) หลังการนิเทศทุกครั้ง ผู้บริหาร ทีมนิเทศและผู้รับการนิเทศได้จัดให้มีการทบทวน ผลการปฏิบัติงาน เพื่อเป็นเครื่องมือถอดบทเรียน หรือองค์ความรู้ เป็นการรวบรวมบทเรียนที่ได้จาก การนิเทศ มีเป้าหมายที่จะเพิ่มประสิทธิภาพของการนิเทศนั้น ๆ เพื่อให้สามารถทำได้ดีขึ้นในครั้งต่อไป การปฏิบัติและการทบทวน เป็นการทบทวนวิธีการนิเทศ ทั้งด้านความสำเร็จและปัญหาที่เกิดขึ้น ทั้งนี้ไม่ใช่ เพื่อค้นหาคนที่ทำผิดพลาด ไม่ใช่การกล่าวโทษใครทั้งสิ้นแต่เป็นการทบทวนเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การนิเทศ เพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นและเพื่อไม่ให้เกิดปัญหานี้ขึ้นอีกในขณะเดียวกันก็คงไว้ซึ่งวิธีการที่ดีอยู่แล้ว เพื่อนำไปสู่การวางแผนดำเนินการนิเทศในครั้งต่อไปที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล 2.4 ขั้นการประเมินผล (Act) การติดตาม ตรวจสอบการดำเนินงานของสถานศึกษาปฏิบัติเป็นระยะ และเมื่อสิ้นสุด กระบวนการ นำผลการติดตาม ตรวจสอบ สู่การวิเคราะห์ประสิทธิภาพ และประสิทธิผลของ การดำเนินงาน และใช้ข้อมูลสารสนเทศ เพื่อการวางแผนพัฒนาการดำเนินงานต่อไป โดยใช้เทคนิค การชี้แนะ (Coaching) หลักการในการกำกับ ติดตาม ประเมินและรายงานผล ยึดหลักการ ดังนี้ 1) ความเป็นระบบ (System) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการความมีระบบ แบบแผน เป็นขั้นเป็น ตอนที่ชัดเจน 2) การมีส่วนร่วม (Collaboration) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย ทำงานเป็นทีม มีความสามัคคี ช่วยเหลือเกื้อกูล เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน 3) ความพอเพียง (Sufficiency) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการความพอเพียง ตระหนัก ถึงความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณ วัสดุ อุปกรณ์ มีความพอประมาณ และมีเหตุมีผลรองรับในการ ดำเนินงาน

ห น ้ า | 22 ปฏิทินการนิเทศภายในโรงเรียน ปฏิทินการนิเทศการจัดการเรียนการสอน โรงเรียนบ้านบ่อทอง ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 วัน เดือน ปี กิจกรรม/การปฏิบัติ ผู้รับผิดชอบ 12 พฤษภาคม 2566 ประชุมชี้แจงคณะครูเกี่ยวกับการนิเทศภายใน รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน 16 พฤษภาคม 2566 แต่งตั้งคณะกรรมการนิเทศภายใน รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน 1-30 มิถุนายน 2566 5-9 มิถุนายน 2566 12-16 มิถุนายน 2566 19-23 มิถุนายน 2566 26-29 มิถุนายน 2566 นิเทศครั้งที่ 1 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-2 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 30 มิถุนายน 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-31 กรกฎาคม 2566 3-7 กรกฎาคม 2566 10-14 กรกฎาคม 2566 17-21 กรกฎาคม 2566 24-28 กรกฎาคม 2566 นิเทศครั้งที่ 2 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 31 กรกฎาคม 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-31 สิงหาคม 2566 1-4 สิงหาคม 2566 7-11 สิงหาคม 2566 14-18 สิงหาคม 2566 21-25 สิงหาคม 2566 นิเทศครั้งที่ 3 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 31 สิงหาคม 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-30 กันยายน 2566 4-8 กันยายน 2566 11-15 กันยายน 2566 18-22 กันยายน 2566 25-28 กันยายน 2566 นิเทศครั้งที่ 4 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 29 กันยายน 2566 คณะกรรมการนิเทศสรุปและรายงานผล การนิเทศเสนอรักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน คณะกรรมการนิเทศ

ห น ้ า | 23 ปฏิทินการนิเทศการจัดการเรียนการสอน โรงเรียนบ้านบ่อทอง ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 วัน เดือน ปี กิจกรรม/การปฏิบัติ ผู้รับผิดชอบ 1-30 พฤศจิกายน 2566 6-10 พฤศจิกายน 2566 13-17 พฤศจิกายน 2566 20-24 พฤศจิกายน 2566 27-29 พฤศจิกายน 2566 นิเทศครั้งที่ 1 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-2 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 ผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 30 พฤศจิกายน 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-31 ธันวาคม 2566 4-8 ธันวาคม 2566 11-15 ธันวาคม 2566 18-22 ธันวาคม 2566 25-28 ธันวาคม 2566 นิเทศครั้งที่ 2 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 ผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 29 ธันวาคม 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-31 มกราคม 2566 2-5 มกราคม 2566 8-12 มกราคม 2566 15-19 มกราคม 2566 22-26 มกราคม 2566 นิเทศครั้งที่ 3 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 31 มกราคม 2566 ฝ่ายวิชาการรายงานผลการนิเทศเสนอ รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ครูประจำชั้น 1-29 กุมภาพันธ์2566 5-9 กุมภาพันธ์ 2566 12-16 กุมภาพันธ์ 2566 19-23 กุมภาพันธ์ 2566 26-28 กุมภาพันธ์ 2566 นิเทศครั้งที่ 4 - ระดับปฐมวัย - ระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 3-4 - ระดับประถมศึกษาปีที่ 5-6 รักษาการผู้อำนวยการโรงเรียน ฝ่ายวิชาการ ครูประจำชั้น 29 กุมภาพันธ์ 2566 คณะกรรมการนิเทศสรุปและรายงานผล การนิเทศเสนอผู้อำนวยการโรงเรียน คณะกรรมการนิเทศ

ห น ้ า | 24 เครื่องมือนิเทศภายในโรงเรียน แบบบันทึกการนิเทศภายในโรงเรียน ตามรูปแบบการนิเทศ เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา โรงเรียนบ้านบ่อทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 ************************* คำชี้แจง 1. ในกรณียังไม่มีการปฏิบัติ ให้ทำเครื่องหมาย ลงในช่อง ยังไม่มีการปฏิบัติ 2. ในกรณีที่มีการดำเนินการ ให้ทำเครื่องหมาย ลงในช่อง ตามระดับการปฏิบัติดังนี้ 1 หมายถึง มีการปฏิบัติ แต่น้อยมาก และยังไม่ปรากฏผลการปฏิบัติที่ชัดเจน 2 หมายถึง มีการปฏิบัติ น้อย แต่ยังไม่ปรากฏผลการปฏิบัติที่ชัดเจน 3 หมายถึง มีการปฏิบัติ ปานกลาง ปรากฏผลการปฏิบัติแล้วบางส่วน 4 หมายถึง มีการปฏิบัติ มาก ปรากฏผลการปฏิบัติที่ค่อนข้างชัดเจน 5 หมายถึง มีการปฏิบัติ มากที่สุด ปรากฏผลการปฏิบัติที่ชัดเจน เป็นรูปธรรม ต่อเนื่อง 1. ด้านสถานศึกษา มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 1. สถานศึกษามีการจัด หลักสูตรกระบวนการ เรียนรู้และกิจกรรม พัฒนาคุณภาพผู้เรียน อย่างรอบด้าน 1.1 ปรับหลักสูตรสถานศึกษาเหมาะสมและ สอดคล้องกับนโยบายและจุดเน้น 1.2 จัดระบบดูแลช่วยเหลือผู้เรียนที่มี ประสิทธิภาพ และครอบคลุมถึงผู้เรียนทุกคน 1.3 จัดให้มีการพัฒนาสถานศึกษาให้เป็น องค์กรแห่งการเรียนรู้เช่น กระบวนการ PLC 2. การจัดกิจกรรมตาม นโยบาย จุดเน้น แนวทาง การปฏิรูป การศึกษา เพื่อพัฒนา และส่งเสริม สถานศึกษาให้ยกระดับ คุณภาพสูงขึ้น 2.1 การจัดกิจกรรมตามนโยบาย จุดเน้น แนวทางการปฏิรูปการศึกษา เพื่อพัฒนาและ ส่งเสริมสถานศึกษาให้ยกระดับคุณภาพสูงขึ้น 2.2 ร้อยละของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของ นักเรียนที่มีผลการเรียนระดับดีขึ้นไปเพิ่มขึ้น 2.3 คะแนนเฉลี่ยของการทดสอบทาง การศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) เพิ่มขั้น ไม่น้อยกว่าร้อยละ 3 2.4 นักเรียนอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้

ห น ้ า | 25 มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 3. สถานศึกษาจัดให้มี การนิเทศภายใน โรงเรียนอย่างเป็น ระบบต่อเนื่อง 3.1 มีการวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน 3.2 จัดทำแผนนิเทศและเครื่องมือนิเทศ ภายในให้ชัดเจน สอดคล้องกับสภาพปัจจุบัน ปัญหาที่ต้องการนิเทศ 3.3 ปฏิบัติการนิเทศภายในด้วยเทคนิค ที่หลากหลาย เป็นระบบและต่อเนื่อง 3.4 สรุปผลการนิเทศภายใน และนาผลการ นิเทศ ภายในมาใช้เป็นข้อมูลในการปรับปรุง พัฒนาอย่างต่อเนื่อง 2. ด้านผู้บริหาร มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 ผู้บริหารปฏิบัติงาน ตามบทบาทหน้าที่ อย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผล 1. ผู้บริหารมีวิสัยทัศน์ภาวะผู้นำ มีคุณธรรม จริยธรรม และความคิดริเริ่มที่เน้นการพัฒนา คุณภาพผู้เรียน 2. ผู้บริหารใช้หลักธรรมาภิบาล บริหารแบบมี ส่วนร่วมและใช้ข้อมูลผลการประเมิน หรือผลการวิจัยเป็นฐานคิดทั้งด้านวิชาการ และการจัดการ 3. ผู้บริหารสามารถบริหารจัดการการศึกษา ให้บรรลุเป้าหมายตามที่กำหนดไว้ใน แผนปฏิบัติการ 4. ผู้บริหารส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพ บุคลากร ให้พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง 5. ผู้บริหารให้คาแนะนำ คำปรึกษาทาง วิชาการ และเอาใจใส่การจัดการศึกษา เต็มศักยภาพ และเต็มเวลา

ห น ้ า | 26 3. ด้านครู มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 ครูปฏิบัติงานตาม บทบาทหน้าที่อย่างมี ประสิทธิภาพและเกิด ประสิทธิผล 1. ครูมีการกำหนดเป้าหมายคุณภาพผู้เรียน ทั้งด้านความรู้ทักษะกระบวนการสมรรถนะ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 2. ครูมีการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล และใช้ข้อมูลในการวางแผนการจัดการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน 3. ครูออกแบบและจัดการเรียนรู้ที่ตอบสนอง ความแตกต่างระหว่างบุคคลและพัฒนาการ ทางสติปัญญา 4. ด้านผู้เรียน มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 1. ผู้เรียนมีสุขภาวะที่ดี และมีสุนทรียภาพ 1.1 นักเรียนมีสุขนิสัยที่ดีในการดูแล สุขภาพกาย และสุขภาพจิต 1.2 นักเรียนป้องกันตัวเองจากสิ่งเสพติด ให้โทษและหลีกเลี่ยงตนเองต่อสภาวะที่เกิด ความรุนแรง โรคภัย อุบัติเหตุและปัญหา ทางเพศ 2. ผู้เรียนมีคุณธรรม จริยธรรม และ คุณลักษณะอันพึง ประสงค์ 2.1 นักเรียนที่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ตามหลักสูตร และค่านิยม 12 ประการ 2.2 นักเรียนตระหนักรู้คุณค่า ร่วมอนุรักษ์ ธรรมชาติและพัฒนาสิ่งแวดล้อม 3. ผู้เรียนมีความรู้และ ทักษะที่จำเป็นตาม หลักสูตร 3.1 นักเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแต่ละ กลุ่มสาระเป็นไปตามเกณฑ์ 3.2 นักเรียนที่มีผลการประเมินสมรรถนะ สำคัญตามหลักสูตรเป็นไปตามเกณฑ์ 3.3 นักเรียนที่มีผลการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียนเป็นไปตามเกณฑ์ 3.4 นักเรียนมีผลการทดสอบระดับชาติเป็นไป ตามเกณฑ์

ห น ้ า | 27 4. ด้านผู้เรียน (ต่อ) มาตรฐานที่ ตัวชี้วัด ยังไม่มี การปฏิบัติ ปฏิบัติ/ระดับ ปฏิบัติ 1 2 3 4 5 4. นักเรียนมีทักษะ ในศตวรรษที่ 21 4.1 ผู้เรียนมีทักษะ 3R คือความสามารถ Reading (อ่านออก) writing (เขียนได้) และ Arithmetic (คิดเลขเป็น) 4.2 นักเรียนมีทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม (การคิดสร้างสรรค์การแก้ปัญหา การสื่อสาร และการทำงานร่วมกับผู้อื่น) 4.3 นักเรียนมีทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และ เทคโนโลยีมีความสามารถในการแสดง ทักษะ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ และปฏิบัติงาน ได้หลากหลาย 4.4 นักเรียนมีทักษะชีวิตและการทำงาน (การปรับตัว ทักษะสังคม การเรียนรู้ข้าม วัฒนธรรม) การเป็นผู้สร้างหรือผู้ผลิต (Productivity) และความรับผิดชอบเชื่อถือ ได้ (Accountability) ภาวะผู้นำ และ ความรับผิดชอบ (Responsibility) 4.5 นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะการใช้ ภาษาไทย ภาษาต่างประเทศ และเทคโนโลยี เพื่อการสื่อสาร 1.2 คณะกรรมการสถานศึกษากำกับ ติดตาม ดูแล และขับเคลื่อนการดำเนินงานของ สถานศึกษาให้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมาย 1.3 ชุมชนส่งเสริมสนับสนุนในการจัด กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน

ห น ้ า | 28 ความคิดเห็นของผู้นิเทศ จุดเด่น ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ จุดพัฒนา ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ลงชื่อ.........................................ผู้นิเทศ (.........................................) ตำแหน่ง................................................

ห น ้ า | 29 เครื่องมือประเมินผลการนิเทศภายในโรงเรียน แบบบันทึกการนิเทศการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 โรงเรียนบ้านบ่อทอง กลุ่มโรงเรียนหนองสาหร่าย ที่ ประเด็นการนิเทศ การดำเนินงานของสถานศึกษา 1 ปลูกฝังความรักในสถาบันหลัก ของชาติและน้องนำ พระบรมราโชบาย ด้านการศึกษาสู่การปฏิบัติ .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... 2 จัดการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ หน้าที่พลเมือง ศีลธรรม และประชาธิปไตย .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... 3 ปรับกระบวนการจัดการเรียนรู้ ให้ทันสมัยและหลากหลาย .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... 4 ส่งเสริมการอ่าน เพื่อเป็นวิถี ในการค้นหาความรู้และ ต่อยอดองค์ความรู้ที่สูงขึ้น .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... 5 การยกระดับผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน RT NT O-NET .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... ปัญหา/อุปสรรคของสถานศึกษา ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ความต้องการของสถานศึกษา ..................................................................................................... ........................................................................ ..................................................................................................... ........................................................................ ลงชื่อ.................................................ผู้นิเทศ (...............................................) .............../............................./..................

ห น ้ า | 30 แบบประเมินการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านบ่อทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 ประเด็นการประเมิน ผลการประเมิน 1. การนิเทศภายในโรงเรียนบรรลุวัตถุประสงค์และ เป้าหมายตามแผนนิเทศภายในโรงเรียนมากน้อย เพียงใด .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. 2. ครูเกิดการพัฒนาอย่างไร .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. 3. การพัฒนาที่เกิดขึ้นส่งผลต่อนักเรียนมากน้อย เพียงใด อย่างไร .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. 4. ครูมีความพึงพอใจมากน้อยเพียงใด และต้องการ อะไร เพิ่มเติมบ้าง .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. 5. มีการนำผลการประเมินมาวิเคราะห์และปรับปรุง แผนนิเทศภายในโรงเรียนในปีต่อไปหรือไม่อย่างไร .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ประเมินวันที่..................... เดือน............................................. พ.ศ. ....................... ผู้ประเมิน...................................................................

ห น ้ า | 31 ตอนที่ 4 ผลการนิเทศภายในโรงเรียน ผลการนิเทศภายในโรงเรียน 1. ข้อมูลผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนระดับสถานศึกษา ปีการศึกษา 2566 1.1 ระดับปฐมวัย ร้อยละของนักเรียนที่มีผลการประเมินพัฒนาการแต่ละด้านในระดับ 3 ขั้นไป ระดับชั้น ผลการประเมินพัฒนาการนักเรียน ครบทั้ง 4 ด้าน ร่างกาย อารมณ์/จิตใจ สังคม สติปัญญา อนุบาล 2 100 100 100 90.00 97.50 อนุบาล 3 100 100 100 96.88 99.22 รวม 200 200 200 186.88 196.72 ร้อยละ 100 100 100 93.44 98.36 1.2 ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน 1.2.1 ร้อยละของนักเรียนที่มีเกรดเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแต่ละรายวิชาในระดับ 3 ขึ้นไป ปีการศึกษา 2566 ระดับชั้น รายวิชา ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมศึกษา ฯ ประวัติศาสตร์ สุขศึกษาและพละศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพ ภาษาอังกฤษ ป.1 81.82 81.82 90.91 81.82 81.82 100 90.91 81.82 81.82 ป.2 100 100 100 100 100 100 100 100 100 ป.3 100 62.50 75 100 100 100 100 100 100 ป.4 100 100 100 100 100 100 100 85.71 ป.5 60 80 90 100 90 100 100 90 50 ป.6 33.33 66.67 50 100 50 100 100 100 66.67 รวมเฉลี่ย 79.19 81.83 84.32 96.97 86.97 100 98.49 95.30 80.70 ร้อยละ 79.19 81.83 84.32 96.97 86.97 100 98.49 95.30 80.70

ห น ้ า | 32 1.2.2 ร้อยละของนักเรียนที่มีผลการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน ในระดับดีขึ้นไป ปีการศึกษา 2566 ระดับชั้น จำนวน นักเรียน ผลการประเมิน ระดับดี ขึ้นไป ร้อยละ ดีเยี่ยม ดี ผ่าน ไม่ผ่าน ป.1 11 6 3 2 0 9 81.82 ป.2 3 3 0 0 0 3 100 ป.3 8 5 3 0 0 8 100 ป.4 7 6 1 0 0 7 100 ป.5 10 7 3 0 0 10 100 ป.6 6 6 0 0 0 6 100 รวม 45 33 10 2 0 43 เฉลี่ยร้อยละ 73.33 22.22 2 0 95.56 1.2.3 ร้อยละของนักเรียนที่มีผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในระดับดีขึ้นไป ปีการศึกษา 2566 ระดับชั้น จำนวน นักเรียน ผลการประเมิน ระดับดี ขึ้นไป ร้อยละ ดีเยี่ยม ดี ผ่าน ไม่ผ่าน ป.1 11 8 2 1 0 10 90.91 ป.2 3 3 0 0 0 3 100 ป.3 8 8 0 0 0 8 100 ป.4 7 7 0 0 0 7 100 ป.5 10 10 0 0 0 10 100 ป.6 6 6 0 0 0 6 100 รวม 45 42 2 1 0 44 เฉลี่ยร้อยละ 93.33 4.44 2.22 0 97.78 2. ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน 2.1 ผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 2.1.1 เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยร้อยละของโรงเรียน สังกัด และประเทศ ปีการศึกษา 2566 ด้าน คะแนนเฉลี่ยร้อยละ ระดับโรงเรียน ระดับ สพฐ. ระดับประเทศ การอ่านออกเสียง 95.50 79.61 79.93 การอ่านรู้เรื่อง 94.25 77.94 78.06 รวม 2 ด้าน 94.87 78.78 79.00

ห น ้ า | 33 2.1.2 การเปรียบเทียบผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ปีการศึกษา 2565-2566 ด้าน ปีการศึกษา 2565 ปีการศึกษา 2566 เพิ่ม/ลด การอ่านออกเสียง 97.50 95.50 -2 การอ่านรู้เรื่อง 82.50 94.25 +11.75 รวม 2 ด้าน 90.00 94.87 +4.87 2.2 ผลการทดสอบความสามารถพื้นฐานของผู้เรียนระดับชาติ (NT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 อยู่ระหว่างรอผล 2.3 ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 2.3.1 เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยร้อยละของโรงเรียน สังกัด และประเทศ ปีการศึกษา 2566 ด้าน คะแนนเฉลี่ยร้อยละ ระดับโรงเรียน ระดับ สพฐ. ระดับประเทศ ภาษาไทย 50.38 56.20 57.30 คณิตศาสตร์ 19.50 28.70 29.96 วิทยาศาสตร์ 35.63 39.69 40.75 ภาษาอังกฤษ 31.25 33.65 37.32 รวมเฉลี่ย 34.19 39.56 41.33 2.1.2 การเปรียบเทียบผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ปีการศึกษา 2565-2566 ด้าน ปีการศึกษา 2565 ปีการศึกษา 2566 เพิ่ม/ลด ภาษาไทย 54.13 50.38 -3.75 คณิตศาสตร์ 21.94 19.50 -2.44 วิทยาศาสตร์ 33.75 35.63 +1.88 ภาษาอังกฤษ 29.69 31.25 +1.56 รวมเฉลี่ย 34.88 34.19 -0.69

ห น ้ า | 34 แบบประเมินการนิเทศภายในสถานศึกษา โรงเรียนบ้านบ่อทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 ประเด็นการประเมิน ผลการประเมิน 1. การนิเทศภายในโรงเรียนบรรลุ วัตถุประสงค์และเป้าหมายตามแผน นิเทศภายในโรงเรียนมากน้อยเพียงใด 1. สถานศึกษามีการจัดหลักสูตรกระบวนการเรียนรู้และ กิจกรรมพัฒนาคุณภาพผู้เรียนอย่างรอบด้าน 2. สถานศึกษาสามารถจัดกิจกรรมตาม นโยบาย จุดเน้น แนวทาง การปฏิรูปการศึกษา เพื่อพัฒนาและส่งเสริม สถานศึกษาให้ยกระดับคุณภาพสูงขึ้น 3. สถานศึกษาจัดให้มีการนิเทศภายในอย่างเป็นระบบต่อเนื่อง 4. ผู้บริหารปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประสิทธิผล 5. ครูปฏิบัติงานตามบทบาทหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพและเกิด ประสิทธิผล 6. ผู้เรียนมีสุขภาวะที่ดีและมีสุนทรียภาพ มีคุณธรรม จริยธรรม และคุณลักษณะอันพึงประสงค์และมีความรู้และทักษะที่ จำเป็นตามหลักสูตร 2. ครูเกิดการพัฒนาอย่างไร 1. ครูมีการกำหนดเป้าหมายคุณภาพผู้เรียนทั้งด้านความรู้ ทักษะกระบวนการสมรรถนะ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ 2. ครูมีการวิเคราะห์ผู้เรียนเป็นรายบุคคล และใช้ข้อมูลในการ วางแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้เรียน 3. ครูออกแบบและจัดการเรียนรู้ที่ตอบสนองความแตกต่าง ระหว่างบุคคลและพัฒนาการทางสติปัญญา 3. การพัฒนาที่เกิดขึ้นส่งผลต่อนักเรียน มากน้อยเพียงใด อย่างไร 1. นักเรียนมีสุขนิสัยที่ดีในการดูแลสุขภาพกาย และสุขภาพจิต 2. นักเรียนป้องกันตัวเองจากสิ่งเสพติดให้โทษ และหลีกเลี่ยงตนเองต่อสภาวะที่เกิดความรุนแรง โรคภัย อุบัติเหตุและปัญหาทางเพศ 3. นักเรียนที่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตร และ ค่านิยม 12 ประการ 4. นักเรียนตระหนักรู้คุณค่า ร่วมอนุรักษ์ธรรมชาติและพัฒนา สิ่งแวดล้อม 5. นักเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแต่ละกลุ่มสาระเป็นไป ตามเกณฑ์ 6. นักเรียนที่มีผลการประเมินสมรรถนะสำคัญตามหลักสูตร เป็นไปตามเกณฑ์ 7. นักเรียนที่มีผลการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน เป็นไปตามเกณฑ์

ห น ้ า | 35 ประเด็นการประเมิน ผลการประเมิน 8. นักเรียนมีผลการทดสอบระดับชาติเป็นไปตามเกณฑ์ 9. นักเรียนมีทักษะ 3R คือความสามารถ Reading (อ่านออก) writing (เขียนได้) และ Arithmetic (คิดเลขเป็น) 10. นักเรียนมีทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม (การคิด สร้างสรรค์การแก้ปัญหา การสื่อสาร และการทำงานร่วมกับ ผู้อื่น) 11. นักเรียนมีทักษะด้านสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี มีความสามารถในการแสดง ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และปฏิบัติงานได้หลากหลาย 12. นักเรียนมีทักษะชีวิตและการทำงาน (การปรับตัว ทักษะ สังคม การเรียนรู้ข้ามวัฒนธรรม) การเป็นผู้สร้างหรือผู้ผลิต (Productivity) และความรับผิดชอบเชื่อถือได้ (Accountability) ภาวะผู้นำ และความรับผิดชอบ (Responsibility) 13. นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะการใช้ภาษาไทย ภาษาต่างประเทศ และเทคโนโลยีเพื่อการสื่อสาร 4. มีการนำผลการประเมินมาวิเคราะห์ และปรับปรุงแผนนิเทศภายในโรงเรียน ในปีต่อไปหรือไม่อย่างไร โรงเรียนบ้านบ่อทองมีการนำผลการประเมินมาวิเคราะห์และ ปรับปรุงแผนนิเทศภายในโรงเรียนในปีต่อไป โดยมีหลักการใน การกำกับ ติดตาม ประเมินและรายงานผล ดังนี้ 1. ความเป็นระบบ (System) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการ ความมีระบบ แบบแผน เป็นขั้นเป็นตอนที่ชัดเจน 2. การมีส่วนร่วม (Collaboration) ในการปฏิบัติงานยึด หลักการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย ทำงานเป็นทีม มีความสามัคคี ช่วยเหลือเกื้อกูล เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน 3. ความพอเพียง (Sufficiency) ในการปฏิบัติงานยึดหลักการ ความพอเพียง ตระหนักถึงความคุ้มค่าของการใช้งบประมาณ วัสดุอุปกรณ์ มีความพอประมาณ และมีเหตุมีผลรองรับ ในการดำเนินงาน

ห น ้ า | 36 ผลการนิเทศภายในโรงเรียน โรงเรียนบ้านบ่อทอง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา เขต 4 ที่ ประเด็นการนิเทศ การดำเนินงานของสถานศึกษา 1 ปลูกฝังความรักใน สถาบันหลักของชาติ และน้องนำพระบรม ราโชบาย ด้านการศึกษา สู่การปฏิบัติ - จัดกิจกรรมวันพ่อแห่งชาติและวันชาติ - รณรงค์นักเรียนมาโรงเรียนให้ทันเข้าแถวเพื่อให้นักเรียนได้ร่วมกิจกรรม ร้องเพลงชาติ โดยฝึกนักเรียนร้องเพลงให้ถูกต้องและบอกความหมาย ของเพลงชาติ ประวัติเพลงชาติ - บูรณาการในกิจกรรมลูกเสือ ชุมนุมคุณธรรมจริยธรรมและในกิจกรรม การเรียนการสอนทุกระดับชั้น 2 จัดการเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ หน้าที่พลเมือง ศีลธรรม และประชาธิปไตย - โรงเรียนจัดทำวิชาเพิ่มเติมประวัติศาสตร์ วิชาหน้าที่พลเมืองตั้งแต่ชั้น ป.1-6 ส่วนชั้นอนุบาลบูรณาการในการจัดประสบการณ์ให้กับนักเรียน - บูรณาการในกิจกรรมลูกเสือ ชุมนุมคุณธรรมจริยธรรมและในกิจกรรม การเรียนการสอนทุกระดับชั้น - กิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตย - จัดกิจกรรมทัศนศึกษาเรียนรู้ประวัติศาสตร์ (กำลังดำเนินการ) 3 ปรับกระบวนการ จัดการเรียนรู้ ให้ทันสมัยและ หลากหลาย - จัดกระบวนการเรียนรู้แบบ Active Learning ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ - จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ โรงเรียนได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับมูลนิธิ เอชโอที (เกาหลี) โดยมูลนิธินำนักเรียนจากประเทศเกาหลีมาแลกเปลี่ยน เรียนรู้ เผยแพร่วัฒนธรรม ภาษากับนักเรียนโรงเรียนบ้านบ่อทอง - จัดกิจกรรมให้นักเรียนได้พัฒนาศักยภาพของตนเองในวันสำคัญ เช่น วันคริสต์มาส วันส่งท้ายปีเก่า วันเด็ก การแข่งขันกีฬา เป็นต้น - กิจกรรมลูกเสือ เนตรนารี นักเรียนได้รู้จักการช่วยเหลือตนเอง การช่วยเหลือผู้อื่น ความสามัคคี ระเบียบวินัย - กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับภาคีเครือข่าย การอบรมจราจร การปฐมพยาบาล การอบรมยาเสพติด 4 ส่งเสริมการอ่าน เพื่อ เป็นวิถี ในการค้นหาความรู้ และต่อยอดองค์ความรู้ ที่สูงขึ้น โรงเรียนได้ดำเนินการจัดกิจกรรมภาษาไทยวันละคำ กิจกรรมภาษาอังกฤษ วันละคำ แล้วให้นักเรียนนำคำที่ได้เรียนรู้แต่ละวัน ไปเขียนในสมุดบันทึก โดยชั้น ป.1-3 ให้นำคำเขียนสะกดคำ ส่วนชั้น ป.4-6 นำคำไปแต่งประโยค กิจกรรมโต๊ะหรรษาพาเพลิน โดยการ นำแผ่น ก-ฮ แผ่น A-Z แผ่นแม่สูตรคูณ ติดไว้บนโต๊ะนักเรียนแล้วให้นักเรียน ท่องเป็นทำนองทุกวันทดสอบโดยการถามนักเรียนเป็นรายบุคคล หรือให้ ท่องปากเปล่า 5 การยกระดับผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียน RT NT O-NET 1. ประชุมคณะครูและผู้ปกครอง 2. โรงเรียนนำคะแนนของนักเรียนมาวิเคราะห์ มาวางแผนปรับปรุงการ เรียนการสอน 3. โรงเรียนจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ของกลุ่มสาระฯ แผนการเรียนรู้ทั้งปี 4. พัฒนาบุคลากรตามกลุ่มสาระ

ห น ้ า | 37 ที่ ประเด็นการนิเทศ การดำเนินงานของสถานศึกษา 5. ผู้บริหารและคณะครูร่วมกันกำหนดเวลาให้ครูกำหนดการสอน รายปี (40 สัปดาห์) ตามกลุ่มสาระฯ ที่ได้รับมอบหมาย และทำ แผนการเรียนรู้ตามกลุ่มสาระ 6. เมื่อสิ้นภาคเรียนที่ 1 ปรับเปลี่ยนเวลาเรียนบางรายวิชา ดังนี้ - จัดกิจกรรมชุมนุมเป็นการเรียนเสริมตามรายวิชา - นักเรียน ป.6 เลิกเรียนเวลา 16.30 น. 7. จัดครูเข้าสอนตามวิชาเอก ตามความถนัด ตามความสามารถ 8. เชิญวิทยากรที่มีความรู้ความชำนาญแต่ละกลุ่มสาระ 9. จัดหาเอกสารเพิ่มเติมและจัดทำแนวข้อสอบ 10. นิเทศ กำกับ ติดาม ปัญหา/อุปสรรคของสถานศึกษา 1. อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย ทำให้นักเรียนไม่สบายหยุดเรียนบ่อย มีผลทำให้การจัดกิจกรรม การเรียนการสอนไม่ต่อเนื่อง 2. ปัญหาครอบครัว ผู้ปกครองนักเรียนบางคนทะเลาะเบาะแว้ง ย้ายบ้านหนี ไม่อยู่กับร่องกับรอย เดิม มีผลทำให้นักเรียนไม่สามารถเดินทางมาเรียนได้ ต้องตามผู้ปกครองไป บางคนก็ย้ายที่ทำงานใหม่ ก็นำนักเรียนไปด้วยไม่มีเวลามาส่งและไม่มีคนเลี้ยงน้อง 3. นักเรียนบางคนไม่ได้รับประทานอาหารเช้ามาส่งผลทำให้ป่วยเป็นโรคกระเพาะอาหาร เรียนไม่รู้เรื่องไม่มีสมาธิในการเรียน และไม่สนใจเรียนในที่สุด 4. ครูไม่ครบตามวิชาเอก ทำให้บางวิชาสอนได้ไม่เต็มที่ เพราะจะเน้นเฉพาะวิชาของตนเองที่ถนัด ส่งผลให้นักเรียนได้รับความรู้ในรายวิชาอื่นไม่เต็มที่ 5. ครูมีภาระงานอื่นที่ต้องรับผิดชอบ ต้องเข้ารับการอบรมในช่วงเวลาสอน ทำให้ส่งผลกระทบต่อ นักเรียนไม่ได้รับการอธิบายในส่วนที่ไม่เข้าใจในชิ้นงาน ทำให้ผลงานนักเรียนไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร 6. ครูขาดความเข้าใจและขาดความตระหนักในการเรียนรู้ แผนการจัดการเรีนยรู้ และหลักสูตร สถานศึกษา 7. สถานศึกษาขาดแคลนงบประมาณในการดำเนินกิจกรรมอย่างต่อเนื่อง ความต้องการของสถานศึกษา 1. จัดสรรงบประมาณในการจัดอบรมพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา พัฒนาครูโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ให้สามารถจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เน้นการพัฒนาครูในด้านการจัดทำหลักสูตรการ จัดการเรียนรู้การวิจัย การวัด และประเมินผล 2. จัดสรรอัตราบุคลากรให้พอเพียง โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูผู้สอนวิชาเอกซึ่งมีความรู้ความสามารถ ความถนัดเฉพาะทางในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในแต่ละกิจกรรม 3. จัดสรรงบประมาณ เพื่อดำเนินกิจกรรมตามนโยบายและพัฒนาผู้เรียน รวมทั้งสนับสนุน วัสดุ อุปกรณ์ สื่อการเรียนรู้ต่าง ๆ

ห น ้ า | 38 ความสำเร็จจากการดำเนินงานการนิเทศภายในโรงเรียน 3 ปีการศึกษา (รางวัลของผู้บริหาร ของครูผู้สอน ของนักเรียน ของโรงเรียน) 1. รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2566 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 1.1 รางวัลครูผู้สอน 16 ม.ค. 2567 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 สพป.นครราชสีมา 4 54 นางสาวมณัญญา บุษยะมา ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 54 นางสาวสาริกา ลินดาวรรณ ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 55 นายณรงค์ สุระชาติได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 55 นางสุธาสินี วงศ์ไทย ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 55 นายวีระยุทธ หนูปอง ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 56 นางสาวปารณีย์ ผ่องจันทึก ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2567 56 1.2 รางวัลนักเรียน 29 มี.ค. 2567 เด็กชายสมพร พิมไทย ได้รับเกียรติบัตรเป็นผู้ที่ สอบได้คะแนนเต็ม 100 คะแนนในความสามารถ ด้านการอ่าน (RT) จากการประเมินความสามารถ ด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ระดับ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2566 สพฐ. 57 เด็กหญิงพิมพ์ลภัส เบ้าจันทึก ได้รับเกียรติบัตร เป็นผู้ที่สอบได้คะแนนเต็ม 100 คะแนนใน ความสามารถด้านการอ่าน (RT) จากการประเมิน ความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ระดับ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2566 สพฐ. 57

ห น ้ า | 39 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 1.3 รางวัลโรงเรียน 24 ก.พ. 2566 หนังสือได้รับการประกันคุณภาพภายนอก (พ.ศ. 2566-2570) ระดับการศึกษาปฐมวัย และระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน สมศ. 58 4 ส.ค. 2566 โล่ประกาศเกียรติคุณโรงเรียนต้นแบบสถานศึกษา ปลอดภัย 3 ปีซ้อน ของ สพป.นครราชสีมา เขต 4 ประจำปี 2544-2566 สพป.นครราชสีมา 4 58 6 ก.ย. 2566 เกียรติบัตรการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส ในการดำเนินงานของสถานศึกษาออนไลน์ (Integrity & Transparency Assessment Online : ITA Online) ได้ 95.83 คะแนน อยู่ในระดับ AA สพป.นครราชสีมา 4 59 25 มี.ค. 2567 ประกาศผลการประเมินสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ประเภทผลงาน ดีเด่น ระดับเพชร ปีการศึกษา 2566 สพป.นครราชสีมา 4 60 2. รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2565 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 2.1 รางวัลครูผู้สอน 16 ม.ค. 2565 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2565 สพป.นครราชสีมา 4 61 นางสาวมณัญญา บุษยะมา ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2565 61 นางสาวสาริกา ลินดาวรรณ ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2565 62 นายวีระยุทธ หนูปอง ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2565 62 นางสาวปารณีย์ผ่องจันทึก ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2565 62

ห น ้ า | 40 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 30 มิ.ย. 2566 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตรรางวัล เสมา ป.ป.ส. ประเภทผลงานดีเด่น ระดับทอง โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและ อบายมุข ปีการศึกษา 2565 กระทรวงศึกษาธิการ 63 2.2 รางวัลนักเรียน ประกาศผลการแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความ เป็นเลิศ ปีการศึกษา 2565 เด็กชายจิรภัทร อินสุข ได้รับรางวัลเหรียญเงิน วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 สพป.นครราชสีมา 4 63 ประกาศผลการแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความ เป็นเลิศ ปีการศึกษา 2565 เด็กหญิงกวินตา อ่อนศรี ได้รับรางวัลเหรียญทองแดง วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สพป.นครราชสีมา 4 63 2.3 รางวัลโรงเรียน 18 มิ.ย. 2566 เกียรติบัตรรางวัลเสมา ป.ป.ส. ประเภทผลงาน ดีเด่น ระดับทอง โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ปีการศึกษา 2565 กระทรวงศึกษาธิการ 64 12 ก.ค. 2566 เกียรติบัตรโรงเรียนต้นแบบสถานศึกษาปลอดภัย โครงการโรงเรียนต้นแบบสถานศึกษาปลอดภัย ระดับเขตพื้นที่การศึกษา ประจำปี 2565 สพป.นครราชสีมา 4 64 18 ก.ค. 2566 เกียรติบัตรรางวัลระดับดี ประเภทสถานศึกษา ขนาดเล็ก จากการคัดเลือกผลการปฏิบัติงานที่ เป็นเลิศด้านการนิเทศภายในโรงเรียน (Best practice) ประจำปีการศึกษา 2565 สพป.นครราชสีมา 4 64 3. รางวัลที่ได้รับ ปีการศึกษา 2564 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 3.1 รางวัลครูผู้สอน 16 ม.ค. 2564 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตร ครูดีไม่มีอบายมุข ประจำปีการศึกษา 2563 เนื่องในวันครูแห่งชาติ พุทธศักราช 2564 สคล. ร่วมกับ สพฐ. มจร. และ สสส. 65 นางสาวสาริกา ลินดาวรรณ ได้รับเกียรติบัตร ครูดีไม่มีอบายมุข ประจำปีการศึกษา 2563 เนื่องในวันครูแห่งชาติ พุทธศักราช 2564 สคล. ร่วมกับ สพฐ. มจร. และ สสส. 65

ห น ้ า | 41 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 3.1 รางวัลครูผู้สอน (ต่อ) นางสาวปารณีย์ ผ่องจันทึก ได้รับเกียรติบัตร ครูดีไม่มีอบายมุข ประจำปีการศึกษา 2563 เนื่องในวันครูแห่งชาติ พุทธศักราช 2564 สคล. ร่วมกับ สพฐ. มจร. และ สสส. 65 16 ม.ค. 2564 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2564 สพป.นครราชสีมา 4 66 นางสาวสาริกา ลินดาวรรณ ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2564 66 นางสาวปารณีย์ ผ่องจันทึก ได้รับเกียรติบัตร ผ่านการประเมินเป็นครูดีมีคุณธรรม ระดับดีเยี่ยม เนื่องในงานวันครู ประจำปี 2564 66 29 ก.ค. 2564 นางเดือนนภา พรมชน ได้รับเกียรติบัตรบริหาร จัดการสถานศึกษาตามแนวทางโรงเรียนวิถีพุทธ ได้ระดับยอดเยี่ยม โรงเรียนวิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 สพป.นครราชสีมา 4 67 29 ก.ค. 2564 นางสาวมณัญญา บุษยะมา ได้รับเกียรติบัตร ครูแกนนำ ดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ผ่านการ ประเมินรอบคัดเลือกได้ระดับยอดเยี่ยม โรงเรียน วิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 สพป.นครราชสีมา 4 67 นางสาวสาริกา ลินดาวรรณ ได้รับเกียรติบัตร ครูแกนนำ ดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ผ่านการ ประเมินรอบคัดเลือกได้ระดับยอดเยี่ยม โรงเรียน วิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 67 นายวีระยุทธ หนูปอง ได้รับเกียรติบัตรครูแกนนำ ดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ผ่านการประเมินรอบ คัดเลือกได้ระดับยอดเยี่ยม โรงเรียนวิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 68 นางสาวปารณีย์ ผ่องจันทึก ได้รับเกียรติบัตร ครูแกนนำ ดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ผ่านการ ประเมินรอบคัดเลือกได้ระดับยอดเยี่ยม โรงเรียน วิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 68

ห น ้ า | 42 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 3.1 รางวัลครูผู้สอน (ต่อ) 1 มี.ค. 2565 นายวีระยุทธ หนูปอง ได้รับเกียรติบัตรครูผู้สอน วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ส่งผลให้นักเรียนได้รับรางวัล 1 เหรียญเงิน จากการแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 สพป.นครราชสีมา 4 68 นายวีระยุทธ หนูปอง ได้รับเกียรติบัตรครูผู้สอน วิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ส่งผลให้นักเรียนได้รับรางวัล 1 เหรียญทองแดง จากการแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 69 1 มี.ค. 2565 นางสาวมณัญญา บุษยะมา ได้รับเกียรติบัตร ครูผู้สอนวิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ส่งผลให้นักเรียนได้รับรางวัล 1 เหรียญทอง 2 เหรียญเงิน 2 เหรียญทองแดง จากการแข่งขัน ศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 สพป.นครราชสีมา 4 69 นางสาวมณัญญา บุษยะมา ได้รับเกียรติบัตร ครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษา ปีที่ 6 ส่งผลให้นักเรียนได้รับรางวัล 1 เหรียญทอง 1 เหรียญทองแดง จากการแข่งขันศักยภาพ นักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 69 3.2 ผลงานนักเรียน 1 มี.ค. 2565 เด็กชายภาคิณ เกตุจันทึก ได้รับรางวัลเหรียญเงิน วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 สพป.นครราชสีมา 4 70 เด็กชายภาคิณ เกตุจันทึก ได้รับรางวัลเหรียญ ทองแดง วิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 70 เด็กหญิงฐิติรัตน์ แจ้งไพร ได้รับรางวัลเหรียญทอง วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 70

ห น ้ า | 43 วัน/เดือน/ปี รายการ หน่วยงานที่มอบ ภาคผนวกหน้า 3.2 ผลงานนักเรียน (ต่อ) 1 มี.ค. 2565 เด็กหญิงศิศิรา สูงกลาง ได้รับรางวัลเหรียญเงิน วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 สพป.นครราชสีมา 4 71 เด็กชายธัชชัย สายจันทร์ ได้รับรางวัลเหรียญเงิน วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 71 เด็กหญิงสุพัตรา หงษ์น้อย ได้รับรางวัลเหรียญ ทองแดง วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 71 เด็กชายธีรศักดิ์ ใหญ่สูงเนิน ได้รับรางวัลเหรียญ ทองแดง วิชาภาษาไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 72 เด็กชายธัชชัย สายจันทร์ ได้รับรางวัลเหรียญทอง วิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 72 เด็กชายกิตติทัต เอี่ยมสุวรรณ ได้รับรางวัลเหรียญ ทองแดง วิชาคณิตศาสตร์ ระดับชั้นประถมศึกษา ปีที่ 6 การแข่งขันศักยภาพนักเรียนสู่ความเป็นเลิศ ปีการศึกษา 2564 72 3.3 รางวัลโรงเรียน 29 ก.ค. 2564 เกียรติบัตรบริหาร ผ่านการประเมินรอบคัดเลือก โรงเรียนวิถีพุทธชั้นนำ รุ่นที่ 12 ประจำปี พ.ศ. 2564 สพป.นครราชสีมา 4 73 5 ส.ค. 2564 เกียรติบัตรรางวัลระดับดีเยี่ยม ประเภท สถานศึกษาขนาดเล็ก จากการคัดเลือกผลการ ปฏิบัติงานที่เป็นเลิศด้านการนิเทศภายในโรงเรียน (Best practice) สพป.นครราชสีมา 4 73 8 ก.ย. 2564 เกียรติบัตรโรงเรียนต้นแบบสถานศึกษาปลอดภัย กิจกรรมประเมินคัดเลือกสถานศึกษาปลอดภัย เพื่อรางวัลสถานศึกษาต้นแบบ ระดับเขตพื้นที่ การศึกษา ประจำปี 2564 สพป.นครราชสีมา 4 73