โครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ

รายงานโครงงาน
เรอื่ ง โครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทน การทาข้าวเกรยี บ
กรณีศกึ ษาข้าวเกรยี บคณุ จนั ทรแ์ รม บ้านแหลมคณู ตาบลหาดสองแคว อาเภอตรอน

จังหวดั อตุ รดิตถ์

โดย
นางสาวจันทนา เกิดเสง็
นางสาวพริ ญิ า เปียงแก้ว
นางสาวอารยี า บญุ โฉม

หลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง (ปวส.)
สาขาวชิ าการบัญชี

วทิ ยาลัยอาชีวศึกษาอตุ รดติ ถ์
สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2564

รายงานโครงงาน
เรอื่ ง โครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทน การทาข้าวเกรยี บ
กรณีศกึ ษาข้าวเกรยี บคณุ จนั ทรแ์ รม บ้านแหลมคณู ตาบลหาดสองแคว อาเภอตรอน

จังหวดั อุตรดิตถ์

โดย
นางสาวจันทนา เกิดเสง็
นางสาวพริ ญิ า เปียงแก้ว
นางสาวอารยี า บญุ โฉม

หลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพช้ันสูง (ปวส.)
สาขาวชิ าการบัญชี

วทิ ยาลัยอาชีวศกึ ษาอตุ รดติ ถ์
สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา

ภาคเรียนที่ 2 ปีการศกึ ษา 2564

ก

ชื่อผศู้ ึกษา : นางสาวจนั ทนา เกิดเส็ง
: นางสาวพริ ญิ า เปียงแกว้
ช่ือโครงงาน : นางสาวอารียา บุญโฉม
: โครงงาน ศกึ ษาตน้ ทนุ และผลตอบแทน การทำข้าวเกรยี บ
สาขาวชิ า
ครทู ี่ปรกึ ษา กรณศี ึกษาคณุ จันทร์แรม จลุ เกตุ บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว
ปีการศกึ ษา อำเภอตรอน จงั หวดั อตุ รดิตถ์
: การบญั ชี
: ครเู บญจพร อำ่ แจง้
: 2564

บทคดั ย่อ

การศึกษาเรื่องโครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรยี บกรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม
บ้านแหลมคูณตำบลหาดสองแควอำเภอตรอนจังหวัดอุตรดิตถ์มีวัตถุประสงค์โครงงาน 1. เพ่ือศึกษาต้นทุนการทำ
ข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์
2. เพ่ือศึกษาผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว
อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์มีประชากรและกลุ่มตัวอย่างคือนางจันทร์แรม จุลเกตุ และนายสิทธิศักดิ์ สุทธิกุล
เครอื่ งมือในการศึกษาในครั้งน้ี ได้แก่ แบบสมั ภาษณ์ คอมพวิ เตอร์ และโปรแกรมสำเรจ็ รูป

ผลการศึกษาปรากฏว่าต้นทุนการผลิตข้าวเกรียบเดือนมกราคม2565 พบว่าคณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูล
ตน้ ทุนการผลิต ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม65 ถึง วันที่ 31 มกราคม 65 เพ่ือนำมาคำนวณต้นทุนการผลิตและคำนวณ
ต้นทุนต่อหน่อย พบว่าต้นทุนการผลิตข้าวเกรียบเดือน มกราคม 65 เท่ากับ 21,604 บาท ประกอบด้วย
ต้นทุนวัตถุดิบทางตรง 11,015 บาท คิดเป็นร้อยละ50.98ค่าแรงงานทางตรง 3,400บาทคิดเป็นร้อยละ 15.74
ค่าใช้จา่ ยในการผลติ 7,189 บาท คิดเปน็ ร้อยละ 33.28 และต้นทนุ ตอ่ หนว่ ยเท่ากับ 30.86บาทและผลตอบแทนจาการ
จำหน่ายข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565 พบว่า ผลตอบแทนจากการจำหน่ายข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565
การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบถงุ ละคร่งึ กิโลกรัมจำนวน 320 กิโลกรัม เปน็ จำนวนเงนิ 17,600 บาท คิดเป็นร้อยละ 45.71
การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบถุงละกิโลกรัมจำนวน 180 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน 9,900 บาท คิดเป็นร้อยละ 25.71
การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบส่งต่างจังหวัด จำนวน 200 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน11,000 บาท คิดเป็นร้อยละ28.58
ดงั น้ัน ผลตอบแทนจากการแบบถุงละคร่ึงกิโลกรัมให้ผลตอบแทนมากที่สุดรองลงมาคือการจำหนา่ ยข้าวเกรยี บแบบแบบ
ถุงละกิโลกรมั และการจำหน่ายข้าวเกรียบส่งต่างจังหวัดคิดเป็นร้อยละ28.58ดงั นน้ั ผลตอบแทนจากการแบบถุงละครึ่ง
กโิ ลกรมั ให้ผลตอบแทนมากท่ีสดุ รองลงมาคือการจำหนา่ ยข้าวเกรียบแบบแบบถุงละกโิ ลกรัมและการจำหน่ายขา้ วเกรยี บ
สง่ ต่างจงั หวดั

ข

กติ ติกรรมประกาศ

การศกึ ษาคร้ังนี้รายงานโครงงานศึกษาตน้ ทนุ และผลตอบแทน การทำข้าวเกรยี บกรณีศกึ ษาข้าวเกรียบ
คุณจนั ทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวัดอตุ รดิตถ์ เปน็ กระบวนการจัดการเรยี นรู้
ในรายวิชาโครงาน รหัสวชิ า 30201-8501 ตามหลกั สูตรประกาศนียบัตรวิชาชพี ชัน้ สงู (ปวส.) สาขาวิชาการบัญชี
สำเร็จลลุ ่วงไปได้ดว้ ยความช่วยเหลืออย่างดยี งิ่ ของ นางเบญจพร อ่ำแจง้ ครทู ี่ปรึกษาโครงงานทีไ่ ด้ให้คำแนะนำ
และข้อคิดเหน็ ต่าง ๆ ของการศกึ ษามาโดยตลอด ตั้งแตเ่ ริม่ ต้นจนสำเร็จเรียบร้อย ผู้ศกึ ษาขอกราบขอบพระคณุ
ดว้ ยความเคราพอย่างสงู ไว้ ณ โอกาสน้ี

ขอขอบคุณ สาขาวชิ าการบัญชี และวทิ ยาลัยอาชีวศึกษาอุตรดติ ถ์ ท่ีให้ความอนุเคราะห์ พสั ดุ
วสั ดุฝึก อปุ กรณ์ ครุภณั ฑ์ และสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ท่ีใช้ในการจัดทำโครงงาน

ขอขอบคุณ คุณจนั ทร์แรม จุลเกตุ ท่ใี ห้ความอนเุ คราะห์ในการให้ข้อมลู และอนญุ าตให้เขา้
ดำเนนิ การศึกษาโครงงานศกึ ษาตน้ ทุนและผลตอบแทน การทำขา้ วเกรียบ กรณีศกึ ษาข้าวเกรียบคุณ
จนั ทร์แรม บา้ นแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ ด้านตลอดจนระยะเวลา
ในการทำโครงงาน ทำให้การศกึ ษารายงานโครงงานฉบบั นีส้ ำเรจ็ ลุล่วงไปด้วยดี

คณะผูศ้ กึ ษา

ค

สารบัญ

หน้า
บทคดั ยอ่ ....................................................................................................................... ก
กติ ตกิ รรมประกาศ........................................................................................................ ข
สารบัญ......................................................................................................................... ค
สารบัญตาราง............................................................................................................... จ
สารบญั ภาพ.................................................................................................................. ฉ
บทท่ี 1 บทนำ

ความเป็นมาและความสำคัญของปญั หา............................................................. 1
วตั ถปุ ระสงคข์ องโครงงาน.................................................................................. 2
ขอบเขตของโครงงาน......................................................................................... 2
ประโยชน์ท่จี ะไดร้ ับ ........................................................................................... 3
นยิ ามศพั ท์เฉพาะ............................................................................................... 3
บทที่ 2 เอกสารและงานวจิ ัยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง
ความหมายและความสำคัญของการบัญชี .......................................................... 4
ความหมายและความสำคัญของธุรกจิ ................................................................ 6
ความเปน็ มาของข้าวเกรยี บ ............................................................................... 7
ความรู้ท่วั ไปเกยี่ วกับข้าวเกรยี บ ......................................................................... 8
แนวคดิ ทฤษฎเี กีย่ วกบั ต้นทนุ ........................................................................... 12
แนวคดิ ทฤษฎเี กยี่ วกบั ผลตอบแทน ...................................................................15
งานวิจยั ท่เี กยี่ วขอ้ ง ...........................................................................................16
กรอบแนวคดิ การทำโครงงาน............................................................................19
บทที่ 3 วธิ กี ารดำเนนิ โครงงาน
ขั้นตอนการดำเนนิ งาน......................................................................................20
ประชากรและกลมุ่ ตวั อยา่ ง ...............................................................................22
เครอื่ งมือทีใ่ ช้ในการดำเนนิ โครงงาน..................................................................22
การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ......................................................................................26

ง

สารบญั (ตอ่ )

หน้า
สถิตทิ ใ่ี ชว้ ิเคราะห์ข้อมลู ....................................................................................27
บทท่ี 4 ผลการศึกษา...................................................................................................31
บทท่ี 5 สรุปผล อภิปรายผล และขอ้ เสนอแนะ
สรปุ ผล .............................................................................................................42
อภิปรายผล ......................................................................................................43
ข้อเสนอแนะ..................................................................................................... 44
บรรณานุกรม
ภาคผนวก
ภาคผนวก ก แบบเสนอโครงงาน
ภาคผนวก ข แบบสัมภาษณ์
ภาคผนวก ค ภาพการดำเนินงาน
ภาคผนวก ง ประวัติผศู้ กึ ษา

จ

สารบญั ตาราง

หน้า

ตารางที่ 3.1 แสดงผลการดำเนนิ งาน ........................................................................................... 22
ตารางท่ี 4.1 แสดงรายละเอยี ดสนิ ทรัพยข์ องกจิ การ .................................................................... 32
ตารางที่ 4.2 แสดงต้นทนุ วัตถดุ ิบทางตรงในการผลิตข้าวเกรยี บเดือน มกราคม 2565................. 35
ตารางที่ 4.3 แสดงตน้ ทุนค่าแรงงานทางตรงการผลิตข้าวเกรียบ เดอื น มกราคม 2565 .............. 36
ตารางท่ี 4.4 แสดงคา่ ใช้จา่ ยในการผลติ ของข้าวเกรยี บ เดือนมกราคม 2565 .............................. 36
ตารางท่ี 4.5 แสดงตน้ ทุนการผลิตข้าวเกรยี บ เดือนมกราคม 2565 ............................................. 38
ตารางที่ 4.6 แสดงค่าใช้จ่ายในการขายและบริหารการผลิตและจำหนา่ ยข้าวเกรยี บ ................... 39
ตารางท่ี 4.7 แสดงรายละเอยี ดรายการการจำหน่ายข้าวเกรียบ เดอื น มกราคม 2565................ 40
ตารางท่ี 4.8 สรุปรายละเอยี ดผลตอบแทนจากการจำหน่ายขา้ วเกรียบ เดอื นมกราคม 2565 ..... 41

ฉ

สารบัญภาพ

หน้า

ภาพท่ี 2.1 แผนภาพกระบานการบญั ชี........................................................................................... 5
ภาพท่ี 2.2 แป้งมนั สำปะหลัง........................................................................................................ ...8
ภาพที่ 2.3 ผงฟู ............................................................................................................................ ...9
ภาพท่ี 2.4 น้ำตาลทรายแดง......................................................................................................... ...9
ภาพท่ี 2.5 เกลือ........................................................................................................................... …9
ภาพท่ี 2.6 ฟักทอง ....................................................................................................................... ...9
ภาพที่ 2.7 มันเทศ........................................................................................................................ 10
ภาพที่ 2.8 กุ้งแห้ง ........................................................................................................................ 10
ภาพที่ 2.9 กระเทียม .................................................................................................................... 10
ภาพท่ี 2.10 ใบเตย....................................................................................................................... 11
ภาพท่ี 2.11 น้ำเปล่า .................................................................................................................... 11
ภาพท่ี 2.12 พริกไทย ................................................................................................................... 11
ภาพที่ 2.13 แผนภาพส่วนประกอบตา่ ง ๆ การจำแนกต้นทุน ...................................................... 14
ภาพท่ี 2.14 แผนภาพแสดงกรอบแนวคดิ การทำโครงงาน............................................................ 19
ภาพท่ี 3.1 แผนภาพแสดงขั้นตอนการดำเนินโครงงาน................................................................. 21

1

บทที่ 1
บทนำ

1.1 ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
ประเทศไทยปจั จุบันมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ได้พบเหน็ ถงึ

ผลกระทบในการดำเนินชีวิตในชุมชนซึ่งในทางเศรษฐกิจทางภาคเหนือ มีลักษณะภูมิประเทศเป็น
เทอื กเขาสงู เปน็ แหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคญั จงึ เป็นแหล่งแก่การสร้างเข่ือนขนาดใหญ่เพื่อกักเก็บน้ำเพ่ือ
ไว้ใช้ในการทำเกษตรและบริโภคจึงทำให้ประชาชนส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพเกษตรกร ทำการ
เพาะปลูกพืชไร่และทำไร่ททำนากันเป็นส่วนใหญ่และเป็นอาชีพเสริมหรืออาชีพหลักของประชากร
ทั่วไป สามารถบรรเทาปัญหารายได้จงึ ทดลองทำข้าวเกรียบฟักทอง ข้าวเกรียบมนั และข้าวเกรียบกุ้ง โดย
ใช้เนื้อกุ้ง ปรุงแต่งรส มีทั้งดีและเสียบ้างเป็นการเรียนรู้ด้วยตนเองเดิมได้ทำแยกเป็นข้าวเกรียบ
ฟักทอง ข้าวเกรียบมัน ข้าวเกรียบกุ้ง ต่อมาได้ปรับปรุงพัฒนาสูตรต่อยอด ทำให้มีสีสันสวยงาม
น่ารับประทานเนื่องจากมีสมุนไพรที่มีประโยชนแ์ ละเป็นพืชพื้นบ้านหาง่ายจำนวนมากที่มีสรรพคุณ
บำรุงร่างกาย เช่น ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ เป็นต้น นางจันทร์แรม จุลเกตุ จึงได้คิดปรับปรุง
นำมาเป็นส่วนผสมของข้าวเกรียบมีหลากหลายรส เช่น พริกไทยดำ กระเทียม ผักต่าง ๆ
และใชส้ ีของธรรมชาติ ชวนให้น่ารับประทาน สำหรับทุกเพศทกุ วัย การนำเอาสมุนไพรมาประกอบ
เป็นส่วนผสมนั้น จึงได้เป็นข้าวเกรียบสมุนไพรต่าง ๆ ในช่วงเทศกาลต่าง ๆ จะจำหน่าย
ข้าวเกรียบได้มาก เพราะเป็นอาหารว่างที่คนทั่วไปนิยมบริโภคกันมาก โดยใช้เป็นกับแกล้มหรือ
รบั ประทานกนั เล่น ๆ หางา่ ยและมีรสชาติอรอ่ ย กรอบ มนั โดยเฉพาะงานแตง่ งาน งานขึ้นบ้านใหม่
และจำหน่ายไปในแต่ละหลาย ๆ จังหวัด และตามร้านขายของชำภายในจังหวัดอีกด้วย ตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2526 ได้มีวิทยากรมาสอนทำข้าวเกรียบ ให้กับชุมชนในกลุ่มแม่บ้านแหลมคูณก้าวหน้า
นางก้อม จุลเกตุ ได้เข้าร่วมการทำ ข้าวเกรียบ โดยใช้วัตถุดิบธรรมชาติมาปรุงแต่งรส เนื่องจากมี
สมุนไพรที่มีประโยชน์และเป็น พืชพื้นบ้าน หาง่าย จำนวนมาก ที่มีสรรพคุณบำรุงร่างกาย
นางก้อม จุลเกตุ ยึดหลักทำข้าวเกรียบมาเป็นเวลาเกือบ 20 ปี และได้สืบทอดต่อมาถึง
คณุ จันทรแ์ รม จลุ เกตุ ไดส้ ืบทอดมาจากแม่ของคณุ จนั ทร์แรม เมอื่ ก่อน คุณจนั ทร์แรมไปทำงานอยู่
ที่กรุงเทพมหานคร จากนั้นแม่ของคณุ จันทร์แรมก็ศึกษาการทำต่อมาเรื่อย ๆ พัฒนาสูตรจนมาได้
สูตรที่คงที่ และได้สืบทอดมาให้คณุ จันทร์แรมมาทำขายจนถึงปัจจุบนั และได้ทำขายสง่ ออกไปในที่
ต่าง ๆ ชวนให้น่ารับประทาน สำหรบั ทุกเพศทุกวัย ในชว่ งเทศกาลต่าง ๆ จะจำหน่ายข้าวเกรียบ
ได้มาก เพราะเป็นอาหารว่างที่คนทั่วไปนิยมบริโภคกันมาก หาง่ายและมีรสชาติอร่อย กรอบ มัน
โดยเฉพาะงานแตง่ งาน งานข้ึนบา้ นใหม่

2

บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ เป็นอีกหนึ่งหมู่บ้าน
ทผ่ี ลติ ขา้ วเกรยี บ ชาวบา้ นนิยมทำขา้ วเกรยี บเพ่ือจำหน่ายและบรโิ ภค เพ่ือเป็นการสรา้ งรายได้ให้แก่
ครอบครัว ทำให้ครอบครัวเกิดรายได้ กลุ่มผู้ศึกษาจึงได้เข้าไปสัมภาษณ์คุณจันทร์แรม จุลเกตุ
ณ บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ ทำให้ทราบถึงปัญหาว่า
คุณจันทร์แรม จลุ เกตุ มีความรไู้ มเ่ พยี งพอในการคิดต้นทุนการผลิตที่แท้จริงทำให้ราคาขายไม่คุ้มค่า
กับราคาทนุ นำไปส่กู ารเสยี โอกาสในการสร้างรายได้

คณะผู้ศึกษาเห็นว่าคุณจันทร์แรม จุลเกตุ ประสบปัญหาเรื่องความรู้ในการคิดต้นทุนที่
ไม่มากพอ จึงจัดทำโครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบ
คณุ จันทร์แรม บา้ นแหลมคณู ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอตุ รดิตถ์ จะทำให้ทราบถึง
ต้นทุนและผลตอบแทนที่แท้จริงของการทำข้าวเกรียบ ได้อย่างถูกต้องและใช้เป็นแนวทางในการ
ตัดสินใจในการลงทนุ คร้ังต่อไป
1.2 วัตถุประสงค์โครงงาน

1. เพื่อศึกษาต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวดั อุตรดติ ถ์

2. เพ่ือศึกษาผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรยี บคุณจนั ทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวัดอตุ รดติ ถ์
1.3 ขอบเขตโครงงาน

1.3.1 ขอบเขตดา้ นเนอ้ื หา
การศึกษาในครั้งนี้จะทำการศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ

คุณจันทร์แรม โดยเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เป็นกรณีศึกษาเฉพาะรายโดยได้เลือกศึกษา
การทำขา้ วเกรยี บ คุณจันทร์แรม จุลเกตุ ซึง่ เปน็ ผ้ปู ระกอบการการทำข้าวเกรียบ ที่บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดติ ถ์ ทท่ี ำขา้ วเกรยี บ

1.3.1.1 การรับรถู้ ึงปญั หาดา้ นตน้ ทนุ และผลตอบแทนการทำขา้ วเกรียบ
1.3.1.2 วเิ คราะห์รายได้และคา่ ใช้จ่ายและจดั ทำบัญชีใหก้ บั ผปู้ ระกอบการ
1.3.1.3 การรบั รถู้ งึ ตน้ ทุนและผลตอบแทนของการทำข้าวเกรยี บ
1.3.1.4 การหาขอ้ มลู เกีย่ วกบั ต้นทนุ ด้านวัตถดุ ิบ คา่ แรงงาน
1.3.2 ขอบเขตด้านประชากรและกล่มุ ตัวอยา่ ง
ผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบของ คุณจันทร์แรม จุลเกตุ ที่อยู่บ้าน
เลขที่ 28 หมทู่ ี่ 5 บ้านแหลมคูณ อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดติ ถ์ มีพนกั งานทง้ั หมด 1 คน ดงั น้ี
1.3.2.1 นางจนั ทรแ์ รม จุลเกตุ ตำแหน่ง เจ้าของกจิ จการ
1.3.2.2 นายสทิ ธิศักด์ิ สุทธิกลุ ตำแหน่ง พนักงาน

3

1.3.3 ขอบเขตดา้ นระยะเวลา
ระยะเวลาในการดำเนินงานตัง้ แต่เดือนพฤศจกิ ายน 2564 ถงึ เดือนกมุ ภาพนั ธ์ 2565

1.3.4 ขอบเขตดา้ นสถานท่ี
1.3.4.1 บ้านเลขท่ี 28 หมู่ 5 บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน

จังหวัดอตุ รดติ ถ์
1.3.4.2 วิทยาลัยอาชีวศึกษาอุตรดิตถ์ เลขท่ี 9 ถนนแปดวา ตำบลท่าอิฐ อำเภอเมือง

จงั หวัดอตุ รดิตถ์
1.4 ประโยชน์ท่จี ะได้รบั

1.4.1 ได้ทราบต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวดั อุตรดติ ถ์

1.4.2 ได้ทราบผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม
บา้ นแหลมคณู ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวดั อุตรดติ ถ์

1.4.3 สามารถนำข้อมลู ไปใช้ประโยชนใ์ นการประกอบอาชีพเสริมของผศู้ กึ ษาได้
1.5 นิยามศพั ท์

1.5.1 ต้นทุน หมายถึง ค่าจ่ายในการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบ ประกอบด้วย
ค่าวัตถุดิบทางตรง คือ แป้งมันสำปะหลัง ฟักทอง มันเทศ กุ้งแห้ง ใบเตย ค่าแรงงานทางตรง
คา่ ไฟฟ้า เปน็ ตน้

1.5.2 ผลตอบแทน หมายถึง รายได้จากการจำหน่ายข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบ
คณุ จนั ทร์แรม บา้ นแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวดั อตุ รดิตถ์

1.5.3 ข้าวเกรียบ หมายถึง ของกินเล่นทำด้วยแป้งมันสำปะหลังและส่วนผสมมีความเปน็
เอกลักษณ์ ทำจากสมุนไพรธรรมชาติ สีสันสวยงาม

1.5.4 กือโป๊ะ หมายถึง อาหารขบเคี้ยวอย่างหนึง่ กือโป๊ะ เป็นชื่อเรียกข้าวเกรียบอีกหนึ่งช่ือ
ทีช่ าวจงั หวดั นราธวิ าสนยิ มบริโภคกัน

4

บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยท่เี ก่ยี วข้อง

จากการศึกษาเร่ืองโครงงาน ศึกษาต้นทุนและผลตอบแทน การทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษา
ข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์มีวัตถุประสงค์เพ่ือ
1. เพ่ือศึกษาต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว
อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ 2. เพ่ือศึกษาผลตอบแทนการทำข้าวเกรยี บ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม
บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ คณะผู้ศึกษาได้ทำการศึกษา แนวคิดทฤษฎี และ
งานวิจัยท่เี กี่ยวข้องดงั นี้

2.1 ความหมายและความสำคญั ของการบัญชี
2.2 ความหมายและความสำคญั ของธรุ กจิ
2.3 ความเป็นมาของข้าวเกรยี บ
2.4 ความร้ทู ั่วไปเก่ียวกับข้าวเกรียบ
2.5 แนวคดิ ทฤษฎเี กย่ี วกับตน้ ทุน
2.6 แนวคดิ ทฤษฎเี กยี่ วกบั ผลตอบแทน
2.7 งานวิจยั ทเี่ ก่ยี วข้อง
2.8 กรอบแนวคิดการทำโครงงาน
2.1 ความหมายและความสำคญั ของการบัญชี
2.1.1 ความหมายของการบญั ชี

สมาคมนกั บัญชแี ละผู้สอบบัญชรี บั อนุญาตแหง่ ประเทศไทย ซงึ่ เรยี กโดยย่อวา่ ส.บช.
(The institutg os certisied accountants and audtor of Thailand : ICAAT) ได้ให้ความหมาย
ของการบัญชีไว้ ดังน้ี

การบัญชี (Accounting) หมายถึง ศิลปะของการเก็บรวบรวม บันทึก จำแนก และ
ทำสรุปข้อมูลอันเกี่ยวกับเหตุการณ์ทางเศรษฐกิจในรูปตัวเงิน ผลงานข้ันสุดท้ายของการบัญชี คือ
การใหข้ ้อมลู ทางการเงิน ซึ่งเปน็ ประโยชน์แกบ่ ุคคลหลายฝา่ ย และผู้สนใจในกิจกรรมของกิจการ

สมาคมผู้สอบบัญชรี ับอนญุ าตของประเทศสหรัฐอเมริกา (Tha anerican institute
of certisied public accountants : AICPA) ได้ให้ความหมายของบัญชไี ว้ ดังน้ี

“การบัญชีเป็นศิลปะของการจดบันทึกรายการหรือ เหตุการณ์และรายละเอียด
เก่ียวข้องกับการเงินไว้ในรูปของเงินตราการจัดหมวดหมู่รายการเหล่าน้ันการสรุปผลรวมท้ังการ
ตคี วามของผลนนั้ ”

5

ศาสตราจารย์ W.A. PATON แห่งมหาวิทยาลัยมิซิแกน ได้ให้คำจำกัดความ “การบัญชี”
(Accounting)ว่าการบัญชี คือ“การช่วยอำนวยให้การบริหารงานเศรษฐกิจดำเนินไปได้อย่างราบร่ืน”นักบัญชีจึงมี
หน้าท่ีบันทึกรายการ ซ่ึงเกิดขึ้นได้กับหน่วยงานธุรกิจเฉพาะที่สามารถตีค่าเป็นตัวเงินได้รวมทั้งเรียบเรียงจัดแยก
ประเภทวิเคราะหแ์ ละรายงานผลสรปุ ของรายการทเี่ กิดขึน้

สภาวิชาชีพ (Federation of accounting professions : FAP)ได้กำหนดความหมายของคำว่า
การบญั ชี ไว้ดังนี้

การบัญชี (Accounting) คือ ศิลปะของการเก็บรวบรวม บันทึก จำแนก และสรุป
ขอ้ มูลเก่ียวกับเหตุการณ์ทางเศรษฐกิจในรูปตัวเงิน ผลงานข้ันสุดท้ายของการบัญชี คือ การให้ข้อมูล
ทางการเงินซ่ึง เป็นประโยชน์ต่อบุคคลหลายฝ่ายในกิจกรรมของกิจการ ดังนั้นสรุปได้เป็นแผนภาพ
ดังนี้

1. การทำบญั ชี (Bookkeeping)
เป็นหนา้ ทขี่ องผทู้ ำบัญชี

ข้นั ตอนการปฏิบัติ
ดงั นี้

การรวบรวม การบันทึก การจำแนก การสรุปขอ้ มูล
(Collecinge) (Recording) (Classifying) (Summarizing)

2. การใหข้ อ้ มูลทางการเงิน แก่บุคคลทเ่ี กย่ี วข้องหลายฝา่ ยเช่น
ฝา่ ยบริหาร ผู้ให้กู้ เจ้าหน้ี ตัวแทนรฐั บาล นกั ลงทนุ เปน็ ต้น

ภาพท่ี 2.1 แผนภาพกระบานการบัญชี

6

2.1.2 ความสำคญั ของการบัญชี
ความสำคญั ของการบญั ชีหลกั ใหญ่ ๆ กค็ อื เป็นแหลง่ ขอ้ มูลของธรุ กจิ ท่ีจะแสดงให้

เห็นถึงความเป็นไปของธุรกิจ เช่น ผู้เป็นเจ้าของกับพนักงานหรือเจ้าของธุรกิจกับผู้ลงทุน เจ้าหนี้
หรือธนาคารท่จี ะพิจารณาให้สินเช่ือหรือแมก้ ระทั่งการสอื่ ความหมายระหวา่ งธุรกิจด้วยกันเองดังน้ัน
ขอ้ มลู ทางการบัญชจี งึ มคี วามสำคญั ดังนี้

2.1.2.1 เพื่อให้เจ้าของกิจการสามารถควบคุมอย่างใกล้ชิดและ เม่ือปรากฏข้อบกพร่อง
อยา่ งใดอย่างหนึง่ กอ็ าจแก้ไขไดท้ ันที

2.1.2.2 เพ่ือช่วยให้เจ้าของกิจการนำข้อมูลทางการบัญชีไปเป็นแนวทางในการ
กำหนดนโยบายและการตัดสนิ ใจ

2.1.2.3 เพ่อื ชว่ ยใหท้ ราบผลการดำเนินงานของกจิ การในขณะใดขณะหนง่ึ ว่ากิจการ
มสี นิ ทรัพย์ หนีส้ ิน และสว่ นของเจ้าของเป็นจำนวนเท่าไร

2.1.2.4 เพ่ือช่วยให้ทราบฐานะการเงินของกิจการในขณะใดขณะหนึ่งว่ากิจการมี
ผลการดำเนินงานในรอบปที ผี่ า่ นมา กิจการมกี ำไรหรอื ขาดทนุ เปน็ จำนวนเท่าไร

2.1.2.5 เพอื่ ประโยชนใ์ นการเพมิ่ ทนุ หรอื ลดทุน ตลอดจนการขอสินเชื่อเพ่อื ขยายกิจการ
2.1.2.6 เพ่ือใช้เป็นหลกั ฐานสำคัญในการคำนวณภาษีไดอ้ ย่างถูกต้องตามความเปน็ จริง
2.1.2.7 เพอื่ ให้บุคคลภายนอกใชใ้ นการอา้ งอิงประกอบการพิจารณาความมนั่ คง
2.2 ความหมายและความสำคัญของธรุ กจิ
2.2.1 ความหมายของธรุ กิจ
ธุรกิจ หมายถึง การดำเนินกิจกรรมของบุคคลหรือกลุ่มบุคคลท่ีร่วมกันใน
การดำเนินงาน การผลิต การจำหนา่ ยสินคา้ และบริการ โดยมีจดุ มุ่งหมายท่ีจะไดร้ ับผลตอบแทนหรือ
ผลกำไรจากการดำเนนิ กิจกรรมนัน้
ธุรกิจ หมายถึง กระบวนการของกิจการทางเศรษฐกิจที่สัมพันธ์เป็นระบบและ
อย่างต่อเน่ืองในด้านการผลิต การซอื้ ขายแลกเปล่ียนเก่ียวกับสินค้าและบริการ โดยมีจุดมุ่งหมายท่ี
จะไดผ้ ลกำไรหรอื ผลตอบแทนจากกจิ กรรมนนั้
อาจกล่าวได้ว่ากิจกรรมใดท่ีมีจุดมุ่งหายเพื่อให้ได้กำไรถือว่าเป็นธุรกิจ เช่น บรษิ ัท
ห้าง ร้าน ตลอดจนรัฐวิสาหกิจต่างๆการดำเนินงานของรัฐ เช่น การสร้างถนนหนทาง โรงเรียน
โรงพยาบาล และ อ่ืน ๆ ไม่ถือว่าเป็นธุรกจิ เพราะมิได้มีจดุ มุ่งหมายด้านกำไรแต่เป็นการให้บริการ
แก่ประชาชนโดยมีจดุ มุ่งหมายใหป้ ระชาชนมีความเป็นอยูด่ ขี ้ึน

7

2.2.2 ความสำคญั ของธรุ กิจ
ธรุ กิจเปน็ หวั ใจสำคัญของสังคม สังคมจะเจริญกา้ วหน้า มีความเป็นอยู่ที่ดี เปน็ ที่

ยอมรับ ของชาวต่างประเทศ กต็ อ้ งอาศยั ความเจรญิ ของธุรกจิ ซ่ึงอาจสรปุ ความสำคัญของธุรกจิ ดงั นี้
2.2.2.1 ช่วยให้เศรษฐกิจของประเทศมีความก้าวหน้าและมั่นคงเนื่องจากมีการ

ลงทุนประกอบธุรกจิ ทำใหม้ กี ารหมนุ เวียน มีการกระจายรายได้ ประชาชนมฐี านะความเปน็ อยดู่ ีข้ึน
2.2.2.2 ช่วยให้รัฐมีรายได้เพิ่มข้ึน จากการที่ประชาชนมีรายได้ จำเป็นต้องเสีย

ภาษีอากรและ ค่าธรรมเนียมตา่ ง ๆ ให้รฐั เพ่อื ที่จะนำรายได้เหล่านไ้ี ปพัฒนาประเทศในด้านตา่ งๆ
2.2.2.3 ช่วยให้เกิดความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีการทำธุรกิจย่อมต้องมีการศึกษา

ค้นคว้าวจิ ยั อยู่เสมอเพ่อื เป็นการพฒั นาผลติ ภัณฑ์ของตนให้เปน็ ท่ียอมรบั ของผ้บู รโิ ภคและทนั คแู่ ขง่ ขนั
2.2.2.4 ช่วยให้ประชาชนมีมาตรฐานการครองชพี ดีขึน้ ทั้งนี้เพราะธุรกิจที่ให้มีการ

จา้ งงาน ประชาชนมรี ายได้
2.2.2.5 ชว่ ยลดปัญหาทางด้านสังคม คอื ปัญหาเรื่องการว่างงานถา้ ประชาชนมีการ

ว่างงานจำนวนมาก จะไมม่ ีรายได้ ปญั หาเกดิ ขึ้นตามมา
2.3 ความเป็นมาของขา้ วเกรียบ

ข้าวเกรยี บมชี ือ่ เดิมว่า กอื โป๊ะ ถอื เปน็ อาหารขบเคีย้ วอย่างหนงึ่ ทชี่ าวจังหวดั นราธิวาสนิยม
บริโภคเป็นอาหารว่างประจำวนั ทง้ั ยังเปน็ สินคา้ ประเภทของฝากชนดิ หนง่ึ ทเี่ ล่อื งช่อื สำหรบั ชาวบา้ น
ท่ีนิยมซอื้ ไปฝากเครอื ญาตทิ ่ีไปทำงาน หรอื อาศัยอยใู่ นตา่ งภมู ิภาค กือโปะ๊ เป็นคำนามในภาษายาวี
หรือภาษาท้องถิ่นทใ่ี ช้ส่ือความหมายถึง"ข้าวเกรยี บ" ในภาคภาษาไทย ทไ่ี ดร้ บั ความนิยมจากผ้บู ริโภค
จนมีผู้ผลิตข้นึ มาทอดขายกนั รมิ ฟตุ บาทบนถนนแทบจะทุกสายในเขตเทศบาลเมืองนราธวิ าส คลา้ ยกับส้มตำทีม่ ีขาย
กนั เกล่อื นเมืองในภาคอสี าน

กือโป๊ะ คืออาหารขบเคี้ยวชนิดแผ่นบางทอดกรอบจ้ิมด้วยน้ำจิ้มมีรสเผ็ดอมหวานเหมือน
น้ำจิ้มไก่ย่าง อุดมไปด้วยแคลเซียมและโปรตีน ที่เหมาะสมทางด้านโภชการสำหรับผู้บริโภคทุกวัย
เพราะมีปลาสด แป้งมัน และแป้งสาคู เป็นส่วนผสมหลักในกระบวนการผลิต โดยขั้นแรกนำ
ปลาสดมาตัดหัวตัดหางล้างให้สะอาด แล้วนำเข้าเครื่องบดให้ละเอียด เติมส่วนผสม ซ่ึงมีแป้งมัน
แป้งสาคู และเกลอื นวดคลุกเคล้าให้ส่วนผสมเข้ากันเป็นเน้ือเดียวกัน เสร็จแล้วจึงป้ันเป็นแท่งทรง
กลมขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง 2 นิ้ว ยาว 1 ฟุต และนำมาต้มในน้ำเดือดจนสุก แล้วนำขึ้นมาผึ่ง
ลมจนแห้งและแชเ่ ยน็ เพื่อให้แท่งขา้ วเกรียบแข็งตวั งา่ ยต่อการนำเข้าเครือ่ งหัน่ เปน็ แผน่ บาง ๆ เสร็จ
แล้วนำไปทอดในกระทะน้ำมันเดือดจนกรอบ และบรรจุถุงออกวางขายในราคาถุงเล็ก ๆ ถุงละ 35 บาท
ราคาถุงใหญ่ถุงละ 55 บาท หรือกิโลกรัมละ 55 บาท

8

2.4 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั ขา้ วเกรยี บ
ข้าวเกรียบ หมายถึง อาหารว่างชนิดหน่ึงที่ทำจากแป้งเป็นส่วนประกอบหลัก อาจมี

ส่วนประกอบของเนื้อสัตว์หรือผักผลไม้ เช่น ปลา กุ้ง ฟักทอง เผือก งาดำ งาขาว บดผสมให้
เข้ากบั เครอื่ งปรุงรส แล้วทำให้เป็นรปู ทรงตามต้องการ นึ่งใหส้ ุก ตัดให้เป็นแผ่นบาง ๆ นำไปทำ
ใหแ้ หง้ ด้วยแสงแดดหรือวิธอี ่นื ท่เี หมาะสมอาจทอดก่อนบรรจหุ รอื ไม่ก็ได้

2.4.1 ชนดิ ของข้าวเกรยี บแบ่งออกเปน็ 2 ชนิด คอื
2.4.1.1 ข้าวเกรยี บพรอ้ มบริโภค
2.4.1.2 ข้าวเกรียบดบิ

2.4.2 ลกั ษณะท่ัวไป
2.4.2.1 ข้าวเกรียบพร้อมบริโภค ต้องเป็นแผ่นบาง กรอบ มีการพองตัวดีและ

สม่ำเสมอ ไม่มชี ิน้ ทไ่ี หม้เกรียมอาจแตกหักได้เล็กนอ้ ย
2.4.2.2 ข้าวเกรยี บดิบ ต้องเป็นแผ่นบาง กรอบ อาจแตกหกั ไดเ้ ลก็ น้อย
2.4.2.3 สตี ้องมสี ีทด่ี ตี ามธรรมชาติของสว่ นประกอบท่ใี ช้และสมำ่ เสมอ
2.4.2.4 กล่ินรสต้องมีกลิ่นรสเฉพาะของส่วนประกอบที่ใช้และปราศจากกล่ินอน่ื ที่

ไม่พงึ ประสงค์ เช่น กล่นิ อับ กล่ินหืน
2.4.2.5 สิ่งแปลกปลอมต้องไม่พบสิ่งแปลกปลอมที่ไม่ใช่ส่วนประกอบท่ีใช้ เช่น

เส้นผม ดิน ทราย กรวด ช้ินสว่ นหรอื สง่ิ ปฏกิ ลู จากสัตว์ เช่น แมลง หนู นก
2.4.2.6 ความช้ืนขา้ วเกรยี บพร้อมบรโิ ภค ต้องไม่เกนิ ร้อยละ 4.0 โดยนำ้ หนกั
2.4.2.7 ความช้ืนขา้ วเกรยี บดิบต้องไมเ่ กินรอ้ ยละ 12 โดยนำ้ หนกั

2.4.3 ส่วนผสม
2.4.3.1. แป้งมันสำปะหลัง 5 กิโลกรัม

ภาพท่ี 2.2 แป้งมันสำปะหลัง

9

2.4.3.2. ผงฟู 2 ถุง

ภาพที่ 2.3 ผงฟู
2.4.3.3. น้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรมั

ภาพท่ี 2.4 น้ำตาลทรายแดง
2.4.3.4. เกลอื 1 ถงุ

ภาพที่ 2.5 เกลอื

2.4.3.5. ฟักทอง

ภาพที่ 2.6 ฟกั ทอง

10

2.4.3.6. มนั เทศ

ภาพท่ี 2.7 มนั เทศ

2.4.3.7. กุง้ แห้ง

ภาพท่ี 2.8 กุง้ แหง้

2.4.3.8. กระเทยี ม

ภาพที่ 2.9 กระเทยี ม

11

2.4.3.9. ใบเตย

ภาพท่ี 2.10 ใบเตย

2.4.3.10. น้ำเปล่า

ภาพท่ี 2.11 น้ำเปลา่
2.4.3.11. พริกไทย

ภาพที่ 2.12 พรกิ ไทย
2.4.4 วธิ ีการทำข้าวเกรียบ

2.4.4.1. นำส่วนผสมข้างต้นทง้ั หมดมาคลุกเคลา้ ใหเ้ ข้ากันดีแลว้
2.4.4.2. ใสน่ ้ำร้อน 1 ลิตร จากนั้นกใ็ ชม้ อื ขยำใหส้ ว่ นผสมเขา้ กัน
2.4.4.3. ใส่สมนุ ไพรอยา่ งใดอยา่ งหนึ่งตามอตั ราที่กำหนดลงไป
2.4.4.4. นวดแป้ง ใหเ้ ข้ากัน จนแป้งเปน็ เน้ือเดียวกนั จึงนำมาป้ันเปน็ แทง่ ความใหญ่
2.4.4.5. นำไปนึ่งราว 1 ช่ัวโมงจนแป้งไดท้ ่ีพอดีจากน้ันก็นำไปแช่ไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดาหรือ
แชต่ ้เู ย็นน้ำแขง็ 1-2วนั

12

2.4.4.6. หลังจากท่แี ช่ตเู้ ยน็ แลว้ กน็ ำไปหนั่ เป็นชิน้ บาง ๆ เทา่ ๆ กันหากชิน้ ที่หั่น
มีความหนาบางไมเ่ ท่ากัน กจ็ ะทำใหเ้ วลาไปทอดขา้ วเกรียบจะสกุ ไม่ท่ัวทง้ั แผน่

2.4.5 วธิ ีการเกบ็ รักษา
เกบ็ ไว้ในท่ีโปรงแสง ไมอ่ บั ชื้น

2.4.6 คุณประโยชน์
บำรุงหัวใจใหแ้ ขง็ แรง บำรงุ กระดกู และฟนั ช่วยลดพษิ ของสารแปลกปลอมในรา่ งกาย

คุณคา่ ทางยา ชว่ ยขบั ลมไดเ้ ป็นอยา่ งดี แก้ทอ้ งอดื ทอ้ งเฟอ้
2.5 แนวคิดทฤษฎเี กย่ี วกับต้นทนุ

2.5.1 ความหมายของตน้ ทุน
อนุรักษ์ ทองสุโขวงศ์ (2561 :ออนไลน์)ตน้ ทุน (Cost) หมายถงึ มูลค่าของทรัพยากรท่ีสูญเสีย

ไปเพื่อให้ได้สินค้าหรือบริการโดยมูลค่านั้นจะต้องสามารถวัดได้เป็นหน่วยเงินตราซึ่งเป็นลักษณะของการลดลงใน
สินทรพั ย์หรือเพิม่ ข้ึนในหน้ีสินตน้ ทนุ ท่เี กิดขึ้นอาจจะให้ประโยชน์ในปจั จุบนั หรือในอนาคตกไ็ ด้

นาโนซอฟท์ แอนด์ โซลูช่นั (2552: ออนไลน์) ต้นทนุ คอื ค่าใช้จา่ ยท่ีเกดิ ขึ้นในการดำเนนิ การ
ผลิตสินค้า บริการ หรือถ้าพูดกันแบบภาษาชาวบ้าน ต้นทุน คือ จำนวนเงินที่ได้จ่ายไปในการซ้ือ สินค้า
ข้าวของ วัตถดุ บิ ต่าง ๆ เพื่อนำมาผลติ หรอื ขายสนิ ค้าเพ่อื ให้กอ่ ให้เกดิ รายไดค้ อื ยอดขายอีกที

วคนิ ี พุลเหลือ (2563 : ออนไลน)์ ตน้ ทุนการผลิต หมายถึง คา่ ใช้จ่ายท่ีเกดิ ข้ึนจากการแปร
สภาพวัตถุดิบให้กลายเป็นสินค้าสําเร็จรปู เป็นต้นทุนที่เกิดขึ้นในธุรกิจการผลิต การแบ่งประเภทของต้นทุนการ
ผลิตถ้าแบ่งตามองค์ประกอบของต้นทุนจะสามารถแบ่งประเภทของต้นทุนสามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท
ประกอบดว้ ย วัตถุดิบทางตรง คา่ แรงทางตรง และค่าใช้จา่ ยการผลติ

ดงั นนั้ ตน้ ทุนในการศึกษาครั้งนี้ หมายถึง ต้นทุนทั้งหมดจาการลงทุนในการผลิตและจำหน่าย
ข้าวเกรียบ ต้ังแตก่ ารจดั หาทนุ ในการลงทนุ จดั หาวัตถุดิบจนกระทัง่ สำเรจ็ เป็นสินคา้ สำเรจ็ รปู

2.5.2 การจำแนกตน้ ทุนตามลักษณะสว่ นประกอบของผลิตภัณฑ์
ส่วนประกอบของต้นทุนที่ใช้ในการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์แต่ละชนิด (Cost of a

ManufacturedProduct) จะประกอบด้วยวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และ ค่าใช้จ่ายการผลิต ซ่ึงถ้า
พจิ ารณาในด้านทรัพยากรทเี่ ป็นส่วนประกอบของสนิ ค้าแล้ว ประกอบด้วย

2.5.2.1 วตั ถุดบิ (Materials)
วัตถุดิบนับว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญของการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป

โดยท่ัวไป ซงึ่ ต้นทุนทีเ่ ก่ียวกับการใชว้ ตั ถุดิบในการผลิตสินคา้ อาจจะถกู แบง่ ออกเป็น 2 ลกั ษณะคอื
2.5.2.1.1 วัตถุดิบทางตรง (Direct materials) หมายถึง วัตถุดิบหลักท่ีใช้ใน

การผลิต และสามารถระบุได้อย่างชัดเจนวา่ ใชใ้ นการผลิตสนิ ค้าชนิดใดชนิดหน่ึงในปริมาณและต้นทุนเท่าใด รวมท้ัง
จัดเป็นวัตถุดิบส่วนใหญ่ที่ใช้ในการผลิตสินค้าชนิดนั้น ๆ เช่น ไม้แปรรูปจัดเป็นวัตถุดิบทางตรงของการผลิต

13

เฟอร์นิเจอร์ ผา้ ทใ่ี ช้ในอตุ สาหกรรมเสอ้ื ผา้ ยางดิบท่ีใช้ในการผลิตยางรถยนต์ แร่เหลก็ ทใี่ ช้ในอุตสาหกรรมถลงุ เหล็ก
กระดาษที่ใช้ในธุรกจิ สิง่ พิมพ์ เปน็ ต้น

ดังนั้นในการผลิตข้าวเกรียบ วัตถุดิบหลักในการผลิตน้ัน คือ
แปง้ มันสำปะหลงั ฟักทอง มนั เทศ กระเทยี ม ใบเตย และก้งุ แห้ง

2.5.2.1.2 วัตถดุ บิ ทางออ้ ม (Indirect materials) หมายถงึ วัตถดุ บิ ตา่ ง
ๆ ท่ีเก่ียวข้องโดยทางอ้อมกับการผลิตสินค้า แต่ไม่ใช่วัตถุดิบหลักหรือวัตถุดิบส่วนใหญ่ เช่น ตะปู
กาว กระดาษทรายท่ีใช้เป็นส่วนประกอบของการทำเครื่องหนังหรือเฟอร์นิเจอร์ นำมันหล่อลื่น
เครื่องจกั ร เส้นด้ายที่ใชใ้ นการตัดเยบ็ เสอื้ ผ้า เปน็ ต้น

ดังน้ันในการผลิตข้าวเกรียบ วัตถุดิบทางอ้อมในการผลิต คือ
สีผสมอาหาร นำ้ ตาล ทรายแดง เกลือ ผงฟู พริกไทย

2.5.2.2 คา่ แรงงาน (Labor)
ค่าแรงงาน หมายถึง ค่าจ้างหรือผลตอบแทนท่ีจ่ายให้แก่ลูกจ้างหรือ

คนงานที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสินค้า โดยปกติแล้วค่าแรงงานจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ชนิด
คือ ค่าแรงงานทางตรง (Direct labor) และค่าแรงงานทางออ้ ม (Indirect labor)

2.5.2.2.1 ค่าแรงงานทางตรง (Direct labor) หมายถึง ค่าแรงงานตา่ ง ๆ
ท่ีจ่ายให้แก่คนงานหรือลูกจ้างท่ีทำหน้าที่เกี่ยวกับการผลิตสินค้าสำเร็จรูปโดยตรง รวมทั้งเป็น
คา่ แรงงานทมี่ จี ำนวนมากเมื่อเทียบกบั ค่าแรงงานทางออ้ มในการผลติ สินค้าหนว่ ยหน่งึ ๆ และจัดเป็น
ค่าแรงงานส่วนสำคัญในการแปรรูปวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป เช่น คนงานท่ีทำงานเก่ียวกับ
การควบคมุ เครื่องจกั รที่ใชใ้ นการผลิตก็ควรถอื เป็นแรงงานทางตรง พนกั งานในสายการประกอบเป็นตน้

ดังนั้นในการผลิตข้าวเกรียบ มีค่าแรงงานทางตรง คือ ลกู จ้างท่ี
ทำการนวดขา้ วเกรียบกบั เจา้ ของรา้ นทท่ี ำการทำข้าวเกรียบเอง

2.5.2.2.2 ค่าแรงงานทางอ้อม(Indirect labor) หมายถงึ ค่าแรงงานท่ีไม่
เก่ียวข้องกับค่าแรงงานทางตรงท่ีใช้ในการผลิตสินค้า เช่น เงินเดือนผู้ควบคุมโรงงาน เงินเดือน
พนักงานทำความสะอาดเคร่ืองจักร และโรงงาน พนักงานตรวจสอบคุณภาพ ช่างซ่อมบำรุง
ตลอดจนต้นทุนท่ีเกี่ยวข้องกับคนงาน เช่น ค่าภาษีท่ีออกให้ลูกจ้าง สวัสดิการต่าง ๆ เป็นต้น
ซึ่งคา่ แรงงานทางออ้ มเหลา่ น้ีจะถอื เปน็ สว่ นหนง่ึ ของค่าใชจ้ า่ ยการผลิต

ดังนั้นในการผลิตข้าวเกรียบ มีค่าแรงงานทางตรง คือ ไม่มี
ค่าแรงงานทางออ้ มเน่อื งจากเป็นธรุ กิจครอบครัว

2.5.2.3 คา่ ใช้จา่ ยการผลิต (Manufacturing Overhead)
ค่าใช้จ่ายการผลิต หมายถึง แหล่งรวบรวมค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

กับการผลิตสินค้าซึ่งนอกเหนือจากวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง เช่น วัตถุดิบทางอ้อม

14

ค่าแรงงานทางอ้อม คา่ ใช้จ่ายในการผลิตทางอ้อมอ่ืน ๆ ได้แก่ ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเช่า คา่ เส่อื มราคา
ค่าประกันภัย ค่าภาษี เป็นต้น แต่อย่างไรก็ตามค่าใช้จ่ายเหล่าน้ีก็จะต้องเป็นค่าใช้จ่ายท่ีเก่ียวกับ
การดำเนินการผลิตในโรงงานเท่าน้ัน ไม่รวมถึงเงนิ เดือน ค่าเช่า คา่ ไฟฟ้า คา่ เสื่อมราคา ท่เี กิดขึ้น
จากการดำเนินงานในสำนักงาน ดงั น้นั คา่ ใชจ้ ่ายการผลิตจึงถือเปน็ ทรี่ วมของคา่ ใชจ้ ่ายในการผลิตทางออ้ มตา่ ง ๆ
(Costpoolofindirectmanufacturingcosts)นอกจากน้ี ยังจะพบว่าในบางกรณีก็มีการเรียกค่าใช้จ่ายการผลิตใน
ช่อื อน่ื ๆ เชน่ ค่าใช้จ่ายโรงงาน(FactoryOverhead) โสหุ้ยการผลติ (ManufacturingBurden) ต้นทุนผลติ ทางออ้ ม
(Indirect Costs) เป็นต้น

ดังนั้นในการผลิตข้าวเกรียบมีค่าใช้จ่ายในการผลิต คือ
ตราสินค้า ถุงร้อนขนาด 10x15 นิ้ว ถุงร้อนขนาด 12x18 นิ้ว ถุงหูห้ิวขนาด 15x30 น้ิว หนังยาง ฟืน
กลอ่ งกระดาษ เทปใส คา่ ไฟฟ้า คา่ นำ้ ประปา

สว่ นประกอบต่างๆ สรุปได้ดงั ภาพตอ่ ไปนี้

ต้นทนุ วตั ถุดบิ งานระหวา่ งทำ สนิ ค้าคงเหลือตน้ งวด
ต้นงวด สินค้าสำเร็จรูป
สินค้าคงเหลือปลายงวด
ทางตรง

ต้นทุนแรงงาน ทางตรง งานระหวา่ งทำ เสรจ็

ทางอ้อม ไมเ่ สรจ็

ตน้ ทุนคา่ ใชจ้ ่าย งานระหว่างทำ
ในการผลิต ปลายงวด

ภาพที่ 2.13 แผนภาพสว่ นประกอบต่าง ๆ การจำแนกต้นทนุ

2.5.3. การจำแนกตน้ ทนุ ตามพฤติกรรมของตน้ ทุน
การจำแนกต้นทุนประเภทน้ีก็เพื่อนำข้อมูลต้นทุนมาวิเคราะห์ในการตัดสินใจ

วางแผน ควบคุมและวัดผลดำเนินการได้ ส่วนใหญ่จะนำมาใช้ในการวิเคราะห์จุดคุ้มทุนของการขาย
ผลิตภัณฑ์นั้น ๆ หรือการรับจ้างผลิตภัณฑ์ชนิดใดชนิดหนึ่ง ต้นทุนตามพฤติกรรมสามารถจำแนก
ออกได้ 3 ชนิด มีดงั น้ี

15

2.5.3.1 ต้นทุนผันแปร (Variable cost) ต้นทุนประเภทนี้จะแปรผันไปตาม
ปริมาณการผลิตสนิ ค้าโดยมีการใชส้ ัดส่วนของวัตถุดิบและค่าแรงงานท่ีแน่นอนย่ิงผลิตมากต้นทุนน้ีก็
จะมีปริมาณสงู ขึ้นผันแปรตามการผลิตดว้ ย

2.5.3.2 ต้นทุนคงที่ (Fixed cost) เป็นต้นทุนที่เกิดขึ้นคงท่ีไม่ว่าจะมีการผลิตมาก
ข้ึนหรือน้อยลงก็ตาม ทุกกิจการจะมีต้นทุนคงท่ีเกิดขึ้นแม้ว่าจะมีการขายสินค้าน้ันได้หรือไม่ก็ตาม
เช่น เงนิ เดือนผ้จู ดั การ คา่ เช่าโรงงาน เป็นตน้

2.5.3.3 ตน้ ทุนผสม (Mixed cost) มกี ารแบง่ ออกเป็น 2 ชนดิ คอื ต้นทนุ ก่ึงผันแปร
และต้นทุนกึ่งคงที่ ซ่ึงต้นทุนกึ่งผันแปรจะเป็น ค่าโทรศัพท์ ค่าเช่า เคร่ืองจักร ที่มีค่าใช้จ่ายคงท่ี
จำนวนหนง่ึ และมคี า่ ใชจ้ า่ ยผันแปรเมื่อมีการผลติ ทม่ี ากข้นึ เปน็ ตน้
2.6 แนวคดิ ทฤษฎเี ก่ยี วกับผลตอบแทน

ผลตอบแทน หมายถึง จำนวนเงินที่เราได้รับเป็นการตอบแทนในระยะเวลาที่เราถือครอง
สินทรัพย์ลงทุน ผลตอบแทนจะแบ่งเป็น 2 สว่ นใหญ่ ๆ คอื “รายได้ระหว่างการถือครอง” และ
“กำไร (ขาดทุน) จากการซื้อและขาย” เชน่ การถือครอง “หุ้นสามัญ” จะได้รบั ผลตอบแทนดงั น้ี
ผลตอบแทนหุ้นสามัญ = เงนิ ปันผล + กำไรสว่ นเกนิ จากการซ้อื และขาย

กรณีการศึกษาโครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทน การทำข้าวเกรียบกรณีศึกษาข้าว
เกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ในคร้ังน้ีแนวคิดการ
วเิ คราะหผ์ ลตอบแทนเป็นการวิเคราะหค์ วามสมั พนั ธ์ระหวา่ ง ต้นทนุ ขายกบั ขายสุทธิของนกั วชิ าการ

สุพะยอม นาจันทร์ (2562) การวิเคราะห์ผลตอบแทนเป็นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์
ระหว่างต้นทุนขายกับขายสุทธิอัตราส่วนท่ีนิยมใช้ในการวิเคราะห์ผลตอบแทน วิเคราะห์
ความสามารถในการทำกำไรจะสามารถพิจารณาได้ดังนี้

2.6.1. อัตราส่วนกำไร ขั้นต้นต่อยอดขาย เป็นอัตราส่วนท่ีจะบอกให้ทราบว่ากิจการมี
ความสามารถในการทำกำไรข้นั ต้นเปน็ ร้อยละเทา่ ไรเม่อื เปรยี บเทียบกับยอดขายสุทธอิ ตั รากำไรข้นั ต้น
ย่ิงสูงยง่ิ ดแี สดงให้เห็นถงึ ประสิทธภิ าพในการบรหิ ารงานและการจัดซ้ือสินค้ารวมท้งั นโยบายการผลิต
และการตงั้ ราคาขาย

อตั ราส่วนกำไรขั้นตน้ = กำไรขน้ั ต้น x 100
ยอดขาย

2.6.2. อัตราส่วนกำไรสุทธิต่อยอดขายสุทธิเป็นอัตราส่วนท่ีจะทำให้ทราบว่ากิจการ
มีความสามารถในการทำกำไรสทุ ธิเป็นรอ้ ยละเทา่ ไรของยอดขายสทุ ธิอัตราสว่ นนย้ี ่ิงสงู ยิ่งดี แสดงว่า
กิจการสามารถบริหารจัดการไดด้ ี

อตั ราส่วนกำไรสทุ ธติ อ่ ยอดขาย = กำไรสทุ ธิ x 100
ยอดขาย

16

2.6.3. อัตราผลตอบแทนต่อส่วนของผู้ถือหุ้น เป็นอัตราส่วนที่ทำให้ทราบว่ากิจการได้นำ
สว่ น ของเจ้าของไปบริหารเพ่อื กอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์แก่ธรุ กจิ อยา่ งไร อตั ราส่วนนีย้ ิ่งสูงยง่ิ ดี

อตั ราผลตอบแทนต่อสว่ นของผู้ถอื หุ้น = กำไรสุทธิ x 100
รวมสว่ นของผถู้ ือหนุ้ (เฉลี่ย)

2.6.4. อตั ราผลตอบแทนจากการลงทุนเป็นการเปรียบเทียบระหว่างกำไรสทุ ธิกับสนิ ทรัพย์
ที่มีตัวตนอัตราส่วนน้ีทำให้ทราบว่ากิจการใช้เงินไปลงทุนในสินทรัพย์แล้วก่อให้เกิดประโยชน์หรือ
ผลตอบแทนแก่กิจการมากน้อยเพียงใด อัตราสว่ นนย้ี ่ิงสูงยิ่งดเี ชน่ เดียวกัน นอกจากนอ้ี ัตรากำไรต่อ
ตน้ ทุนก็ถือเป็นส่วนหนง่ึ ของการวิเคราะหผ์ ลตอบแทน เป็นอตั ราส่วนเปรียบเทียบระหวา่ งกำไรที่เกิด
ข้ึนหลังจากหักค่าใช้จ่ายและภาษีออก จ่ายรายได้แล้ว โดยนำมาเปรียบเทียบกับต้นทุนการผลิต
ทง้ั ส้นิ อัตราสว่ นนี้ยงิ่ สงู ยง่ิ ดี

อัตราผลตอบแทนจากการลงทุน = รายได้ – เงนิ ลงทุน x 100
เงนิ ลงทนุ

2.6.5. อัตรากำไรสุทธิต่อต้นทุนรวมเป็นอัตราส่วนเปรียบเทียบระหว่างกำไรที่เกิดขึ้น
หลังจากหักค่าใช้จ่ายและภาษีออกจ่ายรายได้แล้ว โดยนำมาเปรียบเทียบกับต้นทุนการผลิตท้ังส้ิน
อตั ราสว่ นน้ยี ่ิงสูงย่ิงดี

อตั รากำไรสุทธิ = กำไรสทุ ธิ x 100
รายไดร้ วม

วนั วิสา เนื่องสมศรี (2557) ได้มีการศึกษาเกี่ยวกับจุดคุ้มทุน (Break – Even Point)
คอื จุดที่มีปริมาณการขายหรือยอดขายเท่ากับตน้ ทุนท่จี ะเกิดขึน้ ทั้งหมดของบรษิ ัท กล่าวคือ เป็นจุดที่
ผล การดำเนินงานเป็นศูนยแ์ ละเป็นจุดท่ีมกี ำไรส่วนเกนรวมเท่ากับต้นทุนคงที่พอดี ประโยชน์เพ่ือใช้
เป็น เคร่ืองมือหรือเป็นเทคนิคท่ีนำมาใช้ในการวางแผนและควบคุมการดำเนินงานของกิจการเพื่อ
ไม่ให้ขาย สินค้าต่ำกว่าจุดคุ้มทุนเพราะถา้ ขายตำ่ กว่าจุดคุ้มทุนก็เท่ากับวา่ บรษิ ัทจะประสบผลขาดทุน
ทันที

จุดคุ้มทุน = (ตน้ ทนุ คงท่รี วม/อตั รากำไรสว่ นเกินถวั เฉล่ยี )
2.7 งานวิจัยท่ีเกีย่ วขอ้ ง

โซเฟีย เมฆารัฐ และคณะ (2560) เรื่องการพัฒนาผลติ ภณั ฑ์สูตรขา้ วเกรียบปลาทเู สริม
ใบถัว่ ดาวอินคา ปจั จบุ ันข้าวเกรียบปลาที่วางจำหนา่ ยในท้องตลาดมปี รมิ าณของสารตา้ นอนมุ ูลอิสระ
และปริมาณเส้นใยอาหารน้อย เนือ่ งจากส่วนผสมหลักประกอบดว้ ยแปง้ และโปรตีน การศึกษานม้ี ี
วัตถุประสงค์ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบปลาทูเสริม ใบถั่วดาวอินคาต่อสมบัติทางเคมี
คุณภาพทางประสาทสัมผัส และวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการเทียบกับผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบ
ปลาสูตรดั้งเดิม จากการศึกษาพบว่า การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบปลาทูเสริมใบถั่วดาวอินคา

17

สตู รท่ี 6 มีคะแนนการทดสอบ ทางประสาทสัมผัสดา้ นความชอบโดยรวมสูงทส่ี ูด คือ 8.47 คะแนน
และมีปรมิ าณความช้ืนรอ้ ยละ 7.23 โดยน้ำหนักแห้ง และ ค่า a w 0.60 ตามมาตรฐานผลติ ภัณฑ์
ชุมชนกำหนด นอกจากน้ีข้าวเกรียบท่ผี ่านการพฒั นา พบวา่ มีปริมาณแคลเซียม 912.35 มิลลกิ รัม
ต่อกิโลกรัม และสารต้านอนุมูลอิสระ (EC 50 ) 857.80 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร จะเห็นได้ว่าข้าว
เกรียบปลาทูเสริมใบถ่ัว ดาวอินคาสามารถยกระดับผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบในท้องถิ่นให้มีคุณค่าทาง
โภชนาการและตอบสนองความต้องการของผูบ้ ริโภค ท่รี กั สขุ ภาพและเป็นผลิตภัณฑ์อาหารฮาลาลต่อไป

กัญฐณา ดิษฐ์แก้วและคณะ (2558) เร่อื งการศึกษาตน้ ทนุ และผลตอบแทนจากการปลกู มัน
สำปะหลัง การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพ่ือศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนจากการปลูกมัน
สำปะหลัง ของเกษตรตำบลป่ามะม่วง จังหวัดตาก 2 ) เพ่ือศึกษาระยะเวลาคืนทุนจากการปลูกมัน
สำปะหลังของกลุ่มเกษตรกรตำบลป่ามะม่วง จังหวัดตาก เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม
สัมภาษณ์เกษตรกร ผู้ปลูกมันสำปะหลัง จำนวน 57 ราย การศึกษาคร้ังน้ี แบ่งพื้นท่ีศึกษาท่ี
รวบรวมได้ทำการวิเคราะห์ ผลตอบแทนของการปลกู มันสำปะหลัง ผลการศกึ ษาพบว่า พื้นที่ 1-7 ไร่
มีพืน้ ทเ่ี พาะปลูกรวม 81 ไร่ มีเงนิ ลงทนุ เคร่ืองมือและ อปุ กรณ์ 683,500 บาท เฉล่ียต่อไร่เท่ากับ
8,432.72 บาท มีต้นทุนการผลิตรวมเฉลย่ี ตอ่ ไร่ เท่ากับ 5,760.98 บาท มีรายไดห้ ลังหักต้นทุนการ
ผลติ ต่อไร เท่ากบั 7,739.02 บาท มีระยะเวลาคืนทุน ประมาณ 1 ปี 1 เดือน 3 วัน พ้ืนที่ 8-10 ไร
มีพื้นท่ีเพาะปลูก รวม 210 ไร่มีเงินลงทุนเครื่องมือและ อุปกรณ์ 1,745,570 บาท เฉล่ียต่อไร่
เท่ากับ 8,312.24 บาท มีต้นทุนการผลิตรวมเฉล่ียต่อไร่ เท่ากับ 5,664.29 มีรายได้หลังหักต้นทุน
การผลิตตอ่ ไร่ เทา่ กับ 7,910.71 บาท มีระยะเวลาคืนทุน ประมาณ 1 ปี 18 วันและพื้นท่ี 11
ไรข่ นึ้ ไป มพี ื้นท่เี พาะปลกู รวม 274 ไร่ มเี งินลงทนุ เคร่ืองมอื และอุปกรณ์ 2,249,580 บาท เฉลี่ย
ต่อไร่เท่ากับ 8,210.15 บาท มีต้นทุนการผลิตรวมเฉล่ียต่อไร่ เท่ากับ 5,586.13 บาท มีรายได้
หลงั หกั ต้นทุนการผลิตตอ่ ไร่ เท่ากบั 8,063.87 บาท มีระยะเวลาคนื ทนุ ประมาณ 1 ปี 7 วัน

สฑุ ามาศ ไชยคำ(2563) การวิเคราะหต์ ้นทุนและผลตอบแทนการผลติ ข้าวเม่า: กรณีศึกษา
ผปู้ ระกอบการในเขตบ้านกลางใหญ่ ตำบลกลางใหญ่ อำเภอบ้านผอื จงั หวัดอดุ รธานีการวิเคราะห์
ตน้ ทุนและผลตอบแทนการผลิตข้าวเมา่ : กรณศี ึกษา ผู้ประกอบการในเขตบ้านกลางใหญ่ ตาํ บลกลาง
ใหญ่ อําเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลต้นทุนและผลตอบแทนการผลิต
ข้าวเม่า เพ่ือวิเคราะห์ต้นทุน รายได้ และผลตอบแทนการผลิตข้าวเม่า เพ่ือศึกษาปัญหาและอุปสรรคจาก
การผลิตข้าวเม่ากลุ่มตัวอย่างท่ีศึกษาคือ คุณศิริรัตน์ ชาวดอน บ้านกลางใหญ่ ตําบลกลางใหญ่
อําเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี จํานวน 1 ราย โดยเครื่องมือท่ีใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ
แบบสัมภาษณ์มีโครงสร้าง ทไ่ี ด้ออกแบบข้ึนมาเพื่อรองรับวัตถุประสงคข์ องการศึกษาประกอบการใช้
วธิ ีสังเกตการณ์การทํางาน และกรรมวิธีการแปรรูปข้าวเม่า ผลการศึกษาพบว่า การแปรรูปข้าวเม่า
จะมีต้นทุนการผลิตต่อถุง 21.07 บาท ช่วงการเก็บมีปริมาณการขายเท่ากับ 12,000 ถุง เป็น

18

จํานวนเงิน 960,000 บาท หักต้นทุนขายและค่าใช้จ่ายในการขายและบริหาร 242,520 บาท
ภายในเดือนมกราคม คุณศิริรัตน์ชาวดร มีกำไรขั้นต้น 1,191,720 บาท ซ่ึงแสดงให้เห็นว่า
รายได้ที่คุณศิริรัตน์ ชาวดร ได้รับน้ันมากกว่าต้นทุนการผลติ ข้าวเม่า ขอ้ เสนอแนะ ควรขุดสระน้ำ
เพือ่ กักเก็บน้ำใหเ้ พยี งพอต่อการปลูกข้าวเพื่อทจี่ ะได้ข้าวมาทำการผลิตเปน็ ข้าวเม่าและผู้ประกอบการ
ควรกระจายขา้ วเม่าสรู่ า้ นคา้ อื่นๆ เพอื่ เพิม่ ยอดขายใหม้ ากข้ึน และเพ่ือเพิ่มกำไรให้กับผ้ปู ระกอบการ

ผกาวดี ภู่จันทร(2562) เรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มยำการพัฒนา
ผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มยำครั้งนม้ี ีวัตถุประสงค์เพ่อื พัฒนาผลติ ภณั ฑ์ข้าวเกรียบฟักทองใหม้ ี
คณุ ค่าทางโภชนาการเพิ่มข้ึนและมีความแปลกใหม่ โดยทำการศึกษาองคป์ ระกอบทางเคมี กายภาพ
และจุลินทรีย์ จากการพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มยำ โดยการใช้น้ำต้มยำทดแทน
น้ำเปล่าในปริมาณ 6 ระดับ คือ ร้อยละ 40 50 60 70 80 และ 90 ของน้ำหนักน้ำเปล่าทั้งหมด
จากน้ันศึกษาการยอมรับของผู้บริโภค 100 คน พบว่า ผู้บริโภคให้คะแนนการยอมรับผลิตภัณฑ์ข้าว
เกรยี บฟักทองรสต้มำที่ใช้น้ำต้มยำทดแทน น้ำเปล่า ร้อยละ 70 มากทสี่ ุด (p≤0.05) จากการทดสอบ
องค์ประกอบทางเคมี พบว่า ผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มย ำมีโปรตีน ร้อยละ 1.27
คาร์โบไฮเดรตร้อยละ 72.74 ไขมนั รอ้ ยละ 20.13 ความชน้ื ร้อยละ 3.51 เถา้ ร้อยละ 2.35 พลังงาน
477.21 กิโลแคลอรี่ ใยอาหาร 2.51กรัม และฤทธ์ิการต้านออกซิเดชั่น 34.69 ไมโครโมลโทรล็อก
(trolox) ต่อ 100 กรัม คุณภาพ ทางด้านค่าสี พบว่า ผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มยำ มีค่าสี
L*a*b* เท่ากับ 42.08 18.63 และ 14.65 ตามลำดับ และผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบฟักทองรสต้มยำมี
คณุ ภาพทางจุลนิ ทรียเ์ ป็นไป ตามมาตรฐานผลติ ภัณฑ์ชมุ ชน เลขท่ี มผช.107/1443

วิภาวรรณ วงศ์สุดาลักษณ์(2559) การประยุกต์ใช้ฟลาวร์เมล็ดจำปาดะในผลิตภัณฑ์ข้าว
เกรียบเมล็ดจำปาดะเป็นส่วนเหลือใช้จากการบริโภคจำปาดะในรูปแบบผลสด การวิจัยน้ีมี
วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนำเมล็ดจำปาดะมาทดแทนแป้งมันสำปะหลังในผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบไก่
ศกึ ษาคุณภาพทางกายภาพและเคมขี องผลติ ภัณฑ์ และศึกษาการยอมรับผลิตภณั ฑ์ขา้ วเกรยี บไกจ่ าก
เมล็ดจำปาดะของผู้บริโภค ผลการวิจัยพบว่า การเตรียมฟลาวร์เมล็ดจำปาดะในรูปแบบแป้งดิบ
จะได้ผลผลติ รอ้ ยละ 57.03 และเมอ่ื นำมาทดแทนแป้งมันสำปะหลังในผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบไก่ พบว่า
ข้าวเกรียบท่ีมีการใช้ฟลาวร์เมล็ดจำปาดะมีค่าการพองตัวต่ำกว่าผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบไก่ท่ีไม่มีการ
ทดแทนแป้งมันสำปะหลัง ในขณะเดียวกัน ผลิตภัณฑ์ข้าวเกรยี บไก่ที่มีการทดแทนแป้งมันสำปะหลัง
ด้วยฟลาวร์เมล็ดจำปาดะที่ร้อยละ 15 มีค่าการพองตัวสูงท่ีสุด (1.90 เท่า) การทดแทนแป้งมัน
สำปะหลังด้วยฟลาวร์เมล็ดจำปาดะท่ีร้อยละ 10 ให้ค่าคะแนนการยอมรับทางประสาทสัมผัสสูงที่สุด
เม่ือทดแทนด้วยเนื้อจำปาดะต้มสุกพบว่าสามารถใช้ในปริมาณที่เพ่ิมข้ึนและได้ผลิตภัณฑ์ท่ีดีกว่าการ
ใช้ฟลาวร์เมล็ดจำปาดะ โดยสูตรที่เหมาะสมในการผลิตข้าวเกรียบไก่จากเมล็ดจำปาดะ คือการ
ทดแทนแป้งมันสำปะหลังด้วยเนื้อเมล็ดจำปาดะท่ีร้อยละ 40 โดยมีส่วนประกอบดังน้ี

19

แป้งมันสำปะหลัง ร้อยละ 37.8 เมล็ดจำปาดะ ร้อยละ 25.2 เนื้อไก่สว่ นอก ร้อยละ 10.0 กระเทียม
ร้อยละ 4.0 พรกิ ไทยป่นร้อยละ 1.0 เกลือ ร้อยละ 0.5 และน้ำอุ่น ร้อยละ 21.5 ซึ่งจะใหค้ ่าการพอง
ตัวสูงท่ีสุด (3.77เท่า) และได้รับคะแนนการยอมรับอยู่ในช่วงชอบปานกลางถึงชอบมาก โดย
องค์ประกอบทางเคมีของผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบไก่จากเมล็ดจำปาดะ ประกอบด้วย ปริมาณความช้ืน
โปรตีน ไขมันเถ้าคาร์โบไฮเดรตและใยอาหารเท่ากับ1.69, 3.48,39.21, 1.12,28.69 และ25.82กรัมต่อ 100 กรัม
ของน้ำหนักแห้ง ตามลำดับ และคำนวณพลังงานทั้งหมดเท่ากับ 481.54 กิโลแคลอรีต่อ 100 กรัม
ผู้บริโภคท่ัวไปในอำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา จำนวน 150 คนให้การยอมรบั ข้าวเกรียบไก่ จาก
เมล็ดจำปาดะ ร้อยละ 100 โดยใหค้ ะแนนการยอมรบั ทางด้าน
2.8 กรอบแนวคดิ การทำโครงงาน

คณะผู้ศึกษาได้นำปัญหาด้านการผลิตและการจำหน่ายข้าวเกรียบมาศึกษาเพ่ือรับรู้ต้นทุน
และผลตอบแทนท่ีแท้จริงของผู้ประกอบการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบกรณี ศึกษาต้นทุนและ
ผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาการทำข้าวเกรียบ คุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวดั อุตรดติ ถ์ ซึ่งยงั ไม่มกี ารบนั ทกึ บญั ชี จึงแสดงได้เป็นภาพดังนี้

ระยะเร่ิมตน้ ระยะพฒั นาโครงงาน ระยะนำเสนอโครงงาน

1. สำรวจสถานการณ์ 1. ระบปุ ัญหา 1. การนำเสนอวธิ ีการ
2. สอบถามถงึ ปญั หา 2. รวบรวมขอ้ มลู แนวคิด เก่ียวกับปัจจยั ที่ทำให้ทราบ
เก่ยี วกับปจั จยั ที่มาทราบ ที่เกี่ยวข้องกับปญั หา ถึงตน้ ทุนทแ่ี ท้จรงิ
ถงึ ตน้ ทนุ ท่ีแท้จรงิ 3. ออกแบบวธิ ีคิดการ
แก้ปญั หา
4. วางแผนในการ
ดำเนินงาน

ภาพท่ี 2.14 แผนภาพแสดงกรอบแนวคดิ การทำโครงงาน

20

บทท่ี 3
วธิ ีการดำเนินโครงงาน

จากการศึกษาเรื่อง ศกึ ษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบ
คุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อ
1. เพื่อศึกษาต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ 2. เพื่อศึกษาผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ
กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน
จังหวัดอุตรดิตถ์คณะผู้ศึกษาดำเนินงานตามระเบียบวิธีวิจัยอย่างเป็นระบบโดยมีวิธีการดำเนิน
โครงงาน ดงั น้ี

3.1 ขน้ั ตอนการดำเนนิ โครงงาน
3.2 ประชากรและกลุม่ ตวั อย่าง
3.3 เครอื่ งมอื ทใี่ ช้ในการดำเนนิ โครงงาน
3.4 การเก็บรวบรวมขอ้ มลู
3.5 สถิตทิ ่ีใช้วเิ คราะห์ข้อมูล

3.1 ข้นั ตอนการดำเนินโครงงาน

3.1.1 ข้ันตอนการดำเนินโครงงาน
โดยการเขียนโครงงานศกึ ษาสภาพปจั จุบันและปญั หาของธรุ กิจ
3.1.1.1 เสนอข้อมูลผู้ประกอบกิจการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม จุลเกต ท่ีอยู่

บา้ นเลขท่ี 28 หมู่ที่ 5 ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดติ ถ์ ท่กี ำลงั เผชิญปญั หาการเก็บตน้ ทุนการ
ผลิตข้าวเกรียบให้ไม่ครบถ้วนตามหลักการบัญชีทำให้ไม่สามารถคำนวณผลตอบแทนที่ได้รับจากการ จำหน่ายข้าว
เกรยี บได้อยา่ งถกู ตอ้ ง

3.1.1.2 เขยี นโครงร่างโครงงานการวเิ คราะห์และออกแบบโครงสร้างตน้ ทนุ ของผู้ประกอบกิจการผลติ
และจำหนา่ ยขา้ วเกรียบโดยอาศยั การศกึ ษาสอบถามข้อมูลเบ้ืองต้นเพอ่ื นำมาเขยี นโครงรา่ งโครงงานเพื่อเปน็ แนวทาง
ปฏบิ ัตใิ นการดำเนินโครงงาน

3.1.1.3 นำเสนอโครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการผลิตและ จำหน่ายข้าวเกรียบกรณศี กึ ษา
ข้าวเกรยี บคณุ จันทร์แรม ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวัดอตุ รดิตถ์ ให้กับอาจารยท์ ป่ี รึกษาตรวจสอบโครง
รา่ งโครงงานและนำคำช้แี นะการทำโครงงานมาปรบั ปรงุ โครงงานเพือ่ การปฏิบัตไิ ดถ้ กู ตอ้ ง

21

เสนอข้อมูลผู้ประกอบกิจการผลิตและจำหน่าย
ขา้ วเกรยี บคณุ จนั ทร์แรม จุลเกตุ ต่อครูท่ีปรกึ ษา

เขยี นโครงร่างโครงงานการวเิ คราะหแ์ ละออกแบบ
โครงสรา้ งตน้ ทนุ ของผูป้ ระกอบกิจการผลิตและ

จำหนา่ ยข้าวเกรยี บ

นำเสนอโครงงานศกึ ษาต้นทุนและ ผลตอบแทน
การผลิตและจำหนา่ ยข้าวเกรยี บ

ภาพท่ี 3.1 แผนภาพแสดงขั้นตอนการดำเนินโครงงาน
3.1.2 ขน้ั ตอนการดำเนินตามโครงงาน

3.1.2.1 ปรกึ ษาหารอื เสนอขอ้ มูลในสมาชิกกลุ่มในเร่ืองทส่ี มาชกิ สนใจและสรุปหัวข้อ
3.1.2.2 เขียนรายงานส่วนและ เคา้ โครงพร้อมลงพ้ืนท่ีสำรวจบ้านคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถแ์ ละแบ่งหนา้ ท่ีในสมาชิกกลุ่ม
3.1.2.3 เขียนรายงานเกย่ี วกับเอกสารท่ี เก่ียวขอ้ งศึกษาคน้ คว้าข้อมูลจากสื่อตา่ ง ๆ
โดยทำการศึกษาความหมายและความสำคัญของการจัดทำบัญชี ความหมายและความสำคัญของ
ธรุ กิจ ทฤษฎตี ้นทุน ทฤษฎีผลตอบแทน ข้อมูลเก่ียวกับขา้ วเกรียบ และงานวจิ ัยท่เี ก่ียวข้อง
3.1.2.4 เขยี นรายงานเก่ียวกับผลการดำเนนิ งานโครงงานการวิเคราะหแ์ ละ ออกแบบ
โครงสร้างตน้ ทนุ ของผปู้ ระกอบกิจการผลติ และจำหน่ายขา้ วเกรียบ
3.1.2.5 การศึกษาและสร้างแบบฟอร์มในการคำนวณต้นทุนและผลตอบแทนการ
ทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน
จังหวดั อุตรดิตถ์
3.1.2.6 การคำนวณต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบกรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม
บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวัดอุตรดติ ถ์
3.1.2.7 การเขียนรายงานสรุปผลอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ โครงงานการวิเคราะห์และ
ออกแบบโครงสรา้ งต้นทนุ ของผู้ประกอบกจิ การผลติ และจำหนา่ ยขา้ วเกรยี บ
3.1.2.8 รวบรวมเอกสารและจดั ทำรปู เล่มโครงงาน
3.1.2.9 นำเสนอโครงงาน

22

3.1.3 ขน้ั การสรุปผลโครงงาน

3.1.3.1 นำเสนอโครงงานใหก้ ับคณะกรรมการประเมนิ ผล

3.1.3.2 สรุปผลและประเมนิ ผลโครงงาน

คณะผู้ศึกษาไดว้ างแผนท่ีจะดำเนินงานตามโครงงานโดยมีขั้นตอนการดำเนินงานทั้งตารางท่ี 3.1 ดงั นี้

ตารางที่ 3.1 แสดงแผนการดำเนินโครงงานการคำเนินงาน

ระยะเวลาในการดำเนินงาน

การดำเดนิ งาน พฤศจิกายน ธันวาคม มกราคม กมุ ภาพนั ธ์

2563 2563 2564 2564

1. เลือกหวั ขอ้ โครงงานท่ีนา่ สนใจ

2. เสนอหวั ข้อโครงงานตอ่ ครูทีป่ รกึ ษา

โครงงาน

3. เขยี นโครงร่างแบบข้อเสนอโครงงานทงั้

13 หวั ขอ้ ให้แก่ครูทปี่ รกึ ษาโครงงาน

4. ลงพื้นท่ีสำรวจกิจการการผลติ และจำหน่าย

ขา้ วเกรียบ

5. ดำเนินงานในการศกึ ษาตน้ ทุนและผลตอบแทน

กิจการการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบ

6. รวบรวมเอกสารและจัดทำรปู เลม่

7. น่าเสนอโครงงานระยะเวลาในการดำเนนิ งาน

3.2 ประชากรและกลมุ่ ตวั อย่าง
ผปู้ ระกอบกิจการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียนที่อยู่บ้านเลขที่ 28 หมู่ที่ 5 ตำบลหาดสองแคว

อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดติ ถ์ มีพนักงานจำนวน 2 คนดังนี้
3.2.1 นางจนั ทร์แรม จลุ เกตุ ตำแหน่งเจ้าของกิจการ
3.2.2 นายสิทธิศักด์ิ สุทธิกลุ ตำแหน่งพนกั งาน

3.3 เครอื่ งมือทใ่ี ชใ้ นการดำเนนิ โครงงาน
เคร่ืองมือท่ีใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลสำหรับเพ่ือให้ได้คำตอบตามวัตถุประสงค์ของโครงงาน

ศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาขา้ วเกรยี บคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยการใช้แบบสัมภาษณ์ท่ีได้ออกแบบขึ้นเพื่อ
รองรับวตั ถุประสงค์ของการศึกษาแบง่ ออกเปน็ 2 สว่ นดงั นี้

23

แบบการสมั ภาษณเ์ พอ่ื การศึกษา/เพ่อื การจดั ทำโครงงาน
โครงงานศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบ
กรณีศกึ ษาขา้ วเกรียบคุณจนั ทร์แรม ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอตุ รดติ ถ์
ส่วนที่ 1 คําช้ีแจง
1.1 วัตถุประสงค์ของโครงงาน
1.1.1. เพอ่ื ศกึ ษาต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศกึ ษาข้าวเกรยี บคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ
ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จงั หวัดอตุ รดติ ถ์
1.1.2. เพื่อศึกษาผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม
บ้านแหลมคณู ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์
1.2 รายละเอยี ดของโครงงาน
1.2.1 โครงงานน้ีจดั ทำข้ึนเพ่ือเป็นการศึกษาโครงงานศึกษาต้นทุนและผลตอบแทน การทำข้าวเกรียบ
กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ และเป็น
กระบวนการพัฒนาการเรยี นรู้ของผู้เรยี นหลกั สูตรประกาศนยี บัตรวิชาชีพช้ันสูง(ปวส.)พ.ศ. 2557 ในรายวิชาโครงงาน
รหัสวชิ า3201-8501 ประจำภาคเรียนท่ี 2ปกี ารศึกษา2564
1.2.2 ขอ้ ตกลงของโครงงานศึกษาตน้ ทุนและผลตอบแทนการผลติ และจำหน่าย
ขา้ วเกรียบกรณีศึกษาของคุณจันทรแ์ รม จุลเกตุ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ใน
การใหข้ ้อมลู จะไมม่ ผี ลกระทบทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ความเสียหายตอ่ ผู้ให้ขอ้ มูลและหนว่ ยงานในทุก ๆ ดา้ น
1.2.3 ประโยชน์ของโครงงานมคี วามมงุ่ หวังใหเ้ กิดผลสัมฤทธิท์ ่ีดีตอ่ การเรียนรู้ของ
เรียนจากการปฏิบัติจริงและได้ส่งเสริมการมีส่วนร่วมระหว่างสถานศึกษากับสังคมและชุมชนในการ
กันพัฒนาการดาเนนิ งานใหเ้ กิดประสิทธิภาพและประสทิ ธผิ ลอยา่ งยั่งยืน
สว่ นที่ 2 รายละเอยี ดของกจิ การ
ตอนท่ี 1 ขอ้ มูลทั่วไป
1.1 ชือ่ เจ้าของกิจการ..............................................................................................................
1.2 ชื่อขอกจิ การ.....................................................................................................................
1.3 ลักษณะของธุรกจิ .............................................................................................................
1.4 ระยะเวลาดำเนินกจิ การ...................................................................................................
1.5 ผลิตภัณฑ์..........................................................................................................................
1.6 ชอ่ งทางสถานท่จี ำหนา่ ย...................................................................................................
1.7 การสง่ เสริมการขาย..........................................................................................................
1.8 จำนวนพนกั งาน................................................................................................................
1.9 แนวคดิ ในการเร่มิ ต้นประกอบธุรกิจ..................................................................................

24

1.10 อื่นๆ................................................................................................................................
ตอนท่ี 2 ขอ้ มูลด้านการบริหารจดั การและการเงนิ ของกิจการ

รายการ รายละเอียด จำนวนเงิน หมายเหตุ

1. ข้อมลู การลงทนุ รายการ
1.1 เงินทุนหมนุ เวยี น
1.1.1 เงินสดและเงินฝากธนาคาร
1.1.2 วสั ดสุ ำนักงาน/วสั ดุส้นิ เปลือง
1.1.3 อ่ืน ๆ
1.2 ทด่ี ินอาคารและอปุ กรณ์
1.2.1 ท่ีดิน
1.2.2 อาคาร
1.2.3 อุปกรณ์
1.3 แหล่งเงินทุนอืน่ ๆ
1.3.1 เงนิ กธู้ นาคาร
1.3.2 เงินก้สู หกรณ์(ระบุสหกรณอ์ ะไร)
1.3.3 เงนิ กู้นอกระบบ
1.3.4 อืน่ ๆ

2. ขอ้ มูลด้านการจำหน่าย
2.1 สินคา้ และบริการ (....................)
2.1.1 ปริมาณ
2.1.2 ราคาขาย
2.2 สินค้าและบริการ(....................)
2.2.1 ปริมาณ
2.2.2 ราคาขาย

3. ข้อมลู ปริมาณการผลิต(หนว่ ยผลิต)
3.1 สินค้า..............................................
3.1.1 ตอ่ เดือน
3.1.2 ตอ่ สัปดาห์
3.1.3 ต่อวัน

25

รายการ รายละเอยี ด จำนวนเงนิ หมายเหตุ

3.2 สินค้า..............................................
3.2.1 ตอ่ เดือน
3.2.2 ต่อสปั ดาห์
3.2.3 ต่อวัน

4. ขอ้ มูลตน้ ทนุ การผลิต(DM + DL + MOH)
4.1 วตั ถดุ ิบทางตรง
4.1.1 ..............................................
4.1.2 ..............................................
4.1.3 ..............................................
4.1.4 ..............................................
4.2 คา่ แรงงานทางตรง
4.2.1 ..............................................
4.2.2 ..............................................
4.3 คา่ ใชจ้ า่ ยในการผลติ
4.3.1 วัตถุดิบทางอ้อม
4.3.2 ค่าแรงงานทางออ้ ม
4.3.3 ค่าใช้จ่ายในการผลิตอื่น ๆ
4.3.4 ..............................................
4.3.5 ..............................................

5. ข้อมลู ต้นทุนงวดเวลา(ค่าใชจ้ า่ ยในการดำเนนิ งาน)
5.1 ค่าใชจ้ ่ายในการขาย
5.1.1 ..............................................
5.1.2 ..............................................
5.2 ค่าใช้จา่ ยในการบรหิ าร
5.2.1 ..............................................
5.2.2 ..............................................

26

รายการ รายละเอยี ด จำนวนเงิน หมายเหตุ

6. ข้อมลู ดา้ นการเก็บรกั ษาสนิ คา้ และบริการ

6.1 สถานท่ีจดั เกบ็

6.1.1 ..............................................

6.2 ปริมาณสูงสุด

6.2.1 ..............................................

6.3 ปริมาณตำ่ สดุ

6.4 ต้นทนุ การเกบ็ รกั ษา

7. ขอ้ มลู ด้านอ่ืน ๆ

7.1 ..............................................

7.2 ..............................................

ตอนที่ 3 ขอ้ เสนอแนะอนื่ ๆ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3.4 การเกบ็ รวบรวมข้อมลู

การเก็บรวบรวมข้อมูลโครงงานศกึ ษาตน้ ทุนและผลตอบแทนการผลิตและจําหน่ายขา้ วเกรยี บ

กรณศี กึ ษาข้าวเกรยี บคณุ จันทรแ์ รม ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวดั อตุ รดติ ถ์มดี ังน้ี

3.4.1 ลกั ษณะของขอ้ มลู สามารถแบ่งไดเ้ ปน็ 2 ประเภทดงั นี้

3.4.1.1 ข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative Data) คอื ขอ้ มูลที่เปน็ ตัวเลขหรอื นำมา

ให้รหัสเป็นตวั เลขซงึ่ สามารถนำไปใชว้ ิเคราะห์ทางสถิตไิ ด้ซึ่ง ได้แก่ ตัวเลขของต้นทุนวัตถุดิบต้นทุน

คา่ แรงงานและต้นทุนคา่ ใช้จ่ายในการผลิตไปคำนวณหาตน้ ทุนของการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบ

3.4.1.2 ข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative Data) คือข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเลขไม่ได้มีการ

ใหร้ หัสตัวเลขท่จี ะนำไปวิเคราะห์ทางสถิติ แตเ่ ป็นขอ้ ความหรือข้อสนเทศซ่ึง ไดแ้ ก่ ข้อมลู ทวั่ ไปของ

ข้าวเกรยี บขั้นตอนการผลิตขา้ วเกรยี บ

3.4.2 แหล่งที่มาของข้อมูลแหลง่ ข้อมลู ที่สำคญั ได้แก่ บุคคลเช่น ผ้ใู ห้สมั ภาษณ์ ผ้กู รอก

แบบสอบถามบุคคลที่ถูกสังเกตเอกสารทุกประเภทและข้อมูลสถิติจากหน่วยงานรวมไปถึงภาพถ่าย

แผนที่แผนภูมิหรือแม้แตว่ ัตถุสิ่งของก็ถือเป็นแหล่งข้อมูลได้ท้งั สิ้นโดยท่วั ไปสามารถจัดประเภทขอ้ มูล

ตามแหล่งท่ีมาได้ 2 ประเภทดังน้ี

27

3.4.2.1 ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data) คือข้อมูลต่าง ๆ ท่ีผู้วิจัยเก็บข้ึนมาใหม่
เพอ่ื ตอบสนองวตั ถุประสงค์การวิจัยในเร่อื งนั้น ๆ โดยเฉพาะการเลือกใช้ข้อมูลแบบปฐมภูมิผูว้ ิจัยจะ
สามารถเลือกเก็บข้อมลู ได้ตรงตามความต้องการและ สอดคลอ้ งกับวัตถุประสงค์ตลอดจนเทคนิคการ
วิเคราะห์แต่มีข้อเสียตรงที่ส้ินเปลืองเวลาค่าใช้จ่ายและ อาจมีคุณภาพไม่ดี พอหากเกิดความ
ผิดพลาดในการเก็บข้อมูลภาคสนาม ซ่ึงได้แก่ ข้อมูลต้นทุนวัตถุดิบต้นทุนค่าแรงงาน ต้นทุน
คา่ ใชจ้ ่ายในการผลิตและจําหนา่ ยขา้ วเกรยี บ

3.4.2.2 ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) คือข้อมูลต่าง ๆ ที่มีผู้เก็บหรือ
รวบรวมไว้กอ่ นแล้วเพยี ง แต่นักวิจัยนำข้อมูลเหลา่ นั้นมาศึกษาใหมเ่ ช่นข้อมูลสำมะโนประชากรสถิติ
จากหน่วยงานและเอกสารทุกประเภทช่วยให้ผู้วิจัยประหยัดค่าใช้จ่ายไม่ต้องเสียเวลากับการเก็บ
ข้อมลู ใหม่และสามารถศกึ ษาย้อนหลงั ได้ทำให้ทราบถงึ การเปล่ียนแปลงและแนวโน้มการเปลยี่ นแปลง
ของปรากฏการณท์ ีศ่ ึกษา แตจ่ ะมีข้อจำกัด ในเรือ่ งความครบถ้วนสมบูรณเ์ นื่องจากบางครงั้ ขอ้ มูลท่ีมี
อยู่แล้วไม่ตรงตามวตั ถุประสงค์ของเร่อื งท่ีผู้วิจัยศึกษาและปัญหาเร่ืองความน่าเชื่อถือของข้อมูลก่อน
จะนำไปใช้จึงต้องมีการปรับปรุงแก้ไขข้อมูลและเก็บข้อมูลเพ่ิมเติมจากแหล่งอ่ืนในบางส่วนท่ียังไม่
สมบูรณ์ซง่ึ ได้แก่ ขอ้ มูลทั่วไปของข้าวเกรียบข้อมลู ขัน้ ตอนและวิธีทำข้าวเกรียบของแตล่ ะพ้นื ที่
3.5 สถติ ิทใี่ ช้วิเคราะหข์ อ้ มลู

อนุรักษ์ ทองสุโขวงศ์ (2561 : ออนไลน์) ต้นทนุ (Cost) หมายถึง มูลคา่ ของทรัพยากรท่ี
สูญเสียไปเพื่อให้ได้สินค้าหรือบริการโดยมูลค่าน้ันจะต้องสามารถวัดได้เป็นหน่วยเงินตราซึ่งเป็น
ลกั ษณะของการลดลงในสินทรัพยห์ รือเพ่มิ ข้ึนในหนี้สิน ต้นทุนทเี่ กิดขึ้นอาจจะใหป้ ระโยชน์ในปจั จุบัน
หรือในอนาคตกไ็ ด้

นาโนซอฟท์ แอนด์ โซลูช่ัน (2552 : ออนไลน์) ต้นทุน คือ ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึ้นในการ
ดำเนินการผลิตสินคา้ หรอื บรกิ าร หรือถา้ พูดกันแบบภาษาชาวบา้ น ต้นทุนคือ จำนวนเงินที่ไดจ้ ่าย
ไปในการซอ้ื สินค้า ข้าวของ วตั ถุดิบ ตา่ ง ๆ เพื่อนำมาผลิตหรือขายสินค้าเพอื่ ให้กอ่ ใหเ้ กิดรายได้
คอื ยอดขายอกี ที

วคินี พุลเหลือ (2563 : ออนไลน์) ต้นทุนการผลิต หมายถึง ค่าใช้จ่ายที่เกิดข้ึนจากการ
แปรสภาพวัตถุดิบให้กลายเป็นสินค้าสําเร็จรูป เป็นต้นทุนที่เกิดข้ึนในธุรกิจการผลิต การแบ่ง
ประเภทของต้นทุนการผลิตถ้าแบ่งตามองค์ประกอบของต้นทุนจะสามารถแบ่งประเภทของต้นทุน
สามารถแบ่ง ออกเป็น 3 ประเภท ประกอบด้วย วตั ถุดิบทางตรง ค่าแรงทางตรง และค่าใช้จ่าย
การผลิต

ดังนั้น ต้นทุนในการศึกษาครั้งนี้ หมายถึง ต้นทุนท้ังหมดจาการลงทุนในการผลิตและ
จำหน่ายข้าวเกรียบ ตัง้ แตก่ ารจดั หาทุนในการลงทนุ จดั หาวตั ถดุ บิ จนกระท่ังสำเรจ็ เป็นสนิ ค้าสำเรจ็ รปู

28

ส่วนประกอบของต้นทุนท่ีใช้ในการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์แต่ละชนิด (Cost of a
Manufactured Product Cost of Goods) จะประกอบดว้ ยวัตถดุ บิ ทางตรงค่าแรงงานทางตรงและ
ค่าใชจ้ ่ายการผลิตซ่ึงถ้าพิจารณาในดา้ นทรพั ยากรทีเ่ ปน็ ส่วนประกอบของสินคา้ แล้วประกอบด้วย

3.5.1 วัตถุดิบ (Materials)
วัตถุดิบนับว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญของการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป

โดยท่วั ไป ซึง่ ต้นทนุ ทีเ่ ก่ยี วกบั การใชว้ ตั ถุดบิ ในการผลติ สนิ ค้าอาจจะถกู แบง่ ออกเปน็ 2 ลกั ษณะ คอื
3.5.1.1 วัตถุดิบทางตรง (Direct materials) หมายถึง วัตถุดิบหลักท่ีใช้ในการ

ผลิต และสามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าใช้ในการผลิตสินค้าชนิดใดชนิดหน่ึงในปริมาณและต้นทุน
เท่าใด รวมท้ังจัดเป็นวัตถุดิบส่วนใหญ่ท่ีใช้ในการผลิตสินค้าชนิดน้ัน ๆ เช่น ไม้แปรรูปจัดเป็น
วัตถุดิบทางตรงของการผลิตเฟอร์นิเจอร์ ผ้าท่ีใช้ในอุตสาหกรรมเส้ือผ้า ยางดิบที่ใช้ในการผลิตยาง
รถยนต์ แรเ่ หลก็ ท่ีใช้ในอตุ สาหกรรมถลุงเหล็ก กระดาษทีใ่ ช้ในธุรกิจสิ่งพมิ พ์ เป็นตน้

ดังน้ันในการผลิตข้าวเกรียบ วัตถุดิบหลักในการผลิตนั้น คือ แป้งมัน
สำปะหลงั ฟกั ทอง มันเทศ กระเทียม ใบเตย และกุง้ แห้ง

3.5.1.2 วัตถุดิบทางอ้อม (Indirect materials) หมายถึง วัตถุดิบต่าง ๆ ที่
เกยี่ วขอ้ งโดยทางออ้ มกับการผลิตสินค้า แตไ่ ม่ใชว่ ัตถดุ ิบหลักหรือวัตถุดิบส่วนใหญ่ เชน่ ตะปู กาว
กระดาษทรายทใ่ี ช้เปน็ ส่วนประกอบของการทำเครื่องหนังหรือเฟอร์นเิ จอร์ นำมนั หล่อล่ืนเครอื่ งจกั ร
เส้นด้ายทใ่ี ช้ในการตัดเยบ็ เสือ้ ผา้ เปน็ ตน้

ดังน้ันในการผลิตข้าวเกรียบ วัตถุดิบทางอ้อมในการผลิต คือ สีผสม
อาหาร น้ำตาล ทรายแดง เกลอื ผงฟู ผงปรุงรสกงุ้

3.5.2 ค่าแรงงาน (Labor)
ค่าแรงงาน หมายถึง ค่าจ้างหรือผลตอบแทนที่จ่ายให้แก่ลูกจ้างหรือคนงานท่ีทำ

หน้าที่เกี่ยวข้องกับการผลิตสินค้า โดยปกติแล้วค่าแรงงานจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
คา่ แรงงานทางตรง (Direct labor) และค่าแรงงานทางอ้อม (Indirect labor)

3.5.2.1 ค่าแรงงานทางตรง (Direct labor) หมายถึง ค่าแรงงานต่าง ๆ ที่จ่าย
ใหแ้ กค่ นงานหรือลูกจ้างทท่ี ำหน้าทเ่ี กย่ี วกับการผลิตสนิ ค้าสำเรจ็ รูปโดยตรง รวมทั้งเปน็ คา่ แรงงานทม่ี ี
จำนวนมากเม่ือเทียบกับค่าแรงงานทางอ้อมในการผลิตสินค้าหน่วยหน่ึง ๆ และจัดเป็นค่าแรงงาน
ส่วนสำคัญในการแปรรูปวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป เช่น คนงานท่ีทำงานเกี่ยวกับการควบคุม
เคร่ืองจักรทีใ่ ช้ในการผลิตกค็ วรถอื เป็นแรงงานทางตรง พนักงานในสายการประกอบ เปน็ ตน้

ดังนน้ั ในการผลิตข้าวเกรียบ มคี ่าแรงงานทางตรง คือ ลูกจา้ งที่ทำการ
นวดข้าวเกรยี บกับเจา้ ของร้านที่ทำการทำข้าวเกรียบเอง

29

3.5.2.2 คา่ แรงงานทางอ้อม (Indirect labor) หมายถึง คา่ แรงงานทไี่ มเ่ กี่ยวข้อง
กับค่าแรงงานทางตรงที่ใช้ในการผลิตสินค้า เช่น เงินเดือนผู้ควบคุมโรงงาน เงนิ เดือนพนักงานทำ
ความสะอาดเครอ่ื งจักร และโรงงาน พนักงานตรวจสอบคุณภาพ ชา่ งซ่อมบำรุง ตลอดจนต้นทุนท่ี
เกย่ี วข้องกับคนงาน เช่น คา่ ภาษที ่ีออกให้ลกู จา้ ง สวัสดกิ ารต่าง ๆ เปน็ ต้น ซึ่งค่าแรงงานทางอ้อม
เหลา่ นจ้ี ะถือเปน็ ส่วนหนงึ่ ของคา่ ใชจ้ ่ายการผลติ

ดังน้ันในการผลิตข้าวเกรียบ มีแค่ค่าแรงงานทางตรง ไม่มีค่าแรงงาน
ทางออ้ มเน่ืองจากเป็นธรุ กจิ ครอบครัว

3.5.3 คา่ ใช้จ่ายการผลติ (Manufacturing Overhead)
ค่าใช้จ่ายการผลิต หมายถึง แหล่งรวบรวมค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องกับการ

ผลิตสินค้าซึ่งนอกเหนือจากวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง เช่น วัตถุดิบทางออ้ ม ค่าแรงงาน
ทางอ้อม ค่าใช้จ่ายในการผลิตทางอ้อมอ่ืน ๆ ได้แก่ ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเช่า ค่าเสื่อมราคา ค่า
ประกันภัย ค่าภาษี เป็นต้น แต่อย่างไรก็ตามค่าใช้จ่ายเหล่านี้ก็จะต้องเป็นค่าใช้จ่ายท่ีเก่ียวกับการ
ดำเนินการผลิตในโรงงานเท่านั้น ไม่รวมถึงเงินเดือน ค่าเชา่ ค่าไฟฟ้า คา่ เส่ือมราคา ท่ีเกิดขึ้นจาก
การดำเนินงานในสำนักงาน ดังน้ัน ค่าใช้จ่ายการผลิตจึงถือเป็นท่ีรวมของค่าใช้จ่ายในการผลิต
ทางอ้อมต่าง ๆ (Cost pool of indirect manufacturing costs) นอกจากน้ี ยังจะพบว่าในบาง
กรณีก็มีการเรียกค่าใช้จ่ายการผลิต ในชื่ออ่ืน ๆ เช่น ค่าใช้จ่ายโรงงาน (Factory Overhead)
โสหุ้ยการผลิต (Manufacturing Burden) ต้นทนุ ผลติ ทางออ้ ม (Indirect Costs) เป็นต้น

ดงั นั้นในการผลิตขา้ วเกรยี บ มีคา่ ใช้จ่ายในการผลิต คอื ตราข้าวเกรียบ ถงุ รอ้ น
ถงุ หหู ิ้ว ขนาด 15x30 นวิ้ หนังยาง ฟนื กลอ่ งกระดาษ เทปใส ค่าไฟฟ้า คา่ นำ้ ประปา

การคำนวณต้นทุนของระบบบัญชีและการเงินของกิจการเป็นการบันทึกการวัดผล
และรายงานข้อมูลเกี่ยวกบั ตน้ ทนุ การผลิตและจำหนา่ ยข้าวเกรียบดังน้นั ต้นทุนการผลติ จะประกอบไป
ด้วยข้อมูลต้นทุนวัตถุดิบทางตรงค่าแรงงานทางตรงและค่าใช้จ่ายในการผลิตซึ่งแสดงการใช้สูตร
คำนวณดงั ต่อไปน้ี

ตน้ ทุนการผลติ = วตั ถดุ ิบทางตรง + คา่ แรงงานทางตรง + คา่ ใช้จา่ ยในการผลติ
ต้นทนุ การผลติ ต่อหนว่ ย = (วตั ถดุ ิบทางตรง + ค่าแรงงานทางตรง + คา่ ใช้จ่ายในการผลติ )

จำนวนหนว่ ยที่ผลิตได้
อัตรากำไรข้ันต้น (GPM) เป็นการวดั อัตราส่วนเปรียบเทยี บผลกำไรขั้นต้นกับยอดขายทำให้
สามารถประเมินประสทิ ธิภาพในการดำเนินงานของกจิ การเปรยี บเทยี บผลกำไรจากการขายเทียบเป็น
รอ้ ยละของยอดขาย

อตั ราส่วนกำไรข้นั ต้น = กำไรขนั้ ตน้ x 100
ยอดขายสุทธิ

30

การคำนวณกำไรสุทธิเป็นสูตรที่ใช้สำหรับงบกำไรขาดทุน (Income statement) ซ่ึงกำไร
สุทธิสามารถคำนวณได้จากการนำรายได้รวมท้ังทางตรงและทางอ้อมของกิจการนำมาหักลบด้วย
ค่าใช้จ่ายทั้งหมดอันประกอบด้วยต้นทุนของสินคา้ ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการของกิจการทุกประเภท
รวมทัง้ ภาษจี า่ ยซึง่ แสดงการใชส้ ูตรคำนวณดงั ต่อไปน้ี

กำไรสุทธิ = รายได้รวม - คา่ ใชจ้ ่ายรวม

อัตรากำไรสุทธิเป็นการวัดอัตราส่วนทางการเงินระหว่างผลกำไรสุทธิกับยอดขายซ่ึงเป็น
อตั ราส่วนทบ่ี อกถึงความสามารถการทำกำไรสุทธิของกิจการบอกถึงประสิทธิภาพการดำเนินงานของ
กิจการ

อัตรากำไรสุทธิ = กำไรสุทธิ x 100
ยอดขายสุทธิ

31

บทท่ี 4
ผลการวจิ ยั

การศกึ ษาเรื่องโครงงานศึกษาตน้ ทนุ และผลตอบแทนการทำข้าวเกรยี บกรณศี กึ ษาข้าวเกรยี บ
คณุ จันทรแ์ รม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอตุ รดติ ถ์ มีวตั ถุประสงค์เพื่อ
1. การศึกษาต้นทุนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว
อำเภอตรอน จังหวดั อตุ รดิตถ์ 2. การศึกษาผลตอบแทนการทำขา้ วเกรียบ กรณีศึกษาขา้ วเกรียบคุณจันทร์แรม
บ้านแหลมคูณ ตำบลหาดสองแคว อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ คณะผู้ศึกษาได้ดำเนินงานตาม
ระเบียบ วธิ ีวิจัยอยา่ งเป็นระบบโดยปรากฏผลการศกึ ษาจำแนกตามวตั ถุประสงค์ของวิจยั ดังนี้
4.1 ข้อมลู ทัว่ ไป

4.1.1 ข้อมลู สว่ นตัว
ผู้ให้สมั ภาษณ์คุณจันทรแ์ รม จุลเกตุ อยบู่ า้ นเลขท่ี 28 หมทู่ ี่ 5 หม่บู ้านแหลมคูณ

อำเภอตรอน จังหวัดอตุ รดิตถ์ อายุ 55 ปี เบอรโ์ ทรศัพท์ 086-0245227
4.1.2 ขอ้ มูลเกี่ยวกับกจิ การ
เม่ือปี พ.ศ. 2526 ได้มีวิทยากรจากจังหวดั กรุงเทพมหานครหนว่ ยงานพฒั นาชุมชน มาให้ความรู้

และสอนการทำข้าวเกรียบให้กับชาวบ้านภายในหมู่บ้านแหลมคูณ ซ่ึงนางก้อม จุลเกตุ คุณแม่ของคุณจันทร์แรม
ได้เข้าร่วมกิจกรรมด้วยนางก้อมจุลเกตุ คุณแม่ของคุณจันทร์แรม ได้นำความรู้ท่ีได้รับจากวิทยากรมาพัฒนาและ
พฒั นามาเรื่อย ๆ จนได้สตู รท่ีพ่ึงพอใจและต่อมานาง ก้อม จลุ เกตุ คุณแม่ของคุณจันทร์แรมได้ป่วย คุณจันทร์แรม
ท่ีทำงานอยู่ที่กรุงเทพได้กลับมาดูแลนางก้อม จุลเกตุจึงได้สืบทอดวิธีการทำ และสูตรในการทำข้าวเกรียบโดยใช้
วัตถุดิบธรรมชาติมาปรุงแต่งรสเน่ืองจากมีสมุนไพรที่มีประโยชน์และเป็นพืชสมุนไพรพ้ืนบ้าน หาง่าย และ
มีจำนวนมาก และยงั ช่วยบำรุงรา่ งกายไดอ้ ีกดว้ ยซ่ึงคุณจันทรแ์ รม ยงั ไดพ้ ัฒนาสตู รมาอย่างตอ่ เนอื่ งจนได้สูตรทีค่ งที่
จึงสืบสานธุรกิจต่อจากนางก้อม จุลเกตุ ทำเป็นอาชีพจนถึงปันจุบันและได้ทำการขายแบบส่งภายในจังหวัดและ
ต่างจงั หวดั
4.2 ข้อมูลต้นทนุ การผลติ

อนุรักษ์ ทองสโุ ขวงศ์ (2561 : ออนไลน)์ ต้นทนุ (Cost) หมายถงึ มูลคา่ ของทรพั ยากรที่
สูญเสียไปเพื่อให้ได้สินค้าหรือบริการโดยมูลค่าน้ันจะต้องสามารถวัดได้เป็นหน่วยเงินตราซ่ึงเป็น
ลักษณะของการลดลงในสินทรพั ย์หรือเพิม่ ข้ึนในหน้สี นิ ตน้ ทุนทเี่ กิดข้นึ อาจจะให้ประโยชน์ในปัจจุบัน
หรอื ในอนาคตกไ็ ด้

32

นาโนซอฟท์ แอนด์ โซลูชั่น (2552 : ออนไลน์) ต้นทุน คือ ค่าใช้จ่ายที่เกิดข้ึนในการ
ดำเนินการผลติ สนิ ค้า หรอื บรกิ าร หรือถา้ พดู กนั แบบภาษาชาวบ้าน ต้นทุนคือ จำนวนเงินท่ีได้จ่าย
ไปในการซ้ือสนิ ค้า ข้าวของ วตั ถุดบิ ต่าง ๆ เพือ่ นำมาผลติ หรอื ขายสินค้าเพื่อให้ก่อให้เกิดรายได้คือ
ยอดขายอกี ที

วคินี พุลเหลือ (2563 : ออนไลน์) ต้นทุนการผลิต หมายถึง ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดขึ้นจากการ
แปรสภาพวัตถุดบิ ใหก้ ลายเป็นสินค้าสาํ เรจ็ รูป เป็นต้นทุนท่ีเกิดขึ้นในธุรกิจการผลติ การแบ่งประเภท
ของต้นทุนการผลิต ถ้าแบ่งตามองค์ประกอบของต้นทุนจะสามารถแบ่งประเภทของต้นทุนสามารถแบ่งออกเป็น
เปน็ 3 ประเภทประกอบดว้ ย วตั ถุดบิ ทางตรง ค่าแรงทางตรง และคา่ ใชจ้ ่ายการผลิต

ดังนั้นต้นทุนในการศึกษาคร้ังนี้ หมายถึง ต้นทุนทั้งหมดจาการลงทุนในการผลิตและจำหน่าย
ข้าวเกรียบต้ังแต่การจัดหาทุนในการลงทุนจัดหาวัตถุดิบจนกระท่ังสำเร็จเป็นสินค้าสำเร็จรูป ส่วนประกอบของ
ตน้ ทุนการผลิตที่ใช้ใน การผลิตสินค้าหรือผลติ ภัณฑ์แตล่ ะชนิดประกอบด้วย วัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง
และค่าใช้จา่ ยในการผลิต ซงึ่ พจิ ารณาในดา้ นทรพั ยากรท่เี ป็นสว่ นประกอบของสนิ คา้ แล้วประกอบดว้ ย

4.2.1 วัตถดุ บิ (Materials)
วัตถุดิบนับว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญของการผลิตสินค้าหรือผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป

โดยทวั่ ไป ซงึ่ ต้นทนุ ทเ่ี กย่ี วกับการใช้วตั ถดุ ิบในการผลิตสินค้าอาจจะถกู แบง่ ออกเป็น 2 ลักษณะคือ
4.2.1.1 วัตถุดิบทางตรง (Direct materials) หมายถึง วัตถุดิบหลักที่ใช้ในการผลิต

และสามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าใช้ในการผลิตสินค้าชนิดใดชนิดหนึ่งในปริมาณและต้นทุนเท่าใด
รวมทง้ั จัดเป็นวตั ถดุ บิ สว่ นใหญท่ ีใ่ ชใ้ นการผลิตสินค้าชนิดน้นั ๆ

4.2.1.2 วัตถุดิบทางอ้อม (Indirect materials) หมายถึง วัตถุดิบต่าง ๆ
ท่ีเกี่ยวข้องโดยทางอ้อมกับการผลิตสินค้า แต่ไม่ใช่วัตถุดิบหลักหรือวัตถุดิบส่วนใหญ่ โดยปกติแล้ว
วัตถดุ ิบทางออ้ มอาจจะถกู เรียกวา่ “วสั ดโุ รงงาน” ซ่ึงจะถือเปน็ ค่าใช้จ่ายการผลิตชนดิ หน่ึง

4.2.2 คา่ แรงงาน (Labor)
ค่าแรงงาน หมายถึง ค่าจ้างหรือผลตอบแทนที่จ่ายให้แก่ลูกจ้างหรือคนงานที่ทำ

หนา้ ทเี่ กยี่ วขอ้ งกับการผลติ สนิ คา้ โดยปกติแล้วค่าแรงงานจะถูกแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คอื
4.2.2.1 ค่าแรงงานทางตรง (Direct labor) หมายถึง ค่าแรงงานตา่ ง ๆ ท่ีจา่ ย

ให้แก่คนงานหรือลูกจา้ งท่ีทำหน้าท่ีเกี่ยวกับการผลิตสินค้าสำเร็จรูปโดยตรง รวมทั้งเป็นค่าแรงงานที่
มีจำนวนมากเม่ือเทียบกับคา่ แรงงานทางออ้ มในการผลิตสนิ ค้าหน่วยหนึ่ง ๆ และจัดเป็นค่าแรงงาน
ส่วนสำคัญในการแปรรูปวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป เช่น คนงานท่ีทำงานเกี่ยวกับการควบคุม
เครื่องจักรทใ่ี ช้ในการผลติ กค็ วรถือเป็นแรงงานทางตรง พนกั งานในสายการประกอบ เป็นต้น

4.2.2.2 คา่ แรงงานทางออ้ ม (Indirect labor) หมายถงึ ค่าแรงงานท่ีไมเ่ กยี่ วขอ้ ง
กับค่าแรงงานทางตรงที่ใช้ในการผลิตสินค้า เช่น เงินเดือนผู้ควบคุมโรงงาน เงินเดือนพนักงาน

33

ทำความสะอาดเครื่องจักร และโรงงาน พนักงานตรวจสอบคุณภาพ ช่างซ่อมบำรุง ตลอดจน

ต้นทุนที่เกย่ี วขอ้ งกบั คนงาน

4.2.3 ค่าใชจ้ า่ ยในการผลิต (Manufacturing Overhead)

ค่าใช้จ่ายการผลิต หมายถึง แหล่งรวบรวมค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องกับ

การผลิตสนิ ค้าซง่ึ นอกเหนือจากวัตถุดบิ ทางตรง ค่าแรงงานทางตรง เชน่ วตั ถุดิบทางอ้อม ค่าแรงงาน

ทางอ้อม ค่าใช้จ่ายในการผลิตทางอ้อมอื่น ๆ ได้แก่ ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าเช่า ค่าเสื่อมราคา ค่าประกันภัย

คา่ ภาษี เปน็ ตน้ แตอ่ ย่างไรกต็ ามค่าใช้จ่ายเหล่าน้กี ็จะต้องเปน็ คา่ ใชจ้ ่ายทเ่ี ก่ียวกับการดำเนินการผลิต

ในโรงงานเท่านน้ั

การคำนวณต้นทุนของระบบบัญชีและการเงินของกิจการเป็นการบันทึกการวัดผล

และรายงานข้อมูลเกี่ยวกับต้นทุนการผลิตและจำหน่ายข้าวเกรียบดังน้ันต้นทุนการผลิตจะ

ประกอบด้วยข้อมูลต้นทุนวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และค่าใชจ้ ่ายในการผลิต ซ่ึงแสดงการ

ใช้สูตรคำนวณดังตอ่ ไปนี้

ต้นทนุ การผลติ = วัตถุดบิ ทางตรง + ค่าแรงงานทางตรง + คา่ ใชจ้ า่ ยในการผลติ

ตน้ ทนุ การผลติ ตอ่ หนว่ ย = (วัตถุดิบทางตรง + ค่าแรงงานทางตรง + ค่าใช้จา่ ยในการผลติ )

จำนวนหน่วยทผี่ ลติ ได้

การศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบกรณีศึกษาของคุณจันทร์แรม

บ้านแหลมคูณ อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ คณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์

เจ้าของกิจการในส่วนของต้นทุนวัตถุดิบและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องกับการผลิตและจำหน่าย

ข้ าว เก รี ย บ ขั้ น ต อ น ก าร ผ ลิ ต แ ล ะ ค่ าแ ร ง ง าน ค ณ ะ ผู้ ศึ ก ษ าไ ด้ เก็ บ ร ว บ ร ว ม ข้ อ มู ล ก าร ผ ลิ ต ต้ั ง แ ต่

วันที่ 1 มกราคม 2565 ถึง วันที่ 31 มกราคม 2565 เพ่ือนำมาคำนวณต้นทุนการผลิตและ

คำนวณต้นทนุ ต่อหน่วยประกอบด้วยขอ้ มูลต้นทนุ วัตถดุ ิบทางตรงค่าแรงงานทางตรงและคา่ ใช้จ่ายในการผลิต

4.2.1 ข้อมูลการลงทนุ

การศึกษาตน้ ทุนการผลิตและผลตอบแทนการทำขา้ วเกรียบ กรณศี กึ ษาขา้ วเกรยี บคณุ จนั ทร์แรม

บ้านแหลมคูณ อำเภอตรอน จังหวดั อตุ รดติ ถ์ มขี อ้ มลู การลงทนุ แสดงได้ดงั ตารางท่ี 4.1 ดงั นี้

ตารางที่ 4.1 แสดงรายละเอยี ดสินทรพั ย์ของกจิ การ

รายการ จำนวน หน่วยนบั ราคา จำนวนเงิน
(หน่วยละ) (บาท)

อุปกรณ์

เคร่อื งตดั 1 เครอื่ ง 9,000 9,000

เตาดิน 1 อัน 8,000 8,000

เตาถา่ น 1 ใบ 295 295

34

รายการ จำนวน หนว่ ยนับ ราคา จำนวนเงิน
(หนว่ ยละ) (บาท)

เครอ่ื งปั่น 1 เคร่อื ง 439 439

ตราช่ัง 2 อัน 335 670

ตเู้ ย็น 3 เครอ่ื ง 5,000 15,000

ชุดหม้อซงึ้ 1 ชดุ 3,375 3,375

หมอ้ 1 อัน 990 990

กะละมัง 3 อัน 350 1,050

มดี 1 เลม่ 75 75

เขียง 1 อัน 100 100

ผา้ ใบรองมีด 1 ผืน 99 99

ผ้าล่ี 3 ผืน 215 645

ไมพ้ าย 1 อัน 50 50

รวมสินทรัพย์ 28,323 39,788

หมายเหตุ : สินทรัพย์ท้ังหมดมีอายุการใช้ 5 ปี ซ่ึงสินทรัพย์ได้ใช้งานมากมากกว่า 20 ปีได้คิด

ค่าเสอ่ื มราคามาครบ 5 ปีแลว้ ในเดอื นนี้จงึ ไมม่ กี ารคดิ คา่ เส่ือมราคา

จากตารางที่ 4.1 พบว่า ข้อมูลการลงทุนเร่มิ แรกของกิจการประกอบดว้ ยสนิ ทรัพย์

รวม ท้ังสิ้น 39,788 บาท ประกอบด้วยเคร่ืองตัด 1 เครื่องราคา 9,000 บาท เตาดิน 1 อันราคา 8,000 บาท

เตาถ่าน 1 ใบราคา 295 บาท เครื่องปน่ั 1 เคร่ืองราคา 439 บาทตราช่งั 2 อัน ราคา 670 บาท ตู้เย็น3 เคร่ือง

ราคา 15,000 บาท ชุดหม้อซ้ึง 1 ชุดราคา 3,375 บาท หม้อ 1 อัน ราคา 990 บาท กะละมัง 3 อัน

ราคา 1,050 บาท มีด 1 เล่มราคา 75 บาท เขียง 1 อัน ราคา 100 บาท ผ้าใบรองมีด 1 ผืน

ราคา 99 บาท ผา้ ลี่ 3 ผนื ราคา 645 บาท และไม้พาย 1 อัน ราคา 50 บาท

4.2.2 วตั ถดุ บิ ทางตรง

คณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลต้นทุนวัตถุดิบทางตรงการผลิตข้าวเกรียบจากการ

สัมภาษณ์เจ้าของกิจการ พบว่า ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ถึงวันท่ี 31 มกราคม 2565 มีการผลิต10 วัน

โดยแบ่งการผลิตเป็นวันละ 2 กระสอบ จำนวน 60 กิโลกรัม ผลิตท้ังหมดวันละ 12 รอบ โดยแบ่งแป้งมันสำปะหลัง

เป็นรอบละ 5 กิโลกรัม โดยสรปุ ตน้ ทนุ วัตถุดบิ ทางตรงแสดงได้ดงั ตารางที่ 4.2 ดังนี้

35

ตารางที่ 4.2 แสดงต้นทุนวัตถดุ บิ ทางตรงในการผลิตข้าวเกรยี บ เดือนมกราคม 2565

รายการ ปรมิ าณ หนว่ ย ราคา จำนวนเงิน ร้อยละ
นับ (หน่วยละ) (บาท)

1 แปง้ มนั สำปะหลงั 20 กระสอบ 510 10,200 92.60

2 ฟกั ทอง 15 กิโลกรัม 15 225 2.04

3 มันเทศ 15 กโิ ลกรัม 22 330 3.00

4 กุ้งแห้ง 2 กโิ ลกรมั 130 260 2.36

5 ใบเตย 2 กโิ ลกรมั - --

รวม 11,015 100.00

ปริมาณที่ผลติ ได้(กโิ ลกรัม) 700

ตน้ ทนุ วัตถุดิบทางตรงตอ่ ข้าวเกรยี บ(กิโลกรมั ) 15.74

จากตารางที่ 4.2 พบว่า ต้นทุนวัตถดุ ิบทางตรงและวัตถุดิบทางอ้อมในการผลิตขา้ วเกรียบ

เดือน มกราคม 2565 สรุปได้วา่ การผลิตขา้ วเกรียบใช้แป้งมนั สำปะหลัง20 กระสอบเป็นจำนวนเงิน 10,200บาท

คิดเป็นร้อยละ 93.60 ฟักทอง 15 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน 225 บาท คิดเป็นร้อยละ 2.04

มันเทศ 15 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน 330 บาท คิดเป็นร้อยละ 3.00 กุ้งแห้ง 2 กิโลกรัม เป็นเงินจำนวน260บาท

คดิ เป็นร้อยละ 2.36 ใบเตย 2 กิโลกรมั และตน้ ทนุ วัตถุดิบทางตรงตอ่ ข้าวเกรียบ(กโิ ลกรัม)เท่ากบั 21.93 บาท

4.2.3 ค่าแรงงาน

คณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลต้นทุนค่าแรงงานทางตรงในการผลิตข้าวเกรียบจากการสัมภาษณ์

เจา้ ของกิจการ พบว่า ตั้งแต่วันท่ี 1 มกราคม 2565 ถึงวันท่ี 31 มกราคม 2565 มกี ารผลิต 10 วัน โดยกิจการ

ข้าวเกรียบมพี นักงาน 1 คน และได้ให้ค่าตอบแทนเป็นรายวนั โดยคำนวณจากอัตราค่าแรงงานรายวัน

เท่ากับ 100 บาททำงาน 4 ช่วั โมง ดงั นั้น ค่าแรงงานรายช่ัวโมงจะเทา่ กับ 25 บาท สรปุ ต้นทุน

คา่ แรงงานทางตรงแสดงได้ ดงั ตารางท่ี 4.3 ดังนี้

36

ตารางท่ี 4.3 แสดงตน้ ทนุ ค่าแรงงานทางตรงการผลติ ข้าวเกรยี บ เดือน มกราคม 2565

รายการ อัตรา จำนวน ค่าแรงงาน รอ้ ยละ

คา่ แรงงาน การผลิต (วนั ) ทางตรง (บาท)

รายวัน (บาท)

1 นางจนั ทร์แรม จุลเกตุ 200 12 2,400 70.59

2 นายสิทธิศักด์ิ สุทธกิ ุล 100 10 1,000 29.41

รวม 3,400 100.00

ปรมิ าณทผี่ ลติ ได้(กิโลกรัม) 700

ตน้ ทนุ คา่ แรงงานทางตรงต่อขา้ วเกรยี บ(กโิ ลกรัม) 4.86

จากตารางที่ 4.3 พบว่า ต้นทุนค่าแรงงานทางตรงในการผลิตข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565

เท่ากับ 3,400 บาท สรุปไดว้ ่านางจันทร์แรม จุลเกตุ เจ้าของกิจการทำงาน 12 วัน คา่ แรงงาน

จำนวน 2,400 บาท คิดเป็นร้อยละ 70.59 นายสิทธิศักดิ์ สทุ ธิกุล ทำงาน 10 วัน คา่ แรงงาน

จำนวน 1,000 บาท คิดเป็นร้อยละ 29.41 และต้นทุนค่าแรงงานทางตรงต่อข้าวเกรียบ(กิโลกรัม)

เท่ากบั 4.86 บาท

4.2.4 ค่าใช้จ่ายในการผลติ

คณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลค่าใช้จ่ายในการผลิตข้าวเกรียบ ประกอบด้วย วัสดุส้ินเปลือง

คา่ น้ำประปาและคา่ ไฟฟ้า โดยสรุปคา่ ใช้จ่ายในการผลติ แสดงไดด้ งั ตารางท่ี 4.4 ดังน้ี

ตารางที่ 4.4 แสดงคา่ ใช้จา่ ยในการผลิตของข้าวเกรยี บ เดือนมกราคม 2565

รายการ จำนวน หน่วยนบั ราคาตอ่ หนว่ ย จำนวนเงิน รอ้ ยละ
(บาท) (บาท)

ผงฟู 240 ซอง 3.40 816 11.35

เกลือ 120 ซอง 7.50 900 12.52

นำ้ ตาล 108 กิโลกรมั 20.40 2,203 30.64

พริกไทย 1 กิโลกรัม 140 140 1.95

กระเทยี ม 2 กโิ ลกรมั 100 200 2.78

สผี สมอาหาร 50 ซอง 1.5 75 1.04

ตราสนิ ค้า 2,000 แผ่น 2 1,000 13.91

ถงุ ร้อน ขนาด 10x15น้ิว 5 แพค็ 76 380 5.29

ถงุ ร้อน ขนาด 12x18นวิ้ 5 แพ็ค 76 380 5.29

ยางวง 1 ถงุ 80 80 1.11

ฟืน 1 รถ 500 500 6.96

37

รายการ จำนวน หน่วยนบั ราคาตอ่ หนว่ ย จำนวนเงนิ รอ้ ยละ
(บาท) (บาท)

กล่องกระดาษ 20 กล่อง 10 200 2.78

เทปใส 6 มว้ น 28 165 2.30

คา่ ไฟฟ้า -- - 110 1.53

ค่าน้ำประปา -- - 40 0.56

ค่าใชจ้ า่ ยในการผลิตรวม 7,189

ปรมิ าณท่ผี ลิตได้(กิโลกรัม) 700

ตน้ ทนุ ค่าใชจ้ า่ ยในการผลติ ตอ่ ขา้ วเกรียบ(กโิ ลกรัม) 10.27

จากตารางท่ี 4.4 พบว่าค่าใช้จ่ายการผลิตข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565

ประกอบด้วย ผงฟู 240 ซอง เป็นเงินจำนวน 816 บาท คิดเป็นร้อยละ 11.35 เกลือ 120 ซอง เป็น

จำนวนเงิน 900 บาท คิดเปน็ ร้อยละ 12.52 น้ำตาล 108 กิโลกรัม เป็นเงินจำนวน 2,203 บาท

คิดเป็นร้อยละ 30.64 พริกไทย 1 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน 140 บาท คิดเป็นร้อยละ 1.95 กระเทียม

2 กิโลกรัม เป็นจำนวนเงิน 200บาท คิดเป็นรอ้ ยละ 2.78 สีผสมอาหาร 50 ซอง เป็นจำนวนเงิน 75

บาท คิดเป็นร้อยละ 1.04 ตราสินค้า 2,000 แผ่นเป็นจำนวนเงิน 1,000 บาท คิดเป็น

ร้อยละ 13.91 ถงุ รอ้ นขนาด 10x15 นิ้วเป็นจำนวนเงิน 380 บาท คิดเป็นร้อยละ 5.29 ถุงร้อน

ขนาด 12x18 น้วิ เป็นจำนวนเงนิ 380 บาท คิดเป็นร้อยละ 1.11 ยางวง เป็นจำนวนเงิน 80

บาท คิดเป็นร้อยละ 6.96 ฟืน จำนวน 1 รถเป็นจำนวนเงิน 500 บาท คิดเป็นรอ้ ยละ 17.51

กล่องกระดาษ เป็นจำนวนเงิน 200 บาท คิดเป็นร้อยละ 2.78 เทปใส เป็นจำนวนเงิน 165

บาท คิดเป็นร้อยละ 2.30 ค่าไฟฟ้า เป็นจำนวนเงิน 110 บาท คิดเป็นร้อยละ 1.53 ค่า

น้ำประปา เป็นจำนวนเงิน 40 บาท คิดเป็นร้อยละ 0.56 และต้นทุนค่าใช้จ่ายในการผลิตต่อ

ขา้ วเกรยี บ(กโิ ลกรัม) เทา่ กับ 10.27 บาท

4.2.5 ต้นทุนการผลติ

การศึกษาต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนการทำข้าวเกรียบ กรณีศึกษาข้าวเกรียบคุณจันทร์แรม

บ้านแหลมคูณ อำเภอตรอน จังหวัดอุตรดิตถ์ คณะผู้ศึกษาได้รวบรวมข้อมูลต้นทุนการผลิต

ต้งั แต่วันท่ี 1 มกราคม 2565 ถึงวันท่ี 31 มกราคม 2565 เพ่ือนำมาคำนวณตน้ ทุนการผลิต และ

คำนวณต้นทุนต่อหน่วย ประกอบด้วย ข้อมูลต้นทุนวัตถุดิบทางตรง วัตถุดิบทางอ้อม ค่าแรงงาน

ทางตรง และคา่ ใช้จ่ายในการผลติ แสดงดังตารางท่ี 4.5 ดงั นี้

38

ต้นทนุ การผลิต = วตั ถุดบิ ทางตรง + ค่าแรงงานทางตรง + ค่าใชจ้ า่ ยในการผลติ

ต้นทนุ การผลิตต่อหนว่ ย = (วัตถดุ ิบทางตรง + คา่ แรงงานทางตรง + ค่าใช้จา่ ยในการผลติ )

จำนวนหนว่ ยท่ผี ลิตได้

ตารางที่ 4.5 แสดงตน้ ทุนการผลติ ข้าวเกรยี บ เดอื นมกราคม 2565

รายการ จำนวนเงิน ร้อยละ
(บาท)

วัตถดุ บิ ทางตรง 11,015 50.98

คา่ แรงงานทางตรง 3,400 15.74

ค่าใชจ้ ่ายในการผลิต 7,189 33.28

รวม 21,604 100.00

ปริมาณท่ผี ลิตได้ (กิโลกรัม) 700

ตน้ ทนุ ต่อหน่วย 30.86

จากตารางท่ี 4.5 พบว่า ต้นทุนการผลิตข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565 เท่ากับ 21,604 บาท

ประกอบด้วยต้นทนุ วตั ถดุ ิบทางตรง 11,015 บาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 50.98 ค่าแรงงานทางตรง 3,400บาท

คิดเป็นร้อยละ 15.74 ค่าใช้จ่ายในการผลิต 7,189 บาท คิดเป็นร้อยละ 33.28 และต้นทุน

ตอ่ หนว่ ยเท่ากับ 30.86 บาท

การคำนวณ

ต้นทุนการผลติ = วตั ถุดบิ ทางตรง + ค่าแรงงานทางตรง + คา่ ใช้จ่ายในการผลิต

= 11,015 + 3,400+ 7,189

= 21,604 บาท

ตน้ ทุนการผลติ ต่อหน่วย = (วัตถดุ บิ ทางตรง + คา่ แรงงานทางตรง + ค่าใชจ้ ่ายในการผลติ )

จำนวนหน่วยที่ผลติ ได้

= 11,015 + 3,400+ 7,189

700

= 30.86 บาท

39

4.2.6 ค่าใชจ้ า่ ยในการขายและบริหาร

ตารางท่ี 4.6 แสดงค่าใชจ้ ่ายในการขายและบริหารการผลติ และจำหนา่ ยขา้ วเกรยี บ

รายการ จำนวนเงิน รอ้ ยละ

(บาท)

ถงุ หูหว้ิ ขนาด 15x30 นิ้ว 400 100.00

รวมค่าใชจ้ ่ายในการขายแหละบริหาร 400 100.00

จากตารางท่ี 4.6 พบว่า คา่ ใช้จา่ ยในการขายและบริหารการผลิตและจำหน่ายขา้ วเกรียบเทา่ กบั 400 บาท

ประกอบด้วย ถงุ หูห้ิว ขนาด 15x30 นว้ิ เป็นจำนวนเงนิ 400 บาท คิดเป็นรอ้ ยละ 36.36

4.3 ผลตอบแทน

ผลประโยชน์หรือผลตอบแทน (Benefits) ของการลงทุน หมายถึงมูลค่าของสินค้าหรือ

บรกิ ารทผ่ี ลิตไดจ้ ากการลงทุน (ตลาดหลักทรพั ย์แห่งประเทศไทย, มปป: ออนไลน์)

อัตรากำไรข้ันต้น (GPM) เป็นการวัดอัตราส่วนเปรยี บเทียบผลกำไรข้ันต้นกับยอดขาย ทำให้

สามารถประเมนิ ประสทิ ธิภาพในการดำเนินงานของกิจการเปรยี บเทยี บผลกำไรจากการขายเทยี บเป็น

ร้อยละของยอดขาย (รายได้จากการขายและการให้บริการ)เพ่ือใช้วัดความสามารถของบริษัทใน

การควบคุมต้นทุนสินค้า และความสามารถในการปรับราคาขายสินค้าหากบริษัทมีความสามารถใน

การควบคุมต้นทุนเมื่อเทียบกับรายได้จากการขายจะทำให้มีความสามารถในการทำกำไรดีขึ้นถือ

วา่ เปน็ ตวั ตั้งต้นของการทำกำไรได้ หากอัตราส่วนนด้ี ี กำไรสุทธมิ แี ววที่จะดตี ามมาและยงั ทำให้ทราบ

ถงึ ความสามารถการจดั การผลติ การควบคุมตน้ ทุนการผลิต การตั้งราคาการแข่งขันในอุตสาหกรรม

หากการแข่งขนั สงู จะทำใหก้ ำไรข้นั ต้นมีความผันผวน

อตั ราสว่ นกำไรขน้ั ต้น = กำไรข้ันตน้ x 100%
ยอดขายสทุ ธิ

40

ตารางที่ 4.7 แสดงรายละเอียดรายการการจำหน่ายขา้ วเกรยี บ เดือน มกราคม 2565

วนั ท/่ี เดือน/ปี ชื่อร้านคา้ แบบครงึ่ แบบหนงึ่ รวม
กิโลกรัม กโิ ลกรัม

5/01/65 รา้ นเจ๊ละมัย 60 20 80

รา้ นต้นทอง 40 20 60

11/01/65 ส่งต่างจงั หวดั - 100 100
(กรงุ เทพ)

15/01/65 รา้ นเจ๊ละมยั 50 20 70

20/01/65 ร้านทา่ สัก 30 20 50

ร้านต้นทอง 20 20 40

25/01/65 สง่ ต่างจงั หวัด - 50 50
(ชลบรุ ี)

รา้ นเจ๊ละมัย 40 30 70

28/01/65 รา้ นท่าสกั 30 20 50

สง่ ตา่ งจังหวดั - 50 50
(เชยี งราย)

30/01/65 รา้ นตน้ ทอง 50 30 80

รวม 320 380 700

หมายเหตุ : คา่ ขนสง่ ในการขายผูซ้ ือ้ เป็นออกคา่ ขนสง่ เอง

จากตารางที่ 4.7 พบวา่ ยอดการจำหน่ายสินค้าให้กบั ร้านเจ๊ละมัยจำนวน 80 กิโลกรมั

รา้ นต้นทองจำนวน 60 กโิ ลกรัม ส่งตา่ งจังหวดั (กรงุ เทพ)จำนวน 100 กโิ ลกรัม รา้ นเจล๊ ะมัย

จำนวน 70 กิโลกรัม รา้ นท่าสักจำนวน 50 กิโลกรมั รา้ นตน้ ทองจำนวน 40 กโิ ลกรมั

ส่งต่างจงั หวัด (ชลบรุ ี) จำนวน 50 กโิ ลกรัม รา้ นเจ๊ละมัยจำนวน 70 กิโลกรมั รา้ นท่าสัก

จำนวน 50 กิโลกรมั สง่ ตา่ งจงั หวัด (เชียงราย) จำนวน 50 กิโลกรมั ร้านตน้ ทองจำนวน

80 กโิ ลกรัม

41

ตารางที่ 4.8 สรปุ รายละเอียดผลตอบแทนจากการจำหนา่ ยข้าวเกรยี บ เดือนมกราคม 2565

รายการ จำนวน จำนวนเงิน รอ้ ยละ หมายเหตุ

(กิโลกรมั ) (บาท)

ผลตอบแทนจากการจำหนา่ ย 320 17,600 45.71 กโิ ลกรัมละ 55 บาท

ข้าวเกรียบแบบถงุ ละครึง่ กโิ ลกรมั

ผลตอบแทนจากการจำหน่าย 180 9,900 25.71

ขา้ วเกรยี บแบบถุงละกิโลกรัม

ผลตอบแทนจากการจำหน่าย 200 11,000 28.58

ขา้ วเกรียบแบบสง่ ตา่ งจงั หวดั

รวมรายได้ 700 38,500 100.00

จากตารางท่ี 4.7 พบว่า ผลตอบแทนจากการจำหน่ายข้าวเกรียบ เดือนมกราคม 2565

การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบถงุ ละครึ่งกโิ ลกรัมจำนวน 320 กโิ ลกรัม เปน็ จำนวนเงนิ 17,600 บาท

คิดเป็นร้อยละ 45.71 การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบถุงละกิโลกรัมจำนวน 180 กิโลกรัม

เป็นจำนวนเงิน 9,900 บาท คิดเป็นร้อยละ 25.71 การจำหน่ายข้าวเกรียบแบบส่งต่างจังหวัด

จำนวน 200 กโิ ลกรมั เปน็ จำนวนเงิน 11,000 บาท คิดเปน็ ร้อยละ 28.58 ดังนนั้ ผลตอบแทน

จากการแบบถุงละคร่ึงกิโลกรัมให้ผลตอบแทน มากท่ีสุด รองลงมาคือการจำหน่ายข้าวเกรียบแบบ

แบบถงุ ละกโิ ลกรัม และการจำหนา่ ยข้าวเกรยี บส่งตา่ งจังหวดั

การคำนวณกำไรสุทธิ

กำไรสุทธิ = รายไดร้ วม – คา่ ใช้จา่ ยรวม

= 38,500 – (1,100 + 21,604)

= 15,696 บาท

อตั รากำไรสทุ ธิ = กำไรสทุ ธิ x 100

ยอดขายสทุ ธิ

= 15,696 x 100

38,500

= 40.77 %

42

ข้าวเกรียบคุณจนั ทร์แรม
งบกำไรขาดทนุ

สำหรบั ระยะเวลา 1 เดือน สนิ้ สุดวันท่ี 31 มกราคม 2565

รายได้ 10,200 หน่วย : บาท
รายได้จากการขาย 225 38,500
330
หกั ต้นทนุ ขาย 260 21,604
แปง้ มันสำปะหลัง 16,896
ฟักทอง 2,400
มนั เทศ 1,000 400
ก้งุ แหง้ 15,696
คา่ แรงงานนางจนั ทรแ์ รม จุลเกตุ 816
คา่ แรงงานนายสิทธิศักดิ์ สุทธกิ ุล 900
ผงฟู 2,203
เกลือ 140
น้ำตาล 200
พรกิ ไทย 75
กระเทียม 1,000
สีผสมอาหาร 380
ตราสนิ ค้า 380
ถุงรอ้ น ขนาด 10x15นว้ิ 80
ถงุ ร้อน ขนาด 12x18น้ิว 500
ยางวง 200
ฟืน 165
กล่องกระดาษ 110
เทปใส 40
คา่ ไฟฟา้
ค่าน้ำประปา

กำไรขั้นตน้
หัก คา่ ใช้จ่ายในการขายและบรหิ าร
กำไรสทุ ธิ