ชุดที่ ๒ การอ่านจับใจความสำคัญจากบทเพลง

ก








ค ำน ำ




่
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ๔R วิชาภาษาไทย
ื่
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่มที่ 2 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง จัดท าขึ้นเพอเป็นเครื่องมือ
่
ั
่
่
ในการพฒนาทักษะการอานให้กับนักเรียน ซึ่งจะท าให้นักเรียนสามารถอานแล้วน าความรู้ ความคิด
่
ประสบการณ์ที่ได้รับจากการอานไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน ขณะเดียวกันยังท าให้นักเรียน
มีความสุข สนุกสนานเพลิดเพลิน มีความภูมิใจในผลงานของตนเอง และเสริมสร้างนิสัยรักการอาน
่
ให้กับนักเรียน นอกจากนักเรียนจะได้น าไปฝึกทักษะการอานอย่างมีวิจารณญาณแล้ว ครูผู้สอน
่
สามารถน าไปใช้ทบทวนเนื้อหาที่นักเรียนได้เรียนไปแล้ว หรือใช้สอนซ่อมเสริมให้กับนักเรียนที่มี

ความบกพร่องในทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ
แบบฝึกเสริมทักษะ เล่มที่ 2 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง ประกอบด้วยเนื้อหา
่
ความรู้เกี่ยวกับบทเพลง ตัวอย่างการอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง และแบบฝึกหัด เพอให้
่
ื่
นักเรียนได้ลงมือฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง ซึ่งในแบบฝึกทักษะจะมีการตอบค าถามแบบปรนัย และอตนัย
ั
เชิงวิเคราะห์ โดยเน้นให้นักเรียนได้ใช้ทักษะในการอานอย่างมีวิจารณญาณ โดยเรียงตามล าดับ
่
ขั้นตอนตั้งแต่ขั้นที่ 1 – ขั้นที่ 6
ผู้จัดท าหวังว่า แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ4R
่
เล่มที่ 2 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง เล่มนี้ คงเออปะโยชน์แก่นักเรียน ครูผู้สอน
่
ื้
ผู้ที่สนใจ และผู้ที่เกยวข้องได้เป็นอย่างดี
ี่


นิตยา ยารวง

ข










สำรบัญ





เรื่อง หน้ำ
ค าน า ก
สารบัญ ข

ค าชี้แจงส าหรับครูผู้สอน ค
ค าชี้แจงส าหรับนักเรียน ง
สาระการเรียนรู้ มาตรฐาน และตัวชี้วัด จ
แบบทดสอบก่อนเรียน ๑
ใบความรู้ที่ ๑ สาระน่ารู้เกี่ยวกับบทเพลง 6

ตัวอย่างการอ่านอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง 10
แบบฝึกหัด ขั้นที่ ๑ S (Survey) 16
แบบฝึกหัด ขั้นที่ ๒ Q (Question) 18

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 3 R๑ (Read) 19
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 4 R๒ (Record) 20
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 5 R๓ (Recite) 21
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 6 R๔ (Reflect) 22

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 7 S (Survey) 23
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 8 Q (Question) 25
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 9 R๑ (Read) 26
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 10 R๒ (Record) 27

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 11 R๓ (Recite) 28
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 12 R๔ (Reflect) 29
แบบทดสอบหลังเรียน 30
บรรณานุกรม 35

ภาคผนวก 36
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 38
แนวการตอบแบบฝึกหัดที่ ๑ – 12 39

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 64
การให้คะแนนแบบฝึกหัด 65

ค









ค ำชี้แจงส ำหรับครูผู้สอน




ิ
ี
๑. ครูเตรียมและศึกษำแผนกำรจัดกำรเรียนรู้ แบบฝึกเสริมทักษะกำรอย่ำงมวจำรณญำณ
โดยวิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R ส ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 3



๒. ศึกษำเนื้อหำและล ำดับขั้นตอนของแบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมวิจำรณญำณ
ี

ให้เข้ำใจชัดเจน




๓. อธิบำยให้นักเรียนทรำบถึงวัตถุประสงค์ เพื่อให้นักเรียนเห็นประโยชน์และคุณค่ำ
ของกำรท ำแบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณโดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R




๔. ครูให้นักเรียนท ำแบบทดสอบก่อนเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที





๕. กำรศึกษำแต่ละครั้ง ควรให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม เช่น ร่วมคิดอภิปรำย
ตรวจผลงำน และสรุปองค์ควำมรู้ด้วยตนเอง




๖. ครูให้นักเรียนท ำแบบทดสอบหลังเรียน จ ำนวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที เพื่อตรวจสอบ

ควำมก้ำวหน้ำและควำมรู้ควำมเข้ำใจของนักเรียน




ิ
่
่
๗. บันทึกผลกำรท ำแบบฝึกเสริมทักษะกำรอำนอย่ำงมวจำรณญำณโดยใช้วธีกำรอำน
ิ
ี
แบบ SQ๔R ของนักเรียนทุกครั้ง เพื่อสังเกตพัฒนำกำรของนักเรียน

ง






ค ำชี้แจงส ำหรับนักเรียน





1. ศึกษำมำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด จุดประสงค์กำรเรียนรู้ สมรรถนะส ำคัญของผู้เรียน
และคุณลักษณะอันพึงประสงค์




2. อ่ำนค ำชี้แจงกำรใช้แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ โดยใช้วิธีกำรอ่ำน
ี่
แบบ SQ4R ส ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีท 3


3. ท ำแบบทดสอบก่อนเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที

เพื่อประเมินควำมรู้พื้นฐำนของนักเรียน



4. ศึกษำกรอบเนื้อหำขั้นตอนกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ โดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ4R
มี 6 ขั้นตอน โดยนักเรียนต้องศึกษำอย่ำงละเอียด



5. ท ำแบบฝึกทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

ุ
แต่ละเล่มให้ครบทกกิจกรรมตำมล ำดับ



6. ท ำแบบทดสอบหลังเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที

เพื่อประเมินควำมก้ำวหน้ำของตนเอง



7. ตรวจค ำตอบ แบบทดสอบก่อนเรียน/แบบฝึกทักษะ/แบบทดสอบหลังเรียน



8. สรุปคะแนนที่ได้ลงในกระดำษค ำตอบ เพื่อทรำบผลกำรเรียนและกำรพัฒนำตนเอง

จ








สำระกำรเรียนรู้ มำตรฐำน และตัวชี้วัด



มำตรฐำน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพอน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหา
ื่
ในการด าเนินชีวิตและมีนิสัยรักการอ่าน
ตัวชี้วัด
ข้อ ๓ ระบุใจความส าคัญและรายละเอียดของข้อมูลที่สนับสนุนจากเรื่องที่อ่าน

ข้อ ๕ วิจารณ์ความสมเหตุสมผล การล าดับความ และความเป็นไปได้ของเรื่อง
ข้อ ๙ ตีความและประเมินคุณค่าแนวความคิดที่ได้จากงานเขียนอย่างหลากหลาย
เพื่อน าไปใช้แก้ปัญหาในชีวิต

ข้อ ๑๐ มีมารยาทในการอ่าน

มำตรฐำน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียน เขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราว
ในรูปแบบต่าง ๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้า

อย่างมีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัด
ข้อ ๑ เขียนสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ ได้ตรงตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ภาษาเรียบเรียง
ถูกต้อง มีข้อมูลและสาระส าคัญชัดเจน

ข้อ ๘ มีมารยาทในการเขียน


จุดประสงค์กำรเรียนรู้


ด้ำนควำมรู้
๑. นักเรียนสรุปใจความส าคัญ เข้าใจเนื้อเรื่องที่อ่าน และประโยชน์ที่ได้รับจากการอ่านได้
๒. นักเรียนสามารถวิจารณ์ความสมเหตุสมผล ล าดับความ และความเป็นไปได้ของเรื่องได้

๓. นักเรียนสามารถตีความและประเมินคุณค่าแนวความคิดที่ได้จากงานเขียน
อย่างหลากหลาย เพื่อน าไปใช้แก้ปัญหาในชีวิตได้
ด้ำนกระบวนกำร
๑. นักเรียนสารมารถเรียงล าดับเหตุการณ์ เล่าเรื่องจากการอ่านได้

๒. นักเรียนสามารถสรุปมโนทัศน์ของเรื่องที่อ่านไปใช้แก้ปัญหาได้

ด้ำนคุณลักษณะอันพึงประสงค์
๑. นักเรียนมีความสนใจตั้งใจเรียน ตรงต่อเวลา และรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย

๑








แบบทดสอบก่อนเรียน

แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ
เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง






ค ำชี้แจง
๑. แบบทดสอบฉบับนี้ใช้ทดสอบความรู้เกี่ยวกับการอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง
่
โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ๔R เป็นแบบทดสอบปรนัยแบบเลือกตอบ ๔ ตัวเลือก จ านวน ๑๐ ข้อ
่
ข้อละ ๑ คะแนน ใช้เวลาในการท าแบบทดสอบ ๑๕ นาที
ี
๒. นักเรียนอานข้อค าถามและค าตอบให้ละเอยดแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () ลงใน
่
กระดาษค าตอบ โดยเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว


๑. ข้อใดหมายถึงเพลง
ื่
ก. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นเพอใช้ในพิธีการต่าง ๆ
ื่
ข. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นเพอใช้ประกอบการแสดงละคร
ค. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นประกอบด้วยเนื้อร้องและจังหวะ
ง. ถ้อยค าที่นักประพนธ์เรียบเรียงขึ้นประกอบด้วยเนื้อเรื่อง ท านองและจังหวะ
ั

้
๒. บทเพลงต่อไปนี้มีจุดมุ่งหมายตามขอใด

“รักกันไว้เถิดเราเกิดร่วมแดนไทย จะเกิดภาคไหนก็ไทยด้วยกัน


เชื้อสายประเพณีไม่มีกดกั้น เกิดใต้ธงไทยนั้นปวงชนทุกคนคือไทย”
ี

ที่มา : เพลงรักกันไว้เถิด เนื้อร้อง ทานอง ขับร้อง : นคร ถนอมทรัพย์.


ก. มุ่งให้มีความรักชาติ
ข. มุ่งให้ทุกคนรัก สามัคคในฐานะที่เป็นคนไทยด้วยกัน
ี
ค. ชี้แนะให้ทราบว่า ทุกคนในประเทศไทยเป็นคนไทยเหมือนกัน

ง. ชี้ว่า ขนบประเพณีที่แตกต่างกันไม่ใช่อุปสรรคในการอยู่ร่วมกัน

2







๓. ข้อใดกล่าวสนับสนุนข้อความในบทเพลง “พระคุณที่สาม” ได้ถูกต้องและเหมาะสมที่สุด


พระคุณที่สาม งดงามแจ่มใส
แต่ว่าใครหนอใคร เปรียบเปรยครูไว้ว่าเป็นเรือจ้าง
ที่มา : เพลงพระคุณที่สาม เนื้อร้อง : สุเทพ โชคสกุล.


ก. ครูคือเรือจ้างที่มีหน้าที่คอยส่งศิษย์ให้ถึงฝั่ง
ข. ครูคือบุคคลที่ควรยกย่องเพราะเป็นผู้มอบวิชาความรู้
ค. ครูคือผู้อบรมสั่งสอน ให้ความรัก ความเมตตาแกศิษย์
่
ง. ครูคือเรือจ้างที่ท าหน้าที่สอนศิษย์รุ่นแล้วรุ่นเล่าอย่างต่อเนื่อง


นักเรียนอ่านบทเพลง “ก ำลังใจ” แล้วตอบค าถามขอ ๔-๗
้


เพลง ก ำลังใจ

ในยามที่ท้อแท้ ขอเพียงแค่คนหนึ่ง จะคิดถึงและคอยห่วงใย

ในยามที่ชีวิต หม่นหมองร้องไห้ ขอเพียงมีใครปลอบใจสักคน

ในวันที่โลกร้าง ความหวังให้วาด มันขาดมันหาย ใครจะช่วยเติม
เพิ่มพลังใจให้ฉันได้เริ่ม ต่อสู้อีกครั้งบนหนทางไกล

*ก าลังใจ จากใครหนอ ขอเป็นทานให้ฝันให้ใฝ่

ให้ชีวิตได้มีแรงใจ ให้ดวงใจลุกโชนความหวัง
ก าลังใจจากใครหนอ ขอเป็นทาน ให้ฉันได้ไหม

ดั่งหยาดฝน บนฟากฟ้าไกล ที่หยาดริน สู่พื้นดินแห้งผาก*(ซ้ ำ)
ที่มา : เพลงก าลังใจ เนื้อร้อง ท านอง : ฤทธิพร อินสว่าง, ขับร้อง : อี๊ด วงฟลาย.




๔. จากบทเพลงนี้ ก าลังใจที่ส าคัญที่สุดที่ผู้เขียนกล่าวถึงก าลังใจจากบุคคลใด
ก. ก าลังใจจากตนเอง
่
ข. ก าลังใจจากพอแม่
ค. ก าลังใจจากคนรัก

ง. ก าลังใจจากเพอนร่วมงาน
ื่

3







๕. “ก ำลังใจจำกใครหนอ ขอเป็นทำนให้ฝันให้ใฝ่
ให้ชีวิตได้มีแรงใจ ให้ดวงใจลุกโชนควำมหวัง...”

้
จากขอความข้างต้น ผู้เขียนต้องการสื่อถึงอะไร
ก. ชีวิตผ่านพ้นด้วยก าลังใจ
ข. โปรดให้ก าลังใจเป็นทาน
ค. ขอเพียงมีก าลังใจจากใครสักคน

ง. หากชีวิตมีก าลังใจ ชีวิตก็จะมีความหวัง

๖. ผู้เขียนบทเพลงนี้มีจุดประสงค์อย่างไร
ก. เพื่อให้ยอมรับความเป็นจริง

ข. เพื่อให้รู้เท่าทันความคิดของตนเอง
ค. เพื่อให้มีความหวังในการด าเนินชีวิตในโลกแห่งความจริง
ง. เพื่อชี้ให้เห็นประโยชน์ของการให้ก าลังใจและปฏิบัติตาม


๗.จากบทเพลงผู้เขียนต้องการสื่อถึงเรื่องอะไร
้
ก. อย่ายอมแพต่อความยากล าบาก
ข. ขอก าลังใจจากใครสักคนที่หวังดี
ค. ก าลังใจจากคนที่รัก คนที่เข้าใจเป็นสิ่งที่ดีที่สุด

ง. ให้รักษาก าลังใจที่มีอยู่ไม่ให้แห้งเหือดเหมือนน้ าฝน

นักเรียนอ่านบทเพลง “โรงเรียนของหนู” แล้วตอบค าถามข้อ ๘-๑๐


เนื้อเพลง : โรงเรียนของหนู
ั
สายลมหนาวพดโบกโบย พลิ้วดูแล้วสวยใส เย็นลมเย็นไหวไหวสวยงาม บ้านอยู่ไกลทุรกันดาร
โรงเรียนอยู่หลังเขา มีแต่เราพวกเรา ไม่มีใคร ยามร้อนแสนร้อน ยามหนาวก็หนาวถึงใจ ไม่มีผ้าห่ม
คลุมกาย โรงเรียนมีครูหนึ่งคน ครูผู้เสียสละตน อดทนอยู่ห่างไกลความสบาย ใช่จะวอนให้เห็นใจ

ความส านึกต่อเพอไทย ไทยกับไทยใยแตกต่างกัน โรงเรียนของหนูอยู่ไกล ไกล๊ ไกล อยากให้คุณคุณ
ื่
หันมองโรงเรียนของหนู

ที่มา : เพลง โรงเรียนของหนู เนื้อร้อง/ขับร้อง : พงษ์สิทธิ์ ค าภีร์.

4






๘. บทเพลงนี้กล่าวถึงปัญหาเรื่องอะไร

ก. ความยากล าบากของนักเรียนในชนบท
ข. โรงเรียนในถิ่นทุรกันดารขาดแคลนครูผู้สอน

ค. นักเรียนในถิ่นทุรกันดารประสบกับปัญหาภัยหนาว
ง. นักเรียนในชนบทไม่ได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง



๙. สาเหตุของปัญหาคืออะไร
ก. โรงเรียนอยู่ในถิ่นทุรกันดาร

ข. นักเรียนในชนบทมีฐานะยากจน

ค. นักเรียนในชนบทขาดแคลนเครื่องนุ่งห่ม
ง. รัฐบาลไม่ได้จัดสรรครูให้เพียงพอตามต้องการ


๑๐. นักเรียนคิดว่าผลที่เกิดจากการแก้ปัญหานี้เป็นอย่างไร

ิ่
ก. นักเรียนมีรายได้เพมขึ้น
ข. นักเรียนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ค. นักเรียนมีเครื่องนุ่งห่มไว้คลายความหนาวเย็น

ี
ง. โรงเรียนมีจ านวนครูเพยงพอกับความต้องการ

5







กระดำษค ำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง








ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()
ลงในกระดาษค าตอบ



ข้อ ก ข ค ง

๑
๒
๓
๔

๕
๖
๗

๘
๙
๑๐

6








ใบควำมรู้ที่ ๑

สำระน่ำรเกี่ยวกับ “บทเพลง”
ู้



ค ำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาสาระจากใบความรู้ แล้วท ากิจกรรมตามที่ก าหนด



ควำมหมำยของบทเพลง

เพลง หมายถึง ถ้อยค าที่นักประพนธ์เรียงร้อยหรือเรียบเรียงขึ้นซึ่งประกอบ ด้วยเนื้อร้อง
ั
ท านอง จังหวะ ท าให้เกิดความไพเราะสร้างความเพลิดเพลินให้แก่ผู้ฟัง มีคุณค่าด้านวรรณศิลป์ทั้งด้าน
การเลือกสรรค าที่ใช้ในการแต่ง การเรียบเรียงประโยคและการใช้โวหาร เพลงนั้นอาจให้ข้อคิดแก่ผู้ฟังใน
การด าเนินชีวิตด้วยส าเนียงขับร้อง ท านองดนตรี กระบวนวิธีร า ระบ า โดยเพลงสร้างสรรค์จาก
เครื่องดนตรีหรือ กำรขับร้อง

เพลงเป็นบันเทิงคดีที่มีสาระประเภทหนึ่งในวรรณกรรมไทย เพราะเพลง จะเข้าถึงประชาชน
ื่
ได้ดีกว่าวรรณกรรมประเภทอน โดยมิต้องไปพะวงอาน เพยงผ่านโสตประสาทก็เกิดสุนทรียะ มีรสชาติ
่
ี
บทเพลงมีบทบาทมากขึ้นในสังคมปัจจุบัน เนื่องจากผู้แต่งเพลงได้พยายามหยิบยกปัญหาชีวิต
ความเป็นอยู่ของคนในทุกระดับสังคม สะท้อนสภาพทางเศรษฐกิจ การเมือง การประกอบอาชีพ
ตลอดจนในวงการธุรกิจต่างๆ ออกมาตีแผ่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผู้ฟังมักจดจ าได้ง่าย อาจเป็นเพราะ
เสียงเพลง ดนตรี ประกอบท าให้เกิดความสนุกสนาน ไม่เคร่งเครียดเหมือนความเป็นอยู่จริง ๆ
ที่ประสบในชีวิตประจ าวัน
ผู้เขียนนิยมใช้ภาษาง่าย กระชับ และมักเป็นรูปธรรม นับว่าวรรณกรรมเพลงลูกทุ่ง ไทยสากล

ไทยเดิม ไทยพื้นเมืองต่างๆ ก าลังได้รับความนิยมและมีบทบาทมากยิ่งขึ้น
เนื้อหาของเพลงจะเกี่ยวกับความรัก การด าเนินวิถีชีวิตแบบชาวบ้าน ซึ่งมีเนื้อหาหลากหลายออกไป
ตามผู้แต่ง เนื้อหาจะก าหนด เช่น การจากคนรักไปท างานต่างถิ่นหรือเมื่อเกิดเหตุการณ์ส าคัญในเมืองไทย

เพลงก็จะบันทึกไว้ทันที เช่น เพลงน้ ามันแพงข้าวไม่มีขาย น้ าท่วม มีลูกมาก เป็นต้น

7







เพลงแบ่งประเภทตำมกำรถ่ำยทอดอำรมณ์



เพลงแบ่งประเภทตำมกำรถ่ำยทอดอำรมณ์ มี ๔ ลักษณะ ดังนี้
๑. เพลงเพื่อชีวิต

ิ
เพลงเพื่อชีวต มีเนื้อหากล่าวถึงชีวิตของคนชนชั้นล่าง กล่าวถึงความยากล าบากในการ
ื่
ใช้ชีวิต การถูกเอารัดเอาเปรียบ แต่ปัจจุบันเพลงเพอชีวิตเนื้อหาของเพลงไม่จ ากัดเฉพาะชีวิตของคน
ชั้นล่างอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการเรียกร้องประชาธิปไตย และการเหน็บแนมการเมือง ซึ่งไม่ได้เป็น

เพอชีวิตอย่างเต็มตัว แต่เนื้อหาของเพลงหลายเพลงมีเนื้อหาที่คล้ายคลึงกับเพอชีวิตหรือจัดให้อยู่
ื่
ื่
ประเภทเพื่อชีวิต เช่น เพลงกลิ่นโคลนสาบควาย, จักรยานคนจน, น้ ามันแพง, น้ าตาอีสาน
ด้ำนเนื้อเพลง เป็นลักษณะการถ่ายทอดอารมณ์ที่แสดงชีวิต ความสุข ความทุกข์ต่าง ๆ

์
็
ที่เกิดขึ้น เช่น เพลงเดือนเพญของคาราวาน แสดงให้เห็นถึงอารมณคิดถึงบ้าน บ้านที่มีทุ่งนา มีกระบือ
บรรยากาศท้องทุ่ง คิดถึงแม่เมื่อยามห่างไกลบ้าน ท าให้ผู้ฟังเกิดอารมณ์ซาบซึ้ง
ด้ำนท ำนองเพลง มีลักษณะท านองเพลงแบบเพลงพนเมือง หรือเพลงคันทรี (country)
ื้
มีจังหวะและท านองที่ฟังเข้าใจง่าย
๒. เพลงลูกทุ่ง

ุ
เพลงลูกทุ่ง หมายถึง เพลงที่สามารถสะท้อนวิถีชีวิต สภาพสังคม อดมคติ วัฒนธรรมไทย
ั
และลักษณะที่สัมพนธ์กับท้องถิ่นชนบท โดยมีท่วงท านอง ค าร้อง ส าเนียง และลีลาการร้อง
การบรรเลงที่เป็นแบบแผน มีลักษณะเฉพาะของความเป็น ลูกทุ่ง เนื้อหาของเพลงลูกทุ่ง สามารถสื่อ

ความหมายถึงการด าเนินชีวิต
ด้ำนเนื้อเพลง

้
เป็นเพลงที่แสดงออกถึงอารมณ์หลายรูปแบบ เช่น รัก เศร้า ตัดพอ เป็นต้น เนื้อร้องเป็น
ลักษณะค ากลอน ร้องง่าย เข้าใจง่าย เนื้อเพลงสื่อความหมายเข้าใจง่ายไม่ซับซ้อน เช่น เพลงบัวตูม
บัวบาน เป็นเพลงที่มีความหมายเกี่ยวกับความรักที่ต้องเลือก เปรียบเป็นดอกบัวที่มีทั้งดอกตูมและ

ดอกบานที่ไม่สามารถเลือกดอกใดดอกหนึ่งได้ เป็นการถ่ายทอดอารมณเสียดาย ตัดใจ ท าให้ผู้ฟงรู้สึก
์
ั
และจินตนาการตามเนื้อเพลงได้ง่าย
ด้ำนท ำนองเพลง

ท านองเพลงลักษณะเพลงพนเมืองผสมเพลงไทย หรือเพลงไทยสากลมีจังหวะและท านอง
ื้
ื้
ที่หลากหลาย ท าให้ผู้ฟงจดจ าได้ง่าย เพลงลูกทุ่งจึงเป็นเพลงที่มีเอกลักษณ์ของความเป็นพนบ้าน
ั
ด้วยส าเนียงการร้องและการออกเสียงท าให้ผู้ฟังรู้สึกผ่อนคลาย

8







๓. เพลงพื้นบ้ำน
เพลงพื้นบ้ำน หมายถึง เพลงที่กลุ่มชนในท้องถิ่นต่างๆ ประดิษฐ์เนื้อหาท่วงท านองและลีลา

การร้อง การเล่น เป็นแบบแผนตามความนิยม และสภาพ แวดล้อมของท้องถิ่นนั้นๆ เพื่อใช้ร้องเล่นใน
ุ
โอกาสต่างๆ ได้แก่ งานเทศกาล หรือประเพณี เช่น ตรุษสงกรานต์ อปสมบท ทอดกฐินและลอย
กระทง การท างาน หรือประกอบอาชีพ

ื่
ื่
ื้
เพลงพนบ้าน จึงเป็นเพลงที่ชาวบ้านร้องเล่น เพอความสนุกสนานบันเทิงใจ และเพอผ่อน
คลายความเหน็ดเหนื่อยจากการท างาน รวมทั้งเพอรวมกลุ่มกันประกอบการงานและพธีกรรม
ื่
ิ
ที่มาของเพลงพนบ้าน เกิดจากนิสัยชอบบทกลอน หรือที่เรียกว่า “ควำมเป็นเจ้ำบทเจ้ำกลอน” ของคน
ื้
ไทยในท้องถิ่นต่างๆ ที่เรียงร้อยถ้อยค ามีสัมผัสคล้องจอง และประดิษฐ์ท านองที่ร้องง่าย แล้วน ามาร้องเล่น
ื่
ในยามว่างหรือระหว่างท างานร่วมกัน เช่น ลงแขกเกี่ยวข้าว นวดข้าว เพอผ่อนคลายความเหน็ดเหนื่อย
ื่
ื้
จากการท างาน เพอความสนุกสนาน และเพอความสามัคคีในกลุ่มชน การใช้ถ้อยค าในเพลง พนบ้านนั้น
ื่
มีลักษณะตรงไปตรงมา นิยมใช้ภาษาพดมากกว่าภาษาเขียน บางครั้งก็แฝงนัยให้คิดในเชิง สองแง่สามง่าม
ู
บางเพลงก็ร้องซ้ าไปมาชวนให้ขบขัน ดังตัวอย่าง เพลงซอพม่า ซึ่งเป็นเพลงพื้นบ้านภาคเหนือดังต่อไปนี้
ด้ำนเนื้อเพลง เป็นลักษณะบทกลอนหรือร่ายยาว มีเนื้อเพลงเกี่ยวกับชีวิตความเป็นอยู่
การท างานหรือความรื่นเริงเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ต านาน นิทาน หรืออาจมีเรื่องที่เป็น
ั
ค าสอน คติเตือนใจ ให้อารมณ์สนุกสนาน ครื้นเครง ต่อผู้ฟง เช่น เพลงซอคบเกิ่ง เพลงซอลายสอง

เป็นเพลงซอที่มีทานองกระโดดข้ามขั้นตอนมีเนื้อหาสนุกสนาน ตลกขบขัน เรียบง่าย
ด้ำนท ำนองเพลง ท านองเรียบง่าย ฟังสบาย สนุกสนาน
๔. เพลงไทยสำกล
เพลงไทยสำกล เป็นเพลงที่ขับร้องในภาษาไทย โดยเริ่มจากน าท านองไทยเดิมใส่เนื้อร้องบรรเลง
และขับร้อง โดยใช้มาตรฐานของโน้ตเพลงแบบสากล จนเป็นเพลงไทยแนวใหม่ และได้รับความนิยม

จนถึงปัจจุบัน
้
ด้ำนเนื้อเพลง มีเนื้อหาที่หลากหลายสะท้อนชีวิต สะท้อนสังคม ใช้ภาษาถอยค า ที่สละสลวย
ทันสมัย มีหลากหลายอารมณ์ ทั้งรัก เศร้า โกรธ เสียใจ ผิดหวังดีใจ สนุกสนาน เช่น เพลงเป็นไปไม่ได้
มีความหมายเกี่ยวกับความรัก ที่ผิดหวัง ความรักที่ไม่อาจเกิดขึ้นได้ ถ่ายทอดถึงอารมณ์เศร้า

ปนน้อยใจ เสียใจ
ด้ำนท ำนองเพลง มีลักษณะท านองเพลงแบบสากล เพราะมีการใช้โน้ตและเทคนิคทางดนตรี
สากลเข้ามาช่วย เป็นท านองที่ท าให้ผู้ฟังผ่อนคลาย สบายใจ สนุกสนาน หรือเศร้าได้ เป็นเพลงที่ได้รับ

ความนิยมจากคนฟังทุกเพศทุกวัย

9







คุณค่ำของเพลงทำงภำษำไทย




บทเพลงเป็นวรรณกรรมที่มีสาระประเภทหนึ่งของวรรณกรรมไทย เพราะเพลงเข้าถึง

่
ี
ประชาชนได้ดีกว่าวรรณกรรมประเภทอนโดยไมต้องอาน เพยงฟง ก็ให้ความสะเทือนอารมณ์ได้ นับวัน
ื่
่
ั
วรรณกรรมเพลงไทยมีบทบาทมากขึ้น ทั้งนี้เพราะผู้แต่งได้หยิบยกปัญหาความเป็นอยู่ของคนทุกระดับ
ทั้งเรื่องเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การประกอบอาชีพ สังคม ออกมาเล่าด้วยเนื้อเพลงที่มีความหมาย
หลากหลายอารมณ์ สะท้อนความรู้ต่าง ๆ ด้วยถ้อยค าภาษาที่สื่อสารให้บุคคลอนเข้าใจง่าย
ื่
ั
มีความไพเราะ รื่นหู เป็นกระบวนการสื่อความหมายด้วยการฟง ผู้ฟงจดจ าได้ง่ายและอาจเป็นเพราะ
ั
เสียงดนตรีประกอบท าให้เกิดความสนุกสนานไม่เคร่งเครียดกับชีวิตความเป็นอยู่ประจ าวัน ดังนั้น

วรรณกรรมเพลงทั้งเพลงลูกทุ่ง ไทยสากล ไทยเดิม ไทยท้องถิ่น จึงได้รับความนิยม และมีบทบาท
ในสังคมไทยมากยิ่งขึ้นตามล าดับ

การศึกษาคุณค่าของบทเพลงไทย ด้วยการศึกษาความหมายของถ้อยค า การใช้ส านวนภาษา
ที่สื่อความในใจของผู้แต่งออกมาด้วยเนื้อเพลง เพอสะท้อนวิถีชีวิต ความคิด จินตนาการให้บุคคลอน
ื่
ื่
ี
ได้รู้ เน้นย้ าศิลปะด้านเสียง ท านอง จังหวะ ลีลา และมุมมองรายละเอยดอนๆ สามารถสะท้อนภาพ
ื่
ทางวัฒนธรรม เศรษฐกิจ และสังคมในแง่มุมต่าง ๆ ที่ปรากฏในแต่ละยุคสมัย ซึ่งบทเพลงจะเป็น
วรรณกรรม ที่บันทึกสภาพดังกล่าวเหล่านั้นไว้ได้ค่อนข้างชัดเจน
บทเพลงมีเนื้อร้องที่สะท้อนภาพชีวิตจริงของสังคมได้เป็นอย่างดี และทันสมัยต่อเหตุการณ์
ต่าง ๆ การใช้ภาษาในบทเพลงเป็นภาษาเรียบง่าย มีความไพเราะลึกซึ้ง เข้าใจและจ าง่าย ฟงแล้ว
ั
ไม่ต้องแปลความหมาย สิ่งที่ส าคัญที่สุด เนื้อเพลงใช้เปรียบเทียบได้ดี ลักษณะเด่นของบทเพลง คือ

๑. เป็นหลักฐานของข้อมูลทางประวัติศาสตร์สังคมของประเทศ
๒. เป็นที่รวมของภูมิปัญญา และทรัพย์สินทางปัญญาของชาวบ้าน
๓. เป็นเพลงที่เรียบง่าย คือ เข้าใจง่าย ร้องง่าย

๔. สามารถเข้าถึงสังคมทุกชั้น กระจายได้กว้างไกลถึงชนบททุกแห่ง
๕. มีความเป็นไทยทั้งในเรื่องของภาษา ท านองและการขับร้อง


ที่มา : สารานุกรมเสรี : วิกิพีเดีย.

10









ตัวอย่ำงกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
โดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R

ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพื่อหำจุดส ำคัญของเรื่อง
่






เพลง ชะตำชีวิต



นกน้อยคล้อยบินมาเดียวดาย คิดคิดมิวายกังวลให้หม่นฤทัยหมอง ขาดมวลมิตรไร้คนสนิท
คู่เคียงครอง หลงใหลหมายปองคนปรานี ขาดเรือนแหล่งพกพานักนอน ขาดญาติบิดรและน้องพ ี่
ั

้
บาปกรรมคงมี จ าทนระทม ท้องฟาสายัณห์ตะวันเลือน แสงลับนับวันจะเตือนให้ใจต้องขื่นขม
้
้
หากเย็นลงฟาคงยิ่งมืดยิ่งตรอมตรม ชีวิตระทมเพราะรอมา จวบจันทร์แจ่มฟานภาผ่อง เฝ้ามอง
ให้เดือนชุบวิญญา สักวันบุญมาชะตาคงดี
ที่มา : เพลงชะตาชีวิต เนื้อร้อง : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชฯ.


ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็วแล้วตอบค าถาม

ต่อไปนี้

๑. ชื่อเรื่อง เพลงชะตาชีวิต

๒. ผู้แต่ง / ที่มา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชฯ
๓. จุดมุ่งหมายในการแต่ง สะท้อนปรัชญาชีวิตที่ให้มีความหวังอยู่เสมอ
๔. สาระส าคัญ พรรณนาถึงความทุกข์ของคนยากจนผู้ไร้ซึ่งทุกสิ่งในชีวิต
ยิ่งเมื่อยามท้องฟาเริ่มอับแสงมืดมิดลงเมื่อไหร่ ก็เปรียบเหมือน
้
แสงแห่งความหวังได้ค่อยๆริบหรี่ลงไปด้วยเช่นกัน แต่ในตอนท้าย
ของเพลงยังได้สอดแทรกความหวังว่าสักวันหนึ่งสิ่งที่ดีอาจเกิดขึ้น
กับชีวิต

11








ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม





ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต แล้วตั้งค าถาม ให้ครอบคลุมเนื้อหา จ านวน ๕ ค าถาม

ค าถามที่ ๑

“นกน้อย” ในบทเพลงชะตาชีวิต หมายถึงอะไร

ค าถามที่ ๒

ถ้านักเรียนตกอยู่ในสถานการณ์เหมือนในบทเพลง นักเรียนจะท าอย่างไร

ค าถามที่ ๓
“สักวันบุญมา ชะตาคงดี” สะท้อนถึงเรื่องใด


ค าถามที่ ๔
ใจความส าคัญของบทเพลงชะตาชีวิต คืออะไร


ค าถามที่ ๕
นักเรียนได้ข้อคิดใดบ้างจากเพลงชะตาชีวิต

12








่
ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้ในแบบฝึกหัดที่ ๒

ค าตอบข้อที่ ๑

หมายถึง คน

ค าตอบข้อที่ ๒
มีสติ และใช้ชีวิตอยู่ด้วยความหวัง


ค าตอบข้อที่ ๓
สะท้อนปรัชญาชีวิตที่ให้มีความหวังอยู่เสมอ


ค าตอบข้อที่ ๔
สักวันหนึ่งสิ่งที่ดีอาจเกิดขึ้นกับชีวิต

ค าตอบข้อที่ ๕

ใช้ชีวิตอย่างมีความหวัง ไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น มีสติ
ในการด าเนินชีวิต

13








ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำงๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง









ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต แล้วจดบันทึกข้อความที่ส าคัญอย่างย่อตามความเข้าใจ
ของนักเรียน



บันทึกกำรอ่ำน


เนื้อร้องของบทเพลงชะตาชีวิตพรรณนาถึงความทุกข์ของคนซึ่งยากไร้ทุกสิ่ง
ทุกอย่าง สีสันของท านองเพลงในภาษาไทยจึงหม่นหมอง เศร้า และเดียวดาย แต่ในตอนท้าย
ยังได้สอดแทรกความหวังว่าสิ่งที่ดีอาจเกิดขึ้นต่อไปได้ ซึ่งก็เป็นไปตามหลักพระราชประสงค์
คือ ตอนท้ายต้องสะท้อนปรัชญาชีวิตที่ให้มีความหวังอยู่ด้วย

14








ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง




ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต สรุปใจความส าคัญเป็นแผนผังความคิด แล้วเรียบเรียง
โดยใช้ส านวนของตนเอง



จุดมุ่งหมายในการแต่ง
ผู้แต่ง



เพลงชะตำชีวิต
พระบาทสมเด็จ สะท้อนปรัชญาชีวิต

พระเจ้าอยู่หัว ที่ให้มีความหวัง
ภูมิพลอดุลยเดช อยู่เสมอ






การใช้ภาษา








พรรณนาถึงความทุกข์ของคน
และสะท้อนปรัชญาชีวิตที่ให้มีความหวัง
อยู่ด้วยเสมอ

15









ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น




ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงชะตาชีวิต แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์และแสดงความคดเห็นจาก
ิ
ประเด็นที่ก าหนดให้

๑. หลังจากอ่านบทเพลงชะตาชีวิต แล้วนักเรียนรู้สึกอย่างไร
รู้สึกเศร้าใจ รู้สึกหดหู่ ต้องการหนีความวุ่นวาย ความโชคร้าย และทุกคนต้องดิ้นรนหลีกหนี
ิ
สิ่งที่จะเกดขึ้นกับตนเอง เพราะต้องการมีชีวิตที่ดีขึ้น

๒. เนื้อความของบทเพลงกล่าวถึงสิ่งใดเป็นส าคัญ

พรรณนาถึงความทุกข์ของคน


๓. ผู้แต่งมีจุดประสงค์ในการแต่งอย่างไร

สะท้อนปรัชญาชีวิตที่ให้มีความหวังอยู่เสมอ

๔. ประเด็นส าคัญของเพลงนี้ คืออะไร

คนเราอยู่ได้ด้วยความหวัง สักวันความหวังนั้นจะเป็นจริง


๕. ประโยชน์ที่ได้รับจากการอ่านบทเพลงชะตาชีวิต
ใช้ชีวิตอย่างมีความหวัง ไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้อื่น มีสติในการด าเนินชีวิต

16







แบบฝึกหัดที่ ๑
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพื่อหำจุดส ำคัญของเรื่อง
่






เพลง เรำรักแม่


ี่
ถ้ามีใครสักคนทอดทนทุกเวลา พร้อมยอมเหนื่อยล้าเพื่อเราโดยไม่เกรง
ถ้ามีใครสักคนที่ยอมรับความเจ็บไว้เอง คิดถึงตัวเองไม่เท่าเรา

ถ้ามีใครสักคนทตีเราทั้งน้ าตา แล้วก็เป็นคนที่ทายาให้เรา
ี่
ี่
ถ้ามีใครสักคนทคอยเช็ดตัวให้ทุเลา ค่ าคืนที่เราไม่สบาย
ร้อยล้านความผิดของเราที่ใครเค้าไม่ใยดี มีคนๆ นี้คนเดียวที่ให้อภัย

ปากบ่นว่าแสนระอา ว่าเราไม่ดีเท่าใคร แต่ในใจก็รักไม่เปลี่ยน
อยากขอบคุณฟ้า ให้เรามาเป็นลูกแม่ รักดีดี รักไม่มีแต่ ไม่เคยได้รับจากใคร
มีเพียงคนนี้ ชีวิตก็วางให้ได้ ค าเล็ก ๆ ที่ยิ่งใหญ่
ั
อยากบอกด้วยหัวใจ เรารักแม่ ถ้ามีใครสักคนห่วงกงวลทุกนาที
แม้เราวันนี้เติบโตสักเท่าใด ถ้ามีใครสักคนแอบไปร้องไห้อย่างน้อยใจ

เมื่อเราท าเป็นเหมือนร าคาญ ร้อยล้านความผิดของเราที่ใครเค้าไม่ใยดี
มีคน ๆ นี้คนเดียวที่ให้อภัย ปากบ่นว่าแสนระอา ว่าเราไม่ดีเท่าใคร
แต่ในใจก็รักไม่เปลี่ยน อยากขอบคุณฟ้า ให้เรามาเป็นลูกแม่

รักดีดี รักไม่มีแต่ ไม่เคยได้รับจากใคร มีเพียงคนนี้ ชีวิตก็วางให้ได้
ค าเล็ก ๆ ที่ไม่ยิ่งใหญ่ อยากบอกด้วยหัวใจ เรารักแม่
อยากขอบคุณฟ้า ให้เรามาเป็นลูกแม่ รักดีดี รักไม่มีแต่ ไม่เคยได้รับจากใคร
รักดีดี รักไม่มีแต่ ไม่เคยได้รับจากใคร มีเพียงคนนี้ ชีวิตก็วางให้ได้

ค าเล็กๆทไม่ยิ่งใหญ่ อยากบอกด้วยหัวใจ
ี่
บอกกับฟ้าไม่ว่าชาติใด ขอเป็นลูกแม่ได้ไหม ทุกชาติเลย

ที่มา : เพลงเรารักแม่ เนื้อร้อง ท านอง : สุทธิพงษ์ สมบัติจินดา
ขับร้องโดย : รวมศิลปิน RS.

17













่
ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็วแล้วตอบค าถามต่อไปนี้
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. ชื่อเรื่อง
..........................................................................................................................................
๒. ผู้แต่ง / ที่มา

..........................................................................................................................................
๓. จุดมุ่งหมายในการแต่ง
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
๔. สาระส าคัญ
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

18






แบบฝึกหัดที่ ๒

กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม








่
ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม แล้วตั้งค าถามให้ครอบคลุมเนื้อหา จ านวน ๕ ค าถาม
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

ค าถามที่ ๑
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๒
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าถามที่ ๓
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๔
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าถามที่ ๕
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

19








แบบฝึกหัดที่ ๓
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
่
ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้





่
ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้ในแบบฝึกหัดที่ ๒
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

ค าตอบข้อที่ ๑
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๒
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๓
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๔
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๕
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

20







แบบฝึกหัดที่ ๔
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำง ๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง








่
ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม แล้วจดบันทึกขอความที่ส าคัญอย่างย่อ ตามความเข้าใจ
้
ของนักเรียน (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


บันทึกกำรอ่ำน

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

21







แบบฝึกหัดที่ ๕
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง




ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม โดยสรุปใจความส าคัญเป็นแผนผังความคิด แล้วเรียบเรียง
่
โดยใช้ส านวนของตนเอง (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

22







แบบฝึกหัดที่ ๖
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์และแสดงความคิดเห็นจากประเด็น
่
ที่ก าหนดให้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. ค าว่า “ใครสักคนที่ทนทุกเวลา” นักเรียนคิดว่าหมายถึงใครในเพลงนี้
เพราะเหตุใดจึงทนทุกตลอดเวลา
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
2. จากเนื้อเพลงนี้ผู้แต่งกล่าวถึงเรื่องใด
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
3. นักเรียนอ่านเนื้อเพลงแล้วมีความรู้สึกอย่างไรกับเนื้อเพลงนี้
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
4. ค าว่า “ถ้ามีใครสักคนแอบไปร้องไห้อย่างน้อยใจ เมื่อเราท าเป็นเหมือนร าคาญ”
จากข้อความนี้นักเรียนคิดอย่างไร
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
5. จากเนื้อเพลงนี้นักเรียนคิดว่า แม่มีความรักกับลูกทุกคนหรือไม่ เพราะเหตุใด
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

23








แบบฝึกหัดที่ 7
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง

่
ื่
ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพอหำจุดส ำคัญของเรื่อง







ั
ิ้
เพลง ยงยมได้


หลายครั้งที่ชีวิต เจอกับปัญหา ท าให้ใจเธออ่อนล้าลงบ้างไหม
่
ฉันถามด้วยความรัก ถามด้วยความห่วงใย ไมได้ดูถูกเธอ

หวังแล้วก็ผิดหวัง มาตั้งกี่ครั้ง เธอก็ยังอยู่ตรงนี้ไม่จากไป
ฉันรู้มันยากนัก ที่รักฉันนั้นขอบใจ เธอเหลือเกิน

เหนื่อยหน่อยนะ อยู่กับฉัน เมื่อสิ่งที่ฝันนั้นมันไม่ง่ายเลย
แหละวันนี้ฉันรู้ ต้องเหนื่อยหนักกว่าที่เคย แต่เธอก็ยังยิ้มได้


ไม่คิดจะยอมแพ้ เราก็ไม่แพ้ แค่เพียงทางไม่มีดอกไม้ให้ก้าวเดิน
ขุนเขาหรือขวากหนาม ด้วยรักมันคงไม่ยากเกิน ที่จะเดินไปให้ถึงปลายทาง

เหนื่อยหน่อยนะ อยู่กับฉัน เมื่อสิ่งที่ฝันนั้นมันไม่ง่ายเลย

แหละวันนี้ฉันรู้ ต้องเหนื่อยหนักกว่าที่เคย แต่เธอก็ยังยิ้มได้

ไม่คิดจะยอมแพ้ เราก็ไม่แพ้ แค่เพียงทางไม่มีดอกไม้ให้ก้าวเดิน
ขุนเขาหรือขวากหนาม ด้วยรักมันคงไม่ยากเกิน ที่จะเดินไปให้ถึงปลายทาง



ที่มา : เพลงยังยิ้มได้ เนื้อร้อง ท านอง : พลพล พลกองเส็ง
ขับร้องโดย : พลพล พลกองเส็ง

24










ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็วแล้วตอบค าถามต่อไปนี้

(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๕. ชื่อเรื่อง
..........................................................................................................................................


๖. ผู้แต่ง / ที่มา
..........................................................................................................................................


๗. จุดมุ่งหมายในการแต่ง

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
๘. สาระส าคัญ

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

25






แบบฝึกหัดที่ 8

กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ แล้วตั้งค าถามให้ครอบคลุมเนื้อหา จ านวน ๕ ค าถาม
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

ค าถามที่ ๑
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๒
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าถามที่ ๓
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๔
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าถามที่ ๕
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

26










แบบฝึกหัดที่ 9

กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
่
ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้





ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้ในแบบฝึกหัดที่ 8
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าตอบข้อที่ ๑
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๒
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าตอบข้อที่ ๓
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๔
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๕
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

27







แบบฝึกหัดที่ 10
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำง ๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ แล้วจดบันทึกขอความที่ส าคัญอย่างย่อ ตามความเข้าใจ
้
ของนักเรียน (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


บันทึกกำรอ่ำน

..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

28







แบบฝึกหัดที่ 11
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง




ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ โดยสรุปใจความส าคัญเป็นแผนผังความคิด แล้วเรียบเรียง
โดยใช้ส านวนของตนเอง (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

29







แบบฝึกหัดที่ 12
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง
ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงยังยิ้มได้ แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์และแสดงความคิดเห็นจากประเด็น
ที่ก าหนดให้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. นักเรียนอ่านเนื้อเพลงแล้วมีความรู้สึกอย่างไรกับเนื้อเพลงนี้
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
2. จากเนื้อเพลงนี้ผู้แต่งกล่าวถึงเรื่องใด
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

3. จากบทเพลงยังยิ้มได้ การอยู่ร่วมกันในสังคมหรือในกลุ่มเพอ สิ่งใดที่นักเรียนคิดว่า
ื่
ควรมีให้แก่กัน
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
4. สมมุติว่าในชีวิตจริงนักเรียนก าลังมีปัญหา หรือก าลังท้อแท้ ถ้ามีเพอนหรือคนใกล้ชิด
ื่
มอบเพลงนี้ให้แก่นักเรียน นักเรียนจะมีความรู้สึกเช่นไร
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
5. การที่เรามีก าลังใจในการต่อสู้ นักเรียนคิดว่ามีประโยชน์ต่อการด าเนินชีวิตอย่างไร
...............................................................................................................................

...............................................................................................................................
...............................................................................................................................

30






แบบทดสอบหลังเรียน

แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง




ค ำชี้แจง
่
๑. แบบทดสอบฉบับนี้ใช้ทดสอบความรู้เกี่ยวกับการอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทเพลง
่
โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ๔R เป็นแบบทดสอบปรนัยแบบเลือกตอบ ๔ ตัวเลือก จ านวน ๑๐ ข้อ
ข้อละ ๑ คะแนน ใช้เวลาในการท าแบบทดสอบ ๑๕ นาที
ี
๒. นักเรียนอานข้อค าถามและค าตอบให้ละเอยดแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () ลงใน
่
กระดาษค าตอบ โดยเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว


๑. ข้อใดกล่าวสนับสนุนข้อความในบทเพลง“พระคุณที่สาม”ได้ถูกต้องและเหมาะสมที่สุด



พระคุณที่สาม งดงามแจ่มใส
แต่ว่าใครหนอใคร เปรียบเปรยครูไว้ว่าเป็นเรือจ้าง
ที่มา : เพลงพระคุณที่สาม เนื้อร้อง : สุเทพ โชคสกุล


ก. ครูคือเรือจ้างที่มีหน้าที่คอยส่งศิษย์ให้ถึงฝั่ง
ข. ครูคือบุคคลที่ควรยกย่องเพราะเป็นผู้มอบวิชาความรู้
ค. ครูคือผู้อบรมสั่งสอน ให้ความรัก ความเมตตาแก่ศษย์
ิ
ง. ครูคือเรือจ้างที่ท าหน้าที่สอนศิษย์รุ่นแล้วรุ่นเล่าอย่างต่อเนื่อง

31






้
นักเรียนอ่านบทเพลง “ก ำลังใจ” แล้วตอบค าถามขอ ๒-๔

เนื้อเพลง : ก ำลังใจ

ในยามที่ท้อแท้ ขอเพียงแค่คนหนึ่ง จะคิดถึงและคอยห่วงใย

ในยามที่ชีวิต หม่นหมองร้องไห้ ขอเพียงมีใครปลอบใจสักคน
ในวันที่โลกร้าง ความหวังให้วาด มันขาดมันหาย ใครจะช่วยเติม

เพิ่มพลังใจให้ฉันได้เริ่ม ต่อสู้อีกครั้งบนหนทางไกล

*ก าลังใจ จากใครหนอ ขอเป็นทานให้ฝันให้ใฝ่
ให้ชีวิตได้มีแรงใจ ให้ดวงใจลุกโชนความหวัง

ก าลังใจจากใครหนอ ขอเป็นทาน ให้ฉันได้ไหม
ดั่งหยาดฝน บนฟากฟ้าไกล ที่หยาดริน สู่พื้นดินแห้งผาก*(ซ้ ำ)

ที่มา : เพลงก าลังใจ เนื้อร้อง ท านอง : ฤทธิพร อินสว่าง, ขับร้อง : อี๊ด วงฟลาย


๒. จากบทเพลงนี้ ก าลังใจที่ส าคัญที่สุดที่ผู้เขียนกล่าวถึงก าลังใจจากบุคคลใด

ก. ก าลังใจจากตนเอง
ข. ก าลังใจจากพ่อแม่
ค. ก าลังใจจากคนรัก
ง. ก าลังใจจากเพื่อนร่วมงาน

๓. “ก ำลังใจจำกใครหนอ ขอเป็นทำนให้ฝันให้ใฝ่
ให้ชีวิตได้มีแรงใจ ให้ดวงใจลุกโชนควำมหวัง...”
จากขอความข้างต้น ผู้เขียนต้องการสื่อถึงอะไร
้
ก. ชีวิตผ่านพ้นด้วยก าลังใจ

ข. โปรดให้ก าลังใจเป็นทาน
ค. ขอเพียงมีก าลังใจจากใครสักคน
ง. หากชีวิตมีก าลังใจ ชีวิตก็จะมีความหวัง

๔. ผู้เขียนบทเพลงนี้มีจุดประสงค์อย่างไร
ก. เพื่อให้ยอมรับความเป็นจริง
ข. เพื่อให้รู้เท่าทันความคิดของตนเอง
ค. เพื่อชี้ให้เห็นประโยชน์ของการให้ก าลังใจและปฏิบัติตาม

ง. เพื่อให้มีความหวังในการด าเนินชีวิตในโลกแห่งความจริง

32






๕ .จากบทเพลงผู้เขียนต้องการสื่อถึงเรื่องอะไร
้
ก. อย่ายอมแพต่อความยากล าบาก
ข. ขอก าลังใจจากใครสักคนที่หวังดี

ค. ก าลังใจจากคนที่รัก คนที่เข้าใจเป็นสิ่งที่ดีที่สุด
ง. ให้รักษาก าลังใจที่มีอยู่ไม่ให้แห้งเหือดเหมือนน้ าฝน

นักเรียนอ่านบทเพลง “โรงเรียนของหนู” แล้วตอบค าถามข้อ ๖-๘



เนื้อเพลง : โรงเรียนของหนู

สายลมหนาวพัดโบกโบย พลิ้วดูแล้วสวยใส เย็นลมเย็นไหวไหวสวยงาม บ้านอยู่ไกลทุรกันดาร

โรงเรียนอยู่หลังเขา มีแต่เราพวกเรา ไม่มีใครยามร้อนแสนร้อน ยามหนาวก็หนาวถึงใจ ไม่มีผ้าห่ม
คลุมกาย โรงเรียนมีครูหนึ่งคน ครูผู้เสียสละตน อดทนอยู่ห่างไกลความสบาย ใช่จะวอนให้เห็นใจ

ื่
ความส านึกต่อเพอไทยไทยกับไทยใยแตกต่างกัน โรงเรียนของหนูอยู่ไกล ไกล๊ ไกล อยากให้คุณคุณ
หันมอง โรงเรียนของหนู

ที่มา : เพลงโรงเรียนของหนู เนื้อร้อง ท านอง ขับร้อง : พงษ์สิทธิ์ ค าภีร์


๖. บทเพลงนี้กล่าวถึงปัญหาเรื่องอะไร
ก. ความยากล าบากของนักเรียนในชนบท

ข. โรงเรียนในถิ่นทุรกันดารขาดแคลนครูผู้สอน

ค. นักเรียนในถิ่นทุรกันดารประสบกับปัญหาภัยหนาว
ง. นักเรียนในชนบทไม่ได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง


๗. สาเหตุของปัญหาคืออะไร

ก. โรงเรียนอยู่ในถิ่นทุรกันดาร
ข. นักเรียนในชนบทมีฐานะยากจน

ค. นักเรียนในชนบทขาดแคลนเครื่องนุ่งห่ม

้
ง. รัฐบาลไม่ได้จัดสรรครูให้เพียงพอตามต้องการ

๘. นักเรียนคิดว่าผลที่เกิดจากการแก้ปัญหานี้เป็นอย่างไร

ิ่
ก. นักเรียนมีรายได้เพมขึ้น
ข. นักเรียนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ค. นักเรียนมีเครื่องนุ่งห่มไว้คลายความหนาวเย็น

ง. โรงเรียนมีจ านวนครูเพยงพอกับความต้องการ
ี

33







๙. ข้อใดหมายถึงเพลง

ื่
ก. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นเพอใช้ในพิธีการต่างๆ
ข. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นเพอใช้ประกอบการแสดงละคร
ื่
ค. ถ้อยค าที่เรียบเรียงขึ้นประกอบด้วยเนื้อร้องและจังหวะ

ง. ถ้อยค าที่นักประพันธ์เรียบเรียงขึ้นประกอบด้วยเนื้อเรื่อง ท านองและจังหวะ

๑๐. บทเพลงต่อไปนี้มีจุดมุ่งหมายตามขอใด
้

“รักกันไว้เถิดเราเกิดร่วมแดนไทย จะเกิดภาคไหนก็ไทยด้วยกัน

ี
เชื้อสายประเพณีไม่มีกดกั้น เกิดใต้ธงไทยนั้นปวงชนทุกคนคือไทย”
ที่มา : เพลงรักกันไว้เถิด เนื้อร้อง ท านอง ขับร้อง : นคร ถนอมทรัพย์

ก. มุ่งให้มีความรักชาติ

ข. มุ่งให้ทุกคนรัก สามัคคในฐานะที่เป็นคนไทยด้วยกัน
ี
ค. ชี้แนะให้ทราบว่า ทุกคนในประเทศไทยเป็นคนไทยเหมือนกัน
ง. ชี้ว่า ขนบประเพณีที่แตกต่างกันไม่ใช่อุปสรรคในการอยู่ร่วมกัน

34








กระดำษค ำตอบแบบทดสอบหลังเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง






ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()

ลงในกระดาษค าตอบ


ข้อ ก ข ค ง
๑

๒
๓
๔
๕

๖
๗

๘
๙
๑๐

35








บรรณำนุกรม




กระทรวงศึกษาธิการ. กำรจัดกำรเรียนกำรสอนภำษำไทยเพื่อพัฒนำทักษะกำรคิด.

กรุงเทพฯ : สถาบันภาษาไทย ส านักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา ส านักงาน
ึ
คณะกรรมการการศกษาขั้นพื้นฐาน. ๒๕๕๐.
ธารทิพย์ แก้วเหลี่ยม. วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R. (ออนไลน์) แหล่งที่มา :

http://gotoknow.org/blog/sairung/244531. (๒ มกราคม ๒๕59)
นคร ถนอมทรัพย์. รักกันไว้เถิด. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/
(๒๔ พฤษภาคม ๒๕59)

พงษ์สิทธิ์ คัมภีร์. โรงเรียนของหนู. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/

(๒7 พฤษภาคม ๒๕59)
พรทิพย์ แฟงสุด. แบบฝึกทักษะกำรอ่ำนจับใจควำมภำษำไทย. กรุงเทพฯ :
ฟิสิกส์เซ็นเตอร์. ๒๕๕๐.
พลพล พลกองเส็ง. ยังยิ้มได้. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/

(๒ สิงหาคม ๒๕59)

ภูมิพลอุลยเดช, พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. ชะตำชีวิต. แหล่งที่มา :
http://music.ohohey.com/ (๒๔ พฤษภาคม ๒๕59)

ฤทธิพร อินสว่าง. ก ำลังใจ. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/
(๒7 พฤษภาคม ๒๕59)

สารานุกรมเสรี วิกิพีเดีย. สำระน่ำรู้เกี่ยวกับบทเพลง. (ออนไลน์). แหล่งที่มา :
http://saranukromthai.or.th/sub/book/book.php?book (7 กรกฎาคม 2559)
่
สุทธิพงษ์ สมบัติจินดา. เรำรักแม. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/
(๒๔ พฤษภาคม ๒๕59)

สุเทพ โชคสกุล. พระคุณที่สำม. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://music.ohohey.com/
(๒๔ พฤษภาคม ๒๕59)

อมรรัตน์ จิตตะกาล. กำรพัฒนำควำมสำมำรถในกำรอ่ำนจับใจควำม กลุ่มสำระ
กำรเรียนรู้ภำษำไทย โดยใช้วิธีสอนแบบ SQ4R ร่วมกับกำรใช้ผังกรำฟิก ส ำหรับนักเรียน

ชั้นประถมศึกษำปีที่ ๒. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน,
คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยทักษณ.๒๕๕๕.
ิ

36



































ภำคผนวก

37







กระดำษค ำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง







ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()

ลงในกระดาษค าตอบ



ข้อ ก ข ค ง

๑

๒

๓
๔
๕

๖
๗

๘
๙

๑๐

38








เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ ๒ กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทเพลง









ข้อที่ ก่อนเรียน
๑ ง

๒ ข

๓ ค
๔ ก

๕ ง
๖ ข

๗ ก

๘ ข
๙ ง

๑๐ ง

39









แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๑






เพลง เรำรักแม่





ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม่ โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็วแล้วตอบค าถาม
ต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

1. ชื่อเรื่อง เพลงเรารักแม่

2. ผู้แต่ง / ที่มา สุทธิพงษ์ สมบัติจินดา
3. จุดมุ่งหมายในการแต่ง สะท้อนถึงความรัก และความหวังดีของแม่ที่มีต่อลูก
4. สาระส าคัญ เนื้อเพลงกล่าวถึงความรักของแม่ที่มีต่อลูก แม้ว่าลูกจะท าผิดพลาด
หรือท าให้เสียใจมากแค่ไหนก็ตาม และทุกครั้งที่ตีแม่ก็จะพร่ าสอนเสมอ

เพราะไม่อยากให้ลูกท าผิดซ้ าอีก และในยามที่ลูกรักป่วยไข้ไม่สบาย
่
ก็จะมีแมคอยดูแลอยู่ไม่ห่างแม้จะต้องอดหลับอดนอน หรือเหนื่อยแค่ไหน
ก็ไม่เคยปริปากบ่นเลยสักครั้งขอเพียงให้ลูกหายเป็นปกติ


หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

40







เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 1





คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน
้
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ตรงประเด็น ครบทุกขอ สรุปสาระส าคัญ
ตรงประเด็นของเรื่อง
5
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ตรงประเด็น บางข้อ สรุปสาระส าคัญ
ตรงประเด็นของเรื่อง
4
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
้
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ไม่ครบทุกขอ ตรงประเด็นบางข้อ
สรุปสาระส าคัญตรงประเด็นของเรื่อง
3
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
้
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ไม่ครบทุกขอ ตรงประเด็นบางข้อ
สรุปสาระส าคัญตรงประเด็นของเรื่องบางส่วน
2
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ขาดความสมบูรณ์บางส่วน
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ไม่ครบทุกข้อ สรุปสาระส าคัญไม่ตรงประเด็น
ของเรื่อง
1
ี่
- ภาษาทใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ ขาดความสมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ


์
เกณฑกำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน

ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
ุ
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง
ุ

41






แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๒







ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม่ แล้วตั้งค าถาม ให้ครอบคลุมเนื้อหา จ านวน ๕ ค าถาม
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

ค าถามที่ ๑

ให้นักเรียนอธิบายค าว่า “เรารักแม” พอเข้าใจ
่

ค าถามที่ ๒

นักเรียนให้ความหมายค าว่า“ร้อยล้านความผิดของเราที่ใครเค้าไม่ไยดี”
เพราะเหตุใด

ค าถามที่ ๓
เมื่ออ่านเนื้อเพลง “เรารักแม่” นักเรียนมีความรู้สึกอย่างไร


ค าถามที่ ๔
นักเรียนได้ข้อคิดอะไรจากเนื้อเพลง “เรารักแม่”


ค าถามที่ ๕
จากเนื้อเพลงนี้นักเรียนสามารถน าเอาข้อคิด ไปปรับใช้ในชีวิตประจ าวันได้



หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

42








เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 2




คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน

- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ครบจ านวน 5 ข้อ
5 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 4 ข้อ

4 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 3 ข้อ

3 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 2 ข้อ
2 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์บางส่วน

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 1 ข้อ
1 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก

0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ

เกณฑ์กำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน


ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
ุ
ุ
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง

43








แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๓






ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทเพลงเรารักแม่ แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้ในแบบฝึกหัดที่ ๒
(คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าตอบที่ ๑
“เรารักแม่” หมายถึง ความรักความผูกพันธุ์ที่ลูกมีต่อแม่ ไม่สามารถที่จะอธิบาย
ความรักที่ยิ่งใหญ่ของแมได้
่


ค าตอบที่ ๒
“ร้อยล้านความผิดที่คนเขาไม่ใยดี” คือ เมื่อเราท าผิดพลาด คนอื่นมักจะซ้ าเติม
ตอกย้ าความผิดพลาดของเราซ้ า ๆ ไม่ให้อภัยในสิ่งที่เราท าผิดพลาดไป


ค าตอบที่ ๓
มีความรู้สึกรักแม่ อยากที่จะดูแลแม่ให้ดีที่สุด เพื่อตอบแทนพระคุณของแม่ที่เลี้ยงดู
เรามาตั้งแต่เล็กจนโต


ค าตอบที่ ๔
รู้จักที่จะทดแทนบุญคุณของผู้มีพระคุณ และไม่ท าให้แม่เสียใจ ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน
เพื่อให้แม่ภูมิใจในตัวเรา


ค าตอบที่ ๕
ตอบแทนพระคุณของแม่ และดูแลแม่ให้ดีที่สุดเช่นกัน และจะไม่ท าให้แม่เสียใจ



หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

44







เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 3




คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน

- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ครบจ านวน 5 ข้อ
5 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 4 ข้อ

4 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 3 ข้อ

3 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 2 ข้อ
2 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์บางส่วน

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 1 ข้อ
1 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก

0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ

เกณฑ์กำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน


ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
ุ
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง
ุ