เล่ม ๗ การอ่านอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง

ก





ค ำน ำ




แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ โดยใช้วิธีการอ่านแบบ SQ๔R วิชาภาษาไทย
ื่
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่มที่ 7 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง จัดท าขึ้นเพอเป็น
่
่
เครื่องมือในการพฒนาทักษะการอานให้กับนักเรียน ซึ่งจะท าให้นักเรียนสามารถอานแล้วน าความรู้
ั
่
ความคิด ประสบการณ์ที่ได้รับจากการอานไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจ าวัน ขณะเดียวกันยังท าให้
่
นักเรียนมีความสุข สนุกสนานเพลิดเพลิน มีความภูมิใจในผลงานของตนเอง และเสริมสร้างนิสัยรัก
่
่
การอานให้กับนักเรียน นอกจากนักเรียนจะได้น าไปฝึกทักษะการอานอย่างมีวิจารณญาณแล้ว
ครูผู้สอนสามารถน าไปใช้ทบทวนเนื้อหาที่นักเรียนได้เรียนไปแล้ว หรือใช้สอนซ่อมเสริมให้กับนักเรียน
ที่มีความบกพร่องในทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ
่
แบบฝึกเสริมทักษะ เล่มที่ 7 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง ประกอบด้วย
เนื้อหาความรู้เกี่ยวกับเรื่องสั้น ตัวอย่างการอานอย่างมีวิจารณญาณจากเรื่องสั้น และแบบฝึกหัด
่
เพอให้นักเรียนได้ลงมือฝึกปฏิบัติด้วยตนเอง ซึ่งในแบบฝึกทักษะจะมีการตอบค าถามแบบปรนัย
ื่
และอัตนัยเชิงวิเคราะห์ โดยเน้นให้นักเรียนได้ใช้ทักษะในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ โดย

เรียงตามล าดับขั้นตอนตั้งแต่ขั้นที่ 1 – ขั้นที่ 6
ผู้จัดท าหวังว่า แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ โดยใช้วิธีการอ่านแบบ SQ4R

่
ื้
เล่มที่ 7 การอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง เล่มนี้ คงเออปะโยชน์แก่นักเรียน ครูผู้สอน
ผู้ที่สนใจ และผู้ที่เกี่ยวข้องได้เป็นอย่างดี


นิตยา ยารวง

ข





สำรบัญ



เรื่อง หน้ำ


ค าน า ก
สารบัญ ข
ค าชี้แจงส าหรับครูผู้สอน ค

ค าชี้แจงส าหรับนักเรียน ง
สาระการเรียนรู้ มาตรฐาน และตัวชี้วัด จ
แบบทดสอบก่อนเรียน ๑
ใบความรู้ที่ ๑ สาระน่ารู้เกี่ยวกับบทร้อยกรอง 6

ตัวอย่างการอ่านอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง 9
แบบฝึกหัด ขั้นที่ ๑ S (Survey) 15
แบบฝึกหัด ขั้นที่ ๒ Q (Question) 17

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 3 R๑ (Read) 18
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 4 R๒ (Record) 19
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 5 R๓ (Recite) 20
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 6 R๔ (Reflect) 21
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 7 S (Survey) 22

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 8 Q (Question) 24
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 9 R๑ (Read) 25
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 10 R๒ (Record) 26

แบบฝึกหัด ขั้นที่ 11 R๓ (Recite) 27
แบบฝึกหัด ขั้นที่ 12 R๔ (Reflect) 28
แบบทดสอบหลังเรียน 29
บรรณานุกรม 34

ภาคผนวก 35
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน 37
แนวการตอบแบบฝึกหัดที่ ๑ – 12 38
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน 63

เกณฑ์การให้คะแนนแบบฝึกหัด 64

ค




ค ำชี้แจงส ำหรับครูผู้สอน



ิ
๑. ครูเตรียมและศึกษำแผนกำรจัดกำรเรียนรู้ แบบฝึกเสริมทักษะกำรอย่ำงมวจำรณญำณ
ี
โดยวิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R ส ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 3




ี
๒. ศึกษำเนื้อหำและล ำดับขั้นตอนของแบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมวิจำรณญำณ

ให้เข้ำใจชัดเจน



๓. อธิบำยให้นักเรียนทรำบถึงวัตถุประสงค์ เพื่อให้นักเรียนเห็นประโยชน์และคุณค่ำ

ของกำรท ำแบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณโดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R



๔. ครูให้นักเรียนท ำแบบทดสอบก่อนเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที





๕. กำรศึกษำแต่ละครั้ง ควรให้นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม เช่น ร่วมคิดอภิปรำย

ตรวจผลงำน และสรุปองค์ควำมรู้ด้วยตนเอง




๖. ครูให้นักเรียนท ำแบบทดสอบหลังเรียน จ ำนวน ๑๐ ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที เพื่อตรวจสอบ
ควำมก้ำวหน้ำและควำมรู้ควำมเข้ำใจของนักเรียน




ิ
ี
่
๗. บันทึกผลกำรท ำแบบฝึกเสริมทักษะกำรอำนอย่ำงมวจำรณญำณโดยใช้วธีกำรอำน
ิ
่
แบบ SQ๔R ของนักเรียนทุกครั้ง เพื่อสังเกตพัฒนำกำรของนักเรียน

ง




ค ำชี้แจงส ำหรับนักเรียน


1. ศึกษำมำตรฐำนกำรเรียนรู้/ตัวชี้วัด จุดประสงค์กำรเรียนรู้ สมรรถนะส ำคัญของผู้เรียน

และคุณลักษณะอันพึงประสงค์



2. อ่ำนค ำชี้แจงกำรใช้แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ โดยใช้วิธีกำรอ่ำน
ี่
แบบ SQ4R ส ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีท 3



3. ท ำแบบทดสอบก่อนเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที
เพื่อประเมินควำมรู้พื้นฐำนของนักเรียน



4. ศึกษำกรอบเนื้อหำขั้นตอนกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ โดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ4R

มี 6 ขั้นตอน โดยนักเรียนต้องศึกษำอย่ำงละเอียด



5. ท ำแบบฝึกทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ
ุ
แต่ละเล่มให้ครบทกกิจกรรมตำมล ำดับ



6. ท ำแบบทดสอบหลังเรียน จ ำนวน 10 ข้อ ใช้เวลำ 15 นำที
เพื่อประเมินควำมก้ำวหน้ำของตนเอง




7. ตรวจค ำตอบ แบบทดสอบก่อนเรียน/แบบฝึกทักษะ/แบบทดสอบหลังเรียน



8. สรุปคะแนนที่ได้ลงในกระดำษค ำตอบ เพื่อทรำบผลกำรเรียนและกำรพัฒนำตนเอง

จ




สำระกำรเรียนรู้ มำตรฐำน และตัวชี้วัด



ื่
มำตรฐำน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพอน าไปใช้ตัดสินใจ แก้ปัญหา
ในการด าเนินชีวิตและมีนิสัยรักการอ่าน
ตัวชี้วัด
ข้อ ๓ ระบุใจความส าคัญและรายละเอียดของข้อมูลที่สนับสนุนจากเรื่องที่อ่าน
ข้อ ๕ วิจารณ์ความสมเหตุสมผล การล าดับความ และความเป็นไปได้ของเรื่อง
ข้อ ๙ ตีความและประเมินคุณค่าแนวความคิดที่ได้จากงานเขียนอย่างหลากหลาย

เพื่อน าไปใช้แก้ปัญหาในชีวิต
ข้อ ๑๐ มีมารยาทในการอ่าน
มำตรฐำน ท ๒.๑ ใช้กระบวนการเขียนเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ย่อความ และเขียนเรื่องราว

ในรูปแบบต่าง ๆ เขียนรายงานข้อมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาค้นคว้า
อย่างมีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัด
ข้อ ๑ เขียนสื่อสารในรูปแบบต่าง ๆ ได้ตรงตามวัตถุประสงค์ โดยใช้ภาษาเรียบเรียง

ถูกต้อง มีข้อมูลและสาระส าคัญชัดเจน
ข้อ ๘ มีมารยาทในการเขียน



จุดประสงค์กำรเรียนรู้

ด้ำนควำมรู้
๑. นักเรียนสรุปใจความส าคัญ เข้าใจเนื้อเรื่องที่อ่าน และประโยชน์ที่ได้รับจากการอ่านได้

๒. นักเรียนสามารถวิจารณ์ความสมเหตุสมผล ล าดับความ และความเป็นไปได้ของเรื่องได้
๓. นักเรียนสามารถตีความและประเมินคุณค่าแนวความคิดทได้จากงานเขียนอย่าง
ี่
หลากหลาย เพื่อน าไปใช้แก้ปัญหาในชีวิตได้
ด้ำนกระบวนกำร

1. นักเรียนสารมารถเรียงล าดับเหตุการณ์ เล่าเรื่องจากการอ่านได้
2. นักเรียนสามารถสรุปมโนทัศน์ของเรื่องที่อ่านไปใช้แก้ปัญหาได้
ด้ำนคุณลักษณะอันพึงประสงค์
1. นักเรียนมีความซื่อสัตย์ ใฝ่เรียนใฝ่รู้ รักความเป็นไทย มุ่งมั่นในการท างาน มีมารยาท ใน

การอ่าน การเขียน

1




แบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ 7 กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง





ค ำชี้แจง
่
๑. แบบทดสอบฉบับนี้ใช้ทดสอบความรู้เกี่ยวกับการอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง
โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ๔R เป็นแบบทดสอบปรนัยแบบเลือกตอบ ๔ ตัวเลือก จ านวน ๑๐ ข้อ
่
ข้อละ ๑ คะแนน ใช้เวลาในการท าแบบทดสอบ ๑๕ นาที

่
๒. นักเรียนอานข้อค าถามและค าตอบให้ละเอยดแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () ลงใน
ี
กระดาษค าตอบ โดยเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว


ู
๑. ข้อใดกล่าวถึงบทร้อยกรองได้ถกต้อง
ก. บทร้อยกรองมีความซับซ้อน ค าศัพท์ยากพอ ๆ กับร้อยแก้ว
ข. การถอดความจากบทร้อยกรองเป็นการสรุปสาระส าคัญทั้งเรื่อง

ค. การเทศน์มหาชาติไม่ใช่บทร้อยกรองเป็นเพียงค าสอนธรรมะของพระสงฆ์
ง. บทร้อยกรองมีลักษณะบังคับฉันลักษณ์ประเภทจ านวนวรรค จ านวนค าชัดเจน


๒. “ลิลิต” เกิดจากการน าบทร้อยกรองประเภทใดมาแต่งร่วมกัน
ก. โคลง กับ ร่าย

ข. ฉันท์ กับ โคลง
ค. ร่าย กับ กาพย์
ง. กาพย์ กับ โคลง


๓. ข้อใดกล่าวถูกต้องที่สุดเกี่ยวกับการจับใจความจากบทร้อยกรอง

ก. สรุปสาระส าคัญต้องคงค าศัพท์เดิมไว้
ข. ต้องเปลี่ยนบุรุษสรรพนามใหม่ให้เหมาะสม

ค. หากเนื้อความตอนใดไม่สมบูรณ์สามารถหาค าเชื่อมมาต่อเติมได้
ง. เพอความรวดเร็วในการจับใจความไม่จ าเป็นต้องอ่านและถอดความทีละวรรค
ื่

2





อ่านบทร้อยกรองต่อไปนี้แล้วตอบค าถามข้อที่ 4

“ทุกวันนี้ศึกไกลยังไม่ห่วง แต่หวั่นทรวงศึกใกล้ไล่ข่มเหง

ถ้าคนไทยหันมาฆ่ากันเอง จะร้องเพลงชาติไทยให้ใครฟัง”
่
ั
ิ๋
ององ อานบทประพนธ์นี้ทางหนังสือพมพแล้วบอก องออย ว่า กลอนบทนี้เพราะดีนะ
ุ๋
ิ
ิ่
้
์
เพราะเตือนใจให้คนไทยมีความสามัคคี อานแล้วรู้สึกรักชาติ เกิดความห่วงใยอยากจะรักษาเอกราช
่
ของชาติไทยไว้ตลอดไป

๔. จากบทร้อยกรองข้างต้น มีใจความส าคัญตรงกับข้อใด
ก. สามัคคี คือ พลังสร้างสรรค์ชาติ
ข. เอกลักษณ์และเอกราชของชาติไทย
ค. เพลงชาติไทย : สัญลักษณ์ของชาติไทย

ง. แม้ชาติย่อยยับอับจน บุคคลจะสุขอยู่อย่างไร


๕. บทร้อยกรองต่อไปนี้ข้อใดเปรียบเทียบไม่ถูกต้อง


ความรู้คู่เปรียบด้วย ก าลัง กายเฮย
สุจริต คือเกราะบัง ศาสตร์พ้อง

ปัญญาประดุจดัง อาวุธ
คุมสติต่างโล่ป้อง อาจแกล้วกลางสนาม


ก. ความสุจริต – เกราะก าบัง
ข. ความรู้ – ก าลังกาย

ค. ปัญญา – อาวุธ
ง. สติ – สนาม

3





6. ข้อใดไม่ปรากฏในบทร้อยกรองต่อไปนี้

ฝนเป็นสายปรายโปรยเมื่อใกล้ค่ า ฟ้าร่ าค ารณอยู่เลื่อนลั่น

แปลบประกายปลายคุ้งทุ่งสุพรรณ ลมกระชั้นกระโชกกระชากแรง


ก. สี
ข. แสง

ค. เสียง
ง. การเคลื่อนไหว


7. ค าประพันธ์ต่อไปนี้กล่าวถึงศิลปะของไทยประเภทใด



“โก้งโค้งกบกดซีกกรอบ ผ่าไม้ครอบคร่อมอกไก่
ไม้ข้างควายแขวะเป็นรู สอดเสียบหนูแน่นขันขัด”


ก. หัตกรรม

ข. คหกรรม
ค. ประติมากรรม

ง. สถาปัตยกรรม

สักวายามโชคดีในชีวิต อย่าเผลอจิตหยิ่งยโสท าโอหัง

หากลืมชาติก าเนิดเดิมเมื่อเริ่มดัง คนย่อมชังน้ าหน้าระอาใจ
ยามโชคดีมีหน้าวางท่าโก้ ท ายโสชูหัวอวดตัวใหญ่

ถึงคราวเคราะห์กระหน่ าซ้ าวันใด ถูกเย้ยให้อายเขาน่าเศร้าเอย



8. ค าประพันธ์ข้างต้น มีเนื้อความตรงกับส านวนสุภาษิตใด
ก. ไก่ได้พลอย

ข. วานรได้แก้ว
ค. คางคกขึ้นวอ

ง. ขี่ช้างจับตั๊กแตน

4





อ่านบทร้อยกรองต่อไปนี้แล้วตอบค าถามข้อ ๙-๑๐

โรงเรียนคือที่รวมผู้ใหญ่และเด็ก คนเล็กกับคนใหญ่มาเจอหน้า

ตามหลักการว่าเพื่อเรียนวิชา เขาหมายถึง ต ารา เท่านั้น
แต่แม่ว่านอกจากสิ่งในกระดาษ เราอาจเรียนได้มากกว่านั่น

ท่าทีที่ครูแสดงอยู่ทุกวัน บอกให้รู้ว่าเป็นชั้นชนิดใด
เรียนคนสนุกกว่าเรียนหนังสือ ยิ่งผู้ที่คนนับถือต าแหน่งใหญ่

เป็นตัวอย่างแจ่มชัดยิ่งกว่าใคร ทั้งในทางชั่วและทางดี
จงสังเกตให้มากนะลูก ผิดหรือถูกดูให้ถ้วนดูให้ถี่

แล้วเดินตามให้ถูกทางตัวอย่างมี อยู่โรงเรียนสิบกว่าปีจงเรียนรู้
ที่มา : ปั้นมากับมือ : เตือนใจ บัวคลี่. 2550.



๙. จากบทร้อยกรองข้างต้นผู้เขียนมีจุดประสงค์ใด
ก. เตือนสติ

ข. ให้โอวาท
ค. ให้ค าแนะน า

ง. ให้ค าปรึกษา

๑๐. สาระส าคัญจากบทประพันธ์นี้ตรงกับข้อใด

ก. มาโรงเรียนขอให้ลูกเรียนรู้ให้เต็มที่
ข. มาโรงเรียนขอให้ลูกได้เรียนรู้ทั้งในต าราและวิชาการปฏิบัติตนของครู
ค. มาโรงเรียนขอให้ลูกได้น าความรู้จากในต าราและแบบอย่างความประพฤติที่ดีของครูไปใช้

ึ
ง. ความรู้ในโรงเรียนมีทั้งในและนอกต าราขอให้พิจารณาศกษาแล้วน าสิ่งดี มีประโยชน์ไปใช้

5





กระดำษค ำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

่
เล่ม 7 กำรอำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง






ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()
ลงในกระดาษค าตอบ



ข้อ ก ข ค ง

๑
๒

๓
๔

๕
๖


๗
๘

๙
๑๐

6




ใบควำมรู้ที่ 1
สำระน่ำรเกี่ยวกับ “บทร้อยกรอง”
ู้


ค ำชี้แจง ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาสาระจากใบความรู้ แล้วท ากิจกรรมตามที่ก าหนด


ควำมหมำยของบทร้อยกรอง


บทร้อยกรอง คือ งานเขียนที่น าถ้อยค ามาประกอบกันโดยมีลักษณะบังคับ จ ากัดค า

และ วรรคตอนให้รับสัมผัสกันไพเราะตามกฎเกณฑ์ที่วางไว้ในฉันทลักษณ์
ค าว่า ร้อยกรองนี้ เรียกกันได้หลายชื่อ เช่น กวีนิพนธ์ กาพย์กลอน กาพย์ กลอน ฉันท์

ั
ค ากานท์ ค าประพนธ์ ค าประดับ และกวีวัจนะ ซึ่งค าต่าง ๆ นี้ในสมัยก่อนมีความหมายกว้าง
หมายถึง ค าประพันธ์ทุกชนิด


รูปแบบของบทร้อยกรอง


รูปแบบของบทร้อยกรองหรือค าประพันธ์ไทย ได้แก่ถ้อยค าที่น ามาเรียบเรียงกันโดยมีก าหนด
เอาไว้เป็นแบบแผน จ าแนกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ ๕ ประเภท ได้แก่

๑. กลอน
๒. โคลง

๓. ร่าย
๔. กาพย์
๕. ฉันท์


ั
ั
ในบางครั้งผู้ประพนธ์อาจน าร้อยกรองแต่ละประเภทมาแต่งร่วมกันไป เช่น น าค าประพนธ์
ประเภทโคลงกับร่ายมาแต่งร่วมกันเรียกว่า ลิลิต น าฉันท์กับกาพย์มาแต่งร่วมกันเรียกว่า ค าฉันท์
น าโคลงและกาพย์มาแต่งร่วมกันเรียกว่า กาพย์ห่อโคลง และรวมไปถึงกลอนเปล่า ที่น่าจะได้รับ

อิทธิพลมาจากกวีนิพนธ์ตะวันตกก็ควรจะนับเป็นรูปแบบร้อยกรองด้วย

7




กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

่
การอานอย่างมีวิจารณญาณจากกวีนิพนธ์หรือบทร้อยกรองผู้อ่านต้องท าความเข้าใจเกี่ยวกับ
เรื่องต่อไปนี้
๑. การจับใจความส าคัญของเรื่อง แนวคิดหรือแก่นของเรื่องที่ปรากฏในบทร้อยกรอง

ผู้แต่งจะไม่บอกความหมายตรง ๆ ผู้อ่านต้องพยายามค้นหาและตีความเอง
๒. เข้าใจความหมายหลายนัย บทร้อยกรองบทหนึ่ง ๆ อาจมีหลายความหมายได้

หลายอย่าง เพราะบทร้อยกรองจะไม่เสนอสารไว้ตรง ๆ ผู้อานต้องใช้จินตนาการ ความรู้สึกนึกคิด
่
การเชื่อมโยงและการตีความโดยค านึงถึงภูมิหลังของผู้เขียน จุดประสงค์ในการเขียน

๓. จับน้ าเสียงที่ปรากฏอยู่ในแนวคิดหรือแก่นเรื่องของกวีนิพนธ์ ผู้อานต้องจับน้ าเสียง
่
ด้วยว่ากวีใช้น้ าเสียงอย่างไร เช่น เยาะเย้ย ถากถาง เห็นอกเห็นใจ หรือประชดประชัน


กำรศึกษำควำมหมำยของค ำและกำรร้อยค ำมีหลักกำรพิจำรณำ ดังนี้
๑. ความหมายของค าหรือศัพท์ที่กวีใช้ อาจพิจารณาความหมายได้ ๓ ประเภทได้แก่

๑.๑) ความหมายโดยอรรถ หมายถึง ความหมายตามตัวอักษร เช่น ลิง หมายถึงสัตว์
ชนิดหนึ่ง

๑.๒) ความหมายโดยนัย หมายถึง ความหมายที่ไม่ตรงกับรูปค า เช่น ถ้าลิง
หมายถึง สัตว์ชนิดหนึ่งเป็นความหมายโดยอรรถ แต่ถ้าลิง หมายถึงความซุกซน ลักษณะความหมาย

แบบนี้จะเป็นความหมายโดยนัย
๑.๓) ความหมายตามนัยประหวัด เป็นความหมายที่ขึ้นอยู่กับประสบการณ์เดิม
ของผู้อ่าน เช่น งานวัดอาจหมายถึง ความสนุกสนานรื่นเริงเป็นต้น

ื่
๒. การร้อยค า คือ การเรียงค ากวีนิพนธ์หรือร้อยกรองมักใช้ค าเท่าที่จ าเป็นเพอส่วนรวม
อาจเป็นเพราะร้อยกรองแต่ละชนิดจะมีการจ ากัดตามฉันทลักษณ์ เช่น กาพย์ยานี ๑๑ กลอนแปด

่
เป็นต้น การจินตนาการให้เป็นภาพในกวีนิพนธ์หรือร้อยกรอง ท าให้ผู้อานเห็น ได้ยิน สัมผัส รู้รส
ได้กลิ่น จินตภาพเป็นภาพที่เกิดขึ้นในใจ มิใช่ภาพเช่นที่เราชมจากภาพถ่าย ผู้อ่านจะเกิดจินตภาพ เห็น
ภาพต่าง ๆ ได้ในความรู้สึกนึกคิด มิใช่เป็นการเห็นจากภาพดวงตา จินตภาพเกิดจากการใช้ค า

ความหมาย เสียง และจังหวะของกวีนิพนธ์ เช่น ภาพหญิงสาวทอผ้าใน “มือที่ถักทอ” ของเนาวรัตน์
พงษ์ไพบูลย์

“มือน้อยน้อยค่อยวาดมาดกระสวย อีกมือช่วยกระชับด้ายไกวประกบ
ตีนเหยียบกี่กระตุกยกตกกระทบ ค่อยประคบคัดเส้นเป็นดอกดวง”

8




การศึกษาโวหาร โวหารเป็นภาษาที่ร้อยเรียงให้เกิดจินตภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกวีนิพนธ์
จินตภาพเป็นเรื่องส าคัญมาก อาจใช้ค าว่า “ภาพพจน์” คือถ้อยค าที่ท าให้เกิดภาพนั่นเอง โวหาร
ุ
มีหลายแบบในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะบางลักษณะเท่านั้น คือ อปลักษณ์ อุปมา และการกล่าวเกินจริง
มีตัวอย่างดังนี้
๑. อปลักษณ์ คือการเปรียบเทียบของสองสิ่งว่าเป็นสิ่งเดียวหรือเท่ากันทุกประการโดยใช้ค า
ุ
“เป็น เท่า คือ” ในการเปรียบเทียบ ดังค าประพันธ์ของอังคาร กัลยาณพงศ์ เช่น
“อัจกลับแก้วคือแววเดือนฉาย หาดทรายขาวราวฟูกบรรจถรณ์

ความหนาวเย็นเป็นผ้าห่มนอน ช่วยพิษร้อนให้วางวาย”
ุ
๒. อปมา คือ โวหารที่เปรียบเทียบของสองสิ่งว่าเหมือนกัน มักใช้ค าว่า เหมือน คล้าย ดุจ
ดูราว กล ประหนึ่ง เพียง ดั่ง ราวกับ เฉก เช่น ดังตัวอย่างค าประพันธ์ของอุชเชนี เช่น
“เหมือนสายแก้วแวววับระยับเยื้อง ช้อยช าเลืองชมภูษาคราฉายแสง
พุน้ าหนึ่งผุดพุ่งจรุงแรง ดั่งรุ้งแปลงแปลกฟ้าลงมาดิน...”

ื่
๓. ค ากล่าวเกินจริง คือ การที่กวีอาจกล่าวมากหรือน้อยกว่าความเป็นจริง เพอสื่อให้เกิด
่
ความเข้าใจและมองเห็นภาพในความคิดค านึงได้ดีขึ้น การอานกวีนิพนธ์ หากน าเอาข้อเท็จจริงหรือ
หลักเกณฑ์ทางวิทยาศาสตร์ไปวัด อาจท าให้ไม่ได้รสของถ้อยค าในการอาน ตัวอย่างโวหารหรือ
่
ข้อความที่กล่าวเกินจริงของอังคาร กัลยาณพงศ์ เช่น

“เสียเจ้าราวร้าวมณีรุ้ง มุ่งปรารถนาอะไรในหล้า
มิหวังกระทั่งฟากฟ้า ซบหน้าติดดินกินทราย”

4. บุคคลวัต คือ การกล่าวถึงสิ่งที่ไม่ใช่คน ไมมีความคิด เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ดวงตะวัน ต้นไม ้
่
สัตว์ ให้มีกิริยาอาการหรือมีความรู้สึกเหมือนคน เพอท าให้ผู้รับสารมองเห็นภาพพจน์ของสิ่งที่กล่าวถึง
ื่
เหล่านั้นได้ชัดเจนยิ่งขึ้น นักเรียนควรศึกษาตัวอย่างประโยคจากงานประพันธ์ชนิดต่าง ๆ เพื่อให้เกิด
ความรู้ ความเข้าใจและสามารถใช้โวหารภาพพจน์ชนิดบุคคลวัต ได้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ทางภาษา
เช่น

“โลกธาตุสะท้อนสะเทือนเหมือนรับรู้ คร่ าครวญอยู่หวั่นไหวไม่ขาดสาย
ปฐพีร่ าไห้ไม่เว้นวาย เดือนดาวรายร่วงฟ้าร่วมอาลัย”

่
การตีความสัญลักษณ์ การอานกวีนิพนธ์หรือร้อยกรองควรตีความสัญลักษณ์ต่าง ๆ
ในกวีนิพนธ์ในบทนั้น ๆ เพื่อความเข้าใจที่ลึกซึ้ง สัญลักษณ์คือ ค าที่ใช้แทนสภาพสิ่งต่าง ๆ ทั้งรูปธรรม
และนามธรรมที่ไม่ใช่ความหมายตามตัวอักษร เช่น ดอกประดู่ หมายถึงทหารเรือ เป็นต้น

สัญลักษณ์ในวรรณคดีน ามาใช้ในปัจจุบันทั่ว ๆ ไป เช่น น้ าค้าง หมายถึง ความบริสุทธิ์
ในกวีนิพนธ์สมัยใหม่เรามักพบค าว่า เจ้าขุนทอง พราบขาว น้ าสีเหลือง ซึ่งหมายถึง คนหนุ่มสาว
ิ
แสวงหาความหมายในชีวิต

9




ความรู้พนฐานเกี่ยวกับการอานบทร้อยกรองจึงเป็นการศึกษาและรับรสคุณค่าของภาษาไทย
ื้
่
่
่
ื้
ทางหนึ่ง ดังนั้นการอานบทร้อยกรอง ผู้อานควรมีความรู้พนฐานเกี่ยวกับประเภทของกวีนิพนธ์
หรือประเภทของบทร้อยกรองแต่ละประเภทว่ามีฉันทลักษณ์บังคับอย่างไร นอกจากนี้ต้องอาศัย
่
ทักษะในการตีความ แปลความ ขยายความ ซึ่งถ้าผู้อานหมั่นขวนขวายหาความรู้รอบตัวอย่าง
่
กว้างขวางแล้วย่อมช่วยให้การอานกวีนิพนธ์นั้น ๆ เข้าถึงอรรถรสซาบซึ้งถึงความงามในศิลปะ
ทางภาษาชนิดนี้ได้ดีอย่างยิ่ง
ที่มา : วิเชียร เกษประทุม. ลักษณะค าประพันธ์. 2550.

10






ตัวอย่ำงกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง โดยใช้วิธีกำรอ่ำนแบบ SQ๔R

่
ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพื่อหำจุดส ำคัญของเรื่อง



อย่ำเกียจคร้ำน




อย่าเกียจคร้านการเรียนเร่งอุตส่าห์ มีวิชาเหมือนมีทรัพย์อยู่นับแสน
จะตกถิ่นฐานใดคงไม่แคลน ถึงคบแค้นก็พอยังประทงตน
ั
ั
อันความรู้รู้กระจ่างแต่อย่างเดียว แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดจะเกิดผล
อาจจะชักเชิดชูฟสกนธ์ ถึงคนจนพงศ์ไพร่คงได้ดี
ู
เกิดเป็นชายชาวสยามตามวิสัย หนังสือไทยก็ไม่รู้ดูบัดสี

ั
ต้องอบอายขายหน้าทั้งตาปี ถึงผู้ดีก็คงด้อยถอยตระกล
ู
จะต่ าเตี้ยเสียชื่อว่าโฉดช้า จะชักพายศลาภให้สาบสูญ
ิ่
ทั้งขายหน้าญาติวงศ์พงศ์ประยูร จะเพมพูนติฉินค านินทา
หนึ่งหนังสือหรือต ารับฉบับบท เป็นของล้วนควรจดจ าศึกษา

บิดาปู่สู้เสาะสะสมมา หวังให้บุตรนัดดาได้ร่ าเรียน
ุ
จะได้ทราบบาปบุญทั้งคณโทษ ปะบุตรโฉดต่ าช้าก็พาเหียร
ไม่สมหวังดังบิดาปู่ตาเพียร เป็นจ าเนียรแพลงพลัดกระจัดกระจาย
้
ที่มา : น้อย อาจาริยางกรู. อางถึงใน สุชาติ วงศ์สุวรรณ. 2550.


ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็ว

แล้วตอบค าถามต่อไปนี้
1. ชื่อเรื่อง อย่าเกียจคร้าน

2. ผู้แต่ง / ที่มา น้อย อาจาริยางกรู อ้างถึงใน สุชาติ วงศ์สุวรรณ
3. จุดมุ่งหมายในการแต่ง เป็นค าสอน ให้ประพฤติปฏิบัติตาม
ึ
4. สาระส าคัญ ในบทร้อยกรองกล่าวถึง ความส าคัญของการศกษา ให้ตั้งใจศึกษา
เล่าเรียน เช่น เมื่อเด็ก ๆ ได้รับการสั่งสอนให้เป็นผู้รู้หนังสือ แบบอ่านออก

เขียนได้ ก็จะท าให้เป็นผู้ทรงภูมิรู้ หูตา กว้างขวาง มากยิ่งขึ้น ซึ่งจะมีผล
สะท้อนไปถึงต าแหน่ง หน้าที่การงาน ให้เป็นเกียรติยศ เชิดหน้า ชูตา
้
วงศ์ตระกูล ยิ่งๆขึ้นไป ซึ่งต่างจากผู้ไม่รู้หนังสือ ที่นับวันหนทางกาวหน้า
ก็มีแต่แคบลง

11




ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม










ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน แล้วตั้งค าถาม ให้ครอบคลุมเนื้อหา
จ านวน ๕ ค าถาม


ค าถามที่ ๑

บทร้อยกรองนี้มุ่งให้นักเรียนสนใจเรื่องใด


ค าถามที่ ๒
บทร้อยกรองนี้เปรียบเทียบว่ามีวิชาเหมือนสิ่งใด


ค าถามที่ ๓
“อย่าเกียจคร้านการเรียนเร่งอุตส่าห์ มีวิชาเหมือนมีทรัพย์อยู่นับแสน ” หมายความว่า

อย่างไร


ค าถามที่ ๔
“อันความรู้รู้กระจ่างแต่อย่างเดียว แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดจะเกิดผล”

หมายความว่าอย่างไร


ค าถามที่ ๕
“ต้องอบอายขายหน้าทั้งตาปี ถึงผู้ดีก็คงด้อยถอยตระกูล” หมายความว่าอย่างไร
ั

12




่
ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้









ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้ใน
แบบฝึกหัดที่ ๒



ค าตอบข้อที่ ๑
การเรียน



ค าตอบข้อที่ ๒
มีทรัพย์อยู่นับแสน


ค าตอบข้อที่ ๓
เราสามารถใช้ความรู้ที่มีอยู่สร้างรายได้ให้กับตนเองมากมาย


ค าตอบข้อที่ ๔
ี
แม้เราจะมีความรู้เพยงอย่างเดียว แต่ถ้ารู้จริงและเชี่ยวชาญก็จะเกิดผลดีต่อเรา

ค าตอบข้อที่ ๕

ขาดความรู้หรือขาดการศกษา
ึ

13




ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำงๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง










ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน แล้วจดบันทึกข้อความที่ส าคัญอย่างย่อ
ตามความเข้าใจของนักเรียน



บันทึกกำรอ่ำน




ในบทร้อยกรองกล่าวถึง ความส าคัญของการศึกษา ให้ตั้งใจศึกษาเล่าเรียน เช่น เมื่อเด็ก ๆ
่
ได้รับการสั่งสอนให้เป็นผู้รู้หนังสือ แบบอานออก เขียนได้ ก็จะท าให้เป็นผู้ทรงภูมิรู้ หูตา กว้างขวาง
มากยิ่งขึ้น ซึ่งจะมีผลสะท้อนไปถึงต าแหน่ง หน้าที่การงาน ให้เป็นเกียรติยศ เชิดหน้า ชูตาวงศ์ตระกูล
ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ซึ่งต่างจากผู้ไม่ รู้หนังสือ ที่นับวันหนทางก้าวหน้าก็มีแต่แคบลง

14




ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง



ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน สรุปใจความส าคัญเป็นแผนผังความคิด
แล้วเรียบเรียงโดยใช้ส านวนของตนเอง




น้อย อาจารยางกูล






ลักษะค าประพันธ์ ผู้แต่ง จุดมุ่งหมายในการแต่ง






กลอนสุภาพ เพื่อเป็นค าสอน และให้
อย่ำเกียจคร้ำน ปฏิบัติตาม












สาระส าคัญของเรื่อง








ในบทร้อยกรองกล่าวถึง ความส าคัญของการศกษา ให้ตั้งใจศึกษา
ึ
เล่าเรียน เช่น เมื่อเด็ก ๆ ได้รับการสั่งสอนให้เป็นผู้รู้หนังสือ แบบอ่านออก
ึ้
เขียนได้ ก็จะท าให้เป็นผู้ทรงภูมิรู้ หูตา กว้างขวาง มากยิ่งขน ซึ่งจะมีผลสะท้อน
ไปถึงต าแหน่ง หน้าที่การงาน ให้เป็นเกียรติยศ เชิดหน้า ชูตาวงศ์ตระกูลยิ่ง ๆ
ี
ขึ้นไป ซึ่งต่างจากผู้ไม่รู้หนังสือที่นับวันหนทางก้าวหน้าก็มแต่แคบลง

15




ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง อย่าเกียจคร้าน แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์
และแสดงความคิดเห็นจากประเด็นที่ก าหนดให้


๑. บทร้อยกรองนี้ผู้แต่งต้องการสอนเกี่ยวกับเรื่องใด

ให้แนวคิดเกี่ยวกับความรู้เพื่อน าไปประกอบอาชีพ


๒. แนวคิดของบทร้อยกรองนี้ คืออะไร
ให้เชี่ยวชาญในสิ่งที่รู้แล้วจะเกดผลดีตามมา
ิ

๓. เหตุใดผู้แต่งจึงเปรียบว่ามีวิชาเหมือนมีทรัพย์
เพราะสามารถใช้วิชาหารายได้เลี้ยงตัวเองได้ตลอดชีพ


๔. “จะตกถิ่นฐานใดคงไม่แคลน ถึงคับแค้นก็พอยังประทังตน” ช้อความนี้หมายความว่า

อย่างไร
คนมีความรู้ดีไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน หรือล าบากอย่างไรก็ใช้วิชาหาเลี้ยงชีพได้


็
๕. “เกิดเป็นชายชาวสยามตามวิสัย หนังสือไทยกไม่รู้ดูบัดสี” ข้อความนี้หมายความว่าอย่างไร
เกิดเป็นคนไทยถ้าอ่านหนังสือไทยไม่ออกก็น่าอับอาย

16




แบบฝึกหัดที่ ๑
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

่
ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพื่อหำจุดส ำคัญของเรื่อง









ของขวัญจำกธรรมชำติ




เพียงมีตามีใจไว้สักนิด โลกไพจิตรเสียยิ่งกว่าสิ่งไหน

ฟ้าสีฟ้าพาเพลินเกินสีใด พฤกษ์พลิกใบไกวพ้อธรณี

่
ล าธารใสไหลเย็นเป็นระลอก ละอองหมอกโรยม่านผานวิถี
สายลมไล้ละมุนสุนทรีย์ สกุณีเสยงทองก้องกังวาน
ี
เงาอาคารบ้านเรือนเหมือนภาพเขียน ทุ่งนาเนียนแนวไร่แผ่ไพศาล

ผการินกลิ่นละม่อมกล่อมดวงมาน ปุยเมฆผ่านแผ่วลอยแคล้วคล้อยไป

ล้วนแสนหวานซ่านซาบภาพโศภิต ไม่เป็นสิทธิ์ผูกขาดของชาติไหน
เป็นทิพย์ทองของขวัญจรรโลงใจ ซึ่งอยู่ในโลกาเป็นอาจิณ

ไม่ต้องซื้อบัตรผ่านการชมฟ้า ไม่เสียค่าประตูดูโขดหิน

ไม่จ ากัดเวลาชมมาลิน ไม่ต้องสิ้นเงินทองมองธารา

เพียงมีตามีใจไว้สักนิด โลกไพจิตรสมมาดปรารถนา
ดื่มฝนทิพย์จิบฝันลอจันทรา แล้วชีวาแสนหวานสราญรมย์
้
์
ที่มา : วนิดา สถิตานนท, ค ากลอนสอนใจ. ๒๕๕๒ : ๑๑๑

17








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็ว
แล้วตอบค าถามต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. ชื่อเรื่อง
................................................................................................................................................

๒. ผู้แต่ง / ที่มา
................................................................................................................................................
๓. จุดมุ่งหมายในการแต่ง

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

๔. สาระส าคัญ
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

18




แบบฝึกหัดที่ ๒
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้วตั้งค าถามให้ครอบคลุมเนื้อหา
จ านวน ๕ ค าถาม (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าถามที่ ๑
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

ค าถามที่ ๒
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
ค าถามที่ ๓
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ค าถามที่ ๔
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

ค าถามที่ ๕
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

19




แบบฝึกหัดที่ ๓
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้
่






ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้

ในแบบฝึกหัดที่ ๒ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าตอบข้อที่ ๑
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
ค าตอบข้อที่ ๒
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
ค าตอบข้อที่ ๓

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

ค าตอบข้อที่ ๔
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
ค าตอบข้อที่ ๕
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

20





แบบฝึกหัดที่ ๔
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำง ๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้วจดบันทึกข้อความที่ส าคัญ
อย่างย่อตามความเข้าใจของนักเรียน (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


บันทึกกำรอ่ำน


..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

21





แบบฝึกหัดที่ ๕
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง





ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ สรุปใจความส าคัญเป็นแผนผัง
ความคิด แล้วเรียบเรียงโดยใช้ส านวนของตนเอง (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

22




แบบฝึกหัดที่ ๖
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น







ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์

และแสดงความคิดเห็นจากประเด็นที่ก าหนดให้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

๑. จากบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ ผู้แต่งต้องการสื่อความคิดใด
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
2. ธรรมชาติมีประโยชน์ต่อมนุษย์อย่างไร
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

3. บทประพันธ์บทใดที่ผู้แต่งต้องการชี้แนะให้ผู้อ่านปฏิบัติอย่างไร จึงจะสัมผัสความสุขจาก
ธรรมชาติ
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
4. ยกตัวอย่างการใช้อุปมาโวหารจากบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ

มา 1 ตัวอย่าง
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
5. นักเรียนจะมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ธรรมชาติได้อย่างไรบ้าง

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

23




แบบฝึกหัดที่ 7
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

่
ขั้นที่ ๑ S (Survey) กำรอำนเรื่องอย่ำงคร่ำว ๆ เพื่อหำจุดส ำคัญของเรื่อง








ควำมเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง



เสียงกู่ก้องจากปลายตาลสนั่นทุ่ง เสียงขับขานหนังตะลุงเสนาะใส
เสียงครวญคร่ าร่ าร้องจากเรไร เสียงงึมง าของใครใต้ต้นตาล

เป็นชีวิตหลายชีวิตที่ผิดแผก ต่างอยู่แยกต่างมุ่งหวังทรงสังขาร
แม้บางครั้งจะทุกข์ท้อทรมาน ฤดีดาลแทบจะดิ้นด้วยสิ้นแรง

แม้จะยังตั้งหน้ากล้าต่อสู้ ทั้งทั้งที่รู้รว่าโหยแห้ง
ู้
ตามิอาจต่อต้านการเปลี่ยนแปลง ปล่อยให้แสงสีเสียงเข้าเคียงกาย

เป็นของแปลกเข้าปะปนกับคนทุ่ง เสียงขับขานหนังตะลุงกลับเงียบหาย
เสียงกู่ไม่มีก้องดั่งเดียวดาย เสียงคราครวญคล้ายคล้ายจะตายลง
่
ชีวิตหลายชีวิตยิ่งผิดแผก ต่างอยู่แยกก็ยิ่งยุ่ยเป็นผุยผง

มือใครยาวสาวได้ดังใจจง ห่างเหินวงศ์ตระกูลเคยจุนเจือ
ทุ่งนาก็เริ่มร้างเวิ้งว้างเห็น เหมือนกับเป็นรอยแพ้พ่ายให้หลงเหลือ

ตาลยืนต้นถูกตัดลงเป็นเบือ เพื่อเปลี่ยนเนื้อที่นามาเป็นเมือง


ที่มา : ภาสกร. “สโมสรสมานมิตร”, ๒๕๕๘ : ๓๕.

24








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง โดยส ารวจเนื้อหา

อย่างรวดเร็ว แล้วตอบค าถามต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. ชื่อเรื่อง ............................................................................................................................
๒. ผู้แต่ง / ที่มา......................................................................................................................

๓. จุดมุ่งหมายในการแต่ง
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

๔. สาระส าคัญ
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

25




แบบฝึกหัดที่ 8
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๒ Q (Question) กำรตั้งค ำถำม





ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง แล้วตั้งค าถาม
ให้ครอบคลุมเนื้อหา จ านวน ๕ ค าถาม (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าถามที่ ๑
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๒
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๓
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ค าถามที่ ๔
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าถามที่ ๕
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

26




แบบฝึกหัดที่ 9
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๓ R๑ (Read) กำรอำนอย่ำงละเอียดเพื่อหำค ำตอบของค ำถำมที่ตั้งไว้
่






ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง แล้วหาค าตอบของค าถาม
ที่ตั้งไว้ในแบบฝึกหัดที่ 8 (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าตอบข้อที่ ๑
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าตอบข้อที่ ๒
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าตอบข้อที่ ๓
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าตอบข้อที่ ๔
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


ค าตอบข้อที่ ๕
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

27





แบบฝึกหัดที่ 10
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๔ R๒ (Record) กำรจดบันทึกข้อมูลต่ำง ๆ ตำมควำมเข้ำใจของตนเอง







ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง แล้วจดบันทึกข้อความ

ที่ส าคัญอย่างย่อ ตามความเขาใจของนักเรียน (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)
้

บันทึกกำรอ่ำน


..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

28





แบบฝึกหัดที่ 11
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๕ R๓ (Recite) กำรเขียนสรุปใจควำมส ำคัญโดยใช้ส ำนวนของตนเอง



ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง โดยสรุปใจความส าคัญ
เป็นแผนผังความคด แล้วเรียบเรียงโดยใช้ส านวนของตนเอง (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)
ิ

29




แบบฝึกหัดที่ 12
กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง

ขั้นที่ ๖ R๔ (Reflect) กำรวิเครำะห์ วิจำรณ์เรื่องที่อ่ำนแล้วแสดงควำมคิดเห็น




ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ความเปลี่ยนแปลงของท้องทุ่ง แล้ววิเคราะห์ วิจารณ์
และแสดงความคิดเห็นจากประเด็นที่ก าหนดให้ ( 5 คะแนน)


๑. บทร้อยกรองนี้ผู้แต่งมีจุดมุ่งหมายอย่างไร
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


๒. แนวคิดของบทร้อยกรองนี้ คืออะไร
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


๓. เหตุใดนายทุนจึงมากว้านซื้อที่ดินในเขตชนบท
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


๔. ถ้านักเรียนอยู่ในเขตชนบทนี้ นักเรียนจะท าอย่างไร
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


๕. “มือใครยาวสาวได้สาวเอา” ข้อความนี้เปรียบได้กับระบบเศรษฐกิจใด
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

30




แบบทดสอบหลังเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่มที่ 7 กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง








ค ำชี้แจง
๑. แบบทดสอบฉบับนี้ใช้ทดสอบความรู้เกี่ยวกับการอานอย่างมีวิจารณญาณจากบทร้อยกรอง
่
่
โดยใช้วิธีการอานแบบ SQ๔R เป็นแบบทดสอบปรนัยแบบเลือกตอบ ๔ ตัวเลือก จ านวน ๑๐ ข้อ
ข้อละ ๑ คะแนน ใช้เวลาในการท าแบบทดสอบ ๑๕ นาที

ี
๒. นักเรียนอานข้อค าถามและค าตอบให้ละเอยดแล้วท าเครื่องหมายกากบาท () ลงใน
่
กระดาษค าตอบ โดยเลือกค าตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว



อ่านบทร้อยกรองต่อไปนี้แล้วตอบค าถามข้อ 1 - 2


โรงเรียนคือที่รวมผู้ใหญ่และเด็ก คนเล็กกับคนใหญ่มาเจอหน้า
ตามหลักการว่าเพื่อเรียนวิชา เขาหมายถึง ต ารา เท่านั้น

แต่แม่ว่านอกจากสิ่งในกระดาษ เราอาจเรียนได้มากกว่านั่น
ท่าทีที่ครูแสดงอยู่ทุกวัน บอกให้รู้ว่าเป็นชั้นชนิดใด
เรียนคนสนุกกว่าเรียนหนังสือ ยิ่งผู้ที่คนนับถือต าแหน่งใหญ่

เป็นตัวอย่างแจ่มชัดยิ่งกว่าใคร ทั้งในทางชั่วและทางดี
จงสังเกตให้มากนะลูก ผิดหรือถูกดูให้ถ้วนดูให้ถี่

แล้วเดินตามให้ถูกทางตัวอย่างมี อยู่โรงเรียนสิบกว่าปีจงเรียนรู้
ที่มา : ปั้นมากับมือ : เตือนใจ บัวคลี่. 2550.


1. จากบทร้อยกรองข้างต้นผู้เขียนมีจุดประสงค์ใด
ก. ให้ค าแนะน า

ข. ให้โอวาท
ค. เตือนสติ
ง. ให้ค าปรึกษา

31




2. สาระส าคัญจากบทประพันธ์นี้ตรงกับข้อใด
ก. มาโรงเรียนขอให้ลูกเรียนรู้ให้เต็มที่
ข. มาโรงเรียนขอให้ลูกได้เรียนรู้ทั้งในต าราและวิชาการปฏิบัติตนของครู

ค. มาโรงเรียนขอให้ลูกได้น าความรู้จากในต าราและแบบอย่างความประพฤติที่ดีของครูไปใช้
ง. ความรู้ในโรงเรียนมีทั้งในและนอกต าราขอให้พิจารณาศกษาแล้วน าสิ่งดี มีประโยชน์ไปใช้
ึ

3. บทร้อยกรองต่อไปนี้ข้อใดเปรียบเทียบไม่ถูกต้อง


ความรู้คู่เปรียบด้วย ก าลัง กายเฮย
สุจริต คือเกราะบัง ศาสตร์พ้อง

ปัญญาประดุจดัง อาวุธ
คุมสติต่างโล่ป้อง อาจแกล้วกลางสนาม


ก. สติ – สนาม

ข. ปัญญา – อาวุธ
ค. ความรู้ – ก าลังกาย
ง. ความสุจริต – เกราะก าบัง


4. ข้อใดไม่ปรากฏในบทร้อยกรองต่อไปนี้


ฝนเป็นสายปรายโปรยเมื่อใกล้ค่ า ฟ้าร่ าค ารณอยู่เลื่อนลั่น

แปลบประกายปลายคุ้งทุ่งสุพรรณ ลมกระชั้นกระโชกกระชากแรง


ก. สี
ข. แสง
ค. เสียง

ง. การเคลื่อนไหว

32




อ่านบทร้อยกรองต่อไปนี้แล้วตอบค าถามข้อที่ 5

“ทุกวันนี้ศึกไกลยังไม่ห่วง แต่หวั่นทรวงศึกใกล้ไล่ข่มเหง

ถ้าคนไทยหันมาฆ่ากันเอง จะร้องเพลงชาติไทยให้ใครฟัง”
ิ่
์
ั
ิ
ิ๋
่
้
ององ อานบทประพนธ์นี้ทางหนังสือพมพแล้วบอก องออย ว่า กลอนบทนี้เพราะดีนะ
ุ๋
่
เพราะเตือนใจให้คนไทยมีความสามัคคี อานแล้วรู้สึกรักชาติ เกิดความห่วงใยอยากจะรักษาเอกราช
ของชาติไทยไว้ตลอดไป

5. จากบทร้อยกรองข้างต้น มีใจความส าคัญตรงกับข้อใด
ก. สามัคคี คือ พลังสร้างสรรค์ชาติ
ข. เอกลักษณ์และเอกราชของชาติไทย
ค. เพลงชาติไทย : สัญลักษณ์ของชาติไทย

ง. แม้ชาติย่อยยับอับจน บุคคลจะสุขอยู่อย่างไร


6. ข้อใดกล่าวถึงบทร้อยกรองได้ถกต้อง
ู
ก. บทร้อยกรองมีความซับซ้อน ค าศัพท์ยากพอ ๆกับร้อยแก้ว
ข. การถอดความจากบทร้อยกรองเป็นการสรุปสาระส าคัญทั้งเรื่อง

ค. การเทศน์มหาชาติไม่ใช่บทร้อยกรองเป็นเพียงค าสอนธรรมะของพระสงฆ์
ง. บทร้อยกรองมีลักษณะบังคับฉันลักษณ์ประเภทจ านวนวรรค จ านวนค าชัดเจน


7. “ลิลิต” เกิดจากการน าร้อยกรองประเภทใดมาแต่งร่วมกัน
ก. โคลง กับ ร่าย

ข. ร่าย กับ กาพย์
ค. ฉันท์ กับ โคลง

ง. กาพย์ กับ โคลง

8. ข้อใดกล่าวถูกต้องที่สุดเกี่ยวกับการจับใจความจากบทร้อยกรอง

ก. สรุปสาระส าคัญต้องคงค าศัพท์เดิมไว้
ข. ต้องเปลี่ยนบุรุษสรรพนามใหม่ให้เหมาะสม

ค. หากเนื้อความตอนใดไม่สมบูรณ์สามารถหาค าเชื่อมมาต่อเติมได้
ง. เพื่อความรวดเร็วในการจับใจความไม่จ าเป็นต้องอ่านและถอดความทีละวรรค

33





9. ค าประพันธ์ต่อไปนี้กล่าวถึงศิลปะของไทยประเภทใด



“โก้งโค้งกบกดซีกกรอบ ผ่าไม้ครอบคร่อมอกไก่
ไม้ข้างควายแขวะเป็นรู สอดเสียบหนูแน่นขันขัด”


ก. หัตกรรม
ข. คหกรรม

ค. ประติมากรรม
ง. สถาปัตยกรรม


สักวายามโชคดีในชีวิต อย่าเผลอจิตหยิ่งยโสท าโอหัง

หากลืมชาติก าเนิดเดิมเมื่อเริ่มดัง คนย่อมชังน้ าหน้าระอาใจ
ยามโชคดีมีหน้าวางท่าโก้ ท ายโสชูหัวอวดตัวใหญ่
ถึงคราวเคราะห์กระหน่ าซ้ าวันใด ถูกเย้ยให้อายเขาน่าเศร้าเอย




10. ค าประพันธ์ข้างต้น มีเนื้อความตรงกับส านวนสุภาษิตใด
ก. ไก่ได้พลอย

ข. วานรได้แก้ว
ค. คางคกขึ้นวอ
ง. ขี่ช้างจับตั๊กแตน

34




กระดำษค ำตอบแบบทดสอบหลังเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่ม 7 กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง







ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()
ลงในกระดาษค าตอบ



ข้อ ก ข ค ง

๑
๒

๓
๔

๕
๖


๗
๘

๙
๑๐

35




บรรณำนุกรม




ชาติชาย ทนะขว้าง. กำรพัฒนำแบบฝึกกำรอ่ำนจับใจควำมส ำคัญโดยใช้วิธี
กำรอ่ำนแบบ SQ๔R ส ำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่๓ โรงเรียนพระธำตุพิทยำคม

อ ำเภอเชียงกลำง จังหวัดน่ำน. ๒๕๕๕.
ดวงใจ ไทยอุบุญ. ทักษะกำรเขียนภำษำไทย. พิมพครั้งที่ ๘. กรุงเทพมหานคร :
์
ด่านสุทธาการพมพ์. ๒๕๕๖.
ิ
เตือนใจ บัวคลี่. ปั้นมำกับมือ. พิมพครั้งที่ 15. กรุงเทพฯ : ดอกหญ้า. 2550.
์
ธารทิพย์ แก้วเหลี่ยม. วิธีกำรอ่ำนแบบSQ๔R. แหล่งที่มา :

http://gotoknow.org/blog/sairung/244531,๒๕๕๓. (๒ มีนาคม ๒๕๖๐)
นิตยา วรรณกิตร์. วรรณกรรมส ำหรับเด็ก. กรุงเทพมหานคร : อินทนิล. ๒๕๕๙.

ภาสกร. “สโมสรสมานมิตร”. สกุลไทยรำยสัปดำห์. ปีที่ ๖๑. ฉบับที่ ๕๗๕๒.
ประจ าวันอังคารที่ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๕๘.
วนิดา สถิตานนท์. ค ำกลอนสอนใจ. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ : พริกหวาน

กราฟฟิค จ ากัด. ๒๕๕๕.
วิเชียร เกษประทุม. ลักษณะค ำประพันธ์ไทย. กรุงเทพฯ: ส านักพิมพพัฒนาศึกษา. ๒๕๕๐.
์
ศึกษาธิการ,กระทรวง. กำรจัดกำรเรียนกำรสอนภำษำไทยเพื่อพัฒนำทักษะกำรคิด.
กรุงเทพฯ : สถาบันภาษาไทย ส านักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา ส านักงาน

ึ
คณะกรรมการการศกษาขั้นพื้นฐาน. ๒๕๕๐.
สมพร จารุนัฎ. เทคนิคกำรอำน เล่มที่ ๑ กำรอ่ำนเพื่อกำรเรียนรู้.
่
กระทรวงศึกษาธิการ, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย

จ ากัด. ๒๕๕๓.
สุชาติ วงศ์สุวรรณ. อิศปกรณัม. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร. 2550

์
สุวัฒน์ วิวัฒนานนท์. ทักษะกำรอ่ำน คิดวิเครำะห์ และเขียน. พิมพครั้งที่ ๓.
นนทบุรี : ซี.ซี.นอลลิดจ์คส์. ๒๕๕๔.

ส านักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย. ดำวดวงใหม่ ณ ฟำกฟ้ำ. กรุงเทพฯ : กระทรวงวัฒนธรรม.
๒๕๕๓.

36


























ภำคผนวก

37




กระดำษค ำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

เล่ม 7 กำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง







ค ำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว โดยกาเครื่องหมายกากบาท ()
ลงในกระดาษค าตอบ



ข้อ ก ข ค ง

๑
๒

๓
๔

๕
๖


๗
๘

๙
๑๐

38




เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบฝึกเสริมทักษะกำรอ่ำนอย่ำงมีวิจำรณญำณ

่
เล่ม 7 กำรอำนอย่ำงมีวิจำรณญำณจำกบทร้อยกรอง






ข้อที่ ก่อนเรียน

๑ ง
๒ ก

๓ ก

๔ ก

๕ ง

๖ ก
๗ ง

๘ ค

๙ ค
๑๐ ง

39




แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๑







ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ โดยส ารวจเนื้อหาอย่างรวดเร็ว

แล้วตอบค าถามต่อไปนี้ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


๑. ชื่อเรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ
๒. ผู้แต่ง / ที่มา วนิดา สถิตานนท์ จากหนังสือ ค ากลอนสอนใจ หน้า 111
๓. จุดมุ่งหมายในการแต่ง ให้ความเพลิดเพลิน และให้เปิดตาเปิดใจมองดูความงามของ
ธรรมชาติรอบตัวเรา

๔. สาระส าคัญ ธรรมชาติรอบตัวเราสวยงามเสมอ เพียงแค่เราเปิดตาเปิดใจมองดู
สิ่งสวยงามรอบ ๆ ตัวเรา โดยที่เราไม่จ าเป็นต้องเสียเงินทองมากมาย
เพื่อจ่ายค่าบัตรผ่านประตูเพื่อชมความงามของธรรมชาติเพียงแค่เราเปิดตา
เปิดใจสิ่งสวยงามอยู่รอบ ๆ ตัวเราเสมอทั้งท้องฟ้า ป่าไม้ ล าธาร โขดหิน

ทุ่งนา เพราะสิ่งเหล่านี้คือ ของขวัญจากธรรมชาติ








หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

40




เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 1






คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน

้
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ตรงประเด็น ครบทุกขอ สรุปสาระส าคัญ
ตรงประเด็นของเรื่อง
5
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย

- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ตรงประเด็น บางข้อ สรุปสาระส าคัญ
ตรงประเด็นของเรื่อง
4
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย

- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ไม่ครบทุกขอ ตรงประเด็นบางข้อ
้
สรุปสาระส าคัญตรงประเด็นของเรื่อง
3
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
้
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ได้ไม่ครบทุกขอ ตรงประเด็นบางข้อ
สรุปสาระส าคัญตรงประเด็นของเรื่องบางส่วน
2
- ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ขาดความสมบูรณ์บางส่วน

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตอบค าถามที่ก าหนดไว้ไม่ครบทุกข้อ สรุปสาระส าคัญไม่ตรงประเด็น
ของเรื่อง
1
ี่
- ภาษาทใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ ขาดความสมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ



์
เกณฑกำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน


ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
ุ
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง
ุ

41





แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๒









ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้วตั้งค าถามให้ครอบคลุมเนื้อหา
จ านวน ๕ ค าถาม (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)

ค าถามที่ ๑

จากบทร้อยกรองข้างต้น เป็นค าประพันธ์ประเภทใด


ค าถามที่ ๒
ของขวัญจากธรรมชาติในเรื่องนี้ หมายถึงอะไร


ค าถามที่ ๓
ของขวัญจากธรรมชาติ ได้แกอะไรบ้าง
่

ค าถามที่ ๔

ค าว่า “มาลิน” หมายถึงอะไร


ค าถามที่ ๕
“เพียงมีตามีใจไว้สักนิด โลกไพจิตรเสียยิ่งกว่าสิ่งไหน” ข้อความนี้หมายความว่า
อย่างไร




หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

42





เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 2




คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน

- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ครบจ านวน 5 ข้อ
5 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 4 ข้อ

4 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 3 ข้อ

3 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 2 ข้อ
2 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์บางส่วน

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตั้งค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 1 ข้อ
1 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ



์
เกณฑกำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน

ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
ุ
ุ
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง

43




แนวกำรตอบแบบฝึกหัดที่ ๓








ค ำชี้แจง นักเรียนอ่านบทร้อยกรอง เรื่อง ของขวัญจากธรรมชาติ แล้วหาค าตอบของค าถามที่ตั้งไว้
ในแบบฝึกหัดที่ ๒ (คะแนนเต็ม ๕ คะแนน)


ค าตอบที่ ๑

กลอนสุภาพ


ค าตอบที่ ๒
การให้หรือการมอบสิ่งที่เกิดขนเองตามธรรมขาติธรรมดาของสิ่งนั้น ๆ
ึ้


ค าตอบที่ ๓
ท้องฟ้า ป่าไม้ ล าธาร ทุ่งนา โขดหิน


ค าตอบที่ ๔

กว้างใหญ่


ค าตอบที่ ๕
. แค่เราเปิดตาเปิดใจ มองดูรอบ ๆ ตัวเรา จะเห็นว่าธรรมชาติรอบตัวเราสวยงาม
แค่ไหน




หมายเหตุ ค าตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน

44




เกณฑ์กำรให้คะแนนแบบฝึกหัดที่ 3




คะแนน เกณฑ์กำรให้คะแนน
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ครบจ านวน 5 ข้อ
5 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์

ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 4 ข้อ
4 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย

- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 3 ข้อ
3 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์มีความถูกต้อง สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจง่าย

- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 2 ข้อ
2 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์บางส่วน
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
- ตอบค าถามได้ครอบคลุมเนื้อหา ได้จ านวน 1 ข้อ

1 - ภาษาที่ใช้ เช่น ตัวสะกดและไวยากรณ์ไม่สมบูรณ์
ท าให้ผู้อ่านเข้าใจยาก
0 - ไม่ปฏิบัติงานในแบบฝึกทักษะ



เกณฑกำรผ่ำนร้อยละ 70 เท่ำกับจ ำนวน 3 คะแนน
์

ุ
4 - 5 คะแนน ระดับคณภาพ ดี
ุ
2 - 3 คะแนน ระดับคณภาพ พอใช้
ุ
0 – 1 คะแนน ระดับคณภาพ ปรับปรุง