วิชา ทักษะการพัฒนาอาชีพ

93

ไมมีรายไดจากงานท่ีทําจะคุมกับสุขภาพรางกายของเราหรือไม ดังน้ันการพิจารณาคาจางแรงงานจึงตอง
พิจารณาใหร อบดา น

(2) สถานประกอบการหลายแหง ตอ งการผูทม่ี ีความรู ความสามารถเฉพาะในแตละ
สาขา ตอ งพจิ ารณาวา มีความรูความถนัดตรงกบั งานนัน้ หรือไม

(3) ความกาวหนาในอาชีพ ควรพิจารณาวาถาเขาไปทํางานรับจางในสถาน
ประกอบการแลว จะมีโอกาสกา วหนาไดอ ยา งไร บางสถานประกอบการสนบั สนุนใหบคุ ลากร มีความกาวหนา
โดยการใหมีการฝก อบรมเพ่มิ เตมิ ความรูส ง ไปศึกษาดงู านแตบ างสถานประกอบการไมม ีการพัฒนาบคุ ลากรหรอื
สถานประกอบการบางแหง จา ยคาแรงงานตามจาํ นวนช้ินงานทที่ ําได ไมม ีการพัฒนาความรูแตอยา งใด

กจิ กรรมที่ 1

วิเคราะหขอ มลู เพอ่ื การจดั ทาํ โครงการพฒั นาอาชพี

ใหผูเรียนวิเคราะหขอมลู แลว บันทกึ ขอ มลู ตามความเปน จรงิ ตามหวั ขอ ตอ ไปน้ี

1. อาชีพท่ีประกอบการ………………………………………………………………………….

2. ประเภทของอาชีพ ประกอบการเอง

รบั จา ง

ขอมลู วเิ คราะหอ าชีพประกอบการเอง ขอมูลวเิ คราะหอ าชีพรับจาง

ประเด็น ขอ มลู สภาพจริง ประเด็น ขอมลู สภาพจรงิ

1.ทุน 1. คา จา งแรงงาน

2.แรงงาน 2. ความรกู ับงานอาชีพ

3. ตลาด ทีท่ าํ

4. การจดั การ 3. ความกา วหนา ใน

5. ความถนดั อาชพี

6. ความสอดคลอ ง

กบั ชุมชน

94

เรอ่ื งที่ 2 ขนั้ ตอนการเขียนโครงการพัฒนาอาชีพ
ขอ มลู ท่ตี อ งใชในการเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพ
1. ขอมูลที่นํามาใชกําหนดโครงการพัฒนาอาชีพ จะคลายกับการจัดทําแผนแตจะมีรายละเอียด

ของแตละกิจกรรมมากกวาขอ มูลท่ีจาํ เปน เหลา นี้ ไดแ ก
1. ความตองการของตลาด กอนที่จะเลือกการประกอบอาชีพใด ๆ จะตองมีการสํารวจ

สภาพและความตอ งการของชุมชนที่จะใชเปนแหลงประกอบอาชีพ เชน จํานวนประชากรในชุมชน มีเด็ก
ผูใหญ ผูหญิง คนสูงอายุประกอบอาชีพอะไร มีฐานะอยางไร มีรายไดโดยเฉล่ีย สภาพความเปนอยู
ความนยิ มสนิ คาหรอื บรกิ ารในลกั ษณะใด ซ่ึงสนิ คา หรอื บริการที่ตัดสนิ ใจจะผลติ น้นั มผี ดู าํ เนินการอยูหรอื ไม
หรือมีอยูแลว ไมเพยี งพอหรือไมม ีคุณภาพ สว นของเราน้ันจะพัฒนาใหแตกตางจากสินคาของผูอื่นอยางไร
การสํารวจความตองการนี้อาจมีวิธีการสอบถาม การสังเกต สถิติจากหนวยงานของภาครัฐและเอกชน
เพือ่ ทราบปรมิ าณความตอ งการของตลาดวา ผลติ สนิ คาไปแลว คมุ ทุนหรือไม

2. ความพรอมในการประกอบอาชีพ เมื่อตัดสินใจเลือกอาชีพแลว จะตองพิจารณา
ความพรอมดานตา ง ๆ ของอาชีพนน้ั ๆ วามมี ากนอ ยพียงใด ไดแก

2.1 ความรูความสามารถเกย่ี วกับอาชีพ โดยพิจารณาวา จะตองใชค วามรูค วามสามารถ
ดานใดบาง ผปู ระกอบการมพี ้นื ความรูมากนอยเพียงใด ความรูที่ยังขาดอยูจะสามารถศึกษาความรูเพ่ิมเติม
ดวยวิธีใด

2.2 สถานที่ ที่จะใชประกอบการก็มีความสําคัญที่จะตองพิจารณา การประกอบ
อาชีพบางอยางขึน้ อยกู ับการใชส ถานท่ดี วย เชน ใชเ น้ือท่มี ากสาํ หรบั การประกอบอาชีพเกษตร สถานท่ีตอง
อยใู นแหลงชุมชนสําหรับอาชีพคาขาย เปน ตน

2.3 เงินทุน ตองใชเงินทุนเทาใดสําหรับอาชีพท่ีประกอบการ มีเงินทุนหรือยัง
หากยงั ไมมจี ะจดั หาอยา งไร ที่ใด

2.4 วัสดุอุปกรณ จะตองใชวัสดุอุปกรณอะไรบางและมีหรือยัง หากยังไมมี
มวี ิธีการที่จดั หาไดอยา งไร แหลง ซือ้ อยูทีใ่ ด

2.5 ผรู ว มงาน ตอ งพิจารณาผรู วมงานวามคี วามจาํ เปน ตองมีกี่คน ใครบา ง แตละคน
มคี วามรูค วามสามารถดา นใดบาง หรือควรมอบหมายงานดานใดใหรบั ผดิ ชอบ

2. ขอมูลเพือ่ เขยี นโครงการพฒั นาอาชีพ
การใหไดขอมูลเพื่อการเขียนโครงการพัฒนาอาชีพ มีหลายวิธี ซ่ึงผูเรียนอาจใชวิธีเดียว

หรอื หลายวธิ ปี ระกอบกนั ก็ได วธิ กี ารเหลา น้ี ไดแก
1. จากเอกสาร หนังสือ ไดแก หนังสือทั่วไป หนังสือรายป หนังสืออางอิง หนังสือพิมพ

เอกสารรายงานตาง ๆ
2. จากสอื่ ทางไกลตา ง ๆ เชน จากรายการโทรทัศน วิทยุ

95

3. จากหนวยงานตาง ๆ การดาํ เนนิ งานของหนว ยงานจะมีขอ มลู ท่นี า สนใจ เชน ราคาขายสง
ขายปลกี ในรอบป ปริมาณการผลิต ลักษณะของสินคาท่ีตลาดตองการ หนวยงานเหลานี้ เชน กรมสงเสริม
การเกษตร พาณิชยจงั หวดั กรมสง เสรมิ อตุ สาหกรรม

4. ผูรใู นชุมชน โดยการสอบถามผรู ูในชุมชน เชน ผนู ําในหมูบ าน ครู อาจารย นักวิชาการ
5. จากการสํารวจ เราสามารถดําเนินการสํารวจภายในชุมชนดวนตนเอง เพื่อใหไดขอมูล
ทีช่ ดั เจนและถกู ตอ ง เชน สาํ รวจราคาของสินคา เราอาจสอบถามจากผูขายไดโดยตรงหลาย ๆ คน
6. จากการสังเกต อาจใชว ิธีการสังเกตก็ได เชน สงั เกตวิธกี ารขายของผูประกอบการบางคน
ท่ที าํ ใหสนิ คา ขายดีกวาผอู น่ื
7. การสัมภาษณ ใชว ธิ ีน้ีเพ่อื ใหไดข อมูลท่มี รี ายละเอียด เชน วิธีและเทคนิคการทําขนมจีบ
เราอาจจะตองใชเวลาสัมภาษณนานกวาวิธีอ่ืน ๆ ซึ่งจะตองจดหัวขอไปลวงหนากอน เพ่ือใหไดขอมูล
ทีค่ รบถว นสมบรู ณ
3. การเขยี นโครงการพัฒนาอาชพี
โครงการเปนการกําหนดรายละเอียดในส่ิงที่จะทําอยางมีความสัมพันธ เพ่ือใชในการควบคุม
การดาํ เนินงานอาชีพใหดําเนินไปอยา งเปน ระบบ
การเขยี นโครงการพฒั นาอาชพี มรี ายการทต่ี อ งจดั ทาํ ขอมูลและรายละเอียด ดงั นี้
1) ชือ่ โครงการ
ชื่อโครงการจะตองมีความชัดเจน เฉพาะเจาะจงเขา ใจงายวา จะกระทาํ สง่ิ ใด เชน
โครงการเล้ียงไกเน้ือ โครงการปลกู กลว ยน้าํ วา
2) หลักการและเหตผุ ล
การเขยี นหลกั การและเหตุผล เปน การนําเสนอขอ มลู ที่แสดงใหเ ห็นถึงเหตุผลและความจําเปน
หรือความสําคัญและท่ีมาของโครงการ โดยผูเขียนจะตองระบุถึงสภาพปญหา เหตุผลความจําเปน
พรอมจัดหาขอมูลมาสนับสนุนใหชัดเจน เชน สถิติขอมูลจากหนวยงานภาครัฐ สภาพปญหาของชุมชน
ท่ีผานการประชุมประชาคม หรือนโยบายภาครัฐจากสวนกลาง สวนทองถ่ินซ่ึงจะตองแสดงใหเห็น
ถงึ ความสอดคลอ งและชใ้ี หเ หน็ ถงึ ขอ ดีของการดําเนนิ งานโครงการและขอเสยี หากไมมกี ารดาํ เนนิ งานโครงการ
3) วัตถุประสงค
วัตถุประสงคเปนขอความที่แสดงถึงความตองการหรือผลของการกระทําสิ่งหน่ึงสิ่งใด
ท่ีชัดเจน สามารถปฏิบัติวัดและประเมินผลได โครงการหนึ่ง อาจจะมีวัตถุประสงคเพียงขอเดียวหรือ
หลายขอ ก็ได
4) เปา หมาย
เปาหมาย เปน การกําหนดผลงานตามโครงการไวลวงหนาวา เม่ือดําเนินงานตามโครงการ
ไปแลว จะไดผ ลอะไร อยา งไร การกําหนดเปาหมาย จะมีการกาํ หนดใน 2 ลกั ษณะ คือ
(1) เปาหมายเชิงปริมาณ เปนการกําหนดผลงานในดานปริมาณวาจะไดงาน กี่ช้ิน กี่คน
ก่เี ลม กี่ชดุ กี่ตําบล กี่แหง ฯลฯ

96

(2) เปาหมายเชิงคุณภาพ เปนการกําหนดคุณภาพของผลงานที่ระบุไวในเชิงปริมาณ
วางานท่ไี ดจ ากโครงการน้นั ดีอยางไร มคี ณุ คาอยา งไร เกดิ ประโยชนอยางไร ฯลฯ

5) วิธดี ําเนนิ การ
วิธีดําเนินการ เปนการเขียนข้ันตอนรายละเอียดภารกิจที่จะตองปฏิบัติ เพ่ือใหงานบรรลุ
ตามวตั ถุประสงคข องโครงการ ดงั นน้ั ในการเขยี นวธิ ดี ําเนนิ งานจงึ ควรคาํ นึงถงึ ประเดน็ ตอไปนี้
(1) จาํ แนกเปนกิจกรรมยอยหลาย ๆ กิจกรรมเรียงตามลําดับ ตั้งแตเร่ิมตนการดําเนินงาน
จนกระทัง่ เสร็จสนิ้ โครงการใหชัดเจน
(2) กิจกรรมแตละกิจกรรมจะตอ งกําหนดระยะเวลา โดยกําหนดเปน ปฏิทนิ ปฏิบตั งิ าน

ตวั อยาง

ปฏิทนิ ปฏบิ ตั ิโครงการปลูกกลวยนาํ้ วา 2 ไร

ที่ กิจกรรม ระยะเวลาปฏิบัตงิ านตงั้ แต 1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 53 หมาย
ม.ค. ก.พ. ม.ี ค. เม.ย. พ.ค. ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. เหตุ

1 ศึกษาขอมูลตาง ๆ

เชน ดานตลาด

แหลงขาย

ปจ จยั การผลิต

เขียนโครงการ

2 จัดหาและรวบรวม

3 วั ส ดุ อุ ป ก ร ณ

เงินทุน สถานที่

แรงงาน ทักษะ

ตา ง ๆ

4 เ ต รี ย ม แ ป ล ง

ปลูกกลวย

5 ปลกู กลว ย

6 ดูแลรกั ษาโดยให

ปุย ปองกันกําจัด

7 ศตั รพู ชื

ตัดกลวยและจัด

จาํ หนา ย

8 ตกแตงกอกลวย

97

เมื่อจัดทําปฏิทินปฏิบัติงานแลวจะตองตรวจสอบความพรอมของปจจัยการผลิต ความรู
ความสามารถของเจา ของ แรงงาน เงินทุน แหลงจําหนาย ทเ่ี ก่ียวของกบั การดาํ เนินงานอาชีพ เปนการเตรียม
ความพรอ มกอนการดาํ เนินงานโดยใชการตรวจสอบรายการตาง ๆ ดังตวั อยางตอ ไปน้ี

ที่ รายการ มี ไมมี จดั หาไดอยางไร

1 รถแทรกเตอรสาํ หรบั เตรยี มดนิ พอเพียง ขาด
2 จอบ /
3 วัสดุ อปุ กรณ /
4 ปยุ
5 สารเคมีปราบศัตรูพืช /
6 หนอกลวย /
7 ทีด่ ิน
8 แรงงาน /
9 เงินลงทนุ /
10 แหลงจาํ หนา ย
/
ฯลฯ /
/

6) ระยะเวลาในการดําเนนิ งานโครงการ
การกําหนดระยะเวลาดําเนินกิจกรรมตามโครงการใหระบุการเร่ิมตนกิจกรรมจนกระท่ัง
สนิ้ สดุ เชน ตั้งแต 1 มกราคม 2553 ถงึ วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2553
7) งบประมาณ
การกําหนดงบประมาณเปนการแสดงขอมูลในรูปของตัวเงิน หรือส่ิงของท่ีตีคาเปนเงิน
โดยจะตองแจกแจงใหชัดเจนวาจะใชเงินในรายการใดบาง เชน คาแรงงาน คาขนสง คาวัสดุอุปกรณ
ในแตละรายการจะกําหนดใชงบประมาณเทาไร ถาจะใหสมบูรณควรประมาณรายไดที่คาดวาจะไดรับไวดวย
เพื่อจะไดนําไปใชในการจัดการงานอาชีพ ใหมีความคลองตัวและใชในการปรับงบประมาณ คาใชจาย
เพอ่ื ใหเกดิ ความสมดลุ หรอื ผลกําไรในการดําเนินงานอาชพี ดังตัวอยา งตอไปน้ี

98

ตัวอยา งการจดั ทํางบประมาณคา ใชจ ายโครงการปลกู กลวยนาํ้ วา 2 ไร

งบประมาณที่ตอ งใช รายไดท ่คี าดวาจะไดร บั

ที่ รายการ จํานวนเงนิ ท่ี รายการ จาํ นวนเงนิ
(บาท) (บาท)
1 คาแรงเตรยี มแปลงปลูก 3 วนั 300
วันละ 100 บาท 1 ตดั กลว ยขาย 10,000 ลูก 1,000
750
2 คาหนอ กลวย 150 หนอ ๆ ละ (รอ ยละ 10 บาท)
5 บาท 400
2 ตัดกลว ยขาย 20,000 ลกู 4,000
3 คาแรงปลกู กลว ย 4 วัน ๆ ละ
100 บาท (รอ ยละ 20 บาท)

4 คา ปุย 3 กระสอบ ๆ ละ 3 ขายใบตอง 500
100 บาท
300 4 ขายหนอ กลวย 100 หนอ ๆ ละ 500
5 คา สารเคมีกําจดั ศตั รพู ืช
6 คา แรงตดั กลว ย 10 วนั ๆ ละ 5 บาท

100 บาท 500 5 ขายปลีกลว ย 300
7 คาสกึ หรอของรถแทรกเตอร
8 คาเชาทด่ี นิ 1,000 รวม 4,250
9 คาดอกเบย้ี
10 คา นา้ํ มันรถ 200
300
รวม 200
300
6,300

8) เครอื ขาย
เครอื ขาย หมายถงึ หนว ยงานทั้งภาครัฐและเอกชน กลุมบุคคล ชุมชนและแหลงวิทยาการ
ทีม่ ีสวนรวมสงเสริม สนับสนุน ประสานงานและมีการจัดกิจกรรมเชื่อมโยงและเก้ือหนุนกัน ในการระบุ
เครือขายจึงตองกําหนดใหชัดเจนวา เครือขายมีหนวยงานหรือบุคคลใดบาง และมีสวนเก่ียวของกับ
การดาํ เนนิ งานโครงการนอ้ี ยางไร
9) การประเมนิ ผลและรายงานผลโครงการพฒั นาอาชพี
การประเมินผลและรายงานผลโครงการพัฒนาอาชีพ เปนการระบุวาการดําเนินงาน
โครงการนีก้ ําหนดจะประเมินผลโครงการนี้อยา งไร ดวยวิธกี ารใด การประเมินโครงงานนี้สามารถแบงเปน
3 ระยะ คือ
1. ประเมนิ ผลกอนดําเนนิ โครงการ เปน การตรวจสอบความพรอมของปจ จัยตาง ๆ ท่ีตองใช
ไดแก เงินลงทุน วัสดุ อุปกรณ แรงงาน ตลาด ระบบการจัดการ ความถนัด ความสอดคลองของอาชีพ
กับชุมชน เพือ่ ไมใหเ กดิ ความผดิ พลาดในระยะเรม่ิ ตน โครงงาน

99

2. ประเมนิ ผลระหวางดําเนินโครงการ เปนการประเมินระหวางการดําเนินงานเพ่ือทราบ
ความกาวหนา ของงาน แนวโนม ความสาํ เร็จของโครงการ และมปี ญ หาอปุ สรรคอะไรบางเพ่ือหาวิธแี กไ ข

3. ประเมินผลเม่ือสิ้นสุดโครงการ เปนการประเมินผลเพื่อหาขอสรุปเม่ือส้ินสุดโครงการ
แลววา ประสบผลสําเร็จตามวัตถุประสงคและเปาหมายหรือไม เพราะเหตุใด มีปญหาอุปสรรคอยางไร
และมีวิธีแกไ ขอยางไร

วิธีการประเมินผลมีหลายวิธี อาจใชหลาย ๆ วิธีประกอบกันก็ได เชน แบบประเมิน
การอภิปราย โดยดําเนินการเม่ือโครงการสิ้นสุดลงตามระยะเวลาที่กําหนด จากน้ัน ประมวลขอมูล
การดําเนินงานสรุปเปน รายงานทุกครง้ั เพ่อื ใชเ ปน ขอ มลู ในการดําเนนิ งานครง้ั ตอไป หรอื รายงานใหเจา ของ
กจิ การอาชพี ทราบ

10) ผูรบั ผดิ ชอบโครงงานพัฒนาอาชีพ
กําหนดระบุชื่อผูรับผิดชอบโครงการพัฒนาอาชีพ ในกรณีท่ีเปนโครงการท่ีมีผูรวมงาน
หลายคน ใหร ะบไุ วดวยวา มีกคี่ น ใครบา ง รับผิดชอบการดําเนินงานดา นใดของโครงการพัฒนาอาชีพนน้ั ๆ
11) ความสมั พนั ธกับโครงงานอื่น
การระบุความสัมพันธกับโครงการอื่น เปนการระบุวาโครงการที่ดําเนินงานน้ี
เอ้ือประโยชนตอเน่ืองหรือประสานงานกับโครงการอื่นอยางไร นอกจากน้ียังเปนการตรวจสอบดวยวา
โครงการตา ง ๆ ทรี่ ะบุดําเนนิ งานมคี วามสัมพันธก ัน หรอื มคี วามซํา้ ซอนกนั หรอื ไม
12) ผลท่ีคาดวาจะไดร ับ
ผลที่คาดวาจะไดรับ เปนการกําหนดผลผลิตในดานตาง ๆ ที่จะเกิดข้ึนทันทีเมื่อส้ินสุด
โครงการพัฒนาอาชีพรวมถงึ ผลลัพธ ในดานตา ง ๆ ทคี่ าดวาจะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต

100

กิจกรรมท่ี 2

การเขยี นโครงการพัฒนาอาชีพ
ใหผ เู รยี นเขียนโครงการพฒั นาอาชพี ตามทีผ่ เู รียนสนใจ คนละ 1 โครงการ
ตามหวั ขอ ตอ ไปนี้
1. ช่อื โครงการ
2. หลกั การและเหตผุ ล
3. วัตถปุ ระสงค
4. เปา หมาย
5. วิธีดาํ เนนิ การ
6. ระยะเวลาในการดาํ เนินงานโครงการ
7. งบประมาณ
8. เครือขา ย
9. การประเมินผลและรายงานผลโครงการ
10. ผรู ับผิดชอบโครงการ
11. ความสัมพนั ธกบั โครงการอ่ืน
12. ผลท่คี าดวาจะไดร ับ

101

เรอ่ื งที่ 3 การเขียนแผนปฏิบัติการ
การดําเนินงานอาชพี เมอื่ จัดทาํ โครงการเรียบรอ ยแลว เพ่ือใหการปฏิบัติงานเปนไปอยางมี

ระบบ ผูดาํ เนินงานโครงการควรตอ งจัดทําแผนปฏิบตั กิ ารโดยนําข้นั ตอนที่ระบุไวในวิธีดําเนินการมาจัดทํา
รายละเอียดตามแบบฟอรม

กิจกรรมหลัก วตั ถปุ ระสงค กลมุ พ้ืนท่ดี ําเนนิ การ ระยะ งบประมาณ
เปา หมาย เปา หมาย หมูบา น ตาํ บล อาํ เภอ เวลา

102

เร่ืองท่ี 4 การตรวจสอบโครงการพัฒนาอาชีพ
การดําเนนิ งาน โครงการพัฒนาอาชีพ ใหประสบความสําเรจ็ การตรวจสอบตดิ ตามโครงการ

และการควบคุมโครงการ เปน ระบบทีส่ ําคัญตอการจัดการโครงการไดดาํ เนินการไปอยา งมปี ระสทิ ธิภาพ
การตรวจสอบโครงการ หมายถึง กระบวนการการวัดและการตรวจสอบท่ีทําเปนประจํา

ในแตละระยะของการดําเนินงานโครงการ โดยจะทําการวดั และตรวจสอบปจ จยั นาํ เขา ไดแก ความพรอม
ของทุน แรงงาน ตลาด การจัดการ ความถนัด ความสอดคลองของอาชีพกับชุมชน กระบวนการ
ดําเนินงาน ตรวจสอบการดําเนินงานโครงการวาเปนไปตามแผนหรือไม และติดตามผลผลิต ผลิตภัณฑ
บริการที่เกิดข้ึนวาเปนอยางไร โดยการติดตามโครงการ มีจุดมุงหมายเพ่ือใหขอมูลแกฝายบริหารในการ
ชี้ใหเหน็ สถานการณข องโครงการเกย่ี วกบั การใชท รพั ยากร การปฏบิ ตั กิ จิ กรรมตา ง ๆ หรือผลผลิต ผลติ ภณั ฑ
บริการของโครงการเพือ่ การแกไ ขปรับปรงุ สถานการณต าง ๆ ของโครงการท่เี ปน ปญ หาไดทนั ทวงที

การควบคุมโครงการ หมายถงึ กระบวนการท่ีบงั คับใหก จิ กรรมตา ง ๆ เปนไปตามแผนงาน
และวัตถุประสงคที่ไดกําหนดไว การควบคุมโครงการจะชวยกระตุนใหผูบริหารโครงการ ตลอดจน
ผูปฏิบัติงานโครงการใหสนใจชวงการดําเนินงาน เพื่อไมใหการดําเนินงานเบ่ียงเบนไปจากแผน
และเพ่อื แกไขขอผดิ พลาดเมอ่ื สถานการณไมเปนไปตามท่ีวางแผนไว เพื่อใหโครงการประสบความสําเร็จ
ระบบการควบคุมโครงการเกี่ยวกับสิ่งตา ง ๆ ควรควบคุมโครงการใน 5 ดาน ดังน้ี

1. การควบคุมทรัพยากรทางกายภาพ ไดแก การตรวจสอบวาวัตถุประสงค อุปกรณ
เครื่องมือ อาคาร ท่ีดิน และบุคลากร ผูปฏิบัติงาน มีปริมาณและลักษณะตามท่ีกําหนดไวสําหรับ
การปฏบิ ัตงิ านเพือ่ ใหเกดิ การประหยดั ในการบรรลุวัตถุประสงค

2. การควบคมุ กระบวนการปฏบิ ัติงาน ไดแก การตรวจสอบกํากับดูแลเทคนิค เครื่องจักร
เคร่ืองมือตาง ๆ และวิธีปฏิบัติงานของบุคลากร ผูปฏิบัติใหถูกตองตรงตามหลักการที่กําหนดไวสําหรับ
การปฏิบัติงานประเภทน้ัน ๆ

3. การควบคุมผลการปฏิบัติงาน เปนการจัดการใหโครงการการผลิตไดปริมาณตามที่
กาํ หนดไวตามคณุ ภาพ และตามชว งเวลาท่กี าํ หนดไว

4. การควบคุมดา นการเงิน ไดแ ก การควบคุมดา นรายจาย การควบคุมดา นงบประมาณ และ
ดานการบัญชี เพ่ือใหเกิดความม่ันใจวารายรับและรายจายของโครงการเปนไปตามแผนและโครงการ
สามารถทาํ ใหเ กดิ ผลผลติ ผลิตภัณฑ บรกิ ารตามวตั ถุประสงค

5. การควบคุมบุคลากร เปนการควบคุมพฤติกรรมการปฏิบัติงานของทีมงานโครงการ
ใหเปนไปตามวิธีการท่ีกําหนดไว และใหเปนไปตามกําหนดการโครงการ การควบคุมการปฏิบัติงาน
ของบุคลากรอาจใชการประเมนิ ผลการปฏบิ ัตงิ านแบบเปนระบบและเปนทางการ

การติดตามและการควบคุมโครงการเปนกิจกรรมที่เก่ียวเนื่องกัน และมักใชควบคูกัน
เพ่ือปรับการปฏิบตั งิ านใหไปสูทิศทางที่ตองการ กลาวคือ เม่ือไดติดตามดูผลการปฏิบัติงานวาเปนอยางไร
แลวตองมีการควบคุมเพือ่ ปรบั การปฏบิ ตั งิ านใหไ ปสูทิศทางทีก่ าํ หนดไวในแผน เพ่ือชวยใหโครงการบรรลุ

103

สิ่งท่ีเปนวัตถุประสงคของโครงการ ในการดําเนินงานโครงการ การติดตามและการควบคุมจึงชวยให
โครงการมีความเปนอนั หนงึ่ อันเดียวกันทง้ั ระบบตลอดอายุของโครงการ

การรายงานผลเปนการสรุปจากผลการประเมินวาเปนไปตามโครงการหรือไม มีปญหา
อุปสรรคอยางไร เพ่ือหาแนวทางแกไข และสงเสริมใหการปฏิบัติงานตามโครงการน้ันมีประสิทธิภาพ
มากยงิ่ ข้ึน

การประเมินผลโครงการ นอกจากจะประเมินความสําเร็จตามเปาหมายที่กําหนดไวแลว
ผปู ระกอบการควรทําการประเมินดานคุณธรรม จริยธรรมของตนเองดวย เพราะผูประกอบการสวนใหญ
จะนึกถึงแตผ ลกําไรโดยไมคํานึงถึงคุณธรรม จริยธรรม ซ่งึ จะมีผลตอความมนั่ คงของอาชพี ในระยะยาวดว ย

104

กิจกรรมท่ี 3
ใหผูเรียนบันทึกขอมูล สรุปผลการดําเนินงานโครงการพัฒนาอาชีพของตนเอง
ตามแบบฟอรมท่กี าํ หนด
รายงานผลเมอื่ สิน้ สดุ โครงการ
1. ระยะเวลาดําเนนิ งาน
เร่มิ โครงงานวันท่.ี ....................เดือน.............................................พ.ศ. ........................................
สนิ้ สดุ โครงงานวนั ท.่ี ...............เดือน.............................................พ.ศ. ........................................
รวมเวลาดําเนินงาน..................ป. ..................................เดอื น.................................วัน.................
2. ตน ทนุ การผลติ /การบริการ................................................................................................บาท
3. จาํ นวนผลผลิตทไี่ ด/ การบริการทง้ั หมด.....................................................................................
4. การจัดจาํ หนา ย/บริการ.............................................................................................................
..................................................................................................................................................
5. ราคาจาํ หนายตอหนวย
ราคาตํา่ สดุ หนว ยละ............................................................................................................บาท
ราคาสูงสุดหนวยละ...........................................................................................................บาท
ราคาเฉลยี่ หนวยละ............................................................................................................บาท
6. แหลงจําหนา ย ก. .....................................................................................................................

ข. .....................................................................................................................
ค. .....................................................................................................................
7. รายได กําไร ขาดทุน..........................................................................................................บาท
8. การแบงผลกําไร ขาดทุน (ถามผี ูรว มงาน) ...............................................................................
.................................................................................................................................................
9. ทรัพยส นิ คงเหลอื
9.1 ..............................จํานวน.......................................มูลคา................................บาท
9.2 ..............................จํานวน.......................................มูลคา................................บาท
9.3 ..............................จํานวน.......................................มูลคา................................บาท
9.4 ..............................จาํ นวน.......................................มูลคา ................................บาท
10. ปญหา อุปสรรค และแนวทางแกไ ข
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
11. การตัดสนิ ใจ
11.1 ดําเนินงานตอ ระบเุ หตุผล.........................................................................................
.................................................................................................................................

105

11.2 ดาํ เนินงานตอ ระบเุ หตุผล.........................................................................................
.................................................................................................................................

11.3 ดําเนินงานตอ ระบุเหตผุ ล.........................................................................................
.................................................................................................................................

11.4 ดําเนินงานตอ ระบเุ หตผุ ล.........................................................................................
.................................................................................................................................

ขอคดิ เหน็ ของผูร ู.........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................

ลงชือ่ .................................................
(...............................................)

วันที่........เดอื น.................พ.ศ. .........

106

บรรณานกุ รม

ฤทยั ภักด์ิ สมบรู ณ. (2551). พฒั นาอาชพี ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน นนทบุรี.สํานกั พมิ พล องไลฟ เอ็ด จาํ กดั .
คณะอาจารย กศน. สาระการเรียนรูหมวดวชิ าพฒั นาอาชพี กรงุ เทพฯ บรษิ ทั ไผมีเดยี เซ็นเตอร จํากดั .
ศูนยฝ กและพัฒนาอาชพี ราษฎรไทยบริเวณชายแดนสระแกว . (2552) แผนปฏบิ ัติการปงบประมาณ 2552

ศนู ยฝ ก และพฒั นาอาชพี ราษฎรไ ทยบรเิ วณชายแดนสระแกว.
กจิ ฐเชต ไกรวาส. (2550). การวเิ คราะหแ ละประเมนิ ผลโครงการ, ชลบรุ ี. วทิ ยาลัยการบริหารรัฐกจิ

มหาวิทยาลยั บรู พา.
กองแผนงาน กรมการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2537). คูมอื การดําเนนิ งานโครงการ. กรงุ เทพฯ หา งหนุ สว น

จาํ กัด อารต โปรเกรส.
กองพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2541). ชดุ วชิ าการฝก ทกั ษะและฝก ประกอบการเฉพาะอาชีพ กรุงเทพฯ:

โรงพมิ พช ุมนุมสหกรณก ารเกษตรแหงประเทศไทย จาํ กดั .
สํานักบรหิ ารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น. (2548). คูมือดาํ เนินงานจดั การศกึ ษานอกโรงเรียน เพอ่ื สราง

ชุมชนเขม แข็ง เศรษฐกิจพอเพยี งพน ความยากจน. กรุงเทพฯ: รกั ษการพมิ พ.
กิตตพิ นั ธ ดาสวัสดเ์ิ กยี รต.ิ (2551). การจดั การความเส่ยี งและตรวจสอบอนุพันธเ บอื้ งตน กรุงเทพฯ:

สํานักพิมพเบียรส นั เอ็ดดูเคชน่ั .
สํานักบริหารงานการศกึ ษานอกโรงเรยี น. แนวทางจดั การศกึ ษาเพอื่ พฒั นาอาชีพ. (กพอ.) กรุงเทพมหานคร:

รงั สีการพิมพ.
สาํ นักงานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา. (2551). แนวทางการจดั การเรยี นรูที่เนน ผเู รยี นเปน สําคญั . แหลงทมี่ า

http://www.oncc.go.th/publication/50051
กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน. สอนใหค ดิ . โรเนยี ว.
มยุรี อนมุ านราชธน. (2548). การบรหิ ารโครงการ. กรงุ เทพฯ: สํานักพิมพคะนงึ นจิ การพมิ พ.
ศนู ยก ารศกึ ษานอกระบบภาคกลาง. (2544). พัฒนาอาชีพ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน กรุงเทพฯ: สาํ นกั พิมพ

บริษทั เอกพมิ พไ ท จาํ กัด.

107

ทีป่ รกึ ษา บญุ เรือง คณะผูจ ดั ทาํ
1. นายประเสรฐิ อม่ิ สุวรรณ
2. ดร.ชัยยศ จําป เลขาธิการ กศน.
3. นายวัชรนิ ทร แกวไทรฮะ รองเลขาธิการ กศน.
4. ดร.ทองอยู ตณั ฑวุฑโฒ รองเลขาธิการ กศน.
5. นางรกั ขณา ทปี่ รึกษาดานการพัฒนาหลกั สูตร กศน.
ผูอาํ นวยการกลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

ผเู ขยี นและเรียบเรยี ง ศนู ยฝ ก และพฒั นาอาชีพราษฎรไทยบรเิ วณชายแดน
นางสาวกฤษณา โสภี จงั หวดั สระแกว

ผูบ รรณาธิการ และพฒั นาปรับปรุง ศนู ยก ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
อําเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม
1. นางอบุ ล ทัศนโกวทิ สํานกั งานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั ตราด
2. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ ศูนยก ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
อาํ เภอสันทราย จงั หวดั เชยี งใหม
3. นางสาวสวุ ิชา อินหนองฉาง ศูนยฝ กและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดน
จงั หวัดอตุ รดิตถ
4. นายเสกขภทั ร ศรเี มอื ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
5. นางดุษฎี ศรีวัฒนาโรทัย กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น

6. นางพรทิพย เข็มทอง

7. นางสาวเยาวรัตน คาํ ตรง

คณะทํางาน กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
1. นายสุรพงษ มน่ั มะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
3. นางสาววรรณพร ปท มานนท กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
4. นางสาวศริญญา กุลประดษิ ฐ กลุม พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
5. นางสาวเพชรินทร เหลอื งจติ วัฒนา

108

ผ้พู ฒั นาและปรับปรุงครังที (วนั ที - พฤศจกิ ายน )

1. นางอญั ชลี ธรรมวธิ กี ุล

2. นางดุษฎี ศรวี ัฒนาโรทยั

3. นายสธุ ี วรประดษิ ฐ

4. นางสาวกฤษณา โสภี

5. นายสุภาพ เมอื งนอ ย

6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรือน

ผพู มิ พต น ฉบบั กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวัฒนา กลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน

ผอู อกแบบปก
นายศภุ โชค ศรรี ัตนศลิ ป

109

คณะผูปรบั ปรุงขอ มลู เกยี่ วกับสถาบนั พระมหากษตั ริย ป พ.ศ. 2560

ทีป่ รกึ ษา จําจด เลขาธกิ าร กศน.
หอมดี รองเลขาธกิ าร กศน.
1. นายสุรพงษ สขุ สเุ ดช ผูอํานวยการกลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบ
2. นายประเสรฐิ และการศกึ ษาตามอัธยาศยั
3. นางตรนี ุช
กศน.เขตบางซือ่ กรงุ เทพมหานคร
ผปู รบั ปรุงขอ มูล
กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
นางสาวลลิตา แกวมณี กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
กลุม พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
คณะทาํ งาน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
1. นายสรุ พงษ มัน่ มะโน กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
2. นายศภุ โชค ศรีรตั นศิลป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย

3. นางสาวเบญ็ จวรรณ อําไพศรี

4. นางเยาวรัตน ปน มณวี งศ

5. นางสาวสุลาง เพ็ชรสวา ง

6. นางสาวทิพวรรณ วงคเ รือน

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน

8. นางสาวชมพูนท สงั ขพ ิชยั

110

คณะผปู รบั ปรุงขอ มลู เกีย่ วกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ป พ.ศ. 2560

ทปี่ รกึ ษา จาํ จด เลขาธิการ กศน.
หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ
1. นายสุรพงษ ปฏิบตั ิหนาทร่ี องเลขาธิการ กศน.
2. นายประเสรฐิ สขุ สุเดช ผูอํานวยการกลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบ
และการศกึ ษาตามอัธยาศัย
3. นางตรีนชุ
กศน.เขตสายไหม กรุงเทพมหานคร
ผปู รบั ปรงุ ขอมลู
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
นางสาวปรญิ ญารตั น มา ทอง กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
คณะทาํ งาน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
1. นายสรุ พงษ มนั่ มะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
2. นายศภุ โชค ศรีรัตนศิลป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย

3. นางสาวเบ็ญจวรรณ อาํ ไพศรี

4. นางเยาวรัตน ปนมณวี งศ

5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวา ง

6. นางสาวทิพวรรณ วงคเรอื น

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น

8. นางสาวชมพนู ท สังขพชิ ัย