ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ (One Day Surgery: ODS) และการผ่าตัดแผลเล็ก (Minimally Invasive Surgery: MIS) ปี 2565

ท่ี ช่อื สถานพยาบาล จังหวัด ที่ ชื่อสถานพยาบาล จงั หวัด

38. พหลพลพยหุ เสนา กาญจนบรุ ี 60. การญุ เวช ปทมุ ธานี ปทมุ ธานี

39. พุทธโสธร ฉะเชิงเทรา 61. เทพากร นครปฐม

40. มะการักษ์ กาญจนบรุ ี 62. เปาโล สมุทรปราการ สมทุ รปราการ

41. ศนู ย์การแพทย์ปญั ญานันทภิกขุ นนทบุรี 63. แพทย์รงั สิต ปทุมธานี
ชลประทาน
64. มหาชัย 2 สมุทรสาคร
42. สมเด็จพระพุทธเลิศหล้า สมทุ รสงคราม
65. ราชธานี พระนครศรีอยธุ ยา
43. สมเด็จพระยพุ ราชสระแก้ว สระแก้ว
66. ราชธานี โรจนะ พระนครศรอี ยุธยา
44. สมทุ รปราการ สมุทรปราการ
67. วิชัยเวช อนิ เตอร์เนชนั่ แนล สมทุ รสาคร
45. สระบรุ ี สระบรุ ี อ้อมนอ้ ย

46. สิงห์บรุ ี สงิ ห์บุรี 68. วิภาราม ปากเกรด็ นนทบรุ ี

47. อ่างทอง อ่างทอง 69. วิภาราม แหลมฉบงั ชลบุรี

48. เจา้ พระยายมราช สุพรรณบรุ ี 70. วิภาราม อมตะนคร ชลบุรี

49. ชลบุรี ชลบุรี 71. ส�ำโรงการแพทย์ สมุทรปราการ

50. บา้ นหมี่ ลพบรุ ี 72. พญาไทศรีราชา ชลบรุ ี

51. ประจวบคิรีขนั ธ์ ประจวบคิรขี ันธ์ 73. เกษมราษฎร์ รัตนาธเิ บศร์ นนทบุรี

52. พระนครศรีอยธุ ยา พระนครศรีอยธุ ยา 74. ธรรมศาสตร์ ปทุมธานี
เฉลิมพระเกียรติ
53. พระนารายณ์มหาราช ลพบรุ ี
75. วิชยั เวช อนิ เตอรเ์ นช่ันแนล สมทุ รสาคร
54. เมตตาประชารักษ์ นครปฐม สมทุ รสาคร
(วดั ไร่ขงิ ) ระยอง
76. เกษมราษฎร์ ฉะเชงิ เทรา ฉะเชงิ เทรา
55. ระยอง
77. ภัทร-ธนบรุ ี ปทมุ ธานี
56. เสนา พระนครศรอี ยุธยา
78. วิภาราม สมทุ รสาคร สมทุ รสาคร
57. เปาโล พระประแดง สมุทรปราการ
79. เกษมราษฎร์ สระบุรี สระบรุ ี
58. รทั รนิ ทร์ สมุทรปราการ
80. กรุงไทย นนทบรุ ี
59. รามาธิบดีจักรีนฤบดินทร์ สมุทรปราการ

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 101

ที่ ชอ่ื สถานพยาบาล จงั หวดั ที่ ช่อื สถานพยาบาล จังหวัด
81. คณะแพทยศาสตร์ กรงุ เทพมหานคร ภาคเหนือ
98. เชยี งค�ำ พะเยา
วชิรพยาบาล กรุงเทพมหานคร 99. เชยี งรายประชานเุ คราะห์ เชยี งราย
82. นพรัตนราชธานี กรงุ เทพมหานคร 100. พุทธชนิ ราช พิษณุโลก
83. พระมงกฎุ เกล้า กรุงเทพมหานคร 101. แพร่ แพร่
84. เลิดสิน กรุงเทพมหานคร 102. แมส่ อด ตาก
85. ศริ ิราช ราชบุรี 103. ล�ำปาง ล�ำปาง
86. บา้ นโปง่ ราชบุรี 104. ศรสี งั วรสโุ ขทยั สุโขทัย
87. ราชบรุ ี ประจวบคีรีขนั ธ์ 105. สมเดจ็ พระเจ้าตากสนิ ตาก
88. หวั หิน จันทบุรี
89. พระปกเกลา้ สมทุ รสาคร มหาราช นครสวรรค์
90. กระทมุ่ แบน กรงุ เทพมหานคร 106. สวรรค์ประชารักษ์ อตุ รดติ ถ์
91. เกษมราษฎร์ บางแค กรงุ เทพมหานคร 107. อุตรดติ ถ์ อุทัยธานี
92. ซีจเี อช สายไหม ฉะเชิงเทรา 108. อุทัยธานี ลำ� พูน
93. จฬุ ารตั น์ 11 อินเตอร์ ปราจนี บรุ ี 109. ลำ� พนู ก�ำแพงเพชร
94. จฬุ ารตั น์ 304 อนิ เตอร์ ระยอง 110. ก�ำแพงเพชร เชียงใหม่
95. จุฬารตั น์ระยอง ชลบุรี 111. นครพิงค์ น่าน
96. สมเด็จพระบรมราชเทวี 112. นา่ น เชียงใหม่
ชลบรุ ี 113. เทพปัญญา เชียงใหม่
ณ ศรรี าชา 114. ลานนา เชียงราย
97. เอกชล 2 115. เกษมราษฎร์ ศรบี ุรินทร์ ลำ� พูน
116. หรภิ ุญชัย เมโมเรยี ล เชียงใหม่
117. เชียงใหมใ่ กล้หมอ เชยี งใหม่
118. ราชเวชเชียงใหม่ ล�ำพนู
119. ศิริเวช ลำ� พูน

102 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

ท่ี ชอ่ื สถานพยาบาล จงั หวดั ที่ ชอื่ สถานพยาบาล จังหวดั

ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ภาคใต้
143. มหาราชนครศรธี รรมราช นครศรธี รรมราช
120. สมเดจ็ พระยุพราชสว่างแดนดิน สกลนคร

121. กาฬสนิ ธ์ุ กาฬสนิ ธ์ุ 144. ท่าศาลา นครศรีธรรมราช
122. วารนิ ชำ� ราบ อบุ ลราชธานี
145. สงขลา สงขลา
123. สรรพสิทธ์ิประสงค์ อุบลราชธานี
146. วชริ ะภูเก็ต ภูเก็ต
124. บึงกาฬ บงึ กาฬ
147. สไุ หงโก-ลก นราธิวาส
125. บุรีรัมย์ บุรีรัมย์
148. สุราษฎรธ์ านี สุราษฎร์ธานี
126. ยโสธร ยโสธร
149. สตูล สตลู
127. อุดรธานี อดุ รธานี
150. พงั งา พงั งา
128. หนองบัวลำ� ภู หนองบวั ล�ำภู
151. ยะลา ยะลา
129. มหาราชนครราชสีมา นครราชสีมา
152. เบตง ยะลา
130. หนองคาย หนองคาย
153. พทั ลุง พทั ลุง
131. ปากชอ่ งนานา นครราชสมี า
154. ปตั ตานี ปัตตานี
132. รอ้ ยเอ็ด ร้อยเอ็ด
155. นราธวิ าสราชนครินทร์ นราธิวาส
133. เทพรัตน์นครราชสีมา นครราชสีมา
156. ศคิ รินทร์ หาดใหญ่ สงขลา
134. มุกดาหาร มุกดาหาร
157. ชุมพรเขตอดุ มศกั ด์ิ ชุมพร
135. ขอนแก่น ขอนแกน่
158. หาดใหญ่ สงขลา
136. สุรินทร์ สรุ ินทร์

137. เลย เลย

138. ศรสี ะเกษ ศรีสะเกษ

139. ชมุ แพ ขอนแก่น

140. สกลนคร สกลนคร

141. มหาสารคาม มหาสารคาม

142. สทุ ธาเวช คณะแพทยศาสตร์ มหาสารคาม
ม.มหาสารคาม

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 103

ข้อมูลการเบิกจา่ ยกรณีการผ่าตดั แบบวนั เดียวกลบั ของสถานพยาบาลรฐั บาลและเอกชน
ต้งั แตเ่ ดอื นกันยายน 2563 ถึงเดอื นมกราคม 2564 จำ� แนกตามกลมุ่ โรค

104 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

ใบสมคั รพรอ้ มแบบประเมินตนเอง (Self-Assessment) ของสถานพยาบาลประกันสังคม
เพ่ือเขา้ ร่วมโครงการพฒั นาระบบบริการการผ่าตัดแบบวนั เดียวกลับ (One Day Surgery : ODS)

ชอ่ื สถานพยาบาล ...................................................................................................... จงั หวดั ........................................................
วัตถุประสงค์ เพื่อประเมินความพร้อมในการเข้าร่วมโครงการพัฒนาระบบบริการการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ (One Day Surgery : ODS)

…………………………. ของสานักงานประกนั สังคม

คาอธบิ าย เอกสารประกอบด้วย 2 สว่ น ดังนี้

สว่ นที่ 1 ประเมินตนเองในการใหบ้ ริการการผา่ ตัดแบบวนั เดียวกลบั (One Day Surgery : ODS)

สว่ นที่ 2 การประเมนิ ความพรอ้ มในการเขา้ ร่วมโครงการ ในช่วงระยะเวลา 1-5 ปี

คาชแ้ี จง โปรดใสเ่ ครือ่ งหมาย  และกรอกข้อมลู ลงในช่องวา่ ง

ส่วนที่ 1 ประเมินตนเองในการให้บริการการผา่ ตัดแบบวนั เดียวกลบั ดว้ ยคาถาม 8 ข้อ ดังนี้

1. ปจั จบุ ันหน่วยงานของทา่ นมกี ารให้บรกิ ารผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ (One Day Surgery : ODS) หรอื ไม่

 มี  ไม่มี

2. หน่วยงานของท่านมีการใหบ้ รกิ ารการผา่ ตดั ในโรคดงั ต่อไปน้ีหรือไม่ และโปรดระบสุ ถานท่ใี นการใหบ้ รกิ าร

Diseases for One Day Surgery (ODS) สถานที่ที่ใชใ้ นการให้บริการการรกั ษา
ไม่มี มี ห้องผ่าตัด ห้องส่องกลอ้ ง อน่ื ๆ (โปรดระบุ)
1. โรคไสเ้ ลือ่ นขาหนบี (Inguinal hernia)
2. โรคถงุ น้าอัณฑะ (Hydrocele) -มีตอ่ ด้านหลงั -
3. โรคริดสดี วงทวาร (Hemorrhoid)
4. ภาวะเลอื ดออกผดิ ปกตทิ างช่องคลอด (Vaginal bleeding)

5. หลอดเลือดดาของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารขอด

(Esophageal varices, Gastric varices)
6. ภาวะหลอดอาหารตีบ (Esophageal stricture)

7. โรคมะเรง็ หลอดอาหารระยะลกุ ลาม ที่อุดตัน

(Obstructive esophageal cancer/tumor)
8. ต่ิงเนอ้ื งอกลาไส้ใหญ่ (Colorectal polyp)
9. นิ่วในท่อนา้ ดี (Bile duct stone)
10. นวิ่ ในท่อตับอ่อน (Pancreatic duct stone)
11. ภาวะท่อน้าดีตีบ (Bile duct stricture)
12. ภาวะท่อตับออ่ นตบี (Pancreatic duct stricture)

13. ภาวะส่ิงแปลกปลอมค้างในทางเดนิ อาหารส่วนต้น

(Foreign body of upper GI. Tract)
14. ต้อเน้ือ (Pterygium Excision)

-1-

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 105

Diseases for One Day Surgery (ODS) สถานที่ท่ีใชใ้ นการให้บรกิ ารการรกั ษา
15. ทาหมนั หญงิ (Female sterilization) ไม่มี มี ห้องผ่าตดั ห้องส่องกล้อง อน่ื ๆ (โปรดระบุ)
16. กระดกู รยางค์หกั (Percutaneous fracture fixation)
17. ฝีคณั ฑสตู ร (Fistula in ano)
18. ฝีรอบทวาร (Perirectal, Perianal abscess)
19. แผลท่ีทวารหนกั (Anal fissure)
20. ฝที ่เี ตา้ นม (Breast abscess)
21. นวิ่ ในกระเพาะปัสสาวะ (Vesicle stone)
22. นว่ิ ในท่อไต (Ureteric stone)
23. นวิ่ ในทอ่ ปสั สาวะ (Urethral stone)
24. ท่อปัสสาวะตีบ (Urethral stricture)

3. หนว่ ยงานของท่านมี Pre-anesthetic Clinic เฉพาะในการประเมินผูป้ ว่ ยกอ่ นการผ่าตดั แบบวันเดยี วกลบั (One Day Surgery : ODS) หรือไม่
 มี  ไมม่ ี

4. หน่วยงานของท่านมี Pre-anesthetic Clinic สาหรับการผ่าตัดทั่วไปอยู่แล้วในการประเมินผู้ป่วยก่อนการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ
(One Day Surgery : ODS) หรอื ไม่

 มี  ไม่มี

5. การผ่าตดั แบบวนั เดียวกลบั (One Day Surgery : ODS) หนว่ ยงานของทา่ นมกี ารติดตามผู้ปว่ ยหลังผ่าตัดหรอื ไม่

 มี  ไม่มี

6. ชอ่ งทางติดตอ่ ในภาวะฉกุ เฉินในการรบั ผู้ป่วยที่มปี ญั หาดว่ นหลังการผา่ ตดั (นอกเหนือจากห้องฉกุ เฉินของโรงพยาบาล)

 มี  ไม่มี  อนื่ ๆ (ระบ)ุ ................................................

7. หน่วยงานของท่านมีจุดพักฟื้นท่ีเป็นลักษณะ Ward/Unit (ท่ีไม่ใช่ Recovery Room) รองรับผู้ป่วยในการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ
(One Day Surgery : ODS) ที่งานผูป้ ว่ ยนอกหรือไม่

 มี จานวน .......... หอ้ ง .......... เตียง  ไม่มี  อนื่ ๆ (ระบ)ุ ..............................

8. โปรดระบจุ านวนบคุ ลากรทใี่ ห้บริการผา่ ตัดแบบวันเดียวกลบั ในหนว่ ยงานของทา่ น จานวน (คน)
ทีมบคุ ลากรทีใ่ หบ้ รกิ ารการรกั ษาการผ่าตัด

8.1 ศลั ยแพทย์
8.2 วสิ ัญญีแพทย์
8.3 วสิ ญั ญีพยาบาล
8.4 อ่นื ๆ (ระบ)ุ ................................................................................

9. หน่วยงานของทา่ นผ่านการประเมินศกั ยภาพจากคณะกรรมการตรวจเยีย่ มและประเมินโครงการพัฒนาระบบบรกิ าร (One Day Surgery : ODS)
และการผ่าตดั แผลเลก็ Minimally Invasive Surgery (MIS) ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ หรือคณะกรรมการฯ ของเขตสขุ ภาพหรอื ไม่

 ผ่าน  ไม่ผา่ น

-2-

106 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

ส่วนท่ี 2 การประเมินความพร้อมในการดาเนินโครงการในช่วงระยะเวลา 1-5 ปี นบั จากเรมิ่ ดาเนนิ โครงการ
1. โปรดระบคุ วามพรอ้ มของหนว่ ยงานในการใหบ้ รกิ ารผ่าตัดแบบวนั เดยี วกลบั (One Day Surgery : ODS)

Diseases for One Day Surgery (ODS) ไม่มี 2563 ไดใ้ นปี พ.ศ. 2567
1. โรคไสเ้ ลอ่ื นขาหนีบ (Inguinal hernia) 2564 2565 2566
2. โรคถุงน้าอณั ฑะ (Hydrocele)
3. โรครดิ สีดวงทวาร (Hemorrhoid)
4. ภาวะเลอื ดออกผดิ ปกตทิ างช่องคลอด (Vaginal bleeding)

5. หลอดเลือดดาของหลอดอาหาร กระเพาะอาหารขอด

(Esophageal varices, Gastric varices)
6. ภาวะหลอดอาหารตบี (Esophageal stricture)

7. โรคมะเรง็ หลอดอาหารระยะลุกลาม ที่อุดตัน

(Obstructive esophageal cancer/tumor)
8. ต่ิงเนอื้ งอกลาไสใ้ หญ่ (Colorectal polyp)
9. นว่ิ ในทอ่ นา้ ดี (Bile duct stone)
10. นิ่วในท่อตบั อ่อน (Pancreatic duct stone)
11. ภาวะทอ่ น้าดตี ีบ (Bile duct stricture)
12. ภาวะท่อตบั ออ่ นตบี (Pancreatic duct stricture)

13. ภาวะสิง่ แปลกปลอมค้างในทางเดนิ อาหารส่วนต้น

(Foreign body of upper GI. Tract)
14. ตอ้ เน้ือ (Pterygium Excision)
15. ทาหมนั หญิง (Female sterilization)
16. กระดูกรยางคห์ ัก (Percutaneous fracture fixation)
17. ฝีคัณฑสตู ร (Fistula in ano)
18. ฝรี อบทวาร (Perirectal, Perianal abscess)
19. แผลท่ที วารหนัก (Anal fissure)
20. ฝีทเ่ี ตา้ นม (Breast abscess)
21. นว่ิ ในกระเพาะปัสสาวะ (Vesicle stone)
22. นวิ่ ในท่อไต (Ureteric stone)
23. นวิ่ ในทอ่ ปสั สาวะ (Urethral stone)
24. ทอ่ ปัสสาวะตีบ (Urethral stricture)

โรคอื่นๆ (โปรดระบุ)
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................

-3- -มีตอ่ ด้านหลงั -

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 107

2. ขอ้ เสนอแนะเพื่อการพฒั นาระบบรกิ ารการผา่ ตัดแบบวนั เดียวกลบั (One Day Surgery : ODS)
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................

ผู้ใหข้ อ้ มลู ชอื่ -นามสกลุ ............................................................ โทรศพั ทท์ ท่ี างาน ...........................................................................
ผอู้ านวยการสถานพยาบาลหรอื ผรู้ บั มอบอานาจ มือถอื ......................................... e-mail .....................................
ผ้ปู ระเมิน

-4-

108 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

การบันทึกขอ้ มูลเบกิ คา่ บรกิ ารทางการแพทย์กรณีการผา่ ตดั แบบวนั เดียวกลบั
(One Day Surgery: ODS)

ตามประกาศสำ� นกั งานประกันสังคม เรอ่ื งหลกั เกณฑแ์ ละอัตราคา่ บรกิ ารทางการแพทย์กรณกี ารผา่ ตัดแบบ
วนั เดยี วกลับ (One Day Surgery) เพื่อเพ่ิมสทิ ธปิ ระโยชน์แกผ่ ู้ประกนั ตนสามารถเขา้ ถึงบรกิ ารอย่างรวดเร็ว ลดระยะ
เวลาการรอคอยผ่าตัด ลดความแออัดในสถานพยาบาล เพิ่มการเขา้ ถึงบริการท่มี ีมาตรฐานและปลอดภยั และลดค่าใช้
จ่ายในการดแู ลรักษา โดยก�ำหนดแนวทางการบันทกึ ข้อมูลเบกิ คา่ บรกิ ารทางการแพทย์ ดงั น้ี
1. สถานพยาบาลท่ีจะขอเบิกตอ้ งไดร้ บั อนมุ ตั ิการให้บรกิ ารกรณี ODS จากส�ำนกั งานประกนั สังคม
2. ให้สถานพยาบาลบันทกึ ข้อมูลผ่านโปรแกรม SIP09 Version 1.2.2 ดังน้ี
2.1 หนา้ รับ/จ�ำหน่าย/สทิ ธ์ิ ข้อมลู ส�ำคญั ทต่ี อ้ งบันทึกกรณี ODS

2.1.1 วนั เวลาท่ีรับไว้ – วันเวลาการจ�ำหน่าย
2.1.2 ประเภทการจำ� หนา่ ย
2.1.3 เลือก NONI และ บันทกึ ประเภทบรกิ าร/รกั ษา ใส่คำ� ว่า
ODS <เลขลำ� ดบั ทขี่ องโรคตามประกาศของสำ� นักงานประกันสังคม>
เชน่ ตัวอย่างที่ 1 โรคไสเ้ ล่อื นขาหนบี ใส่ ODS001
ตวั อย่างท่ี 2 โรคภาวะเลอื ดออกผดิ ปกตทิ างช่องคลอด ใส่ ODS004 เปน็ ตน้

2.1.1

2.1.1
2.1.2

2.1.3
2.2 หนา้ การวินจิ ฉยั / หตั ถการ บนั ทึกรหสั โรค และ รหสั หตั ถการใหส้ อดคลอ้ งตามประกาศของ

สำ� นกั งานประกันสังคม โดยต้องระบุเวลาเรม่ิ ต้น – เวลาสน้ิ สดุ การท�ำหัตถการ

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 109

3. รหสั การตรวจข้อมูล
รหสั คำ� อธบิ าย
181 กรณี ODS : ประเภทการจ�ำหน่ายไม่ตรงตามเงอื่ นไขที่ประกนั สงั คมก�ำหนด
182 กรณี ODS : ระยะเวลาใหก้ ารรักษาในสถานพยาบาลไมต่ รงตามเงอื่ นไขท่ีประกนั สังคมกำ� หนด
(นบั จากเวลาเรม่ิ ผ่าตดั ถงึ เวลาจ�ำหนา่ ย)
255 กรณี ODS : รหัสวินิจฉัยโรคและรหสั หัตถการไม่สอดคลอ้ งกบั ประเภทบรกิ าร/รักษา
704 กรณี ODS : สถานพยาบาลให้การรักษาไมอ่ ยู่ในรายชื่อท่ปี ระกันสงั คมก�ำหนด
705 กรณี ODS : รพ.รกั ษา#รพ.ส่งข้อมูล#รพ.หลกั
4. ตวั อย่างเอกสารตอบรบั

ส�ำนกั สารสนเทศบริการสุขภาพ
30 พ.ย. 2563

110 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

บทท่ี 6

แนวทางการตรวจสอบเวชระเบยี นในระบบการผ่าตัดวนั เดยี วกลับและการผา่ ตัดแผลเล็ก
สำ� นกั งานหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ
พญ.รัชนศิ พรวภิ าวี สำ� นักงานหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ

กระบวนการตรวจสอบเปน็ มติ หิ นง่ึ ทแ่ี สดงใหเ้ หน็ วา่ การดำ� เนนิ งานขององคก์ รมคี วามตระหนกั ถงึ การมธี รรมาภบิ าล
ซึ่งต้องมใี นการบรหิ ารจัดการของกองทุนประกันสขุ ภาพทุกกองทุน เพือ่ ให้สะท้อนถงึ ความมีประสทิ ธภิ าพในการบรหิ าร
จัดการกองทุนและแสดงให้เห็นถึงการที่ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพมาตรฐานตามเจตนารมณ์ของ
พระราชบญั ญตั ิหลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ
การตรวจสอบเวชระเบียน เพอ่ื สร้างความถกู ต้อง เป็นธรรมและเป็นท่ยี อมรบั ทกุ องค์กรของการเบิกจา่ ยเงิน
ชดเชยและการใหบ้ ริการสาธารณสุข ประกอบดว้ ยการตรวจสอบ 4 ประเภท คอื
(1) Coding Audit เปน็ การตรวจสอบความสอดคลอ้ งของรหสั โรคและรหัสหตั ถการกบั ขอ้ มลู ทป่ี รากฏอยู่ใน
เวชระเบียนผ้ปู ว่ ยในของหน่วยบรกิ าร
(2) Billing Audit เป็นการตรวจสอบการจา่ ยชดเชยในรายการทจี่ า่ ยเพมิ่ จากระบบกล่มุ วินจิ ฉัยโรคร่วม เชน่
อุปกรณ์ขอ้ เข่าเทยี ม การใส่ขดลวดหลอดเลอื ดหัวใจโคโรนารโี ดยผ่านสายสวน เป็นต้น
(3) Quality of Care Audit เป็นการตรวจสอบคุณภาพการให้บริการสาธารณสุขของหน่วยบริการ
ตามมาตรฐานวิชาชีพ
(4) Medical Record Audit เปน็ การตรวจสอบคณุ ภาพการบนั ทึกเวชระเบยี นของหนว่ ยบรกิ าร

การตรวจสอบเวชระเบียนเพ่อื ประเมินคุณภาพบรกิ าร

ในการตรวจสอบเวชระเบยี นในปงี บประมาณ 2562 -2564 สปสช ไดร้ บั ความรว่ มมอื จากคณะกรรมการกำ� หนด
มาตรฐานการจดั ตง้ั และการรกั ษาความปลอดภยั ของผปู้ ว่ ย (Patient Safety) ทเ่ี ขา้ รบั บรกิ ารการผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั
One Day Surgery (ODS) และการผา่ ตดั แผลเลก็ Minimally Invasive Surgery (MIS) จากกรมการแพทย์ สำ� นกั งาน
ปลัดกระทรวงสาธารณสขุ ราชวิทยาลัยศลั ยแพทย์แหง่ ประเทศไทย ราชวิทยาลัยวิสญั ญแี พทย์แหง่ ประเทศไทย และ
ราชวิทยาลัยทเี่ กย่ี วขอ้ ง ในการตรวจสอบคุณภาพการให้บรกิ าร ซงึ่ ไดด้ �ำเนนิ การตรวจสอบดังนี้
1. การผา่ ตดั ผา่ นกลอ้ งแบบ Minimally Invasive Surgery (MIS) ในการผา่ ตดั laparoscopic cholecystectomy
ซง่ึ มกี ารตรวจสอบเวชระเบียนในปงี บประมาณ 2562-2564
2. การผ่าตัด One day surgery ในการท�ำหตั ถการ endoscopic ในการรักษา หลอดเลอื ดด�ำของหลอดอาหาร
กระเพาะอาหารขอด (Esophageal varices, Gastric varices) และติง่ เน้ืองอกล�ำไสใ้ หญ่ (Colorectal polyp) ใน
ปีงบประมาณ 2564

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 111

วตั ถุประสงค์ในการตรวจสอบ

1. เพ่อื ประเมินคุณภาพการใหบ้ ริการ กรณผี า่ ตดั ผา่ นกล้องแบบ MIS และ ODS โดยทีมผเู้ ชีย่ วชาญ หรือ
องคก์ รวิชาชพี เพื่อพัฒนาระบบการตรวจสอบและใหเ้ กิดการพฒั นาระบบบริการของหน่วยบรกิ ารและพฒั นาระบบ
บริการในภาพรวมของประเทศ
2. เพือ่ พัฒนาระบบการตรวจสอบคณุ ภาพบรกิ าร ในระบบหลกั ประกนั สุขภาพ ให้เปน็ ท่ยี อมรับของหนว่ ย
บรกิ ารและองค์กรวชิ าชีพที่เก่ยี วขอ้ ง
3. เพอื่ ให้ สปสช.ไดผ้ ลการตรวจสอบและข้อเสนอแนะทางวิชาการมาพฒั นาระบบการจา่ ยชดเชย และ
องค์กรวิชาชพี ไดข้ ้อมูลมาพัฒนางานด้านวิชาการ และมาตรฐานการรักษา

หลักฐานประกอบการตรวจสอบเวชระเบยี น กรณี Minimally Invasive Surgery (MIS)

หน่วยบรกิ ารในระบบหลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติทใ่ี ห้บริการจะได้รบั ค่าใช้จ่ายเพอ่ื บรกิ ารสาธารณสุขกรณีท่ี
ให้บริการผ่าตดั ผ่านกล้องแบบ Minimally Invasive Surgery (MIS) เป็นการให้บรกิ ารแบบผปู้ ว่ ยใน ซ่ึงเวชระเบยี น
จะเปน็ ไปตามมาตรฐานเวชระเบยี นผูป้ ว่ ยใน เอกสารหลกั ฐานที่หน่วยบรกิ ารต้องจัดเตรียมเพ่อื รองรับการตรวจสอบ
โดยอ้างอิงจากแนวทางการตรวจสอบเอกสารหลกั ฐานการเรยี กเกบ็ คา่ ใช้จา่ ยเพือ่ บรกิ ารสาธารณสขุ ร่วม 3 กองทนุ
ปี 2563 มีแนวทางการตรวจสอบ ดังน้ี
1. OPD card หรอื สำ� เนา OPD card ทเ่ี กย่ี วขอ้ งในการตรวจสอบครง้ั นนั้ เพอื่ พสิ จู นห์ ลกั ฐานการดำ� เนนิ ของโรค
2. แบบบนั ทกึ สรุปการจำ� หน่าย (Discharge summary) ประเดน็ การพจิ ารณามี ดังนี้

1) ควรสรุปเป็นคำ� วินิจฉัยโรคและหัตถการทางการแพทย์ ไม่ควรสรุปเปน็ คำ� วนิ จิ ฉยั ตามการให้
รหสั ICD-9, ICD-10

2) การลงนามรับรองการสรปุ เวชระเบียน แพทย์ สามารถลงนาม attending or approval ดา้ นใดด้าน
หนงึ่ ก็ได้ กรณที ่สี รปุ โดยผู้ท่ไี มม่ ใี บอนุญาตประกอบวชิ าชีพเวชกรรมลงนามได้เพียง attending และ
ต้องมีแพทย์ ลงนามรับรอง (approval) จึงจะถือว่าเป็นใบสรปุ การรักษาพยาบาลทส่ี มบรู ณ์ หากไมม่ ี
การลงนามรบั รองจะถอื วา่ เวชระเบียนดังกล่าวไมม่ ีการสรปุ การรกั ษาพยาบาล

3. แบบบนั ทกึ การรบั ทราบขอ้ มลู และยนิ ยอมรบั การรกั ษาหรอื ทำ� หตั ถการ (Informed Consent) ของผปู้ ว่ ย
4. แบบบันทึกการซักประวตั ิ การตรวจรา่ งกายของแพทย์ (history, physical examination, admission
note) ต้องมีประวตั ติ รวจรา่ งกายและการวินิจฉยั โรคเพอ่ื ความสมบรู ณ์ในการตรวจสอบตอ้ งใช้ข้อมลู ที่ บนั ทึกโดย
แพทยผ์ รู้ ักษา ในกรณบี คุ ลากรอ่ืน เชน่ นกั ศกึ ษาแพทย์ พยาบาล ทำ� การบนั ทกึ ข้อมูลแทน แพทย์จะตอ้ งมกี ารลงนาม
ก�ำกับโดยแพทย์ผ้รู ักษาในแบบบนั ทกึ ประวตั ิและตรวจรา่ งกายจึงจะถือวา่ เปน็ ข้อมูลท่ีมคี วามนา่ เชอ่ื ถือ
5. แบบบันทกึ ความกา้ วหนา้ (Progress Note) ของแพทย์ รวมทั้งบนั ทกึ การตรวจเยย่ี มหลงั ผา่ ตัด ในการ
ตรวจสอบต้องใช้ข้อมลู ทบ่ี นั ทกึ การวนิ จิ ฉัยโดยแพทย์ผรู้ กั ษาหรอื ลงนามก�ำกบั โดยแพทยผ์ รู้ ักษาจึงสามารถ อ้างองิ ใน
การตรวจสอบเวชระเบียนได้
6. แบบบนั ทกึ การส่งั การรักษา (Doctor’s order) การตรวจสอบข้อมูลใน doctor’s order ใช้ค�ำส่งั การ
รักษาพยาบาลของแพทย์เทา่ นั้น ในกรณนี กั ศึกษาแพทย์ หรอื การบนั ทกึ ของพยาบาลทรี่ ับค�ำสัง่ (รคส.) ตอ้ งมีการลง
นามกำ� กับโดยแพทย์ผู้รกั ษาทุกครงั้ ท่สี ั่งการรักษาพยาบาล
7. แบบบนั ทกึ การปรกึ ษาโรคระหวา่ งแผนกหรอื กลมุ่ งานของแพทย์ (Consultation record) (ถา้ ม)ี พบใบสง่
ปรกึ ษาและผลการใหค้ ำ� ปรกึ ษา หรอื อาจบนั ทกึ การปรกึ ษาและผลการใหค้ ำ� ปรกึ ษาใน progress note ของแพทยไ์ ด้
8. แบบประเมนิ ผปู้ ว่ ยกอ่ นทำ� การผา่ ตดั เชน่ การประเมนิ ทางวสิ ญั ญี การประมนิ ASA classification เปน็ ตน้

112 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

9. แบบบนั ทกึ วสิ ญั ญี (Anesthetic record) เพอ่ื ประกอบการดแู ลผปู้ ว่ ยระหวา่ งการผา่ ตดั และภาวะแทรกซอ้ น
ทเ่ี กดิ ขนึ้ กอ่ นผา่ ตดั ระหวา่ งและหลงั การผา่ ตดั ใหร้ ะบรุ ายละเอยี ดภาวะแทรกซอ้ นและการดแู ลรกั ษาเพมิ่ เตมิ
10. แบบบันทึกการผา่ ตัด (Operative note) ประเด็นการพจิ ารณามี ดังน้ี

1) กรณที ่เี ปน็ major OR procedure ต้องมแี บบบนั ทกึ การผา่ ตดั (Operative note) ประกอบการ
ตรวจสอบเสมอ

2) กรณี non OR procedure ต้องมบี นั ทึกเปน็ short operative note ในบนั ทกึ ความก้าวหน้าของโรค
พร้อมท้ังต้องมีข้อมลู สง่ิ ทต่ี รวจพบและรายละเอียดที่ส�ำคัญของการทำ� หตั ถการ หรอื มผี ลการตรวจที่
เขา้ ได้กับการท�ำหตั ถการนน้ั

3) กรณหี น่วยบริการใช้บันทึกการผ่าตัดทีเ่ ปน็ แบบพิมพ์ส�ำเรจ็ รูปโดยบันทกึ ขอ้ มลู บางส่วนเพื่อเปน็ หลัก
ฐานประกอบการทำ� หตั ถการตอ้ งมีการลงนามของแพทยผ์ ู้ท�ำหัตถการ จึงจะถือวา่ เป็นบันทึกทมี่ ี
ความสมบูรณ์

4) การตรวจสอบหลักฐานการทำ� หตั ถการของแพทยใ์ ห้ยึดข้อมลู ในส่วน description ทอี่ ธบิ ายถงึ finding
และขนั้ ตอนรายละเอียดการทำ� หัตถการ และหรือการมี complication ถอื เปน็ ขอ้ มูลส�ำคญั ประกอบ
การตรวจสอบเวชระเบยี น หากมีเพียงบนั ทึกโรคและหตั ถการในเอกสารไม่สามารถใช้อา้ งอิงเพ่อื เปน็
หลักฐานการตรวจสอบเวชระเบียนว่าเปน็ การผ่าตดั หรือทำ� หัตถการน้ัน ๆ จริง

11. ผลการตรวจทางห้องปฏบิ ัตกิ ารที่เก่ยี วขอ้ งกับการรับผูป้ ว่ ยไวน้ อนโรงพยาบาลในคร้ังน้ัน ผลการตรวจ
ทางรงั สวี ินจิ ฉัยพรอ้ มรายงานผลการตรวจ เช่น ผล LFT ผลการตรวจ ultrasound เปน็ ตน้
12. แบบบนั ทกึ ทางการพยาบาล (Nurses’s note) รวมถงึ แบบประเมนิ สมรรถนะทางการพยาบาลและ
แผนการจ�ำหน่ายผู้ป่วย
13. แบบบนั ทกึ สญั ญาณชพี หรอื ฟอรม์ ปรอท (Graphic sheet) ไดแ้ ก่ body temperatures, blood pressure,
pulse rate, respiratory rate และยงั สามารถใชบ้ นั ทกึ จำ� นวนวนั ทผี่ ปู้ ว่ ยเขา้ อยใู่ นโรงพยาบาล leave day การสน้ิ สดุ
การรกั ษา นำ�้ หนักผู้ป่วย fluid intake/output ในรปู แบบตา่ ง ๆ ของการพยาบาล
14. บนั ทกึ ทางการพยาบาล แนวทางตรวจสอบจะตรวจสอบรายละเอยี ดของ nurses’ note แบบประเมนิ
สมรรถนะทางการพยาบาลใบบนั ทึกการใหย้ าของพยาบาล บันทึกการเฝา้ ระวงั อาการผู้ปว่ ย แผนการจำ� หนา่ ยผปู้ ่วย
เปน็ ขอ้ มูลประกอบการตรวจสอบว่ามกี ารด�ำเนนิ การตามคำ� ส่ังแพทย์หรอื ไม่ การประเมินสภาพผู้ป่วยระหวา่ งทน่ี อน
ในโรงพยาบาล เหตุการณท์ ่ไี มพ่ ึงประสงค์ต่าง ๆ
15. แบบบันทกึ การใหย้ า (Medication sheet) การให้สารนำ้� และการใหเ้ ลอื ด Intake-Output
16. รายงานผลพยาธิวิทยา กรณที ่มี กี ารส่งตรวจทางพยาธิ
17. กรณกี ารเบกิ จา่ ยอวยั วะเทยี มและอปุ กรณใ์ นการบำ� บดั รกั ษา กรณอี วยั วะเทยี มและอปุ กรณภ์ ายในรา่ งกาย
ตอ้ งมหี ลกั ฐานการใชอ้ ุปกรณแ์ ละอวัยวะเทียมดงั กล่าว ไดแ้ ก่ บนั ทกึ การสงั่ และ หลักฐานการใช้อปุ กรณ์และอวยั วะ
เทยี มในเวชระเบยี น และ sticker (ถา้ อปุ กรณแ์ ละอวัยวะเทียมนนั้ มี sticker) เพื่อเปน็ หลกั ฐานในกรณีท่ีมีการตรวจ
สอบด้านการจ่ายชดเชย
18. เอกสารอน่ื ๆ ทีเ่ ก่ียวข้องกบั การดูแลรกั ษาผปู้ ว่ ย (ถา้ ม)ี เชน่ ใบสง่ ตอ่ ผลการตรวจทางห้องปฏบิ ตั ิการ
จากหน่วยบรกิ ารอ่นื เป็นต้น
19. บันทกึ การตรวจตดิ ตามผ้ปู ่วยหลังจากออกจากโรงพยาบาล ซึ่งรวมทงั้ การตดิ ตามโดยใช้ platform ODS
ตามแนวทางของคณะกรรมการกำ� หนดมาตรฐานการจดั ต้งั และการรักษาความปลอดภยั ของผู้ป่วย (Patient Safety)
ทเี่ ข้ารับบรกิ ารการผ่าตัดแบบวนั เดยี วกลบั One Day Surgery (ODS) และการผา่ ตดั แผลเล็ก Minimally Invasive
Surgery (MIS)

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 113

หลกั ฐานประกอบการตรวจสอบเวชระเบยี น กรณี One Day Surgery (ODS)

เนอื่ งจาก ODS เปน็ การรกั ษาการผา่ ตัดแบบวันเดยี วกลบั โดยสว่ นใหญ่อาจจะเปน็ การให้การรักษาแบบผู้ป่วย
นอก ซงึ่ คณะกรรมการก�ำหนดมาตรฐานการจัดตั้งและการรักษาความปลอดภยั ของผปู้ ่วย (Patient Safety) ท่เี ขา้ รบั
บริการการผา่ ตดั แบบวนั เดียวกลบั OneDaySurgery(ODS)และการผ่าตัดแผลเล็กMinimallyInvasiveSurgery(MIS)
ได้ก�ำหนดแนวทางการก�ำกับการท�ำหัตถการของผู้ป่วยในโครงการพัฒนาระบบการบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ
(One Day Surgery :ODS) ดงั น้นั เอกสารหลักฐานท่ีหนว่ ยบริการตอ้ งจัดเตรียมเพ่อื รองรับการตรวจสอบ มีดังน้ี
1. บันทกึ เวชระเบยี นหรือแบบฟอร์มการบันทึกตามแนวทางการกำ� กบั การทำ� หตั ถการของผู้ปว่ ยในโครงการ
พฒั นาระบบการบรกิ ารผา่ ตัดแบบวันเดียวกลบั (One Day Surgery: ODS)
2. เอกสารหลกั ฐานอืน่ ๆ ทีเ่ กย่ี วขอ้ งกบั การรักษาของผปู้ ว่ ยในแตล่ ะราย เชน่

1) OPD card หรอื สำ� เนา OPD card ทเ่ี กย่ี วขอ้ งในการตรวจสอบครง้ั นน้ั เพอ่ื พสิ จู นห์ ลกั ฐานการดำ� เนนิ ของโรค
2) แบบบนั ทกึ การรบั ทราบขอ้ มลู และยนิ ยอมรบั การรกั ษาหรอื ทำ� หตั ถการ (Informed Consent) ของผปู้ ว่ ย
3) บนั ทกึ การประเมนิ ตา่ ง ๆ ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั ผปู้ ว่ ยกอ่ นการทำ� หตั ถการ เชน่ การประมนิ ASA classification เปน็ ตน้
4) Intra operative record ประกอบดว้ ย

a. บันทึกทางวสิ ัญญี (Anesthetic record) หรือบันทึกการระงบั ความรสู้ กึ เพ่ือประกอบการดแู ลผูป้ ่วย
ระหว่างการผา่ ตัดหรือท�ำหัตถการ และภาวะแทรกซอ้ นทเ่ี กดิ ขน้ึ ก่อนผา่ ตดั ระหวา่ งและหลงั การผา่ ตดั
ใหร้ ะบุรายละเอยี ดภาวะแทรกซ้อนและการดูแลรักษาเพ่มิ เตมิ

b. แบบบนั ทึกการผ่าตัด (Operative note) หรือการทำ� หัตถการ การตรวจสอบหลักฐานการทำ� หัตถการ
ของแพทยใ์ หย้ ดึ ข้อมลู ในส่วน description ท่อี ธิบายถงึ finding และขน้ั ตอนรายละเอยี ดการทำ�
หตั ถการ และหรอื การมี complication ถือเปน็ ขอ้ มลู สำ� คัญประกอบการตรวจสอบเวชระเบยี น

c. บนั ทกึ ทางการพยาบาล (Nurses ’s note) การบนั ทกึ สญั ญาณชพี และบนั ทกึ การใหย้ า (Medication
sheet) การใหส้ ารนำ้�

5) ผลการตรวจทางหอ้ งปฏบิ ตั กิ าร รวมทงั้ ผลการตรวจทางรงั สวี นิ จิ ฉยั ทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การรกั ษาผปู้ ว่ ยในครง้ั นนั้
6) รายงานผลพยาธิวทิ ยา กรณีทม่ี ีการส่งตรวจทางพยาธิ
7) กรณกี ารเบกิ จา่ ยอวยั วะเทยี มและอปุ กรณใ์ นการบำ� บดั รกั ษา กรณอี วยั วะเทยี มและอปุ กรณภ์ ายในรา่ งกาย

ต้องมหี ลกั ฐานการใช้อุปกรณแ์ ละอวัยวะเทยี มดงั กล่าว ได้แก่ บนั ทึกการสั่ง และ หลักฐานการใช้อุปกรณ์
และอวยั วะเทยี มในเวชระเบยี น และ sticker (ถา้ อปุ กรณแ์ ละอวยั วะเทยี มนนั้ มี sticker) เพอื่ เปน็ หลกั ฐาน
ในกรณีท่มี ีการตรวจสอบดา้ นการจ่ายชดเชย
8) บันทึกการตรวจตดิ ตามผปู้ ่วยหลงั จากออกจากโรงพยาบาล ซงึ่ รวมท้งั การตดิ ตามโดยใช้ platform ODS
ตามแนวทางของคณะกรรมการก�ำหนดมาตรฐานการจัดตั้งและการรักษาความปลอดภัยของผู้ป่วย
(Patient Safety) ทเ่ี ขา้ รับบรกิ ารการผา่ ตดั แบบวันเดยี วกลบั One Day Surgery (ODS) และการผ่าตัด
แผลเลก็ Minimally Invasive Surgery (MIS)

114 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

ประเดน็ ท่พี บและขอ้ เสนอแนะเพื่อการพฒั นาของกรรมการตรวจสอบเวชระเบยี น

ประเดน็ การบนั ทกึ เวชระเบยี นทพี่ บจาการตรวจสอบเวชระเบยี นการผา่ ตดั ผา่ นกลอ้ งแบบ MIS กรณี laparoscopic
cholecystectomy
• การบนั ทกึ การซกั ประวตั ิ การตรวจรา่ งกายของแพทย ์ ควรจะมรี ายละเอยี ดของอาการ รวมทง้ั การดำ� เนนิ โรค
• ผลการตรวจทางห้องปฏิบตั กิ ารหรือผลการตรวจทางรงั สวี ินิจฉัยทเี่ ก่ยี วขอ้ ง ต้องมีผลการตรวจทางห้อง
ปฏบิ ตั ิการที่เกยี่ วข้องหรอื ผลการตรวจทางรงั สีวินจิ ฉยั โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงการตรวจทจี่ ะ confirm diagnosis เชน่
ผลการตรวจ ultrasound ในกรณที เี่ ปน็ cholecystitis เปน็ ตน้
• บันทึกความกา้ วหนา้ (Progress Note) ของแพทย์ ควรมกี ารบันทกึ ในกรณีทมี่ คี วามเปลี่ยนแปลงของอาการ
ผปู้ ่วย รวมท้ังควรจะมีบนั ทึกการตรวจเยี่ยมหลังผา่ ตัด
• บนั ทึกการระงับความรู้สึก ควรมกี ารบันทึกข้อมลู ให้ครบถ้วนตามองค์ประกอบดังตอ่ ไปน้ี

1. แบบประเมินก่อนการระงับความรู้สกึ preanesthetic /preoperative assessment
2. แบบบนั ทึกข้อมูลระงบั ความรูส้ ึก anesthetic record ควรบันทึกข้อมลู ในแตล่ ะส่วนใหค้ รบถว้ นตาม

มาตรฐานวชิ าชพี
3. แบบ Post anesthetic record ซ่งึ รวมทง้ั การประเมนิ สภาพผปู้ ่วยก่อนกลับหอผปู้ ว่ ย Aldrete score /

กลบั บ้าน Modified post anesthesia discharge scoring system (Modified PADSS)
ในกรณีที่เป็นการท�ำหตั ถการ ODS ในหอ้ งสอ่ งกล้อง การบนั ทึกขอ้ มลู ระงบั ความรูส้ ึกควรมขี ้อมลู ดังนี้

a. ใบประเมนิ กอ่ นทำ� หตั ถการ ควรบนั ทึก underlying disease NPO time
b. ใบบนั ทกึ ขณะท�ำหตั ถการ ควรบันทึกขอ้ มลู การวัด V/S ทุก 5-15 นาที ตามทส่ี ถานพยาบาลก�ำหนด

รวมท้งั บันทกึ การวดั O2sat บันทึกชอ่ื ยา ขนาด วิธี เวลาที่ให้ สภาพผปู้ ่วยทเ่ี ปล่ยี นแปลง วิธกี ารแก้ไข
เมอ่ื เกิดภาวะแทรกซอ้ น
c. ใบบนั ทกึ การดแู ลผู้ป่วยหลังทำ� หัตถการ ควรบันทึกข้อมลู การวัด วัด V/S ตามที่สถานพยาบาล
ก�ำหนด
• บันทึกการผา่ ตดั (operative note) ควรมรี ายละเอยี ดการผ่าตดั ขน้ั ตอนการผา่ ตัด หรือ เทคนิคการผา่ ตัด
รวมทั้งบันทกึ ภาวะแทรกซ้อนทเ่ี กดิ ระหวา่ งการผ่าตัด
• หน่วยบริการควรมีแนวทางในการบันทึกข้อมูลการท�ำหัตถการ หรือทางด้านวิสัญญีที่เป็นมาตรฐานตาม
แนวทางของคณะกรรมการกำ� หนดมาตรฐานการจดั ต้ังและการรักษาความปลอดภยั ของผปู้ ว่ ย (Patient Safety) ท่เี ข้า
รบั บริการการผา่ ตดั แบบวันเดียวกลับ One Day Surgery (ODS) และการผา่ ตัดแผลเลก็ Minimally Invasive Surgery
(MIS) ซงึ่ อาจกำ� หนดแบบฟอรม์ ในการบันทกึ และควรบนั ทกึ ให้ถกู ตอ้ งครบถ้วน

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 115

ประเดน็ คณุ ภาพการบริการทพ่ี บจากการตรวจสอบเวชระเบยี น

1. การประเมินกอ่ นการผา่ ตัด
• ควรประเมินโดยวสิ ญั ญกี อ่ นรบั ไว้ในโรงพยาบาลตาม Platform ODS โดยเฉพาะกรณที ี่หตั ถการนน้ั ตอ้ ง
ใชบ้ รกิ ารทางด้านวิสญั ญี
• ควรมีการตรวจประเมินโดยศลั ยแพทย์และวิสัญญแี พทย์ในวันเดยี วกนั ในกรณีใชบ้ รกิ ารด้านวสิ ัญญี
• ควรประเมินโดยวิสัญญีกอ่ นการผา่ ตดั ในโรงพยาบาล ซึง่ เปน็ ตามมาตรฐานในการดแู ลผู้ปว่ ย MIS/ODS ท่ี
ตอ้ งการใหบ้ ริการแบบ one stop service กอ่ นการ admit เพ่อื ลดอตั ราเลอ่ื นผ่าตดั โดยทผ่ี ปู้ ว่ ยไมพ่ ร้อม
หรอื การเตรยี มผู้ป่วยในกรณที ่เี ตรยี มไดเ้ พอื่ ลดวันนอนในโรงพยาบาล และมขี ้อเสนอแนะให้มีแบบฟอร์ม
ในการประเมนิ
2. การประเมนิ โดยวิสญั ญีก่อนการผ่าตดั
• ควรมีการประเมินตามแนวทางของ American Society of Anesthesiologists (ASA classification)
ให้ถกู ตอ้ ง
3. การติดตามทางดา้ นวิสญั ญรี ะหว่างการผา่ ตัด
• ในกรณี MIS ที่เปน็ การทำ� laparoscopic cholecystectomy ควรมกี ารติดตาม
- Monitor EEKTGCPOR2 เเพพรราาะะอใชาจ้กเ๊ากซดิ tCaOch2yใcสa่ชrdอ่ iงaทbอ้ rงaขdณycะaทrdำ� iหaัตรถะกหาวรา่ งผา่ ตดั และตอ้ งให้
- Monitor medication
• ในกรณหี ัตถการ ODS ควร monitor O2sat BP ระหวา่ งให้ sedative drug เนอ่ื งจากมีโอกาสทจ่ี ะ
เกดิ desaturation และ blood pressure ลดลงได้
4. การตรวจตดิ ตามหลังการผ่าตัด
5. ควรใช้ Platform ODS ในการติดตามผปู้ ่วย

เอกสารอ้างองิ
1. แนวทางการตรวจสอบเอกสารหลกั ฐานการเรียกเกบ็ ค่าใช้จา่ ยเพ่ือบรกิ ารสาธารณสุข ร่วม 3 กองทนุ ปี 2563
2. ผลการตรวจสอบและข้อเสนอแนะของกรรมการตรวจสอบเวชระเบยี นคุณภาพการใหบ้ รกิ าร กรณี MIS และ ODS

ปงี บประมาณ 2562-2564

116 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

บทที่ 7

การใชง้ านระบบลงทะเบียนการทำ� หัตถการของผู้ป่วย
ในระบบบริการผา่ ตัดแบบวันเดียวกลับและการผา่ ตัดแผลเล็ก (ODS&MIS registry)

รศ.นพ.วทิ ูร ชินสวา่ งวัฒนกุล คณะแพทยศาสตร์ ศิรริ าชพยาบาล
น.ส.ชลธิชา จิวารตั นพงศ์ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล

คณุ สมบัติของระบบ

1. ระบบลงทะเบียนการท�ำหตั ถการผปู้ ่วยในโครงการผ่าตัดแบบวันเดยี วกลบั (One Day Surgery: ODS) และ
การผา่ ตัดแบบแผลเล็ก (Minimal Invasive Surgery : MIS) ช่อื เวบ็ ไซดค์ ือ http://rec.ods-mis.in.th
2. สามารถใชง้ านระบบผา่ นโปรแกรม Web browser ดังน้ี คอื
- Internet Explorer (IE Version 8 ข้ึนไป)
- Google Chrome
- Microsoft Edge
- Safari
3. ระบบจะแบง่ ออกเป็น 2 ส่วน ดงั น้ี

- ระบบผู้ใชง้ านท่วั ไป : ท�ำหน้าทีใ่ นการใช้บริการข้อมูลและบันทึกขอ้ มูลภายในโรงพยาบาลที่ท�ำการ
ลงทะเบยี นไว้เท่าน้นั

- ระบบ Admin ภายในโรงพยาบาล : ท�ำหน้าที่ในการบรหิ ารจดั การข้อมูลภายในโรงพยาบาลทไ่ี ด้
ท�ำการลงทะเบียนไวจ้ ะสามารถจัดการขอ้ มูลไดเ้ ฉพาะโรงพยาบาลท่ี Admin ไดท้ �ำการลงทะเบยี น
ไวเ้ ทา่ นั้น

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 117

ระบบผใู้ ชง้ านทวั่ ไป

ระบบลงทะเบียนการทำ� หตั ถการผปู้ ่วยในโครงการผา่ ตัดแบบวนั เดียวกลับ

(One Day Surgery: ODS) มรี ายละเอียดในการบนั ทึกขอ้ มูลดังนี้
1. พมิ พ์ url : http://rec.ods-mis.in.th และใส่ username และ password

2. เม่อื ทำ� การ login ผา่ นแลว้ ระบบจะแสดงหนา้ Home (หนา้ หลัก) ซึง่ จะประกอบดว้ ยข่าวสาร และคมู่ อื
การใชง้ านระบบ

118 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

3. ระบบบันทึกข้อมูลการท�ำหัตถการผู้ปว่ ยในโครงการผา่ ตดั แบบวนั เดียวกลบั ท�ำการเลือกเมนู
( ลงทะเบยี นผู้ปว่ ย ODS ) ท�ำการใสห่ มายเลข HN ในชอ่ ง Search HN กดป่มุ Search HN
- หากไมพ่ บขอ้ มูลท�ำการกดปุ่ม Add new case เพอื่ เขา้ สหู่ น้าบันทึกขอ้ มูลการท�ำหัตถการผปู้ ว่ ยใน
โครงการผ่าตัดแบบวนั เดยี วกลบั และท�ำการกรอกขอ้ มูลการรักษาผปู้ ว่ ย
- หากผปู้ ว่ ยเคยทำ� การลงทะเบยี นขอ้ มลู ไวแ้ ลว้ ระบบจะแสดงข้อมลู ของผปู้ ่วยท่ีเคยท�ำการบนั ทกึ ข้อมลู
ไว้ หากตอ้ งการเพมิ่ ข้อมลู การรกั ษาใหม่ท�ำการกดปุ่ม Add new treatment หรือต้องการแกไ้ ขข้อมลู เดมิ ใหท้ ำ� การ
เลอื ก View ในตารางขอ้ มลู
หมายเหตุ : ในกรณที ี่ทำ� การ Add new treatment ระบบจะดงึ ข้อมูลพ้ืนฐานของผูป้ ว่ ย เช่น
หมายเลข HN , ชื่อ – นามสกุล , เพศ , เลขบัตรประจำ� ตัวประชาชน ทีเ่ คยทำ� การลงทะเบียนไวแ้ ลว้ มาแสดงให้ใน
ระบบการลงทะเบยี นผู้ปว่ ยในโครงการบริการผ่าตัดแบบวนั เดียวกลับ

เมอ่ื ท�ำการกดปมุ่ View

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 119

- ระบบจะแสดงขอ้ มูลการบนั ทึกการท�ำหตั ถการของผปู้ ว่ ยในโครงการบริการผ่าตดั แบบวนั เดยี วกลับ โดยจะแบง่
เปน็ 3 ข้นั ตอนของการท�ำหตั ถการดงั น้ี

• ขอ้ มลู ผู้ป่วยก่อนท�ำหัตถการ : ทำ� การบันทกึ ข้อมลู เมอ่ื ผ้ปู ว่ ยตกลงเขา้ โครงการบรกิ ารผ่าตัดแบบวันเดยี วกลบั
หมายเหตุ : Textbox ทเ่ี ปน็ สีชมพตู ้องทำ� การกรอกขอ้ มลู ใหค้ รบเนอ่ื งจากไมส่ ามารถข้ามได้

• ข้อมลู ผปู้ ว่ ยระหวา่ งการท�ำหัตถการ : บันทกึ ข้อมลู ผปู้ ่วยระหว่างการท�ำหตั ถการ

120 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

• ข้อมลู ผปู้ ่วยหลงั ท�ำหตั ถการ

- เมอ่ื ท�ำการกรอกขอ้ มูลผปู้ ว่ ยแล้วท�ำการกดปมุ่ บันทกึ ขอ้ มลู ระบบจะทำ� การบนั ทกึ ข้อมูลลงในฐานข้อมลู หาก
ตอ้ งการลบข้อมูลให้ทำ� การคน้ หาหมายเลข HN ทีต่ อ้ งการลบ และกด View เขา้ ไปทข่ี อ้ มลู ทีต่ ้องการลบ กดป่มุ
ลบขอ้ มูล

4. ระบบรายการผู้ป่วยที่รับบรกิ ารการผา่ ตัดแบบวันเดยี วกลับ : เปน็ ระบบทีแ่ สดงรายชือ่ ผู้ป่วยทั้งหมดทเ่ี ขา้ โครงการ
บริการผา่ ตัดแบบวันเดยี วกลับ ซงึ่ สามารถ กด View เข้าไปดูขอ้ มลู ไดแ้ ละแกไ้ ขขอ้ มลู ได้ หากตอ้ งการ Print
ท�ำการกดปุม่ Print ในรายการผปู้ ่วยท่ีตอ้ งการ

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 121

5. ระบบพมิ พ์เอกสารกำ� กบั การทำ� หตั ถการผ้ปู ่วยในโครงการบรกิ ารผ่าตัดแบบวันเดยี วกลับ
เม่อื ทำ� การกดปุ่ม Print

- เมื่อท�ำการเลอื กเมนู รายการผปู้ ่วย ODS แล้วกดปมุ่ Print ระบบจะแสดงหน้าเอกสารกำ� กับการท�ำหตั ถการ
ผปู้ ่วยในโครงการพัฒนาระบบการบริการผ่าตัดแบบวนั เดยี วกลบั

122 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

- ท�ำการเลือกป่มุ ระบบจะแสดงชือ่ เครือ่ ง Printer ท่ีเคร่อื งคอมพวิ เตอร์เช่ือมตอ่ ไว้และกดปุ่ม Print
6. ระบบจ�ำนวนผู้ปว่ ยท่ไี ด้รบั บริการผ่าตดั ทั้งหมด : เปน็ ระบบส�ำหรบั การบันทกึ จำ� นวนผ้ปู ่วยทีไ่ ดร้ บั บรกิ ารผา่ ตัด

ท้ังหมด (รวมการผา่ ตดั กรณีปกตแิ ละแบบ ODS) ท�ำการกรอกขอ้ มูลโดยการเลอื กเดอื นและปี ในช่วงเวลาท่ี
ตอ้ งการบันทึกขอ้ มลู ท�ำการปมุ่ Edit แล้วระบบจะแสดง Textbox ขึ้นมาในชอ่ งจ�ำนวนผู้ปว่ ย ทำ� การกรอก
ตัวเลขและกดปุ่ม Update

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 123

7. ระบบสรุปประเด็นปัญหาทีพ่ บ : เปน็ ระบบทที่ �ำการสรปุ สถติ ขิ อ้ มลู ของผปู้ ว่ ยที่เข้ามาท�ำการรักษาในโครงการ
ผ่าตัดแบบวนั เดียวกลับ

ตวั อย่างการแสดงสถิติ : ท�ำการเลอื กรายการประเด็นปญั หาที่ตอ้ งการ ระบบจะสามารถเลอื กวันท่ตี าม
ระยะเวลาทต่ี อ้ งการทำ� การกดปุ่ม Search ระบบจะแสดงรายการสถติ ใิ นตาราง

124 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

หมายเหตุ : หากตอ้ งการนำ� ข้อมูลเขา้ Excel สามารถทำ� ไดโ้ ดยใชเ้ มา้ คลกิ ลากข้อมลู ต้งั แตค่ �ำว่าโรงพยาบาล
ในหวั ตารางด้านซา้ ยสดุ ของตารางไปจนสดุ ตารางแล้วคลกิ ขวา copy และน�ำไปวางทโ่ี ปรแกรม Excel

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 125

ระบบลงทะเบยี นการทำ� หตั ถการผู้ป่วยในโครงการผา่ ตัดแบบแผลเล็ก

(Minimal Invasive Surgery : MIS) มีรายละเอียดในการบันทกึ ข้อมูลดงั นี้
1. พิมพ์ url : http://rec.ods-mis.in.th และใส่ username และ password

2. เม่อื ทำ� การ login ผ่านแลว้ ระบบจะแสดงหนา้ Home (หน้าหลกั ) ซ่ึงจะประกอบดว้ ยข่าวสาร และ
คมู่ ือการใช้งานระบบ

126 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

3. ระบบลงทะเบยี นผปู้ ว่ ยที่ทำ� หตั ถการในโครงการผา่ ตดั แบบแผลเล็ก
(ลงทะเบยี นผปู้ ว่ ย MIS) ท�ำการใสห่ มายเลข HN ในชอ่ ง Search HN กดปุ่ม Search HN

หากไมพ่ บข้อมูลทำ� การกดปมุ่ Add new case เพือ่ เข้าสู่หน้าลงทะเบยี นผ้ปู ่วยท่ที �ำหตั ถการในโครงการ
ผา่ ตัดแผลเล็ก และท�ำการกรอกข้อมูลการรักษาผู้ป่วย
หากผูป้ ่วยเคยทำ� การลงทะเบียนขอ้ มูลไว้แล้ว ระบบจะแสดงข้อมลู ผู้ปว่ ยทีเ่ คยท�ำการบันทกึ ข้อมลู ไว้
หากตอ้ งการเพิ่มข้อมูลการรกั ษาใหม่ทำ� การกดปุ่ม Add new treatment หรอื ต้องการแก้ไขขอ้ มูลเดิมใหท้ �ำการ
เลือก View ในตารางข้อมูล
หมายเหตุ : ในกรณที ี่ทำ� การ Add new treatment ระบบจะดงึ ขอ้ มูลพนื้ ฐานของผูป้ ่วย เช่น
หมายเลข HN , ช่ือ – นามสกุล , เพศ , เลขบัตรประจำ� ตวั ประชาชน ทีเ่ คยทำ� การลงทะเบยี นไว้แลว้ มาแสดงใหใ้ น
ระบบการลงทะเบียนผู้ป่วยท่ที �ำหัตถการในโครงการผ่าตัดแบบแผลเล็ก

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 127

ระบบจะแสดงขอ้ มูลการบันทกึ การทำ� หัตถการผปู้ ว่ ยในโครงการผ่าตัดแบบแผลเลก็ โดยจะแบ่งเปน็
3 ขนั้ ตอนของการท�ำหตั ถการดังน้ี
• ข้อมูลผู้ปว่ ยก่อนทำ� หตั ถการ : ท�ำการบนั ทึกขอ้ มูลเมอื่ ผ้ปู ่วยตกลงเขา้ โครงการทำ� หัตถการผู้ปว่ ยใน
โครงการผ่าตัดแบบแผลเล็ก
หมายเหตุ : Textbox ทเ่ี ป็นสชี มพตู อ้ งทำ� การกรอกข้อมลู ใหค้ รบเนอ่ื งจากไมส่ ามารถข้ามได้

• ขอ้ มูลผปู้ ่วยระหวา่ งการท�ำหตั ถการ : บนั ทึกข้อมลู ผ้ปู ่วยระหว่างการท�ำหตั ถการ

128 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

• ข้อมูลผ้ปู ่วยหลังทำ� หัตถการ

เมอื่ ท�ำการกรอกขอ้ มลู ผูป้ ่วยแล้วท�ำการกดปมุ่ บันทึกข้อมูล ระบบจะทำ� การบนั ทึกขอ้ มูลลงในฐานขอ้ มลู
หากตอ้ งการลบขอ้ มูลให้ท�ำการ ค้นหาหมายเลข HN ทต่ี อ้ งการลบ และกด View เข้าไปทข่ี อ้ มูลทตี่ อ้ งการลบและ
ท�ำการกดปุ่ม ลบข้อมูล
4. ระบบรายการผูป้ ว่ ยในโครงการผา่ ตดั แบบแผลเลก็ : เป็นระบบท่แี สดงรายชื่อผูป้ ว่ ยท้งั หมดทเี่ ข้าโครงการ
ผ่าตัดแบบแผลเลก็ ซงึ่ สามารถกด View เข้าไปดขู ้อมูลไดแ้ ละแก้ไขข้อมลู ได้

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 129

ระบบการเปลี่ยน Password

ระบบการเปลยี่ น Password : ท�ำการเลอื กปมุ่ เปลย่ี นรหสั ผ่านบน Header ของระบบ
ท�ำการระบุ Password ท่ีใชใ้ นปจั จุบัน และ ใส่ Password ทต่ี ้องการเปลยี่ นในชอ่ ง New password และ
Confirm password ทำ� การกดปมุ่ Change password แล้วทำ� การ login ดว้ ย Username และ Password ใน
การเข้าใช้ระบบในครงั้ ต่อไป

130 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

ระบบ Admin ภายในโรงพยาบาล

เปน็ ระบบที่ทำ� หน้าท่ใี นการบริหารจัดการขอ้ มูลภายในโรงพยาบาลทไ่ี ด้ทำ� การลงทะเบียนไว้จะสามารถ
จดั การขอ้ มูลไดเ้ ฉพาะโรงพยาบาลท่ี Admin ได้ทำ� การลงทะเบียนไวเ้ ทา่ นั้น
เพิม่ User ภายในโรงพยาบาลทสี่ ังกัดอยโู่ ดยทำ� การกดปุ่ม Admin
ระบบจะแสดงรายการ User ทง้ั หมดในโรงพยาบาลที่สังกดั อยู่ท�ำการเลอื กเมนู : เพ่มิ ผปู้ ฏบิ ัติงาน

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 131

หมายเหตุ : ระบบ Admin ภายในโรงพยาบาลจะสามารถบริหารจัดการข้อมลู ผ้ใู ช้ระบบภายในโรงพยาบาล
โดยกำ� หนดในช่องการกรอกขอ้ มลู ต�ำแหนง่ จะแสดง Dropdown list สถานะดงั นี้
- Admin : เพ่มิ ชื่อผู้ใชเ้ ข้าระบบ ลบชอื่ ผใู้ ชอ้ อกจากระบบ แก้ไข Password ของผใู้ ช้ระบบ และบนั ทกึ
ขอ้ มูลในระบบ Registry
- Admin + แพทย์ : เพิ่มชอื่ ผใู้ ช้เข้าระบบ ลบชอ่ื ผใู้ ช้ออกจากระบบ แก้ไข Password ของผใู้ ชร้ ะบบ
และบันทึกขอ้ มูลในระบบ Registry ซึง่ ในสว่ นของแพทย์จะมชี ่ือปรากฏอยใู่ น Dropdown list ในตำ� แหนง่ แพทย์ผู้
ท�ำการผา่ ตดั ในระบบ Registry
- เจ้าหนา้ ทบี่ ริหารงานทั่วไป : บนั ทึกข้อมูลในระบบ Registry
- ผู้ชว่ ยพยาบาล : บนั ทกึ ข้อมลู ในระบบ Registry
- พยาบาล : บนั ทกึ ข้อมูลในระบบ Registry
- แพทย์ : บนั ทึกขอ้ มลู ในระบบ Registry ซึง่ ในสว่ นของแพทย์จะมีชอ่ื ปรากฏอยูใ่ น Dropdown list ใน
ตำ� แหนง่ แพทย์ผ้ทู ำ� การผา่ ตัดในระบบ Registry

ท�ำการกรอกขอ้ มลู ใน Textbox และระบบจะทำ� การเลอื กโรงพยาบาลท่ี Admin ไดส้ งั กดั อยู่
ก�ำหนด Username โดยมี Format คือ ชื่อภาษาองั กฤษ + เคร่อื งหมายจดุ + นามสกุลภาษาอังกฤษ 3 ตัวแรก
และทำ� การบันทกึ ข้อมลู
หากต้องการลบชื่อผใู้ ชอ้ อกจากระบบให้เช็คเคร่ืองหมายถูกทชี่ อ่ ง Active ออก และกดปุ่มบนั ทกึ หรอื
ตอ้ งการเปลย่ี น Password ในกรณีที่ User ลมื Password ท�ำการเชค็ เคร่ืองหมายถกู ในชอ่ ง Change Password
และก�ำหนด Password ใหม่และท�ำการกดปุม่ Change password

132 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

บทที่ 8

บทบาทของคลินิกประเมินและเตรยี มความพร้อมผู้ป่วยกอ่ นการระงบั ความรู้สึก
(Preanesthesia clinic) ในระบบบริการผ่าตดั แบบวันเดยี วกลบั และการผา่ ตดั แผลเลก็

ผศ.พญ.ฐิติกญั ญา ดวงรัตน์ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล
ตามที่กระทรวงสาธารณสุข ได้ด�ำเนินการจัดท�ำแผนยุทธศาสตร์ประเทศไทย 4.0 ด้านสาธารณสุข
คณะกรรมการก�ำหนดมาตรฐานการจดั ตั้งและการรักษาความปลอดภยั (Patient safety) ท่ปี ระกอบด้วยองค์กร
วิชาชีพและคณะท�ำงาน มแี ผนดำ� เนนิ งาน ก�ำกับติดตาม และ พฒั นาในส่วนระบบบริการผ่าตดั แบบวนั เดียวกลบั
และการผา่ ตดั แผลเล็กมาโดยลำ� ดบั โดยเร่ิมดำ� เนนิ การระบบบริการผ่าตดั แบบวันเดยี วกลบั ก่อน และ ตามมาดว้ ย
ระบบบรกิ ารการผา่ ตดั แผลเลก็ โดยมเี ปา้ หมายหลกั เพอื่ ใหเ้ กดิ ระบบบรกิ ารสขุ ภาพและบรกิ ารเทคโนโลยที างการแพทย์
ขั้นสงู ทีม่ คี ุณภาพ ลดระยะเวลาการรอคอยผ่าตัด ลดระยะเวลาการพกั ฟ้นื มคี วามปลอดภยั รวมทงั้ ลดคา่ ใช้จ่ายใน
การดแู ลรักษาผู้ป่วยของประเทศ
ในขอ้ แนะนำ� การดำ� เนนิ งานใหบ้ รกิ ารการผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั (Recommendations for establishment
one day surgery service) ทีเ่ ปน็ การวางระบบดแู ลคุณภาพการใหบ้ รกิ ารแบบองค์รวม เพอื่ ให้ดำ� เนนิ งาน
อย่างเปน็ ระบบ มคี วามปลอดภยั มปี ระสทิ ธภิ าพและคณุ ภาพ และสามารถประเมนิ ผลเพอ่ื การพฒั นาปรบั ปรงุ ได้
ตอ่ เนอื่ ง ต้ังแต่ปี 2560 เป็นการเนน้ การพัฒนาการบรกิ ารต้งั แต่ ก่อน ระหวา่ ง และ หลงั การทำ� ผา่ ตดั /หัตถการ
ซึ่งมสี ่วนเก่ียวข้องกบั งานทางวสิ ัญญหี ลายข้นั ตอน และเมื่อเริม่ ระบบบริการการผ่าตัดแผลเล็กได้มีข้อแนะนำ� การ
ดำ� เนินงานโดยใชร้ ปู แบบเดียวกบั บริการการผ่าตัดแบบวนั เดยี วกลบั
ในสว่ นการดำ� เนนิ งานทางวสิ ญั ญไี ดม้ คี วามรว่ มมอื ในการพฒั นางานทงั้ ในสว่ นการประเมนิ และเตรยี มผปู้ ว่ ย
การพัฒนาเทคนิคการดูแลบริบาลทางวิสัญญีแก่ผู้ป่วยตามหัตถการต่างๆท่ีได้ถูกพิจารณาเข้าร่วมโครงการท้ังใน
ปัจจุบันและอนาคต การร่วมเฝ้าระวังติดตามและให้การรักษาผู้ป่วยหลังการท�ำหัตถการท้ังในและ
นอกโรงพยาบาล เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพต่อผู้ป่วย ซึ่งกระบวนการดังกล่าวจะเกิดได้อย่างมี
ประสิทธิภาพมาจากการวางแผนรว่ มดแู ลผู้ป่วยตง้ั แตต่ น้
ในเชิงโครงสร้างได้มีข้อแนะน�ำให้มีการจัดต้ังคลินิกประเมินและเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อน
การระงับความรสู้ ึกในระบบผู้ป่วยนอกซง่ึ เป็นโครงสร้างมาตรฐานในผปู้ ว่ ยท่มี ารบั การผ่าตดั ทว่ั ไปในหลายประเทศ
เป็นการเพมิ่ ประสิทธภิ าพในการดแู ลผู้ปว่ ยในระบบบรกิ าร
 

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 133

ประโยชนแ์ ละประสทิ ธภิ าพของคลนิ กิ ประเมนิ และเตรยี มความพรอ้ มผปู้ ว่ ยกอ่ นการระงบั
ความรสู้ กึ ในระบบผปู้ ว่ ยนอก ของระบบบรกิ ารผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั และการผา่ ตดั แผลเลก็

ความแตกตา่ งในการประเมนิ ผปู้ ว่ ยกอ่ นการระงบั ความรสู้ กึ ในระบบผปู้ ว่ ยนอกกบั ระบบผปู้ ว่ ยในแบบเดมิ คือ
การมีส่วนร่วมของทีมวิสัญญีตั้งแต่ระยะแรกท่ีได้รับการวินิจฉัยและมีแผนการรักษาด้วยการท�ำผ่าตัดหรือหัตถการ
ในการช่วยประเมินผู้ป่วยว่าสามารถได้รับการผ่าตัดท่ีศัลยแพทย์ต้องการด้วยความปลอดภัยหรือไม่ ช่วยประเมิน
ผู้ป่วยว่าต้องการการควบคุมและแก้ไขสภาวะต่างๆ (optimization) ให้อยู่ระดับที่พร้อมส�ำหรับการผ่าตัดและ
การระงับความรู้สึกแต่ละชนิดอย่างเหมาะสม ซึ่งสภาวะต่างๆอาจไม่จ�ำเป็นต้องรักษาให้เป็นปกติ แต่อยู่ในเกณฑ์
ทคี่ วบคมุ ไดแ้ ละเกดิ ประโยชนส์ งู สดุ (benefit) ตอ่ ผปู้ ว่ ยทมี่ ารบั การผา่ ตดั หรอื หตั ถการ เมอื่ ชง่ั นำ�้ หนกั ความเสย่ี ง (risk)
กับระยะเวลาที่ต้องใช้ในการรอคอยเพื่อประเมินหรือเตรียมการน้ันๆตามความรีบด่วน โดยมีเวลาในการปรึกษา
และวางแผนร่วมกับอายุรแพทยห์ รอื แพทยส์ าขาอ่นื ๆ ทมี วิสญั ญไี ดม้ สี ่วนรว่ มในการเลอื กและเตรยี มแผนการระงบั
ความรสู้ ึกและการระงับปวดระหว่างและหลังการผา่ ตัดรว่ มกบั ผปู้ ่วยและญาติ ไปจนถงึ การวางแผนการจ�ำหนา่ ยออก
จากโรงพยาบาล (discharge planning) และแผนการดูแลร่วมกนั ระหว่างบ้านและโรงพยาบาล, ทง้ั กอ่ นและหลงั การ
ผา่ ตดั ในโรงพยาบาลและเมอื่ กลบั บา้ น เปน็ การทำ� งานแบบบรู ณาการรว่ มกบั ครอบครวั ญาตแิ ละสหวชิ าชพี อนื่ ในเชงิ รกุ
และระยะยาวขึ้น เพือ่ เพมิ่ ประสิทธภิ าพในระบบบริการและความปลอดภยั แกผ่ ู้ป่วย
ผลลัพธ์ของคลินิกประเมินและเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อนการระงับความรู้สึกที่คาดหวังในผู้ป่วยท่ีมารับ
การผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั (ODS) เพอ่ื เพมิ่ อตั ราความสำ� เรจ็ และลดอตั ราการคดั ผปู้ ว่ ยออกจากโครงการ (drop out)
เพ่ือการลดอบุ ตั กิ ารณข์ องการเล่ือนหรอื งดผ่าตัดเน่ืองจากผ้ปู ว่ ยไม่พรอ้ ม ลดการเกดิ ภาวะแทรกซอ้ นระหวา่ งและ
หลงั การผา่ ตดั และเพ่ิมความพึงพอใจของผปู้ ว่ ยและญาติ และ ในกลมุ่ ผปู้ ่วยท่มี ารบั การผ่าตดั แบบแผลเล็ก (MIS)
นอกจากประโยชนด์ ังกล่าว ยังเพิ่มประสิทธภิ าพในการดูแลผปู้ ว่ ย ในแง่การลดระยะเวลาการนอนโรงพยาบาลเพื่อ
เตรียมความพร้อมก่อนผ่าตัดและพัฒนาไปจนถึงการเตรียมผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลเพื่อมาโรงพยาบาลในวันผ่าตัด
โดยไมต่ อ้ งนอนโรงพยาบาลกอ่ นผา่ ตดั (admit on the day of surgery, AODS) ลดการปรกึ ษาอายรุ แพทยแ์ บบรบี ดว่ น
ก่อนผ่าตัดแบบผู้ป่วยในในคืนก่อนผ่าตัด เพ่ิมประสิทธิภาพในการวางแผนและการเตรียมผู้ป่วยด้านวิสัญญีเพ่ือ
ส่งเสริมการฟื้นตัวหลังการผ่าตัด (Enhanced recovery after surgery, ERAS) และลดระยะเวลาการนอน
โรงพยาบาลในภาพรวม

รูปแบบการจัดตงั้ คลินกิ ประเมนิ และเตรียมความพร้อมผูป้ ่วยก่อนการระงับความรู้สึก

คณะกรรมการจึงเลง็ เหน็ ประโยชน์ในการจัดตง้ั หนว่ ยบรกิ ารในสว่ นวิสญั ญใี ห้ชัดเจน เกิดเป็นคลินกิ ประเมนิ
และเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อนการระงับความรู้สึก (Preanesthesia clinic) โดยได้รับความเห็นชอบและ
ความร่วมมือจากราชวิทยาลัยวิสัญญีแพทย์แห่งประเทศไทยในการสนับสนุนองค์ความรู้โดยผู้เชี่ยวชาญและได้ออก
เปน็ ประกาศเรื่อง “แนวทางเวชปฏบิ ตั ิส�ำหรับคลนิ ิกประเมนิ และเตรียมความพรอ้ มผปู้ ่วยกอ่ นการระงับความรสู้ กึ ที่
ใหบ้ รกิ ารผ่าตดั แบบวันเดยี วกลับและการผ่าตดั แผลเลก็ (Pre-anesthesia clinic guideline for one day surgery
and minimally invasive surgery)” เม่อื เดือนกมุ ภาพันธ์ 2564 (เอกสารประกอบท้ายบท) ซ่งึ ครอบคลมุ ถงึ เร่ือง
โครงสรา้ ง ประกอบดว้ ย สถานท่ี บคุ ลากร, ขนั้ ตอนการสง่ ผปู้ ว่ ย และ แนวปฎบิ ตั ใิ นการประเมนิ และเตรยี มความพรอ้ ม
ผปู้ ่วยท่ัวไป คำ� แนะน�ำในการคัดเลอื กผูป้ ว่ ยทม่ี ารับการผา่ ตัดแบบวันเดียวกลับ (ODS) คำ� แนะน�ำการใหข้ ้อมลู ผปู้ ่วย
และญาติ

134 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

และไดม้ ปี ระกาศ “แนวทางเวชปฏบิ ตั สิ ำ� หรบั การงดนำ้� และอาหารกอ่ นไดร้ บั การผา่ ตดั และหตั ถการ (Preoperative
or pre-procedural fasting guidelines in patients undergoing elective surgery and procedures)” แนะนำ�
ใหด้ ม่ื ของเหลวใสไดถ้ งึ 2 ชวั่ โมง กอ่ นการผา่ ตดั หรอื หตั ถการทต่ี อ้ งการการรบั ความรสู้ กึ ในผปู้ ว่ ยทว่ั ไป และ “แนวทาง
เวชปฏบิ ตั สิ ำ� หรบั การปอ้ งกนั และรกั ษาภาวะคลนื่ ไสอ้ าเจยี นหลงั การผา่ ตดั (Preventionandtreatmentguidelinefor
postoperative nausea and vomiting)” ทจี่ ะชว่ ยในการพฒั นาการดแู ลผปู้ ว่ ยในระบบบรกิ ารผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั
และการผา่ ตดั แผลเลก็ ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี https://www.rcat.org/cpg?lang=en
ข้อแนะน�ำในบริบทของประเทศไทยนี้ เป็นพื้นฐานในการปรับใช้และพัฒนาต่อยอดในแต่ละสถานบริการ
และแตล่ ะการผา่ ตดั /หตั ถการตามความเหมาะสมกบั ทรพั ยากรทม่ี ใี นปจั จบุ นั และเพอื่ การสนบั สนนุ เพมิ่ เตมิ ในอนาคต
โดยมุ่งเน้นประโยชน์ของผู้ป่วยเป็นส�ำคัญ การมีส่วนร่วมของระบบงานวิสัญญีจะท�ำให้การด�ำเนินงานเป็นไปดว้ ย
ความราบรนื่ มกี ารปรบั กระบวนการขน้ั ตอนการทำ� งานทที่ ำ� อยใู่ นปจั จบุ นั สรู่ ะบบบรกิ ารสขุ ภาพทบ่ี รู ณาการเพม่ิ คณุ คา่
ลดการสูญเปล่า เพิ่มประสิทธิภาพ (lean) ในยุค new normal และยังเป็นการสร้างองค์ความรู้ใหม่ท่ีประสาน
เทคนคิ วิธกี ารทางวิสัญญีท่ีมคี วามก้าวหนา้ ทันสมัยทั้งการระงบั ความรสู้ กึ การระงับปวด การติดตามเฝา้ ระวงั อยา่ ง
เหมาะสมตอ่ การผา่ ตัดและหัตถการตา่ งๆ ในรปู แบบใหม่ของระบบบริการทางสาธารณสขุ
การพัฒนาปรับเปลีย่ นคงตอ้ งมีอย่างตอ่ เน่อื งตามยุคสมยั โดยเฉพาะในยุคทม่ี กี ารระบาดของไวรสั โควิด 19
อยา่ งกวา้ งขวางและตอ่ เนอ่ื ง ทรพั ยากรบคุ คลโดยเฉพาะอตั รากำ� ลงั พยาบาล หอผปู้ ว่ ย ถกู แบง่ ไปใชใ้ นภารกจิ ทส่ี นบั สนนุ
การรักษา ระบบบริการด้านการผ่าตัดและหัตถการต้องมีการปรับตัวให้มีประสิทธิภาพและเกิดความปลอดภัย
ทั้งต่อผู้ปว่ ยและบคุ ลากร ถือเป็นความท้าทายการพฒั นาระบบให้เกิดขนึ้ การลดความแออดั ในโรงพยาบาล การใช้
เทคโนโลยีในการทำ� งาน เชน่ telemedicine และพฒั นาเครือขา่ ยระหว่างหน่วยบริการ (network) การวางแผน
ตรวจประเมนิ ความเส่ยี งของผู้ป่วย ตอ้ งมกี ารพฒั นาบนพนื้ ฐานทางวชิ าการที่เหมาะสม การท�ำงานรว่ มกันในระดับ
สหวชิ าชพี (multidisciplinary) และการมีสว่ นร่วมของผปู้ ่วยและครอบครวั จะนำ� ไปส่กู ารเพ่ิมประสทิ ธิภาพ เหลา่ น้ี
ลว้ นจะเปน็ ประโยชน์ทีส่ �ำคัญตอ่ ระบบบริการและประเทศชาติต่อไป

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 135

เอกสารนไี้ มสามารถใชอ า งอิงทางกฎหมายไดเนือ่ งจากการปฏิบตั ติ องปรับตามสถานการณ

ประกาศราชวิทยาลยั วิสัญญีแพทยแ หง ประเทศไทย
ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

เรื่อง แนวทางเวชปฏบิ ัตสิ ําหรบั คลนิ ิกประเมนิ และเตรียมความพรอ มผปู ว ยกอ นการ
ระงบั ความรสู ึกทใ่ี หบ ริการผา ตัดแบบวันเดียวกลับและการผาตดั แผลเลก็

Pre-anesthesia clinic guideline for one day surgery and minimally
invasive surgery

๑ ประกาศราชวทิ ยาลัยวิสญั ญีแพทยแ หง ประเทศไทย ฉบบั ที่ ๔/๒๕๖๔

136 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารน้ไี มส ามารถใชอ างองิ ทางกฎหมายไดเ นอื่ งจากการปฏิบัตติ อ งปรับตามสถานการณ

บทนํา
เน่อื งจากการพัฒนาระบบบริการผา ตัดแบบวันเดียวกลับ (one day surgery; ODS) และการผาตดั แผล

เลก็ (minimally invasive surgery; MIS) เปนนโยบายสว นหนงึ่ ของแผนยุทธศาสตรป ระเทศไทย 4.0 ทกี่ ระทรวง
สาธารณสขุ มงุ เนนและใหความสําคญั โดยมวี ัตถุประสงคเพอ่ื ใหประชาชนไดร บั บริการเทคโนโลยีทางการแพทยข ้ัน
สูงที่มคี ุณภาพ เขา ถึงบริการไดอ ยางรวดเร็ว ลดระยะเวลาการรอควิ ผาตัด ลดความแออดั ในโรงพยาบาล ลดภาระ
คา ใชจา ยในการดูแลรักษาผูปวยของประเทศ ประหยดั เวลาของผูปวยและญาติ ดังนั้นเพื่อใหระบบบริการ ODS
และ MIS มีมาตรฐานและความปลอดภัยแกผปู ว ย จงึ จําเปน ตองมีหนวยงานหรอื หองตรวจเปนคลินกิ ประเมินและ
เตรียมความพรอ มผูป วยกอนการระงับความรสู ึก (pre-anesthesia clinic; PAC) เพ่อื ประเมินสุขภาพ ความเส่ียง
และเตรียมความพรอมผูปว ยและญาติ ทั้งรา งกายและจิตใจกอนผาตดั

แนวทางเวชปฏิบัตินี้คณะผูจัดทาํ ไดดําเนนิ การภายใตก าํ กับของราชวิทยาลัยวิสญั ญีแพทยแ หงประเทศไทย
แนวทางน้อี าจปรบั เปลย่ี นไดตามความเหมาะสม หากมีผลการศกึ ษายนื ยันการรกั ษาทแี่ ตกตา ง รวมถึงเทคโนโลยี
ใหมๆ ตอไปในอนาคต อนงึ่ คณะผจู ัดทําไมม ีผลประโยชนท บั ซอนในการจดั ทาํ แนวทางเวชปฏบิ ตั ิแตอยางใด
คาํ จาํ กดั ความ

คลินิกประเมินและเตรียมความพรอมผูปวยกอนการระงับความรูสึก (pre-anesthesia clinic; PAC)
หมายถงึ หนวยงานท่ีทําหนาท่ีประเมินและเตรียมความพรอมผูปว ยและญาติกอนการผาตัดหรอื หตั ถการโดย
บุคลากรทางวิสญั ญี

การผาตดั แบบวนั เดียวกลบั (one day surgery; ODS) หมายถึง การรับผูปว ยเขา มาเพ่ือรบั การรกั ษาทํา
หัตถการหรือผาตัดทีไ่ ดมีการเตรียมการไวลว งหนา และสามารถใหกลับบานในวันเดียวกันกับวันที่รับไวทํา
หัตถการหรือผา ตดั หรืออยูในโรงพยาบาลตงั้ แต 2 ชัว่ โมง ถงึ เวลาจาํ หนา ยออกไมเ กิน 24 ชัว่ โมง

กา ร ผาตัดแผลเล็ก (minimally invasive surgery; MIS) หมา ยถึง การ ผา ตัดผา นกลอง ไดแก
laparoscopic cholecystectomy, laparoscopic colectomy, laparoscopic hysterectomy, video-
assisted thoracic surgery
วัตถปุ ระสงค

เปนแนวทางสาํ หรบั การจัดตั้งและใหบริการของคลินกิ ประเมนิ และเตรียมความพรอมกอ นการระงับ
ความรูสกึ สําหรบั การผา ตัดแบบ ODS และ MIS เพื่อลดอบุ ัตกิ ารณของการเล่ือนหรืองดผา ตดั เน่ืองจากผูปว ยไม
พรอม ลดระยะเวลาการนอนในโรงพยาบาลเพื่อเตรียมความพรอมกอนผาตัด ลดการปรกึ ษาอายรุ แพทยแบบ
รีบดว นกอนผาตัด ลดการเกิดภาวะแทรกซอนในชว งระหวา งและหลงั ผาตัด และเพ่มิ ความพึงพอใจของผูปวยและ
ญาติ
โครงสราง

1. สถานที่ อาจจัดตงั้ เปนหองตรวจทีต่ ึกผูปวยนอกโดยมีมาตรฐานดานสถานทีแ่ ละสิง่ แวดลอ มเชนเดยี วกับ
แผนกผปู วยนอก หรอื ใชพื้นทบี่ รเิ วณแผนกหองผา ตัดจัดเปน สดั สว นในการใหบริการ

2. บุคลากร วิสัญญีแพทยหรอื วสิ ัญญีพยาบาล รว มกับบุคลากรการแพทยอ ่ืน ๆ ถา วิสัญญพี ยาบาลเปนผู
ประเมนิ ควรสามารถขอปรกึ ษาวิสญั ญแี พทยไ ด

๒ ประกาศราชวทิ ยาลัยวสิ ัญญีแพทยแหงประเทศไทย ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 137

เอกสารนไ้ี มส ามารถใชอางอิงทางกฎหมายไดเน่ืองจากการปฏิบัติตอ งปรับตามสถานการณ

ขน้ั ตอนการสง ผูปว ยมาคลินิกประเมินและเตรียมความพรอมกอนการผาตัด (รูปท่ี 1)
ขั้นตอนท่ี 1 เม่ือผปู วยไดรบั การวางแผนใหเขา รับการผาตัด แพทยเจาของไขควรพิจารณารวบรวมขอมลู เบอ้ื งตน
ของผปู วยจากการซกั ประวตั ิ ตรวจรางกาย และผลสง ตรวจทางหอ งปฏบิ ัตกิ าร

การสง ตรวจทางหอ งปฏิบัติการท่ีเหมาะสม ควรพจิ ารณาจาก อายุ โรคและความผิดปกติตาง ๆ ยาทผ่ี ปู ว ย
ไดร ับ และชนิดการผาตัด ปจ จุบนั ราชวิทยาลยั วิสัญญีแพทยแ หงประเทศไทยไดออกแนวทางเวชปฏิบัติเพอื่ เปน
เครอื่ งมือสง เสริมคุณภาพของการบริการดานสุขภาพอยางมปี ระสิทธภิ าพและคุมคา อยา งไรก็ดีแนวทางเวชปฏบิ ัติ
นไ้ี มใชขอบงั คับ ผูปฏิบัติงานสามารถปรับเปลย่ี นไดข ึ้นอยูกับสถานการณและเหตุผลทส่ี มควรโดยใชว ิจารณญาณ
อยางเหมาะสม โรงพยาบาล/สถานพยาบาลอาจปรับแนวทางเวชปฏบิ ัติของราชวิทยาลัยฯ เพ่อื เปนแนวทางหรือ
ขอแนะนาํ การสงตรวจทางหองปฏบิ ตั ิการเบื้องตนใหเขา กบั บรบิ ทของสถานพยาบาลนั้น ๆ ตามคําแนะนําของราช
วทิ ยาลัยวสิ ญั ญีแพทยแหง ประเทศไทยป พ.ศ. 2562 ผปู วยที่มารับการผาตดั แบบวันเดียวกลับ สว นใหญเปน การ
ผา ตดั เล็กทีม่ ีความเสี่ยงตํ่า จงึ ควรสงตรวจเฉพาะทมี่ ขี อ บง ช้จี ากปจจัยตวั ผูป ว ยแตละราย
ขั้นตอนท่ี 2 แพทยเจาของไขสง ปรึกษาคลินกิ ประเมินและเตรียมความพรอมฯ เพ่อื ประเมนิ เตรยี มความพรอม
และใหคําแนะนําผูปวยกอนการระงบั ความรสู ึก รายละเอียดเพม่ิ เติมในหัวขอ “แนวปฏบิ ัตกิ ารประเมนิ และเตรียม
ความพรอ มผูปว ย”
ขนั้ ตอนท่ี 3 คลินิกประเมินและเตรยี มความพรอ มฯ อาจพจิ ารณาสง ตรวจทางหองปฏบิ ัตกิ ารเพ่ิมเตมิ ในกรณีท่ีมี
ขอ บงชี้ เชน การตรวจคาการแข็งตวั ของเลือด (coagulogram) ในผปู วยที่มีประวัตเิ ลือดออกผดิ ปกติหรือเลอื ด
หยดุ ยาก การตรวจคาการทาํ งานของตบั (liver function test) ในผูปว ยที่ตรวจรา งกายพบอาการตัวเหลือง ตา
เหลือง เปนตน
ข้นั ตอนท่ี 4 คลนิ ิกประเมินและเตรียมความพรอ มฯ อาจจะสง ผูป ว ยปรึกษาแพทยเ ฉพาะทางดานอืน่ ๆ ในกรณีท่ีมี
ขอบง ช้ี เชน ผูป ว ยท่ที าํ กิจวัตรประจาํ วันไมไ ด มีโรคประจาํ ตัวทีย่ งั ควบคมุ ไดไ มดี ตรวจรา งกายพบ ความดันเลอื ด
มากกวา 180/110 มม.ปรอท ตรวจ พบเสียงฟู ของหัวใจ (murmur) เสียงหายใจผิดปกติ ความรูสึกตัว
(consciousness) ผิดปกติ หรือพบความผดิ ปกติของผลตรวจทางหองปฏบิ ัตกิ าร เชน คาความเขม ขน ของเลอื ด
(hematocrit) จาํ นวนเกลด็ เลอื ด (platelet count) คล่นื ไฟฟาหวั ใจ (electrocardiogram) หรอื ภาพรังสที รวง
อก (chest X-ray) โดยอาจพิจารณาสงปรึกษาอายรุ แพทยโรคหัวใจเพ่ือตรวจสมรรถภาพหัวใจขณะออกกําลงั กาย
(exercise stress test) หรือบันทึกภาพหวั ใจดว ยคล่ืนเสียงความถ่ีสูงขณะกระตุนหัวใจใหเกิดความเครียด ( stress
echocardiography) อายุแพทยโร คปอดเพื่อตร วจสมรร ถภา พปอด ( pulmonary function test) หรือ
ศลั ยแพทยหลอดเลือดเพ่ือตรวจหลอดเลือดดําดว ยเคร่ืองความถี่สูง (vascular Doppler) ตามความเหมาะสม

อยางไรก็ดีคลินิกประเมนิ และเตรียมความพรอมฯ ตองคํานึงถึงระยะเวลาทีต่ องเลื่อนการผาตัดออกไป
เปรียบเทียบกบั ประโยชนท ี่จะไดจากการสง ตรวจทางหองปฏิบัติการอืน่ หรือปรึกษาแพทยเ ฉพาะทางเพิ่มเตมิ โดย
พจิ ารณาจากชนดิ และความรบี ดวนของการผา ตดั ความเสี่ยง และตัดสินใจอยา งเหมาะสม
ขั้นตอนท่ี 5 หากผูปว ยไมมีขอบง ชี้ของการสงตรวจทางหองปฏิบัตกิ ารอื่นหรือปรึกษาแพทยเ ฉพาะทางเพ่ิมเติม ก็
สามารถสง ผูปวยกลับไปพบแพทยเ จาของไขเ พ่ือทราบผลการประเมนิ กอนผาตัดและนัดผาตัดไดเปน ลาํ ดบั ถัดไป

๓ ประกาศราชวทิ ยาลัยวสิ ัญญีแพทยแหง ประเทศไทย ฉบบั ท่ี ๔/๒๕๖๔

138 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารนไี้ มสามารถใชอางองิ ทางกฎหมายไดเน่ืองจากการปฏิบัติตอ งปรบั ตามสถานการณ

รปู ท่ี 1 ขน้ั ตอนการสงผปู วยมาคลินิกประเมินและเตรียมความพรอมกอ นการผา ตัด

๔ ประกาศราชวทิ ยาลัยวสิ ัญญีแพทยแ หงประเทศไทย ฉบบั ท่ี ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 139

เอกสารน้ีไมส ามารถใชอา งองิ ทางกฎหมายไดเนอ่ื งจากการปฏิบัติตอ งปรบั ตามสถานการณ

แนวปฏิบตั กิ ารประเมินและเตรียมความพรอมผูปว ย
1. ประเมินสภาพผปู วย ความสามารถในการทาํ กจิ กรรม (functional capacity) ประวตั กิ ารผา ตัดและการระงับ

ความรสู กึ ปญหาและภาวะแทรกซอนทีเ่ กิดขนึ้ ในอดีต เชน การใสทอชวยหายใจยาก การคลืน่ ไสอาเจียนหลัง
ผาตัดมาก ประวัติการใชยา อาหารเสริมและสมุนไพร การแพยา การดื่มเหลา สูบบุหรี่ ประวัติ
ภาวะแทรกซอนจากการระงบั ความรูสกึ ในครอบครัว เชน malignant hyperthermia
2. ประเมนิ ระดับความรนุ แรง และภาวะแทรกซอนของโรคประจาํ ตวั รวมท้ังการรกั ษาที่ไดรับ
3. ประเมินความเสีย่ งของการเกิดภาวะแทรกซอน
3.1. ป ร ะ เ มิ น ค ว า ม เ ส่ี ย ง ต า ม American Society of Anesthesiologist (ASA) physical status

classification (ภาคผนวก1)
3.2. ประเมินความเสี่ยงของภาวะหยดุ หายใจขณะหลับจากอดุ กั้น (obstructive sleep apnea, OSA) เชน

ใชแบบสอบถาม STOP-BANG เปน เคร่อื งมอื คัดกรอง
3.3. ประเมินทางหายใจ เพอื่ ประเมินโอกาสใสท อชว ยหายใจยาก
3.4. ประเมนิ ความเสี่ยงของการเกดิ ภาวะแทรกซอนระบบหวั ใจและหลอดเลือด ในกลุมผูปวยท่ีมปี ระวัติโรค

หลอดเลือดหวั ใจหรือมปี จ จัยเส่ยี งของโรคหลอดเลอื ดหวั ใจ เชน ประเมินตามแนวทางของ ACC/AHA ป
ค.ศ. 2014 หรอื ESC/ESA ป ค.ศ. 2014
4. ประเมินการติดเช้อื ทางหายใจสว นตน กอนผาตัดโดยเฉพาะผูปว ยเด็ก เนื่องจากเปนปจ จัยเสี่ยงที่ทําใหเกิด
ภาวะแทรกซอนทางหายใจ เชน หลอดลมตบี เกร็ง หากตองใสท อชวยหายใจอาจชักนําใหเกิดการติดเช้อื สู
ปอด ควรเลื่อนการผาตดั ท่ไี มเ รง ดว นออกไปอยา งนอย 4 สัปดาห
5. ประสานงานในการสงปรึกษาอายรุ แพทยหรอื แพทยเฉพาะทางดา นอ่ืน ๆ
5.1. เมอื่ พบความผิดปกติจากการ ซกั ประวัติ ตรวจรา งกายหรือผลตรวจทางหองปฏิบัติการผดิ ปกติ เพ่อื รว ม
ประเมนิ และพิจารณาสงตรวจพเิ ศษอน่ื ๆ
5.2. เพอ่ื ควบคุมโรคประจาํ ตัวใหอยูในระดับทีเ่ หมาะสมและแกไขภาวะผดิ ปกติอ่ืน ๆ เพ่อื ใหผ ูปว ยอยูในสภาพ
ท่พี รอมกอนรบั ผูปว ยไวในโรงพยาบาล เชน ควบคุมภาวะเบาหวานและความดันโลหิตสูง ควบคมุ โรค
ปอดอดุ ก้นั เรือ้ รัง แกไขภาวะซีด ปรับสมดลุ เกลือแรใ นรา งกายใหปกติ
6. แนะนาํ ใหผปู ว ยปรับเปลี่ยนพฤตกิ รรมเพ่อื ลดความเส่ยี งการเกิดภาวะแทรกซอ น ไดแก หยุดสบู บุหรี่กอ นผา ตัด
4–8 สปั ดาห หยดุ ดมื่ สรุ ากอนผา ตดั 2-8 สปั ดาห
7. ใหคําแนะนาํ ดา นการจดั การยาทผี่ ปู วยใช ดังน้ี
7.1. ยาที่ควรใหจ นถึงเชา วนั ผาตดั ไดแ ก ยากลุม beta-blocker ยากลุม calcium channel blocker
7.2. ยาท่ีควรงดเชาวันผา ตัด ไดแก ยาเบาหวานกลมุ sulfonylurea ยา metformin ยากลุม angiotensin
converting enzyme inhibitor (ACEI) และ angiotensin receptor blocker (ARB) ที่ทานเนื่องจาก
โรคความดนั โลหิตสงู และยาขบั ปสสาวะ
7.3. ยาตานเกลด็ เลือด ยาตา นการแขง็ ตัวของเลอื ด ยาควบคุมจังหวะการเตนของหัวใจ ควรพิจารณารวมกับ
ศลั ยแพทย อายุรแพทย ถึงขอ บง ชี้ของการใชยา ผลดแี ละผลเสียของการหยุดยาและการทานยาตอ
7.4. ยาชนดิ อื่น ๆ ควรปรึกษาแพทยผ ูรักษาหรือแพทยเ ฉพาะทางตามระบบท่ีผปู วยมปี ญหารว มพิจารณา

๕ ประกาศราชวิทยาลยั วิสัญญีแพทยแ หง ประเทศไทย ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

140 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารนี้ไมสามารถใชอางอิงทางกฎหมายไดเ นอ่ื งจากการปฏิบัตติ องปรบั ตามสถานการณ

8. ใหขอมูลผูปวยเกี่ยวกับการระงบั ความรสู ึก ตามแนวทางพัฒนาการใหขอมูลเกย่ี วกับการระงับความรูส ึก ของ
ราชวิทยาลัยวสิ ญั ญีแพทยแ หง ประเทศไทย ป พ.ศ. 2562

9. แนะนําการปฏบิ ัติตวั กอ น ระหวา งและหลงั การผา ตดั แกผ ูปว ยและญาติ พรอ มแจกเอกสารคาํ แนะนาํ
10. บันทกึ ขอ มลู การประเมนิ ผูป ว ยกอนการระงับความรสู ึกลงในเวชระเบียน
คาํ แนะนําการคดั เลอื กผูปว ยท่ีมารับการผา ตัดแบบ ODS
1. ปจ จัยจากตวั ผปู วย ควรพจิ ารณาเลอื กผูปว ยดังนี้

1.1. ASA class 1 หมายถึงผูปวยท่แี ขง็ แรงดี ไมมีโรคประจําตัว
1.2. ASA class 2 หมายถึง ผูปวยมีโรคประจําตัว แตสามารถควบคุมไดดีและไมมกี ารทําลายของอวัยวะ

เปาหมาย ( end organ damage) เชน ผูปวยโรคความดัน โลหิตสูงท่ีควบคุมไดดี (systolic blood
pressure <180 มม. ปรอท และ diastolic blood pressure <110 มม.ปรอท) หรือ โรคเบาหวานที่
ควบคุมไดด ี
1.3. ไมมีความเสีย่ งสูงในการใหยาระงับความรูสกึ ไดแก การใสท อ ชว ยหายใจยาก การเส่ียงสําลักอาหารเขา
สูปอด (pulmonary aspiration) การเกิดภา วะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (obstructive
sleep apnea)
1.4. ไมม ปี ระวตั แิ พย าชา แพยาสลบ
1.5. ไมมปี ระวตั ิ malignant hyperthermia ในครอบครัว
1.6. เด็กท่ีมีประวัติคลอดกอ นกาํ หนด จะตองมีอายุ postconceptual age (PCA) มากกวา 60 สัปดาห
2. ปจ จยั จากการผา ตัด การผาตดั ทเ่ี หมาะสาํ หรบั ทาํ แบบวนั เดยี วกลบั ควรเปน
2.1. เปน การผาตัดท่ีเสยี เลอื ดนอ ย
2.2. เปน การผาตดั ท่ีทําใหเ กดิ ความปวดหลงั ผาตดั ระดับนอ ยถึงปานกลาง และสามารถระงับปวดไดดวยยา
รบั ประทาน
3. ปจ จัยดา นสงั คม คือ
3.1. มญี าติหรือผูดแู ลทีบ่ าน
3.2. ผูปวยและญาตสิ ามารถส่อื สารไดด ี มีความเขาใจในการปฏิบัตติ วั กอนและหลังการผา ตัด
3.3. บานไมหา งไกลกบั สถานพยาบาล และเดนิ ทางไปมาไดสะดวก
3.4. มีโทรศพั ทเ พอ่ื ติดตอ สื่อสารในภาวะฉุกเฉิน
คําแนะนาํ การใหขอมลู ผปู วยและญาติที่มารับการระงับความรูสกึ สําหรับการผาตดั แบบ ODS และ MIS
การใหความรูแ กผปู วยและญาติกอ นการระงับความรสู กึ เปนสวนสําคัญเพื่อผปู วยและญาติเขาใจและสามารถ
ปฏบิ ัตติ ัวไดอ ยางถกู ตอง ลดความวติ กกังวล ทาํ ใหเกิดความปลอดภัยแกผูปวย ควรจดั ทําเปน เอกสารแจกใหผ ูปว ย
และญาติประกอบคําอธิบาย สาระสาํ คัญควรประกอบดวย
1. ขอ มูลเก่ียวกับการระงบั ความรูสึก เพ่อื ใหผูป ว ยทราบชนดิ ของการใหค วามรูสกึ ขอ ดี ขอจาํ กดั ตลอดจน
ความเสย่ี งหรอื ภาวะแทรกซอ นที่อาจเกิดข้ึน รวมท้ัง การฟน ตวั จากการระงบั ความรสู ึก

๖ ประกาศราชวิทยาลัยวิสัญญีแพทยแ หงประเทศไทย ฉบบั ที่ ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 141

เอกสารนีไ้ มสามารถใชอา งอิงทางกฎหมายไดเน่อื งจากการปฏิบัตติ อ งปรบั ตามสถานการณ

2. การเตรียมตัวกอนการระงับความรูสึก โดยเฉพาะผปู วยที่มารบั การผา ตัดแบบ ODS ท่ีผูปวยและญาตติ อง
เตรยี มตวั กอ นผาตัดเอง
2.1. การงดนํ้าและอาหารกอนผา ตัด เพ่ือปองกันการสูดสําลักนาํ้ ยอยหรือเศษอาหารจากกระเพาะอาหารเขา
ไปสูป อดระหวางการไดร ับยาระงับความรูส ึก ควรระบุเวลาและชนดิ อาหารท่ีใหผ ปู ว ยงดตามบริบทของ
ผูป วยใหช ดั เจน

ชนิดของนํ้าและอาหารท่รี บั ประทาน ระยะเวลากอนการระงบั ความรูสึก
ของเหลวใส (clear fluids) ใหไ ดถ ึง 2 ชว่ั โมง
ไดแ ก น้ําเปลา นาํ้ หวาน น้ําผลไมไมม ีกาก ใหไ ดถ งึ 4 ชว่ั โมง
นมแม (breast milk) ใหไดถึง 6 ชั่วโมง
นมผง นมวัว นมชนิดตา ง ๆ (infant formula, nonhuman milk) ใหไ ดถงึ 6 ช่ัวโมง
อาหารมอื้ เบา (light meals)
ไดแก ขนมปง ขา วตมเปลาไมมีเนอ้ื สัตว ใหไ ดถ งึ 8 ชว่ั โมง
อาหารมือ้ หนกั (meat/fatty solid meals)
ไดแ ก อาหารท่มี ีเน้อื วัว เน้อื หมู อาหารทอด อาหารทมี่ ีไขมันสูง
รวมถงึ การรับประทานอาหารในปริมาณมาก

2.2. ในกรณีผปู วยมีโรคประจําตัว ตองแจง ยาทีต่ องงดกอนผาตัดและยาทตี่ อ งรับประทานตอเนือ่ งจนถึงวัน
ผา ตดั

2.3. ควรหยดุ สูบบุหรี่ 4-8 สปั ดาห กอนผา ตดั เพ่ือชว ยใหเ ย่อื บุหลอดลมทาํ งานไดด ีขึน้ ขับเสมหะดีขน้ึ และลด
ภาวะแทรกซอนทางระบบหายใจ

2.4. ควรหยุดด่ืมสุรา 2-8 สัปดาห กอนผาตัด
2.5. กรณผี ปู วยมอี าการ ไข ไอ มีน้ํามกู 2-4 สัปดาห กอนวนั ผา ตัด ควรติดตอ คลนิ กิ ประเมนิ ความพรอมและ

เตรียมผูปวยฯ เพื่อประเมนิ วา จาํ เปน ตอ งเล่อื นการผาตัดหรือไม
2.6. สําหรบั ผปู วยที่มารับการผาตัดแบบ ODS ตองแจงเพิ่มเติม ใหเ ตรียมญาตหิ รือผูที่สามารถดแู ลผูปวย

ขณะเดินทางกลบั บานและพกั ฟนทบ่ี านดว ย
3. การปฏิบัติตวั และการดูแลหลงั การระงบั ความรสู กึ

3.1. การจัดการความปวดหลังผาตัด การทานอาหาร การเคลอ่ื นไหวรางกายเพอื่ ชว ยใหฟ นตัวเร็ว การบรหิ าร
การหายใจ

3.2. สําหรบั ผปู วยทมี่ ารบั การผาตดั แบบ ODS ตอ งแจงการปฏบิ ตั ิตัวเพมิ่ เตมิ ดงั นี้
3.2.1.กรณไี ดรับการระงับความรูสกึ แบบท่วั ไป หรอื ไดร ับยากลอมประสาท จะมีผลตอ การตัดสนิ ใจในชวง
24 ชัว่ โมงแรก ผูปวยไมค วรขับรถ ทาํ งานเกยี่ วกบั เครอ่ื งยนต ตดั สนิ ใจเกีย่ วกบั เอกสารทางกฎหมาย
ดม่ื สรุ าหรอื สบู บหุ รี่
3.2.2.กรณีไดรบั การระงับความรูสกึ เฉพาะสวน ระหวางทย่ี ังรูสึกชาอยู ผูปวยควรปองกันมใิ หส วนของ
รางกายถกู กดหรอื ถูกของรอนจัด/เยน็ จัด

๗ ประกาศราชวิทยาลยั วสิ ญั ญแี พทยแหง ประเทศไทย ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

142 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารนไ้ี มสามารถใชอ า งองิ ทางกฎหมายไดเนือ่ งจากการปฏบิ ัติตอ งปรบั ตามสถานการณ

3.2.3.อาการผิดปกติท่ีญาติควรตดิ ตอสถานพยาบาล
- อาการปวดที่มากข้ึนและไมส ามารถบรรเทาดว ยยาแกป วดที่ไดรับ
- มีอาการคลน่ื ไส อาเจยี นมากจนไมส ามารถกินอาหารหรอื และดม่ื น้ําได
- ไมสามารถถายปส สาวะได
- แผลมีเลือดออกชมุ ผา ปด แผล

3.2.4.เบอรโ ทรศัพทของสถานพยาบาลที่มารับการผา ตัดและสถานพยาบาลใกลบานที่ญาติจะสามารถ
ตดิ ตอไดถ า มอี าการผดิ ปกติหลังผาตดั

4. เบอรโทรศัพทของคลินิกประเมินและเตรียมความพรอ มฯ เพ่ือติดตอสอบถามเม่อื มขี อสงสัยในการเตรยี มตัว
กอ นการระงบั ความรูสกึ

๘ ประกาศราชวิทยาลัยวสิ ญั ญแี พทยแหงประเทศไทย ฉบับที่ ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 143

เอกสารน้ไี มสามารถใชอ างอิงทางกฎหมายไดเ นือ่ งจากการปฏิบตั ิตอ งปรับตามสถานการณ

ภาคผนวก 1 การประเมินความเสี่ยงตาม American Society of Anesthesiologist (ASA) physical status
(PS) classification

ASA คําจาํ กัดความ ตวั อยางในผปู วยผใู หญ ตัวอยางในผูป ว ยเด็ก ตัวอยา งในผปู วยสูติกรรม
ASA class 1 ผูปว ยท่แี ข็งแรงดี - Healthy, non-smoking, - Healthy (no acute or chronic
ไมม ีโรคประจําตัว no or minimal alcohol disease), normal BMI percentile
use for age
ASA class 2 ผูปวยมีโรคประจําตวั - Mild diseases only - Asymptomatic congenital - Normal pregnancy
อยูใ นระดบั รุนแรง without substantive cardiac disease - Well controlled
นอยและควบคมุ ไดด ี functional limitations - Well controlled dysrhythmias gestational HTN
- Current smoker - Asthma without exacerbation - Diet-controlled
- Social alcohol drinker - Well controlled epilepsy gestational DM
- Obesity (30<BMI<40) - Non-insulin dependent DM - Controlled preeclampsia
- Well-controlled DM/HTN - Abnormal BMI percentile for age without severe features
- Mild lung disease - Mild/moderate OSA
- Oncologic state in remission
- Autism with mild limitations
ASA class 3 ผปู วยมีโรคประจําตัว - Substantive functional - Uncorrected stable congenital - Preeclampsia with severe
อยูในระดับปานกลาง limitations cardiac abnormality features
ถึงรนุ แรง ควบคุมได - Poorly controlled DM, - Asthma with exacerbation - DM with complications or
ไมดี HTN, COPD - Poorly controlled epilepsy high insulin requirements
- Morbid obesity (BMI ≥40) - insulin dependent DM - Thrombophilic disease
- Active hepatitis - Morbid obesity requiring anticoagulation
- Alcohol dependence or - Malnutrition
abuse - Severe OSA
- Implanted pacemaker - Oncologic state
- Moderate reduction of - Renal failure
ejection fraction - History of organ transplantation
- ESRD undergoing - Brain/spinal cord malformation
regularly scheduled - Symptomatic hydrocephalus
dialysis - Premature infant PCA <60 weeks
- History (>3 months) of - Autism with severe limitations
MI, CVA, TIA, or - Metabolic disease
CAD/stents - Difficult airway
- Long term parenteral nutrition.
- Full infants <6 weeks of age.

๙ ประกาศราชวิทยาลยั วสิ ญั ญแี พทยแ หง ประเทศไทย ฉบบั ท่ี ๔/๒๕๖๔

144 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารนีไ้ มส ามารถใชอ างองิ ทางกฎหมายไดเ น่ืองจากการปฏบิ ตั ติ องปรับตามสถานการณ

ภาคผนวก 1 การประเมินความเสยี่ งตาม American Society of Anesthesiologist (ASA) physical status
(PS) classification (ตอ )

ASA คําจาํ กัดความ ตัวอยางในผูปว ยผใู หญ ตวั อยา งในผปู วยเดก็ ตัวอยา งในผปู วยสตู กิ รรม
ASA class 4 ผปู วยมีโรคประจําตัว - Recent (<3 months) MI, - Symptomatic congenital cardiac - Preeclampsia with severe
ท่มี ีความรุนแรง CVA, TIA or CAD/stents abnormality features complicated by
- Ongoing cardiac - Congestive heart failure HELLP or other adverse
ischemia or severe - Active sequelae of prematurity events
valve dysfunction - Acute hypoxic-ischemic - Peripartum
- Severe reduction of encephalopathy cardiomyopathy with EF
ejection fraction - Shock, sepsis, DIC <40
- Shock, sepsis, DIC, ARD - Automatic implantable - Uncorrected/
- ESRD not undergoing cardioverter-defibrillator decompensated acquired
regularly scheduled - Ventilator dependence or congenital heart
dialysis - Endocrinopathy disease,
- Severe trauma
- Severe respiratory distress
- Advanced oncologic state
ASA class 5 ผปู ว ยท่ีมอี าการ - Ruptured abdominal/ - Massive trauma, intracranial - Uterine rupture
รุนแรงมากและมี thoracic aneurysm hemorrhage with mass effect
โอกาสเสยี ชวี ติ ถา - Massive trauma - Patient requiring ECMO
ไมไดรบั การผา ตดั - Intracranial bleed with - Respiratory failure or arrest
mass effect - Malignant hypertension
- Ischemic bowel in the - Decompensated congestive
face of significant heart failure
cardiac pathology or - Hepatic encephalopathy
multiple organ/system - Ischemic bowel or multiple
dysfunction organ/system dysfunction
--
ASA class 6 ผูปวยภาวะสมองตาย
ทรี่ อการบริจาค
อวยั วะ

* การเพิ่ม “E" หมายถึงการผาตดั ฉุกเฉิน

๑๐ ประกาศราชวทิ ยาลัยวสิ ญั ญีแพทยแ หงประเทศไทย ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 145

เอกสารนี้ไมส ามารถใชอางองิ ทางกฎหมายไดเนอ่ื งจากการปฏบิ ตั ติ องปรับตามสถานการณ

เอกสารอา งอิง
1. ราชวทิ ยาลัยวิสัญญีแพทยแหง ประเทศไทย. แนวทางการใหขอมูลเก่ียวกับการระงบั ความรสู ึก (Guidance for

patient information about anesthesia) ประกาศราชวิทยาลัยวิสัญญีแพทยแหงประเทศไทย ป พ.ศ.
2562
2. ราชวิทยาลัยวิสญั ญีแพทยแ หงประเทศไทย. คําแนะนําทางเวชปฏบิ ัติในการประเมินผูปวยกอ นการระงับ
ความรูสึก (Practice advisory for preanesthesia evaluation) ประกาศราชวิทยาลัยวิสัญญีแพทยแหง
ประเทศไทย ป พ.ศ. 2562
3. มิ่งขวญั วงษย่งิ สิน. การประเมนิ และเตรียมความพรอมกอนการระงบั ความรูสึก. ใน: มานี รักษาเกียรตศิ ักด์ิ,
อรอุมา ชยั วัฒน, มง่ิ ขวญั วงษย ิ่งสนิ , พชั รียา นิวฒั นภูมินทร, อาจบดินทร วินจิ กุล, บรรณาธิการ. การประเมิน
ผปู วยกอ นการผา ตดั . กรุงเทพฯ: ภาควชิ าวสิ ญั ญีวิทยา คณะแพทยศาสตรศริ ิราชพยาบาล มหาวทิ ยาลยั มหิดล ;
2563 หนา 1-26.
4. Bailey CR, Ahuja M, Bartholomew K, Bew S, Forbes L, Lipp A, Montgomery J, Russon K, Potparic
O, Stocker M. Guidelines for day-case surgery 2019: Guidelines from the Association of
Anaesthetists and the British Association of Day Surgery. Anaesthesia. 2019 Jun;74(6):778-792.
5. Fleisher LA, Fleischmann KE, Auerbach AD, Barnason SA, Beckman JA, Bozkurt B, et al. 2014
ACC/AHA guideline on perioperative cardiovascular evaluation and management of patients
undergoing noncardiac surgery: a report of the American College of Cardiology/American Heart
Association Task Force on practice guidelines. Am. J. Cardiol. 2014;64,e77-e137.
6. Kristensen SD, Knuuti J, Saraste A, Anker S, Botker HE, Hert SD, et al. 2014 ESC/ESA Guidelines
on non-cardiac surgery: cardiovascular assessment and management: The Joint Task Force on
non-cardiac surgery: cardiovascular assessment and management of the European Society of
Cardiology (ESC) and the European Society of Anaesthesiology (ESA). Eur Heart J. 2014;35:2383-
431.
7. Tan A, Yin JD, Tan LW, van Dam RM, Cheung YY, Lee CH. Predicting obstructive sleep apnea
using the STOP-Bang questionnaire in the general population. Sleep medicine 2016;27:66-71.
8. ASO, Anesthesiologists. ASA Physical Status Classification System. ASA House of Delegates,
2014 [updated December 13, 2020] Available from: https://www.asahq.org/standards-and-
guidelines/asa-physical-status-classification-system.

๑๑ ประกาศราชวทิ ยาลยั วิสัญญีแพทยแ หงประเทศไทย ฉบับท่ี ๔/๒๕๖๔

146 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

เอกสารนี้ไมสามารถใชอ างองิ ทางกฎหมายไดเน่อื งจากการปฏิบตั ติ อ งปรับตามสถานการณ

คณะผจู ดั ทําแนวทางเวชปฏิบัติสาํ หรับคลินกิ ประเมนิ และเตรยี มความพรอมผปู วยกอนการระงับความรูสกึ

ทใี่ หบริการผาตดั แบบวันเดียวกลบั และการผา ตดั แผลเลก็

1. ศ.พญ.สุวรรณี สุรเศรณีวงศ ประธานราชวทิ ยาลัยและท่ปี รกึ ษา
2. พญ.ประภา รตั นไชย โรงพยาบาลหาดใหญ
3. รศ.พญ.สวุ ิมล ตา งวิวฒั น คณะแพทยศาสตรศ ริ ิราชพยาบาล
4. รศ.พญ.มง่ิ ขวัญ วงษย ง่ิ สนิ คณะแพทยศาสตรศิรริ าชพยาบาล
5. ผศ.พญ.ฐติ ิกญั ญา ดวงรัตน คณะแพทยศาสตรศิรริ าชพยาบาล
6. ศ.นพ.สมบรู ณ เทยี นทอง คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน
7. ผศ.พญ.อุม จติ วทิ ยาไพโรจน คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน
8. ผศ.พญ.พรอรณุ เจรญิ ราช คณะแพทยศาสตร จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย
9. รศ.พญ.วลั ภา อานันทศุภกลุ คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธิบดี
10. รศ.พญ.นุชนารถ บญุ จงึ มงคล คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม
11. รศ.พญ.พนารัตน รตั นสุวรรณ คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน
12. นพ.ปณ ณวชิ ญ เบญจวลียม าศ คณะแพทยศาสตร มหาวิทยาลยั สงขลานครินทร
13. ผศ.นพ.สดุ สยาม มานุวงศ คณะแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร
14. พญ.อรกญั ญา ฉมิ พาลี โรงพยาบาลพลพยหุ เสนา
15. พญ.สุจิตรา ทองทพิ ย โรงพยาบาลอุดรธานี
16. นพ.พงศพ ฒั น สัตโยภาส โรงพยาบาลนครพงิ ค

ประกาศนใ้ี ชต้ังแตวนั ท่ีประกาศเปนตนไป
ประกาศ ณ วนั ท่ี ๒๓ กมุ ภาพนั ธ ๒๕๖๔

ลงชือ่
(ศาสตราจารย แพทยหญงิ สุวรรณี สรุ เศรณีวงศ)
ประธานราชวิทยาลัยวิสัญญแี พทยแหงประเทศไทย

๑๒ ประกาศราชวิทยาลยั วสิ ญั ญีแพทยแหงประเทศไทย ฉบบั ท่ี ๔/๒๕๖๔

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 147

บทท่ี 9

การจดั การทางการพยาบาลสำ� หรบั ผปู้ ว่ ยทม่ี ารบั การผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั หรอื การผา่ ตดั แผลเลก็
(Nursing Case Management for One Day Surgery: ODS/Minimally Invasive Surgery: MIS)

9.1 หลกั การของการจดั การทางการพยาบาล (Nursing Case Management)

รศ.ดร.อุษาวดี อัศดรวเิ ศษ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล
รศ.ดร.อรพรรณ โตสงิ ห์ คณะพยาบาลศาสตร์ วทิ ยาลยั วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทยเ์ จา้ ฟา้ จฬุ าภรณ์ ฯ
การจัดการทางการพยาบาล (Nursing Case Management) เปน็ รูปแบบการพยาบาลทม่ี ีพยาบาลท�ำหน้าที่
เป็นผู้จดั การทางการพยาบาล เน้นการบรกิ ารพยาบาลทีม่ คี ุณภาพ โดยใชท้ รพั ยากรบุคคล และทรพั ยากรทางสุขภาพ
และค่าใชจ้ ่าย ในการให้บริการทางสุขภาพอยา่ งมีประสิทธภิ าพ เนน้ การทำ� งานร่วมกนั ของทมี สหสาขาวชิ าชีพ เพ่อื
ผลลพั ธท์ างสุขภาพของผ้รู บั บริการทคี่ มุ้ คา่ คมุ้ ทุน ในการใหก้ ารบริการสุขภาพในโรงพยาบาล หรือสถานพยาบาล1
โดยในบทน้ีจะได้มีการน�ำรูปแบบของการจัดการทางการพยาบาลมาใช้ในผู้ป่วยที่มารับการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับ
(One Day Surgery: ODS) หรอื มารับการผ่าตดั แบบแผลเลก็ (Minimally Invasive Surgery: MIS) ซง่ึ จำ� เป็นต้องใช้
ผูจ้ ดั การทางการพยาบาล (Nurse Case Manager) ที่มีความรู้ ความสามารถไม่เฉพาะทางการพยาบาล และการดแู ล
ผู้ป่วยในการรับการผา่ ตดั หรอื หัตถการ เทา่ น้นั แตจ่ ำ� เป็นต้องมกี ระบวนการตัดสนิ ใจ กำ� กับ ดแู ลสขุ ภาพผปู้ ว่ ย มกี าร
ทำ� งานรว่ มกับทมี สหสาขาวชิ าชพี ตงั้ แต่แรกรบั จนกระทัง่ จ�ำหน่ายกลบั บ้าน ตลอดจนการดแู ลต่อเนอื่ ง เพอื่ ปอ้ งกนั
ภาวะแทรกซอ้ นทอี่ าจจะเกดิ ขนึ้ เพือ่ ให้ผลการรักษามปี ระสทิ ธิภาพมากทส่ี ดุ
ดังนนั้ ก่อนท่จี ะเขา้ สูเ่ นื้อหาของบทบาทการจัดการทางการพยาบาลสำ� หรบั ผูป้ ว่ ย ODS/MIS ควรไดเ้ ข้าใจถงึ
ขน้ั ตอนการเตรยี มการ การประเมินผล เพ่อื ใหเ้ ข้าใจรูปแบบการจดั การทางการพยาบาล จะไดป้ รบั บทบาท รปู แบบให้
เหมาะกบั ลักษณะขององคก์ ร นโยบาย เพ่ือน�ำไปพฒั นาใหก้ ารจัดการทางการพยาบาล และผูจ้ ัดการทางการพยาบาล
ส�ำหรบั ผู้ปว่ ยกลุม่ นไี้ ดด้ ำ� เนนิ การได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพต่อไป
แนวทางการเตรยี มความพรอ้ มในการวางแผนการจดั การทางการพยาบาล (Nursing Case Management)
ควรเรม่ิ ที่การก�ำหนดเป้าหมายใหเ้ กดิ คณุ ภาพสงู สุดในการจดั การทางการพยาบาล สำ� หรับผู้ป่วยกลุม่ ผปู้ ่วยทีม่ ีความ
จ�ำเป็นดงั น้ี กลุม่ ที่มจี �ำนวนมาก มีคา่ ใชจ้ า่ ยสูง ต้องการผเู้ ชย่ี วชาญหลายหน่วยงาน ต้องรับการรักษาในโรงพยาบาล
บ่อยครง้ั หรือ ระยะเวลาการรกั ษาในโรงพยาบาลมคี วามแปรปรวนสงู หรอื มีผลกระทบจากระบบในการเลื่อน หรอื
งดการรับการรักษา โดยผปู้ ่วยทม่ี ารบั การผ่าตดั ODS/MIS เป็นกลุ่มท่คี วรมีการใชร้ ะบบการจดั การทางการพยาบาล
และควรได้มกี ารเตรียมการวางแผนการจดั การทางการพยาบาลก่อนเริ่มด�ำเนนิ การ ดงั นั้น จะได้กลา่ วถงึ การเรม่ิ การ
เตรยี มการ ดังนี้
1. เลือกรูปแบบการจัดการทางการพยาบาลที่เหมาะสม โดยพิจารณาจาก
1.1 ปรชั ญาและนโยบายขององคก์ ร
1.2 ทรัพยากรบคุ คล

148 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565

โดยเฉพาะอย่างยงิ่ ทรพั ยากรพยาบาลภายในองค์กร หากองคก์ รน้นั มีพยาบาลวิชาชพี จ�ำนวนมากและพยาบาล
ส่วนใหญ่ไดร้ บั การอบรมความเชีย่ วชาญ หรอื การศกึ ษาเฉพาะทาง ในการดแู ลผูป้ ว่ ย และมคี วามรู้ ความสามารถในการ
บริหารจดั การ การประสานความร่วมมือ การคิดต้นทุนการรกั ษา หรอื การวเิ คราะห์ค่าใชจ้ า่ ย ผูจ้ ัดการทางการพยาบาล
อาจจะท�ำหนา้ ทีท่ ง้ั บทบาทของการให้การพยาบาลผปู้ ว่ ยโดยตรง และท�ำหนา้ ท่จี ดั การการดูแลทั้งหมดด้วย แต่หาก
ในองค์กรนั้น เป็นองค์กรท่ีมีบุคลากรหลายระดับ บุคลากรวิชาชีพมีจ�ำนวนจ�ำกัด หรือมีภารกิจท่ีได้รับมอบหมาย
หลายอย่าง อาจเลือกรูปแบบที่ผู้จัดการทางการพยาบาลท�ำหน้าท่ีในการบริหารจัดการเพียงอย่างเดียว โดยอาจ
รวมหน้าท่ีการจัดการทรัพยากร และการจัดการด้านกระบวนการปฏิบัติการพยาบาลไว้ด้วยกัน หรือแยกหน้าที่การ
จัดการให้ชัดเจน และเน้นการประสานความร่วมมือเป็นทีม
2. ก�ำหนดบทบาทหน้าท่ี การก�ำหนดบทบาทหน้าที่ของพยาบาล ผู้จัดการทางการพยาบาล ทีมพยาบาล
ทั้งหมดให้ชัดเจน และควรเป็นบทบาทท่ีได้รับการยอมรับจากทีมพยาบาลและสหสาขาวิชาชีพ รวมทั้งผู้ก�ำหนด
นโยบายในองคก์ ร
3. จดั ทำ� แผนการดแู ลของทมี สหสาขา ซงึ่ สามารถจดั ไดห้ ลายรปู แบบ เชน่ การทำ� แผนการดแู ลแบบ CareMap
(Multidisciplinary Action Plan)
3.1 เลือกกลมุ่ ผปู้ ว่ ย ทมี่ ารบั บริการที่หนว่ ย
3.2 จัดต้ังทีมการรกั ษาพยาบาล ประกอบด้วย แพทย์ พยาบาลทีร่ ับผดิ ชอบ บคุ ลากรสขุ ภาพอืน่ ๆ
ทเ่ี กยี่ วข้อง โดยรวมทีมทม่ี ีสว่ นเกี่ยวขอ้ งในการรบั ผดิ ชอบผ้ปู ่วยในกระบวนการดูแลผปู้ ว่ ยต้งั แต่ แรกรบั จนกระท่งั
จ�ำหนา่ ยผู้ปว่ ยจากโรงพยาบาล และควรรวมถงึ ระยะเวลาฟน้ื ตัวทีบ่ ้าน หรือหนว่ ยรบั ส่งตอ่ ผู้ป่วย
3.3 บุคลากรทง้ั ทีม ร่วมกันกำ� หนด แผนการดแู ล
3.4 ประเมินความต้องการการดูแลสุขภาพของผู้ป่วย ร่วมกับทีมสหสาขา เพื่อวางแผนการดูแลให้
ครอบคลมุ ปัญหา และความต้องการ
3.5 ร่วมกันกำ� หนดจดุ มุง่ หมาย และแผนการปฏิบัติในการดแู ลผ้ปู ่วยแตล่ ะช่วงเวลา
3.6 ก�ำหนดระยะเวลาการอยู่ในโรงพยาบาล ตามอาการ และปัญหาทางคลินิก และกิจกรรมการ
รกั ษาพยาบาลที่ควรไดร้ ับตามความเหมาะสม ตามแต่ชนดิ ของการผ่าตดั หรือ หัตถการที่ได้รับและสภาพของผปู้ ว่ ย
3.7 กำ� หนดผลลพั ธแ์ ละตวั ชวี้ ดั ทค่ี าดวา่ จะเกดิ ขนึ้ ในแตล่ ะชว่ งเวลาของการรกั ษาพยาบาล เพอ่ื สะทอ้ น
คณุ ภาพของการรักษาพยาบาล
3.8 ระบกุ จิ กรรมในแต่ละระยะของแผนการดูแลในรปู ของตาราง ท่ีชดั เจนในแต่ละกล่มุ ผู้ปว่ ยที่มา
รบั บรกิ าร ครอบคลมุ ประเดน็ การดูแลที่ส�ำคญั ประกอบด้วย

3.8.1. การประเมนิ ผลลัพธ์ที่คาดหวัง
3.8.2 การตรวจพเิ ศษ หรือ การปรกึ ษาหนว่ ยต่างๆท่เี กี่ยวข้อง
3.8.3 การตรวจทางห้องปฏบิ ตั ิการ
3.8.4 การประเมนิ สภาพร่างกายทจ่ี �ำเปน็
3.8.5 ยาทไ่ี ดร้ บั
3.8.6 การรักษา
3.8.7 การวางแผนจ�ำหนา่ ย การให้ข้อมลู ทางสขุ ภาพท่ีจ�ำเป็น เร่อื งอาหาร กิจกรรมทสี่ ามารถ
ทำ� ได้หรือจ�ำกดั การเฝา้ ระวงั ตอ่ เนื่องท่บี า้ น หรือหน่วยการดแู ลตอ่ เนือ่ ง
3.9 นำ� แผนการดูแลไปใช้ และมีการทบทวนแผนการดแู ลอีกครัง้ ร่วมกบั ทมี หลังจากไดใ้ ช้ไปสกั ระยะ
เพือ่ พิจารณาปรบั ปรุงแก้ไขใหเ้ หมาะสม ร่วมกบั ทมี สหสาขาตอ่ ไป
การเขียนแผนการดูแลน้ัน ควรได้ร่วมกันคิด วางแผนโดยทีมการดูแลท้ังทีม มีการใช้ข้อมูล
เชิงประจกั ษ์จากผลงานวจิ ยั ทีน่ า่ เช่ือถือ นำ� มาอา้ งอิงในแผนการดูแล เพอ่ื ใหเ้ กิดการรกั ษาพยาบาลทมี่ ีมาตรฐาน และมี
ผลลัพธท์ ี่ดตี อ่ ผู้ปว่ ย

ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565 149

4. การประเมนิ ผล มเี ปา้ หมายเพ่ือปรับปรงุ แผน ภายหลงั จากการน�ำแผนไปใชใ้ นการปฏบิ ตั ิ โดยวิเคราะห์ถงึ
ปัญหา อุปสรรคทที่ �ำใหเ้ กดิ ความแปรปรวน (variance) ของแผนการดูแล ไมเ่ กิดผลลัพธต์ ามทไ่ี ดว้ างแผนไว้ วเิ คราะห์
สาเหตุท่ที �ำให้เกดิ ข้อผิดพลาด หรอื ไมเ่ กิดผลลัพธ์ตามทตี่ อ้ งการ สบื คน้ สาเหตนุ ั้นมาจากบุคคล ระบบวธิ ดี ำ� เนินการ
หรือนโยบายของหน่วยงานนั้น ผู้จัดการทางการพยาบาล ต้องมีความสามารถในการวิเคราะห์สถานการณ์
การสอ่ื สารการเจรจาเพอื่ สรา้ งความเขา้ ใจการไกลเ่ กลย่ี ความขดั แยง้ การตอ่ รองระหวา่ งหนว่ ยงานหรอื ผบู้ รหิ ารองคก์ ร
เพ่ือแก้ไขในระดับนโยบาย และแผน
5. การเตรยี มสมรรถนะของผจู้ ดั การทางการพยาบาล ผจู้ ดั การทางการพยาบาล ควรไดร้ บั การเตรยี มสมรรถนะ
ในด้านตา่ งๆ ดังนี้
5.1 ความสามารถในการจัดการ ทั้งทรัพยากรบุคคล และ ทรัพยากรในการรักษาพยาบาล
5.2 ความสามารถในการตดิ ต่อส่ือสาร
5.3 ความสามารถในการวิเคราะหต์ ้นทุน
5.4 ความรคู้ วามเขา้ ใจในเรอ่ื งระบบนโยบายสขุ ภาพ การจดั บรกิ ารตามนโยบายหลกั ของกรมการแพทย์
หรอื ของหน่วยงานทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง
5.5 ความสามารถในทางคลนิ ิก ในการวิเคราะห์ปญั หาสขุ ภาพของผ้ปู ่วย
5.6 ความสามารถในการใช้หลกั ฐานเชิงประจกั ษ์ ผลการวจิ ยั เพ่อื ก�ำหนดแผนการดแู ลทมี่ มี าตรฐาน
5.7 ความสามารถในการจัดการ ควบคุม และพฒั นาคณุ ภาพการพยาบาล
5.8 ความสามารถในการวางแผนการจ�ำหน่ายผปู้ ่วยทีม่ ีประสิทธภิ าพ
5.9 ความสามารถในการเป็นผนู้ ำ� และมภี าวะผู้นำ� ในการเจรจาตอ่ รอง การรักษาผลประโยชน์ของ
องคก์ ร ทีมงาน และผู้มารับบริการ กลา้ ในการตัดสนิ ใจและแก้ไขสถานการณ์
หลังจากทเี่ ขา้ ใจถงึ รปู แบบการจดั การทางการพยาบาล Nursing case management และบทบาทของ
ผ้จู ัดการทางการพยาบาล ลำ� ดบั ต่อไป จะเปน็ การน�ำเขา้ สกู่ ารจดั การทางการพยาบาลในกลุม่ ผู้ปว่ ยท่มี ารบั การผา่ ตดั
แบบวนั เดยี วกลบั และ ผ้ปู ่วยทมี่ ารับการผา่ ตดั แผลเลก็ โดยจะไดอ้ ธิบายถงึ ความหมาย และเป้าหมาย สมรรถนะของ
ผู้จดั การทางการพยาบาล ODS/MIS บทบาท ปญั หาและอุปสรรค การแก้ไขการศกึ ษาประสทิ ธภิ าพของโปรแกรม
ตา่ งๆ และเสนอกรณีศึกษา พร้อมตัวอย่างแบบฟอร์ม

150 ข้อเสนอแนะด้านการพัฒนาระบบบริการผ่าตัดแบบวันเดียวกลับและการผ่าตัดแผลเล็ก ปี 2565