วิทยาศาสตร์เเละเทคโนโลยี ป.6 หินและซากดึกดำบรรพ์

หนิ และซากดึกดาบรรพ์

หอ้ งเรยี นวทิ ยาศาสตรอ์ อนไลน์

ระดับช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 6







การศกึ ษาลกั ษณะทางกายภาพของหิน

สี น้าหนัก ลกั ษณะเน้อื หนิ

การศกึ ษาลกั ษณะทางกายภาพของหนิ

หินที่มแี ร่ดีบุก หินทีม่ แี รเ่ หล็ก หนิ ท่มี แี รย่ ิปซัม

มสี นี ้าตาลหรือดา มีสีนา้ ตาลปนแดงหรือดา มสี ีขาว

การศกึ ษาลักษณะทางกายภาพของหนิ

หนิ ท่มี แี รต่ ะก่ัว หนิ ทม่ี แี ร่ทองแดง

มสี เี ทา มสี ีแดง

การศึกษาลักษณะทางกายภาพของหิน

หนิ ทม่ี แี รโ่ ลหะ หนิ ทีม่ แี รโ่ ลหะ
จะมนี า้ หนักมากกว่า จะมนี ้าหนักมากกว่า
หินท่มี ีแร่ทองแดง
หนิ ทีม่ ีแรเ่ หลก็

การศกึ ษาลกั ษณะทางกายภาพของหิน

หนิ ทมี่ ีผลึกขนาดเลก็ หินที่มีผลกึ ขนาดใหญ่

เน้ือหินจะละเอียด เนือ้ หินจะหยาบ

แวน่ ขยาย

ส่งิ ท่ที าใหห้ นิ มสี ีท่แี ตกตา่ งกนั คอื แร่

หนิ อัคนี หินในธรรมชาติ

อัคนีท่เี ยน็ ตวั ใตเ้ ปลือกโลก หนิ อคั นแี ทรกซอน หรอื หินอัคนรี ะดบั ลึกหนิ

อคั นที เ่ี ยน็ ตวั บนเปลอื กโลก หินอคั นพี ุ หรอื หนิ ภเู ขาไฟ

หินตะกอน

หนิ แปร

หนิ เป็นทรัพยากรทเี่ กิดขน้ึ เองตามธรรมชาติ มอี ยหู่ ลายชนดิ นกั ธรณีวิทยา
จาแนกหินแตล่ ะชนิดโดยใชล้ กั ษณะการเกิดหนิ เปน็ เกณฑไ์ ด้ เป็น 3 ประเภท

กระบวนการเกดิ หนิ

เกดิ ไดท้ ั้งบนผิวโลกและใต้เปลอื กโลก ดังน้ี

1. หินอัคนีที่เย็นตัวใต้เปลือกโลก เกิดจากแมกมา
(หินหนืด) ดันตัวขึ้นมาอยู่บริเวณใต้เปลือกโลกที่มี
อุณหภูมิต่ากว่า แมกมาจะเย็นตัวลงอย่างช้า ๆ ทาให้
กลายเป็นหิน เรียกหินกลุ่มนี้ว่า หินอัคนีแทรกซอน หรือ
หนิ อคั นรี ะดบั ลึก

ผลึกขนาดใหญ่ เนื้อหยาบ เนือ้ หยาบถึงละเอยี ด แตม่ ี ผลึกหยาบ

แวววาว สวยงาม ทนทาน ความละเอียดกวา่ หินแกรนิต มสี เี ขยี วเขม้ ถงึ ดา

เกดิ ได้ทั้งบนผิวโลกและใต้เปลอื กโลก ดงั น้ี

2. หินอัคนีที่แข็งตัวบนเปลือกโลก เกิดจากการปะทุ
ของภูเขาไฟทาใหแ้ มกมา (หินหนืด) พ่งุ ขึ้นมาอยู่บน
ผิวโลก เรียกว่า ลาวา เมื่อลาวาเย็นตัวลงอย่าง
รวดเร็ว จึงทาให้กลายเป็นหิน เรียกหินกลุ่มนี้ว่า
หินอคั นีพุ หรอื หนิ ภเู ขาไฟ

เนอื้ แข็ง ไมท่ นทาน เนื้อละเอียดมาก ผลกึ ขนาดเล็ก ทนทาน
มีรูพรนุ ลอยน้าได้ มองดว้ ยตาเปล่าไม่เห็น มรี พู รุน สคี ลา้ ไม่แวววาว

เน้อื หินแข็งและสาก เนื้อละเอยี ดมาก ผลกึ ขนาดเล็ก ทนทาน
มรี พู รุน ลอยนา้ ได้ มีรูพรนุ สีคล้า ไม่แวววาว

เกมจบั คู่ชนดิ ของหิน

จบั คชู่ นดิ ของหิน

สมบัตขิ องหนิ ชนิดของหนิ

เนอ้ื ละเอยี ด ไมม่ ีผลกึ

ลอยนา้ ได้ รพู รุนเล็กกวา่ หนิ สคอเรีย

หินภเู ขาไฟ มผี ลึกขนาดเลก็

มีผลึกขนาดเล็ก มองดว้ ยตาเปล่าไมเ่ หน็

มผี ลกึ ขนาดใหญ่ แวววาว ทนต่อการสกึ กร่อน

หินแกรนติ หินพัมมซิ หนิ ไรโอไรต์ หนิ ออบซเิ ดยี น หินแอนดไี ซต์

สมบัติของหนิ จบั คู่ชนิดของหนิ

ชนิดของหนิ

เนือ้ ละเอยี ด ไม่มผี ลกึ หนิ ออบซิเดยี น

ลอยน้าได้ รพู รุนเลก็ กวา่ หนิ สคอเรีย หนิ พัมมซิ

หินภเู ขาไฟ มผี ลกึ ขนาดเล็ก หินไรโอไรต์
มีผลกึ ขนาดเล็ก มองดว้ ยตาเปล่าไมเ่ หน็ หนิ แอนดไี ซต์

มีผลึกขนาดใหญ่ แวววาว ทนต่อการสกึ กรอ่ น หินแกรนติ

หนิ แกรนิต หนิ พัมมซิ หนิ ไรโอไรต์ หินออบซเิ ดยี น หินแอนดไี ซต์

2.) หินตะกอน เกิดจากการทับถมของเศษหินที่ผุพังมาจากหิน
ซากสิ่งมีชีวิต โคลน ดิน ทราย หรือสารอื่น ๆ ที่สึกกร่อน แล้วถูก
พัดพาไปสะสมในท้องทะเลหรือแอ่งเปลือกโลกเป็นเวลานาน
ทาให้ตะกอนถูกบีบอัด กดทับ และเกิดการเชื่อมประสาน
เม็ดตะกอนหรอื เกดิ การตกผลึก ทาใหก้ ลายเปน็ หนิ

เน้อื หยาบ แข็ง เน้อื ละเอยี ด หินปนู เนอ้ื หยาบ
และมกั พบซากฟอสซลิ ปนอยู่ บางก้อนมซี ากสตั วผ์ สม บางก้อนมลี กั ษณะกลมมน

อย่ใู นเนอ้ื หนิ

เน้อื ละเอียด เนื้อแข็ง
กะเทาะเปน็ แผ่นได้งา่ ย มีสีน้าตาล มรี ูพรุน

3.) หินแปร เกิดจากการแปรสภาพของหินอัคนี หินตะกอน หรือ
หินแปร จากความร้อน และความดันภายในโลก โดยมี
กระบวนการทางเคมีเข้ามาเกย่ี วขอ้ ง

แปรสภาพเปน็

เน้อื หนิ มีลกั ษณะเป็นเม็ด
เนอื้ แน่น ไมม่ รี ิว้ ขนาน

แปรสภาพเปน็

เนอ้ื หยาบและละเอยี ด
แข็ง ทนทาน เป็นริ้วขนาน

แปรสภาพเปน็

เนื้อแนน่ ผวิ เรียบ
มีรว้ิ ขนาน

แปรสภาพเปน็

เนื้อหยาบและละเอยี ด
ไมเ่ ปน็ ริ้วขนาน

แปรสภาพเปน็

เนื้อหยาบ ผิวขรุขระ
มีรอยขนาน

แปรสภาพเปน็

เน้อื หยาบ ผิวนวล
มีรอยขนานคดโค้ง

หนิ ออ่ น ก หินชีสต์
แปรมาจากหนิ ทราย ข หินฟลิ ไลต์
แปรมาจากหนิ แกรนติ และหนิ ดนิ ดาน ค หินควอร์ตไซต์
หนิ ดินดาน ง หินชนวน
หินชนวน จ หินปนู

จ หนิ อ่อน ก หินชสี ต์
ค แปรมาจากหนิ ทราย ข หนิ ฟิลไลต์
ก แปรมาจากหนิ แกรนติ และหินดนิ ดาน ค หินควอร์ตไซต์
ง หินดินดาน ง หนิ ชนวน
ข หนิ ชนวน จ หนิ ปนู

วฏั จกั รของหนิ

วัฏจกั รหิน

หินอคั นี หินตะกอน และหินแปร
มกี ารเปลยี่ นแปลงจากหนิ ประเภทหน่งึ

ไปเปน็ หินอีกประเภทหนึง่
หรอื เป็นหนิ ประเภทเดมิ ได้
โดยมแี บบรูปการณเ์ ปล่ยี นแปลงคงท่ี

และตอ่ เน่ืองเปน็ วฏั จกั ร











ทดสอบความรู้

โจทย์ : หนิ ก้อนน้ี คอื หนิ อะไร ?

นกั เรยี นคิดว่า

หนิ ก้อนน้ี คอื หินอะไร?

1

นกั เรยี นคดิ ว่า

หนิ ก้อนน้ี คือหนิ อะไร?

1

หินแกรนิต

นกั เรยี นคิดว่า

หนิ ก้อนน้ี คอื หินอะไร?

2

นักเรียนคิดว่า

หินกอ้ นน้ี คือหินอะไร?

2

หนิ ปนู

นกั เรยี นคิดว่า

หนิ ก้อนน้ี คอื หินอะไร?

3

นกั เรยี นคิดว่า

หินกอ้ นน้ี คอื หนิ อะไร?

3

หนิ ไนต์

นกั เรยี นคิดว่า

หนิ ก้อนน้ี คอื หินอะไร?

4

นกั เรียนคดิ ว่า

หนิ ก้อนน้ี คือหินอะไร?

4

หินทราย

นกั เรยี นคิดว่า

หนิ ก้อนน้ี คอื หินอะไร?

5