เอกสารประกอบการสอน รายวิชาเทคโนโลยสารสนเทศก ี ับการปฏิบัติงานตำรวจ รอยตำรวจเอก ชวลิต เสารแบน อาจารย (สบ 1) ภาควชาทิ ั่วไป กลุมงานอาจารยศูนยฝกอบรมตำรวจภูธรภาค 2 หลักสูตรนักเรียนนายสิบตำรวจ ศูนยฝกอบรมตำรวจภธรภาคู 2 2565
- ก - 1 คำนำ เอกสารประกอบการสอน วิชา เทคโนโลยีสารสนเทศกับการปฏิบัติงานตำรวจ รหัสวิชา ศท. (GE) 21105 เปนเอกสารที่เรียบเรียงขึ้น ตามหลักสูตรนักเรียนนายสิบตำรวจ พ.ศ. 2559 และตัวบงชี้ที่ 2 ดาน ความสามารถในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร อันเปนแนวทางการประกันคุณภาพการศึกษา ภายในสำนักงานตำรวจแหงชาติโดยเนื้อหามีขอบเขตครอบคลุมในดานเทคโนโลยีสารสนเทศขั้นพื้นฐาน การใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่เกี่ยวของกับงานตำรวจ เชน ระบบ CRIMES รวมทั้ง เทคโนโลยีที่สามารถนำมาประยุกตใชงานกับงานตำรวจ ยกตัวอยาง เทคโนโลยีดานการจัดการเอกสาร การ บริหารสั่งการ เชน ระบบประชุมทางไกล ตลอดจนการเรียนรูจริยธรรมดานเทคโนโลยีและการเสริมสราง องคความรูทางกฎหมายที่เกี่ยวของกับการใชงานเทคโนโลยี ประกอบดวย พระราชบัญญัติการกระทำผิด ทางคอมพิวเตอรพระราชบัญญัติคุมครองขอมูลสวนบุคคล ทั้งนี้เอกสารฉบับนี้จะไดนำไปใชในการ ประกอบการสอนใหกับนักเรียนนายสิบตำรวจ รุนที่ 2 ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2564 สำหรับเนื้อหาในเอกสารฉบับนี้เรียบเรียงและแบงสวนออกเปน 5 บท โดยเริ่มตั้งแตการใหความรู ดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเบื้องตน จริยธรรมและความปลอดภัยในการใชเทคโนโลยีการ จัดการขอมูลเพื่อสนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่สนับสนุนการ ปฏิบัติงานของตำรวจ และระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) นอกจากนี้ในแตละบทจะมีกิจกรรม ทายบท และแบบทดสอบปรนัยเพื่อวัดความรูกอนและหลังการศึกษา รวมทั้งในสวนภาคผนวกไดเพิ่ม เอกสารการใชงานโปรแกรม Microsoft Office ดังนั้น ผูเขียนหวังเปนอยางยิ่งวา เอกสารประกอบการสอนฉบับนี้จะเปนประโยชนตอนักเรียนนาย สิบตำรวจและผูเขารับการอบรมในหลักสูตรตางๆ ของสำนักงานตำรวจแหงชาติตลอดจนผูที่มีความสนใจ ตองการศึกษาความรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีที่ชวยสนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ ทั้งนี้ยังไดรับความ อนุเคราะหจากผูทรงคุณวุฒิและผูที่มีความรูความสามารถในการใชเทคโนโลยีที่เกี่ยวของกับงานตำรวจใน การใหขอมูล ผูที่ใหคำปรึกษาในการเรียบเรียงและปรับปรุงเนื้อหา จึงใครขอขอบพระคุณทุกทานเปนอยาง ยิ่งมา ณ โอกาสนี้ ร.ต.อ.ชวลิต เสารแบน 1 พฤษภาคม 2565
- ข - 2 สารบัญ หนา คำนำ ....................................................................................................................................................... ก สารบัญ ....................................................................................................................................................... ข สารบัญรูปภาพ ............................................................................................................................................ ช สารบัญตาราง ............................................................................................................................................ ฒ แผนบริหารการสอนประจำวิชา .................................................................................................................. ณ แผนบริหารประจำบทที่ 1 ........................................................................................................................... 1 บทที่ 1 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเบื้องตน................................................................................. 3 1.1 ความหมายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ...................................................................... 3 1.1.1 ฮารดแวร(Hardware) ....................................................................................................... 4 1.1.2 ซอฟตแวร(Software) ....................................................................................................... 4 1.1.3 บุคลากร (People) ............................................................................................................. 4 1.1.4 ขอมูล (Data) ...................................................................................................................... 4 1.1.5 กระบวนการปฏิบัติ(Procedure) ....................................................................................... 5 1.1.6 ระบบเครือขาย (Network) ................................................................................................. 5 1.2 ตัวอยางเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ........................................................................... 8 1.2.1 คอมพิวเตอร ....................................................................................................................... 8 1.2.2 เทคโนโลยี 5G ................................................................................................................... 16 1.2.3 Internet of Things (IoT) ................................................................................................ 18 1.2.4 Cloud Computing ......................................................................................................... 21 1.2.5 Big Data .......................................................................................................................... 25 1.2.6 Business Intelligence ................................................................................................... 27 1.2.7 Artificial Intelligence .................................................................................................... 32 1.2.8 Blockchain ...................................................................................................................... 37 1.2.9 Metaverse ...................................................................................................................... 41 1.2.10 Quantum Computer .................................................................................................... 43 1.3 กรอบนโยบายของสำนักงานตำรวจแหงชาติกับการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ............................................................................................................................................... 44 1.3.1 โครงการ Smart Safety Zone 4.0 ................................................................................. 44 1.3.2 โครงการ RTP Cyber Village .......................................................................................... 45 1.4 สรุปประเด็นทายบท ............................................................................................................... 46
- ค - กิจกรรมทายบทเรียน .......................................................................................................................... 47 แบบทดสอบการเรียนรู ....................................................................................................................... 48 เอกสารอางอิง ..................................................................................................................................... 51 แผนบริหารประจำบทที่ 2 ......................................................................................................................... 53 บทที่ 2 จริยธรรมและความปลอดภัยกับการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ ....................................................... 55 2.1 การสืบคนขอมูล ...................................................................................................................... 55 2.1.1 การสืบคนขอมูลของ Google Search Engine ................................................................ 55 2.1.2 การสืบคนขอมูลของสื่อสังคมออนไลน(Social Media).................................................... 62 2.2 จริยธรรมกับการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศ .......................................................................... 64 2.2.1 ความเปนสวนตัว (Information Privacy) ........................................................................ 64 2.2.2 ความถูกตอง (Information Accuracy) ........................................................................... 65 2.2.3 ความเปนเจาของ (Information Property) ..................................................................... 66 2.2.4 การเขาถึงขอมูล (Data Accessibility) ............................................................................. 66 2.3 ความปลอดภัยกับการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศ ................................................................. 67 2.3.1 การโจมตี(Attacks) และ การคุกคาม (Threats) .............................................................. 67 2.3.2 รูปแบบอาชญากรรมไซเบอรที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ........................................................ 70 2.3.3 ผูคุกคามที่เกี่ยวของกับเทคโนโลยีสารสนเทศ .................................................................... 72 2.3.4 มาตรฐานกับความมั่นคงปลอดภัยในการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศ ............................... 73 2.4 กฎหมายที่เกี่ยวของกับการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศ ......................................................... 75 2.4.1 พระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรพ.ศ. 2550 และที่ปรับปรุง แกไข พ.ศ. 2560 ..........................................................................................................................75 2.4.2 พระราชบัญญัติคุมครองขอมูลสวนบุคคล พ.ศ. 2562 ....................................................... 77 2.5 สรุปประเด็นทายบท ............................................................................................................... 78 กิจกรรมทายบทเรียน .......................................................................................................................... 80 แบบทดสอบการเรียนรู ....................................................................................................................... 81 เอกสารอางอิง ..................................................................................................................................... 83 แผนบริหารประจำบทที่ 3 ......................................................................................................................... 84 บทที่ 3 การจัดการขอมูลเพื่อสนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ .............................................................. 86 3.1 การนำเขาขอมูลอยางถูกตองเหมาะสม (Input) ...................................................................... 86 3.1.1 ประเภทขอมูล ................................................................................................................... 86 3.1.2 การนำเขาขอมูล ................................................................................................................ 87 3.2 การทำความสะอาดขอมูล (Data Cleansing) ......................................................................... 92 3.2.1 ลักษณะขอมูลที่ตองทำความสะอาด ................................................................................. 92
- ง - 3.2.2 ขั้นตอนการทำความสะอาด .............................................................................................. 92 3.2.3 เทคนิคการทำความสะอาดดวยเครื่องมือ Microsoft Excel ............................................. 93 3.3 การประมวลผลขอมูลดวยวิธีการทางสถิติเบื้องตน (Processing) ............................................ 99 3.3.1 การหาคามากสุด (Maximum) และคานอยสุด (Minimum) ............................................ 99 3.3.2 การหาคาเฉลี่ย (Mean) .................................................................................................. 101 3.3.3 การนับจำนวน (Count) .................................................................................................. 102 3.3.4 คำสั่งอื่นๆ ที่นาใจ ........................................................................................................... 103 3.4 การสรางรูปแบบการนำเสนอขอมูลสารสนเทศ (Data Visualization).................................. 103 3.4.1 การแสดงถึงขนาดที่ตางกัน หรือ จัดลำดับ ...................................................................... 104 3.4.2 การแสดงความสัมพันธ ................................................................................................... 105 3.4.3 การแสดงการกระจายตัว ................................................................................................. 106 3.4.4 การเปลี่ยนแปลงตามชวงเวลา ......................................................................................... 108 3.4.5 การแสดงขอมูลที่มีการเบี่ยงเบนจากปกติ ....................................................................... 109 3.4.6 การแสดงถึงองคประกอบ................................................................................................ 110 3.4.7 การแสดงถึงขอมูลพื้นที่ ................................................................................................... 112 3.5 การจัดเก็บขอมูลอยางปลอดภัย (Storage) ........................................................................... 114 3.5.1 การจัดเก็บในอุปกรณ ...................................................................................................... 114 3.5.2 การจัดเก็บบนอุปกรณที่เชื่อมตอเครือขาย ...................................................................... 114 3.6 สรุปประเด็นทายบท ............................................................................................................. 115 กิจกรรมทายบทเรียน ........................................................................................................................ 117 แบบทดสอบการเรียนรู ..................................................................................................................... 118 เอกสารอางอิง ................................................................................................................................... 121 แผนบริหารประจำบทที่ 4 ....................................................................................................................... 122 บทที่ 4 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่สนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ ................................ 124 4.1 ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีสารสนเทศภายในสำนักงานตำรวจแหงชาติ ........................ 124 4.1.1 ระบบสารสนเทศสำนักงานตำรวจแหงชาติ(Police Information System: POLIS) ..... 124 4.1.2 ระบบประชุมทางไกลผานจอภาพ สำนักงานตำรวจแหงชาติ(Video Conference System) ..................................................................................................................................... 127 4.1.3 ศูนยรับแจงเหตุฉุกเฉิน 191 ............................................................................................ 134 4.1.4 ระบบบริหารจัดการใบสั่งจราจรออนไลน (Police Ticket Management: PTM) .......... 137 4.1.5 ระบบตรวจสอบลายพิมพนิ้วมืออัตโนมัติ(Automated Fingerprint Identification: AFIS) 139 4.1.6 ระบบฐานขอมูลอาชญากรรม (Criminal Database System: CDS) ............................. 141
- จ - 4.1.7 ระบบกลองวงจรปด (Closed Circuit Television System: CCTV) ............................. 141 4.1.8 ระบบสารสนเทศของสำนักงานตรวจคนเขาเมือง (ตม.) ................................................... 141 4.1.9 ระบบฐานขอมูลอาชญากรรมขามชาติ(Case Management Intelligence System: CMIS) 144 4.1.10 แอปพลิเคชัน “แทนใจ” ................................................................................................. 145 4.1.11 แอปพลิเคชัน “สมุดโทรศัพทตำรวจ (Police Phonebook)” ........................................ 147 4.1.12 แอปพลิเคชัน “Police 4.0” ........................................................................................... 147 4.1.13 การรับแจงความออนไลนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยีสำนักงานตำรวจแหงชาติ ........ 148 4.1.14 People Poll .................................................................................................................. 149 4.1.15 ระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส(E – Doc) ...................................................................... 149 4.1.16 ระบบประจำวันอิเล็กทรอนิกส (Police Diary Activity Report: PDAR) ....................... 150 4.2 เทคโนโลยีสารสนเทศที่ประยุกตใชในงานตำรวจ ................................................................... 151 4.2.1 แอปพลิเคชัน KMPPP ..................................................................................................... 151 4.2.2 แอปพลิเคชัน “Clubhouse” ......................................................................................... 151 4.2.3 โปรแกรมหรือแอปพลิเคชันสำหรับการประชุมออนไลน .................................................. 152 4.2.4 ระบบ Traffy Fondue ................................................................................................... 152 4.2.5 โปรแกรม Google Earth และ Google Map ................................................................ 153 4.3 สรุปประเด็นทายบท ............................................................................................................. 154 กิจจกรรมทายบทเรียน ...................................................................................................................... 155 แบบทดสอบการเรียนรู ..................................................................................................................... 156 เอกสารอางอิง ................................................................................................................................... 158 แผนบริหารประจำบทที่ 5 ....................................................................................................................... 159 บทที่ 5 ระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) .................................................................................... 161 5.1 ระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) .............................................................................. 161 5.1.1 ความเปนมาของระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ ............................................................... 161 5.1.2 การทำงานระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ ........................................................................ 164 5.1.3 การใชงานระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ ......................................................................... 167 5.1.4 แอปพลิเคชัน CRIMES ONLINE ..................................................................................... 174 5.1.5 การบำรุงรักษาอุปกรณและความชวยเหลือ ..................................................................... 175 5.2 ระบบบริหารการเรียนรู (Learning Management System: LMS) .................................... 182 5.2.1 ชื่อผูใชงาน (Username) และรหัสผาน (Password) ...................................................... 182 5.2.2 ขั้นตอนการเขาใชงานระบบบริหารการเรียนรู (LMS) ...................................................... 183 5.2.3 ระบบจำลองการบันทึกขอมูล (Simulation)................................................................... 186
- ฉ - 5.3 การบันทึกขอมูลรับแจงเหตุคดีอาญา และคดีจราจร ............................................................. 190 5.4 การบันทึกขอมูลทองถิ่น ........................................................................................................ 191 5.5 การบันทึกขอมูลงานสอบสวน ............................................................................................... 192 5.6 การสรางรายงานขอมูลในระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ...................................... 192 5.7 การสืบคนขอมูลในระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ................................................. 193 5.8 สรุปประเด็นทายบท ............................................................................................................. 193 กิจกรรมทายบทเรียน ........................................................................................................................ 194 แบบทดสอบการเรียนรู ..................................................................................................................... 198 เอกสารอางอิง ................................................................................................................................... 201 บรรณานุกรม .......................................................................................................................................... 202 ภาคผนวก ............................................................................................................................................... 205 การใชงานโปรแกรม Microsoft Office ............................................................................................ 206
- ช - 3 สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 1-1 ความสัมพันธระหวางขอมูลและสารสนเทศ ................................................................................. 4 รูปที่ 1-2 ตัวอยางขอมูลประเภทแบบมีโครงสราง ....................................................................................... 5 รูปที่ 1-3 ตัวอยางขอมูลประเภทแบบไมมีโครงสราง ................................................................................... 5 รูปที่ 1-4 ตัวอยางกิจกรรมที่ดำเนินการบนเทคโนโลยีอินทราเน็ต (Intranet) .............................................. 6 รูปที่ 1-5 ตัวอยางของระบบเครือขายเอ็กซทราเน็ต .................................................................................... 7 รูปที่ 1-6 แผนภาพการเชื่อมตอเครือขายอินเทอรเน็ตภายในประเทศไทย ................................................... 8 รูปที่ 1-7 กระบวนการทำงานของคอมพิวเตอร ........................................................................................... 9 รูปที่ 1-8 ตัวอยางคอมพิวเตอรตั้งโตะ (Personal Computer) ................................................................ 11 รูปที่ 1-9 Alexander Graham Bell ผูสรางโทรศัพทเครื่องแรกของโลก .................................................. 12 รูปที่ 1-10 Martin Cooper ผูที่สรางโทรศัพทมือถือเครื่องแรกของโลก รุน “Motorola DynaTAC 8000x” .................................................................................................................................................... 12 รูปที่ 1-11 วิวัฒนาการของการสื่อสาร ...................................................................................................... 13 รูปที่ 1-12 การคาดการณการเติบโตของสมารทโฟนตั้งแตปค.ศ. 2018 ถึง 2024 .................................... 14 รูปที่ 1-13 การคาดกาณการซื้อ – ขายนาิกาอัจฉริยะในแตละทวีป ........................................................ 15 รูปที่ 1-14 กลุมผูใชงานเทคโนโลยี 5G จากผลสำรวจของ ITU-R .............................................................. 16 รูปที่ 1-15 ตัวอยางการใหบริการคลื่นความถี่ของบริษัทแอดแวนซอินโฟรเซอรวิส จำกัด (มหาชน) ........ 17 รูปที่ 1-16 แผนภาพใยแมงมุมเปรียบเทียบประสิทธิภาพมาตรฐาน IMT-2020 กับ IMT-advanced ........ 18 รูปที่ 1-17 Internet of Things ถูกกลาวถึงครั้งแรกในป2542 โดย “Kevin Ashton” ......................... 19 รูปที่ 1-18 มิติการสื่อสารของเทคโนโลยีIoT ............................................................................................ 20 รูปที่ 1-19 แสดงภาพรวมทางเทคนิคของเทคโนโลยีIoT .......................................................................... 21 รูปที่ 1-20 เทคโนโลยีIoT ที่ไดรับความนิยมในปพ.ศ. 2565 ................................................................... 21 รูปที่ 1-21 วิวัฒนาการระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Cloud Computing) ................................................. 22 รูปที่ 1-22 รูปแบบการบริการระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Delivery Models) ......................................... 24 รูปที่ 1-23 ภาพรวมของเทคโนโลยีระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Cloud Computing) ............................... 24 รูปที่ 1-24 หนวยงานที่ใชระบบ Government Big data Analytics ....................................................... 26 รูปที่ 1-25 องคประกอบเทคโนโลยีBusiness Intelligence (BI) ............................................................. 27 รูปที่ 1-26 ตัวอยางการรายงานขอมูลผานระบบประมวลผลขอมูลอัจฉริยะ (Business Intelligence: BI) 28 รูปที่ 1-27 ตัวอยางการวิเคราะหขอมูลแบบหลายมิติ(Multidimensionality) ........................................ 29 รูปที่ 1-28 กระบวนการคนหาองคความรูจากขอมูล ................................................................................. 30 รูปที่ 1-29 คาขอมูลทางสถิติ ..................................................................................................................... 31
- ซ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 1-30 แผนภาพการแจกแจงปกติ ....................................................................................................... 31 รูปที่ 1-31 ตัวอยางแผนภาพ Scatter ....................................................................................................... 32 รูปที่ 1-32 ตัวอยางเทคโนโลยีประเภทปญญาประดิษฐแบบเบา (ANI) ...................................................... 33 รูปที่ 1-33 ตัวอยางหนาตาง ChatGPT ..................................................................................................... 34 รูปที่ 1-34 ความสามารถปญญาประดิษฐที่ถูกนำมาใชในปจจุบัน ............................................................. 34 รูปที่ 1-35 ขั้นตอนการทำการงานการเรียนของเครื่องจักร........................................................................ 35 รูปที่ 1-36 ตัวอยางการทำงานระบบผูเชี่ยวชาญ ....................................................................................... 36 รูปที่ 1-37 แสดงกระบวการทำงานของระบบรูจดจำเสียง ......................................................................... 36 รูปที่ 1-38 แสดงการทำงานของ Computer Vision ................................................................................ 37 รูปที่ 1-39 ระบบแบบ Centralized, Decentralized และ Distributed ................................................ 38 รูปที่ 1-40 หลักการทำงานของ Blockchain ............................................................................................ 39 รูปที่ 1-41 องคประกอบของ Blockchain ................................................................................................ 40 รูปที่ 1-42 โครงสรางการเชื่อมตอ Block .................................................................................................. 40 รูปที่ 1-43 ภาพแสดงโลกเสมือนจริงของ Decentraland ......................................................................... 41 รูปที่ 1-44 ตัวอยางอุปกรณVR ................................................................................................................ 41 รูปที่ 1-45 เกม Pokémon Go ................................................................................................................. 42 รูปที่ 1-46 ตัวอยางเทคโนโลยีMixed Reality ......................................................................................... 42 รูปที่ 1-47 ภาพแสดงหองปฏิบัติการของ Quantum Supremacy .......................................................... 43 รูปที่ 1-48 การเปดโครงการ Smart Safety Zone 4.0 โดยทาน พล.ต.อ.สุวัฒนแจงยอดสุข ผบ.ตร. เปน ประธานเปดโครงการ ................................................................................................................................ 45 รูปที่ 1-49 การเปดการอบรมโครงการ RTP Cyber Village โดยมีทาน พล.ต.อ.สุวัฒนแจงยอดสุข ผบ.ตร. เปนประธานเปดโครงการ .......................................................................................................................... 45 รูปที่ 2-1 ขั้นตอนการสืบคนขอมูล ............................................................................................................ 56 รูปที่ 2-2 ตัวอยางการใชเทคนิคการคนหาขอมูลโดยเครื่องหมายอัญประกาศ ........................................... 57 รูปที่ 2-3 ตัวอยางการใชเทคนิคการคนหาขอมูลโดยเครื่องหมายยัติภังค ................................................... 57 รูปที่ 2-4 การแสดงขั้นตอนคนหาขอมูลเว็บแคชของ Google ................................................................... 58 รูปที่ 2-5 การสืบคนขอมูลเฉพาะเว็บไซต .................................................................................................. 59 รูปที่ 2-6 การสืบคนขอมูลเปนชนิดไฟล .................................................................................................... 59 รูปที่ 2-7 การสืบคนขอมูลดวยการระบุชื่อหัวเรื่อง .................................................................................... 60 รูปที่ 2-8 การสืบคนขอมูลดวยการระบุชื่อของ URL ................................................................................. 60 รูปที่ 2-9 การสืบคนหาโดยการคนหาขอมูลในเนื้อหาของเว็บเพจ ............................................................. 61 รูปที่ 2-10 แสดงการแปลงคาเงินบาทไปเปนสกุลเงินดอลลาร ................................................................... 61
- ฌ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 2-11 หนาตางรวบรวมสถิติการคนหาขอมูลของ Google (Google Trend) ..................................... 62 รูปที่ 2-12 การสืบคนขอมูลดานการศึกษาโดยเครื่องมือ Google Scholar .............................................. 62 รูปที่ 2-13 การสืบคนทั่วไป ....................................................................................................................... 63 รูปที่ 2-14 การสืบคนเฉพาะเจาะจง .......................................................................................................... 63 รูปที่ 2-15 การสืบคนขอมูลบน Twitter ................................................................................................... 64 รูปที่ 2-16 ขาวการขายขอมูลคนไทยใหแกสคอลเซ็นเทอร ........................................................................ 64 รูปที่ 2-17 ขาวเฟสบุกมีการแอบดักฟงการสนทนาของผูใชงาน ................................................................ 65 รูปที่ 2-18 ตัวอยางการตรวจสอบขอมูลของศูนยตอตานขาวปลอม ประเทศไทย ...................................... 66 รูปที่ 2-19 ขาวของ 9Near ผูที่กลาวอางวามีมูลของคนไทยกวา 55 ลานคน ............................................ 67 รูปที่ 2-20 การเขียนคำสั่ง SQL injection ............................................................................................... 70 รูปที่ 2-21 ขาวแกงคอลเซนเตอร .............................................................................................................. 71 รูปที่ 2-22 ผลการสำรวจคนไทยที่ตกเปนอาชญากรรมหลอกลวง ............................................................. 72 รูปที่ 2-23 สรุปประเด็นตางๆ ของพระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรพ.ศ. 2550 และที่ปรับปรุงแกไข พ.ศ. 2560...................................................................................................... 76 รูปที่ 2-24 สรุปประเด็นที่นาสนใจของพระราชบัญญัติวาดวยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรพ.ศ. 2550 และที่ปรับปรุงแกไข พ.ศ. 2560...................................................................................................... 77 รูปที่ 2-25 สรุปขอมูลสวนบุคคลที่เปนไปตามพระราชบัญญัติคุมครองขอมูลสวนบุคคล พ.ศ. 2562 ......... 78 รูปที่ 3-1 การเปรียบเทียบคุณลักษณะประเภทขอมูล ............................................................................... 87 รูปที่ 3-2 หนาตาง Google Form ............................................................................................................ 88 รูปที่ 3-3 แสดงรูปแบบฟอรม .................................................................................................................... 88 รูปที่ 3-4 หนาตางเริ่มตนการทำแบบฟอรมใหม ........................................................................................ 88 รูปที่ 3-5 การตั้งคาฟอรมเปนแบบทดสอบ ................................................................................................ 90 รูปที่ 3-6 ขั้นตอนสรางคำเฉลยหรือคำตอบในแบบทดสอบ ....................................................................... 90 รูปที่ 3-7 ขั้นตอนการสรางเงื่อนไขของคำตอบ .......................................................................................... 90 รูปที่ 3-8 การสงแบบฟอรมใหผูที่ตองตอบคำถามหรือทำแบบทดสอบ ...................................................... 91 รูปที่ 3-9 แสดงความผิดพลาดของการนำเขาขอมูล .................................................................................. 91 รูปที่ 3-10 การสรางตัวกรอง ..................................................................................................................... 93 รูปที่ 3-11 การใชตัวกรองตัวสอบกลุมขอมูล ............................................................................................. 94 รูปที่ 3-12 การเลือกกรองกลุมขอมูล ........................................................................................................ 94 รูปที่ 3-13 การกรองขอมูลโดยวิธีการ “คนหา” ........................................................................................ 95 รูปที่ 3-14 การกรองขอมูลโดยวิธีการกำหนดเงื่อนไข ................................................................................ 95 รูปที่ 3-15 ขอมูลที่ผานการกรอง .............................................................................................................. 96
- ญ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 3-16 การทำความสะอาดขอมูลดวยการแทนที่ (Replace) ............................................................... 96 รูปที่ 3-17 การเตรียมขอมูลสำหรับการแยกคอลัมน ................................................................................. 97 รูปที่ 3-18 ขั้นตอนการเขาใชคำสั่ง Text to Columns ............................................................................ 97 รูปที่ 3-19 การเลือกเงื่อนไขการแยกคอลัมน ............................................................................................ 98 รูปที่ 3-20 ผลลัพธการแยกคอลัมน ........................................................................................................... 98 รูปที่ 3-21 เทคนิคการทำความสะอาดดวยวิธีการเขียนคำสั่ง หรือ Conditional Formatting ................. 99 รูปที่ 3-22 การใชคำสั่ง MAX() ............................................................................................................... 100 รูปที่ 3-23 การใชคำสั่ง MAXIFS() .......................................................................................................... 100 รูปที่ 3-24 การหาคามากที่สุดแบบมีหลายเงื่อนไข .................................................................................. 101 รูปที่ 3-25 การใชคำสั่ง AVERAGE() ....................................................................................................... 101 รูปที่ 3-26 การใชคำสั่ง AVERAGEIFS() .................................................................................................. 102 รูปที่ 3-27 การใชคำสั่ง COUNT() .......................................................................................................... 102 รูปที่ 3-28 การใชคำสั่ง COUNTIFS() ..................................................................................................... 103 รูปที่ 3-29 แสดงตัวอยางแผนภูมิแทง ..................................................................................................... 104 รูปที่ 3-30 แสดงตัวอยางแผนภูมิรูปภาพ ................................................................................................ 104 รูปที่ 3-31 ตัวอยางการใชแผนภาพการกระจายแสดงความสัมพันธกับจำนวนประชาการ กับ GDP ........ 105 รูปที่ 3-32 ตัวอยางการใชแผนภูมิฟองแสดงความสัมพันธกับจำนวนประชาการ GDP และประเทศ ....... 105 รูปที่ 3-33 ตัวอยางการใชตารางแผนภาพความรอนกับขอมูลยอดขาย ................................................... 106 รูปที่ 3-34 ตัวอยางการใชแผนภาพฮิสโตแกรมแสดงความถี่ของอายุขัย .................................................. 107 รูปที่ 3-35 สวนประกอบของ Boxplot ................................................................................................... 107 รูปที่ 3-36 การเปรียบเทียบผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศตอหัว (GDPs per Capita) ในแตละทวีป ...... 108 รูปที่ 3-37 การแสดงปริมาณการใชงานอินเทอรเน็ตตั้งแตปพ.ศ. 2543 – 2555 .................................... 108 รูปที่ 3-38 การเปรียบเทียบการขายผลิตภัณฑตางๆ ในแตละชวงของป 2560 – 2563 .......................... 109 รูปที่ 3-39 แสดงผลตางการเปรียบเทียบระหวางการจับกุมกับเปาหมายที่กำหนด .................................. 109 รูปที่ 3-40 ตัวอยางการใชแผนภูมิเสนสี .................................................................................................. 110 รูปที่ 3-41 ตัวอยางการใชงานแผนภูมิวงกลม .......................................................................................... 110 รูปที่ 3-42 ตัวอยางการใชงานแผนภูมิโดนัท ............................................................................................ 111 รูปที่ 3-43 ตัวอยางการใชงานแผนที่ตนไม .............................................................................................. 111 รูปที่ 3-44 ตัวอยางการใชงานแผนภูมิแทงแบบตอกัน ............................................................................. 112 รูปที่ 3-45 ตัวอยางการใชแผนที่โคโรเพลท ............................................................................................. 112 รูปที่ 3-46 ตัวอยางการใชแผนที่แสดงดวยสัญลักษณสัดสวน .................................................................. 113 รูปที่ 3-47 ตัวอยางการแสดงแผนภาพจุดความรอน ............................................................................... 113
- ฎ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 3-48 ผูใหบริการ Cloud Storage ................................................................................................. 115 รูปที่ 4-1 หนาตางการเขาใชงานระบบสารสนเทศสำนักงานตำรวจแหงชาติ(POLIS) ............................. 125 รูปที่ 4-2 การใชงานระบบสารสนเทศสำนักงานตำรวจแหงชาติใหม (POLIS) ......................................... 125 รูปที่ 4-3 เอกสารขั้นตอนการสมัครใชงาน ตออายุและแกไขรหัสผานระบบ POLIS ............................... 126 รูปที่ 4-4 เอกสารขั้นตอนการใชงานระบบกำลังพล ................................................................................. 126 รูปที่ 4-5 เอกสารขั้นตอนการใชงานระบบพัสดุ ....................................................................................... 127 รูปที่ 4-6 ผังการเชื่อมโยงระบบการประชุมทางไกลผานจอภาพของสำนักงานตำรวจแหงชาติ ................ 128 รูปที่ 4-7 ชุดอุปกรณประชุมทางไกลผานจอภาพ (Codec) ..................................................................... 129 รูปที่ 4-8 แสดงการเชื่อมตอผานระบบ Cisco Jabber ............................................................................ 129 รูปที่ 4-9 ตัวอยางระบบประชุมทางไกลผานจอภาพสำนักงานตำรวจแหงชาติในระบบเดิม ..................... 130 รูปที่ 4-10 ตัวอยางระบบ Video Conference โดยใชURL: 172.17.30.10 ......................................... 131 รูปที่ 4-11 ดาวนโหลดโปรแกรมตั้งคาระบบประชุม ................................................................................ 131 รูปที่ 4-12 โปรแกรมสำหรับการตั้งคาเขาระบบประชุม .......................................................................... 131 รูปที่ 4-13 การคลิกเขาสูระบบประชุม .................................................................................................... 132 รูปที่ 4-14 หนาจอระบบประชุม ............................................................................................................. 132 รูปที่ 4-15 การเขาใชงานระบบการประชุมทางไกลผานจอภาพสำนักงานตำรวจแหงชาติในระบบใหม ... 133 รูปที่ 4-16 ตัวอยางการกรอกรหัสและชื่อเขารวมประชุมระบบ Cisco Meeting App ............................ 133 รูปที่ 4-17 หนาตางการตั้งคาตางๆ กอนเขาใชงานระบบประชุม ............................................................. 134 รูปที่ 4-18 หนาตางหองประชุมระบบ Cisco Meeting App .................................................................. 134 รูปที่ 4-19 เครื่องมืออุปกรณของศูนยรับแจงเหตุฉุกเฉิน 191 ................................................................. 135 รูปที่ 4-20 ผังเชื่อมโยงอุปกรณและเครือขายของศูนยรับแจงเหตุฉุกเฉิน 191 ......................................... 135 รูปที่ 4-21 กระบวนการรับแจงเหตุของศูนยรับแจงเหตุฉุกเฉิน 191 ........................................................ 136 รูปที่ 4-22 การเปรียบเทียบระหวางการแจงเหตุผานหมายเลขโทรศัพท191 กับแอปพลิเคชัน Police I Lert U .................................................................................................................................................... 136 รูปที่ 4-23 เอกสารการใชงานระบบ Police I Lert U ............................................................................. 137 รูปที่ 4-24 การเชื่อมโยงกระบวนการทำงานระหวางระบบ PTM กับระบบ POLIS ................................. 138 รูปที่ 4-25 เอกสารการใชงานระบบบริหารจัดการใบสั่งจราจรออนไลน(PTM) ....................................... 138 รูปที่ 4-26 เว็บไซตใบสั่งจราจรออนไลนสำหรับประชาชน (e-Ticket) .................................................... 139 รูปที่ 4-27 แอปพลิเคชัน “ขับดี” ............................................................................................................ 139 รูปที่ 4-28 ตัวอยางการเปรียบเทียบลักษณะลายนิ้วมือดวยระบบตรวจสอบลายพิมพนิ้วมืออัตโนมัติ(AFIS) ............................................................................................................................................................... 140 รูปที่ 4-29 แสดงภาพการทดสอบการใชงานระบบ Smart CCTV ของตำรวจภูธรภาค 2 ........................ 141
- ฏ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 4-30 แสดงการใชงานระบบ BmBs ................................................................................................ 143 รูปที่ 4-31 ขั้นตอนการตรวจหนังสือเดินทางดวยระบบ Automatic Channel ...................................... 144 รูปที่ 4-32 ศูนยการเรียนรูแอปพลิเคชัน “แทนใจ” ................................................................................. 145 รูปที่ 4-33 ศูนยการเรียนรูแอปพลิเคชัน “แทนใจ” ................................................................................. 146 รูปที่ 4-34 ศูนยการเรียนรูแอปพลิเคชัน “แทนใจ” ................................................................................. 146 รูปที่ 4-35 แอปพลิเคชัน Police Phonebook ...................................................................................... 147 รูปที่ 4-36 แอปพลิเคชัน Police 4.0 ...................................................................................................... 147 รูปที่ 4-37 เว็บไซตรับแจงความออนไลนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี ................................................. 148 รูปที่ 4-38 ขั้นตอนการดำเนินการรับแจงความออนไลนคดีอาชญากรรมทางเทคโนโลยี .......................... 148 รูปที่ 4-39 เอกสารการใชงานระบบ People Poll ................................................................................. 149 รูปที่ 4-40 เอกสารการใชงานระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส(E – Doc) ................................................ 150 รูปที่ 4-41 เอกสารการใชงานระบบประจำวันอิเล็กทรอนิกส(PDAR) ..................................................... 150 รูปที่ 4-42 แอปพลิเคชัน “KMPPP” ....................................................................................................... 151 รูปที่ 4-43 เอกสารการใชงานแอปพลิเคชัน “Clubhouse” ................................................................... 152 รูปที่ 4-44 เอกสารการใชงานระบบประชุมทางไกล ................................................................................ 152 รูปที่ 4-45 ขั้นตอนการการทำงานระบบ Traffy Fondue ...................................................................... 153 รูปที่ 4-46 เอกสารการใชระบบ Traffy Fondue ................................................................................... 153 รูปที่ 4-47 เอกสารการใชงาน Google Earth และ Google Map ......................................................... 154 รูปที่ 5-1 ขอมูลที่นำเขาระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ........................................................... 162 รูปที่ 5-2 ขอมูลที่ไดจากระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ........................................................... 163 รูปที่ 5-3 การพัฒนาระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ................................................................ 164 รูปที่ 5-4 ลักษณะการทำงานแบบสายพานขอมูลของระบบสารสนเทศสถานี .......................................... 165 รูปที่ 5-5 สวนงานที่เกี่ยวของตามอำนาจหนาที่ของตำรวจ ...................................................................... 166 รูปที่ 5-6 แผนผังแนวคิดการดำเนินการรับแจงความ .............................................................................. 166 รูปที่ 5-7 เอกสารการจัดสรรครุภัณฑโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ................................... 168 รูปที่ 5-8 ครุภัณฑโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ระยะที่ 1 ................................................ 169 รูปที่ 5-9 ครุภัณฑโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ระยะที่ 2 ................................................ 169 รูปที่ 5-10 รูปแบบการเชื่อมตอเครือขายภายในสำนักงานตำรวจแหงชาติ .............................................. 170 รูปที่ 5-11 เอกสารการขอเขาใชงาน SSL VPN ....................................................................................... 171 รูปที่ 5-12 การเชื่อมโยงขอมูลกับหนวยงานภายนอกในระบบ CRIMES .................................................. 172 รูปที่ 5-13 เอกสารตรวจสอบสิทธิ์การใชงานระบบ CRIMES ................................................................... 173 รูปที่ 5-14 เอกสารการขอสิทธิ์การใชงานระบบ CRIMES เพิ่มเติม .......................................................... 173
- ฐ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 5-15 เอกสารขอสิทธิ์สืบคนขอมูลหนวยงานภายนอก ..................................................................... 174 รูปที่ 5-16 เอกสารการใชงานแอปพลิเคชัน CRIMES ONLINE ............................................................... 174 รูปที่ 5-17 ตัวอยางใบตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ...... 175 รูปที่ 5-18 การทำความสะอาดอุปกรณโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ................................ 176 รูปที่ 5-19 ทดสอบการการใชงานระบบตางๆ และอุปกรณโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ .. 177 รูปที่ 5-20 การติดสติกเกอรเครื่องคอมพิวเตอร(Thin Client) ............................................................... 177 รูปที่ 5-21 การติดสติกเกอรจอคอมพิวเตอร ........................................................................................... 178 รูปที่ 5-22 การติดสติกเกอรเครื่องพิมพเอกสาร ...................................................................................... 178 รูปที่ 5-23 การติดสติกเกอรที่เครื่องลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส ............................................................. 178 รูปที่ 5-24 การติดสติกเกอรอุปกรณขนาดเล็ก ........................................................................................ 179 รูปที่ 5-25 โครงสรางศูนยประสานงานรับแจงปญหาระบบ CRIMES ...................................................... 180 รูปที่ 5-26 ชองทางการแจงปญหาดานเครื่องและอุปกรณในโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ180 รูปที่ 5-27 ชองทางการแจงปญหาระบบเครือขายในโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ............ 181 รูปที่ 5-28 ชองทางการขอความชวยเหลือกลุมบริหารจัดการระบบฐานขอมูล ........................................ 181 รูปที่ 5-29 ชองทางการติดตอเกี่ยวกับการใชงานระบบ CRIMES ............................................................ 182 รูปที่ 5-30 การขอสิทธิ์การใชงาน Elearning ในระบบ CRIMES ............................................................. 183 รูปที่ 5-31 การเขาเว็บไซตhttps://www.crimespolice.com/portal ................................................ 183 รูปที่ 5-32 การเขาสูระบบ Elearning ..................................................................................................... 184 รูปที่ 5-33 การเขาสูระบบ LMS ............................................................................................................. 184 รูปที่ 5-34 หนาตางระบบ LMS .............................................................................................................. 185 รูปที่ 5-35 หองเรียนออนไลนศูนยฝกอบรมตำรวจ ในระบบ LMS ......................................................... 185 รูปที่ 5-36 การกรอกรหัส (Enrolment key) ......................................................................................... 185 รูปที่ 5-37 เมนูการเรียนรูระบบ CRIMES หองเรียนออนไลนศูนยฝกอบรมตำรวจ ................................. 186 รูปที่ 5-38 เอกสารการเรียนรูการใชงานหัวขอตางๆ ............................................................................... 186 รูปที่ 5-39 ตัวอยางโจทยการจำลองบันทึกขอมูลระบบ CRIMES ............................................................ 187 รูปที่ 5-40 ลิงกเขาสูหนาโจทยแบบทดสอบ ............................................................................................ 187 รูปที่ 5-41 ตัวอยางโจทยแบบทดสอบ ..................................................................................................... 187 รูปที่ 5-42 ตัวอยางชื่อผูใชงานระบบ Simulation .................................................................................. 188 รูปที่ 5-43 สวนของคะแนนบนระบบ Simulation ................................................................................. 188 รูปที่ 5-44 ............................................................................................................................................... 188 รูปที่ 5-45 ระบบจำลอง CRIMES ........................................................................................................... 189 รูปที่ 5-46 หนาตางโจทยการรับแจงเหตุเบื้องตน .................................................................................... 189
- ฑ - สารบัญรูปภาพ หนา รูปที่ 5-47 การเขาเมนูเพื่อกรอกขอมูลในระบบ CRIMES ....................................................................... 190 รูปที่ 5-48 เอกสารรับแจงเหตุเบื้องตน .................................................................................................... 190 รูปที่ 5-49 เมนูเพิ่มเติมอื่นๆ ของสิทธิ์พนักงานรับแจงเหตุเบื้องตน ......................................................... 191 รูปที่ 5-50 เอกสารการบันทึกขอมูลทองถิ่นในระบบ CRIMES ................................................................ 192 รูปที่ 5-51 เอกสารการดำเนินการดานงานสอบสวนในระบบ CRIMES ................................................... 192 รูปที่ 5-52 เอกสารการสรางรายงานขอมูลในระบบ CRIMES .................................................................. 193
- ฒ - 4 สารบัญตาราง หนา ตารางที่ 1-1 การเปรียบเทียบคุณลักษณะของคอมพิวเตอรบนระบบปฏิบัติการ Microsoft กับ ระบบปฏิบัติการ MacOS .......................................................................................................................... 10 ตารางที่ 2-1 การเปรียบเทียบการโจมตีและการคุกคาม ............................................................................ 68 ตารางที่ 5-1 การจัดสรรครุภัณฑตามโครงการเทคโนโลยีสารสนเทศสถานีตำรวจ ................................... 167
- ณ - 5 แผนบริหารการสอนประจำวิชา วิชา เทคโนโลยีสารสนเทศกับการปฏิบัติงานตำรวจ ชื่อหลักสูตร นักเรียนนายสิบตำรวจ (นสต.) รุนที่ 2 ประจำงบปงบประมาณ พ.ศ. 2564 รุนที่ 2 จำนวนครั้ง 12 ครั้ง ๆ ละ 2 ชั่วโมง รวมทั้งสิ้น 12 ชั่วโมง (ทฤษฎี 8 ชั่วโมง ปฏิบัติ 16 ชั่วโมง) คำอธิบายรายวิชา ศึกษาความรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศและจริยธรรมในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ การใช โปรแกรมคอมพิวเตอรสำเร็จรูปพื้นฐาน ระบบสารสนเทศของสำนักงานตำรวจแหงชาติ การสืบคนขอมูล และการนำเครื่องมืออุปกรณทางเทคโนโลยีสมัยใหมที่จำเปนไปใชในการปฏิบัติงานของตำรวจ จุดประสงคในการเรียนการสอน 1. เพื่อใหผูเรียนมีความรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ ระบบสารสนเทศของสำนักงานตำรวจ แหงชาติ โดยเฉพาะระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) และนำไปประยุกตใชในการ ปฏิบัติหนาที่ได 2. เพื่อใหผูเรียนรูจักเครื่องมือเครื่องใชอุปกรณเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 3. เพื่อใหผูเรียนสามารถใชโปรแกรมสำเร็จรูปพื้นฐานสนับสนุนการปฏิบัติงานไดอยางเหมาะสม 4. เพื่อใหผูเรียนสามารถใชระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ CRIMES ได 5. เพื่อใหผูเรียนสามารถใชระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ CRIMES ในการชวยสืบคนขอมูลได 6. เพื่อใหผูเรียนสามารถอธิบายวิธีเก็บบันทึกขอมูลทองถิ่น วิเคราะหขอมูลสถิติตาง ๆ เพื่อนำ ขอมูลมาใชใหเกิดประโยชนตอการปฏิบัติงาน อันเปนการพัฒนาตนเองอยางตอเนื่อง 7. เพื่อใหผูเรียนเขาใจวิธีการใชงานระบบระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ CRIMES สำหรับเสมียน ประจำวัน/เสมียนคดีและงานสืบสวนเพื่อใหปฏิบัติตามระเบียบแบบแผนอยางถูกตอง 8. เพื่อใหผูเรียนมีจริยธรรมในการใชเทคโนโลยี ปฏิบัติหนาที่ตามระเบียบแบบแผนและรูเทาทัน อารมณของตนเองเพื่อหลีกเลี่ยงสถานการณที่อาจทำใหตนเองแสดงพฤติกรรมที่ไมเหมาะสม 9. เพื่อใหผูเรียนมีจริยธรรมในการรักษาความลับของขอมูลขาวสารที่ไดรับจากประชาชนซึ่ง เกี่ยวกับงานในหนาที่ไดอยางเหมาะสม โดยมิใหเกิดภัยคุกคามแกผูใหขอมูลขาวสาร
- ด - กิจกรรมการเรียนการสอน ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล 1 ความรูพื้นฐานของระบบ เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร เทคโนโลยีสมัยใหมที่ นำมาใชสนับสนุนการ ปฏิบัติงานของตำรวจ กรอบนโยบายของ ผูบังคับบัญชาที่นำ เทคโนโลยีมาใชในการ สนับสนุนการปฏิบัติงาน ของตำรวจ การใชโปรแกรม สำเร็จรูปสำหรับพิมพ งานหรือเอกสาร - แนะนำการ เรียนการสอน และการ ประเมินผล - แบบทดสอบ กอนเรียน (Pre-test) - บรรยาย (Lecture) - แบงกลุม จัดทำ รายงาน 10 หัวขอ - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - แบบทดสอบ - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - ประเมินผล แบบทดสอบ (Assessment) - การสังเกต พฤติกรรม (Behavior observation) 2 1. เทคนิคการสืบคนขอมูล จากเว็บไซตและสื่อ สังคมออนไลน 2. หลักการดานจริยธรรม การใชงานเทคโนโลยี สารสนเทศและการ สื่อสาร 3. สภาพปญหาของการใช งานเทคโนโลยี สารสนเทศที่เหมาะสม โดยการยกตัวอยางภัย รายออนไลนที่อาจ เกิดขึ้นจากการใชสื่อ สังคมออนไลนโดยเปด - บรรยาย (Lecture) - ถาม-ตอบ - แบบฝกการ สืบคนขอมูล (Assignment ) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment) - การสังเกต พฤติกรรม (Behavior observation)
- ต - ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล วิดีทัศนใหผูเรียนดูเรื่อง ภัยรายอาชญากรรม ออนไลน 4. กฎหมายที่เกี่ยวของกับ การจัดการปญหาการใช งานเทคโนโลยี สารสนเทศที่ไม เหมาะสม เชน พระราชบัญญัติวาดวย การกระทำผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอรพ.ศ.2560 3 การสรางรูปแบบและ การนำเขาขอมูลให เหมาะสม โดยใช Google Form วิธีการทำความสะอาด ขอมูล (Data Cleansing) โดยใช โปรแกรม Microsoft Excel/Google Sheet เชน เทคนิคการกรอง (Filter) และลบขอมูล การแยกขอมูล (Text to Columns) การใชการ แทนที่ขอมูล (Replace) เทคนิคการประมวลผล ขอมูล เชน การ - บรรยาย (Lecture) - ถาม-ตอบ - แบบฝกการ การใชคำสั่ง จัดการขอมูล (Assignment ) - แบงกลุม จัดทำ รายงาน 10 กลุม - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอรและ โปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมินการ ปฏิบัติ รายบุคคล (Performance Assessment)
- ถ - ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล เรียงลำดับขอมูล การจัด กลุมขอมูล การรวมผล ขอมูล โดยใชโปรแกรม Microsoft Excel/Google Sheet การสรางแผนภาพหรือ กราฟในการนำเสนอ ขอมูลใหเหมาะสม โดย ใชโปรแกรม Microsoft Excel/Google Sheet การจัดเก็บขอมูลบน อุปกรณและระบบ ออนไลน(Cloud Storage) 4 ความเปนมาของระบบ เทคโนโลยีสารสนเทศ สถานีตำรวจ (CRIMES) ความรูพื้นฐานการเขาใช งานระบบเทคโนโลยี สารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ความรูพื้นฐานการใช งานระบบสารสนเทศ สำนักงานตำรวจ แหงชาติ(POLIS) - บรรยาย (Lecture) - ถาม-ตอบ - Presentations - Internet/ - Website - คอมพิวเตอรและ โปรแกรม สำเร็จรูป - การสังเกต พฤติกรรม (Behavior observation) 5 ระบบเทคโนโลยีสนเทศ ของสำนักงานตำรวจ แหงชาติเชน แอปพลิเค - อภิปรายกลุม (Discussion ) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ - การสังเกต พฤติกรรม
- ท - ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล ชัน “แทนใจ” CRIMES on Mobile PIBICS ระบบเทคโนโลยี สารสนเทศที่นำมา สนับสนุนในการ ปฏิบัติงาน เชน Clubhouse Open chat License Plate Zoom Google Meet Microsoft Team การใชโปรแกรม สำเร็จรูปสำหรับพิมพ งานหรือเอกสาร เชน Microsoft Word Google docs และการ ใชโปรแกรมเพื่อการ นำเสนอ เชน Microsoft PowerPoint - สาธิตการเขา ใชงาน (Demonstr ation) - ถาม-ตอบ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป (Behavior observation) - การประเมิน กลุม (Group Assessment) 6 การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ CRIMES หัวขอ “จราจร” การบันทึกขอมูลพิกัด และเสนทางผานระบบ Google Map - อภิปรายกลุม (Discussion ) - สาธิตการเขา ใชงาน (Demonstr ation) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - ถาม-ตอบ - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมิน กลุม (Group Assessment) - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment)
- ธ - ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล 7 การบันทึกขอมูลและ การเขาใชงานระบบ ประจำวันอิเล็กทรอนิกส (PDAR) การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ CRIMES หัวขอ “ลัก ทรัพย” - บรรยาย (Lecture) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment) 8 การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ CRIMES หัวขอ “การ พนัน” - บรรยาย (Lecture) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment) 9 การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ CRIMES หัวขอ “ยาเสพ ติด” - บรรยาย (Lecture) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment) 10 การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ - บรรยาย (Lecture) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment)
- น - ครั้ง เนื้อหา กิจกรรม สอ่ืวัดผล CRIMES หัวขอ “ขอมูล ทองถิ่น” - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป 11 การเขาใชงานระบบ บริหารการเรียนรูLMS การบันทึกขอมูลการรับ แจงเหตุผานระบบ CRIMES หัวขอ “โจทย การบันทึกขอมูล คดีอาญาครบทุกขั้นตอน (วงแดง): จำหนายคดี” - บรรยาย (Lecture) - การฝก ปฏิบัติ (Practice) - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมินการ ปฏิบัติรายบุคคล (Performance Assessment) 12 การใชเทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการ นำเสนอขอมูล การดึงขอมูลในระบบ เทคโนโลยีสารสนเทศ สถานีตำรวจ (CRIMES) - อภิปรายกลุม (Discussion ) - สาธิตการเขา ใชงาน (Demonstr ation - คูมือตำรวจ - Presentations - Internet/ Website - คอมพิวเตอร และโปรแกรม สำเร็จรูป - การประเมิน กลุม (Group Assessment) การวัดและประเมินผล การวัด 1. คะแนนเก็บ 25 คะแนน 2. คะแนนสอบ 75 คะแนน การประเมินผล คะแนนระหวาง 80 ถึง 100 ไดระดับ A คะแนนระหวาง 75 ถึง 79 ไดระดับ B+ คะแนนระหวาง 70 ถึง 74 ไดระดับ B คะแนนระหวาง 65 ถึง 69 ไดระดับ C+ คะแนนระหวาง 60 ถึง 64 ไดระดับ C คะแนนระหวาง 55 ถึง 59 ไดระดับ D+ คะแนนระหวาง 50 ถึง 54 ไดระดับ D คะแนนนอยกวา 50 ลงไป ไดระดับ F
1 แผนบริหารประจำบทที่ 1 ชื่อหลักสูตร นักเรียนนายสิบตำรวจ (นสต.) รุนที่ 2 ประจำปงบประมาณ พ.ศ.2564 สอนครั้งที่ 1 จากจำนวน 12 ครั้ง จำนวนชั่วโมงที่สอน 2 ชั่วโมง (ทฤษฎี) จำนวนชั่วโมงทั้งวิชา 24 ชั่วโมง (ทฤษฎี 8 ชั่วโมง ปฏิบัติ 16 ชั่วโมง) จุดประสงคในการเรียนการสอน 1. ผูเรียนสามารถอธิบายความรูพื้นฐานทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารได 2. ผูเรียนสามารถเรียนรูเทคโนโลยสมี ัยใหมที่นำมาใชในการปฏิบัติงานของตำรวจ 3. ผูเรียนสามารถสามารถใชโปรแกรมหรือแอปพลิเคชันสำเร็จรูปสำหรับใชสนับสนุนการปฏิบัติงาน ไดอยางเหมาะสม เนื้อหา/สาระการเรียนรู 1. ความรูพื้นฐานของระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 2. เทคโนโลยีสมัยใหมที่นำมาใชสนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ เชน เชน IoT AI Big Data Cloud-Computing 3. กรอบนโยบายของผูบังคับบัญชาที่นำเทคโนโลยีมาใชในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของตำรวจ เชน โครงการ Smart safety zone, Cyber Village 4. การใชโปรแกรมสำเร็จรูปสำหรับพิมพงานหรือเอกสาร เชน Microsoft Word Google docs และการใชโปรแกรมเพื่อการนำเสนอ เชน Microsoft PowerPoint สื่อและอุปกรณ 1. สื่อประกอบการบรรยาย เชน สไลดนำเสนอ วิดีโอ 2. แบบทดสอบกอนเรียน 3. คูมือตำรวจ 4. คอมพิวเตอร/โทรศัพทมือถือ 5. โปรแกรม Microsoft office/Google docs 6. เว็บไซตตางๆ เชน http://www.royalthaipolice.go.th กิจกรรมการเรียนรู ดานผูสอน 1. นำเขาสูบทเรียนโดยการใหผูเรียนทดสอบความรูกอนเรียน และหลังจากการนั้นทำการสุมผูเรียน อธิบายประสบการณการใชงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในชีวิตกอนการเขามาเปนอาชีพตำรวจ 2. บรรยายเนื้อหาการเรียนรูตามหัวขอที่กำหนด
- 2 - 3. อธิบายการแบงกลุมเพื่อใหผูเรียนศึกษาขอมูลเทคโนโลยีสารสนเทศที่สำนักงานตำรวจแหงชาติ นำมาใชในการสนับสนุนในการปฏิบัติงานของตำรวจ โดยแบงกลุมจำนวน 10 กลุม และใหสรุปขอมูล ภายใน 1 กระดาษ A4 โดยการพิมพในโปรแกรม Microsoft Office พรอมนำเสนอในรูปแบบใดก็ไดเชน ทำสไลดในโปรแกรม Microsoft PowerPoint ดานผูเรียน 1. ทำแบบทดสอบกอนเรียน และอธิบายประสบการณตนเองในดานการใชงานเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร 2. รับฟงการบรรยาย พรอมตอบคำถามหรือซักถามตลอดการเรียนรู 3. แบงกลุมตามที่ผูสอนไดกำหนด และเลือกหัวขอการทำรายงาน การวัดและประเมินผล 1. ผลการทดสอบกอนเรียน 2. การเขาชั้นเรียน 3. การสังเกตพฤติกรรม
2 บทที่ 1 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอสารเบื่ื้องตน การเติบโตทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจในศตวรรษที่ 21 มีรูปแบบการเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว สงผลใหเกิดการแขงขันในดานตางๆ อยางมากมาย โดยเฉพาะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่มี บทบาทสำคัญตอการเปลี่ยนแปลงสิ่งตางๆ สามารถเห็นไดจากในชวงตั้งแตป 2563 ถึงปจจุบัน การเกิด วิกฤตการณจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เทคโนโลยีไดเขามาชวยในการบริหารจัดการให สามารถดำเนินกิจกรรมตางๆ ในสังคมไดเชน ในดานการศึกษาไดปรับรูปแบบการเรียนในหองเรียนเปน การเรียนแบบออนไลนในดานการรักษาพยาบาลผูปวยที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ไดเกิดนวัตกรรมที่ชื่อ weSAFE@HOME ซึ่งเปนงานวิจัยของมหาวิทยาลัยบูรพา โดยไดถูกนำไปใชกวา 96 โรงพยาบาล และที่ สำคัญอยางยิ่งประเทศไทยโดยรัฐบาลไดกำหนดเปนนโยบายเพื่อใหประเทศไทยกาวไปสูประเทศที่พัฒนา แลวดวยโมเดลประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) โดยเทคโนโลยีจะเปนสวนสำคัญหนึ่งในการขับเคลื่อน นโยบายดังกลาว ปจจุบันหนวยงานราชการตางๆ ไดนำเทคโนโลยีเขามาบริหารจัดการโดยเฉพาะการ ใหบริการประชาชน เชน กรมขนสงทางบก ไดปรับรูปแบบการตอใบขับขี่โดยมีการนัดหมายผานระบบ DLT Smart Queue หนวยงานโรงพยาบาลตางๆ มีแอปพลิเคชันในการตรวจการสอบการนัดหมาย หรือ การบริการตางๆ และในสวนของสำนักงานตำรวจแหงชาติมีการพัฒนาระบบเทคโนโลยีตางๆ มาใช ภายในหนวยงานและการใหบริการประชาชนมากมาย อาทิระบบแจงความออนไลนระบบการ ประเมินผล People Pole ระบบสารสนเทศสถานีตำรวจ (CRIMES) ซึ่งจะไดกลาวรายละเอียดในบทที่ 4 และบทที่ 5 สำหรับในบทนี้เปนการกลาวถึงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเบื้องตนที่เกี่ยวของกับ งานตำรวจ และกรอบนโยบายของผูบังคับบัญชาที่นำเทคโนโลยีมาใชในงานตำรวจ 1.1 ความหมายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จากที่ไดกลาวไปขางตน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารไดมีการพัฒนาไปอยางกาวหนาและ ตอเนื่อง ทำใหเกิดสิ่งใหมขึ้นมาอยางมากมาย จนอาจจะทำใหการกำหนดคำนิยมหรือความหมายของ เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารไมมีคำจำกัดความอยางแนชัด แตอยางไรก็ตามจากคำวา “เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร” อาจเริ่มตนพิจารณาที่คำวา “สารสนเทศ หรือ Information” และตอง พิจารณาคำวา “ขอมูล หรือ Data” ควบคูกันไป เนื่องจากสารสนเทศมีความเกี่ยวของโดยตรงกับขอมูล สำหรับความหมายของคำวา “ขอมูล” จากพจนานุกรมของมหาวิทยาลัยเคมบริดจตำรา และ หนังสือตางๆ อาจสรุปความหมายไดวาเปน ขอเท็จจริง หรือเหตุการณตางๆ ที่ปรากฏขึ้น อาจจะอยูใน รูปแบบของขอความ ตัวเลข ภาพ ภาพเคลื่อนไหว เปนตน จากตำราทางดานเทคโนโลยีสารสนเทศสามารถอธิบายความหมายของ “สารสนเทศ” คือ เปน ขอมูลทผี่านการประมวลผล ผานการวิเคราะหและสรุปผลใหสามารถนำไปใชประโยชนในการวิเคราะหและ ตัดสินใจในกิจกรรมตางๆ ไดโดยอาจจะออกมาในรูปแบบ แผนภูมิชนิดตางๆ หรือคาทางสถิติเปนตน โดย สามารถอธิบายความสัมพันธระหวางขอมูลและสารสนเทศไดดังรูปที่ 1-1
- 4 - รูปที่ 1-1 ความสัมพันธระหวางขอมูลและสารสนเทศ เมื่อนำคำวา สารสนเทศ มารวมเปนคำวา “เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร หรือ Information and Communication Technology: ICT” สามารถใหความหมายตามองคการยูเนสโก (UNESCO) ไดคือ ชุดเครื่องมืออุปกรณหรือทรัพยากรทางดานเทคโนโลยีสำหรับใชในการ นำสง จัดเก็บ สราง แบงปน และแลกเปลี่ยนขอมูล เชน คอมพิวเตอรอินเทอรเน็ต (เว็บไซตบล็อก อีเมล) เทคโนโลยีดาน การถายทอดสด (วิทยุโทรทัศน) เปนตน นอกจากนี้มีคำที่มีความหมายใกลเคียงกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร และมักเกิดความ สับสนในการใชงาน คือ “ระบบสารสนเทศ หรือ Information System: IS” การใหคำนิยามหรือ ความหมายคำดังกลาวนี้เปนเรื่องที่ไมงาย แตอยางไรก็ตามมีงานวิจัยของ Steven Alter (2551 : 6) ได ศึกษานิยามจากงานวิจัยหลายชิ้น สรุปไดวา ระบบสารสนเทศ คือ ระบบงานที่มีกระบวนการและกิจกรรมที่ มุงตอการประมวลผลขอมูลยกตัวอยาง การรวบรวม การนำสง การจัดเก็บ การดึงขอมูล การจัดการและ การแสดงผลขอมูล จะเห็นไดวา ความหมายของทั้ง IT และ IS จะมีความใกลเคียงกันในเรื่องของการมุงเนน เรื่องการจัดการขอมลูแตอยางไร ขอแตกตางทั้งสองคำ คือ IT จะเปนเพียงแคอุปกรณหรือเครื่องมือสำหรับ ในการจัดการขอมูล ในสวนของ IS จะมองในมุมกระบวนนำมาซึ่งการจัดการขอมูลตางๆ ดังนั้น อาจจะสรุป ไดวา IT คือองคประกอบหนึ่งของ IS โดยองคประกอบทั้งหมดของระบบสารสนเทศสามารถจำแนกไดเปน 6 องคประกอบ ดังนี้ 1.1.1 ฮารดแวร(Hardware) อุปกรณที่นำมาใชในการจัดการขอมูล ไมวาจะนำเขา ประมวลผล แสดงผล หรือ จัดเก็บขอมูล ยกตัวอยาง คอมพิวเตอรอาจประกอบดวย ซีพียูอุปกรณจัดเก็บขอมูล จอภาพ แปนพิมพเมาส 1.1.2 ซอฟตแวร(Software) โปรแกรมหรือแอปพลิเคชันที่ชวยในการบริหารจัดการขอมูล เชน ซอฟตแวรในระบบ คอมพิวเตอรประกอบดวย ซอฟตแวรระบบ กับ ซอฟตแวรประยุกต 1.1.3 บุคลากร (People) คือ บุคคลที่เกี่ยวของกับกระบวนการสราง ใชงาน ตลอดจนการดูแลรักษาระบบตาง เชน นักพัฒนาซอฟตแวร(Programmer) ผูใชงาน (User) 1.1.4 ขอมูล (Data) เปนองคประกอบสำคัญในการเกิดระบบสารสนเทศเนื่องจากระบบสารสนเทศเกิดขึ้นมาเพื่อ ใชในการจัดการกับขอมูลซึ่งนำมาชวยในการบริหารจัดการองคกร เชน ชวยในการตัดสินใจ วางแผนงาน และหากกลาวถึงลักษณะของขอมูล อาจจะจำแนกออกเปน 2 ลักษณะ ไดแกขอมูลที่มีโครงสราง และ ขอมูลที่ไมมีโครงสราง ขอมูลที่มีโครงสรางจะเปนในลักษณะที่บงบอกไดวา ขอมูลนั้น เปนชนิดอะไร (ตัวเลข ขอความ ฯลฯ) ขอมูลคืออะไร (ชื่อ ชื่อสกุล ฯลฯ) ตัวอยางแสดงดังรูปที่ 1-2 และในสวนขอมูลที่ไมมี ขอมูล ประมวลผล สารสนเทศ
- 5 - โครงสรางคือ ขอมูลที่ไมสามารถจำแนก ประเภท หรือ บงชี้ไดวาคือขอมูลอะไรไดเชน วิดีโอ ขอความที่ พรรณนาสิ่งตางๆ รูปภาพ ตัวอยางแสดงไดดังรูปที่ 1-3 รหัสประจำตัว คำนำหนา ชื่อ ชื่อสกุล อายุน้ำหนัก 001 ส.ต.อ. ศักดิ์ชัย กลอมกานต 20 54 002 ส.ต.อ. นนทชนก พิมพพา 19 53 รูปที่ 1-2 ตัวอยางขอมูลประเภทแบบมีโครงสราง รูปที่ 1-3 ตัวอยางขอมูลประเภทแบบไมมโครงสร ี าง หมายเหตุ: จาก https://www.facebook.com/phonlamuengdee 1.1.5 กระบวนการปฏิบัติ(Procedure) เนื่องจากระบบสารสนเทศมีหลายองคประกอบในการทำงานรวมกัน จึงตองมีการกำหนด รูปแบบหรือกระบวนของการทำงานขึ้น โดยสวนใหญในการสรางระบบสารสนเทศขึ้นมาจะตองมีคูมือหรือ ฝกอบรมสำหรับผูที่เกี่ยวของ หรือ แมในขั้นตอนการพัฒนาซอฟตแวรก็ตองมีการออกแบบระบบเพื่อใหท ีม ผูพัฒนาเขาใจไปในทิศทางเดียวกัน 1.1.6 ระบบเครือขาย (Network) ปจจุบันการสื่อสารขอมูลมีการเปลี่ยนแปลงไปในรูปแบบของการสื่อสารผานระบบเครือขาย ทำใหระบบเครือขายจึงเปนองคประกอบหนึ่งที่ชวยใหการทำงานระบบสารสนเทศมีความรวดเร็ว และเกิด ประสิทธิภาพสูงสุด และการพัฒนาระบบสารสนเทศใหมๆ นิยมใชการเชื่อมตอในลักษณะของระบบ เครือขาย โดยระบบเครือขายที่ใชในองคกรสามารถจำแนกออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1.1.6.1 อินทราเน็ต (Intranet) เปนระบบที่มีการเชื่อมโยงเครือขายเฉพาะภายในองคกร โดยอาศัยโปรโตคอล TCP/IP เชนเดียวกับระบบอินเทอรเน็ต การเชื่อมตอมีทั้งแบบบริเวณระยะใกล(Local Area Network: LAN) และ แบบบริเวณกวาง (Wide Area Network: WAN) โดยอาศัยการเชื่อมตอ เครือขายเสมือนสวนตัว (Virtual Private Network: VPN) ซึ่งผูใหบริการอินเทอรเน็ต (Internet Service Provider: ISP) จะเชื่อมตอเครือขายดังกลาวผานระบบอินเทอรเน็ต โดยระหวางการรับสงขอมูลจะมีการ เขารหัส (Encryption) เพื่อไมใหมีการดักจับหรือโจรกรรมขอมูลระหวางเสนทางลำเลียง ในสวนสำนักงาน
- 6 - ตำรวจแหงชาติไดมีการพัฒนาระบบสารสนเทศที่สามารถใชงานภายในองคกรเทานั้น จึงไดใชระบบการ เชื่อมโยงเครือขายประเภทนี้ รูปที่ 1-4 ตัวอยางกิจกรรมที่ดำเนินการบนเทคโนโลยีอินทราเน็ต (Intranet) หมายเหตุ: จาก https://www.pcwdld.com/wp-content/uploads/Intranet.jpg สำหรับกิจกรรมที่ดำเนินการบนเทคโนโลยีอินทราเน็ตปรากฏดังรูปที่ 1-4 กลาวคือ สามารถที่จะปองกันการเขาถึงจากบุคคลภายนอกไดเนื่องจากเปนเครือขายเฉพาะที่สามารถใชงานไดเพียง บุคคลภายในหนวยงาน การสามารถชวยเหลือและทำงานรวมกันไดเชน กรณีคอมพิวเตอรเครื่องใดบน ระบบเครือขายมีปญหาสามารถที่จะดำเนินการรีโมตผานเครือขายไดทันทีโดยไมตองอาศัยเทคโนโลยีอ่นใด ื การเขาถึงและแลกเปลี่ยนขอมูล ตลอดจนการสื่อสารกันไดงาย 1.1.6.2 เอ็กซทราเน็ต (Extranet) เปนเทคโนโลยีที่ใชในเขาถึงระบบอินทราเน็ตจาก เครือขายภายนอกองคกรที่ปลอดภัย โดยอาศัยระบบอินเทอรเน็ตเชื่อมตอกันระหวางเครือขายอินทราเน็ต ตั้งแต 2 องคกร ซงเป่ี นการขยายความสามารถการใชงานของระบบเครือขายอินทราเน็ตที่สามารถใชเฉพาะ ภายในเครือขายองคกรเทานั้น การเขาใชงานผานระบบเอ็กซทราเน็ตอาจจะตองอาศัยโปรแกรมหรือแอป พลิเคชัน โดยมีชื่อผูใชงาน (Username) และรหัสผาน (Password) กอนการเขาถึงระบบเครือขาย นอกนี้ การเขาถึงในลักษณะนี้จะไมใชการเขาถึงผานระบบโดยตรงเหมือนกับระบบอินทราเน็ต เพื่อความปลอดภัย ของระบบภายในองคกร จึงตองมีระบบที่กั้นการเชื่อมตอระหวางเครือขายภายนอกองคกรกับเครือขาย ภายในองคกรตามตัวอยางรูปที่ 1-5(1) รวมทั้งการเขาถึงกิจกรรมตางๆ อาจจะมีขอจำกัดภายใตขอตกลง ระหวางกันดังตัวอยางในรูปที่ 1-5(2)
- 7 - (1) ตัวอยางแผนภาพแสดงลักษณะการเชื่อมโยงเครือขายแบบเอ็กซทราเน็ต หมายเหตุ: จาก https://www.brainbell.com/tutorials/Networking/Extranets.html (2) ตัวอยางแผนภาพแสดงลักษณะการเขาใชงานระบบเครือขายเอ็กซทราเน็ต หมายเหตุ: จาก https://www.scnsoft.com/blog-pictures/web-portals/intranet-vs-extranet.png รูปที่ 1-5 ตัวอยางของระบบเครือขายเอ็กซทราเน็ต 1.1.6.3 อินเทอรเน็ต (Internet) เปนเครือขายสาธารณะที่มีการเชื่อมโยงกันทั่วโลกผาน เครือขายสวนบุคคลหรือองคกร ไมมีหนวยงานหรือองคกรใดเปนเจาของหรือควบคุมเครือขายอินเทอรเน็ต บุคคลหรือองคกรจะเปนเจาของหรือควบคุมเครือขายในแตละสวนของตนเอง สำหรับในการเชื่อมตอ เครือขายอินเทอรเน็ตจะมีผูใหบริการอินเทอรเน็ต (ISP) เปนหนวยในการดำเนินการเชื่อมโยงเครือขายทั้ง ภายในและตางประเทศ หรือหากเปนองคกรใหญขนาดใหญสามารถที่จะขอเชื่อมโยงเครือขายอินเทอรเน็ต โดยตรงผานเสนทางหลัก (Backbone) ซึ่งเปนการเชื่อมตอเขากับเกตเวย(Gateway) หรือ เราเตอร (Router) รวมกับสายสัญญาณความเร็วสูง โดยตองดำเนินการขอ IP หรือชื่อโดเมน กับองคกรบริหาร ท รัพยากรโดเมนโลก(Internet Cooperation for Assigned Names and Numbers: ICANN) เพื่อ
- 8 - เชื่อมโยงเขากับเครือขายอินเทอรเน็ต ในประเทศไทยปจจุบันมีหนวยงานรัฐและเอกชนที่มีการเชื่อมโยงและ ใหบริการเครือขายอินเทอรเน็ตมากมาย ตามรูปที่ 1-6 นอกจากนี้รายละเอียดอื่นๆ ของการใชงาน อินเทอรเน็ตจะนำไปอธิบายเพิ่มเติมในบทที่ 2 ตอไป รูปที่ 1-6 แผนภาพการเชื่อมตอเครือขายอินเทอรเน็ตภายในประเทศไทย หมายเหตุ: จาก http://internet.nectec.or.th/internetmap/map/domesticmap/ inetmap062022_domestic.jpg 1.2 ตัวอยางเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จากที่ไดกลาวไปในหัวขอ 1.1 เรื่องของความแตกตางระหวางคำวา ICT และ IS ไปบางสวนแลว เพื่อใหเกิดความเขาใจมากยิ่งขึ้น ในหัวนี้จะขอยกตัวอยางของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่นิยมใน ปจจุบนและมั ีแนวโนมที่จะถูกนำมาใชอยางกวางขวาง กอนอื่นจะขออธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ICT วา มีทั้งใน รูปแบบมีรูปราง เชน คอมพิวเตอร โทรศัพทมือถือ เซนเซอรและแบบไมมีรูปราง เชน บล็อกเชน ปญญาประดิษฐ และสำหรับ IS ซึ่งเปนอีกเรื่องหนึ่งที่จะยกตัวอยางอธิบายในบทที่ 4 เนื่องจากสำนักงาน ตำรวจแหงชาติไดมีการพัฒนาระบบสารสนเทศมาเพื่อใชในงานตำรวจ แตอยางไรก็ตามอาจจะมีการ กลาวถึงระบบสารสนเทศบางสวนในหัวขอ 1.3 1.2.1 คอมพิวเตอร เมื่อกลาวถึงคอมพิวเตอรในสมัยหนึ่งอาจจะมองคอมพิวเตอรคือ เปนคอมพิวเตอรตั้งโตะ หรือ คอมพิวเตอรแบบพกพา (Notebook) เนื่องจากสมัยกอนอาจจะยังไมมีเครื่องมืออุปกรณที่มากนัก แต ดวยความเจริญกาวหนาทางเทคโนโลยีมากขึ้น จากคอมพิวเตอรยุคแรกที่มีขนาดใหญหลายตารางเมตร จน มาสูยุคใหมที่คอมพิวเตอรอยูในรูปแบบที่มีขนาดที่ใชไดดวยมือเดียว ดังนั้น นิยามคำวา “คอมพิวเตอร” สามารถใหความหมายวา เปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่มีความสามารถในการนำเขา ประมวลผล แสดงผล และจัดเก็บขอมูล โดยแสดงกระบวนการของการทำงานคอมพิวเตอรไดดังรูปที่ 1-7
- 9 - รูปที่ 1-7 กระบวนการทำงานของคอมพิวเตอร จากที่ไดอธิบายถึงนิยามของคอมพิวเตอรทำใหอุปกรณอิเล็กทรอนิกสหลายชิ้นที่ทุกคนไดใช หรือพบเห็นในปจจุบันถือไดวาเปนเปนคอมพิวเตอรสามารถยกตัวอยางไดดังนี้ 1.2.1.1 คอมพิวเตอรตั้งโตะ (Personal Computer) อาจจะแบงออกเปน 2 ประเภท ยอยๆ คือ คอมพิวเตอรตั้งโตะแบบทั่วไป (PC) กับ คอมพิวเตอรแบบ All in One (AIO) ทั้งสองประเภทมี ขอดีขอเสียแตกตางกัน เนื่องจาก AIO เปนเทคโนโลยีที่พัฒนามาจากคอมพิวเตอรโนตบุก ทำใหหากเทียบ กับ PC ในคุณสมบัติและความสามารถที่เทาเทียมกัน ราคาของ AIO จะมีราคาที่แพงกวา และที่สำคัญหาก ตองการเพิ่มความสามารถ AIO ใหประสิทธิภาพมากขึ้น มักจะพบขอจำกัดที่ไมอาจสามารถเปลี่ยนแปลง อุปกรณตางๆในเครื่องได โดยสวนใหญจะสามารถเพิ่มเพียงแค RAM หรืออาจจะมีชองเสียบที่สามารถเพิ่ม หนวยความจำรองไดบางรุน เมื่อเทียบกับ PC ที่สามารถเพิ่มเปลี่ยนหรือนำอุปกรณตางๆมาประกอบเองได และระยะเวลาการใชงานและความทนทานตอการใชงาน PC จะมีประสิทธิภาพมากกวา AIO ปจจุบันการเลือกซื้อคอมพิวเตอรประเภทนี้จะมีหลากหลายรุนใหเลือกซื้อ แตหาก แบงตามคูแขงทางการตลาดดานซอฟตแวรแลว จะสามารถแบงออก 2 กลุมดวยกัน ไดแกคอมพิวเตอร ระบบปฏิบัติการ Microsoft และ ระบบปฏิบัติการ MacOS สามารถเปรียบเทียบคุณลักษณะตางๆ ในการ เลือกซื้อไดดังตารางท 1-1 ี่ นำเขาขอมูล (Input) ประมวลผลขอมูล (Process) แสดงผลขอมูล (Output) จัดเก็บขอมูล (Storage)
- 10 - ตารางที่ 1-1การเปรียบเทียบคุณลักษณะของคอมพิวเตอรบนระบบปฏิบัติการ Microsoft กับ ระบบปฏิบัติการ MacOS หัวขอการเปรียบเทียบ ระบบปฏิบัติการ Microsoft ระบบปฏิบัติการ MacOS รุน/ยี่หอ (Brand) มีหลากหลายยี่หอ เชน Dell Lenovo Asus Acer มีเพียงเจาเดียวคือ Apple ราคา (Price) เริ่มตนท 10,000 ี่บาทขึ้นไป เริ่มตนที่ 30,000 บาทขึ้นไป การเพิ่มสมรรถนะ (Upgrade) สามารถเพิ่มสมรรถนะไดอยาง สะดวก เชน SSD RAM ไมสามารถเพิ่มสมรรถนะได ซอฟตแวร(Software) มีเพียงระบบปฏิบัติการ มีระบบปฏิบัติการ และโปรแกรม พื้นฐานในการใชงาน เชน บีบอัดไฟล ตัดตอวิดีโอ ความหลากหลายดาน ซอฟตแวร มีซอฟตแวรใหเลือกซื้อและติดตั้งที่ หลากหลาย เนื่องจากเปนระบบที่มี ผูใชงานเปนจำนวนมาก มีซอฟตแวรที่ไมหลากหลาย และ อาจจะพบปญหาซอฟตแวรบางชนิดมี ปญหาในการทำงาน โดยเฉพาะกับ Mac รุนใหมที่ใชหนวยประมวลผล กลางของ Apple M1/M2 เนื่องจาก เปนชิปใหมจึงตองรอการพัฒนาในบาง ซอฟตแวร พอรตเชื่อมตอ (Port) มีพอรตที่หลากหลาย มีพอรตอยางจำกัด การเชื่อมตอกับอุปกรณ ภายนอก สะดวกตอการเชื่อมตอ มีขอจำกัด อาจจะตองใชอุปกรณเสริม ของ Apple ในการเชื่อมตอ ระบบความปลอดภัย (Security) มีความเสี่ยงตอการโจมตีเนื่องจาก เปนระบบที่มีผูใชงานจำนวนมาก มีความเสี่ยงนอยในการโดนโจมตี นอกจากเหตุผลที่มีผูใชงานนอยกวา แลว ประกอบกับบริษัทไดให ความสำคัญเรื่องความปลอดภัยในการ ใชงาน จากตางรางที่ 1-1 อาจจะสรุปไดถามีความตองเลือกซื้อคอมพิวเตอรที่มี หลากหลายรุนและชวงราคาที่ไมสูงมากควรพิจารณาตองเลือกในฝง Microsoft เนื่องจากมีตั้งแตรุนราคา ยอมเยา จนถึงราคาที่สูง สำหรับในดานประสิทธิภาพการทำงานทั่วไปไมไดแตกตางกันมาก หากเทียบราคา ที่ใกลเคียงกัน นอกจากนี้ประเด็นที่สำคัญที่ทำใหMicrosoft มีความไดเปรียบ MacOS คือ การปรับปรุง เพิ่มเติมคุณลักษณะอุปกรณตางๆในเครื่องคอมพิวเตอรไดสะดวกและงาย และสำหรับกรณีการนำมาใชเลน เกม เนื่องจากโปรแกรมเกมใน MacOS มีคอนขางนอยกวา Microsoft ประกอบกับ MacOS บริษัทไมได
- 11 - มุงเนนพัฒนามาเพื่อใชงานดานการเลนเกม (Gianni J. Ruiz และคณะ, 2564, น. 3) ทำใหนักเลนเกม (Gamer) สวนใหญจึงนิยมใชคอมพิวเตอรในฝง Microsoft อยางไรก็ตาม คอมพิวเตอรMacOS มีความ โดดเดนในงานดานกราฟก งานตัดตอวิดีโอ เนื่องจากทางบริษัทไดพัฒนาโปรแกรมของตนเองใหทำงานบน คอมพิวเตอรไดอยางมีประสิทธิภาพ และประเด็นที่สำคัญที่ทำใหMacOS มีความไดเปรียบ Microsoft คือ ดานความปลอดภัยในการใชงาน จากงานวิจัย Isaac Odun-Ayo และคณะ (2564, น. 8 - 9) ได เปรียบเทียบระบบปฏิบัติการ 4 ระบบ โดยจากผลเปรียบเทียบเฉพาะดานความปลอดภัยระหวาง MacOS และ Windows จะไดเหนว็ า คาคะแนนของ MacOS เทากับ 42% และ Windows เทากับ 2% (1) คอมพิวเตอรตั้งโตะทั่วไป หมายเหตุ: จาก https://www.dignited.com (2) คอมพิวเตอรแบบ All in One หมายเหตุ: จาก https://www.apple.com รูปที่ 1-8 ตัวอยางคอมพิวเตอรตั้งโตะ (Personal Computer) 1.2.1.2 คอมพิวเตอรแบบพกพา หรือ โนตบุก (Notebook) ความสามารถของ คอมพิวเตอรประเภทนี้มีลักษณะคลายกันกับประเภทแรกตางกันเพียงในเรื่องของความสะดวกในการพกพา ไปในที่ตางๆ และความทนทานตอการใชงาน เนื่องจากการพกพาหรือเคลื่อนที่บอยๆ อาจจะสงผลตอ อุปกรณภายในเครื่อง ตลอดจนอาจจะเสี่ยงตอการเกิดอุบัติเหตุและคอมพิวเตอรประเภทนี้เมื่อเทียบใน ราคาเทากันคุณสมบัติหรือความสามารถอาจจะนอยกวาคอมพิวเตอรประเภทแรก ดังนั้น การเลือกซื้อจึงอยู กับลักษณะของงานและความสนใจของแตละบุคคล นอกจากคำนึงถึงเรื่องคุณสมบัติและความสามารถของอุปกรณภายในเครื่อง ไมวา จะเปน CPU RAM SSD/HDD ชองเสียบตอพวง (USB HDMI Thunderbolt) ฯลฯ ของคอมพิวเตอร ประเภทแรก และประเภทที่ 2 สิ่งที่อยากใหพิจารณารวมดวยคือ ซอฟตแวรของคอมพิวเตอร ปจจุบัน คอมพิวเตอรรุนใหมที่ใชระบบปฏิบัติการ Microsoft จะมีการลงระบบปฏิบัติการมาใหหรือถูกบันทึกลิขสิทธิ์ ไวในเมนบอรดของเครื่องแลว รวมทั้งโปรแกรมอื่น เชน Microsoft Office สำหรับในฝงของ MacOS บริษัท Apple ไดใหโปรแกรมตางๆ มานานแลว สำหรับเหตุที่ควรตองคำนึงถึงในประเด็นนี้เนื่องจากการ เกิดคดีละเมิดลิขสิทธิ์ซอฟตแวรหรือโปรแกรมเกิดขึ้นอยางตอเนื่อง มีมูลคาความเสียหายทางเศรษฐกิจ โดย จากการแถลงของกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ (บก.ปอ ศ.) สำนักงานตำรวจแหงชาติกลาววา เมื่อเทียบครึ่งปแรกของป 2563 มีการติดตั้งซอฟตแวรละเมิดลิขสิทธิ์ จำนวน 8,239 เครื่อง และป 2564 พบวามีอัตราเพิ่มขึ้นเปนจำนวน 9,694 เครื่อง คิดเปนมูลคาความ เสียหายถึง 212 ลานบาท โดยจะกลาวในรายละเอียดในบทที่ 2 ตอไป
- 12 - 1.2.1.3 สมารทโฟน (Smartphone) จากวิวัฒนาการเครื่องมือสื่อสารที่เรียกวา “โทรศัพท”ตั้งแตยุคที่เริ่มตนโดยระบบใชสายสัญญาณที่สรางขึ้นครั้งแรกในปค.ศ. 1876 โดย Alexander Graham Bellซึสำหรับประเทศไทยไดนำระบบโทรศัพทมาใชครั้งแรกในปพ.ศ.2424 โดยสมเด็จพระราช ปตุลาบรมวงศาภิมุขเจาฟา-ภาณุรังสีสวางวงศเจากรมกลาโหมสมัยนั้น ทรงดำรินำระบบดังกลาวมาทดลอง ใชงานในการแจงขาวเรือเขา – ออกในพื้นที่ปากน้ำ สมุทรปราการใหกรุงเทพฯ ทราบ รูปที่ 1-9 Alexander Graham Bell ผูสรางโทรศัพทเครื่องแรกของโลก หมายเหตุ: จาก 10 Things You May Not Know About Alexander Graham Bell โดย CHRISTOPHER KLEIN, 2560 (https://www.history.com/news/10-things-you-may-not-knowabout-alexander-graham-bell) รูปที่ 1-10 Martin Cooper ผูที่สรางโทรศัพทมือถือเครื่องแรกของโลก รุน “Motorola DynaTAC 8000x” หมายเหตุ: จาก https://www.gqthailand.com/toys/article/motorola-dynatac-8000x-firstmobile-phone-in-the-world-gq, 2565 เมื่อเทคโนโลยีดานการสื่อสารมีการพัฒนาอยางตอเนื่องทำใหเกิดโทรศัพทแบบไร สายหรือโทรศัพทมือถือขึ้น ซงเคร่ึ ื่องแรกของโลกถูกสรางขึ้นโดย Martin Cooper นักประดิษฐของบริษัทโม โตโรลา ชื่อรุน Motorola DynaTAC 8000x มีความสูง 33 เซนติเมตร กวาง 4 เซนติเมตร หนา 9 เซนติเมตร น้ำหนักรวม 794 กรัม สามารถสนทนาไดนาน 30 นาทีดังนั้นในยุคแรกจึงอาจจะเรียกวาเปนยุค โทรศัพทมือถือที่สามารถสนทนาไดเพียงอยางเดียว หรือเรียกวายุค 1G ตอมาเมื่อเขาสูยุคดิจิทัลระบบ โทรศัพทมือถือก็ไดเปลี่ยนมาใชระบบ Global System for Mobile Communications (GSM) ทำให โทรศัพทมือถือในยุคนี้เปลี่ยนทั้งขนาดและความสามารถที่มากขึ้นโดยสามารถสงขอความ SMS ได
- 13 - นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาความสามารถในสงขอมูลในดีมากขึ้นดวยระบบ GPRS และ EDGE และเทคโนโลยี การสื่อสารในยุคนี้จะเรียกวายุค 2G หลังจากยุคเทคโนโลยี 2G ในยุคใหมที่เรียกวายุค 3G ไดมีการปรับปรุง พัฒนาความสามารถในการรับ – สงขอมูลใหมีความรวดเร็วมากยิ่งขึ้น มีความเร็วสูงสุดอยูที่ 21 – 42 Mbps ทำใหสามารถใชงานอินเทอรเน็ต เชน การสนทนาแบบเห็นหนา การสงวิดีโอตางๆ ไดดียิ่งขึ้น สำหรับสัญลักษณเครือขายในยุคนี้จะเปน 3G H หรือ H+ และประการสำคัญของยุคนี้คือ โทรศัพทมือถือ ถูกพัฒนาจากรูปแบบที่มีปุมกดกลายมาเปนรูปแบบที่ไรปุมกดซึ่งเรียกวา “สมารทโฟน (Smartphone)” โดยผูพัฒนาสมารทโฟน เครื่องแรกคือ บริษัท IBM โดยใชชื่อวา Simon Personal Communicato เปน ระบบ Personal Digital Assistants (PDA) บรรจุแอปพลิเคชัน แผนที่หุน และขาวไวและจากเทคโนโลยี ของสมารทโฟนเครื่องแรก ทำใหมีการพัฒนาความสามารถและประสิทธิภาพของสมารทโฟนอยางตอเนื่อง ควบคูไปกับเทคโนโลยีดานการสื่อสารกลาวคือ การรับ - สงขอมูลผานระบบอินเทอรเน็ต และดวย ความสามารถของสมารทโฟน รวมทั้งการเติบโตของผูใชงาน ทำใหมีการพัฒนาความรวดเร็วในการรับ – สง ขอมูลอยางเพียงพอตอความตองการ โดยจะเรียกการสื่อสารยุคนี้วายุค 4G เปนยุคที่พัฒนาใหการรับ – สง ขอมูลมีความรวดเร็วสูงสุดอยูที่ 50 – 100 Mbps สงผลตอการใชงานอินเทอรเน็ตใหมีประสิทธิภาพ ขยาย ฐานผูใชงานเพิ่มมากขึ้น แตอยางไรก็ตาม เมื่อจำนวนผูใชงานเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับการเกิดขึ้นของ เทคโนโลยีใหมๆ ยกตัวอยาง Internet of Things (IoT) ที่ทำใหเกิดรูปแบบการใชงานเครื่องมือสื่อสารแบบ ใหมเชน การสรางรถยนตไรคนขับ ที่ตองอาศัยสัญญาณอินเทอรเน็ตแบบไรสายที่มีความรวดเร็วในการรับ - สงขอมูล มีความตอเนื่องของสัญญาณที่ดีทำใหสัญญาณ 4G ยังไมเพียงพอตอการใชงาน ทำใหตองพัฒนา ระบบการสื่อสารแบบไรสายใหมขึ้น กลาวคือ 5G โดยจะกลาวรายละเอียดในหัวขอ 1.2.2 รูปที่ 1-11 วิวัฒนาการของการสื่อสาร หมายเหตุ: จาก เทคโนโลยีการสื่อสารยุค 5G (พิมพครั้งที่ 1 น. 14) , โดย ศิรวิชญกิตติวิชญกุล และคณะ, 2563, บริษัท สหมิตรพัฒนาการพิมพ (1992) จำกัด, สงวนลิขสิทธิ์โดย สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจา คุณทหารลาดกระบัง. ปจจุบันสำหรับสมารทโฟนถือไดวาเปนเครื่องมือสื่อสารที่จำเปนอยางยิ่งในการใช ชีวิต เนื่องจากการติดตอสื่อสารในการทำงาน ครอบครัว ตลอดจนความบันเทิงตางๆ ลวนอาศัยเทคโนโลยี จากสมารทโฟน และจากการคาดการณการเติบโตสมารทโฟนทั่วโลกของ Canalys ดังรูปที่ 1-12 จะเห็นได
- 14 - วาในปพ.ศ.2564 การเติบโตสมารทโฟนมากที่สุดถึงประมาณ 12% หรือมีการซื้อ – ขายถึงราว 1,400 ลาน เครื่อง หากวิเคราะหดวยปจจัยของการแพรระบาด Covid-19 ทำใหการดำเนินกิจกรรมตางๆ ตอง ปรับเปลี่ยนวิธีการ และเทคโนโลยีเปนเครื่องมือที่สำคัญอยางหนึ่งในการเขามาชวยในการทำกิจกรรมไมวา ในการทำงาน การศึกษา สุขภาพ และอื่นๆ ดังนั้น สมารทโฟนจึงมีการเติบโตมากในชวงเวลาดังกลาว และ ไมใชเพียงแตสมารทโฟนเทานั้น เทคโนโลยีอื่นๆก็เติบโตในชวงเวลาดังกลาวเชนเดียวกัน นอกจากนี้จะเห็น ไดวา การคาดการณตั้งแตปพ.ศ. 2564 - 2567 สมารทโฟนมีการเติบโตมากอยางตอเนื่อง สำหรับประสิทธิภาพสมารทโฟนในดานการใชงาน สามารถนำมาใชในงานหลาย ดาน เชน การสื่อสาร ความบันเทิง การถายภาพ การถายวิดีโอ หรือนำมาใชในการตัดตอวิดีโอ เปนตน ความสามารถของสมารทโฟนขึ้นอยูกับราคาของเครื่อง หากจะใชงานที่มีประสิทธิภาพสูงจำตองเลือกซื้อ ราคาที่สูงขึ้น ในสวนของซอฟตแวรในเครื่องสมารทโฟน ปจจุบันมีระบบปฏิบัติการ 3 ระบบที่วางขายใน ตลาด กลาวคือ ระบบ iOS ของ iPhone ระบบ Android ในหลายบริษัท เชน Samsung Oppo และ ระบบ HarmonyOS ของ Huawei ทั้งนี้การเลือกซื้อขึ้นอยูกับความตองการไมวาจะเปน ราคา ความสามารถ แอปพลิเคชัน ความปลอดภัย เหตุผลตางๆ เหลานี้จะทำใหการเลือกซื้อสมารทโฟนได เหมาะสมตอความตองการ จากประสบการณของผูเขียนที่ไดใชงานทั้ง 3 ระบบ ระบบ iOS และ Android จะมีความไดเปรียบมากกวา HarmonyOS เนื่องจากระบบ HarmonyOS ไมสามารถใชบริการของ Google Service ไดเนื่องจากเหตุผลการเมืองระหวางประเทศ ซึ่ง Google Service ถือไดวา เปนสวนสำคัญอยาง ยิ่งตอการใชงาน เพราะแอปพลิเคชันสวนใหญจะตองอาศัยบริการของ Google Service นั่นเอง นอกจากนี้ หากเทียบราคาที่ใกลเคียงกัน ความสามารถของสมารทโฟนไมไดแตกตางกันอยางมีนัยสำคัญมาก รูปที่ 1-12 การคาดการณการเติบโตของสมารทโฟนตั้งแตปค.ศ. 2018 ถึง 2024 หมายเหตุ: จาก https://www.canalys.com/newsroom/smartphone-shipments-2021 นอกจากสมารทโฟนที่กลาวในหัวขอนี้แลว เทคโนโลยีอีกประเภทหนึ่งที่ถูกพัฒนา มาใชงานใกลเคียงกันกับสมารทโฟน กลาวคือ แท็บเล็ต (Tablet) ขอแตกตางของอุปกรณชนิดนี้กับสมารท โฟน คือ ขนาด สำหรับในสวนอื่นไมไดมีขอแตกตางกัน
- 15 - 1.2.1.4 นาิกาอัจฉริยะ (Smart Watch) เมื่อกลาวถึง นาิกา อาจพูดไดวาเปนเพียง อุปกรณชนิดหนึ่งที่ไวใชสำหรับการอานคาเวลา การบงบอกวันที่หรือการตั้งปลุก แตในปจจุบันนาิกาที่ใส เทคโนโลยีตางๆ เขาไป ทำใหความสามารถไมไดมีเพียงแคกิจกรรมที่กลาวมาขางตน แตสามารถที่จะชวย บงชี้ลักษณะอื่นๆ หรือเปนอุปกรณสื่อสารไดอีกดวย โดยความสามารถที่มีในอุปกรณชนิดนี้ยกตัวอยาง รับสายโทรเขา โทรออก ฟงเพลง วัดชีพจร การเตนของหัวใจ วัดกาวเดิน การบอกพฤติกรรมของผูใชงาน กิจกรรมเหลานี้ทำใหการเติบโตของตลาดนาิกาอัจฉริยะเปนไปอยางตอเนื่อง ซึ่งจากการคาดการณตั้งแต ปพ.ศ. 2560 ถึง 2566 ของ SP Global ดังรูปที่ 1-13 ซึ่งแสดงใหเห็นวาตลาดของนาิกาอัจฉริยะมีการ เติบโตอยางตอเนื่องทั่วโลก รูปที่ 1-13 การคาดกาณการซื้อ – ขายนาิกาอัจฉริยะในแตละทวีป หมายเหตุ: จาก https://www.spglobal.com/marketintelligence/en/news-insights/research/ wearable-tech-fueled-by-the-apple-watch-smart-watch-demand-rises สำหรับประเภทของนาิกาอัจฉริยะอาจจำแนกได 2 ลักษณะ ไดแก 1) นาิกาอัจฉริยะแบบใชงานไดดวยตนเอง (Standalone) สามารถเทียบได เปนสมารทโฟนอีกเครื่องหนึ่ง โดยสามารถใสซิม เชื่อมตอเครือขายอินเทอรเน็ต เลนแอปพลิเคชันตางๆ ได และยังสามารถเชื่อมตอกับสมารทโฟนไดดวย 2) นาิกาอัจฉริยะแบบเชื่อมตอกับสมารทโฟน (Companion) เปนอุปกรณที่ เชื่อมตอกับสมารทโฟน เปนการเพิ่มจำนวนจอใหของสมารทโฟน ซึ่งการทำงานของอุปกรณชนิดนี้สามารถ ประสานกับสมารทโฟนที่เชื่อมตอไดอาทิการคุยแชทไลนเฟสบุก การรับสายโทรเขา โทรออก นอกจากนาิกาอัจฉริยะแลว มีอุปกรณอีกประเภทหนึ่งที่มีการทำงานที่ใกลเคียง กัน กลาวคือ ในดานการชวยการติดตามความเคลื่อนไหวของรางกาย ซึ่งแนวโนมการออกกำลังกายที่ไดรับ ความนิยมมากขึ้น ทำใหอุปกรณในการชวยติดตามการเคลื่อนไหวนอกจากนาิกาอัจฉริยะแลว ยังมีอีก
- 16 - อุปกรณชนิดหนึ่งที่สามารถชวยในดานนี้ไดคือ อุปกรณอิเล็กสวมใสบนรางกาย (Wearable) หรือเรียกวา Fitness Tracker 1.2.2 เทคโนโลยี 5G จากที่ไดกลาวไปในหัวขอ 1.2.1.3 เทคโนโลยี 5G ไดพัฒนาเพื่อตอบสนองตอความตองการ ของผูใชงานที่มีจำนวนมากขึ้น ทำใหการรับ - สงขอมูลมีประสิทธิภาพ และการเขามาของเทคโนโลยีที่ เชื่อมโยงอุปกรณตางๆ ผานระบบอินเทอรเน็ต กลาวคือ IoT จากปจจัยเหลานี้ทำใหสหภาพโทรคมนาคม ระหวางประเทศ (International Telecommunication Union: ITU) ไดพัฒนาและกำหนด มาตรฐานการสื่อสารแบบไรสายใหม โดยกลุมงานสื่อสารดวยคลื่นวิทยุหรือเรียกวา ITU-R ไดทำการ สำรวจความตองการจากผูใชงาน 5G สามารถสรุปได 3 กลุม ดังนี้ รูปที่ 1-14 กลุมผูใชงานเทคโนโลยี 5G จากผลสำรวจของ ITU-R หมายเหตุ: จาก เทคโนโลยีการสื่อสารยุค 5G (พิมพครั้งที่ 1 น. 6) , โดย ศิรวิชญกิตติวิชญกุล และคณะ, 2563, บริษัท สหมิตรพัฒนาการพิมพ (1992) จำกัด, สงวนลิขสิทธิ์โดย สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาเจา คุณทหารลาดกระบัง. 1) eMBB (enhanced Mobile Broadband) กลุมที่ตองการความเร็วสูงสำหรับสงขอมูล โดยมีระดับความเร็วอยูที่กิกะบิตตอวินาที (Gbps) 2) mMTC (massive Machine Type Communications) กลุมที่ตองการเชื่อมตออุปกรณ IoT ในพื้นที่เดียวกันจำนวนมาก โดยมีปริมาณการสงขอมูลนอย ไมตองการความเร็วสูง และมีอายุของ แบตเตอรี่ที่ยาวนานกวาอุปกรณทั่วไป 3) URLLC (Ultra-reliable and Low Latency Communications) กลุมที่ตองการความ เสถียรภาพในการสงขอมูล และมีความหนวงของการสงขอมูลที่ต่ำ จากผลสำรวจของผูใชงานเทคโนโลยี 5G เพื่อใหตอบสนองตอความตองการดังกลาว ITU จึง ไดออกมาตรฐานการสื่อสารไรสายใหมเรียกวา IMT-2020 โดยไดขอสรุปจากการจัดการประชุม Mobile
- 17 - world congress (MWC) เมืองบารเซโลนา ประเทศสเปน ดังนี้(ศิรวิชญกิตติวิชญกุล และคณะ, 2563, น. 14) 1) อัตราการดาวนโหลดและอัปโหลดสูงสุดอยูที่ 20 กิกะบิตตอวินาทีและ 10 กิกะบิตตอ วินาทีตามลำดับ 2) อัตราการดาวนโหลดและอัปโหลดต่ำสุดสำหรับการใชงานจริงตามสภาพแวดลอมตาง ๆ 100เมกะบิตตอวินาทีและ 50 เมกะบิตตอวินาทีตามลำดับ 3) อัตราการดาวนโหลดและอัปโหลดที่ทำใหการสื่อสารปราศจากความผิดพลาดคือ 30 เมกะ บิตตอวินาทีและ 15 เมกะบิตตอวินาทีตามลำดับ 4) ความเร็วการเคลื่อนที่สูงสุดที่ยังคงใชงานไดคือ 500 กิโลเมตรตอชั่วโมง โดยสามารถ รองรับการสื่อสารบนรถไฟความเร็วสูง 5) ความหนวงในระดับต่ำกวา 1 มิลลิวินาที 6) สามารถเชื่อมตออุปกรณไดไมนอยกวา 1,000,000 เครื่องภายในรัศมี1 ตารางกิโลเมตร 7) สามารถสงผานขอมูลไดมากกวาระบบ 4G ดั้งเดิม 100 เทา ตอหนึ่งหนวยพลังงาน (สายอากาศ/อุปกรณมือถือ/อุปกรณIoT) 8) อัตราการสงขอมูลสูงสุดตอพ้นทื ี่ 1 ตารางเมตร เทากับ 10 เมกะบิตตอวินาที การกำหนดมาตรฐานของ ITU ไดดำเนินการมาตั้งแตยุค 3G (IMT-2000) ยุค 4G (IMTadvanced) จนถึงยุคปจจุบันคือ ยุค 5G ในประเทศไทยไดเปดประมูลและใชงานคลื่นความถี่สัญญาณ 5G ตั้งแตป 2563 ขณะนี้คลื่นความถี่ดังกลาวยังไมครอบคลุมทุกพื้นทั่วประเทศ เหมือนกับสัญญาณ 3G และ 4G สามารถดูขอมูลสัญญาณแตละพื้นไดที่ https://www.nperf.com/ และแสดงตัวอยางของการ ใหบริการคลื่นความถของบรี่ิษัทแอดแวนซอินโฟรเซอรวิส จำกัด (มหาชน) หรือ AIS ไดดังรูปที่ 1-15 รูปที่ 1-15 ตัวอยางการใหบริการคลื่นความถี่ของบริษัทแอดแวนซอินโฟรเซอรวิส จำกัด (มหาชน) หมายเหตุ: จาก https://www.nperf.com/ จากมาตรฐานของ IMT-2020 ที่ไดกลาวมาขางตน เพื่อใหแสดงอยางชัดเจนถึงประสิทธิภาพที่ เพิ่มขึ้นจากมาตรฐาน IMT-advanced จะสามารถอธิบายไดดังรูปที่ 1-16
- 18 - รูปที่ 1-16 แผนภาพใยแมงมุมเปรียบเทียบประสิทธิภาพมาตรฐาน IMT-2020 กับ IMT-advanced หมายเหตุ: จาก เทคโนโลยีการสื่อสารยุค 5G (พิมพครั้งที่ 1 น. 15) , โดย ศิรวิชญกิตติวิชญกุล และคณะ, 2563, บริษัท สหมิตรพัฒนาการพิมพ (1992) จำกัด. จากรูปที่ 1-16 สามารถสรุปประสิทธิภาพที่เพิ่มขึ้นของมาตรฐาน IMT-2020 ไดดังนี้ 1) อัตราขอมูลที่ผูใชงานไดรับ (User Experienced Data Rate) เปนความเร็วในการดาวน โหลดขอมูลท 100 ี่กิกะบิตตอวินาทีเพิ่มขึ้น 10 เทา 2) อัตราการสงขอมูลสูงสุด (Peak Data Rate) มีคาสูงสุดที่ 20 กิกะบิตตอวินาทีเพิ่มขึ้น 20 เทา 3) ประสิทธิภาพการใชคลื่นความถี่ (Spectrum Efficiency) เพิ่มขึ้น 3 เทา 4) ความสามารถในการรองรับขอมูลขณะเคลื่อนที่ (Mobility) สามารถรองรับการเคลื่อนที่ได ถึง 500 กิโลเมตรตอชั่วโมง โดยมีความเร็วเพิ่มขึ้น 1.5 เทา 5) ความหนวงของระบบ (Latency) มีความหนวงลดลง 10 เทา กำหนดไวที่ 1 มิลลิวินาที 6) ความหนาแนนในการเชื่อมตอ (Connection Density) สามารถรองรับการเชื่อมตอ อุปกรณในหนึ่งโครงขายสูงถึง 1,000,000 อุปกรณตอ 1 ตารางกิโลเมตร เพิ่มขึ้น 10 เทา 7) ประสิทธิภาพในการใชพลังงานของโครงขาย (Network Energy Efficiency) มี ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น 100 เทา 8) อัตราการสงขอมูลตอพื้นที่ (Area Traffic Capacity) มีประสิทธิภาพที่สูงขึ้น 100 เทา กำหนดในอัตราที่ 10 เมกะบิตตอวินาทีตอ ตารางเมตร 1.2.3 Internet of Things (IoT) จากการไดกลาวในหัวขอ 1.2.2 IoT เปนเทคโนโลยีที่ทำการเชื่อมตออุปกรณตางๆ เขากับ ระบบอินเทอรเน็ต ซึ่งการใชคำวา Internet of Things (IoT) เปนครั้งแรกในปพ.ศ.2542 ในงาน Procter & Gamble นั้น โดย Kevin Ashton ไดใชในการบรรยายโครงการที่ชื่อวา Auto-ID Center เปนการ
- 19 - โครงการที่พัฒนามาจากเทคโนโลยีRFID และ Ashton ยังไดใหคำนิยามของ IoT คือ “This is the meaning of the Internet of Things: sensors connected to the Internet, behaving in an Internet-like way by making open, ad hoc connections, sharing data freely, and allowing unexpected applications, so computers can understand the world around them and become humanity’s nervous system.” กลาวโดยสรุปคือ การที่อุปกรณอิเล็กทรอนิกสตางๆ สามารถ สื่อสารกันไดโดยอาศัยระบบเซนเซอร (Sensor) ในการสื่อสารกัน นอกจากนี้ยังสามารถกลาวไดวา กระบวนการสื่อสารของอุปกรณเหลานั้นอาจจะทำในลักษณะเสมือนกับเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต (Internetlike) ที่มีการเขาถึง การเชื่อมตอ การแบงปนขอมูลไดอยางอิสระ ตลอดจนการใหแอปพลิเคชันอื่นเขาถึงได และหากเปรียบเทียบแลว IoT เปนการใหคอมพิวเตอรสามารถรับรูขอมูลคลายระบบประสาทของมนุษยที่ เมื่อมการรี ับรูในประสาทสัมผัสตางๆ แลว มีการประมวลผลขอมูลไดอยางอัตโนมัติ รูปที่ 1-17 Internet of Things ถูกกลาวถึงครั้งแรกในป2542 โดย “Kevin Ashton” หมายเหตุ: จาก https://eiu.thaieei.com/box/News/2407/เทคโนโลยี%20IoT.pdf ในปพ.ศ. 2555 ITU ไดออกขอแนะนำ (Recommendations) ITU-T Y.2060 โดยเปน การศึกษาเกี่ยวกับเทคโนโลยีInternet of Things ซงได่ึม ีการใหคำนิยามของ IoT สามารถสรุปไดดังนี้ เครื่องมือ (Device) ในเทคโนโลยีของ IoT ตองมีความสามารถในการสื่อสารไดและ ความสามารถเหลานั้นประกอบดวย การตรวจจับ (Sensing) การกระตุน (Actuation) การดึงขอมูล (Data capture) การจัดเก็บขอมูล (Data Storage) และการประมวลผลขอมูล Internet of Things (IoT) คือ โครงสรางพื้นฐานระดับโลกที่เปนสังคมแหงขอมูล การเปด ใหบริการขั้นสูง โดยมีการเชื่อมตอกับสิ่งตางๆ (Physical World/Information World) โดยใชเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารที่มีอยูเชน Autonomic Network Artificial Intelligence Machine Learning Data Mining Cloud Computing Security and Privacy Protection รวมทั้งเทคโนโลยีที่มีการพัฒนา ตอไป
- 20 - สิ่งของ (Things) ในระบบ IoT คือสิ่งตางๆที่เปนทางกายภาพ (Physical Word/Physical Things) เชน วัตถุที่อยูรอบตัวเรา หุนยนตอุปกรณไฟฟาตางๆ และสิ่งที่อยูในโลกเสมือน (Information World/Virtual Things) เชน เนื้อหามัลติมีเดีย แอปพลิเคชัน/ซอฟตแวร คุณสมบัติที่สำคัญหนึ่งของเทคโนโลยีIoT คือการสื่อสาร (Communication) โดยใน ขอแนะนำ ITU-T Y.2060 ไดระบมุิติของการสื่อสารของเทคโนโลยีIoT ไว3 ลักษณะ ไดแก 1) การสื่อสารไดทุกเวลา คือ การที่สามารถใชงานไดทุกเวลาไมวา มีการเคลื่อนที่หรือหยุดนิ่ง กลางวันหรือกลางคืน 2) การสื่อสารไดทุกที่คือ สามารถใชงานไดทุกสถานที่ทั้งดานนอกอาคาร ในอาคาร หรือที่มี คอมพิวเตอรหรือไมมีคอมพิวเตอร 3) การสื่อสารไดทุกสิ่ง คือ สามารถสื่อสารไดระหวางคอมพิวเตอรกับคอมพิวเตอรคนกับคน โดยไมใชคอมพิวเตอร คนกับสิ่งของทั่วไป หรือสิ่งของกับสิ่งของ รูปที่ 1-18 มิติการสื่อสารของเทคโนโลยีIoT หมายเหตุ: จาก SERIES Y: GLOBAL INFORMATION INFRASTRUCTURE, INTERNET PROTOCOL ASPECTS AND NEXT-GENERATION NETWORKS, โดย The International Telecommunication Union (ITU), 2555, หนา 3 จากคำนิยามขางตน เทคโนโลยีIoT มีองคประกอบหลากหลาย สามารถที่แสดงความสัมพันธ ทางดานเทคนิคของระบบ IoT ไดดังรูปที่ 1-19
- 21 - รูปที่ 1-19 แสดงภาพรวมทางเทคนิคของเทคโนโลยีIoT หมายเหตุ: จาก SERIES Y: GLOBAL INFORMATION INFRASTRUCTURE, INTERNET PROTOCOL ASPECTS AND NEXT-GENERATION NETWORKS, โดย The International Telecommunication Union (ITU), 2555, หนา 3 ปจจุบันเทคโนโลยีIoT ไดพัฒนาไปไวในกิจกรรมหลายประเภทอยางกวางขวาง โดยจะ สามารถแสดงไดดังรูปที่ 1-20 รูปที่ 1-20 เทคโนโลยีIoT ที่ไดรับความนิยมในปพ.ศ. 2565 หมายเหตุ: จาก https://hackr.io/blog/top-10-iot-applications 1.2.4 Cloud Computing Cloud Computing หรือเรียกวา ระบบประมวลผลกลุมเมฆ เปนระบบประมวลผลขนาด ใหญพัฒนามาจากแนวคิดระบบประมวลผลคลัสเตอร (Cluster Computing) และระบบประมวลผลกริด (Grid Computing) ซึ่งระบบประมวลผลคลัสเตอรเปนระบบที่นำคอมพิวเตอรหลายๆเครื่องมาเชื่อมตอ
- 22 - ผานระบบเครือขายภายใน ใชระบบปฏิบัติการเดียวกัน และจัดการทรัพยากรแบบรวมศูนย(Centralize Management) สำหรับระบบประมวลผลกริดเปนระบบที่มีทรัพยากรแบบกระจายอยูตางองคกร ทำใหมี ทรัพยากรตางกัน นโยบายและความปลอดภัยจึงมีความแตกตางกัน จึงตองทำใหระบบตางๆ สามารถ จัดการเสมือนอยูภายในองคกรเดียวกัน (Virtual Organization) จึงเปนการจัดการในลักษณะที่ทรัพยากรมี การกระจายตัว (Distributed Management) จากแนวคิดทั้ง 2 ระบบ ระบบประมวลผลกลุมเมฆไดถูกพัฒนาใหกลายเปนระบบที่มีการ บริการเทคโนโลยีสารสนเทศตั้งแตระดับโครงสรางพื้นฐานไปจนถึงซอฟตแวรประยุกตโดยผูใชบริการ สามารถเลือกรับบริการตามความตองการและเสียคาบริการตามที่ไดใชงานจริง เปนไปในลักษณะคลายกับ ระบบสาธารณูปโภคพื้นฐาน (Public Utility) เชน น้ำประปา ไฟฟา โทรศัพทโดยผูใชระบบประมวลผล กลุมเมฆจะไมทราบแหลงที่มาของทรัพยากรที่ไดใชงาน จากรูปแบบและวิวัฒนาการดานการประมวลผล ขางตนสามารถอธิบายไดดังรูปที่ 1-21 รูปที่ 1-21 วิวัฒนาการระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Cloud Computing) หมายเหตุ: จาก “การพัฒนาระบบประมวลผลกลุมเมฆ”, โดย นรังสรรควิไลสกุลยง, 2554, วารสารวิชาการอุตสาหกรรมศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 5(2), น. 13, (https://ejournals.swu.ac.th/index.php/jindedu/article/view/1880/1923). 1.2.4.1 ประเภทการใชงานระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Deployment models) จาก การที่ไดกลาวถึงการใหบริการของระบบประมวลผลกลุมเมฆไปขางตน สามารถจำแนกประเภทของการใช งานออกเปน 4 ประเภท ดังนี้ 1) ระบบประมวลผลกลุมเมฆแบบสาธารณะ (Public Cloud) เปนการใช บริการที่ไมไดกำหนดไวเฉพาะเจาะจงบุคคลหรือองคกรใดก็ไดสามารถเขาใชงานไดเปนการแบงปน ทรัพยากรตางๆ รวมกัน การบริการทั้งระบบโครงสรางพื้นฐาน การประมวลผล การจัดเก็บขอมูล ตลอดจน บริการดานซอฟตแวรประยุกตโดยผูใชสามารถจายคาบริการไดตามที่ไดใชงานจริง 2) ระบบประมวลผลกลุมเมฆแบบองคกรหรือสวนบุคคล (Private Cloud) เปนการใชบริการที่เฉพาะภายในองคกรหรือบุคคล ไมใหองคกรหรือบุคคลภายนอกเขาใชงานไดซึ่งมีการ ติดตั้งระบบโดยใชเครือขายภายในองคกรหรือสวนบุคคล (Private Network) จึงเปนระบบที่มีความ นาเชื่อถือและความปลอดภัยขั้นสูง เทคโนโลยีสวนใหญจะเปนระบบเสมือนที่นำมาใหบริการ
- 23 - 3) ระบบประมวลผลกลุมเมฆแบบชุมชน (Community Cloud) เปนระบบที่ มีความคลายคลึงกับระบบ Private Cloud ในเรื่องการใชงานเฉพาะกลุมใดกลุมหนึ่ง โดยขอแตกตางของ ระบบนี้จะขยายความสามารถของ Private Cloud ที่ใชเพียงภายในองคกร เปนการใหสามารถใชงาน หลากหลายองคกรไดโดยมีขอตกลงในเรื่องการจัดการทรัพยากรไมวาเกี่ยวภารกิจ ดานนโยบาย ความ ปลอดภัย หรืออื่นๆ 4) ระบบประมวลผลกลุมเมฆแบบผสม (Hybrid Cloud) เปนการนำ เทคโนโลยีและความสามารถของระบบ Public Cloud Private Cloud หรือ Community Cloud มา รวมกันตั้งแต 2 ระบบขึ้นไป เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพในการใชงานขององคกรมากยิ่งขึ้น โดยกระบวนการ จัดการทรัพยากรอยูภายใตการควบคุมหรือกำกับขององคกร 1.2.4.2 รูปแบบการบริการระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Delivery Models) นอกจาก ประเภทการใชงานจากที่กลาวขางตนแลว ระบบประมวลผลกลุมเมฆมีรูปแบบการใหบริการออกเปน 3 ประเภท ดังนี้ 1) การใหบริการซอฟตแวร (Software-as-a-Service: SaaS) เปนการ ใหบริการดานซอฟตแวร โดยผูใชงานมีหนาที่เพียงใชงานโปรแกรมหรือแอปพลิเคชันผานระบบเครือขาย อินเทอรเน็ต ทำใหไมตองมีคาบริการดานการบำรุงรักษาทั้งดาน ฮารดแวรซอฟตแวรเชน Gmail OneDrive 2) การใหบริการแพลตฟอรม (Platform-as-a-Service: PaaS) เปนระบบ การบริการดานการประมวลผล หรือเปนระบบที่รองรับการพัฒนาโปรแกรมหรือแอปพลิเคชัน โดยผูใชงาน สามารถเลือกใชงานพื้นที่ของหนวยความจำ ขนาดพื้นที่ในการจัดเก็บขอมูลไดโดยกระบวนการดังกลาวจะ มีการจัดการผานระบบเว็บแอปพลิเคชัน โดยมีผูใหบริการ เชน Google Apps Engine Microsoft Azure Service Platform 3) การใหบริการโครงสรางพื้นฐาน (Infrastructure-as-a-Service: IaaS) เปนระบบบริการดานโครงสรางพื้นฐานทานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร โดยผูใชบริการสามารถ รองขอเพื่อใชงานทางดาน ระบบเครือขาย (Networking) ระบบฐานขอมูล (Database) ระบบประมวลผล (Central Processing Unit: CPU) ตลอดจนอุปกรณหรือเทคโนโลยีพื้นฐาน เชน ระบบปฏิบัติการ (Operating System: OS) ระบบแมขาย (Server) โดยเทคโนโลยีตางๆทำงานบนเทคโนโลยีเสมือน (Virtualization) โดยมีผูใหบริการ เชน OpenLandscape Cloud Google Compute Engine Amazon Web Services Microsoft Azure เพื่อใหเขาใจรูปแบบบริการของระบบประมวลผลกลุมเมฆไดมากยิ่งขึ้น สามารถ อธิบายไดดังรูปที่ 1-22
- 24 - รูปที่ 1-22 รูปแบบการบริการระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Delivery Models) หมายเหตุ: จาก https://blog.openlandscape.cloud/what-is-cloud-computing ระบบประมวลผลกลุมเมฆถือไดวา เปนเทคโนโลยีที่เขามาปรับเปลี่ยนกระบวนการทำงานใน ระดับองคกรจนถึงบุคคล ทำใหเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน และลดคาใชจายขององคกร ตลอดจนใน ปจจุบันถือไดวาเปนระบบประมวลผลกลุมเมฆมีความสำคัญอยางยิ่งโดยเฉพาะการเติบโตของขอมูลที่มี ขนาดใหญ (Big Data) มากยิ่งขึ้น ทำใหตองมีพื้นที่ที่ขนาดใหญเพียงพอตอการจัดเก็บขอมูล ดังนั้น การ เรียนรูและเขาใจระบบประมวลผลกลุมเมฆจะชวยใหการประยุกตใชในการทำงานและชีวิตประจำวันมี ประโยชนอยางแทจริง และจากขอมูลขางตนที่เกี่ยวของกับระบบประมวลผลกลุมเมฆสามารถอธิบายใน ภาพรวมดังรูปที่ 1-23 รูปที่ 1-23 ภาพรวมของเทคโนโลยีระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Cloud Computing) หมายเหต: จาก Cloud Computing Theory and Practice (น. 2), โดย Dan C. Marinescu, Morgan Kaufmann, สงวนลิขสิทธิ์โดย Elsevier Inc.
- 25 - 1.2.5 Big Data 1.2.5.1 นิยามของ Big Data ตั้งแตศตวรรษที่ 18 เปนตนมาน้ำมัน (Oil) คือทรัพยากรที่มีมูลคาทางดาน เศรษฐกิจโลกอยางมาก และเมื่อเขามาสูศตวรรษที่ 20 อาจจะกลาวไดวา “ขอมูล (Data) กลายเปน สินทรัพยหนึ่งที่มีมูลคาเชนเดียวกับน้ำมัน” ซึ่งมีการกลาวในลักษณะนี้ในเวทีของ World Economic Forum 2011 และจากในหัวขอที่กลาวมาเกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กับระบบ สารสนเทศ องคประกอบที่สำคัญในกระบวนของทั้ง 2 อยาง เปนสิ่งที่ทำใหสิ่งเหลานี้เกิดขึ้น คือ ขอมูล เนื่องจากทั้งเทคโนโลยีและระบบสารสนเทศสรางขึ้นมาเพื่อใชในการจัดการขอมูล การที่มีการเปรียบเทียบ วา ขอมูลเปนสินทรัพยที่มีมูลคาเชนเดียวกับน้ำมัน เปนคำกลาวที่ไมไดเกินจริงมากนัก เนื่องจากไมสามารถ ปฏิเสธไดวาการขับเคลื่อนสังคมทั่วโลกของปจจุบันนี้ขับเคลื่อนดวยเทคโนโลยีทั้งสิ้น ดังนั้น หากขาด องคประกอบที่สำคัญอยางขอมูล นาจะไมสามารถทำใหเทคโนโลยีถูกพัฒนาหรือมีศักยภาพตอการ ขับเคลื่อนใหสังคมโลกพัฒนาตอไปได ปจจุบันการเติบโตของขอมูลเปนไปอยางกาวกระโดด เนื่องจากการพัฒนาทางดาน อุปกรณ (Device) ในการเขาถึงขอมูลที่หลากหลายรูปแบบมากมาย ซอฟตแวรและการพัฒนาระบบ เครือขายอนเทอริ เน็ตที่ทำใหคนสามารถเขาถึงไดงายและสะดวก สิ่งนี้เหลานี้ลวนทำใหการเติบโตของขอมูล มีปริมาณอยางมากมาย จนไมสามารถถูกจัดเก็บไวณ ที่ใดที่หนึ่งไดตองมีระบบที่มารองรับปริมาณขอมูลที่ มากมายและหลากหลายเหลานี้กลาวคือระบบประมวลผลกลุมเมฆ (Cloud Computing) นั่นเอง และไดมี การใหคำนิยามลักษณะขอมูลที่มีปริมาณมาก และหลากหลายเชนนี้วา “Big Data” จากคำนิยามที่กลาว มาขางตนนี้อาจจะไมเพียงพอที่ระบุลักษณะของ Big Data ไดซึ่งคำนิยามของ Big Data โดย Ohlhorst (2013) ไดอธิบายลักษณะของ Big Data ไว 4 ลักษณะ (4Vs) ดังนี้ 1) ปริมาณของขอมูล (Volume) ขอมูลมีปริมาณมหาศาลมีการรวบรวมมาจาก หลากหลายแหลงและหลากหลายประเภท มีตั้งแตขนาดเทระไบต(TB) กลายเปนเพตะไบต(PB) หรือ เอก ซะไบต (EB) มีอัตราการเติบโตแบบกาวหนา (Exponential) ซึ่งมีการไหลของขอมูลอยูสม่ำเสมอ (Streaming) 2) ความหลากหลาย (Variety) การที่มีขอมูลมีจำนวนมากไมเพียงพอตองมี ประเภทที่หลากหลายทั้งขอมูลที่มีโครงสรางและไมมีโครงสราง เชน ขอมูลจากเซนเซอรขอมูลจากสื่อสังคม ออนไลนทั้งเปนขอความ ภาพ วิดีโอ ขอมูลระบบพิกัด (GPS) 3) ความไมชัดเจน (Veracity) เปนขอมูลที่ไมแนนอน เนื่องจากปริมาณที่ มหาศาล และมีความหลากหลาย จึงอาจจะไมสามารถทำใหขอมูลมีคุณภาพไดอยางชัดเจน ซึ่งความไม แนนอนขอมูลอาจจะสงผลการความผิดพลาดในการประมวลหรือคาทางสถิติตางๆ แตอยางไรก็ตาม การทำ ความสะอาดของขอมูล (Data Cleansing) จะชวยทำใหขอมูลดังกลาวมีคุณภาพไดยิ่งมีจำนวนสามารถ เลือกและวิเคราะหขอมูลใหไดคุณภาพไดดียิ่งขึ้น