บทเรียนสำเร็จรูปเรื่อง มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี

องคป์ ระกอบ

นกั เรยี นคิดวา เรอ่ื งพระเวสสนั ดรชาดก กัณฑมัทรี
มีคณุ คา ทางดานตา ง ๆ ตอไปนีอ้ ยางไรบา งคะ
1. สาระสาํ คญั
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….........
………………………………………………………………………………………………………….........
2. โครงเรอ่ื ง
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….........
………………………………………………………………………………………………………….........
3. ฉากและบรรยากาศ
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………….........
………………………………………………………………………………………………………….........

97

องคป์ ระกอบ

1. สาระสําคัญ
เปนการแสดงความรักของแมที่มีตอลูกวาเปนความรักที่ย่ิงใหญ การพลัด
พรากจากลูกยอมนําความทุกขโ ศกมาสูแมอ ยางยากท่จี ะหาสิง่ ใดเปรยี บได
2. โครงเรอื่ ง
มีการวางโครงเร่อื งไดดโี ดยผกู เรื่องใหเทพบุตร 3 องคนิรมิตกายเปนสตั วราย
มาขวางนางมัทรีไว จนกลับอาศรมไดทันเวลาท่ีพระเวสสันดรจะใหทานสองกุมาร
ใหก ับพราหมณชูชก เม่ือนางกลับมาแลวไมพบสองกุมารก็โศกเศราเสียพระทัยจน
สลบไป ตอมาภายหลังไดทรงทราบวาพระเวสสันดรทรงใหทานสองกุมารใหแก
พราหมณชูชก นางมัทรีก็คลายความเศราโศกพระทัย และเต็มพระทัยอนุโมทนา
ในบตุ รทานของพระเวสสันดร
3. ฉากและบรรยากาศ

ฉากเปนปาบริเวณอาศรมของพระเวสสันดร ผูแตงบรรยายบรรยากาศ
ไดส มจรงิ และเหมาะสมสอดคลองกบั เน้ือเรือ่ ง

98

ภาษา

1. การสรรคาํ กวไี ดเลือกสรรคาํ ทสี่ ื่อความคิดไดดีดังนี้

1.1 การใชถอยคําใหเกิดอารมณสะเทือนใจ กวีเลือกใชคําไดเหมาะสมกับ
อารมณทีต่ องการจะถา ยทอด ดังตัวอยา งตอ ไปน้ี

1) การใชถอยคํารําพึงรําพัน เปนการรําพึงรําพันบรรยากาศผานตัว
ละครท่ีไดอารมณความสะเทือนใจ และตรงใจผูเปนแมในชีวิตจริงในทุกยุคทุก
สมัย เปนการเพิ่มความรักความผูพันใหผูอานและผูฟงที่เปนแมและลูกไดเปน
อยางดียิง่ ดงั น้ี

“...เม่ือเชาแมจะเขาสูปา พอชาลีแมกัณหายังทูลสั่ง แมยังกลับหลังมา
โลมลูบจูบกระหมอมจองเกลาท้ังสองรา กล่ินยังจับนาสาอยูรวยร่ืน....ใครจะดอก
พระศอเสวยนมผทมดวยแมเลา ยามเมื่อแมจะเขาท่ีบรรจถรณ เจาเคยเรียง
หมอนนอนแนบขางทกุ ราตรี แตน แ้ี มจะกลอ มใครใหน ิทรา...”

99

ภาษา

2. การใชคําซ้ําและกลมุ คาํ ท่ีมพี ้ืนเสยี งเดยี วกนั

“....อกแมน ้ีใหออนหิวสุดละหอย ท้ังดาวเดือนก็เคล่ือนคลอยลงลับไม สุดท่ี
แมจ ะติดตามเจาไปในยามน้ี ฝูงลิงคา งบา งชะนที ่นี อนหลบั กก็ ลงิ้ กลบั เกลอื กตัวอยู
ย้ัวเย้ีย ท้ังนกหกก็งัวเงียเหงาเงียบทุกรวงรัง แตแมเท่ียวเซซังเสาะแสวงทุกแหง
หองหิมเวศท่ัวประเทศทุกราวปา สุดสายนัยนาท่ีแมจะตามไปเล็งแล สุดโสตแลวท่ี
แมจะซับทราบฟงสําเนียง สุดสุรเสียงที่แมจะร่ําเรียกพิไรรอง สุดฝเทาท่ีแมจะ
เย่ืองยองยกยางลงเหยียบดิน ก็สุดสิ้นสุดปญญาสุดหาสุดคนเห็นสุดคิด จะไดพาน
พบประสบรอยพระลูกนอยแตสักนดิ ไมมีเลย ”

100

ภาษา

3. การใชโ วหาร กวไี ดเลอื กใชสาํ นวนภาษากอ ใหเกิดจินตภาพ ดงั นี้

1. การใชอุปมาโวหารท่ีแสดงความเศราโศกของนางมัทรีจนสลบไป เปน
จุดเดน ของกัณฑม ทั รีท่ีทาํ ใหผอู านเกิดอารมณสะเทือนใจดวยความสงสาร การใช
ถอ ยคําแสดงความสามารถของกวีในการประพนั ธไดอยางชัดเจน ดงั ตัวอยา ง

“...ควรจะสงสารเอยดวยนางแกวกัลยาณี นอมพระเกศีลงทูลถามหวังจะ
ติดตามพระลูกรักทั้งสองรา กราบถวายบังคมลาลุกเล่ือนเขยื้อนยกพระบาทเยื้อง
ยาง พระกายนางใหเสียวสั่นหวั่นไหวไปทั้งองค ดุจชายธงอันตองกําลังลมอยูล่ิวๆ
ส้ินพระแรงโรยเธอโหยหิวระหวยทรวง พระศอเธอหงุบงวงดวงพระพักตรเธอ
ผดิ เผือดใหแ ปรผนั จะทูลส่ังกย็ งั มิทนั ที่วา จะทลู เลย…”

101

ภาษา

3. การใชโ วหาร กวีไดเลือกใชส ํานวนภาษากอใหเ กดิ จินตภาพ ดังนี้

2. การใชคําอางอิงสํานวนสุภาษิต เปนการใชถอยคําใหเกิดแงคิดกับผูอาน
และผฟู งไดเปนอยา งดี ดังนี้

...โอพ ระจอมขวัญของแมเอย เจามิเคยไดความยากยางเทาลงเหยียบดิน
ริน้ ก็มิไดไต ไรมไิ ดต อม...

....อกเอยจะอยูไปไยใหทนเวทนา อุปมาเสมือนหนึ่งพฤกษาลดาวัลย
ยอ มจะอาสัญลงเพราะลูกเปนแทเ ทยี่ ง ....

.... อปุ มาเสมือนหน่ึงภุมรินบินวะวอน เท่ียวซับซาบเอาเกสรสุคนธมาเลศ
พบดอกไมอันวิเศษตองประสงค หลงเคลาคลึงรสจนลืมรัง เขาเถ่ือนเจาลืมพรา
ไดหนาเจาลืมหลงั ..”

102

หนวยท่ี 3
บทวิเคราะห

บทที่ 9

วิเคราะหคุณคา ดา นสงั คม
และการนาํ ไปใช

103

1. สะทอนคานิยมเก่ียวกับสังคมไทย ในสมัยโบราณถือวา
ภรรยาเปนทรัพยสมบัติของสามี สามีมีสิทธิ์เหนือภรรยาทุกประการ
ถาสามีเปนกษัตริย อํานาจน้ันก็มากข้ึน ดังคําท่ีพระเวสสันดรตรัส
แกน างมัทรวี า

“...เจาเปนแตเพียงเมียควรหรือมาหม่ินได ถาแมนพี่อยู
ในกรุงไกรเหมือนแตกอนเกา หากวาเจาทําเชนน้ี กายของมัทรีก็
จะขาดสะบ้ันลงทันตาดวยพระกรเบื้องขวาของอาตมานี้แลวแล
..”

นอกจากนผี้ ูหญงิ จะตอ งปรนนิบตั ิสามี ซ่ือสัตยตอสามี สวนลูก
น้ันถือเปนสมบัติของพอแม ตองเครารพเชื่อฟง และพอแมสามารถ
ยกลูกใหผอู ืน่ ได

104

2. สะทอนใหเห็นธรรมชาติของมนุษย ความรักนํามาซ่ึงความ
ทกุ ข ความโศกเศรา เชน เมื่อลูกพลัดพรากจากไปพอแมยอมมีความ
ทุกขเพราความรัก ความเปนหวง กังวล โศกเศรา เมื่อคิดวาลูกของ
ตนลมหายตายจากไป แตความโศกเศราเสียใจจะบรรเทาลงไดเม่ือมี
ความโกรธ เจ็บใจ หรอื เมื่อเกิดความเขา ใจในสิง่ ท่ีผูอนื่ ทํา

ตัวอยาง ตอนที่พระเวสสันดรกลาวบริภาษนางมัทรี เพื่อให
นางมทั รีจึงโกรธจนลมื ความโศกเศรา

“...สมเด็จพระราชสมภาร เมื่อไดสดับสารพระมัทรีเธอ
แสนวิโยคโศกศลั ยสดุ กําลงั ถึงแมนจะมติ รัสแกนางมั่งจะมิเปนการ
จําจะเอาโวหารการหึงเขามาหักโศกใหเสื่อมลงจึ่งเอ้ือนโองการ
ตรัสประภาษวา ....”

105

3. สะทอนความเช่ือของสังคมไทย จากขอความตอนที่พระ
นางมทั รอี อกสูป าเพอ่ื หาเก็บผลไม ผลไมก เ็ พย้ี นผิดปกติ ซ่ึงถือวาเปน
ลางรา ย จากความในบทประพนั ธวา

“...เหตุไฉนไมท ม่ี ีผลเปน พุมพวง ก็กลายกลับเปนดอกดวง
เดียรดาษอนาถเนตร แถวโนนน่ันแกวเกดพิกุลแกมกับกาหลง
ถัดไปก็สายหยุดประยงคแลยมโดย ยามพระพายพัดเคยรวงโรย
รายดอกลงมูนมอง แมยังไดเก็บมารอยกรองไปฝากลูกเม่ือวันวาน
ก็เพ้ียนผิดพิสดารเปนพวงผล สพฺพา มุยฺหนฺติ เม ทิสา ทั้งแปดทิศ
ก็มืดมัวทั่วทุกแหง ท้ังขอบฟาก็ดาดแดงเปนสายเลือด ไมเวนวาย
หายเหอื ดเปนลางรา ยไปรอบขา ง ทกขฺ ณิ กขฺ ิ นัยนตาขวาก็พรางๆ
อยูพรายพรอย ดูจิตใจของแมน้ียังนอยอยูนิดเดียว ทั้งอินทรียก็
เสียวๆ ส่ันระรัวริก สาแหรกคานบันดาลพลิกดลงจากบา ท้ังขอ
นอยในหัตถาที่เคยถือ ก็หลุดหลนลงจากมือไมเคยเปนเห็นอนาถ
....”

106

แปลความเปนลางรา ย 9 ประการ ไดแ ก
1. ไมผลกลับกลายเปน ไมด อก
2. ไมด อกกลบั กลายเปน ไมผล
3. มืดมัวไปทั่วท้ัง ๘ ทิศ คือ อุดร อีสาน บูรพา อาคเนย ทักษิณ

หรดี ปจ จมิ พายพั
4. เขมนตาขวา
5. ใจเหมือนจะขาด
6. ขอบฟากลายเปนสแี ดงสายเลอื ด
7. กายรูสึกเสียวๆ สัน่ ๆ
8. ขอที่ใชสอยผลไมหลดุ ลงจากมือ
9. ไมค านพลิกลงจากบา

107

4. สะทอนเกยี่ วกับขนบธรรมเนียมประเพณี อันเปนประเพณี
ทเี่ กี่ยวเนือ่ งกบั พระพุทธศาสนา

โดยเร่ือง มหาเวสสันดรชาดก เปนชาดกท่ีพุทธศาสนิกชนนิยม
นํามาเลาขานจัดเปนงานเทศนมหาชาติกันทุกปมาต้ังแตครั้งอดีต
โดยจัดสถานท่ีใหสอดคลองกับเร่ืองราวใหเปนปาที่อุดมไปดวยไมผล
บางแหงก็จัดตกแตงภาชนะใสเครื่องกัณฑเทศนเปนรูปตาง ๆ ท่ี
สอดคลองกับเน้ือเรื่องกัณฑนั้น ๆ เชน ทํารูปเรือสําเภาบูชากัณฑ
กุมาร จัดเปนรูปกระจาดใหญใสเสบียงอาหารและผลไมตาง ๆ บูชา
กัณฑมหาราช บางแหงก็จัดกัณฑเทศนกันอยางใหญโตในเชิง
ประกวดประชันกัน มีการบรรเลงดนตรีไทยประกอบเพ่ือชวยสราง
อารมณรวมใหกับผูฟงเทศน ทั้งน้ีพระสงฆท่ีมาเปนผูเทศนจะเปน
พระสงฆที่เทศไดอยางไพเราะ ใชภาษางาย ๆ เพ่ือใหเขาถึงผูฟงทุก
เพศทุกวัย บางคร้ังก็มีการเทศนแหลดวย ปจจุบันเทศนมหาชาติ
จัดเปน งานประจาํ ปของทุกทองถนิ่ ทั่วทุกภาคในประเทศไทย

108

นกั เรียนคิดวาสามารถนําขอคดิ และคณุ คา
ดา นสังคมจากเรอ่ื งพระเวสสันดรชาดก กัณฑทรี

ไปประยกุ ตใ ชไดอ ยา งไรบางคะ

…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………….………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

109

แบบทดสอบกอนเรียน

นกั เรยี นสามารถสแกนควิ อารโคด
เพ่อื ทาํ แบบทดสอบออนไลนไดนะคะ

110

แบบทดสอบหลังเรยี น
เร่ืองมหาเวสสันดรชาดก กณั ฑม ัทรี

คาํ ส่ัง จงกากบาทเลอื กขอทถ่ี ูกตอ งท่ีสดุ

1. เร่อื งมหาเวสสันดรชาดก กณั ฑม ทั รี สะทอนใหเ ห็นเร่ืองใดเดนชัดท่ีสุด
ก. ความยากลาํ บากในการใชช ีวิตในปา ข. ความจงรักภักดีที่ภรรยามีตอสามี
ค. ความทุกขทีเ่ กดิ จากการไมรูความจรงิ ง. ความรักอนั ย่งิ ใหญของแมท ี่มีตอ ลูก
2. “คร้ันคลาดแคลวเคลื่อนคลอยขาสูดง ปานประหนึ่งวจะหลงลืมลูกสละผัว ตอมืดมัวจึ่งกลับมา ทํา
เปนบีบนํ้าตา ตีอกวาลูกหาย ใครจะไมรูแยบคายความคิดหญิง ถาแมนเจาอาลัยอยูดวยลูกจริงเหมือน
วาจา ก็จะรีบกลับมาแตตะวนั ไมท ันรอน” ขอใดคอื จุดประสงคในการพดู ของพระเวสสันดร
ก. ตอ งการพสิ จู นความจริงใจของพระนางมัทรี
ข. ตอ งการใหพ ระนางมทั รีรวู า พระเวสสนั ดรรทู ันความคิด
ค. ตองการใหพ ระนางมัทรีปรบั ปรงุ ตัวใหกลบั บา นตรงเวลา
ง. ตอ งการใหพ ระนางทรีคลายความเศราโดยการทําใหโกรธแทน
3. ขอใดสะทอนใหเหน็ วา พระนางมัทรที รงเลยี้ งกุมารทงั้ สองอยางใกลชิด
ก. นั่นก็รอยเทาพอ ชาลี นีก่ ็บทศรีแมกณั หา
ข. ยิง่ คดิ กย็ ่ิงกริ่ง ๆ กรอมพระทัยเปนทุกขถ ึงพระลกู รัก
ค. พอชาลีเลือกเอาผลไม แมกณั หาฉะออ นวอนไหวว า จะเสวยนม
ง. ท้งั เวลากเ็ ย็นลงไร ๆ จะคา่ํ แลว ยงั ไมเ หน็ หนาลกู แกวมองแมเลยท้ังสองคน
4. จากเร่ืองพระเวสสนั ดร “พญาพาฬมฤคราช” หมายถึงสตั วช นิดใดบา ง
ก. ราชสีห อาชาไนย เสือโครง ข. อาชาไนย เสือโครง เสอื เหลอื ง
ค. เสือโครง เสอื เหลอื ง ราชสีห ง. ราชสีห เสอื เหลือง เสอื ดาํ
5. เพราะเหตใุ ดเทวดาจึงเนรมิตเปนสัตวร ายขวางพระนางมทั รี
ก. ขัดขวางพระนางมทั รีไมใ หก ลบั อาศรม ข. หวงั จะไลพ ระนางมัทรีออกจากปา
ค. แสดงอทิ ธฤิ ทธิใ์ หพ ระนางมัทรเี กรงกลวั ง. เปนท่สี ถิตประจาํ ของเทวดา

111

6. ขอ ใดกลา วถึงเรื่องมหาเวสสนั ดรชาดก กัณฑม ทั รีไมถูกตอ ง
ก. ผแู ตง คือเจาพระยาพระคลงั (หน)
ข. แตงดว ยคาํ ประพนั ธประเภทรายสภุ าพ
ค. จดุ เดน ของมหาเวสสันดรชาดก คือ การมีคาถาบาลขี นึ้ ตน
ง. ตองการใหชชู กไมทาํ รา ยสองกุมารจนถึงชวี ติ
7. "เหตไุ ฉนไมท ม่ี ีผลปน พุมพวงก็กลายกลับเปนดอกดวงเดียรดาษอนาถเนตร แถวโนน ก็แกวเกดพกิ ลุ
แกมกบั กาหลง ถัดนน่ั กส็ ายหยุดประยงและยมโดย พระพายพัดกร็ ว งโรยรายดอกลงมูนมอง แมยังได
เก็บเอาดอกมารอ ยกรองไปฝากลูกเมื่อวันวาน กเ็ พ้ยี นผิดพสิ ดารเปน พวงผลผดิ วิกลแตกอ นมา"
บทประพนั ธน ส้ี ะทอ นความเชือ่ เรื่องใด
ก. ความเช่อื เรอ่ื งชอ่ื ตนไมเ ปน เหตุ ข. ความเช่ือเร่ืองโชคลาง
ค. ความเชอ่ื เร่ืองการเกดิ การตาย ง. ความเชื่อเรือ่ งเทวดา สวรรค
8. ขอ ใดไมใ ชลางรา ยที่เกดิ ขึน้ กับพระนางมทั รี
ก. พายุฝนพดั กระหน่ํา ข. ธรรมชาติวปิ รติ ผิดเพ้ียน
ค. ทองฟามดื มดิ ขอบฟา เปนสเี ลือด ง. ไมค านพลดั หลุดจากบา
9. ขอใดไมไดส ะทอนถึงความรกั ของแมท ่มี ตี อลูก
ก. อปุ มาเสมอื นหนึง่ พฤกษาลดาวัลยยอ มจะอาสญั ลงเพราะลกู เปนแทเ ย่ยี ง
ข. นางกเ็ ศรา สรอ ยสลดพระทัยดงั่ เอาเหลก็ แดงมาแทงใจใหเจบ็ จิตนี่เหลือทน
ค. ตงั้ แตย ามเยน็ จนรุง เชา ก็สุดสิ้นท่ีจะเท่ยี วคน ทกุ ตาํ แหนงแหง ละสามหนเธอเที่ยวหา
ง. ทง้ั เวลากเ็ ย็นลงเย็นลงไร ๆ จะคาํ่ แลว ยงั ไมเ หน็ หนาพระลกู แกว ของแมเ ลย อกเอยจะทาํ
ไฉนดี
ใชข อ ความตอ ไปนี้ตอบคําถามขอ 10 – 13
1. เจา จะเอาปา ชฏั นหี่ รือมาเปน ปาชา 2. แถวโนน ก็แกวเกดพกิ ุลแกมกบั กาหลง
3. แตยางเหยียบเกรียบกรอบก็เหลยี วหลัง 4. มทั รีสตั ยาสวามิภกั ด์ิรักผัวเพียงบดิ าก็วา ได
10. ขอ ใดมีลักษณะเดนดานการเลนเสียงพยญั ชนะ
ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4
11. ขอ ใดเปนภาพพจนแ บบอุปมา
ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4

112

12. ขอใดเปน ภาพพจนแบบอปุ ลกั ษณ
ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4
13. ขอใดเปน ภาพพจนแบบสัทพจน
ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4
14. “สุดสายนัยนาที่แมตามไปเล็งแล สุดโสตแลวที่แมจะซบั ทราบฟงสาํ เนียง สดุ สุรเสียงทีแ่ มจะร่าํ
เรียกพไิ รรอง สุดฝเ ทา ทีแ่ มจะเย้ืองยอ งยกยา งลงเหยยี บดิน” คาํ ประพนั ธต อนนีม้ ีความโดนเดนดา นใด
ก. การซ้าํ คาํ ข. สทั พจน ค. เลนเสียงสระ ง. อตพิ จน
15. จากเร่อื งมหาเวสสนั ดรชาดก กณั ฑม ัทรี รสในวรรณคดรี สใดทโ่ี ดดเดน มากท่ีสดุ
ก. เสาวรจนี ข. นารีปราโมทย ค. พิโรธวาทัง ง. สลั ลาปงคพสิ ัย
16. คําประพันธขอ ใดไมมกี ารใชค วามเปรียบ
ก. ถาแมน เจา อาลัยอยดู วยลูกจริง ๆ เหมอื นวาจา กจ็ ะรีบกลบั มาแตวว่ี นั ไมท ันรอน
ข. ทง้ั ขอบฟากด็ าดแดงเปนสายเลอื ด
ค. ทัง้ อาศรมก็หมองศรเี สมือนหนึ่งวาเศราโศก
ง. เสมอื นหนง่ึ ภุมรินบนิ วะวอ น เทย่ี วซบั ซาบเอาเกสรสคุ นธมาเลศ
17. คาํ ประพนั ธขอใดไมแ สดงคุณคาดานสงั คมไทย
ก. จะเอาบรรณศาลาน่ีหรอื เปนบรเิ วณพระเมรทุ อง
ข. จะนง่ั นอนเดนิ ยืนกต็ อ งยาง พรอมดวยเบญจางคจริตรูปจําเรญิ
ค. ฝงู ปลาเอย เคยผุดคลํ่าคําแฝงฟองบางกข็ น้ึ ลองวาย
ง. มัทรีสตั ยสวามภิ ักดร์ิ กั ผัวเพียงบดิ ากว็ า ได
18. ขอใดมใิ ชคณุ คา ทางวรรณศลิ ปท่ีปรากฎในรา ยยาวมหาเวสสันดรชาดก กณั ฑม ทั รี
ก. การเลน เสยี ง การเลน คํา
ข. การใชธ รรมชาติเปรียบกับความทุกขโ ศกของพระนางมัทรี
ค. การใชธรรมชาตเิ ปรยี บกับความเสยี สละของพระเวสสนั ดร
ง. การใชภ าพพจน เชน อปุ มา บคุ คลวตั เปน ตน

113

19. คาํ ประพนั ธนผี้ พู ูดกลาวดว ยน้าํ เสียงอยางไร
“อกของใครจะอาภัพยบั พิกลเหมือนอกของมทั รไี มมีเนตร นา จะทส่ี งสารสังเวชโปรดปรานี
วามัทรีนเ้ี ปนเพ่อื นยากอยจู รงิ ๆ ชางคอ นตงิ บริภาษณาไดลงคอไมคดิ เลย”
ก. เหนบ็ แนม ข. ตดั พอ ตอ วา ค. ดูถูกดหู มิ่น ง. เยาะเยย ถากถาง
20. “อุปมาเหมือนคนไขห นักแลวมิหนาํ ยงั แพทยเ อายาพิษมาวางซาํ้ ใหเ วทนา”
คาํ วา “ยาพิษ” หมายถงึ สง่ิ ใด
ก. ทกุ ขเพราะฝนราย ข. ทกุ ขเพราะตามหาสองกมุ ารไมพบ
ค. ทุกขเพราะพบเจอลางรายในปา ง. ทุกขเพราะถกู ตอ วา อยา งรนุ แรง

114

เฉลย

แบบทดสอบหลังเรียน

115

แบบทดสอบหลังเรยี น
เรือ่ งมหาเวสสันดรชาดก กัณฑม ัทรี

1. ง. 11. ง.
2. ง. 12. ก.
3. ก. 13. ค.
4. ค. 14. ก.
5. ก. 15. ง.
6. ข. 16. ก.
7. ข. 17. ค.
8. ก. 18. ค.
9. ข. 19. ข.
10. ข. 20. ง.

116

บรรณานุกรม

กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย
วรรณคดวี ิจักษ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 5. พิมพค รั้งที่ 8. กรงุ เทพฯ:
สกสค. ลาดพราว.

สํานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพ้ืนฐาน. (2548). แนวการอา น
วรรณคดแี ละวรรณกรรม เลม 5. กรุงเทพฯ: ครุ สุ ภาลาดพราว.

117