MANUAL MRSM PROGRAM ULUL ALBAB (EDISI 2023)

M A N U A L MRSM PROGRAM ULUL ALBAB GENERASI PROFESIONAL, TEKNOKRAT DAN USAHAWAN HUFFAZ

CETAKAN PERTAMA 2023 Hak Cipta Majlis Amanah Rakyat Hak Cipta Majlis Amanah Rakyat Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula, disimpan dalam bentuk pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat jua pun, sama ada dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada penulis dan penerbitan terlebih dahulu. Diterbitkan di Malaysia oleh/ Published in Malaysia by PENERBIT MARA MAJLIS AMANAH RAKYAT (MARA) Ibu Pejabat MARA, 21 Jalan MARA, 50609 Kuala Lumpur Tel: 03-26132000 Dicetak di Malaysia oleh/ Printed in Malaysia by PHOTO CARE CENTRE G91, Pertama Complex Jalan Tuanku Abdul Rahman 50100 Kuala Lumpur, Malaysia Tel: 03-26917649 Fax: 03-26924775 E-Mel: [email protected] Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogan-dalam-Penerbitan Majlis Amanah Rakyat (MARA) Manual MRSM Program Ulul Albab Majlis Amanah Rakyat ISBN 978-967-2264-15-6

ِمْي ِح َّر ال ِن ٰمْح َّر اِهللال ِم ْس ِب Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Allah SWT dan marilah kita bersama-sama berselawat ke atas junjungan mulia Nabi Muhammad Rasulullah SAW serta para sahabat RA. Saya merakamkan ucapan syukur dan sekalung tahniah yang tidak terhingga atas penerbitan Manual MRSM Program Ulul Albab ini. Tahniah dan syabas atas segala usaha dan komitmen yang diberikan sepanjang menghasilkan buku manual ini. MRSM Program Ulul Albab merupakan institusi pendidikan pada peringkat menengah yang menawarkan integrasi kurikulum berasaskan STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematic) dengan program khas tahfiz al-Quran yang bermula sejak tahun 2010. Sehubungan dengan itu, MARA telah menetapkan matlamat penawaran program Ulul Albab adalah untuk melahirkan golongan profesional teknokrat berlatar belakangkan pendidikan sains dan al-Quran yang dikenali sebagai Generasi Ulul Albab. Kejayaan penghasilan Manual MRSM Program Ulul Albab diyakini akan memberi manfaat dan impak yang signifikan terhadap transformasi sistem pendidikan MARA di peringkat menengah. Diharapkan juga buku ini dapat menyumbang kepada kejayaan program Ulul Albab di MRSM yang lebih gemilang pada masa akan datang. Sekalung penghargaan dan terima kasih kepada semua yang terlibat dalam pengumpulan maklumat dan kajian berkenaan dengan pemerkasaan MRSM Program Ulul Albab. "INTEGRASI KURIKULUM BERASASKAN STEM DENGAN PROGRAM KHAS TAHFIZ AL-QURAN" TRANSFORMASI PENDIDIKAN MELALUI SISTEM PENDIDIKAN MRSM DATO' SRI AZHAR BIN ABDUL MANAF Ketua Pengarah MARA 3

Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh Alhamdulillah, saya memanjatkan kesyukuran kepada Allah SWT atas limpah kurnia hidayah dan inayahNYA maka pihak MARA, khususnya Bahagian Pendidikan Menengah telah berjaya memelopori Program Ulul Albab di Malaysia. Program Ulul Albab di MRSM sememangnya amat kita banggakan kerana program ini merupakan antara penyumbang kepada anjakan paradigma sistem pendidikan MRSM untuk melahirkan modal insan yang berkualiti dan pintar soleh. Program ini yang bermula pada tahun 2010 di MRSM Kota Putra memfokuskan kepada penjanaan generasi Ulul Albab melalui pelaksanaan tiga domain yang dikenali sebagai Quranik, Ensiklopedik dan Ijtihadik. Domain Quranik merujuk kepada kemampuan pelajar-pelajar MRSM menghafaz 30 juzuk ayat al-Quran serta menjadikan al-Quran sebagai budaya hidup seharian. Domain Ensiklopedik pula dilihat kepada kebolehan menjadi pakar rujuk dalam pelbagai bidang ilmu dan bahasa. Manakala domain Ijtihadik adalah keupayaan menyumbang idea, membuat penyelesaian masalah dan menginovasi dengan memaksimumkan hikmah akal fikiran yang dikurniakan Allah SWT dengan sebaik mungkin. Akhir kata, saya mengucapkan ribuan terima kasih tidak terhingga terutamanya kepada Bahagian Pendidikan Menengah (BPM), jawatankuasa MRSM Program Ulul Albab BPM dan panel penggubal Manual MRSM Program Ulul Albab yang telah berjaya mendokumentasi buku ini. Semoga buku manual ini akan memudahkan rujukan pada masa akan datang dan dapat menyelaraskan pelaksanaan Program Ulul Albab di MRSM dengan sistematik dan berkesan. "MELAHIRKAN MODAL INSAN YANG BERKUALITI & PINTAR SOLEH" ELEMEN QURANIK, ENSIKLOPEDIK & IJTIHADIK MENERUSI SISTEM PENDIDIKAN MRSM RAZLAN BIN HAJI SAMSURI Timbalan Ketua Pengarah (Pendidikan) MARA ِمْي ِح َّر ال ِن ٰمْح َّر اِهلل ال ِم ْس ِب 4

SHAHRIZAL BIN MOHD SADERI Pengarah Bahagian Pendidikan Menengah MARA 5 GENERASI PROFESIONAL, TEKNOKRAT DAN USAHAWAN HUFFAZ Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh Alhamdulillah, bersyukur ke hadrat Allah SWT dan marilah kita bersama-sama berselawat ke atas junjungan mulia Nabi Muhammad Rasulullah SAW serta para sahabat RA. Sistem Pendidikan MRSM Ulul Albab yang dilaksanakan di Maktab Rendah Sains MARA, merupakan salah satu model baharu pembinaan generasi Transformasi Nasional 2050 (TN50) akan datang. Melalui pelaksanaan sistem ini, kita akan melahirkan Teknokrat Huffaz yang profesional serta pemimpin masa hadapan negara yang terdiri dalam kalangan mereka yang hafaz al-Quran. Sistem pendidikan ini juga menekankan generasi yang berilmu, beriman, berakhlak mulia dan bertakwa seiring dengan nilai teras saintifik, Independent, kreatif, amanah dan patriotik (SIKAP). Sistem Pendidikan MRSM Ulul Albab, diharapkan mampu melahirkan cendekiawan Islam berilmu tinggi dan mempunyai kemahiran dalam bidang keagamaan berlandaskan al-Quran dan al-Sunah. Generasi Ulul Albab diyakini akan memimpin negara pada masa akan datang ke arah memartabatkan agama, bangsa dan negara. Sehubungan dengan itu, semoga Manual MRSM Program Ulul Albab ini dapat dimanfaatkan oleh seluruh warga MRSM dan boleh diimplementasikan sebagai rujukan tambahan dan dijadikan penanda aras oleh pihak luar bagi meningkatkan kualiti pendidikan Program Ulul Albab. Akhir kata, saya ingin merakamkan ucapan tahniah dan terima kasih kepada jawatankuasa MRSM Program Ulul Albab BPM, panel penggubal dan semua pihak yang telah memberikan sepenuh komitmen dalam penghasilan modul ini. "GENERASI PROFESIONAL, TEKNOKRAT & USAHAWAN BERTERASKAN PENDIDIKAN SAINS DAN AL-QURAN" ِمْي ِح َّر ال ِن ٰمْح َّر اِهلل ال ِم ْس ِب

KANDUNGAN Kata alu-aluan Ketua Pengarah MARA 3 Kata alu-aluan Timbalan Ketua Pengarah (Pendidikan) 4 Kata alu-aluan Pengarah Bahagian Pendidikan Menengah 5 Pengenalan 7 Konsep Ulul Albab 8 Objektif 11 Visi dan Misi MRSM Program Ulul Albab 12 Pentadbiran dan Pengurusan MRSM Program Ulul Albab 13 Sistem Pendidikan MRSM Program Ulul Albab 18 Elemen Quranik 23 Elemen Ensiklopedik 54 Elemen Ijtihadik 61 Lagu Generasi Ulul Albab 64 Glosari 70 Penutup 71

Program ini adalah hasil cetusan idea bekas Pengerusi MARA iaitu Tan Sri Dato’ Seri Idris bin Jusoh dalam usaha memberi inovasi dalam sistem pendidikan negara. Objektif utama pelaksanaan program ini adalah untuk melahirkan generasi Ulul Albab yang beriman, bertakwa, berilmu, berakhlak mulia, berketerampilan, bertanggungjawab serta berbakti kepada agama, bangsa dan negara. Bagi merealisasikan program Ulul Albab dalam sistem pendidikan MARA, aspek multilingual diutamakan dengan menjadikan bahasa Melayu, bahasa Inggeris dan bahasa Arab sebagai teras. Hasrat murni ini memerlukan komitmen, kefahaman dan penghayatan yang tinggi daripada seluruh warga MARA amnya dan warga MRSM Program Ulul Albab khasnya. PROGRAM ULUL ALBAB MERUPAKAN SATU NILAI TAMBAH KONTEMPORARI BERTEPATAN DENGAN FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN PENGENALAN Program Ulul Albab ialah integrasi Sistem Pendidikan MRSM (SPMRSM) yang berteraskan STEM dengan program khas tahfiz al-Quran melalui pendekatan elemen Quranik, Ensiklopedik dan Ijtihadik. Program pendidikan MRSM Ulul Albab melahirkan ahli profesional, teknokrat dan usahawan yang mempunyai kemahiran dalam bidang keagamaan berlandaskan al-Quran dan sunah sebagai generasi Ulul Albab. 7

KONSEP ULUL ALBAB Graphic Design Ar-Ra'd Sod 13:19 38:29 Ibrahim 14:52 AlBaqarah 2:179 AlBaqarah 2:197 AlBaqarah 2:269 Al- Maidah 5:100 AliImran 3:190 Yusuf 12:111 AliImran 3:7 AzZumar 39:9 Sod 38:43 AzZumar 39:18 AzZumar 39:21 Ghafir 40:54 AtTolaq 65:10 8 KOD QR Quranik Ensiklopedik Ijtihadik YBhg. Tan Sri Dato' Seri Idris bin Jusoh Kriteria Ulul Albab menurut Ibnu Kathir Saintis yang bertakwa dikategorikan sebagai 'Ulul Albab'. Surah ali-Imran ayat 190 meransang umat Islam menjadi saintis yang mengkaji alam dan dapat menghubung kait dengan keagungan Allah SWT. Perkaitan ini selaras dengan misi MRSM dan moto MRSM Program Ulul Albab. Dato' Dr. Danial Zainal Abidin Orang yang berakal fikiran, dapat memahami, memikir, beringat, mengambil iktibar, sabar dan mengingati Allah dalam semua keadaan. Memahami dan mentadabbur alam. Istilah Ulul Albab Sekelompok manusia pilihan yang mempunyai nilai intelektual. Intelektual ialah orang yang biasanya terpelajar atau berpendidikan tinggi yang menggunakan daya fikir untuk meneliti dan merenung pelbagai perkara dan menyebarkan idea kepada umum (Kamus Dewan Perdana, 2021). 16 kali disebut dalam al-Quran. : Mempunyai asas kukuh dalam al-Quran. : Ilmu pengetahuan yang luas dan pelbagai. : Mampu berfikir dan memerhati kejadian Tuhan melalui mata hati dan akal yang tajam serta mengambil iktibar.

Ar-Ra'd 13:19 9 KOD QR َّلُكۡم َتَّتُقوَن َع َب ٰـِب َل ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ َلُكۡم ِفی ٱۡل ِقَصاِص َحَیٰوࣱة َی ٰۤـ َو (Surah Al-Baqarah: 179) َلا یِهَّن ٱۡلَحَّج َفَلا َرَفَث َو َرَض ِف َفَمن َف ࣱۚت ٱۡلَحُّج َأۡشُهࣱر َّمۡعُلوَم ٰـ ِمۡن َخۡیࣲر َیۡعَلۡمُه ٱلَّلُۗه ُلو۟ا ا َتۡفَع َو َم َلا ِجَداَل ِفی ٱۡلَحِّۗج ُفُسوَق َو َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ ِد ٱلَّتۡقَوٰۖى َو ٱَّتُقوِن َی ٰۤـ َّزا ٱل َز َّوُدو۟ا َفِإَّن َخۡی َر َت َو (Surah Al-Baqarah: 197) َی وِت ُأ َو َمن ُیۡؤَت ٱۡلِحۡكَمَة َفَقۡد ُیۡؤِتی ٱۡلِحۡكَمَة َمن َیَشۤاُۚء َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ۤا ُأ ِإَّل َیَّذَّكُر ا َو َم ࣰرۗا ی َخۡیࣰرا َكِث (Surah Al-Baqarah: 269) ُّم ُأ َی ٰـࣱت ُّمۡحَكَمٰـٌت ُهَّن ا َء ۡنُه ۡیَك ٱۡلِكَت ٰـَب ِم َزَل َعَل ٱَّلِذۤی َأن ُهَو ا ُعوَن َم َیَّتِب َفَأَّما ٱَّلِذیَن ِفی ُقُلوِبِهۡم َزۡیࣱغ َف ࣱۖت ِبَهٰـ َخُر ُمَتَشٰـ ُأ ٱۡلِكَت ٰـِب َو ا ٱلَّلُۗه ِویَلُهۤۥ ِإَّل ۡأ َیۡعَلُم َت ا ۖۦ َو َم ِویِلِه ۡأ َت َء َغۤا ِت ۡب َو ٱ ِة ۡتَن ٱۡل ِف َء َغۤا ِت ۡب ۡنُه ٱ َتَشٰـَبَه ِم َیَّذَّكُر ا َو َم نِد َرِّبَنۗا ِّمۡن ِع ۦ ُكࣱّل َمَّنا ِبِه ا ۡلِم َیُقوُلوَن َء َّراِسُخوَن ِفی ٱۡل ِع َو ٱل َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ۤا ُأ ِإَّل (Surah Ali 'Imran: 7) ۡیِل ٰـِف ٱَّل َل ۡل َأۡرِض َو ٱۡخِت اِت َو ٱ ِإَّن ِفی َخۡلِق ٱلَّسَمٰـَو َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ َی ٰـࣲت ِّل ُأ َو ٱلَّنَهاِر َل َأ (Surah Ali 'Imran: 190) ُة ٱۡلَخِبی ِۚث َر َأۡعَجَبَك َكۡث ۡو َل ا َیۡسَتِوی ٱۡلَخِبیُث َو ٱلَّطِّیُب َو ُقل َّل َّلُكۡم ُتۡفِلُحوَن َع َب ٰـِب َل ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ َفٱَّتُقو۟ا ٱلَّلَه َی ٰۤـ (Surah Al-Maidah: 100) ا َكاَن َحِدیࣰثا َب ٰـِۗب َم ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ࣱة ِّل ُأ ۡب َر َلَقۡد َكاَن ِفی َقَصِصِهۡم ِع ࣲء َتۡفِصیَل ُكِّل َشۡی َو ِه ٰـِكن َتۡصِدیَق ٱَّلِذی َبۡیَن َیَدۡی َل َرٰى َو ُیۡفَت ُنوَن َوُهࣰدى َو َرۡحَمࣰة ِّلَقۡو ࣲم ُیۡؤِم (Surah Yusuf: 111) ۡیَك ِمن َّرِّبَك ٱۡلَحُّق َكَمۡن نِزَل ِإَل ُأ ۞ َأَفَمن َیۡعَلُم َأَّنَمۤا َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ُأ َیَتَذَّكُر َأۡعَمٰۚى ِإَّنَما ُهَو (Surah Ar-Rad: 19) ٰـࣱه ِإَل ۟ا َأَّنَما ُهَو َیۡعَلُمۤو ِل ۦ َو نَذُرو۟ا ِبِه ُی ِل ٰـࣱغ ِّللَّناِس َو َبَل َهٰـَذا َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ُأ َیَّذَّكَر ِل َٰوِحࣱد َو )Surah Ibrahim: 52( َیَتَذَّكَر ِل ۦ َو ِتِه َی ٰـ ا َء ۟ا َیَّدَّبُرۤو ۡیَك ُمَب ٰـَرࣱك ِّل َن ٰـُه ِإَل ۡل َز ِكَت ٰـٌب َأن َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ُأ )Surah Sod: 29( ِذۡكَرٰى َو ۡثَلُهم َّمَعُهۡم َرۡحَمࣰة ِّمَّنا ِم َو َوَهۡب َنا َلُهٓۥ َأۡهَلُهۥ َو َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ ِل )Surah Sod: 43( َة َو َیۡرُجو۟ا َیۡحَذُر ٱْلآِخَر ۡیِل َساِجࣰدا َوَقۤإِىࣰما ٱَّل َء اَنۤا ِنٌت َء ٰـ َق َأَّمۡن ُهَو َۗن ۗۦ ُقۡل َهۡل َیۡسَتِوی ٱَّلِذیَن َیۡعَلُموَن َو ٱَّلِذیَن َلا َیۡعَلُمو ِه َرۡحَمَة َرِّب َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ُأ َیَتَذَّكُر ِإَّنَما )Surah Az-Zumar: 9( ِٕىَك ٱَّلِذیَن ٰۤـ ۟وَل ُعوَن َأۡحَسَنُهۚٓۥ ُأ َیَّتِب ٱَّلِذیَن َیۡسَتِمُعوَن ٱۡلَقۡو َل َف َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وُلو۟ا ٱ ُأ ِٕىَك ُهۡم ٰۤـ ۟وَل ُأ َو َهَدٰىُهُم ٱلَّلُۖه )Surah Az-Zumar: 18( ۡل َأۡرِض ُثَّم ِبیَع ِفی ٱ َیَن ٰـ ࣰء َفَسَلَكُهۥ ۤا َم ِء َزَل ِمَن ٱلَّسَمۤا َأَّن ٱلَّلَه َأن َر َأَلۡم َت ُلُهۥ ٰىُه ُمۡصَفࣰّرا ُثَّم َیۡجَع َر اُنُهۥ ُثَّم َیِهیُج َفَت َو ًفا َأۡل ِل ۦ َزۡرࣰعا ُّمۡخَت ُیۡخِرُج ِبِه َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ ِلَك َلِذۡكَرٰى ِل ُحَط ٰـًمۚا ِإَّن ِفی َٰذ )Surah Az-Zumar: 21( َب ٰـِب ۡل َأۡل ۟وِلی ٱ ُأ ِذۡكَرٰى ِل ُهࣰدى َو )Surah Al-Ghafir: 54( ۟وِلی ُأ ࣰبا َشِدیࣰدۖا َفٱَّتُقو۟ا ٱلَّلَه َی ٰۤـ َأَعَّد ٱلَّلُه َلُهۡم َعَذا ۡیُكۡم ِذۡكࣰرا َزَل ٱلَّلُه ِإَل َمُنوۚا َقۡد َأن ا َب ٰـِب ٱَّلِذیَن َء ۡل َأۡل ٱ )Surah At-Talaq: 10( INTIPATI ULUL ALBAB DALAM AL-QURAN

SAINTIFIK PATRIOTIK S I K A P BACA AMAL FAHAM INGAT FIKIR SEBAR B I F F A S INDEPENDENT KREATIF AMANAH Outcome di peringkat institusi: Menjadikan MRSM sebagai pusat kecemerlangan pendidikan terbeza, terbaik, inovatif dan bertaraf dunia melalui penghasilan Nobel Laurette dan usahawan yang berdaya saing, berdaya juang dan berdaya tahan. Nilai teras : Pelaksanaan elemen Quranik dalam Program Ulul Albab menggunakan konsep baca, ingat, faham, fikir, amal dan sebar (BIFFAS). Pelaksanaan Program Ulul Albab sebagai kurikulum tambahan dalam sistem pendidikan negara merupakan satu nilai tambah kontemporari yang bertepatan dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Outcome yang dihasratkan oleh MARA ialah untuk melahirkan individu pelajar yang cemerlang akademik, sempurna sahsiah, cerdas fizikal dan berbudaya usahawan dengan nilai teras berikut : 10

Melahirkan pelajar yang berlatar belakang Sains dan Tahfiz al-Quran yang menguasai kemahiran insaniah dan akademik supaya dapat memenuhi syarat untuk mengikuti pengajian dalam bidang profesional dan teknikal di universiti tersohor dunia. 11 Melahirkan pelajar yang dapat menghafaz 30 juzuk al-Quran serta menghayati isi kandungannya dan membina budaya Saintifik al-Quran dengan pendekatan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) sebagai pengupaya. OBJEKTIF QURANIK ENSIKLOPEDIK Melahirkan generasi al-Quran yang beriman, bertakwa, berilmu, berakhlak mulia, berketerampilan, bertanggungjawab dan dapat berbakti kepada agama, bangsa dan negara. IJTIHADIK

12 FALSAFAH PENDIDIKAN MARA KOD QR MISI MRSM PROGRAM ULUL ALBAB “Melahirkan generasi Ulul Albab yang memahami sains, falsafah dan teknologi bercirikan Quranik, Ensiklopedik dan Ijtihadik yang berteraskan al-Quran bagi menghadapi cabaran globalisasi dan mencapai kegemilangan ketamadunan ummah" "Mentarbiah pelajar untuk melahirkan insan yang beriman, bertakwa, berilmu, berakhlak mulia, berketrampilan, bertanggungjawab dan dapat berbakti kepada bangsa dan negara melalui pembudayaan al-Quran" MOTO MRSM PROGRAM ULUL ALBAB Pendidikan MARA adalah satu usaha berterusan berteraskan ilmu, teknologi dan nilai keusahawanan untuk membangunkan insan holistik yang seimbang VISI, MISI DAN MOTO MRSM PROGRAM ULUL ALBAB VISI MRSM PROGRAM ULUL ALBAB Ulul Albab Teras Ketamadunan Ummah

PEN A U N G P E N G A R A H B P M TIM B ALA N PEN GET U A PEM B A N G U N A N PELAJA R (Q U R A NIK) TIM B ALA N PEN GER USI I TIM B ALA N PEN GET U A KECEMERLA N G A N A K A DEMIK (ENSIKLO PEDIK) CARTA ORGANISASI STEERING COMMITTEE MRSM PROGRAM ULUL ALBAB 13 TIM B ALA N PEN GET U A PEM B A N G U N A N B A K A T (IJTIH A DIK) KET U A JA B A T A N PEN YELA R AS B P M K P P ULUL ALB A B PEN GER USI PEN GET U A SETIA U ASA H A KERJA PEN YELA R AS ULUL ALB A B TIM B ALA N PEN GER USI II TIM B ALA N PEN GER USI III

BIDANG TUGAS JAWATANKUASA INDUK P E N G E T U A Merancang dan memantau pelaksanaan program Ulul Albab berdasarkan Manual MRSM Program Ulul Albab. Mempengerusikan mesyuarat Jawatankuasa Ulul Albab secara berkala. Menghadiri dan memantau aktiviti program Ulul Albab sama ada di dalam dan di luar premis maktab. Memeriksa dan meneliti pelaksanaan pengurusan program yang dirancang secara konsisten. Bertanggungjawab memantau, mengurus dan melaksanakan rutin seperti berikut: 1. 2. 3. 4. Bertanggungjawab membantu pengetua untuk memastikan semua program berjalan seperti yang dirancang : 1.Membantu merancang, memantau dan memastikan pelaksanaan program Quranik sepanjang tahun. 2.Membantu memeriksa dan meneliti pelaksanaan pengurusan program. 3.Menghadiri dan memantau semua program Quranik sama ada di dalam atau pun di luar premis maktab. 4.Melawat dan memantau semua fasiliti Quranik dari semasa ke semasa. 5.Meneliti dan mengesahkan penyediaan laporan hafazan yang disediakan oleh guru-guru hafazan. Bertanggungjawab kepada Pengetua bagi membantu melicinkan urusan program : 1.Membantu merancang, memantau dan memastikan pelaksanaan program Ijtihadik sepanjang tahun. 2.Melawat dan memeriksa semua fasiliti Ijtihadik dari semasa ke semasa. 3.Meneliti dan mengesahkan penyediaan laporan berkaitan program Ijtihadik. T P P P T P KA T P P B Bertanggungjawab membantu pengetua untuk memastikan semua program berjalan seperti yang dirancang : 1.Membantu merancang, memantau dan memastikan pelaksanaan program Ensiklopedik sepanjang tahun. 2.Membantu memeriksa dan meneliti semua pelaksanaan program Ensiklopedik. 3.Menetapkan dan melaksanakan Petunjuk Utama Prestasi (KPI) aktiviti/program Ensiklopedik. 4.Melawat dan memeriksa segala fasiliti Ensiklopedik dari semasa ke semasa. 5.Membuat pengagihan tugas Ensiklopedik kepada guru. 6.Meneliti dan mengesahkan penyediaan laporan prestasi hafazan untuk program Multaqa. 14 Bertanggungjawab membantu gerak kerja dan pelaksanaan program Ulul Albab. KETUA JABATAN Bertanggungjawab terhadap gerak kerja dan pelaksanaan keseluruhan program Ulul Albab. PENYELARAS ULUL ALBAB

CARTA ORGANISASI QURANIK 15 PENGERUSI PENGETUA TIMBALAN PENGERUSI II TPPP PENYELARAS PENYELARAS TINGKATAN SETIAUSAHA LAJNAH LAJNAH ITSBAT & UJRAH LAJNAH DATA/ E-HAFAZAN LAJNAH PERTANDINGAN LAJNAH CSV & PENGANTARABANGSAAN LAJNAH IMTIHAN LAJNAH LATIHAN & PEMANTAPAN QURANIK LAJNAH TAHDIR & MURAJAAH LAJNAH MULTIMEDIA & PUBLISITI LAJNAH KEM HAFAZAN MUAFAKAT

BIDANG TUGAS QURANIK Merancang dan menyusun perjalanan program Quranik. Memantau perjalanan tasmi’ pelajar secara keseluruhan. Penyelaras Membuat soalan & skema bagi ujian syafawi dan tahriri dari awal tahun. Ujian setara 1 (Syafawi) , ujian setara 2 (Tahriri), Semester (Tahriri). Mengurus tempat ujian Dokumentasi soalan. Lajnah Imtihan 05 Menguruskan data pelajar dan guru dari semasa ke semasa Memastikan guru tasmi' memasukkan laporan muka surat bulanan pelajar sebelum 5 haribulan. Menampal laporan dan data terkini di papan kenyataan. Bekerjasama dengan penyelaras tingkatan. Lajnah Data/e-hafazan Membantu tugas-tugas Penyelaras dalam merancang dan menyusun perjalanan program Quranik. Menyediakan laporan pencapaian hafazan bulanan. Setiausaha Memantau prestasi hafazan pelajar. Mengenal pasti pelajar lemah serta merancang intervensi. Mengurus pelajar yang tidak mengambil peperiksaan. Memasukkan markah pelajar pada peperiksaan semester i dan ii. Mengambil tahu pelajar yang bertukar kumpulan sama ada kekal atau sementara. Bekerjasama dengan Lajnah Data & e-hafazan. Penyelaras Tingkatan Menyediakan perancangan syahadah secara sistematik dari awal tahun. Mengumpulkan senarai nama pelajar yang tidak mencapai target bulanan untuk tindakan (uqbah). Cadangan uqbah :Tahanan maktab (tidak dibenarkan outing dan surat aku janji ibu bapa). Lajnah Itsbat & Ujrah Lajnah Pertandingan Merancang dan menguruskan program-program yang melibatkan komuniti luar. Menguruskan program dan aktiviti al-Furqan. Merancang program pengantarabangsaan. Lajnah CSV & Pengantarabangsaan Menentukan dan menguruskan TOT yang diperlukan bagi guru tasmi’. Memastikan kaedah pelaksanaan tasmi’ mengikut SOP yang telah ditetapkan. Bekerjasama dengan Jk Kem Pecutan Hafazan. Lajnah Latihan & Pemantapan Quranik Menguruskan penyertaan pelajar dalam pertandingan hafazan. Menguruskan kemasukan ujian Sijil Tahfiz Malaysia. Menguruskan pertandingan musabaqah hafazan dalaman. Memastikan kaedah pelaksanaan tahdir & murajaah mengikut SOP yang telah ditetapkan. Menyediakan laporan perjalanan tahdir dan murajaah. Lajnah Tahdir & Murajaah Merancang dan berbincang dengan Jk Muafakat yang terlibat. Menguruskan kem cuti sekolah Muafakat. Menyiapkan dokumentasi lengkap Kem Muafakat. Memberikan nama pelajar yang khatam sewaktu kem kepada setiausaha Quranik. Lajnah Kem Hafazan Muafakat 05 Mengumpul maklumat setiap program bagi setiap lajnah untuk dokumentasi. Menghebahkan program/aktiviti yang akan dan telah dijalankan. Berkolaboratif dengan bahagian publisiti & ICT Maktab. Lajnah Multimedia & Publisiti 16

CARTA ORGANISASI ENSIKLOPEDIK PENGERUSI PENGETUA TIMBALAN PENGERUSI 1 TPKA PENYELARAS J/K AKADEMIK Ketua Jabatan J/K SOFT SKILLS Ketua UPPM Penyelaras Program Juara/ Gemilang/Al-Falah CARTA ORGANISASI IJTIHADIK PENGERUSI PENGETUA TIMBALAN PENGERUSI III TPPB PENYELARAS J/K INOVASI & KREATIF Penyelaras SEM Penasihat Robotik Penasihat kelab & persatuan Penyelaras Kokurikulum Penyelaras Sukan Sunah J/K KEUSAHAWANAN J/K KEPIMPINAN J/K KOKURIKULUM Penyelaras PUM & koperasi Penyelaras Badan Kepimpinan Pelajar 17 Kaunselor Penyelaras MyGift @ 1 Penyelaras MyGift @ 4 J/K ANSARA Kaunselor

SISTEM PENDIDIKAN MRSM PROGRAM ULUL ALBAB Membentuk pelajar yang berpengetahuan, berkemahiran dan menjadi tempat rujukan serta menguasai pelbagai bidang ilmu dan bahasa ENSIKLOPEDIK Menghafaz 30 juzuk al-Quran serta memahaminya berdasarkan konsep baca, ingat, faham, fikir, amal dan sebar QURANIK Melahirkan pelajar yang berkeupayaan memberi pandangan dalam menyelesaikan masalah, memaksimumkan potensi minda serta berfikiran kreatif dan inovatif IJTIHADIK QQURANIK E I ENSIKLOPEDIK IJTIHADIK 18

Cetusan idea daripada bekas Pengerusi MARA YBhg. Tan Sri Dato' Seri Idris bin Jusoh 2008 MRSM Program Ulul Albab pertama di MRSM Kota Putra, Terengganu 2009 MRSM Program Ulul Albab Gemencheh, Negeri Sembilan 2010 MRSM Program Ulul Albab Kepala Batas, Pulau Pinang 2011 Program MRSM Dwi Sijil Ulul Albab – IGCSE MRSM Kota Putra 2012 MRSM Program Dwi Sijil Ulul Albab – IGCSE MRSM Kota Putra ditamatkan 2014 MRSM Program Ulul Albab Sungai Besar, Selangor 2015 MRSM Program Ulul Albab FELDA Trolak, Perak 2023 MRSM Program Ulul Albab ATM Bera, Pahang dan Bagan Datuk, Perak 2021 MRSM Program Ulul Albab Semporna, Sabah 2017 GARIS MASA Pelaksanaan MRSM Program Ulul Albab MRSM SEMPORNA MRSM KOTA PUTRA MRSM ATM BERA MRSM BAGAN DATUK MRSM KEPALA BATAS MRSM GEMENCHEH MRSM SUNGAI BESAR MRSM FELDA TROLAK 19

20 KOD QR

CIRI-CIRI ULUL ALBAB USWAH HASANAH Menjadi contoh tauladan yang baik Persaudaraan Islam Beramal soleh dan mempraktikkan ilmu yang dipelajari Mampu menyelesaikan masalah ummah dan mendepani cabaran global Bertindak berdasarkan dalil/fakta dan keyakinan yang benar Ikhlas dan bertepatan dengan syarak (Ibadah) U U A B B L Berperibadi mulia dan mencontohi akhlak Rasulullah SAW L Memiliki ciri-ciri kepimpinan yang unggul L Bersegera melakukan kebaikan dan mencegah serta benci dengan kemungkaran A MILESTONE NO. 12 LILLAH UKHUWAH ISLAMIAH LUBBUL KHULUQ AMAL LIL QIADAH BIL HIKMAH AMAR MAKRUF NAHI MUNGKAR BURHAN 21 Ar-Ra'd 13:1K9 OD QR NILAI TERAS ULUL ALBAB

Mampu menyelesaikan masalah ummah dan mendepani cabaran global Bertindak berdasarkan dalil/fakta dan keyakinan yang benar BURHAN Kaji, dalami dan tadabbur ayat Berhujah secara fakta dan bersandarkan dalil. Idea dan pendapat yang bernas dan kritis. Berhati-hati apabila terima dan sebar sebarang berita. Jauhi fitnah dan adu domba. al-Quran. 22 Ar-Ra'd 13:1K9 OD QR LILLAH Profil pelajar MRSM PROGRAM ULUL ALBAB USWAH HASANAH Menjadi contoh tauladan yang baik Persaudaraan Islam Beramal soleh dan mempraktikkan ilmu yang dipelajari Ikhlas dan bertepatan dengan syarak (Ibadah) U U A B L Berperibadi mulia dan mencontohi akhlak Rasulullah SAW L Memiliki ciri-ciri kepimpinan yang unggul L Bersegera melakukan kebaikan dan mencegah serta benci dengan kemungkaran A UKHUWAH ISLAMIAH LUBBUL KHULUQ AMAL LIL QIADAH BIL HIKMAH AMAR MAKRUF NAHI MUNGKAR Menjadi ikutan (qudwah). Jaga penampilan diri & berdisiplin. Amalkan gaya hidup sihat & seimbang. Lakukan sesuatu perkara sebaik mungkin (itqan). Cemerlang dalam segenap segi terutamanya dalam akademik dan sahsiah. Pelihara amalan fardhu. Solat di awal waktu dan tidak menangguh. Suka lakukan amalan atau ibadat sunat. Berminat dan bersungguh-sungguh menghafaz al-Quran. Suka bersedekah dan lakukan amal jariah. Jaga hubungan baik sesama rakan. Pelihara aib dan kelemahan rakan. Lemah lembut dan gunakan bahasa yang sopan. Pelihara diri daripada sakiti hati orang lain. Kuasai dan kawal sifat marah. Patuh dan taat kepada ibu bapa. Jaga adab dan hormati guru serta semua warga maktab. Tunaikan janji. Tidak pentingkan diri sendiri dan utamakan orang lain. Jauhi perkara-perkara syubahat. Jaga dan pentingkan kebersihan Ringan tulang dan sukakan aktiviti kemasyarakatan. Beristighfar dan bertaubat apabila lakukan kesalahan (maksiat). Usaha kekang hawa nafsu. Amalkan doa-doa harian. Amanah (integriti). Bijak menguruskan kewangan dan tidak boros. Berani tampil ke hadapan. Pelihara kesihatan tubuh badan. Bersedia terima sebarang arahan. Bijak letakkan keutamaan dalam sesuatu pekerjaan. Tegur kesalahan rakan dengan cara terbaik. Bijak uruskan masa. Perancangan kerja yang baik dan tersusun. Kemahiran komunikasi yang baik. Ajak kepada kebaikan dan jauhi kemungkaran. Tegur rakan yang lakukan kesalahan. Jauhi aktiviti tidak berfaedah dan melalaikan. Pelihara pandangan daripada melihat perkara haram. Jauhi makanan dan minuman yang haram. B

ELEMEN QURANIK Maksud : Menghafaz 30 juzuk al-Quran serta memahaminya berdasarkan konsep baca, ingat, faham, fikir, amal dan sebar. Matlamat : Definition AMAL & SEBAR Pelajar mempraktikkan ilmuilmu al-Quran yang dipelajari serta mengamalkan nilai-nilai al-Quran dalam diri dan menyebarkannya kepada orang lain. 23 BACA & INGAT Pelajar dapat membaca, menghafaz dan mengingati ayat al-Quran dengan lancar dan sempurna mengikut hukum tajwid yang betul. FAHAM & FIKIR Pelajar mampu memahami, mentadabbur dan menghayati isi kandungan ayat-ayat al-Quran. Matlamat TARTIL (Membaca dengan tenang dan tidak terlalu laju). TARANUM (Membaca dengan alunan suara yang baik serta merdu). WAQAF & IBTIDA' (Memberhentikan bacaan & meneruskan bacaan di tempat yang sesuai). O B J E K TIF BIF F A S INGAT TAKRIR & TALAQI TASMI' (Memperdengarkan bacaan ayat yang dihafaz). TAZAKUR (Mengingat & memelihara ayat hafazan). (Ulangan ayat & guru menunjukkan cara bacaan yang betul). FAHAM FAHAM MAKNA FAHAM AYAT (Memahami ayat & cerita al-Quran sebelum memulakan hafazan). TAFSIR (Memahami makna, tema ayat & asbabul nuzul). (Memahami maksud dengan merujuk terjemahan al-Quran). . FIKIR TAFAKUR (Memikirkan dan meneliti sesuatu kejadian berlandaskan dalil). TADABBUR (Mengambil pengajaran & iktibar daripada makna ayat). IBRAH (Mengambil manfaat dan beramal dengannya). AMAL TAZAWUQ (Kesan bacaan hafazan & kefahaman al-Quran kepada hati.) TASDIQ (Hasil paduan membenarkan akal dan hati dalam memahami al-Quran). TAJAWUB (Tindak balas dalam bentuk sikap setelah memahami al-Quran). SEBAR TAALIM (Belajar bersungguh-sungguh ilmu al-Quran dan mengajarkan pada orang lain). DAKWAH (Mengajak ke arah kebaikan dengan dalil al-Quran yang mudah difahami). HIKMAH (Berhujah dan memberi manfaat secara berhemah & bijaksana dengan uslub al-Quran ). BACA Ar-Ra'd 13:19 KOD QR

TAHSIN Memperelok dan memperindah bacaan al-Quran (makhraj, sifat huruf, harakat, waqaf & ibtida’) Perkara Keterangan TASMI' Memperdengar bacaan TAHDIR Hafalan ayat baharu dan melancarkan bacaan MURAJAAH Mengulang ayat hafazan TAHRIRI Menulis ayat al-Quran yang hendak ditasmi’ DAURAH TAJWID Seminar Pengukuhan Ilmu Tajwid KEM HAFAZAN Kem hafazan sebagai penambahan program tasmi’ harian. Fokus pada pengukuhan, pemantapan dan pecutan hafazan MULTAQA' Perjumpaan bersama ibu bapa membincangkan prestasi hafazan SYAHADAH Program pemantapan hafazan. Pelajar ditasmi’ hafazan secara terus (1 @ 3 juzuk) minima hanya tiga kesalahan sahaja dibenarkan 24 KOD QR Pelajar dapat membaca, menghafaz dan mengingati ayat al-Quran dengan lancar dan sempurna mengikut hukum tajwid yang betul BACA & INGAT

ADAB HAMALATUL QURAN Adab-adab penghafaz al-Quran Perkara Keterangan CELIK TARANUM Program asas ilmu bacaan al-Quran secara taranum ASAS QIRAAT Program asas ilmu qiraat atau cara bacaan KULIAH & TAALIM Kuliah dan tazkirah mingguan pelajar di surau atau pusat Islam USRAH Diskusi berkumpulan topik agama, dakwah dan isu semasa TADABBUR SURAH Kuliah berfokus memahami, mengambil pengajaran dan amalan TAFSIR & IBRAH Kuliah berfokus memahami makna, tema ayat & asbabul nuzul HALAQAH NISA’ Program berkumpulan pelajar puteri pada slot hari Jumaat 25 KOD QR Pelajar mampu memahami, mentadabbur dan menghayati isi kandungan ayat-ayat al-Quran FAHAM & FIKIR

AMAL ISLAMI Program & aktiviti ibadah dan kehidupan harian berteraskan al-Quran & Sunah Perkara Keterangan BIAH SOLEHAH Persekitaran & suasana maktab yang baik berteraskan amal Islami LOVE SUNAH Budaya sunah mencontohi amalan-amalan Rasullulah SAW SMART IMAM Modul pintar imam solat berjemaah MUSABAQAH Menyertai pertandingan hafazan peringkat daerah, negeri, kebangsaan dan antarabangsa CSR QURANIK Khidmat masyarakat berkonsep Quranik (semakan bacaan surah al-Fatihah, surah pilihan & kaedah menghafaz) UA @ HOME Program pelajar mengamalkan budaya Ulul Albab di rumah (Imam solat berjemaah, memberi tazkirah, membantu ibu bapa dan lain-lain) IHTIFAL ULUL ALBAB Pertandingan hafazan, liga huffaz dan pelbagai acara Ulul Albab peringkat MRSM Program Ulul Albab AMAL & SEBAR 26 KOD QR KOD QR Pelajar mempraktikkan ilmu-ilmu al-Quran yang dipelajari serta mengamalkan nilai-nilai al-Quran dalam diri dan menyebarkannya kepada orang lain AMAL ISLAMI LOVE SUNAH Solat berjemaah Solat-solat sunat Solat Nawafil Qiamullail Ihya’ Ramadan Hari kebesaran Islam Kebudayaan & kesenian Islam Puasa sunat Isnin Khamis Infaq dan sedekah Pakaian sunah Bacaan hadith Maulidur Rasul Kempen salam & selawat Malam Cinta Rasul

27 KOD QR SEBELUM MENGHAFAZ Niat yang baik. Berwuduk. Menggunakan al-Quran yang sama (al-Quran tafsir). Pakaian dan tubuh badan yang suci bersih. Dalam keadaan bersedia, bertenaga, tidak mengantuk dan bertenang. Ayat yang hendak dihafaz telah ditalaqi. Keadaan dan suasana tempat menghafaz dalam keadaan bersih, tenang dan baik. Memohon daripada Allah SWT agar dipermudahkan hafazan. Sentiasa menghormati guru. Membaca doa. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. SEMASA MENGHAFAZ Baca muka surat yang hendak dihafaz berulang kali sehingga lancar dan menepati hukum tajwid. Pastikan tiada kesalahan huruf, baris dan wakaf. Gunakan kaedah qit’ah yang telah diberikan oleh guru. Baca qit’ah yang pertama dengan lancar sebelum masuk qit’ah ke dua. Mulakan menghafaz ayat yang pertama dengan kekerapan ulangan 40 kali atau beberapa kali mengikut tahap kemampuan ingatan. Guna kaedah melihat mushaf empat kali dan tidak melihat mushaf empat kali. Setelah hafaz qit’ah yang pertama, gunakan kaedah yang sama untuk qit’ah ke dua. Gabungan antara qit’ah pertama dan ke dua hendaklah diulang sebanyak 10 kali. Bersabar semasa menghafaz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. SELEPAS MENGHAFAZ Membaca ayat-ayat yang dihafaz di dalam solat fardhu ataupun solat sunat/rawatib. Bersahabat dengan orang yang sentiasa mengingatkan kita tentang kepentingan membaca Al-Quran. Memanfaatkan masa yang terluang dengan murajaah ayat yang telah dihafaz atau menghafaz ayat-ayat baharu. Menjauhkan diri daripada melakukan maksiat. Sentiasa berdoa agar Allah SWT memberi kekuatan dan kemudahan untuk menjaga kalamNya yang agung. 1. 2. 3. 4. 5. PANDUAN DAN ADAB MENGHAFAZ AL-QURAN

DOA SEBELUM MENGHAFAZ ْه ْس َت ْع ِمْل ِب ا َو ا َن َر ُص ُد و ِبِه ْح َر ْش ا َو ا, َن َر ْبَصا اِبَك َأ َت ِبِك ْر ُه َّم َن ِّو َالَّل ِرْع ِبِه ْس َأ َو ا , َن َن ا َج َن ِبِه َأ َق ِّو َو ا , َن َت َن ِلْق ِبِه َأْلِس ْط َأ َو ا , َن َن ا ْبَد َأ َو َال َح ْو َل ُه َال َّن ِا ِتَك َف َّو ُق ِلَك َو ْو ا ِبَح َم َن ا ْع َز ِبِه َأ َق ِّو َو ا , َم َن ا َه َأْف . َن ْي اِحِم َّر ال ْر َح َم َّال ِبَك يَا َأ َّو َةِا ُق DOA SELEPAS MENGHAFAZ َو ُه ًد ى ا ًر َو ُنو ا ًم ا َم ا ِإ َن َل ُه ْل ْج َع ا آِن َو ْر ُق َا ِباْل ْر حَم ْن ا ُه َّم َالَّل ا َن َج ِهْل ا ْن ُه َم ا ِم ْم َن ِّل َو َع ا َن ِّس ي ُن ا ْن ُه َم ا ِم َن ْر َذِّك ُه َم ًة َالَّل َر ْح َم َو ا ُّح َّج ًة َن َل ُه ْل ْج َع ا َو اِر َه َّن اَف ال َر ْط َأ ْيِل َو الَّل َء ا َن آ ا ِتَالَو َت ُه َن ْق ْر ُز ا َو . َن اَلِمي َع ال َر َّب ا َي DOA SEBELUM DAN SELEPAS MENGHAFAZ Al-Quran merupakan kalam mu’jiz yang diturunkan kepada Rasulullah SAW sebagai panduan kepada umat Islam. Salah satu daripada cara mengukuhkan hafazan, seseorang hamba dituntut untuk bermunajat dan berdoa ke hadrat Allah. Amalan berdoa sebelum dan selepas menghafaz amat penting bagi memastikan segala yang dihafaz mampu diingat. Ada banyak doa yang telah diriwayatkan daripada Baginda Rasulullah SAW, tetapi dalam program Ulul Albab satu doa khusus telah ditetapkan untuk amalan para pelajar sebelum dan selepas menghafaz. 28 KOD QR

Tingkatan 1 Ujian Diagnostik & Tahsin 6 juzuk 1 juzuk - 6 juzuk Tingkatan 2 8 juzuk 7 juzuk -14 juzuk Tingkatan 3 8 juzuk 15 juzuk - 22 juzuk Tingkatan 4 8 juzuk 23 juzuk - 30 juzuk Tingkatan 5 Khatam-Murajaah Belum khatam-Teruskan Hafazan 29 KOD QR SEMESTER BILANGAN JUZUK JUZUK Bermula setengah jam sebelum subuh (5.30 pagi) dan disambung selepas solat Subuh sehingga jam 6.45 pagi. Bermula selepas Maghrib sehingga waktu Isyak. Hafazan/ulangan sebagai persediaan untuk sesi tasmi'/murajaah. Tempoh pelaksanaan kelas tasmi' selama satu jam. Tempoh pelaksanaan murajaah selama 30 minit. Mengikut kaedah Talaqi dan Musyafahah -setiap pelajar akan membaca di hadapan guru. Kelas Tidak Formal Kelas Formal WAKTU HAFAZAN

G P - GURU AL-QURAN - PELAJAR BERSEDIA - PELAJAR SEDANG TASMI' T G G 10 orang pelajar setiap kumpulan tasmi' P P P P P P P P T T G T P KEDUDUKAN PELAJAR DALAM KELAS PEMBAHAGIAN PELAJAR Pelajar dibahagikan kepada beberapa kumpulan Setiap kumpulan terdiri daripada 10 orang pelajar sahaja Setiap kumpulan diuruskan oleh seorang guru tasmi’ Pembahagian kumpulan ditentukan oleh Penyelaras al-Quran tingkatan 1 hingga 5 KAWALAN KELAS/PELAJAR 1 2 4 5 3 Duduk mengikut kumpulan yang ditetapkan. Semasa salah seorang sedang memperdengar hafazan kepada guru, pelajar yang lain hendaklah menunggu di sebelah kiri atau kanan guru. Pelajar tidak dibenarkan keluar dari kelas Pendidikan al-Quran kecuali kecemasan atau qada hajat. Pelajar yang tidak lulus tasmi' dan murajaah akan dikenakan hukuman mengikut sistem uqubah. Guru hendaklah peka dan sentiasa memastikan pelajar bermotivasi untuk membaca dan menghafaz al-Quran. 30

MASA AKTIVITI 4.45-5.20 pagi Bangun tidur dan persiapan diri ke surau 5.20-6.20 pagi Tahdir, solat subuh berjemaah, bacaan ma'thurat 6.20-7.00 pagi Sarapan pagi di Dewan Selera 7.00-7.40 pagi Perhimpunan pagi 7.40-8.40 pagi Kelas PdP Pendidikan al-Quran (tasmi') 8.40-9.40 pagi Kelas PdP harian 9.40-10.10 pagi Rehat pagi dan solat sunat Dhuha 10.10-12.40 tengahari Kelas PdP harian 12.40-1.10 petang Kelas PdP Pendidikan al-Quran (murajaah menengah rendah) 1.10-2.30 petang Makan tengah hari, solat Zohor dan Qailulah di surau 2.30-4.30 petang Kelas PdP harian (jadual Isnin: perhimpunan rasmi/homeroom) 4.30-5.00 petang Solat Asar 5.00-6.00 petang Aktiviti kokurikulum (kelab, persatuan, badan beruniform) 6.00-6.30 petang Riadah 6.30-7.00 malam Persiapan diri dan makan malam Solat Maghrib, murajaah, mencari modal hafazan dan solat Isyak 7.00-9.00 malam 9.00-10.30 malam Kelas persediaan 10.30-11.00 malam Minum malam 11.30 malam Tidur 31 JADUAL HARIAN PELAJAR

MINGGU TINGKATAN TARIKH MASA TEMPAT KEHADIRAN OBJEKTIF Memperdengarkan ayat hafazan dengan lancar dan fasih tanpa melihat mushaf. Memperdengarkan ayat hafazan dengan bertajwid tanpa melihat mushaf. Memperdengarkan ayat hafazan mengikut bacaan Imam Hafs ‘an 'Asim. Di akhir sesi pembelajaran, pelajar dapat: 1. 2. 3. AKTIVITI Talaqi dan Musyafahah. Pelajar memperdengarkan ayat hafazan al- Quran kepada guru. Guru memdengar bacaan hafazan pelajar dengan teliti. Guru memberi teguran dan penilaian. Guru merekodkan muka surat hafazan pelajar dalam buku rekod tasmi'. Aplikasi konsep baca dan ingat dalam sesi tasmi' (BIFFAS). 1. 2. 3. 4. 5. 6. PEDAGOGI Pembelajaran Masteri Pembelajaran Kendiri 1. 2. TEKNIK Talaqi Musyafahah Isbat atau Syahadah Demonstrasi Murajaah 1. 2. 3. 4. REFLEKSI CATATAN RANCANGAN PENGAJARAN HARIAN (RPH) 32

HAFAZAN HARIAN PELAJAR Pelajar dikehendaki menghafaz satu muka surat (15 baris) setiap hari. Pada setiap hari khamis/jumaat, pelajar dikehendaki murajaah hafazan muka surat yang dihafaz pada minggu tersebut dengan guru/rakan ( 4 muka surat + 1 muka surat baru ). Pelajar dikehendaki membaca sekurangkurangnya tiga muka surat untuk murajaah sehari. Selepas aktiviti tasmi' hafazan pelajar, guru melaksanakan aktiviti talaqi musyafahah bagi muka surat baru yang akan dihafaz oleh pelajar (khususnya kepada pelajar intervensi). Pelajar yang telah ditasmi' oleh guru akan diberi gred pencapaian hafazan dalam buku rekod tasmi' dan murajaah. Pelajar yang tidak berjaya dalam sesi tasmi' akan diberikan intervensi mengikut budi bicara guru berpandukan ”uqubah”. THORIQ BACAAN Imam Hafs ‘an 'Asim ) امام حفصعن عاصم ( Pelajar diwajibkan menghafaz alQuran menggunakan Rasm Uthmani mengikut bacaan riwayat Hafs ‘an 'Asim mengikut thoriq Syatibiyyah. Qiraat Hafs ‘an 'Asim merupakan kaedah bacaan yang dipraktikkan oleh kebanyakan negara Islam di Timur Tengah dan menjadi kelaziman bagi masyarakat Asia Tenggara khususnya di Malaysia. IMAM ‘ASIM (IMAM QIRAAT) Nama penuh beliau ialah ‘Asim bin Abi Najud. Beliau mempelajari qiraat al-Quran daripada Abu Abdur Rahman Abdullah bin Habib as-Sulami dan Abdur Rahman belajar daripada Uthman bin Affan dan daripada Ali bin Abi Talib, Ubai bin Ka’ab, Abdullah bin Mas’ud dan Zaid bin Thabit, yang mana mereka ketika itu belajar daripada Rasululllah SAW dan Rasulullah SAW mengambil daripada Jibril dari Luh Mahfuz daripada Allah ‘azzawajalla. IMAM HAFS (PERIWAYAT) Nama penuh beliau ialah Hafs bin Sulaiman bin Al-Mughirah al-Bazzar. Beliau mempelajari al-Quran daripada ‘Asim secara berperingkat. Dalam satu riwayat disebutkan bahawa pada mulanya Hafs sangat lemah dalam pelajaran. Guru beliau iaitu ‘Asim mengajarkan al-Quran kepada beliau secara berperingkat iaitu beberapa kalimah atau lima ayat pada setiap pertemuan. Akhirnya beliau berjaya menjadi seorang imam qiraat yang masyhur. 33

ZAID BIN THABIT RASULULLAH SAW IBNU MAS'UD ALI BIN ABI TALIB UTHMAN BIN AFFAN UBAI BIN KA'AB ABU ABDUR RAHMAN ABDULLAH BIN HABIB AL-SULAMI 'ASIM BIN ABI NAJUD HAFS BIN SULAIMAN Step 02 34 SANAD HAFS 'AN ‘ASIM HINGGA RASULULLAH SAW FAUGET 101 1 3 8 6 2 7 4 Talaqi Musyafahah Bacaan tepat & lancar Faham makna Tahriri Murajaah Gundal / Tikrar Tahdir 5 Tasmi' 9 Hafaz dengan rakan 10 Audio/ Rakaman KAEDAH-KAEDAH HAFAZAN KOD QR

al-qiraah ‘ala syeikh )القراءة عىل الشيخ( TALAQI MUSYAFAHAH al-sama’u minas syeikh (السماع من الشيخ) 35 PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN 1 FAUGET 101 Talaqi Musyafahah Firman Allah SWT yang bermaksud : “Dan sesungguhnya Engkau (wahai Muhammad) telah diberikan Al-Quran daripada sisi (Allah) Yang Maha Bijaksana, lagi Maha Mengetahui” (Surah an-Naml : 6) Berdasarkan ayat di atas, Allah SWT telah mengajar manusia tentang kaedah periwayatan al-Quran. daripada perbahasan para ulama, al-Quran dipelajari dengan kaedah Talaqi Musyafahah. Nabi Muhammad SAW telah bertalaqi dengan Jibril dan seluruh sahabat telah bertalaqi dengan Baginda SAW Peristiwa ‘Urdatul Akhirah yang disaksikan oleh Zaid bin Thabit pada Ramadan terakhir, Rasulullah SAW telah bertalaqi sebanyak dua kali dengan malaikat Jibril. Penerangan Pelajar membaca ayat-ayat al-Quran di hadapan guru. Pelajar memperdengar bacaan atau hafazan kepada guru dan mengenal pasti teguran guru. Proses ini berlaku semasa sesi tasmi' dan murajaah. Kaedah Talaqi : Pelajar mendengar contoh bacaan daripada guru dan membaca semula ayat bacaan contoh yang didengar dan diperbetul bacaan yang ditegur oleh guru. Proses ini dilaksanakan semasa kelas tasmi' murajaah atau waktu yang tidak formal sebagai panduan kepada pelajar untuk menghafaz.

Break 2 Bacaan tepat & lancar Pelajar hendaklah membaca ayat beberapa kali sehingga lancar sebelum menghafaz Pelajar perlu menguasai baris, sebutan huruf, sebutan kalimah, hukum tajwid dan waqaf setiap ayat yang hendak dihafaz. Pelajar hendaklah melihat mushaf dengan teliti semasa proses bacaan. Bilangan ulangan bacaan ayat yang dicadangkan adalah sebanyak 40 kali atau beberapa kali berdasarkan kepada kemampuan kelancaran seseorang. Setelah bacaan tepat dan lancar, proses menghafaz ayat al-Quran boleh dimulakan. Penerangan 3 Gundal/ Tikrar Bermaksud membaca dengan cara mengulang satu-satu qit’ah atau ayat dengan pengulangan yang banyak. Ini bertujuan bagi mengekalkan hafazan tersebut supaya tidak mudah lupa atau hilang daripada ingatan Pelajar membahagikan ayat yang panjang kepada beberapa potongan ayat (qit’ah) dengan panduan guru. Mengulang-ulang (tikrar) potongan ayat (qit’ah) pertama sehingga berjaya diingat sebelum menghafaz potongan ayat (qit’ah) kedua. Menggunakan kaedah melihat mushaf lima kali dan tidak melihat mushaf lima kali. Menggabungkan dan mengulang-ulang qit’ah pertama dan qit’ah kedua sehingga berjaya diingat. Setelah berjaya menghafaz qit’ah pertama dan kedua, gunakan kaedah yang sama untuk qit’ah seterusnya. Pelajar mengulang-ulang sesuatu ayat sehingga berjaya diingat sebelum berpindah kepada ayat yang lain. Menggabungkan dan mengulang-ulang ayat pertama dan kedua sehingga berjaya diingat sebelum berpindah kepada ayat ketiga. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Setelah berjaya menghafaz ayat pertama dan ayat kedua, gunakan kaedah yang sama untuk ayat seterusnya. Penerangan/pelaksanaan 40 kali bilangan ulangan ayat atau mengikut kemampuan Gabungan ayat pertama dan kedua hendaklah diulang sebanyak 10 kali atau beberapa kali mengikut tahap kemampuan 10 40 PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN 36

Break Tahdir merangkumi tahdir Maghrib dan tahdir Subuh. Tahdir Maghrib dilaksanakan bermula selepas solat maghrib sehingga waktu isyak. Para pelajar dikehendaki melaksanakan proses menghafaz ayat al-Quran pada waktu tersebut. Para pelajar mula menghafaz dengan menggunakan kaedah yang telah diberikan. Tahdir Subuh dilaksanakan bermula sebelum waktu subuh sekitar jam 5.30 pagi hingga selepas subuh sekitar 6.45 pagi. Ketika tahdir subuh, para pelajar dikehendaki melancarkan ayat hafazan yang telah dihafaz semasa tahdir maghrib. Proses ini merupakan persediaan sebelum memperdengar hafazan kepada guru al-Quran semasa sesi tasmi'/murajaah. Memantau pelajar melaksanakan proses menghafaz al-Quran. Para pelajar dikehendaki berada dalam susunan menghadap kiblat. Guru bertugas tahdir terdiri daripada guru-guru Pendidikan al-Quran yang bertugas secara bergilir-gilir. Peranan guru bertugas tahdir : 4 Tahdir Tahdir berasal daripada perkataan “Haddhora, Yuhaddhiru, tahdir”. Haddhora bermakna Jahhaza iaitu persiapan diri atau persediaan diri. Oleh itu, tahdir merujuk kepada persediaan penghafaz al-Quran dalam melaksanakan proses menghafaz dan melancarkan hafazan bagi tujuan tasmi'/murajaah dengan guru Penerangan 5 Tasmi' Tasmi' ialah proses memperdengar ayat hafazan. Para pelajar memperdengar ayat hafazan di hadapan guru al-Quran (tasmi' ma’al mu’allim) dan memperbetul ayat hafazan yang ditegur oleh guru al-Quran. Bagi mengukuhkan hafazan, para pelajar digalakkan memperdengar ayat hafazan di hadapan rakan (tasmi' ma’al zamil) dan memperbetul ayat hafazan yang ditegur oleh rakan sebelum memperdengar ayat tersebut kepada guru. PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN 37

Break Murajaah dilaksanakan dengan cara murajaah dengan guru, murajaah dengan rakan secara bergilir-gilir, murajaah secara sendiri (murajaah fardiah) dan murajaah dalam solat Murajaah Ingat ialah murajaah yang pelajar mampu membacanya dengan kadar yang banyak. Murajaah Tidak Ingat ialah murajaah yang pelajar hanya mampu membacanya dengan kadar yang sedikit contohnya hanya 3-4 muka surat sahaja yang mampu diingati. Hari Isnin Murajaah Ingat 38 KOD QR Kaedah murajaah ialah mengulang kembali ayat yang dihafaz oleh penghafaz al-Quran untuk mengekalkan hafazan dalam ingatan. Kaedah murajaah al-Quran terdapat dua bahagian iaitu mengulangi hafazan yang baharu (sabaq) dan mengulangi hafazan yang lama (manzil). 6 Murajaah PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN Kaedah Murajaah Sabaq (KMS) MURAJAAH Kaedah Murajaah Manzil (KMM) Mengulang ayat hafazan yang baharu ditasmi' sebelumnya. Kaedah ini digunakan oleh pelajar untuk mengulangi ayat yang baharu ditasmi' pada hari dan minggu tersebut. Mengulang ayat hafazan yang telah lama dihafaz. Kaedah ini digunakan oleh pelajar untuk mengulangi 1 hingga 3 juzuk al-Quran yang telah lama dihafaz. Penerangan Murajaah dari awal menghafaz Murajaah Ingat vs Murajaah Tidak Ingat Bermula dari awal proses menghafaz. Pemantauan guru amat penting bagi memastikan proses hafazan ini diamalkan oleh pelajar secara konsisten. Hari Selasa Tasmi' : Muka surat 4 Murajaah : Muka surat 1-4 Hari Isnin Tasmi' : Muka surat 3 Murajaah : Muka surat 1-3 Diteruskan sehingga tamat 1 juzuk Hari Selasa Murajaah Tidak Ingat Berselang seli mengikut hari 1 2

Murajaah Tidak Ingat mengikut juzuk dan hari Selasa juzuk 6-10 Isnin Juzuk 1-5 Rabu Juzuk 11-15 Khamis Juzuk 16-20 Jumaat Juzuk 21-25 Sabtu Juzuk 26-30 Penetapan hari murajaah bagi juzuk 2 dalam minggu 1 & 2 Hari/Minggu Isnin Selasa Rabu Khamis Jumaat Minggu 1 22-23 24-25 26-27 28-29 30-31 Minggu 2 32-33 34-35 36-37 38-39 40-41 39 Kaedah murajaah ialah mengulang kembali ayat yang dihafaz oleh penghafaz al-Quran untuk mengekalkan dan mengukuhkan dalam ingatan. Kaedah murajaah al-Quran terdiri daripada dua bahagian iaitu mengulangi hafazan yang baharu (sabaq) dan mengulangi hafazan yang lama (manzil). Murajaah PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN Murajaah mengikut hari (sesuai bagi pelajar yang telah khatam) Pelajar berbincang dengan guru untuk menetapkan juzuk seterusnya membahagikannya mengikut hari bagi satu kitaran juzuk. Pelajar perlu murajaah dua muka surat daripada juzuk tersebut di hadapan guru setiap hari. Contoh penetapan hari murajaah adalah seperti berikut:. 3 4

Isnin Selasa Rabu Khamis Kumpulan A Kumpulan B Kumpulan A Kumpulan B Setiap kumpulan terdiri daripada lima orang pelajar. Setiap pelajar akan murajaah dua muka surat 40 Teknik Sparring Kaedah murajaah ialah mengulang kembali ayat yang dihafaz oleh penghafaz al-Quran untuk mengekalkan dan mengukuhkan dalam ingatan. Kaedah murajaah al-Quran terdapat dua bahagian iaitu mengulangi hafazan yang baharu (sabaq) dan mengulangi hafazan yang lama (manzil). Murajaah PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN Pembahagian pelajar mengikut target muka surat mingguan 1. Teknik Sparring ialah kaedah murajaah hafazan secara berpasangan yang biasanya digunakan bagi juzuk-juzuk yang sudah mantap hafazannya. 2. Pelajar yang juzuk murajaahnya sama dengan rakannya akan diminta untuk murajaah bersama-sama. 3. Pelajar akan membaca ayat hafazan secara bergilir-gilir dengan rakan. 4. Antara kebaikan teknik ini ialah pelajar dapat membaca dengan kuantiti yang banyak ketika melaksanakan murajaah harian mereka. 5 6 ُس ُف َأِلِبيِه و ِإۡذ َق اَل ُي َح َد ۡيُت َأ َأ ِّني َر َبِت ِإ َأ َٰٓي َك ًۭبا ْو َك َر َش َع َر َم َق ٱۡل ۡم َس َو ٱلَّش َو ِلي ۡي ُت ُه ۡم َأ َر َن ِج ِدي َٰس

Break Melalui kaedah ini, setiap pelajar akan dibekalkan dengan buku tahriri. Pelajar diwajibkan untuk menulis ayat-ayat hafazan dalam buku tahriri. Waktu pelaksanaan yang disarankan untuk menulis tahriri adalah ketika waktu murajaah, cuti hujung minggu, kem al-Quran dan cuti sekolah. Seterusnya guru akan menyemak penulisan buku tahriri para pelajar. 7 Tahriri Tahriri ialah menulis ayat-ayat hafazan dalam buku rekod tahriri. Kaedah ini juga dapat membantu pelajar mengetahui kaedah penulisan al-Quran. Pelajar diwajibkan menulis mengikut penulisan Mushaf Uthmani dengan memberi perhatian dan penekanan kepada tanda-tanda yang terdapat dalam al-Quran. Penerangan PENERANGAN KAEDAH HAFAZAN Pelajar menghafaz setiap potongan ayat dengan melihat terjemahan ayat. Pelajar juga digalakkan mencari makna kalimah, maksud ayat, asbab nuzul ayat dan pengajaran ayat yang dihafaz. Pelajar menulis makna pada perkataan al-Quran yang tidak difahami. 8 Kaedah faham makna 9 Hafaz dengan rakan Pilih seorang rakan yang sama-sama berminat. Pelajar pertama membaca dan disemak oleh pelajar kedua. Pelajar kedua membaca dan disemak oleh pelajar pertama. Mereka saling menyebut ayat antara satu sama lain. Sebelum menghafaz, pelajar mendengar bacaan ayat-ayat yang ingin dihafaz daripada qari terpilih. Pelajar perlu mengamati cara, lagu dan tempat berhenti bacaan qari tersebut sehingga terpahat di fikiran. Kemudian mula menghafaz ayat-ayat tersebut dengan cara dan gaya qari tersebut. Pelajar perlu sentiasa mendengar bacaan al-Quran dan menghentikan aktiviti mendengar lagu-lagu yang mengganggu penghafalan. 10 Audio/ Rakaman 41

42 KOD QR PENILAIAN DAN PENGGREDAN HAFAZAN Hafazan pelajar dinilai mengikut gred A, B dan C berdasarkan kriteria-kriteria berikut: Hafazan lancar Bertajwid Tidak memerlukan teguran guru KRITERIA : A B C A B C GRED Hafazan lancar Bertajwid Tidak melebihi empat kali teguran guru dari segi kelancaran bacaan KRITERIA : GRED Hafazan tersekat-sekat Tidak melebihi tujuh kali teguran guru dari segi kelancaran bacaan KRITERIA : GRED

CARTA ALIR PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN (PDP) HAFAZAN PELAJAR 43

Ayat Bilangan TandatanganGuru 1 //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 2 //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1&2 / / / / / / / / / 3 //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1,2&3 / / / / / / / / / 4 //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1,2,3&4 / / / / / / / / / //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1,2,3,4&5 / / / / / / / / / //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1,2,3,4,5,6 / / / / / / / / / //// //// //// //// //// //// //// //// //// //// 1,2,3,4,5,6,7 / / / / / / / / / BORANG / REKOD AKTIVITI TAHFIZ 1) Contoh borang rekod ulangan hafazan 44

2) Contoh Borang Rekod tasmi' Harian / Mingguan 45

3) Contoh borang laporan tasmi' bulanan dirujuk melalui pautan ehafazanua.com 46

Hafazan Tertinggi Bulanan 20 pelajar terbaik setiap tingkatan Peningkatan Kuantiti Hafazan (Tasmi' terbanyak) Dua kali pelaksanaan pada setiap semester yang dikelolakan oleh Lajnah Ithbat Kategori Penilaian Syahadah : Peningkatan Kualiti Hafazan (Syahadah) 47 KOD QR Sebagai galakan kepada para pelajar untuk terus berusaha dalam menghafaz al-Quran. Memberikan semangat kepada pelajar untuk bersaing secara positif dalam menghafaz al-Quran dan mencapai sasaran yang ditetapkan dengan lebih cepat. Meningkatkan keinginan pelajar untuk mengukuhkan dan mengekalkan hafazan mereka . 1 AKTIVITI PENGUKUHAN HAFAZAN INSENTIF HAFAZAN Menghargai pelajar yang rajin, berdedikasi dan istiqamah dalam menghafaz al-Quran. Menanamkan semangat bersaing secara positif ke arah kebaikan. Memotivasikan pelajar agar terus menjaga dan mengekalkan hafazan mereka. Objektif : 1. 2. 3. C O N T O H Pelajar yang berjaya menghafaz sebanyak 20 muka surat dan ke atas dalam tempoh sebulan Kaedah Penilaian : Jumlah hafazan terbanyak semester I dari bulan Januari hingga Mei. Jumlah hafazan terbanyak semester II dari bulan Jun hingga November. Penyelaras tingkatan menilai dan memberi nama kepada penyelaras Quranik untuk disahkan oleh Pengetua. Sijil dan insentif diberikan pada Majlis Anugerah Penghormatan Pengetua Semester I dan II. Kaedah Penilaian : Penetapan tarikh penilaian berdasarkan takwim Unit Quranik. Pendaftaran peserta dengan keizinan guru tasmi'. Saringan peserta oleh panel lantikan Lajnah. Tasmi' bacaan di hadapan panel iaitu guru-guru huffaz. Daftar pelajar lulus oleh Lajnah dengan pengesahan Pengetua. Sijil dan insentif dalam Majlis Anugerah Penghormatan Pengetua. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kaedah Penilaian : Juzuk 1-3 Juzuk 4-6 Juzuk 7-9 Juzuk 10-12 Juzuk 13-15 Juzuk 16-18 Juzuk 19-21 Juzuk 22-24 Juzuk 25-27 Juzuk 28-30

Aktiviti hafazan ketika cuti turut dititikberatkan supaya pelajar kekal konsisten menjaga dan menghafaz al-Quran. Tarikh kem ditetapkan dalam takwim MRSM Program Ulul Albab masingmasing. Menggalakkan semua pelajar menghafaz dan menjaga al-Quran. Memupuk semangat istiqamah dan mengulangi hafazan al-Quran sepanjang masa. Melahirkan rasa sayang dan cinta kepada al-Quran. Menyelesaikan sukatan hafazan pelajar yang masih belum selesai. Objektif : 1. 2. 3. 4. Permulaan cuti pertengahan semester I. Tiga hari dua malam dianjurkan oleh Jawatankuasa Kem Pemantapan Hafazan dengan kerjasama Unit Quranik dan Jawatankuasa Program Ulul Albab. Kem Pemantapan Hafazan Tingkatan 1 & 2 AKTIVITI PENGUKUHAN HAFAZAN 2 KEM HAFAZAN Kem ini memberi fokus kepada tahsin, pendedahan teknik hafazan dan pecutan hafazan. Wajib dilaksanakan kepada semua pelajar tingkatan 1 dan 2 (Pelajar berada dalam kumpulan tasmi' dan bebas untuk tasmi' dengan guru yang bertugas). Pelajar dibekalkan dengan kit kem hafazan. Pelajar didedahkan berkenaan tahsin dan teknik hafazan. Kaedah Pelaksanaan : C O N T O H Kem ini memberi fokus kepada pecutan tasmi' dan murajaah. Wajib kepada semua pelajar tingkatan 3, 4 dan 5 Sasaran pelajar adalah. calon-calon penerima anugerah Majlis Graduasi Huffaz tahun semasa. Pelajar berada dalam kumpulan tasmi' dan bebas untuk tasmi' dengan guru yang bertugas. Pelajar dibekalkan dengan kit kem hafazan. Pengisian program hanya melibatkan slot tasmi' dan murajaah sahaja. Kaedah Pelaksanaan : Permulaan cuti akhir semester I dan permulaan awal cuti pertengahan semester II. Tiga hari dua malam dianjurkan oleh Jawatankuasa Kem Pemantapan Hafazan dengan kerjasama Unit Quranik, Jawatankuasa Program Ulul Albab. Kem Pemantapan Hafazan Tingkatan 3, 4 dan 5 Slot hafazan khas diadakan semasa Minggu Aktiviti, Ujian Setara, peperiksaan yang jadualnya tidak selaras dengan semua MRSM dan program-program maktab yang lain. 3 SLOT HAFAZAN 48

49 AKTIVITI PENGUKUHAN HAFAZAN Anugerah Penghormatan Pengetua (Hafazan al-Quran) dianugerahkan kepada para pelajar yang menunjukkan kecemerlangan dalam hafazan al-Quran pada setiap semester. Kriteria penerima anugerah : 4 ANUGERAH PENGHORMATAN PENGETUA (HAFAZAN AL-QURAN) Mencapai sasaran hafazan atau khatam pada semester tersebut Cemerlang daripada sudut kualiti seperti pelajar yang komited dalam murajaah dan berjaya dalam syahadah/ithbat hafazan. Satu usaha untuk menjaga dan memelihara ingatan dan kualiti hafazan pelajar. Syahadah ialah penilaian yang dilaksanakan dengan cara pelajar memperdengar hafazan juzuk tertentu secara sekali gus di hadapan guru penilai. Ithbat ialah penilaian hafazan yang dilaksanakan secara rawak iaitu guru penilai mengemukakan soalan daripada ayat dalam juzuk tertentu, kemudian pelajar tersebut menyambung ayat tersebut secara hafazan sehingga diberi isyarat berhenti oleh guru penilai. Penilaian ini dilaksanakan oleh guru penilai dalam kalangan guru al-Quran yang berbeza dengan guru al-Quran pelajar. 5 SYAHADAH / ITHBAT HAFAZAN Pogram Ihtifal Ulul Albab MRSM se-Malaysia dirancang khas untuk membantu Bahagian Pendidikan MARA (BPM) umumnya dan Unit Ulul Albab khususnya bagi merealisasikan hasrat melahirkan insan yang berkualiti rohani dan bersahsiah tinggi. Objektif: 6 IHTIFAL ULUL ALBAB MRSM SE-MALAYSIA 1.Mencetus minat dan motivasi dalam bidang al-Quran khususnya dalam bacaan, hafazan, taranum, tafsir dan sebagainya bagi melahirkan generasi pintar soleh yang mampu kehadapan dalam semua aspek spiritual. 2.Mengukuhkan hubungan silaturahim antara semua institusi MRSM Program Ulul Albab dalam berkongsi pandangan dan maklumat sekali gus berupaya menjadi sumber rujukan pada masa akan datang. 3.Membina dan membentuk kecerdasan peserta berteraskan tiga elemen utama Ulul Albab iaitu Quranik, Ensiklopedik dan Ijtihadik sekali gus berupaya melahirkan golongan profesional yang mapan.

AKTIVITI PENGUKUHAN HAFAZAN Merupakan satu kaedah mengesan kelemahan pelajar dalam hafazan pada peringkat permulaan. Pelajar yang dikesan mempunyai tanda-tanda kelemahan dalam menghafaz hendaklah diambil langkah intervensi oleh guru al-Quran. Tindakan ini dilaksanakan sebelum Uqubah. 7 INTERVENSI HAFAZAN Carta alir Intervensi : 8 ‘UQUBAH 1.Nasihat oleh guru al-Quran. 2.Rujuk kepada Penyelaras al-Quran Tingkatan/Penyelaras Quranik. 3.Rujuk kepada Ketua Jabatan Pendidikan Islam. 4.Rujuk kepada Kaunselor. 5.Berjumpa Timbalan Pengetua. 6.Berjumpa Pengetua. 7.Maklum kepada ibu bapa. Tanda-tanda pelajar memerlukan tindakan intervensi : Tidak lancar membaca semasa tasmi'. Bacaan tidak mengikut hukum tajwid yang betul. Sebutan huruf tidak sempurna. Tidak memberikan tumpuan semasa tahdir. Tidak boleh menghafaz dalam suasana yang tidak selesa. . Langkah-langkah intervensi : Kelas pemulihan pada waktu terluang, malam atau cuti hujung minggu. Talaqi musyafahah secara individu (bersama guru al-Quran). Peningkatan pemantauan oleh guru al-Quran pada waktu tahdir. Memastikan pelajar berada bersebelahan guru sepanjang kelas tasmi' berlangsung. Pengasingan pelajar ke tempat khusus bagi pelajar yang tidak boleh menghafaz secara berjemaah. Dirujuk kepada kaunselor. Bentuk 'Uqubah Tahanan outing. Ditahan daripada menyertai aktiviti di luar maktab. Ditahan pulang bermalam dan perlu mengikuti kem hafazan. Surat peringatan ditandatangani oleh Pengetua dan dihantar kepada ibu bapa. Program khidmat masyarakat. 1. 2. 3. 4. 5. 50