อช11003 พัฒนาอาชีพให้มีอยู่มีกิน

ก

1

เอกสารสรุปเน้ือหาทีต่ องรู

รายวิชา พัฒนาอาชีพใหม ีอยมู ีกิน
ระดับประถมศึกษา
รหัส อช11003

หลักสูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั การศกึ ษาขั้นพืน้ ฐาน
พุทธศกั ราช 2551

สํานักงานสง เสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
สํานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

หามจําหนาย
หนงั สือเรียนนจ้ี ดั พมิ พดวยเงินงบประมาณแผน ดนิ เพอื่ การศกึ ษาตลอดชีวติ สําหรบั ประชาชน
ลิขสิทธ์ิเปนของสํานักงาน กศน.สํานักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร



สารบัญ

หนา

คาํ นาํ
สารบญั
คาํ แนะนําการใชเอกสารสรปุ เน้ือหาทตี่ องรู
บทที่ 1 ศกั ยภาพธรุ กจิ ..........................................................................................................1

เรื่องที่ 1 ความหมาย ความสําคญั ความจาํ เปน ในการพัฒนาอาชีพ................................. 1
เรื่องที่ 2 ความจําเปนและคุณคา ของการวิเคราะหศ กั ยภาพธุรกจิ .................................... 2
เรื่องที่ 3 การวเิ คราะหตาํ แหนง ทางธุรกจิ .......................................................................... 4
เรื่องท่ี 4 การวเิ คราะหศกั ยภาพธรุ กิจตามศกั ยภาพ 5 ดา น.............................................. 5
แบบฝก หดั .......................................................................................................................... 6
บทที่ 2 การจดั ทําแผนการพฒั นาการตลาดเพ่ือพฒั นาอาชีพใหมอี ยูมกี นิ ...............................7
เรื่องท่ี 1 การกาํ หนดทศิ ทางการตลาด .............................................................................. 7
เรอ่ื งที่ 2 การกาํ หนดเปา หมายการตลาด........................................................................... 8
เรื่องท่ี 3 การกาํ หนดกลยทุ ธส ูเปาหมาย..........................................................................10
เรื่องท่ี 4 การวิเคราะหกลยทุ ธ.........................................................................................11
เรอ่ื งท่ี 5 กจิ กรรมและแผนการพัฒนาการตลาด .............................................................12
แบบฝก หัด........................................................................................................................14
บทท่ี 3 การจดั ทําแผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ าร..........................................................16
เรื่องที่ 1 การกําหนดคุณภาพการผลติ หรอื การบรกิ าร....................................................16
เรอ่ื งท่ี 2 การวเิ คราะหทุนปจจัยการผลติ หรอื การบริการ................................................19
เรื่องที่ 3 การกาํ หนดเปา หมายการผลติ หรอื การบริการ..................................................20
เรอ่ื งที่ 4 การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ าร .........................................................21
เรื่องที่ 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร .........................................................22
แบบฝกหดั ........................................................................................................................24

สารบัญ (ตอ )

หนา

บทท่ี 4 การพัฒนาธุรกิจเชงิ รกุ เพอ่ื พัฒนาอาชพี ใหมอี ยูมกี นิ ................................................26
เรื่องที่ 1 ความจาํ เปน และคณุ คา ของธรุ กจิ เชิงรุก ............................................................26
เรอ่ื งท่ี 2 การแทรกความนิยมเขา สคู วามตอ งการของผูบริโภค........................................27
เรื่องท่ี 3 การสรางรปู ลักษณคณุ ภาพสนิ คาใหม...............................................................29
เรื่องท่ี 4 การพัฒนาอาชพี ใหมีความมั่นคง ความพออยู พอกิน มีรายได.........................31
แบบฝกหดั ........................................................................................................................32

บทที่ 5 โครงการพฒั นาอาชพี ใหมีอยมู กี นิ ...........................................................................34
เรอ่ื งท่ี 1 การวิเคราะหความเปนไปไดของแผนตาง ๆ......................................................34
เรอ่ื งที่ 2 การเขียนโครงการพฒั นาอาชีพ.........................................................................36
เรอ่ื งท่ี 3 การตรวจสอบความเปน ไปไดของโครงการ .......................................................37
เรื่องที่ 4 การปรับปรงุ แกไ ขโครงการพฒั นาอาชพี ...........................................................38
เรือ่ งที่ 5 การประเมินเมื่อส้นิ สดุ โครงการ.........................................................................39
แบบฝก หดั ........................................................................................................................40

เฉลยแบบฝกหดั ...................................................................................................................42
บรรณานกุ รม........................................................................................................................46
คณะผูจดั ทํา .........................................................................................................................47

คําแนะนําการใชเ อกสารสรุปเนือ้ หาท่ีตองรู

หนังสือสรุปเน้ือหาท่ีตองรูหนังสือเรียนรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน เลมน้ีเปน
การสรปุ เนือ้ หาจากหนงั สอื เรยี นรายวิชาบังคับ สาระการประกอบอาชีพ รายวิชา พัฒนาอาชีพ
ใหมีอยูมีกิน อช11003 ระดับประถมศึกษา หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2554) เพื่อใหนักศึกษาไดเรียนรูและทํา
ความเขาใจในเนื้อหาสาระของรายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน อช11003 ที่สําคัญ ๆ
ไดส ะดวกและสามารถเขา ใจยิง่ ข้ึน ในการศกึ ษาหนงั สอื สรปุ เน้ือหาที่ตองรูหนังสือเรียนรายวิชา
พฒั นาอาชีพใหม อี ยมู กี ิน เลมนี้ นักศกึ ษาควรปฏบิ ัติ ดงั น้ี

1. ศึกษาหนังสือเรียน รายวิชา พัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน อช11003 สาระการ
ประกอบอาชีพ หลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551
(ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. 2554) ระดบั ประถมศึกษาใหเขา ใจกอ น

2. ศึกษาเนอ้ื หาสาระของหนังสอื สรปุ เนอื้ หาทต่ี อ งรหู นงั สอื เรยี นรายวิชา พัฒนาอาชีพ
ใหมีอยมู กี นิ อช11003 ใหเขา ใจอยา งถองแท พรอ มทงั้ ทําแบบฝก หดั ทา ยบททีละบท และตรวจ
คาํ ตอบจากเฉลยแบบฝก หัดทา ยเลม ใหค รบ 5 บท

3. หากนักศกึ ษาตอ งการศกึ ษารายละเอียดเนื้อหาสาระรายวิชา พฒั นาอาชพี ใหมีอยู
มีกินอช11003 เพิ่มเติมสามารถศึกษาคนควาไดจากส่ืออ่ืน ๆ ในหองสมุดประชาชน
อนิ เทอรเ น็ต หรือครูผูสอน



1

บทท่ี 1
ศกั ยภาพธรุ กจิ

เรือ่ งท่ี 1 ความหมาย ความสําคญั ความจาํ เปนในการพัฒนาอาชพี

ความหมาย ความสําคัญ ความจาํ เปนในการพฒั นาอาชพี
ความหมายของการพฒั นาอาชีพ
อาชีพ หมายถึง การทํากิจกรรม การทํางาน การประกอบการที่ไมเปนโทษแกสังคม

และมีรายไดต อบแทน โดยอาศยั แรงงาน ความรู ทักษะ อุปกรณ เคร่ืองมือ วิธีการแตกตางกัน
ไปตามกลุมอาชีพตามลักษณะการประกอบอาชีพ

การพัฒนาอาชพี หมายถึง วิธีการตาง ๆ ท่ีจะเพ่ิมผลผลิตหรือสินคา ใหตรงกับความ
ตองการของลกู คา หรอื ทนั ตอการเปลีย่ นแปลงของตลาด

ความสาํ คญั ของการพฒั นาอาชพี
ดานเศรษฐกิจ มกี ารพัฒนาสินคาใหส ามารถเขา สูตลาดแขงขันและเปนทีย่ อมรับ
ดา นสังคม ประเทศที่มเี ศรษฐกิจดีจะสงผลใหสภาพของสังคมดีข้ึน
กระบวนการผลิต เปนการบริหารจดั การดานทนุ แรงงาน ท่ีดิน หรือสถานท่ีใหเกิดผล
ผลิต ที่มกี ารพัฒนาอยางตอเน่ือง
ภูมิปญญา หมายถึง ความรู ความสามารถ ความชาญฉลาด อันเกิดจากพื้นความรูที่
ผา นกระบวนการสบื ทอด ปรบั ปรุง พัฒนา สะสมมาเปน เวลานานอยางเหมาะสม
นวัตกรรม หมายถึง ความคิด การปฏิบัติ หรือส่ิงประดิษฐใหมหรือพัฒนามาจาก
ของเดิมที่มีอยูแลว
เทคโนโลยี หมายถึง สิ่งท่ีมนุษยพัฒนาขึ้นเพื่อชวยในการทํางาน หรือแกปญหา
ซึง่ จะตองมอี งคประกอบดงั น้ี ความสามารถในการทํางาน ประหยัดคา ใชจา ย ทาํ งานไดรวดเร็ว
และไมท าํ ลายสิง่ แวดลอม
ความจําเปนในการพฒั นาอาชีพ
ผูประกอบอาชีพจะตองมีวิสัยทัศนกวางไกล เพ่ือพิจารณาแนวโนมของตลาด ความ
ตอ งการของผูบริโภค ประกอบกับในสังคมปจจุบันเปนสังคมความรูท่ีมีการเช่ือโยงในการผลิต

2

การบรโิ ภค การสอื่ สาร และเทคโนโลยีกอใหเกิดการแขงขัน ดังนั้นการพัฒนาอาชีพจึงมีความ
จาํ เปน ดังนี้

1. เพื่อใหม สี ินคาทด่ี ีตรงความตองการของผบู ริโภค
2. เพอื่ ใหผ ูผลิตไดม กี ารคิดคนผลติ ภณั ฑไ ดต ลอดเวลา
3. มีการทํานวัตกรรมและเทคโนโลยีเขา มาใชในกระบวนการผลติ
4. ทาํ ใหเศรษฐกจิ ชุมชน และประเทศดขี ึน้

เร่ืองที่ 2 ความจาํ เปน และคณุ คา ของการวเิ คราะหศ ักยภาพธรุ กจิ

ความหมายของศกั ยภาพ
ความหมายการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจ มีคําอยู 3 คําตองสรางความเขาใจใน
ความหมาย ดงั นี้
1. ศักยภาพ หมายถึง ความสามารถที่ยังไมพัฒนา หรือยังพัฒนาไมเต็มที่ ศักยภาพ
เปนพลังภายใน พลังที่ซอนไวหรือพลังแฝง ยังไมแสดงออกมาใหปรากฏ ผูประกอบอาชีพก็มี
ศักยภาพท่ีจะประกอบอาชีพใหประสบความสําเร็จขยายการผลิต และสรางอาชีพใหมั่นคง
การพฒั นาอาชพี ใหป ระสบความสําเร็จจะเกิดขน้ึ ได ถามีการฝกปฏิบัติที่ดี มีการฝกวิธีคิดที่เปน
ระบบ คิดยางมีความสัมพันธของทุกอยางที่เก่ียวของกันอยางเปนองครวม และมีการดําเนิน
ชีวิตตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง จะทาํ ใหส ังคมนาอยู และเปนสงั คมแหง การเรยี นรู
2. วิเคราะห หมายถึง การแยกแยะทางความคิด ข้ันตอนกระบวนการ หรือวัตถุ
ส่ิงของใหเห็นองคประกอบ เพื่อศึกษาองคประกอบท่ีแยกออกมา รวมถึงเพ่ือศึกษาวิธีการ
แกปญ หา ถา สวนประกอบน้ันทาํ ใหเกิดผลเสีย เกดิ ความไมส มดุล ซงึ่ เมอ่ื วเิ คราะหองคประกอบ
ของแตละเรือ่ งจะพบวา แตละองคประกอบทีม่ าประกอบกนั จะมีความเช่อื มโยงกัน
3. ธุรกิจ หมายถึง กิจกรรมตาง ๆ ที่ทําใหมีการผลิตสินคาและบริการซ้ือขาย
แลกเปลย่ี น และกระจายสินคา มีประโยชนหรือกําไรจากกิจกรรมนั้น โดยมีจุดมุงหมายในการ
ประกอบธุรกิจ เพ่ือใหบริการแกผูบริโภค โดยนําผลกําไรมาสูผูลงทุน และรักษาสัมพันธภาพ
ระหวางกิจการกับพนักงาน ผูบริโภค และสภาพแวดลอมภายนอก เพ่ือความอยูรอดในธุรกิจ
น้ัน ๆ

3

ทรัพยากรที่สําคัญในการดําเนินธุรกิจ คือ คน วัตถุดิบ ขาวสารขอมูล เงินลงทุนและ
เครื่องมือธุรกิจแบงออกเปน 3 ประเภท ดังนี้

1. ธุรกิจอุตสาหกรรม เปนการผลิตสินคาเพื่อขาย เปนการประกอบธุรกิจที่มุงผลิต
แปรรปู และหลอ หลอมวตั ถดุ บิ ใหเปนสินคาตาง ๆ

2. ธรุ กจิ การคา เปนการซื้อมาขายไป ดาํ เนินกจิ กรรมดานการตลาด เปนการประกอบ
ธุรกิจเก่ียวกับการนําสินคาจากแหลงผลิต มาจําหนายใหแกผูบริโภค ต้ังแตขนาดเล็กจนถึง
ขนาดใหญ

3. ธรุ กิจการบรกิ าร เปนการใหบริการ เปน ธรุ กจิ ท่เี นน การขายบรกิ ารใหแกลูกคา เชน
ธุรกิจโรงแรม รา นเสรมิ สวย รานอาหาร

ศักยภาพของธรุ กิจ หมายถึง ความสามารถของการผลิต การคาขาย การบริการของ
ธุรกิจที่ยังไมไดพัฒนาใหเกิดประสิทธิภาพ หรือคุณภาพสูงสุด จึงตองมีการพัฒนาใหสูงขึ้น
โดยมีผปู ระกอบการที่มีความสามารถมาทาํ การพฒั นาศักยภาพของธรุ กจิ ใหเ กดิ ข้ึน

ความจําเปนและคุณคา ของการวเิ คราะหศักยภาพธรุ กจิ หมายถึง การประกอบธุรกิจ
น้ันมีความจําเปนตองแยกแยะสวนประกอบของธุรกิจท่ีดําเนินการ การคาขายหรือการตลาด
การบรกิ าร วา มีสวนประกอบอะไรบา ง แตล ะองคประกอบนั้น รวมท้ังผูประกอบการมีศักยภาพ
เปน อยางไร เพ่อื วางแผนพัฒนาศกั ยภาพ ของธรุ กิจทัง้ การผลิต การตลาด การบรกิ ารใหดขี ึน้
โดยจะตองวิเคราะหขอ มูลพืน้ ฐานหรอื สถานการณป จ จุบันวา เปนอยางไร ซ่ึงเปาหมายของการ
วิเคราะหศักยภาพของธุรกจิ คอื หาทางเพมิ่ รายได และลดคา ใชจ ายใหต่ํา

การวิเคราะหศักยภาพในการประกอบอาชีพใหประสบความสําเร็จตองวิเคราะห
ศักยภาพของธุรกจิ มี 2 สวน คือ

1. การวเิ คราะหเ จาของธรุ กิจ หรือผูประกอบการ
2. การวิเคราะหต วั ธุรกิจหรือกิจการ
การวเิ คราะหศ ักยภาพผปู ระกอบการ
ผูประกอบการตองมีความเขาใจและควรฝกการวิเคราะหตนเอง เพื่อรูจักตนเองกอน
วา เรามีศักยภาพดา นใดและเปน อยางไร เพือ่ เปนแนวทางในการพัฒนาอาชีพโดยอาศัยปรัชญา
คดิ เปนทต่ี อ งอาศัยขอ มลู เกย่ี วกบั ตนเอง ขอมลู วชิ าการ และขอ มูลจากสังคม หลักการวิเคราะห
ศักยภาพตนเอง ประกอบดว ย

4

1. ตนเองเปน ศูนยก ลาง
2. แยกหมวดหมศู ักยภาพ โดยมีความรู การบรหิ ารจัดการ ความถนดั
และความกลาหาญ
การวิเคราะหศกั ยภาพธุรกจิ ใชห ลักการพิจารณากระบวนการในการดําเนินธรุ กจิ

ประกอบดว ย

ปจ จยั นาํ เขา กระบวนการแปรสภาพ ปจ จัยสง ออก
สินคา และบริการ
วตั ถุดบิ กระบวนการผลิต
กระบวนการตลาด - สนิ คา และบรกิ าร
- วตั ถดุ ิบ - กระบวนการผลิต
- แรงงาน - กระบวนการตลาดและการขาย
- ทรพั ยากรอื่น ๆ (เงิน) - การบริหารจดั การ
- การบรหิ ารการเงนิ

แผนภูมิ 1 แสดงกระบวนการดําเนินธุรกจิ

เรอื่ งท่ี 3 การวิเคราะหต ําแหนง ทางธรุ กจิ

แนวคดิ ในเรือ่ งการวิเคราะหตําแหนง ทางธุรกจิ สามารถแบง การวเิ คราะหไ ด ดงั นี้
1. ระยะเร่ิมตน เปนระยะแรกของการกอรางสรางธุรกิจ ระยะนี้จะเปนระยะของการ
ทดลอง ริเร่ิมทําเพ่ือดูผลตอบรับของตลาด จะตองเริ่มตนหาขอมูลตาง ๆ ในระยะน้ีจะเปน
ขอ มูลทั้งดานการผลิต การตลาด และการเงิน
2. ระยะสรางตัว ผูประกอบอาชีพเริ่มจับทิศทางการตลาดไดแลว ยอดขายจะเร่ิม
สูงข้ึน จะเร่ิมมีรายไดสูงกวาคาใชจาย สินคาติดตลาดหรือลูกคามีความนิยมมากขึ้น เชน
การสรางชื่อและตราย่หี อ การโฆษณาและสง เสริมการขายในรูปแบบตา ง ๆ

5

3. ระยะทรงตัว ในระยะนี้ยอดขายมักจะทรงตัว คือ ไมเพ่ิมข้ึน เพราะไมมีลูกคาใหม
เขามา ผปู ระกอบอาชพี ตอ งพยายามรักษาความพึงพอใจของลูกคา และรักษาลูกคาใหอยูกับ
เราใหยาวนานทสี่ ดุ

4. ระยะตกต่าํ หรอื ระยะพลิกฟน ในระยะนยี้ อดขายจะตํ่าลง เนื่องมากจากหลายสาเหตุ
เชน มีสินคาทดแทนทดี่ ีกวา เขา มานาํ เสนอ แตอ าจจะพลิกฟน ไดถาสามารถพัฒนาหรือขยายตอ
ยอดสินคาใหม ีรปู แบบสรา งสรรคและแตกตางไปจากเดมิ ได

เรอ่ื งที่ 4 การวิเคราะหศกั ยภาพธุรกจิ ตามศักยภาพ 5 ดาน

แนวคิดในการวิเคราะหศักยภาพธุรกิจบนเสนทางของเวลาก็เพ่ือใหผูประกอบอาชีพ
ตระหนักวา เวลามีผลตอการประกอบธุรกจิ ดงั นี้

1. เวลา ทําใหเกิดการมากอน มาหลัง ที่จะมีโอกาสลองใจลูกคาไดกอน ตองเสนอ
สนิ คาทีไ่ มตรงตามความตอ งการของลูกคา เราจะขาดทุน

2. เวลาจะทาํ ใหผ ูป ระกอบอาชพี มปี ระสบการณเพ่ิมมากข้ึน มีความรูความเชี่ยวชาญ
มากขึ้น

3. เวลาเปล่ียนแปลงไป สภาพแวดลอมของธรุ กจิ กจ็ ะเปลย่ี นแปลงไปดวย
4. เวลาที่ผานไปจะทําใหธุรกิจมีคูแขงขันมากข้ึน โดยเฉพาะคูแขงท่ีชอบ
ลอกเลียนแบบ
5. ผูป ระกอบการตองใชขอมูลในอดีตที่เกิดข้ึนและขอมูลในปจจุบันใหเปนประโยชน
ทส่ี ุด โดยนํามาทาํ การวเิ คราะหเพอ่ื ใหเขา ใจส่งิ ที่เกิดขึ้นทั้งขอ มูลภายในและภายนอกกจิ การ

6

แบบฝก หดั

ใหผ เู รยี นตอบคําถามตอ ไปนี้
1. ศักยภาพของธุรกิจ คอื อะไร

………………………………………………………………………………………………..……………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

2. องคประกอบการวิเคราะหศ ักยภาพธรุ กิจที่ใชเปนหลักการพิจารณามีกระบวนการ
ในการดําเนินธรุ กิจมอี ะไรบาง
.……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………….…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………….....

3. การวิเคราะหศ กั ยภาพธรุ กจิ ตามศกั ยภาพ 5 ดา น มีอะไรบาง

.……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………….…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………….....

7

บทท่ี 2
การจัดทําแผนพัฒนาการตลาดเพื่อพฒั นาอาชพี ใหม อี ยมู กี ิน

เร่ืองที่ 1 การกาํ หนดทศิ ทางการตลาด

ความหมายของการวางแผนและการตลาด
การวางแผน หมายถึง กระบวนการตัดสินใจเพ่ือกําหนดวัตถุประสงคและแนวทาง
การกระทําไวล ว งหนาเพือ่ ใหบ รรลุวตั ถุประสงคท ่กี าํ หนดไว
การตลาด หมายถงึ กิจกรรมทางธุรกจิ ทงั้ หมด ที่สงผลกระทบระหวา งกนั ได
การกระทํากิจกรรมตาง ๆ ในทางธุรกิจซึ่งทําใหสินคาและบริการเคล่ือนยายจากผูผลิตไปยัง
ผูบริโภคหรือผูใชแลวไดรับความพึงพอใจกระบวนการทางสังคมและการจัดการท่ีทําใหบุคคล
หรือกลุมบุคคลไดรับสิ่งท่ีตอบสนองความจําเปนและ ความตองการโดยอาศัยการสราง
ผลติ ภณั ฑท ่ีมีคณุ คาและนาํ ไปแลกเปลีย่ นกบั บุคคลอน่ื
การกําหนดทิศทางและเปาหมายทางการตลาด นักการตลาด จะตองต้ังคําถามเพ่ือนํา
ทางไปสูความสาํ เร็จ คือ
1. ตลาดตอ งการซื้ออะไร หมายถึง จุดประสงคใ นการซ้ือสินคาเพอื่ อะไร
2. ทาํ ไมจึงซ้อื หมายถึง จดุ ประสงคในการซอ้ื สินคา ไปทาํ ไม
3. ใครคือผซู อื้ หมายถึง กลมุ เปา หมายท่ีจะซื้อคอื กลมุ ใด
4. ซ้ืออยางไร หมายถึง กระบวนการซื้ออยางไร เชน ซ้ือแบบต้ังคณะกรรมการการ
ประมูล
5. ซ้ือเม่ือไร หมายถงึ โอกาสท่ีจะซื้อสนิ คา เมอื่ ไร เชน ทุกวัน ทุกเดือน
6. ซ้ือท่ีไหน หมายถึง สินคาที่จะซ้ือมีขายรานคาประเภทใด เชน รานขายของ
เบด็ เตล็ด รานขายทวั่ ไป
ข้นั ตอนการกําหนดทศิ ทางการตลาด มดี งั นี้
1. การวิเคราะหล กู คา ประกอบดวย

1.1 โครงสรางการตดั สนิ ใจของลูกคา
1.2 ความตอ งการของลกู คา
1.3 สภาพของการแขง ขนั
1.4 ความสามารถในการขายหรือเจาะตลาด

8

1.5 แนวโนมความเปล่ียนแปลงของตลาด
2. การวเิ คราะหชอ งทางและโอกาสในการขาย
3. การกาํ หนดยทุ ธวิธีหรอื กลยุทธก ารขาย
4. การกาํ หนดแผนปฏบิ ตั ิ
5. การปฏิบตั จิ รงิ และการปรับเปล่ียน หรือขยายแผน
การจดั ทําการตลาดใหป ระสบความสาํ เรจ็ จะตอ งเริม่ ตนจากการจัดทําแผนการตลาด
ซึ่งในการจัดทําแผนพัฒนาการตลาดนัน้ จะประกอบดว ยขน้ั ตอน ดังนี้
1. กําหนดทิศทางการตลาดทตี่ องการมุงไปใหมีความชัดเจนวาเราจะเดินทางมุงไปใน
ทศิ ทางไหน
2. กาํ หนดเปาหมายการตลาดที่ตองการใหชดั เจน
3. กําหนดกลยทุ ธสูเปา หมาย เพอ่ื ใหมแี นวทางทจี่ ะกา วไปยงั เปา หมายทต่ี อ งการ
4. วิเคราะหก ลยทุ ธวา กลยทุ ธน ั้น มีความเหมาะสมหรอื ไม
5. กาํ หนดกจิ กรรม และแผนการพฒั นาตลาด เปน แผนปฏบิ ัติการหรอื แผนดําเนินงาน
ในรายละเอียดในกจิ กรรมทางการตลาดทจ่ี ะตองปฏบิ ตั ิ

เรื่องที่ 2 การกําหนดเปา หมายการตลาด

เปน การกาํ หนดเปา หมายใหชดั เจนในเชิงตัวเลขและการขยายความพงึ พอใจของลูกคา
ผลกาํ ไรท่ีตองการไดจากการขายสนิ คาและบริการตา ง ๆ

การกําหนดเปา หมายทางการตลาดสามารถกําหนดไดใ นหลายลกั ษณะ ดังนี้
1. เปาหมายในเร่ืองตัวผลิตภัณฑ เชน สามารถเพ่ิมประเภทของสมุนไพรใหเพิ่มขึ้น
อยา งนอย 2 ชนิดตอป
2. เปา หมายในเรอ่ื งยอดขาย เชน มยี อดขายสินคา เดือนละ 200,000 บาท
3. เปา หมายในเร่ืองผลกาํ ไรจากการขาย เชน มีผลกาํ ไรจากการขายไมน อยกวา
รอยละ 15
4. เปา หมายในเรอ่ื งลกู คาและความพึงพอใจของลูกคา เชน มผี ใู ชส ินคา เพ่ิมขึ้นรอยละ
20 ของทกุ ป

9

สาํ หรับวธิ ีการในการกาํ หนดเปาหมาย ควรพจิ ารณาขอ มลู ตา ง ๆ ดงั น้ี
1. ศกึ ษาขอ มูลทผ่ี า นมา เพือ่ นาํ มาเปนพื้นฐานในการกาํ หนดตัวเลขเปาหมายตอไปให
เหมาะสม เชน เคยขายไดเ ดือนละ 100,000 บาท เราก็จะตั้งเปาหมายวา 3 เดือนตอไปตองได
ยอดขายเดือนละ 120,000 บาท เปน ตน
2. พจิ ารณาทศิ ทางการตลาดท่จี ะมุงไป เชน จะเปน ผนู ําในการผลิตสินคา สมนุ ไพร
3. พิจารณาภาวะการณแขงขันดวย เพอ่ื ไมใหเ ปา หมายน้นั สูงเกนิ ความเปน จรงิ
โดยละเลยหรือดถู ูกคูแ ขง ขนั เชน ตอ งการสวนครองตลาดถงึ รอ ยละ 50 น้นั จะสูงเกินไป
นําขอมูลท้ัง 3 สวนน้ีมากําหนดเปนเปาหมายการตลาด ซึ่งจะตองกําหนดใหชัดเจน
ไมกาํ หนดแบบกวาง ๆ เพื่อจะไดแปรไปสกู ลยุทธและแผนงานดานการตลาดทชี่ ดั เจนตอ ไป
การกําหนดเปาหมายการตลาดมคี วามสําคญั มากเพราะจะนาํ ไปสูการวางแผนและการ
กาํ หนดกลยทุ ธก ารตลาดตอ ไป เพื่อใหกิจการสามารถบรรลุสูเ ปา หมายท่ตี อ งการ

เปา หมายการตลาด

กลยทุ ธส ูเ ปา หมาย

แผนการตลาด

แสดงความสมั พนั ธข องเปา หมายการตลาด กลยุทธสูเปา หมายและแผนการตลาด

10

เรอ่ื งที่ 3 การกําหนดกลยุทธสเู ปา หมาย

กลยุทธ หมายถึง การกําหนดวิธีการปฏิบัติหลักๆที่จะทําอยางไรใหกิจการบรรลุ
เปาหมายท่ีตองการ ในดานการตลาดนั้นกอนท่ีจะกําหนดกลยุทธการตลาดจะตองดําเนิน
กิจกรรมพน้ื ฐานทสี่ าํ คัญ 3 กจิ กรรม

การแบง สวนของตลาด
ผูประกอบการตระหนักวาลูกคาท่ีมีอยูในตลาดน้ัน อาจจัดเปนกลุมไดตามเกณฑท่ี
เหมาะสม เชน เกณฑร ายไดก็อาจแบง เปนลูกคา ทีม่ ีรายไดส ูง หรือปานกลาง หรอื นอย เพศ เชน
ชายหรือหญิง วัย เชน ผูใหญ หรือเด็กวัยรุน หรือเด็กทารก รสนิยม เชน ตองการสินคาที่มี
คุณภาพสูงหรอื คณุ ภาพปานกลาง ปรมิ าณการใช เชน ลูกคา ท่ใี ชปรมิ าณมาก
กาํ หนดกลุมลูกคาเปาหมาย
เปน การตัดสนิ ใจวา เราจะเลือกกลมุ ใดเปน ลูกคา เปา หมายของเราใหชัดเจน เชน ลูกคา
เปาหมายของสินคากลุมสมุนไพร คือ ผูสูงอายุ และบุคคลท่ัวไปที่ใสใจสุขภาพและชอบใช
ผลติ ภัณฑท มี่ คี ุณภาพดจี ากธรรมชาติ
การวางตําแหนง ของสนิ คา
เปน การเลอื กจุดขายใหเ หมาะสมกับกลมุ ลูกคา เปาหมายท่ีกําหนดไว โดยทั่วไปมักเปน
ตําแหนง ในเร่ืองคุณภาพ เชน คณุ ภาพดี มคี วามทนทานในการใชงาน เปนตน
เมื่อดําเนินการกิจกรรมทั้ง 3 เร่ืองนี้แลว ข้ันตอนตอไปคือการกําหนดกลยุทธ
การตลาด ซ่งึ ประกอบดว ย
กลยทุ ธดา นผลิตภัณฑ
ผลิตภณั ฑ หมายถึง สินคา และบริการท่ีมุงสรางความพึงพอใจใหกับลูกคา ช่ือ ตรายี่หอ
และบรรจุภัณฑ มีความสาํ คัญมากเพราะเปนสง่ิ แรกทีจ่ ะทาํ ใหลูกคา รบั รแู ละจดจํา และสามารถ
สรางคุณคา ใหก ับลกู คาและธุรกิจได
กลยทุ ธดา นราคา
ราคา หมายถึง คุณคาของผลิตภัณฑในรูปของตัวเงิน ราคาที่เหมาะสมจะตองเปน
ราคาท่ีลกู คาพงึ พอใจ ขณะเดียวกันกิจการสามารถทํายอดขายและผลกําไรได ผูประกอบการ
จะตอ งตัดสนิ ใจตง้ั ราคา โดยพิจารณาจากสภาพการแขงขัน ความตอ งการของลูกคาและตนทุน
เปน สาํ คัญ

11

กลยุทธด า นชอ งทางจาํ หนา ย
การจําหนาย เปนชองทางการจัดจําหนายและกระจายสินคาไปยังผูบริโภค จะตอง
วิเคราะหชองทางการจําหนายผลิตภัณฑไปสูตลาดเปาหมายดวยวิธีการที่รวดเร็วท่ีสุดและ
สิน้ เปลืองนอยทสี่ ดุ และยดึ พ้ืนทีก่ ารขายใหม ากท่สี ุด
กลยุทธดานการสงเสริมการตลาด
การสงเสริมการตลาด เปนการสื่อสารทางการตลาดเพ่ือแจงขาวสารเก่ียวกับตัว
ผลิตภัณฑหรือบริการ และจูงใจใหเกิดพฤติกรรมการซ้ือ ตลอดจนเตือนความทรงจําเกี่ยวกับ
ผลิตภัณฑใหกับลูกคา ซึ่งสามารถทําไดดวยการโฆษณา การขายโดยใชพนักงานขาย การ
สง เสริมการขาย (การลด แลก แจก แถม) และการประชาสัมพนั ธ เปน ตน

เรอ่ื งท่ี 4 วิเคราะหก ลยทุ ธ

การวิเคราะหกลยุทธมีเปาหมายเพื่อใหแนใจวากลยุทธการตลาดท่ีวางไวนั้น มีความ
เหมาะสมกับเงอื่ นไขสภาพแวดลอ มท้ังสภาพแวดลอมภายนอกและภายในกิจการ และจะทําให
ธรุ กจิ บรรลตุ ามเปา หมายท่ีกําหนด

การวิเคราะหกลยทุ ธ ประกอบดวย
1. ความเหมาะสมสอดคลองกับสภาพแวดลอมภายในของกิจการ คือ จุดแข็งทเี่ รามี
2. ความเหมาะสมสอดคลองกับสภาพแวดลอมภายนอก คือ โอกาสที่เกิดข้ึน เชน
ความตองการของลูกคา ทเ่ี พิ่มมากขึ้น
3. ความเหมาะสมตอการทจ่ี ะทําใหบ รรลทุ ิศทางและเปาหมายการตลาดที่ตองการมุง
ไป เพราะเปน กลยทุ ธการตลาดที่ชัดเจนและทา ทายและเปน กลยทุ ธในเชิงรกุ เนอ่ื งจาก

3.1 มกี ารแบง สวนตลาดอยา งถูกตองเหมาะสม
3.2 มกี ารกําหนดกลุมลกู คาเปาหมายท่ชี ดั เจน
3.3 มีการวางตาํ แหนงสินคาของเราอยางเหมาะสม
3.4 มกี ารวิเคราะหก ลยุทธการตลาดในเร่อื งตา ง ๆ เชน กลยุทธผลิตภัณฑ กลยุทธ
ราคา กลยทุ ธช อ งทางการจําหนายและกลยุทธสง เสรมิ การตลาด

12

เรอ่ื งที่ 5 กจิ กรรมและแผนการพฒั นาการตลาด

กระบวนการวางแผนการพัฒนาการตลาด ประกอบดว ย
การวางแผนการตลาด หมายถึง การจัดทําวัตถุประสงค เปาหมายและกลยุทธ
การตลาด รวมตลาดตลอดจนการกําหนดวิธีปฏิบัติ โดยแสวงหา แนวคิดใหม ๆ ทางการตลาด
เพือ่ สนับสนนุ ใหแ นวทางการพฒั นาอาชพี ใหบรรลุเปา หมายในการสรา งยอดขาย
กลยุทธการตลาด หมายถึง การกําหนดแนวทางหรือวิธีที่จะบรรลุเปาหมายทาง
การตลาดกําหนดไว โดยอาศยั การใชส วนประสมการตลาด ซ่ึงประกอบไปดวยผลิตภัณฑ ราคา
ชองทางการจัดจาํ หนายสนิ คา และสง เสรมิ การตลาด มาใชเ ปนยุทธวิธีในการเจาะกลุมเปาหมาย
เพื่อประโยชนใ นการขายสนิ คา หรือบรกิ ารขององคกร ใหร วดเรว็ ถกู ตองและมปี ระสิทธภิ าพ
การวางแผนกลยุทธการตลาดและการขายจะมีประโยชนตอองคกรในแงของการ
กําหนดวิธีการท่ีจะบรรลุเปาหมายของการตลาดและการขายไดอยางตรงจุด รวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ อีกท้ังเปนการสรางวินัยในการวางแผนใหกับองคกรใหมีการทํางานอยางเปน
ระบบ แทนการแกไ ข หรอื วางแผนแกป ญ หาเฉพาะหนา ซง่ึ จะมีผลในการทาํ งานเปลี่ยนแปลงอยู
ตลอดเวลา
วตั ถปุ ระสงคข องการวางแผนการพฒั นาการตลาด
การวางแผนการตลาดมีจุดมุงหมายในการกําหนดวัตถุประสงคเปาหมายและกลยุทธ
การตลาดตลอดจนการกําหนดยทุ ธวธิ ีการปฏิบัติและการสรรหาสิ่งแปลก ๆ และแนวคิดใหม ๆ
ทางการตลาด เพื่อบรรลเุ ปาหมายขององคก รในการสรา งยอดขายและกาํ ไรท่ีพึงหวัง
การวางแผนการตลาด มีองคประกอบทส่ี าํ คัญดงั น้ี คอื
1. สถานการณท างการตลาด แผนการตลาดท่ีดี จะตองประกอบไปดวยการวิเคราะห
สถานการณทางการตลาด และขอมูลตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของกับการตลาด ผลิตภัณฑ การแขงขัน
ลักษณะการจัดจําหนายสินคา ตลอดจนภาวะเศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอมภายนอกตาง ๆ
ภาวการณเปลี่ยนแปลงของตลาดที่ผานมา ขอมูลท่ีจําเปนตองนํามาพิจารณา เชน ขนาดของ
ตลาดเปน เชนไร อตั ราการเจริญเติบโตของตลาดทผี่ านมา
2. ประเด็นท่ีเกี่ยวของกับการตลาด แผนการตลาดจะตองประกอบไปดวยการ
วิเคราะหถ งึ ชองทางและโอกาสตลอดจนจุดเดนจุดดอยของสินคา หรือบริการท่ีองคกรเสนอขาย
อยูใ นขณะนัน้ วามีปจจัยอะไรบางทีจ่ ะมีสวนในดานการเกอ้ื หนนุ หรือดา นลบตอผลติ ภณั ฑ

13

3. กลยุทธการตลาด คือกลยทุ ธก ารตลาดจะบอกรายละเอียดวาวัตถุประสงคทางการ
ตลาดแตละอยางน้ัน เราจะใชวิธีการอยางไรเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคดังกลาว ในขณะที่
วตั ถุประสงคทางการตลาดท่ีเรากําหนดนั้น ตองมีความเฉพาะ กําหนดขอบเขตตาง ๆ ชัดเจน
เกี่ยวเนื่องกบั พฤตกิ รรมการซ้อื ของผูบ รโิ ภค

4. การคาดคะเนผลกาํ ไร ขาดทนุ คือ การวางโปรแกรมการปฏิบัติงาน จะสามารถทํา
ใหการวางแผนดานงบประมาณตาง ๆ ท่เี กี่ยวขอ งกบั การตลาดหรือการขายมีความสะดวกและ
ชดั เจนมากขน้ึ

เมื่อเราวิเคราะหกลยุทธแลว งานข้ันตอไปคือการกําหนดกิจกรรมและแผนพัฒนา
การตลาด ซ่งึ จะเปนการกําหนดกิจกรรมที่จะเปนงานหลัก ๆ ที่จะตองทําภายใตกรอบของกล
ยทุ ธท กี่ ําหนดไว

กลยทุ ธดา นผลติ ภัณฑ
กจิ กรรมและแผนการพัฒนาในเรอ่ื งนี้ เชน ปรับปรงุ รปู แบบ ปรับปรุงหีบหอ สรางตรา
ย่ีหอ สรรหาสินคามาจําหนายใหม ีความหลากหลายมากข้ึน
กลยุทธด านราคา
กิจกรรมและแผนการพัฒนาในเร่ืองนี้ เชน ทําแผนการลดราคาเพื่อจูงใจลูกคา
ทําแผนการใชราคาเปน เครื่องมอื สง เสรมิ การขาย ทาํ แผนการต้ังราคาใหดเู หมอื นราคาถูก
กลยทุ ธเ รอ่ื งชอ งทางการจําหนาย
กิจกรรมและแผนการพฒั นาในเร่อื งนี้ เชน ทาํ แผนการขยายชองทางการจําหนายใหม
ทําแผนการทดลองขายในชองทางใหม ๆ ทําแผนการสรางตวั แทนจาํ หนา ยเพ่มิ มากขน้ึ
กลยทุ ธด านการสงเสรมิ การตลาด
กิจกรรมและแผนการพัฒนาในเรื่องน้ี เชน ทําแผนการโฆษณา ทําแผนการสงเสริม
การขาย ทาํ แผนการขายโดยใชพนกั งานขาย

14

แบบฝก หัด

ใหผ ูเรยี นตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี
1. ตลาดคืออะไร

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

2. การตลาดคืออะไร
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

3. ใหก าํ หนดเปา หมายทางการตลาดมา 3 ขอ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

15

4. กลยุทธการตลาดมีอะไรบาง
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
............................................................................................................................................

5. ใหยกตวั อยางกิจกรรมและการพัฒนาตลาดดานการสงเสริมการตลาดมาใหทราบ
พอสังเขป
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

16

บทท่ี 3
การจัดทาํ แผนพฒั นาการผลิตหรอื การบริการ

เรื่องท่ี 1 การกําหนดคณุ ภาพการผลติ หรอื การบรกิ าร

คณุ ภาพ หมายถึง คณุ สมบัติทุกประการของผลิตภัณฑ การบริการที่ตอบสนองความ
ตองการและสามารถสรางความพงึ พอใจใหแ กล ูกคา

ความสาํ คัญของการกําหนดคุณภาพการผลติ และการบริการ
การกําหนดคุณภาพการผลิตมีเปาหมายเพ่ือสรางความพึงพอใจใหแกผูใชสินคาน้ัน
การกําหนดคุณภาพจึงมีความสําคัญตอลูกคา ผูประกอบการซ่ึงเปนผูผลิตและสําคัญตอ
ภาพลักษณอ งคกรและตอ ประเทศ
1. ความสาํ คัญของคุณภาพตอลูกคา
ลูกคาหรือผูใชสินคานั้นยอมอยากไดสินคาที่มีคุณภาพ เชน มีความแข็งแรง ทนทาน
ใชง านไดนาน คมุ คาเงิน ลกู คาจงึ มคี วามสุข ความพึงพอใจ แนะนําใหก ับผูอ่ืนดว ย
2. ความสาํ คัญของคุณภาพตอบุคคล
ผูผลิตหรือผูใหบริการเม่ือทํางานอยางมีคุณภาพตรงกับความตองการหรือตรงกับ
ขอกาํ หนดกจ็ ะทําใหลดการสญู เสีย ทง้ั เวลา วสั ดุ อุปกรณ และสามารถสรา งผลผลิต และความ
ภาคภมู ิใจใหเกิดขนึ้ แกผ ผู ลติ ดวย
3. ความสําคญั ของคณุ ภาพตอองคก ร
องคกรทุกองคกรมีเปาหมายสรางสรรคผลงานคุณภาพตามความตองการของลูกคา
หุนสวน หรือองคกรที่เก่ียวของ เพ่ือใหบรรลุเปาหมาย คือ ผลกําไรที่พอเหมาะและความพึง
พอใจของลูกคา ถาองคกรมีความมุงม่ันในเรื่องคุณภาพเพ่ือใหลูกคาไดรับส่ิงดี ๆ ลูกคาก็จะ
พอใจและบอกตอ องคกรท่ีมคี ณุ ภาพจะตองสรา งคุณภาพใหเ กิดข้ึนตัง้ แตผลิตภัณฑจนถึงระบบ
บริหารขององคก ร คณุ ภาพจงึ มีความสาํ คัญตอความสาํ เร็จขององคก ร
4. ความสาํ คญั ของคณุ ภาพตอ ประเทศ
คุณภาพของคน คุณภาพของสินคา และคุณภาพขององคกรเปนส่ิงท่ีสําคัญ เร่ิมตน
จากการทําธุรกิจดวยความซื่อสัตย มีคุณธรรมในการผลิต ย่ิงปจจุบันโลกใหความสําคัญกับ
ระบบคุณภาพ สนิ คา ตอ งมีคุณภาพ

17

ผลติ ภณั ฑ
ผลติ ภณั ฑ คอื สินคา บรกิ าร หรือความคดิ ทต่ี อบสนองความตอ งการผบู ริโภค
โดยผานกระบวนการการตลาดจากผูผ ลิตหรอื ผูจ ําหนายไปยงั ผูใช สงิ่ ท่ตี อบสนองความตองการ
ของผูบริโภค แบง ออกเปน 3 ระดับ คือ
1. แกน แทของสนิ คา คือ ประโยชนห รือคุณคา ทเ่ี กิดข้นึ กบั ผบู รโิ ภค
2. กายภาพของสินคา คอื ตัวตน หรือรปู ลักษณของสินคา
3. สว นเพิ่มของสินคา คอื คุณคาและประโยชนท ี่เสริมใหกับสนิ คา
คณุ สมบัตทิ ่สี ําคญั ของผลิตภณั ฑ
คณุ สมบัติทสี่ าํ คญั ของผลติ ภัณฑ ประกอบดว ย คณุ ภาพของสินคา ลักษณะรูปลักษณ
ราคา ช่ือเสยี ง หรอื ยห่ี อ หรอื ตราสินคา การบรรจุภัณฑ การออกแบบผลิตภัณฑ การรับประกัน
การใหบริการหลังการขาย วัตถุดิบท่ีมีคุณภาพ ความคงทน ความปลอดภัยในการใชงาน
มาตรฐานของสินคา คุณคาของผลิตภัณฑ คุณคาตอจิตใจ คุณคาดานความสรางสรรค คุณคา
ดา นภูมิปญ ญาทองถ่ิน เปน ตน
ประเภทของผลติ ภณั ฑ
สามารถแบงออกเปน 3 ประเภทใหญ ๆ ดังน้ี
1. ผลิตภัณฑบริโภค หมายถึง ผลิตภัณฑท่ีซ้ือโดยผูบริโภคคนสุดทายเพ่ือใชในการ
บริโภคสว นบุคคล แบงเปน 4 ประเภท คอื

1.1 ผลิตภัณฑสะดวกซ้ือ มีลักษณะสําคัญ ดังนี้ ซ้ือบอย เปนสินคาท่ีราคาไมสูง
ตัวอยางเชน สินคาท่ีใชในชีวิตประจําวัน เชน นํ้าตาล นํ้าปลา เกลือ ผงซักฟอก สบู ยาสีฟน
เปนตน

1.2 ผลิตภัณฑเลือกซื้อ มีลักษณะสําคัญ ดังน้ี ซ้ือไมบอย เปนสินคาท่ีมีราคา
คอนขางสูง มีการกระจายสินคาแบบเลือกสรร เชน เสื้อผา กระเปา รองเทา โทรศัพทมือถือ
เปนตน

1.3 ผลติ ภณั ฑเจาะจงซื้อ มีลักษณะสําคัญ ดังน้ี เปนผลิตภัณฑท่ีมีราคาสูง มีการ
เปรียบเทียบคุณสมบัติตางของผลิตภัณฑในแตละยี่หอนอย เชน รถเบนซ นาฬิกาโรเล็กซ
เปน ตน

1.4 ผลิตภัณฑที่มีผูเสนอขาย มีลักษณะสําคัญ ดังนี้ ผูบริโภคมีความรูเกี่ยวกับ
ผลิตภัณฑนอยผูเสนอขายตองใชวิธีการอธิบาย ตัวตอตัว หรือเปนกลุม เชน ประกันชีวิต
ประกนั รถ เปน ตน

18

2. ผลิตภัณฑอุตสาหกรรม หมายถึง ผลิตภัณฑท่ีบุคคลหรือองคกรซื้อไปเพ่ือใชใน
กระบวนการผลิตหรอื ในการทาํ ธุรกิจ แบงเปน 3 ประเภท คือ

1. วัสดุและช้ินสว นประกอบ แบงออกเปน 2 สวน คือ
1.1 วัตถุดบิ เปน สินคา ทีเ่ กดิ จากธรรมชาติ เชน มันสาํ ปะหลัง สบั ปะรด เปน ตน
1.2 วัสดแุ ละชิ้นสว นประกอบการผลิต ซงึ่ ผานการแปรรปู มาแลว เชน พลาสติก

เหลก็ เสน
2. สินคาประเภททนุ แบงออกเปน 2 สว น คอื
2.1 ส่ิงตดิ ตัง้ ไดแก อาคารโรงงาน เครื่องจกั รขนาดใหญ เปน ตน
2.2 อุปกรณประกอบ ไดแก เคร่ืองมือและอุปกรณในโรงงานท่ีสามารถ

เคลอ่ื นยา ยหรือพกพา
เชน เคร่ืองคอมพวิ เตอร โตะ เกาอ้ี เปน ตน

3. วัสดุส้ินเปลืองวัสดุที่ใชในการบริการ เปนวัสดุอุปกรณที่ใชประกอบการ
ดาํ เนนิ งาน หรือใชในการซอมแซม บํารุงรกั ษาอปุ กรณ เครอื่ งมอื อุปกรณอื่นซ่ึงมีอายุการใชงาน
สน้ั ใชแลวหมดไป เชน ปากกา ดนิ สอ กระดาษ กาว เปนตน

3. การบรกิ าร หมายถงึ ผปู ระกอบการดําเนินกิจกรรมใหแกลูกคาเพ่ือใหลูกคาเกิด
ความพงึ พอใจ
และมีความสุขกาย สุขใจ มคี วามภาคภมู ใิ จ เชน รา นอาหาร รา นบริการตดั ผมรานบรกิ ารตัด
เยบ็ เสื้อผา เปน ตน

การจดั ทาํ แผนพัฒนาการผลติ หรือการบรกิ าร
ในการจัดทาํ แผนพฒั นาการผลิตหรือการบรกิ ารน้ัน จะเร่ิมตน จาก
1. การกําหนดคุณภาพการผลติ หรือการบริการทต่ี องการ
2. การวิเคราะหปจจัยการผลิตหรือการบริการเพื่อใหทราบวาตองใช ปจจัยการผลิต
อะไร หรืออยา งไรบาง และเรามีความพรอมหรอื ไม
3. การกําหนดเปาหมายการผลติ หรอื การบรกิ ารที่ตอ งการ
4. การกาํ หนดแผนกจิ กรรมการผลติ
5. การจดั ทาํ แผนการพฒั นาระบบการผลติ หรอื การบรกิ าร

19

เรือ่ งที่ 2 การวเิ คราะหทนุ ปจ จยั การผลติ หรือการบรกิ าร

การผลิต หมายถึง สินคาสําเร็จรูปท่ีมาจากโรงงานอุตสาหกรรมอาจครอบคลุมถึง
ธรุ กจิ การคาการคมนาคมขนสง โทรคมนาคมการทอ งเท่ียว

ตน ทุนการผลิต หมายถงึ รายจา ยทีเ่ กิดขึ้นใหไ ดผลผลติ ในรปู แบบของสนิ คา หรือบรกิ าร
เมื่อกําหนดคุณภาพของผลิตภัณฑหรือบริการแลว ผูผลิตหรือผูดําเนินการจะตอง
วิเคราะหวาตองใชปจจัยอะไรบางในการผลิตหรือบริการ เพื่อใหเกิดการผลิตหรือการบริการ
อยางมคี ณุ ภาพ
ตัวอยางการวิเคราะหทนุ ปจจัยการผลิต

ตวั อยา งการวิเคราะหก ารแปรรปู กระทอ นเปน กระทอนแกว

ทุนปจ จัยการผลิต ขอ มูลการวิเคราะห

1. วตั ถดุ ิบ พนั ธกุ ระทอ นเหมาะกับการทาํ กระทอ นแกว

- ผลกระทอ น กระทอ นแกไ ดขนาดทมี่ ีรสชาติของเปลอื กกระทอนเหมาะกบั การนํามา

- นา้ํ ตาลทราย กวนได (ไมออนเกนิ ไป)

- เกลอื มกี ระทอนในชมุ ชนมาก

- พริก นํา้ ตาลทรายมปี รมิ าณเพียงพอทีจ่ ะเค่ียวในแตละครง้ั ไมตอ งว่งิ ไปซื้อ

ครั้งละหอ เชนเดียวกับพรกิ และเกลือ

2. ทนุ เงิน มีกองทนุ มีแหลงเงินทุน มกี ารเขา หุน สว น หรอื ใชวิธีเลีย้ งตวั เอง โดย

หมุนเวยี นเงินลงทุน เม่ือขายได เกบ็ สวนหนึ่งเปนเงินทนุ หมนุ เวยี นการ

ลงทุน

3. ทุนความรู มีภมู ปิ ญญาดานการแปรรปู ผลไม ดานการกวน มผี ูรแู ละผสู รางสรรค

การหอ การทาํ ถุงท่มี เี ร่ืองราวของกลุม เรื่องราวของกระทอ น

4. ทุนแรงงาน มแี รงงานผผู ลิตอยใู นชุมชน เปนสมาชิกของกลมุ ทมี่ เี วลามารว มการ

ผลติ

5. ทุนทางสังคม มีความเปนเครือญาติ มกี ลุมตาง ๆ ในชมุ ชนทจ่ี ะเปน เครอื ขาย มีความ

เปน มติ ร มีความชวยเหลือเกอ้ื กูลกนั สงเสรมิ สนับสนุนกัน

20

เมื่อวิเคราะหแลวพบวามีทุนปจจัยพรอมก็ดําเนินการ ถาไมพรอมตองรีบจัดหาให
พรอ ม หรอื เมือ่ วิเคราะหแลว พบวาตอ งลงทนุ มากในการดําเนินการใหไดคุณภาพตามท่ีกําหนด
กอ็ าจตอ งพิจารณาปรับเปลี่ยนวธิ ีการหรือปรับเปลย่ี นการกําหนดคณุ ภาพผลติ ภัณฑหรือบริการ
ใหมใหเ หมาะสม

นอกจากการวิเคราะหแยกแยะทุนปจจัยการผลิตออกมาใหชัดเจนในประเด็นตางๆ
เหลานนั้ เราอาจแบงทนุ ปจจัยการผลติ ออกเปน 2 กลุม ใหญ ๆ คอื

1. ทนุ คงที่
เปนทุนที่เราใชไมวาเราจะผลิตสินคามากหรือนอยแคไหน เชน เงินลงทุนเริ่มแรก

เพื่อนาํ มาใชซอ้ื อาคารสถานที่
2. ทนุ แปรผนั หรอื ทุนหมนุ เวียน
เปนทุนท่ีเราใชมากหรือนอยตามกิจกรรมการผลิตหรือการขาย เชน เงินที่ใชซ้ือ

วตั ถุดิบคานายหนาการขาย หรอื เปนเงินท่ตี อ งใชห มุนเวยี นในการขาย
การแยกพิจารณาทุนเปน 2 แบบนี้ จะไปเก่ียวโยงกับการจัดหาเงินมาลงทุนให

เหมาะสม โดยทั่วไปผูประกอบการควรมีเงินลงทุนสําหรับทุนคงท่ี ในสวนของทุนผันแปรหรือ
ทุนหมุนเวียนนั้น ถาเรากยู ืมมาเราจะตองมีความสามารถในการขายและการเก็บเงินใหตรงกับ
รอบระยะเวลาการจายเงนิ รวมท้งั จะนําขอมูลไปใชในการคาํ นวณจุดคมุ ทนุ ดวย

เรอื่ งท่ี 3 การกําหนดเปาหมายการผลติ หรอื การบรกิ าร

การกําหนดเปา หมายการผลิต หมายถึง การกําหนดวาจะผลิตสินคาอะไร สินคาจะมี
คณุ ภาพและปริมาณเทา ใดภายในระยะเวลาท่ีกําหนด การตั้งเปาหมายอาจมีการตั้งเปาหมาย
เปน ระยะ ๆ เชน 3 เดือนแรก ระยะ 3 เดือนตอไป เพื่อใหสามารถดําเนินการและปรับตัวไดดี
ซึ่งการต้ังเปาหมายการผลิตจะตอ งสอดคลอ งกับเปาหมายการตลาดทีต่ องการ เชน การวางแผน
การผลิตมากหรือนอยเทาใดตองกําหนดใหชัดเจน และสอดคลองกับเปาหมายการตลาดและ
แผนการขายที่วางไว ไมผลิตสินคาท่ีนอยเกินไปจนไมพอขายหรือผลิตมากเกินไปจนเหลือ
กลายเปนสินคา เกา เกบ็

21

เปา หมายการตลาด

กลยทุ ธสูเปา หมาย

แผนการตลาด

แสดงความสมั พนั ธของเปาหมายการตลาดและเปาหมายการผลติ

เร่อื งที่ 4 การกําหนดแผนกจิ กรรมการผลติ

ประโยชนข องการกําหนดแผนกิจกรรมการผลิต จะทําใหเกิดการผลิตอยางเปนระบบ
เปน ข้ันเปนตอน สามารถควบคุมตนทุนการผลิตไดไมบานปลาย สามารถกําหนดปจจัยตาง ๆ
ตอ งใช ซึ่งทาํ ใหสามารถกําหนดทุนตัวเงินไดวาจะตองเตรียมเงินลงทุนเทาไร เตรียมปจจัยการ
ผลติ ตา ง ๆ เทา ไหรและเม่ือใด

โดยทั่วไปในการผลิตสินคาและบริการ จะเร่ิมจากการวางแผนการผลิต ซ่ึงมี
กระบวนการ คอื

1. กาํ หนดเปาหมายการผลติ ทต่ี อ งการ
2. วางแผนกจิ กรรมการผลติ
3. วางแผนการควบคุมกิจกรรมการผลิต ทั้งในเชิงตนทุนหรือคาใชจายคุณภาพและ
ระยะเวลาทใ่ี ชใน
การผลิต

การวางแผนการผลิต ดําเนนิ การผลติ ควบคุมการผลติ

แสดงความสมั พันธข องการวางแผนการผลิต
การดาํ เนนิ การผลิต และการควบคุมการผลติ

22

เรือ่ งท่ี 5 การพฒั นาระบบการผลติ หรือการบรกิ าร

การพัฒนาระบบการผลิตหรือการบริการ ตองเริ่มจากการวิเคราะหกระบวนการผลิต
หรือการบริการเพ่ือใหเขาใจในขั้นตอนหรือกระบวนการท้ังหมด เพ่ือจะไดวิเคราะหความ
เหมาะสมของกระบวนการ จุดแข็งและจุดออนของกระบวนการเพ่ือพัฒนากระบวนการหรือ
ระบบการผลติ นัน้ ๆ ใหด ขี นึ้

การประเมนิ ระบบการผลิต
เปนการประเมินจุดออน จุดแข็ง โอกาสและอุปสรรคของระบบการผลิตเพ่ือพัฒนา
ระบบการผลติ ใหด ีข้ึน โดยพิจารณาใหครอบคลุมตามระบบการผลิตที่ไดเสนอไวคือปจจัยการ
ผลิต กระบวนการผลิตและผลผลิต โดยจุดแข็งและจุดออนน้ันจะเกิดจากการวิเคราะห
สภาพแวดลอมภายในของกจิ การในเรื่องการผลติ วา เรามีกระบวนการผลิตท่ีมีจุดแข็งในเร่ืองใด
และเราตองพิจารณาจุดออนของการผลิตดวยวามีเรื่องอะไร สวนโอกาสและอุปสรรคจะเกิด
จากการวิเคราะหสภาพแวดลอ มภายนอกกระบวนการผลติ ของเรา

ตวั อยางการผลติ ชมพสู าแหรกกวนตองมกี ารประเมินองคป ระกอบของการผลติ ดงั น้ี

ปจจัยการผลติ กระบวนการผลติ ผลผลติ
- การตกลงเร่ืองราคาและ
คุณภาพวัตถุดบิ - การตรวจสอบคณุ ภาพ - ตรวจสอบจาํ นวนและ
- การประสานกบั ผูขาย
วัตถดุ บิ ระหวา งการผลติ คุณภาพของผลผลิต

- การตรวจสอบคุณภาพ - การตรวจสอบการผลติ ตาม
วัตถุดิบ
ขัน้ ตอน

- ตรวจสอบการทําหนา ทขี่ อง

ทีมงานการผลติ

แสดงตัวอยางประกอบประเมนิ ระบบการผลิตชมพูสาแหรกกวน

23

เมอื่ วเิ คราะหกระบวนการผลติ ชมพสู าแหรกกวนแลวพบวามี
จุดออ น ใชว ัตถุดิบมาก ใชเวลาผลิตนาน
จุดแข็ง ทมี งานการผลิตมปี ระสบการณมาก
โอกาส มหี นว ยงานของรฐั ใหข อมูลเรอื่ งการทดลองคนควาการกวนชมพูสาแหรก
และใหความรเู ร่ืองการควบคุมคณุ ภาพ
อปุ สรรค แหลง วัตถดุ ิบมีจํากัด
จากผลการวเิ คราะหจะนําไปสกู ารพจิ ารณาแนวทางในการพฒั นากระบวนการผลิต
การพัฒนากระบวนการผลติ
ในการพัฒนากระบวนการผลิต เพ่ือใหร ะบบการผลิตเร็วข้ึน ตนทนุ การผลิตต่ําลง และ
ผลิตสินคาไดมากขึ้นและไดคุณภาพมากข้ึน ในตัวอยางของการผลิตชมพูสาแหรกน้ัน อาจ
พัฒนากระบวนการผลิตเองหรือไปขอความชวยเหลือจากผูเชี่ยวชาญการผลิต มาคอย
ตรวจสอบใหค วามชว ยเหลือและใหความรู เชน
1. ดูแลเรือ่ งการปรงุ รสชาตจิ นไดมาตรฐาน
2. ดูแลเร่ืองความออนความแกของไฟในการกวน
3. ดูแลเพอื่ หาทางลดขน้ั ตอนหรือเวลาทีใ่ ชในการผลิตลง
4. ดแู ลเรือ่ งความสะอาดในการกวน ความปลอดภัยไมม สี ารปนเปอ น
5. การตรวจสอบมาตรฐานของผลผลิต คือคุณภาพผลผลิตท่ีไดมาตรฐานและการ
บรรจุหีบหอ ทส่ี วยงาม และสะดวกในการบรโิ ภค

24

แบบฝก หัด

ใหผูเรยี นตอบคําถามตอ ไปนี้
1. คุณภาพหมายถงึ อะไร

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

2. ใหยกตวั อยา งเปาหมายการผลติ มา 3 ขอ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

3. จงอธบิ ายความสาํ คญั ของแผนกจิ กรรมการผลิต
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

25

4. จงยกตวั อยา งการพัฒนากระบวนการผลติ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

26

บทที่ 4
การพฒั นาธรุ กจิ เชิงรุกเพ่อื พฒั นาอาชีพใหม ีอยมู ีกนิ

เรอื่ งท่ี 1 ความจําเปนและคณุ คาของธรุ กิจเชิงรุก

การทาํ ธรุ กิจเชงิ รุก หมายถงึ การทาํ ธุรกิจที่มุงใหเกิดการพัฒนาปรับปรุงเปล่ียนแปลง
ไมหยุดอยูกับที่ผูประกอบธุรกิจจะตองติดตามขาวสารการเปล่ียนแปลงตาง ๆ ของ
สภาพแวดลอม เชน ความตองการของลูกคาการเคล่ือนไหวตาง ๆ ของคูแขง และ
ความกาวหนาทางเทคโนโลยีเพื่อนําขอมูลมาใชในการพัฒนา ปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงตัว
สินคาและบริการใหทันสมัยตรงตามความตองการของลูกคาใหมากที่สุด ดังน้ันการประกอบ
ธุรกิจจงึ มคี วามจาํ เปนตองดาํ เนนิ ธรุ กิจในเชงิ รกุ เพราะการธุรกิจเชิงรุกทําใหเกิดคุณคาและเกิด
ประโยชนตอ ตวั ธุรกิจอยางยัง่ ยืน

กลยุทธสงครามการตลาดเชิงรุก คือ กลยุทธทางการตลาดท่ีมีเปาหมายเพื่อบรรลุ
เปา ประสงคบ างอยาง โดยทวั่ ไปจะเปนการชิงสวนแบงทางการตลาดจากคูแขงท่ีเปนเปาหมาย
นอกจากสวนแบงการตลาดแลว กลยุทธการตลาดเชิงรุกยังมีจุดมุงหมายท่ีจะใหไดมาซ่ึงกลุม
ลกู คา เปาหมายหลกั กลมุ ตลาดระดับบนและกลมุ ลกู คาที่มีความภักดีสูง

ปจจยั สําคญั
ปจจัยหลกั ของกลยุทธม ี 4 ขอ คือ
1. ประเมินจุดแข็งของคูแขงที่เปนเปาหมาย พิจารณาถึงความสนับสนุนที่จะไดจาก
พนั ธมติ ร ของคแู ขง อนึ่ง ควรเลอื กเปา หมายเพยี งหนึง่ เดยี วในการจโู จม
2. คนหาจุดออ นในตาํ แหนง ของคแู ขง โจมตีไปยังจดุ นนั้ ควรพจิ ารณาดูวา การที่คูแขง
เปาหมายจะไดรับแรงสนับสนุนเพ่ือกลับมาอยูในตําแหนงที่ไมไดเสียเปรียบอีกครั้งตองใช
ระยะเวลาเทาไร
3. เปดฉากโจมตีใหลงไปในตาํ แหนงท่ีจําเพาะเจาะจงทส่ี ุดเทาทีจ่ ะเปนไปได เน่ืองจาก
ธรรมชาตขิ องผูตง้ั รับจะตองตง้ั รบั ในทุกทศิ ทางท่ีอาจจะถกู โจมตจี ึงเปนขอไดเปรียบทางกลยุทธ
ของผโู จมตีใหสามารถทมุ เทกาํ ลงั ไป ณ จุด ๆ เดียว
4. เปด ฉากการโจมตีใหเ ร็ว พลงั ของการโจมตีแบบไมค าดฝน ใหผ ลทีม่ ากกวาการโจมตี
ดวยกําลงั มหาศาล

27

กลยทุ ธการตลาดเชิงรุก มี 3 รูปแบบ ดังน้ี
1. การโจมตีดานหนา เปนการโจมตีคูแขงแบบตาตอตา ฟนตอฟน เชน การแขงขัน
ดานผลิตภัณฑกับคูแขงการแขงขันดานราคา การแขงขันดานการโฆษณาของคูแขง หรือการ
แขงขันในอันดบั การตลาด
2. การจูโจมดา นขา ง เปนการโจมตจี ุดออ นของคูแขง โดยใชจุดแขง็ ท่ีตนเองมีอยูในทาง
การตลาดกลยุทธในการจูโจมดานขางและการลอมคูแขง มักจะนํามาใชในการโจมตีจุดออน
ทางการของคแู ขงที่เขาทาํ ไดไมดเี ทาทค่ี วร
3. ยุทธวธิ ีกระโดดขาม กลยุทธน้ีเปนการสลายกําลังคูตอสูไปพรอมกับความสามารถ
ในการแขงขัน ซง่ึ หมายถึงการพัฒนาเทคโนโลยีใหม ๆ หรอื สรา งแบบจาํ ลองธุรกิจใหมๆ เปนกล
ยุทธแ หง การปฏิวัตทิ ฝี่ า ยรกุ จะเปนผูเ ขียนกฎในการแขงขันขึ้นใหม กลยุทธนี้จะมีประสิทธิภาพ
มาก หากมีการดําเนนิ การอยางเปนรูปธรรม
แนวทางการพฒั นาธรุ กิจเชงิ รกุ
แนวทางการพฒั นาธุรกจิ ในเชิงรกุ ประกอบดว ย
1. ผูประกอบอาชพี ตองคิดพฒั นาปรบั ปรุงการทํางานของตนอยูตลอดเวลาไมหยุดอยู
กับที่ การคดิ ไมจ ําเปนตองเปน เรื่องใหญเปน เรื่องเลก็ ๆ กอใหเ กดิ ประโยชนได
2. ผูประกอบอาชีพตองคิดพัฒนาสรางสรรค สรางมุมมองใหม ๆ นวัตกรรมตาง ๆ
เพอื่ สรา งความแตกตา งสรา งคุณคา ใหม ๆ ใหเกิดแกกจิ การและลกู คา
3. ตองศึกษาคนควาความรูใหม ๆ รวมท้ังติดตามขาวสารการเปลี่ยนแปลงตาง ๆ
ที่เกิดข้ึนเพื่อใหส ินคาและบรกิ ารมีความทันสมยั
4. ตองศึกษาเปรียบเทยี บกับคูแ ขงขันอยูเสมอเพ่ือยกระดับสินคาและบริการใหดีกวา
คแู ขง ขันและตอบสนองความตอ งการของลูกคา ไดดีกวา

เรือ่ งท่ี 2 การแทรกความนยิ มเขาสคู วามตองการของผูบรโิ ภค

ความสําคัญของเร่ืองความตองการขอผูบริโภค ในการวางแผนการขายสินคาหรือ
บริการใด ๆ ผูบริหารจะตองมีขอมูลมาประกอบการตัดสินใจ ขอมูลเกี่ยวกับผูบริโภคจะถูก
นํามาใชในการวิเคราะหแ ละการวางแผนทางการตลาด เหตุท่ีนักการตลาดจําเปนตองใหความ
สนใจเกี่ยวกับกลุมผูบริโภคและความตองการของผูบริโภคก็เพราะวาผูผลิตสวนใหญจะผลิต
สินคาท่ีคลายคลึงกัน และขายใหกับกลุมผูบริโภคกลุมเดียวกัน การกําหนดรูปแบบผลิตภัณฑ

28

และตรายี่หอ โดยยึดถือความตองการของผูบริโภคจะเปนเครื่องชวยใหผูบริโภคตัดสินใจได
งายขนึ้

นักบริหารการตลาดทราบกันดีอยูแลววาผูบริโภคทุกคนไมเหมือนกันแตละคนจะมี
บางอยางแตกตางกันไปจากผูบรโิ ภคอ่ืน ๆ ซึ่งจะเห็นไดชัดเจนยิ่งข้ึนเมื่อมีความปรารถนาในแง
ของความตองการของผูบริโภค ดังนั้นนักบริหารการตลาดตองมีความเขาใจถึงโครงสรางความ
ตอ งการของผูบริโภค ซึ่งจะชี้ใหเ หน็ วาความตอ งการนั้นจะเกดิ ขนึ้ จากอะไร

ความตอ งการของผบู รโิ ภคจาํ แนกออกเปน 2 ประเภท โดยกวาง ๆ คือ
1. ความตองการทางดา นรา งกาย เชน ความหวิ กระหาย การนอน ความอบอุน
เปน ตน
2. ความตองการทางดานอารมณหรือดานจิตวิทยา เชน ความปลอดภัย ความรัก
การยอมรบั ความพอใจในความงาม เปน ตน การบรหิ ารการตลาดตองเขาใจลึกถึงรายละเอียด
ของความตอ งการทงั้ สองประเภทดังกลา ว เพื่อเอามาเปน จดุ ขายในการขายสินคา และเปนสวน
หนึ่งในการโฆษณา
การแทรกความนิยมเขา สูความตอ งการของผูบริโภคเปนสิ่งจําเปนเพ่ือใหผูบริโภคเกิด
ความตองการในการบรกิ ารสินคา
แนวทางในการแทรกความนิยมเขาสคู วามตองการของผบู ริโภค คือ
1. การติดตามและวิเคราะหความตองการของลูกคาและกระแสการเปล่ียนแปลง
ตา ง ๆ ท่ีเกิดข้ึน เชนกระแสของการรักษาสภาพแวดลอม การแสดงความรับผิดชอบตอสังคม
และการใสใจสุขภาพ เพื่อการนําขอมูลตางไปใชในการปรับปรุงสินคาและบริการใหตรงกับ
ความตอ งการ
2. การใชกลยุทธก ารตลาดเปน เคร่ืองมือในการแทรกความนิยม ประกอบดวย

2.1 กลยทุ ธผลติ ภณั ฑ
2.1.1 สินคาของเราตองปรับปรุงเปลี่ยนแปลงใหตรงกับความตองการของ

ลกู คา และกระแสการเปล่ียนแปลงดังทกี่ ลา วมาแลวในขอ 1
2.1.2 ชอื่ ยหี่ อ ตอ งตง้ั ชือ่ ยหี่ อ ใหนาสนใจ และดึงดดู ใจลูกคาใหจ ดจาํ ได
2.1.3 คุณภาพสินคาตองมีคณุ ภาพ เหมาะสมกบั ราคา การจัดทําบรรจุภัณฑที่

สวยงาม

29

2.2 กลยทุ ธร าคา
ราคาจูงใจ ควรต้ังราคาท่ีใกลเคียงกับราคาคูแขงขัน ไมตองต้ังราคาใหสูงกวา

หรือต่ํากวา แตสินคาเราตองมีคุณภาพหรือคุณสมบัติอ่ืนที่ดีกวาหรือตั้งราคาใหลูกคารูสึกวา
ราคาถกู

2.3 กลยทุ ธชองทางการจาํ หนาย
ชอ งทางการจําหนาย ลูกคาตองพบเห็นหรือเขาถึงสินคาที่ตองการไดงาย ใน

ชองทางที่เหมาะสมและเปนที่นิยม เชน รานคาแบบทันสมัย (Modern Trade) หรือรานที่มี
การตกแตง สวยงามนา ชม

2.4 กลยทุ ธก ารโฆษณาและสง เสรมิ การขาย
2.4.1 กลยุทธการโฆษณา ตองมีการโฆษณาเนนยํ้าตัวสินคาและบริการ เชน

ทาํ แผน พบั ปา ยโฆษณา โดยมีขอ ความและรูปภาพทีส่ วยงาม นา สนใจ หรือจูงใจอยากซ้ือและใช
สนิ คา

2.4.2 กลยุทธการสงเสริมการขาย เชน การใหทดลองชิม การแจกตัวอยาง
สินคา จดั การขายเปนชุด

เรอื่ งท่ี 3 การสรา งรปู ลกั ษณค ณุ ภาพสินคา ใหม

รูปลักษณหรือภาพลักษณ หมายถึง ภาพที่ปรากฏใหเห็นวาส่ิงน้ันเปนอยางไร
โดยท่ัวไปเราตองการใหเห็นภาพลักษณท่ีดี ที่นาพึงพอใจหรือนาประทับใจ ซึ่งภาพลักษณที่ดี
นัน้ ควรจะตอ งตรงกับขอเทจ็ จริงดว ยมใิ ชเปน ภาพท่ีสรางขึ้นเทา น้นั

การสรางรูปลักษณหรือภาพลักษณนั้น นิยมใชการตั้งช่ือและตราย่ีหอที่นาสนใจ
รวมท้งั มีการโฆษณาประชาสมั พนั ธเ พื่อเนน ยํา้ ภาพลักษณใหมท ตี่ อ งการ

รปู แบบที่มคี วามนยิ มในการนําเสนอเพือ่ ใหต ลาดเกดิ ความรูจ ักและนยิ ม ดงั นี้
1. การจัดฉากต้ังวางสินคา เสมือนสินคายี่หอนั้นเปนหนึ่งในขาวของเคร่ืองใชในบาน
หรือท่ที ํางานของตัวละครในเร่ือง หรืออาจจัดฉากใหตัวละคร เปดรานซูเปอรมารเก็ต และนํา
สินคาตาง ๆ มาตงั้ โชวในราน เปนตน
2. การผกู สนิ คาไวกบั บทสนทนาของตวั ละครและโครงเรื่องบอยคร้งั จะเห็นตัวละครมี
บทสนทนาเกยี่ วกับสินคา

30

3. การแฝงดวยภาพกราฟก ปายโฆษณาขนาดใหญขณะเปลี่ยนฉากเม่ือตองการบอก
วาฉากตอไป เหตุการณจะเกิดขึ้นที่ใดก็จะใชสถานท่ีเปนสัญลักษณ เชน อาคาร ปายรถเมล
รานอาหาร โดยสถานท่ีท่ีวานี้จะมีปายโฆษณาขนาดใหญติดอยูดวยคลายกับที่เราเห็นไดท่ัวไป
เวลาขับรถ แตจ ะใชเ ปนภาพกราฟก ตัดตอใหเหมอื นกบั วา มีการโฆษณาน้ีติดอยูท่ีน่นั จรงิ ซ่ึงผูชม
ก็จะไมรสู กึ ขดั ใจเพราะรูสกึ เพลดิ เพลิน กับละครมากกวา

4. การทแ่ี บรนดตาง ๆ ลงทนุ เปนผูผลติ รายการโทรทัศนเองถือเปนอีกหน่ึงพัฒนาการ
ของการโฆษณาประชาสัมพนั ธซ่ึงไดทั้งการรับรูในเร่ืองของตวั สินคา และการรับรูใ นเรื่องของแบ
รนด โดยการนําสินคาหรือแบรนดเขาไปผูกไวกับทุกองคประกอบของรายการ หรือท่ีเรียกวา
Branded Content

แนวทางการสรางรูปลกั ษณค ุณภาพสินคาใหม
การสรา งรปู ลักษณส นิ คา ใหมน น้ั โดยทัว่ ไปจะเร่ิมจาก
1. ตรวจสอบคุณภาพสินคาของเราวามีขอดี หรือจุดเดนในเร่ืองอะไร เพื่อจะไดนํา
ขอ มูลน้มี าสรางภาพลกั ษณ ถา คุณภาพหรือรูปลกั ษณเ ดิมของเราไมชัดเจน หรอื ยังไมดีพอก็ตอง
แกไ ขปรบั ปรุงใหดี
2. นําขอมูลทางดานคุณภาพท่ีดีน้ันมาใชในการสรางรูปลักษณหรือภาพลักษณของ
สนิ คา เชน กําหนดรูปลกั ษณหรือภาพลกั ษณข องสินคา เชน กําหนดรูปลักษณหรือภาพลักษณ
ในเรื่องความใหมสดของสินคาหรอการมีรสชาติอรอยนุมนวล หรือการมีประสิทธิภาพการใช
งานดี เชน นํา้ มนั นวดสมนุ ไพร เปน ตน
3. ควรมีการต้ังชื่อสินคา และตราย่ีหอดวย โดยการต้ังชื่อนั้นควรใชช่ือท่ีสุภาพ
เหมาะสม สน้ั กะทัดรัดเพอ่ื ใหจดจําไดง า ยและอาจสอ่ื ใหเหน็ คณุ ภาพ หรอื จดุ ขายท่ีตองการ เชน
ยาทัมใจ ยาปวดหาย เปนตน สําหรับตรายี่หอนั้นก็ควรออกแบบใหสอดคลองกับชื่อย่ีหอ
ออกแบบใหส วยงามนา รักและมีความหมายท่ีดี
4. ทาํ การโฆษณาประชาสัมพนั ธภ าพลกั ษณค ุณภาพสินคา ใหมน ีอ้ อกไป โดยใชสอ่ื และ
วิธีการตาง ๆ เชน ทําแผนปายโฆษณาประชาสัมพันธภาพลักษณคุณภาพสินคาใหมนี้ออกไป
โดยใชสื่อและวิธีการตาง ๆ เชน ทําแผนปายโฆษณาประชาสัมพันธหนารานและสถานที่ท่ี
เหมาะสม แจกแผน พบั หรอื ฝากขาวประชาสัมพันธ หรือแจกสินคาตัวอยางใหทดลอง เปนตน
ทงั้ นเ้ี พือ่ เปน การเนน ยํ้าภาพลกั ษณท่ตี อ งการเปน สาํ คัญ
5. เพ่ิมประสทิ ธภิ าพการผลติ และลดตน ทุนใหต ่าํ ลง เชน ควบคุมของเสียจากการผลิต
พยายามลดตน ทุนการผลิต เปน ตน

31

เรือ่ งที่ 4 การพฒั นาอาชพี ใหม ีความม่ันคง ความพออยู พอกิน มรี ายได

ความหมายของการพออยูพอกินมคี วามสมั พนั ธไปกับความสมดุลระหวางรายได และ
รายจา ย การมีรายไดแ ละการออม

รายได หมายถึง ผลตอบแทนท่ีกิจการไดรับจากการขายสินคาหรือบริการตามปกติ
ของกิจการรวมท้ังผลตอบแทนอ่ืน ๆ ที่ไดเกิดจากการดําเนินงานตามปกติ รายไดแบงออกเปน
2 ประเภท ดงั นี้

1. รายไดจ ากการขาย (Sales) หมายถงึ รายไดท เี่ กดิ จากการขายสินคาหรือบริการอัน
เปน รายไดจากการดาํ เนินงานตามปกติ

2. รายไดอื่น (Other incomes) หมายถึง รายไดท่ีมิไดเกิดจากการดําเนินงาน
ตามปกตขิ องกิจการซงึ่ เปน รายไดท ไี่ มใชร ายไดจ ากการขายสินคา หรอื บรกิ ารนนั่ เอง

การออม คือ รายไดเม่อื หกั รายจา ยแลว มีสวนซ่ึงเหลอื อยู สว นของรายไดที่เหลืออยูซึ่ง
ไมไดใชสอยออกไป เรียกวาเงินออม โดยทั่วไปการออมจะเกิดขึ้นก็ตอเม่ือบุคคลน้ันมีรายได
มากกวา รายจา ยของเขา

ความสาํ คญั ของเงินออม เงนิ ออมเปน ปจจัยที่จะทําใหเปาหมายซึ่งบุคคลกําหนดไวใน
อนาคตบรรลุจุดประสงค เชน กําหนดเปาหมายไววาตองมีบานเปนของตนเองในอนาคตใหได
เงนิ ออมจะเปน ปจ จยั สําคญั ที่จะกําหนดเปาหมายที่วางไวเปนจริงขึ้นมาได ส่ิงจูงใจในการออม
คือ การท่คี นเรามีเปาหมายอยา งหนึ่งอยางใดในอนาคตกําหนดไวชัดเจนแนนอนก็จะทําใหเกิด
ความกระตือรือรน ที่จะเกบ็ ออมมากข้ึน

การลงทุน คือ การนําเงินที่สะสมไวไปสรางผลตอบแทนท่ีสูงกวาการออม โดยการ
ลงทุนในพนั ธบตั รรฐั บาล หรือหลกั ทรพั ยตาง ๆ ซึ่งจะมคี วามเส่ยี งทีส่ ูงข้ึน

32

แบบฝก หัด

ใหผ เู รยี นตอบคําถามตอ ไปน้ี
1. จงอธบิ ายความจําเปนและคุณคา ของธุรกิจเชิงรุก

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

2. จงยกตวั อยางแนวทางการแทรกความนิยมเขาสูความตองการของผูบริโภคโดยใช
กลยุทธการตลาดเปนเครือ่ งมอื
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

3. จงอธบิ ายแนวทางการสรา งรูปลักษณค ณุ ภาพสินคา ใหมใหทราบพอสังเขป
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

33

4. จงอธบิ ายแนวทางการพัฒนาอาชพี ใหมอี ยมู กี นิ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

34

บทท่ี 5
โครงการพัฒนาอาชพี ใหมอี ยูมกี นิ

เรื่องที่ 1 การวิเคราะหค วามเปน ไปไดข องแผนตาง ๆ

แนวคิดของการจดั ทาํ แผนปฏิบัติการ
แผนปฏิบัติการ คือ เครื่องคํ้าประกันวาเปาหมายในการทํางานในแตละปมีโอกาส
บรรลุเปาหมายตามทกี่ ําหนดไว
วตั ถปุ ระสงคของการจัดทําแผนปฏบิ ตั กิ าร
1. เพอ่ื ใหมน่ั ใจวามีแนวทางในการสรา งความสาํ เรจ็ ใหกับเปาหมายทก่ี ําหนดไวไ ด
2. เพอ่ื ปองกันและลดความเสี่ยงท่ีอาจเกดิ ข้ึนในการทาํ งานไวล วงหนา
3. เพื่อลดความขัดแยง ในการทาํ งานทีต่ อ งเกย่ี วขอ งกับหลายหนวยงาน
4. เพอ่ื ลดความผดิ พลาดและความซํ้าซอ นในการทํางาน
5. เพื่อจัดลําดับความสําคญั และเรงดวนของการทํางานไวลว งหนา
6. เพ่ือใชในการมอบหมายงานใหกับผูปฏิบัติท่ีเก่ียวของไดอยางมีประสิทธิภาพมาก
ยิง่ ข้ึนเพราะทกุ คนจะทราบวา ใครจะทาํ อะไร เม่ือไร อยางไร
7. เพอ่ื ใชใ นการกาํ หนดงบประมาณคา ใชจ ายประจาํ ป
8. เพ่ือใหแผนทีว่ างไวม ีความเปนไปไดและใกลเ คียงกบั การที่จะปฏิบัติจริงใหมากที่สุด
ความหมายของการวางแผน
การวางแผน เปน การใชความคิดมองจนิ ตนาการ เตรยี มวธิ ีการตาง ๆ เพ่ือคัดเลือกทาง
ท่ีดีทส่ี ดุ ทางหนึง่ กาํ หนดเปาหมายและวางกาํ หนดการกระทาํ น้ัน เพ่ือใหสําเร็จตามจุดประสงค
ที่วางไว
ประโยชนของการวางแผน
1. ชวยใหม กี ารตดั สนิ ใจอยางมหี ลกั เกณฑ
2. การวางแผนเปนศนู ยกลางประสานงาน ทาํ ใหทุกสว นงานมีความสอดคลองกัน
3. การวางแผนทําใหการปฏิบัติงานเปนไปโดยประหยัด มีประสิทธิภาพ และ
ประสทิ ธิผล

35

4. การวางแผนเปนเคร่อื งมือในการควบคมุ งาน เพื่อการติดตามผลและตรวจสอบการ
ปฏบิ ัติงาน

ประเภทของแผน มี 4 ประเภท ดงั นี้
1. แผนพัฒนาระยะยาว (10-20 ป) กําหนดเคาโครงกวาง ๆ ในทิศทางที่จะพัฒนาไป
อยา งไร
2. แผนพัฒนาระยะกลาง (4-6 ป) โดยคาดคะเนวาในชวงระยะเวลาดังกลาว จะทํา
อะไรบา ง จะมโี ครงการพัฒนาอะไร จะใชง บประมาณและทรัพยากรมากนอ ยเพยี งไร
3. แผนพฒั นาประจําป (1 ป) ความจริงแผนนี้มีอยูในแผนระยะกลางอยูแลวแตเปนการ
ทําไวลวงหนาหลายป ขอมูลและความตองการอาจไมสอดคลองกับปจจุบัน จึงตองจัดทํา
แผนพฒั นาประจาํ ปข ึ้น เพอ่ื ขอตั้งงบประมาณประจําป
4. แผนปฏิบัติการประจําป (1ป) งบประมาณประจําปมักมีการตัดทอนงบประมาณ
ออกตามความเหมาะสม จากกระทรวง ทบวง กรม จึงจําเปนตองปรับแผนปฏิบัติการประจําป
เพ่ือใหสอดคลองกับเงินงบประมาณท่ีไดรับอนุมัติ ซึ่งเรียก แผนปฏิบัติการประจําป เพื่อเปน
การสรา งความเขาใจในสถานการณที่เปนอยู ท้ังแผนการผลิตของเราวาเปนอยางไรเหมาะสม
แลวหรือไม แผนงานดานการตลาดของเราเปนอยางไร มีความชัดเจนเหมาะสมแลวหรือไม
เพอื่ ทจ่ี ะนําขอมูลไปใชในการวางแผนโครงการพฒั นาอาชีพของเราตอไป
การวางแผนมีความสําคัญเปนอยางย่ิง ในการทํากิจกรรมใด ๆ ก็ตามควรมีการ
วางแผนอยางมรี ะบบ เพอ่ื ลดขอผดิ พลาดในการทาํ งานหรือปองกันปญ หาบางอยา งไมใหเกดิ ข้นึ
การวเิ คราะหความเปนไปไดข องการปฏบิ ัติตามแผน
ทกุ ครัง้ ท่ีจะดําเนินกิจการใดในเรอ่ื งทีเ่ กย่ี วกับตวั เราตอ งนําหลักการคิดเปนมาเปนฐาน
การคิดเสมอ คือ
1. วิเคราะหค วามพรอ มของตนเอง

- เกงอะไร
- ชอบอะไร
- ถนัดอะไร
- มคี วามรอู ะไร
- จดั การเวลาไดข นาดไหน
- มีงบประมาณเทาไหร
2. วเิ คราะหค วามพรอ มของปจจยั ทีม่ คี วามสัมพนั ธกับอาชพี

36

หากตองการจะประกอบอาชีพภายในชุมชน เชน เปดรานกวยเต๋ียวหมูมะนาวใน
ชุมชน ก็ตอ งวเิ คราะหความพรอ มในหลาย ๆ ดา น ดังนี้

- วตั ถดุ บิ ในชุมชน
- ตลาดผูบริโภค
- แรงงานในชมุ ชน
- สถานประกอบการ
- เคร่อื งมืออุปกรณ
- ชอ งทางการส่อื สารในชุมชน
เมอื่ วเิ คราะหแลว พบวา ปจ จยั ตาง ๆ ในชุมชนมีความพรอมมาก การวางแผนก็เปน
การวางแนวเชงิ รกุ คือ ประชาสมั พันธ ผลติ ตามทมี่ ีผสู ั่งจอง ผลิตไปจําหนา ยตลาดนัด รานคาใน
ชมุ ชน แตถา ปจ จยั เหลานั้นไมพรอ ม การวางแผนจะตอ งเปน แผนงานพัฒนาปจจัยเหลานั้นใหมี
ความพรอมไปดวยกนั

เรือ่ งท่ี 2 การเขยี นโครงการพฒั นาอาชีพ

ข้นั ตอนการเขยี นโครงการพฒั นาอาชีพใหม ีอยูมกี นิ
1. ช่อื โครงการ ควรกาํ หนดชื่อโครงการใหช ดั เจน
2. หลักการและเหตุผล กลาวถึงความสําคัญของโครงการพัฒนาอาชีพ หรือแนวคิด
สําคัญทต่ี องการใหเกิดการพฒั นาอาชีพ
3. วัตถุประสงค ควรกําหนดช่ือโครงการใหชัดเจน วาโครงการมีวัตถุประสงคท่ี
ตองการคอื อะไร จะมีหลายวัตถุประสงคก ็ได การกาํ หนดวัตถปุ ระสงคของโครงการจะทําใหเรา
สามารถกําหนดรายละเอยี ดตาง ๆ ได
4. วิธีดาํ เนนิ งาน กาํ หนดรายละเอียด ข้ันตอนการดําเนินงานอยางละเอียด ต้ังแตเริม
จนส้ินสดุ โครงการ ประกอบดว ยกิจกรรม ระยะเวลา ผูรับผิดชอบในแตละกิจกรรม ทรัพยากร
ทใ่ี ช เปน ตน
5. ระยะเวลา กาํ หนดระยะเวลาตั้งแตเ ร่ิมตน จนส้ินสุดการดําเนินงาน
6. สถานท่ีดําเนินงาน กาํ หนดสถานทแ่ี ละพืน้ ทีใ่ นการดําเนนิ งานโครงการ
7. งบประมาณ เปน การจัดทาํ รายละเอียดคาใชจ ายในการดาํ เนินงานการจดั ซื้อ จัดหา
วสั ดุอปุ กรณ เครอ่ื งมอื เคร่ืองจกั รใหชัดเจน เปนตน

37

8. ผลที่คาดวาจะไดรับ หรือประโยชนท่ีไดจากการดําเนินโครงการ โดยการระบุผล
ไดร ับโดยตรง ใหส อดคลอ งกบั วัตถุประสงคห รือเปาหมายท่กี ําหนดไว

ประโยชนของการเขยี นโครงการพฒั นาอาชีพใหมีอยูมีกิน
การเขียนโครงการพัฒนาอาชีพ มีประโยชนกับผูเรยี นอยู 2 ประเภทใหญ ๆ คือ
1. เพอ่ื ใหม ีแผนการพฒั นาอาชีพใหม อี ยูม ีกินของตนอยางมีจุดหมายปลายทาง
ท่ชี ัดเจน มกี ารคิดข้ันตอนการดําเนินงานอยางเปนระบบ เปนข้ัน เปน ตอน
2. เพ่ือมีโครงการท่ีชัดเจนและเปนทางการเพื่อใชเสนอหนวยงานตาง ๆ ที่ใหการ
สนบั สนนุ ไดพ ิจารณารายละเอียดไดอ ยางชดั เจน
การจะเขียนโครงการไดนัน้ ผูเ รยี นตอ งตัดสินใจแลววาจะพฒั นาอาชพี อะไร เปนอาชีพ
ท่ีไดปฏิบัติจริง มีความหมายจริงกับชีวิต เปนเรื่องที่ตอบโจทยปญหาของอาชีพได การเขียน
โครงการตองมีแนวโนมที่จะทําใหประสบความสําเร็จ ถาดําเนินการใหเกิดความสําเร็จไดใน
ชวงเวลาสั้น ๆ หรอื เหน็ ผลในระยะส้ันไดกอน จะทําใหผูเรียนเกิดกําลังใจในการที่จะปฏิบัติตน
เพ่ือบรรลุผลการพัฒนาอาชีพ สรางฐานอาชีพใหมั่นคง และตอยอดเร่ือยไปอยางมีความ
สมเหตสุ มผล ประหยัด พอประมาณ มีภูมิคุมกัน เพราะผูเรียนคนควาหาความรูและมีจิตใจใฝ
คณุ ธรรม

เรื่องที่ 3 การตรวจสอบความเปนไปไดข องโครงการ

การตรวจสอบความเปนไปไดข องโครงการพัฒนาอาชพี นน้ั อาจแบงไดเ ปน 2 สว น
สว นท่ี 1 เปนการวเิ คราะหความเปน ไปไดของโครงการ
1. การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพในแงการผลิตวาเราจะ
สามารถพฒั นาผลิตภัณฑใหมคี ุณภาพมากข้ึน และผลิตไดมากข้ึนหรอื ไม
2. การตรวจสอบความเปนไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพในแงการตลาด วาเราจะ
สามารถสรา งยอดขายเพม่ิ ไดหรอื ไม จะมลี ูกคาเพม่ิ ขึ้นหรอื ไม ลกู คาจะย่ังยืนยาวนานแคไหน จะ
ทาํ อยางไรใหลูกคาซอ้ื มากข้นึ หรอื มลี ูกคา ใหม ๆ เกิดขน้ึ
3. การตรวจสอบความเปน ไปไดข องโครงการพัฒนาอาชีพในแงการเงินวาอาชีพที่เรา
พัฒนาปรบั ปรุงน้ีทําใหเรามีผลกาํ ไรทีเ่ ปน ตวั เงนิ มากข้นึ มเี งินหมุนเวียนดีขึน้ หรือมีคาใชจา ย
ตา ง ๆ ลดลงหรือไม

38

สวนที่ 2 เปนการวิเคราะหความเสยี่ งของโครงการ
เปน การวิเคราะหเ พื่อใหทราบวาโครงการนมี้ ปี จจัยเส่ียงในเรอ่ื งใดบา งและมีโอกาสเกิด
ความเส่ยี งนัน้ มากนอยแคไหน เชน ความเสี่ยงจากสภาพดินฟา อากาศ ความเสี่ยงในการขาด
แคลนวัตถดุ บิ ความเส่ยี งจากความผนั ผวนในการขายสินคา ที่เปนฤดกู าล เปนตน

เร่ืองที่ 4 การปรบั ปรุงแกไขโครงการพฒั นาอาชพี

จากการตรวจสอบความเปน ไปไดของโครงการพัฒนาอาชีพในประเด็นตาง ๆ แลวถา
พบวา มีปญหาหรือจดุ ออนในเร่ืองใด เรากจ็ ะไดน ํามาแกไขปรับปรุงโครงการของเราใหเมาะสม
หรอื เม่ือดําเนินโครงการพัฒนาอาชีพไปแลวอาจพบวามีปญหาหรือมีจุดออน เราก็ดําเนินการ
แกไขใหเ หมาะสม

ประโยชนของการปรบั ปรงุ แกไขโครงการพฒั นาอาชีพ
การปรับปรุงแกไขโครงการมีความสําคัญตอความสําเร็จของโครงการพัฒนาอาชีพ
ดังนี้
1. ในการจดั ทาํ แผนโครงการพฒั นาอาชีพนนั้ เม่ือนํามาตรวจสอบความเปนไปไดของ
แผน หรือเมื่อนําแผนมาปฏิบัติก็อาจพบปญหาและอุปสรรค จึงตองดําเนินการแกไขปรับปรุง
แผนนั้น หรอื ปรับปรุงแกไ ขปญหาทเี่ กดิ ข้นึ ในเรือ่ งใด ๆ ก็ตาม จึงจะทําใหการดําเนินงานบรรลุ
ตามแผนโครงการทวี่ างไว
2. การปรับปรุงแกไขโครงการจะทําใหเราไดรับขอมูลและแนวทางท่ีเปนประโยชนท่ี
จะนําไปในการวางแผนโครงการในครงั้ ตอ ๆ ไปไดอยางเหมาะสม
3. การปรับปรุงแกไขโครงการ จะทําใหเราไมเสียทรัพยากรท่ีไดใชไปแลว เพราะเรา
ไมไดปลอยใหดําเนินโครงการตอไปน้ีโดยไมไดทําอะไร ซ่ึงจะทําใหอาชีพน้ัน ๆ ไมประสบ
ความสําเรจ็ หรอื เกิดความเสียหาย

39

เรื่องที่ 5 การประเมินเมือ่ สิน้ สดุ โครงการ

การประเมนิ โครงการจะตอ งดําเนนิ การอยา งตอ เนอ่ื งเปนระบบ เพ่ือนําขอมูลท่ีไดจาก
การประเมินมาใชใ นการตดั สนิ ใจ ปรับปรุงและพัฒนาโครงการใหมีประสิทธิภาพย่ิงข้ึน ซึ่งเปน
การประเมินท่ีจะตอบคําถามไดวาผลโครงการบรรลุตามวัตถุประสงคของโครงการหรือไม
เกิดผลกระทบอะไรกับโครงการบาง เพื่อนําขอมูลมาใชในการตัดสินใจวาจะดําเนินโครงการน้ี
ตอไปหรือปรับปรงุ ใหดยี ิง่ ขึน้ หรอื ลมเลิกโครงการ

40

แบบฝก หดั

ใหผ ูเรยี นตอบคาํ ถามตอ ไปน้ี
1. เพราะเหตุใดจึงตองมีการเขียนแผนงานดานตาง ๆ กอนการเขียนโครงการพัฒนา

อาชพี
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………….............

2. ใหผูเรียนบอกประโยชนของการเขียนโครงการพัฒนาอาชีพใหมีอยูมีกิน มาพอ
เขาใจ
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………….....................

3. การตรวจสอบความเปนไปไดข องโครงการแบงออกเปน กส่ี วน อะไรบา ง
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………......................................

41

4. ใหผ ูเรยี นอธบิ ายประโยชนของการปรบั ปรุงแกไขโครงการมาพอเขาใจ
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………

42

เฉลยแบบฝกหดั

บทท่ี 1

1. ศักยภาพของธุรกิจ หมายถึง ความสามารถของการผลิต การคาขาย การบริการ
ของธุรกิจที่ยงั ไมไ ดพ ฒั นาใหเ กิดประสิทธิภาพ หรือคุณภาพสูงสุด จึงตองมีการพัฒนาใหสูงขึ้น
โดยมผี ูประกอบการท่ีมีความสามารถมาทําการพัฒนาศักยภาพของธรุ กิจใหเกิดขน้ึ

2. ปจ จัยนําเขา กระบวนการประกอบการ ปจ จยั สงออก
3. การวิเคราะหศกั ยภาพธรุ กิจตามศกั ยภาพ 5 ดาน ไดแก

1) เวลา ทาํ ใหเกดิ การมากอ น มาหลัง ที่จะมีโอกาสลองใจลูกคาไดกอน ตองเสนอ
สนิ คาท่ไี มต รงตามความตองการของลูกคา เราจะขาดทนุ

2) เวลาจะทําใหผูประกอบอาชีพมีประสบการณเพ่ิมมากข้ึน มีความรูความ
เชีย่ วชาญมากข้นึ

3) เวลาเปลีย่ นแปลงไป สภาพแวดลอมของธรุ กจิ ก็จะเปล่ยี นแปลงไปดว ย
4) เวลาที่ผานไปจะทําใหธุรกิจมีคูแขงขันมากข้ึน โดยเฉพาะคูแขงท่ีชอบ
ลอกเลียนแบบ
5) ผูประกอบการตองใชขอมูลในอดีตที่เกิดข้ึนและขอมูลในปจจุบันใหเปน
ประโยชนที่สุด โดยนํามาทาํ การวเิ คราะหเ พื่อใหเ ขา ใจสงิ่ ทีเ่ กิดขึ้นท้ังขอมูลภายในและภายนอก
กิจการ

บทท่ี 2

1. ตลาด คือ สถานทที่ ่เี ปน ชมุ ชนหรือเปนทชี่ มุ นุมเพื่อซอื้ และขายสินคาหรือเปนแหลง
แลกเปลยี่ นขอมลู ขาวสารตาง ๆ ของคนในชุมชนนัน้ ๆ

2. การตลาด คือ การกระทํากิจกรรมตางๆในทางธุรกิจซึ่งทําใหสินคาและบริการ
เคลื่อนยายจากผผู ลติ ไปยงั ผบู รโิ ภค เพอ่ื ใหผ ูบ รโิ ภคไดร บั ความพึงพอใจ ในขณะเดียวกันก็บรรลุ
วัตถปุ ระสงคข ององคกรดว ย

43

3. ยกตัวอยา ง เปา หมายในการขายปลายหมึกยาง ในงานนิทรรศการของสถานศึกษา
ระยะเวลา 3 วัน

1) มียอดขายวันละ 2,500 บาท
2) มผี ูซือ้ ปลาหมึกยา งเพมิ่ ขึ้นรอยละ 20 จากปทผ่ี านมา
3) มีกาํ ไรจากยอดขายไมน อ ยกวา รอยละ 15
4. กลยุทธการตลาด ประกอบดวย
1) กลยทุ ธด านผลติ ภัณฑ
2) กลยทุ ธดานราคา
3) กลยุทธเรอ่ื งชองทางการจาํ หนาย
4) กลยุทธด า นการสงเสริมการตลาด
5. กิจกรรมและแผนพัฒนาการตลาดดา นการสงเสริมการตลาด
1) จัดหาพนกั งานขายท่มี ีความสามารถในการนาํ เสนอสนิ คา
2) ทําการโฆษณา ประชาสัมพันธ เชน ปายโฆษณา แจกใบปลิว แผนพับ
ประชาสัมพันธส นิ คา
3) จัดกิจกรรมสงเสริมการตลาด เชน การลดราคา การใหแลกซ้ือสินคาในราคา
พิเศษ การแจกสินคาตวั อยางใหทดลองใช การใหของแถมเมื่อซื้อสินคาเปน จํานวนมาก

บทที่ 3

1. คุณภาพ คือ คณุ สมบตั ทิ กุ ประการของผลิตภัณฑหรอื การบริการที่ตอบสนองความ
ตอ งการและสามารถสรางความพึงพอใจใหแ กล ูกคา เชน ความแข็งแรงทนทานของสินคา การ
ใหบ รกิ ารทีส่ ะดวกรวดเรว็ ของธนาคาร

2. ตวั อยา งเปา หมายการผลิต
- การผลิตสบขู ม้นิ ใหไ ดเดอื นละ 1,000 กอน
- ลดตนทุนการผลิตลงใหไ ดร อยละ 10
- ผลิตสบูที่มีสวนผสมของสมุนไพรไทยเพ่ิมขึ้นอีกหลายชนิดเพ่ือใหลูกคามี

ทางเลอื กที่หลากหลายมากขึ้น