คู่มือมาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ป้ายเตือน

3.13.2 ป้ายเตือนทางลงลาดชนั (ต.34) ต.34

มีความหมายว่า ทางข้างหน้าเป็นทางลงลาดชัน ให้ผู้ขับข่ีขับรถให้ช้าลง
และชิดขอบทางดา้ นซ้าย โดยไมค่ วรปลดเกยี ร์ว่างหรือดับเครื่องยนต์

1) ป้ายเตือนทางลงลาดชัน (ต.34) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส
ตั้งมุมขึ้น พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์
สีดารูปรถบรรทกุ ลงทางลงลาดชันท่เี ขยี นในรปู รอ้ ยละ (%)

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่ให้ทราบว่า ทางข้างหน้าเป็นทางลงลาดชันตั้งแต่
ร้อยละ 6 ขึ้นไป เปน็ ระยะทางยาว

3) โดยทั่วไปใหต้ ิดต้งั ป้ายเตือนทางลงลาดชันลว่ งหน้าตามระยะท่ีแสดงไว้
ในตารางที่ 3-1

4) ในกรณีที่ทางลาดชันตอนใดมีความอันตรายมาก ให้เปลี่ยนไปใช้ป้าย
เตือนทางลงลาดชันที่ใหญ่ข้ึนหนึ่งขนาด และควรติดป้ายเสริม
“ใช้เกยี รต์ า่ ” (ตส.4.2) ควบคูด่ ว้ ย

5) ที่ตาแหน่งจุดเร่ิมโค้ง (PVC) ควรติดป้าย “ลงเขายาว --- กม.” (ตส.3)
เพม่ิ ดว้ ย โดยพิจารณาระยะทางตามความเหมาะสมของพน้ื ที่

ตารางที่ 3-1 ระยะการติดต้งั ป้ายเตอื นทางลงลาดชนั ล่วงหนา้

ความลาดชัน (ร้อยละ) ระยะทางอย่างน้อย (ม.)
6 750
7 350
8 250
9 175
11 150
13 100
15
ทุกระยะ

ตส.3 ตส.4.2

(กรณีปา้ ยลงเขายาว 1 กม.) เล่มที่ 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร

3-14

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน ต.35
ต.36
3.14 ปา้ ยเตอื นสภาพผิวทาง (ต.35–ต.41)

3.14.1 ปา้ ยเตือนรถกระโดด (ต.35)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีการเปล่ียนระดับอย่างกะทันหัน อาจทาให้
เกิดอนั ตรายในการขบั รถได้

1) ป้ายเตือนรถกระโดด (ต.35) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหล่ียมจัตุรัสตั้งมุมขึน้
พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดารูปเนนิ
ต่างระดับ

2) ใช้เตอื นผู้ขับขใ่ี ห้ทราบวา่ ทางขา้ งหน้าจะมเี ปล่ียนระดับอย่างกะทันหัน
เช่น เนินชะลอความเร็ว บริเวณท่ีพื้นทางนูนข้ึนเน่ืองจากการทรุดที่
ไม่เท่ากัน เป็นต้น หากไม่ชะลอความเร็วเม่ือขับผ่านพ้ืนที่ดังกล่าว
อาจทาให้รถกระโดดและเกดิ อันตรายได้

3) ให้ติดต้ังก่อนถึงจุดท่ีมีการเปลี่ยนระดับไม่น้อยกว่า 200 ม. และ
ไมม่ ากกว่า 250 ม.

4) ควรติดตั้งป้ายเตือนเสรมิ แนะนาความเร็วท่ีสามารถขับผ่านบริเวณนนั้
ไดอ้ ย่างสบายควบค่ไู ปด้วย

5) เม่อื ไดท้ าการแกไ้ ขสภาพของทางตอนน้ันแล้ว ใหร้ ื้อถอนป้ายออกทันที

3.14.2 ปา้ ยเตือนผวิ ทางขรขุ ระ (ต.36)

มีความหมายวา่ ทางข้างหนา้ มผี วิ ทางขรุขระมาก เปน็ หลมุ เป็นบ่อ หรือเป็น
สนั ตดิ ตอ่ กัน

1) ป้ายเตือนผิวทางขรุขระ (ต.36) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสต้ัง
มุมข้ึน พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สดี า
รปู เนินต่างระดับสองคร้ัง

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ระวังทางขรุขระข้างหน้า เช่น ทางเป็นหลุมเป็นบ่อ
ทางเป็นลูกคล่ืน หรือทางลาดยางเสียเป็นตอน ๆ หากขับผ่านบริเวณ
ดังกลา่ วโดยไมล่ ดความเร็ว อาจเกดิ อนั ตรายขึ้นได้

3) ให้ติดตั้งห่างจากจุดเริ่มต้นของทางขรุขระไม่น้อยกว่า 200 ม. และ
ไมม่ ากกว่า 250 ม.

4) ควรติดต้ังป้ายเตือนเสริมแนะนาความเร็วที่เหมาะสมในการขับผ่าน
ทางขรุขระตอนนนั้ ควบคู่ไปดว้ ย

5) เม่ือไดท้ าการแก้ไขสภาพของทางตอนนน้ั แล้ว ให้ร้ือถอนป้ายออกทันที

เล่มที่ 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร 3-15

บทที่ 3 ป้ายเตือน ต.37
ต.38
3.14.3 ป้ายเตือนทางเป็นแอ่ง (ต.37)

มคี วามหมายวา่ ทางขา้ งหน้าเปล่ียนระดบั อยา่ งกะทนั หนั หรือเป็นแอ่ง

1) ป้ายเตือนทางเป็นแอ่ง (ต.37) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสตั้งมุม
ขึ้น พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดารูป
ผวิ ทางที่เวา้ ลงไปเป็นแอง่

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ระวังว่าทางข้างหนา้ จะมีการลดระดับอย่างกะทนั หนั
เช่น พื้นทางบริเวณท่ีส้ินสุดการปูพ้ืนทางใหม่ หรือพื้นทางที่ติดกับ
ปลายสะพานหรือท่อลอดที่ทรุดตัว หากยวดยานไม่ลดความเร็วลง
อาจเกดิ อนั ตรายขน้ึ ได้

3) ให้ติดตั้งห่างจากจุดเริ่มต้นของทางที่เป็นแอ่งไม่น้อยกว่า 200 ม. และ
ไม่มากกว่า 250 ม.

4) ควรติดตั้งป้ายเตือนเสริมแนะนาความเร็วที่เหมาะสมในการขับผ่าน
บรเิ วณดงั กลา่ วควบค่ไู ปด้วย

5) เมอ่ื ไดท้ าการแก้ไขสภาพของทางตอนน้นั แลว้ ใหร้ ้ือถอนปา้ ยออกทันที

3.14.4 ป้ายเตือนทางลื่น (ต.38)

มีความหมายวา่ ทางข้างหน้ามีผิวทางล่ืน ให้ผู้ขับข่ีระมัดระวังในการหยดุ รถ
การเบารถ หรอื เลย้ี วรถในทางล่ืน

1) ป้ายเตือนทางล่ืน (ต.38) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตั้งมุมข้ึน
พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดารูปรถ
ท่วี ิ่งบนทางล่ืน

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่าทางตอนนั้นจะล่ืนเม่ือผิวทางเปียก ควรใช้
ปา้ ยนเ้ี ทา่ ท่จี าเปน็ เท่าน้นั

3) ให้ติดตั้งก่อนถึงจุดเร่ิมต้นทางล่ืนไม่น้อยกว่า 175 ม. และไม่มากกว่า
200 ม. และติดต้ังป้ายนี้เพ่ิมทางด้านซ้ายอีกทุก ๆ 2 กม. ตลอดทาง
ช่วงน้ัน ในแถบชานเมือง ระยะติดตั้งป้ายน้ีควรจะลดลงอีกตาม
ความเร็วของรถ

4) เมื่อไดท้ าการแก้ไขสภาพของทางตอนนัน้ แล้ว ใหร้ อ้ื ถอนปา้ ยออกทันที

3-16 เล่มที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 3 ป้ายเตือน ต.39
ต.40
3.14.5 ปา้ ยเตือนผิวทางร่วน (ต.39)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีวัสดุผิวทางหลุดกระเด็นเมื่อมีรถผ่านมาด้วย
ความเร็วสูง ใหผ้ ขู้ บั ขร่ี ะมัดระวงั อันตรายจากวสั ดุผิวทาง

1) ป้ายเตือนผิวทางร่วน (ต.39) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสต้ังมมุ ขึ้น
พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดารูปรถ
และมผี ิวทางที่หลุดกระเด็นอยู่ทางดา้ นซ้ายของรถ

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่า ผิวทางข้างหน้าร่วนและอาจหลุดกระเด็นได้
เมื่อยวดยานขับผ่านดว้ ยความเร็วสงู ควรลดความเร็วลงเพ่ือหลีกเลี่ยง
อันตรายและความเสยี หายทีอ่ าจจะเกดิ ข้ึน

3) ให้ติดตั้งก่อนถึงจุดเร่ิมผิวทางร่วนไม่น้อยกว่า 200 ม. และไม่มากกว่า
250 ม.

4) ควรติดตั้งป้ายเตือนเสริมแนะนาความเร็วท่ีเหมาะสมในการขับผ่าน
บริเวณดงั กลา่ วควบคู่ไปดว้ ย

5) เมอื่ ไดท้ าการแก้ไขสภาพของทางตอนนนั้ แลว้ ให้ร้ือถอนปา้ ยออกทันที

3.14.6 ป้ายเตือนหินร่วง (ต.40)

มีความหมายวา่ ทางขา้ งหนา้ อาจมหี ินรว่ งลงมาในผิวทาง

1) ป้ายเตือนหินร่วง (ต.40) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสต้ังมุมขึ้น
พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดา
รปู ส่วนหน่ึงของภูเขาท่มี ีหนิ รว่ งลงมา

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่า ทางข้างหน้าที่ตัดผ่านภูเขาอาจมีอันตราย
จากหนิ ทรี่ ่วงลงมา หรอื หนิ ทก่ี ีดขวางทางเดนิ รถ

3) ให้ตดิ ตั้งกอ่ นถงึ จุดทม่ี ีหนิ รว่ งลงมาเปน็ ประจาไม่น้อยกวา่ 200 ม. และ
ไม่มากกว่า 250 ม.

เล่มท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร 3-17

บทที่ 3 ป้ายเตอื น

3.14.7 ป้ายเตือนสะพานเปดิ ได้ (ต.41) ต.41

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีสะพานที่สามารถเปิดใหเ้ รอื ลอดได้ ให้ผู้ขับขี่ ต.42
ระมัดระวงั ในการหยุดรถเม่ือเจ้าหน้าทป่ี ิดกน้ั ทางเพ่ือเปดิ สะพานให้เรือผา่ น ต.43

1) ป้ายเตือนสะพานเปิดได้ (ต.41) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสต้ัง
มุมข้ึน พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลกั ษณ์สดี า
รูปสะพานเปิด

2) ใช้เตือนผู้ขับให้เพิ่มความระมัดระวังก่อนถึงสะพาน ซึ่งอาจเปิดให้เรือ
เขา้ ออก และใหผ้ ู้ขบั ขห่ี ยดุ รถเม่ือเจ้าหน้าทีท่ าการกัน้ ทางเพ่ือเปิดหรือ
ปิดสะพานใหเ้ รือผ่าน

3) ให้ติดต้ังก่อนถึงปลายสะพานด้านใกล้ผู้ขับข่ี ไม่น้อยกว่า 125 ม. และ
ไมม่ ากกวา่ 250 ม.

4) การติดตั้งป้ายเตือนสะพานเปิดได้ ให้ติดตั้งเฉพาะสะพานท่ีมีการเปิด
ปิดเป็นประจาเท่านั้น

3.15 ปา้ ยเตือนเปล่ียนช่องเดินรถ (ต.42–ต.43)

มีความหมายว่า ให้เปลย่ี นชอ่ งเดนิ รถไปทางซา้ ย (ต.42) หรือใหเ้ ปล่ียนช่อง
เดินรถไปทางขวา (ต.43)
1) ป้ายเตือนเปล่ียนช่องเดินรถไปทางซ้าย (ต.42) หรือ ไปทางขวา (ต.43) มี

ลกั ษณะเปน็ รปู ส่ีเหล่ยี มจตั ุรสั ตั้งมมุ ข้ึน พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสดี า
ภายในบรรจุเคร่ืองหมายสีดารูปลูกศรแสดงทิศการเปลี่ยนช่องเดินรถ
จากด้านขวาไปด้านซา้ ย (ต.42) หรอื จากดา้ นซา้ ยไปด้านขวา (ต.43)
2) ใช้ติดตั้งเพ่ือเตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่าที่ทางแยกหรือที่เกาะเปิดข้างหน้า
ให้ทาการเปล่ียนช่องเดินรถไปทางซ้ายหรือไปทางขวาของเกาะ
แบ่งทิศทางจราจรหรือเกาะแบง่ ช่องจราจร
3) ให้ติดตั้งป้ายกอ่ นถงึ จดุ เริม่ เปล่ยี นชอ่ งเดินรถ ไมน่ อ้ ยกว่า 100 ม. และ
ไมม่ ากกว่า 250 ม.
4) การจัดการจราจรในลักษณะน้ีเหมาะสมกับสภาพในเมืองที่การจราจร
ใชค้ วามเร็วต่า อยา่ งไรก็ตาม ควรทาการศกึ ษาความเหมาะสมทางด้าน
วิศวกรรมจราจรกอ่ น
5) อาจพิจารณาติดตั้งป้ายเสริมกาหนดทิศทางของการจราจรร่วมด้วย
เชน่ “รถเลยี้ วซา้ ย” “รถเล้ยี วขวา” เปน็ ต้น
6) ควรจัดทาเคร่ืองหมายจราจรบนพื้นทาง เช่น ลูกศรบนพ้ืนทางแสดง
ช่องทางเดินรถทเี่ ลย้ี ว เปน็ ตน้

3-18 เลม่ ท่ี 1 ค่มู ือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 3 ป้ายเตอื น ต.44
ต.45
3.16 ปา้ ยเตอื นทางขนาน (ต.44–ต.45)

3.16.1 ป้ายเตอื นออกทางขนาน (ต.44)

มีความหมายว่า ทางหลักขา้ งหน้ามชี ่องเปิดออกทางขนาน ให้ผูข้ ับข่ีบนทาง
หลกั ระมดั ระวังและเตรียมพร้อมเพื่อจะออกทางขนาน

1) ป้ายเตือนทางขนาน (ต.44) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสต้ังมุมข้ึน
พืน้ ปา้ ยสีเหลอื ง เสน้ ขอบปา้ ยสีดา ภายในบรรจเุ ครอื่ งหมายลูกศรสีดา
สองอัน อันหน่ึงตรงไป อีกอนั หน่งึ โค้งไปทางซา้ ยท่ีจุดเปิดเกาะ

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่บนทางหลักให้ทราบว่าทางข้างหน้าจะมีจุดเปิดเกาะ
ออกสู่ทางขนานได้ ผู้ขับขี่ท่ีต้องการจะออกทางขนานจะได้เตรียมตัว
ลว่ งหน้า

3) ให้ติดตั้งป้ายก่อนถึงจุดเปิดเกาะด้านใกล้ ไม่น้อยกว่า 100 ม. และ
ไมม่ ากกวา่ 250 ม.

4) ท่ีจุดเปิดเกาะด้านไกล ให้ติดต้ังป้ายแนะนา “ทางออก EXIT” (น.10)
ดว้ ย ไม่สมควรใช้ป้ายเตอื นแนวทาง (เครือ่ งหมายลูกศรคู่ ต.62)

3.16.2 ป้ายเตือนเขา้ ทางหลัก (ต.45)

มีความหมายว่า ทางขนานข้างหน้ามีช่องเปิดเข้าทางหลักให้ผู้ขับขี่บนทาง
ขนานทจี่ ะเขา้ ทางหลักระมดั ระวงั และเตรยี มพร้อมเพื่อจะเขา้ ทางหลกั

1) ป้ายเตือนเข้าทางหลัก (ต.45) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัสตั้งมุมข้ึน
พน้ื ป้ายสเี หลือง เส้นขอบปา้ ยสีดา ภายในบรรจุเคร่อื งหมายลูกศรสีดา
สองอนั อนั หนึง่ ตรงไป อีกอนั หน่ึงโคง้ ไปทางขวาท่ีจุดเปดิ เกาะ

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีบนทางขนานให้ทราบว่าทางข้างหน้าจะมีจุดเปิดเกาะ
ออกสู่ทางหลักได้ ผู้ขับข่ีท่ีต้องการจะเข้าทางหลักจะได้เตรียมตัว
ลว่ งหน้า

3) ให้ติดตั้งป้ายก่อนถึงจุดเปิดเกาะด้านใกล้ ไม่น้อยกว่า 100 ม. และ
ไมม่ ากกวา่ 250 ม.

4) ท่ีจุดเปิดเกาะด้านไกล ให้ติดต้ังป้ายแนะนา “ทางเข้า ENTRANCE”
(น.10) ดว้ ย ไมส่ มควรใช้ป้ายเตอื นแนวทาง (เคร่ืองหมายลูกศรคู่ ต.62)

น.10 น.10 ต.62

(ทางเขา้ ) (ทางออก) (ไม่แนะนาให้ติดต้ังบนเกาะกรณีเขา้ -ออกทางหลกั )

เล่มที่ 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร 3-19

บทที่ 3 ป้ายเตอื น ต.46
ต.47
3.17 ป้ายเตือนทางรว่ ม (ต.46–ต.47)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีรถเข้ามาร่วมในทิศทางเดียวกันจากด้านซ้าย
(ต.46) หรือด้านขวาตามครื่องหมายในป้าย (ต.47)

1) ป้ายเตือนทางร่วม มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัสต้ังมุมข้ึน พ้ืนป้าย
สีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุเคร่ืองหมายลูกศรสีดามีเส้น
โค้งมาบรรจบรว่ มทางดา้ นซา้ ย (ต.46) หรือ รว่ มทางดา้ นขวา (ต.47)

2) ใช้ติดต้ังบนทางหลักก่อนถึงจุดซ่ึงทางเชื่อมโยงข้าม (Entrance
Ramps) เข้ามาบรรจบกันเป็นมุมแหลม ซึ่งยวดยานบนทางทั้งสอง
ไม่เล้ยี วตดั กัน

3) ใชเ้ ตอื นผู้ขบั ข่ีบนทางหลกั ใหท้ ราบว่าทางขา้ งหน้าจะมีรถเข้ามาร่วมไป
ในทิศทางเดียวกัน ถ้ารถที่จะเข้ามาร่วมน้ีมาจากทางซ้ายให้ติดตั้ง
ป้ายเตือนทางร่วมซ้าย (ต.46) ถ้ามาจากทางขวาให้ติดตั้งป้ายเตือน
ทางรว่ มขวา (ต.47)

4) ถ้าเป็นการบรรจบของทางหลวงสองสายซ่ึงมีความสาคัญพอ ๆ กัน
และเบนเข้าหากันในมุมที่เท่าเทียมกัน ให้ติดต้ังป้ายบนทางหลวง
ทั้งสองสาย โดยให้ติดต้ังป้าย (ต.46) บนทางที่มาจากด้านขวา และ
ติดตงั้ ปา้ ย (ต.47) บนทางท่ีมาจากดา้ นซา้ ย

5) ให้ติดต้ังป้ายก่อนถึงจุดท่ีจะมาบรรจบกัน ไม่น้อยกว่า 100 ม. และ
ไม่มากกวา่ 250 ม.

6) ต้องระวังไม่ให้การติดตั้งป้ายไปบังสายตาผู้ขับขี่บนทางคู่ ทาให้มอง
ไม่เหน็ ยวดยานทจ่ี ะเขา้ มารว่ มจากทางเช่ือมโยงเข้า

7) ห้ามมใิ หใ้ ช้ป้ายทางรว่ ม ถา้ การบรรจบกันของทางหลวงสองสายไม่ทาให้
การจราจรต้องร่วมในช่องจราจรเดียวกัน และห้ามมิให้ใช้กับบริเวณ
ที่การเข้าร่วมของการจราจรเกิดขึ้น เพราะผิวจราจรทใี่ ช้ส้ินสดุ ลง

3-20 เล่มที่ 1 คู่มือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตอื น

3.18 ป้ายเตอื นทางคู่ (ต.48–ต.49) ต.48
ต.49
3.18.1 ป้ายเตอื นทางคู่ขา้ งหน้า (ต.48)
3-21
มีความหมายว่า ทางข้างหน้าเป็นทางคู่มีเกาะหรือส่ิงอ่ืนใด แบ่งการจราจร
ออกเป็นสองทิศทาง ให้ผ้ขู บั ข่ีขับรถชดิ ขอบทางดา้ นซา้ ย

1) ป้ายเตือนทางค่ขู ้างหน้า (ต.48) มลี กั ษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจตั รุ ัสต้ังมุมขึ้น
พื้นป้ายสเี หลอื ง เสน้ ขอบปา้ ยสดี า ภายในบรรจุเครือ่ งหมายลูกศรสีดา
สองอัน ลูกศรโค้งสองคร้ังกลับทิศทางกัน ในทิศทางสวนกัน รูปหัวเกาะ
อยขู่ ้างบนระหว่างลกู ศรท้งั สอง

2) ใช้ติดต้ังบนทางหลวงที่มิใช่ทางคู่ เพื่อเตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่าทางข้างหน้า
จะเริ่มเป็นทางคู่ ซึ่งมีฉนวนกลาง (Median) คั่นระหว่างยวดยานท่ี
แล่นสวนทางกัน

3) ให้ติดตง้ั ก่อนถึงจดุ เร่มิ ตน้ ทางคไู่ ม่นอ้ ยกวา่ 125 ม. และไมม่ ากกวา่ 250 ม.

4) ห้ามตดิ ตัง้ ปา้ ยเตอื นนี้ทเี่ กาะแบ่งทิศทางการจราจรทีบ่ รเิ วณทางแยก

3.18.2 ปา้ ยเตือนสน้ิ สดุ ทางคู่ (ต.49)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้าเป็นทางร่วม ไม่มีเกาะ หรือส่ิงอ่ืนใดแบ่ง
การจราจร ให้ผขู้ บั ขข่ี ับรถชิดขอบทางดา้ นซ้าย

1) ป้ายเตอื นสนิ้ สดุ ทางคู่ (ต.49) มลี ักษณะเปน็ รูปสี่เหล่ยี มจัตรุ ัสตัง้ มุมขึ้น
พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุเคร่ืองหมายลูกศรสีดา
สองอัน ลูกศรโค้งสองครั้งกลับทิศทางกัน ในทิศทางสวนกัน รูปหัวเกาะ
อยขู่ า้ งลา่ งระหวา่ งลูกศรทงั้ สอง

2) ใช้ติดต้ังบนทางคู่ ก่อนถึงจุดส้ินสุดของทางคู่ เพ่ือเตือนผู้ขับขี่ให้ระวัง
ว่าทางข้างหน้าจะเป็นทางหลวงที่ไม่มีฉนวนกลาง (Median) ค่นั ระหว่าง
ยวดยานท่แี ลน่ สวนทางกัน

3) ในกรณีที่จานวนช่องจราจรยังคงเท่าเดิม ให้ติดตั้งป้ายเตือนสิ้นสุด
ทางคู่ (ต.49) ก่อนถึงจุดสิ้นสุดทางคู่ไม่น้อยกว่า 175 ม. และไม่มากกว่า
300 ม. ในกรณที ่ีจานวนช่องจราจรลดลง ใหต้ ิดต้ังปา้ ยเตอื นส้นิ สุดทางคู่
(ต.49) ก่อนถึงป้ายเตือนช่องจราจรลดลง (ต.23-ต.24) เป็นระยะทาง
ไมน่ ้อยกวา่ 100 ม. และไม่มากกวา่ 150 ม.

4) ห้ามตดิ ตง้ั ป้ายเตือนสิ้นสุดทางคู่ที่เกาะแบ่งทศิ ทางการจราจรบรเิ วณทางแยก

ต.23 ต.24

เลม่ ที่ 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน ต.50
ต.51
3.19 ปา้ ยเตอื นจุดกลบั รถ (ต.50–ต.51)
ต.52
มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีท่ีกลับรถอยู่ทางด้านขวา (ต.50) หรือทาง
ขา้ งหนา้ มีท่กี ลบั รถอยู่ทางซา้ ย (ต.51)

1) ป้ายเตือนจุดกลับรถขวา (ต.50) และป้ายเตือนจุดกลับรถซ้าย (ต.51)
มีลักษณะเป็นรูปสี่เหล่ียมจัตุรัสต้ังมุมขึ้น พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบ
ป้ายสีดา ภายในบรรจุเคร่ืองหมายลูกศรสีดาโค้งกลับด้านขวา (ต.50)
หรอื โค้งกลบั ด้านซ้าย (ต.51)

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่บนทางหลวงให้ทราบว่าทางข้างหน้าจะมีช่องเปิด
เกาะกลาง หรอื เกาะแบ่งทางหลักกบั ทางขนานที่ให้กลบั รถได้ ผ้ขู ับขี่ที่
ตอ้ งการจะกลับรถจะได้เตรียมเข้าช่องจราจรที่ถูกต้องและลดความเร็วลง
ถ้าเล้ียวกลับรถจากฝั่งซ้ายไปฝั่งขวาให้ใช้ป้าย (ต.50) และถ้าเล้ียวรถ
กลบั จากฝง่ั ขวาไปฝ่ังซ้ายใหใ้ ช้ป้าย (ต.51)

3) ให้ติดต้ังป้ายเตือนจุดกลับรถล่วงหน้าก่อนถึงช่องเปิดเกาะด้านใกล้
เปน็ ระยะทางไม่นอ้ ยกวา่ 100 ม. และไมม่ ากกว่า 250 ม.

4) ที่บริเวณปลายเกาะช่องเปิดจุดกลับรถด้านใกล้ ให้ติดป้ายแนะนา
จดุ กลบั รถ (น.11) ดว้ ย

3.20 ปา้ ยเตือนทางเดินรถสองทิศทาง (ต.52)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้าเป็นทางเดินรถสองทิศทาง ให้ผู้ขับขี่ขับรถ
ชิดขอบทางด้านซา้ ย และระมดั ระวงั อันตรายจากรถท่แี ลน่ สวนทางมา

1) ปา้ ยเตือนทางเดินรถสองทิศทาง (ต.52) มลี ักษณะเปน็ รูปสี่เหลยี่ มจัตุรัส
ต้ังมุมขึ้น พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุเครื่องหมาย
ลูกศรสดี าสองลูก ลกู ศรดา้ นซ้ายชข้ี ึ้น ลูกศรด้านขวาชล้ี ง

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีบนทางคู่หรือบนทางท่ีรถว่ิงทางเดียวให้ทราบว่า
ทางข้างหน้าจะเป็นทางหลวง 2 ช่องจราจร ซ่ึงรถว่ิงสวนทางกัน
(Two-lane Two-way Traffic)

3) ให้ตดิ ตง้ั ปา้ ยท่ีจุดเรมิ่ ต้นทางหลวง 2 ชอ่ งจราจรที่รถว่ิงสวนทาง

น.11 เล่มท่ี 1 คู่มือมาตรฐานป้ายจราจร
3-22

บทท่ี 3 ปา้ ยเตอื น ต.53

3.21 ปา้ ยเตอื นลักษณะทางแยก (ต.53-ต.55)

3.21.1 ป้ายเตือนสัญญาณจราจร (ต.53)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีสัญญาณไฟจราจรให้ผู้ขับขี่ปฏิบัติตาม
สัญญาณไฟจราจร
1) ป้ายเตือนสัญญาณจราจร (ต.53) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส

ตั้งมุมขึ้น พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์
รปู สญั ญาณไฟจราจร กรอบไฟจราจรเป็นสีดา และมสี ัญญาณไฟสีแดง
เหลือง เขยี ว
2) ใชเ้ ตอื นลว่ งหนา้ ก่อนถึงทางแยกที่มีการควบคุมด้วยสัญญาณไฟจราจร
หรือในท่ีซึ่งผู้ขับขี่ไม่คาดว่าจะมีสัญญาณไฟ หรือในกรณีที่มองเห็น
สัญญาณไฟได้ไม่ชัดเจน เนื่องจากโค้งราบ โค้งตั้ง มีแสงสว่างรบกวน
หรือบริเวณชานเมืองหรือนอกเมืองท่ีมีสัญญาณไฟควบคุมการจารจร
โดยที่ผู้ขับข่ีไม่สามารถมองเห็นได้ภายในระยะ 200 ม. ก่อนถึง
ทางแยก
3) ในกรณีปกติ ให้ติดตั้งป้ายเตือนสัญญาณจราจร (ต.53) ระหว่าง
ป้ายเตือนทางแยกกับป้ายชุดบอกรายละเอียดทางแยก โดยต้องติดต้ัง
ก่อนถึงป้ายเตือนทางแยกไม่น้อยกวา่ 100 ม. และไม่มากกว่า 150 ม.
ในกรณีทไี่ ม่ได้ใช้ป้ายเตือนทางแยก อาจเนอ่ื งจากเป็นทางในเมืองหรือ
เป็นบริเวณท่ีรถส่วนมากใช้ความเร็วต่าหรืออื่น ๆ ให้ติดต้ังป้ายเตือน
สญั ญาณจราจรกอ่ นถงึ ป้ายบอกจดุ หมายปลายทางไม่น้อยกวา่ 100 ม.
และไม่มากกว่า 150 ม.
4) นอกเหนือไปจากกรณีปกติ อาจพิจารณาเลือกใช้ระยะที่เหมาะสมจาก
ตารางท่ี 1-1 ในการติดตั้งป้ายเตือนสัญญาณจราจร และระยะติดต้ัง
อาจลดลงไดอ้ ีกในย่านชุมชน

เล่มท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานปา้ ยจราจร 3-23

บทท่ี 3 ป้ายเตือน ต.54

3.21.2 ป้ายเตอื นหยดุ ข้างหน้า (ต.54)

มคี วามหมายว่า ทางข้างหน้ามีป้ายหยุดตดิ ตง้ั อยู่ให้ผขู้ ับข่ีพรอ้ มท่ีจะหยดุ รถ
ได้ทันที เมอ่ื ถึงป้ายหยดุ

1) ปา้ ยเตือนหยดุ ขา้ งหน้า (ต.54) ลักษณะเปน็ รปู ส่ีเหล่ียมจัตุรัสต้ังมุมข้ึน
พ้นื ป้ายสเี หลือง เส้นขอบป้ายสดี า ภายในบรรจเุ คร่ืองหมายลูกศรสีดา
ช้ขี นึ้ ข้างบน ใต้ลกู ศรมรี ูปปา้ ยหยดุ

2) ใช้ติดตั้งก่อนถึงป้ายหยุด (บ.1) ในกรณีท่ีผู้ขับขี่ไม่สามารถมองเห็น
ปา้ ยหยุดในระยะทางที่เพียงพอ เน่อื งจากเปน็ ทางโคง้ ราบ โคง้ ต้งั หรือ
มีส่ิงกีดขวางอื่น ๆ หรือในกรณีที่ผู้ท่ีขับขี่ยวดยานไม่สามารถหยุดรถ
ตรงแนวท่ีจะให้รถหยุดได้ เน่อื งจากเคลือ่ นที่มาด้วยความเร็วสงู

3) ในกรณีที่ผู้ขับข่ีไม่สามารถมองเห็นป้ายหยุดในระยะทางท่ีเพียงพอ
ให้ติดตั้งป้ายเตือนหยุดข้างหน้า (ต.54) ก่อนถึงป้ายเตือนทางแยก
ไม่น้อยกว่า 100 ม. และไม่มากกว่า 150 ม. ในกรณีที่ไม่ได้ใช้ป้าย
เตือนทางแยก อาจเนื่องจากเป็นทางในเมืองหรือเป็นบริเวณท่ีรถ
สว่ นมากใช้ความเรว็ ต่าหรืออืน่ ๆ ใหต้ ดิ ตง้ั ปา้ ยเตอื นหยุดข้างหน้าก่อน
ถึงป้ายบอกจุดหมายปลายทางไม่น้อยกว่า 100 ม. และไม่มากกว่า
150 ม.

บ.1

3-24 เลม่ ที่ 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 3 ปา้ ยเตือน ต.55

3.21.3 ป้ายเตือนใหท้ างข้างหนา้ (ต.55)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีป้ายให้ทางติดตั้งอยู่ ให้ผู้ขับข่ีพร้อมที่
จะใหท้ างเมอ่ื ถงึ ป้ายใหท้ าง

1) ป้ายเตือนให้ทางข้างหน้า (ต.55) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส
ตงั้ มุมขนึ้ พน้ื ป้ายสเี หลอื ง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจเุ คร่ืองหมาย
ลกู ศรสีดาชข้ี ้ึนขา้ งบน ใตล้ ูกศรมีรปู ปา้ ยใหท้ าง

2) ใช้ป้ายเตือนให้ทางข้างหน้า (ต.55) บนทางท่ีจะเข้าสู่ทางแยกท่ีติดต้ัง
ป้ายบังคับให้ทาง (บ.2) หรือในกรณีที่ผขู้ ับขี่ไมส่ ามารถมองเห็นป้ายให้
ทางในระยะท่ีเพียงพอ เนื่องจากเป็นโค้งราบ โค้งตั้ง หรือมีส่ิงกีดขวาง
การมองเห็นอื่น ๆ หรือในกรณีท่ีรถมาด้วยความเร็วสูงก่อนเข้าสู่
ทางแยก จนทาให้ผู้ขับขี่ไม่สามารถหยุดรถตรงแนวที่จะให้รถหยุด
เพอื่ ให้ทางได้

3) ในกรณีท่ีผู้ขับข่ีไม่สามารถมองเห็นป้ายเตือนให้ทางข้างหน้าในระยะ
ท่ีเพียงพอ ให้ติดต้งั ป้ายเตอื นให้ทางข้างหน้า (ต.55) ก่อนถงึ ปา้ ยเตือน
ทางแยกไม่น้อยกว่า 100 ม. และไม่มากกว่า 150 ม. ในกรณีท่ีไม่ได้
ใช้ป้ายเตือนทางแยก อาจเน่ืองจากเป็นทางในเมือง หรือเป็นบริเวณ
ที่รถส่วนมากใช้ความเร็วต่า หรืออ่ืน ๆ ให้ติดต้ังป้ายเตือนให้ทาง
ข้างหน้าก่อนถึงป้ายบอกจุดหมายปลายทางไม่น้อยกว่า 100 ม. และ
ไม่มากกว่า 150 ม.

บ.2 3-25

เลม่ ที่ 1 คูม่ ือมาตรฐานป้ายจราจร

บทท่ี 3 ปา้ ยเตือน ต.56
ต.57
3.22 ปา้ ยเตอื นให้ระวงั (ต.56-ต.60)

3.22.1 ปา้ ยเตือนคนข้ามถนน (ต.56)

1) ป้ายเตือนคนข้ามถนน (ต.56) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส
ตั้งมุมข้ึน พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์
สีดารูปคนกาลังเดินขา้ มถนน

2) ใช้เพ่ือเตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่าบริเวณทางข้างหน้าจะมีเส้นทางข้าม
หรือเปน็ ยา่ นชมุ ชนทมี่ คี นขา้ มทางเสมอ

3) ให้ติดตั้งก่อนถึงบริเวณท่ีจะมีเสน้ ทางข้าม หรือคนข้ามทางไม่น้อยกว่า
125 ม. และไม่มากกว่า 250 ม. ในกรณีย่านพักอาศัย ระยะติดตั้ง
อาจลดลงไดต้ ามความเหมาะสมของสภาพพืน้ ที่

3.22.2 ปา้ ยเตอื นโรงเรยี นระวงั เดก็ (ต.57)

มีความหมายว่า ทางขา้ งหนา้ มีโรงเรียนตงั้ อยู่ข้างทาง

1) ป้ายเตือนโรงเรียนระวังเด็ก (ต.57) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส
ต้ังมุมขึ้น พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์
สีดารปู ผใู้ หญ่และเดก็ นกั เรียนกาลังเดนิ

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ระวังว่าทางข้างหน้าจะเป็นเขตสถานการศึกษา
ซ่ึงอาจมีเด็กและผู้ปกครองเดินข้ามถนน หรือมีรถเข้าออกสถานศึกษา
ดังกล่าว

3) ให้ติดต้ังก่อนถึงบริเวณที่จะมีเส้นทางข้ามหรือคนข้ามทางไม่น้อยกว่า
125 ม. และไมม่ ากกวา่ 250 ม.

3-26 เลม่ ที่ 1 คู่มอื มาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ป้ายเตอื น ต.58
ต.59
3.22.3 ป้ายเตอื นระวงั สัตว์ (ต.58)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้าเป็นบริเวณที่มีสัตว์เล้ียงอยู่ข้างหน้า ซ่ึงอาจมี
สัตว์เลย้ี งเดนิ ข้ึนมาบนทางหรือขา้ มทาง

1) ป้ายเตือนระวังสัตว์ (ต.58) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตั้งมุมขึ้น
พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสดี า ภายในบรรจุสัญลักษณ์สีดารปู สตั ว์
ท่ตี ้องการจะเตอื น

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่ให้ระวังว่าทางข้างหน้าเป็นบริเวณท่ีมีการเลี้ยงสัตว์
ซ่ึงสัตว์เหล่านี้อาจเดินข้ึนมาบนทางหรือข้ามทางได้ หรือเป็นบริเวณ
พื้นท่ีป่าไม้ ซึ่งสัตว์บางประเภทตามที่แสดงบนแผ่นป้าย อาจเดิน
ออกมาบนถนนหรือข้ามถนนบรเิ วณนน้ั ได้

3) ให้ติดตั้งก่อนถึงบริเวณท่ีจะมีสัตว์ข้ามทางบ่อยครั้ง ไม่น้อยกว่า 125 ม.
และไม่มากกว่า 250 ม. ในกรณีทางหลวงผ่านป่าที่มีสัตว์ข้ามทาง
ยาวมาก ๆ อาจพจิ ารณาตดิ ตัง้ ทุก ๆ ระยะ 2 กม.

3.22.4 ป้ายเตอื นระวงั เครือ่ งบนิ บนิ ตา่ (ต.59)

มีความหมายวา่ ทางข้างหน้าเขา้ ใกลส้ นามบินหรืออาจมเี ครื่องบินบินข้ึน-ลง
ในระดับต่า ให้ผู้ขับขี่หยุดรถ หากเห็นเครื่องบินกาลังข้ึนหรือลงผ่านทาง
ข้างหน้า

1) ป้ายเตอื นระวงั เครอื่ งบินบินตา่ (ต.59) มีลักษณะเปน็ รปู ส่ีเหลี่ยมจัตุรัส
ตั้งมุมขึ้น พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุสัญลักษณ์
สีดารูปเคร่อื งบิน

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีบนทางหลวงบริเวณรอบ ๆ สนามบิน ซ่ึงมีเครื่องบิน
บินผ่านในระดับต่าเป็นประจา ไม่ให้แปลกใจหรือตกใจเมื่อเกิด
เหตกุ ารณ์ดงั กลา่ วขึน้

3) ควรติดตั้งก่อนถึงบริเวณท่ีจะมีเคร่ืองบินบินต่าตามดุลยพินิจทาง
ดา้ นวิศวกรรม

เลม่ ท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานป้ายจราจร 3-27

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน ต.60

3.22.5 ป้ายเตือนระวังอันตราย (ต.60)

มีความหมายว่า ทางขา้ งหนา้ อาจมอี นั ตราย

1) ป้ายเตือนระวังอันตราย (ต.60) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส
ตั้งมมุ ขึน้ พนื้ ป้ายสเี หลือง เสน้ ขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุเครื่องหมาย
อัศเจรีย์สดี าและมขี ้อความสดี าว่า “อนั ตราย” อยขู่ า้ งล่าง

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ระวังอันตรายช่ัวคราวบนทางหลวง เช่น การเกิด
อุบัติเหตุทางรถ การพังทลายของถนนจากอุทกภัย มีต้นไม้ล้ม
ขวางทาง มีการซ่อมสายไฟคร่อมผิวจราจร เน่ืองจากป้ายมิได้แจ้งว่า
อันตรายข้างหน้าเป็นอะไร ดังน้ันจึงควรติดตั้งป้ายเตือนเสริม โดยมี
ข้อความระบถุ งึ สง่ิ อันตรายท่ตี ้องการจะเตือน

3) นอกจากน้ี อาจยังใช้เตือนสิ่งอันตรายท่ีค่อนข้างถาวร และไม่สามารถ
สื่อสารเปน็ ภาพสัญลักษณ์ทีใ่ ช้ทวั่ ไปได้

4) เม่ือไดท้ าการแกไ้ ขสภาพของทางตอนน้ัน หรอื สภาพทางกลับสสู่ ภาวะ
ปกตแิ ลว้ ให้รือ้ ถอนปา้ ยออกทนั ที

5) ให้ตดิ ตงั้ ป้ายเตือนระวังอันตรายก่อนถึงจุดเกิดเหตุไม่น้อยกว่า 200 ม.
และไม่มากกวา่ 250 ม.

3-28 เลม่ ท่ี 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร

บทท่ี 3 ปา้ ยเตือน ต.61

3.23 ป้ายเตอื นเขตห้ามแซง (ต.61)

มีความหมายว่า ทางชว่ งน้นั มรี ะยะมองเห็นจากัด ผขู้ บั ขไี่ มส่ ามารถมองเห็น
รถท่ีสวนมาในระยะทจี่ ะแซงรถอืน่ ได้

1) ป้ายเตือนเขตห้ามแซง (ต.61) มีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่ว
ยอดอยู่ด้านซ้าย พื้นป้ายสีเหลือง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในป้ายมี
ขอ้ ความสีดาวา่ “หา้ มแซง”

2) ป้ายเตือนเขตห้ามแซงต้องใช้ร่วมกับเส้นห้ามแซงหรือป้ายบังคับ
หา้ มแซง (บ.4) หรอื ทงั้ คู่ เม่อื เห็นวา่ การใช้เสน้ ห้ามแซงหรือป้ายบังคับ
ห้ามแซงยังไม่เพียงพอต่อความปลอดภัย เช่น บริเวณที่มีอุบัติเหตุ
เนื่องจากการแซงบอ่ ยครัง้

3) ให้ติดต้ังป้ายเตือนเขตห้ามแซง (ต.61) ท่ีด้านขวาของทางเดินรถ
ตรงจุดเริ่มต้นของบริเวณเขตห้ามแซง (No- Passing Zone) หรือ
ท่ีตาแหน่งตรงข้ามกับป้ายบังคับห้ามแซงซ่ึงติดอยู่ทางฝ่ังซ้าย โดยให้
ขอบป้ายหา่ งจากขอบไหลท่ างขวาไมน่ ้อยกวา่ 60 ซ.ม

4) ให้ตดิ ตัง้ ปา้ ยสดุ เขตบงั คับ (บ.55) ทจ่ี ุดสน้ิ สดุ เขตบงั คบั ห้ามแซง

รูปที่ 3-1 การตดิ ต้ังปา้ ยเตอื นเขตห้ามแซง

บ.4 บ.55

เล่มที่ 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร 3-29

บทที่ 3 ป้ายเตอื น ต.62

3.24 ปา้ ยเตือนแนวทางตา่ ง ๆ (ต.62–ต.74)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีการเปลี่ยนแปลงแนวทางตามทิศทางท่ี
กาหนด
3.24.1 ปา้ ยเตือนเครอ่ื งหมายลูกศรคู่ (ต.62)

1) ป้ายเตือนเคร่ืองหมายลูกศรคู่ (ต.62) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัส
ต้งั มุมขน้ึ พ้นื ปา้ ยสเี หลอื ง เส้นขอบป้ายสีดา ภายในบรรจเุ คร่ืองหมาย
ลูกศรคเู่ ฉยี งลงท้ังสองข้าง

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ขับผ่านไปทางซ้ายหรือทางขวาของหัวเกาะหรือ
ส่ิงกดี ขวางขา้ งหนา้

3) โดยท่ัวไปให้ติดตั้งป้ายเตือนเครื่องหมายลูกศรคู่ สูง 2.0 ม. วัดจาก
ส่วนล่างสุดของป้ายถึงระดับขอบผิวจราจรและให้มุมนอกสุดของป้าย
อยู่ห่างจากสันขอบทาง ไม่น้อยกว่า 60 ซม. เพ่ือให้ยวดยานที่ว่ิง
ตามหลังคันอื่นมองเห็นป้ายได้ชัดเจน และไม่ก่อให้เกิดอันตราย
แก่ยวดยานทผี่ ่านไปทั้งทางซา้ ยและทางขวาของส่ิงกดี ขวางนัน้ ๆ

3-30 เล่มท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ป้ายเตอื น

3.24.2 ป้ายเตือนแนวทาง (Chevron) (ต.63 และ ต.66) ต.63
ต.66
1) ป้ายเตือนแนวทาง (Chevron) (ต.63 และ ต.66) มีลักษณะเป็นรูป
ส่เี หลีย่ มผนื ผา้ พ้นื ปา้ ยสีเหลอื ง ไมม่ เี ส้นขอบปา้ ย ภายในบรรจุบ้ังสีดา
ช้ีไปทางด้านขวา (ต.63) หรอื ดา้ นซา้ ย (ต.66)

2) ป้ายเตือนแนวทางนี้ เป็นป้ายซึ่งใช้เสริมเครื่องหมายนาทางท่ีอยู่
บริเวณทางโค้ง และอาจใช้แทนป้ายเคร่ืองหมายลูกศรขนาดใหญ่
(ต.65 หรือ ต.68) ในกรณีท่ีไม่สามารถติดต้ังป้ายเตือนลูกศรขนาด
ใหญ่ในตาแหน่งที่เหมาะสมได้ หรือใช้ติดตั้งในบริเวณท่ีจาเป็นที่ต้อง
ติดตั้งป้ายเตือนหลาย ๆ อันต่อเนื่องกัน ในกรณีที่มีราวก้ัน (Guard
rail) หรอื หลักกนั โค้งอยู่แลว้ ใหต้ ิดต้ังทีด่ ้านหลังในแนวเดยี วกัน

3) ให้ติดป้ายเรียงกันเป็นระยะ ๆ ทางด้านนอกของโค้งราบ หรือให้ห่าง
ออกไปจากขอบไหล่ทางสาหรับทางโค้งที่มีรัศมีแคบมาก ๆ โดยตาแหน่ง
แรกให้ติดท่ีจุดเร่ิมโค้ง ระยะห่างของป้ายในโค้งสามารถเปล่ียนแปลงได้
แต่ต้องใหผ้ ูข้ บั ขส่ี ามารถมองเห็นป้ายในโค้งได้ 2 แห่งพรอ้ มกันตลอดเวลา
เข้าโค้ง โดยระยะติดตั้งป้ายท่ีเหมาะสมขึ้นอยู่กับรัศมีโค้งดังแสดงใน
ตารางท่ี 3-2 ในกรณีที่เป็นทางแยกรูปตัวที (T) ให้ติดตั้งป้ายทางแยก
ด้านไกล โดยใหป้ า้ ยหันหนา้ เข้าหาทิศทางการจราจรที่เข้าสู่ทางแยก

4) เพ่ือให้เกิดประสิทธิผล ตาแหน่งการติดต้ังและการหนั หน้าป้ายจะตอ้ ง
ทาให้ผู้ขับขี่สามารถมองเห็นได้ชัดเจนในระยะไม่น้อยกว่า 150 ม.
ซ่ึงทาได้โดยการทดลองขับรถว่ิงทดสอบการมองเห็นและความต่อเน่ือง
ของปา้ ย

ตารางท่ี 3-2 ระยะหา่ งของการตดิ ตงั้ ป้ายเตอื นแนวทางในโคง้

รัศมีโค้ง (ม.) ระยะห่างของป้ายเตือนแนวทางตอนอย่ใู นโคง้ (ม.)
น้อยกว่า 75 10
75 – 99 15
100 – 149 20
150 – 199 25
200 - 299 37.5
300 – 499 50
500 – 1,000 75
มากกวา่ 1,000 -

ต.65 ต.68

เล่มที่ 1 ค่มู ือมาตรฐานปา้ ยจราจร 3-31

บทที่ 3 ป้ายเตอื น ต.65
ต.68
3.24.3 ปา้ ยเตอื นเครื่องหมายลูกศรขนาดใหญ่ (ต.65 ต.68 และ ต.70) ต.70

1) ป้ายเตือนเครื่องหมายลูกศรขนาดใหญ่ (ต.65 ต.68 และ ต.70) ต.64
มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า ภายในบรรจุเครื่องหมายของลูกศร ต.67
ขนาดใหญ่วางในแนวนอน เครื่องหมายลูกศรดังกล่าวอาจจะมีเพียง ต.69
หวั เดียวหรือสองหัวก็ได้

2) ใช้เพื่อเตือนผู้ขับข่ีให้ทราบถึงบริเวณท่ีมีการเปล่ียนแนวในทางราบ
อย่างทันทีทันใด

3) ให้ติดต้ังท่ีส่วนนอกของโค้ง หรือท่ีหลังไหล่ทางด้านไกลของทางแยก
โดยหันหน้าป้ายต้งั ฉากกบั ทิศทางของรถทว่ี ง่ิ เขา้ หา

4) ตาแหน่งการติดต้ัง ต้องให้ผู้ขับขี่สามารถมองเห็นป้ายได้ในระยะทาง
ไม่น้อยกว่า 200 ม. ทั้งน้ี ให้พิจารณาสถานที่ติดตั้งป้ายจากการ
ตรวจสอบความสามารถการมองเหน็ ทั้งในเวลากลางวนั และกลางคืน

5) ในกรณีท่ีเห็นสมควร อาจตดิ ตั้งป้ายเตือนเสริมแนะนาความเรว็ ควบคู่ไป
ด้วยก็ได้

3.24.4 ป้ายเตอื นแนวทาง (ต.64 ต.67 และ ต.69)

1) ปา้ ยเตอื นแนวทาง (ต.64 ต.67 และ ต.69) มลี ักษณะเปน็ รูปส่ีเหลี่ยมผืนผา้
ตามแนวนอน พืน้ ป้ายสีเหลืองไม่มีเส้นขอบ ภายในบรรจุแถบสดี าเป็น
รูปบั้งหลายอันเรียงกันชี้ไปด้านขวา (ต.64) หรือด้านซ้าย (ต.67) หรือ
ทงั้ สองด้าน (ต.69)

2) ใช้เตือนการเปลี่ยนแนวในทางราบบนทางหลวงหรือถนนท่ีทางโค้ง
หรอื ทางแยก

3) ให้ติดตั้งป้ายเตือนแนวทางบนราวกันอันตรายที่ติดต้ังบนทางโค้ง
หรือบนแผงกั้นด้านไกลของทางแยกรูปตัวที (T) โดยหันหน้าป้าย
ตงั้ ฉากกบั ทศิ ทางของรถท่ีวิ่งเขา้ หา

4) ทางแยกขนาดเล็กบนทางโค้งที่เกิดจากทางสาธารณะขนาดเล็กมา
เช่ือมต่อ ควรใช้ป้ายเตือน (ต.64) หรือ (ต.67) ติดตั้งที่ปากทางเชื่อม
ทั้งสองขา้ ง เพือ่ นาทางรถที่เดินทางไกล

3-32 เลม่ ที่ 1 ค่มู อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 3 ปา้ ยเตือน ต.71
ต.72
3.24.5 ปา้ ยเตอื นส่งิ กีดขวาง (ต.71-ต.73) ต.73

1) ป้ายเตือนสิ่งกีดขวาง (ต.71-ต.73) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมผืนผ้า
โดยมีด้านยาวเป็นด้านตั้ง พื้นป้ายสีเหลือง ไม่มีเส้นขอบป้าย ภายใน
บรรจุแถบสีดาขนาดกว้าง 10 ซม. เอียงทามุม 45 องศา กับขอบป้าย
แถบสีดาแต่ละแถบห่างกัน 8.5 ซม.

2) ใช้เตือนผู้ขับข่ีให้ทราบว่า มีฉนวนใน หรือเกาะ (Median) หรือ
สง่ิ กดี ขวางอนื่ โดยให้ใชป้ ้าย ดงั นี้
2.1) ปา้ ยเตอื นส่งิ กดี ขวาง (ต.71) ถา้ ผา่ นไปได้ทงั้ ซ้ายและขวา
2.2) ป้ายเตอื นส่ิงกดี ขวาง (ต.72) ถ้าผ่านไปไดเ้ ฉพาะทางซา้ ย
2.3) ป้ายเตือนสง่ิ กดี ขวาง (ต.73) ถ้าผา่ นไปไดเ้ ฉพาะทางขวา

3) โดยท่ัวไปการติดตั้งป้ายเตือนสิ่งกีดขวาง (ต.71, ต.72 และ ต.73)
เพียงชนิดเดียวก็สามารถใช้งานได้ แต่เมื่อพิจารณาว่าอาจถูกบดบังให้
ใช้ติดต้ังควบคู่กับป้ายเคร่ืองหมายลูกศรคู่ (ต.62) หรือป้ายบังคับ
ให้ชดิ ซ้าย (บ.40) หรอื ใหช้ ดิ ขวา (บ.41)

4) การติดต้ังป้ายเตอื นสง่ิ กีดขวาง (ต.71-ต.73) ให้ขอบลา่ งสุดของป้ายสูง
จากขอบผิวจราจร 0.50 ม.

5) ปกติใช้ป้ายเตือนส่ิงกีดขวางขนาด 45 x 75 ซม. ในกรณีท่ีมีความ
จาเป็นต้องเพ่ิมขนาดป้าย ให้เพ่ิมตามความกว้าง แต่ต้องมีขนาดใหญ่
สดุ ไม่เกิน 60 x 75 ซม.

บ.40 บ.41 ต.62 3-33

เล่มที่ 1 คู่มอื มาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตอื น ต.74

3.24.6 ปา้ ยเตอื นสลับกนั ไป (ต.74)

มีความหมายว่า ทางข้างหน้ามีจานวนช่องเดินรถลดลง ให้ผู้ขับขี่ขับรถ
สลบั กันไปดา้ นละคัน

1) ป้ายเตือนสลับกันไป (ต.74) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า
โดยมีแนวต้ังเป็นด้านยาว พ้ืนป้ายสีเหลือง เส้นขอบสีดา ภายในมี
เคร่ืองหมายลูกศรสีดาและสีขาววิ่งสลับกันเข้ามารวมเป็นแถว
เดียวกนั และมขี ้อความสดี าด้านล่างเขียนว่า “สลบั กนั ไป”

2) ใช้เตือนผู้ขับขี่บนทางหลวงท่ีเดินรถสองช่องจราจรในทิศทางเดียว
แล้วทางข้างหน้าลดลงเหลือเพียงช่องจราจร เพ่ือให้ผู้ขับข่ีเตรียม
สลบั กนั เข้าชอ่ งจราจรท่ีเหลอื เพียงอนั เดียวข้างหนา้

3) ให้ติดตั้งล่วงหน้าทั้งทางด้านซ้ายและด้านขวาของทางเดินรถสองชอ่ ง
จราจร และทีต่ าแหนง่ ส้นิ สุดความกวา้ งของทางเดินรถสองช่องจราจร
ป้ายที่ติดตั้งล่วงหน้าอาจมีป้ายเตือนเสริมบอกระยะทางถึงจุดท่ีต้อง
สลับกันไป และป้ายที่ติดตั้งท่ีจุดเร่ิมสลับกันไป อาจมีป้ายเตือนเสริม
ลกู ศรช้ลี งบริเวณเร่ิมสลับกนั ไป

3.25 ป้ายเตือนเสริม (Supplementary Plaques)

ป้ายเตือนเสริม (ตส.) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า พื้นป้ายสีเหลือง
เส้นขอบป้ายสีดา บรรจุข้อความภาษาไทยและหรือภาษาอังกฤษสีดา
ใช้เพ่อื อธบิ ายความหมายของป้ายเตือนและหรือขยายความหมายขอบเขต
ความยาวของสภาพทางข้างหน้า

ป้ายเตือนเสริมใช้ติดตั้งควบคู่ใต้ป้ายเตือนปกติชนิดสี่เหลี่ยมจัตุรัสต้ังมุม
โดยทั่วไปป้ายเตอื นเสริมจะมีขนาดเล็กกว่าปา้ ยเตือนปกติ ในกรณีทจี่ าเป็น
ขนาดของปา้ ยอาจกวา้ งข้นึ ได้ แต่ต้องไม่กว้างกว่าป้ายเตอื นปกตทิ ่ีตดิ คู่กนั

ป้ายเตือนเสริมน้ีอาจหมดความจาเป็น เม่ือผู้ใช้ทางส่วนมากเข้าใจ
ความหมายป้ายเตือนปกติแล้ว ป้ายเตือนเสริมไม่จาเป็นตอ้ งติดต้ังเสมอไป
เม่ือมีความจาเป็นต้องติดตั้งให้พิจารณาติดตั้งเฉพาะกับป้ายเตือนปกติท่ี
แสดงไวใ้ นตารางดังตอ่ ไปน้ีเท่านนั้

3-34 เล่มท่ี 1 ค่มู อื มาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ป้ายเตือน

ตารางท่ี 3-3 การใชป้ ้ายเตือนเสริมกับป้ายเตือนปกติ

ลักษณะของปา้ ยเตอื น ข้อความทใี่ ชบ้ น กล่มุ ที่ ความสงู และชดุ ของ
ต.9 ปา้ ยเตือนเสรมิ พยัญชนะ / ตัวเลข

1 10 ข
2 15 ข
3 20 ข

ตส.1

ต.10
1 10 ข
2 15 ข
3 20 ข

ต.33 ตส.2

1 10 ข

2 15 ข

3 20 ข
ตส.3
ต.34 1 10 ข

ตส.4.1 2 15 ข
3 20 ข

1 10 ข / 5.0 D

2 15 ข / 7.5 D

ตส.4.2 3 20 ข / 10 D

1,2 10 ก

3 15 ก

ต.35 ตส.5

เล่มท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร 3-35

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน

ตารางท่ี 3-3 การใชป้ า้ ยเตอื นเสริมกับป้ายเตือนปกติ (ต่อ)

ลกั ษณะของป้ายเตือน ขอ้ ความทีใ่ ช้บน กลุ่มที่ ความสงู และชดุ ของ
ป้ายเตือนเสริม พยัญชนะ / ตวั เลข

1 10 ข
2 15 ข
3 20 ข

ต.36 ตส.6
1 10 ก
2 15 ก
3 20 ก

ต.38 ตส.7
1,2 15 ก
3 20 ก

ต.46 ตส.8
1,2 15 ก
3 20 ก

ต.47 ตส.9 1 10 ก / 5.0 G
ต.50 ตส.10 2 15 ก / 7.5 G
3 20 ก / 10 G

ต.51

3-36 เลม่ ท่ี 1 คมู่ อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน

ตารางท่ี 3-3 การใชป้ า้ ยเตือนเสรมิ กบั ป้ายเตือนปกติ (ต่อ)

ลกั ษณะของป้ายเตือน ขอ้ ความทีใ่ ช้บน กลุ่มท่ี ความสูงและชุดของ
ป้ายเตอื นเสริม พยัญชนะ / ตวั เลข

1 10 ก
2 15 ก
3 20 ก

ต.52 ตส.11 1 10 ข
2 15 ข
ตส.12 3 20 ข
ต.53
1 10 ข / 15.0 D
ตส.13 2 15 ข / 22.5 D
3 20 ข / 30.0 D

1,2 10 ข
3 15 ข

ต.57 ตส.14 1,2 10 ก / 15 D
ต.65 ตส.15 3 15 ก / 20 D

ต.68

ต.70 1 7.5 ก / 15 D
ปา้ ยเตือนอ่ืน ๆ 2 10 ก / 20 D
3 15 ก / 30 D
ตส.16
3-37
เลม่ ที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตือน

3.26 ปา้ ยเตอื นอ่ืน ๆ

นอกจากป้ายเตือนปกติ (ต.1–ต.74) และป้ายเตือนเสริม (ตส.1-ตส.16)
ทใ่ี ช้ติดต้งั เพ่มิ เสริมความหมายของป้ายเตือนปกตแิ ล้ว ยังมปี า้ ยเตอื นอนื่ ๆ
ทใี่ ชบ้ นทางหลวง เช่น ป้ายเตือนทางแยกข้างหน้าและป้ายเตือนเขตชุมชน
ซงึ่ การใช้งานคลา้ ยคลึงกบั ป้ายเตือนปกติ

3.26.1 ปา้ ยเตอื นทางแยกขา้ งหนา้

ป้ายเตือนทางแยกข้างหน้า มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า พื้นป้าย ปา้ ยเตอื นทางแยกขา้ งหนา้
สีเหลือง ขอบป้ายสีดา ภายในบรรจุลัญลักษณ์ทางแยกกรณีเป็นทางแยก
ไม่มีสัญญาณไฟจราจร หรือสัญลักษณ์สัณณาณไฟจราจร กรณีเป็นทางแยก
ที่มีสัญญาณไฟจราจร โดยอยู่ด้ายซ้ายของป้ายมีข้อความภาษาไทย
“ทางแยก 700 ม.” สีดา และข้อความภาษาอังกฤษ “INTERSECTION
700 m.” ใตข้ อ้ ความภาษาไทย ตดิ ตง้ั ที่ระยะ 700 ม. กอ่ นถงึ ทางแยก

ท้ังนี้ ในกรณีท่ีทางแยกนั้นเป็นทางแยกท่ีมีชื่อเฉพาะเป็นที่รู้จักสามารถ ป้ายเตือนทางแยกขา้ งหนา้
นาชือ่ ของทางแยกนั้น ๆ มาแทนคาว่า “ทางแยก” ได้ และเปลยี่ นขอ้ ความ (กรณีมีช่ือทางแยก)
ภาษาอังกฤษให้ตรงกบั ชื่อของแยกนั้นดว้ ย

3.26.2 ป้ายเตอื นเขตชมุ ชน

ป้ายเตือนเขตชุมชนมีลักษณะเป็นรูปสี่เหล่ียมผืนผ้า พ้ืนป้ายสีเหลือง ปา้ ยเตือนเขตชุมชน
ขอบป้ายสดี า ภายในบรรจุข้อความภาษาไทย “เขตชมุ ชนลดความเรว็ ” สดี า
หรืออาจเพ่ิมข้อความภาษาอังกฤษ “CITY LIMIT REDUCE SPEED”
ใตข้ อ้ ความภาษาไทยดว้ ย

ป้ายเตือนเขตชุมชนใช้เพ่ือเตือนให้ผู้ขับขี่ทราบว่า ทางข้างหน้าเป็น
เขตชมุ ชน ซง่ึ มปี า้ ยจากัดความเรว็ (บ.32) ตดิ ต้งั อยู่ เปน็ เขตจากดั ความเร็ว
ให้ผู้ขับข่ียวดยานเตรียมลดความเร็ว ให้ติดต้ังป้ายเตือนเขตชุมชนก่อน
ถึงเขตจากัดความเร็ว (ที่ติดต้ังป้ายจากัดความเร็วชดุ แรก) ไม่น้อย 125 ม.
และไม่เกิน 250 ม.

บนทางหลวงแผ่นดินขนาดใหญ่ท่ีมีรถสัญจรไปมามากหรือบนทางคู่
ใหต้ ดิ ต้งั ปา้ ยเตือนเขตชุมชนท้ังข้างซ้ายและข้างขวาของทาง

ป้ายเตือนเขตชุมชนไม่จาเป็นต้องใช้ในกรณีที่ความเร็วก่อนถึงเขตจากัด
ความเร็วตา่ อย่แู ล้ว

3-38 เลม่ ที่ 1 คูม่ อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 3 ปา้ ยเตอื น

ตารางที่ 3-4 กลุ่มประเภททางหลวงสาหรบั การเลอื กใช้ปา้ ยเตือนต่าง ๆ

ความสงู และชดุ ของพยัญชนะ

กลุ่มที่ ปา้ ยเตือน สดั สว่ น ไทย องั กฤษ

แถวบน แถวล่าง แถวบน แถวลา่ ง

1,2 ปา้ ยเตอื น 180x60 20 - 10 -
3 ทางแยกข้างหนา้ 25 - 12.5 -

1,2,3 ปา้ ยเตอื นเขตชุมชน 120 x 75 15 ก 10 ก - -
(ภาษาไทย)

1,2,3 ปา้ ยเตือนเขตชมุ ชน 180 x 150 20 ก 15 ก 10 D 10 D
(ภาษาไทยและองั กฤษ)

เลม่ ท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร 3-39

บทที่ 4

ปา้ ยแนะนาทว่ั ไปสาหรับทางหลวงแผ่นดนิ

บทที่ 4 4-1

ปา้ ยแนะนาทวั่ ไปสาหรับทางหลวงแผ่นดิน

ป้ายแนะนา (Guide Signs) ในบทน้ีจะกล่าวถึงป้ายแนะนาท่ัวไป ที่ใช้ติดต้ังบน
ทางหลวงแผ่นดิน (Guide Sign-Conventional Highways) เท่านั้น ส่วนป้าย
แนะนาบนทางหลวงพิเศษ ปา้ ยจราจรแขวนสูง (Overhang and Overhead) ให้ใช้
หลกั การเดียวกบั ป้ายสาหรับทางหลวงมาตรฐานสงู ซ่ึงจะได้อธิบายตอ่ ไปในบทที่ 5

4.1 วตั ถุประสงค์ของป้ายแนะนาทวั่ ไป

ป้ายแนะนาท่ัวไปมีวัตถุประสงค์เพื่อแนะนาให้ผู้ขับข่ีทราบถึงทิศทางและ
ระยะทางไปสู่จุดหมายปลายทางได้อย่างถูกต้อง อีกทั้งยังให้ข้อมูลต่าง ๆ
ทีจ่ าเปน็ ตอ่ การเดนิ ทางตลอดการใชบ้ ริการทางหลวงนัน้ ๆ ดว้ ย

4.2 การใชป้ ้ายแนะนาทัว่ ไป

ป้ายแนะนาท่ัวไปใช้ติดต้ังบริเวณทางแยกเพ่ือแนะนาผู้ขับขี่ให้ทราบถึง
ทศิ ทางและระยะทางไปสู่จุดหมายปลายทางต่าง ๆ และใชต้ ิดตงั้ บรเิ วณอื่น
เช่น ข้างทางหลวง เพ่ือให้ข้อมูลที่สาคัญต่อผู้ขับข่ีเก่ียวกับระยะทาง
และสถานที่ต่าง ๆ เช่น จังหวัด อาเภอ ตาบล หมู่บ้าน แม่น้า ลาคลอง
สวนสาธารณะ ป่าไม้ สถานท่ีสาคัญทางประวัติศาสตร์ จุดตัดทางแยก
ทสี่ าคญั และอื่น ๆ

4.3 ลกั ษณะของปา้ ยแนะนาท่ัวไป

ป้ายแนะนาท่ัวไปมี 3 ลักษณะ คือ รูปส่ีเหล่ียมผืนผ้า มีด้านส้ันเป็นส่วนต้งั
หรือมีด้านยาวเป็นส่วนตั้ง และรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัส โดยการใช้สีบนป้าย
แนะนาทัว่ ไปมี 4 รูปแบบ ดังน้ี
แบบที่ 1 พ้ืนป้ายสีขาว เส้นขอบป้าย เครื่องหมาย ตัวเลข ตัวอักษร และ
สัญลักษณ์ใช้สีดาหรือสีอื่นที่กาหนดเฉพาะป้าย บรรจุอยู่ในสี่เหลี่ยมผืนผ้า
หรือสี่เหล่ียมจัตุรัส โดยทั่วไปใช้สาหรับ ป้ายบอกหมายเลขทางหลวง
แผ่นดิน ป้ายบอกจุดหมายปลายทาง ป้ายบอกระยะทาง และป้ายบอก
สถานท่ี

เล่มที่ 1 คมู่ ือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทั่วไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

แบบท่ี 2 พื้นปา้ ยสีน้าเงิน เส้นขอบป้าย เคร่ืองหมาย ตัวเลข ตวั อักษร และ
สัญลักษณ์ใช้สขี าวหรอื สอี ่ืนท่ีกาหนดเฉพาะป้าย บรรจุอยู่ในสีเ่ หล่ยี มผนื ผ้า
หรือสี่เหล่ียมจัตุรัส โดยท่ัวไปใช้สาหรับแสดงข้อมูล ข่าวสาร และ
การบริการ เช่น ป้ายแสดงตาแหน่งของทางข้าม ป้ายแสดงโรงพยาบาล
ปา้ ยแสดงที่พักรมิ ทาง และป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชยี /อาเซียน

แบบที่ 3 พื้นป้ายสีน้าเงิน ตัวป้ายมีลักษณะสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีด้านยาวเป็น
ด้านตั้ง ภาพสัญลักษณ์สีน้าเงิน บรรจุในรูปสี่เหล่ียมจัตุรัสสีขาว เส้นขอบ
ปา้ ย เครอ่ื งหมาย ตวั เลข และตัวอักษรใช้สีขาว ใช้สาหรับปา้ ยแสดงสถานที่
ทอ่ งเทย่ี วตามธรรมชาติ กิจกรรม และแหล่งชุมชน

แบบที่ 4 พื้นป้ายสีขาว ตัวป้ายมีลักษณะส่ีเหลี่ยมผืนผ้ามีด้านยาวเป็น
ด้านตั้ง ภาพสัญลักษณ์เป็นสีขาว บรรจุอยู่ในรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสสีน้าตาล
เส้นขอบป้าย เครื่องหมาย ตัวเลข ตัวอักษรสีน้าตาล ใช้สาหรับป้ายแสดง
สถานทท่ี ่องเท่ียวโบราณทางประวตั ิศาสตร์และศาสนสถาน

4.4 ขนาดของปา้ ยแนะนาทวั่ ไป

ป้ายแนะนาบางแบบได้กาหนดขนาดไว้แน่นอนตามประเภทของทางหลวง
และสภาพการจราจร เช่น ป้ายหมายเลขทางหลวง และป้ายร่วมชุดต่าง ๆ
แต่ป้ายแนะนาอ่ืน ๆ ส่วนใหญ่ใช้ข้อความแตกต่างกัน ความยาวของป้าย
จึงเปล่ียนไปตามความยาวของข้อความน้ัน ๆ แต่ต้องไม่น้อยกว่าท่ีกาหนดไว้
สาหรับแต่ละชนดิ สว่ นด้านต้งั ของปา้ ยให้ใช้ตามตารางท่ี 4-1

ตารางที่ 4-1 ขนาดด้านต้ังของป้ายแนะนาทั่วไป

ขนาดด้านต้งั ของป้าย ความสงู ตัวอักษรภาษาไทยบนป้าย (ซม.)
(ซม.)
ใช้ภาษาไทยอย่างเดยี ว ใช้ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ
30
45 10 -
60
75 15 -
90
20 15

25 20

- 25

หมายเหตุ สำหรับป้ำยแขวนสงู แบบแขนยน่ื (Overhang) และแบบครอ่ มผวิ จรำจร (Overhead Sign) ใหด้ บู ทท่ี 5

4-2 เลม่ ท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ป้ายแนะนาทัว่ ไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดนิ

4.5 ตวั อักษรและตัวเลข

รปู แบบ ขนาด และวธิ กี ารจดั วางข้อความโดยใช้ตัวอักษรไทย ตัวอักษรอังกฤษ
และตัวเลข ให้เป็นไปตามแบบมาตรฐานตัวอักษร ตัวเลข และป้ายจราจร
กรมทางหลวงเท่าน้นั

การใช้ภาษาอังกฤษบนป้ายแนะนาทั่วไป ให้พิจารณาใช้เฉพาะป้ายแนะนา
บอกจุดหมายปลายทาง และป้ายบอกระยะทาง เม่ือมีเหตุอันควร
(Warrants) อย่างใดอย่างหนึง่ ดงั ต่อไปน้ี
1) เม่ือทางหลวงนั้น เป็นทางหลวงแผ่นดินสายประธาน หรือทางหลวง

แผน่ ดนิ สายรอง
2) เม่อื ทางหลวงนนั้ เป็นส่วนหนึง่ ของทางหลวงเอเชีย/อาเซียน
3) เม่ือทางหลวงนั้น มีความสาคัญต่อการเดินทางท่องเท่ียวของชาวต่างชาติ

เป็นจานวนมาก

ช่ือที่เป็นภาษาอังกฤษบนทางหลวงดังกล่าวข้างต้น ให้มีเฉพาะช่ือจังหวัด
ช่อื อาเภอ และชอ่ื สถานทอ่ี ่นื ๆ ที่ปรากฏในแผนที่ทางหลวง รวมทั้งสถานที่
สาคัญต่าง ๆ ที่จาเป็นต่อการท่องเท่ียว เช่น สถานีรถไฟ สนามบิน สถานที่
พักตากอากาศ เป็นตน้

ความสูงของตัวอักษรภาษาอังกฤษให้เป็นคร่ึงหน่ึงของความสูงของ
พยัญชนะภาษาไทย แต่ทั้งนี้ต้องไม่น้อยกว่า 10 ซม. และให้ใช้ตัวอักษร
พมิ พ์ใหญเ่ ทา่ น้ัน ยกเว้นปา้ ยแนะนาจดุ หมายปลายทางชนิดแขวนสูง ใหข้ ้นึ ต้น
ดว้ ยตวั อกั ษรพิมพ์ใหญ่และตามดว้ ยตัวอกั ษรพิมพเ์ ลก็

4.6 จานวนขอ้ ความ

ข้อความภาษาไทยบนป้ายแนะนาทั่วไปจะต้องส้ัน ชัดเจน และได้ใจความ
โดยทว่ั ไปควรยาวไม่เกิน 3 บรรทัด โดยแต่ละบรรทดั ควรมีอักษรไม่เกิน 8 ตวั
เพือ่ ให้ผขู้ ับขี่สามารถอ่านได้เพียงแค่ชาเลืองมอง

4.7 เครื่องหมายลูกศร

เครื่องหมายลูกศรบนป้ายแนะนาท่ัวไป ให้เป็นไปตามแบบมาตรฐาน
กรมทางหลวงเท่านั้น ตามปกติใช้กับป้ายบอกจุดหมายปลายทาง โดยให้วาง
เคร่ืองหมายลูกศรในแนวนอนหรือชี้ข้ึน เครื่องหมายลูกศรชี้ตามแนวนอน

เล่มท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานป้ายจราจร 4-3

บทท่ี 4 ป้ายแนะนาทั่วไปสาหรบั ทางหลวงแผ่นดิน

เพ่ือระบุถึงจุดหมายปลายทางหรือทิศทางของทางหลวงท่ีอยู่ทางด้านซ้าย
หรือด้านขวาของทางนั้น ๆ และให้ใช้เคร่ืองหมายลูกศรชี้ข้ึนแสดงทิศทาง
ของทางหลวงท่ีอยขู่ า้ งหนา้
หากการใช้เคร่ืองหมายลูกศรในแนวนอนและแนวตั้งแล้วยังไม่สามารถ
สื่อถึงจุดหมายปลายทางได้ชัดเจน ให้ใช้ลูกศรเอียงทามุม 45 องศาแทนได้
หรอื ในกรณีทตี่ ้องใช้จุดกลับรถบริเวณเกาะกลางถนน (Median Opening)
เพื่อไปยังจุดหมายปลายทาง อาจพิจารณาใช้เครื่องหมายกลับรถแทนได้
เชน่ กัน

4.8 ระบบหมายเลขทางหลวง

ทางหลวงแผ่นดินและทางหลวงพิเศษใช้หมายเลขทางหลวงแทนชื่อ
ทางหลวงเพื่อความสะดวกในการเดินทาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการใช้
แผนท่ีสาหรับการนาทาง สามารถอ่านแผนท่ีและว่ิงตามหมายเลข
ทางหลวงได้ง่าย ระบบหมายทางหลวงที่ใช้อยู่ในปัจจุบันมีหลักการท่ัวไป
ดังตอ่ ไปน้ี
1) ทางหลวงแผ่นดินสายหลักและทางหลวงพิเศษ ใช้ตัวเลขแสดง 1 หรือ

2 ตวั
2) ทางหลวงแผน่ ดินสายรอง ใช้ตัวเลขแสดง 3 ตวั
3) ทางหลวงแผ่นดนิ ระหว่างอาเภอหรือสถานทส่ี าคัญ ใช้ตัวเลขแสดง 4 ตวั
รายละเอียดของระบบหมายเลขทางหลวงสามารถศึกษาได้จากหนังสือ
“ระบบหมายเลขทางหลวง” ของกรมทางหลวง นอกจากนี้ เพื่อเพิ่ม
ความสะดวกในการเดินทางระหว่างประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนและในเขต
ภูมิภาคเอเชีย กรมทางหลวงได้เพ่ิมป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชียและ
อาเซียนข้ึนตามระบบหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน (Asain/ASEAN
Highway) ซ่ึงมีตัวอักษร “AH” นาหน้าตัวเลข 1 ถึง 3 หลัก โดยท้ังสอง
ระบบมรี ูปแบบการใชง้ านปา้ ยเหมอื นกัน

4-4 เล่มท่ี 1 คู่มือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทว่ั ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดนิ

4.9 ป้ายหมายเลขทางหลวง

ป้ายหมายเลขทางหลวง (น.19) ใช้ติดต้ังเพื่อแสดงหมายเลขของทางหลวง
และอาจใช้เพื่อย้าถึงทางหลวงหมายเลขนั้น ๆ เม่ือเลยทางแยกออกไป
นอกจากน้ียังใช้ร่วมกับป้ายร่วมชุดตา่ ง ๆ เพ่ือระบุถึงทิศทางของทางหลวง
การมีทางหลวงอื่นตัดผ่านหรือแยกออกไป ทั้งนี้ ป้ายหมายเลขทางหลวง
จาแนกตามการใช้งานได้เปน็ 3 ประเภท คอื

1) ปา้ ยหมายเลขทางหลวงแผ่นดิน
2) ป้ายหมายเลขทางหลวงพเิ ศษ
3) ป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน

4.9.1 ป้ายหมายเลขทางหลวงแผน่ ดิน

ป้ายหมายเลขทางหลวงแผ่นดิน (น.19) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัส
มมุ ป้ายมน พืน้ ปา้ ยสขี าว เส้นขอบปา้ ยสดี า บรรจรุ ปู ครฑุ และตวั เลขแสดง
หมายเลขทางหลวงสดี า

การตดิ ต้ังป้ายให้ใช้หลักการทั่วไป ดังต่อไปนี้

1) บรเิ วณจุดเรมิ่ ตน้ ทางหลวงแผน่ ดิน น.19

2) บริเวณทางแยกระดบั เดียวกนั ทีเ่ กดิ จากทางหลวงแผน่ ดินตัดกนั ปา้ ยหมายเลขทางหลวงแผ่นดนิ

3) บริเวณทางแยกระดับเดียวกันท่ีผู้ใช้ทางหลวงอาจเกิดความสับสน (1-2 ตัว)

ในการเดนิ ทาง

ตาแหน่งติดต้ังปา้ ยหมายเลขทางหลวงแผน่ ดิน ใหใ้ ชห้ ลกั การดงั ต่อไปนี้

1) บริเวณจุดเร่ิมต้นทางหลวงให้ติดต้ังป้ายไม่เกิน 150 ม. จากจุดเร่ิมต้น น.19

ทางหลวง ป้ายหมายเลขทางหลวงแผ่นดิน

2) ก่อนถึงทางแยกระดับเดียวกัน ให้ติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวง (3-4 ตัว)

แผ่นดินร่วมกับป้ายร่วมชุด เพื่อแสดงการมีทางหลวงอ่ืนตัดผ่านหรือ
แยกออกไป โดยรายละเอียดจะได้กล่าวเพิ่มเติมในหัวข้อ 4.13 “ปา้ ยชุด”

3) เม่ือเลยทางแยกระหว่างทางหลวงแผ่นดินตัดกับทางหลวงแผ่นดิน
ในระดับเดียวกัน ให้ติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวงแผ่นดินอีกครั้ง
เพื่อยืนยันหมายเลขทางหลวงนั้น ๆ ให้ผู้ขับขี่ทราบ โดยต้องติดต้ังเลย
จากทางแยกไมเ่ กนิ 150 ม.

ในกรณีที่ทางหลวงพิเศษตอนหนึ่งตอนใดเป็นส่วนหนึ่งของทางหลวง น.19 น.20
เอเชียหรืออาเซียน ให้ติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน
(น.20) รว่ มกบั ป้ายหมายเลขทางหลวง (น.19) นั้น ๆ ดว้ ย

เลม่ ท่ี 1 คมู่ ือมาตรฐานปา้ ยจราจร 4-5

บทที่ 4 ป้ายแนะนาทัว่ ไปสาหรบั ทางหลวงแผ่นดิน

4.9.2 ปา้ ยหมายเลขทางหลวงพเิ ศษ

ป้ายหมายเลขทางหลวงพเิ ศษ (น.19) มี 2 ประเภท คอื

1) ป้ายหมายเลขทางหลวงพิเศษแบบไม่เก็บคา่ ผ่านทาง (น.19) มีลักษณะ น.19
เป็นรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส มุมป้ายมน พื้นป้ายสีเขียว เส้นขอบป้ายสีขาว
บรรจรุ ูปครุฑ และตัวเลขแสดงหมายเลขทางหลวงสีขาว ป้ายหมายเลขทางหลวงพเิ ศษ
(ไม่เกบ็ คา่ ผา่ นทาง)
2) ป้ายหมายเลขทางหลวงพิเศษแบบเก็บค่าผ่านทาง (น.19) มีลักษณะ
เป็นรูปส่ีเหล่ียมจัตุรัส มุมป้ายมน พ้ืนป้ายสีน้าเงิน เส้นขอบป้ายสีขาว น.19
บรรจุรูปครุฑ และตวั เลขแสดงหมายเลขทางหลวงสีขาว
ป้ายหมายเลขทางหลวงพเิ ศษ
การติดต้ังป้ายให้ใช้หลักการเชน่ เดียวกับการติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวง (เก็บคา่ ผา่ นทาง)
แผน่ ดินตามหวั ขอ้ 4.9.1

ตารางท่ี 4-2 มาตรฐานป้ายหมายเลขทางหลวง

กลมุ่ ท่ี รหสั สดั ส่วน ความสงู ความสงู และชุดของตัวเลข
ของครุฑ จานวนตัวเลข (ตัว)
ในเมือง น.19-45 45 x45
1 น.19-60 60 x 60 10 1234
2 น.19-75 75 x 75 12.5 15 F 15 D 15 B 10 B
3 น.19-90 90 x 90 15 25 F 25 D 25 B 20 B
20 30 F 30 D 25 B 25 B
35 F 35 D 35 B 30 B

หมายเหตุ B, D และ F หมำยถึงชุดมำตรฐำนของตวั เลข

4-6 เลม่ ที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทว่ั ไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

4.9.3 ปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซยี น (น.20) น.20

ปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน (น.20) มีลกั ษณะเปน็ รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า (ชนดิ 1 หลกั )
มุมป้ายมน พื้นป้ายสีน้าเงิน เส้นขอบป้ายสีขาว มีอักษรภาษาอังกฤษ
ตัวพิมพ์ใหญ่ “AH” สีขาว นาหน้าตัวเลข หมายเลขทางหลวงสีขาว 1, 2 หรือ น.20
3 หลัก อยภู่ ายในปา้ ย โดยมีขนาดปา้ ยและความสงู ตวั อักษรตามตารางท่ี 4-3
(ชนดิ 2 หลัก)

น.20

(ชนิด 3 หลัก)

ตารางที่ 4-3 มาตรฐานป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน

กลุม่ ท่ี รหัส สดั ส่วน ความสูงของตัวอักษรและตัวเลข
จานวนตวั เลข (ตัว)
1 น.20-60 40 x 60
123
2 น.20-75 50 x 75 15 D 15 D 15 D
20 D 20 D 20 D
3 น.20-90 60 x 90 20 D 20 D 20 D

หมายเหตุ D หมำยถงึ ชดุ มำตรฐำนของตวั อักษรและตวั เลข

เล่มท่ี 1 ค่มู อื มาตรฐานปา้ ยจราจร 4-7

บทที่ 4 ป้ายแนะนาทัว่ ไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดนิ

การตดิ ตง้ั ป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน (น.20) สาหรบั ปา้ ยข้างทาง
มหี ลักการดังต่อไปนี้
1) กรณีติดตั้งรว่ มกบั ป้ายหมายเลขทางหลวง

(1) ตดิ ตง้ั ทบ่ี รเิ วณจดุ เร่ิมตน้ ทางหลวงเอเชียหรอื อาเซยี น
(2) เม่ือเลยทางแยกท่ีมีความสาคัญต่อการเดินทางท่องเท่ียวของ

ชาวต่างชาติเปน็ จานวนมากเพือ่ ยนื ยันหมายเลขของเส้นทาง
(3) กรณีท่ีทางแยกทางหลวงมีระยะห่างระหว่างทางแยกเกินกว่า 20 กม.

ให้ติดตัง้ ชดุ ปา้ ยหมายเลขทางหลวงและหมายเลขทางหลวงเอเชีย/
อาเซียนเสรมิ เพ่มิ ทุกๆ ระยะ 20 กม.
(4) บรเิ วณทางแยกระดบั เดยี วกนั ท่ีอาจเกดิ ความสับสนในการเดินทาง
(5) ในกรณีทางหลวงแผ่นดิน 1 สายทาง มีสถานะเป็นทางหลวง
เอเชีย/อาเซียน 1 สายทาง ให้ติดป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/
อาเซยี นใต้ป้ายหมายเลขทางหลวงแผ่นดิน ดงั รูปที่ 4-1 (ซา้ ย)
(6) ในกรณีทางหลวงแผ่นดิน 1 สายทาง มีสถานะเป็นทางหลวง
เอเชีย/อาเซียน 2 สายทาง ให้ติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวง
เอเชีย/อาเซยี น ใต้ปา้ ยหมายเลขทางหลวงแผ่นดนิ โดยเรียงลาดับ
ค ว า ม ส า คั ญ ข อ ง ป้ า ย ห ม า ย เ ล ข ท า ง ห ล ว ง เ อ เ ชี ย / อ า เ ซี ย น
ตามแนวด่ิงจากบนลงลา่ งดังรูปที่ 4-1 (ขวา)

รปู ที่ 4-1 ตัวอยา่ งการติดตงั้ ป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน ร่วมกับปา้ ยหมายเลขทางหลวง

4-8 เลม่ ที่ 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ป้ายแนะนาทวั่ ไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

2) กรณตี ิดต้ังร่วมกบั ป้ายชุดทางหลวงเปล่ียนทศิ ทาง (Route Turn Assemblies)

ปา้ ยชดุ ทางหลวงเปลยี่ นทิศทาง คอื ปา้ ยทีแ่ สดงการเปลี่ยนทิศทางของ
ทางหลวงใช้แนะนาให้ผู้ขับขี่ทราบล่วงหน้าถึงการเปลี่ยนทิศทางของ
ทางหลวงแผ่นดิน จะติดตั้งท่ีบริเวณทางเลี้ยว (Ramp) ระดับพ้ืนของ
ทางแยกต่างระดับประกอบด้วย ป้ายหมายเลขทางหลวง ป้ายทางหลวง
เอเชีย/อาเซียน ร่วมกับป้ายเปล่ียนทิศทางไปทางซ้าย หรือเปลี่ยน
ทิศทางไปทางขวาตดิ ประกอบอยู่ด้านล่าง มหี ลักการดงั ต่อไปน้ี
(1) ในกรณีทางหลวงแผ่นดนิ 1 สายทาง สถานะเป็นทางหลวงเอเชยี /

อาเซียน 1 หมายเลข ให้ติดต้ังป้ายหมายเลขทางหลวงแผ่นดิน
ต่อดว้ ยชดุ ปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชยี /อาเซยี น และปา้ ยเปลย่ี น
ทิศทาง (สีขาว) ไว้ต่อลงมา ดงั รปู ท่ี 4-2 (ซา้ ย)
(2) ในกรณีทางหลวงแผ่นดิน 1 สายทาง มีสถานะเป็นทางหลวง
เอเชีย/อาเซียน 2 สายทาง ให้ติดตั้งป้ายหมายเลขทางหลวง
เอเชีย/อาเซยี น ใตป้ า้ ยหมายเลขทางหลวงแผ่นดนิ โดยเรยี งลาดับ
ค ว า ม ส า คั ญ ข อ ง ป้ า ย ห ม า ย เ ล ข ท า ง ห ล ว ง เ อ เ ชี ย / อ า เ ซี ย น
ตามแนวด่ิงจากบนลงล่าง และต่อด้วยป้ายเปล่ียนทิศทาง (สีขาว)
ตดิ ตงั้ ไวอ้ ย่ดู ้านล่างสุด ดงั รูปท่ี 4-2 (ขวา)

รปู ที่ 4-2 ตัวอยา่ งการตดิ ต้ังปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซยี น ร่วมกับปา้ ยชดุ ทางหลวงเปลยี่ นทศิ ทาง

เล่มท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานป้ายจราจร 4-9

บทท่ี 4 ป้ายแนะนาทว่ั ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดิน

3) กรณีตดิ ตั้งรว่ มกบั ปา้ ยชดุ ทางหลวงระบทุ ิศทาง (Directional Assemblies)
ป้ายชุดทางหลวงระบุทิศทาง (Directional Assemblies) คือป้ายชุด
หมายเลขทางหลวงท่ีติดต้ังบริเวณทางแยกที่ทางหลวงตัดกันหรือ
บรรจบกัน ประกอบด้วย ป้ายหมายเลขทางหลวงท่ีตัดกันบริเวณทางแยก
ป้ายทางหลวงเอเชีย/อาเซียน และป้ายระบุทิศทางช้ีไปในทิศทางต่าง ๆ
กัน ติดประกอบอยูด่ ้านล่าง มหี ลักการดังต่อไปน้ี
(1) ในกรณีทางหลวงแผน่ ดนิ 1 สายทาง สถานะเป็นทางหลวงเอเชีย/
อาเซียน 1 หมายเลข ให้ติดต้ังป้ายทางหลวงไว้บน และต่อด้วย
ป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน และป้ายระบุทิศทาง
(สีขาว) ไว้ต่อลงมา ดงั รูปที่ 4-3 (ซา้ ย)
(2) ในกรณีทางหลวงแผ่นดิน 1 สายทาง มีสถานะเป็นทางหลวง
เอเชีย/อาเซียน 2 สายทาง ให้ติดตั้งป้ายทางหลวงไว้ด้านบน และ
ต่อด้วยป้ายหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน ซึ่งประกอบด้วย
ปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชยี /อาเซยี น ตามแนวดงิ่ จากบนลงล่าง
ท้ัง 2 หมายเลข โดยเรียงลาดับความสาคัญของป้ายหมายเลข
และต่อด้วยป้ายระบุทิศทาง (สีขาว) ติดตั้งไว้อยู่ด้านล่างสุด
ดงั รปู ท่ี 4-3 (ขวา)

รปู ท่ี 4-3 ตวั อยา่ งการติดต้งั ปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชีย/อาเซียน ร่วมกับป้ายชุดทางหลวงระบุทศิ ทาง

4-10 เลม่ ที่ 1 คูม่ อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 4 ป้ายแนะนาทวั่ ไปสาหรับทางหลวงแผ่นดิน

4.10 ปา้ ยตาแหน่งทางขา้ ม (Pedestrian Crossing Signs) (น.6) น.6

ป้ายตาแหน่งทางข้าม (น.6) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหล่ียมจัตุรัส พ้ืนป้าย สดั สว่ น
สีน้าเงิน เส้นขอบป้ายสีขาว บรรจุสัญลักษณ์เป็นรูปคนกาลังเดินข้ามทาง 60 x 60
อยู่ภายในรูปสามเหล่ียมด้านเท่าพ้ืนสีขาว โดยรายละเอียดของป้ายใน 75 x 75
ตารางที่ 4-4

ใช้เพื่อแสดงให้ผู้ขับขี่และคนเดินเท้าทราบถึงตาแหน่งของเส้นข้ามทาง
โดยทั่วไปสามารถติดได้บนทางหลวง

ในเมืองเมื่อมีจานวนคนเดนิ ข้ามมากกวา่ 100 คน/ชม. ในขณะทก่ี ารจราจร
ทกุ ประเภทมีไม่น้อยกวา่ 450 คัน/ชม.

ให้ติดต้ังป้ายใกล้กับแนวเส้นหยุดบนด้านใกล้กับทางม้าลาย โดยระยะ
ติดตั้งป้ายตามแนวด่ิงและตามแนวขวางให้เป็นไปตามมาตรฐาน
การติดต้ังป้าย (หัวข้อ 1.10 ในบทท่ี 1) ในกรณีที่มีเกาะกลางหรือ
ฉนวนกลาง ใหต้ ิดตงั้ ท่ีเกาะหรอื ฉนวนกลางดว้ ย

ตารางท่ี 4-4 มาตรฐานป้ายแสดงตาแหน่งของทางข้าม

กลมุ่ ท่ี รหสั
1 น.6-60
2,3 น.6-75

เล่มที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร 4-11

บทท่ี 4 ปา้ ยแนะนาทว่ั ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดิน

4.11 ป้ายจุดกลบั รถ (น.11) น.11

ป้ายจุดกลับรถ (น.11) เป็นป้ายส่ีเหลี่ยมผืนผ้ามีด้านยาวเป็นด้านต้ัง สดั สว่ น
พ้ื น ป้ า ย สี น้ า เ งิ น เ ค ร่ื อ ง ห ม า ย ก ลั บ ร ถ สี ข า ว แ ล ะ มี ข้ อ ค ว า ม สี ข า ว ว่ า 45 x 75
“จุดกลบั รถ” สงู 5 ซม. อย่ขู ้างลา่ ง โดยมรี ายละเอยี ดของป้ายในตารางท่ี 4-5 60 x 100
ป้ายจุดกลับรถ ให้ติดต้ังที่บริเวณทางแยกท่ีได้รับอนุญาตให้รถสามารถ
กลับรถได้ในจังหวะสญั ญาณไฟเขียว หรือทางแยกทั่วๆ ไป ที่อนุญาตให้รถ น.9
สามารถกลบั รถได้
ตาแหน่งการติดต้ังป้าย ให้ติดตั้งตรงบริเวณเกาะกลางที่แบ่งทิศทาง สดั ส่วน
การจราจรก่อนถึงทางแยกโดยให้ขอบป้ายห่างจากหัวเ กาะเข้ามา 90 x 90
ในตาแหน่งท่ีเส้นหยุดท่ีรถต้องหยุด เพ่ือรอเล้ียวหรือรอสัญญาณไฟและ
ให้ป้ายหันหน้าเข้าหาทิศทางการจราจรในช่องที่ต้องการให้กลับรถได้
ส่วนระยะจากขอบป้ายด้านล่างถึงระดับผิวจราจรให้เป็นไปตามมาตรฐาน
การตดิ ตง้ั ปา้ ย (หวั ขอ้ 1.10.1 ของบทท่ี 1)

ตารางท่ี 4-5 มาตรฐานปา้ ยจุดกลับรถ

กลมุ่ ที่ รหัส
1,2 น.11-45
3 น.11-60

4.12 ป้ายทางตนั (น.9)

ป้ายทางตัน (น.9) มีลักษณะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส พ้ืนป้ายสีน้าเงิน
เส้นขอบป้ายสีขาว บรรจุสัญลักษณ์เป็นรูปทางเดินรถสีขาวและทางปิด
ขวางหน้าสแี ดง โดยมีรายละเอยี ดของป้ายในตารางที่ 4-6
ใช้แนะนาให้ผู้ขับข่ีทราบว่าทางข้างหนา้ เปน็ ทางตันไม่สามารถเดินรถต่อไป
ได้ ให้ติดตั้งป้ายก่อนถึงทางเดินรถส้ินสุดไม่น้อยกว่า 200 ม. และควรใช้
ร่วมกับป้ายแนะนาเส้นทาง

ตารางท่ี 4-6 มาตรฐานป้ายทางตัน

กลุม่ ที่ รหสั
1,2,3 น.9-90

4-12 เล่มที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาท่วั ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดนิ

4.13 ปา้ ยชดุ

ป้ายชุด คือ ป้ายแนะนาที่ประกอบด้วย ป้ายหมายเลขทางหลวง
โดยมีป้ายร่วมชุด ติดอยู่ข้างบนหรือข้างล่าง หรือทั้งข้างบนและข้างล่าง
ตัวอย่างเช่น ป้ายชุดทางหลวงเดิม ป้ายชุดทางหลวงเข้าเมือง ป้ายชุดทาง
หลวงเล่ียงเมือง ป้ายชุดทางหลวงเปลี่ยนทิศทาง และป้ายชุดระบุทิศทาง
เป็นต้น โดยป้ายชุดแต่ละแบบมีความหมายตามป้ายร่วมชุดท่ีใช้และวิธีที่
นามาประกอบ

ป้ายร่วมชุด หรือบางคร้ังเรียกว่า ป้ายเสริม หรือ ป้ายแนะนาเสริม (นส.)
แบง่ ออกเปน็ 2 ประเภท ดงั น้ี

• ประเภทข้อความ ตัวอย่างป้ายร่วมชุดประเภทน้ี ได้แก่ ป้ายเดิม

ป้ายเข้าเมือง ป้ายเล่ียงเมือง ซึ่งมีข้อความ “เดิม” “เข้าเมือง” “เล่ียง
เมอื ง” อยู่บนแผ่นป้าย

• ประเภทลูกศร ตัวอย่าง ป้ายร่วมชุด ประเภทน้ีได้แก่ ป้ายเปล่ียน

ทิศทางไปทางซ้าย ป้ายเปลี่ยนทิศทางไปทางขวา ป้ายระบุทิศทาง
ซึ่งป้ายเหล่าน้ีมีลูกศรหักเล้ียวไปทางซ้ายหรือหักเลี้ยวไปทางขวา
หรือชไี้ ปในทิศทางตา่ ง ๆ กนั

การติดต้ังป้ายร่วมชุด หรือ ป้ายแนะนาเสริม ร่วมกับ ป้ายหมายเลข
ทางหลวง มี 2 วิธี ดังน้ี

• วิธีท่ี 1 ให้ติด ป้ายร่วมชุด ประเภทข้อความ เหนือ ป้ายหมายเลข

ทางหลวง

• วิธที ่ี 2 ใหต้ ดิ ปา้ ยร่วมชุด ประเภทลูกศร ใต้ ปา้ ยหมายเลขทางหลวง

รูปแบบและลักษณะของปา้ ยร่วมชุด มี 2 แบบ ดังน้ี

• แบบท่ี 1 ลักษณะเปน็ รูปส่ีเหล่ยี มผืนผา้ พื้นปา้ ยสขี าว เส้นขอบป้ายสีดา

บรรจุข้อความหรือเครื่องหมายลูกศรสีดาอยู่ภายใน ใช้ติดต้ังร่วมกับ
ปา้ ยหมายเลขทางหลวงแผน่ ดิน

• แบบที่ 2 ลักษณะเปน็ รูปส่ีเหล่ียมผืนผ้า พืน้ ป้ายสนี า้ เงิน เส้นขอบป้าย

สีขาว บรรจุข้อความหรือเคร่ืองหมายลูกศรสีขาวอยู่ภายใน ใช้ติดตั้ง
รว่ มกับปา้ ยหมายเลขทางหลวงเอเชยี /อาเซียน หรอื ป้ายทางหลวงพิเศษ

เล่มที่ 1 คู่มือมาตรฐานป้ายจราจร 4-13

บทท่ี 4 ปา้ ยแนะนาทว่ั ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดนิ น.21.1
น.21.2
4.13.1 ปา้ ยชดุ ทางหลวงเดิม ปา้ ยชุดทางหลวงเข้าเมือง และป้ายชุดทางหลวง น.21.3
เลย่ี งเมือง

ป้ายชุดทางหลวงเดิม (น.21.1) ป้ายชุดทางหลวงเข้าเมือง (น.21.2) และ
ป้ายชุดทางหลวงเล่ียงเมือง (น.21.3) คือ ป้ายหมายเลขทางหลวง ซึ่งมี
ป้ายเดิม หรือป้ายเข้าเมือง หรือป้ายเล่ียงเมือง ติดประกอบอยู่ด้านบน
โดยมขี นาดปา้ ยและความสูงตัวอักษรตามตารางท่ี 4-7

ป้ายเดิม ป้ายเข้าเมือง หรือป้ายเล่ียงเมือง มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า
พ้ืนป้ายสีขาว เส้นขอบป้ายสีดา บรรจุข้อความสีดาว่า “เดิม” “เข้าเมือง”
หรอื “เลย่ี งเมอื ง” อย่ภู ายในปา้ ย

ป้ายชุดทางหลวงเดิม หรือป้ายชุดทางหลวงเข้าเมือง หรือป้ายชุด
ทางหลวงเลย่ี งเมือง ใช้ในกรณีที่มีการสรา้ งแนวทางใหม่ขึ้นมา และยังคงใช้
หมายเลขทางหลวงเดยี วกับทางหลวงเดิม หรอื ทม่ี กี ารก่อสรา้ งทางแนวใหม่
เป็นทางเลี่ยงเมือง จาเป็นจะต้องใช้ป้ายชุดเหล่าน้ีเพ่ือแยกแยะเส้นทาง
สายเดิม เส้นทางเข้าเมือง เส้นทางเล่ียงเมือง ให้ชัดเจน หลักการติดตั้งเป็น
เช่นเดยี วกบั การติดต้ัง ป้ายหมายเลขทางหลวง

ป้ายชุดทางหลวงเดิม ใช้เพ่ือระบุทิศทางสายเดิมที่ไม่ได้เน้นการไปสู่เมือง
หรือชุมชนขนาดใหญ่ ส่วนมากจะเป็นเส้นทางท่ีด้อยความสาคัญเมื่อได้มี
การกอ่ สร้างแนวทางใหม่ขนึ้ มา

ป้ายชุดทางหลวงเข้าเมือง และป้ายชุดทางหลวงเลี่ยงเมือง ใช้เพ่ือเน้น
เส้นทางหลวงที่เข้าสู่ตัวเมืองและทางหลวงท่ีเลี่ยงตัวเมือง ซึ่งอาจมี
หมายเลขทางหลวงเดียวกันหรือแตกต่างกนั ก็ได้

4-14 เล่มท่ี 1 คู่มือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทั่วไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

ตารางที่ 4-7 มาตรฐานป้ายรว่ มชุดหรอื ปา้ ยเสรมิ (ป้ายเดิม ปา้ ยเขา้ เมือง และปา้ ยเล่ียงเมือง)

กลมุ่ ที่ รหัส สดั ส่วน ความสงู และชดุ อักษรไทย

1 น.21.1 – 30 40 x 30 10.0 ก
น.21.2 – 30 60 x 30 10.0 ก
น.21.3 – 30 60 x 30 10.0 ข

2 น.21.1 – 35 50 x 35 12.5 ก
น.21.2 – 35 75 x 35 12.5 ก
น.21.3 – 35 75 x 35 12.5 ข

3 น.21.1 – 45 60 x 45 15.0 ก
น.21.2 – 45 90 x 45 15.0 ก
น.21.3 – 45 90 x 45 15.0ข

4.13.2 ปา้ ยชดุ ทางหลวงเปล่ียนทศิ ทาง (Route Turn Assemblies)

ป้ายชุดทางหลวงเปลี่ยนทิศทาง (น.22) คือ ป้ายหมายเลขทางหลวง
ซึ่งมีป้ายเปล่ียนทิศทางไปทางซ้าย หรือป้ายเปล่ียนทิศทางไปทางขวา
(นส.1–นส.4) ตดิ ประกอบอยูด่ ้านลา่ ง (รปู ที่ 4-4)

น.22 นส.1 นส.2 นส.3 นส.4
รูปท่ี 4-4 ตัวอย่างปา้ ยชุดทางหลวงเปล่ียนทศิ ทาง และป้ายร่วมชดุ เปล่ยี นทศิ ทางไปทางซา้ ยหรือไปทางขวา

เล่มที่ 1 คูม่ อื มาตรฐานป้ายจราจร 4-15

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาท่วั ไปสาหรบั ทางหลวงแผ่นดิน

ป้ายเปลีย่ นทศิ ทางไปทางซ้ายหรือป้ายเปลี่ยนทิศทางไปทางขวา มีลกั ษณะ
เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า บรรจุเคร่ืองหมายลูกศรหักเล้ียวไปทางซ้ายหรือ
ทางขวา โดยสีของพื้นป้าย เส้นขอบป้าย และลูกศร ต้องสอดคล้องกับสี
ของป้ายหมายเลขทางหลวง ท่ีจะเข้าร่วมชุด ป้ายชุดทางหลวงเปลี่ยน
ทิศทาง ใช้แนะนาให้ผู้ขับขี่ทราบล่วงหน้าถึงการเปล่ียนทิศทางของทางหลวง
แผ่นดินท่ีทางแยกระดับเดียวกันข้างหน้าให้ตดิ ตั้งป้ายชุดน้ีระหวา่ งป้ายเตือน
ทางแยก และป้ายบอกจุดหมายปลายทาง โดยให้ป้ายแต่ละชุดอยู่ห่างกัน
ไม่น้อยกว่า 60 ม. ป้ายร่วมชุดที่ใช้ประกอบ ป้ายชุดทางหลวงเปล่ียน
ทิศทาง มรี ายละเอยี ดดังแสดงในตารางที่ 4-8

ตารางท่ี 4-8 มาตรฐานป้ายร่วมชุดหรือป้ายเสรมิ
(ป้ายเปล่ียนทิศทางไปทางซ้าย และปา้ ยเปลี่ยนทศิ ทางไปทางขวา)

กลมุ่ ที่ รหสั สัดสว่ น
ในเมอื ง นส.1–30 ถงึ นส.4–30 40 x 30
นส.1–40 ถงึ นส.4–40 50 x 40
1 นส.1–50 ถงึ นส.4–50 65 x 50
2 นส.1–60 ถึง นส.4–60 75 x 60
3

4.13.3 ป้ายชุดระบุทิศทาง

ป้ายชุดระบุทิศทาง (น.23) คือ ป้ายหมายเลขทางหลวง ซึ่งมีป้ายระบุ
ทิศทางทม่ี ีลกู ศรช้ีไปในทศิ ตา่ ง ๆ ติดประกอบอยู่ด้านล่าง (รปู ท่ี 4-5)

รปู ท่ี 4-5 ตวั อย่างปา้ ยชดุ ระบุทศิ ทาง (น.23)

4-16 เล่มที่ 1 ค่มู ือมาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 4 ปา้ ยแนะนาทัว่ ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดนิ

ป้ายระบุทิศทาง (นส.5 – นส.14) สาหรับทางหลวงท่ัวไป มีลักษณะเป็นรูป
สเ่ี หล่ียมผนื ผ้า พนื้ ป้ายสขี าว เสน้ ขอบปา้ ยสีดา บรรจเุ ครอ่ื งหมายลูกศรสีดา
ชี้ไปในทิศทางต่าง ๆ ส่วนป้ายระบุทิศทาง (นส.15 – นส.24) พื้นป้ายจะ
เป็นสีน้าเงิน เส้นขอบป้ายและลูกศรเป็นสีขาว ใช้สาหรับติดต้ังใต้ป้าย
ทางหลวงพิเศษ โดยมรี ายละเอียดดงั แสดงในรูปที่ 4-6 และตารางที่ 4-9

นส.5 นส.6 นส.7 นส.8 นส.9

นส.10 นส.11 นส.12 นส.13 นส.14

นส.15 นส.16 นส.17 นส.18 นส.19

นส.20 นส.21 นส.22 นส.23 นส.24
รปู ที่ 4-6 ป้ายเสริม นส.5-นส.14 สาหรับทางหลวงท่ัวไป
กลุ่มท่ี สัดส่วน
ในเมอื ง และ นส.15-นส.24 สาหรับทางหลวงพเิ ศษ 40 x 30
50 x 40
1 ตารางท่ี 4-9 มาตรฐานปา้ ยร่วมชดุ หรือป้ายเสรมิ (ปา้ ยระบุทิศทาง) 65 x 50
2 75 x 60
3 รหสั
นส.5–30 ถงึ นส.24–30
นส.5–40 ถงึ นส.24–40
นส.5–50 ถงึ นส.24–50
นส.5–60 ถงึ นส.24–60

เล่มที่ 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร 4-17

บทท่ี 4 ป้ายแนะนาท่วั ไปสาหรับทางหลวงแผ่นดนิ

ป้ายชุดระบุทิศทาง ใช้ติดต้ังที่บริเวณทางแยกที่ทางหลวงตัดกัน หรือ
บรรจบกนั ในกรณที ท่ี างหลวงผ่านเข้าไปในเมือง ให้พิจารณาตดิ ตั้งที่ทางแยก
สาคญั ๆ การตดิ ต้งั ป้ายชดุ ระบุทศิ ทาง ใหต้ ิดต้ังดังนี้

1) ดา้ นทางเอก ทีไ่ ม่มีป้ายหยุด หรือปา้ ยให้ทาง ให้ตดิ ตัง้ ปา้ ยชดุ น้ีก่อนถึง
ทางแยก โดยใหอ้ ยู่ก่อนจุดเรม่ิ โค้งไมน่ ้อยกว่า 3 ม. และไม่มากกว่า 5 ม.

2) ด้านทางโท ที่มีป้ายหยุด หรือป้ายให้ทาง ให้ติดต้ังป้ายชุดนี้เลยทางแยก
ออกไป โดยให้ห่างจากขอบผิวจราจรทางตัดขวางด้านไกลทางแยก
ไม่น้อยกว่า 6 ม. และไม่มากกว่า 9 ม. กรณีของสามแยกให้ติดตั้ง
ป้ายชุดระบุทิศทาง ข้างป้ายแนะนาบอกจุดหมายปลายทาง ชุดเลย
ทางแยก

การติดต้ังป้ายชุดระบุทิศทางหลายชุดบนสถานท่ีติดต้ังเดียวกัน ให้ถือหลัก
ปฏบิ ัตดิ ังตอ่ ไปน้ี

ก. ในแนวนอน ใหถ้ ือลาดับการตดิ ตง้ั จากซ้ายไปขวา ดังนี้

1) ปา้ ยชดุ ทใ่ี ชป้ า้ ยรว่ มชดุ นส.5
2) ปา้ ยชุดทใ่ี ช้ปา้ ยรว่ มชดุ นส.11
3) ปา้ ยชดุ ทใี่ ช้ป้ายรว่ มชดุ นส.10
4) ป้ายชดุ ทใี่ ชป้ า้ ยรว่ มชุด นส.7
5) ป้ายชดุ ทใ่ี ชป้ า้ ยร่วมชุด นส.13
6) ปา้ ยชุดที่ใชป้ ้ายร่วมชดุ นส.9
7) ปา้ ยชุดที่ใช้ป้ายร่วมชุด นส.14
8) ปา้ ยชุดที่ใชป้ า้ ยร่วมชุด นส.12
9) ปา้ ยชุดทีใ่ ชป้ ้ายร่วมชุด นส.8
10) ปา้ ยชุดทใ่ี ช้ป้ายร่วมชุด นส.6

นส.5 นส.6 นส.7 นส.8 นส.9 นส.10 นส.11 นส.12 นส.13 นส.14

4-18 เลม่ ท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทท่ี 4 ป้ายแนะนาทวั่ ไปสาหรบั ทางหลวงแผน่ ดนิ

ข. ในแนวด่งิ ให้ถือลาดับการตดิ ต้ังจากบนลงล่าง ดังน้ี น.2
1) ปา้ ยชุดทใ่ี ช้ป้ายรว่ มชดุ นส.9
2) ปา้ ยชดุ ที่ใชป้ ้ายร่วมชุด นส.7
3) ป้ายชุดท่ใี ช้ป้ายร่วมชดุ นส.13
4) ป้ายชุดที่ใช้ป้ายรว่ มชุด นส.11
5) ปา้ ยชดุ ทใ่ี ชป้ ้ายร่วมชุด นส.8
6) ป้ายชุดที่ใช้ปา้ ยรว่ มชดุ นส.14
7) ปา้ ยชุดที่ใช้ป้ายร่วมชุด นส.12
8) ปา้ ยชดุ ที่ใช้ป้ายร่วมชดุ นส.5
9) ปา้ ยชุดทใี่ ชป้ ้ายร่วมชุด นส.10
10) ป้ายชดุ ทีใ่ ชป้ า้ ยรว่ มชุด นส.6

นอกจากน้ี ป้ายระบุทิศทาง (นส.5-นส.24) อาจจะใช้ติดต้ังใต้ป้าย
หา้ มจอด (บ.29) เพ่อื แสดงเขตห้ามจอดรถก็ได้

4.14 ปา้ ยบอกจดุ หมายปลายทาง

4.14.1 ลักษณะปา้ ย

ป้ายบอกจุดหมายปลายทาง (น.2) มีลักษณะเป็นรูปส่ีเหลี่ยมผืนผ้า
พ้ืนป้ายสีขาว เส้นขอบป้ายสีดา ตัวอักษร ตัวเลข และเครื่องหมายลูกศรสีดา
บรรจุข้อความ ซึ่งระบุถึงจุดหมายปลายทางนั้น ๆ ประกอบในป้าย อาจจะ
ระบุป้ายหมายเลขทางหลวงและ/หรอื บอกระยะทางถึงจุดหมายปลายทาง
ด้วยก็ได้ และขนาดของปา้ ยดงั แสดงในตารางท่ี 4-10

บ.29 นส.5 นส.6 นส.7 นส.8 นส.9 นส.10 นส.11 นส.12 นส.13 นส.14

เล่มท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร 4-19

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทั่วไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

ตารางท่ี 4-10 มาตรฐานปา้ ยบอกจดุ หมายปลายทาง

ก. ป้ายบอกจุดหมายปลายทางท่ีใชภ้ าษาไทยอยา่ งเดียว สดั ส่วน ความสูงของพยัญชนะ
กลุม่ ท่ี รหัส 210 (อย่างน้อย) x 60 20
1,2 น.2-60 240 (อย่างน้อย) x 75 25
3 น.2-75

ข. ปา้ ยบอกจดุ หมายปลายทางท่ีใชท้ ้งั ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ความสงู ของพยัญชนะ
กลมุ่ ที่ รหัส สดั ส่วน ไทย องั กฤษ
20 10.0 D
1,2 น.2-75 210 (อย่างนอ้ ย) x 75 25 12.5 D
3 น.2-90 240 (อยา่ งน้อย) x 90

โดยทั่วไปให้ใช้เครื่องหมายลูกศร ชี้ตรงไป หรือ ชี้ซ้าย หรือ ชี้ขวา
เพื่อบอกทิศทางการไปสู่จุดหมายปลายทางที่อยู่ข้างหน้า หรือทางซ้าย
หรือ ทางขวา ของสถานท่ีติดป้าย ในกรณีจาเป็นอาจใช้เคร่ืองหมายลูกศร
เอยี งทามุมกบั ปา้ ยเลก็ น้อยเพอ่ื ให้สอดคล้องกับทิศทางที่แทจ้ ริงก็ได้

ตาแหนง่ การวางลกู ศรบนแผน่ ปา้ ยเปน็ ดงั นี้

1) ลูกศรท่ีชีต้ รงไป ให้อยู่ทางด้านขวาของป้าย
2) ลูกศรท่ชี ไี้ ปทางซ้าย ใหอ้ ยูท่ างด้านซ้ายของป้าย
3) ลูกศรทีช่ ไี้ ปทางขวา ใหอ้ ยู่ทางดา้ นขวาของป้าย
4) ในกรณีที่ติดต้ังป้ายท่ีมีลูกศรช้ีตรงไปคู่กับป้ายที่มีลูกศรท่ีชี้ไปทางขวา

ใหเ้ ปล่ียนตาแหน่งการวางลูกศรทชี่ ต้ี รงไป ให้อยูท่ างด้านซ้ายของป้าย

ป้ายบอกจุดหมายปลายทางไปยังแหล่งท่องเท่ียว อาจพิจารณาใช้แบบท่ี
บอกระยะทางไปยังจุดหมายปลายทางเพ่ือให้ผู้ใช้ทางมีโอกาสตัดสินใจแวะ
สถานที่ท่องเที่ยวได้ แต่อยา่ งไรก็ตามตาแหน่งท่ีติดตั้งป้ายแห่งเดียวกันต้อง
ใช้ปา้ ยแบบเดียวกัน

4-20 เล่มที่ 1 คู่มือมาตรฐานป้ายจราจร

บทที่ 4 ป้ายแนะนาทวั่ ไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

จุดหมายปลายทางบนแผ่นป้ายโดยท่ัวไประบุเฉพาะชื่อ จังหวัด อาเภอ
และสถานที่สาคัญเท่าน้ัน ในบางกรณีอาจใช้ช่ือของหมู่บ้านหรือตาบลก็ได้
แต่ท้ังน้ีต้องได้รับการพิจารณาอย่างรอบคอบแล้ว ช่ือต่าง ๆ บนป้ายบอก
จดุ หมายปลายทาง ให้ใชห้ ลักเกณฑ์ดงั ต่อไปนี้

1) ชื่อจังหวัด ให้ระบุเฉพาะช่ือจังหวัด เช่น “ตาก” “สุโขทัย”
“สงขลา” “สระบุรี” ฯลฯ

2) ชื่ออาเภอ ใหใ้ ชต้ วั อกั ษร “อ.” นาหน้าช่อื อาเภอน้ัน ๆ เชน่ “อ.สูงเนนิ ”
“อ.ลี้” “อ.วังน้อย” ฯลฯ เฉพาะป้ายข้างทางบนทางหลวงแผน่ ดนิ
เท่านน้ั ในกรณีทางหลวงพิเศษ ไมต่ อ้ งใช้อักษร “อ.” นาหนา้

3) ช่ือของหมู่บ้าน ให้ใช้ตัวอักษร “บ.” นาหน้าชื่อหมู่บ้านน้ัน ๆ เช่น
“บ.คอกควาย” “บ.สมุ่ เส้า” “บ.ผอ่ น” ฯลฯ

4) จุดควบคุม (Control Points) ท่ีเป็นทางแยกระหว่างทางหลวง
สองสายตัดกัน หรือบรรจบกัน หรือทางแยกต่างระดับ ให้ระบุ
เฉพาะช่ือตาบลหรือหมู่บ้าน เช่น “ฉิมพลี” “บางควาย” “มาบเอียง”
ฯลฯ

5) สถานีรถไฟ สถานีขนส่ง สนามบิน ท่าเรือ โดยท่ัวไปไม่ต้องใส่
ช่ือเฉพาะ ให้ใช้คาว่า “สถานีรถไฟ” “สถานีขนส่ง” “สนามบิน”
หรือ “ท่าเรือ” เท่าน้ัน ยกเว้นในบางกรณีที่มีสถานท่ีแบบเดียวกัน
หลายแห่งอยู่ใกล้กัน หรืออยู่ในเส้นทางเดียวกัน อาจพิจารณาใช้
ช่ือเตม็ ของสถานทน่ี ้นั

ในกรณีจังหวัดท่ีมีสนามบินมากกว่า 1 แห่ง ให้ระบุช่ือสนามบินท้ัง
ภาษาไทย และภาษาอังกฤษประกอบกับป้ายสัญลักษณ์ด้วย
โดยชื่อภาษาไทยอาจใช้คาย่อได้ แต่ชื่อภาษาอังกฤษต้องใช้ช่ือเต็ม
เทา่ น้นั

6) ช่ือสถานท่ีอื่น ๆ เช่น ภูเขา แม่น้า วัด เข่ือน อ่างเก็บน้า สถานท่ี
ท่องเท่ียว สถานท่ที างประวตั ศิ าสตร์ ให้ระบุช่อื สถานทน่ี ้ัน ๆ

7) ในกรณีท่ีช่ือเต็มมีความยาวมาก หรือไม่สอดคล้องกับป้ายแนะนา
อื่น ๆ ท่ีติดต้ังในท่ีเดียวกัน ให้พิจารณาย่อคาให้สั้นลง โดยท่ีคาย่อ
บนแผ่นปา้ ยจะตอ้ งเป็นคาท่คี นท่ัวไปเขา้ ใจได้ เชน่ “พระนครศรอี ยุธยา”
ยอ่ เป็น “อยุธยา” หรือ “กรงุ เทพมหานคร”ย่อเปน็ “กรุงเทพ”

เลม่ ท่ี 1 คมู่ อื มาตรฐานป้ายจราจร 4-21

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาท่ัวไปสาหรับทางหลวงแผน่ ดิน

บนทางหลวงแผ่นดินสายหลัก ทางหลวงแผ่นดินสายรอง ทางหลวงที่เป็น
ส่วนหน่ึงของทางหลวงเอเชียและอาเซียน ทางหลวงที่มีความสาคัญต่อ
การเดินทางท่องเที่ยวของชาวต่างประเทศเป็นจานวนมาก ให้ใช้
ภาษาอังกฤษระบุชื่อของจุดหมายปลายทางนั้น ๆ ด้วยหลักเกณฑ์การใช้
ภาษาองั กฤษ ดังท่ไี ดก้ ลา่ วไว้ในหวั ขอ้ 4.5 เรอ่ื งตัวอกั ษรและตวั เลข

4.14.2 การตดิ ตั้งป้าย

ควรติดตัง้ ปา้ ยบอกจดุ หมายปลายทางในบริเวณดังตอ่ ไปนี้

1) ทางแยกระหว่างทางหลวงของกรมทางหลวงตดั ผา่ นหรือบรรจบกัน
2) ทางแยกระหวา่ งทางหลวงอ่นื ตัดกบั ทางหลวงของกรมทางหลวง
ให้พิจารณาติดตั้งป้ายบอกจุดหมายปลายทางเฉพาะในกรณีที่เหมาะสม
เท่านั้น บนทางหลวงนอกเมือง ให้ติดต้ังป้ายบอกจุดหมายปลายทางก่อน
ถงึ จุดเร่ิมตน้ โคง้ ของผิวจราจรใกล้ทางแยกระหว่าง 100-150 ม. สาหรับบน
ทางหลวงในเมือง ระยะติดต้ังอาจลดลงได้ตามความเหมาะสม
ร ะ ย ะ ติ ด ตั้ ง ป้ า ย ต า ม แ น ว ด่ิ ง แ ล ะ ต า ม แนวขว างของป้ ายบอกจุ ด หม าย
ปลายทางให้ใช้หลักการทั่วไปของการติดตั้งป้ายจราจร (หัวข้อ 1.10
บทท่ี 1)

4.14.3 หลกั เกณฑก์ ารใช้โดยทั่วไป
1) โดยทั่วไปไม่ควรแสดงช่ือจุดหมายปลายทางเกิน 4 ชื่อ ในตาแหน่ง
ติดต้ังเดียวกัน โดยเรียงลาดับให้ป้ายบอกจุดหมายปลายทางตรงไป
อยู่บนสุด ถัดลงมาเป็นจุดหมายปลายทางที่อยู่ทางซ้าย ล่างสุดเป็น
จุดหมายปลายทางทีอ่ ยู่ทางขวา
2) ช่ือท่ีปรากฏบนป้ายบอกจุดหมายปลายทางเดียวกันตามทางแยกต่าง ๆ
จะต้องเปน็ ชื่อเดียวกนั ตลอด
3) ช่ือจุดหมายปลายทางท่ีใช้บนแผ่นป้ายแต่ละทิศทาง ต้องเป็นจุดหมาย
ปลายทางทสี่ าคัญทสี่ ุดของทิศทางนัน้ ถ้ามีเมอื งสาคญั เทา่ ๆ กันหลาย
แหง่ ในทิศทางเดียวกนั กใ็ ห้ใช้ชื่อจดุ หมายปลายทางที่ใกล้กวา่
4) ในกรณีที่มีความจาเป็นต้องแนะนาหรือระบุถึงจุดหมายปลายทาง
มากกว่า 1 แห่ง ซ่ึงไปในทิศทางเดียวกันบนแผ่นป้ายเดียวกัน ให้ช่ือ
ของเมืองที่อยู่ใกล้กว่าอยู่เหนือชื่อของเมืองอีกแห่งหน่ึงซ่ึงอยู่ไกล
ออกไปและให้ใชล้ ูกศรเพียงอันเดียวรว่ มกัน

4-22 เลม่ ที่ 1 ค่มู อื มาตรฐานปา้ ยจราจร

บทที่ 4 ปา้ ยแนะนาทั่วไปสาหรับทางหลวงแผ่นดิน

5) ในกรณีที่ป้ายบอกจุดหมายปลายทางมิได้ระบุถึงเมืองหรือสถานที่
สาคัญข้างหน้า จะต้องใช้ชื่อจุดหมายปลายทางเมืองที่สาคัญข้างหน้า
ในป้ายบอกระยะทาง (Distance Signs) ติดต้ังเม่ือเลยทางแยกไปแล้ว
ทกุ แหง่ เพ่อื แนะนาผขู้ บั ขใี่ ห้ทราบถงึ เมืองหรือสถานทส่ี าคัญขา้ งหน้า

6) ไม่ควรใช้ป้ายบอกจุดหมายปลายทางบ่อยคร้ังสาหรับปลายทางท่ียังมี
ทิศตรงต่อไปข้างหน้า เว้นแต่ทางหลวงท่ีจะนาไปสู่จุดหมายปลายทาง
ทสี่ าคัญขา้ งหน้ายังอยู่อีกไกล ผ่านอกี หลายทางแยกท่ีอาจจะก่อให้เกิด
ความสับสนได้ โดยให้พิจารณาติดต้ังป้ายบอกจุดหมายปลายทางท่ี
สาคัญขา้ งหนา้ เม่อื เปน็ ทางแยกใหญ่ ๆ ที่สาคัญเท่านั้น

7) ชื่อจุดหมายปลายทางท่ีใช้บนแผ่นป้ายต้องเป็นจุดหมายปลายทางท่ี
สาคัญที่สุดของทิศทางนั้น โดยจะใช้จุดควบคุม (Control Points) ที่
กรมทางหลวงกาหนด ซึง่ ประกอบด้วย จุดควบคุมหลกั จดุ ควบคุมรอง
และจดุ ควบคุมย่อย เป็นเปา้ หมายสาหรับการเดินทางต่อเนื่องไปจนถึง
จดุ หมายปลายทาง

8) แม้ว่าขนาดของป้ายบอกจุดหมายปลายทางจะข้ึนอยู่กับความสูงและ
ลักษณะของตัวอักษรที่ใช้ในป้าย แต่เพ่ือความเป็นระเบียบ ป้ายบอก
จุดหมายปลายทางทต่ี ิดตงั้ บนสถานทเี่ ดยี วกนั ตอ้ งมีความยาวเท่ากัน

9) ให้ใช้ตัวอักษรไทยสูง 25 ซม. สาหรับป้ายบอกจุดหมายปลายทางบน
ทางหลวงแผ่นดินสายหลักและบริเวณทางแยกท่ีสับสน และให้ใช้
ตัวอักษรไทยสูง 20 ซม. สาหรับป้ายบอกจุดหมายปลายทางบน
ทางหลวงแผ่นดินสายรอง หรอื ทางหลวงทม่ี ีความสาคัญรองมา

10) กรณีเส้นทางท่ีไปสู่จุดหมายปลายทางมีได้หลายเสน้ ทางและมีเส้นทาง
ทเี่ ปน็ เส้นทางทส่ี ะดวกกว่าอยา่ งชดั เจน ให้พิจารณาตดิ ตง้ั ปา้ ยบอกทาง
เสรมิ บนทางหลวงทเ่ี ปน็ เส้นทางทสี่ ะดวกกว่าเพ่มิ เตมิ ดว้ ย

11) ให้ติดต้ังป้ายบอกระยะทาง “กรุงเทพมหานคร” หรือ “กรุงเทพ”
บนทางหลวงทุกเส้นทางท่ีมุ่งหน้าเข้าสู่กรุงเทพมหานครที่ระยะ
200 กม. หา่ งจากกรุงเทพมหานคร และทุก ๆ ระยะ 50 กม.

12) ให้ติดต้ังป้ายบอกจุดหมายปลายทางที่เป็นตัวเมืองของจังหวัดน้ัน ๆ
บนทางหลวงที่ออกจากสนามบินและมุ่งหน้าเข้าตัวเมืองท่ีระยะ
ไม่น้อยกว่า 5 กม. จากสนามบิน

เลม่ ท่ี 1 คู่มอื มาตรฐานปา้ ยจราจร 4-23