PSV NOTA TINGKATAN 1

Tajuk

1

Perkembangan
Seni Visual di Malaysia

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1 1.1 Seni Halus

Bidang : Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Sejarah dan Perkembangan Seni Halus di Malaysia

Menggunakan media dan teknik yang berbeza daripada seni tradisional
seperti ukiran kayu, batik dan tenunan.

Ukiran Kayu Tenunan

Batik

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Seni Halus

Lukisan Catan Arca Cetakan

• Hasil seni dua • Hasil seni dua • ialah karya seni • Proses terapan
dimensi (2D). dimensi (2D).
tampak yang blok / plat ke
• Menggunakan • Menggunakan
media kering media basah. dihasilkan dalam atas permukaan
seperti pen,
pensel, pastel • Memerlukan bentuk 3 dimensi kertas, kain atau
dan krayon. pelarut seperti
minyak dan air. (3D) sama ada bahagian lain.

dalam bentuk

realistik atau

abstrak.

1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Karya:

Tokoh&Karya
Seni Halus

Abdullah Ariff Bumi Yang Bahagia-Lombong
Bijih Malaya (1960),
• Beliau dilahirkan di Pulau Pinang
pada tahun 1905. Cat air Koleksi LPSVN.

• Beliau merupakan perintis seni lukis Coconut Plantation (1950),
moden Malaysia dengan aliran Cat air.
impresionis yang menggunakan
media cat air.

• Hasil karyanya menggambarkan
keindahan, kekayaan hasil bumi dan
kedamaian Malaysia pada zamannya.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Pendidikan: Tokoh&Karya
Tidak mengikut kursus secara Seni Halus
formal dari mana-mana institusi.
Mohamed Hoessein Enas
Anugerah:
Pelukis Potret Diraja (Mac 1990) • Lahir pada tahun 1924 di Indonesia.
• Pelukis realistik dan naturalistic.
oleh Sultan Selangor • Menggunakan figura / potret
Karya:
berlatarkan budaya tempatan.
Self-Potrait (1954), • Karya menunjukkan wajah membawa
Pastel Koleksi LPSVN
mesej budaya melalui media pastel
Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1 dan minyak.
• Pengasas Majlis Kesenian Melayu
(ditukar kepada Angkatan Pelukis
Semenanjung).

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Tokoh&Karya Karya bertemakan:
Seni Halus  Masyarakat Malaysia yang

Redza Piyadasa berbagai budaya.
 Tradisi dan warisan.
• Lahir pada tahun 1939 di Pahang.  Sejarah politik dan social.
• Pengkritik seni halus yang disegani.  Penghijrahan dan
• Pameran penting:
 New Scene 1969 asimilasi budaya.
 Experimentasi 1970
 “Dokumentasi” 1972 The Haji Family (1990)
 Toward A Mystical Reality 1974 Bahan campuran

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

2

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Anugerah: Tokoh&Karya
Seniman Negara Malaysia 1995 Seni Halus

Karya: Syed Ahmad Jamal

Sirih Pinang (1982) • Lahir pada tahun 1929 di Johor.
Akrilik atas Kanvas • Pelopor aliran ekspresionisme
Koleksi Balai Seni Lukis Negara
abstrak (1960-an).
• Karya perlu memiliki mistik,

kewujudan, makna tersendiri.
• Juga mencipta arca.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Tokoh&Karya Pendidikan:
Seni Halus 1960-1964: Hochschule fur

Abdul Latiff Mohidin Bidlende Kunste, Berlin.
1968: Atelier La Courriere, Paris.
• Dilahirkan pada tahun 1941
di Negeri Sembilan . 1990: Pratt Gaphic Centre,
New York.
• Artis dua dunia seni. Karya:
(seni halus dan seni puisi)
Pago-pago (1964)
• Sajak menggambarkan Cat Minyak
karya yang dilukis.
(persoalan warna, ruang dan masa)

• Pengasas Kumpulan Anak Alam.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Pendidikan: Tokoh&Karya
 Mendapat pendidikan Seni Halus

di Negara China. Yong Mun Sen
 Mahir dengan lukisan Cina.
• Beliau lahir di Kuching Sarawak
Karya: pada tahun 1896.

Dawn (1955) • Beliau menggunakan bahan media
Tema: Kedamaian cat air dan cat minyak.

Cat air • Karya beliau bertemakan bumi
Malaysia.
Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1
• Beliau merupakan perintis seni lukis
moden Malaysia bersama Abdullah
Ariff.

3

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Sebelum Merdeka 1920-an
Penubuhan Penang Impressionist Society

Ahli:
Isteri-isteri golongan ekspatriat

Penaja: Tenaga Pengajar:
Puan Lim Cheng Kung Abdullah Ariff

Tahun 1952

Penubuhan Wednesday Art Group

Pengasas: Tujuan:
Peter Harris • perkenal estetik dan teknik seni

Ahli:
Patrick Ng Kah Onn, Cheong Lai Tong, Dzulkifli Buyong,
Syed Ahmad Jamal, Ismail Mustam dan Grace Selvanayagam.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Halus

Selepas Merdeka 15 April 1958

Penubuhan Angkatan Pelukis SeMalaysia

Pengasas: Ahli:
Mohamed Hoessein Enas Yaacob Latif, Habibah Manan,
Mohd.Sallehuddin, Zakariah Noor
Tujuan:
• persatupaduan pelukis Melayu dan Syed Ahmad Jamal.
• perkenal gaya naturalisme

Tahun 1979
Penubuhan Persatuan Pelukis Malaysia

Presiden: Ahli:
Syed Ahmad Jamal Sulaiman Othman, Yeoh Jin Leng,

Tujuan: Mazli Mat Som, Ahmad Khalid Yusof

• persatupaduan pelukis Malaysia dan Redza Piyadasa

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Institusi Seni (Seni Halus)

Sultan Idris Training Specialist Teacher’s Trainng Institut Teknologi

College (SITC), 29 Nov 1922 Institute (STTI), 1960 MARA (ITM), 1967
• Tujuan: • Tujuan: • Nama kini:

melatih guru-guru Malayu. melatih guru-guru seni. Universiti Teknologi

• Kursus: • Kursus: MARA (UiTM)
Seni Lukis dan Pertukangan Sejarah dan Apresiasi Seni • Kursus:
Tangan seperti anyaman
dan kerja kayu. seperti Idea Moden dalam Pengajian Seni seperti Seni
Pendidikan Moden dan Halus, Seni Reka Grafik
Rekaan Kreatif. dan Seni Reka Perindustrian.

Universiti Sains Malaysia (USM), 1972 Institusi Seni Swasta
• Tujuan:
• Kursus:
Pengajian Seni Halus seperti Catan, Membantu dalam perkembangan seni visual
Seni Reka Grafik, Seni Foto dan Cetakan. dan pendidikan.
• Contoh:
Kuala Lumpur Institute of Graphic,
Limkokwing University of Creative Technology.

4

Tajuk

1

Perkembangan
Seni Visual di Malaysia

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1 1.2 Seni Reka

Bidang : Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

Seni reka Seni reka Seni reka
logam tembikar tekstil

Seni reka Seni Reka Seni reka
grafik fesyen
Seni reka
industri

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Sejarah dan Perkembangan Seni Reka di Malaysia

Pada Zaman Prasejarah di Malaysia boleh dapat seni reka yang asas.
Buktinya, penghasilan contengan pada dinding-dinding gua dan
peralatan seperti pinggan dan senjata.

Gua Cha, Kelantan Gua Niah, Sarawak

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

5

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Tokoh dan Karya Seni Reka

▼ mencipta logo Hari Kebangsaan
telah menang di dalam
pertandingan, iaitu pada tahun:

Tokoh Reka Bentuk Teknologi
Zulkifli Haron (1959), Kelantan

1980 1981 1983 1984

◄ "rumah pintar
solar"

1985 1986 1987 1991

Tokoh Seni Reka Bentuk Grafik
Haji Hashim Hassan (1938), Johor

“Bapa Logo Hari Kebangsaan”

► rekaan basikal
menggunakan kuasa solar

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Tokoh dan Karya Seni Reka

▼ animasi pendek ‘Sang Kancil
dan Buaya’ skrip dan pengarah
oleh Hassan Abdul Muthalib.

Tokoh Reka Bentuk Fesyen
Jimmy Choo (1961), Pulau Pinang

▼ jenama kasut
Jimmy Choo

Tokoh Seni Reka Animasi
Hassan Abdul Muthalib (1945),

Kedah

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Tokoh dan Karya Seni Reka

Tokoh Komunikasi Visual ▼ Limkokwing University of
Ahmad Haji Zainuddin (1950), Creative Technology adalah
universiti antarabangsa swasta
Pahang di seluruh Afrika, Eropah dan Asia.

▲ beliau adalah ikon reka bentuk Tokoh Reka Bentuk
Malaysia yang telah memenangi Teknologi Kreatif
pelbagai anugerah dalam industri.
Lim Kok Wing (1946),
Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1 Kuala Lumpur

6

Ditubuh: Ditubuh:
tahun 1993 tahun 2007

Pengawasan Majlis Pertubuhan Majlis Pengawasan
Rekabentuk dan Inovasi
kementerian: Negara kementerian:
sains, teknologi Malaysia Persatuan sains, teknologi

dan inovasi dan inovasi

Tujuan: Tujuan:
Membuka masa
depan inovasi dan Membentuk dan
reka bentuk di melaksanakan
agenda inovasi
Malaysia
Negara yang lebih
mantap

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Institusi Seni

Sultan Idris Training College (SITC), 22 November 1922
• Menawarkan kursus kepada guru-guru pelatih dan

pelbagai kemahiran seperti kraf tangan dan seni
tampak.

Akademi Seni Halus Nanyang, 1930-an
• Dipengaruhi aliran impresionisme, fauvisme, kiubisme

dan gaya lukisan cina.

Maktab Perguruan Ilmu Khas (MPIK), 1960
• Untuk melatih guru-guru dalam mata pelajaran

Pendidikan Jasmani, Teknologi Pendidikan dan Seni
Visual.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Institusi Seni

Institut Teknologi MARA, 1965
• Ditubuhkan dalam bidang seni halus dan seni reka

untuk melahirkan graduan serta usahawan Melayu
bagi mengisi peluang pekerjaan.

Malaysian Institute of Art (MIA), 1967
• Menawarkan kursus seni reka seperti kursus grafik,

seni reka dalaman, komputer dan seni catan,
merupakan institusi swasta yang terawal di Malaysia.

Universiti Sains Malaysia (USM), 1969

• Universiti yang pertama menawarkan kursus dalam
bidang seni seperti seni lakon dan seni muzik.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

7

Tajuk

1

Perkembangan
Seni Visual di Malaysia

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1 1.3 Seni Kraf

Bidang : Sejarah dan Apresiasi Seni Visual

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Kraf

Sejarah dan Perkembangan Seni Kraf di Malaysia
hasil seni yang dihasilkan menggunakan kemahiran tangan dan

mementingkan nilai gunaan atau fungsi.

Hasil Tanah

Kraf Tekstil

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Bidang Seni Kraf

Tradisional Moden

- batik - seni kertas
- tembikar - kraf sabun
- ukiran kayu - kraf manik
- tenunan - kraf lilin
- anyaman - kraf tali
- tekatan

8

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Tokoh Ukiran Kayu
 Sarung dan hulu senjata

tradisional Melayu

Haji Abd. Yusoff Haji
Rahman Abdullah

Long Tokoh Batik
 Lukisan batik
Adiguru
dan

Produk

Tokoh Tembikar Zamari @
 Teknik picit Zamri
 Teknik acuan Pandak
 Teknik lemparan
 Teknik lingkaran

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 1 : Perkembangan Seni Visual di Malaysia

Seni Reka

Tokoh Anyaman
 Anyaman rombong (bekas

menyimpan makanan atau barang
diperbuat daripada pandan atau
mengkuang)

Aminah Haji Adiguru Hajah Tokoh Tenunan
Amat dan Natipah @  Tenunan kain
Nortipah
Tokoh Tekatan Produk Abd. Kadir Pahang
 Seni tekat dan seni
Hajah
sulaman benang emas Azizah
untuk hiasan dinding, Mohd.
dan cenderamata Yusof
 Membuat tekatan untuk
Raja Perempuan Kalsom

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Ditubuh: Ditubuh:
1 Oktober 1979 Ogos 2001

Membangunkan Perbadanan Institusi Institut Kraf Menyediakan
industri kraf Kemajuan Negara pelajar dalam
negara Kraftangan (IKN) bidang kemahiran
Malaysia dan akademik

(PKKM)

Menyediakan Menawarkan
rekaan produk ilmu, menguasai
baharu, menjalankan
promosi kraf dan teknologi dan
tenaga terlatih peka pada
warisan kraf

9

Tajuk

2 Garisan

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

• adalah cantuman satu siri
titik-titik yang bersambung

• adalah asas Garisan • adalah asas
kepada rekaan utama untuk
dan lukisan menghasilkan
untuk mencipta karya seni
ruang, bentuk, visual dengan

ton, jalinan pelbagai cara
corak dan lain

• wujud pada setiap objek buatan
manusia dan juga pada alam
semulajadi

Tajuk 2 : Garisan

Definisi Garisan

Garisan
 Cantuman satu siri titik-titik.
 Unsur seni terpenting dalam aktiviti melukis,

menggambar dan menulis.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

10

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Jenis-jenis Garisan

 Dibezakan dan dipengaruhi mengikut saiz media dan alat yang digunakan.
 Contohnya:

Nipis Tebal Bersudut Berpancar Berbiji

Putus-putus Melengkung Berlingkar Beralun Silang pangkah

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

_____N_i_p_is_____ _____T_e_b_a_l____

S__il_a_n_g__p_a_n_g_k_a_h_ Jenis-jenis __P_u_t_u_s_-p__u_tu_s__
____B__e_rb_i_ji____ Garisan __B__e_rp__a_n_c_a_r__

__B__e_r_li_n_g_k_a_r__ ___B_e_r_s_u_d_u__t __
___B__e_r_a_lu_n____ _M__e_l_e_n_g_k_u_n_g__

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Garisan Pada Alam Semula Jadi

Garisan putus-putus Garisan beralun Garisan melengkung

Garisan berpancar Garisan nipis Garisan berbiji

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

11

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Nyatakan jenis garisan yang terdapat pada alam semula jadi.

12 3

_G__a_ri_sa__n_b_e_r_lin_g_k_a_r_ __G_a_r_is_a_n_b_e_r_s_u_d_u_t_ __G__a_ri_s_a_n_b_e_r_b_ij_i __
__p_a_d_a__p_a_ku__p_a_k_is__ _____p_a_d_a_k_il_a_t ____ __p_a_d_a__tit_ik_-_ti_ti_k_a_ir__

4 5

_____G__a_ri_s_a_n_t_e_b_a_l _____ __G_a_r_is_a_n_s_i_la_n_g__p_a_n_g_ka_h__
p_a_d_a__c_o_ra_k__b_a_d_a_n_h_a_r_im__a_u ____p_a_d_a__ik_a_n__b_a_d_a_n____

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Garisan Pada Objek Buatan Manusia

Garisan tebal Garisan bersudut Garisan berlingkar

Garisan silang pangkah Garisan berbiji Garisan berpancar

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Nyatakan jenis garisan yang terdapat pada objek buatan manusia.
123

_G_a_r_is_a_n__b_e_rp_a_n_c_a_r_ G__a_ri_s_a_n_p_u_t_u_s_-p_u_t_u_s G__a_ri_s_a_n_m__e_le_n_g_k_u_n_g
___p_a_d_a__p_a_y_u_n_g___ _p_a_d_a__c_o_ra_k__b_a_n_ta_l_ ____p_a_d_a_l_a_m_p_u____

4 5

__G_a_r_is_a_n__b_e_r_a_lu_n__ ___G__a_ri_s_a_n_n_ip_i_s___
___p_a_d_a_m__i _ke_r_in_g___ ____p_a_d_a__ja_ru__m____

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

12

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Garisan Pada Karya Seni Visual

Garisan silang pangkah Garisan bersudut Garisan berpancar

Garisan berbiji Garisan berlingkar Garisan tebal

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Pelbagai kesan garisan daripada pensel melukis objek yang sama.

Garisan Garisan Garisan
nipis tebal putus-putus

Garisan Garisan Garisan
silang pangkah beralun bersudut

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 2 : Garisan

Jenis Garisan

Nyatakan jenis garisan yang terdapat pada gambar rajah di bawah.

a) G__a_ri_s_a_n_s_i_la_n_g__p_a_n_g_ka_h_ d) G__a_r_is_a_n_b_e_r_li_n_g_k_a_r ____
b) G__a_ri_s_a_n_t_e_b_a_l ________ e) _G_a_r_is_a_n_b_e_r_a_lu_n_______
c) G__a_ri_s_a_n_n_i_p_is_________

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

13

Menghasilkan Bentuk:
Stuktur garisan yang
pelbagai mewujudkan
bentuk tertentu

Menghasilkan Ton: Menghasilkan Rupa:
Garisan yang rapat-rapat Terhasil daripada
menghasilkan ton gelap
manakala garisan yang pertemuan antara dua
jarang-jarang menimbulkan hujung garisan

ton cerah Fungsi
Garisan

Menghasilkan Corak: Mewujudkan Ruang:
Terhasil daripada reka Terhasil daripada

corak garisan yang penggunaan garisan yang
dibuat berulang-ulang berlainan saiz, jarak
dan intensiti

Menghasilkan Jalinan:
Terhasil daripada

kepelbagaian ragam
garisan pada permukaan

sesuatu objek

Tajuk 2 : Garisan

Fungsi Garisan

Contoh garisan menimbulkan rupa, bentuk dan jalinan

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Teknik Penghasilan Garisan

Teknik capan Teknik titik Teknik kolaj Teknik anyaman

Teknik canting Teknik jahitan

14

Tajuk

Rupa3

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 3 : Rupa

Penghujung Definisi Rupa
garisan
Permulaan
garisan

Garisan Rupa

 adalah hasil pertemuan  adalah kawasan rata
titik penghujung sesuatu yang dilingkari oleh satu
garisan dengan titik garisan luar serta tidak
permulaannya. mempunyai jisim / berat.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 3 : Rupa

Jenis Rupa

Jenis-jenis Rupa

Rupa organik Rupa geometri

• tiada sempadan yang tepat, • mempunyai sempadan yang
tidak bersudut, direka secara tepat, bersudut, atau
spontan. melengkung dan direka dengan
sengaja menggunakan
peralatan tertentu.

Awan Daun

Segi Bulat
empat

Ikan Segi
tiga

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

15

Jenis dan Contoh Rupa

Rupa organik Rupa geometri

- Rupa bebas yang tidak - Rupa yang mempunyai sudut.
dapat diukur sudutnya. - Contohnya :

- Contohnya :

Tajuk 3 : Rupa

Jenis Rupa

Mengenal Rupa yang terdapat pada Alam Semula Jadi,
Objek Buatan Manusia dan Karya Seni Visual

Alam Pokok Mangga Orang Lebah Cacing
Semula

Jadi

Baju Pensel Cawan Botol Mangkuk Objek
Buatan
Manusia

Karya Simbol Logo Corak Muka Taip Jalinan
Seni
Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 3 : Rupa

Jenis Rupa
Rupa dapat diolah secara positif dan negatif.

Rupa Positif Rupa Negatif
 Rupa sesuatu objek yang
 Ruang yang terdapat di
terletak di dalam satu sekeliling rupa objek
kawasan tertentu. tertentu.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

16

Langkah-langkah penghasilan Rupa Positif dan Rupa Negatif.

Objek sebenar sebagai subjek kajian. Lukiskan garis luar subjek kajian.

Gelapkan seluruh rupa tersebut. Gelapkan latar belakang yang mengelilingi
Rupa yang terhasil ialah rupa positif. subjek. Rupa yang terhasil ialah rupa negative.

Tajuk 3 : Rupa

Fungsi Rupa

Olahan Rupa

• Rupa berubah dan mewujudkan rupa yang lain dengan cara tindanan,
tambahan atau luakan.

Tindanan Penambahan Pengurangan

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 3 : Rupa

Fungsi Rupa

Teknik Susunan
• Aplikasi rupa dalam menghasilkan corak.

Susunan sisik ikan Susunan selang-seli Susunan turun separa

Susunan batu bata Susunan cerminan Susunan orgee

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

17

Tajuk 3 : Rupa

Fungsi Rupa

Rupa Menghasilkan Corak
• Corak yang dihasilkan daripada rupa positif dan rupa negatif.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 3 : Rupa

Fungsi Rupa

Rupa Menghasilkan Muka Taip

• Jenis-jenis rupa berbentuk huruf.
• Boleh dihasilkan dengan pelbagai gaya.
• Contoh tipografi 3 x 5 :

► Rupa huruf diubah saiz dan gaya.
► Rupa huruf dikurangkan menjadi rangka garisan.
► Rupa huruf dihiasi dengan unsur seni lain.
► Rupa huruf diberi bentuk ilusi tiga dimensi.
► Rupa huruf diberi latar hiasan.
► Rupa huruf diganti dengan corak hiasan.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Menghasilkan Fungsi Rupa Menghasilkan
lambang corak
Menghasilkan
muka taip

- menghasilkan lambang - Menghasilkan bentuk - membentuk corak
atau logo dengan huruf (muka taip) dan motif (corak
meringkaskan berulang) melalui
imej pengolahan rupa

18

Capan Lipatan dan Stensilan
Hard-edge guntingan Kolaj

Teknik
Penghasilan

Rupa

Cetakan

19

Tajuk

4 Bentuk

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 4 : Bentuk

Definisi Bentuk

Bentuk

• Mempunyai struktur, jisim dan isi padu yang
terdiri lebih daripada satu permukaan datar.

Bentuk Asas Struktur

Tinggi
Lebar

Panjang

Lebar Tinggi

Panjang
Bentuk yang bersifat tiga dimensi (3D)
Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 4 : Bentuk

Jenis Bentuk

Bentuk diklasifikasikan kepada dua jenis: bentuk konkrit dan bentuk ilusi.

Bentuk Konkrit

Ciri-ciri:
 Imej bentuk dalam keadaan sebenar.
 Bersifat tiga dimensi.
 Dapat disentuh dan dirasa dengan organ deria.

Contoh :

Alam semula jadi Objek buatan manusia

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

20

Tajuk 4 : Bentuk

Jenis Bentuk

Bentuk diklasifikasikan kepada dua jenis: bentuk konkrit dan bentuk ilusi.

Bentuk Ilusi
Ciri-ciri:

 Imej bentuk melalui teknik lukisan, catan, fotografi dan sebagainya.
 Berbentuk dua dimensi.
 Tidak dapat dipegang, hanya dapat dilihat melalui pandangan mata.

Contoh karya seni visual:

Lukisan Catan Cetakan Fotografi

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Jenis Bentuk
merupakan cantuman beberapa satah atau permukaan
rata sehingga menghasilkan objek yang mempunyai
isipadu, jisim, kelebaran, ketinggian dan kedalaman

Bentuk konkrit Bentuk ilusi

• bentuk sebenar yang bersifat • Imej yang tidak dapat disentuh,
tiga dimensi (3D). hanya dapat dilihat.

• dapat dilihat dan sentuh dari • bersifat dua dimensi (2D).
pelbagai sudut. • Contoh:

• Contoh:

Pokok

Kereta Poster
Logo
Batu Lukisan

Tajuk 4 : Bentuk

Fungsi Bentuk

Bentuk boleh dibina melalui pelbagai cara:
Penghasilan karya bentuk konkrit

• Tembikar (bahan semula jadi) • Seni origami (bahan buatan manusia)

• Lukisan Penghasilan karya bentuk ilusi

• Lukisan mural
tiga dimensi
(3D)

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

21

Teknik Teknik - Luakan
Penghasilan menghasilkan - Anyaman
bentuk konkrit - Lipatan
Bentuk - Potongan
Teknik
menghasilkan - Gurisan
- Lorekan
bentuk ilusi - Kolaj
- Ton warna

Tajuk 4 : Bentuk

Teknik Penghasilan Bentuk

Nyatakan jenis bentuk dan teknik-teknik yang dihasilkan
oleh bentuk tersebut.

Objek Jenis bentuk Teknik penghasilan bentuk
41

___B_Be_n_et_nu_tku_kK_Io_lun_sk_ir_it___ ________L_Lo_ur_ae_kka_an_n________

25
____B__e_n_tu_k_I_lu_s_i____ _______T_oG_n_u_Wri_sa_ar_n_a_______

63
___B_e_n_t_u_k_K_o_n_k_r_it___ ________A_Ln_iyp_aa_mta_an_n________

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

22

Tajuk

5 Jalinan

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 5 : Jalinan

Definisi Jalinan

Jalinan

 Jalinan adalah kesan yang terdapat pada permukaan sesuatu benda
yang mempunyai sifat licin, halus, lembut, kasar dan tajam.

 Setiap jalinan mempunyai fungsi dan nilainya tersendiri.

Contoh:

▼ Kasar ▼ Lembut
(Alam semula jadi) (Objek buatan manusia)

▲ Tajam ▲ Licin
(Alam semula jadi) (Karya seni visual)

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 5 : Jalinan

Jenis Jalinan

Jenis Jalinan

Jalinan sentuh Jalinan tampak

 Jenis jalinan yang dapat  Jenis jalinan yang hanya
dikesan melalui deria dapat dilihat, tetapi tidak
sentuhan. dapat dirasai secara sentuhan.

 Contohnya :  Contohnya :

sulaman batik

batu karang kulit timun

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

23

Jenis Jalinan
ialah kesan yang terdapat pada permukaan sesuatu objek

Jalinan sentuh Jalinan tampak

• Kesan pada permukaan • Kesan pada permukaan
yang dapat dirasai yang dapat dilihat
dengan deria sentuhan sahaja tetapi tidak dapat
dirasai dengan deria
• Contoh: sentuhan

• Contoh:

Tajuk 5 : Jalinan

Fungsi Jalinan

Fungsi Jalinan pada objek alam semula jadi,
objek buatan manusia dan karya seni visual:

Keselamatan dan Penyamaran

 Jalinan tampak  Jalinan sentuh
yang terdapat pada sesumpah pada alas kaki
mempunyai fungsi khas untuk berfungsi untuk
keselamatan dan penyamaran. memerangkap
habuk.

Memberi cengkaman

 Jalinan sentuh
yang bersifat kesat seperti
sarung tangan dan tapak kasut
memberikan kesan cengkaman.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 5 : Jalinan

Fungsi Jalinan

Fungsi Jalinan pada objek alam semula jadi,
objek buatan manusia dan karya seni visual:

Sebagai hiasan

 Jalinan tampak  Jalinan sentuh
pada corak kertas dapat menimbulkan
dinding sebagai motif sebagai
hiasan. identiti hasil kraf.

Nilai keindahan  Jalinan sentuh
yang terdapat
 Jalinan tampak pada bulu
corak pada tekstil burung kuang.
menarik perhatian
orang.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

24

Teknik Teknik Teknik
capan kolaj tiupan

Teknik ikat Teknik Teknik
dan celup Penghasilan ukiran

Jalinan

Teknik
pualaman

Tajuk 5 : Jalinan

Teknik Penghasilan Jalinan

Namakan setiap objek jenis jalinan, sifat dan fungsi di bawah.

1 Jenis: 2 Jenis:
_J_a_li_n_a_n_t_a_m_p_a_k_
_J_a_li_n_a_n_s_e_n_t_u_h_
Sifat:
Sifat: ____L_e_m__b_u_t ___

_____T_a_ja_m_____ Fungsi:

Fungsi: ___M__e_m_b__er_i___

__K_e_s_e_la_m__a_ta_n__ __c_e_n_g_k_a_m__a_n__

d_a_n__p_e_n_y_a_m_a_r_a_n

34
Jenis: Jenis:

_J_a_li_n_a_n_t_a_m_p_a_k_ _J_a_li_n_a_n_s_e_n_t_u_h_

Sifat: Sifat:

_____L_i_c_in_____ _____K_a_s_a_r ____

Fungsi: Fungsi:

_N_i_la_i _k_e_in_d_a_h_a_n_ _S_e_b_a_g_a_i _h_ia_s_a_n_

_____________ _____________

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

25

Tajuk

6 Ruang

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Merujuk kepada jarak yang wujud
di antara dua objek di dalam nyata
atau dalam karya seni visual.

Ruang

Susunan objek yang menimbulkan
perbezaan jarak dan kedudukan
pada sesuatu gubahan.

Tajuk 6 : Ruang

Definisi Ruang

Ruang
• Bermaksud kawasan kosong di

sekeliling sesuatu objek, jarak di
antara dua objek, ataupun rongga
yang terdapat dalam sesuatu objek.

• Perbezaan saiz dapat
menimbulkan ruang dekat
dan jauh pada pandangan.

• Ruang timbul dan tenggelam
mengikut susunan dan tindakan
warna yang tertentu dalam
gubahan seni visual.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

26

Tajuk 6 : Ruang

Jenis Ruang

Ruang Nyata atau Fizikal

 Ruang yang terdapat di persekitaran.
 Terbahagi kepada dua, iaitu:

Ruang tertutup Ruang terbuka

▲ Suatu kawasan yang sempit dan terhad. ▲ Suatu kawasan lapang dan luas.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 6 : Ruang

Jenis Ruang

Ruang Tampak atau Ilusi

 Ruang tampak yang wujud dalam sesebuah karya seni
visual seperti lukisan, catan, cetakan, dan sebagainya.

 Terbahagi kepada tiga, iaitu:

Ruang dalam Ruang cetek Ruang rata

▲ Wujud pada karya yang ▲ Wujud dalam lingkungan ▲ Terhasil dalam karya
berpandukan grid perspektif. yang terbatas seperti ruang terutamanya catan apabila
kedalaman yang terhad. dilukis atau diolah elemen-
▲ Mengikut jarak serta elemen gambaran pada
arah sumber cahaya. ▲ Kawasan yang terbatas satah yang sama.
dari dinding ke dinding.
▲ Melalui aplikasi nilai ton ▲ Memperlihatkan suasana
warna beransur cerah rata dan sama ada pada
atau beransur gelap. suatu garisan ufuk.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Jenis Ruang

Ruang nyata atau fizikal Ruang tampak atau ilusi
• Ruang nyata yang • Ruang yang wujud dalam

wujud di persekitaran. karya seni visual seperti catan,
lukisan dan reka bentuk grafik.
 Ruang tertutup
- suatu kawasan yang sempit  Ruang dalam
dan terhad. - ruang yang memperlihatkan
- Contoh: ruang bilik tidur dan kesan perspektif hasil daripada
ruang pejabat. penggunaan elemen asas seni reka.

 Ruang terbuka - Contoh: catan dalam landskap.
- sesuatu kawasan yang lapang / luas.
- Contoh: kawasan sawah padi dan  Ruang cetek
kawasan tepi pantai. - ruang dalam kawasan terbatas

- Contoh: dalam sesebuah bilik.

 Ruang rata
- karya seni visual yang
memperlihatkan olahan pada
satah atau permukaan yang sama.

- Contoh: corak.

27

Tajuk 6 : Ruang

Jenis Ruang

Nyatakan jenis ruang yang ditunjukkan pada setiap gambar di bawah.
123

____R_u_a_n_g_t_e_r_b_u_ka____ _____R_u_a_n_g__ra_t_a_____ ____R_u_a_n_g_t_e_rt_u_t_u_p___
4 5

____R_u_a_n_g__d_a_la_m_____ ____R__u_a_n_g_c_e_t_e_k____

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 6 : Ruang

Fungsi Ruang

Fungsi Ruang
Ruang dapat mempengaruhi saiz dan warna objek berdasarkan jarak tertentu.

Fungsi Ruang Nyata atau Fizikal Fungsi Ruang Tampak atau Ilusi
Karya seni dilihat daripada pelbagai sudut. Karya seni 2D kelihatan seperti 3D.

◄ Objek kelihatan
jauh atau dekat.

► Di dalam rumah ▲ Objek di belakang kelihatan lebih kecil
dapat menentukan
keindahan dan berbanding dengan objek di hadapan,
kekemasan reka kerana objek yang berada di hadapan
letak perabot. akan kelihatan lebih dominan.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 6 : Ruang

Perkaitan Ruang dan Perspektif

Perkaitan Ruang dan Perspektif

 Perspektif ialah aras penglihatan objek yang dipandang dari sudut atas,
bawah atau separas mata.

 Dalam karya seni visual dua dimensi, garisan grid perspektif digunakan
untuk menimbulkan ruang dan ilusi tiga dimensi.

 Dua jenis perspektif:

▲ Perspektif satu titik lenyap ▲ Perspektif dua titik lenyap

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

28

Tajuk 6 : Ruang

Perkaitan Ruang dan Perspektif

Perspektif Satu Titik Lenyap
 Menunjukkan ruang yang dalam.
 Memberi satu fokus pada pusat tertentu.

Aras atas

Titik Aras tengah
lenyap

Garis
mengufuk

Aras bawah

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 6 : Ruang

Perkaitan Ruang dan Perspektif

Perspektif Dua Titik Lenyap
 Menimbulkan dua fokus, di kiri dan di kanan gambar.

Aras atas

Titik Titik
lenyap lenyap

Aras bawah Garis mengufuk

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Ruang dan perspektif
Perspektif ialah perubahan saiz, warna, dan objek

apabila dilihat daripada jarak yang jauh

Satu titik lenyap Dua titik lenyap

- Menimbulkan satu fokus - Menimbulkan dua fokus / titik,
pada pusat / titik tertentu. di kiri dan di kanan gambar.

29

Perubahan
saiz

Perbezaan Imej terang
warna dan kabur

Reka letak Teknik Tindanan
grafik Penghasilan

Ruang

Garisan Bayang-bayang
perspektif

30

Tajuk

7 Warna

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Definisi Warna

Perkaitan Ruang dan Perspektif

 Warna ialah tindak balas cahaya ke atas sesuatu permukaan.
 Warna merupakan pigmen pewarna kimia yang bertindak balas pada

sesuatu permukaan untuk menghasilkan imej.
 Warna pada alam sekeliling adalah ciptaan Tuhan yang menjadikan

dunia kita menarik dan berwarna-warni.
 Dapat mengenal pasti objek alam semula jadi melalui warnanya.
 Benda buatan manusia yang beraneka corak dan gaya dapat dihasilkan

melalui warna yang menarik dan berkesan.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

• ialah tindak balas cahaya ke
atas sesuatu permukaan.

• kekuatan cahaya Warna • amat penting
mempengaruhi bagi melahirkan
terang atau karya seni yang
gelapnya menarik.
sesuatu warna.

• pelbagai warna dapat memberi
pelbagai kesan pada objek alam
semulajadi dan objek buatan manusia.

31

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Jenis Warna
Roda warna yang menunjukkan perhubungan antara:

Warna primer (asas) Warna sekunder Warna tertier
primer

tertier primer tertier
primer primer

sekunder
sekunder

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Warna primer (asas)
 Dikenali sebagai warna utama.
 Terdiri daripada warna merah, biru, dan kuning.
 Tidak dapat dihasilkan melalui campuran warna lain.
 Mempunyai kuasa yang paling hebat.

kuning

merah biru

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Warna Sekunder

 Dihasilkan dengan campuran dua warna asas.
 Kuasa warna sekunder sederhana, lebih kuat daripada warna tertier

tetapi lebih lemah daripada warna asas.

kuning

merah biru

Ungu

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

32

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Warna Tertier

 Dihasilkan dengan campuran Merah kuning Biru
satu warna asas dengan Jingga merah biru Hijau
warna sekunder di sebelahnya.
ungu
 Menimbulkan kesan
yang lebih lembut.

 Mengurangkan kehebatan
kuasa warna apabila
digunakan bersama warna
asas dan warna sekunder.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Jenis-jenis Warna

Warna primer (asas) Warna sekunder Warna terteir

- merupakan warna - campuran dua warna - campuran warna asas
utama. asas. dengan warna
- terdiri daripada jingga, sekunder.
- tidak dapat dihasilkan hijau, dan ungu.
melalui campuran - memberikan kesan
warna lain. lembut serta dapat
mengurangkan
- terdiri daripada merah, kehebatan warna asas
biru, dan kuning. dan warna sekunder.

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Nilai Warna

• Ton warna ialah kesan pancaran terang atau gelap sesuatu warna.
• Dihasilkan melalui campuran warna asal dengan putih atau hitam

mengikut kadar yang tertentu.
• Warna lebih terang jika dicampurkan dengan warna putih.
• Warna menjadi gelap apabila dicampurkan dengan warna hitam.

Berubah menjadi Berubah menjadi
gelap terang cerah

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

33

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Nilai Warna

• Kroma warna dihasilkan dengan cara mencampurkan
warna tersebut dengan penggenapnya.

• Nisbah campuran dengan warna penggenap akan
menentukan nilai kuasanya.

• Nilai ukuran kuasa warna.
• Kuasa warna kroma boleh dibahagikan kepada tiga

peringkat cerah, sederhana, dan pudar.

Merah Jingga Kuning

++ +

Hijau Biru Ungu

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Nilai Warna

• Warna neutral tidak tergolong dalam kategori warna pada roda.
• Tidak dipengaruhi oleh warna panas atau warna sejuk.
• Tidak mempunyai kuasa langsung.
• Amat berguna untuk menurunkan kuasa warna lain.

Putih

Hitam

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Ton warna Warna neutral

Nilai
Warna

Kroma warna

34

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Gubahan Warna

• Warna sewarna / monokrom gubahan satu
warna dalam beberapa ton.

• Menimbulkan suasana harmoni dan selesa.
• Agak bosan jika lama dipandang.
• Boleh mencipta gambaran ruang dan perspektif.

• Warna harmoni ialah warna • Warna penggenap terletak
yang terletak sebelah- bertentangan antara satu sama
menyebelah dalam roda warna. lain dalam roda warna.

• Mempunyai hubungan warna, • Menimbulkan kesan kontra,
ton, dan suhu warna yang sama. getaran, percanggahan, dan
pergerakan.
• Menimbulkan kesan perasaan
selesa dan tenang.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Suhu Warna

 Warna panas terdiri daripada warna merah, jingga dan kuning.
 Warna yang berkaitan dengan objek-objek yang memancarkan cahaya

dan tenaga seperti api dan matahari.
 Mempunyai kehebatan warna dan cahaya tinggi.
 Menimbulkan suasana bertenaga, cahaya kuat, panas, garang, dekat,

dan sebagainya.
 Menunjukkan perasaan gembira, bersemangat, bertenaga, cemas,

huru-hara dan lain-lain.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Suhu Warna

 Warna sejuk terdiri daripada warna hijau, biru dan ungu.
 Warna yang berkaitan dengan air, laut, langit, gunung, dan sebagainya.
 Mempunyai kehebatan warna dan cahaya yang rendah.
 Menimbulkan suasana kesegaran, kelembutan, dan kedamaian.
 Menunjukkan perasaan tenang, aman, dingin, jauh, sedih, dan sunyi.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

35

Cotoh warna: Cotoh warna:
merah, kuning biru, hijau
dan ungu
dan jingga

Cotoh alam Warna Suhu Warna Cotoh alam
semula jadi: panas Warna sejuk semula jadi:
matahari dan air, laut, langit
daun kering. dan gunung.

Perasaan: Perasaan:
gembira, tenang, aman,
bersemangat,
cemas dan dingin, jauh,
huru-hara. sedih, dan

sunyi.

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Warna Bertindak

 Warna yang sama apabila bertemu dengan warna latar yang berlainan
akan menimbulkan kesan pantulan warna yang berbeza.

 Tindakan positif berlaku apabila dua warna menimbulkan kontra yang
jelas dan ketara.

 Tindakan negatif berlaku apabila dua warna mempunyai kesan dan nilai
ton yang hampir sama.

Positif Negatif

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Warna Bertindak
ialah perbezaan kejelasan atau pantulan warna

tertentu pada latar belakang yang berlainan

Warna bertindak positif Warna bertindak negatif

• wujud apabila dua warna • wujud apabila dua warna yang
bertemu dan menimbulkan sewarna bertemu dan tidak
kesan kontra menimbulkan kesan kontra

Contoh: latar belakang yang berlainan menghasilkan
kesan warna yang berbeza

36

Tajuk 7 : Warna

Jenis Warna

Perspektif Warna

 Mewujudkan kesan ilusi ruang, jarak dan perspektif.
 Merupakan gubahan warna yang mempunyai perubahan ton dari terang ke

gelap atau sebaliknya.
 Lebih jelas kelihatan bila gubahan tersebut menggunakan warna harmoni

atau sewarna.

Warna berubah mengikut suasana dan jarak

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Fungsi Warna

Pengertian Warna berkaitan dengan Simbolisme

▼ ▼
Kesucian, Kematangan,
kemurnian kegembiraan

Merah Kuning

Putih Jingga

▲ ▲
Keberanian, Bangsawan,
kepantasan, kebanggaan

bahaya

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 7 : Warna

Fungsi Warna

Pengertian Warna berkaitan dengan Simbolisme

▼ ▼
Menderita, Cemburu,

dukacita uzur

Biru Hitam

Hijau Ungu

▲ ▲
Kejujuran, Tragedi,
kecintaan
silam

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

37

Tajuk 7 : Warna

Fungsi Warna
Pengertian Warna dari Segi Psikologi

Putih Merah Ungu Kelabu
kecewa kederhakaan kesulitan kesedihan

Jingga Kuning Biru Salji Biru Langit
kegembiraan berhati-hati
dingin tenang
dan sejuk dan aman

Hijau
kesegaran

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Fungsi Warna

Psikologi Simbolisme Komunikasi
- Perasaan manusia - Memberikan makna tertentu
- Mesej yang ingin
disampaikan

Ekspresi kendiri Representasi dari
- Untuk meluahkan emosi alam semula jadi

- Ciptaan Tuhan

38

Tajuk

8 Harmoni

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 8 : Harmoni

Definisi Harmoni

Harmoni

 Merupakan tindak balas melalui keseragaman unsur
garisan, rupa, bentuk, jalinan, ruang dan warna.

 Susunan atau ulangan unsur-unsur seni mengikut
cara yang tertentu dan sesuai.

 Unsur harmoni akan menimbulkan kesan keselesaan,
keindahan, keseimbangan dan ketenangan.

Garisan Bentuk Ruang

Rupa Jalinan Warna

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Harmoni Bentuk Harmoni Garisan Harmoni Rupa
Bentuk sama Garisan sama Rupa yang
jenis jenis seragam

Harmoni Jalinan Kesan Harmoni Warna
Jalinan yang Harmoni Warna daripada

tidak bercanggah Harmoni Ruang kumpulan
Ruang yang yang sama
tenang

39

Tajuk 8 : Harmoni

Definisi Harmoni

Nyatakan jenis harmoni (unsur seni) yang ditunjukkan pada rajah di bawah.
123

_______J_a_lin_a_n_______ _______B_e_n_tu_k_______ _______W__a_rn_a_______
4 5 6

______G__a_ri_s_a_n______ _______R__u_p_a_______ _______R_u_a_n_g_______

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 8 : Harmoni

Ciri-ciri Harmoni

Ciri-ciri Harmoni

Alam semula jadi Objek buatan manusia Karya seni visual

► Tumbuh-tumbuhan ▼ Dari segi bentuk, ► Hasil karya seni
mempunyai rupa, corak mempunyai
warna, dan warna. gubahan
bentuk corak.
dan jalinan.

▲ Deretan gunung ganang ▲ Susunan berulang
yang tersusun dan rupa corak.
beralun-alun.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Ciri-ciri Harmoni

Alam semula jadi Objek buatan manusia Karya seni visual

Contoh: Contoh: Contoh:
- susunan bentuk pokok - susunan motif pada kain
- bentuk bangunan dan
disepanjang jalan raya. susun atur bangunan. batik, anyaman, tenunan
dan ukiran kayu.
- warna daun yang
menghijau pada pokok - reka letak huruf, ilustrasi
rendang. dan warna dalam poster,
logo, papan tanda dan
pembungkusan produk.

40

Tajuk 8 : Harmoni

Fungsi Harmoni

Fungsi Harmoni

◄ Alam semula jadi dapat
melahirkan perasaan
tenang, selesa dan damai.

► Objek buatan manusia
kelihatan seimbang, kukuh
serta selamat digunakan.

◄ Karya seni visual
menimbulkan
nilai-nilai keindahan.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

pengulangan
motif yang sama

susunan huruf- penggunaan
huruf dalam teknik warna
reka bentuk
poster Teknik
Penghasilan

Harmoni

susunan unsur susunan
rupa dan bentuk unsur rupa
yang menghala dalam keadaan
pada satu arah seimbang

41

Tajuk

9 Kontra

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Apabila terdapat unsur-unsur seni yang
mempunyai ciri-ciri bertentangan atau
bercanggahan dalam sesuatu gubahan.

Definisi
Kontra

Perbezaan ini dapat dilihat melalui
saiz, bentuk, warna, garisan,
jalinan dan ruang.

Tajuk 9 : Kontra

Ciri-ciri Kontra

Ciri-ciri Kontra

Alam semula jadi Objek buatan manusia Karya seni visual
►Kontra warna ▼Kontra warna pada
▼Kontra saiz dan arah dan saiz rupa
batang pokok. corak jubin. corak poster.

►Kontra saiz pokok dan ►Kontra bentuk ▼Kontra warna dan
warna bulatan jalinan pada corak.
antara pada jam.
pokok
dan langit. ▲Kontra ruang pada
dapur.
▼Kontra warna dan
rupa antara bunga.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

42

Kontra Garisan

Kontra Bentuk Ciri-ciri Kontra Rupa
Kontra Jalinan Kontra Kontra Warna

Kontra Ruang

Tajuk 9 : Kontra

Ciri-ciri Kontra

Padankan gambar rajah di bawah dengan jenis kontra yang paling tepat.

1 Kontra bentuk 4

Kontra ruang

2 Kontra saiz 5

Kontra rupa

3 Kontra jalinan 6

Kontra garisan

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

mengelakkan kebosanan

lebih menarik dan menarik perhatian
bermakna
Fungsi
Kontra

berkait dengan memberi penegasan
fokus dan impak dan tumpuan

43

Teknik Penghasilan Kontra Tajuk 9 : Kontra

Teknik Penghasilan Kontra Perbezaan
rupa
Perbezaan Perbezaan Perbezaan
saiz jalinan sifat garisan

Perbezaan Perbezaan Perbezaan
bentuk arah warna

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

44

Tajuk

10 Penegasan

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

merupakan suatu unsur yang mampu
menarik perhatian dan memberi
tumpuan kepada sesuatu gubahan.

Penegasan

boleh dicipta melalui elemen lain seperti
ruang, tema, gaya dan objek.

Tajuk 10 : Penegasan

Ciri-ciri Penegasan

Ciri-ciri Penegasan

Alam semula jadi Objek buatan manusia Karya seni visual

▼Pusat bunga yang ▼Tanda jenama pada ▼Penegasan diberi
berlainan warna. tas tangan. pada jalan.

▲Warna dan bentuk ▲Hiasan di atas kotak ▲Penegasan diberi
isi buah manggis. hadiah. pada corak.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

45

Wujud unsur yang ketara dan menonjol dari segi:
Rupa

Ruang Ciri-ciri Jalinan
Warna Penegasan Garisan

Bentuk

Tajuk 10 : Penegasan

Ciri-ciri Penegasan

Senaraikan jenis penegasan yang wujud pada setiap gambar di bawah.
12

(a) __________r_u_a_n_g____________ (a) __________r_u_p_a_____________
(b) _________b_e_n_t_u_k____________ (b) __________w_a_r_n_a____________
(c) _________g_a_r_is_a_n____________ (c) __________ja_li_n_a_n____________

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 10 : Penegasan

Fungsi Penegasan

Fungsi Penegasan

 Wujud pada rekaan seni visual apabila kelihatan sesuatu
unsur yang lebih ketara berbanding dengan unsur lain.

▼menyampaikan mesej

►menarik
perhatian

►menimbulkan focus ◄mengelakkan
atau tumpuan kebosanan

◄menjadikan daya
tarikan

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

46

Tajuk 10 : Penegasan

Teknik Penghasilan Penegasan
Teknik Penghasilan Penegasan

perbezaan kejelasan atau pengasingan elemen
tipografi kekaburan objek penegasan

penegasan di pusat penggunaan elemen
garisan yang kontra

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

47

Tajuk

11 Kepelbagaian

Bidang : Bahasa Seni Visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 11 : Kepelbagaian

Definisi Kepelbagaian

Definisi Kepelbagaian

 Hasil kombinasi penggunaan unsur seni yang pelbagai
seperti garisan, rupa dan warna dalam sesebuah gubahan.

 Merupakan satu daripada tujuh elemen dalam prinsip rekaan
untuk menghasilkan hubungan yang kompleks dan rumit.

 Sesebuah karya tidak akan menarik jika tiada penerapan
elemen kepelbagaian.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 11 : Kepelbagaian

Ciri-ciri Kepelbagaian

Ciri-ciri Kepelbagaian

 Dapat dilihat melalui perbezaan unsur-unsur seni seperti
garisan, rupa, bentuk, warna, ruang dan jalinan.

Alam semula jadi Objek buatan manusia Karya seni visual

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

48

Ciri-ciri Kepelbagaian
Penggunaan unsur seni yang pelbagai:
garisan, warna, rupa, bentuk, jalinan dan ruang

Kepelbagaian Kepelbagaian Kepelbagaian dalam
pada objek alam objek buatan karya seni visual dan

semula jadi manusia komunikasi visual

- Tumbuh-tumbuhan - Tekstil - Catan
- Buah-buahan - Kraf - Lukisan
- Manusia - Perabot - Cetakan
- Haiwan
- Serangga
- Bukit-bukau
- Cakerawala

Tajuk 11 : Kepelbagaian

Fungsi Kepelbagaian

Fungsi Kepelbagaian

◄ Kepelbagaian warna pada alam semula
jadi menimbulkan kesan ceria dapat
mengelakkan kebosanan.

► Kepelbagaian rupa, ruang dan
warna pada corak kain dapat
memberi daya tarikan dan fokus.

◄ Kepelbagaian pada catan dapat memberi
gaya, variasi dan tenaga.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Memberi
fokus

Mengelakkan Mewujudkan
kebosanan daya tarikan

Fungsi
Kepelbagaian

Memberi Memberi
gaya variasi

49

Tajuk 11 : Kepelbagaian

Teknik Penghasilan Kepelbagaian

Teknik Penghasilan Kepelbagaian

Menggunakan pelbagai
jenis dan kesan jalinan.

Menggunakan pelbagai Menggunakan warna
jenis dan kesan garisan. panas, sejuk, dan kontra.

Menggunakan kombinasi rupa
geometri dan rupa organik.

Menggunakan gabungan Menggunakan pelbagai
bentuk besar dan kecil. aspek ruang.

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

Tajuk 11 : Kepelbagaian

Teknik Penghasilan Kepelbagaian

Nyatakan unsur seni dan tulis penyataan ringkas tentang bagaimana
prinsip kepelbagaian diaplikasikan pada gambar di bawah.

1
Unsur seni: __ja_li_n_a_n____________________
Penyataan: __m_e_n_u_n_j_u_k_k_a_n_k_e_p_e_lb_a_g_a_i_a_n___
__c_o_ra_k__d_a_n_g_a_r_is_a_n___________
__________________________

Unsur seni: _b_e_n_t_u_k_d_a_n__ja_l_in_a_n___________ 2
Penyataan: __m_e_n_u_n_j_u_k_ka__n_g_a_b_u_n_g_a_n______

__b_e_b_e_ra_p_a__je_n_i_s_b_e_n_t_u_k_d_a_n____
__ja_l_in_a_n____________________

3
Unsur seni: _r_u_a_n_g_____________________

Penyataan: __m_e_n_u_n_j_u_kk_a_n__p_e_lb_a_g_a_i_a_n_____
__ru_a_n_g_____________________
__________________________

Pendidikan Seni Visual Tingkatan 1

50