หนังสือที่ระลึก พิธีถวายผ้าพระกฐิน พระราชทาน พุทธศักราช 2565 มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

วดั พระสิงหว รมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชียงใหม จังหวัดเชยี งใหม 101

ก็จะมกี ารเลนบอกไฟ แขง ขันบอกไฟ และปลอยวาวไฟ กนั อยา งสนกุ สนาน
ปจจุบัน ประเพณยี เี่ ปง หรอื เทศกาลลอยกระทง เปน ท่ีรจู กั ของคนทัว่ ไปท้ังในและตางประเทศ ดวยการทอง

เที่ยวเชิงวัฒนธรรม ซ่ึงประกอบดวยการจัดตั้งใหเกิดขบวนแหที่อลังการ มีการแสดงศิลปวัฒนธรรมลานนา นําหนารถ
ที่ประดับประดาอยางงดงาม ตามแตจะรังสรรคของแตละหนวยงาน ทุกขบวนจะแหไปตามถนนสายหลักในกลางเวียง
เชียงใหมและถนนขางน้ําแมปงแลวมาส้ินสุดบริเวณหนาเทศบาลนครเชียงใหม ในปหน่ึงๆ มีนักทองเที่ยวจาํ นวนมาก
ตั้งตารอคอยที่จะชมขบวนแหประเพณียี่เปง ซ่ึงถามองในแงของการทองเที่ยวแลวถือวาประสบความสําเร็จเปนอยาง
มาก ในชวงระยะเวลาไมถงึ ๕๐ ปท่ีเริ่มจดั ตั้งใหเกิดมีขบวนแหป ระเพณีย่ีเปงขน้ึ มา

ประเพณียี่เปงในลานนาสิ่งท่ีมีความสาํ คัญคือ การทาํ บุญ ฟงเทศนในคติความเช่ือ มูลเหตุการเริ่มตนของ
ประเพณีย่ีเปงในลานนานั้นกลาวคือ มีความเชื่อความศรัทธาในพระพุทธศาสนา เช่ือในโลกหนา ตามคัมภีรใบลานของ
ลา นนา พระมาลยั เสดจ็ ไปนรกและสวรรคแ ลว กลบั มาเทศนาแกผ คู น วา ถา ตอ งการเกดิ พบศาสนาพระศรอี ารยิ เมตไตรย
จงฟง เทศนม หาเวสนั ดรใหจ บภายในวนั เดยี วจงึ กอ ใหเ กดิ ประเพณตี งั้ ธรรมหลวง หรอื เทศนม หาชาตขิ นึ้ ในประเพณยี เ่ี ปง
ลา นนาและเกดิ ศลิ ปะแหง การจดั วางในประเพณขี น้ึ เชน กนั องคป ระกอบทส่ี ําคญั ในการตง้ั ธรรมหลวง หรอื เทศนม หาชาติ
คือ สถานที่ องคเทศน และผูฟง ในสวนของสถานท่ี มักจะจัดภายในวัด เพราะในวัดประกอบดวยศาสนสถานท่ีสาํ คัญ
เชน วิหาร เปนตน วิหารในลานนา เปนองคประกอบหน่ึงที่สําคัญ คือ ลักษณะของวิหารในลานนา รูปทรงไมใหญมาก
มีสดั สว นสมั พนั ธก ับมนุษย ใชโ ครงสรางแบบขอ่ื มา ตัง่ ไหม ซ่งึ เปน เอกลักษณข องสถาปต ยกรรมลานนา

ภายในวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปดทอง และโครงสรางภายในประดับลายคําลานนา บนฝาผนังเขียน
ภาพจติ รกรรม หรอื ในอดตี ใชเ ขยี นลงบนผนื ผา แลว นํามาแขวนบนผนงั วหิ ารเมอ่ื ยามมงี านตง้ั ธรรมหลวง และภายในวหิ าร
จะมีธรรมาสน แบบลานนา มีความวิจิตรงดงาม สลาหรือชางสรางขึ้นเปนรูปทรงปราสาท ตามวรรณกรรมในมหาชาติ
เวสสันดรชาดกกัณฑมัทรี เนื้อหาในวรรณกรรมกลาวถึงส่ิงใดน้ันคนลานนามักจะจัดสรางข้ึนเสมอเพื่อใหเกิดอรรถรส
ในการฟง เทศน เชน ตงั้ แตบ รเิ วณหนา วหิ าร ชาวบา นจะชว ยกนั สรา งซมุ ประตปู า และเขาวงกต ดา นขา งวหิ ารประดบั ตกแตง
ดว ยรวั้ ราชวตั ไิ มไ ผ และรายลอ มดว ยตน กลว ย ออ ย กา นมะพรา ว ตงุ ราว โคมผดั และโคมไฟหลากสี โดยจาํ ลองบรรยากาศ
ตอนพระเวสสนั ดร นางมทั รแี ละกณั หาชาลี เดนิ ออกจากเมอื ง เพอ่ื เขา ไปบาํ เพญ็ บารมใี นปา หมิ พานต ผทู จี่ ะเขา มาทําบญุ
ในวหิ ารจะตอ งเดนิ ผา นซมุ ประตปู า และเขาวงกต กอ นถงึ จะเขา มาทําบญุ ได และภายในวหิ ารมกี ารตกแตง ดว ยกระดาษ
ฉลลุ ายเปน รปู ขา ทาสบรวิ าร มา แกว ชา งแกว บรเิ วณรอบธรรมาสนป ระดบั ดว ยราชวตั แิ ละเครอ่ื งประดบั อน่ื ๆ ทส่ี ะทอ น
ใหเห็นภาพปาหิมพานต เปนตนวา ดอกบัวชนิดตางๆ ประทีปพันดวง ชอ ธง เทียน ธูป อยางละพันเพื่อใชจุดในเวลา
พระเทศน ตามจาํ นวนคาถาของแตล ะกณั ฑ

ทวงทํานองในการเทศนมักใช เสียงท่ีตางกัน แบงเปน ๓ ระดับคือ เสียงเล็ก เทศนกัณฑ ทศพรกุมาร มัทรี
ฉกษัตริย เสียงกลาง เทศนกัณฑ ทานกัณฑ วนประเวศน จุลพน มหาพน สักกบรรพ และเสียงใหญ เทศนกัณฑชูชก
มหาราช นครกณั ฑ เมื่อผฟู ง ไดเขามารวมอยใู นบรเิ วณอนั เปน ปริมณฑลแหงพธิ กี รรมแลว รปู รส กล่นิ เสียง ทไี่ ดส มั ผสั
กอ ใหเ กดิ ความศรทั ธาปสาทะ และเกดิ ความปต สิ ขุ ตามความมงุ หมาย เชน เมอ่ื ฟง เสยี งเทศนก ณั ฑม ทั รี องคเ ทศนน งั่ อยู

102 หนังสือทีร่ ะลกึ พธิ ถี วายผา พระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

ในธรรมมาสนท รงปราสาทแบบลา นนา แตจ ะไมเ หน็ องคเ ทศน ซง่ึ มลี กั ษณะพเิ ศษ เปด ๑ ดา น ปด ๓ ดา น ทาํ หนา ทเี่ หมอื น
เครอ่ื งขยายเสียงมลี วดลายแกะสลกั ประดับดวยกระจกและผาอยา งสวยงามตามทีป่ รากฏในคมั ภีรใบลานชางถอดแบบ
จากวรรณกรรมสรา งขน้ึ เปน ธรรมมาสน ในกณั ฑน ี้ องคเ ทศนใ ชเ สยี งเลก็ แหลม ซงึ่ กอ ใหเ กดิ ความสะเทอื นใจ สายตามองเหน็
รูปภาพที่แขวนอยูบนผนังหรือบนจิตรกรรมฝาผนัง จมูกสัมผัสกล่ินไดจากมวลดอกไมที่ประดับรอบ รสแหงนํา้ ธรรม
คาํ สอนซึมซับขน้ึ ภายในจติ ใจ และกณั ฑชูชก องคเ ทศนจ ะใชเสียงใหญ ทวงทาํ นองตลก ผสานกับเนื้อหาสาระท่นี ําเสนอ
เปนตน

เมอื่ เทศนเ สรจ็ เสยี งกงั สดาลและดนตรกี ป็ ระโคมขน้ึ รบั ในแตล ะกณั ฑ จนหมดทงั้ ๑๓ กณั ฑ มบี างกณั ฑเ ทศน
ตองการใหทุกคนมีสวนรวมคือกัณฑท่ีกลาวถึงฝนหาแกวเจ็ดประการ หรือฝนโบกขรพรรษ ตกลงมาเจาของกัณฑเทศน
ก็จะนําเอาเงินเหรียญใสลงในหอเหม้ียงใบตองโปรยใหแกผูที่มารวมงาน และพอถึงกัณฑอานิสงสผางประทีป ผูคนก็จะ
ชว ยกันจดุ ประทปี โคมไฟ รอบพระเจดียแ ละวิหาร ปรากฏแสงสวางท่ัวท้งั บริเวณ เพ่ือเปนพทุ ธบชู า

ท่มี าของภาพ : www.finearts.go.th/chiangmaimuseum/view21724
ประเพณยี เี่ ปง ลา นนา กอ ใหเ กดิ พทุ ธศลิ ปท ง้ั รปู ธรรมและนามธรรม เชน วรรณกรรม จติ รกรรม ประตมิ ากรรม
ศลิ ปะภาพพิมพ (ลายคําลานนา) สถาปต ยกรรม ดนตรี คตี ศิลป เครือ่ งสกั การะลานนา เปนตน ศิลปะทกุ ประเภทกอให
เกิด ความอิ่มเอิบ ปติสุข จรรโลงใจ ยกระดับจิตใจใหสูงข้ึน ทามกลางวิถีปจจุบันผูคนพบเห็นแตสังคมบริโภควัตถุนิยม
การใชช วี ิตอยา งเรง รบี ขาดสุนทรยี ภาพ ในวถิ ีชวี ิตเชนน้จี ะมศี ิลปะใดบางท่ีจะชวยยกระดบั จิตใจผคู นใหสูงขึ้น และเกิด
ความปต ิสขุ ยามไดส มั ผัสศลิ ปะอยา งแทจรงิ
๒) ประเพณตี ัง้ ธรรมหลวง
ต้ังธรรมหลวง หรือ ต้ังธัมมหลวง หมายถึง การฟงพระธรรมเทศนาเร่ืองใหญหรือเรื่องสาํ คัญ เพราะธรรม
หลวงที่มักใชเทศนมักจะเปนเวสสันดรชาดก อันเปนพระชาติสุดทายของพระโพธิสัตวกอนจะมาประสูติแลวตรัสรูเปน
พระพุทธเจาในชาติตอมา มีท้ังหมด ๑๓ กัณฑ คําวา “ตั้ง” แปลวา เริ่มตน การตั้งธรรมหลวง ก็อาจแปลวาการสดับ
พระธรรมเทศนาจากคมั ภรี ท จ่ี ารขนึ้ ใหมเ ปน ครงั้ แรกดว ย ประเพณนี ตี้ รงกบั งานประเพณฟี ง เทศนม หาชาติ ของภาคกลาง

วดั พระสงิ หว รมหาวิหาร อําเภอเมืองเชียงใหม จังหวดั เชียงใหม 103

ความเช่ือในการฟง เทศนม หาชาติ “บุคคลใดต้ังใจฟง ธรรมมหาชาตจิ นจบ ๑๓ กณั ฑ ภายในวันหนึ่งคนื หนง่ึ ทา นวา ผนู ัน้
จะวฒุ ิจําเริญดวยสมบตั ินานาประการในปจจุบนั และจะไดเกิดรว มศาสนาพระศรีอรยิ เมตไตรยในอนาคต

ในคมั ภรี ม าลยั สตู รกก็ ลา วเปน ใจความวา “เมอ่ื ครงั้ มหาเถรขนึ้ ไปนมสั การพระเกศแกว จฬุ ามณใี นชน้ั ดาวดงึ ส
น้ัน ไดพบพระอริยเมตไตรยเทพบุตร ทานกไ็ ดสง่ั มหาเถรเจามาวา “ใหค นทั้งหลายฟง ธรรมมหาชาติใหจบท้งั ๑๓ กัณฑ
ในวันเดียวคืนเดียว แลวจะไดรวมกับศาสนาของเรา” ดังนี้เม่ือพระมหาเถรเทพมาลัยกลับจากสวรรคแลว ก็นาํ เรื่องน้ี
มาบอกกบั ชาวโลกคนทง้ั หลายไดฟง ก็เลยพากนั ฟงเทศนมหาชาติจน ถอื เปน ประเพณีมา”

ชื่อกณั ฑเทศนและเนอ้ื เรือ่ งยอ ในแตล ะกัณฑ
แตละกัณฑท ่พี ระสงฆจะเทศนจะมเี นอ้ื เรื่องยอ ซง่ึ เปนเรือ่ งราวของ เวสสันดรชาดกทพ่ี ระพุทธเจา ทรงแสดง
ไวเปน ภาษาบาลีดังนี้
กัณฑท่ี ๑ ชื่อ กัณฑทศพร พรรณนาตอนท่ีพระนางผุสดีขอพรจากพระอินทร ๑๐ ประการ กอนที่จะจุติ
ในโลกมนษุ ยเปนมารดาของพระเวสสันดร
กัณฑที่ ๒ ช่ือ กัณฑหิมพานต พรรณนาถึงจุติปฏิสนธิของพระเวสสันดร จนถึงทรงไดอภิเษกสมรสกับ
พระนางมัทรพี ระธิดาแหง กษตั รยิ แควน มทั ราชจนกระทง่ั ถูกเนรเทศออกจากเมืองเขา สูปา พรรณนาถึงปา หมิ พานต
กัณฑที่ ๓ ช่ือ ทานกัณฑ พรรณนาสัตตสดกมหาทาน พระเวสสันดรสั่งเมืองและใหทานรถเทียมดวยมาแก
ผูท่มี าทูลขอ
กณั ฑท ่ี ๔ ชอื่ กณั ฑว นปเวศน พรรณนาถงึ สกี่ ษตั รยิ เ สดจ็ ถงึ นครมาตลุ ราช พระยาเจตราฐ เจา เมอื งทลู ขอให
ครองสมบัติ พระเวสสันดรไมท รงรบั
กัณฑที่ ๕ ช่ือ กัณฑชูชก พรรณนาถึงพราหมณชูชกขอทานจนไดนางอมิตตดาลูกสาวเพื่อนเปนเมีย เมีย
ตองการคนรับใชใหพราหมณชูชกไปขอกัณหาและชาลีมาเปนคนใชพราหมณจึงออกเดินทางไปสูเขาวงกฎ เจอพราน
เจตบุตรผรู กั ษาทางเขาปาหมิ พานต
กัณฑท ่ี ๖ ชอ่ื กณั ฑจ ุลพน พรานเจตบตุ รถกู ชูชกหลอกจึงบอกทางไปสูเขาวงกฏ
กณั ฑท ่ี ๗ ชอ่ื กณั ฑม หาพน พรรณนาถงึ พราหมณช ชู กพบอจตุ ษี กช็ ที้ างไปสเู ขาวงกฏ พรรณนาถงึ ปา เขา
ลําเนาไพร
กณั ฑท ่ี ๘ ชอ่ื กณั ฑก มุ าร ชชู กไปถงึ เขาวงกฏเพอ่ื ขอกณั หาชาลี สองกมุ ารลงไปหลบในสระนาํ้ พระเวสสนั ดร
เรียกขึน้ มามอบใหพราหมณชูชก ชชู กทบุ ตฉี ดุ กระชากลากสองกุมารไป
กัณฑที่ ๙ ช่ือ กัณฑมัทรี พระนางมัทรีกลับจากหาผลไมในปาพบสัตวสามตัวนอนขวางทางจึงไมพบลูก
ท้ังสองพอทราบความจรงิ กเ็ ปน ลมสลบไป
กัณฑที่ ๑๐ ชื่อ กัณฑสักกบรรพ พระอินทรแปลงกายมาทูลขอพระนางมัทรีจากพระเวสสันดรแลวคืนให
พระเวสสันดรทลู ขอพร ๘ ประการจากพระอินทร

104 หนงั สือท่รี ะลกึ พิธถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

กณั ฑท ี่ ๑๑ ชอ่ื กณั ฑม หาราช พราหมณช ชู กพา ๒ กมุ ารหลงทางเขา สเู มอื งสพี พี ระเจา สญั ชยั ทรงไถก มุ ารคนื ดว ย
ส่งิ ของอยางละ ๑๐๐ พราหมณช ชู กรบั ประทานอาหารจนตายพระเจาสญั ชัยเตรียมไปรบั พระเวสสนั ดรและพระนางมทั รี

กณั ฑที่ ๑๒ ช่อื กณั ฑฉ กษัตรยิ  พรรณนาถึงหกกษัตริยพบกนั เกิดความยนิ ดจี นเศราโศกสลบไป พระอนิ ทร
บันดาลฝนโบกขรพรรษตกลงมาประพรมจนฟนคนื สตทิ ง้ั หมด

กณั ฑท ่ี ๑๓ ชอื่ กณั ฑน ครกณั ฑ (ขณะเทศนจ ะมกี ารโปรยขา วตอกขา วสาร สมมตวิ า พระอนิ ทรไ ดบ นั ดาลฝน
แกว “รัตนธารา”) กณั ฑสุดทายถือเปน กัณฑชัยมงคลพรรณนาถึงพระเวสสันดร พระนางมทั รี ลาจากเพศพรตษีนิวัติ
คืนสูพระนครครองเมืองสีพีพระอินทรบันดาลหาฝนสัตตรตนะธาราตกลงทั้งภูมิมณฑลโปรดใหประชาชีทาํ บุญทําทาน
ตลอดพระชนมชพี

เมอื่ เทศนจ บกณั ฑห นงึ่ ๆ จะมกี ารประโคมฆอ งกลองบชู าบนวหิ ารกจ็ ะจดุ ประทดั บอกสญั ญาณใหร วู า “ธรรม
จบกัณฑห นึ่ง” แลว คนอยูท่ไี หนไดยินเสยี งกลองกจ็ ะประนมมือไหวม าทางวัดกลา ว คําวา “สาธุ”

กัณฑที่นยิ มฟงเปนพิเศษและนิยมเสยี ง
ในมหาเวสสันดรชาดกท้ัง ๑๓ กัณฑน้ัน จะมีบางกัณฑท่ีคนนิยมฟงเปนพิเศษและนิยมกาํ หนดเสียง
พระนักเทศนไวคือ
๑. กณั ฑช ูชก นิยมเสยี งใหญหรือ คอ นขางใหญ
๒. กัณฑม ัทรี นิยมเสียงเลก็ คลายเสยี งผหู ญงิ
๓. กณั ฑกมุ าร นิยมเสียงเล็กกลมกลอ มนมุ นวล
๔. กัณฑสักกบรรพ นิยมเสยี งคลา ยกบั มัทรีหรอื กุมาร
๕. กณั ฑมหาราช นยิ มเสียงใหญหนักแนน
๖. กณั ฑฉ กษัตรยิ  นยิ มเสยี งเด็กสว นมากเปน สามเณรเล็กๆ เทศน
๗. นครกณั ฑ นิยมเสียงใหญท มุ กงั วาน
ในการเทศนตามกัณฑท่ีกลาวมาน้ีกอนจะเทศนพระผูเทศนจะใสกาบเคา คือแหลกาพยตอนตนจะเปน
เรอื่ งอะไรกไ็ ดท เี่ ขา กบั เหตกุ ารณเ ชน กาบทธารถ กาบพมิ พาพลิ าป กาบศลี หา เปน ตน แตเ สยี งใหญม กั นยิ มใสก าพยค าํ สอน
เชน กาบทศพิธราชธรรม กาบรํา่ สงสาร เปนตน เฉพาะกณั ฑชูชก จะตอ งใสกาบเคา เรอื่ งกาํ เนดิ ของชชู ก เมื่อจบกาบเคา
แลว จะดําเนนิ เทศนตามเนื้อเรอื่ งที่มใี นคมั ภรี 

ประเพณรี วมสมยั
๑) จดุ ประทปี บชู าเมอื งเชยี งใหม
ประเพณีจัดข้ึนในชวงเทศกาลย่ีเปง เปนการรวมกันจุดประทีปหรือ “ผางปะต๊ิด” ตามจุดตางๆ ท่ัวเมือง
ทง้ั ลานอนสุ าวรยี ส ามกษตั รยิ  ประตเู มอื ง แจง เมอื ง และบรเิ วณรอบคเู มอื ง เปน การระลกึ ถงึ พระคณุ ของแมก าขาว ตามตาํ นาน
การกําเนิดพระพทุ ธเจา ๕ พระองค และเพ่ือบชู าพระพทุ ธคุณและพระแมคงคา รวมถงึ เพือ่ เปน สริ มิ งคลแกบ า นเมือง

วัดพระสงิ หว รมหาวิหาร อําเภอเมืองเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม 105

ทีม่ าของภาพ : https://mgronline.com/local/detail/9640000114314
๒) ปอยลอ
การประกอบพิธีทางศาสนาและงานมหรสพท่ีจัดข้ึนเน่ืองในการฌาปนกิจสรีระสังขารพระเถระชั้นผูใหญ
ท่ีมรณภาพ เพ่ือแสดงความกตัญูและระลึกถึงคุณงามความดีที่ไดบําเพ็ญตอสังคมความโดดเดนของประเพณีนี้คือ
ปราสาท หรอื เมรุขนาดใหญทจ่ี ัดสรางเปนรูปนกหสั ดีลงิ คอ ยางวิจิตรงดงาม

ทีม่ าของภาพ : www.culture.lpru.ac.th/Prapenee_12

เดือน ๓ เหนือ (ธันวาคม)

ประเพณีทางพทุ ธศาสนา
๑) เขารุกขมูล (โสสานกัมม หรือเขากัมม)
เขา โสสานกมั มห รอื พธิ ที เุ จา เขา กาํ นเ้ี ปน พธิ กี รรมอยา งหนง่ึ ในพทุ ธศาสนาซงึ่ พระสงฆจ ะอยใู นปา ชา หรอื สสุ าน
เขา ไปพกั อยทู โี่ คนไมใ หญใ นปา ชา จงึ มชี อื่ ทม่ี กั เรยี กวา อยรู กุ ขมลู หรอื เขา รกุ ขมลู ในพธิ กี รรมดงั กลา วน้ี พระสงฆจ ะตอ ง
ถือปฏิบัติในธุดงควัตรอยางเขมงวดจึงเรียกอีกอยางหน่ึงวาเปนการท่ีพระสงฆอยูกําหรือเขากํา เพราะจะตอง กาํ กิน

106 หนงั สือทรี่ ะลึกพธิ ีถวายผาพระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

กาํ อยู คอื สงั วรณห รอื สํารวมความประพฤตทิ กุ อยา งโดยเครง ครดั เพอ่ื ตอ งการบรรเทาความหว งหาอาลยั ตอ วตั ถขุ า วของ
ทไ่ี ดร บั จากการถวายในการประกอบพธิ โี สสานกมั มห รอื ทเุ จา เขา กาํ นี้ นอกจากจะมอี านสิ งสม ากแลว การทปี่ ระชาชนมา
รวมทําบญุ กันมากนก้ี ย็ อ มจะเปนทีม่ าของทนุ ทรพั ยท่จี ะนาํ ไปใชใ นสาธารณกุศล เชนการสรา งศาลาในปา ชา หรอื อืน่ ๆ
ตอไป

ทม่ี าของภาพ : เพจขา วสารลานนา บานทา หละปนู
ประเพณใี นระบบความเช่ือเรอื่ งผี
๑) ประเพณีเก่ยี วขา วเอาเฟอ ง
เมอ่ื ขา วในนาทปี่ ลกู ไวส กุ มสี เี หลอื งทองเตม็ ทอ งทงุ กจ็ ะเปน ฤดเู กบ็ เกย่ี วซงึ่ บา งเรยี กวา “เกยี่ วขา วเอาเฟอ ง”
คือการเก็บเก่ียวขาวและฟางขาวเพ่ือนาํ ไปใชประโยชน การเก่ียวขาวเอาเฟองนี้จะเร่ิมกันตั้งแตประมาณปลายเดือน
พฤศจกิ ายนเปน ตน ไป ชาวบา นจะเอามอื้ หรอื เอาวนั คอื การลงแขกคอื ผลดั กนั ไปชว ยเกยี่ วขา วในแปลงนา ของเพอื่ นบา น
ใหเ สร็จเปนรายๆ ไป
๒) ประเพณีสูขวัญขา ว
เปนพิธีกรรมในการเรียกขวัญขาวหลังจากการเก็บเกี่ยวเพ่ือเปนการขอขมาและขอบคุณแมโพสพหรือเทพี
แหง ขา ว และยังเปน พธิ ีที่เชือ่ กนั วาจะทําใหขาวไมหายและหมดไปจากยุงฉางเรว็ อกี ดวย วันที่ทําพธิ โี ดยปกติถือเอาวนั ท่ี
ขนขาวขนึ้ ยงุ เสรจ็ แลว หากไมทนั กอ็ าจทาํ ในวนั รงุ ขึ้นก็ได
ประเพณรี ว มสมัย
๑) สวดมนตขามป
การบําเพญ็ ศลี ภาวนาและเจรญิ สมาธใิ นคนื สง ทา ยปเ กา เพอื่ ความเปน สริ มิ งคลแกช วี ติ ในโอกาสกา วสศู กั ราช
ใหมต ามประเพณไี ทยสากล

วดั พระสิงหวรมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชยี งใหม จังหวัดเชียงใหม 107

เดือน ๔ เหนอื (มกราคม)

ประเพณที างพุทธศาสนา
๑) ทาํ บญุ ปใหม
ประเพณีเขาวัดทาํ บุญเพ่ือความเปนสิริมงคล สรางบุญกุศลใหแกชีวิตในโอกาสเริ่มศักราชใหมและเพื่ออุทิศ
สวนกุศลแกบรรพบุรุษ ญาติพ่นี อ งผลู ว งลบั
๒) ประเพณีทานขา วหลาม-ขาวจี่
ประเพณีทานขาวหลาม-ขาวจ่ี จะจัดข้ึนในเดือน ๔ เหนือ ขึ้น ๑๕ ค่ํา (วันเพ็ญเดือน ๒ คือประมาณเดือน
มกราคม) หลงั จากทชี่ าวไรช าวนาเสรจ็ ภารกจิ ทางไรน าไดข า วขนึ้ ยงุ ฉางหมดแลว กจ็ ะทาํ พธิ ที านเขา ใหม เพอื่ ใหพ ระสงฆ
ไดฉันภัตตาหารที่ประกอบจากขาวใหมที่เพิ่งไดมาจากทองทุง เชน ขาวจี่ ขาวหลาม ขาวเมา ขาวตม ขาวตมกะทิ
ขา วขนมจอ็ ก (ขนมเทยี น) ขา วตม ใบออ ย นําอาหารเหลา นไี้ ปรว มถวายพรอ มกบั อาหารคาวประเภทอนื่ ในขณะเดยี วกนั
ก็ถอื โอกาสทานขันขา ว คอื ถวายอาหารเพอื่ อทุ ศิ สวนกุศลไปหาญาตพิ ่ีนอ งผูลวงลับไปแลวดว ย

ท่ีมาของภาพ : http://lannainfo.library.cmu.ac.th/lannatradition/Thanlua-thankaomai.php
๓) สง เคราะห สบื ชะตาบาน
การกอ ฟนผิงไฟเพือ่ ใหค วามอบอุน แกพ ระพทุ ธรปู โดยเจา อาวาสพรอ มดวยพระลกู วดั จะรวมกนั จุดกองฟน

หรือ “หลัว” บริเวณลานขางวิหาร หรือ “ชวงแกวท้ังสาม” แตเชามืด และประกาศใหชาวบานมารวมอนุโมทนา และ
ถือโอกาสผงิ ไฟรวมกนั เพอ่ื คลายหนาว

๔) ตาน (ทาน) ดอยขาว
การทาํ บุญถวายขาวเปลือกและขาวสาร เพ่ือบูชาพระแมโพสพ ขอบคุณเทวดาอารักษ และเพ่ือบาํ รุง
พระพุทธศาสนา โดยชาวบานจะนําขาวเปลือกและขาวสารมาเทรวมกันกลางวิหาร ซ่ึงขาวที่ไดนี้ พระสงฆจะเก็บไวฉัน
ชวงทฝี่ นตกหนกั ออกบณิ ฑบาตไมได

108 หนงั สือท่รี ะลกึ พธิ ีถวายผาพระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

๕) ประเพณที านหลวั ผิงไฟพระเจา
การทานหลวั ผงิ ไฟพระเจา หรอื การถวายฟน เพอ่ื จดุ ไฟผงิ แกพ ระพทุ ธรปู นเ้ี ปน พธิ ที จ่ี ดั ทาํ ขน้ึ ในฤดหู นาว ทง้ั นี้
เพราะในบรเิ วณจงั หวดั เชยี งใหมใ นชว งเดอื นส่ี (ประมาณเดอื นมกราคม)อากาศหนาวมาก ประชาชนเหน็ วา พระเจา หรอื
พระพุทธรูปก็จะหนาวดวย จึงไดรวมกันขนเอาฟนมากองรวมกันเพื่อจุดไฟใหพระเจาไดผิงไฟ เจาอาวาสจะใหภิกษุ
สามเณรหรอื ศษิ ยท ง้ั หลายเขา ปา หาฟน โดยเลอื กเอาไมฟ น ทม่ี สี ขี าว ใหถ า นดแี ละไมแ ตกเวลาตดิ ไฟเพอ่ื ใชเ ปน หลวั ผงิ ไฟ
พระเจา ชนิดไมท ่นี ยิ มมาก เชน ไมค นทา ไมโ มกมนั ไมส ะครอหรอื ไมมะขาม เปน ตน

ทม่ี าของภาพ : https://www.finearts.go.th/literatureandhistory/view/

เดอื น ๕ เหนือ (กมุ ภาพนั ธ)

ประเพณีทางพุทธศาสนา
๑) ประเพณปี อยหลวง
ปอยหลวงเปนประเพณีเฉลิมฉลองเสนาสนะที่สรางข้ึนในวัด เชน โบสถ วิหาร ศาลาการเปรียญ กําแพงวัด
หรอื กฏุ ิ เปนตน การท่เี รยี กวา ปอยหลวง เพราะเปนงานใหญที่ตอ งอาศัยความรว มมอื จากบคุ คลเปนจํานวนมาก (ทัง้ น้ี
มกี ําหนดขนึ้ มาภายหลงั ดว ยวา การจะมปี อยหลวงไดน นั้ ของทจ่ี ะถวายควรจะมรี าคาตงั้ แตห นงึ่ แสนบาทขน้ึ ไป ถา ราคา
ต่าํ กวานั้นก็อนุญาตใหเพียงทาํ บุญถวายเทานั้น) ในงานปอยหลวง กอนวันงานจะมีพิธีถวายทาน ตุง (ธงปฏาก) โดยมี
อานสิ งสจ ากความเชอ่ื วา จะนาํ ไปสสู วรรค เมอื่ ถวายเสรจ็ จะปก ตงุ ตามแนวถนนภายในชมุ ชน ตงุ จงึ เปน สญั ลกั ษณอ ยา งหนงึ่
ของงานดวย และกอนจะเริ่มงาน พิธีกรรมอีกอยางหนึ่งก็คือ พิธีอัญเชิญพระอุปคุต ซ่ึงถือวาเปนพระอรหันตผูทรงฤทธิ์
ปราบภยั มารได จงึ อญั เชญิ มาปกปอ งคมุ ครองงานปอยหลวงใหส ําเรจ็ ไปดว ยดี โดยสมมตเิ อากอ นหนิ แมน าํ้ มาประดษิ ฐาน
ไวท่ีหอชวั่ คราว เรยี กวา หอพระอุปคตุ เมื่อเสรจ็ งานแลวจึงอญั เชญิ กลบั สูสะดือทะเล งานปอยหลวง มกั จะนมิ นตห วั วดั
คอื ศรัทธาตา งวัดตางๆ มารวมงาน และสวนมากจะนาํ ชา งฟอน เชน ฟอนเล็บ ฟอนดาบ ฟอนเชงิ และตกี ลองสะบดั ไชย
เปน ตนมารว มขบวนแหค รวั ทานและแสดงในงานดว ย ชาวลา นนาถอื วา เปน งานทย่ี ง่ิ ใหญ ดงั คาํ โบราณกลา ววา เปน งาน
บุญ กินใหญ ทานหลวง

วดั พระสิงหวรมหาวหิ าร อําเภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวัดเชยี งใหม 109

ท่ีมาของภาพ : https://rakthaitradition.wordpress.com
๒) ประเพณีปอยบวช
ประเพณปี อย ลกู แกว /ปอยนอ ย เปน งานเฉลมิ ฉลองในประเพณพี ธิ กี ารบรรพชาหรอื บวชเณร ซง่ึ จะทาํ กนั ใน
เดือน ๕ - ๘ เหนือ คือราวเดือนกุมภาพันธถึงเดือนพฤษภาคม จุดประสงคของการจัดปอยลูกแกวหรือปอยบวช หรือ
ปอยหนอย ประเพณีการบวชสามเณรของชาตพิ นั ธไุ ทใหญ เรยี กวา ปอยสางลอง กเ็ พ่ือลกู ศษิ ยว ดั ท่เี รียกวาขะโยมวัดท่ี
คอยมาอยรู บั ใชท าํ งานในวดั เปน เวลาพอสมควรและไดเ รยี นจบการศกึ ษาภาคบงั คบั แลว ทางวดั และญาตผิ ใู หญ กจ็ ะรว ม
กนั จัดงานพิธบี รรพชาใหเ ปน สามเณรในพระพทุ ธศาสนา

ท่ีมาของภาพ : https://arit.kpru.ac.th/ap2/local/?nu=pages&page_id
๓) ประเพณปี อยขาวสังฆ
เปนงานบุญเพ่ืออุทิศสวนกุศลไปหาผูตายซึ่งตายดวยอุบัติเหตุตาง ๆ รวมทั้งตายทั้งกลม หรือตายเน่ืองจาก
การคลอดบตุ ร ทั้งนี้เพราะเชอ่ื วาคนท่ี “ตายโหง” นัน้ วญิ ญาณไมม ีความสขุ ผทู ี่ยงั อยู เชน สามหี รอื ภรรยาและลกู หลาน
พ่ีนองมักจะเชิญวิญญาณเขาสิงขอนกระดางหรือคนทรงที่มีอาชีพทางน้ีโดยเฉพาะเพ่ือไตถามชีวิตความเปนอยูหลังจาก
ทเี่ สยี ชวี ติ แลว และถามความตอ งการหรอื เมอื่ ทราบวา ตอ งการสง่ิ ใดกจ็ ะจดั สง ไปใหโ ดยวธิ กี ารจดั ถวายทาน ทง้ั นไ้ี มจ าํ เปน

110 หนงั สอื ท่ีระลกึ พธิ ีถวายผาพระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕
วา จะตอ งทําบญุ อทุ ศิ ไปใหต รงกบั วนั ตายกไ็ ดแ ตม กั นยิ มครบรอบปต ายมากกวา ปอยเขา สงั ฆจ ะจดั ทบ่ี า น เพราะคนตาย
สมยั กอ นจะรบี นําไปฝง ไมน ยิ มเผาเหมอื นในปจ จบุ นั และในขณะทต่ี ง้ั ศพบําเพญ็ กศุ ลนนั้ ไมม พี ธิ ที ําบญุ อทุ ศิ ถวายทานให
ผตู าย นอกจากพธิ สี วดหรอื แสดงพระธรรมเทศนา จะจดั พธิ ที านทหี ลงั เมอื่ เจา ภาพพรอ ม ถา เทยี บกบั ภาคกลางกเ็ ชน เดยี ว
กบั พิธีทาํ บุญรอ ยวันใหผ ูตายนนั่ เอง

ประเพณีรวมสมยั
๑) ไหวพ ระธาตุ
การนมัสการพระบรมสารีริกธาตุท่ีบรรจุในพระเจดีย เพื่อความเปนสิริมงคลแกชีวิต ท้ังนี้ ตามคติความเช่ือ
ดงั้ เดมิ ของชาวลา นนาจะมปี ระเพณกี ารไหวพ ระธาตปุ ระจาํ ปเ กดิ (ปน กั ษตั ร) ซงึ่ ชาวลา นนาเชอื่ วา จะทําใหไ ดอ านสิ งสส งู
มีอายุยืนยาว

ทม่ี าของภาพ : https://phrae365.blogspot.com/2018/02/blog-post_12.html

วดั พระสงิ หว รมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชียงใหม จงั หวดั เชียงใหม 111

เดอื น ๖ เหนอื (มีนาคม)

ประเพณีทางพุทธศาสนา
๑) สรงนํา้ พระธาตุ
หลงั วนั มาฆบูชาจนถึงเดอื น ๘ เหนอื (พฤษภาคม) ซ่ึงเปนชว งเวลาหลังฤดเู กบ็ เกี่ยว แตละทอ งถ่ินจะจดั ใหมี
ประเพณีสรงนาํ้ เพ่ือสักการะพระบรมสารีริกธาตุในพระเจดีย พรอมกับกิจกรรมตางๆ เชน ขบวนแหเคร่ืองไทยทาน
การประกวดตกี ลองแอว ประกวดโคมไฟโบราณ การขับซอ และการเทศนมหาชาติ

ทีม่ าของภาพ : https://region3.prd.go.th/region3_ci/topic/news/47190
๒) ลากปราสาท
การทําศพพระสงฆด ว ยการใสเ รอื นศพทาํ เปน ปราสาทลากไปสปู า ชา ของชาวลา นนาไทย และเรอื นปราสาท
วางอยูบนไมแมสะดึง มีลอเลื่อนไปดวย ชาวไทยใหญจึงเรียกวา “ปอยลอ” คือ การลากศพไปดวยลอเลื่อนน่ันเอง
การลากปราสาทศพ ทาํ แกผ ใู หญใ นแผน ดนิ เชน เจา ผคู รองนคร เจา นายในพระราชวงศ สําหรบั ในพทุ ธศาสนา กําหนดเอา
พระสงฆผ ูใหญช ้ันพระเถระ หรอื พระผอู าวโุ สมพี รรษามาก เปน ท่เี คารพยกยองของลกู ศิษยแ ละประชาชนทว่ั ไป

ที่มาของภาพ : www.mculture.go.th/lampang/ewt_news.php?nid=2197&filename=index

112 หนังสือที่ระลึกพิธถี วายผาพระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

เดอื น ๗ เหนือ (เมษายน)

ประเพณีในระบบความเช่ือเรอ่ื งผี และบูชาบรรพบรุ ษุ
๑) ประเพณีสงกรานต
เทศกาลสงกรานตน้ีชาวลานนาเรียกวา ปเวณีปใหม หรือ ปาเวณีปใหมเมือง (อาน “ปาเวนีปใหม”) ชวง
เทศกาลเวลา ๕ วัน ประชาชนจะหยุดงานทั้งส้ินเพื่อเฉลิมฉลองวาระน้ีท้ังในแงศาสนาและพิธีกรรมโดยตลอด เทศกาล
สงกรานตตามปฏิทินโหราศาสตรของชาวลานนานั้น จะถือเอาวันท่ีพระอาทิตยเคล่ือนจากราศีมีนเขาสูราศีเมษเปน
วันสังกรานตล อ ง หรือวนั มหาสงกรานต ซ่ึงจะไมต รงกับวันที่ ๑๓ เมษายน ตามประกาศของทางการเสมอไป (แตป จ จบุ นั น้ี
จะยึดตามประกาศของทางการ) เทศกาลน้ีจะมีวนั ตางๆ และมีพิธกี รรมและการละเลนหลายอยางทเ่ี กี่ยวขอ งกัน ดงั น้ี
วนั สงั กรานตล อ ง คอื วนั มหาสงกรานต ซง่ึ ออกเสยี งแบบลา นนาวา “สงั -ขาน” นคี้ อื วนั ทพ่ี ระอาทติ ยโ คจรไป
สุดราศีมีนจะยางเขาสูราศีเมษ ตามความเช่ือแบบลานนากลาวกันวาในตอนเชามืดของวันนี้ “ปูสังกรานต” หรือ “ยา
สังกรานต” จะนุงหมเส้ือผาสีแดงสยายผมลองแพไปตามลํานา้ํ ปูหรือยาสังกรานตนี้จะนาํ เอาส่ิงซ่ึงไมพึงปรารถนาตาม
ตวั มาดว ย จงึ ตอ งมกี ารยงิ ปน จดุ ประทดั หรอื ทําใหเ กดิ เสยี งดงั ตา ง ๆ นยั วา เปน “การไลส งั กรานต” และถอื กนั วา ปน ทใ่ี ช
ยงิ ขบั ปหู รอื ยา สงั กรานตน นั้ จะมคี วามขลงั มาก ตงั้ แตเ ชา ตรขู องวนั นจ้ี ะมกี ารปด กวาดบา นเรอื นใหส ะอาด มกี ารซกั เสอื้ ผา
เก็บกวาดและเผาขยะมลู ฝอยตา ง ๆ มีการดาํ หวั หรอื สระผมเพอ่ื ใหเกดิ ความเปนมงคลแกตนเอง
วันเนา วันเนาว หรือ วันเนา ในแงของโหราศาสตรแลว วันนี้ควรจะเรียกวา วันเนา เพราะเปนวันที่
พระอาทิตยโคจรอยูระหวางราศีมีนและราศีเมษ อันเปนวันที่ถัดจากวันสังกรานตลอง แตในการออกเสียงแลวทั่วไปมัก
เรียก “วันเนา” ทําใหเกิดความคิดที่หามการกระทําสิ่งท่ีไมเปนมงคล โดยเฉพาะหามการดาทอทะเลาะวิวาทกัน กลาว
กันวาผูใ ดที่ดา ทอผูอ น่ื ในวันน้แี ลว ปากของผูนั้นจะเนา และหากวิวาทกนั ในวันน้บี คุ คลผนู ัน้ จะอัปมงคลไปตลอดป
วนั พญาวนั เปน วนั เถลงิ ศกเรม่ิ ตน จลุ ศกั ราชใหม วนั นเี้ ปน วนั ทม่ี กี ารทําบญุ ทางศาสนา ตงั้ แตเ วลาเชา ตรผู คู น
จะนาํ เอาสํารับอาหารหวานคาวตาง ๆ ไปทาํ บุญถวายพระตามวัด ทานขันเขา (อาน “ตานขันเขา”) เพ่ืออุทิศสวนกุศล
ใหแกบรรพบุรุษหรือญาติมิตรที่ลวงลับไปแลวดวย บางคนอาจนาํ สํารับอาหารไปมอบใหแกบิดามารดา ปูยา ตายาย
ผเู ฒา ผแู กห รอื ผทู ตี่ นเคารพนบั ถอื เรยี กวา ทานขนั เขา ฅนเถา ฅนแก จากนน้ั จะนําทงุ หรอื ธงซง่ึ ไดเ ตรยี มไวไ ปปก บนเจดยี 
ทราย ท้ังนี้ มีคติวาการทานทุง นั้นมีอานิสงสสามารถชวยใหผูตายที่มีบาปหนักถึงตกนรกน้ันสามารถพนจากขุมนรกได
จากนนั้ กม็ กี ารประกอบพธิ กี รรมทางศาสนา ในวนั พญาวนั นบี้ างทา นอาจจะเตรยี มไมง า มไปถวายสําหรบั คา้ํ ตน โพ ถอื คติ
วาเพื่อเปนสัญลักษณในการจะชวยกันคํา้ จุนพระศาสนาใหยืนยาวตอไป และจะมีการสรงน้ําท้ังพระพุทธรูป สถูปเจดีย
รวมทง้ั สรงนํา้ พระภกิ ษสุ งฆด ว ย ในตอนบา ยจะมกี ารไปดาํ หวั หรอื ไปคารวะผเู ฒา ผแู กบ ดิ ามารดา ญาตพิ น่ี อ งผอู าวโุ สหรอื
ผูม ีบุญคุณหรอื ผูท่เี คารพนับถือ เพอื่ เปน การขอขมาและผูใ หญก็จะใหพ ร
๒) ดําหวั ผปี ยู า ผเี สอ้ื บา น และบชู าบรรพบรุ ุษ
การอุทิศเครื่องเซนสักการะแดดวงวิญญาณผีบรรพบุรุษ ผีอารักษบานเมือง และผีครูบาอาจารย เพื่อแสดง
ความเคารพและระลึกถงึ คณุ งามความดี

วดั พระสงิ หวรมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวดั เชยี งใหม 113

๓) ดาํ หวั ผูใ หญ
การนาํ พานหรอื ขนั บายศรที บี่ รรจขุ า วตอกดอกไม ธปู เทยี น น้ําขมน้ิ สม ปอ ย และเครอื่ งอปุ โภคบรโิ ภค ไปมอบ
ใหญ าตผิ ูใ หญห รือผูอาวโุ ส เพอ่ื ขอขมาและแสดงถงึ ความเคารพนบั ถอื
๔) สง เคราะห สืบชะตาบา น
การตอ อายุใหอ ยยู ืนยาวตอไป พธิ กี รรมที่มีพระสงฆมาประกอบพิธีกรรมแบงออกเปน สืบชะตาคน สบื ชะตา
บา น และสบื ชะตาเมอื ง การสบื ชะตาคนโดยทวั่ ไปนยิ มทาํ กนั ในชว งปใ หม แตก ม็ กี ารทําในโอกาสอน่ื ๆ ดว ย เชน ขน้ึ บา น
ใหม ครบรอบวันคลายวันเกดิ ไดเลื่อนยศตาํ แหนง แตง งาน เปนตน
ประเพณีทางพทุ ธศาสนา
๑) สรงนํ้าพระพุทธรูป
การรดนาํ้ และบชู าพระพทุ ธรปู ดวยเคร่อื งหอมตา งๆ เพอ่ื ระลกึ ถึงคุณพระรตั นตรยั และขอพรเพ่ือความเปน
สิรมิ งคลแกช วี ิต
๒) กอเจดยี ทราย
ชาวลานนาเช่ือวาทรายที่อยูตามลานวัดถือเปนสมบัติของสงฆและเปนสวนประกอบสาํ คัญของ “ชวงแกว
ทงั้ สาม” (ลานพระรตั นตรยั ) การเหยยี บย่าํ นําทรายตดิ เทา ออกไปจากวดั ถอื เปน บาป เมอ่ื ถงึ ชว งปใ หมเ มอื งจงึ มปี ระเพณี
ขนทรายเขาวัดเพื่อเปนการใชหน้ีสงฆและเพื่อขอขมาชวงแกวท้ังสาม ทรายท่ีขนมาน้ันยังกอใหเกิดประโยชนตอการ
บรู ณปฏิสังขรณ หรือนาํ ไปใชเพอื่ ปลูกสรา งสิง่ ตา งๆ ภายในวัดใหเ กดิ ประโยชนตอ ไป

ท่ีมาของภาพ : https://mgronline.com/local/detail/9570000040268

114 หนังสอื ทีร่ ะลึกพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

เดอื น ๘ เหนอื (พฤษภาคม)

ประเพณีในระบบความเชือ่ เร่ืองผี
๑) จิบอกไฟ
จิบอกไฟหรือ ประเพณีจุดบองไฟ จะจัดข้ึนเปนพุทธบูชา แตละแหงมักจัดขึ้นไมพรอมกัน บางแหงจัดขึ้น
ในชวงสรงน้าํ พระ เชน พระนอนขอนมว ง ทีอ่ าํ เภอแมรมิ กําหนด วนั แรม ๑๔-๑๕ คา่ํ เดอื น ๙ เหนือ วัดพระนอนปา เก็ดถี่
กาํ หนดเอาวนั สงกรานตปใ หม สวนพระธาตดุ อยสเุ ทพนน้ั กําหนดเอาวันเพญ็ เดือน ๘ ซง่ึ ตรงกบั ประเพณไี หวพระธาตุ

ที่มาของภาพ : https://mgronline.com/travel/detail/9620000048968
๒) แฮกนา (แรกนา)
การลงมือไถนาครั้งแรกของฤดูการเพาะปลูก ตามความเชื่อเก่ียวกับพญานาคใหน้าํ ในวันปใหม (สงกรานต)
ถาปน้ันพญานาคหันหนาไปทางทิศไหน การเร่ิมไถแฮกนาก็จะไถจากทิศนั้น (หัวนาค) ไปยังทิศตรงขาม (หางนาค)
นอกจากนยี้ งั มกี ารถวายเครอ่ื งพลกี รรมแดทา วจตุโลกบาลและพระแมโพสพ
ประเพณีรว มสมยั
๑) ขึน้ พระธาตุ (นมสั การพระธาตุ) และสรงนา้ํ พระธาตดุ อยสุเทพ
วันเดือน ๘ เพ็ญ (เหนือ) เปนวันทม่ี คี วามสําคัญทางพทุ ธศาสนามาก กลาวคอื ตรงกบั วนั ประสตู ิ ตรสั รู และ
ปรนิ พิ พานของพระพทุ ธเจา เปน วนั ทช่ี าวพทุ ธทวั่ โลกทาํ พธิ รี าํ ลกึ ถงึ พระมหากรณุ าธคิ ณุ ของพระองคโ ดยการทาํ บญุ ถวาย
ภตั ตาหารแดพระสงฆแ ละรักษาศลี ฟง เทศน ปฏบิ ัติธรรมกนั ท่วั ไป ในลานนาไทย ประชาชนนยิ มพากนั ไปสูบญุ สถานที่
สําคัญ ๆ เชน ในจังหวัดเชียงใหม ก็จะพากันไปวัดพระธาตุดอยสุเทพ จังหวัดเชียงรายไปพระธาตุจอมกิติและพระธาตุ
ดอยตงุ จังหวดั ลาํ พูนไปนมัสการพระธาตุหรภิ ญุ ชยั จงั หวัดลาํ ปางไปนมัสการพระธาตุลําปางหลวง เปน ตน

วัดพระสงิ หวรมหาวหิ าร อาํ เภอเมืองเชียงใหม จงั หวัดเชยี งใหม 115

ท่ีมาของภาพ : https://mgronline.com/travel/detail/9630000021151
นอกจากการสรา งประเพณไี ปไหวพ ระธาตทุ สี่ ําคญั ๆ แลว คนโบราณของลา นนายงั สรา งคา นยิ มใหบ งั เกดิ ขน้ึ
กบั ประชาชนดว ยการใหป ระชาชน “ชุธาต”ุ คอื ถือเอาพระธาตเุ จดยี น ั้นเปนที่พง่ึ ของตนดวย พระธาตเุ จดียที่กลาวถึงนี้
ก็คือพระเจดียท่ีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจา ที่ไดฐาปนาไวตามสถานท่ีตาง ๆ เชน พระธาตุดอยสุเทพ
พระธาตุหริภุญชัย พระบรมธาตุศรีจอมทอง ฯลฯ ตามประเพณีชาวเหนือถือกันวาคนเกิดปใดจะตองไปสักการะบูชา
พระธาตทุ ่ีนน้ั จงึ จะเปนศิริมงคลแกต นใหม อี ายยุ ืนมีบญุ อานิสงสม าก มีดงั นี้
๑. คนเกดิ ปไจ คือปช วด พระธาตุประจาํ ปเ กดิ คือ พระธาตุศรจี อมทอง อําเภอจอมทอง จังหวดั เชยี งใหม
๒. คนเกิดปเ ปา คือปฉ ลู พระธาตุประจําปเกดิ คอื พระธาตลุ ําปางหลวง อําเภอเกาะคา จังหวดั ลาํ ปาง
๓. คนเกิดปย ี คือปขาล พระธาตปุ ระจาํ ปเ กดิ คอื พระธาตุชอ แฮ อําเภอเมือง จังหวดั แพร
๔. คนเกดิ ปเ หมา คอื ปเ ถาะ พระธาตปุ ระจาํ ปเกิด คอื พระธาตุแชแ หง อําเภอเมือง จงั หวัดนา น
๕. คนเกดิ ปส ี คอื ปม ะโรง พระธาตปุ ระจําปเ กดิ คอื พระเจดยี พ ระสงิ ห อําเภอเมอื ง จงั หวดั เชยี งใหม บางคน
วาปนค้ี นชุ “พระสงิ ค” หรือ “พุทธสิหิงค”
๖. คนเกดิ ปไ ส คอื ปมะเสง็ พระธาตุประจําปเ กิด คอื พระเจดยี ศรีมหาโพธิ์ ท่ีพทุ ธคยา ประเทศอินเดยี เจดยี 
เจ็ดยอด วัดมหาโพธาราม จงั หวดั เชียงใหม
๗. คนเกดิ ปสะงา คอื ปมะเมีย พระธาตุประจาํ ปเ กิด คือ พระธาตยุ า งกงุ หรอื ชะเวดากอง ประเทศพมา
๘. คนเกิดปเม็ด หรอื ปม ะแม พระธาตุประจําปเกดิ คือ พระธาตุดอยสเุ ทพ อําเภอเมอื ง จงั หวดั เชียงใหม
๙. คนเกิดปส นั คอื ปว อก พระธาตุประจําปเกิด คอื พระธาตุพนม จงั หวัดนครพนม
๑๐. คนเกิดปเลา หรอื ประกา พระธาตุประจาํ ปเ กิด คอื พระธาตุหริภญุ ชยั อาํ เภอเมือง จังหวดั ลําพนู
๑๑. คนเกิดปเส็ด คือปจอ พระธาตุประจําปเกิด คือ พระธาตุเกศแกวจุฬามณีบนสวรรคช้ันดาวดึงสหรือ
วดั เกตกุ าราม อําเภอเมอื ง จงั หวัดเชียงใหม
๑๒. คนเกิดปไ ค คือปก ุน พระธาตุประจําปเ กดิ คอื พระธาตุดอยตงุ อําเภอแมส าย จังหวดั เชยี งราย

116 หนังสอื ท่ีระลึกพิธีถวายผา พระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

พระธาตุประจาํ ปเกิดนี้ถือวาหากผูใดเกิดปไหนแลวควรไปนมัสการกราบไหวพระธาตุน้ันๆ ก็จะไดอานิสงส
มาก สําหรบั ผทู อ่ี ยหู า งไกลจากพระธาตทุ ปี่ ระจาํ ปเ กดิ ของตนเดนิ ทางไปไมถ งึ กใ็ หก ราบไหวเ อาเองหรอื ไปขอผทู วี่ าดรปู
เปน วาดใสแ ผนผาหรอื แผนกระดานใหนาํ มาสกั การะบชู าก็ได

เดือน ๙ เหนือ (มถิ นุ ายน)

ประเพณใี นระบบความเชอ่ื เรือ่ งผี
๑) ประเพณเี ล้ยี งผปี ยู าตายาย
ถอื เปน ผปี ระจําตระกลู ซง่ึ สบื ทอดมาทางฝา ยผหู ญงิ นอกจากลกู หลานจะตอ งใหค วามเคารพ โดยจดั ทาํ หอผี
ไวทางทิศหัวนอนและใหค วามเคารพโดยไมกระทาํ สิง่ ไมค วรแลวเมอื่ ถึงโอกาสเชน สงกรานต ข้นึ บานใหม แตง งาน หรือ
วนั กําหนดเล้ียงผี (มกั กําหนดกนั ในชวงเดือน ๗,๘,๙ เหนอื ) กค็ วรจะมีการทําพิธอี ยา งสม่ําเสมอตามประเพณีทสี่ ืบทอด
กนั มาในแตล ะตระกลู โดยจะมกี ารนําเครอ่ื งสกั การะ เชน ไก เหลา หรอื ขา วปลาอาหารอนื่ ๆ แลว แตจ ะมกี ารกําหนดกนั
มา ไปสังเวยแกผีปูย า ที่หอผเี พอื่ ผีปยู าจะไดคมุ ครองใหล ูกหลานไดอยดู มี สี ขุ ตลอดไป
๒) ประเพณเี ลย้ี งผขี นุ นา้ํ
การสังเวยเซนไหวผีแหงตนนํา้ ลาํ ธาร โดยกอนท่ีจะเขาสูฤดูทาํ นาชาวบานที่มีสวนใชนาํ้ จากตนนํา้ เดียวกัน
จะนดั กนั ไปประกอบพธิ กี รรม เพอื่ ใหผ ขี นุ นาํ้ ไดช ว ยดแู ลใหม นี ้ําหลอ เลยี้ งขา วกลา ตลอดการทาํ นา ชว ยใหข า วอดุ มสมบรู ณ
และอยา ไดเกิดภัยใดๆ ในการทํานา

ทีม่ าของภาพ : http://dcm.wu.ac.th/dcmchi/vocab/
๓) เลีย้ งผคี รู
การเซน ไหวบชู าเพอ่ื ระลกึ ถงึ พระคุณครูบาอาจารยผวู ายชนม
๔) เลย้ี งผเี มอื ง
การเซน ไหวบ ชู าเพอื่ ความเปน สริ มิ งคล รวมถงึ เพอื่ แสดงความเคารพและขอบคณุ เทพยดา (ชาวลา นนา เรยี ก
วา “ผีเสือ้ บา นเสื้อเมอื ง”) ทป่ี กปก ษคุม ครองคนในหมูบ านหรือชุมชนใหอ ยเู ยน็ เปน สขุ

วัดพระสิงหวรมหาวหิ าร อาํ เภอเมืองเชยี งใหม จังหวัดเชียงใหม 117
๕) ฟอนผีมด ผีเมง็
เปน การทาํ พธิ ไี หวผ บี รรพบรุ ษุ แบบหนง่ึ โดยเปน กลมุ คนทส่ี บื เชอ้ื สายจากตน ผเี ดยี วกนั ไดแ ก ผมี ด ผเี มง็ และ
ผมี ดซอนเมง็ จะทํากนั ในชว งเดอื น ๘,๙ เหนอื บางคนทําพธิ ที กุ ป บางคนกท็ ําทกุ ๓ ป มกี ารสรา งปะราํ พธิ ขี นึ้ มาแลว บอก
กลาวพ่ีนองเครือญาติเดียวกันมารวมงาน มีวงดนตรีปพาทยบรรเลง และมีการอัญเชิญผีมาทรงราง ลูกหลานในตระกูล
ลงมารบั เคร่อื งเซนและฟอนราํ รวมกัน มกั จดั กนั ๒ วัน

ท่ีมาของภาพ : https://th.wikipedia.org/wiki
๖) เล้ียงผีเจา นาย
การเซน ไหวเ พอื่ บชู าและระลกึ ถงึ พระคณุ ของผบี รรพบรุ ษุ ทอี่ ยใู นชนชน้ั สงู เชน กษตั รยิ  เจา เมอื ง ผสู รา งบา น
แปงเมอื ง หรอื เคยทาํ คุณงามความดี ทําประโยชนแกบ านเมือง

118 หนังสอื ที่ระลกึ พธิ ีถวายผา พระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕
๗) เล้ียงผปี ูแสะยาแสะ
ประเพณีเลี้ยงดง หรือเล้ียงผีปูแสะยาแสะ เปนการเซนไหวผีบรรพบุรุษของชาวลัวะ ซึ่งตามตาํ นานเลาวา

ปูแสะยาแสะเปนยักษ เม่ือพระพุทธเจาเสด็จมาโปรดสัตวในดินแดนแถบน้ี ทรงขอใหปูแสะยาแสะงดเวนการบริโภค
เนอ้ื มนษุ ย ปแู สะยา แสะตอ รองขอบรโิ ภคเนอ้ื ควายปล ะครงั้ เปน การทดแทน ตอ มาจงึ กลายเปน ประเพณฆี า ควายเพอื่ สงั เวย
ปแู สะยาแสะสืบมา

ประเพณีรวมสมัย
๑) แหพระเจาฝนแสนหา
การอัญเชิญพระเจาฝนแสนหา หน่ึงในพระพุทธรูปคูบานคูเมืองเชียงใหม เพื่อแหไปรอบเมืองใหประชาชน
ไดสรงนา้ํ พระเจาฝนแสนหาเปนพระพุทธรูปแหงความอุดมสมบูรณ ชวยอํานวยใหฝนฟาตกตองตามฤดูกาล เมื่อใดท่ี
อัญเชิญพระเจาฝนแสนหาข้ึนรถบุษบกและแหไปรอบเมือง มักปรากฏอัศจรรยจากทองฟาท่ีเต็มไปดวยแสงแดด
กลบั กลายเปนปกคลุมดว ยเมฆเหมอื นฝนกาํ ลงั จะตกทกุ ครัง้ ไป

ที่มาของภาพ : https://www.chiangmainews.co.th/100lanna/2031589/

วดั พระสิงหว รมหาวิหาร อําเภอเมืองเชียงใหม จงั หวัดเชยี งใหม 119
๒) ประเพณีเขา อินทขลิ
ประเพณี “เขาอินทขิล” คือ การสักการะบูชาเสาหลักเมือง เสาอินทขีลหรือเสาหลักเมืองของเชียงใหมนี้
ตงั้ อยภู ายในวดั เจดยี ห ลวง อําเภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวดั เชยี งใหม ซงึ่ เปน วดั ทสี่ รา งขนึ้ ในรชั สมยั ของพระเจา แสนเมอื งมา
กษตั รยิ แ หง ราชวงศม งั ราย เสาอนิ ทขลี เปน ทเ่ี คารพสกั การะและนบั ถอื วา เปน สงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธเ์ิ ปน ทรี่ วมวญิ ญาณของชาวเมอื ง
และบรรพบุรษุ ในอดตี เปน ปูชนียสถานสาํ คัญของเชยี งใหม การทาํ พิธดี ังกลา วนม้ี ักจะเร่มิ ทาํ ในวันแรม ๑๓ คาํ่ เดอื น ๘
เหนอื และเสรจ็ เอาเมอ่ื วนั ขน้ึ ๔ ค่าํ เดอื น ๙ เหนอื เปน ประจําทกุ ปจ งึ เรยี กกนั วา “เดอื น ๘ เขา เดอื น ๙ ออก” ในระหวา ง
การทําพธิ นี ี้ จะมกี ารจัดใหม ีซอพน้ื เมอื ง และมชี า งฟอ นดาบ ฟอนหอกสงั เวยเทพยดาอารักษ ผ(ี เสอื้ )บาน ผ(ี เสอ้ื )เมอื ง

ที่มาของภาพ : https://www.museumthailand.com/th/3826/storytelling
๓) สบื ชะตาเมอื งเชยี งใหม
จดั ขน้ึ หลงั ประเพณเี ขา อนิ ทขลี เปน การประกอบพธิ เี พอื่ ตอ อายเุ มอื งใหย นื ยาว มสี ริ มิ งคล เปน การบาํ รงุ ขวญั
และสรา งความสามคั คขี องชาวเมอื งเชยี งใหม ทงั้ ยงั เปน การแสดงความกตญั ตู อ บรรพบรุ ษุ ผสู รา งเมอื งเชยี งใหม โดยมี
พนื้ ทป่ี ระกอบพธิ ีบริเวณกลางเมือง (ลานอนสุ าวรียส ามกษตั ริย) ประตูเมอื ง และแจงเมอื ง

ทม่ี าของภาพ : https://artculture.cmu.ac.th/Lanna/articleDetail/2676

120 หนังสอื ทรี่ ะลึกพธิ ีถวายผาพระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

๔) ประเพณีขึ้นขันตัง้
ประเพณขี นึ้ ขนั ตงั้ คอื พธิ แี สดงคารวะแกค รขู องอาจารย เพอื่ บอกกลา วแกค รใู นการทจ่ี ะใชว ชิ าการทเี่ รยี นมา
หรืออาจเชญิ ครมู าสถิตอยดู วยเพื่อเพ่มิ ความศกั ด์ิสทิ ธ์แิ กก ารประกอบพิธี โดยทั่วไปการขนึ้ ขนั ตั้งสงั เวยประกอบไปดวย
พานหรือโตก กรวยดอกไม เทยี นกรวย เบย้ี ผาขาว ผา แดง หมาก ชอ กลว ย ออ ย มะพราว ขา วเปลือก ขา วสาร เปน ตน
การขน้ึ ครมู ี ๒ ประเภท ประเภทที่ ๑ เรยี กวา ขน้ึ ขนั ตงั้ เพอ่ื ทาํ พธิ ใี หผ อู น่ื เพอื่ ผอู นื่ หรอื เพอ่ื ประโยชนผ อู นื่ และตวั เองเรยี ก
วา ยกครู เปน การเรยี นครหู รอื เชญิ ครมู าชว ย ประเภทที่ ๒ ไดแ กข นึ้ ขนั ตงั้ เพอ่ื ตวั เอง เปน ตน วา จะเลา เรอื่ งวชิ าอาคม เวทมนต
จากครบู าอาจารย ตงั้ ขันเพื่อขอเรยี นขอวชิ า หรือถา เรยี นมาแลวครบรอบปห นง่ึ ๆ จะตองจดั บูชาครู ทบทวนมนตตา งๆ
วชิ าตา งๆ ท่เี คยร่าํ เรียนมา

ทมี่ าของภาพ : http://www.openbase.in.th/node/8287

เดอื น ๑๐ เหนอื (กรกฎาคม)

ประเพณีทางพุทธศาสนา
๑) หลอเทยี นพรรษา และแหเ ทยี นพรรษาและบชู าบรรพบรุ ุษ
การหลอเทียนข้ีผึ้งขนาดใหญถวายแดพระสงฆนาํ ไปใชจุดใหแสงสวางเพ่ือทาํ วัตรสวดมนตหรือจุดเพ่ือเปน
พทุ ธบชู าในชวงเทศกาลเขาพรรษา บางพ้ืนท่ีอาจจดั ใหมขี บวนแหเทยี นพรรษาเพื่อความสนกุ สนาน
๒) ถวายผาอาบน้ําฝน
การถวายเครือ่ งอฐั บริขารพเิ ศษคลา ยผา สบง ใหพ ระสงฆนาํ ไปใชสําหรบั สรงนาํ้ ในชว ง จําพรรษา
๓) เขาพรรษา
ชว งเวลาทพ่ี ระสงฆต อ งอยจู ําพรรษาทว่ี ดั เปน ระยะเวลา ๓ เดอื น ตงั้ แตก ลางเดอื นกรกฎาคม (เดอื น ๑๐ เหนอื )
ถึงกลางเดือนตุลาคม (เดือน ๑ เหนือ หรือเดือนเก๋ียง) ชาวลานนามักออกเสียงวา “เขาวัสสา” เปนโอกาสให
พทุ ธศาสนกิ ชนไดท าํ บุญถวายเทยี นพรรษา ผาอาบนา้ํ ฝน และเขา วัดฟงธรรม คนเฒาคนแกจ ะมีการนอนวัดจําศีล สวน
คนท่วั ไปบางคนต้ังใจในการงดเวนบาปและรกั ษาศลี

วัดพระสงิ หว รมหาวิหาร อําเภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวดั เชยี งใหม 121

ประเพณรี วมสมยั
๑) ธรรมสัญจร
กิจกรรมที่จัดข้ึนในชวงเทศกาลเขาพรรษา เพื่อใหพุทธศาสนิกชนไดบําเพ็ญกุศลดวยการรักษาศีล งดเวน
อบายมขุ และเขาวัดฟง พระธรรมเทศนา
๒) ประเพณีแรกนา
การแรกนาจะเรมิ่ หลงั จากตน กลา ทห่ี วา นมอี ายใุ กลค รบ ๑ เดอื น แลว จงึ หาวนั หรอื ฤกษย ามทด่ี ใี นการแรกนา
โดยงดเวนวันเสารเ พราะมีความเชอื่ วา วนั เสารน ั้นทานหา มปลูกนาหวานกลา ถอื วาเปน วันไมดี สัตวต า งๆ จะเบยี ดเบียน
แลว เตรยี มอปุ กรณต า งๆ นบั ตง้ั แตว วั หรอื ควายพรอ มกบั เครอื่ งไถนาครบชดุ รวมทงั้ คราด จอบ เสยี ม มดี และขวาน ทใี่ ช
ในการทาํ นา โดยเฉพาะชดุ สะตวงหรอื กระบะกาบกลว ยซง่ึ ใชส งั เวยแกท า วจตโุ ลกบาลทงั้ ๔ และแมโ พสพ และแทน วาง
เครอ่ื งสงั เวยแกท า วจตโุ ลกบานทง้ั ๔ รวมทงั้ พระอนิ ทร และแมธ รณเี จา ท่ี ซง่ึ ในกระบะนน้ั จะบรรจุ ดอกไมธ ปู เทยี น ขา วตอก
กลวย ขาวสุก หมาก พลู อาหาร หมาก เม่ียง บุหร่ี เปนตน เพื่อใหเปนสิริมงคลอันจะยังผลใหเกิดความอุดมสมบูรณ
แกข าวกลา ในนาโดยปราศจากสง่ิ รา ยใด มารบกวน

ทมี่ าของภาพ : https://www.matichonweekly.com/column/article_107257

เดือน ๑๑ เหนือ (สิงหาคม)

ประเพณีในระบบความเชอื่ เร่ืองผี
๑) สูข วญั ขา ว
จดั ขน้ึ ชว งหลงั ฤดเู ก็บเกย่ี ว เพ่ือขอขมาและขอบคณุ พระแมโ พสพทมี่ อบความอดุ มสมบรู ณในการเพาะปลกู
รวมถึงเปนการเรียกขวัญขาวใหมาอยูในยุงฉาง และขอใหชวยดูแลขาวใหมีเพียงพอตอการบริโภคตลอดทั้งป และเปน
เมลด็ พันธทุ ด่ี ีตอ การเพาะปลกู ในฤดกู าลถัดไป

122 หนังสอื ท่รี ะลึกพิธถี วายผา พระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

๒) ประเพณีสูขวญั วัว ขวัญควาย
ประเพณีสูขวัญวัว ขวัญควาย เปนประเพณีที่สืบตอกันมาชานาน ตรงกับ แรม ๗ คา่ํ เดือน ๙ ของทุกป
(นบั แบบทางเหนอื ) โดยจะจดั เครอ่ื งเสน ไหว ปฏบิ ตั ติ อ ววั ควายอยา งดี โดยจดั ทาํ หลงั จากฤดหู วา นไถ ดาํ นาเสรจ็ เนอ่ื งจาก
สมัยโบราณมีการใชแรงงานวัว ควายเพื่อการลากไถ ลากคราดในการทาํ นาหรือทุบตี ดังน้ันเมื่อเสร็จสิ้นการหวานไถ
จึงมีการทาํ พธิ สี ูขวญั วัว ควายเพื่อเปนการขอขมาแลวจะมคี าํ กลา วใหร าํ ลกึ ถงึ บญุ คณุ ของวัวควายอีกดว ย

ทีม่ าของภาพ : https://web2012.hrdi.or.th/activities/detail/2117
๓) ประเพณบี ชู าพมุ ทางและแมโ พสพ
ประเพณีบูชาพุมทางและแมโพสพ เปนประเพณีท่ีเดียวของกับการเกษตร นิยมบวงสรวงออนวอนขอ
การคมุ ครองเพอื่ ใหผ ลติ ผลการเกษตรนน้ั เพยี งพอแกก ารบรโิ ภค และสามารถนําไปจาํ หนา ยแลกเปลยี่ นกบั สนิ คา อน่ื ๆ ได
ประเพณที างพทุ ธศาสนา
๑) ประเพณกี ารฟง ธัมม
ในชวงเขาพรรษา จะมีการฟงธัมม คือการที่ศรัทธาสาธุชนรับฟงพระธรรมเทศนา ท่ีพระสงฆเปนผูเทศน
อาจเปน การเทศนโ ดยโวหารคอื ทพ่ี ระสงฆใ ชค วามคดิ หลกั จากคมั ภรี แ ลว กลา ว อธบิ ายโดยโวหารของตน หรอื เทศนโ ดยการ
อานจากคัมภีรใบลานก็ได แตตามธรรมเนียมปฏิบัติแลว การเทศนแบบลานลาพระสงฆจะเทศนโดยการอานคัมภีร
ทีจ่ ารึกในใบลาน และอา นโดยทอดเสยี งรับกนั ไปเปนชวงๆ กง่ึ ทาํ นองเสนาะ หรืออาจะมกี ารเอือ้ นเสียงใหสอดคลอ งกับ
อารมณต ามเนอื้ เรอ่ื งเปน ชว ง การเทศนม กั จดั ขน้ึ ตอนบา ยของวนั พระ โดยเฉพาะชว งเขา พรรษา คมั ภรี ท พ่ี ระนาํ มาเทศน
มกั เปน ชาดก มที ั้งเรอื่ งยาวเปน ตอนๆ และผกู เดียวจบ หรอื เรียกวา “ธัมมโทน”

วดั พระสิงหว รมหาวิหาร อําเภอเมืองเชียงใหม จงั หวดั เชียงใหม 123

เดือน ๑๒ เหนือ (กนั ยายน)

ประเพณที างพุทธศาสนา
๑) ตานกว ยสลาก
ประเพณีตานกวยสลาก หรือสลากภัต คือการทาํ บุญอุทิศสวนกุศลใหแกญาติผูลวงลับ เร่ิมตั้งแตชวงเดือน
กันยายน และส้ินสุดถึงเดือนตุลาคม หรือเดือนเก๋ียง ชาวบานจะนําอาหาร ของใชตางๆ ใสในตะกรา หรือ “กวย”
และมารวมตวั กนั ทว่ี ดั เพอ่ื นมิ นตพ ระสงฆม ารบั สลาก เมอ่ื พระสงฆจ บั ไดส ลากของผใู ดแลว จงึ เรยี กเจา ของกว ยสลากมารบั พร

ที่มาของภาพ : https://sites.google.com/site/phumipayyaprapheniphakhhenux/prapheni-than-khaw-slak
๒) ประเพณี ๑๒ เปง
เปนประเพณีทานหาคนตาย ถือกันวาชวง วันขึ้น ๑ คา่ํ ถึงวันแรม ๑๔ คํา่ เดือน ๑๒ ตามความเชื่อของ

ชาวลา นนาถอื วา เปนวนั ปลอ ยผีซ่งึ เปน โอกาสใหลกู หลานไดท ําบุญอุทิศสว นกศุ ลใหบรรพบุรุษ ญาตพิ ี่นอ งผลู วงลับ
๓) จาคะขาว
การบรจิ าคขาวใหเปน ทานแกผูอนื่ ท้งั พระสงฆ หรอื คนเฒา คนแกซ ่งึ มาถือศีลภาวนา อยูท่ีวัด
๔) ทานผา วสา
การถวายผาจํานําพรรษาแกพระสงฆท่ีจาํ พรรษา ๓ เดือน ชาวบานทาํ กันเปน ๒ อยาง หนึ่งคือเปนของ

เจา ภาพคนเดยี ว สองคอื เปน การเรย่ี ไร ผา ทถ่ี วายจะเปน ผา ไตรจวี ร หรอื ผา ผนื ใดผนื หนงึ่ กไ็ ด ชาวบา นจะเรยี กกนั วา ผา เครอื่ ง
ไทใหญจ ะเรยี กวา ผาจมุ หรอื ผา ชุมนุมเพราะจะใชเ ปน เคร่อื งถวายแกพระบวชใหมและพระภกิ ษุทจ่ี ําพรรษาในวัดที่ตน
ทาํ บุญ คลา ยการทําบญุ กฐนิ เพียงแตถวายผาจวี รโดยเรี่ยไรรว มกันบริจาค

124 หนังสอื ทร่ี ะลกึ พธิ ถี วายผาพระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

อา งอิง

กวิน วองวกิ ยการ. (2563). สัมภาษณโดย กฤศณฏั ฐ ดิลกศิริธนภัทร. คณะสถาปต ยกรรมศาสตร มหาวิทยาลยั เชยี งใหม
จังหวัดเชยี งใหม

คุมเจาบุรีรัตน. (2563 และ 2565). ศูนยสถาปตยกรรมลานนา คุมเจาบุรีรัตน (เจานอยมหาอินทร ณ เชียงใหม), ถนน
ราชดาํ เนิน ตาํ บลพระสงิ ห อําเภอเมืองเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม.

จนิ ตนา มธั ยมบรุ ษุ และคณะ. (2535). วนั สําคญั ของนครเชยี งใหม เลม 1. 700 ป แหง นพบรุ ศี รนี ครนิ ทรพ งิ คเ ชยี งใหม- -
วดั เชยี งมน่ั --วดั พระสงิ ห— วดั สวนดอก. ศนู ยว ฒั นธรรมจงั หวดั เชยี งใหมว ทิ ยาลยั ครเู ชยี งใหม. โรงพมิ พค รอง
ชาง, ม.ป.ป.

__________. (2535). วันสําคัญของนครเชียงใหม เลม 2. ศูนยวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม และศูนยศิลปวัฒนธรรม
สถาบันราชภัฏเชียงใหม. โรงพิมพครองชาง, ม.ป.ป.

__________. (2536). วันสําคัญของนครเชียงใหม เลม 3. ศูนยวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม และศูนยศิลปวัฒนธรรม
สถาบันราชภัฏเชียงใหม. โรงพมิ พค รองชาง, ม.ป.ป.

ณัฐพล อยูรุง เรอื งศักด์ิ. ประวัตศิ าสตร ลานนา ฉบบั สังเขป. พมิ พค รั้งท่ี ๑. นครปฐม : โรงพิมพม หาวิทยาลยั ศิลปากร,
๒๕๕๘.

ตํานานพ้ืนเมืองเชียงใหม ฉบับ เชียงใหม 700 ป. (2538). ศูนยวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหมและศูนยศิลปวัฒนธรรม.
สถาบันราชภัฏเชียงใหม จงั หวัดเชียงใหม. โรงพิมพมิ่งเมือง เชียงใหม. พ.ศ. 2538.

นพนนั ท ตาปนานนท. ตาํ นานเชยี งใหมก บั การตคี วามตามบรบิ ทของผงั เมอื ง. สบื คน จาก https://www.arch.chula.
ac.th/journal/files/article/aUI7N1w3GyThu95355.pdf เม่ือ 4 ตลุ าคม 2565.

เพจเรอ่ื งเลา ชาวลา นนา. (2021). พลกิ ประวตั ศิ าสตร! ยอ นรอยตาํ นาน 725 ป ประตเู มอื งเชยี งใหม. สบื คน จาก https://
www.facebook.com/profile.php?id=100057189501383. เม่ือ 30 กนั ยายน 2565.

รายชื่อวัดและนิกายสงฆโบราณในเชียงใหม. (2518). ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร
มหาวิทยาลัยเชียงใหม. 2518.

ลิปกร มาแกว. (2562). ประเพณีและวัฒนธรรมลานนา. สืบคนจาก http://artjedyod.com/artinter/wp-
content/uploads/2019/01/เอกสารประกอบการบรรยาย-วิชาลานนาศึกษา-ประเพณีและศิลป
วฒั นธรรมลา นนา.pdf. เมอื่ 9 กนั ยายน 2565.

วชิ ยั ทาเปรียว. (2551). 132 ป “หอคาํ วดั พนั เตา” จากคมุ เจา หลวงสวู หิ ารไมส กั . บทความออนไลน (online). เผย
แพรเมอ่ื 5 มกราคม 2551. สืบคนจาก : https://palungjit.org/threads/. เมอ่ื วันที่ 23 กันยายน 2565.

วัดพระสิงห อังกฤษ. (2022). วัดพระสิงห จังหวัดเชียงใหม. สืบคนจากhttps://www.watphrasinghuk.org/wat-
phra-singh-chiang-mai-thai/. เมื่อ 5 ตุลาคม 2565.

วิภาดา ศุภรัฐปรีชา. (2563). สัมภาษณโดย กฤศณัฏฐ ดิลกศิริธนภัทร. ศูนยสถาปตยกรรมลานนา คุมเจาบุรีรัตน (เจา
นอยมหาอนิ ทร ณ เชยี งใหม) จงั หวัดเชยี งใหม.

สมโชติ ออ งสกุล. (2559). วัดในนครเชยี งใหม. สํานกั พมิ พพ ฒั นาพิงคนคร (องคการมหาชน) 16 พฤษภาคม 2559.
สธุ ดิ า สมุ ณศริ .ิ (2563). สมั ภาษณโ ดย กฤศณฏั ฐ ดลิ กศริ ธิ นภทั ร. ศนู ยส ถาปต ยกรรมลา นนา คมุ เจา บรุ รี ตั น (เจา นอ ยมหา

อนิ ทร ณ เชยี งใหม) จังหวดั เชียงใหม.

วัดพระสงิ หว รมหาวิหาร อําเภอเมืองเชยี งใหม จงั หวดั เชียงใหม 125

สาํ นักศิลปากรท่ี 7 เชยี งใหม. (2020). คูเมอื ง กาํ แพงเมืองเชยี งใหม. สบื คน จากhttps://www.finearts.go.th/fad7.
เม่อื 30 กนั ยายน 2565.

ภาพถาย
กฤศณฏั ฐ ดลิ กศิริธนภทั ร
พาณิภัค ทองจนั ทร

126 หนงั สือทร่ี ะลกึ พธิ ีถวายผา พระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

คาํ ส่ังมหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ
ที่ ๗๓๑๐ /๒๕๖๕

เร่อื ง แตง ตงั้ คณะกรรมการจดั พิธถี วายผาพระกฐนิ พระราชทาน ประจาํ ปพ ุทธศกั ราช ๒๕๖๕
------------------------------------------

ตามท่ีพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานผาพระกฐิน ใหมหาวิทยาลัย

ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ นาํ ไปถวายพระสงฆจ ําพรรษาถว นไตรมาส ในวนั เสารท ี่ ๒๙ ตลุ าคม ๒๕๖๕ ณ วดั พระสงิ หว รมหาวหิ าร

ตําบลพระสงิ ห อําเภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวดั เชยี งใหม น้นั

เพ่ือใหการดําเนินการจัดพิธีถวายผาพระกฐินพระราชทาน ประจาํ ปพุทธศักราช ๒๕๖๕ เปนไปดวยความ

เรียบรอย เหมาะสมและสาํ เรจ็ ลลุ ว งตามวตั ถปุ ระสงค จึงขอแตงตัง้ คณะกรรมการตา งๆ ดังนี้

คณะกรรมการอํานวยการ

อธิการบดี ประธานกรรมการ

รองอธิการบดีฝายองครักษและพฒั นากายภาพ รองประธานกรรมการ

คณะผบู รหิ ารมหาวทิ ยาลัยศรนี ครินทรวโิ รฒ กรรมการ

ผูชว ยอธิการบดีทกุ ฝาย กรรมการ

ผอู ํานวยการสถาบนั วัฒนธรรมและศิลปะ กรรมการและเลขานุการ

ภาระหนา ท่ี

๑. วางกรอบนโยบายการดาํ เนินงานพิธถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๒. สนบั สนุนและใหคาํ ปรึกษาการดาํ เนินงานพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๓. สงเสริมและแจงขอมูลขาวสารเกี่ยวกับการดําเนินงานพิธีถวายผาพระกฐินพระราชทาน แกบุคลากรใน

หนว ยงานทราบและใหค วามรวมมือ

คณะกรรมการดําเนินงาน ประธานกรรมการ
รองอธิการบดีฝา ยองครกั ษและพัฒนากายภาพ รองประธานกรรมการ
ผูอํานวยการสถาบนั วัฒนธรรมและศลิ ปะ รองประธานกรรมการ
ผูช ว ยอธกิ ารบดีฝายองครักษและพฒั นากายภาพ
(ผูช วยศาสตราจารย นายแพทยวรพล อรา มรศั มกี ุล)

128 หนังสอื ท่ีระลึกพิธถี วายผาพระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

ประธานกรรมการฝา ยตา งๆ กรรมการ

ผอู าํ นวยการสว นบริหารงานกลาง กรรมการและเลขานุการ

นางสาวสชุ ิรา อนิ ทรครรซติ กรรมการและผูชว ยเลขานกุ าร

นายสารสนิ กาลญั ญ กรรมการและผชู ว ยเลขานกุ าร

ภาระหนา ที่

ประสานงานและเช่ือมโยงการปฏิบัติงานระหวางประธานแตละฝาย และประสานงานกับกรรมการในฝาย

เพือ่ ใหงานพิธถี วายผาพระกฐินพระราชทานเปน ไปดวยความเรียบรอย

ประธานและกรรมการฝายตางๆ

๑. ฝา ยพธิ ีการและหนังสอื ท่รี ะลกึ

ผูอาํ นวยการสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะ ประธานกรรมการ

รองผูอ ํานวยการฝายบรหิ าร สถาบนั วฒั นธรรมและศลิ ปะ รองประธานกรรมการ

รองผูอ าํ นวยการฝายวิชาการและวิจัย สถาบันวฒั นธรรมและศลิ ปะ รองประธานกรรมการ

กรรมการ

อาจารย ดร.สายชล ปญ ญชิต นายสรุ ชยั ทุหมดั

นางสาวอษุ ณยี  เลาเจริญ นายกฤศณฏั ฐ ดลิ กศริ ิธนภทั ร

นายวิวัฑฒน สมตน นายปยุต ถิระสาโรช

นางสาวภทรพรรณ พชื เงนิ นางสาวธศิ วรรณ สรุ ิยะพนั ธ

นางสาวพจิ นันท ทองพรรณกุล นางสาวพมิ นภิ า ทรัพยวิรยิ ะกลุ

นางสาวกนกนัจ บงกชศุภภา นายภาณมุ าศ พกุ กล่ิน

นางสาวกิติยา ชชู มฉาย นางสาวอรณุ กมล มลู กลาง

นางสาวชนาพร กองจินดา นายเอกมงคล แกวกลา่ํ

นายจาระไน ไชยโยธา กรรมการและเลขานกุ าร

นางสาวสโรชา เมฆอรณุ กรรมการและผูชวยเลขานุการ

นางสาวพมิ พป พชั ญ โรจนสงั วร กรรมการและผูชวยเลขานุการ

ภาระหนา ท่ี

๑. จัดทํากําหนดการพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๒. จัดทาํ หนังสือท่ีระลึกพธิ ถี วายผาพระกฐินพระราชทาน

๓. จัดองคผ าพระกฐนิ พระราชทาน

๔. ประสานงานกับฝายตอนรับ และประสานงานเก่ยี วกบั การแจกหนงั สือทร่ี ะลึก

วัดพระสงิ หว รมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชียงใหม จังหวัดเชยี งใหม 129

๕. ประสานงานกบั วดั ทจ่ี ะไปถวายผาพระกฐนิ พระราชทาน
๖. ดูแลกิจกรรมใหเ ปน ไปตามกาํ หนดการ
๗. ประสานงานกบั กรรมการฝา ยตา งๆ ที่เก่ยี วของ

๒. ฝายจดั หาปจจยั ถวายองคพ ระกฐนิ พระราชทาน

รองอธกิ ารบดีฝายพัฒนาศักยภาพนิสติ ประธานกรรมการ

ผชู วยอธิการบดฝี า ยพฒั นาศักยภาพนิสติ รองประธานกรรมการ

กรรมการ

คณบดคี ณะกายภาพบาํ บัด คณบดคี ณะทนั ตแพทยศาสตร

คณบดคี ณะพยาบาลศาสตร คณบดคี ณะเทคโนโลยีและนวตั กรรมผลิตภัณฑการเกษตร

คณบดีคณะพลศึกษา คณบดีคณะแพทยศาสตร

คณบดคี ณะเภสชั ศาสตร คณบดีคณะมนษุ ยศาสตร

คณบดคี ณะวิทยาศาสตร คณบดคี ณะวฒั นธรรมสงิ่ แวดลอ มและการทอ งเทยี่ วเชงิ นเิ วศ

คณบดคี ณะวิศวกรรมศาสตร คณบดีคณะศลิ ปกรรมศาสตร

คณบดคี ณะศึกษาศาสตร คณบดคี ณะเศรษฐศาสตร

คณบดีคณะสังคมศาสตร คณบดีบณั ฑิตวทิ ยาลัย

คณบดคี ณะบรหิ ารธรุ กจิ เพ่ือสังคม คณบดวิี ิทยาลัยนวตั กรรมส่อื สารสังคม

คณบดีวิทยาลยั อุตสาหกรรมสรางสรรค คณบดวี ทิ ยาลยั นานาชาติเพ่ือศึกษาความย่งั ยืน

คณบดีวิทยาลัยโพธวิ ชิ ชาลัย

ผูอาํ นวยการสถาบนั วฒั นธรรมและศิลปะ ผูอํานวยการสถาบนั ยุทธศาสตรท างปญ ญาและวิจยั

ผูอํานวยการสถาบันวิจยั พฤติกรรมศาสตร ผูอํานวยการสถาบนั วจิ ัย พฒั นา และสาธติ การศึกษา

ผูอ ํานวยการสํานกั คอมพวิ เตอร ผอู าํ นวยการสาํ นกั ทดสอบทางการศกึ ษาและจิตวทิ ยา

ผูอาํ นวยการสาํ นกั นวัตกรรมการเรยี นรู ผอู ํานวยการสาํ นกั สือ่ และเทคโนโลยกี ารศึกษา

ผูอ าํ นวยการสาํ นักหอสมุดกลาง ผูอํานวยการศนู ยก ารแพทยป ญญานันทภิกขุ ชลประทาน

ผอู าํ นวยการสํานักงานสภามหาวทิ ยาลัย ผอู าํ นวยการศูนยบรกิ ารวิชาการ

ผอู ํานวยการศนู ยการแพทย สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี

ผอู าํ นวยการโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมติ ร (ฝายประถม)

ผอู ํานวยการโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ ประสานมิตร (ฝา ยมธั ยม)

ผูอาํ นวยการโรงเรยี นสาธติ มหาวิทยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ ปทุมวนั

ประธานสภาคณาจารยแ ละพนักงาน

130 หนงั สอื ทีร่ ะลึกพธิ ีถวายผาพระกฐินพระราชทาน มศว ๒๕๖๕

ผูอํานวยการสาํ นกั งานอธิการบดี ผูอ ํานวยการสว นบริหารงานกลาง

ผอู ํานวยการสว นทรัพยากรบุคคล ผอู ํานวยการสว นกจิ การนิสติ

ผอู ํานวยการสวนการคลัง ผูอาํ นวยการสว นสงเสริมและบรกิ ารการศกึ ษา

ผอู าํ นวยการสว นแผนและยุทธศาสตร ผอู าํ นวยการสวนวิเทศสัมพันธแ ละสอ่ื สารองคก ร

ผูอาํ นวยการสวนพัฒนากายภาพ ผอู ํานวยการสว นพฒั นาความย่ังยนื

ผอู าํ นวยการสวนวินยั และกฎหมาย ผูอํานวยการสว นกจิ การเพอื่ สงั คม

ผอู ํานวยการสวนกจิ การหอพักนิสติ ผอู าํ นวยการสวนกิจการหอพักนิสิต

หัวหนา ฝายเลขานุการผูบริหาร หวั หนาฝา ยจัดการทรพั ยสิน

หวั หนาฝา ยพฒั นาคุณภาพ หวั หนา ฝา ยบรหิ ารขอ มลู ทรพั ยากร

ประธานชมรมผสู ูงอายุ มศว

นายกสมาคมศิษยเกา มหาวิทยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ

นายกสมาคมผูปกครองและครูสาธิตมหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมติ ร (ฝา ยประถม)

นายกสมาคมผูปกครองและครสู าธิตมหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ ประสานมติ ร (ฝายมธั ยม)

นายกสมาคมศษิ ยเ กาสาธติ มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวโิ รฒ ปทมุ วนั

นายกสมาคมศษิ ยเ กา สาธิตประสานมิตร

นายกสมาคมศษิ ยเกา ประธานชมรมศิษยเกา คณะ/วทิ ยาลัย

นายกองคก ารนิสติ ประธานสภานิสติ

ประธานสโมสรนสิ ติ คณะกายภาพบําบัด ประธานสโมสรนิสิตคณะทนั ตแพทยศาสตร

ประธานสโมสรนสิ ิตคณะพยาบาลศาสตร ประธานสโมสรนสิ ิตคณะบริหารธรุ กิจเพอื่ สังคม

ประธานสโมสรนสิ ติ คณะเทคโนโลยีและนวตั กรรมผลิตภัณฑการเกษตร

ประธานสโมสรนสิ ติ คณะพลศึกษา ประธานสโมสรนสิ ติ คณะแพทยศาสตร

ประธานสโมสรนสิ ติ คณะเภสชั ศาสตร ประธานสโมสรนสิ ติ คณะมนษุ ยศาสตร

ประธานสโมสรนิสิตคณะวิทยาศาสตร

ประธานสโมสรนิสติ คณะวฒั นธรรมส่ิงแวดลอ มและการทองเที่ยวเชงิ นิเวศ

ประธานสโมสรนสิ ิตคณะวิศวกรรมศาสตร ประธานสโมสรนิสิตคณะศิลปกรรมศาสตร

ประธานสโมสรนิสิตคณะศกึ ษาศาสตร ประธานสโมสรนสิ ิตคณะเศรษฐศาสตร

ประธานสโมสรนสิ ิตคณะสังคมศาสตร ประธานสโมสรนสิ ิตวทิ ยาลัยนวตั กรรมส่อื สารสงั คม

ประธานสโมสรนสิ ติ วิทยาลยั อุตสาหกรรมสรา งสรรค

ประธานสโมสรนิสติ วิทยาลัยนานาชาติเพ่อื ศึกษาความยั่งยืน

วดั พระสงิ หวรมหาวหิ าร อาํ เภอเมืองเชยี งใหม จงั หวดั เชยี งใหม 131

ประธานสโมสรนสิ ติ วทิ ยาลยั โพธิวิชชาลัย

บุคลากรสว นกจิ การนิสติ

นางสาววไรวนิ ท ลยี วฒั นานพุ งศ

หัวหนางานบรหิ ารและศิษยเกา สัมพันธ กรรมการและเลขานุการ

นางสาวธญั สนิ ี โพธปิ์ น กรรมการและผูชว ยเลขานุการ

ภาระหนา ที่

๑. จัดทําซองกฐนิ เพื่อแจกคณะกรรมการ และผมู จี ติ ศรทั ธารว มเปนเจา ภาพถวายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๒. จดั หาและรวบรวมปจ จยั เพอ่ื รว มเปนเจา ภาพการถวายผา พระกฐินพระราชทาน

๓. ประสานงานกบั กรรมการฝายตา งๆ ท่ีเกยี่ วขอ ง

๓. ฝา ยการแสดงและตกแตงสถานทพ่ี ธิ ีสมโภชองคพระกฐนิ พระราชทาน

คณบดคี ณะศิลปกรรมศาสตร ประธานกรรมการ

ผูชวยศาสตราจารย ดร.เมธี พันธวราทร รองประธานกรรมการ

กรรมการ

ผูชว ยศาสตราจารย ดร.เทพิกา รอดสการ ผูชว ยศาสตราจารย ดร.ปยวดี มากพา

อาจารย ดร.กิตศิ กั ดิ์ เยาวนานนท อาจารยก ษิดเดช เน่อื งจํานงค

นางมาลา วงษง าม นางสาวสุพตั รา แกวออ น

นางสาวนยั นา วงษย เี มาะ นางสาวนชุ นารถ รอดสอาด

นางสาวสุจิตรา พุมพ่ึง นางสาวธนพร โชคชัยปถมาพร

นางสาวศุภชา ฤกษเรืองฤทธิ์ นางสาววันทภสั ผจญทรพรรค

นายนฐั วฒุ ิ สวนวจิ ติ ร นายภัคพล เมฆสุวรรณ

นายสายชล จติ รีขาน นายชเู กียรติ เอกนาม

อาจารย ดร.พัณณช ติ า เดชครธุ กรรมการและเลขานุการ

นางสาวภัสสร พกบัณฑติ กรรมการและผูชว ยเลขานุการ

นิสิตชวยงานคณะศิลปกรรมศาสตร (นักแสดง) ๑๐ คน ดงั น้ี

นางสาวธปู หอม สุขบาล นางสาวประภัสสร ขุนทอง

นางสาวพลอยวรินทร ถาวร นางสาวพิชญานนิ เชษฐเผาพนั ธ

นางสาวพิมพนภา แสงสร นางสาวสทุ ัตตา กลนิ่ เมธี

นางสาววริศรา มาลา นางสาววิรญิ จ สมทุ รเขต

นางสาวเกวลี รักความสขุ นางสาววภิ าวี กุลมงกฏ

132 หนงั สอื ทร่ี ะลกึ พธิ ีถวายผา พระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

ภาระหนาท่ี
๑. จดั ตกแตง สถานทพ่ี ธิ สี มโภชองคพ ระกฐนิ พระราชทาน และจดั ตกแตง สถานทบี่ รเิ วณแสดงมหรสพ สมโภช

องคพระกฐนิ พระราชทาน
๒. จัดการแสดงในพิธีสมโภชองคพ ระกฐินพระราชทาน
๓. ประสานงานกบั กรรมการฝา ยตางๆ ทีเ่ กยี่ วของ

๔. ฝายประชาสมั พนั ธ

รองอธิการบดฝี า ยวิเทศสมั พนั ธแ ละส่อื สารองคกร ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารยพฤทธิ์ ศุภเศรษฐศิริ)

กรรมการ

นางสาวมลชนก ผาสกุ นางสาวพจมาน คํามงั

นายกฤชสวุ ชั ร ประโยชนพบิ ลู ผล นางสาวพชั รวรรณ กุลพันธ

นายกิตตภิ าส ศกั ดากัมปนาท นางสาวภัทรพร หงษทอง

นายอชริ ลีเสย นายศักดนิ นท พุม พฤกษ

นางฉนั ทนียา วศิ ปาแผว กรรมการและเลขานุการ

ภาระหนา ที่

๑. รับผิดชอบเผยแพรประชาสัมพันธงานพิธีถวายผาพระกฐินพระราชทาน ประจําปพุทธศักราช ๒๕๖๕

ใหกบั หนวยงานภายในและภายนอกทุกชองทาง

๒. ออกแบบและจดั ทําปา ยประชาสมั พนั ธง านพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน ประจําปพ ทุ ธศกั ราช ๒๕๖๕

ภายในและภายนอกมหาวิทยาลยั

๓. ประสานงานกบั กรรมการฝา ยตา งๆ ภายนอกมหาวทิ ยาลยั ที่เก่ียวของ

๕. ฝา ยจัดการเดินทางและยานพาหนะ

ผชู ว ยอธกิ ารบดฝี ายองครกั ษและพฒั นากายภาพ ประธานกรรมการ

(ผชู ว ยศาสตราจารย แพทยหญิงดจุ เดือน สีละมาด)

กรรมการ

อาจารย ดร.เสฏฐา ศาสนนนั ทน นายสายฝน ขนุ เศรษฐี

นายพชรพล คุมจ่นั นายสมคิด สวา ง

นายอทุ ัย อาภรณพงษ นายทองดี พงษพล

นายกติ ตศิ ักดิ์ วิทนา นายณรงคเดช ปานนาค

นายชวลิต อินธนู นายมาโนช เพชรเอีย่ ม

วดั พระสงิ หว รมหาวิหาร อาํ เภอเมอื งเชยี งใหม จงั หวัดเชียงใหม 133

นายสาธติ กีรตวิ ิทยากร นางพรนภราษ สงั ขร มั ย

นายถาวร จอมทอง นายอธวิ ฒั น แสงจนั ทรฉาย

นายธวชั ชยั ปนแกว

นายอนิ ทนนท จ่นั นิลลา กรรมการและเลขานุการ

ภาระหนา ท่ี

๑. จัดยานพาหนะ รบั - สง คณะกรรมการที่ปฏิบตั หิ นาทแี่ ละบุคลากรทีไ่ ปรวมงาน

๒. ประสานงานทกุ ฝายในการจดั รถรับ - สง ในวันเตรียมงานและวันงาน

๓. ประสานงานดา นการจราจรในการเดินทาง รวมทงั้ ประสานเจา หนา ท่ตี ํารวจทอ งที่เกยี่ วกบั การเดนิ ทาง

๔. ประสานงานกบั กรรมการฝา ยตา งๆ ทเี่ กยี่ วขอ ง

๖. ฝา ยจดั หาท่ีพัก

คณบดีวิทยาลยั นวัตกรรมสอ่ื สารสงั คม ประธานกรรมการ

กรรมการ

ผูชวยศาสตราจารย ดร.กังวาน ยอดวิศิษฎศักด์ิ อาจารย ดร.เสาวลกั ษณ พันธบตุ ร

นายอเนก สังสระนอ ย นางสาววิลาวลั ย มวงพลบั

นางสาวจิดาภา ทบั ทมิ

นายวรทัศน วฒั นชวี โนปกรณ กรรมการและเลขานกุ าร

นางสาวอบุ ลวรรณ บญุ บาํ รงุ กรรมการและผูชวยเลขานุการ

ภาระหนา ท่ี

๑. ตดิ ตอ ประสานงานจัดหาทพ่ี ักสําหรบั คณะกรรมการและบุคลากรท่เี ขารว มงานพิธี

๒. จดั เตรียมทีพ่ ักสําหรบั คณะกรรมการและบคุ ลากรที่เขารวมงานพธิ ี

๓. ประสานงานกบั กรรมการฝายตา งๆ ทเ่ี กี่ยวขอ ง

๗. ฝา ยตอนรับ และประสานงาน

ผชู วยศาสตราจารย ดร.ปรวัน แพทยานนท ประธานกรรมการ

รองผูอาํ นวยการฝา ยบรหิ าร สถาบนั วัฒนธรรมและศิลปะ รองประธานกรรมการ

รองผอู ํานวยการฝายวิชาการและวิจยั สถาบนั วฒั นธรรมและศิลปะ รองประธานกรรมการ

กรรมการ

ผชู วยศาสตราจารย ดร.ศรรี ฐั ภกั ดรี ณชติ อาจารย ดร.รินบุญ นชุ นอ มบุญ

อาจารย ดร.ปลนั ลน ปุณญประภา นายสรุ ชัย ทหุ มดั

นางสาวอุษณยี  เลาเจริญ นายวิวฑั ฒน สมตน

134 หนังสือทรี่ ะลึกพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน มศว ๒๕๖๕

นายกฤศณฏั ฐ ดิลกศิรธิ นภทั ร นายปยตุ ถริ ะสาโรช

นางสาวภทรพรรณ พชื เงิน นางสาวธศิ วรรณ สุริยะพันธ

นางสาวพิจนนั ท ทองพรรณกุล นางสาวพมิ นภิ า ทรัพยวริ ิยะกลุ

นางสาวกนกนจั บงกชศภุ ภา นายภาณมุ าศ พุกกลิ่น

นางสาวกิตยิ า ชชู มฉาย นางสาวอรุณกมล มูลกลาง

นางสาวชนาพร กองจนิ ดา นายเอกมงคล แกวกลาํ่

นางสาวพมิ พป พัชญ โรจนสังวร กรรมการและเลขานุการ

นางสาวสโรชา เมฆอรณุ กรรมการและผูชว ยเลขานุการ

นายจาระไน ไชยโยธา กรรมการและผูชว ยเลขานกุ าร

ภาระหนาท่ี

๑. ตอ นรับผบู ริหาร แขกผมู เี กียรติ และคณะกรรมการท่ีมารว มงานในพิธีสมโภชองคพระกฐนิ พระราชทาน

และพธิ ีถวายผาพระกฐินพระราชทาน

๒. แจกของทร่ี ะลึกแขกผูมเี กยี รติ

๓. ประสานงานกบั ฝา ยตา งๆ ทเ่ี ก่ยี วของ

๘. ฝา ยประสานงานจัดภตั ตาหารและจัดเลี้ยง

คณบดีคณะเทคโนโลยแี ละนวัตกรรมผลติ ภัณฑก ารเกษตร ประธานกรรมการ

(ผูชว ยศาสตราจารย ดร.อรญั ญา มิ่งเมือง)

กรรมการ

นางสาวมริษฎา รงุ แสง นางนัยนา แอ็ครอยด

นางสาวกรองกาญจน มณรี ักษ นางสาวกมลวรรณ คะระนนั ท

นายวรายุทธ เกดิ สขุ

นางสาวอมรวรรณ นาคะปณ ฑ กรรมการและเลขานุการ

นางสาวฐิตินนั ท หนุ จิ้น กรรมการและผชู ว ยเลขานกุ าร

ภาระหนา ที่

๑. ประสานงานกับวัดพระสิงหวรวิหารมหาวิหาร ตําบลพระสิงห อําเภอเมืองเชียงใหม จังหวัดเชียงใหม

เพอ่ื ดําเนินการจัดภตั ตาหารสาํ หรับพระภิกษุและจดั เลยี้ งคณะกรรมการรวมทัง้ ผูรวมงาน

๒. ประสานงานกบั ฝา ยสถานทพ่ี ธิ สี มโภชองคพ ระกฐนิ พระราชทานในการกําหนดสถานที่ จํานวนโตะ เกา อ้ี

ใหเ หมาะสมและเพยี งพอ

๓. ประสานงานกบั ฝายตา งๆ ทเี่ กีย่ วขอ ง

วดั พระสิงหวรมหาวหิ าร อําเภอเมืองเชยี งใหม จงั หวัดเชียงใหม 135

๙. ฝายโสตทัศนูปกรณ

ผูอ าํ นวยการสาํ นกั สอ่ื และเทคโนโลยีการศึกษา ประธานกรรมการ

กรรมการ

นายกิตติพงศ อินทรพานิช นายวชิ ยั ยุทธ ทองมาก

นายณัฐนัย ศรีโรจน นายภูวศิษฐ สุรยิ ชัยโยธนิ

นายฤทธกิ ุล จลุ วรรณา นางมานิตา ภัยวิมตุ ิ

นายสเุ มธ กลิ่นหอม กรรมการและเลขานกุ าร

ภาระหนาที่

๑. รบั ผดิ ชอบระบบเสยี ง บันทกึ ภาพน่ิง และบันทกึ วีดิทศั นในพธิ สี มโภชองคพระกฐนิ พระราชทาน

และพิธถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน เพ่ือเปนหลกั ฐานทางประวัติศาสตร

๒. ประสานงานกบั กรรมการฝา ยตา งๆ ที่เกยี่ วขอ ง

๑๐. ฝายการเงนิ และบัญชี

ผอู าํ นวยการสว นการคลัง ประธานกรรมการ

กรรมการ

บคุ ลากรสวนการคลัง

นางมนดิ า ถาวรรตั น นางสาวสพุ ล นวนนกุ ุล

นางสาวสิริกร ยม้ิ เจริญ นางสาวชญั นัน จนั ทรสขุ

นางสาวปารณยี  คําแหงพล นางสาวทศั นีย บุญหนุน

นางสาวเบญญาภา บุญศริ ิ นางสาววลัยภรณ นนพละ

ภาระหนา ที่

๑. รวบรวมเงนิ บรจิ าคและเบกิ จายเงนิ ดังกลาว เพ่ือมอบใหแ กว ดั ท่ไี ปถวายผาพระกฐนิ พระราชทาน

๒. รวบรวมคาํ ขอตง้ั งบประมาณคา ใชจ า ยของแตล ะฝา ย เพอื่ เสนอขอจดั สรรงบประมาณ จากเงนิ สวสั ดกิ าร

ของมหาวทิ ยาลัย

๓. ประสานงานกบั กรรมการฝายตางๆ ท่ีเกย่ี วของ

๑๑. ฝายจดั สถานที่ ประธานกรรมการ
ผชู วยอธิการบดฝี า ยองครักษแ ละพฒั นากายภาพ

(ผชู วยศาสตราจารย นายแพทยวรพล อรา มรัศมกี ลุ )

กรรมการ

นางสาววิพัฒน โยทยั เคลื่อน นายวริ ิยะ สูฝน

นายนฤชล นม่ิ ชัยสกุล นางสาวอณทั ภรณ สดีเดช

นางสาววชิรญาณ นามวงค นางสาวสจุ ติ รา ศรสี อาด

นางสาวจีรภรณ พลู สวัสดิ์ นางสาวลกั ษมี กล่นิ โสม

นางสาวณฎั ฐณิชา กันธรักษา นายอนริ ทุ ธ ศรเี ถ่อื น

นางเยาวเรศ ใหลอดุ ม นางสาวธรวรรณรินทธ ฐานะวุฒิ

นางสาวนิตยา นรี สงิ ห ณ อยธุ ยา นายภูวไนย นาไชยสทิ ธิ์

นางสาวขวญั ใจ สนิ ลาน นายพรสทิ ธ์ิ พวงปน เพชร

นางสาวบุศรา สราคาํ นายอนสุ รณ สงั ขเ ฟอ ง

นายศริ พิ งษ ศิริ นายเสรี รักษาพล

นายสมภพ พันธใจธรรม

นายไพฑรู ย กุลพรม กรรมการและเลขานกุ าร

ภาระหนา ที่

๑. อํานวยความสะดวกและจัดสถานทีใ่ หแกค ณะกรรมการและแขกทม่ี ารวมงาน

๒. ประสานงานเพ่ือจดั ตกแตงสถานทีบ่ รเิ วณพธิ สี มโภชองคพ ระกฐินพระราชทาน

๓. ประสานงานและจดั เตรยี มสถานทร่ี บั ประทานอาหาร

๔. ประสานงานสถานที่ดา นการแสดง

๕. ประสานงานกบั กรรมการฝายตางๆ ท่ีเกี่ยวขอ ง

๑๒. ฝายศึกษาและสง เสริมศลิ ปวฒั นธรรม

ผชู ว ยอธกิ ารบดีฝายวเิ ทศสัมพนั ธแ ละสอ่ื สารองคก ร ประธานกรรมการ

(อาจารย ดร.ยคุ ลวัชร ภักดจี กั ริวฒุ ิ)์

กรรมการ

ผชู ว ยศาสตราจารย ดร.อาทติ ยา ทรัพยส ินวิวัฒน อาจารยภัทรนันท ไวทยะสิน

อาจารยอ ธิป เตชะพงศธร นางสาววารุณี สิรินทร

นางสาวกีรติ ศริ ิสมบัติ

นางอไุ รวรรณ วรรณะ กรรมการและเลขานกุ าร

นางสาวพัชรวรรณ กลุ พนั ธ กรรมการและผชู ว ยเลขานกุ าร

ภาระหนาท่ี
๑. รบั ผดิ ชอบกจิ กรรมทัศนศกึ ษาสถานทส่ี าํ คัญและมคี วามนาสนใจ

๒. ประสานงานกบั อนุกรรมการฝายตางๆ หนวยงานภายในมหาวทิ ยาลัยท่ีเก่ยี วขอ ง

๓. ประสานงานกบั หนว ยงานตา งๆ ภายนอกมหาวทิ ยาลัยทเี่ กีย่ วขอ ง

๑๓. ฝายจัดหาทนุ ทรพั ยและอุปกรณก ารศกึ ษา

รองอธกิ ารบดีฝา ยแผนและยทุ ธศาสตรเ พ่อื สงั คม ประธานกรรมการ

กรรมการ

ผูชวยอธิการบดีฝา ยแผนและยทุ ธศาสตรเพือ่ สังคม (รองศาสตราจารย ดร.ทพ. สรสณั ห รังสยิ านนท)

ผชู วยอธิการบดฝี ายแผนและยุทธศาสตรเพือ่ สงั คม (ผชู วยศาสตราจารย ชัยวัชร พรหมจติ ติพงศ)

คณบดีคณะสังคมศาสตร คณบดคี ณะเศรษฐศาสตร

คณบดคี ณะบรหิ ารธรุ กจิ เพอื่ สงั คม ผอู ํานวยการโรงเรียนสาธิต มศว ปทมุ วนั

ผูอาํ นวยการโรงเรียนสาธติ มศว ประสานมิตร (ฝายมธั ยม)

ผูอํานวยการโรงเรียนสาธิต มศว ประสานมติ ร (ฝายประถม)

ผูอํานวยการสวนแผนและยุทธศาสตร

ผูอาํ นวยการสว นกิจการเพ่ือสงั คม กรรมการและเลขานุการ

ภาระหนา ที่

๑. จัดหาทุนทรัพยและอุปกรณการศกึ ษาเพอ่ื รว มในงานพธิ ถี วายผา พระกฐินพระราชทาน

๒. ประสานงานกับกรรมการฝายตางๆ ทีเ่ กย่ี วของ

๑๔. ฝา ยเลขานกุ าร

ผูอํานวยการสวนบรหิ ารงานกลาง ประธานกรรมการ

กรรมการ

นางสาวปรศิ นา ศรบี ูรณากาญจน นางสาวจารณุ ี อยเู จรญิ

นางสาวสชุ ริ า อนิ ทรครรชติ กรรมการและเลขานกุ าร

นายสารสิน กาลัญญ กรรมการและผชู ว ยเลขานกุ าร

ภาระหนา ที่

๑. จดั ทําคาํ ส่งั แตง ต้งั คณะกรรมการจัดพธิ ีถวายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๒. จัดทําประกาศมหาวิทยาลยั ศรีนครนิ ทรวิโรฒ เรือ่ ง ขอเชญิ รวมพธิ ถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน

๓. จัดทําหนังสือเชิญเขารวมพิธีถวายผาพระกฐินพระราชทานและซองกฐิน เพ่ือมอบใหฝายจัดหาปจจัย
ถวายองคพ ระกฐนิ พระราชทาน สําหรบั แจกใหบ คุ ลากร ผปู กครองนสิ ติ ผปู กครองนกั เรยี นโรงเรยี นสาธติ
ศษิ ยเกา และบุคคลทว่ั ไป

๔. ดําเนินการจดั ประชมุ คณะกรรมการจดั พิธถี วายผา พระกฐินพระราชทาน
๕. จัดทําหนังสือตอบขอบคณุ ผูรว มสมทบทนุ เปนเจา ภาพพิธถี วายผา พระกฐนิ พระราชทาน
๖. ประสานงานกบั ประธานและกรรมการทกุ ฝาย
ทงั้ น้ี ต้ังแตบดั นี้เปน ตน ไป

สั่ง ณ วนั ที่ ๒๙ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๖๕

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนั ติวัฒนกุล)
อธิการบดมี หาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ