หลักเกณฑ์ในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยด้านอัคคีภัย

หลักเกณฑ์ในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยด้านอัคคีภัยของวัสดุตกแต่งที่ใช้ภายในอาคาร กรมโยธาธิการและผงั เมอื ง หลกั เกณฑ์

ในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัย
ด้านอัคคีภัยของวัสดุตกแต่งที่ใช้ภายในอาคาร

กรมโยธาธิการและผงั เมือง
กระทรวงมหาดไทย
พ.ศ. 2562



หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความปลอดภยั ดา นอัคคีภยั
ของวสั ดตุ กแตงทใี่ ชภ ายในอาคาร

กรมโยธาธิการและผังเมอื ง
กระทรวงมหาดไทย

กรมโยธาธิการและผงั เมอื ง
หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัย
ดา นอคั คภี ัยของวัสดุตกแตงท่ีใชภ ายในอาคาร

ISBN 978-974-458631-5
สงวนลขิ สิทธ์ิตามพระราชบญั ญัตลิ ขิ สิทธิ์ พ.ศ. 2537
โดย สาํ นกั ควบคุมและตรวจสอบอาคาร
กรมโยธาธกิ ารและผงั เมอื ง
ถ.พระราม 6 แขวงพญาไท
เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400
โทร. 0-2299-4321 โทรสาร 0-2299-4321

พมิ พท ่ี: บริษัท ลายเสน ครีเอช่นั จํากดั
98/12 หมู 1 ตาํ บลบางคูเวียง
อาํ เภอบางกรวย จงั หวดั นนทบรุ ี 11130
พิมพค รง้ั ที่ 1 พ.ศ. 2562 จาํ นวน 500 เลม

คํานาํ

อัคคีภัยในอาคาร เปนพิบัติภัย ท่ี สร าง ความ สูญเสีย ตอ ชีวิ ตและ ทรัพ ย สินของประ ช าชน
เปนจํานวนมากในแตละป โดยปญหาการเลือกวัสดุตกแตงภายในอาคารท่ีมีคุณสมบัติดานอัคคีภัยไมเหมาะสม
เชน การใชวัสดุตกแตง ภายในที่มคี ุณสมบัติในการลุกลามไฟไดง าย และกอใหเกิดควันพิษ เปน สาเหตุสําคัญประการหนึ่งที่
ทําใหเกิดอัคคีภยั และสรางความสญู เสยี ดังกลาว

กรมโยธาธิการและผังเมืองโดยสํานักควบคุมและตรวจสอบอาคารซึ่งเปนหนวยงานที่รับผิดชอบ
ในการกําหนดมาตรฐานความปลอดภัยในชีวิตและทรัพยสินท่ีเก่ียวของกับการกอสรางอาคารในประเทศไทย
ไดตระหนักถึงปญหาดังกลาว จึงไดมอบหมายให มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี เปนที่ปรึกษา
เพ่ือดําเนินการศึกษาและรวบรวมขอมูลท่ีเก่ียวของกับขอกําหนดและหลักเกณฑตางๆที่ใชในการประเมิน
ความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงที่ใชภายในอาคารซ่ึงเปนท่ียอมรับในระดับสากล เพื่อนํามาปรับปรุง
ใหเ หมาะสมกับการใชง านภายในอาคารของประเทศไทยและไดจัดทาํ “หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความ
ปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงที่ใชภายในอาคาร” เพื่อใหผูท่ีเกี่ยวของ ไดแก วิศวกร สถาปนิก
และเจา พนักงานทอ งถ่นิ ไดนาํ ไปใชเปนแนวทางในการออกแบบและตรวจประเมนิ คุณสมบตั ิของวัสดุตกแตงภายใน
อาคารใหม ีคุณสมบัติดานอัคคภี ัยท่ีเหมาะสม

กรมโยธาธิการและผังเมือง หวังเปนอยางย่ิงวา “หลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัย
ดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงที่ใชภายในอาคาร” นี้ จะเปนประโยชนตอผูท่ีเกี่ยวของและทําใหอาคารในประเทศไทย
มีความปลอดภยั ดา นอคั คีภัยเพม่ิ มากยงิ่ ขนึ้ และเปนไปตามมาตรฐานสากล

(นายมณฑล สดุ ประเสริฐ)
อธบิ ดกี รมโยธาธกิ ารและผงั เมอื ง



คณะทาํ งานจัดทําหลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดา นอคั คภี ยั
ของวสั ดตุ กแตงท่ีใชภายในอาคาร

หัวหนา คณะทาํ งาน
ผศ.ดร.ชชู ยั สจุ วิ รกลุ

คณะทาํ งานหลัก
1. ดร.ธีระวฒุ ิ มฮู ําหมดั
2. ผศ.ดร.สริ ีรตั น จารจุ ินดา
3. รศ.ดร.ทวิช พูลเงิน
4. รศ.ดร.สุทัศน ลีลาทววี ัฒน
5. นางสาวพรี พร พละพลวี ัลย

คณะผทู รงคุณวฒุ ิ
1. พ.ต.ท.โชคชัย ย้มิ พงษ
2. ดร.ลักษมี ปล่ังแสงมาศ
3. รองศาสตราจารย ดร.สุรชยั รดาการ
4. รองศาสตราจารย ดร.อัครวัชร เลนวารี

คณะทํางานสนบั สนนุ
1. ผศ.ดร.อภินัติ อัชกุล
2. นางสาวแพนวลี เรอื งอยู
3. นางจฑุ ามาศ โกเมนไทย
4. นางกันยานชุ สินสุวรรณกุล
5. นางทิพวรรณ พานิชการ
6. นางตวงพร ชนิ ณะราศรี

คณะกรรมการกํากับดูแลการปฏบิ ัตงิ านของท่ปี รึกษา

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอคั คีภัย
ของวสั ดตุ กแตงทใ่ี ชภายในอาคาร

ประธานกรรมการ
นายสินิทธิ์ บญุ สทิ ธิ์

ผูอาํ นวยการสาํ นักควบคุมและตรวจสอบอาคาร

คณะกรรมการ นายวบิ ลู ย ลีพฒั นากจิ
นายอนวัช บูรพาชน วศิ วกรโยธาเชยี่ วชาญ

วิศวกรโยธาเช่ยี วชาญ

นางสาวสุรีย ประเสรฐิ สุด นายพรชัย สงั ขศ รี
วิศวกรโยธาชํานาญการพิเศษ วิศวกรโยธาชาํ นาญการพเิ ศษ

นายสมโชค เลงวงศ นายทยากร จนั ทรางศุ
วิศวกรโยธาชํานาญการพิเศษ วศิ วกรโยธาชาํ นาญการพเิ ศษ

กรรมการและเลขานุการ กรรมการและผูชว ยเลขานกุ าร
นายวโิ ชติ กนั ภัย นางสาวสุธาสินี อาทิตยเ ทยี่ ง

วิศวกรโยธาชํานาญการ วศิ วกรโยธาปฏิบตั ิการ

นายชานนท โตเบญจพร
วิศวกรโยธาปฏิบัติการ

สารบัญ

เร่อื ง หนา

สวนท่ี 1 ทัว่ ไป

1.1 บทนาํ 1

1.2 วตั ถุประสงค 2

1.3 ขอบเขตของหลักเกณฑ 3

1.4 วัสดตุ กแตงทั่วไปท่ีใชใ นภายในอาคาร 3

1.5 ขอ ยกเวนวัสดุตกแตงอาคารท่ีไมต องทาํ การทดสอบดานอคั คีภยั 17

1.6 การอา งอิงถงึ กฎเกณฑและมาตรฐานฉบบั อน่ื 17

สว นท่ี 2 นยิ ามและสญั ลักษณ

2.1 สมบตั ิทางอคั คภี ัย 19

2.2 ประเภทของอาคาร 20

2.3 ลกั ษณะวสั ดตุ กแตง ทใ่ี ชในอาคาร 24

2.4 สวนประกอบของอาคาร 25

สว นท่ี 3 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบทเ่ี กยี่ วของ

3.1 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบตามลักษณะของวสั ดุตกแตงผวิ ผนัง 31

และผิวฝาเพดานภายใน

การทดสอบการติดไฟ 31

การทดสอบการลามไฟและการกระจายควัน 33

การทดสอบพฤตกิ รรมการเผาไหมข องวัสดตุ กแตง ผวิ ในหอ งทดสอบ 35

3.2 รายละเอียดมาตรฐานการทดสอบตามลักษณะของวัสดุตกแตงผิวพื้นภายใน 38

การทดสอบรงั สคี วามรอ นวกิ ฤติสําหรับวัสดตุ กแตงผวิ พน้ื ภายใน 38

การทดสอบการลามไฟของวัสดปุ ดผิวหนา พนื้ 40

3.3 รายละเอียดมาตรฐานการทดสอบของวัสดุตกแตง ประเภทผา ผามาน 43

ผา แขวน

การทดสอบการลามไฟของวสั ดตุ กแตง ประเภทผา ผามา น ผา แขวน 43

ที่มคี วามหนาแนนนอ ยกวา 700 กรมั ตอตารางเมตร

สารบญั

เร่อื ง หนา

การทดสอบการลามไฟของวสั ดุตกแตง ประเภทผา ผา มา น ผา แขวน 46

ที่มีความหนาแนน ตง้ั แต 700 กรมั ตอ ตารางเมตรขึ้นไป

3.4 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบวสั ดุตกแตง ประเภทเฟอรน ิเจอร 48

3.5 มาตรฐานอนื่ ๆ ทเี่ กยี่ วของกบั การทดสอบสมบตั ทิ างอัคคีภยั ของวสั ดุตกแตง 55

สว นท่ี 4 ขอกาํ หนดของวัสดุตกแตงผิวผนังและผวิ ฝาเพดานภายใน

4.1 การตา นไฟและเสถียรภาพของวัสดุ 69

4.2 ขอกาํ หนดวัสดุที่ไมตดิ ไฟ 69

4.3 ขอ กาํ หนดของวสั ดุตกแตงผวิ ผนังและผวิ ฝา เพดานภายใน 70

4.4 ขอกาํ หนดการใชวัสดตุ กแตง ท่ีสอดคลอ งกบั ลักษณะการใชอาคาร 72

4.5 ขอ กาํ หนดเพิ่มเตมิ เก่ยี วกบั การใชว สั ดุตกแตงผวิ ผนงั และผวิ ฝาเพดานภายใน 73

4.6 การใชว สั ดุตกแตง ภายในกบั องคประกอบของอาคารท่ีมีอัตราการทนไฟ 76

หรือไมติดไฟ

สวนที่ 5 ขอกําหนดของวสั ดุตกแตงผิวพื้นภายใน

5.1 ท่วั ไป 81

5.2 ขอ กําหนดของการทดสอบ 81

5.3 ขอ กําหนดการใชวัสดุตกแตงผวิ พ้นื ภายในที่สอดคลอ งกบั สว นประกอบ 83

ของอาคาร

สวนท่ี 6 ขอกาํ หนดเกี่ยวกบั การใชวัสดุท่ีติดไฟไดใ นพนื้

6.1 ท่ัวไป 85

6.2 ขอกาํ หนดของการกอ สรางระบบตง 85

6.3 ขอกําหนดการใชพ น้ื ที่ตกแตง ดว ยไม 85

6.4 ขอกาํ หนดการใชแ ผนวสั ดุฉนวน 86

สารบัญ
เร่ือง หนา

สว นที่ 7 ขอกําหนดวัสดตุ กแตง ประเภทผามาน ผา แขวน บวั และวัสดุ

ประดบั อืน่ ๆ

7.1 ขอ กาํ หนดทั่วไป 87

7.2 วัสดตุ กแตง ประเภทติดไฟได 87

7.3 ขอกําหนดเกย่ี วกับเกณฑการยอมรบั ดว ยการทดสอบ 88

7.4 การใชวัสดุตกแตงขอบและบัวเชิงผนังภายใน 89

7.5 การใชวสั ดุตกแตงขอบภายในที่ทําจากพลาสตกิ ประเภทโฟม 89

7.6 การใชวัสดุพลาสตกิ ไพรอกซิลีน 90

สว นที่ 8 ขอกําหนดวัสดุฉนวนกันความรอ นและปองกนั เสยี ง

8.1 ขอ กาํ หนดทั่วไป 91

8.2 วสั ดฉุ นวนที่มกี ารติดต้ังแบบปด (concealed installation) 93

8.3 วสั ดุฉนวนท่มี ีการตดิ ต้งั แบบเปด หรือแบบเปลือย (exposed installation) 95

8.4 ฉนวนออนท่มี ีการติดต้งั แบบพน (loose-fill insulation) 96

8.5 วัสดุฉนวนหลงั คา 96

8.6 วสั ดุฉนวนเสน ใยเซลลโู ลสแบบพน 97

8.7 วัสดฉุ นวนสําหรับหมุ ทอ 97

สวนที่ 9 ขอกําหนดเฟอรนิเจอร

9.1 ขอกาํ หนดการทดสอบอคั คีภัยของเฟอรนเิ จอร 99

9.2 ขอ กาํ หนดเพ่ิมเตมิ เกีย่ วกับวัสดเุ ฟอรน ิเจอร 100

9.3 เกณฑกาํ หนดของการทดสอบสมบตั ทิ างอัคคีภัยของวสั ดเุ ฟอรนิเจอร 100

เอกสารอา งอิง 103

ภาคผนวก ก สัญลักษณแ ละความหมายของอาคาร 109

ภาคผนวก ข สรุปหลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดาน 115

อัคคีภยั ของวสั ดุตกแตง ทใ่ี ชภ ายในอาคาร

ภาคผนวก ค ตารางสรุปการตรวจประเมนิ รบั รองความปลอดภยั ดาน 121

อคั คีภยั ของวสั ดตุ กแตง



สว นท่ี 1 ทว่ั ไป

1.1 บทนํา

อัคคีภัยในอาคารเปนวิบัติภยั ท่ีสรางความสญู เสียตอ ชีวิตและทรัพยสนิ ของประชาชนเปนจํานวนมาก
ในแตละป ดังจะเหน็ ไดจ ากความสญู เสียในเหตกุ ารณอ ัคคีภัยคร้ังใหญที่ผา นมาของประเทศ เชน เหตเุ พลิงไหม
ในโรงภาพยนตรเ มเจอรปนเกลา วนั ท่ี 28 กรกฎาคม 2558 โดยตน เพลงิ เกดิ ข้ึนบรเิ วณโรงภาพยนตรท ่ี 7 ช้ัน 4
กอนจะลุกลามไปบริเวณอ่ืน สาเหตุของการเกิดเพลิงไหมมาจากปายไฟในโรงภาพยนตร เกิดการลัดวงจร
จนเกิดประกายไฟ และตกลงมาบนพ้ืนท่ีเปนพรมและเฟอรนิเจอรจนทําใหเกิดไฟลุกไหมขึ้นอยางรวดเร็ว
โชคดีที่ไมมีผูใดไดรับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต อยางไรก็ตาม มีบางเหตุการณที่กอใหเกิดการเสียชีวิต
เชน เหตุการณเพลิงไหมโรงงานตุกตาเคเดอร เม่ือวันท่ี 10 พฤษภาคม พ.ศ.2530 มีผูเสียชีวิตทั้งสิ้น 188 ราย
เหตุการณเพลิงไหมโรงแรมรอยัลจอมเทียน เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2540 มีผูเสียชีวิตทั้งส้ิน 91 ราย
และเหตุการณเพลิงไหมสถานบันเทิงซานติกาผับ เมื่อวันท่ี 1 มกราคม พ.ศ.2552 ทําใหมีผูเสียชีวิตทั้งสิ้น 64 ราย
โดยสาเหตุสําคญั ประการหน่ึง ทีท่ าํ ใหเกดิ อัคคีภัยและสรา งความสูญเสยี ดงั กลาว ไดแ ก ปญ หาการใชว สั ดุตกแตง
ภายในอาคารท่มี ีคุณลกั ษณะไมเหมาะสมดานอัคคภี ัย เชน การใชว ัสดุตกแตงภายในทีม่ ีสมบตั ิในการลุกลามไฟ
ไดงาย และกอใหเกิดควันจํานวนมาก ซ่ึงทุกภาคสวนท่ีเกี่ยวของควรมีมาตรการปองกันอัคคีภัยที่เหมาะสม
เพ่ือไมใหเกดิ ความสญู เสยี ในลักษณะดังกลาวนข้ี ้นึ ไดอ ีก

กรมโยธาธิการและผังเมืองซึ่งเปนหนวยงานท่ีรับผิดชอบในการกําหนดมาตรการกํากับดูแล
ค ว า ม ป ล อ ด ภั ย ใ น ชี วิ ต แ ล ะ ท รั พ ย สิ น ที่ เ กี่ ย ว ข อ ง กั บ ก า ร ก อ ส ร า ง แ ล ะ ก า ร ใ ช อ า ค า ร ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย
ไดตระหนักถึงปญหาดังกลาว จึงไดออกกฎกระทรวงกําหนดประเภทอาคารที่ตองจัดใหมีผูตรวจสอบอาคาร
พ.ศ. 2548 [1] ซ่งึ ออกตามพระราชบัญญตั ิควบคมุ อาคาร พ.ศ. 2522 มาตรา 32 ทวิ [2] โดยไดกําหนดประเภท
อาคารที่ตองจัดใหมีผูตรวจสอบดานวิศวกรรมหรือผูตรวจสอบดานสถาปตยกรรมทําการตรวจสอบความ
ปลอดภัยของโครงสรางและอ่ืนๆ รวมถึงความปลอดภัยดานอัคคีภัย ซ่ึงอาคารเหลานี้เปนอาคารท่ีใชสําหรับ
ชุมนุมคน ประกอบไปดวย โรงมหรสพ โรงแรมที่มีจํานวนหองพักต้ังแต 80 หองข้ึนไป สถานบริการที่มีพ้ืนที่
ต้ังแต 200 ตารางเมตรขึ้นไป อาคารอยูอาศยั รวมทีม่ ีพน้ื ทต่ี ั้งแต 2,000 ตารางเมตรขึ้นไป และโรงงานทม่ี ีพ้ืนท่ี
ใชสอยตั้งแต 5,000 ตารางเมตรข้ึนไป นอกจากนี้ อาคารบางประเภทท่ีมีความเสี่ยงตออัคคีภัยสูง
ไดม ีการกําหนดสมบตั ดิ านอคั คีภยั ของวสั ดทุ ใี่ ชภ ายในอาคาร ไดแก กฎกระทรวงวา ดว ยการอนญุ าตใหใชอ าคาร
เพ่ือประกอบกิจการโรงมหรสพ ประเภทและระบบความปลอดภัยของโรงมหรสพ และอัตราคาธรรมเนียม
สําหรับการอนุญาตใหใชอาคารเพ่ือประกอบกิจการโรงมหรสพ พ.ศ. 2550 [3] ไดกําหนดใหใชวัสดุท่ีใช
ภายในโรงมหรสพ และทางเดินภายนอกโดยรอบอาคาร ตองเปนวัสดุที่มีอัตราการลามไฟไมเกิน 75
และอัตราการกระจายควันไมเกนิ 450 ตามมาตรฐาน NFPA 101-2000 [4] และกฎกระทรวงกาํ หนดประเภท
และระบบความปลอดภัยของอาคารที่ใชเพื่อประกอบกิจการเปนสถานบริการ พ.ศ. 2555 [5] ไดกําหนด
ใหการใชวสั ดุตกแตง ผิวผนงั และฝาเพดานท่ใี ชภ ายในสถานบรกิ ารจะตองเปน วัสดทุ ี่ติดไฟหรือลกุ ไหมทอี่ ุณหภูมิ

หลักเกณฑในการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอคั คภี ัยของวสั ดตุ กแตงที่ใชภ ายในอาคาร หนาท่ี 1

ไมนอยกวา 750 องศาเซลเซียสขึ้นไป หรือเปนวัสดุท่ีมีดัชนีการลามไฟไมเกิน 75 และดัชนีการกระจายควัน
ไมเกิน 450 และกําหนดใหผนังท่ีก้ันระหวางสถานบริการและกิจการการใชอาคารประเภทอื่นตองเปน
ผนังทนไฟท่ีมีอัตราการทนไฟไมนอยกวาสองช่ัวโมง ซึ่งการกําหนดดังกลาวเปนไปตามเปนไปตามมาตรฐาน
วาดวยวัสดุและการทดสอบของกรมโยธาธิการและผังเมือง หรือมาตรฐานอื่นที่คณะกรรมการควบคุมอาคาร
ใหก ารรบั รอง

จากกฎหมายทเ่ี ก่ยี วของกับอคั คภี ัยของวสั ดุตกแตง ภายในขางตน พบวา ยงั ขาดการบงั คับใชก ฎหมาย
ดังกลา วกบั อาคารทุกประเภท อีกทงั้ ยังขาดการกาํ หนดสมบัติดานอคั คภี ยั ของวัสดุตกแตงภายในแตละประเภท
และลักษณะการใชงาน อันทําใหเกิดประเด็นปญหาวาวัสดุตกแตงภายในอาคารท่ีมีหลายประเภท ควรมีสมบัติ
ดานอัคคภี ัยท่ีเหมาะสมกับลักษณะการใชง านและประเภทอาคารใด ดังนัน้ หากประเทศไทยมีขอกําหนดสมบัติ
ดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงแลวจะชวยใหการออกแบบ การควบคุม การกํากับดูแล และการใชงานอาคาร
เปนไปอยางถกู ตองและปลอดภยั นอกจากน้ยี ังเปนการสนบั สนุนสงเสรมิ การผลิตวสั ดตุ กแตง ที่ใชภายในอาคาร
ของประเทศไทยใหสามารถแขงขันในระดับสากลไดอีกดวย ดังนั้นสํานักควบคุมและตรวจสอบอาคาร
กรมโยธาธิการและผังเมือง จึงจัดใหมีการศึกษา จัดทําและรวบรวมขอมูลสมบัติเกี่ยวกับความปลอดภัย
ดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงท่ีใชภายในอาคารประเภทตางๆ ท่ีใชในการกอสรางอาคารของประเทศไทย
สําหรับใหผูเกี่ยวของนําไปใช และไดจัดทําหลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัย
ของวสั ดตุ กแตง ทใ่ี ชภ ายในอาคารฉบับนี้

ประสิ ทธิ ภ าพ ขอ งวั สดุ ต ก แต ง ต อ ก ารต าน ท าน ก าร เกิ ดอั คคี ภั ยเป น ป จจั ยหลั ก ใน ก าร ค ว บ คุ ม
การกําเนิดของไฟ (Fire Growth) และการลุกลามของควันไฟภายในตัวอาคาร ดังน้ันการกําหนดการใชวัสดุตกแตง
และวัสดุที่ใชประดับภายในอาคาร โดยการควบคุมการเลือกใชวัสดุตกแตงและวัสดุที่ใชประดับภายในอาคาร
ให มีสมบัติสอดคลอง กับดัชนีก าร ลามไ ฟ (Flame Spread Index) และ ดั ชนีก าร ก ร ะ จาย ควั น
(Smoke Development Index) ท่ีสัมพันธกับอันตรายจากอัคคีภัยที่เกิดจากการใชงานในอาคาร
ประเภทตางๆ โดยทําการประเมินประสิทธิภาพของวัสดุที่เปนไปตามขอกําหนดมาตรฐานการทดสอบ
ของกรมโยธาธิการและผงั เมือง หรือมาตรฐานการทดสอบที่เปนสากล เชน มาตรฐานของประเทศสหรฐั อเมริกา
และสหราชอาณาจักร

เนือ้ หาในหลกั เกณฑฉบบั น้ปี ระกอบไปดวย 9 สวน โดยสว นท่ี 1 กลา วถึงที่มา วตั ถปุ ระสงค ขอบเขต
ของหลักเกณฑ รวมถึงรายละเอียดของวัสดุตกแตงภายในประเภทตางๆ ที่ใชในประเทศไทย สวนที่ 2
เปนคํานิยาม และสัญลักษณตางๆ ที่ใช รวมถึงสมบัติของวัสดุทางดานอัคคีภัยท่ีตองทดสอบ สวนที่ 3
อธิบายถึงวิธีการทดสอบดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงภายในอาคารที่สําคัญ สวนที่ 4 กลาวถึงขอกําหนด
การติดไฟ การลามไฟ และการกระจายควันของวัสดุตกแตงผิวผนังและผิวฝาเพดานภายในอาคาร
ตามประเภทการใชงานของอาคาร สวนที่ 5 กลาวถึงขอกําหนดการติดไฟจากการแผรังสีความรอน
และการลามไฟของวัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายในอาคาร สวนที่ 6 กลาวถึงขอกําหนดการใชวัสดุท่ีติดไฟไดในพื้น
สวนที่ 7 กลาวถึงขอกําหนดวัสดุตกแตงประเภทผามาน ผาแขวน บัว และวัสดุประดับอ่ืนๆ สวนที่ 8 กลาวถึง

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอัคคีภัยของวสั ดตุ กแตงทีใ่ ชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 2

ขอกําหนดวสั ดุฉนวนกันความรอนและปองกนั เสยี งที่ใชภายในอาคาร และสุดทา ยสวนท่ี 9 กลา วถึงขอกําหนด
ของเฟอรนเิ จอรทีใ่ ชภ ายในอาคาร

1.2 วตั ถุประสงค

การจัดทําหลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตง
ท่ีใชภายในอาคารฉบับนี้มีวัตถุประสงคเพื่อใหผูที่เก่ียวของ ไดแก ผูออกแบบอาคาร พนักงานทองถิ่น
ท่ีตรวจสอบอาคาร รวมถึงผูใชงานอาคาร ไดมีการเลือกใชวัสดุตกแตงภายในอาคารและปฏิบัติที่เกี่ยวกับ
ความปลอดภัยดานอัคคภี ัยภายในอาคารไดอ ยางถกู ตอง และเปนไปในทศิ ทางเดียวกัน

1.3 ขอบเขตของหลกั เกณฑ

ขอบเขตของหลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตง
ท่ีใชภายในอาคารฉบับน้ี มดี งั ตอไปน้ี

1) วัสดุตกแตง ภายในอาคาร ประกอบไปดว ย วัสดตุ กแตงผิวผนังและผิวฝา เพดานภายใน วัสดุตกแตง
ผิวพื้นภายใน วสั ดุท่ตี ดิ ไฟไดในพืน้ วัสดุตกแตง ประเภทผา มา น ผา แขวน บัว และวัสดุประดับอ่นื ๆ
วัสดุฉนวนกันความรอนและปอ งกนั เสยี ง และเฟอรน ิเจอรท ่ีใชภายในอาคาร

2) หลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตงที่ใชในอาคาร
สามารถใชสําหรับอาคารทุกประเภท ท้ังนี้ไมรวมถึงอาคารหรือสวนหนึ่งสวนใดของอาคาร
ท่ีใชเปนที่พักอาศัยขนาดเล็ก (สูงไมเกิน 3 ชั้น) ซึ่งประกอบดวย บานเดี่ยว บานแฝด หองแถว
และบานแถว

3) ขอกําหนดของหลักเกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวัสดุตกแตง
ที่ใชในอาคารฉบับน้ี เปนเพียงขอแนะนําในการเลือกใชวัสดุตกแตงภายในอาคารใหมีความปลอดภัย
เปนไปตามมาตรฐานสากล ซ่ึงสอดคลองกับขอบังคับที่ใหไวใน International Building Code
(IBC) 2018 [6] ของประเทศสหรฐั อเมริกา

1.4 วสั ดุตกแตง ทว่ั ไปท่ใี ชใ นภายในอาคาร

การใชวัสดุตกแตงภายในอาคาร จะตองคํานึงถึงความมั่นคงแข็งแรง ความปลอดภัยท่ีเก่ียวกับอัคคีภัย
การรวงหลน การสาธารณสุข รวมถึงการรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม หากการใชวัสดุตกแตงภายในอาคาร
มีผลตอความปลอดภัยดังกลาวน้ัน การใชวัสดุน้ันตองไดรับการรับรองหรือผานการทดสอบจากหนวยงานรับรอง
ทเี่ ชือ่ ถือได

นอกจากนี้วัสดุตกแตงภายในอาคาร ตองไมกอใหเกิดสารแขวนลอยในอากาศ หรือเกิดฝุน
ท่ีเปนอันตรายตอสุขภาพของผูใชงานอาคาร เชน ใยหิน ซิลิกา หรือใยแกว ยกเวนแตมีการฉาบหุม
หรือปดผิวของวัสดุน้ันไมใหสารแขวนลอยหรือฝุนฟุงกระจายจึงจะสามารถนํามาใชงานได อีกท้ังวัสดุตกแตง

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอคั คีภยั ของวสั ดุตกแตงที่ใชภ ายในอาคาร หนาท่ี 3

ทใี่ ชภ ายในอาคารตองไมปลอยสารอนิ ทรียระเหยงาย (volatile organic compounds) ในปรมิ าณท่กี อใหเกิดอนั ตราย
ตอสขุ ภาพของผูใ ชงานอาคาร

วัสดุตกแตงอาคารท่ีสามารถหาซื้อไดในทองตลาดแบงออกเปน 2 ประเภทตามสมบัติการติดไฟ
ดงั ตอ ไปนี้

1. วัสดุท่ีไมติดไฟ (non-combustible materials) คือ วัสดุท่ีมีสมบัติไมติดไฟ ตามการทดสอบ
การติดไฟตามมาตรฐาน มยผ. 8208-52 [7] หรือ ASTM E136 [8] ซึ่งสามารถนํามาใชเปนวัสดุตกแตงภายในอาคารได
โดยไมจ าํ เปน ตองมกี ารทดสอบสมบัติทางอคั คีภัย วัสดเุ หลา นไ้ี ดแ ก คอนกรีต กระเบอ้ื งเซรามิค กระจก เปน ตน
ดังแสดงตัวอยา งของวสั ดใุ นตารางท่ี 1.1

2. วัสดุติดไฟ (combustible materials) คือ วัสดุท่ีมีสมบัติไมผานการทดสอบการติดไฟ
ตามมาตรฐาน มยผ. 8208-52 [7] หรือ ASTM E136 [8] ไดแก ไมเทียม แผนซับเสียง พรม หญาเทียม
แผนโลหะคอมพอสิต และวัสดุตกแตงประเภทผา สิ่งทอ หนังเทียม ดังแสดงในตารางที่ 1.2 วัสดุเหลาน้ี
อาจไมเหมาะสมแกการนํามาใชงานเปนวัสดุตกแตงภายในอาคาร โดยถาหากจําเปนตองนํามาใชเปนวัสดุตกแตง
ภายในอาคาร ตองทําการทดสอบสมบัติทางอัคคีภัยตามมาตรฐานการทดสอบตางๆ ซ่ึงขึ้นอยูกับการใชงาน
ดังจะกลาวถงึ ในบทตอไป

นอกจากนี้ยังมีวัสดุที่คาดวาไมติดไฟ ซึ่งจําเปนตองนําไปทดสอบสมบัติการติดไฟตามมาตรฐาน
มยผ. 8208-52 หรือ ASTM E136 กอน เพ่ือพิสูจนวาไมติดไฟ ตัวอยางวัสดุเหลาน้ีไดแก แผนยิปซัม
แผน ซเี มนตเสรมิ ใยไม อคสู ตกิ บอรด ดังแสดงในตารางที่ 1.3

หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอัคคภี ัยของวัสดุตกแตงท่ีใชภ ายในอาคาร หนา ที่ 4

ตารางที่ 1.1 ตวั อยางวัสดุที่ไมต ิดไฟ (non-combustible materials)

วัสดุ รายละเอียด บรเิ วณที่ใชงาน
ผนัง เพดาน พื้น
กระเบื้องเซรามกิ
/-/
ผลติ จากดนิ ซ่งึ นํามาเผา
ผานความรอนสูง
และเคลือบผิว ไมติดไฟ
มที ัง้ สําหรับปพู นื้ และปูผนัง

หนิ แกรนติ

เปน หินธรรมชาติ
มคี วามแข็งแรงทนทาน / - /
ไมต ิดไฟ

หินขดั ผลิตจากปนู ซเี มนตข าว
และหนิ เกล็ดผสมกนั
และขัดหนาพื้นผิวใหเรียบ
ลวดลายจะเกิดจากขนาด สี / - /
และรปู รา งของหินเกลด็
มีความแข็งแรง ดูแลรักษางาย
ไมต ิดไฟ

หลักเกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอัคคีภยั ของวัสดุตกแตงทใ่ี ชภายในอาคาร หนา ที่ 5

ตารางที่ 1.2 ตัวอยา งวัสดุตกแตงทต่ี ิดไฟ (combustible materials) บริเวณทีใ่ ชงาน
วสั ดุ รายละเอยี ด ผนงั เพดาน พน้ื

ไมจรงิ
สว นใหญเปน ไมเนอ้ื แข็ง
หรอื ไมทีม่ ลี วดลาย
นยิ มใชป ูพ้นื และทาํ ผนัง / / /
นยิ มใชเ นือ่ งจากลวดลาย
สวยงาม

ไมปารเ กต เปน ไมช ้ินเล็กๆ เรียงตอกัน

ใหเ ปน ลวดลายที่สวยงาม

ทําจากไมจ ริง --/

เคลอื บผวิ ดวยเชลแล็ค

หรอื สยี อมไม นิยมใชป พู นื้

นยิ มใชใ นปจจุบนั เนื่องจาก

ไมเทียม มลี วดลายสวยงาม

เหมือนไมจรงิ มีหลายประเภท

แบงตามวตั ถดุ ิบท่ใี ชในการ

ผลิต เชน / / /
- เสนใยเซลลูโลสผสมกับ

ซีเมนตเ พสต

- ผงไมผ สมกับพลาสตกิ
- ชิน้ ไมข นาดเลก็ ผสมกับ

ซีเมนตเพสต

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวสั ดตุ กแตงท่ีใชภายในอาคาร หนาที่ 6

ตารางท่ี 1.2 (ตอ) ตัวอยางวัสดตุ กแตง ที่ตดิ ไฟ (combustible materials)
บรเิ วณทีใ่ ชงาน

วสั ดุ รายละเอียด
ผนงั เพดาน พ้ืน

กระเบ้ืองยาง

ผลติ จากพีวซี ีเรซนิ
เปน แผน มีความหนาตา งๆ กนั - - /
มีลวดลายสวยงาม

ไมอดั เกิดจากการรวมเศษไม
เขาดว ยกัน โดยการฝาน (slice)

ใหไ ดช้ินไมบ างๆ

หนาต้ังแต 1 ถงึ 4 มิลลเิ มตร / / /

แลว นํามาอัดติดกันโดยใชกาว

เปน ตัวประสานใหเ ปน แผน

มหี ลายความหนา

แผน ซับเสียง (acoustic foam)

เปนวสั ดุโฟม ใชไดทงั้ ฝา

และผนงั มสี มบัติซบั เสียง

ลดเสยี งสะทอ น //-

มที ้ังแบบเปน หลุมรงั ไข

และแบบเรยี บ

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอคั คภี ัยของวสั ดตุ กแตงทใี่ ชภ ายในอาคาร หนาท่ี 7

ตารางท่ี 1.2 (ตอ ) ตวั อยา งวัสดตุ กแตง ท่ีติดไฟ (combustible materials) บริเวณที่ใชง าน
วัสดุ รายละเอียด ผนงั เพดาน พน้ื

แผน ซบั เสียงความหนาแนน สูง เปนวสั ดุโฟมความหนาแนนสงู

กวาแบบรงั ไข

นิยมใชป พู ื้นเพอ่ื ดดู ซบั เสียง - - /
ในหองเลนดนตรี รับแรงกระแทก

ในหองออกกําลงั กาย ตดิ ไฟ

และลามไฟ

แผนโฟมพอลเิ อทิลนี

แผน โฟมพอลิเอทิลนี เปน วัสดุ
สําหรับซับเสียง ลดเสียงสะทอน / / -
นยิ มใชบ ุผนงั ติดไฟและลามไฟ

หญา เทยี ม ทํามาจากเสน ใยสังเคราะห

ทาํ ใหด ูเหมือนหญา ธรรมชาติ

มักใชก บั สนามกฬี าในรม

สนามหญาตามท่ีพักอาศัย /-/

และนยิ มนําไปตกแตงพนื้ และผนงั

ภายในบาน ดูแลรักษางา ย ติดไฟ

และลามไฟ

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คีภัยของวัสดุตกแตงทีใ่ ชภ ายในอาคาร หนาท่ี 8

ตารางท่ี 1.2 (ตอ) ตัวอยา งวัสดตุ กแตง ทีต่ ดิ ไฟ (combustible materials) บรเิ วณทใี่ ชง าน
วัสดุ รายละเอียด ผนัง เพดาน พน้ื

กระดาษปดฝาผนงั (wallpaper) ทาํ จากวัสดตุ ิดไฟหลายประเภท

เชน กระดาษ ผา ไวนิล

นิยมใชป ด ผิวผนังภายในอาคาร / / -
ท่ีเปนปูนฉาบ ผนงั ยปิ ซัม

หรือผนังไมอัด เพอื่ ความสวยงาม

มีความหนาแตกตางกนั

พรม เปน วสั ดทุ อจากเสนใย

เชน ผา ขนสัตว ใยสงั เคราะห

นิยมใชปูพน้ื หรอื บผุ นงั ภายใน / - /
อาคารเพ่ือความสวยงาม

ลดการสะทอ นของเสยี ง

และเพ่ือความอบอนุ

แผน โฟมปพู นื้ อเนกประสงค

ทาํ จาก PVC

มีลกั ษณะออนนมุ ใชป ูพ้ืนเพอ่ื น่งั - - /
นอน รองคลานสาํ หรบั เดก็

หรือตกแตงเพอื่ ความสวยงาม

หลักเกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คภี ยั ของวัสดุตกแตงที่ใชภายในอาคาร หนาท่ี 9

ตารางท่ี 1.2 (ตอ ) ตัวอยางวสั ดุตกแตง ประเภทผา และหนงั เทยี ม บรเิ วณท่ีใชง าน
วสั ดุ รายละเอียด วัสดุซบั เสยี ง เฟอรนิเจอร ผา มา น

ผา เปนผาสวยงามชนิดตางๆ

เชน ผาสักหลาด ผา กาํ มะหยี่

ใชใ นการตกแตงผนัง / //
รวมถึงหุมวัสดซุ ับเสียง

ประเภทตางๆ เพอื่ ความสวยงาม

หนงั เทียม เปน วสั ดทุ ่ที ําเลียนแบบหนังแท
มีทั้งผลิตจาก PU และ PVC
มสี ีสันสวยงาม / /-
นิยมใชหุม เฟอรน เิ จอร

ฟองนํ้า

ผลิตจากพอลิยูริเทน

มีลกั ษณะนมุ ใชเปนวสั ดุ / /-
ซับเสียง หรอื ทําเปนเบาะ

สําหรบั เกา อี้ โซฟา

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภยั ของวัสดุตกแตงทใ่ี ชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 10

ตารางท่ี 1.3 ตวั อยา งวสั ดตุ กแตงท่ีคาดวา ไมต ดิ ไฟ

วสั ดุ รายละเอยี ด บรเิ วณทีใ่ ชง าน
ผนังและเพดาน พน้ื
แผน ยิปซมั ผลติ จากแรย ปิ ซัม มลี ักษณะแขง็
แตเปราะ มสี มบตั ิไมต ดิ ไฟ ทนไฟ /-
เปน ที่นิยมในการใชเปน วัสดุตกแตง
ผวิ ผนงั และผิวฝาเพดานภายใน
เนือ่ งจากนํ้าหนกั เบา

ใยแกว (glass wool) เกิดจากการหลอมละลาย และแข็งตัว / -
ใยหนิ (rock wool) ของซลิ ิกา นยิ มใชในการทําฉนวน -
ตา งๆ เชน ฉนวนกันความรอน
ฉนวนไฟฟา และฉนวนกนั เสยี ง
มีหลายความหนาแนน
ขน้ึ อยกู บั การใชงาน

ผลิตจากหินภเู ขาไฟ โดยถูกทําให /
เปน เสนใยคลา ยขนสัตว
นิยมนาํ มาทาํ เปนฉนวนกนั ไฟ
ฉนวนกันความรอนและปอ งกันเสียง

อคูสติกบอรด

ผลติ จากใยแร (mineral fiber) / -
ลกั ษณะแขง็ แตเ ปราะ เปนรพู รนุ
ใชไ ดท ั้งฝา และผนงั
มสี มบตั ซิ ับเสียง ลดเสียงสะทอน

หลักเกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอคั คภี ัยของวัสดุตกแตงท่ใี ชภายในอาคาร หนา ท่ี 11

จากสถิติการเกิดอัคคีภัยในประเทศไทย พบวาสถานบริการและโรงมหรสพเปนประเภทอาคาร
ที่มีความเสี่ยงตอการเกิดอัคคีภัย และมีความเสียหายจากทรัพยสินและชีวิตมนุษยจากการเกิดอัคคีภัย
มากกวาอาคารประเภทอื่น จากการสํารวจและเก็บขอมูลการใชวัสดุตกแตงในอาคารสถานบริการ
และโรงมหรสพท้ังภายในกรุงเทพฯ และตางจังหวัด จํานวน 24 แหง ซึ่งผลการสํารวจพบวาสถานบริการ
และโรงมหรสพมีการใชวัสดุตกแตงผิวผนังและผิวฝาเพดานภายใน ผิวพ้ืนภายใน และเฟอรนิเจอร
อยางหลากหลายและมคี วามเสีย่ งตอการเกิดอคั คีภัยอยา งมาก ดงั แสดงในรปู ท่ี 1.1 ถงึ รปู ที่ 1.9

1. วัสดุตกแตงผิวผนงั ภายใน
จากการสํารวจพบวา วัสดุตกแตงผิวผนังภายในทั้งในสถานบริการและโรงมหรสพ สวนใหญเปนวัสดุติดไฟ
คิดเปนรอยละ 59 (ในสถานบริการ) และรอยละ 80 (ในโรงมหรสพ) สวนการตกแตงดวยวัสดุไมติดไฟ
คดิ เปน รอ ยละ 41 (ในสถานบรกิ าร) และรอ ยละ 20 (ในโรงมหรสพ) ดงั แสดงในรปู ที่ 1.1
ดังน้ันจะเห็นวา สถานบริการและโรงมหรสพเปนประเภทอาคารที่มีความเส่ียงตอการเกิดอัคคีภัยอยางมาก
เน่ืองจากใชวัสดุตกแตงท่ีติดไฟและลามไฟเปนสวนใหญ และวัสดุเหลาน้ีหาซ้ือไดโดยทั่วไป และขาดผลการทดสอบ
ดานอคั คภี ัยทเ่ี ปนมาตรฐานสากล

ไมติดไฟ ตดิ ไฟ ไมต ดิ ไฟ
41% 59% 20%

ติดไฟ
80%

สถานบริการ โรงมหรสพ

รูปท่ี 1.1 แผนภมู ิแสดงประเภทของวสั ดตุ กแตงผิวผนงั ภายในสถานบริการและโรงมหรสพ

วัสดุติดไฟท่ีเปนวัสดุตกแตงผิวผนงั ภายในท่ีพบสวนใหญในสถานบริการคือ ไมอัด/ไมอัดฟอรเมการ
และโครงไมคิดเปน รอยละ 25 วอลเปเปอรตดิ บนไมอ ัดและโครงไมคิดเปนรอยละ 15 ไมจ ริงคิดเปนรอยละ 13
และวสั ดซุ บั เสยี งหุมดวยผา ตดิ บนโครงไมค ิดเปน รอ ยละ 12 ดังแสดงในรปู ที่ 1.2

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภยั ของวสั ดตุ กแตงท่ีใชภายในอาคาร หนา ท่ี 12

1% 25%
5% 5% 2%

10%

9% 15%
3% 13%

12%

ไมอ ัด/ไมอ ัดฟอรเมการ+ โครงไม วอลเปเปอร+ไมอดั +โครงไม ไมจริง
วสั ดซุ ับเสียง หมุ ดวยผา+โครงไม ไมเ ทยี ม แผน โฟมซบั เสยี ง
วสั ดุซบั เสยี ง หุมดวยหนังเทียม+โครงไม สติกเกอร วอลเปเปอร+ยิปซ่ัม
หญาเทียม โฟม

รูปท่ี 1.2 แผนภมู แิ สดงวัสดตุ กแตง ผิวผนังภายในทีต่ ิดไฟของสถานบรกิ าร

วัสดุตดิ ไฟท่เี ปนวัสดตุ กแตงผิวผนงั และผิวฝา เพดานภายในท่ีพบสวนใหญใ นโรงมหรสพคอื วัสดซุ ับเสียง
หุมดวยผาและโครงไมคิดเปนรอยละ 48 ผาสักหลาดติดบนไมอัดและโครงไมคิดเปนรอยละ 18 ไมอัดติดบนโครงไม
คดิ เปนรอยละ 12 และไมจรงิ คิดเปนรอ ยละ 7 ดงั แสดงในรปู ที่ 1.3

2% 2%
4%

7%
7%

12% 48%

18%

วัสดซุ บั เสียง หุมดวยผา +โครงไม ผา สักหลาด+ไมอดั +โครงไม ไมอ ัด+โครงไม

ไมจริง วอลเปเปอร+ ไมอ ัด+โครงไม ยิปซั่ม

แผน ยาง+ไมอ ดั +โครงไม วีวา บอรด

รปู ที่ 1.3 แผนภูมิแสดงวสั ดุตกแตง ผวิ ผนงั ภายในทตี่ ดิ ไฟของโรงมหรสพ

หลกั เกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคภี ัยของวสั ดุตกแตงท่ีใชภายในอาคาร หนาที่ 13

2. วัสดุตกแตงผวิ ฝา เพดานภายใน
จากการสํารวจพบวา วัสดุตกแตงผิวผนังภายในทั้งในสถานบริการและโรงมหรสพ สวนใหญเปนวัสดุติดไฟ
คิดเปนรอยละ 87 (ในสถานบริการ) และรอยละ 78 (ในโรงมหรสพ) สวนการตกแตงดวยวัสดุไมติดไฟ

คิดเปนรอยละ 13 (ในสถานบริการ) และรอ ยละ 22 (ในโรงมหรสพ) ดังแสดงในรูปท่ี 1.4

ไมติดไฟ ไมต ิดไฟ
13% 22%

ตดิ ไฟ ติดไฟ
87% 78%

สถานบริการ โรงมหรสพ

รปู ท่ี 1.4 แผนภูมิแสดงวสั ดุตกแตง ผวิ ฝาเพดานภายในสถานบรกิ ารและโรงมหรสพ

วัสดุติดไฟที่เปนวัสดุตกแตงผิวฝาเพดานภายในที่พบสวนใหญในสถานบริการคือ แผนยิปซั่ม

คิดเปนรอยละ 50 ไมอัดหรือไมอัด OSB คิดเปนรอยละ 13 แผนโฟมซับเสียงคิดเปนรอยละ 11 และฉนวนใยแกว

คดิ เปนรอยละ 7 ดงั แสดงในรูปท่ี 1.5 50% แผนยิปซ่ัม
5% 4% 4% 2% ไมอ ดั /ไมอดั OSB
แผน โฟมซบั เสยี ง
7% ไมเทียม
ใยแกว
4%

เสื่อ

11% วีวา รบ อรด

13% วัสดซุ ับเสียงหมุ ดวยผา + โครงไม

พลาสติก

รปู ท่ี 1.5 แผนภมู ิแสดงวัสดุตกแตง ผิวฝา เพดานภายในท่ีติดไฟของสถานบริการ

หลักเกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอคั คีภัยของวสั ดุตกแตงท่ใี ชภายในอาคาร หนา ที่ 14

วสั ดุติดไฟท่ีเปน วัสดุตกแตงผวิ ฝาเพดานภายในท่พี บสว นใหญในโรงมหรสพคือ ยิปซ่มั คิดเปนรอ ยละ 79
ไมอดั หรอื ไมอ ัด OSB คดิ เปน รอ ยละ 10 และไมจรงิ คิดเปนรอ ยละ 6 ดงั แสดงในรปู ท่ี 1.6

2% 2% 1%
6%

10%

79%

ยปิ ซมั่ ไมอดั /ไมอ ัด OSB ไมจ ริง ไวนิล ฟองนา้ํ หุม ดว ยผา+โครงไม ใยแกว
รูปที่ 1.6 แผนภูมแิ สดงวสั ดุตกแตงผิวฝา เพดานภายในทีต่ ดิ ไฟของโรงมหรสพ

3. วัสดตุ กแตง ผิวพ้ืนภายใน
จากการสํารวจพบวา วัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายในท้ังในสถานบริการและโรงมหรสพ สวนใหญเปนวัสดุติดไฟ
คิดเปนรอยละ 58 (ในสถานบริการ) และรอยละ 93 (ในโรงมหรสพ) สวนท่ีเหลือคือวัสดุไมติดไฟ ซึ่งคิดเปนรอยละ 42

(ในสถานบริการ) และรอยละ 7 (ในโรงมหรสพ) ดังแสดงในรูปที่ 1.7

ไมตดิ ไฟ ตดิ ไฟ 7%
42% 58% 93%

สถานบริการ โรงมหรสพ

รปู ท่ี 1.7 แผนภมู ิแสดงประเภทของวัสดุตกแตง ผิวพ้ืนภายในในสถานบริการและโรงมหรสพ

หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอัคคภี ัยของวสั ดตุ กแตงท่ีใชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 15

โดยวัสดุติดไฟที่เปนวัสดุแตงพื้นท่ีพบสวนใหญในสถานบริการคือ ไมจริง/ไมปารเกตคิดเปนรอยละ 28
แผน ไมลามเิ นตคิดเปนรอ ยละ 28 พรมคิดเปน รอยละ 21 และกระเบื้องยางคิดเปน รอยละ 13 ดังแสดงในรปู ที่ 1.8

1%

9%

13% 28%

21%
28%

ไมจ ริง/ไมป ารเ กต แผนไมลามิเนต พรม

กระเบือ้ งยาง แผน วีวา บอรด ไมอดั ฟอรเมการ

รปู ที่ 1.8 แผนภูมแิ สดงประเภทของวัสดุตกแตง ผิวพ้นื ภายในทต่ี ดิ ไฟของสถานบริการ

สวนวัสดุท่ีติดไฟท่ีเปนวัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายในที่พบสวนใหญในโรงมหรสพคือ พรมคิดเปนรอยละ 67
กระเบอื้ งยางคดิ เปนรอยละ 23 และไมจ รงิ /ไมป ารเ กตคิดเปน รอ ยละ 4 ดังแสดงในรปู ที่ 1.9

4% 3%3%

23%

67%

พรม กระเบ้อื งยาง/แผน ยาง ไมจรงิ /ไมป ารเกต

ไมอดั /ไมอดั ฟอรเ มการ แผนไมล ามเิ นต พรมสกั หลาด

รปู ท่ี 1.9 แผนภมู แิ สดงวัสดตุ กแตง ผิวพ้ืนภายในท่ีติดไฟของโรงมหรสพ

หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอัคคภี ยั ของวสั ดตุ กแตงทีใ่ ชภ ายในอาคาร หนา ที่ 16

1.5 ขอยกเวนวัสดุตกแตงอาคารท่ีไมตอ งทําการทดสอบดา นอัคคภี ยั

หลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคภี ัยของวัสดนุ ี้ มีขอยกเวนการใชวัสดุตกแตง
บ า ง ป ร ะ เ ภ ท ซึ่ ง ส า ม า ร ถ ใ ช ง า น ใ น อ า ค า ร ไ ด โ ด ย ไ ม จํ า เ ป น ต อ ง ผ า น ก า ร ท ด ส อ บ ส ม บั ติ ด า น อั ค คี ภั ย
โดยมรี ายละเอียดดงั ตอ ไปนี้

1. วสั ดทุ ่ีจัดเปน ประเภทไมตดิ ไฟ (non-combustible materials) อยางแนน อน เชน กระเบ้อื งเซรามิค
กระจก เหล็ก หินลาง หินขัด อลูมิเนียม ยิปซ่ัมชนิดทนไฟ กระเบื้องแกรนติ โต คอนกรีต และหินออน
เปน ตน

2. วัสดุตกแตงผิวผนังภายในและผิวฝาเพดานภายในที่มีความหนานอยกวา 0.9 มิลลิเมตร และปดลงบนผิว
โดยตรงของผนงั หรือฝา เพดานท่ีทาํ จากวัสดุทีม่ ีอตั ราการทนไฟ

1.6 การอางอิงถงึ กฎเกณฑและมาตรฐานฉบับอนื่

มาตรฐานท่ีเก่ียวของกับความปลอดภัยดานอัคคีภัยท่ีใชอางอิงในหลักเกณฑในการประเมินตรวจรับรอง
ความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวสั ดุตกแตงท่ีใชภายในอาคารฉบับนี้ ประกอบดวยกฎกระทรวงและมาตรฐาน
ดานอัคคีภัยที่ออกโดยกรมโยธาธิการและผังเมือง และขอบังคับหรือหลักเกณฑดานอัคคีภัยของประเทศที่เปนสากล
จาํ นวน 2 ประเทศ โดยมีรายละเอยี ดอยางสงั เขปคอื

1. ประเทศสหรัฐอเมรกิ า ไดแก ขอบังคับ IBC-2018 และการทดสอบคุณสมบัติวัสดุดานอัคคีภัย
ตามมาตรฐาน ASTM และมาตรฐาน NFPA

2. สหราชอาณาจักร ไดแก ขอกําหนดของ the Furniture and Furnishings (Fire) (Safety)
Regulations 1988 amended 1989, 1993 and 2010 (FFFSR)

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอคั คีภัยของวสั ดตุ กแตงที่ใชภายในอาคาร หนาที่ 17

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คภี ัยของวัสดตุ กแตงที่ใชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 18

สว นท่ี 2 นิยามและสญั ลกั ษณ

2.1 สมบัติทางอคั คีภัย

ในสวนนี้เปนการอธิบายความหมายของคํานิยามที่เก่ียวของกับการทดสอบสมบัติทางอัคคีภัย
ทใี่ ชในหลักเกณฑฉบับนี้

หนวยงานรับรองที่เช่ือถือได หมายถึง หนวยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ สถาบันการศึกษาหรือนิติบุคคล
ท่ีมีบุคลากรและเครื่องมือเพื่อการทดสอบ วิเคราะหหรือประเมินผล วัสดุและอุปกรณประกอบอาคาร
ที่ขึ้นทะเบียนไวกับกรมโยธาธิการและผังเมือง และไดรับรองผลการทดสอบวิเคราะหหรือประเมินผล
จากผมู ีอํานาจในหนวยงานน้ัน

ดัชนีการลามไฟ หมายถึง ตัวเลขเชิงเปรียบเทียบท่ีไดจากการสังเกตการลามไฟเทียบกับเวลา
ของตัวอยางทดสอบ ซง่ึ ไดจ ากการทดสอบตามมาตรฐาน ASTM E84 [9]

ดัชนีการกระจายควัน หมายถึง ตัวเลขเชิงเปรียบเทียบที่ไดจากการวัดปริมาณควันเทียบกับเวลา
ของตัวอยางทดสอบ ซงึ่ ไดจากการทดสอบตามมาตรฐาน ASTM E84 [9]

คาฟลักซก ารแผร ังสีความรอนวิกฤติ หมายถงึ ระดับของพลงั งานการแผร ังสีความรอ นตอหนง่ึ หนวยพ้ืนที่
ซึ่งหางจากจุดปลอยรังสีความรอนนอยท่ีสุดที่ไมทําใหเกิดเพลิงไหม ซ่ึงไดจากการทดสอบตามมาตรฐาน
ASTM E648 [10]

ระยะการเผาไหม (char length) หมายถึง ระยะการเผาไหมของวัสดุตกแตงประเภทส่ิงทอ จากการทดสอบ
ตามมาตรฐาน NFPA 701 [11] Method 2 โดยวัดความยาวของรอยไหมบนชิ้นทดสอบจากขอบท่ีจุดเริ่มตน
ของการเผาไหม ดังแสดงในรปู ท่ี 2.1

รูปท่ี 2.1 ระยะการเผาไหม (Char Length) หนาที่ 19

หลักเกณฑในการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอคั คีภยั ของวัสดุตกแตงที่ใชภ ายในอาคาร

2.2 ประเภทของอาคาร

คํานิยามเพื่อจําแนกประเภทของอาคารสําหรับใชในหลักเกณฑนี้จะยึดตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร

พ.ศ. 2522 [2] กฎกระทรวงกําหนดประเภทอาคารที่ตองจัดใหมีผูตรวจสอบอาคาร พ.ศ. 2548 [1]
และกฎกระทรวงตางๆ ท่ีออกพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ซ่ึงไดแบงอาคารในประเทศไทย
เปน ประเภทตางๆ ตามลกั ษณะการใชง านและลักษณะของอาคาร โดยมรี ายละเอยี ดดังนี้

อาคารชมุ นุมคน อาคารหรือสวนใดของอาคารที่บุคคลอาจเขาไปภายในเพื่อประโยชนในการชุมนุมคน
อาคารอยูอาศยั ทมี่ พี ้ืนทตี่ ั้งแต 1,000 ตารางเมตรขนึ้ ไป หรอื ชุมนุมคนไดต้ังแต 500 คนขึน้ ไป
หอ งแถว อาคารซึ่งโดยปกติบุคคลใชอยูอาศัยไดทั้งกลางวันและกลางคืน ไมวาจะเปนการ
ตกึ แถว อยูอ าศัยอยา งถาวรหรือชั่วคราว
บานแถว อาคารที่กอสรางตอเนื่องกันเปนแถวยาวตั้งแตสองคูหาขึ้นไป มีผนังแบงอาคาร
บา นแฝด เปนคูหาและประกอบดวยวัสดไุ มทนไฟเปนสว นใหญ
อาคารท่ีกอสรางตอเน่ืองกันเปนแถวยาวต้ังแตสองคูหาข้ึนไป มีผนังแบงอาคาร
อาคารพาณิชย เปน คูหาและประกอบดวยวัสดุทนไฟเปน สวนใหญ
หองแถวหรือตึกแถวที่ใชเปนท่ีอยูอาศัย ซึ่งมีที่วางดานหนาและดานหลังระหวางรั้ว
อาคารสาธารณะ หรอื แนวเขตท่ีดนิ กบั ตัวอาคารแตล ะคหู า และมีความสงู ไมเ กินสามชน้ั
อาคารท่ีใชเปนที่อยูอาศัยกอสรางติดตอกันสองบาน มีผนังแบงอาคารเปนบาน
มีทว่ี า งระหวา งรว้ั หรอื แนวเขตท่ีดนิ กบั ตวั อาคารดา นหนา ดานหลงั และดานขา ง
ของแตล ะบาน และมที างเขาออกของแตล ะบา นแยกจากกันเปน สดั สวน
อาคารท่ีใชเพื่อประโยชนในการพาณิชยกรรม หรือบริการธุรกิจ หรืออุตสาหกรรม
ท่ีใชเคร่ืองจักรที่มีกําลังการผลิตเทียบไดนอยกวา 5 แรงมา และใหหมายความรวมถึง
อาคารอ่ืนใดท่ีกอสรางหางจากถนนหรือทางสาธารณะไมเกิน 20 เมตร
ซ่ึงอาจใชเ ปน อาคารเพ่ือประโยชนในการพาณิชยกรรมได
อาคารที่ใชเพ่ือประโยชนในการชุมนุมคนไดโดยทั่วไป เพื่อกิจกรรมทางราชการ
การเมือง การศึกษา การศาสนา การสังคม การนันทนาการ หรือการ พาณิชยกรรม
เชน โรงมหรสพ หอประชุม โรงแรม โรงพยาบาล สถานศึกษา หอสมุด
สนามกีฬากลางแจง สนามกีฬาในรม ตลาด หางสรรพสินคา ศูนยการคา
สถานบรกิ าร ทาอากาศยาน อโุ มงค สะพาน อาคารจอดรถ สถานรี ถ ทาจอดเรือ
โปะ จอดเรือ สสุ าน ฌาปนสถาน ศาสนสถาน เปนตน

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คภี ยั ของวัสดตุ กแตงที่ใชภ ายในอาคาร หนาที่ 20

อาคารอยอู าศยั รวม อาคารหรือสวนใดสวนหนึ่งของอาคารท่ีใชเปนท่ีอยอู าศยั สําหรบั หลายครอบครัว
อาคารขนาดใหญ โดยแบงออกเปนหนวยแยกจากกนั สําหรบั แตล ะครอบครวั
อาคารที่มีพน้ื ท่ีรวมกันทุกช้ันหรือช้ันหนง่ึ ชัน้ ใดในหลังเดียวกนั เกิน 2,000 ตารางเมตร
สํานักงาน หรืออาคารท่ีมีความสูงต้ังแต 15.00 เมตรข้ึนไป และมีพื้นที่รวมกันทุกชั้น
คลงั สินคา หรอื ชนั้ หนงึ่ ชน้ั ใดในหลังเดยี วกันเกิน 1,000 ตารางเมตร แตไ มเกิน 2,000 ตารางเมตร
โรงงาน การวัดความสูงของอาคารใหวัดจากระดับพื้นดินที่กอสรางถึงพื้นดาดฟา
โรงแรม สําหรับอาคารทรงจ่ัวหรือปนหยาใหวัดจากระดับพื้นดินท่ีกอสรางถึงยอดผนัง
ภตั ตาคาร ของช้ันสูงสุด
โรงมหรสพ
อาคารหรอื สวนหนงึ่ สว นใดของอาคารท่ีใชเปนสํานักงานหรอื ท่ีทาํ การ

อาคารหรือสวนหนึ่งสวนใดของอาคารท่ีใชเปนท่ีสําหรับเก็บสินคาหรือสิ่งของ
เพ่อื ประโยชนท างการคา หรืออตุ สาหกรรม

อาคารหรือสวนหนึ่งสว นใดของอาคารท่ีใชเปน โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน

อาคารหรอื สว นหนึง่ สวนใดของอาคารทใ่ี ชเปนโรงแรมตามกฎหมายวาดวยโรงแรม

อาคารหรือสวนหน่ึงสวนใดของอาคารที่ใชเปนที่ขายอาหารหรือเครื่องด่ืม
โดยมพี ้ืนท่สี ําหรบั ตั้งโตะอาหารไวบริการภายในอาคารหรอื ภายนอกอาคาร
อาคารหรือสวนใดของอาคารที่ใชเปนท่ีสําหรับฉายภาพยนตร แสดงละคร
แสดงดนตรี หรือการแสดงร่ืนเริงอ่ืนใด และมีวัตถุประสงคเพ่ือเปดใหสาธารณะชน
เขาชมการแสดงนั้นเปน ปกติธุระ โดยจะมคี า ตอบแทนหรอื ไมก ต็ าม แบงออกเปน

1) โรงมหรสพประเภท ก เปนอาคารเดี่ยว ซึ่งมีการจัดที่น่ังคนดู
ในลักษณะยึดติดกับพื้น

2) โรงมหรสพประเภท ข เปนอาคารเดี่ยว ซ่ึงไมมีการจัดท่ีนั่งคนดู
ในลกั ษณะยดึ ติดกับพนื้

3) โรงมหรสพประเภท ค ต้ังอยูในอาคารท่ีประกอบกิจการหลายประเภท
รวมกนั ซ่ึงมีการจัดทน่ี งั่ คนดูในลกั ษณะยึดติดกับพนื้

4) โรงมหรสพประเภท ง ตงั้ อยใู นอาคารทีป่ ระกอบกิจการหลายประเภท
รวมกนั ซึ่งไมม กี ารจัดท่นี ่งั คนดูในลกั ษณะยึดตดิ กับพ้นื

5) โรงมหรสพประเภท จ ตั้งอยูกลางแจงซ่ึงมีร้ัวท่ีถาวร หรือมีลักษณะม่ันคง
แขง็ แรงกนั้ ขอบเขตโรงมหรสพ พ้ืนท่ภี ายในขอบเขตต้ังแต 150 ตารางเมตรข้นึ ไป

หลักเกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอัคคภี ยั ของวัสดตุ กแตงทใ่ี ชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 21

สถานบรกิ าร สถานที่ท่ีใหบริการเพ่ือการคา รูปแบบตาง ๆ เชน สถานเตนรํา สถานอาบนํ้า
นวด หรืออบตัว หรือสถานท่ีจําหนาย และบริการ อาหาร สุรา นํ้าชา หรือเครื่องด่ืม
สถานศกึ ษา อยางอ่ืน โดยมีการแสดงดนตรหี รืออน่ื ๆ เพอื่ ความบันเทิง แบง ออกเปน
สถานดแู ลขนาดเล็ก
สถานดแู ลขนาดกลาง 1) สถานบริการประเภท ก หมายความถึง เปนอาคารเด่ียวหรือท่ีตั้งอยูในอาคาร
สถานดแู ลขนาดใหญ ที่ประกอบกิจการหลายประเภทรวมกัน พ้ืนทีบ่ รกิ ารนอยกวา 200 ตารางเมตร
ศาสนสถาน
โถงอเนกประสงค 2) สถานบริการประเภท ข หมายความถึง เปนอาคารเด่ียว พ้ืนที่บริการตั้งแต
อาคารอันตราย 200 ตารางเมตร แตไมถ งึ 500 ตารางเมตร

3) สถานบริการประเภท ค หมายความถึง เปนอาคารเดี่ยว พื้นท่ีบริการตั้งแต
500 ตารางเมตรข้นึ ไป

4) สถานบริการประเภท ง หมายความถึง ต้ังอยูในอาคารท่ีประกอบกิจการ
หลายประเภทรวมกนั พ้นื ท่ีบริการตง้ั แต 200 ตารางเมตรแตไ มถ งึ 500 ตารางเมตร

5) สถานบริการประเภท จ หมายความถงึ ตงั้ อยใู นอาคารท่ีประกอบกิจการ
หลายประเภทรวมกนั พ้นื ทีบ่ รกิ ารตัง้ แต 500 ตารางเมตรขนึ้ ไป

6) สถานบริการประเภท ฉ หมายความถึง เปนอาคารช้ันเดียวและไมมีผนัง
ภายนอกหรอื มีผนงั ภายนอกซง่ึ มีความยาวรวมกันนอ ยกวาครง่ึ หน่ึงของความยาว
เสนรอบรูปภายนอกของพน้ื ที่อาคารท่ีอยูภายใตหลังคาคลุม พ้ืนท่ีบริการตั้งแต
200 ตารางเมตรข้ึนไป
อาคารท่มี หี นาที่หรือมวี ัตถปุ ระสงคในการจัดการศึกษา ทีม่ ีผูเรยี นตัง้ แต 6 คนขึ้นไป
อาคารสําหรบั ดูแลเดก็ หรอื ผูใหญต ้งั แต 5 คน แตไ มเ กนิ 16 คน ในชว งเวลาใด
เวลาหนง่ึ ของแตละวัน
อาคารสําหรับดูแลเดก็ หรอื ผูใหญต ัง้ แต 5 คน แตไ มเกนิ 16 คน สามารถคางคืนได
อาคารที่ใชส ําหรับพักฟนสาํ หรบั ผปู ว ย หรือผูท ่ีตอ งไดร ับการดแู ลทม่ี จี าํ นวน
มากกวา 16 คน และใหบรกิ ารตลอด 24 ช่ัวโมง
สถานทีช่ มุ นุมคนเพ่ือใชเพ่ือประกอบพิธีทางศาสนา

สถานท่ีชุมนมุ คนเพื่อกจิ การใดๆ เชน การประชมุ การจัดแสดงสินคา
อาคารหรอื กลุม อาคารหรือพ้นื ทอี่ าคารท่ีประกอบกิจการผลิต ใช บรรจุ เก็บของแข็ง
ของเหลวหรือกา ซไวไฟ วัตถุระเบิด วตั ถุอันตราย และสารเคมี หรอื ผลิตใชบ รรจุ
เกบ็ ถงั หรอื กระปองอัดความดัน หรอื ขบวนการผลติ ที่กอ ใหเกิดฝนุ ท่ตี ดิ ไฟ

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอัคคีภยั ของวสั ดตุ กแตงทีใ่ ชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 22

เคร่อื งเลนในสวนสนุก เคร่อื งเลน เพื่อความบันเทิงต้งั อยูใ นบริเวณสวนสนกุ รวมไปถึงสว นทีอ่ ยภู ายในอาคาร
เชน อาคารตอนรับ เกมสเ ซ็นเตอร
โรงพยาบาล สถานท่สี ําหรับรกั ษาพยาบาล การผาตดั การดมยา หรอื รักษาผูป ว ยทางจติ
ใหบริการตลอด 24 ชัว่ โมง
สนามกฬี าในรม อาคารท่ีใชห รบั การแขงขนั กฬี า มีหลังคาปกคลุม เชน สนามบาส สนามฟตุ ซอล
สนามกีฬากลางแจง
คุก สถานกกั กนั อาคารที่ใชห รับการแขง ขนั กฬี า ไมมีหลังคาปกคลุม เชน สนามฟุตบอล
คลังสินคา
ใชเพื่อกกั ขังนักโทษ หรือควบคุมความประพฤตบิ ุคคลตง้ั แต 5 คนขึน้ ไป

อาคารท่ใี ชเ กบ็ สินคา หรือเคร่อื งจักร

นอกจากนี้ เพื่อใหเกดิ ความสะดวกและงา ยตอ การใชง านของหลักเกณฑฉ บับนจี้ ึงไดกําหนดสญั ลักษณ
พรอมคําจํากัดความอาคารตามกลุมกิจการการใชงาน ซ่ึงเปนไปตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนีไฟ
(มยผ. 8301 [12]) มดี ังตอไปนี้

สธ หมายถงึ อาคารกลมุ สํานักงานธรุ กจิ
พณ หมายถงึ อาคารกลมุ พาณิชยกรรม
ศษ หมายถงึ อาคารกลมุ การศึกษา
ชน หมายถงึ อาคารกลุมชมุ นมุ ซ่งึ แบง เปนอาคารกลุม ชน-1 ชน-2 ชน-3 ชน-4 และ ชน-5
พอ หมายถึง อาคารกลมุ พกั อาศยั ซึ่งแบงเปน อาคารกลุม พอ-1 พอ-2 พอ-3 พอ-4 และ พอ-5
พก หมายถงึ อาคารกลมุ พยาบาลและกกั ขัง ซ่งึ แบงเปน อาคารกลุม พก-1 พก-2 พก-3 และ พก-4
กส หมายถึง อาคารกลุม เกบ็ สนิ คา และสงิ่ ของ ซงึ่ แบง เปนอาคารกลุม กส-1 และ กส-2
รอ หมายถงึ อาคารกลมุ โรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งแบง เปนอาคารกลุม รอ-1 และ รอ-2
สอ หมายถงึ อาคารกลมุ เสย่ี งอันตรายสูง ซง่ึ แบงเปน อาคารกลุม สอ-1 สอ-2 สอ-3 และ สอ-4
บต หมายถึง อาคารกลุมเบด็ เตล็ด

โ ดยร ายละ เอี ยดคํ าจํ ากั ดคว ามขอ ง สั ญ ลั ก ษณ อ าคาร ตาม ก ลุ มกิ จก าร ก าร ใช ง านปร ะเภทต างๆ
ไดแสดงไวในภาคผนวก ก

หลักเกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวสั ดตุ กแตงท่ใี ชภายในอาคาร หนาท่ี 23

2.3 ลกั ษณะวสั ดุตกแตงท่ใี ชในอาคาร

วัสดุติดไฟ หมายถึง วัสดุท่ีใชงานและเม่ืออยูภายใตสภาวะแวดลอมท่ีใชงานแลวสามารถติดไฟ
และเกดิ การเผาไหมเมือ่ สัมผัสกับเปลวไฟหรอื ความรอ น

วัสดุไมติดไฟ หมายถึงวัสดุที่ใชงานและเมื่ออยูภายใตสภาวะแวดลอมที่ใชงานแลวจะไมติดไฟ
ไมเกดิ การเผาไหม ไมสนบั สนนุ การเผาไหม หรอื ปลอ ยๆที่พรอ มจะลุกไหมเ มือ่ สัมผัสกบั เปลวไฟหรอื ความรอ น

วัสดุไมติดไฟ (non-combustible material) ตองผานหลักเกณฑการทดสอบตามมาตรฐาน
มยผ. 8208-52 [7] หรอื ASTM E136 [8] นอกเหนือจากนี้ใหจ ัดเปน วัสดตุ ิดไฟ

วสั ดตุ กแตงผวิ พ้นื ภายใน หมายถงึ วัสดุทใ่ี ชในการตกแตง ผิวดานบนของพื้น ทางลาด บันไดรวมทัง้ ลูกตั้ง
ภายในอาคาร และหมายความรวมถงึ วสั ดุคลุมหรือปูบนพ้นื หรือบนสวนตา งๆ ดังกลา วขางตน ดว ย

วัสดุตกแตงพ้ืน (floor finishing) หมายถึง วัสดุที่ปูยึดติดถาวรกับผิวหนาของโครงสรางพ้ืน
ไดแ ก กระเบือ้ งเซรามคิ กระเบอ้ื งยาง ไมป ารเ ก ลามเิ นต หนิ ขัด หินลาง

วัสดุปดผิวหนาพนื้ (floor covering) หมายถึง วัสดทุ ใ่ี ชป ูยึดตดิ แบบไมถาวร หรือไมย ึดติดบนพื้น
เพื่อตกแตง ไดแก พรมชนิดตางๆ แผนโฟมปพู นื้ อเนกประสงค เส่ือนาํ้ มัน

วัสดุตกแตงผิวผนังและผิวฝาเพดานภายใน หมายถึง วัสดุที่ใชในการตกแตงผิวภายในอาคาร
ไดแก วสั ดุตกแตง ผิวของผนัง ฝาหรอื แผงก้นั ท้งั ท่ตี ิดอยกู ับท่ีหรอื เคลือ่ นยายได วสั ดุตกแตง ผวิ ของเสาและคาน
วัสดุตกแตงผิวของฝาเพดานประเภทตางๆ และหมายความรวมถึงวัสดุบุผนังที่ใชเพื่อประโยชนในการปองกันเสียง
และวัสดทุ ี่ใชเ ปน ฉนวนความรอน

วัสดุฉนวน หมายถึง วัสดุที่ทําหนาท่ีปองกันการแพรกระจายของความรอน ความเย็น เสียงหรือเปลวไฟ
จากแหลงกําเนิดไปยังหองอื่น หรือสวนอื่นของอาคาร นิยมทําจากวัสดุไมติดไฟ เชน ใยแกว ใยหิน ใยแร
ซึ่งไมรวมถงึ ฉนวนกันเสยี งบางชนดิ ทําจากฟองน้าํ ธรรมดา

พลาสติกประเภทโฟม หมายถึง พลาสติกที่มีการใชสารผสมเพ่ือใหเกิดชองวางขึ้นในเน้ือพลาสติก
สงผลใหพ ลาสติกมีความหนาแนนลดลง (ไมเ กิน 320 กิโลกรมั ตอ ลูกบาศกเมตร) และเพิม่ ความเปนฉนวนกันความรอน
และเสยี งมากข้ึน

วสั ดุพลาสติกประเภทโฟม สามารถแบงออกไดเปน
• EPS (Expanded Polystyrene Foam) • RPU (Rigid Polyurethane Foam)
• XPS (Extruded Polystyrene Foam) • PIR (Polyisocyanurate Foam)

หลกั เกณฑในการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอคั คภี ัยของวสั ดตุ กแตงทีใ่ ชภายในอาคาร หนาท่ี 24

แผนโลหะคอมพอสิต หมายถึง แผนวัสดุท่ีประกอบดวยผิวโลหะดานหนาและดานหลังประกบยึด
กบั ไสกลางซ่ึงเปนวสั ดเุ สรมิ ความแขง็ แรงหรอื ฉนวน

แผนฉนวนเสนใยเซลลูโลส (cellulosic fiber insulating board) หมายถึง แผนสักหลาด
ที่ทําจากเสนใยลิกโนเซลลูโลส (มักเปนไมหรือไมไผ) มีความหนาแนนนอยกวา 497 กิโลกรัมตอตารางเมตร
แตมากกวา 160 กิโลกรมั ตอ ตารางเมตร

แผนฉนวนเสนใยเซลลูโลส เปนการนําเสนใยมาอัดเขาดวยกัน อาจมีการเติมวัสดุชนิดอ่ืนเขาไปใน
ระหวางการผลติ เพ่ือปรับปรงุ สมบัตติ างๆใหดีข้นึ ไดแกสมบัติตา นการลามไฟ สมบัติทนนํา้ หรอื เพิม่ ความแขง็ แรง

เฟอรนิเจอร หมายถึง เคร่ืองเรือน ไดแก เกาอ้ี โซฟา เตียง เปนส่ิงของท่ีสามารถเคลื่อนยายได
ทําจากวัสดุหลายประเภท เชน ผาหุมฟองนํ้า ไม โลหะ พลาสติก ไมอัด เปนตน มีจุดประสงคเพื่อใชงานภายในอาคาร
หรือเพ่ือใชป ระดบั ตกแตงภายในอาคารเพื่อความสวยงาม

2.4 สว นประกอบของอาคาร

ทางหนีไฟ (fire exit) หมายถึง สวนหนึ่งของเสนทางหนีไฟที่มีการก้ันแยกจากพื้นที่ภายในอื่นๆ
ของอาคาร หรือสิ่งกอสราง โดยการกอสรางแบบทนไฟและการปองกันชองเปดตามท่ีกําหนดไว เพื่อใชเปนสวนของ
เสนทางหนีไฟระหวางทางเขาสูทางออกหนีไฟและทางปลอยออก ตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนีไฟ
(มยผ. 8301) [12]

เสนทางสูทางหนีไฟตองมีปายบอกทาง รวมถึงแผนผังบอกทางไปสูทางหนีไฟติดต้ังเปนระยะตามทางเดิน
บริเวณหนาทางออกสูทางหนีไฟ โดยปายดังกลาวตองแสดงขอความทางหนีไฟ มีแสงสวางและแสดงวา
เปนทางหนีไฟใหชัดเจน มีรายละเอียดและขนาดของปายเปนไปตามกฎหมายวาดวยการควบคุมอาคาร
ดงั แสดงในรปู ที่ 2.1 ถงึ 2.3

รูปที่ 2.1 ทางหนไี ฟ รูปที่ 2.2 ตัวอยางแผนผงั บอกทางไปสูทางหนไี ฟ

หลกั เกณฑในการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอัคคีภัยของวัสดตุ กแตงท่ีใชภายในอาคาร หนาที่ 25

รูปท่ี 2.3 รูปแบบปาย หรือเครือ่ งหมายแสดงทางออกหนีไฟ [12]

ชองบนั ไดสาํ หรับหนไี ฟ (exit stairways) หมายถงึ ชอ งบนั ไดท่ีทม่ี กี ารก้นั แยกจากพนื้ ท่ภี ายในอ่ืนๆ
ของอาคาร หรือสิ่งกอสราง โดยการกอสรางแบบทนไฟและการปองกันชองเปดตามที่กําหนดไว เพื่อใชเปนสวนของ
เสน ทางหนีไฟระหวางทางเขาสูทางออกหนไี ฟและทางปลอ ยออก ดงั แสดงในรปู ท่ี 2.4 และ 2.5

รูปที่ 2.4 ชอ งบนั ไดสาํ หรับหนีไฟภายในอาคาร รูปท่ี 2.5 บนั ไดหนีไฟภายนอกอาคาร

ทางลาด (ramp) หมายถึง พื้นผิวทางเดินท่ีมีความลาดชันมากกวา 1 หนวยแนวด่ิงตอ 20 หนวยแนวราบ
(5 เปอรเ ซน็ ต ความลาดชัน) ตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนไี ฟ (มยผ. 8301) [12] ดงั แสดงในรปู ท่ี 2.6

รปู ท่ี 2.6 ทางลาด

หลกั เกณฑในการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอัคคภี ัยของวัสดตุ กแตงทใี่ ชภายในอาคาร หนา ท่ี 26

ทางผานหนีไฟ (exit passageway) หมายถึง สวนหนึ่งของทางออกหนีไฟ ซ่ึงกั้นแยกจากพื้นท่ี
ภายในอื่นๆ ของอาคารหรือส่ิงกอสรางโดยการกอสรางแบบทนไฟและการปองกันชองเปด และเปนทางออกหนีไฟ
แนวราบ เพ่ือไปยังทางปลอยออกหรือทางสาธารณะ ตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนไี ฟ (มยผ. 8301)

[12] ดังแสดงในรปู ท่ี 2.7

รปู ที่ 2.7 ทางผานหนีไฟ

สวนปดลอมชองบันไดหนีไฟ (enclosure for exit stairways) หมายถึง สวนหนึ่งของชองบันได
ทีม่ กี ารกนั้ แยกจากพื้นท่ีภายในอื่นๆ ของอาคาร หรอื สง่ิ กอ สราง โดยการกอ สรางแบบทนไฟและการปองกันชองเปด

ชองทางเดิน (corridor) หมายถึง ชองทางที่กั้นระหวางหอง รวมไปถึงทางเขาสูทางหนีไฟที่มีสวนปดลอม
และเปนสวนของเสนทางหนีไฟ ที่นําไปสูทางออกหนีไฟ ตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนีไฟ
(มยผ. 8301) [12] ดังแสดงในรูปท่ี 2.8

รปู ท่ี 2.8 ชอ งทางเดนิ

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอคั คภี ัยของวัสดตุ กแตงทใี่ ชภ ายในอาคาร หนาที่ 27

ทางเขาสูทางออกหนีไฟ (exit access) หมายถึง สวนหนึ่งของระบบเสนทางหนีไฟท่ีเช่ือมตอพ้ืนท่ีใชสอย
ของอาคารหรือสิ่งกอสรางไปสูทางออกหนีไฟ ตามมาตรฐานการออกแบบเสนทางหนีไฟ (มยผ. 8301) [12]

ดังแสดงในรปู ท่ี 2.9

รูปท่ี 2.9 ทางเขาสทู างออกหนีไฟ

หองหรือพ้ืนท่ีปดลอม (room and enclosed space) หมายถึง พื้นที่วางใด ๆ ท่ีสามารถแบงเปนสวน ๆ
ภายในโครงสรางที่กําหนดได มักจะมีชองทางเดินอยูระหวางหอง และแตละหองจะก้ันดวยผนัง หรือประตู
ดงั แสดงในรปู ท่ี 2.10

รูปที่ 2.10 หอ งหรอื พน้ื ทป่ี ดลอม [13][14]

ระบบดบั เพลงิ อัตโนมัติ (automatics fire extinguisher system)
ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ หมายถึง ระบบดับเพลิงท่ีสามารถทํางานไดทันทีโดยอัตโนมัติ เมื่อเกิดเพลิงไหม

หรือความรอ นจากเพลิงไหม เชน หัวกระจายนาํ้ ดับเพลิงอัตโนมัติ (automatic sprinkler) [15] หรอื ระบบอ่ืน
ท่เี ทยี บเทา

ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ มีหลากหลายแบบ ซึ่งแตละแบบมีความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และประเภทของเช้ือเพลิง
ทีอ่ ยูภายในพนื้ ท่นี นั้ ๆ โดยระบบดบั เพลิงอัตโนมัติทม่ี ีการใชง านกนั แพรหลายคอื ระบบหวั กระจายน้ําดับเพลงิ อัตโนมัติ

หลกั เกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอคั คีภัยของวสั ดตุ กแตงที่ใชภายในอาคาร หนาท่ี 28

(automatic sprinkler system) ซึ่งหัวกระจายนํ้าดับเพลิงจะทํางานเมื่อเกิดเพลิงไหมภายในพ้ืนที่ท่ีมีอุณหภูมิสูง
ถงึ คา ที่หัวกระจายนา้ํ ดบั เพลิงน้นั ๆ กําหนดไว

หวั กระจายนํ้าดับเพลิงอตั โนมตั ิ (automatic sprinkler)
หัวกระจายนํ้าดับเพลิงอัตโนมัติ หมายถึง หัวกระจายน้ําที่สามารถเปดใหน้ําไหลไดโดยอัตโนมัติ

จากการทํางานของสวนตอบสนองตอความรอนท่ีปดรูทางผานนํ้าไวใ นสภาวะปกติ และหัวกระจายนาํ้ ที่ติดตง้ั
บนระบบทอยนื ท่ีจะกระจายนาํ้ ในรปู แบบท่ีกําหนดไวเ พื่อการควบคมุ เพลิง

หัวกระจายน้ําดับเพลิงอัตโนมัติมีหลายประเภท ไดแก หัวกระจายนํ้าดับเพลิงชนิดขยายความครอบคลุม
พ้ืนท่ีอันตรายนอย หัวกระจายนํ้าดับเพลิงชนิดขยายความครอบคลุมพ้ืนที่อันตรายปานกลาง หัวกระจายน้ําดับเพลิง
ชนิดฝงเสมอแนวฝา หัวกระจายน้ําดับเพลิงที่มีการเคลือบผิว การเคลือบสีที่ผิว หรือการชุบโลหะท่ีผิว
หวั กระจายนาํ้ ดบั เพลิงชนิดซอนในฝาเพดาน หวั กระจายนํา้ ดบั เพลิงชนิดทอ แหง หวั กระจายน้ําดบั เพลิงรุนเกา
หัวกระจายนํ้าที่สามารถควบคุมการไหล หัวกระจายน้ําดับเพลิงเคลือบขี้ผึ้งสําหรับอุณหภูมิแวดลอมสูง
หัวกระจายน้ําดับเพลิงชนิดหัวเปด หัวกระจายน้ําแบบควํ่าลง (ดังแสดงในรูปที่ 2.11) หัวกระจายนํ้าดับเพลิง
แบบตอบสนองไว หัวกระจายนํ้าแบบตอบสนองไวขยายพ้ืนที่ครอบคลุมพื้นที่อันตรายนอย หัวกระจายนํ้า
แบบตอบสนองไวขยายพื้นท่ีครอบคลุมพ้ืนที่อันตรายปานกลาง หัวกระจายนํ้าดับเพลิงชนิดฝงในฝาเพดาน
หัวกระจายนํ้าดับเพลิงชนิดติดต้ังบนผนัง หัวกระจายน้ําดับเพลิงชนิดหัวโปรยนํ้า และหัวกระจายนํ้าดับเพลิง
ชนิดหงาย ซ่ึงการใชงานระบบดับเพลิงอัตโนมัติแตละประเภท จะแตกตางกันไปตามความเหมาะสม
และประเภทของหอ ง ดงั แสดงรายละเอียดการใชแ ละการตดิ ตง้ั ในมาตรฐาน มยผ. 8127-52 [15]

รปู ที่ 2.11 ตัวอยางหัวกระจายน้าํ แบบควํา่ ลง

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอัคคภี ยั ของวัสดตุ กแตงทีใ่ ชภายในอาคาร หนา ที่ 29

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คภี ัยของวัสดตุ กแตงที่ใชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 30

สวนท่ี 3 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบทีเ่ กย่ี วขอ ง

3.1 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบของวสั ดตุ กแตงผิวผนงั และผิวฝา เพดานภายใน

สมบัติที่เปนอันตรายจากเพลิงไหมของวัสดุตกแตงผิวผนังและผิวฝาเพดานภายในสามารถแยกออกเปน
สมบัติท่ีเก่ียวกับการติดไฟ (combustibility) การลามไฟ (flame spread) และการกระจายควัน
(smoke development) ของวัสดุตกแตง ซ่ึงกําหนดจากการทดสอบตามมาตรฐาน มยผ. 8208-52 [7]
หรือ ASTM E136 [8] สําหรับการติดไฟ และมาตรฐาน มยผ. 8206-52 [16] หรือ ASTM E84 [9] สําหรับการลามไฟ
และการกระจายควนั โดยมรี ายละเอียดดงั ตอไปน้ี

1. การทดสอบการตดิ ไฟ ตามมาตรฐาน มยผ. 8208-52 [7] หรอื ASTM E136 [8]
เครอื่ งมือในการทดสอบ

1) เครื่องทําความรอน มีลักษณะเปนทรงกระบอก ดานนอกหุมดวยฉนวนกันความรอน
และตดิ ต้ังเทอรโมคัปเปล เพ่ือใชใ นการวดั อณุ หภูมิ ดังแสดงในรูปท่ี 3.1

รปู ที่ 3.1 เครอื่ งทําความรอ น [7]

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภัยดานอคั คีภัยของวสั ดุตกแตงท่ีใชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 31

2) ตะแกรงทดสอบ สาํ หรบั รองรบั ตวั อยางวัสดุ มรี ายละเอยี ดดงั รูปที่ 3.2 และ 3.3

(ก) [8] (ข) [17]
รูปที่ 3.2 (ก) ตะแกรงทดสอบสําหรบั ตวั อยางทดสอบ Option A (ข) ตวั อยางทดสอบ Option A

(ข)

(ก) [8]
รปู ที่ 3.3 (ก) ตะแกรงทดสอบสาํ หรับตัวอยางทดสอบ Option B (ข) ตัวอยางทดสอบ Option B

การเตรยี มตวั อยา ง
การเตรยี มตวั อยา งการทดสอบตามมาตรฐาน ASTM E136 [8] มี 2 Option ดงั น้ี
Option A ตวั อยา งเปน รปู รา งทรงสี่เหลย่ี ม ขนาด 38 x 38 x 51 มลิ ลเิ มตร ดังแสดงในรูปที่ 3.2
Option B ตัวอยางเปนรูปรางทรงกระบอกขนาด เสนผานศูนยกลาง 45 (+0/-2) มิลลิเมตร

และสูง 50 (±3) มลิ ลิเมตร ดังแสดงในรูปที่ 3.3

หลกั เกณฑในการประเมินตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอัคคีภยั ของวสั ดุตกแตงทีใ่ ชภ ายในอาคาร หนาที่ 32

หากความหนาของวัสดุเกินกวาที่กําหนด ใหไสแตงจนไดขนาดท่ีเหมาะสม และหากความหนา
ของวัสดุบางกวาท่ีตองการ ใหนําตัวอยางวัสดุมาประกบกันหลายชั้นเพื่อใหไดความหนาท่ีเหมาะสม โดยการนําวัสดุ
มาประกบกันและมัดตัวอยางแตละชั้นดวยลวดเหล็กที่มีเสนผานศูนยกลางไมเกิน 0.5 มิลลิเมตร โดยระวัง
ไมใหเกิดการกดอัดระหวางชั้นมากเกินไป และความหนาแนนรวมของตัวอยางวัสดุจะตองไมเปล่ียนแปลง
ไปจากเดิมมากเกินไป ในการทดสอบแตล ะครงั้ ใหใ ชตัวอยางจาํ นวน 5 ตวั อยา ง

ข้ันตอนการทดสอบ
การทดสอบการตดิ ไฟของวสั ดตุ ามมาตรฐาน มยผ. 8208-52 หรือ ASTM E136 มีขั้นตอนดงั ตอไปนี้

1. นําตัวอยางวัสดุท่ีเตรียมไวไปอบในอุณหภูมิ 60 (±5) องศาเซลเซียส เปนเวลา 20 – 24 ช่ัวโมง
ทงิ้ ไวใ หเย็นลงในอุณหภูมิหอ งพรอ มชัง่ น้ําหนกั (ความละเอยี ด 0.01 กรมั )

2. ปรบั อุณหภมู ขิ องเครื่องทาํ ความรอ นใหเทา กับ 750 องศาเซลเซียส
3. ใสตัวอยางในชองทดสอบ จัดตําแหนงใหอยูก่ึงกลาง โดยติดเทอรโมคัปเปลบริเวณผิวดานนอก

ของวสั ดุทดสอบและภายในชอ งทดสอบ จบั เวลาเริม่ ทดสอบทันทเี มื่อใสตัวอยางในชองทดสอบ
4. ทาํ การทดสอบจนกวาเทอรโมคปั เปลบริเวณผิวดานนอกวสั ดทุ ดสอบและภายในชองทดสอบ

วัดอุณหภูมิไดสูงสุด หรือ สิ้นสุดการทดสอบเม่ืออุณหภูมิท่ีเทอรโมคัปเปลบริเวณผิวดานนอก
และกึง่ กลางวสั ดุทดสอบวัดไดมีคาเพ่ิมขนึ้ นอยกวา 1 องศาเซลเซียสตอนาที เปนเวลา 10 นาที

2. การทดสอบการลามไฟและการกระจายควัน ตามมาตรฐาน มยผ. 8206-52 [16]
หรือ ASTM E84 [9] หรือ NFPA 255 [18]

เครือ่ งมือในการทดสอบ
เคร่ืองมือในการทดสอบมีลักษณะคลายกลองยาวเปนชองทดสอบ โดยติดตั้งตัวอยางทดสอบ
ไวดานบนของกลองและหันผิวทดสอบลงเพื่อรับเปลวไฟท่ีถูกปลอยจากหัวปลอยเปลวไฟขางหนงึ่ ทางดานลาง
ผนังของชองทดสอบหุมดวยฉนวนทนไฟ ผนังดานยาวดานหนึ่งของเครื่องมีชองกระจกสําหรับสังเกตทดสอบ
มีประตูระบายอากาศและเคร่ืองดูดอากาศเพ่ือควบคุมอากาศภายในชองทดสอบ โดยใชเครื่อง photoelectric cell
วัดปรมิ าณควนั ที่เกดิ ขึ้นภายในชอ งทดสอบ ดงั แสดงในรูปท่ี 3.4

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรับรองความปลอดภัยดานอัคคีภยั ของวสั ดุตกแตงที่ใชภายในอาคาร หนา ท่ี 33

รปู ที่ 3.4 เครื่องทดสอบการลามไฟและการกระจายควัน (มยผ. 8206-52 [16])

การเตรยี มตัวอยาง
ตัวอยางท่ีนํามาทดสอบ จะตองมีลักษณะเชนเดียวกับสภาพการใชงานจริง ขนาดกวาง 50-60 เซนติเมตร
ยาว 7.3 (+0.3/-0.15) เมตร ความหนาสูงสุด 10 เซนติเมตร และจะตองมีความยาวตอเน่ืองหรือเปนการเช่ือมตอ
แบบชนปลาย

ขั้นตอนการทดสอบ
การทดสอบการลามไฟและการกระจายควันของวัสดุตกแตงผิว ตามมาตรฐาน มยผ. 8206-52
หรอื ASTM E84 มีข้ันตอนดงั ตอ ไปนี้

1. ตดิ ตงั้ ตวั อยางทดสอบในชองทดสอบใหแ ลว เสร็จกอนการใหความรอน
2. จุดติดเปลวไฟทดสอบ สงั เกตลักษณะเปลวไฟ หากเปลวไฟมลี ักษณะการลามไฟดงั รปู ท่ี 3.5

ใหบันทึกระยะทางกับเวลาท่ีเปลวไฟเคล่ือนตัวสูงสุด ตลอดชวง 10 นาที หากเปลวไฟ
ไมมีลักษณะการลามไฟ ดังเชนรูปท่ี 3.6 ไมตองบันทึกระยะทางการขยายตัวของเปลวไฟ
ระยะการลามไฟท่ีไดจากการสังเกต คือระยะท่ีวัดไดลบดวย 1.40 เมตร (ตําแหนง
ของหัวปลอ ยเปลวไฟทดสอบ) ดังแสดงในรูปที่ 3.5 และ 3.6

หลกั เกณฑใ นการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภยั ดานอคั คภี ัยของวัสดุตกแตงท่ใี ชภายในอาคาร หนา ท่ี 34

รปู ที่ 3.5 เปลวไฟท่ีมลี กั ษณะการลามไฟ [16] รปู ที่ 3.6 เปลวไฟท่ีไมมลี ักษณะการลามไฟ [16]

3. บันทึกคาที่ไดจาก photoelectric cell ขณะเร่ิมทําการทดสอบ และทุก 15 วินาที
ระหวางการทดสอบ

4. บันทึกคาแรงดันของกาซ ความแตกตางของความดันกาซที่ชองทางเขา และปริมาณกาซ
ท่ีใชใ นการทดสอบ

5. สามารถส้ินสดุ การทดสอบกอน 10 นาทีได หากตัวอยางเกดิ ไฟไหมตลอดทั้งชิ้นตวั อยา ง
นําผลการทดสอบมาคํานวณหา ดัชนีการลามไฟ (Flame Spread Index, FSI) และดัชนีการกระจายควัน
(Smoke Developed Index, SDI)

3. การทดสอบพฤติกรรมการเผาไหมของวัสดุตกแตงผิวในหองทดสอบ ตามมาตรฐาน
มยผ. 8207-52 [19] หรือ NFPA 265 [20] และการทดสอบพฤติกรรมการเผาไหมของวัสดุตกแตง
(ทไี่ มใ ชส ่ิงทอ) ในหอ งทดสอบ ตามมาตรฐาน NFPA 286 [21]

เครอื่ งมอื ในการทดสอบ
เครอ่ื งมอื ในการทดสอบตามมาตรฐาน มยผ. 8207-52 [19] หรือ NFPA 265 [20] หรือ NFPA 286
[21] ประกอบไปดว ย

1. หองทดสอบเพ ลิงไ หม ประกอบดวยวัสดุ ท่ีไม เผาไ หม โดยมีความหน าแน น
500-800 กิโลกรัมตอลูกบาศกเมตร มีพ้ืนเพดานและผนังท่ีตั้งฉากกับพ้ืนท้ัง 4 ดาน
มีความยาว 3.6 (±0.05) เมตร ความกวางและความสูง 2.4 (±0.05) เมตร มีประตู
ขนาดความกวาง 0.8 (±0.01) เมตร ความสูง 2.0 (±0.01) เมตร ณ ตําแหนงกึ่งกลาง
ของผนงั ดา นกวา งดา นใดดา นหน่งึ เพยี งประตเู ดียว และความหนาผนงั พื้นและเพดานในหอง
ไมน อยกวา 20 มิลลเิ มตร ดงั แสดงในรูปท่ี 3.7 และ 3.8

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอัคคีภัยของวสั ดุตกแตงทใ่ี ชภ ายในอาคาร หนา ท่ี 35

รูปที่ 3.7 ลักษณะของหองทดสอบเพลงิ ไหม [19]

รปู ท่ี 3.8 รายละเอียดของหอ งทดสอบเพลิงไหม

2. มีเคร่ืองจุดติดไฟ ใสกรวดและทรายโดยใชตะแกรงโลหะบางคั่นระหวางช้ัน ใชเช้ือเพลิง
จากกาซโพรเพนธรรมชาติ ติดต้ังไวบนพื้นบริเวณมุมหองฝงตรงขามกับประตู โดยผิวของเครื่อง
จุดตดิ ไฟตองสมั ผัสกบั วสั ดตุ ัวอยา ง ดงั แสดงในรูปท่ี 3.9

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรับรองความปลอดภยั ดานอคั คภี ัยของวัสดตุ กแตงทใ่ี ชภ ายในอาคาร หนาท่ี 36

รูปท่ี 3.9 เครอื่ งจดุ ติดไฟ [19]

3. อุปกรณวัดฟลักซความรอน ติดต้ังอยูบริเวณก่ึงกลางพื้นหองทดสอบและอยูสูงจากพ้ืน
ประมาณ 5-30 มิลลเิ มตร

4. เคร่อื งดูดควัน
5. ทอ ระบายควนั กาซสาํ หรับเกบ็ ตัวอยา งกา ซทีเ่ กดิ จากการทดสอบ
6. เคร่ืองวดั ความหนาแนนของควัน โดยการวดั แสงท่ีถูกบดบงั โดยควันที่เกดิ จากการทดสอบ

การเตรียมตวั อยาง
ตัวอยางที่นํามาทดสอบ จะตองมีลักษณะเชนเดียวกับสภาพการใชงานจริง ติดต้ังกับผนัง 3 ดาน
และเพดาน โดยใชการตอกตะปู ติดกาว หรือระบบการยึดอ่ืนๆ ท่ีใกลเคียงกับการติดต้ังตามการใชงานจริง
หากวัสดุทดสอบมีพื้นผิวบางหรือเปนวัสดุ thermoplastic ที่อาจหลอมละลาย ตองติดตั้งบนฐานรอง
ทีท่ ําจากซลิ ิกาเสรมิ ไฟเบอร ยิปซั่ม แผน chipboard หรือวัสดุท่ไี มต ิดไฟอนื่ ๆ

ขั้นตอนการทดสอบ
การทดสอบการเผาไหมของวสั ดตุ กแตงผวิ ภายในหองทดสอบ มขี ั้นตอนดังตอไปน้ี

1. วดั และบันทกึ คาเริม่ ตนของอุปกรณตา งๆ
2. บันทึกผลการติดไฟของเพดาน การลุกลามของเพลิงตามพ้ืนผิวของผนังและเพดาน

การเปลี่ยนแปลงการใหความรอนของเตาเผา และการลุกลามของไฟออกนอกประตู
โดยมีเวลากํากับ ดงั แสดงในรูปท่ี 3.10
3. หยุดการทดสอบเมื่อเกดิ แฟลชโอเวอรหรือสน้ิ สุดเปลวไฟครบ 20 นาที
4. บันทึกผลการเสียหายของตวั อยางทดสอบและพฤตกิ รรมอ่ืนๆ ท่มี ลี กั ษณะผิดปกติ

หลกั เกณฑในการประเมนิ ตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอัคคภี ยั ของวัสดตุ กแตงท่ีใชภายในอาคาร หนาท่ี 37

รปู ที่ 3.10 การทดสอบการเผาไหมของวสั ดุตกแตงผวิ ภายในหองทดสอบ [19]

3.2 รายละเอยี ดมาตรฐานการทดสอบตามลักษณะของวสั ดุตกแตงผวิ พน้ื ภายใน

สมบัติท่ีเปนอันตรายจากเพลิงไหมของวัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายใน ประกอบดวย การติดไฟของวัสดุ
จากการแผรังสีความรอน (radiant heat) และการลามไฟของวัสดุ ซ่ึงเปนขอกําหนดหลักที่ใชในการทดสอบ
เพ่ือหาสมบัติของวัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายใน โดยไดจากการทดสอบตามมาตรฐาน มยผ. 8209-52 [22]
หรอื ASTM E648 [10] และการทดสอบ ASTM D2859 [23]

1. การทดสอบรังสีความรอนวิกฤติสําหรับวัสดุตกแตงผิวพ้ืนภายใน ตามมาตรฐาน มยผ. 8209-52 [22]
หรือ ASTM E648 [10]

หลักเกณฑใ นการประเมินตรวจรบั รองความปลอดภัยดานอคั คภี ัยของวสั ดุตกแตงท่ีใชภายในอาคาร หนาท่ี 38