ชุดที่ 2

ก

คำนำ

ชุดฝึกทักษะการพัฒนาหุ่นยนต์และการเขียนโปรแกรมควบคุมหุ่นยนต์ ชุดที่ 2 เรื่อง
รู้จักโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 จัดทาข้ึนเพ่ือฝึกทักษะการพัฒนา
หุ่นยนต์และการเขียนโปรแกรมควบคุมหุ่นยนต์ ให้นักเรียนได้ศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับโปรแกรม
LEGO MINDSTORMS Education EV3 ซ่ึงจะช่วยให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ และเป็น
พ้ืนฐานที่สาคญั ในการศึกษาเรอ่ื งตอ่ ๆ ไป

การศึกษาชุดฝึกทักษะ นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเองท้ังที่โรงเรียนและที่บ้าน
หรือฝึกในเวลาว่าง เน้นให้นักเรียนได้เรียนรู้ได้ด้วยตนเองตามความสามารถของแต่ละบุคคล
และมกี ารวดั ผลประเมินผลด้วยวิธีการท่หี ลากหลายตามสภาพจริง โดยนักเรียนต้องศึกษาและ
ทากิจกรรมเป็นขั้นตอนเป็นระบบด้วยความซ่ือสัตย์ ซ่ึงจะส่งผลให้นักเรียนมีคุณลักษณะท่ีดี
ตอ่ ไป

ผจู้ ัดทาหวังเปน็ อยา่ งย่งิ ว่า ชดุ ฝึกทกั ษะเลม่ นี้จะเป็นประโยชน์แก่นักเรียนหรือผู้ที่สนใจ
เพือ่ เป็นพ้นื ฐานและเป็นประโยชน์ในการศกึ ษาเร่ืองอ่นื ๆ ได้เปน็ อย่างดี

ไพรินทร์ กิจชมภู

ข

สำรบญั

เน้อื หำ หน้ำ

คานา ก

สารบัญ ข

คาชแี้ จงเกีย่ วกับชุดฝึกทักษะ 1

คาแนะนาสาหรบั นักเรียน 2

แผนภูมิแสดงลาดบั ขัน้ ตอนการฝกึ ทกั ษะ 3

สาระสาคัญ 4

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 4

ขอบขา่ ยเน้ือหา 4

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น 5

กิจกรรมฝึกทักษะ

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 9

- การติดตงั้ โปรแกรม 10

- การเปิดโปรแกรม 15

- ส่วนประกอบของโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 17

กิจกรรมฝกึ ทกั ษะที่ 2.1 18

ความหมายของหมวดแถบสี 19
- แถบสเี ขียว (Action) 19
21
กิจกรรมฝึกทกั ษะที่ 2.2

- แถบสีส้ม (Flow Control) 23

กจิ กรรมฝึกทักษะที่ 2.3 24

สำรบัญ(ต่อ) ค

เนื้อหำ หน้ำ

- แถบสีเหลอื ง (Sensor) 25
กิจกรรมฝึกทักษะท่ี 2.4 27
29
- แถบสีแดง (Data Operations) 31
กิจกรรมฝึกทกั ษะท่ี 2.5 33
34
- แถบสีน้าเงิน (Advanced) 35
- แถบสีฟา้ (Advanced) 37
กิจกรรมฝึกทักษะที่ 2.6 38
สว่ นประกอบของ Hardware Page 42
การอพั เดท Firmware
แบบทดสอบหลังเรียน 46
ภาคผนวก 47
เฉลยกิจกรรมฝึกทกั ษะที่ 2.1 48
เฉลยกจิ กรรมฝกึ ทักษะท่ี 2.2 49
เฉลยกิจกรรมฝึกทกั ษะที่ 2.3 51
เฉลยกจิ กรรมฝกึ ทกั ษะท่ี 2.4 52
เฉลยกจิ กรรมฝึกทักษะที่ 2.5 53
เฉลยกจิ กรรมฝึกทกั ษะที่ 2.6 54
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น – หลังเรียน
บรรณานกุ รม

1

คำชแ้ี จงเกย่ี วกับชุดฝึกทกั ษะ

1. ชดุ ฝกึ ทกั ษะ การพฒั นาหนุ่ ยนตแ์ ละการเขยี นโปรแกรมควบคุมหนุ่ ยนต์ ชุดท่ี 2 รู้จัก
โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 จัดทาข้ึนเพ่อื ฝกึ ทกั ษะการพัฒนา
หุ่นยนต์และการเขยี นโปรแกรมควบคมุ หุ่นยนต์ ในชมรม Robot Design และผทู้ ส่ี นใจ

2. เอกสารชุดนปี้ ระกอบดว้ ย
- คาช้ีแจงเก่ยี วกบั ชดุ ฝึกทกั ษะ
- คาแนะนาสาหรบั นกั เรยี น
- แผนภูมลิ าดับขัน้ ตอนการศกึ ษาชุดฝกึ ทักษะ
- สาระสาคญั / จุดประสงค์การเรยี นรู้ / ขอบข่ายเน้ือหา
- แบบทดสอบก่อนเรยี น
- กจิ กรรมฝึกทกั ษะ
- แบบทดสอบหลังเรยี น
- เฉลยกจิ กรรมฝกึ ทกั ษะ
- เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น - หลังเรียน

3. ชุดฝกึ ทักษะน้ีใช้เวลาในการศกึ ษา 3 ช่ัวโมง

2

คำแนะนำสำหรับนกั เรยี น

1. อา่ นคาชแี้ จงและคาแนะนาสาหรบั นักเรียนใหเ้ ข้าใจก่อนที่จะลงมอื ศกึ ษาชดุ ฝึกทกั ษะ
2. ทาแบบทดสอบก่อนเรียน จานวน 10 ข้อ เพือ่ ประเมนิ ความรู้พ้นื ฐานของนกั เรยี น
3. ศกึ ษาชุดฝึกทกั ษะโดยการปฏบิ ัตกิ ิจกรรมตามคาช้ีแจงทไี่ ด้ระบไุ วต้ ามลาดบั ข้ันตอน
4. หากนักเรยี นยังไมเ่ ขา้ ใจใหก้ ลบั ไปศึกษาอีกครั้ง หรือขอคาแนะนาจากครูเพือ่ ใหเ้ กิดความ

เข้าใจมากยง่ิ ขึน้
5. ทาแบบทดสอบหลังเรยี นเพอ่ื เปรยี บเทยี บความก้าวหนา้ ในการศึกษาของนักเรียน
6. ในการศกึ ษาและทากิจกรรมให้นักเรียนทาดว้ ยความตงั้ ใจและมคี วามซือ่ สตั ย์ต่อตนเองโดย

ไมเ่ ปิดดเู ฉลยก่อน

3

แผนภมู ิแสดงลำดับขัน้ ตอนกำรฝกึ ทักษะ

อ่ำนคำชแ้ี จง 1

2อำ่ นคำแนะนำสำหรับนกั เรยี น

3ทดสอบก่อนเรยี น

4กิจกรรมกำรเรียนรู้

- ศกึ ษำเน้อื หำ
- ทำกจิ กรรมฝกึ ทกั ษะ

5ทดสอบหลงั เรียน

ผ่ำนเกณฑ์ ไม่ผ่ำนเกณฑ์
ศกึ ษำชุดตอ่ ไป

4

สำระสำคญั

การทางานของโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3

จดุ ประสงค์กำรเรยี นรู้

นกั เรยี นสามารถอธิบายการทางานของ โปรแกรม LEGO MINDSTORMS
Education EV3 ได้

ขอบข่ำยเนอื้ หำ

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
- การตดิ ตัง้ โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
- การเปิดโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
- ส่วนประกอบของโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
- ความหมายของหมวดแถบสี
- ส่วนประกอบของ Hardware Page
- การอัพเดท Firmware

5

แบบทดสอบกอ่ นเรียน

ชุดฝกึ ทกั ษะ กำรพัฒนำหุ่นยนต์และกำรเขยี นโปรแกรมควบคมุ หนุ่ ยนต์
ชุดท่ี 2 รจู้ กั โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
จำนวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน

คำช้ีแจง ใหน้ ักเรียนทาเคร่อื งหมาย X ทับขอ้ ก ข ค หรือ ง ท่ถี ูกทีส่ ุดเพียงขอ้ เดียว
ลงในกระดาษคาตอบ

1. การถ่ายโอนขอ้ มลู ระหว่างคอมพวิ เตอรก์ บั EV3 สามารถทาได้อยา่ งไร
ก. การเชือ่ มตอ่ ผา่ นสาย USB
ข. การเชอ่ื มต่อไร้สายผ่าน Bluetooth
ค. การเชื่อมต่อผ่าน Wi-Fi
ง. ถูกทกุ ข้อ

2. ถา้ นักเรียนต้องการเรียนร้กู ารประกอบหนุ่ ยนต์เบื้องต้นตอ้ งเข้าไปส่วนใดของ
โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
ก. Toolbar
ข. Work Area
ค. My Portal
ง. Robot Educator

3. ขอ้ ใดคือส่วนท่ีเปน็ ศูนย์ควบคุม EV3
ก. My Portal
ข. Controller
ค. Robot Educator
ง. Configuration Panel

6

12 34

4. จากภาพหมายเลขใดเป็นตวั กาหนดทิศทางการหมนุ ของมอเตอร์
ก. 1 ข. 2
ค. 3 ง. 4

5. ข้อใดคอื บลอ็ ก สาหรบั ทาใหห้ ุ่นยนตแ์ สดงผลรูปภาพ หรอื ข้อความบนหนา้ จอ หรอื
ลบภาพบนหน้าจอทง้ิ ได้ด้วย

ก. ข.

ค. ง.
6. ขอ้ ใดคอื บล็อก ทท่ี าใหห้ ุ่นยนตท์ างานวนซา้ ไปเรอ่ื ย ๆ และสามารถต้งั ได้วา่ จะให้ทาซ้า

ในรปู แบบใด

ก. ข.

ค. ง.

7

7. จากภาพหมายเลขใดเปน็ ตวั กาหนดลักษณะการหยุดหมนุ ของมอเตอร์

12 34

ก. 1 ข. 2
ค. 3 ง. 4
8. ถ้าต้องการใหห้ ุน่ ยนตส์ ง่ เสียงต้องใชบ้ ลอ็ กในข้อใด

ก.

ข.

ค.

ง.

8

9. ขอ้ ใดคอื บลอ็ กคาสง่ั ทท่ี าใหห้ ่นุ ยนต์ทางานไปเรอื่ ย ๆ แล้วหยุดเมือ่ กดปมุ่
ก่อนทางานบลอ็ กถดั ไป

ก. ข.

ค. ง.
10. ถ้าตอ้ งการทาใหห้ ุน่ ยนต์หยดุ รอกอ่ นทางานบล็อกถัดไป ตอ้ งเขียนคาส่งั โดยใช้บล็อก

คาส่งั ใด

ก. ข.

ค. ง.

9

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 หรือ EV3 Education เป็นโปรแกรม
ท่ีใช้งานงา่ ย และสะดวกสาหรับนักเรยี นจนถึงระดับผู้เชี่ยวชาญ โปรแกรม LEGO MINDSTORMS
Education EV3 เป็นโปรแกรมท่ีใช้ไอคอนเป็นหลัก โดยสามารถลากและวางไอคอนเพื่อเขียน
โปรแกรมบังคับให้หุน่ ยนตท์ างานตามเงื่อนไขท่กี าหนดได้

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3 ยังมีส่วนท่ีเรียกว่า Robot Educator
ซ่ึงประกอบไปด้วยตัวอย่างแบบของหุ่นยนต์ และตัวอย่างโปรแกรมท่ีจะช่วยให้ครูและนักเรียน
ได้เริ่มต้นการเขียนโปรแกรมให้กับหุ่นยนต์ นอกจากน้ีการเขียนโปรแกรมบนหุ่นยนต์ EV3
ยังสามารถเขยี นดว้ ยโปรแกรมอื่นได้ เชน่

RoboLab 2.9 – เขียนโปรแกรมโดยลากบลอ็ กคาสั่งมาเชอ่ื มตอ่ กนั
RobotC - เขยี นโปรแกรมควบคมุ หุ่นยนต์โดยใชภ้ าษา C
ในบทเรียนนี้จะใช้ LEGO MINDSTORMS Education EV3 ในการเรยี นและการทดลอง

10

กำรติดตงั้ โปรแกรม

ในชุดหนุ่ ยนต์ LEGO MINDSTORMS Education EV3 เราสามารถเขียนโปรแกรมควบคุม
การทางานของอุปกรณ์ตามคาสั่งได้ ในชุดฝึกทักษะน้ีเราจะใช้โปรแกรม LEGO MINDSTORMS
Education EV3 เรียกอีกอย่างหน่ึงว่า EV3-G ซึ่งเป็นชุดมาตรฐาน จะมีโปรแกรมมาให้โดย
สามารถติดต้งั ไปยังคอมพวิ เตอรท์ ี่มีระบบปฏิบตั กิ ารท้ัง Windows หรือ Macintosh ได้

1

ดบั เบ้ิลคลิกท่ีไฟล์ Auto run เพ่อื เปิดโปรแกรมติดตั้ง

รอโปรแกรมทาการดาวน์โหลด

11
รอโปรแกรมทาการดาวน์โหลด
กดที่ป่มุ Next เพอ่ื ไปยงั หน้าถัดไป

12
กดท่ีปมุ่ Next เพ่ือไปยงั หน้าถดั ไป
ใหเ้ ลอื ก Student Edition กดปมุ่ Next เพอ่ื เร่ิมการติดตง้ั

13

ยอมรับข้อตกลง แล้วกดท่ี I accept the above 2 License Agreement(s).
แล้วกดปุ่ม Next

โปรแกรมจะทาการติดตง้ั ลงบนคอมพวิ เตอร์ ใหร้ อจนการตดิ ต้งั เสรจ็ สิ้น
โปรแกรมจะพาไปยังหนา้ ถดั ไป

14
การติดต้ังเสร็จเรยี บร้อย ให้กดปุ่ม Finish เพื่อปิดโปรแกรมตดิ ต้ัง

ใหท้ าการ Restart เครื่องคอมพวิ เตอร์

15

กำรเปดิ โปรแกรม

สามารถทาไดส้ องวิธี คือ
1. เปดิ จาก Start Menu โดยคลกิ ทป่ี มุ่ Start => All Programs => LEGO

MINDSTORMS Education EV3 => LEGO MINDSTORMS Education EV3

2
3

1

2. เปิดจาก Desktop โดยคลกิ สองคร้งั ท่ีไอคอน LEGO MINDSTORMS Education EV3

LEGO MINDSTORMS Education EV3

16

3. คลิกตามลาดบั ข้ันตอน หมายเลข 1 – 4 เพอื่ เขา้ ส่หู น้าเร่มิ ตน้ ของโปรแกรม

4

12 3

4. เปลี่ยนช่ือไฟล์ โดยดับเบิล้ คลกิ ทีค่ าว่า “Program”

17

สว่ นประกอบของโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3

51

11 41

21 31

1. Programming Canvas : เปน็ พื้นทใี่ นการเขียนโปรแกรม ซ่ึงใช้ในการวางบลอ็ ก
2. Programming Palette : เปน็ บรเิ วณท่ีใช้คน้ หาตวั บลอ็ กที่นามาสรา้ งโปรแกรม
3. Hardware Page : เป็นบริเวณที่ใช้ในการติดตั้งและจัดการในการเชื่อมต่อกับ

EV3 Brick และสามารถดบู ริเวณท่ีมกี ารเช่ือมต่อกนั ของ Sensor และ Motor
4. Content Editor : เปน็ สมุดงานดจิ ิตอลร่วมกับซอฟแวร์พร้อมท้ังมีคาส่ังและสามารถ

ใช้เปน็ เอกสารประกอบการทา Project ได้โดยสามารถใสข่ ้อความ รปู ภาพ และวดี โี อ
5. Programming Toolbar : เปน็ บรเิ วณท่ีใชใ้ นการค้นหาเครอ่ื งมือท่วั ไปในการทางาน

และการเขยี นโปรแกรม

18

กิจกรรมฝึกทักษะท่ี 2.1

คำช้แี จง ใหน้ กั เรียนบอกสว่ นประกอบของโปรแกรม LEGO MINDSTOMS Education EV3
ตอ่ ไปน้ี (คะแนนเต็ม 5 คะแนน)

5

14

23

1. …………………………………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………………………………….
4. …………………………………………………………………………………………………………………….
5. …………………………………………………………………………………………………………………….

19

ควำมหมำยของหมวดแถบสี

แถบสเี ขยี ว (Action) เป็นหมวดในการทางานซึง่ จะประกอบไปดว้ ย
บลอ็ กการทางานเหลา่ น้ี ได้แก่
ชอ่ื บลอ็ ก ควำมหมำย
สญั ลกั ษณ์ Medium Motor
Large Motor เปน็ คาสั่งทใี่ ช้ในการควบคมุ หรอื
Move Steering การกาหนดการต้งั คา่ ต่าง ๆ ของ
Medium Motor
Move Tank
ใช้สาหรับหมุนมอเตอร์ ทาให้
ห่นุ ยนตเ์ คลอ่ื นที่ไปข้างหน้าหรือ
ถอยหลัง เป็นเส้นตรงหรือเลี้ยว
ได้
เปน็ คาส่งั ทใ่ี ชใ้ นการควบคุมหรือ
การกาหนดการตั้งค่าต่าง ๆ ของ
มอเตอร์ทั้งสองพอร์ตให้ทางาน
เหมอื นกัน
เปน็ คาสัง่ ที่ใช้ในการควบคุมหรือ
การกาหนดการต้งั ค่าตา่ ง ๆ ของ
มอเตอร์ท้ังสองพอร์ตให้ทางาน
เหมอื นกันหรือต่างกันก็ได้

20

สญั ลกั ษณ์ ชอื่ บลอ็ ก ควำมหมำย
Display เปน็ คาสั่งท่ใี ช้ในการควบคมุ
Sound หนา้ จอแสดงผลโดยการ
Brick Status Light แสดงผลเป็นรปู ภาพ เชน่
ภาพน่ิง ภาพเคล่อื นไหว

เปน็ คาส่ังทใี่ ช้ในการควบคุมหรือ
การกาหนดการตั้งค่าตา่ ง ๆ ของ
เสียงบน EV3 Brick

เป็นคาสั่งท่ีใช้ในการควบคมุ หรือ
การกาหนดการตัง้ คา่ ต่าง ๆ ของ
ปมุ่ กดบน EV3 Brick

21

กิจกรรมฝึกทกั ษะที่ 2.2

คำช้ีแจง ใหน้ ักเรียนอธบิ ายหนา้ ท่ีของบล็อกขบั เคลื่อนตอ่ ไปนี้ (คะแนนเต็ม 7 คะแนน)

สญั ลกั ษณ์ ชือ่ บลอ็ ก หนำ้ ที่

.............................................................................
.............................................................................

Medium Motor .............................................................................
.............................................................................

Large Motor .............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

.............................................................................
.............................................................................
Move Steering .............................................................................
.............................................................................

Move Tank .............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

22

สญั ลักษณ์ ชื่อบลอ็ ก หนำ้ ท่ี
Display
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

.............................................................................
.............................................................................
Sound .............................................................................
.............................................................................

Brick Status .............................................................................
Light .............................................................................
.............................................................................
.............................................................................

23

แถบสีสม้ (Flow Control) เป็นหมวดการควบคุมการไหลของการรัน

โปรแกรม ซง่ึ จะประกอบไปด้วยบล็อกการทางานเหล่านี้ ไดแ้ ก่

สัญลกั ษณ์ ชือ่ บลอ็ ก ควำมหมำย

เปน็ คาสงั่ การเริ่มต้น

Start การทางานของโปรแกรมโดย
โปรแกรมจะเร่มิ การทางาน

จากซ้ายไปขวา

เปน็ คาสัง่ ในการสง่ั ให้หนุ่ ยนต์
Wait มีการหยดุ ระหวา่ งการทางาน

แลว้ จึงทางานตอ่

Loop เป็นคาสั่งใหห้ นุ่ ยนตม์ กี าร
ทางานตามโปรแกรมเดิมซา้

เปน็ คาสั่งทาใหห้ ุ่นยนต์เลอื ก
Switch ทางานอย่างใดอย่างหน่ึง

ข้นึ อยู่กบั คา่ ของเซ็นเซอร์

Loop Interrupt เป็นคาส่ังไมใ่ ห้หุ่นยนตม์ กี าร
ทางานตามโปรแกรมเดิมซา้

24

กจิ กรรมฝกึ ทักษะท่ี 2.3

คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรยี นอธิบายหน้าที่ของบลอ็ กการไหลของโปรแกรมตอ่ ไปนี้
(คะแนนเตม็ 5 คะแนน)

สัญลกั ษณ์ ชอื่ บลอ็ ก ควำมหมำย
Start
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................

...................................................................................

Wait ...................................................................................
...................................................................................

...................................................................................

Loop ...................................................................................
...................................................................................

...................................................................................

Switch ...................................................................................
...................................................................................

Loop ...................................................................................
Interrupt ...................................................................................
...................................................................................

25

แถบสีเหลอื ง (Sensors) เป็น หมวดเซ็นเซอร์ตำ่ ง ๆ ซงึ่ จะประกอบไปดว้ ย
บลอ็ กกำรทำงำนเหล่ำน้ี ได้แก่

สญั ลกั ษณ์ ช่ือบลอ็ ก ควำมหมำย
Brick Buttons
Colour Sensor เปน็ คาสัง่ กาหนดการ
Gyro Sensor ตอบสนองของปมุ่ กดบน
Infrared Sensor EV3 Brick โดยแบ่งหน้าท่ี
การทางานแตล่ ะปุม่
เปน็ คาสั่งให้หุ่นยนตเ์ ดนิ ตามสี
(คา่ สสี ะทอ้ น) หรอื มี
การทางานตามสี (คา่ แสง
สะทอ้ น) ท่ไี ด้กาหนดไว้ เช่น
สีดา สีนา้ เงิน สีเขยี ว เป็นต้น

เป็นคาสงั่ ใหเ้ ซน็ เซอร์วดั มมุ
ท่ไี ดก้ าหนดในการตงั้ คา่ ไว้
โดยมหี น่วยเป็นองศา

ทาใหห้ ุ่นยนต์รอจนมีวัตถุ
อยหู่ นา้ เซน็ เซอร์ตรวจจบั
ระยะทาง กอ่ นทางานบล็อก
ถัดไป

Motor Rotation เปน็ คาส่ังควบคมุ การหมุนของ
มอเตอร์

26

สญั ลกั ษณ์ ชอ่ื บลอ็ ก ควำมหมำย

Temperature Sensor เปน็ คาสั่งในการต้ังค่าควบคุม
เซ็นเซอร์วดั อุณหภูมิ

Timer คาส่งั จบั เวลาในการทางานของ
โปรแกรมหุ่นยนต์

Touch Sensor คาสัง่ ทาใหห้ ุ่นยนต์รอการกด
ปมุ่ ก่อนทางานบล็อกถดั ไป

Ultrasonic Sensor คาสั่งทาใหห้ ่นุ ยนต์รอจนมีวตั ถุ
อยูห่ น้าเซ็นเซอรต์ รวจจบั
ระยะทาง ก่อนทางานบล็อก
ถัดไป

Energy Meter การกาหนดคา่ การวดั พลงั งาน
ด้วยอปุ กรณ์

27

กจิ กรรมฝกึ ทกั ษะท่ี 2.4

คำชี้แจง ให้นักเรยี นอธบิ ายหนา้ ท่ีของบล็อกเซน็ เซอรต์ อ่ ไปนี้ (คะแนนเตม็ 10 คะแนน)

สัญลักษณ์ ชอื่ บลอ็ ก ควำมหมำย
Brick Buttons
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………

………………………………………………………

Colour Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………

Gyro Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………

………………………………………………………

Infrared Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………

………………………………………………………

Motor Rotation ………………………………………………………
………………………………………………………

28

สญั ลกั ษณ์ ชือ่ บลอ็ ก ควำมหมำย

Temperature ………………………………………………………
Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………

………………………………………………………

Timer ………………………………………………………
………………………………………………………

………………………………………………………

Touch Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………

Ultrasonic ………………………………………………………
Sensor ………………………………………………………
………………………………………………………

Energy Meter ………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………

29

แถบสีแดง (Data Operations) เปน็ หมวดการปอ้ นขอ้ มูลในการ

ทางานของหนุ่ ยนต์ซงึ่ จะประกอบไปด้วยบลอ็ กการทางานเหลา่ นี้ ได้แก่

สญั ลักษณ์ ช่ือบลอ็ ก ควำมหมำย

Variable เป็นคาสั่งในการกาหนดคา่
ตัวแปรตา่ ง ๆ

Constant เป็นคาสง่ั ในการกาหนด
ค่าคงท่ีตัวแปรตา่ ง ๆ

Array เปน็ คาสง่ั ในการกาหนด
ค่าแถว

Logic Operations เปน็ คาสง่ั การกาหนดคา่
เชงิ ตรรกะ

Math เปน็ คาส่งั การใช้เครอ่ื งหมาย
ทางคณิตศาสตร์

30

สญั ลักษณ์ ชือ่ บลอ็ ก ควำมหมำย
Round เปน็ คาสั่งการตั้งค่าเป็นรอบ

Compare เป็นคาสั่งการเปรียบเทียบคา่

Range เปน็ คาส่ังการตง้ั คา่ ใหเ้ ป็น
Text พิสัย
Random
เป็นการต้งั คา่ โดยการใช้
ขอ้ ความซึง่ จะแสดงผลบน
หน้าจอของ EV3 Birck

เปน็ คาสง่ั การต้ังคา่ ใหเ้ ป็น
แบบสุ่ม

31

กจิ กรรมฝึกทกั ษะที่ 2.5

คำชแี้ จง ใหน้ กั เรียนอธิบายหนา้ ที่ของบลอ็ กการตั้งคา่ ตัวแปรตอ่ ไปน้ี (คะแนนเต็ม 10 คะแนน)

สัญลักษณ์ ช่อื บลอ็ ก ควำมหมำย

Variable ………………………………………………………
………………………………………………………

Constant ………………………………………………………
………………………………………………………

Array ………………………………………………………
………………………………………………………

Logic Operations ………………………………………………………
………………………………………………………

Math ………………………………………………………
………………………………………………………

32

สญั ลักษณ์ ชือ่ บลอ็ ก ควำมหมำย
Round
………………………………………………………
………………………………………………………

Compare ………………………………………………………
………………………………………………………

Range ………………………………………………………
………………………………………………………

Text ………………………………………………………
………………………………………………………

Random ………………………………………………………
………………………………………………………

33

แถบสีนำ้ เงนิ (Advanced) เปน็ หมวดการทางานขั้นสงู ของห่นุ ยนต์ซง่ึ

จะประกอบไปดว้ ยบลอ็ กการทางานเหลา่ น้ี ได้แก่

สัญลกั ษณ์ ช่ือบลอ็ ก ควำมหมำย

File Access เครือ่ งมอื แสดงการเขา้ ถงึ ไฟล์

Data Logging เครอ่ื งมอื ในการบันทกึ ขอ้ มลู บน
EV3 Birck

Messaging เคร่อื งมือในการสง่ ขอ้ ความ

Bluetooth Connection เครอื่ งมอื ในการเชอื่ มต่อบลทู ธู

Keep Awake เปน็ คาสงั่ ใหม้ กี ารต่นื ตวั

34

แถบสฟี ้า (My Blocks) เปน็ หมวดการบล็อกของฉัน
สัญลักษณ์
ช่อื บลอ็ ก ควำมหมำย

Raw Sensor Value คาสง่ั การกาหนดค่าเซน็ เซอร์
แบบดบิ

Unregulated Motor คาสงั่ ทดเฟืองมอเตอร์

Invert Motor คาส่งั กลับทิศทางของมอเตอร์

Stop Program คาส่งั จบการทางานของ
โปรแกรม

35

กิจกรรมฝกึ ทกั ษะที่ 2.6

คำชีแ้ จง ใหน้ ักเรยี นอธิบายหน้าท่ีของบลอ็ กการตั้งค่าขนั้ สงู ตอ่ ไปน้ี (คะแนนเตม็ 9 คะแนน)

สญั ลักษณ์ ชอื่ บลอ็ ก ควำมหมำย

File Access ………………………………………………………
………………………………………………………

Data Logging ………………………………………………………
………………………………………………………

Messaging ………………………………………………………
………………………………………………………

Bluetooth ………………………………………………………
Connection ………………………………………………………

………………………………………………………
Keep Awake ………………………………………………………

36

สญั ลกั ษณ์ ช่อื บลอ็ ก ควำมหมำย

Raw Sensor ………………………………………………………
Value ………………………………………………………

Unregulated ………………………………………………………
Motor ………………………………………………………

Invert Motor ………………………………………………………
………………………………………………………

Stop Program ………………………………………………………
………………………………………………………

37

.
ส่วนประกอบของ Hardware Page

รำยละเอียด

1. Brick Information : คาส่ังแสดงข้อมลู พ้ืนฐานของ EV3 Brick ท่ีมาเชอ่ื มตอ่ กบั
คอมพวิ เตอร์

2. Port View : การแสดงสถานะของแต่ละพอร์ตว่ามกี ารเช่อื มตอ่ เข้ากบั อะไร

3. Available Bricks : เปน็ การแสดงสถานะในการเช่ือมตอ่ โดยที่ผู้ใชเ้ องสามารถเลอื ก
การเช่ือมต่อได้ 3 แบบ ได้แก่ USB, Bluetooth, Wireless

4. Download : การดาวนโ์ หลดขอ้ มูลโปรแกรมลงใน EV3 Brick
5. Download and Run : การดาวน์โหลดข้อมูลโปรแกรมลงใน EV3 Brick และให้

ทางานทนั ที
6. Run Selected : เปน็ การรนั โปรแกรมตามบล็อกทีเ่ ลือกเท่านน้ั

38

รำยละเอยี ด
1. Port Selector : แสดงพอรต์ ท่เี ราจะสง่ั ได้แก่ มอเตอร์ Port 1, 2, 3, 4
เซ็นเซอร์ Port A, B, C, D
2. Block Type : การแสดงสถานะการใชง้ านของแตล่ ะบล็อก
3. Mode : เป็นโหมดในการทางานของแตล่ ะบลอ็ ก
4. Input Values : เป็นหน้าต่างการรับค่าต่าง ๆ

กำรอพั เดท Firmware

การอัพเดท EV3 Firmware มีความจาเป็นมาก เพราะถ้าหากเราไม่อัพเดท จะทาให้
หุ่นยนต์ของเราไม่ทางานในบางฟังก์ชั่นของโปรแกรมหุ่นยนต์ท่ีเราได้เขียนลงไป ถ้า
โปรแกรม LEGO MINDSTORM EV3 home edition มีหน้าต่างป๊อบอัพแจ้งเตือนขึ้นมา
ว่า “Please update the programmable brick’s firmware version” ให้ทาตาม
ข้นั ตอนต่อไปนีเ้ พอื่ อัพเดท EV3 Firmware

1. ดับเบ้ลิ คลิกเพือ่ เปดิ โปรแกรม LEGO MINDSTORM EV3 home edition
2. เชอ่ื มตอ่ EV3 Brick เข้ากบั คอมพิวเตอรผ์ ่านทาง USB port
3. ไปท่ี Tool > Firmware Update
4. เลือก Firmware เวอรช์ ั่นล่าสดุ และคลิก Download

39

5. EV3 Brick จะเริ่มทาการอัพเดทอัตโนมตั ิพร้อมไฟแสดงสถานะสีแดง และมีขอ้ ความ
แสดงว่า “Updating” ท่หี น้าจอของ EV3 Brick

6. บนหนา้ จอคอมพิวเตอร์ (ที่มุมลา่ งขวา) จะมีแถบแสดงสถานะความคืบหนา้ ขึ้น ให้รอ
จนเตม็ ท้ัง 2 แถบ ซ่ึงจะใช้เวลาสกั ครู่หน่งึ

40
7. หลังจากน้ัน EV3 Brick จะรสี ตารท์ ตวั เองอตั โนมตั ิ เปน็ อันเสร็จส้ินกระบวนการ

41

ถ้าหากเกดิ ขอ้ ผิดพลาดในระหว่างอัพเดท Firmware หรือการอัพเดทล้มเหลวสามารถ
แก้ไขได้ โดยการ

1. กดปมุ่ ย้อนกลับ+ตรงกลาง+ขวา คา้ งไว้ จนกวา่ ไฟแสดงสถานะของ EV3 Brick
จะดบั

2. หลงั จากนั้นใหป้ ล่อยเฉพาะปุ่ม ยอ้ นกลบั ทนั ใดนั้นหน้าจอ EV3 Brick จะข้นึ
ข้อความว่า “Updating..” เราจึงคอ่ ยปลอ่ ยป่มุ ที่เหลือออก

3. ตอนน้ี EV3 Brick จะอย่ใู นโหมดอัพเดท ให้เราเชอื่ มสาย USB อีกครั้ง และลองทา

การอพั เดท EV3 Firmware จะทาให้ทกุ โปรแกรม
และทกุ ไฟล์ทเ่ี ราเคยไดโ้ หลดใส่ไวใ้ น EV3 Brick
หายหมด ดงั นั้นทุกโปรแกรมหุ่นยนต์ทเี่ ราเคยเขียน
อยใู่ นคอมพิวเตอรไ์ ว้ ควร save สารองไวท้ กุ ครงั้

42

แบบทดสอบหลงั เรียน

ชุดฝกึ ทกั ษะ กำรพัฒนำหุ่นยนตแ์ ละกำรเขียนโปรแกรมควบคุมหุน่ ยนต์
ชุดที่ 2 ร้จู ักโปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3
จำนวน 10 ขอ้ คะแนนเตม็ 10 คะแนน

คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนทาเครือ่ งหมาย X ทบั ขอ้ ก ข ค หรอื ง ท่ีถกู ทสี่ ุดเพยี งข้อเดียว
ลงในกระดาษคาตอบ

1. การถ่ายโอนข้อมูลระหวา่ งคอมพิวเตอร์กับ EV3 Brick สามารถทาได้อย่างไร
ก. การเชื่อมต่อผา่ นสาย USB
ข. การเชื่อมตอ่ ไรส้ ายผ่าน Bluetooth
ค. การเช่อื มต่อผ่าน Wi-Fi
ง. ถกู ทุกขอ้

2. ถา้ นักเรยี นต้องการเรยี นรู้การประกอบหนุ่ ยนตเ์ บื้องต้นตอ้ งเข้าไปสว่ นใดของ

โปรแกรม LEGO MINDSTORMS Education EV3

ก. Toolbar ข. Work Area

ค. Robot Educator ง. My Portal

3. ข้อใดคอื ส่วนที่เปน็ ศนู ย์ควบคมุ EV3 ข. My Portal
ก. Controller ง. Configuration Panel
ค. Robot Educator

43

12 34

4. จากภาพหมายเลขใดเปน็ ตวั กาหนดทิศทางการหมนุ ของมอเตอร์
ก. 1 ข. 2
ค. 3 ง. 4

5. ขอ้ ใดคอื บล็อก สาหรบั ทาให้หุ่นยนตแ์ สดงผลรูปภาพ หรือข้อความบนหนา้ จอ หรอื
ลบภาพบนหน้าจอท้งิ ไดด้ ว้ ย

ก. ข.

ค. ง.
6. ขอ้ ใดคอื บล็อก ทที่ าใหห้ ุ่นยนตท์ างานต่าง ๆ ซา้ ไปเรอ่ื ย ๆ โดยสามารถต้งั ได้วา่ จะ

ให้ซ้าในรปู แบบไหน

ก. ข.

ค. ง.

44

12 34

7. จากภาพหมายเลขใดเปน็ ตัวกาหนดลักษณะการหยดุ หมนุ ของมอเตอร์
ก. 1 ข. 2
ค. 3 ง. 4

8. ถา้ ตอ้ งการให้หนุ่ ยนตส์ ง่ เสยี งตอ้ งใชบ้ ล็อกในข้อใด
ก.

ข.

ค.

ง.

45
9. ข้อใดคือบล็อกคาสั่งทาให้หุ่นยนต์ทางานไปเรือ่ ย ๆ แล้วหยดุ เมอ่ื กดปุ่ม ก่อนทางาน

บลอ็ กถดั ไป

ก. ข.

ค. ง.
10. ถ้าตอ้ งการทาใหห้ ุ่นยนต์รอเปน็ เวลาหน่งึ ก่อนทางานบล็อกถดั ไป ตอ้ งเขยี นคาสั่ง

โดยใช้บลอ็ กคาสง่ั ใด

ก. ข.

ค. ง.

46

เฉลยกิจกรรมฝึกทกั ษะที่ 2.1

คำชแี้ จง ใหน้ กั เรียนบอกส่วนประกอบของโปรแกรม LEGO MINDSTOMS Education EV3
ตอ่ ไปนี้ (คะแนนเตม็ 5 คะแนน)

5

4
1

23

1. Programming Canvas : เปน็ พ้ืนที่ในการเขยี นโปรแกรม ซึ่งใช้ในการวางบล็อกแบบ
ต่าง ๆ

2. Programming Palette : เปน็ บรเิ วณที่ใชค้ ้นหาตวั บล็อกท่ีนามาสรา้ งโปรแกรม
3. Hardware Page : เป็นบริเวณที่ใช้ในการติดต้ังและจัดการในการเช่ือมต่อกับ

EV3 Brick และสามารถดบู ริเวณท่มี ีการเชอ่ื มตอ่ กนั ของ Sensor และ Motor
4. Content Editor : เป็นสมุดงานดิจิตอลร่วมกับซอฟแวร์พร้อมทั้งมีคาส่ังและสามารถ

ใชเ้ ป็นเอกสารประกอบการทา Project ได้โดยสามารถใสข่ ้อความ รูปภาพ และวดี โี อ
5. Programming Toolbar : เป็นบรเิ วณทีใ่ ชใ้ นการค้นหาเคร่ืองมือท่ัวไปในการทางาน

และการเขียนโปรแกรม