ຄູ່ມືສໍາລັບພໍ່ແມ່ເພື່ອເຜີຍແຜ່ຄວາມຮູ້ດ້ານການດູແລແລະພັດທະນາການເດັກ -ອ. ພູສະຫວັນ ພູວັນຄຳ

ຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ ປ ື້ມຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ທີື່ເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ ດູ້ຳນກຳນເບີື່ງແຍງ ດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ ຕອນ ເດັກໃນໄວຮຽນ ອຳຍຸ 6-12 ປີ

ຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ ປ ື້ມຄ ູ່ມື ສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳເດັກ ຕອນ ເດັກໃນໄວຮຽນ 6-12 ປີ ບັນນຳທິກຳນ : ພທ ຫຍິງໂສຮະຍຳ ຊັດຊະວຳລຳນົນ ພທ ສິຣິຣັດ ອຸຟຳຮະຕິນົນ ແພດຍິງ ສຸຣຳທິບ ເອມເປມສິນ ສ. ຄຮິນິກ ແພດຍິງ ວິຍະດຳ ປິຍະສິນ

ຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ ຄະນະອະນຸກ ຳມະກຳນ Child Health Supervision ຮອງສຳດສະດຳຈຳນ ເພດຍິງ ປະສົບສີ ອືງຖຳວອນ ແພດຍິງ ວັນດີ ນິງສຳນົນ ສ. ຄຣິນິກ ແພດຍິງ ວິນັດດຳ ປິຍະສິນ ຮສ ແພດຍິງ ຈັນທິດຳ ພຶກສຳນຳນົນ ຮສ ນພ ອະດິສັກ ຜະລິດຜົນກຳນພິມ ຮສ ນພ ພົງສັກ ນູ້ອຍພະຍັກ ຜສ ນພ ເທດພົງ ເຕັມພຳກ ISBN ແພດຍິງ ຈຳຮິຍຳ ທະຮັກສຳ ຜສ ແພດຍິງ ອະລິສຳ ຊິນສຸວັນ ແພດຍິງ ໄນນຳ ສີສະນັນ ຜສ ແພດຍິງ ອະດິສຶນສຸດຳ ເຟ ື່ອງຟ ຮສ ແພດຍິງ ບຸນຍີື່ງ ມຳນະບ ລິບ ນ ແພດຍິງ ສຸທຳທິບເອມເປມສິນ ແພດຍິງ ປອງທອງ ປ ຣຳນິທິ ຈັດພິມໂດຍ : ຣຳດຊະວິທະຍຳໄລ ກຸມຳນແພດແຫູ່ງປະເທດໄທ ສະມຳຄົມກຸມຳນແພດ ແຫູ່ງປະເທດໄທ ຊັັ້ນ 9 ອຳຄຳນ ສະເຫ ີມພະບຳຮະມີ 50 ປີ ເລກທິ 2 ຊອຍ ສ ນວິໄຈ ຖະໜົນ ເພັດບ ຣີຕັດໃໝູ່ ເຂດຫູ້ວຍຂວຳງ ກຸງເທບມະຫຳນະຄອນ 10310 ໂທ : 0-2716-6200-1 0-2716-6202 E-mail: HYPERLINK "mailto:[email protected]" [email protected] http: //www.thaipediatrics.org ລິຂະສິດຂອງ ຂອງຮາດຊະວິທະຍາໄລ ກຸມມານແພດແຫ່ງປະເທດໄທ ແລະ ສະມາຄົມ ກຸມມານແພດ ແຫ່ງປະເທດໄທ ຂໍໍ້ມູນທາງບັນນານຸກົມຂອງສ ານັກງານຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ National Library of Thailand Cataloging in Publication Data

ຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ ສານຈາກປະທານຣາດຊະວິທະຍາໄລ ກຸມມານແພດ ແຫ່ງປະເທດໄທ ດູ້ວຍເທັກໂນໂລຢີ ສືື່ສຳນທີື່ທັນສະໄໝໃນປະຈຸບັນເຮັດໃຫູ້ພ ໍ່ແມູ່ມືໃໝູ່ ສຳມຳດຮັບຮ ູ້ຂ ໍ້ມ ນຂູ່ຳວສຳນ ຕູ່ຳງໆ ທຳງໂທລະສັບໄດູ້ຢ່ຳງວູ່ອງໄວ ແຕູ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ຂ ໍ້ມ ນເຫ ົຼົ່ຳນີັ້ອຳດຈະບ ໍ່ໄດູ້ຮັບກຳນກັຼົ່ນກອງ ເຊີື່ງ ເມືື່ອນ ຳໄປໃຊູ້ໃນກຳນລູ້ຽງດ ລ ກ ອຳດຈະບ ໍ່ຖືກຕູ້ອງ ແລະ ເໝຳະສົມກັບລ ກຂອງຕົນເອງ. ປ ື້ມຫົວນີັ້ໄດູ້ລວບລວມຄວຳມຮ ູ້ ແລະ ຫ ັກກຳນຕູ່ຳງໆໃນກຳນລູ້ຽງລ ກໃນແຕູ່ລະຊູ້ວງອຳຍຸ ເພືື່ອໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່ໄດູ້ຮັບມືກັບ ອຳລົມ ແລະ ພັດທະນຳກຳນຂອງລ ກໃນແຕູ່ລະໄວອຳຍຸທັງນີັ້ ເພືື່ອຄວຳມເໝຳະສົມແກູ່ລ ກ ໃນໄວນັັ້ນ ອີກທັງ ກຳນວຳງແນວທຳງແກູ້ໄຂປັນຫຳຕູ່ຳງໆ ທີື່ອຳດເກີດຂືັ້ນໄດູ້ໃນອະນຳຄົດ ປ ື້ມຫົວນີັ້ ຈືື່ງໃຫູ້ຫ ັກກຳນຕູ່ຳງໆ ໃນກຳນລູ້ຽງລ ກທີື່ຄົບຖູ້ວນ ແຕູ່ກຳນລູ້ຽງລ ກຍັງຕູ້ອງອຳໃສຄວຳມ ຮັກ ຄວຳມໃກູ້ຊິດ ຄວຳມເອົຳໃຈໃສູ່ ແລະ ຄວຳມຕ ໍ່ເນືື່ອງຕັັ້ງແຕູ່ນູ້ອຍຈົນໃຫຍູ່ທີື່ສົມບ ນທຸກໆດູ້ຳນ ໃນຍຸກ 4G ນີັ້ (ສຳດສະດຳຈຳນ ນຳຍແພດ ພິພົບຈິຮະພັນໂຢ) ປະທຳນຣຳດຊະວິທະຍຳໄລກຸມມຳນແພດ ແຫູ່ງປະເທດໄທ ນຳຍຍົກສະມຳຄົມກຸມມຳນແພດແຫູ່ງປະເທດໄທ

ຄ ູ່ມືສ ຳລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວຳມຮ ູ້ດູ້ຳນກຳນດ ແລ ແລະ ພັດທະນຳກຳນເດັກ

A ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ບົດນ າ ຄົນເຮົາສູ່ວນໃຫຍູ່ມັກເວົົ້າວູ່າ ເດັກນູ້ອຍ ຄືອະນາຄົດຂອງຊາດ ແຕູ່ຄົນທີື່ມີຄວາມຮູູ້ທີື່ແທູ້ຈິງໃນການ ພັດທະນາເດັກຈົນເຮັດໃຫູ້ເດັກເຕີບໃຫຍູ່ຂະຫຍາຍຕົວໄດູ້ຢ່າງເຕັມທີື່ ພັດທະນາທາງດູ້ານຄວາມຮູູ້ຄວາມ ສາມາດ ຈົນສາມາດສູ້າງປະໂຫຍດໃຫູ້ແກູ່ຕົນເອງ ແລະ ຜູູ້ອືື່ນໆໃນສັງຄົມໄດູ້ແຕູ່ຍັງມີບ ໍ່ຫຼາຍ. ສັງຄົມປະຈຸ ບັນພົບເຫັນບັນຫາເດັກໃນມີປະລິມານທີື່ສູງຂືົ້ນຫຼາຍ ທັງທີື່ປະລິມານເດັກນູ້ອຍໄທ ຫຼຼຸດລົງ ແລະ ສາເຫດຫຼັກ ມາຈາກການລູ້ຽງດູທີື່ບ ໍ່ເໝາະສົມ. ໜູ້າທີື່ຫຼັກຂອງ ກຸມມານແພດ (ແພດເດັກ) ນອກຈາກໃຫູ້ການຮັກສາດູ ແລເດັກໃນຂະນະທີື່ເດັກມີການເຈັບເປັນແລູ້ວ ແພດເດັກ ຍັງຕູ້ອງໃຫູ້ຄ າແນະນ າຄອບຄົວ ພ ໍ່ແມູ່ ຜູູ້ປົກຄອງ ເດັກ ໃນແຕູ່ລະຊູ້ວງອາຍຸຂອງເດັກ ເພືື່ອເປັນຫຼັກໃນການລູ້ຽງດູ ພັດທະນາເດັກເຮົາໃຫູ້ເຕີບໂຕຢ່າງຖືກທິດ ຖືກທາງເປັນກ າລັງສ າຄັນຂອງຄອບຄົວ ເປັນຄົນດີຂອງສັງຄົມ ແລະ ປະເທດຊາດຕ ໍ່ໄປໃນອະນາຄົດ. ແຕູ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ພ ໍ່ແມູ່ ຜູູ້ປົກຄອງ ເຊີື່ງເປັນຜູູ້ທີື່ມີຄວາມສ າຄັນທີື່ສຸດຕ ໍ່ການສົົ່ງເສີມລູ້ຽງດູ ພັດທະນາເດັກຮອບດູ້ານ ແລະ ໃຫູ້ໂອກາດເດັກມີປະສົບການຊີວິດໃນດູ້ານຕູ່າງໆຈົນຮອດຊູ້ວງອາຍຸ 15 ປີ ຈ າເປັນຕູ້ອງຄົົ້ນຄວູ້າຫາຄວາມຮູູ້ເພືື່ອນ າໄປໃຊູ້ໃນການລູ້ຽງດູ ແລະ ພັດທະນາເດັກຕ ໍ່ໄປ ໃນການເຮັດວຽກນີົ້ຕູ້ອງ ຂ ຂອບໃຈ ທີມບັນນາທິການທຸກຊູ້ວງໄວທຸກທູ່ານ ທີື່ເສຍສະຫຼະເວລາທີື່ມີ ຄຸນຄູ່າ ລວບລວມຄວາມຮູູ້ທີື່ທັນສະໄໝ ຂ ໍ້ມູນສ າຄັນ ຮຽບຮຽງຈົນຜູູ້ທີື່ຕັົ້ງໃຈອູ່ານເຂົົ້າໃຈໄດູ້ງູ່າຍທັງນີົ້ເພືື່ອ ປະໂຫຍດທີື່ມີຕ ໍ່ເດັກຕ ໍ່ພ ໍ່ແມູ່ ຕ ໍ່ຜູູ້ທີື່ເຮັດວຽກກູ່ຽວກັບເດັກທຸກພາກສູ່ວນສ າຄັນຄື: ປະໂຫຍດທີື່ຈະມີຕ ໍ່ສັງຄົມ ແລະ ຕ ໍ່ປະເທດຊາດຂອງເຮົາ ( ສ.ຄຣິນິກ ແພດຍິງ ວິນັດດາ ປິຍະສິນ ) ປະທານວິຊາການ ຣາດຊະວິທະຍາໄລກຸມານແພດແຫູ່ງປະເທດໄທ

B ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ຄ ານ າ ເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6 -12 ປີເປັນໄລຍະທີື່ສະໝອງມີການພັດທະນາກູ່ຽວກັບການຮຽນຮູູ້ທາງສັງຄົມ ການສືື່ສານ ພາບລັກ ແລະ ທັດສະນະຄະຕິ ແນວຄວາມຄິດ ສາມາດຮຽນຮູູ້ທີື່ຈະສະແດງອາລົມຜູ່ານທາງສີ ໜູ້າ ທູ່າທາງ ເຊ ື່ງຖືວູ່າເປັນຮາກຖານ ສ າລັບທັກສະການດ າເນີນຊີວິດໃນໄວຜູູ້ໃຫຍູ່ ນອກຈາກນີົ້ຮູ່າງກາຍຈະ ມີການຈະເລີນເຕີບໂຕຢ່າງວູ່ອງໄວ ມັກການເຄືື່ອນໄຫວ ມີຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກເຫັນ ມັກສົງໃສ ມັກເລືື່ອງ ຕືື່ນເຕັົ້ນປະຈົນໄພ ເປັນໄວແຫູ່ງການຕັົ້ງຄ າຖາມ ແລະ ຄົົ້ນຫາຄ າຕອບ ເປັນໄວທີື່ກູ້າວສູູ່ການຮຽນຮູູ້ຕູ້ອງການ ການ ສະແດງອອກຢ່າງອິດສະຫຼະ ສະໝອງເຕັມໄປດູ້ວຍຈິນຕະນາການ ແລະ ຄວາມຄິດສູ້າງສັນສາມາດແກູ້ ບັນຫາຕູ່າງໆ ໄດູ້ດູ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ຮຽນຮູູ້ຜູ່ານການກະທ າຢ່າງມີເຫດຜົນ ດັົ່ງນັົ້ນ ການເບິື່ງແຍງເດັກໄວນີົ້ ຈ ື່ງເນັົ້ນການພັດທະນາໃນເລືື່ອງຂອງສັກກະຍະພາບຂອງເດັກ ໃຫູ້ສາມາດຮຽນຮູູ້ຄິດວິເຄາະຢ່າງມີເຫດຜົນ ແກູ້ບັນຫາ ແລະ ປັບຕົວເຂົົ້າກັບ ສິື່ງແວດລູ້ອມໄດູ້ມີຄວາມກະຕືລືລົົ້ນ ຊອກຫາຄວາມຮູູ້ເພີື່ມເຕີມຢູ່ສະເໝີ ເປັນຄົນດຸໝັົ່ນ ມັກຄິດຄົົ້ນຄວູ້າ ໝັົ່ນຫາເຫດຜົນ ແລະ ແກູ້ໄຂບັນຫາ. ການຮຽນຮູູ້ທີື່ດີຈະຕູ້ອງມີສິື່ງແວດລູ້ອມທີື່ດີແລະ ປອດໄພບ ໍ່ມີຄວາມຄຽດ ບ ໍ່ມີການລົງໂທດ ບ ໍ່ມີ ຄວາມຢ້ານ ຫຼື ຄວາມກັງວົນຈົນເກີນໄປ ເຊ ື່ງໃນຊີວິດການຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກນັົ້ນ ຜູູ້ທີື່ມີອິດທິພົນໃນການລູ້ຽງ ດູແລະ ສົົ່ງເສີມການຮຽນຮູູ້ເດັກກ ໍ່ຄື: ພ ໍ່ ແມູ່/ ຜູູ້ປົກຄອງ ຜູູ້ລູ້ຽງດູເດັກ. ພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ປົກຄອງ ທີື່ບ ໍ່ໄດູ້ຮຽນໜັງສືຫຼື ການສືກສາສູງຈະບ ໍ່ກູ້າສອນລູກເພາະຢ້ານສອນບ ໍ່ໄດູ້ຢ້ານ ສອນຜິດແຕູ່ໃນຄວາມເປັນຈິງແລູ້ວບ ໍ່ວູ່າ ພ ໍ່ ແມູ່ ຫຼືຜູູ້ລູ້ຽງດູ ຈະມີການສ ກສາລະດັບໃດ ກ ໍ່ສາມາດສົົ່ງເສີມ ການຮຽນຮູູ້ຂອງລູກໄດູ້ໂດຍມີຄວາມຮັກ ຄວາມຫູ່ວງໃຍ ເປັນພືົ້ນຖານຂອງການສູ້າງແຮງຈູງໃຈໃນການ ສະແຫວງຫາ ຄວາມຮູູ້ໃນການລູ້ຽງດູລູກ. ສ າລັບເດັກທີື່ມີຄວາມສ ູ່ຽງຕ ໍ່ການເກີດບັນຫາຖູ້າ ພ ໍ່ ແມູ່/ ຜູູ້ປົກຄອງ ມີຄວາມຮູູ້ ແລະ ວິທີການ ສັງເກດ ປະເມີນພ ດຕິກ າເດັກໄດູ້ຕັົ້ງແຕູ່ໄລຍະທ າອິດ ເຖິງການແກູ້ໄຂເບືົ້ອງຕົົ້ນ ສິື່ງເຫຼົົ່ານີົ້ບ ໍ່ແມູ່ນເລືື່ອງຍາກ ເກີນໄປ ເພາະວູ່າພ ໍ່ແມູ່ພູ້ອມທີື່ຈະຫາວິທີທີື່ດີທີື່ສຸດໃນການເບິື່ງແຍງຊູ່ວຍເຫຼືອ ລວມທັງການປະສານຄວາມ ຮູ່ວມມືກັບໂຮງຮຽນ ແລະ ຊຼຸມຊົນໃນການຫາສາເຫດຂອງບັນຫາ ແລະ ຊູ່ວຍກັນເຮັດໃຫູ້ບັນຫາຕູ່າງໆ ກັບ ມາສູູ່ປົກກະຕິໄດູ້ໄວທີື່ສຸດເທົົ່າທີື່ຈະໄວໄດູ້. ເມືື່ອເດັກໄດູ້ຮັບການເບິື່ງແຍງຊ ູ່ວຍເຫຼືອໄດູ້ທັນຕ ໍ່ເຫດການຈືື່ງເຮັດໃຫູ້ພັດທະນາການຂອງຊີວິດ ດ າເນີນຕ ໍ່ໄປໄດູ້ຢ່າງປົກກະຕິເຮັດໃຫູ້ສາມາດສູ້າງຄວາມສ າເລັດໃນການຮຽນ ແລະ ການເຮັດວຽກເປັນ ກ າລັງສ າຄັນໃນການພັດທະນາປະເທດຊາດຕ ໍ່ໄປ.

C ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ສາລະບານ ບົດນ າ................................................................................................................................. A ຄ ານ າ.................................................................................................................................. B ສາລະບານ ............................................................................................................................C ບົດທີ1 ............................................................................................................................ 1 ຄວາມສ າຄັນຂອງເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ............................................................................. 1 I ຄວາມສ າຄັນຂອງເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ..................................................................... 1 2. ຄວາມສ າຄັນ ຂອງພ ໍ່ ແມູ່ ຜູູ້ປົກຄອງ................................................................................. 3 3. ການເຂົົ້າໃຈໃນຕົວເດັກ ແລະ ພັດທະນາການຂອງເດັກຊູ້ວງອາຍຸ 6 – 12 ປີ............................. 5 4. ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ເດັກໃນໄວຮຽນ ............................................................................... 14 5. ເຄັດລັບໃນການຊູ່ວຍລູກໃຫູ້ຮຽນໄດູ້ດີ........................................................................... 18 6. ລູ້ຽງລູກໃຫູ້ເປັນຄົນດີ ຊືື່ສັດ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ..................................................... 23 ບົດທີ2.............................................................................................................................. 26 ການຈະເລີນເຕີບໂຕ ທາງພັດທະນາການ ແລະ ການກວດປະເມີນ ................................................... 26 1. ຮູ່າງກາຍ.................................................................................................................. 26 2. ດູ້ານຈິດໃຈ ແລະ ການເຂົົ້າສັງຄົມ................................................................................. 27 3. ອາລົມ..................................................................................................................... 28 4. ຈາຮິຍະທ າ ຄຸນນະທ າ................................................................................................. 29 5. ການກວດສອບປະເມີນ............................................................................................... 30 ບົດທີ3 .......................................................................................................................... 32 ການດູແລ ສົົ່ງເສີມ ສຸຂະພາບ ແລະ ການປ້ອງກັນພະຍາດ .......................................................... 32 1. ອາຫານ................................................................................................................... 32 2. ການອອກກ າລັງກາຍ ແລະ ການຫຼິົ້ນ ............................................................................. 33 3. ການເບີື່ງແຍງສຸຂະພາບ ການອະນາໄມຮູ່າງກາຍ................................................................ 35 4. ຄວາມປອດໄພສ າລັບເດັກໄວຮຽນ 6-12 ປີ.................................................................... 46

D ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 5. ແນວທາງການຈັດການຄວາມປອດໄພ ........................................................................... 46 ບົດທີ4.............................................................................................................................. 53 ເທັກນິກການສົົ່ງເສີມພັດທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູູ້................................................................. 53 1. ທັກສະເດັກໃນສັດຕະວັດ ທີ21.................................................................................... 53 2. ການສູ້າງຄວາມສ າພັນທີື່ດີ........................................................................................... 55 3. ຫຼັກການໃນການສູ້າງຄວາມສ າພັນທີື່ດີ........................................................................... 56 4. ທັກສະການສືື່ສານ ..................................................................................................... 57 5. ການສົົ່ງເສີມທັກສະສ າຄັນ ........................................................................................... 58 6. ທັກສະພືົ້ນຖານຂອງເດັກໄວຮຽນ.................................................................................. 58 7. ແນວທາງການຝຶກທັກສະພືົ້ນຖານ................................................................................. 59 8. ຝຶກຄວາມຮັບຜິດຊອບ ............................................................................................... 59 9. ການຝຶກຄວາມມຸູ້ງມັົ່ນ ອົດທົນ ພະຍາຍາມ...................................................................... 60 10. ການຮັກສາລະບຽບວິໄນ ແລະ ກົດກະຕິກາ.................................................................. 61 11. ການຢຸດພ ດຕິກ າທີື່ບ ໍ່ເໝາະສົມ.................................................................................. 62 12. ການສູ້າງຄວາມພາກພູມໃຈ ແລະ ໝັົ່ນໃຈໃນຕົນເອງ.................................................... 63 ບົດທີ5.............................................................................................................................. 65 ບັນຫາທີື່ພົບເຫັນເລືົ້ອຍໆໃນເດັກ ແລະ ແນວທາງການຊູ່ວຍເຫຼືອ.................................................... 65 1. ບັນຫາການຮຽນ ....................................................................................................... 65 2. ໂລກ ສະມາທິສັົ້ນ (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) ................................. 66 3. ພາວະບົກຜູ່ອງໃນທັກສະການຮຽນ (Specific Learning Disorder)................................. 67 4. ບັນຫາພ ດຕິກ າໃນເດັກໄວຮຽນ .................................................................................... 70 5. ເປັນເດັກດືົ້ແລະ ມັກຕີໝູູ່ ........................................................................................... 70 6. ເດັກມັກກວນໝູູ່ ( ເວົົ້າໃສູ່ໝູູ່ ).................................................................................... 71 7. ເດັກຂີົ້ຕົວະ............................................................................................................... 73 8. ເດັກຂີົ້ລັກ ................................................................................................................ 75 9. ເດັກຕິດເກມ ............................................................................................................ 77 10. ບັນຫາດູ້ານອາລົມ ແລະ ປັບຕົວຍາກ ການບ ໍ່ມີເພືື່ອນ..................................................... 80

E ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 11. ເດັກມັກມີຄວາມວິຕົກກັງວົນ................................................................................... 81 12. ເດັກບ ໍ່ຍອມໄປໂຮງຮຽນ............................................................................................ 82 13 ເດັກຍູ່ຽວໃສູ່ບູ່ອນນອນ........................................................................................... 85 14. ເດັກປະພ ດຕົວຄືກັບເພດກົງກັນຂູ້າມ.......................................................................... 86 15. ເດັກມັກອິດສາ...................................................................................................... 87

1 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ບົດທີ 1 ຄວາມສ າຄັນຂອງເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ I ຄວາມສ າຄັນຂອງເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ ເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ ເປັນຊັບພະຍາກອນມະນຸດທີື່ສ າຄັນຫຼາຍສ າລັບປະເທດຕູ່າງໆ ແລະ ເປັນຊູ້ວງໄລຍະ ທີື່ເດັກຮຽນຮູູ້ໄດູ້ທຸກດູ້ານຄວາມສາມາດທີື່ເພີື່ມຂືົ້ນທຸກຢ່າງ ຈະກະຕຸູ້ນການເຮັດ ວຽກແລະ ພັດທະນາການທາງສະໝອງຊູ້ວງນີົ້ເປັນຊູ້ວງທີື່ເດັກໃຊູ້ເວລາຢູ່ໃນໂຮງຮຽນເປັນສູ່ວນໃຫຍູ່ ຕູ້ອງປັບຕົວທາງດູ້ານການຮຽນ ກົດລະບຽບ ແລະ ການປັບຕົວເຂົົ້າກັບຄູ ແລະ ໝູູ່ເພືື່ອນໃນໂຮງຮຽນ ເດັກຈະພັດທະນາຄວາມສາມາດຢ່າງວູ່ອງໄວ ທັງຮູ່າງກາຍ ຈິດໃຈ ຄວາມຄິດ ການໃຊູ້ພາສາ ແລະ ການແກູ້ໄຂບັນຫາ ໂດຍນ າຄວາມຮູູ້ທີື່ໄດູ້ມາປັບໃຊູ້ຈົນມີຄວາມໝັົ້ນໃຈໃນຕົນເອງ ມີພືົ້ນຖານອາລົມ ທີື່ໝັົ້ນຄົງ ແລະ ສາມາດດ າເນີນຊີວິດໃນໂຮງຮຽນໄດູ້ຢ່າງມີຄວາມສຸກ ແລະ ສະບາຍໃຈ ແຕູ່ຖູ້າ ພັດທະນາການໃນຊູ້ວງນີົ້ຢຸດສະງັກ ຫຼື ມີບັນຫາສະສົມແກູ່ຍາວຕ ໍ່ໄປໃນອະນາຄົດ ປະຈຸບັນສະພາບ ໂຄງສູ້າງຂອງຄອບຄົວ ແລະ ສັງຄົມ ແນວທາງການດ າເນີນຊີວິດ ລວມເຖິງວິວັດທະນາການ ແລະ

2 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ການຈະເລີນເຕີບໂຕໃນດູ້ານຕູ່າງໆ ໄດູ້ປ່ຽນແປງໄປຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ສົົ່ງຜົນກະທົບຕ ໍ່ສຸຂະພາບ ພັດທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກໃນຊູ້ວງໄວຮຽນທັງທາງບວກ ແລະ ທາງລົບ. ➢ ທ າມະຊາດຂອງເດັກໃນຊູ້ວງອາຍຸ 6-12 ປີ 1. ບ ໍ່ມັກຢູ່ນິົ້ງ ມີການເຄືື່ອນໄຫວຄູ່ອງແຄູ້ວ ວູ່ອງໄວ ແຕູ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງກະດູກ ຍັງບ ໍ່ເຕັມທີື່. 2. ເດັກຊາຍ - ເດັກຍິງ ເລີື່ມມີຄວາມສົນໃຈຕູ່າງກັນ ເດັກ ຜູູ້ຊາຍມັກຫຼິົ້ນແບບເດັກດ ົ້ມັກ ປີນ ມັກຫຼິົ້ນແບບຜາດໂຜນ ສູ່ວນເດັກຜູູ້ຍິງມັກຫຼິົ້ນແບບປະດິດ ປະດອຍ ລະອຽດອູ່ອນ ເຊັົ່ນ : ຫຼິົ້ນຄູ້າຂາຍ ຫຼິົ້ນຕຸກກະຕາ 3. ອູ່ອນໄຫວຕ ໍ່ການຖືກຕ ານິ,ການຖືກເຍາະເຍີົ້ຍ,ມັກຄ າຊົມເຊີຍ ແລະການຖືກຍອມຮັບ. 4. ກຸູ່ມເພືື່ອນມີອິດທິພົນຕ ໍ່ເດັກ ຕູ້ອງການເປັນຄົນເດັົ່ນຄົນດັງ ແລະ ເປັນທີື່ຍອມຮັບຂອງ ໝູູ່ເພືື່ອນ. 5. ມັກອາສາໝັກ, ມັກເຮັດກິດຈະກ າເປັນກຸູ່ມ ແລະ ມີການແຂູ່ງຂັນສູງ. ➢ ແນວທາງການລູ້ຽງດູຂອງພ ໍ່ແມູ່ ຜູູ້ປົກຄອງ 1. ໃຫູ້ເດັກມີອິດສະຫຼະໃນການຫຼິົ້ນ ຫຼື ເຮັດກິດຈະກ າຢ່າງເໝາະສົມ 2. ສົົ່ງເສີມການມີສູ່ວນຮູ່ວມ ແລະ ການສະແດງອອກຂອງເດັກໃນທາງທີື່ເໝາະສົມ 3. ໃຊູ້ຄ າເວົົ້າທີື່ຊູ່ວຍໃຫູ້ເດັກມີຄວາມຮູູ້ສ ກທີື່ດີຕ ໍ່ຕົນເອງ. 4. ເບິື່ງແຍງເອົາໃຈໃສູ່ໃນການຄົບເພືື່ອນຂອງເດັກ. 5. ໃຫູ້ການລູ້ຽງດູຢ່າງເຂົົ້າໃຈ ການປ່ຽນແປງໃນທຸກດູ້ານ ທຸກພັດທະນາການຂອງເດັກ 6. ສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກສາມາດຊູ່ວຍເຫຼືອຕົນເອງ ຕາມຊູ້ວງອາຍຸໄດູ້ຢ່າງເໝາະສົມ. 7. ເບິື່ງແຍງ ແນະນ າກູ່ຽວກັບການຮັບ ສືື່ຕູ່າງໆ ຢ່າງຖືກຕູ້ອງ. 8. ປຸກຝັງຮີດຄອງປະເພນີສິລະປະວັດທະນະທ າ ອັນດີງາມຂອງຊາດ 9. ສົົ່ງເສີມການໃຊູ້ເວລາວູ່າງໃຫູ້ເປັນປະໂຫຍດ. 10. ສົົ່ງເສີມໃຫູ້ຮູູ້ຈັກການອະນຸລັກຮັກສາ ສິື່ງແວດລູ້ອມ. 11. ສູ້າງກົດເກນທີື່ໃຊູ້ກັບເດັກ ຄວນມີຄວາມຍືດຍຸູ່ນ ແລະ ເດັກສາມາດປະຕິບັດໄດູ້. 12. ສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ເດັກຮູູ້ຈັກເຮັດວຽກຮູ່ວມກັນ ແລະ ການເຄົາລົບ ກົດກະຕິກາ.

3 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 2. ຄວາມສ າຄັນ ຂອງພ ໍ່ ແມ່ ຜ ູ້ປົກຄອງ ➢ ການສ າຫຼວດຕົນເອງຂອງພ ໍ່ ແມູ່ / ຜູູ້ປົກຄອງ ກູ່ອນອືື່ນຕູ້ອງສ າຫຼວດໂຕຂອງພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ປົກຄອງກູ່ອນວູ່າເຮົາເປັນຕົວຢ່າງທີື່ເໝາະສົມ ແລະ ຕົວ ເຮົາໄດູ້ສູ້າງບັນຍາກາດ ຂອງຄອບຄົວໃຫູ້ມີຄວາມອົບອຸູ່ນ ຄວາມໝັົ້ນຄົງ ພ ສົມຄວນແລູ້ວບ ? ເພາະ ຮາກຖານຂອງສຸຂະພາບຈິດທີື່ດີມາຈາກສາຍສ າພັນທີື່ອົບອຸູ່ນລະຫວູ່າງພ ໍ່ ແມູ່ ລູກ ລອງສ າຫຼວດໂດຍ ຕອບຄ າຖາມຕ ໍ່ໄປນີົ້: 1. ພ ໍ່ແມູ່ໄດູ້ສະແດງຄວາມຮັກຕ ໍ່ຄອບຄົວ ບ ໍ່ວູ່າໂດຍ ການກະທ າ ຄ າເວົົ້າ ແລະ ການສືື່ສານ ຄວາມສ າພັນກັນດູ້ວຍການໃຊູ້ເວລາຢ່າງມີຄວາມສຸກ ຮູ່ວມກັນ ຫຼືບ ໍ່ ? 2. ພ ໍ່ ແມູ່ໄດູ້ເປີດໂອກາດໃຫູ້ເດັກໄດູ້ຮຽນຮູູ້ຢ່າງມູ່ວນຊືື່ນກັບສິື່ງຕູ່າງໆອູ້ອມຕົວທູ່ານແນວໃດ? ເພືື່ອສົົ່ງເສີມການຮຽນຮູູ້ແລະ ແກູ້ບັນຫາດູ້ວຍຕົນເອງ ແຕູ່ທູ່ານເປັນພຽງທີື່ປຶກສາ ຫຼື ໃຫູ້ຄ າ ແນະນ າເທົົ່ານັົ້ນ 3. ເດັກໄດູ້ຮຽນຮູູ້ຈັກກົດເກນຂ ໍ້ກ ານົດວູ່າສິື່ງໃດຄວນເຮັດ ຫຼື ບ ໍ່ຄວນເຮັດໂດຍທຸກຄົນມີສູ່ວນ ຮູ່ວມຮັບຮູູ້ແລະ ຍອມຮັບກົດກະຕິກາຂອງຄອບຄົວ ຫຼື ບ ໍ່? 4. ພ ໍ່ແມູ່ມີອາລົມທີື່ໝັົ້ນຄົງ ແລະ ສະໝ ໍ່າສະເໝີກັບລູກທຸກຄົນຢ່າງມີຄວາມຍຸດຕິທ າ ບ ໍ່ລ າອຽງ ຫຼື ກ ໍ່ໃຫູ້ເກີດຄວາມອິດສາບັງບຽດລະຫວູ່າງ ອູ້າຍ ເອືົ້ອຍ ນູ້ອງ. 5. ພ ໍ່ແມູ່ຍອມຮັບໃນຄວາມເປັນຕົວຂອງເດັກໃຫູ້ໂອກາດ ແລະ ຊົມເຊີຍເມືື່ອເດັກເຮັດສິື່ງທີື່ ຮັບຜິດຊອບໄດູ້. 6. ບ ໍ່ປະນາມ ຫຼື ປະຈານໃນຄວາມຜິດຂອງລູກ. 7. ທູ່ານຮູູ້ສ ກວູ່າລູກ ເປັນສິື່ງສ າຄັນໃນຊີວິດ ແລະ ພູມໃຈໃນເດັກ

4 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ເມືື່ອພ ໍ່ ແມູ່ ໄດູ້ລອງຕອບແລູ້ວທັງ 7 ຂ ໍ້ທູ່ານຕອບວູ່າ ແມູ່ນ ເປັນທີື່ໜູ້າຊືື່ນຊ ົມວູ່າທູ່ານໄດູ້ ເສີມສູ້າງພືົ້ນຖານສຸຂະພາບຈິດທີື່ດີໃຫູ້ເກີດຂ ົ້ນກັບລູກຂອງທູ່ານແລູ້ວ ແລະ ເດັກທີື່ມີຄວາມອົບອຸູ່ນ ການຍອມຮັບຈາກຄອບຄົວຈະມີຄວາມໝັົ້ນຄົງທາງອາລົມຈິດໃຈພູ້ອມທີື່ຈະຮຽນຮູູ້ແລະ ປັບຕົວໄດູ້ ເປັນຢ່າງດີ. ➢ ບົດບາດຂອງພ ໍ່ ແມູ່ ໃນການພັດທະນາລູກ 1. ພ ໍ່ແມູ່ຕູ້ອງເປັນຄົນທີື່ຮັກການຮຽນຮູູ້ສ ກສາສິື່ງແວດລູ້ອມຫຼາຍໆດູ້ານ ເພືື່ອທີື່ຈະສາມາດ ອະທິບາຍ ແລະ ສູ້າງຄວາມເຂົົ້າໃຈໃຫູ້ກັບລູກໄດູ້ເປັນແບບຢ່າງທີື່ດີຂອງລູກໃນການປັບຕົວ ແລະ ໄຝ່ຮູູ້ໄຝ່ຮຽນ. 2. ພ ໍ່ ແມູ່ ຄວນມີການເສີມສູ້າງກ າລັງໃຈໃຫູ້ກັບລູກແຕູ່ລະຄົນເຊັົ່ນ:ການເວົົ້າທີື່ໃຫູ້ກ າລັງໃຈ ຫຼາຍກວູ່າການ ຮູ້າຍ ດູ່າ ກູ່າວຂວັນເມືື່ອເດັກເຮັດຜິດພາດ ຫຼື ຢ່າເວົົ້າທ ານອງປຽບທຽບຈົນ ເດັກຮູູ້ສ ກວູ່າເຂົາເປັນຄົນ ບ ໍ່ດີບ ໍ່ເກັົ່ງ ບ ໍ່ມີຄວາມສາມາດຈົນໝົດກ າລັງໃຈ. 3. ພ ໍ່ ແມູ່ ຄວນມີກິດຈະກ າຮູ່ວມກັບລູກບ ໍ່ວູ່າຈະເປັນເລືື່ອງການຫຼິົ້ນການສົນທະນາຫຼືການຮຽນ ຫຼື ກິດຈະກ າອືື່ນໆ ເພືື່ອສູ້າງສາຍສ າພັນທີື່ດີໃກູ້ຊິດເຮັດໃຫູ້ຈິດໃຈເດັກມີຄວາມໝັົ້ນຄົງ ແລະ ຮຽນຮູູ້ຈາກພ ໍ່ແມູ່ໃນຊີວິດຈິງ. 4. ພ ໍ່ແມູ່ຄວນສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກມີມະນຸດສ າພັນ ແລະ ການກະທ າທີື່ດີສາມາດເປັນມິດກັບຜູູ້ອືື່ນ ຮູ່ວມມືກັບຄົນອືື່ນໄດູ້ມີຄວາມສາມາດໃນການປະນີປະນອມຂະນະດຽວກັນກ ື່ມີຄວາມຮັບ ຜິດຊອບຕ ໍ່ຫນູ້າທີື່ ແລະ ຮູູ້ຈັກການເສຍສະຫຼະ ບ ໍ່ເປັນຄົນເຫັນແກູ່ຕົວ . 5. ຮູ່ວມມືກັບທາງໂຮງຮຽນຮູູ້ເຖິງບັນຫາຂອງລູກຕັົ້ງແຕູ່ເລີື່ມເພືື່ອທີື່ຈະແກູ້ໄຂບັນຫາທີື່ເຊືື່ອງ ຊູ້ອນຢູ່ຈະໄດູ້ເຂົົ້າໃຈ ແລະ ຊູ່ວຍກັນແກູ້ໄຂຕັົ້ງແຕູ່ເລີື່ມ . ➢ ບົດສະຫລຸບສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ / ຜູູ້ປົກຄອງ 1. ພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ປົກຄອງຕູ້ອງເຂົົ້າໃຈການປ່ຽນແປງຂອງເດັກໃນໄວນີົ້ໂດຍອະທິບາຍດູ້ວຍເຫດຜົນ ເມືື່ອເດັກມີຄ າຖາມໃຫູ້ເດັກແອບຄິດເອງໃຫູ້ເປັນ ຮູູ້ຈັກເພີື່ງຕົນເອງໃຫູ້ຮູູ້ຈັກກາລະເທສະ ແລະ ການຢູ່ຮູ່ວມກັບຄົນອືື່ນ. 2. ພ ໍ່ແມູ່ /ຜູູ້ປົກຄອງຕູ້ອງເບິື່ງແຍງໃຫູ້ເດັກໃນໄວນີົ້ມີປະສົບການໃນເລືື່ອງການກິນ ການຮັກສາ ຄວາມສະອາດ ການແຕູ່ງຕົວ ການລະມັດລະວັງປ້ອງກັນຕົນເອງຈາກອັນຕະລາຍ ແລະ ອຸປະຕິເຫດ 3. ພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ປົກຄອງຄວນສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ເດັກໄດູ້ໄປໂຮງຮຽນ ແລະໃຫູ້ເດັກແກູ້ວຽກບູ້ານ ແລະ ທົບທວນບົດຮຽນ ຢ່າງສະໝ ໍ່າສະເໝີ

5 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 3. ການເຂົົ້າໃຈໃນຕົວເດັກ ແລະ ພັດທະນາການຂອງເດັກຊູ້ວງອາຍຸ 6 – 12 ປີ ເດັກໃນໄວນີົ້ເປັນໄວແຫູ່ງການກຽມຄວາມພູ້ອມທັງດູ້ານຮູ່າງກາຍ ອາລົມ ສັງຄົມ ແລະ ສະຕິ ປັນຍາ ຖູ້າເດັກໄດູ້ຮັບສິື່ງແວດລູ້ອມທີື່ດີ ຊູ່ວຍສົົ່ງເສີມພັດທະນາການຂອງເດັກໃນທຸກໆດູ້ານ ເດັກກ ໍ່ ຈະສາມາດປັບຕົວໃຫູ້ເຂົົ້າກັບປະສົບການໃໝູ່ ຫຼື ສິື່ງແວດລູ້ອມໃໝູ່ໆ ໄດູ້ຢ່າງງູ່າຍດາຍ ເດັກໃນໄວນີົ້ ຈະມີການຮຽນຮູູ້ເພີື່ມຂ ົ້ນ ເນືື່ອງຈາກເປັນໄວທີື່ເຂົົ້າໂຮງຮຽນ ເດັກຈະເລີື່ມຮຽນຮູູ້ໃນສິື່ງທີື່ຢູ່ໃກູ້ຕົວ ກູ່ອນ ແລູ້ວຈ ື່ງຄູ່ອຍເປັນປະສົບການໄປຫາສິື່ງແວດລູ້ອມທີື່ຢູ່ໄກຕົວອອກໄປ ສ າລັບເດັກທີື່ເລີື່ມເຂົົ້າ ຮຽນ ຈະສາມາດຮຽນຮູູ້ໄດູ້ດີຖູ້າທາງໂຮງຮຽນໄດູ້ຈັດສິື່ງແວດລູ້ອມໂດຍປ່ອຍໃຫູ້ເດັກໄດູ້ມີການ ເຄືື່ອນໄຫວ ແລະ ເຂົົ້າຮູ່ວມໃນກິດຈະກ າຕູ່າງໆຢູ່ສະເໝີເຊ ື່ງຈະເປັນການເພີື່ມ ຫຼື ເສີມພັດທະນາການ ທາງປັນຍາຂອງເດັກໄດູ້ຫລາຍ ເນືື່ອງຈາກສິື່ງຕູ່າງໆຈະເປັນສິື່ງທີື່ຊູ່ວຍ ຫຼື ກ ໍ່ໃຫູ້ເກີດຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກ ເຫັນ ຢາກທົດລອງ ຢາກຄົົ້ນຄວູ້າ. ສິື່ງເຫລົົ້ານີົ້ຂອງເດັໄດູ້ແກູ່ ພາບພະຍົນ ໂທລະພາບ ກາຕູນ ສິື່ງດັົ່ງ ກລູ່າວນີົ້ມີອິດທິພົນຢ່າງຫຼວງຫລາຍຕ ໍ່ການພັດທະນາການຂອງເດັກໃນດູ້ານອາລົມພາສາ ແລະ ສະຕິ ປັນຍາ ເດັກໄວຮຽນນີົ້ວຸດທິພາວະທຸກດູ້ານກ າລັງຂະຫຍາຍຕົວເກືອບເຕັມທີື່ເຮັດໃຫູ້ເດັກມີຄວາມ ສາມາດເພີື່ມຂ ົ້ນອີກຫຼາຍດູ້ານເປັນຍູ້ອນເດັກໄດູ້ຮຽນຮູູ້ໂລກໄດູ້ກວູ້າງຂ ົ້ນໃນຊ ູ່ວງນີົ້ເຮັດໃຫູ້ເດັກ ສາມາດທີື່ຈະຄິດ ແລະ ແກູ້ບັນຫາຕູ່າງໆດູ້ວຍຕົວຂອງຕົວເອງ. ເດັກໃນໄວນີົ້ຈະເລີື່ມຮຽນຮູູ້ໂລກກວູ້າງຫຼາຍຂ ົ້ນມັກຄວາມຕືື່ນເຕັົ້ນ ແລະ ເພີື່ງພ ໃຈໃນສິື່ງ ແປກໃໝູ່ ຈະຫັນເຫໄປສູູ່ການຮຽນຮູູ້ສິື່ງຕູ່າງໆຈາກສິື່ງແວດລູ້ອມທາງນອກເຊັົ່ນ:ຮຽນຮູູ້ກູ່ຽວກັບໝູູ່

6 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ເພື ື່ອນ ຄູ ການຮຽນ ການຫຼິົ້ນກັບໝູູ່ເພື ື່ອນ (Freud : Psychoanalytic Theory , Latency stage) ເດັກຈະໄຝ່ຮຽນຮູູ້ແລະ ພະຍາຍາມກະທ າສິື່ງຕູ່າງໆ ເພືື່ອໃຫູ້ເຫັນວູ່າທູ່ານສາມາດເຮັດໄດູ້ຫຼື ປະສົບຄວາມສ າເລັດ ຢາກໃຫູ້ຜູູ້ອືື່ນຍອມຮັບໃນຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ (Erikson : ທິດສະດີ ຈິດສັງຄົມ ຂັົ້ນທີື່ 4) ດັົ່ງນັົ້ນ ພ ໍ່ ແມູ່ຄວນຊ ູ່ວຍໃຫູ້ເດັກໄດູ້ເກີດຄວາມຮູູ້ສ ກວູ່າທູ່ານມີດີມີຄວາມ ສາມາດໂດຍການສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ເດັກໄດູ້ເຮັດໃນສິື່ງທີື່ທູ່ານມັກຢ່າງສຸດຄວາມສາມາດຫາຈຸດດີ- ຈຸດເດັົ່ນຂອງຕົວເດັກເພືື່ອຊົມເຊີຍ ເປັນການບົົ່ມສອນ ຄວາມຮູູ້ສ ກ ນິໃສດຸໝັົ່ນໃຫູ້ເກີດຂ ົ້ນ ເພາະ ຄວາມສາມາດທີື່ແທູ້ຈິງຂອງເດັກທີື່ປະຕິບັດໄດູ້ນັົ້ນຍັງຕູ້ອງໄດູ້ຮັບການສົົ່ງເສີມ ແລະ ຊູ່ວຍເຫຼືອ ຈາກ ຜູູ້ໃຫຍູ່ ແລະສັງຄົມໃນການຊ ູ່ວຍໃຫູ້ເດັກມີສັກກະຍະພາບສູງສຸດທີື່ເປັນໄປໄດູ້(Vygotsky : Cultural-Historical Theory , Zone of Proximal Development) ແຕູ່ຖູ້າບ ໍ່ໄດູ້ຮັບການ ສົົ່ງເສີມ ຫຼື ໄດູ້ຮັບການສົົ່ງເສີມທີື່ຫຼາຍເກີນຄວາມສາມາດຂອງເດັກ ເດັກຈະຮູູ້ສ ກວູ່າຕົນເອງດູ້ອຍຄູ່າ ບ ໍ່ມີຄວາມສາມາດ. ພ ໍ່ ແມູ່ ຄວນສູ້າງຄວາມເຂົົ້າໃຈວູ່າເດັກໃນໄວນີົ້ມີຄວາມຮູູ້ຄວາມເຂົົ້າໃຈໃນສິື່ງຕູ່າງໆອູ້ອມຕົວ ຫຼາຍຂ ົ້ນ ສາມາດຄິດຫາເຫດຜົນແກູ້ບັນຫາຢ່າງເປັນລະບົບ ແລະ ສາມາດເຂົົ້າໃຈກົດເກນຕູ່າງໆໄດູ້ ແຕູ່ກ ໍ່ມີຂ ໍ້ຈ າກັດວູ່າຄວາມຮູູ້ຄວາມເຂົົ້າໃຈເຫຼົົ່ານີົ້ກ ື່ຈະຕູ້ອງຢູ່ໃນຮູບປະທ າເຊັົ່ນ:ການສອນໃຫູ້ເດັກເຮັດ ຄວາມດີ(ນາມມະທ າ) ພ ໍ່ແມູ່ຈະຕູ້ອງຍົກຕົວຢ່າງໃຫູ້ຢູ ່ໃນຮູບແບບຂອງພ ດຕິກ າທີື່ເດັກສາມາດ ປະຕິບັດໄດູ້ເຊັົ່ນ: ການຕັົ້ງໃຈຮຽນເຊືື່ອຟັງຄ າສັົ່ງສອນຂອງຜູູ້ໃຫຍູ່ເປັນການເຮັດຄວາມດີ(Piaget : Constructivist Theory ,Concrete operational stage) ທັກສະການຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກໄວນີົ້ຈະເປັນລັກສະນະການໃຊູ້ກູ້າມເນືົ້ອມັດນູ້ອຍຄື:ການປະສານ ກັນລະຫວູ່າງມືກັບສາຍຕາເຊັົ່ນ: ການຕ ໍ່ບ໋ອກ ການຂຽນໜັງສືຈະເຫັນໄດູ້ວູ່າເດັກໄວນີົ້ເປັນໄວທີື່ມີ ການປ່ຽນແປງສິື່ງແວດລູ້ອມຈາກເຮືອນສູູ່ໂຮງຮຽນ ດັົ່ງນັົ້ນ ທັກສະການເຂົົ້າສັງຄົມໃນກຸູ່ມເພືື່ອນ ແລະ ທັກສະທາງພາສາເປັນເລືື່ອງທີື່ສ າຄັນຫຼາຍ ຂະບວນການພັດທະນາຕູ່າງໆຈະເປັນໃນລັກສະນະຂອງຂະ ບວນການທາງສັງຄົມເຂົົ້າມາຫຼ ໍ່ຫຼອມໃນຕົວເດັກເພາະເດັກໄວນີົ້ເດັກຕອນປາຍຕູ້ອງການຫຼິົ້ນຕາມລ າ ພັງ ຢູ່ເຮືອນ ຫຼື ບ ໍ່ຢາກເຮັດສິື່ງຕູ່າງໆຮູ່ວມກັບສະມາຊິກຂອງຄອບຄົວອີກຕ ໍ່ໄປ. ໝູູ່ ເພືື່ອນຈ ື່ງເປັນບຸກ ຄົນທ າອິດທີື່ເດັກຈະເລືອກປະຕິບັດຕາມ ທັງດູ້ານການແຕູ່ງກາຍ ຄວາມຄິດ ແລະ ພ ດຕິກ າຕູ່າງໆ ເມືື່ອ ເກີດຄວາມຂັດແຍູ່ງຂ ົ້ນລະຫວູ່າງ ພ ໍ່ ແມູ່ ກັບເພືື່ອນເດັກມັກຈະເຮັດຕາມ ແລະ ໃຫູ້ຄວາມສ າຄັນກັບ ກຸູ່ມເພື ື່ອນຫຼາຍກວ ູ່າ ເຊ ື່ງເຮັດໃຫູ້ເດັກເກີດການຮຽນຮູູ້ທັກສະການເຂົົ້າສັງຄົມຫຼາຍຢ ່າງທີື່ເປັນ ປະໂຫຍດ ເຊັົ່ນ: ເດັກຈະຮຽນຮູູ້ເຖິງການຍອມຮັບ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ການມີນ ້າໃຈນັກກີລາ ແລະ ການມີພ ດຕິກ າທີື່ສັງຄົມ ການຍອມຮັບເພືື່ອເປັນຮາກຖານໃນການເປັນສະມາຊິກທີື່ດີຂອງ ສັງຄົມຕ ໍ່ໄປ. ຈາກທີື່ກູ່າວມາໃນເບືົ້ອງຕົົ້ນຈະເຫັນໄດູ້ວູ່າຊູ້ວງອາຍຸຂອງເດັກໃນໄລຍະ 6-12 ປີນັົ້ນຖືເປັນ ຊູ້ວງສ າຄັນຂອງເດັກໃນການຮຽນຮູູ້ທັກສະຊີວິດ ແລະ ພັດທະນາການຕູ່າງໆ ທາງດູ້ານສະຕິປັນຍາ (higher cognitive functions) ເປັນຊ ູ່ວງທີື່ການເຮັດວຽກງານຂອງສະໝອງມີການພັດທະນາ

7 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ຢ່າງວູ່ອງໄວ ແລະ ເຕັມທີື່ ດັົ່ງນັົ້ນ ທ າມະຊາດ ແລະ ພ ດຕິກ າການຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກໃນຊູ່ວງໄວຮຽນຈ ື່ງ ມີການປ່ຽນແປງ ແລະ ສະແດງໃຫູ້ເຫັນເຖິງການຈະເລີນເຕີບໂຕທີື່ມີລັກສະນະເດັົ່ນແຈູ້ງໃນແຕູ່ລະ ຂວບປີເຊ ື່ງສາມາດສະຫຼຼຸບໄດູ້ດັົ່ງຕ ໍ່ໄປນີົ້: ➢ ອາຍຸ 6 ປີ ເດັກໄວນີົ້ສາມາດເບິື່ງເຫັນຄວາມແຕກຕູ່າງລະຫວູ່າງສິື່ງຂອງໄດູ້ເຊັົ່ນ:ຄວາມແຕກຕູ່າງ ຂອງລວດລາຍຕູ່າງໆ ເຂົົ້າໃຈຄວາມຫມາຍຂອງ ໜູ້າ-ຫຼັງ ແລະ ເທິງ-ລຸູ່ມ ຂອງຕົວເດັກແຕູ່ບ ໍ່ ເຂົົ້າໃຈໄລຍະໃກູ້ຫຼື ໄກ ຂອງສະຖານທີື່ເດັກໄວນີົ້ຍັງຄິດແຕູ່ເລືື່ອງປະຈຸບັນຄິດແຕູ່ເລືື່ອງທີື່ຕົນ ເອງພົວພັນຢູ່ມີສະມາທິຈົດຈ ໍ່ກັບກິດຈະກ າຄູ່ອນຂູ້າງສັົ້ນ ສົນໃຈການກະທ າ ກິດຈະກ າຕູ່າງໆ ແຕູ່ຈະບ ໍ່ສົນໃຈຄວາມສ າເລັດຂອງກິດຈະກ ານັົ້ນໆ ເດັກຈະກະຕືລືລົົ້ນເຮັດວຽກທີື່ຕົນເອງສົນ ໃຈແຕູ່ເມືື່ອໝົດຄວາມສົນໃຈຈະເລີກເຮັດທັນທີໂດຍບ ໍ່ສົນໃຈວູ່າວຽກນັົ້ນຈະສ າເລັດ ຫຼື ບ ໍ່. ➢ ອາຍຸ 7 ປີ ເດັກໄວນີົ້ຈະມີຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກເຫັນສາມາດຈືື່ຈ າເຫດການທີື່ຜູ່ານມາໄດູ້ມີຄວາມສົນ ໃຈທີື່ຈະເຮັດສິື່ງຕູ່າງໆ ແລະ ຈະພະຍາຍາມເຮັດໃຫູ້ສ າເລັດຮູູ້ຈັກມັກ ຫຼື ບ ໍ່ມັກສິື່ງນັົ້ນສິື່ງນີົ້ມີສະ ມາທິຈົດຈ ໍ່ກັບກິດຈະກ າຍັງສັົ້ນຈະສົນໃຈສິື່ງຕູ່າງໆເທືື່ອລະຢ່າງ ດັົ່ງນັົ້ນ ຖູ້າມີວຽກຫຼາຍຢ່າງໃຫູ້ ເດັກເຮັດ ຄວນຈະແບູ່ງ ຫຼື ກ ານົດໃຫູ້ເປັນສູ່ວນໆບ ໍ່ຄວນໃຫູ້ພູ້ອມກັນເທືື່ອດຽວເພາະຈະເຮັດ ໃຫູ້ເດັກເບືື່ອ. ➢ ອາຍຸ 8 ປີ ເດັກໄວນີົ້ຈະມີຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກເຫັນມັກສົນໃຈມັກຖາມຫຼາຍຂ ົ້ນ ມັກເຮັດສິື່ງໃໝູ່ໆ ທີື່ຕົນບ ໍ່ເຄີຍເຮັດມາກູ່ອນມີສະມາທິຈົດຈ ໍ່ກັບກິດຈະກ າດົນຂ ົ້ນ ມີຄວາມສົນໃຈທີື່ຈະເຮັດວຽກ ໃຫູ້ສ າເລັດມີຄວາມພິຖີພິຖັນ ແລະ ຮັບຟັງຄ າແນະນ າໃນການເຮັດວຽກງານຫຼາຍຂ ົ້ນ ສາມາດ ເຂົົ້າໃຈຄ າຊີົ້ແຈງງູ່າຍໆ ມີຄວາມສົນໃຈໃນການຫຼິົ້ນຕູ່າງໆສາມາດສະແດງສີື່ງງູ່າຍໆໄດູ້ສົນໃຈ ການແຕູ້ມຮູບ ,ເບິື່ງພາບພະຍົນ,ໂທລະພາບ,ໜັງກາຕູນ, ຟັງວິທະຍຸ ແລະ ມັກນິທານ ສົນໃຈ ໃນການສະສົມສິື່ງຂອງ. ➢ ອາຍຸ 9 ປີ ເດັກໄວນີົ້ເປັນໄວທີື່ຮູູ້ຈັກໃຊູ້ເຫດຜົນ ສາມາດຕອບຄ າຖາມຢ່າງມີເຫດຜົນ ມີຄວາມຮູູ້ ໃນດູ້ານພາສາ ແລະ ຄວາມຮູູ້ອູ້ອມຕົວກວູ້າງຂ ົ້ນ ມັກອູ່ານໜັງສືທີື່ກູ່າວເຖິງຂ ໍ້ມູນຄວາມຈິງ ສາມາດແກູ້ບັນຫາ ແລະ ຮູູ້ຈັກຫາເຫດຜົນໂດຍອາໃສການສັງເກດ ເດັກໃນໄວນີົ້ຕູ້ອງການ ອິດສະຫຼະພາບເພີື່ມຂ ົ້ນສົນໃຈທີື່ຈະສະສົມສິື່ງຂອງ ແລະ ຈະຮຽນແບບການກະທ າຕູ່າງໆຂອງ ຄົນອືື່ນ. ➢ ອາຍຸ 10 ປີ ໄວນີົ້ເປັນໄວທີື່ສະໝອງກ າລັງພັດທະນາເຕັມທີື່ ການຮຽນ ການຫາເຫດຜົນ ຄວາມຄິດ ແລະ ການແກູ້ບັນຫາດີຂ ົ້ນສາມາດຕັດສິນໃຈດູ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ມີການຕ ກຕອງກູ່ອນຕັດສິນ ໃຈ ບ ໍ່ເຮັດຢ່າງຟ້າວຝັັ່ງແບບບ ໍ່ຄິດມີຄວາມຄິດລິເລີື່ມເດັກຊາຍມັກຮຽນດາຣາສາດ ວິທະຍາ

8 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ສາດ ເດັກຍິງຈະສົນໃຈກູ່ຽວກັບການເຮືອນ ການສູ້າງມະໂນພາບກູ່ຽວກັບເວລາ ຊັດເຈນ ແລະ ກວູ້າງຂ ົ້ນ ເຮັດໃຫູ້ສາມາດສ ກສາປະຫວັດສາດສ າຄັນ ວັນ ເດືອນ ປີໄດູ້ສາມາດເຂົົ້າໃຈສິື່ງ ຕູ່າງໆໄດູ້ຢ່າງວູ່ອງໄວ. ➢ ອາຍຸ 11-12 ປີ ເດັກໄວນີົ້ຈະມີເພືື່ອນໄວດຽວກັນມີການຫຼິົ້ນເປັນກຸູ່ມ ບາງຄົນຈະເລີື່ມສະແດງຄວາມສົນ ໃຈໃນເພດກົງກັນຂູ້າມ ສົນໃຈ ກີລາທີື່ຫຼິົ້ນເປັນທີມ ກິດຈະກ າກາງແຈູ້ງ ສັດລູ້ຽງ ໜັງສືກາຕູນ ຈະມີລັກສະນະເປັນຄົນທີື່ປ່ຽນແປງໄດູ້ງູ່າຍໆ ອາດກາຍເປັນຄົນເຈົົ້າອາລົມ ແລະ ມັກການວິ ພາກວິຈານ ຈະເຫັນວູ່າຄວາມຄິດເຫັນຂອງກຸູ່ມໝູູ່ເພືື່ອນມີຄວາມສ າຄັນຫຼາຍກວູ່າຄວາມຄິດ ເຫັນຂອງຜູູ້ໃຫຍູ່ ແລະ ຈະມີຄວາມກັງວົນ ເລີື່ມເອົາໃຈໃສູ່ການປ່ຽນແປງຂອງຮູ່າງກາຍຕູ້ອງ ການໃຫູ້ຜູູ້ອືື່ນເຂົົ້າໃຈ ແລະ ຍອມຮັບໃນການປ່ຽນແປງຂອງຕົນ. ເດັກຊູ້ວງອາຍຸລະຫວູ່າງ 6-12 ປີຮູ່າງກາຍກ າລັງມີການຈະເລີນເຕີບໂຕ ມີຄວາມກະຕື ລືລົົ້ນທີື່ຈະຮຽນຮູູ້ສິື່ງໃໝູ່ໆ ຈາກປະສົບການຂອງເດັກເອງຈາກບຸກຄົນ ແລະ ສິື່ງຕູ່າງໆ ຈ ື່ງຊູ່າງ ເວົົ້າ ຊູ່າງຖາມ ແລະ ມັກລອງເຮັດສິື່ງທີື່ທູ້າທາຍຄວາມສາມາດ ຕູ້ອງການເພືື່ອນຫຼິົ້ນແບບເປັນ ກຸູ່ມ ມັກແຂູ່ງຂັນ ມັກອອກກ າລັງກາຍ ແລະ ສະແດງອອກໃນຮູບແບບຕູ່າງໆ ຕູ້ອງການໃຫູ້ຜູູ້ ອືື່ນສົນໃຈ ມັກຄົນຍູ້ອງຍ ຊົມເຊີຍ ທັງໝົດທັງການຍອມຮັບຈາກຄູ ແລະ ໝູູ່ເພືື່ອນ. ການຮູູ້ຈັກ ແລະ ເຂົົ້າໃຈພັດທະນາການເດັກໄວນິົ້ ຢ່າງຖືກຕູ້ອງ ແລະ ຊັດເຈນຈະຊູ່ວຍ ໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່/ ຜູູ້ປົກຄອງສາມາດສົົ່ງເສີມແກູ້ໄຂ ແລະ ພັດທະນາໄດູ້ຢ່າງຖືກຕູ້ອງເໝາະສົມ.

9 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ພັດທະນາການດູ້ານຮູ່າງກາຍ ເດັກໄວນີົ້ເດັກຍິງຈະໃຫຍູ່ໄວກວູ່າເດັກຊາຍໂດຍສະເພາະຊູ່ວງອາຍຸ 10-12 ປີພ ໍ່ແມູ່ ຄວນໃຫູ້ຄວາມສົນໃຈຕິດຕາມການເຕີບໂຕຂອງລູກຖູ້າສົງໃສວູ່າເດັກເຕີບໂຕບ ໍ່ປົກກະຕິເຊັົ່ນ: ໃຫຍູ່ຊູ້າ ຫຼື ນ ້າໜັກນູ້ອຍ ຫຼື ຫຼາຍເກີນໄປ ຄວນປືກສາແພດ ສ າລັບເລືື່ອງອາຫານການກິນ ເດັກຕູ້ອງການອາຫານຄົບ 3 ຄາບ ໃນແຕູ່ລະມືົ້ພ ໍ່ແມູ່ ຄວນຈັດອາຫານທີື່ມີປະໂຫຍດຫຼາຍໆຢ່າງໄດູ້ແກູ່:ເຂົົ້າ,ຊີົ້ນສັດ,ໄຂມັນ ຜັກ ແລະ ໝາກໄມູ້. ນອກຈາກອາຫານນົມສົດກ ໍ່ມີຄວາມຈ າເປັນເຊັົ່ນດຽວກັນ ບ ໍ່ຄວນແອບໃຫູ້ເດັກມີນິໃສ ຈູູ້ຈີົ້ໃນ ການກິນ ຫຼື ກິນຈຸບຈິບ ກິນບ ໍ່ເປັນເວລາ ໂດຍສະເພາະອາຫານທີື່ບ ໍ່ມີປະໂຫຍດ ຫຼືອາດເປັນ ໂທດຕ ໍ່ຮ ູ່າງກາຍເຊັົ່ນ:ນ ້າອັດລົມ,ນ ້າຫວານ,ເຂົົ້າໜົມອົມ ອາຫານທີື່ໃສູ່ສີຫຼາຍ ບ ໍ່ຄວນກິນ ອາຫານສຸກໆ ດິບໆ ແລະ ອາຫານໝັກດອງ. ເລືື່ອງຂອງການອອກກ າລັງກາຍ ແລະ ຫຼິົ້ນກີລາ ເດັກໄວນີົ້ເປັນໄລຍະທີື່ຮ ູ່າງກາຍມີ ຄວາມພູ້ອມສ າລັບຝຶກທັກສະຄວາມສາມາດທາງກີລາໄດູ້ແກູ່: ການແລູ່ນໄວ,ການເຕັົ້ນຍາວ ການຂີື່ລົດຖີບ,ການລອຍນ ້າ ສູ່ວນຊູ້ວງປາຍອາຍຸ 11-12 ປີເລີື່ມເຝຶກກີລາທີື່ຕູ້ອງການຄວາມ ຊັດເຈນ ແລະ ທູ້າທາຍຄວາມສາມາດຫຼາຍຂ ົ້ນ ເຊັ ົ່ນ: ປິິ່ງປ່ອງ ບາດສະເກດບອນ ກະຕ ໍ້ ເຕະບານ ເປັນຕົົ້ນ ພ ໍ່ແມູ່ຄວນຈະປຸກຝັງການຮັກກີລາ ແລະ ການຫຼິົ້ນກີລາເພືື່ອສຸຂະພາບຄວາມມູ່ວນຊືື່ນ ແລະ ການຮູູ້ຈັກເຂົົ້າກັບຄົນອືື່ນ ການເຄົາລົບ ກະຕິກາ ມາລະຍາດ ແລະ ນ ້າໃຈນັກກີລາ ຫຼາຍ ກວູ່າມຸູ້ງເນັົ້ນສະເພາະການຄັດເລືອກຜູູ້ຊະນະໂດຍບ ໍ່ຄ ານ ງເຖິງຜົນເສຍທີື່ອາດເກີດຂ ົ້ນເຊັົ່ນ: ຫັກ ໂຫມເກີນກ າລັງຂອງເດັກ ຫຼື ເກີດການຜິດຖຽງກັນ ຄວາມຮຸນແຮງໃສູ່ກັນ ເພືື່ອເອົາຊະນະຢ່າງ ດຽວ

10 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ພັດທະນາການດູ້ານພາສາ ເດັກໄວຮຽນຄວນຈະເວົົ້າແຈູ້ງ ຮູູ້ຈັກຄວາມຫມາຍ ແລະ ໃຊູ້ຄ າຢ່າງຖືກຕູ້ອງຫຼາຍຂ ົ້ນ ຟັງເລືື່ອງລາວແລູ້ວຈັບໃຈຄວາມສາມາດເອົາມາຖູ່າຍທອດຄືນໄດູ້.ແບບສະກົດອູ່ານ ແລະ ຂຽນ ຈົນຄູ່ອງແຄູ້ວຂ ົ້ນຕາມລ າດັບໂດຍຊ ູ່ວງທ າອິດອ ູ່ານອອກສຽງຕ ໍ່ມາອ ູ່ານໃນໃຈໄດູ້ຮູູ້ຈັກ ປຽບທຽບເຂົົ້າໃຈ ແລະ ອະທິບາຍເຫດຜົນຕັົ້ງແຕູ່ງູ່າຍໆໄປຈົນເຖິງສິື່ງທີື່ຊັບຊູ້ອນໄດູ້ແລະ ເມືື່ອ ຊິົ້ນສຸດໄວປະຖົມສ ກສາເດັກຄວນຈະສາມາດໃຊູ້ວິຈາລະນາຍານ ໃນການວິເຄາະເລືື່ອງທີື່ໄດູ້ຟັງ ຫຼື ອູ່ານ ມາໃຊູ້ປະໂຫຍດ ຄວນຂຽນຕົວສະກົດໄດູ້ຖືກຕູ້ອງເປັນລະບຽບ ແລະ ຈົດບັນທ ກໄດູ້ ຮູູ້ຈັກ ເວົົ້າຈາ ດູ້ວຍຖູ້ອຍຄ າສຸພາບເໝາະສົມກັບກາລະເທສະສາມາດເວົົ້າສະແດງຄວາມຄິດ ເຫັນ ແລະ ເລົົ່າເລືື່ອງຕູ່າງໆໄດູ້ຢ່າງຖືກຕູ້ອງ ແລະ ໝັົ້ນໃຈ. ພ ໍ່ແມູ່ຄວນສົນໃຈການໃຊູ້ພາສາ ແລະ ຕິດຕາມການຮຽນຮູູ້ພາສາຂອງເດັກເພືື່ອຈະໄດູ້ສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກເຂົົ້າໃຈ ແລະ ໃຊູ້ພາສາ ໄດູ້ຖືກຕູ້ອງສອດຄູ່ອງກັບການຮຽນຮູູ້ອືື່ນໆ ຢູ່ໂຮງຮຽນ.

11 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ພັດທະນາການດູ້ານອາລົມ ເດັກຕູ້ອງການຄວາມຮັກຄວາມອົບອຸູ່ນ ແລະ ການເບິື່ງແຍງເອົາໃຈໃສູ່ຈາກພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ ປົກຄອງ ເຊ ື່ງຈະເຮັດໃຫູ້ເດັກມີສຸຂະພາບຈິດ ແລະ ອາລົມດີມີຄວາມສຸກ ພູມໃຈໃນຕົນເອງ ມີຄວາມຫມັົ້ນໃຈວູ່າຕົນເປັນສະມາຊິກຂອງຄອບຄົວ ແລະ ເປັນທີື່ຍອມຮັບຂອງໝູູ່ເພືື່ອນ ແລະ ຄູ ເດັກໃນໄວນີົ້ເລີື່ມເຂົົ້າໃຈເລືື່ອງຄວາມຮູູ້ສ ກ ໃນເລືື່ອງຄ າສັບກູ່ຽວກັບຄວາມຮູູ້ສ ກ ແລະ ຄວາມຫມາຍ ເຊັົ່ນ: ຄຽດ, ບ ໍ່ພ ໃຈ, ບ ໍ່ມັກໃນໃຈ, ຜິດຫວັງ, ປະຫຼາດໃຈ ,ແປກໃຈ ເປັນ ຕົົ້ນ . ນອກຈາກນີົ້ຍັງອູ່ອນໄຫວກັບຄວາມຮູູ້ສ ກສ າເລັດ ຫຼືລົົ້ມເຫລວ ເປັນຊູ້ວງທີື່ສ າຄັນທີື່ ເດັກຄວນຮູູ້ສ ກວູ່າຕົນມີຄວາມສາມາດມີຄວາມສ າເລັດ ສາມາດພາກພູມໃຈໃນຕົນເອງ ເລີື່ມ ຄວບຄຸມຕົນເອງໄດູ້ມີຄວາມອົດທົນ ພະຍາຍາມ ອັນຈະນ າໄປສູູ່ການມີບຸກຄະລິກກະພາບທີື່ ຫມັົ້ນຄົງ ສູ້າງສາຍສ າພັນກັບຜູູ້ອືື່ນໄດູ້ດີ. ໃນທາງກົງກັນຂູ້າມຖູ້າເດັກຮູູ້ສ ກລົົ້ມເຫຼວ ຈະມີຜົນ ຕ ໍ່ພາບລັກຂອງຕົນເອງ ແລະ ການປັບຕົວທີື່ບ ໍ່ດີອັນຈະນ າໄປສູູ່ບັນຫາພ ດຕິກ າໃນພາຍຫຼັງ.

12 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ພັດທະນາການດູ້ານສັງຄົມ ເດັກໃນໄວນີົ້ຕູ້ອງການມີປະສົບການຈາກການກະທ າຂອງຕົນ ແລະ ຮຽນຮູູ້ຈາກພ ໍ່ແມູ່/ ຜູູ້ປົກຄອງ ຄູເພືື່ອນ ແລະ ສັງຄົມ ມີຄວາມຄິດສູ້າງສັນ ສາມາດໃຊູ້ເຫດຜົນແຍກແຍະໄດູ້ຖືກ ຕູ້ອງ ແລະ ຮູູ້ຈັກການທີື່ຈະປັບຕົວໄດູ້ຢ່າງເໝາະສົມ ແລະ ສາມາດ ລ ຄອຍ ລ ຖູ້າ ອົດໃຈ ໃນ ສິື່ງທີື່ຕູ້ອງການໄດູ້ບ ໍ່ເອົາແຕູ່ໃຈຕົນເອງ . ຮູູ້ຈັກຄ ານ ງເຖິງຄວາມຕູ້ອງການ ແລະ ຄວາມຮູູ້ສ ກ ນ ກຄິດຂອງຜູູ້ອືື່ນໂດຍພ ໍ່ແມູ່ຕູ້ອງເຮັດເປັນຕົວຢ່າງ ການໃຫູ້ເດັກມີກິດຈະກ າຮັບຜິດຊອບຫນູ້າທີື່ໃນຄອບຄົວຕາມກ າລັງຄວາມສາມາດ ເປັນສິື່ງຈ າເປັນ ເພາະຈະໄດູ້ມີຄວາມພູມໃຈໃນຜົນງານ ແລະ ການເຮັດວຽກງານຮູ່ວມກັບຜູູ້ ອືື່ນ ເດັກແຕູ່ລະຄົນມີຄວາມຖະໜັດ ແລະ ຄວາມສາມາດບ ໍ່ຄືກັນ ພ ໍ່ແມູ່ຈ ື່ງບ ໍ່ຄວນຕັົ້ງ ກົດເກນ ບັງຄັບໂດຍບ ໍ່ໄດູ້ຄ ານ ງເຖິງຄວາມເປັນຈິງ ແລະ ບ ໍ່ຄວນຊ ້າເຕີມ ຫຼື ປຽບທຽບໃຫູ້ເດັກ ເກີດປົມດູ້ອຍແຕູ່ຄວນໃຫູ້ກ າລັງໃຈສົົ່ງເສີມຕາມຄວາມຖະໜັດ ແລະ ແນະນ າໃຫູ້ເດັກ ເຂົົ້າໃຈ ແລະ ປັບປຸງສິື່ງທີື່ຕົນຍັງບົກຜູ່ອງໃຫູ້ດີຢິິ່ງຂ ົ້ນ

13 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ການຫຼີົ້ນເພືື່ອການຮຽນຮູູ້ ເສີມພັດທະນາການ ການຫຼິົ້ນ ເປັນສູ່ວນສ າຄັນຂອງຊີວິດເດັກໄວນີົ້ ທັງການຫຼິົ້ນກັບໝູູ່ເພືື່ອນເປັນກຸູ່ມເຊັົ່ນ: ການເຕັົ້ນເຊືອກ,ການປິນເຊືອກ ເຕະບານ ການທວາຍສີື່ງຂອງ ແລະ ການຫຼິົ້ນຂອງຫຼິົ້ນແລະ ອືື່ນໆ ຊູ່ວຍໃຫູ້ເດັກຮຽນຮູູ້ຈາກການກະທ າ ຮູູ້ຄິດ ຮູູ້ຈັກ ແກູ້ບັນຫາ ແລະ ມີຄວາມມູ່ວນຊືື່ນ. ພ ໍ່ ແມູ່/ ຜູູ້ປົກຄອງຈ ື່ງຄວນ ສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກມີຈຸດເລີື່ມຕົົ້ນໃນຊີວິດທີື່ດີໄດູ້ດູ້ວຍການສົົ່ງ ເສີມໃຫູ້ເດັກໄດູ້ມີໂອກາດຫຼີົ້ນຢ່າງສູ້າງສັນ ແລະ ປອດໄພປ່ອຍໃຫູ້ເດັກມູ່ວນຊືື່ນກັບການ ສະແຫວງຫາຄ າຕອບດູ້ວຍຕົນເອງຜູ່ານການຫຼິົ້ນ. ມີງານວິໄຈ ທີື່ອິດສະຣາເອລ ໄດູ້ຜົນອອກມາວູ່າເດັກທີື່ຫລິົ້ນໄດູ້ດີໃນສະຖານນະການທີື່ ສູ້າງສັນຈະມີຄວາມສາມາດໃນການຮຽນຮູູ້ແລະ ມີພັດທະນາການທາງສັງຄົມ ອາລົມ ພາສາ ສະຕິປັນຍາ ມີຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກເຫັນ ຄວາມຄິດສູ້າງສັນ ແລະ ຈິນຕະນາການທີື່ດີກວູ່າ. ນອກຈາກນີົ້ການຫຼິົ້ນກີລາໃນຮົົ່ມເຊັົ່ນ: ເກມເຈູ້ຍ ໝາກລຸກ ແຊງກະໂລ ຄອມພິວເຕີ ຕະຫຼອດຈົນການເບິື່ງໂທລະພາບ ຟັງວິທະຍຸ ແລະ ອູ່ານໜັງສືລູ້ວນແລູ້ວແຕູ່ເປັນການຜູ່ອນ ຄາຍຄວາມຄຽດ ແລະ ໃຫູ້ປະໂຫຍດຕ ໍ່ເດັກໃນໄວນີົ້ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແຕູ່ກ ໍ່ຄວນຈັດເວລາໃຫູ້ ເໝາະສົມບ ໍ່ໝົກໝຸູ້ນຈົນເຮັດໃຫູ້ເສຍການຮຽນ ແລະ ເສຍສຸຂະພາບ.

14 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 4. ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ເດັກໃນໄວຮຽນ ໃນຍຸກປະຈຸບັນການຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກໄດູ້ມີການເປີດກວູ້າງຂ ົ້ນ ແລະ ເຂົົ້າເຖິງໄດູ້ງູ່າຍກວູ່າໃນ ເມືື່ອກູ່ອນ ເນືື່ອງຈາກວິວັດທະນາການທາງດູ້ານເທັກໂນໂລຢີແລະ ສືື່ສາລະສົນເທດລວມໄປເຖິງ ຊະນິດຂອງສືື່ ເຄືື່ອງມືແລະ ອຸປະກອນ multimedia ຕູ່າງໆ ມີການພັດທະນາຮູບແບບໃໝູ່ໆອອກ ມາ ເພືື່ອເອືົ້ອອ ານວຍຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້ແລະ ໃຊູ້ປະໂຫຍດ ຢ່າງໃດກ ື່ຕາມສືື່ນັບວູ່າເປັນພຽງຊູ່ອງທາງ ຫຼື ເຄືື່ອງມືໃນການສືື່ສານເທົົ່ານັົ້ນ ສູ່ວນທີື່ສ າຄັນກວູ່ານັົ້ນຄືເນືົ້ອຫາ ແລະ ການນ າສະເໜີຂອງສືື່ຕູ່າງໆ ທີື່ ເປັນຕົວຊີົ້ວັດຄວາມເໝາະສົມໃນການຮັບສືື່ ເນືື່ອງຈາກເດັກໃນໄວນີົ້ຍັງບ ໍ່ທັນມີວຸດທິພາວະ ແລະ ການກັົ່ນກອງທີື່ຮອບຄອບພຽງພ ຕ ໍ່ການເລືອກຮັບ ຫຼື ເສບສືື່ . ດັົ່ງນັົ້ນ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຈ ື່ງເປັນຄື ດາມສອງຄົມ ເຊ ື່ງສາມາດເຮັດໃຫູ້ເກີດທັງຜົນດີທີື່ເປັນປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນເສຍ ທີື່ກ ໍ່ໃຫູ້ເກີດໂທດຕ ໍ່ ເດັກໃນໄວຮຽນໄດູ້ເຊັົ່ນກັນ. ➢ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ ຕ ໍ່ພັດທະນາການດູ້ານມິຕິສ າພັນ ຮູບແບບຂອງອຸປະກອນ multimedia ຕູ່າງໆ ໃນປະຈຸບັນຖືກອອກແບບໃຫູ້ມີການປະສານ ສ າພັນຕູ່າງໆພູ້ອມກັນ ບ ໍ່ວູ່າຈະເປັນຄອມພິວເຕີວີດີໂອເກມໃໝູ່ໆ ທີື່ຊູ່ວຍຝຶກທັກສະການເຊືື່ອມໂຍງ ຂອງການໃຊູ້ປະສາດສ າຜັດ ແລະ ການເຄືື່ອນໄຫວໃຫູ້ກັບເດັກໄດູ້ເຊັົ່ນ: ເກມເຕັົ້ນ ເກມເຄືື່ອງດົນຕີ ໃນແບບຕູ່າງໆ (ກອງ ,ກີຕູ້າ, ຄີບອດ) ເຊ ື່ງການຫຼີົ້ນເກມປະເພດນີົ້ ເອືົ້ອອ ານວຍໃຫູ້ເກີດພັດທະນາ ການດູ້ານຄວາມສ າພັນ ແລະ ຖືວູ່າເປັນກິດຈະກ າທີື່ໃຊູ້ເພືື່ອຄວາມບັນເທີງ ຜູ່ອນຄາຍສ າລັບເດັກໄດູ້

15 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ການພັດທະນາການດູ້ານສັງຄົມ ແລະ ການພົວພັນ ໃນປະຈຸບັນການສືື່ສານຕິດຕ ໍ່ ຫຼືການສູ້າງຄວາມຮູູ້ຈັກຜ ູ່ານ social networking ຕ ູ່າງໆ ສາມາດຊູ່ວຍພັດທະນາການດູ້ານສັງຄົມ ແລະ ການພົວພັນໄດູ້ໃນລະດັບໜ ື່ງຖູ້າມີການໃຊູ້ຢ່າງເໝາະ ສົມ ດູ້ວຍສັງຄົມໃນໂລກ cyber ທີື່ເປີດກວູ້າງ ແລະ ມີລັກສະນະທີື່ຂາດ ຂ ໍ້ຈ າກັດສາມາດເປັນ ປະໂຫຍດໃນການຮຽນຮູູ້ສັງຄົມ - ວັດທະນະທ າໄດູ້ລວມໄປເຖິງ community ຕູ່າງໆ ທີື່ມີການ ເຮັດກິດຈະກ າສູ້າງສັນ ແລະ ເກີດປະໂຫຍດຕ ໍ່ການໃຊູ້ເວລາວູ່າງເຊັົ່ນ:web 2.0 ທີື່ເປັນ interactive website ສາມາດເປັນຊູ່ອງທາງໜ ື່ງໃນການສູ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫູ້ເດັກໄດູ້ສະແດງອອກດູ້ານຄວາມຄິດ ແລະຄວາມສາມາດ. ➢ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້ດູ້ານພາສາ ສືື່ multimedia ໃນຮູບແບບຕູ່າງໆ ສາມາດເອືົ້ອອ ານວຍຕ ໍ່ພັດທະນາການທາງດູ້ານພາສາໃຫູ້ ກັບເດັກໃນໄວຮຽນໄດູ້ຫຼາກຫຼາຍວິທີ. • ການເບິື່ງໜັງ soundtrack ທີື່ສາມາດເລືອກ subtitle ພາສາຕູ່າງໆໄດູ້ສາມາດຊູ່ວຍ ເຝີກທັກສະດູ້ານການອູ່ານ ແລະ ຄວາມຮູູ້ດູ້ານຄ າສັບ ການສົນທະນາ. • ການຟັງເພງພາສາຕູ່າງຊາດ ສາມາດຊ ູ່ວຍການຮຽນດູ້ານປະສາດການຟັງ ແລະ ສູ້າງ ຄວາມຄຸູ້ນເຄີຍໃນການອອກສຽງ . • ການຫຼິົ້ນເກມພາສາ ສາມາດເຝີກທັກສະຄວາມເຂົົ້າໃຈໃນການສືື່ສານຜູ່ານການສັງເກດ ແລະການຕອບສະໜອງຂອງຕົວ ລະຄອນໃນເກມ ໂດຍບາງເທືື່ອອາດເລີື່ມຈາກການບ ໍ່ ຮູູ້ພາສານັົ້ນໆເລີຍ. ➢ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້ທາງພ ດຕິກ າ ສືື່ ນັບວູ່າເປັນການນ າສະເໜີຂອງໂລກທີື່ເໝືອນຈິງ (Virtual Reality) ເນືື່ອງຈາກເດັກໃນ ໄວນີົ້ມີຄວາມຢາກຮູູ້ຢາກເຫັນ ແລະ ຍັງມີວຸທິພາວະໃນການເລືອກຮັບ ແລະ ການກັົ່ນກອງ ບ ໍ່ພຽງພ ອາດສົົ່ງຜົນກະທົບໃຫູ້ເກີດພ ດຕິກ າທີື່ບ ໍ່ເໝາະສົມໄດູ້ໂດຍການຮຽນຮູູ້ພ ດຕິກ າສ າຄັນຕູ່າງໆທີື່ເສີມສູ້າງ ສັງຄົມ (Prosocial Behavior) ແລະ ພ ດຕິກ າທີື່ເປັນໄພຕ ໍ່ສັງຄົມ (Antisocial Behavior) ໄດູ້ ເນັົ້ນຄວາມສ າຄັນຂອງການຮຽນຮູູ້ແບບການສັງເກດ ຫຼື ການລອກລຽນແບບຈາກຕົວແບບ ເຊ ື່ງອາດ ຈະເປັນໄດູ້ໃນຕົວບຸກຄົນຈິງ ເຊັົ່ນ: ຄູ ເພືື່ອນ ຫຼື ຈາກພາບພະຍົນ ໂທລະທັດ ກາຕູນ ຫຼື ຈາກການ ອູ່ານຈາກຫນັງສືໄດູ້ການຮຽນຮູູ້ໂດຍການສັງເກດປະກອບດູ້ວຍ 2 ຂັົ້ນ ຄື: ຂັົ້ນການຮັບມາທາງການ ຮຽນຮູູ້ເປັນຂະບວນການທາງວຸດທິປັນຍາ ແລະ ຂັົ້ນການກະທ າ ຕົວແບບທີື່ມີອິດທິພົນຕ ໍ່ພ ດຕິກ າຂອງ ບຸກຄົນມີທັງຕົວແບບໃນຊີວິດຈິງ ແລະ ຕົວແບບທີື່ເປັນສັນຍະລັກ ສະນັົ້ນ ພ ດຕິກ າຂອງຜູູ້ໃຫຍູ່ໃນ ຄອບຄົວ ໂຮງຮຽນ ສະຖາບັນການສ ກສາ ແລະ ຜູູ້ນ າໃນສັງຄົມ ປະເທດຊາດ ແລະ ສິນລະປິນ ດາຣາ ບຸກຄົນສາທາລະນະ ຍີື່ງຕູ້ອງຄ ານືງເຖິງການສະແດງພ ດຕິກ າຕູ່າງໆ ເພາະມັນມີຜົນຕ ໍ່ພ ດຕິກ າຂອງ ເຍົາວະຊົນໃນສັງຄົມນັົ້ນໆ.

16 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ຜົນກະທົບຂອງສືື່ ຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້ທາງວິຊາການ ສືື່ ເປັນຊູ່ອງທາງໃນການຮຽນຮູູ້ທີື່ເປີດກວູ້າງ ແລະ ເຂົົ້າເຖິງໄດູ້ງູ່າຍທີື່ສຸດເຊັົ່ນ: ສືື່ໂທລະພາບ ເປັນຊູ່ອງທາງໃຫູ້ເດັກເຂົົ້າເຖິງ ແລະ ຕິດຕາມຂູ່າວສານທີື່ເປັນຄວາມຮູູ້ຮອບຕົວ ເປັນຊູ່ອງທາງໃນ ການຄົົ້ນຄວູ້າຄວາມຮູູ້ແລະ ວິຊາການຕູ່າງໆ ໃນປະຈຸບັນທັກສະດູ້ານການໃຊູ້ເຄືື່ອງມືຄອມພິວເຕີຂອງ ເດັກໃນໄວນີົ້ມີການພັດທະນາວ ູ່ອງໄວ ແລະ ສູງຂ ົ້ນການຮຽນ-ການສອນຜ ູ່ານອິນເຕີເນັດ (e-learning) ສາມາດເປັນປະໂຫຍດຕ ໍ່ເດັກໄດູ້ໂດຍສະເພາະໃນກ ລະນີທີື່ເດັກມີຄວາມບົກຜູ່ອງ ຫຼື ຂ ໍ້ຈ າກັດທາງຮູ່າງກາຍທີື່ລ າບາກຕ ໍ່ການເດິນທາງ ການໃຊູ້ສືື່ທາງອິນເຕ ີເນັດ ເປັນຊູ່ອງທາງດູ້ານການ ຮຽນຊູ່ວຍໃນການລົດຂອງໄລຍະທາງ ແລະ ເວລາໃນການຮຽນໄດູ້ລວມໄປເຖິງເນືົ້ອຫາສາລະດູ້ານວິ ຊາການທີື່ເດັກສາມາດຄົົ້ນຫາໄດູ້ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໂດຍບ ໍ່ຕູ້ອງໄປຮຽນພິເສດ ເຊ ື່ງຖືວູ່າເປັນການປະຢັດຄູ່າ ໃຊູ້ຈູ່າຍໄດູ້ອີກດູ້ວຍ ➢ ປະເດັນບັນຫາ ແລະ ແນວທາງການແກູ້ໄຂຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ເດັກໃນຊູ້ວງໄວຮຽນ ດູ້ວຍສະພາບທາງດູ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມໃນປະຈຸບັນທີື່ມີຄວາມກົດດັນ ແລະ ການແຂູ່ງ ຂັນສູງ ເຮັດໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່ /ຜູູ້ປົກຄອງບ ໍ່ສາມາດໃຊູ້ເວລາ ສູ້າງຄວາມໃກູ້ຊິດເບິື່ງແຍງເດັກໄດູ້ເທົົ່າທີື່ຄວນ ອີກທັງວິວັດທະນາການ ທາງດູ້ານເທັກໂນໂລຢີການສືື່ສານທີື່ກູ້າວໜູ້າ ຢ່າງວູ່ອງໄວ ເຮັດໃຫູ້ເກີດສືື່ປະ ເພດຕູ່າງໆຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ສາມາດເຂົົ້າເຖິງໄດູ້ງູ່າຍໃນປະຈຸບັນ ຈ ື່ງເຮັດໃຫູ້ສືື່ເຂົົ້າມາມີບົດບາດ ແລະ ຖືໄດູ້ວູ່າເປັນຊູ່ອງທາງການຮຽນຮູູ້ທີື່ມີອິດທິພົນຫຼາຍຕ ໍ່ເດັກ ບ ໍ່ວູ່າຈະເປັນສືື່ສານມວນຊົນ ເຊັົ່ນ ໂທລະພາບ ສືື່ວິທະຍຸ ສືື່ສິື່ງພິມຕູ່າງໆເຊັົ່ນ: ນິຕິຍະສານ ຫຼື ສືື່ທາງກິດຈະກ າ ເຊັົ່ນ: ເກມອິນເຕີເນັດ ເວັບໄຊ ປະເພດ social networking ຕູ່າງໆ(hi5, facebook, tiktok , twitter , instargram bimbo, etc) ສັງເກດໄດູ້ວູ່າເດັກ ແລະ ເຍົາວະຊົນໃນຍຸກນີົ້ໃຊູ້ເວລາກັບສືື່ຕູ່າງໆເຫຼົົ່ານີົ້ຫຼາຍກວູ່າຢູ່ ກັບພ ໍ່-ແມູ່ ແລະ ດູ້ວຍປະເພດ ດູ້ວຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງສືື່ຕູ່າງໆເຫຼົົ່ານີົ້ເຮັດໃຫູ້ການຮູູ້ທັນສືື່ຂອງ ເດັກ ຫຼືຂອງຜູູ້ປົກຄອງເອງບ ໍ່ພຽງພ ເມືື່ອເດັກໃນໄວນີົ້ຍັງຂາດວຸທິພາວະໃນການເລືອກຮັບສືື່ ບວກ ກັບການຂາດຄວາມຮູູ້ຄວາມເຂົົ້າໃຈຂອງພ ໍ່-ແມູ່ ຕ ໍ່ຜົນກະທົບຂອງສືື່ ຈ ື່ງກ ໍ່ໃຫູ້ເກີດຄວາມສູ່ຽງໃນ ການຮັບຮູູ້ຫຼື ເສບສືື່ຂອງເດັກໃນທາງທີື່ບ ໍ່ຖືກຕູ້ອງບ ໍ່ເໝາະສົມ ສ າລັບການຮຽນຮູູ້ເພືື່ອປະໂຫຍດທາງ ພັດທະນາການຂອງເດັກໄດູ້ງູ່າຍ ບັນຫາຕູ່າງໆທີື່ກູ່ຽວກັບຜົນກະທົບດູ້ານລົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ເດັກ ນັບວູ່າເປັນປະເດັນສ າຄັນໃນປະຈຸບັນ ໂດຍສະເພາະບັນຫາຂອງເດັກ ແລະ ພ ດຕິກ າຕິດເກມ ທີື່ເປັນຂູ່າວເກີດຂ ົ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ໂດຍສູ່ວນ ຫຼາຍລາຍການຕີແຜູ່ຂູ່າວສານຂອງສືື່ສານມວນຊົນມັກມຸູ້ງເນັົ້ນປະເດັນບັນຫາໄປທີື່ຕົວເດັກ ແລະ ສືື່ ຈົນເຮັດໃຫູ້ເກີດທັດສະນະຄະຕິໃນທາງລົບຕ ໍ່ສືື່ປະເພດນັົ້ນ ຄວາມຈິງແລູ້ວເທັກໂນໂລຢີແລະ ສືື່ຕູ່າງໆ ໂດຍສູ່ວນຫຼາຍລູ້ວນແຕູ່ສູ້າງຂ ົ້ນເພືື່ອເປັນປະໂຫຍດຕ ໍ່ຜູູ້ຮັບ ຜົນທີື່ເກິດຂືົ້ນຈາກຜົນກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ ເດັກ ສູ່ວນໃຫຍູ່ມັກເກີດຂ ົ້ນຈາກພ ດຕິກ າໃນການເສບສືື່ຂອງເດັກ ຫຼື ສືື່ເນືົ້ອຫາທີື່ບ ໍ່ເໝາະສົມຈາກສືື່ ຫຼາຍກວູ່າທີື່ຈະເປັນປະເພດຂອງສືື່ນັົ້ນໆ ຄວາມຈີງແລູ້ວສືື່ທີື່ມີປະໂຫຍດຕູ່າງໆ ຫຼວງຫຼາຍຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້

17 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ຂອງເດັກໃນໄວຮຽນ ສືື່ ເປັນພຽງສິື່ງກະຕຸູ້ນໃຫູ້ເດັກເກີດພ ດຕິກ າໃນການຕອບສະໜອງເທົົ່ານັົ້ນ ເຊ ື່ງ ອາດເປັນທັງຜົນດີແລະ ຜົນເສຍ ແມູ່ນຂ ົ້ນຢູ່ກັບການເລືອກຮັບ ແລະ ເລືອກໃຊູ້ສືື່ຢ່າງຖືກຕູ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມ ດັົ່ງນັົ້ນ ການວິເຄາະເຖິງຜົນກະທົບຂອງສືື່ຈ ື່ງຄວນໃຫູ້ຄວາມຮູູ້ທັງໃນທາງບວກ ແລະ ທາງ ລົບ ໂດຍລະບຸເຖິງເງືື່ອນໄຂ ແລະ ວິທີການເລືອກຮັບ ຫຼື ນ າສືື່ທີື່ນ າໄປໃຊູ້ໃນທາງທີື່ໃຫູ້ປະໂຫຍດ ພູ້ອມທັງຄ າແນະນ າ ຫຼື ຄ າເຕືອນໃນກ ລະນີທີື່ອາດເກີດໂທດ. ສ າລັບການຄວບຄຸມ ແລະ ສູ້າງສັນສືື່ທາງນະໂຍບາຍນັົ້ນ ສາມາດເຫັນໄດູ້ຈາກການຈັດຄູ່າ ນິຍົມຂອງສືື່ ແລະ ສືື່ເນືົ້ອຫາສາລະຕ ູ່າງໆ ເຊັ ົ່ນ: ການຈັດເວລາ ແລະ ຄ ູ່ານິຍົມຂອງລາຍການ ໂທລະພາບເຖິງຄວາມເໝາະສົມໃນການເບີ ື່ງໃຫູ້ຖືກຕາມຊູ້ວງອາຍຸຂອງເດັກ ຢ ່າງໃດກ ໍ່ຕາມ ປະໂຫຍດທີື່ເດັກຈະໄດູ້ຮັບຈາກວິທີການເຫຼົົ່ານີົ້ຫຼາຍນູ້ອຍເທົົ່າໃດ ແມູ່ນຂ ົ້ນກັບຄວາມຮູ່ວມມືຂອງຜູູ້ ໃຫຍູ່ ພ ໍ່-ແມູ່ ຜູູ້ປົກຄອງເປັນສູ່ວນສ າຄັນ ເນືື່ອງຈາກເດັກໃນໄວນີົ້ຕູ້ອງການຄ າແນະນ າ ແລະ ການ ອົບຮົມເບິື່ງແຍງຢ່າງໃກູ້ຊິດ ແຕູ່ຖູ້າຂາດສູ່ວນສ າຄັນໃນຈຸດນີົ້ໄປ ບັນຫາຕູ່າງໆທີື່ເກີດຂືົ້ນຈາກຜົນ ກະທົບຂອງສືື່ຕ ໍ່ເດັກກ ໍ່ບ ໍ່ສາມາດໄດູ້ຮັບການປ້ອງກັນ ແກູ້ໄຂໃຫູ້ເກີດຜົນທີື່ດີແລະ ຖືກຕູ້ອງ . ດັົ່ງນັົ້ນ ການລົງໂທດ ຫຼື ການຫູ້າມບ ໍ່ໃຫູ້ເດັກໃຊູ້ສືື່ເດັດຂາດ ອາດເປັນການຕັດໂອກາດໃນການຮຽນຮູູ້ຂອງ ເດັກ ເພາະສະນັົ້ນທາງອອກທີື່ດີທີື່ສຸດຄືການໃຫູ້ເວລາໃນການເອົາໃຈໃສູ່ເບິື່ງແຍງເດັກທີື່ພຽງພ ພ ໍ່-ແມູ່ / ຜູູ້ປົກຄອງຄວນໃຊູ້ເວລາໃນການຮຽນຮູູ້ໄປກັບເດັກ ຈົນຮອດກ ລະນີທີື່ເກີດບັນຫາຂ ົ້ນ ການສູ້າງ ຄວາມເຂົົ້າໃຈຕ ໍ່ຄວາມຕູ້ອງການຂອງເດັກ ແລະ ການໃຫູ້ເວລາກັບເດັກໃນການຄວບຄຸມພ ດຕິກ າກ ໍ່ ຄວນເຮັດຢ່າງຄູ່ອຍເປັນຄູ່ອຍໄປ ພູ້ອມກັນນັົ້ນກ ໍ່ຄວນມີການສົົ່ງເສີມກິດຈະກ າດູ້ານການຮຽນຮູູ້ວິທີ ອືື່ນໃຫູ້ກັບເດັກ ໃຫູ້ເດັກໄດູ້ມີຊູ່ອງທາງໃນການໃຊູ້ເວລາວູ່າງ ແລະ ໃຫູ້ເກີດປະໂຫຍດ ເພາະສຸດທູ້າຍ ແລູ້ວບັນຫາຕູ່າງໆຈະບ ໍ່ເກີດຂ ົ້ນ ຫຼື ສາມາດແກູ້ໄຂໄດູ້ຖູ້າຜູູ້ໃຫຍູ່ໃຫູ້ການເອົາໃຈໃສູ່ ແລະ ສະໜັບສະ ໜູນການຮຽນຮູູ້ທີື່ຖືກຕູ້ອງໃຫູ້ກັບເດັກຢ່າງຖືກວິທີ.

18 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 5. ເຄັດລັບໃນການຊູ່ວຍລູກໃຫູ້ຮຽນໄດູ້ດີ ການຮຽນດີຂອງລູກນັົ້ນເປັນຄວາມພາກພູມໃຈຂອງພ ໍ່ແມູ່ທຸກຄົນແຕູ່ຖູ້າລູກຂອງທູ່ານຮຽນບ ໍ່ ໄດູ້ດີເມືື່ອທຽບກັບໝູູ່ເພືື່ອນໃນໄວດຽວກັນລອງມາທົບທວນເບິື່ງວູ່າແມູ່ນຫຍັງທີື່ເປັນສາເຫດການ ຮຽນບ ໍ່ໄດູ້ດີຂອງລູກ. ➢ ສາເຫດຂອງການຮຽນບ ໍ່ໄດູ້ - ສຸຂະພາບຂອງເດັກບ ໍ່ດີ - ລະດັບສະຕິປັນຍາຕ ໍ່າກວູ່າເກນປົກກະຕິ - ເດັກມີບັນຫາທາງດູ້ານອາລົມ - ບັນຫາໃນຄອບຄົວຂອງເດັກ ເຊັົ່ນ: ບັນຫາ ເສດຖະກິດ ພ ໍ່ແມູ່ຄາດຫວັງ ແລະ ບັງຄັບເດັກ ຫລາຍເກີນໄປ ການຜິດຖຽງກັນເປັນປະຈ າ ຫຼື ແຍກທາງກັນ ຊ ື່ງເຮັດໃຫູ້ເດັກເກີດຄວາມບ ໍ່ ສະບາຍໃຈ - ບັນຫາທີື່ໂຮງຮຽນເຊັົ່ນ:ການປັບຕົວເຂົົ້າກັບໝູູ່ເພືື່ອນ ຫຼື ຄູບ ໍ່ໄດູ້,ບ ໍ່ມັກວິຊາທີື່ຮຽນເປັນຕົົ້ນ ຖູ້າພ ໍ່ແມູ່ສາມາດເຂົົ້າໃຈສາເຫດຂອງການຮຽນບ ໍ່ໄດູ້ດີຂອງລູກໄດູ້ກ ໍ່ຈະສາມາດຊູ່ວຍເຫຼືອ ໃຫູ້ເດັກຮຽນຮູູ້ໄດູ້ຢ່າງເຕັມຄວາມສາມາດຂອງທູ່ານ

19 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ເຄັດລັບຊູ່ວຍໃຫູ້ລູກຮຽນໄດູ້ດີ ການຮຽນໄດູ້ດີບ ໍ່ໝາຍເຖິງການຮຽນເກັົ່ງພຽງຢ່າງດຽວເທົົ່ານັົ້ນຫາກແຕູ່ເປັນການຮຽນດີເຕັມ ຄວາມສາມາດທີື່ມີຢູ່ເຊ ື່ງບ ໍ່ແມູ່ນເປັນພາລະຫນູ້າທີື່ຂອງຄູພຽງຜູູ້ດຽວແຕູ່ພ ໍ່ແມູ່/ຜູູ້ປົກຄອງເປັນຄົນ ສ າຄັນທີື່ຈະຊູ່ວຍລູກໄດູ້ໂດຍ : - ຈູງໃຈໃຫູ້ລູກສັດທາ ເຫັນຄວາມສ າຄັນ ແລະ ປະໂຫຍດ ຂອງການຮຽນ ໂດຍໃຊູ້ວິທີການທີື່ ເໝາະສົມກັບພັດທະນາການຂອງເດັກ ຫຼື ເດັກທີື່ຍັງບ ໍ່ໃຫຍູ່ປານໃດ ອາດຈ າເປັນຕູ້ອງໃຊູ້ລາງ ວັນຊູ່ວຍຈູງໃຈເພືື່ອໃຫູ້ເດັກສົນໃຈຕັົ້ງໃຈຮຽນຫຼາຍຂ ົ້ນ ສູ່ວນເດັກໃຫຍູ່ ຫຼື ໄວລຸູ້ນ ອາດໃຊູ້ ການເວົົ້າ ການສົນທະນາກັນເຖິງເປົົ້າໝາຍ ຄວາມສ າເລັດໃນຊີວິດທີື່ເດັກໄຝ່ຝັນເພືື່ອຊ ູ່ວຍ ສູ້າງແຮງຈູງໃຈ - ຝຶກໃຫູ້ລູກຕັົ້ງໃຈໃນການຮຽນຮູູ້ໂດຍສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ລູກມີໂອກາດຮຽນຮູູ້ໃນສິື່ງທີື່ມັກ ແລະ ບ ໍ່ຂັດຕ ໍ່ລະບຽບຂອງສັງຄົມ - ມອບໝາຍໃຫູ້ຮັບຜິດຊອບວຽກທີື່ເໝາະສົມກັບຊູ້ວງອາຍຸ ແລະ ຄວາມສາມາດ - ຝຶກໃຫູ້ມີລະບຽບວິໄນ ແລະ ຮູູ້ຈັກລ ຄອຍລ ຖູ້າໃນສິື່ງທີື່ຄວນຈະຖູ້າ - ໃຫູ້ກ າລັງໃຈ ຫຼື ສະແດງຄວາມຊືື່ນຊົມເມືື່ອລູກເຮັດສ າເລັດ - ພ ໍ່ ແມູ່ ຕູ້ອງເປັນແບບຢ່າງທີື່ດີຂອງຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ອົດທົນແກູ່ລູກ - ສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ລູກມີເປົົ້າໝາຍໃນຊີວິດ ແລະ ຮູູ້ຈັກຄິດແກູ້ບັນຫາດູ້ວຍຕົນເອງ ການມີເປົົ້າໝາຍໃນຊີວິດຈະເຮັດໃຫູ້ລູກຮູູ້ຈັກວາງແຜນວູ່າຕົນເອງຄວນຈະເຮັດແນວໃດ ເພືື່ອ ໃຫູ້ໄປເຖິງເປົົ້າໝາຍນັົ້ນໆໂດຍມີພ ໍ່ ແມູ່ ເປັນຜູູ້ສະໜັບສະໜູນໃຫູ້ຂ ໍ້ຄິດ ແລະ ໃຫູ້ກ າລັງໃຈ ເມືື່ອລູກ ຮູູ້ສ ກ ທ ໍ້ແທູ້ຜິດຫວັງ ຢ່າລືມວູ່າເປົົ້າໝາຍນັົ້ນ ຕູ້ອງເປັນສິື່ງທີື່ລູກເລືອກເອງ ບ ໍ່ແມູ່ນຈຸດມຸູ້ງໝາຍໃນຄວາມຄາດຫວັງ ຂອງພ ໍ່ແມູ່ ແລະ ຜົນການຮຽນນັົ້ນເປັນພຽງສູ່ວນຫນ ື່ງຂອງຄວາມສ າເລັດອັນເກີດຈາກຄວາມສົນໃຈ ແລະ ຕັົ້ງໃຈທີື່ຈະຮຽນຮູູ້ຂອງເດັກ ຄວນຫຼີກລູ້ຽງການກະທ າ ຕ ໍ່ໄປນີົ້:- - ການຕ ານິຫຼື ການຄວບຄຸມເດັກ - ການສືື່ສານທາງລົບກັບເດັກ ເຊັົ່ນ: ຕ ານິວູ່າ “ລູກບ ໍ່ມັກດີ” - ການປຽບທຽບເດັກກັບເອືົ້ອຍ ນູ້ອງ ຫຼື ໝູູ່ເພືື່ອນ ວິທີການເຫຼົົ່ານີົ້ເປັນການທ າຮູ້າຍຈິດໃຈ ເດັກຢ່າງຮຸນແຮງ ແລະ ມັກເຮັດໃຫູ້ເກີດບັນຫາຄວາມຂັດແຍູ່ງ ລະຫວູ່າງເດັກກັບພ ໍ່ ແມູ່ ຫຼາຍຂ ົ້ນອີກດູ້ວຍ

20 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ວິໄນກັບການພັດທະນາເດັກ ຄວາມເຂົົ້າໃຈໃນຕົວເດັກເປັນສິື່ງສ າຄັນຫຼາຍໃນການເຝຶກວິໄນໃຫູ້ໄດູ້ຜົນ ພ ໍ່ແມູ່ /ຜູູ້ປົກຄອງ ລວມເຖິງຍາດ ພີື່ນູ້ອງ ຜູູ້ໃຫຍູ່ ຕະຫຼອດຈົນ ຄູລູ້ວນແຕູ່ປາດຖະໜາທີື່ຈະໃຫູ້ເດັກມີລະບຽບ ວິໄນທີື່ ດີໄດູ້ດູ້ວຍຕົນເອງ ລະບຽບວິໄນທີື່ຕູ້ອງການຄື:ມີພ ດຕິກ າທີື່ດີປະຕິບັດໄດູ້ເໝາະສົມກັບເວລາ ສະຖານທີື່ ບຸກຄົນ ແລະ ສັງຄົມ ຍອມຮັບ ພ ໍ່ ແມູ່ ຄວນເຮັດຢ່າງໃດ - ເປັນຕົວຢ່າງທີື່ດີຂອງການປະພ ດປະຕິບັດທີື່ມີຕ ໍ່ເດັກຕັົ້ງແຕູ່ນູ້ອຍຈົນໃຫຍູ່ - ມີຄວາມສະໝ ໍ່າສະເໝີຫມັົ້ນຄົງໃນເລືື່ອງທີື່ປະພ ດປະຕິບັດ - ການກ ານົດກົດລະບຽບປະຕິບັດຕູ້ອງໃຫູ້ເໝາະສົມ ກັບພັດທະນາການຂອງແຕູ່ລະຊູ້ວງອາຍຸ - ການກ ານົດ ລະບຽບ ຕູ້ອງໃຫູ້ເໝາະສົມກັບເດັກແຕູ່ລະຄົນເດັກມີເອກະລັກສະເພາະຂອງຕົນ ເອງມີຊີວິດຈິດໃຈບ ໍ່ແມູ່ນຕຸຸ໊ກຕາ ບ ໍ່ແມູ່ນຫຸູ່ນຍົນ - ໃຫູ້ຄວາມໃສູ່ໃຈ ເຂົົ້າໃຈເຖິງຄວາມຮູູ້ສ ກຂອງເດັກທີື່ອາດມີຄວາມກົດດັນ ຄວາມຫຍຸູ້ງຍາກ ຫຼືປະເຊີນກັບເຫດການທີື່ເຮັດໃຫູ້ວິຕົກກັງວົນ ເສົົ້າ ເສຍໃຈ ເຊັົ່ນ: ໃກູ້ສອບເສງ ຫຼື ຮູູ້ຂູ່າວ ຮູ້າຍ ຈ ື່ງລືມໃນເລືື່ອງຂອງລະບຽບປະຕິບັດທີື່ຄວນກະທ າ - ໃຫູ້ກ າລັງໃຈດູ້ວຍຄ າເວົົ້າທີື່ເສີມສູ້າງໃຫູ້ເດັກເກີດຄວາມຮູູ້ສ ກທີື່ດີເພືື່ອບ ໍ່ໃຫູ້ມີພ ດຕິກ າທີື່ບ ໍ່ ຕູ້ອງການໃນຕ ໍ່ໄປ - ໃຫູ້ການຍອມຮັບນັບຖືແລະ ສົົ່ງເສີມໃນສິດທິທີື່ເດັກທຸກຄົນຄວນໄດູ້ຮັບ - ຍຸດຕິການໃຊູ້ຄ າເວົົ້າ ແລະ ການກະທ າທີື່ກະຕຸູ້ນອາລົມຍົວະໃຫູ້ຮູ້າຍການຕ ໍ່ຕູ້ານເຊັົ່ນ:ການປະ ຈານ ຄ າເວົົ້າປະຊົດ ທູ້າທາຍ ແລະ ຢຸດການຕີເດັກ ➢ ຈົົ່ງຈືື່ໄວູ້ວູ່າ - ສິື່ງທີື່ດີທີື່ສຸດໃນການເຝຶກເພືື່ອໃຫູ້ມີພ ດຕິກ າທີື່ດີງາມ ຄືການສູ້າງຄວາມປະທັບໃຈທີື່ດີໃຫູ້ ເດັກຕູ້ອງການປະຕິບັດດີກວູ່າການເຮັດໃຫູ້ເຈັບປວດເກີດບາດແຜທາງກາຍ ແລະ ສິື່ງທີື່ຮຸນ ແຮງທີື່ສຸດຄືການເຮັດໃຫູ້ເກີດບາດແຜທາງໃຈ ເຊ ື່ງກ ໍ່ໃຫູ້ເກີດຄວາມຄຽດກຽດຊັງ ຕ ໍ່ຕູ້ານ ແລະ ຮູູ້ສ ກບ ໍ່ມີຄູ່າ - ເຮັດໃຫູ້ເດັກຮູູ້ສ ກເຖິງຄວາມປາດຖະໜາດີແລະ ຄວາມຈິງໃຈທີື່ຜູູ້ໃຫຍູ່ມີໃຫູ້ຈາກທູ່າທີ ການສະແດງອອກຂອງຜູູ້ໃຫຍູ່ນັົ້ນເອງ ➢ ວິທີການໃຫູ້ກ າລັງໃຈ 1. ຍອມຮັບລູກຢ່າງທີື່ລູກເປັນເດັກແຕູ່ລະຄົນບ ໍ່ຄືກັນ ບ ໍ່ໄດູ້ແປວູ່າຄົນໜ ື່ງ ດີກວູ່າອີກຄົນໜ ື່ງ ແຕູ່ສິື່ງທີື່ຄືກັນໃນເດັກທຸກຄົນຄືທຸກຄົນມີທັງຈຸດເດັົ່ນ ແລະ ຈຸດດູ້ອຍ ພ ໍ່ແມູ່ຄວນຍອມຮັບ ທັງສອງດູ້ານຂອງລູກໃຫູ້ໄດູ້.

21 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 2. ເຊືື່ອໝັົ້ນໃນຕົວລູກວູ່າລູກເຮັດໄດູ້“ລອງເບິື່ງວູ່າ ແມູ່ວູ່າລູກເຮັດໄດູ້” “ພ ໍ່ຮູູ້ວູ່າລູກຕືື່ນເຕັົ້ນ ອີກ10 ນາທີແລູ້ວລູກຈະຮູູ້ສ ກດີຂ ົ້ນເອງ” 3. ສົນໃຈກັບອາລົມຄວາມຮູູ້ສ ກຂອງເດັກການຮູູ້ສ ກວູ່າຕົນເອງມີຄູ່າ ບ ໍ່ຄວນເກີດຈາກການທີື່ ເບີື່ງວູ່າຕົນເອງດີກວູ່າຄົນອືື່ນ ການປຽບທຽບ ແລະ ການຕັດສິນວູ່າດີກວູ່າ ບ ໍ່ໄດູ້ຊູ່ວຍໃຫູ້ ຕົນເອງມີຄູ່າຂ ົ້ນ ຄວນສອນໃຫູ້ເດັກຮຽນຮູູ້ຈັກຄູ່າຂອງຕົນເອງໂດຍບ ໍ່ຕູ້ອງປຽບທຽບ 4. ຊືື່ນຊົມໃນຄວາມພະຍາຍາມປັບປຸງຕົວຂອງເດັກ“ ລູກລູ້າງມືກູ່ອນກິນເຂົົ້າລູກເປັນເດັກດີ” ລູກເປັນຄົນດີລູກແບູ່ງຂອງຫຼິົ້ນໃຫູ້ໝູູ່ເພືື່ອນຫຼິົ້ນນ າ” 5. ບອກຮັກລູກ ເດັກທີື່ຮູູ້ວູ່າພ ໍ່ແມູ່ຮັກເຂົາຈະເບີື່ງຕົນເອງວູ່າ “ໜູ້າຮັກ” ຄວາມຄິດນີົ້ຈະເຮັດ ໃຫູ້ເຂົາພາກພູມໃຈໃນຕົນເອງ ພ ໍ່ ແມູ່ສາມາດສະແດງຄວາມຮັກໄດູ້ດູ້ວຍການຮັບຮູູ້ຄວາມ ຮູູ້ສ ກຂອງເດັກ ແລະ ໃຫູ້ກ າລັງໃຈເຖິງວູ່າເຂົາຈະຍັງນູ້ອຍຢູ່ເດັກຈະສາມາດຮັບຮູູ້ເຖິງຄວາມ ຮັກ ຂອງພ ໍ່ ແມູ່ໄດູ້ເຊັົ່ນກັນຖູ້າພ ໍ່ແມູ່ສາມາດສະແດງອອກໄດູ້ຢ່າງຊັດເຈນ ລູກຈະຮັບຮູູ້ ຄວາມຮັກຂອງພ ໍ່ ແມູ່ໄດູ້ໂດຍປາດສະຈາກຄວາມສົງໃສ ແຕູ່ບາງຄັົ້ງພ ໍ່ ແມູ່ອາດມີອາລົມ ຄຽດ ລູກກ ໍ່ຈະຍັງຄົງແນູ່ໃຈ ໃນຄວາມຮັກຂອງພ ໍ່ແມູ່ ແຕູ່ຄວນລະວັງການສະແດງອາລົມ ຄຽດ ຂອງພ ໍ່ແມູ່ ຄວນຍູ່າງອອກໄປຈາກສະຖານນະການນັົ້ນໆ ຖູ້າຮູູ້ສ ກຄວບຄຸມຕົນເອງບ ໍ່ ໄດູ້ເມືື່ອຮູູ້ສ ກສະຫງົບລົງຈ ື່ງກັບມາຈັດການແກູ້ບັນຫາ ➢ ເວົົ້າແນວໃດໃຫູ້ລູກຢາກຟັງ ພ ໍ່ ແມູ່ສູ່ວນຫຼາຍອາດຈະພົບພ ໍ້ບັນຫາເວົົ້າແລູ້ວລູກບ ໍ່ຢາກຟັງ ແລະ ຫນູ້າບູດໜູ້າງ ໃສູ່ ຫຼື ມີຄ າ ເວົົ້າຢ້ອນກັບດູ້ວຍຄ າເວົົ້າທີື່ເຮັດໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່ຮູູ້ສ ກນູ້ອຍໃຈ ຫຼື ຄຽດ ຈົນກາຍເປັນເລືື່ອງຜິດຖຽງກັນໃນ ພາຍຫຼັງທັງໆທີື່ເລືື່ອງທີື່ “ຢາກເວົົ້າ” ໃຫູ້ລູກຟັງນັົ້ນມີ“ເຈດຕະນາດີ” ເຈລະຈາຢ່າງສູ້າງສັນ ໃນການສູ້າງຄວາມສ າພັນທີື່ດີໃນຄອບຄົວການເວົົ້າເປັນກະແຈດອກນູ້ອຍໆທີື່ສ າຄັນ ທີື່ຈະເຮັດໃຫູ້ຄອບຄົວມີຄວາມເຂົົ້າໃຈສະໜິດສະໜົມ ຜູກພັນ ຮັກໃຄູ່ເຊີື່ງກັນ ແລະ ກັນ. ໄດູ້ມີຂ ໍ້ສະເໜີແນະ ເພືື່ອໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່ໄດູ້ເວົົ້າໄດູ້ເຈລະຈາກັບລູກຢ່າງສູ້າງສັນ ແລະ ຊູ່ວຍໃຫູ້ ລູກກັບມາ “ຟັງ” ເວລາທີື່ພ ໍ່ແມູ່“ເວົົ້າ” ດັົ່ງນີົ້: ເວົົ້ານູ້ອຍ...ຟັງຫລາຍ ພ ໍ່ແມູ່ຢ່າເອົາແຕູ່ເວົົ້າຝ່າຍດຽວໂດຍສະເພາະກັບເດັກໄວລຸູ້ນປະໂຫຍກທີື່ລູກມັກບ ໍ່ມັກ ຟັງ ຄືປະໂຫຍດທີື່ສະແດງການບ ໍ່ພ ໃຈ ບ ໍ່ໄວູ້ເນືົ້ອເຊືື່ອໃຈ ເຊັົ່ນ: “ຕອນທີື່ຂູ້ອຍອາຍຸເທົົ່ານາງນະ ຂູ້ອຍ.....................” “ ເປັນຫຍັງ ນາງຈ ື່ງບ ໍ່ເຮັດ... (ແບບນັົ້ນ ແບບນີົ້) ຢ່າງທີື່ຂູ້ອຍບອກ”

22 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ “ເຫັນບ ຂູ້ອຍບອກແລູ້ວວູ່າ........................” ພ ໍ່ແມູ່ຄວນໃຊູ້ການ “ເວົົ້າ ຫຼື ເຕືອນທາງອູ້ອມ” ໂດຍ ສອດແຊກເລືື່ອງຕູ່າງໆໄປກັບ ການເວົົ້າ ການສົນທະນາໃນຊີວິດປະຈ າວັນວູ່າ ເຫດການເຫຼົົ່ານັົ້ນເກີດຂ ົ້ນແລູ້ວມີຜົນ ແນວໃດເຊັ ົ່ນ:ອຸປະຕິເຫດ ຈາກການຂັບລົດປະໝາດ ບັນຫາອາດຊະຍາກອນ ອົບຮົມ ຄວາມປະພ ດ ຂອງຄົນໃນສັງຄົມ ແລະ ອືື່ນໆ ຮັບຟັງລູກກູ່ອນດູ້ວຍທູ່າທີສົນໃຈ ບ ໍ່ຮີບ ບ ໍ່ ຟ້າວຕ ານິລູກ ຫຼື ຟ້າວສັົ່ງສອນບ ໍ່ຄວນເຮັດໃຫູ້ລູກຮູູ້ສ ກວູ່າຖືກຍັດຍຽດໃຫູ້ຄິດຢ່າງທີື່ພ ໍ່ ແມູ່ ຄິດໃຫູ້ເວລາທູ່ານໄດູ້ຄິດພິຈາລະນາ ແລະ ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນໃນເລືື່ອງຕູ່າງໆ ຫຼີກລູ້ຽງການເວົົ້າຊ ້າຊາກ ເວົົ້າຄວາມເກົົ່າ ເຖິງເຫດການທີື່ຜູ່ານມາໃນອະດີດ ເຫດການ ຫຼື ຄວາມຜິດພາດບາງຢ່າງຂອງລູກທີື່ ຈົບໄປແລູ້ວບ ໍ່ຈ າເປັນຕູ້ອງຍົກຂ ົ້ນມາເວົົ້າວູ່າກູ່າວກັນຊ ້າໆອີກເພາະຈະເຮັດໃຫູ້ເກີດຄວາມ ຂຸູ່ນມົວໃນຈິດໃຈຂ ົ້ນມາທັງສອງຝ່າຍ ຮູູ້ທັນອາລົມຕົນເອງ ແລະ ລູກ ໃນສະຖານນະການທີື່ຝ່າຍໜ ື່ງມີອາລົມຮຸນແຮງ ການເຮັດໃຈໃຫູ້ສະຫງົບຂອງອີກ ຝ ່າຍຈະຊ ູ່ວຍໃຫູ້ເຫດການທຸກຢ ່າງຜ ູ່ອນຄາຍລົງໄດູ້ການຮ ູ່ວມຮັບຮູູ້ແລະ ໃສູ່ໃຈໃນ ອາລົມຂອງອີກຝ່າຍຈະຊູ່ວຍໃຫູ້ເວົົ້າກັນໄດູ້ຮູູ້ເລືື່ອງເມືື່ອອາລົມສະຫງົບລົງ ເວົົ້າໃຫູ້ຖືກເວລາ ເວລາກູ່ອນນອນເໝາະກັບເດັກນູ້ອຍ ແລະ ເດັກໃນໄວຮຽນ ການສົນທະນາເລືື່ອງ ສະບາຍໆ ຫຼື ເລົົ່ານິທານໃຫູ້ຟັງເປັນສິື່ງທີື່ເດັກມັກ ພ ໍ່ ແມູ່ອາດຖາມເຖິງເລືື່ອງທີື່ເກິດຂືົ້ນໃນ ມືົ້ທີື່ຜູ່ານມາ ຫຼື ເລືື່ອງທີື່ລູກບ ໍ່ສະບາຍໃຈ ເວລາຮັບປະທານອາຫານ ເປັນເວລາທີື່ສະມາຊິກ ຄອບຄົວຮ ູ່ວມເຮັດກິດຈະວັດປະຈ າວັນ ການສົນທະນາກັນດູ້ວຍເນືົ້ອຫາ ຫຼື ເລື ື່ອງທີື່ ສະບາຍໆ ຈະຊູ່ວຍເຮັດໃຫູ້ການຮັບປະທານອາຫານເປັນເວລາທີື່ມີຄວາມສຸກເດັກອາດມີ ເລືື່ອງ “ຮູ້ອງທຸກ” ຫຼື ເລົົ່າເລືື່ອງຕູ່າງໆ ໃຫູ້ພ ໍ່ ແມູ່ຟັງ ພ ໍ່ແມູ່ຄວນຫຼີກລູ້ຽງການສອນ ຫຼື ຈົົ່ມ ວູ່າເຖິງເລືື່ອງຕູ່າງໆ ເວລາເຮັດວຽກບູ້ານ ວຽກເຮືອນ ເປັນກິດຈະກ າທີື່ສະມາຊິກທຸກຄົນມີສູ່ວນຊູ່ວຍ ກັນເຮັດໄດູ້ແລະ ເວົົ້າຈາກັນໄປນ າໃນຂະນະທີື່ເຮັດວຽກ ພ ໍ່ ແມູ່ສາມາດເຮັດເປັນຕົວຢ່າງທີື່ ດີໃຫູ້ລູກໄດູ້ເຫັນ ແລະ ແນະນ າວິທີການເພືື່ອໃຫູ້ລູກໄດູ້ເຮັດເປັນ ຫຼີກລູ້ຽງການຮູ້າຍ ດູ່າ ຫຼື ຈົົ່ມ ຫາກຜົນງານຂອງເດັກຢັງບ ໍ່ເປັນທີື່ໜູ້າພ ໃຈ ເວລາພັກຜູ່ອນເວລາທີື່ໄປທູ່ອງທູ່ຽວ ຫຼື ມີກິດຈະກ າພັກຜູ່ອນໄປຫຼິົ້ນຮູ່ວມກັນ ມັກ ເປັນເວລາທີື່ທຸກຄົນມີຄວາມສຸກ ເວົົ້າສະແດງຄວາມຮູູ້ສ ກຊືື່ນຊົມກັນໃນຈັງຫວະນີົ້ຈະສູ້າງ ຄວາມຮູູ້ສ ກແຈູ່ມໃສກັນໝົດຄອບຄົວ.

23 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ➢ ໃຫູ້ກຽດໃນຄວາມຄິດເຫັນ ຂອງລູກ ເປີດໂອກາດໃຫູ້ເດັກໄດູ້ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ຕັດສິນໃຈໃນຖານະສະມາຊິກຄົນໜ ື່ງ ໃນຄອບຄົວເຊັົ່ນ: ສະແດງຄວາມເຫັນໃນຄ າສັົ່ງບາງເລືື່ອງຂອງພ ໍ່ ແມູ່ ສູ້າງກົດລະບຽບປະຈ າເຮືອນ ບາງຢ່າງ ແລະ ກິດຈະກ າອືື່ນໆໃນຄອບຄົວ ➢ ເວົົ້າພາສາກາຍ ພາສາກາຍ ຊູ່ວຍສືື່ສານທາງຄ າເວົົ້າທີື່ຢູ່ໃນໃຈ ການສະແດງອອກຄວາມຮັກດູ້ວຍຄວາມຈິງໃຈ - ການໃຊູ້ສາຍຕາສືື່ສະແດງຄວາມຫູ່ວງໃຍ - ການກອດ ແລະ ສ າຜັດຄູ່ອຍໆ ບ ໍ່ວູ່າໃນສະຖານນະການທີື່ມີຄວາມສຸກ ຫຼືທຸກຈະສູ້າງຄວາມປະທັບໃຈໃນທາງທີື່ດີໃຫູ້ເກີດ ຂ ົ້ນການທີື່ພ ໍ່ ແມູ່ ເຝຶກຕົນເອງໃຫູ້ມີວາທະສິນໃນການເວົົ້າໃຊູ້ທູ່າທີທີື່ສະຫງົບ ນຸູ່ມນວນ ດູ້ວຍຄວາມ ຈິງໃຈ ແລະ ຕັົ້ງໃຈຈິງທີື່ຈະເຮັດເປັນການເສີມສູ້າງບຸກຄະລິກກະພາບທີື່ໜູ້າເຊືື່ອຖືທີື່ງົດງາມເປັນສະ ເໜູ່ ແລະ ແບບຢ່າງທີື່ດີຂອງລູກ 6. ລູ້ຽງລູກໃຫູ້ເປັນຄົນດີ ຊືື່ສັດ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຕ ໍ່ໄປນີົ້ເປັນຄ າແນະນ າວິທີລູ້ຽງລູກ ເມືື່ອໃຫຍູ່ຂືົ້ນເພືື່ອໃຫູ້ເປັນຄົນໃສູ່ໃຈ ໃນຄວາມຮູູ້ສືກ ຂອງຜູູ້ອືື່ນ ຊືື່ສັດ ເປັນຄົນດີ ຮູູ້ຈັກຮັບຜິດຊອບ 1. ຈະຕູ້ອງຕອບສະຫນອງຄວາມຕູ້ອງການຂອງເດັກໃຫູ້ເດັກມີຄວາມສະບາຍໃຈຕູ້ອງໃຫູ້ ຄວາມສົນໃຈເດັກ ແລະ ໃຫູ້ສິື່ງກະຕຸູ້ນທີື່ຖືກຕູ້ອງຖູ້າເຮົາໃຫູ້ຄວາມສົນໃຈເດັກຍອມ ຮັບຟັງເດັກກ ໍ່ຈະເປັນຫົນທາງໜ ື່ງທີື່ຈະໄດູ້ຮັບຄວາມຮູ່ວມມືທີື່ດີຈາກເດັກ

24 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 2. ຄວນຕັົ້ງກົດກະຕິກາຂ ົ້ນສ າລັບເດັກຕ ັົ້ງແຕູ່ ອາຍຸ 2-3 ປີແຕູ່ຈະຕູ້ອງມີເຫດຜົນທີື່ດີ ແລະ ຕູ້ອງຍຸດຕິທ າແລູ້ວຈະຕູ້ອງຈິງຈັງກັບກົດກະຕິກາ ແລະ ໃຫູ້ຄວາມສ າຄັນ ທີື່ຈະ ເຮັດໃຫູ້ເກີດອັນຕະລາຍກັບເດັກເຊັົ່ນ:ຫູ້າມໄປແຕະຕູ້ອງເຕົາຮູ້ອນຫຼິົ້ນໄຟເດັດຂາດຫຼື ສີື່ງທີື່ເປັນອັນຕະລາຍອືື່ນໆ ຂ ໍ້ຫູ້າມເຊັົ່ນນີົ້ຈະຕູ້ອງບ ໍ່ໃຫູ້ເດັກມີທາງເລືອກໄດູ້ 3. ສອນໃຫູ້ເດັກຮູູ້ຈັກຂ ໂທດ ແລະ ໃຫູ້ໂອກາດແກູ້ຕົວທີື່ຈະເຮັດສິື່ງທີື່ຖືກຕູ້ອງ ແລະ ນອກ ຈາກຈະສອນເຖິງຄວາມ ຊືື່ສັດ ຄວນເຮັດຕົວເປັນຕົວຢ່າງທີື່ດີໃຫູ້ເດັກນູ້ອຍເຫັນເດັກ ຈະໄດູ້ເຮັດຕາມ 4. ສອນໃຫູ້ເດັກເກີດຄວາມຮູູ້ສ ກເຫັນອົກເຫັນໃຈຜູູ້ອືື່ນພະຍາຍາມສົນໃຈກັບຄວາມຮູູ້ສ ກ ຂອງເດັກ ແລະ ໃຫູ້ເດັກສົນໃຈ ຫຼື ເຂົົ້າໃຈຄວາມຮູູ້ສ ກຂອງຄົນອືື່ນ 5. ພ ໍ່ ແມູ່ເປັນຕົວຢ່າງໃນເລືື່ອງຂອງການສະຫງົບສະຕິອາລົມບ ໍ່ໂວຍວາຍເມືື່ອເກີດຄວາມ ຄຽດ 6. ສອນໃຫູ້ເດັກຮຽນຮູູ້ວູ່າຜົນຂອງການກະທ າທີື່ຕາມມາຈະເປັນຢ່າງໃດເຊັົ່ນ:ຖູ້າຫາກເດັກ ແກວູ່ງຂອງຖິົ້ມເລືົ້ອຍໆ ກ ື່ຕູ້ອງບອກວູ່າ “ຖູ້າລູກແກວູ່ງຂອງເລືົ້ອຍໆມັນຈະແຕກລູກກ ໍ່ ຈະບ ໍ່ມີຂອງຫຼີົ້ນອີກ” 7. ສີື່ງທີື່ສ າຄັນທີື່ສຸດຈະຕູ້ອງເຮັດໃຫູ້ເດັກຮູູ້ວູ່າພ ໍ່ ແມູ່ຮັກເຂົາ ➢ ພາວະສຸຂະພາບຂອງເດັກໃນໄວຮຽນ ປະຈຸບັນ ມີດັົ່ງນີົ້ຄື : 1. ຈ ານວນປະຊາກອນກຸູ່ມນີົ້ມີແນວໂນູ້ມລົດລົງ ພ ໍ່ ແມູ່ ປະຈຸບັນໃຫູ້ເວລາໃນການລູ້ຽງດູ ອົບຮົມສັົ່ງສອນ ແລະ ເຝືກຝົນທັກສະທີື່ ຈ າເປັນໃຫູ້ລູກໆນູ້ອຍລົງສູ່ວນໃຫຍູ່ມັກປ່ອຍໃຫູ້ເດັກເບີື່ງໂທລະທັດ ຫຼິົ້ນເກມ ສືື່ອອນໄລ ເປັນ ເວລາດົນ ແລະ ຂາດການກ າກັບດູແລທີື່ເໝາະສົມ ມີຄອບຄົວຈ ານວນໜູ້ອຍທີື່ສົົ່ງເສີມໃຫູ້ ເດັກອອກກ າລັງກາຍ ຫຼື ຫຼິົ້ນກິລາ ກາງແຈູ້ງເປັນປະຈ າ ເດັກໃຊູ້ເວລາເບີື່ງໂທລະທັດ ສະເລູ່ຍມືົ້ ລະ 2-8 ຊົົ່ວໂມງ ມີກິດຈະກ າຮູ່ວມກັນໃນຄອບຄົວໜູ້ອຍລົງຢ່າງຊັດເຈນ ຜູູ້ລູ້ຽງດູຫຼັກຂອງ ເດັກສູ່ວນໃຫຍູ່ຈົບຊັົ້ນປະຖົມສືກສາ ພ ໍ່ ແມູ່ມອບໜູ້າທີື່ເລືື່ອງການຮຽນໃຫູ້ກັບຄູ ເດັກໃນຊູ້ວງ ນີົ້ເກືອບເຄີ ື່ງໜືື່ງຖືກຜູູ້ໃຫຍູ່ໃຊູ້ຄວາມຮຸນແຮງທາງວາຈາ ໜື ື່ງໃນສີື່ງຖືກໃຊູ້ຮຸນແຮງທາງ ຮູ່າງກາຍ ສົົ່ງຜົນໃຫູ້ເດັກໄວນີົ້ໜືື່ງໃນສາມມີພ ດຕິກ າໃຊູ້ຄວາມຮຸນແຮງໃນເວລາຕ ໍ່ມາ 2. ພົບເຫັນປັນຫາໂພຊະນາການທັງເກີນ ແລະ ຂາດ ເດັກອູ້ວນເພີື່ມຂືົ້ນຊັດເຈນໂດຍສະເພາະໃນເຂດເມືອງ 1 ໃນ 10 ຂອງເດັກເປັນໂລກ ອູ້ວນມີຄວາມສູ່ຽງຕ ໍ່ໂລກເບົາຫວານປະເພດ 2 ເດັກອູ້ວນມີບັນຫາຢຸດຫາຍໃຈໃນເວລານອນ ກະດູກ ແລະ ຄ ໍ່ຜິດຮູບ ນອກຈາກນີົ້ຮູ້ອຍລະ 7 ຂອງເດັກໄວຮຽນຍັງມີພາວະເຕູ້ຍກວູ່າເກນ ເຊີື່ງພາວະຕົວເຕູ້ຍ ມີສູ່ວນສ າພັນກັບລະດັບສະຫມອງ ທີື່ຕ ໍ່າກວູ່າ ເມືື່ອທຽບກັບເດັກທີື່ມີສູ່ວນ ສູງຕາມເກນ

25 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 3. ເຈັບປ່ວຍຕ ໍ່າ ການເຈັບປ່ວຍຕູ້ອງນອນໂຮງໝໍ ມັກເກີດຈາກໂລກ ຕິດເຊືົ້ອຂອງລະບົບຫາຍໃຈ ໂລກ ໄຂູ້ເລືອດອອກ ອຸປະຕິເຫດ ແລະ ສານພິດ ແລະ ໂລກຂອງລະບົບທາງອາຫານພົບເຫັນໂລກ ພູມແພູ້ເພີື່ມຂືົ້ນ ( ປະມານ 1 ໃນ 10 ເປັນໂລກຫອບຫືດ ແລະ ໂລກຜິວໜັງເປັນຜືື່ນຈາກພູມ ແພູ້) 7% ເປັນຄ ໜຽງ ຄ ກິນເລ ອດ ຈາກການຂາດສານໄອໂອດິນ 20,5% ມີໂລກເລືອດ ຈາງ ຈາກການ ຂາດທາດເຫຼັກ ທັງການຂາດສານອາຫານໄອໂອດິນ ແລະ ເລືອດຈາງ ຈາກ ການຂາດທາດເຫຼັກ ເຮັດໃຫູ້ສູ່ຽງຕ ໍ່ສະຕິປັນຍາບົກຜູ່ອງ ບັົ່ນທອນສັກກະຍະພາບການຮຽນຮູູ້ ຂອງເດັກ ເຊີື່ງເປັນຫາການຂາດທາດເຫຼັກ ແລະ ຂາດສານໄອໂອດິນສາມາດປ້ອງກັນໄດູ້. 4. ພົບເຫັນພາວະການເບີື່ງເຫັນຜິດປົກກະຕິ 6,6% ໃນເດັກໄວນີົ້ຮູ້ອຍລະ 4 ຈ າເປັນຕູ້ອງໃສູ່ແວູ່ນການໄດູ້ຍິນບົກຜ ູ່ອງເຫັນໄດູ້ 6,1% ເຊີື່ງໃນ 2 ພາວະເປັນປັດໄຈທີື່ເປັນການຂັດຂວາງຕ ໍ່ການຮຽນຮູູ້ 5. ສຸຂະພາບປາກ ແລະ ແຂູ້ວ ເຫັນເດັກໃນໄວອະນຸບານ-ປະຖົມສືກສາ ມີແຂູ້ວແມງ ຫຼາຍກວູ່າ ຮູ້ອຍລະ 52,3 ຮູ້ອຍ ລະ 6,3 ເຄີຍຂາດຮຽນຍູ້ອນເຈັບແຂູ້ວ ສະເລູ່ຍ 1,3 ມືົ້ຕ ໍ່ປີ 6. ປັນຫາການຮຽນເພີື່ມຂືົ້ນ 4,1% ມີລະດັບປັນຍາຕ ໍ່າ ກວູ່າປົກກະຕິ ( IQ<70 ) ບາງພືົ້ນທີື່ສາມາດກວດເຫັນ ຫຼາຍ 43,3% ເປັນລູກສະມາທິສັົ້ນ 2,4-8% ມີຄວາມບົກຜ ູ່ອງໃນທັກສະການຮຽນ (Learning disorders: LD) 6-9.95% ຫາກເດັກບ ໍ່ໄດູ້ຮັບການຊູ່ວຍເຫຼືອທີື່ເໝາະສົມຈະ ສົົ່ງຜົນໃຫູ້ມີປັນຫາການຮຽນໃນໄລຍະຍາວ 7. ປັນຫາພ ດຕິກ າ ແລະ ອາລົມເພີື່ມຂືົ້ນ ພົບເຫັນປັນຫາສະຂະພາບຈິດ 37.6% ມີແນວໂນູ້ມ ທີື່ຈະພົບ ພາວະຈິດດໃຈຈາກ ການປະເຊີນອັນຕະລາຍ ຮຸນແຮງເພີື່ມຂືົ້ນ (posttraumaticstress disorder) ເຊັົ່ນ : ເດືອນ ທີ 3 ຫຼັງໄພພິບັດດູ້ານການເມືອງເດືອນພ ດສະພາປີ 2553 ເຫັນແນວໂນູ້ມທີື່ຈະມີປັນຫາ ຈິດໃຈ 30% ໃນນັກຮຽນເຂດສວນລຸມເດັກໄວນີົ້0.9% ສູບຢາ ແລະ 5.0% ດືື່ມເຄືື່ອງດືື່ມ ມືນເມົາໜືື່ງໃນສາມບ ໍ່ມັກໃສູ່ໝວກກັນກະທົບເວລາຂັບຂີື່ລົດຈັກ ໜືື່ງໃນຫູ້າ ບ ໍ່ມັກໃສູ່ ສາຍຮັດນີິລະໄພ ເວລາຂັບຂີື່ລົດໃຫຍູ່.

26 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ບົດທີ2 ການຈະເລີນເຕີບໂຕ ທາງພັດທະນາການ ແລະ ການກວດປະເມີນ 1. ຮ່າງກາຍ ເດັກຈະໃຊູ້ກູ້າມເນືົ້ອມັດໃຫຍູ່ໄດູ້ດີເຊັົ່ນ: ເຕະບານໄດູ້ດີ ມັກການເຄືື່ອນໄຫວ ຮຽນຮູູ້ ແລະ ພັດທະນາຜ ູ່ານການຫຼິົ້ນເຊັົ່ນ: ຫຼິົ້ນໄລູ່ຈັບກັນ ລອຍນ ້າ ຫຼິົ້ນບາດສະເກັດ ( ບານບູ້ວງ ) ປິິ່ງປອງ ເປັນຕົົ້ນ ໃຊູ້ມື ແລະ ນິົ້ວເຄືື່ອນໄຫວໄດູ້ລະອຽດອູ່ອນຫຼາຍຂືົ້ນເຮັດໃຫູ້ແຕູ້ມຮູບເລຂາຄະນິດຮູບຄົນ ຮູບຕູ່າງໆ ຫຼິົ້ນລະນາດ ຄີບອດ ເຊີ ື່ງເປັນການປະສານການເຮັດວຽກລະຫວ ູ່າງມື ຕາ ແລະ ການເຄືື່ອນໄຫວຂອງຮູ່າງກາຍໄປພູ້ອມກັນ ເຊີື່ງເປັນການສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກມີຄວາມຄູ່ອງແຄູ້ວຫູໄວຕາ ໄວ ສະມາທິ ປະສາດຕູ່າງໆເຮັດວຽກໄດູ້ດີ . ເມືື່ອເຂົົ້າສູູ່ຊູ້ວງປາຍຂອງໄວຮຽນ ເຂົົ້າໃກູ້ຊູ້ວງໄວລຸູ້ນໃນຊັົ້ນປະຖົມສືກສາປີທີ 5 ຮູ່າງກາຍຈະ ປ່ຽນແປງຫຼາຍ ເດັກຍິງຈະມີການຂະຫຍາຍຕົວໄວກວູ່າເດັກຊາຍ ຈາກການເຮັດວຽກຂອງຮ ໂມນ ປະຈ າເພດ ກູ້າມເນືົ້ອມັດໃຫຍູ່ ແລະ ນູ້ອຍ ແລະ ການເຄືື່ອນໄຫວຈະມີການພັດທະນາຢ່າງສົມບູນ. ການສົົ່ງເສີມໃຫູ້ຮູ່າງກາຍຫຼາຍສູ່ວນເຮັດວຽກໄດູ້ດີ ຄູ່ອງແຄູ້ວ ປະສານກັນ ຕູ້ອງອາໃສການຝືກ ຝົນຜູ່ານການເຮັດກິດຈະກ າ ທັງວຽກບູ້ານ ແລະ ການຫຼິົ້ນກິລາ ຢ່າງຕ ໍ່ເນືື່ອງແລະ ສະໝ ໍ່າສະເໝີ. ສະພາບແວດລູ້ອມທີື່ມີຈຸດປະສົງຄວາມສະດວກສະບາຍ ສົົ່ງເສີມການຫຼີົ້ນເກມ ເບີື່ງໂທລະທັດ ນອນໃນຫູ້ອງເປີດປັບອາກາດ, ເປີດແອເຢັນ, ຈະຫຼ ໍ່ຫຼວມໃຫູ້ເດັກຕິດກັບຄວາມສະບາຍຄວາມ ມັກງູ່າຍ ເຫຼົົ່ານີົ້ອາດໄປຂັດຂວາງຕ ໍ່ການພັດທະນາດູ້ານກູ້າມເນືົ້ອມັດໃຫຍູ່ມັດນູ້ອຍຕາມທີື່ໄດູ້ກູ່າວມາ.

27 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 2. ດູ້ານຈິດໃຈ ແລະ ການເຂົົ້າສັງຄົມ ການທີື່ເດັກຈະຢູ່ຮູ່ວມກັບຜູູ້ອືື່ນໃນສັງຄົມໄດູ້ດີ ຈະຕູ້ອງມາຈາກຮາກຖານຄອບຄົວທີື່ມີຄວາມ ຮັກ ໂອບເອືົ້ອອາລີແລະ ມີຄວາມສ າພັນທີື່ດີຕ ໍ່ກັນຄວາມຮູູ້ສືກວູ່າມີຄົນຮັກ ຄົນຫູ່ວງໃຍ ແລະ ມີຜູູ້ທີື່ ຈະຢູ່ຄຽງຂູ້າງຊູ່ວຍເຫຼືອໃນຍາມທີື່ຕູ້ອງການ ຫຼືເມືື່ອປະສົບກັນບັນຫາ ຊືື່ນຊົມ ຍິນດີເມືື່ອເດັກເຮັດ ໄດູ້ປະສົບການທີື່ດີຈະຊູ່ວຍໃຫູ້ເດັກຮູູ້ສືກຕົນເອງມີ ຄຸນຄູ່າ ພູມໃຈ ແລະ ເຊືື່ອໝັົ້ນໃນຕົນເອງລວມ ເຖິງມີຈິດໃຈທີື່ໝັົ້ນຄົງ ແລະ ເບີື່ງຜູູ້ອືື່ນດີຕາມມາ ພ ໍ່ແມູ່ ແລະ ຄູ ຕູ້ອງຝືກໃຫູ້ເດັກໃນໄວຮຽນໃຫູ້ຮັບຜິດຊອບທັງວຽກຂອງຕົນເອງ ແລະ ວຽກ ສູ່ວນລວມໂດຍໃຫູ້ເດັກຊູ່ວຍຕົນເອງຫຼາຍທີື່ສຸດຮັບຜິດຊອບເຄືື່ອງຂອງ ຂອງຕົນເອງ ເຊີື່ງເປັນການ ສູ້າງລະບຽບວິໄນ ບັງຄັບຕົນເອງໃຫູ້ຢູ່ໃນກະຕີກ າຕູ້ອງຝືກບ ລິຫານຈັດການເວລາ ແບບແກູ້ບັນຫາ ງູ່າຍໆ ໃຫູ້ກັບຕົນເອງມາຕັົ້ງແຕູ່ຍັງນູ້ອຍ . ຝືກຝົນໃຫູ້ເດັກຊູ່ວຍວຽກສູ່ວນລວມເຊັົ່ນ:ຈັດໂຕະອາຫານ (ແຕູ່ງພາເຂົົ້າ) ປັດເຮືອນ ຖູເຮືອນ ລູ້າງຖູ້ວຍ ລູ້າງບູ່ວງ ການເກັບມູ້ຽນໂຕະອາຫານ ໂຕະກີນເຂົົ້າ. ນອກຈາກຈະພັດທະນາດູ້ານຄວາມ ຮັບຜິດຊອບ ການມັກສັງເກດ ຄວາມລະອຽດຮອບຄອບແລູ້ວຍັງເຝືກຄວາມມີນ ້າໃຈ ເອືົ້ອເຟືົ້ອເຜືື່ອ ແຜູ່ ຊູ່ວຍເຫຼືອຜູູ້ອືື່ນການທີື່ເດັກໄດູ້ເຮັດວຽກຮູ່ວມກັບຜູູ້ໃຫຍູ່ຈະເຮັດໃຫູ້ເດັກຊືມຊັບການກະທ າ ວິທີ ຄິດຄູ່ານິຍົມທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ເປັນການຖູ່າຍທອດເຕັກນິກຕະຫຼອດຮອດເຖິງວັດທະນະທ າຈາກ ຄົນຮຸູ່ນໜືື່ງອີກຄົນຮຸູ່ນ ໜືື່ງໂດຍບ ໍ່ຮູູ້ຕົວ. ຄວາມສາມາດໃນການຫຼິົ້ນໄດູ້ຫຼາຍຢ່າງເຮັດກິດຈະກ າໄດູ້ຫຼາຍແບບ ຈະເປັນຮາກຖານໃນການ ທີື່ເດັກຈະເຂົົ້າໄປຢູ່ຮູ່ວມກັນກັບເພືື່ອນທັງໃນຊູ້ວງເວລາຮຽນ ແລະ ເວລາພັກຜູ່ອນ ການທີື່ພ ໍ່ແມູ່ແບູ່ງ ເວລາເຮັດກິດຈະກ າຮູ່ວມກັບລູກໄດູ້ສະໝ ໍ່າສະເໝີ ຈະສົົ່ງຜົນເຮັດໃຫູ້ເດັກພູ້ອມທີື່ຈະໄປເຮັດກິດຈະກ າ ຮູ່ວມກັບໝູູ່ເພືື່ອນເຊັົ່ນກັນ .

28 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ເດັກໃນໄວນີົ້ຈືື່ງເປັນຊູ້ວງສ າຄັນໃນການເຝືກຝົນການເຂົົ້າສັງຄົມຢ່າງແທູ້ຈິງ ນອກຈາກຈະຝືກ ໃຫູ້ຫຼິົ້ນ ແລະ ເຮັດກິດຈະກ າແລູ້ວການເຝືກຝົນຈິດໃຈໃຫູ້ເຂົົ້າໃຈຄົນອື ື່ນ ການອ ູ່ອນໂຍນການ ເອົາໃຈໃສູ່ຜູູ້ອືື່ນ ການຮັກສາກະຕິກາຄວາມມີນ າ ໃຈ ເປັນນັກກິລາ ການເສຍສະຫຼະ ເປັນຕົົ້ນ ຈະເປັນ ສີື່ງທີື່ສົົ່ງເສີມການສູ້າງມິດຕະພາບໄລຍະຍາວ 3. ອາລົມ ຝືກໃຫູ້ເດັກຮູູ້ຈັກແລະ ເຂົົ້າໃຈອາລົມຂອງຕົນເອງເຝຶກແອບຄວບຄຸມອາລົມຂອງຕົນເອງເຝືກ ແອບການສະແດງອາລົມຢ່າງເໝາະສົມເພືື່ອເປັນພືົ້ນຖານໃນການແກູ້ໄຂບັນຫາເຊີື່ງເມືື່ອເຮັດໄດູ້ແລະ ໃຫູ້ກ າລັງໃຈເມືື່ອເດັກຍັງເຮັດບ ໍ່ໄດູ້ເຊີື່ງເປັນທັກສະສ າຄັນໃນການໃຊູ້ຊີວິດຢ່າງມີຄວາມສຸກ ຊີົ້ໃຫູ້ເດັກເຫັນຄວາມແຕກຕູ່າງຂອງແຕູ່ລະບຸກຄົນເຝືກແອບການເບີື່ງຂູ້າມຄວາມບ ໍ່ຖືກໃຈ ເຝືກແອບການເຫັນຂ ໍ້ດີຂ ໍ້ເສຍຂອງຕົນເອງ ແລະ ຂອງຄົນອືື່ນ ຮຽນຮູູ້ຈັກການສະແດງອອກທີື່ເໝາະ ສົມເມືື່ອໄດູ້ຮັບໄຊຊະນະແຕູ່ກ ໍ່ຮຽນຮູູ້ຈັກການແພູ້ ຄວາມຜິດຫວັງ ການທ າໃຈ ແລະ ຮູູ້ຈັກຫາທາງ ກ າຈັດຄວາມຮູູ້ສືກຜິດຫວັງບ ໍ່ໃຫູ້ມີຫຼາຍ ຫຼື ດົນເກີນໄປເຝືກການໃຫູ້ກ າລັງໃຈຕົນເອງ ແລະ ເປີດ ໂອກາດໃຫູ້ຕົນໄດູ້ລອງເຮັດໃໝູ່ອີກຄັົ້ງ ທັງໝົດທີື່ກູ່າວຈະເປັນການສູ້າງທັກສະພືົ້ນຖານໃນການ ຄວບ ຄຸມອາລົມ ເມືື່ອຄວບຄຸມອາລົມໄດູ້ກ ໍ່ຈະໃຊູ້ສະໝອງໄຕູ່ຕອງຫາວິທີການແກູ້ໄຂບັນຫາໄດູ້ເໝາະສົມ ແລະ ສັບຊູ້ອນໄດູ້ ການເຝືກເດັກໃຫູ້ປັບຕົວໄດູ້ທັນກັບການປ່ຽນແປງນັົ້ນ ພ ໍ່ແມູ່ ແລະ ຄູ ຄວນທົບທວນວິທີການ ຂອງຕົນເອງໃຊູ້ວ ູ່າເໝາະສົມທັນຕ ໍ່ເວລາບັນຫາ ແລະ ທັນຕ ໍ່ຄວາມປ ່ຽນແປງໃນສັງຄົມ ຫຼື ບ ໍ່ ນອກຈາກນີົ້ ຄວນເປັນຕົົ້ນແບບທີື່ດີໃນການປັບຕົວຮັບການປ່ຽນແປງການຝືກໃຫູ້ເດັກໃຫູ້ປັບຕົວໄດູ້ ທັນການປ່ຽນແປງນັົ້ນ ພ ໍ່ ແມູ່ ແລະ ຄູຕູ້ອງທົບທວນວີທີການທີື່ຕົນເອງໃຊູ້ວູ່າເໝາະສົມທັນຕ ໍ່ເວລາ ບັນຫາ ແລະ ທັນຕ ໍ່ຄວາມປ່ຽນແປງໃນສັງຄົມ ຫຼື ບ ໍ່ ນອກຈາກນີົ້ຄວນເປັນຕົົ້ນແບບທີື່ດີໃນການປັບ ຕົວເພືື່ອຮັບກັບການປ່ຽນແປງ

29 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 4. ຈາຮິຍະທ າ ຄຸນນະທ າ ຖູ້າເຝືກໃຫູ້ເດັກຄິດດີ ເຮັດດີທ າດີ ຕູ້ອງເຝືກຕັົ້ງແຕູ່ນູ້ອຍຈະເຮັດໃຫູ້ບັນຫາຕູ່າງໆ ລົດລົງ ຫຼາຍ ການເປີດໂອກາດໃຫູ້ເດັກໄດູ້ຈະເລີນເຕີບໂຕໃນບູ່ອນທີື່ງຽບສະຫງົບໃກູ້ຊິດກັບທ າມະຊາດໃຫູ້ ເວລາເດັກໄດູ້ໃຊູ້ສະມາທິກັົ່ນຕອງຕົນເອງພຽງພ ເບີື່ງຕົນເອງດູ້ານດີເຫັນຕົນເອງເຮັດສີື່ງທີື່ດີໆຟັງຕົນ ເອງເວົົ້າເລືື່ອງດີໆເລືົ້ອຍໆ ຈະເປັນການສູ້າງຮາກຖານດູ້ານຈະລິຍະທ າທີື່ສ າຄັນ ຊູ້ວງໄວອະນຸບານ 3-5 ປີ ແລະ ຊູ້ວງໄວປະຖົມສືກສາຕອນຕົົ້ນ ຈະເປັນຊູ້ວງທີື່ສາມາດສອນ ໃນສີື່ງທີື່ດີງາມຜູ່ານການເລົົ່ານິທານເລົົ່າເຖິງເຫດການທີື່ເກີດຂືົ້ນຮອບຕົວກູ່ຽວກັບຄວາມເສຍສະຫຼະ ຄວາມເອືົ້ອເຟືົ້ອເຜື ື່ອແຜູ່ ການແບ ູ່ງປັນ ນ ້າໃຈການຊ ູ່ວຍເຫຼືອຜູູ້ອື ື່ນ ແລະ ຜົນເສຍຂອງການ ເຫັນແກູ່ຕົວ ຄວາມມັກງູ່າຍ ຄວາມເຍິົ້ຍີື່ງ ຄວາມເອົາແຕູ່ໃຈຕົນເອງ ເປັນຕົົ້ນ ແລະ ເປີດໂອກາດໃຫູ້ ເດັກໄດູ້ເຮັດໃນສີື່ງທີື່ດີງາມແກູ່ຜູູ້ອືື່ນໂດຍຍົກຄວາມດີນັົ້ນຂືົ້ນມາເພືື່ອເປັນຕົວຢ່າງໃຫູ້ເດັກເຫັນວູ່າ ການຄິດດີ ເວົົ້າດີ ແລະ ເຮັດດີນັົ້ນ ເຮັດບ ໍ່ຍາກເຮັດໄດູ້ທຸກມືົ້ທຸກເວລາ ພັດທະນາການທາງຈະລິຍະທ າ ຂອງເດັກຈືື່ງຂືົ້ນຢູ່ກັບປະສົບການທີື່ເດັກ ໄດູ້ຮັບຈາກຄົນໃນ ເຮືອນ ແລະ ນອກເຮືອນ ໂດຍສູ່ວນໜືື່ງໄດູ້ຈາກ ພ ໍ່ ແມູ່ ຈາກຄູ ຄວາມເຊືື່ອເລືື່ອງຜິດຖືກຈະໄດູ້ຮັບ ການປັບປ່ຽນ ບົົ່ມສອນ ຈົນມີລັກສະນະທີື່ຍືດຢຸ່ນຫຼາຍຂືົ້ນ ເດັກຈະຮູູ້ຈັກຕົນເອງ ຮູູ້ຈັກ ແລະ ເຂົົ້າໃຈ ມຸມມອງຂອງຜູູ້ອືື່ນລວມທັງສາມາດເຂົົ້າໃຈບ ລິບົດຂອງເຫດການຄືເລືື່ອງດຽວກັນແຕູ່ຕູ່າງສະຖານະ ການກ ໍ່ອາດຕັດສິນຖືກຜິດແຕກຕູ່າງກັນອອກໄປຈົນຮູູ້ຈັກຄິດດີ ເຮັດດີໄດູ້ໂດຍອັດຕະໂນມັດ ການກ ານົດກົດເກນກະຕິກາຈືື່ງສ າຄັນເຊັົ່ນ:ກະຕິກາຂອງການຫຼິົ້ນກະຕິກາຂອງການໃຊູ້ຊີວິດຢູ່ ຮູ່ວມກັນທັງຢູ່ເຮືອນ ແລະ ໂຮງຮຽນ ຈືື່ງເປັນສີື່ງສ າຄັນໃນການຝືກໃຫູ້ເດັກວາງຕົວຢ່າງເປັນອິດສະຫຼະ ພາຍໃຕູ້ກົດເກນຂອງສັງຄົມ ຮຽນຮູູ້ວູ່າຫຼິົ້ນແນວໃດ ແລະ ຈະເຮັດແນວໃດຈືື່ງຈະເຂົົ້າກັບຄົນອືື່ນໄດູ້ ກົດເກນຄືອັນໃດ ຕູ້ອງຮູູ້ຈັກເຈລະຈາຕ ໍ່ລອງເພືື່ອໃຫູ້ໄດູ້ໃນສີື່ງທີື່ຕົນເອງຄິດວູ່າຖືກຕູ້ອງແຕູ່ອາດບ ໍ່ຖືກ ໃຈໃນບາງຄົນ. ຫຼັກການທີື່ວູ່າ ສີື່ງທີື່ດີ ຄົນດີເຮັດໄດູ້ງູ່າຍແຕູ່ຄົນຊົົ່ວເຮັດໄດູ້ຍາກ ເຊັົ່ນດຽວກັບສີື່ງຊົົ່ວຮູ້າຍທີື່ ຄົນຊົົ່ວເຮັດໄດູ້ງູ່າຍ ແຕູ່ຄົນດີເຮັດໄດູ້ຍາກ ດັົ່ງນັົ້ນ ການຝືກສອນ ແລະ ເປີດໂອກາດໃຫູ້ເດັກໄດູ້ຄິດດີ

30 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ເຮັດດີທ າດີນັົ້ນ ຈົນກາຍເປັນນິໃສຈະເປັນຮາກຖານທີື່ສ າຄັນເຖິງວູ່າຈະເຕີບໃຫຍູ່ຈົນເຂົົ້າຊູ້ວງໄວລຸູ້ນ ເຊີື່ງກຸູ່ມເພືື່ອນມີບົດບາດສ າຄັນຫຼາຍແຕູ່ຮາກຖານໃນຊີວິດທີື່ພ ໍ່ ແມູ່ໃຫູ້ມາທີື່ຄູສູ້າງໄວູ້ຈະຊູ່ວຍເຮັດໃຫູ້ ໄວລຸູ້ນຕັດສິນໃຈເລືອກເສັົ້ນທາງທີື່ເໝາະສົມ ແລະ ດີງາມຕ ໍ່ໄປໄດູ້ ການເປັນຕົົ້ນແບບທີື່ດີງາມຂອງພ ໍ່ ແມູ່ ແລະ ຄູ ຈືື່ງມີຄວາມສ າຄັນຢ່າງໃຫຍູ່ຫຼວງໃນການສູ້າງຈາລິຍະທ າໃຫູ້ເກີດຂືົ້ນໃນຕົວເດັກ ພ ໍ່ ແມູ່ ຄູທີື່ມີທູ່າທີ ແຂງກະດູ້າງ ແລະ ບ ໍ່ຮູູ້ຈັກຍືດຍຸູ່ນອາດເຮັດໃຫູ້ເດັກເກີດການຕ ໍ່ຕູ້ານ ແລະ ໄປຂັດຂວາງ ການພັດທະນາຈາລິຍະທ າຈາກໄລຍະຕົົ້ນໄປສູູ້ໄລຍະຕ ໍ່ໆໄປ. 5. ການກວດສອບປະເມີນ ເດັກໄວນີົ້ຄວນໄດູ້ຮັບການກວດສອບປະເມີນໃນທຸກໆປີ ເພືື່ອຕີດຕາມການຈະເລີນເຕີບໂຕ ເພືື່ອເບີື່ງວູ່າຮູ່າງກາຍເຕີບໂຕ ສົມສູ່ວນຫຼືບ ? ລວມເຖິງການປະເມີນພັດທະນາການ ແລະ ການຮຽນຮູູ້ ຢ່າງໜູ້ອຍຕິດຕາມ ອາຍຸ6 , 8 ແລະ 10 ປີ ( ໃນກ ລະນີທີື່ເດັກມີພັດທະນາການສົມໄວປົກກະຕິ ແລະ ແຂງແຮງດີ ມາຕະຫຼອດ ) ລາຍລະອຽດການກວດສອບການປະເມີນຕາມຕາຕະລາງຕ ໍ່ໄປນີົ້ ອູ້າງອີງ ຕາມມາດຕະຖານ ຮາດຊະວິທະຍາໄລກຸມມານແພດ (ແພດເດັກ ) ແຫູ່ງປະເທດໄທ ພສ 2557 ( ເອກະສານໃນພາກຜະໜວກ ) ຕາຕະລາງປະເມີນກເດັກໃນໄວຮຽນ ໂດຍຄູ ຫຼື ພະຍາບານ ການຄັດກອງ ວິທີກວດ ສະຫຼຼຸບຜົນ ກວດສຸຂະພາບ ກວດສຸຂະພາບ ທົົ່ວໄປ ຊັົ່ງນ ້າໜັກ ລວງສູງ ວັດແທກ ຄວາມດັນເລືອດ ກວດສາຍຕາ ກວດການເບີື່ງເຫັນ ໃຊ Snellen chart / E-chart ກວດການໄດູ້ຍິນ ແລະ ປະເມີນການສືື່ສານ ກວດການໄດູ້ຍິນຢ່າງງູ່າຍດາຍໂດຍໃຊູ້ນິົ້ວມືຖູກັນຫູ່າງ ປະມານ 1 ເຊັນ/ປະເມີນການເລົົ່າເລືື່ອງ ແລະ ການ ສືື່ສານ ພັດທະນາການຂອງກູ້າມ ເນືົ້ອມັດນູ້ອຍ ປະເມີນຄວາມຖະໜັດ ການຈັບສ ແລະ ຄຸນນະພາບ ການຂຽນໜັງສື ການຮຽນ ແລະ ພ ດຕິກ າ ສັງເກດພ ດຕິກ າສູ່ຽງ ເຊັົ່ນ : ປັນຫາການຮຽນ ຄວາມ ດືົ້ ສາມາທິສັົ້ນ ແຍກຕົວ ບ ໍ່ມີໝູູ່ ຫຼື ການວິຕົກກັງວົນ ກວດສຸຂະພາບປາກ ແລະ ແຂູ້ວ ກວດສຸຂະພາບປາກແລະແຂູ້ວແມງ ກວດພາວະເລືອດຈາງ ເດັກຄວນໄດູ້ຮັບການຄັດກອງພາວະເລືອດຈາງໃນ ຊັົ້ນປ1 /1ຄັົ້ງ (ໃນກ ລະນີທີື່ອາຍຸ 3-6 ປີ ຍັງບ ໍ່ເຄີຍໄດູ້ ຮັບການກວດມາກູ່ອນ ) ກວດການໄດູ້ຮັບວັກຊິນ ຕາມປືົ້ມຕິດຕາມການສັກຢາຂອງເດັກ

31 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ຕາຕະລາງສ າຫຼວດພັດທະນາການ ແລະ ທັກສະການຮຽນຮູູ້ໃນເດັກໄວຮຽນ 6-12 ປີ ອາຍຸ ການຊົງຕົວແລະ ການເຄືື່ອນໄຫວຂອງ ຮູ່າງກາຍ ການໃຊູ້ຕາແລະມື ການສືື່ຄວາມໝາຍ ຂອງພາສາ ການເຂົົ້າສັງຄົມ 6 ປີ ຍູ່າງເທິງເສັົ້ນທີື່ຂີດໄວູ້ຍູ່າງ ຕ ໍ່ຕີນ ຖອຍຫຼັງໂດຍໃຊູ້ 2 ມືຮັບໝາກບານທີື່ໂຍນມາ ເຕັົ້ນໄກໄດູ້ 1,2 ແມັດ ແຕູ້ມຮູບ 4 ລູ່ຽມ ຈະຕຸລັດ ແລະ 4 ລຸູ່ມທາງສະຫຼຽງໄດູ້ ຂຽນໜັງສືງູ່າຍໆໄດູ້ ຮູູ້ຊູ້າຍ ຮູູ້ຂວາ ນັບ 30 ຖອຍຫຼັງໄດູ້ ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ ຂອງຄ າ ບອກຄວາມ ແຕກຕູ່າງຂອງສອງສີື່ງ - ຊູ່ວຍວຽກເຮືອນ - ມັດເຊືອກເກີບ - ຫຼີົ້ນຢູ່ໃນກະຕິກາ 7 ປີ ເຕັົ້ນຂ ດຽວໄດູ້ຫຼາຍຄັົ້ງຕ ໍ່ ກັນ ຍູ່າງຖືຂອງຫຼາຍອັນໄດູ້ ເລີື່ມຂີື່ລົດຖີບ 2 ລ ໍ້ ແຕູ້ມຮູບຄົນ 1ສູ່ວນ ຕ ໍ່ຂັົ້ນໄດ10 ອັນ ຂຽນໜັງສືໄດູ້ - ບອກມືົ້ໃນ1ອາທິດ ໄດູ້ - ປຽບທຽບຂະໜາດ ໃຫຍູ່ນູ້ອຍ -ແກູ້ປັນຫາງູ່າຍໆໄດູ້ -ບອກເວລາກູ່ອນ ແລະຫຼັງ - ສາມາດເວົົ້າຕອບ ໂຕູ້ໄດູ້ຊັດເຈນ - ຮັບຜິດຊອບວຽກ ເຮືອນທີື່ເຮັດເປັນ ປະຈ າໄດູ້ - ຫຼິົ້ນເປັນກຸູ່ມ - ເຮັດຕາມຄ າສັົ່ງ - ຫຼື ຫຼີກລູ່ຽງການ ລົງໂທດ 8 ປີ ຊົງໂຕໄດູ້ດີ ຂີື່ລົດຖີບໄດູ້ດີ ຂຽນໜັງສືໄດູ້ ຖືກຕູ້ອງ ແຕູ້ມຮູບໄດູ້ - ສາມາດບອກ ວັນ ເດືອນ ປີ ໄດູ້ - ຟັງເລືື່ອງໄດູ້ຈັບ ປະເດັນສ າຄັນໄດູ້ - ປຽບທຽບແລະເຂົົ້າ ໃຈໃນປະລິມານໄດູ້ - ທີື່ໝູູ່ສະໜິດ - ຍອມຮັບກະຕິກາ ຂອງຜູູ້ໃຫຍູ່ 9 ປີ ຢືນຂາດຽວ ອັດຕາ 15 ວິນາທີ -ແຕູ້ມຮູບຊົງທ ໍ່ - ຂຽນໜັງສືໄດູ້ງາມ ແລະເປັນລະບຽບ -ບອກເດືອນຖອຍຫຼັງ ໄດູ້ອູ່ານ ແລະ ຄິດ ເລກໃນໃຈ ບວກລົບ ເລກຫຼາຍຊັົ້ນ ຄູນຊັົ້ນ ດຽວ - ຮູູ້ວູ່າອັນໃດ ຄວນ ບ ໍ່ຄວນ ໃນສະຖານະ ການຕູ່າງໆ 10-12 ປີ ຈັບບາຍມືດຽວ ເຕັົ້ນໄກ 1,5 – 1,6 ແມັດ

32 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ບົດທີ 3 ການດ ແລ ສົົ່ງເສີມ ສຸຂະພາບ ແລະ ການປ້ອງກັນພະຍາດ 1. ອາຫານ ເດັກໄວຮຽນ ເປັນໄວທີື່ຮູ່າງກາຍຍັງມີການຈະເລີນເຕີບໂຕ ທັງຂະໜາດ ແລະ ໂຄງສູ້າງຂອງ ຮູ່າງກາຍ ການສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກໄດູ້ຮັບອາຫານ ແລະ ໂພຊະນາການທີື່ດີ ແລະ ເໝາະສົມໃນຊູ້ວງນີົ້ ເດັກຈະສາມາດຈະເລີນເຕີບໂຕ ແລະ ພັດທະນາການໄດູ້ເຕັມສັກກະຍະພາບ ຕາມກ າມະພັນ ເດັກໃນ ໄວນີົ້ມີການປ່ຽນແປງທັງຮູ່າງກາຍ ອາລົມ ສັງຄົມ ເຊີື່ງມີຜົນຕ ໍ່ພ ດຕິກ າການບ ລິໂພກອາຫານຂອງ ເດັກ ເດັກໃນໄວນີົ້ບາງສູ່ວນຍັງມີບັນຫາດູ້ານການກິນ ແລະ ຂາດສານອາຫານທີື່ຈ າເປັນຈະເຮັດໃຫູ້ ຮູ່າງກາຍອູ່ອນແອ ມີພູມຕູ້ານທານໂລກຕ ໍ່າເຈັບປ່ວຍເລືົ້ອຍໆ ເສີຍຊາ ເມືື່ອຍ ລູ່ອຍ ການຮຽນຮູູ້ຈະຊູ້າ ກວູ່າປົກກະຕິ ຄວາມຈືື່ຈ າບ ໍ່ໄດູ້ດີຄວາມສາມາດໃນການເຮັດກິດຈະກ າ ແລະ ຫຼີົ້ນກິລາບ ໍ່ໄດູ້ດີໃນ ຂະນະດຽວກັນ ບັນຫາໂພຊະນາການເກີນ ແລະ ໂລກອູ້ວນກ ໍ່ຍັງເພີື່ມທະວີຄວາມຮຸນແຮງເພີື່ມຂືົ້ນເປັນ ລ າດັບ ດັົ່ງນັົ້ນ ຈືື່ງຄວນສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກໃນໄວນີົ້ໄດູ້ກິນອາຫານຖືກຫຼັກໂພຊະນາການ ທັງປະລິມານ ແລະ ສັດສູ່ວນທີື່ພ ດີກັບຄວາມຕູ້ອງການຂອງຮູ່າງກາຍລວມທັງສົົ່ງເສີມໃຫູ້ຫຼິົ້ນກິລາ ຫຼື ອອກກ າລັງ ກາຍເປັນປະຈ າ ແລະ ພັກຜູ່ອນຢ່າງພຽງພ ການທີື່ເດັກມີພາວະໂພຊະນາການທີື່ດີ ຄື ມີນ ້າໜັກ ແລະ ລວງສູງປົກກະຕິຕາມເພດ ແລະ ເກນອາຍຸນອກຈາກຈະສົົ່ງເສີມການຈະເລີນເຕີບໂຕ ແລະ ສຸຂະພາບ ທີື່ດີໃຫູ້ແກູ່ເດັກໃນປະຈຸບັນແລູ້ວຍັງຊູ່ວຍປ້ອງກັນການເກີດພະຍາດຊ າເຮືົ້ອໃນຜູູ້ໃຫຍູ່ ໄດູ້ແກູ່ ພາວະ

33 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ໄຂມັນສູງໃນເລືອດ,ໂລກຫົວໃຈຂາດເລືອດ,ພະຍາດເບົາຫວານ,ພະຍາດຄວາມດັນເລືອດສູງ ແລະ ພະຍາດກະດູກຜູ່ອຍ . ອາຫານຂອງເດັກໃນໄວນີົ້ ຄວນໄດູ້ຮັບໃຫູ້ຄົບໃນ 5 ໝູູ່ ແລະ ໄດູ້ກິນອາຫານທີື່ຫຼາກຫຼາຍ ຮັບປະທານອາຫານໃຫູ້ຄົບໃນ 3 ຄາບ ຄວາມຕູ້ອງການໂປຣຕີນຂອງເດັກໄວຮຽນຈະຫຼາຍກວູ່າຜູູ້ ໃຫຍູ່ 1 ເທົົ່າຕົວ ໂດຍສະເພາະໃນໄລຍະກູ່ອນເຂົົ້າສູູ່ໄວລຸູ້ນ ທີື່ມີການຈະເລີນເຕີບໂຕຢ່າງວູ່ອງໄວ ເດັກ ໄວນີົ້ຕູ້ອງລົດໄຂມັນຈາກສັດແລູ້ວເພີື່ມໄຂມັນຈາກນ ້າມັນພືດ ເພືື່ອປ້ອງກັນບ ໍ່ໃຫູ້ຂາດກົດໄຂມັນທີື່ ຈ າເປັນ ແກູ່ຮ ູ່າງກາຍ ລວມທັງດືື່ມນົມລົດຈືດ ຫຼື ນົມພູ່ອງມັນເນີຍ ວັນລະ 2-3 ກູ່ອງ ເພືື່ອໃຫູ້ ຮູ່າງກາຍໄດູ້ຮັບແຄວຊຽມພຽງພ ຕ ໍ່ການສູ້າງກະດູກ ແລະ ແຂູ້ວ ຫຼີກລູ່ຽງເຄືື່ອງດືື່ມລົດຫວານ ຊາ ຫຼື ກະເຟ . ຜັກໃບຂຽວ ແລະ ໝາກໄມູ້ທີື່ຈ າເປັນສ າລັບເດັກໄວນີົ້ຫຼາຍເພາະຈະເຮັດໃຫູ້ໄດູ້ຮັບວິຕາມິນ ແລະ ເກືອແຮູ່ ພຽງພ ແລະ ຊູ່ວຍໃນການຂັບຖູ່າຍ. ສ າລັບເດັກທີື່ມີນ ້າໜັກເກີນ ຫຼື ໂລກອູ້ວນ ບ ໍ່ ຄວນອົດອາຫານໂດຍສະເພາະຕອນເຊົົ້າ ເພາະຈະເຮັດໃຫູ້ຮູ່າງກາຍຂາດສານອາຫານ ທີື່ຈ າເປັນຕ ໍ່ການ ຈະເລີນເຕີບໂຕ ຖູ້າຜົນການຮຽນຕ ໍ່າລົງແນະນ າໃຫູ້ກິນຄົບ 3 ຄາບ ແຕູ່ລົດປະລິມານອາຫານລົງໂດຍ ສະເພາະຕອນແລງ ອາດຈະເພີື່ມປະລິມານຜັກ ເພືື່ອໃຫູ້ຮູູ້ສືກອິື່ມໄວ ຫຼີກລູ່ຽງການກິນອາຫານປະເພດ ທອດ ແລະ ອາຫານທີື່ມີໄຂມັນຫຼາຍເຊັົ່ນ : ໜັງສັດ ໝູສາມຊັົ້ນ ປະເພດແປ້ງທອດຕູ່າງໆ ປ່ຽນເປັນ ອາຫານປະເພດໜືົ້ງ ຕົົ້ມ ອົບ ແລະ ຕຸ໋ນ ແທນລວມທັງຫຼຼຸດເງິນທີື່ໃຊູ້ຈູ່າຍຊືົ້ເຂົົ້າໜົມ ຫຼີກລູ່ຽງການກິນ ອາຫານ ລົດຈັດ ເຄັມຫຼາຍ ຫວານຫຼາຍ ເຜັດຫຼາຍ ລວມທັງໝາກໄມູ້ທີື່ມີລົດຫວານຫຼາຍ ແລະ ສະ ໜັບສະໜຸນການເຮັດກິດຈະກ າທີື່ອອກກ າລັງກາຍເພີື່ມຂືົ້ນ. 2. ການອອກກ າລັງກາຍ ແລະ ການຫ ິົ້ນ ການເຄືື່ອນໄຫວອອກແຮງ ອອກກ າລັງກາຍ ເປັນການສົົ່ງເສີມພັດທະນາການຂອງລະບົບ ປະສາດ ແລະ ກູ້າມເນືົ້ອທີື່ກູ່ຽວຂູ້ອງ ສົົ່ງຜົນຕ ໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕ ແລະ ການພັດທະນາຄວາມສາມາດ

34 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ຮອບດູ້ານທັງທາງຮູ່າງກາຍ ອາລົມ ສັງຄົມ ແລະ ສະຕິປັນຍາ ເດັກໄວນີົ້ຈະຫຼິົ້ນກິລາໄດູ້ເກືອບທຸກ ປະເພດ ຫຼິົ້ນເປັນທີມເຂົົ້າໃຈໃນກົດກະຕິກາຮູູ້ໜູ້າທີື່ຂອງຕົນເອງໃນຂະນະຫຼີົ້ນກິລາປະເພດນັົ້ນໆ ການ ອອກກ າລັງກາຍສະໝ ໍ່າສະເໝີ ຈະເຮັດໃຫູ້ຮູ່າງກາຍແຂງແຮງ ອາລົມດີ ເບີກບານ ເຊືື່ອໝັົ້ນໃນຕົນເອງ ແລະ ກູ້າທີື່ຈະສະແດງອອກ . ➢ ຂ ໍ້ແນະນ າການອອກກ າລັງກາຍສ າລັບເດັກປະຖົມສືກສາ 1. ຄວນຈັດເວລາເພືື່ອໃຫູ້ເດັກໄດູ້ອອກກ າລັງກາຍ ຢ່າງໜູ້ອຍ 30 ຫາ 60 ນາທີ ຕ ໍ່ເນືື່ອງຢ່າງ ໜູ້ອຍ 3 ຄັົ້ງຕ ໍ່ອາທິດ ເພືື່ອພັດທະນາກູ້າມເນືົ້ອໃຫູ້ສົມບູນແຂງແຮງ ເພີື່ມຄວາມສູງ ໂດຍ ສະເພາະໃນເດັກຜູູ້ຍິງເຊີື່ງເຂົົ້າສູູ່ການເປັນໄວລຸູ້ນໄວກວູ່າເພດຊາຍ ອາຍຸປະມານ 10 ປີ ຈະ ມີຊູ້ວງສູງຕ ໍ່ໄປໄດູ້ຫຼັງມີປະຈ າເດືອນບ ໍ່ເກີນ 2 ປີ 2. ກິດຈະກ າໃນແຕູ່ລະວັນຄວນຈະເລີື່ມຈາກລະດັບເບົາ ປານກາງ ແລະ ໜັກຕາມລ າດັບ 3. ຈັດສະຖານທີື່ຢູ່ເຮືອນ ຫຼື ພາໄປເຮັດກິດຈະກ າເພືື່ອສົົ່ງເສີມໃຫູ້ເດັກໄດູ້ອອກກ າລັງກາຍ ແບບແອໂຮບິິ໋ກເຊັົ່ນ : ຫຼິົ້ນກິລາ ແລູ່ນ ເຕັົ້ນເຊືອກ ຕີແບັດມິນຕັນ ຫຼື ລອຍນ ້າ ແລະ ອືື່ນໆ 4. ເດີ ື່ນຫຼິົ້ນຂອງເດັກ ຄວນມີຂະໜາດໃຫຍ ູ່ ສະພາບແວດລູ້ອມທີ ື່ດີ ອາກາດປອດໂປ່ງ ອາກາດຖູ່າຍເທດີ ➢ ຂ ໍ້ຄວນລະວັງ 1. ສະພາບແວດລູ້ອມທີື່ຄັບແຄບ ຂາດອາກາດທີື່ບ ລິສຸດ ຫຼື ພືົ້ນທີື່ເປັນໂນນ ເປັນຂຸມ ອາດຈະ ເປັນສາເຫດຂອງການບາດເຈັບຂອງກູ້າມເນືົ້ອ ແລະ ກະດູກໄດູ້ 2. ຄວນເຝົົ້າລະວັງເລືື່ອງຂອງການບາດເຈັບ ພາວະຮູ່າງກາຍຂາດນ ້າ ອູ່ອນລູ້າ ເພາະເດັກຈະບ ໍ່ ຢຸດຫຼິົ້ນ ສູນເສຍເຫືື່ອຫຼາຍເກີນໄປ ຈືື່ງຄວນໃຫູ້ເດັກໄດູ້ດືື່ມນ ້າຢ່າງພຽງພ . 3. ໂປຣແກມການຝືກການອອກກ າລັງກາຍທີື່ຈະເພີື່ມຄວາມແຂງແຮງຂອງກູ້າມເນືົ້ອ ເສີມ ສູ້າງກະດູກ ແລະ ໃຫູ້ລະບົບກູ້າມເນືົ້ອມີຄວາມແຂງແຮງໄດູ້ແກູ່ການ ໂອູ້ນຄານ ລອຍນ ້າ ແລະ ຍົກນ ້າໜັກຂະໜາດນູ້ອຍບ ໍ່ຄວນໃຫູ້ມີການຝືກເພືື່ອເພີື່ມຄວາມແຂງແຮງຂອງກູ້າມ ເນືົ້ອໃນຮູບແບບການເພີື່ມຂະໜາດໃຫຍູ່ ຂອງກູ້າມເນືົ້ອເຊີື່ງຮູບແບບການຝືກໜັກອາດຈະ ບາດເຈັບຕ ໍ່ລະບົບກູ້າມເນືົ້ອ ເອັນ ກະດູກ ແລະ ຄ ໍ່ໄດູ້ງູ່າຍ ດັົ່ງນັົ້ນ ການຝືກເພືື່ອເພີື່ມຂະ ໜາດຂອງກູ້າມເນືົ້ອ ຈືື່ງເປັນຂ ໍ້ຫູ້າມໃນເດັກ

35 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ 3. ການເບີີ່ງແຍງສຸຂະພາບ ການອະນາໄມຮູ່າງກາຍ ການອະນາໄມ ປາກ ແລະ ແຂູ້ວ ການສົົ່ງເສີມໃຫູ້ລູກຫຼານ ມີສຸຂະພາບແຂູ້ວທີື່ດີ ບ ໍ່ແມູ່ນເລືື່ອງຍາກ ສີື່ງທີື່ຄວນເຮັດຄືການ ເລືອກກິນອາຫານ ທີື່ມີປະໂຫຍດ ອູ່ອນນຸູ້ມຕ ໍ່ປາກ ແລະ ແຂູ້ວ ເບີື່ງແຍງສຸຂະພາບໃນປາກເປັນປະຈ າ ເດັກນູ້ອຍໃນໄວປະຖົມເປັນໄວທີື່ມີແຂູ້ວຖາວອນເລີື່ມປົັ່ງ ຖູ້າບ ໍ່ລະວັງ ແລະ ບ ໍ່ຮັກສາຈະເຮັດໃຫູ້ ເຫງືອກອັກເສບແລະແຂູ້ວແມງໄດູ້ງູ່າຍ. ການດູແລຮັກສາປາກ ແລະ ແຂູ້ວ ໃຫູ້ສະອາດ ຖືເປັນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂັົ້ນພືົ້ນຖານຕ ໍ່ຕົນເອງ ຂອງເດັກ ການຖູແຂູ້ວ ເປັນວິທີການປ້ອງກັນ ແຂູ້ວແມງ ແຂູ້ວຜຸ ຫຼື ພະຍາດໃນຜົົ້ງປາກໄດູ້ດີທີື່ສຸດ ເຄັດລັບການເພີື່ມປະສິດທິພາບເພືື່ອຊູ່ວຍປ້ອງກັນ ແຂູ້ວແມງ ຫຼື ການຖູແຂູ້ວ ສູດ 222 2 ຄັົ້ງ = ຖູແຂູ້ວສະໝ ໍ່າສະເໝີ 2 ຄັົ້ງ ດູ້ວຍຢາສີຟັນປະສົມຟູອ ໄລ ເນັົ້ນກູ່ອນນອນ ເພືື່ອໃຫູ້ ຟູອ ໄລຢູ່ໃນຜົົ້ງປາກພຽງພ ຕະຫຼ ດຄືນ 2 ນາທີ = ຖູແຂູ້ວໃຫູ້ສະອາດທົົ່ວທັງປາກທຸກເຫຼັົ້ມ ທຸກດູ້ານ ຢ່າງໜູ້ອຍ 2 ນາທີ ເພືື່ອໃຫູ້ຟູ ອ ໄລ ເຮັດປະຕີກິລິຍາກັບແຂູ້ວໃນເວລາດົນພຽງພ 2 ຊົົ່ວໂມງ = ພາຍຫຼັງການຖູແຂູ້ວບ ໍ່ຮັບປະທານອາຫານ ຫຼື ດືື່ມນ ້າເປັນເວລາ 2 ຊົົ່ວໂມງເພືື່ອ ໃຫູ້ຟູອ ໄລຈາກຢາສີຟັນເຮັດປິຕິກິລິຍາ ໃນປາກໂດຍບ ໍ່ຖືກລູ້າງອອກຈາກປາກໄວເກີນ ໄປ ແລະ ໃຊູ້ນ ້າບູ້ວນປາກພາຍຫຼັງການຖູແ ົ້ວຂະໜາດອຸູ້ງມືໜືື່ງກ ໍ່ພ ພ ໍ່ແມູ່ ຄວນພາເດັກ ໄປຫາໝໍແຂູ້ວເປັນໄລຍະຢ່າງໜູ້ອຍປີລະຄັົ້ງ

36 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ການອະນາໄມຜົມ ຜົມ ເປັນສູ່ວນທີື່ຢູ່ສູ່ວນເທິງສຸດຂອງຮູ່າງກາຍ ເດັກຜູູ້ຍິງບາງຄົນຈະມັກຈົົ່ງຜົມຍາວ ບາງຄົນມັກ ຈົົ່ງ ຜົມສັົ້ນ ເດັກຊາຍຕັດຜົມສັົ້ນ ເຮົາຄວນໃຫູ້ເດັກຮູູ້ຈັກຮັກສາເສັົ້ນຜົມ ດູ້ວຍການສະຜົມເລືົ້ອຍໆ ການດູແລຮັກສາຜົມ 1. ຄວນສະຜົມຢ່າງໜູ້ອຍອາທິດລະ 2 ຄັົ້ງ 2. ຫຼັງສະຜົມທຸກຄັົ້ງຄວນເຊັດຜົມ ຫຼື ເປົັ່າໃຫູ້ແຫູ້ງ 3. ໃຊູ້ຫວີ ແລະ ແປງທີື່ຕູ້ອງສະອາດຢູ່ສະເໜີຄວນຫວີຜົມຄູ່ອຍໆ 4. ບ ໍ່ຄວນເອົາສີື່ງເປິເປືົ້ອນ ຫຼື ສີື່ງຕູ່າງໆໃສູ່ຜົມ ເຊັົ່ນ : ກາວ ຈະເຮັດໃຫູ້ຜົມຕິດກັນແລະ ບ ໍ່ ສາມາດສະອອກໄດູ້

37 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ການອະນາໄມຜິວໜັງ ຜິວໜັງ ເປັນອະໄວຍະວະພາຍນອກ ຫ ໍ່ຫຸູ້ມຮູ່າງກາຍ ຜິວໜັງຕູ້ອງສ າຜັດກັບສີື່ງເປືົ້ອນເປີ ຕະຫຼອດເວລາ ເຮົາຄວນຈະຕູ້ອງດູແລຮັກສາເປັນພິເສດ ດູ້ວຍການອາບນ ້າ ການທ າຄວາມສະອາດຜິວໜັງ 1. ອາບນ ້າຖູສະບູ ຊ າລະຮູ່າງກາຍໃຫູ້ສະອາດ ຢ່າງໜູ້ອຍມືົ້ລະ 2 ຄັົ້ງ ຄື ຕອນເຊົົ້າ ແລະ ຕອນແລງ 2. ເຊັດໂຕໃຫູ້ແຫູ້ງທາແປ້ງ ແລະ ປ່ຽນເສືົ້ອຜູ້າຊຼຸດໃໝູ່ທີື່ສະອາດທຸກຄັົ້ງ 3. ເວລາຜິວໜັງມີບາດແຜ ຕູ້ອງໃຊູ້ຢາຂູ້າເຊືົ້ອເພືື່ອລູ້າງບູ່ອນທີື່ເປັນແຜ ແລະ ເຮັດຢ່າງ ລະມັດລະວັງ 4. ສົົ້ງ ເສືື່ອທີື່ເດັກໃສູ່ຕູ້ອງເໝາະສົມກັບລະດູການໃນແຕູ່ລະປີ ຖືກກັບສະພາບອາກາດ , ເກນອາຍຸ ແລະ ຄວາມມັກ 5. ສືກສາໃຫູ້ລູກຮູູ້ຈັກຮັກສາຄວາມສະອາດ ເຊັົ່ນ : ເວລາມືເປືົ້ອນຕູ້ອງລູ້າງໃຫູ້ສະອາດ ຄວນອອກກ າລັງກາຍ ແລະ ໃຫູ້ຜິວໜັງໄດູ້ຮັບແສງແດດອູ່ອນໆ ຜິວໜັງທີື່ສະອາດ ເຮັດໃຫູ້ເຮົາຮູູ້ສືກ ສົດຊືື່ນ ບ ໍ່ມີກິື່ນ ແລະ ບ ໍ່ເປັນໂລກຜິວໜັງ

38 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ການອະນາໄມ ຕາ ຕາ ເປັນອະໄວຍະວະ ພາຍນອກທີື່ສ າຄັນທີື່ສຸດຂອງຄົນເຮົາ ເຮົາມີຕາ 2 ຕາຂອງເຮົາມີໜູ້າທີື່ ເບີື່ງສີື່ງຕູ່າງໆ ທີື່ຢູ່ຮອບຕົວເຮົາຖູ້າຕາບອດເຮົາຈະບ ໍ່ສາມາດເຮັດວຽກງານຕູ່າງໆໄດູ້ ຕາເປັນອະໄວຍະ ວະທີື່ສ າຄັນ ເຮົາຕູ້ອງດູແລຮັກສາຕາ ຢ່າງທະນຸທະໜອມ . ການທ າຄວາມສະອາດຕາ 1. ເມືື່ອມີຜົງເຂົົ້າຕາ ຄວນຫຼັບຕາໃນນ ້າສະອາດ ຢ່າໃຊູ້ນິົ້ວຍູ່ອງຕາ 2. ອູ່ານໜັງສື ໃນທີື່ມີແສງສະຫວູ່າງພຽງພ ແລະ ເມືື່ອອູ່ານໜັງສືດົນໆໄປ ຄວນຫຍຸດພັກ ສາຍຕາ ໂດຍຫຼັບຕາຈັກໜູ້ອຍໜືື່ງ ຫຼື ເບີື່ງໄປໄກໆ 3. ຢ່າເບີື່ງໂທລະທັດ ໃກູ້ຈ ຫຼາຍເກີນໄປ ຄວນເບີື່ງຫູ່າງປະມານ 12 ນິົ້ວ ແລະ ພາຍໃນ ຫູ້ອງຄວນມີແສງສະຫວູ່າງພຽງພ 4. ບ ໍ່ອູ່ານໜັງສືໃນລົດ ຫຼື ໃນເຮືອທີື່ກ າລັງແລູ່ນ ຫຼື ບູ່ອນທີື່ມີແສງນູ້ອຍ 5. ຢ່າໃຊູ້ຜູ້າເຊັດໜູ້າຮູ່ວມກັບຄົນອືື່ນ 6. ຖູ້າມີບັນຫາກູ່ຽວກັບຕາຄວນໄປປືກສາໝໍ ໂດຍດູ່ວນ

39 ແປໂດຍ ນາງ ພູສະຫວັນ ພູສາຍຄ າ ຄູູ່ມືສ າລັບພ ໍ່ແມູ່ ເພືື່ອເຜີຍແຜູ່ຄວາມຮູູ້ດູ້ານການດູແລ ແລະ ພັດທະນາການການເດັກ 6-12 ປີ ການອະນາໄມ ຫູ ຫູ : ຄົນເຮົາມີຫູ 2 ຂູ້າງ ຂູ້າງຂວາ ແລະ ຂູ້າງຊູ້າຍ ໃຊູ້ຟັງສຽງແຕູ່ການທີື່ເຮົາໄດູ້ຍິນສຽງດັງຫຼາຍໆ ແລະ ດັງເລືົ້ອຍໆ ຫຼືເກີດອຸປະຕິເຫດບາງຢ່າງກັບຫູ ອາດເຮັດໃຫູ້ຫູຕ ງ ຫຼືຫູໜວກໄດູ້ ເມືື່ອຫູໜວກ ແລູ້ວເຮົາຈະບ ໍ່ໄດູ້ຍິນສຽງຫຍັງເລີຍ ການທ າຄວາມສະອາດ ຫູ 1. ເວລາອາບນ ້າ ຫຼື ສະຜົມ ຄວນລະວັງຢ່າໃຫູ້ນ ້າເຂົົ້າຫູ 2. ຫຼັງອາບນ ້າແລູ້ວຄວນໃຊູ້ຜູ້າຂົນໜູເຊັດໃບຫູ ແລະ ກົກຫູ 3. ຫຼີກລູ່ຽງການຟງສຽງທີື່ດັງເກີນໄປ 4. ບ ໍ່ຮູ້ອງໃສູ່ຫູ ຕົບຫູ ຫຼື ແຍູ່ຫູຫຼິົ້ນ 5. ບ ໍ່ຄວນແຍູ່ຫູເອງ ຖູ້າເຮົາຮູູ້ສືກວູ່າ ມີຂີົ້ຫູຫຼາຍ ຫຼື ມີຫຍັງທີື່ເຂົົ້າໄປໃນຫູ ຄວນບອກຜູູ້ ໃຫຍູ່ໂດຍໄວ 6. ຫຼີກຫຼູ່ຽງ ການສັົ່ງນ ້າມູກແຮງ