บนั ทกึ ธรรมจากพระราชญาณวสิ ทุ ธโิ สภณ (หลวงปทู่ อ่ น ญาณธโร)
* คำ� พดู ทไ่ี มพ่ จิ ารณากย็ อ่ มกระทบกระเทอื นผอู้ นื่ ใหพ้ จิ ารณากลนั่
กรองใหด้ เี สยี กอ่ นจงึ คอ่ ยพดู
* นพิ พานใจจะตอ้ งเดด็ เดย่ี วมากนะ ตอ้ งไมห่ ว่ งใคร จะตอ้ งไปคน
เดยี ว
* เกดิ บงั ดบั โลกบงั ธรรม งามบงั ผี ดบี งั จรงิ สมมตบิ งั วมิ ตุ ติ
หลกั ธรรมบงั พระนพิ พาน
* แมภ้ เู ขาสงู แสนสงู หากบคุ คลผมู้ คี วามเพยี รพยายามปนี ปา่ ยขน้ึ
ไปจนถงึ ยอด ภเู ขาสงู แสนสงู กต็ อ้ งอยใู่ ตฝ้ า่ ตนี ของคนผนู้ น้ั
* จติ หรดี คอื จติ ทเ่ี ดด็ เดยี่ ว ตง้ั มน่ั ไมห่ วนั่ ไหวไปกบั อะไร เปน็
มงคลอยา่ งยง่ิ
* หลวงปมู่ กั เตอื นวา่ คนดชี อบแกไ้ ขคนจญั ไรชอบแกต้ วั คนชวั่ ชอบ
ทำ� ลายคนมกั งา่ ยชอบทงิ้ คนจรงิ ชอบทำ� คนระยำ� ชอบติ
* อยา่ สง่ จติ ออกนอก สง่ ออกมนั เปน็ บว่ งแหง่ มาร
* อยา่ กนิ ของรอ้ น (ราคะ โทสะ โมหะ) อยา่ นอนบนไฟ (โลภ โกรธ
หลง) ใหไ้ ปอยา่ งแรง้ (ไมต่ ดิ ไมส่ ะสม) แสวงหาบรสิ ทุ ธิ์ (ของท่ี
ชอบธรรม)
* อยา่ ไปรบี ไปเรง่ อยา่ ไปเครง่ ไปเครยี ด ใหป้ ฏบิ ตั ไิ ปเรอื่ ยๆ เวลา
จะไดม้ าเองนนั่ แหละอยา่ ไปยดึ มน่ั ในสงิ่ ใดๆ แมก้ ารปฏบิ ตั ิ
หลวงปู่เลา่ ใหฟ้ งั 99
* อยา่ ไปสนใจจติ ของผอู้ นื่ จงสนใจจติ ของตน
* อาหารบณิ ฑบาต ประเสรฐิ กวา่ รบั นมิ นต์ หรอื เขามาสง่ ตามวดั
* หลวงปไู่ ปเมตตาคนปว่ ยดว้ ยคำ� เตอื นใจสนั้ ๆ วา่ รอู้ ยทู่ ใ่ี จไดไ้ หม
* ใครจะเปน็ อยา่ งไรกย็ ม้ิ ยนื ยมิ้ ดไู ปเฉยๆ
* เราคนเดยี วเทย่ี วรกั เทยี่ วโกรธ หาโทษใสต่ วั
* ใหม้ สี ตติ ามดจู ติ เหมอื นคนเดนิ บนถนนลน่ื ๆ ตอ้ งระวงั ทกุ กา้ ว
ใหม้ สี ตจิ ดจอ่ ไมว่ าง ดจู ติ มนั จะปรงุ ไปไหน จะคดิ ไปไหนจดจอ่ ดู
มนั กไ็ ดแ้ นๆ่ จะไปไหน ถา้ มนั ดอื้ นกั ถา้ ยงั ไป เราจะไมน่ อนใหน้ ะ
* (หลวงปเู่ มตตาเลา่ เรอื่ งนางปฏาจาราเถร)ี ทกุ ขท์ เี่ กดิ ขน้ึ กบั เธอ
ในครงั้ นใ้ี ครทำ� ไมใ่ ชเ่ ธอทำ� เองหรอื เพราะความรกั ความยดึ มนั่
ในสงิ่ รกั จงึ ทำ� ใหท้ กุ ข์ มรี กั ทไ่ี หน มที กุ ขท์ นี่ น่ั
* เวลาไหนเราไมป่ รงุ ไมแ่ ตง่ ไปตามสงั ขาร ราคะ โทสะ โมหะ
สงั ขารปรงุ ไมไ่ ด้ เรยี กนพิ พานชวั่ ขณะ
* ใหพ้ จิ ารณาจนเหน็ ทกุ ขใ์ นโลก เหน็ โทษของกาม
* รกั ษาจติ ใหด้ ี มพี ระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ เปน็ ทอี่ ยขู่ องใจ
หลวงปเู่ ล่าใหฟ้ งั 100
* ใหส้ ำ� รวมอนิ ทรยี ์ พจิ ารณาวปิ สั สนาภมู ิ อรยิ สจั ๔ มรรค ๘ คอื
ทางเดนิ
* ตามดอู าการหลบั ใหล้ ะเอยี ด มนั คอ่ ยๆ หลบั ไปอยา่ งไร
* เมอ่ื เกดิ ความปรงุ แตง่ กใ็ หร้ ู้ รแู้ ลว้ พจิ ารณาตลอดสาย พจิ ารณา
ใหเ้ กดิ ปญั ญา รแู้ ลว้ ดบั
* สมาธิ คอื สมาธิ ยงั เปน็ สมทุ ยั พอถอนใหพ้ จิ ารณากายเอาใหม้ นั
เบอ่ื หนา่ ย ไมง่ นั้ จะเกดิ ทฐิ วิ า่ ตวั ได้ ตวั ถงึ เปน็ วปิ ลาส
* พงึ ชนะความโกรธดว้ ยความไมโ่ กรธ พงึ เอาชนะความเบยี ดเบยี น
ดว้ ยความไมเ่ บียดเบยี น ชนะคนไมด่ ดี ว้ ยความดี พงึ ชนะคน
ตระหนด่ี ว้ ยการให้
* นาํ้ ในนา้ํ นง่ิ จะเหน็ ปลา เหน็ ทรายชดั ถา้ นาํ้ กระเพอื่ มกไ็ มเ่ หน็
เปรยี บกบั จติ ทเี่ ปน็ หนง่ึ หยดุ นงิ่ ยอ่ มรหู้ มด มอี ะไรรหู้ มด รจู้ ติ ผู้
อน่ื ตอ้ งทำ� ใหเ้ ปน็ วสี จงึ จะรไู้ ดต้ ลอด
* วาจาใดทท่ี ำ� ใหต้ นเองบา้ ง ทำ� ใหผ้ อู้ นื่ บา้ งไมส่ บายหู ไมส่ บายใจ
วาจานนั้ ถอื วา่ เปน็ วาจาทไี่ มค่ วรพดู
* เมอ่ื นกจบั ตน้ ไมต้ น้ ใด มนั กถ็ อื วา่ สกั แตจ่ บั อยเู่ ทา่ นนั้ เมอ่ื บนิ ไป
แลว้ กห็ มดเรอ่ื งไมม่ คี วามอาลยั กบั ตน้ ไมน้ น้ั
* อรยิ ทรพั ยเ์ ปน็ ทรพั ยอ์ นั ประเสรฐิ อยภู่ ายในจติ ใจ ดกี วา่ ทรพั ย์
ภายนอก เพราะไมม่ ผี ใู้ ดแยง่ ชงิ ได้ ไมส่ ญู หายไปดว้ ยภยั อนั ตราย
ใดๆ ทำ� ใหใ้ จไมอ่ า้ งวา้ งยากจนเปน็ ทนุ สรา้ งทรพั ยภ์ ายนอกไดด้ ว้ ย
หลวงปู่เล่าให้ฟงั 101
* ตอ้ งรวมพลงั จติ ไปอยจู่ ดุ เดยี ว จงึ เกดิ พลงั พเิ ศษ จงึ เหน็ ธรรม
* ความสนั โดษ มกั นอ้ ย เปน็ ทรพั ยอนั ประเสรฐิ ของผตู้ อ้ งการ
ความพน้ ทกุ ข์
* ผใู้ ดไดร้ บั ความสงบมากๆ คนนน้ั คนรวย ผใู้ ดสะสมกองกเิ ลสมากๆ
มรี ปู เสยี ง กลนิ่ รสโผฏฐพั พะ ธรรมารมณม์ ากๆ ฟมุ่ เฟอื ยอยู่
ในกามสขุ คนนนั้ เปน็ คนจน มหี นทางถงึ หายนะแนน่ อน
* อวชิ ชา คอื ความไมร่ ู้ ถา้ รอู้ ยเู่ ปน็ วชิ ชา
* อยา่ เอาแตจ่ ะชนะอยา่ งเดยี ว เสยี งแขง็ ขนึ้ เพราะจะเอาชนะกนั
ยงิ่ แขง็ ยงิ่ แตกหกั งา่ ย
* ใจมนั ตอ้ งเผด็ เดด็ เดย่ี วลงไปทำ� ความเพยี รแผดเผากเิ ลสใหห้ นกั แนน่
* จงอยกู่ บั พระวนิ ยั ใหเ้ ครง่ ครดั
* ผจู้ ะไปนพิ พานตอ้ งไมม่ อี ะไรขอ้ งสกั อยา่ ง รปู เสยี ง กลนิ่ รส
โผฏฐพั พะ กไ็ มข่ อ้ ง ตอ้ งเปน็ ผเู้ ลย้ี งงา่ ย กนิ งา่ ย อยงู่ า่ ย นอน
งา่ ย มแี ตง่ า่ ยๆ มนั กไ็ มข่ อ้ ง
* ใครจะวา่ ชวั่ กต็ ามที ใครจะวา่ ดกี ต็ ามชงั อยอู่ ยา่ งนน้ั แหละ ไมม่ ดี ี
ไมม่ ชี ว่ั ตามใครทงั้ นน้ั โลกธรรมถกู ตอ้ งไมห่ วนั่ ไหว สบายตวั
คนเดยี วกพ็ อ
หลวงปเู่ ลา่ ให้ฟัง 102
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 103
* คนจะรวยกเ็ พราะรวยนำ้� ใจมากอ่ นคนจะจนกเ็ พราะจนนำ้� ใจมากอ่ น
* ถา้ ตงั้ สตแิ ลว้ ไมห่ ว่ งใคร ใครจะเปน็ ใครจะตายมนั เรอ่ืี งของเขา
เรอ่ื งของเรามหี นา้ ทภ่ี าวนา
* ความเกษมสขุ ความไมเ่ ศรา้ โศก เปน็ มงคล ใจระรน่ื เรงิ เสมอ
ถา้ เศรา้ โศกจะเสยี มงคลไปหมด เหมอื นตน้ ไมม้ นั เฉาแลว้ นา่ ดไู หม
เอานำ้� มารด เอาปยุ๋ มาใสช่ มุ่ ชนื่ ขน้ึ มามนั เปน็ ยงั ไงมนั สดชนื่ นา่ ชม
* ตอ้ งใหข้ าดจากความเกย่ี วขอ้ ง ตดั นำ้� ยงั ตดั ไมข่ าด สายสวาท
ตดั ขาดอยา่ งไร ตดั บวั กย็ งั ไวใ้ ย ตดั นำ้� ใจยงั มเี มตตา มเี มตตา
อยกู่ ข็ อ้ งอยกู่ ต็ ดิ อยนู่ นั้ แหละ
* ธรรมยอ่ มรกั ษาผปู้ ฏบิ ตั ธิ รรม ไมใ่ หต้ กไปสโู่ ลกชวั่ ทรุ กนั ดาร
* กรรมฐานอะไรมนั ถกู จรติ อะไรมนั เปน็ ทส่ี บายกเ็ อาอนั นน้ั ไมม่ กี ฎ
บงั คบั กนั หรอก
* ใครจะวา่ นนิ ทา ชา่ งเขาเฉยไวก้ ด็ เี อง
* การทำ� ความเพยี ร อยา่ หลอกลวงตวั เองใหเ้ อาจรงิ เอาจงั กบั มนั
* ถา้ ปลอ่ ยใจคดิ ไปทางอน่ื กใ็ ชไ้ มไ่ ด้ ทำ� ใหเ้ ราหลง หมดทา่ ไมม่ ี
ประโยชนอ์ ะไรเลย
* สนมิ กนิ เหลก็ กเิ ลสกนิ ใจ
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ ัง 104
* พระคณุ ตอ้ งทดแทน ถา้ เคยี ดแคน้ ตอ้ งอโหสิ อเวรงั อะสะปตั ตงั
พระพทุ ธเจา้ ทรงสอนใหพ้ วกเราเปน็ ผไู้ มม่ เี วรไมจ่ องเวรเปน็ ผอู้ โหสิ
* ทานงั เทติ การใหท้ านเปน็ เครอื่ งขดั เกลาอนั แรกทำ� บอ่ ยๆ จะเกดิ
ความไมเ่ หน็ แกต่ วั รจู้ กั เสยี สละ ไมห่ วงแหน ไมเ่ หนยี วแนน่
* สลี งั รกั ขติ เครอื่ งขดั ทส่ี อง ใหร้ กั ษาศลี ๕ ใหค้ รบ เพราะศลี ๕
เปน็ หลกั ประกนั ของสงั คมใหอ้ ยรู่ ว่ มกนั อยา่ งสงบสขุ รกั ในทกุ ๆ
ชวี ติ เหมอื นเปน็ ญาตขิ องตน
* ศลี มอี ยู่ ๓ แบบ คอื สมั ปตั ตวริ ตั คอื งดเวน้ เอาเอง ตงั้ ใจงดโดย
ไมข่ อศลี จากพระ สมาทานวริ ตั คอื สมาทานศลี กบั พระ สมทุ
เฉทวริ ตั คอื ศลี ของเหลา่ พระอรยิ เจา้ ไมต่ อ้ งสมาทานอกี แลว้
* บางครงั้ เรากพ็ ดู แบบหว้ นๆ ใหห้ มอู่ ยเู่ หมอื นกนั ใครฟงั เปน็ กไ็ ม่
โกรธ ใครฟงั ไมเ่ ปน็ กโ็ กรธ
* ผถู้ งึ พรอ้ มดว้ ยทาน ศลี ภาวนา ไดช้ อื่ วา่ มใี จทพี่ ฒั นาแลว้ เจรญิ
แลว้ จะไมม่ ที างเอารดั เอาเปรยี บ มแี ตก่ ารเสยี สละจะอยรู่ ว่ มกนั ได้
โดยสงบสขุ
* บคุ คลใดเปน็ คนเลยี้ งงา่ ย มกี จิ วตั รประจำ� วนั ทเี่ รยี บงา่ ย ใจจะ
สบาย การปฏบิ ตั กิ ร็ วมใจเปน็ หนงึ่ ไดง้ า่ ยความวนุ่ วายกน็ อ้ ยลง
ความกงั วลยดึ ตดิ จะไมม่ ี
* ทรพั ยภ์ ายใน ทา่ นวา่ แสวงรู้ แสวงอา่ น แสวงฟงั แสวงเรยี น
นเ่ี ปน็ ทรพั ยภ์ ายใน ถา้ ทา่ นผใู้ ดปลอ่ ยใหว้ นั เวลาลว่ งไปๆ ไมแ่ สวง
หาทรพั ยเ์ หลา่ นไี้ วใ้ นใจกจ็ ะโงไ่ มฉ่ ลาดจะทำ� ใหเ้ ปน็ คนจนได้
หลวงปเู่ ล่าใหฟ้ งั 105
* ศรทั ธา คอื ความเชอื่ เชอื่ วา่ ทำ� ดไี ดด้ ี ทำ� ชว่ั ไดช้ ว่ั เชอ่ื วา่ บาป
บญุ เวร กรรมนนั้ มจี รงิ ตอ้ งสรา้ งศรทั ธาใหเ้ ขม้ แขง็ ขนึ้ จงึ จะ
เปน็ แรงบนั ดาลใจใหเ้ ราทำ� แตค่ วามดี
* ถา้ ไมต่ ดิ ในตวั เจา้ ของกไ็ ปไดแ้ ลว้ สบาย
* ธรรมทง้ั หลายมใี จถงึ กอ่ น จะทำ� บาปทำ� บญุ กใ็ จเปน็ ไปกอ่ น
* โอตตปั ปะ คอื ความเกรงกลวั ตอ่ การทำ� บาปไมก่ ลา้ ทำ� บาป แม้
ถกู จา้ งวาน ถา้ รวู้ า่ เปน็ บาปเรากไ็ มก่ ลา้ ทำ� ยอมอด เราจะเกดิ
โอตตปั ปะเพราะฉะนน้ั จติ ใจเราจะสะอาดบรสิ ทุ ธม์ิ าก
* เวลาพูด ใหพ้ ูดดว้ ยความมสี ติ มนั จึงเป็นสาระเปน็ ประโยชน์
ถา้ พดู ดว้ ยความไมม่ สี ตมิ นั เฟอ้ ดอู ยา่ งเวลาทหี่ ลวงปมู่ นั่ ทา่ นพดู
ไมว่ า่ ทไี่ หนๆ เปน็ สาระออกมานา่ ฟงั ทงั้ นน้ั เพราะทา่ นพดู ดว้ ย
ความมสี ติ
* ถา้ ตงั้ ใจทจ่ี ะภาวนา อยา่ สง่ จติ ไปทางอน่ื ใหร้ อู้ ยใู่ นกายในใจ
ของเรานแี่ หละ ถา้ ยงั ตามความคดิ อยไู่ มใ่ ชภ่ าวนา
* ถา้ คนมสี ตแิ ลว้ ไมพ่ ดู พลา่ มอะไรหรอกอยกู่ บั สตขิ องตวั ไมพ่ ดู เสยี เวลา
* ฟงั ดว้ ยดยี อ่ มไดป้ ญั ญา ใหเ้ คารพตอ่ การฟงั ธรรมดว้ ยใจจรงิ ไม่
สง่ จติ ไปทางอน่ื เพอ่ื ใหไ้ ดเ้ นอื้ หาสาระเขา้ มาสใู่ จของเราจรงิ ๆ
* เรอ่ื งการปฏบิ ตั ธิ รรม ปฏบิ ตั อิ ะไร ปฏบิ ตั จิ ติ ปฏบิ ตั ใิ จของเรา
นแ่ี หละ ทำ� อยา่ งไรใจของเราจะสะอาดหมดจด ปราศจากมลทนิ
ปราศจากโทษทง้ั ปวง
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ งั 106
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 107
* ผทู้ มี่ จี ติ ใจผอ่ งใส สะอาด ไมม่ โี ทษจะมหี นา้ ตาผอ่ งใส ไมเ่ ศรา้ หมอง
ไมข่ นุ่ ไมม่ วั เปน็ ทนี่ า่ คบคา้ สมาคมดว้ ยบคุ ลกิ ลกั ษณะนนั้ บง่ บอก
ถงึ ความสขุ ของใจ
* เรอื่ งจติ ไมใ่ ชเ่ รอื่ งอะไร นอกจากการตง้ั สตไิ มใ่ หเ้ ผลอ จะทำ� กจิ
อนั ใดกท็ ำ� ดว้ ยความรไู้ มใ่ ชด่ ว้ ยโมหะ โมหะ คอื ความหลง ความ
ไมร่ ู้ เมอ่ื เราไมร่ มู้ นั กป็ รงุ เราแตง่ เรา
* วาง....เฉย มนั กไ็ มต่ ดิ ภพตดิ ชาติ
* เวลาเรายนื เรากม็ สี ติ เราเดนิ เรากม็ สี ติ เรานงั่ เรากม็ สี ติ เรานอน
เรากม็ สี ติ จนกวา่ จะหลบั ไป อยกู่ บั สตปิ ฏั ฐาน ๔ มสี ตริ อู้ ยใู่ น
กาย เวทนา จติ ธรรม นแ่ี หละ
* หลวงปมู่ กั เมตตาเตอื นพระเณร ใหร้ จู้ กั ตน รจู้ กั บคุ คล รจู้ กั กาล
รจู้ กั ประมาณ
* คนเราถา้ ไมป่ ฏบิ ตั ธิ รรมแลว้ เรยี กวา่ ยำ่� ตน้ กเิ ลส เหยยี บยำ�่ ตน้
กนิ แตผ่ ล ยอ่ มมแี ตจ่ ะเสอื่ มไปสนิ้ ไป ถา้ ปฏบิ ตั ธิ รรมแลว้ เรยี กวา่
บำ� รงุ ตน้ ใหง้ ามจงึ ออกดอกออกผลใหไ้ ดบ้ รโิ ภคใชส้ อย
* พระเอาสง่ิ ใดทพ่ี อเหมาะพอดี เรากเ็ อาสงิ่ นนั้ อยา่ ใหม้ นั เกนิ ไป
เปน็ ธรรม
* เราอยใู่ นโลก อยา่ ฝนื โลก ถา้ ฝนื โลกมนั ผดิ ธรรมดา ฝนื ธรรมดา
* ถา้ เปน็ พระควรพจิ ารณาในการรบั แตถ่ า้ เปน็ แพะเอาแหลกทกุ
อยา่ ง ผดิ ธรรมผดิ วนิ ยั กไ็ มใ่ สใ่ จ
หลวงปู่เล่าใหฟ้ ัง 108
* สง่ิ ใดทผี่ ดิ ธรรมผดิ วนิ ยั พวกเราอยา่ ทำ� อยา่ ฝา่ ฝนื คำ� สงั่ สอนของ
พระบรมศาสดาทำ� ตามธรรมตามวนิ ยั ใหเ้ ปน็ พทุ ธบชู า ธรรมบชู า
สงั ฆบชู า กเ็ ปน็ ธรรมไปเรอื่ ยๆ ไมเ่ หยยี บไมย่ ำ�่ จะมแี ตค่ วามเจรญิ
* ราคะไมม่ โี ทสะไมม่ โี มหะไมม่ ี ความดงึ ดดู ของโลกดดู ไมไ่ ดเ้ ลย
เพราะไมม่ สี ง่ิ ทจี่ ะดงึ ดดู กนั ไดแ้ ลว้ เพราะฉะนนั้ พระอรยิ เจา้ ทา่ น
ไปไหนมาไหน ทา่ นเหาะเอาเพราะโลกไมด่ งึ ดดู
* ผภู้ าวนาชนั้ ยอด ทา่ นเพยี รฆา่ ความโกรธใหม้ นั หมด ฆา่ ความโลภ
ใหม้ นั หมด ฆา่ ความหลงใหม้ นั หมด
* ไปเดอื ดรอ้ นอะไรกบั คนนนิ ทา ใครนนิ ทาเราไมไ่ ดย้ นิ ไมใ่ สใ่ จก็
สบายคนนนิ ทานะ่ เปน็ ยาชกู ำ� ลงั ทจ่ี ะเตอื นตวั เอง เขาตดิ กี วา่ เขาชม
จะไดร้ ตู้ วั ถา้ เราเปน็ อยา่ งนนั้ จะไดป้ รบั ปรงุ เราจะไปโกรธเขา
ทำ� ไมถา้ ไปโกรธเขากเ็ รยี กวา่ เราแพต้ วั เอง
* ใครเปน็ คนประคบประหงม ใครเปน็ คนเชด็ ขเี้ ชด็ เยยี่ ว ใครเปน็ คน
ดแู ลใหค้ วามปลอดภยั ผนู้ น้ั คอื บดิ า มารดา
* ไมต่ อ้ งรอู้ ะไรมาก รภู้ ายในนอ้ ยๆ กต็ ามคำ� สงั่ สอนนอ้ ยๆ มนั ก็
กวา้ งออกมาไดร้ ทู้ กุ ขงั รอู้ นจิ จงั รอู้ นตั ตา รแู้ คน่ กี้ ใ็ ชไ้ ดแ้ ลว้
* สงั ขารความคดิ ปรงุ แตง่ มนั ไมใ่ ชเ่ รา แตม่ นั ลากเราใหต้ ดิ ใหท้ กุ ข์
ไมร่ จู้ กั จบจกั สนิ้ เพราะฉะนนั้ จงอยา่ เชอื่ สงั ขาร
* เรยี นทางโลก เรยี นไปๆ กย็ ง่ิ หนาไปเรอื่ ยไมเ่ บาบางไดเ้ ลย เรยี น
ทางธรรม เรยี นละ ละโลภ ละโกรธ ละหลง ละกเิ ลสตณั หา
มนั กเ็ บาไปๆ จนไมม่ ี ภาระ หมดภาระ
หลวงปู่เลา่ ใหฟ้ ัง 109
* ธรรมะแสดงอยทู่ กุ เมอ่ื เกดิ อยเู่ สมอ ผมู้ ปี ญั ญายอ่ มโอปนยโิ ก คอื
นอ้ มเขา้ มาใสต่ วั เอง นอ้ มเขา้ มาพจิ ารณาในตวั เอง เมอ่ื พจิ ารณา
มากเขา้ กจ็ ะ ปจั จตั ตงั คอื รไู้ ดเ้ ฉพาะตน
* กเิ ลส ความโลภ ความโกรธ ความหลง เปน็ อนั ตรายเดอ้ ลกู หลาน
เอย๋ เปน็ กเิ ลสอยา่ งนา่ กลวั รอ้ นกวา่ ไฟ ใสกวา่ แกว้ บม่ เี ขย้ี วกดั กนิ
คน กเิ ลสมนั กดั กนิ คนเราจะทำ� ตามมนั อยหู่ รอื เราตอ้ งฝนื มนั
บา้ งสอิ ยา่ ไปตามใจมนั
* รหู้ ลบเปน็ ปกี รหู้ ลกี เปน็ หาง รจู้ กั จบั รจู้ กั วาง รทู้ างพระนพิ พาน
* บญุ กศุ ลเกดิ ขนึ้ ทใี่ จเรา ถา้ ใจเรามศี ลี มสี มาธิ มนั กเ็ กดิ ปญั ญา
ขนึ้ มา ถา้ ใจของเราไมม่ ศี ลี ไมม่ สี มาธิ ไมม่ คี วามมน่ั คงอะไรเลย
มนั กไ็ มเ่ กดิ ปญั ญาไมส่ น้ิ สงสยั ได้
* ไมต่ อ้ งถามปญั หาอะไรหลาย ไมม่ ปี ญั หาไมต่ อ้ งสงสยั อะไร มคี วาม
สงสยั เกดิ ขน้ึ รอู้ ยอู่ ยา่ ไปตาม ถา้ ปลอ่ ยใหม้ นั สงสยั มนั กส็ งสยั
เรอื่ ยไป รเู้ ทา่ ทนั ความสงสยั กพ็ อ
* อยใู่ นผา้ เหลอื งเปน็ เพศอนั สงบ เปน็ เพศอนั สบาย เปน็ เพศอนั อดุ ม
ใหร้ จู้ กั รกั ษา รจู้ กั ทำ� ความเพยี ร ถา้ ละความเพยี รกจ็ ะเวยี นไป
หาความมกั มาก
* ใจมนั หยดุ นกึ หยดุ คดิ มนั สบายจรงิ ๆ ไมม่ เี รอื่ งรอ้ นมาปรงุ ตวั เอง
นง่ั สบาย นอนสบาย เปน็ เสรเี ตม็ ตวั กเิ ลสมนั ปรงุ ออกไปมนั รอ้ น
พอเหน็ หนา้ มนั มากร็ ทู้ นั ทพี อแลว้ ๆ ตวั เองสอนตวั เอง รเู้ ทา่ เอา
ทนั อยา่ ใหม้ นั ปรงุ
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ ัง 110
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 111
* เมอื่ ไดอ้ ะไรมากว็ า่ ของกๆู ไมป่ ลอ่ ยไมว่ างไดเ้ ลย กอดทกุ ขNอยนู่ น้ั
แลว้ ปลอ่ ยไมไ่ ดเ้ ลย
* จะเปน็ พระ เณร อบุ าสก อบุ าสกิ า ทดี่ ไี ดต้ อ้ งมี สตสิ มั ปชญั ญะ
ระลกึ ได้ อยเู่ สมอรตู้ วั อยเู่ สมอ ตอ้ งฝกึ ใหย้ งิ่
* บวชใหพ้ อ่ ใหแ้ ม่ อยา่ ทำ� ศลี ของเราใหข้ าดมนั ไมด่ ี อยา่ เหน็ แก่
ความสนกุ สนาน กเิ ลสมนั บงั คบั ไปอยา่ งนนั้ อยา่ งน้ี จะทำ� ไปตาม
อำ� นาจกเิ ลสมนั ไมถ่ กู อดกลน้ั ไวบ้ า้ ง
* อยา่ กนิ สมอยาก อยา่ ปากสมเคยี ด เปน็ คำ� ทหี่ ลวงปเู่ ตอื นลกู ศษิ ย์
ลกู หาเสมอๆ
* เรอื่ งทแี่ ลว้ ไปแลว้ มนั กแ็ ลว้ ไปแลว้ จะเอามาคดิ อะไรอกี ผา่ นไป
แลว้ อยา่ เอามาคดิ จติ จะฟงุ้ ซา่ นขนุ่ มวั
* ถา้ จติ ใจเศรา้ โศกไมเ่ บกิ บานรา่ เรงิ แลว้ เสยี มงคลไปหมด ใจทใี่ หอ้ ภยั
แตถ่ า้ จติ ใจไมเ่ ศรา้ ไมโ่ ศก มแี ตร่ า่ เรงิ เกษมสำ� ราญแลว้ เปน็ มงคล
อยา่ งยงิ่
* ธรรมดาคนหลงทงั้ หลายเขาไมเ่ คยพอ มหี นงึ่ มสี องแลว้ เขายงั หา
เอาใหมต่ อ่ ไปอกี เรยี กวา่ คนโลภ โลภในกาม ไมร่ จู้ กั เบอ่ื จกั หนา่ ย
เมอ่ื ไหรท่ มี่ นั เบอ่ื มนั หนา่ ยจะรจู้ กั เองหรอก โอ! มนั ทกุ ขข์ นาดนห้ี นอ
* แตง่ งานแลว้ มนั สขุ หรอื ทกุ ข์ มนั ทกุ ขห์ นกั จรงิ ๆ สขุ นดิ เดยี วเอง
อมุ้ ทอ้ งกล็ ำ� บากแสนสาหสั พอคลอดลกู กแ็ ทบลม้ แทบตายไปสรา้ ง
โลกเรยี กวา่ สรา้ งกองทกุ ข์
หลวงปเู่ ล่าให้ฟัง 112
* ตอ้ งพจิ ารณาใหเ้ หน็ ทกุ ขโ์ นโลก เหน็ โทษของกามเสยี กอ่ น จงึ อยู่
สบายในพรหมจรรย์
* มวั แตพ่ ดู สอนคนอน่ื ตวั เองยงั สงสยั อยเู่ลยยงั ไมส่ น้ิ อาสวะไมด่ เี ทา่ ไรหรอก
* มสี ขุ อยทู่ ไี่ หน มที กุ ขอ์ ยทู่ น่ี นั่ หาสขุ จากกาม หาสขุ โนโลก จะได้
มาจากไหนมนั คอื การหาสขุ ในทกุ ข์ สขุ ไมม่ ี ตวั ของเราไมม่ ใี นนนั้
* การทำ� ความเพยี รอยา่ หลอกตวั เอง ใหเ้ อาจรงิ เอาจงั กบั มนั วา่ จะ
ตงั้ กต็ อ้ งตงั้ สิ วา่ จะกำ� หนดกต็ อ้ งกำ� หนดสิ ใหส้ ตมิ นั แกก่ ลา้ ทำ�
สมั ปชญั ญะใหม้ นั แจง้
* เหน็ คนอนื่ เหน็ สตั วอ์ น่ื มคี วามสขุ เราผนู้ งั่ ดกู ส็ ขุ ดว้ ย
* หลวงปมู่ กั นำ� ขอ้ คดิ ของคนโบราณมาเตอื นวา่ ทำ� ดไี วใ้ หล้ กู ทำ� ถกู
ไวใ้ หห้ ลาน พฒั นาการไวใ้ หช้ าตบิ า้ นเมอื ง
* ทำ� ทาน รกั ษาศลี เจรญิ ภาวนาเปน็ เครอ่ื งชำ� ระจติ ใจใหส้ ะอาด
บรสิ ทุ ธ์ิ ผอ่ งใส ทเ่ี ราทำ� กนั นนั้ มคี วามหมาย ถา้ ทำ� แลว้ กำ� จดั กเิ ลส
ของตวั ไดเ้ ปน็ การดี แตถ่ า้ ทำ� แลว้ กำ� จดั ไมไ่ ดก้ ช็ อื่ วา่ มาทำ� เลน่ ๆ ไมด่ ี
* อบรมตวั เองใหร้ จู้ กั ขอ้ วตั รปฏบิ ตั ิ ใหร้ จู้ กั ผดิ ชอบชว่ั ดี อะไรทมี่ นั
ผดิ เรากจ็ ะตอ้ งพยายามละ ไมท่ ำ� ตามความคดิ ฝา่ ยตำ่� ของตวั เอง
ทำ� แตค่ ณุ งามความดี
* ดตู วั เองสปิ ญั ญาเรามไี หม เราพจิ ารณาไดไ้ หม ทำ� อยา่ งนจี้ ะเจรญิ
จรงิ ไหม ทำ� อยา่ งนจ้ี ะเสอ่ื มไหม พจิ ารณาไตรต่ รองดว้ ยปญั ญา
อนั ชาญฉลาดของตนเองดู
หลวงปู่เล่าให้ฟัง 113
* เราไมเ่ กบ็ ไมก่ ำ� ไมก่ อบ ไมโ่ กย ไมโ่ กง ไมก่ นิ ไมเ่ อาเปรยี บผใู้ ด
เลย แตถ่ า้ เราเกบ็ กำ� กอบ โกย โกง กนิ ตวั เองกม็ แี ตจ่ ะเสอ่ื ม
หมดสงา่ ราศี
* เครอ่ื งประดบั ใดๆ ในโลก กส็ ธู้ รรมะไมไ่ ด้ ถา้ มธี รรมะประดบั ใจ
ตนแลว้ ยอ่ มเปน็ ผเู้ จรญิ รงุ่ เรอื งแนน่ อน
* ผปู้ ฏบิ ตั ติ อ้ งฝกึ หดั สตกิ นั ทง้ั นน้ั แหละ
* อยา่ ปลอ่ ยสตใิ หม้ นั เปน็ ไปตามความชอบใจของมนั เอง ทำ� อะไรก็
ใหม้ สี ตทิ ำ� ขอ้ วตั ร ปฏบิ ตั อิ ะไรกใ็ หม้ สี ตอิ ยเู่ สมอ จบั แกว้ กใ็ หม้ สี ติ
จะวางตรงไหนกใ็ หม้ สี ติ ถา้ ไมม่ สี ติ เวลาวางเสยี งจะดงั ขา้ วของ
อาจเสยี หายได้ ผทู้ ไี่ มป่ ลอ่ ยสตใิ หเ้ ลนิ เลอ่ ดแู ลว้ งาม
* ฟงั เทศนถ์ า้ มสี มาธใิ นการฟงั ชอื่ วา่ เคารพแลว้ อยา่ เอาใจสง่ ไปไรน่ า
ไปทไี่ หนใหใ้ จอยกู่ บั เนอ้ื กบั ตวั ไดย้ นิ อยทู่ หี่ รู อู้ ยทู่ ใี่ จ ใชว้ จิ ารณญาณ
อยใู่ นตวั คบคดิ เนอื้ หาอยกู่ บั ตวั นน่ั แล เรยี กวา่ ไดค้ วามเคารพ
* เหน็ เงนิ หนา้ ดำ� เหน็ คำ� หนา้ เศรา้ เหน็ ขา้ วตาโต พาโลอยากได้ เปน็
คำ� ทห่ี ลวงปมู่ กั นำ� มาเตอื นพระเณรไมใ่ หต้ กเปน็ ทาสของความโลภ
* โกรธเขาเราทกุ ขเ์ องนน่ั แหละ ถา้ ไมโ่ กรธกไ็ มท่ กุ ข์ สบาย ฆา่ ความ
โกรธได้ อยเู่ ปน็ สขุ เราจะชนะความโกรธของเขาดว้ ยความไมโ่ กรธ
ของเรา
* ไมเ่ ผลอ ไมห่ ลง ไมส่ ง่ ไมส่ า่ ย ไมว่ นุ่ ไมว่ ายกบั เรอ่ื งใดๆ ทงั้ นน้ั ก็
สบายแฮ อยอู่ ยา่ งนนั้ ...สบาย
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ งั 114
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 115
* กนิ หลายบห่ ายอยาก (รปู รส กลนิ่ เสยี ง สมั ผสั ) นอนมากบร่ ตู้ น่ื
รกั คนอนื่ กวา่ รกั ตวั สงิ่ ควรกลวั กลบั กลา้ (ราคะ โทสะ โมหะ)
ของสนั้ สำ� คญั วา่ ยาว (ชวี ติ )
* ถา้ มศี รทั ธาความเชอื่ มน่ั แลว้ ทำ� ใหไ้ มล่ ำ� บากในการบำ� เพญ็ กศุ ล
เพราะไมม่ สี งิ่ มากดี ขวาง
* สัปปายะ ๕ ได้แก่ อาหารเป็นท่สี บาย อากาศเป็นทสี่ บาย
เสนาสนะเปน็ ทสี่ บาย บคุ คลเปน็ ทสี่ บาย ธรรมะเปน็ ทส่ี บาย
ทา่ นวา่ อยไู่ ด้ มโี อกาสเจรญิ จติ ตภาวนาไปไดส้ ะดวก
* เมอื่ ใจสงบลงไปแลว้ จะเหน็ บาปเปน็ บาป เหน็ บญุ เปน็ บญุ
* ถา้ จะสกึ ตวั เปน็ โยมแตใ่ จเปน็ พระไดไ้ หม มกั นอ้ ยไมแ่ สวงหา
ไมแ่ ตง่ ตวั ไมห่ ว่ งหลอ่ หว่ งสวย ถา้ ไมไ่ ดก้ อ็ ยอู่ ยา่ งนด้ี กี วา่ (อยา่
สกึ ดกี วา่ )
* เวลาภาวนา ตอ้ งไมม่ ตี วั ไมม่ ตี น ไมม่ อี ะไร เปน็ อาการวา่ งไปหมด
แตค่ วามรไู้ มว่ า่ งใหย้ อ้ นเขา้ มาพจิ ารณาธรรมะวา่ เราตกอยใู่ น
กองทกุ ขงั อนจิ จงั อนตั ตา เราเปน็ ผรู้ ผู้ เู้ ดยี ว แมท้ ส่ี ดุ กไ็ มม่ เี รา
ในรนู้ น้ั ไมย่ ดึ มนั่ ยดึ ถอื อะไรอกี วางหมดมนั เบาไมห่ นกั แลว้
* ความโมโหพาตวั ตกตาํ่ อยา่ ไปโมโหโกรธผอู้ นื่ มนั เปน็ ไฟ มนั จะไหม้
หวั ใจเจา้ ของเอง ถา้ เขาไมด่ มี นั เปน็ เรอื่ งของเขาไมใ่ ชเ่ รอ่ื งของเรา
* ทำ� ทานแลว้ ตอ้ งรกั ษาศลี ดว้ ย เหมอื นเอาถว้ ยชามมาใสข่ อง ใส่
อยา่ งเดยี ว ไมล่ า้ งถว้ ยลา้ งชามกไ็ มน่ า่ ใช้
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ ัง 116
* นตั ถิ สนั ติ ปะรงั สขุ งั สขุ อนื่ ยง่ิ กวา่ ความสงบไมม่ ี ทำ� ใจใหเ้ ปน็
ไปอยา่ งนน้ั เดอ้
* ขนั ธท์ งั้ หา้ เปน็ ภาระอนั หนกั ตอ้ งรจู้ กั วาง รจู้ กั เฉยซะ หากเรา
วางได้ จะเบากายเบาใจอยา่ งยงิ่
* ถา้ ทา่ นรตู้ วั ทา่ นดวี า่ ทา่ นไมไ่ ดผ้ ดิ กไ็ มต่ อ้ งเกรงกลวั อะไรทง้ั นนั้
ไมเ่ หน็ จะตอ้ งหวน่ั ไหวอะไรเลย ตอ่ ใหค้ นทงั้ โลกจะชหี้ นา้ วา่ ผดิ
แมต้ วั ผมเอง (หลวงปู่ ชน้ี ว้ิ เขา้ หาหลวงปกู่ ไ็ มต่ อ้ งหวนั่ ไหว)
* ไมว่ า่ ใครจะพดู อยา่ งไรทำ� อยา่ งไรกบั เราอยา่ หวน่ั ไหวเฉยไวก้ ด็ เี องๆ
* เหน็ ธรรม คอื เหน็ อนจิ จงั ทกุ ขงั อนตั ตา ทำ� อยา่ งไรเราจะพน้
จากกองทกุ ข์ เหน็ วา่ ของทกุ อยา่ งไมใ่ ชเ่ ราเปน็ อนตั ตา แมร้ า่ งกาย
ทอี่ ยรู่ ว่ มกนั กไ็ มใ่ ชเ่ ราเลย มนั อยากเจบ็ มนั กเ็ จบ็ มนั อยากแก่
มนั กแ็ ก่ มนั อยากตายมนั กต็ าย หา้ มมนั ไมฟ่ งั ผใู้ ดเหน็ ธรรม ผู้
นน้ั ไมก่ ลวั ตาย ตายเมอื่ ไรชา่ งมนั ทำ� ความด.ี..ดกี วา่
* หลวงปเู่ มตตาใหโ้ อวาทแกพ่ ระบวชใหมเ่ มอื่ ตอนเขา้ พรรษาดงั น!ี้
เราเปน็ พระบวชใหมม่ เี วลานอ้ ยใหอ้ ยกู่ บั ลมหายใจเขา้ ..พทุ !..ลม
หายใจออก..โธ!..เรอ่ื งอนื่ อยา่ ไปปรงุ แตง่ มนั ...เอาแคน่ แี้ หละใน
พรรษานข้ี อใหม้ นั อยกู่ บั พทุ โธ จะไดก้ ำ� ลงั มหาศาล..จะไมว่ นุ่ วาย
กับผู้ใด..ความวนุ่ วายจะไม่มี..ถา้ หากอยู่กับพทุ โธ หายใจเข้า
หายใจออก อยกู่ บั อนั นแ้ี ลว้ กไ็ มต่ อ้ งฟงุ้ ซา่ นอะไรเลย ไมต่ อ้ งคดิ
อะไรเลย เอาแคน่ นั้ แหละดี ไมต่ อ้ งคดิ เรอื่ งอนื่ ..มนั ยงุ่ !..เราไมย่ งุ่
อะไรแลว้ เราบวชแลว้ จะภาวนา..เทา่ นแ้ี หละ เอา..พทุ !.โธ!./..พทุ !.
โธ!./..ตลอดพรรษาใหต้ ดิ ตอ่ อยเู่ รอื่ ยๆ ใจมนั รวมลงเปน็ หนงึ่ ได้
มนั กส็ บายหรอก!..ไมล่ ำ� บาก
หลวงป่เู ลา่ ใหฟ้ งั 117
* พระพทุ ธศาสนาเขามไี วข้ ดั เกลาจติ ใจคน ไมม่ าสะสมกเิ ลสกนั หรอก
ใหต้ งั้ ใจอยา่ งนน้ั นะ ใหเ้ อาจติ ใจเราเปน็ เครอื่ งวดั จติ ใจทจ่ี รงิ จงั
เปน็ เครอ่ื งวดั
* โยมขอพรจากหลวงปู่ หลวงปทู่ า่ นกเ็ มตตาชแี้ นะความจรงิ ไวว้ า่
“พรอยทู่ ต่ี วั เองพรไมไ่ ดอ้ ยทู่ ค่ี นอนื่ พรทท่ี า่ นใหม้ นั กพ็ รของทา่ นหรอก
พรของเราคอื ความดใี นตวั เรา ทาน ศลี ภาวนา ถา้ เราทำ� ดี พรก็
เตม็ อยใู่ นตวั เราไปไหนกย็ มิ้ ใจเปน็ สขุ อยา่ งอนื่ มนั กด็ ไี ปหมดแหละ”
* หลวงปดู่ ปู งั คงุ (เรอ่ื งขำ� กลง้ิ ลงิ กบั หมา) หลวงปปู่ รารภวา่ ลงิ กบั หมา
เขายงั ฝกึ ไดแ้ ลว้ คนทำ� ไมมนั จะฝกึ ไมไ่ ด้ คนมนั จะโงข่ นาดนนั้ หรอื ?
* ลกู จะเหน็ พระคณุ ของพอ่ -แม่ กต็ อ่ เมอื่ มลี กู ของตวั เองไดเ้ วลาเลย้ี ง
ลกู นอ้ ย “ยามเมอ่ื หนกู นิ มอ้ น จง่ั คอ่ ยเหน็ คณุ แมว ลกู บแ่ ขวนขา้ ง
แอว กะบเ่ หน็ คณุ พอ่ แม”่ (ถา้ เมอ่ื ใดทหี่ นมู ากนิ ตวั หมอ่ นจงึ คดิ ถงึ
แมววา่ ถา้ มแี มวคงไลห่ นไู ปแลว้ คราวใดทมี่ ลี กู นอ้ ยของตนเองจงึ
คอ่ ยคดิ ถงึ บญุ คณุ ของพอ่ -แมว่ า่ รกั ลกู ขนาดไหน) หลวงปทู่ า่ นยกเอา
คำ� ผญา (สภุ าษติ อสี าน) ขนึ้ มาอธบิ ายประกอบคดิ ถงึ แมม่ ากๆ ตอน
ทลี่ กู รอ้ งใหแ้ มเ่ ราเปน็ คนฟมู ฟกั รกั ษา คดิ ไดก้ ค็ ดิ ตอนนนั้ ถา้ คนจะ
คดิ ..ถา้ คนจะไมค่ ดิ กอ็ าจจะไมร่ ะลกึ เลยมดื มนอยอู่ ยา่ งนน้ั แหละ แม่
เราไดอ้ ดตาหลบั ขบั ตานอนเพราะเราเกดิ มาตงั้ เทา่ ไร ตบผา้ ข้ี ตผี า้
เยยี่ วไปเทา่ ไรจะไดร้ จู้ กั ซง้ึ ถงึ นำ�้ ใจของแม่ จะซง้ึ กซ็ งึ้ ตอนเลยี้ งลกู น่ี
แหละ..
* มโี ยมกราบเรยี นถามหลวงปู่ ถงึ ขา่ วลอื ทวี่ า่ ปหี นา้ นาํ้ จะทว่ มโลก..
หลวงปทู่ า่ นกเ็ มตตาตอบวา่ ” กามโอฆะ ทฎิ ฐโิ อฆะ อวชิ ชาโอฆะ
ทงั้ 3 โอฆะน้ี มนั ทว่ มโลกอยแู่ นน่ อน (โอฆะ หมายถงึ หว้ งนา้ํ )
ราคะ โทสะ โมหะ ทว่ มหวั ใจคน
หลวงปู่เล่าใหฟ้ ัง 118
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 119
* ถา้ เปน็ แมข่ าวแมช่ ี ใหม้ หี ริ ิ ใหม้ คี วามละอาย ใหม้ โี อตตปั ปะ มี
ความเกรงกลวั หริ โิ อตตปั ปะเปน็ เครอ่ื งทำ� ใหง้ าม ธรรมวนิ ยั ทา่ น
บญั ญตั ไิ วด้ แี ลว้ อยา่ มาทะเลาะกนั คนทะเลาะกนั มนั โง่ ไมง่ ามเลย
ผใู้ ดเหน็ แลว้ ไมส่ บายตาไมส่ บายหไู มส่ บายใจมนั ตอ้ งเสงย่ี มเจยี มตวั
รกั ษาจรรยามารยาทใหม้ นั ดี ไมย่ อื้ แยง่ แขง่ ดี
* ถา้ ใจอยจู่ ำ� อะไรกด็ เี รยี นหนงั สอื กด็ ี ถา้ ใจไมอ่ ยเู่รยี นอะไรกไ็ มไ่ ดห้ รอก
ฝกึ ใหใ้ จมนั อยกู่ บั เนอื้ กบั ตวั ใหร้ อู้ ยกู่ บั พทุ โธ ถา้ ปลอ่ ยใจฟงุ้ ใจซา่ น
ใจคดิ ไปโนน่ ไปนม่ี นั ไมเ่ ปน็ ของตวั ตวั ของเราจะเอาแตพ่ ทุ โธคำ� เดยี ว
ถา้ ใจอยไู่ มม่ อี ารมณอ์ นื่ มอี ารมณอ์ นั เดยี วนแี้ ลว้ มนั สบายหลาย!
* จะมหี มมู่ พี วกกใ็ หเ้ ปน็ กลั ยาณมติ รเปน็ ผทู้ หี่ วงั ดมี ใี จรกั ในการปฏบิ ตั ิ
ธรรมจรงิ จงั อยา่ งนน้ั ใชไ้ ด!้
* มโี ยมมากราบอาราธนานมิ นตห์ ลวงปใู่ หอ้ ยไู่ ป100 ปหี ลวงปเู่มตตา
ตอบวา่ ไอเ้ รอ่ื งนนั้ มนั เรอื่ งของสงั ขารหรอกแลว้ แตส่ งั ขารมนั จะเปน็
* พระเราถา้ ตดั ได้ มนั สบายจรงิ ๆ
* การทำ� บญุ ใหท้ านไมใ่ ชท่ ำ� เลน่ ๆ เปน็ การสะสมบญุ กศุ ลใสต่ วั เอง
เปน็ การสะสมนสิ ยั ทเ่ี สยี ลละใหแ้ กจ่ ติ ใจตวั เองทำ� มากๆ ทำ� เรอื่ ยๆ
ใจมนั จะเบาๆ ไปความตระหนถี่ เี่ หนยี วกจ็ ะหมดไปๆ ความเหน็ แก่
ตวั ไมม่ เี ลยเปน็ คนเสยี ลละ
* สง่ จติ ออกนอกกไ็ ปถกู บว่ งแหง่ มาร จติ ของเราอยใู่ นกายของเราแทๆ้
อยา่ ไปสง่ ออกนอกรปู เสยี ง กลนิ่ รส มนั เปน็ บว่ งแหง่ มาร
* หลวงปนู่ ง่ั เอาตะเกยี บถกู นั ไปมา หลวงปปู่ รารภเบาๆวา่ “ขดั อยู่
หลวงบปอู่เ่ ลย่าใหๆ้ฟงั ม1นั 20กข็ นึ้ เงา”
* โยมกราบเรยี นถงึ ความทกุ ขข์ องตน กอ่ นจบเธอกถ็ ามหลวงปวู่ า่
“ทำ� อยา่ งไร จงึ จะหมดกรรม” หลวงปทู่ า่ นกย็ ม้ิ ดว้ ยความเมตตา
แลว้ ทา่ นกก็ ลา่ ววา่ “กแ็ บเสยี ส”ิ วา่ แลว้ ทา่ นกท็ ำ� ทา่ กำ� มอื แลว้ กแ็ บ
* พวกเราเปน็ พทุ ธบรษิ ทั เราจะสง่ั สมกองกเิ ลสหรอื จะกำ� จดั กองกเิ ลส
ออกจากจติ จากใจของเรามนั กอ็ ยทู่ ใี่ จของเราเองเราจะกำ� จดั ไหม
เราจะชำ� ระไหมคำ� สงั่ คำ� สอนของพระพทุ ธเจา้ ทา่ นสอนใหท้ ำ� อยา่ งนี้
* บวชหนสี งสาร เขาไมเ่ อาอะไรหรอก!
* เปน็ สามี ภรรยา เขาตอ้ งมสี จั จะความจรงิ ใจตอ่ กนั ไมแ่ บง่ หวั ใจให้
ผอู้ น่ื เขาอยา่ งนเ้ี รยี กวา่ ซอื่ สตั ยต์ อ่ กนั ดา้ นความรกั กด็ ตี อ้ งซอื่ สตั ย์
ตอ่ กนั ทสี่ ดุ ดา้ นทรพั ยสนิ เงนิ ทองไดม้ าเทา่ ไรกใ็ หร้ ดู้ ว้ ยกนั จะเอาไป
ใชจ้ า่ ยอะไรๆ กต็ อ้ งบอกกนั ใหร้ เู้ สยี กอ่ นสจั จะนเ้ี ปน็ เหตใุ หไ้ วว้ างใจ
ซง่ึ กนั และกนั
* ผเู้จรญิ ยอ่ มไมเ่ บยี ดเบยี นไมท่ ำ� บาปทำ� กรรมดว้ ยกายวาจาใจเปน็ ผมู้ ศี ลี
* เวลาเดนิ กใ็ หน้ กึ พทุ โธ ขาขา้ ย ขาขวาแลว้ แตถ่ นดั เลย..ขาขวาพทุ ..
ขาซา้ ยโธ..ขาขวาพทุ ..ขาซา้ ยโธ..อยกู่ บั พทุ โธนนั่ แหละ ไมใ่ หค้ ดิ ทาง
อนื่ ถา้ คดิ ไปทางอนื่ กไ็ มใ่ ชแ่ ลว้ มนั ออกนอกพทุ โธไปแลว้ มนั ไปคดิ
ปรงุ แตง่ อยา่ งอน่ื มนั ไมด่ ี เอาแตพ่ ทุ โธนน่ั แหละเวลานง่ั หายใจเขา้
กพ็ ทุ หายใจออกกโ็ ธ อยกู่ บั พทุ โธตลอดใจมนั สบายหายใจเขา้ สบาย
หายใจออกสบายใหร้ เู้ ทา่ อยกู่ ารนกึ การคดิ ใหร้ ทู้ นั มนั ไมอ่ ยา่ งนนั้
มนั จะออกไปขา้ งนอก หลงปรงุ หลงแตง่ ไป
* ถา้ เรามศี ลี ดแี ลว้ สคุ ตเิ ปน็ ทไี่ ป
หลวงปเู่ ล่าให้ฟงั 121
* ใครจะวา่ ใครจะดา่ จะชวนทะเลาะกย็ มิ้ ฟงั ได้ คนยม้ิ ฟงั นนั่ แหละ
เปน็ ผชู้ นะ ชนะทางดา้ นจติ ใจไมไ่ ดช้ นะทางพละกำ� ลงั อะไรหรอก
จติ ใจมคี ณุ ธรรมสงู กวา่
* หลวงปโู่ ยนกำ� ไลแจกพรอ้ มบอกใหห้ ยบิ เอาคนละเสน้ หลวงปพู่ ดู
อยสู่ องสามครง้ั แตโ่ ยมกแ็ ยง่ กนั กำ� เอาไปคนละหลายๆ เสน้ หลวงปู่
ทา่ นกเ็ มตตาเตอื นสตวิ า่ “ของแคน่ ย้ี งั แสดงความโลภออกมา ไม่
งามเลยมแี ตจ่ ะเอาเพอ่ื ตวั เอง ไมแ่ บง่ ปนั คนอนื่ เลย”
* ผทู้ จี่ ะขา้ มหว้ งนำ�้ ใหญ่ (โอฆะทง้ั หลาย) ตอ้ งมคี วามเชอ่ื ความศรทั ธา
ในคำ� สอนของพระพทุ ธเจา้ เชอ่ื มนั่ ในปฏปิ ทาของครบู าอาจารยแ์ ละ
เชอื่ มนั่ วา่ มรรคผลนพิ พาน นนั้ มอี ยจู่ รงิ
* ใหพ้ จิ ารณา...เกดิ ...ดบั
* กบั ดกั ชองพระปจั จบุ นั นมี้ ี 3 อยา่ งคอื 1. เงนิ 2. แมอ่ อก (ผหู้ ญงิ )
3. ศรทั ธา...ถา้ พระรปู ไหนไมพ่ นิ จิ พจิ ารณาดว้ ยความละเอยี ด
รอบคอบกต็ ดิ กบั นอ้ี ยา่ งเดยี ว ไปไหนไมไ่ ด!้ จบกนั ละ่
* รเู้ ทา่ เอาครง่ึ หนงึ่ รไู้ มเ่ ทา่ เอาหมด เพอ่ื นกนิ เพอื่ นกนั เพอ่ื นรู้
ไมท่ นั เพอื่ นกนั เอาไปกนิ หมายความวา่ ใหร้ จู้ กั กเิ ลสทแี่ ฝงธรรม
* อยา่ ทง้ิ ! การสงั เกตุ เพราะการสงั เกตเุ ปน็ ตน้ เหตขุ องการเกดิ ปญั ญา
* อยา่ ไปสนใจกจิ ของผอู้ น่ื จงสนใจในกจิ ของตน กจิ ในทนี่ หี้ มายถงึ
ทกุ สงิ่ ทเี่ ปน็ ขอ้ วตั ร ปฏบิ ตั ขิ องพระภกิ ษุ
หลวงป่เู ล่าให้ฟัง 122
* ใหร้ ะวงั เรอ่ื งเกย่ี วกบั มานะทฏิ ฐิ ตวั กู ของกู
* อยา่ เหน็ แกต่ วั
* ใหเ้ ปน็ คน คมในฝกั
* อยา่ พดู ทกุ คำ� ทค่ี ดิ จงคดิ ทกุ คำ� ทพ่ี ดู
* ธรรมดา ทไ่ี ม่ ธรรมดา
* ไมข่ อใคร! ขอในทน่ี หี้ มายถงึ สงิ่ ของหรอื ปจั จยั อนื่ ๆ ทจ่ี ะนำ� มา
เพอ่ื เปน็ ประโยชนข์ องตน
* ใหส้ งั วรไวเ้ สมอวา่ ผรู้ ยู้ งั มอี ยตู่ ราบใด สงิ่ ทถ่ี กู รกู้ ย็ งั มอี ยตู่ ราบ
นน้ั กลบั มาหยดุ กบั ผรู้ ู้ ทกุ อยา่ งจะเปน็ ไปเอง
* จะสวา่ งขนาดไหน กต็ อ้ งมเี งา ของจรงิ ตอ้ งมเี งา ของไมจ่ รงิ
จงึ ไมม่ เี งา เหน็ แกแ่ จง้ เหน็ แตส่ วา่ ง แตบ่ เ่ บงิ่ วา่ มเี งาหรอื บม่ ี
มนั กะตนื่ เงานน่ั แหลว่ !
หลวงปเู่ ลา่ ใหฟ้ งั 123
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 124
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 125
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 126
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 127
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 128
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 129
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 130
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 131
หลวงป่เู ล่าใหฟ้ ัง 132