หนังสืออนุสรณ์ ธัมมบท 100 บท จากพระไตรปิฏก สมเด็จญาณสังวร

หนงั สอื อนสุ รณ์
ธัมมบท 100 บท จากพระไตรปฎิ ก

พิธสี มโภชและถวายพระไตรปฎิ กสากล ชดุ 40 เลม่
แด่ สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสงั ฆปรณิ ายก

ในวโรกาสท่ี
องค์อุปถมั ภพ์ ระไตรปฎิ กสากลทรงจรญิ พระชนั ษา 96 ปี



ธมั มบท 100หนบังสทอื อนจสุ ารกณพ์ ระไตรปิฎก

พธิ สี มโภชและถวายพระไตรปิฎกสากล ชดุ 40 เลม่
แด่ สมเด็จพระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสังฆราช สกลมหาสงั ฆปรณิ ายก

ในวโรกาส
ท่ีองคอ์ ุปถมั ภ์พระไตรปิฎกสากลทรงเจรญิ พระชันษา 96 ปี

พ.ศ. 2552 ในวาระครบรอบ 116 ปี
แหง่ การพิมพ์พระไตรปฎิ กปาฬิ อกั ษรสยาม
ฉบับจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช รตั นโกสนิ ทรศก 112 (พ.ศ. 2436)

เปน็ โอกาสท่ีชาวไทยจักได้น้อมรำฦก
ถึงเหตกุ ารณ์ยง่ิ ใหญ่แห่งประวตั ิศาสตรภ์ มู ิปัญญาสูงสดุ ของมนุษยชาติ

ทส่ี มเดจ็ พระปิยมหาราช
ทรงนำสยามประเทศฝา่ วกิ ฤตไิ ด้สำเรจ็ งดงาม

ทรงนำเทคโนโลยีตะวันตกมาสร้างเปน็
เทคโนโลยีธมั มะ

เพื่อพมิ พ์พระไตรปฎิ กชดุ แรกในพระพุทธศาสนา
พระราชทานเปน็ พระธัมมทานลำ้ คา่ จากกรุงสยามแกน่ านาประเทศทวั่ โลก

เพ่ือปัญญาและสันติสุขของมนุษยชาติทั้งปวง
พระไตรปิฎกสากล ฉบบั อักษรโรมนั จัดพมิ พต์ ามรอย ฉบับอักษรสยาม

พธิ บี ำเพญ็ กุศลและสมโภชพระไตรปิฎกสากล พ.ศ. 2552
จดั ขึ้นถวายเปน็ พระราชกุศลแด่

พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั และ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชนิ ีนาถ

3

สมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลกั ษณ์ อคั รราชกมุ ารี

4

พระดำรัส
สมเดจ็ พระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจฬุ าภรณวลยั ลักษณ์ อัครราชกุมารี

ข้าพเจ้ารู้สึกยินดีและเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่มามอบพระไตรปิฎกปาฬิ อักษรโรมัน
40 เล่ม ชุดน้ีแก่ 14 สถาบันสำคัญในประเทศญ่ีปุ่นในวันน้ ี โอกาสนี้มีความหมายพิเศษ
เน่ืองด้วยพระไตรปิฎก อักษรโรมันที่จัดพิมพ์โดยกองทุนสนทนาธัมม์นำสุข ใน
พระสังฆราชปู ถัมภฯ์ เปน็ พระไตรปฎิ กปาฬิ ฉบบั สากลชดุ สมบูรณ์ชดุ แรกของโลก ซ่ึงเปน็
คลังอารยธรรมทางปัญญาสูงสุดของมนุษยชาติท่ีสืบทอดอย่างบริสุทธ์ิมากว่า 2,500 ปี
เพราะเป็นผลมาจากการประชุมสังคายนาสากลของพระสงฆ์เถรวาท 2,500 รูป ในระดับ
นานาชาติเพยี งครง้ั เดยี ว เมือ่ ปีพุทธศักราช 2500
ในปีพุทธศักราช 2548 สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวง
นราธิวาสราชนครินทร ์ ได้เสด็จจาริกไปพระราชทานพระไตรปิฎกสากลชุดปฐมฤกษ์แก่
ประธานาธิบดแี ห่งสาธารณรัฐสงั คมนิยมประชาธปิ ไตยศรีลังกา ในวนั ท ี่ 6 มนี าคม สำหรับ
ประดิษฐาน ณ ทำเนียบประธานาธิบด ี กรุงโคลัมโบ ต่อมาได้พระราชทานพระไตรปิฏก
ชุดปฐมฤกษ์แก่ปวงชนชาวไทย ประดิษฐาน ณ ศาลรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
กรุงเทพมหานคร และพระราชทานพระไตรปิฎกชุดปฐมฤกษ์แก่ราชอาณาจักรสวีเดน
ประดิษฐาน ณ มหาวทิ ยาลยั อุปซาลา นครอปุ ซาลา
การมอบพระไตรปิฎกสากลในประเทศญี่ปุ่น เป็นการบำเพ็ญบุญกิริยาตาม
การพระราชทานพระไตรปิฎกปาฬิ ร.ศ. 112 อักษรสยาม พระไตรปิฎกฉบบั พมิ พ์ชดุ แรก
ของโลก ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บรมธัมมิกมหาราช ผู้ทรงเป็น
สมเดจ็ พระบรมปยั กาธิราชของขา้ พเจ้า ไดท้ รงโปรดเกลา้ ฯ ใหจ้ ดั พิมพแ์ ละไดพ้ ระราชทาน
ไปยงั สถาบนั สำคญั ทว่ั โลกกวา่ 260 สถาบนั และไดป้ ระดษิ ฐานในประเทศญปี่ นุ่ ไมน่ อ้ ยกวา่
30 สถาบัน เป็นเวลากวา่ 112 ปี มาแล้ว
ขออานสิ งสบ์ ญุ กริ ยิ าแหง่ การพมิ พแ์ ละประดษิ ฐานพระไตรปฎิ กสากลฉบบั น ้ี จงนำมา
ซง่ึ ปญั ญาความรงุ่ เรอื ง และสนั ตสิ ขุ อนั ยนื ยาวแกช่ าวโลกในปจั จบุ นั และในอนาคตตลอดไป.

10 กนั ยายน พ.ศ. 2551
พุทธสถานชิเตนโนจ ิ นครโอซากา้ ประเทศญี่ปนุ่

5

พระไตรปฎิ ก จปร. อักษรสยาม ชุด 39 เล่ม พ.ศ. 2436

พระไตรปิฎกสากล อกั ษรโรมัน ชุด 40 เล่ม พ.ศ. 2548 - 2552

พระไตรปฎิ ก จปร. อักษรสยาม ฉบับอนุรกั ษด์ ิจทิ ลั ชดุ 40 เล่ม พ.ศ. 2552

6

บทนำ
โดย พระวรวงศเ์ ธอ พระองคเ์ จา้ วมิ ลฉตั ร

มลู นธิ ริ ว่ มจติ ตน์ อ้ มเกลา้ ฯ เพอ่ื เยาวชน ในพระบรมราชนิ ปู ถมั ภ ์ โดยโครงการสมทบ
กองทุนเผยแผ่พระไตรปิฎกสากลในสมเด็จกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ได้สนับสนุน
กองทุนสนทนาธัมม์นำสุข ท่านผู้หญิง ม.ล. มณีรัตน ์ บุนนาค ในพระสังฆราชูปถัมภ ์
สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปรณิ ายก ตง้ั แต ่ พ.ศ. 2550 ในการเผยแผ ่
พระไตรปฎิ กสากล อกั ษรโรมนั ตามรอย พระไตรปฎิ ก จปร. อกั ษรสยาม ใหแ้ พรห่ ลาย
ในฐานะคลงั อารยธรรมทางปญั ญาของมนษุ ยชาต ิ ดงั นนั้ ในปนี จ้ี งึ ไดร้ ว่ มกบั กองทนุ สนทนาธมั มน์ ำสขุ ฯ
จดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ ก จปร. ฉบบั ประวตั ศิ าสตรช์ ดุ น ี้ เปน็ ฉบบั อนรุ กั ษด์ จิ ทิ ลั ชดุ 40 เลม่ พ.ศ. 2552
เพอื่ เฉลมิ พระเกยี รต ิ ชอ่ื “พระไตรปฎิ กปาฬิ จลุ จอมเกลา้ บรมธมั มกิ มหาราช ร.ศ. 112
อกั ษรสยาม ฉบบั อนรุ กั ษด์ จิ ทิ ลั ”
การดำเนนิ งานอนรุ กั ษพ์ ระไตรปฎิ กอกั ษรสยามน ี้ กองทนุ สนทนาธมั มน์ ำสขุ ฯ ใชเ้ วลา
ดำเนนิ งานตง้ั แต ่ พ.ศ. 2542 โดยไดร้ บั ความรว่ มมอื จากบคุ คลและสถาบนั ตา่ งๆ ทส่ี ำคญั คอื
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กระทรวงกลาโหม โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า และ
ราชบณั ฑติ ยสถาน ซง่ึ จะประกาศการจดั พมิ พอ์ ยา่ งเปน็ ทางการในป ี พ.ศ. 2552 น ี้
สรปุ เหตผุ ลทอ่ี ญั เชญิ เนอ้ื หาพระไตรปฎิ กมาจดั พมิ พใ์ นโอกาสน ี้ 5 ประการ คอื

1. เพอ่ื เฉลมิ พระเกยี รติ
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงโปรดใหจ้ ดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ ก ภาษาปาฬ ิ
เปน็ ชดุ หนงั สอื 39 เลม่ สาํ เรจ็ ใน ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) ปจั จบุ นั “พระไตรปฎิ กจลุ จอมเกลา้
บรมธมั มกิ มหาราช ร.ศ. 112 อกั ษรสยาม” ซงีึ่ เปน็ พระไตรปฎิ กปาฬ ิ ฉบบั พมิ พช์ ดุ แรกของโลก
ดงั นนั้ การนำธมั มบทจากพระไตรปฎิ กภาษาปาฬมิ าแปลเปน็ ภาษาตา่ งๆ และจดั พมิ พร์ วม 100
บท ใน พ.ศ. 2552 จงึ เปน็ การเฉลมิ พระเกยี รตใิ นพระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั
“พระปยิ มหาราช” ของชาตไิ ทย ผทู้ รงนาํ สยามประเทศผา่ นพน้ วกิ ฤตกิ ารณส์ คู่ วามเจรญิ มนั่ คง
ของไทยนานปั การ และทสี่ ำคญั ยงิ่ คอื ทรงเปน็ “พระบรมธมั มกิ มหาราช” ของชาวโลกปจั จบุ นั ดว้ ย
โดยทรงเปน็ ผเู้ ผยแผพ่ ระไตรปฎิ กไปสนู่ านาประเทศเชน่ เดยี วกบั พระเจา้ อโศกบรมธมั มกิ มหาราช
ในอดตี

7

2. เพอื่ ความรว่ มมอื ระหวา่ งสถาบนั
การใช้สื่อผสมเทคโนโลยีสารสนเทศจัดพิมพ์พระไตรปิฎก จปร. อักษรสยาม

ฉบบั อนรุ กั ษด์ จิ ทิ ลั พ.ศ. 2552 ดงั ตวั อยา่ งทพ่ี มิ พใ์ นหนงั สอื ธมั มบท 100 บทน ี้ เปน็ ความรว่ มมอื
ระหวา่ งหลายสถาบนั คอื ขอ้ มลู ตา่ งๆ จากพระไตรปฎิ ก ไดจ้ ากกองทนุ สนทนาธมั มน์ ำสขุ ฯ ใน
พระสงั ฆราชปู ถมั ภฯ์ ขอ้ มลู การแปลใหมจ่ ากภาษาปาฬเิ ปน็ ภาษาไทยและภาษาองั กฤษไดจ้ าก
กองทนุ สนทนาธมั มน์ ำสขุ ฯ และราชบณั ฑติ ยสถาน ขอ้ มลู เทคโนโลยที างภาพ และการเรยี งพมิ พ์
อกั ษรโรมนั ไดจ้ ากกองทนุ สนทนาธมั มน์ ำสขุ ฯ และจฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั และขอ้ มลู ดชั นี
การแปลทเ่ี ปน็ ระบบอ้างองิ แบบอิเล็คทรอนกิ สซ์ ึ่งไดจ้ ากการค้นคว้าของคณาจารยส์ ่วนการ
ศกึ ษา รร. จปร. เปน็ ตน้

3. เพอ่ื เปน็ ผลงานภมู ปิ ญั ญาไทยสากล
ในสมั โมทนยี กถาทน่ี ายกราชบณั ฑติ ยสถานไดเ้ ขยี นสำหรบั การจดั พมิ พห์ นงั สอื นว้ี า่
พระไตรปิฎกและภาษาปาฬิมีความสำคัญอย่างยิ่งในวัฒนธรรมไทย นอกจากน้ีการท ี่
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ไดจ้ ดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ ก ฉบบั อกั ษรสยามเมอื่ พ.ศ. 2436
และไดพ้ ระราชทานเปน็ พระธมั มทานแกส่ ถาบนั สาํ คญั ทว่ั โลกนนั้ ยงั ไดเ้ ปน็ แรงบนั ดาลใจใหใ้ น
ปจั จบุ นั นไ้ี ดม้ กี ารจดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ กเปน็ ฉบบั อกั ษรโรมนั ขนึ้ ในประเทศไทย โดยดาํ เนนิ ตาม
หลกั การพมิ พฉ์ บบั อกั ษรสยามเพอื่ อนรุ กั ษเ์ สยี งภาษาปาฬทิ ไ่ี ดส้ บื ทอดมาในพระพทุ ธศาสนา
เถรวาท กลา่ วคอื จากการทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ไดท้ รงรเิ รม่ิ ใชอ้ กั ษรโรมนั
ซง่ึ เปน็ อกั ษรสากลของชาวโลกเทยี บเสยี งในภาษาปาฬซิ งึ่ี เปน็ อกั ษรสยามกบั อกั ษรโรมนั เชน่

เสยี ง /ธ​ /​ -​ /​ dh/​ ในคำวา่ ธมั ม์ (ธมั -์ มะ) - dhamma และเสยี ง /พ/-/b/ ในคำวา่ พทุ ธ์

(พทุ -์ ธะ) - buddha เปน็ ตน้
ปจั จบุ นั ผเู้ ชย่ี วชาญจากราชบณั ฑติ ยสถานไดท้ ำการศกึ ษาการออกเสยี งดงั กลา่ ว
เพม่ิ เตมิ และจดั ทำเปน็ ระบบสทั ทอกั ษรสากลปาฬ ิ อนั เปน็ ผลงานภมู ปิ ญั ญาไทยทสี่ ำคญั ตอ่
จากอดตี ดงั รายละเอยี ด ในหนา้ 23

4. เพอื่ เผยแผพ่ ระราชปรชี าญาณดา้ นภมู ปิ ญั ญาไปในนานาประเทศ
ในการศกึ ษาของคณาจารยส์ ว่ นการศกึ ษา รร. จปร. ทไ่ี ดน้ ำเสนอเมอื่ พ.ศ. 2551
เร่ืองการบริหารจัดการองค์ความร ู้ KMLO ของสถาบันทหารในอดีต โดยใช้พระไตรปิฎก
อกั ษรสยามเปน็ กรณศี กึ ษาไดพ้ บวา่ การพมิ พแ์ ละพระราชทานพระไตรปฎิ กฉบบั อกั ษรสยามไป
ทวั่ โลกในสมยั รชั กาลท ่ี 5 เปน็ ยทุ ธศาสตรก์ ารบรหิ ารจดั การทส่ี ำคญั ยง่ิ เพราะการพมิ พพ์ ระไตรปฎิ ก
เปน็ ชดุ หนงั สอื เปน็ ครง้ั แรกของโลกในยคุ นนั้ เปน็ การแสดงถงึ ความเปน็ เลศิ ในการจดั การองค์
ความรตู้ า่ งๆ นานปั การ ไดแ้ ก ่ ความรภู้ าษาปาฬ ิ การเปลยี่ นจากอกั ษรขอมเปน็ อกั ษรสยาม
การเปลย่ี นจากใชใ้ บลานเปน็ การใชก้ ระดาษ ตลอดจนการเรยี งพมิ พอ์ กั ษรเปน็ เลม่ หนงั สอื ชดุ
39 เลม่ ประมาณ 15,000 หนา้ นอกจากนยี้ งั แสดงถงึ การบรหิ ารจดั การอยา่ งดยี งิ่ ทกี่ รงุ สยาม
สามารถจดั สง่ หนงั สอื จาํ นวน ถงึ 1,000 ชดุ หรอื 39,000 เลม่ ไปพระราชทานทวั่ กรงุ สยาม และ
พระราชทานไปอกี ไมน่ อ้ ยกวา่ 30 ประเทศทวั่ โลก ปจั จบุ นั สถาบนั ในประเทศตา่ งๆ กย็ งั คงเกบ็

8

รกั ษาพระไตรปฎิ กฉบบั อกั ษรสยามเปน็ อยา่ งด ี อนั เปน็ การประกาศภมู ปิ ญั ญาไทยไปยงั สถาบนั
ทส่ี ำคญั ตา่ งๆ ทว้ั โลก ในยคุ ทส่ี ยามกำลงั เผชญิ กบั วกิ ฤตการณข์ องการลา่ อาณานคิ มทร่ี า้ ยแรง
จากมหาอำนาจตะวนั ตก
เปน็ ทน่ี า่ ยนิ ดวี า่ เมอื่ เรว็ ๆ น ้ี ผแู้ ทนจากราชบณั ฑติ ยสถานไดร้ ว่ มมอื กบั โครงการ
พระไตรปฎิ กสากลฯ เดนิ ทางไปสำรวจพระไตรปฎิ ก จปร. อกั ษรสยาม ทไี่ ดพ้ ระราชทานไวแ้ ก่
มหาวิทยาลัยแห่งออสโล ราชอาณาจักรนอรเวย ์ และจากความสัมพันธ์ทางภูมิปัญญาใน
พระไตรปฎิ กดงั กลา่ ว ปจั จบุ นั ไดร้ บั ทราบวา่ ทง้ั ราชบณั ฑติ ชาวไทยและราชบณั ฑติ ชาวนอรเวย์
กำลงั เรม่ิ ใหค้ วามรว่ มมอื กนั ในดา้ นวชิ าการตา่ งๆ โดยมพี ระไตรปฎิ กเปน็ สอ่ื สมั พนั ธท์ างปญั ญา

5. เพอ่ื สบื ทอดยทุ ธศาสตรค์ วามมนั่ คงของสถาบนั สำคญั ของชาติ
ดงั ทป่ี ลดั กระทรวงกลาโหมไดเ้ ขยี นไวใ้ นอารมั ภบทของหนงั สอื นแี้ ลว้ วา่ การพมิ พ ์
พระไตรปิฎกอักษรสยามเป็นชุดหนังสือครั้งแรกของโลกถือเป็นงานสําคัญทางยุทธศาสตร ์
ความม่ันคงแห่งชาติด้วย นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้โปรดให ้
สมเดจ็ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ เจา้ ฟา้ ภาณรุ งั ษสี วา่ งวงศ ์ กรมพระยาภาณพุ นั ธวุ งศว์ รเดช เสนาบดี
กระทรวงกลาโหม ทรงเปน็ ผดู้ าํ รงตาํ แหนง่ ประธานคณะกรรมการจดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ กอกั ษร
สยาม และใชส้ ญั ลกั ษณต์ ราประจำแผน่ ดนิ “อารม์ ทอง” ในสมยั รชั กาลท ี่ 5 พมิ พบ์ นปกพระ
ไตรปิฎกอักษรสยามด้วย และยังทรงโปรดให้เสนาบดีกระทรวงกลาโหม ร่วมกับเสนาบดี
กระทรวงธรรมการ และเสนาบดกี ระทรวงการตา่ งประเทศ ดำเนนิ การพระราชทานพระไตร
ปฎิ กในกรงุ สยามและในตา่ งประเทศ เพอื่ สรา้ งเครอื ขา่ ยแหง่ ภมู ปิ ญั ญาและสนั ตสิ ขุ จากพระไตร
ปฎิ กในระดบั นานาชาตใิ นยคุ นน้ั
ในนามของมลู นธิ ริ ว่ มจติ ตน์ อ้ มเกลา้ ฯ เพอื่ เยาวชน ในพระบรมราชนิ ปู ถมั ภ ์ โดย
โครงการสมทบกองทนุ เผยแผพ่ ระไตรปฎิ กสากลในสมเดจ็ กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร์ ซงึ่
ม ี คณุ หญงิ แสงเดอื น ณ นคร เปน็ ประธาน รสู้ กึ เปน็ เกยี รตอิ ยา่ งยง่ิ ทไี่ ดม้ สี ว่ นในความรว่ มมอื
ตา่ งๆ ครัง้ น ี้ และขอนอ้ มถวายบุญกิริยาการเผยแผพ่ ระไตรปิฎกสากลเป็นพระราชกุศลแด่
พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั พระปยิ มหาราช ของชาวไทย ผทู้ รงเปน็ พระบรมธมั
มิกมหาราชของชาวโลก พร้อมทั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ
พระบรมราชนิ นี าถ และขอกศุ ลประโยชนอ์ นั ไพบลู ยน์ ้ี ไดน้ าํ ปญั ญา สนั ตสิ ขุ และความเจรญิ รงุ่
เรอื งมาสปู่ ระเทศชาต ิ และสงั คมโลกโดยสว่ นรวมดว้ ย เทอญ

พระวรวงศเ์ ธอ พระองคเ์ จา้ วมิ ลฉตั ร
ประธานมลู นธิ ริ ว่ มจติ ตน์ อ้ มเกลา้ ฯ เพอ่ื เยาวชน ในพระบรมราชนิ ปู ถมั ภ์

9

พระไตรปิฎกปาฬิ
ฉบบั มหาสังคายนาสากลนานาชาติ พ.ศ. 2500 ชดุ 40 เลม่ อักษรโรมัน

พระไตรปฎิ กสากล อกั ษรโรมนั

10

สัมโมทนยี กถา

พระไตรปิฎก เป็นท่ียอมรับในนานาอารยประเทศว่าเป็นคลังอารยธรรมทาง
ปัญญาสงู สดุ ของมนษุ ยชาต ิ มกี ารสบื ทอดดว้ ยการประชมุ สงั คายนาเพอ่ื ทวนทาน สอบทาน
ดำรงรกั ษาพระพทุ ธพจนไ์ วใ้ หค้ งอยบู่ รสิ ทุ ธบ์ิ รบิ รู ณ ์ และมกี ารจดั พมิ พเ์ ปน็ ภาษาปาฬ ิ หรอื
ภาษาพระธมั ม ์ มาโดยตลอดเป็นเวลากว่า 25 พทุ ธศตวรรษ

ดว้ ยพระกรณุ าธคิ ณุ ในสมเดจ็ พระเจา้ พนี่ างเธอเจา้ ฟา้ กลั ยาณวิ ฒั นา กรมหลวงนราธวิ าส
ราชนครนิ ทร ์ จงึ ไดม้ กี ารจดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ กสากลอกั ษรโรมนั ขน้ึ เมอ่ื พ.ศ. 2548 สว่ นพระธมั มบท
ท่ีนำมาจัดพิมพ์ในคร้งั น้ี นำมาจากตน้ ฉบับพระไตรปฎิ กสากล อกั ษรโรมันฉบับดงั กลา่ ว ใน
ฉบับนี้มีการแปลเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ และมีดัชน ี ในการแปลที่เป็นระบบอา้ ง
อิงแบบอิเล็คทรอนิกส์ด้วย ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างย่ิงต่อการศึกษาค้นคว้าอ้างอิงยุคใหม ่
อนั จะเปน็ กศุ ลบญุ กริ ยิ าและประโยชนค์ ณุ ปู การตอ่ การศกึ ษาพระไตรปฎิ กตอ่ ไป
อนง่ึ ราชบณั ฑติ เปน็ ผไู้ ดร้ บั พระมหากรณุ าธคิ ณุ โปรดเกลา้ ฯ ใหร้ บั ราชการทางดา้ น
วชิ าการในฐานะทีเ่ ป็นผทู้ รงความรู้ทางดา้ นภาษาปาฬิ และพระไตรปิฎกปาฬ ิ มาตง้ั แตต่ น้
กรงุ รตั นโกสนิ ทร ์ แมใ้ นปจั จบุ นั ภาษาปาฬกิ ย็ งั เปน็ รากฐานทส่ี ำคญั อยา่ งหนง่ึ ในการบญั ญตั ิ
ศัพท์ภาษาไทยในหลายสาขาวชิ า ซ่งึ เป็นงานหลักของราชบณั ฑติ ยสถาน ในปัจจบุ ัน

ราชบณั ฑติ ยสถานจงึ รสู้ กึ เปน็ เกยี รตแิ ละยนิ ดเี ปน็ อยา่ งยงิ่ ทผี่ เู้ ชย่ี วชาญในสาขาวชิ าตา่ งๆ
จากราชบัณฑิตยสถานได้มามีส่วนร่วมในการจัดทำหนังสือ “พระธัมมบท 100 บท จาก
พระไตรปิฎก” ครั้งนี ้ เพ่ือเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบรมธัมมิกมหาราช ผู้ทรงโปรดให้จัดพิมพ์พระไตรปิฎกปาฬิเป็นชุดหนังสือคร้ังแรก
ของโลก เปน็ อกั ษรสยาม เมอื่ ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) และไดพ้ ระราชทานเปน็ พระธมั มทาน
ไปยังสถาบันสำคัญในนานาประเทศทั่วโลกเปน็ เวลากวา่ หนึง่ ศตวรษแล้ว

ศาสตราจารย์เกยี รติคุณ ดร. ปัญญา บรสิ ทุ ธ ์ิ
นายกราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2552

11

พระไตรปิฎกปาฬิ
จลุ จอมเกลา้ บรมธัมมกิ มหาราช ร.ศ. 112 (2436) อกั ษรสยาม

ฉบับอนรุ ักษด์ จิ ิทัล พ.ศ. 2552

พระไตรปิฎก จปร. อักษรสยาม ฉบบั อนรุ ักษด์ จิ ิทัล

12

สมั โมทนยี กถา

เป็นที่น่ายินดีอย่างย่ิงท ี่ “พระไตรปิฎกสากล อักษรโรมัน” ซ่ึงจัดพิมพ์ในพระสังฆ
ราชปู ถมั ภ ์ สมเดจ็ พระญาณสงั วร สมเดจ็ พระสงั ฆราช สกลมหาสงั ฆปรณิ ายก และเปน็ โครงการ
ทจี่ ฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ไดร้ ว่ มสนบั สนนุ และไดจ้ ดั การประกาศผลงานทางวชิ าการในการ
ประชมุ พทุ ธศาสตรศ์ กึ ษาระดบั นานาชาต ิ ณ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ตง้ั แตป่ ี พ.ศ. 2545
ปจั จบุ นั เปน็ ทรี่ จู้ กั และยอมรบั อยา่ งแพรห่ ลายในนานาประเทศ

บัดน้ีโครงการพระไตรปิฎกสากลยังได้มีผลงานการจัดพิมพ์อีกชุดหน่ึง โดยได้นำ
เทคโนโลยที างภาพมาอนรุ กั ษพ์ ระไตรปฎิ กภาษาปาฬอิ กั ษรสยาม อนั เปน็ ชดุ ทม่ี คี า่ ยงิ่ ในคลงั
พระไตรปฎิ กนานาชาต ิ ซงึ่ เกบ็ รกั ษาไว ้ ณ หอพระไตรปฎิ กนานาชาต ิ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั
มาจดั พมิ พพ์ เิ ศษเปน็ ชดุ อนรุ กั ษด์ จิ ทิ ลั ชอ่ื “พระไตรปฏิ กปาฬ ิ จลุ จอมเกลา้ บรมธมั มกิ มหาราช
ร.ศ. 112 อักษรสยาม ฉบบั อนุรกั ษ์ดิจทิ ัล พ.ศ. 2552” อนั เป็นการอนุรกั ษ์และจัดพิมพด์ ว้ ย
เทคโนโลยีสือ่ ผสมท่ีไม่เคยปรากฏมากอ่ น
จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั มคี วามภาคภมู ใิ จทค่ี ลงั พระไตรปฎิ กนานาชาต ิ ณ หอพระไตรปฎิ ก
นานาชาต ิ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ไดร้ บั การยอมรบั วา่ เปน็ เสาหลกั ทที่ ำใหก้ ารศกึ ษาคน้ ควา้
พระไตรปฎิ กในมติ ใิ หมน่ ี้ นำไปสคู่ วามสำเรจ็ ในการจดั พมิ พ ์ พระไตรปฎิ กสากล ฉบบั อกั ษรโรมนั
ซงึ่ เปน็ ฉบบั มาตรฐานสากล ชดุ สมบรู ณช์ ดุ แรกของโลก และไดม้ กี ารพระราชทานเปน็ พระธมั มทาน
ในสมเดจ็ กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทรจ์ ากประเทศไทยแกส่ ถาบนั สำคญั ในนานาประเทศ
อนั เปน็ การพระราชทานตามรอยการจดั พมิ พแ์ ละการพระราชทานพระไตรปฎิ กปาฬอิ กั ษรสยาม
ซงึ่ พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ไดท้ รงโปรดใหจ้ ดั พมิ พเ์ ปน็ ชดุ หนงั สอื ครง้ั แรก
ของโลกเมอ่ื พ.ศ.2436 และไดพ้ ระราชทานไวแ้ กส่ ถาบนั ตา่ งๆ ทวั่ โลกเมอ่ื ศตวรรษทแี่ ลว้
ขออนโุ มทนาสาธกุ ารกบั โครงการพระไตรปฎิ กสากล พรอ้ มทงั้ ขอแสดงความชนื่ ชมกบั
คณาจารย์จากสถาบันต่างๆ ท่ีได้ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรทางปัญญาอันทรงคุณค่า
ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยได้ร่วมกันบูรณาการกับเทคโนโลยีสื่อผสมสหวิทยาการ
จนไดเ้ ปน็ ทป่ี ระจกั ษใ์ นภมู ปิ ญั ญาของคนไทยในการจดั พมิ พพ์ ระไตรปฎิ กปาฬ ิ อกั ษรสยาม เปน็
ฉบับอนุรักษ์ดิจิทัล และพระไตรปิฎกปาฬ ิ อักษรโรมัน เป็นพระธัมมทานแก่สังคมทั้ง
ในระดบั ชาตแิ ละระดบั นานาชาต ิ

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ภริ มย ์ กมลรัตนกุล
อธิการบดี จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั พ.ศ. 2552

13

พระไตรปฎิ กปาฬิ
ฉบบั จุลจอมเกลา้ บรมธมั มกิ มหาราช ร.ศ. 112 (2436) อักษรสยาม

พระไตรปิฎกภาษาปาฬิ ฉบับพิมพ์ 39 เลม่ ชุดแรกของโลก

พระไตรปฎิ ก จปร. อกั ษรสยาม

14

อารมั ภบทเฉลมิ พระเกยี รติ

อยา่ งดสี ำพหรระบั รปาชวปงชรนชี ชาญาวาไณทยใน ดพงั รทะมี่ บกี าาทรสกมารเดถจว็ าพยรพะรจะลุ รจาอชมสเมกญัลา้ญเจาา้วอา่ ย“หู่ สวัมนเดนั้ จ็ พเปรน็ะทปยปิี่ มระหจากรั าษชเ์ ”ปน็
พพนเก ไปดรรรรม้น็งุะาะกสีชธไบายตวิดุ ราาราหเทมปฉพสนแลสฎิรรงัมลิมาะกสพะชรเจอืดแานรลุเชะ็กจปคจปเสพ่กรอน็ รถนิยรีมคชีาระทเราบกตจง้ัรญนใัลิุแล ์นาาท้รไจปณบดกสี่อ ีรเ้ขำปพมสมคอร.เดธศญังกะมจ็ั.โก ลกลทม2า้าวก5กิรรเา่ 4จหงม 6ซ3เ้านหป 0ง่ึอง่ึาเใ น็มย ปรนใอป่ืาู่หรนปสชระัวฐ ีม ะเ าพทรเธนใด..ศานศศจะ็ นทว.พ.ท ใว่ัโร1ที่2นรโะ14ลรกงเ23งจกาา เ6า้น สปอ พปคน็กไั น่ีดรา ษา“พ้ฐบรงพกเรสรธระถอยอะราาบเบจาสม าช้รำ 1ฟมทค:1 า้ธาญั2พกมัน ลเัรมเพปยะปกิ ีาอื่ไน็มตณแเพหฉรหวิ ปลราฒ่ังระฎิมิกนาธกพาชามั ฉรรกขมจบะรอทัดมเบังกาหพโพยีลนลิมมิกรใวพพนต”ง ิ์์
ส ำคญั ขอกงาชราจตดัใิ นพยมิ คุ พนพ์ นั้ ร ะเพไตรราะปเฎิปกน็ ภงาานษทาตปี่ อ้างฬใช ิ หท้ รงั้ ภอื มู ภปิ าญั ษญาพารระะดธบัมั สมงู ใ์ ในนพ สราะขไตาตรา่ปงฎิๆก ม ถาบอื รูเปณน็ างกาานร
เพสพำรอ่ื ะคดจัญำลุ เคจนืออนิ เมงปาเก็นนลใยนา้ ุทเชจธว่า้ ศงอ ายรสหู่.ศตวั .รไ ด์1ทโ้1าป2งร ภทดูมใก่ี หิปรน้งุัญสำยเญทาาคมแโเผนลชโะลญิ คยววกี กิาาฤมรตพมกมิั่นาพครแ์ณงลแ ์ ะหกแา่งนรชลวาคา่ ตอวิไาาทณมยคาทดิน่ีพดคิ า้มรนะจสาบาการตทสา่ สนงชมเทาเตศดททิ็จ ่ีี่
สกเปาา้ ็นวมลยาำ้รุทนถธำ ศสจามดั สยัพตมมิ ราพ ์ ป“แ์ รภละูมะยพิปกุ ตรัญะใ์ ญชรใ้าานชไกททายารนสจพาดั กรทละำไ”พต รรทะป่ีไทฎิตำรกใปห ฎจิ้กปกรไรุงด.ส ส้ ยไำปาเมรยจ็งัด สำอถราางจบรกักนั ลษทา่ าาวเงไอดภกว้มู รา่ ปิ าผญัชลไงญวา้ไานดใดน ้ งั อนกีกาลนทา่ วา้ัง
ปสปถญัระาญบเทาันทศตสี่ท่าำั่วงคโๆญัล กขเห อซลงช่ึง่าปานตัจั้นไิจ ทุบอยัันนตจกอ่ ะ็ยไปเังป ไใด็นน้รสอับ่วนกนาาคหรตนเ ก่ึงข็บอรงักพษันาไธวม้เิตปร็นแอลยะ่าเงคดร ี ือเขพ่าื่อยกขาอรงศสึกถษาาบคัน้นทคาวง้าภใูมนิ
รจ อรธนามบััปาาชมยทกรนิร.กิา ิ อ้ปูมรโอยคอถหกั ใพรมนัษานงรรภุรรสกะาัก ส์ มชจารษย ลัยุราาฉแ์ ชจพรมบลอับชร บัะมกดณัะจอเงาัไกฑดันกตลลพติรลุรทา้กัยา่มิป ่ี ษวสพ5ิฎ ถด์ ใ์จกาจิกหงึสนทิรเมปา ะลั ่เกจน็ป ทพฬุลท็นร .านี่ศวชลมงา.่ดุ งูลกย2 กนน5ิล4ร5ดิาธ0ณ2 โิอรี ”หม์เ่วยล หมมซา่ ม่ งาไง่ึจ ยดวเิตปชง่ิทิ้มตทน็่ือยีส์นบ คี่า่ว“ว้ดลอั นพายนัมสม รพี้เำรแกะรวค่ลไละมตัญะ้ไามรตกฯใอืปรนร ขปะฎิกเอพทฎิกางรก่ือรปบว จเาคุงยจัดฬกคปาพ ลิลวรจิามแ.ช โุลพลนหอจะ์พ กัมอสใษโรมถนดะราเยพสไกบโตยรลรนั ราะงา้ ตมปเบบรา่ ิฎยีรรงไนกๆมมด ้
แศสเพลถาอ่ืสะาสนบทนั าาันตใงพกหยสิ ารแ้ทขุุ ระพขธจมอศดรั หงห่าพโาสลมลิ กตาพกษรยอพ์ ด์ัต ยรา้อระา่ นนัิยงไตแภ ์จรทรมูะปวจ้กปิ ฎิมรอ่ญั กงิทใ ญหั้ง จอเ้าปกจนรดิ าุร. คกักอวชษกั าาษ์วมตัฒรสไิ สทานยมยธาแคัมรกคร เมช่แีผาไลยพทวะแโลยผคลเแใ่วกอนลา กคมะแ รมเลงั้ผนน่ัะยจคี้เแปะงผเน็ใปน่หกน็ ชลาปารักรตสคะแิบื ำโยลทสชะออนปนดท์รปใาะนณงเพกทธิ ารศาระสนศพบืกขึ ุทษอไปธาง

พลเอก อภชิ าติ เพ็ญกิตต ิ
ปลดั กระทรวงกลาโหม พ.ศ. 2552

15

ตัวอยา่ งการเทยี บภาษาปาฬ ิ อักษรสยามกับอกั ษรโรมัน
ในพระไตรปิฎกจุลจอมเกล้าบรมธัมมิกมหาราช ร.ศ. 112 อกั ษรสยาม

16

สารบัญ

สารบญั

คดั เลือกจากพระไตรปิฎกปาฬิ : ธัมมบท หรอื ธัมมปทะ (Dhammapada) และแปลเป็นภาษาอังกฤษและภาษาไทย
ในวงเลบ็ ( ) คอื เลขลำดับธมั มบทเพอื่ อา้ งองิ สู่พระไตรปฎิ กปาฬิ

แปลไทย ภาษาปาฬิ แปลอังกฤษ หนา้

ธใสจัมาผรม่อะะงทใสงั้ หลาย dhammā (1) All Dhammas 29
ความเปน็ ผู้สงบ 31
ทางแห่งอมตะ mana pasanna (2) Purity 33
ทกวมทาาุนอำ่ จรลนี าเาลไสยมือุภลท้ กา้าีไ่บสงรไทิตป้ มธรไ่ มัะดโม้ ยะชน์ 35
ทุกทิศ sāra (12) Essence 37
พระสทั ธัมม์ 39
บคคคทวววณััพาาาพฑมมมไี ิตเไรมปมู้กร่ ็นม่ับูร้ ีสคสหนแากโยงง่ sāmañña (20) Holy Person 41
ธัมมะบทเดยี ว 43
ผชู้ นะตน amatapada (21) Path to the Deathlessness 45
บพมสทังชีา่พีรสปะวีงึ่ าิตพขกรวอมัุทวนังมธฏั ตเเ์ ดจนีย้าทวง้ั หลาย 47
นิพพานเป็นบรมสุข nābhikīrati (25) Shall Not Destroy 49
พงึ ชนะ 51
ศจอชองนนนรโทัะจิัตจธทจตทาา่ลีาฟ้วอ้ นงเตปนน็ ดเล้วยศิ ตน nirattha kaliṅgara (41) A Useless Log 53
ความเพียร 55
พระพุทธเจา้ dhammapada (44) Dhammaverse 57
59
munī (49) The Sage 61
63
subhāsitā vācā (51) A Well-Spoken Word 65
67
sabbā disā (54) Every Way 69
71
saddhamma (60) Dhamma of the Virtuous 73
75
sahāyatā (61) Fellowship 77
79
dabbī sūparasa (64) The Ladle & the Soup 81
83
ñatta (72) Knowledge 85
87
asanta (73) The Absence 89
91
paṇḍita (80) The Wise 93

eka dhammapada (102) A Single Dhammaverse

seyyamatta (103) Victor of Oneself

ekāha jīvita (115) A Single Day

pāpakamma (127) Evil Deeds

saṃsāra (153) Saṃsāra

atta nātha (160) Your Own Refuge

buddhā (183) The Buddhas

nibbāna parama sukha (204) Foremost Bliss

jina (223) Overcome

anicca (277) Impermanence

anattā (279) Non-self

saddhā (303) Confidence

jināti (354) Excels

atta codaya (379) Should Reprove Yourself

yuñjati (382) Strives

buddha (387) The Buddha

17

17

40-Volume Set Edition (Visual Details) 3 อะ a [a ]
อา ā [ aː ]
Showing Piṭaka Sequences and Title Volumes 1 ออีิ [i]
[ iː ]
ออุู i [u ]
ī [ uː ]
[ eː ]
Vinayapiṭa 5 Vols. เอ u [ oː ]
Abhidhammapiṭa 12 Vols. โอ ū

e
o

ก์ k [k ]
ขคฆ์์์ kh [ kʰ ]
ง g [g ]
gh [ gʱ ]
ṅ [ ŋ ]

Suttantapiṭa 23 Vols. จ์ c [c ]
ฉชฌ์์ ์ ch [ cʰ ]
์ j [ ɟ ]
jh [ ɟʱ ]
ñ [ ɲ ]

2 ฏ์ ṭ [ ʈ ]
ฒฑ์ ์์ ṭh [ ʈʰ ]
Tipiṭaka Studies References by Dhamma Society 2009 ณ์ ḍ [ ɖ ]
ḍh [ ɖʱ]
ṇ [ ɳ ]

ต์ t [ t̪ ]
ธนถท์์์์ th [ tʰ̪ ]
d [ d ̪ ]
dh [ dʱ̪ ]
n [ n ̪ ]

ผพป์์์ p [p ]
ภม์์ ph [ pʰ ]
b [b ]
bh [ bʱ ]
m [ m]

สมเด็จพระเจา้ พ่นี างเธอ เจ้าฟา้ กัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร์ พ.ศ. 2548 ยรอฬหสวล ๎ํ๎๎๎๎๎๎ avryshlḷṃ [ j]
ฉายพระรปู กบั คณะทตู านทุ ตู ประเทศต่างๆ ทเี่ คยไดร้ ับพระราชทานพระไตรปิฎกอักษรสยาม [ ɻ ]
จากพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยหู่ ัว [ l ̪ ]
[ ʋ ]
[ s̪ ]
[ ɦ ]
[ ɭ ]
[ã ]

18

คำอธบิ ายข้อมูลและการใชห้ นงั สือ
หนังสือเล่มน้ีเป็นตัวอย่างข้อมูลพระไตรปิฎกสากล จัดพิมพ์เป็นธัมมทานเพ่ือ
การศึกษาพระไตรปิฎก และเฉลิมพระเกียรติสถาบันพระมหากษัตริย์พุทธมามกะ โดย
นำเสนอด้วยเทคโนโลยีสื่อผสมรูปแบบใหม่ต่างๆ ท้ังด้านสื่อการพิมพ์ สื่อสารสนเทศ
ฐานขอ้ มูลและสอ่ื อิเลก็ ทรอนกิ สใ์ นเครือขา่ ยอนิ เทอร์เน็ต รวม 7 ประเภท คอื

1 ฐานข้อมูลพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน (World Tipiṭaka Edition in
Roman Script) ข้อมูลนี้สร้างขึ้นโดยกองทุนสนทนาธัมม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ
และเผยแผ่โดย โครงการสมทบกองทุนแผยแผ่พระไตรปิฎกสากลในสมเด็จกรมหลวง
นราธิวาสราชนครินทร์ ดำเนนิ การโดยมูลนธิ ริ ว่ มจิตต์น้อมเกลา้ ฯ เพ่อื เยาวชน ในพระบรม
ราชินูปถัมภ์ ซึ่งนำเสนอพร้อมระบบบริการเว็บเซอร์วิส ช่ือ Tipiṭaka WebService และ
สามารถเทียบข้อมูลฉบับอักษรโรมันกับ ฉบับอักษรสยามจำนวน 16,248 ภาพ จำนวน
6.1 กก๊ิ กะไบท๊ ์ ซงึ่ เปน็ สว่ นหนงึ่ ของผลการศกึ ษาและพฒั นาขอ้ มลู ในโครงการพระไตรปฎิ กสากล
พ.ศ. 2552 ซึ่งสามารถสืบค้นได้ที่ www.worldtipitaka.org
ข้อมูลนี้แสดงความสำคัญของพระไตรปิฎกอักษรโรมันซงึ่ เปน็ คลงั อารยธรรม
ทางปญั ญา ซง่ึ ปจั จบุ นั สามารถศกึ ษาเชงิ บรู ณาการ ในรูปแบบดิจิทัลที่เป็นมาตรฐานสากล
และ เปน็ ระบบเปิด (open /standard opensource)

2 ข้อมูลภาพจดหมายเหตุพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน ข้อมูลนี ้ กองทุน
สนทนาธัมม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชูปถัมภ์ฯ ได้รวบรวมไว้จากการดำเนินงานจัดทำ
โครงการพระไตรปิฎกสากลอักษรโรมัน ตั้งแต่ พ.ศ. 2542 - ปัจจุบัน รวมทั้งการจัด
งานพระราชทานพระไตรปฎิ กสากลชุดน้แี ก่สถาบนั ต่างๆ ในนานาประเทศด้วย
ปจั จบุ นั มีไมน่ ้อยกวา่ 37 สถาบันใน 17 ประเทศ ทีไ่ ด้รบั พระไตรปฎิ กสากล
เป็นพระธัมมทานในสมเด็จกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ซ่ึงสามารถสืบค้นได้ที่
www.tipitakahall.net

3 ขอ้ มลู การออกเสยี งปาฬิ ขอ้ มลู นค้ี อื ปาฬ ิ (Pāḷi) หรอื ภาษาพระธมั ม ์ ทบี่ นั ทกึ
พระไตรปิฎก ซึ่งสมยั รชั กาลท ่ี 5 ไดพ้ มิ พเ์ ปน็ อกั ษรสยาม (Siam script) และเปรยี บเทยี บ
โดยการปรวิ รรตอกั ษร (transliteration) เป็นอกั ษรโรมนั (Roman script)
ปจั จบุ นั ไดถ้ า่ ยถอดเสยี งปาฬ ิ (Pāḷi transcription) เปน็ สทั ทอกั ษรสากลปาฬิ
(International Phonetic Alphabet Pāḷi, IPA Pāḷi) โดยแสดงเป็นสัญลักษณ์
สัททอักษรสากลใน [ ] ซ่ึงเป็นระบบการออกเสียงสากลที่ช่วยสง่ เสรมิ การอา่ นสงั วธั ยาย
พระไตรปฎิ กปาฬใิ หแ้ พรห่ ลายยิง่ ข้นึ พร้อมกับส่งเสริมการอา่ นออกเสียงให้ถูกต้องท้ังตาม
ความหมายของศพั ทแ์ ละเสยี งปาฬทิ ส่ี บื ทอดมา ขอ้ มลู IPA Pāḷi ในหนังสือน้ ี จัดทำโดย
ผู้เชี่ยวชาญแห่งราชบัณฑิตยสถาน ในด้านภาษา นิรุกติศาสตร์ และภาษาศาสตร ์ ค้นได้ที ่
www.tipitakaquotation.net

19

อะ a [a ] ธมั มะทั้งหลาย
อา ā [ aː ]
ออีิ [i]
อุ i [ iː ] 4 มโนปพุ พ์ งั คมา ธมั ม์ า...
โเอออู ī [u ]
[ uː ] 5 Manopubbaṅgamā dhammā,
u [ eː ]
ū [ oː ] Manoseṭṭhā manomayā;
e Manasā ce paduṭṭhena,
o Bhāsati vā karoti vā;
Tato naṃ dukkhama‿nveti,
ขก์์ k [k ] Cakkaṃva vahato padaṃ. (1)
คงฆ์์ kh [ kʰ ]
g [g ]
gh [ gʱ ]
ṅ [ ŋ ]

ฉจ์์ c [c ] 6 ธมั มะทั้งหลายเกิดจากใจก่อน,
ฌช์ ์์ ch [ cʰ ] มใี จเป็นใหญ่ สําเร็จดว้ ยใจ;
j [ ɟ ] ถ้าบุคคลมีใจประทษุ ร้าย,
jh [ ɟʱ ] กล่าวอยูก่ ต็ าม ทาํ อยกู่ ต็ าม;
ñ [ ɲ ]

ฒฑฏ์ ์์ ์ ṭ [ ʈ ] ความทกุ ขย์ อ่ มตามเขาไป,
ณ์ ṭh [ ʈʰ ] เสมือนล้อหมนุ ตามรอยเท้าผลู้ ากไป ฉะนั้น. (1)
ḍ [ ɖ ]
ḍh [ ɖʱ ] 6 Mind precedes all Dhammas,
ṇ [ ɳ ]
Mind is their chief; they are mind-made;
ต์ t [ t ̪ ] If with an evil mind
ธถท์์์ th [ t̪ʰ] A person speaks or acts;
น์ d [ d ̪ ] Suffering thus follows him,
dh [ d̪ʱ ] As the wheels that follow the footstep of the drawer. (1)
n [ n ̪ ]

ป์ p [p ] ด้วยอำนาจสจั จวาจา และอานิสงส์การอา่ นสงั วธั ยายพระไตรปิฎก
ภพผ์์์ ph [ pʰ ] ถวายเป็นพระราชกศุ ลแด่ สถาบนั พระมหากษัตริยพ์ ทุ ธมามกะ
ม์ b [b ]
bh [ bʱ ] 7 ขอใหข้ า้ พเจ้าและประเทศชาติ ปราศจากภยันตราย และเจรญิ ร่งุ เรืองทุกเม่อื เทอญ.
m [ m] ดัชนตี ่างๆ ในการแปลพระไตรปฎิ กสากล : World Tipiṭaka Translation Index

ย๎ y [ j] ชอ่ื : : MddDSuthHaokanrAmkyahMmsoaāMfmā→CaA→naPMkvDAekathDhinuaAa→pmā:1mlDm/aa4uiเn2รkธ3dื่อkัม,งh:มพมaCะรน:aะ2ะks9เuถkD2fhร9fะheuDrpsชih:nā5อ่ื lsg4aจ:,23tักทt8ขh5กุ ุปeขrาaะลvะ2a9ttDhhus:1055;
วลร๎๎๎ r [ ɻ ] ศพั ทธ์ มั มสงั คณี
หสฬ๎๎๎ l [ l̪ ] Cakkhupāla 19Th1:214
อํ v [ ʋ ] คปคลำิฎสงักขำออ้คา้ มญั งลูอ:ปิงา:ฬิ :
s [ s ̪ ] cMaaknkao,puwbhbeaeṅl,gลa้อmā dhammā... 27Ne:620; 27Pe:156
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ]
aṃ [ã ]

29

คำอธิบายข้อมูลและวธิ ีใช้หนังสอื

2200

4 ขอ้ มลู ภาษาปาฬิ พระไตรปฎิ กจลุ จอมเกลา้ บรมธมั มกิ มหาราช ร.ศ. 112 อกั ษรสยาม
(Chulachomklao Pāḷi Tipiṭaka Edition 1893 in Siam Script) เปน็ ขอ้ มลู ภาษาปาฬ ิ อกั ษร
สยาม สบื คน้ ไดท้ ี่ www.tipitakahall.net ซงึ่ ไดน้ ำมาจดั พมิ พเ์ ฉพาะบรรทดั แรก เปน็ ตวั อยา่ ง
เพอื่ เทยี บภาษาปาฬอิ กั ษรสยามกบั ภาษาปาฬอิ กั ษรโรมนั

ขอ้ มลู นแี้ สดงความสำคญั ของพระไตรปฎิ กฉบบั อกั ษรสยาม ซง่ึ เปน็ การจดั พมิ พ ์
พระไตรปฎิ กปาฬเิ ปน็ ครงั้ แรกในโลก และเปน็ เอกสารสำคญั ในการศกึ ษาการออกเสยี ง ภาษาปาฬ ิ
และการจดั ทำสทั ทอกั ษรสากลปาฬ ิ ในขอ้ 3 และมรี ายละเอยี ดทห่ี นา้ 22-23

5 ขอ้ มลู การเรยี งพมิ พภ์ าษาปาฬิ พระไตรปฎิ กสากลอกั ษรโรมนั (Pāḷi Tipiṭaka
in Roman Script : the World Edition 2005) เปน็ ขอ้ มลู ดจิ ทิ ลั ทไ่ี ดพ้ ฒั นาตอ่ จากการพมิ พ ์
พระไตรปฎิ กในอดตี โดยสามารถเผยแผใ่ นรปู แบบการพมิ พ ์ หรอื เวป็ ไซด ์ เปน็ ตน้ เปน็ ธมั มทาน
ตามรอยพระไตรปฎิ กอกั ษรสยาม สบื คน้ ไดท้ ่ี www.worldtipitaka.org
หมายเลขในวงเลบ็ ทา้ ยบท (1) คอื เลขลำดบั ธมั มบทเพอ่ื อา้ งองิ ในพระไตรปฎิ ก

6 ข้อมูลภาคแปลพระไตรปิฎกสากล (World Tipiṭaka Translation) ซ่ึง
เปน็ การแปลใหมจ่ ากตน้ ฉบบั ปาฬอิ กั ษรโรมนั เปน็ ภาษาไทยและภาษาองั กฤษ โดยผเู้ ชย่ี วชาญ
จากราชบณั ฑติ ยสถาน รว่ มกบั โครงการพระไตรปฎิ กสากล โดยแปลและพมิ พเ์ ทยี บบรรทดั ตอ่
บรรทดั เพอ่ื สะดวกในการอา่ นสงั วธั ยายพรอ้ มกนั เปน็ ภาษาตา่ งๆ การแปลนเี้ รยี กวา่ “แปลโดย
พยัญชนะและตามโครงสร้างพระไตรปิฎก” ในการจัดพิมพ์คร้ังน ี้ ผู้เชี่ยวชาญจาก
ราชบณั ฑติ ยสถาน จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั และคณาจารยส์ ว่ นการศกึ ษา รร.จปร. ไดร้ ว่ มเปน็
บรรณาธกิ ารดว้ ย ซง่ึ สบื คน้ ไดท้ ่ี www.tipitakahall.net
หมายเลขในวงเลบ็ ทา้ ยบท (1) คอื ลำดบั คาถาธมั มบทในพระไตรปฎิ ก
ขอ้ มลู นแี้ สดงตวั อยา่ งวธิ กี ารแปลพระไตรปฎิ กปาฬจิ ากตน้ ฉบบั สากลและแปล
จากฐานขอ้ มลู พระไตรปฎิ กทย่ี งั ไมเ่ คยมกี ารจดั ทำมากอ่ น เปน็ ผลงานสหวทิ ยาการทใี่ ชร้ ะบบ
ฐานขอ้ มลู ซง่ึ จะสง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ ความรวดเรว็ ในการแปลและจดั พมิ พ ์ ทำใหก้ ารแปลจากตน้ ฉบบั
สากลถกู ตอ้ งยง่ิ ขนึ้ นอกจากนย้ี งั ไดต้ รวจทานคำทพ่ี มิ พต์ า่ ง (variant readings) ในเชงิ อรรถ
ตน้ ฉบบั พระไตรปฎิ กสากลแลว้ ดว้ ย สบื คน้ ไดท้ ่ี www.tipitakaquotation.net

7 ขอ้ มลู ดชั นใี นการแปลพระไตรปฎิ กสากล (World Tipiṭaka Translation Index)
เปน็ ตวั อยา่ งการใชค้ วามรทู้ างวศิ วกรรมศาสตรค์ อมพวิ เตอร ์ (data mining) และความรทู้ าง
ภาษาศาสตรค์ อมพวิ เตอร ์ (computational linguistics) ไปบรู ณาการกบั พระไตรปฎิ กศกึ ษา
(Tipiṭaka Studies) ดชั นใี นการแปลม ี 5 ประเภท คอื ดชั นชี อื่ (title), ดชั นปี ฎิ กอา้ งองิ (Tipiṭaka
references), ดชั นศี พั ทธ์ มั มสงั คณ ี (Dhammasaṅgaṇī teminology), ดชั นคี ลงั ขอ้ มลู ปาฬ ิ (Pāḷi
corpus), และดชั นคี ำสำคญั (key word) ผตู้ อ้ งการศกึ ษาการอา้ งองิ เลม่ ในพระไตรปฎิ กสากล
ดหู นา้ 26 พระไตรปฎิ กระดบั สงู สบื คน้ ไดท้ ี่ www.tipitakaquotation.net

ขอ้ มลู นแ้ี สดงความสำคญั ของฐานขอ้ มลู พระไตรปฎิ กสากล (World Tipiṭaka
Database) ซงึ่ ไดจ้ ดั ทำสำเรจ็ ในประเทศไทยและแสดงใหเ้ หน็ ไดว้ า่ สามารถสง่ เสรมิ การแปล
พระไตรปิฎกภาษาปาฬิเป็นภาษาต่างๆ และนำไปบูรณาการในเชิงสหวิทยาการเพื่อสร้าง
องคค์ วามรใู้ หมๆ่ ไดต้ อ่ ไปดว้ ย

21

ปรวิ รรตอกั ษร : อกั ษรสยามเทยี บอกั ษรโรมนั
พระไตรปฎิ กปาฬิ ฉบบั จลุ จอมเกลา้ บรมธมั มกิ มหาราช ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436)

22

ปรวิ รรตอกั ษรและถา่ ยถอดเสยี ง : อกั ษรสยาม/โรมนั และสทั ทอกั ษรสากลปาฬิ
พระไตรปฎิ กปาฬิ ฉบบั มหาสงั คายนาสากลนานาชาติ พ.ศ. 2548

1 อกั ษรสยามกบั อกั ษรโรมนั จากการเทยี บเสียงในพระไตรปฎิ กฉบบั รัชกาลที่ 5 (พ.ศ.2436) พระไตรปฎิ กฉบบั พิมพช์ ุดแรกของโลก
2 เปน็ คำทีใ่ ช้ในคัมภรี ส์ ทั ทนตี ิ ซงึ่ ไดพ้ มิ พ์เปรยี บเทยี บไวก้ ับคำท่ีใช้ในทางสัททศาสตร์

a อ ā อา i อิ ī อี u อุ ū อู e เอ o โอ

[a] [aː] [i] [iː] [u] [uː] [eː] [oː]

a โเออออออออีิุาู 1 ฐานทเ่ี กิดเสยี ง ลกั ษณะการเปล่งเสียง เสียงเปิด
ā (Approximant)
i (Places of (Manner of Articulation)
ī อโฆสะ 2
u Articulation) เสียงกัก
ū (Voiceless )
e (Stops)
o
โฆสะ 2

(Voiced)

k กขคฆง ์์์์ ิสถิล 2
kh
g (Unaspirated)
gh
ṅ ธ ินต 2

(Aspirated)

สิถิล 2

(Unaspirated)

ธนิต 2

(Aspirated)

นา ิสก
(Nasal)
ไม่ใช่เ ีสยงข้าง ้ิลน

(Non-lateral)

เ ีสยงข้าง ้ิลน

(Lateral)

เ ีสยงเ ีสยดแทรก

(Fricative)

c จฉชฌ์์์ ์์ กณั ฐะ 2 k ก์ kh ข์ g ค์ gh ฆ์ ṅง y ย๎ h ห๎
ch
j (Glottal) [k] [kʰ] [ɡ] [ɡʱ] [ŋ] [ j] [ɦ]
jh
ñ กัณฐะ 2 c จ์ ch ฉ์ j ช์ jh ฌ์ ñ ์ r ร๎ s ส๎

ṭ ณฒฑฏ์ ์์ ์์ (Velar) [c] [cʰ] [ ɟ] [ ɟʱ] [ ɲ] [ɻ ] ḷ ฬ๎ [s̪]
ṭh
ḍ ตาลุ 2 ṭ ฎ์ ṭh ์ ḍ ฑ์ ḍh ฒ์ ṇ ณ์ v ว๎ [ɭ ]
ḍh
ṇ (Palatal) [ʈ ] [ʈʰ] [ɖ ] [ɖʱ] [ɳ ] [ʋ] l ล๎

มุทธะ 2 d ท์ dh ธ์ n น์ [l ̪]

(Retroflex) [d̪] [dʱ̪ ] [n̪]

t นธทถต์์์์์ ทนั ตะ 2 t ต์ th ถ์ b พ์ bh ภ์ m ม์
th
d (Dental) [t̪] [ t̪ʰ] [b] [bʱ] [m]
dh
n โอฏฐะ 2 p ป์ ph ผ์

มภพผป์์์์์ (Bilabial) [p] [pʰ]

p ทนั โตฏฐะ 2
ph
b (Labio-dental)
bh
m (a)ṃ อํ

y อฬหสวลรย๎ํ๎๎๎๎๎๎ นาสกิ า 2 [ã]
r
l (Nasal Cavity) (i)ṃ อิํ
v
s [ĩ]
h
ḷ (u)ṃ อํุ
aṃ
[ũ]

วจิ นิ ตน์ ภาณุพงศ ์ 2552

23



ธมั มบท 100 บท จากพระไตรปฎิ ก

พมิ พภ์ าษาปาฬิ อักษรสยาม และอกั ษรโรมนั
แปลเปน็ ภาษาไทย และภาษาอังกฤษ

และดชั นตี า่ งๆ ในการแปลพระไตรปฎิ กสากล

พระไตรปฎิ กสากล อักษรโรมัน ชดุ ปฐมฤกษ์ 40 เลม่ พ.ศ.​2548
จดั พิมพเ์ ปน็ พระธัมมทานตามรอยพระไตรปฎิ ก จปร. อกั ษรสยาม
ร.ศ. 112 (2436)

พระไตรปฎิ ก จปร. อกั ษรสยาม ชุดทพี่ ระราชทานแก่มหาวทิ ยาลยั แห่งออสโล นอรเวย์
มกี ารสำรวจอย่างเปน็ ทางการโดยผทู้ รงคณุ วุฒิจากราชบณั ฑิตยสถาน
และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั 18 สงิ หาคม 2552

26

ออาะออ aāาะ a[ a[ a] ] คำอธคบิ ำคาอำยธอเิบนธาบิอ้ื ยาหเยนาเกือ้นาหอื้ ราหพกาาิมกราพพร์ พิมพิมพ์ ์
ออิี ออ iīิี ā[ a[ː a ] ː ] นนโมโมตัสต์สั ส์ ภคภวคโวตโตอรอหรหโตโตสมัสม์ั า์มสามัสพ์ัม์พทุ ุท์ธสัธ์ ส์ั ์ส
อโเอออุู อเโอ ออeouūูุ i [ i[ ]i ]
ī [ i[ː ]iː ] ภาภษาาษปาาปฬาิฬอิกั อษกั รษสรยสายมามตาตมาทมี่พทิมพี่ พิมใ์พน์ใพนรพะรไะตไรตปรฎิ ปกฎิ สกมสัยมรยั ัชรกชั ากลาทล่ี ท5่ี 5
u[ u[ u] ]
ū[ u[ːu ] ː ] NNamamootatsassasaBBhhagaagvaavtaoto
e [ e[ː e] ː ] AArarhahataotoSSamammmāsāasmambbuudddhhasassas.a.
o[ o[ːo ]ː ] ภาภษาาษปาาปฬาิฬอิกั อษักรษโรมโรนั มนัจาจกาพกรพะรไะตไรตปริฎปกิฎฉกบฉับบสับาสกาลกล

ก์ กขคฆง ์ṅkkgg์์์ hhkkggṅh[[[[[h kgŋgk[[[[[ʱʰ ŋkggk ]]]]] ʱʰ ]]]]] ขอขนออนบอนบอ้นม้อแมดแ่พดพ่ระรผะมู้ผีพมู้ พีระรภะาภคาพคพระรอะงอคงน์คน้ั์ ้นั
ฆคข์์์ ผูเ้ผป้เู น็ปพน็ พระรอะรอหรันหตนั สตัมสมั ามสาัมสพมั พทุ ธุทเธจเ้าจ้า
ง
ภาภคาแคปแลปพลรพะรไะตไรตปริฎปกฎิ ภกาภษาาษไาทไยทยพ.พศ.ศ2.5255252
ฌชฉจ์์์ ์์จฉชฌ์์์jñjcc์์ hhccjjñhh[[[[[ ccɲɟɟ[[[[[ʱ ʰ cc]]]]]ɟɲɟ ʱʰ ]]]]]
HHomomagaegetotoththe eBBlelsessesdedTTeaecahcherer
ณฒฑฏ์ ์์์์ณฒฏฑ ์ṭṭḍḍṇ์์์์ hhṇṭṭḍḍh[[[[[h ɳɖɖʈʈ[[[[[ ʰʱ ɳɖɖ ]]]] ]ʈʈ ʰ ʱ ]]]]] TThhe ePPerefrefcetcetdedananddFFuulllylySSelefl-fa-wawakaeknenededOOnne.e.
ภาภคาแคปแลปพลรพะรไะตไรตปรฎิ ปกิฎภกาภษาาษอางั อกงั ฤกษฤษพ.พศ.ศ2.5255252
ต์ นธทถต์์ndttd์์์ hhnddtth[[[[[h dndtt[[[[[̪ ̪̪ʱ̪ ʰ̪ dnd] ]]] ]tt ̪̪ ʱ̪ ̪ʰ̪ ]] ]]]
ธทถ์์์ ดชั ดนัชีตนา่ ีตงา่ ๆงๆในใกนากราแรปแลปพลรพะรไะตไรตปริฎปกิฎสกาสกาลกล: W: WoroldrldTiTpiipṭaiṭkaakaTrTarnasnlasltaiotinonInIdnedxex
น์ คชศปคพอื่ัลำิฎชคปศคสงัทกพ่อืลัำ:ฎิขำธ์อสงัทอ้คกมั:ขา้ำมธ์ญัอมงอ้คมัลู้าอส:มัญมงปงิงัลู อส:าคป:งิฬงั ณาคิ:ฬี:ณ:APBN-มิ ี:-ีใa:hraมBPNA-นar-maใีahพrahgนarmomaaaรaพhgtvะamtoaoaรaไatt,vะตatttsoaoไhaTstร,ตtat,saปhohTsรdtฎิBae,aปhīhกpdtheฎิPBehทaīaกpeBhenPgกุrทaaīlafeเBengeุกลvr(scīlaKfเaม่seetลv(tesehcKaม่odsdtuteeh,AoddTduพdre,AdTaaaรพdrekhะcaaaรhaaอkhะcnetรhaaoอriหkn,etรSoันrāiพหk,ayตSันรāพma์ะayต)รmผa์ะ)มู้ āmผพี sู้มāaรีพsmะaรภbmะาuภbคdาu;dคdh;dahsasassa

ป์ ภพผมป์mbbpp์์์์ hhmbbpp[[[[[hh bmbpp[[[[[ʱʰ bmpbp] ] ]]] ʱʰ] ]]]] 27
ภพผ์์์ 2727
ม์

ย๎ ลอวยรหสฬ a๎hsvlrḷyํ๎ṃ๎๎๎๎๎ a ḷhsvlryṃ[[[[[[[[ ãɦɭɻsʋlj[[[[[[[[ ̪ ̪ ɦã]]]]]]]]ɻsɭʋlj ̪ ̪ ]]]]]]]]
หสวลร๎๎๎๎๎
อฬํ ๎

[23]

Plate 2Vo: lVumoleumAbebArebvbiarteiovniastoiof nPsāḷoifTPipāiḷṭiaTkaipiṭaka

SShhoowwiinngg TTiippiiṭṭaakkaa VVolume Abbreviations, Division Number References and Volume Titles

NNoottee :: [Sn] S[AeScnt]ioSnAecṭNtṭioho.ank[NaDtohn.ā] D[Divni]siDoniviNseioo.g.n. N15oA. 2e..Ag..520e2.gJ.5.2120J05.100 ((VVooll(uuVmmoeelu21m25eJA2āṅ2tgaJukātatt.aaSrkaeacn.tiSikoeāncytaNioDon.u5NkaoDn.5iivpiāDstioiavnpisāNiḷoionA.1Nṭ0ṭ0oh).a1k0a0t)hā. Division No.50)
A Aṭṭhakathā e.g. 15A2.A.50 (Volume 15 Aṅguttaranikāya Dukanipātapāḷi Aṭṭhakathā. Division No.50)

Abbr. Division No. Volume Title Pages Abbr. Division No. Volume Title Pages

1V Vinayapiṭaka (V) 326 Suttantapiṭaka (Sutta) 303
2V 407 348
3V 1V.1-662 Pārājikapāḷi 451 Khuddakanikāya (Khu)
4V 2V.1-1242 Pācittiyapāḷi 444
5V 3V.1-477 Mahāvaggapāḷi 354 27Ne, Pe 27Ne.1-125 Nettipāḷi
4V.1-458 Cūḷavaggapāḷi 28Mi
5V.1-501 Parivārapāḷi 27Pe.1-120 Peṭakopadesapāḷi

28Mi.1-294 Milindapañhapāḷi

Suttantapiṭaka (Sutta) Abhidhammapiṭaka (Abhi)

29Dhs 29Dhs.[Sn].[Dn] Dhammasaṅgaṇīpāḷi 281

Dīkhanikāya (D) 30Vbh 30Vbh.1-1044 Vibhaṅgapāḷi 416

6D 6D.1-559 Sīlakkhandhavaggapāḷi 200 31Dht.1-518 Dhātukathāpāḷi 162
242 31Dht, Pu Puggalapaññattipāḷi
7D 7D.1-441 Mahāvaggapāḷi 222
364 31Pu.[Sn].[Dn]
381
8D 8D.1-360 Pāthikavaggapāḷi 306 32Kv 32Kv.1-918 Kathāvatthupāḷi 386

Majjhimanikāya (M) 440 Yamaka (Y)
549
9M 9M.1-513 Mūlapaṇṇāsapāḷi 402 33Y1.1-99 Mū๊ layamakapāḷi
33Y2.1-211 Khandhayamakapāḷi
10M 10M.1-486 Majjhimapaṇṇāsapāḷi 552

11M 11M.1-463 Uparipaṇṇāsapāḷi 467 33Y1-5 33Y3.1-254 Āyatanayamakapāḷi 317

Saṃyuttanikāya (S) 509 33Y4.1-19 Dhātuyamakapāḷi

12S1-2 12S1.1-271 Sagāthāvaggasaṃyuttapāḷi 424 33Y5.1-170 Saccayamakapāḷi
12S2.1-246 Nidānavaggasaṃyuttapāḷi
423 34Y6.1-159 Saṅkhārayamakapāḷi

13S3-4 13S3.1-716 Khandhavaggasaṃyuttapāḷi 690 34Y6-8 34Y7.1-349 Anusayayamakapāḷi 319
13S4.1-420 Saḷāyatanavaggasaṃyuttapāḷi 118
357 34Y8.1-116 Cittayamakapāḷi
336
14S5 14S5.1-1201 Mahāvaggasaṃyuttapāḷi 364 35Y9.1-229 Dhammayamakapāḷi 385
269 35Y9-10 Indriyayamakapāḷi
Aṅguttaranikāya (A) 378
35Y10.1-482

15A1.1-611 Ekakanipātapāḷi Paṭṭhāna (P)

15A1-4 15A2.1-246 Dukanipātapāḷi Anuloma
15A3.1-184 Tikanipātapāḷi
36P1 36P1.[Sn].[Dn] Tikapaṭṭhānapāḷi 437

15A4.1-783 Catukkanipātapāḷi 37P1 37P1.[Sn].[Dn] Tikapaṭṭhānapāḷi 477

16A5.1-1152 Pañcakanipātapāḷi 38P2 38P2.[Sn].[Dn] Dukapaṭṭhānapāḷi 773
16A6.1-649 Chakkanipātapāḷi
16A5-7 39P3.[Sn].[Dn] Dukatikapaṭṭhānapāḷi

16A7.1-1132 Sattakanipātapāḷi 39P4.[Sn].[Dn] Tikadukapaṭṭhānapāḷi
39P5.[Sn].[Dn] Tikatikapaṭṭhānapāḷi
17A8.1-626 Aṭṭhakanipātapāḷi 39P3-6 468

17A9.1-432 Navakanipātapāḷi 39P6.[Sn].1-94 Dukadukapaṭṭhānapāḷi
17A8-11 Dasakanipātapāḷi
Dham m apaccanī ya
17A10.1-746

17A11.1- 672 Ekādasakanipātapāḷi 40P7.1-39 Tikapaṭṭhānapāḷi

Khuddakanikāya (Khu) 40P8.1-93 Dukapaṭṭhānapāḷi

18Kh.[Sn].[Dn] Khuddakapāṭhapāḷi 40P9.1-91 Dukatikapaṭṭhānapāḷi

18Kh, Dh, 18Dh.1-424 Dhammapadapāḷi 40P10.1-94 Tikadukapaṭṭhānapāḷi
Ud, It, Sn 18Ud.1-80 Udānapāḷi
18It.1-112 Itivuttakapāḷi 40P11.1-86 Tikatikapaṭṭhānapāḷi

40P12.1-60 Dukadukapaṭṭhānapāḷi

18Sn.1-1177 Suttanipātapāḷi Dham m ānul o m apaccanī ya

19Vv.1-1289 Vimānavatthupāḷi 40P13.1-52 Tikapaṭṭhānapāḷi

19Vv, Pv, 19Pv.1-814 Petavatthupāḷi 40P14.1-57 Dukapaṭṭhānapāḷi
Th1, Th2, 19Th1.1-1288 Theragāthāpāḷi
40P15.1-105 Dukatikapaṭṭhānapāḷi
19Th2.1-524 Therīgāthāpāḷi 40P7-24 Tikadukapaṭṭhānapāḷi 423

40P16.1-147

20Ap1.[Sn].[Dn] Therāpadānapāḷi 40P17.1-50 Tikatikapaṭṭhānapāḷi
20Ap1-2
40P18.1-97 Dukadukapaṭṭhānapāḷi
20Ap2.[Sn].[Dn] Therīapadānapāḷi

21Bu 21Bu.[Sn].[Dn] Buddhavaṃsapāḷi Dhammapaccanīyānuloma

21Cp 21Cp.[Sn].[Dn] Cariyāpiṭakapāḷi 40P19.1-30 Tikapaṭṭhānapāḷi

22J 22J.[Sn].[Dn] Jātakapāḷi 40P20.1-60 Dukapaṭṭhānapāḷi

23J 23J.[Sn].[Dn] Jātakapāḷi 40P21.1-140 Dukatikapaṭṭhānapāḷi

24Mn 24Mn.1-210 Mahāniddesapāḷi 40P22.1-117 Tikadukapaṭṭhānapāḷi

25Cn 25Cn.[Sn].[Dn] Cūḷaniddesapāḷi 40P23.1-68 Tikatikapaṭṭhānapāḷi

26Ps 26Ps.[Sn].[Dn] Paṭisambhidāmaggapāḷi 40P24.1-92 Dukadukapaṭṭhānapāḷi

TTipipiṭiaṭakkaaSStutuddieisesRReefefererenncceessbbyyDDhhaammmmaaSSooccieiettyy 22000099

การแบง่ เลม่ พระไตรปิฎกเปน็ 40 เลม่ สำหรับใช้อ้างอิงในดัชนตี ่างๆ ในการแปลพระไตรปิฎกสากล
เช่น 29Dhs:542 หมายถึง เลม่ ท ่ี 29 ธัมมสงั คณี ยอ่ หนา้ 542

28

ออะา a [a ] ธมั มะธทมั ้ังมหะทลัง้าหยลาย
อิ ā [ aː]
อี [i] มโนปพุ พ์ งั คมา ธัมม์ า...
ออูุ i [ iː ]
โเออ ī [u ] Manopubbaṅgamā dhammā,
[ uː] Manoseṭṭhā manomayā;
u [ eː ] Manasā ce paduṭṭhena,
ū [ oː ] Bhāsati vā karoti vā;
e Tato naṃ dukkhama‿nveti,
o Cakkaṃva vahato padaṃ. (1)

กขค์์์ k [k ] ธัมมะทั้งหลายเกดิ จากใจกอ่ น,
งฆ์ kh [ kʰ] มใี จเปน็ ใหญ่ สาํ เร็จดว้ ยใจ;
g [g ] ถา้ บุคคลมีใจประทษุ ร้าย,
gh [ gʱ] กลา่ วอยู่กต็ าม ทําอยู่ก็ตาม;
ṅ [ŋ ] ความทกุ ข์ยอ่ มตามเขาไป,
เสมือนลอ้ หมนุ ตามรอยเท้าผลู้ ากไป ฉะน้ัน. (1)
ชฉจ์์์ c [c ]
ฌ์์ ch [ cʰ ] Mind precedes all Dhammas,
j [ɟ ] Mind is their chief; they are mind-made;
jh [ ɟʱ ] If with an evil mind
ñ [ɲ] A person speaks or acts;
Suffering thus follows him,
ฑฏ์ ์์ ṭ [ʈ] As the wheels that follow the footstep of the drawer. (1)
ณฒ์์ ṭh [ ʈʰ]
ḍ [ɖ ] ด้วยอำนาจสัจจวาจา และอานสิ งส์การอ่านสงั วธั ยายพระไตรปิฎก
ḍh [ ɖʱ] ขอถวายเป็นพระราชกุศลแด่ สถาบนั พระมหากษัตรยิ พ์ ทุ ธมามกะ
ṇ [ɳ ] และขอใหข้ ้าพเจา้ และประเทศชาติปราศจากภยนั ตราย เจรญิ รงุ่ เรอื งทกุ เม่ือ เทอญ.

ทถต์์์ t [ t̪ ]
นธ์ ์ th [ tʰ̪ ]
d [ d̪ ]
dh [ dʱ̪ ]
n [ n̪ ]

ปผพ์์์ p [p ] ดัชนีต่างๆ ในการแปลพระไตรปิฎกสากล : World Tipiṭaka Translation Index
ภม์์ ph [ pʰ]
b [b ]
bh [ bʱ]
m [ m]

ยรล๎๎๎ y [ j ] ชื่อ : dMDSduhtHaokanrAmkyahMmsoaāMfmā→CaA→naPMkvDAekathDhinuaAa→pmā:1mlDm/aa4uiเn2รkธ3d่อืkมั ,งh:มพมaCะรน:aะ2ะks9เuถkD2fhร9fะheuDrpsชih:nā5ือ่ lsg4aจ:,23tักทt8ขh5กุ ุปeขrาaะลvะ2a9ttDhhus:1055;
วหส๎๎๎ r [ ɻ ] ศพั ทธ์ มั มสงั คณี :
ฬอํ ๎ l [ l̪ ] Cakkhupāla 19Th1:214
v [ ʋ ] ปคคลำิฎสงักขำออ้ค้ามัญงลูอ:ปิงา:ฬิ :
s [ s̪ ] Mcaaknkao,puwbhbeaeṅl,gลa้อmā dhammā... 27Ne:620; 27Pe:156
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ]
aṃ [ ã ]

25

29

สมเด็จพระเจ้าพน่ี างเธอ เจา้ ฟ้ากลั ยาณวิ ัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร ์ พ.ศ. 2548
ฉายพระรปู กบั คณะทตู านทุ ูตประเทศตา่ งๆ ท่ีเคยได้รบั พระราชทานพระไตรปฎิ กอกั ษรสยาม
จากพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยูห่ วั

30

อะ a [a ] ใจผอ่ งใใจสผ่องใส
อออาิี ā [ aː]
เอออูุ i [i] มโนปุพพ์ งั คมา ธมั ์มา...
ī [ iː ]
u [u ] Manopubbaṅgamā dhammā,
ū [ uː] Manoseṭṭhā manomayā;
e [ eː ] Manasā ce pasannena,
โอ o [ oː ] Bhāsati vā karoti vā;
Tato naṃ sukhama‿nveti,
ก์ k [k ] Chāyāva anapāyinī. (2)
ฆขค์์์ kh [ kʰ]
ง g [g ] ธมั มะทง้ั หลายเกิดจากใจกอ่ น,
gh [ gʱ] มใี จเป็นใหญ่ สําเร็จด้วยใจ;
ṅ [ŋ ] ถ้าบคุ คลมีใจผอ่ งใส,
กล่าวอยู่กต็ าม ทําอยกู่ ต็ าม;
จ์ c [c ] ความสขุ ยอ่ มตามเขาไป,
ฉฌช์์ ์ ch [ cʰ ] เสมือนเงาท่ีไม่แยกจากไป ฉะนัน้ . (2)
์ j [ɟ ]
jh [ ɟʱ ] Mind precedes all Dhammas,
ñ [ɲ] Mind is their supreme; they are all mind-made;
If with a pure mind
ฏ์ ṭ [ʈ] A person speaks or acts;
ณฒฑ์ ์์์ ṭh [ ʈʰ] Happiness thus follows him,
ḍ [ɖ ] Like his never-departing shadow. (2)
ḍh [ ɖʱ]
ṇ [ɳ ] ด้วยอำนาจสัจจวาจา และอานิสงสก์ ารอา่ นสงั วธั ยายพระไตรปิฎก
ขอถวายเป็นพระราชกศุ ลแด่ สถาบันพระมหากษัตรยิ ์พุทธมามกะ
ตทถ์์์ t [ t̪ ] และขอให้ข้าพเจา้ และประเทศชาติปราศจากภยันตราย เจรญิ รุ่งเรืองทกุ เม่อื เทอญ.
นธ์ ์ th [ tʰ̪ ]
d [ d̪ ]
dh [ dʱ̪ ]
n [ n̪ ]

พผป์์์ p [p ]
มภ์์ ph [ pʰ]
b [b ]
bh [ bʱ]
m [ m]

ลรย๎๎๎ y [ j ] ดัชนีในการแปลพระไตรปฎิ กสากล : World Tipiṭaka Translation Index
หสว๎๎๎ r [ ɻ ] ช่อื : DHAMMAPADA 2/423 : Maṭṭhakuṇḍalīvatthu
ฬอํ ๎ l [ l̪ ] sSMutaoknrhyaasmoāfa→MnvMaeṭtaṭi→hnaakS:uumṇkḍihnaadlī,,: มhเรaนื่อpะงpพ2inร9าeDหsshม,sณส:3ุข์ ช8ะ5อ่ื ;2ม9ัฏDฐกhณุs:ฑ38ล9ี
v [ ʋ ] ศพั ทธ์ มั มสงั คณี :
s [ s̪ ] คปคลำิฎสงักขำอค้อ้าญัมงูลอ:ปิง า:ฬิ : Maṭṭhakuṇḍalī 19Vv:1059; 22J:2033; 28Mi:1486
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ] Mchaānyoāp, ushbabdaoṅwga, mเงāา dhammā... 27Ne:620; 27Pe:156
aṃ [ ã ]

2371

สมเดจ็ พระเจา้ พนี่ างเธอเจ้าฟ้ากลั ยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครนิ ทร์
เสด็จจาริกทรงอัญเชญิ พระไตรปิฎกสากลชดุ ปฐมฤกษ์ เพอ่ื พระราชทานเปน็ พระธัมมทานแกป่ ระเทศศรีลงั กา
ณ กรุงโคลมั โบ วนั ท่ี 6 มนี าคม พ.ศ. 2548

32

อะ อaะ a[ a [] a ] สาระสาสระาระ
ออาิ ออออเโอūoeuīiāออิีุาู ā[ aː [] aː ]
ออีุ i[ i [] i ] สารสัารจ์ ั สจ์ ารสโาตรโตัตว๎ ตัา.ว๎ ..า...
เออู ī[ iː [] iː ]
โอ u[ u []u ] SāSrāarñacñacsaārsāartoatñoa‿ñtva‿tāv, ā,
ū[ uː []uː ] AsAārsāarñacñacasāarsāartoa;to;
e[ eː [] eː ] TeTseārsāarṃaṃadahdighaigcachccahnatni,ti,
o[ oː []oː ] SaSmamāmsaāṅsakṅakpappapgaogcoacraār. ā(.12()12)

ขก์์ กk์ k[ k [] k ] ชนชเหนลเห่าใลด่าเใหด็นเหสน็งิ่ ทส่ิงีมทสี มี่ารสี ะารวะ่ามวสีา่ มารีสะา,ระ,
งฆค์์ ขคฆงṅgkg์h์h์ k[ khʰ [] kʰ ] แลแะเลหะ็นเหส็น่ิงทสง่ิไี มท่มไี มีส่มารีสะารวะ่าไวมา่ ม่ไมสี ม่ารสี ะา;ระ;
g[ g [] g ] ชนชเหนลเหา่ นลา่้นั นยั้น่อยม่อไดม้รไับด้รสับารสะา,ระ,
g[ ghʱ [] gʱ ] มคี มวคีามวดามาํ รดชิําอรชิบอเปบ็นเปทน็ ่ยี ทดึ ีย่เหึดนเห่ียนว่ยี. ว(1. 2()12)
ṅ[ ŋ [] ŋ ]
ThTohseoswe hwohsoeeseeesseesnsecnecaesaessseesnsecnec, e,
ฉจ์์ จฉชฌccjjhh์์์ ์ c[ c [] c ] AnAdnndonno-ens-seesnsecnecaesansonno-,n-,
ฌช์ ์์ ñ ์ c[ hcʰ [] cʰ ] DoDaorarirvreivaetatthteheesseesnsecnec, e,
j[ ɟ [] ɟ ] ThTehreigrhigthtthtohuoguhgths tasraertehtehireirresrtersatrinatin. t(.12()12)
j[hɟʱ [] ɟʱ ]
ñ[ ɲ [] ɲ ] ด้วยอดำ้วนยาอจำสนจัาจวสาัจจจาวาแจลาะอแาลนะิสองาสน์กสิ างรสอ์ก่าานรสองัา่ วนธั สยงั าวยัธพยารยะไพตรระปไตฎิ รกปิฎก
ถวายถเวปา็นยพเปร็นะรพารชะกรศุาชลกแศุดล่ สแถดา่ บสันถาพบรันะมพหระามกษหาตั กรษิยพ์ตั รุทยิ ธ์พมุทามธกมะามกะ
ฏ์ ์ ณฒฑฏṇḍḍṭṭh์ h์์ ์์ ṭ[ ʈ [] ʈ ] ขอใหขข้อา้ใพหข้เจ้าา้ พแเลจะ้าปแลระเปทรศะชเทาตศิชปารตาิ ศปจรากศภจยากันภตยรานั ยตรแาลยะเแจลระญิ เจรรุ่งญิเรอืรุ่งเทรกุือเงมทอื่ กุ เมทื่ออญเท.อญ.
ฑฒณ์ ์์ ṭ[hʈʰ [] ʈʰ ]
ḍ[ ɖ [] ɖ ] ดัชนดีตชั า่ นงีตๆ่างในๆกใานรกแาปรลแพปรละพไตระรไปตฎิ รกปสิฎากกสลาก: ลW:oWrldorTldipTiṭiapkiṭaakTaraTnrsalantsiloantioIndIenxdex
ḍ[ ɖhʱ[] ɖʱ] ศคปชอื่พัลิฎังทกศปคช:ขอธ์่ือัพลิฎ้อัมา้ งัทกม:งมขอ์ธูล้อสัมา้ปิงมังงมาค:ูลอสฬณปงิ ังิ าีค:::ฬณS.SSสD.ิ.āatัมี:SHo:mrมa.สSSSDriA.pาmym.taāัมSHสMuormมmoaāังtriApMาfmstyกmāaaสMuSปัsmAtoṅāังtaāปtMfstkกṅPāhraaะaSัปiskeAtṅppaārปat2kuDpṅPahrp9ะatiakeAppDtp1gra2aau8Dpaoph9,.1tUa.cApDts21เ.gaรaa:d/83o4rhือ่,.14U:āV.c0ง2s2เ.→a0รพ:9d/3:34r่อื714ร:āV0ง02:;2Sะ→0พ;9S3:เ1a7ถ1ร3ā9m0:;รSะVrP;Simะเ1apถ;v3ā(9muāอรVr;6PstimะคัD1pat;v(รa9ṅuāอ;;6สtTsktัคD7t1aาtahhรDa9วṅp;eสtT1กkp;r7tา;a)ahhaD8วชp2ve1Dกื่อ0:pa;r;)Aaสrta;8ช2tivาDg9hp่ือ0:aรhMuAสrt1ปิ;tti;าgุต9hp;tร2hMตuh1ิป18tะ;o0Mตุ ;tuM2ตh1g8iะo0hM;uMt1sgi1h;Mt1s1;M;
ṇ[ ɳ [] ɳ ]
12S122;S123;S143;S144;S154;S155;A135;A135;A145;A146;A16;A166;A176;A71;7A187;A187;A1170A; 10;
ถต์์ ถนธตทnddtth์์์์h์ t[ t ̪ [] t ̪ ]
นธท์ ์์ t[htʰ̪ [ ] t̪ʰ ] คำสคำำคสัญำค:ญั : s2ā4rMa2s,ā4nreMa;s,s2nee5n;sCcs2en5n,C;cส2enา6,ร;Pสะ2าs6ร;Pะ2s7;N2e7N; 2e7;P2e7;P2e9;D2h9Ds;h3s0;V3b0Vh;b3h2;K3v2Kv
d[ d̪ [] d ̪ ]
d[ dhʱ̪ [] dʱ̪ ] 313331
n[ n ̪ [] n̪ ]

ผป์์ ปภผมพmbbpp์์hh์์์ p[ p [] p ]
มภพ์์์ p[ phʰ[ ] pʰ ]
b[ b [] b ]
b[ bhʱ[ ] bʱ]
m[ m[] m]

ยร๎๎ aอฬหสวลรยshvlryḷṃ๎ํ๎๎๎๎๎๎ aḷhsvlry[[[[[[[[ṃ ɦãɭsʋɻlj ̪ ̪ [[[[[[[[]]]]]]]] ɦãsʋɭɻlj ̪ ̪ ]]]]]]]]
สลว๎๎๎
หฬอํ ๎๎

พระไตรปฎิ กสากล อกั ษรโรมนั ได้รับพระราชทานจากสมเดจ็ พระเจา้ พนี่ างเธอ เจา้ ฟา้ กัลยาณวิ ัฒนา
กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ประดษิ ฐาน ณ ศาลรฐั ธรรมนญู กรงุ เทพมหานคร วันท่ี 15 สงิ หาคม พ.ศ. 2548

34

ออะา a [a ] ความเคปวน็ าผมู้สเงปบน็ ผสู้ งบ
อิ ā [ aː]
ออีุ i [i] อัป์ปัม์ปิ เจ สํหติ ภาสมาโน...
[ iː ]
อเโออู ī [u ] Appampi ce saṃhita bhāsamāno,
u [ uː] Dhammassa hoti anudhammacārī;
[ eː ] Rāgañca dosañca pahāya mohaṃ,
ū [ oː ] Sammappajāno suvimuttacitto;
e Anupādiyāno idha vā huraṃ vā,
o Sa bhāgavā sāmaññassa hoti. (20)

กข์์ k [k ] หากผู้ใดกล่าวพทุ ธพจน์อนั มีคุณ แมก้ ลา่ วน้อย,
คฆง ์์ kh [ kʰ] แต่ประพฤติตามธัมมะ สมควรแก่ธมั มะ;
g [g ] ละราคะ โทสะ โมหะแล้ว,
gh [ gʱ] รทู้ ่ัวโดยชอบ มีจิตต์หลดุ พ้นด้วยด;ี
ṅ [ŋ ] ไม่ยึดม่นั ในโลกน้หี รือโลกหน้า,
เขาย่อมมีส่วนแหง่ คุณความเป็นผ้สู งบ. (20)
ฉจ์์ c [c ]
ฌช์ ์์ ch [ cʰ ]
j [ɟ ]
jh [ ɟʱ ]
ñ [ɲ]

ฏ์ ์ ṭ [ʈ] Little though he recites the Sacred Words,
ณฒฑ์ ์์ ṭh [ ʈʰ] But puts the Dhamma into Dhamma practice;
ḍ [ɖ ] Forsaking lust, anger, and delusion,
ḍh [ ɖʱ] With true wisdom and emancipated mind;
ṇ [ɳ ] Clinging to nothing of this or other worlds,
He has his share in a life of the holy one. (20)
ถต์์ t [ t̪ ]
นธท์ ์์ th [ t̪ʰ] ด้วยอำนาจสจั จวาจา และอานสิ งส์การอา่ นสงั วัธยายพระไตรปฎิ ก
d [ d̪ ] ขอถวายเปน็ พระราชกุศลแด่ สถาบันพระมหากษตั ริยพ์ ุทธมามกะ
dh [ d̪ʱ] และขอให้ข้าพเจา้ และประเทศชาตปิ ราศจากภยันตราย เจริญรงุ่ เรอื งทุกเม่ือ เทอญ.
n [ n̪ ]

ผป์์ p [p ] ดัชนตี า่ งๆ ในการแปลพระไตรปฎิ กสากล : World Tipiṭaka Translation Index
พมภ์์์ ph [ pʰ]
b [b ]
bh [ bʱ]
m [ m]

ยรลว๎๎๎๎ y [ j ] ชื่อ : : srmdS-.D.āā.toRHogmosharaāAayaññgñMṃcacoñaañfM→a→→ct,aAhhMeRDdPooTAaoloysghswDaaaaooñA→n:c:Beaad2,hLne0pคigol/kauวeb4khsrาh2hiā,มo3auyโเnsaทป::,,สน็Dgmโเระrมผvอe่ืoหสู้ee2hงsงะd9ภaaบ,Dṃกิh9โษāDhล.y.สุ s.ภhaอ:1ะk1sง8a7:ส21Sb3ห97h3nD3า;i:4ยk7hk7sh,:u11v78a3St2nth:5u77
ฬสห๎๎๎ r [ ɻ ] ศพั ทธ์ มั มสงั คณี :
อํ l [ l̪ ]
v [ ʋ ] ปคคำลิฎสังกขำอค้อา้ ัญมงูลอ:ปิง า:ฬิ
s [ s̪ ]
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ]
aṃ [ ã ]

3351

The World Tipiṭaka Council
1956-1957

The World Tipiṭaka Edition 1957
Roman Script 2005

พระไตรปฎิ กสากล (World Tipiṭaka Edition)
จากต้นฉบับภาษาปาฬิของการประชุมสังคายนานานาชาต ิ พ.ศ. 2500
จัดพมิ พเ์ ป็นฉบบั สมบูรณ์อกั ษรโรมนั
โดยกองทุนสนทนาธมั ม์นำสุขฯ ในพระสังฆราชปู ถมั ภ์ฯ พ.ศ. 2548

36

อะ อaะ a[ a [] a ] ทางทแาหทง่งแาองหมแง่ ตหอะง่มอตมะตะ
อออาีิ ออāi ิา ā[ aː[] aː]
ออเอุู โเอออīuūeoออุูี i[ i [] i ] อัปอป์ ัปม์ปาโมทาโอทมอตมปตทป.ํ .ท. .ํ ..
โอ ī[ iː[] iː ]
u[ u []u ] ApAppapmaāmdāodaomaamtaptaapdaadṃa,ṃ,
ū[ uː[]uː] PaPmaāmdāodmo amcacuccnuonpoapdaadṃa;ṃ;
e[ eː[] eː ] ApAppapmaamttaāttnāanma īmyaīynatni,ti,
o[ oː[]oː ] YeYpeapmaamttaāttyāaythatāhmā amtāa.tā(.21()21)

ก์ กk์ k[ k [] k] ควคามวไาม่ปไมร่ปะมระาทมาเปทน็ เปท็นาทงแาหงแ่งหอมง่ อตมะ,ตะ,
ขคฆ์์์ คขkg์์h k[ khʰ[] kʰ] ควคามวปามรปะมระาทมาเปท็นเปท็นาทงแาหงแ่งหคว่งคามวตามายต;าย;
ง ฆงgṅh์ g[ g [] g] ผไู้ มผปู่้ไมรป่ะมระาทมายทอ่ ยม่อไม่ตไมาย่ต,าย,
g[ ghʱ[] gʱ] คนคเหนลเหา่ ใลดา่ เใปดน็ เปผน็ปู้ ผระปู้ มราะทมาทคนคเหนลเหา่ นลน้ัา่ นเหน้ั มเหอื มนอืคนคตนายตแายลแว้ .ลว้(.21()21)
ṅ[ ŋ [] ŋ]
HeHeedefudlfnuelnssesiss itshtehpeapthatthotDo eDaethatlehslsenssensse,ss,
จ์ จฉชฌñjjcchh์์์ ์์ c[ c [] c ] HeHeedeledslsenssenssesiss itshtehpeapthatthotdoedaethat;h;
ฉชฌ์์ ์์ c[ hcʰ[] cʰ ] ThTehheeheedefudlfudlodnoontodtied,ie,
j[ ɟ [] ɟ ] ThTohseoswe hwohaorearheehedeeledslse,ssa,rearaesaisf difedaedaadlraelaredayd. y(2. 1()21)
j[hɟʱ [] ɟʱ ]
ñ[ ɲ [] ɲ ] ดว้ ยอดำว้ นยาอจำสนจัาจวสาจั จจาวาแจลาะอแาลนะสิองาสนก์สิ างรสอ์ก่าานรสองัา่ วนธั สยังาวยธั พยารยะไพตรระปไติฎรกปฎิ ก
ขอถขวาอยถเวปา็นยพเปร็นะรพารชะกรศุาชลกแศุดล่ สแถดา่ บสันถาพบรนัะมพหระามกษหาัตกรษยิ ์พตั รทุ ิยธพ์มทุามธกมะามกะ
ฏฑ์ ์์ ณฒฑฏṇḍḍṭṭh์ h์์ ์์ ṭ[ ʈ [] ʈ] และขแอลใะหขข้อา้ใพห้ขเจา้ า้ พแเจล้าะปแลระเปทรศะชเทาตศิปชารตาศิปจรากศภจยากนั ภตยรันายตรเจายรญิ เจรรุ่งิญเรอืรุ่งเทรุกือเงมทื่อกุ เมท่ืออญเท.อญ.
ฒณ์์ ṭ[ hʈʰ[] ʈʰ]
ḍ[ ɖ [] ɖ] ดัชนดีใชั นนกใี านรกแาปรลแพปรละพไตระรไปตฎิ รกปสิฎากกสลาก: ลW:oWrldorTldipTiṭiapkiṭaakTaraTnrsalantsiloantioIndIenxdex
ḍ[ ɖhʱ[] ɖʱ] ศคคปชอื่ัพำลิฎสงัทกศคคปช:ขำอ์ธอื่พัำลิฎค้อัม้าสงัทกัญม:งมขำอ์ธลู ค้อส:ัมา้ปงิ ญัมังงมาค:ลูอสฬณ:ปิงังิ าีค:::ฬณ.ASSaD.ิ.ptāี:ApHo:mpp.ASSaDrpAa.yaā.ptpmApHMomvmpaoprapAāamMāfyaātdpmMdmīvSāoaAoaaā1ād→mMāf,tPd5modīSāhAoAaā1aad→e1,DvP5mmpeo:ahAdAp3āataef5a1Dīvtumpe,0m2a:adlp3A,nเ1patรfā5a/ī1etuaื่อd,0m2as47dlง,asnเ1p2Aaรāพ,→/1ea3ṃอื่d8คs4ร7dงa,s:ะ2A.วaKพ,→.1S3มา.ṃ8คร8uมāเ2,:ะหU.วmsไK7.1Sมaาม.สNd8āuมlเป่2ีaหUvmช,sไe7รaaมสอ่ื:2N:ะdātl2่ปี6สwaมīvช,0evPราaาh1ื่อ:2a:ะมstท2o6สtwมīา0ltvPาeวาhh1aมssดทoutoาีltmeวhsดueoี,mกeุส,ลกะุสล29ะD2h9Ds:3h6s8:368
ṇ[ ɳ [] ɳ]

ตถท์์์ นถตธทddttnh์์์์h์ t[ t̪ [] t̪ ]
ธน์ ์ t[ htʰ̪ [] tʰ̪ ]
d[ d̪ [] d̪ ]
d[ dhʱ̪ [] dʱ̪ ]
n[ n̪ [] n̪ ]

พผป์์์ มปภผพbmbpp์์hh์์์ p[ p [] p]
มภ์์ p[ phʰ[] pʰ]
b[ b [] b]
b[ bhʱ[] bʱ]
m[ m[] m]

ลรย๎๎๎ aรลยวสหฬอḷhsvlryṃ๎ํ๎๎๎๎๎๎ a[[[[[[[[yrḷhsvlṃãɦɭsʋɻlj̪̪ [] j ]
หสว๎๎๎ [] ɻ ]
อฬํ ๎ [] l̪ ]
[] ʋ ]
[] s̪ ]
[] ɦ ]
[] ɭ ]
[] ã ]

33 3373

พระไตรปฎิ กสากล อกั ษรโรมัน พระธัมมทานในสมเดจ็ พระเจา้ พี่นางเธอ เจา้ ฟา้ กลั ยาณิวัฒนา กรมหลวง
นราธิวาสราชนครินทร์ ประดษิ ฐาน ณ สมาคมมหาโพธแิ ห่งประเทศอนิ เดีย พุทธคยา พ.ศ. 2550

38

อะ ūīāiueoaอโเอออออออุูะีิา [[[[[[[[īeāuoiūa uouaaeiiːːːːː ]]]]]]]][[[[[[[[ uuoaaeiiːːːːː ]]]]]]]] ทำทลำาลยทาลยำ้าลงา้ไมงยไ่ไลมดา้ ่ไ้งดไ้ ม่ได้
อา
ออออเโออิีูุ อุฏฺอาฏุเนฺนาัปเนป์ นมัปา์ปเทมนา.เ.ท. น...

ก์ ṅkggkขกคฆงhh์์์์ [[[[[kkṅgg ŋkggkhhʱʰ ]]]]][[[[[ ŋgkgkʱʰ ]]]]] UṭṭUhṭāṭnheānnaepnpaapmpāadmeāndae, na,
ฆขค์์์ SaṃSayṃamyeanmaendamdeanmaecnaa; ca;
ง DīpDaīṃpakṃaykiraāytihrāatmhaedmheādvhī,āvī,
YaṃYaoṃghooghnoābnhāikbīhriaktīir.a(t2i5.)(25)
จ์ cจ์ [[[[[ñjjcc ccɟɲɟhh ʱʰ ]]]]][[[[[ ccɲɟɟʱ ʰ ]]]]]
ฌชฉ์์ ์ cฉh์ ผดดท้วว้มู้่หี ยยปี้วดดทผคคงัญว้วู้้มี่หนววญยยปีาาว้ำ้ คคมมทงัญาววนสเยำพญาาำลำ้่อียมมรทามาวรเสยยำสพแมลำล่อรลียแรา้า้ามะวรลงงยสคแไมทะลรมวลคแ่ีพ้า้าไ่าะวลงงดึง่ มคาไทไะ้.มไดมวคพี่(ม่ไเ้ขา2วหดป่ง่ึ มม่5าไ.้มรไ)ดมใะ(มือจเ้ข2มนห;ป่ ่ม5าทมร)ทใะวอืจ,มีปน; า,ททว,ีป,
์ jjñชฌh์ ์์
TTRWhhehserTRWTetohhrweruhaesergieitosnhwrwreutaeagidmisatnhwieenlatirakddgmateecienlsanairhekdgnclieecefnss-na,omhernchteliefansef-f,useolmrtogdhteeoeafefrfuduselyatol.gd;sneoe(freau2dysa5l.s;csn),o(ea2ns5tsc)i,onnentitn,ent,
ฏ์ ḍṭḍṇṭณฒฑฏhh์ ์์์์ [[[[[ṇḍḍṭṭ ɖɖɳʈʈhh ʰ ʱ ]]]] ][[[[[ ɖɖɳʈʈ ʰ ʱ ]]]]] ขอใหข้ ข้าอพใเหดถจว้้ขวา้ ยแาา้ อยพลำเะเดปถจนป้ว็นวา้ารยแาจพะอยลสรเำเทะจัะปนปศจรน็ าาวชรจพชาะาสจกตรเทาัจศุะิ ปศจรลแราวชแลาชาาดะศจกต่อจสาศุิ าปาถลนแการแลิสภบาดะงศยนั ่สอจันสพ์กาาถตรานการะริสภบามองยยนั่าหสันนพาแ์กสตกลราังษระรวามเอัตจัธย่าหรยรนิยาแญิา์พสกยลรงัทุษพะ่งุ วธเเัตรจรัธมะรอืยราไยิ ญิงาตมพ์ทยรรกุทกพปุ่งะเธเริฎมรมะกอือ่ื าไงตมเททรกุกปอะเฎิญมกอ่ื. เทอญ.
ฒฑ์ ์์
ณ์ ศปคคชดพือ่ัำลชัฎิ สงัทนก:ขำธ์อีตศปคคชดค้อมั ้าพ่า่ือัำลชัิฎญัมมงงสังทนกูลอ:ๆสขำธ์:อีตปงิงัค้อมั า้ค่าใัญ:มนมงงณฬลูอๆสกิ:ีปงิงั:า:คใารuSs1Cu.Dก:.นaณฬแ.9ṭṭสtุ ūSHṃṭṭoกTปลิีḷahhr:Aา:aะyลṃhyāāpร1uCusS.DกaM.พnn1a2แ.9ayṭṭสtุomūSHea:9ṃṭṭoรnTaปMf9ลn,ḷahhDะarmAta4ะCyaลṃhdyāāh,ไAp9hpaMตeพnniūa12R;aylPomnpsieaรk:ḷ9รnag2Mf9ae:aAanป,aD3ะamet2sp4mCad6Dฎิhnt,ไdAJ92ahprตe8iāūcaกRV:;AnlaPnps2ediรkḷmสtig2ae:,aAa7ป:enah32าe52spem7nคta6Dฎิnt5dก1Jn2a1,วrk8/āc7aกลaV:A;n→aาคa2e4d;mสtมi2,ว,7c2::enh523าข5าae73เnคatWVaรJ5ก1มยn.1,paว.k่ือ/:7:นัลสa.;;→pาค1ao4ง;C;ำม11a27,วภrc2:5รa0ūm835ขาla3เิกaวWVpMdDรJ8ḷมย.pāaษม.pือ่;::นัส.;dpph1;Toaุ:งC;ำ1ชa1aa7m;Dภriร4→an0ūอื่m85lp1ิกวaā6pMdtD8ḷจ8iāahmษdม4p;ูฬṭUKdp;haa;Taุa:aป1ชaak,u1m;dDk,i4→anนัอ่ืh8sp1a;savā6atSeจถ8ei1hmadl4eฬูกṭnTlaUK9td;faaaะ-at:ปTrk,f:u17mdhk,uaaันh88wshua;lsnava2nSeถ1ehs1alse;eกnTla;to9tldfs1eaะl-t2:Tsrfe:r7m9h,tu0aysV8whiuAคol,nao2nm1hvวsคsn;pe;tาo:lวse71e1มal2s,าIer29;,ไt0มnys1มVi2Aคo,ขdo;ป่8mvวคม่nepMรา:วใexะ71มจ,าIม2i;ไมn1มา2ขdท;ป่8่มe;Mรใxะจมi าท;

37
397
ต์ tnddtทธตนถhh์์์์์ [[[[[nddtt ddntthh ̪̪̪ʱ ̪ ʰ̪ ]] ]]] [[[[[ ddntt ̪̪ ʱ ̪̪ʰ̪ ]]] ] ]
ถทธ์์์
น์

ป์ bpbmpปผพภมhh์์์์์ [p ]
ภพผ์์์ [p pʰ ][ p ]
ม์ [pbh][ pʰ ]
[b bʱ] [ b ]
ย๎ [bmh][ bʱ]
วลร๎๎๎ m [ m]
ฬหส๎๎๎
อํ yrlhvsยรลวส๎๎๎๎๎ [ j]
ḷห ๎ [yɻ ][ j ]
aṃฬ๎ [rl̪ ][ ɻ ]
[lʋ ][ l ̪ ]
อํ
[vs̪ ][ ʋ ]
[s ɦ ][ s ̪ ]
[hɭ ][ ɦ ]
[ḷã ][ ɭ ]

aṃ [ ã ]

พระไตรปฎิ ก จปร. อักษรสยาม ซึง่ พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยหู่ วั พระราชทานแก่นอรเวย ์ พ.ศ. 2438

สมเดจ็ พระเจ้าภคินเี ธอ เจ้าฟา้ เพชรรตั นราชสุดา สริ โิ สภาพณั วด ี ทรงพระกรุณาโปรดให้ผ้แู ทนพระองค ์
อัญเชญิ พระไตรปฎิ กปาฬิ อกั ษรโรมัน ซง่ึ ทรงพระศรทั ธาพระราชทานทรพั ย์ส่วนพระองค์
แกโ่ ครงการพระไตรปฎิ กสากลใหจ้ ดั สรา้ งขึ้นเพอื่ พระราชทานแก่ มหาวทิ ยาลัยแหง่ กรงุ ออสโล
ประเทศนอรเ์ วย์ วนั ที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2522

40

อะ a [a ] ทอ่ นไทมอ่ท้ นีไ่ รไป้มร้ทะไ่ี รโย้ปชรนะโ์ ยชน์
ออาิ ā [ aː]
อออุีู i [i] อจิรํ วตยํ กาโย...
เโออ [ iː ]
ī [u ]
u [ uː]
ū [ eː ]
e [ oː ]
o

คขก์์์ k [k ] Aciraṃ vatayaṃ kāyo,
งฆ์ kh [ kʰ] Pathaviṃ adhisessati;
g [g ] Chuddho apetaviññāṇo,
gh [ gʱ] Niratthaṃva kaliṅgaraṃ. (41)
ṅ [ŋ ]
อีกไมน่ านรา่ งกายน,ี้
ชฉจ์์์ c [c ] จกั นอนทบั แผ่นดนิ ;
ฌ์์ ch [ cʰ ] ถกู ทอดท้งิ ปราศจากวญิ ญาณ,
j [ɟ ] เหมอื นท่อนไม้ที่ไรป้ ระโยชน.์ (41)
jh [ ɟʱ ]
ñ [ɲ] Before long, this body,
Will lie upon the ground;
ฑฏ์ ์์ ṭ [ʈ] Left unheeded, without consciousness,
ณฒ์์ ṭh [ ʈʰ] Like a useless log. (41)
ḍ [ɖ ]
ḍh [ ɖʱ] ดว้ ยอำนาจสัจจวาจา และอานสิ งส์การอา่ นสงั วธั ยายพระไตรปฎิ ก
ṇ [ɳ ] ขอถวายเปน็ พระราชกุศลแด่ สถาบันพระมหากษัตริยพ์ ุทธมามกะ
และขอให้ขา้ พเจา้ และประเทศชาตปิ ราศจากภยนั ตราย เจริญรุ่งเรืองทุกเม่ือ เทอญ.
ตถท์์์ t [ t̪ ]
ธน์ ์ th [ tʰ̪ ]
d [ d̪ ]
dh [ dʱ̪ ]
n [ n̪ ]

ปผพ์์์ p [p ]
ภม์์ ph [ pʰ]
b [b ]
bh [ bʱ]
m [ m]

ยรล๎๎๎ y [ j ] ดชั นีในการแปลพระไตรปิฎกสากล : World Tipiṭaka Translation Index
อวสหฬํ๎๎๎๎ r [ ɻ ] ชอ่ื : SaDptHoerAtyaMvoiMñf ñPAāūṇPtoAig→DatAtVait4ñi1sñ/sāa4ṇ2,a3เร::่ือcPoงūพntsรicgะiaเoถtutรsaะntผeis้มูsssีกa,าtวtยิญhเนeญrา่ aาเvปณa่อื ะtยt2hช9uอื่Dตhสิ sส:3ะ85
l [ l̪ ] คคปศำลพัิฎสงัทกขำอ์ธค้อมั้าญัมงมลูอส:ปิงังาค:ฬณิ ี:: -tkiāsysaat,tbhoerday,1ก9าTยh; 1p:a8t8havī, earth, แผ่นดิน
v [ ʋ ]
s [ s̪ ]
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ]
aṃ [ ã ]

37
41

ประธานศาลรฐั ธรรมนญู มอบพระไตรปฎิ กสากลเปน็ พระธมั มทาน แก ่ 10 สถาบนั ระดบั นานาชาต ิ ใน 10 ประเทศ
ถวายเปน็ พระราชกศุ ลแดส่ มเดจ็ พระเจา้ พน่ี างเธอ เจา้ ฟา้ กลั ยาณวิ ฒั นา กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร ์ พ.ศ. 2551

42

อะ aāiīuūออออออุีิูาะ [aa ][ a] กากราเลรกเาือลรกอื เบลกอืทบกธทบัมธทมั ธมะัมะมะ
อออาิี eoโเออ [āaː][ aː]
ออเอูุ [i i ][ i] โก โอกมิ อํ ปมิ ํ ปวึววเิ ึจวสเิ ส์จสตส์ิ...ต.ิ ..
โอ [ī iː ][ iː ]
[uu ][ u] KoKiomiamṃaṃpapthatahvaiṃviṃvicveiscseastsia,ti,
[ūuː][ uː] YaYmaamloakloakñacñaciamiamṃaṃsadsaedveavkakṃa;ṃ;
[eeː ][ eː ] KoKdohdahmammampaapdaadṃaṃsusduedsietsaiṃta,ṃ,
[ooː ][ oː ] KuKsualsoalpouppupphpahmaimvaivpaapceascseastsia.t(i4. 4()44)

ก์ kkggṅงฆคขกhh์์์์ [kk ][ k] ใครใเคลร่าเจลกัา่ เจลักือเลกเอื ฟกน้ เฟแน้ผแน่ ผดน่ิ ดนิน,ี้ น,้ี
ขคฆ์์์ [kkhʰ][ kʰ] แลแะยลมะยโลมกโลโกลกโลนก้ี พนร้ี พอ้ มรอ้เทมวเทโลวกโล; ก;
ง [gg ][ g] ใครใเคลรา่ เจลักา่ เจลักอื เลกเอื ฟกน้ เฟบ้นทบธทัมมธัมะทมแ่ีะทสแี่ดสงไดวง้ดไีแวด้ลแี้ว,ล้ว,
[gghʱ][ gʱ] ดจุ ดชุจ่างชด่าองดกไอมกผ้ ไมฉู้ ้ผลฉู้าดลเาลดือเลกเอื ฟก้นเฟดน้อดกไอมก้ ไฉมะ้ นฉน้ัะน. นั้(4.4()44)
[ṅŋ ][ ŋ]
WWhohwo iwll iflel rfreertreotuotu, t,
จ์ ccฉจh์์ [cc ][ c ] ThTehuenudnedrwerowrlodr,ldth, etheearetahrtahnadntdhethreearlemalmof ogfogdos?ds?
ฉชฌ์์ ์ ñjjฌชh์ ์์ [cchʰ ][ cʰ ] WWhohwo iwll isllelseecltectthtehwe ewlle-tlla-utaguhgthDt hDahmammamvaevrseers,es,
์ [j ɟ ][ ɟ ] AsAtshtehwe iwseisgeagrlaarnladn-md-amkaekr,ert,htehfelofwloewrse?rs(?44()44)
[jhɟʱ ][ ɟʱ ]
[ñɲ ][ ɲ ] ดว้ ยอดำ้วนยาอจำสนจั าจวสาัจจจาวาแจลาะอแาลนะสิองาสนก์ ิสางรสอ์ก่าานรสอังา่ วนธั สยงั าวยธั พยราะยไพตรระปไฎิตกรปิฎก
ขอถวขาอยถเวปาน็ ยพเปรน็ะรพารชะกรุศาลชแกดุศ่ลสแถดา่ บสันถพาบรันะมพหราะกมษหตัากรยิษพ์ัตทุรยิธ์พมาทุ มธกมะามกะ
ฏ์ ḍḍṭṭṇณฒฑฏh์ h์ ์ ์์ [ṭ ʈ ][ ʈ] และขแอลใะหขข้ อ้าใพหเ้ขจา้ า้ พแเจล้าะปแรละเปทรศะชเทาตศิปชราาตศปิ จราากศภจยากันภตยราันยตรเจารยญิ เจรงุ่รเิญรอืรงุ่ ทเรุกือเงมท่ือุกเมทือ่ ญเท. อญ.
ฒฑ์ ์์ [ṭhʈʰ][ ʈʰ]
ณ์ [ḍɖ ][ ɖ] ดชั นดใี ชั นนกใี านรกแาปรลแพปรละพไตระรปไตฎิ รกปสิฎากกสลาก: ลW:oWrldorTldipTiṭiapkiṭaakTaraTnrsalantsiloantioIndIenxdex
[ḍɖhʱ][ ɖʱ] ศคคปชื่อัพลำฎิ สังทก:ศคปคชขำอ์ธอ่ืัพลำคฎิ้อัมา้สงัญัทมกง:มขำอลู์ธคส้อ:ัม้าปงิ ังญัมงมาค:ูลอฬสณ:ปงิ ังิ ี:าค::ฬณ.pPDSD.ิ.taasHี:oht:utrhA.PpDSahDd.y.mataMsHeohvtovutsmrhAaīfhiMidy,tmaaTaM1eaevAovps2eṃmaīfiMiaPaS,rt.Tca1datA2.eAhh.p2eṃaa:Di6a,PaS5ṃnr.c1dtAVแg2.hh→.7a:ผDi6t:,54ṃn1น่h1A4Vแg1Deด→7/ผ5t:นิ4h510น่h240a;1;Deด3/0md51นิ4h50h:B2m20a;;PaS3h0mdam1a1ih:,kB2tm;mhPakSธh1aamhaัมa1i6v,kutp;มAmihksธkaะ1,ahัมaa7d6vเutp2ม;รaAihsอ่ืk9aะ,1,āงaD7d8Dเpt2;รaทDhahอ่ื9h,1ศsāงDsha8uDนpเ:mทD;t3ahาhaศ1sเmshapกuน8:mย่aี;ta3Iาวñavt1เmกpc;e8aยบ่ัีraI1ssวñแvt9aeกc;ผeVtsaบัrนa่1,ssvแb9ดaบe;ผhVนิtsทนa่i,1แkvbธด9บกk;มัhนTิภ่hทi1มแกkuิhธ9ะกkษvัม1Tภ่haุ ม5กtuิht0ะษv1h0aุu5tรt0ปู h0uรปู
[ṇɳ ][ ɳ]

ต์ nddttถตธนทh์์h์์์ [t t̪ ][ t̪ ]
ธทถ์์์ [thtʰ̪ ][ t̪ʰ]
น์ [dd̪ ][ d̪ ]
[ddhʱ̪ ][ d̪ʱ]
[nn̪ ][ n̪ ]

ป์ ppbmbพปผภมhh์์์์์ [pp ][ p]
ผพภ์์์ [pphʰ][ pʰ]
ม์ [bb ][ b]
[bbhʱ][ bʱ]
[mm][ m]

ย๎ ayrlvshḷอฬหสยรวลṃ๎ํ๎๎๎๎๎๎ a[[[[[[[[yrlvshḷṃãɦɭsʋɻlj̪̪ ][ j ]
รลว๎๎๎ ][ ɻ ]
สฬห๎๎๎ ][ l̪ ]
อํ ][ ʋ ]
][ s̪ ]
][ ɦ ]
][ ɭ ]
][ ã ]

39 39

43

พธิ อี ่านสังวัธยายพระไตรปฎิ กสากลถวายเป็นพระราชกศุ ลสมเด็จกรมหลวงนราธวิ าสราชนครินทร ์
จัดโดย มูลนธิ ิร่วมจติ ตน์ ้อมเกล้าฯ เพ่อื เยาวชน ในพระบรมราชินปู ถัมภ ์ ร่วมกับกองทุนสนทนาธมั ม์นำสุขฯ
ในพระสงั ฆราชูปถมั ภ์

44

ออะะaa [ a[ a] ] มุนี มมุนนุ ี ี
ออโเอออออเโอออออีุูาิ ออาุูีิ īuiāūeooeūuīiā [ a[ ːa]ː]
[ [i i] ] ยยถถาาปปิ ภิ ภมมโรโรปปปุ ปุ ์ผ์ผํ...ํ ..
[ [iːi]ː ]
[ u[ u] ] YYaatthhāāppi ibbhhaammaarrooppuupppphhaaṃṃ, ,
[ u[ uː]ː] VVaaṇṇṇṇaaggaannddhhaammaahheeṭṭhhaayyaaṃṃ; ;
[ e[ ːe]ː ] PPaaleletti irraassaammāāddāāyyaa, ,
[ o[ːo]ː ] EEvvaaṃṃggāāmmeemmuunnī īccaarree. .(4(499))

กข์กข์ ์์ kk [ k[ k] ] ภภมมรรไมไม่ย่ยังงับบปุ ุปผผาา,,
คฆงงฆค์์ ์์ kkhh[ k[ kʰ]ʰ] ใหใหส้ ้สแี แีลละะกกลลิน่ น่ิ ชชออกกชช้ำำ้ ฉฉนั นั ใดใด; ;
gg [ g[ g] ] เอเอาาแแตต่รร่สสแแลล้วว้ บบินินไปไป, ,
ghgh[ g[ ʱg]ʱ] มมนุ ุนีพีพงึ ึงจจาารรกิ กิไปไปในในหหมมู่บูบ่ ้า้านนฉฉนั นั นน้ัน้นั . .(4(499))
ṅṅ [ ŋ[ ŋ] ]
AAssaabbeeee, ,vvisisititininggflfolowweerrss, ,
ฌฉจช์์์ฌชฉจ์์ ์์์ ์์ccjjñhhñjjcchh[[[[[ c[ c] ] WWitithhoouuttddaammaaggininggititssccoololouurraannddsscceenntt; ;
c[ ʰc]ʰ ] TTaakkeesstthheettaasstteeaannddflfileiessaawwaayy, ,
[ɟ ɟ] ] SSoosshhoouuldldtthheessaaggee, ,tthhrroouugghhaavvililalaggee, ,ggoo. .(4(499))
[ɟʱɟ]ʱ ]
[ɲɲ] ] แลแะลขะอขใอหดใขข้หว้อดขา้ขยถ้วอพา้อวยถเพำาจอวนยเา้ำาจเานยา้ปแจเาล็นปสแจะพลัจน็สปจะรพั ระวปจระารระวจเาะารทชาจเาศทกชาแชศศุกลแาชลศุะตลาแลอะิปตดแาอริป่ดนาาสร่สินศถาสงจิสาศถสาบงจาก์กสันาบาภ์กกพันรายภอรพรนัยะ่าอรตันมนะา่ รหตสมนารังาหสยวากงัายัธษวเกจยธััตษเราจยรัตญิยราิยรพญิยรพ์ยิ งุ่รพรทุพ์เะงุ่รรธทุไเะอื ตรมธไงือรตามทงปมรากุทฎิปกมเกุ ะกมิฎกเอื่ะกมอ่ื เทเอทญอญ. .

ฏฑฒณ์ณฒฑฏ์์์์ ์ ์์์์ṇḍḍṭṭhḍḍṭṭṇhhh[[[[[ [ʈ ʈ] ] ดดชั ชันนใี นใี นกการาแรแปปลลพพระรไะตไตรปรปิฎิฎกกสสากากลล: :WWoorlrdldTTipipiṭiaṭkakaaTTrarnanslsaltaitoionnInInddexex
[ʈʰʈ]ʰ] ศคคปชอื่ศคปคชพัำลิฎสอ่ืัพลำังฎิทก:ขสำงัทกอธ์ :ค้อขำมัอา้ธ์ คญั้อมงมัา้ ัญมูลองมส:ูลปอิงสัง:ปงิาค:ังฬาคณ:ฬิณี:ิ:ี:Saprk.D:.a.ogtuSkparDpH.soasa.ogputaapHirsnAosapylmyaairdenAahpyMlmythādeoaahMi1tdaMhāfo,ai9r1kādaMfK,faT9rAlaykāsKofaToṃAalayahPwsoso→ṃamahP1Aiw→es→ym:1Air→āeD6aysR:rdā3,D6aG,AsRād3a,tG,ดAaysāh3at4ดอnaaayesh94อกd.naae.:/9Rกไh.d4.t:ม/Rไah.i2a24ctม้;7ai2sah32:cv;้tN7sh3f:eav:tMNr,ṇefeaaM:Mr,ร.ṇeigaM1sสaรa.ṇrige01saสะc,aarr9e0nc,a,ะc,cr69hcnco,,เ2c6รahelco9เ2oอ่ื,rรaelD9iuoื่อง,rคyDเiruงhคaนัyศ,เrkhsaนัธศร,สo:kะsษธร1ส;ีso:ะษ2ฐ1imี;2sy5ผี2ฐi9m2ayu05ีผ้ตูD9sanu0ูต้รeDsīhnะṭรe,ṭīhsหะṭ,sh:ṭsหaน1sih:vgaน2่ี1iชaevg42ี่ ,tอื่ชae64t,tมอื่โ6htกมุนโuhกสนุีuสยิ ี ะิยะ
ɖ[ ɖ] ]
ɖ[ ɖʱ]ʱ] 441451
ɳ[ ɳ] ]

ตต์ ์ tt [ [t̪ t]̪ ]
ถทธ์์ทถธ์ ์์์ thth[ [t̪ʰt]ʰ̪ ]
นน์ ์ dd [ d[ d̪ ]̪ ]
ddhh[ d[ dʱ̪ ]ʱ̪ ]
nn [ n[ n̪ ]̪ ]

ปป์ ์ pp [ p[ p] ]
ผพภผพภ์์์ ์์์ pphh[ p[ pʰ]ʰ]
มม์ ์ bb [ b[ b] ]
bbhh[ b[ bʱ]ʱ]
mm[ m[ m] ]

ยรลวสหฬอ๎ยรลวสหฬอํ๎๎๎๎๎๎ a๎ํ๎๎๎๎๎๎svlrhyḷṃaḷhsvlyrṃ[[[[[[[[ [j j] ]
[ɻ ɻ] ]
[l̪ l]̪ ]
[ʋʋ] ]
[s̪ s]̪ ]
ɦ[ ɦ] ]
[ɭ ɭ] ]
ã[ ã] ]

พธิ สี มโภชและพระราชทานพระไตรปฎิ กสากลเพื่อประดิษฐาน ณ ศาลฎีกาแหง่ ราชอาณาจักรไทย
เป็นพระธมั มทานในสมเดจ็ กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร ์ องคอ์ ปุ ถมั ภพ์ ระไตรปิฎกสากล พ.ศ. 2550

46

อะ a [a ] วาจาสวุภาาจสาิตสุภาสติ
อออีาิ ā [ aː] ยถาปิ รุจิรํ ปุปผ์ ํ...
ออุู i [i]
ī [ iː ]
[u ]
เอ u [ uː]
โอ ū [ eː ]
[ oː ]
e
o

ก์ k [k ] Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ,
ขคฆ์์์ kh [ kʰ] Vaṇṇavantaṃ agandhakaṃ;
ง g [g ] Evaṃ subhāsitā vācā,
gh [ gʱ] Aphalā hoti akubbato. (51)
ṅ [ŋ ]
อุปมาเหมอื นบุปผางาม,
จ์ c [c ] หลากสีแตไ่ ร้กล่นิ ;
ฌชฉ์์ ์ ch [ cʰ ] อุปไมยวาจาสภุ าสติ ,
์ j [ɟ ] ยอ่ มไมม่ ีผลแก่ผ้ไู มก่ ระทำ. (51)
jh [ ɟʱ ]
ñ [ɲ]

ฏ์ ṭ [ʈ]
ฒฑ์ ์์ ṭh [ ʈʰ]
ณ์ ḍ [ɖ ]
ḍh [ ɖʱ]
ṇ [ɳ ]

ต์ t [ t̪ ] Just like a lovely blossom,
ธทถ์์์ th [ tʰ̪ ] Countless colours but scentless;
น์ d [ d̪ ] So the well-spoken word
dh [ dʱ̪ ] Is fruitless when not carried out. (51)
n [ n̪ ]
และขอใหดขข้ ว้อ้ายถพอวเำาจนยา้ เาปแจล็นสะพัจปจรระวะารจเาทชาศกแชุศลาละตแอิปดาร่นาสิสศถงจาสาบก์กันาภพรยอรันะา่ ตมนรหสาังายวกัธษเจยตั ราริญยยิ พร์พุ่งรุทเะรธไือตมงราทปมุกิฎกเะกมื่อ เทอญ.
ป์ p [p ]
ภพผ์์์ ph [ pʰ]
ม์ b [b ]
bh [ bʱ]
m [ m]

ย๎ y [ j ] ดัชนใี นการแปลพระไตรปิฎกสากล : World Tipiṭaka Translation Index
วลร๎๎๎ r [ ɻ ] ชอ่ื : SaDgtHoarnAydMhoaMf kCAahṃPaA→ttDaGpAāaṇ5ni1d,/hเ4รa2ื่อ3:งอr:aบุ Cgาrhสaaกntผcteaู้ถ,pือคāรṇนั่มiธuชะpือ่ ā2ฉs9ตัaDkตahปvsาa:ณt1t2ิ h4u6
หฬส๎๎๎ l [ l̪ ] ศคปคพัำลิฎสังทกขำธ์อคอ้มัา้ ัญมมงูลอส:ปิงงั คา:ณฬิี : .Cv..aheṇvaṇatatṃa, pcsāouṇlboihu5ārV,siสt:1āี; 1sv3uā8bchāā..s.it1a9,Twhe1ll:-5s7p6oken สุภาสิต
อํ v [ ʋ ] :
s [ s̪ ]
h [ ɦ ]
ḷ [ ɭ ]
aṃ [ ã ]

4473

ประธานศาลรัฐธรรมนูญมอบพระไตรปิฎกสากล อักษรโรมัน และปทานุกรมพระไตรปิฎกศกึ ษาอา้ งองิ ชดุ 80 เล่ม
เปน็ พระธัมมทานในสมเดจ็ กรมหลวงนราธิวาสราชนครนิ ทรแ์ กป่ ระธานศาลยุติธรรมระหวา่ งประเทศ
ณ กรุงเฮก เพ่ือเฉลิมพระเกียรตพิ ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั ในนานาประเทศ
วันเฉลมิ พระชนมพรรษา ครบ 80 พรรษา พ.ศ. 2550

48