ประตูสู่ชาดก โดยคณะทำงานคู่มือศึกษาชาดก

๖. ชาดกท่ี ๔๘๔ สาลิเกทารชาดก (เล่มท่ี ๖๐ ขอ้ ที่ ๑๘๗๒)
พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญานกแขกเต้า ไปคาบรวงข้าวสาลีจากไร่ของโกสิยพราหมณ์มาเลี้ยงบิดามารดา

ผแู้ กเ่ ฒ่า วนั หนงึ่ ไปตดิ บว่ งของพราหมณ์ เมอ่ื ถกู พราหมณถ์ ามกไ็ ดแ้ สดงธรรมเรอ่ื งการใชจ้ ่ายทรพั ยใ์ หฟ้ งั พราหมณพ์ อใจ จงึ
ปล่อยพรอ้ มยกไร่ข้าวสาลใี หป้ ระมาณ ๑,๐๐๐ กรีส พระโพธิสตั วข์ อรับไวเ้ พยี ง ๘ กรีสเท่านั้น
๗. ชาดกที่ ๕๐๓ สัตติคมุ พชาดก (เล่มท ่ี ๖๐ ข้อท่ี ๒๑๔๒)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกแขกเตา้ ชอื่ ปปุ ผกะ ถกู ฤษชี บุ เลย้ี งจงึ มจี ติ ออ่ นโยน ไดแ้ สดงธรรมแกพ่ ระเจา้ ปญั จาละ
เรอ่ื งการคบคนพาลและบัณฑติ มีผลตา่ งกัน
๘. ชาดกที่ ๕๒๑ เตสกณุ ชาดก (เลม่ ที่ ๖๑ ข้อที่ ๒๔๓๘)

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นนกแขกเต้าช่ือชัมพุกะ ได้แสดงก�ำลัง ๕ ประการ และธรรมจริยาหรือราชธรรม
๑๐ ประการ แด่พระเจา้ พรหมทตั ผู้เปน็ พระบิดาเลย้ี ง ทำ� ให้พระองคเ์ ลือ่ มใสจึงได้รบั ตำ� แหนง่ เสนาบดี

นกคมุ่ (๒)
๑. ชาดกท่ี ๓๕ วัฏฏกชาดก (เล่มที ่ ๕๕ ข้อที่ ๓๕)

พระโพธิสตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ ลูกนกค่มุ เมื่อไฟป่าไหมม้ าใกล้รงั ไดร้ ะลกึ ถึงพระคณุ ของพระพทุ ธเจา้ ในอดีต ตั้งสัจ
อธิษฐานใหไ้ ฟดบั ไป
๒. ชาดกท่ี ๓๙๔ วัฏฏกชาดก (เลม่ ที่ ๕๙ ข้อที่ ๙๕๗)

พระโพธิสตั ว์เสวยพระชาติเป็นนกคุ่ม ไดบ้ อกวิธที จ่ี ะท�ำให้อว้ นแกก่ าว่า ใหก้ ินอาหารเท่าทม่ี ี หางา่ ย ไม่ไปลกั ขโมย
เขากนิ

97 ประตสู ูช่ าดก

นกกระจาบ (๒)
๑. ชาดกท่ี ๓๓ สัมโมทมานชาดก (เลม่ ท ่ี ๕๕ ข้อที่ ๓๓)

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญานกกระจาบ สอนนกท้ังหลายให้สามัคคีกันยกตาข่ายหนี ต่อมานกเหล่านั้น
ทะเลาะกัน ทา่ นหา้ มไมฟ่ งั จงึ พาบรวิ ารของตนหนีไปอยทู่ อ่ี ่ืนท่ีพน้ อนั ตราย
๒. ชาดกที่ ๑๑๘ วัฏฏกชาดก (เล่มที่ ๕๖ ขอ้ ท่ี ๑๑๘)

พระโพธสิ ัตว์เสวยพระชาติเปน็ นกกระจาบ บอกอุบายทำ� เปน็ อดอาหารจึงรอดชวี ติ มาได้

นกดุเหวา่ (๓)
๑. ชาดกท่ี ๓๔๑ กุณฑลกิ ชาดก (เลม่ ท่ี ๕๘ ขอ้ ที่ ๖๖๒)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ พญานกดเุ หว่าชอ่ื กณุ าละ ไดเ้ ปรยี บนารดี ว้ ยท่านำ�้ (ความพสิ ดารอยใู่ นชาดกที่ ๕๓๖
กุณาลชาดก)

ประตูสู่ชาดก 98

๒. ชาดกท่ี ๔๖๔ จูฬกณุ าลชาดก (เล่มที ่ ๖๐ ขอ้ ที่ ๑๖๐๑)
พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาติเปน็ นกดเุ หวา่ ชือ่ กณุ าละ ได้แสดงโทษของสตรไี วเ้ ป็นอันมากโดยบุรุษไมพ่ งึ อยใู่ นอำ� นาจ

ของสตรี (ความพสิ ดารอยู่ในชาดกท่ี ๕๓๖ กุณาลชาดก)
๓. ชาดกท่ี ๕๓๖ กณุ าลชาดก (เล่มท ่ี ๖๒ ข้อที่ ๒๙๖)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกดเุ หวา่ ชอื่ กณุ าละ ไดก้ ลา่ วตำ� หนโิ ทษของสตรใี หน้ กดเุ หวา่ ชอ่ื ปณุ ณมขุ ะผเู้ ปน็ สหาย
ฟงั ว่าสตรีเปน็ คนทไ่ี มม่ ีความซ่อื สตั ย์ ชอบทำ� ลายมิตร และมีจิตหมกมุน่ อยูแ่ ตใ่ นเร่ืองกามคณุ เป็นต้น สว่ นตัวทา่ นเองน้ันไม่
ยอมตกอยใู่ นอ�ำนาจของสตรี

นกพริ าบ (๖)
๑. ชาดกที่ ๔๒ กโปตกชาดก (เลม่ ที่ ๕๖ ข้อที่ ๔๒)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกพริ าบ ไดช้ ว่ ยเหลอื สงเคราะหก์ าผตู้ กยาก แตก่ ามนี สิ ยั ไมด่ ชี อบไปลกั ขโมยของคนกนิ
จึงถูกพ่อครัวจับได้แล้วถอนขนทาด้วยเม็ดยี่หร่าผสมน�้ำขิงสดและเกลือ ชโลมด้วยนมเปรี้ยวแล้วโยนใส่กระบุงไว้ และตาย
ในทส่ี ุด
๒. ชาดกท่ี ๒๗๔ โลลชาดก (เลม่ ที ่ ๕๘ ข้อท่ี ๔๒๑)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกพริ าบ อาศยั อยใู่ กลโ้ รงครวั ไดส้ อนกาเพ่ือนกนั ไมใ่ ห้ไปลกั ของในโรงครวั แตก่ าไม่
เชือ่ ฟงั จึงถูกพ่อครัวจบั ถอนขนแล้วทาด้วยนำ�้ เปรียงผสมขงิ บดและพริกไทย
๓. ชาดกท่ี ๒๗๕ รุจิรชาดก (เลม่ ท ่ี ๕๘ ขอ้ ท่ี ๔๒๔)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกพริ าบ ไดต้ เิ ตยี นกาผเู้ ปน็ สหายทช่ี อบไปลกั ขโมยอาหารของมนษุ ยม์ ากนิ จนถกู จบั
ถอนขนจนสิน้

99 ประตูสชู่ าดก

๔. ชาดกท่ี ๒๗๗ โรมชาดก (เลม่ ท ่ี ๕๘ ขอ้ ท่ี ๔๓๐)
พระโพธิสตั วเ์ สวยพระชาติเป็นนกพริ าบ ติเตียนดาบสโกงท่ีลวงจบั นกพริ าบกนิ แต่นกพิราบรทู้ ัน ซำ้� ขบั ไล่ใหไ้ ปอยู่

ทีอ่ ่ืน เพราะคนโกงไม่ควรอยูใ่ นท่นี ี้
๕. ชาดกท่ี ๓๗๕ กโปตกชาดก (เล่มที ่ ๕๘ ขอ้ ที่ ๘๒๕)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกพริ าบ กลา่ วเยาะเยย้ กาผเู้ ปน็ สหายทห่ี า้ มไมฟ่ งั ไปลกั ของมนษุ ยก์ นิ จงึ ถกู พอ่ ครวั
จบั ถอนขน บดขิงสดแปง้ และกระเทียม ละลายกับน�ำ้ เปรยี งเน่าทาตวั
๖. ชาดกที่ ๓๙๕ มณชิ าดก (เล่มที่ ๕๙ ขอ้ ที่ ๙๖๓)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกพริ าบ ไดต้ เิ ตยี นกาผเู้ ปน็ สหายทไ่ี ปลกั อาหารในครวั ถกู พอ่ ครวั จบั ถอนขนแลว้ เอา
คร่ังท�ำเป็นเครื่องประดบั แขวนคอ

นกมลู ไถ (๑)
๑. ชาดกที่ ๑๖๘ สกุณัคฆิชาดก (เลม่ ท ่ี ๕๗ ข้อที่ ๑๘๕)

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นนกมูลไถ ออกหากินไปต่างถ่ิน ถูกเหยี่ยวนกเขาจับได้ แต่ก็แก้ไขเอาตัวรอดได้ด้วย
ปัญญาของตน

ประตสู ู่ชาดก 100

นกหัวขวาน (๒)
๑. ชาดกท่ี ๒๑๐ กันทคลกชาดก (เล่มที่ ๕๗ ข้อที่ ๒๖๙)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกหวั ขวาน หา้ มไมใ่ หน้ กหวั ขวานผเู้ ปน็ สหายเอาอยา่ งในการเจาะไมต้ ะเคยี น แตน่ ก
หัวขวานผเู้ ป็นสหายไมฟ่ ังกลับเจาะไม้ตะเคียนจนกระหม่อมแตกตาย
๒. ชาดกท่ี ๓๐๘ ชวสกณุ ชาดก (เล่มท่ี ๕๘ ขอ้ ที่ ๕๓๐)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ นกหวั ขวาน แกลง้ ทวงถามบญุ คณุ กบั ราชสหี ใ์ นคราวทตี่ นชว่ ยนำ� กระดกู ทต่ี ดิ คอออก
มาให้ แต่ไม่ไดร้ ับการตอบแทน จึงตเิ ตยี นราชสหี ์วา่ เป็นสัตวไ์ มร่ ู้คุณของผอู้ ่ืน

นกจกั รพาก (๒)
๑. ชาดกที่ ๔๓๔ จักกวากชาดก (เล่มที่ ๕๙ ข้อที่ ๑๒๗๔)

พระโพธสิ ตั ว์เสวยพระชาติเปน็ นกจกั รพาก ถูกกาถามถงึ เหตทุ ีท่ �ำให้ผวิ พรรณงาม จึงบอกวา่ มาจากการกินอาหารที่
หาได้งา่ ยและบรสิ ทุ ธ์ิ และติเตียนกาที่มีผิวพรรณทรามเพราะลักขโมยเขากนิ

101 ประตูสู่ชาดก

๒. ชาดกที่ ๔๕๑ จกั กวากชาดก (เล่มท่ี ๕๙ ข้อท่ี ๑๔๕๓)
พระโพธิสัตว์เสวยพระชาตเิ ปน็ นกจักรพาก แสดงเหตทุ ตี่ นมีสสี วยงามให้กาฟงั วา่ เพราะไม่ไดก้ ินเนอื้ กินปลา แตก่ ิน

สาหรา่ ยและแหนเป็นอาหาร และไดต้ ำ� หนิกาท่ชี อบลักขโมยของกนิ จึงหวาดสะดุ้งอยู่เป็นนติ ย์ ผวิ กาจึงดำ�

นกขมิ้น (๑)
๑. ชาดกที่ ๓๒๑ กุฏิทูสกชาดก (เลม่ ที่ ๕๘ ขอ้ ที่ ๕๘๒)

พระโพธิสตั ว์เสวยพระชาตเิ ปน็ นกขมน้ิ ไดก้ ลา่ วตเิ ตยี นวานรซง่ึ มลี กั ษณะเหมอื นมนษุ ยท์ กุ อยา่ ง แตไ่ มม่ ปี ญั ญาสรา้ ง
ทีอ่ ยอู่ าศัย

สัตว์ไม่มีเท้า (๖)

พญานาค (๓)
๑. ชาดกที่ ๓๐๔ ทัททรชาดก (เลม่ ท่ี ๕๘ ขอ้ ท่ี ๕๑๔)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ พญานาคชอื่ มหาททั ทระ สอนนาคนอ้ งชายไมใ่ หใ้ สใ่ จตอ่ ค�ำเหยยี ดหยามของผอู้ นื่ เมอ่ื
อย่ตู า่ งถ่ิน

ประตสู ู่ชาดก 102

๒. ชาดกที่ ๕๐๖ จมั เปยยชาดก (เลม่ ท่ี ๖๑ ข้อท่ี ๒๑๘๐)
พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ จมั เปยยนาคราช ไดร้ กั ษาอโุ บสถศลี ไมเ่ บยี ดเบยี นผใู้ ด แตถ่ กู หมองใู จบาปจบั มาเทย่ี ว

เลน่ กลหากิน ได้พระเทวมี าช่วยทำ� ใหพ้ น้ จากความลำ� บากและกลับไปยังพภิ พของพระองค์
๓. ชาดกที่ ๕๔๓ ภูริทตั ตชาดก (เลม่ ท่ี ๖๔ ขอ้ ท่ี ๖๘๗)

พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นพญานาคชื่อภูริทัต ได้ต้ังความปรารถนาอยากไปเกิดในเทวโลก จึงไปรักษาอุโบสถ
ศลี อยทู่ จี่ อมปลวกแหง่ หนงึ่ ในถนิ่ มนษุ ย์ แตถ่ กู พราหมณห์ มองผู รู้ มู้ นตอ์ าลมั พายนะจบั ตวั ไปเทยี่ วแสดงละครหาเงนิ ตามสถาน
ทตี่ า่ งๆ ตอ่ มานาคพนี่ อ้ งชาย ๓ ตนไดม้ าชว่ ยเหลอื พญานาคภรู ทิ ตั ใหร้ อดพน้ จากพราหมณห์ มองไู ปได้ นาคพชี่ ายมคี วามแคน้
เคืองจงึ คิดจะทำ� ลายชวี ติ พราหมณ์หมองนู น้ั แตถ่ กู นาคน้องชายซง่ึ กลัวตกนรกหา้ มปรามไว้ เพราะพราหมณ์หมองูผ้นู ้เี ป็นผู้
รู้พระเวทและเป็นผู้สาธยายมนต์ ใครๆ ไม่ควรท�ำร้าย พญานาคภูริทัตได้ชี้แจงให้นาคน้องชายทราบว่าความเข้าใจเช่นนนั้
เป็นความเข้าใจผิด การปฏบิ ัตติ ามลัทธิของพราหมณเ์ ชน่ นี้เปน็ การกระทำ� ทไ่ี ม่ถูกตอ้ ง พญานาคภูริทตั ได้มุ่งมั่นรกั ษาอโุ บสถ
ศีลจนตลอดชวี ิต แล้วจงึ ไปเกดิ ในเทวโลกตามความปรารถนาพรอ้ มด้วยบรวิ ารจ�ำนวนมาก

ปลา (๓)
๑. ชาดกที่ ๗๕ มจั ฉชาดก (เลม่ ที่ ๕๖ ขอ้ ที่ ๗๕)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ พญาปลา ได้ร้องขอฝนให้ตกลงมาชว่ ยหมู่ญาติใหร้ อดพน้ จากอันตราย
๒. ชาดกท่ี ๑๑๔ มิตจนิ ตชี าดก (เล่มที่ ๕๖ ขอ้ ที่ ๑๑๔)

พระโพธิสตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ ปลาชื่อมิตจนิ ตี ได้หาอบุ ายช่วยเพ่ือนปลาให้หลุดพ้นจากตาขา่ ย
๓. ชาดกท่ี ๒๓๖ พกชาดก (เล่มท่ี ๕๗ ข้อที่ ๓๒๑)

พระโพธสิ ตั วเ์ สวยพระชาตเิ ปน็ พญาปลา มบี รวิ ารมาก เหน็ ฝงู ปลายกยอ่ งนกยาง ไดใ้ หส้ ตฝิ งู ปลาวา่ ไมใ่ หไ้ วใ้ จนกยาง
ทอี่ ย่นู ่ิงๆ ว่าจะคุ้มครองฝงู ปลา

103 ประตูสูช่ าดก

ชาดก เรยี งชอื่ ตามล�ำดับอกั ษร

ล�ำ ดับ ชอ่ื วา่ ดว้ ย เรอ่ื งที่ เลม่ ที่ ข้อท่ี

ก

๑. กกัณฏกชาดก กิง้ ก่าไดท้ อง ๑๗๐ ๕๗ ๑๘๙

๒. กฏาหกชาดก คนขี้โอ่ ๑๒๕ ๕๖ ๑๒๕

๓. กณเวรชาดก เชอ่ื ใจสตรมี ีโทษถึงตาย ๓๑๘ ๕๘ ๕๗๐

๔. กปชิ าดก เขา้ ใจว่าลงิ เปน็ ฤษี ๒๕๐ ๕๗ ๓๕๐

๕. กปชิ าดก คณุ สมบัติของหัวหน้า ๔๐๔ ๕๙ ๑๐๒๘

๖. กโปตกชาดก คนที่ต้องฉบิ หาย ๔๒ ๕๖ ๔๒

๗. กโปตกชาดก โภคะของมนษุ ย์ ๓๗๕ ๕๘ ๘๒๕

๘. กลัณฑุกชาดก กรยิ าส่อสกลุ ๑๒๗ ๕๖ ๑๒๗

๙. กฬายมุฏฐชิ าดก โลภมาก ๑๗๖ ๕๗ ๒๐๑

๑๐. กกั การุชาดก ผคู้ วรประดับดอกไมท้ ิพย์ ๓๒๖ ๕๘ ๖๐๒

๑๑. กัจจานชิ าดก ในกาลไหนๆ ธรรมย่อมไม่ตาย ๔๑๗ ๕๙ ๑๑๒๑

๑๒. กจั ฉปชาดก เตา่ ติดท่อี ยู่ ๑๗๘ ๕๗ ๒๐๕

๑๓. กัจฉปชาดก เต่าตายเพราะปาก ๒๑๕ ๕๗ ๒๗๙

๑๔. กัจฉปชาดก ลิงสัปดน ๒๗๓ ๕๘ ๔๑๘

๑๕. กญั จนกั ขันธชาดก การบรรลธุ รรมอันเกษม ๕๖ ๕๖ ๕๖

๑๖. กัฏฐหารชิ าดก พระราชากับหญงิ หาฟนื ๗ ๕๕ ๗

๑๗. กัณฑิชาดก ผตู้ กอยู่ในอำ�นาจหญงิ ๑๓ ๕๕ ๑๓

๑๘. กัณหชาดก ผู้เอาการเอางาน ๒๙ ๕๕ ๒๙

๑๙. กัณหชาดก การขอพร ๔๔๐ ๕๙ ๑๓๒๙

๒๐. กันทคลกชาดก นกหัวขวานตายเพราะไม้แกน่ ๒๑๐ ๕๗ ๒๖๙

๒๑. กัลยาณธัมมชาดก ผูม้ ีกัลยาณธรรม ๑๗๑ ๕๗ ๑๙๑

๒๒. กัสสปมันทิยชาดก รตู้ ัวว่าผดิ แล้วสารภาพผิด ๓๑๒ ๕๘ ๕๔๖

๒๓. กากชาดก กาไม่มีมันเหลว ๑๔๐ ๕๖ ๑๔๐

๒๔. กากชาดก กาวดิ น้ำ� ดว้ ยปาก ๑๔๖ ๕๖ ๑๔๖

๒๕. กากวตีชาดก นางกากี ๓๒๗ ๕๘ ๖๐๖

๒๖. กามชาดก กามและโทษของกาม ๔๖๗ ๖๐ ๑๖๓๗

๒๗. กามนีตชาดก ผู้ถกู โรคใครค่ รอบง�ำ รกั ษายาก ๒๒๘ ๕๗ ๓๐๕

๒๘. กามวิลาปชาดก ผู้บ่นเพอ้ ถงึ กาม ๒๙๗ ๕๘ ๔๙๐

๒๙. กายนิพพินทชาดก ความเบอ่ื หนา่ ยร่างกาย ๒๙๓ ๕๘ ๔๗๘

๓๐. การันทิยชาดก การท�ำ ทเ่ี หลอื วสิ ัย ๓๕๖ ๕๘ ๗๒๗

ประตสู ู่ชาดก 104

ชาดก เรยี งชอ่ื ตามลำ� ดบั อกั ษร

ลำ�ดบั ชอื่ ว่าด้วย เรือ่ งท่ี เล่มที่ ขอ้ ท่ี

๓๑. กาลงิ คโพธชิ าดก การพยากรณช์ ยั ภมู ิ (ท่)ี ๔๗๙ ๖๐ ๑๗๙๐
๕๗ ๒๙๑
๓๒. กาสาวชาดก ผู้ควรนุ่งห่มผ้ากาสาวพัสตร์ ๒๒๑ ๕๖ ๘๓
๕๘ ๖๑๔
๓๓. กาฬกัณณชิ าดก มติ รแท้ ๘๓ ๖๑ ๒๒๘๕
๕๗ ๓๔๖
๓๔. กาฬพาหชุ าดก ลงิ หลอกเจ้า ๓๒๙ ๕๖ ๘๕
๕๙ ๙๖๙
๓๕. กงิ ฉันทชาดก โทษทฉ่ี กฉวยเอาประโยชนข์ องคนอน่ื ๕๑๑ ๕๗ ๒๖๗
๕๙ ๘๘๖
๓๖. กงิ สุโกปมชาดก คนไมร่ ธู้ รรมดว้ ยญาณยอ่ มสงสยั ในธรรม ๒๔๘ ๕๙ ๑๔๒๒
๕๕ ๒๒
๓๗. กิมปักกชาดก โทษของกาม ๘๕ ๕๘ ๕๘๒
๕๘ ๓๖๑
๓๘. กุกกุชาดก ปฏิปทาของพระราชาผเู้ ป็นบณั ฑิต ๓๙๖ ๕๖ ๑๐๙
๕๘ ๖๖๒
๓๙. กุกกฏุ ชาดก ผ้ฉู ลาดเอาตวั รอดได้ ๒๐๙ ๖๒ ๒๙๖
๕๖ ๗๐
๔๐. กกุ กุฏชาดก ไกร่ ู้ทันอุบายนางแมว ๓๘๓ ๕๘ ๖๗๐
๕๙ ๑๐๕๗
๔๑. กกุ กุฏชาดก พญาไกร่ ้ทู นั อบุ ายเหย่ยี ว ๔๔๘ ๖๑ ๒๒๙๒
๕๗ ๒๙๗
๔๒. กุกกุรชาดก สุนัขทถ่ี กู ฆ่า ๒๒ ๕๙ ๑๑๐๗
๕๕ ๒๑
๔๓. กุฏทิ ูสกชาดก ลิงกับนกขมนิ้ ๓๒๑ ๕๗ ๒๖๑
๕๘ ๔๒๗
๔๔. กณุ ฑกกจุ ฉสิ นิ ธวชาดก รู้วา่ เขาดกี ต็ อ้ งเลยี้ งให้สมดี ๒๕๔
๕๕ ๓๑
๔๕. กุณฑกปวู ชาดก มีอย่างไรกก็ นิ อย่างนัน้ ๑๐๙ ๖๒ ๙๔

๔๖. กุณฑลกิ ชาดก เปรียบหญิงด้วยทา่ นำ�้ ๓๔๑ ๕๖ ๑๒๑

๔๗. กุณาลชาดก นกดุเหว่าแสดงโทษของหญงิ ๕๓๖ 105 ประตูสู่ชาดก

๔๘. กุททาลชาดก ความชนะท่ดี ี ๗๐

๔๙. กุนตินีชาดก การเชอ่ื มมิตรภาพ ๓๔๓

๕๐. กมุ ภการชาดก เหตุใหช้ ่างหมอ้ ออกบวช ๔๐๘

๕๑. กมุ ภชาดก โทษของสุรา ๕๑๒

๕๒. กมุ ภลี ชาดก คุณธรรมเคร่ืองใหเ้ จริญ ๒๒๔

๕๓. กุมมาสปณิ ฑิชาดก อานิสงสข์ องการถวายขนมกมุ มาส ๔๑๕

๕๔. กุรงุ คมคิ ชาดก กวางร้ทู ันนายพราน ๒๑

๕๕. กรุ งุ คมิคชาดก การรว่ มมอื กนั ๒๐๖

๕๖. กุรธุ มั มชาดก กรุ ุธรรม คอื ศีล ๕ ๒๗๖

(ใหช้ า้ งแก่ท้าวกาลงิ คราช)

๕๗. กุลาวกชาดก การเสียสละ ๓๑

๕๘. กุสชาดก พระเจา้ กุสราชล่มุ หลงรปู โฉมของ- ๕๓๑

พระนางประภาวดี

๕๙. กสุ นาฬชิ าดก ประโยชน์ของการผูกมิตร ๑๒๑

ชาดก เรียงชื่อตามลำ� ดับอักษร

ลำ�ดับ ช่อื วา่ ด้วย เร่ืองที่ เลม่ ท่ี ข้อท่ี

๖๐. กุหกชาดก ดาบสเจ้าเล่ห์ ๘๙ ๕๖ ๘๙
๖๑. กฏู วาณิชชาดก พอ่ คา้ โกง
๖๒. กฏู วาณชิ ชาดก หนามยอกเอาหนามบ่ง ๙๘ ๕๖ ๙๘
๖๓. เกฬสิ ลี ชาดก ปญั ญาสำ�คัญกว่าร่างกาย
๖๔. โกกิลชาดก พดู ในกาลที่ควรพูด ๒๑๘ ๕๗ ๒๘๕
๖๕. โกฏสิมพลชิ าดก การระวงั ภัยท่ียงั มาไมถ่ ึง
(โกฏสิมพลีผูม้ องการณไ์ กล) ๒๐๒ ๕๗ ๒๕๓
๖๖. โกมารยิ ปตุ ตชาดก ผู้ไกลจากภมู ิฌาน
๖๗. โกสมั พิยชาดก สามคั คดี กี วา่ แตกแยก ๓๓๑ ๕๘ ๖๒๒
๖๘. โกสิยชาดก คำ�พูดกับการกระท�ำ ไมส่ มกัน
๖๙. โกสยิ ชาดก ผ้รู ้กู าลอันควรไมค่ วร ๔๑๒ ๕๙ ๑๐๘๖
๗๐. โกสิยชาดก โกสยิ เศรษฐตี ระหนี่
๗๑. เกสวชาดก ความคุน้ เคยเปน็ รสอนั ยอดเย่ียม ๒๙๙ ๕๘ ๔๙๖

๔๒๘ ๕๙ ๑๒๑๖

๑๓๐ ๕๖ ๑๓๐

๒๒๖ ๕๗ ๓๐๑

๔๗๐ ๖๐ ๑๖๗๓

๓๔๖ ๕๘ ๖๘๒

ข

๑. ขทริ ังคารชาดก ผูม้ จี ิตมนั่ คง ๔๐ ๕๕ ๔๐
๕๙ ๙๐๕
๒. ขรปุตตชาดก ทำ�ตนใหไ้ รป้ ระโยชน์ (ม้าสินธพลูกลา) ๓๘๖ ๕๖ ๗๙
๕๕ ๑๕
๓. ขรสั สรชาดก บตุ รทมี่ ารดาละทง้ิ ๗๙ ๕๘ ๗๖๘
๕๗ ๒๙๙
๔. ขราทยิ ชาดก ผู้ลว่ งเลยโอวาท ๑๕ ๕๘ ๕๕๐
๕๗ ๒๕๕
๕. ขชั โชปนชาดก เหน็ หิง่ ห้อยว่าเปน็ ไฟ ๓๖๔ ๕๘ ๓๙๔

๖. ขันตวิ ัณณนชาดก การอดใจในคนท่ีหาคุณธรรมยาก ๒๒๕

๗. ขันตวิ าทชี าดก โทษทีท่ ำ�ร้ายผู้ไมโ่ กรธ ๓๑๓

๘. ขนั ธชาดก พระปริตรปอ้ งกนั สัตว์ร้ายตา่ งๆ ๒๐๓

๙. ขรุ ปั ปชาดก ถงึ คราวกลา้ ควรกล้า ๒๖๕

๑. คชกมุ ภชาดก ค ๓๔๕ ๕๘ ๖๗๘
๒. ครหติ ชาดก
๓. คหปตชิ าดก ช้าควรช้า ไวควรไว ๒๑๙ ๕๗ ๒๘๗
๔. คงั คมาลชาดก คนโง่เขลาย่อมเห็นแกเ่ งนิ
๕. คังเคยยชาดก การทวงในเวลาท่ยี ังไม่ถงึ กำ�หนด ๑๙๙ ๕๗ ๒๔๗
กามทัง้ หลายเกดิ จากความดำ�ริ
ประตสู ู่ชาดก 106 ผ้ชู อบโออ้ วด ๔๒๑ ๕๙ ๑๑๕๕

๒๐๕ ๕๗ ๒๕๙

ชาดก เรยี งชอื่ ตามล�ำดับอักษร

ลำ�ดบั ช่อื ว่าด้วย เรอ่ื งที่ เล่มที่ ขอ้ ท่ี
๕๖ ๑๑๑
๖. คทั รภปญั หชาดก ลากบั มา้ อสั ดร ๑๑๑ ๖๑ ๒๔๑๙
๗. คนั ธตนิ ทุกชาดก พระราชาทรงสดบั ฟังข่าวชาวเมอื ง ๕๒๐ ๕๙ ๑๐๔๓
๘. คันธารชาดก วถิ ีธรี ชน ๔๐๖ ๕๘ ๓๗๐
๙. คามณิจันทชาดก ลิงเป็นสัตว์ไม่รู้จกั เหตุ ๒๕๗ ๕๕ ๘
๑๐. คามณชิ าดก ไมใ่ จเร็วดว่ นได้ ๕๗ ๑๗๗
๑๑. คชิ ฌชาดก การเล้ยี งดพู อ่ แม่ (สายตาแรง้ ) ๘ ๕๙ ๑๒๐๗
๑๒. คชิ ฌชาดก ผไู้ มท่ �ำ ตามค�ำ สอนยอ่ มพนิ าศ (นกแรง้ ) ๑๖๔ ๕๗ ๒๑๗
๑๓. คิริทัตตชาดก การเอาอยา่ ง ๔๒๗ ๕๗ ๑๖๓
๑๔. คุณชาดก มติ รธรรม ๑๘๔ ๕๗ ๓๓๖
๑๕. คตุ ติลชาดก ศิษย์คิดล้างครู ๑๕๗ ๕๘ ๗๗๘
๑๖. คุมพยิ ชาดก วัตถกุ ามเหมอื นยาพษิ ๒๔๓ ๕๗ ๓๐๓
๑๗. คูถปาณกชาดก หนอนทา้ ช้างสู้ ๓๖๖ ๕๖ ๑๓๘
๑๘. โคธชาดก ฤษีกนิ เห้ีย ๒๒๗ ๕๖ ๑๔๑
๑๙. โคธชาดก คบคนชว่ั ไม่มีความสุข ๑๓๘ ๕๘ ๕๙๘
๒๐. โคธชาดก เหย้ี กบั ดาบสทุศีล ๑๔๑ ๕๘ ๖๓๐
๒๑. โคธชาดก เขารักก็รกั ม่ัง เขาชงั ก็ชงั ตอบ ๓๒๕
๓๓๓ ๕๘ ๗๒๒
๕๙ ๑๔๘๓
ฆ ๕๖ ๑๓๓

๑. ฆฏชาดก (ธังกชาดก) การรอ้ งไหไ้ ม่มีประโยชน์ ๓๕๕ ๕๙ ๑๓๑๙
๔๕๔ ๕๙ ๑๓๔๒
๒. ฆตปัณฑิตชาดก การดบั ความโศก ๑๓๓ ๕๗ ๒๒๓
๕๙ ๑๒๗๔
๓. ฆตาสนชาดก ภัยทเ่ี กิดจากทพ่ี ่งึ ๕๙ ๑๔๕๓
๖๐ ๑๘๘๓
จ ๖๔ ๗๗๕
๕๖ ๑๓๕
๑. จตทุ วารชาดก เมือง ๔ ประตู ๔๓๙
๔๔๑ 107 ประตูสชู่ าดก
๒. จตโุ ปสถิยชาดก อุโบสถ ๔ อยา่ ง ๑๘๗
๔๓๔
๓. จตุมัฏฐชาดก ผเู้ ลวทราม ๔ อยา่ ง ๔๕๑
๔๘๕
๔. จักกวากชาดก เหตใุ ห้นกจักรพรากมสี งี ดงาม ๕๔๔
๑๓๕
๕. จกั กวากชาดก กากับนกจักรพาก

๖. จนั ทกินนรีชาดก รักมัน่ คงของนางกินนรี

๗. จนั ทกุมารชาดก พระจนั ทกุมารบ�ำ เพญ็ ขนั ตบิ ารมี

๘. จนั ทาภชาดก ผู้เข้าถึงอาภัสสรพรหม

ชาดก เรียงชอ่ื ตามล�ำดบั อักษร

ล�ำ ดบั ชอ่ื วา่ ด้วย เร่อื งที่ เลม่ ที่ ขอ้ ที่

๙. จัมเปยยชาดก บ�ำ เพ็ญตบะเพือ่ เกิดเป็นมนุษย์ ๕๐๖ ๖๑ ๒๑๘๐
๓๒๔ ๕๘ ๕๙๔
๑๐. จัมมสาฏกชาดก อย่าไว้ใจสัตวห์ น้าขน ๔๙๘ ๖๑ ๒๐๕๔
๓๐๑ ๕๘ ๕๐๒
๑๑. จิตตสัมภูตชาดก ผลของกรรม ๔๖๔ ๖๐ ๑๖๐๑
๕๒ ๕๖ ๕๒
๑๒. จูฬกาลงิ คชาดก เทวดากดี กนั ความพยายามของคนไม่ได้ ๓๗๔ ๕๘ ๘๑๘
๓๕๘ ๕๘ ๗๓๗
๑๓. จฬู กุณาลชาดก นกดุเหวา่ ชื่อกุณาละ ๒๒๒ ๕๗ ๒๙๓
๔๗๗ ๖๐ ๑๗๖๔
๑๔. จฬู ชนกชาดก เป็นคนควรพยายามรำ่� ไป ๑๙๓ ๕๗ ๒๓๕
๒๖๓ ๕๘ ๓๘๘
๑๕. จฬู ธนคุ คหชาดก จลุ ธนุคคหบณั ฑิตกบั ธดิ าอาจารย์ ๔๔๓ ๕๙ ๑๓๖๗
๕๒๕ ๖๑ ๒๕๑๙
๑๖. จูฬธมั มปาลชาดก ความรักของแม่ทม่ี ตี อ่ ลกู ๔๓๐ ๕๙ ๑๒๓๖
๕๕ ๔
๑๗. จูฬนนั ทยิ ชาดก ผลของกรรมดีและกรรมชัว่ ๔ ๖๑ ๒๑๒๔
๕๐๒ ๖๒ ๑๖๓
๑๘. จฬู นารทกสั สปชาดก กสั สปดาบสสอนจลุ นารทดาบส ๕๓๓ ๕๙ ๑๑๖๓
๔๒๒
๑๙. จฬู ปทุมชาดก การลงโทษหญงิ ชายเป็นชกู้ ัน

๒๐. จูฬปโลภนชาดก หญิงทำ�ให้ชายงงงวย

๒๑. จฬู โพธิชาดก วธิ ีระงบั ความโกรธของจุลโพธดิ าบส

๒๒. จูฬสุตโสมชาดก พระเจ้าจุลสุตโสมออกผนวช

๒๓. จฬู สุวกราชชาดก พญานกแขกเตา้ ผู้รกั ษาไมตรี

๒๔. จฬู เสฏฐิชาดก คนฉลาดตัง้ ตนได้

๒๕. จูฬหังสชาดก หงสส์ มุ ขุ ะผูภ้ กั ดี

๒๖. จูฬหังสชาดก พญาหงส์ติดบ่วง

๒๗. เจติยราชชาดก พระเจา้ เจติยราชทรงกล่าวมุสาวาท

ฉ

๑. ฉวชาดก การนง่ั ท่ไี มส่ มควร ๓๐๙ ๕๘ ๕๓๔

๒. ฉทั ทนั ตชาดก พญาชา้ งฉทั ทันตก์ บั นางชา้ งผู้ผูกโกรธ ๕๑๔ ๖๑ ๒๓๒๗

๑. ชนสนั ธชาดก ช ๔๖๘ ๖๐ ๑๖๔๙
๒. ชยทั ทิสชาดก ๕๑๓ ๖๑ ๒๒๙๖
๓. ชรูทปานชาดก พระเจ้าชนสันธะทรงสอนประชาชน ๒๕๖ ๕๘ ๓๖๗
๔. ชวนหงั สชาดก โปริสาทกับพระเจา้ ชัยทสิ ๔๗๖ ๖๐ ๑๗๕๑
๕. ชวสกณุ ชาดก ขดุ บอ่ ไดท้ รพั ยก์ ลบั พนิ าศเพราะขดุ เกนิ ๓๐๘ ๕๘ ๕๓๐
๖. ชัมพกุ ชาดก พญาหงสช์ ่อื ชวนะแสดงธรรม ๓๓๕ ๕๘ ๖๓๘
ผไู้ ม่มคี วามกตญั ญูไมค่ วรคบ
ประตสู ู่ชาดก 108 โทษที่ไม่รู้จกั ประมาณตน

ชาดก เรียงช่ือตามล�ำดับอักษร

ลำ�ดบั ชื่อ วา่ ด้วย เรอื่ งที่ เลม่ ท่ี ขอ้ ที่

๗. ชมั พขุ าทกชาดก การสรรเสริญกนั และกัน ๒๙๔ ๕๘ ๔๘๑
๘. ชาครชาดก ผู้ต่นื และผู้หลับ
๙. ชณุ หชาดก การคบบัณฑติ และคบคนพาล ๔๑๔ ๕๙ ๑๑๐๐

๔๕๖ ๖๐ ๑๕๐๔

๑. ฌานโสธนชาดก ฌ ๑๓๔ ๕๖ ๑๓๔
สุขทีเ่ กิดจากสมาบตั ิ

ต

๑. ตจสารชาดก คนฉลาดยอ่ มไมแ่ สดงอาการใหศ้ ตั รเู หน็ ๓๖๘ ๕๘ ๗๘๘

๒. ตโยธมั มชาดก ผู้ลว่ งพ้นศัตรู ๕๘ ๕๖ ๕๘

๓. ตักกปัณฑติ ชาดก ลักษณะธรรมดาของหญิง ๖๓ ๕๖ ๖๓

๔. ตกั กลชาดก การเล้ียงดพู อ่ แม่ ๔๔๖ ๕๙ ๑๔๐๐

๕. ตักการิยชาดก พูดดีเปน็ ศรแี ก่ตัว ๔๘๑ ๖๐ ๑๘๒๖

๖. ตจั ฉสูกรชาดก หมพู รอ้ มใจกนั สเู้ สอื ๔๙๒ ๖๐ ๑๙๗๕

๗. ตัณฑุลนาฬชิ าดก ต้ังคนโง่เปน็ ผู้ตรี าคาขา้ วสาร ๕ ๕๕ ๕

๘. ตติ ตริ ชาดก ผู้มีความออ่ นนอ้ ม ๓๗ ๕๕ ๓๗

๙. ตติ ตริ ชาดก ตายเพราะปาก ๑๑๗ ๕๖ ๑๑๗

๑๐. ติตตริ ชาดก บาปทีเ่ กดิ จากความจงใจ ๓๑๙ ๕๘ ๕๗๔

๑๑. ติตถชาดก การเบ่ือเพราะซำ�้ ซาก ๒๕ ๕๕ ๒๕

๑๒. ตินทุกชาดก ทางรอดของฝงู วานร ๑๗๗ ๕๗ ๒๐๓

๑๓. ตปิ ัลลัตถมิคชาดก กวางท�ำ เล่หก์ ลลวงนายพราน ๑๖ ๕๕ ๑๖

๑๔. ติรีฏวัจฉชาดก ควรบูชาผมู้ ีพระคณุ ๒๕๙ ๕๘ ๓๗๖

๑๕. ตลิ มฏุ ฐิชาดก การเฆ่ยี นตเี ปน็ การส่งั สอน ๒๕๒ ๕๘ ๓๕๕

๑๖. ตุณฑลิ ชาดก ธรรมเหมือนน�้ำ บาปเหมือนเหง่อื ไคล ๓๘๘ ๕๙ ๙๑๗

๑๗. เตมยิ ชาดก พระเตมยี ์ทรงบำ�เพ็ญเนกขัมมบารมี ๕๓๘ ๖๓ ๓๙๔

๑๘. เตลปตั ตชาดก การรกั ษาจิต ๙๖ ๕๖ ๙๖

๑๙. เตสกุณชาดก นกตอบปัญหาพระราชา ๕๒๑ ๖๑ ๒๔๓๘

๑. ถสุ ชาดก ถ ๓๓๘ ๕๘ ๖๕๐
รู้ทันแผนการรา้ ย

109 ประตสู ู่ชาดก

ชาดก เรยี งช่อื ตามล�ำดับอักษร

ล�ำ ดับ ชื่อ วา่ ดว้ ย เรอื่ งที่ เล่มที่ ขอ้ ที่

ท

๑. ทกรกั ขสชาดก การรักษาบณั ฑิตย่ิงกวา่ ชีวิต ๕๑๗ ๖๑ ๒๓๗๒

๒. ทธวิ าหนชาดก สงิ่ แวดล้อมไมด่ ีมีผลเสยี ๑๘๖ ๕๗ ๒๒๑

๓. ทรมี ขุ ชาดก โทษของกาม ๓๗๘ ๕๙ ๘๔๓

๔. ทสพราหมณชาดก ชาติพราหมณ์ ๑๐ ชาติ ๔๙๕ ๖๐ ๒๐๐๑

๕. ทสรถชาดก ผู้มีปัญญาย่อมไมเ่ ศรา้ โศก ๔๖๑ ๖๐ ๑๕๖๔

๖. ทสัณณกชาดก ใหแ้ ล้วไมเ่ ดือดรอ้ นภายหลังทำ�ไดย้ าก ๔๐๑ ๕๙ ๑๐๐๗

๗. ททั ทรชาดก ราชสหี ก์ ับสนุ ขั จิง้ จอก ๑๗๒ ๕๗ ๑๙๓

๘. ททั ทรชาดก ไม่ควรถือตัวในสถานท่ที ีเ่ ขาไม่รจู้ กั ๓๐๔ ๕๘ ๕๑๔

๙. ทัททรชาดก คนอกตญั ญไู มร่ จู้ ักบญุ คุณคนอื่น ๔๓๘ ๕๙ ๑๓๑๐

๑๐. ทัพภปปุ ผชาดก โทษของการโต้เถยี งกัน ๔๐๐ ๕๙ ๙๙๗

๑๑. ทฬั หธมั มชาดก ความกตญั ญู ๔๐๙ ๕๙ ๑๐๖๕

๑๒. ทฆี ีติโกสลชาดก เวรย่อมไม่ระงบั ด้วยการจองเวร ๓๗๑ ๕๘ ๘๐๓

๑๓. ทปี ชิ าดก คนรา้ ยไมต่ อ้ งการเหตผุ ล ๔๒๖ ๕๙ ๑๑๙๙

(เล่หเ์ หลี่ยมเสอื เหลอื ง)

๑๔. ทตุ ยิ ปลายติ ชาดก คนถูกความเรา่ รอ้ นเผาจนไมอ่ าจสู้ ๒๓๐ ๕๗ ๓๐๙

ขา้ ศึกได้

๑๕. ทุทททชาดก คตขิ องคนดีและคนชว่ั ๑๘๐ ๕๗ ๒๐๙

๑๖. ทุททภุ ายชาดก กระตา่ ยตน่ื ตมู (ฟงั หู ไวห้ ู อยา่ เชอ่ื ง่าย) ๓๒๒ ๕๘ ๕๘๖

๑๗. ทพุ พจชาดก ไดร้ บั โทษเพราะท�ำ เกนิ ขดี ความสามารถ ๑๑๖ ๕๖ ๑๑๖

๑๘. ทพุ พลกฏั ฐชาดก ชา้ งกลวั ไม้แหง้ ๑๐๕ ๕๖ ๑๐๕

๑๙. ทพุ ภิยมักกฏชาดก การคบคนชั่ว ๑๗๔ ๕๗ ๑๙๗

๒๐. ทุมเมธชาดก คนโง่ถูกบูชายญั เพราะคนอธรรม ๕๐ ๕๖ ๕๐

๒๑. ทมุ เมธชาดก คนโงไ่ ดย้ ศก็ไมเ่ กิดประโยชน์ ๑๒๒ ๕๖ ๑๒๒

๒๒. ทุราชานชาดก ภาวะของหญิงรไู้ ดย้ าก ๖๔ ๕๖ ๖๔

๒๓. ทตู ชาดก ทุกชีวติ เป็นทูตของทอ้ ง ๒๖๐ ๕๘ ๓๗๙

๒๔. ทูตชาดก การบอกความทกุ ขแ์ กผ่ ู้ท่ีควร ๔๗๘ ๖๐ ๑๗๗๗

๒๕. เทวตาปัญหชาดก ปญั หาของเทวดา ๓๕๐ ๕๘ ๖๙๘

๒๖. เทวธัมมชาดก คุณธรรมของเทวดา ๖ ๕๕ ๖

ประตสู ู่ชาดก 110

ชาดก เรียงช่อื ตามลำ� ดับอกั ษร

ลำ�ดบั ชือ่ ว่าดว้ ย เรื่องที่ เล่มที่ ข้อที่

ธ

๑. ธมั มเทวปุตตชาดก ธรรมะชนะอธรรม ๔๕๗ ๖๐ ๑๕๑๕

๒. ธมั มทั ธชชาดก ผูถ้ งึ ธรรมของสัตบุรษุ ๒๒๐ ๕๗ ๒๘๙

๓. ธัมมัทธชชาดก พูดอยา่ ง ท�ำ อย่าง ๓๘๔ ๕๙ ๘๙๓

๔. ธมู การิชาดก ธมู การพี ราหมณผ์ เู้ ศรา้ โศก ๔๑๓ ๕๙ ๑๐๙๓

น

๑. นกุลชาดก อยา่ วางใจมิตร ๑๖๕ ๕๗ ๑๗๙

๒. นฬปานชาดก การพิจารณาช่วยให้พน้ ภัย ๒๐ ๕๕ ๒๐

๓. นฬินิกาชาดก ราชธิดาทำ�ลายตบะของดาบส ๕๒๖ ๖๒ ๑

๔. นักขตั ตชาดก มวั ถือฤกษย์ ามทำ�ใหเ้ สียประโยชน์ ๔๙ ๕๖ ๔๙

๕. นังคลีสชาดก คนโง่กล่าวค�ำ ที่ไมค่ วรกล่าว ๑๒๓ ๕๖ ๑๒๓

๖. นงั คฏุ ฐชาดก บูชาไฟด้วยหางววั ๑๔๔ ๕๖ ๑๔๔

๗. นจั จชาดก เหตุทีย่ ังไม่ใหล้ กู สาว ๓๒ ๕๕ ๓๒

๘. นนั ทชาดก การกล่าวคำ�หยาบ ๓๙ ๕๕ ๓๙

๙. นนั ทิยมคิ ราชชาดก ความกตัญญขู องพญาเนื้อนันทยิ ะ ๓๘๕ ๕๙ ๘๙๙

๑๐. นันทวิ สิ าลชาดก การพดู ดี ๒๘ ๕๕ ๒๘

๑๑. นานาฉันทชาดก ตา่ งคนตา่ งใจ ๒๘๙ ๕๘ ๔๖๖

๑๒. นามสทิ ธิชาดก ช่ือไม่สำ�คัญ ๙๗ ๕๖ ๙๗

๑๓. นิโครธชาดก การคบหาคนดี ๔๔๕ ๕๙ ๑๓๙๐

๑๔. นโิ ครธมคิ ชาดก การเลือกคบ ๑๒ ๕๕ ๑๒

๑๕. เนมริ าชชาดก พระเจ้าเนมริ าชทรงบำ�เพ็ญอธิษฐาน ๕๔๑ ๖๓ ๕๒๕

บารมี

๑๖. เนรชุ าดก สถานทท่ี ี่ไมค่ วรอยู่ ๓๗๙ ๕๙ ๘๔๙

ป

๑. ปทกุสลมาณวชาดก ภยั เกิดแตท่ ่พี ่งึ อาศยั ๔๓๒ ๕๙ ๑๒๕๕

๒. ปทมุ ชาดก ไมค่ วรพดู ให้เกนิ จรงิ ๒๖๑ ๕๘ ๓๘๒

๓. ปรนั ตปชาดก ลางบอกความช่วั และภยั ท่ีจะมาถงึ ๔๑๖ ๕๙ ๑๑๑๔

๔. ปโรสตชาดก คนมปี ัญญาคนเดยี วดกี วา่ คนโงเ่ ขลา ๑๐๑ ๕๖ ๑๐๑

ตั้งร้อย

111 ประตูสูช่ าดก

ชาดก เรยี งชอ่ื ตามลำ� ดบั อักษร

ลำ�ดบั ชื่อ วา่ ดว้ ย เรอ่ื งที่ เล่มที่ ข้อที่

๕. ปโรสหสั สชาดก คนผมู้ ปี ญั ญา ๙๙ ๕๖ ๙๙
๒๒๙ ๕๗ ๓๐๗
๖. ปลายติ ชาดก ยงั มทิ ันไดส้ ู้ กไ็ ม่อย่ตู ่อกร ๓๐๗ ๕๘ ๕๒๖
๓๗๐ ๕๘ ๗๙๘
๗. ปลาสชาดก การนอบนอ้ มเทวดา ๕๐๘ ๖๑ ๒๒๒๘
๑๓๒ ๕๖ ๑๓๒
๘. ปลาสชาดก เหตุท่จี ะตอ้ งหนจี ากไป ๕๕ ๕๖ ๕๕
๔๙๐ ๖๐ ๑๙๕๑
๙. ปัญจปัณฑิตชาดก ความลับอนั ไม่ควรเปดิ เผย ๕๑๘ ๖๑ ๒๓๘๗
๑๐๒ ๕๖ ๑๐๒
๑๐. ปัญจภีรุกชาดก ความสวัสดี ๓๙๑ ๕๙ ๙๓๗
๑๙๕ ๕๗ ๒๓๙
๑๑. ปัญจาวุธชาดก การบรรลธุ รรมอันเกษม ๒๔๗ ๕๗ ๓๔๔
๔๕๙ ๖๐ ๑๕๔๒
๑๒. ปัญจโุ ปสถกิ ชาดก การรักษาอโุ บสถของสัตว์ ๕ ตัว ๓๓๗ ๕๘ ๖๔๖
๓๑๑ ๕๘ ๕๔๒
๑๓. ปัณฑรกนาคราชชาดก ไม่ควรบอกความลับแก่คนอ่ืน ๒๘๐ ๕๘ ๔๓๙
๒๒๓ ๕๗ ๒๙๕
๑๔. ปัณณกิ ชาดก ท่พี ง่ึ กลับใหโ้ ทษ ๒๑๔ ๕๗ ๒๗๗
๕๓ ๕๖ ๕๓
๑๕. ปัพพชิตวิเหฐกชาดก การกราบไหว้ผู้ทค่ี วรกราบไหว้ ๑๔๗ ๕๖ ๑๔๗
๔๓๗ ๕๙ ๑๓๐๑
๑๖. ปัพพตูปตั ถรชาดก สระทเี่ ชิงเขา

๑๗. ปาทัญชลชิ าดก ไมร่ ู้ ไม่พูดดีกวา่

๑๘. ปานยี ชาดก การทำ�บาปแลว้ รงั เกยี จบาป

๑๙. ปีฐชาดก ธรรมในสกลุ

๒๐. ปุจมิ ันทชาดก ผูร้ อบคอบ

๒๑. ปุฏทูสกชาดก ผูช้ อบทำ�ลายของคนอ่ืน

๒๒. ปฏุ ภัตตชาดก คูค่ รองต้องเออื้ เฟือ้ กัน

๒๓. ปณุ ณนทีชาดก การไม่ระลึกถงึ

๒๔. ปุณณปาตชิ าดก การกล่าวถอ้ ยค�ำ ที่ไม่จรงิ

๒๕. ปุปผรตั ตชาดก เปน็ ทุกขเ์ พราะภรรยา

๒๖. ปตู มิ งั สชาดก โทษของการมองในเวลาไม่ควรมอง

๑. ผลชาดก ผ ๕๔ ๕๖ ๕๔
๒. ผันทนชาดก
การฉลาดดูผลไม้ ๔๗๕ ๖๐ ๑๗๓๘
การผูกเวรของหมีและไม้สะคร้อ

พ

๑. พกชาดก ผฉู้ ลาดแกมโกง ๓๘ ๕๕ ๓๘
๒. พกชาดก นกเจ้าเล่ห์ ๒๓๖ ๕๗ ๓๒๑

ประตสู ู่ชาดก 112

ชาดก เรยี งช่ือตามลำ� ดับอักษร

ลำ�ดับ ช่อื วา่ ด้วย เรื่องที่ เลม่ ที่ ข้อที่

๓. พกพรหมชาดก ศลี และพรตในอดตี ของพกพรหม ๔๐๕ ๕๙ ๑๐๓๕
๔. พยคั ฆชาดก เรื่องของมิตร ๒๗๒ ๕๘ ๔๑๕
๕. พรหมทัตตชาดก ผูข้ อกบั ผถู้ ูกขอ ๓๒๓ ๕๘ ๕๙๐
๖. พรหาฉตั ตชาดก เอาของนอ้ ยแลกของมาก ๓๓๖ ๕๘ ๖๔๒
๗. พันธนโมกขชาดก การหลดุ พน้ จากเครอื่ งจองจ�ำ ๑๒๐ ๕๖ ๑๒๐
๘. พนั ธนาคารชาดก เครอ่ื งผูกแท้ เครือ่ งผกู เทียม ๒๐๑ ๕๗ ๒๕๑
๙. พพั พุชาดก วิธแี ก้เผด็ ท�ำ ใหแ้ มวตาย ๑๓๗ ๕๖ ๑๓๗
๑๐. พาโลวาทชาดก คนมปี ัญญาบริโภค ๒๔๖ ๕๗ ๓๔๒
๑๑. พาเวรุชาดก การเสอี่ มลาภสักการะของกา ๓๓๙ ๕๘ ๖๕๔
๑๒. พาหยิ ชาดก คนควรศึกษาศลิ ปะ ๑๐๘ ๕๖ ๑๐๘
๑๓. พิลารโกสยิ ชาดก ใหท้ านไม่ได้เพราะเหตุ ๒ อย่าง ๔๕๐ ๕๙ ๑๔๔๓
๑๔. พิฬารวตชาดก ความประพฤติของผเู้ อาธรรมบงั หนา้ ๑๒๘ ๕๖ ๑๒๘

ภ

๑. ภัคคชาดก เหตุเกดิ ค�ำ ใหพ้ ร ๑๕๕ ๕๗ ๑๕๙

๒. ภัททสาลชาดก การบำ�เพญ็ ประโยชนแ์ กญ่ าติ ๔๖๕ ๖๐ ๑๖๑๓

๓. ภัทรฆฏเภทกชาดก คนโง่เขลาเดอื ดรอ้ นภายหลงั ๒๙๑ ๕๘ ๔๗๒

๔. ภัลลาตยิ ชาดก อุบายของกินนร ๕๐๔ ๖๑ ๒๑๕๓

๕. ภิกขาปรัมปรชาดก การใหท้ านท่มี ีผลมาก ๔๙๖ ๖๐ ๒๐๒๔

๖. ภิสชาดก การลองใจฤษี ๔๘๘ ๖๐ ๑๙๒๑

๗. ภีมเสนชาดก คนขีโ้ อ่ ๘๐ ๕๖ ๘๐

๘. ภรรุ าชชาดก ประทุษรา้ ยผมู้ ศี ีลยอ่ มวิบตั ิ ๒๑๓ ๕๗ ๒๗๕

๙. ภูริทัตตชาดก พระภรู ทิ ตั ทรงบ�ำ เพ็ญศีลบารมี ๕๔๓ ๖๔ ๖๘๗

๑๐. ภรู ิปัญหาชาดก คนไม่ดี ๔ จำ�พวก ๔๕๒ ๕๙ ๑๔๖๓

๑๑. เภรวิ าทกชาดก การท�ำ เกินประมาณ ๕๙ ๕๖ ๕๙

๑๒. โภชาชานียชาดก มา้ สนิ ธพอาชาไนย ๒๓ ๕๕ ๒๓

๑. มกสชาดก ม ๔๔ ๕๖ ๔๔
๒. มฆเทวชาดก ๙ ๕๕ ๙
๓. มณิกณั ฐชาดก ศตั รูมีปญั ญายังดีกวา่ มติ รโงเ่ ขลา ๒๕๓ ๕๘ ๓๕๘
เทวทูตเตอื นใหอ้ อกบวช
ขอส่งิ ท่ีไมค่ วรขอ 113 ประตูสู่ชาดก

ชาดก เรียงชือ่ ตามล�ำดบั อกั ษร

ล�ำ ดับ ชอื่ ว่าดว้ ย เรื่องท่ี เล่มท่ี ขอ้ ที่

๔. มณกิ ณุ ฑลชาดก ผไู้ ม่หวัน่ ไหวในโลกธรรม ๓๕๑ ๕๘ ๗๐๒
๕๗ ๒๓๗
๕. มณโิ จรชาดก พระเจา้ อธมั มกิ ราชใสร่ า้ ยพระโพธิสตั ว์ ๑๙๔ ๕๙ ๙๖๓
๕๘ ๔๕๔
๖. มณชิ าดก นกพิราบกับกา ๓๙๕ ๕๕ ๑๘
๕๘ ๕๖๖
๗. มณสิ กู รชาดก ของดใี ครทำ�ลายไมไ่ ด้ ๒๘๕ ๕๙ ๙๗๖
๕๙ ๑๐๕๐
๘. มตกภตั ตชาดก สตั วไ์ มค่ วรฆ่าสัตว์ ๑๘ ๖๑ ๒๓๗๐
๖๐ ๑๖๖๑
๙. มตโรทนชาดก การร้องไหถ้ ึงคนตาย ๓๑๗ ๖๓ ๔๔๒
๕๙ ๑๔๑๐
๑๐. มโนชชาดก คบคนช่ัวไม่ไดค้ วามสขุ ยั่งยืน ๓๙๗ ๖๔ ๘๓๔

๑๑. มหากปิชาดก คุณธรรมของหวั หนา้ ๔๐๗ ๖๐ ๑๖๙๘
๕๘ ๓๙๑
๑๒. มหากปิชาดก ผลกรรมของผทู้ ี่ทำ�ร้ายผู้มพี ระคุณ ๕๑๖ ๖๑ ๒๒๐๘
๕๗ ๓๒๙
๑๓. มหากณั หชาดก สุนขั ดำ�กนิ คน ๔๖๙ ๖๒ ๕๒
๕๙ ๑๔๗๓
๑๔. มหาชนกชาดก พระมหาชนกทรงบ�ำ เพญ็ วริ ยิ บารมี ๕๓๙ ๖๐ ๑๙๖๑
๖๐ ๑๙๙๐
๑๕. มหาธมั มปาลชาดก เหตทุ ีไ่ มต่ ายในวยั หนุ่มสาว ๔๔๗ ๕๖ ๙๒
๕๖ ๕๑
๑๖. มหานารทกสั สปชาดก มหานารทกสั สปพรหมเปลอ้ื งทิฏฐิ- ๕๔๕ ๖๒ ๓๑๕
๕๖ ๙๕
ของพระเจ้าอังคติ ๕๖ ๗๗
๕๙ ๑๒๒๖
๑๗. มหาปทุมชาดก มหาปทมุ กุมารถูกใสร่ า้ ย ๔๗๒ ๖๒ ๑๙๙
๕๘ ๕๐๖
๑๘. มหาปนาทชาดก ปราสาทของพระเจ้ามหาปนาทะ ๒๖๔ ๖๐ ๑๘๙๑

๑๙. มหาปโลภนชาดก หญงิ เปน็ มลทนิ ของพรหมจรรย์ ๕๐๗

๒๐. มหาปงิ คลชาดก พระเจ้าปงิ คละผู้รา้ ยกาจ ๒๔๐

๒๑. มหาโพธชิ าดก ปฏปิ ทาของผ้นู ำ� ๕๒๘

๒๒. มหามงั คลชาดก มหามงคลของผู้คน ๔๕๓

๒๓. มหาโมรชาดก พญานกยูงพน้ จากบว่ ง ๔๙๑

๒๔. มหาวาณชิ ชาดก โลภมากจนตัวตาย ๔๙๓

๒๕. มหาสารชาดก ลกั ษณะของผู้ทีเ่ หมาะสมกับเหตกุ ารณ์ ๙๒

๒๖. มหาสลี วชาดก ความสำ�เร็จเกิดจากความพยายาม ๕๑

๒๗. มหาสตุ โสมชาดก พระเจา้ สตุ โสมทรงสอนพระเจา้ โปรสิ าท ๕๓๗

๒๘. มหาสุทัสสนชาดก สงั ขารไมเ่ ทย่ี ง ๙๕

๒๙. มหาสุปนิ ชาดก พระมหาสบุ ิน ๑๖ ข้อ ๗๗

๓๐. มหาสุวราชชาดก คุณธรรมของมติ ร ๔๒๙

๓๑. มหาหงั สชาดก หงส์ชอ่ื สมุ ุขะไม่ละทง้ิ พญาหงสต์ ิดบ่วง ๕๓๔

๓๒. มหาอสั สาโรหชาดก การทำ�ความดีไวใ้ นปางก่อน ๓๐๒

๓๓. มหาอุกกุสชาดก สตั ว์ ๔ สหาย (พญานกออกผชู้ ว่ ยเพอื่ น) ๔๘๖

ประตสู ู่ชาดก 114

ชาดก เรยี งช่ือตามล�ำดับอักษร

ลำ�ดบั ช่อื วา่ ดว้ ย เรอ่ื งที่ เลม่ ที่ ขอ้ ที่

๓๔. มหิสชาดก ลงิ กับกระบอื ๒๗๘ ๕๘ ๔๓๓
๕๕ ๒๖
๓๕. มหฬิ ามขุ ชาดก การเสี้ยมสอน ๒๖ ๖๓ ๖๐๐
๕๗ ๑๙๕
๓๖. มโหสธชาดก พระมโหสธบัณฑติ บำ�เพ็ญปญั ญาบารมี ๕๔๒ ๕๖ ๘๗
๕๘ ๕๕๘
๓๗. มักกฏชาดก ลงิ หลอกเจ้า ๑๗๓ ๕๕ ๓๔
๕๖ ๗๕
๓๘. มังคลชาดก การถอื มงคลตน่ื ข่าว ๘๗ ๕๗ ๒๘๑
๕๘ ๔๖๓
๓๙. มังสชาดก วาทศิลปข์ องนักขอ ๓๑๕ ๕๙ ๑๔๓๓
๕๙ ๑๓๘๐
๔๐. มัจฉชาดก การชว่ ยปลาท่หี ว่ งนางปลา ๓๔ ๕๘ ๓๗๓
๕๙ ๙๓๑
๔๑. มัจฉชาดก ปลาขอฝน ๗๕ ๖๑ ๒๐๓๓
๕๙ ๙๙๐
๔๒. มจั ฉชาดก ไฟราคะรอ้ นกว่าไฟอยา่ งอื่น ๒๑๖ ๖๐ ๑๔๙๓
๕๕ ๑๗
๔๓. มจั ฉทุ ทานชาดก บุญท่ใี ห้ทานแกป่ ลา ๒๘๘ ๕๘ ๘๐๘
๕๙ ๘๖๓
๔๔. มัฏฐกณุ ฑลีชาดก ร้องไหเ้ ทา่ ไรคนตายก็ไม่ฟืน้ ๔๔๙ ๕๖ ๑๑๔
๕๖ ๘๒
๔๕. มณั ฑัพยชาดก ความรักที่มีตอ่ บตุ ร ๔๔๔ ๕๖ ๑๐๔
๕๘ ๗๙๓
๔๖. มันธาตุราชชาดก กามมคี วามสุขน้อย มที กุ ข์มาก ๒๕๘ ๕๗ ๒๔๓
๖๐ ๑๗๑๓
๔๗. มยั หกสกุณชาดก การใช้ทรพั ย์ให้เป็นประโยชน์ ๓๙๐ ๕๘ ๓๘๕
๕๖ ๖๖
๔๘. มาตงั คชาดก อานภุ าพของมาตังคฤษี ๔๙๗

๔๙. มาตโุ ปสกคชิ ฌชาดก พญาแรง้ เล้ียงพ่อแม่ ๓๙๙

๕๐. มาตโุ ปสกชาดก พญาชา้ งเลย้ี งแม่ ๔๕๕

๕๑. มาลตุ ชาดก ความหนาวเกิดแตล่ ม ๑๗

๕๒. มคิ โปตกชาดก ค�ำ พูดทีท่ �ำ ใหห้ ายเศร้าโศก ๓๗๒

๕๓. มิคาโลปชาดก โทษของคนหวั ดื้อ ๓๘๑

๕๔. มติ จนิ ตชิ าดก ปลาช่วยปลาให้พ้นขา่ ย ๑๑๔

๕๕. มติ ตวนิ ทกชาดก จักรบดศรี ษะ ๘๒

๕๖. มติ ตวินทกชาดก โทษของผูล้ ุอ�ำ นาจความปรารถนา ๑๐๔

๕๗. มติ ตวนิ ทกชาดก จกั รกรดพัดบนศรี ษะ ๓๖๙

๕๘. มิตตามติ ตชาดก อาการของผ้เู ปน็ มิตรและมใิ ชม่ ิตร ๑๙๗

๕๙. มติ ตามิตตชาดก ผเู้ ปน็ มิตรและมิใชม่ ติ ร ๔๗๓

๖๐. มุทุปาณชิ าดก สมปรารถนาเม่อื มขี อง ๔ อยา่ ง ๒๖๒

๖๑. มุทลุ ักขณชาดก ดาบสหลงรักพระนางมุทุลกั ขณา ๖๖

(ฌานเส่ือมเพราะผู้หญิง)

115 ประตสู ู่ชาดก

ชาดก เรยี งชอื่ ตามลำ� ดับอกั ษร

ล�ำ ดับ ชื่อ วา่ ด้วย เรื่องท่ี เล่มที่ ข้อที่

๖๒. มนุ ิกชาดก ลกั ษณะของผู้มีอายยุ ืน ๓๐ ๕๕ ๓๐

๖๓. มูลปรยิ ายชาดก กาลเวลากนิ สรรพสตั วพ์ รอ้ มทง้ั ตวั มนั เอง ๒๔๕ ๕๗ ๓๔๐

๖๔. มสู กิ ชาดก ควรเรียนทกุ อยา่ ง แตไ่ มค่ วรใชท้ กุ อย่าง ๓๗๓ ๕๘ ๘๑๓

๖๕. เมณฑกปญั หชาดก มิตรภาพของสนุ ขั กบั แพะ ๔๗๑ ๖๐ ๑๖๘๖

๖๖. โมรชาดก นกยงู เจรญิ พระปรติ ร ย ๑๕๙ ๕๗ ๑๖๗

๑. ยธุ ัญชยชาดก การผนวชของเจ้าชายยุธัญชยั ๔๖๐ ๖๐ ๑๕๕๓

๑. รถลฏั ฐิชาดก ร ๓๓๒ ๕๘ ๖๒๖
๒. ราโชวาทชาดก
๓. ราโชวาทชาดก ใคร่ครวญก่อนแลว้ ท�ำ ๑๕๑ ๕๗ ๑๕๑
๔. ราธชาดก วธิ ีการเอาชนะ
๕. ราธชาดก คุณสมบตั ิของผูน้ ำ� ๓๓๔ ๕๘ ๖๓๔
๖. รกุ ขธมั มชาดก การพดู เพ้อเจ้อเพราะความเขลา
๗. รุจริ ชาดก เร่ืองเก่าทไี่ มด่ ี ถงึ จรงิ ก็ไมค่ วรพูด ๑๔๕ ๕๖ ๑๔๕
๘. รรุ ุมคิ ราชชาดก ตน้ ไมโ้ ดดเดย่ี วพา่ ยลม
๙. รหุ กชาดก โทษของความโลเล ๑๙๘ ๕๗ ๒๔๕
๑๐. โรมชาดก น้ำ� ใจของกวางทอง
๑๑. โรหณมิคชาดก เรือ่ งรหุ กพราหมณ์ ๗๔ ๕๖ ๗๔
๑๒. โรหิณชี าดก อาชีวกเจา้ เล่หห์ ลอกจับนกพริ าบ
ความรักในสายเลอื ด ๒๗๕ ๕๘ ๔๒๔
ผู้อนเุ คราะหท์ ีโ่ งเ่ ขลาไมด่ ี
๔๘๒ ๖๐ ๑๘๓๙

๑๙๑ ๕๗ ๒๓๑

๒๗๗ ๕๘ ๔๓๐

๕๐๑ ๖๑ ๒๑๐๔

๔๕ ๕๖ ๔๕

ล

๑. ลฏกุ กิ ชาดก คติของคนมีเวร ๓๕๗ ๕๘ ๗๓๒

๒. ลักขณชาดก ผมู้ ศี ลี ๑๑ ๕๕ ๑๑

๓. ลาภครหชาดก วธิ ีการหลอกลวง ๒๘๗ ๕๘ ๔๖๐

๔. ลิตตชาดก ลูกสกาอาบยาพิษ ๙๑ ๕๖ ๙๑

๕. โลมสกสั สปชาดก ตบะเปน็ คณุ ธรรมอันประเสริฐ ๔๓๓ ๕๙ ๑๒๖๕

๖. โลมหังสชาดก การแสวงหาอย่างประเสรฐิ ๙๔ ๕๖ ๙๔

๗. โลลชาดก โทษของความโลเล ๒๗๔ ๕๘ ๔๒๑

ประตสู ู่ชาดก 116

ชาดก เรียงชอ่ื ตามล�ำดับอกั ษร

ล�ำ ดบั ชือ่ วา่ ดว้ ย เรือ่ งที่ เลม่ ท่ี ข้อที่

๘. โลสกชาดก คนท่ีต้องโศกเศรา้ ๔๑ ๕๖ ๔๑
๙. โลหกมุ ภิชาดก สตั วน์ รกในโลหกุมภี ๓๑๔ ๕๘ ๕๕๔

๑. วกชาดก การท�ำ ลายตบะ ว ๓๐๐ ๕๘ ๔๙๙
๗๑ ๕๖ ๗๑
๒. วรณุ ชาดก การท�ำ ไม่ถกู ข้นั ตอน ๑๙๖ ๕๗ ๒๔๑
๒๓๕ ๕๗ ๓๑๙
๓. วลาหกสั สชาดก ความสวัสดี ๓๕ ๕๕ ๓๕
๑๑๘ ๕๖ ๑๑๘
๔. วจั ฉนขชาดก ดาบสผมู้ ีเล็บงาม ๓๙๔ ๕๙ ๙๕๗

๕. วัฏฏกชาดก อานุภาพของสจั จะ ๒๘๓ ๕๘ ๔๔๘
๓๖๑ ๕๘ ๗๕๓
๖. วฏั ฏกชาดก การใชค้ วามคดิ ให้เปน็ ประโยชน์ ๕๕
๒ ๕๕ ๒
๗. วฏั ฏกชาดก การท�ำ ใหเ้ กิดความสขุ ๑๔ ๕๘ ๑๔
๒๖๖ ๕๘ ๓๙๗
(นกกระจาบผมู้ กั นอ้ ย) ๓๔๒ ๕๖ ๖๖๖
๕๗ ๕๖ ๕๗
๘. วฑั ฒกีสูกรชาดก หมูสู้เสอื ได้ดว้ ยความสามคั คีกัน ๔๗ ๕๗ ๔๗
๑๘๓ ๕๗ ๒๑๕
๙. วณั ณาโรหชาดก ผู้มใี จคอหนักแนน่ ๒๓๓ ๕๗ ๓๑๕
๒๔๔ ๕๙ ๓๓๘
๑๐. วณั ณุปถชาดก ผูไ้ มเ่ กียจครา้ น ๓๙๓ ๙๕๑
๖๔
๑๑. วาตมคิ ชาดก อ�ำ นาจของรส ๕๔๖ ๕๗ ๘๙๓
๑๖๐ ๕๖ ๑๖๙
๑๒. วาตคั คสนิ ธวชาดก รกั แรกพบ ๑๔๓ ๕๖ ๑๔๓
๖๙ ๕๖ ๖๙
๑๓. วานรชาดก ผรู้ เู้ ท่าทนั เหตกุ ารณเ์ อาตวั รอดได้ ๙๓ ๕๘ ๙๓
๓๔๐ ๖๕๘
๑๔. วานรินทชาดก คุณสมบตั ขิ องผู้ทีล่ ว่ งพ้นศัตรู
117 ประตูสูช่ าดก
๑๕. วารุณิทูสกชาดก ผู้มีปัญญาทรามท�ำ ใหเ้ สียประโยชน์

๑๖. วาโลทกชาดก ลากินน�ำ้ กากกย็ งั คะนอง

๑๗. วิกัณณกชาดก คนเหน็ แกอ่ ามสิ ย่อมเดือดร้อน

๑๘. วคิ ติจฉชาดก ความปรารถนาไม่มที ส่ี นิ้ สดุ

๑๙. วิฆาสาทชาดก ความแตกตา่ งของคนกนิ เดนกบั กิน-

ของเหลือ

๒๐. วธิ รุ ชาดก พระวธิ ุรบัณฑิตบ�ำ เพญ็ สจั จบารมี

๒๑. วนิ ลี กชาดก การไม่ประมาณตน

๒๒. วิโรจนชาดก ผถู้ กู เยาะเยย้

๒๓. วสิ วันตชาดก ตายดกี ว่าดูดพิษทีค่ ายออกแลว้

๒๔. วสิ สาสโภชนชาดก อย่าไว้วางใจ

๒๕. วสิ ยั หชาดก ความยากจนไม่เปน็ เหตุใหท้ ำ�ชั่ว

ชาดก เรียงชือ่ ตามลำ� ดบั อกั ษร

ลำ�ดบั ชอ่ื ว่าด้วย เรอ่ื งที่ เล่มท่ี ขอ้ ท่ี

๒๖. วีณาถณู ชาดก รกั คนผิด ๒๓๒ ๕๗ ๓๑๓
๒๗. วีรกชาดก โทษเพราะเอาอยา่ งผอู้ ืน่ ๒๐๔ ๕๗ ๒๕๗
๒๘. เวทพั พชาดก ผปู้ รารถนาประโยชนโ์ ดยไมแ่ ยบคาย- ๔๘ ๕๖ ๔๘
ยอ่ มเดอื ดรอ้ น
๒๙. เวนสาขชาดก ทำ�ดีไดด้ ี ท�ำ ชว่ั ได้ชว่ั ๓๕๓ ๕๘ ๗๑๒
๓๐. เวริชาดก การอยูร่ ่วมกับบุคคลท่ีเปน็ ไพรี ๑๐๓ ๕๖ ๑๐๓
๓๑. เวสสันตรชาดก พระเวสสนั ดรทรงบ�ำ เพญ็ ทานบารมี ๕๔๗ ๖๔ ๑๐๔๕
๓๒. เวฬุกชาดก คนทน่ี อนตาย ๔๓ ๕๖ ๔๓

ส

๑. สกณุ ชาดก ทพ่ี ง่ึ ให้โทษ ๓๖ ๕๕ ๓๖

๒. สกุณัคฆชิ าดก เหยย่ี วนกเขากับนกมูลไถ ๑๖๘ ๕๗ ๑๘๕

๓. สตธัมมชาดก การเลยี้ งชพี โดยไม่ชอบธรรม ๑๗๙ ๕๗ ๒๐๗

๔. สตปตั ตชาดก ความส�ำ คญั ผิด ๒๗๙ ๕๘ ๔๓๖

๕. สมทิ ธิชาดก การไม่รเู้ วลาตาย ๑๖๗ ๕๗ ๑๘๓

๖. สมคุ คชาดก หญิงในผอบ ๔๓๖ ๕๙ ๑๒๙๒

๗. สมุททชาดก คนโลภไม่รู้จักพอ ๒๙๖ ๕๘ ๔๘๗

๘. สมุททวาณชิ ชาดก พอ่ คา้ ทางสมทุ ร ๔๖๖ ๖๐ ๑๖๒๕

๙. สรภมิคชาดก ละมงั่ ท�ำ คณุ แก่พระราชา ๔๘๓ ๖๐ ๑๘๕๔

๑๐. สรภงั คชาดก สรภังคดาบสตอบปัญหา ๕๒๒ ๖๑ ๒๔๔๖

๑๑. สสปัณฑิตชาดก กระต่ายสละชีวติ เป็นทาน ๓๑๖ ๕๘ ๕๖๒

๑๒. สงั กปั ปราคชาดก ลูกศร คือ กเิ ลส ๒๕๑ ๕๘ ๓๕๒

๑๓. สังกิจจชาดก สังกจิ จฤษแี สดงธรรมและอธรรม ๕๓๐ ๖๒ ๙๐

๑๔. สังขชาดก อานิสงส์ถวายรองเท้า ๔๔๒ ๕๙ ๑๓๕๗

๑๕. สงั ขธมชาดก การท�ำ เกนิ ประมาณ ๖๐ ๕๖ ๖๐

๑๖. สังขปาลชาดก สงั ขปาลนาคราชบ�ำ เพญ็ ตบะ ๕๒๔ ๖๑ ๒๔๙๕

๑๗. สังคามาวจรชาดก ช้างเข้าสงคราม ๑๘๒ ๕๗ ๒๑๓

๑๘. สังวรชาดก พระราชาผู้มีศีลาจารวตั ร ๔๖๒ ๖๐ ๑๕๗๗

๑๙. สจั จังกิรชาดก ขอนไม้ลอยนำ้� ดีกว่าคนอกตัญญู ๗๓ ๕๖ ๗๓

๒๐. สญั ชวี ชาดก โทษทยี่ กยอ่ งอสตั บรุ ษุ ๑๕๐ ๕๖ ๑๕๐

ประตสู ู่ชาดก 118

ชาดก เรยี งชอื่ ตามลำ� ดับอักษร

ลำ�ดบั ชือ่ ว่าด้วย เร่อื งที่ เล่มท่ี ข้อท่ี

๒๑. สัตติคุมพชาดก อย่กู ับคนเช่นไร กเ็ ปน็ เช่นน้นั ๕๐๓ ๖๑ ๒๑๔๒

(พีน่ อ้ งกย็ งั ต่างใจกนั )

๒๒. สันถวชาดก ความสนิทสนม ๑๖๒ ๕๗ ๑๗๓
๓๔๙ ๕๘ ๖๙๔
๒๓. สนั ธิเภทชาดก โทษท่ีเช่อื ถือค�ำ สอ่ เสยี ด ๒๔๑ ๕๗ ๓๓๒
๑๑๐ ๕๖ ๑๑๐
๒๔. สพั พทาฐชาดก ผูม้ บี ริวารมากเป็นใหญไ่ ด้

๒๕. สัพพสังหารกปัญหา- การพดู ของหญิง ๒ ประเภท

ชาดก

๒๖. สัมพุลาชาดก ความซอ่ื สัตย์ของพระนางสมั พลุ า ๕๑๙ ๖๑ ๒๔๐๖

๒๗. สัมภวชาดก ร่งุ โรจน์ไดเ้ พราะปญั ญา ๕๑๕ ๖๑ ๒๓๕๒

๒๘. สัมโมทมานชาดก พินาศเพราะทะเลาะกนั ๓๓ ๕๕ ๓๓

๒๙. สยั หชาดก การแสวงหาทีป่ ระเสริฐ ๓๑๐ ๕๘ ๕๓๘

๓๐. สาเกตชาดก จติ ใจเลือ่ มใสในผู้ทีค่ ้นุ เคย ๖๘ ๕๖ ๖๘

๓๑. สาเกตชาดก เหตุให้เกิดความรัก ๒๓๗ ๕๗ ๓๒๓

๓๒. สาธินราชชาดก พระเจ้าสาธนิ ะประพาสดาวดึงส์ ๔๙๔ ๖๐ ๑๙๙๔

๓๓. สาธสุ ลี ชาดก เลอื กเอาผ้มู ศี ลี ๒๐๐ ๕๗ ๒๔๙

๓๔. สารัมภชาดก การพดู ดีพดู ช่วั ๘๘ ๕๖ ๘๘

๓๕. สาลกชาดก ตบหัวแลว้ ลบู หลงั ๒๔๙ ๕๗ ๓๔๘

๓๖. สาลเิ กทารชาดก นกแขกเตา้ เลี้ยงพอ่ แม่ ๔๘๔ ๖๐ ๑๘๗๒

๓๗. สาลิตตกชาดก คนมีศิลปะแมอ้ ยา่ งเดียวก็อยไู่ ด้ ๑๐๗ ๕๖ ๑๐๗

๓๘. สาลิยชาดก ให้ทกุ ขแ์ กท่ า่ นทกุ ขน์ น้ั ถงึ ตวั ๓๖๗ ๕๘ ๗๘๓

๓๙. สาลกู ชาดก อบุ ายไม่ให้ถกู ฆา่ ๒๘๖ ๕๘ ๔๕๗

๔๐. สิงคาลชาดก พราหมณเ์ ช่อื สุนขั ๑๑๓ ๕๖ ๑๑๓

๔๑. สงิ คาลชาดก แสรง้ ท�ำ เปน็ ตาย ๑๔๒ ๕๖ ๑๔๒

๔๒. สงิ คาลชาดก สนุ ขั เขา้ อยใู่ นทอ้ งช้าง ๑๔๘ ๕๖ ๑๔๘

๔๓. สิงคาลชาดก การทำ�โดยไม่พจิ ารณา ๑๕๒ ๕๗ ๑๕๓

๔๔. สิริกาฬกัณณชิ าดก สิรกิ บั กาฬกรรณี ๑๙๒ ๕๗ ๒๓๓

๔๕. สิรกิ าฬกัณณิชาดก สริ ิกับกาฬกรรณี ๓๘๒ ๕๙ ๘๖๙

๔๖. สริ ิชาดก โภคะเกิดแกผ่ ้มู ีบญุ ๒๘๔ ๕๘ ๔๕๑

๔๗. สิรมี ันตชาดก ปญั ญาประเสรฐิ ๕๐๐ ๖๑ ๒๐๘๔

๔๘. สลี วนาคชาดก คนอกตัญญหู าชอ่ งเนรคุณ ๗๒ ๕๖ ๗๒

119 ประตูสู่ชาดก

ชาดก เรยี งช่ือตามล�ำดับอกั ษร

ล�ำ ดับ ชือ่ วา่ ดว้ ย เรอื่ งท่ี เลม่ ท่ี ขอ้ ท่ี

๔๙. สีลวมี งั สกชาดก ผูม้ ีศีล ๘๖ ๕๖ ๘๖
๒๙๐ ๕๘ ๔๖๙
๕๐. สีลวมี งั สกชาดก อานิสงส์ของศลี ๓๐๕ ๕๘ ๕๑๘
๓๓๐ ๕๘ ๖๑๘
๕๑. สลี วมี งั สชาดก ความลับไม่มีในโลก ๓๖๒ ๕๘ ๗๕๘
๑๙๐ ๕๗ ๒๒๙
๕๒. สลี วมี ังสชาดก ธรรมท่ีนำ�ความสขุ มาให้ ๔๙๙ ๖๑ ๒๐๖๖
๑๘๘ ๕๗ ๒๒๕
๕๓. สีลวีมงั สชาดก ผู้ประพฤติธรรมย่อมเปน็ ผ้เู สมอกนั ๑๘๙ ๕๗ ๒๒๗
๒๕๕ ๕๘ ๓๖๔
๕๔. สีลานสิ ังสชาดก อานิสงส์ศีล ๑๐ ๕๕ ๑๐
๒๐๘ ๕๗ ๒๖๕
๕๕. สีวิราชชาดก การให้ดวงตาเป็นทาน ๓๒๐ ๕๘ ๕๗๘
๓๕๒ ๕๘ ๗๐๗
๕๖. สหี โกตถชุ าดก ราชสีห์บันลอื เสยี งสุนัขจิ้งจอก ๒๖๙ ๕๘ ๔๐๖
๓๐๖ ๕๘ ๕๒๒
๕๗. สีหจัมมชาดก ลาปลอมเป็นราชสหี ์ ๓๙๘ ๕๙ ๙๘๓
๕๓๕ ๖๒ ๒๔๙
๕๘. สุกชาดก โทษของการไมร่ ู้ประมาณ ๒๔๒ ๕๗ ๓๓๔
๔๖๓ ๖๐ ๑๕๘๘
๕๙. สขุ วหิ าริชาดก การอย่เู ปน็ สุข ๒๙๒ ๕๘ ๔๗๕
๔๒๐ ๕๙ ๑๑๔๖
๖๐. สุงสมุ ารชาดก ผ้มู ีปัญญาไม่สมกับตัว ๘๑ ๕๖ ๘๑
๔๘๙ ๖๐ ๑๙๔๒
๖๑. สุจจชชาดก ภรรยาท่ีดี ๔๑๙ ๕๙ ๑๑๓๗
๒๖๗ ๕๘ ๔๐๐
๖๒. สุชาตชาดก คำ�คมของคนฉลาด ๓๘๙ ๕๙ ๙๒๓
๓๕๙ ๕๘ ๗๔๓
๖๓. สุชาตาชาดก ถ้อยค�ำ ไพเราะทำ�ให้คนรัก ๕๔๐ ๖๓ ๔๘๒
๑๓๖ ๕๖ ๑๓๖
๖๔. สุชาตาชาดก ได้รับโทษเพราะความประมาท

๖๕. สตุ นชุ าดก ปัญญาของพระโพธิสัตว์สตุ นุ

๖๖. สุธาโภชนชาดก ผู้ควรไดอ้ าหารทิพย์

๖๗. สนุ ขชาดก ผู้ฉลาดช่วยตนเองได้

๖๘. สปุ ปารกชาดก ปัญญาของพระโพธสิ ัตว์

๖๙. สปุ ตั ตชาดก ความภักดีของกาสมุ ขุ ะ

๗๐. สุมังคลชาดก คุณธรรมของกษตั ริย์

๗๑. สุราปานชาดก ดาบสดม่ื สุรา

๗๒. สรุ ุจชิ าดก การขอบตุ ร

๗๓. สลุ สาชาดก ผู้รอบรู้เหตผุ ลรอดพน้ ศัตรู

๗๔. สวุ ณั ณกักกฏกชาดก นางช้างอ้อนวอนปทู อง

๗๕. สุวณั ณกกั กฏกชาดก ปทู องชว่ ยชวี ติ พระโพธิสตั ว์

๗๖. สุวัณณมิคชาดก เนือ้ ติดบว่ งนายพราน

๗๗. สวุ ณั ณสามชาดก พระสุวรรณสามบำ�เพ็ญเมตตาบารมี

๗๘. สวุ ัณณหังสชาดก โลภมากลาภหาย

ประตสู ู่ชาดก 120

ชาดก เรยี งชื่อตามลำ� ดับอักษร

ล�ำ ดับ ชื่อ วา่ ด้วย เรอื่ งที่ เล่มท่ี ข้อที่

๗๙. สุสันธชี าดก พระนางผิวหอม ๓๖๐ ๕๘ ๗๔๘

๘๐. สุสีมชาดก ผู้ทำ�มงคลช้างหลวง ๑๖๓ ๕๗ ๑๗๕

๘๑. สสุ มี ชาดก เหตใุ หพ้ ระเจา้ สุสีมะออกผนวช ๔๑๑ ๕๙ ๑๐๗๙

๘๒. สุหนชุ าดก การเปรยี บเทยี บม้า ๒ ตวั ๑๕๘ ๕๗ ๑๖๕

๘๓. สูกรชาดก หมูทา้ ราชสีห์ ๑๕๓ ๕๗ ๑๕๕

๘๔. สจู ิชาดก ศิลปะการท�ำ เข็มของพระโพธสิ ตั ว์ ๓๘๗ ๕๙ ๙๑๑

๘๕. เสคคชุ าดก การไดร้ บั ทกุ ข์จากผู้เป็นท่พี ่ึง ๒๑๗ ๕๗ ๒๘๓

๘๖. เสตเกตชุ าดก คนที่ช่ือวา่ เปน็ ทิศ ๓๗๗ ๕๙ ๘๓๗

๘๗. เสนกชาดก ผู้มีปัญญาช่วยคนอนื่ ได้ ๔๐๒ ๕๙ ๑๐๑๔

๘๘. เสยยชาดก คบคนประเสริฐก็ประเสรฐิ ด้วย ๒๘๒ ๕๘ ๔๔๕

๘๙. เสริววาณิชชาดก พ่อคา้ สองคนกบั ถาดทองคำ� ๓ ๕๕ ๓

๙๐. โสณกชาดก พระราชาตามหาโสณกกมุ าร ๕๒๙ ๖๒ ๖๖

๙๑. โสณนนั ทชาดก การปรนนิบัตบิ �ำ รุงบดิ ามารดา ๕๓๒ ๖๒ ๑๓๔

๙๒. โสมทตั ตชาดก อาการของผู้ขอ ๒๑๑ ๕๗ ๒๗๑

๙๓. โสมทตั ตชาดก ความเศรา้ โศกถึงผเู้ ป็นทรี่ กั ๔๑๐ ๕๙ ๑๐๗๒

๙๔. โสมนสั สชาดก การใครค่ รวญก่อนแลว้ จึงท�ำ ๕๐๕ ๖๑ ๒๑๖๔

ห

๑. หริตจชาดก กิเลสที่มีกำ�ลงั กล้า ๔๓๑ ๕๙ ๑๒๔๖

๒. หริตมาตชาดก ผมู้ ีอิสรภาพ ๒๓๙ ๕๗ ๓๒๗

๓. หลิททราคชาดก ลักษณะของผู้ท่ีควรคบ ๔๓๕ ๕๙ ๑๒๘๓

๔. หตั ถิปาลชาดก กาลเวลาไมค่ อยใคร ๕๐๙ ๖๑ ๒๒๔๕

๕. หริ ิชาดก การกระท�ำ ทส่ี อ่ ใหร้ วู้ า่ มติ รหรอื มใิ ชม่ ิตร ๓๖๓ ๕๘ ๗๖๓

อ

๑. อกตญั ญชู าดก ผลของคนอกตญั ญู ๙๐ ๕๖ ๙๐

๒. อกาลราวิชาดก ไก่ขันไม่เปน็ เวลา ๑๑๙ ๕๖ ๑๑๙

๓. อกติ ติชาดก อกิตตดิ าบสขอพรทา้ วสกั กะ ๔๘๐ ๖๐ ๑๘๐๖

๔. อนนโุ สจิยชาดก ทุกคนจะต้องตายควรเมตตากัน ๓๒๘ ๕๘ ๖๑๐
๕. อนภริ ตชิ าดก การเปรียบหญงิ เหมอื นของ ๕ อย่าง ๖๕ ๕๖ ๖๕

121 ประตูสู่ชาดก

ชาดก เรียงช่ือตามล�ำดับอักษร

ล�ำ ดบั ชือ่ ว่าดว้ ย เร่อื งท่ี เล่มที่ ขอ้ ท่ี

๖. อนภิรตชิ าดก จิตขุ่นมัวและไมข่ ุน่ มัว ๑๘๕ ๕๗ ๒๑๙
๗. อนสุ าสิกชาดก ดแี ตส่ อนผู้อนื่ ๑๑๕ ๕๖ ๑๑๕
๘. อปัณณกชาดก การร้ฐู านะและมิใชฐ่ านะ ๕๕ ๑
๙. อภิณหชาดก การเห็นกันบอ่ ยๆ ๑ ๕๕ ๒๗
๑๐. อมราเทวีปัญหชาดก บอกใบ้หนทางไปบา้ น ๒๗ ๕๖ ๑๑๒
๑๑. อยกฏู ชาดก ยกั ษ์ถอื กระบองเหลก็ ใหญ่ ๑๑๒ ๕๘ ๖๘๖
๑๒. อโยฆรชาดก อำ�นาจของมจั จรุ าช ๓๔๗ ๖๑ ๒๒๖๑
๑๓. อรกชาดก การแผ่เมตตา ๕๑๐ ๕๗ ๑๘๗
๑๔. อรัญญชาดก การเลือกคบคน ๑๖๙ ๕๘ ๖๙๐
๑๕. อลัมพสุ าชาดก อสิ สิ งิ คดาบสถกู ท�ำ ลายตบะ ๓๔๘ ๖๑ ๒๔๗๘
๑๖. อลนี จติ ตชาดก กัลยาณมติ ร ๕๒๓ ๕๗ ๑๖๑
๑๗. อวาริยชาดก ค�ำ สอนดีมีคา่ กับบางคน ๑๕๖ ๕๙ ๘๓๑
๑๘. อสทิสชาดก อสทสิ กุมารแผลงศร ๓๗๖ ๕๗ ๒๑๑
๑๙. อสังกยิ ชาดก เมตตากรุณาท�ำ ใหป้ ลอดภัย ๑๘๑ ๕๖ ๗๖
๒๐. อสมั ปทานชาดก การไมร่ บั ของท�ำ ให้เกิดการแตกร้าว ๗๖ ๕๖ ๑๓๑
๒๑. อสาตมันตชาดก หญิงเลวทราม ๑๓๑ ๕๖ ๖๑
๒๒. อสาตรูปชาดก สง่ิ ท่คี รอบงำ�คนประมาท ๖๑ ๕๖ ๑๐๐
๒๓. อสติ าภูชาดก โลภมากลาภหาย ๑๐๐ ๕๗ ๓๑๗
๒๔. อสลิ ักขณชาดก เหตอุ ยา่ งเดยี วกันได้ผลตา่ งกัน ๒๓๔ ๕๖ ๑๒๖
๒๕. อหติ ณุ ฑกิ ชาดก ลิงกบั หมองู ๑๒๖ ๕๘ ๗๗๓
๒๖. อคั คกิ ชาดก สนุ ขั จิ้งจอกเจ้าเลห่ ์ ๓๖๕ ๕๖ ๑๒๙
๒๗. อฏั ฐสัททชาดก เสียง ๘ อย่าง ๑๒๙ ๕๙ ๑๑๒๙
๒๘. อฏั ฐานชาดก ส่ิงท่ีเป็นไปไม่ได้ ๔๑๘ ๕๙ ๑๑๘๘
๒๙. อฏั ฐิเสนชาดก ปฏปิ ทาของพระโพธสิ ตั วอ์ ฏั ฐเิ สน ๔๒๕ ๕๙ ๑๐๒๑
๓๐. อัณฑภูตชาดก การวางใจภรรยา ๔๐๓ ๕๖ ๖๒
๓๑. อัตถสั สทวารชาดก คุณธรรมแห่งประโยชน์ ๖ ประการ ๖๒ ๕๖ ๘๔
๓๒. อนั ตชาดก ท่ีสดุ ๓ ประการ ๘๔ ๕๘ ๔๘๔
๓๓. อัพภนั ตรชาดก ผลไมท้ พิ ย์ ๒๙๕ ๕๘ ๔๔๒
๓๔. อมั พชาดก บัณฑติ ควรพยายามร่ำ� ไป ๒๘๑ ๕๖ ๑๒๔
๑๒๔ ๕๘ ๖๗๔
๓๕. อมั พชาดก หญิงขโมยมะม่วง ๓๔๔
๖๐ ๑๗๒๕
๓๖. อัมพชาดก มนตเ์ ส่อื มเพราะลบหลอู่ าจารย์ ๔๗๔

ประตสู ู่ชาดก 122

ชาดก เรยี งชอื่ ตามล�ำดบั อกั ษร

ลำ�ดบั ชื่อ วา่ ดว้ ย เรือ่ งที่ เลม่ ที่ ข้อท่ี

๓๗. อัสสกชาดก รักใหมเ่ หนือรกั เก่า ๒๐๗ ๕๗ ๒๖๓
๒๔ ๕๕ ๒๔
๓๘. อาชญั ญชาดก มา้ อาชาไนยกับมา้ กระจอก ๑๗๕ ๕๗ ๑๙๙
๔๒๔ ๕๙ ๑๑๘๐
๓๙. อาทจิ จุปัฏฐานชาดก ลิงไหว้พระอาทิตย์ ๑๙ ๕๕ ๑๙
๒๖๘ ๕๘ ๔๐๓
๔๐. อาทติ ตชาดก การใหท้ าน ๔๖ ๕๖ ๔๖
๓๘๐ ๕๙ ๘๕๕
๔๑. อายาจิตภัตตชาดก การเปลื้องตน ๔๒๓ ๕๙ ๑๑๗๑
๑๖๑ ๕๗ ๑๗๑
๔๒. อารามทสู กชาดก ถอนต้นดรู ากก่อนรดน้ำ� ๗๘ ๕๖ ๗๘
๖๗ ๕๖ ๖๗
๔๓. อารามทูสกชาดก ฉลาดในสง่ิ ไมเ่ ปน็ ประโยชน์ ไมม่ คี วามสขุ ๒๑๒ ๕๗ ๒๗๓
๔๘๗ ๖๐ ๑๙๐๗
๔๔. อาสังกชาดก เรอ่ื งความหวงั ๒๗๑ ๕๘ ๔๑๒
๔๕๘ ๖๐ ๑๕๒๖
๔๕. อินทริยชาดก ผู้ตกอยูใ่ นอำ�นาจของอินทรยี ์ ๑๐๖ ๕๖ ๑๐๖
๒๙๘ ๕๘ ๔๙๓
๔๖. อนิ ทสมานโคตตชาดก การสมาคมกบั สตั บุรุษ ๑๖๖ ๕๗ ๑๘๑
๓๙๒ ๕๙ ๙๔๔
๔๗. อลิ ลสิ ชาดก เศรษฐีผู้ตระหน่ี ๒๓๑ ๕๗ ๓๑๑
๑๓๙ ๕๖ ๑๓๙
๔๘. อุจฉงั คชาดก สตรหี าลกู หาสามไี ด้งา่ ย ๕๒๗ ๖๒ ๒๐
๑๕๔ ๕๗ ๑๕๗
๔๙. อจุ ฉิฏฐภัตตชาดก นางพราหมณีมีชู้ ๓๕๔ ๕๘ ๗๑๗
๒๗๐ ๕๘ ๔๐๙
๕๐. อทุ ทาลกชาดก จรณธรรม ๒๓๘ ๕๗ ๓๒๕
๑๔๙ ๕๖ ๑๔๙
๕๑. อุทปานทสู กชาดก สนุ ขั จ้งิ จอกชอบถ่ายลงบ่อน้�ำ ๓๐๓ ๕๘ ๕๑๐

๕๒. อทุ ยชาดก การเปลือ้ งพนั ธสญั ญาใจ

๕๓. อุทญั จนีชาดก หญงิ โฉด

๕๔. อุทุมพรชาดก ผู้อ่อนน้อมชอื่ วา่ เป็นผอู้ ่ิม

๕๕. อปุ สาฬหกชาดก คุณธรรมท่ีไมต่ ายไปจากโลก

๕๖. อุปสิงฆปปุ ผชาดก คนดีไม่ควรทำ�ช่ัว แม้นดิ หนอ่ ย

๕๗. อุปาหนชาดก อนารยชนใชศ้ ลิ ปะในทางผดิ

๕๘. อภุ โตภัฏฐชาดก ผเู้ สยี หายทง้ั ทางน�้ำทางบก

๕๙. อมุ มาทันตชี าดก เสนาบดถี วายนางอมุ มาทนั ตแี ดพ่ ระราชา

๖๐. อรุ คชาดก งูผ้มู คี ณุ ธรรมสงู

๖๑. อรุ คชาดก ความตายเหมือนงลู อกคราบ

๖๒. อุลูกชาดก การจองเวรของนกเค้ากับกา

๖๓. เอกปทชาดก ความเพยี รท�ำ ใหเ้ กดิ ประโยชนห์ ลายอยา่ ง

๖๔. เอกปัณณชาดก ต้นไมใ้ บเดยี ว

๖๕. เอกราชชาดก คณุ ธรรมคอื ขนั ติและตบะ

123 ประตูสูช่ าดก

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพทุ ธเจา้ บคุ คลส�ำ คญั ข้อที่
ที่ เสวยพระชาติเป็น
๕๕ คอื ... (ในกาลน้ี) เป็น... (ในกาลนน้ั )
เลม่ ที่ อปัณณกชาดก ๑. เอกกนิบาต
๑. ๑. อปณั ณกวรรค
พอ่ ค้าเกวยี น
๒. พระเทวทตั บุตรพอ่ ค้าเกวยี น- ๑
๓. ผู้โงเ่ ขลา
๔.
๕. วณั ณุปถชาดก พอ่ ค้าเกวียน ๒
เสรวิ วาณชิ ชาดก พ่อคา้ เคร่อื งประดบั
๖. จฬู เสฏฐชิ าดก จฬู เศรษฐี พระเทวทตั วาณิชพาล ๓
ตณั ฑลุ นาฬิชาดก เจา้ หน้าที่ซอ้ื ของหลวง
๗. พระจุลปันถก จฬู นั เตวาสิก ๔

๘. พระโลฬทุ ายี พนักงานตีราคา- ๕

๙. ผโู้ งเ่ ขลา

๑๐. เทวธัมมชาดก โอรสพระเจ้าพรหมทตั พระสารบี ุตร จนั ทกุมาร ๖
เลม่ ท่ี (เทวธรรม) (มหสิ สาสกมุ าร)
กฏั ฐหารชิ าดก โอรสพระเจา้ พรหมทตั พระอานนท์ สุริยกุมาร
๑๑. (พระเจา้ กัฏฐวาหนราช)
คามณชิ าดก อำ�มาตยอ์ าจารย์ของ- พระเจ้าสุทโธทนะ พระราชบิดา ๗
คามณกิ มุ าร
มฆเทวชาดก พระเจ้ามฆเทวะ พระนางสริ ิมหามายา พระราชมารดา

พระอานนท์ พระเจ้าคามณิ ๘

สขุ วิหาริชาดก พราหมณ์ (ครูของคณะ) พระอานนท์ ชา่ งกัลบก ๙
๕๕ ๑. เอกกนิบาต บตุ ร ๑๐
ลกั ขณชาดก พญาเนอ้ื พระราหุล หัวหน้าอนั เตวาสกิ ๑๑

พระภัททิยเถระ เนือ้ ชอ่ื ลักขณะ
เน้อื ช่ือกาฬะ
๒. สลี วรรค แม่เน้ือ
พระสารีบุตร
พระเทวทตั
พระนางยโสธรา

ประตสู ู่ชาดก 124

ประชุมชาดก

ชาดก ช่ือชาดก พระพทุ ธเจ้า บุคคลส�ำ คญั ขอ้ ที่
ที่ นิโครธมิคชาดก เสวยพระชาติเป็น
๑๒. คอื ... (ในกาลนี)้ เป็น... (ในกาลนั้น)
พญาเน้อื
๑๓. พระอานนท์ พระราชา ๑๒
๑๔.
พระกมุ ารกัสสปะ ลกู เนื้อ
๑๕.
๑๖. พระเทวทตั เน้ือชอ่ื สาขะ

๑๗. พระเถรี เนื้อแมล่ ูกอ่อน

๑๘. กัณฑิชาดก รุกขเทวดา ๑๓
๑๙. วาตมิคชาดก พระเจา้ พรหมทตั
พระตสิ สะ เนอื้ สมัน ๑๔
๒๐.
เล่มที่ นางวัณณทาสี นายสัญชยั

๒๑. ขราทยิ ชาดก พญาเนื้อ พระนางอุบลวรรณา แมเ่ นอ้ื ผเู้ ปน็ นอ้ งสาว ๑๕
๒๒. ตปิ ัลลัตถมคิ ชาดก พญาเนื้อ
๒๓. พระราหลุ ลกู เนื้อผูเ้ ป็นหลาน ๑๖

พระนางอุบลวรรณา แมเ่ นอ้ื ผเู้ ปน็ นอ้ งสาว

มาลตุ ชาดก ฤษี (ดาบส) พระกาฬะ เสอื โครง่ ๑๗

พระชณุ หะ ราชสหี ์

มตกภตั ตชาดก รุกขเทวดา ๑๘
อายาจิตภตั ต- รกุ ขเทวดา
ชาดก ๑๙
นฬปานชาดก พญาวานร
๕๕ ๑. เอกกนบิ าต พระเทวทตั ผีเสอ้ื น�ำ้ ๒๐
กรุ งุ คมิคชาดก กวาง ๓. กุรุงควรรค
กุกกุรชาดก สนุ ัข พระเทวทตั นายพราน ๒๑
โภชาชานยี ชาดก มา้ สินธพ พระอานนท์ พระราชา ๒๒
พระสารบี ุตร นายทหารม้า ๒๓
พระอานนท์ พระราชา

125 ประตูสู่ชาดก

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพทุ ธเจา้ บุคคลสำ�คญั ข้อที่
ที่ อาชญั ญชาดก เสวยพระชาตเิ ป็น
๒๔. คอื ... (ในกาลน)้ี เปน็ ... (ในกาลน้ัน)
มา้ อาชาไนย
๒๕. พระสารีบุตร สารถี ๒๔
๒๖.
๒๗. พระอานนท์ พระราชา
๒๘.
๒๙. ติตถชาดก อ�ำ มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๕
๓๐. มหิฬามขุ ชาดก อำ�มาตย์
เลม่ ที่ อภณิ หชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๖
๓๑. นนั ทวิ สิ าลชาดก โคนันทิวิสาล
๓๒. กัณหชาดก โคชื่ออัยยกิ ากาฬกะ พระอานนท์ พระราชา ๒๗
๓๓. มุนิกชาดก โคชอื่ มหาโลหิต
๓๔. ๕๕ ๑. เอกกนิบาต พระอานนท์ พราหมณ์ ๒๘
๓๕. กลุ าวกชาดก ท้าวสกั กะ
๓๖. นจั จชาดก พญาหงส์ทอง พระนางอุบลวรรณา หญิงชรา ๒๙
๓๗. สัมโมทมานชาดก พญานกกระจาบ
มัจฉชาดก ปโุ รหิต พระอานนท์ โคช่ือจูฬโลหติ ๓๐
๓๘. วฏั ฏกชาดก นกค่มุ
๓๙. สกณุ ชาดก พญานก ๔. กุลาวกวรรค
๔๐. ตติ ตริ ชาดก นกกระทา
พระอานนท์ มาตลสี ารถี ๓๑

๓๒

พระเทวทัต นกกระจาบพาล ๓๓

๓๔

๓๕

๓๖

พระสารีบุตร ลงิ ๓๗

พระโมคคลั ลานะ ชา้ ง

พกชาดก รกุ ขเทวดา ๓๘
นนั ทชาดก กฎุ ุมพี
ขทริ งั คารชาดก เศรษฐี พระสารีบุตร บุตรกุฎุมพี ๓๙

๔๐

ประตูส่ชู าดก 126

ประชุมชาดก

ชาดก ชื่อชาดก พระพุทธเจ้า บุคคลส�ำ คญั ขอ้ ที่
ที่ เสวยพระชาตเิ ปน็
คอื ... (ในกาลน)้ี เป็น... (ในกาลนั้น)
เลม่ ท่ี
๔๑. ๕๖ ๑. เอกกนบิ าต ๕. อตั ถกามวรรค
๔๒.
๔๓. โลสกชาดก อาจารยท์ ิศาปาโมกข์ พระโลสกตสิ สเถระ มติ ตพนิ ทกุ ะ ๔๑
๔๔.
๔๕. กโปตกชาดก นกพิราบ ภิกษุโลเล กา ๔๒

๔๖. เวฬุกชาดก ฤษี ภิกษผุ ู้ว่ายาก ฤษผี ้เู ล้ียงงู ๔๓
๔๗.
๔๘. มกสชาดก พ่อคา้ ๔๔
๔๙.
๕๐. โรหิณชี าดก มหาเศรษฐี มารดานางโรหิณี มารดานางโรหิณี ๔๕
เล่มที่
๕๑. นางโรหิณี นางโรหิณี
๕๒.
๕๓. อารามทสู กชาดก บณั ฑติ เดก็ ชาวบา้ น วานรจา่ ฝูง ๔๖
๕๔.
๕๕. วารุณิทูสกชาดก เศรษฐชี าวกรุงพาราณสี ๔๗

๕๖. เวทัพพชาดก ศิษย์ของพราหมณร์ ู้มนตร์ ภกิ ษุผู้ว่ายาก เวทัพพพราหมณ์ ๔๘

นักขตั ตชาดก บณั ฑติ กรงุ พาราณสี ๔๙

ทมุ เมธชาดก พรหมทัตตกมุ าร ๕๐

๕๖ ๑. เอกกนิบาต ๖. อาสิงสวรรค

มหาสีลวชาดก พระเจา้ สลี วมหาราช พระเทวทัต อ�ำ มาตย์ ๕๑

จฬู ชนกชาดก พระมหาชนก ๕๒

ปณุ ณปาตชิ าดก เศรษฐชี าวกรุงพาราณสี ๕๓

ผลชาดก พ่อคา้ เกวียน ๕๔

ปัญจาวุธชาดก พระราชโอรสพระนามว่า- พระองคลุ ิมาล ยกั ษ์ ๕๕

ปญั จาวุธกมุ าร

กญั จนกั ขันธชาดก ชาวนา ๕๖

127 ประตูสู่ชาดก

ประชุมชาดก

ชาดก ช่อื ชาดก พระพทุ ธเจ้า บุคคลส�ำ คัญ ขอ้ ที่
ที่ วานรนิ ทชาดก เสวยพระชาตเิ ปน็
๕๗. คือ ... (ในกาลน้ี) เปน็ ... (ในกาลน้นั )
พญาวานร
๕๘. พระเทวทัต จระเข้ ๕๗
๕๙.
๖๐. นางจิญจมาณวิกา นางจระเข้
เลม่ ท่ี
๖๑. ตโยธมั มชาดก ลกู วานร พระเทวทัต วานรจ่าฝงู ๕๘

๖๒. เภริวาทกชาดก คนตกี ลอง ๕๙
๖๓. สงั ขธมชาดก บุตรคนเป่าสงั ข์
๖๔. ๕๖ ๑. เอกกนบิ าต ๖๐
๖๕. อสาตมันตชาดก อาจารย์ทศิ าปาโมกข์
๖๖. ๗. อิตถวี รรค มาณพผเู้ ป็นศิษย์ ๖๑
พระอานนท์ บิดาของมาณพ ๖๒
๖๗. พระมหากสั สปะ
๖๘.
๖๙. อณั ฑภตู ชาดก พระเจา้ พรหมทตั พระอานนท์ นายโจร ๖๓
๗๐. ตักกปัณฑติ ชาดก ดาบส
เลม่ ท่ี ทรุ าชานชาดก อาจารยท์ ิศาปาโมกข์ ๖๔
๗๑. อนภิรติชาดก อาจารยท์ ิศาปาโมกข์
๗๒. มุทุลกั ขณชาดก ดาบส ๖๕

ประตสู ู่ชาดก 128 พระอานนท์ พระราชา ๖๖

พระนางอบุ ลวรรณา พระนางมทุ ุลักขณา

อุจฉังคชาดก พระเจ้าพรหมทัต ๖๗
สาเกตชาดก บุตรพราหมณ์
วสิ วนั ตชาดก หมองู ๖๘
กุททาลชาดก ฤษีชือ่ กทุ ทาลบัณฑติ
๕๖ ๑. เอกกนิบาต พระสารีบุตร งู ๖๙
วรุณชาดก อาจารย์ทิศาปาโมกข์
สลี วนาคชาดก พญาชา้ งผู้มศี ีล พระอานนท์ พระราชา ๗๐

๘. วรณุ วรรค

๗๑

พระเทวทัต บุรุษผ้ทู ำ�ลายมติ ร ๗๒
พระสารบี ุตร รกุ ขเทวดา

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพุทธเจา้ บุคคลส�ำ คัญ ข้อที่
ท่ี เสวยพระชาตเิ ป็น
๗๓. คือ ... (ในกาลน้)ี เป็น... (ในกาลน้ัน)

๗๔. สัจจังกิรชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี พระสารบี ุตร งู ๗๓
๗๕.
๗๖. พระโมคคลั ลานะ หนู
๗๗.
พระอานนท์ นกแขกเต้า
๗๘.
รุกขธมั มชาดก รุกขเทวดา พระอานนท์ ปัชชุนนเทวราช ๗๔
๗๙. มจั ฉชาดก พญาปลา ๗๕
๘๐.
เลม่ ท่ี อสังกยิ ชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี ๗๖
๘๑.
๘๒. มหาสุปินชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระสารบี ุตร มาณพ ๗๗
๘๓.
๘๔. พระอานนท์ พระราชา
๘๕.
๘๖. อลิ ลสิ ชาดก ช่างตดั ผม พระโมคคัลลานะ ทา้ วสักกเทวราช ๗๘

พระอานนท์ พระราชา

มจั ฉริยโกสยิ เศรษฐี อลิ ลสิ เศรษฐี

ขรสั สรชาดก พ่อคา้ เกวียน ๗๙

ภมี เสนชาดก จุลธนุคคหบณั ฑิต ๘๐

๕๖ ๑. เอกกนิบาต ๙. อปายมิ หวรรค

สรุ าปานชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี ๘๑

มติ ตวนิ ทกชาดก เทพบตุ ร(ท้าวเทวราช) ภกิ ษผุ ้วู ่ายาก มิตตวินทกะ ๘๒

กาฬกณั ณชิ าดก มหาเศรษฐี พระอานนท์ กาฬกรรณี ๘๓

อัตถสั สทวารชาดก มหาเศรษฐี ๘๔

กิมปักกชาดก พอ่ ค้า(นายกองเกวยี น) ๘๕

สลี วมี ังสกชาดก ปโุ รหติ ของพระเจา้ พรหมทตั พระอานนท์ พระราชา ๘๖

129 ประตูสชู่ าดก

ประชุมชาดก

ชาดก ช่อื ชาดก พระพุทธเจา้ บคุ คลส�ำ คัญ ข้อที่
ที่ เสวยพระชาติเปน็
๘๗. คือ ... (ในกาลน้ี) เปน็ ... (ในกาลน้ัน)
๘๘.
มงั คลชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี ๘๗
๘๙.
๙๐. สารมั ภชาดก โคชอ่ื สารมั ภะ พระอานนท์ พราหมณ์ ๘๘
เลม่ ที่
๙๑. พระนางอุบลวรรณา พราหมณี
๙๒.
๙๓. กหุ กชาดก บณั ฑิต ๘๙
๙๔.
๙๕. อกตญั ญชู าดก มหาเศรษฐี ๙๐

๙๖. ๕๖ ๑. เอกกนิบาต ๑๐. ลิตตวรรค

๙๗. ลติ ตชาดก นักเลงสกาผู้เป็นบัณฑติ ๙๑
๙๘.
๙๙. มหาสารชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๙๒
๑๐๐.
วิสสาสโภชนชาดก มหาเศรษฐี ๙๓

โลมหงั สชาดก นกั บวชชเี ปลอื ย (อาชวี ก) ๙๔

มหาสุทสั สนชาดก พระราชาพระนามวา่ - พระราหลุ ขุนพลแกว้ ๙๕

มหาสุทศั น์ พระนางยโสธรา สุภทั ทาเทวี

เตลปตั ตชาดก พระโอรสของพระเจา้ - ๙๖

พรหมทัต

นามสทิ ธิชาดก อาจารย์ทศิ าปาโมกข์ ๙๗

กฏู วาณิชชาดก พ่อค้าช่อื บัณฑติ ๙๘

ปโรสหัสสชาดก มหาพรหม พระสารีบตุ ร อนั เตวาสกิ ผูใ้ หญ่ ๙๙

อสาตรูปชาดก พระเจา้ กรงุ พาราณสี พระสวี ลี พระราชกมุ าร ๑๐๐

พระนางสปุ ปวาสา พระราชมารดา

ประตูส่ชู าดก 130

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชื่อชาดก พระพุทธเจา้ บคุ คลส�ำ คัญ ขอ้ ที่
ที่ เสวยพระชาตเิ ป็น
๕๖ ๑. เอกกนบิ าต คอื ... (ในกาลน้)ี เป็น... (ในกาลน้นั )
เล่มท่ี ปโรสตชาดก พราหมณ์
๑๐๑. ปัณณิกชาดก รุกขเทวดา ๑๑. ปโรสตวรรค
๑๐๒. เวรชิ าดก มหาเศรษฐี
๑๐๓. มติ ตวนิ ทกชาดก เทวดา พระสารบี ตุ ร อันเตวาสกิ ผใู้ หญ่ ๑๐๑
๑๐๔. ทุพพลกฏั ฐชาดก รุกขเทวดา
๑๐๕. อทุ ญั จนีชาดก ดาบส ๑๐๒
๑๐๖. สาลติ ตกชาดก อ�ำ มาตย์
๑๐๗. พาหิยชาดก อำ�มาตย์ ๑๐๓
๑๐๘. กณุ ฑกปูวชาดก รุกขเทวดา
๑๐๙. สัพพสังหารก- มโหสธบัณฑิต ๑๐๔
๑๑๐. ปัญหชาดก
๕๖ ๑. เอกกนบิ าต ๑๐๕
เล่มที่ คัทรภปญั หชาดก มโหสธบัณฑิต
๑๑๑. อมราเทวีปญั ห- มโหสธบัณฑติ ๑๐๖
๑๑๒. ชาดก
สิงคาลชาดก รกุ ขเทวดา พระอานนท์ พระราชา ๑๐๗
๑๑๓. มติ จนิ ตชิ าดก ปลาชือ่ มิตจนิ ตี
๑๑๔. อนสุ าสกิ ชาดก พญานก ๑๐๘
๑๑๕. ทพุ พจชาดก นกั กายกรรม
๑๑๖. ๑๐๙

๑๑๐

๑๒. หงั สวิ รรค

๑๑๑
๑๑๒

พระเทวทตั สนุ ัขจ้งิ จอก ๑๑๓
๑๑๔
๑๑๕
๑๑๖

131 ประตูสชู่ าดก

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพุทธเจา้ บคุ คลสำ�คญั ข้อท่ี
ท่ี เสวยพระชาติเปน็
ตติ ติรชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี คอื ... (ในกาลนี้) เปน็ ... (ในกาลนนั้ )
๑๑๗. วฏั ฏกชาดก นกกระจาบ
๑๑๘. อกาลราวชิ าดก ปโุ รหติ พระโกกาลิก ดาบสผู้ว่ายาก ๑๑๗
๑๑๙. พนั ธนโมกขชาดก ปโุ รหิต
๑๒๐. ๑๑๘
๕๖ ๑. เอกกนบิ าต
เลม่ ท่ี กุสนาฬชิ าดก กสุ นาฬเิ ทวดา ๑๑๙
๑๒๑. ทุมเมธชาดก พญาช้างเผือก
๑๒๒. พระอานนท์ พระราชา ๑๒๐
นังคลสี ชาดก อาจารย์ทิศาปาโมกข์
๑๒๓. อัมพชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี นางจญิ จมาณวิกา พระมเหสผี รู้ า้ ยกาจ
๑๒๔. กฏาหกชาดก มหาเศรษฐี
๑๒๕. อสลิ ักขณชาดก พระราชชนดั ดา ๑๓. กสุ นาฬิวรรค
๑๒๖. กลัณฑกุ ชาดก เศรษฐีชาวกรุงพาราณสี
๑๒๗. พฬิ ารวตชาดก พญาหนู พระอานนท์ รจุ าเทวดา ๑๒๑
๑๒๘. (มูสกิ ชาดก)
อัคคกิ ชาดก พญาหนู พระสารีบตุ ร พระเจา้ กรงุ พาราณสี ๑๒๒
๑๒๙. โกสยิ ชาดก อาจารย์ทิศาปาโมกข์
๑๓๐. พระอานนท์ หตั ถาจารย์

พระเทวทัต พระราชามคธ

พระโลฬุทายี มาณพ ๑๒๓

๑๒๔

ภกิ ษผุ ู้มักโอ้อวด กฏาหกะ ๑๒๕

๑๒๖

๑๒๗

๑๒๘

๑๒๙
๑๓๐

ประตูส่ชู าดก 132

ประชุมชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพุทธเจา้ บุคคลส�ำ คญั ขอ้ ที่
ท่ี เสวยพระชาตเิ ป็น
๕๖ ๑. เอกกนบิ าต คอื ... (ในกาลน)ี้ เป็น... (ในกาลนน้ั )
เลม่ ท่ี อสมั ปทานชาดก สงั ขเศรษฐี
๑๓๑. ปญั จภรี ุกชาดก พระโอรสองค์สุดท้าย ๑๔. อสมั ปทานวรรค
๑๓๒. ฆตาสนชาดก พญานก
๑๓๓. ฌานโสธนชาดก ท้าวมหาพรหม พระเทวทัต ปลิ ยิ เศรษฐี ๑๓๑
๑๓๔. จันทาภชาดก ท้าวมหาพรหม
๑๓๕. สวุ ณั ณหงั สชาดก พญาหงส์ทอง ๑๓๒
๑๓๖. พพั พชุ าดก ช่างสลักหิน
๑๓๗. โคธชาดก พญาเห้ีย ๑๓๓
๑๓๘. อภุ โตภัฏฐชาดก รกุ ขเทวดา
๑๓๙. กากชาดก พญากา พระสารีบุตร อนั เตวาสิกผใู้ หญ่ ๑๓๔
๑๔๐. ๕๖ ๑. เอกกนบิ าต
โคธชาดก พญาเหี้ย พระสารบี ุตร อนั เตวาสิกผใู้ หญ่ ๑๓๕
เลม่ ที่ สงิ คาลชาดก สนุ ัขจงิ้ จอก
๑๔๑. วิโรจนชาดก พญาไกรสรราชสีห์ ภิกษณุ ีถลู นนั ทา นางพราหมณี ๑๓๖
๑๔๒. นงั คฏุ ฐชาดก พราหมณบ์ �ำ เรอไฟ
๑๔๓. ราธชาดก นกแขกเตา้ มารดานางกาณา นางหนู ๑๓๗
๑๔๔. กากชาดก เทวดาประจำ�มหาสมทุ ร
๑๔๕. ปปุ ผรตั ตชาดก เทวดาประจ�ำ อากาศ พระสารบี ุตร ดาบสผูม้ ศี ลี ๑๓๘
๑๔๖. สงิ คาลชาดก สนุ ขั จง้ิ จอก
๑๔๗. พระเทวทัต พรานเบ็ด ๑๓๙
๑๔๘.
พระอานนท์ พระเจา้ กรงุ พาราณสี ๑๔๐

๑๕. กกัณฏกวรรค

พระเทวทัต ก้ิงก่า ๑๔๑

พระเทวทตั นกั เลง ๑๔๒

พระเทวทัต สุนขั จิ้งจอก ๑๔๓

๑๔๔

พระอานนท์ นกราธะ ๑๔๕

๑๔๖

๑๔๗

๑๔๘

133 ประตูสูช่ าดก

ประชุมชาดก

ชาดก ชื่อชาดก พระพทุ ธเจ้า บุคคลส�ำ คัญ ขอ้ ที่
ที่ เอกปัณณชาดก เสวยพระชาติเป็น
สญั ชวี ชาดก คอื ... (ในกาลน)ี้ เป็น... (ในกาลนัน้ )
๑๔๙. ๕๗
๑๕๐. ราโชวาทชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระอานนท์ พระราชา ๑๔๙
เลม่ ท่ี
๑๕๑. สิงคาลชาดก ลิจฉวกี มุ าร ทุฏฐกุมาร
สูกรชาดก
๑๕๒. อุรคชาดก อาจารยท์ ศิ าปาโมกข์ พระเจา้ อชาตศตั รู มาณพผเู้ สกเสอื ตาย- ๑๕๐
๑๕๓. ภัคคชาดก
๑๕๔. อลนี จติ ตชาดก ให้ลกุ ขนึ้
๑๕๕.
๑๕๖. คณุ ชาดก ๒. ทกุ นบิ าต ๑. ทฬั หวรรค

๑๕๗. พระเจ้าพรหมทตั พระสารีบตุ ร สารถีของพระเจ้า- ๑๕๑

พรหมทัต

พระโมคคลั ลานะ สารถีของพระเจ้า-

พลั ลกิ ะ

พระอานนท์ พระเจ้าพลั ลกิ ะ

พญาราชสหี ์ บตุ รช่างกัลบก สนุ ัขจ้งิ จอก ๑๕๓

ราชสหี ์ ๑๕๕

ดาบส ๑๕๗

บุตรพราหมณ์ พระอานนท์ พระราชา ๑๕๙

พระมหากสั สปะ พระราชบิดา

อลนี จติ ตราช พระสารีบตุ ร พอ่ พญาชา้ งเผอื ก ๑๖๑

พระโมคคัลลานะ พระสามนตราชโกศล

พระเจ้าสทุ โธทนะ พระราชบดิ า

พระนางสริ มิ หามายา พระราชมารดา

พญาราชสหี ์ พระอานนท์ สนุ ัขจง้ิ จอก ๑๖๓

ประตูส่ชู าดก 134

ประชุมชาดก

ชาดก ชื่อชาดก พระพุทธเจา้ บคุ คลสำ�คัญ ขอ้ ท่ี
ที่ สุหนชุ าดก เสวยพระชาติเปน็
โมรชาดก คือ ... (ในกาลน)ี้ เป็น... (ในกาลนั้น)
๑๕๘. วินีลกชาดก
๑๕๙. อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๑๖๕
๑๖๐. ๕๗
อินทสมานโคตต- นกยูงทอง พระอานนท์ พระราชา ๑๖๗
เลม่ ที่ ชาดก
๑๖๑. สันถวชาดก พระเจ้ากรงุ วิเทหะ พระอานนท์ พ่อหงส์ ๑๖๙
สุสมี ชาดก
๑๖๒. พระอัครสาวกท้ังสอง ลูกหงส์
๑๖๓. คชิ ฌชาดก
พระเทวทตั นกวนิ ีลกะ
๑๖๔. นกุลชาดก
อปุ สาฬหกชาดก ๒. ทุกนบิ าต ๒. สนั ถววรรค
๑๖๕. สมิทธิชาดก
๑๖๖. สกณุ คั ฆชิ าดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี ๑๗๑
๑๖๗. อรกชาดก
๑๖๘. กกัณฏกชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี ๑๗๓
๑๖๙.
๑๗๐. พราหมณ์ปุโรหิต พระสารีบุตร อาจารยท์ ศิ าปาโมกข์ ๑๗๕

พระอานนท์ พระราชาสสุ ีมะ

พระเจา้ สทุ โธทนะ พระราชบิดา

พระนางสริ มิ หามายา พระราชมารดา

พญาแรง้ พระสารบี ุตร เศรษฐกี รงุ พาราณสี ๑๗๗

พระอานนท์ พระราชา

ฤษี ๑๗๙

พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี ๑๘๑

พราหมณ์ ๑๘๓

นกมลู ไถ พระเทวทตั เหย่ยี ว ๑๘๕

พราหมณ์ ๑๘๗

มโหสธบัณฑติ ๑๘๙

135 ประตูสชู่ าดก

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพุทธเจ้า บุคคลสำ�คญั ขอ้ ท่ี
ที่ เสวยพระชาตเิ ปน็
คอื ... (ในกาลน)ี้ เปน็ ... (ในกาลนั้น)
เล่มที่
๑๗๑. ๕๗ ๒. ทุกนบิ าต ๓. กลั ยาณวรรค
๑๗๒.
กัลยาณธมั มชาดก เศรษฐี พระอานนท์ พระราชา ๑๙๑
๑๗๓.
๑๗๔. ทัททรชาดก พญาราชสีห์ พระราหุล ลูกราชสีห์ ๑๙๓
๑๗๕.
๑๗๖. พระโกกาลกิ สุนัขจิ้งจอก
๑๗๗.
๑๗๘. มกั กฏชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี พระราหลุ ดาบสกมุ าร ๑๙๕
๑๗๙.
๑๘๐. ทพุ ภยิ มักกฏชาดก พราหมณ์ พระเทวทตั ลิง ๑๙๗
เลม่ ท่ี
๑๘๑. อาทจิ จปุ ฏั ฐานชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี ๑๙๙
๑๘๒.
๑๘๓. กฬายมฏุ ฐชี าดก อ�ำ มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๐๑
๑๘๔.
ตินทุกชาดก พญาวานร ๒๐๓
๑๘๕.
๑๘๖. กัจฉปชาดก ชา่ งป้นั หมอ้ พระอานนท์ เต่า ๒๐๕

สตธัมมชาดก บรุ ุษจัณฑาล พระอานนท์ มาณพ ๒๐๗

ททุ ททชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี ๒๐๙

๕๗ ๒. ทกุ นบิ าต ๔. อสทิสวรรค

อสทสิ ชาดก อสทสิ ราชกมุ าร พระอานนท์ พระกนษิ ฐภาดา ๒๑๑

สังคามาวจรชาดก นายหัตถาจารย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๑๓

วาโลทกชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๑๕

คิริทัตตชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๑๗

พระเทวทัต คริ ทิ ัต

อนภริ ตชิ าดก อาจารยท์ ศิ าปาโมกข์ ๒๑๙

ทธวิ าหนชาดก อ�ำ มาตย์ ๒๒๑

ประตูส่ชู าดก 136

ประชมุ ชาดก

ชาดก ช่อื ชาดก พระพุทธเจา้ บุคคลส�ำ คัญ ข้อที่
ที่ เสวยพระชาติเปน็
คือ ... (ในกาลน้)ี เป็น... (ในกาลนนั้ )
๑๘๗.
จตุมฏั ฐชาดก รุกขเทวดา พระอัครสาวกทัง้ สอง ลูกหงส์ ๒๒๓
๑๘๘.
ภกิ ษุชรา สนุ ขั จง้ิ จอก
๑๘๙.
๑๙๐. สหี โกตถชุ าดก พญาราชสีห์ พระราหลุ ลกู ราชสหี ์ ๒๒๕
เล่มท่ี
๑๙๑. (สีหโกฏฐกุ ชาดก) พระโกกาลกิ สุนัขจ้ิงจอก
๑๙๒.
สหี จมั มชาดก ชาวนา พระเทวทัต พอ่ คา้ ๒๒๗
๑๙๓.
สลี านิสงั สชาดก เทวดาประจำ�สมุทร พระสารีบุตร พญานาค ๒๒๙
๑๙๔.
๕๗ ๒. ทกุ นิบาต ๕. รุหกวรรค
๑๙๕.
๑๙๖. รหุ กชาดก พระเจ้าพรหมทตั ๒๓๑
๑๙๗.
สิรกิ าฬกณั ณิ- มโหสธบณั ฑติ * เหมอื นชาดกที่ ๕๔๒ มโหสธชาดก ๒๓๓

ชาดก

จฬู ปทมุ ชาดก พระเจ้าปทมุ พระอานนท์ พญาเห้ยี ๒๓๕

พระเทวทตั โจรพิการ

นางจิญจมาณวกิ า พระชายา

มณโิ จรชาดก คหบดี (พระราชาท-่ี พระเทวทตั พระราชาผ้ไู ม่ตั้งอย-ู่ ๒๓๗

ท้าวสักกะประทาน) ในธรรม

พระอนุรทุ ธะ ทา้ วสกั กะ

พระนางยโสธรา นางสชุ าดา

ปพั พตปู ัตถรชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๓๙

วลาหกสั สชาดก พญาม้าวลาหก ๒๔๑

มิตตามติ ตชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี ๒๔๓

137 ประตูส่ชู าดก

ประชุมชาดก

ชาดก ชื่อชาดก พระพุทธเจ้า บคุ คลสำ�คญั ข้อท่ี
ท่ี ราธชาดก เสวยพระชาตเิ ป็น
๑๙๘. นกแขกเตา้ ช่ือราธะ คอื ... (ในกาลนี้) เป็น... (ในกาลน้นั )
คหปติชาดก
๑๙๙. สาธสุ ลี ชาดก คหบดี พระอานนท์ นกแขกเต้าช่ือ- ๒๔๕
๒๐๐. ๕๗ อาจารยท์ ิศาปาโมกข์
เลม่ ที่ พันธนาคารชาดก ๒. ทกุ นบิ าต โปฏฐปาทะ
๒๐๑. ฤษี
เกฬสิ ลี ชาดก ๒๔๗
๒๐๒. ขันธชาดก ท้าวสักกะ
๒๐๓. วรี กชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี ๒๔๙
๒๐๔. คงั เคยยชาดก นกกาน�ำ้ ชอ่ื วรี กะ
๒๐๕. กรุ ุงคมิคชาดก รกุ ขเทวดา ๖. นตงั ทฬั หวรรค
๒๐๖. กวาง
อัสสกชาดก พระเจา้ สทุ โธทนะ พระราชบดิ า ๒๕๑
๒๐๗. สงุ สมุ ารชาดก ดาบส
๒๐๘. พญาวานร พระนางสิริมหามายา พระราชมารดา
กกุ กุฏชาดก
๒๐๙. รุกขเทวดา พระนางยโสธรา ภรรยา

ลกณุ ฏกภัททยิ ะ พระราชา ๒๕๓

๒๕๕

พระเทวทตั นกกาชือ่ สวิฏฐกะ ๒๕๗

๒๕๙

พระสารีบุตร นก ๒๖๑

พระโมคคัลลานะ เต่า

พระเทวทตั นายพราน

พระสารบี ตุ ร มาณพ ๒๖๓

พระเทวทัต จระเข้ ๒๖๕

นางจิญจมาณวกิ า นางจระเข้

พระเทวทตั พราน ๒๖๗

ประตูส่ชู าดก 138

ประชมุ ชาดก

ชาดก ชือ่ ชาดก พระพุทธเจ้า บคุ คลส�ำ คัญ ขอ้ ที่
ท่ี เสวยพระชาติเป็น
๒๑๐. คือ ... (ในกาลนี)้ เป็น... (ในกาลน้นั )

เล่มท่ี กันทคลกชาดก นกหัวขวานขทริ วนิยะ พระเทวทตั นกกันทคลกะ ๒๖๙
๒๑๑.
๒๑๒. ๕๗ ๒. ทกุ นิบาต ๗. พรี ณถัมภกวรรค
๒๑๓.
๒๑๔. โสมทตั ตชาดก โสมทัตตกุมาร พระโลฬทุ ายี บดิ า ๒๗๑
๒๑๕.
อุจฉฏิ ฐภัตตชาดก นักฟอ้ นร�ำ ๒๗๓
๒๑๖.
๒๑๗. ภรุราชชาดก ฤษี ๒๗๕
๒๑๘.
๒๑๙. ปณุ ณนทชี าดก ปุโรหติ พระอานนท์ พระราชา ๒๗๗
๒๒๐.
กจั ฉปชาดก อำ�มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๒๗๙
เลม่ ท่ี
๒๒๑. พระโกกาลิก เตา่
๒๒๒.
มัจฉชาดก ปุโรหติ ๒๘๑
เสคคชุ าดก รกุ ขเทวดา
กฏู วาณิชชาดก อ�ำ มาตย์ ๒๘๓
ครหติ ชาดก พญาวานร
ธมั มัทธชชาดก ธรรมธัชปุโรหติ ๒๘๕

๒๘๗

พระสารบี ตุ ร ฉตั ตปาณีกลั บก ๒๘๙

พระเทวทตั กาฬกเสนาบดี

๕๗ ๒. ทุกนบิ าต ๘. กาสาววรรค
กาสาวชาดก พญาชา้ ง
จฬู นนั ทิยชาดก พญาวานร พระเทวทัต บุรุษผู้ฆ่าชา้ ง ๒๙๑

พระสารีบตุ ร อาจารยท์ ศิ าปาโมกข์ ๒๙๓

พระอานนท์ จุลนนั ทิยวานร

พระเทวทตั นายพราน

พระนางมหาปชาบดี แมว่ านร

139 ประตูสู่ชาดก

ประชุมชาดก

ชาดก ช่ือชาดก พระพทุ ธเจา้ บคุ คลสำ�คัญ ขอ้ ท่ี
ที่ เสวยพระชาตเิ ป็น
คอื ... (ในกาลนี้) เป็น... (ในกาลนั้น)
๒๒๓.
๒๒๔. ปุฏภัตตชาดก อ�ำ มาตย์ ๒๙๕
๒๒๕.
๒๒๖. กุมภีลชาดก พญาวานร ๒๙๗
๒๒๗.
๒๒๘. ขนั ตวิ ณั ณนชาดก พระเจา้ พรหมทตั ๒๙๙
๒๒๙.
๒๓๐. โกสิยชาดก อ�ำ มาตย์ พระอานนท์ พระราชา ๓๐๑
เลม่ ที่
๒๓๑. คูถปาณกชาดก รกุ ขเทวดา ๓๐๓
๒๓๒.
๒๓๓. กามนตี ชาดก ท้าวสักกะ ๓๐๕
๒๓๔.
๒๓๕. ปลายิตชาดก พระราชาเมืองตักกสลิ า ปลายปิ รพิ าชก พระเจา้ กรงุ พาราณสี ๓๐๗
๒๓๖.
๒๓๗. ทุติยปลายติ ชาดก พระเจ้ากรุงพาราณสี ปลายิปริพาชก พระเจา้ คันธารราช ๓๐๙
๒๓๘.
๒๓๙. ๕๗ ๒. ทกุ นบิ าต ๙. อุปาหนวรรค
๒๔๐.
อุปาหนชาดก นายควาญชา้ ง พระเทวทัต ลกู ศษิ ย์ ๓๑๑

วีณาถูณชาดก เศรษฐี ๓๑๓

วกิ ณั ณกชาดก พระเจา้ พรหมทตั พระเทวทตั จระเข้ ๓๑๕

อสิตาภชู าดก ดาบส ๓๑๗

วจั ฉนขชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี ๓๑๙

พกชาดก พญาปลา ๓๒๑

สาเกตชาดก บุตรพราหมณ์ ๓๒๓

เอกปทชาดก เศรษฐี ๓๒๕

หริตมาตชาดก เขยี ดเขยี ว พระเจา้ อชาตศตั รู งูปลา ๓๒๗

มหาปิงคลชาดก พระโอรสของพระเจา้ ปงิ คละ พระเทวทตั พระเจ้าปิงคละ ๓๒๙

ประตูส่ชู าดก 140

ประชมุ ชาดก

ชาดก ช่ือชาดก พระพทุ ธเจ้า บุคคลสำ�คญั ขอ้ ที่
ท่ี เสวยพระชาติเป็น
๕๗ คอื ... (ในกาลน้ี) เปน็ ... (ในกาลนัน้ )
เล่มที่ สพั พทาฐชาดก
๒๔๑. ๒. ทกุ นิบาต ๑๐. สงิ คาลวรรค
สุนขชาดก
๒๔๒. คตุ ตลิ ชาดก ปโุ รหติ ของพระเจา้ พรหมทตั พระสารีบตุ ร พระเจา้ พรหมทตั ๓๓๒
๒๔๓.
วคิ ตจิ ฉชาดก พระเทวทัต สุนัขจิ้งจอก
๒๔๔. มูลปรยิ ายชาดก
๒๔๕. พาโลวาทชาดก บตุ รเศรษฐี ๓๓๔
๒๔๖. ปาทญั ชลิชาดก
๒๔๗. กิงสโุ กปมชาดก นักดดี พณิ ช่ือคตุ ตลิ ะ พระอานนท์ พระเจา้ พรหมทตั ๓๓๖
๒๔๘. สาลกชาดก
๒๔๙. กปิชาดก พระเทวทัต นกั ดีดพณิ ชือ่ มสุ ลิ ะ
๒๕๐. ๕๘
เล่มที่ สงั กัปปราคชาดก พระอนรุ ุทธะ ท้าวสกั กะ
๒๕๑. ตลิ มุฏฐิชาดก
๒๕๒. มณิกณั ฐชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี ๓๓๘
๒๕๓. กณุ ฑกกจุ ฉิสนิ ธว-
๒๕๔. ชาดก อาจารย์ทิศาปาโมกข์ ๓๔๐

พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี กุฎมุ พี นิครนถ์นาฏบตุ ร ๓๔๒

อำ�มาตย์ พระโลฬุทายี ปาทญั ชลีราชกมุ าร ๓๔๔

พระเจ้าพรหมทตั ๓๔๖

กุฎมุ พีค้าขายขา้ วเปลอื ก ๓๔๘

พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระราหุล บุตรพราหมณ์ ๓๕๐

๓. ติกนิบาต ๑. สังกัปปวรรค

พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระอานนท์ พระราชา ๓๕๒

อาจารยท์ ิศาปาโมกข์ ๓๕๕

พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี พระอานนท์ ดาบสน้องชาย ๓๕๘

พ่อคา้ ม้า พระสารีบุตร ม้าสินธพ ๓๖๑

พระอานนท์ พระเจ้าพรหมทัต

141 ประตูสู่ชาดก

ประชุมชาดก

ชาดก ชอ่ื ชาดก พระพทุ ธเจ้า บคุ คลสำ�คัญ ขอ้ ท่ี
ที่ เสวยพระชาตเิ ปน็
คือ ... (ในกาลน้)ี เปน็ ... (ในกาลนนั้ )
๒๕๕.
๒๕๖. สกุ ชาดก พญานกแขกเตา้ ๓๖๔
๒๕๗.
๒๕๘. ชรทู ปานชาดก พ่อค้าเกวียน พระสารบี ตุ ร พญานาค ๓๖๗
๒๕๙.
๒๖๐. คามณจิ นั ทชาดก อาทาสมุขกุมาร พระอานนท์ นายคามณิจนั ทร์ ๓๗๐
เลม่ ท่ี
๒๖๑. มันธาตรุ าชชาดก พระเจ้ามันธาตมุ หาราช ๓๗๓
๒๖๒.
๒๖๓. ตริ ฏี วจั ฉชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี พระอานนท์ พระเจ้าพรหมทัต ๓๗๖
๒๖๔.
๒๖๕. ทตู ชาดก พระเจา้ โภชนสทุ ธิ ๓๗๙
๒๖๖.
๒๖๗. ๕๘ ๓. ตกิ นบิ าต ๒. ปทมุ วรรค

๒๖๘. ปทุมชาดก บตุ รเศรษฐี ๓๘๒
๒๖๙.
๒๗๐. มุทุปาณิชาดก พระเจ้าพรหมทตั ๓๘๕

จูฬปโลภนชาดก อนิตถคิ นั ธกุมาร ๓๘๘

มหาปนาทชาดก ท้าวสักกะ พระภทั ทชิ พระเจ้ามหาปนาทะ ๓๙๑

ขุรปั ปชาดก หัวหนา้ ท�ำ หนา้ ทอี่ ารักขา ๓๙๔

วาตัคคสนิ ธวชาดก ม้าสนิ ธพ ๓๙๗

สุวณั ณกกั กฏก- พญาชา้ ง ๔๐๐

ชาดก

อารามทูสกชาดก บณั ฑิต ๔๐๓

สชุ าตาชาดก พระเจา้ พรหมทัต นางสชุ าดา พระราชมารดา ๔๐๖

อลุ ูกชาดก พญาหงสท์ อง ๔๐๙

ประตูส่ชู าดก 142

ประชุมชาดก

ชาดก ชอ่ื ชาดก พระพุทธเจา้ บคุ คลส�ำ คญั ข้อที่
ที่ เสวยพระชาติเป็น
คอื ... (ในกาลน)ี้ เป็น... (ในกาลน้นั )
เล่มที่
๒๗๑. ๕๘ ๓. ตกิ นบิ าต ๓. อทุ ปานวรรค
๒๗๒.
อทุ ปานทูสกชาดก ฤษี ๔๑๒
๒๗๓.
๒๗๔. พยัคฆชาดก รกุ ขเทวดา พระสารบี ตุ ร ราชสหี ์ ๔๑๕
๒๗๕.
๒๗๖. พระโมคคลั ลานะ เสือโครง่

๒๗๗. พระโกกาลิก เทวดาผู้ไมฉ่ ลาด

๒๗๘. กจั ฉปชาดก ฤษี ๔๑๘
๒๗๙.
๒๘๐. โลลชาดก นกพิราบ ๔๒๑

รจุ ริ ชาดก นกพริ าบ ๔๒๔

กรุ ุธมั มชาดก พระเจ้ากุรรุ าช พระสารีบุตร เศรษฐี ๔๒๗

พระโมคคัลลานะ อ�ำ มาตยผ์ ้ตู วงขา้ ว

พระกจั จายนะ อ�ำ มาตย์ผู้รังวดั

พระมหากสั สปะ พราหมณ์

พระอนรุ ุทธะ สารถี

พระนางอบุ ลวรรณา นางวรรณทาสี

โรมชาดก นกพิราบ พระสารบี ตุ ร ดาบสผูม้ ศี ลี ๔๓๐

พระเทวทตั ดาบสโกง

มหิสชาดก กระบือป่า ๔๓๓

สตปตั ตชาดก ชาวนา และ หัวหน้าโจร ๔๓๖

ปุฏทสู กชาดก พราหมณ์ (บุรษุ บณั ฑิต) ๔๓๙

143 ประตูสชู่ าดก

ประชุมชาดก

ชาดก ชอื่ ชาดก พระพทุ ธเจ้า บคุ คลสำ�คญั ขอ้ ที่
ท่ี เสวยพระชาติเป็น
คือ ... (ในกาลนี้) เปน็ ... (ในกาลน้นั )
เลม่ ที่
๒๘๑. ๕๘ ๓. ติกนิบาต ๔. อพั ภันตรวรรค

๒๘๒. อัพภันตรชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระสารบี ตุ ร ดาบสผใู้ ห้มะม่วงสุก ๔๔๒
๒๘๓.
๒๘๔. พระอานนท์ พระเจา้ พรหมทัต
๒๘๕.
๒๘๖. พระราหุล ลกู นกแขกเตา้

๒๘๗. พระนางยโสธรา พระเทวี
๒๘๘.
๒๘๙. เสยยชาดก พระเจา้ พรหมทัต พระอานนท์ พระราชาตา่ งเมือง ๔๔๕
๒๙๐.
เลม่ ท่ี วฑั ฒกสี กู รชาดก รุกขเทวดา พระธนุคคหติสสะ วฑั ฒกสี ุกร ๔๔๘
๒๙๑.
๒๙๒. สริ ิชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี พระอานนท์ พระราชา ๔๕๑

มณิสกู รชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี ๔๕๔

สาลูกชาดก โคช่ือมหาโลหติ พระอานนท์ โคชื่อจลุ โลหติ ๔๕๗

นางถูลกมุ าริกา นางถลู กมุ าริกา

ลาภครหชาดก อาจารยท์ ิศาปาโมกข์ ๔๖๐

มัจฉทุ ทานชาดก กุฎุมพี ๔๖๓

นานาฉนั ทชาดก พระเจ้าพรหมทัต พระอานนท์ พราหมณ์ ๔๖๖

สีลวีมังสกชาดก พราหมณ์ ๔๖๙

๕๘ ๓. ตกิ นบิ าต ๕. กุมภวรรค

ภัทรฆฏเภทกชาดก ทา้ วสักกะ ๔๗๒

สุปตั ตชาดก พญากาสปุ ัตตะ พระสารบี ตุ ร กาเสนาบดี ๔๗๕

พระอานนท์ พระเจ้าพรหมทตั

พระนางยโสธรา นางกาสุปสั สา

ประตูส่ชู าดก 144

ประชมุ ชาดก

ชาดก ช่ือชาดก พระพุทธเจ้า บคุ คลส�ำ คัญ ขอ้ ที่
ท่ี เสวยพระชาตเิ ปน็
คอื ... (ในกาลน)้ี เป็น... (ในกาลนนั้ )
๒๙๓.
๒๙๔. กายนิพพนิ ทชาดก พราหมณ์ออกบวชเป็นฤษี ๔๗๘

๒๙๕. ชมั พุขาทกชาดก รุกขเทวดา พระเทวทตั สุนขั จ้ิงจอก ๔๘๑

๒๙๖. พระโกกาลิก กา
๒๙๗.
๒๙๘. อันตชาดก รกุ ขเทวดา พระเทวทตั สนุ ขั จิ้งจอก ๔๘๔
๒๙๙.
๓๐๐. พระโกกาลกิ กา
เล่มท่ี
๓๐๑. สมุททชาดก เทวดาประจำ�มหาสมุทร พระอุปนันทะ กาสมทุ ร ๔๘๗
๓๐๒.
๓๐๓. กามวลิ าปชาดก เทวดา ๔๙๐
๓๐๔.
๓๐๕. อุทมุ พรชาดก รกุ ขเทวดา ๔๙๓
๓๐๖.
โกมาริยปุตตชาดก ดาบส ๔๙๖
๓๐๗.
๓๐๘. วกชาดก ทา้ วสักกะ ๔๙๙

๕๘ ๔. จตกุ กนิบาต ๑. กาลิงควรรค

จฬู กาลิงคชาดก ดาบส พระสารบี ตุ ร นนั ทเสนอำ�มาตย์ ๕๐๒

มหาอสั สาโรหชาดก พระเจ้ากรุงพาราณสี พระอานนท์ ชาวบ้านปัจจนั ตคาม ๕๐๖

เอกราชชาดก พระเจา้ พรหมทตั พระอานนท์ พระเจา้ ทุพภเิ สน ๕๑๐

ทัททรชาดก พญานาคชือ่ มหาทัททระ ๕๑๔

สีลวีมงั สชาดก พราหมณ์ พระสารบี ุตร อาจารย์ ๕๑๘

สุชาตาชาดก อำ�มาตย์ พระเจ้าโกศล พระเจา้ กรงุ พาราณสี ๕๒๒

พระนางมลั ลกิ า พระนางสุชาดา

ปลาสชาดก รกุ ขเทวดา พระอานนท์ พราหมณ์ ๕๒๖

ชวสกุณชาดก นกหัวขวาน พระเทวทตั ราชสหี ์ ๕๓๐

145 ประตูสชู่ าดก

ประชุมชาดก

ชาดก ช่อื ชาดก พระพุทธเจา้ บุคคลสำ�คัญ ข้อที่
ท่ี เสวยพระชาติเปน็
คอื ... (ในกาลนี)้ เปน็ ... (ในกาลน้ัน)
๓๐๙.
๓๑๐. ฉวชาดก คนจัณฑาล พระอานนท์ พระเจา้ พรหมทัต ๕๓๔

เลม่ ท่ี สยั หชาดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี พระสารีบตุ ร อำ�มาตย์ ๕๓๘
๓๑๑.
๓๑๒. พระอานนท์ พระราชา
๓๑๓.
๕๘ ๔. จตกุ กนิบาต ๒. ปุจมิ นั ทวรรค
๓๑๔.
๓๑๕. ปุจมิ นั ทชาดก รกุ ขเทวดา พระสารบี ุตร เทวดา ๕๔๒
๓๑๖.
กัสสปมนั ทยิ ชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี ๕๔๖
๓๑๗.
๓๑๘. ขนั ตวิ าทีชาดก พราหมณ์ออกบวชเปน็ ฤษี พระสารีบุตร เสนาบดี ๕๕๐
๓๑๙.
๓๒๐. พระเทวทตั พระเจ้ากาสี
เล่มท่ี
๓๒๑. โลหกุมภชิ าดก พราหมณอ์ อกบวชเป็นฤษี พระสารีบตุ ร มาณพของปโุ รหติ ๕๕๔
๓๒๒.
มงั สชาดก บุตรเศรษฐี พระสารบี ุตร นายพราน ๕๕๘

สสปัณฑติ ชาดก กระต่ายบัณฑิต พระสารบี ตุ ร ลงิ ๕๖๒

พระโมคคัลลานะ สนุ ัขจิ้งจอก

พระอานนท์ นาก

มตโรทนชาดก เศรษฐี ๕๖๖

กณเวรชาดก โจร ๕๗๐

ตติ ตริ ชาดก พราหมณอ์ อกบวชเปน็ ฤษี พระราหลุ นกกระทา ๕๗๔

สจุ จชชาดก อำ�มาตย์ ๕๗๘

๕๘ ๔. จตุกกนบิ าต ๓. กุฏทิ ูสกวรรค

กุฏิทสู กชาดก นกขมนิ้ ๕๘๒

ททุ ทภุ ายชาดก พญาราชสีห์ ๕๘๖

ประตสู ู่ชาดก 146