ยาใจ หลวงพ่อเฟื่อง

1

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

2

 

คาํ นาํ ................................................................................................................4 
คาํ นาํ ฉบบั อินเตอร์เน็ต .............................................................................................6 
สรุปวิธีการนง่ั สมาธิ พระครูญาณวิศิษฏ์ (เฟ่ื อง โชติโก)...........................................................7 
ชีวประวตั ิ พระครูญาณวศิ ิษฏ์ (พระอาจารยเ์ ฟื่ อง โชติโก) ........................................................8 
ภาษาใจ เร่ืองปาก.................................................................................................16 
ภาษาใจ เร่ืองทอ้ ง.................................................................................................19 
บุญ................................................................................................................ 21 
คนเขา้ วดั .........................................................................................................25 
ศิษย์ อาจารย์......................................................................................................29 
โลกธรรม ......................................................................................................... 32 
อบรมพระ ........................................................................................................37 
สมาธิ .............................................................................................................42 
ลม ................................................................................................................46 
นิมิต ..............................................................................................................50 
รู้ ..................................................................................................................55 
พิจารณา ..........................................................................................................57 
พน้ ................................................................................................................60 

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

3

วิธีฝึ กสมาธิแบบอานาปานสติ แบบท่ี ๑..........................................................................61 
วิธีฝึ กสมาธิแบบอานาปานสติ แบบที่ ๒ .........................................................................67 
ผนวก .............................................................................................................79 

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

4

คาํ นํา

ดว้ ยทางคณะศษิ ยท์ า่ นพอ่ เฟ่ือง โชตโิ ก แหง่ วดั ธรรมสถติ จังหวดั ระยอง ไดจ้ ดั พมิ พ์ "หนังสอื
ยาใจ" แจกจา่ ยเป็ นธรรมบรรณาการแกส่ าธชุ นทา่ นผมู ้ จี ติ ศรัทธาตอ่ พระพทุ ธศาสนา เพอื่ บงั เกดิ
ความซาบซง้ึ ประทบั ใจในธรรมะอนั เรยี บงา่ ย ถา่ ยทอดจากจติ ไปสจู่ ติ ของทา่ นผปู ้ ฏบิ ตั ทิ งั้ หลาย
ยงั บงั เกดิ ความสวา่ งไสว สะอาด สงบขนึ้ ในจติ ในใจ จงึ ไดม้ ศี รัทธาพมิ พห์ นังสอื ยาใจ ๑๐,๐๐๐๐
เลม่ เพอื่ เป็ นธรรมบรรณาการแกท่ า่ นผใู ้ ฝ่ ใจทงั้ หลาย ใหเ้ จรญิ กา้ วหนา้ ในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ิ
ธรรมใหย้ งิ่ ๆขนึ้ ไป จนกา้ วพน้ จากความทกุ ขแ์ ละสน้ิ ทกุ ข์ ดว้ ยกนั ทกุ คนทกุ ทา่ นตลอดไป

คณะศษิ ยท์ า่ นพอ่ เฟื่อง โชตโิ ก

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

5

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

6

คาํ นําฉบบั อนิ เตอรเ์ น็ต

สําหรับหนังสอื ยาใจฉบบั อนิ เตอรเ์ น็ตใน www.YaJai.com น้ี ผสู ้ รา้ งเว็บนไ้ี ดก้ ราบขออนุญาต
จากหลวงพอ่ สชุ นิ ปรปิ ณุ ฺโณ ทา่ นเจา้ อาวาส วดั ธรรมสถติ นําเนอื้ หาในหนังสอื มาจัดทําเป็ นเว็บ
จะไดช้ ว่ ยเผยแพรว่ ธิ ฝี ึกปฏบิ ตั ธิ รรมอกี แรงหนง่ึ และจะไดใ้ ชเ้ ว็บนป้ี ระกาศขา่ วและกําหนดการ
งานบญุ ของวดั ธรรมสถติ ใหท้ ราบกนั

เนอ้ื หาจากหนังสอื ยาใจแทบทงั้ หมดในเว็บนี้ ไดม้ ผี ศู ้ รัทธานามวา่ คณุ มกุ กรณุ าพมิ พไ์ วท้ ่ี
http://larndham.net/index.php?showtopic=26214&st=0 และวธิ ฝี ึกสมาธแิ บบอานาปาน
สตแิ บบท่ี ๒ ไดม้ ผี ศู ้ รัทธานามวา่ mayrin กรณุ านําไปพมิ พไ์ วท้ ่ี
http://larndham.net/index.php?showtopic=26214&st=0 จงึ ทําใหไ้ มจ่ ําเป็ นตอ้ งพมิ พใ์ หม่
ทงั้ หมด ชว่ ยประหยดั แรงและเวลาในการสรา้ งเว็บนไ้ี ปไดม้ ากทเี ดยี ว จงึ ขอขอบคณุ คณุ มกุ กบั
คณุ mayrin ไว ้ ณ ทน่ี ี้ และขอรว่ มอนโุ มทนาบญุ กศุ ลของทงั้ สองทา่ นดว้ ย

เว็บนส้ี รา้ งขนึ้ ในแบบ blog ซงึ่ จะแสดงเรอ่ื งลา่ สดุ ไวใ้ นหนา้ แรกโดยเรยี งลําดบั จากหลงั สดุ ไป
แรกสดุ หากตอ้ งการอา่ นเรอื่ งใด ขอใหค้ ลกิ รายชอื่ หวั ขอ้ ใตค้ ําวา่ Categories ซงึ่ จะแสดงหนา้
รายชอื่ เรอื่ งทเี่ กย่ี วขอ้ งใหค้ ลกิ อา่ นรายละเอยี ดกนั

เว็บนเ้ี พงิ่ เกดิ ขน้ึ แน่นอนวา่ ยงั ตอ้ งปรับปรงุ แกไ้ ขอกี มาก หากทา่ นใดตอ้ งการใหค้ ําแนะนํา สง่
ขา่ วของวดั ธรรมสถติ รปู ภาพ หรอื มเี นอื้ หาอนื่ ใดทเ่ี กย่ี วขอ้ งซง่ึ อยากนํามารว่ มบนั ทกึ ไวใ้ นเว็บ
นี้ กรณุ าสง่ อเี มลม์ าท่ี [email protected]

หากเว็บนม้ี ขี อ้ ผดิ พลาดอยา่ งใดกต็ าม ขอใหถ้ อื วา่ เป็ นความรับผดิ ชอบของผสู ้ รา้ งเว็บนเี้ อง ทาง
วดั ธรรมสถติ มไิ ดม้ สี ว่ นตอ้ งรับผดิ ดว้ ยแตอ่ ยา่ งใด

สมเกยี รติ และ กฤษณพร ฟ้งุ เกยี รติ
มกราคม 2551

www.YaJai.com

หมายเหตุ

29 มกราคม 2559

สรา้ งเป็ นแฟ้ม PDF ให ้ download หนังสอื ทงั้ เลม่ ไดจ้ ากเว็บ www.XLSiam.com

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

7

สรปุ วธิ กี ารนง่ั สมาธิ พระครญู าณวศิ ษิ ฏ์ (เฟ่ื อง โชตโิ ก)

ใหด้ ธู าตุ การดธู าตเุ มอ่ื รจู ้ กั ธาตทุ งั้ 6 ใหป้ ระสานธาตทุ งั้ 6 นี้ ใหร้ วมเขา้ มาเป็ นอนั เดยี วกนั แลว้
พยายามเพง่ ใหม้ พี ลงั ใหเ้ หนยี วแน่น จะเกดิ พลงั รวมขน้ึ จนจติ อมิ่ กายอม่ิ
เมอ่ื ธาตสุ ามคั คแี ลว้ จะมคี วามอม่ิ ความเต็มของธาตุ เมอ่ื อม่ิ แลว้ เขาจะวางตวั ของเขาเองเป็ น
หนง่ึ ธาตกุ ็เป็ นหนง่ึ จติ ก็เป็ นหนง่ึ แลว้ ใหก้ ลบั เขา้ มาดจู ติ นกึ อยทู่ จี่ ติ นัน้ เรยี กจติ เพง่ จติ จน
เกดิ ความรขู ้ น้ึ
แลว้ ปลอ่ ยทงั้ ความรู ้ และทงั้ ความเห็นพรอ้ มกนั ไมใ่ หม้ อี ะไรเหลอื แมแ้ ตต่ วั ปัจจบุ นั ทร่ี อู ้ ยกู่ ใ็ ห ้
ปลอ่ ยวางเทา่ นัน้ ก็จะเกดิ ปัญญาญาณขน้ึ มาเอง เรอื่ งวธิ กี ารนั่งสมาธกิ ็จบ
คดั ลอกจาก จดหมายถงึ ลกู ศษิ ยท์ ฮ่ี อ่ งกง
27 กรกฎาคม 2521

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

8

ชวี ประวตั ิ พระครญู าณวศิ ษิ ฏ์ (พระอาจารยเ์ ฟื่ อง โชตโิ ก)

พระอาจารยเ์ ฟ่ือง เกดิ เมอื่ วนั องั คาร เดอื น ๖ แรม ๖ คํา่ ปี เถาะ ตรงกบั วนั ท่ี ๔ พฤษภาคม พ.ศ.
๒๔๕๘ ทบี่ า้ น้ําฉู่ ตําบลเกวยี นหกั อําเภอขลงุ จังหวดั จนั ทบรุ ี บดิ าชอ่ื นายเทยี น มารดาชอื่ นาง
เหลอื่ ม นามสกลุ เชอื้ สาย มอี าชพี ทํานา (ตามนทิ านทผ่ี ใู ้ หญเ่ ลา่ กนั ตอ่ ๆมา วา่ บรรพบรุ ษุ ใน
ตระกลู นเี้ คยคลอดลกู เป็ นงู ลกู หลานในตระกลู เชอ้ื สาย จะไมร่ ังแก หรอื ทํารา้ ยงเู ป็ นอนั ขาด) มี
พนี่ อ้ งรว่ มบดิ ามารดาเดยี วกนั ทงั้ หมด ๕ คน คอื

1. นายกลนิ่ เชอื้ สาย
2. นายนดิ เชอื้ สาย
3. นางทองหลอ่ สาสะเน

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

9
4. พระครญู าณวศิ ษิ ฏ์ (เฟ่ือง โชตโิ ก)
5. ด.ญ. ชม เชอื้ สาย

ทกุ คนไดถ้ งึ แกก่ รรมและมรณภาพไปแลว้ ชวี ติ ความเป็ นอยขู่ องทา่ นในวยั เด็กมคี วามยากลําบาก
มาก เมอ่ื อายไุ ด ้ ๖ ขวบ เกดิ ความอดอยากขนึ้ ในตําบลทท่ี า่ นอยู่ ทา่ นเลา่ ใหฟ้ ังวา่ มนี กเป็ ดน้ํา
นับรอ้ ยๆตวั ลงมากนิ ขา้ วทพ่ี งึ่ หวา่ นในนาใหมๆ่ จนหมด โยมพอ่ ตอ้ งไปหายอดหวายมาเลยี้ ง
ครอบครัว เพอื่ ประทงั ชวี ติ ไปวนั ๆ สว่ นตวั ทา่ นก็ออกหากบหาเขยี ดมาเพอ่ื ใชเ้ ป็ นอาหาร (ตอ่ มา
ภายหลงั เมอ่ื ทา่ นเกดิ เป็ นโรคผวิ หนัง ทา่ นกช็ อบเลา่ วา่ เป็ นผลกรรมทเี่ นอื่ งมาจาก การถลกหนัง
กบและหนังเขยี ดในวยั เด็กนัน้ เอง)
ตอ่ มาอกี ๓ ปี ทา่ นอายไุ ด ้ ๖ ขวบ โยมพอ่ ก็ถงึ แกก่ รรม ด.ช. เฟ่ือง (หรอื ทเ่ี รยี กกนั ในสมยั นัน้
ด.ช. แดง) ไดไ้ ปชว่ ยนา้ เลยี้ งววั เลย้ี งควาย จนกระทง่ั ววั ไดอ้ อกลกู มาตวั หนง่ึ นา้ จงึ ยกใหเ้ ป็ น

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

10

รางวลั ตอ่ มาเมอ่ื ลกู ววั โตขน้ึ มคี นมาขอซอื้ ในราคา ๙ บาท ซงึ่ สําหรับเด็กบา้ นนอกในสมยั นัน้
นับวา่ เป็ นเงนิ จํานวนมาก (ทา่ นภมู ใิ จและดใี จในเงนิ จํานวนนมี้ าก) แตพ่ อไดเ้ งนิ มา ด.ช. เฟื่อง ก็
เกดิ อาการป่ วยหนักเป็ นไข ้ ถา่ ยทอ้ ง ผมรว่ ง ตอ้ งนอนรักษาอยเู่ ป็ นเดอื น เงนิ ทไ่ี ดม้ าจากการขาย
ววั ตอ้ งใชเ้ ป็ นคา่ ยาและคา่ หมอในการรักษาทงั้ หมด พอหายป่ วยไมน่ านโยมแมก่ ็ถงึ แกก่ รรม

ขณะนัน้ ด.ช.เฟื่อง อายไุ ด ้ ๑๑ ขวบ ทางญาตจิ งึ พาไปฝากใหอ้ ยกู่ บั เจา้ อาวาสทเ่ี ขม้ งวดในการ
อบรมลกู ศษิ ยว์ ดั เป็ นอยา่ งมาก หลวงพอ่ จะเป็ นผสู ้ อนหนังสอื และสอนใหฝ้ ึกเลน่ ดนตรไี ทย
(ทา่ นฝึกหดั เลน่ ระนาดเอกเป็ นดนตรชี น้ิ แรก) โดยหลวงพอ่ เจรญิ เป็ นผสู ้ อน เวลาเรยี นหนังสอื
ถา้ อา่ นตวั ไหนผดิ ก็จะถกู ตที ศ่ี รี ษะหนงึ่ ที เวลาเรยี นดนตรไี ทย หลวงพอ่ เจรญิ จะเคาะทศ่ี รี ษะ
ผเู ้ รยี นไปตลอดจนกวา่ จะเรยี นจบในวนั นัน้ ขณะนัน้ ด.ช. เฟ่ือง เป็ นเด็กวดั ทมี่ อี ายมุ ากทส่ี ดุ มี
หนา้ ทหี่ งุ ขา้ วถวายพระทงั้ เชา้ และเพล จงึ ไมม่ เี วลาทจ่ี ะทอ่ งจําหนังสอื พอเรยี นไดถ้ งึ บท ก.เกย.
หลวงพอ่ ใหท้ อ่ งผนั เสยี ง ด.ช. เฟ่ืองทอ่ งไมไ่ ด ้ จงึ โดนตี ๖ ที ด.ช. เฟื่อง ตดั สนิ ใจหนกี ลบั ไปท่ี
บา้ นคณุ ป่ ู พอถงึ บา้ นคณุ ป่ บู อกวา่ จะสง่ ใหก้ ลบั ไปอยทู่ วี่ ดั อกี ด.ช. เฟื่อง จงึ บอกวา่ "ถา้ อยา่ ง
นัน้ ไมต่ อ้ งไปสง่ ก็ได ้ ฉันจะกลบั เอง" ด.ช. เฟื่อง จงึ ออกจากบา้ น เดนิ ผา่ นวดั แลว้ เลยเขา้ ไปใน
อําเภอขลงุ เพอื่ หาเพอื่ นของพอ่ แมท่ น่ี ับถอื กนั เหมอื นญาติ ซง่ึ ไดพ้ าทา่ นไปฝากไวท้ วี่ ดั อกี แหง่
หนงึ่ ซง่ึ วดั นปี้ รากฏวา่ เจา้ อาวาสเป็ นผทู ้ ซ่ี อื้ ววั จากเด็กชายเฟ่ือง (ทา่ นจําชอื่ วดั ไมไ่ ด)้ หลงั จาก
นัน้ ไมน่ าน พสี่ าวไปหาแลว้ ชวนนั่งเรอื เขา้ อําเภอเมอื ง เพอื่ ไปหาญาตฝิ ่ ายแม่ พอไปถงึ ไดพ้ า
ด.ช.เฟื่อง ไปฝากใหอ้ ยกู่ บั เจา้ อาวาสวดั โบสถ์ บางกะจะ เพอื่ ใหเ้ ขา้ เรยี นหนังสอื ป. ๑ อายุ ๑๒
ขวบ เป็ นเด็กโตทส่ี ดุ ในหอ้ งเรยี นเมอ่ื อยู่ ป. ๒ อายุ ๑๓ ขวบ ทางโรงเรยี นไดพ้ านักเรยี นทเี่ ป็ น
ลกู เสอื ไปเทย่ี วกรงุ เทพฯ โดยพักทโ่ี รงเรยี นวชริ าวธุ ทางโรงเรยี นไดพ้ าเทย่ี วทสี่ นามหลวง วดั
พระแกว้ และพาเดนิ ไปสะพานพทุ ธ ด.ช. เฟื่องไดม้ โี อกาสชมบารมใี นหลวงรัชกาลท่ี ๗

เจา้ อาวาสวดั บางกะจะ นัน้ เกง่ ในทางเป็ นหมอจบั เสน้ เวลาทา่ นเจา้ อาวาสออกตรวจคนไขต้ าม
บา้ น ด.ช. เฟื่อง จะตอ้ งตามไปดว้ ย แลว้ ทําหนา้ ทเี่ ป็ นผวู ้ งิ่ หายา ตอ่ มาทา่ นเจา้ อาวาสเกดิ ความ
รักและสงสารจงึ บอกวา่ จะสอนวชิ าจับเสน้ ให ้ ด.ช. เฟ่ือง เห็นถงึ ความเหน็ดเหนอื่ ยในการเป็ น
หมอ ในการหายา ไมม่ เี วลาเป็ นของตัวเองจงึ ปฏเิ สธไมเ่ รยี นวชิ าน้ี

ทา่ นเคยเลา่ ใหฟ้ ังวา่ สมยั ทท่ี า่ นอยวู่ ดั ใหมๆ่ ทา่ นยงั ไมร่ เู ้ รอื่ งบาปบญุ คณุ โทษเทา่ ไรนัก บางครัง้
เมอื่ ตอ้ งการเงนิ กแ็ อบตม้ เหลา้ ขาย บางครัง้ ก็ชว่ ยเหลอื พช่ี ายนําเรอื บรรทกุ ของเถอื่ นเขา้ ไปขาย
ในเมอื งจนั ท์ แตพ่ อทา่ นอายไุ ด ้ ๑๖ ปี ธรรมะทพ่ี ระเทศนป์ ระจํานัน้ กเ็ รมิ่ จะซมึ ซาบเขา้ ไปใน
หวั ใจ ทา่ นพจิ ารณาเห็นวา่ ตนตอ้ งพง่ึ ตนเอง พอ่ แมก่ ไ็ มม่ ี ทรัพยส์ มบตั กิ ไ็ มม่ ี วชิ าความรกู ้ ไ็ มม่ ี
ทา่ นจงึ เกดิ ศรัทธาทจ่ี ะบวชแสวงบญุ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

11

ใน พ.ศ. ๒๔๗๘ พออายคุ รบได ้ ๒๐ ปี ทา่ นจงึ บวชทว่ี ดั โบสถบ์ างกะจะนัน้ เอง พอเรม่ิ เรยี นพระ
ธรรมวนิ ัย ทา่ นจงึ รขู ้ น้ึ มาวา่ เพอ่ื นพระในวดั ไมไ่ ดป้ ฏบิ ตั ถิ กู ตอ้ งตามคําสง่ั สอนของพระพทุ ธองค์
และถา้ มพี ระองคใ์ ดพยายามปฏบิ ตั ติ วั อยา่ งเครง่ ครัด ก็จะถกู โจมตี ทา่ นรสู ้ กึ ผดิ หวงั แตค่ วาม
ตงั้ ใจเดมิ ยงั มอี ยู่ ทา่ นจงึ ตดั สนิ ใจอยตู่ อ่ อกี ๑ พรรษา พอเขา้ พรรษาที่ ๒ มโี ยมคนหนง่ึ มาเลา่ ให ้
ฟังวา่ มพี ระธดุ งคม์ าพักอยใู่ นป่ าชา้ คลองกงุ ้ มคี นไปฟังธรรมะจากทา่ นเป็ นจํานวนมาก พระ
ธดุ งคอ์ งคน์ ัน้ คอื ทา่ นอาจารยล์ ี ธมมธโร โยมคนนัน้ จงึ พาทา่ นไปฟังธรรมะจากทา่ นอาจารยล์ ี
พอฟังธรรมะและเห็นปฏปิ ทาของทา่ นอาจารยล์ กี ็เกดิ ศรัทธา ตอ่ จากนัน้ ไดไ้ ปฟังธรรมจากทา่ น
อาจารยล์ ที กุ วนั เป็ นประจํา ทา่ นอาจารยล์ เี ลา่ ถงึ ความเป็ นอยขู่ องพระป่ า ทา่ นจงึ นกึ อยากจะออก
อยปู่ ่ ากบั ทา่ นลี ดงั นัน้ จงึ ไดต้ ดั สนิ ใจทดลองฝึกตนเองกอ่ นวา่ จะมคี วามอดทนไดห้ รอื ไม่ ทกุ วนั
พอกลบั จากบณิ ฑบาต แทนทจี่ ะฉันรว่ มกบั หมเู่ พอื่ น ทา่ นก็แยกเขา้ โบสถ์ ฉันองคเ์ ดยี ว ไมย่ งุ่
เกย่ี วกบั ใคร ทา่ นก็เห็นวา่ พออยไู่ ด ้ ดว้ ยเหตนุ เี้ มอ่ื ออกพรรษา ทา่ นจงึ ขอตดิ ตามทา่ นอาจารยล์ ี
เดนิ ธดุ งค์ โดยเดนิ ออกจากป่ าชา้ คลองกงุ ้ ไปทางเขาวงกต ตําบลนายายอาม อําเภอเมอื ง
จังหวดั จันทบรุ ี ซงึ่ เป็ นเขตตอ่ แดนกบั จังหวดั ระยอง แลว้ เดนิ ธดุ งคต์ อ่ เขา้ เขตปากน้ําประแสร์
โดยมเี พอ่ื นพระอกี องคห์ นง่ึ รว่ มเดนิ ทางดว้ ย

ขณะนัน้ เป็ นชว่ งระยะเวลาทท่ี า่ นตดั สนิ ใจวา่ จะสกึ หรอื จะญตั ติ ทา่ นดํารวิ า่ "ถา้ สกึ ออกไปคงไมม่ ี
โอกาสเงยหนา้ ขน้ึ คงจะตอ้ งมแี ตค่ วามทกุ ขย์ ากลําบากตอ่ ไป แตถ่ า้ ญัตตอิ ยกู่ บั ทา่ นอาจารยล์ ี ก็
คงจะไดม้ โี อกาสเห็นแสงสวา่ งในชวี ติ บา้ ง" ทา่ นจงึ ตกลงใจกลบั ไปเมอื งจันทบรุ ี เพอ่ื ลา
อปุ ัชฌาย์ ฝ่ ายพระอปุ ัชฌายพ์ ยายามถว่ งไวว้ า่ "รอไวก้ อ่ น" สว่ นพระครคู รนุ าถสมาจารย์ เจา้
อาวาสวดั จนั ทนาราม ซงึ่ เป็ นวดั ธรรมยตุ แิ หง่ เดยี วในจงั หวดั จนั ทบรุ ี ในสมยั นัน้ ทา่ นก็ไมก่ ลา้ ให ้
ญัตติ เนอ่ื งจากจังหวดั จนั ทบรุ ไี มเ่ คยมพี ระมหานกิ ายญัตตเิ ป็ นธรรมยตุ มิ ากอ่ น ทา่ นเจา้ อาวาส
เกรงวา่ จะมวี พิ ากษ์วจิ ารณ์กนั ในคณะมหานกิ าย แตใ่ นทสี่ ดุ อปุ สรรคเหลา่ นัน้ ทา่ นก็ผา่ นพน้ มาได ้
เมอ่ื ทา่ นกลบั ไปบอกกบั พระอปุ ัชฌายว์ า่ "ถา้ ทา่ นอนุญาต ผมจะสกึ แลว้ บวชใหม"่ พระอปุ ัชฌาย์
จงึ ยนิ ยอม ฉะนัน้ ทา่ นจงึ ไดญ้ ัตตเิ ขา้ คณะธรรมยตุ เิ มอื่ เดอื น พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๐ ทวี่ ดั
จนั ทนาราม ตําบลจนั ทนมิ ติ อําเภอเมอื ง จังหวดั จันทบรุ ี โดยพระครคู รนุ าถสมาจาร (เศยี ร)
(ตอ่ มาเป็ นพระอมรโมล)ี เป็ นพระอปุ ัชฌาย์ และพระครพู พิ ัฒนว์ หิ ารการ (เชย) เป็ นพระ
กรรมวาจา พอญัตตเิ รยี บรอ้ ยทา่ นก็ไปอยกู่ บั ทา่ นพอ่ ลี ทว่ี ดั ป่ าคลองกงุ ้

การปฏบิ ตั เิ มอื่ ทา่ นไปอยกู่ บั ทา่ นพอ่ ลี ตามทที่ า่ นเลา่ ใหฟ้ ัง ผใู ้ ดทจ่ี ะอยกู่ บั ทา่ นพอ่ ลี ตอ้ งหนัก
แน่นทส่ี ดุ มคี วามตงั้ ใจ กลางวนั ปฏบิ ตั ทิ า่ นพอ่ ลี คอยตม้ น้ําชงนํ้าชา เมอ่ื เวลาทา่ นพอ่ ลมี แี ขก
กลางคนื จะมกี ารอบรมตงั้ แต่ ๖ โมงเย็น ถงึ ๔ ทมุ่ บา้ ง ๕ ทมุ่ บา้ ง ๖ ทมุ่ บา้ ง มกี ารไหวพ้ ระสวด
มนตน์ ั่งภาวนา ฟังเทศนฟ์ ังธรรมจากพระไตรปิฎก บพุ พสกิ ขาวรรณนาและวนิ ัยมขุ เป็ นตน้ พอ
อบรมเสร็จแลว้ หา้ มกลบั ไปนอนทก่ี ฏุ ิ ตา่ งคนตา่ งเดนิ จงกรมและนั่งภาวนาตอ่

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

12

นอกจากเวลาเทศน์ ทา่ นพอ่ ลเี ป็ นพระทพี่ ดู นอ้ ย ถา้ มใี ครปฏบิ ตั ทิ า่ น หรอื อยรู่ ับใชท้ า่ น ทา่ นพอ่ ลี
จะใชส้ ายตาแทนคําพดู ทา่ นพอ่ ลถี อื วา่ "ถา้ ถงึ กบั ตอ้ งพดู กนั แสดงวา่ ไมร่ จู ้ กั กนั " เป็ นอบุ ายฝึก
ใหล้ กู ศษิ ยเ์ ป็ นคนชา่ งสงั เกต (อบุ ายน้ี ทา่ นพอ่ เฟื่องนํามาใชก้ บั ลกู ศษิ ยต์ อ่ มาดว้ ย) บางครัง้
ทา่ นพอ่ ลจี ะพดู สนั้ ๆ หว้ นๆ ผฟู ้ ังตอ้ งนําไปคดิ พจิ ารณา จงึ จะเกดิ ความเขา้ ใจ ทา่ นพอ่ เฟื่องเคย
เลา่ ใหฟ้ ังวา่ ครัง้ หนง่ึ มโี ยมคนหนง่ึ มาพดู กบั ทา่ นพอ่ ลวี า่ "ดฉิ ันจะสรา้ งกฏุ ถิ วายใหท้ า่ นพอ่ อย"ู่
ทา่ นพอ่ ลกี ็ตอบวา่ "โยมเห็นอาตมาเป็ นตวั ปลวกตัวมอดหรอื " โยมคนนัน้ เลยรอ้ งไห ้ เพราะไม่
เขา้ ใจในความหมายของทา่ นพอ่ ลี ถา้ จะสรา้ งกฏุ กิ ใ็ หอ้ ทุ ศิ แกส่ งฆจ์ ากทศิ ทัง้ ๔ เสยี อยา่ อทุ ศิ
เฉพาะคนนัน้ คนน.ี้ ..

พระครญู าณวศิ ษิ ฏ์
(ทา่ นพอ่ เฟื่ อง โชตโิ ก)

พ.ศ. ๒๔๗๘
บวชเมอื่ อายุ ๒๐ ปี ทว่ี ดั โบสถ์ บางกะจะ

พ.ศ. ๒๔๘๐
พบทา่ นพอ่ ลี ธมมธโร ตดิ ตามธดุ งคจ์ ากป่ าชา้ คลองกงุ ้ ไปทางเขาวงกต ตอ่ เขา้ เขตปากน้ําประ
แสร์ ระยอง

พ.ศ. ๒๔๘๐
ญตั ตเิ ขา้ คณะธรรมยตุ ติ ธดุ งคต์ ามแนวป่ าเขตจันทบรุ ี ตราด ปราจนี บรุ ี

พ.ศ. ๒๔๘๑
ทา่ นพอ่ กบั ทา่ นอาจารยเ์ จ๊ ยี ะ ลาทา่ นพอ่ ลขี น้ึ ไปเชยี งใหม่ กราบนมสั การพระอาจารยม์ นั่ ท่ี อ.
พรา้ ว ๑ พรรษา แลว้ ออกธดุ งค์

พรรษาที่ ๕
อยเู่ ชยี งใหมต่ ดิ ตามทา่ นอาจารยพ์ รหม ธดุ งคไ์ ปถ้ําเชยี งดาวกบั ทา่ นอาจารยส์ มิ อยกู่ บั ทา่ น
อาจารยอ์ อ่ นสา และไปองคเ์ ดยี วทหี่ มบู่ า้ นชาวเขาเผา่ มเู ซอรด์ ํา

พรรษาที่ ๘
ทา่ นพอ่ ลเี รยี กตวั กลบั วดั ป่ าคลองกงุ ้

พ.ศ. ๒๔๙๓
ทา่ นพอ่ ลเี ดนิ ทางไปจําพรรษาทปี่ ระเทศอนิ เดยี ใหท้ า่ นพอ่ เฟื่องรักษาการแทน และอบรมพระ
เณร สอนกรรมฐานทวี่ ดั ป่ าคลองกงุ ้ ทา่ นพอ่ ลกี ลบั มาสอนภาวนาตามแนวอานาปานสตติ ลอดมา

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

13

๕ ธ.ค. ๒๕๐๐
ทา่ นพอ่ ลี ไดร้ ับแตง่ ตงั้ เป็ นพระราชาคณะทพ่ี ระสทุ ธธิ รรมรังสี คมั ภรี เมธาจารย์ ทา่ นพอ่ เฟ่ือง
เป็ น พระครปู ลดั ฐานานุกรมของทา่ นพอ่ ลี

๒๖ เม.ย. ๒๕๐๔
ทา่ นพอ่ ลี มรณภาพ สมเด็จพระมหาวรี วงศ์ วดั มกฏุ กษัตรยิ าราม รักษาการแทน

พ.ศ. ๒๕๐๙
ทา่ นพอ่ ไดร้ ับแตง่ ตงั้ เป็ น พระครสู ญั ญาบตั ร (พระครญู าณวศิ ษิ ฏ)์ ในฐานานุกรมของสมเด็จ
พระสงั ฆราช (จวน อฏุ ฐาย)ี และจําพรรษาทวี่ ดั มกฏุ กษัตรยิ าราม สอนกรรมฐานใหส้ มเด็จฯ และ
พระเณรในวดั

พ.ศ. ๒๕๑๒
แมช่ คี ณุ นายสมบรู ณ์ เรอื งฤทธิ์ และร.อ.ทบั รอดอนันต์ ตดิ ตอ่ กบั สมเด็จฯ ขอถวายทต่ี งั้ วดั ใน ต.
กระเฉท อ.เมอื ง จ.ระยอง สมเด็จฯ ตงั้ ชอ่ื วดั วา่ วดั ธรรมสถติ

พ.ศ. ๒๕๑๓
ทา่ นพอ่ มาจําพรรษาทวี่ ดั ธรรมสถติ เป็ นปีแรก

พ.ศ. ๒๕๑๔
ยอมรับการแตง่ ตงั้ เป็ นเจา้ อาวาสวดั ธรรมสถติ

พ.ศ. ๒๕๑๘
พระเทพโมลี (พระธรรมธชั มนุ )ี เจา้ อาวาสวดั มกฏุ กษัตรยิ าราม นมิ นตท์ า่ นพอ่ ใหจ้ ําพรรษาทว่ี ดั ม
กฏุ ฯ เพอ่ื อบรมกรรมฐานใหพ้ ระนวกะ ทา่ นพอ่ ทําหนา้ ทตี่ ลอดชวี ติ โดยจําพรรษาทว่ี ดั ธรรม
สถติ แลว้ สตั ตาหะไป - มา ระหวา่ งวดั ธรรมสถติ และวดั มกฏุ ฯ

พ.ศ. ๒๕๑๙
ไดเ้ ลอ่ื นสมณศกั ดเิ์ ป็ นพระครชู นั้ เอก ที่ พระครญู าณวศิ ษิ ฏ์

๑๑ ปี สดุ ทา้ ย แบง่ เป็ น ๔ ภาค

๑. อบรมกรรมฐาน
๒. กอ่ สรา้ ง
๓. เดนิ ทางตา่ งประเทศ
๔. อาพาธ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

14
การกอ่ สรา้ งในวดั ธรรมสถติ (พ.ศ. ๒๕๑๙ - ๒๕๒๙)

สรา้ งเจดยี ว์ ดั ธรรมสถติ พธิ วี างศลิ าฤกษ์ เดอื นพฤษภาคม ๒๕๒๒
คนื วนั มาฆบชู า ยอดเจดยี เ์ สร็จ พ.ศ.๒๕๒๕
พธิ บี รรจพุ ระบรมสารรี กิ ธาตุ
สรา้ งเจดยี เ์ สร็จมเี งนิ เหลอื เทา่ เดมิ
ตอ่ มาสรา้ งพระพทุ ธรปู ปางนาคปรก หนา้ ตกั กวา้ ง ๖ เมตร
พญานาค กวา้ ง ๘ เมตร ใตฐ้ านพระทําเป็ นพระอโุ บสถ

๔ พ.ค. ๒๕๒๕ พธิ วี างศลิ าฤกษ์
พรรษา ๒๕๒๕ เรม่ิ กอ่ สรา้ ง

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

15
๑-๙ ส.ค. ๒๕๒๘ ประกอบพธิ พี ทุ ธาภเิ ษก ๙ วนั ๙ คนื
วนั ลอยกระทง ประกอบพธิ บี รรจพุ ระบรมสารรี กิ ธาตุ
๔ พ.ค. ๒๕๒๙ พธิ เี บกิ พระเนตร

เดนิ ทางไปตา่ งประเทศ
๒ ม.ิ ย. - ๑๐ ม.ิ ย. ๒๕๒๒ ไปฮอ่ งกง
๓ ม.ิ ย. - ๑๒ ม.ิ ย. ๒๕๒๔ ไปฮอ่ งกง
๒ พ.ย. - ๑๗ พ.ย. ๒๕๒๔ พาลกู ศษิ ยไ์ ปประเทศอนิ เดยี
๒๗ ม.ี ค. - ๓ เม.ย. ๒๕๒๖ พาลกู ศษิ ยไ์ ปประเทศศรลี งั กา พรอ้ มหลวงป่ วู ยั จตฺตาลโย
๙ พ.ค. - ๒๖ พ.ค. ๒๕๒๖ ไปฮอ่ งกง ครัง้ ที่ ๓ และเดนิ ทางตอ่ ไปประเทศจนี
๕ ม.ิ ย - ๙ ก.ค. ๒๕๒๖ ไปประเทศสหรัฐอเมรกิ า ญป่ี ่ นุ องั กฤษ และอนิ เดยี
๗ พ.ค. - ๑๕ พ.ค. ๒๕๒๗ พาลกู ศษิ ยไ์ ปประเทศอนิ เดยี
๑๙ ม.ี ค. - ๙ เม.ย. ๒๕๒๙ ไปฮอ่ งกง ครัง้ ท่ี ๔ และไปประเทศจนี
๘ พ.ค. ๒๕๒๙ ไปฮอ่ งกง ครัง้ ที่ ๕
๑๔ พ.ค. ๒๕๒๙ หวั ใจวาย (Coronary Thrombosis) ทห่ี อ้ งพักสํานักกรรมฐานรังสี ทเ่ี มอื ง
ฮอ่ งกง

สริ ชิ นมายไุ ด้ ๗๑ ปี ๑๐ วนั พรรษา ๔๙

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

16

ภาษาใจ เรอื่ งปาก

ตามปกตทิ า่ นพอ่ เป็ นผทู ้ ป่ี ระหยดั คําพดู คอื พดู ตามเหตุ ถา้ มเี หตทุ จ่ี ะตอ้ งพดู หรอื อธบิ ายยาว
ทา่ นก็พดู ยาวหน่อย ถา้ ไมม่ เี หตอุ ยา่ งนัน้ ทา่ นก็พดู นอ้ ยหรอื ไมพ่ ดู เอาเสยี เลย ทา่ นบอกวา่ ทา่ น
ถอื คตติ ามทา่ นพอ่ ลวี า่ "ถา้ จะสอนธรรมะใหเ้ ขาฟัง แตเ่ ขาไมต่ งั้ ใจฟัง หรอื ไมพ่ รอ้ มทจ่ี ะรับ
ธรรมะทพ่ี ดู ไปนัน้ ถงึ จะดวี เิ ศษวโิ สแคไ่ หนก็ยงั นับเป็ นคําเพอ้ เจอ้ อยู่ เพราะไมไ่ ดป้ ระโยชน์
อะไร" ฯ

 "กอ่ นทจ่ี ะพดู อะไร ใหถ้ ามตวั เองวา่ จะพดู นจ้ี ําเป็ นหรอื เปลา่ ถา้ ไมจ่ ําเป็ นก็อยา่ พดู นเ่ี ป็ น
ขนั้ แรกในการอบรมใจ เพราะถา้ เราควบคมุ ปากตวั เองไมไ่ ด ้ เราจะควบคมุ ใจไดอ้ ยา่ งไร"
ฯ

 เมตตาธรรมของทา่ นพอ่ เป็ นสง่ิ ทปี่ ระจักษ์ใจแกล่ กู ศษิ ยท์ กุ คน ถา้ ใครมคี วามทกุ ข์ ไมว่ า่
คนนัน้ จะเป็ นคนชาตชิ นั้ วรรณะใดก็ตาม ทา่ นก็ยนิ ดที จี่ ะปรับทกุ ขใ์ ห ้ แลว้ ปลกุ ใจทจี่ ะตอ่ สู ้
กบั เหตกุ ารณ์ตอ่ ไป แตเ่ มตตาของทา่ นพอ่ นัน้ มที งั้ เมตตาเย็นและเมตตารอ้ น คอื
บางครัง้ ตอ้ งมดี บุ า้ งเป็ นธรรมดาเพอ่ื ใหล้ กู ศษิ ยท์ ที่ ําผดิ ไดแ้ กต้ วั เองเป็ นคนดขี นึ้ การดดุ า่
ของทา่ นนัน้ ทา่ นไมเ่ คยใชเ้ สยี งดงั นํ้าเสยี งเผ็ดรอ้ น หรอื คําหยาบคายแตป่ ระการใด
ทา่ นก็พดู เรยี บๆ ธรรมดา แตค่ วามหมายของทา่ นเจ็บแสบเขา้ ไปถงึ หวั ใจไมร่ ลู ้ มื

ครัง้ หนงึ่ มลี กู ศษิ ยค์ นหนง่ึ ปรารภกบั ทา่ น "ทา่ นพอ่ ทําไมคําพดู ของทา่ นพอ่ บางครัง้ เจ็บ
ถงึ หวั ใจเลย ทา่ นก็ตอบวา่ "ดแี ลว้ จะไดจ้ ํา ถา้ ไมว่ า่ ถงึ ใจผฟู ้ ังมันกไ็ มถ่ งึ ผวู ้ า่ เหมอื นกนั "ฯ

 การทที่ า่ นพอ่ จะตลิ กู ศษิ ยน์ ัน้ ทา่ นก็ดคู วามตงั้ ใจของลกู ศษิ ยเ์ ป็ นเกณฑ์ ถา้ ศษิ ยค์ นไหน
ตงั้ ใจปฏบิ ตั ิ ทา่ นจงึ จะติ ยงิ่ ตงั้ ใจ ทา่ นก็ยง่ิ ตใิ หญ่ เพราะทา่ นคงถอื วา่ คนประเภทนจ้ี ะได ้
ใช ้ คําตขิ องทา่ นใหเ้ กดิ ประโยชน์

ครัง้ หนงึ่ มลี กู ศษิ ยฆ์ ราวาสคนหนงึ่ ไมเ่ ขา้ ใจหลกั นี้ ไปชว่ ยพยาบาลทา่ นพอ่ ในระหวา่ งที่
ทา่ นป่ วยอยทู่ กี่ รงุ เทพฯ ถงึ แมว้ า่ เขาจะพยายามปฏบิ ตั ทิ า่ นใหด้ ที ส่ี ดุ ก็ไมว่ ายทจ่ี ะถกู ติ
อยเู่ รอื่ ย จนกระทง่ั เขาคดิ ทจ่ี ะหนที า่ นเลย พอดมี ฆี ราวาสอกี คนหนง่ึ เขา้ มาเยย่ี มไข ้
ทา่ นพอ่ จงึ พดู กบั คนทม่ี าเยยี่ ม "การตขิ องครบู าอาจารยน์ ัน้ มอี ยสู่ องอยา่ ง คอื ตเิ พอ่ื ใหไ้ ป
กบั ตเิ พอื่ ใหอ้ ย"ู่

พอคนแรกไดย้ นิ อยา่ งนกี้ ็เขา้ ใจทนั ที แลว้ ยนิ ดที จ่ี ะอยปู่ ฏบิ ตั ทิ า่ นตอ่ ไปฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

17

 นทิ านเรอ่ื งหนงึ่ ทที่ า่ นพอ่ ชอบเลา่ ใหฟ้ ังเป็ นคตเิ ตอื นใจคอื เรอื่ ง "หงสห์ ามเตา่ "

ครัง้ หนงึ่ มหี งสส์ องตวั ชอบแวะกนิ น้ําทส่ี ระแหง่ หนงึ่ เป็ นประจํา ในระหวา่ งนัน้ ไดร้ จู ้ ักกบั
เตา่ ตวั หนงึ่ ทอี่ ยใู่ นสระ คยุ กนั ไปคยุ กนั มาเกดิ ความคนุ ้ เคยกนั เขา้ แลว้ ตา่ งฝ่ าย กต็ า่ งเลา่
ถงึ เรอื่ งตา่ งๆ ทไ่ี ดผ้ า่ นมาในชวี ติ พอเตา่ ฟังพวกหงสเ์ ลา่ ถงึ สงิ่ ตา่ งๆทเี่ คยเห็นในระหวา่ ง
บนิ อยบู่ นทอ้ งฟ้า กร็ สู ้ กึ เสยี ดายทตี่ นเองบนิ ไมไ่ ด ้ ไมม่ โี อกาสวาสนาทจ่ี ะเห็นโลก อยา่ ง
เขาบา้ ง แตห่ งสก์ ป็ ลอบใจเตา่ วา่ "ไมเ่ ป็ นไร เดย๋ี วพวกเราจะหาวธิ พี าเธอขน้ึ บนทอ้ งฟ้า
ใหไ้ ด ้ งา่ ยนดิ เดยี ว" เขาก็เลยหาไม ้ ทอ่ นหนงึ่ มา หงสส์ องตวั ใชป้ ากคาบปลายไมไ้ วค้ น
ละขา้ ง แลว้ ใหเ้ ตา่ ใชป้ ากเกาะไวต้ รงกลาง หงสส์ องตวั จงึ บนิ ขนึ้ ฟ้าพาเตา่ ไปเทยี่ วดว้ ย
ฝ่ ายเตา่ ไดเ้ ห็นอะไรหลายๆอยา่ งทไี่ มเ่ คยในชวี ติ ก็รสู ้ กึ ตน่ื เตน้ ดใี จมาก

พอดมี เี ด็กกลมุ่ หนง่ึ เห็นหงสพ์ าเตา่ เทยี่ วบนฟ้าจงึ รอ้ งตะโกน "ดซู ิ หงสห์ ามเตา่ หงส์
หามเตา่ หงสห์ ามเตา่ " ฝ่ ายเตา่ กเ็ กดิ เขนิ ขน้ึ มา จงึ กะวา่ จะตะโกนกลบั ไปวา่ "ไมใ่ ช่ เตา่
หามหงส"์ เพอื่ แกเ้ ขนิ แตพ่ อจะอา้ ปากพดู กต็ กกระดองแตกตาย

ทา่ นพอ่ กส็ รปุ ความวา่ "เดนิ ดนิ ระวงั เทา้ เขา้ ทส่ี งู ระวงั ปาก"ฯ

 เย็นวนั หนง่ึ มลี กู ศษิ ยส์ าวๆ ๓-๔ คน ทเี่ ป็ นเพอื่ นกนั ไดม้ าเจอกนั พอดี ทต่ี กึ เกษมฯ ฉะนัน้
แทนทจี่ ะน่ังภาวนากบั ทา่ นพอ่ เขากห็ ามมุ ไปตงั้ วงคยุ กนั เรอ่ื งนัน้ เรอ่ื งนต้ี ามประสาสาวๆ
ทท่ี ํางานในกรงุ เทพฯ คยุ กนั จนเพลนิ ไปจนไมส่ งั เกตวา่ ทา่ นพอ่ เดนิ ผา่ น ทา่ นจงึ จดุ ไม ้
ขดี ไฟ กา้ นหนงึ่ โยนลงไปในกลางวง ทําใหว้ งแตกทนั ที คนหนงึ่ กร็ อ้ ง "วา้ ย ทําไมทา่ น
พอ่ ทําอยา่ งนัน้ หนูเกอื บโดน" ทา่ นพอ่ ก็ยม้ิ นอ้ ยๆ แลว้ บอกวา่ "เผามนั ซะบา้ ง ไอฝ้ อยที่
มนั กองอยตู่ รงนัน้ เผามันซะบา้ ง"ฯ

 หเู ราก็มี ๒ หู ปากก็มปี ากเดยี ว แสดงวา่ เราตอ้ งฟังใหม้ าก ตอ้ งพดู ใหน้ อ้ ย"ฯ

 ศษิ ยท์ เ่ี ป็ นคนชา่ งพดู เคยถกู ทา่ นพอ่ เตอื นวา่ "อยา่ ใหล้ มออกมากนะ ลมออกมากได ้
อะไรขน้ึ มา มแี ตเ่ รอ่ื ง ใหก้ ําหนดลมเขา้ จะดกี วา่ "ฯ

 "เรามอี ะไรเกดิ ขน้ึ ระหวา่ งภาวนา เราไมต่ อ้ งไปเลา่ ใหใ้ ครฟังนอกจาก อาจารยข์ องเรา
เรามอี ะไรจะไปอวดเขาทําไม เป็ นกเิ ลสไมใ่ ชห่ รอื "ฯ

 "คนชอบขายความดขี องตนเอง ทจ่ี รงิ ขายความโงข่ องตวั เองมากกวา่ "ฯ

 "ของดจี รงิ ไมต่ อ้ งโฆษณา"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

18
 "ใหม้ คี มในฝัก ใหถ้ งึ เวลาทจี่ ะตอ้ งใชจ้ รงิ ๆ จงึ คอ่ ยชกั ออกมา จะไดไ้ มเ่ สยี คม"ฯ
 ทา่ นพอ่ ไดย้ นิ ศษิ ยส์ องคนน่ังคยุ กนั คนหนงึ่ ถามปัญหา อกี คนหนง่ึ ตอบโดย เรม่ิ ตน้ วา่

"เขา้ ใจวา่ คงจะ..." แตท่ า่ นพอ่ กต็ ดั บททนั ที "ถา้ ไมร่ กู ้ ต็ อบวา่ ไมร่ กู ้ ็หมดเรอ่ื ง เขาขอ
ความรู ้ เรากใ็ หค้ วามเดา มนั จะถกู ทไ่ี หน"ฯ
 ลกู ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ รตู ้ วั วา่ เป็ นผทู ้ พี่ ดู จาไมค่ อ่ ยเรยี บรอ้ ย จงึ ถามทา่ นพอ่ วา่ ขอ้ นจี้ ะเป็ น
อปุ สรรคในการปฏบิ ตั ใิ จไหม ทา่ นตอบวา่ "อยา่ ไปขอ้ งใจกบั กริ ยิ าภายนอก ใหภ้ ายในใจ
ของเราดเี ป็ นสําคญั "ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

19

ภาษาใจ เรอ่ื งทอ้ ง

 "ลน้ิ คนมนั ยาวนะ อยเู่ ฉยๆ มนั ก็แลบไปถงึ โน่น ทะเล อยากกนิ ของทะเล เดย๋ี วก็แลบไป
ถงึ เมอื งนอก อยากกนิ ของจากเมอื งนอก ตอ้ งฝึกใหม้ นั หดเขา้ ซ"ิ ฯ

 "เวลากนิ ขา้ วใหใ้ จอยกู่ บั ลม แลว้ พจิ าณาดวู า่ เรากนิ เพอื่ อะไร ถา้ เรามวั แตก่ นิ พอ่ื
เอร็ดอรอ่ ย อาหารทกี่ นิ เขา้ ไปนัน้ ใหโ้ ทษกบั เราได"้ ฯ

 เมอื่ ทา่ นพอ่ กลบั จากอเมรกิ าใหมๆ่ มศี ษิ ยค์ นหนงึ่ ถามทา่ นวา่ ไดม้ โี อกาสฉันพซิ ซาทน่ี ัน้
บา้ งหรอื เปลา่ ทา่ นกร็ ับวา่ ไดฉ้ ันและหอมอรอ่ ยดว้ ย ทท่ี า่ นตอบอยา่ งนี้ ทําใหล้ กู ศษิ ยท์ ่ี
ไปอเมรกิ าดว้ ยแปลกใจ จงึ พดู กบั ทา่ นวา่ "เห็นทา่ นพอ่ ฉันแคส่ องคํา นกึ วา่ ทา่ นคงไม่
ชอบ" ทา่ นพอ่ กต็ อบวา่ "กนิ คําสองคําก็อม่ิ แลว้ จะใหก้ นิ เพอื่ อะไรอกี "ฯ

 บางครัง้ มโี ยมทตี่ งั้ ใจดแี ตข่ าดการพจิ ารณาเขา้ มาหาทา่ นพอ่ แลว้ ถามในสง่ิ ทไ่ี มค่ วรถาม
ทา่ นพอ่ จะหาคําตอบทจ่ี ะใหเ้ ขาสํานกึ ตวั บา้ ง เชน่ ครัง้ หนง่ึ มโี ยมคนหนงึ่ นกึ อยากจะ
ทําอาหารถวายทา่ นพอ่ จงึ ถามทา่ นวา่ "ทา่ นพอ่ คะ ทา่ นพอ่ ชอบฉันอะไร" ทา่ นกต็ อบวา่
"ชอบฉันของทม่ี อี ย"ู่ ฯ

 คนื วนั หนง่ึ มลี กู ศษิ ยก์ ลมุ่ หนง่ึ นั่งรถจากกรงุ เทพฯ ไปวดั ธรรมสถติ พอดมี คี นอน่ื ฝากสม้
หนง่ึ เขง่ ไปถวายวดั ดว้ ย ในระหวา่ งทางมศี ษิ ยห์ วั ใสคนหนงึ่ นกึ อยากกนิ สม้ จงึ ชวนเพอ่ื น
ใหก้ นิ ดว้ ย โดยอา้ งวา่ "เราเป็ นลกู ทา่ นพอ่ ทา่ นคงอยากใหเ้ รากนิ ถา้ คนไหนไมก่ นิ ก็
ไมใ่ ชล่ กู ทา่ นพอ่ " บางคนในรถกําลงั ถอื ศลี แปดจงึ รอดไป นอกจากนัน้ ทกุ คนชว่ ยกนั กนิ
มากบา้ งนอ้ ยบา้ ง ทงั้ ๆทบี่ างคนกนิ แลว้ รสู ้ กึ ไมส่ บายใจ พอถงึ วดั ก็เลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟัง
ทา่ นก็เลยวา่ อยา่ งเสยี หายวา่ คนไหนกนิ ของวดั ไมไ่ ดถ้ วายพระกอ่ นก็จะตอ้ งเกดิ เป็ น
เปรต ศษิ ยค์ นหนงึ่ เกดิ ตกใจมาก จงึ รบี แกต้ วั วา่ "ก็หนูกนิ แคก่ ลบี เดยี วทา่ นพอ่ " ทา่ นก็
ตอบวา่ "ไหนๆ จะตกเป็ นเปรต น่าจะกนิ มากๆ จะไดอ้ ม่ิ "ฯ

 ในระหวา่ งพรรษา พ.ศ. ๒๕๒๐ มสี ามภี รรยาคหู่ นง่ึ มาฝึกภาวนากบั ทา่ นพอ่ ทว่ี ดั เป็ น
ประจําแทบทกุ วนั มแี ปลกอยอู่ ยา่ งหนง่ึ คอื เวลามอี าการอะไรเกดิ ขน้ึ ก็มกั จะคลา้ ยๆกนั
พรอ้ มๆกนั ทงั้ คู่ ครัง้ หนง่ึ ทงั้ สองคนเกดิ อาการกนิ ขา้ วไมล่ ง เพราะเห็นแตค่ วามปฏกิ ลู ใน
อาหาร เป็ นมา ๓-๔ วนั จงึ สงสยั ตวั เองวา่ ไดป้ ฏบิ ตั ธิ รรมถงึ ขนั้ ไหนแลว้ พอดมี โี อกาส
มาหาทา่ นพอ่ ทว่ี ดั แลว้ เลา่ ความสงสยั ใหท้ า่ นฟัง ทา่ นก็เลยใหน้ ่ังภาวนาแลว้ บอกวา่ "ให ้
พจิ ารณาอาหารดซู วิ า่ เป็ นอะไร กเ็ ป็ นแคธ่ าตใุ ชไ่ หม แลว้ ตวั เราเองคอื อะไร กเ็ ป็ นธาตุ
เหมอื นกนั ธาตกุ ็ตอ้ งอาศัยธาตบุ ํารงุ จงึ จะอยไู่ ด ้ แลว้ จะมาถอื อะไรนักหนา วา่ เขา
สกปรกปฏกิ ลู เหมอื นกนั ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ สอนใหเ้ ห็นความปฏกิ ลู ในอาหาร กเ็ พอื่ กําจัด

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

20
ความลมุ่ หลงไมใ่ ชส่ อนเพอ่ื ใหก้ นิ ขา้ วไมไ่ ด"้
ปัญหาทวี่ า่ กนิ ขา้ วไมล่ งนัน้ เลยหายไปฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

21

บญุ

ลกู ศษิ ยท์ า่ นพอ่ คนหนงึ่ เลา่ ใหฟ้ ังวา่ ครัง้ แรกทไี่ ปพบทา่ น ทา่ นกถ็ ามวา่ "เคยทําบญุ ทไ่ี หนบา้ ง"
เขาก็ตอบวา่ เคยไปชว่ ยสรา้ งพระพทุ ธรปู ทวี่ ดั นัน้ ชว่ ยสรา้ งเมรทุ วี่ ดั นี้ ฯลฯ ทา่ นก็เลยถามอกี วา่
"ทําไมไมท่ ําทใ่ี จละ่ "ฯ

 "สรา้ งพระไวใ้ นใจของเรา ไดบ้ ญุ ยง่ิ กวา่ สรา้ งพระขา้ งนอก"ฯ

 ครัง้ หนง่ึ ทา่ นพอ่ ใชล้ กู ศษิ ยค์ นหนงึ่ ถางหญา้ ทหี่ นา้ วดั คนนัน้ ก็ทําไปโดยไมเ่ ต็มใจ คดิ แต่
ในใจวา่ "กรรมอะไรนอ้ ทต่ี อ้ งทํางานอยา่ งน"้ี พอเขาทําเสร็จ ทา่ นพอ่ กบ็ อกวา่ "โยมได ้
บญุ หรอก แตไ่ ดไ้ มต่ ็มท"่ี

"โฮ ทา่ นพอ่ ทําถงึ ขนาดนยี้ งั ไมไ่ ดห้ รอื "

"โยมจะใหไ้ ดเ้ ต็มที่ บญุ ก็ตอ้ งถงึ ใจ"ฯ

 เรอื่ งหญา้ ยงั มอี กี วนั หนงึ่ ทา่ นพอ่ ชห้ี ญา้ ทข่ี น้ึ รกบรเิ วณกฏุ ใิ หโ้ ยมคนหนงึ่ ดู แลว้ ถามเขา
วา่ "หญา้ ปากคอกโยมไมเ่ อาหรอื "

"เป็ นยงั ไงทา่ นพอ่ หญา้ ปากคอก"

"ก็บญุ ทอ่ี ยใู่ กลต้ วั ทคี่ นอนื่ เขามองขา้ มไป นั่นเรยี กวา่ หญา้ ปากคอก"ฯ

 อกี ครัง้ หนง่ึ ทา่ นพอ่ พาลกู ศษิ ยจ์ ากกรงุ เทพฯ ขนึ้ ไปทําความสะอาดบรเิ วณพระเจดยี ์
พอดเี จอเศษขยะทใ่ี ครไมท่ ราบทงิ้ ไวบ้ นนัน้ ลกู ศษิ ยค์ นหนงึ่ จงึ บน่ ขน้ึ วา่ "แหม ไมน่ ่าจะ
มใี ครขาดความเคารพถงึ ขนาดน"ี้ แตท่ า่ นพอ่ บอกวา่ "อยา่ ไปวา่ เขานะ ถา้ เขาไมท่ งิ้ ของ
ไว ้ พวกเราจะไมม่ โี อกาสเอาบญุ "ฯ

 วนั หนงึ่ โยมนําอาหารถวายทา่ นพอ่ ทวี่ ดั มกฏุ ฯ แตพ่ อดวี นั นัน้ ทา่ นไดร้ ับนมิ นตไ์ ปฉันขา้ ง
นอก เขาก็รอจนหมดเวลา เห็นทา่ นไมม่ า จงึ เอาอาหารนัน้ ไปกนิ เสยี เอง พอทา่ นพอ่ กลบั
มาถงึ วดั เขากบ็ น่ เสยี ดายวา่ "แหม ลกู ตงั้ ใจเอาอาหารมาถวายทา่ นพอ่ แตท่ า่ นพอ่ ไม่
อย"ู่

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

22

"แลว้ เอาอาหารนัน้ ไปทําอะไร"

"ก็รอจนหมดเวลา เลยกนิ เอง""แลว้ จะเอาอะไรอกี บญุ กไ็ ด ้ ไสก้ ็อม่ิ "ฯ

 ในระหวา่ งพ.ศ. ๒๕๒๒ มคี นกลมุ่ หนงึ่ มาหาทา่ นพอ่ ทว่ี ดั มกฏุ ฯ บอ่ ยๆ พอเห็นคนอนื่
ทําบญุ กบั ทา่ นพอ่ หรอื เลา่ เหตกุ ารณ์ทปี่ รากฏในสมาธิ เขาจะตอ้ งยกมอื ไหวแ้ ลว้ วา่ "สาธุ
อนุโมทนา" เป็ นเสยี งดงั ๆพรอ้ มๆกนั ทกุ ครัง้ ไป ทา่ นพอ่ จงึ ตงั้ ฉายากลมุ่ นวี้ า่ "พวกหนุ ้ ลม"
ฯ

 "ทําดใี หม้ นั ถกู ตวั ดี อยา่ ใหม้ นั ดแี ตก่ ริ ยิ า"ฯ

 วนั หนง่ึ หลงั จากชอื่ ทา่ นพอ่ ปรากฏในวารสารฉบบั หนงึ่ มผี ชู ้ ายสามคนลางานแลว้ ขบั รถ
จากกรงุ เทพฯมาระยอง เพอ่ื กราบนมสั การทา่ นพอ่ ทว่ี ดั พอกราบเสร็จเขาก็สนทนาสกั
พักหนงึ่ แลว้ ถามทา่ นวา่ "พระทป่ี ฏบิ ตั ดิ ปี ฏบิ ตั ชิ อบ ทเี่ ราพอจะกราบขอบารมที า่ น คงยงั
มอี ยใู่ นประเทศไทยเราใชไ่ หมครับหลวงพอ่ "

"มหี รอก" ทา่ นพอ่ ตอบ "แตถ่ า้ เราเทย่ี วไปขอบารมจี ากทา่ นบอ่ ยๆ โดยไมไ่ ดส้ รา้ งของ
เราเอง ทา่ นเห็นวา่ เราเป็ นขข้ี อ ทา่ นคงจะขเ้ี กยี จให"้ ฯ

 ครัง้ หนงึ่ มโี ยมทปี่ ากนํ้า สมทุ รปราการ บอกผา่ นลกู ศษิ ยข์ องทา่ นพอ่ วา่ อยากถวาย
ปัจจัยหลายหมนื่ บาท เพอ่ื ชว่ ยสรา้ งพระใหญท่ ว่ี ดั ธรรมสถติ แตจ่ ะขอใหท้ า่ นพอ่ ไปรับท่ี
บา้ นเขา พอลกู ศษิ ยถ์ วายทา่ นพอ่ ทา่ นก็ปฏเิ สธทนั ที โดยพดู กบั ลกู ศษิ ยว์ า่ "คนเราตอ้ ง
ไปหาบญุ ไมใ่ ชว่ า่ จะใหบ้ ญุ มาหาเรา"ฯ

 อกี ครัง้ หนง่ึ มโี ยมโทรศพั ทผ์ า่ นสํานักงานวดั มกฏุ ฯวา่ เขาจะทําบญุ ทบี่ า้ น แลว้ อยากจะ
นมิ นตท์ า่ นพอ่ ไปฉันในงานนัน้ ดว้ ย เพราะไดข้ า่ ววา่ ทา่ นเป็ นพระสปุ ฏปิ ันโน พอพระจาก
สํานักงานเลา่ ถวายทา่ นพอ่ ทา่ นก็ปฏเิ สธทจี่ ะไป แลว้ ตอ่ ทา้ ยวา่ "ขา้ วของเขาจะวเิ ศษถงึ
ขนาดนัน้ หรอื ตอ้ งเป็ นพระอรยิ ะเจา้ จงึ จะใหก้ นิ "ฯ

 มคี นมาปรารภกบั ทา่ นพอ่ วา่ อยากจะทําบญุ วนั เกดิ ทา่ นก็บอกวา่ "ทําไมตอ้ งทําวนั เกดิ
ทําวนั อนื่ ไมเ่ ป็ นบญุ หรอื คดิ อยากจะทําบญุ เมอ่ื ไร กใ็ หร้ บี ทําวนั นัน้ อยา่ ไปรอวนั เกดิ กวา่
จะถงึ วนั เกดิ เราอาจจะถงึ วนั ตายกอ่ นก็ได"้ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

23

 อกี คนหนง่ึ บอกกบั ทา่ นพอ่ วา่ จะทําบญุ ฉลองวนั เกดิ ทา่ นกต็ อบวา่ "ฉลองมนั ทําไม วนั
เกดิ ก็คอื วนั ตายน่ันแหละ"ฯ

 "มวั แตน่ กึ ถงึ วนั เกดิ ใหน้ กึ ถงึ วนั ตายเสยี บา้ ง"ฯ

 "คนเราทกุ คนกอ็ ยใู่ นบญั ชตี าย พอเกดิ มาเราก็เขา้ ควิ รอเขาประหารชวี ติ จะถงึ ตวั เรา
เมอ่ื ไรกไ็ มม่ ใี ครรู ้ ฉะนัน้ เราจะประมาทไมไ่ ด ้ ตอ้ งรบี สรา้ งความดขี องเราใหถ้ งึ พรอ้ ม"ฯ

 มลี กู ศษิ ยต์ า่ งชาตมิ าขอปฏบิ ตั ธิ รรมกบั ทา่ นพอ่ ใหมๆ่ ถามถงึ เรอื่ งชาตกิ อ่ น-ชาตหิ นา้ วา่ มี
จรงิ หรอื ไม่ ทา่ นตอบวา่ "คนเราจะปฏบิ ตั ธิ รรม พระพทุ ธเจา้ สอนใหเ้ ชอ่ื อยา่ งเดยี ว คอื
เชอื่ เรอ่ื งกรรม นอกจากนัน้ จะเชอื่ หรอื ไมเ่ ชอ่ื กไ็ มส่ ําคญั "ฯ

 ทา่ นพอ่ เคยปรารภคนทไี่ มส่ นใจน่ังภาวนา แตย่ นิ ดชี ว่ ยงานกอ่ สรา้ งในวดั วา่ "บญุ เบาๆ
เขาไมช่ อบ ตอ้ งหาบญุ หนักๆใหเ้ ขาทํา จงึ จะถงึ ใจเขา"ฯ

 เมอื่ ครัง้ สรา้ งเจดยี เ์ สร็จใหมๆ่ มลี กู ศษิ ยก์ ลมุ่ หนงึ่ น่ังคยุ กนั ชนื่ ชมยนิ ดี ในผลานสิ งสผ์ ล
บญุ ทเี่ ขาจะตอ้ งไดร้ ับจากการสรา้ งบญุ ในคราวน้ี เผอญิ ทา่ นพอ่ เดนิ ผา่ นไดย้ นิ เขา้ จงึ
พดู เปรยๆวา่ "อยา่ ไปตดิ อยใู่ นวตั ถุ ทําบญุ แลว้ อยา่ ไปตดิ อยใู่ นบญุ มวั แตเ่ อาใจไปคดิ วา่
เจดยี น์ ฉี้ ันสรา้ งมากบั มอื ดไี มด่ เี ป็ นลมตายไปตอนน้ี แทนทจ่ี ะไดเ้ กดิ เป็ นชาวฟ้าชาว
สวรรคก์ บั เขา จะตอ้ งไปเกดิ เป็ นเปรตงเู หลอื ม เฝ้าเจดยี ก์ อ่ นสกั ๗ วนั เพราะใจมวั แตไ่ ป
ขอ้ งยดึ อยใู่ นวตั ถวุ า่ ของฉัน ของกู อยนู่ ั่นแหละ พอจะตายกเ็ จดยี ข์ องกๆู "ฯ

 "คนเรา ถา้ ทําดแี ลว้ ตดิ ดี กไ็ ปไมร่ อด เมอื่ ใจยงั มตี ดิ ภพชาตยิ งั มอี ย"ู่ ฯ

 บางครัง้ เวลาลกู ศษิ ยน์ ั่งภาวนาหรอื ทําบญุ ใดๆ ทา่ นพอ่ จะสอนใหอ้ ธษิ ฐานใจไวก้ อ่ น แต่
คําทจ่ี ะสอนใหอ้ ธษิ ฐานนัน้ จะขน้ึ อยกู่ บั แตล่ ะบคุ คล บางครัง้ ทา่ นจะสอนใหอ้ ธษิ ฐาน
ตามแบบฉบบั ของพระเจา้ อโศกวา่ "เกดิ ชาตหิ นา้ ขอใหม้ คี วามสามารถในตวั ของตวั เอง
น่ันก็พอ"ฯ

 บางครัง้ ทา่ นจะสอนวา่ "อยา่ ไปอธษิ ฐานอะไรใหม้ ากมาย เกดิ ชาตหิ นา้ ฉันใด ขอใหไ้ ด ้
เกดิ ตามพระพทุ ธศาสนาก็แลว้ กนั "ฯ

 แตไ่ มใ่ ชว่ า่ ทา่ นพอ่ จะสอนลกู ศษิ ยท์ กุ คนใหอ้ ธษิ ฐานใจเวลาทําบญุ ศษิ ยค์ นหนง่ึ เคย
กราบเรยี นทา่ นวา่ เวลาทําบญุ จติ รสู ้ กึ เฉยๆ ไมน่ กึ อยากจะขออะไรทงั้ สนิ้ ทา่ นกบ็ อกวา่

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

24
"ถา้ จติ มนั เต็มแลว้ ไมต่ อ้ งขอก็ได ้ เหมอื นเราทานขา้ วมนั กต็ อ้ งอม่ิ ถงึ จะขอหรอื ไมข่ อให ้
มนั อม่ิ อยา่ งไรมนั กต็ อ้ งอมิ่ "ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

25

คนเขา้ วดั

ลกู ศษิ ยท์ า่ นพอ่ คนหนง่ึ ทําการคา้ ขายเป็ นอาชพี เคยมลี กู คา้ มาตําหนวิ า่ "นเี้ ป็ นคนเขา้ วดั ไมน่ ่า
โลภมากคดิ ราคาแพงอยา่ งน้ี คนเขา้ วัดน่าจะคดิ ถกู ๆ เอาแตพ่ ออยพู่ อกนิ " ตวั เขาเองก็รอู ้ ยวู่ า่
ราคาทเ่ี ขาตงั้ นัน้ เป็ นราคายตุ ธิ รรม ไมไ่ ดค้ ดโกงหลอกลวงใคร แตถ่ งึ อยา่ งนัน้ ยงั ตอบลกู คา้
เหลา่ นไี้ มถ่ กู จงึ ไปปรกึ ษาทา่ นพอ่ ทา่ นก็บอกวา่ ใหต้ อบเขาอยา่ งนสี้ ิ "กฉ็ ันไมไ่ ดเ้ ขา้ วดั เพอื่ ให ้
โง"่ ฯ

 โยมคนหนงึ่ มาวดั ธรรมสถติ เป็ นครัง้ แรก กําหนดจะอยถู่ อื ศลี -ภาวนา เป็ นเวลา ๒ อาทติ ย์
ทา่ นพอ่ กเ็ ตอื นวา่ "ฆราวาสออกจากบา้ น ก็เหมอื นสมภารออกจากวดั จะไปหาความ
สะดวกสบายไมไ่ ดน้ ะ"ฯ

 โยมคนหนงึ่ มาพักภาวนาทว่ี ดั กะวา่ จะอยสู่ กั อาทติ ยห์ นง่ึ แตพ่ อถงึ วนั ทส่ี อง กไ็ ปหาทา่ น
พอ่ เพอื่ ลากลบั กรงุ เทพฯ เพราะเป็ นหว่ งทางบา้ น ทา่ นพอ่ จงึ สอนใหต้ ดั กงั วลอยา่ งนี้ "ให ้
คดิ เสยี วา่ เรามาอยทู่ นี่ เ่ี หมอื นเราตายไปแลว้ คนทางบา้ นจะอยอู่ ยา่ งไร เขากต็ อ้ งอยขู่ อง
เขาได"้ ฯ

 เคยมศี ษิ ยห์ ลายคนทขี่ อใชเ้ วลาพักรอ้ นมาถอื ศลี ๘ ทว่ี ดั แตไ่ มม่ ชี ดุ ขาวทจ่ี ะนุ่งหม่ หรอื
ถงึ จะมแี ตเ่ วลาถกู ทา่ นพอ่ ใชใ้ หท้ ํางานในวดั กก็ ลวั ชดุ ขาวจะเปรอะเปื้อน ทา่ นพอ่ จะสงั่
ใหใ้ สช่ ดุ ธรรมดาแลว้ ทํางานไป โดยกําชบั วา่ "ขาวขา้ งนอกไมส่ ําคญั ใหใ้ จขาวขา้ งใน
ดกี วา่ "ฯ

 โยมคนหนง่ึ มาหาทา่ นพอ่ ในชว่ งกอ่ นเขา้ พรรษาแลว้ เลา่ ใหท้ า่ นฟังวา่ ตวั เองอยากจะ
รักษาศลี ๘ ในพรรษาบา้ ง แตก่ ลวั วา่ อดขา้ วเย็นแลว้ จะหวิ ทา่ นกว็ า่ ใหญ่ "พระพทุ ธเจา้
อดขา้ วจนเนอื้ ไมม่ ี เหลอื แตห่ นังหมุ ้ กระดกู เพอ่ื เอาธรรมะมาสอนพวกเรา แตเ่ ราจะอด
ขา้ วแคม่ อ้ื เดยี วกท็ นกนั ไมไ่ หวแลว้ นเี่ ป็ นเพราะอนั นท้ี เี่ รายงั ตอ้ งเวยี นวา่ นตายเกดิ อยนู่ "่ี
ทําใหโ้ ยมคนนัน้ ตงั้ ใจจะรักษาศลี ๘ ในพรรษานัน้ ใหจ้ นได ้

ในทสี่ ดุ ก็ไดถ้ อื ศลี ๘ ทกุ วนั พระในพรรษาจนสําเร็จ เมอื่ ออกพรรษาแลว้ ก็รสู ้ กึ ภมู ใิ จ
ตวั เองมาก แตพ่ อเขา้ ไปหาทา่ นพอ่ ทวี่ ดั มกฏุ ฯ ยงั ไมท่ นั เลา่ อะไรใหท้ า่ นฟัง ทา่ นก็พดู
ขนึ้ มาวา่ "ดนี ะพรรษาของเรามแี ค่ ๑๒ วนั เราก็สบายซิ ของคนอน่ื ก็ตงั้ ๓ เดอื น" ทําให ้
โยมคนนัน้ รสู ้ กึ ละอายแกใ่ จ จงึ ตงั้ ใจรักษาศลี ๘ ตลอดพรรษาทกุ ปี ตงั้ แตว่ นั นัน้ มาจน
ทกุ วนั นฯ้ี

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

26

 ลกู ศษิ ยค์ นหนง่ึ นั่งภาวนากบั ทา่ นพอ่ แลว้ เผลอไปตบยงุ ทมี่ ากดั ทแ่ี ขน ทา่ นกเ็ ลยตงั้
ขอ้ สงั เกตวา่ "แหม เราคดิ แพงนะ มนั มาขอเลอื ดเรานดิ เดยี ว แตเ่ ราเอาถงึ ชวี ติ "ฯ

 ศษิ ยอ์ กี คนหนง่ึ ปรารภเรอื่ งศลี ขอ้ ท่ี ๕ กบั ทา่ นพอ่ วา่ "ทพี ระพทุ ธเจา้ ทรงหา้ มกนิ เหลา้
นัน้ กเ็ พราะคนสว่ นใหญก่ นิ แลว้ ขาดสติ แตถ่ า้ กนิ โดยมสี ติ คงจะไมเ่ ป็ นไรใชไ่ หมครับ
ทา่ นพอ่ " ทา่ นพอ่ กต็ อบวา่ "ถา้ เรามสี ตจิ รงิ เราจะไมก่ นิ มนั เลย"ฯ

 อบุ ายแกต้ วั สําหรับผทู ้ จ่ี ะไมร่ ักษาศลี ขอ้ ท่ี ๕ นร้ี สู ้ กึ วา่ มมี ากตอ่ มาก อกี วนั หนงึ่ มศี ษิ ยค์ น
หนงึ่ นั่งสนทนากบั ทา่ นพอ่ ในขณะทศ่ี ษิ ยค์ นอน่ื กําลงั น่ังภาวนาในหอ้ งนัน้ ดว้ ย เขาก็พดู
วา่ "การทจี ะไมก่ นิ เหลา้ นัน้ ผมทําไมไ่ ดค้ รับ เพราะผมอยใู่ นสงั คม บางครัง้ ผมกต็ อ้ งกนิ
ไปตามสงั คมเขา" ทา่ นพอ่ กช็ คี้ นทนี่ ่ังหลบั ตาอยรู่ อบๆตวั เขา แลว้ ถามวา่ "ก็สงั คมนไ้ี ม่
เห็นกนิ เหลา้ กนั ทําไมไมท่ ําตามสงั คมนบ้ี า้ ง"ฯ

 ศษิ ยค์ นหนง่ึ เห็นคนอน่ื จะไปถอื ศลี ๘ ทว่ี ดั อโศการาม ในงานประจําปี ทา่ นพอ่ ใหญ่ จงึ
เลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟังวา่ ตวั เองนกึ อยากจะไปถอื ศลี ๘ กบั เขาดว้ ย ทา่ นก็ตอบวา่ "ระวงั อยา่
ใหศ้ ลี แปดเป้ือนก็แลว้ กนั "ฯ

 ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ เห็นเพอื่ นถอื ศลี ๘ กนั ทวี่ ดั กเ็ ลยอยากถอื กบั เขาบา้ ง แตพ่ อตะวนั บา่ ย
เดนิ ผา่ นกฏุ พิ ระ เห็นลกู ฝรั่งสวยๆ แลว้ กเ็ ก็บใสป่ าก ทา่ นพอ่ เห็นก็ทกั ทนั ที "ไหนวา่ จะถอื
ศลี ๘ มอี ะไรอยใู่ นปาก" ลกู ศษิ ยก์ ็สะดงุ ้ เพราะสํานกึ ขนึ้ มาไดว้ า่ ศลี ขาด ทา่ นพอ่ กเ็ ลย
ปลอบใจวา่ "คนเราจะถอื ศลี ๘ นัน้ ไมค่ อ่ ยจําเป็ นนัก แตข่ อใหถ้ อื ศลี ๑ ก็แลว้ กนั รจู ้ ัก
ไหมศลี ๑"

"เป็ นยงั ไงทา่ นพอ่ "

"ศลี ๑ กค็ อื การไมท่ ําชว่ั นั่นแหละ ยดึ ขอ้ นไ้ี วใ้ หม้ นั่ "ฯ
 ครัง้ หนง่ึ มผี ชู ้ ายอายกุ ลางคนมาเทยี่ ววดั แลว้ เกดิ แปลกใจทไี่ ดเ้ ห็นวา่ มพี ระฝรั่ง เขาก็เลา่

ความแปลกใจใหท้ า่ นพอ่ ฟังวา่ "ทําไมฝรั่งจงึ บวชได"้ ทา่ นพอ่ ก็ตอบวา่ "ฝร่ังเขาไมม่ ใี จ
หรอื "ฯ
 เคยมผี ชู ้ ายมาขอบวชอยกู่ บั ทา่ น ๗ วนั ทา่ นกบ็ อกวา่ "ไปบวชเผอื กบวชมนั เอาไปกนิ ๗
วนั ยงั ดกี วา่ "ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

27

 มหี ลายกรณีทพ่ี อ่ แมบ่ างคนเห็นวา่ ลกู ชายเป็ นคนเลย้ี งยากหรอื เลยี้ งไมไ่ หว กโ็ ยน
ปัญหาไปใหพ้ ระ คอื ฝากลกู ชายใหอ้ ยวู่ ดั ใหพ้ ระดดั นสิ ยั บา้ ง ครัง้ หนงึ่ ทา่ นพอ่ ปรารภ
เรอื่ งน้ี แลว้ พดู วา่ "ตอนมนั ทกุ ขก์ ็วงิ่ มาหาพระ ไอต้ อนมนั สขุ ไมเ่ ห็นนกึ ถงึ พระกนั เลย"ฯ

 สมยั หนงึ่ มชี ปี ะขาวทใี่ ชก้ ําลงั สมาธริ ักษาโรคไดล้ งประวตั ขิ องตวั เองในวารสาร อา้ งวา่ แก
เคยไปกราบทา่ นพอ่ ทว่ี ดั มกฏุ ฯ แลว้ ทา่ นพอ่ รับรองวา่ แกไดฌ้ าน ซง่ึ ฟังแลว้ กร็ สู ้ กึ วา่ ผดิ
จากปกตนิ สิ ยั ทา่ นพอ่ แตเ่ มอื่ ชอื่ ของทา่ นปรากฏอยใู่ นวารสารนัน้ แลว้ มคี นมาหาทา่ นท่ี
วดั มากกวา่ ปกติ โดยหลงไปเขา้ ใจวา่ ทา่ นเป็ นหมอดู หรอื หมอรักษาโรคเหมอื นชปี ะขาว
คนนัน้ มคี นหนงึ่ มาถามทา่ นวา่ ทา่ นรักษาโรคไตไดไ้ หม ทา่ นก็ตอบวา่ "ฉันรักษาไดแ้ ต่
โรคเดยี ว คอื โรคใจ"ฯ

 มคี นหนงึ่ ทเี่ คยศกึ ษาธรรมะมามากพอสมควรไปกราบทา่ นพอ่ ทวี่ ดั มกฏุ ฯ แลว้ เลา่ ธรรมะ
ทเ่ี ขาเคยศกึ ษามากมาย พอเขากลบั ทา่ นพอ่ ก็เอย่ "รมู ้ ากกย็ ากนาน คนรนู ้ อ้ ยก็พลอย
รําคาญ"ฯ

 โยมคนหนงึ่ ขออนุญาตจดธรรมะของทา่ นพอ่ เพอ่ื กนั ลมื ทา่ นก็ปฏเิ สธ โดยบอกวา่ "เรา
เป็ นคนอยา่ งนัน้ หรอื ไปไหนก็ตอ้ งมขี า้ วหอ่ ตดิ ตวั กลวั จะอดขา้ งหนา้ " แลว้ ทา่ นก็ให ้
เหตผุ ลตอ่ ไปวา่ "ถา้ เรามวั แตจ่ ดไว ้ เราจะถอื วา่ ถงึ ลมื ก็ไมเ่ ป็ นไร เพราะยงั อยใู่ นสมดุ ผล
สดุ ทา้ ยธรรมะจะอยใู่ นสมดุ หมด ไมม่ เี หลอื อยใู่ นใจของเรา"ฯ

 ในระหวา่ งการกอ่ สรา้ งเจดยี ท์ วี่ ดั ธรรมสถติ มชี ว่ งหนงึ่ ทล่ี กู ศษิ ยไ์ ปชว่ ยงานกอ่ สรา้ งเกดิ
ทะเลาะกนั ลกู ศษิ ยค์ นหนงึ่ ไมพ่ อใจในเหตกุ ารณ์ไปรายงานทา่ นพอ่ ซงึ่ ขณะนัน้ พักอยทู่ ่ี
วดั มกฏุ ฯ พอเขารายงานเสร็จ ทา่ นพอ่ กถ็ ามวา่

"รจู ้ กั หนิ ไหม" "รจู ้ ักคะ่ "

"รจู ้ ักเพชรไหม" "รจู ้ ักคะ่ "

"แลว้ ทําไมไมเ่ ลอื กเกบ็ เพชรละ่ เกบ็ มนั ทําไมหนิ "ฯ

 คนบางคนทปี่ ฏบิ ตั ธิ รรมแลว้ เจอปัญหาทพี่ อ่ แมไ่ มเ่ ห็นดดี ว้ ยทล่ี กู หนั มาสนใจทางน้ี เคย
มศี ษิ ยท์ า่ นพอ่ คนหนง่ึ เกดิ ความไมพ่ อใจตอ่ พอ่ แม่ เมอื่ ปัญหานเ้ี กดิ ขนึ้ แตท่ า่ นพอ่ ก็
เตอื นเขาวา่ "พอ่ แมเ่ ป็ นผมู ้ พี ระคณุ ตอ่ เรา ถา้ เราไปโกรธเขา ไปวา่ เขา ไฟนรกก็สมุ อยทู่ ี่
หวั เรานะ ใหร้ ะวงั ไว ้ แลว้ ตรองไวอ้ กี ใหด้ ๆี ทเ่ี ขาไมเ่ ห็นประโยชนใ์ นการปฏบิ ตั ขิ องเรา
ใหถ้ ามตวั เองวา่ ทําไมไมเ่ สอื กไปเกดิ กบั พอ่ แมท่ เ่ี ขามคี วามสนใจในการปฏบิ ตั ธิ รรมกนั

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

28

บา้ ง ทเ่ี รามาเกดิ กบั พอ่ แมข่ องเรา แสดงวา่ เราไดท้ ํากรรมรว่ มกบั เขาไว ้ ฉะนัน้ เราจงึ ตอ้ ง
ใชก้ รรมไป ไมจ่ ําเป็ นทจี่ ะตอ้ งตอบโตก้ บั เขา"ฯ
 บางครัง้ พอถงึ เวลาปิดเทอม จะมเี ด็กนักเรยี นจากกรงุ เทพฯจํานวนหนงึ่ มาชว่ ยงานทวี่ ดั
พอดมี เี ด็กคนหนงึ่ กลวั ผเี อามากๆ ทา่ นพอ่ จงึ ใชใ้ หเ้ ด็กคนนัน้ ขน้ึ -ลงเขา เพอื่ เอาสง่ิ นัน้ สงิ่
นใี้ นเวลากลางคนื เสมอๆ เพอื่ ใหเ้ ด็กชนิ กบั ความมดื และความเงยี บสงดั จะไดจ้ ดั การกบั
ความกลวั ผไี ด ้ แตเ่ ด็กคนนัน้ ยงั ไมว่ ายทจ่ี ะกลวั อยนู่ ่ันเอง จงึ ออกปากขอคาถากนั ผจี าก
ทา่ นพอ่ ทา่ นกห็ วั เราะแลว้ บอกวา่ "ผเี ผอทไี่ หนมี มวั แตก่ ลวั ผนี อกอยนู่ ่ันแหละ ทอี่ ยกู่ บั
ผใี นไมร่ จู ้ กั กลวั ตวั เรานนี้ ่ะผเี หมอื นกนั ผเี ป็ นน่ะ รจู ้ กั ไหม ป่ าชา้ ผดี บิ ดๆี นเ่ี อง ทงั้ ผหี มู ผี
ววั ผคี วาย ผเี ป็ ด ผไี ก่ สารพัดทอ่ี ยใู่ นทอ้ ง เดนิ ไปไหนกเ็ อาป่ าชา้ ผดี บิ ตดิ ตวั ไปดว้ ย ยงั
จะกลวั อะไรอกี เอาละ่ ถา้ อยากไดค้ าถาก็จะให ้ เอาไปทอ่ งจําใหข้ น้ึ ใจนะ ผตี ายหลอกผี
เป็ น เกดิ มาไมเ่ ห็น มแี ตผ่ เี ป็ นหลอกผตี าย"ฯ
 ถา้ ใจเรามน่ั ในคณุ พระพทุ ธ พระธรรม พระสงฆ์ พวกทเี่ ขาเลน่ ของ เลน่ ไสยศาสตร์ จะทํา
อะไรเราไมไ่ ด"้ ฯ
 ทา่ นพอ่ เคยปรารภนักปฏบิ ตั ทิ ยี่ งั นับถอื คนเขา้ ทรง วา่ "ถา้ ตอ้ งการใหก้ ารปฏบิ ตั ไิ ดผ้ ลดี
ตอ้ งอธษิ ฐานวา่ จะขอถอื องคพ์ ระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ เป็ นทพ่ี งึ่ อยา่ งเดยี ว อยา่ งอนื่ ไมใ่ ชท่ ี่
พงึ่ "ฯ
 "เราเป็ นผปู ้ ฏบิ ตั ธิ รรม ไมต่ อ้ งไปอศั จรรยใ์ ครทงั้ นัน้ วา่ เขาดวี เิ ศษวโิ สแคไ่ หน จะทําอะไร
ก็ตอ้ งมหี ลกั "ฯ
 "ทา่ นผรู ้ ทู ้ ัง้ หลาย เราไมต่ อ้ งไปเทย่ี วกราบทา่ นหรอก เป็ นการลําบากเปลา่ ๆ ทงั้ สองฝ่ าย
ใหก้ ราบทา่ นในใจดกี วา่ เรากราบทา่ นในใจนั่นแหละเราถงึ ทา่ นแลว้ "ฯ
 "ของจรงิ ขน้ึ อยกู่ บั เรา ถา้ เราทําจรงิ จะไดข้ องจรงิ ถา้ เราไมท่ ําจรงิ เราจะไดแ้ ตข่ อง
ปลอม"ฯ
 "ไปกท่ี ก่ี วี่ ดั รวมแลว้ ก็วดั เดยี วนะละ คอื วดั ตวั เรา"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

29

ศษิ ย์ อาจารย์

"ทําอะไรก็ใหน้ กึ ถงึ พอ่ แมค่ รบู าอาจารย์ เราลมื ทา่ นกเ็ หมอื นเราตดั รากของตวั เอง"ฯ

 "อยา่ เป็ นศษิ ยน์ อกคอก หวั ลา้ นนอกครู ครบู าอาจารยส์ อนอะไร ทา่ นก็ยอ่ มพจิ ารณาแลว้
ธรรมทงั้ หลายทมี่ าสอนเรา ทา่ นก็ตอ้ งเอาชวี ติ เขา้ แลกมา พวกเราซสิ บาย ไมต่ อ้ งลําบาก
อะไรเลย ทา่ นเอามาป้อนใหถ้ งึ ปาก ยงั ไมอ่ ยากจะเอากนั เลย"ฯ

 ปกตเิ วลาทา่ นพอ่ ไดพ้ ระเครอ่ื งหรอื รปู ครบู าอาจารยท์ า่ นกแ็ จกลกู ศษิ ยไ์ ป แตน่ านๆทที ี่
จะใหล้ กู ศษิ ยท์ ป่ี ฏบิ ตั ทิ า่ นใกลช้ ดิ ถงึ จะใหก้ ็ใหด้ ว้ ยอาการโยนทง้ิ วา่ "อยากไดก้ ็เอาไป"

ครัง้ หนงึ่ ลกู ศษิ ยท์ อ่ี ยใู่ กลช้ ดิ ทา่ นก็บน่ แบบนอ้ ยใจวา่ ทําไมทา่ นพอ่ ไดพ้ ระดๆี กแ็ จกคน
อน่ื หมด ไมเ่ คยใหเ้ ขาสกั ที ทา่ นกต็ อบทนั ที "ของดกี วา่ นัน้ กใ็ หไ้ ปแลว้ ทําไมไมเ่ อา"ฯ

 ทกุ ครัง้ ทป่ี ลงผมทา่ นพอ่ ทา่ นก็สงั่ ใหเ้ อาเสน้ ผมทา่ นไปทงิ้ ทโี่ คนไม ้ แตถ่ า้ วนั โกนตรง
กบั วนั หยดุ ราชการ จะตอ้ งมลี กู ศษิ ยฆ์ ราวาสถอื ขนั คอยทกี่ ฏุ ทิ า่ น เพอื่ ขอเสน้ ผมทา่ นจาก
พระอปุ ัฏฐาก เมอื่ ทา่ นพอ่ ทราบวา่ เขารออยเู่ พอ่ื อะไร ทา่ นกว็ า่ "เฮย้ สมบตั ขิ ที้ กุ ขข์ ย้ี าก"
ฯ

 วนั หนง่ึ ในขณะทล่ี กู ศษิ ยผ์ ชู ้ ายคนหนงึ่ กําลงั บบี นวดขาถวายทา่ นพอ่ อยู่ มศ๊ ษิ ยผ์ หู ้ ญงิ พดู
ขนึ้ มาวา่ "แหม โชคดจี รงิ ๆทเี่ กดิ มาเป็ นผชู ้ าย ไดป้ รนนบิ ตั ใิ กลช้ ดิ ทา่ นพอ่ ลกู อยากจะ
เกดิ เป็ นผชู ้ ายบา้ งเจา้ คะ่ จะไดม้ โี อกาสอยา่ งนบ้ี า้ ง" ทา่ นพอ่ จงึ หนั มาบอกวา่ "การปฏบิ ตั ิ
ครบู าอาจารยไ์ มใ่ ชข่ องเลน่ ๆนะ เหมอื นดาบสองคม ถา้ รจู ้ ักใชด้ าบใหด้ กี ็มปี ระโยชน์ ถา้
ใชไ้ มด่ ปี ระมาท ดาบน่ันแหละจะเชอื ดคอเจา้ ของ ยง่ิ ใกลช้ ดิ ทา่ นผรู ้ แู ้ ลว้ ยง่ิ น่ากลวั ใหญ่
ประมาทนดิ เดยี วตกนรกเลย"

ศษิ ยผ์ หู ้ ญงิ คนนัน้ เลยรอ้ งตอบวา่ "โอย๊ ถา้ อยา่ งนัน้ ไมเ่ อาแลว้ เจา้ คะ่ "

ทา่ นพอ่ หวั เราะนอ้ ยๆ แลว้ พดู ตอ่ "เออ ใหร้ จู ้ ักพอใจในสงิ่ ทเี่ รามี เป็ นผหู ้ ญงิ กม็ โี อกาส
ไดม้ รรคไดผ้ ลเหมอื นกนั ใหภ้ าวนาไป ไอบ้ ญุ อยา่ งน้ี ไมต่ อ้ งไปหวงั มนั หรอก"ฯ

 ลกู ศษิ ยค์ นหนง่ึ เป็ นคนชา่ งถาม สงสยั อะไรก็ถามทา่ นพอ่ อยเู่ รอื่ ย เรอื่ งภาวนาบา้ ง
ปัญหาชวี ติ บา้ ง บางครัง้ ทา่ นก็ตอบดๆี บางครัง้ ทา่ นก็ยอ้ นถามวา่ "ทําไมจะคอ้ งใหม้ คี น
ป้อนถงึ ปากอยตู่ ลอดเวลา ใหค้ ดิ เอาเองบา้ งซ"ิ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

30

 ทา่ นพอ่ เคยปรารภเรอื่ งคนทตี่ อ้ งใหค้ รบู าอาจารยแ์ กป้ ัญหาในชวี ติ ทกุ อยา่ ง วา่ "เหมอื น
ลกู หมาพอมขี ต้ี ดิ ตดู อยนู่ ดิ หนง่ึ ก็ตอ้ งรบี วง่ิ ไปหาแม่ ไมร่ จู ้ ักลา้ งตวั เองบา้ ง อยา่ งน้ี
เรยี กวา่ ลกู แหง่ เลย้ี งไมโ่ ตสกั ท"ี ฯ

 "คนตดิ ครบู าอาจารยก์ เ็ หมอื นแมลงหวมี่ าตอม ไลเ่ ทา่ ไรๆ กไ็ มย่ อมไป"ฯ

 "พวกภาวนาทอ่ี ยใู่ กลๆ้ ครบู าอาจารย์ แตร่ จู ้ กั ทา่ นก็เหมอื นทพั พอี ยใู่ นหมอ้ แกง ไมม่ ี
โอกาสรรู ้ สของแกงวา่ เปรย้ี ว เผ็ด มนั อยา่ งไร"ฯ

 "คนหลายอาจารย์ ทจ่ี รงิ ไมม่ อี าจารยเ์ ลย"ฯ

 "ถา้ ครบู าอาจารยช์ มใครตอ่ หนา้ แสดงวา่ คนนัน้ ก็หมดแคน่ ัน้ ชาตนิ คี้ งไมไ่ ดป้ ฏบิ ตั อิ ะไร
ใหย้ งิ่ กวา่ นัน้ ทที่ า่ นชมก็เพอื่ ใหเ้ ขาภมู ใิ จวา่ ในชาตนิ เี้ ขาไดป้ ฏบิ ัตถิ งึ ขนาดนี้ ใจจะไดม้ ี
อะไรไวย้ ดึ เหนย่ี วตอ่ ไป"ฯ

 ธรรมดาของลกู ศษิ ยบ์ างคน อยากจะใหอ้ าจารยด์ งั โดยไมค่ ํานงึ ถงึ วา่ ความดงั นัน้ จะ
สง่ ผลกระทบกระเทอื นถงึ อาจารยแ์ ละศษิ ยอ์ นื่ ดว้ ยกนั อยา่ งไรบา้ ง ครัง้ หนง่ึ ลกู ศษิ ย์
ปรารภหญา้ ทกี่ ําลงั ขนึ้ สงู ๆ หนา้ วดั ธรรมสถติ แลว้ พดู เป็ นนัยใหท้ า่ นพอ่ ฟังวา่ "รกคน
ดกี วา่ รกหญา้ นะ ทา่ นพอ่ " ทา่ นพอ่ กต็ อบทนั ที "รกคนบา้ รกหญา้ ดกี วา่ "ฯ

 สมยั สรา้ งเจดยี เ์ สร็จใหมๆ่ มศี ษิ ยห์ ลายคนมากราบเรยี นทา่ นพอ่ วา่ จะขอนมิ นตห์ รอื ขอ
เชญิ ผมู ้ เี กยี รตผิ นู ้ ัน้ ผนู ้ มี้ าเป็ นประธานในงานบรรจพุ ระบรมสารรี กิ ธาตุ ทา่ นพอ่ ก็ปฏเิ สธ
โดยบอกวา่ "ถา้ งานนัน้ เราทําเองไมไ่ ด ้ ทําไมส่ ําเร็จ กน็ ่าจะเชญิ เขามา แตถ่ า้ เราทําเอง
ได ้ จะเชญิ เขามาทําไม ลําบากไปเปลา่ ๆ ทงั้ สองฝ่ าย"ฯ

 มลี กู ศษิ ยค์ นหนงึ่ มาขอรปู เล็กๆ ของทา่ นพอ่ เพอ่ื หอ้ ยไวท้ ค่ี อ ทา่ นก็บอกวา่ "ไมต่ อ้ งหอ้ ย
รปู ครบู าอาจารยห์ รอก ไมต่ อ้ งไปบอกวา่ ใครเป็ นอาจารย์ รไู ้ วท้ ใี่ จก็พอ"ฯ

 ศษิ ยห์ ลายคน ในเมอื่ ไดร้ ับความเมตตาจากทา่ นพอ่ กอ็ ดไมไ่ ดท้ จ่ี ะพดู กบั ทา่ นวา่ รัก
ทา่ น เคารพทา่ น เหมอื นพอ่ บงั เกดิ เกลา้ บางครัง้ ทา่ นก็ยอ้ นถามวา่ "จรงิ อยา่ งทพ่ี ดู หรอื
เปลา่ ถา้ จรงิ ก็อยา่ ลมื ลมซิ รักพอ่ จรงิ อยา่ ทง้ิ ลมนะลกู "ฯ

 และมศี ษิ ยอ์ กี หลายคนทมี่ คี วามเชอ่ื มน่ั วา่ ทา่ นพอ่ ตอ้ งรวู ้ าระจติ เขา เพราะมหี ลายตอ่
หลายครัง้ ทท่ี า่ นพดู หรอื ทําอะไรทต่ี รงกบั เรอ่ื งทเ่ี ขากําลงั คดิ หรอื ขอ้ งใจอยู่ แตค่ ําพดู ท่ี
ทา่ นพดู ในกรณีแบบนี้ สว่ นใหญม่ คี วามหมายพเิ ศษเฉพาะสําหรับบางคนทอ่ี ยใู่ น
เหตกุ ารณ์ ฉะนัน้ จงึ ตอ้ งยกเวน้ ไวเ้ ป็ นสมบตั สิ ว่ นตวั ของคนเหลา่ นัน้ แตใ่ นทนี่ จี้ ะขอ
กลา่ วถงึ ๒ กรณี ทเ่ี ห็นวา่ เป็ นคตดิ สี ําหรับผปู ้ ฏบิ ตั ธิ รรมทว่ั ไป

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

31
ครัง้ หนง่ึ มศี ษิ ยผ์ ชู ้ ายคนหนง่ึ เดนิ ทางจากกรงุ เทพฯ เพอ่ื ชว่ ยงานกอ่ สรา้ งเจดยี ท์ วี่ ดั ธรรม
สถติ พอลงทป่ี ากซอยเขา้ วดั กน็ กึ ขเี้ กยี จเดนิ เขา้ ไป เพราะเป็ นระยะทางตงั้ ๒ กโิ ลเมตร
เขาจงึ น่ังรอหนา้ รา้ นทปี่ ากซอยเผอ่ื จะมรี ถเขา้ ไป รอสกั พักหนงึ่ กเ็ กดิ นกึ ขน้ึ ในใจวา่ "ถา้
ทา่ นพอ่ แน่จรงิ จะตอ้ งมรี ถผา่ นมารับเราเขา้ วดั " แตร่ อจนแลว้ จนรอด ๒-๓ ชวั่ โมง ไมม่ ี
รถผา่ นเขา้ ซอยสกั คนั เขาจงึ ตอ้ งเดนิ เขา้ ไป พอถงึ วดั ก็ไปกราบทา่ นพอ่ แตเ่ มอ่ื ทา่ นพอ่
เห็นเขาเดนิ เขา้ มาหา ทา่ นกเ็ ขา้ หอ้ งปิดประตู เขากเ็ รมิ่ ใจไมด่ ี แตย่ งั กราบลงทห่ี นา้ ประตู
หอ้ ง พอเขากราบเสร็จ ทา่ นพอ่ ก็เปิดประตบู อกวา่ "กไู มไ่ ดข้ อรอ้ งใหม้ งึ มา มงึ มาของมงึ
เอง"ฯ
 คนื อกี วนั หนงึ่ ศษิ ยค์ นนัน้ นั่งภาวนาทเ่ี จดยี ์ โดยหวงั วา่ จะมเี สยี งนมิ ติ เขา้ หู บอกเลขสกั
๒-๓ ตวั แตแ่ ทนทจี่ ะไดย้ นิ เสยี งนมิ ติ กลบั ไดย้ นิ เสยี งองคท์ า่ นพอ่ จรงิ ๆ เดนิ ผา่ นแลว้
ถามลอยๆวา่ "น่ี จะมาเอาอะไรเป็ นทพ่ี ง่ึ "ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

32

โลกธรรม

ทา่ นอาจารยม์ นั่ เคยพดู ไวว้ า่ "คนเราก็เหมอื นกนั แตก่ ็ไมเ่ หมอื นกนั แตร่ วมแลว้ ก็เหมอื นกนั " อนั
นตี้ อ้ งเอาไปคดิ มากๆหน่อย จงึ จะเขา้ ใจความหมายของทา่ น"ฯ

 โยมคนหนง่ึ ไปน่ังทวี่ ดั มกฏุ ฯ รสู ้ กึ ไมส่ บายใจเพราะวนั กอ่ นมลี กู ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ ไปตอ่ วา่
ทา่ นพอ่ เป็ นการใหญ่ พอทา่ นพอ่ ทราบวา่ โยมคนนไี้ มส่ บายใจเรอ่ื งอะไร ทา่ นก็วา่ "คน
มนั โง่ ไมร่ จู ้ ักคําวา่ "คน" ไมใ่ ชจ่ ะมแี ตค่ น ๒ ขาเดนิ ได ้ คนทเ่ี ขาคนอยใู่ นหมอ้ ใหม้ นั เละ
มนั เป่ือยมนั วนุ่ วายก็มี แลว้ เราไปปลอ่ ยใหเ้ ขาคนอยใู่ นใจของเราใหม้ นั เศรา้ หมอง ถา้
รจู ้ ักอยา่ งนจ้ี ะไดท้ ําใจได"้ ฯ

 "อยา่ ไวใ้ จทาง อยา่ งวางใจคน จะจนใจเอง"ฯ

 "จะดคู นอน่ื ตอ้ งดทู เี่ จตนาเขา"ฯ

 "เราจะใหค้ นอน่ื เขาดี เราตอ้ งดวู า่ ดขี องเขามอี ยแู่ คไ่ หน ถา้ ดขี องเขามอี ยแู่ คน่ ัน้ เราจะ
ใหเ้ ขาดกี วา่ นัน้ เราก็โง"่ ฯ

 กราบทา่ นพอ่ ครัง้ แรก โยมคนหนงึ่ พดู กบั ทา่ นวา่ "หมนู่ โ้ี ยมทํางานไมค่ อ่ ยสะดวกใจ ไมร่ ู ้
เป็ นอะไร รสู ้ กึ หงดุ หงดิ อยตู่ ลอดเวลา" ทา่ นกน็ งิ่ สกั ครหู่ นงึ่ แลว้ บอกวา่ "ทํางานอยา่ เอา
แตใ่ จตวั เอง เราทําอะไรเราก็วา่ เราถกู แตม่ นั อาจจะไมถ่ กู คนอน่ื เขา อยา่ มวั แตว่ า่ คนนัน้
ทําผดิ คนนที้ ําผดิ ใหก้ ลบั มาดคู วามผดิ ของตวั เองอยา่ งเดยี วดกี วา่ "ฯ

 "ใครจะดอี ยา่ งไร จะชว่ั อยา่ งไร กเ็ รอื่ งของเขา เราดเู รอ่ื งของเราดกี วา่ "ฯ

 ศษิ ยค์ นหนงึ่ เลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟังถงึ ปัญหาทงั้ หลายแหลท่ เ่ี ขา้ มาเรอื่ ยๆ ในทท่ี ํางาน ตวั เอง
กอ็ ยากจะลาออกอยเู่ งยี บๆ แตก่ ็ลาไมไ่ ด ้ ทา่ นพอ่ จงึ แนะนําวา่ "ในเมอ่ื เราตอ้ งอยกู่ บั มนั
เราตอ้ งรจู ้ ักใหอ้ ยเู่ หนอื มนั เราจงึ จะอยไู่ ด"้ ฯ

 "เราตอ้ งทํางาน อยา่ ใหง้ านมนั ทําเรา"ฯ

 "ศษิ ยค์ นหนง่ึ ขอคําแนะนําจากทา่ นพอ่ เรอ่ื งปัญหาในการรว่ มสงั คมทางโลกวา่ บางครัง้
ตอ้ งสงั สรรคร์ ว่ มกจิ กรรมหรอื เทย่ี วกบั คนหมมู่ าก ซงึ่ ความจรงิ แลว้ น่าจะสนุก แตส่ ว่ นลกึ
แลว้ รสู ้ กึ เศรา้ สลดอยา่ งไรชอบกล ทา่ นพอ่ กบ็ อกวา่ "เราอยกู่ บั สงั คม บางทตี อ้ งทําตาม
เขา แตข่ ดั ใจเรา ถา้ เราทําตามใจเรา เรากจ็ ะขดั กบั พวกเขา คนเราตอ้ งรักตวั เองยงิ่ กวา่
คนอนื่ ฉะนัน้ จะทําอยา่ งไรจงึ จะไดท้ งั้ ๒ อยา่ ง คอื ทําตามเขาแตก่ าย สว่ นใจมสี ตริ อู ้ ยู่
ขา้ งใน คอื รักษาลม"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

33

 ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ มาบน่ กบั ทา่ นพอ่ วา่ ทงั้ ในบา้ น ทงั้ ในทที่ ํางานตวั เองตอ้ งเจอแตป่ ัญหา
หนักๆ แทบเป็ นแทบตายทงั้ นัน้ ทา่ นจงึ บอกวา่ "เราเป็ นคนจรงิ จงึ ตอ้ งเจอของจรงิ "ฯ

 "เจออปุ สรรคอะไร เรากต็ อ้ งสู ้ ถา้ เรายอมแพเ้ อางา่ ยๆ เราจะตอ้ งแพอ้ ยเู่ รอ่ื ย"ฯ
 "ขา้ งในเราก็ตอ้ งแกรง่ มอี ะไรมากระทบ เราจะไดไ้ มห่ วนั่ ไหว"ฯ
 "ใหพ้ กหนิ อยา่ พกนุ่น"ฯ
 "ใหท้ ําตวั เป็ นแกน่ อยา่ ทําตวั เป็ นกระพ"ี้ ฯ
 ศษิ ยค์ นหนงึ่ ปรับทกุ ขก์ บั ทา่ นพอ่ วา่ เวลาเขาทําอะไรทบี่ า้ น หรอื ทที่ ํางานคนอน่ื มกั จะ

มองเขาในแงไ่ มด่ อี ยเู่ สมอ ทา่ นพอ่ ก็สอนใหเ้ ขาพจิ ารณาอยา่ งนี้ "ห-ู ตาคนอนื่ เป็ นหู
กระทะ-ตาไผ่ หกู ระทะเป็ นยงั ไง เวลาเราพดู เขาฟังรเู ้ รอื่ งไหม"

"เปลา่ ไมร่ เู ้ รอ่ื งรรู ้ าว"

"แลว้ ตาไผเ่ ป็ นยงั ไง"

"มนั กแ็ หลมๆ ถา้ เราไมร่ ะวงั มนั กจ็ ะทม่ิ เอา"

"น่ันแหละซิ แลว้ จะเอาอะไรกบั มนั "ฯ
 ลกู ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ เจอปัญหาในทที่ ํางาน คอื มคี นชอบนนิ ทาเขาอยเู่ รอื่ ย ตอนแรกเขาไม่

คดิ อะไร เพยี งแตท่ นเอาเฉยๆ แตเ่ มอื่ เจอบอ่ ยเขา้ กร็ สู ้ กึ เบอื่ อยมู่ าวนั หนง่ึ ทรี่ สู ้ กึ เบอื่ เรอ่ื ง
นเี้ อามากๆ กไ็ ปนั่งภาวนากบั ทา่ นพอ่ ทว่ี ดั มกฏุ ฯ แลว้ นมิ ติ เห็นภาพตวั เองซอ้ นๆๆ หลาย
ชนั้ จนนับไมถ่ ว้ น ทําใหค้ ดิ ตอ่ วา่ ตวั เองเกดิ มาหลายภพหลายชาติ คงจะเจอเรอื่ งแบบนี้
มาหลายครัง้ แลว้ ทําใหย้ งิ่ รสู ้ กึ เบอื่ ใหญ่ พอออกจากสมาธกิ ็เลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟังวา่ รสู ้ กึ เบอ่ื
มากๆ ตอ่ การนนิ ทานี้ ทา่ นพอ่ กส็ อนใหว้ างโดยบอกวา่ "สง่ิ พรรคน์ เ้ี ป็ นโลกธรรม เป็ นของ
คกู่ บั โลก เมอื่ ดกี ็ตอ้ งมไี มด่ ดี ว้ ย รอู ้ ยา่ งนจี้ ะไปยงุ่ กบั มนั ทําไม" แตอ่ ํานาจกเิ ลสทก่ี ําลงั มา
แรง ทําใหศ้ ษิ ยค์ นนโ้ี ตต้ อบกบั ทา่ นพอ่ วา่ "กห็ นูไมไ่ ดไ้ ปยงุ่ กบั มนั มนั มายงุ่ กบั หนูเอง"
ทา่ นกเ็ ลยสวนทางทนั ที "แลว้ ทําไมไมถ่ ามตวั เองวา่ เสอื กเกดิ มาทําไม"ฯ
 เขาวา่ เราไมด่ ี มนั กอ็ ยแู่ คป่ ากเขา ไมเ่ คยถงึ ตวั เราสกั ท"ี ฯ
 "คนอน่ื เขาดา่ เรา เขากล็ มื ไป แตเ่ ราไปเกบ็ มาคดิ เหมอื นเขาคายเศษอาหารทง้ิ ไป แลว้
เราไปเกบ็ มากนิ แลว้ จะวา่ ใครโง"่ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

34

 "ใครจะดา่ จะวา่ ยงั ไงก็ชา่ งหวั มนั อยา่ ไปสนใจ ใหห้ ดั เอาหนิ ถว่ งหไู วบ้ า้ ง อยา่ เอามาหาบ
มาคอนหนักเปลา่ ๆ ของไรส้ าระ"ฯ

 วนั หนง่ึ ทา่ นพอ่ ตงั้ ปัญหาใหโ้ ยมคนหนงึ่ วา่ "ถา้ เสอื้ ผา้ ของโยมตกลงไปในบอ่ อาจม โยม
จะเอาขน้ึ ไหม"

โยมก็งง แตร่ ตู ้ วั วา่ จะตอบปัญหาทา่ นพอ่ แบบเซอ่ ๆวา่ ๆไมไ่ ด ้ จงึ ตอบวา่ "ก็แลว้ แต่ ถา้ เรา
มชี ดุ นัน้ ชดุ เดยี ว คงจําเป็ นจะตอ้ งเอาขน้ึ มา แตถ่ า้ มชี ดุ อน่ื กค็ งจะปลอ่ ยทง้ิ ไป ทา่ นพอ่
หมายถงึ อะไร"

"คนเราทชี่ อบฟังเรอ่ื งไมด่ ขี องคนอน่ื ถงึ แมว้ า่ เราไมไ่ ดร้ ับกรรมของเขา แตก่ ลน่ิ มนั
จะตอ้ งมาถงึ เรา" ฯ
 เวลาลกู ศษิ ยค์ นไหนถอื โกรธอยใู่ นใจ ทา่ นพอ่ จะสอนวา่ "ความโกรธแคน่ ้ี เราสละกนั
ไมไ่ ดห้ รอื ใหค้ ดิ วา่ เราใหท้ านเขาไป คดิ ดสู ิ พระเวสสนั ดรสละไปแคไ่ หน ทา่ นกย็ งั สละ
ได ้ ไอข้ องแคน่ ไ้ี มม่ คี า่ อะไร ทําไมเราสละกนั ไมไ่ ด"้ ฯ
 "โกรธคอื โง่ โมโหคอื บา้ "ฯ
 "ทฏิ ฐกิ บั สจั จะ มนั คนละอยา่ งกนั ถา้ รักษาคําพดู ดว้ ยใจขนุ่ มวั คดิ จะเอาชนะเขา น่ันคอื
ตวั ทฏิ ฐิ ถา้ รักษาดว้ ยใจปลอดโปรง่ สงบเยอื กเย็น นั่นคอื สจั จะ ถา้ เวลารักษาสจั จะ เราก็
กดั ฟันไปดว้ ย นั่นไมใ่ ชส่ จั จะหรอก"ฯ
 จะทําอะไร กใ็ หค้ ดิ กอ่ นจงึ คอ่ ยทํา อยา่ ทําแบบทวี่ า่ ทําแลว้ จงึ มาคอ่ ยคดิ ทหี ลงั "ฯ
 โยมคนหนงึ่ ชอบทําตวั เป็ นทปี่ รกึ ษาของเพอื่ นๆ ในทท่ี ํางาน แตพ่ อรับฟังความทกุ ขจ์ าก
เพอ่ื นๆมากเขา้ ๆ ใจตวั เองชกั จะเป็ นทกุ ขก์ บั เขาดว้ ย ทา่ นพอ่ จงึ แนะนํา "ใหร้ จู ้ ักปิดฝาตมุ่
ซะบา้ ง ปิดหนา้ ตา่ งบา้ ง ฝ่ นุ จะไดไ้ มเ่ ขา้ "ฯ
 "ระวงั เมตตาตกบอ่ นะ คอื เราเห็นเขาตกทกุ ขย์ ากลําบาก เราก็คดิ อยากจะชว่ ยเขา แต่
แทนทจี่ ะดงึ เขาขน้ึ มา เขากก็ ลบั ดงึ เราลง"ฯ
 "เขาวา่ ดี แตม่ นั ดขี องเขา จะดขี องเราหรอื เปลา่ "ฯ
 "เราทําตามเขา เราก็โงต่ ามเขาซ"ิ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

35

 "เขาโกรธเรา เขาเกลยี ดเรา น่ันแหละเรากส็ บาย จะไปไหนมาไหน ไมต่ อ้ งหว่ งหนา้ หว่ ง
หลงั วา่ เขาจะเสยี ใจไหม เขาจะคดิ ถงึ เราไหม กลบั มาเรากไ็ มต่ อ้ งเอาของมาฝากดว้ ย
เราก็เป็ นอสิ ระในตวั ของเรา"ฯ

 "คนรักเทา่ ผนื หนัง คนชงั เทา่ ผนื เสอ่ื " ฯ

 "เอาชนะคนอน่ื นะ มนั เป็ นเวรเป็ นกรรมกนั สเู ้ อาชนะตวั เราเองไมไ่ ดห้ รอก ชนะตวั เองนัน้
ประเสรฐิ ทสี่ ดุ "ฯ

 "อะไรจะเสยี ก็ใหม้ นั เสยี ไป แตอ่ ยา่ ใหใ้ จเสยี "ฯ

 "เขาเอาของเราไป ก็ถอื วา่ ใหท้ านเขาไป ไมอ่ ยา่ งนัน้ จะไมร่ จู ้ กั หมดเวรหมดกรรมสกั ท"ี ฯ

 "เขาเอาของเรา ดกี วา่ เราเอาของเขา"ฯ

 "ถา้ เป็ นของเราจรงิ ๆ ยงั ไงๆมนั ตอ้ งอยกู่ บั เรา ถา้ ไมใ่ ชข่ องเรา เราจะเอามนั ทําไม"ฯ

 "มจิ ฉาชพี คอื อะไร มจิ ฉาชพี คอื เราทําอะไรทจ่ี ะเอาของเขามาดว้ ยเจตนาไมซ่ อ่ื ตรง นั่น
เรยี กวา่ มจิ ฉาชพี ทงั้ นัน้ "ฯ

 "จนขา้ งนอกไมเ่ ป็ นไร อยา่ ใหจ้ นขา้ งในกแ็ ลว้ กนั ใหใ้ จเรารวยทาน ศลี ภาวนา รวย
อรยิ ทรัพยด์ กี วา่ "ฯ

 ลกู ศษิ ยค์ นหนง่ึ เคยบน่ กบั ทา่ นพอ่ วา่ "หนูเห็นคนอน่ื เขาอยอู่ ยา่ งสบาย ทําไมชวี ติ หนู
ลําบากเหลอื เกนิ " ทา่ นพอ่ กต็ อบวา่ "โธ่ ลําบากของเรามนั ๑๐ ดี ๒๐ ดี ของคนอนื่ เขา
ทําไมไมด่ คู นทเี่ ขาลําบากกวา่ เราบา้ ง"ฯ

 บางครัง้ เวลาลกู ศษิ ยม์ คี วามทกุ ข์ ทา่ นพอ่ สอนใหป้ ลงตกโดยใชป้ ระโยควา่ "จะโทษใคร
ได ้ ก็เราอยากเกดิ มาน่ี ไมม่ ใี ครจา้ งมา"ฯ

 "อารมณ์ทงั้ หลาย มนั ก็มอี ายขุ องมนั ไมใ่ ชว่ า่ จะเป็ นไปตลอดพอหมดอายุ มนั กด็ บั ไป
เอง"ฯ

 "การมคี เู่ ป็ นทกุ ข์ ยงิ่ มคี ดู่ ี กย็ ง่ิ ทกุ ขม์ ากกวา่ คไู่ มด่ ี เพราะมนั ผกู พันธก์ นั มาก"ฯ

 "เราก็วา่ "ลกู ของเรา ลกู ของเรา" แตเ่ ขาเป็ นของเราจรงิ หรอื เปลา่ ขนาดตวั ของเราเอง
ทา่ นก็บอกวา่ ไมใ่ ชข่ องเรา แลว้ จะวา่ ยงั ไง"ฯ

 คนื วนั หนง่ึ ศษิ ยส์ องคนแม-่ ลกู มามาหาทา่ นพอ่ ทต่ี กึ เกษมฯ พอดลี กู เกดิ เถยี งกบั แมต่ อ่
หนา้ ทา่ นพอ่ ทา่ นจงึ วา่ "โอโ้ ห เถยี งกบั แมอ่ ยา่ งนเี้ ชยี วหรอื "

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

36
ฝ่ ายแมก่ ็ตอบวา่ "คะ่ ฉันตอ้ งอโหสใิ หล้ กู ๆวนั ละ ๑๐๐ ครัง้ ๑,๐๐๐ ครัง้ ฉันไมเ่ อาเวรกบั
เขาหรอก"
ทา่ นกบ็ อกวา่ "กน็ ่ันสิ พอ่ แมไ่ มเ่ อากรรมเอาเวรกบั ลกู แตเ่ บอ้ื งบนเบอ้ื งลา่ งเขาจะยอม
หรอื เปลา่ "ฯ
 คนื อกี วนั หนง่ึ ในระหวา่ งทปี่ ่ วยหนัก ศษิ ยท์ า่ นพอ่ อกี คนหนง่ึ ฝันเห็นตวั เองตายแลว้ ขน้ึ
ไปอยบู่ นสวรรค์ เชา้ ตน่ื ขน้ึ มากร็ สู ้ กึ ใจไมด่ ี จงึ เลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟัง ทา่ นก็พยายามปลอบใจ
วา่ ทฝี่ ันอยา่ งนัน้ เป็ นมงคล ถา้ อยมู่ ชี วี ติ ตอ่ ไป การงานก็คงจะไดเ้ ลอ่ื นชนั้ ถา้ ตายไปก็คง
อยเู่ บอื้ งบนละ แตพ่ อทา่ นพดู ถงึ ขอ้ นี้ เขากย็ ง่ิ ใจเสยี บอกวา่ "แตห่ นูยงั ไมอ่ ยากตายเลย
ทา่ นพอ่ " ทา่ นก็ตอบวา่ "อายขุ องเรา ถา้ จะหมดแคน่ ก้ี ต็ อ้ งยอมเขา ไมใ่ ชห่ นังสต๊กิ ทจี่ ะ
ยดื ไดห้ ดได"้ ฯ
 "สขุ ในรปู ในเสยี ง ในกลน่ิ ในรส ฯลฯ ทเ่ี ราปรารถนามากเป็ นพเิ ศษ แสดงวา่ เราเคย
เสวยแลว้ ในชาตกิ อ่ นๆ เราจงึ คดิ ถงึ มนั ในชาตนิ ี้ คดิ อยแู่ คน่ กี้ น็ ่าจะเกดิ ความสลดสงั เวช
ในตวั เองได"้ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

37

อบรมพระ

"เราบวชเพอื่ เอาบญุ แตต่ ัวบญุ เป็ นยงั ไง อยทู่ ไี่ หน มลี กั ษณะอยา่ งไร เราก็ไมท่ ราบ ตอ้ งภาวนา
ใหใ้ จสงบน่ันแหละ จงึ จะไดเ้ ห็นตวั บญุ "

 "บางคนกห็ าวา่ พระไมไ่ ดท้ ํางาน แตท่ จ่ี รงิ งานละกเิ ลสนเ้ี ป็ นงานทยี่ ากทสี่ ดุ ในโลก งาน
ทางโลกเขายงั มวี นั หยดุ บา้ งแตง่ านนไ้ี มม่ เี วลาหยดุ กนั เลยตอ้ งทําตลอด ๒๔ ชงั่ โมง
บางครัง้ เราจะรสู ้ กึ วา่ เราทําไมไ่ หว แตถ่ งึ อยา่ งนัน้ กต็ อ้ งทํา เพราะถา้ เราไมท่ ํา ใครจะมา
ทําใหเ้ รา เป็ นหนา้ ทขี่ องเราโดยตรง ถา้ เราไมท่ ํา เราจะบวชกนิ ขา้ วชาวบา้ นเพอ่ื อะไร"ฯ

 "เวลาเราทํางานอะไรอยู่ ถา้ เราสงั เกตวา่ ใจเราเสยี ก็ใหห้ ยดุ ทนั ที แลว้ กลบั มาดใู จของ
ตวั เอง เราตอ้ งรักษาใจของเราไว ้ เป็ นงานอนั ดบั แรก"ฯ

 "วดั นอกเราดแู ลพอประมาณ สําคญั อยทู่ วี่ ตั รในของเราอยา่ ใหข้ าด"ฯ

 "เราบวชเป็ นพระ ตอ้ งพยายามลดละอารมณ์"ฯ

 เย็นวนั หนงึ่ ทว่ี ดั ธรรมสถติ ขณะทพ่ี ระอาทติ ยก์ ําลงั ตกหลงั เขา มพี ระหนุ่มๆจากกรงุ เทพฯ
องคห์ นงึ่ น่ังทร่ี ะเบยี งกฏุ ทิ า่ นพอ่ แลว้ พดู ชมวา่ "แหม ววิ ทน่ี สี่ วยไมใ่ ชเ่ บานะทา่ นพอ่ "
ทา่ นพอ่ ก็สวนทางทนั ที "ใครวา่ สวยดซู ิ ตวั ไหนทว่ี า่ สวย ใหด้ ตู วั นัน้ ดกี วา่ "ฯ

 วนั หนง่ึ ในระหวา่ งทถี่ กู ฏุ ทิ า่ นพอ่ อยู่ พระทป่ี ฏบิ ตั ทิ า่ นพอ่ เป็ นประจํา เกดิ นกึ ขน้ึ มาไดว้ า่ ท่ี
ตวั เองทําอยา่ งนค้ี งจะไดอ้ านสิ งสไ์ มใ่ ชน่ อ้ ย คดิ ไปถไู ป พอดที า่ นพอ่ เดนิ ขนึ้ กฏุ แิ ลว้ พดู
ขน้ึ มาวา่ "อยากไดอ้ านสิ งสเ์ ต็มที่ กต็ อ้ งใหใ้ จอยกู่ บั ลมซ"ิ ฯ

 เรอื่ งทําความสะอาด การเชด็ ของ การวางเขา้ ระเบยี บฯลฯ เหลา่ นี้ ทา่ นพอ่ เป็ นคน
ละเอยี ดมาก ถา้ ทา่ นสงั เกตวา่ ลกู ศษิ ยค์ นไหนตงั้ ใจปฏบิ ตั ทิ า่ น จะสอนเรอื่ งราวนอี้ ยา่ ง
เขม้ งวดกวดขนั และทา่ นถอื วา่ "แคข่ องหยาบๆ อยา่ งนที้ ําไมไ่ ด ้ แลว้ การทําใจซง่ึ เป็ น
ของละเอยี ดกวา่ นี้ จะทําไดอ้ ยา่ งไร"ฯ

 เมอื่ มพี ระมาปฏบิ ตั ทิ า่ นพอ่ ทา่ นพอ่ กถ็ อื วา่ เป็ นโอกาสสอนธรรมะโดยกริ ยิ า คอื แทนทจี่ ะ
บอกวา่ สง่ิ ใดควรอยทู่ ใ่ี ด กจิ ใดควรทําเวลาไหน ทา่ นกบ็ งั คบั ใหใ้ ชค้ วามสงั เกตเองเอง
ถา้ ทําถกู ทา่ นพอ่ จะไมว่ า่ อะไร ถา้ ทําผดิ ทา่ นจะดทุ นั ที เป็ นอบุ ายสอนใหห้ ไู วตาไวไป
ในตวั ทา่ นก็บอกวา่ "ถา้ วา่ ถงึ กบั ตอ้ งพดู กนั แสดงวา่ ยงั ไมร่ จู ้ ักกนั "

วนั หนงึ่ พระทม่ี าปฏบิ ตั ทิ า่ นพอ่ ใหมๆ่ ยงั ไมเ่ ขา้ ใจในหลกั การของทา่ น เกดิ ขยนั จดั กฏุ ิ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

38

ทา่ นพอ่ ใหเ้ ขา้ ระเบยี บใหมท่ ต่ี นเห็นวา่ ดกี วา่ ระเบยี บเกา่ พอทา่ นพอ่ เห็น ทา่ นกร็ บี จัดเขา้
ระเบยี บเดมิ โดยบอกวา่ "ถา้ ไมถ่ กู ใจ อยา่ ทําเลย ผมทําของผมเองดกี วา่ "ฯ

 เย็นวนั หนงึ่ พระองคห์ นง่ึ ทเี่ ป็ นลกู ศษิ ยท์ า่ นพอ่ เห็นทา่ นกําลังทํางานคนเดยี วเกบ็ เศษ
ไมใ้ หเ้ ขา้ ระเบยี บในบรเิ วณกอ่ สรา้ งเจดยี ์ พระองคน์ ัน้ จงึ รบี ลงไปชว่ ยทา่ นพอชว่ ยสกั พัก
หนง่ึ จงึ พดู กบั ทา่ นวา่ "แหม หลวงพอ่ งานแบบนที้ ําไมหลวงพอ่ ตอ้ งทําเอง คนอน่ื มตี งั้
เยอะ ทําไมหลวงพอ่ ไมใ่ ชใ้ หเ้ ขาทํา"

"ผมก็กําลงั ใชค้ นอย"ู่ ทา่ นตอบพลางทํางานไปพลาง

พระองคน์ ัน้ หนั ไปมองรอบตวั แตไ่ มเ่ ห็นมใี คร จงึ ถามทา่ นพอ่ "ใชใ้ คร หลวงพอ่ "

"กท็ า่ นนะซ"ิ ฯ

 "การเป็ นผปู ้ ฏบิ ตั ิ ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งแคห่ ลบั หหู ลบั ตาอยา่ งเดยี ว ตอ้ งทําใหเ้ ป็ นทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง
จงึ จะใชไ้ ด"้ ฯ

 "คนเราจะไดด้ นี ัน้ ก็ตอ้ งรจู ้ ักขโมยวชิ า คอื อยา่ รอใหอ้ าจารยบ์ อกทกุ สงิ่ ทกุ อยา่ ง ตอ้ งใช ้
ความสงั เกตเอาเองวา่ ทา่ นทําอะไร เพราะอะไร เพอื่ อะไร เพราะทา่ นทําอะไร ทา่ นก็มี
เหตผุ ลของทา่ น"ฯ

 สมยั สรา้ งเจดยี ์ เครอ่ื งมอื ของวดั สว่ นใหญเ่ กบ็ รักษาไวใ้ นหอ้ งเกบ็ ของทกี่ ฏุ ทิ า่ นพอ่ วนั
หนงึ่ พระทม่ี าอยวู่ ดั ได ้ ๓-๔ เดอื น ขนึ้ กฏุ ทิ า่ นพอ่ เพราะตอ้ งการหาไขควง พอเห็นทา่ น
พอ่ น่ังอยหู่ นา้ หอ้ ง จงึ ถามทา่ นวา่ "ทา่ นพอ่ ครับ ในหอ้ งมไี ขควงไหมครับ" ทา่ นพอ่ ก็ตอบ
สนั้ ๆวา่ "ถามฉันทําไม ฉันไมไ่ ดข้ าย"ฯ

 พระองคห์ นง่ึ ทอ่ี ยกู่ บั ทา่ นพอ่ หลายปี เขา้ ไปหาทา่ นพอ่ แลว้ ขอพรวนั เกดิ ทา่ นพอ่ ก็ให ้
พรสนั้ ๆ วา่ "ใหต้ ายเร็วๆ" ตอนแรกพระองคน์ ัน้ ใจหาย ตอ้ งเอาไปพจิ ารณาความหมาย
ของทา่ นพอ่ หลายๆวนั จงึ จะเขา้ ใจวา่ ทา่ นพอ่ ใหพ้ รจรงิ ๆฯ

 การวางตวั ของพระตอ่ ฆราวาสญาตโิ ยมทมี่ าเกย่ี วขอ้ งเป็ นเรอื่ งละเอยี ดมาก ทา่ นพอ่ เคย
พดู คยุ อยเู่ สมอกบั พระลกู ศษิ ยว์ า่ "จําไวน้ ะ ไมม่ ใี ครจา้ งใหเ้ ราบวช เพอ่ื เป็ นขข้ี า้ ของใคร"
แตถ่ า้ พระองคใ์ ดมาบน่ กบั ทา่ นพอ่ วา่ โยมทม่ี าอยปู่ ระจําทวี่ ดั ไมย่ อมทําตามทท่ี า่ นขอไว ้
ทา่ นพอ่ จะยอ้ นทนั ที "ทา่ นบวชมาเพอ่ื ใหเ้ ขารับใชห้ รอื "ฯ

 "ความเป็ นอยขู่ องเรากอ็ าศยั เขา เพราะฉะนัน้ เราอยา่ ทําอะไรทจ่ี ะตอ้ งหนักทเ่ี ขา"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

39

 "ถงึ เขาจะปวารณา เราอยา่ เป็ นพระขขี้ อ ผมเองตงั้ แตบ่ วชมา ถงึ จะมคี นปวารณา ผมไม่
เคยขออะไรทเี ขาจะตอ้ งออกไปซอื้ ไดป้ ัจจัยมาผมกท็ ําบญุ ไป ไมเ่ คยซอ้ื อะไรเกบ็ ไวเ้ ป็ น
สว่ นตวั นอกจากหนังสอื ธรรมะ"ฯ

 "พระเราถา้ กนิ ขา้ วของชาวบา้ น แตไ่ มต่ งั้ ใจปฏบิ ตั ใิ หส้ มกบั ทเี่ ขาใสบ่ าตรเรา ชาตหิ นา้ มี
หวงั เกดิ มาเป็ นควายใชห้ นเี้ ขา"ฯ

 "ทา่ นพอ่ ใหญม่ ลี กู ศษิ ยพ์ วกใหญๆ่ โตๆ แยะ แตผ่ มไมเ่ คยเสนอตวั ใหเ้ ขารจู ้ กั จะ
เกยี่ วขอ้ งกบั เขาเฉพาะเวลาทที่ า่ นพอ่ สง่ั ไวว้ า่ มธี รุ ะจําเป็ น นอกจากนัน้ ผมก็ถอื วา่ เป็ น
เรอ่ื งของครบู าอาจารย์ ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งของเรา"ฯ

 "คนรวยทม่ี าเกย่ี วขอ้ งกบั เรา เราจะเห็นแกไ่ ดไ้ มไ่ ดน้ ะ เราตอ้ งเห็นวา่ เราพอมธี รรมะทจี่ ะ
ชว่ ยเขาจรงิ ๆ และเขาพอจะรับธรรมะจากเราได ้ นั่นเราจงึ จะยอมเกยี่ วขอ้ งกบั เขา"ฯ

 "อยา่ เห็นวา่ ขอ้ วนิ ัยเล็กๆนอ้ ยๆ เป็ นเรอื่ งไมส่ ําคญั ทา่ นอาจารยม์ น่ั เคยบอกวา่ ไมท้ งั้
ทอ่ นไมเ่ คยเขา้ ตาใครหรอก แตข่ ผี้ งเล็กๆนั่นแหละเขา้ ตางา่ ย ทําใหต้ าบอดได"้ ฯ

 "เราเป็ นพระ เราไมม่ สี ทิ ธทิ์ จ่ี ะตอ่ รองราคากบั ใครไดน้ ะ เขาบอกราคามาแสดงวา่ เขาให ้
แคน่ ัน้ เราจะขอใหเ้ ขาลดใหเ้ รา มนั ก็ผดิ วนิ ัย เพราะเขาไมไ่ ดป้ วารณาอะไรกบั เราเลย"ฯ

 พระตา่ งชาตทิ มี่ าบวชกบั ทา่ นพอ่ มแี มเ่ ลยี้ งทถี่ อื ศาสนาครสิ ต์ พอพระลกู ชายกลบั ไป
เยยี่ มทบี่ า้ น เขาก็กะวา่ จะกอดทา่ นบา้ ง เพราะไมไ่ ดเ้ ห็นทา่ นเป็ นเวลาหลายปี แตท่ า่ น
กลบั หา้ มไมไ่ หท้ ํา เขากโ็ กรธมาก หาวา่ ศาสนาพทุ ธสอนใหร้ ังเกยี จผหู ้ ญงิ พอเรอื่ งนถ้ี งึ
หทู า่ นพอ่ ทา่ นก็อธบิ ายวา่ "ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ไมใ่ หพ้ ระจบั ตอ้ งผหู ้ ญงิ นัน้ ไมใ่ ชว่ า่ ผหู ้ ญงิ ไม่
ดี แตเ่ ป็ นเพราะพระไมด่ ตี า่ งหาก เพราะพระยงั มกี เิ ลสจงึ จับกนั ไมไ่ ด"้ ฯ

 "สําหรับผทู ้ เ่ี ดนิ ตามทางพรหมจรรย์ ความดขี องเพศตรงกนั ขา้ มเป็ นสงิ่ ทท่ี ําใหห้ ลงทาง
งา่ ยทส่ี ดุ ฉะนัน้ ทา่ นพอ่ เคยเตอื นพระลกู ศษิ ยว์ า่ "ผหู ้ ญงิ ก็เหมอื นเถาวลั ยต์ อนแรกเขาก็
มาออ่ นๆ น่าเอ็นดู แตพ่ อเลอ้ื ยไปเลอ้ื ยมา เขากร็ ัดตวั เราเขา้ แลว้ ผลสดุ ทา้ ยก็คลมุ หวั เรา
ตาย"ฯ

 "อยกู่ บั หมใู่ หเ้ หมอื นอยคู่ นเดยี ว หมายความวา่ เราไมต่ อ้ งไปเกยี่ วขอ้ งกบั ใคร ฉันขา้ ว
ทํากจิ วตั รเสร็จแลว้ กก็ ลบั กฏุ ติ งั้ หนา้ ตงั้ ตาภาวนาลกู เดยี ว

อยคู่ นเดยี วใหเ้ หมอื นอยกู่ บั หมู่ หมายความวา่ เรามกี จิ วตั รประจําวนั ของเราพอถงึ เวลา
เราก็ทําของเราไปโดยไมไ่ ดป้ ลอ่ ยปละละเลย"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

40

 ขอ้ แนะนําสําหรับลกู ศษิ ยต์ า่ งชาตทิ จ่ี ะไปจําพรรษาในวดั ทม่ี พี ระจํานวนมาก "เขาถาม
เป็ นภาษาไทย เราก็ตอบเป็ นภาษาฝรั่ง เขาถามภาษาฝร่ัง เราก็ตอบเป็ นภาษาไทย เดย๋ี ว
เขาก็ขเี้ กยี จคยุ กบั เรา เราจะไดม้ เี วลาภาวนาบา้ ง"ฯ

 "การอยกู่ บั หมทู่ ไี่ มด่ ี มนั กด็ เี หมอื นกนั จะไดร้ จู ้ กั พง่ี ตวั เอง ถา้ เราไปอยกู่ บั หมทู่ ม่ี แี ตค่ น
ดๆี ทกุ คน เราจะตอ้ งตดิ หมู่ แลว้ จะไปไหนไมร่ อด"ฯ

 "คนไมด่ ี เราก็มไี วเ้ พอื่ ทดสอบกเิ ลสของเราวา่ หมดจรงิ หรอื ยงั "ฯ

 " ขอ้ คดิ สําหรับพระนักปฏบิ ตั ิ เวลามคี นนมิ นตใ์ หใ้ นไปงานวดั "ถา้ เราไมไ่ ป เขาทําไมไ่ ด ้
เรากค็ วรไป ถา้ เราไมไ่ ป เขายงั ทําของเขาได ้ เราจะไปทําไม เราเป็ นพระกรรมฐาน ไมใ่ ช่
พระเทย่ี ว เวลาทา่ นอาจารยม์ น่ั ออกเทยี่ วป่ า ไมใ่ ชว่ า่ ทา่ นจะไปตามอารมณ์ ทา่ นกร็ ขู ้ อง
ทา่ นวา่ ทา่ นมธี รุ ะทจี่ ะตอ้ งทํานัน้ ทา่ นจงึ ไป ถา้ ทา่ นไมม่ ธี รุ ะจําเป็ น ทา่ นกไ็ มไ่ ป"ฯ

 "การถอื ธดุ งควตั ร ก็มจี ดุ ประสงคท์ จี่ ะขดั เกลากเิ ลสของเราใหห้ มดไป ถา้ เราคดิ จะถอื
เพอื่ ใหค้ นอนื่ ศรัทธาเรา เราอยา่ ไปถอื เลยดกี วา่ "ฯ

 "การอดอาหาร ไมใ่ ชว่ า่ จะใหผ้ ลดเี สมอไป บางทยี งิ่ อดกเิ ลสกย็ งิ่ กําเรบิ กายหมดแรง
ไมใ่ ชว่ า่ กเิ ลสจะตอ้ งหมดแรงไปดว้ ย เพราะกเิ ลสเกดิ ขนึ้ ทใ่ี จไมไ่ ดเ้ กดิ ทก่ี าย"ฯ

 คําเตอื นสําหรับพระทช่ี อบปลอ่ ยใจใหค้ ดิ ถงึ เรอื่ งกาเม "เอามอื ลบู หวั ของเจา้ ซะ จะไดไ้ ม่
ลมื วา่ เราเป็ นอะไร"ฯ

 "พระธรรมทา่ นบอกวา่ "วนั คนื ลว่ งไป ลว่ งไป บดั นเ้ี ราทําอะไรอย"ู่ แลว้ เราจะตอบทา่ นวา่
อยา่ งไร"ฯ

 "ปฏบิ ตั ยิ งั ไมเ่ ขา้ ขนั้ แลว้ เทย่ี วไปสอนเขา มนั มโี ทษนะ"ฯ

 มคี นมาเลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟังเรอ่ื งพระไทยทไี่ ปเผยแพรธ่ รรมะทเี่ มอื งนอก แตผ่ ลสดุ ทา้ ยไป
สกึ แลว้ แตง่ งานทน่ี ั่น ทา่ นพอ่ ก็ยม้ิ ๆ แลว้ พดู วา่ "ทจี่ รงิ ไปถกู เขาเผยแพรม่ ากกวา่ สอนไป
สอนมากลายเป็ นปฏกิ ลู น่ากนิ อสภุ ะน่ากอด"ฯ

 "วนั หนงึ่ ขณะทพี่ ระลกู ศษิ ยอ์ งคห์ นง่ึ กําลงั เตรยี มตวั ทจ่ี ะขน้ึ ธรรมาสนเ์ ทศนเ์ ป็ นครัง้ แรก
ทา่ นพอ่ กใ็ หก้ ําลงั ใจ โดยบอกวา่ "ใหค้ ดิ วา่ เรามดี าบอยใู่ นมอื ใครคดิ ดถู กู เรา เราก็ตดั หวั
ซะ"ฯ

 ตอนทท่ี า่ นมาอยวู่ ดั ธรรมสถติ ใหมๆ่ การคมนาคมระหวา่ งกรงุ เทพฯกบั วดั รสู ้ กึ ลําบากมาก
ไมเ่ หมอื นทกุ วนั นี้ คนื วนั หนงึ่ ในระหวา่ งนัน้ มผี หู ้ ญงิ คนหนง่ึ อตุ สา่ หเ์ ดนิ ทางหลายชว่ั โมง
จากกรงุ เทพฯคนเดยี ว เพอื่ ใหท้ า่ นพอ่ ชว่ ยแกป้ ัญหาชวี ติ กวา่ จะแกไ้ ดเ้ ป็ นทส่ี บายใจเขา

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

41

กต็ อ้ งใชเ้ วลาอกี หลายชว่ั โมง หลงั จากเขากลบั แลว้ ทา่ นพอ่ กพ็ ดู กบั พระลกู ศษิ ยว์ า่ "ท่ี
เราอยไู่ กลออกไปอยา่ งนกี้ ็ดอี ยอู่ ยา่ ง ถา้ เราอยใู่ กลก้ รงุ เทพฯ พวกทอ่ี ยวู่ า่ งๆเปลา่ ๆ ไมร่ ู ้
จะทําอะไร กม็ าหาเรางา่ ยๆ เรากต็ อ้ งน่ังคยุ กบั เขา เสยี เวลาเปลา่ ๆ แตเ่ วลาเรามาอยทู่ น่ี ้ี
ยงั มคี นมาหาเรา แสดงวา่ เขาตอ้ งการความชว่ ยเหลอื จากเราจรงิ ๆ ทนี เ้ี ราจะพดู กบั เขา
สกั เทา่ ไร ก็ไมเ่ สยี เวลา"ฯ
 "ถา้ ใครมาหาผม ผมก็ใหน้ ่ังสมาธกิ อ่ น ใหเ้ ขารจู ้ ักทําใจใหส้ งบ จากนัน้ ถา้ มอี ะไรก็คอ่ ยวา่
กนั ไป ถา้ จะพดู อะไรใหเ้ ขา ในเมอื่ ใจเขายงั ไมส่ งบกพ็ ดู กนั ไมร่ เู ้ รอื่ ง"ฯ
 "คนทม่ี อี าการวปิ ัสสนู เราไมต่ อ้ งไปชแ้ี จงเหตผุ ลอะไรกบั เขาหรอก ถา้ เขาไมเ่ ชอ่ื เรา
๑๐๐ % เรายง่ิ พดู เขากย็ งิ่ ยดึ ในความเห็นของเขา ถา้ เขาเชอื่ ในเราจรงิ ๆ เราไมต่ อ้ งพดู
อะไรมากมาย แคค่ ําสองคําเขาก็หายไปเอง"ฯ
 วนั หนง่ึ ทา่ นพอ่ เลา่ ถงึ เรอื่ งอดตี ในสมยั ทท่ี า่ นพอ่ ลยี งั มชี วี ติ อยวู่ า่ มพี ระนักเขยี นชอื่ ดงั ไป
วดั อโศการามเพอื่ โตว้ าทกี บั ทา่ นพอ่ เรม่ิ แรกทเี่ ดยี วพระองคน์ ัน้ ถามทา่ นพอ่ ใหญว่ า่
"หนิ ยานกบั มหายาน อยา่ งไหนจะดกี วา่ กนั " (เพราะองคน์ เี้ คยหาวา่ ทา่ นพอ่ ใหญส่ อน
อทิ ธฤิ ทธแิ์ บบมหายาน)

ทา่ นพอ่ ใหญก่ ็ตอบวา่ "ยานแปลวา่ อะไร ยาน (ญาณ) แปลวา่ ความรมู ้ หา แปลวา่ ใหญ่
ถา้ ความรมู ้ นั ใหญ่ จะเสยี หายตรงไหน"

พระองคน์ ัน้ ตอบไมไ่ ด ้ จงึ ลากลบั "ฯ
 โยมบดิ าของพระทเ่ี ป็ นลกู ศษิ ยท์ า่ นพอ่ เห็นวา่ พระลกู ชายมคี วามเป็ นอยลู่ ําบากมาก จงึ

เขยี นจดหมายมาชวนใหส้ กึ กลบั บา้ น ทํามาหากนิ มลี กู มเี มยี เมอ่ื พระองคน์ ัน้ นําเรอ่ื งนมี้ า
เลา่ ถวายทา่ นพอ่ ทา่ นพอ่ ก็บอกวา่ "เขาวา่ สขุ ของเขาดวี เิ ศษ แตไ่ ปดซู ิ มนั เป็ นสขุ อะไร
ก็สขุ เน่าๆ นั่นแหละ ไอส้ ขุ ดกี วา่ นัน้ ไมม่ หี รอื "ฯ

เรอ่ื งนเี้ ป็ นเรอื่ งของแมช่ ี แตเ่ ป็ นคตทิ ใี่ ชไ้ ดด้ กี บั พระกไ็ ด ้ คอื มแี มช่ คี นหนงึ่ คดิ จะสกึ
กลบั ไปอยบู่ า้ น จงึ มาปรกึ ษากบั ทา่ นพอ่ ทา่ นกแ็ นะนําวา่ "ใหถ้ ามตวั เองซวิ า่ เราจะไปใน
บว่ ง หรอื จะไปนอกบว่ ง" ผลสดุ ทา้ ยแมช่ คี นนัน้ ตัดสนิ ใจวา่ จะไปนอกบว่ งดกี วา่ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

42

สมาธิ

"รา่ งกายเรยี ก "ไอใ้ บ"้ เพราะมนั พดู อะไรของมนั เองไมไ่ ด ้ จติ ก็เรยี ก "ไอบ้ า้ "เพราะมนั คดิ ของมนั
ไดร้ อ้ ยแปดพันอยา่ งเราตอ้ งคมุ ไอบ้ า้ ใหอ้ ยจู่ งึ จะเป็ นสขุ ทงั้ ค"ู่ ฯ

 มหี ลายครัง้ ทค่ี นมาพดู กบั ทา่ นพอ่ วา่ ตวั เองทํางานหนักมภี าระมาก จงึ ไมม่ เี วลาน่ัง
ภาวนา และมหี ลายครัง้ ทที่ า่ นพอ่ จะยอ้ นถามเขาวา่ "แลว้ ตายแลว้ จะมเี วลาหรอื "ฯ

 "ใหภ้ าวนาอยา่ มวั แตห่ ว่ งนอน นอนกนั มาไมร่ กู ้ ช่ี าตแิ ลว้ ไมร่ จู ้ กั อมิ่ สกั ที มวั แตเ่ ป็ นผู ้
ประมาท ไมร่ จู ้ ักรักษามนุษยสมบตั เิ อาไว ้ ระวงั จะเหลอื ไมเ่ ทา่ เกา่ "ฯ

 "คนเราทกุ คนตอ้ งการความสขุ แตส่ ว่ นใหญไ่ มส่ นใจสรา้ งเหตขุ องความสขุ จะเอาแตผ่ ล
อยา่ งเดยี ว แตถ่ า้ เราไมส่ นใจกบั ตวั เหตุ ตวั ผลจะอยไู่ ดอ้ ยา่ งไร"ฯ

 "เรยี น พทุ - โธ แคน่ กี้ ็พอ เรยี นอยา่ งอนื่ ไมร่ จู ้ ักจบ ไมเ่ ป็ นไปเพอ่ื พน้ ทกุ ขพ์ ทุ - โธ ตวั
เดยี ว ถา้ เรยี นจงไดเ้ มอ่ื ไหรก่ ็สบายเทา่ นัน้ "ฯ

 "คดิ อะไร ก็ทําใจใหเ้ ป็ นหนง่ึ แลว้ จะสําเร็จ"ฯ

 "เมอ่ื คดิ ท่ี พทุ โธ แลว้ ไมต่ อ้ งลงั เลสงสยั วา่ จะน่ังไมไ่ ดด้ ี ถา้ ตงั้ ใจแลว้ มนั ตอ้ งได ้ สงิ่ ที่
เกดิ รอบตวั เราเป็ นมารผจญ เขาจะเลน่ ละครอะไร เราก็ดไู ปไมใ่ ชว่ า่ ไปเลน่ กบั เขาดว้ ย"ฯ

 "จติ เปรยี บเหมอื นพระราชา อารมณ์ทงั้ หลายเปรยี บเหมอื นเสนา เราอยา่ เป็ นพระราชาที่
หเู บา"ฯ

 "เวลาภาวนาอยา่ ไปกลวั วา่ ภาวนาแลว้ จะเป็ นน่ันเป็ นนี่ เพราะเป็ นของทแี่ กก้ นั ได ้ ใหก้ ลัว
อยา่ งเดยี ววา่ จะภาวนาไมเ่ ป็ น"ฯ

 ครัง้ หนงึ่ มฆี ราวาสคณะหนงึ่ ทเ่ี คยศกึ ษาวชิ าอภธิ รรม มาขอฝึกใจกบั ทา่ นพอ่ แตเ่ มอื่ ทา่ น
บอกใหน้ ่ังหลบั ตา เขาก็ปฏเิ สธทนั ที โดยอา้ งวา่ ไมอ่ ยากฝึกสมาธเิ พราะกลวั จะตดิ ฌาน
แลว้ ไปเกดิ เป็ นพรหม ทา่ นพอ่ ก็ตอบวา่ "จะกลวั ทําไม ขนาดพระอนาคามี ยงั เกดิ เป็ น
พรหม ไหนๆเกดิ เป็ นพรหมยงั ดกี วา่ เกดิ เป็ นหมา"ฯ

 เวลามใี ครฝึกกบั ทา่ นพอ่ ทา่ นไมค่ อ่ ยจะอธบิ ายอะไรใหล้ ว่ งหนา้ เมอื่ รจู ้ กั หลกั เบอ้ื งตน้
ทา่ นกใ็ หน้ ่ังไปเลย ถา้ จติ เกดิ อาการอะไรขนึ้ มาจากการปฏบิ ตั ิ ทา่ นจงึ จะอธบิ ายวธิ แี กไ้ ข
วธิ ปี ฏบิ ตั ขิ นั้ ตอ่ ไป ครัง้ หนงึ่ มฆี ราวาสคนหนงึ่ ทเี่ คยผา่ นครบู าอาจารยม์ ากตอ่ มาก มา
ถามปัญหาธรรมะกบั ทา่ นพอ่ ในเชงิ ลองภมู ทิ า่ น ทา่ นก็ยอ้ นถามวา่ "ใจเป็ นหรอื ยงั " เขาก็

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

43

ตอบวา่ "ยงั " ทา่ นจงึ บอกวา่ "ถา้ ยงั งนั้ จะไมข่ อตอบ เพราะถา้ ตอบเมอ่ื ใจยงั ไมเ่ ป็ น กจ็ ะ
เป็ นแคส่ ญั ญาไมใ่ ชต่ วั จรงิ ของธรรมะ"ฯ

 อกี ครัง้ หนงึ่ มลี กู ศษิ ยท์ ฝ่ี ึกภาวนากบั ทา่ นพอ่ แลว้ เห็นวา่ การปฏบิ ตั ขิ องตนไดร้ ดุ หนา้
อยา่ งรวดเร็ว จงึ อยากทราบวา่ ขนั้ ตอ่ ไปจะเป็ นอยา่ งไร แตเ่ มอื่ ถามทา่ นพอ่ ทา่ นก็ตอบวา่
"ไมบ่ อก ถา้ บอกเดย๋ี วจะเป็ นผรู ้ กู ้ อ่ นเกดิ ผเู ้ ลศิ กอ่ นทํา แลว้ กลายเป็ นผวู ้ เิ ศษไปเลย ไม่
เอา ใหท้ ําเอาเอง เดย๋ี วจะรเู ้ อง"ฯ

 การปฏบิ ตั จิ ะใหเ้ ป็ นไปตามทเ่ี รานกึ คดิ ไมไ่ ดน้ ะ ใจของเรามขี นั้ มตี อนของเขา เราตอ้ งให ้
การปฏบิ ตั เิ ป็ นไปตามขนั้ ตอนของเขา เราจงึ จะไดผ้ ล ไมอ่ ยา่ งนัน้ จะกลายเป็ นอรหนั ตด์ บิ
ขน้ึ มา"ฯ

 "คนเราตอ้ งบา้ ภาวนา จงึ จะภาวนาไดด้ "ี ฯ

 "อะไรๆ ก็ขนึ้ อยกู่ บั ความสงั เกตของเรา ถา้ ความสงั เกตของเรายงั หยาบๆ เราจะไดแ้ ต่
ของหยาบๆ การภาวนาของเรากไ็ มม่ ที างทจี่ ะเจรญิ กา้ วหนา้ ไปได"้ ฯ

 "มสี ตทิ ําใหเ้ กดิ ปัญญา มศี รัทธาทําใหเ้ กดิ ความเพยี ร"ฯ

 "ความเพยี รเป็ นเรอ่ื งของใจ ไมใ่ ชเ่ รอื่ งอริ ยิ าบถ คอื จะทําอะไรกต็ าม ตอ้ งรักษาสตไิ ว ้
เรอ่ื ยๆ อยา่ ใหข้ าด ไมว่ า่ เราจะทําอะไรก็ใหใ้ จมคี วามเพยี รอยใู่ นตวั "ฯ

 "การรักษาสตเิ ป็ นเรอื่ งรนู ้ ดิ ๆ แตต่ อ้ งทําใหเ้ ป็ นนติ ย"์ ฯ

 "อยา่ ทําตวั เป็ นไมห้ ลกั ปักขเ้ี ลน เคยเห็นไหม ไมห้ ลกั ปักขเี้ ลน ปักลงไปก็คลอนไป
คลอนมา ทําอะไรก็ตอ้ งทําใหม้ นั จรงิ ใหม้ น่ั ใหห้ นง่ึ จรงิ ๆ อยา่ งลมนี้ เอาใหเ้ ป็ นทห่ี นง่ึ ปัก
มนั ลงแลว้ ใหม้ นั มน่ั คงจรงิ ๆ อยา่ ใหม้ นั คลอนแคลนงอ่ นแงน่ "ฯ

 "อยา่ ทําแคถ่ กู ใจ ตอ้ งทําใหถ้ งึ ใจ"ฯ

 "คนเราเวลาน่ังภาวนา กวา่ ใจจะสงบได ้ ก็ตอ้ งใชเ้ วลานาน แตพ่ อจะออกจากทน่ี ั่งกท็ ง้ิ
เลย อยา่ งนเี้ รยี กวา่ เวลาขน้ึ บา้ นกข็ นึ้ บนั ได เวลาลงกก็ ระโดดลงหนา้ ตา่ ง"ฯ

 ลกู ศษิ ยค์ นหนงึ่ นั่งภาวนากบั ทา่ นพอ่ ทวี่ ดั มกฏุ ฯ จนรสู ้ กึ วา่ ใจสบายเบกิ บานเป็ นพเิ ศษ แต่
เมอื่ กลบั ไปถงึ บา้ น แทนทจี่ ะรักษาอารมณ์นัน้ ไว ้ ไปมวั แตฟ่ ังทกุ ขข์ องเพอื่ น จนจติ ของ
ตนเองทไี่ มไ่ ดร้ ักษาไวน้ ัน้ พลอยเป็ นทกุ ขไ์ ปดว้ ย วนั ตอ่ มา พอกลบั ไปถงึ วดั แลว้ เลา่ ให ้
ทา่ นพอ่ ฟัง ทา่ นกบ็ อกวา่ "นเี่ รามาเอาทองไปแลกกบั ข"้ี ฯ

 ศษิ ยค์ นหนง่ึ หายหนา้ จากทา่ นไปหลายเดอื น พอกลบั มาหาทา่ นอกี ก็เลา่ ถวายทา่ นฟัง
วา่ "ทห่ี นูหายไปนัน้ กเ็ พราะทท่ี ํางานสง่ั ใหไ้ ปเรยี นพเิ ศษ ในระหวา่ งนัน้ ไมม่ เี วลาน่ัง

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

44

ภาวนาเลย แตต่ อนนเ้ี รยี นจบแลว้ ใจคดิ แตอ่ ยากภาวนา งานการอะไร กไ็ มอ่ ยากทํา
อยากทําแตส่ งบอยลู่ กู เดยี ว" ในขณะทเี่ ขาเลา่ ถวายทา่ นพอ่ แตท่ า่ นกลบั บอกเขาวา่ "ท่ี
ไมอ่ ยากทํางานนัน้ เป็ นกเิ ลสไมใ่ ชห่ รอื คนภาวนาทํางานไมไ่ ดห้ รอื ไง"ฯ

 "การภาวนาไมใ่ ชว่ า่ จะใหใ้ จอยวู่ า่ งๆ นะ ใจของเราตอ้ งมงี านทํา การปลอ่ ยใหว้ า่ งๆ เดย๋ี ว
อะไรๆ ก็เขา้ ได ้ ดกี ็เขา้ ได ้ ไมด่ กี ็เขา้ ได ้ เหมอื นเราเปิดประตบู า้ นทง้ิ ไว ้ อะไรๆก็เดนิ เขา้
ไปบา้ นเราได"้ ฯ

 มลี กู ศษิ ยค์ นหนงึ่ ฝึกภาวนากบั ทา่ นพอ่ หลายๆวนั ตอ่ ๆกนั วนั หนง่ึ หลงั จากนั่งเสร็จแลว้
ไดป้ รารภกบั ทา่ นวา่ "ทําไมวนั นน้ี ั่งไดไ้ มด่ เี หมอื นวันกอ่ นๆ" ทา่ นพอ่ บอกวา่ "การนั่งก็
เหมอื นเราใสเ่ สอ้ื วนั นกี้ ใ็ สส่ ขี าว พรงุ่ นก้ี ใ็ สส่ แี ดงสเี หลอื งฯลฯ คอื ตอ้ งมเี ปลย่ี นอยเู่ รอื่ ย
จะใสช่ ดุ เดยี วกนั ทกุ ๆวนั ก็เป็ นไปไมไ่ ด ้ เพราะฉะนัน้ เขาจะใสส่ อี ะไร เราก็ดเู ขาไป อยา่ ดี
ใจเสยี ใจกบั เขา"ฯ

 คนื อกี วนั หนง่ึ ศษิ ยค์ นนัน้ นั่งภาวนาเกดิ อารมณ์ดจี นนกึ วา่ ตอ่ ไปนอี้ ารมณ์ไมด่ จี ะไม่
สามารถแทรกแซงเขา้ ไปในดวงจติ ไดอ้ กี เลย แตต่ อ่ ไปก็เกดิ อารมณ์ไมด่ เี ขา้ จนได ้ จงึ
เอาเรอื่ งนม้ี ากราบเรยี นถามทา่ นพอ่ ทา่ นก็บอกวา่ "การเลยี้ งจติ กเ็ หมอื นเลย้ี งลกู ตอ้ งมี
ดบี า้ ง ไมด่ บี า้ ง ถา้ จะเอาเฉพาะเวลาเขาดี มนั จะไปกนั ใหญ่ ฉะนัน้ เรากต็ อ้ งทําใจใหเ้ ป็ น
กลาง อยา่ ไปเขา้ กบั ฝ่ ายดแี ละฝ่ ายไมด่ "ี ฯ

 "ภาวนาดอี ยา่ ไปดใี จ ภาวนาไมด่ อี ยา่ ไปเสยี ใจ ใหด้ เู อาเฉยๆ วา่ ทภี่ าวนาดี - ไมด่ นี ัน้
เป็ นเพราะอะไร ถา้ เราสงั เกตได ้ อกี ไมน่ านกจ็ ะกลายเป็ นวชิ ชาขน้ึ มาในตวั เรา"ฯ

 ศษิ ยค์ นหนงึ่ นั่งภาวนากบั ทา่ นพอ่ รสู ้ กึ วา่ จติ ปลอดโปรง่ เบาสบายมาก พจิ ารณาธาตไุ ด ้
ชดั เจนตามทที่ า่ นพอ่ สอนไว ้ แตว่ นั ตอ่ มานั่งภาวนาแลว้ ไมไ่ ดเ้ รอ่ื ง เมอื่ เขาออกจากสมาธิ
ทา่ นพอ่ กถ็ ามวา่ "น่ังวนั นเ้ี ป็ นไงบา้ ง" เขากต็ อบวา่ "เมอ่ื วานนเี้ หมอื นคนฉลาด แตว่ นั น้ี
เหมอื นคนโง"่ ทา่ นพอ่ กถ็ ามตอ่ ไปวา่ "แลว้ คนโงก่ บั คนฉลาด เป็ นคนเดยี วกนั หรอื เปลา่ "
ฯ

 ศษิ ยอ์ กี คนหนงึ่ หลงั จากปฏบิ ตั ธิ รรมกบั ทา่ นพอ่ เป็ นเวลาพอสมควรไดป้ รารภกบั ทา่ นวา่
เมอ่ื ปฏบิ ตั แิ ลว้ รสู ้ กึ วา่ จติ ยงิ่ สกปรกวนุ่ วายกวา่ เดมิ ทา่ นก็ตอบวา่ "อนั นัน้ แน่นอนซิ เปรยี บ
เหมอื นบา้ นเรา ถา้ เราถพู นื้ อยเู่ สมอแลว้ มฝี ่ นุ มขี ยะ อะไรอยนู่ ดิ หน่อย เราจะทนไมไ่ ด ้
ยง่ิ บา้ นเราสะอาดเทา่ ไร เรากย็ งิ่ เห็นความสกปรกไดง้ า่ ยเทา่ นัน้ จติ เราเมอ่ื ไมช่ าํ ระอะไร
เลย เรากส็ ามารถนอนอยกู่ ลางดนิ กลางหญา้ โดยไมร่ สู ้ กึ อะไรเลย แตถ่ า้ เรานอนอยบู่ น
พน้ื ทส่ี ะอาดแลว้ มฝี ่ นุ อยนู่ ดิ เดยี ว เรากจ็ ําเป็ นตอ้ งไปปัด ไปกวาด เราจะไมส่ ามารถทน
อยกู่ บั ความสกปรกนัน้ ได"้ ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

45
 "ถา้ ไปยนิ ดใี นความเป็ นของผอู ้ นื่ ก็เทา่ กบั วา่ เราไปยนิ ดใี นทรัพยส์ นิ ของคนอนื่ เขา แลว้

มนั จะไดอ้ ะไร ใหส้ นใจในสมบตั ขิ องเราเองดกี วา่ "ฯ
 "เมตตา กรณุ า ถา้ ขาดอเุ บกขา กย็ งั เป็ นทกุ ขอ์ ยู่ ฉะนัน้ ใจของเรา ตอ้ งมฌี าน สง่ิ เหลา่ น้ี

จงึ จะสมบรู ณ์ได"้ ฯ
 "การภาวนาของเราไมต่ อ้ งไปบนั ทกึ ไวน้ ะ ถา้ บนั ทกึ ไวเ้ ดย๋ี วเราจะภาวนาเพอ่ื ใหม้ นั เกดิ

เป็ นอยา่ งนัน้ อยา่ งนี้ เพอื่ จะใหม้ เี รอ่ื งบนั ทกึ แลว้ เราจะไดแ้ ตข่ องปลอม"ฯ
 "สมาธขิ องเราตอ้ งใหเ้ ป็ น สมั มา นะ คอื พอดสี มํา่ เสมอ อยเู่ รอื่ ย ทกุ อริ ยิ าบถ ยนื เดนิ

น่ัน นอน อยา่ ใหม้ ขี น้ึ มลี ง"ฯ
 "ตอ้ งรจู ้ กั ทํา รจู ้ กั รักษา รจู ้ กั ใช"้ ฯ
 "พอเราจบั จติ ใหอ้ ยู่ มนั ตอ้ งอยกู่ บั ปัจจบุ นั อยา่ งเดยี ว ไมไ่ ดว้ อกแวก ถงึ เรอื่ งอดตี -

อนาคต น่ันแหละ เราจะใชม้ นั ทําอะไรไดต้ ามทเี่ ราตอ้ งการ"ฯ
 วนั หนง่ึ มลี กู ศษิ ยม์ าบน่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟังวา่ ตวั เองฝึกภาวนามาหลายปี แตไ่ มเ่ ห็นมนั ได ้

อะไรขนึ้ มา ทา่ นพอ่ กต็ อบทนั ที "เขาภาวนาเพอื่ ใหล้ ะ ไมภ่ าวนาเพอ่ื ใหเ้ อา"ฯ
 คนื วนั หนงึ่ หลงั จากพาลกู ศษิ ยฆ์ ราวาสทํางานทวี่ ัด ทา่ นพอ่ กพ็ าใหน้ ั่งภาวนาทเ่ี จดยี ์

โยมคนหนงึ่ รสู ้ กึ เพลยี มาก แตย่ งั ฝื นนั่งเพราะเกรงใจทา่ นพอ่ นั่งไป น่ังไป รสู ้ กึ วา่ ใจ
เหลอื อยนู่ ดิ เดยี วกลวั ใจจะขาด พอดที า่ นพอ่ เดนิ ผา่ นแลว้ พดู ขนึ้ มาวา่ "ตายเตยไมต่ อ้ ง
กลวั คนเรากต็ ายอยแู่ ลว้ ทกุ ลมหายใจเขา้ - ออก"

ทําใหโ้ ยมคนนัน้ เกดิ กําลังใจทจ่ี ะนั่งตอ่ สกู ้ บั ความเพลยี นัน้ ไดต้ อ่ ไปฯ
 "การภาวนา ก็คอื การฝึกตาย เพอ่ื เราจะได ้ ตายเป็ น"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

46

ลม

เคยมชี าวตา่ งประเทศมาขอฝึกภาวนากบั ทา่ น แตก่ อ่ นทจี่ ะลงมอื ฝึก เขาก็ถามทา่ นพอ่ วา่ ทเี่ ขา
นับถอื ศาสนาครสิ ตน์ ัน้ จะเป็ นอปุ สรรคไหม ทา่ นก็ตอบวา่ "ไมห่ รอก เราจะดลู ม ลมนไี้ มใ่ ชข่ อง
พทุ ธ ของครสิ ต์ หรอื ของใครทงั้ นัน้ แตเ่ ป็ นของกลางในโลกทใ่ี ครๆ ก็ดไู ด ้ ลองภาวนาดลู มจน
เห็นจติ รจู ้ ติ ตวั เอง แลว้ เรอ่ื งทจี่ ะนับถอื ศาสนาอะไรจะไมเ่ ป็ นปัญหา เพราะเราเอาเรอื่ งจติ มาพดู
กนั ไมไ่ ดเ้ อาเรอ่ื งศาสนามาวา่ กนั อยา่ งนก้ี ็เรยี กวา่ พดู กนั รเู ้ รอื่ ง"ฯ

 "การทจ่ี บั ใจใหอ้ ยนู่ ัน้ กเ็ หมอื นเราจบั ปลาไหล จะโดดลงไปในขเี้ ลน จับเอาเฉยๆ มนั ก็
ดนิ้ หนี ตอ้ งหาอะไรทม่ี นั ชอบ อยา่ งทเ่ี ขาเอาหมาเน่าใสไ่ ห แลว้ ฝังในขเี้ ลน ปลาไหลมนั
ชอบมนั ก็มาเอง ใจเรากเ็ หมอื นกนั ตอ้ งหาอะไรทมี่ นั ชอบ เชน่ ทําลมใหส้ บายๆจนมนั
สบายไปทว่ั ตวั ทน่ี ใี้ จก็ชอบ ความสบายมนั ก็มาเอง แลว้ เราก็จับมนั ไดง้ า่ ยๆ"ฯ

 "ตอ้ งรลู ้ มอยเู่ สมอ มนั กค็ รองสขุ ได ้ จะเอามนุษยส์ มบตั ิ สวรรคส์ มบตั ิ นพิ พานสมบตั ิ มนั
ก็อยทู่ ล่ี มนแี้ หละ ถา้ มวั แตส่ นุกเพลดิ เพลนิ จนลมื ลมก็จะหมดสขุ ได ้ ฉะนัน้ ตอ้ งรจู ้ กั
สงั เกตลมเขา้ -ออก อยตู่ ลอดเวลา ตอ้ งสนใจเขาบา้ งวา่ เขาอยอู่ ยา่ งไร อยา่ ปลอ่ ยใหเ้ ขา
อยคู่ นเดยี ว เมอ่ื รจู ้ กั ความเป็ นอยขู่ องเขาแลว้ ทงั้ ยนื เดนิ น่ัง นอน รหู ้ มด วา่ เขาอยู่
อยา่ งไร ทนี แี้ หละจะเอาอะไรกไ็ ดท้ กุ อยา่ ง กายก็เบา ใจก็เบา จะสขุ อยตู่ ลอดเวลา"ฯ

 "ลมสามารถพาไปถงึ นพิ พานไดน้ ะ"ฯ

 "เรมิ่ แรกใหด้ ลู มทม่ี อี ยู่ ไมต่ อ้ งไปปรงุ ไปแตง่ อะไรมากมาย"ฯ

 "เวลาจติ อยกู่ บั ลมแลว้ ไมต่ อ้ งวา่ พทุ โธกไ็ ด ้ เหมอื นเราเรยี กควายของเรา พอควาย
มาแลว้ จะเรยี กชอื่ มนั อกี ทําไม"ฯ

 "ใหล้ มกบั จติ เป็ นอนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั เอาใหเ้ ป็ นหนงึ่ อยา่ ใหม้ สี อง"ฯ

 "ใหเ้ กาะลมไว ้ เหมอื นอยา่ งมดแดงเวลามนั กดั มนั กไ็ มย่ อมปลอ่ ย"ฯ

 ศษิ ยค์ นหนง่ึ เมอ่ื ฟังทา่ นพอ่ สอนใหจ้ ับลมไวแ้ ลว้ ก็ไมเ่ ขา้ ใจความหมายของทา่ น กลบั
นั่งภาวนาเกร็งเนอื้ เกร็งตัว อยเู่ พอ่ื กกั ขงั ลมไว ้ แตท่ ําใหร้ สู ้ กึ เหนอ่ื ยไมส่ บาย ตอ่ มาวนั
หนง่ึ ในขณะนั่งรถเมลไ์ ปวดั มกฏุ ฯ เขากส็ มาธอิ ยู่ สงั เกตไดว้ า่ ถา้ ปลอ่ ยลมตามธรรมชาติ
กร็ สู ้ กึ สบายขน้ึ ทงั้ ใจก็ไมห่ นจี ากลมดว้ ย พอถงึ วดั มกฏุ ฯ เขากบ็ น่ กบั ทา่ นพอ่ "ทําไม
ทา่ นพอ่ สอนใหจ้ บั ลมไว ้ ยง่ิ จบั ก็ยง่ิ ไมส่ บาย ตอ้ งปลอ่ ยตามธรรมชาตจิ งึ จะด"ี ทา่ พอ่ ก็
หวั เราะ ตอบวา่ "ก็ไมไ่ ดห้ มายความวา่ อยา่ งนัน้ "จบั " หมายความวา่ เกาะ ตดิ ตามเขาอยู่
ไมห่ นจี ากเขา เราไมต่ อ้ งไปบบี บงั คบั สะกดเขาไว ้ เขาจะเป็ นยงั ไงก็ดเู ขาไปเรอื่ ย"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

47

 "การทเ่ี ราสงั เกตลมนัน้ เป็ นตวั เหตุ สว่ นความสขุ ทเ่ี กดิ ขนึ้ เป็ นตวั ผล ตอ้ งสนใจกบั ตวั เหตุ
มากๆ ถา้ เราทง้ิ เหตไุ ปเพลนิ กบั ตวั ผล เดย๋ี วมนั จะหมด แลว้ เราจะไมไ่ ดอ้ ะไรเลย"ฯ

 "เมอ่ื รลู ้ มแลว้ ก็ตอ้ งใหร้ จู ้ รงิ ๆ ไมใ่ ชส่ กั แตว่ า่ รเู ้ ฉยๆ"ฯ

 "การดลู มตอ้ งเอาความสบายเป็ นหลัก ถา้ ลมสบาย-ใจสบาย น่ันแหละใชไ้ ด ้ ถา้ ลมไม่
สบาย-ใจไมส่ บาย อนั นัน้ ตอ้ งแกไ้ ข"ฯ

 "เวลาภาวนาตอ้ งใชค้ วามสงั เกตเป็ นขอ้ ใหญ่ ถา้ รสู ้ กึ ไมส่ บายใหแ้ กไ้ ขปรับปรงุ แกไ้ ขลม
ใหส้ บายขนึ้ ถา้ รสู ้ กึ หนักก็นกึ แผล่ มใหม้ นั เบา ใหน้ กึ วา่ ลมเขา้ -ออก ไดท้ กุ ขมุ ขน"ฯ

 "ทที่ า่ นบอกวา่ ใหก้ ําหนดลมในสว่ นตา่ งๆของรา่ งกาย หมายความวา่ ใหก้ ําหนด
ความรสู ้ กึ ทม่ี อี ยใู่ นตวั "ฯ

 "ลม เราจะเอาเป็ นทพี่ ักของใจกไ็ ด ้ เป็ นทพ่ี จิ ารณากไ็ ด ้ เวลาจติ ไมย่ อมลง กแ็ สดงวา่ มนั
อยากทํางาน เรากห็ างานใหม้ นั ทํา คอื ใหม้ นั ไปพจิ ารณาลมในสว่ นตา่ งๆของรา่ งกาย วา่
ตรงไหนลมเดนิ สะดวกดี ตรงไหนลมเดนิ ไมส่ ะดวก แตอ่ ยา่ ใหใ้ จหนอี อกจากกายนะ ให ้
มนั วนเวยี นอยใู่ นนัน้ จนมนั เหนอื่ ย พอเหนอื่ ย แลว้ มนั จะหาทพ่ี ักหยดุ กบั ที่ โดยเราไม่
ตอ้ งไปกดไปบงั คบั มนั "ฯ

 "ทําลมใหม้ ันเหนยี ว แลว้ นกึ ใหร้ ะเบดิ ออกทกุ สว่ นของรา่ งกาย"ฯ

 ศษิ ยค์ นหนง่ึ ชอบบรหิ ารรา่ งกาย เลน่ โยคะ ออกกําลงั เป็ นประจํา จนทา่ นพอ่ อาจจะเห็น
วา่ เกนิ พอดี ทา่ นก็แนะนําวา่ "จะบรหิ ารรา่ งกายกใ็ ชล้ มบรหิ าร น่ังภาวนาก็แผล่ มใหท้ งั่ ตัว
อวยั วะนอ้ ยใหญท่ กุ อยา่ ง จติ ก็ฝึกไปดว้ ย รา่ งกายกแ็ ข็งแรงไปดว้ ย ไมต่ อ้ งไปออกทา่
ออกทางอะไรมากมาย"ฯ

 แลว้ มศี ษิ ยค์ นหนง่ึ เป็ นคนขโ้ี รค เดย๋ี วเป็ นน่ัน เดย๋ี วเป็ นน่ี เจ็บไขไ้ ดป้ ่ วยสารพัดอยา่ ง
ทา่ นพอ่ จงึ สอนเขาวา่ "เชา้ ขนึ้ มาทกุ วนั ใหน้ ่ังภาวนาตรวจโรคของตวั เองวา่ มนั เจ็บ
ตรงไหน มนั ปวดตรงไหน แลว้ ก็ใชล้ มรักษา ทหี่ นักก็จะเบา ทเี่ บาก็จะหาย แตจ่ ะหายไม่
หายไมต่ อ้ งเอาเป็ นอารมณ์ เรากต็ รวจของเราใหอ้ ยกู่ บั เนอ้ื กบั ตวั ใหม้ พี ลงั จนมนั อยู่
เหนอื ความเจ็บป่ วยไปได"้ ฯ

 "การภาวนาของเราจะตอ้ งมปี ี ตเิ ป็ นเครอ่ี งหลอ่ เลยี้ ง ไมอ่ ยา่ งนัน้ ทําไปๆมนั จะเหย่ี วแหง้
เกนิ ไป"ฯ

 "คนปฏบิ ตั พิ อปฏบิ ตั ไิ ดก้ ็เปรยี บเหมอื นวา่ วตดิ ลมแลว้ มนั ไมอ่ ยากจะลง"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

48

 "เขา้ ธาตถุ งึ ลมทส่ี มํา่ เสมอ เมอ่ื เห็นแสงนวลขาวใหน้ อ้ มเขา้ มาในตวั จติ ก็จะนง่ิ กายกเ็ บา
กายจะขาวสะอาดหมดไปทงั้ ตวั ใจก็จะเป็ นสขุ "ฯ

 "พอลมเต็มอมิ่ ก็เหมอื นนํ้าเต็มโอง่ ถงึ จะเทเขา้ ไปอกี สกั เทา่ ไร มนั กเ็ ก็บไดอ้ ยแู่ คน่ ัน้ มนั
ก็พอดขี องมนั เอง"ฯ

 "การภาวนาตอ้ งทง้ิ เป็ นขนั้ ๆ เหมอื นเขายงิ จรวดในอวกาศ พอพน้ จากโลก แลว้ กระสวย
อวกาศกต็ อ้ งทง้ิ ยานแม่ จงึ จะไปถงึ โลกพระจันทรไ์ ด"้ ฯ

 "เวลาจติ อยตู่ วั แลว้ ถงึ จะทง้ิ ลมมนั ก็ไมว่ อกแวกไปไหน เหมอื นเราเทปนู ถา้ ปนู ยงั ไม่
แข็งตวั เรายงั ทงิ้ แบบไมไ่ ด ้ แตเ่ มอื่ ปนู แข็งตวั ดแี ลว้ มนั กอ็ ยไู่ ดโ้ ดยไมต่ อ้ งอาศยั แบบ"ฯ

 "กระจายลมแลว้ จนกายเบา ไมม่ ตี วั เหลอื แตต่ วั รู ้ จติ ก็จะใสเหมอื นนํ้าทใ่ี ส เราชะโงกลง
ไปในนํ้าก็เห็นหนา้ ตวั เอง จะไดเ้ ห็นจติ ตวั เองวา่ เป็ นยงั ไง"

 "พอลมเต็มเรากว็ างซะ แลว้ นกึ ถงึ ธาตไุ ป ธาตนุ ํ้า ธาตดุ นิ ทลี่ ะอยา่ งๆ พอกําหนดธาตไุ ด ้
ชดั เจน เราก็ผสมธาตุ คอื รวมใหพ้ อดที กุ อยา่ ง ไมร่ อ้ นเกนิ ไป ไมห่ นาวเกนิ ไป ไมห่ นัก
เกนิ ไป ไมเ่ บาเกนิ ไป พอดที กุ สว่ น แลว้ ก็วางอกี ใหอ้ ยกู่ บั ธาตคุ วามวา่ ง เมอ่ื อยกู่ บั ความ
วา่ งจนชาํ นาญพอแลว้ เราก็ดวู า่ อะไรทว่ี า่ "วา่ ง" แลว้ ก็กลบั มาหาตวั ผรู ้ ู ้ เมอื่ ใจเป็ นหนงึ่
อยา่ งนแ้ี ลว้ เรากว็ างอาการของความเป็ นหนงึ่ แลว้ ดซู วิ า่ อะไรทมี่ นั ยงั เหลอื อยใู่ นทน่ี ัน้ "

"พอเราทําอยา่ งนไี้ ด ้ เราก็ฝึกเขา้ -ฝึกออกจนชาํ นาญ แลว้ พจิ ารณาดอู าการของใจ ตอน
ทม่ี นั เขา้ -ออกอยนู่ ัน้ ปัญญากเ็ รมิ่ ปรากฏในทน่ี ั่น"ฯ

 "การพจิ ารณาตวั เอง เรอ่ื งธาตจุ ะตอ้ งมาเป็ นอนั ดบั แรก เราแยกธาตุ รวมธาตุ เหมอื นเรา
เรยี นแมก่ บ แมเ่ กย ตอ่ ไปเราจะสรา้ งผสมอะไรกไ็ ด"้ ฯ

 "ฐานอนั นี้ เอาใหม้ นั่ คงกแ็ ลว้ กนั แลว้ ตอ่ จากนัน้ จะสรา้ งกชี่ นั้ ๆ มนั ก็เร็ว"ฯ

 "จะวา่ งา่ ยกง็ า่ ย จะวา่ ยากมนั กย็ าก มนั อยทู่ ตี่ วั เรา"ฯ
 "หลกั อานาปานท์ ท่ี า่ นพอ่ ใหญเ่ ขยี นไวใ้ นตําราเป็ นแตห่ ลกั ใหญๆ่ เทา่ นัน้ สว่ นปลกี ยอ่ ย

นัน้ เราตอ้ งปฏภิ าณของเราเอง เอาหลักวชิ าของทา่ นดดั แปลงพลกิ แพลง ใหเ้ ขา้ กบั จรติ
ของเรา เราจงึ จะไดผ้ ล"ฯ
 "ทหี่ นังสอื เขาวา่ อาปานสตเิ ป็ นกรรมฐานทถ่ี กู กบั จรติ ของทกุ คนนัน้ ทจ่ี รงิ ไมใ่ ช่ เพราะ
คนทจี่ ะกําหนดลมไดผ้ ล ตอ้ งเป็ นผทู ้ มี่ คี วามละเอยี ด"ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

49
 "เคยมคี รบู าอาจารยม์ าวา่ ทา่ นพอ่ ใหญ่ "ทําไมสอนคนใหด้ ลู ม มนั จะมอี ะไรใหด้ ู มแี ตส่ ดู

เขา้ -สดู ออก แลว้ ดแู คน่ จี้ ะเกดิ ปัญญาไดอ้ ยา่ งไร" ทา่ นพอ่ ใหญก่ ต็ อบวา่ "ถา้ ดแู คน่ ัน้ ก็
ไดอ้ ยแู่ คน่ ัน้ "ฯ
นเ่ี ป็ นปัญหาของคนดไู มเ่ ป็ นฯ
 มลี กู ศษิ ยค์ นหนง่ึ เลา่ ถวายทา่ นพอ่ ฟัง วา่ แตก่ อ่ นเขานกึ วา่ ทท่ี า่ นพอ่ ใหไ้ ลล่ ม ขยายลม
กําหนดธาตุ เลน่ ธาตุ ลฯ เหลา่ น้ี เป็ นแคอ่ บุ ายใหใ้ จสงบสบายๆ เทา่ นัน้ แตภ่ ายหลงั จงึ รู ้
วา่ เป็ นอบุ ายวปิ ัสสนาสําหรับเกดิ ปัญญาดว้ ย ทา่ นพอ่ กย็ อ้ นถามวา่ "เพงิ่ จะรหู ้ รอื " ๒-๓
วนั ตอ่ มา ทา่ นก็เลา่ เหตกุ ารณ์นใี้ หศ้ ษิ ยอ์ กี คนฟัง แลว้ พดู ตอนทา้ ยวา่ "ดซู ิ ขนาดคําสอน
ของพระพทุ ธเจา้ เขายงั ประมาทอยไู่ ด"้ ฯ
 "ผมู ้ ปี ัญญายอ่ มใชอ้ ะไรๆ ใหเ้ ป็ นประโยชนไ์ ดท้ งั้ นัน้ "ฯ

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com

50

นมิ ติ

สมยั หนงึ่ ทา่ นพอ่ ป่ วยรักษาตวั อยทู่ กี่ รงุ เทพฯ แลว้ พักทว่ี ดั อโศการาม มคี ณะอบุ าสกิ ามาฝึก
ภาวนากบั ทา่ นทกุ คนื คนื วนั หนง่ึ มอี บุ าสกิ าคนหนงึ่ ปรารภกบั ทา่ นวา่ ขณะทน่ี ่ังภาวนานัน้ กร็ ตู ้ วั วา่
ใจไมว่ อกแวกไปไหน อยกู่ บั ลมตลอดเวลา แตท่ ําไมไมม่ นี มิ ติ เหมอื นเขาทงั้ หลาย ทําใหร้ สู ้ กึ
นอ้ ยใจเหมอื นกนั ทา่ นพอ่ ก็บอกวา่ "โยมโชคดรี หู ้ รอื เปลา่ คนทม่ี นี มิ ติ เรอื่ งนัน้ เรอ่ื งนเ้ี ขา้ มา
รบกวนอยเู่ รอื่ ย สว่ นโยมไมม่ กี รรมอะไรมาตดั รอน ทําใจไดเ้ ลย ไมต่ อ้ งวนุ่ วายกบั เรอื่ งภายนอก"
ฯ

 "ไมต่ อ้ งไปอศั จรรยพ์ วกทเ่ี ขามนี มิ ติ หรอก นมิ ติ กค็ อื ฝันนัน้ เอง ทจี่ รงิ กม็ ี ไมจ่ รงิ กม็ ี เอา
แน่นอนไมไ่ ด"้ ฯ

 โยมคนหนงึ่ น่ังฟังคนอน่ื พดู กนั วา่ การน่ังสมาธโิ ดยไมม่ นี มิ ติ คอื ทางสายตรง พอดโี ยม
คนนัน้ มนี มิ ติ บอ่ ยๆ จงึ เกดิ สงสยั วา่ "ทําไมทางของเราขดๆเคย้ี วๆ" เมอ่ื ไปถามทา่ นพอ่
ทา่ นกต็ อบวา่ "เรามนี มิ ติ กเ็ หมอื นเรามตี ําลงึ ทงี่ ามๆ อยรู่ มิ ทาง เราก็เดนิ ไป เรากเ็ ก็บไป
บา้ ง เพอ่ื มขี องกนิ ขา้ งหนา้ เรากถ็ งึ เหมอื นกนั สว่ นเขาอาจจะเห็นแตไ่ มเ่ ก็บ หรอื อาจจะ
ไมเ่ ห็นกไ็ ดเ้ พราะทางเขากนั ดาร"ฯ

 "นมิ ติ หรอื สงิ่ ทมี่ าปรากฏใหเ้ ราเห็นเวลาภาวนาจติ สงบ ไมใ่ ชว่ า่ จะไมใ่ หส้ นใจเอา
เสยี เลย เพราะนมิ ติ บางอยา่ งเราก็ตอ้ งสนใจบา้ งฉะนัน้ เมอ่ื อะไรมาปรากฏ บางครัง้ เราก็
ตอ้ งดวู า่ มาปรากฏทําไม เพราะอะไร เพอ่ื อะไร"ฯ

 "คนทม่ี นี มิ ติ ดาบ ๒ คมอยใู่ นมอื ตอ้ งใชใ้ หด้ ี สงิ่ ทเ่ี ขา้ มา ประโยชนม์ นั กม็ ี โทษมนั กม็ ี
ฉะนัน้ เราตอ้ งรจู ้ ักคนั้ เอาแตป่ ระโยชนจ์ ากเขา"ฯ

 ปกตถิ า้ ลกู ศษิ ยค์ นใดน่ังภาวนาเห็นภาพตวั เอง ทา่ นพอ่ จะใหแ้ ยกธาตดุ นิ น้ํา ลม ไฟ
หรอื อาการ ๓๒ ออกเป็ นสว่ นๆ แลว้ เผาเป็ นขเ้ี ถา้ จากนัน้ ก็ใหท้ ําแบบนบี้ อ่ ยๆ จนชาํ นาญ
พอดมี ศี ษิ ยค์ นหนงึ่ ฝึกแยกอาการ ๓๒ แบบนท้ี กุ วนั ๆ แตพ่ อแยกเสร็จแลว้ ยงั ไมท่ นั เผา ก็
มตี วั เองใหมเ่ กดิ ขนึ้ อกี ขา้ งๆ ตวั ทก่ี ําลงั จะเผาอยู่ พอเตรยี มจะเผาตวั ใหม่ ก็มตี วั เกดิ ขนึ้
เรอ่ื ยๆ เรยี งเป็ นตบั เหมอื นปลาทเี่ ตรยี มจะยา่ ง ตวั เองเห็นแลว้ กร็ สู ้ กึ เบอ่ื ในการทจี่ ะทํา
ตอ่ ไปพอกลบั มาเลา่ ใหท้ า่ นพอ่ ฟัง ทา่ นก็บอกวา่ "นี่ ทใ่ี หท้ ํากเ็ พอ่ื ใหเ้ บอ่ื แตไ่ มใ่ ชใ่ ห ้
เบอื่ ในการทํา"ฯ

 อบุ ายอกี อยา่ งทจี่ ะใหใ้ ชเ้ วลาเห็นตวั เองในสมาธิ คอื ใหถ้ อยกลบั ไปดวู า่ เวลาอยใู่ นทอ้ ง
แมเ่ ป็ นอยา่ งไร อาทติ ยแ์ รก อาทติ ยท์ ส่ี องฯลฯ จนคลอดออกมา วนั แรก ๑ เดอื น ๒
เดอื นฯลฯ ๑ ปี ๒ ปี ไปเรอื่ ยจนแกเ่ ฒา่ พอดโี ยมคนหนงึ่ จะปฏบิ ตั ติ ามนี้ แตก่ เ็ ห็นวา่ มนั

หนงั สือยาใจ

www.YaJai.com