1 โดย นางกนกอร สุนทรส นางสาวจิติมา แรกเรียง โรงเรียนบ้านใหม่โสกส้มกบ ส านักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 5 ส านักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
2 ค ำน ำ ธรรมชาติของเด็กชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 – 3 จะมีความความอยากรู้ อยากเห็น มีความคิดการ กระท าเป็นของตนเอง ทักษะพื้นฐานมีความส าคัญมากส าหรับเด็กๆเพราะจะส่งผลต่อการพัฒนาการแก้ไข ปัญหาและลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์จึงเป็นการเปิดโอกาสให้เด็ก ได้มีส่วนร่วมในการท ากิจกรรม โดยใช้ประสบการณ์ตรงของเด็ก เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง โดยมีครูเป็นผู้คอย กระตุ้นเพื่อให้เด็กเกิดความสนใจการเรียนรู้มากขึ้น การทดลองวิทยาศาสตร์เป็นกระบวนการแสวงหาความรู้ และค้นคว้าหาค าตอบในสิ่งที่เด็กเกิดความ อยากรู้หรือสงสัย โดยการหาค าตอบด้วยวิธีการต่าง ๆ ครูควรจัดประสบการณ์ให้เด็กได้สังเกต ได้สัมผัส ได้ ทดลอง เพื่อตอบสนองธรรมชาติของการเรียนรู้ของเด็กช่วยให้เด็กเจริญงอกงามทางปัญญา การได้คิด ได้ สังเกต ได้ส ารวจ ได้ค้นคว้าทดลองและปฏิบัติจริงด้วยตนเอง จะช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้อย่างยั่งยืน ขอขอบคุณท่านผู้อ านวยการธรรมวิทย์ หนูบุญ ผู้อ านวยการโรงเรียนบ้านใหม่โสกส้มกบ และคณะ ครูทุกท่าน ที่ให้ค าปรึกษา ให้ข้อเสนอแนะในการท ารายงานกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวน 8 กิจกรรม ส าเร็จลุล่วงไปด้วยดีผู้จัดท าหวังว่า รายงานกิจกรรมบ้าน นักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวน 8 กิจกรรมในเล่มนี้ จะเป็นประโยชน์ แก่ผู้น าไปใช้ และพัฒนาเด็กในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 3 ต่อไป จึงขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้ นางกนกอร สุนทรส ก
3 สำรบัญ เรื่อง หน้ำ ค าน า ก สารบัญ ข กิจกรรมที่ 1 กิจกรรมการสร้างเรือ 1 กิจกรรมที่ 2 กิจกรรมทุ่น 10 กิจกรรมที่ 3 กิจกรรมการฉีดน้ า 19 กิจกรรมที่ 4 กิจกรรมท่อส่งน้ า 29 กิจกรรมที่ 5 กิจกรรมทะเลในกล่อง 38 กิจกรรมที่ 6 กิจกรรมภาพสะท้อน 47 กิจกรรมที่ 7 กิจกรรมเปียกและเย็น 57 กิจกรรมที่ 8 การวิจัยเกี่ยวกับพืช 66 ข
1 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม การสร้างเรือ ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 22 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ - เพื่ออธิบายความสัมพันธ์ระหว่างรูปร่างเรือและการใช้งาน - เพื่อสร้างเรือกระดาษให้มีรูปทรงที่สามารถบรรทุกสิ่งของได้มากที่สุด 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม - กระดาษ - กรรไกร - กาว เทปใสหรือกระดาษกาว ที่เย็บกระดาษ - เหรียญ ลูกแก้วหรือหัวน็อต ที่มีน้ าหนักเท่ากัน - ปากกาและกระดาษส าหรับการจดบันทึก - อ่างน้ า - ผ้าส าหรับซับน้ าหรือผ้าเช็ดมือ 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ - เด็กๆ รู้จักเรือโดยสารและเรือบรรทุกแบบใดบ้าง - เด็กๆ คิดว่า เรือแบบใดที่สามารถบรรทุกหรือรับน้ าหนักได้มากกว่า เรือบรรทุกสินค้นหรือเรือข้ามฟาก - รูปทรงของเรือมีผลต่อน้ าหนักที่เรือสามารถบรรทุกได้หรือไม่ - การกระจายน้ าหนักมีผลต่อน้ าหนักที่เรือบรรทุกหรือไม่ 2) ให้นักเรียนสร้างเรือจากแผ่นกระดาษ โดยเน้นย้ าว่ามีวิธีอย่างไรที่จะท าให้เรือ บรรทุกได้มาก ยิ่งขึ้น และมีวิธีการอย่างไรที่จะท าให้เรือกระดาษแข็งแรงขึ้น สร้างเรือให้มีหลายรูปทรงและค้นหาว่าเรือ รูปทรงใดที่สามารถบรรทุกสิ่งของได้มากที่สุด โดยให้นักเรียนสามารถเลือกอุปกรณ์ที่วางอยู่บนโต๊ะได้ตาม สะดวก และใช้งานให้ถูกวิธี 3) ทดสอบว่าเรือสามารถบรรทุกได้มากแค่ไหน โดยวางสิ่งของลงในเรือด้วยวิธีการต่างๆ สังเกตเกิด อะไรขึ้นขณะที่วางสิ่งของลงในเรือ - เรือที่บรรทุกสิ่งของแล้วต่างจากเรือที่ยังไม่บรรทุกสิ่งของอย่างไร - เรือที่บรรทุกสิ่งของทุกล าอยู่ในน้ าที่ระดับเดียวกันหรือไม่ อย่างไร - เรือจมลงไปทันทีหรือเกิดขึ้นหลังจากผ่านไปแล้วระยะเวลาหนึ่ง 4) บันทึกข้อมูลโดยออกแบบตารางบันทึกผล ที่แสดงจ านวนสิ่งของที่เรือแต่ละแบบบรรทุกได้
2 5) ผลการทดลอง -รูปแบบและการใช้งานของเรือมีความสัมพันธ์กัน รูปทรงของเรือมีผลต่อน้ าหนักที่เรือสามารถ บรรทุกได้ การกระจายน้ าหนักมีผลต่อน้ าหนักที่เรือบรรทุกได้ ปริมาณน้ าที่เรือแทนที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับ รูปทรงและน้ าหนักของเรือ 6) สรุปผลการทดลอง -รูปแบบและการใช้งานของเรือมีความสัมพันธ์กัน 4. ภาพประกอบระหว่างการท ากิจกรรม 4.1 ภาพขณะปฏิบัติกิจกรรม อุปกรณ์ ภาพนักเรียนก าลังพับเรือ
3 ภาพนักเรียนก าลังพับเรือ ภาพนักเรียนวางสิ่งของลงบนเรือ
4 4.2 การน าเสนอผลงาน 4.3 ผลงานนักเรียน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน
5
6
7
8 5. ผลที่เกิดกับผู้เรียน 5.1 ทักษะการเรียนรู้ 1) อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างรูปร่างเรือและการใช้งาน และสามารถสร้างเรือกระดาษให้มี รูปทรงที่สามารถบรรทุกสิ่งของได้มากที่สุด 5.2 ทักษะทางสังคม 1) รับฟังบุคคลอื่นและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 2) สร้างและปฏิบัติตามกฎ 5.3 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี 1) ก าหนดและทบทวนสมมติฐาน 2) วางแผนและด าเนินการทดลอง 3) สังเกต อธิบาย และวิเคราะห์ปรากฏการณ์ 4) รายงานผลการทดลอง 5.4 ทักษะส่วนบุคคล 1) วางแผนและด าเนินกิจกรรมด้วยตนเองอย่างอิสระ 2) เรียนรู้การท างานให้ส าเร็จ ด้วยความสามารถของตนเอง โดยอาศัยความรู้ที่ได้มาจาก การปฏิบัติด้วยตนเอง
9 แบบบันทึกกิจกรรม “การสร้างเรือ” ชื่อ…………………………………………………………………ชั้น………………………..เลขที่…………….. ค าชี้แจง ให้นักเรียนวาดรูปเรือแบบต่างๆ และบันทึกผลการบรรทุกสิ่งของได้มากน้อยเพียงใด แบบที่ รูปภาพเรือ ผลการบรรทุกและการเปลี่ยนแปลง ขณะบรรทุกสิ่งของ 1 2 3 4
10 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม ทุ่น ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 22 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ - นักเรียนสามารถสร้างทุ่นได้ด้วยตัวเอง - สร้างทุ่นให้สามารถลอยและตั้งตรงในน้ าได้เอง 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม - เชือก - วัสดุที่ลอยน้ าได้ เช่น, โฟม, ลูกปิงปอง - ผ้าส าหรับซับหรือผ้าเช็ดมือ - อ่างน้ าใส หรือกล่องพลาสติกใส - ไม้จิ้มฟัน, ไม้เสียบ, หลอดดูดน้ าพลาสติก - กระดาษหรือวัสดุอื่น ๆ ส าหรับสร้างธง -ตัวถ่วงน้ าหนัก เช่น คลิปหนีบกระดาษ,ดินน้ ามัน 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ - เราใช้ทุ่นเพื่อท าอะไร - เด็กๆ คิดว่าวัสดุอะไรที่ท าให้ทุ่นลอยน้ าได้ดี หรือคิดว่าท าไมถึงเป็นเช่นนั้น - เด็กๆ จะท าอย่างไรให้มองเห็นทุ่นของตนเองชัดเจน สีใดที่ควรใช้เป็นสีส าหรับท าเครื่องหมาย - ทุ่นควรอยู่เหนือน้ ามากแค่ไหน หรือคิดว่าจะวางทุ่นให้ลึกลงไปในน้ ามากขึ้นได้อย่างไร - ควรถ่วงน้ าหนักของทุ่น ณ จุดใด เพื่อให้ทุ่นมีเสถียรภาพในน้ ามากที่สุด 2) ให้นักเรียนสร้างทุ่นด้วยตัวเอง โดยเน้นย้ าว่ามีวิธีอย่างไรที่จะท าให้ทุ่นลอยและตั้งตรงในน้ าได้เอง โดยให้นักเรียนสามารถเลือกอุปกรณ์ที่วางอยู่บนโต๊ะได้ตามสะดวก และใช้งานให้ถูกวิธี 3) ครูให้ข้อมูลเพิ่มเติม ทุ่นที่มีการออกแบบที่ดี เมื่อน าไปลอยน้ าจะลอยน้ าได้อย่างมีเสถียรภาพ (การออกแรงผลักทุ่นแล้ว ทุ่นคืนกลับมาอยู่ในลักษณะเดิมโดยไม่ล้ม) วิธีการท าให้ทุ่นลอยน้ ามีเสถียรภาพ มากขึ้น คือการเพิ่มมวลของตัวถ่วงน้ าหนัก เพื่อให้ศูนย์ถ่วงของวัตถุอยู่ต่ าที่สุดเท่าที่จะท าได้ เด็ก ๆ สามารถเพิ่มขนาดและต าแหน่งของมวลที่ถ่วงน้ าหนักของทุ่น ซึ่งจะส่งผลต่อการลอยน้ าของทุ่น ทุ่นที่มี เสถียรภาพน้อยอาจเอียงไปมา ซึ่งอาจกลับมาตั้งตรงได้อีกครั้ง หากเพิ่มมวลของตัวถ่วงน้ าหนัก เพื่อให้ศูนย์ ถ่วงของวัตถุอยู่ต่ าที่สุดเท่าที่จะท าได้ ซึ่งใช้หลักการเดียวกับการออกแบบตุ๊กตาล้มลุก
11 4) ให้เด็กๆ ท าเครื่องหมายให้มองเห็นทุ่นของตนเองชัดเจน โดยเลือกใช้สีที่มองเห็นได้ในระยะไกล 5) ท าสมอ ให้สามารถยึดทุ่นที่ลอยในน้ าเพื่อไม่ให้ทุ่นเคลื่อนที่ออกจากจุดที่ก าหนด 6) ทดสอบทุ่นในอ่างน้ า ให้เด็กๆจ าลองการเกิดคลื่นในอ่างน้ า ท าอย่างไรให้ทุ่นที่ท าขึ้นทนต่อคลื่นได้ดี 7) บันทึกข้อมูล โดยออกแบบตารางบันทึกผล ที่แสดงผลการลอยของทุ่นได้ 8) ผลการทดลอง -ทุ่นที่มีการออกแบบที่ดี เมื่อน าไปลอยน้ าจะลอยน้ าได้อย่างมีเสถียรภาพ -วิธีการท าให้ทุ่นลอยน้ ามีเสถียรภาพมากขึ้น คือการเพิ่มมวลของตัวถ่วงน้ าหนัก เพื่อให้ศูนย์ถ่วง ของวัตถุอยู่ต่ าที่สุดเท่าที่จะท าได้ ถ้าเพิ่มขนาดและต าแหน่งของมวลที่ถ่วงน้ าหนักของทุ่น ซึ่งจะส่งผลต่อ การลอยน้ าของทุ่น -ทุ่นที่มีเสถียรภาพน้อยอาจเอียงไปมา ซึ่งอาจกลับมาตั้งตรงได้อีกครั้ง หากเพิ่มมวลของตัวถ่วง น้ าหนัก เพื่อให้ศูนย์ถ่วงของวัตถุอยู่ต่ าที่สุดเท่าที่จะท าได้ ซึ่งใช้หลักการเดียวกับการออกแบบตุ๊กตาล้มลุก -สมอสามารถใช้ยึดทุ่นที่ลอยในน้ าเพื่อไม่ให้ทุ่นเคลื่อนที่ออกจากจุดที่ก าหนด 9) สรุปผลการทดลอง - ทุ่นที่ดีเมื่อน าไปลอยน้ าจะลอยน้ าได้อย่างมีเสถียรภาพ สามารถลอยน้ าและตั้งตรงได้เองใน น้ า มองเห็นได้ชัดเจนในระยะไกล และทนต่อคลื่นได้ดี 4. ภาพประกอบระหว่างการท ากิจกรรม 4.1 ภาพขณะปฏิบัติกิจกรรม ภาพอุปกรณ์
12 ภาพนักเรียนเลือกอุปกรณ์ ภาพนักเรียนก าลังสร้างทุ่น
13 ภาพนักเรียนก าลังทดสอบทุ่น ภาพนักเรียนก าลังทดสอบทุ่น
14 4.2 การน าเสนอผลงาน 4.3 ผลงานนักเรียน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน
15
16
17 5. ผลที่เกิดกับผู้เรียน 5.1 ทักษะการเรียนรู้ 1) เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเสถียรภาพของวัตถุกับศูนย์ถ่วงของวัตถุ ที่ส่งผลต่อทุ่นลอยน้ า 5.2 ทักษะทางสังคม 1) รับฟังบุคคลอื่นและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 2) สร้างและปฏิบัติตามกฎ 5.3 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี 1) ก าหนดและทบทวนสมมติฐาน 2) วางแผนและด าเนินการทดลอง 3) สังเกต อธิบาย และวิเคราะห์ปรากฏการณ์ 4) รายงานผลการทดลอง 5.4 ทักษะส่วนบุคคล 1) วางแผนและด าเนินกิจกรรมด้วยตนเองอย่างอิสระ 2) เรียนรู้การท างานให้ส าเร็จ ด้วยความสามารถของตนเอง โดยอาศัยความรู้ที่ได้มาจาก การปฏิบัติด้วยตนเอง
18 แบบบันทึกกิจกรรม “ทุ่น” ชื่อ…………………………………………………………………ชั้น……..……..เลขที่……..…กลุ่มที่………... ค าชี้แจง ให้นักเรียนวาดรูปทุ่นที่สร้างขึ้น และบันทึกผลการลอยน้ า รูปภาพทุ่น ผลการลอยน้ า …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………
19 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบ้าน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม การฉีดน้ า ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 23 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ - นักเรียนสามารถสร้างกระบอกฉีดน้ าได้หลากหลายรูปแบบ 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม - ขวดพลาสติกอย่างอ่อนพร้อมฝาปิด - ดินน้ ามัน - หมุดปัก - เทียน - ตะปู (เข็ม) และค้อน - ไม้ขีดไฟ - ชอล์ก - สายวัด - ขวดสบู่แบบปั๊ม, ไซริงค์ฉีดน้ าและปืนฉีดน้ า 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ -ท าไมเมื่อออกแรงบีบขวดน้ า น้ าจึงพุ่งออกมาได้ -กระบอกฉีดน้ าแบบรูเดียวและแบบหลายรู มีน้ าพุ่งออกมาต่างกันอย่างไร -กระบอกฉีดน้ าแบบรูเดียว เหมาะส าหรับอะไร -กระบอกฉีกน้ าแบบหลายรู เหมาะส าหรับอะไร -เด็กๆ คิดว่าน้ าจากก๊อกหรือสายยางในสวนมีแรงดันได้อย่างไร 2) ครูให้ข้อมูลให้ข้อมูลกับเด็ก ๆ เกี่ยวกับการท างานของปั๊มน้ าในสวน ที่บ้าน หรือเครื่องดับเพลิง โดยพาเด็กๆส ารวจในสวนที่มีก๊อกน้ าพร้อมสายยาง อาจลองให้เด็กๆใช้สายยางพันรอบศีรษะตนเองเหมือน บ่วงและลองเปิดก๊อกน้ าเพื่อให้เด็กได้สัมผัสกับแรงดันน้ าจากสายยาง และเพิ่มสถานการณ์ด้วยการใช้ ภาชนะบรรจุน้ า 2 ถัง ที่วางอยู่ที่ระดับความสูงต่างกันค้นหาวิธีล าเลียงน้ าจากถังที่อยู่ต่ ากว่าไปถังที่สูงกว่า โดยค านึงถึงหลักการของเครื่องปั๊มน้ า คือ ใช้แรงดันจากอากาศที่อยู่ในถังท าให้น้ าไหลแรงขึ้น โดยปั๊มจะดูด น้ าเข้าไปแทนที่อากาศในถัง ท าให้เกิดแรงดันขึ้นมา เมื่อมีการเปิดใช้น้ า น้ าและอากาศที่ถูกอัดรวมกันก็จะ ถูกปล่อยออกมา
20 3) ให้นักเรียนสร้างกระบอกฉีดน้ าจากขวดกลุ่มละ 3 แบบ โดยให้ออกแบบก่อนว่าจะท าแบบไหน ทั้งที่แบบรูเล็กและใหญ่ แบบหลายรูหรือเพียงรูเดียว โดยให้นักเรียนสามารถเลือกอุปกรณ์ที่วางอยู่บนโต๊ะ ได้ตามสะดวก และใช้งานให้ถูกวิธี 4) ทดสอบปืนฉีดน้ า โดยสถานที่ที่ใช้ในการท ากิจกรรมควรจะเป็นพื้นที่ด้านนอกที่น้ าสามารถซึมหรือ แห้งได้โดยง่าย ก าหนดข้อตกลงให้กับเด็ก ๆ ก่อนเริ่มกิจกรรม เช่น ห้ามฉีดน้ าใส่เด็กคนอื่น 5) บันทึกข้อมูล โดยออกแบบตารางบันทึกผล ที่แสดงผลการท างานของกระบอกฉีดน้ า 6) ผลการทดลอง แรงที่เด็ก ๆกระท าต่อขวดจะถูกถ่ายโอนไปยังน้ าที่บรรจุอยู่ในขวด ยิ่งเจาะรูเล็กลงเท่าไร แรงดัน ที่น้ าพุ่งออกมาจะมากขึ้นเท่านั้น ยิ่งเด็ก ๆออกแรงกดมากเท่าไหร่ น้ าจะพุ่งไกลมากขึ้น ยิ่งเจาะหลายรู แรงดันน้ าจ าน้อย น้ าที่พุ่งออกมาจะมีระยะใกล้ แต่มีปริมาณน้ ามากกว่าแบบรูเดียว 7) สรุปผลการทดลอง สรุป กระบอกฉีดน้ าแบบรูเดียว มีน้ าพุ่งได้ในระยะไกลกระบอกฉีดน้ าแบบหลายรู มีน้ าพุ่ง ออกมาในปริมาณมาก 4. ภาพประกอบระหว่างการท ากิจกรรม 4.1 ภาพขณะปฏิบัติกิจกรรม ภาพนักเรียนก าลังสร้างกระบอกฉีด น้ า
21 ภาพนักเรียนก าลังสร้างกระบอกฉีด น้ า ภาพนักเรียนก าลังสร้างกระบอกฉีด น้ า
22 4.2 การน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนก าลังทดสอบกระบอกฉีดน้ า
23 4.3 ผลงานนักเรียน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน
24
25
26
27 5. ผลที่เกิดกับผู้เรียน 5.1 ทักษะการเรียนรู้ 1) อธิบายโครงสร้างและการท างานของระบบปั๊มน้ าอย่างง่ายและเครื่องฉีดน้ า 5.2 ทักษะทางสังคม 1) รับฟังบุคคลอื่นและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 2) สร้างและปฏิบัติตามกฎ 5.3 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี 1) ก าหนดและทบทวนสมมติฐาน 2) วางแผนและด าเนินการทดลอง 3) สังเกต อธิบาย และวิเคราะห์ปรากฏการณ์ 4) รายงานผลการทดลอง 5.4 ทักษะส่วนบุคคล 1) วางแผนและด าเนินกิจกรรมด้วยตนเองอย่างอิสระ 2) เรียนรู้การท างานให้ส าเร็จ ด้วยความสามารถของตนเอง โดยอาศัยความรู้ที่ได้มาจาก การปฏิบัติด้วยตนเอง
28 แบบบันทึกกิจกรรม “กระบอกฉีดน้ า” ชื่อ…………………………………………………………………ชั้น……..……..เลขที่……..…กลุ่มที่………... ค าชี้แจง ให้นักเรียนวาดกระบอกฉีดน้ าที่สร้างขึ้น และบันทึกผลการฉีดน้ า รูปภาพกระบอกฉีดน้ า ผลการฉีดน้ า …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………
29 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบ้าน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม ท่อส่งน้ า ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 23 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ - นักเรียนสามารถช่วยกันสร้างท่อส่งน้ าจากหลอดพลาสติกได้และสามารถส่งน้ าได้จริง 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม - หลอดดูดที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางต่างกัน - เทปกาว - ดินน้ ามัน - ลูกโป่ง - กรรไกร - กรวยพลาสติก (ขนาดเหมาะกับหลอดดูดน้ า) - ถังน้ าขนาดใหญ่ 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ - เด็ก ๆ คิดว่าที่ใดบ้างที่ต้องการท่อส่งน้ า - เด็ก ๆ คิดว่าท่อส่งน้ าเชื่อมต่อกันด้วยวิธีใด - เด็ก ๆ มีความคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับการต่อสายยางในสวน - เด็ก ๆ เคยเห็นท่อที่อยู่ใต้อ่างล้างจานหรือไม่ - เด็ก ๆ คิดว่าพนักงานดับเพลิงต่อท่อส่งน้ าดับเพลิงได้อย่างไร 2) นักเรียนแต่ละกลุ่มส ารวจอุปกรณ์อย่างละเอียดว่ามีอะไรบ้างและกลับมาระดมความคิดเพื่อ คาดคะเนหรือก าหนดข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับวัสดุที่สามารถใช้ท าท่อส่งน้ า ปิดรอยรั่วระหว่างท่อ และ เชื่อมต่อท่อให้แยกเป็นหลายทาง 3) นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันออกแบบท่อส่งน้ าที่ไม่รั่วเพื่อส่งน้ าไปยังกระถางต้นไม้หลายกระถาง พร้อมกัน ร่วมกันอภิปรายเพื่อเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ที่จะสร้างท่อส่งน้ า และวาดภาพบันทึกท่อส่งน้ าที่ ออกแบบพร้อมระบุ ขนาดชนิด และจ านวนของวัสดุอุปกรณ์ที่เลือกใช้ 4) ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาเล่าสิ่งที่ออกแบบให้เพื่อนกลุ่มอื่นฟัง โดยน าเสนอว่าได้ ออกแบบท่อส่งน้ าให้มีลักษณะเป็นอย่างไรมีการเชื่อมต่อระหว่างท่ออย่างไร และเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ อะไรบ้าง เพราะเหตุใดจึงเลือกวัสดุเหล่านั้น
30 5) นักเรียนร่วมกันระดมความคิดเพื่อก าหนดวิธีการทดสอบท่อส่งน้ าที่สร้างขึ้นร่วมกัน และเสนอ วิธีการบันทึกผลการทดสอบ จากนั้นแต่ละกลุ่มก าหนดวิธีการบันทึกผลของกลุ่มตนเอง 6) นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันสร้างท่อส่งน้ าไปยังกระถางต้นไม้หลายกระถางตามที่ออกแบบไว้ 7) นักเรียนแต่ละกลุ่มน าเสนอกระบวนการสร้างท่อส่งน้ า ผลการทดสอบ และการปรับปรุงท่อ ส่งน้ าที่สร้างขึ้นของกลุ่มตนเอง พร้อมสะท้อนว่าท่อส่งน้ าของนักเรียนใช้ได้ดีหรือไม่และทราบได้อย่างไร 8) ผลการทดลอง การใช้หลอดขนาดเดียวกันต่อกัน และใช้เทปกาวพันที่รอยต่อป้องกันการรั่วของน้ า ปลายทาง ท่อหันไปยังกระถางต้นไม้ตามจ านวนท่อที่เชื่อม เทน้ าให้ไหลไปตามท่อ น้ าจะไหลไปถึงกระถางต้นไม้ทุก กระถางโดยไม่มีรอยรั่ว 9) นักเรียนได้ร่วมกันสรุปผลการทดลอง ท่อส่งน้ าจากหลอดพลาสติกสามารถส่งน้ าได้จริง ไม่มีรอยรั่ว 4. ภาพประกอบระหว่างการท ากิจกรรม 4.1 ภาพขณะปฏิบัติกิจกรรม ภาพนักเรียนเลือกอุปกรณ์ ภาพอุปกรณ์
31 ภาพนักเรียนก าลังต่อท่อ ภาพนักเรียนก าลังต่อท่อ
32 4.2 การน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนทดสอบท่อส่งน้ า ภาพนักเรียนทดสอบท่อส่งน้ า
33 4.3 ผลงานนักเรียน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน
34
35
36 5. ผลที่เกิดกับผู้เรียน 5.1 ทักษะการเรียนรู้ 1) สามารถสร้างท่อส่งน้ าจากหลอดพลาสติก และส่งน้ าไปตามท่อได้โดยไม่มีรอยรั่ว 5.2 ทักษะทางสังคม 1) รับฟังบุคคลอื่นและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 2) สร้างและปฏิบัติตามกฎ 5.3 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี 1) ก าหนดและทบทวนสมมติฐาน 2) วางแผนและด าเนินการทดลอง 3) สังเกต อธิบาย และวิเคราะห์ปรากฏการณ์ 4) รายงานผลการทดลอง 5.4 ทักษะส่วนบุคคล 1) วางแผนและด าเนินกิจกรรมด้วยตนเองอย่างอิสระ 2) เรียนรู้การท างานให้ส าเร็จ ด้วยความสามารถของตนเอง โดยอาศัยความรู้ที่ได้มาจาก การปฏิบัติด้วยตนเอง
37 แบบบันทึกกิจกรรม “ท่อส่งน้ า” ชื่อ…………………………………………………………………ชั้น……..……..เลขที่……..…กลุ่มที่………... ค าชี้แจง ให้นักเรียนวาดท่อส่งน้ าที่สร้างขึ้น และบันทึกผลการส่งน้ าไปตามท่อ รูปภาพท่อส่งน้ า ผลการส่งน้ าไปปตามท่อ …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………
38 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบ้าน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม ทะเลในกล่อง ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 24 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ 1) สร้างแบบจ าลองทะเลในกล่อง 2) ออกแบบวิธีการทดสอบทะเลในกล่อง 3) สังเกตและอธิบาย การเปลี่ยนแปลงของทะเลในกล่องเมื่อท าให้เกิดคลื่นด้วยวิธีการต่าง ๆ 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม -กล่องพลาสติกใสแบบมีฝาปิด 3 กล่อง -กรวด ปริมาณตามที่กลุ่มออกแบบ - หินและเปลือกหอย ปริมาณตามที่กลุ่มออกแบบ - ทรายละเอียด ปริมาณตามที่กลุ่มออกแบบ - น้ าประปา ปริมาณตามที่กลุ่มออกแบบ - เกลือ ปริมาณตามที่กลุ่มออกแบบ -กะละมัง 1 ใบ -ช้อนพลาสติก 1 คัน -แก้วพลาสติก 3 ใบ -ตะแกรงร่อน 1 อัน 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ - เด็ก ๆ รู้จักทะเลที่ไหนบ้าง - เด็ก ๆ เคยไปทะเลมาก่อนหรือไม่ ทะเลมีลักษณะอย่างไร - สิ่งที่อยู่ด้านล่างของน้ าทะเลมีอะไรบ้าง - คลื่นในทะเลแรงหรือไม่ อย่างไร - คลื่นเกิดจากอะไร - อะไรบ้างที่ท้าให้เกิดคลื่นแรง - เมื่อเกิดคลื่น ทะเลมีการเปลี่ยนแปลงอย่างไร - หินหรือเปลือกหอยมาอยู่ที่ชายหาดได้อย่างไร
39 2) นักเรียนแต่ละกลุ่มส ารวจอุปกรณ์อย่างละเอียดว่ามีอะไรบ้าง และระดมความคิดเพื่อคาดคะเน หรือก าหนดข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับวัสดุที่สามารถใช้ท าทะเลในกล่อง แต่ละกลุ่มร่วมกันออกแบบทะเลใน กล่อง 3) แต่ละกลุ่มลงมือท าทะเลในกล่อง ตามที่ได้ออกแบบไว้แล้วทดลองการเกิดคลื่นภายในกล่อง 4) แต่ละกลุ่มน าเสนอกระบวนการเกิดคลื่น ผลการทดสอบ และข้อควรปรับปรุง 5) บันทึกข้อมูล โดยออกแบบตารางบันทึกผล ที่แสดงผลการเกิดคลื่นแบบต่างๆ 6) ผลการทดลอง แบบจ าลองที่ท าขึ้นเป็นแบบพื้นผิวของทะเลและชายฝั่ง มีเศษวัสดุเล็กๆ ที่มีน้ าหนักน้อยหรือ เบาที่ผิว เมื่อท าให้เกิดคลื่นโดยรบกวนผิวน้ า ด้วยวิธีการดังนี้เคาะข้างกล่อง เป่า เอียงกล่อง เขย่า ใช้ ดินสอจุ่ม จะท าให้เกิดคลื่นแตกต่างกัน เศษวัสดุเล็กๆจะขยับ ลอย หรือเคลื่อนที่ได้ง่ายกว่าวัตถุหรือสิ่งของ ที่มีน้ าหนักมาก คลื่นเกิดเริ่มจากต าแหน่งที่รบกวนผิวน้ าออกไปฝั่งตรงข้าม บางวิธีท าให้น้ าขุ่น คือวิธีที่ท า ให้กล่องขยับเช่น เคาะข้างกล่อง เอียงกล่อง เขย่า บางวิธีน้ ายังใสเหมือนเดิมเช่น เป่าที่ผิวน้ า ใช้ดินสอจุ่ม ที่ผิวน้ า 7) สรุปผลการทดลอง เมื่อผิวน้ าถูกรบกวนจะท าให้เกิดคลื่น คลื่นที่เกิดมีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับวิธีที่ท าให้เกิดคลื่น 4. ภาพประกอบระหว่างการท ากิจกรรม 4.1 ภาพขณะปฏิบัติกิจกรรม ภาพนักเรียนก าลังเลือกอุปกรณ์
40 ภาพนักเรียนก าลังท าทะเลในกล่อง ภาพนักเรียนก าลังท าทะเลในกล่อง
41 ภาพนักเรียนก าลังท าทะเลในกล่อง ภาพนักเรียนก าลังท าทะเลในกล่อง
42 4.2 การน าเสนอผลงาน ภาพนักเรียนน าเสนอผลงาน
43 4.3 ผลงานนักเรียน
44
45 5. ผลที่เกิดกับผู้เรียน 5.1 ทักษะการเรียนรู้ 1) สามารถออกแบบ สร้างแบบจ าลองทะเลในกล่อง และท าให้เกิดคลื่นด้วยวิธีการต่างๆ 5.2 ทักษะทางสังคม 1) รับฟังบุคคลอื่นและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน 2) สร้างและปฏิบัติตามกฎ 5.3 ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี 1) ก าหนดและทบทวนสมมติฐาน 2) วางแผนและด าเนินการทดลอง 3) สังเกต อธิบาย และวิเคราะห์ปรากฏการณ์ 4) รายงานผลการทดลอง 5.4 ทักษะส่วนบุคคล 1) วางแผนและด าเนินกิจกรรมด้วยตนเองอย่างอิสระ 2) เรียนรู้การท างานให้ส าเร็จ ด้วยความสามารถของตนเอง โดยอาศัยความรู้ที่ได้มาจาก การปฏิบัติด้วยตนเอง
46 แบบบันทึกกิจกรรม “ทะเลในกล่อง” ชื่อ…………………………………………………………………ชั้น……..……..เลขที่……..…กลุ่มที่………... ค าชี้แจง ให้นักเรียนวาดแบบจ าลองทะเลในกล่องและบันทึกผลการเกิดคลื่น รูปภาพแบบจ าลองทะเลในกล่อง วิธีท าให้เกิดคลื่น การเปลี่ยนแปลงที่สังเกตไปด้ เคาะข้างกล่อง ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. เอียงกล่อง ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. เป่า ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. เขย่า ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ใช้ดินสอจุ่ม ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..…………………………………………….. ………………………………………………..……………………………………………..
47 รำยงำนผลกำรจัดกำรเรียนรู้กิจกรรมบ้ำนนักวิทยำศำสตร์น้อย ประเทศไทย ระดับประถมศึกษา ปีการศึกษา 2566 โรงเรียนบ้าน บ้านใหม่โสกส้มกบ ครูผู้สอน นางกนกอร สุนทรส และนางสาวจิติมา แรกเรียง ชื่อกิจกรรม ภาพสะท้อน ชั้นที่สอน ประถมศึกษาปีที่ 2 จ านวนนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม 20 คน สอนวันที่ 24 มกราคม 2567 1. จุดประสงค์ 1) สร้างทะเลสาบขนาดเล็กด้วยตัวเอง และตรวจดูการสะท้อนกลับบนผิวน้ าของทะเลสาบได้ 2. วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรม -อ่างน้ ากลุ่มละ 2 ใบ -ดินและทราย -กระถางต้นไม้ -หลอดดูด 3. ขั้นตอนการจัดกิจกรรม 1) ใช้ค าถามเพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ ดังนี้ - ทะเลสาบของเด็ก ๆ ควรมีส่วนประกอบจากอะไร เด็ก ๆ คิดว่าอะไรอยู่ที่พื้นของทะเลสาบ - เด็ก ๆ ต้องมองจากจุดใดเพื่อให้เห็นภาพสะท้อนได้ดีที่สุด - เด็ก ๆ อยากได้ชายฝั่งทะเลสาบของตนเองแบบใด ลองให้เด็ก ๆ หาพืชส าหรับตกแต่งชายฝั่ง ทะเลสาบของตนเอง - เด็ก ๆ บอกได้หรือไม่ว่าในขณะที่น้ ากระเพื่อม มองเห็นภาพสะท้อนของตนเองในน้ าเป็นจ านวน เท่าใด 2) การมองเห็นแสงสะท้อนบนผิวน้ าตามแหล่งน้ าในธรรมชาติ ยิ่งผิวของน้ าสงบนิ่งมากเท่าไรก็ยิ่ง สะท้อนได้ดีเท่านั้น พื้นผิวของน้ าจะสะท้อนกลับแสงที่ตกลงมากระทบพื้นผิว ยิ่งน้ าลึกหรือใต้พื้นน้ ามีสีเข้ม มากเท่าใด ก็ยิ่งเห็นภาพสะท้อนที่ชัดเจนมากยิ่งขึ้น เพราะจะมีเพียงแสงจ านวนน้อยจากด้านล่างของผิวน้ า ที่ถูกสะท้อนกลับ 3) นักเรียนแต่ละกลุ่มส ารวจอุปกรณ์อย่างละเอียดว่ามีอะไรบ้าง และระดมความคิดร่วมกันออกแบบ ทะเลสาบเพื่อดูภาพสะท้อน 4) แต่ละกลุ่มลงมือท าทะเลสาบตามที่ได้ออกแบบไว้แต่ละกลุ่มท าทะเลสาบ 2 แบบ แบบน้ าลึกและ แบบน้ าตื้น แล้วทดลองการเกิดภาพสะท้อนของตัวเอง 5) วางกระถางต้นไม้ใกล้ๆทะเลสาบให้ใบไม่ยื่นไปบังผิวน้ าบางส่วน สังเกตภาพสะท้อนของต้นไม้ 6) แต่ละกลุ่มน าเสนอกระบวนการเกิดภาพสะท้อน ผลการทดสอบ และข้อควรปรับปรุง 7) บันทึกข้อมูล โดยออกแบบตารางบันทึกผล ที่แสดงผลที่เกิดขึ้น ผลการทดลองดังนี้