รายงานการวิเคราะห์ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

5/2562

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบัญญัตงิ บประมาณรายจ่าย

ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563



รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ

พ.ศ. 2563

เรื่อง รายงานการวิเคราะหร์ ่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
จดั พิมพค์ ร้งั ท่ี 1/2562
ปีที่จดั พิมพ์ 2562
จานวนหนา้ 67 หนา้
จานวนท่พี ิมพ์ จานวน 780 เล่ม
จัดทาโดย สานักงบประมาณของรัฐสภา

สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
ถนนประดิพัทธ์ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท
กรุงเทพฯ 10400
โทร. 0 2244 2222
โทรสาร 0 2244 2088
พมิ พ์ที่ สำนกั กำรพมิ พ์
สานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร
ถนนประดิพทั ธ์ แขวงสามเสนใน เขตพญาไท
กรุงเทพฯ 10400
โทร. 0 2244 2117
โทรสาร 0 2244 2122

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบัญญตั งิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

คานา

โดยท่ีคณะรัฐมนตรี ได้มีมติเม่ือวันท่ี 7 ตุลาคม 2562 เห็นชอบร่างพระราชบัญญัติ
งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 และเอกสารประกอบงบประมาณ โดยมีวงเงิน
งบประมาณทั้งสิ้น 3,200,000 ล้านบาท ซึ่งนายกรัฐมนตรีได้นาเสนองบประมาณรายจ่ายประจาปี
ตอ่ ฝา่ ยนิติบัญญัติ ประธานสภาผู้แทนราษฎร ได้มีคาสั่งให้นัดประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดท่ี 25 ปีที่ 1
คร้งั ที่ 1 (สมัยวสิ ามญั ) เปน็ พิเศษในวนั พฤหสั บดีท่ี 17 ตุลาคม 2562 และครั้งท่ี 2 (สมัยวิสามัญ) เป็นพิเศษ
ในวันศุกร์ที่ 18 ตุลาคม 2562 สานักงบประมาณของรัฐสภา จึงได้จัดทา “รายงานการวิเคราะห์ร่าง
พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2563” ซ่ึงมีสาระสาคัญประกอบด้วย ภาพรวม
เศรษฐกิจและการคลัง แนวทางและนโยบายในการจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2563
และการวิเคราะห์งบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2563

สานักงบประมาณของรัฐสภา หวังเป็นอย่างย่ิงว่ารายงานการวิเคราะห์ฉบับน้ีจะเป็น
ประโยชน์ต่อการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
ของสมาชิกรัฐสภา คณะกรรมาธกิ ารวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปี
งบประมาณ พ.ศ. 2563 สว่ นราชการ และผสู้ นใจโดยทั่วไป

สานักงบประมาณของรฐั สภา
ตุลาคม 2562

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
-ก-

รายงานการวิเคราะหข์ องสานักงบประมาณของรัฐสภา
ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร
-ข-

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบัญญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

บทสรปุ ปบู้ รหิ าร

สานักงบประมาณของรัฐสภาไดจ้ ดั ทารายงานวเิ คราะห์การจัดทางบประมาณรายจ่าย
ประจาปี ตามรา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สรปุ ดังน้ี

1) ภาพรวมเศรษฐกิจและการคลัง

เศรษฐกจิ ไทย ในปี พ.ศ. 2563 คาดว่าจะขยายตัวประมาณร้อยละ 3.0 - 4.0 เพิ่มข้ึน
จากปี พ.ศ. 2562 โดยมีปัจจัยสนับสนุนจากการส่งออกและเศรษฐกิจโลกท่ีฟื้นตัว อุปสงค์ภายในประเทศ
ที่เพิ่มขึน้ อยา่ งต่อเนื่อง การลงทนุ ด้านโครงสรา้ งพ้นื ฐานท่สี าคญั ของภาครัฐ และการลงทุนจากการย้าย
ฐานการผลิต อย่างไรก็ตาม ต้องระมัดระวังความเสี่ยงจากความผันผวนของระบบเศรษฐกิจและการเงินโลก
โดยคาดว่าอตั ราเงินเฟ้อจะอยู่ในช่วงร้อยละ 0.8 – 1.8 ในขณะที่ดุลบัญชีเดินสะพัด มีแนวโน้มเกินดุล
ประมาณรอ้ ยละ 5.5 ของผลิตภณั ฑม์ วลรวมในประเทศ

2) แนวทางและนโยบายในการจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2563

ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 รัฐบาลยังคงจัดทางบประมาณแบบขาดดุลต่อเนื่อง
จากปี 2550 - 2562 โดยประมาณการรายได้สุทธิท่ีคาดว่าจะสามารถจัดเก็บได้ จานวน 2,731,000
ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 15.3 ของ GDP ในขณะที่กาหนดวงเงินงบประมาณรายจ่ายไว้ จานวน
3,200,000 ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 18.0 ของ GDP จึงกาหนดวงเงินกู้เพื่อชดเชยการขาดดุล
งบประมาณไว้ จานวน 469,000 ล้านบาท หรอื คดิ เป็นร้อยละ 2.6 ของ GDP ซึ่งการขาดดุลงบประมาณ
ดังกล่าวอยู่ในระดับที่ไม่ส่งผลกระทบต่อวินัยและฐานะการคลังของประเทศ โดยได้กาหนดแนวทาง
การจัดสรรงบประมาณท่ีสาคัญ สรุปไดด้ ังนี้

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
-ค-

รายงานการวิเคราะหข์ องสานกั งบประมาณของรฐั สภา
รา่ งพระราชบัญญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

3) การวเิ คราะห์งบประมาณรายจา่ ยประจาปี พ.ศ. 2563

3.1 การจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปีอยู่ภายใต้หลักเกณฑ์และเง่ือนไขของ
กรอบวินัยการเงินการคลังตามกฎหมายว่าด้วยวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ซึ่งสานัก
งบประมาณของรัฐสภา ไดว้ เิ คราะห์ผลกระทบต่อกรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ พบว่า กรอบวงเงิน
รายการต่าง ๆ ทีก่ ฎหมายกาหนดยังมีสดั ส่วนอยูใ่ นกรอบของกฎหมาย อย่างไรก็ตาม การก่อหนี้ผูกพัน
งบประมาณรายจ่ายข้ามปีงบประมาณ มีสัดส่วนร้อยละ 9.3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี ซ่ึง
ใกลเ้ คียงกับกรอบทก่ี ฎหมายกาหนดไมเ่ กนิ ร้อยละ 10 รายละเอยี ดตามแผนภาพดังตอ่ ไปน้ี

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
-ง-

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบัญญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

3.2 รัฐบาลได้จัดสรรงบประมาณเพ่ือขับเคลื่อนนโยบายของรัฐบาลให้เกิดผล
อย่างเป็นรูปธรรมตามยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณทั้ง 6 ด้าน จานวน 2,768,663.4 ล้านบาท
รอ้ ยละ 86.5 ของงบประมาณรายจา่ ยประจาปี โดยให้ความสาคญั 3 ลาดับแรก ประกอบดว้ ย

ในส่วนของงบกลาง “รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็น” มีการ
จัดต้ังไว้จานวน 96,000.0 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 3.0 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี ยังอยู่
ในกรอบวนิ ยั การเงินการคลัง ตามประกาศคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังของรัฐ ท่ีกาหนดว่า
ต้องต้งั ไมน่ ้อยกว่าร้อยละ 2.0 และไม่เกินร้อยละ 3.5

1. ด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม 765,209.4 ล้านบาท คิดเป็น
ร้อยละ 23.9

2. ดา้ นการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ 571,073.8 ล้านบาท
คดิ เป็นรอ้ ยละ 17.9

3. ดา้ นการปรบั สมดลุ และพัฒนาระบบบรหิ ารจัดการภาครัฐ 504,686.3 ล้านบาท
คิดเปน็ ร้อยละ 15.8

3.3 โครงสรา้ งของการจาแนกกลุ่มรายจ่ายของปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เป็น 8 กลุ่ม
รายจ่าย เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 และพระราชบัญญัติวินัย
การเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 แต่รายจ่ายชดใช้เงินทุนสารองยังไม่มีการตั้งงบประมาณในกลุ่ม
ดังกลา่ ว เนอ่ื งจากในปงี บประมาณท่ีผา่ นมายงั ไม่มกี ารนาเงนิ ทนุ สารองจ่ายมาใช้

รายจ่ายชาระหนี้ภาครฐั รายจา่ ยชดใชเ้ งนิ คง รายจา่ ยชดใชเ้ งนิ ทนุ
, 8.5% คลัง, 2.0% สารองจา่ ย, 0.0%

รายจา่ ยทุนหมนุ เวียน,
6.3%

รายจ่ายงบกลาง,
16.2%

รายจา่ ยบคุ ลากร, รายจ่ายหนว่ ยรับ
24.3% งบประมาณ, 35.4%

รายจา่ ยบูรณาการ สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
, 7.3% -จ-

สานักงบประมาณของรัฐสภา

รายงานการวิเคราะหข์ องสานักงบประมาณของรัฐสภา
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

3.4 งบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2563 เม่ือจาแนกตามประเภทงบรายจ่าย
ได้แก่ งบบุคลากร งบดาเนินงาน งบลงทุน งบเงินอุดหนุน งบรายจ่ายอ่ืน พบว่า งบเงินอุดหนุน มีการ
จัดสรรคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 32.5 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี เนื่องจากมีการจัดสรรงบเงิน
อุดหนุนให้แก่หน่วยงานของรัฐสภา ศาล และองค์กรอิสระ เป็นประเภทรายจ่าย “งบเงินอุดหนุน”
จากเดิมที่จัดสรรไว้ใน “งบรายจ่ายอื่น” ทั้งน้ี เพ่ือให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ
พ.ศ. 2561 รองลงมา คือ งบรายจ่ายอ่ืน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 24.9 สาหรับงบลงทุน งบดาเนินงาน
และงบบคุ ลากรมสี ัดส่วนลดลงเล็กนอ้ ย จากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 อยา่ งไรก็ตาม งบเงินอุดหนุนอยู่
ในสัดส่วนท่ีสงู อยา่ งต่อเนอื่ ง แตใ่ นปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จะสูงขนึ้ กว่าปที ผ่ี า่ น ๆ มา

3.5 เมอ่ื พิจารณาโครงสร้างของงบประมาณรายจ่าย ซ่งึ ประกอบด้วย รายจ่ายประจา
รายจ่ายลงทุน รายจ่ายชาระคืนต้นเงินกู้ และรายจ่ายเพื่อชดใช้เงินคงคลัง พบว่า รายจ่ายส่วนใหญ่
เป็นรายจ่ายประจา คิดเป็นร้อยละ 74.8 รองลงมาเป็นรายจ่ายลงทุน คิดเป็นร้อยละ 20.5 ซึ่งตาม
กฎหมายว่าด้วยวินัยการเงินการคลังของรัฐกาหนดไว้ว่า ต้องมีสัดส่วนงบประมาณรายจ่ายประจาปี
ไม่นอ้ ยกว่าร้อยละ 20 และไมน่ ้อยกวา่ สว่ นทข่ี าดดุลงบประมาณ ซึ่งเปน็ ไปตามเงอื่ นไขของกฎหมาย

3.6 งบประมาณในลักษณะบูรณาการ ได้กาหนดไว้จานวน 15 แผนงานบูรณาการ
ซึ่งลดลงจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 24 แผนงาน เน่ืองจากมีการปรับโครงสร้างแผนงาน
จากแผนงานบูรณาการเป็นแผนงานยุทธศาสตร์จานวน 10 แผนงาน ส่งผลให้ภาพรวมวงเงินแผนงาน
บูรณาการลดลงจากสัดส่วนร้อยละ 26.8 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 เหลือเพียงจานวน 235,091.0
ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 7.3 ของประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 โดยแผนงาน
บรู ณาการท่ไี ดร้ ับจัดสรรงบประมาณ สูงสุด 5 อนั ดบั แรก คือ

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
-ฉ-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

1) แผนบูรณาการดา้ นคมนาคมและระบบโลจสิ ติกส์ 97,389.0 ลา้ นบาท
2) แผนบรู ณาการบรหิ ารจดั การทรพั ยากรน้า 59,431.1 ลา้ นบาท
3) แผนบูรณาการพัฒนาพน้ื ท่รี ะดบั ภาค 20,811.2 ลา้ นบาท
4) แผนบรู ณาการเขตพฒั นาพิเศษภาคตะวนั ออก 17,009.1 ลา้ นบาท
5) แผนบูรณาการขับเคล่ือนการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ 10,865.5
ลา้ นบาท
3.7 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 รัฐบาลได้จัดสรรงบประมาณเป็นเงินอุดหนุนให้แก่
รัฐวสิ าหกิจ 24 แหง่ เปน็ จานวน 156,292.1 ลา้ นบาท โดยแบ่งออกเป็น 4 สว่ น ไดแ้ ก่
1) เงินอุดหนุนสาหรับการดาเนินงานตามภารกิจหน้าท่ีของรัฐวิสาหกิจ
(Function) ภายใต้แผนงานพน้ื ฐานและแผนงานยทุ ธศาสตร์ จานวน 21 แห่ง จานวน 88,700.9 ลา้ นบาท
2) เงินอุดหนุนท่ีเป็นรายจ่ายด้านบุคลากรของรัฐวิสาหกิจ จานวน 11 แห่ง
จานวน 2,464.0 ลา้ นบาท
3) เงนิ อุดหนนุ ภายใต้แผนงานบรหิ ารหน้ีภาครัฐ จานวน 50,303.8 ลา้ นบาท
4) เงินอุดหนุนรัฐวิสาหกิจเพ่ือสนับสนุนการดาเนินงานภายใต้แผนงานบูรณาการ
จานวน 14,823.4 ลา้ นบาท
ท้ังน้ี รฐั วิสาหกิจที่ไดร้ ับการจัดสรรเงนิ อดุ หนนุ มากท่ีสุดยังคงเป็นสถาบันการเงิน
เฉพาะกิจ (SFIs) ซ่ึงได้รับมอบหมายให้ดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือโครงการ/นโยบายของรัฐบาล
เช่น ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ ได้รับการจัดสรรเงินอุดหนุน 89,819.8 ล้านบาท รองลงมา
ได้แก่ รัฐวสิ าหกจิ ด้านการให้บรกิ ารสังคม เช่น การรถไฟแห่งประเทศ และองค์การขนส่งมวลชน โดยมี
ผลการดาเนนิ งานขาดทนุ มาอยา่ งตอ่ เนื่อง
3.8 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กองทุนและเงินทุนหมุนเวียน ได้รับการจัดสรร
จานวน 24 กองทุนฯ งบประมาณท้ังสิ้น 202,268.6 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 6.3 ของงบประมาณ
รายจา่ ยประจาปี ซงึ่ เพ่ิมขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 17,644.3 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 9.6
ในจานวนน้ี ร้อยละ 97.8 เป็นงบประมาณของกองทุนและเงินทุนหมุนเวียนท่ีได้รับการจัดสรรงบประมาณ
สงู สดุ 5 ลาดับแรก ไดแ้ ก่ กองทุนหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ 140,533.4 ล้านบาท กองทุนสวัสดิการ
เพื่อเศรษฐกิจฐานรากและสังคม 40,000 ล้านบาท กองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม
3,858.9 ล้านบาท กองทุนเสมอภาคทางการศกึ ษา 950.7 ล้านบาท และกองทุนส่งเสริมรัฐวิสาหกิจ
ขนาดกลางและขนาดย่อม 935.0 ล้านบาท ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 2.2 เป็นงบประมาณของกองทุนฯ
อนื่ ๆ จานวน 19 กองทุน
3.9 ในปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 มีการจดั สรรงบประมาณรายจ่ายในมิติพ้ืนที่ (Area)
ประกอบด้วย งบประมาณภายใต้แผนงานบูรณาการเพ่ือพัฒนาพ้ืนท่ีระดับภาค งบประมาณของ
จังหวัดและกลุ่มจังหวัด และเงินอุดหนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน โดยสามารถจาแนกเป็น 3 ส่วน
ดงั นี้
1) งบประมาณรายจ่ายของแผนงานบูรณาการเพื่อพัฒนาพ้ืนที่ระดับภาค
จานวน 20,811.2 ล้านบาท โดยเพิ่มข้ึนจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 727.7 ล้านบาท คิดเป็น
รอ้ ยละ 3.6

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
-ช-

รายงานการวเิ คราะหข์ องสานกั งบประมาณของรัฐสภา
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

2) งบประมาณรายจ่ายของจังหวัดและกลุ่มจังหวัด จานวน 24,000.0 ล้านบาท
ลดลงจากปงี บประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 3,579.6 ล้านบาท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 13.0

3) งบประมาณรายจ่ายเงินอุดหนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน จานวนทั้งส้ิน
307,950.0 ล้านบาท เพิ่มข้ึนจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 31,819.9 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ
11.5 ประกอบดว้ ย

- เงินอุดหนุนเทศบาลและองค์การบริหารส่วนตาบล จานวน 254,070.0
ลา้ นบาท โดยจดั สรรผา่ นกรมสง่ เสริมการปกครองท้องถิน่ กระทรวงมหาดไทย

- เงนิ อดุ หนนุ องคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ ท่ีเป็นหน่วยรับงบประมาณโดยตรง
จานวน 53,880.0 ล้านบาท ประกอบด้วย กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา องค์การบริหารส่วนจังหวัด
จานวน 76 แห่ง

ทั้งนี้ เม่ือร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ.
2563 จานวน 3,200,000 ลา้ นบาท ได้รับความเห็นชอบจากฝ่ายนิติบัญญัติและประกาศบังคับใช้ จะช่วย
ขบั เคล่อื นยุทธศาสตร์และนโยบายของรัฐบาลใหป้ ระสบผลสาเรจ็ และเกิดผลเป็นรูปธรรม เพื่อให้บรรลุ
เป้าหมายการพัฒนาประเทศตามกรอบยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี โดยสานักงบประมาณของรัฐสภา
มปี ระเดน็ ความเหน็ /ขอ้ สงั เกตเพิม่ เติมในการจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปี ดังน้ี

 ควรให้ความสาคญั กบั นโยบายเรง่ ดว่ น 12 เรอื่ ง ตามคาแถลงนโยบายฯ
 ควรนาแปนปฏริ ูปมาเป็นแนวทางในการพจิ ารณาจดั สรรงบฯ

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
-ซ-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

สารบญั หน้า
ก
คานา ค
บทสรปุ ผู้บรหิ าร ฌ
สารบญั ฎ
สารบญั ตาราง ฏ
สารบัญแผนภาพ 1
1. ภาพรวมเศรษฐกจิ และการคลงั 1
2
1.1 ภาพรวมและแนวโน้มทางเศรษฐกิจไทย 2
1.2 แนวโน้มผลติ ภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศ (GDP) 5
1.3 แนวโนม้ ปจั จยั สาคญั ทางเศรษฐกจิ ท่ีมผี ลตอ่ การเจริญเติบโตของประเทศ 6
1.4 การจดั เกบ็ รายได้รฐั บาล 7
1.5 วงเงินงบประมาณรายจ่ายประจาปี 7
1.6 ปจั จยั ทม่ี ผี ลกระทบต่อการคลงั ภาครัฐ 7
9
1.6.1 การขาดดุลเงินงบประมาณ 10
1.6.2 การกอ่ หน้สี าธารณะ 10
1.6.3 ภาระงบประมาณจากรายจ่ายประจา 13
1.6.4 ภาระผูกพนั งบประมาณขา้ มปี 13
1.7 ฐานะเงนิ คงคลัง 14
2. แนวทางการจัดทางบประมาณ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 15
2.1 นโยบายงบประมาณ และวงเงินงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 17
2.2 แนวทางการจดั ทางบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 17
2.3 ภาพรวมรา่ งพระราชบัญญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ.2563 19
3. วิเคราะหง์ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 21
3.1 ผลกระทบต่อกรอบวินยั การเงนิ การคลงั ของรฐั 23
3.2 โครงสรา้ งงบประมาณรายจ่ายปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 26
3.3 งบประมาณจาแนกตามกลุ่มรายจ่าย 28
3.4 งบประมาณรายจา่ ยจาแนกตามยุทธศาสตร์การจดั สรรงบประมาณ 31
3.5 งบประมาณรายจ่ายจาแนกตามประเภทงบรายจ่าย 33
3.6 งบประมาณรายจ่ายจาแนกตามกระทรวง 33
3.7 งบประมาณรายจา่ ยงบกลาง 35
3.8 งบประมาณรายจา่ ยสาหรับรัฐวิสาหกิจ 38
3.8.1 ผลการดาเนินงานและฐานะการเงินในภาพรวม
3.8.2 การจัดสรรงบประมาณเป็นเงินอุดหนนุ รฐั วิสาหกจิ
3.9 งบประมาณกองทุนและเงินทุนหมนุ เวียน

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผ้แู ทนราษฎร
-ฌ-

รายงานการวิเคราะหข์ องสานักงบประมาณของรัฐสภา 40
ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 42
43
3.10 งบประมาณรายจ่ายในลักษณะบรู ณาการเชิงยทุ ธศาสตร์ 43
3.11 งบประมาณรายจา่ ยในมิติพ้ืนท่ี (Area) 44
45
3.11.1 งบประมาณรายจา่ ยแผนงานบูรณาการเพอื่ พฒั นาพน้ื ท่ีระดบั ภาค
3.11.2 งบประมาณรายจา่ ยของจังหวัดและกลมุ่ จังหวัด
3.11.3 เงินอุดหนนุ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่
เอกสารอา้ งอิง

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผ้แู ทนราษฎร
-ญ-

รายงานการวิเคราะห์ หนา้
รา่ งพระราชบัญญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 25

สารบญั ตาราง 26
31
ตารางท่ี 33
3-1 การเปรียบเทียบงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 – 2563 35
39
จาแนกตามยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณ
3-2 เปรยี บเทียบประเภทงบประมาณรายจ่าย ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 – 2563
3-3 รายการงบกลาง ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
3-4 รายละเอยี ดรายจา่ ยการดาเนินงานของรฐั วิสาหกจิ และการนาส่งกาไรเปน็ รายได้แผน่ ดิน
3-5 การจดั สรรงบประมาณให้แก่รฐั วิสาหกจิ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
3-6 เปรียบเทียบสัดส่วนงบประมาณของกองทนุ /เงนิ ทนุ หมุนเวียนทไ่ี ดร้ ับงบประมาณสูงสดุ

3 ลาดับแรก ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 – 2563

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธกิ ารสภาผ้แู ทนราษฎร
-ฎ-

รายงานการวิเคราะหข์ องสานกั งบประมาณของรัฐสภา
รา่ งพระราชบัญญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

สารบญั แปนภาพ หนา้
1
แผนภาพที่ 2
1-1 การคาดการณ์แนวโน้มเศรษฐกิจไทย ปี 2563 โดยรัฐบาล 2
1-2 ผลติ ภณั ฑ์มวลรวมในประเทศ 2
1-3 อัตราการเตบิ โตของ GDP 3
1-4 แนวโนม้ มูลคา่ การบริโภคภาคเอกชน 3
1-5 แนวโน้มมลู ค่าการลงทุนภาคเอกชน 3
1-6 แนวโนม้ มลู ค่าการใช้จา่ ยภาครฐั 4
1-7 แนวโนม้ มูลค่าการส่งออก 4
1-8 ดุลบัญชีเดนิ สะพัด 5
1-9 ดัชนีราคาผ้บู รโิ ภค 6
1-10 แนวโน้มและสัดสว่ นการจัดเกบ็ รายไดร้ ัฐบาล 7
1-11 แนวโน้มวงเงนิ งบประมาณรายจ่ายประจาปี 7
1-12 การเปรียบเทยี บรายไดน้ าสง่ คลังกบั การเบิกจ่ายตามระบบกระแสเงินสด 8
1-13 สถานะหนี้สาธารณะคงค้าง ณ วันสน้ิ ปีงบประมาณ 8
1-14 การเปรยี บเทยี บการจัดสรรงบประมาณในการชาระคืนต้นเงนิ กู้กับการก่อหนีส้ าธารณะ 9
1-15 สดั สว่ นการกอ่ หนี้ใหมภ่ ายใตแ้ ผนการบริหารหนี้สาธารณะประจาปีงบประมาณ 10
1-16 การเปรียบเทียบสัดส่วนระหวา่ งรายจ่ายประจาและรายจ่ายลงทนุ 10
1-17 แนวโนม้ ภาระผกู พันงบประมาณข้ามปี 11
1-18 ฐานะเงินคงคลงั ณ วนั สิ้นปีงบประมาณ 13
1-19 ฐานะเงินคงคลงั ณ วันสนิ้ เดือน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 14
2-1 กรอบการกเู้ งนิ สงู สุดเพอ่ื ชดเชยการขาดดุลงบประมาณ 17
2-2 แนวทางการจดั ทางบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
3-1 สัดส่วนรายจา่ ยตามกรอบวินัยการเงินการคลังของรฐั ต่อวงเงนิ งบประมาณรายจา่ ย 19
ประจาปี 2563 20
3-2 โครงสร้างงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 21
3-3 เปรียบเทยี บโครงสร้างงบประมาณ 5 ปยี ้อนหลัง 23
3-4 สัดส่วนงบประมาณรายจา่ ย 8 กลุ่ม ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 25
3-5 ความเชอ่ื มโยงยทุ ธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ 2563
3-6 สัดสว่ นงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 26
จาแนกตามประเภทแผนงาน 28
3-7 สดั ส่วนประเภทงบรายจ่ายตอ่ งบประมาณรายจ่ายประจาปี 29
3-8 สดั ส่วนงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 จาแนกตามกระทรวง 30
3-9 สัดส่วนรายจา่ ยบุคลากรกบั รายจา่ ยอืน่ ๆ จาแนกตามกระทรวง
3-10 ผลการเบกิ จ่ายเงนิ งบประมาณประจาปี 2562 จาแนกตามกระทรวง

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
-ฏ-

รายงานการวเิ คราะห์ 31
รา่ งพระราชบัญญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 34
38
3-11 การเปรยี บเทยี บสัดสว่ นงบกลางต่อวงเงินงบประมาณรายจา่ ยประจาปี (ปี 2559-2563) 40
3-12 กาไรสูงสดุ /ขาดทนุ สูงสดุ ของรฐั วสิ าหกจิ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 (10 ลาดับแรก) 42
3-13 งบประมาณกองทนุ และเงนิ ทนุ หมุนเวียน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
3-14 สดั ส่วนงบประมาณแผนงานบรู ณาการ ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
3-15 ผลการเบิกจา่ ยแผนงานบูรณาการประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผูแ้ ทนราษฎร
-ฐ-



รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

1. ภาพรวมเศรษฐกจิ และการคลงั

1.1 ภาพรวมและแตวโตม้ ณางเศรษฐกจิ ไณย

แทตภาพณี่ 1-1 การคาดการฒแตวโต้มเศรษฐกจิ ไณย ปี 2563 โดยรัฐถาล

ปี 2562 ปี 2563

2.7 - 3.2% การ 3.0 – 4.0%
ขยาย
ตัว

อปุ สงคภ์ ายในประเทศ ! การสง่ ออกฟืน้ ตัว
การลงทุนภาคเอกชน
การลงทุนโครงสรา้ งพืน้ ฐานของรฐั ปัจจยั เศรษฐกจิ โลกฟื้นตัว
มาตรการขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ ภาครฐั สนบั
สสนนนุุน อุปสงค์ภายในประเทศ

การลงทนุ ภาครฐั ฿

การลงทนุ จากการย้ายฐานการผลิต

เศรษฐกจิ โลกชะลอตวั ความ ความผันผวน
มาตรการกดี กนั การคา้ เพิ่มข้ึน เสย่ี ง ของระบบเศรษฐกจิ
การส่งออก+การทอ่ งเทย่ี วลดลง
และการเงนิ โลก

อัตรา

‘’’ เงิน

เฟอ้

0.7 - 1.2% 0.8 - 1.8%

+5.9% ดลุ +5.5%
ของ GDP บัญชี ของ GDP
เดนิ สะพดั

ทีม่ า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรฐั มนตรี

จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร

-1-

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

1.2 แตวโต้มทลิตภฒั ฑ์มวลรวมภายใตประเณศ (GDP)

แทตภาพณี่ 1-2 ทลิตภฒั ฑมวลรวม แทตภาพณี่ 1-3 อตั ราการเตถิ โต
ใตประเณศ (Nominal GDP) ของ GDP (Real GDP)

ท่ีมา : สานกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแหง่ ชาติ สบื คน้ เมอ่ื วันท่ี 30 กนั ยายน 2562
จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

1.3 แตวโตม้ ปจั จยั สาคญั ณางเศรษฐกจิ ณม่ี ที ลตอ่ การเจรญิ เตถิ โตของประเณศ

แทตภาพณ่ี 1-4 แตวโต้มมลู ค่าการถรโิ ภคภาคเอกชต (C : Consumption)

หนว่ ย : ล้านบาท

2,137,981

2,039,851

2,017,674 2,028,401

1,976,145

1,918,004 1,913,660
1,910,983

1,866,458

1,786,719

Q1/60 Q2/60 Q3/60 Q4/60 Q1/61 Q2/61 Q3/61 Q4/61 Q1/62 Q2/62

ท่ีมา: สานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ สบื คน้ เมือ่ วันที่ 30 กนั ยายน 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
-2-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

แทตภาพณ่ี 1-5 แตวโต้มมลู ค่าการลงณตุ ภาคเอกชต (I : Investment)

หนว่ ย : ลา้ นบาท

964,296 989,202

954,606 955,246

926,638 918,544 929,145
901,423
878,714

834,279

Q1/60 Q2/60 Q3/60 Q4/60 Q1/61 Q2/61 Q3/61 Q4/61 Q1/62 Q2/62

ที่มา: สานกั งานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ สบื ค้นเมอ่ื วันท่ี 30 กันยายน 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

แทตภาพณี่ 1-6 แตวโตม้ มลู คา่ การใชจ้ า่ ยภาครัฐ (G : Government)

หนว่ ย : ล้านบาท

702,899

673,751 660,128 660,356 667,494

615,771 638,519 627,452 646,708
601,904

Q1/60 Q2/60 Q3/60 Q4/60 Q1/61 Q2/61 Q3/61 Q4/61 Q1/62 Q2/62

ท่มี า: สานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ สืบคน้ เมอ่ื วันที่ 30 กันยายน 2562
จัดทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

แทตภาพณี่ 1-7 แตวโต้มมลู คา่ การสง่ ออก (X : Export)

หนว่ ย : ล้านบาท

2,653,372 2,711,1592,685,2782,759,6062,680,8802,734,673 2,729,760
2,613,862

2,484,898 2,507,589

Q1/60 Q2/60 Q3/60 Q4/60 Q1/61 Q2/61 Q3/61 Q4/61 Q1/62 Q2/62

ทม่ี า: สานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ สบื ค้นเมือ่ วันที่ 30 กนั ยายน 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร
-3-

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
แทตภาพณี่ 1-8 ดลุ ถญั ชีเดติ สะพดั (Current Account)

ที่มา: ดุลการชาระเงนิ ทีมพัฒนาสถติ เิ ศรษฐกิจภาคตา่ งประเทศ ธนาคารแห่งประเทศไทย สบื คน้ เมอ่ื วนั ที่ 30 กันยายน 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

แทตภาพณ่ี 1-9 ดชั ตรี าคาทถู้ ริโภค (Consumer Price Index, CPI)

ที่มา: ดชั นรี าคาผบู้ รโิ ภคประเทศไทยชดุ ทว่ั ไปรายเดอื น กระทรวงพาณิชย์ สืบคน้ เมื่อวนั ที่ 7 ตุลาคม 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร
-4-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

ข้อสังเกต PBO
 ปัจจัยภาคการส่งออกได้ส่งสัญญาณต่อแนวโน้มที่มีทิศทางปรับตัวลดลง ท้ังนี้ การวิเคราะห์
จากหลายแหล่งมักจะกล่าวถึงสาเหตุจากปัจจัยสงครามทางการค้าระหว่าง 2 ประเทศมหาอานาจ
อย่างไรก็ตาม ภาครัฐควรคานึงถึงศักยภาพทางการแข่งขันของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างย่ิงการ
สนบั สนุนฐานการผลิตและการพฒั นาแรงงานในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ตรงกับความต้องการของโลก
ดว้ ยเช่นกนั
 อัตราการเติบโตของ GDP (จาก Real GDP) ในไตรมาสท่ี 1 และ 2 ปี 2562 อยู่ที่ 2.8 และ
2.3 การท่ีภาครัฐอัดฉีดเม็ดเงินในโครงการกระตุ้นเศรษฐกิจ เช่น มาตรการส่งเสริมการท่องเที่ยว
ในประเทศ “ชิม ช้อป ใช้” (มติ ครม. 10 กันยายน 2562) และโครงการส่งเสริมการท่องเท่ียว “ถึงเวลา
ทัวร์ ให้ทั่วไทย” (มติ ครม. 1 ตุลาคม 2562) จะส่งผลให้ตัวเลขเศรษฐกิจทางด้านการใช้จ่ายภาครัฐ (G)
และการบริโภคภาคเอกชน (C) ปรบั เพมิ่ ข้นึ ในไตรมาสที่ 4 ซ่ึงมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับอัตราการเติบโต
ของ GDP ในปี 2562 ด้วยเช่นกนั

1.4 การจดั เกถ็ รายไดร้ ัฐถาล (ปงี ถประมาฒ)

แทตภาพณ่ี 1-10 แตวโต้มและสดั สว่ ตการจดั เกถ็ รายไดร้ ัฐถาล

หมายเหตุ : ข้อมูลฯ เดอื นกนั ยายน 2562 สถานะ n/a
ที่มา: สานกั งานเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลงั สบื ค้นเมอื่ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2562
จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร
-5-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

1.5 วงเงติ งถประมาฒรายจ่ายประจาปี

แทตภาพณ่ี 1-11 แตวโตม้ วงเงิตงถประมาฒรายจา่ ยประจาปี

ที่มา: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
จดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

ข้อสงั เกต PBO
 วงเงนิ งบประมาณรายจ่ายประจาปี (2559 - 2563) เพมิ่ ขึน้ โดยเฉลี่ย 125,000 ลา้ นบาทตอ่ ปี
 การขาดดุลงบประมาณอย่างต่อเน่ือง อาจส่งผลต่อสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อ GDP และความ
ยงั่ ยืนทางการคลังในระยะยาว

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผ้แู ทนราษฎร
-6-

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

1.6 ปัจจัยณ่ีมที ลกระณถต่อการคลังภาครฐั

1.6.1 การขาดดุลเงิตงถประมาฒ (การเถิกจ่าย > รายไดต้ าสง่ คลัง)
แทตภาพณ่ี 1-12 การเปรียถเณยี ถรายได้ตาสง่ คลังกถั การเถกิ จา่ ยตามระถถกระแสเงิตสด

ที่มา: ฐานะการคลงั ตามระบบกระแสเงินสดของรฐั บาล กระทรวงการคลัง สืบค้นเมอ่ื วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2562
จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

1.6.2 การก่อหตีส้ าดารฒะ

แทตภาพณ่ี 1-13 สถาตะหต้ีสาดารฒะคงค้าง ฒ วตั สิต้ ปีงถประมาฒ
หน่วย : ลา้ นบาท

6,917,357

หมายเหตุ: ข้อมลู หนส้ี าธารณะคงค้างปงี บประมาณ พ.ศ. 2562 สถานะกรกฎาคม 2562

ทีม่ า: ข้อมูลหน้ีสาธารณะคงคา้ ง สานักงานบริหารหนสี้ าธารณะ

จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร

-7-

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

แทตภาพณ่ี 1-14 การเปรียถเณยี ถการจัดสรรงถประมาฒ
ใตการชาระคตื ต้ตเงติ กกู้ ัถการกอ่ หตส้ี าดารฒะ

กรอบการกเู้ พื่อชดเชยการขาดดลุ ฯ คนื ตน้ เงนิ กู้

2563 89,170 469,000
450,000
2562 78,205
2561 86,942 550,358
2560 81,186 552,922
2559 61,991
390,000

ท่มี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานักนายกรัฐมนตรี
จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

ขอ้ สงั เกต PBO
 ปริมาณหนีส้ าธารณะมแี นวโนม้ สูงขึ้นโดยเฉลย่ี 299,044 ลา้ นบาทต่อปี (ปี 2558 - 2562)
 งบประมาณการชาระคืนต้นเงินกู้มีสัดส่วนน้อยมากเม่ือเทียบกับวงเงินกู้เพ่ือชดเชยการขาดดุล
งบประมาณในแต่ละปี
 ปริมาณหน้ีสาธารณะมีผลกระทบต่อภาระงบประมาณในการชาระคืนต้นเงินกู้ ดอกเบ้ีย และ
คา่ ใชจ้ ่ายที่เกยี่ วขอ้ ง

แทตภาพณ่ี 1-15 สดั สว่ ตการกอ่ หตใ้ี หม่

ภายใต้แทตการถริหารหตสี้ าดารฒะประจาปีงถประมาฒ

หมายเหตุ: ขอ้ มลู ปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 จากมติคณะรฐั มนตรี เมื่อวันท่ี 24 กันยายน 2562
ที่มา: สานักงานบริหารหน้ีสาธารณะ
จัดทาโดย: สานกั งบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
-8-

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

1.6.3 ภาระงถประมาฒจากรายจา่ ยประจา
แทตภาพณ่ี 1-16 การเปรยี ถเณยี ถสดั ส่วตระหว่างรายจา่ ยประจาและรายจา่ ยลงณตุ

รายจา่ ยประจา รายจา่ ยลงทนุ อืน่ ๆ
76.65 73.75 73.34 75.76 74.76

20.33 22.55 22.18 21.64 20.49
3.02 3.70 4.48 2.61 4.74

2559 2560 2561 2562 2563

หมายเหตุ : งบอนื่ ๆ คือ รายจา่ ยชาระคืนต้นเงนิ กแู้ ละรายจ่ายเพ่อื ชดใชเ้ งนิ คงคลงั
ที่มา: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
จดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

ข้อสังเกต PBO

ภาระงบประมาณรายจ่ายประจาเป็นความท้าทายของรัฐบาลในการลดรายจ่ายของภาครัฐให้
สอดคลอ้ งกับประมาณการรายได้ในแต่ละปีงบประมาณ

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
-9-

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

1.6.4 ภาระทกู พัตงถประมาฒขา้ มปี

แทตภาพณี่ 1-17 แตวโตม้ ภาระทกู พตั งถประมาฒขา้ มปี

1,063,033.9 1,077,657.7 1,229,937.1 หนว่ ย : ลา้ นบาท
1,301,019.3

877,888.1

2559 2560 2561 2562 2563

ท่มี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานักนายกรฐั มนตรี
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

ข้อสงั เกต PBO
 ภาระผูกพันงบประมาณข้ามปี (รายการเดิมที่ได้รับอนุมัติแล้วกับรายการใหม่ในปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563 เพม่ิ ขน้ึ เฉล่ีย 100,910 ลา้ นบาท (ปี 2559 - 2563))
 ภาระผกู พันงบประมาณฯ ท่ีเพ่ิมสงู ขนึ้ จะสง่ ผลกระทบต่อกรอบวงเงินงบประมาณรายจ่ายลงทุน
ในปตี ่อ ๆ ไป ดว้ ยข้อจากดั ของกรอบวงเงินรายจ่ายลงทุน อาจทาให้โครงการลงทุนใหม่ต้องชะลอออกไป
จึงเป็นเหตุผลให้ พ.ร.บ. วินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 กาหนดให้ภาระผูกพันงบประมาณข้าม
ปมี ีสดั ส่วนไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 10 ของวงเงนิ งบประมาณรายจา่ ยประจาปี

1.7 ฐาตะเงติ คงคลงั

แทตภาพณ่ี 1-18 ฐาตะเงติ คงคลงั ฒ วตั สต้ิ ปีงถประมาฒ

ท่มี า: กระทรวงการคลัง สืบค้นเมื่อวนั ท่ี 30 กนั ยายน 2562
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
- 10 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
แทตภาพณี่ 1-19 ฐาตะเงิตคงคลงั ฒ วัตสิ้ตเดือต ปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2562

ท่ีมา: กระทรวงการคลงั สืบค้นเมอื่ วันท่ี 30 กันยายน 2562
จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 11 -

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
- 12 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

2. แตวณางการจดั ณางถประมาฒ ปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

2.1 ตโยถายงถประมาฒ และวงเงิตงถประมาฒรายจ่ายประจาปีงถประมาฒ
พ.ศ. 2563

แทตภาพณ่ี 2-1 กรอถการกเู้ งติ สูงสดุ เพื่อชดเชยการขาดดลุ งถประมาฒ

ทม่ี า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
จดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

จากการประมาณการรายไดข้ องรฐั บาลในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ซึ่งคาดว่าจะมีรายได้สุทธิ
จานวน 2,731,000 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 15.3 ของ GDP ในขณะท่ีรัฐบาลได้กาหนด
วงเงินงบประมาณรายจ่ายไว้ จานวน 3,200,000 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 18.0 ของ GDP
ดังน้ัน นโยบายงบประมาณในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จึงเป็นนโยบายงบประมาณขาดดุล ภายใต้
กรอบความยั่งยืนทางการคลังและความจาเป็นของการใช้จ่ายภาครัฐเพ่ือขับเคลื่ อนเศรษฐกิจให้
ขยายตัวอย่างมีเสถียรภาพ ควบคู่กับการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี การปฏิรูปประเทศ
และนโยบายรัฐบาล ตลอดจนเพ่ือสนับสนุนการดาเนินภารกิจของหน่วยงานตามกฎหมาย โดยกาหนด
วงเงนิ กเู้ พ่ือชดเชยการขาดดุลงบประมาณไว้ จานวน 469,000 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 2.6 ของ GDP
ซ่ึงการขาดดุลงบประมาณดังกล่าวอยู่ในระดับที่ไม่ส่งผลกระทบต่อวินัยและฐานะทางการคลังของ
ประเทศ ภายในกรอบการกู้เงนิ สงู สุดเพ่ือชดเชยการขาดดุลงบประมาณตามพระราชบัญญัติการบริหาร
หนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม จานวน 711.336.3 ล้านบาท (รายละเอียดตาม
แผนภาพท่ี 2-1)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร
- 13 -

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

2.2 แตวณางการจัดณางถประมาฒรายจา่ ยประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

แทตภาพณี่ 2-2 แตวณางการจดั ณางถประมาฒรายจ่ายประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

ที่มา: คู่มือการจดั ทางบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานักนายกรัฐมนตรี
จดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 14 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

2.3 ภาพรวมร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563

ทม่ี า: ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
จัดทาโดย: สานกั งบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร

- 15 -

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร
- 16 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

3. วเิ คราะหง์ ถประมาฒรายจา่ ยประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

3.1 ทลกระณถต่อกรอถวติ ัยการเงติ การคลงั ของรฐั

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยกาหนดให้รัฐต้องรักษาวินัยการเงินการคลังอย่างเคร่งครัด
เพ่ือให้ฐานะทางการเงินการคลังของรัฐมีเสถียรภาพ และมั่นคงอย่างย่ังยืนตามกฎหมายว่าด้วยวินัย
การเงินการคลังของรัฐ โดยได้กาหนดกรอบเก่ียวกับการจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปีไว้หลาย
ประการ ทั้งนี้ การประเมินผลกระทบต่อกรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐจากร่างพระราชบัญญัติ
งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 พบว่า การจัดทางบประมาณรายจ่ายประจาปี
ยังอยู่ภายใต้กรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐท่ีกาหนด โดยสัดส่วนรายจ่ายลงทุนสูงกว่ากรอบเพียง
เล็กน้อย คือ ร้อยละ 0.5 และมีบางสัดส่วนที่เริ่มเข้าใกล้เพดานท่ีกาหนด คือ 1) การก่อหน้ีผูกพัน
ข้ามปีงบประมาณมีสัดส่วนร้อยละ 9.3 จากเพดานร้อยละ 10 และ 2) ภาระทางการเงินที่รัฐต้องรับ
ชดเชยให้แก่สถาบันการเงินเฉพาะกิจจากการสูญเสียรายได้ หรือต้นทุนทางการเงินและการบริหาร
จัดการจากการดาเนินโครงการตามนโยบายรัฐบาล อยู่ที่ร้อยละ 26.7 จากเพดานร้อยละ 30
รายละเอียดดงั แผนภาพท่ี 3-1

แทตภาพณี่ 3-1 สัดสว่ ตรายจ่ายตามกรอถวติ ยั การเงิตการคลังของรัฐ

ต่อวงเงติ งถประมาฒรายจ่ายประจาปี 2563

ภาระณรี่ ฐั ตอ้ งรถั ชดเชยค่าใชจ้ ่ายหรอื การสูญเสียรายได้ 26.7% ไมเ่ กิต 30%
(ม.28)
9.3% ไมเ่ กติ 10%
การก่อหตท้ี ูกพตั งถประมาฒรายจ่ายขา้ มปีงถประมาฒ*

รายจ่ายชาระดอกเถ้ียและคา่ ใช้จ่ายใตการกเู้ งติ ของรัฐถาล 5.7% ตามภาระณคี่ าดว่าจะเกดิ ขึ้ตใตปงี ถประมาฒตั้ต

รายจา่ ยชาระคืตต้ตเงิตกู้ 2.8% 2.5% - 3.5%

งถกลาง รายการเงติ สารองจ่ายเพื่อกรฒีฉกุ เฉิตหรือ 3.0% 2% - 3.5%

จาเป็ต

รายจ่ายลงณุต 20.5% ไม่ต้อยกวา่ 20%

หมายเหตุ: * หมายถึง ภาระผูกพนั งบประมาณข้ามปรี ายการใหม่ทเี่ ร่ิมดาเนินการในปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
ทม่ี า: 1. มาตรา 20 (1) - (6) พระราชบัญญัติวินยั การเงนิ และการคลงั ของรัฐ พ.ศ. 2561

2. ร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563
3. ประกาศคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลงั ของรัฐ ดังนี้

เรือ่ ง กาหนดสัดส่วนตา่ ง ๆ เพ่ือเป็นกรอบวนิ ยั การเงินการคลงั ของรัฐ พ.ศ. 2561
เรอื่ ง กาหนดสดั สว่ นตา่ ง ๆ เพือ่ เป็นกรอบวินยั การเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2562 (ฉบับที่ 2)
เร่ือง การดาเนนิ กจิ กรรม มาตรการ หรอื โครงการทกี่ อ่ ให้เกิดภาระตอ่ งบประมาณหรือภาระทางการคลงั ในอนาคต พ.ศ. 2561
เรือ่ ง กาหนดอตั ราชดเชยค่าใชจ้ า่ ยหรอื การสูญเสียรายได้ของหน่วยงานของรัฐในการดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือโครงการ

ตามท่กี าหนดไวใ้ นมาตรา 28 พ.ศ. 2561
ประมวลผลและจดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผ้แู ทนราษฎร
- 17 -

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

คณะรฐั มนตรีมีมตเิ มอ่ื วนั ที่ 24 กันยายน 2562 อนุมัติจัดสรรงบกลาง รายการเงินสารองจ่าย
เพ่ือกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็น ปี 2561 ท่ีกันไว้เบิกจ่ายเหลื่อมปี และปี 2562 เพื่อเป็นค่าใช้จ่าย 2
รายการภายใต้งบกลาง และเปน็ คา่ ใชจ้ ่ายบุคลากร ภายใต้แผนงานบุคลากรภาครัฐ รวมเป็นเงินท้ังสิ้น
45,659 ลา้ นบาท ดังน้ี

1. ใช้จ่ายจากงบประมาณปี 2561 งบกลาง 2,200 ล้านบาท และงบประมาณปี 2562 จานวน
37,800 ล้านบาท รวมเป็นเงินทั้งส้ิน 40,000 ล้านบาท เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายเงินเบี้ยหวัด บาเหน็จ
บานาญ

2. ใช้จ่ายจากงบประมาณปี 2561 จานวน 5,100 ล้านบาท เพ่ือเป็นค่าใช้จ่ายในการรักษา
พยาบาลข้าราชการ ลกู จ้าง และพนกั งานของรัฐ

3. ใชจ้ า่ ยจากงบประมาณปี 2561 จานวน 559 ล้านบาท เพ่ือเป็นค่าใช้จ่ายบุคลากร ภายใต้
แผนงานบุคลากรภาครัฐ ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ประกอบด้วย 1) ค่าตอบแทน
สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน 120 ล้านบาท 2) ค่าตอบแทนพิเศษรายเดือนสมาชิกกองอาสารักษา
ดินแดนท่ีปฏิบัติงานในเขตพื้นที่พิเศษ 46.1 ล้านบาท และ 3) ค่าตอบแทนตาแหน่งกานัน ผู้ใหญ่บ้าน
ฯลฯ 392.9 ล้านบาท

แสดงให้เห็นวา่ การต้งั งบประมาณรายจ่ายเก่ยี วกับบุคลากรของรัฐและสวสั ดิการของบุคลากร
ของรัฐ ในปีงบประมาณ 2562 ไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติในมาตรา 20 (2) แห่งพระราชบัญญัติวินัย
การเงินและการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ทบี่ ัญญตั ิว่า “งบประมาณรายจ่ายเก่ียวกับบุคลากรของรัฐและ
สวสั ดกิ ารของบคุ ลากรของรัฐ ต้องตั้งไวอ้ ย่างพอเพยี ง”

อย่างไรก็ดี ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 รัฐบาลได้เล็งเห็นถึงความเส่ียงที่อาจเกิดข้ึนจาก
ความไม่เพียงพอของรายจ่ายบุคลากรและสวัสดิการของรัฐ รัฐบาลจึงได้ต้ังงบประมาณดังกล่าว
เพิ่มข้ึน โดยตั้งงบกลาง รายการเงินเบ้ียหวัด บาเหน็จ บานาญ เป็นจานวน 265,716.3 ล้านบาท
เพิ่มขึ้นจากปีกอ่ น 41,954.3 ลา้ นบาท หรอื เพ่ิมขนึ้ ร้อยละ 18.7 และต้ังงบกลาง รายการค่าใช้จ่าย
ในการรักษาพยาบาล ข้าราชการ ลูกจ้าง และพนักงานของรัฐ จานวน 71,200 ล้านบาท เพิ่มข้ึน
จากปีก่อน 1,200 ลา้ นบาท หรือเพ่ิมขน้ึ ร้อยละ 1.7

สาหรับการดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือโครงการ (ม.28) ท่ีก่อให้เกิดภาระต่องบประมาณ
แผ่นดิน และอาจส่งผลต่อภาระทางการคลังในระยะยาวได้1 ซึ่งจะต้องมียอดคงค้างท้ังหมดรวมกันไม่เกิน
รอ้ ยละ 30 ของงบประมาณรายจา่ ยประจาปี จากรายงานความเส่ียงทางการคลัง ประจาปีงบประมาณ
พ.ศ. 2561 ซ่ึง ครม.มีมติรับทราบเมื่อวันท่ี 2 เมษายน 2562 พบว่า ณ ส้ินปีงบประมาณ พ.ศ. 2561
รัฐบาลยังมีภาระคงค้างที่ต้องชดเชยให้แก่สถาบันการเงินเฉพาะกิจ (SFIs) สาหรับการดาเนินการตาม

1 มาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินและการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 และมติคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังของรัฐ

ในการประชุม ครั้งท่ี 1/2561 เม่ือวันท่ี 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 ได้ออกประกาศเพ่ือกาหนดให้การดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือ

โครงการดังต่อไปนี้ เป็นการดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือโครงการที่ก่อให้เกิดภาระต่องบประมาณหรือภาระทางการคลังในอนาคต

(1) การดาเนนิ กิจกรรม มาตรการ หรอื โครงการท่ีหน่วยงานของรฐั มีความจาเป็นต้องดาเนินการระหว่างปีงบประมาณ ท่ีมีกฎหมาย กฎ

ระเบียบ หรอื หลักเกณฑก์ าหนดใหต้ อ้ งขออนมุ ตั ิตอ่ คณะรัฐมนตรโี ดยมีผลให้เกิดภาระตอ่ งบประมาณไมว่ ่าในปีงบประมาณใด หรือก่อหนี้

ผูกพันมากกว่าหน่ึงปีงบประมาณ หรือ (2) การดาเนินกิจกรรม มาตรการ หรือโครงการของหน่วยงานของรัฐท่ีก่อให้เกิดการสูญเสีย

รายไดข้ องรัฐหรือของหนว่ ยงานของรฐั

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร

- 18 -

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

นโยบายของรัฐบาล รวมจานวนทั้งส้ิน 855,121 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 26.7 ของวงเงิน
งบประมาณรายจา่ ยประจาปี พ.ศ. 2563

ข้อสังเกต PBO
 ภาระคงค้างท่ีต้องชดเชยให้แก่สถาบันการเงินเฉพาะกิจ (SFIs) สาหรับการดาเนินการตาม
นโยบายของรัฐบาล จานวนท้ังส้ิน 855,121 ล้านบาท แม้จะคงอยู่ภายใต้กรอบวินัยการเงินการคลัง
ของรัฐ แต่ก็บ่งช้ีว่าปัจจุบันรัฐบาลมีภาระงบประมาณท่ีต้องชดเชยค่าใช้จ่ายให้หน่วยงานของรัฐอยู่อีก
เป็นจานวนมาก
 ดังน้ัน เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยวินัยการเงินการคลัง มาตรา 20 (5) และไม่ให้มี
ผลกระทบต่อสถานะทางการเงินของสถาบันการเงินเฉพาะกิจในระยะยาว รัฐบาลจึงควรต้ัง
งบประมาณรายจา่ ยเพอื่ ชดเชยการดาเนนิ โครงการนโยบายรัฐให้กับสถาบันการเงินเฉพาะกิจในโอกาส
แรกทกี่ ระทาได้

3.2 โครงสร้างงถประมาฒรายจา่ ยปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

งบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 มีกรอบวงเงินรายจา่ ยทง้ั สิ้น 3,200,000
ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน 18.0 ต่อ GDP เพ่ิมขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 200,000
ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 6.7 โดยมโี ครงสรา้ งรายจา่ ย ดงั นี้

แทตภาพณี่ 3-2 โครงสรา้ งงถประมาฒรายจา่ ยประจาปีงถประมาฒ พ.ศ. 2563

รายจา่ ยเพ่ือชดใช้ รายจ่ายลงทนุ รายจ่ายชาระคนื
เงนิ คงคลงั ตน้ เงนิ กู้
20.5%
1.9% 2.8%

รายจ่ายประจา

74.8%

ท่ีมา: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 19 -

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

(1) รายจ่ายประจา จานวน 2,392,314.4 ล้านบาท เพ่ิมข้ึนจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562
จานวน 119,658.1 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 5.3 และคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 74.8 ของวงเงินงบประมาณ
รายจา่ ยประจาปี ลดลงจากปงี บประมาณ พ.ศ. 2562 ซ่ึงมสี ัดส่วนร้อยละ 75.8

(2) รายจ่ายเพื่อชดใช้เงินคงคลัง จานวน 62,709.5 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 1.9
ของวงเงินงบประมาณรายจ่ายประจาปี เพ่ิมข้ึนร้อยละ 100 เน่ืองจากในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 ไม่มี
การตั้งงบประมาณเพือ่ การดังกล่าว

(3) รายจ่ายลงทุน จานวน 655,805.7 ล้านบาท เพิ่มข้ึนจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562
จานวน 6,667.5 ลา้ นบาท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 1.0 อย่างไรก็ตาม สัดสว่ นตอ่ งบประมาณรายจ่ายประจาปี
คิดเป็นร้อยละ 20.5 ลดลงจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 ท่ีรายจ่ายลงทุนมีสัดส่วนร้อยละ 21.6 ของ
งบประมาณรายจ่ายประจาปี แต่ก็ถือว่ายังอยู่ในกรอบวินัยการเงินการคลัง ตามมาตรา 20 (1) แห่ง
พระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ที่กาหนดให้ต้องมีสัดส่วนไม่น้อยกว่าร้อยละ
20 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี และต้องไม่น้อยกว่าส่วนท่ีขาดดุลงบประมาณ จานวน 469,000.0
ลา้ นบาท

(4) รายจ่ายชาระคืนต้นเงินกู้ จานวน 89,170.4 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ.
2562 จานวน 10,964.9 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 14.0 และคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 2.8 ของงบประมาณ
รายจา่ ยประจาปี เพมิ่ ขึน้ จากปงี บประมาณ พ.ศ. 2562 ซึ่งมีสัดส่วนร้อยละ 2.6

ข้อสังเกต PBO
วงเงินทีต่ ง้ั ไวเ้ พอื่ บริหารจัดการหนี้ภาครัฐจานวน 272,127.1 ล้านบาท เม่ือหักส่วนชาระคืน
เงนิ ต้น จานวน 89,170.4 ล้านบาท จะเห็นวา่ ดอกเบี้ยทต่ี ้องชาระ และค่าใช้จ่ายในการกู้เงินของรัฐบาล มี
จานวนถึง 182,956.7 ล้านบาท จึงเห็นว่างบประมาณในการบริหารจัดการหน้ีภาครัฐส่วนใหญ่ใช้จ่าย
ไปเพื่อการชาระดอกเบ้ียและค่าใช้จ่ายในการก่อหน้ีใหม่ ขณะท่ีการชาระคืนเงินต้นในแต่ละปีเป็นส่วน
น้อย ซงึ่ อาจกระทบต่อสดั สว่ นหน้สี าธารณะต่อ GDP และส่งผลตอ่ ความย่ังยืนทางการคลังในระยะยาวได้

แทตภาพณี่ 3-3 เปรยี ถเณยี ถโครงสรา้ งงถประมาฒ 5 ปีย้อตหลัง

76.6% 76.9% 73.3% 75.8% 74.8% รายจ่ายประจา

20.3% 20.1% 22.2% 21.6% 20.5% รายจา่ ยลงทุน

2.2% 3.0% 2.9% 2.6% 2.8% รายจ่ายชาระคืนตน้ เงนิ กู้

205.85%9 205.06%0 21.566%1 205.06%2 2.0% รายจา่ ยเพ่ือชดใช้เงนิ คงคลัง
ทม่ี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรฐั มนตรี
2563

จดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 20 -

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาการจัดทางบประมาณรายจ่ายระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 –
2563 พบว่าสดั ส่วน “รายจา่ ยประจา” ต่องบประมาณรายจ่ายประจาปอี ยู่ระหว่างร้อยละ 73.3- 76.9
ในขณะทีง่ บประมาณรายจ่ายลงทนุ ต่องบประมาณรายจา่ ยประจาปีอยรู่ ะหวา่ งร้อยละ 17.5 – 22.5

ข้อสงั เกต PBO
 แม้รายจ่ายลงทุนของปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จะมีจานวนสูงกว่าวงเงินส่วนท่ีขาดดุล
งบประมาณ และมีสัดส่วนไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี ตามกรอบวินัยการคลัง
ในมาตรา 20 (1) แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 แต่ก็ถือว่ายังมีสัดส่วน
น้อยมากเมื่อเทยี บกับรายจ่ายประจาซ่งึ ยงั อยใู่ นระดบั สูงอย่างตอ่ เนื่อง
 การท่ีพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ในมาตรา 20 (1) กาหนดให้
รัฐบาลต้องตั้งงบประมาณรายจ่ายลงทุนในสัดส่วนท่ีไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ของงบประมาณรายจ่าย
ประจาปี ในขณะที่รายจ่ายประจามีสัดส่วนสูง ทาให้รายได้ของรัฐบาลส่วนใหญ่ถูกนาไปใช้จ่ายเป็น
รายจา่ ยประจา จึงต้องกู้เงินมาสมทบเพื่อให้รายจ่ายลงทุนมีสัดส่วนเป็นไปตามกรอบวินัยการเงินการคลัง
อาจเป็นเหตุให้ขาดดุลงบประมาณอย่างต่อเนื่อง ย่อมมีผลกระทบต่อความย่ังยืนทางการคลังในระยะ
ยาวได้

ดังนั้น จึงควรปรับโครงสร้างภาครัฐเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการทางานของบุคลากรควบคู่
กับการใชเ้ ทคโนโลยีเพื่อลดรายจ่ายประจา ขณะเดียวกันก็ต้องเพ่ิมประสิทธิภาพการจัดเก็บรายได้
ภาครัฐในสูงขึ้น อันจะทาให้สัดส่วนรายจ่ายลงทุนเพิ่มขึ้น โดยไม่ต้องกู้เงินมาชดเชยการขาดดุล
งบประมาณ

3.3 งถประมาฒจาแตกตามกลมุ่ รายจา่ ย

แทตภาพณ่ี 3-4 สดั สว่ ตงถประมาฒรายจา่ ย 8 กลมุ่ ประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

รายจา่ ยชาระหนี้ รายจา่ ยชดใช้เงนิ คง รายจา่ ยชดใช้เงินทุน
ภาครัฐ, 8.5% คลัง, 2.0% สารองจา่ ย, 0.0%

รายจ่ายทุนหมนุ เวียน, ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 กลุ่ม
6.3% งบประมาณรายจ่ายของหน่วยรับงบประมาณ
ประกอบด้วย งบประมาณภายใต้แผนงาน
รายจ่ายงบกลาง,
16.2%

พ้ืนฐานและแผนงานยุทธศาสตร์ มีสัดส่วน

รายจา่ ยบคุ ลากร, รายจ่ายหน่วย เพ่ิมข้ึนมากจากปีที่ผ่านมา เนื่องจากมีการปรับ
24.3% รบั งบประมาณ โครงสร้างแผนงานโดยลดจานวนแผนงาน
บูรณาการจาก 24 แผนงาน เหลือ เพียง 15

, 35.4% แผนงาน โดยย้ายส่วนที่ปรับลดไปอยู่ใน

รายจ่ายบรู ณาการ , แผนงานยทุ ธศาสตร์
7.3%

ท่มี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานกั งบประมาณ สานักนายกรัฐมนตรี
จัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร
- 21 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

1. โครงสรา้ งของการจาแนกกลมุ่ รายจ่ายของปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เป็น 8 กลุ่มรายจ่าย
เพื่อให้สอดคล้องกับพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 และพระราชบัญญัติวินัยการเงิน
การคลงั ของรัฐ พ.ศ. 2561

2. ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ได้ให้ความสาคัญกับ “แผนงานยุทธศาสตร์” ประกอบกับ
มกี ารปรบั ลดแผนงานบูรณาการจาก 24 แผนงานในปี 2562 เหลือ 15 แผนงาน จึงทาให้งบประมาณ
ของหนว่ ยรับงบประมาณ (Function) ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์เพิ่มข้ึนเป็นร้อยละ 38.5 ในขณะท่ี
รายจ่ายแผนงานบูรณาการลดลงเหลือเพียงสัดส่วนร้อยละ 7.3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี
โดยเฉพาะแผนงานบูรณาการส่งเสริมการกระจายอานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน และ
แผนงานบรู ณาการส่งเสรมิ การพัฒนาจังหวัดและกลมุ่ จงั หวัดแบบบรู ณาการ ได้ปรบั ไปตั้งจ่ายไว้ภายใต้
แผนงานยทุ ธศาสตร์ ดังนี้

(1) แผนงานบูรณาการสง่ เสรมิ การกระจายอานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ถูกแบ่ง
ออกเป็นสองส่วน กล่าวคือ ส่วนท่ีหน่ึง เป็นงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินท่ีขอรับการ
จัดสรรงบฯ โดยตรง ได้แก่ กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา และองค์การบริหารส่วนจังหวัด จานวน 76
แห่ง และสว่ นท่ีสอง เป็นงบประมาณของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถ่ิน ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์
ส่งเสริมการกระจายอานาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน เพ่ือเป็นเงินอุดหนุน เทศบาล และ อบต.
ทวั่ ประเทศ

(2) แผนงานบูรณาการส่งเสริมการพัฒนาจังหวัดและกลุ่มจังหวัดแบบบูรณาการ จานวน
24,000.0 ล้านบาท ซ่ึงจัดสรรให้จังหวัด 76 จังหวัด และกลุ่มจังหวัด 18 กลุ่ม ได้เปล่ียนเป็นแผนงาน
ยทุ ธศาสตร์สง่ เสรมิ การพัฒนาจังหวดั และกล่มุ จังหวัดแบบบรู ณาการ

นอกจากน้ี ยังมีแผนงานบูรณาการพัฒนาระบบประกันสุขภาพซึ่งมีวงเงินประมาณปี
2562 จานวน 223,933.1 ล้านบาท ถูกย้ายไปอยู่ในแผนงานยุทธศาสตร์ด้วยเช่นกัน จึงเป็นเหตุผล
สาคัญที่ทาให้งบประมาณแผนงานบูรณาการในปี 2563 ลดลงจากปีงบประมาณ 2562 จานวน
806,244.7 ล้านบาท (ข้อมูลจาก พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2562) คิดเป็น
สัดส่วนร้อยละ 26.9 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี เหลือจานวน 235,091.0 ล้านบาท คิดเป็น
สดั ส่วนรอ้ ยละ 7.3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผูแ้ ทนราษฎร
- 22 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

3.4 งถประมาฒรายจา่ ยจาแตกตามยณุ ดศาสตรก์ ารจดั สรรงถประมาฒ

แทตภาพณี่ 3-5 ความเช่อื มโยงยุณดศาสตรการจดั สรรงถประมาฒรายจ่าย
ประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

12 เรื่องเรง่ ดว่ น
Flagship Project

วงเงินงบประมาณ 3,200,000.0 ล้านบาท

428,190.6 380,803.1 571,073.8 765,209.4 118,700.2 504,686.3
13.4% 11.8% 17.9% 23.9% 3.7% 15.8%

431,336.6 13.5%

ทมี่ า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
จัดทาโดย: สานกั งบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
- 23 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

ยทุ ธศาสตรก์ ารจดั สรรงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ได้กาหนดกรอบ
วงเงิน 3,200,000.0 ล้านบาท ประกอบด้วย ยุทธศาสตร์ 6 ด้าน และรายการค่าดาเนินการภาครัฐ
(รวม 59 แผนงาน) โดยเชื่อมโยงและสอดคล้องตามยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580) แผนแม่บท
ภายใตย้ ทุ ธศาสตรช์ าติ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) แผน
ปฏิรูปประเทศ และนโยบายเร่งด่วน 12 เร่ืองของรัฐบาลตามคาแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรี
พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทร์โอชา นายกรัฐมนตรี แถลงต่อรฐั สภาเม่ือวันพฤหัสบดีที่ 25 กรกฎาคม 2562
ได้แก่ (1) การแก้ไขปัญหาในการดารงชีวิตของประชาชน (2) การปรับปรุงระบบสวัสดิการและพัฒนา
คุณภาพชีวิต (3) มาตรการเศรษฐกิจเพื่อรองรับความผันผวนของเศรษฐกิจโลก (4) การให้ความ
ช่วยเหลือเกษตรกรและพัฒนานวัตกรรม (5) การยกระดับศักยภาพของแรงงาน (6) การวางรากฐาน
ระบบเศรษฐกิจของประเทศสู่อนาคต (7) การเตรียมคนไทยสู่ศตวรรษที่ 21 (8) การแก้ไขปัญหาทุจริต
และประพฤติมิชอบในวงราชการท้ังฝ่ายการเมืองและฝ่ายราชการประจา (9) การแก้ไขปัญหายาเสพติด
และสร้างความสงบสุขในพ้ืนท่ีชายแดนภาคใต้ (10) การพัฒนาระบบการให้บริการประชาชน (11)
การจัดเตรียมมาตรการรองรับภัยแล้งและอุทกภัย และ (12) การสนับสนุนให้มีการศึกษา การรับฟัง
ความเหน็ ของประชาชน และการดาเนินการเพ่อื แก้ไขเพิ่มเตมิ รัฐธรรมนญู

ในมิติยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณ รัฐบาลได้จัดสรรงบประมาณรายจ่าย โดยแบ่งเป็น
งบประมาณเพ่ือขับเคล่ือนนโยบายของรัฐบาลให้เกิดผลเป็นรูปธรรมตามยุทธศาสตร์การจัดสรร
งบประมาณทั้ง 6 ด้าน จานวน 2,768,663.4 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 86.5 ของวงเงินงบประมาณ
รายจ่าย และงบประมาณเพ่ือเป็นรายการค่าดาเนินการภาครัฐ ประกอบด้วย แผนงานบริหารเพ่ือรองรับ
กรณฉี ุกเฉนิ หรือจาเป็น และรายการบริหารจดั การหน้ีภาครัฐและแผนงานรายจ่ายเพื่อชดใช้เงินคงคลัง
จานวน 431,336.6 ลา้ นบาท คิดเปน็ รอ้ ยละ 13.5 ของวงเงนิ งบประมาณรายจา่ ย

สาหรับยุทธศาสตร์การจดั สรรงบประมาณที่ไดร้ บั การจัดสรรงบประมาณสูงสุด 3 ลาดบั แรก คือ
(1) ยทุ ธศาสตรด์ ้านการสรา้ งโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม จานวน 765,209.4 ล้านบาท
คดิ เปน็ รอ้ ยละ 23.9
(2) ยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ จานวน 571,073.8
ลา้ นบาท คดิ เปน็ ร้อยละ 17.8
(3) ยุทธศาสตร์ด้านการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ จานวน
504,686.3 ล้านบาท คิดเปน็ ร้อยละ 15.8 ของวงเงนิ งบประมาณรายจา่ ย สรปุ ได้ดังนี้

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 24 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

ตารางณ่ี 3-1 การเปรยี ถเณยี ถงถประมาฒรายจา่ ยประจาปีงถประมาฒ

พ.ศ. 2562 - 2563 จาแตกตามยุณดศาสตรการจดั สรรงถประมาฒ

ยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณ ปี งบประมาณ พ.ศ. 2562 ปี งบประมาณ พ.ศ. 2563 หนว่ ย: ลา้ นบาท
งบประมาณ ร้อยละ งบประมาณ ร้อยละ
เพิ่ม/ลด
1. ดา้ นความมนั่ คง 321,789.7 10.7 428,190.6 13.4
จานวน ร้อยละ
2. ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขนั ของประเทศ 408,039.5 13.6 380,803.1 11.8 106,400.9 33.1
-27,236.4 -6.7
3. ด้านการพฒั นาและเสริมสร้างศกั ยภาพทรัพยากรมนุษย์ 561,134.3 18.7 571,073.8 17.9
4. ดา้ นการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสงั คม 396,716.8 13.2 765,209.4 23.9 9,939.5 1.8
368,492.6 92.9
5. ดา้ นการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็ นมิตรกบั สิ่งแวดล้อม 116,231.9 3.9 118,700.2 3.7
27.9 504,686.3 15.8 2,468.3 2.1
6. ด้านการปรับสมดุลและพฒั นาระบบการบริหารจดั การภาครัฐ 836,977.9 -332,291.6 -39.7
127,773.3 4.8
รวม 6 ยุทธศาสตร์ 2,640,890.1 88.0 2,768,663.4 86.5
72,226.7 20.1
7. รายการค่าดาเนินการภาครัฐ 359,109.9 12.0 431,336.6 13.5 -3,000.0 -3.0
12,517.2 4.8
7.1 แผนงานบริหารเพอ่ื รองรับกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็ น 99,500.0 3.3 96,500.0 3.0 62,709.5 100.0
200,000.0 6.7
7.2 แผนงานบริหารจดั การหน้ีภาครัฐ 259,609.9 8.7 272,127.1 8.5

7.3 แผนงานรายจ่ายเพ่ือชดใชเ้ งินคงคลงั 0.0 0.0 62,709.5 2.0

รวมท้ังสิ้น 3,000,000.0 100.0 3,200,000.0 100.0

ที่มา: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรฐั มนตรี
ประมวลผลและจัดทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สาหรับยุทธศาสตร์ฯ ที่ได้รับจัดสรรงบประมาณลดลงจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 คือ
ยุทธศาสตร์ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ลดลง 27,236.4 ล้านบาท คิดเป็น
ร้อยละ 6.7 และยุทธศาสตร์ด้านการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ ลดลง
332,291.6 ล้านบาท คดิ เป็นร้อยละ 39.7 ตามลาดับ

การจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 ตามยุทธศาสตร์การจัดสรร
งบประมาณท้ัง 6 ด้าน จาแนกตามประเภทของแผนงาน ประกอบด้วย 4 แผนงาน คือ แผนงาน
ยุทธศาสตร์ฯ แผนงานบูรณาการฯ แผนงานพื้นฐาน แผนงานบุคลากรภาครัฐ และ 1 แผนงานในรายการ
คา่ ดาเนินการภาครัฐพบวา่ มีสดั ส่วนของแผนงานทีไ่ ดร้ บั งบประมาณสูงสุด ดงั นี้

แทตภาพณี่ 3-6 สดั สว่ ตงถประมาฒรายจา่ ยประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563
จาแตกตามประเภณแทตงาต

13.5% 35.7% แทตงาตยณุ ดศาสตร์
24.3% แทตงาตถูรฒาการ
แทตงาตพตื้ ฐาต

19.2% 7.4% แทตงาตถุคลากรภาครฐั
แทตงาตใตรายการค่าดาเตติ การภาครฐั

ทม่ี า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรฐั มนตรี

ประมวลผลและจดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธิการสภาผูแ้ ทนราษฎร

- 25 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

3.5 งถประมาฒรายจา่ ยจาแตกตามประเภณงถรายจา่ ย

งบประมาณรายจ่ายท่ีจัดสรรให้หน่วยรับงบประมาณ จาแนกออกเป็น 5 ประเภทงบรายจ่าย
ได้แก่ งบบุคลากร งบดาเนินงาน งบลงทุน งบเงินอุดหนุน และงบรายจ่ายอื่น ซ่ึงเม่ือเปรียบเทียบ
ระหว่างปี 2562 และปี 2563 พบวา่

ประเภทงบรายจ่ายที่เพ่ิมขึ้น ได้แก่ งบเงินอุดหนุน เพิ่มขึ้นจานวน 146,436.3 ล้านบาท คิดเป็น
ร้อยละ 16.4 รองลงมา งบรายจา่ ยอน่ื เพิ่มขึ้นจานวน 64,250.8 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 8.8 และงบ
บคุ ลากร เพม่ิ ขนึ้ จานวน 9,047.3 ลา้ นบาท คดิ เป็นร้อยละ 1.4 ตามลาดับ

สาหรับประเภทงบรายจ่ายท่ีลดลง ได้แก่ งบลงทุน ลดลงจานวน 17,806.6 ล้านบาท คิดเป็น
ร้อยละ 3.5 และงบดาเนินงาน ลดลงจานวน 1,927.8 ล้านบาท คดิ เป็นรอ้ ยละ 0.8

ตารางณ่ี 3-2 เปรยี ถเณยี ถประเภณงถรายจา่ ย ประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2559 - 2563

หน่วย: ลา้ นบาท

รายการ ปงี บประมาณ เพมิ่ /ลด จากปี 2562

2559 2560 2561 2562 2563 งบประมาณ รอ้ ยละ

1. งบบคุ ลากร 637,536.1 630,331.7 626,180.5 626,474.7 635,522.0 9,047.3 1.4

2. งบดาเนินงาน 233,497.3 249,244.0 252,862.7 239,279.1 237,351.3 -1,927.8 -0.8
421,871.9 526,987.7 507,301.7 506,475.1 488,668.5 -17,806.6 -3.5
3. งบลงทนุ *

4. งบเงินอดุ หนนุ 770,332.1 782,740.2 857,554.9 894,678.8 1,041,115.1 146,436.3 16.4

5. งบรายจา่ ยอน่ื 712,762.6 733,696.4 806,100.2 733,092.3 797,343.1 64,250.8 8.8

รวมทง้ั สนิ้ 2,776,000.0 2,923,000.0 3,050,000.0 3,000,000.0 3,200,000.0 200,000.0 6.7

หมายเหตุ: * งบลงทนุ เปน็ รายจา่ ยในหมวดคา่ ครุภณั ฑ์ ท่ดี นิ และสิง่ ก่อสร้าง เป็นส่วนหน่ึงของ “รายจ่ายลงทุน” ซึ่งครอบคลุมไปถึงงบ
ลงทุนและงบรายจา่ ยประเภทอ่ืน ๆ ทีม่ ลี กั ษณะการใชจ้ ่ายเช่นเดยี วกับงบลงทุน
ทม่ี า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2559 - 2563 สานกั งบประมาณ สานักนายกรัฐมนตรี
ประมวลผลและจดั ทาโดย: สานกั งบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

แทตภาพณ่ี 3-7 สัดสว่ ตประเภณงถรายจา่ ยตอ่ งถประมาฒรายจ่ายประจาปี

ท่มี า: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 – 2562 สานกั งบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี

ประมวลผลและจัดทาโดย: สานกั งบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร

- 26 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญัตงิ บประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

เม่ือพิจารณาเปรียบเทียบสัดส่วนของงบประมาณรายจ่ายประจาปี พ.ศ. 2559 - 2563
จาแนกตามประเภทงบรายจ่าย ได้แก่ งบบุคลากร งบดาเนินงาน งบลงทุน งบเงินอุดหนุน งบรายจ่ายอื่น
พบว่า ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 งบเงินอุดหนุน มีการจัดสรรคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 32.5 ของ
งบประมาณรายจ่ายประจาปี และรองลงมา คอื งบรายจา่ ยอ่ืน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 24.9 สาหรับงบ
ลงทนุ งบดาเนนิ งาน และงบบุคลากรมสี ัดสว่ นลดลงเล็กน้อย จากปงี บประมาณ พ.ศ. 2562

ขอ้ สังเกต PBO
 แม้ว่างบบุคลากรในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จะได้รับจัดสรรงบประมาณลดลง แต่ใน
ข้อเท็จจริง พบว่า ค่าใช้จ่ายบุคลากรภาครัฐ ยังมีการจัดสรรงบประมาณไว้ในงบรายจ่ายประเภทอื่น ๆ
ด้วย เช่น งบดาเนินงาน (ลูกจ้างตามสัญญาจ้าง) งบเงินอุดหนุน (เช่น บุคลากรองค์การมหาชน
รัฐวสิ าหกจิ หน่วยงานรัฐสภา ศาล และองค์กรอสิ ระ)
 งบเงนิ อุดหนนุ อยใู่ นสัดสว่ นทีส่ งู อย่างต่อเนื่อง แต่ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 จะสูงขึ้นกว่าปี
ที่ผ่าน ๆ มา เนื่องจากมีการจัดสรรงบเงินอุดหนุนให้แก่หน่วยงานของรัฐสภา ศาล และองค์กรอิสระ
เปน็ ประเภทรายจา่ ย “งบเงนิ อดุ หนนุ ” จากเดมิ ท่ีจัดสรรไว้ใน “งบรายจ่ายอน่ื ” ทัง้ นี้ เพื่อให้สอดคล้อง
กบั พระราชบัญญตั ิวธิ กี ารงบประมาณ พ.ศ. 2561

สานักงบประมาณของรฐั สภา สานักงานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 27 -

รายงานการวเิ คราะห์
รา่ งพระราชบญั ญัติงบประมาณรายจา่ ยประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

3.6 งถประมาฒรายจา่ ยจาแตกตามกระณรวง

แทตภาพณ่ี 3-8 สัดสว่ ตงถประมาฒรายจ่ายประจาปีงถประมาฒ พ.ศ. 2563 จาแตกตามกระณรวง

ล้าตถาณ เพ่มิ /ลด เณยี ถกถั ปีงถประมาฒกอ่ ต

16.2% 518,770.9 งบกลาง 10.0%
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร -0.1%
11.5% 368,660.3 กระทรวงมหาดไทย
กระทรวงการคลัง 7.7%
11.0% 353,007.4 กระทรวงกลาโหม 2.8%
รายจา่ ยทนุ หมนุ เวยี น 2.7%
7.8% 249,676.0 กระทรวงคมนาคม 9.6%
รฐั วิสาหกจิ -0.4%
7.3% 233,353.4 กระทรวงสาธารณสขุ 10.8%
สว่ นราชการไมส่ ังกดั ฯ
6.3% 202,268.6 กระทรวงการอดุ มศกึ ษาฯ 2.5% เงินคงคลงั
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
5.6% 178,840.1 รายจ่ายเพอื่ ชดใชเ้ งินคงคลงั 4.1%
4.9% 156,292.1 กระทรวงแรงงาน -5.8%
องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถิ่น
4.3% 138,729.8 สานกั นายกรัฐมนตรี 1.1% 100.0%
กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติฯ
4.1% 132,230.9 กระทรวงยุตธิ รรม
จังหวัดและกลมุ่ จังหวดั
4.0% 127,895.5 กระทรวงการพัฒนาสังคมฯ
หน่วยงานของศาล
3.4% 109,833.7 หน่วยงานขององคก์ รอสิ ระฯ
สภากาชาดไทย
2.0% 62,709.5 กระทรวงการตา่ งประเทศ
หน่วยงานของรัฐสภา
1.9% 60,878.4 กระทรวงวัฒนธรรม 15.8%
สว่ นราชการในพระองค์ 25.4%
1.7% 55,252.0 กระทรวงพาณิชย์
1.2% 39,108.9 กระทรวงดจิ ทิ ัลเพือ่ เศรษฐกิจฯ 7.2%
กระทรวงการทอ่ งเที่ยวและกฬี า -2.3% 59.5%
0.9% 30,370.0 กระทรวงอุตสาหกรรม -1.1%
0.8% 26,949.1 กระทรวงพลังงาน
หน่วยงานอน่ื ของรัฐ -13.0%
0.8% 24,000.0
0.7% 21,281.6

0.6% 20,234.9 -10.5%
-25.6%
0.5% 16,495.6
-2.9%
0.3% 10,651.1 -13.2% 5.6%

0.3% 8,927.6 -6.6% 5.6%
0.3% 8,684.7 -6.2% 13.0%
-8.8% 8.8%
0.3% 8,569.7
27.4%
0.2% 7,685.3
2.5%
0.2% 7,553.1

0.2% 6,897.9

0.2% 6,071.3

0.2% 5,363.8

0.1% 2,158.0

0.02% 598.8

ทม่ี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
ประมวลผลและจัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร
- 28 -

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 รัฐบาลได้จัดสรรงบประมาณเป็นรายจ่ายงบกลางมากท่ีสุด คิดเป็น
สัดส่วนร้อยละ 16.2 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี เพิ่มข้ึนจากปีงบประมาณก่อนร้อยละ 10.0
โดยเป็นผลมาจากรายการเงินเบี้ยหวัด บาเหน็จ บานาญ ที่ได้รับจัดสรรเพิ่มข้ึนจานวน 41,954.3 ล้านบาท
รองลงมา เป็นงบรายจ่ายของกระทรวงศึกษาธิการ ได้รับจัดสรรงบประมาณ จานวน 368,660.3 ล้านบาท
หรือคิดเปน็ สัดสว่ นร้อยละ 11.5 ของงบประมาณรายจา่ ยประจาปี ลดลงจากปีงบประมาณก่อนร้อยละ
0.1 เน่อื งจากงบประมาณบางสว่ นไดจ้ ดั สรรไปเป็นของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ
นวตั กรรม ตามพระราชบัญญตั ิปรับปรุง กระทรวง ทบวง กรม (ฉบับท่ี 19) พ.ศ. 2562

แทตภาพณี่ 3-9 สัดสว่ ตรายจา่ ยถุคลากรกถั รายจา่ ยอตื่ ๆ

จาแตกตามกระณรวง (สูงสุด 12 อตั ดัถ)

สัดสว่ นท่ีได้รบั จัดสรร (ไม่รวมรายจา่ ยบคุ ลากร) สดั ส่วนงบประมาณรายจ่ายบุคลากร

กระทรวงมหาดไทย 9.6% 1.4%

กระทรวงการคลงั 7.4% 0.4%

กระทรวงคมนาคม 5.3% 0.3%

รัฐวสิ าหกจิ 4.8% 0.1%

กระทรวงศกึ ษาธิการ 4.3% 7.3%

กระทรวงกลาโหม 4.0% 3.3% ขอ้ สงั เกต

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 2.6% 0.8% = รายจา่ ยถคุ ลากร
สูงกว่ารายจา่ ย
กระทรวงแรงงาน 1.8% 0.1%
แทตงาตอ่ืตรวมกตั
กระทรวงการอดุ มศึกษา… 1.7% 2.3%

สว่ นราชการไมส่ ังกัดสานัก… 1.6% 2.6% = รายจา่ ยถคุ ลากร

สาตกั งาตตารวจแหง่ ชาติ

สานักนายกรฐั มนตรี 1.0% 0.2%

กระทรวงสาธารณสขุ 1.0% 3.4% รอ้ ยละ

ทม่ี า: ร่างพระราชบัญญตั ิงบประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
ประมวลผลและจดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรัฐสภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

จากแผนภาพดังกล่าว พบว่า กระทรวงมหาดไทย เป็นหน่วยงานที่ได้รับการจัดสรร
งบประมาณโดยไม่รวมงบรายจ่ายบุคลากร มากท่ีสุด จานวน 307,415.8 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน
ร้อยละ 9.6 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี (รวมเงินอุดหนุนเทศบาล และองค์การบริหารส่วนตาบล
จานวน 252,351.6 ลา้ นบาท) จึงทาให้มีงบประมาณสาหรับการดาเนินงานมากที่สุด

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
- 29 -

รายงานการวิเคราะห์
รา่ งพระราชบญั ญตั ิงบประมาณรายจ่ายประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

สาหรับกระทรวงศึกษาธิการเป็นหน่วยงานท่ีได้รับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายบุคลากร
มีสัดส่วนสูงที่สุด คิดเป็นร้อยละ 7.3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี ในขณะที่งบรายจ่ายอื่น ๆ
มีสัดส่วนเพียงร้อยละ 4.3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี อันเป็นผลมาจากกระทรวงศึกษาธิการ
มีจานวนบคุ ลากรมากทสี่ ุด

แทตภาพณี่ 3-10 ทลการเถิกจา่ ยเงิตงถประมาฒประจาปี 2562 จาแตกตามกระณรวง

หน่วย: รอ้ ยละ

หนว่ ยงานของรฐั สภา 47.2

กระทรวงการอดุ มศึกษา วทิ ยาศาสตร์ วจิ ยั และนวตั กรรม 63.0

กระทรวงคมนาคม 78.3

กระทรวงกลาโหม 82.9

กระทรวงดิจทิ ัลเพื่อเศรษฐกจิ และสงั คม 83.3

กระทรวงการทอ่ งเท่ียวและกีฬา 83.7

กระทรวงวัฒนธรรม 85.4

สานกั นายกรฐั มนตรี 85.6

กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม 87.4

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 87.9

กระทรวงการตา่ งประเทศ 89.7

กระทรวงพลงั งาน 89.8

ส่วนราชการไมส่ งั กัดสานกั นายกรฐั มนตรี กระทรวง… 91.7

กระทรวงพาณิชย์ 91.7

กระทรวงอุตสาหกรรม 92.2

กระทรวงยุติธรรม 92.4

กระทรวงมหาดไทย 92.7

กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความมน่ั คงของมนุษย์ 94.5

กระทรวงสาธารณสุข 95.2

กระทรวงศึกษาธิการ 97.1

กระทรวงการคลงั 99.3

กระทรวงแรงงาน 99.7

กระทรวงวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี 100.0

หน่วยงานอิสระของรัฐ 100.0

หน่วยงานของศาล 100.0

ทม่ี า: ระบบการบริหารการเงนิ การคลงั ภาครัฐแบบอเิ ล็กทรอนิกส์ (GFMIS) กรมบญั ชกี ลาง ณ วนั ที่ 30 กนั ยายน 2562
ประมวลผลและจัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานกั งบประมาณของรฐั สภา สานกั งานเลขาธิการสภาผแู้ ทนราษฎร
- 30 -

รายงานการวเิ คราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจ่ายประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563

3.7 งถประมาฒรายจ่ายงถกลาง
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 มีการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายเป็น “งบกลาง” จานวน 11

รายการ รวมเป็นเงินจานวนทั้งส้ิน 518,770.9130 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 16.2 ของงบประมาณ
รายจ่ายประจาปี ซ่งึ ถอื วา่ มีสัดส่วนสูงกว่าค่าเฉลี่ยของงบกลางในปีที่ผ่านๆ มา ในสัดส่วนร้อยละ 15.4
ของงบประมาณรายจา่ ยประจาปี (รายละเอยี ดดังแผนภาพท่ี 3-11)

แทตภาพณ่ี 3-11 การเปรียถเณยี ถสดั ส่วตงถกลางตอ่ วงเงติ งถประมาฒรายจ่ายประจาปี
(ปี 2559 – 2563)

16.4% 15.7% 16.2%

14.9% 13.8%

2559 2560 2561 2562 2563

ท่ีมา: งบประมาณโดยสงั เขป ประจาปงี บประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานกั นายกรัฐมนตรี
ประมวลผลและจัดทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

ท้ังน้ี เม่ือเปรียบเทียบกับรายจ่ายงบกลางของปีงบประมาณที่ผ่านมาพบว่ามีจานวนเพ่ิมข้ึน
47,238.9 ลา้ นบาท หรอื เพิ่มข้นึ รอ้ ยละ 10.0 ของปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 โดยมีรายละเอียดรายจ่าย
งบกลางทงั้ 11 รายการ ดงั ตารางที่ 3-3

ตารางณี่ 3-3 รายการงถกลาง ประจาปงี ถประมาฒ พ.ศ. 2563

รายการ จานวน (ล้านบาท)

1. คา่ ใช้จ่ายเกี่ยวกับการรบั เสดจ็ พระราชดาเนนิ และตอ้ นรับประมุขต่างประเทศ 1,000.0

2. คา่ ใช้จา่ ยชดใชเ้ งินทดรองราชการเพ่ือช่วยเหลอื ผูป้ ระสบภัยกรณฉี ุกเฉิน 3,000.0

3. ค่าใชจ้ ่ายโครงการอันเนอ่ื งมาจากพระราชดาริ 2,500.0

4. คา่ ใช้จ่ายในการรกั ษาพยาบาล ข้าราชการ ลกู จา้ ง และพนักงานของรฐั  71,200.0

5. เงินชดเชยคา่ งานสง่ิ กอ่ สร้าง 500.0

6. เงนิ ช่วยเหลอื ขา้ ราชการ ลูกจ้าง และพนักงานของรฐั 4,940.0

7. เงินเบ้ยี หวัด บาเหนจ็ บานาญ  265,716.3

8. เงินเลือ่ นเงนิ เดอื นและเงินปรบั วุฒขิ า้ ราชการ 10,464.6

9. เงินสมทบลูกจ้างประจา 670.0

10. เงนิ สารอง สมทบ และเงินชดเชยของขา้ ราชการ 62,780.0

11. เงินสารองจา่ ยเพอื่ กรณฉี ุกเฉนิ หรอื จาเปน็  96,000.0

รวม 518,770.9

ทม่ี า: งบประมาณโดยสังเขป ประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สานักงบประมาณ สานักนายกรฐั มนตรี

จดั ทาโดย: สานักงบประมาณของรฐั สภา (Parliamentary Budget Office : PBO)

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร
- 31 -

รายงานการวิเคราะห์
ร่างพระราชบญั ญตั งิ บประมาณรายจา่ ยประจาปีงบประมาณ พ.ศ. 2563

ท้ังน้ี พบว่ารายจ่ายงบกลางหลายรายการเพ่ิมขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 โดยเฉพาะ
รายการทม่ี วี งเงินเพม่ิ ขนึ้ สูงสุด 3 ลาดบั แรก ได้แก่

1) เงนิ เบี้ยหวดั บาเหนจ็ บานาญ เพมิ่ ข้ึนจานวน 41,954.3180 ลา้ นบาท
2) เงินสารอง เงินสมทบ และเงนิ ชดเชยของขา้ ราชการ เพ่ิมขน้ึ 7,395.000 ล้านบาท
3) ค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลข้าราชการ ลูกจ้าง และพนักงานราชการ เพิ่มขึ้นจานวน
1,200.0 ล้านบาท
ในขณะเดียวกัน ก็มีค่าใช้จ่ายงบกลางบางรายการลดลงจากปีงบประมาณที่ผ่านมา อาทิ
เงินช่วยเหลือข้าราชการ ลูกจ้างและพนักงานของรัฐ เงินเล่ือนเงินเดือนและเงินปรับวุฒิข้าราชการ เป็นต้น
รวมถึง “รายการเงินสารองจ่ายเพ่ือกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็น” ซ่ึงลดลงมากท่ีสุด โดยลดลงจาก
ปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จานวน 3,000.0 ล้านบาท
สาหรับรายจ่ายงบกลาง“รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็น” ตามมาตรา
20 (6) แห่งพระราชบัญญัติวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2560 กาหนดให้ตั้งได้เฉพาะเพ่ือวัตถุประสงค์
ในการป้องกันหรือแก้ไขสถานการณ์อันกระทบต่อความสงบเรียบร้อยของประชาชน ความม่ันคงของรัฐ
การเยียวยาหรือบรรเทาความเสียหายจากภัยพิบัติสาธารณะร้ายแรง และภารกิจท่ีเป็นความจาเป็น
เรง่ ด่วนของหนว่ ยงานของรฐั และตอ้ งมสี ัดส่วนตามท่ีคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังของรัฐ
ประกาศกาหนดด้วย ท้ังนี้ ตามประกาศคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังของรัฐ เร่ือง กาหนด
สดั สว่ นต่างๆ เพอ่ื เปน็ กรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ พ.ศ. 2561 ลงวันท่ี 7 มิถุนายน 2561 งบประมาณ
รายจา่ ยงบกลาง “รายการเงินสารองจ่ายเพ่ือกรณีฉกุ เฉนิ หรือจาเปน็ ” นน้ั ต้องตงั้ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 2
แต่ไมเ่ กินร้อยละ 3.5 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี
ดังน้ัน งบกลาง “รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจาเป็น” ของปีงบประมาณ
พ.ศ. 2563 ทีต่ ง้ั ไว้ จานวน 96,000.0 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนต่องบประมาณรายจ่ายประจาปี
จานวน 3,200,000.0 ล้านบาท อยู่ท่ีร้อยละ 3.0 จึงถือว่ายังอยู่ในกรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ
ตามท่กี ฎหมายกาหนด

ข้อสงั เกต PBO
 รายจา่ ยงบกลาง “รายการเงินสารองจ่ายเพื่อกรณฉี กุ เฉินหรือจาเป็น” โดยเฉลี่ยมีสัดส่วนอยู่ท่ี
ร้อยละ 3 ของงบประมาณรายจ่ายประจาปี แม้จะยังอยู่ในกรอบวินัยการเงินการคลัง ตามกฎหมาย
ว่าด้วยวินัยการเงินการคลังของรัฐฯ แต่จากการติดตามผลการเบิกจ่ายงบประมาณ พบว่า มีการกันเงิน
ดงั กลา่ วไวเ้ บกิ จา่ ยเหลือ่ มปีอยา่ งตอ่ เน่ือง เชน่ ระหวา่ งปีงบประมาณ พ.ศ. 2555 - 2560 มีการกันเงิน
ดังกล่าวโดยไม่มีหนี้ผูกพันสะสม จานวน 34,406.7 ล้านบาท (ท่ีมา: ผลการเบิกจ่ายเงินกันไว้เบิกจ่าย
เหล่ือมปีงบกลาง จากระบบ GFMIS ณ วันที่ 30 เมษายน 2561)
 บทเฉพาะกาลของพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 มาตรา 55 ได้กาหนดหลักเกณฑ์
ใหม่ของการกันเงินไว้เบกิ จ่ายเหลือ่ มปวี า่ “ต้องมกี ารก่อหนี้ผกู พันไว้แล้วภายในปีงบประมาณนั้นด้วย”
ถงึ จะขอกนั เงินไวเ้ บกิ จา่ ยเหลือ่ มปีได้ ซ่ึงหลักเกณฑ์ใหม่นี้จะมีผลใช้บังคับกับงบประมาณรายจ่ายงบกลาง
ทุกรายการ ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 เป็นต้นไป ดังน้ัน หากมีการต้ังรายจ่ายงบกลาง รายการ
เงินสารองจ่ายเพอื่ กรณฉี ุกเฉนิ หรือจาเปน็ ไวเ้ กนิ ความจาเป็นและไม่สามารถก่อหน้ีผูกพันได้ทันภายใน

สานักงบประมาณของรัฐสภา สานักงานเลขาธกิ ารสภาผู้แทนราษฎร
- 32 -