The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

Home Explore แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

View in Fullscreen

Guidelineseconomiccrops2565

Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!

Related Publications

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.

Published by สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 2, 2023-07-05 05:10:06

แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

Pages:

Guidelineseconomiccrops2565

84 ภาพที่ 6 แผนที่ความเหมาะสมพื้นที่เพาะปลูกพืช (Crop suitability)ซ้อนทับพื้นที่ปลูกจริงของสับปะรดโรงงาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 85 ภาพที่ 7 แผนที่ความเหมาะสมพื้นที่เพาะปลูกพืช (Crop suitability)ซ้อนทับพื้นที่ปลูกจริงของสับปะรดโรงงาน ภาคกลาง แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 85

86 2.2 การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่าง ๆ ของสับปะรด ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ได้จัดทำแผนที่ความเหมาะสมของพื้นที่ เพาะปลูกพืชซ้อนทับกับพื้นที่ปลูกจริงของสับปะรดตามชั้นความเหมาะสมต่าง ๆ พร้อมทั้งสำรวจภาคสนาม ในพื้นที่ที่ยังไม่ได้มีการเพาะปลูกในปัจจุบันจำนวน 19 จังหวัด เพื่อสำรวจการใช้ประโยชน์ของที่ดินสำหรับ การใช้เป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนพื้นที่เกษตร สรุปได้ดังนี้(ตารางที่ 17 ) ภาคเหนือ มีการใช้ประโยชน์พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับปลูกสับปะรด ไปผลิตสินค้าชนิดอื่น เช่น อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง ไม้ผลผสม เป็นต้น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการใช้ประโยชน์พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับปลูกสับปะรด ไปผลิตสินค้า ชนิดอื่น เช่น ข้าว อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ยางพารา เป็นต้น ภาคกลาง มีการใช้ประโยชน์พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับปลูกสับปะรด ไปผลิตสินค้าชนิดอื่น เช่น พืชผัก ยูคาลิปตัส อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง ปาล์มน้ำมัน เป็นต้น ภาคใต้มีการใช้ประโยชน์พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับปลูกสับปะรด ไปผลิตสินค้าชนิดอื่น เช่น ยางพารา มะพร้าว อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง ยูคาลิปตัส เป็นต้น 87 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N ภาคเหนือ เชียงรายเชียงแสนไม้ผลผสม เมืองเชียงรายพื้นที่รกร้าง แม่จันมันสำปะหลังสวนสาธารณะ แม่ลาวที่นา แม่สายพื้นที่รกร้าง ลำปางเกาะคาพื้นที่รกร้าง เมืองลำปางพื้นที่รกร้าง ห้างฉัตรพื้นที่รกร้างที่นา อุตรดิตถ์เมืองอุตรดิตถ์ไม้ผลผสม ทองแสนขันมันสำปะหลัง ลับแลพื้นที่รกร้าง พิษณุโลกเมืองพิษณุโลกมันสำปะหลัง วังทองมันสำปะหลังพื้นที่รกร้างพื้นที่รกร้าง อุทัยธานีบ้านไร่อ้อยโรงงานอ้อยโรงงานอ้อยโรงงานอ้อยโรงงาน ห้วยคตอ้อยโรงงานอ้อยโรงงานมันสำปะหลัง,ยางพารา แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 87

88 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด(ต่อ) ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เลยเมืองเลยมันสำปะหลัง, ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์, ที่นา, พืชผักผสม สวนป่าที่นา วังสะพุงไม้ผลผสม หนองคายท่าบ่อมันสำปะหลัง ศรีเชียงใหม่ที่นาสับปะรดโรงงาน นครพนมเมืองนครพนมมันสำปะหลัง, ที่นา, ป่า โพนสวรรค์ยางพารา,ป่า ชัยภูมิเมืองชัยภูมิอ้อยโรงงานมันสำปะหลัง,ยางพารามันสำปะหลัง ภาคกลาง สุพรรณบุรีสองพี่น้องพืชผัก(สวนผักกาดขาว) สามชุก หนองหญ้าไซอ้อยโรงงาน ฉะเชิงเทราแปลงยาวปาล์มน้ำมันยูคาลิปตัส ท่าตะเกียบยางพารามันสำปะหลัง สนามชัยเขตยางพารายางพารา 89 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด(ต่อ) ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N จันทบุรีแก่งหางแมวยางพารา,ทุเรียน ตราดเขาสมิงสับปะรดโรงงาน,ยางพารา, มังคุด, พื้นที่รกร้าง เมืองตราดยางพารา แหลมงอบยางพารา,ทุเรียน,พื้นที่รกร้าง ระยองนิคมพัฒนายางพารา,นิคมอุตสาหกรรม บ้านค่ายยางพารา บ้านฉางยางพารา ปลวกแดงยางพารายางพาราสับปะรดโรงงาน บ้านบึงมันสำปะหลังสับปะรดโรงงาน,ยูคาลิปตัส, พื้นที่รกร้าง ปาล์มน้ำมัน ศรีราชาสับปะรดโรงงาน,ยางพารา, นิคมอุตสาหกรรม หนองใหญ่พื้นที่รกร้าง,อ้อยโรงงาน กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรีอ้อยโรงงาน เลาขวัญมันสำปะหลัง บ่อพลอยอ้อยโรงงานมันสำปะหลัง 88 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

88 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด(ต่อ) ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เลยเมืองเลยมันสำปะหลัง, ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์, ที่นา, พืชผักผสม สวนป่าที่นา วังสะพุงไม้ผลผสม หนองคายท่าบ่อมันสำปะหลัง ศรีเชียงใหม่ที่นาสับปะรดโรงงาน นครพนมเมืองนครพนมมันสำปะหลัง, ที่นา, ป่า โพนสวรรค์ยางพารา,ป่า ชัยภูมิเมืองชัยภูมิอ้อยโรงงานมันสำปะหลัง,ยางพารามันสำปะหลัง ภาคกลาง สุพรรณบุรีสองพี่น้องพืชผัก(สวนผักกาดขาว) สามชุก หนองหญ้าไซอ้อยโรงงาน ฉะเชิงเทราแปลงยาวปาล์มน้ำมันยูคาลิปตัส ท่าตะเกียบยางพารามันสำปะหลัง สนามชัยเขตยางพารายางพารา 89 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด(ต่อ) ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N จันทบุรีแก่งหางแมวยางพารา,ทุเรียน ตราดเขาสมิงสับปะรดโรงงาน,ยางพารา, มังคุด, พื้นที่รกร้าง เมืองตราดยางพารา แหลมงอบยางพารา,ทุเรียน,พื้นที่รกร้าง ระยองนิคมพัฒนายางพารา,นิคมอุตสาหกรรม บ้านค่ายยางพารา บ้านฉางยางพารา ปลวกแดงยางพารายางพาราสับปะรดโรงงาน บ้านบึงมันสำปะหลังสับปะรดโรงงาน,ยูคาลิปตัส, พื้นที่รกร้าง ปาล์มน้ำมัน ศรีราชาสับปะรดโรงงาน,ยางพารา, นิคมอุตสาหกรรม หนองใหญ่พื้นที่รกร้าง,อ้อยโรงงาน กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรีอ้อยโรงงาน เลาขวัญมันสำปะหลัง บ่อพลอยอ้อยโรงงานมันสำปะหลัง แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 89

90 ตารางที่ 17การใช้ประโยชน์ที่ดินตามชั้นความเหมาะสมต่างๆ ของสับปะรด(ต่อ) ภาคจังหวัดอำเภอพื้นที่ปลูกจริง S1พื้นที่ปลูกจริง S2พื้นที่ปลูกจริง S3พื้นที่ปลูกจริง N ราชบุรีจอมบึงมันสำปะหลัง,ยูคาลิปตัสมันสำปะหลังนาข้าว บ้านคาอ้อยโรงงาน,ไม้ผล,พื้นที่รกร้าง ปากท่อพื้นที่รกร้าง สวนผึ้งมันสำปะหลัง เพชรบุรีแก่งกระจานอ้อยโรงงานที่นา ชะอำอ้อยโรงงาน ท่ายางมันสำปะหลัง หนองหญ้าปล้องอ้อยโรงงานพื้นที่รกร้าง,อ้อยโรงงาน ภาคใต้ ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์มะพร้าว, ยางพารา,ป่าไม้,มะม่วง, มันสำปะหลัง มะพร้าว,ยางพารา กุยบุรีมะพร้าวยางพารามะพร้าว,ยางพารา ทับสะแกมะพร้าว,ยางพารามะพร้าว บางสะพานมะพร้าว,พื้นที่รกร้างมะพร้าวยางพารา บางสะพานน้อยมะพร้าวมะพร้าว ปราณบุรีพื้นที่รกร้างสับปะรดหลังโรงงาน, ป่า หัวหินป่าไม้, ว่านหางจระเข้ ที่มา: จากการสำรวจ ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 90 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

ส่วนที่ 3 พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรม (Zoning) เป็นการบริหารจัดการโดยใช้ข้อมูลด้านกายภาพร่วมกับ ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ โดยพิจารณาข้อมูลความเหมาะสมเชิงพื้นที่ และระยะทางขนส่งจากแหล่งรับซื้อผลผลิต ดังนี้ 3.1 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน จากการคาดการณ์ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (ณ เดือนพฤศจิกายน 2564) ความต้องการ สินค้าสับปะรดในปี 2566 พบว่ามีความต้องการใช้ในการบริโภคจำนวน 0.50 ล้านตัน และความต้องการใช้ใน โรงงานแปรรูปจำนวน 1.16 ล้านตัน ในขณะที่ผลผลิตสับปะรด มีจำนวน 1.90 ล้านตัน ทำให้ปริมาณผลผลิต สับปะรดมีมากกว่าความต้องการ 0.22 ล้านตัน คิดเป็นพื้นที่ที่ต้องปรับลดในการปลูกสับปะรด 55,710 ไร่ ดังนั้น จึงควรพิจารณาปรับลดการปลูกสับปะรดในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) เป็นลำดับแรก โดยการลดพื้นที่ปลูก ภาคกลาง 41,533 ไร่ ภาคเหนือ 11,492 ไร่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,380 ไร่ และภาคใต้ 1,305 ไร่ (ตารางที่ 18) ทั้งนี้ ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านอื่น ๆ ด้วย ตารางที่ 18 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน ภาค พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่เหมาะสม (S1/S2) 1/ (ไร่) พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) 1/ (ไร่) พื้นที่สำหรับบริหาร จัดการสับปะรดในพื้นที่ ไม่เหมาะสม (S3/N)2/ (ไร่) รวมทั้งประเทศ 159,555 142,324 55,710 ภาคเหนือ 7,908 29,358 11,492 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,839 3,526 1,380 ภาคกลาง 148,535 106,105 41,533 ภาคใต้ 1,273 3,334 1,305 ที่มา: 1/ ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2/ จากการคำนวณ 3.2 การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน นอกจากพิจารณาความเหมาะสมเชิงพื้นที่แล้ว ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านการตลาด ได้แก่ ที่ตั้งโรงงาน ซึ่งมีผลต่อต้นทุนค่าขนส่ง โดย ที่ตั้งโรงงานสับปะรดในประเทศไทยส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคกลาง ได้แก่ จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสาคร ประจวบคีรีขันธ์ ระยอง ชลบุรี และตราด เมื่อวิเคราะห์ขอบเขตรัศมีการเคลื่อนย้ายผลผลิตในการ ป้อนวัตถุดิบของโรงงานที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด พบว่าพื้นที่ สับปะรดโรงงาน ส่วนที่ 3 พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรม (Zoning) เป็นการบริหารจัดการโดยใช้ข้อมูลด้านกายภาพร่วมกับ ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ โดยพิจารณาข้อมูลความเหมาะสมเชิงพื้นที่ และระยะทางขนส่งจากแหล่งรับซื้อผลผลิต ดังนี้ 3.1 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน จากการคาดการณ์ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (ณ เดือนพฤศจิกายน 2564) ความต้องการ สินค้าสับปะรดในปี 2566 พบว่ามีความต้องการใช้ในการบริโภคจำนวน 0.50 ล้านตัน และความต้องการใช้ใน โรงงานแปรรูปจำนวน 1.16 ล้านตัน ในขณะที่ผลผลิตสับปะรด มีจำนวน 1.90 ล้านตัน ทำให้ปริมาณผลผลิต สับปะรดมีมากกว่าความต้องการ 0.22 ล้านตัน คิดเป็นพื้นที่ที่ต้องปรับลดในการปลูกสับปะรด 55,710 ไร่ ดังนั้น จึงควรพิจารณาปรับลดการปลูกสับปะรดในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) เป็นลำดับแรก โดยการลดพื้นที่ปลูก ภาคกลาง 41,533 ไร่ ภาคเหนือ 11,492 ไร่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,380 ไร่ และภาคใต้ 1,305 ไร่ (ตารางที่ 18) ทั้งนี้ ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านอื่น ๆ ด้วย ตารางที่ 18 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน ภาค พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่เหมาะสม (S1/S2) 1/ (ไร่) พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) 1/ (ไร่) พื้นที่สำหรับบริหาร จัดการสับปะรดในพื้นที่ ไม่เหมาะสม (S3/N)2/ (ไร่) รวมทั้งประเทศ 159,555 142,324 55,710 ภาคเหนือ 7,908 29,358 11,492 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,839 3,526 1,380 ภาคกลาง 148,535 106,105 41,533 ภาคใต้ 1,273 3,334 1,305 ที่มา: 1/ ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2/ จากการคำนวณ 3.2 การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน นอกจากพิจารณาความเหมาะสมเชิงพื้นที่แล้ว ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านการตลาด ได้แก่ ที่ตั้งโรงงาน ซึ่งมีผลต่อต้นทุนค่าขนส่ง โดย ที่ตั้งโรงงานสับปะรดในประเทศไทยส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคกลาง ได้แก่ จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสาคร ประจวบคีรีขันธ์ ระยอง ชลบุรี และตราด เมื่อวิเคราะห์ขอบเขตรัศมีการเคลื่อนย้ายผลผลิตในการ ป้อนวัตถุดิบของโรงงานที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด พบว่าพื้นที่ สับปะรดโรงงาน ส่วนที่ 3 พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรม (Zoning) เป็นการบริหารจัดการโดยใช้ข้อมูลด้านกายภาพร่วมกับ ข้อมูลด้านเศรษฐกิจ โดยพิจารณาข้อมูลความเหมาะสมเชิงพื้นที่ และระยะทางขนส่งจากแหล่งรับซื้อผลผลิต ดังนี้ 3.1 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน จากการคาดการณ์ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (ณ เดือนพฤศจิกายน 2564) ความต้องการ สินค้าสับปะรดในปี 2566 พบว่ามีความต้องการใช้ในการบริโภคจำนวน 0.50 ล้านตัน และความต้องการใช้ใน โรงงานแปรรูปจำนวน 1.16 ล้านตัน ในขณะที่ผลผลิตสับปะรด มีจำนวน 1.90 ล้านตัน ทำให้ปริมาณผลผลิต สับปะรดมีมากกว่าความต้องการ 0.22 ล้านตัน คิดเป็นพื้นที่ที่ต้องปรับลดในการปลูกสับปะรด 55,710 ไร่ ดังนั้น จึงควรพิจารณาปรับลดการปลูกสับปะรดในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) เป็นลำดับแรก โดยการลดพื้นที่ปลูก ภาคกลาง 41,533 ไร่ ภาคเหนือ 11,492 ไร่ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,380 ไร่ และภาคใต้ 1,305 ไร่ (ตารางที่ 18) ทั้งนี้ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านอื่น ๆ ด้วย ตารางที่ 18 การคาดการณ์พื้นที่ในการบริหารจัดการสับปะรดโรงงาน ภาค พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่เหมาะสม (S1/S2) 1/ (ไร่) พื้นที่ปลูกสับปะรดใน พื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) 1/ (ไร่) พื้นที่สำหรับบริหาร จัดการสับปะรดในพื้นที่ ไม่เหมาะสม (S3/N)2/ (ไร่) รวมทั้งประเทศ 159,555 142,324 55,710 ภาคเหนือ 7,908 29,358 11,492 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1,839 3,526 1,380 ภาคกลาง 148,535 106,105 41,533 ภาคใต้ 1,273 3,334 1,305 ที่มา: 1/ ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2/ จากการคำนวณ 3.2 การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน การกำหนดพื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดโรงงาน นอกจากพิจารณาความเหมาะสมเชิงพื้นที่แล้ว ควรมีการพิจารณาร่วมกับความเหมาะสมทางด้านการตลาด ได้แก่ ที่ตั้งโรงงาน ซึ่งมีผลต่อต้นทุนค่าขนส่ง โดย ที่ตั้งโรงงานสับปะรดในประเทศไทยส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในภาคกลาง ได้แก่ จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี นครปฐม สมุทรสาคร ประจวบคีรีขันธ์ ระยอง ชลบุรี และตราด เมื่อวิเคราะห์ขอบเขตรัศมีการเคลื่อนย้ายผลผลิตในการ ป้อนวัตถุดิบของโรงงานที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด พบว่าพื้นที่ สับปะรดโรงงาน

92 เหมาะสม (S1/S2) สำหรับปลูกสับปะรดในรัศมี 50 กิโลเมตร มีพื้นที่รวม 1,030,522 ไร่ และพื้นที่เหมาะสม (S1/S2) สำหรับปลูกสับปะรดในรัศมี 100 กิโลเมตร มีพื้นที่รวม 1 ,334 ,929 ไร่ เช่น บริษัทบ่อพลอยฟู้ด อินดัสทรี จำกัด ครอบคลุมจังหวัดอุทัยธานีสุพรรณบุรีกาญจนบุรีและราชบุรีบริษัททรอปิคอลฟูดส์ อินดัสตรี้ จำกัด ครอบคลุมจังหวัดชลบุรีกาญจนบุรีราชบุรีและเพชรบุรีบริษัททิปโก้ ไพน์แอปเปิ้ล จำกัด ครอบคลุมจังหวัด เพชรบุรีประจวบคีรีขันธ์บริษัทโดล (ไทยแลนด์) จำกัด (สาขาระยอง) ครอบคลุมจังหวัดฉะเชิงเทรา จันทบุรี ระยอง ชลบุรี (ตารางที่ 19 ) ดังนั้น นอกจากการพิจารณาปรับลดพื้นที่การปลูกสับปะรด 55,710ไร่ ในพื้นที่ไม่เหมาะสม (S3/N) แล้ว ควรปรับลดพื้นที่นอกเขตรัศมีโรงงานในระยะทาง 50 หรือ 100 กิโลเมตร ดังภาพที่ 8 93 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N 1.บริษัทบ่อพลอยฟู้ด อินดัสทรี จำกัด 40 4,759 2,752 182 130 5,954 3,375 286 4,799 6,091 อุทัยธานีบ้านไร่0 0 0 0 52 147 173 20 0 200 ห้วยคต0 0 0 0 0 2 6 0 0 9 สุพรรณบุรีด่านช้าง0 11 7 0 0 11 7 0 11 11 กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรี0 23 105 0 0 23 120 31 23 23 ไทรโยค0 0 0 0 0 939 17 20 0 939 ท่าม่วง 40 4,725 2,560 179 0 38 7 0 4,765 38 บ่อพลอย0 0 0 0 40 4,725 2,560 179 0 4,765 หนองปรือ0 0 40 3 0 0 40 3 0 0 ห้วยกระเจา0 0 39 0 0 0 39 0 0 0 ราชบุรีจอมบึง0 0 0 0 33 11 186 3 0 44 สวนผึ้ง0 0 0 0 4 59 219 30 0 63 2. บริษัททรอปิคอลฟูดส์ อินดัสตรี้ จำกัด 0 0 0 0 302 4,245 16,556 994 0 4,547 ชลบุรีบางละมุง0 0 0 0 0 7 0 0 0 7 บ้านบึง0 0 0 0 0 0 0 6 0 0 ศรีราชา0 0 0 0 58 373 290 22 0 432 กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรี0 0 0 0 0 23 65 0 0 23 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 93

94 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตรรอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N กาญจนบุรีท่าม่วง0 0 0 0 0 38 7 0 0 38 บ่อพลอย0 0 0 0 0 14 0 0 0 14 ราชบุรีเมืองราชบุรี0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 จอมบึง0 0 0 0 33 65 426 62 0 99 บ้านคา0 0 0 0 42 2,641 2,547 115 0 2,682 ปากท่อ0 0 0 0 0 56 1,217 23 0 56 สวนผึ้ง0 0 0 0 140 342 3,235 109 0 481 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,780 161 0 134 ชะอำ0 0 0 0 0 123 2,250 63 0 123 ท่ายาง0 0 0 0 19 387 906 169 0 406 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,716 106 0 53 3. บริษัททิปโก้ไพน์แอปเปิ้ล จำกัด 1,763 38,411 17,870 8,283 2,266 82,713 33,414 16,498 40,174 84,979 เพชรบุรีชะอำ0 0 0 0 55 1,317 1,684 1,421 0 1,372 ท่ายาง0 0 0 0 98 926 1,049 89 0 1,024 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 366 17,589 7,802 3,725 372 17,691 8,052 3,772 17,955 18,063 95 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก 210 846 270 29 250 921 302 49 1,056 1,171 บางสะพาน0 0 0 0 218 426 1,103 166 0 644 บางสะพานน้อย0 0 0 0 87 0 186 8 0 87 ปราณบุรี0 0 0 0 0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 สามร้อยยอด0 11,283 1,313 836 0 12,155 1,702 1,076 11,283 12,155 หัวหิน0 0 0 0 0 31,024 7,783 3,771 0 31,024 4.บริษัททิปโก้ฟู้ดส์ จำกัด 1,885 31,439 17,777 7,848 2,187 81,654 31,733 16,299 33,324 83,841 เพชรบุรีชะอำ0 0 0 0 55 652 452 1,239 0 707 ท่ายาง0 0 0 0 0 132 521 27 0 132 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 366 17,589 7,802 3,725 372 17,691 8,052 3,772 17,955 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก 250 920 302 49 250 921 302 49 1,170 1,171 บางสะพาน 82 27 213 12 218 426 1,103 166 108 644 บางสะพานน้อย0 0 0 0 106 399 265 53 0 505 ปราณบุรี0 0 0 0 0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 สามร้อยยอด0 4,210 975 369 0 12,155 1,702 1,076 4,210 12,155 หัวหิน0 0 0 0 0 31,024 7,783 3,771 0 31,024 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 95

96 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N 5.บริษัทเนเชอรัลฟรุ๊ต จำกัด 1,340 72,543 24,449 14,263 1,932 82,603 39,530 16,964 73,883 84,535 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 1,358 1,687 1,431 55 1,367 2,882 1,481 1,412 1,421 ท่ายาง 98 939 1,723 139 98 1,144 1,920 271 1,037 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,406 105 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 8,827 45 1,700 372 17,691 8,052 3,772 8,827 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 210 792 262 22 0 1,003 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 6.บริษัทกุยบุรีผลไม้กระป๋องจำกัด 1,289 70,459 25,342 14,265 2,110 82,909 38,472 16,768 71,748 85,018 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,801 160 0 134 ชะอำ0 0 0 0 55 1,367 2,882 1,481 0 1,421 ท่ายาง0 0 0 0 98 1,144 1,920 271 0 1,242 97 ตารางที่19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 102 17,267 7,802 3,704 372 17,691 8,052 3,772 17,370 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 42 1 250 921 302 49 0 1,171 บางสะพาน0 0 0 0 146 222 478 43 0 367 ปราณบุรี0 9,529 3,052 2,425 0 9,560 3,067 2,453 9,529 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 22,814 4,258 3,367 0 31,024 7,783 3,771 22,814 31,024 7.บริษัทควอลิตี้ไพน์แอปเปิ้ล โปรดักส์ จำกัด 1,207 56,176 24,972 10,840 1,439 80,658 40,067 16,673 57,383 82,097 ราชบุรีปากท่อ0 0 0 0 0 56 1,217 23 0 56 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน 2 132 3,859 161 2 132 3,859 161 134 134 ชะอำ 55 1,367 2,882 1,481 55 1,367 2,882 1,481 1,421 1,421 ท่ายาง 98 1,144 1,920 271 98 1,144 1,920 271 1,242 1,242 เพชรบุรีบ้านลาด0 0 28 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,716 106 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 0 0 0 89 16,483 7,324 3,479 0 16,572 กุยบุรี 1,052 806 3,776 1,627 1,187 8,693 8,485 3,693 1,859 9,880 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 97

98 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 8.บริษัทโดล(ไทยแลนด์)จำกัด (สาขาระยอง) 17,620 35,847 12,028 2,835 18,540 36,115 19,471 3,652 53,467 54,655 ฉะเชิงเทราแปลงยาว0 0 0 0 8 70 1,391 84 0 78 ท่าตะเกียบ0 0 0 0 35 0 41 4 0 35 พนมสารคาม0 0 0 0 118 39 31 12 0 157 สนามชัยเขต0 0 0 0 427 4 4,185 191 0 432 จันทบุรีเขาคิชฌกูฏ0 0 0 0 0 0 25 18 0 0 เมืองจันทบุรี0 0 0 0 0 0 0 83 0 0 แก่งหางแมว0 0 0 0 0 0 51 0 0 0 ท่าใหม่0 0 0 0 0 0 755 63 0 0 นายายอาม0 0 0 0 0 0 239 4 0 0 จันทบุรีมะขาม0 0 0 0 0 0 0 36 0 0 ระยองเขาชะเมา0 189 561 91 0 189 561 91 189 189 เมืองระยอง 189 3,637 617 245 189 3,637 617 245 3,826 3,826 แกลง0 1,737 2,977 673 0 1,775 3,375 710 1,737 1,775 นิคมพัฒนา 2,028 10,604 1,470 405 2,028 10,604 1,470 405 12,632 12,632 บ้านค่าย 3,265 6,431 674 350 3,265 6,431 674 350 9,696 9,696 99 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ระยองบ้านฉาง 16 39 379 28 16 39 379 28 55 55 ปลวกแดง 2,752 4,701 1,683 109 2,752 4,701 1,683 109 7,452 7,452 วังจันทร์ 136 2,041 1,833 520 136 2,041 1,833 520 2,177 2,177 ชลบุรีเกาะจันทร์0 0 0 0 25 22 80 15 0 47 บ่อทอง 127 11 0 48 203 86 146 228 138 289 บางละมุง 682 1,109 273 42 682 1,109 273 42 1,791 1,791 บ้านบึง 3,350 3,538 194 79 3,350 3,543 212 92 6,888 6,893 พนัสนิคม0 0 0 0 213 4 4 74 0 217 ศรีราชา 2,825 1,658 800 159 2,843 1,668 878 164 4,482 4,511 สัตหีบ 170 16 135 11 170 16 135 11 186 186 หนองใหญ่ 2,080 137 432 75 2,080 137 432 75 2,217 2,217 9.บริษัทโดล(ไทยแลนด์)จำกัด (สาขาหัวหิน) 1,207 56,020 24,960 10,836 1,499 80,971 40,767 16,760 57,227 82,470 ราชบุรีบ้านคา0 0 0 0 42 26 353 5 0 67 ปากท่อ0 0 0 0 0 56 1,217 23 0 56 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน 2 132 3,859 161 2 132 3,859 161 134 134 ชะอำ 55 1,367 2,882 1,481 55 1,367 2,882 1,481 1,421 1,421 ท่ายาง 98 1,144 1,920 271 98 1,144 1,920 271 1,242 1,242 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 99

100 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N เพชรบุรีบ้านลาด0 0 37 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 4 0 8 45 1,716 106 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 0 0 0 108 16,770 7,671 3,561 0 16,878 กุยบุรี 1,052 650 3,751 1,623 1,187 8,693 8,485 3,693 1,702 9,880 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 10. บริษัทเถกิงอุตสาหกรรมสับปะรดกระป๋องจำกัด 1,325 76,987 24,774 15,199 2,055 82,723 38,959 16,764 78,312 84,777 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 982 1,099 1,404 55 1,367 2,882 1,481 1,036 1,421 ท่ายาง0 143 541 27 98 1,144 1,920 271 143 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 32 804 33 0 40 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 83 14,442 2,141 2,775 372 17,691 8,052 3,772 14,526 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 250 921 302 49 0 1,171 บางสะพาน0 0 0 0 83 4 67 4 0 87 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 100 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

101 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 11.บริษัทไทยยอดทิพย์จำกัด 1,325 77,033 24,145 15,194 1,972 82,709 38,881 16,760 78,358 84,681 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 1,009 1,428 1,406 55 1,367 2,882 1,481 1,064 1,421 ท่ายาง0 162 569 27 98 1,144 1,920 271 162 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 32 804 33 0 40 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 83 14,442 1,154 2,768 372 17,691 8,052 3,772 14,526 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 250 912 291 49 0 1,162 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 12.บริษัทปราณบุรีสับปะรดกระป๋อง จำกัด 1,340 74,213 23,779 14,400 1,932 82,623 39,422 16,807 75,552 84,555 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 1,341 1,685 1,421 55 1,367 2,882 1,481 1,396 1,421 ท่ายาง 98 932 1,003 89 98 1,144 1,920 271 1,030 1,242 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 101

102 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงาน จังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N เพชรบุรีบ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,373 105 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 10,520 98 1,897 372 17,691 8,052 3,772 10,520 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 210 812 262 24 0 1,022 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 13.บริษัทปรานบุรีโฮเตอิ จำกัด 1,340 72,776 24,119 14,281 1,932 82,603 39,495 16,964 74,115 84,535 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 73 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 1,343 1,686 1,421 55 1,367 2,882 1,481 1,398 1,421 ท่ายาง 98 935 1,394 104 98 1,144 1,920 271 1,033 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,373 105 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 9,078 45 1,763 372 17,691 8,052 3,772 9,078 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 210 792 262 22 0 1,003 103 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 14.บริษัทผลไม้กระป๋องประจวบจำกัด 1,289 69,418 25,131 14,238 2,110 82,909 38,563 16,816 70,707 85,018 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,801 160 0 134 ชะอำ0 0 0 0 55 1,367 2,882 1,481 0 1,421 ท่ายาง0 0 0 0 98 1,144 1,920 271 0 1,242 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 102 17,334 7,802 3,707 372 17,691 8,052 3,772 17,437 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 57 1 250 921 302 49 0 1,171 บางสะพาน0 0 0 0 146 222 568 90 0 367 ปราณบุรี0 9,527 3,052 2,425 0 9,560 3,067 2,453 9,527 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 21,709 4,032 3,337 0 31,024 7,783 3,771 21,709 31,024 15.บริษัทผลไม้กระป๋องสยาม (1988) จำกัด 1,340 67,974 25,731 13,323 1,932 82,569 39,872 16,965 69,314 84,501 ราชบุรีปากท่อ0 0 0 0 0 0 35 0 0 0 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 18 0 2 132 3,859 161 0 134 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 103

104 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N เพชรบุรีชะอำ 55 1,367 2,852 1,481 55 1,367 2,882 1,481 1,421 1,421 ท่ายาง 98 939 1,867 159 98 1,144 1,920 271 1,037 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,716 106 0 53 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์0 4,249 2 690 372 17,691 8,052 3,772 4,249 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 210 758 260 22 0 968 ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 16.บริษัทไพร์มโพรดักส์อินดัสตรี้ จำกัด 12,932 10,792 5,025 1,284 18,540 36,115 19,471 3,733 23,724 54,655 ฉะเชิงเทราแปลงยาว 1 7 93 20 8 70 1,391 84 8 78 ท่าตะเกียบ 11 0 3 1 35 0 41 4 11 35 พนมสารคาม 16 2 4 4 118 39 31 12 18 157 สนามชัยเขต 39 2 349 60 427 4 4,185 191 41 432 จันทบุรีเขาคิชฌกูฏ0 0 0 0 0 0 25 18 0 0 เมืองจันทบุรี0 0 0 0 0 0 0 83 0 0 แก่งหางแมว0 0 0 0 0 0 51 0 0 0 105 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N จันทบุรีท่าใหม่0 0 0 0 0 0 755 63 0 0 นายายอาม0 0 0 0 0 0 239 4 0 0 สอยดาว0 0 0 0 0 0 0 116 0 0 ระยองเขาชะเมา0 11 0 0 0 189 561 91 11 189 เมืองระยอง0 2 12 0 189 3,637 617 245 2 3,826 แกลง0 0 0 0 0 1,775 3,375 710 0 1,775 นิคมพัฒนา0 0 0 0 2,028 10,604 1,470 405 0 12,632 บ้านค่าย 1,874 1,458 320 38 3,265 6,431 674 350 3,332 9,696 บ้านฉาง0 0 0 0 16 39 379 28 0 55 ปลวกแดง 2,299 2,032 824 98 2,752 4,701 1,683 109 4,331 7,452 วังจันทร์ 136 1,840 1,807 448 136 2,041 1,833 520 1,976 2,177 ชลบุรีเกาะจันทร์ 25 22 80 15 25 22 80 15 47 47 บ่อทอง 203 86 146 228 203 86 146 228 289 289 บางละมุง0 0 0 0 682 1,109 273 42 0 1,791 บ้านบึง 3,350 3,543 212 92 3,350 3,543 212 92 6,893 6,893 พนัสนิคม 213 4 4 74 213 4 4 74 217 217 ศรีราชา 2,684 1,647 738 130 2,843 1,668 878 164 4,331 4,511 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 105

106 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ชลบุรีสัตหีบ0 0 0 0 170 16 135 11 0 186 หนองใหญ่ 2,080 137 432 75 2,080 137 432 75 2,217 2,217 17.บริษัทมาลีกรุ๊ปจำกัด (มหาชน) นครปฐม 0 0 0 0 225 3,235 9,563 581 0 3,460 กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรี0 0 0 0 0 23 65 0 0 23 ท่าม่วง0 0 0 0 0 38 7 0 0 38 บ่อพลอย0 0 0 0 0 14 0 0 0 14 ห้วยกระเจา0 0 0 0 0 0 39 0 0 0 ราชบุรีเมืองราชบุรี0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 จอมบึง0 0 0 0 33 65 426 62 0 99 บ้านคา0 0 0 0 42 2,641 2,547 115 0 2,682 ปากท่อ0 0 0 0 0 56 1,217 23 0 56 สวนผึ้ง0 0 0 0 140 342 3,127 94 0 481 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 0 0 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 0 0 2 0 302 1 0 2 ท่ายาง0 0 0 0 0 12 0 22 0 12 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 เพชรบุรีหนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 45 1,716 106 0 53 107 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N 18. บริษัทวีแอนด์เคสับปะรดกระป๋องจำกัด 222 3,117 8,802 542 418 5,458 17,229 2,495 3,339 5,875 กาญจนบุรีเมืองกาญจนบุรี0 0 0 0 0 23 120 31 0 23 ไทรโยค0 0 0 0 0 0 5 0 0 0 ท่าม่วง0 0 0 0 0 38 7 0 0 38 บ่อพลอย0 0 0 0 40 45 33 0 0 85 ห้วยกระเจา0 0 0 0 0 0 39 0 0 0 ราชบุรีเมืองราชบุรี0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 จอมบึง 33 65 426 62 33 65 426 62 99 99 บ้านคา 42 2,641 2,547 115 42 2,641 2,547 115 2,682 2,682 ปากท่อ0 56 1,217 23 0 56 1,217 23 56 56 สวนผึ้ง 140 342 3,235 109 140 342 3,235 109 481 481 เพชรบุรีเขาย้อย0 0 76 159 0 0 76 159 0 0 แก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ0 0 0 0 55 915 1,913 1,459 0 970 ท่ายาง0 0 0 0 98 1,144 1,920 271 0 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง 8 13 1,297 75 8 45 1,716 106 21 53 ประจวบคีรีขันธ์หัวหิน0 0 0 0 0 12 77 0 0 12 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 107

108 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N 19.บริษัทสมิงฟู้ดส์จำกัด 0 0 0 13,097 0 681 3,353 13,965 0 681 จันทบุรีเขาคิชฌกูฏ0 0 0 0 0 0 25 18 0 0 เมืองจันทบุรี0 0 0 0 0 0 0 83 0 0 แก่งหางแมว0 0 0 0 0 0 51 0 0 0 ขลุง0 0 0 2 0 0 0 39 0 0 ท่าใหม่0 0 0 0 0 0 755 63 0 0 นายายอาม0 0 0 0 0 0 239 4 0 0 มะขาม0 0 0 2 0 0 0 167 0 0 สอยดาว0 0 0 0 0 0 0 116 0 0 ตราดเขาสมิง0 0 0 5,399 0 0 0 5,399 0 0 เมืองตราด0 0 0 4,518 0 0 0 4,518 0 0 แหลมงอบ0 0 0 3,041 0 0 0 3,041 0 0 บ่อไร่0 0 0 134 0 0 0 134 0 0 เขาชะเมา0 0 0 0 0 39 351 73 0 39 แกลง0 0 0 0 0 642 1,930 310 0 642 109 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N 20.บริษัทสยามอุตสาหกรรมเกษตรอาหารจำกัด (มหาชน) 17,511 35,524 9,685 2,353 18,533 36,075 19,447 3,575 53,035 54,609 ฉะเชิงเทราแปลงยาว0 0 0 0 8 70 1,391 84 0 78 ท่าตะเกียบ0 0 0 0 35 0 41 4 0 35 พนมสารคาม0 0 0 0 110 0 7 12 0 110 สนามชัยเขต0 0 0 0 427 4 4,185 186 0 432 จันทบุรีเขาคิชฌกูฏ0 0 0 0 0 0 25 0 0 0 เมืองจันทบุรี0 0 0 0 0 0 0 64 0 0 แก่งหางแมว0 0 0 0 0 0 51 0 0 0 ท่าใหม่0 0 0 0 0 0 755 63 0 0 นายายอาม0 0 0 0 0 0 239 4 0 0 ระยองเขาชะเมา0 137 0 0 0 189 561 91 137 189 เมืองระยอง 189 3,637 617 245 189 3,637 617 245 3,826 3,826 แกลง0 1,486 1,117 325 0 1,775 3,375 710 1,486 1,775 นิคมพัฒนา 2,028 10,604 1,470 405 2,028 10,604 1,470 405 12,632 12,632 บ้านค่าย 3,265 6,431 674 350 3,265 6,431 674 350 9,696 9,696 บ้านฉาง 16 39 379 28 16 39 379 28 55 55 ปลวกแดง 2,752 4,701 1,683 109 2,752 4,701 1,683 109 7,452 7,452 วังจันทร์ 136 2,041 1,833 520 136 2,041 1,833 520 2,177 2,177 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 109

110 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ชลบุรีเกาะจันทร์0 0 0 0 25 22 80 15 0 47 บ่อทอง0 0 0 0 203 86 146 228 0 289 บางละมุง 682 1,109 273 42 682 1,109 273 42 1,791 1,791 บ้านบึง 3,350 3,518 194 79 3,350 3,543 212 92 6,868 6,893 พนัสนิคม0 0 0 0 213 4 4 74 0 217 ศรีราชา 2,843 1,668 878 164 2,843 1,668 878 164 4,511 4,511 สัตหีบ 170 16 135 11 170 16 135 11 186 186 หนองใหญ่ 2,080 137 432 75 2,080 137 432 75 2,217 2,217 21.บริษัทสามร้อยยอดจำกัด 1,325 76,999 24,169 15,192 1,972 82,720 38,881 16,760 78,324 84,692 เพชรบุรีแก่งกระจาน0 0 0 0 2 132 3,859 161 0 134 ชะอำ 55 993 1,289 1,404 55 1,367 2,882 1,481 1,048 1,421 ท่ายาง0 143 468 27 98 1,144 1,920 271 143 1,242 บ้านลาด0 0 0 0 0 0 37 0 0 0 หนองหญ้าปล้อง0 0 0 0 8 32 804 33 0 40 ประจวบคีรีขันธ์เมืองประจวบคีรีขันธ์ 83 14,442 1,418 2,769 372 17,691 8,052 3,772 14,526 18,063 กุยบุรี 1,187 8,693 8,485 3,693 1,187 8,693 8,485 3,693 9,880 9,880 ทับสะแก0 0 0 0 250 920 291 49 0 1,170 บางสะพาน0 0 0 0 0 2 0 0 0 2 111 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อโรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ประจวบคีรีขันธ์ปราณบุรี0 9,560 3,067 2,453 0 9,560 3,067 2,453 9,560 9,560 สามร้อยยอด0 12,155 1,702 1,076 0 12,155 1,702 1,076 12,155 12,155 หัวหิน0 31,012 7,739 3,771 0 31,024 7,783 3,771 31,012 31,024 22.บริษัทอาหารสยามจำกัด (มหาชน) 14,639 19,099 6,855 1,252 18,540 36,115 19,377 3,516 33,738 54,655 ฉะเชิงเทราแปลงยาว 1 7 93 20 0 0 0 0 8 0 คลองเขื่อน0 0 0 0 8 70 1,391 84 0 78 ท่าตะเกียบ 11 0 3 1 35 0 41 4 11 35 พนมสารคาม 15 0 2 4 118 39 31 12 15 157 สนามชัยเขต 38 0 336 36 427 4 4,185 191 38 432 จันทบุรีเขาคิชฌกูฏ0 0 0 0 0 0 25 0 0 0 แก่งหางแมว0 0 0 0 0 0 51 0 0 0 ท่าใหม่0 0 0 0 0 0 661 63 0 0 นายายอาม0 0 0 0 0 0 239 4 0 0 ระยองเขาชะเมา0 0 0 0 0 189 561 91 0 189 เมืองระยอง0 0 0 0 189 3,637 617 245 0 3,826 แกลง0 0 0 0 0 1,775 3,375 710 0 1,775 นิคมพัฒนา 598 4,578 1,275 113 2,028 10,604 1,470 405 5,176 12,632 บ้านค่าย 1,918 2,300 354 97 3,265 6,431 674 350 4,218 9,696 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 111

112 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1+S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1+S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ระยองบ้านฉาง0 0 0 0 16 39 379 28 0 55 ปลวกแดง 2,752 4,701 1,683 109 2,752 4,701 1,683 109 7,452 7,452 วังจันทร์ 136 1,347 1,271 206 136 2,041 1,833 520 1,483 2,177 ชลบุรีเกาะจันทร์ 25 22 80 15 25 22 80 15 47 47 บ่อทอง 203 86 146 228 203 86 146 228 289 289 บางละมุง 456 706 85 17 682 1,109 273 42 1,162 1,791 บ้านบึง 3,350 3,543 212 92 3,350 3,543 212 92 6,893 6,893 พนัสนิคม 213 4 4 74 213 4 4 74 217 217 ศรีราชา 2,843 1,668 878 164 2,843 1,668 878 164 4,511 4,511 สัตหีบ0 0 0 0 170 16 135 11 0 186 หนองใหญ่ 2,080 137 432 75 2,080 137 432 75 2,217 2,217 รวมพื้นที่ 80,939 949,583 352,365 189,705 100,566 1,234,357 625,898 250,595 1,030,522 1,334,929 ที่มา: ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 112 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

112 ตารางที่ 19พื้นที่เขตส่งเสริมการปลูกสับปะรดที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร รอบโรงงานสับปะรด (ต่อ) ชื่อ โรงงานจังหวัดอำเภอ พื้นที่ปลูกสับปะรดรอบโรงงาน (ไร่)รวม (S1 +S2) ระยะ 50 กม. (ไร่) รวม (S1 +S2 ) ระยะ 100 กม. (ไร่) ระยะทาง 50 กม.ระยะทาง 100 กม. S1 S2 S3 N S1 S2 S3 N ระยองบ้านฉาง0 0 0 0 16 39 379 28 0 55 ปลวกแดง 2,752 4,701 1,683 109 2,752 4,701 1,683 109 7,452 7,452 วังจันทร์ 136 1,347 1,271 206 136 2,041 1,833 520 1,483 2,177 ชลบุรีเกาะจันทร์ 25 22 80 15 25 22 80 15 47 47 บ่อทอง 203 86 146 228 203 86 146 228 289 289 บางละมุง 456 706 85 17 682 1,109 273 42 1,162 1,791 บ้านบึง 3,350 3,543 212 92 3,350 3,543 212 92 6,893 6,893 พนัสนิคม 213 4 4 74 213 4 4 74 217 217 ศรีราชา 2,843 1,668 878 164 2,843 1,668 878 164 4,511 4,511 สัตหีบ0 0 0 0 170 16 135 11 0 186 หนองใหญ่ 2,080 137 432 75 2,080 137 432 75 2,217 2,217 รวมพื้นที่ 80,939 949,583 352,365 189,705 100,566 1,234,357 625,898 250,595 1,030,522 1,334,929 ที่มา: ศูนย์สารสนเทศการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 113 ภาพที่ 8 แผนที่แสดงพื้นที่ปลูกสับปะรดโรงงานในรัศมี 50 กิโลเมตร และ 100 กิโลเมตร ในพื้นที่รอบโรงงาน ภาคกลาง แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 113

ส่วนที่ 4 มาตรการจูงใจในการปลูกสับปะรดโรงงาน การจัดทำมาตรการจูงใจในการปลูกสับปะรดโรงงาน ภายใต้โครงการบริหารจัดการการผลิตสินค้าเกษตร ตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) ใช้วิธีการรวบรวม วิเคราะห์ และประมวลผลข้อมูล ที่ได้จากการศึกษาสถานการณ์การผลิต การตลาด การสัมภาษณ์เกษตรกร ผู้ประกอบการ และผู้ที่เกี่ยวข้อง ร่วมกับกระบวนการมีส่วนร่วมผ่านการสัมมนาระดมความคิดเห็น เพื่อนำมากำหนดเป็นมาตรการจูงใจ ที่เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ โดยมีรายละเอียด ดังนี้ 4.1 มาตรการจูงใจในพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต มาตรการจูงใจในพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต ประกอบด้วย 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการผลิต 2) ด้านการตลาด และการแปรรูป 3) ด้านการเงิน 4) ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร และ 5) ด้านการพัฒนา เทคโนโลยีและนวัตกรรม 4.1.1 ด้านการผลิต แบ่งเป็น 6 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร 2) การสนับสนุน โครงสร้างพื้นฐานการผลิต 3) การพัฒนาระบบฐานข้อมูลสารสนเทศ 4) การสนับสนุนแรงงานภาคเกษตร 5) การสนับสนุนปัจจัยการผลิตและ6) การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการผลิต มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - สำนักงานเศรษฐกิจ การเกษตร -กรมส่งเสริมการเกษตร 1.1) ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างการรับรู้ให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียน เกษตรกร 1.2) สนับสนุนและส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียนเกษตรกร เพื่อให้ ได้รับสิทธิประโยชน์ และการช่วยเหลือจากภาครัฐอย่างทั่วถึง เช่น สินเชื่อใน อัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสม ปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพและเพียงพอ การชดเชย ทางด้านราคาในกรณีราคาต่ำกว่าต้นทุนการผลิตหรือเกิดภัยพิบัติ เป็นต้น 2) การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานการผลิต • กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม -กรมทรัพยากรน้ำบาดาล • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน - กรมส่งเสริมสหกรณ์ - กรมปศุสัตว์ 2.1) ภาครัฐสนับสนุนงบประมาณในการขุดบ่อบาดาลและระบบปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ให้กับกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 2.2) สนับสนุนให้เกษตรกรใช้ระบบการกระจายน้ำแบบน้ำหยด โดยภาครัฐจะ สนับสนุนงบประมาณร้อยละ 50 ในการติดตั้งระบบน้ำหยด ให้กับกลุ่ม เกษตรกร/สถาบันเกษตรกร/เกษตรแปลงใหญ่ 2.3) สนับสนุนการขุดสระเก็บน้ำขนาดเล็ก (บ่อจิ๋ว) โดยภาครัฐให้เงินอุดหนุน บางส่วนในการขุดสระเก็บน้ำ สับปะรดโรงงาน ส่วนที่ 4 มาตรการจูงใจในการปลูกสับปะรดโรงงาน การจัดทำมาตรการจูงใจในการปลูกสับปะรดโรงงาน ภายใต้โครงการบริหารจัดการการผลิตสินค้าเกษตร ตามแผนที่เกษตรเพื่อการบริหารจัดการเชิงรุก (Agri-Map) ใช้วิธีการรวบรวม วิเคราะห์ และประมวลผลข้อมูล ที่ได้จากการศึกษาสถานการณ์การผลิต การตลาด การสัมภาษณ์เกษตรกร ผู้ประกอบการ และผู้ที่เกี่ยวข้อง ร่วมกับกระบวนการมีส่วนร่วมผ่านการสัมมนาระดมความคิดเห็น เพื่อนำมากำหนดเป็นมาตรการจูงใจ ที่เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ โดยมีรายละเอียด ดังนี้ 4.1 มาตรการจูงใจในพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต มาตรการจูงใจในพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต ประกอบด้วย 5ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการผลิต 2) ด้านการตลาด และการแปรรูป 3) ด้านการเงิน 4) ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร และ 5) ด้านการพัฒนา เทคโนโลยีและนวัตกรรม 4.1.1 ด้านการผลิต แบ่งเป็น 6 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร 2) การสนับสนุน โครงสร้างพื้นฐานการผลิต 3) การพัฒนาระบบฐานข้อมูลสารสนเทศ 4) การสนับสนุนแรงงานภาคเกษตร 5) การสนับสนุนปัจจัยการผลิตและ6) การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการผลิต มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -สำนักงานเศรษฐกิจ การเกษตร -กรมส่งเสริมการเกษตร 1.1) ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างการรับรู้ให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียน เกษตรกร 1.2) สนับสนุนและส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียนเกษตรกร เพื่อให้ ได้รับสิทธิประโยชน์ และการช่วยเหลือจากภาครัฐอย่างทั่วถึง เช่น สินเชื่อใน อัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสม ปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพและเพียงพอ การชดเชย ทางด้านราคาในกรณีราคาต่ำกว่าต้นทุนการผลิตหรือเกิดภัยพิบัติ เป็นต้น 2) การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานการผลิต • กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม -กรมทรัพยากรน้ำบาดาล • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร -กรมพัฒนาที่ดิน -กรมส่งเสริมสหกรณ์ -กรมปศุสัตว์ 2.1) ภาครัฐสนับสนุนงบประมาณในการขุดบ่อบาดาลและระบบปั๊มน้ำโซล่าเซลล์ ให้กับกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 2.2) สนับสนุนให้เกษตรกรใช้ระบบการกระจายน้ำแบบน้ำหยด โดยภาครัฐจะ สนับสนุนงบประมาณร้อยละ 50 ในการติดตั้งระบบน้ำหยด ให้กับกลุ่ม เกษตรกร/สถาบันเกษตรกร/เกษตรแปลงใหญ่ 2.3) สนับสนุนการขุดสระเก็บน้ำขนาดเล็ก (บ่อจิ๋ว) โดยภาครัฐให้เงินอุดหนุน บางส่วนในการขุดสระเก็บน้ำ สับปะรดโรงงาน

116 มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 2.4) สนับสนุนการจัดตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์ชุมชน/ธนาคารปุ๋ยอินทรีย์โดยเน้นการใช้ วัสดุในพื้นที่และวัสดุเหลือใช้จากโรงงานมาเป็นส่วนผสมในการจัดทำปุ๋ย พร้อมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิตปุ๋ย เครื่องจักรในการผลิตปุ๋ย โดยภาครัฐจะ สนับสนุนงบประมาณในการจัดตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์ชุมชนร้อยละ 50 ให้กับกลุ่ม เกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 2.5)สนับสนุนการจัดตั้งคลังอุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องจักรกลการเกษตร โดยภาครัฐ สนับสนุนงบประมาณร้อยละ 50 และกำหนดให้กลุ่มเกษตรกร/สถาบัน เกษตรกรเป็นผู้บริหารจัดการการให้บริการ (การยืม/เช่า) การซ่อมแซม บำรุงรักษา และการกำหนดค่าเช่าแบบเบ็ดเสร็จ 3) การพัฒนาระบบฐานข้อมูลสารสนเทศ • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม • กระทรวงดิจิทัลเพื่อ เศรษฐกิจและสังคม • กระทรวงพาณิชย์ - ปรับปรุงฐานข้อมูลสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับด้านการเกษตรให้ทันสมัยและ สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันตลอดเวลา รวมทั้งพัฒนาช่องทาง การเข้าถึงข้อมูลให้มีความหลากหลาย เพื่อให้เกษตรกรสามารถเข้าถึง ข้อมูลได้อย่างสะดวกและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการจัดการการผลิต ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาด และสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป อย่างรวดเร็ว 4) การสนับสนุนแรงงานภาคเกษตร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร -กรมส่งเสริมสหกรณ์ • กระทรวงแรงงาน -กรมการจัดหางาน 4.1) จัดตั้งศูนย์รวบรวมและบริหารจัดการแรงงานภาคเกษตรแบบเบ็ดเสร็จ (Labor Pool) โดยมีผู้แทนจากภาครัฐ ผู้ประกอบการ และสถาบันเกษตรกร เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการเพื่อใช้ประโยชน์แรงงานร่วมกัน 4.2) ปรับปรุงกฎระเบียบ/กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับแรงงานต่างด้าว เพื่อลดขั้นตอน ที่ยุ่งยากและระยะเวลาในการขึ้นทะเบียนแรงงานต่างด้าว 5) การสนับสนุนปัจจัยการผลิต • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร -กรมส่งเสริมสหกรณ์ - กรมวิชาการเกษตร 5.1) สนับสนุนสิทธิประโยชน์ในการซื้อปัจจัยการผลิตให้กับเกษตรกร (ปุ๋ยเคมี สารเคมีสารชีวภัณฑ์) ในราคาที่ต่ำกว่าท้องตลาด เช่น การออกบัตร สำหรับซื้อปัจจัยการผลิต หรือให้เครดิตเกษตรกรในการชำระเงินค่าปัจจัย การผลิตภายหลังการจำหน่ายผลผลิตแล้ว เป็นต้น 5.2) สนับสนุนพันธุ์สับปะรดคุณภาพที่ตรงกับความต้องการของตลาดให้กับ กลุ่มเกษตรกร/สหกรณ์ 117 มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 5.3) จัดตั้งธนาคารหน่อพันธุ์สับปะรด และสนับสนุนหน่อพันธุ์ให้กับเกษตรกร ที่ผลิตตามมาตรฐาน GAP โดยภาครัฐสนับสนุนงบประมาณค่าหน่อพันธุ์ ร้อยละ 50 และเกษตรกรต้องส่งคืนหน่อพันธุ์ให้กับธนาคารหน่อพันธุ์ สับปะรด 6) การพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการผลิต • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมวิชาการเกษตร - สำนักงานมาตรฐานสินค้า เกษตรและอาหารแห่งชาติ • ภาคเอกชน 6.1) ส่งเสริมเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดทั่วไปให้พัฒนาไปสู่มาตรฐาน GAP/ThaiGAP 6.2)ส่งเสริมเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดตามมาตรฐาน GAP/ThaiGAP ให้ยกระดับไปสู่ มาตรฐาน Global GAP ด้วยการจับคู่เกษตรกรกับผู้ประกอบการผ่านระบบ พี่เลี้ยง (Big Brother) โดยภาครัฐสนับสนุนงบประมาณและสิ่งอำนวย ความสะดวกในการพัฒนาเป็น Global GAP 4.1.2 ด้านการตลาดและการแปรรูป แบ่งเป็น 2 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การเพิ่มศักยภาพ การตลาด และ 2) การพัฒนาการแปรรูป มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การเพิ่มศักยภาพการตลาด • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมส่งเสริมสหกรณ์ - สำนักงานเศรษฐกิจ การเกษตร -สำนักปลัดกระทรวงเกษตร และสหกรณ์ - องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร • กระทรวงอุตสาหกรรม • กระทรวงพาณิชย์ - กรมการค้าภายใน 1.1) กำกับดูแลและสนับสนุนให้มีการประกันราคารับซื้อผลผลิตสับปะรดที่ได้ คุณภาพมาตรฐานของโรงงานในราคาที่เป็นธรรม 1.2) สนับสนุนการพัฒนาด้านโลจิสติกส์ เช่น การตั้งจุดกระจายสินค้าหรือ รับส่งผลผลิต เพื่อลดต้นทุนการขนส่งและอำนวยความสะดวกให้กับ เกษตรกรและผู้รับซื้อ 1.3) พัฒนาช่องทางการตลาดให้มีความหลากหลาย ทั้ง Online และ On-site 1.4) ส่งเสริมการทำเกษตรพันธสัญญา (Contract Farming) ระหว่างเกษตรกร และผู้ประกอบการ เพื่อสร้างหลักประกันและความเป็นธรรมทั้ง 2 ฝ่าย 1.5) จับคู่ผู้ประกอบการกับเกษตรกร (Business Matching) เพื่อวางแผน การผลิตและการตลาดร่วมกัน โดยเป็นกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด/ เกษตรปลอดภัย/GAP 2) การพัฒนาการแปรรูป • กระทรวงอุตสาหกรรม • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม - สนับสนุนกลุ่มเกษตรกร/สถาบันเกษตรกร ในการนำเทคโนโลยีและ นวัตกรรมมาใช้ในการแปรรูปสับปะรดที่ไม่ได้มาตรฐานของโรงงาน เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มและความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 117

118 4.1.3 ด้านการเงิน แบ่งเป็น 2 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การสร้างหลักประกันทางรายได้และ 2) การสนับสนุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุน มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การสร้างหลักประกันทางด้านรายได้ • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร -กรมส่งเสริมสหกรณ์ • ธนาคารเพื่อการเกษตรและ สหกรณ์การเกษตร 1.1) สนับสนุนสวัสดิการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความมั่นคงทางด้านรายได้ โดยต้องเป็นเกษตรกรที่มีประสบการณ์การผลิตสับปะรดไม่น้อยกว่า 10 ปี และเป็นสมาชิกสหกรณ์การเกษตร/สมาชิกกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 1.2) พักชำระหนี้ให้กับเกษตรกรกรณีที่ผลผลิตได้รับความเสียหายจากภัยพิบัติ 2) การสนับสนุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุน • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร • ธนาคารเพื่อการเกษตรและ สหกรณ์การเกษตร • ภาคเอกชน - ส่งเสริมให้เกษตรกรแปลงใหญ่สับปะรดจัดทำแผนธุรกิจที่มีความชัดเจน และ เป็นไปได้ เพื่อขอสินเชื่อการเกษตรในอัตราดอกเบี้ยต่ำ ซึ่งการจัดทำแผน ธุรกิจของเกษตรกรจะมีที่ปรึกษาให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด 4.1.4 ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร คือ มาตรการการสร้างความเข้มแข็งให้ เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การสร้างความเข้มแข็งให้เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมวิชาการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน -กรมส่งเสริมสหกรณ์ 1.1) ส่งเสริมการรวมกลุ่มของเกษตรกร เช่น แปลงใหญ่ วิสาหกิจชุมชน สถาบันเกษตรกร รวมถึงการสร้างเครือข่ายให้กับกลุ่มเกษตรกรและ สถาบันเกษตรกร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต แลกเปลี่ยนความรู้และ ประสบการณ์ระหว่างกัน 1.2) ถ่ายทอดความรู้และพัฒนาทักษะให้แก่เกษตรกรอย่างต่อเนื่อง เช่น การฝึกอบรมในการใช้ปุ๋ย การป้องกันโรค การใช้สารชีวภัณฑ์ทักษะ ในการใช้เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว การซ่อมบำรุง และการบำรุงรักษา เครื่องมือ/เครื่องจักรกลการเกษตรให้แก่เกษตรกร เป็นต้น รวมถึง การฝึกอบรมและพัฒนาร่วมกันระหว่างโรงงานสับปะรด สถาบัน เกษตรกร และเกษตรกร โดยเกษตรกรต้องเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตร แปลงใหญ่สับปะรด 119 มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1.3) สนับสนุนการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้สับปะรดโรงงานอัจฉริยะแบบครบวงจร ในระดับพื้นที่ เช่น การให้ความรู้ในด้านการใช้เทคโนโลยีในการจัดการฟาร์ม เพื่อทดแทนแรงงาน การสนับสนุนการใช้แอปพลิเคชัน (Application) เพื่อควบคุมระบบการให้น้ำ ตรวจสภาพดิน และการให้ปุ๋ย เป็นต้น 1.4) สนับสนุนการศึกษาดูงานในต่างประเทศแก่เกษตรกรที่มีศักยภาพ เพื่อนำความรู้มาปรับใช้และเผยแพร่ให้กับสมาชิกกลุ่มหรือเกษตรกร รายอื่น 4.1.5 ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม คือ มาตรการการวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม การเกษตร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน - กรมวิชาการเกษตร - สำนักงานพัฒนาการวิจัย การเกษตร (องค์การ มหาชน) • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม • กระทรวงอุตสาหกรรม • สถาบันการศึกษา • ภาคเอกชน 1.1) วิจัยและพัฒนาอุปกรณ์ เครื่องมือ และเครื่องจักรกลการเกษตร ให้สอดคล้องกับความต้องการของเกษตรกรในแต่ละพื้นที่ และสามารถ นำไปใช้ประโยชน์ได้จริง 1.2) วิจัยและพัฒนาปุ๋ยอินทรีย์ให้มีความเหมาะสมกับสภาพดิน การใช้ปุ๋ย แบบผสมผสาน และจัดให้มีระบบการให้คำปรึกษาในการปรับปรุงดิน ให้เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ 1.3) วิจัยและพัฒนาพันธุ์สับปะรดโรงงานที่ให้ผลผลิตสูง เหมาะสมกับพื้นที่ และตรงตามความต้องการของตลาด 1.4) วิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์การแปรรูปผลผลิต และวัสดุเหลือใช้ให้เป็น ผลิตภัณฑ์ที่หลากหลายตามความต้องการของตลาด เพื่อเพิ่มมูลค่า ผลผลิตและรองรับความต้องการของผู้บริโภคและเทรนด์อาหารโลก เช่น น้ำสับปะรดพาสเจอร์ไรส์ ฟรุตสลัด สับปะรดอบกรอบ ใยสับปะรด เป็นต้น 4.2 มาตรการจูงใจนอกพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต มาตรการจูงใจนอกพื้นที่เขตส่งเสริมการผลิต ประกอบด้วย 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการผลิต 2) ด้านการตลาด และการแปรรูป 3) ด้านการเงิน 4) ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร และ 5) ด้านการพัฒนาเทคโนโลยี และนวัตกรรม แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 119

120 4.2.1 ด้านการผลิต แบ่งเป็น 3 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร 2) การสนับสนุน โครงสร้างพื้นฐานการผลิตและ 3) การสนับสนุนปัจจัยการผลิต มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -สำนักงานเศรษฐกิจ การเกษตร -กรมส่งเสริมการเกษตร 1.1) ประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างการรับรู้ให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียน เกษตรกร 1.2) สนับสนุนและส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดขึ้นทะเบียนเกษตรกร เพื่อให้ได้รับสิทธิประโยชน์ และการช่วยเหลือจากภาครัฐอย่างทั่วถึง เช่น สินเชื่อในอัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสม ปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพและ เพียงพอ การชดเชยทางด้านราคาในกรณีราคาต่ำกว่าต้นทุนการผลิตหรือ เกิดภัยพิบัติ เป็นต้น 2) การสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานการผลิต • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมพัฒนาที่ดิน - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมส่งเสริมสหกรณ์ - กรมปศุสัตว์ 2.1) สนับสนุนแหล่งน้ำเพื่อการเกษตรสำหรับการปรับเปลี่ยนการผลิตเป็นสินค้า ทางเลือกอื่นที่เหมาะสมกับพื้นที่ เช่น การขุดสระเก็บน้ำขนาดเล็ก (บ่อจิ๋ว) เป็นต้น 2.2) สนับสนุนการจัดตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์ชุมชน/ธนาคารปุ๋ยอินทรีย์โดยเน้นการใช้ วัสดุในพื้นที่และวัสดุเหลือใช้จากโรงงานมาเป็นส่วนผสมในการจัดทำปุ๋ย พร้อมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิตปุ๋ย เครื่องจักรในการผลิตปุ๋ย โดยภาครัฐจะ สนับสนุนงบประมาณในการจัดตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์ชุมชนร้อยละ 20 ให้กับ กลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 3) การสนับสนุนปัจจัยการผลิต • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมส่งเสริมสหกรณ์ - กรมวิชาการเกษตร 3.1) สนับสนุนสิทธิประโยชน์ในการซื้อปัจจัยการผลิตให้กับเกษตรกร (ปุ๋ยเคมี สารเคมีสารชีวภัณฑ์) ในราคาที่ต่ำกว่าท้องตลาด เช่น การออกบัตรสำหรับซื้อ ปัจจัยการผลิต หรือให้เครดิตเกษตรกรในการชำระเงินค่าปัจจัยการผลิต ภายหลังการจำหน่ายผลผลิตแล้ว เป็นต้น สำหรับสมาชิกกลุ่มเกษตรกร/ สถาบันเกษตรกรที่ต้องการปรับเปลี่ยนไปปลูกพืช/เลี้ยงปศุสัตว์อื่น ๆ ที่ เหมาะสม 3.2) สนับสนุนพันธุ์สับปะรดคุณภาพที่ตรงกับความต้องการของตลาด สำหรับ เกษตรกรที่ไม่ต้องการปรับเปลี่ยนไปปลูกพืชชนิดอื่น เช่น สับปะรดเพื่อ บริโภคผลสด พันธุ์ MD2 พันธุ์เพชรบุรี (ฉีกตา) เป็นต้น 121 4.2.2 ด้านการตลาดและการแปรรูป คือ มาตรการการเพิ่มศักยภาพการตลาดและการแปรรูป มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การเพิ่มศักยภาพการตลาดและการแปรรูป • กระทรวงพาณิชย์ • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมส่งเสริมสหกรณ์ - องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร • กระทรวงอุตสาหกรรม • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม 1.1) สนับสนุนการเพิ่มช่องทางการตลาด ทั้ง Online และ On-site ให้กับ เกษตรกรที่ปรับเปลี่ยนการผลิตไปผลิตสินค้าทางเลือกอื่น 1.2) สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าทางเลือก/สับปะรดผลสดเช่น การสร้างอัตลักษณ์ การส่งเสริมให้เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indications: GI) การสร้างเรื่องราวให้กับสินค้า (Storytelling) การออกแบบบรรจุภัณฑ์ (Packaging) ให้น่าสนใจ และการแปรรูปให้มีความหลากหลายสอดคล้อง กับรสนิยมของผู้บริโภค เป็นต้น 4.2.3 ด้านการเงิน แบ่งเป็น 2 มาตรการย่อย ประกอบด้วย 1) การสร้างหลักประกันทางรายได้และ 2) การสนับสนุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุน มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การสร้างหลักประกันทางด้านรายได้ • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมส่งเสริมสหกรณ์ • ธนาคารเพื่อการเกษตรและ สหกรณ์การเกษตร 1.1) สนับสนุนสวัสดิการที่เกี่ยวข้องกับการสร้างความมั่นคงทางด้านรายได้ โดยต้องเป็นเกษตรกรที่มีประสบการณ์การผลิตสับปะรดไม่น้อยกว่า 12 ปี และเป็นสมาชิกสหกรณ์การเกษตร/สมาชิกกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่สับปะรด 1.2) พักชำระหนี้ให้กับเกษตรกรกรณีที่ผลผลิตได้รับความเสียหายจากภัยพิบัติ 2) การสนับสนุนการเข้าถึงแหล่งเงินทุน • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร • ธนาคารเพื่อการเกษตรและ สหกรณ์การเกษตร • ภาคเอกชน 2.1) สนับสนุนเงินอุดหนุนในปีแรกให้กับเกษตรกรที่ต้องการปรับเปลี่ยนการผลิต เป็นสินค้าทางเลือก/ปรับเปลี่ยนการผลิตสับปะรดโรงงานเป็นสับปะรด บริโภคผลสด 2.2) ส่งเสริมให้เกษตรกรที่ต้องการปรับเปลี่ยนการผลิตเป็นสินค้าทางเลือก/ ปรับเปลี่ยนการผลิตสับปะรดโรงงานเป็นสับปะรดบริโภคผลสด จัดทำ แผนธุรกิจที่มีความชัดเจนและเป็นไปได้ เพื่อขอสินเชื่อการเกษตรในอัตรา ดอกเบี้ยต่ำ ซึ่งการจัดทำแผนธุรกิจของเกษตรกรจะมีที่ปรึกษาให้คำแนะนำ อย่างใกล้ชิด แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 121

122 4.2.4 ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร คือ มาตรการการสร้างความเข้มแข็งให้ เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การสร้างความเข้มแข็งให้เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมวิชาการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน - กรมส่งเสริมสหกรณ์ 1.1) ส่งเสริมการรวมกลุ่มของเกษตรกร เช่น แปลงใหญ่ วิสาหกิจชุมชน สถาบัน เกษตรกร รวมถึงการสร้างเครือข่ายให้กับกลุ่มเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างกัน 1.2) ถ่ายทอดความรู้และพัฒนาทักษะให้กับเกษตรกรที่มีความต้องการ ปรับเปลี่ยนไปผลิตสินค้าทางเลือก/สับปะรดบริโภคผลสด อย่างต่อเนื่อง เช่น การใช้ปุ๋ยอย่างถูกต้องและเหมาะสม การดูแลรักษาเพื่อป้องกันโรค การใช้สารชีวภัณฑ์ เป็นต้น 4.2.5 ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม คือ มาตรการการวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและ นวัตกรรมการเกษตร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน -กรมวิชาการเกษตร - สำนักงานพัฒนาการวิจัย การเกษตร (องค์การมหาชน) • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม • กระทรวงอุตสาหกรรม • ภาคเอกชน • สถาบันการศึกษา 1.1) วิจัยและพัฒนาอุปกรณ์ เครื่องมือ และเครื่องจักรกลการเกษตรให้สอดคล้อง กับสินค้าทางเลือก/สับปะรดบริโภคผลสด 1.2) วิจัยและพัฒนาปุ๋ยอินทรีย์ให้มีความเหมาะสมกับสภาพดิน การใช้ปุ๋ย แบบผสมผสาน และจัดให้มีระบบการให้คำปรึกษาในการปรับปรุงดิน ให้เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ 1.3) วิจัยพันธุ์สับปะรดบริโภคผลสดให้ตรงกับความต้องการของตลาด เช่น รสชาติดี สามารถเก็บรักษาได้นาน ไม่เน่าเสียง่าย ให้ผลผลิตต่อไร่สูง เป็นต้น 122 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

122 4.2.4 ด้านการพัฒนาเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร คือ มาตรการการสร้างความเข้มแข็งให้ เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การสร้างความเข้มแข็งให้เกษตรกรและสถาบันเกษตรกร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ - กรมส่งเสริมการเกษตร - กรมวิชาการเกษตร - กรมพัฒนาที่ดิน - กรมส่งเสริมสหกรณ์ 1.1) ส่งเสริมการรวมกลุ่มของเกษตรกร เช่น แปลงใหญ่ วิสาหกิจชุมชน สถาบัน เกษตรกร รวมถึงการสร้างเครือข่ายให้กับกลุ่มเกษตรกรและสถาบันเกษตรกร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างกัน 1.2) ถ่ายทอดความรู้และพัฒนาทักษะให้กับเกษตรกรที่มีความต้องการ ปรับเปลี่ยนไปผลิตสินค้าทางเลือก/สับปะรดบริโภคผลสด อย่างต่อเนื่อง เช่น การใช้ปุ๋ยอย่างถูกต้องและเหมาะสม การดูแลรักษาเพื่อป้องกันโรค การใช้สารชีวภัณฑ์เป็นต้น 4.2.5 ด้านการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม คือ มาตรการการวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและ นวัตกรรมการเกษตร มาตรการจูงใจ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 1) การวิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร • กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ -กรมส่งเสริมการเกษตร -กรมพัฒนาที่ดิน -กรมวิชาการเกษตร -สำนักงานพัฒนาการวิจัย การเกษตร (องค์การมหาชน) • กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและ นวัตกรรม • กระทรวงอุตสาหกรรม • ภาคเอกชน • สถาบันการศึกษา 1.1) วิจัยและพัฒนาอุปกรณ์ เครื่องมือ และเครื่องจักรกลการเกษตรให้สอดคล้อง กับสินค้าทางเลือก/สับปะรดบริโภคผลสด 1.2) วิจัยและพัฒนาปุ๋ยอินทรีย์ให้มีความเหมาะสมกับสภาพดิน การใช้ปุ๋ย แบบผสมผสาน และจัดให้มีระบบการให้คำปรึกษาในการปรับปรุงดิน ให้เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ 1.3) วิจัยพันธุ์สับปะรดบริโภคผลสดให้ตรงกับความต้องการของตลาด เช่น รสชาติดี สามารถเก็บรักษาได้นาน ไม่เน่าเสียง่าย ให้ผลผลิตต่อไร่สูง เป็นต้น

ส่วนที่ 1 ข้อมูลด้านเศรษฐกิจของมันสำปะหลัง 1.1 สถานการณ์การผลิตและการตลาดของโลก 1.1.1 สถานการณ์การผลิตของโลก ปี 2558 - 2562 ผลผลิตมันสำปะหลังของโลกมีแนวโน้มสูงขึ้นจาก 291.08 ล้านตัน ในปี 2558 เป็น 303.57 ล้านตัน ในปี 2562 หรือสูงขึ้นร้อยละ 1.00 ต่อปี โดยผลผลิตมันสำปะหลังส่วนใหญ่ อยู่ในทวีปแอฟริกา ร้อยละ 63.28 ของผลผลิตมันสำปะหลังทั้งหมด รองลงมาคือ เอเชีย ร้อยละ 28.03 ละติน อเมริกา ร้อยละ 8.60 และโอเชียเนีย ร้อยละ 0.09 ตามลำดับ ตารางที่ 20 เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ของมันสำปะหลังในระดับโลก ปี 2558 - 2562 รายการ 2558 2559 2560 2561 2562 อัตราเพิ่ม(ร้อยละ) เนื้อที่เก็บเกี่ยว (ล้านไร่) 161.34 162.51 165.54 167.19 172.00 +1.58 ผลผลิต (ล้านตัน) 291.08 290.65 286.71 295.05 303.57 +1.00 ผลผลิตต่อไร่ (กก./ไร่) 1,804 1,788 1,732 1,765 1,765 -0.57 ที่มา: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 ปี 2562 โลกมีผลผลิตมันสำปะหลัง 303.57 ล้านตัน เมื่อเทียบกับปี 2561 ที่มีผลผลิต 295.05 ล้านตัน พบว่า ผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.89 โดยทวีปแอฟริกา ทวีปเอเชียและทวีปโอเชียเนีย มีผลผลิตเพิ่มขึ้น ร้อยละ 4.07 ร้อยละ 1.55 และร้อยละ 4.00 ตามลำดับ สำหรับทวีปละตินอเมริกา มีผลผลิตลดลงร้อยละ 1.14 ทั้งนี้ ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญ 5 อันดับแรกคือ ไนจีเรีย ร้อยละ 19.50 ของผลผลิตมันสำปะหลัง ทั้งหมด รองลงมาคือ คองโก ร้อยละ 13.19 ไทย ร้อยละ 10.24 กานา ร้อยละ 7.40 และบราซิล ร้อยละ 5.76 ตามลำดับ (ตารางที่ 21 - 22) ตารางที่ 21 การผลิตมันสำปะหลังแยกรายทวีป ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) แอฟริกา 127.34 172.94 1,358 130.24 184.59 1,417 135.23 192.10 1,421 เอเชีย 25.14 86.60 3,445 24.11 83.80 3,476 24.16 85.10 3,522 ละตินอเมริกา 12.94 26.93 2,082 12.72 26.41 2,077 12.48 26.11 2,092 โอเชียเนีย 0.13 0.25 1,942 0.13 0.25 1,957 0.13 0.26 1,968 โลก 165.54 286.71 1,732 167.19 295.05 1,765 172.00 303.57 1,765 ที่มา: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 มันสำปะหลัง ส่วนที่ 1 ข้อมูลด้านเศรษฐกิจของมันสำปะหลัง 1.1 สถานการณ์การผลิตและการตลาดของโลก 1.1.1 สถานการณ์การผลิตของโลก ปี 2558 - 2562 ผลผลิตมันสำปะหลังของโลกมีแนวโน้มสูงขึ้นจาก 291.08 ล้านตัน ในปี 2558 เป็น 303.57 ล้านตัน ในปี 2562 หรือสูงขึ้นร้อยละ 1.00 ต่อปี โดยผลผลิตมันสำปะหลังส่วนใหญ่ อยู่ในทวีปแอฟริกา ร้อยละ 63.28 ของผลผลิตมันสำปะหลังทั้งหมด รองลงมาคือ เอเชีย ร้อยละ 28.03 ละติน อเมริกา ร้อยละ 8.60 และโอเชียเนีย ร้อยละ 0.09 ตามลำดับ ตารางที่ 20 เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ของมันสำปะหลังในระดับโลก ปี 2558 - 2562 รายการ 2558 2559 2560 2561 2562 อัตราเพิ่ม(ร้อยละ) เนื้อที่เก็บเกี่ยว (ล้านไร่) 161.34 162.51 165.54 167.19 172.00 +1.58 ผลผลิต (ล้านตัน) 291.08 290.65 286.71 295.05 303.57 +1.00 ผลผลิตต่อไร่ (กก./ไร่) 1,804 1,788 1,732 1,765 1,765 -0.57 ที่มา: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 ปี 2562 โลกมีผลผลิตมันสำปะหลัง 303.57 ล้านตัน เมื่อเทียบกับปี 2561 ที่มีผลผลิต 295.05 ล้านตัน พบว่า ผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.89 โดยทวีปแอฟริกา ทวีปเอเชียและทวีปโอเชียเนีย มีผลผลิตเพิ่มขึ้น ร้อยละ 4.07 ร้อยละ 1.55 และร้อยละ 4.00 ตามลำดับ สำหรับทวีปละตินอเมริกา มีผลผลิตลดลงร้อยละ 1.14 ทั้งนี้ ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญ 5 อันดับแรกคือ ไนจีเรีย ร้อยละ 19.50 ของผลผลิตมันสำปะหลัง ทั้งหมด รองลงมาคือ คองโก ร้อยละ 13.19 ไทย ร้อยละ 10.24 กานา ร้อยละ 7.40 และบราซิล ร้อยละ 5.76 ตามลำดับ (ตารางที่ 21 - 22) ตารางที่ 21 การผลิตมันสำปะหลังแยกรายทวีป ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) แอฟริกา 127.34 172.94 1,358 130.24 184.59 1,417 135.23 192.10 1,421 เอเชีย 25.14 86.60 3,445 24.11 83.80 3,476 24.16 85.10 3,522 ละตินอเมริกา 12.94 26.93 2,082 12.72 26.41 2,077 12.48 26.11 2,092 โอเชียเนีย 0.13 0.25 1,942 0.13 0.25 1,957 0.13 0.26 1,968 โลก 165.54 286.71 1,732 167.19 295.05 1,765 172.00 303.57 1,765 ที่มา: Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 มันสำปะหลัง

126 ตารางที่ 22 ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญของโลก 5 อันดับแรก ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) ไนจีเรีย1/ 39.50 55.07 1,394 41.67 55.80 1,339 45.09 59.19 1,313 คองโก1/ 28.96 37.70 1,302 29.85 38.87 1,302 30.75 40.05 1,303 ไทย 2/ 8.71 30.50 3,499 8.33 29.37 3,527 8.67 31.08 3,586 กานา1/ 6.14 19.01 3,095 6.20 20.85 3,362 6.42 22.45 3,495 บราซิล1/ 7.92 18.50 2,337 7.60 17.88 2,352 7.44 17.50 2,352 อื่น ๆ 74.31 125.93 1,695 73.54 132.28 1,799 73.63 133.3 1,810 โลก1/ 165.54 286.71 1,732 167.19 295.05 1,765 172.00 303.57 1,765 ที่มา: 1/ Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 2/ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 1.1.2 สถานการณ์การตลาดของโลก 1) ความต้องการใช้ มันสำปะหลังเป็นวัตถุดิบที่ใช้ในอุตสาหกรรมต่อเนื่องได้หลากหลาย เช่น อาหาร อาหารสัตว์ กระดาษ สิ่งทอ เครื่องสำอาง เคมีภัณฑ์ และพลังงาน เป็นต้น โดยประเทศผู้ผลิตที่สำคัญทั้งในทวีปแอฟริกา เอเชีย และละตินอเมริกา ส่วนใหญ่มีความต้องการใช้มันสำปะหลังเพื่อบริโภคภายในประเทศเป็นหลัก ซึ่งอยู่ในรูป หัวมันสดและในรูปผลิตภัณฑ์ โดยทวีปแอฟริกาจะเน้นการผลิตเพื่อบริโภคในประเทศเป็นหลัก มีแหล่งเพาะปลูกที่ สำคัญอยู่ในแอฟริกาฝั่งตะวันตก ทำให้สามารถลดการนำเข้าธัญพืชชนิดต่าง ๆ ได้ ส่วนภาคตะวันออกและ ภาคใต้ของแอฟริกาจะเพาะปลูกมันสำปะหลังสายพันธุ์ที่ทนกับสภาพอากาศแปรปรวนได้ดี จึงมีผลผลิตอย่างต่อเนื่อง ทวีปละตินอเมริกามีนโยบายส่งเสริมการปลูกมันสำปะหลังเชิงพาณิชย์เพื่อป้อนให้อุตสาหกรรมต่อเนื่องเป็นหลัก สำหรับทวีปเอเชียผลผลิตส่วนใหญ่เน้นใช้ในอุตสาหกรรมต่อเนื่องมากกว่าบริโภคโดยตรง โดยเฉพาะการปลูก มันสำปะหลังเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตแอลกอฮอล์และเอทานอลที่ขยายตัวต่อเนื่องจากมาตรการสนับสนุน การใช้เชื้อเพลิงชีวภาพ เพื่อลดการนำเข้าน้ำมันและปัญหามลพิษทางอากาศ ซึ่งในส่วนของบางประเทศ เช่น อินเดีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ได้ให้ความสำคัญต่อความมั่นคงด้านอาหารมากขึ้น โดยมีนโยบายในการใช้มันสำปะหลัง เพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตอาหารทดแทนข้าว สำหรับประเทศไทย เวียดนาม และกัมพูชา มีความต้องการใช้ใน ประเทศประมาณร้อยละ 30 - 35 ของผลผลิตที่ผลิตได้ในประเทศ จึงเน้นการส่งออกเป็นหลัก 127 ตารางที่ 23 ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญของเอเชีย 5 อันดับแรก ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) ไทย2/ 8.71 30.50 3,499 8.33 29.37 3,527 8.67 31.08 3,586 อินโดนีเซีย1/ 4.83 19.05 3,944 4.36 16.12 3,698 4.00 14.59 3,644 กัมพูชา 1/ 2.86 11.87 4,154 3.01 12.81 4,254 3.16 13.74 4,353 เวียดนาม1/ 3.33 10.27 3,085 3.21 9.85 3,071 3.25 10.11 3,113 อินเดีย1/ 1.24 4.17 3,354 1.08 4.95 4,578 1.02 4.98 4,884 อื่น ๆ 4.17 10.74 2,576 4.12 10.7 2,597 4.06 10.6 2,611 เอเชีย1/ 25.14 86.60 3,445 24.11 83.80 3,476 24.16 85.10 3,522 ที่มา: 1/ Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 2/ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2) การส่งออก ปี 2559 - 2563 มูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และแป้งมันสำปะหลัง) มีแนวโน้มลดลงจาก 3,490.25 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2559 เหลือ 3,339.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2563 หรือลดลงร้อยละ 2.03 ต่อปี ปี 2563 การส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และ แป้งมันสำปะหลัง) มีมูลค่า 3,339.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สูงขึ้นจาก 3,045.36 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2562 ร้อยละ 9.66 โดยไทยเป็นผู้ส่งออกอันดับหนึ่งของโลก มีมูลค่าการส่งออก 1,815.45 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็น ร้อยละ 54.36 ของมูลค่าการส่งออกโลก รองลงมา ได้แก่ เวียดนาม และ สปป. ลาว มีมูลค่าการส่งออกคิดเป็น ร้อยละ 30.16 และร้อยละ 7.28 ของมูลค่าการส่งออกโลก ตามลำดับ (ตารางที่ 24) 126 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

126 ตารางที่ 22 ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญของโลก 5 อันดับแรก ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) ไนจีเรีย1/ 39.50 55.07 1,394 41.67 55.80 1,339 45.09 59.19 1,313 คองโก1/ 28.96 37.70 1,302 29.85 38.87 1,302 30.75 40.05 1,303 ไทย 2/ 8.71 30.50 3,499 8.33 29.37 3,527 8.67 31.08 3,586 กานา1/ 6.14 19.01 3,095 6.20 20.85 3,362 6.42 22.45 3,495 บราซิล1/ 7.92 18.50 2,337 7.60 17.88 2,352 7.44 17.50 2,352 อื่น ๆ 74.31 125.93 1,695 73.54 132.28 1,799 73.63 133.3 1,810 โลก1/ 165.54 286.71 1,732 167.19 295.05 1,765 172.00 303.57 1,765 ที่มา: 1/ Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 2/ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 1.1.2 สถานการณ์การตลาดของโลก 1) ความต้องการใช้ มันสำปะหลังเป็นวัตถุดิบที่ใช้ในอุตสาหกรรมต่อเนื่องได้หลากหลาย เช่น อาหาร อาหารสัตว์ กระดาษ สิ่งทอ เครื่องสำอาง เคมีภัณฑ์ และพลังงาน เป็นต้น โดยประเทศผู้ผลิตที่สำคัญทั้งในทวีปแอฟริกา เอเชีย และละตินอเมริกา ส่วนใหญ่มีความต้องการใช้มันสำปะหลังเพื่อบริโภคภายในประเทศเป็นหลัก ซึ่งอยู่ในรูป หัวมันสดและในรูปผลิตภัณฑ์ โดยทวีปแอฟริกาจะเน้นการผลิตเพื่อบริโภคในประเทศเป็นหลัก มีแหล่งเพาะปลูกที่ สำคัญอยู่ในแอฟริกาฝั่งตะวันตก ทำให้สามารถลดการนำเข้าธัญพืชชนิดต่าง ๆ ได้ ส่วนภาคตะวันออกและ ภาคใต้ของแอฟริกาจะเพาะปลูกมันสำปะหลังสายพันธุ์ที่ทนกับสภาพอากาศแปรปรวนได้ดี จึงมีผลผลิตอย่างต่อเนื่อง ทวีปละตินอเมริกามีนโยบายส่งเสริมการปลูกมันสำปะหลังเชิงพาณิชย์เพื่อป้อนให้อุตสาหกรรมต่อเนื่องเป็นหลัก สำหรับทวีปเอเชียผลผลิตส่วนใหญ่เน้นใช้ในอุตสาหกรรมต่อเนื่องมากกว่าบริโภคโดยตรง โดยเฉพาะการปลูก มันสำปะหลังเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตแอลกอฮอล์และเอทานอลที่ขยายตัวต่อเนื่องจากมาตรการสนับสนุน การใช้เชื้อเพลิงชีวภาพ เพื่อลดการนำเข้าน้ำมันและปัญหามลพิษทางอากาศ ซึ่งในส่วนของบางประเทศ เช่น อินเดีย อินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ ได้ให้ความสำคัญต่อความมั่นคงด้านอาหารมากขึ้น โดยมีนโยบายในการใช้มันสำปะหลัง เพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตอาหารทดแทนข้าว สำหรับประเทศไทย เวียดนาม และกัมพูชา มีความต้องการใช้ใน ประเทศประมาณร้อยละ 30 - 35 ของผลผลิตที่ผลิตได้ในประเทศ จึงเน้นการส่งออกเป็นหลัก 127 ตารางที่ 23 ประเทศผู้ผลิตมันสำปะหลังที่สำคัญของเอเชีย 5 อันดับแรก ปี2560 - 2562 ประเทศ 2560 2561 2562 พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ พื้นที่ เก็บเกี่ยว ผลผลิต (ล้านตัน) ผลผลิต ต่อไร่ (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) (ล้านไร่) (กก./ไร่) ไทย2/ 8.71 30.50 3,499 8.33 29.37 3,527 8.67 31.08 3,586 อินโดนีเซีย1/ 4.83 19.05 3,944 4.36 16.12 3,698 4.00 14.59 3,644 กัมพูชา 1/ 2.86 11.87 4,154 3.01 12.81 4,254 3.16 13.74 4,353 เวียดนาม1/ 3.33 10.27 3,085 3.21 9.85 3,071 3.25 10.11 3,113 อินเดีย1/ 1.24 4.17 3,354 1.08 4.95 4,578 1.02 4.98 4,884 อื่น ๆ 4.17 10.74 2,576 4.12 10.7 2,597 4.06 10.6 2,611 เอเชีย1/ 25.14 86.60 3,445 24.11 83.80 3,476 24.16 85.10 3,522 ที่มา: 1/ Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), September 2021 2/ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2) การส่งออก ปี 2559 - 2563 มูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และแป้งมันสำปะหลัง) มีแนวโน้มลดลงจาก 3,490.25 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2559 เหลือ 3,339.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2563 หรือลดลงร้อยละ 2.03 ต่อปี ปี 2563 การส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และ แป้งมันสำปะหลัง) มีมูลค่า 3,339.49 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สูงขึ้นจาก 3,045.36 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2562 ร้อยละ 9.66 โดยไทยเป็นผู้ส่งออกอันดับหนึ่งของโลก มีมูลค่าการส่งออก 1,815.45 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็น ร้อยละ 54.36 ของมูลค่าการส่งออกโลก รองลงมา ได้แก่ เวียดนาม และ สปป. ลาว มีมูลค่าการส่งออกคิดเป็น ร้อยละ 30.16 และร้อยละ 7.28 ของมูลค่าการส่งออกโลก ตามลำดับ (ตารางที่ 24) แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 127

128 ตารางที่ 24 มูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของประเทศผู้ส่งออกที่สำคัญของโลก ปี 2559 -2563 หน่วย: ล้านดอลลาร์สหรัฐ ประเทศผู้ส่งออก 2559 2560 2561 2562 2563 อัตราเพิ่ม(ร้อยละ) ไทย 2,221.01 2,075.56 2,216.11 1,747.36 1,815.45 -5.59 เวียดนาม 994.79 1,030.91 946.27 951.85 1,007.22 -0.55 สปป. ลาว 71.19 100.12 91.99 110.85 243.12 +29.15 คอสตาริกา 78.21 82.26 88.06 98.60 93.38 +5.50 อินโดนีเซีย 12.25 8.38 7.49 8.940 40.39 +27.78 อื่น ๆ 112.80 125.52 140.04 127.76 139.93 +4.59 โลก 3,490.25 3,422.75 3,489.96 3,045.36 3,339.49 -2.03 หมายเหตุ: ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง คือ หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และแป้งมันสำปะหลัง ที่มา: International Trade Centre, November 2021 3) การนำเข้า ปี 2559 - 2563 มูลค่าการนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และแป้งมันสำปะหลัง) มีแนวโน้มลดลงจาก 3,628.45 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2559 เหลือ 3,333.82 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2563 หรือลดลงร้อยละ 3.60 ต่อปี ปี 2563 การนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของโลก (หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และ แป้งมันสำปะหลัง) มีมูลค่า 3,333.82 ล้านดอลลาร์สหรัฐ สูงขึ้นจาก 3,123.07 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2562 ร้อยละ 6.75 โดยจีนเป็นผู้นำเข้าอันดับหนึ่งของโลก มีมูลค่าการนำเข้า 1,913.53 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็น ร้อยละ 57.40 ของมูลค่าการนำเข้าโลก รองลงมา ได้แก่ ไทย และเวียดนาม มีมูลค่าการนำเข้าคิดเป็นร้อยละ 12.65 และร้อยละ 5.65 ของมูลค่าการส่งออกโลก ตามลำดับ ทั้งนี้แม้ว่าจีนผลิตมันสำปะหลังได้ แต่ยังไม่ เพียงพอต่อความต้องการในประเทศ จึงต้องนำเข้าหัวมันสำปะหลังสดและมันสำปะหลังแปรรูปจาก ต่างประเทศเป็นจำนวนมากในแต่ละปี โดยจีนนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังในรูปมันเส้นและแป้งมันจากไทย เป็นหลัก ซึ่งจีนเป็น 1 ใน 14 ประเทศคู่ค้าเอฟทีเอกับไทย (ได้แก่ อาเซียน จีน ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ชิลี และ ฮ่องกง) จึงไม่ต้องเสียภาษีนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังจากไทย ทำให้ต้นทุนการนำเข้ามันสำปะหลังของจีน ลดลงและส่งผลให้ตลาดมันสำปะหลังไทยมีความได้เปรียบในการแข่งขัน 129 ตารางที่ 25 มูลค่าการนำเข้าผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของประเทศผู้นำเข้าที่สำคัญของโลก ปี 2559 -2563 หน่วย: ล้านดอลลาร์สหรัฐ ประเทศผู้นำเข้า 2559 2560 2561 2562 2563 อัตราเพิ่ม (ร้อยละ) จีน 2,107.82 2,194.78 2,069.75 1,673.00 1,913.53 -4.54 ไทย 317.61 377.38 270.40 267.55 421.68 2.25 เวียดนาม 236.13 334.44 253.62 220.39 188.25 -8.33 สหรัฐอเมริกา 139.29 138.03 163.58 175.51 168.36 6.39 ไต้หวัน 118.30 113.79 137.98 130.93 120.31 1.76 อื่น ๆ 709.31 646.90 735.65 655.69 521.70 -5.83 โลก 3,628.45 3,805.31 3,630.98 3,123.07 3,333.82 -3.60 หมายเหตุ: ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง คือ หัวมันสด มันเส้น มันอัดเม็ด และแป้งมันสำปะหลัง ที่มา: International Trade Centre, November 2021 1.2 สถานการณ์การผลิตและการตลาดของไทย 1.2.1 สถานการณ์การผลิตของไทย 1) ระดับประเทศ: ปี 2560 - 2564 เนื้อที่เก็บเกี่ยว และผลผลิต มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจาก 8.71 ล้านไร่ และ 30.50 ล้านตัน ในปี 2560 เป็น 9.80 ล้านไร่ และ 32.50 ล้านตัน ในปี 2564 หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 3.07 และร้อยละ 1.15 ต่อปี ตามลำดับ เนื้อที่เก็บเกี่ยวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะในช่วงปี 2562 - 2564 เนื่องจากราคาหัวมันสำปะหลังโรงงานที่เกษตรกรขายได้อยู่ในเกณฑ์ดีอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นปี 2561 จนถึง กลางปี 2562 ประกอบกับรัฐบาลมีนโยบายจัดทำโครงการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลัง ทำให้ เกษตรกรมีแรงจูงใจขยายพื้นที่ปลูกเพิ่มขึ้น โดยปลูกแทนในพื้นที่ปลูกอ้อยโรงงาน สับปะรดโรงงาน และ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ รวมทั้งปลูกในพื้นที่เดิมที่เคยปลูก และในพื้นที่ว่าง สำหรับผลผลิตต่อไร่ มีแนวโน้มลดลงจาก 3,499 กิโลกรัม ในปี 2560 เหลือ 3,318 กิโลกรัม ในปี 2564 หรือลดลงร้อยละ 1.86 ต่อปี เนื่องจากในช่วง ปี 2563 ประสบปัญหาภัยแล้ง ฝนทิ้งช่วง ส่งผลให้มันสำปะหลังชะงักการเจริญเติบโต หัวมันโตไม่เต็มที่ เกษตรกรบางส่วนต้องปลูกซ่อมทดแทนต้นมันที่แล้งตาย และบางส่วนต้องไถทิ้งแล้วปลูกใหม่ ปี 2564 มีเนื้อที่เก็บเกี่ยว 9.80 ล้านไร่ ผลผลิต 32.50 ล้านตัน และผลผลิตต่อไร่ 3,318 กิโลกรัม เทียบกับปี 2563 ที่มีเนื้อที่เก็บเกี่ยว 8.92 ล้านไร่ ผลผลิต 29.00 ล้านตัน และผลผลิตต่อไร่ 3,252 กิโลกรัม พบว่า เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิตและผลผลิตต่อไร่ เพิ่มขึ้นร้อยละ 9.87 ร้อยละ 12.07 และ ร้อยละ 2.02 ตามลำดับ เนื้อที่เก็บเกี่ยวเพิ่มขึ้น เนื่องจากรัฐบาลมีโครงการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูก มันสำปะหลังโรงงาน ซึ่งเป็นโครงการต่อเนื่องปีที่ 2 จึงจูงใจให้เกษตรกรขยายเนื้อที่ปลูกแทนอ้อยโรงงานที่ ราคาตกต่ำอย่างต่อเนื่อง บางส่วนปลูกแทนข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่ประสบปัญหาการระบาดของหนอนกระทู้และ ได้รับความเสียหายจากภัยแล้งในปีที่แล้ว สำหรับผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้น เนื่องจากสภาพอากาศเอื้ออำนวย ปริมาณน้ำฝนเหมาะสมต่อการเจริญเติบโต ประกอบกับเกษตรกรสามารถควบคุมการแพร่ระบาดของโรค ใบด่างมันสำปะหลังได้ดี จึงส่งผลให้ผลผลิตต่อไร่และผลผลิตในภาพรวมทั้งประเทศเพิ่มขึ้น แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 129

130 ตารางที่ 26 เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ของมันสำปะหลังในไทย ปี 2560 - 2565 รายการ 2560 2561 2562 2563 2564 อัตราเพิ่ม (ร้อยละ) 2565* เนื้อที่เก็บเกี่ยว (ล้านไร่) 8.714 8.327 8.667 8.918 9.796 3.07 9.664 ผลผลิต (ล้านตัน) 30.495 29.368 31.080 28.999 32.499 1.15 32.730 ผลผลิตต่อไร่ (กิโลกรัม) 3,499 3,527 3,586 3,252 3,318 -1.86 3,387 หมายเหตุ: * ประมาณการ ณ พฤศจิกายน 2564 ที่มา: สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2) ระดับภาค: ปี 2564 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีพื้นที่เก็บเกี่ยวและผลผลิตมันสำปะหลังมาก ที่สุด โดยมีเนื้อที่เก็บเกี่ยว 5,093,461 ไร่ ผลผลิต 16,758,615 ตัน รองลงมาได้แก่ ภาคเหนือ มีเนื้อที่เก็บเกี่ยว 2,144,819 ไร่ ผลผลิต 6,925,111 ตัน และภาคกลาง มีเนื้อที่เก็บเกี่ยว 1,925,313 ไร่ ผลผลิต 6,424,626 ตัน ที่มา: สถิติการเกษตรของประเทศไทย ปี 2563 สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ภาพที่ 9 เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ มันสำปะหลัง ระดับภูมิภาค ปี 2564 3) ระดับจังหวัด: ปี 2564 จังหวัดที่มีเนื้อที่เก็บเกี่ยวมันสำปะหลังมากที่สุด คือ จังหวัด นครราชสีมา 1,445,163 ไร่ (ร้อยละ 16) รองลงมา ได้แก่ กำแพงเพชร 716,800 ไร่ (ร้อยละ 8) ชัยภูมิ 658,444 ไร่ (ร้อยละ 7) กาญจนบุรี 508,565 ไร่ (ร้อยละ 6) และอุบลราชธานี 405,107 ไร่ (ร้อยละ 4) 5,093,461 2,144,819 1,925,313 16,758,615 6,925,111 6,424,626 3,290 3,229 3,337 3,160 3,180 3,200 3,220 3,240 3,260 3,280 3,300 3,320 3,340 3,360 - 2,000,000 4,000,000 6,000,000 8,000,000 10,000,000 12,000,000 14,000,000 16,000,000 18,000,000 ตะวันออกเฉียงเหนือ เหนือ กลาง หน่วย: ไร่, ตัน กิโลกรัม/ไร่ เนื้อที่เก็บเกี่ยว (ไร่) ผลผลิต (ตัน) ผลผลิตต่อไร่ (กก.) 131 ที่มา: สถิติการเกษตรของประเทศไทย ปี 2563 สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ภาพที่ 10 ร้อยละเนื้อที่เก็บเกี่ยวมันสำปะหลังของประเทศไทย ปี 2564 1.2.2 สถานการณ์การตลาดของไทย ผลผลิตมันสำปะหลังเข้าสู่กระบวนการแปรรูปทั้งหมด โดยแปรรูปเป็นมันเส้น มันอัดเม็ด แป้งมันสำปะหลัง และเอทานอล เพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง เช่น อาหาร อาหารสัตว์ สารให้ ความหวาน ผงชูรส กระดาษ สิ่งทอ เคมีภัณฑ์ และพลังงาน เป็นต้น โดยความต้องการใช้ภายในประเทศ ในแต่ละปีประมาณร้อยละ 30 - 35 ที่เหลือร้อยละ 65 - 70 เป็นการส่งออก 1) ความต้องการใช้ ปี 2560 - 2564 ความต้องการใช้มันสำปะหลังในประเทศมีแนวโน้มขยายตัวเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะความต้องการใช้มันเส้นและมันอัดเม็ดขยายตัวจากการนำไปเป็นวัตถุดิบของอาหารสัตว์ไว้ใช้ในประเทศ สำหรับความต้องการใช้เพื่อผลิตเอทานอลค่อนข้างทรงตัวเนื่องจากสถานการณ์โควิด-19 ในปี 2564 มีการใช้มาตรการล็อกดาวน์ในหลายจังหวัด ทำให้การเดินทางโดยรถยนต์หรือเครื่องบินและการขนส่งลดลง ขณะที่ความต้องการใช้แป้งมันสำปะหลังเพิ่มขึ้นเล็กน้อยจากการนำไปประกอบอาหารหรือเป็นวัตถุดิบ ในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง 2) การส่งออก ปี 2560 - 2564 การส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง (มันเส้น มันอัดเม็ด มันฝาน และ แป้งมันสำปะหลัง) ในปี 2560 มีแนวโน้มลดลงจาก 10.55 ล้านตัน เหลือปริมาณ 9.44 ล้านตัน ในปี 2564 หรือ ลดลงร้อยละ 3.59 ต่อปี แต่มูลค่าเพิ่มสูงขึ้นจาก มูลค่า 92,100 ล้านบาท เป็น 110,014 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น ร้อยละ 1.72 ต่อปีโดยปริมาณการส่งออกมันเส้นลดลงมากอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2561 - 2562 เนื่องจาก 0 10 20 30 40 50 60 70 อื่น ๆ นครราชสีมา ก าแพงเพชร ชัยภูมิ กาญจนบุรี อุบลราชธานี ร้อยละ แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 131

132 ในปี 2560 จีนซึ่งเป็นประเทศคู่ค้าหลักลดการนำเข้ามันเส้นจากไทย เนื่องจากจีนระบายสต็อกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ที่มี ราคาต่ำ ผู้ประกอบการแอลกอฮอล์จึงปรับเปลี่ยนไปใช้ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เป็นวัตถุดิบในการผลิตมากขึ้น สำหรับ ปี 2561 เนื่องจากผลผลิตมันสำปะหลังในประเทศลดลง รวมทั้งราคาส่งออกมันเส้นปรับตัวสูงขึ้น ทำให้การส่งออก ลดลงโดยเฉพาะมันเส้นและต่อเนื่องถึงปี 2562 ปริมาณการส่งออกมันเส้นลดลงมากขึ้น เนื่องจากราคามันเส้น อยู่ในเกณฑ์สูง และค่าเงินบาทแข็งค่าขึ้น ส่งผลให้ผู้ประกอบการแอลกอฮอล์ที่ใช้มันเส้นเป็นวัตถุดิบไม่สามารถ แข่งขันด้านราคากับแอลกอฮอล์ที่ใช้ข้าวโพดเป็นวัตถุดิบได้ ส่วนปี2563 รัฐบาลจีนมีนโยบายลดการปลูก ข้าวโพดซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตแอลกอฮอล์ ปรับเปลี่ยนไปปลูกถั่วเหลืองที่ไม่เพียงพอต่อความต้องการ ใช้ในประเทศเพื่อลดการนำเข้า ส่งผลให้สต็อกข้าวโพดลดลง และราคาปรับสูงขึ้น ทำให้ราคามันเส้นที่จีนนำเข้า ไปผลิตแอลกอฮอล์ เอทานอล และใช้ในอุตสาหกรรมอื่น ๆ ปรับตัวสูงขึ้น โรงงานมันเส้นมีการแข่งขันกันซื้อ หัวมันกับโรงงานแป้งมันสำปะหลังที่ตลาดขยายตัวได้ดีเช่นกัน สำหรับปริมาณการส่งออกแป้งมันสำปะหลัง มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเล็กน้อยตามความต้องการของตลาด ส่วนการส่งออกมันอัดเม็ด/มันฝานค่อนข้างทรงตัว มีปริมาณการส่งออกไม่มากในแต่ละปี ปี 2564 คาดว่ามีปริมาณการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง 9.44 ล้านตัน มูลค่า 110,014 ล้านบาท เมื่อเทียบกับปี 2563 ที่มีปริมาณส่งออก 6.90 ล้านตัน มูลค่า 81,038 ล้านบาท พบว่า ปริมาณและ มูลค่าเพิ่มขึ้นร้อยละ 36.81 และร้อยละ 35.76 ตามลำดับ เนื่องจากประเทศคู่ค้ามีความต้องการผลิตภัณฑ์ มันสำปะหลังจากไทยอย่างต่อเนื่อง ตลาดหลักที่สำคัญของผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังส่วนใหญ่อยู่ในทวีปเอเชีย มันเส้น ได้แก่ จีน มันอัดเม็ด ได้แก่ ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา และเนเธอร์แลนด์ แป้งมันสำปะหลังดิบ ได้แก่ จีน ไต้หวัน อินโดนีเซีย และ ญี่ปุ่น แป้งมันสำปะหลังดัดแปร ได้แก่ ญี่ปุ่น จีน และอินโดนีเซีย ตารางที่ 27 ปริมาณและมูลค่าการส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของไทย ปี 2560 - 2564 ปริมาณ: ล้านตัน มูลค่า: ล้านบาท ปี มันเส้น มันอัดเม็ด/ มันฝาน แป้งมันสำปะหลัง รวมผลิตภัณฑ์ แป้งดิบ แป้งดัดแปร ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า 2560 6.36 36,080 0.04 204 3.134 35,059 1.011 20,757 10.545 92,100 2561 3.99 28,424 0.01 89 2.939 44,630 1.035 24,375 7.974 97,518 2562 2.40 16,278 0.01 104 2.836 38,512 1.041 23,784 6.287 78,678 2563 3.07 21,425 0.01 112 2.782 36,106 1.035 23,395 6.897 81,038 2564* 4.75 35,968 0.02 192 3.511 47,704 1.162 26,150 9.443 110,014 อัตราเพิ่ม (ร้อยละ) -8.11 -2.85 -12.94 1.09 1.74 4.12 2.79 4.30 -3.59 1.72 หมายเหตุ: * ประมาณการ ที่มา: กรมศุลกากร 133 3) การนำเข้า ปี 2560 - 2564 การนำเข้ามันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์ ได้แก่ หัวมันสำปะหลังสด มันเส้น มันอัดเม็ด มันฝาน และแป้งมันสำปะหลัง ทั้งปริมาณและมูลค่ามีแนวโน้มเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.47 และ ร้อยละ 4.26 ต่อปีตามลำดับ โดยไทยต้องนำเข้ามันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์ เนื่องจากผลผลิตมันสำปะหลัง ภายในประเทศไม่เพียงพอสำหรับแปรรูปเพื่อส่งออก ประกอบกับประเทศจีนมีความต้องการมันเส้น เป็นจำนวนมาก ซึ่งมันเส้นของไทยไม่เพียงพอต่อการส่งออก ส่งผลให้ผู้ส่งออกมันเส้นของไทยต้องนำเข้า มันเส้น/มันฝานจากประเทศเพื่อนบ้าน โดยเฉพาะกัมพูชาและ สปป.ลาว เนื่องจากมันเส้นมีราคาต่ำและคุณภาพ ดีกว่ามันเส้นไทย นำมารวบรวม/ปรับปรุงคุณภาพ เพื่อส่งออกไปจีน สำหรับมันสำปะหลังสด ส่วนใหญ่จะนำเข้า โดยผู้ประกอบการโรงงานแป้งมันสำปะหลัง เพื่อนำมาแปรรูปเป็นแป้งมันสำปะหลัง ปี 2564 คาดว่ามีปริมาณการนำเข้ามันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์2.63 ล้านตัน มูลค่า 13,828 ล้านบาท เมื่อเทียบกับปี 2563 ที่มีปริมาณการนำเข้า 3.03 ล้านตัน มูลค่า 13,761 ล้านบาท พบว่า ปริมาณ นำเข้าลดลงร้อยละ 13.20 แต่มูลค่าเพิ่มขึ้นร้อยละ 0.49 โดยนำเข้ามันเส้น/มันฝานเพิ่มขึ้น ส่วนการนำเข้า หัวมันสดลดลง ขณะที่นำเข้าแป้งมันสำปะหลังใกล้เคียงเดิม ตารางที่ 28 ปริมาณและมูลค่าการนำเข้ามันสำปะหลังและผลิตภัณฑ์ของไทย ปี 2560 - 2564 ปริมาณ: ล้านตัน มูลค่า: ล้านบาท ปี หัวมันสำปะหลังสด มันเส้น/มันอัดเม็ด/ มันฝาน แป้งมันสำปะหลัง รวมผลิตภัณฑ์ แป้งดิบ แป้งดัดแปร ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า ปริมาณ มูลค่า 2560 0.41 909 2.48 11,865 0.002 34 0.014 692 2.906 13,500 2561 0.59 1,250 1.53 7,464 0.002 31 0.016 770 2.138 9,515 2562 0.90 1,775 1.25 6,521 0.001 13 0.016 755 2.167 9,064 2563 0.72 1,297 2.29 11,810 0.005 81 0.011 573 3.026 13,761 2564* 0.40 823 2.21 12,281 0.004 64 0.013 660 2.627 13,828 อัตราเพิ่ม (ร้อยละ) 1.51 -1.61 1.74 5.42 25.89 24.93 -5.09 -3.83 1.47 4.26 หมายเหตุ: * ประมาณการ ที่มา: กรมศุลกากร 4) ราคา ปี 2560 - 2564 ราคามันสำปะหลังที่เกษตรกรขายได้ ราคาส่งออกมันเส้น ราคาส่งออกมันอัดเม็ด และราคาส่งออกแป้งมันสำปะหลัง ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 6.18 ร้อยละ 6.34 ร้อยละ 9.52 และร้อยละ 3.40 ต่อปี ตามลำดับ โดยในช่วงปี 2560 ประเทศคู่ค้าหลัก คือ จีน ลดการนำเข้า มันเส้นจากไทยและกดราคาเพื่อให้ได้ราคามันเส้นและแป้งมันสำปะหลังที่ต่ำที่สุด ส่งผลให้ราคาที่เกษตรกร แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ 133

134 ขายได้ และราคาส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังลดต่ำลงมาก อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ปี 2561 ราคามันสำปะหลัง ที่เกษตรกรขายได้ และราคาส่งออกผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังปรับตัวสูงขึ้นจากปี 2560ตามความต้องการของตลาด ปี 2564 คาดว่าราคามันสำปะหลังที่เกษตรกรขายได้เฉลี่ยกิโลกรัมละ 2.33 บาท ราคาส่งออกมันเส้นเฉลี่ยกิโลกรัมละ 7.76 บาท ราคาส่งออกมันอัดเม็ดเฉลี่ยกิโลกรัมละ 9.42 บาท และราคา ส่งออกแป้งมันสำปะหลังเฉลี่ยกิโลกรัมละ 14.34 บาท เมื่อเทียบกับปี 2563 พบว่า ราคาที่เกษตรกรขายได้ เพิ่มขึ้นร้อยละ 6.88 เนื่องจากในปี 2563 ผลผลิตมันสำปะหลังได้รับผลกระทบจากปัญหาภัยแล้งในช่วงที่ มันสำปะหลังกำลังลงหัว ส่งผลให้ชะงักการเจริญเติบโต หัวมันโตไม่เต็มที่ รวมทั้งบางพื้นที่ใช้ท่อนพันธุ์ที่ ไม่สมบูรณ์ ทำให้ผลผลิตมันสำปะหลังไม่มีคุณภาพ หัวมันมีขนาดเล็ก แต่ในปี 2564 สภาพอากาศเอื้ออำนวย ปริมาณน้ำฝนเหมาะสมต่อการเจริญเติบโต ทำให้ได้ผลผลิตคุณภาพดี ส่วนราคาส่งออกมันเส้นและ แป้งมันสำปะหลังเพิ่มขึ้นร้อยละ 8.98 และ ร้อยละ 10.56 ตามลำดับ สำหรับราคามันอัดเม็ดลดลง ร้อยละ 2.18 ตารางที่ 29 ราคาผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง ปี 2560 - 2564 หน่วย: บาท/กก. รายการ 2560 2561 2562 2563 2564* อัตราเพิ่ม(ร้อยละ) ราคามันสำปะหลังเชื้อแป้ง 25% ที่ เกษตรกรขายได้ 1/ 1.67 2.33 2.46 2.18 2.33 6.18 ราคาส่งออกมันเส้น 2/ 5.65 7.26 6.83 7.12 7.76 6.34 ราคาส่งออกมันอัดเม็ด2/ 6.42 8.35 8.79 9.63 9.42 9.52 ราคาส่งออกแป้งมันสำปะหลัง 2/ 11.17 15.30 13.59 12.97 14.34 3.40 หมายเหตุ: * ประมาณการ ที่มา: 1/ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร, 2/ กรมศุลกากร 5) ที่ตั้งโรงงานแปรรูปมันสำปะหลัง และลานมันขนาดใหญ่ โรงงานแปรรูปมันสำปะหลัง และลานมันขนาดใหญ่ แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ โรงงาน แป้งมันสำปะหลัง โรงงานเอทานอล และโรงงานมันอัดเม็ด ที่ตั้งโรงงานส่วนใหญ่อยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รองลงมาได้แก่ ภาคเหนือ และภาคกลาง รายละเอียดดังตารางที่ 30 ตารางที่ 30 ที่ตั้งโรงงานแปรรูปมันสำปะหลัง ประเภท จังหวัด ชื่อสถานประกอบการ ที่ตั้ง โรงงานแป้ง มันสำปะหลัง นครราชสีมา บริษัทแป้งมันเอี่ยมเฮงอุตสาหกรรม จำกัด 15 ม.12 ต.กุดโบสถ์อ.เสิงสาง จ.นครราชสีมา บริษัทสงวนวงษ์อุตสาหกรรม จำกัด 120 ม.4 ต.หนองบัวศาลาอ.เมือง จ.นครราชสีมา บริษัทวี พี สตาร์ซ(2000) จำกัด 117 ม.16 ต.เสิงอ.เสิงสาง จ.นครราชสีมา บริษัทราชสีมา กรีน สตาร์ช จำกัด 99 ม.17 ต.ห้วยบงอ.ด่านขุน จ.นครราชสีมา บริษัทเยนเนรัล สตาร์ช จำกัด 99-100 ต.อรพิมพ์อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา 134 แนวทางการจัดทำเขตส่งเสริมการปลูกพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ

Pages:

Click to View FlipBook Version