สถาปนิกจิตอาสา

ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

เร่ื งร ต่ ไปน้ี ร บร มม จ กปร บก รณก์ รทำ ง นข ง
ถ ปนิกในโครงก ร ท่ีน่ นใจ ค รค่ แก่ก รเรียนรู้เพื่
เป็นแน ท งใ ้ก รทำ ง นร ่ ง ดกบ ถ ปนิกบรรลุ
ตถุปร งค์ร่ มกน เดินเรื่ งโดย ถ ปนิก ๕ ท่ น ท่ีมี
ปร บก รณก์ รเรียนรู้ทแ่ี ตกต่ งกน

๑. คณุ กชกร รอาคม :
จ กภมู ิ ถ ปนิกมื โปร กู่ รทำ ง นเป็นเด็ก ด
๒. คุณชาญชัย จรุงเรืองเกียรติ :
คิดปรบม กก ่ คดิ เปลยี่ น
๓. คุณนำาชยั แ น ุภา :
ทำ ง นแล้ ไดธ้ รรม เป็นข งแถม (ทม่ี ีค่ )
๔. คุณประพนั ธ์ นภา ง ์ดี :
ปรบต ต มค ม ล ก ล ย ปรบใจต ม ไตล์ ด
๕. อาจารยพ์ ร มมนิ ท์ ุนทระ านตกิ :
จ กง นพ ณิชย์ จู่ ิต

51

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

คุณกชกร วรอาคม

จากภมู สิ ถาปนกิ มือโปรส่กู ารทำางานเปน็ เดก็ วดั
คุณกชกร ร คม เป็นภูมิ ถ ปนิกที่ นใจก รพฒน พื้นท่ี ธ รณ
เธ คิด ่ ในขณ ท่ีกรงุ เทพ มพี ้นื ท่ี เี ขีย ไมเ่ พยี งพ แล ดกน็ บเปน็ พื้นท่ี

ธ รณ ก รเพิ่มพื้นท่ี ีเขีย ใ ้กบ ด น กจ กจ ทำ ใ ้พ้ืนที่ ีเขีย ใน
เมื ง ล งเพิ่มขนึ้ แล้ ดยงไดก้ ลบม ใกล้ชิดธรรมช ติซ่งึ จ ทำ ใ ้เกดิ พื้นท่ี

52

ทเ่ี ม มต่ ก รเยยี ย จติ ใจคนเมื งแล งคมเมื งเพมิ่ ขนึ้ ด้ ย “บาง ดั ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
เข้าใจ ่าการเป็นพื้นท่ีทางจิต ิญญาณต้องเน้น ร้าง ัตถุแต่จริงๆ แล้
ดั ค รเป็นพน้ื ท่ที ใ่ี กลช้ ิดธรรมชาติ รือเปน็ พื้นท่ที างใจ”
คุณกชกร จบก ร ึก ร ดบปริญญ ตรี คณ ถ ปัตยกรรม ตร์
จุ ลงกรณม์ ทิ ย ลย ด้ ยเกยี รตนิ ยิ ม นดบ นง่ึ เ รยี ญท ง แล ร ดบ
ปริญญ โท ด้ นภูมิ ถ ปัตยกรรม ตร์ ม ิทย ลย ร์ ร์ด ปร เท

รฐ เมริก ในช่ งท่ี ึก ร ดบปริญญ โทเธ เข้ ร่ มกบกลุ่มเพื่ นเพ่ื
ทำ กจิ กรรม มครช่ ยเ ลื งคมม โดยตล ดในน ม งคก์ รไมแ่ ง
กำ ไรท่ีชื่ KounKuey (คุ้น-เคย) เมื่ จบก ร ึก ได้กลบม ก่ ต้งบริ ท
แลนดโ์ พรเซ (Landprocess) มผี ลง นเปน็ ทร่ี จู้ กม กม ย เชน่ นล ยฟ้
กล งกรงุ (Siam Green Sky), โครงก รบูรณ พฒน ค รพ ณิชย์บรเิ ณ
ม น ๔๗ (จุ ซ ย ๑๒ ตดกบซ ย ๕), ทุ ย น ๑๐๐ ปี จุ ลงกรณ์
ม ิทย ลย, ุทย นก รเรียนรู้ป๋ ย ๑๐๐ ปี ม ิทย ลยธรรม ตร์
นู ยร์ ง ติ , นบำ บดโรงพย บ ลร ม ธบิ ดี แล ในปี ๒๕๖๐ เธ ยงไดก้ ่ ตง้
ปฏิบตกิ รเมื งพรนุ (Porous City Network) งค์กรไมแ่ ง กำ ไรท่มี ี
เป้ ม ยเพ่ื รบมื กบปัญ นำ้ ท่ มแล ก รเปล่ียนแปลง ภ พภูมิ ก
ีกด้ ย
งานจติ อาสาไมใ่ ช่เรื่องยาก
คุณกชกรไม่ได้มีค มใกล้ชิด ผูกพน กบ ดม ก่ น แต่ท่ีเธ เข้ ม ร่ ม
โครงก ร ดบนด ลใจก็เพร ค ม นใจแล ค มเช่ีย ช ญเรื่ งก รเพิ่ม
พ้ืนท่ี ีเขีย ในพื้นที่ ธ รณ ซึ่ง ดคล้ งกบปัญ แล ค มต้ งก ร
ข ง ดชลปร ท นรง ฤ ด์ิ จ.นนทบรุ ี (๙ ดนำ ร่ ง โครงก ร ดบนด ลใจ)
ท่ีกำ ลงต้ งก รปรบปรุงพ้ืนท่ีภ ยใน ดใ ้มีพ้ืนท่ี ีเขีย เพิ่มม กขึ้น

53

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต เธ จึงต บรบทนทีเม่ื ได้รบคำ เชิญช นจ กโครงก ร จ กก รมี
ปร บก รณ์ทำ ง นพฒน พื้นท่ี ธ รณ เธ ม ง ่ ไม่ ่ จ ทำ ง นกบ
น่ ยง นไ น จ น่ ยง นรฐ รื เ กชน ทุก น่ ยง นล้ นมี ฒนธรรม
งค์กรท่ีแตกต่ งกน โดยเฉพ ก รทำ ง นกบ ดยิ่งมีค มพิเ เพร
ในก รทำ ง นจ มีค ม รทธ เป็นต เชื่ มปร นร ่ งฆร กบ
พร งฆ์ จงึ มคี มแตกต่ งไมเ่ มื นกบก รทำ ง นร ่ งฆร ด้ ยกน
ทำ ใ ้ก ร งต ในขณ ทำ ง นแตกต่ งไปจ กเดิม ถึงแม้ ่ เธ จ ไม่เคย
ึก ธรรม ย่ งเข้มขน้ ม ก่ น แต่ก็ไมใ่ ช่เรื่ งย กที่จ ม ทำ ง นจิต
ใ ก้ บ ด
“เด็กวดั ” คอื ค�าตอบ
คุณกชกรเล่ ใ ฟ้ ัง ่ ในร ย แรกเธ มคี ำ ถ มเกดิ ขนึ้ กบต เ ง ไม่รู้ ่ ก ร
ทำ ง นกบ ดค ร งต ย่ งไร จนเมื่ ไดล้ งมื ปฏบิ ติง นจริง จึงทำ ใ ้เกิด
ก รเรยี นรรู้ ่ งก รทำ ง น เธ จึงค่ ยๆปรบ ค่ ยๆลดต ตนลงจนกล ย
เปน็ ลกู ิ ย์ ด เธ ต้ งเปดิ ใจ ย มรบฟงั ค มคดิ เ น็ จ กท ง ดใ ม้ กแล
แลกเปล่ียนเรียนรู้ไปพร้ มกน ซึ่ง ิธีน้ีเป็น ิธีก รที่เธ เลื กใช้จนทำ ใ ้ก ร
ทำ ง น ำ เรจ็ ลลุ ่ ง “คณุ ไมใ่ ช่ ถาปนกิ ตอ้ งละลายพฤตกิ รรม แรกๆ อาจคดิ า่
ดั จะเอายังไงกับเรา อนั นน้ั คอื ตั ตน ุดท้ายแล้ เราเอาตั ตนไปใ ไ่ ม่ได้
ดั จะละลายตั ตนเรา ทาำ ใ เ้ ราตอ้ งปรบั ตั เอง ไมอ่ ยา่ งนน้ั ทาำ อะไรไมไ่ ด”้
คุณกชกรม ง ่ ก รเปน็ ลกู ิ ย์ ดคื ก รม ช่ ยง น ถ ปนิกไม่ไดม้ ี น้
ที่เพียงเขียนแบบแต่เร่ื ง ่ืนๆท่ีเกี่ย ข้ งกบก ร กแบบ ถ ปนิกก็ต้ ง
ำ น ยค ม ด กใ ก้ บ ดด้ ย เช่น ก รทำ น้ ทเี่ ปน็ ฝ่ ย นบ นุนช่ ย
นำ เ น ข้ มลู ด้ นก ร กแบบแกท่ ปี่ ร ชมุ ญ ตโิ ยมข ง ด เปน็ ตน้ ซง่ึ ก ร
ทำ น้ ท่ี นบ นุนข้ มูลใ ้กบ ด ถ ปนิกต้ งทำ ต ม ลกก รใ ้ถูกต้ ง
แล ธบิ ยใ ผ้ เู้ กย่ี ข้ งเกดิ ค มเข้ ใจทตี่ รงกน รื ก ถ ปนกิ ต้ ง ร้ ง

54

ต เลื กใ ้ผู้เกี่ย ข้ งพิจ รณ ถ ปนิกต้ ง ธิบ ยใ ้ได้ ่ แต่ล ต เลื ก ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
แตกต่ งกน ย่ งไร “ตอ้ งทาำ ลกั การใ ถ้ กู กอ่ น...อธบิ ายตาม ลกั การเ ลา่
น้ัน... รือการแก้ไขปัญ าน้ีมีกี่ ลักการ แล้ ลักการไ นท่ีเราคิด ่า
Work” เธ ยำ้ ่ แม้ ถ ปนิกจ เป็นผู้ ดแบบ กม แต่แท้จริงแล้
ถ ปนิกเป็นเพียงผู้ ำ น ยก รใ ้เกิดก ร กแบบ (Design Facilitator)
เท่ น้น เพร ในก ร กแบบเธ ต้ งฟงั ข้ มลู จ กทกุ ฝ่ ยทีเ่ กี่ย ข้ ง เ ตุ
แล ผลในก ร กแบบไม่ได้ม จ ก ถ ปนิกเพียงฝ่ ยเดีย แต่ม จ กผู้ใช้
ง นจรงิ ม จ กเจ้ ข งพนื้ ที่ ม จ กก ร รื กนข งผเู้ กย่ี ข้ ง ซง่ึ ถ ปนกิ
ต้ งทำ น้ ที่ ำ น ยก รใ เ้ กดิ ก ร กแบบทตี่ บ น งต่ ผใู้ ชง้ นจรงิ ม ก
ที่ ุด “แบบไม่ได้มาจากท่านเจ้าอา า ไม่ได้มาจากเรา ไม่ได้มาจาก
พระรูปไ นมาใ ่ซอง ่าอยากได้แบบนี้ แต่ ่ามาจากการคุยกันในทุกมิติ
ซึง่ แบบน้มี นั Work เชิงภูมิ ถาปตั ยกรรมไทย เรา นับ นนุ ทา่ นด้ ย ลัก
การทเ่ี ราม”ี
คุณกชกรใ ้แน ท งก รทำ ง น ย่ งลูก ิ ย์ ดเพ่ิมเติม ่ ถ ปนิกต้ ง
เตรียมต ใ ้พร้ ม ท้งเตรียมต ม ล่ ง น้ ในก รเรียนรู้ ฒนธรรม งค์กร
ข ง ดเพื่ ใ ท้ ร บแน ท งปฏบิ ตติ นต่ พร งฆ์ แล เตรยี มพร้ มทจ่ี ปรบ
ต ตล ดเ ล เม่ื ต้ งทำ ง นจริง เตรียมพร้ มที่จ เรียนรู้ค มต้ งก ร
ข ง ด ร มไปถงึ พร้ มทจ่ี ทำ ค มเข้ ใจพฤตกิ รรมก รใชง้ นข งทง้ บคุ คล
ภ ยใน ดแล บคุ คลภ ยน กที่เข้ ม ใชง้ นด้ ย
ย่ งไรกต็ ม ก รทำ ง นกบ ด ถ ปนกิ ต้ งไม่ท้ เม่ื ถ ปนิกเข้ ม เป็น
ลกู ิ ย์ ดแล้ มนเปน็ น้ ทที่ ตี่ ้ งช่ ย นบ นนุ ดใ ถ้ งึ ที่ ดุ ถ ปนกิ ต้ ง
ปรบต ต้ งฟงั ใ ้ม กแล ต้ งเรยี นรไู้ ปพร้ มๆกบ ด “อย่าลม้ เลกิ งา่ ยๆ
อยา่ Give Up งา่ ยๆ ไมใ่ ช่ า่ แบบไม่ work แล้ เราไม่ work มนั เปน็ นา้ ที่
เราเปน็ คนออกแบบ ทา่ นคอื User ทเี่ ป็น Owner และ Funder”

55

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

คณุ ชาญชัย จรุงเรอื งเกียรติ

คิดปรบั มากกว่าคิดเปลี่ยน

คณุ ช ญชย จรงุ เรื งเกยี รติ ภมู ิ ถ ปนกิ ผมู้ ปี ร บก รณใ์ นก รพฒน พนื้ ที่
ยู่ ยม ๒๑ ปี ปจั จบุ นเปน็ กรรมก รผจู้ ดก ร บริ ทไ ซ ร่ ดไี ซน์ จำ กด
ที่มีผลง นทง้ ในแล ต่ งปร เท ย่ งม กม ย ไม่ ่ จ เปน็ โรงแรม รี รท์

56

ค นโดมิเนียม มู่บ้ น ร มไปถึงพื้นที่ ธ รณ แล ท่ งเท่ีย ย่ งเช่น ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
Avista Kata Resort & Spa, จ.ภูเกต็ / Jiaxin Conifer Garden Hotel,
Shunde, ปร เท จีน / Amanta Condominium, กรุงเทพ / Hive
Sukhumvit 65, กรุงเทพ / Anaville Suvarnnaphumi, ล ดกร บง,
กรุงเทพ / Town Avenue, พิ ณโุ ลก / Time Home งแ น- ่ นนชุ ,
กรุงเทพ / PIA International School, จ.ภูเกต็ / ไร่บญุ ร ด ( งิ พ์ รค์ ),
จ.เชยี งร ย

ออกแบบชวี ติ ใหม้ ีสมดุล
จดุ เรม่ิ ตน้ ข งค มคดิ ทท่ี ำ ใ ค้ ณุ ช ญชยเข้ ม ร่ มโครงก ร ดบนด ลใจคื
ย กช่ ย ด เข ม ง ่ ก รช่ ยง น ดจ ทำ ใ ้เกิดปร โยชน์แก่ ่ นร ม
ม ก เพร ดเป็น ถ นท่ีร มใจข งคน คนที่ม ด ย กได้ ิ่งท่ีมีคุณค่
ท งจติ ใจ ย กไดค้ ม งบ ค ม ขุ ทง้ิ ค มทกุ ข์ ก รช่ ยง น ดจงึ เปน็
ก รช่ ย ่ นร มที่จ เกิดปร โยชน์ใน งก ้ ง แล น่ีไม่ใช่คร้งแรกที่เข
นม ช่ ยง น น เข มีค ม นใจใน ลกธรรมคำ น ยูก่ ่ นแล้ แล
ม ง ่ ก รทำ ค มเข้ ใจพุทธ น ไม่ใช่เรื่ งย ก เข ฝึกปฏิบติธรรมกบ
กลุ่มเพื่ นม ก ่ ๙ ปี แล เคยเปน็ จติ กแบบก รปรบปรุงภมู ทิ น์
ใ ้ ถ นปฏบิ ติธรรมแ ง่ นงึ่ ด้ ยเ ตทุ เี่ พ่ื นจ นำ ตน้ ไมไ้ ปปลูกแตไ่ มเ่ ข้ ใจ
เรื่ งภมู ิ ถ ปัตยกรรม เข จงึ ใช้เ ล แล ค มรทู้ ่ีมเี ข้ ไปช่ ย ำ รบ
เข ก รทำ ง นต้ งจด รรใ ้เกิด มดุลร ่ งปร โยชน์ ่ นตนแล
ปร โยชน์ ่ นร ม ไม่ใช่ทำ แต่ปร โยชน์ ่ นตน จนลืมนึกถึง งคม
“เราทาำ งานแบบนกี้ อ็ ยากทำางานเพ่ือ งั คมบ้างไมใ่ ช่รบั ใชแ้ ต่นายทุน”

57

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต จ กทเี่ ข มคี มใกลช้ ดิ น ม ก่ นทจ่ี เข้ ร่ มโครงก ร ทำ ใ เ้ ข เข้ ใจ
ค ม มพนธท์ เ่ี กื้ กลู กนร ่ ง ดกบชมุ ชน ทง้ จ กปร บก รณต์ รงทเี่ ข
เ น็ ก รแบง่ ปนั ข้ ข งข ง ดใ ก้ บญ ตโิ ยม “เคยพบอยู่ ดั นง่ึ พระทา่ น
มอบเทยี นใ ล้ กู ิ ยเ์ อาไปใช้ เราเ น็ แล้ ซมึ ภาพนเี้ ขา้ ไป ทาำ ใ เ้ ราเขา้ ใจ
ท่านเร่ืองการเกื้อกูลกัน” ีกท้งจ กก ร ่ นพร ไตรปิฎกได้ทำ ใ ้รู้ ่
พร งฆ์จ ใช้จี รท่ีได้รบจ กญ ติโยม ย่ งคุ้มค่ ท่ี ุด ซึ่งค มเข้ ใจเรื่ ง
ค มเก้ื กูลกนร ่ ง ดกบชุมชนนี้เ ง ได้กล ยม เป็นฐ น ำ คญในก ร
ทำ ง นจติ ในโครงก ร ดบนด ลใจ ง่ ผลต่ ธิ คี ดิ แล ธิ ปี ฏบิ ตติ ่ ง น

กแบบทเ่ี ข ร้ งขึน้

ท�าของเดิมใหเ้ ป็นของดี
คุณช ญชยช่ ยง น ดในโครงก ร ๒ ด ดแรกคื ดป่ โนนกุด ล่ม
จ. รี เก พ เ น็ ช่ื ่ เปน็ ดป่ เข กเ็ ลื กทำ ทนทดี ้ ยค ม นใจบรบิ ท
ข ง ด ่ น ีก ด น่ึงคื ด ุโมงค์ นพุทธธรรม จ.เชียงใ ม่ เลื ก ดน้ี
เพร เคยไปปฏิบติธรรมท่ีเชียงใ ม่จึงเลื กเพร นใจพื้นท่ี ท้ง ง ดที่
เข รบผดิ ช บ จริงๆ แล้ แตกต่ งกนม ก เข บ ก ่ ด ุโมงค์ เป็น ดท่มี ี
ต้นไม้เย คล้ ย ดป่ ก็จริง แต่ก รใช้ง นเป็นแบบ ดในเมื งคื มีนกท่ ง
เท่ีย มีคนเมื งเข้ ม ใช้ง น ซึ่งต่ งจ ก ดป่ โนนกุด ล่มที่มีแต่ช บ้ น
แต่ไม่ ่ จ ทำ ง นกบ ดเมื ง รื ดป่ เข จ ร มดร งแล ใ ่ใจกบ
ค ม มพนธร์ ่ ง ดกบชมุ ชนม ก โดยเฉพ ดป่ ทไี่ มไ่ ดม้ รี ยไดม้ กนก
ก รก่ ร้ งแต่ล ย่ งม จ กเงินบริจ คข งช บ้ นท่ี รทธ ท้งน้น
จ กเดมิ ทเ่ี ข มฐี นคดิ เรื่ งค ม มพนธร์ ่ ง ดกบชมุ ชน ยแู่ ล้ เมื่ ม

58

ทำ ง นกบ ดในโครงก ร ยิ่งทำ ใ ้เข เข้ ใจแล มีแน คิดต่ ก ร กแบบ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
เพิ่มเติม ่ “เราไม่ค รไปทำาลายแบบ ุรุ่ย ุร่าย ต้องช่ ยท่านประ ยัด”
ลกในก ร กแบบข งเข จงึ เนน้ เร่ื งก รปรบเปลยี่ นก รใชง้ นเดมิ ใ ด้ ขี น้ึ
ไมไ่ ปไล่ร้ื ทุบ ค รข งเดิมท่ีมคี ุณค่ ท งจติ ใจข งญ ติโยม

เข ม ง ่ ถ ปนกิ ต้ งใชเ้ ล ในก รเรยี นรู้ กรณี ดป่ โนนกดุ ลม่ ก ่ จ
ได้เปล่ียนแปลงแต่ล ย่ งต้ งคุยกนถึง ๓-๔ คร้ง เข ไม่ ม รถท่ีจ ไปชี้

กคำ ง่ เ มื นต นทำ ง นกบลกู ค้ ได้ “เราไม่ ามารถเขา้ ไปแล้ งั่ ๆๆ
กับ ัดได้ แต่เราต้องอดทน...ก ่าจะเปล่ียนอย่าง น่ึงได้อาจกินเ ลาไป
๖ เดือน รือ ๑ ปี” จ กปร บก รณ์เข ต้ งคุยจนรู้ ่ ตึกนี้ ร้ งข้ึนม
ได้ ย่ งไร ทำ ไม ลงค เปน็ ีนี้ ซึง่ ทำ ใ ท้ ร บค มคิด ค ม มพนธข์ ง ด
กบชุมชน รื ค ม มพนธ์ภ ยใน ด เช่น ในกรณีข ง ด ุโมงค์ ไม่มี
แรงง นต้ งเกณฑแ์ รงง นพร บ ชใ มม่ ช่ ยง นก่ ร้ ง ก รจ ปรบเปลย่ี น
ก รใชป้ ร โยชน์พืน้ ท่แี ตล่ ย่ งจึงต้ ง รื กน ล ยคร้งแล ต้ งคำ นงึ ถงึ
ค ม มพนธ์ท้งในแล น ก ดท่ีมี ยู่เดิม เข เน้นย้ำ ่ ถ ปนิกที่เข้ ไป
ทำ ง นกบ ดต้ งรู้ ่ เร เข้ ไปช่ ย ด “ ถาปนกิ ต้อง ร้างค ามคดิ ่าเรา
เขา้ ไปช่ ย ไมไ่ ปทาำ ใ ท้ า่ น นกั ใจขนึ้ ” ดงนน้ ก รเรม่ิ ตน้ ทำ ง น จเรม่ิ จ ก
งิ่ เลก็ ๆ ก่ น ไมจ่ ำ เปน็ ต้ งทำ ไรใ ม่ เรมิ่ จ กก รทำ ข งเดมิ ใ เ้ ปน็ ข งดี
คื ช่ ยปรบปรงุ งิ่ เดมิ ใ ม้ กี รใชง้ นทม่ี ปี ร ทิ ธภิ พเพม่ิ ขน้ึ ซง่ึ ก รปรบปรงุ
แบบน้ีเมื่ ดูผิ เผินเ มื นไม่ได้ปรบปรุง ไรแต่คนที่ใช้ง น ยู่จ รู้ ่ เป็น
ร เบียบเรียบร้ ยก ่ เดิม ีกท้งต้ งใ ่ใจเลื ก ดุใ ้ ดคล้ งกบพื้นที่
ต้ งม งเ ็นคุณค่ ข งใกล้ต จนำ ดุท่ี ได้ง่ ยในท้ งถิ่น รื ดุ

59

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ท่ี ดมี ยู่แล้ แต่ไม่ได้ใช้ง นม ปรบใช้ เพื่ ช่ ย ดปร ยดต้นทุนในก ร
ก่ ร้ ง

เ ล ทำ ง นคุณช ญชยคำ นึงเ ม ่ ถ ปนิกเป็นคนเข้ ไปช่ ย ไม่ใช่
ผู้ใช้ง นจริง ก ร กแบบจึงต้ งคำ นึงถึงผู้ใช้ง นใ ้ม ก แม้เข ย กจ

กแบบใ ้เป็น ไตล์โมเดิร์น แต่ชุมชนไม่ ย กได้ เข ก็ทำ แบบน้นไม่ได้
ซง่ึ ต่ งจ กก รทำ ง นในเชงิ พ ณชิ ยท์ ี่ ถ ปนกิ ต้ ง ร้ งผลง นใ มๆ่ ขนึ้ ม
ก รใชง้ นต้ งดี รปู แบบต้ งตนื่ ต เ ล่ นนี้ ำ ม ใชก้ บ ดไมไ่ ดท้ ง้ มด ซง่ึ ก ร

กแบบ ถ ปนกิ ต้ งกลบไป กึ ข้ มลู แตล่ ดทมี่ คี มเฉพ ไมเ่ มื นกน
“อาคารที่ ดั ปา่ โนนกดุ ลม่ ลงั คาเปน็ เมทลั ชที ฟี า้ พอเ น็ แล้ รอ้ งโอย๊ …
เ ็นแล้ อยากจะถอด ลังคาเลย แต่ทำาไม่ได้เพราะ ่าก ่าเขาจะ ร้างได้
มาจากเงินแต่ละบาทของชา บ้าน ค ามรู้ ึกของชา บ้านมัน มัยใ ม่
Modern แล้ ค าม ยงามไมเ่ ท่ากัน”

คุณช ญชยมเี คล็ดลบ ่ ก รทีจ่ ทำ ใ ้ร้ขู ้ มลู บรบิ ท ค ม มพนธข์ ง ด
กบชมุ ชนไดด้ นี น้ ต้ ง ยค มคนุ้ เคย ต้ งไปคลกุ คลกี บเข ไปใชช้ ี ติ แบบ
ท่ีช บ้ นเข ทำ ใ ้คิด ่ ไปเป็นลูก ดช่ ยง นท่ น ก รเข้ ไปใช้ชี ิตแบบ
เดยี กบช บ้ น เปน็ ก รซื้ ใจ ร้ งค มเป็นกนเ ง ซ่ึงจ ง่ ผลดตี ่ ก ร
ทำ ง นข ง ถ ปนกิ “เราไปนอนท่ี ดั ปา้ ๆก็มากางเตน็ ทน์ อน เรากน็ อน
แบบเขาในโซนผชู้ ายเ มอื นคนอนื่ ทม่ี า ไมแ่ ปลกแยก...อยกู่ บั เขา กนิ ขา้
ทำาตั เ มอื นเขา เขาลงแรงทาำ งานเราก็ตอ้ งทาำ ”

60

คณุ ช ญชยทง้ิ ท้ ยถงึ ถ ปนกิ ทจี่ เข้ ม ทำ ง นกบ ด ่ ถ ปนกิ ต้ งใจเยน็ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ใ ้ม ก ก รทำ ง นใช้เ ล ล ยเดื นก ่ จ เ ็นผล ต้ งมีค ม ดทน ูง
เพร ง น ไมเ่ มื นกบง นจ้ ง กไมเ่ ตรยี มใจม ล่ ง น้ จลม้ เลกิ
ค มต้งใจกล งคน แล ถ ปนิกต้ งเข้ ใจในค ม ล ก ล ยข ง ด
เพร แตล่ ดมคี มแตกต่ งไมเ่ มื นกน ทง้ ภ พแ ดล้ ม ก รบริ รง น
ค ม มพนธ์ท้งภ ยใน ดแล ค ม มพนธ์ร ่ ง ดกบชุมชน ถ ปนิก
ต้ งเรยี นรู้เพ่ื นำ ม เป็นข้ มูลในก ร ร้ ง รรคง์ น

61

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

คณุ นาำ ชัย แสนสุภา

ทำางานแลว้ ไดธ้ รรมะเปน็ ของแถม (ทม่ี ีค่า)

คุณนำ ชย แ น ภุ ผมู้ ีปร บก รณ์ทำ ง นด้ นก ร กแบบทง้ ในปร เท
แล ต่ งปร เท ในปี ๒๕๔๖-๒๕๔๘ เป็นภูมิ ถ ปนิก ุโ ที่ Peridian
Asia Co.,Ltd, ปร เท งิ คโปร์ แล ปี ๒๕๔๙-๒๕๕๐ เปน็ ภมู ิ ถ ปนกิ โุ
ท่ี Cicada Pte Ltd, ปร เท งิ คโปร์ เปน็ ผู้ร่ มก่ ต้งบริ ท ฉม จำ กด

62

แล น ยก ม คมภมู ิ ถ ปนกิ ปร เท ไทย (ปี ๒๕๖๒-๒๕๖๔) ผลง นทเี่ ปน็ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ที่รู้จกข งเข มีท้งปร เภทท่ีพก ย ปร เภท ถ บนแล น ธ รณ
ไม่ ่ จ เปน็ The Ritz-Carlton, จ ก รต์ ้ , ปร เท ินโดนีเซีย / Marriott
Yalong Bay, ไ น น น, ปร เท จนี / Basilo ค นโดมเิ นยี ม, ปร เท
นิ เดีย / Northpoint, พทย , ปร เท ไทย / Sheraton Phuket, จ.ภเู ก็ต,
ปร เท ไทย / Saijaithai Veteran Foundation, กรุงเทพ , ปร เท ไทย
/ Biopolis, ปร เท งิ คโปร์ / Desa Tebrau Linear Park, ปร เท ม เลเซยี
/ Marvel Edge, ปเู ณ่, ปร เท ินเดยี แล ่นื ๆ ีก ล ยโครงก ร

คณุ นำ ชยเปน็ คนนครพนม ช่ ง ยเดก็ มโี ก เข้ ดทำ บญุ ต มปร เพณบี ้ ง
แล ร่ มง นนม ก รพร ธ ตุพนม ยู่บ่ ยคร้ง แต่เม่ื โตขึ้นกร ท่งเข้ ู่
ยทำ ง นก รดำ เนินชี ิตยิ่งทำ ใ ้เข ่ งจ ก ดแล น ไปโดยปริย ย
แม้ ่ เข จ เคยตง้ ใจบ ชเรยี น ๑ พรร แต่เข ก็ย มรบ ่ ปร บก รณ์
ช่ งน้นไมไ่ ด้ทำ ใ ้เข นม นใจพุทธ น ม กขึ้นไปก ่ เดมิ

ความปรารถนาของนกั วิชาชีพ
คณุ นำ ชยช่ ยง น ดในโครงก ร ๓ ด คื ดพร ธ ตพุ นม จ.นครพนม
(๙ ดนำ ร่ ง โครงก ร ดบนด ลใจ) ซึ่งเข รบทำ ทนทเี มื่ ไดร้ บก รติดต่
จ กโครงก ร แล ทร บ ่ ดพร ธ ตุพนมเข้ ร่ มโครงก ร ด้ ย
เพร เข เ งเป็นคนนครพนม มีค มคุ้นเคยแล นใจ ยู่เป็นทุนเดิม
น กจ กนี้ยงมี ด ุดมม น ( ดป่ ล ง) แล ดมณีโคตร จ. น งค ย
เพิ่มเติม กี ๒ ด ในร ย ต่ ม

63

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต งิ่ ทท่ี ำ ใ เ้ ข ตด นิ ใจเข้ ร่ มโครงก ร “มนั เปน็ ค ามปรารถนาในบทบาท
ของนัก ิชาชีพ” เมื่ รู้ ่ มีค มเชี่ย ช ญ มีค มรู้ท่ี ม รถช่ ยใ ้เกิด
ปร โยชนไ์ ดจ้ งึ ย กเข้ ร่ มโครงก ร ซง่ึ ไมไ่ ดเ้ กดิ จ กค ม นใจในมติ ขิ ง

น เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ แต่ นใจในเร่ื งก รพฒน คณุ ภ พข ง ง่ิ แ ดล้ มท ง
ก ยภ พแล คุณภ พชี ิต เข ย้ นใ ้ฟัง ่ “ตอนเด็กๆ ไม่ได้ นใจอะไร
ไป ัดพระธาตุพนมคนเยอะ ุ่น าย เรากจ็ ะคดิ แต่เรื่องพ กนี้...แตพ่ อไป
ทำาในช่ งทีเ่ ราผ่านการทาำ งานมา ๑๐ ก ่าปี ทำาใ เ้ ข้าใจเรือ่ งการใชง้ าน
การจดั การพนื้ ท่ี เรอื่ งการออกแบบภมู ทิ ั น์ า่ จะช่ ยพฒั นาคณุ ภาพของ
งิ่ แ ดลอ้ มของการใช้งาน ของผ้คู นท่อี ยู่อา ยั ทนี่ ั่นไดอ้ ย่างไร กเ็ ลยเกิด
อยากจะทาำ ”
ปลอ่ ย...วาง
ดทค่ี ณุ นำ ชยรบ ช่ ยง น ล้ นไมง่ ่ ย ย่ งทีใ่ จคิด กรณี ดขน ดใ ญ่
ทำ ใ ้เข เ ็นค ม มพนธ์ท่ี ล ก ล ยร ่ ง ดกบญ ติโยม มีท้งพ่ ค้
แม่ค้ ตง้ ร้ นค้ ข ยข ง มนี กก รเมื งท้งร ดบช ต-ิ ร ดบท้ งถิน่ ม ทำ พธิ ี
กร บไ ป้ ชู นยี ถ น น กด์ิ ทิ ธ์ิ มี น่ ยง นร ชก ร ม ทิ ย ลยท้ งถนิ่
ม จดกจิ กรรมในบรเิ ณ ด เข ม ง ่ ดมคี ม มพนธก์ บผคู้ นใน ล ก ล ย
บทบ ท ก รจ ปรบเปลยี่ นพนื้ ทใี่ ช้ ยภ ยใน ดขน ดใ ญจ่ งึ ไมใ่ ชเ่ รื่ งง่ ย
“การเปลี่ยนแปลงอะไรก็ตามท่ีจะเกิดขึ้นภายใน ัดมันยากที่จะทำาใ ้ทุก
ฝ่ายเ ็นร่ มกันเพราะเ ลาทำาอะไรมันจะมีฝ่าย นึ่งได้ฝ่าย น่ึงเ ีย
แนน่ อน”
เข มขี ้ งเกต ่ ค มซบซ้ น ล ก ล ยข งเครื ข่ ย ง่ ผลต่ ก รทำ ง น
กรณี ดขน ดใ ญน่ ้ี เครื ข่ ยมคี มเ น็ ล ก ล ยเปน็ ทนุ เดมิ เกย่ี กบก ร

64

ร้ งพพิ ธิ ภณฑภ์ ยใน ดแล ก รเ น ข ปชู นยี ถ นข ง ดเปน็ มรดกโลก ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ค มซบซ้ นทมี่ ี ยู่เดิมทำ ใ ก้ รทำ ง นข งโครงก ร เกดิ ข้ จำ กดไปด้ ย
แม้ ่ โครงก ร จ เข้ ไปช่ ยปรบปรุงก รใชพ้ ้นื ที่ แต่ก รจด รรพนื้ ทีต่ ้ งมี
ผู้เก่ีย ข้ ง ีก ล ก ล ยฝ่ ย จกร ทบต่ เครื ข่ ยใดเครื ข่ ย น่ึง
ดงท่ีเ น ใ ้ปรบเปลี่ยนจุดจ ดรถ จ กเดิมที่ นุญ ตใ ้รถเข้ ม จ ดใกล้
ปชู นีย ถ นข ง ดได้ ข ใ ้ ่ ง กไปก ่ เดมิ เพร แรง ่น เทื นจ ก
น้ำ นกรถ จ ง่ ผลต่ ค มมน่ คงข งปชู นยี ถ นในร ย ย ก รบริ ร
จดก รกรณีนี้ต้ งเกี่ย ข้ งกบท้งพ่ ค้ แม่ค้ กลุ่มท ร นกก รเมื งแล
เครื ข่ ย น่ื ๆ ข ง ดทม่ี ี ยู่ กี ม ก ซง่ึ คณุ นำ ชยม ง ่ เปน็ ก ร จดุ ร่ มทยี่ ก
“เราทาำ ไมไ่ ด้ พดู ตรงๆ เลย เรอ่ื งพ กนเ้ี ราทาำ ไดย้ าก” ทจี่ รงิ แล้ ไมใ่ ชเ่ พยี ง
ดที่มีค มซบซ้ นม กเท่ น้นที่ทำ ใ ้ก รทำ ง นเกิดข้ จำ กด เข พบ ่
ดเล็กๆ ที่มีค มซบซ้ นน้ ยก็เกิดข้ จำ กดในก รทำ ง นได้เ มื นกน
ซ่ึงเข เผชิญกบปัญ น้ีในก รทำ ง นกบ ดขน ดเล็กแ ่ง น่ึงในโครงก ร
ร ย ถดม
โครงก ร ร ย ลงเปิดโ ก ใ ้ ดท่ีมีค มพร้ มด้ นงบปร ม ณ
นบ นุนก รทำ ง นข ง ถ ปนิกใน ่ นท่ีพ จ ช่ ยเ ลื ได้ม กข้ึน
ซึ่งค มคล ดเคลื่ นท่ีเข พบคื “เม่ือได้ข้อมูลประมาณ นึ่งจากการพูด
คุยครั้งแรก ก็กลับมา างแผน คิดค่า Fees งั้นเราทำา Master Plan
ทำาลานธรรม ซ่ึงเราจะทำา Full scope ทั้งเร่ือง Concept ออกแบบ
ทาำ Perspective ใ ท้ า่ นดู ตอ่ ไปกจ็ ะเขยี นแบบกอ่ รา้ ง ใ ่ ั ดุ คอื ทาำ ครบ
เรากลับมานั่งคิด ่าจะต้องทำาอะไรบ้างเพื่อประเมินเป็นค่าออกแบบ
แล้ เรากน็ าำ เ นอไปทที่ า่ น ตอนนนั้ จงึ รู้ า่ ทา่ นไมม่ งี บประมาณ” เมื่ เข รู้ ่
ดไมพ่ ร้ ม เข กลบไมถ่ นต กจ ก ด แตเ่ ข ยงคงทำ ง นใ ก้ บ ดในรปู แบบ

65

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต จติ เ มื นกบ ด นื่ ๆ แล ตกลง ธิ ที ำ ง นกบท ง ดใ มโ่ ดยเข จ เ น
ผงแมบ่ ทข ง ดแล พมิ พแ์ บบใ ้ ด กำ นดก รบริ รเ ล บริ รค่ ใชจ้ ่ ย
ใ ้ ยู่ในปริม ณท่ีเข ม รถทำ ได้แล ปรบ ิธีก ร รื กบท่ นเจ้
จ กก รไปพบท่ นท่ี ด ยู่เ ม เปลี่ยนเป็นพูดคุยผ่ นท งโทร พท์ ไลน์
แล นด ม ยไปพบเป็นคร้งคร รื ใช้จง ท่ีท่ นเดินท งม กิจนิมนต์
ที่กรงุ เทพ แทน “เราก็โอเค เรากป็ รบั ทาำ เ มือนที่เราทาำ ใ ท้ ี่อืน่ เรากจ็ ะ
ทำาแบบจิตอา าใ ้ ถึงข้ันนแี้ ล้ ”
ทง้ ดขน ดใ ญ่แล ดขน ดเลก็ ท่เี ข รบ ช่ ยง น เปน็ ดท่มี ีข้ จำ กด
ในก รทำ ง นทง้ คู่ แต่ ่งิ ำ คญคื ค มเป็นไปไดท้ ีจ่ เกดิ ก รพฒน พื้นทีม่ ี
ค มแตกต่ งกน “ ัดขนาดเล็กเราเข้าใจ ่าทำาไม เราไม่ได้มอง ่าเป็น
ค ามยงุ่ ยาก เพยี งแต่ า่ ตอ้ งใชเ้ ลา...เรามองเ น็ า่ ดั ขนาดเลก็ มโี อกา
ทจ่ี ะเกดิ ได้ แต่ ัดขนาดใ ญโ่ อกา จะเกดิ นอ้ ยก ่า ัดขนาดเลก็ มาก”
จ กปร บก รณท์ ำ ง นในโครงก ร ท่พี บข้ จำ กดแล ค มไมร่ บรน่ื นก
่งผลใ ้คุณนำ ชยเกิดก รเปล่ียนแปลงภ ยในจิตใจบ ง ย่ งข้ึน เข คิด ่
“การทำางานคือการปฏิบัติธรรม” เข ต้ งลดค มเป็นต ข งต เ งลงไป
เย ต้ งใจเยน็ แล พร้ มย มรบ งิ่ ที่จ เกดิ ขึน้ โดยทค่ี ดเด ไม่ได้ ม ถึง
ต นนีเ้ ข ทำ ง นจติ ในโครงก ร ม ล ยปีแล้ เข กลบรู้ ึกแตกต่ ง
จ กต นเข้ ม ร่ มโครงก ร ใ ม่ๆ “รู้ ึกปล่อย าง งบ รู้ ึกละ าง
ทง้ั ค ามเปน็ ตั ของตั เอง ทงั้ ค าม งั คอื ยงั ทาำ ไปได้ รู้ กึ บายขนึ้ เยอะ
ก า่ ตอนแรกๆ ทท่ี ำา”
เข ใ ้มุมม งที่น่ นใจต่ ก รทำ ง นภ ยใต้ค มซบซ้ น ล ก ล ยข ง
เครื ข่ ย ่ “ ากรู้ข้อมูลเชิงลึกมาก่อน ่าจะมีปัญ าในการดำาเนินงาน

66

ผมก็จะทำาอยู่ดีคืออย่างน้อยใน น้าที่ของเรา เราก็ทำาใ ้เขาเ ็น ่า ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ักยภาพมันมีอะไรบ้าง ถึงแม้แต่ในแง่ของกายภาพเพียงอย่างเดีย
ถา้ มมตทิ าำ แบบนม้ี นั จะดขี นึ้ อยา่ งไร อาจจะเกดิ จรงิ ไมจ่ รงิ ไมร่ ู้ แตอ่ ยา่ งนอ้ ย
เขาก็จะเ น็ ทางออก” เข กล่
ิ่งท่ีเป็นเคล็ดลบท่ีคุณนำ ชย ย กบ กแก่ ถ ปนิกท่ีเข้ ม ทำ ง นกบ ด
คื ถ ปนิกค รทำ ค มเข้ ใจแน ท งก รทำ ง นข ง ดม ก่ น เพื่ ใ ้
ทร บ ่ ก รที่ ดจ ร้ ง ไร ก ย่ งต้ ง ยค ม รทธ ค มร่ มมื
ดไมไ่ ดม้ งี บปร ม ณพร้ มเ มื นกนทกุ ด “ ดั ไมไ่ ดม้ งี บประมาณกอ่ รา้ ง
ดั จะตอ้ งอา ยั การระดมทนุ ตอ้ งอา ยั ค าม รทั ธา บางทกี าร รา้ ง ิ าร
รา้ งกนั เปน็ ๑๐-๒๐ ปี ก า่ จะเ รจ็ ” ก รทำ ค มเข้ ใจ ดม ก่ นจ มผี ล
ต่ ธิ คี ดิ ก รทำ ง น ก รลดค มค ด ง ก รย มรบ งิ่ ที่ จเกดิ ขนึ้ ย่ ง
ไม่ค ดคิดร ่ งทำ ง นได้ แล เข ทิ้งท้ ย ่ เคล็ดลบ ำ คญในก รทำ ง น
ข งเข ีกปร ก รคื ก ร ื่ ร ไม่ ่ ถ ปนิกจ มี ิธีก ร ื่ รแบบใด
จใช้ค ม ่ นน้ มถ่ มตน ค ม นิท นม รื จจ ต้ งทำ model
ทำ รปู Before-After ต้ งใช้ CD รื ภ พ Animation ข ใ ้มีเป้ ม ย
เดีย กนคื ก รทำ ใ ้ทุกฝ่ ยเกิดค มเข้ ใจตรงกนม กท่ี ุด “ดีไซเนอร์มี
ิธีการเฉพาะตั ผมถึงม่ันใจ ่าทุกคนทำาได้” แล น่ีคื ปร บก รณ์
ก รทำ ง นข งเข

67

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

คุณประพันธ์ นภาวงศด์ ี

ปรับตวั ตามความหลากหลาย ปรบั ใจตามสไตลว์ ัด

คณุ ปร พนธ์ นภ ง ์ดี เป็นภูมิ ถ ปนกิ ที่มีปร บก รณท์ ำ ง นท้งในแล
ต่ งปร เท เป็นผู้ร่ มก่ ต้งบริ ท ฉม จำ กด ผลง นก ร กแบบข ง
คุณปร พนธ์มี ล ก ล ยปร เภทท้งท่ีพก ย โรงแรม น ธ รณ
ถ บน แล ้ ง รรพ ินค้ ต ย่ งผลง น ทิ Nuovo Executive,

68

ค นโดมิเนยี ม, ปร เท ิงคโปร์/ Baan Mai Kao, จ.ภูเก็ต, ปร เท ไทย/ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
Alila Uluwatu Resort, บ ลี, ปร เท ินโดนิเซีย /Hyatt Regency
Hotel, กรงุ เทพ , ปร เท ไทย/ นกล้ ยใน น มเดจ็ พร น งเจ้ ริ กิ ติ ,ิ์
กรงุ เทพ , ปร เท ไทย/ น ธ รณ เฉลมิ พร เกียรติ ๘๔ พรร , เขต
บ งบ น, กรุงเทพ , ปร เท ไทย/ Lupin Research Park, ปูเน,่ ปร เท
นิ เดีย/ Shrewsbury International School, กรุงเทพ , ปร เท ไทย/
Central Plaza, จ.เชียงร ย, ปร เท ไทย/ Central Festival, จ.เชียงใ ม,่
ปร เท ไทย เปน็ ตน้

เริม่ ต้นห่างไกล สดุ ท้ายใกลธ้ รรม
ำ รบภูมิ ลงเก่ีย กบชี ิตแล ค มใกล้ชิดพุทธ น คุณปร พนธ์
เล่ ใ ฟ้ งั ่ เตบิ โตม ในคร บคร คนจนี แล เรยี นทโี่ รงเรยี นคริ เตยี น ทำ ใ ้
ชี ติ ยเดก็ เข ่ งไกล ด ่ งไกลพทุ ธ น ก รไมไ่ ดเ้ รยี นในโรงเรยี นท่ี น
พุทธ น ทำ ใ ้เข ไม่ร้เู ร่ื งเกย่ี กบปร เพณี นพธิ ีแล ก รปฏบิ ติตน
ข งช พทุ ธ แตเ่ มื่ เข้ เรยี นในม ทิ ย ลยมเี พื่ นรนุ่ เดยี กน ล ยคนช นกน
ไปปฏิบติภ น ทำ ใ ้เข ได้มีโ ก ไปปฏิบติธรรม แล ึก ธรรม ย่ ง
ต่ เน่ื งจนถึงปัจจุบน คุณปร พนธ์ ่ น นง ื เกี่ย กบก รปฏิบติภ น
แล ช บฟังเทปบนทึกเ ียงบรรย ยธรรมข ง ล งพ่ ปร โมทย์ ป โมชโช
ด น นติธรรม จ.ชลบุรี เพร ก ร นข ง ล งพ่ ปร โมทย์เป็นก ร
นใ ร้ เู้ ท่ ทน ภ จติ ข งเร ทเ่ี ปลยี่ นแปลงตล ดเ ล ใ ร้ ู้ ่ เร ต้ ง ยู่
กบก รเปลย่ี นแปลง ย่ งไร โดยเนน้ นำ ไปใชใ้ นชี ติ ปร จำ นใ ไ้ ดม้ กที่ ดุ
ในก ร กึ พทุ ธ น คณุ ปร พนธม์ ง ่ ค มจรงิ คำ นข งพทุ ธ น
ม รถนำ ม ใช้ได้ มดข้ึน ยู่กบ ่ ถ นก รณ์น้นเร จ เลื กคำ น ไร

69

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ม ปรบใช้ แต่ ลกที่คุณปร พนธ์ใช้เป็นปร จำ คื ก รต้ง ติใ ้เท่ ทนก ร
เปลย่ี นแปลงข งโลกแล ย มรบก รเปลีย่ นแปลงทเี่ กดิ ขนึ้

3 วดั 3 สไตล์
ก รเข้ ร่ มโครงก ร ดบนด ลใจข งคุณปร พนธ์ม จ กก รที่โครงก ร
ไดเ้ ชญิ ทมี ภมู ิ ถ ปนกิ ข งบริ ท ฉม จำ กด เข้ ม ช่ ยโครงก ร ตง้ แตแ่ รก
ทมี่ กี รเรมิ่ ดำ เนนิ ง นโครงก ร โดยในช่ ง ๙ ดนำ ร่ ง คณุ ปร พนธร์ บผดิ
ช บ ๓ ด ไดแ้ ก่ ด ทุ ธิ ร ร ม กรงุ เทพ , ดน งชี กรงุ เทพ แล ดข ง
ม ิทย ลยม จุ ลงกรณร ช ิทย ลย (มจร.) จ. ยุธย ซึ่งท้ง ๓ ด
ทเ่ี ข รบผดิ ช บไซตง์ นข งแตล่ ดไมเ่ มื นกน ทกุ ดมคี มแตกต่ งกน
ใน ล ยด้ น ทำ ใ ้เ ล ทำ ง น กแบบก็ต้ งทำ ง นแตกต่ งกน กไป
ก รเคลื่ นง นก็มีค มแตกต่ งกน โดยค มแตกต่ งเ ล่ น้นทำ ใ ้
คุณปร พนธ์ในฐ น ภูมิ ถ ปนิกต้ งปรบต ในก รทำ ง นใ ้เ ม มกบ
แตล่ ด

วัดแตกต่าง คนแตกต่าง จัดการอยา่ งไร ?
คุณปร พนธ์ไดเ้ ล่ ถึงค มแตกต่ งท่ีเข ไดเ้ จ ในก รทำ ง นข งท้ง ๓ ดที่
รบผดิ ช บ ง่ิ แรกทเี่ จ คื บรบิ ทเดมิ ของพน้ื ที่ แตล่ ดมคี มแตกต่ งกน
ย่ ง ด ุทธิ ร ร ม ยู่ท่ มกล งค มเป็นเมื ง ต้ งก รเปิดเป็นพื้นท่ี

ธ รณ ท่ีมีค ม งบ ร่มร่ืน เพื่ ใ ้คนเมื งเข้ ดม กข้ึน ดน งชี
ยชู่ นเมื งแตถ่ กู ล้ มร บด้ ยค นโดมเิ นยี ม ค มต้ งก รคื ย กเปดิ พนื้ ท่ี
ใ ค้ นม ปฏบิ ตธิ รรมแตม่ พี น้ื ทนี่ ้ ย ่ น ดข งม ทิ ย ลยม จุ ลงกรณ
ร ช ทิ ย ลย (มจร.) ล้ มร บด้ ยพนื้ ทโ่ี ลง่ ต้ งก รเปดิ พน้ื ทใี่ ค้ นม ปฏบิ ตธิ รรม

70

ล ยร้ ยคน ค มแตกต่ งน้ีทำ ใ ้คุณปร พนธ์ต้ ง ึก ทำ ค มเข้ ใจ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

บรบิ ทเดมิ ข งพน้ื ทแ่ี ล ต้ งเข้ ใจเร่ื งก รใชง้ นข งพร งฆแ์ ล ก รใชง้ น

ข งกลุ่มเป้ ม ยที่แตกต่ งกน เพื่ กแบบใ ้ตรงกบค มต้ งก รข ง

แตล่ ด ง่ิ ต่ ม ทพ่ี บในก รทำ ง นข งทง้ 3 ดคื ลกั ณะของเจา้ อา า

แตล่ ะ ดั เจ้ แตล่ ดมบี คุ ลกิ ทแี่ ตกต่ งกน คณุ ปร พนธก์ ต็ ้ งปรบต

ปรบใจใ ้ทนกบท่ นเจ้ แต่ล ท่ น บ งท่ นมีค มพร้ มทำ ง น

ร ดเร็ คดิ แล้ ลงมื ทำ เลยคุณปร พนธ์กต็ ้ งทำ ง นแบบคดิ เร็ ทำ เร็ เพ่ื

ใ ้ทนเจ้ รื บ งท่ นมีลก ณ เงียบ ทำ ง นแบบค่ ยเป็นค่ ยไป

คุณปร พนธ์ก็จ ค่ ยๆทำ ง นเช่นกน ค มแตกต่ ง ีก ย่ ง นึ่งท่ีคุณ

ปร พนธพ์ บในก รทำ ง นกบ ดคื ค ามพรอ้ มดา้ นการเงนิ เนื่ งจ กค ม

พร้ มด้ นก รเงนิ ข งแตล่ ดมไี มเ่ ท่ กน เพร ด ยไู่ ดด้ ้ ยก ร นบ นนุ

เก้ื กูลข งญ ติโยม คุณปร พนธ์ก็ต้ งทำ ค มเข้ ใจ ่ บ ง ด จจ ไม่

ม รถลงมื ทำ ต มแบบได้ ำ เร็จ เพร เง่ื นไขค มพร้ มด้ นก รเงิน

แต่ล ดไม่เ มื นกน บ ง ดมคี มพร้ มม ก มญี ตโิ ยม นบ นนุ จึง จ

ทำ ได้ ำ เร็จ บ ง ด จทำ ไดร้ ดเร็ รื บ ง ด จทำ ไม่ไดเ้ ลย ตรงนีเ้ ป็น

่ิงท่ี ถ ปนิกต้ งเรียนรู้เพื่ ทำ ค มเข้ ใจ

คุณปร พนธ์ได้พดู ถงึ เคล็ดลบก รทำ ง นเพ่ื ใ ต้ บโจทย์ค ม ล ก ล ย
ข งผเู้ กยี่ ข้ ง ่ เข เรมิ่ ตน้ จ กก รรบฟงั ค มต้ งก รข งท่ นเจ้
แตล่ ดเปน็ ลก แล้ แลกเปลย่ี นค มคดิ เ น็ โดยใ ม้ มุ ม งทแ่ี ตกต่ งต ม
ลกก รข งภูมิ ถ ปนิก เช่น ดข งม ิทย ลยม จุ ลงกรณร ช
ทิ ย ลย (มจร.) มปี ร เดน็ นำ้ ท่ มแล ไซตง์ นมปี ญั ดนิ ไมม่ คี ณุ ภ พ จงึ ต้ ง
คำ นึง ่ ทำ ย่ งไรจ ใ ้ดินปลูกต้นไม้ได้แล ต้ งคำ นึงถึงก รจดก รนำ้

71

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ในต นแรก ดมบี ่ นำ้ แล ท่ นเจ้ ย กถมดนิ คณุ ปร พนธจ์ งึ เ น ่
ไมต่ ้ งถมดนิ ใ เ้ กบ็ บ่ น้ำ ไ แ้ ล้ ร้ งกฏุ ไิ ก้ ล งนำ้ เลยจ เยน็ บ ยก ่ แล
ไมต่ ้ งเ ยี เงนิ ไปถมดนิ กี ย่ ง นงึ่ จ ไดไ้ มต่ ้ งเปลยี่ นท งน้ำ ต มธรรมช ติ
ในขณ ที่ ด ทุ ธิ ร ร ม ยใู่ นเมื ง คณุ ปร พนธพ์ ย ย มนำ เ น ใ ป้ รบปรงุ
พ้ืนที่จ ดรถ ท่ นเจ้ ก็รบ ิธีก รไปพิจ รณ ไปคุยกบญ ติโยม
โดยคุณปร พนธ์ใช้ ิธีก รนำ เ น แบบทีล ข้นต น ค่ ยๆ ทำ ใ ้ท่ นดู ่
ถ้ เ ทจ่ี ดรถ กจ กล ยเปน็ ทน่ี ง่ เลน่ เปน็ พนื้ ทใ่ี เ้ ดก็ ม รถเข้ ม เรยี น
รู้ภ ยใน ดได้เพ่ิมขึ้น ำ รบ ดน งชีเข้ ไปดูปัญ ข งไซต์ง นท่ีมีปัญ
ก รเข้ ถงึ ย่ งชดเจน ไมร่ ู้ ่ ตรงไ นเปน็ ข้ ง น้ ข้ ง ลง ดน งชจี งึ เปน็ ก ร
เข้ ไปแกไ้ ขปญั เร่ื งผงแมบ่ ทข ง ด โดยนำ เ น แน คดิ ก รแชรท์ งเข้
กบ ดน คปรก

เมื่ จดก รกบค มต้ งก รข งท่ นเจ้ เรยี บร้ ยแล้ ต่ ม กจ็ ดก ร

กบค มต้ งก รข งผู้ที่เก่ีย ข้ ง ซ่งึ ดที่คุณปร พนธ์รบผดิ ช บท้ง ๓ ด

มลี ก ณ เปน็ ดเมื งแตไ่ มไ่ ดม้ คี มซบซ้ นข งผคู้ นเข้ ม เกยี่ ข้ งม กนก

ทำ ใ ้ไม่ค่ ยมีปัญ ในก รจดก รกบค มต้ งก รท่ี ล ก ล ยข ง

ผู้เก่ีย ข้ ง เช่น ดน งชีมีกลุ่มท รเรื ท่ีม ช่ ยง น ดแล มี จ รย์

ม ิทย ลย ิลป กรเปน็ จิต ช่ ยง นด้ น ถ ปัตยกรรม คุณปร พนธ์

ก็เข้ ไปคุยกบผู้เกี่ย ข้ งเรื่ งผงแม่บท โดยนำ ผงใ ม่ท่ี กแบบไป รื

ด ุทธิ ร ร มเป็นง นปรบปรุงภูมิท น์ ท่ นเจ้ ม รถบริ ร

จดก รได้เ ง ่ น ดข งม ทิ ย ลยม จุ ลงกรณร ช ิทย ลย (มจร.)

เป็น ถ บนก ร ึก ข ง งฆ์ คุณปร พนธ์ได้เข้ รื กบผู้เก่ีย ข้ ง คื

ท่ น ธกิ รบดแี ล คณ ทำ ง น ดงน้นก ร กแบบใ ้ตรงกบค มต้ งก ร

72

ข งผเู้ กย่ี ข้ งจ ใช้ ธิ กี รพดู คยุ รื แลกเปลยี่ น เปน็ ่ นใ ญ่ ก รจดก ร ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ใ ต้ รงค มต้ งก รที่ ล ก ล ย กี ย่ ง นงึ่ ทค่ี ณุ ปร พนธม์ ง ่ ต้ งทำ
คื ก รเก็บข้ มูลจ กผู้ใช้ง น เพร แต่ล ดผู้ใช้ง นมีค ม ล ก ล ย
แตกต่ งกน ดงน้นจึงต้ งมีก รเก็บข้ มูลจ กผู้ใช้ง นจริง โดย ิธีก รข ง
คุณปร พนธ์จ เป็นก รไป งเกตก รณ์ ่ ใช้ง น ย่ งไรแล พูดคุยกบ
ผใู้ ชง้ น

คณุ ปร พนธย์ งไดพ้ ดู ถงึ ลกก รเฉพ ต ข งเข ในก รทำ ง น คื เข จ เนน้
ก รนำ เ น ท งเลื กในก ร กแบบใ ้ ด โดยยึดม่นใน ลกก รข ง
ภูมิ ถ ปนิกท่ีปร ก บไปด้ ย ก รดูบริบทแ ดล้ มเดิมข ง ด ดู กยภ พ
ดขู ้ ดขี ้ เ ยี แล้ พฒน ใ ด้ ขี ้ึน ปรบปรุงจุดบกพร่ งเดิม แล กล้ นำ เ น
ใน ิ่งที่ถูกต้ ง แต่ก็ ยู่บนพ้ืนฐ นข งก รรบฟังค มต้ งก รข งท่ น
เจ้ เป็น ลก “เปิดใจรับฟังค ามแตกต่าง ลาก ลาย เป็นมิติท่ี
นกั ออกแบบทด่ี ตี อ้ งทาำ อยแู่ ล้ ถา้ ค ามแตกตา่ ง ลาก ลายเยอะๆ กต็ อ้ ง
พดู คยุ ทาำ ค ามเขา้ ใจกนั า่ มมุ มองทเี่ ขามองคอื อะไร” แล ถ้ เร ล งม ง
ในมมุ ข งเข เร กจ็ เข้ ใจแล จจ คดิ แบบเข

73

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

อาจารยพ์ รหมมนิ ท์ สนุ ทระศานติก

จากงานพาณิชย์สจู่ ติ อาสา

จ รยพ์ ร มมนิ ท์ นุ ทร นตกิ เปน็ ถ ปนกิ ทมี่ ปี ร บก รณก์ รทำ ง น
ม ก ่ ๓๐ ปี ปัจจุบนเป็น ถ ปนิก ิ ร แล เป็น จ รย์พิเ คณ
ถ ปัตยกรรม ตร์ จุ ลงกรณ์ม ิทย ลย, จ รย์พิเ คณ
ถ ปตั ยกรรม ตรแ์ ล ผงเมื ง ม ทิ ย ลยธรรม ตร์ ทิ ย เขตรง ติ

กเล่ ย้ นกลบไปถึงภูมิ ลงค มเป็นม ข งชี ิตข ง จ รย์แล้ น้น
จ รย์พร มมินท์ได้เล่ ่ เป็นช ำ เภ เมื ง จง ดร ชบุรี ชี ิตข ง
จ รย์คลุกคลีกบ ดม ต้งแต่เด็กเพร บ้ น ยู่ติดกบ ด เม่ื เติบโตข้ึนม
ค มใกล้ชิดกบ ดแล พุทธ น ยงคงมี ยู่ ในช่ งข งก รเรียนในร ดบ
ดุ ม กึ ทจ่ี ุ ลงกรณม์ ทิ ย ลย จ รยไ์ ดม้ โี ก ไปร่ มกจิ กรรมกบ

74

ชมรมพุทธ ที่ นโมกข์ไชย ข งท่ นพุทธท ภิกขุ ช่ งน้นจึงได้มีโ ก ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
เรียนรู้ธรรมแล ด้ ยค มที่เป็นคนที่ช บซกถ ม เมื่ จ รย์มีเรื่ ง ง ย
เก่ีย กบ ลกธรรมจ บถ มพร จ รย์เ ม เมื่ ถึงช่ ง ยบ ชเรียนได้
บ ชเรียน ึก ธรรมท่ี ดใกล้บ้ น ยู่ปร ม ณ ๒ เดื น คร้งน้นเป็นค ม
ต้งใจทจี่ บ ชเรียนด้ ยค มร ลึกถงึ กง

ลงจ กจบก ร กึ ถ ปตั ยกรรม ตรบ์ ณฑติ จุ ลงกรณม์ ทิ ย ลย
จ รย์พร มมินท์ก็มุ่งม่นกบก รทำ ง นทนที ช่ ง ยทำ ง น จ รย์ก็มิได้
่ งไกลจ กพทุ ธ น จ รยย์ งคง กึ พทุ ธ น จ กก ร ่ น นง ื
โดยเฉพ นง ื ข ง ล งพ่ ช ุภทโท เรื่ งที่ จ รย์ช บม กคื เรื่ ง
ค ม ่ ง ซ่ึงท่ นเขียนได้เข้ ใจง่ ยม ก น กจ กก ร ่ น นง ื แล้
จ รย์ยงเคยทำ ง นจิต ใ ้ ด เช่น ดถำ้ ซบมืด .ป กช่ ง
จ.นครร ช ีม ืบเน่ื งจ ก จ รย์มีค ม รทธ ต่ ล งปู่ท จ รุธมโม
ต นที่พบท่ นเป็นช่ งท่ีพ่ ข ง จ รย์เ ียชี ิตจึงได้มีโ ก นทน กบ
ล งปู่ท ซึ่งท่ นก็ต บได้เข้ ใจทุกเร่ื ง จึงเกิดค ม รทธ ต่ ท่ นม ก
คร้ง น่ึงมีคนม ถ ย ร้ ง ร ฆง จึงรบ เขียนแบบใ ้แล ดูแลก ร
ก่ ร้ งใ ้ ต่ ม ผู้รบเ ม นีง น ซึ่ง ีกไม่ก่ี นจ ต้ งฉล งเปิด ร ฆง
จ รย์จึงขบรถไปซ้ื ีแล้ จดก รดูแลง นใ ้จนเรียบร้ ยทน ดฉล ง
ร ฆง

เม่ือชวี ติ ฉุกคิด...หาความหมาย
ก รเข้ ม ทำ ง นในโครงก ร ดบนด ลใจข ง จ รยพ์ ร มมนิ ท์ ม จ กก ร
ที่ จ รยเ์ ดนิ ผ่ นง น Forum ครง้ ที่ ๑ ข งโครงก ร ซง่ึ จดขนึ้ ทจ่ี ุ ลงกรณ์

75

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ม ทิ ย ลย จงึ เข้ ไปร่ มง นแล มโี ก ไดฟ้ งั ก รนำ เ น ผลง น จิ ยข ง
โครงก ร ท่ีพูดถึงปัญ ท ง งคมที่เกิดข้ึนจริงเ มื นท่ี จ รย์ได้รบรู้ม
จึงมีค ม นใจแล ลงชื่ มครไ ้ ลงจ กน้นโครงก ร ติดต่ กลบม

จ รย์จึงได้เข้ ร่ มทำ ง นจิต กบโครงก ร โดยเ ตุที่ทำ ใ ้ จ รย์
ตด นิ ใจทำ ง นกบโครงก ร ดบนด ลใจคื ค มรู้ กึ ย กจ ทำ ง นทที่ ำ ใ ้
ชี ิตมีค ม ม ยข้ึน ซ่ึง จ รย์พร มมินท์ได้เล่ ย้ นไปถึงช่ งชี ิตข ง

จ รยท์ ผี่ ่ นม ่ ผ่ นก รทำ ง นม เย ม ก ทง้ ในบทบ ทข งก รทำ ง น
เพื่ ต บ น งชี ติ แล ก รดแู ลคร บคร ในก รทำ ง นนน้ จ รยพ์ ร มมนิ ท์
ทำ ง นเชงิ พ ณชิ ยใ์ ก้ บบริ ทต่ งๆ เชน่ ผจู้ ดก รโครงก ร บริ ท ำ นกง น
ถ ปนิกโฟร์เ จำ กด, น้ ฝ่ ยพฒน โครงก ร บริ ท โนเบลิ โ ลด้งิ
จำ กด, น้ แผนก ถ ปัตย์ บริ ท EEC-IE จำ กด เปน็ ต้น

น กจ กนี้ยงมีง น น นง ื ต ม ถ บนต่ งๆ เช่น จ รย์พิเ คณ
ถ ปัตยกรรม ตร์ จุ ลงกรณ์ม ิทย ลย, จ รย์พิเ คณ
ถ ปัตยกรรม ตร์ ถ บนเทคโนโลยีร ชมงคล, จ รย์พิเ คณ
ถ ปัตยกรรม ตร์ ม ิทย ลยเก มบณฑิต, จ รย์พิเ คณ
ถ ปตั ยกรรม ตรแ์ ล ผงเมื ง ม ทิ ย ลยธรรม ตร์ ทิ ย เขตรง ติ ,
จ รยพ์ เิ คณ ดรุ ยิ งค ตร์ ม ทิ ย ลย ลิ ป กร ร มไปถงึ ง นเขยี น
แล ง นบรรย ยท ง ิช ก ร ่ นในบทบ ทก รดูแลคร บคร จ รย์
พร มมินท์ต้ งเลี้ยงดูลูกถึง ๓ คน ก รที่ จ รย์ทำ ง นเย ม กทำ ใ ้
จ รยเ์ กดิ ค มรู้ กึ ่ มี ไรบ ง ย่ งเป็นปมข งชี ติ

76

ช่ งที่ ยุปร ม ณ ๕๐ ปี จ รยม์ กต่ืนขึน้ ม ในช่ งเ ล ตี ๔ ข งทกุ คืน ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ตื่นม พร้ มกบต ท่ี ่ งแล ค มรู้ ึกร ลึกถึงแต่ค มต ย นึกถึงภ พ
ต นเป็นเด็กท่ีบ้ นย กจน ทำ ใ ้เมื่ เรียนจบม จึงเต็มที่กบก รทำ ง นเพ่ื
คร บคร จ รยค์ ดิ ทบท นถงึ นเ ล ทผ่ี ่ นม ซงึ่ เ ล เปน็ งิ่ ท่ี ำ คญม ก
แล เ ล เปน็ ง่ิ ทม่ี จี ำ กด ดงนน้ จงึ ค รทำ ใน งิ่ ทคี่ รทำ ไดแ้ ล้ ตล ดร ย เ ล
ท่ีผ่ นม จ รย์ เงินจ กก รทำ ง นเชิงพ ณิชย์ม โดยตล ด มนจึงเกิด
ค มย้ นแย้งในต เ งตล ดเ ล เพร เ ล น นง ื จ รย์จ น
เร่ื งคณุ ภ พชี ติ ข งคน นุ ทรยี ตร์ แตก่ รทำ ง นเชงิ พ ณชิ ยใ์ นชี ติ จรงิ
กลบต้ งคิดเร่ิมต้นจ กก ร กำ ไร พ ม ถึงจุด นึ่งข งชี ิตจึงคิด ่ ย ก
จ ยุดแล้ ค มคิดแบบน้ี จ รย์รู้ ึกม น นแล้ ต้งแต่ได้รบเชิญใ ้ไป

น นง ื กม็ นง่ คยุ กบภรรย ่ จ เ ไรไป น จนคดิ ได้ ่ เป้ ม ย
ข งเร คื ต้ งมี น้ ที่ แล น้ ทค่ี ื ก ร ใ ไ้ ด้ ่ เดก็ ไมร่ ตู้ รงไ น ไมร่ เู้ รื่ ง

ไรบ้ งแล ต้ งทำ ใ ้เข ทำ ใ ร้ ้เู ร่ื งใ ้ มด เม่ื เข เข้ ใจเข รู้ กึ ดี เร ก็
มีค ม ุข ท้ง มดนี้จึงเป็นที่ม ข งค มคิดท่ี ย กจ ทำ ง นเพ่ื งคม
เพร ทกุ นนค้ี ร บคร มน่ คงแล้ ไมม่ ภี ร ไรแล้ เลย ย กจ ทำ ใน งิ่
ท่ีไม่เบียดเบยี นตนเ ง ไมเ่ บียดเบยี นผู้ ่นื ทำ ใน ิ่งทมี่ ปี ร โยชน์

ผังแมบ่ ท คือ หวั ใจส�าคัญของวดั
จ รย์พร มมินท์ได้เล่ ใ ้ฟัง ่ ก รทำ ง นในโครงก ร ดบนด ลใจ
จ รย์รบ น้ ที่เป็น ถ ปนิกจิต แล ที่ปรึก โครงก ร ดบนด ลใจ
ดท่ี จ รย์รบผิดช บมี ล ย ด ทิ ดท ด ุ นน ผ้ คำ ปป.ล ,

77

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ด ุโมงค์ นพุทธธรรม จ.เชียงใ ม่, ดค น ุโบ ถ จ.นคร รีธรรมร ช,
ดพทุ ธชิน ง ์ น ร ม จ.ปทมุ ธ น,ี ดน ยโรง กรงุ เทพ , ดญ ณเ ก น
จ.นครปฐม, ดทงุ่ ไผ่ จ.ชมุ พร เปน็ ตน้ ในก รทำ ง นข ง จ รยพ์ ร มมนิ ทน์ น้
จ รยจ์ ใ ค้ ม ำ คญกบก ร งผงแมบ่ ทข ง ด เพร ก ร งผงแมบ่ ท
เป็นง นท่ี จ รย์ นใจแล ท่ี ำ คญคื ก ร งผงแม่บทเป็นก ร งแผน
เบ้ื งตน้ ทเ่ี ปน็ ร บบในก รจดก ร ่ นต่ งๆข ง ด ดงนน้ แน คดิ ท่ี ำ คญใน
ก รทำ ง นพฒน ปป ย ใ ก้ บ ดข ง จ รยพ์ ร มมนิ ท์ คื “ ั ใจ าำ คญั
ของ ดั คือ การมผี งั แม่บท” โดย จ รยไ์ ด้เล่ ถงึ ลกก ร งผงแม่บท ่
จ ต้ ง ร้ งแน คดิ ก่ น ่ ผงแมบ่ ททจี่ งมแี น คดิ เนน้ เรื่ งไ น โดยดจู ก
ผูใ้ ช้ง น ดจู กปร ติ ตร์ ฒนธรรม พื้นท่ี ก ร ึก ข้ มลู เ ล่ นน้ี ำ ม
ปร ยุกต์ใช้กบก ร งผงแม่บท ดได้ ดงน้นก ร งผงแม่บทใ ้ ดจ ต้ งมี
ก ร ่ นข้ มูลลก ณ ท งก ยภ พ ลงไปดูพน้ื ที่จรงิ ึก ผงเดมิ ข ง ดที่
มี ยแู่ ล ตโี จทยใ์ แ้ ตก ่ ต้ งแกไ้ ขยงไง ลงจ กดเู ร่ื งผงข ง ดแล้ ค่ ยดู
รูปแบบข ง ค ร ค มกลมกลืน ขน ดข ง ค รแล ค ม ยง ม แล
ีก ่งิ ท่ี ำ คญเ มื นกนคื ก รใ ้ค ม ำ คญกบต้นไม้ ก รริเร่ิมโครงก ร
ด้ ยก รตดต้นไม้เพื่ ร้ ง ค รไม่ใช่ง น ร้ ง รรค์แต่เป็นก รทำ ล ย
ธรรมช ติ เพร ก รมีตน้ ไมเ้ ป็นก รทำ ใ ้เร รู้ กึ เยน็ โดยไม่ต้ งเ ียเงนิ

ำ รบข้นต นก ร งผงแม่บทข ง ด จ รย์พร มมินท์ได้ ธิบ ย ่
โดยภ พร มจ เร่ิมจ กก ร ึก ข้ มูลบริบทข ง ดก่ น ซึ่งปกติแล้
โครงก ร จ เตรียมข้ มูลไ ้ใ ้ แตข่ ้ มลู ่ นใ ญท่ ผ่ี ่ นม ดไมค่ ่ ยมกี ร

งผงแมบ่ ท ทง้ ทจี่ รงิ แล้ ผงแมบ่ ทเปน็ ง่ิ ำ คญทไี่ มม่ ไี มไ่ ด้ เพร ถ้ ดไมม่ ี

78

ผงแม่บทเ ล ที่จ ร้ ง ิ่งปลูก ร้ ง ไร จจ ร้ งในพ้ืนท่ีไม่เ ม ม ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ในก รทำ ง นทผี่ ่ นม ล ย ดไม่มีผงแม่บท ทำ ใ ้เ ล จ รย์พร มมินท์
ลงไปทำ ง นจ แก้ปญั ด้ ยก รเข้ ไปค้นใน Google Earth ไปดภู พถ่ ย
ท ง ก ข้ มูลข งภ พถ่ ยท ง ก จ ช่ ยทำ ใ ้เ ็น ภ พแ ดล้ ม
ร บ ด ก รเ น็ ภ พแ ดล้ มจ ทำ ใ ก้ ร ร้ ง ค ร รื ง่ิ ก่ ร้ งใดๆ
ไม่เกิดปัญ เบียดเบียนกนร ่ ง ดกบญ ติโยม เช่น บ ง ด ยู่ติด
โรงน้ำ แข็ง ถ้ ไม่ดู ภ พแ ดล้ มแล้ ง ค ร กุฏิ ไ ้ใกล้โรงน้ำ แข็งก็จ
ถูกรบก นจ กเ ียงดงข งโรงง น รื บ ง ดญ ติโยม ย กถ ย ้ งนำ้
แตไ่ มไ่ ดด้ ู ภ พแ ดล้ มข ง ด ร้ งบนพน้ื ทตี่ มค มต้ งก ร กเ็ กดิ ปญั
้ งนำ้ กร จ ย ยู่เต็ม ด ทำ ใ ้ ดเ ียพ้ืนที่ก รใช้ง น ดงน้นก รเ ็น
ภ พแ ดล้ มจ ทำ ใ ้เช่ื มโยงม ู่ก ร งผงแม่บทข ง ด เพ่ื บ ก ่
ก รใชพ้ ้นื ที่ค รเปน็ ย่ งไร เ ล ญ ตโิ ยมต้ งก รถ ย ไรจ ได้ดู ่ ร้ ง
ตรงไ นจึงเ ม ม

ลงจ ก กึ ข้ มลู ต่ งๆแล้ จ รย์จ ดบู ริบทข ง ด จ กน้นก็เป็นก ร
ลงพน้ื ทจี่ รงิ เพื่ กึ ลก ณ ข งพน้ื ท่ี ค บคกู่ บก รไปพดู คยุ กบ ด พดู คยุ
กบช บ้ นในชุมชนท่ีเป็นผู้ม ใช้ง น ก รไปคุยกบผู้เก่ีย ข้ งน้น ลกที่
ำ คญ ย่ ง น่ึงที่ จ รย์ใช้คื “ ถาปนิกจะต้องไม่เอา ายตาของ
ถาปนิกกรุงเทพฯไปจบั ชา บ้าน เพราะมันเป็นค ามรู้ ึกที่แย่มากทเี่ ็น
งานทอี่ ยใู่ นกรงุ เทพฯไปอยทู่ ตี่ า่ งจงั ดั ดงั นน้ั งานทดี่ ตี อ้ ง ะทอ้ นผใู้ ชง้ าน
มากก ่า ะท้อนตั ตนของ ถาปนิก” เพร ฉ น้นก รไปเก็บข้ มูลจ ก
พ้ืนท่ีจริง จ รย์พร มมินท์จ ดูบรรย ก ที่เกิดขึ้นภ ยใน ดแล งเกต

79

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต คนที่ม ใช้ง น เพ่ื ดู ่ จ ปรบปรุง ย่ งไรไม่ใ ้ทำ ล ย ิถีชี ิตเดิมข ง
ช บ้ น ก รใ ้ค ม ำ คญกบบรรย ก เป็นเทคนิคเฉพ ข ง จ รย์
พร มมินท์ที่ใช้ค มรู้ ึกในก รดูบรรย ก เพ่ื ใ ้ได้ข้ มูลจ กข งจริง
ำ รบใชใ้ นก รจดลำ ดบค ม ำ คญข งก รใชป้ ร โยชน์ น กจ กก ร กึ
ข้ มูลแล ลงพื้นท่ีจริงแล้ จ ต้ ง ร้ งค มเข้ ใจใ ้กบพร งฆ์แล
ญ ติโยม เพื่ ่ื รใ ้ผู้เกี่ย ข้ งทุกฝ่ ยเกิดค มเข้ ใจตรงกน ิธีก ร
่ื รข ง จ รย์พร มมินท์คื ก รทำ ใ ้เ ็นเป็นรูปธรรม เช่น ดภ พ
ลง ี ใ ท้ ่ นเจ้ เ น็ ค มก รกร จ ยข ง ี ค ร ก รเตรยี มกร ด
ไปด้ ย เมื่ เ น็ ปญั ข ง ดกเ็ ขยี นใ ท้ ่ นดเู ลย ่ มปี ญั ตรงไ น เปน็ ตน้

ก รทำ ง นข ง จ รย์พร มมินท์ จ เ ็นได้ ่ ่ นที่ ำ คญที่ ุดที่ จ รย์
ใ ้ค ม ำ คญเป็น ย่ งม กคื ก ร งผงแม่บทข ง ด ซึ่งลก ณ ก ร
ทำ ง นข ง จ รย์พร มมินท์ม จ กปร บก รณ์ท่ีผ่ นก รทำ ง น
เชงิ พ ณชิ ยแ์ ล ก ร น นง ื เ ล จ รย์ กแบบบ้ น นง่ึ ลง จ รย์
จ ต้ งไปคลกุ คลี ยกู่ บเจ้ ข งบ้ น เพ่ื รจู้ กเข ใ ด้ พี ก่ นจ กแบบบ้ น
ใ ้เข ก รทำ ง นกบ ดก็เช่นกนจ ต้ งไปคุยกบพร งฆ์ คุยกบช บ้ น
คยุ กบคนทเี่ กย่ี ข้ ง ก ร กแบบข ง จ รยจ์ งึ จ ใ ค้ ม ำ คญกบผใู้ ชง้ น
เปน็ ลก เพร จ รยถ์ กู นม จ ก จ รย์รุ่น น่งึ ่ บ้ นจำ เป็นต้ งดี
เพร มนมคี น ยู่ เพร ฉ นน้ จ ร้ งบ้ นใ ค้ น ยกู่ ต็ ้ งเข้ ใจ ่ คนทมี่ ยู่
เปน็ ย่ งไร ถ ปนกิ จงึ ต้ งฟงั ค มต้ งก รข ง ดใ ม้ ก จ รยพ์ ร มมนิ ท์
ยงได้ ท้ นถึงก รทำ ง นที่ผ่ นม แล ต กยำ้ ถึงค ม ำ คญข งก รทำ
ผงแมบ่ ทใ ้ ด ่ ทผ่ี ่ นม รู้ กึ ่ เร ทำ ง นด้ นก ยภ พม เย ม กแตง่ น

80

กม เป็นรูปธรรมน้ ย เพร ปัญ ด้ นก ยภ พมีเย ซึ่ง ่ น นึ่งก็ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ม จ กเงื่ นไขต่ งๆ เชน่ โจทยไ์ ม่ชด งบปร ม ณไม่มี แต่ ง่ิ น่ึงท่ี จ รย์
พร มมนิ ทม์ ง ่ ม รถผลกดนใ เ้ กดิ กบทกุ ดได้ คื ก รช่ ยทำ ผงแมบ่ ท
ใ ก้ บทกุ ดแล ทกุ ดค รจ ต้ งมี ร่ มไปถงึ ก รช่ ย นบ นนุ ด้ นกจิ กรรม
เพร ง่ิ เ ล่ นเ้ี น็ ผลทนที เกดิ ขนึ้ ไดง้ ่ ย โดยไมต่ ้ งใชเ้ งนิ ใชเ้ ล ม กแล
ถ้ ยิง่ ทำ เย ก็ยิ่งเปน็ ปร โยชนก์ บ ด

81

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

เรือ่ งนี.้ ..

อยากบอกตอ่

82

ทา่ ทีและการ างตน ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

• ก รทำ ง นกบ ด ถ ปนกิ ต้ งใจเยน็ ใชค้ ม ดทน เพร ก รทำ ง นกบ

ดแตกต่ งจ กก รทำ ง นเชงิ พ ณชิ ย์ ง น มครไมใ่ ชง่ นจ้ ง ถ ปนกิ
มี น้ ท่ีเข้ ม ช่ ยง น ด ก รปรบเปล่ียนแต่ล ย่ งไม่ ม รถเกิดขึ้นได้
ร ดเร็ เพร ดต้ งใช้เ ล คดิ ทบท น รื กบผ้เู กี่ย ข้ ง จ ใชเ้ ล ม ก
รื น้ ยแตกต่ งกนไปต มบรบิ ทแล ค มพร้ ม ถ ปนกิ ทเ่ี คยทำ ง นเชงิ
พ ณิชย์ม ก่ นต้ งเตรียมใจบ้ ง

• ถ ปนกิ ค ร งท่ ที ย่ ง ่ นน้ มถ่ มตน ย มรบฟงั ค มคดิ เ น็ ที่ ล ก

ล ย ไมค่ รใชท้ ่ ทีแบบ ่งก ร

• ถ ปนกิ ต้ ง ื่ รกบผเู้ กยี่ ข้ งใ ม้ ก เพื่ ใ ้ได้ข้ มูลทเี่ ป็นปร โยชน์

ต่ ก ร เิ คร ์ ำ รบ กแบบก รก รใชป้ ร โยชนพ์ น้ื ทต่ี มโจทยท์ ไี่ ดร้ บ
ม บ ม ย ท้งก รฟัง ก รซกถ ม รื แลกเปล่ียน แล ิธีก ร ่ืนๆท่ีจ
ทำ ใ เ้ กดิ ก รแลกเปลยี่ นข้ มลู ยง่ิ ม ก ยงิ่ เปน็ ปร โยชนต์ ่ ถ ปนกิ แล ท้ ย
ท่ี ุดจ เปน็ ปร โยชน์ต่ ดด้ ย

ทบท น ่ิงทไี่ ดเ้ รียนรู้ระ า่ งการทำางาน
ค รเรยี นรธู้ รรม จ กก รทำ ง นจติ เพร ก รทำ ง น ถ ปนกิ จ ต้ ง
พบกบค มไมแ่ นน่ น จพบ ่ ไมเ่ ปน็ เ มื นดงทค่ี ดก รณไ์ ้ ง นเกดิ ขน้ึ
จรงิ ไดช้ ้ รื จไมเ่ กดิ ขน้ึ เลย กเข้ ใจใน ลกธรรมม ก่ น กจ็ ม รถ
บริ รค มคิด ค มรู้ ึกแล ทำ ค มเข้ ใจ ่ิงท่ีเกิดข้ึนได้ แต่ ำ รบ
ถ ปนิกท่ีไม่เคยมีปร บก รณ์ท งธรรมม ก่ น ข ใ ้ย้ นกลบไปเพ่ื

83

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ทบท นเจตน รมณ์เร่ิมแรกในก ร เข้ ม ช่ ยง น ด ทบท นก รทำ
บทบ ท น้ ทขี่ งตนเ ง ทบท นค มเปน็ จรงิ ทเี่ กดิ ขน้ึ แล้ ถ ปนกิ จ ได้
เรียนรู้ธรรม จ กก รทำ ง นครง้ นไ้ี ปด้ ย

ลดค ามคาด งั
ถ ปนกิ ไมค่ รค ด ง ่ ผลง นที่ กแบบจ ต้ งเกดิ ขน้ึ เพร ดแตกต่ ง
จ กง นเชงิ พ ณชิ ยท์ ม่ี คี มพร้ มทกุ ด้ น ก รทำ ง น มครกบ ดต้ ง
เรยี นรไู้ ปด้ ยกนแล เ น็ ปร โยชนข์ งแตล่ ขน้ ต นทล่ี งมื ทำ กผลง น
ท่ี กแบบไม่ได้เกิดขึ้นจริง ถ ปนิกต้ งย มรบด้ ยค มเข้ ใจในข้ จำ กด
ข ง ด แล ภูมิใจท่ไี ดใ้ ชค้ ม ม รถใน ิช ชีพ ย่ งเต็มท่แี ล้

ผงั แมบ่ ทคือเร่อื งพื้นฐานที่ ำาคัญ
ค รทำ ผงแม่บทม บใ ้ทุก ดเพื่ เป็นแน ท งก รพฒน ก รใช้ปร โยชน์
พืน้ ท่ีใ ก้ บ ด เพร แตล่ ดมจี ง ก รพฒน พืน้ ท่ี ช้ -เร็ แตกต่ งกน
ด้ ยข้ จำ กดเฉพ ก รมีผงแม่บทเป็นก ร ร้ งทิ ท งก รพฒน พื้นท่ีใ ้
ดในร ย ย เม่ื ดพร้ มที่จ ปรบปรุง ่ นใดก็ ม รถนำ ผงแม่บทม
ึก ได้แม้ ่ จ ไมไ่ ด้ ยู่ในช่ งร ย เ ล ดำ เนินโครงก ร

84

บัญญัติ ๖ ประการ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

สู่ สถาปนกิ จติ อาสา

๑ ตอ้ ง : มครไม่ใช่

• ต้ งใจเยน็ ใชค้ ม ดทน เพร ง น

ง นจ้ ง

๓ ควร :

• ค รเรียนรธู้ รรม จ กก รปฏิบติง น มคร
• ค รทำ ผงแม่บทม บใ ท้ กุ ดเพ่ื เป็นแน ท งก รใช้

ปร โยชนพ์ ืน้ ทีใ่ นร ย ย

• ค ร ื่ รกบผู้เกี่ย ข้ งใ ม้ กเพื่ ใ ้ไดข้ ้ มูลที่เปน็

ปร โยชน์ต่ ก ร ิเคร ์ ำ รบ กแบบก รใช้
ปร โยชนพ์ นื้ ที่ต มโจทย์ท่ีไดร้ บม บ ม ย

๒ ไมค่ วร :

• ไมค่ รใชท้ ่ ทแี บบ ง่ ก รในก รทำ ง น แตค่ รใชท้ ่ ที

ที่ ่ นน้ มถ่ มตน

• ไม่ค รค ด ง ่ ผลง นท่ี กแบบจ ต้ งเกิดข้ึน

ทนทีเพร ดแตกต่ งจ กก รทำ ง นเชิงพ ณิชย์ท่ีมี
ค มพร้ มทกุ ด้ น

85

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

เจา้ ของ

ประสบการณ์

86

พระครูรตั นโ ภณ ( รุ ฐั ิริปุญฺโญ) ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

เจ้ ดน ยโรง
เขตบ งก กน้ ย กรุงเทพ

พระดุ ฎี เมธังกุโร

เจ้ ดท่งุ ไผ่
� เภ เมื ง จง ดชมุ พร

คณุ กชกร รอาคม

ปรญิ ญ โทด้ นภูมิ ถ ปตั ยกรรม ตร์
ม ิทย ลย ร์ ร์ด ปร เท รฐ เมริก
ปจั จบุ นด� รงต� แ นง่ กรรมก รผ้จู ดก ร
บริ ท แลนดโ์ พรเซ (Landprocess) แล ผกู้ ่ ตง้
ปฏิบตกิ รเมื งพรุน (Porous City Network)

คณุ ชาญชัย จรุงเรืองเกียรติ

มีปร บก รณ์ ๒๑ ปี ในก ร กแบบง น
ภมู ิ ถ ปตั ยกรรม ก ร งผงโครงก ร ก ร งผงแม่บท
แล ก ร งผงพฒน พ้นื ที่ต่ งๆ ปจั จบุ นด� รงต� แ นง่

กรรมก รผู้จดก ร บริ ท ไ ซ ร่ ดไี ซน์ จ� กด

87

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต คณุ นาำ ชยั แ น ุภา

มีปร บก รณ์ท� ง นทง้ ในแล ต่ งปร เท ๒๑ ปี
ผูร้ ่ มก่ ตง้ บริ ท ฉม จ� กด แล เปน็ น ยก ม คม
ภมู ิ ถ ปนกิ ปร เท ไทย (พ. .๒๕๖๒-๒๕๖๔)

คณุ ประพนั ธ์ นภา ง ์ดี

มปี ร บก รณ์ท� ง น
ทง้ ในแล ต่ งปร เท เกื บ ๒๑ ปี

ผู้ร่ มก่ ตง้ บริ ท ฉม จ� กด

อาจาย์พร มมนิ ท์ ุนทระ านตกิ

มปี ร บก รณท์ � ง นม ก ่ ๓๐ ปี ปจั จุบนเปน็
จ รยพ์ ิเ คณ ถ ปัตยกรรม ตร์ จุ ลงกรณ์

ม ิทย ลย (ต้งแต่ พ. .๒๕๓๘) แล จ รยพ์ ิเ
คณ ถ ปัตยกรรม ตร์แล ผงเมื ง ม ิทย ลย
ธรรม ตร์ ทิ ย เขตรง ิต (ต้งแต่ พ. .๒๕๕๗)

คุณอรอำาไพ ามขุนทด

ปริญญ เ กพทุ ธ ตรดุ ฎีบณฑิต ม ิทย ลย
ม จุ ลงกรณร ช ทิ ย ลย (มจร.) แล ปรญิ ญ โท
ด้ นนนทน ก รแล ง่ิ แ ดล้ ม ม ทิ ย ลย เกนนงิ เกน

ปร เท เนเธ รแ์ ลนด์ ปจั จบุ นเปน็ จ รยพ์ เิ
ภ ค ชิ ภมู ิ ถ ปตั ยกรรม คณ ถ ปตั ยกรรม ตร์

จุ ลงกรณ์ ม ิทย ลย (ตง้ แต่ พ. .๒๕๕๙)
88

ค่มู ื ถ ปนกิ จติ

ภาคผนวก
89

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

วธิ ีการศกึ ษา

๑. ความเปน็ มา
ร ยง นค มก้ น้ ฉบบนี้ เปน็ ก ร คำ ต บก ร จิ ย ข้ “กระบ นการ
บริ ารจดั การของ ดั และโครงการ ดั บนั ดาลใจเพอื่ ใ ้ ปั ปายะดา้ น ถาน
ทมี่ คี าม อดคลอ้ งกบั บทบาทของ นู ยก์ ารเรยี นรเู้ ฉพาะดา้ นของแตล่ ะ ดั
ดาำ เนนิ การอยา่ งไร มปี จั จยั อะไรเปน็ ปจั จยั นบั นนุ รอื เปน็ อปุ รรค” ซง่ึ เปน็
่ น นึ่งข งโจทยก์ ร ึก จิ ย เร่ื ง “กร บ นก รข งก รก่ ต้งแล ขบ
เคลื่ นต่ ย ดบทบ ทข ง ด ใ เ้ ป็น ูนยก์ รเรียนร้ทู งจิต ิญญ ณข ง ด
ในเขตเมื ง : กรณี กึ ดนำ ร่ งข งโครงก ร ดบนด ลใจ” ต มทโ่ี ครงก ร
ดบนด ลใจม บ ม ยใ ้โครงก ร ิจยดำ เนินก ร ึก ต้งแต่ พฤ ภ คม
๒๕๖๑ ถงึ มนี คม ๒๕๖๒ โดยมงุ่ คำ ต บเกยี่ กบแน ท งก รดำ เนนิ ง น
ใ ้บรรลุ ตถุปร งคร์ ่ มกนร ่ ง ดกบ ถ ปนิกในโครงก ร เพื่ ใ ้ ด
เป็น ถ นท่ีทเี่ ้ื ต่ ก รพฒน จิต ิญญ ณ

90

๒. วธิ ีการเก็บขอ้ มลู ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
๒.๑ แ ล่งขอ้ มูลและ ิธกี ารเก็บข้อมลู
ก รเกบ็ ร บร มข้ มลู เพื่ ต บคำ ถ มก ร จิ ยครง้ นี้ เปน็ ก รเกบ็ ข้ มลู จ ก
แ ลง่ ข้ มลู บคุ คล ด้ ย ธิ กี ร มภ ณเ์ ชงิ ลกึ มแี น คำ ถ มกงึ่ โครง ร้ งเปน็
เครื่ งมื ในก รเก็บร บร มข้ มูล ผู้ ึก คำ นึงถึงค ม ล ก ล ยข ง
แ ล่งข้ มูล จึงได้กำ นดกลุม่ ผใู้ ข้ ้ มลู ๓ กลุ่ม คื
๑. กลุม่ ถ ปนกิ ท่ีผ่ นก รดำ เนนิ ง นในโครงก ร ดบนด ลใจ
๒. กลุม่ ถ ปนิกที่เพ่งิ เข้ ร่ มโครงก ร ดบนด ลใจ
๓. พร งฆ์ผมู้ ีปร บก รณ์ก รดำ เนินง นร่ มกบโครงก ร ดบนด ลใจ

โดยแตล่ กลมุ่ ได้ กแบบ ิธกี รคดเลื กแ ลง่ ข้ มูลที่แตกต่ งกน ดงนี้
๒.๑.๑ กลมุ่ ถาปนกิ ทผ่ี า่ นการดาำ เนนิ งานในโครงการ ดั บนั ดาลใจ
ก รเก็บข้ มูลจ ก ถ ปนิกท่ีดำ เนินง นร่ มกบโครงก ร ดบนด ลใจม ยู่
ก่ นแล้ จ ทำ ใ ท้ ร บข้ มลู ทเ่ี ปน็ บทเรยี น ปร บก รณ์ จ กก รร่ มง น
กบ ด ทำ ใ เ้ ็นท้งแน คดิ ก รดำ เนนิ ง น ิธกี รปฏิบติ ร มไปถึงข้ เ น
แน ทใ่ี ม้ มุ ม งด้ นปจั จย นบ นนุ ทำ ใ ก้ รดำ เนนิ ง นบรรลุ ตถปุ ร งค์
ยง่ิ ขนึ้ แล ทำ ใ ท้ ร บถงึ ปุ รรคท่ี ง่ ผลทำ ใ ก้ รดำ เนนิ ง นร่ มกนไมบ่ รรลุ
ตถปุ ร งค์ดงทตี่ ้งใจ

ิธีการคดั เลือกกลุ่มเปา้ มาย
๑) เร่ิมจ กใ ้ผู้ปฎิบติง นในโครงก ร ดบนด ลใจซึ่งเป็นผู้ใกล้ชิด
คลกุ คลกี บก รทำ ง นข ง ถ ปนกิ ในโครงก ร โดยตรง พจิ รณ ง่ ร ยชื่
ถ ปนกิ ทง้ ทกี่ ำ ลงดำ เนนิ ง น ยแู่ ล ทเี่ คยดำ เนนิ ง นแตป่ ดิ น้ ง นไปแล้
ม ยงโครงก ร จิ ย ร มท้ง มด ๑๗ คน

91

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ๒) เมื่ ผู้ จิ ยไดร้ ยช่ื ม แล้ ไดท้ ำ ก รคน้ ข้ มลู เกย่ี กบมมุ ม ง
ก รดำ เนินง นข ง ถ ปนิกทง้ ๑๗ คน ด้ ย ิธีที่ ล ก ล ย ท้งคน้ จ ก
ก ร บถ มจ กผู้ปฏิบติง นในโครงก ร ดบนด ลใจเพ่ื ใ ้ทร บแน ท ง
ก รดำ เนินง นแล พื้นที่รบผิดช บในโครงก ร ค้น จ กข้ มูลท่ีปร กฏ
บน ื่ นไลน์ เพ่ื ใ ้ทร บ ๒ ปร เดน็ ลกคื ปร เด็นข้ มลู พ้ืนฐ น เช่น
ก ร กึ บทบ ทก รทำ ง น แล ปร เดน็ ผลง น-กจิ กรรมทเ่ี คยดำ เนนิ ง น
แต่ ำ รบบ งท่ นทเี่ คยร่ มเ ทเี น ทโ่ี ครงก ร จดขนึ้ ผู้ จิ ยไดเ้ กบ็ ข้ มลู
เพม่ิ เตมิ ปร เดน็ มมุ ม งก รทำ ง นในโครงก ร ผ่ นก รฟงั ดิ โิ บนทกึ เ ที
เ น ด้ ย

๓) ร บร มข้ มลู ท่ีคน้ พบม ปร ชุมทีม ิจย เพ่ื แลกเปลีย่ นค ม
คิดเ ็นร่ มกนโดยคดเลื กผู้ใ ้ข้ มูลแบบไม่จำ กดจำ น นแต่คำ นึงถึงค ม
ล ก ล ยข ง เพ ยุ มมุ ม งค ม นใจ ปร บก รณก์ รทำ ง นทผี่ ่ น
ม แล บริบทข ง ดที่ ถ ปนิก เข้ ร่ มดำ เนินง นเป็น ำ คญ ผลก ร
คดเลื กกลมุ่ เป้ ม ย มีจำ น น ๗ คน คื

๑. คณุ กชกร ร คม กรรมก รผจู้ ดก ร บริ ท แลนดโ์ ปรเซ จำ กด
แล ผูก้ ่ ต้ง ปฏบิ ตกิ รเมื งพรุน (Porous City Network)
๒. คุณช ญชย จรงุ เรื งเกยี รติ กรรมก รผูจ้ ดก ร บริ ท ไ ซ ร่
ดไี ซน์ จำ กด
๓. คุณนำ ชย แ น ุภ กรรมก รผู้จดก ร บริ ท ฉม จำ กด
แล ปุ น ยกฝ่ ย ชิ ชพี ม คมภูมิ ถ ปนกิ ปร เท ไทย
(พ. . ๒๕๖๐-๒๕๖๒)
๔. คุณปร พนธ์ นภ ง ด์ ี กรรมก ร บริ ท ฉม จำ กด

92

๕. จ รย์พร มมนิ ท์ นุ ทร นติก จ รย์พิเ คณ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ถ ปัตยกรรม ตร์ จุ ลงกรณม์ ิทย ลย (พ. .๒๕๓๘-
ปจั จบุ น) แล เปน็ ท่ีปรึก โครงก ร ดบนด ลใจ
๖. คณุ ร ำ ไพ มขนุ ทด จ รยพ์ เิ ภ ค ชิ ภมู ิ ถ ปตั ยกรรม
คณ ถ ปตั ยกรรม ตร์ จุ ลงกรณม์ ทิ ย ลย (พ. . ๒๕๕๙-
ปัจจุบน) แล ภูมิ ถ ปนิกโครงก ร ดบนด ลใจ
๗. คุณท ี เรื งฉ ย ิลป์ ถ ปนิกโครงก ร ดบนด ลใจ

๒.๑.๒ กล่มุ ถาปนกิ ทเี่ พ่งิ เข้าร่ มโครงการ ดั บันดาลใจ
ก รเก็บข้ มูลจ กกลุ่ม ถ ปนิกท่ีเพิ่งเข้ ร่ มโครงก ร ดบนด ลใจ ทำ ใ ้
ทร บมุมม งก รทำ ง นร่ มกบ ดในมิติข งผู้ท่ีกำ ลงจ ดำ เนินง น รื เพิ่ง
เริ่มดำ เนนิ ง น ซึง่ ม งผ่ นแ น่ ปร บก รณท์ ีแ่ ต่ล ท่ นมี ยู่ จึงทำ ใ ้เ น็
ค มค ด งท่ีมีต่ โครงก ร ท่ีจ ช่ ย ำ น ยใ ้ก รดำ เนินง นร่ มกน
ร ่ ง ดกบ ถ ปนกิ บรรลุ ตถปุ ร งคใ์ นก รพฒน ปป ย ด้ น ถ นที่
ร่ มกน

ิธีการคดั เลือกกลุ่มเปา้ มาย
๑) ผปู้ ฏบิ ตงิ นในโครงก ร ดบนด ลใจ เ น ร ยช่ื ถ ปนกิ ทเ่ี พง่ิ
เข้ ร่ มโครงก ร แตย่ งไมไ่ ดเ้ รมิ่ ดำ เนนิ ง น รื ไดเ้ รมิ่ ดำ เนนิ ง นในร ย เรม่ิ
ตน้ บ้ งแล้ ม ยงผู้ ิจย โดย ง่ ร ยช่ื ม จำ น น ๓ คน
๒) เมื่ คณ จิ ยไดร้ ยช่ื ม แล้ ไดท้ ำ ก ร บถ มไปยงผปู้ ฏบิ ตงิ น
ในโครงก ร ดบนด ลใจเพ่ื ใ ้ทร บข้ มูลเบ้ื งต้นแล มุมม งก รทำ ง น
ข งแตล่ คน พร้ มทง้ คน้ ข้ มลู เพม่ิ เตมิ ข งแตล่ คนผ่ นท ง ื่ นไลนด์ ้ ย

93

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ๓) ร บร มข้ มลู ทีค่ ้นพบม ปร ชมุ ทมี จิ ย เพ่ื พจิ รณ คดเลื ก
โดย รปุ ไมต่ ดท่ นใด ก เพ่ื ใ เ้ กดิ ค ม ล ก ล ยข งแ ลง่ ข้ มลู ดงนน้
ผใู้ ้ข้ มูลในกล่มุ นจ้ี งึ มี ๓ คน คื

๑.คณุ ธรี นพจำ นงค์นก กึ ชน้ ปที ่ี๕ ลก ตู ร ถ ปตั ยกรรม ตร์
บณฑิต ถ บน รม ิลป์
๒. คุณนพดล ลิ้ม ฒน กูร กรรมก รผูจ้ ดก ร,
DESIGNLAB NLSS Co., Ltd
๓. คณุ พนธพ์ุ ง ์ ิ ฒนก์ ลุ กรรมก รผจู้ ดก ร บริ ท ถ ปนกิ มดลุ
จำ กด แล บริ ท กแบบ มดุล จำ กด

๒.๑.๓ พระ งฆผ์ มู้ ปี ระ บการณก์ ารดาำ เนนิ งานร่ มกบั โครงการ ดั บนั ดาลใจ

ในก ร คำ ต บ ำ รบแน ท งก รดำ เนินง นร่ มกนข ง ดกบ ถ ปนิก

ครง้ น้ี น กจ กจ เกบ็ ข้ มลู จ ก ถ ปนกิ แล้ ยงต้ งเกบ็ ข้ มลู จ กพร งฆ์

ที่ ยู่ในโครงก ร เพื่ ใ ้ได้ข้ มูลท่ีร บด้ น ซ่ึงพร คุณเจ้ เป็นผู้มี ่ น

เก่ีย ข้ งในก รพฒน ปป ย ข ง ด ทำ ใ ้เ ็นมุมม งก รดำ เนินง น

ร่ มกน เ ็นแน ปฏิบติที่จ ทำ ใ ้ท้ง งฝ่ ยเกิดค มเข้ ใจต่ กนม กข้ึน

เพื่ ใ ก้ รทำ ง นร่ มกนบรรลผุ ล ก รเลื กกลมุ่ เป้ ม ยไดเ้ ลื กต มเกณฑ์

ุโ เป็นพร เถร ท่ีบ ชเรียนม น น มีปร บก รณ์ตรงในก รทำ ง น

ร่ มกบโครงก ร ดบนด ลใจต้งแต่เฟ แรก นปร ก บด้ ย

๑. พร ครูรตนโ ภณ ( รุ ฐ ริ ิปุญฺโญ) เจ้ ดน ยโรง

เขตบ งก กน้ ย กรงุ เทพ

๒. พร ดุ ฎี เมธงกโุ ร เจ้ ดทงุ่ ไผ่ ำ เภ เมื ง จง ดชมุ พร

94

๒.๒ การจดั การขอ้ มลู ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
เม่ื ได้ข้ มูลจ กก ร มภ ณ์ครบทุกกลุ่มเป้ ม ยแล้ นำ ข้ มูลท่ีได้ม
ปร ชุมทมี ิจยเพ่ื พิจ รณ ก รจดแบง่ ม ด มูข่ ้ มลู โดย ม รถจดแบง่
ได้ ๓ ม ด คื
๑) แน คิดก รทำ ง นข ง ถ ปนกิ จิต
๒) แน ท งปฏิบตจิ ดก รภ รกจิ
๓) ข้ เ น แน ต่ โครงก ร ดบนด ลใจ ลงจ กน้นจึงทำ ก ร งเคร ์
ข้ มลู แต่ล กลุ่มพร้ มทง้ เรยี บเรียงใ เ้ ป็นภ ทเ่ี ข้ ใจง่ ย แล จดทำ เปน็
ร ยง นค มก้ น้ เพ่ื เ น ต่ โครงก ร ดบนด ลใจ

95

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต

ขอ้ เสนอแนะ

ต่อโครงการวดั บันดาลใจ

เมื่ ร บร มข้ เ น แน ต่ โครงก ร ดบนด ลใจจ กผใู้ ้ มภ ณท์ ง้ มด
พบ ่ ม รถแบง่ กได้ ๓ ม ด คื ก รเตรยี มค มพร้ มก่ นเรม่ิ ดำ เนนิ ง น
ก ร งแผนก รดำ เนินง นแล ก รปร เมิน แล ุดท้ ยก ร ร้ ง
กร บ นก รเรยี นรูข้ ง ดแล ถ ปนิก

๑. การเตรยี มความพรอ้ มกอ่ นเร่มิ ดา� เนินงาน

๑.๑ การคดั กรอง ดั ค รมกี ร บ นก รคดกร ง ดที่จ เข้ ร่ มโครงก ร
เพื่ ใ ไ้ ด้ ดทมี่ คี ณุ ภ พ เบ้ื งตน้ ค รพจิ รณ ทนุ บคุ คลข ง ด ่ มี กยภ พ
ย่ งไร เจ้ มี ิ ยท น์ รื ไม่ มีทีมบุคล กร รื เครื ข่ ยช่ ยกน
ทำ ง นม กน้ ยแคไ่ น เปน็ ตน้ เพ่ื เปน็ ก รกำ นดคณุ มบติ ดทจ่ี เข้ ร่ ม
โครงก ร

96

๑.๒ การจัดกลุ่ม ัดโดยแบ่งตาม ักยภาพ เพ่ื ใ ้ ถ ปนิกทร บล่ ง น้ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
่ ก รทำ ง นกบ ดในแต่ล กลุ่มแตกต่ งกน ย่ งไร เช่น กลมุ่ ๑ เปน็ ดที่มี
ิ ยท น์ กลมุ่ ๒ เปน็ ดทมี่ ี ิ ยท นแ์ ล จ ลงมื ปฏบิ ตจิ รงิ กลมุ่ ๓ เปน็ ด
ทง่ี บปร ม ณพร้ ม เป็นต้น เ ล่ น้ีจ ช่ ยใ ้ ถ ปนิกทร บ ่ แต่ล ดมี
กยภ พแค่ไ น มีโ ก ร้ งผลง น รื ไม่ แล ต้ ง ร้ ง รรค์ง น
กแบบม กน้ ยเพยี งใด เพื่ ใ ้ ถ ปนกิ ไดเ้ ตรยี มต เตรยี มใจม ก่ นล่ ง น้
๑.๓ การจับคู่การทำางานระ ่าง ัดกับ ถาปนิก ค รมีก ร กแบบ
กร บ นก รจบคู่ เพื่ ใ ้ได้ ดที่ตรงใจ ถ ปนิกแล ได้ ถ ปนิกที่ตรง
ค มต้ งก รข ง ด ซง่ึ จจดเปน็ กร บ นก ร ๓-๔ น เพื่ เรยี นรรู้ ่ มกน
ใ ้ทร บ ่ แต่ล ดมีลก ณ เบื้ งต้น ย่ งไร ดต้ งก ร ไร ถ ปนิก
คิดเ ็น ย่ งไร โดย ุดท้ ยจ ทร บ ่ ถ ปนิกแต่ล คนเ ม กบ ดไ น
แล ดแต่ล ดเ ม กบ ถ ปนกิ ท่มี คี มถนดด้ นใด
๑.๔ การ นบั นนุ ขอ้ มลู พนื้ ฐานของแตล่ ะ ดั ใ ้ ถาปนกิ ได้ กึ ากอ่ นเรม่ิ
ทำางาน เช่น ข้ มลู ลก ณ ท งก ยภ พ ข้ มูลค มคิดเ น็ เรื่ งก รพฒน
พ้นื ท่ี ค มต้ งก รทจ่ี ใ ้ ถ ปนกิ เข้ ไปช่ ยง น เปน็ ตน้ เพื่ ใ ้ ถ ปนิก
ไดท้ ร บข้ มูลเบ้ื งตน้ ท่มี ีเน้ื เชิงลึกก่ นท่จี ลงพน้ื ท่จี รงิ
๑.๕ การ นับ นุนใ ้ ัดกับ ถาปนิกเกิดค ามคุ้นเคยกันก่อนท่ีจะลงมือ
ปฏิบัติงาน จเร่ิมจ กก รปรบเปลี่ยนก รนด ม ยทำ ง นร่ มกน นแรก
จ กเดิมทีมโครงก ร แล ถ ปนิกจ เดินท งไปที่ ด แต่เปลี่ยนเป็นเชิญ
คณ ทำ ง นจ กท ง ดม คยุ ง นทโี่ ครงก ร แล จดใ ม้ กี ร บ นก ร ร้ ง
ค มคุ้นเคยกนด้ ย น่ จ ทำ ใ ้ก รพบกนคร้งแรกข งทีมทำ ง นมี

97

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต บรรย ก ท่ีคุ้นเคยกนม กข้ึน ซ่ึงก รปรบเปลี่ยนรูปแบบน้ียงทำ ใ ้เ ็น
เจตน ทแี่ น่ แนข่ ง ด แล ค มพร้ มในก รทำ ง นร่ มกนข ง ดด้ ย รื

จจ มีก รจดกิจกรรมล ล ยพฤติกรรมก่ นท่ีจ ทำ ง นร่ มกน เพื่ ใ ้
ถ ปนกิ กบ ดเปน็ น นงึ่ นเดยี กน เปน็ ทมี เดยี กน เปน็ ก รปรบพนื้ ฐ น
ค มเข้ ใจในก รทำ ง นใ ต้ รงกนก่ นเร่มิ ทำ ง นจริง
๑.๖ การอธิบายค าม ำาคัญของผังแม่บท โครงก ร ค ร ธิบ ยใ ้ ด
ทร บถึงค ม ำ คญข งก รมีผงแม่บทต้งแต่แรก เพร ผงแม่บทจ เป็น
ทิ ท งก รพฒน พื้นท่ีภ ยใน ดท้ง มด เพ่ื ใ ้แต่ล ดเ ็นคุณค่
ค ม ำ คญข งก รมีผงแม่บทแล ค รแจ้งใ ้ท ง ดทร บ ่ ช้ินง นที่ ด
จ ได้รบเปน็ พ้นื ฐ นคื ผงแม่บท เพร ผงแม่บทเปน็ ใจ ำ คญ
๒. การวางแผนการด�าเนนิ งานและการประเมินผล
๒.๑ การ างแผนการดำาเนินงานร่ มกันระ ่างโครงการฯกับ ถาปนิก
เพ่ื ใ ้ ถ ปนกิ ทร บ ่ เม่ื เข้ ร่ มโครงก ร แล้ จ ต้ งมบี ทบ ท ย่ งไร
บ้ ง ทง้ ง น กแบบซงึ่ เปน็ ภ รกจิ ลกแล ง น น่ื ๆ เชน่ ก รเข้ ร่ มปร ชมุ
ก รเข้ ร่ มกิจกรรมข งโครงก ร เป็นต้น ำ รบใ ้ ถ ปนิกปร เมิน
กยภ พข งตนเ ง ่ ม รถเข้ ร่ มกิจกรรมข งโครงก ร ได้ม กน้ ย
เพยี งใด
๒.๒ นบั นุนใ ้เกิดการ างแผนการทำางานร่ มกนั ระ ่าง ถาปนิกกบั
ดั ทช่ี ัดเจน เพ่ื ใ ท้ ุกฝ่ ยเกดิ ค มเข้ ใจตรงกน ่ ขณ น้กี ำ ลงดำ เนนิ ง น
ไปถึงขน้ ต นไ น เกิดข้ รุปแต่ล ขน้ ต น ย่ งไร ิง่ ใดเป็นเป้ ม ยทีจ่
ดำ เนนิ ก รต่ ไป เพื่ เปน็ ก รกำ กบทิ ท งก รทำ ง นร่ มกนไมป่ ล่ ยใ เ้ ปน็

98

ไป ย่ งเร่ื ยๆ แต่มีกร บทิ ท งท่ีชดเจน ซ่ึงก รมีแผนก รดำ เนินง นจ ค่มู ื ถ ปนกิ จติ
ทำ ใ ้ผู้เกย่ี ข้ งทกุ ฝ่ ยเ ็นขน้ ต นในก รทำ ง น ช่ ย ร้ งภ พลก ณก์ ร
ทำ ง นข งโครงก ร ใ ้มีแบบแผนแล เปน็ ร บบ
๒.๓ การประเมินผล ค รจดขึ้นเพื่ ใ ้เ ็นก รเปลี่ยนแปลงภ ยในข ง
ถ ปนิกในโครงก ร ทำ ใ ้ทร บ ่ คนทำ ง นเกิดกร บ นก รเรียนรู้
ย่ งไร เพร กคนทำ ง นไมเ่ กดิ กร บ นก รเรียนรู้แล้ จ ค ด งใ ้ผู้
ม ใชง้ นเกดิ ก รเรยี นรู้ จเปน็ ไปไดย้ ก ก รปร เมนิ ผลไมไ่ ดม้ ี ตถปุ ร งค์
เพ่ื ตร จ บก รทำ ง นแต่เป็นไปเพื่ ก ร ร้ งค ม มพนธ์แบบทีม
ร ่ งโครงก ร กบ ถ ปนกิ จเปน็ ลก ณ ข งก รตดิ ต่ เพ่ื บถ ม
ก รทำ ง น เชน่ ค ย ม่นถ มไถ่ ตดิ ต มค มคบื น้ ข งง น ปัญ ทพี่ บ
ร มไปถึง บถ มค มต้ งก รก รช่ ยเ ลื จ กโครงก ร เพื่ แก้ไข
ปญั ดงกล่
๒.๔ การเผยแพรบ่ ทเรยี นการทาำ งานของโครงการฯ ไปยงั ถาปนกิ รนุ่ ใ ม่
เพื่ ร้ งเครื ข่ ย ขย ยกลมุ่ คนทำ ง น มครกบ ดใ ก้ ้ งขน้ึ ก รเผยแพร่
ชดุ ปร บก รณข์ งโครงก ร จ ทำ ใ ค้ นรนุ่ ใ มเ่ กดิ ค มเข้ ใจก รทำ ง น
ร่ มกบ ดม กขน้ึ แล จ ช่ ย ร้ งแรงบนด ลใจก รทำ ง นเพื่ งคม แตค่ ร

กแบบ ่ื ใ น้ ่ นใจ เข้ ถึงได้ง่ ยแล เ ม มกบกลุ่มเป้ ม ยด้ ย
๓. การสรา้ งกระบวนการเรยี นรขู้ องวดั และสถาปนกิ
๓.๑ การจัดอบรมถ ายค ามรู้ใ ้พระ งฆ์ ค รถ ยค มรู้เร่ื งง น

กแบบทง้ Landscape ก ร กแบบ ค รต ม ลกก รใชง้ น ลก งจยุ้
ร มไปถงึ ก รดแู ลรก ดตุ ่ งๆ ใ ค้ งทน ซงึ่ ก รเรยี นรตู้ ้ งมกี ร บ นก ร

99

ู่ค ืม ถ ป ินกจิต ท่นี ่ นใจ เช่น เรียนรู้ผ่ น ดต ย่ งในโครงก ร มกี รจดกิจกรรมใ ้เกดิ
ก ร ิเคร ์ร่ มกนต่ กรณี ึก แล้ นกลบม ำ ร จ ดข งแต่ล ท่ น
เป็นต้น น กจ กน้ีค รจด นง ื เกี่ย กบก ร งผงแม่บท ด
ถ ปตั ยกรรมไทย แล งคค์ มรเู้ กย่ี กบเร่ื งง นช่ งเบื้ งตน้ เพ่ื จดเปน็
ชุด นง ื ม บใ ้ ดได้ ึก เพ่ิมเตมิ ท้งนเี้ พ่ื ใ พ้ ร งฆ์มีค มรู้เบ้ื งต้น
เกี่ย กบก ร กแบบ ซ่ึงจ ทำ ใ ้เกิดค มเข้ ใจได้ง่ ยข้ึนเมื่ ต้ งทำ ง น
กบ ถ ปนกิ รื เมื่ ต้ งทำ ง นกบผรู้ บเ ม ก่ ร้ ง
๓.๒ การจัดอบรมเตมิ ค ามรใู้ ้ ถาปนกิ เพื่ เรียนรูบ้ ทเรียนก รทำ ง นที่
ผ่ นม ข งโครงก ร ท้งบทเรยี นท่เี ปน็ กรณปี ร บค ม ำ เร็จแล เรยี นรู้
บทเรยี นกรณีท่พี บปัญ ่ มี ธิ กี รจดก รกบปัญ ย่ งไร ซ่งึ โครงก ร
ค ร กแบบกจิ กรรมใ ้น่ นใจ เชน่ ไมเ่ พียงเรียนรูใ้ น ้ งปร ชุมแตค่ ร
พ ลงพน้ื ทจี่ รงิ ไป กึ ข้ มลู ท งก ยภ พค บคกู่ บ กึ ข้ มลู จ กผใู้ ชง้ นจรงิ
เป็นต้น น กจ กน้ีค ร นบ นุนใ ้ ถ ปนิกทำ ค มเข้ ใจเร่ื ง ตรปฏิบติ
แล เร่ื ง ่ืนๆ ท่ีเก่ีย ข้ ง ที่จ ทำ ใ ้ ถ ปนิกทร บ ่ พร งฆ์มี ิถีปฏิบติ
ย่ งไร ดป่ กบ ดบ้ นแตกต่ งกน ย่ งไร ไร ม รถทำ ได้ ไรทำ ไมไ่ ด้
เพ่ื ใ ้ ถ ปนกิ ทไ่ี มเ่ คยมปี ร บก รณท์ ำ ง นกบ ด รื ไมเ่ คยคลกุ คลกี บ ด
ไดร้ ขู้ ้ มลู พนื้ ฐ นเบ้ื งตน้ ข ง ด ซง่ึ จ มี ่ นช่ ยใ ก้ ร กแบบ ดคล้ ง
กบก รใช้ง นข งพร งฆไ์ ดด้ ยี ิ่งข้ึน
๓.๓ การ ึก าดูงาน ำ รบ ถ ปนิกค รพ ไป ึก ดูง น กแบบต ม
ดต่ งๆ ท้งท่ี ร้ ง ย่ งมีแบบแผนต มคติ ธรรมเนียม ่ มีก ร กแบบ
ย่ งไร เช่น ดพร แก้ ดโพธ์ิ แล ดป่ รื ดบ้ นท่ี ร้ งขึ้น ย่ ง
เรยี บง่ ย เพื่ ใ เ้ น็ รปู แบบก ร ร้ ง ดที่ ล ก ล ย โดยจดใ ม้ ผี รู้ บู้ รรย ย

100