หนังสือ ดอกไม้แห่งธรรม

พระอาจารยบ์ ณั ฑติ สปุ ณฺฑิโต

93

อาจาริยรำ� ลึก ๑๓
ทิ้งมนั ไป

เรารอท่านลงลฟิ ตต์ ีหา้ ท่ี รพ.จฬุ าฯ ทกุ วันทที่ า่ นลงลิฟต์เพ่อื
ออกบณิ ฑบาตตามขอ้ วัตร ตกึ สก. มีลฟิ ต์สองตัวติดกนั พวกเรา
จะน่ังพับเพียบเรียบร้อยตรงข้ามประตูลิฟต์ จดจ้องว่าไฟลิฟต์
ตวั ไหนจอดจากชน้ั ๑๑ เมอื่ เหน็ ทา่ นออกมาจะไดก้ ราบพระอรหนั ต์
เป็นสิริมงคลแก่ตัวเรา แค่นี้ก็น�ำความชุ่มช่ืน สุขใจ ให้ใจได้อย่าง
บอกไมถ่ กู เลย

ทา่ นพระอาจารยอ์ อกบณิ ฑบาตทางดา้ นหนา้ บา้ งดา้ นหลงั บา้ ง
แต่เวลาท่านกลับจากรับบาตรหลายคร้ังท่ีไม่ใช่ทางท่านที่ออกไป
ของวันน้ันท่านจะกลับทางไหนไม่แน่นอน เป็นเหตุให้เราขึ้นไปจัด
ของและถวายจังหันชา้

จุลธรรมสิบกวา่ คนตน่ื แตเ่ ชา้ เพ่ือมาฟังธรรม ท่านพระอาจารย์
หมอจะเทศน์แบบยิงทะลุเป้าแม่นย�ำ ฟังแล้วได้ปัญญาปราศจาก
ข้อสงสยั ครั้งหนึง่ มีการขอให้ทา่ นช่วยตอบข้อกงั วลใจ ตนเองมีเงิน
กอ้ น early ออกจากงาน เหลอื อยกู่ อ้ นเดยี วกอ้ นสดุ ทา้ ย แตม่ หี ลาน
ต้องช่วยเหลือด้านการเงิน กราบเรียนถามท่านว่า ควรจะให้เงิน
ก้อนนี้แก่หลานเท่าไหร่ดี ท่านนิ่งแล้วตอบว่าเท่าไรก็ได้ที่เราจะ
ไมเ่ ดอื ดรอ้ นและพอใจ (ยอมรบั ในส่ิงที่จะเกิด) ซง่ึ ซาบซง้ึ การตอบ
ปัญหาของท่านท�ำให้เราได้หลักธรรมข้อหน่ึง “จะท�ำอะไรต้อง
รอบคอบโดยคำ� นึงถงึ ผลวา่ ตนเองและผอู้ น่ื จะเดอื ดร้อนหรอื ไม่”

“เราไม่มีอะไรให้นอกจากธรรมะของพระพุทธเจ้า” ค�ำนี้ท่าน
พระอาจารย์หมอบอกกับพวกเราเสมอ และทุกคร้ังที่เราได้ยิน

94

“ธรรมะ” เรารสู้ กึ ไดว้ า่ ทา่ นเทศนอ์ อกมาจากใจ ไมม่ กี ารเตรยี ม ไมม่ ี
การต้งั หัวข้อ เปน็ เร่ืองของจริงลว้ นๆ นแ่ี หละ “ธรรมะ” ท่ีเราใฝ่หา

เช้าวันหน่งึ ระหว่างท่านเทศน์ ทา่ นกเ็ อามือแกก้ ระจุกหนังยาง
ซึ่งมันติดกันอยู่นานจนแก้ไม่ออกจากกัน ท่านพูดโดนใจว่า ถ้าแก้
ไมไ่ ดก้ ท็ งิ้ มนั ไป แลว้ ทา่ นกเ็ อากระจกุ หนงั ยางในมอื ทง้ิ ลงกระโถนไป
ข้าพเจ้าดีใจมากได้ธรรมะของพระอาจารย์ว่า “เร่ืองใดเมื่อแก้ไขถึง
ทสี่ ุด เม่อื แกไ้ มไ่ ด้กต็ ้องปล่อยวาง”

ครง้ั หนงึ่ มอื ถอื เราดงั ขน้ึ ทา่ นกำ� ลงั เทศนท์ ว่ี ดั บวรฯ เปน็ จงั หวะ
ตอนส�ำคัญที่เราและจุลธรรมทุกคนเงียบและอยากรู้ แต่เจ้ากรรม
มอื ถอื เราลมื ปดิ เสยี งและมสี ายเรยี กเขา้ กด็ งั เขา้ มาพอดี สายตานบั สบิ
ทฟี่ งั เทศนด์ ว้ ยจดจอ่ เปลยี่ นมาจดจอ้ งมาทต่ี น้ เสยี ง เรารอ้ นรนมาก
ยงิ่ หาไมเ่ จอ ทา่ นหยดุ เทศนช์ ว่ั ขณะ พอปดิ เสยี งได้ ดว้ ยความกลวั พี่
พ่ีผิดหวังรู้สึกว่าเราอาจตายได้เพราะคุณมือถือน่ี รีบแก้ไขโดย
กราบเรียนท่านว่า ขอให้ท่านช่วยเทศน์ต่อจากเร่ืองที่ได้หยุดไป
ทา่ นบอกวา่ เรอื่ งเทศนจ์ ะออกจากใจและเปน็ ปจั จบุ นั สรปุ ผา่ นแลว้
ผา่ นเลย สรุปธรรมไม่มอี ดีต ไมม่ อี นาคต มแี ตป่ ัจจบุ ันเท่านั้น

ท่านไมอ่ นุญาตให้อัดเทประหวา่ งท่านกำ� ลังเทศน์ เพราะเร่อื ง
เทศนจ์ ะเปน็ เร่อื งปัจจุบันขณะน้นั

“ไม่ต้องห่วงเรา” ฟังเทศน์ท่ีกรุงเทพ (วัดบวรฯ) จากท่านเป็น
คร้งั สดุ ทา้ ยของเรา ท่านบอกย้ำ� ๆ วา่ ไมต่ ้องห่วงเรา เราปญั ญาทบึ
ไม่ทราบว่าจะมีเหตุการณ์ร้ายกับท่าน ตอบตัวเองว่าไม่ห่วงท่าน
เจ้าค่ะ เด๋ียวก็มีผู้ติดตามพาท่านกลับตอสีเสียด และอีกตอนหนึ่ง

พระอาจารย์บณั ฑิต สุปณฺฑิโต

95

ท่านเทศน์เหมือนเลา่ ไปเร่ือยๆ ว่า ตอนหลวงปบู่ ุญจนั ทร์ อาจารย์
ของทา่ นมรณภาพ ทา่ นรสู้ กึ เควง้ ควา้ ง ไมร่ จู้ ะหาทพี่ งึ่ กบั ใคร หากเมอ่ื
เราได้ทราบขา่ วท่านมรณภาพ รบั รคู้ วามรูส้ ึกเคว้งคว้าง ไมร่ จู้ ะหา
ท่ีพึ่งกับใครน้ีได้ น้�ำตาไหล เคยคิดว่าท่านจะเป็นท่ีพึ่งของเรายาม
เราแก่ แตก่ ลบั เปน็ เราเควง้ ควา้ ง หนไี มพ่ น้ สจั ธรรมของความไมเ่ ทยี่ ง
สอนให้เราไมไ่ ว้ใจอกี ตอ่ ไปและรีบปฏิบตั กิ ่อนทจ่ี ะสายไป

ค�ำถามเข้าใจไหม? บอกมาสิว่าที่เข้าใจ เข้าใจว่ายงั ไง มกั จะมี
เสมอเมอ่ื มองไปท่ใี คร แน่นอน เหมือนการตรวจสอบโยมตัง้ ใจฟงั
ใจลอยไหม หยุดท่ีเราก็หมายความว่าตอบให้ได้ว่าท่านเทศน์อะไร
ห้ามเผลอ!

ถา้ มใี ครทำ� กาแฟหก ของตก เสยี งถงุ กอ๊ บแกป๊ ทา่ นจะมองและใช้
สายตาดใุ หเ้ รากลวั และเปน็ การใหเ้ ราปรบั ปรงุ ตอ้ งพยายามทำ� อะไร
อย่างมีสตใิ หม้ ากขึ้น แตเ่ ราก็ท�ำเสยี งดงั กันไดท้ ุกที

เคยเรียนถามท่านว่า เร็วๆ นี้ หนูจะไปปฏิบัติธรรมท่ีวัดป่าท่ี
ตา่ งจงั หวดั สบิ กวา่ วนั ตอ้ งปฏบิ ตั ติ วั อยา่ งไร ทา่ นมองมาพดู เรยี บๆ วา่
ปฏบิ ตั บิ ชู า ทำ� อะไรอยา่ ใหค้ รบู าอาจารยไ์ มส่ บายใจ แลว้ เรม่ิ มองเรา
แบบเข้มเชิงดุ ท่ีหลับท่ีนอนต้องเก็บให้เรียบร้อย ฟังแล้วเราเป็น
อนั สะดงุ้ เพราะปกตเิ ราเกบ็ ทน่ี อนพบั ผา้ หม่ แตว่ นั นี้ เรารบี ไมไ่ ดท้ ำ�
โอ้ย หน้าแตก ตั้งแตว่ ันน้ันเป็นตน้ มาสัญญากบั ตวั เองวา่ จะไมร่ บี
จนไมไ่ ด้เก็บท่ีนอน!

“รกั ทกุ คนใหเ้ ทา่ กนั ” ทา่ นสอนให้เรารกั ทุกคนใหเ้ ท่ากนั ไมว่ ่า
จะเป็นใคร ตวั เรา มิตร ศัตรู คือสอนให้เราจติ ใจดีมีเมตตานัน่ เอง

96

อาจารยิ รำ� ลึก ๑๔
ศกึ ษาอนจิ จงั จากใบไม้
ท่านอาจารย์หมอเปรียบเทียบชีวิตคนเราก็เหมือนใบไม้ จาก
ใบเลก็ ๆ กเ็ ปน็ ใบใหญส่ เี ขยี ว จากนน้ั กค็ อ่ ยๆ เหลอื งแลว้ เปลย่ี นเปน็
สีน�้ำตาลแล้วก็หลุดหล่นลงพื้น แล้วพอถึงฤดูกาลก็งอกข้ึนมาใหม่
เปน็ สเี ขยี วใบเลก็ ใบเรม่ิ ใหญ่ คอ่ ยๆ เปลย่ี นสี เปน็ สเี หลอื งสนี ำ้� ตาล
แลว้ ก็หลุดหลน่ ลงพน้ื วนเวียนอยูอ่ ยา่ งน้ี ทา่ นสอนใหด้ ูอนจิ จัง

พระอาจารย์บณั ฑิต สุปณฺฑิโต

97

อาจาริยร�ำลึก ๑๕
อุปสรรคของความสงบกค็ อื ความอยาก
แม้ว่าดิฉันอาจจะไม่มีบุญพอที่จะได้กราบท่านพระอาจารย์
หมอบัณฑิตเม่ือท่านยังมีชีวิตอยู่ แต่ก็ยังถือว่าได้รับเมตตาธรรม
จากทา่ นที่มีโอกาสไดท้ ำ� เว็บไซต์ รอยธรรม สุปัณฑิโต (https://m.
facebook.com/roidharma/) ผ่านทาง facebook เพื่อชว่ ยเผยแพร่
ธรรมเทศนาของทา่ นหลงั จากทที่ า่ นไดล้ ะสงั ขารไปแลว้ ในปี ๒๕๕๘
ท้ังนี้ต้องกราบขอบพระคุณพ่ีท่านหนึ่งท่ีได้กรุณามอบหนังสือ
รอยธรรมให้ดิฉันมาอ่านและปรารภว่าอยากจะหาคนท�ำ fb เพื่อ
เผยแพร่ธรรมะของท่านพระอาจารย์พอดี หลังจากที่ดิฉันได้อ่าน
หนงั สือเล่มนแ้ี ลว้ ดิฉันเกดิ ศรทั ธาซาบซึง้ ในทา่ นพระอาจารยห์ มอ
เปน็ อยา่ งยงิ่ เพราะทา่ นสามารถถา่ ยทอดธรรมะของพระพทุ ธเจา้ ได้
อยา่ งใสสวา่ งกระจา่ งชดั และมพี ลงั สง่ เขา้ ไปถงึ จติ ถงึ ใจไดจ้ รงิ ๆ ดฉิ นั
จึงปวารณาตัวขอช่วยในส่วนน้ีโดยถือเป็นบุญวาสนาท่ีได้มีโอกาส
รบั ใชเ้ ผยแพรบ่ ทธรรมท่มี คี ุณคา่ ของทา่ นพระอาจารย์
หลงั จากมี fb เผยแพรไ่ ปไดส้ กั ระยะหนง่ึ กม็ หี ลายคนทไี่ มท่ ราบ
ว่าท่านพระอาจารย์ได้ละสังขารไปแล้วเขียนเข้ามาถามว่าอยากจะ
ไปกราบทา่ นไดอ้ ยา่ งไร นอกจากนยี้ งั คาดหวงั วา่ จะไดฟ้ งั ธรรมะสดๆ
จากท่านโดยตรงด้วย ซ่ึงในความเป็นจริงแล้วจากที่พี่ท่านหนึ่งเล่า
ให้ฟังว่า กว่าจะได้ธรรมะของท่านออกมาเป็นเรื่องท่ียากแสนยาก
เหล่าลูกศิษย์ต้องแอบอัดเทปไว้เพราะท่านเป็นพระสุปฏิปันโน
โดยแท้ท่ีถ่อมองค์และไม่ยอมออกมาอบรมสั่งสอนผู้คนในวงกว้าง

98

ตราบเทา่ ทค่ี รูบาอาจารย์ทท่ี ่านเคารพเลือ่ มใสยังมีชวี ติ อยู่ ทา่ นจงึ
ไดห้ า้ มไมใ่ หล้ กู ศษิ ยน์ ำ� คำ� สอนของทา่ นออกมาเผยแพรป่ ระหนง่ึ วา่
จะไปแข่งกับครูบาอาจารยข์ องทา่ น ดังน้นั ช่วง ๒-๓ ปีแรกของการ
ท�ำ fb จึงต้องอาศัยธรรมเทศนาทีม่ อี ย่จู ำ� กดั น�ำมาเผยแพร่

ดังที่ได้กล่าวมาตอนต้นว่า ดิฉันไม่ได้มีโอกาสเป็นลูกศิษย์ของ
ทา่ นพระอาจารยห์ มอโดยตรง เพราะไมม่ โี อกาสรจู้ กั และกราบทา่ น
ขณะท่ีท่านยังมีชีวิตอยู่ แต่ก็ถือเป็นเร่ืองที่แปลกและประทับใจย่ิง
ท่ีธรรมะของท่านพระอาจารย์ได้ช่วยในการปฏิบัติธรรมของดิฉัน
อยา่ งมาก โดยเฉพาะเรอื่ งของจรติ นสิ ยั ดงั ทที่ า่ นสอนไว้ (ในหนงั สอื
รอยธรรม หนา้ ๙๙) ว่า “พระองค์จงึ สรุป.... วางคำ� สอนไว้ ก็ไมใ่ ห้
สาวกองค์ไหนเป็นศาสดาแทน ธรรมวินัยเป็นศาสดา ธรรมวินัยที่
วางไว้ใครไปจับใครมาปฏิบัติได้ เลิศเลอทั้งหมด ดีท้ังหมดเลย
ทง้ั หมดเลยในธรรมวนิ ยั ในคำ� สอนของพระองค์ พุทธบริษัทบางคน
ไปจับเอาสาวก บางคนไปเอาแบบอย่างไม่ได้ มันนิสัยท่าน ไม่ใช่
นิสัยเรา ไปเอามาใชก้ ็ไม่ได้อกี เป็นโทษอีก มนั คนละเรอ่ื งกัน แตถ่ า้
พระพุทธเจ้าน้ีเอาธรรมวินัยวางไว้ ใครไปแตะ ใครไปจับ พอดีกับ
เจา้ ของหมด พระองคว์ างไว้ ครอบไวท้ งั้ หมด ครอบคลมุ พทุ ธบรษิ ทั
ทงั้ หมดของพระองค”์ โดยเฉพาะในเรอ่ื งของการทำ� ความสงบ ทา่ น
ก็สอนไว้ (ในหนงั สอื รอยธรรมหน้า ๗๑) ว่า “จิตทส่ี งบแลว้ จึงจะน�ำ
เอาความสงบน้ันไปใคร่ครวญเป็นปัญญาอันแท้จริง ใคร่ครวญใน
ร่างกาย ใคร่ครวญในไตรลักษณ์ อันนี้ปัญญาแท้จริงจะเกิดขึ้นอีก
ครั้งหน่ึง” นอกจากน้ีท่านยังได้เตือนว่า “อุปสรรคของความสงบ
ก็คือความอยาก ถ้ามีความอยากแล้ว ความสงบจะไม่เกิดเลย

พระอาจารยบ์ ณั ฑติ สปุ ณฺฑิโต

99

อยา่ ไปคดิ ถงึ ของทเ่ี คยทำ� เคยได้ มนั ผา่ นไปแลว้ ใหพ้ ยายามเหน็ โทษ
ของกามคณุ ๕ ใน รปู รส กล่นิ เสยี ง สมั ผสั เพราะมันจะทำ� ลาย
ความสงบทเ่ี ราได้ ทเี่ รามอี ยใู่ หห้ มดไปไดเ้ รว็ มากทส่ี ดุ จะทำ� ใหร้ กั ษา
ความสงบไว้ไมไ่ ดเ้ ลย”

สงิ่ ทที่ า่ นไดม้ อบใหเ้ ปน็ เสมอื นทางออกและแสงสวา่ งนำ� ทางให้
ดฉิ ันเดนิ ตอ่ ไปได้ แมจ้ ะยังต้วมเต้ยี มอยู่ แตก่ ็เกดิ ก�ำลงั ใจอย่างมาก
ดฉิ นั ขอกราบขอบพระคณุ ในความเมตตาของทา่ นพระอาจารยห์ มอ
ดว้ ยเศยี รเกล้าเจา้ ค่ะ

100

อาจารยิ ร�ำลกึ ๑๖
การเดนิ จงกรม ไม่ใช่ของท�ำเล่นๆ
หนึ่งความทรงจ�ำที่ดีและประทับใจเมื่อคราวไปอยู่ปฏิบัติธรรม
ท่ีวัดป่าตอสีเสียด บรรยากาศเงียบสงบที่ทั้งวัดมีโยมเพียงข้าพเจ้า
กับกัลยาณธรรมอีกท่านหน่ึง หน้าท่ีหลักตลอดวันของเราคือ
การภาวนา น่ังสมาธิ เดินจงกรม ช่วงบ่ายสามบ่ายสี่โมงคือการ
กวาดตาด ท่ีท�ำไปก็มีความสุขสงบเน่ืองด้วยมีการภาวนาต่อเน่ือง
เราได้ใช้ชวี ิตที่ดีงามทีน่ ่ีประมาณ ๙ วัน
พระอาจารยน์ นั้ จะมภี ารกจิ มาก เราไดก้ ราบทา่ นเฉพาะชว่ งเชา้
ออกไปใสบ่ าตรหนา้ วดั และจดั อาหารถวายกอ่ นฉนั จะมเี ทศนส์ นั้ ๆ
และให้พร หลังจากนั้นเรารอท่านฉันเสร็จก็จะมีเทศน์อบรมส้ันๆ
หรือสนทนาปัญหาการภาวนาก่อนที่จะแยกย้ายไปท�ำหน้าท่ีของ
ตนเอง เรอื่ งทไี่ มค่ าดคดิ แตซ่ าบซง้ึ มากวา่ ทา่ นมองดกู ารภาวนาของ
ลกู ศษิ ยเ์ งยี บๆ โดยไม่บอกกล่าว ท่านตกั เตอื นขา้ พเจา้ ว่า ระหว่าง
การเดินจงกรมนั้นไมใ่ ชท่ �ำเลน่ ๆ ทำ� ตวั ตามสบายๆ เดินไปเอามอื
ไพลห่ ลงั สตอิ ยทู่ ไี่ หนไมร่ ู้ แบบนน้ั ไมเ่ รยี กวา่ เดนิ จงกรม ยงั นกึ ในใจ
ว่า เราก็เดินในป่าท่านเห็นได้ไงนะ ท่านสอนว่าท�ำอะไรก็แล้วแต่
นักภาวนาต้องเอาจริงเอาจัง มุ่งมั่นท่ีจะฟาดฟันกับกิเลส ไม่ใช่ท�ำ
เล่นๆ เพลินๆ เรือ่ งนเี้ ปน็ เรือ่ งหน่ึงทเ่ี ป็นความทรงจ�ำทดี่ ีมากและ
เวลาจะทำ� ภาวนาเลน่ ๆ ตอ้ งสะดงุ้ ในคำ� สอน และดวงตาทจ่ี อ้ งมอง
เราใหท้ �ำทกุ อยา่ งดว้ ยความสำ� รวมระวงั ....

พระอาจารย์บณั ฑติ สุปณฺฑิโต

101

อาจาริยร�ำลึก ๑๗
วางความสงสัยไว้กอ่ น

พระธรรมเทศนาท่ีพระอาจารย์หมอแสดงธรรมและพูดคุย
สว่ นตัว ซึ่งประทบั ใจ และเป็นแรงใจมาตลอด

๑) เมื่อปฏิบัติจนถึงท่ีสุดแล้ว เราจะได้อยู่ในดินแดนท่ีพบกับ
ครูบาอาจารย์ ซ่ึงเป็นดินแดนท่ีมีความสุขจริงๆ และไม่ต้องจาก
กันไปไหนอีก เพราะการเกิดมาแล้วจะมาเจอกันสักชาติหน่ึงเป็น
สิง่ ท่ียากมาก

๒) ถา้ อยทู่ างโลก โลกกจ็ ะมแี รงดงึ ดดู อกี แบบ ทำ� ใหไ้ มส่ ามารถ
ปฏิบัติธรรมได้อย่างแท้จริงเพราะกิเลสทางโลกมันแรง การปฏิบัติ
ควรดึงหรือผ่อนตัวเองในเรื่องการท�ำงานออกมา แต่ถ้ายังติดเร่ือง
การดูแลพอ่ แม่กท็ �ำไป เพราะเป็นกุศลท่สี ูง เปน็ สง่ิ ทีท่ ำ� ใหเ้ ราอย่ใู น
ทางธรรม และเปน็ สิง่ ดงึ ให้จิตนอ้ มเขา้ ส่ธู รรมดว้ ย

ท่านเล่าว่า เมื่อก่อนท่านท�ำอะไรก็มีความสงสัย เมื่อบวชมา
เรยี นพระวนิ ยั กส็ งสยั เมอื่ ทำ� ผดิ ถกู หลวงปดู่ ุ ทา่ นจะทกุ ขม์ าก ทา่ นจงึ
พจิ ารณาวา่ ตอ้ งวางความสงสยั นนั้ ไวก้ อ่ น จากนน้ั ทา่ นจงึ ลยุ ปฏบิ ตั ิ
เลย แล้วท่านกร็ ู้สกึ เบาสบาย

เคยเรียนท่านว่า เมื่อวันที่ ๑๘ มีนาคม ที่พาพระอาจารย์ไป
โรงพยาบาลศิริราชเพื่อดูต้นแบบการสร้าง CICU ท่ีโรงพยาบาล
ศนู ย์อดุ รธานี ไดเ้ ปิดอา่ นหนังสือกณั ฑเ์ ทศน์ของหลวงตามหาบวั ที่
พระอาจารย์ต้ังใจจะมอบให้คุณหมอท่ีเป็นผู้อธิบายเกี่ยวกับห้อง

102

และเคร่ืองมือ CICU โดยไม่ได้ขออนุญาตจากพระอาจารย์หมอ
(อา่ นชว่ งรอพระอาจารย์หมอคยุ กับหมอผอู้ ธบิ าย) ซึ่งพระอาจารย์
หมอนง่ิ ไปสกั ครแู่ ลว้ บอกวา่ “สง่ิ ทท่ี ำ� นน้ั เปน็ ความผดิ ทเี่ ลก็ นอ้ ยมาก
แต่สามารถมองเห็นได้ เทา่ กับว่าเคารพในครบู าอาจารยม์ าก” และ
ทา่ นกเ็ ลา่ ตอ่ วา่ ตอนทห่ี ลวงตาพระมหาบวั อาพาธหนกั พระอปุ ฏั ฐาก
อาจมกี ารทำ� ผดิ พลาดเลก็ ๆ นอ้ ยๆ ตอ่ องคท์ า่ น แตท่ กุ ทา่ นกข็ อขมา
องค์หลวงตาทุกครัง้ ที่ถวายการอปุ ัฏฐาก ซ่ึงพระอาจารยห์ มอบอก
วา่ การกระทำ� แบบนเ้ี ปน็ สง่ิ ทดี่ มี าก เพราะเปน็ การแสดงความเคารพ
ในครบู าอาจารยอ์ ย่างสงู

พระอาจารย์บณั ฑิต สุปณฺฑิโต

103

อาจารยิ ร�ำลกึ ๑๘
ความทรงจำ� เกี่ยวกบั ทา่ นพระอาจารยห์ มอ

เพ่ือนรุ่นน้องท่ีท�ำงานชวนดิฉันไปกราบท่านพระอาจารย์หมอ
บัณฑิตท่กี ุฏิพระอาคนั ตุกะที่วดั ปทมุ วนาราม วนั น้ันไมม่ ใี คร เราจงึ
ไดส้ นทนากบั ทา่ นนานพอสมควร ดฉิ นั ไดก้ ราบเรยี นทา่ นวา่ ดฉิ นั รจู้ กั
กบั โยมบดิ าและมารดาของทา่ นทส่ี วนแสงธรรม และเมอื่ กราบเรยี น
ว่า เมอ่ื ไปท�ำบุญทีว่ ดั ปา่ บา้ นตาด จงั หวัดอดุ รธานี ก็เคยไปนอนที่
บ้านท่านหลายครั้ง จ�ำได้ว่าท่านย้ิมอย่างกว้างขวางเมื่อได้ยิน
ประโยคนี้

และเนื่องจากเราสองคนเป็นอาจารย์ ท่านเล่าว่าท่านเรียน
ภาษาอังกฤษพ้ืนฐานกับท่านอาจารย์ท่านหน่ึงท่ีจุฬาลงกรณ์
มหาวทิ ยาลยั ดฉิ นั ประทบั ใจมากทท่ี า่ นจำ� ชอ่ื อาจารยไ์ ด้ และกลา่ ว
ถงึ อาจารยอ์ ยา่ งยกย่อง

ตอ่ มาเมอ่ื มกี ารสรา้ งเจดยี ถ์ วายหลวงปจู่ นั ทรศ์ รที วี่ ดั โพธสิ มภรณ์
ทา่ นพระอาจารยห์ มอเมตตาใหเ้ พอื่ นคนนเ้ี ปน็ ผเู้ ขยี นภาษาองั กฤษ
ส�ำหรับค�ำอธิบายต่างๆ ท่ีติดต้ังในเจดีย์ดังกล่าว และเธอก็ได้ร่วม
บริจาคเงินจ�ำนวนหน่ึงส�ำหรับการสร้างเจดีย์ มันท�ำให้ดิฉันอดคิด
ไมไ่ ดว้ า่ อาจจะเปน็ ไปไดท้ ใี่ นอดตี ชาติ เธออาจจะเคยมสี ว่ นเกย่ี วขอ้ ง
กับการสร้างวดั โพธิสมภรณ์ เพราะบรรพบุรุษของเธอเป็นเจ้าเมอื ง
อดุ รธานที ่ีเปน็ ผูส้ รา้ งวัดน้ี

104

นอกจากนนั้ ทา่ นพระอาจารยห์ มอไดโ้ ทรศพั ทแ์ จง้ ใหเ้ ธอทราบ
ก�ำหนดวันท่ีจะให้เธอไปเข้าเฝ้าสมเด็จพระเทพรัตน์ฯ เพื่อรับ
พระราชทานของทรี่ ะลกึ เธอไดก้ ราบเรยี นถามทา่ นวา่ ตอ้ งใสช่ ดุ อะไร
เธอเล่าให้ดิฉนั ฟงั วา่ “ทา่ นนง่ิ ค่ะ ไม่ตอบ” แลว้ เราก็หวั เราะขำ� กัน
วา่ เร่ืองอย่างนจี้ ะไปถามพระไดอ้ ยา่ งไร

ต่อมาเพื่อนคนน้ีได้ไปท�ำงานที่จังหวัดเชียงราย ประมาณ
สามสีป่ ี เธอกลบั มากรุงเทพฯ ก็ไดม้ ากราบทา่ นพระอาจารยห์ มอท่ี
โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณเ์ มอ่ื มโี อกาส มอี ยคู่ รงั้ หนงึ่ ทา่ นบอกเธอวา่
กลบั มาไดแ้ ลว้ เธอกล็ งั เลใจเพราะอาจจะไดท้ ำ� งานทต่ี ำ� แหนง่ สงู ขน้ึ
ทน่ี นั่ แตใ่ นทส่ี ดุ เธอกต็ ดั สนิ ใจกลบั มาทำ� งานทกี่ รงุ เทพ หลงั จากนน้ั
ไมน่ าน เธอกล็ ม้ ปว่ ยดว้ ยอาการสโตรกประมาณปกี วา่ ๆ และจากไป
ในวัยห้าสิบตน้ ๆ

สำ� หรบั ตวั ดฉิ นั เองนน้ั จำ� ไดว้ า่ มอี ยคู่ รงั้ หนง่ึ เมอ่ื คณะจลุ ธรรมไป
ท�ำบุญทีว่ ัดตอสเี สียด ทา่ นไดก้ ลา่ ววา่ มคี นบางคนมันลาออกจาก
งานแล้วมานอนอยบู่ ้านเฉยๆ ดิฉนั เหลียวซ้ายแลขวา และเห็นวา่
ไมม่ ใี ครตรงนท้ี ล่ี าออกจากงานนอกจากตนเอง ดฉิ นั กต็ กใจทท่ี า่ นทราบ
ซงึ่ ดฉิ นั สำ� นกึ ในพระคณุ ทที่ า่ นเมตตาเตอื นและไดพ้ ยายามตอ่ สกู้ บั
กเิ ลส และตงั้ ใจปฏบิ ตั ติ ามครบู าอาจารยต์ อ่ ไป แมว้ า่ จะยงั ไมม่ คี วาม
ก้าวหนา้ ใดๆ ใหภ้ าคภมู ิใจ

พระอาจารยบ์ ณั ฑิต สปุ ณฑฺ ิโต

105

อาจาริยรำ� ลึก ๑๙
อยา่ นางเอก

มีวันหนึ่ง เคยถามพระอาจารย์ไปว่า “ไม่รู้เม่ือไหร่จะได้มา
ทางน้”ี ขณะท่ถี ามในเวลานัน้ ในใจเกดิ ความร้สู ึกเศร้าสลด จกุ จน
พูดไม่ออก แต่กลับมีน�้ำตาคลอเบ้าแทน พระอาจารย์ท่านพูดข้ึน
มาทนั ทวี ่า “อยา่ นางเอก” ทำ� ใหอ้ าการน้ันหยุดได้ทันทเี ลยทีเดียว
ท่านใหย้ าแรง ไม่โอ๋ไมเ่ ลีย้ งเลย

แม้ดูเหมือนท่านจะดุ แต่ท่ีจริงแล้วท่านมีแต่ความเมตตาที่
ไมป่ ลอ่ ยให้จิตเราไหลไปจมกบั อารมณน์ ้ันตอ่

ยังจ�ำเหตุการณ์น้ีได้ไม่ลืม ฝังอยู่ในจิตใจตลอดมา ท่านมีแต่
ความหวังดีกับลกู ศิษย์ทกุ คนจริงๆ

นอ้ มกราบระลึกถงึ ท่านเสมอ

106

อาจาริยรำ� ลึก ๒๐
ธรรมะในความทรงจ�ำ
เมอ่ื ภาวนาจติ สงบบางคร้ัง มีความสขุ ต่อเน่อื งหลายวัน
- ถูกแล้ว
เคยรสู้ กึ จติ เศรา้ หมอง บางครง้ั มคี วามรเู้ กดิ ขน้ึ ชแี้ จงเหตุ ทำ� ให้
ทุกข์หายไป
- อนั นต้ี อ้ งระวัง เพราะอาจไมใ่ ชข่ องจรงิ

พระอาจารย์บณั ฑติ สุปณฑฺ ิโต

107

อาจาริยรำ� ลกึ ๒๑
ลกู งเู หา่

ในช่วงกฐินของทุกปี คณะเราจะพากันเดินทางจากกรุงเทพ
เพ่ือไปร่วมงานกฐิน ผ้าป่า ในหลายวัดท่ีอุดร หนองคาย ของครู
อาจารย์ท่ีเรานับถือ เป็นการไปร่วมท�ำบุญและได้โอกาสในการ
กราบครูอาจารยแ์ ละฟังธรรมจากท่าน

ในวนั หนง่ึ ระหวา่ งทางทนี่ งั่ รถตเู้ พอื่ ไปกราบทา่ น อ.หมอบณั ฑติ
ท่ีตอสีเสียดน้ัน เราก็อดไม่ได้ที่จะคิดอะไรไปเร่ือยเปื่อยไปตาม
อารมณ์ท่ีเกิดในช่วงน้ัน ทั้งท่ีครูอาจารย์ท่านให้เจริญสติอยู่เสมอ
กต็ าม เนอ่ื งจากเวลาทเี่ ราอยใู่ นหมคู่ นจำ� นวนมากกม็ กั จะมอี ารมณ์
เด๋ียวดีเดี๋ยวร้ายไปตามประสา ยิ่งคนมากก็ย่ิงมีความหงุดหงิด
รำ� คาญใจ เปน็ เหตใุ ห้คดิ อะไรไม่หยุดหยอ่ น วนั นั้นจึงคดิ ไปว่า เออ
คนทม่ี กั โกรธมกั หงดุ หงดิ อยา่ งเรานน้ั นา่ จะตดิ มาจากชาตปิ างกอ่ น
คงจะมชี าตใิ ดชาตหิ นงึ่ ทเ่ี ราเปน็ สงิ โตเจา้ ปา่ เปน็ แนแ่ ท้ จงึ มธี รรมชาติ
ของการขู่ค�ำรามสัตว์อื่นในป่าติดตัวมาจนชาติน้ี คิดแล้วก็ออกจะ
กระหยิ่มย้ิมย่องอยู่เล็กน้อย นึกถึงตัวเองที่เป็นเจ้าป่าแล้วมันก็ดู
จะสง่างามดี

เมอ่ื ไดโ้ อกาสกราบฟงั ธรรมท่าน อ.หมอบัณฑิต ในช่วงทา้ ยท่ี
ท่านเปิดโอกาสให้ลูกศิษย์ถามข้อธรรมท่ียังไม่กระจ่าง มีพี่คนหนึ่ง
ไดถ้ ามท่านเก่ยี วกบั การเป็นคนโกรธงา่ ย ว่าควรท�ำอยา่ งไร เมอื่ เรา
ได้ยินค�ำถามนั้น ก็ต้ังใจฟังค�ำตอบ เพราะเป็นเรื่องที่เพ่ิงจะนึกถึง
จงึ อยากฟงั วา่ ทา่ นจะสอนอยา่ งไร จะไดแ้ กป้ ญั หาของตนเอง เมอื่ ทา่ น

108

ตอบน้ัน ท่านยังไม่ได้ตอบว่าควรท�ำอย่างไร แต่ท่านตอบถึง
ธรรมชาตขิ องคนทโ่ี กรธงา่ ย วา่ เปน็ ธรรมชาตขิ องลกู งเู หา่ ทเี่ จออะไร
ก็ฉกไปเรอ่ื ย ลูกงเู ห่าไม่ไดร้ วู้ า่ เปน็ ศตั รหู รอื ไม่ แตธ่ รรมชาติของเขา
กค็ ือฉกไปกอ่ น

ฟงั คำ� ตอบของทา่ นแลว้ ถงึ กบั สะดงุ้ เหมอื นทา่ นหยง่ั รวู้ า่ ลกู ศษิ ย์
ก�ำลังสงวนรักษากิเลสหยาบๆ ของตัวเองไว้ ด้วยการสร้างความ
ภูมิใจมารองรับธรรมชาติการฉกกัดนั้น แผงคอของสิงโตเจ้าป่าที่
ก�ำลังพองฟูกลับหุบลง กลายเป็นงูน้อยตัวด�ำมอมเลื้อยไปก็เท่ียว
ฉกไปเรอ่ื ย หาความภูมิใจใดรองรับไมไ่ ด้เอาเสียเลย ทา่ น อ.หมอ
ไดก้ ะเทาะกิเลสหยาบๆ ของลกู ศษิ ยด์ ้วยคำ� สอนเรยี บง่าย ท่ีปักเขา้
กลางใจ นอกจากท่านจะสอนให้เราละอัตตาแล้ว ยังท�ำให้เรา
ไม่เพง่ โทษโกรธธรรมชาติตนเอง อย่างทเี่ ปน็ ในบางโอกาส ท่โี กรธ
วา่ ทำ� ไมจงึ เปน็ คนมกั โกรธ แตท่ ำ� ใหเ้ ราเขา้ ใจวา่ มนั คอื เรอ่ื งธรรมชาติ
ส่งิ ทค่ี วรท�ำไม่ใช่ไปหงดุ หงดิ กับมัน ให้คอ่ ยละค่อยขดั เกลาไป แต่ที่
สำ� คญั คอื อยา่ ไปสงวนรกั ษาความโกรธไวด้ ว้ ยความหลงวา่ เปน็ เรอื่ ง
ท่ีควรภูมใิ จ

ตดิ อยู่ในสญั ญา
ในช่วงเวลาหนึ่ง ท่าน อ.หมอบัณฑิต ท่านมีภารกิจท่ีต้องมา
กรุงเทพ จึงเป็นโอกาสให้หมู่คณะศิษย์ได้มีโอกาสกราบฟังธรรม
จากทา่ น ในบางครง้ั กท็ ว่ี ดั บวร บางครง้ั กท็ โี่ รงพยาบาลจฬุ า ครง้ั นน้ั
พวกเราไดไ้ ปกราบทา่ นทวี่ ดั บวร ทา่ นไดเ้ ดนิ ออกมาดา้ นนอกของกฏุ ิ
มีนกฝูงหน่ึงบินวนเวียนอยู่บนฟ้า และมีเสียงระฆังท่ีวัดดังกังวาน

พระอาจารย์บณั ฑติ สปุ ณฑฺ ิโต

109

ท่านมองน่ิงอยู่ครู่หนึ่ง แล้วท่านก็ปรารภธรรมให้พวกเราฟังว่า
ดนู กพวกนสี้ ิ พอไดย้ นิ เสยี งระฆงั นกกจ็ ะมาบนิ วนเวยี นอยบู่ รเิ วณน้ี
ตามเสยี งระฆงั เหมอื นกบั พวกเรา ทตี่ ดิ อยกู่ บั สญั ญา เราจงึ ตอ้ งมา
เวียนว่ายตายเกิด วนเวียนอยู่อย่างน้ี ไม่มีวันจบสิ้น ทุกเร่ืองท่ี
ท่านเห็น ท่านเหน็ เปน็ ขอ้ ธรรมทั้งสน้ิ

วันนั้นเรามองท่าน เห็นเงาของฝูงนกทาบอยู่ท่ีฟ้าด้านหลัง
องคท์ า่ น ดทู า่ นทนี่ งิ่ มองฝงู นกอยคู่ ลา้ ยสลดสงั เวชกบั การเวยี นวา่ ย
ตายเกดิ ของเราทงั้ หลาย ฟงั ทา่ นแล้วก็สะทอ้ นใจ นกึ ถึงตวั เองทีต่ ิด
อยู่กบั สญั ญาคล้ายฝงู นกนน้ั ไม่จบไมส่ นิ้ แตใ่ นความสะท้อนใจนนั้
ก็ยังสบายใจอยู่วา่ อยา่ งน้อยเรากย็ งั มคี รูอาจารยท์ จี่ ะน�ำพาเราไป
ใหพ้ ้นจากสัญญานี้ ไมน่ กึ เลย วา่ เป็นความคดิ ของผู้ประมาทอยา่ ง
แทจ้ รงิ ไมเ่ คยเขา้ ใจคำ� ทที่ า่ นปรารภใหฟ้ งั วา่ เรามเี วลานอ้ ย ตอ้ งทำ�
ประโยชน์ให้เต็มท่ี กลบั ไปวางใจว่าเรายงั มีทพี่ ึ่งไปอกี นานเทา่ นาน

ไปทีช่ อบที่ชอบได้อยา่ งไร
ในชว่ งปี ๒๕๕๖ ทท่ี า่ น อ.หมอบณั ฑติ มาดแู ลหลวงปจู่ นั ทรศ์ รี
ท่ี รพ.จุฬา นั้น เป็นช่วงเวลาทแ่ี ม่ของเราไม่สบายหนัก แม่เป็นโรค
สมองเส่อื ม และในชว่ งท้ายของชีวิต ยงั มีโรคมะเร็งเพ่ิมมาอีกดว้ ย
เนอื่ งจากโรคสมองเสอ่ื มแมจ่ งึ ไมส่ ามารถบอกอาการได้ เรากเ็ ลยไมร่ ู้
อาการของแมไ่ ดช้ ดั นกั ตอ้ งใชส้ งั เกตเอาเอง แตก่ ร็ ดู้ วี า่ ทกุ ขเวทนาที่
เกดิ นน้ั แรงกลา้ นกั เรอื่ งทยี่ ากในการรกั ษาตา่ งๆ ในชว่ งปลายชวี ติ แม่
คือการตัดสนิ ใจทเ่ี หมาะสมทีส่ ุดสำ� หรบั สถานการณ์ ไม่มากเกินไป
ไมน่ อ้ ยเกนิ ไป ตอนทแ่ี มไ่ มส่ บายหนกั อยทู่ โี่ รงพยาบาล มจี ดุ ทล่ี กู ๆ

110

ตอ้ งตดั สนิ ใจเลอื กทางทเี่ หมาะสมหลายครง้ั ไมว่ า่ จะเปน็ การเจาะคอ
เจาะเสน้ เลือด ให้อาหารทางสายยาง การใหย้ า การผา่ ตดั หรอื ไม่
ผา่ ตดั จะถามแมก่ ไ็ มไ่ ด้ วา่ ความตอ้ งการของแมเ่ ปน็ อยา่ งไร ตอ้ งใช้
การสังเกต การรับฟังจากผู้รู้ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ เพ่ือเลือก
ทางท่ีดีที่สุดส�ำหรับแม่ ในขณะเดียวกัน พวกเราก็อยากรักษาแม่
ตามธรรมวิถี คือไม่ย้ือชีวิตที่ไร้คุณภาพเพียงเพ่ือให้แม่อยู่กับเรา
ไปนานๆ

แตน่ นั่ แหละ คำ� วา่ ยอื้ ชวี ติ หรอื ไม่ ไมใ่ ชเ่ รอ่ื งทจ่ี ะตดั สนิ ใจไดง้ า่ ย
เพราะเวลาปรึกษาคุณหมอแต่ละท่าน มาตรฐานการรักษาและ
ความรู้สึกก็ไม่เท่ากัน มีครั้งหน่ึงที่คุณหมอท่านหน่ึงบอกว่าถ้าเป็น
ญาตหิ มอ หมอจะแนะนำ� ใหเ้ จาะคอ จะไดอ้ ยไู่ ดอ้ กี นานหลายเดอื น
อาจเป็นปี เราถามว่ารักษาชีวิตไว้แล้วจะรักษามะเร็งต่ออย่างไร
คณุ หมอกเ็ งยี บไป เรากไ็ มร่ จู้ ะเดนิ ทางไหนตอ่ ไดย้ นิ แตเ่ สยี งแมร่ อ้ ง
และทรุ นทรุ ายแล้วกท็ ุกข์ใจ ไมแ่ น่ใจวา่ ทางเลือกไหนดที ่ีสดุ

จึงนับเป็นบุญของแม่และพวกเรา ท่ีเราได้มีโอกาสกราบท่าน
อ.หมอบัณฑิตในช่วงน้ัน การที่เราได้กราบครูอาจารย์ท่ีเรานับถือ
เป็นก�ำลังใจและเป็นการสร้างสติที่ท�ำให้เราไม่ทุกข์ร้อนและสับสน
ไปกบั อาการของแม่จนเสียสมดุลของการรักษานอกจากนี้ ความที่
ทา่ นเปน็ หมอ ทา่ นจะเขา้ ใจอาการของโรคไดด้ ี และสามารถใหข้ อ้ คดิ
เกยี่ วกบั การรกั ษาไดอ้ ยา่ งชดั เจน เวลาทเ่ี ราไดก้ ราบเรยี นถามทา่ น อ.
ถึงแนวทางทีเ่ หมาะสมในการรักษา ทา่ นจะฟังอย่างต้งั ใจ และสอน
เราว่า คนไข้ท่ีมีเวทนาแรงกล้าน้ัน ที่ส�ำคัญ คือ ต้องรักษาอาการ
เวทนาใหบ้ รรเทาลง เพราะไม่เชน่ น้ัน เวทนาจะแรงกลา้ มาก จนจิต

พระอาจารย์บณั ฑติ สปุ ณฑฺ ิโต

111

สับสนออกจากเวทนาไม่ได้ แล้วที่ว่าให้ไปที่ชอบที่ชอบน่ะ จะไป
ไดอ้ ยา่ งไร ท่านจงึ ใหใ้ ชก้ ารแพทย์บรรเทาอาการ เพ่ือใหเ้ วทนาลด
ลงชวั่ คราว จิตจะไดส้ งบเขา้ ถึงธรรมได้ เม่อื ฟงั ดังนน้ั เราจงึ เข้าใจ
กระจ่างข้ึน ความแตกต่างเก่ียวกับการรักษาเพื่อบรรเทาเวทนา
กับการรกั ษาเพ่อื ย้อื ชวี ิตทีไ่ ม่สามารถจะรักษาได้แลว้ การตัดสินใจ
เก่ียวกับการรักษาแม่ในช่วงท้ายของชีวิต หลังจากที่เราท�ำเต็มที่
เกี่ยวกับการรักษาเพ่ือชะลออาการโรคกันอยู่หลายปี ก็กลับมา
เปน็ การบรรเทาเวทนาใหแ้ มร่ สู้ กึ สบายตวั มากทสี่ ดุ เทา่ ทจี่ ะสามารถ

ความสำ� รวมระวงั
ชว่ งทีห่ มคู่ ณะเราไปกราบท่าน อ.หมอบัณฑติ ทต่ี อสีเสยี ดนน้ั
เรยี กไดว้ า่ เปน็ ชว่ งเวลาแหง่ ความสขุ ความอม่ิ เอมใจของคณะอยา่ ง
แทจ้ รงิ และดว้ ยความทค่ี ณะเรามจี ำ� นวนมากพอสมควร และเรยี กได้
ว่าเปน็ กล่มุ ลงุ ปา้ ผรู้ า่ เริง บางคร้งั ก็เสียงดงั อ้อื อึงอยบู่ ้าง ในคร้ังนั้น
เราเปน็ คณะเจา้ ภาพผา้ ปา่ วนั ทมี่ กี ารทอดผา้ ปา่ เรามคี วามสขุ กนั มาก
ท่าน อ. เอง ก็ไดก้ ลา่ วถึงบญุ กศุ ลทหี่ มูค่ ณะได้ร่วมกันท�ำ กย็ งิ่ ท�ำให้
พวกเราอิ่มเอมใจเป็นย่ิงนัก ในวันรุ่งข้ึนท่ีพวกเราไปกราบลาท่าน
ระหว่างท่ีพวกเรารอท่านมาที่ศาลาก็มีเหตุท่ีท�ำให้เกิดการตกใจ
สง่ เสยี งรอ้ งดงั แลว้ เรากพ็ ากนั หวั เราะขำ� กนั เองถงึ ความกรด๊ี กรา๊ ดนน้ั
แต่ในเวลาเดียวกัน ก็เริ่มมีอาการหวาดอยู่บ้างเพราะนึกว่างานน้ี
ไม่รอดไม้เรียวเป็นแนแ่ ท้
เมอ่ื ทา่ น อ. เสร็จภารกิจของท่าน ก็ออกมาท่ีศาลา ที่พวกเรา
นงั่ เอย้ี มเฟีย้ มอยู่ ปกติท่าน อ. จะคอ่ นข้างขรมึ แต่มียมิ้ แยม้ ดว้ ย

112

เมตตาเป็นระยะ วันน้ันท่านสีหน้าเข้มมาก มาถึงท่านก็ดุพวกเรา
ว่าขาดความส�ำรวม และส่งเสียงดังรบกวนผู้ปฏบิ ัติธรรมอย่างมาก
ใหล้ องนกึ ดูว่าหากผู้ปฎบิ ตั ธิ รรมอยู่ระหว่างน่ังสมาธิ แตไ่ ด้ยนิ เสียง
รบกวนแบบนี้ จนปฏิบัติไม่ได้ จะเป็นบาปกรรมต่อเราเพียงใด
ทา่ นดอุ ยพู่ กั ใหญ่ เรานกึ วา่ ความรสู้ กึ ฟฟู อ่ งเมอื่ วานกบั วนั นี้ ตา่ งกนั
ราวฟา้ กบั เหวแทเ้ ทยี วแตท่ า่ นดนุ นั้ ทา่ นอธบิ ายผลเสยี ของการกระทำ�
ของเราชดั เจนปฏเิ สธไมไ่ ดเ้ ลย ไดแ้ ตก่ ม้ หนา้ รบั และกลบั ไปขดั เกลา
ตอ่ ไป เรารู้สึกวา่ เวลาท่ีทา่ น อ. สอนแตล่ ะครง้ั ทา่ นจะอธบิ ายเหตุ
และผลของการกระท�ำต่างๆ และบ่อยคร้ังก็จะยกตัวอย่างจนผู้ฟัง
เขา้ ใจกระจา่ งแจม่ แจง้ เสมอ

พระอาจารย์บัณฑติ สปุ ณฑฺ ิโต

113

อาจาริยรำ� ลึก ๒๒
วนั อาทิตยท์ ี่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ ท่ีวดั ตอสเี สียด

(มีลูกศิษย์ท่านอีกคนได้ไปกราบอัฐิธาตุท่านพระอาจารย์หมอ
ที่วดั )

หลวงปสู่ ขุ ทา่ นเลา่ ใหฟ้ งั วา่ ทที่ า่ นไปอนิ เดยี ทผ่ี า่ นมานี้ เปน็ ความ
ต้ังใจของพระอาจารย์หมอที่จะลานิพพาน โดยส่งหลวงปู่ไปเป็น
ตัวแทนท่าน ซึ่งหลวงปู่ก็ได้ท�ำหน้าที่แทนอย่างสมบูรณ์เช่นกัน
โดยท่านได้นำ� ผา้ ไปหม่ ท้ัง ๓ จุด และ ณ ที่ปรินิพพาน หลวงป่ไู ด้
ทำ� ประทกั ษณิ เป็นทเี่ รยี บร้อย ทกุ อย่างราบรน่ื ไม่มอี ะไรสะดดุ เลย

ท่านเล่าให้ฟังอีกว่า พระอาจารย์หมอพยายามเร่งให้ไป และ
จัดการทุกอย่างใหอ้ ยา่ งเรยี บรอ้ ย ท้งั ทีต่ อนแรกตัว๋ เต็ม แต่จนนาที
สดุ ทา้ ย กม็ ที ว่ี า่ ง ๑ ทพ่ี อดี มคี นยกเลกิ ตว๋ั กะทนั หนั หลวงปเู่ ลยไดไ้ ป

ปกติ ทกุ วนั ตอนตี ๔ หลวงปู่จะออกมาเดนิ จงกรมแถวกฏุ ทิ า่ น
พอถึงเวลาพระอาจารย์จะออกบิณฑบาต พระอาจารย์ท่านจะมา
ท�ำเสียงกระแอมๆ หน้ากุฏิหลวงปู่ เป็นการส่งสัญญาณให้รู้ว่าจะ
ไปแล้ว แต่วนั ที่เกิดเหตุ (๑ มีนาคม ๒๕๕๘) ท่านไม่มาสง่ สัญญาณ
เงยี บฉี่ หลวงปูก่ ไ็ มร่ วู้ ่าท่านออกไปตอนไหน

แลว้ พระอาจารย์กอ็ อกไปรับบาตร เปน็ การโปรดญาติโยมครั้ง
สดุ ทา้ ย รบั บาตรเสรจ็ ขากลบั ท่านเดนิ มาไดค้ รงึ่ ทาง กเ็ กดิ เหตุ

แลว้ พอดเี รามจี ดหมายของพระอาจารย์ ทเี่ ขยี นใหศ้ ษิ ยค์ นหนงึ่

114

ตดิ มาในกระเปา๋ โดยทเี่ รากไ็ มร่ หู้ รอก เปดิ มาเจอตอนอยวู่ ดั ตอนแรก
เราเลยจะอา่ นใหท้ า่ นฟัง

หลวงปบู่ อกวา่ พวกเราอาจจะไมช่ นิ ลายมอื พระอาจารย์ เดยี๋ ว
หลวงปอู่ ่านให้ฟังเอง ทา่ นอ่านไป น้ำ� ตาคลอไป

บางตอนในจดหมาย พดู ถงึ เรอ่ื งไตรลกั ษณ์ ทา่ นกม็ อี ธบิ ายขยาย
ความให้ฟัง แล้วทา่ นยังบอกวา่ โยมคนน้มี ีบุญ ท่พี ระอาจารย์ทา่ น
เมตตาเขียนจดหมาย และเอาพระให้ ท�ำให้เขาคลายทุกขเวทนาได้

พระอาจารยบ์ ณั ฑติ สปุ ณฺฑิโต

115

บนั ทึกฉบับที่ ๒๓
สงบใจ...ในวดั ปา่ ตอสเี สียด

ฉันอา่ นหนังสือเล่มน้ีอย่างซาบซ้ึงดม่ื ด่�ำ ถอ้ ยค�ำแต่ละประโยค
ราวจะแทงทะลุเข้าไปในหัวจิตหัวใจ บางช่วงขณะน้�ำตาร้ืนอยู่ใน
ดวงตา เปน็ ความจบั ใจทเี่ กนิ จะประมาณได้ วตั รปฏบิ ตั แิ ละขอ้ ธรรมะ
ของพระอาจารยห์ มอกระทบใจฉนั เข้าอยา่ งจงั

หนังสือเล่มที่ว่านี้ชื่อ “รอยธรรม สุปัณฑิโต” เป็นประวัติและ
เทศนาธรรมของพระอาจารย์หมอบัณฑิต สุปัณฑิโต ที่ได้รับจาก
พ่ีคนหน่ึงในคณะจุลธรรม พี่ผู้เป็นกัลยาณมิตรในทางธรรม และมี
เมตตาตอ่ ชวี ติ การงานในวยั ปลายของฉนั อยา่ งอบอนุ่ ชนื่ เยน็ ทส่ี ดุ

ความรู้สึกหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นชัดเจนขณะอ่านหนังสือจบลงคือ
แสนเสียดายท่ีตนเองมัวไปโง่งมอยู่ที่ไหนมา จึงพลาดโอกาสอันดี
ที่จะได้กราบพระอาจารย์หมอผู้ที่ขณะนั้นท่านได้ละธาตุขันธ์แล้ว
เปน็ การพลาดทฉี่ นั ผยู้ งั หนาแนน่ ดว้ ยกเิ ลสรแู้ นแ่ กใ่ จตนวา่ จะไมม่ วี นั
ได้พบทา่ นอกี ไม่ว่าจะในชั่วชวี ติ น้ี หรือภพชาตไิ หนๆ

อีกประการ ฉันเสียดายที่พระอาจารย์หมอจากไปในวัยท่ียัง
น้อยนัก

ภาพพระสงฆร์ ปู หนง่ึ ซงึ่ เครง่ ครดั ในขอ้ ปฏบิ ตั ิ มคี วามออ่ นนอ้ ม
ถอ่ มตน พดู นอ้ ย เคารพครอู าจารยเ์ สมอชวี ติ และไมเ่ คยทำ� ตวั เสมอ
ครูอาจารย์ เข้มแข็ง เด็ดเดี่ยว สมถะอย่างยิ่ง ได้ก่อรูปก่อร่างขึ้น
ในใจฉัน ในความรักเคารพเสมอครูอาจารยท์ างธรรม ผ่านคำ� สอน

116

อนั ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ เรยี บงา่ ย งดงาม เพยี งเทา่ นฉ้ี นั กร็ สู้ กึ วา่ แทแ้ ลว้ แมม้ ไิ ด้
มีโอกาสกราบท่าน แต่ฉันก็ยังพอมีโชคดีนักที่ได้อ่านข้อธรรมะ
ของทา่ น

ภาพการจากไปของท่าน ท�ำให้ฉันน้�ำตาร่วงด้วยความอาลัย
และสะทกสะทา้ นใจ แม้จะบรรลุธรรม แต่ชีวติ ทกุ รปู นามกม็ ิอาจ
ล่วงพ้นกระแสกรรมของตนได้ รวมทั้งชีวิตของพระอาจารย์หมอ
ไมม่ กี ฎยกเวน้ แกผ่ ใู้ ด

ในวยั ปนู ๖๐ เมอ่ื สามสป่ี กี อ่ น ฉนั ผใู้ ชช้ วี ติ ดว้ ยความเพลดิ เพลนิ
ประสาผทู้ ไี่ ดท้ ำ� ตามฝนั มาตลอด แทบไมไ่ ดค้ ดิ ถงึ ความตาย นบั เปน็
ทางประมาทโดยแท้ เพง่ิ ไดต้ ระหนกั วา่ วนั เวลาในชวี ติ หดสนั้ เขา้ ทกุ ที
ถงึ เวลาแล้วที่ควรหาโอกาสปลกี วิเวกไปอย่วู ดั บา้ ง วดั ทฉี่ นั ต้ังใจไป
อยคู่ อื วดั ป่าตอสเี สยี ด ที่อุดรฯ วดั ท่ีพระอาจารย์หมอสรา้ งขึน้ และ
เคยเปน็ เจา้ อาวาส ฉันจะได้มีโอกาสไปกราบอัฐธิ าตขุ องท่าน และ
ได้กราบหลวงปู่สุข พระพ่อของท่าน ผู้ท่ีฉันจับใจย่ิงในธรรมะข้อ
อภยั ทานของทา่ นทใ่ี หอ้ ภยั ไดแ้ มผ้ พู้ รากชวี ติ ทที่ า่ นรกั ทสี่ ดุ ไปจากอก

ฉนั ยงั ไกลหา่ งจากการเปน็ นกั ปฏบิ ตั ธิ รรมทดี่ ี เปน็ เพยี งนกั เรยี น
อนบุ าล ๑ วดั ป่าตอสีเสียดคือทท่ี ่ที �ำให้ฉันได้อยกู่ ับความสงบสงัด
ความสนั โดษตามลำ� พงั ตน ทนี่ ไี่ มม่ คี วามวนุ่ วายใดๆ ฉนั รกั ยามเชา้ ท่ี
มกั ไดย้ นิ เสยี งนกรอ้ ง อากาศเยน็ สบายสดชนื่ และรกั ยามคำ�่ คนื ทม่ี ี
เสยี งจกั จนั่ เรไรขบั กลอ่ ม บางทไี ดย้ นิ เสยี งตกุ๊ แกๆ หากเปน็ หนา้ หนาว
คำ�่ คนื จะมแี สงวบั แวมของหง่ิ หอ้ ยในความมดื วดั ทน่ี คี่ งความเรยี บงา่ ย
สมเปน็ วดั ปา่ ไมม่ แี ม้แต่ปา้ ยชือ่ วดั ฉันใชเ้ วลากบั การฟงั วิทยุเสียง

พระอาจารย์บณั ฑติ สุปณฑฺ ิโต

117

118

ธรรมบ้าง อา่ นหนังสือบา้ ง ฝึกเดนิ จงกรมบ้าง สวดมนตบ์ ้าง และ
พิจารณาทบทวนตนเอง ท่นี ฉี่ ันมเี พื่อนช่อื “ความเงียบ” เปน็ ความ
เงียบท่ีท�ำให้ฉันได้ใคร่ครวญชีวิต และมักท�ำให้ฉันนึกคิดอะไรดีๆ
ได้มาก มีใจทพี่ อเบาสบาย

ท่ีนฉี่ นั ไดอ้ ย่กู บั ตนเองจรงิ ๆ วนั ท้ังวนั แทบไมต่ ้องข้องเกยี่ วกบั
ผใู้ ด เปน็ ชว่ งยามทฉี่ นั พอใจ ปลอดโปรง่ ใจอยา่ งทสี่ ดุ จากสองเดอื น
ครง้ั ทแ่ี วะไปเยอื นวดั ฉนั ตง้ั ใจวา่ ตอ่ ไปนจี้ ะไปทกุ เดอื น เดอื นละราว
๕ วัน

น้อมกราบพระอาจารยห์ มอ พระอาจารยส์ ุข ขอบคณุ ทกุ ชีวติ
ท้งั ผูค้ นและสรรพสตั ว์ ธรรมชาติ ณ วัดป่าตอสเี สยี ดที่มอบชีวติ อัน
สนั โดษ สงบใจให้กับฉนั ตลอด ๓ ปีทผี่ า่ นมา ความระลกึ คณุ ของ
พระอาจารยห์ มอจะอยู่ในความทรงจ�ำของฉนั ช่ัวชวี ิต...

พระอาจารย์บณั ฑติ สุปณฑฺ ิโต

119







พระอาจารยบ์ ณั ฑิต สปุ ณฺฑิโต
เมอื่ ครัง้ เขา้ อปุ ฏั ฐาก หลวงตามหาบัว าณสมฺปนโฺ น
ท่ีมาเย่ยี มศพ หลวงปแู่ นน สภุ ทฺโท
ณ วดั ซำ� ขามถ�้ำยาว อ.น้ำ� พอง จ.ขอนแกน่

ประมวลภาพอัฐธิ าตุ
พระอาจารยบ์ ัณฑติ

สุปณฑฺ โิ ต



คนเราตอ้ งถงึ พร้อมดว้ ยทาน ศลี ภาวนา
ทกุ สิ่งทุกอยา่ งถา้ ถึงเวลา มนั กจ็ ะเป็นไปเอง
ผลไมถ้ า้ ไม่สุกงอมจริงๆ ก็จะไม่หลน่ จากต้น
คนเราไปขวนขวายปนี ป่ายเก็บมากจ็ ะไม่ได้ของดี
อาจจะยังแก่ไมเ่ ตม็ ท่ี ให้ท�ำเหตุใหถ้ ึงพรอ้ ม
แลว้ ผลกจ็ ะตามมาเอง ไม่ต้องไปคาดไปหวัง

{ }พระอาจารยบ์ ัณฑติ สุปณฑฺ ิโต